فه ره یدون عه بدولقادر، ئه ندامی پێش���وی مه كته بی سیاس���یی یه كێتی نیش���تمانی كوردس���تان ئام���اژه ب���ه وه ده كات كه هیچ س���ه ركرده یه ك له یه كێتیدا ناتوانێت وا زو له خه ت���ی سیاس���ی م���ام جه الل پارتی له گه ڵ په یوه ندی هه ڵبگه ڕێته وه و

تێكبدات. فه ره ی���دون س���لێمانی : ئاوێن���ه ، تایب���ه ت له گفتوگۆیه ك���ی عه بدولق���ادر به ئاوێن���ه دا رایگه یاند كه دۆخی ناوخۆی به رامبه ر كاردانه وه یه له ئێستادا یه كێتی

به شكس���ت. هه روه ه���ا ده ڵێ���ت، باڵ���ه جیاوازه كانی ن���او یه كێتی به وه فا نه بون بۆ په یمانی ئ���اكارو جێبه جێیان نه كرد، ئه گه ر ده س���ت له و ره فتاره هه ڵنه گرن، خۆش���یان ده بنه گه وره ترین مه ترس���ی

له سه ر یه كێتی .ئ���ه و ئه ندام���ه ی پێش���وی مه كته بی سیاس���یی یه كێتی هۆكاره كانی دابه زینی ده نگه كانی یه كێتی له دوایین هه ڵبژاردندا رونده كاته وه و پێیوایه یه كێك له هۆكاره كان ده گه ڕێت���ه وه بۆ ئ���ه وه ی "یه كێتی وه كو

روناكبیران و خوێنده واران و حزبی جاران ئه هلی زانس���ت و كۆكردن���ه وه ی زانیاری نه م���اوه و نه ری���ت و زانی���اری هه ڵبژاردن

له یه كێتیدا زۆر الوازه ".ناوبراو بژارده ی ئۆپۆزسیۆنبون له الیه ن یه كێتی���ه وه ره تده كاته وه و، ده پرس���ێت "یه كێت���ی له خۆوه بۆ بچێته س���ه نگه ری معاره زه ئایا یه كێتی حزبێكی سیاس���یه ی���ان ب���ۆ تۆڵ���ه و ده مارگی���ری چاالكی

ده كات؟"

یاس���ای هه مواركردن���ی پ���رۆژه ی گه رم���ی مش���تومڕی هه ڵبژاردن���ه كان كوردس���تانیه كان الیه ن���ه له ناوخ���ۆی لیس���تی هاوپه یمان���ی دروس���تكردوه ، له گ���ه ڵ یه كبازنه یی دان و فراكس���یۆنی گۆڕانیش، فره بازنه یی پێباشه ، سه رۆکی فراکس���یۆنی گۆڕان له په رله مانی عێراق له تیف مسته فا ده ڵێت "له كۆبونه وه كه ی مه سیفدا سه رۆكی هه رێم وتی چی باشه

بۆ كورد ئه وه بكه ن و من لێی نازانم".ئاوێنه ، سلێمانی : مه حمود عوسمان،

له ئه نجومه ن���ی ك���ورد پارله مانت���اری نوێنه ران���ی عێ���راق یه كبازنه یی به باش ده زانێت و ده ڵێت، " له پارێزگا كوردیه كان نزیك���ه ی 50 هه زار ده نگ كورس���یه كه ، له خواروی عێ���راق نزیك���ه ی 30 هه زار

ده نگ كورسیه كه ".له تی���ف خۆیش���یه وه له الی���ه ن گۆڕان فراكسیۆنی س���ه رۆكی مسته فا، له ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق پشتیوانی له سیستمی فره بازنه یی ده كات و ده ڵێت، "له یه كبازنه ییدا ئه گه ر كاندیدێك له زاخۆ

بێت، چ مه عقولیه تێك���ی تێدایه خه ڵك له به سره وه ده نگی بۆ بدات".

سه رۆكی فراكس���یۆنی گۆڕانیش باس له وه ده كات، "هه مو الیه نه عێراقیه كان دژایه تی یه كبازنه ی���ی ده كه ن، ته نانه ت مه رجه عیه تی ش���یعی فه توای داوه كه یه كبازنه یی س���ه رپێچی شه رعه "، به اڵم مه حم���ود عوس���مان، ده ڵێ���ت، "ئه مه په یوه ندی به شه ریعه ته وه نیه قسه یه كی

هیچه ".

جه ژنتان پیرۆزبه بۆنه ی هاتنی چه ژنه وه

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه سێشه ممه ی داهاتو ئاوێنه باڵوناکرێته وه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )398( سێشەممە 2013/10/8

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

كچان بۆ خۆپاراستن چه قۆ هه ڵده گرن

«« 17دیاریده‌یه‌ک‌زانکۆکانیش‌ده‌گرێته‌وه‌ 12 »» 17 »»

بریکاری وه زاره تی دارایی عێراق ورده کاریه کان ئاشکرا ده کات

کورسیه‌‌کۆتاکان«« 8پێدانی‌‌100موچه‌‌به‌‌یه‌که‌وه‌یه كێتی و ئۆپۆزسیۆن: پارتی بۆ قازانجی خۆی

به كاریانده هێنێت

کۆمپانیای‌باڵڤ‌پەیک‌ئاوێنە‌دابەش‌دەکات‌نرخی‌‌1000دینار‌ تیراژ:‌‌4500 ته‌له‌فۆن:‌3201274 ‌ ناونیشان:‌سلێمانی‌گه‌ڕه‌کی‌شۆڕش-‌به‌رامبه‌ر‌ئاماده‌یی‌شۆڕشی‌کوڕان‌

له كۆبونه وه ی ئه نجومه نی سه ركردایه تی یه كێتیدا

چوار‌ئه‌ندامی‌‌مه‌كته‌بی‌‌سیاسی‌‌زۆرترین‌ڕه‌خنه‌یان‌ئاڕاسته‌ده‌‌‌کرێت

5 »»

ریکالم

ئه نجومه نی دوێنێ����ی له كۆبون����ه وه ی چ����وار یه كێتی����دا س����ه ركردایه تی ئه ندام����ی دیاری مه كته بی سیاس����ی "مه ال به ختیار، به رهه م س����اڵح، هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د و كۆسره ت ره سوڵ " زۆرترین ره خنه یان ئاڕاس����ته ده كرێت، به ش����داربویه كی ن����او كۆبونه وه كه ش ده ڵێ����ت "ئه نجومه نی س����ه ركردایه تی ئۆباڵی دۆخی خراپی ناوخۆی یه كێتی و شكستی ئه و حیزبه یان له هه ڵبژاردندا خسته ئه ستۆی ئه و چوار به رپرسه ".

سه رچاوه یه كی س����لێمانی : ئاوێنه ، كه راگه یان����د به ئاوێن����ه ی ئ����اگادار له "كۆبون����ه وه ی دوێنێ����ی ئه نجومه نی س����ه ركردایه تی یه كێتی����دا ره خن����ه ی ئ����ه وه له چه ند ئه ندامێك����ی مه كته بی سیاسی گیراوه كه له ژوره تاریكه كاندا هه ندێك بڕیار ده ده ن و خراپ به س����ه ر وتی ئ����ه و ده ش����كێته وه "، حیزب����دا "له كۆبونه وه كه دا پێیانوتراوه كه ئیتر له م����ه ودوا ئه وه یان بۆ ناچێته س����ه ر وه رگرتنی راوێژك����ردن و پرس و به بێ ره زامه ندی ئه نجومه نی سه ركردایه تی ، خۆی����ان و به رژه وه ن����دی له پێن����او دابه ش����كردنی پۆس����ت و وه زاره ته كان

بڕیاری چونه ناو حكومه ت بده ن".س����ه رچاوه كه لێدوان����ی به پێ����ی له كۆبونه وه ك����ه دا زۆرتری����ن ره خن����ه ئاراس����ته ی م����ه ال به ختیار ك����را كه

هه ڵبژاردندا هه ڵمه تی له ئیداره كردنی "واقیعبین و سه ركه وتو" نه بو، هه روه ها ره خنه ی سه ر كۆس����ره ت ره سوڵیش ئه وه بوه كه كوڕه كه ی كرد به كاندیدو به مه به س����تی زۆری "پاره یه ك����ی ده رچاندن����ی به زۆرتری����ن ده نگ����ه وه كاندی����دی له كاتێك����دا خه رجك����رد" پ����اره ی چاپكردنی هه ب����وه یه كێتی چه ن����د فلێكس����ێكی نه ب����وه ، ره خنه ئاراس����ته ی د.به رهه میش كرا به هۆی س����ه رۆكایه تیكردنی له ماوه ی ئه وه ی حكوم����ه ت له كابین����ه ی شه ش����ه مدا، "نه یتوانی خزمه تێكی باش پێشكه ش خه ڵك����ی به گش����تی و به هاواڵتی����ان س����لێمانی به تایبه تی ب����كات و له ڕوی

ئیداره كردنه وه سه ركه وتو نه بو".به وته ی سه رچاوه كه ی ئاوێنه ، هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د كه چه ند رۆژی رابردو ده ستی له پۆستی به رپرسی مه ڵبه ندی س����لێمانی كێشایه وه ، به ده رنه بوه له و ره خنان����ه و گله ی����ی ئ����ه وه ی لێكراوه كه "به ش����ێوه یه كی خ����راپ ئیداره ی مه ڵبه ن����دی كردوه و شكس����تیهێناوه ، له پاڵ ئه مانیش����دا ره خن����ه له ده زگای هه ڵبژاردن و راگه یاندنی یه كێتی گیراوه ك����ه به ش����ێك له شكس����تی یه كێتیان

له هه ڵبژاردندا ده كه وێته ئه ستۆ".

2 »»

گەندەڵبوونی‌شەفافییەتئیش‌مه‌كه‌ببه‌به‌پارتی18 »»13 »»

4 »» 3 »»

فه ره یدون عه بدولقادر:

هیچ‌سه‌ركرده‌یه‌ك‌له‌یه‌كێتیدا‌ناتوانێت‌په‌یوه‌ندی‌‌له‌گه‌ڵ‌‌پارتی‌‌تێكبدات

سه رۆکی فراکسیۆنی گۆڕان:

سه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌وتی‌‌چی‌‌باشه‌‌بۆ‌كورد‌ئه‌وه‌‌بكه‌ن‌و‌من‌لێی‌‌نازانم‌

بڕیاره س���ێ الیه نه كه ی ئۆپۆزسیۆن پێكه وه بمێننه وه بۆ به ش���داریكردن ی���ان نه كردن له كابین���ه ی داهاتودا و رایده گه یه نن به شداری له حكومه تێكدا

ناكه ن "خێرمان پێبكه ن". ئاوێن���ه ، هه ولێر: س���ه فینی مه ال بزوتنه وه ی گۆڕان قه ره هه ڵسوڕاوی له هه ولێر ئه وه ی بۆ ئاوێنه رونكرده وه یه كگرتوو گ���ۆڕان و "الیه نه كانی كه

كۆمه ڵ له ماوه ی رابردودا ئۆپۆزسیۆن بون، به اڵم ئه مجاره بڕیاره به شداری له حكوم���ه ت بكه ین و ه���ه ر بڕیارێك بده ین به یه ك���ه وه ده یده ین له باره ی

به شداریكردن یان نه كردن"ز یه كگرتوی ئیس���امییش پێیباشه حكومه تێك���ی هاوش���ێوه ی به غ���دا پێكبێ���ت كه پۆس���ته كان له س���ه ر دابه ش���ده كرێت ، نم���ره بنه م���ای

س���ه رۆكی ئه حم���ه د د.محه م���ه د ئه نجومه نی شوراو ئه ندامی مه كته بی له لێدوانێك���دا یه كگرت���و سیاس���ی ب���ۆ ئاوێن���ه وتی " له گ���ه ل گۆڕان و كۆمه ڵ، چه ند پاكێجێكمان هه یه بۆ چاكس���ازی له سیسته می حوكمڕانی ، بین له حكومه ت بڕیارمان���داوه بۆیه یان له ده ره وه ی حكومه ت، كاربكه ین بۆ ئه وه ی ئه و پاكێجانه بچنه بواری

جێبه جێكردنه وه ". له الیه ن خۆیش���یه وه نازم عه بدواڵ ئه ندامی مه كته بی سیاس���ی كۆمه ڵی چۆنیه ت���ی له ب���اره ی ئیس���امی داهاتو له حوكمه تی به شداریكردنیان ب���ۆ ئاوێن���ه وتی ،"له گ���ه ڵ گۆڕان و یه كگرتو رێكه وتوین له س���ه ر ئه وه ی به پرۆژه یه كی یه كگرتوه وه چاكسازی

له حكومه تی داهاتو بكه ین".

سێ‌‌الیه‌نه‌كه‌ی‌‌ئۆپۆزسیۆن‌بڕیارده‌ده‌ن‌پێكه‌وه‌‌بمێننه‌وه‌ هه‌رێم‌گڵۆپی‌‌سه‌وز‌بۆ‌كۆمپانیایه‌كی‌‌دیكه‌ی‌‌نه‌وت‌هه‌ڵده‌كات

گرنگترین روداو كه له ماوه ی 24 كاژێری رابردودا س����ه رنجی میدیا جیهانیه كانی كوردس����تانه وه هه رێم����ی له ب����اره ی راكێش����ا، هه ڵكردنی گڵۆپی س����ه وز بو بۆ كۆمپانیایه ك����ی ئیماراتی بواری وزه له الی����ه ن حكومه تی هه رێم����ه وه ، تا به 300 ملی����ۆن دۆالره وه بێته ناو هه رێمی

كوردس����تانه وه به مه به ستی وه به رهێنان له ب����واری نه وتدا، ئه سۆش����یه یتدپرێس له راپۆرتێك����دا ئاماژه ی ب����ه وه كردوه ، حكومه تی هه رێمی كوردس����تان گڵۆپی س����ه وزی هه ڵكردوه ب����ۆ كۆمپانیایه كی حكوم����ی ئیمارات����ی به ن����اوی تاق����ه ی

ئه بوزه بی .

کۆسره ت ره سوڵ د. به هه م ساڵحهێرۆ ئیبراهیم ئه حمه دمه ال به ختیار

ئا: ئاراس عوسمان

عارف روش���دی ، ئه ندامی سه ركردایه تی یه كێتی ل���ه م گفتوگۆیه ی ئاوێن���ه دا، دان به وه دا ده نێ���ت كه یه كێت���ی كه موكوڕیی هه ب���وه و پێویس���ته چاره س���ه ربكرێت، بۆ ده ڵێت، پێكهێنانی حكومه تیش مه سه له ی حكومه ت���ی بنكه فراوان باش���تره و ئه وانه ی

كورسییان هێناوه تێیدا به شداربن.

ئاوێنه : ئ���ه و لیژنه ی���ه ی پێكتانهێنابو بۆ هه ڵبژاردنه كه ی ئه نجام���ی به دواداچون���ی س���ه ركردایه تیدا له كۆبونه وه ی یه كێت���ی ، هه ڵس���ه نگاندن بۆ راپۆرتی لیژنه كه چۆن

بو؟عارف روش���دی : ئ���ه و راپۆرت���ه نه خرایه به رباس و لێكۆڵین���ه وه و بابه تی زۆر گرنگی له خۆگرتوه ، بۆیه بڕی���اردرا ببێته راپۆرتی

پلنیۆم.ئاوێنه : پێش���تر راپۆرته كه بینرابو تا بڕیار

بدرێت هه ڵبگیرێت بۆ پلنیۆم؟عارف روش���دی : نا راپۆرته كه له به رئه وه ی زۆر تێروته س���ه ل و هه ڵس���ه نگاندنێكی زۆر حزبیان���ه ب���و، بۆیه به راپۆرتی س���ه ره كی بۆ ده ستنیشانكراوه و خوێندنه وه ی پلنیۆم نه ك���را له كۆبونه وه كه ی دوێنێی ئه نجومه نی

سه ركردایه تی .ئاوێنه : به اڵم له و راپۆرته دا ده ستنیش���انی شكستی یه كێتی نه خستوه ته ئه ستۆی چه ند

كه سێك و ئه مه ش وایكردبێت دوابخرێت؟كۆبونه وه یه ك���ی ن���ا روش���دی : ع���ارف یه كێتیانه مان كردو هه مو به رپرس���یاریه تی مه كته ب���ی له ئه س���تۆی شكس���ته كه مان سیاسی و سه ركردایه تی حزبه كه مان گرتوه ، پالنی تازه مان ده بێت بۆ راس���تكردنه وه ی یه كێتی له و شكس���ته ی به س���ه ریدا هات، كه كۆبونه وه كه س���ه ركه وتوبو ئه م���ڕۆش بڕیاردرا پلنی���ۆم له 10/10 بێت و كۆنگره ش

له 2014/1/31 ببه سترێت. ئاوێنه : ل���ه روی ته كنیكی���ه وه ئاماده كاری ك���راوه بۆ پلنی���ۆم و گۆنگره یاخ���ود تازه

ده ستپێده كه ن؟عارف روش���دی : ماوه ی س���ێ مانگی ماوه پلنیۆم و كێشه نیه كۆبونه وه یه كی فراوانه و به پێی په یڕه و دیاری كراوه ئه وه نده خه ڵك دێت و ت���ه واو، به اڵم لیژن���ه ی ئاماده كاری دروست ده كرێت بۆ به ستنی كۆنگره و هه مو باس و خواسته كان له كۆنگره باس ده كرێت و به پێی پێویست هه مو ئاڵوگۆڕێكی پێویست

ئه نجامده ده ین.ئه م���ڕۆی له كۆبونه وه ك���ه ی ئاوێن���ه : به ش���داریكردنی باس���ی س���ه ركردایه تی حكوم���ه ت و په یوه ندیه كان���ی ئێوه و گۆڕان

كراوه ؟عارف روشدی : هیچ باس���ی به شداریكردن نه ك���راوه له حكومه تی داهاتو، باس���ی ئه و مه س���ه له یه ش ناكه ین تاكو به رچاوڕونیه كی ته واومان ده بێ���ت له پێكهێنانی حكومه ت و

بڕیاری كۆتاییش ناده ین، باس���ی گۆڕانیش په یوه ندی ته نه���ا نه ك���راوه و كۆبونه وه كه

به باسی یه كێتیه وه هه بو. ئاوێنه : وته بێژی یه كێتی نه بونی رابه رایه تی بۆ حزبه كه ت���ان به هۆكاری ئه و شكس���ته

ده زانێت، رای جه نابت چیه ؟عارف روشدی : ئاگاداری ئه وه نیم.

ئاوێنه : ئه وانه ی به ناوی یه كێتیه وه هه ڵمه تی هه ڵبژاردنیان له ئه س���تۆ گرتب���و زیاتر كێ به رپرس���یاریه تیان ئه وانه پێتوای���ه بون و

ده كه وێته ئه ستۆ؟عارف روش���دی : هه مو یه كێتی به ش���داربو له بانگه ش���ه داو هه ریه كه و به پێ���ی توانای خ���ۆی ئه ركی سه رش���انی جێبه جێكردوه ، به اڵم ك���ه ئه نجامی هه ڵب���ژاردن به الیه نی ئیجابی نه هاتوه ته وه ئه وه جێگه ی تێڕامان و لێكۆڵینه وه ی���ه . ه���ه ر هێزێك كه توش���ی شكست ده بێت، پێویستی به به خۆداچونه وه هه یه ، له ئێس���تادا یه كێتی س���ه رقاڵی ئه و

به خۆداچونه وه یه یه .ئاوێنه : بۆ یه كێتی تا چه ند باشتره ئه زمونی

قۆناغی ئۆپۆزسیۆنبون تاقیبكاته وه ؟عارف روشدی : ئه وه له سه ر بڕیاری سیاسی له كاتی بڕی���اری سیاس���ی ده وه س���تێت و

گونجاودا ده ده ین. ئاوێن���ه : ت���ا چه ن���د پێویس���ته له گۆڕان

نزیكببنه وه تا پارتی ؟عارف روش���دی : هێزێك���ی كراوه ین و هێڵی س���ورمان بۆ كه س نیه ، په یوه ندی له گه ڵ

كوردس���تان هێ���زه سیاس���یه كانی هه مو ده كه ی���ن و به رنامه ی حزبایه ت���ی ئێمه بۆ هه م���و الیه نه كانی ژیان���ی خه ڵكه ، ئه وه ی گرنگه بۆمان ئ���ه و به رنامه یه ی هه مانه بۆ خزمه ت���ی خه ڵك تا چه ند ده توانین په ره ی

پێبده ین.ئاوێن���ه : تائێس���تا له گه ڵ هی���چ الیه نێك قسه تانكردوه بۆ پێكهێنانی حكومه ت جگه

له پارتی ؟عارف روش���دی : ئه مه كراوه یه و كام هێزو الیه ن ده توانێ���ت رێكه وتنمان له گه ڵ بكات یاخود به پێچه وانه وه ، ئه وا ئاماده ین له گه ڵی

كاربكه ین بۆ حكومه تێكی كارا.ئاوێنه : یه كێتی زیانیكردوه له و چه ند ساڵه

له گه ڵ پارتی بوه له حكومه ت؟عارف روش���دی : هه مو ئه و هێزانه ی ده چنه ده س���ه اڵت زه ره رده كه ن، به یه كێتیش���ه وه ، له به رئ���ه وه ی ده كه وێت���ه ب���ه ر ره خن���ه و داخوازیه كان���ی خه ڵكی ، بۆیه وه ك یه كێتی پێویس���ته به سیاس���ه تی خۆی���دا بچێته وه ك���ه كه موكورت���ی تێدای���ه و هه وڵده ده ین

چاره سه ری بكه ین.ئاوێنه : بۆ هه مواركردنه وه ی رێكه وتننامه ی نێ���وان ئێ���وه و پارت���ی له ئێس���تادا هیچ ئاماده كاریه ك یان كارێكتان كردوه بۆ ئه و

مه به سته ؟ده س���تكاری روش���دی : ع���ارف رێكه وتننامه كه مان ك���ردوه ، یه كێك له وانه به ش���داریكردنی ئێم���ه بو به یه ك لیس���تی

س���ه ربه خۆ له هه ڵبژاردنه كاندا، به اڵم به پێی ئ���ه وه ی له رێكه وتننامه س���تراتیجیه كه دایه ده بێت ئێم���ه و پارت���ی پێكه وه بین، به اڵم

ده ستكاریمان كردوه و به جیا دابه زین.ئاوێنه : ئه و ده ستكاریكردنه ی رێكه وتننامه كه

به رده وام ده بێت؟عارف روشدی : به پێی پێویست ده ستكاری ده كه ین، له هه مو الیه ك ده بێت ئاماده كاری هه بێ���ت بۆ ئ���ه وه ی ئ���ه و رێكه وتننامه یه له گ���ه ڵ ك���ه بگونجێنی���ن به ش���ێوازێك

بارودۆخه كه پێكبێته وه . ئاوێنه : ئ���ه ی چیتانكردوه بۆ ده س���تور و به رنامه ت���ان چی���ه ب���ۆ داهات���وی ئ���ه و

مه سه له یه ؟عارف روشدی : س���ورین له سه ر مه سه له ی ده س���تور و ده بێ���ت بگه ڕێته وه و س���ازانی نیش���تمانی له س���ه ر بكرێ���ت و له پارله مان بڕیاری كۆتایی له س���ه ر بدرێت، پێویستشه ئ���ه و هێزانه ی دوێنێ ده یانگوت ده س���تور ده بێت بگه ڕێته وه پشتیوانیمان بكه ن تاكو

پێكه وه كاری بۆ بكه ین.ئاوێنه : گره نتی هه یه پلنیۆم دوانه كه وێت؟ ئه گه ر له كاتی خ���ۆی ئه نجامبدرێت ئه وه ی

پلنیۆم ناتوانێت ده ستكاری بكات چیه ؟عارف روش���دی : نه خێر دواناخرێت، ئه وه ی پلنیۆم ده سه اڵتی به سه ریدا نیه و ده ستكاری ن���اكات، هه مو ش���تێك ده توانێت بگۆڕێت ته نها په یڕه وی ناوخۆی یه كێتی و پۆس���تی

سكرتێر نه بێت.

ئا: ئاوێنه

له كۆبونه وه ی دوێنێی ئه نجومه نی سه ركردایه تی یه كێتیدا زۆرترین ره خنه

ئاڕاسته ی چوار ئه ندامی مه كته بی سیاسی "مه ال به ختیارو به رهه م ساڵح و

هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د و كۆسره ت ره سوڵ " ده كرێت، سه رچاوه یه كی

ئاگاداریش ده ڵێت "له كۆبونه وه كه ی دوێنێی ئه نجومه نی سه ركردایه تی

یه كێتیدا به ڕاشكاوانه وترا كه چه ند ئه ندامێكی مه كته بی سیاسی له ژوره تاریكه كاندا به بێ پرس و راوێژكردن بڕیار ده ده ن و خراپ به سه ر حیزبدا

ده شكێته وه ".

به ئاوێن���ه ی ئ���اگادار س���ه رچاوه یه كی راگه یان���د ك���ه له "كۆبون���ه وه ی دوێنێی ئه نجومه ن���ی س���ه ركردایه تی یه كێتی���دا سه باره ت به زۆربه ی مه سه له كان ناكۆكی و جیاوازییه كی گه وره ی بیروڕا هه بو، ئه وه ی

تێبینی كرا ئه ندامانی مه كته بی سیاسی قس���ه له كۆبونه وه كه دا نه یانده ویس���ت له سه ر به شداریكردن له حكومه تدا بكرێت، به ڵكو زیاتر ته ئكیدیان له سه ر قسه كردن یه كێتی ناوخ���ۆی به دۆخی س���ه باره ت یه كالییكردنه وه ی مه س���ه له ی كرده وه و به شداریكردن له حكومه تی داهاتو دواخرا

بۆ كاتی به ستنی پلینیۆم".ك���رد ب���ه وه ئام���اژه ی س���ه رچاوه كه له كۆبونه وه ك���ه دا جه غت له س���ه ر ئه وه ك���را ك���ه یه كێتی كێش���ه ی پرۆس���ه ی بڕیاردان���ی هه ی���ه و ئه م���ڕۆ مه كته ب���ی سیاسی كورتبوه ته وه بۆ چه ند كه سێك كه ل���ه ژوره تاریكه كان���دا هه ندێك بڕیار ده ده ن و ئه مه ش خراپ به س���ه ر حیزبدا "له كۆبونه وه كه ی وتی ئه و ده شكێته وه ، دوێنێ���دا به مه كته بی سیاس���ی وترا كه ئه مجاره ئه وه یان بۆ ناچێته س���ه ر به بێ پرس و راوێژكردن و وه رگرتنی ره زامه ندی له پێن���او س���ه ركردایه تی ئه نجومه ن���ی دابه ش���كردنی خۆی���ان و به رژه وه ن���دی

پۆس���ت و وه زاره ته كان بڕیاری چونه ناو حكومه ت بده ن".

س���ه رچاوه كه لێدوان���ی به پێ���ی ره خن���ه زۆرتری���ن له كۆبونه وه ك���ه دا ئاڕاس���ته ی م���ه ال به ختی���ار ك���را ك���ه له ئیداره كردن���ی هه ڵمه ت���ی هه ڵبژاردندا واقیعبین و س���ه ركه وتو نه بوه ، هه روه ها ره خنه له كۆس���ره ت ره سوڵ گیرا له سه ر ئه وه ی كه كوڕه كه ی ك���ردوه به كاندیدو پاره یه كی زۆری به مه به ستی ده رچواندنی به زۆرترین ده نگ خه رجكردوه له كاتێكدا كاندید هه بوه پ���اره ی چاپكردنی چه ند فلێكس���ێكی نه بوه ، ره خنه ئاڕاس���ته ی د.به رهه میش كرا به هۆی ئه وه ی له ماوه ی نه یتوان���ی حكومه ت���دا س���ه رۆكایه تی خزمه تێكی باش پێش���كه ش به هاواڵتیان به گشتی و خه ڵكی س���لێمانی به تایبه تی بكاو له ڕوی ئیداره كردنه وه س���ه ركه وتو نه بو، ه���اوكات ره خنه ی ئه وه ش له هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د گیرا كه به شێوه یه كی خ���راپ ئی���داره ی مه ڵبه ندی س���لێمانی

كردوه و شكستیهێناوه ، له پاڵ ئه مانیشدا ره خنه له ده زگای هه ڵبژاردن و راگه یاندنی یه كێتی گیراوه كه به ش���ێك له شكستی ده كه وێت���ه له هه ڵبژاردن���دا یه كێتی���ان

ئه ستۆ.له ئه ندامانی س���ه رچاوه كه وتی "زۆرێك ئه نجومه ن���ی س���ه ركردایه تی داوایان له ئه ندامان���ی مه كته بی سیاس���ی كرد كه پێویسته خۆیان ده ست له كاربكێشنه وه ، به اڵم ئ���ه وان پێداگرییان له س���ه ر ئه وه كردوه ك���ه كۆنگره ده نگ���ی داونه تێ و ته نها كۆنگره ش ده توانێ ئه و پۆسته یان

لێوه ربگرێته وه ".س���ه رچاوه كه باس���ی له وه ش���كرد ك���ه له كۆبونه وه ك���ه دا گله یی و گازنده ی ئه وه ئاڕاس���ته ی مه كته بی سیاس���ی كرا كه بڕیاری دانانی س���ه رۆكی لیستی یه كێتی بۆ هه ڵب���ژاردن "ئه رس���ه الن بایز" به بێ گه ڕان���ه وه ب���ۆ س���ه ركردایه تی یه كێتی له الیه ن دو س���ێ كه سی ده ستڕۆیشتوی دراوه و سیاس���یه وه مه كته ب���ی ن���او

نی���وه ی مه كته بی سیاس���یش ته نانه ت ئاگایان پێنه ك���راوه و راوێژی���ان پرس و لێنه ب���وه . بۆیه ئه ندامان���ی ئه نجومه نی سه ركردایه تیش مه كته ب سیاسیان له وه ئاگاداركردوه ت���ه وه كه ب���ۆ هه ڵبژاردنی ئه نجومه نی پارێزگاكان ئه وه قبوڵناكه ن به بێ را وه رگرتنی ئ���ه وان ده موچاوێك دیاریبكرێ���ت كه جێی ره زامه ندی خه ڵك

نه بێت.ئه مه له كاتێكدایه كه به پێی زانیاریه كانی ئاوێن���ه ، یه كێتی ئێس���تا به مه به س���تی به هێزكردنی پێگ���ه ی خۆی چاوه ڕوانی ئه وه ده كات كه بزانێت دوای راسپاردنی لیس���تی براوه ی یه كه م ك���ه پارتییه بۆ پێكهێنان���ی كابینه ی هه ش���ته م، له گه ڵ لیس���تی دوه م ك���ه بزوتن���ه وه ی گۆڕانه ده گه نه چی و ئێس���تا به وردی چاودێریی هه نگاوه كان���ی گ���ۆڕان ده كات، ئه گ���ه ر ئه و دو لیس���ته نه گه یش���تنه رێكه وتن، ئه وس���ا یه كێتی له گه ڵ پارتی ده كه وێته

گفتوگۆوه .

تایبه‌ت(398( سێشه ممه 22013/10/8

ئاوێنه‌ی‌رووداوه‌کان

راگـــه یانــدنی یه كێتی

گورزه كوشنده كه كامیل عومه ر

یه كێت���ی شكس���ته كه ی دواب���ه دوای نیش���تیمانی كوردس���تان له هه ڵبژاردن���ی 2013/9/21ی په رله مانی كوردستان، قسه له س���ه ر زۆر هۆكار و فاكته ری شكسته كه ی یه كێتی ك���راوه ، به اڵم ئ���ه وه ی كه مترین قس���ه ی له ب���اره وه كرابێ���ت، راگه یاندنی یه كێتی���ه )كه م���ن پێموای���ه هۆكارێكی سه ره كیه له و شكسته و گورزی كوشنده ی

لێداوه (.ئه م راگه یاندن���ه ی یه كێتی كه چه ندین تاپۆكراوه و تاكه كه س���ێك له س���ه ر ساڵه لێیبپرس���ێته وه )وه كچۆن نیه كه س���ێك پێش���تر م���اوه ی 18 س���اڵ مه كته بێكی تری یه كێتی له س���ه ر تاكه كه س���ێك تاپۆ كرابو(، راگه یاندنێكی چه قبه ستوو الوازه و ب���ه رده وام له پاشه كش���ه دایه ، له كاتێك���دا زه مه نێك هه بو هه مو هێزه سیاس���یه كانی ئ���ه م به كاریگ���ه ری سه رس���امبون ت���ر ئه وه ی به اڵم كاره كته ره كانی ، راگه یاندنه و كه ئێس���تا له دوای دواوه ی راگه یاندنه كانی كوردس���تانه وه یه و الوازترین ئه دای هه یه ، راگه یاندن���ی یه كێتیه ، له به رئ���ه وه ی ئه م راگه یاندن���ه نه ك نه یتوانیوه به پێی بنه ماو كاربكات، پیش���ه كه ئیتیكی پێوه ره كانی به ڵكو نه یتوانیوه به باشی ئه دای سیاسه تی حزبه ك���ه ی ب���كات و خاوه نی ش���ێوازێكی كاركردن و ئاڕاس���ته كردنی تایبه ت به خۆی بێت و به رده وام راگه یاندنه كانی ئۆپۆزسیۆن به تایبه ت "راگه یاندنی گۆڕان" په لكێش���ی

كردوه به دوای خۆیدا.له نێو ئه م راگه یاندنه شدا، كه ناڵی گه لی كوردس���تان، پشكی شێری له هۆكاری ئه م

شكسته ی یه كێتی به رده كه وێت. چۆن؟ 1- به رده وام كادێرو كارمه نده شاره زاو لێهاتوه كان���ی له به ر خراپ���ی به ڕێوه بردن و رێزنه گرت���ن له توانای���ان، ئ���ه م كه ناڵ���ه تر كه ناڵه كانی روده كه ن���ه جێده هێڵ���ن و به شێوه یه ك كه توانیویانه ببنه كاره كته ری دی���ار و به توانای ئ���ه و كه نااڵن���ه . لێره دا ده پرسین: كه ناڵێك نه توانێت رۆژنامه وان و كارمه نده كانی خۆی رازی بكات، ئیتر چۆن

له توانایدایه قه ناعه ت به خه ڵك بهێنێت؟2- ئه م كه ناڵه ، پیشه ییانه و راستگۆیانه كاری نه كردوه و به رده وام زانیاری ناڕاست و بێبه ڵگه ی باڵوكردۆت���ه وه )كه ئه مه بۆته كێش���ه ب���ۆ په یامنێر و هه واڵس���ازه كانی و زۆرجار په یامنێره كان له ن���او بازاڕ و له ناو خه ڵك توش���ی شه رمه زاری بون(، ئه مه ش وایك���ردوه متمان���ه له ده س���تبدات و هیچ كاریگه رییه ك���ی له س���ه ر خه ڵ���ك نه بێت،

ته نانه ت یه كێتیه كانیش.3- ئ���ه م كه ناڵ���ه له م���اوه ی هه ڵمه تی هه ڵبژاردن و پێش هه ڵمه ته كه ش، ئه وه نده ی شه ڕی بۆ پارتی كردوه ، ئه وه نده به رگری له یه كێت���ی نه كردوه ، به تایبه ت زۆرجار كه راگه یاندنی ئۆپۆزسیۆن هێرشیكردۆته سه ر پارتی ، كه چی ئه م كه ناڵه وه اڵمیداوه ته وه ن���ه ك راگه یاندن���ی پارتی )ب���ۆ ئه مه ش

به ڵگه ی زۆر له به رده ستدایه (. 4- ئه م كه ناڵه به رده وام حزبه كه ی خۆی چه واش���ه كردوه و له ماوه ی ئ���ه م هه ڵمه تی هه ڵبژاردنه دا، به رده وام خه ڵكی پیشانده دا و ده ی���وت: ئه مان���ه گۆڕان���ن و گه ڕاونه ته وه بۆ ماڵ���ه گه وره كه ، ب���ه اڵم ئه نجامه كه ی واده رنه چو ك���ه راگه یاندنه ك���ه ی یه كێتی بانگه شه ی بۆ گه ڕانه وه و هه ڵوه رینی گۆڕان كوردستان گونده كانی له شارو شارۆچكه و ده كرد و به خه زان و پایزی گۆڕانی ناوده برد. ئه مه ش وایكرد ه���ه م جه ماوه ری یه كێتی و هه م سه ركرده كانیشی پێ چه واشه بكرێت و له ده س���تبدات. بینه ره كانیش���ی متمانه ی خۆ ئه گ���ه ر وابوای���ه ده بو گ���ۆڕان پێنج كورسیشی نه هێنایه ، له كاتێكدا ئه م شێوه كاركردنه وه ختی به س���ه رچوبو، كه ئه مه الس���ایكردنه وه ی راگه یاندنی گۆڕان بو له

2009/7/25دا. له راس���تیدا ئ���ه م راگه یاندنه كێش���ه و كه له ب���ه ری زۆرتری تێدای���ه و كاتی زۆری ده وێت بۆ باسكردنیان، به اڵم له به رئه وه ی ئه م وت���اره تایبه ته به هۆكاری شكس���تی هه ڵب���ژاردن، ه���ه ر ئه وه نده به پێویس���ت زانرا. له م پێودانگه شه وه له هه ر ئه گه رێكی گۆڕان���كاری له ن���او یه كێتی���دا، ده بێ ئه م كۆی بچێته وه و به راگه یاندنه كه ی���دا حزبه سیاس���ه ت و كاره كته ره كانیش���ی بگۆڕێت، ئه گین���ا گومانم نیه كه ب���ه م عه قڵیه ته وه

به ره و شكستی گه وره تری ده بات.

عارف روشدی : پێویسته یه كێتی به سیاسه تی خۆیدا بچێته وه

ئه نجومه نی سه ركردایه تی یه كێتی ره خنه له مه ال به ختیارو د.به رهه م و هێرۆ و كۆسره ت ده گرێت

فۆبیای دۆڕاندۆڕاندن سه خته ، به اڵم ئه وه ی له دۆڕان بترسێت، هه رگیز بردنه وه کانی ره وا نین

ریکالم

راب����ردوی هه فت����ه ی هێرش����ی بۆ سه ر نه ناس����راو به رپرس����ێکی )هه فته نامه ی هه ڵبژاردن ده زگای ئاوێنه ، ژماره 397، ل1( هه وڵێکه بۆ دۆزینه وه ی قۆچێکی قوربانی تا ئۆباڵی ئه نجامه کان����ی هه ڵبژاردنی

په رله مان بخاته ئه ستۆی. ئ����ه و لێدوان����ی له چۆنێت����ی که س����ه وه بۆ ئاوێنه ، ده رده که وێت که به رپرس نی����ه ، به ڵکو پیاوی که سێکی تره که ئه ویان به رپرسه ، به ڵگه ی ئ����ه م قس����ه یه ش ئه وه یه راپۆرته راپرس����ی و ئ����ه و هه م����و شیکارییانه ی نه بینیوه که ده زگای مه کته بی پێشکه ش����ی هه ڵبژاردن سیاس����ی حیزبه که ی خۆی کردوه و له مه ترس����ییه کردۆته وه ئاگاداری پێش����بینیی ئاینده یی����ه کان و ئه نجامه کانی ده نگدان. ئه وه ی ئه و پشتی پێبه س����توه ، ئه و ژمارانه یه هه ڵبژاردن����داو له هه ڵمه ت����ی ک����ه

له میدیاکانه وه هاتونه ته ده ره وه .له میدی����ادا قس����ه زۆر ده کرێت، زۆرجار مه به ستی تایبه تی له پشتی قس����ه کانه وه ه����ه ن ، وه ک هاندان و به رزکردن����ه وه ی وره ی جه م����اوه ر، زۆرن، له مباره ی����ه وه نمون����ه ش

ئه وه تا به رپرس����ی یه که می گۆڕان، له س����ه ره تای هه ڵمه تی هه ڵبژاردندا رایگه یاند ئه وان ناچنه ده سه اڵته وه ، به ڵکو ده سه اڵت وه رده گرن. ئه نجامی هه ڵبژاردن نه ک هه ر وانه بو، به ڵکو به اڵم که مکرد. کورسییه کیش����یان که س له ن����او ئه وان����ه وه وه ک ئه م کابرای����ه ی الی خۆم����ان نه که وته تۆمه تبه خش����ینه وه . په له پڕوزێ و الیه نێکی هه ڵب����ژاردن هه ڵمه ت����ی به رچ����اوی ده رونی����ی هه یه و هه م جه م����اوه ری وره به رزکردن����ه وه ی وره ی دابه زاندن����ی ه����ه م حیزب و

نه یارانیش ده گرێته خۆی.ئ����ه وه ش )به رپرس(ه که م����ان نازانێ����ت ک����ه ده زگای هه ڵبژاردن ته نها راوێژکاریی����ه و ده زگایه ک����ی راسپارده پێشکه ش ده کات و حیزب بۆی هه یه به قس����ه ی بکات یان نا. خه ڵکیش ده نگده دات به حیزب نه ک ب����ه ده زگای هه ڵب����ژاردن. هه روه ها ئه وه ش نازانێت که سه رۆکی ده زگای هه ڵبژاردن له ناو رایه ڵه یه کی ئاڵۆزی ملمالنێ سیاسی و ده سه اڵتییه کاندا، به بێالیه نی ده زگاکه ی توانیویه تی بهێڵێته وه و کاری زانستییانه ی خۆی ئه نجامب����دات، به جۆرێک ناحه زانی

لێده رچێت، هه موان کۆکن له س����ه ر ئه وه ی ئه و ده زگایه کاره کانی خۆی

به سه رکه وتویی ئه نجامداوه . هه ندێ����ک س����ه یره ، ئ����ه وه ی به ربونه ت����ه یه کێتیی����ه کان سه روگوێالکی یه کتریی، وه ک ئه وه ی بڵێی ئه وان هه مویان به سه ریه که وه له نوشوستیهێنانی نین به رپرسیار ل����ه و میوانه هه ڵب����ژاردن. ئه مانه ده چن که خۆیان )...( لێده ده ن و

زلله له منداڵی خانه خوێ ده ده ن.ئه مه ئاماژه یه کی مه ترس����یداره ، گه وره که مه ترس����ییه پێمانده ڵێت نی����ه ، هه ڵب����ژاردن دۆڕاندن����ی ریزه کانێتی و لێکترازان����ی به ڵک����و له و ئه ندامانێتی په شیمانبونه وه ی دروستبونی له سه ره تای په یمانه ی خه ریکه به یه کیانداوه . حیزبه که وه له بیرده چێته وه م����ام په یامه که ی که ب����ه رده وام دوباره ی ده کرده وه : .. مانه وه م����ان .. س����ه روه ریمان گه ش����ه کردنمان به ن����ده به یه کێتی

نیشتمانی کوردستانه وه .

راگه یاندنی ده زگای هه ڵبژاردنی یه کێتی نیشتیمانی کوردستان

3(398( سێشه ممه ‌2013/10/8هه‌نوکه

ئا: هاوكار حسێن

فه ره یدون عه بدولقادر، ئه ندامی پێشوی مه كته بی سیاسیی یه كێتی نیشتمانی كوردستان له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "باله جیاوازه كانی ناو یه كێتی

به وه فا نه بون بۆ په یمانی ئاكارو جێبه جێیان نه كرد، ئه گه ر ده ست له و ره فتاره هه ڵنه گرن، خۆشیان ده بنه گه وره ترین مه ترسی له سه ر یه كێتی ".

ئاوێن���ه : ئه نجام���ه خراپه كان���ی یه كێتی بۆچ���ی ئه یلول���دا 21ی له هه ڵبژاردن���ی

ده گێڕیته وه ؟فه ره یدون عه بدولقادر: ئه نجامی ده نگه كانی یه كێتی له هه ڵبژاردنی )21(ی ئه یلولدا دیاره ده گه ڕێته وه بۆ چه ند هۆیه كی س���ه ره كی ، گرنگترینی���ان ئه وه ی���ه ك���ه یه كێتی وه ك كاریگه ری گ���ه وره و حزبێك���ی سیاس���ی گۆڕه پانی كوردستان له سااڵنی رابوردوا بو به دو كه رته وه ئه وه خۆی له خۆیدا كه رتێك له ده نگه كان له یه كێتی كه مده كاته وه . دوری له سه ركردایه تیكردنی یه كێتی و مام جه الل نه بون���ی كه س���انێكی وا له س���ه ركردایه تی ئێستادا كه كاریزمایه كی به هێزی هه بێت، هۆیه ك���ی تری ئ���ه و ئه نجامه ی���ه ، چونكه به س���ه ركردایه تی و خه ڵك متمانه كردن���ی ش���وێنكه وتنی كه س���انی خ���اوه ن ده وری مێژوی���ی گه وره و كاریزمای به هێز، ئه توانن زۆر كاریگه ربن له كۆكردنه وه یان له دۆڕاندنی ده نگه كاندا. نه بونی سه ركردایه تیه كی ته باو پت���ه وو یه كده نگ و ره ن���گ و ره نگدانه وه ی به له ده س���تدانی متمانه له الیه ن ژماره یه كی زۆر الیه نگرو ته نانه ت تێكۆشه ره كانیشه وه هۆیه كی ت���ره . هۆیه كی تریش ئه گه ڕێته وه ب���ۆ ئ���ه وه ی یه كێتی وه كو ج���اران حزبی خوێنده واران و روناكبیران و ئه هلی زانست و نه م���اوه و نه ریت و زانیاری كۆكردن���ه وه ی زانیاری هه ڵبژاردن له یه كێتیدا زۆر الوازه ، بۆیه كادرو ئه ندامان و الیه نگرانی خۆبه خش و دڵس���ۆزو به په رۆش له بنكه و سندوقه كانی هه ڵبژاردن���دا كه م ده بین���را، جگه له هه مو ئه وانه ، واته جگه له الوازی سه ركردایه تی ، شێوه ی كاری یه كێتی نیشتمانی كوردستان وه كو جاران بریتی نیه له په یوه ندی فراوانی له گ���ه ڵ جه م���اوه ی خه ڵكی كوردس���تاندا له س���ه ر وته ی قس���ه كۆنه كان���ی یه كێتی )ماس���ی و ئاو( و په یدابونی بیرۆكراتیه ت و داخس���تنی گیرفان و قاپی و دڵ و مێش���ك له ئاس���تی جه ماوه رو الیه نگرو ناوچه كاندا له الیه ن كاربه ده ستانی یه كێتیه وه ، ئه مانه و زۆر هۆی تر ه���ۆی گرنگن بۆ ئه وه ی هه ر حزبێك ده نگه كانی خۆی بۆ جه ماوه ره كه ی

كه مببێته وه .ئاوێنه : دۆخی ناوخۆی یه كێتی له ئێستادا

چۆن هه ڵده سه نگێنیت؟فه ره ی���دون عه بدولق���ادر: دۆخی ناوخۆی یه كێتی له ئێس���تادا دۆخ���ی كاردانه وه یه كاسبون و تاڕاده یه ك به شكست، به رامبه ر تاسان، به اڵم ئه وه مانای ئه وه ناگه یه نێت كه ئێس���تاش یه كێتی هێزێك���ی گه وره و به توانا نی���ه ، یه كێتی خاوه ن���ی هه زاران ئه ن���دام و كادرو فه رمان���ده ی هه ڵكه وتوو لێوه شاوه یه ، خاوه نی هێزی پێشمه رگه یه ، خاوه نی ده زگای ئه منی و زانیاری كارامه و

باش رێكخ���راوه ، خاوه نی توانای ئابوری و داموده زگای مالی ناسراوه ، خاوه نی تۆڕێكی فراوان له په یوه ندی ناوچه یی و هه رێمایه تی و جیهانی���ه له گ���ه ڵ ده یان هێ���زی گرنگ، ده وڵه ت و دامه زراوه ی گرنگی هه رێمایه تی و جیهانی. ب���ه الی منه وه هێش���تا یه كێتی ده توانێت حزبێكی گ���ه وره و كاریگه ربێت، ئه گه ر كێش���ه كانی س���ه ركردایه تی خۆی

به هێمنی و ژیرانه چاره سه ربكات. ئاوێن���ه : له راب���ردودا تاڵه بان���ی رۆڵ���ی سه ره كی هه بوه له ده ربازكردنی یه كێتی له و قه یرانانه ی تێیكه وتوه ، پێتانوایه ئێس���تا كه سێك هه یه له ناو یه كێتیدا بتوانێت ئه و

رۆڵه ببینێت؟فه ره یدون عه بدولقادر: راس���ته مام جه الل له راب���ردودا رۆڵ���ی س���ه ره كی هه بوه بۆ رزگاركردن���ی یه كێت���ی ل���ه و قه یرانانه ی تێیكه وتوه ، ئێس���تاش من كه س���ێكی وا نابینم له ناو یه كێتی���دا بتوانێت ئه و رۆڵه ببینێ���ت و كۆبه ندی ده س���ته جیاجیاكانی ناو یه كێتی بێ���ت. ده بێت یه كێتی ده رس له ته جروبه سه ركه وتوه كان وه ربگرێت و بۆ پڕكردنه وه ی ئه و كه لێن���ه ، له بری دانانی س���ه ركردایه تی ده س���ته یه كی كه س���ێك دابنێت. دیاره ئه وه ش رێوش���وێنی خۆی

هه یه .ئاوێن���ه : یه كێت���ی له ب���ه رده م ئه گ���ه ری تاڵه بان���ی و چاره نوس���ی راگه یاندن���ی پارێزگاكاندایه ، ئه نجومه ن���ی هه ڵبژاردنی ده بێت یه كێتی چ���ۆن مامه ڵه له گه ڵ ئه و

دو پرسه بكات؟فه ره ی���دون عه بدولق���ادر: بۆ مه س���ه له ی هه ڵبژاردنی پارێ���زگاكان زانیاریه كی وردم نیه ، ده كرێت له یه كێتی خۆیان بپرس���ن. بۆ جێگرتنه وه ی به ڕێز مام جه الل الموایه قس���ه كردن له سه ر ئه و مه س���ه له یه زوه و له یه كێتیدا ل���ه م كاته دا جێگه ی نابێته وه و هه وڵدان بۆ كارێكی له مشێوه یه به قازانجی

یه كێتی نیه .ئاوێن���ه : یه كێتی خاوه ن���ی ئیمكانیاتێكی زۆری مادی و عه س���كه ریه ، له ئاینده دا ئه م

دو كه یسه چۆن مامه ڵه ی پێوه ده كرێت؟فه ره یدون عه بدولقادر: توانای زۆری مادی و عه س���كه ریی دو كه یسی جیاوازنین، هێزی نیشتمانی یه كێتی نادیاری راس���ته قینه و كوردس���تانن، ئه و هێ���زو توانای���ه ی كه له ناخ���ی مێژوو خه باتێك���ی دورودرێژه وه به ده س���تهاتوه و به و ئاسانیه له ناوناچێت و له بیرناچێت���ه وه و خ���ۆی له به رده می ئه م

قه یرانه شدا راده گرێت.ئاوێنه : ئێس���تا یه كێتی هێزی س���ێیه مه ، ش���ێوه یه ك ب���ه چ له م���ه ودوا ده بێ���ت له په یوه ندیه كان���ی بڕوانێت له گه ڵ گۆڕان و

پارتیدا؟فه ره یدون عه بدولقادر: ئێوه ده ڵێن یه كێتی هێزی س���ێیه مه ، به ڕای من وانیه ، یه كێتی به ده نگ���دان بۆت���ه هێزی س���ێیه م، به اڵم له واقعی زیندوی ئێس���تای كوردس���تانداو به پێوانه كانی ئێستای ئه م واقیعه ، یه كێتی هێش���تا هێ���زی دوه مه . هێ���ز له واڵتێكی دیموكرات���ی دام���ه زراودا، خاوه نی مێژوو ته قالیدی دیموكراسی و ژیانی دیموكراسیدا، ده نگ له هه مو شتێك گرنگتره و ده نگ هۆی گۆڕینی ده س���ه اڵت و ده ستاوده ستكردنی بنكه و پای���ه ی حزب���ی و هێزه كانه ، به اڵم له ئێستای كوردستاندا هێشتا یه كێتی جگه به ده س���تیهێناوه ، خاوه نی له و ده نگانه ی هێزێكی گه وره ی پێشمه رگه یه كه خاوه نی دورودرێژه ، ته جروبه یه كی خه بات و مێژوو خاوه ن���ی ده زگایه كی ئه منی و مه علوماتی و تۆكم���ه و به هێزو خ���اوه ن ته جروبه یه كه له گه ڵ ت���ۆڕی په یوه ن���دی په یوه ن���دی و ناوچه كه دا تری مه علوماتی س���ه رچاوه ی ده مێكه دروستكردوه ، جگه له وه ی خاوه نی توانایه كی مادی گه لێ به هێزه ، ئه مانه بوار ناده ن به و زوانه یه كێتی له حزبی دوه مه وه ببێته س���ێیه م و خواروتر، ب���ه اڵم یه كێتی چ���ۆن ده ڕوانێته په یوه ندی له گه ڵ گۆڕان و پارتیدا ئ���ه وه بڕیاره كانی ئاینده ی خۆیان

ده ریده خه ن.ئاوێنه : پێتانوایه له چوار س���اڵی رابردودا

یه كێتی هه ڵه ی ستراتیژی كردوه ؟

فه ره یدون عه بدولقادر: نازانم س���تراتیجی به چ مه به ستێك به كارهاتوه ، به اڵم ئه گه ر مه به س���ت له هاوپه یمانی س���تراتیجی بێت له گه ڵ پارتیدا، واته هاوپه یمانیكردن له گه ڵ پارتیدا، ئه وه هه ڵه یه كی س���تراتیجی نیه . ئه ندازیاری ئه و سیاس���ه ته ش مام جه الله . مام جه الل خاوه نی ته جروبه یه كی ناخۆش و تاڵی ش���ه ڕی ناوخ���ۆو مه ینه تیه كانێتی ، ب���اش و قوڵ له وه گه یش���تبو ك���ه تاكه ی شوێنه واری ئه و شه ڕو ملمالنێ و ناته باییه درێژه ده كێشێ و مه ترسی دروست ده كات، به الیه وه گرنگبو كه به ڕێگه یه كی سیاسی ژیرانه زامنێك بۆ به رگرتن له تازه بونه وه ی ش���ه ڕی ناوخ���ۆ دروس���تبكات، ئه وی���ش به گۆڕین���ی ناته بای���ی له گ���ه ڵ پارتی���دا به هاوپه یمانی . له الیه كی تریشه وه تاڵه بانی پێیوابو كورد پێویستی به ئیراده و هێزێكی وایه كه یه كگرتوبێ���ت بۆ ئه وه ی بتوانێت مه سه له ی كورد زیندو رابگرێت، قورسایی مه سه له ی كورد سه نگینتر بكات، هه رێمی جێگه ی گه وره ت���ر گرنگترو كوردس���تان له ناوچه ك���ه و له ره نگدانه وه ی سیاس���ه تی

ده وڵه ته گه وره كاندا جێبكاته وه .خۆم چه ند جارێك له مه ڕ ئه م مه سه له یه قس���ه و باس���م له گه ڵ مام جه الل كردوه و قه ناعه ت���م به بۆچونه كان���ی هه ب���و له مه ڕ گۆڕین���ه وه ی ناته بای���ی به هاوپه یمان���ی و برایه تی . پێموایه ئه وه سیاسه تێكی راسته و چه وت نی���ه ، به پێچه وانه وه م���ن چاندنی ت���ۆوی گومان و پڕوپاگه ن���ده و ناته بایی و، له ئه نجامدا سازكردنی دۆخی شه ڕی ناوخۆ

به سیاسه تێكی چه وت و ناله بار ده زانم.بۆیه پێموایه هه ڵه كانی یه كێتی زۆربه یان ده گه ڕێنه وه بۆ تێگه یش���تن و موماره س���ه له به ڕێوه بردن���ی ئ���ه م حزب���ه گه وره ی���ه ه���ه ر له ڕاپه ڕینه وه تائێس���تا. ئنجا هه ڵه له هه موی له په یوه ندی حزب و جه ماوه ردا و كوشنده تر به كه مگرتنی ده وری تێكۆشه رو كه سانی ناسراو بێمنه تی له وانه و له ده سته و

هێزه كانی كۆمه اڵیه تی .ئاوێنه : رێكه وتنی ستراتیژی له گه ڵ پارتی

وه ك خ���ۆی ده مێنێ���ت ی���ان گۆڕانكاری به سه ردا دێت؟

فه ره یدون عه بدولقادر: رێكه وتنی ستراتیژی له گه ڵ پارتی قسه و مقۆمقۆی زۆری له سه ره ، زۆرتر بزواندن���ی ته لی عاتیفه ی ژماره یه ك ل���ه كادرو پێش���مه رگه و تێكۆش���ه ره كانه ، به تایبه ت���ی ئه وان���ه ی له ش���ه ڕی ناوخۆدا زیانیان به ركه وتوه ، ئه گینا من باوه ڕناكه م هیچ كه س له یه كێتیداو هیچ سه ركرده یه ك له یه كێتیدا بتوانێت وا زو له خه تی سیاسی مام ج���ه الل هه ڵبگه ڕێت���ه وه و په یوه ندی

له گه ڵ پارتی تێكبدات.ئاوێنه : پێتانباش���ه یه كێتی به ش���داربێت له حكومه تی داهاتوی هه رێم، یاخود ببێته

ئۆپۆزسیۆن؟فه ره یدون عه بدولقادر: قس���ه زۆره له سه ر ئه وه ی یه كێتی به ش���داری حكومه ت بكات یان ببێته ئۆپۆزس���یۆن، ب���ه اڵم پێموایه ئه وه تێنه گه یش���تنه له واقعیی كوردستان و له واقیعی حزبه كان خۆی���ان. ئه م قۆناغه زه مان���ی ج���اران نیه ك���ه الوه كانی كورد وازیان له دایك و باوكی���ان ده هێنا و ده بون به پێش���مه رگه ، وازیان له خۆشیه كانی ژیان ده هێن���ا و به چاالكی رێكخس���تن ده چونه زیندانه كان���ه وه و روبه ڕوی په ت و س���ێداره ده بونه وه ، وازیان له دوكان و كاروكاسبییان ده هێناو ده چونه ژێر تۆپباران و بۆردومان و ژیان���ی س���ه خت و ناخۆش���ه وه ، وازی���ان له ده س���تگیران و ژن و منداڵی���ان ده هێنا و به جێیانده هێش���تن و س���ه نگه ری به رگری و خه باتی���ان گ���ه رم و قایمده كرد. ئێس���تا س���ه رده می حوكمڕانی ژیانی ئارامی شارو الدێكان���ه ، خه ڵكی هه م���و خزمه تگوزاری گ���وزه ران و ژی���ان و هه م���و ده وێ���ت، ده س���تكه وتیان ده وێت، زۆرب���ه ی كادیرو تێكۆشه ره كانیان موچه خۆرن )ئه مڕۆ كێ نزیكه ی موچه وه رناگرێت؟ له كوردستاندا 70%ی بودجه ی كوردس���تان بۆ موچه یه !( ئای���ا له ژێر باری ئه م واقیعه دا له ئێس���تای كارێكی به ئۆپۆزسیۆن بون كوردس���تاندا ئاسانه ، ئنجا جگه له لێكدانه وه ی سیاسی.هه ڵبژاردنی ئۆپۆزسیۆن له به رئه وه یه كه تۆ یان حزبێك به سیاسه ت و به ڕێوه بردنی س���ه ركردایه تی سیاس���ی و حكومه ت رازی نه بیت. پێمبڵێن یه كێت���ی ده بێت له كامه سیاسه ت و كامه خه تی سیاسی ناڕازی بێت و

سه نگه ری ئۆپۆزسیۆنی بۆ هه ڵبژێرێت.ئه گ���ه ر پارت���ی خ���راپ هێ���زو توانای مامه ڵه ی خراپ هه ڵسده نگێنێت و یه كێتی بكات و حه قی خ���ۆی نه داتێ له پێكهێنانی حكومه تی هاوبه ش���دا، یه كێتی بۆی هه یه س���ه نگه ری ئۆپۆزس���یۆن و معاره زه ی ئه و ته قه الیه ی پارتی هه ڵبژێرێت، ئه گه ر پارتی به مه سه له ی ده رهه ق سیاسه تێكی خراپی كورد له ناوچه كه دا به سه ر یه كێتیدا سه پاند، ده بێت س���ه نگه ری مع���اره زه هه ڵبژێرێت، ئه گه ر پارتی سیاسه تێكی چه وتی به رامبه ر ئاوه دانكردن���ه وه ی هه رێم هه ڵب���ژارد، بۆ یه كێتی هه یه سه نگه ری معاره زه به رامبه ر ئه و سیاسه ته هه ڵبژێرێت، به اڵم پێمبڵێن له خۆوه بۆ بچێته سه نگه ری معاره زه ، ئایا یه كێتی حزبێكی سیاس���یه یان بۆ تۆڵه و ده مارگیری چاالكی ده كات؟ به الی منه وه حزبێكی سیاس���یه و ده بێ���ت تێبگات كه سیاس���ه ت هونه ری جێبه جێكردنی ش���تی

مومكین���ه له هه لومه رجێك���ی دیاریكراودا، جێبه جێكردن���ی راس���ت سیاس���ه تی خه ی���اڵ ناكات به مه به س���ت، سیاس���ه تی راس���ت جێبه جێكردنی كین���ه و رق ناكات به مه به س���ت، سیاس���ه تی راس���ت له سه ر ئه ساسی باش هه ڵس���ه نگاندنی مه سه له ی ره وای كوردو ب���اش به ڕێوه بردنی هه رێمی كوردستان داده مه زرێت كه ده بێت یه كێتی

له گه ڵ هێزه كاندا كاری بۆ بكات.ئاوێن���ه : وێ���ڕای بونی "په یمان���ی ئاكار" له نێ���وان باڵه جیاوازه كان���ی ناو یه كێتی ، به اڵم نه توانرا كۆتایی به ته كه تول بهێنرێت، پێتانوای���ه ئ���ه و دیاریده یه رۆڵ���ی هه بوه له دابه زینی پێگه ی جه ماوه ریی یه كێتیدا؟

فه ره ی���دون عه بدولق���ادر: راس���ته باڵ���ه جیاوازه كان���ی ن���او یه كێت���ی "په یمان���ی ئاكاری���ان جێبه جێ په یمانی ئاكار"ی���ان نه ك���رد، به وه فا نه بون ب���ۆ ئه و په یمان و یه كده نگی و یه كڕی���زی و له ب���ری به ڵێنه و یه كخستنی ئیراده ی حزبه كه ، به رده وامبون له ملمالنێ و ناته بایی، ئه وه ش نه یتوانیوه و ناتوانێ كۆتایی به ته كه ت���ول و الوازكردنی یه كێتی بهێنێت، ئه وه گه وره ترین مه ترسیه له س���ه ر یه كێتی نیش���تمانی كوردستان و به ڕای من الیه نه كانی ئه و ملمالنێیه ، ئه گه ر ده س���ت له و ره فتاره هه ڵنه گرن، خۆشیان ده بنه گه وره ترین مه ترسی له سه ر یه كێتی نیش���تمانی كوردس���تان و ده بێت بزانن كه كادرو فه رمان���ده و ئه ندامان���ی یه كێت���ی و الیه نگرانی به رامبه ر به ڵێنش���كێنی ئه وانه

بێده نگ نابن.ئاوێنه : پۆس���تی س���ه رۆك كۆم���ار چی به س���ه ردێت، به تایبه ت كه ئێستا یه كێتی

به ركه وتی هه ڵبژاردنی دابه زیوه ؟فه ره یدون عه بدولقادر: بۆ پۆستی سه رۆك كۆمار كه چی به س���ه ردێت ئ���ه وه كاری من نیه قسه ی له س���ه ر بكه م، په یوه ندی پزیش���كی و تیماركردنی به ئه نجامه كان���ی

حاڵی ته ندروستی مام جه الله وه هه یه .ئاوێن���ه : ئاینده ی یه كێتی به مش���ێوه یه ی

ئێستای به ره و كوێ هه نگاو ده نێت؟فه ره یدون عه بدولقادر: به الی منه وه ئه گه ر به سه ركردایه تیه كی الوازو ناته با و ملمالنێی ناوخ���ۆو دوژمنایه تیكردن���ی یه كتر درێژه به حاڵی یه كێتی بده ن، ئه وا یه كێتی ده خه نه به اڵم هه ڵوه ران���دن، مه ترس���ی به رده می ئه گه ر س���ه ركردایه تی كادره وشیاره كان و فه رمان���ده ئازاكان و ئه ندامه دڵس���ۆزه كان له ئاس���تی به رپرس���یارێتیدا بن و ئازایه تی خۆیان بنوێنن، ده بێت له ده ست ناته بایی و س���ه ركردایه تی ناته باو وه زع���ی ملمالنێی ناوخۆیی ، یه كێت���ی ده رباز بكه ن. ئه وكاته یه كێتی ئه و هێزه یه كه باسی ده كه م هێزو توانایه كی گه وره ی شاراوه ی هه یه به مێژوی خه ب���ات و به هه مو كادرو تێكۆش���ه ره كان و ئه و توانایانه ی كه باس���مكردن. الشموایه یه كێت���ی نه زۆك نیه هه میش���ه بایی ئه وه رۆڵ���ه ی هه ڵكه وت���وی هه بوه ك���ه بتوانن به هێزترو یه كێتی تێپه ڕبكه ن و قه یرانه كان پته وت���ر به ره و س���ه ركه وتن ب���ه رن، هێزه سیاسیه كانی كوردستانیش ئێمه و مانانیش پێویسته له و ئاراسته باشه دا یارمه تیده ریان بی���ن، چونك���ه تێكچونی هاوكێش���ه كانی كوردستان به زیانێكی گه وره ی گه له كه مان

ده كه وێته وه .

هه ولێر، هێمن مامه ند

خۆكوش���تنی كارمه ندێكی ئاسایش راسته وخۆ دوای ته قینه وه كه ی 9/29 ی به رده م ئاسایشی گشتی هه ولێر، دۆخێك���ی گومان���اوی الی هه ندێك هۆیه شه وه به و دروستكردوه ، الیه ن ئه ندامێكی لیژن���ه ی ناوخۆو به رگری به پێویستی كوردستان له په رله مانی بێالی���ه ن لیژنه یه ك���ی ده زانێ���ت بكات، ل���ه و روداوه دا لێكۆڵین���ه وه هه ولێریش پۆلیس���ی به رێوه ب���ه ری ده ڵێت ئه و روداوه "هیچ په یوه ندیه كی ئاسایشه وه به رده م به ته قینه وه كه ی

نییه "و كرده وه یه كی خۆكوژی بوه .

نه ریم���ان عه بدواڵ ئه ندام���ی لیژنه ی له په رله مان���ی به رگ���ری ناوخ���ۆو كوردستان بۆ ئاوێنه وتی ،"خۆكوشتنی له شوێنێكی ئاس���ایش كارمه ندێكی هه س���تیاری ناو ئاس���ایش ل���ه دوای

به هه مو ته قین���ه وه ، عه مه لییه یه كی شێوه یه ك جێگه ی گومانه ".

لیژنه یه كی نه ریمان وتیشی "پێویسته بێالی���ه ن له هۆكاری كوش���تنی ئه و كارمه ن���ده ی ئاس���ایش بكۆڵێته وه و گش���تی و ب���ۆرای ئه نجام���ه كان كه سوكاره كه شی ئاشكرابكات، به وه ی كه ئایا ئه و كه س���ه ك���وژراوه ، یان خۆی خۆیكوشتوه ، ئه گه ر خۆی خۆی كوشتوه ، له به رچی بوه ، ئایا پێشتر به داخه وه نه دراوه تێ ؟ موخه ده راتی له به رئه وه ی ئێم���ه هه رێم���ه ی له م ئاس���ایش و دادگا و پزیشكی دادوه ری بێالی���ه ن نیین، بۆیه هه میش���ه ئه و

كه یسانه به نادیاری ده مێننه وه ".له به رامبه ردا به رپرسێك له راگه یاندنی ئاسایشی گش���تی هه ولێر كه له سه ر خواس���تی خ���ۆی نه یویس���ت ناوی بهێنرێت به ئاوێن���ه ی راگه یاند، "ئه م كه س���ه ئه ندازیاری به ش���ی ئای تی به كامێرای په یوه ن���دی ئاسایش���ه و

نیی���ه ، ئاسایش���ه وه چاودێری���ی له ماڵ���ی خۆیدا ئه و له هه مانكات���دا خۆیكوش���توه و له كاتی ده وام نه بوه ، له گه ڵ ئه وه ش���دا باوكی ئه و كه سه خۆی دادوه ره و هه روه ها ئامۆزایه كی جێگری به رێوه به ری پۆلیس���ه ، بۆیه ئه گه ر حاڵه ته ك���ه بۆ ئه وان جێگه ی گومان بێت، كه سوكاره كه ی قه بوڵی

ناكه ن". به رپرس���ه كه ی ئاس���ایش وه اڵم���ی ئه ندامه ك���ه ی په رله م���ان ده داته وه و ده ڵێت،"باش���ه لیژن���ه ی ناوخ���ۆی په رله م���ان بۆچی ب���ۆ خۆیان نایه ن سه ردانمان بكه ن و لێكۆڵینه وه بكه ن، كراوه و پۆلیس ره وانه ی دۆس���یه كه پۆلیس لێكۆڵین���ه وه ی تێدا ده كات و ئینس���انه و ئاسایش���یش كارمه ندی هه روه ك چۆن رۆژانه خه ڵكانێك هه ن خۆیان ده كوژن، ئه و حاڵه ته ش له ناو

سلكی ئاسایشیش ئاساییه ".نه ریم���ان عه ب���دواڵ له به رامبه ر ئه م

له 8/20 ئێم���ه ده ڵێت،" قس���انه دا ك���ردوه و په رله مانم���ان بایكۆت���ی په رله م���ان ماوه به س���ه رچوه ، بۆیه لیژنه كه مان به م كاره هه ڵنه س���اوه ، به اڵم ئه وه ئیش���ی داواكاری گشتییه

كه له م پرسه لێكۆڵینه وه بكات".ته لع���ه ت عه بدولخال���ق ه���اوكات بۆ هه ولێر پۆلیس���ی به رێوه ب���ه ری ئاوێنه وتی " دۆسیه ی ئه و كارمه نده ئێس���تا الی ئێمه یه و هیچ په یوه ندی ئاسایشه وه به رده م به ته قینه وه كه ی نییه ، به ڵكو خۆی خۆی كوش���توه و ته نیا په یوه ندی به خ���ودی خۆیه وه

هه یه ".سه باره ت به و قسانه ش كه ده وترێت له ژێر فش���اری به رپرسانی ئاسایش پۆلیس به رێوه به ری خۆیكوش���توه ، وتی ،" ئه م قس���انه دورن له راستی و

ئه سڵ و ئه ساسیان نییه ".راب���ردو، ئه یلول���ی )29(ی رۆژی له به رده م ته قین���ه وه زنجیره ی���ه ك

ئاسایشی گشتی له هه ولێر ئه نجامدراو گیانی���ان ك���ه س به هۆی���ه وه )7( له ده س���تداو )65( كه س���ی دیكه ش برینداربون، چه ند رۆژێكیش دوای ئه و روداوه كارمه ندێكی ئاس���ایش گیانی

له ده س���تداو له راگه یاندنه كان���ه وه وا باڵوكرایه وه كه ئه و كه سه ئه فسه ری ئاسایش���ی چاودێریی كامێراكان���ی هه ولێره و به هۆی فشاردروس���تكردن

له سه ری خۆیكوشتوه .

"دۆخی‌‌ناوخۆی‌یه‌كێتی‌‌له‌ئێستادا‌كاردانه‌وه‌یه‌‌به‌رامبه‌ر‌به‌شكست"فه ره یدون عه بدولقادر: باڵه جیاوازه كانی یه كێتی به وه فا نه بون بۆ په یمانی ئاكار، ئه گه ر ده ست له و ره فتاره هه ڵنه گرن، ده بنه گه وره ترین مه ترسی له سه ر یه كێتی

"خۆكوشتنه‌كه‌ی‌‌به‌رپرسی‌‌كامێرای‌‌چاودێریی‌‌ئاسایش‌جێی‌‌گومانه‌"

كه سێكی وا نابینم له ناو یه كێتیدا بتوانێت رۆڵی

مام جه الل ببینێت و هیچ سه ركرده یه ك

له یه كێتیدا ناتوانێت وا زو له خه تی سیاسی مام جه الل هه ڵبگه ڕێته وه و

په یوه ندی له گه ڵ پارتی تێكبدات

یه كێتی له خۆوه بۆ بچێته سه نگه ری

معاره زه ، ئایا یه كێتی حزبێكی سیاسیه یان بۆ

تۆڵه و ده مارگیری چاالكی ده كات؟

فه ره یدون عه بدولقادر

ته قینه وه که ی هه ولێر فۆتۆ: ئینته رنێت

هەنوکە(398( سێشه ممه 42013/10/8

ئا: ئاراس عوسمان

له ئێستادا پرۆژه ی هه مواركردنی یاسای هه ڵبژاردنه كان مشتومڕی گه رمی له ناوخۆی الیه نه كوردستانیه كان

له الیه ك و الیه نه عێراقی و كوردیه كان له الیه كی تره وه دروستكردوه ، خاڵی

ناكۆكی نێوانیشیان مه له سه ی فره بازنه یی و یه كبازنه ییه . به شێك

له عێراقیه و لیستی هاوپه یمانی له گه ڵ یه كبازنه ییدان و ده وڵه تی یاسا و

چه ند الیه نێكی شیعه و فراكسیۆنی گۆڕانیش له په رله مانی عێراق له گه ڵ

فره بازنه ییدان، له م نێوه نده شدا بۆچونی سه رۆكی هه رێم ئه وه یه كه "چی باشه بۆ كورد ئه وه بكه ن و من

لێی نازانم".

مه حمود عوسمان، پارله مانتاری كورد له ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق یه كبازنه یی به باش ده زانێت و له وباره یه وه بۆ ئاوێنه رایگه یان����د، "یه كبازنه ی����ی باش����تره بۆ كۆده كرێته وه و ده نگه كان هه مو عێراق و به پێی ئه نجامی ده نگه كان كورس����یه كان

دابه شده كرێن".له كۆبونه وه یه كی راب����ردو ش����ه ممه ی نوێنه ران����ی هه رێ����م و س����ه رۆكایه تی

ك����ورد له پارله مانی عێراق����دا، بڕیاردرا لیژنه ی����ه ك پێكبهێنرێت له گ����ه ڵ الیه نه عێراقیه كان له س����ه ر مه سه له ی چۆنێتی دوات����ر عێ����راق، هه ڵبژاردنه كان����ی له راگه یه نراوێك����دا س����ه رۆكی هه رێم����ی كوردس����تان رایگه یان����د، "له هه ڵبژاردنی (2010(دا ڕێژه ی به ش����داریی كورد زۆر باشبو، به اڵم زوڵم له هه رێمی كوردستان هه ب����وه زۆر ناعه داله تیه ك����ی ك����راو

له به ده ستهێنانی كورسییه كان".ئ����ه و كۆبونه وه ی����ه ، له تیف له باره ی گۆڕان فراكسیۆنی س����ه رۆكی مسته فا، له ئه نجومه ن����ی نوێنه ران����ی عێ����راق بۆ ئاوێنه وتی ، " له و كۆبونه وه یه دا یه كێتی و پارتی یه كبازنه ییان به به رژه وه ندی كورد فره بازنه یمان ئێم����ه ش ئه ژمارده ك����رد، به به رژه وه ن����دی و قازانجی كورد زانیوه و دیموكراتی زیاتری تێدایه ، دواتر لیستی هاوپه یمان����ی پرۆژه یه ك����ی هه بو ئه گه ر ئه وه بیت له گه ڵ����ی له یه كبازنه ییدای����ه كوردی ، به پێچه وان����ه وه بێت ئه وا دژی كوردی ، دوات����ر له كۆبونه وه كه دا وتمان، بڕۆن الیه نه عێراقی����ه كان رازیبكه ن كه له گه ڵ یه كبازنه ییدا بێت كه ئێوه داوای

ده كه ن". س����ه رۆكی فراكسیۆنی گۆڕان وتیشی ، كاندیدێ����ك ئه گ����ه ر "له یه كبازنه یی����دا

له زاخۆ بێ����ت، چ مه عقولیه تێكی تێدایه خه ڵك له به س����ره وه ده نگ����ی بۆ بدات، ئه وكات وه ك بازن����ه ی داخراوی لێدێت و خه ڵكی ده نگ به لیسته كان ده دات نه ك

كاندیداكان".

هاوكات مه حمود عوسمان ئاماژه به و جیاوازییه ده كات ك����ه له نێوان پارێزگا كوردی����ه كان و خ����واروی عێراقدایه هه یه له س����ه ر دابه ش����بونی ده نگه كان به سه ر كورس����یه كانداو پێیوایه غ����ه در له كورد كراوه و ده ڵێت، "هه ر پارێزگایه ك بازنه ی خ����ۆی هه ی����ه و له پارێ����زگا كوردیه كان نزیك����ه ی 50 هه زار ده نگ كورس����یه كه ، له خواروی عێ����راق نزیك����ه ی 30 هه زار له خوارو ئه وه یه كورسیه كه ، كێش����ه كه كه متر ده چنه ده نگدانه وه كه له س����ه دا نزیك����ه ی له كوردس����تان ی����ه و 50-40له 80%ی����ه ، له به رئ����ه وه ك����ورد غه دری لێده كرێت و كه متر كورس����ی ده بێت وه ك

هه ڵبژاردنه كه ی 2010".سه رۆكی فراكس����یۆنی گۆڕانیش باس له وه ده كات، "هه مو الیه نه عێراقیه كان دژایه تی یه كبازنه ی����ی ده كه ن، ته نانه ت مه رجه عیه ت����ی ش����یعی فه ت����وای داوه ك����ه یه كبازنه یی س����ه رپێچی ش����ه رعه ، له كۆبونه وه كه هه رێم هه روه ها سه رۆكی باس����ی له وه كرد كه خوازیارین یه كبین و دواتر پرس����یاری كرد ده توانین یه كبون دروس����تبكه ین؟ ئێمه ش وتمان یه كبونی كورد ده بێت له ناوخۆی هه رێمه وه بێت و مه رجه كانی یه كب����ون جێبه جێ بكرێت، وه ك ریفۆرم و چاكس����ازی ... هتد، پاش

قسه كانی ئێمه ، س����ه رۆكی هه رێم وتی ، ده بێت چاره س����ه رێك بۆ ئه م مه سه له یه بدۆزینه وه و چی باش����ه ب����ۆ كورد ئه وه

بكه ن و من لێی نازانم". به اڵم مه حم����ود عوس����مان، ده ڵێت، "ئ����ه وه ی ش����یعه كان باس����ی ده ك����ه ن ش����ه ریعه ته ، دژی یه كبازنه ی����ی ك����ه نیه به ش����ه ریعه ته وه په یوه ن����دی ئه مه قس����ه یه كی هیچه ، ئه وه ی گرنگه له الی ئێم����ه كورس����یه كانی ك����ورد زۆربێت، ب����ه اڵم فره بازنه یی كورس����یه كانی كورد كه مده كات����ه وه ، له الی ئێمه وه ك كوردو له ده س����ت ده چێ����ت و زۆریش����ی زۆری

له ده ستچوه ". ده خاته ڕو ئه وه ش مس����ته فا، له تیف ك����ه ئێم����ه وه ك گ����ۆڕان به رژه وه ندی له فره بازنه یی����دا كه ده كات����ه 18 بازنه ده بینینه وه و دیموكراتی زیاتری تێدایه ، بۆی����ه له گه ڵ ئه وه داین كه عێراق بكرێته كورس����یه كانی به ق����ه د بازن����ه و 325ئه نجومه نی نوێنه رانی لێبكرێت، بازنه ی بچوك����ی تێدا دروس����تبكرێت ب����ۆ ئه وه هه ر 100 ه����ه زار كه س نوێنه رێكی خۆی به مه ش ده یناس����ێت، هه ڵده بژێردرێت و فش����ار ده خرێته س����ه ر ئ����ه و نوێنه ره و ده رده كه وێ����ت ئاخۆ ده توانێت كار بكات یان ن����ا؟، بۆیه ئه م سیس����تمه له هه ره

جیهان سیس����تمه كانی دیموكراتتری����ن په ی����ڕه و ده كرێ����ت، له وان����ه به ریتانیا،

فه ره نسا، ئه مریكا.)دوشه ممه ( ی دوێنێ له دانیشتنی ئه نجومه نی نوێنه ران و كوتله سیاسیه كاندا، رێكه وتن له س����ه رئه وه ی ده نگدان له سه ر پرۆژه ی هه مواركردنی یاسای هه ڵبژاردن دوابخرێت، خاڵه كان����ی بڕیاره كه بریتیه له ، "یه ك����ه م: هه ڵبژاردن به هیچ جۆرێك ل����ه واده ی خۆی دوانه خرێت، پێویس����ته ل����ه 30/4/2014 هه ڵبژاردنی ئه نجومه نی دوه م: ئه نجامبدرێ����ت. نوێن����ه ران كۆمسیۆنی بااڵ ده ستبكات به رێوشوێنه تازه كردنه وه ی خ����ۆی و فه رمییه كان����ی تۆم����اری ده نگ����ده ران. س����ێیه م: داوا پێویس����ت بودجه ی بكرێت له حكومه ت به مه به ستی بۆ كۆمسیۆن س����ه رفبكات راپه ڕاندنی كاره كانی و له بودجه ی ساڵی داهات����وی عێراق حس����ابی ب����ۆ بكرێت. چ����واره م: ئه گ����ه ر الیه ن����ه كان تا 1/11 نه گه یشتنه هیچ رێكه وتنێك بۆ ده نگدان له سه ر ئه و یاسایه ، بگه ڕێنه وه بۆ هه مان ئه و یاسایه ی كه ساڵی 2010 هه ڵبژاردنی پێك����راوه له گ����ه ڵ هه مواركردن����ی ئه و بڕگان����ه ی دادگای فیدڕاڵی داوایكردوه ، پێكهاته كان و كۆت����اكان و بۆ به تایبه تی

زیادكردنی ژماره ی كورسی كۆتاكان".

ئا: نزار گزالی

عه لی حوسێن ئه ندامی ئه نجومه نی سه ركردایه تی و به رپرسی لقی دوی

هه ولێری پارتی دیموكراتی كوردستان، له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "بۆ

پێكهێنانی حكومه ت، پارتی هێڵی سور و ته حه فوزی له سه ر كه س نیه ".

ئاوێنه : ئێستا زۆرێك له الیه نه كان تانه له ئه نجامی هه ڵبژاردنه كان ده ده ن و ده ڵێن كۆمس���یۆن بێالیه ن نه بوه ، به رپرسێكی یه كێتی���ش ده ڵ���ێ س���اخته كاری كراوه له هه ولێر، ئایا ئێوه چۆن ده یس���ه لمێنن كه ساخته كاری نه كراوه به سه رنجدان له و

كورسییه زۆره ی هێناوتانه ؟عه لی حوس���ێن: خۆی هه ڵبژاردنه كان به تایبه ت���ی گش���تی، به ش���ێوه یه كی له رۆژهه اڵت���ی ناوه ڕاس���ت له كه موكورتی به ده ر نابێت، گومانی تێدا نیه كه موكوڕیی هه رده بێت و هه مو الیه نه كانیش تێبینیان ده بێت. ئێمه ش ره نگه كۆمه ڵێك تێبینیمان هه بێت. به اڵم هه ڵبژاردنه كه ی ئه م دواییه ل���ه دوای راپه ڕین���ه وه ئه گه ر ب���ه راوردی هه ڵبژاردن���ه كان بكرێت به ش���ێوه یه كی گش���تی س���ه ركه وتوو س���ه رده میانه و تا ئاس���تێكی ب���اش هه ڵبژاردنێك���ی پاك بوه و ئه وه ی گرنگی���ش بو هه ڵبژاردنه كه به لیس���تی جیا بو. هه روه ه���ا به ڕێزه وه س���ه یری پێگه یش���تنی خه ڵكی خۆمان و چونكه بكرێ���ت الیه نه كانی���ش هه م���و هه مومان له وه تێگه یشتین و كۆكبوین كه به لیستی جیا به شێوه یه كی سه رده میانه كێبڕك���ێ بكه ی���ن. مه س���ه له ی تێبینی و ره خنه گرتن���ی هه ر الیه نێك كه ئێس���تا الیه نێ���ك ئه ویش ئاس���اییه ره نگه له زۆر شوێن تێبینی هه بوبێت ئه وه ی په یوه ندی ده توانن ئ���ه وان هه یه به كۆمس���یۆنه وه وه اڵمبده ن���ه وه به اڵم ئ���ه وه ی په یوه ندی به ئێمه وه هه یه ئه گه ر مه به س���ت په یامی هه رسێ الیه نی ئۆپۆزسیۆنه ئه وه ئاساییه چونكه هه مو خه ڵكی كوردستان ده زانن له پێش هه ڵبژاردن وایانپیش���انی خه ڵك داوه كه ئه وان براوه ی یه كه من و خه ڵكی تر ده نگناهێنێ . ئه و س���ێ الیه نه ش هه ر الیه نی جۆرێكه ، ره نگه یه كێك مه به ستی س���ناریۆ بێت كه له هه ندێ شوێن تێبینی گه وره له سه ر پرۆسه كه بو مه به ستیه تی شوێنی تریش تۆمه تبار بكات بۆ ئه وه ی ته نها قسه له س���ه ر ئه و شوێنه نه كرێت، له الیه كی تریش به بێبنه ما له سه ركه وتنی خه ڵك���ی ت���ر كه مبكاته وه ، خ���ۆ ئه گه ر مه به س���ته كه ئ���ه و به رێزان���ه بیچت كه ده ڵێت هه ر له س���لێمانی گرفت و ته زویر نه ب���وه له هه ولێریش هه بوه . ئه وه دیاربو

كێ بون تۆم���اری ده نگده رانیان بردبوه بنكه كانی هه ڵب���ژاردن و هه وڵیانداوه ناو فه رمانب���ه ری رۆڵ���ی نوێنه ره كانی���ان )تعریف���ه ( ببینن و تۆم���اری ده نگده ران هه روه ها له نوێنه ره كانی���ان وه رگی���راوه ئه وه ی به ش���ێوه ی نایاسایی ده چونه ناو بنكه ی ده نگدان و هه وڵی دروس���تكردنی ئالۆزیی و پش���ێوییانداوه ئێم���ه بڕوامان به متمانه ی خه ڵكی خۆمان بوه له ش���اری هه ولێر نه بڕوامان نه پێویس���تمان به كاری نایاس���ایی هه بوه هه ر كه سێك و الیه نێك به ڵگه یه ك���ی هه بێ���ت له س���ه ر كادرێكی به پێچه وانه وه بیخاته ڕو پارتی ده توانێت ئ���ه و الیه ن���ه س���ه ره كیه ی ك���ه به ناوی له هه ڵبژاردن���ی تان���ه ئۆپۆزس���یۆنه وه هه ولێر ئه دات به به ڵگه وه نمونه مان هه یه فه رمانبه ری كۆمس���یۆن هه ب���وه دایكی كاندی���دی ئ���ه و الیه نه ب���وه چه ندینجار هه وڵیداوه ده ستكاری ژماره ی ده نگه كانی له س���ه ر سكااڵش���ی ب���كات و پارت���ی تۆماركراوه و چه ندی���ن نمونه ی تری له م

جۆره هه یه ..ئاوێنه : ت���ۆ ده ته وێ���ت بڵێیت پارتی

به ده ربوه له هه وڵی ساخته كاری؟عه ل���ی حوس���ێن: پارت���ی حزبێك���ی كورسیه كانی ده رئه نجامه كان و گه وره یه ، پارتیش بونه به ڵگه ی ئه و راستیه . ئه گه ر نوێن���ه ری كیانێكی پارت���ی لێره و له وێ نادروس���ت هه وڵیدابێت، به ش���ێوه یه كی ئه مه سیاس���ه تی پارتی نه ب���وه ، به اڵم

خه ڵك���ی دیكه به رنامه رێ���ژی كردبو كه چۆن ساخته كاری بكات و ئه و هه وڵه شیان

به به ڵگه الی ئێمه یه .ئاوێنه : به اڵم قسه هه یه كه ئێوه وه كو پارتی ناس���نامه تان بۆ كوردی رۆژئاواو باكور دروستكردوه و خه ڵكێكی زۆریشتان له موسڵ و ناوچه دابڕاوه كانی دیكه هێناوه بۆ ئه وه ی به شداری هه ڵبژاردنه كان بكه ن و

ده نگتان پێداون؟عه لی حوس���ێن: ئه و قسه یه زۆر كراو ئ���ه و ج���ۆره مه س���ه النه پڕوپاگه ن���ده و داوا پێك���را، زۆری���ان موزایه ده یه ك���ی ل���ه و به ڕێزانه ده كه م كه ئه و قس���انه یان ده كرد با ناس���نامه یه ك یان به ڵگه یه كی هاوش���ێوه بێنن له رۆژنامه كه ی ئێوه یان ه���ه ر ش���وێنێكی دیك���ه باڵویبكه نه وه ، ئه گه ر بونی هه بوبێت. دوه م، ئه و خه ڵكه هه م���وی ناویان هه بوه به ب���ێ ناو كه س نه یتوانیوه به شداری بكا، نه ك هه ر مۆری كۆمس���یۆن بڕیاری به پێی ئه لیكترۆنی. س���اڵی له دایكبون كێش���ه نه ب���و به اڵم نوێنه ری كیانی سیاسی ئه گه ر موالیدیش ته واو نه بوای���ه رێگه یان نه ده دا، ته نانه ت له ئه ل���ف و بێی عه ره بی و ك���وردی ئه گه ر جیاوازی له رێنوس���ی ناوه كه هه با رێگه ی نه ده درا. له الیه ك���ی دیكه نزیكه ی 30 % ده نگده ر له هه ولێر ده نگی نه داوه ، ئیدی ت���ۆ بۆ ئه وانه ناهێنی ده نگی پێبده ی بۆ خه ڵكی ده ره وه دێنی؟ ئه مه پرس���یاره . به اڵم ئه و ج���ۆره پڕوپاگه نده یه ش���تی

بێبنه ما بون بۆ دروس���تكردنی پرسیاری پێشوه خته و زڕاندنی ناوو پێگه ی پارتی، چونك���ه ئاش���كرایه كه پێگ���ه ی پارتی

به هێزه .ژم���اره ی كه مبون���ه وه ی ئاوێن���ه : كورس���یه كانی یه كێت���ی چ كاریگه ریه كی له سه ر هاوپه یمانیه تی ئێوه و ئه وان ده بێت،

به تایبه تی له پێكهێنانی حكومه تدا؟عه ل���ی حوس���ێن: دوای جیابونه وه ی بزوتن���ه وه ی گۆڕان له یه كێتی، ئاس���ایی یه كێتی دوچاری دابه شبون بو، به یه كه وه دابه زینیان له گه ڵ ئێمه ئه و هاوسه نگیه ی بۆ راگرتب���ون، به اڵم ئه مجار به لیس���تی جیاب���و ئاش���كرایه ك���ه ده نگه كانی���ان داب���ه زی. ئێم���ه وه كو پارت���ی بێگومان هێش���تا زوه قسه له س���ه ر ئه وه بكه ین، چونكه كۆبونه وه ی مه كته بی سیاس���ی و نه ك���راوه س���ه ركردایه تی ئه نجومه ن���ی ت���ا ئه م پرس���ه تاوتوێ بكه ی���ن، به اڵم گومان���ی تێدانیه س���ه ركردایه تی پارتی ره چاوی هاوپه یمانیی س���تراتیژی ده كات ره چاوی له هه مانكاتدا یه كێت���ی، له گه ڵ پێكهاته كانی دیكه ی كوردس���تان ده كات كه بونیان هه یه و خاوه ن پێگه ی خۆیانن. به اڵم بۆ مه س���ه له ی چۆنیه تی حكومه ت و به چ ش���ێوه یه ك بێت تائێستا كۆبونه وه له س���ه ر ئه مه نه ك���راوه و بڕی���اری هیچ

شتێكمان نه داوه .ئاوێنه : یه كێتی ده ڵێت بۆ به شداربون مه رج���ی ئێ���وه له گ���ه ڵ له حكوم���ه ت

گه ڕاندنه وه ی ده ستورمان هه یه ، ئایا ئێوه به و مه رجه ڕازین؟

عه ل���ی حوس���ێن: پێش���تر كۆمه ڵێك قس���ه وباس له سه ر ده س���تور و كۆمه ڵیك پرس���ی دیكه كران، ئه و قس���انه پێش هه ڵبژاردن بون، خۆی ئاش���كرایه قسه ی ه���ه ر الیه نێكی سیاس���ی بۆ مه به س���تی ده نگ كۆكردنه وه و بانگه شه ی هه ڵبژاردن بوبێ���ت، ته نانه ت هه ندێ الی���ه ن ره نگه باوه ڕیان به و قسانه ی خۆشیان نه بوبێت به اڵم بۆ ئه م مه س���ه النه ی كه باسمكرد قس���ه یان له سه ركردوه . من پێموانیه ئه و په یام و ئاراسته یه ی كه پێش هه ڵبژاردن هه بوه هه مان ئاراس���ته یان هه بێت دوای گشتی به ش���ێوه یه كی ئه مه هه ڵبژاردن، له كوردستان چونكه هاوكێشه كه گۆڕاوه . سه باره ت به ده س���توریش ده ڵێم ده ستور به ته نها بۆ الیه نێك و حزبێكی سیاس���ی و تاكه كه سێك نیه ، هه روه ها نه تاكه كه سێك و نه تاكه حزبێكیش دایڕشتوه . ئیدی ده بێت ده ستور كۆده نگیی زۆرینه ی له سه ربێت، ئه گه ر كۆده نگیی له س���ه ر نه بێت بخرێته راپرس���ییش ده نگ ناهێنێ���ت، بۆیه ئه و مه س���ه له هه س���تیارانه ی وه ك ده ستور و پرس���ی دیكه ی په یوه ست به به رژه وه ندی كوردس���تان ئه زمون���ی كوردس���تان و م���ن پێموای���ه س���ه ركردایه تی پارت���ی هه ڵوه سته ی له سه ر ده كات و به دیراسه وه مامه ڵه ی له گ���ه ڵ ده كات، بێگومان هه ر هه نگاوێكی���ش له به رژه وه ن���دی ئه زمونی كوردس���تان و میلله ت���ی ك���ورد نه بێ���ت باوه ڕناك���ه م پارت���ی بیهاوێژێت، چونكه پارتی خ���اوه ن ئه زمونه و به درێژایی مێژو ئه زمونی په یداكردوه ، هه روه ها كوردستان به دۆخێكی هه ستیاردا گوزه ر ده كات، چ له سه ر ئاس���تی عێراق چ له سه ر ئاستی

ناوچه كه .ئاوێن���ه : باس له وه ده كرێ���ت، ئه گه ر ده نگه كان���ی یه كێتی و گ���ۆڕان به یه كه وه كۆبكرێنه وه ، له ده نگی ئێوه زیاتره ! ئایا ئێوه به و شێوه یه س���ه یری هاوكێشه كه

ده كه ن؟عه لی حوس���ێن: س���ه ره تا م���ن وه ك به رپرسی لقی دوی هه ولێر له سه ر ئاستی هه ولێ���ر به هه ردوكی���ان له هه ولێر به قه د پارتی ده نگیان نه هێناوه ، ئه گه ر له س���ه ر ئاستی كوردس���تانیش بێتو به و شێوه یه بخوێنرێته وه ره نگه ئێمه ش ئه و قس���ه یه بكه ی���ن و بڵێی���ن ئه وه ئێم���ه و یه كێتی و گۆڕان هه رسێكمان یه ك قوتابخانه بوین و پێ���ش 1964 یه ك حزب بوین و ئێس���تا به هه رسێكمان به رانبه ر ئیسالمی سیاسی

له سه دا )80( زیاترین.ئاوێنه : به رزبونه وه ی رێژه ی ده نگه كانی له داهاتودا له هه ولێ���ر، وان���اكات گۆڕان

ركابه ری راسته قینه تان گۆڕان بێت نه ك یه كێتی؟

عه لی حوس���ێن: ئه گه ر به ژماره ، لێره و ل���ه وێ له هه ندێ���ك ش���وێن له جێگه یه ك یه كێت���ی دابه زیبێ���ت گ���ۆڕان تۆزێ���ك س���ه ركه وتبێت. ئه گینا به رێژه و كورسی گۆڕان كورسیه كانی خۆی نه هێناوه ته وه . سه باره ت به هه ولێریش وه ك گوتم به رێژه یه كێتی و ئه گ���ه ر نه ك���ردوه ، زیادی���ان گۆڕانیش به یه ك���ه وه هه ژمار بكه ی ئه وه پێش���و له جاری ده نگی���ان (4(ه���ه زار كه مكردوه . ئێمه ئه گه ر خۆمان به س���اڵی 2010 به راورد بكه ین ئه وان به هه ردوكیان (2( هه زار ده نگ له ئێمه زیاتربون، ئێستا ئێمه ته نها له ناو سه نته ری شاری هه ولێر (24( هه زار ده نگ زیاتریش له هه ردوكیان سیاس���ی ئیس���المی هه روه ها زیاترین، به تایبه ت���ی كۆم���ه ڵ و یه كگرت���و ره نگه به هه ردوكی���ان نزیك���ه ی )13( تا )14( ه���ه زار ده نگیان دابه زیوه له ناو ش���اری هه ولێر. زۆرترین رێژه ی دابه زینی كۆمه ڵ و یه كگرتو له س���ه ر ئاس���تی كوردس���تان له س���ه نته ری ش���اری هه ولێر بو. ئه وان دابه زیون و نیشانه كه شی ئه وه یه كۆمه ڵ و یه كگرتو كه چونه به ره ی ئۆپۆزس���یۆن له گه ڵ گۆڕان له س���ه ر ئاستی كوردستان دابه زیون چونكه ئه وان له گه ڵ گۆڕان دو لێكجیابون و ئاراس���ته ی دو قوتابخانه ی دوه میش ه���ۆكاری نه كردوه ، قازانجیان هه ره سهێنانی ئیخوان و ئیسالمی سیاسی

له میسر و شوێنه كانی دیكه .ئاوێنه : قس���ه له س���ه ر ئه وه هه یه كه پێكهێنانی ئه رك���ی بارزانی نێچیرڤ���ان حكومه تی پێده س���پێردرێته وه ، ئایا ئه مه

وایه ؟ عه لی حوس���ێن: خۆی سروشتی كاك نێچیرڤان كه س���ێكی خ���اوه ن ئه زمونه و مه قبولیشه له نێو الیه نه سیاسیه كانیشدا، به اڵم وه كو گوتم تائێستا پرسی پێكهێنانی حكومه ت له الیه ن سه ركردایه تی و مه كته بی

سیاسی پارتی قسه ی له سه ر نه كراوه . ئاوێنه : به ڕای تۆ پارتی له كێ نزیكه بۆ

پێكهێنانی حكومه ت؟عه لی حوس���ێن: پارتی هێڵی س���ور و ته حه فوزی له سه ر كه س نیه ، به اڵم ئه وه ی له گ���ه ڵ به رنامه ی پارتی ب���ۆ حكومڕانی بگونجێ���ت، من پێوای���ه ده رگای پارتی به روی كه س داخراو نابێت، نه هه ستیارین نه هێڵی سوریش���مان به كه س و به رامبه ر

به رانبه ر كه س داناوه .ئاوێنه : ئایا ئه گه ری ئه وه هه یه له گه ڵ

گۆڕان حكومه ت پێكبهێنن؟عه لی حوس���ێن: دوب���اره ده ڵێم ئێمه نه هه س���تیارین به رامبه ر به كه س نه خه تی

سورمان به رانبه ر به كه س هه یه .

هه‌مواركردنی‌‌یاسای‌‌هه‌ڵبژاردن،‌ڕیزه‌كانی‌‌كورد‌په‌رتده‌كاتحاکم شێخ له تیف: سه رۆكی هه رێم وتی چی باشه بۆ كورد ئه وه بكه ن و من لێی نازانم

به‌رپرسی‌لقی‌دوی‌هه‌ولێری‌پارتی:‌سه‌ركردایه‌تی‌پارتی‌ره‌چاوی‌هاوپه‌یمانی‌ستراتیژی‌ده‌كات‌له‌گه‌ڵ‌یه‌كێتی

بۆ پێكهێنانی حكومه ت،

پارتی هێڵی سور و

ته حه فوزی له سه ر كه س نیه

كاك نێچیرڤان كه سێكی خاوه ن

ئه زمونه و مه قبولیشه له نێو الیه نه

سیاسیه كانیشدا

د. مه حمود عوسمان:

فره بازنه یی له به رژه وه ندی کورد نیه و ده بێته هۆی غه درکردن له کورد

5(398( سێشه ممه 2013/10/8تایبه‌ت

به شی»5«

له بنەم���ا ڕەخن���ە الکان، پێ���ش بایۆلۆژییەکان���ی غەری���زەی م���ەرگ، ئەریش فرۆمیش���ی هێناب���ووە دەنگ. ب���ەاڵم الکان فرۆیدیت���رو قووڵترە تا فرۆم، فرۆم هەر بنەما بایۆلۆژییەکانی غەریزەی مەرگ ناخاتە ژێر پرس���یار، دەدات گرن���گ هەولێک���ی بەڵک���و له سیستمی مرۆڤەکان ناو شەڕانگێزی غەری���زی جیابکات���ەوە. ش���ەڕانگێزی الی م���رۆڤ هەیە، ڕۆڵێک���ی گرنگیش له پێکهاتی دەرونی���دا دەبینێت، بەاڵم بوونی به مەرگ تایب���ەت غەریزەیەکی نییە، گەر غەری���زەی وا بوونی هەبایە »بەپێی فرۆم« دەبوو ئەو گیاندارانەی دڕیان پەیوەندییەک���ی ش���ەڕانگێزی و لەگەڵ ژینگەدا نیی���ە، زۆرتر نەخۆش بمردبان، ه���ەر زووتری���ش کەوتبان و تێڕوانین���ی فرۆیدی، بەپێ���ی چونکە کاتێک مەرگدۆستی ئاڕاستەی دەرەوە نەکرا، دەگەڕێتەوە ناوەوە و خودوێرانی ب���ەدوای خۆیدا دەهێنێ���ت. »بڕوانە: هانز هۆپف. شەڕانگێزیی له چارەسەری لەگەڵ مندااڵن و گەنجان. ش���یکارییدا فاندن هۆیک � ڕوپ ڕێشت. گوێتینگن. الکان ب���ەاڵم .» 19 ل .1998زەمینەیەک���ی گرنگ دەس���ازێنێت کە هەتا بەبێ بنەمای بایۆلۆژی دەتوانین قسە لەس���ەر غەریزەی مەرگ بکەین. ئەوەی گرنگ���ە الکان بەبێ ئەوەی زۆر قسە له پەیوەندی سیاسی و کۆمەاڵیەتی ب���کات، به مانا مارکس���ییەکەی، واتە وەک له وێران���کاری ڕوانی���ن بەب���ێ پەرچەکردارێک���ی دەرونی دژ به قەهرو ژێردەستی مرۆڤەکان، غەریزەی مەرگ دەباتەوە سەر س���یاقێکی کۆمەاڵیەتی دی کە زمانە. ژیژیک لەس���ەر ڕێڕەوی الکان دەمێنێتەوە، بەاڵم ئەو ڕەنگێکی هیگڵی دەبەخش���ێتە غەریزەی مەرگ، واتە دەیگۆڕێت بۆ تێرمێکی فەلسەفی، بۆ هێزێک کە دەش���ێت له فیکردا پتر س���وودی لێببینین تا له چارەس���ەری نەخۆش���ی و دۆخی دەرونی���دا. بەپێی ژیژیک غەریزەی مەرگ نیشانەی ئەوەیە کە دەزگای دەرونیم���ان میکانیزمێکی تێدایە، دووبارەکردن���ەوەی کوێرانەی کە هی���چ پەیوەندیەکی راس���تەوخۆی به بنەم���ای ل���ەزەت ی���ان غەری���زەی مان���ەوەوە نیی���ە. ئەم خواس���تە بۆ م���ردن و وێرانکاری، داتاش���راوی هیچ پرۆس���ەیەکی نامۆبوونی کۆمەاڵیەتیش نییە، بەڵکو »هەلومەرجێکی وجودی« ی���ە، کە راک���ردن و دەرباز ب���وون لێی ئەس���تەمە. بەبڕوای ژیژی���ک، دەبێت دان بەو تاریکییەی ناو مرۆڤدا بنێین، دەبێت ه���ەوڵ نەدەین غەریزەی مەرگ هەوڵدان له بیریبکەین. ی���ان البدەین، بۆ دروستکردنی مرۆڤێکی بێ ناکۆکی، ب���ێ تاریکی، ئاش���ت لەگ���ەڵ خۆیدا، مرۆڤایەت���ی بۆ جەنگ و جینۆس���اید و دروس���تکردنی ب���ردوە، وێران���کاری مرۆڤێک���ی نمونەیی ک���ە هەڵگری هیچ پارادۆکس���ێک نییە، له پش���ت هەموو کارەساتەکانە، مرۆڤ دەبێت هەوڵبدات لەگەڵ ئەو هێزە نەفیکەرەی ناو خۆیدا بگونجێت. ژیژیک هەر لەس���ەر هەمان ئ���اوازی الکان���ی لەدایکبوون���ی زمان دەگێڕێتەوە بۆ غەریزەی مەرگ. ژیژیک دەنوسێت غەریزەی مەرگ »گوزارشتە له نەفییەک���ی ڕادی���کاڵ.. گوزارش���تە له لەدەس���تدانی هاوسەنگی سروشتی، خلیسکانێکی نەخۆشانەیە، کە له ڕەوتی ژیانی مرۆڤدا دەبێتە مایەی دەرکەوتنی زم���ان«. »بڕوانە، س���اڤو ژیژیک . هێستیرییەکان. هەموو بڵندگەراترینی ئایدیالیستی فەلسەفەی دەرونشیکار و ئەڵمانی. توریا و کانت، بەرلین، فییەنا. 1992، ل 151«. ژیژی���ک وەک الکان، غەریزەی مەرگ به هێزێکی دروس���تکەر دەزانێت، لەبەرئەوەی ئەو نەفییەیە کە فەزاکان بۆ شتی نوێدەکاتەوە، ژیژیک دەڵێ���ت غەری���زەی م���ەرگ »ئەگەرە وێنەدەکات»هەمان نامێژوویی���ەکان« س���ەرچاوەی پێش���و 158«. وتەزای ����ی نامێژوویی���ەکان« »ئەگ���ەرە ژیژی���ک، وتەزایەکی گرنگە. »ئەگەری مێژوویی« ئەوەیە کە خودی سیس���تم دەتوانێ���ت پێشکەش���یبکات، ب���ەاڵم »ئەگەری نامێژوویی« بریتییە له کۆی زمان و له سیس���تمی ئەگەران���ەی ئەو

بیرکردنەوەش���دا جێگای���ان نابێتەوە. ئەگەری نامێژوویی ئەو سنورانەیە کە سیستم له گەشەی خۆیدا بەریدەکەوێت، ئ���ەو خ���اڵ و ش���ێواز و ژیانانەی���ە کە ڕوانینی ڕاڤەو تێگەیش���تن و به توانای ئێس���تای ئێم���ە نابینرێ���ن. غەریزەی مەرگ لەوەدا دروستکەرە کە دەتوانێت ڕوخێنەر بێ���ت، ڕوخێنەرێکی ڕادیکال بۆ تەواوی شێوەکانی گوزارشت، واتە پاککردنەوەی فەزاکەیە به تەواوی، ئەو نەفییە ڕادیکالەیە له پشتییەوە ئاسۆی

لەدایکبوونی نوێ دەبینرێت. ژیژیک، لەسەر ئەم نەفییە رادیکالە، زۆرجار نمونەی هێناوەتەوە کە مانایەکی هیگڵی به غەریزەی مەرگ دەبەخش���ن، غەریزەی مەرگ وەک هەڵگێڕانەوەیەکی سەمبولییەکان، پەیوەندییە تەواوەتی وەک تێکدانی ئەو هاوکێشەیەی لۆژیکی ڕادەگرێت. ش���تەکان نێ���وان ڕەمزی ڕونکردن���ەوەی زیات���ر ب���ۆ لێ���رەدا مەبەس���تی ژیژیک، نمونەیەک له یەکێ له دوا کتێبەکان���ی دەهێنمەوە »ڕۆحە خراپەکان���ی هەرێمەکانی ئاس���مان«، ک���ە تا ئەندازەیەک مەبەس���تی ژیژیک سیس���تمی »تێکدان���ی له مان���ای ڕەم���زی« ڕووندەکات���ەوە. نمونەکەی ژیژی���ک له فیلمی »ئەوان���ەی هەردەم گوم���ان لێکراون« برایان س���نگەرەوە وەرگی���راوە. له فیلمەک���ەدا چیرۆک���ی کەسێک هەیە »کایزەر سوزا«، ڕۆژێک دەگەڕێتەوە م���اڵ و دەبینێت ژنەکەی و کچەک���ەی لەالیەن باندێک چەقۆکێش و تاوانکارەوە دەس���ت بەسەرکراون، کە گروپێکی س���ەر به مافی���ای بولگارین. کایزەر س���وزا بۆئەوەی نەکەوێتە ژێر ڕەحمەت���ی ئ���ەو بان���دەوە، بۆئەوەی ئەوان نەیانکرێت ژن و منداڵەکەی وەک کەرەستە دژی ئەو بەکاربهێنن، لەوێدا بەدەستی خۆی، ژن و کچە بچوکەکەی خ���ۆی دەکوژێت و بڕی���اردەدات ژیانی قڕانکردنی لەناوب���ردن و ش���ەڕ و ب���ۆ ئەوان���ە تەرخانبکات، کە یەکەیەکەی ناچاری ئەوەیان کردوە جۆرە کارێکی وا ئەنجامبدات. لێرەدا ڕاڤەی ژیژیک بۆ دیمەنەکە بڕێکی زۆر له مانای »تێکدانی ڕێکخستنی سەمبولی« ڕووندەکاتەوە. به سوبێکتی س���ەبارەت لەوێدا ژیژیک

شۆڕشگێڕ دەنوسێت...

به‌ختیار‌عه‌لی‌ده‌ینوسێت

ده‌رباره‌ی‌غه‌ریزه‌ی‌مه‌رگ بۆ‌له‌خۆرهه‌اڵت‌فرۆید‌هێشتا‌زیندووه‌؟

هەوڵدان بۆ دروستکردنی مرۆڤێکی بێ ناکۆکی، بێ

تاریکی، ئاشت لەگەڵ خۆیدا، مرۆڤایەتی بۆ

جەنگ و جینۆساید و وێرانکاری بردوە،

دروستکردنی مرۆڤێکی نمونەیی کە هەڵگری هیچ

پارادۆکسێک نییە، له پشت هەموو کارەساتەکانە

19 »»

ئا: هاوكار حسێن

یه كێتی و ئۆپۆزسیۆن پێیانوایه پارتی دیموكراتی كوردستان كورسیه كۆتاكان ب���ۆ قازانج���ی خ���ۆی به كارده هێنێت و راس���ته قینه ی نوێن���ه ری ناهێڵێ���ت په رله م���ان، بگه ن���ه پێكهات���ه ئ���ه و "با پارتی���ش ده ڵێت، په رله مانتارێكی ئه وانیش له ناو رێكخس���تنی خۆیان دو هه زار كه سیان ده نگبده ن به توركمانێكی

الیه نگری خۆیان".

هه س���تمان ده ڵێن ئۆپۆزس���یۆنیش ب���ه و مه ترس���یه ك���ردوه ك���ه پارتی كورس���یه كۆتاكان ب���ۆ قازانجی خۆی به كارده هێنێ���ت و ناهێلێ���ت نوێن���ه ری بگه نه پێكهات���ه ئ���ه و راس���ته قینه ی

په رله مان.ته رخانكردنی له بنه ڕه تدا سیس���تمی كورس���ی كۆتا، بۆ ئه وه ی���ه كه رێژه ی نه توانێت پێكهاته ی���ه ك ده نگده ران���ی ده نگ���ی پێویس���ت بۆ كورس���یی ناو ئه نجومه ن���ه ناوخۆی���ی و ئه نجومه ن���ه گشتیه كان ده س���ته به ر بكات و گره نتی نوێنه رایه تی ئه و پێكهاتانه ده كات. دانا سه عید س���ۆفی ، په رله مانتاری یه كێتی له په رله مانی كوردس���تان نیش���تمانی كوردس���تان ته ئكید له وه ده كاته وه كه كورسی كۆتا ئه وه نده ی له الیه ن هێزێكی سیاسیه وه سودی لێوه رگیراوه ئه وه نده پێكهات���ه كان س���ودیان لێوه رنه گرتوه . دانا وتی ، "ئه وه ی له هه رێمی كوردستان ده بینرێت ئه وه یه كه ناهێڵرێت نوێنه ری راس���ته قینه ی ئه و پێكهاتانه له رێگه ی هه ڵبژاردن���ه وه بێن���ه ن���او په رله مان، چونكه الیه نێك���ی دیاریكراو به تایبه ت پارتی دیموكراتی كوردس���تان ئه مجاره له رێگه ی هێزه تایبه تیه كانه وه ده نگی بۆ كاندیدێكی ئه و پێكهاتانه كۆكردوه ته وه كه سه ربه خۆیانن، بینیشمان هه ڵوێستی ئ���ه و نوێنه ران���ه له خوله كانی پێش���و له گه ڵ الیه نی ده سه اڵت بوه به تایبه تی

پارتی ".دان���ا ره خنه ی ئ���ه وه ی هه ی���ه له و سیستمه كه "له جیاتی ئه وه ی گره نتی ب���كات، پێكهات���ه كان نوێنه رایه ت���ی به پێچه وانه بوه ته هۆیه ك بۆ كوش���تنی ئیراده ی سیاسیی ئه و پێكهاته نه له ناو

په رله ماندا".

هاوكات عه دنان عوس���مان، ئه ندامی په رله مانی كوردس���تان له فراكس���یۆنی گۆڕان پێیوایه ، ئه و یانزه كورس���یه ی وه ك كۆت���ا دیاریك���راوه ب���ۆ پێكهاته له خزمه تی "هه م���وی نه ته وایه تیه كان، كوردس���تان و دیموكرات���ی پارت���ی

سیاسه ته كانی ئه و حزبه دایه ". ئ���ه و دو په رله مانت���اره ی یه كێت���ی و گۆڕان باس له وه ده كه ن كه هه وڵیانداوه ئه و سیس���تمه دا به س���ه ر گۆڕانكاریی

بهێنن، به اڵم سه ركه وتو نه بون.په رله مانتاره كه ی یه كێتی نه یشارده وه كه له ماوه ی راب���ردودا هه وڵێك هه بوه بۆ ئه وه ی سیس���تمی كۆتا به و شێوه یه نه مێنێت، لیژنه یه كیش پێكهات له كاتی هه ڵبژاردنی یاس���ای هه مواركردنه وه ی په رله مانی كوردستان، ئه و یه كێك بوه له وانه ی پێشنیاری ئه و مه سه له ی كرد، "به اڵم الیه ن���ی پارت���ی رازی نه بون". ئام���اژه ب���ه وه ش ده كات ك���ه ئێمه و ئۆپۆزسیۆنیش هه ستمان به و مه ترسیه كردوه كه پارتی كورس���یه كۆتاكان بۆ قازانجی خۆی به كارده هێنێت و ناهێلێت نوێنه ری راس���ته قینه ی ئ���ه و پێكهاته بگه نه په رله مان، به ڵكو ئه و كه س���انه

ده گه نه په رله مان ك���ه ئیراده ی پارتی جێبه جێده ك���ه ن و له باش���ترین حاڵه تدا

كادری ئه وانن". نیش���اندا سه رس���وڕمانی خۆیش���ی له وه ی كه تائێستا یه كێتی و الیه نه كانی ئۆپۆزس���یۆن رازین به وه ی سیس���تمی كۆتا به و ش���ێوه یه بمێنێت���ه وه ، بۆیه پێویسته الیه نه كان پێداگری له وه بكه ن له هه ڵبژادنی داهاتودا سیس���تمه كه به و

شێوه یه نه مێنێت. كۆتا عوس���مان سیس���تمی عه دنان به مش���ێوه یه ی ئێس���تای به پێویس���ت نازانێ���ت و پێیوای���ه ده بێ���ت له جیاتی ئه وه به پێی رێژه ی خۆیان كورس���ییان پێبدرێ���ت، "چونك���ه كۆت���ا ده بێ���ت گوزارشت له رێژه و پێگه ی پێكهاته كانی ن���او كۆمه ڵگه ب���كات، ن���ه ك له هه مو هه ڵبژاردنێك���دا 11 كورس���ی به دیاری

بدرێت به پارتی . له به رامبه ردا عه بدولس���ه الم به رواری ، دیموكرات���ی پارت���ی په رله مانت���اری له په رله مانی كوردس���تان كوردس���تان گوت���ارو ت���ر هێزه كان���ی پێیوای���ه ، تێگه یش���تنیان نیه بۆ ئه و پێكهاتانه ، به اڵم پارت���ی هه یه ت���ی و ده ڵێت، "بۆ گله ی���ی له پارتی ده ك���ه ن؟ ئه ی بۆچی ئه وانی���ش هه وڵناده ن الیه نگ���ر په یدا

بكه ن له ناو ئه و پێكهاتانه دا؟"له هه ڵبژاردنی 21ی ئه یلول، لیستێكی توركمانی به ناوی لیس���تی پێشكه وتن، توان���ی ده نگێك���ی زۆر بهێنێت له چاو توركمان���دا، دیك���ه ی لیس���ته كانی به تایبه ت���ی له ناو هێ���زه ئه منیه كاندا، ئه مه ش ناڕه زایه تی الیه نه توركمانه كان و لێكه وت���ه وه و دیك���ه ی هێزه كان���ی به ش���ێواندنی ده نگی راسته قینه ی ئه و

پێكهاته یان وه سفكرد.له وباره یه وه به رواری عه بدولس���ه الم ئاماژه ب���ه وه ده كات كه پارتی خه ڵكی هه ی���ه له هه م���و پێكهات���ه كان، "به ڵێ ئه وان���ه ی له ن���او هێ���زه تایبه تیه كاندا ده نگی���ان به و لیس���ته داوه ، توركمان نی���ن، ئ���ه وه ش ش���تێكی ره وای���ه ، با ئه وانیش له ناو رێكخس���تنی خۆیان دو هه زار كه سیان ده نگبده ن به توركمانێكی

الیه نگریان". ناوب���راو ده ڵێت، "عه ی���ب نیه ئه گه ر پارتی الیه نگ���رو ئه ندامی هه بێت له ناو پێكهاته كان���ی تردا، ئه وان���ه ی گله یی

له پارت���ی ده كه ن با گله ی���ی له خۆیان بكه ن ك���ه ناتوانن له ن���او پێكهاته كان خه ڵكی الیه نگ���رو نزیكی خۆیان په یدا

بكه ن. عه بدولسه الم نه یشارده وه كه لیستی پێش���كه وتن له گه ڵ پارت���ی رێكه وتوه بۆئه وه ی هاوكاریی یه كتری بكه ن، وه ك خۆی وتی ، "ئه مه چ عه یبی تێدایه ؟" عه بدولس���ه الم، به پێچه وانه ی دان���ا پێیوای���ه دانان���ی كورس���ی كۆتا به و شێوه یه ی ئێس���تا هه یه ، "رێزگرتن نیه له ئی���راده ی ئه و پێكهاتانه ، به ڵكو ئه وه كوش���تنی ئیراده ی ئه وان���ه له كاتێكدا نه هێڵیت نوێنه ری راسته قینه ی خۆیان

بێته په رله مانه وه ".ئاماژه یه كێت���ی په رله مانتاره ك���ه ی به شێواندنی رێژه ی ده نگی ئه و پێكهاتانه ده كات له الی���ه ن پارتی���ه وه و ده ڵێ���ت نه توركمانی هه ی���ه ناوچ���ه "هه ندێك لێیه نه مه س���یحی ، به اڵم نوێنه ری ئه و پێكهاتانه له هه ندێك لیس���ت ده نگێكی زۆری���ان هێناوه ك���ه س���ه ر به پارتی نمونه ، ب���ۆ دیموكراتی كوردس���تانن، له هه ڵبژاردنی پێشو له ئاكرێ توركمانی لێنی���ه ، ب���ه اڵم لیس���تێكی توركم���ان ده نگێك���ی زۆری هێناوه ، كه به داخه وه ئه و ده نگانه له به رژه وه ندی لیستێكدایه كه دروستكراون له به رامبه ر ئه و لیسته راس���ته قینانه ی ك���ه نوێنه رایه تی ئه و

پێكهاتانه ده كه ن". عه دنان عوسمانیش ته ئكید له وته كانی دانا ده كاته وه و پێیوایه ئه گه ر كورسیه كۆتاكان گوزارشتی راسته قینه له رێژه و پێگه ی پێكهات���ه نه ته وه ییه كان بكات، "ئه وكات پارتیش هه ڵپه ی ئه وه ناكات به مش���ێوه یه ی ئێستا كار له سه ر بردنی

ئه و كورسیانه بكات بۆ خۆی ".ن���او كۆت���ای سیس���تمی به پێ���ی په رله مانی كوردس���تان، پێنج كورسی ب���ۆ مه س���یحیه كان و پێن���ج كورس���ی ب���ۆ توركمان���ه كان و 1 كورس���یش بۆ هاوكات ته رخانك���راوه . ئه رمه ن���ه كان ویكلیكیس، به ڵگه نامه یه ك���ی به پێ���ی به هه مانش���ێوه ی مه س���یحیه كانیش توركمانه كان گله ی���ی ئه وه یانكردوه كه پارتی له هه ڵبژاردن���ی 2009، له رێگه ی به ن���اوی لیس���تێكه وه دروس���تكردنی عه شتار، زۆرینه ی ده نگی مه سیحیه كانی

بۆ خۆی راكێشاوه .

ئا: به خیتار حسێن

وه زیری رۆش���نبیری و الوانی ئێستای حكومه تی هه رێم كه له س���ه ر لیس���تی ئازادی )شیوعی ( خۆی كاندید كردبو، 195 ده نگی هێن���اوه و ئاماژه به وه ش ده كات كه به به رده وامی ترسیان هه بوه له وه ی ئه و تاكه كورس���یه ی پپێش���تر

هه یانبوه له ده ستی بده ن.

الوان و رۆش���نبیری و وه زی���ری مه كته بی سیاس���ی حیزبی ئه ندام���ی ش���یوعی كوردستان، د.كاوه مه حمود، به ئاوێن���ه دا تایب���ه ت له لێدوانێك���ی ده نگ���ی 57 ك���ه ره تیده كات���ه وه هێنابێت، به ڵك���و وه ك خۆی ده ڵێت، "195 ده نگم هێناوه و ئێمه له لیس���تی ئ���ازادی به هه موم���ان كارمانك���ردوه و ئێس���تا دۆخ���ی به له به رچاوگرتن���ی پێمانواب���وه یه ك كورس���ی په رله مانی به ده ستده هێنین و له وه زیاتر ناهێنین".

كاوه مه حمود، ك���ه كاندیدی ژماره 27 بو له سه ر لیستی ئازادی ، به شێك له هۆكاری ده نگنه هێنانی ده گه ڕێنێته وه بۆ ئه وه ی ، "ده نگه كانی رێكخستنه كانی خۆمان دابه ش���بوه بۆ دو سێ كه س، ئه مه ش حاڵه تێكی ئاساییه ، له به رئه وه ئه گ���ه ر س���ه یر بكه ی دو س���ێ كه س ده نگی ب���اش ده هێنن له رێكخس���تنی حی���زب، ئه م���ه ش حی���زب كاری بۆ ك���ردون و خۆش���یان كاریانك���ردوه بۆ ئه وه ی ل���ه ده ره وه ی ئه و رێكخس���تنه ئاماژه به ده س���تبهێنن". زیاتر ده نگی به وه ش ده كات كه ئ���ه وان هاوڕێیه كی

مه كته بی سیاسیان له ژماره یه ك دانا و زۆربه ی ده نگه كانی هێنا كه س���ه روی

1800 ده نگ بوه . ناوبراو نایشارێته وه كه به به رده وام ئه وان هه س���تیانكردوه ئه و كورسیه ی ب���ه وه ی له مه ترس���یدایه هه یانب���وه له ده س���تی بده ن و ده ڵێ���ت، "ئه مه ش كاتێك سه یری له راس���تی ، به ش���ێكه خۆت و توان���ات ده كه ی، ئه گه ر 200 بۆ 250 ده نگیش بهێنین عه یب نیه ، به ڵكو ئه گه ر 100 ده نگیش بێت ئه وا پاڵپشتیه

بۆ لیسته كه ".له باره ی ئه وه ی ئه ندامان و الیه نگرانی كاره كانی له ئه دای گله ییان حیزبه كه ی ئه و هه یه ، د. كاوه ئاماژه به وه ده دات كه

ئه و له چوارچێوه ی ئه و به رنامه یه ی كه باوه ڕی پێی هه بوه كارده كات و جیاوازی ناكات له نێوان هیچ كه سێكدا، "چونكه له و هه لومه رجه ی ئه مڕۆی كوردستاندا، هه م���و كه س چاوه ڕوان���ی ئه وه ده كات كه چه ن���د ك���ه س داده مه زرێنیت یان خانه نش���ین ده كه یت، یان چه ند پارچه زه وی ب���ۆ به رژه وه ن���دی حیزبه ك���ه ت وه رده گری���ت، بۆی���ه له وانه ی���ه ئه مانه كۆمه ڵێك پێوه ربن له ناو ئه و كۆمه ڵگایه هه بن و ئاس���ایی بێت، به اڵم من باوه ڕم به وه نه بوه و به هیچ شێوه یه ك نایكه م، ئه گه ر حیزبه كه م و كه س���انێكیش له ناو حیزبه كه م ئه و داوای���ه م لێبكه ن، ئه وا

ئه و كاره ئه نجام ناده م".

له باره ی س���تراتیژی كاری داهاتوی ده ڵێ���ت، كاوه د. حزبه كه ی���ه وه ، " ت���ا ئێس���تا بڕیارم���ان ن���ه داوه كه به ش���داری له حكومه ت ده كه ین یان نا، چونكه دیراس���ه تی ده كه ی���ن و بڕیاری كۆتایی له س���ه ر ده ده ین". س���ه باره ت ب���ه وه ش ك���ه ئای���ا ئ���ه و ده نگانه ی راس���ته قینه ی ده نگ���ی هێناویان���ه حیزبی ش���یوعیه له كوردستان، ناوبراو ده ڵێ���ت، "هه ڵبژاردنه ك���ه به كۆمه ڵێك به پێی به ڕێوه چ���وه و كه موكوڕی���ه وه س���تاندارده نێوده وڵه تی���ه كان نه بوه ، چونكه ئه وان هاوڕێیان هه بوه كه سێكی تر له شوێنی ئه ودا ده نگیداوه و رێگاش ن���ه دراوه ئه و ده نگب���دات و پێیگوتراوه ت���ۆ ده نگتداوه له كاتێك���دا ئه و ده نگی نه هاتۆته وه ، ده نگ���ی ی���ان ن���ه داوه بۆی���ه ئه مان���ه كاریگ���ه ری ده بێ���ت له س���ه ر باش به ڕێوه چونی پڕۆسه كه ، هه ڵس���ه نگاندنێكی ناتوانن له به رئه وه گونجاو بۆ پڕۆس���ه كه بك���ه ن و رێژه ی ده نگی راس���ته قینه ی هه مو الیه نه كان

ده ربكه وێت. رۆژی 21ی مانگ���ی رابردو )ئه یلول( هه ڵبژاردنی چواره مین خولی په رله مانی كوردستان به ڕێوه چو كه زیاتر له 1100 كاندید چونه كێبڕكێوه بۆ پڕكردنه وه ی 100 كورس���ی په رله م���ان، سیس���تمی هه ڵبژاردنه كه ش به شێوه ی نیمچه كراوه به ڕێوه چو، حزبی شیوعی كوردستانیش توانی ببێته خاوه نی یه ك كورس���ی كه له خولی پێش���تریش به لیستی ئازادی و عه داله ت���ی كۆمه اڵیه ت���ی به ش���داریی هه ڵبژاردنی كردو هه مان رێژه ی كورسی

به ده ستهێنا.

یه‌كێتی‌‌و‌ئۆپۆزسیۆن:‌پارتی‌‌كورسیه‌‌كۆتاكان‌بۆ‌قازانجی‌‌خۆی‌‌به‌كارده‌هێنێتپه‌رله‌مانتارێكی‌‌پارتی‌:‌با‌رێكخستنه‌كانی‌‌ئه‌وانیش

دو‌هه‌زار‌كه‌سیان‌ده‌نگبده‌ن‌به‌توركمانێكی‌‌الیه‌نگری‌خۆیان

وه‌زیری‌‌رۆشنبیری‌‌‌57ده‌نگی‌‌هێناوه‌‌یان‌195؟"وه‌ك‌حیزبی‌‌شیوعی‌‌به‌رده‌وام‌ترسمان‌هه‌بوه‌‌له‌وه‌ی‌‌تاكه‌‌كورسیه‌كه‌مان‌له‌ده‌ستبده‌ین"

دانانی كورسی كۆتا به و شێوه یه ی

ئێستا هه یه ، "رێزگرتن نیه

له ئیراده ی ئه و پێكهاتانه ، به ڵكو كوشتنی ئیراده یانه

د.كاوه مه حمود فۆتۆ: به ختیار

ئا: هاوكار حسێن

به ڵگه نامه یه كی نهێنی ئاش����كرای ده كات، یه كێت����ی و پارت����ی به هۆی بێمتمانه ییان به رامبه ر یه كتری ، پاش نزیكه ی 18 كۆبون����ه وه ی مه كته بی سیاسی، نه یانتوانیوه بگه نه بڕیاری كۆتایی له باره ی پێكهێنانی كابینه ی شه ش����ه مه وه . هاوكات ئه مریكیه كان هۆش����داریانداوه ب����ه و دو حزبه كه كورد به ناكۆكیه كانیان، درێ����ژه دان له به ده س����تهێنانی دورده خات����ه وه ئامانجه نه ته وه یی����ه كان، به تایبه تی میرانی����ش ف����ازل له كه رك����وك. له راده ی زیاد یه كێتی رایگه یاندوه ، به نیه تێك����ی داواده كات و خ����ۆی باشه وه گفتوگۆ ناكات. هێشتنه وه ی ئاشتی هه ورامیش له پۆسته كه ی بۆ

دڵڕازیكردنی یه كێتی بوه .پێگ����ه ی ره س����می ویكیلیك����س، له به ڵگه نامه یه ك����ی نهێنی����دا ئاماژه ب����ه وه ده كات ك����ه ناكۆكیه كان����ی نێوان یه كێتی و پارتی شتێكی نوێ نی����ه ، په یوه ندیه كانی نێوان ئه و دو ئاڵۆزه كان له ناكۆكیه یه كێكه حزبه ك����ه كاریگ����ه ری كه س����ایه تیه كان و بێمتمانه یی و فه سادی به سه ره وه یه . ئ����ه و به ڵگه نامه ی����ه ك����ه له الیه ن تیم����ی ئاوه دانكردن����ه وه ی هه رێمی ئاماده كراوه و له هه ولێ����ر ئه مری����كا پاشان ئاراسته ی وه زاره تی ده ره وه و باڵیۆزخانه ی ئه مریكا له به غداد كراوه ، تێیدا هات����وه ، "ناكۆكیه حزبیه كان، كورد دورده خاته وه له به ده ستهێنانی ئامانجه نه ته وه ییه كانی و له ئاس����تی ش����ه قامی كوردیشدا ناڕه زایه تیه كان نێوان ملمالنێكان����ی زی����ادده كات. یه كێتی و پارتی به شێوه یه كی سلبی كورد خواسته كانی كارده كاته سه ر له كه رك����وك. خ����راپ ئیداره دان����ی ئ����ه م ملمالنێیه ش له چه ن����د مانگی رابردودا دورنیه مه له س����ه هه رێمی و

نه ته وه یه كان دوابخات".یه كێتی و ئه مری����كا به رپرس����انی پارتی رێنوێنی ده كات بۆ یه كخستنی ریزه كانیان پته وكردنی پێگه ی كورد له ده ره وه ی سنوری ئیداره ی هه رێم و ده ڵێ����ت، " پێكهێنان����ی به ره یه كی یه كگرتو پێویسته بۆ یه كالكردنه وه ی

مه سه له ی ناوچه جێناكۆكه كان".له به ڵگه نامه ك����ه دا ه����اوكات پارت����ی گش����تیی س����كرتێری دیموكراتی كوردستان فازڵ میرانی ، ئاوه دانكردنه وه ی تیمی به س����تافی راگه یاندوه ، یه كێت����ی زیاد له راده ی به نیه تێك����ی داواده كات و خ����ۆی باش����ه وه گفتوگۆ ن����اكات. ئاماژه ی هێش����تنه وه ی كه ك����ردوه به وه ش ئاش����تی هه ورامی له پۆسته كه ی بۆ

دڵڕازیكردنی یه كێتی بوه .به پێی به ڵگه نامه كه یه كێتی مه رجی

هه بوه ب����ۆ پێدان����ی وه زاره ته كانی دارای����ی و س����امانه سروش����تیه كان به پارتی ، مه رجه كه ش ئه وه بوه كه له روی ستافه وه به شێوه ی ئاسۆیی و الیه نگرانی ئه ندام و هه مان ستونی ، یه كێت����ی له و وه زاره تان����ه دا بونیان

هه بێت.

بابه ت: په یوه ندیه كانی نێوان یه كێتی و پارتی ، دانوستانه كانی

پێكهێنانی كابینه لێكترازان نیشانده ده ن

08BAGHDAD1650 : ئای دیسه رچاوه : باڵیۆزخانه ی ئه مریكا

له به غدابه روار: 30ی ئایاری 2008

پوخته :له رێگه ی كۆمه ڵێك گفتوگۆی فراوان له گه ڵ به رپرسانی حزبی و ناڕه زایه تی جه م����اوه ری له میدیاكان����ه وه ، تیمی ئه مریكا هه رێمیی ئاوه دانكردنه وه ی ب����ۆی ده ركه وت����وه كه له هه ولێ����ر بێمتمانه یی ، چاوچنۆكی و فرتوفێڵی سیاسی تاڕاده یه كی زۆر بڕیاره كانی شه ش����ه می به كابینه ی س����ه باره ت حكومه ت����ی هه رێم����ی كوردس����تان تێپه ڕبونی س����ه ره ڕای په كخستوه . دانوستانه كانی به سه ر مانگ شه ش نێ����وان مه كته بی سیاس����یی پارتی یه كێتی كوردس����تان و دیموكرات����ی هێش����تا كوردس����تان، نیش����تمانی

نه یانتوانی����وه بگه نه بڕیاری كۆتایی له ب����اره ی پۆس����ته كانی كابین����ه ی شه شه وه . ئه و وه زاره تانه ی زۆرترین ناكۆكی����ان له س����ه ره وه زاره ته كانی سروش����تیه كان و س����امانه دارایی ، پالندان����ان ك����ه ئ����ه م وه زاره تان����ه حكومه تی ئیمكانیات����ی زۆرتری����ن هه رێ����م داگیرده ك����ه ن. ئاڵوگ����ۆڕی ب����ه رده وام وه زاره ته كان و هێرش����ی یه كێتی و له نێوان یه كتری بۆس����ه ر دوباره ده بێته وه . ناوبه ن����او پارتیدا هه ردو حزب ده بێ����ت جیاوازیه كانی نێوانیان كۆتایی پێبهێنن و یه كگرتوبن ب����ۆ مامه ڵه ك����ردن له گه ڵ فش����اری ب����ه رده وام بۆ وه رگرتن����ی بڕیارێك

له باره ی كه رك����وك و ناوچه ناكۆكی له سه ره كان، هه روه ها هه وڵبده ن بۆ داڕشتنی یاس����ایه ك بۆ هه ڵبژاردنی ئه نجومه نی پارێزگاكان له عێراق.

حزبه كان وه ك ده ره به گ هه ڵسوكه وت ده كه ن

دانوس����تانه كانی نێ����وان پارت����ی یه كێتی كوردس����تان و دیموكرات����ی له ن����او كوردس����تان نیش����تمانی ناكۆكیه درێژخایه نه كانیاندا قه تیس ب����وه ، به ه����ۆی بێمتمانه ی����ی قوڵ و بێتواناییان له ئیداره دانی س����ه رمایه سیاس����ییه كانیان و رێككه وتنه كاندا. پ����اش نزیك����ه ی ش����ه ش هه فت����ه له كۆبونه وه هه فتانه ییه كان و نزیكه ی 18 كۆبونه وه ی مه كته بی سیاس����ی له ماوه ی 5 مانگی رابردودا، ئه و دو حزبه ركابه ره ی هه رێمی كوردستان )یه كێتی و پارتی ( هێشتا نه گه یشتونه كابینه ی له ب����اره ی رێككه وتنێ����ك نوێوه . سه ركرده ی حزبه كان ئه وه یان ئه مریكا ئاوه دانكردنه وه ی تیمی بۆ كۆبونه وه كانی ك����ه ئاش����كراكردوه پێكهێنانی دانوس����تانی به تایبه ت ن����وێ پڕ ناكۆك����ی بون، كابینه ی هه ریه ك له یه كێتی و پارتیش یه كتری به س����ودوه رگرتن و تۆمه تبارده كه ن نه چونه گفتوگۆكان����ه وه به نیه تێكی زیادبون����ی س����ه ره ڕای باش����ه وه . به رده وام����ی ناكۆكیه ئاش����كراكان، به رپرس����ه حزبیه كان پێمان ده ڵێن

كه چاوه ڕوانناكرێ����ت كابینه ی نوێ رابگه یه نرێت تا ئه و كاته ی نێچیرڤان بارزان����ی له ئه مری����كا نه گه ڕێت����ه وه

له كۆتایی مانگی ئایاردا.

گفتوگۆ ئاڵۆزه كانچاره سه ری كه میان پێیه

ئه ندامێك����ی مه كته بی سیاس����یی یه كێتی ب����ه تیمی ئاوه دانكردنه وه ی ئه مری����كای راگه یان����د، له نوێتری����ن گفتوگ����ۆی تایبه ت ب����ه پێكهێنانی پێش����نیارێك نوێ����دا، كابین����ه ی له شێوه ی دو به ش یان دو پاكێجی وه زاری����ی خرایه ڕو، هه ریه كێكیان 8 وه زاره ته گرتوه . له خۆی وه زاره تی

ك����ه م بایه خه كان����ی وه ك وه زاره تی داد ده درێ����ت به توركمان، وه زاره تی كۆمه ڵگه ی مه ده نی بۆ مه سحیه كان، وه زاره تی دارایی له گه ڵ پێشمه رگه ، س����امانه سروش����تیه كان وه زاره تی له گه ڵ ناوخۆ دابه ش����ده كرێن به سه ر له س����ه ره تادا پاكێجه ك����ه دا. دو یه كێت����ی وه زاره ته كان����ی ناوخ����ۆو هه ڵبژاردبو، سروشتیه كانی سامانه ئه مه ش هانی پارتی دا داوابكات بۆ ش����ه ش مانگی تر وه زاره تی سامانی سروشتیه كانی به ده سته وه بێت، تا له و ماوه یه دا رێككه وتنه كانی تایبه ت ته واوبكات. نه وت به رهه مهێنانی به به وه پارتی����ه وه له الی����ه ن یه كێتی وه اڵمی درایه وه ، بۆ ماوه ی ش����ه ش مانگ وه زاره تی دارایی به ده س����ته وه بێت، دوای ئ����ه وه له گه ڵ وه زاره تی ئاڵوگۆڕی سروش����تیه كاندا سامانه ده ك����ه ن. پارتی رازی ب����و به وه ی جێگری وه زیری دارایی ، كه پارتیه ، هه مان ده س����ه اڵتی وه زیری هه بێت كه یه كێتی����ه . له به رامبه ردا یه كێتی ناهاوس����ه نگه رازی به و رێككه وتنه نه بوو له بری ئه وه پێشنیاری كردوه پارتی وه زاره ته كانی دارایی و سامانه یه كێتیش وه ربگرێت و سروشتیه كان وه ربگرێ����ت، ب����ااڵ وه زاره تێك����ی دارایی و وه زاره ته كانی به مه رجێ����ك سامانه سروشتیه كان له روی ستافه وه به شێوه ی ئاسۆیی و ستونی ، هه مان

كارمه ندی یه كێتی له خۆبگرێت.

رێككه وتن له سه ر كابینه ی ئێستاكابین����ه ی راگه یاندن����ی وێ����ڕای نوێ له مانگی نیس����اندا، حكومه تی ئێس����تای به مش����ێوه یه ی هه رێ����م كابینه ی تائێستاش به رده واده بێت، كۆتای����ی پێشكه ش����ی په رله مان����ی كوردستان نه كراوه بۆ په سندكردن. )به گش����تی په رله مانی كوردس����تان ته نها رۆڵی مۆرێكی ده ستی ده بینێت بۆ په سندكردنی بڕیاره كانی حزب(. رۆژی 14ی نیسانی 2008، سكرتێری گشتیی پارتی دیموكراتی كوردستان ف����ازڵ میران����ی ، به س����تافی تیمی یه كێتی راگه یاند، ئاوه دانكردنه وه ی

زیاد ل���ه راده ی خ���ۆی داواده كات و ناكات. گفتوگۆ باشه وه به نیه تێكی وتیشی : له ئێستادا پارتی وه زاره تی سامانه سروش���تیه كانی به ده سته وه ده مێنێت���ه وه ، بۆئ���ه وه ی ئاش���تی به رده وامبێت بتوانێ���ت هه ورام���ی له دانوستانه كانی تایبه ت به گرێبه سته به دورودرێژی میران���ی نه وتیه كان. باس���ی له وه كرد كه چۆن له رێگه ی یه كێتی���ه وه ئاش���تی هه ورام���ی به پارتی ناس���ێنراوه ك���ه ته نها وه ك كه س���ێكی ته كنۆك���رات مامه ڵ���ه ی ك���ردوه . ئاماژه ی ب���ه وه ش كرد كه هێشتنه وه ی هه ورامی له پۆسته كه ی وه ك سه ركه وتنێك ناكات پێویست بۆ پارتی لێكبدرێت���ه وه ، به ڵكو بۆ دڵڕازیكردنی یه كێت���ی بوه . میرانی س���كااڵی ئ���ه وه ی كرد ك���ه دواتر یه كێتی گه ڕاوه ته وه بۆ س���ه ر مێزی وه زاره ت���ی داوای گفتوگ���ۆكان و پالندانان���ی كردوه كه خه رجیه كانی نزیك���ه ی %40ی بودج���ه ی 2008ی ده سته . له ژێر كوردستانی هه رێمی میرانی وت���ی ، ئه مه به الی پارتیه وه مای���ه ی قبوڵك���ردن نی���ه ، ب���ه اڵم ئاڵوگۆڕی وه زاره ته كان به ژماره یه كی ده س���ه اڵتی كارمه ن���دو زۆری دامه زراندن���ه وه ، وه ك وه زاره ته كانی ته ندروستی ، كش���توكاڵ و په روه رده له ب���اره وه گفتوگۆی���ان ده كرێ���ت بكرێ���ت. باس���ی له وه ش ك���رد كه ده چێت بۆ دوكان و شه وه كه ی له وێ ده بێت. ره س���وڵ كۆسره ت له گه ڵ )تێبینی : كۆسره ت ره سوڵ جێگری س���ه رۆكی هه رێم���ه ( بۆ گه یش���تن )فازڵ ورده كاری���ه كان. به دوای���ن 3 پێشوی له هاوسه ره كه ی میرانی ، كوڕی هه ی���ه و یه كێكیان له ویالیه تی ڤێرجینیا ده ژی���ت. میرانی ده ڵێت، س���ااڵنه 9000 دۆالر )90 وه ره ق���ه ( وه ك باج���ی موڵكه كانی كوڕه كه ی ده دات به حكومه ت���ی ئه مریكا. ئه و كوڕه ی میران���ی خاوه نی 5 منداڵه و ئیش بۆ كۆمپانی���ای هۆندا ده كات وه ك به ڕێوه به ری فرۆش���تن، سااڵنه 150 هه زار دۆالری ده ستده كه وێت(.

پوخته :ناكۆكیه كانی نێوان یه كێتی و پارتی ش���تێكی نوێ نیه ، په یوه ندیه كانی نێ���وان ئ���ه و دو حزب���ه یه كێك���ه له ناكۆكیه ئاڵۆزه كان كه كاریگه ری كه سایه تیه كان و بێمتمانه یی و فه سادی حزبه كان سه ركرده ی به سه ره وه یه . درك به وه ده ك���ه ن كه بۆ یه كێتی و پارتی پێویسته چیتر وه ك دو هێزی تێڕوانینی مامه ڵه نه كه ن و ده ره به گ قوڵیان هه بێت بۆ حكومه تی هه رێم. له باره ی به رده وام���ه كان گفتوگ���ۆ ناكۆكیه حزبیه كان، نوێ و كابینه ی كورد دورده خاته وه له به ده ستهێنانی ئامانجه نه ته وه ییه كانی و له ئاس���تی ناڕه زایه تیه كان كوردیشدا شه قامی نێوان ملمالنێكان���ی زی���ادده كات. به ش���ێوه یه كی پارت���ی یه كێت���ی و سلبی كارده كاته سه ر خواسته كانی كورد له كه ركوك. خراپ ئیداره دانی ئ���ه م ملمالنێیه ش له چه ن���د مانگی رابردودا دورنیه مه له س���ه هه رێمی و نه ته وه ی���ه كان دوابخ���ات، له وانه ش ئاماده كاری���ی ب���ۆ هه ڵبژاردنه كانی پارێ���زگاكان، ئه نجومه ن���ی په س���ندكردنی ده س���توری هه رێمی كوردس���تان، ده ركردنی یاس���اكانی پارێزگای ئه نجومه نی هه ڵب���ژاردن و هه رێمی كوردستان، ئاماده كاریه كان هه رێم���ی هه ڵبژاردنه كان���ی ب���ۆ پێكهێنانی بۆ هه وڵدان كوردستان، به ره یه ك���ی یه كگرتو كه پێویس���ته مه س���ه له ی یه كالكردن���ه وه ی ب���ۆ ناوچه جێناكۆكه كان. وه النانی ئه م حزب هه ردو واده كات ناكۆكیان���ه ، سه رنج بخه نه سه ر په یوه ندیه كانیان و سیاس���ه تكردن له پارێزگاكانی تردا، ئه مه له كاره له پێش���ینه كانه ئه گه ر یه كێتی و پارتی ده خوازن كاریگه ری زیاتری���ان هه بێت له س���ه ر پرس���ه

نه ته وه ییه كان.

خانه نشینی په رله مانتار وه ك

الفاو- زۆرێ����ك هه ن ش����انازی كورسی چه ند بایی ده كه ن ئایا هێناوه ته وه , ده نگیان ده زان����ن له لیس����تێكی الواز سه رۆك به ئه ندازه ی بونایه زان����ای قاره م����ان ده نگتان ئ����ه وه ی نه ده هێنای����ه وه ؟ ده نگیداوه به ره نگ و دو به ره بابی جه اللی و مه الیی داوه .

- په رله مانتار هه یه دوجار له پڕۆژه ی هه ڵوه شاندنه وه ی خانه نش����ینی یاس����ای ن����اوی په رله مانت����اران نوسراوه , به م چوارساڵه ش هێن����ده ی كۆكردۆته وه هه تا بێت سكه گوشه ی له ژیاندا برس����ێتی نه گرێت, ته الری خانوه ك����ه ی ئه وه نده به رزه باڵده گرێ����ت, خه ریك����ه خۆی و خه زوره كانیش����ی بۆ تاهه تایه خانه نشین كردوه , كه داوای داخس����تنی ژماره بانكییه كانی����ان لێده كه یت, لێده ك����ه ن, قڕوقه پ����ی شاش����ه ش س����ه ر دێت����ه ده ڵێ����ت نامانه وێ����ت خۆی خانه نش����ینییه كه مان وه ك

الفاو به ناچاری بۆ دێت.- سه رتیپ قه شقه یی ))بۆ بارزانی و نێچیرڤان ئیدریس محه مه د عه ل����ی باپیر ئێوه مافتان نی����ه به نوێنه رایه تی ئێمه قسه بكه ن له كۆنگره و جیهانی����ه كان، كۆنفراس����ه ئێ����وه نه نوێن����ه ری گه نجن میلل����ه ت(( نه نوێن����ه ری سیاسی كوردی هه مو كارو سیاسه تێكیان بۆ منداڵه كانی خۆیانه , ئه وان پۆسته كانی حكومه تیان هه مو برد, ئیتر ن����ۆره ی بردنی نوێنه رایه تی

رێكخراوه كانه .په نا)) ئێزدان -حوسێن منه وه یه به په نجه ی ئه وه ی هه ڵبژاردن مۆری خه نه یه , نییه (( برا دیاره ته ش����بیه نه بێ����ت پاخه س����وی بوكان بویته خه نه به نوكی په نجه چه پته وه یه , ش����ایه دمانی كۆی����ه ش له س����ندوقه كانی ئه ش����كال ئه نواع و هه م����و ده نگی����ان دیموكرات����ه كان دا, ین����ك به پ����دك و ده یانكوژن و تیرۆریان ده كه ن

هه ر ده نگیشیان پێده ده ن.داوای ))بارزان����ی -الیه ن����ه كان س����ینگفراوانی ده كات له كات����ی راگه یاندنی هه ڵبژاردنه كان((, ئه نجامی بۆ نه تیجه ك����ه ی ته بع����ه ن ئه و خۆش����ه ئیتر لۆ داوای قه بوڵكردن س����ینگفراوانی و ده نگێكی ئه گ����ه ر ناكه ن, كه مت����ر بوای����ه واڵت����ی بۆ

كورسییه ك وێرانده كرد.قه اڵدزه ی����ی ش����وان -))ئه گه ر له 2 كورسی كه متر سیاسی له پرۆسه ی بهێنین گیان����ه ده كش����ێینه وه "(( ئالعه بدولعه زی����زت پرس����ی پێی����ه بڕی����اری وا ق����ورس ئۆپۆزس����یۆن ده ده ی����ت, خۆیان له ده ره وه ی كورسی و ده س����ه اڵت له زه ته كان����ی نۆره ی ئه مج����ا رانه گ����رت

ئێوه یه .براده رێ����ك له گ����ه ڵ -ده ك����ردو پیاس����ه مان پۆس����ته رێكی پێم نیشاندا و وت����ی ئ����ه م ژنه له لیس����تی ده رچ����وه , توركم����ان له فاڵن����ه مامۆس����تایه پارتییه ك����ی قوتابخان����ه , مانگان����ه مولته زمیش����ه و ئابونه ی خۆی ده دات.

تایبه‌ت)398( سێشه ممه 662013/10/8

ورده‌كاریه‌كانی‌‌پێكهێنانی‌‌كابینه‌ی‌‌شه‌ش‌له‌زاری‌‌ئه‌مه‌ریكیه‌كانه‌وه‌ویكیلیكس: ناكۆكیه كانی یه كێتی و پارتی كورد دورده خاته وه له ئامانجه نه ته وه یه كانفازڵ میرانی : یه كێتی زیاد له راده ی خۆی داواده كات و به نیه تێكی باشه وه گفتوگۆ ناكات

بێمتمانه یی ، چاوچنۆكی و

فرتوفێڵی سیاسی تاڕاده یه كی

زۆر بڕیاره كانی سه باره ت

به پێکهێنانی كابینه ی

حكومه تی هه رێمی

كوردستان په كخستو

ناكۆكیه كانی نێوان یه كێتی و پارتی

شتێكی نوێ نیه ، په یوه ندیه كانی

نێوان ئه و دو حزبه یه كێكه له ناكۆكیه

ئاڵۆزه كان كه كاریگه ری

كه سایه تیه كان و بێمتمانه یی و

فه سادی به سه ره وه یه

ئه و وه زاره تانه ی زۆرترین

ناكۆكیان له سه ره وه زاره ته كانی

دارایی ، سامانه سروشتیه كان و پالندانانن كه

ئه م وه زاره تانه زۆرترین

ئیمكانیاتی حكومه تی هه رێم

داگیرده كه ن

مه‌والی‌‌حه‌جماوه ی شه ش ساڵه ئاخوندێكی توركمانی ریش سپی س���ه رۆكایه تی ده سته ی حه ج و عه مره ی عێراق ده كات، ده س���ته ی نه زاهه مه وال به وه تۆمه تب���ار ده كات بڕوانامه كه ی ساخته یه و پۆسته كه شی بۆ داپۆشینی ئه و

ساخته كارییه به كارهێناوه .محه م���ه د ته ق���ی عه لی حه م���وش قه ره مه وال ناسراو به ئه بو عه لی ، ساڵی )1946( نه ینه وا پارێ���زگای ته لعه ف���ه ری له قه زای له دایكبوه . له س���ه ره تای حه فتاكاندا بوه ته ئه ندامی حیزبی ده عوه ، س���اڵی )1972( كراوه ت���ه بری���كاری محه مه د باقر س���ه در له ق���ه زای دوزو پاش���ان هه مان پۆس���تی س���اڵی دراوه تێ . موس���ڵ له ته له عف���ه رو )1980( به تۆمه ت���ی ئه ندامێت���ی له حیزبی ده ع���وه و په یوه ندی به ئێران���ه وه ، له الیه ن رژێمی ئه وكاتی عێراقه وه ده س���تگیركراوه و بۆ ماوه ی سێ مانگ خراوه ته زیندانه وه .

دوای ئازادكردن���ی له زین���دان، چوه ت���ه له گ���ه ڵ عه بدولعه زی���ز حه كیم و س���وریاو محه مه د حه یده ری بزوتنه وه ی موجاهیدینی عێراقیان دروس���تكردوه ، دواتریش چوه ته ئێران و بوه ته ئه ندام���ی ئه نجومه نی بااڵی ئیس���امی . باس ل���ه وه ده كرێ���ت خانوی له قوم و تاران هه یه . هاوس���ه رگیری له گه ڵ خوشكێكی س���ه دره دین قه بانچی وتاربێژی

نه جه ف كردوه .مه وال یه كێكه له كه س���ه جێ متمانه كانی ئه نجومه نی عه ممار حه كیم���ی س���ه رۆكی ب���ااڵی ئیس���امی و هه ر به پش���تیوانی ئه و سه رۆكی ئێستاش وه رگرتوه ، پۆسته كانی

لیژنه ی ته نفیزی ئه و حیزبه یه . له ساڵی )2005( له سه ر لیستی حیزبه كه ی و له چوارچێ���وه ی هاوپه یمانێت���ی یه كگرتوی شیعه كان بوه ته ئه ندامی پارله مانی عێراق. له هه مان ساڵدا ده سته ی بااڵی حه ج و عه مره وه كو ده سته یه كی س���ه ربه خۆی كارگێڕی و دارایی س���ه ر به ئه نجومه نی وه زیران به پێی یاس���ای ژم���اره )23( داده مه زرێت. ئه م ده س���ته یه به هه ماهه نگی له گه ڵ حكومه تی عه ره بستانی س���عودی ، سااڵنه سه روكاری هاواڵتیانی فه ریزه ی حه ج���ی به جێهێنانی

عێراق ده كات.به بڕیاری م���ه وال له رۆژی )2007/7/9( ژم���اره )11519( ئه نجومه ن���ی وه زی���ران ده كرێته سه رۆكی ده س���ته كه و واز له كاری

پارله مانی ده هێنێ .ناوبراو كه توركمانێكی ش���یعه مه زه به ، گومانێك���ی زۆر له بڕوانامه ك���ه ی ده كرێت. به جۆرێك لیژنه ی نه زاهه ی پارله مان جه خت له وه ده كات���ه وه م���ه والو دوان له كوڕه كانی س���اخته كردوه و ئاماده یی���ان بڕوانام���ه ی موس���ای ئیمام زانك���ۆی رایانگه یان���دوه كازمیان ته واوكردوه . به اڵم مامۆس���تایانی زانكۆك���ه ده ڵێ���ن ئه و س���ێ كه س���ه نه رۆژێك ل���ه و زانكۆیه ده وامی���ان نه كردوه و

نه وانه یه كیشیان له وێ خوێندوه .به گوێره ی زانیارییه كانی لیژنه ی نه زاهه ، له به رانب���ه ر پێدانی ئه و بڕوانامه یه دا، مه وال ب���ه رده وام )2012 - 2006( له س���ااڵنی د.ره ش���یدی س���ه رۆكی زانكۆكه و هه ندێك بودجه ی له س���ه ر نزیكه كان���ی له كه س���ه ده س���ته كه یان به خۆڕایی و به ب���ێ قورعه

ناردوه بۆ حه ج.له ناو ده س���ته ی حه جدا، مه وال دو كوڕی خۆی دامه زراندوه ، عه لی كوڕی به ڕێوه به ری رێنماییه و عه بدولستاری كوڕی فه رمانگه ی به رپرس���ی ئاسایشی ده س���ته كه یه . عه لی پێنج ساڵه به وه كاله ت به ڕێوه به ری گشتیه و موچه ی به ڕێوه به ری گش���تی وه رده گرێت. هه ندێ���ك راپۆرتی رۆژنامه وانی ئاش���كرای ده كه ن عه لی ده فه رمانبه ری هه یه و موچه ی مانگانه ی هه ر یه كێكی���ان )350( هه زاره ، كه چی مانگانه س���ه د هه زاریان لێده بڕێت و ئیمزایان له سه ر )350( هه زاره كه پێده كات. هه روه ه���ا ژماره یه ك���ی ت���ری فه رمانبه ری ده سته كه تۆمه تبارن به وه ی بڕوانامه كانیان س���اخته یه ، له ئێستاشدا ده س���ته ی نه زاهه ل���ه م بابه ته ده كۆڵێت���ه وه و بڕیاروایه دوای ته واوبونی لێكۆڵینه وه كان ئه نجامه كانی بۆ

رایگشتی ئاشكرا بكرێت.ب���ه رده وام ل���ه و ره خنان���ه ی یه كێ���ك ئاراس���ته ی مه وال ده كرێ���ت، دامه زراندنی عه میدێكی توركمانه به ناوی حسێن جومعه به پله ی راوێژكار، له كاتێكدا س���ه رۆكایه تی ئه نجومه نی وه زیران له سه ر ئه م دامه زراندنه رازی نه ب���وه . چونك���ه حس���ێن یاس���ای ریشه كێش���كردنی به ع���س ده یگرێت���ه وه ، به عسدا رژێمی له س���ه رده می له به رئه وه ی ب���وه و له دام���ه زراوه ی ئه ن���دام ش���وعبه

پیشه سازی سه ربازی كاریكردوه .

7 )398( سێشه ممه 2013/10/8 تایبه‌ت

پرۆفایل

ئا: بارام

وه زاره ته كانی پاندانان و دارایی عێراق بودجه ی ساڵی داهاتویان ئاماده كردوه و ره وانه ی ئه نجومه نی وه زیرانیان كردوه ، به وته ی پارله مانت���اران له و بودجه یه دا پێش���مه رگه ی هێزه كان���ی موچ���ه ی كوردس���تانی تێدانی���ه ، له ب���ری چوار ترلی���ۆن دیناریش بۆ كرێ���ی كۆمپانیا كوردس���تان له هه رێمی كه نه وتیه كان كارده كه ن، ته نها ی���ه ك ترلیۆن دینار

دیاریكراوه .بودجه ی س���اڵی )2014( عێراق به )150( ملی���ار دۆالر خه مڵێن���راوه ، كه بڕی )63%( بۆ بودجه ی به كاربردون و )36%( ب���ۆ بودج���ه ی وه به رهێن���ان دیاریك���راوه . هه روه ها له بودجه دا پاره بۆ زیادكردنی موچه ی فه رمانبه ره پله دیاریكراوه . خانه نش���ینیان نزمه كان و پش���كی هه رێمی كوردس���تانیش وه كو خ���ۆی ماوه ت���ه وه ك���ه )17%( كۆی

بودجه ی گشتی عێراقه .پڕۆژه قانونی بودجه ی ساڵی داهاتو له رۆژی )2013/9/16( له الیه ن وه زاره تی داراییه وه ئاراسته ی ئه میندارێتی گشتی ئه نجومه ن���ی وه زیرانی عێ���راق كراوه ، ب���ه اڵم به وته ی پارله مانت���ارو ئه ندامی لیژن���ه ی دارای���ی پارله م���ان ماجیده ته میمی ، تائێس���تا له ن���او ئه نجومه نی نه كراوه . له س���ه ر گفتوگۆی وه زیراندا پڕۆژه تاوتوێكردنی راش���یده گه یه نێت یاس���ای بودجه پێویستی به هه فته یه ك بۆ سێ هه فته ده بێت، دوای ته وابونی گفتوگۆكانی���ش له ئه نجومه نی وه زیران پارله م���ان ده كرێت، ئینجا ره وان���ه ی یاخ���ود ده گه ڕێنرێته وه ب���ۆ وه زاره تی دارایی "ئه گه ر هاتو ئه نجومه نی وه زیران بڕیاریدا گۆڕانكاری به سه ردا بهێنێت".

بودجه ی )2014( عێراق، به )174( ترلیۆن دین���ار خه مڵێنراوه كه ده كاته نزیكه ی )150( ملی���ار دۆالر، ئه وه ش له س���ه ر بنه مای هه نارده كردنی س���ێ ملی���ۆن و )500( ه���ه زار به رمیل نه وت رۆژانه ، نرخی هه ر به رمیله نه وتێكیش به ن���ه وه د دۆالر دیاریكراوه . پش���كی

ب���ه )36%( و وه به رهێنان بودج���ه ی بودج���ه ی به كاربردنیش ب���ه )%63( دیاریك���راوه ، له كاتێكدا س���اڵی رابردو )%39( وه به رهێنان بودجه ی به ش���ه

كۆی بودجه ی عێراق بوه .پارله مانت���اری لیس���تی هاوپه یمانی كوردس���تان و ئه ندامی لیژن���ه ی دارایی ئاش���كرای نه جیب، نه جیبه پارله مان كۆپی وه زی���ران ئه نجومه ن���ی ده كات كۆتای���ی پ���ڕۆژه ی بودجه ی به س���ه ر ئه وه ش دابه ش���كردوه ، وه زاره ته كاندا تاوتوێكردنی بۆ ئاماده كاری له پێناوی "له م كات���ی گونج���اودا له نزیكتری���ن هه فته ی���ه یان له هه فت���ه ی داهاتودا". به وت���ه ی ناوبراو وه زی���ری ده وڵه ت بۆ كاروب���اری پارله مان س���ه فا س���افی ،

ئه ندامان���ی پارله مانی ئاگاداركردۆته وه كه ئه نجومه ن���ی وه زیران له ماوه ی ئه م

هه فته یه دا بودجه په سه ند ده كات.بودج���ه ی به ش���ه كه مكردن���ه وه ی وه ك���و له كاتێكدای���ه ، وه به رهێن���ان پارله مانت���ار ماجیده ته میمی باس���ی ده كات به پێی راپۆرتی كۆتایی وه زاره تی پاندانان رێژه ی خه رجكردنی بودجه ی وه زاره ت و داووده زگاكانی ده وڵه ت به بێ سلفه كان، له ساڵی رابردودا گه یشتۆته

.)%27(به گوێ���ره ی پڕۆژه یاس���ای بودجه ی س���اڵی داهات���و، ته نها ش���انزه ملیار دۆالر بۆ خه رجی س���ه رجه م كۆمپانیا نه وتیه كان كه له سه رانس���ه ری عێراقدا كارده ك���ه ن ته رخانك���راوه ، له و بڕه ش

ته نها ته نها یه ك ملیار دۆالری بۆ كرێی كۆمپانی���ا نه وتیه كانه ك���ه له هه رێمی كوردس���تاندا كارده ك���ه ن، هه روه ه���ا له بودج���ه دا هی���چ ب���ڕه پاره یه ك بۆ موچه ی پێش���مه رگه ته رخان نه كراوه ، هه رچه نده ئه مس���اڵ حكومه تی به غداو هه رێم رێكه وتن له س���ه ر جێكردنه وه ی موچه ی پێشمه رگه و ته رخانكردنی بڕی چ���وار ملیار دینار ب���ۆ كرێی كۆمپانیا نه وتیه كان ك���ه له هه رێمدا كارده كه ن،

له بودجه ی )2014(دا.له ب���اره ی ئه و یه ك ملیار دۆالره ی بۆ كرێ���ی كۆمپانی���ا نه وتیه كانی هه رێمی كوردس���تان دیاریك���راوه ، پارله مانتار ماجی���ده ته میمی ئام���اژه به وه ده كات ئه و ب���ڕه پاره یه په س���ه ند ناكرێت تا

ئه وكات���ه ی دیوانی چاودێ���ری دارایی ، راپۆرتی خۆی له باره ی داهات و خه رجی كۆمپانیاكان ئاماده ده كات و ده ینێرێته پارله مان. به اڵم پارله مانتاره كورده كه ده ڵ���ێ "دیاریكردنی ب���ڕی یه ك ملیار دۆالر، پێچه وان���ه ی رێكه وتن���ی نێوان

حكومه تی هه رێم و ناوه نده ".به گوێره ی رایده گه یه نێ���ت نه جیب، رێكه وتنی مانگی نیس���انی ئه مس���اڵی نێوان حكومه تی هه رێم و ناوه ند، ده بوو چوار ترلی���ۆن و )300( ملیار دینار بۆ كرێی كۆمپانیا نه وتی���ه بیانیه كان كه له هه رێمی كوردستاندا كارده كه ن، دابین بكرای���ه . بۆی���ه داواده كات حكومه تی ناوه ندی پابه ند بێت به رێكه وتنامه كانی له باره ی هه رێ���م، حكومه تی له گ���ه ڵ نه وتیه كان و كۆمپانی���ا قه زری پێدانی موچه ی پێشمه رگه "چونكه له بودجه ی ساڵی داهاتودا باسی موچه ی پێشمه رگه

نه كراوه ".لیژنه ی كورده ك���ه ی پارله مانت���اره دارای���ی ، هێما ب���ۆ ئ���ه وه ده كات ئه و ژماران���ه ی له بودجه دا هات���ون، به پێی خه ماڵندن���ی وه زاره ته كان���ی دارای���ی و پاندانان���ه و ژم���اره ی كۆتای���ی نین و له ناو له كات���ی گفتوگۆكردنی "ده كرێ گۆڕان���كاری وه زیران���دا ئه نجومه ن���ی به س���ه ردا بێت. ئه و ژمارانه ته نها ئه و كاته به فه رمی داده نرێن كه ئه نجومه نی وه زیران په س���ه ندی ده كات و ره وانه ی به به شه ده كات". سه باره ت پارله مانی كوردس���تانیش هه رێم���ی بودج���ه ی ك���ه )17%( كۆی بودج���ه ی عێراقه ، نه جیبه ده ڵێت "پشكی )17%( هه رێم

له بودجه دا هه یه ".ب���اس زۆر ئه مس���اڵدا له م���اوه ی له زیادكردن���ی موچه ی خانه نش���ینان و فه رمانبه رانی س���ه رو پل���ه پێنج كرا، له وباره ی���ه وه نه جی���ب نه جیب جه خت له وه ده كاته وه له بودجه دا بڕی ترلیۆنێك و )400( ملیار دینار بۆ زیاده ی موچه ی خانه نشینان ته رخانكراوه ، ئه مه جگه له ته رخانكردنی بڕه پاره ی پێویس���ت بۆ زیادكردن���ی موچ���ه ی فه رمانب���ه ران و

بڕینه وه ی ده رماڵه بۆ خوێندكاران.

ئا: بارام سوبحی

پارله مان���ی عێراق له ڕێگ���ه ی پڕۆژه سیاس���یه كانه وه ، پارت���ه قانون���ی پێكهێنان���ی پارتی سیاس���ی مه رجدار ده كات و حكومه تی���ش پابه ن���د ده كات به وه ی سااڵنه له سه ر دو بنه ما كۆمه كی دارایی حیزبه كان بكات، پارله مانتارێك رایده گه یه نێت به بێ په سه ندكردنی ئه م یاسایه ئه نجامدانی هه ڵبژاردن ده كه وێته

ژێر پرسیاره وه .دوای ئه وه ی ماوه یه كی زۆر له مه وبه ر پ���ڕۆژه قانون���ی پارته سیاس���یه كان خوێندن���ه وه ی دوه می بۆ كرا، هه فته ی رابردو خرایه به رنامه ی كاره وه تاوه كو په سه ند بكرێت، به اڵم به پاساوی بونی هه ڵه ی چ���اپ پڕۆژه كه كێش���رایه وه و كاتێك���ی ب���ۆ له س���ه ری ده نگ���دان نادیار دواخ���را. به بۆچون���ی هه ندێك ش���اره زای ب���واری یاس���ا، بڕگه كانی ئه و پڕۆژه ی���ه ده بێته ه���ۆی زاڵبونی بنه ماكانی له گه ڵ هه ژمونی حكومه ت و دیموكراس���یه ت و ئازادی كاری سیاسی

دژ ده وه ستێته وه .پارله مانت���اری ده وڵه ت���ی قان���ون و ئه ندامی لیژنه ی یاس���ایی له پارله مانی عێراق حه سه ن یاسری ، نیگه رانه له وه ی ماوه یه ك���ی زۆره خوێندن���ه وه ی دوه م ب���ۆ ئه م پڕۆژه یاس���ایه كراوه ، كه چی تائێستا نه خراوه ته ده نگدانه وه و ده ڵێت "له ئێس���تادا زۆرێك ل���ه پارله مانتاران

بڕگه كانیان له یاد نه ماوه ".

چۆن حیزب دروست ده كرێت؟به پێ���ی م���اده ی یانزه ی یاس���اكه ، پێویس���ته النیك���ه م )2000( كه س كه عێراق پارێزگای ش���ه ش دانیش���توی

بن، داواكارییه ك به نوسراو پێشكه شی دادگای ئیداری به غ���دا بكه ن، هاوپێچ حیزبه كه و ناوخۆی په یڕه وی له گه ڵیدا مێژوی هه ر ئه ندامێكی تێدابێت، به اڵم ئه م به ن���دو باوه پارته كانی س���ه ر به پێكهاته ئاین���ی و نه ته وه ییه بچوكه كان

ناگرێته وه .به بۆچونی ش���اره زای ب���واری قانون زوهێر زیائه دی���ن، له به رئه وه ی دادگای ئیداری به غدا س���ه ر به وه زاره تی داده و جێبه جێكردن و له ده س���ه اڵتی به شێكه س���ه ر به ئه نجومه ن���ی ب���ااڵی داوه ری ئ���ه وه ی حیزبه كان نیه ، ده بێته هۆی بكه ون���ه ژێر هه ژمونی حكومه ته وه . بۆ چاره س���ه ری ئه و گرفته ش داواده كات پارله مان یاخ���ود ئه نجومه نی دادوه ری

مۆڵه ت به حیزبه كان بده ن.بودجه ی حیزبه كان

م���اده ی په نج���ای یاس���اكه ب���اس له ڕێگه ی حكومه ت سااڵنه له وه ده كات وه زاره ت���ی دارایی���ه وه كۆمه كی درایی حیزب���ه كان ده كات، ئ���ه م بڕگه ی���ه ش له بودجه ی س���ااڵنه دا جێی ده كرێته وه . ئه و بودجه یه ش كه بۆ حیزبه كان دیاری ده كرێ���ت، س���ااڵنه )30%( ده درێت و )70%( به پێی ژماره ی كورس���یه كانی

الیه نه كه له ناو پارله ماندا ده بێت.به گوێ���ره ی بڕگه ی س���ێی م���اده ی س���ااڵنه پارت���ه كان ده بێ���ت ،)47(راپۆرتی ژمێریاری خۆیان پێش���كه ش بكه ن، ئه و راپۆرته ش ده درێته دیوانی راپۆرتی ئه وانیش دارای���ی و چاودێری ئاراس���ته ی حیزبه كان دارایی كۆتایی پارله م���ان و وه زی���ران و ئه نجومه ن���ی

فه رمانگه ی پارته كان ده كه ن.زیائه دین، ره خنه له وه ده گرێت ئه م گه وره ی كۆمه كی واده كات مه رجان���ه حكوم���ه ت بۆ پارته گ���ه وره كان بچێ ،

به حوكم���ی ئه وه ی خاوه ن���ی زۆرترین بۆیه له پارله ماندا، كورس���ین ژماره ی ده خوازێ���ت میكانیزمێك���ی تر په یڕه و بكرێ���ت كه ببێته مای���ه ی به دیهێنانی

هاوسه نگی له نێوان پارته كاندا.كۆمیسیۆن و حیزبه كان

له ماده ی سێی یاساكه دا، پێشنیاری پارته كان و فه رمانگ���ه ی پێكهێنان���ی كاروب���اری سیاس���ی له كۆمیس���یۆنی ب���ااڵی س���ه ربه خۆی هه ڵبژاردن���ه كان ده كات، ئ���ه م فه رمانگه ی���ه ش له الیه ن فه رمانبه رێكه وه به پل���ه ی به ڕێوه به ری گشتی س���ه رۆكایه تی ده كرێت. مه رجه ئ���ه و كه س���ه ش بڕوانامه یه ك���ی بااڵی له قانون یان زانس���ته سیاس���یه كاندا هه ب���ێ و ژماره ی���ه ك فه رمانبه ریش���ی

له به رده ستدابێ .ئه رك���ی رونیكردۆت���ه وه یاس���اكه ، كارو چاودێ���ری فه رمانگه ی���ه ئ���ه م چاالكیه كان���ی پارت���ه سیاس���یه كان و چۆنێت���ی جێبه جێكردنی ئه م یاس���ایه ده بێت له الی���ه ن حیزبه كان���ه وه ، هه ر له الیه ن ئه م فه رمانگه یه شه وه پێشنیار ده درێت���ه وه زاره تی دارایی بۆ بڕی ئه و بودجه یه ی ده درێت���ه حیزبه كان، ئه مه دادگای له دانیش���تنه كانی جگه له وه ی سكااڵیانه ی ئه و پارته كان و په یوه ست ئه ندامه كانی���ان پارت���ه كان و ل���ه دژی

ده كرێ ، ئاماده ده بن.چه كدارو میدیای حیزبی

ماده ی )56( یاس���اكه ، ئاش���كرای ده كات هه ر كه س���ێك له ن���او پارتێكدا

رێكخستنی س���ه ربازی دروست بكات، یان حیزب به و جۆره رێكخس���تنانه وه س���زا به زیندانیكردن ئه وا ببه س���تێ ، ده درێت. له ماده ی )24(یش���دا یاساكه ئاماژه به وه ده كات سه رنوسه ری رۆژنامه یان گۆڤاری حیزب، به رپرس���ه له هه مو ئه و بابه تانه ی باڵوی ده كاته وه ، زوهێر زیائه دین ره خنه له م بڕگه یه ده كرێت و داوای هه مواركردنه وه ی ده كات، چونكه له میدی���ای چاپكراودا ناوبراو به وته ی ناوه ڕۆك���ی ل���ه به رپرس���ه نوس���ه ر وتاره كه ی و "سه رنوسه ر به رپرسه ته نها له و بابه تانه ی گوزارش���ت له بۆچونی

حیزب ده كه ن".هه ڵوه شانه وه ی حیزب

رێوش���وێنه كانی یاس���ایه ئ���ه م چلدا له ماده ی حیزبی هه ڵوه شانه وه ی باس���كردوه ، ك���ه تیایدا هات���وه "هه ر پارتێك ئه گ���ه ر دو خولی هه ڵبژاردنی پارله مان���ی له س���ه ر یه ك به ش���داری نه كرد، ئه وا به هه ڵوه شاوه داده نرێت". به اڵم ش���اره زا یاساییه كه ، ئه م بڕگه یه دیموكراسیه ت و بنه ماكانی به پێچه وانه ئ���ازادی كاری سیاس���ی ناوده ب���ات، به هۆكاری ئه وه ی "هه ر پارتێك ئه گه ر به گونج���اوی زان���ی ، ماف���ی خۆیه تی

بایكۆتی هه ڵبژاردن بكات". له الی���ه ن خۆیه وه ئه ندام���ی لیژنه ی یاس���ایی له پارله مانی عێراق و سه رۆكی به ره ی توركمانی ئه رش���ه د س���اڵحی ، رایده گه یه نێ���ت ئه م قانون���ه ئاماده یه بۆ ده نگدان و به پێویستی ده زانێت له م خوله ی پارله ماندا ده نگی له سه ر بدرێت. چونكه به وت���ه ی ناوب���راو ئه گه ر ئه م یاسایه په س���ه ند نه كرێت و هه ڵبژاردنی داهات���وی پارله م���ان ئه نج���ام بدرێت "ئه وا پرۆس���ه ی سیاسی ده كه وێته ژێر

پرسیاری جدییه وه ".

له‌بودجه‌ی‌‌)2014(ی‌عێراقدا:‌)17%(‌ماوه‌،‌موچه‌ی‌‌پێشمه‌رگه‌ی‌‌تێدا‌نییه‌،‌كرێی‌‌كۆمپانیاكانی‌‌نه‌وت‌كه‌مكراوه‌ته‌وه‌

عێراق‌پێكهێنانی‌‌پارتـی‌‌سیاسـی‌‌مـه‌رجدار‌ده‌كـاتده‌بێت‌)2000(‌ئه‌ندامی‌‌دامه‌زرێنه‌ری‌‌هه‌بێت‌و‌رێكخستنی‌‌سه‌ربازی‌‌نه‌بێت

به پێی ماده ی یانزه ی یاساكه ، پێویسته النیكه م )2000( كه س كه دانیشتوی شه ش پارێزگای عێراق

بن، داواكارییه ك به نوسراو پێشكه شی دادگای ئیداری به غدا بكه ن، هاوپێچ

له گه ڵیدا په یڕه وی ناوخۆی حیزبه كه و مێژوی هه ر ئه ندامێكی تێدابێت

هێزی پێشمه رگه ی كوردستان فۆتۆ: ئینته رنێت

ئابوری(398( سێشه ممه 2013/10/8 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: ئاسۆ سه راوی

"زۆریی كۆمپانیای هاوپشكی له هه ر شوێنێك مانای گه شه كردنی ئابوری ئه و شوێنه یه ". به ڕێوه به ری كۆمپانیاكانی سلێمانی وه ها ده ڵێت.

به ڕێوه ب���ه ری وت���ه ی به پێ���ی كۆمپانیاكانی سلێمانی سۆران ئه حمه د، ژماره ی كۆمپانیای هاوپشكی له هه رێمدا ده ژمێردرێت، ده س���ت به په نجه كان���ی ئه م���ه ش وه ك ئه و هێم���ای بۆ ده كات ده كرێ���ت به كاره س���ات ن���اوی ببرێت، هۆكاره كه ش���ی ب���ۆ الوازی���ی چاالكی )ته ئمین( دڵنیای���ی نه بون���ی بانكی و ده گه ڕێته وه "كه دو كۆڵه كه ی سه ره كین له دروستكردنی كۆمپانیای هاوپشكیدا".كۆمپانیی هاوپش���كی ، ج���ۆره هه ره

گه وره كه ی كۆمپانیایه به ڕێوه به ری كۆمپانیاكانی س���لێمانی س���ۆران ئه حمه د، ئ���ه وه رونده كاته وه به پێی یاسای 21ی كۆمپانیاكان، پێنج جۆر كۆمپانیا بون���ی هه یه ، كۆمپانیای له جۆره كان���ی یه كێك���ه هاوپش���كی "كۆمپانی���ای هاوپش���كی ج���ۆره هه ر گه وره كه ی كۆمپانیایه ، به ده ر له وه دو جۆر كۆمپانیا هه یه هه ر ده بێت هاوپشكی بێت یه ك بانكی و دو كۆمپانیای دڵنیایی

)ته ئمین(".ئه و به ڕێوه به ره ، زیاتر به ره وپێشچونی ئاب���وری ه���ه ر واڵتێك ده به س���تێته وه له و هاوپش���كی كۆمپانیای به زۆری���ی واڵته دا و ده ڵێت "ئه گه ر بته وێ واڵته كه ت پێشبكه وێت ده بێت كۆمپانیای هاوپشكی

زۆر بكه یت".هه ر به پێی یاسای 21ی كۆمپانیاكانی نابێت عێراقی ، كۆمپانیای هاوپش���كی خاوه نه كان���ی له پێن���ج ك���ه س كه متر بێت، له و ج���ۆره كۆمپانیای���ه دا وه ك س���ۆران باس���ی لێده كات، )ته وافوق( كه مت���ر ئاماده گی هه یه و كاره كان زیاتر به پێی یاسایه ك له نێوان هاوپشكه كاندا

رێكده خرێت.یه كێكی تر له گرنگیه كانی كۆمپانیای هاوپشكی ئه وه یه ده بێت شه فافیه تێكی ره ه���ا له ته واوی حس���اباته كانیدا بونی هه بێ���ت به جۆرێ���ك پێویس���ته هه مو زانیاریه كانی ته واوی خاوه ن پشكه كان

كۆمپانیاكه ی���ان له به رده س���تبێت وه ك س���ۆران ده ڵێ���ت "ئه گ���ه ر كه س���ێك له ملیارێك پش���كی كۆمپانیایه ك ته نها یه ك پشكیش���ی هه بو بۆی هه یه داوای زانیاری بكات له س���ه ر هه مو خه رجی و داهاته كانی كۆمپانیاكه ، ئه گه ر پێشیان نه دا ئه وا ده كرێت ئێمه ئاگاداربكاته وه

یان له دادگا سكااڵ تۆمار بكات".ته نه���ا س���ێ كۆمپانیای هاوپش���كی

هه یه ده یخاته رو ئه حم���ه د س���ۆران وه ك تائێستا سلێمانیدا پارێزگای له سنوری ته نها 3كۆمپانیای هاوپشكی هه یه ، كه ئه وانیش دوانیان ه���ی بواری دڵنیایین هاوپش���كه كانیان ژماره ی )ته ئمی���ن( نزیك���ه ی س���ه د كه س���ێك ده بێ���ت و كۆمپانیایه كی بواری گه شتیارییش بونی هه یه كه ژماره ی هاوپش���كه كانی چه ند هه زار كه سێكه ، س���ه باره ت به هۆكاری

كه می كۆمپانیای هاوپش���كی س���ۆران ئام���اژه به وه ده كات كه جگه له هۆكاره مێژویه كه ی ك���ه له عێراقدا به هۆی ئه و ده س���ه اڵتێكی كه هه بو ده س���ه اڵته ی ئیش���تراكی داخراو بوه ، هۆكارگه لێكی تری���ش ه���ه ن، وه ك الوازی���ی چاالكی )ته ئمین( دڵنیای���ی نه بون���ی بانكی و ك���ه به ب���ڕوای ئ���ه و دو كۆڵه ك���ه ی كۆمپانیای له دروس���تكردنی سه ره كین "كۆمپانیای وتیش���ی ئه و هاوپشكیداو هاوپش���كی له واڵتێك���دا زۆر ده بێت كه ب���ۆ ئاینده هه بێت، به رنامه داڕێژه ری به اڵم سیس���تمی ئه م واڵته له خزمه تی دروس���تكردنی كۆمپانیای هاوپش���كیدا نیی���ه ، به ته نها به س���ه رمایه داره كانیش س���ه رمایه دار چونك���ه ناكرێ���ت، هه وڵده دات به شێوه یه كی خێرا قازانجی له كۆمپانیای ئه مه ش ده ستبكه وێته وه ، نایه ته دی ، هه ندێجار هه ر هاوپش���كیدا

دامه زراندنه كه ی ساڵێكی پێده چێت". چ���ۆن كۆمپانی���ای هاوپش���كی زۆر

ده بێت؟وه ك ئه و به ڕێوه به ره جه ختی له سه ر ده كات���ه وه باش���ترین چاره س���ه ر ب���ۆ زۆركردنی كۆمپانیای هاوپشكی ئه وه یه ده وڵه ت ده س���تی هه بێت له دامه زراندی كۆمپانی���ا هاوپش���كیدا به رێژه ی خوار 25% ئه و وت���ی "ده بێت ده وڵه ت ته نها به بونی پش���ك به ش���داری دامه زراندنی به رێژه ی بكات هاوپش���كی كۆمپانیای خوار له 25%، ئه وه ی���ش ته نها چاودێر بێ���ت، نه ك ئیداره ی ب���كات و به ڕێوه ی

به رێت".سۆران ئه حمه د ئه وه ش رونده كاته وه یاس���ای م���اده ی 73ی به پێ���ی ك���ه قازانج���ی س���ااڵنه 21كۆمپانی���اكان، كۆمپانیای هاوپش���كی به س���ه ر خاوه ن "النیكه م دابه ش ده كرێت پش���كه كاندا

5% قازانج���ی س���اڵه كه ده گه ڕێت���ه وه ب���ۆ كۆمپانیاك���ه ت���ا له پێشخس���تنی

كۆمپانیاكه دا به كاریبهێنێته وه ".له چ بوارێكدا كۆمپانیای هاوپش���كی

زیاد بكرێت؟ئاشكراكرد ئه وه شی به ڕێوه به ره ئه و ك���ه ماوه ی���ه ك له مه وبه ر پێش���نیاری ك���ردوه س���لێمانی پارێ���زگاری ب���ۆ ك���ه پاكردن���ه وه ی س���لێمانی بدات���ه كۆمپانیایه كی هاوپش���كی كه خۆشیان به رێ���ژه ی خ���وار ل���ه 25% ده س���تیان هه بێت له دامه زراندنی���داو ئه و وتی "ئه و كات���ه ئه گ���ه ر قۆرغكاریی���ش بێت بۆ خه ڵكانێكی زۆر ده بێت، نه ك ته نها بۆ چه ند سه رمایه دارێك، جه نابی پارێزگار پێش���نیاره كه می به دڵبو، ب���ه اڵم ئیتر

نازانم چۆن كاری له سه ر ده كات".به بڕوای سۆران له زۆر بواردا ده كرێت حكومه ت ده ستی هه بێت له دروستكردنی

كۆمپانیای هاوپشكی وه ك "دروستكرنی كۆمپانی���ای هاوپش���كی له بواره كان���ی رێگا وبان و فرۆكه خانه و ده رمانس���ازی و هێڵی ش���ه مه نده فه ر و چه ندی���ن بواری تریش كه حكومه ت بۆ هه ر یه كێك له و بوارانه بودجه یه كی باش ته رخان ده كات، ئه گه ر ئه و كرا ده كرێت خه ڵكانێكی زۆر سودمه ندبن نه ك به ته نها كۆمپانیایه كی

كه رتی تایبه ت".له ئێس���تادا نیازێكی وه ه���ا هه یه كه له الی���ه ن كه رت���ی تایبه ته وه ب���ازاڕی بۆرس���ه دابمه زرێ ، به اڵم سۆران ته واو دژی كارێكی وه های���ه چونكه به بڕوای ئ���ه و ده بێت حكومه ت بازاڕی بۆڕس���ه كه رتی كۆمپانیایه كی نه ك دابمه زرێنێ تایبه ت ئ���ه و وتی "بۆرس���ه له زۆربه ی واڵتاندا دامه زراوه یه كی بێسوده حكومه ت كۆمپانیایه كی ن���ه ك دایده مه زرێن���ێ ،

كه رتی تایبه ت".

ژماره‌ی‌‌كۆمپانیاكانی‌‌هاوپشكی‌‌له‌هه‌رێمدا‌به‌په‌نجه‌كانی‌‌ده‌ست‌ده‌ژمێردرێن‌"سیستمی‌‌ئابوری‌ئه‌م‌واڵته‌‌له‌خزمه‌تی‌‌دروستكردنی‌‌كۆمپانیای‌‌هاوپشكیدا‌نییه‌"

ئا: شاهۆ ئه حمه د

بریكاری وه زاره تی دارایی عێراق رایگه یاند به هیچ شێوه یه ك بڕیاری

پێدانی سه د موچه هه رێمی كوردستان ناگرێته وه و شاره زایه كی ئابوریش

ده ڵێت "ئه گه ر ئه و بڕیاره له كوردستان جێبه جێ بكرێت، هه اڵوسانی ئابوری

دروست ده بێت".

پێدانی بڕیاری واباڵوكرایه وه پێش���تر س���ه د موچه ك���ه ئێس���تا له ناوچه كانی عێ���راق جێبه ج���ێ ده كرێ���ت هه رێم���ی به وته ی به اڵم كوردستانیش ده گرێته وه ، فازل نه ب���ی بریكاری وه زاره ت���ی دارایی عێ���راق ئه و بڕی���اره به هیچ ش���ێوه یه ك هه رێمی كوردستان ناگرێته وه ، "ئه وه شی

باڵوكراوه ته وه دوره له راستیه وه ".فازل نه بی بری���كاری وه زاره تی دارایی عێراق ئ���ه وه ی بۆ ئاوێنه رونكرده وه هه ر كاتێك هه ردو لقی بانكی ره شیدو رافیده ین له پارێزگاكانی هه رێمی كوردستان كرانه وه "ئه و كاته ده توانین بڕیاری پێدانی سه د موچه به كوردس���تانیش بده ین، به اڵم تا ئێستا ئه و بانكانه نین له هه رێم هه رچه ند لقی بانكی ره ش���ید بۆ ماوه ی س���اڵێكه بڕیاره بكرێته وه ، به اڵم تا ئێستا نه چۆته

بواری جێبه جێكردنه وه ".ب���ۆ هه مان پرس وته بێ���ژی وه زاره تی

دارای���ی هه رێمی كوردس���تان دلێر تاریق ب���ۆ ئاوێنه وتی "بۆ ئ���ه وه ی ئه و بڕیاره هه رێمی كوردستان بگرێته وه چه ندینجار به فه رمی نوسراومان ئاراسته ی وه زاره تی دارایی عێ���راق كردوه تێی���دا ئاماده یی خۆم���ان پێڕاگه یاندون بۆ پێدانی س���ه د موچه ، به اڵم به داخه وه تا ئێستا وه اڵمی

ئێمه یان نه داوه ته وه ".پێش���تر ده كات ئاش���كرای ناوب���راو وه زیری پێشوی دارایی عێراق به ڵێنیدابو هه ردو لق���ی بانكی ره ش���یدو رافیده ین له پارێزگاكانی هه رێمی كوردستان بكاته وه نیش���انداوه و خۆمان ئاماده یی "ئێمه ش باڵه خانه و فه رمانبه ریشمان بۆ دابینكرد، به اڵم تا ئێستا ئه و به ڵێنه نه چۆته بواری

جێبه جێكردنه وه ".له به رامب���ه ر ئه وه ش���دا ف���ازل نه ب���ی بری���كاری وه زاره تی دارایی عێراق ده ڵێت "ئه و نوسراوه ی وه زاره تی دارایی هه رێمی كوردس���تان به وان نه گه یش���توه ، به ڵكو چوه بۆ ئه نجومه ن���ی وه زیرانی عێراق". بریكاری وه زاره تی دارایی عێراق وتیشی "خۆشم قسه م له گه ڵ شێخ بایز تاڵه بانی كردوه و پێم راگه یاندوه ئه و نوس���راوه ی ئێوه ره وانه ی ئه نجومه نی وه زیران كراوه ،

نه ك وه زاره تی دارایی عێراق".له الیه كی تره وه ، ش���اره زایه كی ئابوری رایده گه یه نێت، ئه گه ر بڕیاری پێدانی سه د موچه ی هه رێمی كوردستان بگرێته وه ، ئه و

كاته هه اڵوسانی ئابوری دروست ده بێت و نرخی كااڵكانیش له بازاڕه كانی كوردستان به رزده بێته وه ، ئه یوب سماقه یی شاره زای ئابوری كه هاوكات مامۆس���تای به ش���ی ئابوریه له زانكۆی س���ه اڵحه دین بۆ ئاوێنه وتی "ئه و پاره یه ده وڵه ت نایدات، به ڵكو چه ند بانكێك ده یده ن به شێوه ی ریبا كه پاره ی خه ڵكه الی ئه و بانكانه ئه وانیش به ش���ێوه یه كی قازانجی زیاتر ده یده نه وه

به فه رمانبه ران".ناوبراو ئاماژه ی به وه كرد "یاس���ایه ك هه یه له هه رێمی كوردس���تان چه ند پاره كه مبێت له به رامب���ه ری ئه وه دا خه ده مات كه م ده بێت، ئه و كاته هه اڵوسان دروست ده بێت، چونكه ئێمه له هه رێمی كوردستان هه مو )ئیعتیمادێكمان( له سه ر به رهه می به رهه مهێنان���ی توان���ای ده ره وه ی���ه و ناوخۆییمان نیه ، بۆیه ئه گه ر ئه و س���ه د موچه یه هه رێمی كوردستان بگرێته وه ئه وا

هه اڵوسانی ئابوری دروست ده بێت".ئه و مامۆس���تایه ی زانكۆی سه اڵحه دین پێیوای���ه ، پێدان���ی ئه و س���ه د موچه یه به كوردس���تان كاریگه ری سلبی ده بێت، ب���ه وه ی خه ڵك���ی هه رێمی كوردس���تان رادێ���ت له س���ه ر وه رگرتنی )ریبا( س���و كه ئێس���تا زۆرێك له واڵتانی سه رمایه دار واز له وه رگرتن���ی ئه و ریبای���ه ده هێنن، "یه كێكی تریش له و كاریگه ریه س���لبیانه ئه وه یه دروستبونی ئه و هه اڵوسانه ده بێته

زیادبونی رێ���ژه ی بێ���كاری و بێهێزبونی نه خۆش���یه كی ئ���ه وه ش واڵت، دراوی

درێژخایه نی ئابوریه له واڵتدا".ئه یوب س���ماقه یی مامۆستای زانكۆی س���ه اڵحه دین هێمای به وه ش���دا، له كاتی جێبه جێكردن���ی ئه و بڕی���اره له هه رێمی كوردس���تان هه مو كااڵكان له ن���او بازاڕ به رزده بێت���ه وه "له به رئ���ه وه ی ئه و كاته

خه رجی خه ڵك زیاد ده بێت".

بریكاری‌‌وه‌زاره‌تی‌‌دارایی‌‌عێراق،‌له‌باره‌ی‌‌‌100موچه‌‌به‌یه‌كه‌وه‌‌ده‌دوێتئابوریناسێك:‌دابه‌شكردنی‌‌له‌هه‌رێمدا‌هه‌اڵوسانی‌‌ئابوری‌‌دروست‌ده‌كات

ئه گه ر كه سێك له ملیارێك پشكی

كۆمپانیایه ك ته نها یه ك پشكیشی هه بو بۆی هه یه داوای زانیاری بكات له سه ر

هه مو خه رجی و داهاته كانی كۆمپانیاكه

پڕۆژه یه کی کۆمپانیای هاوپشکی فۆتۆ: ئاراس عوسمان

ئه و پاره یه ده وڵه ت نایدات، به ڵكو چه ند

بانكێك ده یده ن به شێوه ی ریبا

وه رگرتنی 100 موچه به یه که وه خه ونی زۆربه ی موچه خۆران

له و كاریگه ریه سلبیانه ئه وه یه دروستبونی ئه و هه اڵوسانه ده بێته زیادبونی رێژه ی

بێكاری و بێهێزبونی دراوی واڵت

9 (398( سێشه ممه 2013/10/8 لۆکاڵ

ئا: ئاسۆ سه راوی

به شێك له و حیزبانه ی له هه ڵبژاردنی په رله ماندا ده نگێكی كه میان

به ده ستهێناوه ، باس له گۆڕانكاری له شێوازی كاركردنیاندا ده كه ن و

چاودێرێكی سیاسیش ده ڵێت "چیتر نابێت داهاتێكی زۆری میلله ت بۆ ئه و الیه نانه بێت كه پێگه ی جه ماوه رییان نییه و حیزبایه تیان كردۆته كۆمپانیا و

له سه ری ده ژین".

به جیا له به ش����داریكردنی حیزبه كان، له هه ڵبژارنی 21ئه یلول و ده ره نجامه كانی ، گه لێ����ك پانتایی تاریك و ته مومژاوییان جه ماوه ریه تی ئاس����تی رۆشنكرده وه و هه ر الیه ك به ده ركه وت، هه ندێ له وانه س����ااڵنێكی زۆره به ناوی حیزبایه تیه وه بودج����ه و گه لێ����ك ئیتمیازات����ی تریان پێدراوه ، به اڵم له هه ڵبژاردندا كه مترین ده نگیان هێناوه ، به بڕوای د. كامه ران مه نتك، مامۆستای زانكۆی سه اڵحه دین "به ش����ێك له وانه مشه خۆری سیاسین و

له سه ر داهاتی گه ل ده ژین".

یه كه م حیزبی ئیسالمی و ته نها كورسیه ك

بزوتن����ه وه ی ئیس����المی ، له ده ی����ه ی دام����ه زراوه ، هه ش����تاكانه وه له هه ڵبژاردنه كه ی 21ئه یلولی ئه مساڵدا به كۆكردن����ه وه ی )21 ه����ه زار و 834( ده ن����گ، توان����ی ته نها كورس����یه كی له كاتێكدا په رله مان مس����ۆگه ر بكات، پێش����تر به س����ود وه رگرت����ن له پێگه و به ش����داریكردنی دو حیزبه ئیسالمیه كه له سۆسیالیس����ت و له گ����ه ڵ هه ری����ه ك له هه ڵبژاردن����ی زه حمه تكێش����ان، پیش����وتری په رله مان����دا توانیبوی دو

كورسی به ده ستبێنێ .به ده س����تهێنانی ته نها كورس����یه ك، بۆ یه كه م حیزبی ئیس����المی له هه رێمدا وته بێ����ژی قه اڵدزه ی����ی ش����وان وه ك حیزبه كه ده ڵێت "شكستێكی گه وره یه بۆ حیزبێك كه له هه ش����تاكانه وه بونی هه بێ����ت، كه چ����ی له هه ڵبژاردندا ته نها سه رباری به ده س����تبێنێ ". كورسیه ك هێنان����ی ده نگێكی ك����ه م، قه اڵدزه یی هێش����تا خۆی����ان به حیزبێك����ی بچوك گه وره یی "بچوكی����ی و ده ڵێت نابینێ و حیزب به ده نگی زۆر و كه م نییه ، به ڵكو

به مێژو و خه بات و هه ڵوێسته ".وته بێ����ژی ئ����ه و حیزبه ئیس����المیه

ئ����ه وه ناش����ارێته وه ك����ه حیزبه كه یان باش به به خۆداچونه وه یه كی پێویستی هه یه "پێویس����ته كۆمه ڵێك گۆڕانكاری بكه ی����ن، هه ر ئاس����ته كاندا له هه م����و له ڕاگه یاندنه كانمانه وه تا سه ركردایه تی و هه م����و جومگه كان����ی حی����زب ده بێت

گۆڕانكارییان تێدا بكرێت".ئ����ه و ره تیش����یكرده وه جیابونه وه ی ئه وان له حیزبه كه ی ئیسالمی كۆمه ڵی كاریگه ریه كی گه وره ی كردبێته س����ه ر دابه زین����ی ئاس����تی جه ماوه رێتی����ان و وتی "گرفته كه له ن����او خۆماندایه نه ك كۆمه ڵێ����ك كه له ئێم����ه جیابونه ته وه و ئۆباڵه ك����ه ی بخه ینه ئه س����تۆی ئه وان، خ����ۆ زۆرین����ه ی حیزب����ه كان له پارتی جیابونه ته وه ، كه چی ده بینین ئێس����تا له هه مویان به هێزتره ، له به رئه وه ده بێت

به شێوازی كاركردنماندا بچینه وه ".

به نیازی دو كورسی بون، دانه یه كیان هێنا

دیموكراتی حیزب����ی سۆسیالیس����ت كوردس����تان مێ����ژوی دامه زراندنه كه ی ده گه ڕێته وه بۆ س����اڵی )1976( ئه م حیزبه له هه ڵبژاردنی پێشوی په رله ماندا له گه ڵ دو حیزبی ئیس����المی )كۆمه ڵ و زه حمه تكێش����ان حیزبی یه كگرت����و( و پێكه وه به شداری هه ڵبژاردنیان كردوه و توانیان دو كورسی په رله مان مسۆگه ر بكه ن، به اڵم له م هه ڵبژاردنه ی دواییدا به هێنانی 12ه����ه زار و 501ده نگ، ته نها پێده درێت، په رله مان����ی كورس����یه كی عه ب����دواڵ حاجی مه حمود ك����ه به تاكه كورس����یه كه ی ئ����ه و حیزب����ه دوب����اره ئام����اژه به وه ده چێت����ه وه په رله مان، ده كات به پێ����ی لێكدانه وه كانی خۆیان، چاوه ڕوانب����ون 25 تا26ه����ه زار ده نگ به ده ستبێنن و ئه و وتی "ئێمه واماندانابو دو كورس����ی مس����ۆگه ر بكه ین، به اڵم پێشبینیه كه مان راس����تده رنه چو، بۆیه ده بێت به خۆداچونه وه یه ك به ش����ێوازی كاركرنماندا بكه ی����ن، به جۆرێك له گه ڵ ئه م س����ه رده مه دا بگونج����ێ ". له باره ی له گه ڵ نیی����ه له به رنامه یاندا ئ����ه وه ی حیزبێكی ت����ر له داهاتودا یه كبگرن ئه و وتی "هه مو ئه گه رێ����ك كراوه یه ، به اڵم تائێستا حاڵه تێكی وه ها له ئارادا نییه "

به دو حیزب كورسیه كیان هێناوه زه حمه تكێش����انی حیزب����ی كوردس����تان له گ����ه ڵ حیزب����ی پارتی دوای ب����ۆ ڕه نج����ده ران كرێ����كاران و كوردس����تان په رله مانی هه ڵبژاردن����ی

لیس����تی به ناوی هاوپه یمانێتیه كی����ان دروس����تكردبو س����ێیه م ئاڕاس����ته ی سه ره نجام توانیان، به هێنانی 8 هه زار و 681 ده نگ، یه ك كورس����ی په رله مان

مسۆگه ر بكه ن.ئه ندامی مه كته بی سیاس����ی حیزبی سه لیم، س����ه ید هیوا زه حمه تكێشان، 1985 له س����اڵی حیزبه ك����ه ی ك����ه ده كات ب����ه وه ئام����اژه دام����ه زراوه ، به پێی پێش����بینیه كانی خۆیان نزیكه ی 20هه زار ده نگیان به ده ستده هێنا، به اڵم پێش����بینیه كانیان پێچه وانه بون����ه وه ی وه ك ئ����ه و رونیده كات����ه وه بۆته هۆی ئه نجامه كانی راگه یاندنی دوای ئه وه ی هه ڵبژاردن چه ند كۆبونه وه یه ك سازبكه ن "ئه نجام����ی هه ڵبژاردن����ی په رله مان بۆ ئێمه زه نگێك����ی ئاگاداركردنه وه بو، بۆ گۆڕینی ش����ێوازی كاركردنم����ان، بۆیه بكه ین به خۆداچونه وه ی����ه ك ده بێ����ت بزانی����ن گرفته كانمان چیی����ه ، چونكه

ئێمه هه ڵبژاردنی تریش����مان له پێش����ه ده بێت كار بۆ دۆزینه وه ی گرفته كانمان

بكه ین".

شیوعی مێژویه كی درێژ و ده نگێكی كه م

حیزب����ی ش����یوعی كوردس����تان كه درێژك����راوه ی حزبی ش����یوعی عێراقه ، هه رچه نده له س����اڵی 1934 دامه زراوه ، به اڵم پێگ����ه ی جه ماوه ریی ئه م حیزبه ل����ه دوا س����نورداربوه و به ب����ه رده وام هه ڵبژاردنیشدا به هێنانی 12هه زار 392 ته نها كورس����یه كی په رله مانی ده نگ، داهات����وی مس����ۆگه ركردوه ، بابا عه لی جه باری ئه ندامی مه كته بی سیاس����ی و وته بی����ژی فه رمی ئه و حزب����ی ئاماژه به وه ده كات، ئه و ده نگانه ی هێناویانه ، به ده نگی راسته قینه ی خۆیانی نازانن و ئه س����تۆی ده خه ن����ه ئۆباڵه كه ش����ی كۆمس����یۆنی بااڵی هه ڵبژاردنه كان كه

نه یتوانی����وه س����ه ربه خۆو بێالیه نان����ه پرۆس����ه كه به ڕێوه به رێ����ت "بۆ ئه وه ی ئ����ه وه ش دوب����اره نه بێت����ه وه هه م����و

ڕێگایه كی یاسایی ده گرینه به ر".وته بێ����ژی ئ����ه و حیزب����ه ئ����ه وه ش رونده كاته وه كه ب����ه دور له ده ره نجامی له په یڕه وی حزبه كه ی����ان هه ڵب����ژاردن به رپرس����یارێتی خۆی����دا ناوخۆی����ی س����ه ركردایه تی حزبی له به رامبه ر هه ر له ژیانی ك����ه كێش����ه و كه موكوڕییه ك ئه س����تۆی خس����تۆته روبدات حزبیدا خ����ۆی، "ئه م����ه ش ته نه����ا په یوه ندی به پرۆس����ه یه كی هه ڵبژاردن����ه وه نییه ، به ڵكو په یوه ندی به هه مو كاتێك و هه مو

ژیانی حزبمانه وه هه یه ".

ئه وه ی پێگه ی جه ماوه ریی نییه نابێت بودجه ی هه بێت

مامۆس����تا مه نت����ك، كام����ه ران د. له زانكۆی س����ه اڵحه دین، بۆچونی وایه

كه چیتر نابێت ئه و حیزبانه ی پێگه ی جه ماوه ریی����ان نیی����ه له س����ه ر داهاتی گ����ه ل بژین و ده ڵێ����ت "ئ����ه و حیزبانه ل����ه وه ی چ����ۆن به رده وامیی ئ����ازادن به كاری خۆی����ان ده ده ن، به اڵم ده بێت به ناوی زه به الحیان بودجه یه كی چیتر حیزبایه تی����ه وه ب����ۆ خ����ه رج نه كرێت" چونكه به بڕوای ئه و "هه ندێك له و به ناو حیزبانه ، مشه خۆری سیاسین و له سه ر داهاتی گه ل ده ژین". ئه و نایشارێته وه كه به ش����ێك له و حیزبان����ه به یارمه تی هه ردو پارتی ده سه اڵتداری كوردستان پارت����ی و یه كێتی تائێس����تا به رده وامی به بونیان دراوه "له گه ڵ رێزمدا بۆیان، به ش����ێكیان هه ر كارتۆنین و ته نها ئه و كاتانه ده رده كه ون كه پارتی و یه كێتی وه ك ژماره ده یانهێننه پێش����ه وه و بۆ كارێك به كاریانده هێنن، بۆ ئه وه ی كه بڵێن بۆ ئه و پرۆژه یه ئه وه نده حیزبمان

له گه ڵدایه ".

ئه‌و‌حیزبانه‌ی‌‌ده‌نگێكی‌‌كه‌میان‌هێناوه‌،‌چاره‌نوسیان‌نادیاره‌"به‌شێك‌له‌وانه‌‌مشه‌خۆری‌‌سیاسین‌و‌له‌سه‌ر‌داهاتی‌‌گه‌ل‌ده‌ژین"

ئا: ئاراس عوسمان

پرسی پێكهێنانی كابینه ی نوێی حكومه تی هه رێم له الی یه كێتی و

پارتی و سێ الیه نه كه ی ئۆپۆزسیۆن به كراوه یی ماوه ته وه ، سێ الیه نه كه ی ئۆپۆزسیۆن جه خت له وه ده كه نه وه

كه ناچنه حكومه تێكه وه پاشكۆیه تی تێدابێت، پێشیانوایه وه ك ئۆپۆزسیۆن

ده نگ و كورسیان له هه ریه ك له یه كێتی و پارتی زیاتره .

هه ڵس���وڕاوی جه ناب، ش���ێخ ئاوات بزوتنه وه ی گۆڕان، له باره ی به شداریكردن له كابین���ه ی نوێ���ی حكومه ت���ی داهاتو بۆ ئاوێن���ه ده ڵێت: "ئێم���ه به كارنامه و پاكێجه كان���ه وه به ش���داری حكوم���ه ت به ش���داریكردنمان چ���ۆن ده كه ی���ن، له پارله م���ان به ئه ركێك���ی نیش���تیمانی زانیوه ، ئێستاش به شداریمان له ده وڵه ت به هه م���ان ئ���ه رك حس���اب ده كه ی���ن، بۆی���ه هه ركه س���ێك مامه ڵ���ه له گ���ه ڵ به رژه وه ندیه كانی گه ل و نیشتیمان بكات ئێمه ش له گه ڵی ده بین و بۆ حكومه تیش

مه رجی خۆمان ده بێت له ئاینده دا". ئه ب���و به ك���ر هه ڵه دن���ی ، ئه ندام���ی مه كته بی سیاس���ی یه كگرتوی ئیسالمی له ب���اره ی به ش���داریكردن كوردس���تان حیزبه كه یانه وه ، به رنامه ی له حكومه ت و "هه رچه ن���ده رایگه یان���د، به ئاوێن���ه ی به ش���داریكردن له حكومه تی داهاتو یان مانه وه له ئۆپۆزس���یۆن جارێ ئه م پرسه له گفتوگۆدایه له ناو ریزه كانی یه كگرتوی

په یڕه و به پێی كوردس���تاندا و ئیسالمی ئه نجومه ن���ی له ده س���ه اڵتی پرۆگ���رام س���ه ركردایه تی ب���ه دو له س���ه ر س���ێی ئه ندامه كانی و دوای راوێژ به رێكخستنه كان

یه كالیی ده كاته وه ".نایه وێ���ت ئیس���المی كۆمه ڵ���ی پۆس���تێكی به ش���داریبكات و ته نه���ا "كارتۆنی " وه ربگرێ���ت، محه مه د حه كیم، وته بێژی كۆمه ڵی ئیسالمی له و باره یه وه به ش���داریكردنی راگه یاند"بۆ به ئاوێنه ی سێ الیه نه كه ی ئۆپۆزسیۆن له حكومه تی داهاتو، به رنامه و میكانیزمێك داده نێین كه چۆن به ش���داری بكه ین، نامانه وێت

بچین���ه ن���او حكوم���ه ت و وه زاره تێ���ك وه ربگری���ن، به ڵك���و ئێم���ه ده مانه وێت له مجاره دا ده سه اڵتمان به ده سته وه بێت به وه ی كه پێكه وه له گه ڵ چه ند الیه نێكی

دیكه حكومه ت پێكبهێنین".له دوای ساڵی 1992 تائێستا، حه وت كوردستان هه رێمی حكومه تی كابینه ی دروس���تبوه ، ك���ه تێیدا چه ند س���اڵێك به ئی���داره ی جی���اواز یه كێت���ی و پارتی سلێمانیان هه ولێرو ناوچه كانی حكومی ك���ردوه ك���ه به زۆن���ی س���ه وزو زه رده ناوده برا، به اڵم له 25ی ته مموزی 2009دا ئۆپۆزسیۆن هاته كایه وه به بردنه وه ی 35

كورسی ناو په رله مان.سیاس���ی مه كته ب���ی ئه ندامه ك���ه ی یه كگرت���وی ئیس���المی هێم���ا به وه ش ده كات"خاڵێك���ی دیك���ه ئ���ه وه ده بێت چاكس���ازی پرس���ی داهاتو حكومه تی به ئه نج���ام بگه یه نێ���ت و ئه گه ر وانه بێت، ئه وا ئێمه وه ك الیه نه كانی ئۆپۆزسیۆن هیچم���ان نه ك���ردوه له به ش���داریكردنی حكومه ت���دا، بۆیه پاش���كۆبونمان قبوڵ نابێت له كابینه ی نوێی حكومه ت و ده بێت به شدارێكی راسته قینه بین و ئه وله ویه ت له الی ئێمه به ش���ێكی چاكسازییه ، نه ك ئه وله وی���ه ت له المان ته نه���ا وه رگرتنی

وه زیرێ���ك و وه زاره تێك���ی بێده س���ه اڵت بێت".

هه ڵس���وڕاوه كه ی بزوتن���ه وه ی گۆڕان باس له وه ش ده كات" ئه گه ر به شداریه كی به هیچ له حكوم���ه ت، نه بێ���ت فیعل���ی جۆرێ���ك به ش���داری ناكه ی���ن، وتومانه له ده س���تبێت و ئه گه ر وه زاره تێكم���ان ده سه اڵتمان به سه ریدا نه بێت وه ریناگرین، ئه گه ر گه نده ڵی له هه ر ئاست و شوێنێك بێ���ت روب���ه روی ده بین���ه وه له كاتێكدا له حكومه تیش به شداربین، بۆیه بۆ هه مو الیه كی راده گه یه نین كه "بۆ پاشكۆیه تی

ناچینه هیچ حكومه تێكه وه ".

هه ڵه دنی ئام���اژه به وه ش ده كات"ئه و ب���ۆ گه اڵڵه ب���و له الم���ان فك���ره ی به ش���داریكردنمان له حكومه ت���ی داهاتو یه كێ���ك له وانه ، ده بێ���ت حكومه تێكی راس���ته قینه بێ���ت بۆ س���ه رجه م هێزو الیه ن���ه كان، ن���ه ك پێیانوابێ���ت ئه وانه براگه وره ن و خه ڵكی ببێته پاش���كۆیان و ته نها بۆ میكیاژ به ش���داری به هێزه كان

بكات".ئیس���المی جه خت كۆمه ڵی وته بێژی ل���ه وه ده كاته وه ، "ئۆپۆزس���یۆن ده بێت به حكومه تێك���ی ش���كڵی رازی نه بێت. ئه گ���ه ر به ته نها حكومه تیش به ده س���ت پارتیه وه بێت روبه رویان ده بینه وه له هه ر كه موكورت���ی و هه ڵه یه ك ك���ه ئه نجامی

ده دات".له وه ئه بوبه ك���ر هه ڵه دنی ، جه خ���ت ئۆپۆزس���یۆن "الیه نه كانی ده كات���ه وه ، خاوه نی زیاتر له 40 كورس���ی پارله مانن و قورس���ایی زیاترم���ان هه ی���ه له چ���او جاره كانی پێش���و، هه روه ه���ا به ده نگ و زیات���ره رێژه م���ان كورس���یه كانمان له یه كێتی و هه م له پارتیش و له سلێمانیش ئۆپۆزس���یۆن یه كه م و له هه ولێر دوه مین، له به رئ���ه وه هه ر هێزێكی سیاس���ی ئه م قورس���اییه ی ئۆپۆزسیۆن نادیده بگرێت توش���ی كێش���ه و گرفتی گه وره ده بێت

له حكومڕانی له كوردستاندا".له هه ڵبژاردنی 21/ئه یلولی ئه مس���اڵ، ریزبه ندی هێزه براوه كان به مشێوه یه بو: پارتی 38 كوسی ، گۆڕان 24 كورسی ، یه كێت���ی 18 كورس���ی ، یه كگرت���و 10و

كۆمه ڵ 6 كورسی.

كابینه‌ی‌‌هه‌شته‌م‌له‌به‌رده‌م‌پرۆسه‌یه‌كی‌‌ئاڵۆزدا

مامۆستایه کی زانکۆ:

ده بێت چیتر بودجه یه كی زه به الحیان

به ناوی حیزبایه تیه وه بۆ

خه رج نه كرێت

زه حمه تکێشان: ئه نجامی

هه ڵبژاردنی په رله مان بۆ

ئێمه زه نگێكی ئاگاداركردنه وه بو

سۆسیالست: ئێمه

واماندانابو دو كورسی

مسۆگه ر بكه ین، به اڵم

پێشبینیه كه مان راستده رنه چو

بزوتنه وه ی ئیسالمی :

خۆ زۆرینه ی حیزبه كان له پارتی

جیابونه ته وه ، كه چی ده بینین

ئێستا له هه مویان به هێزتره

سه ردانکردنی نێچیرڤان بارزانی بۆ الی نه وشیروان مسته فا ئه رشیف

هه ر هێزێكی سیاسی قورسایی ئۆپۆزسیۆن نادیده بگرێت توشی كێشه و گرفتی گه وره ده بێت له حكومڕانی

له كوردستاندا

C M Y K

‌ره‌نگاڵه(398( سێشه ممه 2013/10/8 rangalayawene@gmail.comrangalayawene@gmail.com (398( سێشه ممه ‌2013/10/8ره‌نگاڵه

گاکاوڕ

ئه م ماوه یه ی رابردو پالنی سه فه رێكت رێكخستبو، گه ش بینبه له وانه یه ئه وه ی چاوه ڕێت ده كرد بێته دی ، به اڵم پالنی

داهاتوت پته و بكه و پێیدا بچۆره وه .

قورسه وه به كاری خۆس���ه رقاڵكردنت هه مو هۆشێكی بردویت، ره نگه به دوای شتی زۆر ورد بگه ڕێیت كه په یوه ندی

به خۆته وه هه یه .

به خت ی���اوه رت ده بێت ئ���ه و ده رفه ته باش���انه ی دێت���ه پێش���ت ب���ۆ خۆت ژیانت ن���وێ بڕیارێكی به كاریبهێن���ه ،

ده گۆڕێت له گرفته كان تێپه ڕ ده بێت.

مه هێڵ���ه توڕه بونت كاریگ���ه ری خراپ له سه ر كه س���ایه تیت دروس���ت بكات. ئارامبگره و به خۆدا بچ���ۆره وه با زیاتر

هه ست به ناڕه حه تی نه كه یت.

پاش ئه و ئاڵۆزی و ناڕه حه تیه ی به هۆی كێشه سۆزدارێكانته وه توشتبو خه ریكه ده گه ڕێیت���ه وه دۆخی جارانت ش���ه ممه

رۆژی به ختته .

ئیره یی بردن به خۆشه ویسته كه ت زیاتر قه یرانت ب���ۆ دروس���ت ده كات، هێنده پرس���یاری لێمه كه هه وڵبده زیاتر گوێی

لێبگریت.

به نائارام���ی هه س���ت ماوه ی���ه ئ���ه م ئه كه یت، به اڵم له گه ڵ ئه وه ش ده گه یته ئامانجه كانی خۆت، له هه مو ئه و كارانه

خۆت به دوربگره كه الوازت ده كات.

به خ���ت ی���اوه رت ده بێ���ت و له كاره كانت سه ركه وتو ده بیت به هۆی ئه و پاڵپشتییه ی كه كه س���ه نزیكه كان���ت لێتده كه ن، رۆژه

خۆشه كان چاوه ڕێت ده كه ن.

تۆ كه سێكی كه س���ود له خوێندنه وه ی كتێب وه رده گریت، بۆیه هه وڵبده خۆت به خوێندنه وه ئه م ماوه یه سه رقاڵبكه یت.

ته ندروستیت به ره و باشتر ده ڕوات.

ئه ته وێت هه مو كاره كان به په له بكه یت، به ئیش���ه كانته وه هه ڵپڕوكاندن بۆی���ه دیاره . مه رج نیه ئ���ه وه ی تۆ ده یكه ت

راستبێت، هه ڵه كانت زۆرتره .

هه ندێ كێشه له ناو ماڵه كه تان روده دات خۆت ئاماده بكه بۆ چاره س���ه ركردنی ، هه رچه نده كێشه ت هه یه به اڵم تۆ هه ر

دڵخۆش ده رده كه ویت.

قرژاڵدوانه‌‌

ژیری و لێهاتویی���ت دۆخێكی ئارامت بۆ دروست ده كات، تۆ كه سێكی لێهاتوی و خۆڕاگ���ری ، ئ���ه م تایبه تمه ندی���ه ی تۆ

خۆشه ویستی كردوی الی خه ڵكی .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

10

زۆرتری����ن ئه و مۆدێالن����ه ی كه كارمان له گه ڵ كردون, ل����ه ش و الریان باریك و جوان و ڕێك بوه , ب����ه اڵم ئه مه به هیچ ش����ێوه یه كه مانای ئه وه نی����ه كه ئه و خۆیان زیاده , كێش����یان كه س����انه ی نوێكردن����ه وه فاش����یۆن و له جوان����ی و دوربخه ن����ه وه , لێ����ره وه پێمانخۆش����ه ك����ه پێتانبڵێی����ن كێ����ش كه مگرنگتره له باوه ڕبونت به وه ی كه خۆت ده ته وێت بیكه یت, به و گۆڕانكاریه ی كه ده ته وێت

له ژیانتدا بیكه یت, بۆیه :• به ش����ێوه یه كی گش����تی هه وڵب����ده ئاره زوت ئه گه ر دانه پۆش����یت, قاچت ب����ه وه نه كرد هه وڵب����ده به له به ركردنی سترێجێكی س����اده , ڕه ش یان پێستی ئاژه ڵیی, سپی له به رنه كردنی باشتره .

• ع����ه زی كورت هه میش����ه ش����ێوه ی كێش����ت كه مده كاته وه , به س هه وڵبده كه له س����ه رو ئه ژنۆته وه بێ����ت ئه گه ر عه زییه كه كراوه و له به ركردنی خۆشبو, ئه گه ر له خوار ئه ژنۆته وه بو باش����تره به ته واوی ته سك بێت به اڵم پێویستت

به قایشی ناوكه مه ر ده بێت.

• پێ����اوی بنبه رز, یه كێ����ك له هه ره پێداویستییه گرنگه كان پێاوی بنبه رزه له گ����ه ڵ به رزبونه وه ی بااڵت ش����ێوه ی كێش����ت باریكتر ده بێت����ه وه , هه ربۆیه وت����راوه )زۆرت پێناخ����ۆش بێ����ت كه یه كێك پێیوتیت پێاوه كانت زۆر موریح دیارن له پێتدا( بۆیه هه تا ئازاری قاچت زیاتر بێت جوانی له شت زیاتر ده بێت.

• ق����ژ به س����تنت ل����ه دواوه به خاوی, ده ورێك����ی گرنگی هه یه بۆ ده ركه وتنی

ده م و چاوت له گه ڵ له شتدا.ئه س����توره كان قوماش����ه •هه میشه بۆ جاكێتی زۆر كورت, مینی

جاكێت جگه له وه به دوربه لێی.• به اڵم ئه گه ر كێش����ت باریك و ڕێكه , كێش����ه ت هه ی����ه ب����ۆ نه گونجانی جل و به رگ له گه ڵ له ش����ت پێویسته )مایۆ( ی����ه ك له به ربكه یت و بتوانیت س����ه یری به رزیی و نزمی له شت بكه یت له به رده م پارچه كان بتوانی����ت تا ئاوێنه یه ك����دا ده توان����ن له كۆتای����دا بگونجێنی����ت, په یوه ندیم����ان پێوه بك����ه ن له ڕێگه ی

ئیمێل و تویته ره وه .

گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

كێشت كێشه نیه ... باوه ڕت هه بێت به خۆت!

We’re The Millers .10Enough Said .9

Insidious: chapter2 .8)Baggage Claim )2013 .7

Rush .6Don Jon .5

Prisoners 4

3. فیلمی )Runner Runner( فلیمێكی ئاكش���نی ئه مه ریكیه له یه ك���ه م هه فته ی نمایشكردنیدا هاته ڕیزبه ندی سێ فیلمی یه كه می جیهانی، ئه م فیلمه بڕی ته واوی زیات���ر له )2( ملی���ۆن دۆالری ئه مه ریكی گه ڕان���ده وه ، )جه س���تن تیمبه رله ی���ك( & )بی���ن ئافڵیك( ئه كته ری س���ه ره كی فیلمه ك���ه ن، ئ���ه م فیلمه تیای���دا باس له )خیان���ه ت ,ته م���اح, هێز،ئازایه تی، نه فامی، ڕابواردن,پاره ( و چه ندین بابه تی ت���ر ده كات كا ناتانه وێ���ت له ده س���تتان

بچێت, به دڵنیاییه وه .

Cloudy With a chance of) .2Meatballs 2( بۆ ئه م هه فته یه به پله ی دوه م دێ���ت، چاوه ڕێی س���ه ركه وتنێكی گ���ه وره ی لێده كرێت، كه هه رواش ده بێت چونكه تا ئ���ه م كۆتایی هه فته یه ش بڕی زیاتر ل���ه )43( ملیۆن دۆالری ئه مه ریكی گه ڕاندۆت���ه وه , كه ئه م���ه ش پاڵنه رێكی به هێزه ك���ه له دوه م هه فته ی���دا به پله ی دوه م مابێته وه ، كه بڕی ته واوی تێچونی فیلمه ك���ه ته نها )78( ملی���ۆن دۆالره , ئه م فیلمه له نواندنی ده نگه كان ئه كته ری به ناوبانگ )ئان���ا فارس( &(نیڵ پاتریك به ناوبانگی ئه كت���ه ری چه ندین هاریس( تر... باش���ترینه بۆ كات به س���ه ربردنی

خێزانه كان.

1. دوای ئه وه ی به خۆشه ویستی خه ڵك ناسرا و براوه ی )People Magazin( بو، )ساندرا بۆلۆك( له گه ڵ )جۆرج كلونی( به فیلمی )Gravity( هاتنه پله ی یه كه می ڕیزبه ندی بلیت فرۆش���تنی جیهانی, ئه م فیلمه یه كێكه له جوانترین فیلمه كان كه تا ئێس���تا به رهه مهێنرابێت، به )3D(،ئه مڕۆ له گه ش���تێكی فیلمه ك���ه ئه كته ران���ی به رده وام���دان ب���ۆ س���ه ردانكردنیان بۆ واڵتانی نمایش���ی یه كه می تێدا ده كرێت، (Gravity( ب���ڕی ته واوی )17( ملیۆن دۆالری گه ڕان���ده وه ته نه���ا له یه كه م و دو

ڕۆژی یه كه مدا ...

به هیوای كاتێكی خۆش.

به ز)به ز( نوێترین به رهه مه كانی سینه ما

ده خاته به رده ستتانكه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه ن و

بڕی زۆرترین بینه ریانهه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر

ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا

بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز نه تدیبێت(

گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما

11

له فه یسبوکه وه

هونه رمه ندی به ناوبانگ، به هجه ت یه حیا له دیدارێكی تایبه تی گۆڤاری ئاوێنه كاندا ئام����اژه ب����ه وه ده كات كه بی����ری له وه نه كردوه ت����ه وه رۆژێك له رۆژان خۆی بۆ په رله مان بپاڵێوێ����ت و ده ڵێت " ئه گه ر ئه ن����دام په ڕله مانی بۆ خزمه تی میلله ت بێ����ت كام ئه ن����دام په ڕله مانه ی كه زۆر دڵس����ۆزه ئه توانێت ته نها چوار س����اڵ خزمه ت����ی میلله ته كه ی بكات، به اڵم من هه تا م����اوم له خزمه تی میلله ته كه مدام ، ئیت����ر پێمناڵێی ئه ندام په ڕله مانیم بۆ

چیه ؟"چاوپێكه وتنه كه رۆژی 15ی ئه م مانگه له گۆڤ����اری ئاوێن����ه كان باوده بێته وه و تیای����دا هونه رمه ن����د به هج����ه ت یه حیا ژیانی گرنگی چه ند وێستگه یه كی باسی ده كات و خ����ۆی هون����ه ری تایبه ت����ی و نهێنی ده ركه وتنی به س����ه ری سپییه وه هۆنراوه یه ش����ی ئه و ده كات، ئاش����كرا داوه به ئاوێنه كان كه بۆ ئه و مه به س����ته

نوسیوێتی .باس به نیگه رانییه وه یه حی����ا به هجه ت له كرانه وه ی س����نوره كانی هه رێم ده كات به روی هاواڵتیانی ناوچه كانی تری عێراقدا كه پێیوایه ته نانه ت كاریگه رییان هه بوه له س����ه ر كاڵبونه وه ی زمانی كوردییش، له م روه وه ده ڵێت "ئه مانه ڕۆژێك دێت له په ڕله مان و له پارێزگاكانیش كورس����ی

دێنن".

به هجه ت یه حیا: ئه‌ندام‌په‌رله‌مانیم‌بۆ‌چیه‌؟

ئه هل���ی كێتبخان���ه ی گه وره تری���ن له سه رتاس���ه ری عێراقدا كه ده كه وێته شاری سلێمانیه وه وه ك تاكه نوێنه ری كورد له ئه مه ریكا به شداری ڤیستیڤاڵی

كتێبی گه الن ده كات.كتێبخانه ی ئه ندێش���ه ، س���اڵی 2007 دام���ه زراوه و ده كه وێت���ه ناوجه رگ���ه ی له ئێس���تادا س���لێمانیه وه و ش���اری ئه هل���ی كێتبخان���ه ی به گه وره تری���ن داده نرێت له عێراق���دا، ئه م كتێبخانه یه خاوه نی 220 ه���ه زار كتێب و 12 هه زار خاوه ن���ی جۆراوج���ۆره ، ناونیش���انی كتێبخانه كه هه ژار مه جید ئاماژه به وه ده دات س���ه ره تا وه ك خه ونێكی بچوك

ده ستیان پێكردو وتیشی: ساڵی 2009 ناوه ندی رۆشنبیریی و بوه كتێبخانه كه هونه ریی ئه ندێش���ه . له و كاته ش���ه وه كتێبخانه ك���ه چه ندین چاالكی ئه ده بی و هونه ری���ی له خۆگرت���وه . ئ���ه و ب���اس ل���ه وه ش ده كات له 30% داش���كاندنیان بۆ خوێن���دكاران ك���ردوه و هه ركاتێك بكڕن و وتیش���ی: كتێبێك بیانه وێ���ت هه روه ها ئ���ه و خوێندكاران���ه ده توانن مانگانه به بڕی 5 هه زار دینار داخوازی

كتێب بكه ن.هونه رمه ند، عه دنان كه ریم، كه تائێستا دوجار له و كتێبخانه یه به رهه مه كانی بۆ گوێگرانی واژو كردوه باس له وه ده كات

كتێبخانه ك���ه رۆڵی به رچ���اوی هه بوه ده ڵێت: شاره كه و رۆشنبیریی له بزاڤی به هۆی ئه وه ی زۆرێك له هونه رمه ندان و كه سایه تیه ش���اعیران و رۆش���نبیران و ناس���راوه كان دێنه ئێره ئه ندێشه بۆته

ماڵێك بۆ كۆكردنه وه یان.له وه ش ب���اس كتێبخانه كه خاوه ن���ی ده كات به رنامه ی���ان هه ی���ه كاره كانی كتێبخانه فراونتر بكه ن و له ش���اره كانی تری هه رێم لقی كتێبخانه كه بكه نه وه و وتیش���ی: بۆ یه كه مجار له ڤیس���تیڤاڵی كتێبی گ���ه الن له ویالیه ت���ی ڤێرجینیا له ئه مه ریكا، كتێبخانه ی ئه ندێشه وه ك

تاكه نوێنه ری كورد به شدار ده بێت.

بۆ‌یه‌كه‌مین‌جار‌كورد‌به‌شداری‌ڤیستیڤاڵی‌كتێبی‌گه‌الن‌ده‌كات

کتێبخانه ی ئه ندێشه

له تابلۆیه كی پاركی ئازادیدا هێما بۆ ئه وه كراوه كه هێنانی كه پڵ قه ده غه یه .

ئه و تابلۆیه كه وێن����ه ی كچێكی تێدایه له ناو باخچه ی پاركی ئازادی س����لێمانی هێم����ای قه ده غه كردنی لێدراوه به واتای هێنانی خۆشه ویست و كه پڵ قه ده غه یه . پاركی ئازادی به به رده امی به وه ناسراوه كه جێژوان����ی كه پڵه كانی س����لێمانیه و ته نانه ت په یكه ری خۆشه ویستییش هه ر له و پاركه دا دروستكراوه ، به اڵم له یه كێك له تابلۆكانی����دا ئاماژه ب����ه وه كراوه كه

هێنانی كه پڵ رێگه پێدراو نییه .

له‌پاركی‌ئازادی‌هێنانی‌كه‌پڵ‌قه‌ده‌غه‌یه‌

شاره زایه كی بواری ئای تی ئاماژه به وه ده دات له 90% كۆمپیوته ره كانی

كوردستان كێشه ی ڤایرۆسیان هه یه و باسیش له وه ده كات زۆربه ی

ڤایرۆسی ناو كۆمپیوته ره كانی كوردستان به هۆی كردنه وه ی ماڵپه ڕه

سێكسیه كانه .

س���ه ركار س���ڵێمان، له كۆمپوت���ه ری كاروان، ك���ه م���اوه ی چه ند س���اڵێكه كاری فۆڕم���ات و چاككردنی كۆمپیوته ر ده كات ب���اس له وه ده كات زۆربه ی ئه و ئه نتیڤایرۆس���انه ی خه ڵك له كوردستان به كاریانده هێنن عادین و ته نها یه ك رۆژ بڕده كه ن و ده ڵێت: دو جۆره ئه نتیڤایرۆس هه ی���ه ، ئه س���ڵی و ع���ادی، عادییه كه ب���ۆ هه مو كۆمپیوته رێ���ك داده به زێت و له ئینته رنێت���ه وه ی���ان به خۆڕایی���ه له باره ی داونلۆد ده كرێ���ت. به فری���ی ناوبراو ئه سڵیش���ه وه ئه نتیڤایرۆس���ی باس ل���ه وه ده كات ك���ه كۆمپیوته ری به كارهێنه ران خاوده كاته وه و وتیش���ی: ه���ۆكاری ئ���ه و خاوبونه وه ی���ه ئه وه یه ده كات و له كۆمپیوته ره ك���ه به رگ���ری

تێكبچێت، سیس���تمه كه ی ناهێڵێ���ت هه روه ها ئه نتیهاككه ری تێدایه كه به ر

به هاككردن ده گرێت.نرخ���ی چه ند ئه نتیڤایرۆس���ێكی عادی له بازاڕه كانی كوردستان ته نها به هه زار دین���اره ئه م���ه له كاتێكدای���ه نرخ���ی ئه نتیڤایرۆس���ی ئه س���ڵی به 25 تا 70

هه زار دیناره .س���ه ركار باس له وه ش ده كات زۆربه ی ئه نتیڤایرۆس���ه عادییه كان سه رچاوه ی به رهه مهێنانی ڤایرۆسن و وتیشی: له %90 كوردستان كۆمپیوته ره كانی كێش���ه ی هه روه ه���ا ئه نتیڤایرۆس���ه . نه بون���ی ئه نتیڤایرۆس���انه ی ئه و زۆرب���ه ی ئه و دێن���ه ن���او كۆمپیوته ره كانه وه به هۆی سێكسیه كانه یه وه ، ماڵپه ڕه كردنه وه ی كه ئه و ماڵپه ڕانه سه رچاوه ی سه ره كی ڤایرۆسن. ئه و داواش���ی له خه ڵك كرد كۆمپیوته ره كانی���ان پاراس���تنی ب���ۆ ئه نتیڤایرۆس���ی ئه س���ڵی به كاربهێنن و ئام���اژه ی به وه ش���دا زۆرب���ه ی ئ���ه و ئه نتیڤایرۆسانه ی له كوردستان به كاردێن بریتی���ن له ئه ڤێ���راو كاسپه رس���كای و

نۆتۆرن.

90%‌كۆمپیوته‌ری‌كوردستان‌كێشه‌ی‌ڤایرۆسیان‌هه‌یه‌

دوای‌مانگی‌‌11ئێكسبۆكسی‌‌یه‌ك‌و‌پله‌ی‌چوار‌ده‌گاته‌‌هه‌رێم

بازرگانه كانی كوردستان ئاماژه به وه ده ده ن كه دوای باوبونه وه ی

یه كه م وه جبه ی هه ردو ئامێری plastaion4و xbox one یاریكردنی

بڕیاره بگاته بازاڕه كانی هه رێمی كوردستانیش.

دوای ئه وه ی هه ردو كۆمپانیای ركابه ری یه كتر مایكرۆسۆفت و سۆنی رایانگه یاند كه مانگ���ی 11ی ئه مس���اڵ به رهه مه بازاڕه كان���ی ده خه ن���ه نوێیه كانی���ان كوردس���تان بازرگانه كانی جیهانه وه ، باس له وه ده ك���ه ن ئه گه ر هه یه دوای هه فت���ه ی یه كه می باوبون���ه وه ی ئه و دو به رهه م���ه وه جب���ه ی یه كه می���ان

بگاته كوردس���تان، بڕیار ئه حمه د، كه ماوه ی زیاتر له س���ێ س���اڵه سه رقاڵی مامه ڵه ی كڕین و فرۆش���تنی به رهه می ئ���ه و دو كۆمپانیایه باس له وه ده كات له ئێس���تاوه خه ڵك پرس و جۆی ئه وه ده كات كه ی ئێكسبۆكسی یه ك و پله ی چوار ده گاته بازاڕه كانی كوردس���تان و وتیش���ی: پێده چێت داواكارییه كی زۆر له سه ر هه ردو به رهه مه كه له كوردستان هه بێ���ت به تایبه ت���ی پله ی چ���وار كه له ئێكسبۆكس���ی كه متره نرخه ك���ه ی یه ك. ئه و گه نجه باس له وه ش ده كات پێش���تر له ئێكسبۆكسی 360و پله ی 3

زیاتر له 4هه زار دانه یان فرۆشتوه .ئێكسبۆكس���ی ی���ه ك بڕی���اره له گه ڵ

پل���ه ی چ���وار مانگی 11ی ئه مس���اڵ باوبێته وه و جیهان���دا به بازاڕه كان���ی خاوه ن���ی 500دۆالره و نرخه ك���ه ی چه ندین تایبه تمه ندییه له وانه وێنه كان پیش���انده دات و بل���ورای به كوالێت���ی گێگابایت���ه و 8 میمۆرییه كه ش���ی له خۆ ئینته رنێتی���ش خزمه تگ���وزاری ده گرێ���ت. به نه وه ی دوه می كۆمپانیای مایكرۆس���ۆفت ناوده برێ���ت. هه روه ها پله یسته یش���نی چوار نرخه كه ی 399 دۆالره و به نه وه ی دوه م���ی كۆمپانیای س���ۆنی داده نرێت و خاوه ن���ی چه ندین تایبه تمه ندییه هاوشێوه ی ئێكسبۆكس و هه روه ها ده توانرێت به شێوه ی نێتۆركین

یاری پێبكرێت.

ئا: شاهۆ ئه حمه د

بۆ یه كه مین جار له شاری كۆیه ، هاوشێوه ی شاری سلێمانی،

قاوه خانه یه ك ده كرێته وه و گه نجانیش به به رده وامی ده بنه میوانی ئه و قاوه خانه یه و رازو نیازی دڵیان

هه ڵده ڕێژن.

رۆژه 28 نزیك���ه ی رۆز، قاوه خان���ه ی له ش���اری كۆی���ه كراوه ت���ه وه و هه ندێك باش���ی به كارێكی له گه نجانی ش���اره كه داده نێن و باس ل���ه وه ده كه ن یه كه مجاره

بیر له گه نجانی شاره كه یان بكرێته وه .ئه هوه ن محه م���ه د یه كێك له و گه نجانه ی رۆژان���ه س���ه ردانی ئه و ش���وێنه ده كات له خاوه نی ده ستخۆشی به راستی ده ڵێت ئه و ش���وێنه ده ك���ه م ك���ه فیكرێكی وا به مێشكیدا هات و شوێنێكی له و جۆره ی بۆ ئێم���ه ی گه نج كرده وه ك���ه ده توانم

بڵێم جێگایه كی له و ش���ێوه یه سودی بۆ ئێم���ه ی گه نج هه یه كه هه م���وان له وێدا كۆده بینه وه و جۆرێك په یوه ندی دروست له وێ كاته كلنی ده ستبه تاڵیمان ده كه ین

به سه رده به ین .هاوش���ێوه ی ئه و گه نجه ئازاد س���ابیر، ب���اس له وه ده كات كه به پێی كاتی خۆی س���ه ردانی قاوه خانه كه ده كات و وتیشی: پێشتر له كۆیه مێزێكت شك نه ده برد بۆ كۆبون���ه وه ی دو گه نج به اڵم ئێس���تا ئه م بۆمان و ئومێ���ده جێگه ی قاوه خانه ی���ه زۆرجار له گه ڵ هاوڕێكانم كۆده بینه وه بۆ ئه وه ی گفتوگۆ له سه ر بابه تێكی دیاریكراو

بكه ین.ئ���ه و گه نج���ه هی���واداره قاوه خانی له و كۆیه له گه ڕه كه كانی له زۆرێك ش���ێوه یه بكرێته وه چونكه به ته نیا یه ك ش���وێنی له و جۆره به س نی���ه له به رئه وه ی كۆیه شارێكی گه وره یه هه مو گه نجێك ده ستی

ناگات به و شوێنه .

یه حیا هیدای���ه ت خاوه نی قاوه خانی رۆز له باره ی كردنه وه ی شوێنێكی له و جۆره بۆ گه نجانی شاره كه بۆ ئاوێنه وتی "هۆكاری سه ره كی بۆ كردنه وه ی ئه و شوێنه نه بونی جێگایه كی تایب���ه ت به گه نجانه كه تێیدا كاته كانی خۆیان به سه ربه رن، بۆیه ئێمه بڕیارماندا به كردن���ه وه ی قاوه خانه ی رۆز

كه ئێستا گه نجانی شار روی تێده كه ن.ناوبراو نرخ���ی ش���تومه كه كان له باره ی ئام���اژه ی به وه كرد نرخی ش���ته كان زۆر ئه وتۆی���ان جیاوازییه ك���ی گونج���اون و نیه له گ���ه ڵ نرخی ش���ته كانی ناوبازاڕ و تائێس���تاش ك���ه س گله ی���ی له نرخه كان

نه كردوه .خاوه نی قاوه خانه ی رۆز هێمای به وه شكرد قاوه خانه كه ی���ان ش���ه وو رۆژ له خزمه تی خواست هیواشی شاره كه دایه و گه نجانی قاوه خانه ی له و جۆره له شاری كۆیه زیاتر بكرێت���ه وه بۆ خزمه ت���ی گه نجان چونكه

به راستی زۆر فه رامۆشكراون.

كۆیه‌‌بوه‌‌خاوه‌نی‌قاوه‌خانه‌

به ڕێوه به ری ئاوی سلێمانی ئاماژه به وه ده دات شاری سلێمانی رۆژانه پێویستی

به 260 هه زار چوارگۆشه ئاو هه یه .به ڕێوه ب����ه ری ئاوی س����لێمانی، فه رهاد رۆژانه راگه یاند، به ئاوێن����ه ی محه مه د، شاری سلێمانی پێویستی به 260 هه زار مه ت����ر چوار گۆش����ه )موكه عه ب( ئاوی سه رچاوه ی هه یه و وتیشی: خواردنه وه س����لێمانی ش����اری خواردنه وه ی ئاوی س����ه رچناره و ئاوی دوكان و ده ریاچه ی له ئێستاش����دا ئه و بڕه ئاوه بۆ سلێمانی

به شی پێداویستیه كانی ده كات.هاواڵتیانیش گازنده ی گله یی و له باره ی كه ب����اس ل����ه وه ده كه ن نایه كس����انی له دابه ش����كردنی ئاو له شاره كه دا هه یه ، ناوب����راو ئام����اژه ی به وه دا له ئێس����تادا س����ه رقاڵی كاركردن����ن بۆ ئ����ه وه ی ئه و كێشه یه نه مێنێت و وتیشی: ده مانه وێت س����لێمانی ش����اری گه ڕه كه كانی هه مو ب����ێ جی����اوازی به به رده وام����ی ئ����اوی

خواردنه وه یان هه بێت.

سلێمانی رۆژانه پێویستی به 260 هه زار مه تر چوار گۆشه ئاو هه یه

هێمای قه ده غه کردنی که پڵ له پارکی ئازادی

قاوه خانه ی کۆیه

به هجه ت یه حیا

C M Y K

‌ره‌نگاڵه(398( سێشه ممه 2013/10/8 rangalayawene@gmail.comrangalayawene@gmail.com (398( سێشه ممه ‌2013/10/8ره‌نگاڵه

گاکاوڕ

ئه م ماوه یه ی رابردو پالنی سه فه رێكت رێكخستبو، گه ش بینبه له وانه یه ئه وه ی چاوه ڕێت ده كرد بێته دی ، به اڵم پالنی

داهاتوت پته و بكه و پێیدا بچۆره وه .

قورسه وه به كاری خۆس���ه رقاڵكردنت هه مو هۆشێكی بردویت، ره نگه به دوای شتی زۆر ورد بگه ڕێیت كه په یوه ندی

به خۆته وه هه یه .

به خت ی���اوه رت ده بێت ئ���ه و ده رفه ته باش���انه ی دێت���ه پێش���ت ب���ۆ خۆت ژیانت ن���وێ بڕیارێكی به كاریبهێن���ه ،

ده گۆڕێت له گرفته كان تێپه ڕ ده بێت.

مه هێڵ���ه توڕه بونت كاریگ���ه ری خراپ له سه ر كه س���ایه تیت دروس���ت بكات. ئارامبگره و به خۆدا بچ���ۆره وه با زیاتر

هه ست به ناڕه حه تی نه كه یت.

پاش ئه و ئاڵۆزی و ناڕه حه تیه ی به هۆی كێشه سۆزدارێكانته وه توشتبو خه ریكه ده گه ڕێیت���ه وه دۆخی جارانت ش���ه ممه

رۆژی به ختته .

ئیره یی بردن به خۆشه ویسته كه ت زیاتر قه یرانت ب���ۆ دروس���ت ده كات، هێنده پرس���یاری لێمه كه هه وڵبده زیاتر گوێی

لێبگریت.

به نائارام���ی هه س���ت ماوه ی���ه ئ���ه م ئه كه یت، به اڵم له گه ڵ ئه وه ش ده گه یته ئامانجه كانی خۆت، له هه مو ئه و كارانه

خۆت به دوربگره كه الوازت ده كات.

به خ���ت ی���اوه رت ده بێ���ت و له كاره كانت سه ركه وتو ده بیت به هۆی ئه و پاڵپشتییه ی كه كه س���ه نزیكه كان���ت لێتده كه ن، رۆژه

خۆشه كان چاوه ڕێت ده كه ن.

تۆ كه سێكی كه س���ود له خوێندنه وه ی كتێب وه رده گریت، بۆیه هه وڵبده خۆت به خوێندنه وه ئه م ماوه یه سه رقاڵبكه یت.

ته ندروستیت به ره و باشتر ده ڕوات.

ئه ته وێت هه مو كاره كان به په له بكه یت، به ئیش���ه كانته وه هه ڵپڕوكاندن بۆی���ه دیاره . مه رج نیه ئ���ه وه ی تۆ ده یكه ت

راستبێت، هه ڵه كانت زۆرتره .

هه ندێ كێشه له ناو ماڵه كه تان روده دات خۆت ئاماده بكه بۆ چاره س���ه ركردنی ، هه رچه نده كێشه ت هه یه به اڵم تۆ هه ر

دڵخۆش ده رده كه ویت.

قرژاڵدوانه‌‌

ژیری و لێهاتویی���ت دۆخێكی ئارامت بۆ دروست ده كات، تۆ كه سێكی لێهاتوی و خۆڕاگ���ری ، ئ���ه م تایبه تمه ندی���ه ی تۆ

خۆشه ویستی كردوی الی خه ڵكی .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

10

زۆرتری����ن ئه و مۆدێالن����ه ی كه كارمان له گه ڵ كردون, ل����ه ش و الریان باریك و جوان و ڕێك بوه , ب����ه اڵم ئه مه به هیچ ش����ێوه یه كه مانای ئه وه نی����ه كه ئه و خۆیان زیاده , كێش����یان كه س����انه ی نوێكردن����ه وه فاش����یۆن و له جوان����ی و دوربخه ن����ه وه , لێ����ره وه پێمانخۆش����ه ك����ه پێتانبڵێی����ن كێ����ش كه مگرنگتره له باوه ڕبونت به وه ی كه خۆت ده ته وێت بیكه یت, به و گۆڕانكاریه ی كه ده ته وێت

له ژیانتدا بیكه یت, بۆیه :• به ش����ێوه یه كی گش����تی هه وڵب����ده ئاره زوت ئه گه ر دانه پۆش����یت, قاچت ب����ه وه نه كرد هه وڵب����ده به له به ركردنی سترێجێكی س����اده , ڕه ش یان پێستی ئاژه ڵیی, سپی له به رنه كردنی باشتره .

• ع����ه زی كورت هه میش����ه ش����ێوه ی كێش����ت كه مده كاته وه , به س هه وڵبده كه له س����ه رو ئه ژنۆته وه بێ����ت ئه گه ر عه زییه كه كراوه و له به ركردنی خۆشبو, ئه گه ر له خوار ئه ژنۆته وه بو باش����تره به ته واوی ته سك بێت به اڵم پێویستت

به قایشی ناوكه مه ر ده بێت.

• پێ����اوی بنبه رز, یه كێ����ك له هه ره پێداویستییه گرنگه كان پێاوی بنبه رزه له گ����ه ڵ به رزبونه وه ی بااڵت ش����ێوه ی كێش����ت باریكتر ده بێت����ه وه , هه ربۆیه وت����راوه )زۆرت پێناخ����ۆش بێ����ت كه یه كێك پێیوتیت پێاوه كانت زۆر موریح دیارن له پێتدا( بۆیه هه تا ئازاری قاچت زیاتر بێت جوانی له شت زیاتر ده بێت.

• ق����ژ به س����تنت ل����ه دواوه به خاوی, ده ورێك����ی گرنگی هه یه بۆ ده ركه وتنی

ده م و چاوت له گه ڵ له شتدا.ئه س����توره كان قوماش����ه •هه میشه بۆ جاكێتی زۆر كورت, مینی

جاكێت جگه له وه به دوربه لێی.• به اڵم ئه گه ر كێش����ت باریك و ڕێكه , كێش����ه ت هه ی����ه ب����ۆ نه گونجانی جل و به رگ له گه ڵ له ش����ت پێویسته )مایۆ( ی����ه ك له به ربكه یت و بتوانیت س����ه یری به رزیی و نزمی له شت بكه یت له به رده م پارچه كان بتوانی����ت تا ئاوێنه یه ك����دا ده توان����ن له كۆتای����دا بگونجێنی����ت, په یوه ندیم����ان پێوه بك����ه ن له ڕێگه ی

ئیمێل و تویته ره وه .

گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

كێشت كێشه نیه ... باوه ڕت هه بێت به خۆت!

We’re The Millers .10Enough Said .9

Insidious: chapter2 .8)Baggage Claim )2013 .7

Rush .6Don Jon .5

Prisoners 4

3. فیلمی )Runner Runner( فلیمێكی ئاكش���نی ئه مه ریكیه له یه ك���ه م هه فته ی نمایشكردنیدا هاته ڕیزبه ندی سێ فیلمی یه كه می جیهانی، ئه م فیلمه بڕی ته واوی زیات���ر له )2( ملی���ۆن دۆالری ئه مه ریكی گه ڕان���ده وه ، )جه س���تن تیمبه رله ی���ك( & )بی���ن ئافڵیك( ئه كته ری س���ه ره كی فیلمه ك���ه ن، ئ���ه م فیلمه تیای���دا باس له )خیان���ه ت ,ته م���اح, هێز،ئازایه تی، نه فامی، ڕابواردن,پاره ( و چه ندین بابه تی ت���ر ده كات كا ناتانه وێ���ت له ده س���تتان

بچێت, به دڵنیاییه وه .

Cloudy With a chance of) .2Meatballs 2( بۆ ئه م هه فته یه به پله ی دوه م دێ���ت، چاوه ڕێی س���ه ركه وتنێكی گ���ه وره ی لێده كرێت، كه هه رواش ده بێت چونكه تا ئ���ه م كۆتایی هه فته یه ش بڕی زیاتر ل���ه )43( ملیۆن دۆالری ئه مه ریكی گه ڕاندۆت���ه وه , كه ئه م���ه ش پاڵنه رێكی به هێزه ك���ه له دوه م هه فته ی���دا به پله ی دوه م مابێته وه ، كه بڕی ته واوی تێچونی فیلمه ك���ه ته نها )78( ملی���ۆن دۆالره , ئه م فیلمه له نواندنی ده نگه كان ئه كته ری به ناوبانگ )ئان���ا فارس( &(نیڵ پاتریك به ناوبانگی ئه كت���ه ری چه ندین هاریس( تر... باش���ترینه بۆ كات به س���ه ربردنی

خێزانه كان.

1. دوای ئه وه ی به خۆشه ویستی خه ڵك ناسرا و براوه ی )People Magazin( بو، )ساندرا بۆلۆك( له گه ڵ )جۆرج كلونی( به فیلمی )Gravity( هاتنه پله ی یه كه می ڕیزبه ندی بلیت فرۆش���تنی جیهانی, ئه م فیلمه یه كێكه له جوانترین فیلمه كان كه تا ئێس���تا به رهه مهێنرابێت، به )3D(،ئه مڕۆ له گه ش���تێكی فیلمه ك���ه ئه كته ران���ی به رده وام���دان ب���ۆ س���ه ردانكردنیان بۆ واڵتانی نمایش���ی یه كه می تێدا ده كرێت، (Gravity( ب���ڕی ته واوی )17( ملیۆن دۆالری گه ڕان���ده وه ته نه���ا له یه كه م و دو

ڕۆژی یه كه مدا ...

به هیوای كاتێكی خۆش.

به ز)به ز( نوێترین به رهه مه كانی سینه ما

ده خاته به رده ستتانكه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه ن و

بڕی زۆرترین بینه ریانهه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر

ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا

بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز نه تدیبێت(

گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما

11

له فه یسبوکه وه

هونه رمه ندی به ناوبانگ، به هجه ت یه حیا له دیدارێكی تایبه تی گۆڤاری ئاوێنه كاندا ئام����اژه ب����ه وه ده كات كه بی����ری له وه نه كردوه ت����ه وه رۆژێك له رۆژان خۆی بۆ په رله مان بپاڵێوێ����ت و ده ڵێت " ئه گه ر ئه ن����دام په ڕله مانی بۆ خزمه تی میلله ت بێ����ت كام ئه ن����دام په ڕله مانه ی كه زۆر دڵس����ۆزه ئه توانێت ته نها چوار س����اڵ خزمه ت����ی میلله ته كه ی بكات، به اڵم من هه تا م����اوم له خزمه تی میلله ته كه مدام ، ئیت����ر پێمناڵێی ئه ندام په ڕله مانیم بۆ

چیه ؟"چاوپێكه وتنه كه رۆژی 15ی ئه م مانگه له گۆڤ����اری ئاوێن����ه كان باوده بێته وه و تیای����دا هونه رمه ن����د به هج����ه ت یه حیا ژیانی گرنگی چه ند وێستگه یه كی باسی ده كات و خ����ۆی هون����ه ری تایبه ت����ی و نهێنی ده ركه وتنی به س����ه ری سپییه وه هۆنراوه یه ش����ی ئه و ده كات، ئاش����كرا داوه به ئاوێنه كان كه بۆ ئه و مه به س����ته

نوسیوێتی .باس به نیگه رانییه وه یه حی����ا به هجه ت له كرانه وه ی س����نوره كانی هه رێم ده كات به روی هاواڵتیانی ناوچه كانی تری عێراقدا كه پێیوایه ته نانه ت كاریگه رییان هه بوه له س����ه ر كاڵبونه وه ی زمانی كوردییش، له م روه وه ده ڵێت "ئه مانه ڕۆژێك دێت له په ڕله مان و له پارێزگاكانیش كورس����ی

دێنن".

به هجه ت یه حیا: ئه‌ندام‌په‌رله‌مانیم‌بۆ‌چیه‌؟

ئه هل���ی كێتبخان���ه ی گه وره تری���ن له سه رتاس���ه ری عێراقدا كه ده كه وێته شاری سلێمانیه وه وه ك تاكه نوێنه ری كورد له ئه مه ریكا به شداری ڤیستیڤاڵی

كتێبی گه الن ده كات.كتێبخانه ی ئه ندێش���ه ، س���اڵی 2007 دام���ه زراوه و ده كه وێت���ه ناوجه رگ���ه ی له ئێس���تادا س���لێمانیه وه و ش���اری ئه هل���ی كێتبخان���ه ی به گه وره تری���ن داده نرێت له عێراق���دا، ئه م كتێبخانه یه خاوه نی 220 ه���ه زار كتێب و 12 هه زار خاوه ن���ی جۆراوج���ۆره ، ناونیش���انی كتێبخانه كه هه ژار مه جید ئاماژه به وه ده دات س���ه ره تا وه ك خه ونێكی بچوك

ده ستیان پێكردو وتیشی: ساڵی 2009 ناوه ندی رۆشنبیریی و بوه كتێبخانه كه هونه ریی ئه ندێش���ه . له و كاته ش���ه وه كتێبخانه ك���ه چه ندین چاالكی ئه ده بی و هونه ری���ی له خۆگرت���وه . ئ���ه و ب���اس ل���ه وه ش ده كات له 30% داش���كاندنیان بۆ خوێن���دكاران ك���ردوه و هه ركاتێك بكڕن و وتیش���ی: كتێبێك بیانه وێ���ت هه روه ها ئ���ه و خوێندكاران���ه ده توانن مانگانه به بڕی 5 هه زار دینار داخوازی

كتێب بكه ن.هونه رمه ند، عه دنان كه ریم، كه تائێستا دوجار له و كتێبخانه یه به رهه مه كانی بۆ گوێگرانی واژو كردوه باس له وه ده كات

كتێبخانه ك���ه رۆڵی به رچ���اوی هه بوه ده ڵێت: شاره كه و رۆشنبیریی له بزاڤی به هۆی ئه وه ی زۆرێك له هونه رمه ندان و كه سایه تیه ش���اعیران و رۆش���نبیران و ناس���راوه كان دێنه ئێره ئه ندێشه بۆته

ماڵێك بۆ كۆكردنه وه یان.له وه ش ب���اس كتێبخانه كه خاوه ن���ی ده كات به رنامه ی���ان هه ی���ه كاره كانی كتێبخانه فراونتر بكه ن و له ش���اره كانی تری هه رێم لقی كتێبخانه كه بكه نه وه و وتیش���ی: بۆ یه كه مجار له ڤیس���تیڤاڵی كتێبی گ���ه الن له ویالیه ت���ی ڤێرجینیا له ئه مه ریكا، كتێبخانه ی ئه ندێشه وه ك

تاكه نوێنه ری كورد به شدار ده بێت.

بۆ‌یه‌كه‌مین‌جار‌كورد‌به‌شداری‌ڤیستیڤاڵی‌كتێبی‌گه‌الن‌ده‌كات

کتێبخانه ی ئه ندێشه

له تابلۆیه كی پاركی ئازادیدا هێما بۆ ئه وه كراوه كه هێنانی كه پڵ قه ده غه یه .

ئه و تابلۆیه كه وێن����ه ی كچێكی تێدایه له ناو باخچه ی پاركی ئازادی س����لێمانی هێم����ای قه ده غه كردنی لێدراوه به واتای هێنانی خۆشه ویست و كه پڵ قه ده غه یه . پاركی ئازادی به به رده امی به وه ناسراوه كه جێژوان����ی كه پڵه كانی س����لێمانیه و ته نانه ت په یكه ری خۆشه ویستییش هه ر له و پاركه دا دروستكراوه ، به اڵم له یه كێك له تابلۆكانی����دا ئاماژه ب����ه وه كراوه كه

هێنانی كه پڵ رێگه پێدراو نییه .

له‌پاركی‌ئازادی‌هێنانی‌كه‌پڵ‌قه‌ده‌غه‌یه‌

شاره زایه كی بواری ئای تی ئاماژه به وه ده دات له 90% كۆمپیوته ره كانی

كوردستان كێشه ی ڤایرۆسیان هه یه و باسیش له وه ده كات زۆربه ی

ڤایرۆسی ناو كۆمپیوته ره كانی كوردستان به هۆی كردنه وه ی ماڵپه ڕه

سێكسیه كانه .

س���ه ركار س���ڵێمان، له كۆمپوت���ه ری كاروان، ك���ه م���اوه ی چه ند س���اڵێكه كاری فۆڕم���ات و چاككردنی كۆمپیوته ر ده كات ب���اس له وه ده كات زۆربه ی ئه و ئه نتیڤایرۆس���انه ی خه ڵك له كوردستان به كاریانده هێنن عادین و ته نها یه ك رۆژ بڕده كه ن و ده ڵێت: دو جۆره ئه نتیڤایرۆس هه ی���ه ، ئه س���ڵی و ع���ادی، عادییه كه ب���ۆ هه مو كۆمپیوته رێ���ك داده به زێت و له ئینته رنێت���ه وه ی���ان به خۆڕایی���ه له باره ی داونلۆد ده كرێ���ت. به فری���ی ناوبراو ئه سڵیش���ه وه ئه نتیڤایرۆس���ی باس ل���ه وه ده كات ك���ه كۆمپیوته ری به كارهێنه ران خاوده كاته وه و وتیش���ی: ه���ۆكاری ئ���ه و خاوبونه وه ی���ه ئه وه یه ده كات و له كۆمپیوته ره ك���ه به رگ���ری

تێكبچێت، سیس���تمه كه ی ناهێڵێ���ت هه روه ها ئه نتیهاككه ری تێدایه كه به ر

به هاككردن ده گرێت.نرخ���ی چه ند ئه نتیڤایرۆس���ێكی عادی له بازاڕه كانی كوردستان ته نها به هه زار دین���اره ئه م���ه له كاتێكدای���ه نرخ���ی ئه نتیڤایرۆس���ی ئه س���ڵی به 25 تا 70

هه زار دیناره .س���ه ركار باس له وه ش ده كات زۆربه ی ئه نتیڤایرۆس���ه عادییه كان سه رچاوه ی به رهه مهێنانی ڤایرۆسن و وتیشی: له %90 كوردستان كۆمپیوته ره كانی كێش���ه ی هه روه ه���ا ئه نتیڤایرۆس���ه . نه بون���ی ئه نتیڤایرۆس���انه ی ئه و زۆرب���ه ی ئه و دێن���ه ن���او كۆمپیوته ره كانه وه به هۆی سێكسیه كانه یه وه ، ماڵپه ڕه كردنه وه ی كه ئه و ماڵپه ڕانه سه رچاوه ی سه ره كی ڤایرۆسن. ئه و داواش���ی له خه ڵك كرد كۆمپیوته ره كانی���ان پاراس���تنی ب���ۆ ئه نتیڤایرۆس���ی ئه س���ڵی به كاربهێنن و ئام���اژه ی به وه ش���دا زۆرب���ه ی ئ���ه و ئه نتیڤایرۆسانه ی له كوردستان به كاردێن بریتی���ن له ئه ڤێ���راو كاسپه رس���كای و

نۆتۆرن.

90%‌كۆمپیوته‌ری‌كوردستان‌كێشه‌ی‌ڤایرۆسیان‌هه‌یه‌

دوای‌مانگی‌‌11ئێكسبۆكسی‌‌یه‌ك‌و‌پله‌ی‌چوار‌ده‌گاته‌‌هه‌رێم

بازرگانه كانی كوردستان ئاماژه به وه ده ده ن كه دوای باوبونه وه ی

یه كه م وه جبه ی هه ردو ئامێری plastaion4و xbox one یاریكردنی

بڕیاره بگاته بازاڕه كانی هه رێمی كوردستانیش.

دوای ئه وه ی هه ردو كۆمپانیای ركابه ری یه كتر مایكرۆسۆفت و سۆنی رایانگه یاند كه مانگ���ی 11ی ئه مس���اڵ به رهه مه بازاڕه كان���ی ده خه ن���ه نوێیه كانی���ان كوردس���تان بازرگانه كانی جیهانه وه ، باس له وه ده ك���ه ن ئه گه ر هه یه دوای هه فت���ه ی یه كه می باوبون���ه وه ی ئه و دو به رهه م���ه وه جب���ه ی یه كه می���ان

بگاته كوردس���تان، بڕیار ئه حمه د، كه ماوه ی زیاتر له س���ێ س���اڵه سه رقاڵی مامه ڵه ی كڕین و فرۆش���تنی به رهه می ئ���ه و دو كۆمپانیایه باس له وه ده كات له ئێس���تاوه خه ڵك پرس و جۆی ئه وه ده كات كه ی ئێكسبۆكسی یه ك و پله ی چوار ده گاته بازاڕه كانی كوردس���تان و وتیش���ی: پێده چێت داواكارییه كی زۆر له سه ر هه ردو به رهه مه كه له كوردستان هه بێ���ت به تایبه ت���ی پله ی چ���وار كه له ئێكسبۆكس���ی كه متره نرخه ك���ه ی یه ك. ئه و گه نجه باس له وه ش ده كات پێش���تر له ئێكسبۆكسی 360و پله ی 3

زیاتر له 4هه زار دانه یان فرۆشتوه .ئێكسبۆكس���ی ی���ه ك بڕی���اره له گه ڵ

پل���ه ی چ���وار مانگی 11ی ئه مس���اڵ باوبێته وه و جیهان���دا به بازاڕه كان���ی خاوه ن���ی 500دۆالره و نرخه ك���ه ی چه ندین تایبه تمه ندییه له وانه وێنه كان پیش���انده دات و بل���ورای به كوالێت���ی گێگابایت���ه و 8 میمۆرییه كه ش���ی له خۆ ئینته رنێتی���ش خزمه تگ���وزاری ده گرێ���ت. به نه وه ی دوه می كۆمپانیای مایكرۆس���ۆفت ناوده برێ���ت. هه روه ها پله یسته یش���نی چوار نرخه كه ی 399 دۆالره و به نه وه ی دوه م���ی كۆمپانیای س���ۆنی داده نرێت و خاوه ن���ی چه ندین تایبه تمه ندییه هاوشێوه ی ئێكسبۆكس و هه روه ها ده توانرێت به شێوه ی نێتۆركین

یاری پێبكرێت.

ئا: شاهۆ ئه حمه د

بۆ یه كه مین جار له شاری كۆیه ، هاوشێوه ی شاری سلێمانی،

قاوه خانه یه ك ده كرێته وه و گه نجانیش به به رده وامی ده بنه میوانی ئه و قاوه خانه یه و رازو نیازی دڵیان

هه ڵده ڕێژن.

رۆژه 28 نزیك���ه ی رۆز، قاوه خان���ه ی له ش���اری كۆی���ه كراوه ت���ه وه و هه ندێك باش���ی به كارێكی له گه نجانی ش���اره كه داده نێن و باس ل���ه وه ده كه ن یه كه مجاره

بیر له گه نجانی شاره كه یان بكرێته وه .ئه هوه ن محه م���ه د یه كێك له و گه نجانه ی رۆژان���ه س���ه ردانی ئه و ش���وێنه ده كات له خاوه نی ده ستخۆشی به راستی ده ڵێت ئه و ش���وێنه ده ك���ه م ك���ه فیكرێكی وا به مێشكیدا هات و شوێنێكی له و جۆره ی بۆ ئێم���ه ی گه نج كرده وه ك���ه ده توانم

بڵێم جێگایه كی له و ش���ێوه یه سودی بۆ ئێم���ه ی گه نج هه یه كه هه م���وان له وێدا كۆده بینه وه و جۆرێك په یوه ندی دروست له وێ كاته كلنی ده ستبه تاڵیمان ده كه ین

به سه رده به ین .هاوش���ێوه ی ئه و گه نجه ئازاد س���ابیر، ب���اس له وه ده كات كه به پێی كاتی خۆی س���ه ردانی قاوه خانه كه ده كات و وتیشی: پێشتر له كۆیه مێزێكت شك نه ده برد بۆ كۆبون���ه وه ی دو گه نج به اڵم ئێس���تا ئه م بۆمان و ئومێ���ده جێگه ی قاوه خانه ی���ه زۆرجار له گه ڵ هاوڕێكانم كۆده بینه وه بۆ ئه وه ی گفتوگۆ له سه ر بابه تێكی دیاریكراو

بكه ین.ئ���ه و گه نج���ه هی���واداره قاوه خانی له و كۆیه له گه ڕه كه كانی له زۆرێك ش���ێوه یه بكرێته وه چونكه به ته نیا یه ك ش���وێنی له و جۆره به س نی���ه له به رئه وه ی كۆیه شارێكی گه وره یه هه مو گه نجێك ده ستی

ناگات به و شوێنه .

یه حیا هیدای���ه ت خاوه نی قاوه خانی رۆز له باره ی كردنه وه ی شوێنێكی له و جۆره بۆ گه نجانی شاره كه بۆ ئاوێنه وتی "هۆكاری سه ره كی بۆ كردنه وه ی ئه و شوێنه نه بونی جێگایه كی تایب���ه ت به گه نجانه كه تێیدا كاته كانی خۆیان به سه ربه رن، بۆیه ئێمه بڕیارماندا به كردن���ه وه ی قاوه خانه ی رۆز

كه ئێستا گه نجانی شار روی تێده كه ن.ناوبراو نرخ���ی ش���تومه كه كان له باره ی ئام���اژه ی به وه كرد نرخی ش���ته كان زۆر ئه وتۆی���ان جیاوازییه ك���ی گونج���اون و نیه له گ���ه ڵ نرخی ش���ته كانی ناوبازاڕ و تائێس���تاش ك���ه س گله ی���ی له نرخه كان

نه كردوه .خاوه نی قاوه خانه ی رۆز هێمای به وه شكرد قاوه خانه كه ی���ان ش���ه وو رۆژ له خزمه تی خواست هیواشی شاره كه دایه و گه نجانی قاوه خانه ی له و جۆره له شاری كۆیه زیاتر بكرێت���ه وه بۆ خزمه ت���ی گه نجان چونكه

به راستی زۆر فه رامۆشكراون.

كۆیه‌‌بوه‌‌خاوه‌نی‌قاوه‌خانه‌

به ڕێوه به ری ئاوی سلێمانی ئاماژه به وه ده دات شاری سلێمانی رۆژانه پێویستی

به 260 هه زار چوارگۆشه ئاو هه یه .به ڕێوه ب����ه ری ئاوی س����لێمانی، فه رهاد رۆژانه راگه یاند، به ئاوێن����ه ی محه مه د، شاری سلێمانی پێویستی به 260 هه زار مه ت����ر چوار گۆش����ه )موكه عه ب( ئاوی سه رچاوه ی هه یه و وتیشی: خواردنه وه س����لێمانی ش����اری خواردنه وه ی ئاوی س����ه رچناره و ئاوی دوكان و ده ریاچه ی له ئێستاش����دا ئه و بڕه ئاوه بۆ سلێمانی

به شی پێداویستیه كانی ده كات.هاواڵتیانیش گازنده ی گله یی و له باره ی كه ب����اس ل����ه وه ده كه ن نایه كس����انی له دابه ش����كردنی ئاو له شاره كه دا هه یه ، ناوب����راو ئام����اژه ی به وه دا له ئێس����تادا س����ه رقاڵی كاركردن����ن بۆ ئ����ه وه ی ئه و كێشه یه نه مێنێت و وتیشی: ده مانه وێت س����لێمانی ش����اری گه ڕه كه كانی هه مو ب����ێ جی����اوازی به به رده وام����ی ئ����اوی

خواردنه وه یان هه بێت.

سلێمانی رۆژانه پێویستی به 260 هه زار مه تر چوار گۆشه ئاو هه یه

هێمای قه ده غه کردنی که پڵ له پارکی ئازادی

قاوه خانه ی کۆیه

به هجه ت یه حیا

بیروڕا(398( سێشه ممه 122013/10/8 birura.awene@gmail.com

یەکێ���ک ل���ەو ھۆکارە س���ەرەکییانەی له سیس���تمی بەرگری���ی وامانلێ���دەکات باش و به سیستمێکی بکەین، دیموکراسی کەم زیانی بزانین، ئەو ڕاستییە سادەیەیە کە ئەم سیستمە سیس���تمێکە دەتوانێت له ھه ڵەکان���ی خۆی فێرببێ���ت، دەتوانێت خاڵە الوازو ناس���کەکانی خۆی ببینێت، دەتوانێت خۆی باش���ترو چاکترو چاالکتر بکات، دەزگا خراپەکانی الببات و دەزگای باشترو بەتواناتر لەشوێنیاندا دروستبکات. دیموکراس���ییەت سیس���تمێکە دەتوانێت ھه موو ئەم گۆڕانکارییانەو زۆر گۆڕانکاری تر ئەنجامبدات بەبێ خوێنڕش���تن، بەبێ تەقە، بەبێ پەالماردنی چەک و ئازاردانی

جەستەیی کەسەکان و الیەنەکان.ئام���رازی ھه رە س���ەرەکی چاکەکاریی ناو سیس���تمی دیموکراسیەت قسەکردنە، وش���ەیە، گۆڕین���ەوەی بەکارھێن���ان و دیالۆگ و گفتوگۆی بەردەوامە، بەرخوردی ڕۆژانەی���ە، گوێگرتن و دەم دانەخس���تنە. ک���ە ب���اس له قس���ەکردن دەک���ەم باس قس���ەکردن تایبەت���ی زۆر له دۆخێک���ی دەک���ەم، باس ل���ەو دۆخە دەک���ەم کە قسەکردن لەوە دەردەچێت تەنھا ئامرازی پەیوەندیک���ردن و ڕاگۆڕینەوە نییە، تەنھا کۆمەڵێک دەنگ نییە بچێتە ناو کۆمەڵێک دەنگی ترەوە. قس���ەکردن له سیس���تمی دیموکراس���یدا ئامرازێکی س���ەرەکییە بۆ دروستکردنی واقیع، قسەکردن کردەیەکی بەر ھه مهێن���ەرە، ڕووداوو ھه ڵس���وکەوت و بڕیار دروس���تدەکات، ش���تێک الدەبات و لەگەڵخۆی���دا دەھێنێتە ت���ازە ش���تێکی کایەوە. له دیموکراسیەتدا قسەکردن لەوە دەرئەچێ���ت تەنھا ئامرازێک���ی بێالیەنی گۆڕینەوەی زانیاریی و زانین بێت، قسەکردن له دیموکراسیەتدا دەبێت به "قسەکردنێکی دروستکەر"، "بونیادنەر"، کردارگەر. زمان لێ���رەدا ئامرازێکی گرنگی دروس���تکردنی ڕێژمی کۆمەاڵیەتی و سیاس���ییە، بەشێکی ھێج���گار گرنگ���ی ڕێکخس���تنی دونیایە، بەزه حمەت له کارو کردەکانی لەناو واقیعدا جیادەکرێتەوە، مەسافەیەکی کەم یان ھیچ مەس���افەیەک ناھێڵێتەوە لەنێوان ئەوەی کە دەگوترێت و ئەوەی کە ئەنجامئەدرێت. دیموکراسیەت له سیس���تمی قس���ەکردن قس���ەکردن نییە لەپێناوی قس���ەکردندا، چەنەبازی و چەلەحانێی بێس���ەمەر نییە، بەڵکو بەشێکە له کردار، بەشێکە له توانای کارکردن. له جیم ئۆستینی فەیلەسوفەوە تا سەر ژنە فەیلەسوفی ئەمریکی جودت بوتل���ەر، به تێپەڕین بەن���او فیکری پیار بۆردیۆو میشێل فۆکۆدا، ھێڵێکی گرنگی بیرکردنەوەی تی���وری ھه یە کە خەریکی لێکۆڵینەوەی���ە ل���ەم ش���ێوازە تایبەتەی قس���ەکردن، قس���ەکردنێک کە دەتوانێت

دونیا دروستبکات، کە دەبێت بەکردار. قسەکردنی لەپش���تی عەقڵیەتەی ئەو ناو سیستمی دیموکراسیەتەوە کاردەکات له ھه ڵەکردنەوە. فێربوون���ە عەقڵیەت���ی بینین���ی ھه ڵەی���ە وەک ئامرازێ���ک ب���ۆ فێرب���وون و دەس���کاریکردنی ئەو دۆخەی ھه ڵەکان به مرۆڤ دەکات. دیموکراسیەت خۆی سیس���تمێکی بێ ھه ڵەو بێنووقسانی نییە، ھه ر له بنەڕەتیشەوە شتێک بەناوی ژیانێکی کۆمەاڵیەتی و سیاسی و فەر ھه نگی بێ ھه ڵەوە بوونی نییە، ئەوەی دیموکراسیەت له سیس���تمەکانی تر جیادەکاتەوە ئەوەیە خ���ۆی نووقس���انییەکەی ھه ڵ���ەکان و باسکردنیشیان باسیاندەکات و دەبینێت، گش���تی، له ژیان���ی بەبەش���ێک دەکات ژیانێکی ئاشکراو ڕۆش���ن. لەم ڕێگایەوە دیموکراس���یەت دەتوانێ���ت ئ���ەو جۆرە له قسەکردن بەر ھه مبھێنێت کە دەتوانێت ھه ڵ���ەو نووقس���انییەکانی ن���ەک تەنھا بکات. بەڵکو چارەسەریش���یان ببینێت، بێگومان بەوە نا کە ھه ڵەو نووقسانییەکان پینەوپ���ەڕۆ ب���کات، بەڵکو ب���ەوەی ئەو ژینگەو سەرزەمینە سیاسی و کۆمەاڵیەتی و فەر ھه نگییە بەجۆرێک دەس���کاری بکات، کە نەکرێت ھه ڵەی لەو ش���ێوەیەی تیادا

دووبارەببێتەوە.له مێ���ژوودا دەزانی���ن ھه مووم���ان چەندان ش���ێوازی جی���اوازی حوکمڕانی لەئارادا بووە، سیس���تمی پادش���ایاتی و س���وڵتانی، سیس���تمی ئیمپراتۆرەکان، سیس���تمی خەالف���ەت، سیس���تمی له "ستەمگەری جیاوازەکان، ستەمگەرە نەخوێندەوار"ەوە بیگرە بۆ "ستەمگەری

ڕۆش���نگەر". ئ���ەوەی ئەم سیس���تمانە دەبێتە خاڵی کۆدەکات���ەوەو بەیەکەوە ھاوبەش���ی نێوانیان ئەو ڕاس���تییەیە کە ھی���چ یەکێکی���ان نەتوان���راوە لەڕێگای قسەکردنێک بگۆڕدرێن، قس���ەکردنەوە ک���ە تەرجەمەببێت بۆ دەنگ���دان و بۆ بڕیار. ھه موو ئەم سیستمانەش ئەگەری تێدانەبووەو خۆچاککردنەوەیان ناوەکی زۆربەشیان لەڕێگای یاخیبوون و کردەی کۆمەاڵیەت���ی ڕادی���کاڵ و توندوتی���ژەوە کۆتاییانپێھات���ووە. کۆمەڵێک کردە کە کەمترین قس���ەی تێداک���راوەو کەمترین یەکێک ڕەنگە بەڕێوەیب���ردوە. گفتوگۆ لەو خاڵە سەرەکییانەی کە دونیای کۆن پەیوەندی نوێ جیابکات���ەوە له دونیای به تواناو ئەگەری قس���ەکردنەوە ھه بێت، بەتایبەتی ئەگەری ئەو جۆرە له قسەکردن کە دەتوانێت قسەکردنێکی جێبەجێکەرو کردەیی بێت، قسەکردنێکی دروستکەرو

بەر ھه مهێنەر. ڕەنگە ئەم ڕاس���تییە بێ���ت وایکردوە گەشەکردنی دیموکراسیەت بۆ سیستمی بااڵدەس���ت دوابکەوێت بۆ حوکمڕان���ی قۆناغ���ی ھاتنەکای���ەی مۆدێرن���ەو ب���ۆ س���ەردەمی تازەبوون���ەوەی بەرچ���اوی ش���ێوازەکانی نووس���ین و قس���ەکردن و بەکارھێنان���ی زمان، یانی بۆس���ەردەمی ھاتنەکایەو لەدیکبوونی قس���ەی جیاواز. ن���ەک ھه رئەم���ە بەڵکو بۆ س���ەردەمی ھاتنەکایەی ئەو ژێرخان���ە تەکنۆلۆژی و مادیی���ە گرنگ���ەی کە دەتوانێت قس���ە جی���اوازەکان ھه م بگرێت���ە خۆی و بەناو باڵویانبکات���ەوە. کۆمەڵ���گادا ھه م���وو مەبەست لەمەش لەدایکبوونی چاپخانەو ڕۆژنامەو کتێب و ش���ێوازە جیاوازەکانی تری ئ���ەو جۆرەیە له میدی���ای تازە کە بەنەدیکت ئەندرسۆن ناوی "کاپیتالیزمی

چاپ"ی لێدەنێت. خاڵی س���ەرەکی و بەھێزی ئەم دونیا مۆدێرن���ە فراوانبوون���ی ڕووبەرەکان���ی ئازادییە، ئ���ازادی ڕادەربڕی���ن، ئازادی بڕیاردان، ئازادی سەفەرو جوڵە، ئازادی خۆڕێکخس���تن، ئ���ازادی پیادەکردن���ی ھه م���وو جۆرەکانی قس���ەکردن ھتد... ب���ەھی ئازادیی لێ���رەدا ب���ەھای ژمارە یەک و ھه رە س���ەرەکییە. ئەگەر بکەری قسەکردن و دیموکراسیەت ناو سەرەکی له مانا واتە زمانبێ���ت قس���ەکەرانبێت، ئەوا بەر ھه مهێنەکەی���دا، دروس���تکەرو ش���ەڕکردن لەس���ەر دەس���ەاڵت دەبێتە ش���ەڕکردن به وشە، به قس���ە، به وێنەی ئەو دونیاو مژدەو ئایندەیانەی لەناو ئەو وشەو قسەو گفتوگۆیانەدا ئامادەن. ھه ر ئەمەشە وادەکات پەرلەمان ببێتە دەزگای ھه رە س���ەرەکی ناو سیستمی سیاسی وەک پەرلەمان دیموکراسی، دونیایەکی پەرلەمانتار قس���ەکردن و بۆ جێگەیەک

وەک بوونەوەرێکی قسەکەر.ب���ەم مانای���ە دیموکراس���ییەت تاقە سیس���تمێکە تیایدا قسەکردن بەھایەکی سیاسی و ئەخالقی و ڕەمزی گەورەی ھه یەو زمان توانایەکی گەورەی دەسکاریکردنی دونی���ای ھه یە. زمان دەتوانێت ش���ەڕی نێوان خوێناوی ش���ەڕی ڕاس���تەقینە، ھێ���زەکان بگۆڕێت بۆ ش���ەڕی رەمزی، شەڕێک وشە ڕۆڵی بنەڕەتی تێدابگێڕێت و زمان چەکی ژمارە یەکی بێت. شەڕەکانی ناو ئەم سیس���تمەش ش���ەڕن لەس���ەر مافەکان���ی مرۆڤ، لەس���ەر مافی ژنان و من���دااڵن و پی���ران، ماف���ی کەمینەکان و ھێ���زە الوازو پەراوێزیی���ەکان، ش���ەڕن لەس���ەر دادپەروەریی، دەسەاڵتی یاسا، مرۆڤەکان یەکسانی ئازادو گەشەکردنی ھتد... ھه موو ئەم ش���ەڕانەش لەڕێگای زمانەوە دەکرێن، قسەکردن ھه م ئامرازو

ھه م گۆڕەپانی شەڕەکانە. پرس���یارەکە ئەوەی���ە ئای���ا چ جۆرە قسەکردنێک له دونیای ئێمەدا ئامادەیە؟ بەبۆچوونی من دونیای ئێمە قسەی کەم و ھێجگار کەمی تێ���دا دەکرێت، زۆرینەی ئەوەش ک���ە دەگوترێت قیڕەقیڕو ھاوارو بەردەوامەوە. تۆمەتبارکردنێکی کردەی ئەوەی غائیبه ئەو شێوازەیە له قسەکردن ک���ە کردەگییە، ک���ە دەتوانێ���ت دونیا له دونیای ئێمەدا دروس���تبکات. ئەوەی شتەکان دروستدەکات، قسەکردن نییە، بەڵکو ھێزە بەمانا ھ���ه رە ڕووت و ھه رە

زبرەکەی.

وه ك الی به رێزت���ان و ته واوی خه ڵكی كوردستان رونه ، سه ره نجام كۆمیسیۆنی بااڵی سه ربه خۆی ھه ڵبژاردنه كانی عیراق، ئه نجامی كۆتایی ھه ڵبژاردنه كه ی 21ی كوردستانی په رله مانی س���ێپته مبه ری راگه یاند و به گوێره ی راگه یاندراوه كه یش: پارتی 38 كورسی ، گۆڕان 24 كورسی ، یه كێت���ی 18 كورس���ی ، یه كگرت���و 10 كورسی ، كۆمه ڵی ئیسالمیی 6 كورسی و چوار پارت و لیس���تی دیكه یش، یه كی

كورسییه كیان به ركه وت.به ڕێزان..

ئێس���تا له ھه ر كات زیاتر له نێوه ندی سیاسیی و میدیاییدا، باس له سیناریۆ چاوه ڕوانكراوه كانی پێكهاته ی حكومه تی داھاتوی ھه رێمی كوردستان ده كرێ�ت و زۆربه ی الیه نه كانیش به و ئاڕاس���ته یه دا ده چن؛ كه كابینه ی داھاتوی حكومه تی بنكه كابینه یه كی كوردستان، ھه رێمی فراوان بێت )ئه گه ر ئی���راده ی جددی له وباره یه وه ھه بێت و سازش بۆ یه كدی

بكرێت، جێی دڵخۆشكه ره (..ك���ه م و بنكه ف���راوان، حكومه ت���ی ھ���اوڕان، له س���ه ری ھه م���وان زۆر به اڵم ب���ۆ خ���ۆم ب���ه دوری ده زانم له ورده كارییدا ھه موان له سه ری ھاوڕابن، ورده كارییدایه ". له وه كچۆن"ش���ه یتان به اڵم، ئایا سیناریۆكانی ئه م حكومه ته بنكه فراوان���ه و چۆنێتیی دابه ش���كردنی پۆس���ته ھه ستیار و گرنگه كانی نێو ئه م داھاتوی بنكه فراوان���ه )كه حكومه ته نزیك مش���تومڕكردنی له ب���اره وه چڕتر ده كاته وه (، ده بێته ئ���ه و دێوه زمه یه ی پڕۆس���ه ی سیاس���یی له كوردس���تاندا

په كبخات؟!ئه وه ی سه ره وه پرسیارێكی جددییه و به تایبه ت���ی الیه ن���ه كان و جدیبون���ی

"یه كێتیی س���وربونی زۆر تاراده یه كی )به ھاوكاری كوردس���تان" نیشتمانیی ئێوه ( له سه ر دابه شكردنی داوه رییانه ی پۆس���ته بااڵكانی نێو ئ���ه م حكومه ته )وات���ه جارێك���ی دیك���ه یه كێتی له م چه ند به ده س���تهێنانی بۆ كابینه یه دا و پۆس���تێك، نه كه وێ�ته وه ژێر ھه ژمونی "پارت���ی " و ئێوه ی���ش له گه ڵیان���دا له رایگش���تیش بن و س���ه ندن"دا "دان- و له ورده كارییه ك���ه ی ئاگاداربكه نه وه ؛ بۆ ئ���ه وه ی به ر بگیرێت ل���ه وه ی جارێكی دیكه ، ئ���ه م حزبه ، كه 18 كورس���یی په رله مانی���ی ھه یه ، ب���ۆ به رژه وه ندیی ده س���ه اڵتداره كه ی ، نوخبه یه ك���ی نه كه وێت���ه وه ژێ���ر ھه ژمون���ی پارتی -یه وه ( و به ش���داریپێكردنی راسته قینه ی گۆڕان و كۆمه ڵ و یه كگرتو له پێكهاته ی ده بێ�ت���ه بنكه فراوان���دا، حكومه ت���ی ھۆی بونی حكومه تێكی راس���ته قینه ی بنكه فراوان و ده رھێنانی كۆی پۆس���ته ھه س���تیاره كانی حكومه ته كه له ده ستی ته نه���ا حزبێ���ك و، به دیاریكراوی���ی ، كه مكردن���ه وه ی ھه ژمون���ی پارت���ی له ده س���ه اڵتدا س���ه ره كییه كانی جومگه

له كوردستان.ئ���ه وه ی ب���ه الی من���ه وه پۆس���تی گرنگن و "پارتی " ده یه وێت له ده س���تیدا بمێنێته وه ، ئه م پۆس���تانه ن: سه رۆكی ھه رێم، س���ه رۆكی حكومه ت، وه زاره تی س���امانه سروش���تییه كان، ئه نجومه نی ئاسایش، وه زاره تی ناوخۆ، فه رمانگه ی په یوه ندییه كان���ی ده ره وه و، ھه روه ھا ده س���ته ی له پۆس���ته كانی یه كێ���ك

سه رۆكایه تیی په رله مان.دواتری���ش ب���ه پل���ه ی دوه م و به الی "پ.د.ك"ه وه ، وه زاره ته س���یادییه كانی دیكه گرنگن و پاشان پشكی ته واوه تییه له نێو ئه نجومه نی وه زیران و شۆڕبونه وه بۆ نێو پۆس���ته كانی دیكه ی حكومه ت و

په رله مان و قه زا..ئ���ه وه ی به الی من���ه وه گرنگ���ه له "دانوس���ه ندن"دا، ئیس���تی له به رده مدا

بكه ن، ئه مه یه :پارتی ھه ژمونی كه مكردن���ه وه ی بۆ له ده س���ه اڵت، پێویسته ئێوه )گۆڕان، یه كگرت���و و كۆم���ه ڵ( له گ���ه ڵ یه كێتی قه ناعه ت���ی بگه ن���ه پێش���وه خته دا، یه كالك���ه ره وه و رێكه وتن له گه ڵ پارتی ، كه ئه گه ر پۆستی سه رۆكی حكومه تی

به ده س���ته وه بو، نابێت پۆس���ته كانی : سه رۆكی په رله مان، سه رۆكی ئه نجومه نی وه زاره ته كانی ھه روه ھ���ا دادوه ری���ی و "س���امانه سروش���تییه كان، ناوخ���ۆ" و ده ره وه " په یوه ندییه كانی "فه رمانگه ی و، "ئه نجومه نی ئاس���ایش" به ده س���تی پارتی -یه وه بن )ده كرێ له دابه شكردن و دانانی له خاڵدا بۆ ئه و پۆس���تانه یش،

زۆرترین خاڵیان بۆ دابنرێ (.ئه گ���ه ر ھه ر چ���وار الیه ن���ی گۆڕان، یه كێت���ی ، یه كگرتو و كۆمه ڵ س���وربن له مج���ۆره ، داخوازییه ك���ی له س���ه ر ئ���ه وكات ده توانین بڵێین ھاوس���ه نگی ھێز له كوردس���تان گ���ۆڕاوه و ھه ژمونی دیاریك���راو حزبێك���ی تاكده س���ه اڵتی

له كوردستان كاڵبوه ته وه .بۆ پۆس���تی "س���ه رۆكی ھه رێم"یش )بێگوم���ان دوای ته واوبون���ی ئه و دو س���اڵه ی كه ل���ه 30ی حوزه یراندا بۆی درێژكراوه ته وه (، ده كرێ له سه ره تاكانی كاری خول���ی چواره م���ی په رله مان���ی كوردس���تاندا، سیس���تمی حكومڕانیی ب���ه ھه رێم���دا، ده س���توری له نێ���و سیستمێكی پارله مانیی جێگیربكرێ�ت و ئه وكات ئیراده ی سێ لیست، یان چوار لیستی سه ره كیی په رله مان، ده توانێت ئه و پۆسته یه كالبكاته وه ، كه به ده ستی چ پ���ارت و الیه نێكه وه ده بێت و ھاوكات ده س���ه اڵته كانی س���ه رۆكی ھه رێم-یش نابێ�ته ھه رێم سنوردارده بن و سه رۆكی تاكه بڕی���ارده ر و فه رمانده ی گش���تیی نوێنه ری تاك���ه چه ك���داره كان و ھێزه راس���ته قینه ی خه ڵكی كوردس���تان له مه حافیلی نێوده وڵه تیی و ئیقلیمیی دا.

به كورتی :بۆ ئه وه ی ئه م سیناریۆیه بێ�ته دی ، ناكرێت "ی .ن.ك" له و گه مه یه )به 18 كورسییه وه ( فه رامۆش بكرێ و نایشكرێت ھاوش���ێوه ی ئه مج���اره ، "یه كێت���ی " حه وته م���ی شه ش���ه م و كابینه كان���ی حكومه تی ھه رێم، به شداریی له كابینه ی ھه ش���ته می حكومه تی ھه رێمدا بكات و رازی ببێ�ت به په راوێزحس���تنی الیه نه براوه كانی دیك���ه ی په رله مان و به ته نیا بچێت���ه حكومه تێكه وه له گه ڵ پارتی دا، كه سه ره نجام، وه ك حزبێكی سیاسیی باجه ك���ه ی ده دات و ھێنده ی دیكه زیان ب���ه پێگه جه ماوه رییه ك���ه ی ده كه وێت ھه بێ�ت پێویستییه ك ئیراده و )ئه گه ر

له م قۆناغه دا بۆ ئ���ه و زیانگه یاندنه به یه كێتی !(.كه واته :

ئه وه ی گرنگه كاری له س���ه ر بكرێت، دورخس���تنه وه ی پۆس���تی س���ه رۆكی حكومه ته )كه ئه گه ر زۆره به ده س���تی ل���ه س���ه رۆكی بێ���ت( پارتی -ی���ه وه ئه نجومه ن���ی س���ه رۆكی په رله م���ان و دادوه ری���ی و ھه روه ھا ئ���ه و وه زاره ته ھه س���تیارانه ی فه رمانگ���ه گرن���گ و له سه ره وه ئاماژه م پێكردون )كه نابێت تێكڕا له ده ستی حزبێكدا بن(، ئه گه رنا، ھه ر س���یناریۆیه كی دیكه ، به قازانجی الیه نێكی دیاریكراو ده شكێته وه ، ئیدی پارتی بێت، یان ھ���ه ر ھێزێكی دیكه ، وه كچۆن ده بێ�ت خه باتی سیاسیی ، بۆ دابه شكردنی داوه رییانه ی كۆی پۆسته له كوردستان و ھه ر بێ�ت ھه ستیاره كان به وه یش په ره به گه مه ی دیموكراسیی

ده درێت.

کاوە حەسەن

بۆچونێک����ی ب����او له ناوەندەکان����ی "ڕۆش����نبیرەکانی" کۆلکە دەسەاڵت و چاکسازی جێبەجێکردنی کە ئەوەیە دی�مۆکراتیزەکردن����ی ڕیش����ەیی و سیستەمی سیاس����ی پەیوەندی ھەیە کۆمەڵ����گای ھۆش����یاری به ئاس����تی کوردی����ەوە. مەبەس����تیان ئەوەیە کە دەسەاڵت پێشکەوتوە بەاڵم کۆمەڵگا دواکەوتوەو، دەس����ەاڵت مەبەستیەتی دادپەروەی بنەبڕب����کات و گەندەڵ����ی کۆمەاڵیەت����ی دابین ب����کات بەاڵم زۆر بەداخەوە کۆمەڵگا ھێش����تا "ئامادە" نیە بۆئەم گۆڕانکاریانە. ئەم بۆچونە نەک ھەر ڕاست نیە. بەڵکو ئەوپەڕی

بێبەھاکردنی تاک و کۆمەڵگایە.کاتێک ھی����چ کوردی کۆمەڵ����گای ئەوەندی ئێستا ھۆشیارنەبوە سەبارەت به تاکڕەوی، نادادپەروەری و خەسڵەتی بنەمەڵەیی دەسەاڵت. دەگمەنە ڕۆژیک تێپەڕێت بێئ����ەوەی ھاواڵتیان و توێژە خۆپیشاندان و کۆمەڵگا جیاوازەکانی گردبونەوەی ناڕەزایی ئەنجام نەدەن. ئ����ەو گروپان����ەی کە ب����ەم چاالکیانە جیاوازن و،ھەروەھ����ا ھەڵدەس����تن بەاڵم جی����اوازە. ئامانجەكانیش����یان ی����ەک ئامانجی بەش����ی ھەرەزۆریان ئەویش ھەیە، ھاوبەش����یان گەورەی بریتی����ە له دابینکردن����ی مافەکانیان. به کورت����ی و به کوردی ئەیانەوێت وەک ھاواڵتی خاوەن بەھاو کەرامەت بژین. لەوانەیە ھەمویان نەتوانن بەم زمانە له داواکاریەکانیان. بکەن گوزارش����ت بەاڵم ھەمویان ڕاستەوخۆو ناڕاسته وخۆ ئەڵێ����ن ئێمەش ھاواڵتی ئەم واڵتەین و شایس����تەی ئەوەی����ن وەک ھاواڵت����ی

پلەیەک بژین. بەداخەوە تائێستا ھیچ سیستماتیک ئەکادیمی و توێژینەوەی نیە )بەدەر له چەند نوس����ێنێک لێرەو ل����ەوێ( س����ەبارەت به ھ����ۆکارەکان، ش����ێوازی ناڕەزایی����ەکان، پێکهاتەی کۆمەاڵیەتی و ئابوری گروپە ناڕازیەکان، دەرئەنجامەکانیان، ئامانجەکانی����ان، کاریگەریان کارتیێک����ردن و چۆنیەتی

لەس����ەر دەسەاڵت و یەکتر، له س����ەر ئوپۆزیسیۆن. ئەمە گوزارشت ئەکات له بونی کەلێنێکی مەعریفی و ئەکادیمی زۆر گ����ەورەو ترس����ناک س����ەبارەت به توێژینەوەو خوێندنەوەی بابەتیانەی

ئەم ناڕەزایە کۆمەاڵیەتیانە.بەرزبونەوەی ئ����ەم ھۆکارەکان����ی ئاستی ھۆشیاری کۆمەڵگا ئەگەڕێتەوە ب����ۆ چەن����د فاکتەر ێک����ی ناوخۆیی و دەرەکی. فاکتەرە ناوخۆیەکان بریتین له ڕۆڵی ڕۆش����نبیران و میدیای ئەھلی و له ھۆش����یارکردنەوەی ئوپۆزیس����یۆن تاک و کۆمەڵگا بەشێوەی ڕاستەوخۆ و دەرەکیەکان فاکتەرە ناڕاس����تەوخۆ. بریتی����ن له گەشەس����ەندنی گوت����اری ھاواڵتیبون لەس����ەر ئاس����تی جیهان و تەتکنیكەکان����ی میدی����ای ن����وێ کە بچکۆله به گوندێکی ک����ردوە جیهانی به جۆرێ����ک کە تاکەکان و کۆمەڵگاکان به ئ����اگان له بەجیهانیبون����ی کولتوری

ناڕەزایی و زمانی ماف. لەوانەی����ە خەڵکانێک پرس����ێارێکی ڕەوا بک����ەن و بڵێ����ن باش����ە ئەگ����ەر کۆمەڵگای ئێمە ئەوەندە پئشکەوتوە بۆچی دەس����ەاڵت ناچار ن����اکات دان به مافەکانیان����دا بنێ����ت؟ وەاڵمی ئەم پرس����یارە ڕەوایەو ئەوەی����ە کە ئەم فۆرمە جیاوازانەی ناڕەزایی تائێس����تا بەیەک����ەوە گرێن����ەدراون ت����ا ببن����ە سیاسی و بزوتنەوەیەکی سەرتاسەری کۆمەاڵیەتی کە ئامانجەکەی بریتی بێت سەرتاس����ەری له دی�مۆکراتیزەکردنی سیستەمی سیاسی. بەاڵم ئەمە مانای ئەوە نیە کە ئەمە کارێکی ئەستەمە. ھەڵبەتە له بارودۆ خی بابەتی و مێژویی دیاریک����راودا دورنیە ئەم پرۆس����ەیە

ڕوبدات.

بۆ په رله مانتاره كانی

هاوڕێم له هه ركوێیه ك بن

ئاالن ره ئوف

دوای ده ركه وتنی ئه نجامه كانی ھه ڵبژاردن و پاشه كشه ی یه كێتی له و ھه ڵبژاردنه ده بیستم و ده بینم ھه ندێكت����ان زۆر به تون����دی )م س( ره خنه باران ده كه ن، منیش وه ك ئێوه ده زانم به شی شێری ئه م شكس����ته ئۆباڵه كه ی به ر مه كته ب سیاسیه كه ی ده كه وێت، ب����ه اڵم ھاوڕێیان����م زوی����ر مه بن ئێ����وه ش كه مت����ان به رناكه وێت گ����ه ر )م س( نه خش����ه ی ئه و ك����ه داڕش����تبو سیاس����ه ته ی له په رله مان����دا به زیان بۆ ی ن ك و ئامانجه كانی گه ڕایه وه ئه وا ئێوه ی ھاوڕێیانم ئه و كاره كته ره ب����ون ك����ه جێبه جێ����كاری ئه و سیاس����ه ته ھه ڵه ی����ه ب����ون كه ده ستبه رزكردنه وه تان به ئیمزا و تااڵوتانكرد به قوڕگی جه ماوه ری

ئه م حزبه دا.

له م����اوه ی ئه و چوارس����اڵه دا زۆر ھه ڵوێس����ت و قسه و گوفتی بیس����ت له ھه ندێكتان جوانمان س����ه رئه نجامه كانی ب����ه اڵم س( )م دڵ����ی نه تانتوان����ی له خۆت����ان زویربك����ه ن و دڵ����ی جه ماوه ره نیگه رانه كه ی یه كێتی

شاد بكه ن.

زمانی دیموکراسیەت

نامه یه ك بۆ نه وشیروان مسته فا و سه ركرده كانی دیكه

کۆمـــەڵگــــایـــەکی پێشکــەوتــوو دەســـــــــەاڵتێکــی دواکــــــەوتــــو

بۆ كه مكردنه وه ی ھه ژمونی پارتی

له ده سه اڵت، پێویسته

ئێوه )گۆڕان، یه كگرتو و كۆمه ڵ( له گه ڵ یه كێتیدا

پێشوه خته بگه نه قه ناعه تی

یه كالكه ره وه

کۆمەڵگای کوردی ھیچ کاتێک

ئەوەندی ئێستا ھۆشیارنەبوە

سەبارەت به تاکڕەوی،

نادادپەروەری و خەسڵەتی بنەمەڵەیی

دەسەاڵت

مه م بورھان قانع

گومانی تێدا نییە هه ر کاتێک

سیاسەت بوو به کردەیەکی

نهێنیی نوخبەیەکی دیاریکراو،

گەندەڵیی دەبێت به دۆخێکی ئاسایی

ناو کۆمەڵگا

13 (398( سێشه ممه 2013/10/8 birura.awene@gmail.comبیروڕا

ئاراس فه تاح

لەو یەکێکە کۆمەڵگای کوردس���تان کۆمەڵگایان���ەی کە تیای���دا پەیوەندی نێ���وان رووب���ەری گش���تیی و روبەری زۆر پەیوەندییەک���ی شەخس���یی، ئاڵ���ۆزکاوەو جیاکردنەوەی���ان کارێکی ئاس���ان نییە. هه ر ئەمەشە وایکردووە لەنێوان ئاڵۆزیش کە جێگورکێیەک���ی رۆڵ���ی ئ���ەم دوو رووب���ەرە له ژیان���ی سیاسیی و کۆمەاڵیەتیماندا دروستببێت. له کۆمەڵ���گای ئێمەدا هێندەی رووبەری شەخس���یی جێگای باس و خواس���تی خەڵک���ە ئەوەن���دە رووبەری گش���تیی جێگای تێڕامان نییە. هێندەی تاکەکان ب���ۆ کەش���فکردنی نهێنییەکانی ژیانی ئەوەن���دە گوێبرس���یین، شەخس���یی شایەنی گرفتەکانی گشتیی و رووبەری مش���ومڕی س���ەرەکیی ژیان نین. ئەم دۆخەش وایکردووە هێندەی کار لەسەر ش���ەفافکردنی رووب���ەری شەخس���یی بکرێت، ئەوەندە کار لەسەر شەفافکردنی خ���ودی رووب���ەری گش���تیی نەکرێت. هه ر ئەم راس���تییە کۆمەاڵیەتییەش���ە شەخس���یی ژیانی هێندەی وایکردووە گشتیی رووبەری بۆ سیاس���ەتمەدارن جێگای سەرنج و تێڕامان بێت، ئەوەندە روڵی ئەو س���ەرکردانە لەناو کۆمەڵگاو

دەزگاکاندا جێگای پرسیار نەبن.تەماش���اکردنێکی خێرای فەیسبووک ب���ۆ گش���تیی رووبەرێک���ی وەک���و ئاڵوگۆڕکردنی زانیاریی لەس���ەر ژیانی شەخس���یی، ئ���ەو راس���تییەمان ب���ۆ دەردەخ���ات ک���ە ئینس���انەکانی ئێمە چۆن فەیس���بووک بۆ نماییش���کردنی ژیانی شەخسیی خۆیان بەکاردەهێنن و هیچ تێگەیش���تن و گرفتێکیشیان لەگەڵ تێکەاڵوکردن���ی ژیان���ی شەخس���ییان به ژیانی گش���تییەوە نیی���ە. لەکاتێکدا تاک���ەکان زانیارییە شەخس���ییەکانیان دەخەنە بەردەس���ت هه م���ووان، مانای ئ���ەوە نییە کە ئەم کەس���انە حەزیان به شەفافییەتە، بەڵکو لەجەوهه ردا مانای ئەوەیە ئێمە له ئاس���تە دیگیتاڵییەکەدا کە دروس���تکردووە کۆمەڵگایەکم���ان Voyeurism حەزێکی قووڵی ڤۆیوریزمتیایدا ئامادەیە. من له ش���وێنێکی تردا ئەم ئیش���کالییەتی سەر دەگەڕێمەوە حەزێکی تێرکردن���ی وەک���و چەمکە، ئێمە ئینسانی شاراوەی سێکسییانەی ژیانی نهێنییانەی چاودێریکردن���ی بۆ

شەخسیی کەسانی تر.شەفافییەت بەتەنها مانای کەشفکردنی نهێنیی نییە، وەکو له کۆمەڵگای ئێمەدا هه ڵسوکەوتی لەگەڵدا دەکرێت، بەڵکو مانای گەڕان���ەوەی جیاکارییە لەنێوان رووبەری شەخسیی و رووبەری گشتیی و بەخش���ینەوەی وەزیفە سەرەکییەکانە له تایبەتمەندێتی رێزگرتن���ە پێی���ان و هه ریەکەیان. هه موو کورتکردنەوەیەکی ش���ەفافییەت ب���ۆ تێکەڵکردنی ژیانی شەخس���یی به رووبەری گشتیی، مانای وێرانکردنی خودی کردەی شەفافییەتە. لەکۆمەڵ���گای ئێم���ەدا جێگۆڕکێیەکی رووبەری وەزیفەی لەنێوان مەترسیدار گشتیی و رووبەری شەخسییدا ئامادەیە بەچەش���نێک کە وەزیفەکەی تەنها بۆ

کەشفکردنی نهێنی کورتکراوەتەوە.گومان���ی تێ���دا نییە ه���ه ر کاتێک سیاس���ەت بوو به کردەیەک���ی نهێنیی نوخبەیەک���ی دیاریک���راو، گەندەڵی���ی دەبێت به دۆخێکی ئاسایی ناو کۆمەڵگا. هه یە، به رۆشنایی پێویستی سیاسەت ه���ه ر کاتێ���ک سیاس���ەت له واڵتێکدا رێککەوتنە تاریک���ەکان و ژوورە چووە نهێنییەکانەوە، لەو رووبەرەدا سیاسەت وەکو کردەیەکی ئاشکرای ناو رووبەری به کوش���تنی دەکوژرێ���ت. گش���تیی سیاس���ەتیش دەرگا وااڵدەبێ���ت ب���ۆ هه موو چەش���نە تاوانێک ک���ە هه موو خۆپاراستنی خواس���تی کۆمەڵگایەک لێی���ان هه ی���ە. ش���ەفافییەت ل���ه دوو حاڵەتدا دەکرێ���ت به بابەتێکی ناچیز و بێس���ەنگ و بەهای خۆی لەناو رووبەری کاتێک یەکەمیان دەدۆڕێنێت. گشتیدا لێپرس���ینەوە لەس���ەر زانی���اری و کە دەس���ەاڵتداران نەبێ���ت و داتا لەس���ەر ئاب���ووری و ئیدارە و بڕیاری سیاس���یی دەس���تنەکەوێت و هه موو چاالکییەکانی دەسەاڵتداران نهێنییکردە بن و دەزگاکانی دەوڵەت هیچ کەرەسە و میکانیزمێکیان لەبەردەس���تدا نەبێت ب���ۆ لێپێچینەوە له بەرپرس���ان. دووهه میش���یان کاتێک هێندە زانیاریی زۆر بێت کە گەندەڵیی

ئاس���ایی و به دۆخێکی دەبێ���ت تیایدا گوت���اری ش���ەفافییەت گەندەڵبکرێت. کاتێک کە باس له زۆریی زانیاریی دەکەم، دیاریکراوی له س���تراتیژێکی مەبەستم دەس���ەاڵتدارانە ک���ە بەمەبەس���ت یان بێمەبەست زانیارییەکی زۆرو دژبەیەک دەخەنە ناو رووبەری گشتییەوە کە نە کۆمەڵگا توانای هه رسکردنی ئەو هه موو زانیارییان���ەی هه یە، نە دەزگا قەزایی و حکومییەکانیش���ی ل���ەو دۆخەدان کە دوای ئەو زانیارییانە بکەون. له هه ردوو حاڵەتەکەدا ئێمە رووبەڕووی نائومێدیی و بێهوودەیی دەبینەوە بەرامبەر به پرسی

شەفافییەت و چارەسەری گەندەڵیی.بوون���ی زانیاریی زۆر ش���ەفافییەت لەبەرئ���ەوەی ن���ەک س���ڕدەکات. ش���ەفافییەت تەحەمول���ی گەندەڵ���ی ک���ە لەبەرئ���ەوەی بەڵک���و ن���اکات، گەندەڵیی زۆر، ش���ەفافییەتیش وەکو چەمک گەن���دەڵ دەکات. گەندەڵبوونی دۆخ���ە ئ���ەو خ���ودی ش���ەفافییەت مەترسیدارەیە کە له ئێستادا کۆمەڵگای کوردس���تان تیایدەژی. نە س���کانداڵە گەورەکان، نە دزییە ئاش���کراکان و نە پێش���ێلکارییە گەورەکانی بواری مافی مرۆڤ و نە خیانەتە نیش���تیمانییەکان و هاواڵتیان دەنگ���ی تەزویرکردنی ن���ە ناتوانن ببن به هۆکارێک بۆ دروستبوونی هیچ ش���ۆک و ڕاچەنینێکی کۆمەاڵیەتی و سیاس���یی. من ئ���ەم دۆخ���ە نوێیەی له کوردس���تاندا ئیدارەیە سیاس���ەت و به سەرهه ڵدانی دیاردەی "بێهه ستییەکی نەتەوەیی" و "سڕبوونێکی کۆمەاڵیەتی و سیاسیی" ناودێردەکەم کە سەرچاوەکەی له بەدئاکاری���ی ئ���ەم سیاس���ەتمەدارو ئ���ەو فەرمان���ڕەوا نای���ەت، بەڵکو لەو پرۆسەی بێبەهاکردن و بێمۆڕاڵیکردنەی ش���ەفافییەتەوە چەمک���ی خ���ودی س���ەرچاوەدەگرێت. خنکاندنی گوتاری ئ���ەو له کوردس���تاندا ش���ەفافییەت کاتە س���ەرکەوتنی وەدەس���تهێنا کە سیاس���ەتمەداران چی���دی به نهێنی���ی پۆس���ت و به پەنهانیی نەک���ەن، دزیی پارە بەس���ەر ک���ەس و کاری خۆیاندا دابەش���نەکەن و تەخش���ان و پەخشانی سامان و ووزەی واڵت نەکەن، بەڵکو لەو کاتەدا وەدەرکەوت کە دەسەاڵتدارێتی مۆدێلێ���ک توان���ی له کوردس���تاندا دروستبکات کە تیایدا پرسی شەفافییەت ببێ���ت به گاڵتەجاڕییەکی بەش���ەریی و به تارماییەک ببێت وێژدانیش پرس���ی کە لەناو تەمی بێهوودەییدا لەبەرچاو وونبێ���ت. گەندەڵی���ی له کوردس���تاندا ئ���ەو کات���ە ش���وێنی به ش���ەفافییەت چۆڵک���رد ک���ە چیدی هه موو ش���تێک رۆشنە، هه موو ش���تێک دیارەو هه موو له وێنەی کارەساتبارەکان دەرئەنجامە جەردەی���ی رێکخ���راوو بەهه دەردان���ی تەزویرکردنی نیش���تیمانی و س���امانی هه ڵب���ژاردن دەرئەنجامەکان���ی لەبەردەس���تن، کەچی���ی بەرامبەر بەو

واقیعەش بێدەسەاڵتیی بااڵدەستە.

گەندەڵبوونی شەفافییەت

ل���ه دوای دروس���تبونیه وه و ل���ه 7/25 ه وه ، ئ���ه و کاته ی گ���ۆڕان پۆلێک کوڕو کچ���ی گه نجی ن���ارده په رله مان، هه بون پێیانوابو تاکتیکه ، له دوای مێژوی چوار س���اڵ کارکردن���ی بزوتن���ه وه ی گۆڕان و س���پاردن و دیاریکردنی گه نج بۆ زۆرینه ی هه ره زۆری ش���وێن و جومگه گرنگه کان، وه ک، سیاس���ه ت جیاکان���ی له کای���ه بواره کانی هه ڵبژاردن و میدیاو په رله مان و په یوه ندی���ه کان، ت���ه واو ئه و راس���تیه ی س���ه لماند که هێنانه پێشه وه ی گه نج الی گۆڕان ستراتیژه نه ک تاکتیک، قه ناعه ته

نه ک ته مسیل.له دروستکردنی لیستی بزوتنه وه ی گۆڕان ب���ۆ هه ڵبژاردنه کان���ی 9/21،جارێکی تر گۆڕان کۆمه ڵیک گه نجی هێنایه پێشه وه ، له وه ش گرنگتر جیاواز له حیزبه کانی تر، گه نجێکی کرده س���ه رۆکی لیس���ته که ی، ئه و کات هه بون پێیانوابو سه رکێش���یه و دواتر ئه و گه نجه س���ه رکه وت و یه که مبو له ناو س���ه رۆک لیستی حیزبه کانی تر که زۆرینه یان به حساب، تێکۆ شه ری دێرین و خاوه ن پۆستی به رزی حیزبین و به قه ولی

خۆیان قه دیم و قاڵبون.ده ره نجامه کان���ی گۆڕان و به رزبونه وه ی تۆمارکردن���ی ده نگه کان���ی و ئاس���تی ریکۆردێکی نوێ به راورد به هه ڵبژاردنه کانی 7/25و 3/7 ئه وه یان سه لماند که گۆڕان به س���تراتیژ متمانه ی به گه نج هه یه ، هه م خه ڵکی کوردس���تانیش ئی���دی متمانه ی

خۆیان ئه ده ن به ده موچاوی نوێ.به خۆرای���ی نیه که به ش���ێک له وانه ی ده موچاوی شاخ یان دوێنێیه کی دوربون، وه ک ئ���ه و گه نجان���ه س���ه رکه وتونه بون که گ���ۆڕان متمانه ی پێ���دان و ته نانه ت له ناو لیس���ته کانی خۆش���یاندا له به رده م

گه نجه کاندا، به چۆکدا هاتن.ئه وه ی په یوه س���ته به گۆڕان، ته نانه ت بۆ که مپه ین و سه رپه رشتی هه ڵبژرادنیش، جیا له حیزبه کانی ده سه اڵت، دیسان په نای بۆ گه نج بردو حیزبه کانی ده سه اڵتیش بۆ کۆمپانیای ئه مریکی و ئێرانی، به اڵم چی رویدا؟! خه ڵک ش���ایه تن که که مپه ینی گۆڕان له ئاس���تی میدیایی و مه یدانیش���دا

کاریگه رترو به به رهه متر بو.. له وباره ی���ه وه، گفتۆگۆیه ک���ی نێوان خ���ۆم و کاک نه وش���یروان ده نوس���مه وه له وه ی ب���ه چ قه ناعه ت و س���یقه یه که وه،

ئ���ه و پی���اوه کاره کانی داوه ته ده س���ت گه نج���ه کان، )) چه ن���د رۆژێک���ی مابو که مپه ینی هه ڵبژاردن ده س���ت پێبکات، دۆخ���ی کوردس���تان ئاڵۆزب���و ل���ه وه ی هه ڵب���ژاردن ده کرێت یان ن���ا، به یانیه ک زو که چه ند که س���ێکی تریش ش���ایه تی ئه و گفتۆگۆیه ن، به کاک نه وشیروانم وت، له م رۆژان���ه دا مه جالت ده بێت به رنامه ی ڕوبه ڕو تۆمار بکه ین، له وه اڵمدا وتی )من هه مو مه جالێکم هه ی���ه و له وه ته ی ئێوه پێگه یشتون و ئیش���ه کان ده که ن ، ئه رکی سه رش���انم به ته واوی س���وک بوه ( ..(( بێگومان هه س���تم به قورسایی زۆری ئه و متمانه یه کرد که خراوه ته سه رشانمان و جۆرێک له ترس و قه له قی ئه وه م لێنیشت که له به رامب���ه ر ئه و متمانه زۆره دا، هیچ الیه ک بێئومێد نه که ین، به اڵم دڵخۆشیش بوم به متمانه ی نه وشیروان مسته فا، ئه و پیاوه ی که به ساده یی و نه رمیه کی زۆره وه هه ڵکش���اودا ، سه رۆکایه تی له ته مه نێکی ئ���ه و بزوتنه وه یه ده کات ک���ه له بارێکیدا ده کرێ���ت وه ک بزوتن���ه وه ی گه نجه کان

ناوزه د بکرێت. ئامانجی ئه م وتاره م هه ڵدان به شانوباڵی گۆڕان نی���ه، هێن���ده ی ده مه وێت چه ند خاڵێک یاداش���ت بکه م که مه به س���تمه گه نجان���ی واڵته ک���ه م س���ه رنجی بده ن و به هه ل و ده رفه ت و س���اتی مێژویی بزانن و نه هێڵن ئه و دۆخه نوێیه ی له به رژه وه ندی

گه نج هاتۆته پێش، بڕواته دواوه :* ئه و سوربونه ی گۆران به تایبه تیش خودی نه وش���یروان مس���ته فاو به شێک پێشه وه ی هێنانه له س���ه ر له هاوڕێکانی گه ن���ج، خه ریکه ده بێته س���ه ره تایه کی زۆر نوێ، کۆتایی به قۆرخکاری سیاسی ده هێنێت که له شه سته کانه وه کۆمه ڵێک ده موچاو ده ستیان به سه رداگرتوه ، ئه مه گرفتێکه گه نجانی پارتی و یه کێتی و هێزه ئیسالمیه کانیش هه یانه، هه ڵبه ته هاتنه پێشه وه ی گه نج له ناو گۆڕان، بێ داکۆکی و خۆڕاگری و ئس���تیقامه و زۆر جار شه ڕی گه نجه کان نه ک���راوه، به اڵم ده بێ بزانین له وانه گرینگتر ئه و س���تراتیژو باوه ڕه یه که به قه ناعه ته وه پێیوایه، ئیدی ده بێت نه وه ی ن���وێ بێته پێش���ه وه و ناوه ندی

سیاسی و ئیداری ئێمه نوێبێته وه. قس���ه و داوای من ئه وه یه ده بێ هه مو گه نج���ان له هه م���و الیه ک���ه وه ش���ه ڕ ی ئه و پره نس���یپه بکه ن چونک���ه پێموایه ئ���ه و نوێبونه وه یه، حیزب و سیاس���ه ت و

کۆمه ڵگه و ژیان به گشتی نوێده کاته وه .* ئ���ه م هاتن���ه پێش���ه وه ی گه نجان ده ریخس���ت، حیکایه ته کۆن���ه کان چیتر ناخ���ۆن، به ته نها فرۆش���تنه وه ی رابردو قیمه ت���ی نیه، ئه گه ر بۆ ئه مڕۆ ش���تێکی نوێ، م���ژده ی ن���وێ، حیکایه تی نوێت پێنه بێ���ت به تایبه ت که راب���ردو ئه وه نه

ناشرینکراوه تا راده ی زوڵملێکردنی. هه م���و ده زانین که مێ���ژوی خه بات و

پڕه کوردس���تان گه ل���ی قوربانیدان���ی له الپه ڕه ی دره وشاوه، به اڵم قۆرخکاری خه ریکه س���ه روه ریه کان، ب���ۆ گروپێک وایلێده کات، ده بێته مێژویه کی ره تکراوه، جا بۆ هێشتنه وه ی جوانیه کانی )ئه وه ی ماوه ( له و مێژوه ، حه ق���ه به ڕێزه وه ئه و

کاره کته رانه تێپه رێنرێن...هه ڵبه ته ئه وه به مان���ای ئه وه نیه که له تێکوش���ه رانی دێرین و قۆناغێ خه باتی ش���اخ ، که س���یان تێدا نه بێت به هه مان عه قڵ و روانینی گه نج کاربکات، به تایبه ت

که ئه وان ئه زمونی ژیانیشیان زیاتره. به ش���ێک له و تێکوش���ه رو خه ڵکانه ی مێژوی شاخیان هه یه، ،رۆڵی کاریگه ریان له پشتیوانی گه نجانی ناو گۆڕان هه یه که بێنه پێش، جگه له وه ی هیچ گومانم له وه نی���ه، به بێ ئه وان، گۆڕان ناتوانێت وه ک

ئێستا سه رکه وتوو پرشنگدار بێت... کاریگه ری ئه و دێرینانه له و شوێنه وه له ن���او گ���ۆڕان زیات���ره ک���ه گۆڕانێکی گ���ه وره له ش���ێوازی کاری حیزبایه ت���ی هاتۆت���ه ئ���اراوه و کۆتایی ب���ه وه هاتوه که گروپی مه کته بی سیاس���ی کاس���ت و تاقمێکی تایبه ت ب���ن وه ک له ناو حیزبه نه ریته وانه کاندا هه یه و مه کته ب سیاس���ی سه فه رو خواردنه وه و خواردن و پێڕێکن و به یه که وه یه و ش���تێکیان هه م���و یاری و ئاماده نی���ن ی���ه ک پله بێنه خ���واره وه و کاستی س���ه رکردایه تیش به هه مانشێوه و به ره و ئاس���ته کانی خ���واره وه ش هاتوه و

بونه ته چین و ده سته ی جیا. ره نگ���ه ی���ه ک نمونه میس���داقیه تی گۆڕان باش بپێکێ س���ه باره ت به لێکدانی توان���او ئه زمون و کارکردن���ی پێکه وه یی نه وه ی پێش���وو نه وه ی نوێ که من خۆم ش���ایه تی بوم، پێکهات���ه ی ئه نجومه نی ئه مجاره گ���ۆڕان هه ڵبژاردنه کانی بااڵی به ش���ێوه یه ک بو که خه ڵک���ی تێدا بوه پێش���تر مه کته بی سیاس���ی ب���وه هه یه تێکۆش���ه ری هه یه بوه س���ه رکردایه تی ش���اخ بوه ، له گه ڵ مامۆس���تای زانکۆو له هه مانکاتدا ئیداری، میدیاکارو گه نجی به هۆی ئه وه ی پرۆسه که هه ڵبژاردن بو، تایبه تمه ندیه ک���ه ی هی ژوری هه ڵبژاردن بو سه رۆکایه تی ئه و ئه نجومه نه ، گه نجێک کردی ک���ه رێکخ���ه ری ژوری هه ڵبژاردن بو، هه موانیش به ئاس���ایی کاریان له گه ڵ یه ک کردوه ، ده مه وێت بڵێم که ئه وانه ی تێده گه ن، س���ه رده مه که له نوێبونه وه ی ده توان���ن وه ک گه ن���ج و له گ���ه ڵ ئه وان و له پاڵیاندا هه نگاو بنێن و ببنه وه به به شێک له و رۆڵه ی که پێش���تر له شاخ به جۆرێک بینیویان���ه و ئێس���تا به جۆرێکی تر له ناو

گۆڕاندا درێژه ی پێئه ده ن.* ب���ۆ ئ���ه م هه ڵبژاردن���ه ی دوایی، نه ک هه ر له ناو لیس���تی گ���ۆڕان، له ناو لیس���ته کانی تری���ش فرس���ه تی گه ن���ج تاراده یه ک زیاتربو) دوای 7/25 و 3/7 گ���ۆڕان ئه و دۆخه ی به ناچاری س���ه پاند به س���ه ر هێزه کانی تریشدا که بگه ڕێنه وه بۆ گه نج و س���ود له توان���ای ئه کادیمی و خوێنه وارو ده س���ته بژێر ببینن( ، پێموایه ئێس���تا ئیدی فه زای گشتی بوه به فه زای گه نج و له حزه یه کی مێژویی گرنگه ، ده بێ گه نجان نه هێڵن ئه و فه زایه پاشه کش���ه بکات و توشی نوچدان و که وتن و شکست

بێت.دۆخێک خوڵقاوه ب���ۆ گه نج، گۆڕانێک له به رچاوگرتنی ئه وه ی چ ڕویداوه )ب���ێ الیه نێک ئ���ه و دۆخه ی کردۆت���ه ئه مری واقیع( حه قه گه نجه کان بیپارێزن و نه هێڵن بچێته دواوه و بۆ ئه وه ش ده بێت هه موان له حیزب و الیه ن و رێکخراوه سیاس���یه کان کاری ب���ۆ بکه ن و هه ن���گاوی بۆهه ڵگرن و شه ڕی مه ده نی و مه عقولی له سه ر بکه ن و بتوانن دونیایه ک���ی جوانتر بیپارێ���زن و بۆ ئێس���تای کۆمه ڵگه ی ک���وردی بێننه

ئاراوه. من زۆر به ئومێدو دڵخۆشم به زیندوێتی ده نگده رو کۆمه ڵگه و هۆش���یاربونه وه یان به تایبه ت���ی ب���ۆ ئ���ه وه ی ک���ه ئه مجاره ل���ه دوا هه ڵبژاردندا، گه نج���ی هه ڵبژاردو س���ه ره تایه کی نوێی راگه یان���د، ده بێت ئه وه ش ببێته سه ره تای گۆڕانێکی گه وره

بۆ پێشکه وتنی کۆمه ڵگه ی کوردی..ب���ه و ئومێ���ده وه هی���وادارم، گه نجان هه ست به گرنگیی ئه و ساته وه خته بکه ن و بزانن له به رژه وه ندی ئه وان، چی گۆڕاوه و

چۆن ده یپارێزن.

سه ره تایه کی نوێ بۆ گه نج

به خۆرایی نیه که به شێک له وانه ی

ده موچاوی شاخ یان دوێنێیه کی دوربون، وه ک ئه و گه نجانه سه رکه وتونه بون

که گۆڕان متمانه ی پێدان و ته نانه ت له ناو لیسته کانی

خۆشیاندا له به رده م گه نجه کاندا به چۆکدا

هاتن

19 »»

كادری پێشكه وتوی یه كێتی نیشتمانی كوردستان

هه مو پارتێكی سیاسی له ڕێڕه وی خه باتی به چه ندین وێس���تگه و هه ڵكش���ان و خۆیدا داكش���اندا گوزه ر ده كات، مه رجیش نییه له وێس���تگه كانی له یه كێك هێزی���ك هه ر ژیانی سیاسی خۆیدا دوچاری گالن بێت، ئی���دی بواری هه ڵس���انه وه و س���ه رله نوێ

بنیاتنانه وه ی بۆ نه ڕه خسێت.هێزێك���ی سیاس���ی )ی.ن.ك( وه ك���و خاوه ن مێژوو ده س���كه وت و س���ه روه ری ، هیچكات به ده ر نه بوه له و هاوكێش���ه یه ی س���ه ره وه ، به اڵم هه ندێك به جیاوازییه وه ، گه ر به وردی دیقه تی زنجیره ی ڕوداوه كانی بیس���ت س���اڵی رابردو بده ی���ن، ده بینین یه كێتی س���ه رباری ئه و ده ستمایه زۆره ی كه هه یب���وه ، كه چ���ی له ڕوداوه كانی )31 ئاب( به دواوه وێستگه به دوای وێستگه دا بۆ خواره وه لێژ ده بێته وه ، له هێزی یه كه مه وه بۆ دوه م و ئینجا بۆ س���ێهه م، كه واته له و

ماوه ی���ه ی ڕابردودا یه كێت���ی به به رده وام به ش���ێوازو قه باره ی جیاجی���اوه له باری

پاشه كشه كردندایه .نه یتوانیوه سه ركردایه تییه كه ی كه واته باری الری یه كێتی ڕاستبكاته وه و بیخاته وه سه ر ڕاسته ڕێگای خۆی ، له ساڵی )1996( پاس���ێكی درێژبو بۆ س���ه ركردایه تی ئه م حیزبه تاكو خۆی چاكبكاته وه ، به اڵم نه ك هه ر پێیاننه كرا، به ڵكو یه كێتی خسته نێو قه یران و پاشه كش���ه ی زیاتره وه ، بێگومان قورسترین گورزیش شكسته كه ی )9/21(ب���و. به داخه وه ژیانی حیزبی یه كێتی پڕه له چه ندی���ن جۆری ملمالن���ێ و باڵباڵێن.. سیس���ته مێكی س���ه قه ت و به س���ه رچوی كاری ڕێكخراوه یی .. نه بونی مه ركه زیه ت و له یه كت���رازان و فره كوێخای���ی .. بون���ی داقڵیش���انی نێوخۆی���ی .. كاڵبون���ه وه ی پره نس���یپه حیزبییه كان.. نه مانی س���زا و پاداشت.. ناش���یرینبونی به شێك له ده م و چاوه كان هه ر له س���ه ره وه بۆ خواره وه .. له حكومه ت���ی یه كێت���ی شكس���تهێنانی هاوبه ش���ی له گه ڵ پارتی .. كه مشاره زایی له پرۆس���ه و هونه ری هه ڵبژاردن.. نه بونی ستراتیژیكی ڕون و ئاشكرا.. ڕاگه یاندنێكی زۆروبۆر و بێكاریگ���ه ر.. هتد هه مو ئه مانه پێكه وه فاكته ری س���ه ره كی بچوكبونه وه و شكس���ته كانی یه كێتی���ن و به رپرس���یاری یه كه می���ش ل���ه م دۆخه به پل���ه ی یه كه م مه كته ب���ی سیاس���ی ئینج���ا ئه نجومه نی

سه ركردایه تی دێت.دوای ئه م زنجیره شكسته یه ك له دوای

یه كان���ه و پاشه كش���ه كردنی به رده وام���ی یه كێت���ی ، ئێم���ه مان���ان وا مه زه نده مان ده كرد به شێك له س���ه ركردایه تی یه كێتی ده چنه وه ماڵ و ده س���تبه رداری پله كانیان ده بن و له سایه ی ماڵه سه وزه كه ی یه كێتیدا ده ژی���ن و جێ���گا بۆ نه وه ی ن���وێ و وزه ی ن���وێ و خوێنی تازه چ���ۆڵ ده كه ن، به اڵم وا پێده چێ���ت ئه م براده رانه تا له گۆڕنانی یه كێتی ده ستبه رداری پۆست و پله كانیان

نابن.به ڕێكییش یه كێتییه كان و ئێمه ی به ڵێ س���ه ركردایه تییه كه مان سه لماندمان ته نها هێزی كار و چاالك و پڕ ده سكه وتی شاخ و ش���ۆڕش بوین بۆ گه له كه مان، به اڵم به م عه قڵییه ته وه نه مانتوان���ی ببینه هێزێكی سه ركه وتوی ش���ار و حكومڕانی و پرۆسه ی

هه ڵبژاردن.بۆیه ئێس���تاش ئه وه نه چ���وه بچێت، پێموای���ه هێش���تا ده رف���ه ت له ب���ه رده م یه كێتیدا ماوه ، ب���ه اڵم هه ر هه نگاوێكیش بۆ ڕاستكردنه وه ی باری الری یه كێتی ، بێ گۆڕانكاری ڕیشه یی له سه ركردایه تی و كۆی سیس���ته می ڕێكخراوه ی���ی و ئۆرگانه كان و ستراتیژیه تی كاركردن له هه مو كایه كاندا، هه نگاوێكی ده ره ت���ان و به هی���چ ب���ڕوام چاكس���ازی و گۆڕان���كاری له نێوخۆی ئه م حیزبه دا نییه . با ئیت���ر لێگه ڕێین بزانین ئه مه ده كرێ���ت، یاخود هه ر به عه قڵه كه ی جارانه وه ده مێنین تاكو ناش���تنی ته رمه له گۆڕس���تانی یه كێت���ی پیرۆزه ك���ه ی

غه ریباندا.

یه كێتی له دوڕیانێكی سه ختدایه

حه سه ن بارام

دوای ئه م شكسته ، وا مه زه نده مانده كرد

به شێك له سه ركردایه تی یه كێتی ده چنه وه

ماڵ و ده ستبه رداری پله كانیان ده بن و

جێگا بۆ نه وه ی نوێ چۆڵ ده كه ن، به اڵم

وا پێده چێت ئه م براده رانه تا له گۆڕنانی یه كێتی ده ستبه رداری پۆست و پله كانیان نابن

هۆشیار عه بدواڵ

‌حسێن‌مه‌حمود*

ل���ه‌‌هه‌ڵبژاردن���ی‌‌په‌رله‌مان���ی‌‌ل���ه‌‌21ی‌‌‌ ك���ه‌‌ ‌ كوردس���تاندا‌ئه‌نجام���درا،‌ 2013دا‌ ئه‌یلول���ی‌‌

كوردس���تان‌ نیش���تیمانی‌‌ یه‌كێت���ی‌‌له‌ناكاو‌ گۆڕانكاریه‌كی‌‌خێراو‌ ڕوبه‌ڕوی‌‌بوه‌وه‌،‌ئه‌وی���ش‌كه‌مبونه‌وه‌ی‌‌ژماره‌ی‌‌ده‌نگده‌رانی‌‌ب���و‌به‌ڕێژه‌یه‌كی‌‌به‌رچاو.‌ئاخۆ‌ئه‌و‌هۆكارانه‌‌چی‌‌بون‌‌وایانكرد‌كه‌‌ئه‌م‌ئه‌نجامه‌‌له‌ئاست‌چاوه‌ڕوانیه‌كانی‌‌یه‌كێتی���دا‌نه‌بێ‌؟‌ئای���ا‌بۆچی‌‌یه‌كێتی‌‌نیشتیمانی‌‌كوردس���تان‌ڕوبه‌ڕوی‌‌ئه‌م‌حاڵه‌ته‌‌بوه‌وه‌؟‌ئایا‌بۆچی‌‌یه‌كێتی‌‌دوای‌‌ڕشتنی‌‌فرمێسك‌و‌خوێن‌و‌ئاره‌قه‌یه‌كی‌‌یه‌كجار‌زۆر‌كێرڤی‌‌به‌م‌جۆره‌‌دابه‌زی‌؟‌ئایا‌بۆچ���ی‌‌ماڵه‌گه‌وره‌ك���ه‌‌نه‌یتوانی‌‌بكات؟‌ خۆی‌‌ له‌گه‌وره‌ی���ی‌ پارێزگاری‌‌ئه‌م‌‌وتاره‌‌هه‌وڵدان���ه‌‌بۆ‌خوێندنه‌وه‌ی‌‌هۆكاره‌كانی‌‌ئه‌و‌شكسته‌ی‌‌كه‌‌به‌سه‌ر‌هات.‌ كوردستاندا‌ نیشتیمانی‌‌ یه‌كێتی‌‌ئای���ا‌‌30حوزه‌ی���ران‌و‌درێژكردنه‌وه‌ی‌‌هۆكاری‌‌ هه‌رێم‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌ ماوه‌ی‌‌ئه‌م‌شكسته‌‌بون؟‌ئایا‌یه‌كێتی‌‌باجی‌‌ئه‌وه‌ی���دا‌كه‌‌زۆر‌له‌پارتی‌‌نزیكبۆته‌وه‌و‌هێزێكی‌‌ تایبه‌تمه‌ندیه‌كانی‌‌خۆی‌‌‌وه‌ك‌سیاسی‌‌له‌ده‌ستداوه‌؟‌به‌بڕوای‌‌من‌هه‌مو‌ئه‌مانه‌‌به‌جۆریك‌له‌جۆره‌كان‌ڕاس���ته‌و‌كاریگه‌ری‌‌خۆی‌‌هه‌یه‌،‌به‌اڵم‌كێشه‌كه‌‌زۆر‌ل���ه‌وه‌‌قوڵترو‌بونی���ادی‌‌تره‌،‌به‌و‌مانایه‌ی‌‌كه‌‌ئه‌م‌شكسته‌‌به‌رهه‌می‌‌‌30حوزه‌یران‌نیه‌‌به‌ته‌نیا.‌‌واتا‌به‌رئه‌نجامی‌‌س���اته‌وه‌ختێكی‌‌دیاریكراو‌نیه‌،‌به‌ڵكو‌به‌رئه‌نجامی‌‌مێژوی‌‌كاركردنی‌‌یه‌كێتیه‌‌له‌ماوه‌یه‌ك���ی‌‌دورودرێ���ژدا،‌ئه‌وی���ش‌بریتیی���ه‌‌له‌كه‌ڵه‌كه‌ب���ون‌و‌گه‌وره‌بونی‌‌قه‌یرانانه‌ی‌‌ ئ���ه‌و‌ قه‌ب���اره‌ی‌‌ ف���ۆڕم‌و‌كه‌‌یه‌كێت���ی‌‌تێیكه‌وتوه‌.‌ب���ۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌ده‌رئه‌نجام���ی‌‌ڕاس���ته‌قینه‌‌بگه‌ی���ن‌ماڵێك���ی‌‌ یه‌كێت���ی‌‌‌وه‌ك‌ پێویس���ته‌‌سیاس���ی‌‌بپش���كنین‌و‌بزانین‌كه‌‌ئه‌م‌ماڵه‌‌په‌یوه‌ندیی���ه‌‌ناوه‌كیه‌كانی‌‌خۆی‌‌چۆنه‌؟‌چۆن‌سیاس���ه‌ت‌ده‌كات؟‌چۆن‌له‌گه‌ڵ‌ په‌یوه‌ندی‌‌ چۆن‌ بیرده‌كاته‌وه‌؟‌دراوسێ‌‌سیاسیه‌كانیدا‌ده‌به‌ستێ‌؟‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌‌وه‌اڵمی‌‌پرسیاره‌‌سه‌ره‌كیه‌كه‌مان‌ده‌ستبكه‌وێ‌‌كه‌‌یه‌كێتی‌‌بۆ‌‌وای‌‌لێهات؟‌پێویسته‌‌خوێندنه‌وه‌یه‌كی‌‌ته‌فكیكی‌‌بۆ‌یه‌كێتی‌‌بكه‌ی���ن.‌چونكه‌‌ئێمه‌‌تاوه‌كو‌نه‌توانی���ن‌به‌میتۆدێك���ی‌‌زانس���تیانه‌‌هیچ‌ بخوێنین���ه‌وه‌،‌‌وه‌اڵمی‌‌ یه‌كێت���ی‌‌كام‌له‌و‌پرس���یارانه‌مان‌ده‌ستناكه‌وێ‌.‌هه‌روه‌ها‌پێویسته‌‌ستراكتوری‌‌یه‌كێتی‌‌بدوێین.‌ له‌باره‌ی���ه‌وه‌‌ ش���یبكه‌ینه‌وه‌و‌به‌كورت���ی‌‌مه‌به‌س���تمه‌‌لێ���ره‌دا‌بڵێم‌الوازبونی‌‌یه‌كێتی‌‌پرۆسه‌یه‌كی‌‌مێژویی‌خۆكرده‌و،‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌ئه‌م‌حیزبه‌ناتوانێ‌‌‌وه‌اڵم‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌داخوازیه‌كان���ی‌‌خه‌ڵك‌بێت‌پرۆسه‌یه‌كی‌‌خود‌كرده‌یی‌حیزبیه‌‌به‌پل���ه‌ی‌‌ئیمتی���از.‌لێ���ره‌دا‌من‌‌وه‌ك‌كادرێك���ی‌‌یه‌كێتی‌‌پوخته‌ی‌‌س���ه‌رنج‌و‌تێڕوانینه‌كانم‌ده‌رده‌بڕم‌له‌ژێر‌ناوی‌:

یه‌كێتی‌‌نیشتیمانی‌‌كوردستان‌و‌تراژیدیا

له‌نێ���وان‌ پت���ه‌و‌ په‌یوه‌ندیه‌ك���ی‌‌كوردس���تان‌و‌ نیش���تیمانی‌‌ یه‌كێت���ی‌‌تراژیدی���ادا‌هه‌ی���ه‌،‌چونك���ه‌‌ئێس���تا‌یه‌كێتی‌‌له‌قه‌یراناویترین‌س���اته‌وه‌ختی‌‌خۆی���دا‌ده‌ژی‌‌و‌هی���چ‌ئاس���ۆیه‌كیش‌نیه‌‌ب���ۆ‌ده‌ربازبون‌له‌قه‌یران.‌ئێس���تا‌یه‌كێتی‌‌له‌وشكه‌س���اڵیه‌كی‌‌سیاس���ی‌‌و‌له‌ق���ات‌و‌قڕیه‌ك���ی‌‌ڕێكخراوه‌یی‌و‌له‌بێ‌‌به‌رنامه‌یه‌كی‌‌فیكری‌‌و‌بێ‌‌میتۆدیدا‌ژیان‌به‌ڕێ‌‌ده‌كات.‌یه‌كێتی‌‌كه‌‌له‌حه‌فتاكانی‌‌پێداویستیه‌كی‌‌ ڕابردودا‌‌وه‌ك‌ سه‌ده‌ی‌‌بابه‌تی‌‌له‌دایكبو،‌له‌ماوه‌یه‌كی‌‌زه‌مه‌نیی‌‌ب���وه‌‌هێزیكی‌‌گ���ه‌وره‌ی‌‌جێی‌‌ كه‌مدا‌ئومێ���دی‌‌خه‌ڵ���ك،‌هێزێك���ی‌‌بێوێنه‌‌له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌‌ناوه‌ڕاس���تدا،‌ڕۆژگاری‌‌بۆ‌به‌م‌ڕۆژه‌‌گه‌یشت؟‌بۆچی‌‌ی‌‌.‌ن‌.‌ك‌‌له‌ناو‌قه‌یران���دا‌ده‌ژی‌؟‌بۆچی‌‌یه‌كێتی‌‌ناتوانێ‌‌میكانیزمێكی‌‌گونجاو‌بدۆزێته‌وه‌‌بۆ‌ده‌ربازبون‌له‌قه‌یرانه‌كانی‌؟‌ئه‌م‌وتاره‌‌ڕه‌خنه‌ییه‌‌هه‌وڵێكه‌‌ب���ۆ‌خوێندنه‌وه‌ی‌‌كۆی‌‌ئ���ه‌و‌ته‌ڵه‌زگه‌یه‌ی‌‌ك���ه‌‌یه‌كێتی‌‌له‌ئاس���ته‌‌جیاوازه‌كانی‌.‌ تێیكه‌وت���وه‌‌ئ���ه‌م‌بابه‌ت���ه‌‌هه‌ڵگ���ری‌‌په‌یامێك���ی‌‌دڵس���ۆزانه‌یه‌‌ ڕه‌وتێكی‌‌ خه‌مخ���ۆری‌‌و‌له‌پێناو‌هه‌رچی‌‌باش���تركردنی‌‌یه‌كێتی‌‌فراوانكردنی‌‌ كوردس���تان‌و‌ نیشتیمانی‌‌

دیدگاكانی‌.‌ ڕونتركردنی‌‌ ئاس���ۆكانی‌‌و‌سه‌ره‌تا‌ده‌مه‌وێ‌‌ئاماژه‌‌به‌وه‌بكه‌م‌كه‌‌من‌ده‌مه‌وێ‌‌به‌زمانی‌‌لۆژیك‌و‌عه‌قاڵنی‌‌له‌یه‌كێتی‌‌بدوێم‌دور‌له‌هه‌ر‌پرسگه‌لێكی‌‌تر،‌له‌م‌بواره‌ش���دا‌هه‌وڵ���ده‌ده‌م‌ئه‌م‌پشتئه‌س���تور‌ به‌ئه‌رگۆمێنت‌ بابه‌ت���ه‌‌بك���ه‌م‌و‌به‌دیكۆمێن���ت‌ده‌وڵه‌مه‌ندتری‌‌بك���ه‌م.‌بۆ‌ئه‌م‌مه‌به‌س���ته‌ش‌ده‌مه‌وێ‌‌چه‌ند‌كایه‌یه‌ك‌دیاری‌‌بكه‌م‌كه‌‌یه‌كێتی‌‌

تێیدا‌بۆته‌‌هێزێكی‌‌قه‌یران‌زه‌ده‌.

‌یه‌كه‌م‌‌قه‌یرانی‌‌فیكر:یه‌كێك‌ل���ه‌و‌قه‌یرانانه‌ی‌‌كه‌‌یه‌كێتی‌‌به‌ده‌ستیه‌وه‌‌ كوردس���تان‌ نیشتیمانی‌‌گیرۆده‌ی���ه‌و‌ده‌ناڵێنی‌‌قه‌یرانی‌‌فیكره‌.‌فیكر‌ب���ه‌و‌مانایه‌ی‌‌بونی‌‌میتۆدیك‌بۆ‌بیركردنه‌وه‌و‌كاركردن‌و‌‌وه‌رگێڕانی‌‌ئه‌و‌میتۆده‌‌بۆ‌س���ه‌ر‌‌واقیع‌و‌ژیانی‌‌ڕۆژانه‌،‌‌وات���ا‌هه‌مو‌ئه‌ندامێ���ك‌له‌ناو‌یه‌كێتی‌‌و‌هه‌مو‌كه‌س���ێك‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌یه‌كێتیش‌هه‌س���ت‌به‌وه‌‌بكات‌كه‌‌ئ���ه‌م‌حیزبه‌‌خاوه‌ن‌فیكرو‌پره‌نسیپه‌.‌فیكر‌لێره‌دا‌به‌مان���ای‌‌ئایدیۆلۆجی���ای‌‌دۆگمای���ی‌و‌ناواقیعی‌‌ دروش���می‌‌ به‌رزكردن���ه‌وه‌ی‌‌نیه‌.‌به‌ڵكو‌مه‌به‌س���تم‌له‌فیكر‌لێره‌دا‌ئه‌و‌كایه‌یه‌‌كه‌‌جیهانبینیه‌كی‌‌مۆدێرن‌هه‌بێ‌‌ب���ۆ‌گوزارش���تكردن‌و‌تیڕوانین‌و‌سیاس���ه‌تكردن.‌ك���ه‌‌به‌داخ���ه‌وه‌‌ئه‌م‌حاڵه‌ت���ه‌‌له‌ناو‌یه‌كێتی���دا‌به‌دیناكرێ‌.‌سیاس���ه‌تكردن‌ مۆدێرنه‌كانی‌‌ چه‌مكه‌‌كه‌‌بریتی���ن‌له‌ئازادی‌‌و‌دیموكراس���ی‌‌و‌ماف���ی‌‌مرۆڤ،‌ك���ه‌‌هه‌ری���ه‌ك‌له‌مانه‌‌سه‌رچاوه‌كانیان‌له‌دنیابینی‌‌مۆدێرنه‌وه‌‌دێ���ت،‌له‌ناو‌یه‌كێتی���دا‌غائیبه‌.‌مافی‌‌پێش���ێلده‌كرێ‌.‌ به‌ئاش���كرا‌ م���رۆڤ‌دیموكراس���یه‌ت‌و‌ئازادی���ش‌زۆر‌پ���ڕ‌ئیشكالیه‌تن.‌له‌م‌بواره‌دا‌ده‌یان‌به‌ڵگه‌‌له‌به‌رده‌ستدان.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌م‌حاڵه‌ته‌‌زیات���ر‌رونبكه‌م���ه‌وه‌‌ئاوڕێكی‌‌مێژویی‌ده‌ده‌م���ه‌وه‌.‌له‌س���ااڵنی‌‌هه‌ش���تاكانی‌‌س���ه‌ده‌ی‌‌ڕابردو‌كه‌‌یه‌كێتی‌‌له‌ترۆپكی‌‌یه‌كێتی‌‌ پێشمه‌رگه‌كانی‌‌ هه‌ڵكشاندابو،‌به‌فیكر‌گ���ۆش‌ده‌كران،‌ئ���ه‌م‌فیكره‌‌س���ه‌ر‌ بۆ‌ به‌جۆری���ك‌‌وه‌رده‌گێ���ڕدرا‌‌واقیع‌ك���ه‌‌هه‌مو‌مرۆڤیكی‌‌س���اده‌ش‌هه‌س���تی‌‌پێده‌ك���رد.‌نمونه‌یه‌كی‌‌زۆر‌س���اده‌‌كاتێك‌ك���ه‌‌پێش���مه‌رگه‌كانی‌‌یه‌كێتی‌‌س���ه‌ردانی‌‌گوندێكیان‌ده‌كرد‌ده‌س���تیانده‌كرد‌به‌ه���اوكاری‌‌خه‌ڵكی‌‌جوتی���ارو‌زه‌حمه‌تكێش���ی‌‌گونده‌كان،‌ده‌ی���ان‌و‌ یه‌كێت���ی‌‌ پێش���مه‌رگه‌كانی‌‌س���ه‌دان‌جار‌به‌شدارییانكردوه‌‌له‌كاری‌‌ه���ه‌ره‌وه‌زی‌‌و‌ئاودێ���ری‌‌و‌كاری‌‌ت���ری‌‌ڕۆژانه‌ی‌‌خه‌ڵكی‌‌گوندنشین.‌پێشمه‌رگه‌‌ده‌س���تێكی‌‌تفه‌نگ‌و‌ده‌س���تێكی‌‌تری‌‌هاوكاری‌‌بو.‌ئه‌م���ه‌‌له‌كوێوه‌‌ده‌هات؟‌بێگوم���ان‌ل���ه‌و‌فیك���ره‌‌ماركس���ی‌‌و‌چه‌پگه‌رایی���ه‌وه‌‌ده‌هات‌ك���ه‌‌یه‌كێتی‌‌له‌و‌كات���ه‌دا‌هه‌ڵگریبو،‌به‌اڵم‌ئێس���تا‌یه‌كێتی‌‌ ئێس���تا‌ پێچه‌وانه‌یه‌،‌ ت���ه‌واو‌به‌رزده‌كاته‌وه‌‌‌وه‌ك‌ دروش���م‌ چه‌ندین‌مافی‌‌م���رۆڤ‌و‌عه‌داله‌تی‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌،‌

به‌اڵم‌ئه‌م‌دروش���مانه‌‌هه‌زاران‌فرسه‌خ‌له‌واقیعه‌وه‌‌دورن.‌هه‌ر‌كاتێك‌دروشم‌و‌ڕۆژانه‌‌ پڕاكتیكی‌‌ له‌واقعی‌‌ ئامانجه‌كان‌ده‌بنه‌‌ دروش���مه‌كان‌ ئ���ه‌وا‌ داب���ڕان،‌

دروشمی‌‌بێگیان‌و‌بێناوه‌ڕۆك.

‌دوه‌م‌قه‌یرانی‌‌‌ڕێكخستن:ل���ه‌و‌قه‌یرانانه‌ی‌‌ یه‌كێك���ی‌‌دیك���ه‌‌ك���ه‌‌یه‌كێتی‌‌له‌ناوی���دا‌ده‌ژی‌‌قه‌یرانی‌‌ڕێكخس���تنه‌.‌ئه‌م‌قه‌یرانه‌‌هێنده‌‌قوڵ‌‌و‌فره‌‌ئاسته‌‌ئه‌سته‌مه‌‌بتوانی‌‌له‌وتارێكی‌‌ڕه‌هه‌نده‌كان���ی‌‌ ت���ه‌واوی‌‌ ئه‌وه���ادا‌له‌ن���او‌ لێیبدوێ���ی‌.‌ ش���یبكه‌یته‌وه‌و‌یه‌كێتی���دا‌ده‌زگایه‌ك���ی‌‌گ���ه‌وره‌‌هه‌یه‌‌به‌ناوی‌‌ڕیكخستن،‌مه‌كته‌بی‌‌ڕێكخستن،‌مه‌ڵبه‌ن���دی‌‌ڕێكخس���تن‌و..‌هتد،‌ئه‌م‌ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌‌ هیراركی���ه‌‌ ڕێكخس���تنه‌‌ڕێكخس���تنێكی‌‌هه‌ره‌می‌‌نائۆرگانیكیه‌،‌ئه‌وه‌نده‌‌ڕێكخس���تنێكی‌‌سیستماتیك‌و‌پۆلێنك���راو‌نیه‌.‌ئه‌م‌چه‌مك���ه‌‌ته‌واو‌ده‌الل���ی‌‌و‌ ڕه‌هه‌ن���ده‌‌ پێچه‌وان���ه‌ی‌‌زمانه‌وانیه‌ك���ه‌ی‌‌ڕێكخس���تنه‌،‌چونكه‌‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌دیناكرێ‌‌بونی‌‌ڕێكخستنێكی‌‌به‌ناوه‌ڕۆك���ه‌‌له‌م‌ده‌زگای���ه‌دا،‌ئه‌گه‌ر‌له‌ئاس���تی‌‌زماندا‌له‌وش���ه‌ی‌‌ڕێكخستن‌‌وردبینه‌وه‌‌ئه‌وا‌مانای‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌ته‌واوی‌‌كاره‌كانی‌‌ئه‌م‌ده‌زگایه‌‌به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‌ب���ه‌اڵم‌ ده‌چ���ن،‌ به‌ڕێ���وه‌‌ ڕێكخ���راو‌زۆرجار‌ نه‌خێر!‌ بێگوم���ان‌ ئه‌مه‌‌وایه‌؟‌ئێمه‌‌ده‌بینین‌كه‌‌كاری‌‌ناڕێكخس���تن‌ل���ه‌م‌ده‌زگای���ه‌دا‌به‌دیده‌ك���رێ‌‌و،‌ئه‌م‌ده‌زگایه‌‌به‌جۆرێك‌له‌جۆره‌كان‌ده‌كرێ‌‌پێیبوترێ‌‌ناڕێكخستن.‌ئێمه‌‌پێویسته‌‌گفتوگ���ۆی‌‌زیاتر‌له‌گه‌ڵ‌‌ئه‌م‌ده‌زگایه‌دا‌بكه‌ین،‌چونكه‌‌له‌و‌قه‌یران‌و‌تراژیدیایه‌ی‌‌به‌ش���ی‌‌ تێیكه‌وت���وه‌‌ یه‌كێت���ی‌‌ ك���ه‌‌ش���ێری‌‌به‌رده‌كه‌وێ‌.‌لێره‌دا‌مه‌به‌ستم‌له‌ده‌زگای‌‌ڕێكخس���تن‌به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‌گش���تی‌‌مه‌كته‌ب���ی‌‌ڕێكخس���تنه‌،‌له‌م‌بكه‌ین‌ پرس���یارێك‌ ڕوه‌ش���ه‌وه‌‌ده‌بێ‌‌كه‌‌ئاخۆ‌ئه‌وانه‌ی‌‌ك���ه‌‌له‌م‌ده‌زگایه‌دا‌كارده‌ك���ه‌ن‌ده‌بێ‌‌كێ‌‌ب���ن؟‌به‌بڕوای‌‌م���ن‌ئه‌وانه‌ی‌‌كه‌‌ل���ه‌م‌ده‌زگایه‌دا‌كار‌ده‌بێ‌‌كه‌س���انی‌‌سۆسیۆلۆگ،‌ ده‌كه‌ن‌س���ایكۆلۆگ،‌پۆلیتیل���ۆگ‌ب���ن.‌‌واتا‌ده‌رونناسێكی‌‌ باش‌و‌ كۆمه‌ڵناس���ێكی‌‌باش‌و‌سیاسه‌تناسێكی‌‌باش‌بن.‌چونكه‌‌ش���اره‌زاییه‌كی‌‌باش‌له‌م‌سێ‌‌ڕه‌هه‌نده‌‌گرینگه‌‌‌واده‌كات‌كه‌‌هه‌مو‌بڕیارێك‌كه‌‌له‌م‌مه‌كته‌به‌وه‌‌ده‌ربچێت‌به‌ناو‌فلته‌ری‌‌ببێت.‌ تێپه‌ڕ‌ گونج���اودا‌ لێهاتوییه‌كی‌‌پێویس���ته‌‌ئه‌وان���ه‌ی‌‌ل���ه‌م‌ده‌زگایه‌دا‌كارده‌كه‌ن‌كه‌سانی‌‌شاره‌زاو‌پڕئه‌زمون‌بن‌له‌بواری‌‌رۆش���نبیریدا‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌گشتی‌.‌خاوه‌نی‌‌سه‌رمایه‌یه‌كی‌‌گه‌وره‌ی‌‌

هزرییش‌بن.

سێیه‌م:‌قه‌یرانی‌‌بێدادی‌یه‌كێك���ی‌‌دیكه‌‌له‌و‌قه‌یرانه‌ی‌‌كه‌‌‌ی‌‌.‌ن‌.‌ك‌‌وه‌ك‌حیزبێك���ی‌‌سیاس���ی‌‌نه‌رمكردوه‌‌ له‌گه‌ڵ‌‌ په‌نجه‌ی‌‌ ده‌س���ت‌و‌بریتی���ه‌‌له‌قه‌یران���ی‌‌بێ���دادی‌،‌یاخود‌

نه‌بونی‌‌النیكه‌م���ی‌‌دادوه‌رییه‌‌له‌هه‌مو‌ئاس���ته‌كاندا.‌هه‌مو‌حیزبێكی‌‌سیاسی‌‌ده‌ناس���رێته‌وه‌و‌ به‌دروش���مه‌كانیدا‌چۆنیه‌تی‌‌هه‌نگاونان‌بۆ‌ئه‌م‌دروشمانه‌‌هه‌ڵس���ه‌نگاندن‌و‌ خاڵ���ی‌‌ ده‌بێت���ه‌‌له‌مه‌حه‌كدانی‌‌ئه‌م‌حیزبه‌،‌یه‌كێك‌له‌و‌نیش���تیمانی‌‌ یه‌كێتی‌‌ كاتیگۆریه‌ی‌‌كه‌‌پێده‌ناس���ێنێ‌‌ خ���ۆی‌‌ ب���ه‌رده‌وام‌له‌سۆش���یالدیموكرات.‌ بریتی���ه‌‌سۆش���یالدیموكراتیش‌له‌پێناسه‌‌هه‌ره‌‌س���اده‌كه‌یدا‌كاركردنه‌‌بۆ‌دابینكردنی‌‌الن���ی‌‌كه‌می‌‌عه‌داله‌ت���ی‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‌یه‌كس���ان‌ ده‌رفه‌ت���ی‌‌ دروس���تكردنی‌‌له‌ب���ه‌رده‌م‌هه‌مواندا،‌یه‌كێتی‌‌تا‌چه‌ند‌له‌م‌ هه‌ڵبگری‌‌ هه‌ن���گاو‌ توانیویه‌ت���ی‌‌ب���واره‌دا؟‌ئێمه‌‌پێویس���تمان‌به‌وه‌یه‌‌بزانین‌كه‌‌یه‌كێتی‌‌توانیویه‌تی‌‌عه‌داله‌ت‌بۆ‌كادیرو‌ئه‌ندامانی‌‌خۆی‌‌دابین‌بكات؟‌ئه‌ی‌‌چۆن‌ده‌توانێ‌‌بۆ‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌خۆی‌‌‌واتا‌كۆمه‌ڵگا‌دابینی‌‌بكات؟‌چونكه‌‌تا‌ئه‌م‌س���اته‌وه‌خته‌ش‌ئه‌م‌پرسه‌‌له‌ناو‌یه‌كێتیدا‌له‌س���نوری‌‌دروش���م‌تێپه‌ڕی‌‌نه‌كردوه‌‌و‌خاوه‌نی‌‌ئه‌م‌‌وتاره‌‌ده‌توانێ‌‌به‌ده‌ی���ان‌به‌ڵگه‌‌یه‌كێتی‌‌نیش���تیمانی‌‌ڕه‌خنه‌‌بكات.‌كادر‌هه‌یه‌‌له‌ناو‌یه‌كێتیدا‌ن���ان‌ق���ه‌رز‌ده‌كات‌بۆ‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌بژی‌،‌به‌ته‌نیش���ت‌ئه‌ویشه‌وه‌‌كادرو‌به‌رپرس‌هه‌یه‌‌ده‌یه‌وێ‌‌زه‌م���ه‌ن‌قه‌رز‌بكات‌بۆ‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌له‌خۆش���نودی‌‌و‌ره‌فاهیه‌ت���ی‌‌زیات���ردا‌بژی‌،‌ئ���ه‌م‌دوالیزمه‌‌به‌كوێدا‌ده‌گه‌نه‌وه‌‌به‌سۆشیال‌دیموكرات؟‌كادر‌هه‌یه‌‌له‌ناو‌یه‌كێتیدا‌خاوه‌ن‌ڕابردویه‌كی‌‌به‌اڵم‌ تێكۆشانێكی‌‌زۆره‌،‌ ده‌وڵه‌مه‌ندو‌به‌هۆی‌‌نادادپه‌روه‌ریه‌وه‌‌هه‌ست‌ده‌كات‌له‌نامۆبونێك���ی‌‌قوڵ���دا‌ده‌ژی‌،‌ه���ه‌ر‌له‌په‌یوه‌ند‌له‌گه‌ڵ‌‌ئه‌م‌باس���ه‌دا‌ده‌كرێ‌‌بڵێین‌ك���ه‌‌یه‌كێتی‌‌نیش���تیمانی‌‌ئه‌و‌ماڵه‌‌سیاس���یه‌‌نیه‌‌كه‌‌هه‌موان‌تێیدا‌هه‌س���ت‌به‌به‌خته‌وه‌ری‌‌و‌ئارامی‌‌بكه‌ن،‌به‌ڵكو‌بۆ‌هه‌ندێ���ك‌ماڵه‌و‌بۆ‌هه‌ندێك‌كه‌پره‌!‌بۆ‌هه‌ندێك‌خۆش���به‌ختیه‌و‌بۆ‌له‌به‌شه‌كانی‌‌ به‌دبه‌ختیه‌،‌ تر‌ هه‌ندێكی‌‌پێشودا‌ئاماژه‌م‌بۆ‌ئه‌وه‌‌كرد‌پێویسته‌‌یه‌كێتی‌‌به‌ش���ێوه‌ی‌‌مۆدێرن‌سیاسه‌ت‌ب���كات.‌له‌م‌ڕوه‌وه‌‌عه‌دال���ه‌ت‌یه‌كێكه‌‌فه‌لسه‌فه‌ی‌‌ س���ه‌ره‌كیه‌كانی‌‌ له‌چه‌مكه‌‌سیاسی‌‌له‌سه‌ده‌ی‌‌بیسته‌مدا.‌عه‌داله‌ت‌یه‌كێك���ه‌‌له‌چه‌مك���ه‌‌س���ه‌ره‌كیه‌كانی‌‌ئه‌خالق���ی‌.‌ سیاس���ی‌‌و‌ فیك���ری‌‌به‌ناوبانگ‌ ئه‌مه‌ریك���ی‌‌ فه‌یله‌س���وفی‌‌جۆن‌ڕاوڵز،‌به‌یه‌كێك‌له‌و‌فه‌یله‌سوفه‌‌دادپ���ه‌روه‌ری‌‌ كه‌‌ داده‌نرێ‌‌ گه‌وران���ه‌‌بابه‌تی‌‌س���ه‌ره‌كی‌‌و‌سێنتراڵه‌‌الی‌‌ئه‌و.‌كاریگ���ه‌ری‌‌فیكری‌‌ئه‌م‌فه‌یله‌س���وفه‌‌هێنده‌‌گه‌وره‌یه‌‌له‌فه‌لسه‌فه‌ی‌‌سیاسیدا‌ب���اس‌له‌قۆناغی‌‌پێش‌ڕاوڵ���زو‌دوای‌‌به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‌ ڕاوڵز‌ ڕاوڵز‌ده‌ك���رێ‌.‌گش���تی‌‌دادپه‌روه‌ری‌‌له‌دابه‌ش���كردنی‌‌به‌‌ویژدانانه‌و‌عه‌قاڵنیانه‌ی‌‌ده‌س���ه‌اڵت،‌ده‌بینێ‌‌ ئازادی���دا‌ زانی���اری‌،‌ پ���اره‌،‌به‌سه‌ر‌هێزه‌‌جیاوازه‌كانی‌‌كۆمه‌ڵگادا.‌به‌كورتی‌‌كرۆكی‌‌سه‌ره‌كی‌‌دادپه‌روه‌ری‌‌

الی‌‌ڕاوڵزو‌هه‌ندێ‌‌له‌فه‌یله‌سوفانی‌‌تری‌‌ڕۆش���نگه‌ری‌‌بریتیه‌‌له‌بینینی‌‌ئه‌وی‌‌تر‌‌وه‌ك‌خۆت.‌واتا‌‌وه‌ك‌چۆن‌پێتناخۆش‌بێت‌بێدادیت‌له‌به‌رامبه‌ردا‌بكرێ‌،‌ده‌بێ‌‌به‌رامبه‌ره‌كه‌ش���ت‌ بۆ‌ به‌هه‌مانش���ێوه‌‌به‌ده‌س���ت‌و‌ قه‌ڵ���ه‌م‌ ‌وابی���ت.‌خوێنده‌واره‌كانی‌‌یه‌كێتی‌‌كه‌متر‌له‌سه‌ر‌بابه‌ت���ه‌‌دواون‌و‌قس���ه‌یانكردوه‌.‌ ئه‌م‌خاڵێكی‌‌ت���ر‌له‌په‌یوه‌ن���د‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌پرس���ه‌دا‌بریتیه‌‌له‌تیۆری���زه‌‌نه‌كردنی‌‌ژیانی‌‌سیاسی‌‌و‌حیزبی‌‌له‌ناو‌یه‌كێتیدا.‌‌واتا‌كۆی‌‌بڕیارو‌ڕاسپارده‌كان،‌هه‌نگاوه‌‌عه‌مه‌لی‌‌و‌پڕاكتیكیه‌كان،‌ته‌واوی‌‌كایه‌و‌جومگه‌‌سه‌ره‌كیه‌كانی‌‌ناوخۆیی‌حیزبی‌‌ده‌بێ‌‌به‌رمه‌بنای‌‌خوێندنه‌وه‌یه‌كی‌‌قوڵ‌و‌فره‌الیه‌ن‌و‌فره‌ئاس���ت‌بێت‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌مترین‌لێكه‌وته‌ی‌‌سلبی‌‌لێبكه‌وێته‌وه‌.‌نمونه‌ی���ه‌ك‌ك���ه‌‌ئه‌م���ه‌‌ڕونده‌كاته‌وه‌‌بریتیه‌‌له‌شێوازو‌چۆنیه‌تی‌‌دابینكردنی‌‌موچ���ه‌‌بۆ‌ئه‌ندامان‌و‌كادی���ران.‌له‌ناو‌یه‌كێتیدا‌كه‌رتێك���ی‌‌دیاریكراو‌له‌كادیر‌له‌ڕوی‌‌ئابوریه‌وه‌‌ژیانێكی‌‌باش���یان‌بۆ‌دابین‌ده‌كرێ‌!‌موچه‌ی‌‌باش‌و‌حیمایه‌و‌س���ه‌یاره‌و..‌هت���د.‌كه‌‌ده‌ڵێ���م‌هه‌مو‌به‌خوێندنه‌وه‌ی‌‌ پێویس���تی‌‌ بڕیارێ���ك‌‌ورد‌هه‌یه‌،‌لێره‌وه‌‌ئه‌م‌خاڵه‌‌به‌ڕۆشنی‌‌تێبگات‌ یه‌كێتی‌‌ ده‌ب���ێ‌‌ ده‌رده‌كه‌وێ‌.‌له‌وه‌ی‌‌كه‌‌پله‌ی‌‌حیزبی‌‌حه‌سانه‌یه‌كی‌‌ئابوری‌‌نیه‌،‌له‌ڕاستیدا‌پله‌‌بۆ‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌ئ���ه‌رك‌و‌به‌رپرس���یاریه‌تی‌‌زیاتری‌‌ده‌كه‌وێته‌‌ئه‌س���تۆ.‌نابێ‌‌هه‌ندێ‌‌كه‌س‌ژیانی‌‌مۆبێلیزه‌‌بكرێ‌‌و‌سه‌رشار‌بكرێ‌‌له‌ژیانێك���ی‌‌لوكس���ۆس‌و‌هه‌ندێكی‌‌تر‌هه‌ژارانه‌‌بژی‌.‌چونكه‌‌ئه‌مه‌‌پێچه‌وانه‌ی‌‌فیكری‌‌سیاس���ی‌‌مۆدێ���رن‌و‌ته‌نانه‌ت‌ناته‌باشه‌‌له‌گه‌ڵ‌پره‌نسیپه‌‌گشتیه‌كانی‌‌حیزبی���دا‌كه‌‌یه‌كێتی‌‌بانگه‌ش���ه‌ی‌‌بۆ‌ده‌كات،‌پاش���ان‌مه‌رج‌نیه‌‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌به‌فلته‌ری‌‌ ب���ه‌رزی‌‌‌وه‌رگرتب���ێ‌‌ پله‌ی‌‌تاقیكردن���ه‌وه‌و‌لێهاتوییه‌ك���ی‌‌ب���اش‌تێپه‌ڕبوبێ‌.‌ئه‌ی‌‌بۆچی‌‌ئه‌م‌ته‌فازوڵه‌ی‌‌پێبدرێ‌‌؟‌ئه‌م‌حاڵه‌ته‌‌خود‌به‌خود‌بۆته‌‌له‌ئیره‌یی‌‌ جۆرێك‌ دروس���تبونی‌‌ هۆی‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌له‌ن���او‌ریزه‌كانی‌‌یه‌كێتدا.‌ئ���ه‌م‌حاڵه‌ته‌‌پابه‌س���تی‌‌جۆرێكی‌‌تره‌‌له‌قه‌یران‌ك���ه‌‌من‌به‌قه‌یران���ی‌‌مۆراڵ‌

ناوزه‌دی‌‌ده‌كه‌م.

چواره‌م:‌قه‌یرانی‌‌مۆراڵ‌یه‌كێك���ی‌‌دیك���ه‌‌له‌قه‌یران���ه‌‌هه‌ره‌‌ترسناك‌و‌هه‌ره‌‌نائینسانی‌‌و‌كوشندانه‌ی‌‌ك���ه‌‌یه‌كێت���ی‌‌له‌ناوی���دا‌ده‌ژی‌‌بریتیه‌‌له‌قه‌یرانی‌‌مۆراڵ‌.‌م���ۆراڵ‌‌بریتیه‌‌له‌و‌چوارچێ���وه‌‌ئ���اكاری‌‌و‌ئه‌خالقیه‌ی‌‌كه‌‌تێیدا‌ئینس���ان‌هه‌وڵب���دات‌كه‌رامه‌تی‌‌خۆی‌‌‌وه‌ك‌ئینس���ان‌له‌پاڵ‌كه‌رامه‌تی‌‌گشتدا‌‌واتا‌ئینسانه‌كانی‌‌تردا‌بپاریزێ‌،‌‌واتا‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌بۆ‌خۆت‌پێتخۆش‌بێت‌بۆت‌دابینبك���رێ‌‌به‌هه‌مان‌ئه‌ندازه‌‌بۆ‌هه‌ڤاڵه‌كه‌ش���ت‌دابین‌بكرێ‌،‌‌وش���ه‌ی‌‌هه‌ڤ���اڵ‌ناكۆكیه‌كی‌‌قوڵی‌‌هه‌یه‌‌له‌گه‌ل‌مۆراڵ‌له‌ن���او‌یه‌كێتدا.‌هه‌ڤ���اڵ‌هه‌یه‌‌

هه‌ڤاڵه‌كه‌ی‌‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ نامرۆڤانه‌‌ هێنده‌‌تری���دا‌مامه‌ڵه‌‌ده‌كات،‌مرۆڤ‌توش���ی‌‌

شۆكێكی‌‌گه‌وره‌‌ده‌بێت.

پێنجه‌م:‌قه‌یرانی‌‌)كادیر(من‌كه‌‌ناوی‌‌)كادیر(‌ده‌به‌م‌هه‌میشه‌‌ده‌یخه‌مه‌‌ناو‌دو‌كه‌وانه‌وه‌‌چونكه‌‌ئه‌م‌‌وش���ه‌یه‌‌زۆر‌پڕ‌ئیش���كالیه‌ته‌.‌ئه‌رێ‌‌به‌ڕاس���ت‌كێ‌‌)كادیر(ه‌و‌كێ‌‌)كادیر(‌نیه‌،‌ئینس���ان‌هه‌یه‌‌له‌ن���او‌یه‌كێتیدا‌نه‌یتوانیوه‌‌ڕسته‌یه‌كی‌‌جوان‌ له‌ژیانیدا‌پێشكه‌ش‌بكات.‌ئه‌مه‌‌جگه‌‌له‌نه‌بونی‌‌ئاستی‌‌هه‌ره‌‌ساده‌ی‌‌‌وشیاری‌‌سیاسی‌‌و‌گش���تی‌.‌كه‌چی‌‌پله‌ش���ی‌‌پێ���دراوه‌و‌پیشه‌سازی‌‌ )كادیر(.‌ پێش���یده‌وترێ‌‌دروس���تكردنی‌‌كادی���ر‌الی‌‌یه‌كێت���ی‌‌كۆنه‌!‌ به‌ڕۆژگاری‌‌ پیشه‌سازیه‌كه‌‌سه‌ر‌له‌پۆلێنكردن‌و‌ڕیزكردنه‌وه‌‌هه‌تا‌دوایی.‌پێویسته‌‌یه‌كێتی‌‌نیشتیمانی‌‌كوردستان‌ڕێگای‌‌نوێ‌‌و‌ش���ێوازی‌‌تازه‌‌بدۆزێته‌وه‌‌

بۆ‌دروستكردنی‌‌كادیر.

ده‌رباره‌ی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ناوه‌ندییش‌چه‌ند‌قسه‌یه‌ك

ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ پێكهێنان���ی‌‌ دوای‌‌ناوه‌ند‌ئ���ه‌م‌ئه‌نجومه‌نه‌‌له‌بری‌‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌شێك‌بێت‌له‌چاره‌سه‌ركردنی‌‌گرفت‌و‌یه‌كێت���ی‌‌ قه‌یرانه‌كان���ی‌‌ ئاس���ته‌نگ‌و‌له‌قه‌یرانی‌‌ كه‌چی‌‌خۆی‌‌ نیش���تیمانی‌،‌قوڵدا‌ده‌ژی‌،‌ئه‌م‌ئه‌نجومه‌نه‌‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌هێن���ده‌‌ ش���كلییه‌‌ ئه‌نجومه‌نێك���ی‌‌ئه‌نجومه‌نێكی‌‌كارانیه‌‌و‌هیچ‌ئه‌سه‌رێكی‌‌له‌س���ه‌ریه‌كێتی‌‌نیه‌،‌ئه‌م‌ئه‌نجومه‌نه‌،‌كه‌‌به‌په‌رله‌مانی‌‌حیزب‌داده‌نرێ‌،‌تاكو‌ئێس���تا‌نه‌مانبینی���وه‌‌بڕیارێكی‌‌ئه‌وتۆ‌ده‌ربكات‌بۆ‌نه‌هێش���تنی‌‌ناعه‌داله‌تی‌.‌بێمافی‌‌و‌ك���ۆی‌‌ئه‌و‌كێش���انه‌ی‌‌له‌ناو‌یه‌كێتی���دا‌هه‌ن،‌كه‌‌م���ن‌ناوی‌‌ده‌به‌م‌كام‌ ملیۆن���ی‌،‌ به‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌س���ێ‌‌له‌ئه‌ندامانی‌‌ئه‌نجومه‌ن‌ئه‌و‌پرس���یاره‌‌ئه‌خالقیه‌ی‌‌له‌خ���ۆی‌‌كردوه‌‌كه‌‌بۆچی‌‌ده‌بێ‌‌موچه‌ی‌‌ئه‌و‌ش���ه‌ش‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌كادیرێك���ی‌‌ت���ر‌بێت‌له‌ن���او‌یه‌كێتدا.‌له‌وه‌رگرتن���ی‌‌چه‌ندین‌ ئه‌م���ه‌‌جگ���ه‌‌ئیمتی���ازی‌‌ت���ر.‌به‌بۆچون���ی‌‌من‌ئه‌م‌ئه‌نجومه‌نه‌‌به‌م‌شێوازی‌‌كاركردنه‌یه‌وه‌‌‌ب���ون‌و‌نه‌بون���ی‌‌‌وه‌ك���و‌ی���ه‌ك‌‌وایه‌.

یه‌كێتی‌‌نیشتیمانی‌‌كوردستان‌حیزبی‌‌پارادۆكسی‌‌گه‌وره‌:

لێ���ره‌دا،‌چه‌ن���د‌خاڵێكی‌‌ت���ر‌هه‌یه‌‌پێبده‌م‌ كورتیان‌ ئاماژه‌یه‌كی‌‌ ده‌مه‌وێ‌‌ئه‌وی���ش‌بریتی���ه‌‌له‌دژب���ه‌ری‌‌و‌دۆخی‌‌پارادۆك���س‌له‌ناو‌یه‌كێتیدا،‌مارش���ی‌‌یه‌كێتی‌‌مه‌ش���خه‌اڵنه‌‌ك���ه‌‌ده‌ڵێ‌‌گڕی‌‌ب���ڕوای‌‌ڕه‌نج���ده‌ران‌و‌ه���ه‌ژاره‌،‌ك���ه‌‌به‌بڕوای‌‌من‌ئه‌مه‌یان‌بۆ‌س���ه‌رده‌مێك‌ڕاستبو،‌به‌اڵم‌بۆ‌ئێستا‌به‌هیچ‌جۆرێك‌‌وانی���ه‌.‌هه‌ركاتێ���ك‌یه‌كێت���ی‌‌توانی‌‌خۆی‌‌نوێبكات���ه‌وه‌،‌ئه‌وكاته‌‌ده‌بێته‌وه‌‌به‌جێگه‌ی‌‌ئومێدی‌‌هه‌ژاران‌و‌ڕه‌نجده‌ران.‌ئه‌مه‌یان‌هه‌ڵده‌گرم‌بۆ‌‌وتارێكی‌‌تر‌باس‌له‌عه‌داله‌تی‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌ده‌كات.‌كه‌چی‌‌خۆی‌‌ده‌بێته‌‌سه‌رچاوه‌ی‌‌بێدادی‌.‌باسی‌‌بیروباوه‌ڕ‌ده‌كات‌كه‌چی‌‌دیس���ان‌هه‌ر‌خۆی‌‌ده‌بێته‌‌هۆی‌‌تێكش���كانی‌‌نۆرم‌و‌به‌هاكان.‌له‌م‌نوس���ینه‌دا‌‌ویستم‌ئه‌وه‌‌بڵێم‌كه‌‌یه‌كێتی‌‌نیشتیمانی‌‌كوردستان‌بواره‌ش���دا‌ له‌م‌ ده‌ژی‌‌و‌ له‌تراژیدی���ادا‌پێویس���ته‌‌یه‌كێتی‌‌ڕێ���ز‌له‌هه‌مو‌ئه‌و‌قه‌ڵه‌مانه‌‌بگرێ‌‌كه‌‌ڕه‌خنه‌ی‌‌ئاراس���ته‌‌ده‌كه‌ن،‌چ‌قه‌ڵه‌مه‌كانی‌‌ناوخۆبن‌یاخود‌نوسه‌رانی‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌حیزب.‌نه‌ك‌هه‌ر‌ئه‌مه‌‌به‌ڵكو‌پێویسته‌‌هه‌نگاوی‌‌جدی‌‌و‌پراكتیكی‌‌بنێ‌‌له‌م‌ڕوه‌وه‌‌و‌پێویس���ته‌‌په‌یامه‌كه‌ی‌‌به‌ڕێز‌مام‌جه‌اللیش‌كاری‌‌له‌سه‌ر‌بكرێ‌‌كه‌‌نمونه‌ی‌‌بااڵی‌‌ڕه‌خنه‌و‌ڕه‌خنه‌‌له‌خۆگرتنه‌.‌ئه‌گینا‌تراژیدیاكان‌

به‌رده‌وام‌ده‌بن.

له‌بری‌‌دوا‌وته‌:ئه‌م‌نوس���ینه‌‌به‌ش���داریه‌كه‌‌له‌پێناو‌یه‌كێت���ی‌‌ باش���بونی‌‌ نوێكردن���ه‌وه‌و‌هیوادارم‌ كوردس���تاندا.‌ نیش���تیمانی‌‌س���ه‌ركردایه‌تی‌‌یه‌كێتی‌‌پێشوازی‌‌له‌م‌ج���ۆره‌‌نوس���ینانه‌‌ب���كات‌و‌هه‌نگاوی‌‌جدی‌‌بن���ێ‌.‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌س���ه‌ركردایه‌تیه‌‌خۆی‌‌نوێ‌‌نه‌كاته‌وه‌،‌ئ���ه‌وا‌یه‌كێت���ی‌‌له‌هه‌ڵبژاردنێكی‌‌تردا‌‌وه‌ك‌حیزبه‌‌بچوكه‌كان‌به‌كۆتا‌ده‌چێته‌‌

په‌رله‌مانه‌وه‌.

تایبه‌ت)398(‌سێشه‌ممه‌‌142013/10/8

له پێناوی یه كێتی نیشتیمانی كوردستاندا خوێندنه وه یه ك بۆ ئه و گۆڕانكاریه دراماتیكیه ی كه به سه ر یه كێتیدا هات

كادر‌هه‌یه‌‌له‌ناو‌یه‌كێتیدا‌نان‌قه‌رز‌ده‌كات‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بژی‌،‌به‌ته‌نیشت‌ئه‌ویشه‌وه‌‌كادرو‌به‌رپرس‌هه‌یه‌‌

ده‌یه‌وێ‌‌زه‌مه‌ن‌قه‌رز‌بكات‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌له‌خۆشنودی‌‌و‌

ره‌فاهیه‌تی‌‌زیاتردا‌بژی‌

یه‌كێتی‌‌نیشتیمانی‌‌ئه‌و‌ماڵه‌‌

سیاسیه‌‌نیه‌‌كه‌‌هه‌موان‌تێیدا‌هه‌ست‌

به‌به‌خته‌وه‌ری‌‌و‌ئارامی‌‌بكه‌ن،‌

به‌ڵكو‌بۆ‌هه‌ندێك‌ماڵه‌و‌بۆ‌هه‌ندێك‌كه‌پره‌

15 (398( سێشه ممه 2013/10/8 tandrostyawene@gmail.comتەندروستی

ئاژار دو هه فته جارێك

ئیسماعیل عوسمان ده ینوسێت

كۆمه ڵگای ناته ندروست

یه كێك له س����یما دیاره كانی گه ش����ه كردنی هه ر كۆمه ڵگایه ك به ره وپێش����چونی ئاستی ته ندروس����تی ئه و كۆمه ڵگایه ی����ه ، به وه ش ته ندروس����ت تاكی ده توانێ����ت كۆمه ڵ����گا پ����ه روه رده ب����كات و ل����ه و مه ترس����یانه ش به دوربێت كه توشی قه یرانی ته ندروستیان

ده كات.ئ����ه م كاره ش له رێ����گای داڕش����تنی پالن و سیسته می ته ندروستی گونجاوه وه ده بێت، ته ندروستیشه وه ئیداری له روی سیسته می دو جۆر پالن هه یه ، پالنێكی پێش����وه خت ی����ان نزیكم����ه ودا، هه روه ه����ا پالنێك����ی نزیكمه وداكان پالنه هه میشه ش دورمه ودا، ده بن����ه هه نگاوێ����ك بۆ به دیهێنان����ی پالنه

دورمه وداكان.داڕشتنی پالن و به جێگه یاندنی هه ر پالنێك پێش ئه وه ی ئه رك����ی حكومه ت و په رله مان بێت، ئه ركی وه زاره تی ته ندروستیه و الیه نه په یوه نداره كانی ئ����ه و وه زاره ته یه كه خۆی له به ش����ی پالندانان ده بینێت����ه وه ، هه روه ها له الیه ن كارانه ش ئه و سه رپه رش����تیكردنی

خودی حكومه ت و په رله مانه وه ده بێت.ئه گه ر ئێمه س����ه یری ماوه ی چوار س����اڵی رابردوی دۆخی ته ندروس����تی كوردس����تان بكه ین، ئه وه به دیده كه ین كه ئه م سێكته ره له ب����ه رده م ته نگه ژه و قه یرانی گه وره دا بوه ، ئ����ه وه ش وایكردوه كه كۆمه ڵ����گا روبه روی چه ندین شكستی یه ك له دوا یه ك بكاته وه .

له ماوه ی چوار س����اڵی راب����ردو حكومه تی هه رێ����م چه ندی����ن به ڵێن����ی ته ندروس����تی گه وره ی داوه ، له وانه ش به ڵێنی كردنه وه ی چه ندین نه خۆش����خانه ی یه ك له دوای یه ك و ته ندروس����تی قه یرانی جێبه جێنه كردنیان، هێنده ی تر قوڵتركردوه ت����ه وه و نه یتوانیوه كۆمه ڵگا بخاته س����ه ر رێچكه ی ته ندروستی خۆی . بۆ نمونه ، نه خۆش����خانه ی چوارسه د قه ره وێڵه ی����ی له س����لێمانی كه تا ئێس����تا پێداویس����تیه كانی له ئاس����ت نه یتوانی����وه

هاواڵتیاندا بێت.ده رم����ان، یه كێكه ل����ه و قه یرانه گه وره یه ی كه حكومه تی هه رێمی خس����توه ته به رده م ئه خالق����ی و گ����ه وره ی لێپرس����راویه تێكی یاس����اییه وه ، رۆژان����ه ش هاواڵتی����ان ده بنه

قوربانی . كوێربون����ی 30 هاواڵتیه ك����ی هه رێم به هۆی مردنی ئاڤاس����تین، ده رزی به كارهێنان����ی منداڵ به هۆی نه بونی ده رزی دژه دوپشك، پارس����اڵیش مردن����ی 10 هاواڵت����ی دیك����ه به هۆی به كارهێنانی ده رزی سیفتراكس����ۆن نمونه یه ك����ی به رچاو و ڕونی شكس����تی ئه م

وه زاره ته ن.ش����ێرپه نجه ، به ررزبون����ه وه ی داتاكانی ئه م نه خۆشیه هه رێمی توش����ی خوێن به ربونی ناوه كی ك����ردوه ، رۆژانه ئه م ژماره زۆره ش ب����ه ره و هه ڵكش����ان ده چێ����ت، ب����ه اڵم تا ئێس����تا وه زاره تی ته ندروس����تی نه یتوانیوه ده ستنیش����انی هۆكاره كانی گه ش����ه كردنی ئه م نه خۆشیه و چاره سه ركردنی گونجاوی

بكات.منداڵی نه ب����ه كام و مردنی من����داڵ له خوار ته مه ن پێنج س����اڵه وه ، رێژه ی له دایكبونی ئ����ه م مندااڵن����ه ش رۆژان����ه روله زیادبونن، ئه م����ه ش نه بون����ی چاودێریكردنێكی وردی دایكانی دوگیانه له كاتی سكپڕیدا، ژماره ی ئه و مندااڵنه ش له خوار ته مه ن پێنج ساڵه وه هه ژارنش����ینه كان و له واڵته نزیك����ه ده مرن ئ����ه وه ش وایك����ردوه كه كۆمه ڵگا توش����ی

شه له ل بكات.كۆلێرا، نه خۆشی واڵته هه ژارنشینه كانه ، ئه م نه خۆشیه هه ر چوار ساڵێك له كوردستاندا سه رهه ڵده داته وه ، مردنی هاواڵتیان به هۆی ئ����ه و نه خۆش����یه وه شكس����تێكی دیك����ه ی

سێكته ری ته ندروستیه .نه خۆش����یه درێژخایه ن����ه كان، رێ����ژه ی ئه و نه خۆشیه كانی )شه كره و توشی كه سانه ی په ستانی خوێن و جه ڵته ی دڵ.. هتد( ده بن رۆژانه روله زیادبونه ، وه زاره تی ته ندروستیش نه یتوانیوه هه نگاوی چاره سه ر له و باره یه وه

بنێت.ئه مانه و چه ندین نه خۆش����ی تر شكس����تی ته ندروس����تی هه رێم����ی نه وت����ه ، ئ����ه وه ش وایك����ردوه هاواڵتیه ك����ی تێكش����كاو له روی ده رونیه وه دروس����ت ب����كات به رانبه ر به م كه رته ، ئه گه ر له به ر ناچاری و كه مده رامه تی نه بێت ئاماده یی ئه وه ی نه بێت بڕواته به رده م ده رگای كلینك و نه خۆش����خانه گشتیه كان، س����ه رۆكی هه رێمی����ش ب����ۆ ئازارێكی پوك

له واڵتی ده ره وه چاره سه ر وه رده گرێت.بۆی����ه په رله مانی ن����وێ ئه رك����ی یه كه می ته ندروستی و یاس����اكانی هه مواركردنه وه ی دانان����ی چاودێریه ك����ی ورده له س����ه ر ئه م كه رته ، ده رهێنانی ئه م كه رته له ژێر ده ستی قۆرخكردنی حزبۆكراتی����دا حكومه تێك����ی قاچاخچیه تی ده رمانه ، بۆ ئه وه ی هاواڵتیانی

ئه م هه رێمه بگه یه نێته كه ناری ئارامی .

*میدیاكاری ته ندروستی

رایانگه یاندوه نوێی����ه كان لێكۆڵینه وه رێك����ردن به پێی و رۆژان����ه یه ك كاتژمێر ئه گه ری توشبون به ش����ێرپه نجه ی ژنان

14% كه م ده كاته وه .به پێ����ی ئ����ه و لێكۆڵینه وان����ه ی ك����ه له ویالیه ت����ه یه كگرتۆكان����ی ئه مه ری����كا ئه نجامدراون رۆژنامه ی گاردیانی به ریتانی راهێنان و باڵوكردۆت����ه وه ، ئه نجامه كانی به رده وام و به ش����ێوه یه كی وه رزشكردن رۆژانه وه ك رێك����ردن به پێی بۆ ماوه ی یه ك كاتژمێر، ئه گه ری زۆری توش����بون كه مده كاته وه مه م����ك به ش����ێرپه نجه ی

به به راورد به و ژنانه ی وه رزش ناكه ن.ئه م لێكۆڵێنه وه یه یه كه مجاره كه باس له وه ده كات وه رزش����كردن ئه بێته هۆی به شێرپه نجه ی توش����بون كه مبونه وه ی مه مك كه جۆرێكی شێرپه نجه یه و هه مو ده ناڵێنن.. به ده س����تێوه جیهان ژنانی ئه م لێكۆڵینه وه یه كه له سه ر زیاتر له 73 ه����ه زار ژن ئه نجامدراوه ك����ه له ته مه نی نائومێدین و س����وڕی مانگانه یان نه ماوه و توش����بونیان ئه گ����ه ری كه س����انه ئه م به شێرپه نجه زۆر زیاتره له ژنانی خوار ئه و ته مه نه . ده ركه وتوه 47%ی ئه و ژنانه ی وه رزش����یانكردوه زۆر كه متر توشی ئه و جۆره ی شێرپه نجه یه بون. لێكۆڵینه وه كه ئه وه ی سه لماندوه له سه رجه م جۆره كانی وه رزش ته نه����ا رێكردن به پێ����ی رۆژانه یه ك كاتژمێر به س����ه بۆ دورخستنه وه ی ئه گه ری توشبون به شێرپه نجه ی مه مك.

دیسان‌رێكردن‌به‌پێنوێترین توێژینه وه ، كاتژمێرێك رێكردن

له 14%ی جۆره شێرپه نجه یه ك كه مده كاته وه

ئاوی گ���وڵ نهێنیه كی ت���ری جوانی ژنان���ه و یه كێكی تره له هێوركردنه وه كان و قه باره ی بچوكردن���ه وه ی ش���ێداركردن و هه وكردنی هه روه ها پێس���ت، كونه كانی پێس���ت كه مده كاته وه و پیربونی پێست و دروستبونی لۆچیی ورد ناهێلێت و پێست به پاكی ده هێڵێته وه . ده كرێت به جوانی و ئافره تان له ڕێی ئه و ئاوی گواڵنه وه ببێته خاوه ن پێستێكی جوان و ته نانه ت سودی لێوه ربگرێت ب���ۆ قژێكی بریقه دار له دوای

شۆردنی به شامپۆ.ئ���اوی گ���وڵ یه كێكه ل���ه و گی���راوه به كاربهێنرێ���ت ك���ه سروش���تییانه ی ب���ۆ ده س���تكه وتنی پێس���تێكی جوان و بواری جوانكاری ره ونه قدار. شاره زایانی ئام���اژه به وه ده كه ن ئاوی گوڵ س���ودی زۆری هه یه و ده كرێت سودی لێوه ربگرێت بۆ توندكرنه وه ی پێس���ت و پاككردنه وه ی كونه كان���ی ده موچاو له به یانیان و ئێواران به بێ ئه وه ی هیچ ماده یه كی تری بۆ زیاد بكرێت. هه روه ها ش���اره زایانی جوانكاری ب���اس ل���ه وه ده كه ن كه ده كرێت س���ود له ئاوی گوڵ وه ربگیرێت بۆ ده س���ته كان و نینۆكه كان و هه روه ها ئه وانه ی پێس���تیان چه وره س���ه رچاوه یه كی سروش���تی زۆر باش���ه ب���ۆ پاككردنه وه ی ئ���ه و جۆره ی پێست هه روه ها به س���وده بۆ نه هێشتنی

ئاسه واری تیش���كی هه تاو له سه ر پێست به تایبه تی ئه وان���ه ی رۆژانه له به ر هه تاو كارده كه ن و پێستیان ده سوتێت ده توانن رۆژانه ده موچاوی پێبشۆن، هه روه ها ئاوی گ���وڵ به كاردێت بۆ نه هێش���تنی خوران و هه وكردنی پێس���ت له پاش پێوه دانی هه ر

مێرویه ك.ئه مانه ی خواره وه چه ند سودێكی ئاوی

گوڵه بۆ پێست:پێس���ت و پاككردن���ه وه ی -1

ته سككردنه وه ی كونه كانی پێست.2- نه هێش���تنی ئاوس���انی چاو پاش ش���ۆردنی به ئاوی گوڵ و خۆراكێكی باشه

بۆ برژانگه كان.بازنه له دروس���تبونی به رگریكردن -3

ره شه ی ده وروبه ی چاو.پێست و هه س���تیاری نه هێش���تنی -4

پارێزگاریكردنی له هه ر هه وكردنێك.5- چاالككردن���ی خانه كانی ده موچاوو

نوێكردنه وه یان.پاككردن���ه وه ی ب���ۆ به س���وده -6

ده موچاوی چه ور.ب���ه م رێگایان���ه ده توانی ئ���اوی گوڵ

به كاربهێنیت:1- پاش هه س���تانت له خه وو شۆردنی ده م و چاوت به هه ر س���ابونێكی تایبه تی خۆت، چه ن���د قه تره ی���ه ك له ئاوی گوڵ

بخه س���ه ر پێس���تی ده م و چاوت و دواتر دژه خۆره ك���ه ت به كاربهێنه كه ده چیته

ده ره وه .2- ئه گه ر پێس���تت له و جۆره بو كه سورده بێته وه و زۆر هه ستیاری هه یه ئه وا ئاوی گوڵ له گه ڵ هه ندێ شه كری وردكراو تێكه ڵ به یه ك بكه و بۆ ماوه ی 15 خوله ك

وه ك ماسكێك بیخه ره سه ر پێستت.3- ده توان���ی خه یار وردبكه یت و چه ند قه تره یه ك���ی ئاوی گوڵی تێبكه یت و وه ك ماس���كێك بۆ ده م و چاوت دروستی بكه و بۆ ماوه ی 20 خوله ك له س���ه ر پێس���تت

دایبنێ .4- پاش هه س���تانت له خه و ده توانی ئاوی گوڵ به كاربهێنیت بۆ نه هێش���تنی ئاوس���انی چاوت، ئه ویش به به كارهێنانی په ڕۆیه ك كه ته ڕكرابێ���ت به ئاوی گوڵ و بیخه یته سه ر چاوه كانت بۆ ماوه ی چه ند

خوله كێك.5- ئه وانه ی زیپك���ه ی عازه به یان هه یه ده توان���ن ئاوی گوڵ له گ���ه ڵ ئاوی لیمۆ تێكه ڵ به یه ك بك���ه ن و بۆماوه 5 خوله ك

بیخه نه سه ر پێستیان.6- بۆ س���پیبونی پێس���تت ده توانی كه وچكێكی له گ���ه ڵ ئ���او په رداخێ���ك چێشت ئاوی گوڵ تێكه ڵ به یه ك بكه یت و

له به یانیاندا بیخۆیته وه .

به پێی ئاماری رێكخراوی ته ندروستی جیهانی نه خۆش���ی دڵ یه كه م هۆكاری مردن���ه له جیهانداو س���ااڵنه به هۆیه وه نزیك���ه ی 17 ملی���ۆن و 300 هه زاركه س گیان له ده س���ت ده ده ن. ئ���ه م رێژه یه ئه كاته 30%ی مردنه كان له جیهاندا، هه ر به پێی ئام���اری رێكخراوی ناوبراو زیاتر له 7 ملیۆنی مردنه كان به هۆی نه خۆشی دڵی تاجیه وه ی���ه و هه روه ها زیاتر له 6 ملی���ۆن و نیویان به ه���ۆی جه ڵته وه یه . ئه گه ریش زۆره ئه م رێژه یه له ساڵه كانی 2030 به رزبێت���ه وه و ببێته هۆی مردنی

23ملیۆن كه س له جیهان.ته ندروس���تی رێكخراوی ئاماره كانی جیهان���ی باس���ی له وه ش ك���ردوه ئه م رۆژهه اڵتی عه ره بێكان و له واڵته رێژه یه

ناوه راست زیاتره و له 54%ی كۆی رێژه ی مردنه كان پێكدێنن.

س���ه رجه م راپۆرته ته ندروس���تێكان ئاماژه به وه ده كه ن ده كرێت س���ه رجه م نه خۆش���ییه كانی دڵ و بۆریه خوێنه كان كه م بكرێت���ه وه ئه ویش به په یڕه وكردنی چه ند خاڵێك له وانه : جگه ره نه كێشان و خۆراكی سیس���تمێكی په یڕه وكردن���ی ته ندروست وه ك كه مكردنه وه ی سوێری و چ���ه وری و ش���یرینی له خواردنه كان���ی كه مكردنه وه ی رۆژانه و وه رزش���كردن و كێش و جوڵه ی به رده وام و كۆنترۆڵكردنی رێ���ژه ی په س���تانی خوێن و ش���ه كره و چه وری خوێن. هه م���و ئه مانه هۆكاری كه مكردن���ه وه ی نه خۆش���ییه كانی دڵ و

جۆره كانێتی .

زۆرینه ی چه ره سه كان سودیان هه یه بۆ مرۆڤ، به اڵم به وته ی شاره زایانی بواری پزیشكیی گازۆ ده كرێت چه ندین سودی هه بێت به گشتی و به تایبه تی بۆ پیاوان. نوێتری����ن لێكۆڵین����ه وه رایده گه یه نێ����ت كه گازۆ به س����وده بۆ پی����اوان و توانای به ه����ۆی ده كات. به هێ����ز سێكس����یان ئ����ه وه ی رێژه یه ك����ی باش كالیس����یۆم و مه گنیس����یۆمی تێدایه ك����ه به هێزه بۆ له كاتی هه روه ها ماسولكه كان. ئێسك و كه مخوێنی زۆر به س����وده به هۆی ئه وه ی چه ن����د كانزایه كی وه ك زینك و ئاس����نی تێدایه . هه روه ه����ا له به رئه وه ی چه وریه

كه متێره كانی تێدایه خانه كان و شانه كان چاالك ده كات و نابێت����ه هۆی قه ڵه وی . تێدایه ڤیتامیناتی دژه ئۆكس����ان و گازۆ یارمه ت����ی به هێزكردن����ی به رگری له ش ده دات و به س����وده بۆ چاره س����ه ركردنی

برین و ئازاری گه ده .

ئایا نهێنێكانی ئاوی گوڵ ده زانی بۆ ده موچاوت؟

نه‌خۆشییه‌كانی‌‌دڵ‌یه‌كه‌مین‌هۆكاری‌‌مردنه‌و‌سااڵنه‌‌‌17ملیۆن‌كه‌س‌له‌ناوده‌بات

گازۆ‌زۆر‌به‌سوده‌‌به‌تایبه‌تی‌‌بۆ‌پیاوان

تایبه‌ت(398( سێشه ممه 162013/10/8

سه رهه نگی سمایل به گی ساحێبقڕان

سه الم عه بدولكه ریم*

كاتێك له نێو په رله مانی كوردستان و پێچه وانه ی هه مو پێوه ره دیموكراسیی و بنه م���ای له س���ه ر مه ده نیی���ه كان و رۆژی )30ی حزب���ی ، به رژه وه ن���دی حوزه یرانی 2013(كوده تایه كی ناشه رعی بۆ یاس���اییه كان، بنه ما پێچه وان���ه ی س���ه رۆكایه تی ماوه ی درێژكردنه وه ی هه رێم بۆ دوس���اڵ و خ���ودی په رله مان بۆ دو مان���گ ئه نجامدرا. الی ئه وانه ی ئاشكرابو، تێده گه ن رون و له سیاسه ت پارتی بۆچی ئه م گه مه نایاس���اییه ی ئه نجام���دا، ئه گه رچ���ی پاس���اوه كانی یه كێت���ی ئه وه ب���و، ك���ه له به رامب���ه ر گه ڕانه وه ی ده ستور بۆ په رله مان و دوای ئه و دو ساڵه ش بۆ به په رله مانیكردنی له هه رێمی بوه حكومڕانی سیس���تمی كوردستان، به اڵم هێنده ی نه برد، هه م هاوپه یمانه ستراتیژیه كه ی به راشكاوی به هیچ ش���ێوه یه ك ك���ه رایگه یان���د، جارێكیت���ر ده س���تور ناگه ڕێت���ه وه بۆ په رله مان و له والشه وه ، هه م پارتی الی رونبو، به گوێره ی ئه و رێ و شوێنانه ی پێشوه خت گرتبویه به ر بۆ هه ڵبژاردن، له قازانجیه تی ك���ه پێوتی���ن، ئه وه ی چاره نوسی سیس���تمی حكومڕانی به م بس���پێرێت و په رله مان ت���ری خوله ی 38 واده رچو)به ته نه���ا به كرداری���ش كورس���ی و ته خشان و په خش���انكردنی ده نگ���ی الیه نه كانیت���ر و به نایاس���ایی پرۆس���ه ی ورده كاری دوباره ژماردن و دور ده نگ���ه كان جیاكردن���ه وه ی له چاوی چاودێری الیه نه سیاس���یه كان له بنكه كان���ی هه ولێ���رو ده���ۆك و زۆر ئاماژه یه كی نه زانراویتر شاراوه و شتی

رونبو(.بۆیه ئه و كوده تایه مانا و ده ركه وته ی

زۆری له گ���ه ڵ خۆی���دا هه ڵگرتبو، چ بۆكاتی خۆی و چ بۆ ئێستا و ئاینده ش، ك���ه ده ركه وته یه ك���ی ئه نجامه كان���ی هه ڵب���ژاردن بو، به ش���ێوه یه ك پارتی ببێت���ه زۆرین���ه ی یه كه م و شكس���تی

یه كێتی بۆ هێزی سێیه م.له ده ركه وت���ه یه كێكیت���ر ب���ه اڵم مه ترس���یدارو دیاره كان���ی ت���ری ئه و له ده ركه وتن���ی بریتی���ه كوده تای���ه ، س���ه ره تاكانی جێگیربونی سیس���تمی نه ته وه نوێنه رایه تیكردنی بنه ماڵه یی و لۆكاڵی و له بۆنه جی���اوازه جیهان���ی و نێوخۆییه كاندا، به جۆرێك به ش���ێوه ی پشتاوپشت و له باوكه وه بۆ كوڕ، له براوه بۆ برازاو له مامه وه بۆ ئامۆزاو...، تاد. ئیدریس���ی نوێنه رایه تیكردنی هاوكات ك���وڕی نێچیرڤان بارزان���ی له ئه فریقاو له كۆنگره ی )ی���ه ك جیهان بۆ گه نجان( وه ك نوێن���ه ری گه نجان���ی كورد رێك ئه و راس���تیه یه ، كه هه مومان ترسمان ده رئه نجامه كانی لێكه وته و وه ك هه بو كوده ت���ای 30ی حوزه یران بكه وێته وه ، چونك���ه به ته نها یه ك رس���ته ئه وه ی رویدا، حوزه یراندا 30ی له كوده تاكه ی هه وڵی پارتی دیموكراتی كوردستان بو بۆ جێگیركردنی نه ك به ته نها سیستمی خ���ودی مان���ه وه ی س���ه رۆكایه تی و مه س���عود بارزانی له پۆس���ته كه یدا بۆ ماوه ی دو ساڵ، به ڵكو ده ركه وته كانی ئه و كوده تایه جێگیركردنی سیس���تمی بنه ماڵه یی و نوێنه رایه تیكردنی نه ته وه ی ك���وردی له باش���وری كوردس���تان بۆ ئاش���كراكردین له بۆنه كاندا، به شێوه ی میرات و سیس���تمی نه ك پشتاوپشت،

به ڵكو بنه ماڵه ییش.ئه م روداوه ئه وه ی ال تۆخكردینه وه ، نه ك له خه یاڵدانی نه ته وایه تی پارتیدا، نه ته وه نوێنه رایه تیكردنی مه س���ه له ی

ئه گه رچی بۆنه كه هه ر شێوه یه ك بێت، خ���ۆی له ئه ندامانی هۆزێ���ك و له وه ش به رته س���كتر بنه ماڵه یه ك ده بینێته وه ، به ڵكو به دیاریكراویش ده بێ به شێوه ی له بنه م���ا و دور بێ���ت و پشتاوپش���ت پێوه ره كان���ی لێوه ش���اوه یی و توان���ا و به ه���ره و...، ت���اد، چونكه هه میش���ه پارتی نه ك له م بۆنه یه ، به ڵكو له هه مو

بۆنه یه كدا وه ك س���تراتیژ كار له سه ر ئه وه ئه كات ئه ندامان���ی بنه ماڵه یه كی دیاریك���راو بونی���ان هه بێ���ت و به ناوی نه ت���ه وه ی ك���ورده وه قس���ه بك���ه ن و ده ربكه ون، ئه م پرۆسه یه ش پرۆسه یه كی درێژخایه نی مێژویی بوه هه تا گه شتۆته ئه مڕۆ و بۆ داهاتوش به رده وام ئه بێت، بی���ر و شوناس���ی كرۆك���ی چونك���ه نه ته وایه ت���ی الی پارتی به كارهێن���ان و شوناس���ه یه ئ���ه و كورتكردن���ه وه ی بۆته نها ح���زب و ته نه���ا بنه ماڵه یه كی دیاریكراو و به ش���ێوه ی پشتاوپش���ت، به اڵم له فۆرمه سه رده میه كه ی و له بۆنه جیهانیه كان���دا، ئه گه رچی پارتی كاتێ ده ئاخڤێت له ترۆپكی چه مك و موفره ده نه ته وایه تیه كانه وه قسه ده كات، به اڵم له كردار و واقیعدا جگه له بچوككردنه وه ی نه ت���ه وه و گوت���اری نه ته وه یی هیچیتر نیه ، ك���ه نوێنه رایه تیكردنی كوڕه كه ی نێچیرڤ���ان بارزان���ی به ڵگه یه كی رونی ئ���ه و دنیابینی و خه یاڵدان���ه ی پارتیه ، س���ه رباری ئه وه ی روداوه كه بۆ خۆی یه كێكه له ده ركه وته كانی تری كوده تای 30ی حوزه ی���ران، كه له پرۆس���ه یه كی نایاس���ایی و نامه ده نی���دا و له رێگ���ه ی دامه زراوه یه ك���ی س���ه رده میانه ی وه ك هاوپه یمانه به ه���اوكاری په رله مانه وه ئامانج���ه ی ئ���ه و س���تراتیژیه كه ی هێنایه دی و له داهاتوش���دا راستی ئه م قس���انه ده بینین و ده بیستین، كه چۆن پارت���ی به ن���اوی نه ت���ه وه و گوت���اری خۆی و پێ���ی جێگ���ه نه ته وه یی���ه وه ئه و جۆره ی حكومڕان���ی ، كه له گه ڵ به رنامه و س���تراتیژی سیاس���ی خۆیدا

یه كده گرێته وه قایمتر ده كات.

* قوتابی دكتۆرا - زانكۆی سلێمانی Salam_80jornalist@yahoo.com

له و رۆژگاره دا بو هێنری كیسنجه ر و حه مه ره زا شا و سه دام پالنی له ناوبردنی باش���وریان كوردس���تانی شۆڕش���ی داڕش���ت و ساڵی 1975 ئاش���به تاڵیان به س���ه ركردایه تیه كه ی ك���رد، عیزه ت و كه رامه ت���ی میلله تێكیان ش���كاند و ئه و قه اڵ گه وره یه ڕما. به عسێكی مه غرورو كۆمه ڵه ی خاوه نم���اڵ. ب���وه بێمنه ت ره نجده رانی كوردس���تان و مام جه الل و هاوڕێكانی زایه ڵه ی شۆڕشێكی نوێیان راگه یاند، زۆری نه خایاند قیاده موه قه ته زیاتر قه وماند هه كارییان كاره س���اتی شه هیدكرد. پێشمه رگه یان له حه وسه د دواتر بزوتنه وه ی سۆسیالست له یه كێتی جیابوه وه و هه ر زو چوه به ره ی دوژمن به یه كێت���ی . لوجنه مه رك���ه زی عێراق جه بهه ی له گه ڵ به عس له ساڵی 1979دا جێهێشت و هاته شاخ پێشوازی گه رمی لێكرا ئه ویش چوه به ره ی دژی یه كێتی . ئه و هه مو س���اڵه هه موم���ان خه ریكی یه كتر كوشتن، براكوشتن، كورد كوشتن بوین تاكو شه ڕی قه ندیل كه هێزه كانی ب���ه ره ی )ج���ود(ی تێدا ش���كاو وه ك كوردستانی خاكی هه ڵنه سانه وه . هێز باش���ور له جاده ی هامڵتنه وه تا قه راج و مه خمورو ده وری كه ركوك و قه ره ته په و كف���ری هێزه كانی یه كێت���ی ته راتێنی تێدا ده كردو بااڵده س���تبوو به ره نگاری چوارس���ه د به ع���س و فه یله قه كان���ی فه وجی جاش و هه زاران ئه من و سیخور ده بون���ه وه . ل���ه و رۆژگاره دا كاك مه ال به ختیار كۆمه ڵ���ه و یه كێتی به دڵ نه بو ئاشێكی دروستكرد به ده یان سه ركرده و كادری له م هێزه گه وره یه جیاكرده وه ،

ئ���ه و رۆژه یه كێتی س���ه ركردایه تیه كی پت���ه و و له خۆب���ردوو خ���اوه ن هێ���زی به دیس���پلین و، رێكخستنی به بیروباوه ڕ بو، كه س خاوه نی هیچ نه بو، به ئابونه و ش���اره كانی ده وڵه مه نده كانی یارمه تی گوندنشینان ماڵی نان و كوردس���تان و ده ژی���ان. كاك به ختی���ار گله یی هه بو دوای هاتنه وه یان ب���ۆ ناو یه كێتی به و هه م���و كه موكوڕیی و گله ییه ی له خودی خۆی هه یه ئێسته ده نگی لێوه نایه ت. عه فله قی و به عس���ی له ساڵی 1988دا 400 فه وجی خه فیفه ی جاشه كورده كان به هه ش���ت هه ڵمه تی ئه نف���ال جارێكی تر ئ���ه م قه اڵیه ی نیوه روخ���او كردو گوندنشینانی قاره مانی هه شت ناوچه ی قه اڵ و س���ه نگه ری شۆڕش���یان به ناوی زینده به چاڵكردو ئه نفاله وه س���وره تی زێدی باوباپیرو خاكه كه یان سوتماككرد. هه ر سه ركرده كانی یه كێتی بون خۆیان بۆ هه س���تانه وه حازركرد، نه وشیروان مسته فا موهه ندیس���ی راپه ڕین له گه ڵ س���ه ركردایه تی به ره ی كوردس���تانیداو كوردایه ت���ی به ئه مه ك���ی خه ڵك���ی راپه ڕینیان ئه نجام���دا. به اڵم هه ر ئه و نۆكان زه ڵێ و له قاس���مه ڕه ش و رۆژانه بڕیاری تاكالیه نه ی كاك نه وشیروان بۆ هه ڵوه شانده وه ی كۆمه ڵه ی ره نجده رانی كوردستان درا، كه تا ئه و رۆژه كۆمه ڵه داینه مۆی یه كێتی بو، هه ربۆیه ته وازونی هێ���زی قه راردانی ن���او یه كێتی تێكچو ت���ا ئه مرۆش راس���تنه بۆته وه . یه كێتی هێزی پش���تیوان بو بۆ هه مو كوردانی كوردس���تانی گه وره به بی���رو باوه ڕه وه له كۆنگره ی ئه نجام���ده دا. كاره ی ئه م یه كدا كه ساڵی 1991-1992 ئه نجامدرا سه ره تای دو تێڕوانین له سه ركردایه تیدا په یداب���وو، الیه كی���ان داوای ریفۆرم و الكه ی تر پۆس���ت و نفوز و نقود، به اڵم یه كێتیه كی به هێزو دواتر هه ولێریش���ی

به ده سته وه بو.حكومه ت���ی ئیس���المی ئێ���ران زۆر به گه رمی پالنی دژی ئ���ه م به هێزبونه بورایه ك( ی هه ب���و، هه ربۆیه )ت���ورا دروس���تكرد هه ڵه بج���ه له ناوچ���ه ی به پاڵپش���تی تۆپ و كاتیۆشای ئێرانی ، ماوه یه ك ئیسالمیه جیهادیه كورده كان و ماوه یه كی تر هێزه كانی پارتی سه دان كادرو پێشمه رگه یان شه هیدكرد. دواتر

سیناریۆ گه وره كه و پالنی سی ئای ئه ی س���ه رانی ئامۆژگاریكردنی ئه مه ریكی و پارتی بۆ هێنانی جه یش���ی سه دام بۆ س���ه ر هه ولێری پایته خت و په رله مانی كوردس���تان و ده رپه ڕاندن���ی یه كێت���ی له گۆڕه پانی كوردستان بۆ ئه وه ی هێنده بچوك���ی بكه نه وه جارێكی تر نه بێته وه به هێزی كاریگه ر. دواتر به ته ش���جیعی جمهوری ئیس���المی هێزه كان گه ڕانه وه تا س���نوری دێگه ڵه چاوسوركردنه وه ی س���ه دام هێرشه كه ی بۆ س���ه ر هه ولێر وه ستاند، 31 ئاب سه ره تای تێكشكانی یه كێتی و بچوكبونه وه ی راس���ته قینه و پارتی���ه ، خۆس���ه پاندنی س���ه ره تای قس���ه ی ئه مه ریكیه كان بۆ پارتی )ئه م روداوه له م���ه ودای كورتدا باش نابێت ب���ه اڵم له م���ه ودای دوردا ئێوه بۆتان ئیس���تیفاده ی لێده كه ن( بۆیه ئێس���تا 52 كۆمپانی���ای نه وت���ی و ده یان كۆنه جه نه راڵی ئه مه ریكی و براده رانی پارتی ل���ه خێری نه وتی ئ���ه م واڵته ده خۆن. ئه م تێكشكانه گه وره یه دیراسه نه كراو دیزه به ده رخۆنه كرا، یه كێتی نوێنه ری له ئه مه ری���كاو الی ئینگلی���زه كان هه بو خه ڵكی خوێنده وارو به توانا بون، بۆچی ئاگاداری مام جه الل و س���ه ركردایه تیان نه ك���رد، یه كێتی���ان به گورگانخواردودا له هه ولێر. ده بێت زانكۆكان و ئه كادیمیه پاره له حیزبایه تی و بێالیه ن���ه كان دور وه رگرتن شۆڕش���ی ئه یلول و شۆڕش���ی نوێی گه له كه مان بنوسنه وه بۆ ئه وه ی ن���ه وه ی دوارۆژ رق و كینه یان كه مبێت و

ئینتیمایان بۆ واڵت بێت.یه كێتی ناوچه ی سه وزی دروستكردو نه ب���و، س���ه ركه وتو له حوكمڕانی���دا خه ریكی ته كه توالته كانیان سه ركرده و خۆ ده وڵه مه ندكردن بون، مام جه اللیش ش���وێنی كاركردنی ب���رده به غدایه كی پڕ ئاژاوه ی شیعه و س���وننه و ئیداره ی سیاس���ی و حوكمی به ش���ێكی یه كێتی ته سلیمی سه ركردایه تیه كی ناته با كرد. ئ���ه وكات ریفۆمیس���ته كان و كاك هه ر گۆڕانیان نه وشیروان كۆمپانیای وشه و یه كێتی ت���ر جارێك���ی دروس���تكرد و دو ل���ه ت ك���راو زۆر دڵڕه قانه ئه م دو س���ه ركردایه تیه دژایه تی یه كیان كرد و هیچ حسابێكیان بۆ ئه و ماڵه شه هیدو كه مئه ن���دام و پێش���مه رگه ی دێری���ن و

وه فاداری كوردایه تیه نه كرد.مام جه الل و كاك مه س���عود گه مه ی س���تراتیجی (یان )ته حالوفی سیاسی له گه ڵ یه كدا كرد بۆ ئه وه ی كوردستان به هاوبه شی ببه ن به رێوه و له به غدا یه ك وتار بن، دابه شكردنی پۆستی هه ردوالو له هه ردو ش���وێن گرنگ بو به الیانه وه ، ئ���ه م هاوپه یمانێتی���ه خاڵ���ی ئیجابی هه بو له وه ی ترس���ی ش���ه ڕی ناوخۆی ره وان���ده وه ، له به غ���داو جێناكۆكه كان یه ك وت���ار بون به ئۆپۆزسیۆنیش���ه وه حكومه ت و په رله مان دروست بوه ، كاری

خزمه تگوزاری و ئاوه دانی و به رهه مهێنان زۆر گه ش���ه ی ك���ردو گوزه رانی خه ڵك باش���تربو، به اڵم س���لبیاتی زۆریش���ی له گه ڵ خۆی هێنا، پارتی ئه م جاره ش ده گه ی له یه كێتی داو كردیه ش���ه ریكی هه ڵه كان���ی ، په رله م���ان به س���ه رۆك و له خزمه تی كوردس���تانیه وه كوتل���ه ی سه رۆكی هه رێم و حكومه ته كه ی پارتیدا بون، ئه دایان زۆر الوازب���و نه یانتوانی به رێ���ك و پێكی گرنگ���ه كان قانون���ه ده ربكه ن، نه یانتوانی ره قیببن به س���ه ر حكوم���ه ت و س���ه رۆكایه تی هه رێمه وه ، به مومته له كاتی زۆر بازرگانیه كی بۆیه ئه م واڵته وه له ژێر ئه رزو س���ه ر ئه رزو ئاسمان كرا، س���ه رۆكایه تی په رله مان و كوتل���ه ی كوردس���تانی فاش���ل ب���ون به رامبه ر به ئۆپۆزس���یۆن و روداوی 17 ش���وبات و دواتر 30 حوزه ی���ران، ئه م فه ش���ه النه س���ه رچاوه كه ی ته حالوفی س���تراتیجی بو ك���ه به قازانجی پارتی ت���ه واو ب���و، ده س���تی به س���ه ر هه مو گرتوه . كوردستاندا گرنگه كانی روكنه له به غداش هه روا چونكه یه كێتی جێگای سه رۆك كۆماری بۆ خۆی پڕنه كرده وه م���ام جه الل پیاوێكی سیاس���ی مه زنی كورده ده یزانی چی ده گوزه رێ، پێش نه خۆشكه وتنی دو كاری گه وره ی كرد متمانه لێنه س���ه ندنه وه ی یه كه می���ان له مالیكی چونكه ده یزانی عێراق داری به سه ر به ردیه وه نامێنێ و كێشه كانیش به رۆكی كوردستانی ده گرته وه ، دوه میان )ئیتیفاقیه ی ده باش���ان( نزیكبونه وه ی ئه و دو هێ���زه هیواو ئاوات���ی زۆربه ی خه ڵكی ك���وردی نوێخواز بو، ئه مه ش س���ه ركرده ی هه ندێ له به رژه وه ن���دی بۆیه نه ب���و یه كێتی ده سترۆیش���توی بێگیانیان كرد. له په رچه كرداری ئه مه دا زۆر دڵره قان���ه گ���ۆڕان جارێكی تریش له ناحزوری مام جه اللدا یه كێتیان كرده ئامانج، ئه م دو هێزه له یه كتر به ربون و

نه یاره كه شیان سودمه ند كرد.یه كێت���ی مێ���ژوی پ���ڕه ل���ه گالن و هه س���تانه وه و ئه مجاره یان زۆر جیاوازه م���ام جه الل س���ه د س���اڵی عومر بێت جارێكی تر وه كو س���كرتێری گش���تی ناتوان���ێ كاره كانی راپه رێنێ، خه لیفه و هاوڕێی په نجا ساڵه ی كاك نه وشیروان ب���و ئه وه تا له گردێكی تره ، جێگره وه ی

مام نه به هێرۆخان نه به كاك كۆس���ره ت نه به كاك به رهه م ده كرێت. خۆ ئه وه ی جێی ده گرێته وه ده بێت راستگۆ بێت بۆ هه وڵه كانی مام چی بون و ده یویست چی بكات جارێ له ژیاندایه زۆربه تان درۆی له گه ڵ ده كه ن، دوای ئاماده نه بونی مام ئه م سه ركردایه تیه ی یه كێتی ده ركه وت هه ریه ك���ه و كه فائه ت���ی چه ن���ده ج���ا ناته باییه كه ش���یان له والوه ، تائێستاش ئه مان���ه له ناخیاندا هه س���ت به دۆڕان و فه ش���ه ل ناك���ه ن، بۆیه هه س���تانه وه ئه مانه زه حمه ته ، به ده س���تی زۆربه ی ئه م ده ستڕۆیش���توانه ی یه كێتی چه ند بازرگانیكردن و له دونیایه ك���ی س���اڵه ئالوده ی ده وڵه مه ندك���ردن و خانه واده به رژه وه ندیه كان���ی خۆیان���ن، ئه مه ش س���یناریۆی ت���ر جارێك���ی واده كات چاوه ڕوانك���راو ببینین���ه وه و زه لیلت���ر له ج���اران له گ���ه ڵ پارتی���دا حكومه ت پێكبێنن. ئه مه ش هێنده ی تر یه كێتی بچ���وك و ره زیل ده كات، موش���كیله ی گ���ه وره ی ئه م س���ه ركردایه تیه ئه وه یه نایه نه وێت و ناتوانن ببن به ئۆپۆزسیۆن، بۆ چاككردنی ماڵی یه كێتیش به ته مای پلنیۆمن كه دادی هه ستانه وه ی یه كێتی پێنادرێت، ئێوه ب���ون ماندوی رێگه ی كوردایه تی له ك���وێ نه به ردییه ك بوبێ یه كێتی لێبوه ، له ن���او هه ژاراندا بون، له گه ڵ خۆشی و ناخۆشی میلله تدا بون، یه كێتی ده وڵه مه نده به مێژوی ، به پاكی ، به كوردایه تی ، لێبڕاوانه ده توانن بچنه وه ناو 18 هه زار ماڵه شه هیدو ماڵه ئه نفال، پاره ی یه كێتی بۆ مناڵه كانیان سه رف بك���ه ن با خوێنده وارو خ���اوه ن دوارۆژ بن، واز له پۆستی حكومی و ئیداریه كان بێنن بۆ خه ڵكی خوێنده وارو به توانای

خانوه قوڕه كان.ئاس���انه گه ڕان���ه وه بۆ ن���او خه ڵك ب���ه اڵم بڕیاری ئ���ازاو بوێ���ر و لێبڕانی ئه وێ���ت، عێراق و ناوچه ك���ه له به رده م گۆڕاندایه بۆیه له ئه ستۆی هه مو الیه كه ئ���ه م واڵت���ه بپارێزن. مێ���ژو زۆر رق و كینه ی بۆ جێهێش���توین و وای لێهاتوه ته بای���ی و خۆشه ویس���تی الی خه ڵكی ئه م كوردستانه رۆژ له دوای رۆژ به ره و نه مان ده چێ���ت و ئینتیمای حیزبایه تی مه زنتره له ئینتیما بۆ واڵت. ئه وه ی رق

بچێنێت نه هامه تی ئه دورێته وه .

ته ها ئه حمه د

پێش هه رش���تێك هیچ الیه نێكی براوه ی هه ڵب���ژاردن، به الیه نه كان���ی ده س���ه اڵت و ئۆپۆزسیۆنیشه وه به ته نها ناتوانن حكومه تی ئاینده ی هه رێم پێكبهێنێت، با ئه و الیه نه ب���راوه ی یه كه می���ش بێ���ت، له به رئه وه ی به پێی یاسا پێكهێنانی حكومه ت پێویستی

به ده نگی نیوه پڵه س یه كه .

ب���ه دوای الیه ن���ه كان ئه م���ه واده كات هاوپه یمانی���دا بگه ڕێ���ن ب���ۆ پێكهێنان���ی لێدوانی له تازه تری���ن نوێك���ه ، حكومه ته پارتیش���دا قبوڵكردنی ده س���تور به مه رج گیراوه بۆ ئه و الیه نه ی ده یه وێت هاوپه یمانی

له گه ڵدا بكات بۆ پێكهێنانی حكومه ت.له گه ڵ ئه وه ی پارت���ی ناتوانێت به ته نها حكومه ت پێكبهێنێت، به اڵم به ش���ێوه یك ب���اس له پێكهێنان���ی حكومه ت���ی ئاینده ده كات و وا خ���ۆی نیش���انده دات كه وه ك ئه وه ی به ته نها ئه و خاوه نی حكومه تبێت و به خێ���ری خ���ۆی الیه نه كانیت���ر به ش���دار

پێده كات!باس���كردنی ئ���ه م مه رجه ل���ه م كاته دا مه به س���ت لێ���ی یه كێتیی���ه ك���ه پێ���ش له گه ڕاندنه وه ی پێداگ���ری هه ڵبژاردنه كان

ده ستور ئه كرد.پێده چێت پارتی جیاوازی كورسیه كانی قوربان���ی بكات���ه یه كێت���ی له گ���ه ڵ نه گه ڕاندن���ه وه ی ده س���تور، ه���ه ر له به ر ئه مه یه پێش���تر له س���ه ره تای راگه یاندنی ئه نجامه به راییه كان���ی هه ڵبژاردن، پارتی ڕایگه یاند كه ئاماده یه نیوبه نیو حكومه ت له گه ڵ یه كێت���ی پێكبهێنێتت و به رده وامی بدات به ڕێكه وتنی ستراتیجی نێوان خۆی و

یه كێتی.الیه نه كانی ئۆپۆزس���یۆن سورن له سه ر گه ڕاندن���ه وه ی ده س���تور ب���ۆ په رله مان و

هه مواركردنه وه ی، ل���ه م نێوه نده دا ئه وه ی رون نیی���ه هه ڵوێس���تی یه كێتیه له س���ه ر ده س���تور، گه ڕاندنه وه ی هه مواركردنه وه و ئه گ���ه ری هه ی���ه یه كێتی ده س���تور بكاته قوربان���ی بۆ دوب���اره گرتنه وه ده س���تی

ده سه اڵت.ب���ه اڵم ئه مه ش دواج���ار و دوباره ئه بێته گورزێكی كه مه رش���كێن و به ر جه س���ته ی ش���ه كه تی یه كێتی نیش���تمانی ده كه وێت و به زه ره ری خۆی و گه یاندنی قازانج به پارتی

كۆتایدێت.

نوێنه رایه تیكردنی نه ته وه به پشتاوپشت.. وه‌ك‌یه‌كێك‌له‌ده‌ركه‌وته‌كانی‌كوده‌تای‌‌‌30ی‌‌حوزه‌یران

چۆن و بۆچی یه كێتی به م رۆژه گه یشت؟

ده ستورو ئاینده ی پێكهێنانی حكومه ت

هه میشه پارتی نه ك له م بۆنه یه ، به ڵكو له هه مو بۆنه یه كدا

وه ك ستراتیژ كار له سه ر ئه وه ئه كات ئه ندامانی

بنه ماڵه یه كی دیاریكراو بونیان هه بێت و به ناوی

نه ته وه ی كورده وه قسه بكه ن و

ده ربكه ون

پارتی به شێوه یه ك باس له پێكهێنانی حكومه تی ئاینده ده كات و وا خۆی

نیشانده دات كه وه ك ئه وه ی به ته نها ئه و

خاوه نی حكومه تبێت و به خێری خۆی

الیه نه كانیتر به شدار پێده كات

یه كێتی مێژوی پڕه له گالن و هه ستانه وه و

ئه مجاره یان زۆر جیاوازه مام جه الل سه د ساڵی عومر بێت جارێكی تر وه كو سكرتێری گشتی ناتوانێ

كاره كانی راپه رێنێ، جێگره وه ی مام

نه به هێرۆخان نه به كاك كۆسره ت نه به كاك به رهه م

ده كرێت

(398( سێشه ممه 2013/10/8 komalayatyawene@gmail.com17کۆمه‌اڵیه‌تی

مندااڵن لەئامێزی شەقامەکاندا رۆژ بەڕێدەکەن

كچان بۆ خۆپاراستن چه قۆ هه ڵده گرن

ئا: سارا قادر

خۆرەتاو هەمو رۆژێ دەبێتە هاوڕێگەی ئەو مندااڵنەی کە جگە لەسەر

شەقام و سواڵکردن و کۆکردنەوەی پارە هیچی تر نازانن. ئەوان بێئاگایانە

لەمافە سەرەتاییەکانی خۆیان رۆژانە لەالیەن گەورەکان و دایک و باوکانەوە

بەکاردەهێنرێن و سواڵیان پێدەکرێت.

فاتیمەی تەمەن دە ساڵ، قژی تەواو بەهەتاوو گەرمای رۆژ هەڵکڕوزابو، وەک منداڵێکی نائارام هەمو جوڵەی لەش و دو قاچ و دو دەس���تە باریکەکەی وەک بوکێکێ سەماکار لەنێو ئۆتۆمبێلەکاندا یاری دەک���ردو هەمو دڵخۆش���یەکەی ئ���ەو کاتانە بو کە گڵۆپە س���ورەکانی ترافیکەکان دابگیرس���ێت ت���ا لەدرزی ویژدان���ی بتوانێ���ت پەنجەرەکان���ەوە بجۆڵێنێ و سەرنش���ینەکان ش���ۆفێرو چەند دوسەدو پەنجا دیناری و هەزاریی

کۆبکاتەوە. فاتمە کە لەس���ەر شەقامی سەرەکی الی زانکۆی سلێمانی وەستابو، هەر کە ئۆتۆمبێلەکان رادەوەستان بەپەله خۆی دەک���رد بەنێو ری���زە وەس���تاوەکانداو دەداو داخراوەکان���ی لەپەنج���ەرە بەدەنگێک���ی نوزەڵەی پڕ لەپاڕانەوەوە دەیگ���وت" توخ���وا خێرێک���م پێبکەن ئاوارەین و هیچمان نیی���ە" ، هەر لەوە تەواو دەبو بەپرتاو دەڕۆیش���ت بۆ الی ئۆتۆمبێلی دوای ئەو هەمان شتی دوبارە دەکردەوە تا ئۆتۆمبێلەکان دەکەوتنەوە خۆی بەهەڵ���ەداوان ئ���ەوکات جوڵە، دەگەیاندەوە لێواری شۆس���تەکە ئنجا بەدەس���ت و قاچی ڕێبواراندا دەنوسا تا

پارەی بدەنێ. ئ���ەو كچ���ە لەگ���ەڵ باوکی���دا ئەو ش���ەقامەیان گرتبو، باوکی به قاچێکی ش���ەلەوە به هەمانش���ێوەی کچەک���ەی سەرنشینەکانی ئاگاداردەکردەوە لەوەی ک���ە پاکەتێ بنێش���تی پێی���ەو بەڵکو لێیبک���ڕن، بەاڵم ئەو ل���ەو رێگەیەوەو بەهۆی فرۆش���تنی ش���تەوە دەیویست سواڵەکەی تەواو بکات. ماجیدی باوکی فاتمە کە تەمەنی 38 س���اڵە، خاوەنی ش���ەش منداڵ���ە، ئەو به وت���ەی خۆی ماوەی پازدە رۆژێکە له موسڵەوە بەرەو س���لێمانی هات���وەو دەیەوێت ماوەیەک بمێنێتەوە تا کەمێک باری دارایی باش

دەبێت و دواتر بگەڕێنەوە .ماجد له موس���ڵ خەریکی کارگوزاری بوەو دوای ئەوەش سندوقێکی داناوەو جگەرەی فرۆش���توە، بەاڵم وەک خۆی وت���ی" ژیانم���ان لەوێ زۆر گ���ران بو، کەس کاولکردوە شارەکەی تیرۆریست ناوێرێت سەردەربهێنێت له ترسی ئەوان، جگ���ە لەوەش من خاوەن���ی خێزانێکی هەش���ت کەس���یم ئێواران لەسەر لەتێ ن���ان له ماڵی ئێم���ە دەب���وە قیامەت، بۆیە ناچارب���وم م���اڵ جێبهێڵم و لێرە

سواڵبکەم".ئەو پیاوە رۆژانە له هەشتی بەیانییەوە

لەگ���ەڵ خێزانەک���ەی، چ���وار کچ و دو کورەکەیدا دێنە س���ەر ش���ەقامەکان و هەریەکە به بیانوی پاکەتێ بنێشت یان هەرشتێکی تر تا دەمەو ئێوارە خەریکی

سواڵکردن دەبن.ماجد وەک خۆی باس���ی کرد رۆژانە پەنجاو پێن���ج هەزار ت���ا حەفتاوپێنج هەزار دینار پەی���دا دەکات ئەمە جگە له خێزانەکەی کە حەوت کەسن و هەمان کار دەکەن، تەنه���ا فاتمەی کچی چل تا پەنجا ه���ەزار پەی���دا دەکات، واتە خێزانێکی سواڵکەر به کۆی گشتی رۆژی سێس���ەدو هەش���تا بۆ چوارسەد هەزار

دینار پەیدا دەکەن و ش���ه وی تەنها سی هەزار دیناری لێدەدەن به هۆتیل سۆما

لەناو بازاڕی ئەسحابه سپی. س���ەبارەت بەوەی بۆچی زۆرێک لەم سوڵکەرانە ڕو له شاری سلێمانی دەکەن، ماجد وتی" ماڵی براک���ەم له هەولێرن، ئەوان پێیانوتم کە بێمە ئێرە چونکە لێرە خەڵک به ویژدانترو دەس���تکراوەترن بۆ هەژاران، حکومەتیش زۆر فشار ناکات و ئەگەر کاری خراپ نەکەیت دەستگیرت ناک���ەن ب���ەاڵم له هەولێ���ر حکوم���ەت زۆر تون���دەو ئ���ازاری س���واڵکەرەکان تەنه���ا س���واڵکەرانە ئ���ەو دەدات".

دەستگێڕو شتفرۆش نین بەڵکو ئێستا مۆدێلێکی تر له سواڵیان داناوە ئەویش پاککردن���ەوەی جام���ی ئۆتۆمبێلەکانە به پارچەی���ەک پەڕۆ ت���ا لەبەرامبەریدا پ���ارە وەربگرن، س���یان له منداڵەکانی ماجد ئەو کارە دەکەن و پارەیەکی باش پەیدا دەکەن. بەاڵم به گش���تی خەڵکی زۆر نیگەران���ن له بێدەربەس���تی دەزگا حوکمیەکان له دیاردەیەکی لەو جۆرەدا، چونکە زۆرێک لەوانە شۆفێرە کچەکان بێزاردەکەن، ش���ەونم عەلی تەمەن 28 ساڵ باسی لەوەکرد کە شەوێک له کاتی گەڕانەوەیدا بۆ ماڵ���ەوە کە به کوڕێکی

وتوە پەنجەرەکەم پاکمەکەرەوە بەردێ له دەستیدا بوەو راستەوخۆ پەنجەرەکەی بۆ شکاندوەو وتی" بەاڵم سەیر لەوەدابو کە به پۆلیسی هاتوچۆم وت، وتی هیچ ئەمرێکم پێ نییە تا دەس���تگیری بکەم

وازی لێبهێنی باشترە". ب���ەاڵم ماجد نکۆڵ���ی دەکات لەوەی ک���ە منداڵەکان���ی ئەو ب���ۆ جارێکیش ئازاری خەڵکیان دابێت و تەنها هەژاری گەیاندونیەتیە ئەو دۆخە هەربۆیە تاکە هیوای فاتم���ەی کچی ماج���د ئەوەیە بگەڕێتەوە بۆ قوتابخانەو چیتر س���واڵ

نەکات.

ئا: ناهیده

پێده چێت سه رده مێكی خراپ تێكه وتبین، ئه گه ر جاران ناوی كوڕانمان ببیستایه كه خه ریكی شه ڕه چه قۆن و چه قۆیان پێیه

پێمان سه یر نه ده بو، به اڵم ئێستا هیچ مایه ی سه رسوڕمان نیه كه

به شێك له كچان چه قۆ به كارده هێنن و ته نانه ت هه ندێكیان ده ڵێن "بۆ

به رگریكردن له خۆیان له كاتی گونجاودا به ركاریده هێنن".

چه ق����ۆ بۆته چه ك����ی به رگری كچان و زانكۆش����دا ته نان����ه ت له رێگاوب����ان و ئافره تان����ه وه ب����ه الی به كارێده هێن����ن ناچارییه كارێك����ی چه ق����ۆ هه ڵگرتنی تاله كاتی پێویس����تدا به رگری له خۆیان

بكه ن.هان����ا كه ری����م، ته مه نی 19 س����اڵه و خوێن����دكاری یه كێ����ك له خوێندنگاكانی س����لێمانیه ئه و كچه سوروس����پیه وه ك باس����ی ده كات زۆرج����ار چه ق����ۆ له ناو جانتاكانی����دا هه ڵده گرێ����ت. تا له كاتی پێویس����تدا به كاریبهێن و ئ����ه و ده ڵێت: ئه گه ر ناچاربوم زۆر به المه وه ئاس����اییه به كاریبهێنم، هه رچه ن����ده ده زانن ئه مه كارێك����ی گونجاو نیه ب����ه اڵم خراپیش

نیه .به پێچه وانه ی هاناوه س����ارای هاوڕێی ئاماده نی����ه چه قۆ هه ڵبگرێ����ت و ئه و بۆ چاره سه ری ئه وه ی روبه ڕوی هیچ جۆره دۆخێكی نه خ����وازراو نه بێته وه په نا بۆ ئ����ه وه ده بات له رێ����گا قه ره باڵغه كانه وه بڕوات و وتیش����ی: هه رگیزی����ش به ته نیا سواری ته كس����ی نابم. سارا باس له وه ده كات ئه م ش����ێوازه ی به كاریده هێنێت زۆر تیایدا س����ه ركه وتو بوه ی روبه ڕوی

هی����چ گرفتێ����ك نه بۆت����ه وه . له كاتێكدا كچێكی وه ك سه وسه ن هادی 16 سااڵن، ئه وه ناشارێته وه له كاتی چونی بۆ بازاڕ و ش����وێنانی دور خه می خۆی ده خوات و بۆك����س خه نجه رێكی براك����ه ی ده بێته قوتابخانه ی ب����ۆ به اڵم هاوس����ه فه ری. نابات و له خۆی دورده خاته وه ئه ویش بۆ

ئه وه ی گرفتی بۆ دروست نه كات.هه ندێ����ك له دای����كان هێما ب����ۆ ئه وه ده ك����ه ن زۆر به الیان����ه وه ئاس����اییه كه كچه كانی����ان چه قۆ هه ڵبگرێ����ت. كافیه عه ب����دواڵ ئ����ه وه ده خات����ه ڕو كه خۆی هان����ده ری كچه كه یه تی بۆ ئه وه ی چه قۆ هه ڵبگرێت و وتیش����ی: كۆمه ڵگه ی ئێمه

جێ����ی متمانه نی����ه و ئافره تیش ناچاره چه قۆ هه ڵبگرێت.

یه كێك ل����ه و كچانه باس له وه ده كات جارێ����ك ك����ه س����واری ته كس����ی بوه ش����ۆفێره كه ویس����تویه تی بۆ شوێنێكی تری به رێت ئه میش چه قۆكه ی ده رهێناوه خستویه تیه سه ر ملی تا كابرا ناچاربوه بیگه یه نێته ش����وێنی مه به س����تی خۆی،

ئه مه چیرۆكی چاوان تۆفیقه . ژوان مه جید كه ئه مس����اڵ خوێندنی زانكۆی ته واوك����ردوه باس له وه ده كات به رده وام ه����اوڕێ كچه كه ی چه قۆیه كی پێبوه به مه به س����تی خۆپاراستنی، ئه و سه رسوڕمانی خۆش����ی له و نیشاندا كه

یه كه مجار چه قۆی پێبوه ، به اڵم ئێس����تا به الیه وه ئاس����اییه و وتیش����ی: ئه وه بۆ

ئه وه یه كچان ده یانه وێت پارێزراوتربن. به ڕێوه به ری ئاماده یی كوردس����تانی كچان، كه لسوم مه الوه لی به ئاوێن����ه ی ڕاگه یاند كه تائێس����تا هیچ حاڵه تێك����ی له و ش����ێوه یه یان نه بوه كه خوێندكاری����ك بۆبه رگریك����ردن له خۆی چه قۆمان پێگرتبێت، ده شڵێت بێگومان یاس����اكانی دژی چه ق����ۆ هه ڵگرتن����ی پ����ه روه رده و فێركردن����ه چونكه ئه گه ر ئه و چه قۆیه ش به كاربهێنرێت كێش����ه ی گه وره تری لێده كه وێته وه بۆیه پێویسته خوێن����دكاران یا هه ر ك����چ و ئافره تێك

به شێوه یه كی یاساییتر به رگری له خۆیان به ڕاس����تی چاره س����ه ری بكه ن چونكه كێشه به كێش����ه ناكرێت. به هه مانشێوه بازرگان����ی ئاماده ی����ی به ڕێوه ب����ه ری سلێمانی كچان، كه ژاڵ مه عروف، ئاماژه ب����ه وه ده كات كه له خوێندنگاكه یدا هیچ حاڵه تێك����ی له و ش����ێوه ی نه بوه به اڵم وت����ی جارێكی����ان ئاگاداركرام����ه وه كه خوێندنگا ل����ه ده ره وه ی خوێندكارێ����ك چه قۆی پێبوه منیش ئاگادارم كرده وه كاری ل����ه و ش����ێوه یه دوباره نه كات����ه وه پێویس����ت ن����اكات ك����ه خوێن����دكاران به مه به س����تی پاراس����تنی خۆیان چه قۆ له گ����ه ڵ خۆیاندا بهێنن����ه قوتابخانه كان

چونكه خوێندنگا شوێنێكی سه المه ته و هه روه ه����ا به كارهێنان����ی چه قۆ كارێكی كێشه كان له باتی له به رئه وه ی نه شیاوه چاره سه ربن گه وره ترو ئاڵۆزتری ده كات. دڵشاد كۆمه اڵیه تی، توێژه ری هه روه ها حه مه س����اڵح. پێیوایه هه ڵگرتنی چه قۆ له الیه ن ئافره تانه وه جا به مه به ست بێ یان بێمه به ست به پێی جۆری حاڵه ته كه ده گۆڕێت، ده ش����ڵێت ئه و حاڵه ته زیاتر له ئه وروپا زۆره به حوكمی ئه وه ی زیاتر ده ستدرێژی ده كرێته س����ه ر ئافره تان و ئه وانی����ش ناچ����ارن وه ك به رگریی����ه ك له خۆی����ان چه قۆ ی����ا ه����ه ر ئامێرێكی هه ڵبگرن و له گ����ه ڵ خۆی����ان تایب����ه ت له كوردس����تان ئه م حاڵه ته ده ش����ڵێت به ش����ێوه یه كی كه متر به رچاوده كه وێت و ڕۆڵێكی حكوم����ه ت ده بێت ده ش����ڵیت به رچاوی هه بێت تا ئارامی و سه المه تی به رقه رار ب����كات، تا چیت����ر ئافره تان بیر ل����ه وه نه كه نه وه كه خۆیان به رگری له خۆیان بكه ن و حكومه تێكیان له پشت بێت. له هه مانكاتدا سه ركه وت ئه حمه د، وته بێژی پۆلیس����ی سلێمانی، ڕایگه یاند هی����چ حاڵه تێك����ی ل����ه و ش����ێوه یه یان كچ ك����ه خوێندكارانی پێنه گه یش����توه چه قۆ یان هه ر ئامێرێكی تر بۆ به رگری ئه گه ر ئه وه شی خسته ڕو به كارهێنابێت له هه ر خوێندنگایه ك كێش����ه و گرفتێك ڕوبدات له الیه ن خوێندنگاكانه وه داوامان لێبكرێت ئاماده ین هه مو جۆره پشكنینێك ئه نجامبده ین بۆ هه ر جۆره ڕوداوێك كه ڕوبدات، ئاماژه ب����ه وه ش ده كات ڕه نگه ئه گ����ه ر خوێندكارێكی كچ چه قۆ یا هه ر ئامێرێك����ی تری پێبێ����ت به ڕێوه به ر یا یاریده ده رو مامۆستا پێیبزانن چه قۆكه ی لێبكرێ����ت و چاوپۆش����ی لێوه ربگ����رن و ئاگاداربكرێت����ه وه كه جارێكی تر له گه ڵ

خۆی هه ڵینه گرێته وه .

رۆژانە له هەشتی بەیانییەوە لەگەڵ

خێزانەکەی، چوار کچ و دو

کورەکەیدا دێنە سەر شەقامەکان و

هەریەکە به بیانوی پاکەتێ

بنێشت یان هەرشتێکی

تر تا دەمەو ئێوارە خەریکی سواڵکردن دەبن

جارێك كه سواری ته كسی بوه

شۆفێره كه ویستویه تی بۆ شوێنێكی تری

به رێت ئه میش چه قۆكه ی ده رهێناوه خستویه تیه سه ر ملی

تا كابرا ناچاربوه بیگه یه نێته شوێنی

مه به ستی خۆی چه قۆ هه ڵده گرن فۆتۆ: ئینته رنێت ئه و کچانه ی دره نگ ده گه ڕێنه وه بۆ ماڵه وه

مندااڵن بۆ سواڵکردن به کارده هێنرێن فۆتۆ: رامان

ئ����ه و دێ����ڕه ی س����ه ره وه یه كێک����ه بانگه شه ی زاره کیه كانی له دروش����مه دیموکراتی پارتی له الیه ن هه ڵبژاردن کوردس����تان. ئه و دروشمه له بانگێک ده چێت له الیه ن پارتێکی سیاسیه وه بۆ که سێکی کاركه ر. جۆرێکه له موژده ی کار، به كۆتاییهاتن����ی رزگارب����وون، به ده س����تپێکردنی ژیانی به هه شتیانه. ئه م داخوازیه، ئه م دروش����مه، کرۆکی سیسته می سیاسی و ئابوری و هه روه ها ته ماحی پارتێکی سیاسی ده رده خات بۆ مامه ڵه کردن له گه ڵ مرۆڤ و کارکه رو کایه ی کۆمه اڵیه تی و ئابوری و سیاسی

ئه م واڵته. ئه و بانگ����ه ی س����ه ره وه له کاتێکدا گفتوگۆیه ک����دا له میانه����ی دێڕێک����ه له هه مانکات����دا س����یخناخه به مان����ای سیمبوڵیی قورس. ئه م دێڕه ده كرێت وه ك چه مکێ����ک له هه مانکات����دا وه ك کلیلێ����ک به كاربێت ب����ۆ خوێندنه و ه ی دۆخی ئابوری و کۆمه اڵیه تی و سیاسی

کۆمه ڵگای ئه مڕۆی کوردستان. ئه م دێ����ره له نێوان دوو که س����دایه یه كێکی����ان کرێکارێک����ه ک����ه ئی����ش ده كات، ئه ویتریان ئه ندام یان کادیری پارتێکی سیاسیه که کرێکاری ناکات. یه كه م مان����ای ئه م دێره له وه دا خۆی

ده رده خات که پارتیبوون خۆش����تره له کرێکاریک����ردن. ب����وون به ئه ندامی پارت����ی دیموکراتی کوردس����تان یانی رزگاربوون له ئازاری ئیشکردن. لێر ه دا هه ر ئه وه نده مان به س����ه ک����ه وێنای ئه وه بکه ی����ن که ئی����ش یانی ئێش، له هه مانکات����دا پارتیب����وون یان بوون به ئه ندامی پارتی یانی کۆتایی ئێش. هه روه ها رس����ته كه ره هه ندی ئابوری و فاینانس����ی هه ی����ه به وه ی که س����ێکی ئه ندامی پارتی داهات و ده س����تکه وتی زیاتره له که س����ێکی کارکه ر. ده كرێت له هه مانکات����دا ئ����ه وه ش بخوێنرێته وه ک����ه کرێکاریکردن وه ك مه ترس����یه ک ده بینرێت بۆ س����ه ر پارتیبوون. گه ر دروشمی کۆمۆنیسته کان له رابووردوودا بانگه شه بوو بۆ یه كبوونی کرێکارانی جیه����ان، ئ����ه وا دروش����می پارتێکی به ده ره به گایه تی و تێک����ه ڵ سیاس����ی س����ه رمایه داری له ئه مرۆی کوردستاندا به پشتبه ستن به داهاتی زۆری سامانی ژێ����رزه وی، کۆتاییهاتنی کاره و بوونی سه رجه م کرێکارانه به ئه ندام و ده ست و پێوه ند. ئه م ره هه نده یه که مرۆڤ وه ك به رهه مهێن، کارک����ه ر، بوونه وه رێکی خاوه نبژێوی ده س����تی خۆی س����وك سه ربه خۆییبوونی به جۆرێک ده کرێت وه ك مرۆڤێک ده که وێته مه ترسیه وه. که م����رۆڤ چی����دی خاوه نبژێوی یان نان����ی خۆی نه بێت چی����دی ناتوانێت مرۆڤێکی سیاسی بێت. دووفاقیی ئه م دێره له وه دایه له کاتێکدا بانگه ش����ه یه پارتێک����ی به ئه ندام����ی ب����وون ب����ۆ بانگه ش����ه یه له هه مانکاتدا سیاس����ی بۆ ناسیاس����یبوون. چونکه له کرۆکی بانگه ش����ه كه دا یانی چی����دی تۆ وه ك بوونێک سه ربه خۆبوونت نابێت ده بیته ئه ندامێ����ک له ب����ری بڕێک پ����اره، که

له کۆتاییدا ته نها رۆڵی سه ربازێک یان په یڕه وکه رێک ده بینیت دژ به خواستی خ����ۆت. به مانایه كیت����ر له مرۆڤێک����ی خاوه ن بوونه وه ده بیته که س����ێک که ئه وانیتره وه له الیه ن سیاسیت بوونی داده رێژرێت. ئ����ه م دێره له هه مانکاتدا پۆلێنه ئه رستۆییه كه مان یاد ده خاته وه که ژیان دابه ش����ده کات به سه ر زووێ و

بای����و. زووێ ئه و ج����ۆره ژیانه یه که سیاس����ی نی����ه، بایو ئ����ه و ژیانه که بونی سیاس����ی هه یه. هه رئه مه شه که پاشان که س����انی تری وه ک ئارێنت و کاری ئه گامبین به تایب����ه ت فۆک����ۆو له س����ه رده كه ن. ژی����ان ئه گه ر توخمی ئه وا له ده ستدا ئاماده بونی سیاس����ی ده بێت����ه ژیانێک����ی ئاژه ڵیانه. ژیانی

ناسیاسی ژیانێکی مرۆڤانه نیه. له الیه کی تره وه له رسته که دا بانگێک هه یه ب����ۆ نزم����ی ئی����ش له به رامبه ر پارتیبوون����دا. گ����ه ر ئی����ش بریتی����ه له رێگای به ده ستهێنانی بژێوی، به پێی ئه م رس����ته یه ئیشکردن یان کارکردن رێگایه کی باش نیه بۆ به ده ستهێنانی بژێوی چونکه رێگایه كی پڕ له ئازاره. ئ����ه وه ی ئه م رس����ته یه بانگه ش����ه ی ب����ۆ ده كات که ئی����ش چه ند بێنرخه، به تایبه ت گ����ه ر هاتوو ئی����ش بریتی ب����وو له ئیش����ی ب����ازوو. بێنرخکردنی کار، یه كێکه له س����یما سه ره كیه كانی ئابوری سیاس����ی هه رێمی کوردستان. کار وه ک ئه ن����درێ گۆرتس، له کتێبی ره خنه ی عه قڵی ئابوریدا، پێمانده ڵێت داهێنانێک����ی س����ه رده می مۆدێرنه یه. دیدێکی گۆرت����س دی����دی گه رچ����ی کارکردن له سروش����تی ره خنه گرانه یه له دونیای ئه م����ڕۆدا به اڵم ئێمه لێره دا جیاوازداین. زێده دۆخێکی له به رده م گۆرتس و هانا ئارنت و ئه وانیتر بڕوایان وه هایه که کۆمه ڵ����گای دێرین بڕوای وه هابوو که مرۆڤی ئازاد نابێت خۆی ل����ه کاردا بڕه نجێنێت به ڵک����و ده بێت کۆیله و ئافره ت پێداویس����تیه کانی بۆ دابین بک����ه ن. به اڵم له دۆخی هه رێمدا به پێچه وانه یه. ت����ه واو هاوکێش����ه كه بێنرخکردنی کارو بااڵکردنی حیزبیوون یه کێ����ک له ئامانج����ه س����ه ره كیه كانی

بریتیه له کوش����تنی توان����ای مرۆڤ و کۆیله كردنی ب����ۆ ده زگایه كی تایبه ت. که واته گه ر له رابووردوودا ئیش نه کردن مانای ئازادی بووه، ئازادی له که س����ی خاوه نئیش و ئازادی له پێداویستیه كانی خ����ود. ب����ه اڵم ئه م����رۆ به پێچه وانه وه په ککه وتن����ی یان����ی ئیش����نه كردن به بوونه وه رێکی ک����ه س بوونی خودو

د ه سته پاچه. له الیه کی تره وه رسته که بانگه شه یه بۆ قۆرغکردنی س����ه رجه م سه رمایه ی واڵت له الیه ن پارتێک����ه وه که وه های پێباش����ه هی����چ چاالکیه ك����ی ئابوری نه مێنێ����ت ل����ه ده ره وه ی ده س����ه اڵتی خ����ۆی. ئه م بانگه ش����ه یه ده ڵێت هه ر ئه وه نده ت به س����ه ببیت به ئه ندام بۆ ئ����ه وه ی پش����کێکت له داهاتی ئابوری واڵت به ربکه وێت، به مه رجێک ئه ندامی پارتی دیموکراتی کوردستان بیت.

رس����ته که هه روه ه����ا ده رخه ری ئه و عه قڵه ی����ه ک����ه بااڵده س����تیی حیزبی پێباش����تره له گه ش����ه ی کۆمه اڵیه تی و بوژان����ه وه ی ئابوری و س����ه ربه خۆیی و ش����کۆمه ندیی تاک����ه كان. هات����ن بۆ ریزه كان����ی پارتی ده كرێ����ت له هه موو ش����تێک بااڵتربێت و شایسته ی ئه وه یه که هه موو شتێکی بکرێته قوربانی.

ه����ه ر ئه مه ش����ه وه ه����ا ده كات که ئه م دێڕه ده ربڕی راس����ته قینه ی ئه و ج����ۆره ئابوری����ه بێت ک����ه پێیده ڵێن ئابوری کرێخۆری. ئابوری کرێخۆری یانی پش����ت به س����تن به کرێ����ی ئه و کۆمپانیایانه ی که س����امانی ژێر زه وی ئه م واڵت����ه ده رده هێنن. ئ����ه و کرێیه هێن����ده ده بێت هه تا ده س����ه اڵت یان حی����زب بتوانێت له رێگای����ه وه بژێوی کۆمه ڵ����گا کۆنترۆڵ بکات. به اڵم وه ك له رس����ته كه دا د ه یبینین ده سه اڵت بۆ

ئ����ه وه ی ئه م کاره ی بۆ مه یس����ه ربێت ده بێ����ت کاری س����ه ربه خۆ نه هێڵێت و هه روه ه����ا ه����ه ر کارێکیش ی����ان هه ر

بوارێکی کارکردن بێته ئاراوه. ئ����ه م دۆخ����ه گریاناوی����ه له رۆژانی ب����ه رده وام رووب����ه رووم بانگه ش����ه دا به چپه وه کاتێ����ک خه ڵکی ده بووه وه پێیانده وتم، "به خ����وا زۆر حه زئه که م ده نگب����ده م به تۆ، ب����ه اڵم وا خه ریکه موچه یه ک����م ب����ۆ ئه بڕن����ه وه". ی����ان که م����ی "موچه یه ك����ی ده یانگ����ووت خانه نش����ینیم هه یه، با که س نه زانێت

به ده نگه که م". له واڵتی سیاسه ت ئاراسته یه ی ئه م ئێمه دا ب����ۆ گرگنکردنی م����رۆڤ، بۆ خه س����اندنی، بۆ له په لوپۆخس����تنی، ب����ۆ کردنی ب����ه ئه ندامی له ش����کرێک زیانه کانی حی����زب، له موچه خ����ۆری مرۆڤ چاالککردنی نای����ه ن. له ژماره رێکخس����تنی ئابوری و بزیوێکی وه ک سیاسی له روانگه یه كی ئابوری بواری حکوم����داری کرۆک����ی گونج����اوه وه، س����ه رده میانه ن که ئێم����ه و نه وه کانی شایسته ین. پێویستمان و داهاتوومان له مرۆڤخس����تنی مرۆڤی کورد له پێناو پارتێ����ک و ده س����ه اڵتی س����ه پاندنی له پێناو سه پاندنی ده سه اڵتی ئه ویش که مینه یه كی که م، بردنی سیاسه تی و به ئاق����اری واڵته ی����ه ئ����ه م ژیان����ی س����ته مکاری، به تایبه ت س����ته مکاری رۆژهه اڵتی. وه ك مارکس پێمانده ڵێت رۆژهه اڵت����ی س����ته مکاری کرۆک����ی ئاڵۆگ����ۆڕه گۆڕان����کاری و نه بوون����ی له کایه ی کۆمه اڵیه تیدا. به حیزبیکردنی کۆمه ڵگا له پێناو په كخس����تنی هه موو ئاڵوگۆڕێک����ه، به مانایه كی تر به مانای سه پاندنی سته مکاری رۆژهه اڵتیه، که ترسناکترین جۆری سته مکاریه.

"ئیش‌مه‌كه‌ببه‌به‌پارتی"

ڕه نگ���ه له 22 س���اڵی ڕاب���ردودا، حكوم���ه ت دروس���تكردنی پرس���ی له هه رێم���ی )ئه نجومه نی وه زی���ران( یاسایی مش���تومڕێكی كوردس���تاندا، ئه وتۆی دروس���تنه كردبێت، هه رچه نده ل���ه م ماوه یه دا به گش���تی )7( كابینه پێكهێنراوه له )1992، 1993، 1996، 1999، 2006، 2009 و 2012(، له گ���ه ڵ له س���ه رده می ك���ه كابینه یت���ر )3(دو ئیداره یی���دا له س���نوری )ئیداره ی س���لێمانی ( ل���ه )1996، 2000 و 2004( له به رئه وه ی ئه م���ه ش پێكهێن���راون. به درێژایی ئه و ماوه ی���ه هه ردو پارتی یه كێت���ی (، )پارت���ی و ده س���ه اڵتدار ی���ان پێكه وه به پێ���ی بنه مای )په نجا به پێ���ی به ته نی���ا ی���ان به په نج���ا(، بااڵده س���تی هه ریه كه یان له هه ریه كێك س���لێمانی (دا، )هه ولێر و له ئی���داره ی یاسایی و به شێوه یه كی یان توانیویانه له ڕێ���ی په رله مان���ی كوردس���تانه وه ، یان به ش���ێوه یه كی نایاس���ایی و له ڕێی خۆسه پاندنه وه ، كابینه ی یه ك له دوای یه ك پێكبهێنن و حكومه ت دروست بكه ن. به اڵم له ژێر سایه ی تایبه تمه ندییه كانی هه ڵبژاردنی خولی چواره می په رله مان كه له )9/21( ی ئه مساڵدا ئه نجامدرا و به پێ���ی ئ���ه و ده رئه نجامانه ش كه له م هه ڵبژاردن���ه ده كه وێته وه ، ئه مجاره یان ته واو به پێچه وانه ی ئه و دۆخه ی سااڵنی ڕابردو، دروس���تكردنی حكومه تی نوێ )كابینه ی هه شته م( زۆرترین مشتومڕی یاس���ایی ده وروژێنێت، هه روه ك چۆن زۆرتری���ن ملمالن���ێ و بگ���ره و به رده ی

سیاسی ده خوڵقێنێت.دی���اره هه ڵچون���ی ئه و مش���تومڕ و پرس���ی له س���ه ر ملمالنێیان���ه ش دروستكردنی حكومه تی نوێ كۆمه ڵێك ه���ۆكاری جۆراوجۆری له پش���ته وه یه ، به اڵم به بڕوای من گرنگترینیان بریتیه

له م دو هۆكاره :)بۆش���ایی حاڵه ت���ی یه ك���ه م: •حوكمڕانی له سیسته می ده ستوری(یه هه رێمی كوردس���تاندا، كه تا ئێس���تا ده س���تورێكی نوس���راوی نیی���ه ، كه له الی���ه ن )ده س���ه اڵتی دامه زرێن���ه ر(دانرابێ���ت و هه رێم���ه وه خه ڵك���ی ی متمان���ه ی پێدرابێ���ت، تاك���و به پێی ده ق و بنه ماكان���ی ئ���ه و ده س���توره ، به ده ر له ئیجتیهاد و ڕاڤه ی الس���تیكی ،

سیاسییه كانی دامه زراوه ده س���ه اڵت و هه رێم و ڕایه ڵه سه ره كییه كانی پرۆسه ی په رله مان و - وه ك هه ڵبژاردنی سیاسی دروس���تكردنی حكومه ت - ڕێكبخرێت. بۆیه له س���ایه ی نه بونی ده س���توردا، هه روه ك چۆن له سااڵنی ڕابردودا بازدان به سه ر ده قه یاساییه كاندا و كشاندنیان له به رژه وه ندی هه ردو حیزبی حوكمڕان كارێكی ئاس���انبوه ، هه رواش ده كرێت ئ���ه و یاس���ا و ده قانه ی كه پرۆس���ه ی رێكده خه ن، حكومه ت دروس���تكردنی ڕاڤ���ه ی جۆراوج���ۆر و خوێندن���ه وه ی الستیكیان بۆ بكرێت و به ئاڕاسته یه كدا ببرێن ك���ه له به رژه وه ندی هه ندێك له و

حیزبانه بێت، به تایبه تیش پارتی .بنه م���ای غیاب���ی دوه م: •ئاش���تیانه ی )ده ستاوده س���تكردنی ده س���ه اڵت(ه كه تا ئێس���تا ئاس���ۆی پراكتیككردنی له سیسته می حوكمڕانی

هه رێمدا لێڵ���ه . چونكه هه ردو حیزبی حوكمڕان ده یانه وێت به هه مان نه فه سی س���ااڵنی ڕابردو درێژه به ده س���ه اڵتیان ب���ده ن. بۆیه هیچ كام له و دو پارته تا ئێستا ناتوانن ئه و قه ناعه ته الی خۆیان دروس���ت بكه ن كه ده كرێت له هه رێمدا ده س���ه اڵت به بێ ئه وان پیاده بكرێت. به ڵگه ی ئه مه ش به ئاش���كرا به سیمای ه���ه ردو پارته كه وه دی���اره ، وه ك ئه و شڵه ژانه ی كه یه كێتی دوای ده ركه وتنی هه ڵبژاردن ئه نجامه كان���ی نافه رم���ی دوچاری بو، به شێوه یه ك كار گه یشته ئه وه ی هه ندێك له ده ستڕۆیشتوانی ناو ئه م پارته به هه وڵی ده س���تكاریكردنی ئه نجامه كانی هه ڵبژاردن ناویانبهێنرێت. هه روه ها ئ���ه و لێدوانانه ی كه له الیه ن )پارت���ی( له به رپرس���انی هه ندێ���ك كه ده درێ���ن و واینیش���انده ده ن یه وه دروس���تكردنی حكومه تی نوێ مافێكی چونك���ه ئه وان���ه حاش���اهه ڵنه گری له هه ڵبژاردنه كان���دا ب���راوه ی یه كه من، ئه م���ه جگه له ئاماژه ك���ردن بۆ ئه وه ی كه )پارتی ( پشتی )یه كێتی ( به رنادا

له پێكهێنانی ئه و حكومه ته دا.به اڵم، وێڕای كاریگه ری ئه م هۆكارانه ، ڕێڕه وی سیاسی پرۆسه ی دروستكردنی ئاڕاس���ته یه كدا حكومه تی نوێ به هه ر ببرێ���ت، جا ب���ه و ش���ێوه یه بێت كه حیزبه كانی ده سه اڵت له ڕابردودا خویان پێوه گرت���وه ، یان به و ش���ێوه یه بێت سیاسیه هاوكێش���ه ڕه نگدانه وه ی كه تازه كان���ی ن���او گۆڕه پانی سیاس���ی هه رێم بێ���ت و تا ڕاده یه كی باش���یش ئۆپۆزسیۆنیشی حیزبه كانی ویس���تی تێدا ڕه چاوبكرێت، ئه وا دواجار ده بێت پرۆسه ی دروستكردنی حكومه تی نوێ به پێی ئه و ڕێكارانه ببرێت به ڕێوه كه له چه ند ده ق و یاس���ایه كی كارپێكراوی هه رێم���دا ئاماژه یان بۆك���راوه ، وه ك: په رله مان���ی هه ڵبژاردن���ی یاس���ای كوردستان )یاسای ژماره )1( ی ساڵی 1992( و یاس���ای سه رۆكایه تی هه رێمی كوردستان - عێراق )یاسای ژماره )1( ی ساڵی 2005( و یاس���ای ئه نجومه نی وه زیرانی هه رێمی كوردستان )یاسای

ژماره )3( ی ساڵی 1992(.له ژێ���ر ڕۆش���نایی ئ���ه و ده قان���ه ی له م یاس���ایانه دا هاتون و په یوه س���تن به پرۆسه ی دروستكردنی حكومه ته وه ، پێویسته ئه م پرۆسه یه به سێ قۆناغدا

تێبپه ڕێت، به م شێوه یه ی خواره وه :ناون���ان قۆناغ���ی یه ك���ه م: •

)مرحله التسمیه (. له م قۆناغه دا په رله مان ئه و به ده ستنیشانكردنی هه ڵده ستێت كه سه ی كه ده بێته سه رۆكی وه زیران و ئه ركی پێكهێنانی ئه نجومه نی وه زیرانی پێده سپێردرێت. ئه مه ش به پێی بڕگه ی یاس���ای ی )56( له م���اده ی )3(كوردس���تان په رله مانی هه ڵبژاردن���ی

ژماره )1( ی ساڵی 1992.ڕاس���پاردن قۆناغ���ی دوه م: •)مرحله التكلی���ف(. ل���ه م قۆناغ���ه دا، سه رۆكی هه رێمی كوردستان هه ڵده ستێت به ڕاسپاردنی ئه و كه سه ی كه په رله مان ده ستنیشانیكردوه ، پێشودا له قۆناغی تاكو ئه و كه س���ه له ماوه ی )30( ڕۆژدا پێكبهێنێ���ت. )ئه نجومه نی وه زی���ران( ئه مه ش به پێی بڕگه ی )12( له ماده ی )10( ی یاسای سه رۆكایه تی هه رێمی كوردستان ژماره )1( ی ساڵی 2005.

• س���ێیه م: قۆناغ���ی متمانه پێدان

)مرحل���ه منح الثقه (. ل���ه م قۆناغه دا، به به خشینی هه ڵده س���تێت په رله مان متمانه ب���ه و پێكهات���ه وه زارییه ی كه كه س���ی ناون���راو و ڕاس���پێردراو له دو به م پێكیهێن���اوه ، پێش���ودا قۆناغی پێكهاته ك���ه متمان���ه وه رگرتن���ه ش )س���ه رۆك وه زی���ران و جێگره ك���ه ی و )ئه نجومه ن���ی ده بن���ه وه زی���ره كان( وه زی���ران( ك���ه به بااڵترین ده س���ته ی جێبه جێكردن���ی هه رێ���م داده نرێ���ت. ئه مه ش به پێ���ی بڕگه ی )4( له ماده ی )56(ی یاسای هه ڵبژاردنی په رله مانی كوردستان ژماره )1(ی ساڵی 1992، هه روه ه���ا بڕگه ی )1( له ماده ی )2(ی یاس���ای ئه نجومه نی وه زیرانی هه رێمی

كوردستان ژماره )3(ی ساڵی 1992.كه واته به پێ���ی ئه م قۆناغانه و له ژێر ڕۆش���نایی ئ���ه و ده قه یاساییانه ش���دا ك���ه رێكیانده خ���ه ن، ده گه ین���ه ئه م ئه نجامان���ه ی خ���واره وه ك���ه ده بێت له دروس���تكردنی پێكهاته ی حكومه تی

نوێدا ڕه چاوبكرێت:كوردس���تان په رله مان���ی .1ده س���ه اڵتی زۆر فراوان و به هێزی هه یه ئ���ه م حكومه ت���دا، له دروس���تكردنی )زۆرینه ی به ڕه زامه ندی ده سه اڵته شی ڕه های ئاماده بوان له ئه ندامه كانی ( پیاده ده كات، ئه مه ش به پێ���ی بڕگه ی )1( له ماده ی )50( ی یاس���ای هه ڵبژاردنی په رله مانی كوردس���تان ژم���اره )1(ی س���اڵی 1992. واته ده بێت په رله مان له قۆناغی یه كه می سه ره وه دا به زۆرینه ی له ئه ندامه كانی ئاماده ب���وان ڕه ه���ای ئ���ه و كه س���ه ناوبنێت ك���ه دواتر بۆ پێكهێنان���ی حكومه ت ڕاده س���پێرێت، هه روه ها له قۆناغی سێیه میشدا ده بێت په رله مان به زۆرینه ی ڕه های ئاماده بوان له ئه ندامه كان���ی متمان���ه به پێكهاته كه ئه نجومه نی ببێت���ه ت���ا ببه خش���ێت

وه زیران.2. س���ه رۆكی هه رێمی كوردس���تان هه ی���ه س���نورداری ده س���ه اڵتێكی له دروس���تكردنی حكومه ت���دا، چونكه ده سه اڵتی س���ه رۆكی هه رێم له قۆناغی س���ه ره وه دا وابه س���ته یه دوه م���ی به ده سه اڵتی په رله مانی كوردستانه وه ، خۆ ئه گه ر په رله مان له قۆناغی یه كه مدا نه یتوانی به زۆرینه ی ڕه های ئاماده بوانی كه سێك ناوبنێت، ئه وا سه رۆكی هه رێم ناتوانێ���ت له خۆی���ه وه هیچ كه س���ێك

ڕابسپێرێت بۆ پێكهێنانی حكومه ت.ب���راوه ی لیس���تێكی هی���چ .3

ماف���ی ناتوانێ���ت هه ڵبژاردن���ه كان، دروس���تكردنی حكوم���ه ت ب���ۆ خۆی داببڕێ���ت ئه گه ر نه توانێ���ت زۆرینه ی ڕه ه���ای كورس���یه كانی په رله مان یان زیات���ر بباته وه . خۆ ئه گه ر لیس���تێك توان���ی ئ���ه م زۆرینه یه ببات���ه وه ئه وا به ئاسانی ده توانێت ئه و مافه بۆ خۆی مس���ۆگه ر بكات و به ده نگ���ی زۆرینه ی ڕه های ئاماده بوان له ناو په رله ماندا ئه و كه سه ناوبنێت كه دواتر بۆ پێكهێنانی حكومه ت ڕاده س���پێرێت. به اڵم به ده ر ل���ه م حاڵه ته ئه گه ر لیس���ته براوه كان نه گه یش���ته كورس���یه كانیان هیچیان هه ندێكیان هه رچه نده ڕه ها، زۆرینه ی زیاتر له وانیتر ژماره ی كورس���یه كانی بێت، ئه وا ده بێت به ناچاری لیسته كان به دوانی���ان ی���ان زیات���ر )كوتل���ه ی دروس���ت هاوپه یمانی ( په رله مان���ی و بكه ن تا ئ���ه و زۆرینه ی���ه پێكبهێنن و به مه ش مافی ناونانی سه رۆك وه زیران مس���ۆگه ر بكه ن. ئه مه ش ئه و دۆخه یه له خول���ی چواره م���ی هه ڵبژاردنی كه په رله مانی كوردستاندا ڕوده دات، به پێی ئه و ده رئه نجامه به راییانه ی هه ڵبژاردن كه كۆمیس���یۆنی بااڵی هه ڵبژاردنه كان ئه مس���اڵدا )9/28(ی له ب���ه رواری ڕایگه یان���د. به پێی ئ���ه م دۆخه ش له م خوله ی هه ڵبژاردنی په رله ماندا، لیستی سه ره كی ده س���ه اڵتی پێشو )پارتی ( و ئۆپۆزس���یۆنی س���ه ره كی لیس���تی یاساییه وه ، له ڕوی )گۆڕان(، پێش���و له دروس���تكردنی مافیان هه یه هه مان حكومه ت���دا، به ڵكو ئه مه هه مان مافی هه مو لیسته كانیتریشه . كامیان توانی زۆرینه ی ڕه ها له په رله ماندا پێكه وه بنێت ئه وا ئه و ده توانێت زۆرینه ی پێویس���ت بۆ ناونانی س���ه رۆك وه زیران مسۆگه ر بكات. ب���ه اڵم دیاره له ڕوی كرداریه وه ، ته نی���ا )پارت���ی ( و )گ���ۆڕان( به هۆی كورس���یه كانیانه وه ژم���اره ی زۆری ده توانن هه وڵبده ن بۆ س���ود وه رگرتن ل���ه و مافه . وات���ه هه رچه ن���ده له ڕوی یاساییه وه مافه كه بۆ هه مو لیسته كان كراوه ی���ه ، چونكه هیچی���ان زۆرینه ی نه بردۆته وه ، كورس���ییه كانیان ڕه های ب���ه اڵم ل���ه ڕوی كرداریی���ه ته س���ه ور ناكرێت لیس���تێك كه مت���ر له )5%( ی كورس���ییه كانی په رله مانی بردبێته وه و هه وڵ ب���ۆ پێكه وه نان���ی هاوپه یمانی و

دروستكردنی حكومه ت بدات.

سه ردار عه زیز

ڕێكاره‌‌یاساییه‌كانی‌‌دروستكردنی‌‌حكومه‌تی‌‌نوێ‌

19 »»

د.عابید خالید ره سوڵ*

تایبه‌ت)398( سێشه ممه 2013/10/8 18

ئیش یانی ئێش، پارتیبوون یان

بوون به ئه ندامی پارتی یانی

کۆتایی ئێش رسته كه ره هه ندی ئابوری و فاینانسی

هه یه به وه ی که سێکی ئه ندامی

پارتی داهات و ده ستکه وتی زیاتره له که سێکی کارکه ر

هیچ كام له و دو پارته تا

ئێستا ناتوانن ئه و قه ناعه ته

الی خۆیان دروست بكه ن كه ده كرێت له هه رێمدا

ده سه اڵت به بێ ئه وان پیاده

بكرێت

دواجار ده بێت پرۆسه ی

دروستكردنی حكومه تی نوێ

به پێی ئه و ڕێكارانه ببرێت

به ڕێوه كه له چه ند ده ق و یاسایه كی

كارپێكراوی هه رێمدا ئاماژه یان

بۆكراوه

(398( سێشه ممه 2013/10/8 19تایبه‌ت

ده رباره ی غه ریزه ی مه رگ... پاشماوه

گەندەڵبوونی شەفافییەت... پاشماوه

س���وبێکت ... »له هەڵوێس���تێکدا بڕیارێک���ی ش���ێتانە و نەش���یاو دەدات، بڕی���اردەدات خ���ۆی له خ���ۆی ب���دات و ئازیزتری���ن کەس���ی خ���ۆی بکوژێ���ت. کردارەکەی بەهیچ جۆرێک وەک ئیش���ی کەس���ێکی بێهێز نییە کە شەڕانگێزێتی خۆی ئاڕاستەی خۆی دەکاتەوە، بەڵکو ئەو ڕێکخستن و پەیوەندییانە تێکدەدات کە س���وبێکت خۆی تێ���دا دەبینێتەوە. خ���ۆی له بەنرختری���ن ئۆبێکت���ی خۆی دووردەخاتەوە، ک���ە له ڕێگایەوە دوژمن دەیەوێ���ت بیخاتە داو. بەوە س���وبێکت کایەیەک���ی گەورەتر بۆ جوڵ���ە و یاری خۆی دروستدەکات. هەڵبەت نرخی ئەم ئازادییە زۆر ترس���ناکە. تاکە ئەگەرێک له ڕێگایەوە سوبێکت بتوانێت هاوسەنگی ب���ۆ ئەم گوناه���ە بگێڕێت���ەوە، ئەوەیە دەس���تبەرداری هەموو شتێکی تایبەتی بێ���ت و ژیانی ب���ۆ له ناوبردن���ی ئەوانە تەرخانب���کات کە ناچاریانک���ردوە، ئەو قوربانییە گەورەیە بدات. ئەم هەڵوێستە � نامرۆڤانەی���ەی � ئ���ازادی ڕەها � من له تەنهایمدا دەتوانم هەر ش���تێک بکەم ک���ە دەمەوێت، هیچ کەس دەس���ەاڵتی

بەسەرمدا نییە � ، ئەوە هاوشاندەکرێتەوە به خۆبەخشینێکی موتڵەق به فەرمانێک � تەنیا مانای ژیانم ئەوەیە تۆڵە بس���تێنم � . ڕەنگ���ە ئەم���ە له هەر ش���ت ڕوونتر وێنای س���وبێکتی شۆڕش���گێڕ بکات«. »بڕوانە: س . ژیژیک. ڕۆحە خراپەکانی هەرێمەکانی ئاسمان. خەباتی چەپ بۆ سەدەی بیس���ت و یەک. فیشەر فێرالگ،

فرانکفۆرت. 2013. ل 114 � 115«.لێ���رەدا ژیژی���ک ئاماژە بەو س���اتە ڕادیکالەی سوبێکتی سەرەکی و نادیاری فیلمەکە دەکات کە تەواوی سیس���تمی ڕەمزی تێکدەدات تا شتێکی نوێ بخاتە جێگای. غەریزەی م���ەرگ بریتییە لەو هێزەی کە بەرەو ئ���ەو تێکدانە پاڵمان پێوەدەنێت. ئەوەی سیس���تمی ڕەمزی له ئێم���ەدا بونیادی ناوە، ئەوەیە منداڵ و خێزانی خۆمان خۆش���بوێت، بەاڵم الی سوبێکتی شۆرش���گێڕ، الی سوبێکتێک دەیەوێت ڕادی���کاڵ یارییەکان تێکبدات و لەودیو ئەو ڕێکخس���تنەوە ئازادی خۆی س���ەرەتا خۆ بهێنێت���ەوە، بەدەس���ت نزیکانەی بابەت���ە لەو ڕزگارکردنێت���ی ئارەزوو کە دەستیان گرتووە. غەریزەی

مەرگ ئەو هێزەیە کە دەکەوێتە ئەودیو ناگیرێت، بەاڵم سیس���تمی ڕەمزییەوە، خودی نەگیرانەکەی سەمبولیزەدەکرێت. کایزەر سوزا لێرەدا ئەوە نیشاندەداتەوە ک���ە تێک���دان و گێڕانەوەی سیس���تمی سەمبولی بۆ پلەی س���فر، بۆ سەرەتا، ب���ۆ جێگایەکی خاڵی تا لەوێوە دووبارە دەس���ت بەیاریبکەی���ن، کاری نەک���ردە نییە. کایزەر س���وزا پیاوک���وژە، بەاڵم بەرجەس���تەکەری وەک ژیژی���ک الی سوبێکتی شۆڕشگێڕ وێنادەکرێت، وەک دەتوانێت کاراکتەرێک بەرجەستەکەری بیس���ەلمێنێت ئەوەی لەسەر ڕێکەوتوین نیی���ە، سەرتاس���ەری هەمیش���ەیی و سیس���تمی رەمزی کایەکی داخراو نییە هەموومان لەسەر یاساکانی ڕێکەوتبین. هەمیش���ە هێزێک هەیە ئەم ڕێکەوتنە، تێکدەشکێنێت و فەزا س���ەمبولییە ئەم دەیباتەوە دەرێ. ئەو هێزە نوێسازەش کە بەردەوام دەگەڕێتەوە، کە بەردەوام

به ئارەزوو ناگات، غەریزەی مەرگە. ڕوانین���ی دوو به ڕوون���ی لێ���رەدا بەسەرێک لەبەردەس���تدایە. جیاوازمان فرۆی���د »لەگەڵیش���یدا کەس���انی وەک

فرۆم« کە ڕووە وێرانکارەکەی غەریزەی مەرگی���ان ب���ۆ گرنگ���ە، هێورکردنەوە و کەمکردنەوەی ڕەهەندی تێکش���کێنەری ئەم غەریزەیەیان مەبەستە، بەسەرێکی دی���ش بۆچوونی الکان���ی � ژیژیکی کە له غەریزەی مەرگ���دا هێزێکی پۆزەتیڤی دەبین���ن و نوێکردن���ەوە نەفیک���ردن و ڕەهەن���دە توندوتیژەک���ەی به بەش���ێک له هەموو ئەکتێکی نەفی یان کردەیەکی شۆڕش���گێڕانە لەقەڵ���ەم دەدەن. چۆن دەتوانین له نێوان ئەم دوو تێگەیشتنەدا بگونجێین؟. تێگەیشتنێکی جەوهەرێکی مەرگ���دا له غەری���زەی کۆنزەرڤاتی���ڤ دەبینێت، تێگەیشتنێکیش وەک هێزێکی نەفیکەر و ڕادیکاڵ تەماش���ای غەریزەی م���ەرگ دەکات. ئاخ���ۆ ئەو ماش���ێنە فاشیس���تیانەی له خۆره���ەاڵت له کاردان چ پەیوەندییەکی���ان به غەریزەی مەرگی فرۆیدیی���ەوە هەی���ە؟ چ���ۆن غەریزەی مەرگ له دونیای ئێمەدا دەردەکەوێتەوەو دەبێت بەسەرچاوەیەکی وزە بۆ ماشێنە فاشیس���تییەکان؟ ئەوان���ە کۆمەڵێ���ک پرس���یارن له بەش���ەکانی ت���ردا هەوڵی

وەاڵمدانەوەیان دەدەمەوە.

گرفتەکە لەوەدایە کە پرسی شەفافییەت دەس���ەاڵتدارانی هێن���دەی لەئێس���تادا لێوەردەگ���رن، س���ودی کوردس���تان ئەوەن���دە وەکو چەکێکی ئۆپۆزیس���یۆن س���وودی نەماوە. نەک لەبەر ئەو قس���ە باوەی ک���ە دەڵێت بابەتەکە س���وواوە و چیدی قس���ەکردن لەس���ەری بێسوودە، بەڵکو لەبەرئ���ەوەی کە پارتی و یەکێتی دەیانەوێ���ت ئ���ەم پرس���ە له خەمی رای گشتیی و ئۆپۆزیسیۆنەوە بکەن به خەمی خۆیان. ه���ه ر وەکو چۆن تاوەکو دوێنێ گوتاری چاکسازیی و دژایەتی گەندەڵییان کرد به هی خۆیان، ئاوهاش ئەمڕۆ کێشەی تەزویرکردن دەکەن به خەمی سیاسییان و ئەوانیش باس له تەزویرکردن و دیارنەمانی دەنگەکانیان دەکەن. ئەم س���تراتیژەش

مانای س���ەربازیدا سیاسیی و له زانستی پارتیزانییە ش���ەڕی میت���ۆدی گۆڕینی بۆ ش���ەڕی مەوقیعی یان س���ەنگەریی. داگیرکردنی سەنگەری گوتارەکان مانای داگیرکردنی دوا سەنگەری ئەخالقییە کە دەنگ���ە ناڕەزاکان و ئۆپۆزیس���یۆن کاری

لەسەردەکەن.لەنووس���ینەکانی پێش���ووترمدا باسم له کێش���ەی ش���ەفافییەت ک���رد، لێرەدا له دوو گش���تی به ش���ێوه یەکی دەکرێت چەمکە ئ���ەم بێماناکردن���ی حاڵەت���دا کاتێک یەکەمی���ان بەرجەس���تەبکەین؛ زانیاری���ی نەبێت و هی���چ دەروازەیەک بۆ گەیش���تن به هه قیقەتی بزاوتی دەسەاڵت نەمێنێت���ەوە، دووەهه مش���یان کاتێ���ک زانی���اری هێندە زۆر بێت کە نەزانین چی

لێبکەین. واتە زۆریی تیش���کی زانیاریی بەرچاوم���ان رۆش���نکردنەوەی مان���ای ناگەیەنێ���ت، بەڵک���و دەبێت���ە هۆکاری

کوێربوونمان.سااڵنێک کێشەی سەرەکی شەفافییەت له واڵت���ی ئێم���ەدا نەبوون���ی زانیاری���ی بوو لەس���ەر ئیدارە و مۆدێل و چەش���نی دەس���تنەکەوتنی فەرمانڕەوایەتی���ی. زانیاری و داتا هۆکاری سەرەکی بوون کە نەتوانی���ن به کۆنکرێتی باس له گەندەڵیی لێکرابێ���ت باسیش���ی گ���ەر بکەی���ن؛ ئ���ەوا ئەو ک���ەس و الیەنانە به پاس���اوی ناوزڕان���دن رووب���ەرووی لێپێچین���ەوەی یاس���ایی دەبوونەوە. هه ر ئەم دۆخەش بوو کە بووب���ووە هۆکاری نەبوونی هیچ کەسانەی لەو یاسایی لێپرسینەوەیەکی

خراپ به ش���ێوەیەکی دەس���ەاڵت ک���ە خۆیاندا تایبەتی بەرژەوەن���دی له پێناو بەکاردەهێنن. له ئێستاش���دا هاوکێشەکە تەواو به پێچەوانەوەیە. لەم قۆناغەدا زۆری زانیاری���ی بووەت���ە هۆکاری بێمانابوونی بابەتی شەفافییەت و گەندەڵبوونی خودی شەفافییەتیش بووە به کێشەیەکی گەورە ب���ۆ باس���کردنی بێئایدیۆلۆژییانەی ئەم بابەتە. هیچ کۆمەڵگایەک تەحەمولی ئەو الفاوی زانیارییە ناکات کە ببێتە هۆکاری ئەخالقییەکانی. بنەم���ا تێکش���کاندنی کۆمەڵگا چەندە پێویستی به فۆرمێکە بۆ یاسایی، ئیداری و سیاسیی و رێکجستنی ئەوەندەش پێویستی به بەهای ئەخالقییە بپارێزێت و له بەدکاریی بۆئەوەی خ���ۆی

دانەوەشێت.

4. ل����ه ڕوی یاس����اییه وه ، به پێی ئه و دروس����تكردنی یاس����اییانه ی ده ق����ه حكومه ت ڕێكده خه ن، له ژێر ڕۆش����نایی هه ڵبژاردنی به راییه كان����ی ده رئه نجامه ئه مس����اڵدا، ناتوانین بڵێن له به رئه وه ی كورس����یه كانی ژم����اره ی )پارت����ی ( ماف����ی زیات����ره ت����ر له لیس����ته كانی دروس����تكردنی حكومه تی هه یه و ئه گه ر نه یتوان����ی ئه نج����ا ن����ۆره دێته س����ه ر لیسته كانی تر. نه خێر ئه مه هه ڵه یه كی یاساییه ، هه رچه نده هه ندێك كه س وای هه رێم )س����ه رۆكی گوایه : وێناده كه ن س����ه ره تا براوه ی یه كه م����ی هه ڵبژاردن ڕاده سپێرێت بۆ دروستكردنی حكومه ت له ماوه ی مانگێكدا، ئه گه ر س����ه ركه وتو نه بو، ئه وا الیه نی دوه م ڕاده س����پێرێت ب����ۆ ئه و ئه ركه ، به و جۆره تا حكومه ت پێكده هێنرێ����ت(. به اڵم هه روه ك وتمان ئه مه له ڕوی یاساییه وه هه ڵه یه ، به ڵكو بۆكرد، ئاماژه م����ان له س����ه ره وه وه ك ڕاس����تیه كه ئه وه یه كه سه رۆكی هه رێم

ئه و كه سه ڕاده س����پێرێ كه په رله مان به زۆرینه ی ڕه های ئاماده بوانی ناویناوه ، ن����ه ك براوه ی یه كه م ئه نج����ا دوه م و تا دوایی . ئه مه له الیه ك، له الیه كیتر ئه ركی ئه گه رێكی حكوم����ه ت دروس����تكردنی ئه وه نده كراوه نییه ت����ا بڵێین: )ئه م لیس����ت نا ئه و لیس����ت ت����ا یه كێكیان دروس����تی ده كه ن(، نه خێر به ڵكو ته نیا سێ فرسه ت هه یه ، چونكه به پێی به ندی (3( له بڕگ����ه ی )4( له ماده ی )10(ی یاسای سه رۆكایه تی هه رێم ژماره )1(ی ساڵی 2005( ئه گه ر له قۆناغی سێیه مدا )واته قۆناغی متمانه پێدان( په رله مان متمان����ه به ئه نجومه نی وه زیران نه دات، جیاوازی وه زاری پێكهات����ه ی له س����ێ یه ك ل����ه دوای یه ك����دا، ئ����ه وا ده بێت س����ه رۆكی هه رێم به فه رمانێ په رله مان هه ڵبوه ش����ێنێته وه . ئه وس����اش ده بێت سه رۆكی هه رێم سه رله نوێ فه رمانێ بۆ ئه نجامدانی هه ڵبژاردنی گشتی ده ربكات، به پێی بڕگ����ه ی )2( له ماده ی )10( ی

یاسای سه رۆكایه تی هه رێم ژماره )1(ی ساڵی 2005. هه رچه نده ئه م ئه گه ره دوره به اڵم هه لی دروستكردن حكومه ت ئه وه نده ئه گه رێكی كراوه نییه تا نۆره

به ر هه مو لیسته كان بكه وێ .هه بون����ی له گ����ه ڵ له كۆتایی����دا، بۆشایی ده س����توریدا و له پاڵ زه حمه تی ده ستاوده س����تكردنی ئه گه ره كان����ی له هه رێم����ی ده س����ه اڵت ئاش����تیانه ی كوردس����تاندا، به پێی ئه و ڕێكارییانه ی س����ه ره وه ، ده توانی����ن بڵێی����ن ده ق����ه یاساییه كان، به و ده سه اڵته فراوانه ی بۆ په رله مانی كوردستانیان فه راهه مكردوه حكومه تدا، دروس����تكردنی له پرۆسه ی هه لێك����ی فراوانیان له به رده م لیس����ته ملمالنێیه كی تا براوه كاندا ڕه خساندوه ته ندروس����ت له پێن����او ئه نجامدانی ئه و ئه ركه دا بكه ن. ڕاس����ته ئ����ه م ملمالنێ ئاش����تیانه یه زه حمه ت����ه و ه����ه ر جۆره هاوپه یمانێتی و ڕێككه وتنێكیش له نێوان لیسته كاندا بۆ دروستكردنی حكومه تی

ن����وێ ، ج����ا حكومه ت����ی زۆرینه یه كی هاوپه یمانی بێت یان حكومه تێكی بنكه فراوان بێت، ئه گه ر و الیه نی جۆراوجۆری ئیجابی و س����لبیی خۆی هه یه ، هه روه ها ڕاس����ته كه ڕه وشی سیاس����ی هه رێمی به ش����ێوه یه ك ڕه نگ����ه كوردس����تان بگوزه رێ����ت كه ڕێگه نه دات س����ود له و ده س����ه اڵت و هه له یاساییانه ی سه ره وه وه ربگیرێت، ب����ه اڵم دواجار پابه ندبون یاس����اییه كانه وه مه رجێكی به ڕێ����كاره گرنگ����ه بۆ دروس����تكردنی حكومه تێك كه بتوانێ ش����ه رعییه ت ب����ۆ كاره كانی داهاتوی مسۆگه ر بكات و به شێوه یه كی خزمه تگوزارییه كان����ی س����ه قامگیرانه هاواڵتی����ان جإبه جێب����كات. ئه م����ه ش ژیانی له پته وكردنی گرنگه هه نگاوێكی په رله مان����ی و به دامه زراوییكردنی ژیانی

سیاسی له هه رێمدا.

زانس����تە لەس����کوڵی *مامۆس����تا ڕامیارییەکان / زانکۆی سلێمانی

ڕێكاره یاساییه كانی دروستكردنی ... پاشماوه

ونبون* ناسنامه یه کی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی)صالح رحمان که ریم(

هه رکه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه.

پرسه نامه پرس���ه و سه ره خۆش���ی خۆمان ئاڕاس���ته ی هاوكارمان )هاوڕاز سه لیم( ده كه ین به بۆنه ی گیان له ده ستدانی خاڵی به ڕێزیانه وه ، له خوای گه وره داواكارین جێگه ی

كۆچكردو به هه شتی به رین بێت. كۆمپانیای ئاوێنه

سوپاس و پێزانین

به ن���اوی بنه ماڵه ی ش���ه هید مو قه ده م روکن ئه یوب محه مه د، زۆر سوپاس���ی ئ���ه و به رێزانه ده که ین که ل���ه برینداربونی له ناحیه ی )به له د( هێنانه وه ی بۆ سلێمانی و کارئاسانی بۆ ناردنه ده ره وه ی بۆ واڵتی تورکیا هاوکارییان کردین. به هه مان شێوه له کاتی گێڕانه وه ی ته رمه که یدا تا به خاک سپاردن و پرسه که ی

هاوبه ش و هاوخه ممان بون.وه ک بنه ماڵه و خزمان سوپاسی هاوڕێیان و دۆستانی شه هید ده که ین. هه روه ها

سوپاسی تایبه تمان ئاراسته ی ئه م به ڕێزانه ده که ین: قوباد تاڵه بانی، ش���ێخ جه عفه ر، د. رێکه وت، مس���ته فا چ���اوره ش، به هرۆز گه اڵڵ���ی، عه مید به ختیار فایه ق، عه مید به کر محه مه د س���اڵح، هه رێم که مال ئاغا، عه قید روکن ئیدریس حاجی له ئاسایش���ی سلێمانی، لیوای 16ی سوپای عێراق، لیوای )4-8(، وه زاره تی پێش���مه رگه، موق���ه ده م جه نگی مه رگه یی،

عه مید روکن به ختیار محه مه د

به ڕێوه به رایه تی گشتی فه رمانگه کانی دادفه رمانگه ی دادنوسی سلێمانی/1

کارگێریی و خۆیه تی

ئاگاداری

به پێی ئه و داوایه ی که له الیه ن)نامق رضا عبدالله ( پێشکه ش به فه رمانگه که مان کراوه خاوه نی کارگه ی ) سلێمانی بۆ دروستکردنی خوێ( له به رواری 2013/9/29 داوای تۆمارکردنی ئه و ئامێرانه ی کردوه که له س���لێمانی/ناوچه ی پیشه سازی/1 دانراون که ئامێره کانیان له خواره وه دیاریکراوه به پێی یاسیی دادنوسانی ژماره (33( س���اڵی )1988( به رکار له هه رێمی کوردستان باڵوده که ینه وه هه رکه سێک خۆی به په یوه ندیدار یان خاوه ن���ی هه ریه ک له و ئامێرانه داده نێت، له ماوه ی 15 پانزه رۆژدا س���ه ردانی ئ���ه م فه رمانگه یه بکات، به پێچه وان���ه وه به ناوی داواکار تۆماری ده که ین و بڕوانامه ی تۆماری ئامێره کانی پێئه درێت و له هه مان کاتدا داوای گۆڕین���ی ناوی بازرگانی کارگه که ی ده کات بۆ کارگه ی گه نجینه ی س���لێمانی بۆ پاراستنی موادی ترشیات له ساردیدا به پێی نوسراوی کارگه کانی که رتی تایبه ت

ژماره )4152( له 2013/9/29 ره زامه ندی الیه نه په یوه ندیداره کانی وه رگرتوه .

دادنوسی سلێمانی/1دادنوس محمد سلیمان رۆستم

ئامێره کان:کۆمپرێسه ری ته برید/ 2 دانه

ا/ 121301011 / تجمیع عیراقی/ 2013 کاره بایی ب/ 121301022/ تجمیع عیراقی/ 2013 کاره بایی

میكانیزمێك بۆ دیاریكردنی هۆكاره كانی داكشانی جه ماوه ری یه كێتیی

نیاز سه عید عه لی

ل����ه دوای ڕاگه یاندنی ئه نجامه كان����ی هه ڵبژاردن����ی )2013/9/21(، له الیه ن ڕوناكبیران و نوس����ه ران و سیاس����ه تكارانه وه ، له چه ندین گۆش����ه نیگاوه ، لێكدانه وه و ش����یكردنه وه بۆ دیاریكردن����ی هۆكاره كانی داكش����انی جه ماوه ری )ی .ن.ك( ك����راوه ، هه یه هۆكاره كه ی گرێداوه به كێش����ه و ناكۆكی و ملمالن����ێ ناوخۆییه كانی )ی .ن.ك(، هه ی����ه هۆكاره كه ی گرێ����داوه به ڕێكه وتننامه ی س����تراتیژیی )ی .ن.ك(و )پارتی (و له دوایین هه نگاویش����دا گرێیداوه ته وه به درێژكردنه وه ی ماوه ی س����ه رۆكایه تی سه رۆكی هه رێم، هه یه هۆكاره كه ی ئه گه ڕێنێته وه بۆ كه موكوڕیی و كه مته رخه می و گه نده ڵی و نادادپه روه ریی حكومه ت، هه یه هۆكاره كه ی ئه گه ڕێنێته وه بۆ كه موكوڕی����ی و كه مته رخه می و گه نده ڵی و نادادپه روه ریی و خ����راپ به كارهێنانی ده س����ه اڵت له ن����او )ی .ن.ك(، هه یه هۆكاره كه ی ئه به س����تێته وه به ناڕۆش����نیی دۆس����یه ی نه وت و داهاته كه ی ، هه ی����ه ئه یباته وه ب����ۆ خۆنوێنه كردنه وه ی )ی .ن.ك( له كۆنگره ی س����ێی )2010(دا، هه یه پێیوایه )ی .ن.ك( به گشتی و لێپرسراوه بااڵكانی به تایبه تی له جه ماوه ر دابڕاون، هه یه ئه ڵێ )ی .ن.ك(، له س����ه ر س����ه روه ریی و ده سكه وته كانی ڕابردو پاڵی لێداوه ته و ئاگای له ئه مڕۆ نییه ، هه یه هۆكاره سه ره كییه كه ی گرێئه داته وه به پش����تتێكردنی )ی .ن.ك(، له چه ندی����ن چین و توێژو گروپی كۆمه اڵیه تی ، له نمونه ی الوان و ژنان و چین و توێژه كانی خواره وه و كه سوكاری شه هیدان و ...هتد، هه یه ئه یگه ڕێنێته وه بۆ كاركردن به پرانس����یپی مه حس����وبییه ت و مه نسوبیه ت، له سه ر بنه مای ته كه ت����ول و خزمخزمێنه و تیره گه رێت����ی و ناوچه گه رێتی و به رژه وه ن����دی ئابوریی، له بری كاركردن به پرانس����یپی شایسته یی و تواناو دڵسۆزیی و پس����پۆڕیی، هه یه ئه یگه ڕێنێته وه بۆ قۆرخكردنی بازاڕو كایه ئابورییه كان و س����ه پاندنی به رژه وه ندییه تایبه تییه كان به سه ر به رژه وه ندییه گش����تییه كان، هه ی����ه ئه یباته وه بۆ الوازیی و سس����تی ئۆرگان و مه كته ب و مه ڵبه ن����ده كان و داموده زگاكانی )ی .ن.ك(، هه یه هۆكاره س����ه ره كییه كه ی گرێئه داته وه به غیابی به ڕێز مامجه الل، هه یه ئه یباته وه بۆ قۆرخكردنی ناوه ندی بڕیارو ده سه اڵت له ناو )ی .ن.ك(، هه یه ئه یگه ڕێنێته وه بۆ ڕه خنه و سكااڵو ناڕه زایی هاواڵتیان له سه ركرده كانی )ی .ن.ك(، هه یه ئه یباته وه بۆ به چه پڵه ڕێزان پێش����وازیكردن له داخس����تنی دۆس����یه ی ئه وان����ه ی كه وه ك ئه وترێ په یوه ندییان به ڕژێمی پێش����وه وه هه بو، هه یه ئه یباته وه بۆ جیابونه وه ی بزوتنه وه ی گۆڕان، هه یه ئه یگه ڕێنێته وه بۆ ناهاوس����ه نگی له یه كگرتنه وه ی حكومه ت له )2005(و بااڵده س����تبونی )پارتی (تیایدا، هه یه ئه یباته وه بۆ په راوێزخستن و نادیده كردن و فه رامۆش����كردنی شاری سلێمانی له الیه ن )ی .ن.ك(و دروستبونی كه لێن و

بۆشایی سلێمانی له ناو )ی .ن.ك(داو... هتد.ئێس����تا دوای ڕاگه یاندن����ی ئه نجامه كانی هه ڵبژاردن، هه موان چاوه ڕێ����ی كاردانه وه كانی )ی .ن.ك(ن، هه یه چاوه ڕێی ئه نجامه كانی كۆبونه وه ی كۆمیته ی س����ه ركردایه تی ئه كا، هه یه چاوه ڕێی ده ستله كاركێش����انه وه و وازهێنانی لێپرسراوه بااڵكانی )ی .ن.ك( ئه كا، هه یه چاوه ڕێی جیابونه وه ی باڵێكی تر ئه كا، هه یه چاوه ڕێی به ستنی پلنیۆم، یان كۆنگره ئه كا، هه یه چاوه ڕێی به ئۆپۆزسیۆنبونی )ی .ن.ك( ئه كا، هه یه پێشبینی نزیكبونه وه ی )ی .ن.ك(و گۆڕان ئه كا، هه ی����ه له توندوتیژتربونی په یوه ندییه كانی )ی .ن.ك(و گۆڕان ئه ترس����ێ ، هه یه ئه ڵێ )ی .ن.ك( په ندو عیبره ت له ڕابردو وه رناگرێ و ئه مجاره ش له گه ڵ

)پارتی (، به دوقۆڵی حكومه ت پێكئه هێننه وه !مه كته بی سیاسی به ڕێز، له یه كه م كۆبونه وه ی دوای هه ڵبژاردن، به رپرسیارێتی داكشانی جه ماوه ری )ی .ن.ك(ی له و هه ڵبژاردنه دا، خس����ته ئه س����تۆی خۆی و ئاماده یی پیشاندا بۆ په س����ه ندكردنی ئه نجامه كانی هه ڵبژاردن، ئه و دو هه ڵوێس����ته ی مه كته بی سیاس����ی به ڕێ����ز، به دو هه نگاوی ئازایان����ه له قه ڵه مئه درێ ، ئه گه ر ئه ندامانی مه كته بی سیاس����ی به ڕێز، ئه یانه وێ هه نگاوێكی تری ئازایانه بنێن، ئه وه یه داوا له س����ه نته رێكی ڕاپرس����ی نێوده وڵه ت����ی بێالیه ن و ناوه ندێكی توێژینه وه ی زانس����تی به ناوبانگ له ڕۆژئاوا بكه ن، بۆ ئه وه ی ڕاپرس����ی و توێژینه وه یه كی وردو زانس����تی و لۆژیكی و واقیعی ، له ناو جه ماوه ردا، له س����ه ر هۆكاره كانی داكشانی جه ماوه ریی له )3( پرۆس����ه ی هه ڵبژاردندا بكه ن، تیایدا ئاماژه به هۆكاره سه ره كییه كان بكه ن و جه ختبكرێ له ڕۆڵ و پشكی هه مو الیه ك به گشتی و لێپرس����راوه بااڵكان به تایبه تی ، له و داكش����انه جه ماوه رییانه ی كه به سه ر )ی .ن.ك(دا هات����وه ، ئه گه ر مه كته بی سیاس����ی به ڕێز ئه و پێش����نیاره جێبه جێبك����ه ن و ئازایانه كار به ئه نجام و ڕاسپارده كانی ڕاپرسی و توێژینه وه كه بكه ن، ئه وا هه نگاوی ئازایانه ی سێیه م ئه نێن و به كردار ئه و به رپرس����یارێتییه ئه سه لمێنن كه له به یاننامه ی یه كه مین كۆبونه وه ی

مه كته بی سیاسی دوای

www.awene.com

ریکالم

ریکالم

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاھیر، سەردەشت عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د