chuong 3 - thi truong hieu qua va camp

4/3/2013

1

Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung

MỤC TIÊU BÀI HỌC

Kết thúc chương người học có khả năng:

� Nắm được các kiến thức nền tảng cho hoạt động đầu tưvà quản lý danh mục đầu tư với các lý thuyết:

� Lý thuyết thị trường hiệu quả, ý nghĩa của các hình tháithị trường hiệu quả với hoạt động đầu tư

� Mô hình định giá tài sản vốn (Capital Assets Pricing Model – CAMP), mối liên quan giữa rủi ro và lợi nhuậnước tính, phán đoán được lợi suất kỳ vọng đối với tài sảnchưa giao dịch trên thị trường

� Nghiên cứu đường thị trường vốn (CML) và đường thịtrường chứng khoán (SML) làm nền tảng cho hoạt độngquản lý danh mục đầu tư


NỘI DUNG BÀI HỌC

� Thị trường hiệu quả

� Mô hình định giá tài sản vốn

� Đường thị trường vốn và đường thị trường

chứng khoán.

� Mô hình CAPM

� Hệ số Beta

4/3/2013

2


1. THỊ TRƯỜNG HIỆU QUẢ

Thịtrường

hiệu quả

Phân phốihiệu quả

Hoạt độnghiệu quả

Thông tin hiệu quả



�Phân phối hiệu quả:

� Thị trường được coi là có hiệu quả vềmặt phân

phối khi các tài nguyên khan hiếm được phân

phối một cách tốt nhất.

� Người trả giá cao nhất mới giành được quyền sử

dụng tài nguyên.

� Đối với thị trường chứng khoán và thị trường

vốn, tính hiệu quả thể hiện ở phân phối các

nguồn vốn có thể đầu tư sao cho hiệu quả nhất


1. THỊ TRƯỜNG HIỆU QUẢ� Hiệu quả hoạt động:

� Thị trường được coi là có hiệu quả vềmặt hoạt độngkhi các chi phí giao dịch trong thị trường đó đượcquyết định theo quy luật cạnh tranh.

� Thị trường được đặt trong sự cạnh tranh lành mạnhgiữa nhà tiếp thị và nhà môi giới kiếm lợi nhuậnthông thường (không phải lợi nhuận độc quyền)

� Chi khi chi phí giao dịch bằng 0 thì thì trường đượccoi hiệu quả.

� Trên thực tế nếu không có chi phí giao dịch thì thịtrường không thể tồn tại



�Hiệu quả về mặt thông tin:

� Thị trường được coi hiệu quả vềmặt thông tin

nếu thị giá hiện hành phản ánh đủ và tức thời tất

cả các thông tin có ảnh hưởng tới thị trường.

4/3/2013

3



�Về lý thuyết người ta luôn giả định rằng, thị

trường có hiệu quả về mặt phân phối và hoạt

động, do đó khi nói đến thị trường hiệu quả

người ta chỉ nói đến hiệu quả về mặt thông tin.

�� Thị trường hiệu quả là thị trường trong đó giá

cả của chứng khoán đã phản ánh đầy đủ, tức thời

các thông tin hiện có trên thị trường


2. CÁC HÌNH THÁI CỦA THỊ TRƯỜNG HIỆU QUẢ

�Ta có thể phân chia thị trường hiệu quả thành 3

hình thái

� Hình thái yếu (Weak Form)

� Hình thái trung bình (Semi strong form)

� Hình thái mạnh (Strong form)



� Hình thái yếu của thị trường:

� Giá cả chứng khoán đã phản ánh đầy đủ và kịp thời

những thông tin trong quá khứ về giao dịch của thịtrường như khối lượng, giá cả chứng khoán

Ví dụ: giả sử trong thị trường tồn tại quy luật trong quá

khứ như sau: Giá chứng khoán giảm vào ngày giao dịch

cuối cùng của năm và tăng lên trong ngày giao dịch đầutiên của năm � Thị trường hình thái yếu sẽ nhanh chóng

tiếp nhận điều này, các nhà đầu tư sẽ đồng loạt mua chứng

khoán vào ngày cuối năm và bán chúng trong ngày đầunăm. � Theo quy luật cung cầu sẽ đưa giá cả về trạng thái

cân bằng và xóa bỏ hiện tượng này.



�Hình thái yếu của thị trường:

� Tất cả các thông tin trên thị trường đều được các

nhà đầu tư nắm bắt và nghiên cứu.

� Các thông tin sẽ nhanh chóng được phản ánh vào

giá chứng khoán.

� Không có thông tin nào trong quá khứ có thể dự

đoán giá trong tương lai

� Các nhà phân tích kỹ thuật đều bị vô hiệu hóa không

thể dự đoán được các quy luật của thị trường.

4/3/2013

4



� Hình thái trung bình của thị trường:� Giá cả của chứng khoán đã phản ảnh tất cả những thông tin liên

quan đến công ty được công bố ra đối với công chúng.

� Những thông tin trong quá khứ, những thông tin cơ bản của công

ty như năng lực sản xuất, chất lượng quản lý, bảng tổng kết tài sản,

bí quyết sản xuất, dự đoán thu nhập, mô hình kế toán; những thông

tin cần thiết của các công ty đang cạnh tranh và những dự đoán

khác về hoạt động và tình hình tài chính... đều đã được phản ảnh

trong giá của cổ phiếu.

� Những thông tin mang tính chất dự đoán như các đánh giá dự báo,

tin đồn... đều được nhà đầu tư đưa vào để xác định giá cả.

� Bất cứ nhà đầu tư nào cũng có được những thông tin từ nguồn

thông tin đại chúng thì tức là nó đã sẵn sàng được phản ảnh trong

giá của chứng khoán.



� Hình thái trung bình của thị trường:

� Nếu hình thái trung bình của thị trường tồn tại, không có hình

thức phân tích nào (kể cả phân tích kỹ thuật lẫn cơ bản) có

khả năng đem lại cho nhà đầu tư lợi nhuận siêu ngạch nếuviệc phân tích chỉ dựa trên những số liệu từ nguồn được công

bố ra công chúng và những thông tin dự đoán mà cả thịtrường đều biết.

� Ví dụ, một nhà phân tích sử dụng bảng tổng kết tài sản của

công ty nhằm tìm kiếm lợi nhuận siêu ngạch sẽ không thểmang lại kết quả như mong muốn bởi những thông tin dạng

này dễ dàng kiếm được do hàng ngàn các nhà phân tích trên

thị trường. Hành động của các nhà phân tích này nhanh

chóng làm giá cả chứng khoán được điều chỉnh để phản ảnh

những thông tin cần thiết trong bảng tổng kết tài sản.



� Hình thái mạnh của thị trường:� Hình thái này cho rằng giá của cổ phiếu đã phản ảnh tất cả những

thông tin cần thiết có liên quan đến công ty, thậm chí cả những thông

tin nội gián.

� Thị trường phản ứng nhanh với bất kỳ thông tin nào, kể cả những

thông tin mang tính chất nội bộ hay cá nhân, làm cho khả năng tìm

kiếm lợi nhuận siêu ngạch khó xảy ra. Như vậy, hình thái này cũng

không cho phép tồn tại phân tích kỹ thuật lẫn cơ bản.

� Về vấn đề này có nhiều quan điểm không đồng nhất. Một số ý kiếncho rằng chỉ có một bộ phận nhỏ cá nhân có thể có được những thông

tin quan trọng trước khi chúng được công bố ra công chúng, do đó họcó thể sẽ thu được lợi nhuận siêu ngạch. Nhưng trên thực tế, hầu nhưở tất cả các nước, những hành động như vậy bị coi là vi phạm pháp

luật. Do vậy hình thái này khó đứng vững.



Thông tin vềgiá chứng

khoán trước

đây

Các thôngtin đại chúng

Tất cả thông tin

kể cả thông tin

nội bộ

4/3/2013

5



� Một thị trường được coi là hữu hiệu sẽ biểu hiện thông qua các đặc trưng sau:� Giá chứng khoán thay đổi kịp thời và chính xác đối với

những thông tin mới.

� Sự thay đổi của lợi suất được quyết định bởi sự thay đổi của

lãi suất đầu tư phi rủi ro và phụ phí rủi ro. Mọi sự thay đổi

của giá chứng khoán xuất phát từ các sự kiện khác đều là

ngẫu nhiên không dự đoán trước dược.

� Những nguyên tắc hoặc kinh nghiệm đều không thể áp dụng

để thu được lợi nhuận siêu ngạch.

� Các nhà đầu tư chuyên nghiệp không thể dùng các hình thức

phân tích chuyên nghiệp (phân tích cơ bản và kỹ thuật) đểthu được lợi nhuận siêu ngạch cả trên 2 phương diện cá nhân

cũng như tổ chức.


3.ỨNG DỤNG VÀO QUẢN LÝ DANH MỤC ĐẦU TƯ

� Học thuyết về thị trường hiệu quả cho rằng giá của cổ phiếu

luôn chính xác với những thông tin có thể kiếm được. Phân tích

cơ bản và phân tích kỹ thuật là vô ích. Mọi sự cố gắng trong

việc mua và bán chứng khoán chỉ làm tăng chi phí

� Lý thuyết thị trường hiệu quả cho rằng việc quản lý danh mục

chủ động là vô ích. Học thuyết này ủng hộ chiến lược dầu tư

mang tính thụ động.

� Một trong những chiến lược phổ biến của chính sách quản lý

danh mục đầu tư thụ động là tạo ra danh mục đầu tư lặp lại theo

một chỉ số nào đó, đây chính là một danh mục được thiết kế

đúng như phiên bản của chỉ số, dựa trên việc mua bán các loại

chứng khoán có trong chỉ số đó.


1. MÔ HÌNH ĐỊNH GIÁ TÀI SẢN VỐN

� CAPM được coi là cốt lõi của lý thuyết kinh tế tài chính hiện đại.

� Harry Markowitz là người đầu tiên đặt nền móng cho lý thuyết đầu tư hiện

đại vào năm 1952. Mười hai năm sau, mô hình CAPM đã được phát triển

bởi William Sharpe, John Lintner và Jan Mossin.

� Mô hình cho chúng ta khả năng dự đoán được mối quan hệ giữa rủi ro và lợi

suất ước tính. CAPM có những ý nghĩa quan trọng như sau :

� Nó cung cấp cho chúng ta một lãi suất chuẩn dùng để đánh giá và lựa chọn

phương án đầu tư.

� Mô hình giúp chúng ta có thể phán đoán được lợi suất kỳ vọng đối với những

tài sản chưa giao dịch trên thị trường.

� Mặc dù trên thực tế mô hình CAPM không phải hoàn toàn dúng trong mọi

trường hợp, song nó vẫn được coi là phương pháp phổ biến nhất do khả năng

cho kết quả chính xác trong nhiều ứng dụng phân tích.

4/3/2013

6


2. NHỮNG GIẢ THUYẾT KINH TẾ CHO THỊ TRƯỜNG VỐN

�Những học thuyết về kinh tế là sự trừu tượng hóa

hiện thực, vì vậy chúng nhất thiết phải được dựa

trên một số những giả thuyết.

�Mặc dù có một số giả thuyết được đưa ra là phi

thực tế nhưng những giả thuyết này làm đơn giản

hóa việc tính toán.

�Trong mô hình nghiên cứu CAPM, các giả thuyết

được chia làm 2 loại :

� Giả thuyết về tâm lý của các nhà đầu tư

� Giả thuyết của thị trường vốn


2.1 NHỮNG GIẢ THUYẾT VỀ TÂM LÝ CỦA CÁC NHÀ ĐẦU TƯ

+ Giả thuyết 1 : Các nhà đầu tư khi đưa ra quyết định của mình đềudựa trên việc phân tích 2 yếu tố: lợi suất ước tính và rủi ro của chứng

khoán

+ Giả thuyết 2 : Các nhà đầu tư sẽ tìm cách giảm thiểu rủi ro bằng

việc kết hợp nhiều chứng khoán khác nhau trong tập hợp danh mục

đầu tư của mình như phương thức đã trình bày trong phần trước.

+ Giả thuyết 3 : Các quyết định đầu tư được đưa ra và kết thúc trong

khoảng thời gian nhất định. Khoảng thời gian này không nhất thiếtphải được quy định cụ thể. Nó có thể được tính bằng 6 tháng, 1 năm,

2 năm...

+ Giả thuyết 4 : Các nhà đầu tư có chung các kỳ vọng về các thông

số đầu vào như: Mức lợi suất, độ rủi ro hay các quan hệ tương hỗ �

Tất cả các nhà đầu tư đều là nhà đầu tư hiệu quả Markowitz, họmong muốn nắm giữ danh mục nằm trên đường biên hiệu quả.


2.2 NHỮNG GIẢ THUYẾT VỀ THỊ TRƯỜNG VỐN

� + Giả thuyết 1 : Thị trường vốn là thị trường cạnh tranh hoàn hảo.

Điều này có nghĩa là trên thị trường có rất nhiều người bán và

người mua. Năng lực của một nhà đầu tư riêng lẻ thì rất nhỏ so với

cả thị trường. Vì vậy, hoạt động của họ không làm ảnh hưởng đếnthị trường. Giá cả trên thị trường chỉ chịu ảnh hưởng bởi mối quan

hệ cung cầu.

� + Giả thuyết 2 : Không tồn tại các loại phí giao dịch trên thịtrường hay bất kỳ một sự cản trở nàọ trong cung và cầu của một

loại chứng khoán.

� + Giả thuyết 3 : Trên thị trường tồn tại loại chứng khoán không có

rủi ro mà nhà đầu tư có thể đầu tư. Lãi suất vay và lãi suất cho vay

cùng bằng nhau và bằng lãi suất không rủi ro� Các nhà đầu tư có

thể đi vay và cho vay bất kỳ số tiền nào ở lãi suất phi rủi ro - rf


3. DANH MỤC ĐẦU TƯ THỊ TRƯỜNG (MARKET PORTFOLIO)

� Danh mục đầu tư thị trường là một danh mục đầu tư bao gồm

tất cả những tài sản có nguy cơ rủi ro trên thị trường và mỗi

tài sản trong danh mục này chiếm một tỷ lệ đúng bằng giá thị

trường của tài sản đó trong tổng giá trị của toàn bộ thị trường.

� Ví dụ : Nếu giá trị của STB chiếm 2% toàn bộ tài sản có nguy cơ

rủi ro thì trong danh mục đầu tư thị trường, giá trị cổ phiếu của

STB sẽ chiếm 2%.

� Nếu một nhà đầu tư nắm trong tay danh mục đầu tư thị trường sẽ

dùng 2% của tổng số tiền định dùng vào đầu tư các chứng khoán

có nguy cơ rủi ro để đầu tư vào cổ phiếu của công ty STB.

� Để việc nghiên cứu được đơn giản, khi nhắc đến khái niệm tài sản

có nguy cơ rủi ro (Risky Assets) thường ngầm định là các cổ

phiếu.

4/3/2013

7


4. ĐƯỜNG THỊ TRƯỜNG VỐN

(THE CAPITAL MARKET LINE - CML)� Mô hình Markowitz đã cung cấp cho chúng ta

nguyên tắc lựa chọn danh mục đầu tư tối ưu chomỗi nhà đầu tư căn cứ vào khả năng chấp nhận rủiro của nhà đầu tư đó.

� Áp dụng mô hình trên, nếu thị trường tồn tại loạichứng khoán phi rủi ro (với lãi suất phi rủi ro -Riskfree Rate - RF) và giả thiết rằng cá nhân nhàđầu tư có thể vay và mượn không hạn chế trên cơsở lãi suất này (giả thuyết 3 của thị trường vốn) thìkết quả về lý thuyết lựa chọn danh mục đầu tư sẽnhư sau :


XÂY DỰNG CÔNG THỨC CHO ĐƯỜNG CML

� Nhân tố chủ yếu để lý thuyết danh mục phát triển thành lý thuyết thịtrường vốn là ý tưởng vềmột tài sản phi rủi ro

� * Tài sản phi rủi ro: là tài sản có tỷ suất sinh lợi hoàn toàn chắc chắn và độlệch chuẩn tỷ suất sinh lợi trên tài sản này sẽ bằng không

� * Hiệp phương sai với tài sản phi rủi ro

� Quy ước:

� ri: tỷ suất sinh lợi mong đợi của tài sản i

� rp: tỷ suất sinh lợi của danh mục

� Vì tỷ suất sinh lợi của tài sản phi rủi ro là chắc chắn �� σf = 0 �� rif = rf . Do đó hiệp phương sai của tài sản phi rủi ro với bất kỳ tài sản rủi ro hay danhmục tài sản nào sẽ luôn = 0 (COVf,i =0)

� Tương tự, tương quan tỷ suất sinh lợi giữa bất kỳ tài sản i nào với tài sảnphi rủi ro cũng sẽ bằng không (ρf,i =0)



�Chúng ta giả thuyết rằng nhà đầu tư tạo dựng

một danh mục đầu tư bao gồm 2 loại chứng

khoán: chứng khoán phi rủi ro KF với tỷ trọng

vốn đầu tưWF và danh mục thị trường M với tỷ

trọng đầu tưWM.

�Vậy :

WF + WM = 1 hay WF = 1 – WM hay WM = 1 - WF


XÂY DỰNG CÔNG THỨC CHO ĐƯỜNG CML� Lợi suất ước tính của danh mục đầu tư được tính bằng trung bình trọng số

của các chứng khoán có trong danh mục đầu tư đó.

� Lợi suất ước tính của danh mục đầu tư E(Rp) là :

E(RP) = WFRF + WME(RM)

� Trong đó

� E(RP) : Lợi suất của danh mục đầu tư.

� RF : Lợi suất chứng khoán phi rủi ro.

� E(RM) : Lợi suất danh mục đầu tư thị trường M

� WF : Tỷ trọng chứng khoán phi rủi ro

� WM : Tỷ trọng danh mục thị trường M

� Ta có thể viết lại là :

E(Rp) = (1 - WM)RF + WME(RM) OR E(Rp) = RF + WM[E(RM) – RF]

� �� = �� +[� � − ��]

��

4/3/2013

8



�Ta có:

σ2p = W2

F*σ2F + W2

M *σ2M + 2WF WM *σ(F,M)

Vì σF,M = 0 , σ2F = 0 �� σ2

p = W2M *σ2

M

�Do đó độ lệch chuẩn sẽ là:

�� = WM *�

�Như vậy, độ lệch chuẩn của danh mục kết hợp

giữa một tài sản phi rủi ro với các tài sản rủi ro

là tỷ lệ tuyến tính của độ lệch chuẩn danh mục

các tài sản rủi ro


Ý NGHĨA CỦA ĐƯỜNG THỊ TRƯỜNG VỐN

� Trong phần trên, chúng ta đã giả thiết các nhà đầu tư có cùng các thông số đầu vào của mô hình áp dụng (giả thuyết 4).

� Với sự đồng nhất về khả năng thu được độ lệch chuẩn thị trường �, độ lệch chuẩn của danh mục đầu tư P ��; sự nhất quán của thị trường trong việc đánh giá lợi suất của danh mục thị trường và danh mục đầu tư P, khi đó độ nghiêng của đường CML là:

[� � − ��]

�


Ý NGHĨA CỦA ĐƯỜNG THỊ TRƯỜNG VỐN

� Tử số thể hiện phần vượt trội của lợi suất ước tính thu được từ việcđầu tư vào chứng khoán rủi ro (danh mục thị trường) so với mức lợisuất thu được từ việc đầu tư vào chứng khoán phi rủi ro (tín phiếuKho bạc). Nói cách khác, đây là phần bù đắp rủi ro của việc nắm giữchứng khoán rủi ro thay cho chứng khoán phi rủi ro.

� Mẫu số thể hiện mức độ rủi ro của danh mục đầu tư thị trường.

� Như vậy, độ dốc của đồ thị biểu hiện mức độ bù đắp thu nhập chomỗi đơn vị rủi ro của thị trường, vì đường CML biểu hiện mức lợisuất có thể nhận được cho mỗi mức độ rủi ro mà nhà đầu tư chấpnhận.

� Mỗi điểm trên đường thẳng thể hiện trạng thái cân bằng của thịtrường ở các cấp độ khác nhau.

� Độ dốc của đường CML quyết định thu nhập phụ trội cần thiết để bùđắp cho mỗi đơn vị thay đổi trong rủi ro mà nhà đầu tư phải gánhchịu. Đó chính là lý do để coi đường CML là giá trị thị trường củarủi ro (Market price of risk).


4. ĐƯỜNG THỊ TRƯỜNG VỐN

(THE CAPITAL MARKET LINE - CML)

Đường Markowitz

M

PB

PA

Đường CML

RF

Cho vay

Đi vay

RM

� �

RJ

4/3/2013

9


ỨNG DỤNG CỦA CML

�Sử dụng đòn bẩy tài chính sẽ có ảnh hưởng gì lên

rủi ro và tỉ suất sinh lợi của danh mục

�Một nhà đầu tư có thể muốn đạt được một tỷ

suất sinh lợi cao hơn tại điểm M nhưng phải

chấp nhận mức độ rủi ro cao hơn. Nhà đầu tư sẽ

sử dụng đòn bẩy tài chính bằng các đi vay ở lãi

suất phi rủi ro và đầu tư số tiền này vào danh

mục tài sản rủi ro M


CML VÀ NGUYÊN LÝ PHÂN CÁCH� CML dẫn tất cả các nhà đầu tư đầu tư vào một danh mục các

tài sản rủi ro như nhau, đó là danh mục thị trường M. Các nhàđầu tư chỉ khác nhau ở các vị trí trên đường CML, vị trí nàytùy thuộc vào sở thích của các nhà đầu tư

Mức ngại rủi ro thấp

M

Mức ngại rủi ro trung

bình

Mức ngại rủi ro cao

rf

A

B

σm σp


ĐƯỜNG THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN: SML

�Ở trên chúng ta đã chỉ ra rằng đường thị trường vốn biểu hiện trạng thái cân bằng của các danh mục đầu tư.

�Trong trường hợp này, rủi ro của các danh mục được đo bằng độ lệch chuẩn của lợi suất.

�Các nhà đầu tư muốn có thu nhập cao sẽ phải chấp nhận rủi ro cao (tức là �� tăng lên).

�Đường CML chỉ ra mối quan hệ giữa rủi ro và lợi suất cho những danh mục đầu tư ở trạng thái cân bằng



� Trong mô hình CAPM, độ rủi ro của mỗi chứng khoán khôngđược đo bằng độ lệch chuẩn vì một phần của độ lệch chuẩn đãbị triệt tiêu bởi sự đa dạng hóa danh mục đầu tư.

� Khi các chứng khoán tham gia vào danh mục thì chúng tươngtác với nhau để triệt tiêu bớt phần rủi ro không hệ thống củanhau.

� Trong trường hợp này, danh mục đó là danh mục thị trường(M) đa dạng hóa hoàn hảo.

� Do vậy, rủi ro không hệ thống của từng chứng khoán riêng lẻ(chứng khoán i) được coi là triệt tiêu hết, chỉ còn lại phần rủiro hệ thống đo bằng tích sai của chứng khoán i đó với danhmục M (ký hiệu ��) .

� Như vậy, một chứng khoán i có �� càng lớn thì độ rủi ro củanó càng lớn, do đó lợi suất đầu tư yêu cầu càng cao.

4/3/2013

10



�Rủi ro của mỗi chứng khoán i đo bằng �� nên

mối tương quan được thể hiện chính xác hơn

như sau

� �� = �� +[� � − ��]

��

Hay

� �� = �� +[� � − ��]

��

��



R(%)

�(%)

RF

Đường SML

E(RM)M

�M

E(Rj) J

�J

Đường SML là đường biểu diễn mô hình CAPM:



� Một cách hiểu khác vềmối quan hệ này thông qua sự diễn giải của hệ số � Hệ số � được dùng để địnhlượng hóa tỷ trọng của mỗi chứng khoán i (��)góp phần vào rủi ro chung của danh mục thịtrường M (��) như sau :

�� =��

��

� �� = �� +�� [� � − ��]

RRRRFFFF ::::LợiLợiLợiLợi nhuậnnhuậnnhuậnnhuận khôngkhôngkhôngkhông rủirủirủirủi rorororo

�� : Hệ số Beta của cổ phiếu IE(RM) : Lợi nhuận kỳ vọng của thị trường


Ý NGHĨA CỦA ĐƯỜNG SML � SML được coi là một tiêu chí chuẩn mực để đánh giá một phương ánđầu tư. Với việc chấp nhận độ rủi ro nhất định đối với một phươngán đầu tư (được đo bằng hệ số �

� SML cho chúng ta biết lợi nhuận thu được của phương án đầu tư đóphải là bao nhiêu mới có thể bù đắp được rủi ro mà các nhà đầu tưphải gánh chịu.

� Xuất phát từ ý nghĩa của đường SML, nếu tất cả các chứng khoánđược định giá chính xác nhất thiết phải nằm trên đường SML.

� Với những điểm nằm phía trên hoặc dưới đường SML đều biểu hiệntình trạng giá không phản ảnh đúng với giá trị cân bằng trên thịtrường.

� Nếu là điểm nằm phía trên đường SML, chứng khoán đó được địnhgiá thấp hơn giá trị thực sự của chúng. Trong trường hợp này, cácnhà đầu tư nên mua loại chứng khoán đó.

� Ngược lại, nếu điểm đó nằm dưới đường SML, không nên mua loạichứng khoán này vì giá của chúng cao hơn giá trị thực sự của chúng.

4/3/2013

11


Ý NGHĨA CỦA ĐƯỜNG SML R(%)

�(%)

RF

Đường SML

15

M

�M = 1,0

16

2

�J = 1,2

1

3

Định giá thấp

Định giá cao14


SO SÁNH SML VÀ CML� CML thể hiện mối tương quan giữa lợi suất với rủi ro của những danh mục

tổng thể hiệu quả.

� SML thể hiện mối quan hệ hàm bậc nhất giữa lợi suất và rủi ro của từngchứng khoán riêng lẻ.

� Kết luận :

� Mô hình định giá tài sản vốn CAPM là một học thuyết kinh tếmô tả mốiquan hệ giữa rủi ro và lợi suất ước tính.

� Nói cách khác, đây là mô hình định giá cho những chứng khoán có nguy cơrủi ro.

� CAPM cho rằng rủi ro hệ thống là mối quan tâm đối với các nhà đầu tư vìchủng không thể loại bỏ được bằng biện pháp đa dạng hóa danh mục đầutư.

� Điều đặc biệt, CAPM cho chúng ta biết lợi suất ước tính của một chứngkhoán hay một danh mục đầu tư được xác định bằng lợi suất của chứngkhoán không có rủi ro được tính toán bằng cách nhân mức độ rủi ro ß vớigiá thị trường của rủi ro đó [E(RM) - RP].


SO SÁNH SML VÀ CML� Đường CML

� - Được vẽ trong mặt phẳng r và σ

� - Khi các nhà đầu tư được phép vay và cho vay với lãi suất phi rủi ro đường cml là tuyến tính và có độ dốc dương

� - Chỉ có danh mục là ứng cử viên để các nhà đầu tư lựa chọn nắm giữ thì mới được định vị trên đường cml

� Đường SML

� - Được vẽ trong mặt phẳng r và ββββ

� - Bất chấp các nhà đầu tư có thể vay hay cho vay với lãi suất phi rủi ro hay không thì đường sml vẫn là tuyến tính và có độ dốc dương

� - Tất cả các chứng khoán cá thể và danh mục đều được định vị trên đường sml

4/3/2013

12


1. TỶ SUẤT SINH LỢI CỦA MỘT KHOẢN ĐẦU TƯ

� Mô hình CAPM cho rằng tỷ suất sinh lợi đối với một khoảnđầu tư i được xác định bởi :

� Phần bù rủi ro thị trường là tỷ suất sinh lợi dự kiến do nắmgiữ các tài sản rủi ro so với tài sản phi rủi ro. Danh mục các tàisản rủi ro (cổ phần, trái phiếu, tài sản thực), đôi khi gọi là"danh mục thị trường" hoặc là "thị trường". Vì thế :

�

Tỷsuấtsinhlợi i

=

Lãisuất

phi rủiro

+ Beta(i) x Phần bù rủi ro thị trường

Phần bù rủiro thị trường

=Tỷ suất sinh

lợi dự kiến-

Lãi suất phi rủiro


2. HỆ SỐ BETA

�Mô hình định giá tài sản vốn (CAPM) chỉ rarằng rủi ro của một chứng khoán cụ thể có thểđược biểu diễn bằng hệ số Beta của nó.

�Hệ số Beta cho ta biết xu hướng biến động củamột loại chứng khoán so với toàn bộ thị trường.

�Beta của một khoản đầu tư đo lường độ nhạycảm dự kiến của tỷ suất sinh lợi trên khoản đầutư so với tỷ suất sinh lợị thị trường. Có nghĩa là, Beta đo lường giá của khoản đầu tư thay đổinhư thế nào khi giá thị trường thay đổi.


2. HỆ SỐ BETA� Tính hệ số Beta

� Để tính được Beta của một loại cổ phiếu i, phải sử dụnghiệp phương sai (Covariance) và phương sai (Variance).

� Covariance đo lường các kết quả lợi nhuận trong 2 tài sản rủi ro có chiều hướng biến động song song.� Covariance dương có nghĩa lợi nhuận của 2 tài sản biếnđộng cùng chiều.

� Covariance âm là chúng biến động ngược chiều.

� Để đo lường Covariance phải xem xét tích số của mỗiđộ lệch giữa tỷ suất lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuậnmong đợi của mỗi loại chứng khoán trong 1 tìnhhuống cụ thể.


2. HỆ SỐ BETA� Ví dụ: Có 2 loại cổ phiếu B và C, người ta muốn biết sự tương

tác giữa chúng như thế nào, chúng biến động cùng chiều hay ngược chiều, do đó phải tính hiệp phương sai.

� Loại chứng khoán B có tỷ suất lợi nhuận kB và tỷ suất lợinhuận mong đợi kbqB

� Loại chứng khoán c có tỷ suất lợi nhuận kC và tỷ suất lợinhuận mong đợi kbqC

(kB - kbqB) x (kC - kbqC)

� Công thức tính covariance giữa 2 chứng khoán B và C là:

Cov(B,C) = ∑Pi (kB - kbqB) (kC - kbqC)

� Và như vậy để tính hệ số Beta của một loại cổ phiếu i phải tínhđược hệ số tương quan giữa tỷ suất lợi nhuận i và tỷ suất lợinhuận của thị trường, điều này nói lên cổ phiếu i vận động nhưthế nào so với toàn thị trường.

4/3/2013

13


2. HỆ SỐ BETA

�Hệ số Beta của một cổ phiếu là một chỉ số nêu

lên mức độ thu nhập của cổ phiếu đó thay đổi

khi có sự thay đổi về lãi suất của thị trường.

#$%& =

'�ệ��)ươ,-.&�%ỷ.0ấ%.�,)2ợ�3��

4à%ỷ.0ấ%.�,)2ợ�%)ị%7ườ,-

�)ươ,-.&�9:;ỷ.0ấ%

.�,)2ợ�%)ị%7ườ,-

� =394(�,)

��


3. MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA BETA

� Danh mục đầu tư thị trường có hệ số Beta bằng 1

� Hệ số Beta của danh mục thị trường được xác định

như sau:

�? =394(�,)

��

= ��

��

= 1

� + ß >1 có nghĩa là giá của khoản đầu tư dự kiến sẽ

biến động nhiều hơn thị trường khi thị trường tăng,

và giảm nhiều hơn khi thị trường giảm.

� + ß < 1 có nghĩa là giá của khoản đầu tư dự kiến sẽ

biến động ít hơn thị trường.


2. HỆ SỐ BETACỔ PHIẾU BETA CỔ PHIẾU BETA

Cổ phiếu có Beta cao

American Express 1,45 SHB 1,35

Bank America 1,55 VCB 1,39

Travelers 1,65 VND – VNDIRECT 1,72

Cổ phiếu có Beta trung

bình

Regtal Equipment Co. 1,15 CTG 1,01

Du Pont 1,0 ACB 1,04

General Electric 1,10 MBB 1,01

Cổ phiếu có Beta thấp

Exron 0,6 STB 0,74

Green Mountain Power 0,55 NBB – XD 577 0,32

Home Stare Mining 0,2 LAS - super lan lam thao 0,72


2. HỆ SỐ BETA� Lãi suất thị trường được đo bằng lãi suất trung bình của một

tập hợp những cổ phiếu lớn đang giao dịch trên thị trường

� Ví dụ nói cổ phiếu A có hệ số Beta 0,78 có nghĩa là nếu thunhập của thị trường tăng lên 1% vào tháng tới thì chúng ta cóthể mong đợi lãi suất của cổ phiếu A tăng lên 0,78%.

� Hệ số Beta có thể là một số dương hoặc một số âm.

� Cổ phiếu có hệ số Beta là dương thì thu nhập của nó có mốiquan hệ thuận chiều với thu nhập của thị trường và ngược lại.

� Theo thống kê, phần lớn các cổ phiếu có hệ số Beta mang giátrị dương

4/3/2013

14


3. MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA BETA� + Những chứng khoán không có rủi ro thì có hệ số

Beta bằng 0

� Nếu βj = 0 : Lợi nhuận kỳ vọng của chứng khoán cóβj = 0 chính là lợi nhuận không rủi ro (kF), bởi vìtrong trường hợp này:

E(RJ) = RF + βj [E(RM) - RF]

Mà βj = 0 nên E(RJ) = RF

� Như vậy, lợi suất của chứng khoán không có rủi rochính bằng lợi suất của tín phiếu Kho bạc (T-bill).


3. MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA BETA

�Nếu chứng khoán J nào đó có hệ số Beta giống

như danh mục đầu tư thị trường (bằng 1) thì lợi

suất ước tính (lợi suất kỳ vọng) của nó bằng lợi

suất ước tính của danh mục thị trường

�Nếu một chứng khoán có hệ số ß lớn hơn ß của

danh mục thị trường (ßj > 1) thì có nghĩa nó có

rủi ro cao hơn và dẫn đến lợi suất kỳ vọng sẽ

lớn hơn lợi suất của danh mục thị trường, và

ngược lại.


3. MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA BETA� Quan hệ tuyến tính : Quan hệ giữa lợi nhuận cổ phiếu và hệ số rủi ro

của nó là quan hệ tuyến tính được diễn tả bằng đường SML có hệ sốgóc là :

E(RM) - RF

� Beta của một danh mục đầu tư tính theo công thức :

ßp = W1ß1 + W2ß2 +... + Wnßn

� Trong đó :

� Wj : Tỷ trọng của chứng khoán J trong danh mục (băng tỷ lệ của giátrị thị trường của chứng khoán J trên tổng giá trị thị trường củadanh mục đầu tư có số lượng n chứng khoán).

� Vì vậy rủi ro hệ thống của một danh mục đầu tư là giá trị bình quângia quyền của rủi ro hệ thống của từng chứng khoán riêng lẻ nằmtrong danh mục đầu tư đó. Điều này cũng có nghĩa là Beta của mộtdanh mục đầu tư có chứa tất cả các chứng khoán (danh mục thịtrường M) thì bằng 1.

chuong 3 - thi truong hieu qua va camp

Documents