ژماره 20 رۆژنامهی بهیان
DESCRIPTION
ژماره 20 رۆژنامهی بهیان رۆژی سێشه‌ممه که‌وته بهر دیدی خوێنه‌رانیTRANSCRIPT
گردێكی شوێنه واریی له الیه ن به رپرسێكه وه
ده كێڵریتبه‌یان.تایبه‌ت
ناوی به شوێنه‌واریی گردێكی‌الیه‌ن له رانیه، شاری له دێم( )گرده‌‌قائیمقامی‌پێشووی،ڕانیه‌وه‌‌ده‌كێڵرێت،قائیمقامی‌نوێش‌ڕایده‌گه‌یه‌نێت»ئه‌گه‌ر‌لێده‌گرت، ڕێگه‌مان بووینایه، ئاگاداركردووه شوێنه‌وار بنكه‌ی له داوام��ان‌بنێرن، بۆ پێویستامن ڕوونكردنه‌وه‌ی‌دژی قانوونی ڕێگایه‌كی هه‌موو ئێمه
ئه‌و‌كاره‌‌ده‌گرینه‌‌به‌ر«.شاره‌زایه‌كی دیكه‌وه الیه‌كی له‌‌گرده ئ��هو »ه��هر ده‌ڵێت شوێنه‌وار‌شوێنه‌واری به‌ڵكو نییه، شوێنوارییه‌‌س��ه‌ردا به ده‌ستیان كه ه��هن تریش‌بتوێنیش به‌رپرسی‌شوێنه‌واری گیراوه«.به‌و فه‌رمانبه‌رین، سێ »ئێمه ده‌ڵێت
هه‌موو‌ناوچه‌‌شوێنه‌وارییه‌‌ڕاناگه‌ین«.
بڕوانه‌‌الپه‌ڕە‌ی‌په‌یجور
Tuesday, No, 20که‌رکوک‌‌‌دهۆک‌‌‌سلێمانی‌‌‌هه‌ولێر‌‌‌که‌ش‌و‌هه‌واFirst Year, Jan. 29, 2013
www.bayanpress.net رۆژنامەیەکى‌سیاسیى‌گشتیى‌ئەهلییە،ژماره)20(،سێشەممە2013/1/29،ساڵی‌یەکەم
له‌‌ساڵیادی‌له‌سێداره‌دانی‌قازیدا؛
وه‌اڵمی‌ق��ازی‌محه‌ممه‌د‌و
هاوه‌ڵه‌كانی‌بۆ‌دادگای‌ئێران
ل.تایبەت
بهیان.تایبه‌ت
ئه‌ندامی محه‌مه‌د، مه‌حمود‌دیموكراتی پارتی سیاسیی مه‌كته‌بی‌كوردستان،له‌‌گفتوگۆیه‌كی‌تایبه‌تدا،سه‌باره‌ت‌به‌‌داواكانی‌ئۆپۆزسیۆن‌به)بهیان(ی‌راگه‌یاند»ئێمه‌‌كه‌‌ده‌ڵێین‌ده‌كه‌ین، گفتوگۆ ئۆپۆزسیۆن له‌گه‌ڵ‌الی بابه‌تانه‌ی ئهو ئه‌وه‌یه مانای‌ئێمه‌‌گرنگن‌و‌ئه‌وانه‌ی‌الی‌ئه‌وانیش‌مێزی س��هر ده‌یانخه‌ینه گرنگن،
ئه‌وه‌ی ده‌كه‌ین، تاوتوێیان و گفتوگۆ‌گه‌یشتینه و گفتوگۆكان له زانرا باش به‌‌جێبه‌جێ ئه‌وانه هاوبه‌ش، تێڕوانینی‌به پێشه‌وه‌خته مهرجی ئێمه ده‌كرێن،باش‌نازانین،نه‌‌بۆ‌خۆمان‌و‌نه‌‌بۆ‌ئه‌وان«.هاوكات ك��ه محه‌مه‌د مه‌حمود‌به‌رپرسی‌ده‌زگای‌رۆشنبیری‌و‌راگه‌یاندنی‌دا ب��ه‌وه‌ش ئ��ام��اژە‌ی حزبه‌كه‌شیه‌تی،باشه پێیان دهس��ه‌اڵت وه‌ك��و ئ��ه‌وان كه‌‌بكه‌ن حكومه‌ت به‌شداریی ئۆپۆزسیۆن‌پێویسته بڵێت ته‌نیا ئۆپۆزسیۆن »ناكرێ
چونكه بكات، ك��اران��ه ئ��هو دهس���ه‌اڵت‌ئه‌جێندای و ك��ار ب��ه‌رن��ام��هی ئێمه‌ش‌خۆمان‌هه‌یه،پێویسته‌‌ئۆپۆزسیۆن‌خۆیان‌به‌رپرسیاریه‌تی هه‌ندێك له نه‌دزنه‌وه‌‌به‌ره‌وپێشربدنی له بكه‌ن به‌شداری و
دۆخه‌كه«.پارتی كۆتایی بۆچوونی ب��اره‌ی له‌‌س��ه‌ب��اره‌ت كوردستانیش دیموكراتی‌كه ه��ه‌رێ��م، سیاسیی سیسته‌می ب��ه‌‌ده‌كات له‌وه پشتگیری یه‌كێتی ده‌گوترێ‌ته‌واو، په‌رله‌مانیی بكرێته سیستمه‌كه
ن��ه‌ك‌ت��ێ��ك��ه‌اڵو،ئ��هوب��ه‌رپ��رس��ه‌ی‌یه‌كێتیی و »ئێمه رایگه‌یاند پارتی‌له‌سه‌ر نییه خیالفامن نیشتیامنی‌سیسته‌می‌سیاسی،له‌‌نێو‌خۆشامندا‌بابه‌تێك هه‌ر كه هه‌یه بڕیارێكامن‌پێویستی‌به‌وه‌‌بێت‌گفتوگۆی‌له‌سه‌ر‌یه‌كالی ئه‌وان له‌گه‌ڵ ئێمه بكرێت،
ده‌كه‌ینه‌وه«.
ده‌قی‌گفتوگۆكه‌‌له‌‌الپه‌ڕە)3(دا‌ده‌خوێنیته‌وه.
چاوى‌تۆ‌لەسەر‌ڕووداوەکان
بیروڕا
13
بالۆتێلى ماڵئاوایی لە سیتى کرد
وەرزش
8
پریاسکە
ملیارێك دیناری مووچه ی فه رمانبه رانی پااڵوگه ی
بێجێ ده برێتبه‌یان.سەاڵحەدین
س���ه‌رچ���اوه‌‌ی���ه‌ك‌ل��ه‌‌پ��ارێ��زگ��ای»له ڕاگه‌یاند )بهیان(ی به سه‌اڵحه‌دین‌دوای‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ژماره‌یه‌ك‌فه‌رمانبه‌رانی‌وه‌رگرتنی له بێجی نه‌وتی پااڵوگه‌ی‌له هاوڕێكانیان، و خۆیان مووچه‌ی‌بۆسه‌ی ده‌كه‌ونه بێجی ش��اری نزیك‌ئه‌نجامدا له چه‌كدارێكه‌وه، چه‌ند‌پێنجی و ده‌كوژرێن فه‌رمانبه‌ر شه‌ش‌دیكه‌ش‌بریندار‌ده‌بن‌له‌گه‌ڵ‌بردنی‌بڕی‌كه‌‌مووچه‌ی‌سه‌رجه‌م دینار ملیار یه‌ك
فه‌رمانبه‌رانی‌ئه‌و‌پااڵوگه‌یه‌‌بووه«.»دواب��ه‌دوای وتیشی سه‌رچاوه‌كه‌‌پۆلیس ه��ێ��زه‌ك��ان��ی ڕووداوه ئ��ه‌و‌و چ��هك��داران��ه ئ��هو دوای دهك��ه‌ون��ه‌‌ئه‌و له‌گه‌ڵ ڕووب��ه‌ڕوون��ه‌وه‌ی��ان��دا له‌‌چه‌كدارانه‌‌دوو‌چه‌كدار‌بریندار‌ده‌كرێن
و‌دواتر‌ده‌ستگیر‌ده‌كرێن«.
د. نه جمه دین كه ریم: هێزه كانی ئاسایش به كه س
ده رناكرێن له كه ركووك
بهیان.كه‌ركووك
كۆمه‌ڵه‌ی‌عه‌ره‌بی‌له‌‌ئه‌نجومه‌نی‌داوای به‌یاننامه‌یه‌كدا له پارێزگا‌و پێشمه‌رگه هێزه‌كانی ده‌ركردنی
ئاسایش‌له‌‌شاره‌كه‌‌ده‌كه‌ن.م��ح��ه‌م��ه‌د‌خ����زر،ئ��هن��دام��ی‌له كه‌ركووك پارێزگای ئه‌نجومه‌نی‌به ع��ه‌ره‌ب��ی سیاسیی ئه‌نجومه‌نی‌مادده‌ی »هێشتا ڕاگه‌یاند )بهیان(ی‌بوونی ئیرت نه‌كراوه، جێبه‌جێ 140كه‌ركووك له ئاسایش و پێشمه‌رگه‌‌نایاساییه‌‌و‌پێویسته‌‌شاره‌كه‌‌جێبهێڵن،ع��ه‌ره‌ب ه����هزاران ل���ه‌وه‌ش جگه‌‌ده‌ستگیر‌كراون‌له‌نێو‌به‌ندیخانه‌كانی‌نایاسایی، شێوه‌یه‌كی به هه‌رێم‌داواك��اری��ی ل��ه یه‌كێكه ئ��ه‌م��ه‌ش‌خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده‌ران‌و‌ده‌ب��ێ��ت‌ئ��ازاد‌عه‌سكه‌ری، ئه‌حمه‌د به‌اڵم بكرێن«.سه‌رۆكی‌لیژنه‌ی‌ئه‌منی‌له‌‌ئه‌نجومه‌نی‌داوای ئه‌وه ره‌تیده‌كاته‌وه پارێزگا،ده‌شڵێت و بێت خۆپیشانده‌ران‌جۆره لهم به‌یاننامه‌ی »ده‌رك��ردن��ی‌یه‌كه‌م‌جار‌نییه‌‌و‌ئه‌وانه‌‌به‌كرێگیراون‌ڕوونه، خۆپیشانده‌رانیش داوای و‌پاڵپشتیی دووپ��ات��ك��ردن��ه‌وه‌ی ب��ۆ‌ناوه‌ڕاستی شاره‌كانی خۆپیشانده‌رانی‌عێراقه«.له‌‌به‌رامبه‌ریشدا‌نه‌جمه‌دین‌كه‌ریم،پارێزگاری‌كه‌ركووك‌به)بهیان(
به ئاسایش »هێزه‌كانی ڕاگه‌یاند یك��ه‌س‌ده‌رن��اك��رێ��ن‌له‌‌ك��ه‌رك��ووك‌و
پێشمه‌رگه‌ش‌له‌‌ناوشار‌نییه«.
5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە 10614 1312616 1512515 147 ـ51 5409 8408 7
بایی)750(دینارە
بهیان.تایبه‌ت
)بهیان(، زانیارییه‌كانی به‌پێی‌ئه‌مساڵدا، بودجه‌ی پرۆژەیاسای له‌‌هه‌ڵبژاردنه‌كان بۆ بودجه‌یه‌ك هیچ‌دان����هن����راوه.س��ه‌رۆك��ی‌ده‌س��ت��ه‌ی‌نه رایده‌گه‌یه‌نێت هه‌ڵبژاردنه‌كانیش‌تۆماری‌ئه‌لیكرتۆنی‌و‌نه‌‌كارتی‌زیره‌ك،له ساختهكاری نابن ئ��ه‌وه زام��ن��ی
هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‌بنبڕ‌ببێت.ع���ه‌ب���دوڕە‌ح���امن‌خ��ه‌ل��ی��ف��ه،ب����ه‌ڕێ����وه‌ب����ه‌ری‌پ��هی��وه‌ن��دی��ی��ه
بااڵی كۆمسیۆنی جه‌ماوه‌رییه‌كانی‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌عێراق،بۆ)بهیان(وتی»پێویسته‌‌حكومه‌ت‌پێش‌شه‌ش‌مانگ‌دیاری هه‌ڵبژاردن بودجه‌ی و كات‌له هه‌ڵبژاردن بیانه‌وێت ئه‌گه‌ر بكات،
كاتی‌خۆیدا‌ئه‌نجام‌بدرێت«.بۆ هه‌رێم وه‌زیری خالید، سه‌عد‌وتی كوردستان، په‌رله‌مانی كاروباری‌رۆژی چهند له ده‌كرێت »چ��اوه‌ڕوان‌ئاگاداری به‌‌‌ن��وورساوێ��ك داه��ات��وودا‌س��ه‌ب��اره‌ت ب��ك��رێ��ت��ه‌وه، كۆمسیۆن‌هه‌ڵبژاردنی رۆژی دیاریكردنی به
دیاریكردنی پارێزگاكان، ئه‌نجومه‌نی‌و پ��ه‌رل��ه‌م��ان ه��هڵ��ب��ژاردن��ی رۆژی‌كوردستانیش هه‌رێمی سه‌رۆكایه‌تیی‌په‌یوه‌ندیی‌به‌‌سه‌رۆكایه‌تیی‌هه‌رێمه‌وه‌‌هه‌یه،بۆیه‌‌چاوه‌ڕوانده‌كرێت‌له‌‌چه‌ند‌رۆژی‌داهاتوودا‌هه‌ردوو‌سه‌رۆكایه‌تیی‌هه‌رێم‌و‌حكومه‌ت،كۆمسیۆن‌ئاگادار‌بۆ رۆژێ��ك دیاریكردنی له بكه‌نه‌وه
هه‌ڵبژاردن«.ده‌سته‌ی سه‌رۆكی ق��ادر، عه‌لی‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌هه‌رێم‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌خۆمامنان تۆماری هه‌ڵبژاردنه‌كان »بۆ
ده‌به‌ستین، تۆماره به‌و پشت و هه‌یه‌‌ه���هره��اوواڵت��ی��ی��ه‌ك‌ن���اوی‌ت��ۆم��ار‌ده‌رباره‌ی ده‌كرێت«. تۆمار نه‌كرابێت‌بۆ هه‌یه گره‌نتییه‌ك چ كه ئ��ه‌وه‌ی‌ئه‌وه‌ی‌ساخته‌كاری‌له‌‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا»نه وتی ناوبراو نه‌بنه‌وه؟ دووب��اره‌‌تۆماری‌ئه‌لیكرتۆنی‌و‌نه‌‌كارتی‌زیره‌ك،ساختهكاری كه نابن ئ��ه‌وه زامنی‌ئه‌وه‌ی ببێت، بنبڕ هه‌ڵبژاردندا له‌‌میلله‌ت دهك��ات بنبڕ ساخته‌كاری‌دووجار كه خه‌ڵكه‌یه ئهو خۆیه‌تی،
ناچێت‌ده‌نگ‌بدات«.
»تۆماری‌ئه‌لیكترۆنی‌و‌كارتی‌زیره‌ك،ساخته‌كاریی‌هه‌ڵبژاردن‌بنەبڕ‌ناكه‌ن«
له ماركسیزمه وه ، به ره و مورسیزم
نیاندەرتاڵەکان دێنەوە و فەیسبووکیش بەکاردەهێنن
9
سەمیر‌سەلیم‌بۆ‌بەیان:
جیاوازیی‌ئاماره‌كان‌ئاماژه‌یه‌كی‌مه‌ترسیداره‌‌بۆ
هه‌ڵبژاردن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ل.ڕۆژ
مه‌حمود‌محه‌مه‌د،ئه‌ندامی‌مه‌كته‌بی‌سیاسیی‌پارتی‌دیموكراتی‌كوردستان.فۆتۆگۆاف:بەیان
مە‌حمود‌محه‌مه‌د،ئه‌ندامی‌مه‌كته‌بی‌سیاسیی‌پارتی‌بۆ)بهیان(:
مه رجی پێشه وه خت به باش نازانین نه بۆ خۆمان و نه بۆ ئۆپۆزسیۆن
www.bayanpress.netژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم
3
هه ر له و توێژینه وه یه دا كه له گۆڤاری هه فتانه ی »تۆتالیتا«ی ئیتاڵیدا باڵوكراوه ته وه ، مێژوونووسی ئیتاڵی ماسیمۆ كامبینی، پێیوایه ئه فریقا باكووری و عه ره بی جیهانی ئه مڕۆ مه رجه عیه تێكی و تیۆر چه ند دوای به
به یان: له باره ی سیسته می سیاسییه وه چییه ؟ دیموكرات پارتی كۆتایی بۆچوونی له وه پشتگیری یه كێتی ده گ��وت��رێ وه ك ده كات سیستمه كه بكرێته په رله مانیی ته واو،
نه ك تێكه اڵو؟یه كێتیی و ئێمه محه مه د: مه حمود نیشتیامنی خیالفامن نییه له سه ر سیسته می هه یه بڕیارێكامن خۆشامن نێو له سیاسی، بێت ب��ه وه پێویستی بابه تێك ه��ه ر كه له گه ڵ ئێمه بكرێت، له سه ر گفتوگۆی بۆچوونی ئینجا ده كه ینه وه ، یه كالی ئه وان باره ی له ڕوو، ده خه ینه خۆمان هاوبه شی سیسته می سیاسیشه وه ، ئه وه ی ئێستا هه یه و په رله مان كه ده زانین، دروستی به ئێمه هه ڵیانده بژێرێت، خه ڵك هه رێم سه رۆكی چونكه ده سه اڵته كان سنووردارن، بۆیه ئێمه پێامنوایه ئه و سیسته مه بۆ ئه و قۆناغه زۆر گونجاوه ، به اڵم هه ر گۆڕانكارییه ك پێویست گفتوگۆی ئێمه زه رووره ت، ببێته و بێت بڕیار گه یشتنه دوای و ده كه ین له باره وه
جێبه جێ ده كرێت.له وه پشتگیری پارتی به یان: ده گوترێ پارێزگاكان ئه نجومه نی هه ڵبژاردنی ده كات پێش په رله مان بكرێت، چونكه ترسی هه یه ده نگی زۆر كه می كردبێت، بۆ ئه وه ی خۆی بۆ هه ڵبژاردنی په رله مان باشرت ئاماده بكات؟
پێچه وانه وه ، به محه مه د: مه حمود
به یان. ئاژانسه كان
گۆڤاری له كه توێژینه وه یه ك پێی به ئه مڕۆ باڵوكراوه ته وه ، ئیتاڵیدا »تۆتالیتا«ی هزره ئاستی له سه ر ئه فریقا ب��اك��ووری خۆیه وه به ریشه یی گۆڕانی سیاسییه كان،
ده بینێت.پێیوایه توێژینه وه یه ئه و نووسه ری له تایبه تیش به عه ره بی، جیهانی هه نووكه كۆتایی له شۆڕشگێڕییه وه ، به هاری دوای ماوه ی بۆ كه ده ژی تیۆرانه دا ئه و زۆربه ی ناوچه كه یان حوكمڕانیی ده یه یه ك چه ند كه ده كات به وه ش ئاماژە نووسه ر كردووه .
جه خت زۆر ده س��ه اڵت وه ك به یان: له وه ده كه نه وه كه هێڵی سوورتان نییه ، گه ر ئێوه دان��ه وه ، ئیجابیی وه اڵمی ئۆپۆزسیۆن سه رجه م داواكارییه كانیان جێبه جێ ده كه ن؟
بۆچوونی بوونی محه مه د: مه حمود جیاوازه ، خوێندنه وه ی ده رئه نجامی جیاواز نزیك یه كرت له بۆچوونه كانیش ئه وه ی بۆ و كۆبوونه وه ده ك��ات پێویست ببنه وه ، یه كرت بۆچوونی زانینی بۆ بكرێت دانیشنت نیسبه ت به هاوبه ش. خاڵی به گه یشنت و ڕەنگه ئۆپۆزسیۆن، و ئێمه په یوه ندیی هاوبه شیان خاڵی ئۆپۆزسیۆن بۆچوونه كانی تێدابێت له گه ڵ به رنامه ی ئێمه ، به اڵم ڕەنگه پێویست كه جیابین شتیشدا هه ندێك له ئێمه ش بكه ین، له سه ر گفتوگۆیان ده كات كه ده ڵێین هێڵی سوورمان نییه ، به و مانایه قابیلی بابه ته كان هه موو كه ده یڵێین گفتوگۆن بۆ ئه وه ی له یه كرت نزیكرت ببینه وه .
به یان: ئه مه مانای وایه ئه گه ر ئه وانیش سه رجه م ئێوه بن، ڕازی مه رجه كانتان به
داواكارییه كانیان جێبه جێ ده كه ن؟ده ڵێین كه ئێمه محه مه د: مه حمود گفتوگۆ ده كه ین، مانای ئه وه یه ئه و بابه تانه ی ئه وانیش الی ئه وانه ی و گرنگن ئێمه الی و گفتوگۆ مێزی سه ر ده یانخه ینه گرنگن، له زانرا باش به ئه وه ی ده كه ین، تاوتوێیان گفتوگۆكان و گه یشتینه تێڕوانینی هاوبه ش، مه رجی ئێمه ده كرێن، جێبه جێ ئه وانه پێشه وه خته به باش نازانین، نه بۆ خۆمان و
نه بۆ ئه وان.ئۆپۆزسیۆن له ئێوه داواكاریی به یان: نیشتیامنی مه رجی ناو حكومه تی بۆ هاتنه
پێشوه خته نییه ؟
له بكات هاوكارییان كه ده گه ڕێن، نوێدا سیاسیی سیستمێكی چه ند دروستكردنی ره وتی توێژینه وه كه ، به پێی هه ر نوێدا. ناوچه كه دا له ئاماده یی زۆرترین ئیسالمی هه موو وه رگرتنی بۆ ئاماده یه و هه یه
دوایده خه ین، هه بێت ترسامن ئێمه ئه گه ر به متامنه مان ئێمه بخه ین، پێشی نه ك جه ماوه ری خۆمان هه یه كه متامنه به ئێمه ناوه بۆ پاڵی به ئێمه وه ده به خشن، ئه وه ی ئه وه یه له به ر بكه ین، داوای��ه ئه و ئه وه ی زۆر پارێزگاكان ئه نجومه نی هه ڵبژاردنی كراوه ، الی عێراق دوو جار له دواكه وتووه ، ئێمه ته نها یه ك جار، ئه وه ش كه موكووڕییه ، چه ندین جاریش ئۆپۆزسیۆن خۆی ڕەخنه ی گرتووه كه بۆ هه ڵبژاردنی پارێزگاكان ئه نجام داواكارییه ، ته نها ئێمه ش ئه وه ی نادرێت؟ به ڵكو بكرێت، جێبه جێ ئه وه نییه مه رج له گه ڵ ئه وه ی بۆ له سه ر ده كه ین گفتوگۆی
الیه نه كانی تر بگه ینه خاڵی هاوبه ش.كه به رده سنت زانیاری هه ندێ به یان: پارتی ده یه وێ ناسنامه بۆ ئاواره سوورییه كان هه ڵبژاردنه كان له ئه وه ی بۆ ده ربهێنێت
سوودیان لێوه ربگرێت؟هه موو پێش م��ح��ه م��ه د: مه حمود كه هه یه بڕیاره ئه و ساڵه چه ندین شتێك بیه وێ عێراق ده ره وه ی هاوواڵتییه كی هه ر ناسنامه وه ربگرێت، پێویسته له به غدا داوای بكات و ده سه اڵتی ئه وانه ، پاشان ئه و ئاواره سوورییانه له كۆمه ڵگه یه ك نیشته جێ بوون، ئه گه ر ببێته هه ڵبژاردن خۆ ته نها پارتی ناچێ سندوق ببات و بڵێت خه ڵكینه ده نگ به من و به ڕێوه به ر و سه رپه رشتیار به ڵكو بده ن،
له ئ��ه م��ه ش ده س�����ه اڵت، جومگه كانی به دیار تونس و میرس واڵتانی له هه ریه ك سه ركه وتنی رێگه ی له ئه ویش ده كه وێت، به توانییان ئیسالمییانه ی بزووتنه وه ئه و شێوه یه كی خێرا خۆیان بگۆڕنه سه ر شێوه ی و سیاسی موماره سه ی و حزب كۆمه ڵێك و ئیسالمی مه رجه عیه تی به پشتبه سنت به به ده ستهێنانی بۆ خه باتیان له پڕ مێژووی ده نگی ده نگده ران، بگه نه به رزترین لوتكه ی
ده سه اڵت.بارودۆخه كه پێیوایه توێژینه وه كه چونكه ج��ی��اوازه ، رادده ی���ه ك تا لیبیا له ئاماده ییه كی ئه وه ی له گه ڵ ئیسالمییه كان
چاودێر هه یه ، ئه گه ر پارتی كاری وای كرد، با خه ڵك قبوڵی نه كات، كه دیاره هه رگیز ئێمه شتی وامان له خه یاڵدا نییه و یه كه مجاریشه
ئه وه ده بیستم.لیستی م��اوه ی��ه ك ل��ه ب��ه ر ب��ه ی��ان: هاوپه یامنیی كوردستانی نامه یه كی ئاڕاسته ی ناوه ڕۆكه كه ی كرد. شیعه كان هاوپه یامنیی
چی بوو؟ بۆ تا ئێستا وه اڵم نه دراونه ته وه ؟ن��اوه ڕۆك��ه ك��ه م��ح��ه م��ه د: مه حمود هاوپه یامنیی لیستی به بیرهێنانه وه ی نیشتیامنی بوو له باره ی رێكه وتنی هه ولێر، سه رۆكی و كۆمار سه رۆكی هۆیه وه به كه پێكهات، حكومه ت و وه زیران ئه نجومه نی هه روه ها لیستی هاوپه یامنیی نیشتیامنیامن له كۆمه ڵێك خاڵ ئاگادار كردووه ته وه كه له و ده مانه وێت و نه كراون جێبه جێ رێكه وتنه له سه ر ئه ستۆیان بخه ینه به رپرسیاریه تی ئه نجومه نی سه رۆكی كه كێشانه ی ئه و ئه وان هه ڵیانبژاردووه ، كه عێراق، وه زیرانی وه اڵمنه دانه وه ش، ده رباره ی ده یانخوڵقێنێ. ئه وه ی به ئێمه گه یشتووه ئه وه یه الیه نه كانی نێو هاوپه یامنیی نیشتیامنی له سه ر وه اڵمێك هێشتوویانه ته وه بۆیه ئێستا، تا نین كۆك پێده چێت هاوبه ش، وه اڵمێكی ده گه نه تا كێشه ی گه وره ش لیستی ده وڵه تی یاسا بێت
كه نایه وێ كێشه كان چاره سه ر بنب.به یان: پشتگیریكردنی سه رۆكی هه رێم
چڕوپڕیشیان هه یه ، به اڵم نه یانتوانی له كاتی یه كال خێرایی به خۆیان هه ڵبژاردنه كاندا كه ده گه ڕێته وه ئه وه بۆ ئه مه ش بكه نه وه ، كه دراوسێی، واڵتانی له جیاوازه زۆر لیبیا میراتێكی گه وره یان له بواری بزاڤی ئیسالمی
و ئه زموونه سیاسییه كاندا هه یه .پێیوایه توێژینه وه یه یدا له و نووسه ر ره وته ئیسالمییه كانی لیبیا هه ژارن له بواری ئه زموونی سیاسیدا، چونكه پێشرت موعه ممه ر حزبایه تیكردنێكی جۆره هه موو قه ززافی قه ده غه كردبوو، هه روه ك له و واڵته رسوشتی له سه ر كاریگه ریی زۆرت��ری��ن خێڵه كیش
ئایدیۆلۆجیای سیاسی هه یه .
سیاسه تی به سوننه كان خۆپیشاندانی له به وپێیه ی ده ب��رێ��ت، ن��او دووپێوانه یی سووننه كان خۆپیشاندانی له پشتگیری ده كات و له كاتی 17ی شوباتیش هه ڵوێستی
پێچه وانه بوو؟نه چووه ك��ه س محه مه د: مه حمود به رده ركی سه را ته قه له خه ڵك بكات، خه ڵك چوونه سه ر باره گای پارتی تا بیانسووتێنن و خه ڵكه كه ی ئه وێش ترسان له وه ی كاره سات بكه وێته وه ، بۆیه له هه ردووال ته قه كرا، بۆیه
جیاوازه له وه ی فه للوجه .هاوواڵتی ه��ه ردووال له به اڵم به یان: هه رێم سه رۆكی نه بوو پێویست ك��وژران، هه رێم خۆپیشانده ری خه ڵكی له به رگریی
بكردایه و بكوژانی به دادگا بگه یاندبایه ؟هه رێم سه رۆكی محه مه د: مه حمود له گه ڵ هه بوو، خۆی هه ڵوێستی ئه وكاتیش به كرد. قسه ی قوربانییانیش كه سوكاری ته داخول ئێمه دادگاییكردنه وه ، نیسبه ت به ڵكو ب��ده ی��ن، س��زا خ��ه ڵ��ك ت��ا ناكه ین بۆ هه یه . دادگاوه به په یوه ندیی بابه ته كه كه ئێستا ئه وانه ی هه ر به بیرهێنانه وه ش، به راوردی 17ی شوبات و خۆپیشاندانه كانی ئێستای سوننه ده كه ن، هه ر خۆیان له 17ی شوبات له كه ناڵه كانیانه وه ڕایانگه یاند ئه وانه پشتگیرییان و ئاژاوه چین و گێره شێوێن نه كرد، دوای ئه وه ی شته كه ڕوویدا، ویستیان
سواری شه پۆله كه بن.به یان: باس له وه ده كرێت پارتی ترسی و ببێته وه نزیك گ��ۆڕان له یه كێتی هه یه هه ڵبوه شێنێته وه ، هاوپه یامنی پارتی له گه ڵ
بۆ ئه مه ده ڵێن چی؟ده م��ه وێ ج��ارێ محه مه د: مه حمود كاتێك ئێمه بهێنمه وه ، خوێنه ران بیر ئه وه یه كێتی له گه ڵ سرتاتیژیامن هاوپه یامنیی و یه كێتی له بوو به شێك گۆڕان كرد، واژۆ ترسامن بۆ ئێمه یه كێتی، سه ركردایه تیی هه بێت له نزیكبوونه وه یان؟! به پێچه وانه وه ، ببنه وه ، ئێمه كاتی خۆیشی به ر له وه ی جیا س��ه رۆك نه بنه وه ، جیا دا هه وڵامن زۆر كاك له گه ڵ جار چه ندین خۆیشی بارزانی و نه بێته وه جیا كه كرد قسه ی نه وشیروان كێشه كان چاره سه ر بكات، ئاماده یی خۆیشی بگێڕێ، نێوانه له و ڕۆڵ ئه وه ی بۆ ده ربڕی ته نانه ت نییه ، ناخۆش پێامن ئێمه ئێستاش چونكه یه ك، به ببنه وه گ��ۆڕان و یه كێتی و به هێز ئێمه هاوپه یامنیی خۆشه پێامن
به ده سه اڵت بێت.هه ڵوه شانه وه ی له ترسان ب��اره ی له ڕێكه وتنی سرتاتیژییش، ئێمه ترسامن نییه و یه كێتی هه ر چۆن بێت، ده بێت ئه وانیش به رێكه وتنی ده بێته ئینجا بن، ڕازی ڕێكه وتن هه ڵیشوه شایه وه ، ئه گه ر خۆ دووالی��ه ن��ه ، كۆتایی دنیا نییه و ده توانین به شێوه یه كی تر
كاری هاوبه ش بكه ین.
تیۆره كانی بۆ پێگه یه ك هیچ واڵتانه دا له و و )سۆشیالیزم( و عه ره بی( )نه ته وایه تیی و دار له سه ر كه نه ماوه تر تیۆرێكی هه ر
په ردووی رابردوو ده ژی.هه ر به پێی ئه و توێژینه وه یه ، به هاری له و زۆرێ��ك نه مانی بۆ هه لێكه عه ره بی بوونه پله به ندی شێوه یه كی به ره وتانه ی رژێمێكی چه ند دروس��ت��ب��وون��ی م��ای��ه ی یاسایانه ی به و پشتئه ستوور دیكتاتۆریی دان��راب��وون، سه ركرده كان پێوه ری به كه و سوپا هێزی به پشتیان زۆرج���ار ی��ان له چ جا به ستبوو، پۆلیس داپڵۆسێنه ریی
میرس بووبێت، یان تونس، یان لیبیا.
بۆ ئه مه نه خێر، محه مه د: مه حمود گفتوگۆیه ، ئێمه كه ده ڵێین ئه وان به شداری بكه ن، نیشتیامنی یه كێتیی حكومه تی له كۆمه ڵێك ئۆپۆزسیۆن كه ڕوانگه یه وه یه له و پێیان ئێمه ش گرنگه ، ال له پرسی و بابه ت باشه وا ئه وانه ، جێبه جێكردنی بۆ ده ڵێین ناكرێ چونكه بكه ن، ب��ه ش��داری خۆتان ده سه اڵت پێویسته بڵێت ته نیا ئۆپۆزسیۆن ئه و كارانه بكات، چونكه ئێمه ش به رنامه ی كار و ئه جێندای خۆمان هه یه ، بۆیه پێویسته هه ندێك له نه دزنه وه خۆیان ئۆپۆزسیۆن له بكه ن ب��ه ش��داری و به رپرسیاریه تی ئه وان نا ئه گه ر دۆخه كه ، به ره وپێشربدنی جێبه جێی ئێمه ش و بكه ن وا بڵێن هه ر بكه ین، مانایه ك بۆ ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵت
نامێنێته وه .ب��ه ی��ان: گ��ه ر ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن وه اڵم��ی به رده وام گفتۆگۆكان نه ده نه وه ، ئیجابیتان
ده بن؟باشی به ئێمه محه مه د: مه حمود چونكه بێت، ب��ه رده وام گفتوگۆ ده زانین پێشرتیش كۆبوونه وه ی پێنج قۆڵی كۆمه ڵێك ئێمه بۆیه به رهه م، هاته لێ باشی خاڵی نه گه ینه زوو ئ��ه گ��ه ر ئ��ه وه ی��ن ل��ه گ��ه ڵ ڕێكه وتنیش، به اڵم گفتوگۆكان هه ر به رده وام هه موو حكومه تیش له به شداریكردن بن، ته رحێكه ته نها نه وه ستاوه ، له سه ر شتێكی با خۆشه پێیان ئه گه ر كه ئۆپۆزسیۆن، بۆ ده ركردنی له ئ��ه وه ی بۆ بكه ن به شداری بڕیار و جێبه جێكردنیدا ڕۆڵیان هه بێت، بۆیه له به شداری ئۆپۆزسیۆن چ ئه وه ین له گه ڵ حكومه ت قبوڵ بكات، چ ڕەتیشی بكاته وه ،
گفتوگۆكان هه ر به رده وام بن.
گۆڤاری»تۆتالیتا«ی‌ئیتاڵی: ره‌وتی‌ئیسالمی‌ئاماده‌یه‌‌بۆ‌وه‌رگرتنی‌ده‌سه‌اڵت
مه حمود محه مه د، ئه ندامی مه كته بی سیاسیی پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ )به یان(:
ئێمه‌‌و‌یه‌كێتی‌خیالفمان‌نییه‌‌له‌سه‌ر‌سیسته‌می‌سیاسی
ئێمه مه رجی پێشه وه خته به باش نازانین،نه بۆ خۆمان و نه بۆ ئۆپۆزسیۆن
زۆر بابه ت و قه یران هه ن كه پێویست به قسه له سه ركردن و ده بڕینی هه ڵوێستی سیاسی
ده كه ن، به تایبه تیش كۆتا جموجوڵی نێوان ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵت و ئه و پێشمه رجانه ی
هه ردووال هه یانه ، هه روه ها قه یرانی نێوان هه رێم و ناوه ند و په ره سه ندنه كانی ئه مدواییه ی
شاره سوننه كان. رۆژنامه ی )به یان( له و باره یه وه مه حمود
محه مه د، ئه ندامی مه كته بی سیاسیی پارتی دیموكراتی
كوردستانى دوواند.
گفتوگۆ: فه رمان ڕە شاد
www.bayanpress.net ژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم
2
نییه ، به ڵكو ناوی حوجره ی »ئه مه حوجره لێرناوه ، هه ر مامۆستایه ك داوای كردنه وه ی ئێمه ش ب��ك��ات، ئاینی خوێندنگه ی ئیمزای به به رزده كه ینه وه داواكارییه كه ی تا پێده ده ین، رێگه ی ئێمه وه زیر جه نابی كام هیچ بوو، گه وره ئاوا كێشه یه ش ئه و مۆڵه تی داوای نه هاتوون مامۆستاكان له بووم ئاگادار كاتێك بكه ن، حوجره یه ئه و لێكردون، ئه وقافی داوای مۆڵه تی ئاسایش له بوو دروس��ت كه به دحاڵیبوونه ئه و
زریان جه وهه ر. رانیه
دوای ئه وه ی له شه وی 1/18 هێزه كانی ئاسایشی چوارقوڕنه له دره نگانێكی شه ودا گوندی مزگه وتی س��ه ر هه ڵیانكوتایه فه قێیه ك چه ند بوونی به هۆی قه مته رانه كه له حوجره كه دا خه ریكی قورئانخوێندن بوون، سه رجه م فه قێكانیان به و نیوه شه وه مزگه وته كه یان حوجره ی و ده ره وه كرده دروستبوونی س��ه ره ڕای ئه مه ش دا، قفڵ
سه ره ڕای نیگه رانیی خۆی له مه ڕ ئه و پرسه ، ئاگاداری ناوبراو ئ��ه وه ی به هۆی ب��ه اڵم ورده كاریی رووداوه كه نییه ، ئاماده ی هیچ دیكه وه الیه كی له نه بوو. لیدوانێك جۆره كامیل حاجی عه لی، وه زیری ئه وقاف، وتی كاره مان ئه و ڕەسمی به ئێستا تا »ئێمه جۆره ل��ه و شتێكی ئه گه ر نه بیستووه ، هه یه با سه ردامنان بكه ن، ئێمه چاره سه ری گرفته كه ده كه ین، به اڵم ئیستا هیچ ئاگادار
نیم«.
وامانزانی بینیامنن كه ئێمه مزگه وت، هۆیه وه به و ك��ردووه ، خراپامن كارێكی ده ره وه كرده هه موومانیان ترساین، زۆر داخستین، لێ حوجره كه مانیان ده رگای و پێوستییه كامنان و كتاب هه موو ئیستاش له ناو حوجره قفڵ داوه ، رێگه ناده ن بچین نه كردووه ، تاوانێكامن و هیچ بیانهێنینه وه
جگه له قورئان خوێندن«.غ��ه ری��ب ئ��ه ح��م��ه د، ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری وتی )به یان( به تایبه ت ڕانیه ئه وقافی
ئاسایشی‌چوارقوڕنه‌‌حوجره‌ی‌مزگه‌وتی‌قه‌مته‌ران‌داده‌خات
عوسامن به كر مسته فا وه نداوییه ، كه كفری، ب��ازاڕی له كاسبكاره پیشه ی ك��وژراوه ئه و كه سوكاری له یه كێك تووشی »ته نیا ڕاگه یاند )به یان(ی به له و به ڵكو نه هاتووین، كۆست یه ك ته قینه وه دا جگه له چه ند كوژراوێك، نزیكه ی 23 كه سی دیكه مان برینداره بێت، كامیان الی بیرمان نازانین و له و ئاوڕى الیه نێك هیچ ئێستاش تا خێزانانه نەداته وه كه ڕۆڵه كانیان له و
ته قینه وه یه دا گیانیان له ده ستداوه «.ئ�����ه و ت���ه ق���ی���ن���ه وه ی���ه ل��ه شیعه كاندا توركامنه حوسێنیه یه كی كفری توركامنه كانی به اڵم روویداوه ، و مه زهه بن سووننی خورماتوو و به هۆی په یوه ندیی خزمایه تییه وه له و
پرسه یه دا به شداربوون.
بۆ پرسه رۆیشتن،به اڵم پرسه بۆ خۆیان دانرا
»ئه و قسانه له قسه ی خۆفرۆشێك ده چن«
خۆپیشانده رانی سامه ڕڕا له )بەیان( وه اڵمی سه الم زه وبه عی دەدەنەوە
ره فعه ت محه مه د. گه رمیان
سه الم ده ركه وتنی دواب���ه دوای زه وبه عی له شاشه ی كه ناڵی )العراقیة ( به دژ وته یه كی ئاڕاسته كردنی چه ند و و ره مادی ناوچه كانی خۆپیشانده رانی فه للوجه و سامه ڕڕا كه ماوه ی دوومانگه پێناو له به رده وامدان مانگرتنێكی له
جێبه جێكردنی چه ندین داواكاریی.س��ه الم زه وب��ه ع��ی، پ��اش ئ��ه وه ی شارانه ئه و بۆ سه ردانێكیدا چه ند له نوێنه رێكی هیچ له گه ڵ راسته وخۆ خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده ران ك��ۆن��ه ب��ووی��ه وه ، له گه ڵ نه بوو ئاماده ك��ه س ب��ه وه ی هه ڵوێسته ی ئه و دابنیشێت، زه وبه عی هه ڵچوونی دۆخێكی خۆپیشانده ران دروست زه وبه عی سه الم بۆ گه وره ی ك���رد، ب��ۆی��ه ل��ه ك��ه ن��اڵ��ی ش��اش��ه ی به دژ وته یه كی چه ند )العراقیة ( خۆپیشانده ران وت و به ساده یی باسی كرد خۆپیشانده ران داواكارییه كانی له به وه ی »له ماوه ی قاوه خواردنه وه یه كدا خه ڵكی كه چی ده كرێت، چاره سه ر هه روه ها داخستووه «، شه قامه كانیان وتی »داواكاریی خه ڵكی سامه ڕڕا ته نها زۆربه یان و داواكاری چوار له بریتین كێشه ی و دام��ه زران��دن له بریتین كێشانه ش ئه و سه اڵحه ددین، زانكۆی به ڕێوه سیاسی حزبێكی فیتی ب��ه
ده چێت«.هه ڵوێستی زانینی بۆ )به یان( چه ند به په یوه ندی سامه ڕڕا خه ڵكی
ره فعه ت محه مه د. كفری
له شاری خورماتوو ئه وه ی پاش ن��اوی ب��ه ت��ورك��امن هاوواڵتییه كی زاوای كه عه سكه ر، سه اڵح ئه حمه د جێگری ئۆغڵۆ، موختار هاشم عه لی به توركامنییه، ب���ه ره ی س��ه رۆك��ی نه نارساو چه كدارێكی چه ند ده ستی كه سایه تییه كی چه ند ك��را، تیرۆر رۆژی له كفری ش��اری توركامنیی دووه مدا سه ردانی شاری دووزیان كرد بۆ به شداریكردن له پرسه ی ناوبراودا، خۆكوژی ته قینه وه یه كی له ئاكامدا رووی��دا، ڕەس��وڵ( )حسێنیه ى له ناو و70 كوژران كه س نزیكه ی40 تیایدا
كه سیش بریندار بوون.ناوی ك��وژراوه ك��ان له یه كێك
پێهات«. كۆتایی ئه واندا و ئاسایش نێوان شێوازه »ئه و دا به وه ش ئاماژەی ناوبراو ته قلیدییه ی هه بوو له بوونی فه قێ كه به نه ماوه ، شه هاده ، بێ و گه ڕەك خواردنی الی نییه ره سمیاتی حوجره یه ئه و ئێستا تا داینانێین، داخراو به ئێمه بۆیه ئێمه ، مۆڵه تی فه رمیی الی وه زیری ئه وقاف نه بێ ،
ئێمه نایكه ینه وه «.ده روك��ۆت��ری، عه بدوڵاڵی مامۆستا زانایان، یه كێتیی رانیه ی لقی ئه ندامی
ترس و دڵه ڕاوكێ له ناو فه قێكاندا نیگه رانیی زۆری زانایانی ئایینی و كه سوكاری فه قێكان به لێكه وته وه و ناوچه كه ی دانیشتوانی و
توندی ئه و كاره یان ئیدانه كرد.فه قێكانی له یه كێك حامید، داود حوجره كه ، كه زۆر په شۆكاوی و حاڵه تێكی »ئێمه وتی ب��وو، دی��ار پێوه نارسوشتیی بوو خ��ه ری��ك ب��وو ش��ه و دره نگانێكی پۆلیس كۆمه ڵێك له ناكاو ده خه وتین، ناو هاتنه پ��ێ��چ��راوه وه ده م��وچ��اوی به
له و جۆره نه كه ین و له كاتی فشارخستنه گواستنه وه مان مه به ستی به سه رمان له كار ده س��ت ع��ێ��راق، خ���وارووی بۆ ئێمه ش بۆیه بهێنین، واز و بكێشینه وه كاری و ره تكردووه ته وه بڕیاره مان ئه و
پێناكه ین«.
فۆڕ نیشانی بدات كه ئه و دۆسێیه مان بردووه ته ده ره وه ، بردنه ده ره وه ی ئه و مه سه له ی به خزمه ت هیچ دۆسێیه گه له كه مان ناكات«. له ئێستادا ئه گه ری ئه وه هه یه گۆڕە به كۆمه ڵه كه ی هه ولێر شه ڕی بێسه روشوێنانی گومانی كه هه ڵبدرێته وه ، لێده كرێت، ناوخۆی مافی به شی به رپرسی له وباره یه وه »ئێمه وتی ئیسالمی كۆمه ڵی مرۆڤی یاساییه وه ڕووی ل��ه ح��زب وه ك به اڵم بكه ین، فشاره ئ��ه و ناتوانین له ده توانن بێسه روشوێنان كه سوكاری گردبوونه وه وه و خۆپیشاندان رێگه ی ده س���ه اڵت ن��اچ��ار ب��ه ه��ه ڵ��دان��ه وه ی داوا و بكه ن به كۆمه اڵنه گ��ۆڕە ئه و بكه ن، هه ولێر دادگ��ای به پێشكه ش
رێكاری یاسایی بگرنه به ر«.
عومه ر ئاواره
بڕیاری عێراق، ناوخۆی وه زاره تی پۆلیسه و ئ��ه ف��س��ه ر گ��واس��ت��ن��ه وه ی سه ر بۆ خانه قینى ق��ه زای كورده كانی مه به ستی به داوه ، فیدراڵی پۆلیسی
زریان جه وهه ر. رانیه
له هه رێم سه رۆكی ئه وه ی دوای له گه ڵ داڤ��ۆس، ئابووری كۆنفراسی نێوده وڵه تی رێكخراوی خاچی سووری ك��ۆب��ووی��ه وه ، ل��ه و ك��ۆب��وون��ه وه ی��ه دا گیراوێكی ه��ه ر ب��وون��ی ل��ه نكۆڵی كرد، هه رێم زیندانه كانی له سیاسی جیاوازی كاردانه وه ی لێدوانه ش ئه و كه ئیسالمییش كۆمه ڵی لێكه وته وه ، بێسه روشوێن ئه ندامی شه ش ئێستا تا
كراون، ئه و وتانه ڕەتده كه نه وه .مافی به شی به رپرسی دارا، دانا »تا وتی ئیسالمی، كۆمه ڵی مرۆڤی الی بێسه روشوێنان كه یسی ئێستا به رده وام و زیندووه كه یسێكی ئێمه
و خانه قین پۆلیسی به ڕێوه به ری عیسا، بۆ ده رچ��ووه ، دیكه پۆلیسی چه نده ها خوارووی عێراق، له دوای گواستنه وه یان بۆ سه ر پۆلیسی فیدراڵی، به اڵم له الیه ن حكومه تی هه رێمی كوردستانه وه ئاگادار بڕیارێكی هیچ به كار كه كراوینه ته وه
به ڵگه ی چونكه نییه ، قسه كانی به به ڵگه چه ندین ئێمه له به رده ستدایه ، ده ستیان، داوه ت���ه داواك��اری��امن و ناوی ئه منستی ڕێكخراوی ته نانه ت خۆی فه رمیی سایتی له یه كێكیانی كه وه لید، ناوی به باڵوكردووه ته وه یانزه ساڵه ده ستبه سه ركراوه الی حزب جاریش چه ندین دادگاییكردن، بێ دۆسیه كانیان بزانین كردووه داوامان چییه كه له سه ری بێسه روشوێن كراون، تا ده زان���ن، ڕاستییه ئ��ه و خۆیشیان به رده وام به ده رنه خه ین، چاره نووسیان ده بین له به دواداچوونیان«، ده رباره ی ده ره وه ی بۆ كه یسه كه ده ری بردنه وتی دارا ئه وروپا، یه كێتیی و واڵت پێ چاره نوسیامنان كۆمه ڵ وه ك »ئێمه ئه ی وه ره قه یه كی چه ند نه ك گرنگه ،
حكومه‌تی‌هه‌رێم‌داوا‌له‌‌پۆلیسه‌كانی‌خانه‌قین‌ده‌كات‌كار‌به‌‌بڕیاری‌ناوه‌ند‌نه‌كه‌ن
نكۆڵی له بوونی گیراوی سیاسی له زیندانه كانی هه رێم کرد
كۆمه‌ڵی‌ئیسالمی‌وته‌كانی‌سه‌رۆكی‌هه‌رێم‌ره‌تده‌كاته‌وه
ناردنیان بۆ خوارووی عێراق.به ڕێوه به رایه تیی له سه رچاوه یه ك پۆلیسی خانه قین هه واڵه كه ی پشتڕاست »له ڕاگه یاند )به یان(ی به و ك��رده وه عێراقه وه ن��اوخ��ۆی وه زاره ت���ی الی��ه ن ئ��ازاد عه مید گواستنه وه ی فه رمانی
ده كه م »پێشبینی وتیشی ناوبراو بودجه پرۆژەیاسای داهاتوو هه فته ی تێپه ڕێرنێت، به وه ی كه سه رۆكایه تی گوێ په رله مانتاران ڕەخنه كانی و تێبینی له بگرێت، یاخود وه كو سااڵنی رابردوو به
زۆرینه و كه مینه تێی په ڕێنێت«.
سه ید نامی
په رله مانی پ��ه رل��ه م��ان��ت��اری 85پرۆژەیاسای له سه ر قسه كوردستان ده كرێت چاوه ڕوانیش ده كه ن، بودجه له پرۆژەیاساكه داه��ات��وو هه فته ی
ن��ووس��ی��وه ب��ۆ ق��س��ه ك��ردن ل��ه س��ه ر هه رێم، ئه مساڵی بودجه ی پرۆژەیاسای ئۆپۆزسیۆن په رله مانتارانی به گشتی له سه ر جددییان ره خنه ی ب���ه رده وام بودجه و ناعه داله تییه كانی و دیارنه مانی
داهاته كان هه یه «.
85په‌رله‌مانتار‌قسه‌‌له‌سه‌ر‌بودجه‌ی‌ئه‌مساڵ‌ده‌كه‌نپه رله مان تێپه ڕێرنێت.
لیژنه ی سه رۆكی سلێامن، بیالل گواستنه وه و گه شتوگوزار و شاره وانی كوردستان، په رله مانی له گه یاندن و په رله مانی »له راگه یاند )به یان(ی به خۆمان ن��اوی ك��ه س 85 ك��وردس��ت��ان
شێوه یه ، به تایبه ت الیه نی په یوه ندیدار چونكه ته ندرووستییه ، وه زاره ت��ی كه ته ندروستی وه زارت��ی داوای له سه ر به وه ش ئاماژەی ناوبراو ده رچ��ووه «. وه زاره تی ئه ركی دیكه ی »به شێكی دا هه ڵمه تی یاساكه له به شێك ناوخۆیه ، كه مكردنه وه ی بۆ خه ڵكه هۆشیاریی جگه ره كیشان، حكومه ت كه مته رخه مه له یاسایه ، ئ��ه و جێبه جێكردنی له نه خۆشییه كانی رۆژان��ه كاتێكدایه
تایبه ت به جگه ره له زیادبووندان«.
زریان جه وهه ر. رانیه
قه ده غه كردنی یاسای ئه وه ی دوا گشتییه كان شوێنه له جگه ره كێشان له كوردستانەوە په رله مانی الیه ن له له سه رده می كابینه ی خولی سێیه مدا، به ه��ه رێ��م، حكومه تی چ��واره م��ی ئه ندام ده نگی زۆری هه ره زۆرینه ی الیه ن له كرا، په سه ند په رله مانه كان زۆربه ی خه ڵكییەوە وه ك ده ستكه وتێك تا به اڵم لێكده درایه وه ، حكومه ت بۆ
له ده ك���ه ن كه مته رخه می ن��اوخ��ۆ، جێبه جێكردنیدا«.
باسی ژینگه پێشووی وه زی��ری باس ناوبراو یاسای كه كرد ل��ه وه ش جگه ره هێنانی ك��ه ده ك���ات ل��ه وه هێنانی له سه ر باج و كه مبكرێته وه شوێنی له و بكرێت زی��اد جگه ره له گه ڵ ب���ه اڵم نه كێرشێت، گشتی ئه وه شدا ده ڵێت »حكومه ت وه ك چۆن بێده سه اڵته له جێبه جێكردنی یاساكانی هه مان به یاسایه ش ل��ه م دی��ك��ه دا،
وه‌زیری‌پێشووی‌ژینگه‌‌له‌‌حكومه‌تی‌هه‌رێم‌نیگه‌رانه‌ئێستا حكومه ت ئه و یاسایه ی جێبه جێ
نه كردووه .وه زی���ری ح��ه م��ه ئ��ه م��ی��ن، دارا هه رێم حكومه تی ژینگه ی پێشووی بۆ )به یان( وتی »له گه ڵ ئه وه ى یاسای تایبه ت به جگه ره هه یه ، له و ڕۆژەوه ی وه زاره تی سه رپه رشتیی بە ده رچووه ، ده ك��رێ��ت، جێبه جێ ت��ه ن��دروس��ت��ی ب���ه اڵم ده زگ����ای پ��ه ی��وه ن��دی��دار كه هاوكاریی به ته ندروستییه وه زاره تی وه زاره ت��ی دیكه ی داموده زگاكانی
ده ك��ه ی��ن، چ��اره ن��ووس��ی��ان داوای چاره نووسی بۆ داواك��اری��ی��ه ك��ه م��ان كوردستانه ، بێسه روشوێنه كانی هه موو بێسه روشوێنانی كۆمه ڵی بۆ نه ك هه ر خزمه تی بۆ كۆمه ڵ چونكه ئیسالمی، كار ك��وردس��ت��ان خه ڵكی ه��ه م��وو هه ر له گه ڵ ئێستا تاكو ئێمه ده كات، به و تایبه ت ده زگایه كی و رێكخراو به رده وام كردبێت، دانیشتنامن پرسه داوای و جواڵندووه دۆسیه یه مان ئه و ه��اوك��اری��امن ك����ردووه «. ل��ه ب��اره ی وتی هه رێمیشه وه سه رۆكی وته كانی رێكخراوێك الی هه ریم »سه رۆكی سیاسی گ��ی��راوی ب��وون��ی ل��ه نكۆڵی ن��اوی و به ڵگه ده ی���ان ك��ه ده ك���ات بێسه روشوێنكراوی خه ڵكی كوردستانی باوه ڕی خۆیشی رێكخراوه ئه و الیه ،
له و كرد سامه ڕڕاوە كه سێكی خه ڵكی زه وبه عی سه الم وتانه ی ئه و وه اڵمی زه وبه عی س��ه الم »ماوه یه كه وتیان سوننه خه ڵكی ده مڕاستی وه ك خۆی هه ڵوێستێكی هیچ كه چی داده نێت، ڕوون و ئاشكرای نییه له م بارودۆخه ی كێشه مان ئێمه ع��ێ��راق، ئێستای نییه بریتی و نییه خاڵ چ��وار ته نها كێشه ی گه وره ترین دام��ه زران��دن، له شیعه كان ئه وه یه سامه ڕ ڕا له ئێمه سامه ڕ ڕادا به سه ر ده ست ده یانه وێت بگرن و بیكه نه ناوچه یه كی شیعه نشین، بۆیه هه میشه به نیازن زۆربه ی شوێن و دوو مه رقه دی ده وروبه ری ناوچه كانی ئیاممه عه سكه رییانه فراوان بكه ن و به
ته ماحی پاره له خاوه نه كانیان بیكڕن«.)ب��ه ی��ان( ب��ۆ ك��ه كه سانه ئ��ه و به ئ��ام��اده ن��ه ب��وون ده ك���رد قسه یان ئاشكرا خۆیان ن��اوی شێوه یه ك هیچ ده زگا چاودێرییكردنی هۆی به بكه ن له مه زهه به كان شیعه ئه منییه كانی
سامه ڕ ڕا و ده ورووبه ری.
ده سه اڵتێك به چوار ساڵ زه مینه ی چاكسازیی دروست نه كردبێت، به شه ش مانگ فریا ناكه وێت
ده سه اڵت ده توانێت هه ندێك شت بكات جه ماوه ریش به ئاسانی لێی نه گات
یه كێتی و پارتی مافی ئه وه یان نییه پاره ی ده وڵه ت به كاربێنن، بۆ دروستكردنی متمانه
پارتی و یه كێتی له ڕێی حكومه ته وه شكستێكی گه وره یان پێوه دیاره
ئه گه ر كورسییه كانمان بگه یه نینه 50، ده توانین شه ریكی بڕیاری سیاسی بین
سه میر سه لیم، ئەندامى پەرلەماىن کوردستان:
جیاوازیی‌ئاماره‌كان‌ئاماژه‌یه‌كی‌مه‌ترسیداره‌‌بۆ‌هه‌ڵبژاردن
www.bayanpress.netژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم
5
ب���ه ی���ان: ل��ه ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ه ك��ان��ی و ئۆپۆزسیۆن بوونی به هۆی راب��ردوودا یه كێتی گه نده ڵییه كانی زه قبوونه وه ی حزبه دوو ئه و ده سه اڵتدا، له پارتی و ده نگی زۆریان له ده ست دا، چاودێرانیش ئاماده كاریی ده س���ه اڵت وای��ه پێیان و ده نگانه ئه و گێڕانه وه ی بۆ چڕوپڕ ده كات. تر شكستێكی له ده ربازبوون
ئێوه له مباره یه وه ده ڵێن چی؟ئێستا به وپێیه ی سه لیم: سه میر راب��ردووش ساڵی بیست و ساڵه چوار واڵته ئه م فه رمانڕەوای یه كێتی و پارتی كۆتاییش س��اڵ��ه ی چه ند ل��ه م ب���وون، ده كه وێته ه��ه ڵ��ب��ژاردن پ��رۆس��ه ی ك��ه چوونه ته ئه مانه خ���ۆی، پێی س��ه ر پرۆسه ی تاقیكراونه ته وه ، و مه حه كه وه ئیدارییان و خزمه تگوزاری و سیاسی جه ماوه ری له به رده م تاقی��كراوه ته وه ئێستاش واقیعه ی ئ��ه م كوردستاندا، هاوواڵتیان ن��اڕەزای��ه ت��ی��ی ئ��ه گ��ه ر ك��ه سه ركه وتن ڕاده ی بۆ ئاماژەیه ك بكه ینه پ��ارت��ه ، دوو ئ��ه م س��ه رن��ه ك��ه وت��ن��ی و ده رده كه وێت ناڕەزایه تییه كی زۆر هه یه ، هه روه ها ئه گه ر چۆنیه تی به گه ڕخستنی ئاماژەیه ك، بكه ینه كۆمه ڵگه كه رته كانی هه ر تا بیگره خ��ه ی��اره وه له ده بینین پیشه سازی كه رتی له گه وره ئامێرێكی ئه مه ش دێت، ده ره وه له كشتوكاڵ، و پارته دوو ئ��ه م كه ئه وه یه نیشانه ی شكستێكی حكومه ته وه ڕێ��گ��ه ی ل��ه ه��ه وڵ بۆیه دی���اره ، پێوه گ��ه وره ی��ان سامانه ی و س���ه روه ت ئ��ه و ده ده ن بۆ بهێنن به كاری له به رده ستیاندایه ، هه روه ها جه ماوه ر، قه ناعه تپێهێنانی تریش سیاسیی رێوشوێنی كۆمه ڵێك ده گرنه به ر بۆ قه ناعه تپێهێنانی جه ماوه ر و پینه و نه هێناوه شكستیان بڵێن كه په ڕۆی ئه و شكسته یان بكه ن كه تووشیان بووه له سااڵنی ڕابردوودا، به دڵنیاییه وه چوارچێوه ی له ده س��ه اڵت پارته كانی ئه نجام خۆیان كاره كانی هه ڵبژاردندا ڕاگ��ه ی��ان��دن��ه ك��ان��ی��ش��ی��ان و ده ده ن خستووه ته گه ڕ، ده یانه وێت هه موو ئه و میلله ت پاره ی به خزمه تگوزارییانه ی سامانی و سه روه ت ڕێگه ی له و خۆی هاوواڵتیانی به پێشكه ش حكومه ته وه و ده س��ت��ك��ه وێ��ك بیكه نه ده ك����ه ن، وه كو پارته كانیان، ده ستی چه پكه گوڵی
ئاماده كارییه ك بۆ هه ڵبژاردن.
زانیارییه كانی پێی ب��ه ب��ه ی��ان: چاالكییه و ب��وار ئه و دیارترینی ئێوه ، حكومییانه كامانه ن كه یه كێتی و پارتی بۆ
به رژەوه ندیی خۆیان به كاریان ده هێنن؟شنت، كۆمه ڵێك سه لیم: سه میر ه��ه ر ل��ه ده رم���اڵ���ه ی م��ووچ��ه خ��ۆر و ئه و و خانه نشینكردن تا فه رمانبه رانه وه كه مئه ندامان به ده درێ��ت مینحانه ی كه سوكاری و سیاسی زیندانییانی و فه رمانبه ران م��ووچ��ه ی و شه هیدان ه��ه م��ووی��ه وه ، ت��ا ده گ���ات ب��ه پ��ڕۆژە قیرتاوكردنی له خزمه تگوزارییه كان، قوتابخانه دروستكردنی تا جاده كانه وه ئه وه ش باڵه خانه كان، و نه خۆشخانه و ده سه اڵته وه ڕاگه یاندنی كه ناڵه كانی له دی��اره ب��ه ك��ارده ه��ێ��رێ��ت، ده یبینین حكومه ت تواناكانی هه موو ده یانه وێت و خ��ه راج و باج تا بیگره نه وته وه له بۆ بێنن به كار وه به رهێنان، و مووچه نۆژەنكردنه وه ی ئه و متامنه یه ی له نێوان
پارته فه رمانڕەواكان و جه ماوه ردا هه یه .خۆیان مافی ئ��ه وه ب��ه اڵم به یان: بۆ خۆیان تر حزبێكی هه ر وه ك نییه
هه ڵبژاردن ئاماده بكه ن؟رسوشتییه ، شتێكی سه لیم: سه میر ج��ه م��اوه ر و تاقیكراونه ته وه ئ��ه م��ان چه ندیان و كردووه چه ندنیان ده زانێت تێوه گالون، گه نده ڵی له چه ندێك پێیه ، به ڕێوه بردنی له ناشه فافیه ت چه ندێك موماره سه ی چه ندێك بووه ، ده سه اڵتدا مافی چه ندێك ك��راوه ، نادیموكراسی له وانه هه موویان كراوه ، پێشێل مرۆڤ ده توانن چۆن خۆیانه مافی به رپرسن، له به رده م ئه مانه چونكه بكه ن، پینه ی هه مووی جه ماوه ر و تاقیكردنه وه دان ده یبینێت، به اڵم مافی ئه وه یان نییه پاره ی دروستكردنی بۆ به كاربێنن، ده وڵ��ه ت متامنه ی خۆیان، ده توانن بڵێن ئێمه به م به اڵم كردووه ، ئه وه مان خۆتان پاره یه ی گوێرایه ڵی بۆ به كاربێنێت پاره بیه وێت ئه وه كڕین، وی��ژدان و كڕین گ��ه ردن و په یڕەو چه وتانه ی سیاسه ته له و یه كێكه
ده كرێت.كارانه ی ئ��ه و وای��ه پێتان ب��ه ی��ان: ده س������ه اڵت، ده ن���گ���ی ج���ه م���اوه ری جه ماوه ری و كه مبكاته وه ئۆپۆزیسیۆن
ده سه اڵتیش زیاد بكات؟بێڵین به جێ ئه وه سه لیم: سه میر هۆشیاریی ئایا كه باشه ، جه ماوه ر بۆ
كورد میلله تی سیاسیی و كۆمه اڵیه تی بتوانێت ئاسته ی ئ��ه و نه گه یشبێته دروست حاڵه تانه ئه و و بكات به راورد پاره ی هێزه ی ئه و ده وڵه تاندا له بكات. ریكالمی بۆ به كارده هێنێت ده وڵ��ه ت دادگایی حكومه تدایه ، له كه سیاسی جه ماوه ری كه ده زان��م واش ده كرێت، كراوه ن، و هۆشیار ئه وه نده كوردستان له وه تێده گه ن ئه مه چۆنه ، به اڵم دووباره هه ندێك ده توانێت ده س��ه اڵت ده یڵێم شت بكات. جه ماوه ریش لێی نه گات به
ئاسانی.به یان: تا چه ند ئه و كاره ی ده سه اڵت ده توانێت ئۆپۆزسیۆن و ڕێگه پێدراوه
داوای یاسایی له سه ر تۆمار بكات؟س��ه م��ی��ر س��ه ل��ی��م: ئ��ه گ��ه ر ه��ه ر ب��ه ڵ��گ��ه ی��ه ك��امن ده س��ت��ب��ك��ه وێ��ت له به كارهێنانی ده سه اڵت بۆ ریكالمكردن و یاسایی ئیجرائاتی ده نگ، به ده سهێنانی
ده گرینه به ر.به یان: ماوه ی یاسایی ئه م حكومه ته ده سه اڵت پێتوایه م��اوه ، مانگی شه ش به ڵێنی ئه و م��اوه ی��ه دا له م ده توانێت جێبه جێیان داوی��ه ت��ی، چاكسازییانه ی ب��ك��ات؟ ی��اخ��ود ئ����ه وه ش ده چ��ێ��ت��ه
چوارچێوه ی بانگه شه ی هه ڵبژاردنه وه ؟له ئێستا ت��ا س��ه ل��ی��م: س��ه م��ی��ر ئه گه ر تێنه په ڕیوه ، دروشم چوارچێوه ی بكه ن، ئاماده بتوانن زه مینه ی چاكسازی به اڵم ده ك���ه ن، گ��ه وره ئیشێكی ئ��ه وه ناكرێت، ئه وه مانگ شه ش به واده زانم له نه یتوانیبێت ده سه اڵتێك چونكه چاكسازی زه مینه ی ساڵدا چوار ماوه ی و گه نده ڵی ڕووب��ه ڕووب��وون��ه وه ی و و مرۆڤ مافی بنه ماكانی په یڕەوكردنی پره نسیپه كانی دیموكراسی په یڕەو بكات،
وانازنم به شه ش مانگ فریا بكه وێت.كه ده كرێت ئه وه گومانی بەیان: ڕێی له پارتی، تایبه ت به ده س��ه اڵت، ئاماری جیاوازه وه یاری به هه ڵبژاردنه كان
بكات، تا چه ند ئاگاداری ئه وه ن؟وه كو من ئ��ه وه ی سه لیم: سه میر منوونه له به رده ستمدایه ، ئه گه ر بودجه ی ئاماره ئه و له گه ڵ منوونه بكه یته 2013بودجه ی له هه یه ، كه فه رمییانه ی ژماره ی هاتووه ، به غداوه له كه 2013و ملیۆن ی��ه ك سلێامنی دانیشتوانی شه شسه د هه زاره ، به اڵم له ئاماردا له دوو ملیۆن زیاتره ، له دهۆك به پێی بودجه ی
كه سه ، ه��ه زار 44 و ملیۆنێك 2013هه زار 300 و ملیۆنێك ئاماردا له به اڵم زیاتره ، هه ولێریش هه روه ها، كه به راورد كه ده كه یت، ئامارانه دا ئه م نێوان له كوردستان هه رێمی ئاماری ده زگاكانی حكومه تی ژم��اره ی��ه ی ئ��ه و ل��ه گ��ه ڵ به داویه تی 2013 بودجه ی بۆ هه رێم ئه و ده بینی، زۆر جیاوازییه كی به غدا، مه ترسیداره ئاماژەیه كی جیاوازییه ش بۆ ن��ادروس��ت��ه ك��ان ئاماده كارییه ب��ۆ
هه ڵبژاردن.ئۆپۆزسیۆن الیه نه كانی وه ك به یان: یاریكردن له ڕێگریی بۆ كردووه چیتان به ئاماره كان بۆ سوودی هه ڵبژاردنه كان؟
ج��ارێ ئێمه س��ه ل��ی��م: س��ه م��ی��ر كۆمسیۆنی بزانین ده كه ین، چاودێری چی ئامار دوایه مین هه ڵبژاردنه كان دوای ده كات، جێگیر و ده دات پیشان ئه وه هه ڵوێستی خۆمان له ڕووی یاسایی
و سیاسییه وه دیاری ده كه ین.به یان: تا ئێستا كاتی هه ڵبژاردنه كان له هه ڵبژاردن پێتوایه نە كراوه ، دیاری
كاتی خۆیدا ئه نجامده درێت؟س��ه م��ی��ر س��ه ل��ی��م: ب��ه پ��ێ��ی ئ��ه و كۆمسیۆن ك��ه بێت ئ��ام��اده ك��اری��ی��ه ئێمه له گه ڵ و ده ك��ات بۆ بانگه شه ی له كاته كه ی ده بێت ك��ردووه ، قسه ی شه ش مانگ زیاتر بێت، ئه وكات ده توانن بیكه ن، ئێستاش ئه گه ر ب��ده ن، بڕیار ناكرێت، بۆیان دیكه مانگی شه ش به له به ر و پشوودایه له په رله مان چونكه مانگی له دواتر ده كات، ده وام بودجه ده بێت، پ��ش��وودا له ح��ه وت و ش��ه ش واده زانم كات ئه وه نده به ده سته وه نییه ، له مه وپێش مانگ سێ دوو ئێمه به اڵم وه ك ئۆپۆزسیۆن داوامان له حكومه ت و سه رۆكایه تیی هه رێم كردووه كه ده بێت هه ڵبژاردن له كاتی خۆیدا ئه نجامبدرێت، بكه وێته دیموكراسی ڕێڕەوی ئه وه ی بۆ سه ر سكه ی خۆی، به اڵم ئه وه ی ده یبینین پرۆسه ی بۆ كردارییه كان ڕێ��ڕەوه له هه ڵبژاردن، ئه وه ی پێوه دیار نییه كه له
كاتی خۆیدا بكرێت.بودجه دا له ده زان��ن وه ك به یان:
بۆ نه كراوه ته رخان تایبه ت پاره یه کى نییه ئاماژە ئه وه ئایا هه ڵبژاردنه كان، بزانێت ده س���ه اڵت ئ��ه گ��ه ر ب��ۆئ��ه وه ی پرۆسه كه نییه ، سوودیدا له هه ڵبژاردن
په ك بخات؟نه فه قاتی ل��ه س��ه ل��ی��م: سه میر به تایبه ت هه یه مادده یه ك حاكیمه ، هه ڵبژاردنه كان و پاره ی بۆ ته رخان كراوه ، پاره ی ده توانن بده ن، بڕیاریش ئه گه ر نه فه قاتی له بكه ن، ته رخان بۆ دیكه ی زۆره ، پاره یه كی كه دارای��ی وه زاره ت��ی فرۆشی پاره ی كۆمه ڵێك له وه ی بێجگه حكومه ت الی به اڵم نییه ، دیار نه وت بۆ پاره ی له وه ده توانێت دی��اره ، خۆی بۆ ئیراده هه بێت ئه گه ر بكات، ته رخان
ئه نجامدانی پرۆسه ی هه ڵبژاردن.هه وڵی هه میشه ده سه اڵت به یان: ئۆپۆزسیۆن په رته وازه كردنی و الوازكردن ه��ه واڵن��ه ی ئ��ه و وای��ه پێتان ده دات،
سه ركه وتوو ده بێت؟س��ه م��ی��ر س��ه ل��ی��م: الی��ه ن��ه ك��ان��ی ئاگادارتر و هۆشیارتر له وه ئۆپۆزسیۆن و ئاماده كارترن، ئه و جۆره خوێندنه وه و
هه واڵنه بتوانن په رته وازه ی بكه ن.به یان: هه ڵوێستی ئۆپۆزسیۆن چۆن ج��ه م��اوه ری ده نگی ئ��ه وه ی بۆ بێت، نه ك هه یبووه ، ده نگه ی ئه و و هه بێت
كه می نه كات، به ڵكو زیادی بكات؟بتوانێت ده بێت سه لیم: سه میر له ئاماده كارییانه ی و هه نگاو ئ��ه و له هه یبووه ، راب����ردوودا ساڵی چ��وار دروستكردنی و كۆمه اڵیه تی گۆڕانی شه فافیه تی و ن��وێ هۆشیارییه كی جه ماوه ر گرێدانی و جه ماوه ر له گه ڵ ئیراده ی دروستكردنی و په رله مان و دانه بڕانی و ئه وانه هه موو چاكسازی، خواست ه��اوك��ات ج��ه م��اوه ر، له گه ڵ كارنامه ی بكاته جه ماوه ر داواكانی و وه ك بێت، سه ركه وتوو ده توانێت خۆی، شه قام شوباتدا، 17ی له توانی چۆن ئایینده ش له ده توانێت بجوڵێنێت، له سه ر سندوقه كانی ده نگدان به هه مان شێوه كۆده نگییه كی جه ماوه ری مسۆگه ر
بكات.ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن وه ك ه���ی���وادارم راب��ردوودا ساڵی چ��وار له توانیبێتامن قۆناغی بۆ كارئاسانییه ك و ئاماده كاری سیاسیی ئاینده بكه ین، تا بتوانین له گه ڵ جه ماوه ردا پێكه وه نه خشه یه كی سیاسیی ئاینده ی ئه وه ی بۆ پێكبهێنین دروست
گه له كه مان رۆشنرت بێت.به یان: كه واته ئۆپۆزسیۆن له هه وڵی لێژ پارتی و یه كێتی بە جێ ئه وه دایه
بكات؟ئێمه دڵنیاییه وه به سه لیم: سه میر له به رنامه ماندا هه یه ، ئه گه ر بێتو بتوانین 50 بگه یه نینه 35ە وه له كورسییه كامنان دووریش و قورس پێموایه كه كورسی، له ده سه اڵتیش كورسییه كانی نییه ، یان كورسی 50 بێنینه كورسییه وه 59ئه وكاته یه ك، له ببینه وه نزیك كه مرت، ده توانین له نه خشه ی سیاسیی ئایینده دا شه ریكی بین، سیاسیی بڕیاری شه ریكی ئیداره كردنی و پێكه وه نان راسته قینه ی هه رێمی له بین حوكمڕانی و كۆمه ڵگه
كوردستاندا.به یان: واته ناتانه وێت جێیان پێ لێژ بكه ن و ده تانه وێت شه راكه تی نیشتیامنی
هه بێت؟سه میر سه لیم: ئه وه ده كه وێته سه ر ئه گه ر ده یهێنین، ئێمه ره قه مه ی ئه و یه كێتیش و پارتی كورسی، 50 بگه ینه شه راكه تی ئه وكاته بووه سنت، 50دا له
نیشتیامنی دروست ده بێت.
سه میر سه لیم، ئه ندامی په رله مانی كوردستان و ئه ندامی مه كته بی سیاسیی یه كگرووی ئیسالمیی
كوردستان، له م گفتوگۆیه ی )به یان(دا تیشك ده خاته
سه ر هه وڵه كانی ده سه اڵت بۆ به كارهێنانی سامانی گشتی له به رژه وه ندی ی حزبه كانیان، هاوكات باس له زیادبوون و
كه مبوونی ده نگه كانی ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵت له هه ڵبژاردنه كانی داهاتوو و چه ند پرسێكی دیكه
ده كات.
گفتوگۆ: محه مه د جه مال
دكتۆر خزێر ئه لخوزاعی، جێگری سه رۆك كۆماری عێراق:
سوننه‌‌زۆرترینی‌گیراوه‌‌تیرۆریسته‌كان‌پێكده‌هێنن
راپه ڕینی سوننه و
رێگه چاره ی چاكسازیی
عێراق‌له‌‌لێواری‌شه‌ڕێکی‌تائیفی‌نزیک‌ده‌بێته‌وه
له پاش داگیركردنی عێراق له الیه ن ئه مریكا و ئێرانه وه له ساڵی 2003دا، كه هه ندێك به درۆ و بوختان ناوی به هاری
عێراقیی لێده نێن، ئه و داگیركه رانه هه وڵیان بۆ ئه وه بوو گه لی عێراق و
شوناس و ئاینده ی له چاو به رن، به اڵم وا ئێستا به هاری راسته قینه ی عێراق به مه به ستی راستكردنه وه ی سته می داگیركردن و هاوكێشه شوومه كه ی،
ده ستی پێكردووه .ئایا ئه مڕۆ به هاری عێراقی
بێئه وه ی گۆڕانی ریشه یی ئه نجام بدات، ده توانێت شوێنه واره كانی داگیركردن
راست بكاته وه و چاكسازی بكاته ئامرازی گۆڕانكاریكردن؟ ئێمه پێشرت ومتان كه گۆڕانكاری پێویستی به سووربوون و
به رده وامیی راپه ڕینه كه هه یه ، تاوه كو له سه ر ئه رزی واقیع گۆڕانكاری له
هاوكێشه ی هێزدا رووده دات و ناوخۆ و ده ره وه ش دان ده نێن به وه ی ناتوانرێت
ئه م راپه ڕینه ته جاوه ز بكرێت، تا ئه مه ش رووده دات، ده بێت یه ك له
رێگه چاره كانی راپه ڕینی سوننه ئه وه بێت كه ئایا توانای چاكسازیكردنی ئه م رژێمه
هه یه ؟ چۆن و به چی ئه و چاكسازییه ده كرێت؟ هه روه ها ئه و چاكسازییه
چییه و چۆن به دی دێت؟یه كه م شت چاكسازی به وه ده بێت كه قه زا سه ربه خۆ و به ده سه اڵت بكرێت،
بۆئه وه ی له توانایدا هه بێت ناكۆكیی نێوان الیه نه كان یه كال بكاته وه ، له م
واڵته دا ماوه یه كی زۆره خۆری قه زای سه ربه خۆ ئاوا بووه ، هه روه ك هیچ
قه زایه كی سه ربه خۆش بوونی نابێت، ئه گه ر هه موو الیه نه كانی عێراق نه گه نه ئه و بڕوایه ی كه كه س له كه س به هێزتر
نییه و ئه و ناكۆكییانه ی نێوانیشیانن كه كاره سات و نه هامه تی به سه ردا
هێناون، هه روه ها كه ناتوانن ژیانێكی خۆشیش دابین بكه ن ئه گه ر له سه ر
ئاشته واییه كی نیشتامنی رێكنه كه ون، كه كۆتایی به سته م بهێنێت و متامنه له نێوان الیه نه كاندا دروست بكاته وه و به عادیالنه حوكمڕانی بكرێت. به اڵم ئه مه
چۆن ده كرێت؟ئه مه ته نها و ته نها به وه ده كرێت ئه و الیه نه ی كه له عێراق به پشتیوانیی
ئێران زاڵكراوه ، بگاته ئه و بڕوایه ی هاوكێشه ی هێز نه ك له ناوچه كه ، به ڵكو
له عێراقیشدا گۆڕاوه ، پێموایه خه ریكه ده شگه نه ئه و بڕوایه و به دوای ئه وه دا
ده گه ڕێن كه چۆن به كه مرتین زه ره ره وه لێی ده ربچن، له گه ڵ ئه وه شدا ئه وان هه ر خۆبه لزانی و بێباكی ده نوێنن. تا
ئه وكاته ی دێن و له ده رگای راپه ڕیوه كان ده ده ن و داوای دانیشتنیان له گه ڵ
ده كه ن، پێویسته ئه و راپه ڕینه به تینرت بێت و به هێزی میللی و كۆمه ڵگه ،
بوون و مه رجه كانی خۆی بۆ چاكسازی بسه پێنێت، وه گه رنا هه رگیز چاكسازی و ئاشته وایی رووناده ن ئه گه ر الیه نی
زاڵی عێراق گومانی وابێت كه هه رخۆی به هێزترینه .
كه وابێ ئه ی راپه ڕیوه كان، یه كه م شت هاوكێشه و بوون و هێزی خۆتان
له سه ر ئه رزی واقیع بسه پێنن.
www.bayanpress.net ژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم
4
د. عومه ر عه بدوستار مه حمود*
رێبوار ئه حمه د
ده ستپێکردنی ناڕە زایه تییه کانس����ه ره ت����ای ده س��ت��پ��ێ��ک��ردن��ی خۆپیشاندانه کان بۆ دوای تێکچوونی باری سه رۆک تاڵه بانیی جه الل ته ندروستیی کۆمار و قۆستنه وه ی بۆشایی ده سه اڵتی سه رۆک له الیه ن نوری مالیکیی سه رۆک وه زیرانه وه ده گه ڕێته وه ، که هه ر له گه ڵ غیابی سه رۆک کۆماردا گارده تایبه ته کانی ته واوی تایبه ت فه رمانێکی به مالیکی وه زیری عیساویی رافیع پاسه وانه کانی داراییان به تۆمه تی تێوه گالن له کرده وه
تیرۆرستییه کان، ده ستگیر کرد.ئ���ه وه ش ن��اڕە زای��ی و ت��ووڕە ی��ی لوتکه ، گه یانده عێراقی سوننه کانی تاریق دۆسیه ی هێشتا کە تایبه ت به کۆماری س���ه رۆک جێگری هاشمیی الیه ن له سیناریۆ هه مان به که عێراق، نوری مالیکییه وه دوورخرایه وه ، له بیری
سوننه کان نه چووبووەوه .داواکاریی خۆپیشانده ران
ده ستپێکردنی س���ه ره ت���ای ل��ه خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ه ک��ان��دا، ه��اوواڵت��ی��ان��ی
ئا: وریا عه لی
له )شه رقولئه وسه ت( رۆژن��ام��ه ی 2013/1/27دا یه كشه ممه رۆژی ژماره ی خزێر دك��ت��ۆر ل��ه گ��ه ڵ گفتوگۆیه كی ئه لخوزاعی جێگری سه رۆك كۆماری عێراق،
له سه ر لیستی شیعه كان، ئه نجامداوه .پرسیارێكدا وه اڵم���ی ل��ه ن��اوب��راو س��ه ب��اره ت ب��ه و ه��ۆك��اران��ه ی ل��ه پشت پشێوییه كانی ئه مدواییه ی شه قامی عێراقی سوننه وه ن، و كورد خۆپیشاندانه كانی و له گۆڕانانه ی و گ��ه وره ب��ازه »ئ��ه و وتی رووخانی دوای له رووی��ان��داوه عێراقدا نوێیان هاوكێشه یه كی حسێن، س��ه ددام دروست كردووه ، له رژێمێكی دیكتاتۆریی و كۆت بێ ئازادییه كی بۆ بێسنووره وه ته عبیر ده یه وێت عێراقی مرۆڤی به ند، له خۆی بكات به هه ر رێگایه ك پێی باش بدات، باجێكیش هیچ بێئه وه ی بێت، بۆ قسه هه ندێكیان ئێستا له به رئه وه رۆژنامه كان ده كه ن و له شه قامدا هوتاف به فیشه ك هه ندێكیشیان ده كێشن، ته عبیر هه مووشیان ده نێن، حكومه ته وه له ڕای خۆیان ده كه ن«. خوزاعی هه روه ها
دابینکردنی داوای خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده ر خ��زم��ه ت��گ��وزاری��ی��ه س��ه ره ت��ای��ی��ه ک��ان ی��اس��ای 4ی م�����ادده ی الب���ردن���ی و یاسای ه��ه ڵ��وه ش��ان��دن��ه وه ی و ت��ی��رۆر دەک��رد، به عسیان ریشه کێشکردنی که سیان سه دان به کە پێیانوایه ئەوان »بێتاوان« به یاسایانه دا ئ��ه و له ژێر ئێستادا ل��ه ب���ه اڵم ده س��ت��گ��ی��رک��راون. و ده سه اڵت رووخانی بۆ داواکارییه کان دژی له چه کداریی رووبه ڕووبوونه وه ی
سوپا، گۆڕدراون.خۆپیشاندانه کان شاره کانی دیکه ی
عێراق ناگرنەوەله ک����ورد پ��ه رل��ه م��ان��ت��اران��ی پێیانوایه عێراق نوێنه رانی ئه نجومه نی له ته نیا ناڕە زاییه کان و خۆپیشاندان ده مێننه وه سوننه نشینه کاندا پارێزگا تری پارێزگاکانی بۆ ناکه ن ته شه نه و جیاوازییه ئه و به هۆی ئه وه ش عێراق، پارێزگاکانی که مه زهه بییه ی و تائیفی کوێستانیی هه ڤاڵ ک���ردووه . داب��ه ش عێراق، نوێنه رانی ئه نجومه نی ئه ندامی ئه وه ی هۆی به ده دات ب��ه وه ئاماژە پێکهاته ی ناو له ته نیا داواکارییه کان
سیاسیامن به ندكراوی یه ك »ئێمه ده ڵێت نه هه یه ، واڵتدا هه ندێك له وه ك نییه ، به رۆژنامه نووس نه و بیروڕا گیراوی یان هه یه ئێمه الی ئ���ه وه ی گشتی، ئه و له به رئه وه تیرۆره ، یان تاوانه ، له به ر ڕای كه ده ده ن مرۆڤ به هێز ئازادییانه خۆی ده رببڕێت.. چی له مرۆڤێك چاوه ڕێ بووه ، گۆشه گیر ساڵ سی كه ده كه یت به بێ و كراوه ته وه به روویدا ئێستا دونیا له وانه یه ده رده بڕێت. خۆی ڕای باجدان جددین ئێمه ش هه بێ، له وێدا گرفت هه ر ناوبراو چاره سه ركردنی«. له سه ر »هه ر ده ڵێت پرسیاره دا ئه و وه اڵمی له نییه جیاوازیی ئاشتییانه خۆپیشاندانێكی شیعه ، یان سوننه ، یان بێت، كورد هی هێڵی كاتێك به اڵم نابینه وه ، رووب��ه ڕووی سوور ده به زێنن و چه ك هه ڵده گرن، ئه وا وه اڵمدانه وه ی له هه یه مافی حكومه ت هه ركه سێك چه ك به روویدا هه ڵبگرێت«.
له وه اڵمی ئه و پرسیاره شدا سه باره ت كه تیرۆر، یاسای له چ��وار م��ادده ی به له و هه یه لێی ره خنه یان عێراقییه كان )چواره كه ی به ئێستادا خۆپیشاندانه كانی سوننه ( وه سفی ده كه ن، چونكه گیراوه كان
ك��ۆت��ا پ��رس��ی��اری رۆژن��ام��ه ك��ه ش تاڵه بانییه ، سه باره ت به باری ته ندروستیی یاسا به پێی ئ��ه و ئایا ئ���ه وه ی ل��ه گ��ه ڵ ده ڵێت ئه لخوزاعی خزێر الده ب��رێ��ت؟ به ره و ورده ورده ته ندروستیی »ب��اری ئه و هێواشه ، به اڵم ده ڕوات، چاكبوونه وه وه اڵمی و تێپه ڕاندووه مه ترسیی قۆناغی چاره سه ره كان ده داته وه و ئه وه شی قسه ی چاره سه ره كانی ب��ه اڵم ده ك��ات، له گه ڵ عێراق ه��ه ی��ه .. ك��ات ب��ه پێویستیان كه سایه تییه كی له ده ست دا كه هاوسه نگ ناكۆك كاتێك بۆ ده برد په نامان ئێمه بوو، هه موو متامنه ی و ڕێز جێگای بووین. الیه ك بوو.. من له ماوه ی ته جروبه ی خۆم جگه نه بینیوه لێ شتێكم هیچ له گه ڵیدا منوونه و بووه رێزدار پیاوێكی كه له وه ی بووه بۆ مرۆڤێكی نیشتامنپه روه ر«. ناوبراو هه روه ها ده ڵێت »ئه وه وه فا نییه بۆی كه هه ستین به گۆڕینی ئه م پیاوه كه خزمه تی كه ده ده ی���ن ئ���ازاری ك���ردووه ، عێراقی مبانه وێ الیببه ین، چونكه كاره كه ده ڕوات، به جێگری سه رۆك ده ستوور رێگا ده دات كار به رێگه پێدراوه كانی سه رۆك بكات له
وه ها كاتێكدا«.
خۆپیشاندانه کان ئه سته مه سوننه دان، پارێزگاکانی دیکه بگرنه وه ، هه ر ئه مه ش وا ده کات مه ترسیی رووخانی حکومه تی
ئێستا مه حاڵ بێت.بەوەش ئاماژە ی کوێستانی هه ڤاڵ گه وره بوونی مه ترسیی نه بوونی کە دا وه زیران، سه رۆک الی خۆپیشاندانه کان داوای بۆ گ��وێ زۆر که ک��ردووه وای خۆپیشانده ران نه گیرێت و به توندوتیژی
وه اڵمیان بدرێته وه .توندوتیژی و رووبه ڕووبوونه وه ی
چه کداریهێزێکی راب��ردوو هه ینیی رۆژی سوپای عێراق به مه به ستی باڵوه پێکردنی فه للوجه ، ش���اری خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده ران��ی به هۆیه وه کرد، ته قه کردن به ده ستیان مه ده نی هاوواڵتیی زۆر ژماره یه کی یه که م ل��ه ب��ری��ن��دارب��وون، و ک���وژران کاردانه وه شدا سه رۆک خێڵه سوننییه کان مۆڵه تی هه فته یه کیان بۆ حکومه ت دانا، دادگا، بداته ته قه که ره کان هه موو تا سوپا دژی له جیهاد پێچه وانه وه به چوارچێوه یه دا له و هه ر راده گه یەنن. چه کدار ژماره یه ک دووشه ممه رۆژی
سوننه ن. زۆرب��ه ی��ان یاسایه ئه م به پێی 189« ده ڵێت كۆمار س��ه رۆك جێگری هۆی به له سێداره دان به شیعه كه سی ت��ی��رۆره وه ح��وك��م��دراون، م���ادده ی 4ی هه یه ، شیعه ش ژن��ی گیراوی ه��ه روه ك به اڵم دڵنیات ده كه مه وه كه سوننه زۆرترن، چونكه ئه وان زۆرترینی ئه وانه پێكده هێنن چه كی و نارنجۆك و ده ستگیركراون كه بێده نگیان پێبووه ، دانیشیان به وه دا ناوه «.
ش��ه رق��ول��ئ��ه وس��ه ت ل��ه خ��وزاع��ی و شیعه نێوان کینه ی »رق و ده پرسێت بوو؟« دروس��ت چۆن عێراق له سوننه »هیچ ده ڵێت وه اڵم���دا له ناوبراویش كه سانی به اڵم نییه ، بوونی قینێك و رق و هه روه ها بێعه قڵ الی شیعه توندڕە وی نێوان له ملمالنێكه هه ن، سوننه الی له له و نین به رپرس ئێمه بێعه قڵه كاندایه .. كه به وه ش سه باره ت بێعه قاڵنه «. كه سه نێوانیان؟ دوژمنایه تیی له به رپرسه كێ خوزاعی وتی »به هه ڵه تێگه یشنت، هه ڵه ی سیاسی كراوه و كه سی بێعه قڵیش له الیه ن ده ستی هه ندێ له وانه یه ه���ه ردووالوه ، پیسیش هه بن كه ئه م دۆسیه یه ده جوڵێنن
بۆ الوازكردنی ئوممه تی ئیسالمی«.
بنکه یه کی چه ند سه ر کوتایه هه ڵیان سوپا له ناو شاری فه للوجه و ژماره یه ک
کوژراو و برینداری لێکه وته وه .ئه ندامی داراغ��ای��ی فاتیح شێخ ره وش��ه ک��ه ن��وێ��ن��ه ران ئه نجومه نی ده ک��ات وه س��ف مه ترسیدار ب��ه زۆر ئ��ه گ��ه ری ل���ه رای��ده گ��ه ی��ەن��ێ��ت و وه اڵم��ن��ه دان��ه وه ی داواک��اری��ی��ه ک��ان��ی شه ڕێکی به ره و عێراق خۆپیشانده ران، هه نگاو گ��ه وره مه زهه بیی و تائیفی ده ن��ێ��ت. ئ��ه و پ��ه رل��ه م��ان��ت��اره ک��ورده ئه و سه ره تاکانی ئێستادا له پێشیوایه چه ند و ده رک��ه وت��وون تائیفییه ش��ه ڕە سوپا نێوان له رووبه ڕووبوونه وه یه کیش
و چه کداره سوننه کاندا روویانداوه .کاردانه وه ی ده سه اڵتداران
وه زی��ران س��ه رۆک مالیکیی ن��وری ش��ه ڕی هه ڵگیرسانی ه��ۆش��داری��ی داواکاریی به شێکی و ده دات تائیفی وه س��ف ره وا ب��ه خۆپیشانده رانیش ده ستێکی پێشیوایه هاوکات ده ک��ات، هه ڵگیرساندنی پشت ل��ه ده ره ک���ی ب��ه اڵم ه��ه ی��ه . خۆپیشاندانه کانه وه له مالیکی پێیانوایه سیاسی چاودێرانی
له سه ر نه یاره کانیه تی البردنی هه وڵی س��ه رۆک ده س��ه اڵت��ی بۆشایی رێ��گ��ا، کۆماریش بۆ ئه و مه به سته ده قۆزێته وه ، چونکه له سه فه ری پێشووی تاڵه بانی بۆ وه رگرتنی مه به ستی به واڵت ده ره وه ی قه یرانێکی مالیکی پزیشکی، چاره سه ری و دروستکرد کوردستان له گه ڵ گه وره ی نزیک گه وره شه ڕێکی لێواری لە واڵتی
کرده وه .له دوالێدوانیشیدا، ئوسامه نۆجێفیی ته ئکید نوێنه ران ئه نجومه نی سه رۆکی عێراقدا له گۆڕانکاری که ده ک��ات��ه وه الیه نێکیش و که س هیچ و به ڕێوه یه ساڵح ه��ه روه ه��ا بیوه ستێنن. ناتوانن و وه زی��ران س��ه رۆک جێگری موتڵه گى سوننه کانیش دی��اری سه رکرده یەکی به کارهێنانی ئه گه ری له رایگه یاندووه ده ست خۆپیشانده ران، دژی توندوتیژی
له پۆسته که ی ده کێشێته وه .بارزانیی مه سعود خۆشیەوە الی س��ه رۆک��ی ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان له داوای له سه ر ته ئکیدی به یاننامه یه کدا ئیدانه ی و ک���رده وه خۆپیشانده ران
ته قه کردن له خۆپیشانده رانی کرد.
پێشووی په رله مانتاری ناوبراو *دی��اری س��ه رك��رده ی��ه ك��ی و عێراقه سوننه كانه ، به ر له هاشمی، له الیه ن بۆ ق��ه زای��ی دۆس��ی��ه ی مالیكییه وه توركیا ب��ه ره و به وهۆیه وه كرایه وه ، ئه سته نبوڵ ل��ه ئێستا و ه���ه اڵت نیشته جێیه . ناوبراو ئه م زنجیره بابه ته
تایبه ت بۆ )به یان( ده نووسێت.
ماوه ی چه ند هه فته یه که به شێکی زۆری شاره سوننەنشینه کان خۆپیشاندانی گه وره ی جه ماوه رییان له دژی حکومه تەکەی
مالیکی ده ستپێکردووه و ئاڕاسته ی خۆپیشاندانه کان و دروشمه کان رۆژ له دوای رۆژ گۆڕانیان به سه ردا دێت.
چاودێرانی سیاسیش بارودۆخی عێراق به مه ترسیدار وه سف ده که ن، به شێکیان پێیان وایه له ئه گه ری به هه ندوه رنه گرتنی داواکاریی خۆپیشانده ران، شه ڕی تائیفیی گه وره له عێراقدا
سه رهه ڵدەدات.
www.bayanpress.netژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم
7
چه ند كه سایه تییه كی ئیسالمی هه وڵی دروستكردنی لیستێكی سه ربه خۆ ده دەن
ته نیا سێ فه رمانبه ری هه یه ، جگه له وه ش كه ئه وه نده سه روه ره ئێمه هه ر بۆ یاسا
دژی به رژەوه ندیی خۆیان نه بێت . به رپرسان به ئاشكرا ده ست به سه ر ناوچه شوێنه وارییه كاندا ده گرن، كه سیش ده نگ
ناكات
خدر سه لیم، به رپرسی شوێنه واری بتوێن، به و هه موو فه رمانبه رین، »ئێمه 3 وتی ناوچه شوێنه وارییانه ڕاناگه ین. زیاده ڕۆیی زۆر بۆ ناوچه شوێنه وارییه كان ده كرێت له ده ڤه ره كه ، هه ر ئه و شوێنه ش نییه ، ڕاسته نه كردووه ، نوورساومان ئیستا تاكو ئێمه به اڵم ئه گه ر ئێمه نوورساویش بكه ین ئایا مامۆستا عه لی ئاماده یه ده ست له و شوێنه نه خێر، شوێنی دڵنیاییه وه به هه ڵگرێت؟ ده نگ كه س به اڵم هه یه ، گرنگرت له وه به رپرسان شوێنه وارییه كان ناوچه ناكات، به ئاشكرا ده ستی به سه ردا ده گرن، عه لی حه مەد به گ، قائیمقامی ڕانیه بووه ، نازانێ ئه و ناوچه یه شوێنه واره ؟ نوورساوی ئێمه ی
من ده كه م، قسانه ئه و منیشبم بۆچییه ؟ كه ده كه م ئاگاداریان ئێوه وه ڕێگه ی له ئێمه نوورساوی ڕەسمی ده كه ین، به اڵم با ئه وان ته كلیف و ته كلیفكاری نه كه ن، هه ر ڕێگه یه كی یاسایی بۆ بگریته به ر هه مووی به به رتیل و به رتیلكاری بێ ده نگ ده كات كوردی به ده ب��ێ ، ب��ه رده وام دواییش و شوێنه وارییه كان ناوچه بۆ ته جاوزرات زۆره ، حكومه ت له بری پاراستنی شوێنه وار ده ستی به سه ردا ده گرێت، دوو جاری تر بۆ ك��ردووه، چوارقوڕنه بۆ نوورساومان له و به ڵێنامن ده ڵێن بردووه، ئاسایشامن كه سانه وه رگرتووه كه له نزیك شوێنه وارن، ناوچه ی س��ه ر نه كرێته ده س��ت��درێ��ژی ناوچه تێكدانی ب��ه اڵم ش��وێ��ن��ه واری��ی،
شوێنه وارییه كان هه ر به رده وامیشه «.ناوچه كه یه كه سایه تییه كی ئاكۆ ك��اك به ناوبانگرتین شوێنه واره، تله ( كه )گردی به شۆفڵ ته ختی كرد، به حكومه تم گوت با ئاسایش و پۆلیس بچن ئه و شوێنه واره
ناتوانین ئێمه گوتیان: ده ده رێ��ت، تێك ڕێگری له و كه سایه تییه بكه ین، دوایی خۆم چووم، چووینه شوێنه واری سلێامنی دوای من ڕاگرت، كاره كه شی ئینجا ڕێزگرتنی، چه ندین جار داوام كردووه كه نوورساوێك له ناوچه شوێنەوارییه كان دابنێ، تابلۆیه ك هه ڵواسێ بۆ خه ڵك ئاگاداركردنه وه له وه ی ئه و دوای��ی شوێنه وارییه ، ناوچه یه كی كه نه مزانی بڵێت نه بێ بیانووی كه سه ناحیه ی له نوورساوه كامنان شوێنه واره ، چوارقوڕنه ن كه س كاریان پێ ناكات، جگه فه رمانگه ی به بایه خ حكومه ت له وه ش شوێنه وار نادات، ئه و كاره ش ڕێگریكردنی ته نیا به وه ده كرێت كه پارێزگا فشارێكی ئه و بكات قائیمقامه كان ناحیه و له زۆر به ڵێننامه یان و بكات بانگ جوتیارا نه دا لێ وه ربگرێت كه نابێ به هیچ شێوه یه ك نزیكی ئه و ناوچانه بكه ون، ته نیا به و كاره ده بێ منیش ناتوانم، كێشه ی عه شایه ریی بۆ خۆم په یدا بكه م به 400 هه زار دیناره وه ،
كه خه ڵكی جاش 2 ملیۆن وه رده گرێت و گاڵته شم پێ ده كات، ئینجا هه ر شتێكم لێ بكه ن حكومه ت به رگرییم لێ ناكات، ئێمه ده كه ین، ئاگادار حكومه ت ن��وورساو به نوورساوه كه بۆ ڕۆژنامه كه تان ده نێرم بزانم وه ك ئێوه ش با ده ك��ات، چی حكومه ت
ڕۆژنامه ی )به یان( ئاگاداربن«.قائیمقامدا وه اڵمی له ناوبراو هه روه ها ده ك��ات ڕاس��ت قائیمقام »ئه گه ر وت��ی ئیجرائامتان نایه ت بۆ كه مته رخه مین، به رپرسی ئ��ه و ئ��ه ی ب��ك��ات؟ ل��ه گ��ه ڵ با نییه ؟ ناوچه كه ئیداریی وه ح��ده ی كه مته رخه مییه كه چاره سه ر بكات، ئه وكات
ئێمه ش وه اڵمی خۆمانی پێده ڵین«.عه بدوڵاڵ، حه مید كه كاتێكدایه له ئه مه له ڕانیه، سه ربه خۆی ئیداره ی سه رۆكی ڕۆژنامه ی پێشووی ژماره ی گفتوگۆیه كی )به یان( بێئاگایی خۆی له و كاره ده ربڕیوه ، هه ر ئیدانه كردنیش به س نییه ، هاوواڵتیان
ته نیا كرداریان ده وێت.
كه سایه تییه كی سه ربه خۆی ئیسالمی: لیستی سه ربه خۆی كه سایه تییه ئیسالمییه كان به مه سڵه حه ت نازانم
ده كه ن، به شداری تیایدا ئیسالمی كه سایه تییه كی چه ند كه سه ربه خۆ لیستێكی دروستكردنی ده نگۆی ئێستادا له كاردانه وه ی جیاجیای لێده كه وێته وه ، یه كێك له دامه زرێنه رانی لیسته كه ش كه خاوه ن پاشخانێكی ئیسالمییه، ڕایده گه یه نێت وایه پێی زانسته سیاسییه كانیش مامۆستایه كی نییه ، ئیسالمی ته نیا و تێدایه تریشی لیسته گشتگیره و خه ڵكی ئه و
زه مینه ی سه ركه وتنی لیستی سه ربه خۆ له هه رێم الوازه .په یجوور: فه رمان ڕە شاد � هه ولێر � فۆتۆگراف: محەمەد جەمال
له هه ڵبژاردنه كاندا. دروستكردنی له ب��ه وه ی سه باره ت ئێستا تاكو گه شه ( و )چاكسازی لیستی بازیانی ده هێندرێت، ئه و ن��اوی ته نیا به ئێستا تاكو ئ���ه وه ی »ل��ه ب��ه ر گوتی بۆیه دروستنه كراوه ، لیسته كه ڕەسمی كه به اڵم منه ، له سه ر جارێ ته ركیزه كه كات ئه و ڕاگه یه نرا لیسته كه ڕەسمی به ئه وه ی له باره ی ده بێت«. خۆی وته بێژی لیسته كه پاڵپشتی كێ مادییه وه ڕووی له به پشت كه ڕەتیكرده وه ناوبراو ده كات؟
ئه و هێشتا چونكه ه��اوب��ه ش، لیستی قه ناعه ته له الیان نه چه سپیوه «.
ئه و دروستبوونی ده نگۆی ل��ه دوای لیسته وه، بۆچوونێك هه یه پێی وایە كه ئه و هه وڵه بۆ په رتكردنی ده نگی ئیسالمییه كانه لیستی دروستكردنی له بیر ئێستا له كه هاوبه ش ده كه نه وه ، بازیانی ئه و زانیارییانه ڕەتده كاته وه و ڕایگه یاند »ئێمه كار له سه ر كه ناكه ین ئیسالمییه كان الیه نه ده نگی بهێنن، ده نگه كان ی %12 ته نها ده توانن ده نگده ری ی %40 ڕێژەی له سه ر به ڵكو
به شێكیان كه ك��ارده ك��ه ی��ن، كوردستان به شێكیش و ناكه ن هه ڵبژاردن به شداريی
خۆیان یه كال نه كردووه ته وه «.لیستێكی دروس��ت��ك��ردن��ی ه��ه وڵ��ی هاوبه شی ئیسالمی به بڕوای سه ركرده یه كی له م ئیسالمی، ب��زووت��ن��ه وه ی پێشووی ك��ه ری��م، ئیكرام پێویسته ، ق��ۆن��اغ��ه دا پێشووی ئه ندامی و ئیسالمی كه سایه تیی یه كبوونی بزووتنه وه ی سیاسیی مه كته بی به له وباره یه وه هه ڵوه شاوه، ئیسالمیی ده زانم »به پێویستی ڕاگه یاند )به یان(ی
الیه نه ئیسالمییه كان و خه ڵكی سه ربه خۆی ئیسالمییش به یه كه وه بیر له دروستكردنی هاوشێوه ی بكه نه وه هاوبه ش لیستێكی لیستی من ،1992 ساڵی هه ڵبژاردنه كه ی به ئیسالمییه كان كه سایه تییه سه ربه خۆی مه سڵه حه ت نازانم و هانی كه سیش ناده م بۆ ئه و كاره «. ناوبراو هه روه ها گوتی ئێمه له گه ڵ جیاجیاكان بۆنه له جار چه ندین وتوون پێ ئه وه مان ئیسالمییه كان الیه نه الیه نه خۆشه پێیان ئیسالمی خه ڵكی كه ئیسالمییه كان له یه كرت نزیك بن، به تایبه ت
ئه ندامی بازیانی، محه مه د د. پێشووی مه كته بی سیاسیی بزوتنه وه ی ئیسالمی، كه ئێستا وه ك كه سایه تییه كی له و یه كێكه ك��ارده ك��ات، سه ربه خۆ دروستكردنی ده نگۆی له كه سانه ی ن��اوی زۆر س��ه رب��ه خ��ۆدا لیستێكی ئه و هۆیه شه وه به و ده هێندرێت، لیسته وه ك لیستێكی ئیسالمی ناوزه د له له وباره یه وه بازیانی ده كرێت، )به یان( ڕۆژنامه ی به لێدوانێكیدا پڕۆژەی كه سێك »چه ند ڕاگه یاند ی سه ربه خۆیان لیستێكی دروستكردنی به شداریی ب��ه ك���ردم، گ��ه اڵڵ��ه ل��ه ال تریش خه ڵكی و ئیسالمی خه ڵكی ئاستی ل��ه س��ه ر ب��ه ج��ۆرێ��ك ب��ێ��ت، كوردستان 100 كه سایه تی به شدار بن تیایدا، منیش پڕۆژەكه م پێ باش بوو،
مه بده ئییه ن قبوڵم كردووه «.ل��ه ال ی��ه ك��ی ت����رەوە ده ن��گ��ۆی هاوبه شی لیستێكی دروستكردنی ل��ه ئ��ارادای��ه ، ئیسالمییه كان الیه نه سه باره ت به وه ی بۆ وه ك كه سایه تییه ناكه نه وه ل��ه وه بیر ئیسالمییه كان ئیسالمییه كان الیه نه پرۆژەی له گه ڵ بچنه هه ڵبژاردنه وه ؟ محه مه د بازیانی بۆ كاری ئێمه لیسته ی »ئه و گوتی ده كه ین به ناوی )چاكسازی و گه شه ( تێدا ئیسالمی خه ڵكی ته نیا ه��ه ر چه ند تێدایه ، تریشی خه ڵكی نییه ، كۆكردووه ته وه ، ئێمه ی پره نسیپێك كه سایه تییه كی چ��ه ن��د ه��اوك��ات به سه باره ت تێدایه ، ئیسالمییشی حیزبه ئیسالمییه كانیش من پێم وانییه بتوانن سه ركه وتووبن له دروستكردنی
ببه سنت دارای��ی سه رچاوه یه كی هیچ لیسته كه ، نێو به شدارانی له جگه بۆ ئه وه ش ئاماژەی بازیانی هه روه ها له بیر ڕاگه یاندن هه ڵمه تی بۆ كرد و ته له فزیۆنی كه ناڵی دروستكردنی سایت ده كه نه وه و گه شبینیشن به وه ی
بتوانن سه ركه وتن به ده ستبهێنن.مامۆستایه كی زانسته سیاسییه كان پێی وایه زه مینه ی سه ركه وتنی لیستی له كوردستان تاكه كه سی و سه ربه خۆ مامۆستای سۆفی، فرسه ت الوازه . زانكۆی لە ڕامیاری و یاسا كۆلێژی »تاكو وتی له وباره یه وه سه اڵحه دین، لیستی سه ركه وتنی زه مینه ی ئێستا وه ك زیاتره كوردستان له حیزبی سه رجه م بۆ ئ��ه وه ش سه ربه خۆ، له حیزب و كه سه كان ڕاسته به ئیسالمی ته نانه ت ئیسالمییەوە، غ��ه ی��ره و بن«. به هێزیش كه سه كانیش ئه گه ر ئه وه ی »بۆ وتی ناوبراو هه ره وه ها تاكه كه سی و س��ه رب��ه خ��ۆ لیستی هۆشیاری پێویسته بێت سه ركه وتوو له سه ر تاكو بێت، زیاتر ده نگده ران نه ك ب��ده ن ده ن��گ توانا بنچینه ی گه شه ی پێویسته هه روه ها حیزب، بۆ ئ��اراوه بێته زیاتر دیموكراسییش جۆراوجۆر كه ناڵی و مینبه ر ئه وه ی سه ربه خۆیی ه��ه وڵ��ی پشتگیریی سیاسی بكه ن، چونكه به هۆی ئه وه ی له جۆره كان به جۆرێك كوردستان له حیزبه كان كۆنرتۆڵی كه رتی تایبه تییان كه رته له و س��وود ناتوانرێ ك��ردووه بۆ دارای��ی پاڵپشتی بۆ وه ربگیرێت
هه ڵبژاردن«.
عه لی حه مه دبه گ: من نه بومایه خۆڵه كه شی نه مابوو
قائیمقامی پێشووی ڕانیه گردێكی شوێنه واریی ده كێڵێت
www.bayanpress.net ژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم
6
بودجه‌‌لە‌خه‌م‌زیاتر‌هیچی‌بۆ‌خەڵک‌پێ‌نییه
كه به اڵم بكه ن، شوێنه وارییانه ناوچه هۆكاره كه ی ئه وه هه بێ كه مته رخه می بنه كه ی شوێنه واری ڕانیه یه ، چونكه تاكو هیچ ئه وان نه كردووه باسی ڕاگه یاندن نه كردووه ته وه ، ئاگادار لێ شوێنێكیان نوورساویان بۆ هیچ شوێنێك نه كردووه «. گرده ئه و »ئێستا وتی ناوبراو هه روه ها كێڵراوه ، ئێمه هه وڵ ده ده ین كه سه رجه م ئه گه ر بپاریزێن، سنووره كه گرده كانی ده گرت لێ ڕێگه مان بوباین ئاگاداریش و داوامان له بنكه ی شوێنه وار كردووه كه ڕوونكردنه وه ی پێوستامن بۆ بنێرن، ئێمه هه موو ڕێگه یه كی قانوونی دژی ئه و كاره شوێنواره به و زیان ئه گه ر ده گرینه به ر،
گه شتبێت ئیجارائاتی پێوست ده كه ین«. ئه گه ر ئێمه نه بووینایه خۆڵه كه شیان بار
ده كرد
قائیمقامی به گ وسوو، كه عه لی حه مد پێشووی ڕانیه یه و ئێستا له ئه نجومه نی شوێنه وارییه ی ناوچه ئه و وه زی��ران��ه،
په یجور: زریان جه وهه ر � ڕانیه
له شوێنه وارییه كان ناوچه ماوه یه كه بینای شێوه ی هاو كوردستان هه رێمی به رپرسانی له الیه ن گشتییه كان، شوێنه ده ستڕۆیشتووەوە كه سانی و حزبی ده س��ت��ی��ان ب��ه س��ه ردا ده گ��ی��رێ��ت، له و نێوه ندەدا )گرده دێم( كه گردێكی گه وره ی شوێنه واریی ڕانیه یه له الیه ن عه لی حه مەد به گ، قائیمقامی پێشووی ڕانیه وه، كێڵراوه .
قائیمقام: فه رمانگه ی شوێنه واری ڕانیه كه مته رخه مه له پاراستنی ناوچه
شوێنه وارییه كان
ڕانیه قه زای قائیمقامی قه ره نی، هیوا پاراستنی له گرنگیی باسكردنی سه ره ڕای »ئێمه وتی شوێنه وارییانه ، ناوچه ئه و نوورساومان بۆ هاتووه له به رێوه به رایتی پۆلیسامن س��ل��ێ��امن��ی، ش��وێ��ن��ه واری ئه و چاودێریی تاكو ئاگاداركردووه ته وه
له شوێنه ئ��ه و »ئێمه وت��ی ك��ێ��اوه ، و پله به ماوه ته وه، بۆمان باپیرانه وه نه گرتووه ، به سه ردا ده ستامن پۆست هه موو نه بووینایه ئێمه ش ئ��ه گ��ه ر پاراستوومانه ، ئێمه ده برد، خۆڵه كه یان ده توانی بۆ ڕاستیی ئه و قسانه له خه ڵكی نییه ساڵیش یه كه م ئه وه بپرسیت، ڕانیه ئه و كاره ده كرێت، من خۆم هه وڵم داوه به اڵم بكه ین، ده وریدا به شوورایه ك كه گرده ی ئه و باسی حكومه ت ئێستا تا نه كردووه ، كه حكومه ت داوا بكات شتی نه ك حكومه ت به ده به خشین تریش كاریگه ریی هیچ كێانیش گ��رده ، ئه و لێدانی بۆ بۆ حاڵه تێكه ئه وه ته نیا نییه ، قائیمقام با ده ك��ه ن، لێوه باسی ئێمه ئه گه ر بكات، بۆ به دواداچوونی خۆی ئێمه نه بووینایه تۆزێك خۆڵ له و گرده دا نه ده ما، حكومه ت خۆی گرنگی به ناوچه بۆ شوورایان و نادات شوێنه وارییه كان
ناكات«.
ئه مه سه ره ڕای ئه وه ی كه ناوبراو بایه خی ئه و گرده ی له كاتی به عسدا، به شوێنكی ئێستا گوتی ب��ه اڵم ن��اوب��رد، سرتاتیژی
ئه وه نده گرنگ نییه .شاره زایه كی بواری شوێنه وار: یاسا بۆ ئێمه ئه وه نده سه روه ره كه دژی به رژەوه ندیی
خۆیان نه بێت
شاره زایه كی كه نوره دینی: سامیلی مه ال ساڵه چه ندین ماوه ی شوێنه واره بواری له و بواره كار ده كات، وتی »هه ر ئه و گرده شوێنه وارییه نییه ، به ڵكو شوێنه واری تریش هه ن كه ده ستیان به سه ردا گیراوه ، پارتی و یه كێتی له سه ر جێی دوو دوكانی قه اڵدزێ كێڵراوه گرده ئه و كرد، ناوخۆیان شه ڕی شوێنه واری به اڵم ده دورێ��ت��ه وه ، به یانی سلێامنی ڕێگه ی داوه كه فه رمانده ییه ك له سلێامنی له گردێكی شوێنه واریدا دروست هه روه ها ئه و باسه جێگه ی بكرێت«. شوێنه واری فه رمانگه ی كه مته رخه میی ڕانیه ی بۆ كه میی فه رمانبه ر گه ڕانده وه كه
خوێندكارێك: له داخی ناعه داله تییه كانی بودجه دوو جار هه وڵی خۆخنكاندنم دا
دوای ده ركه وتنی ئۆپۆزسیۆن و هێنانی بودجه بۆ په رله مانی كوردستان و گفتوگۆكان له سه ری، سااڵنه له گه ڵ هاتی پڕۆژەی بودجه هاوواڵتیان به گه رموگوڕییه وه گوێیان له گفتوگۆكانی ناو په رله مانده گرت، به اڵم ئه م ساڵ جیاواز له سااڵنی ڕابوردوو هاوواڵتیان ئه وه نده له خه می بودجه دا نین و بێئومێدن له گفتوگۆكانی ناو په رله مان، سه باره ت به بودجه هاوواڵتیانیش بۆ ئه وه ی ده گه ڕێنه وه كه سااڵنه بودجه یه كی زۆر و به هه ده ردانێكی گه وره له بودجه دا هه یه ، بۆیه له قازانجی هاوواڵتیدا نه بوو به ڵكو زۆربه ی جار له
به رژەوه ندی لیستێكی دیاریكراودا بووه ، ئه مه ش وای كردووه هاوواڵتیان به گه شبینیه وه له بودجه ی 2013 نه ڕوانن. په یجور: ئاكار شیره یی � هه ولێر
گ�����ۆڕان، ده رب������اره ی ب��ێ��ئ��وم��ێ��دی و ده رب���اره ی ه��اوواڵت��ی��ان بێمتامنه یی بۆ لێدوانێكدا له ،2013 بودجه ی پڕۆژە ئه م بودجه ی »به داخه وه وتی )به یان( كه موكووڕییه كانی به هه مان ساڵیش هه ر نه ك هاتووه ، پێشووه وه سااڵنی تێدایه زۆری زی��اده رۆی��ی ئ��ه وه ن��ده ڕابوردوو سااڵنی له به كاربه ر بودجه ی تێدایه ، زۆری به هه ده ردانی بوو، زیاتر
له په رله مان ئه ندامانی گفتوگۆكانی ساڵی 2011، له به ر نه بوونی پاره تووشی نه خۆشیی ده روونی بووم، كه ئه و كات دینارم یه ك بوو، قۆناغی خوێندنم كۆتا كه پێبكڕم، جافێكی قه ڵه م كه نه بوو په خشان پاره یه ئه و هه موو ده شمبینی حەبلم جار دوو ده كرێت، ته خشان و بردووه ته ژووره كه م خۆم بخنكێنم، به اڵم سوپاس بۆ خوا ترسم له دوارۆژ وای كرد
په شیامن ببمه وه ، ئه وه یه حاڵی گه نج له واڵتی ئێمه، بۆیه نه پار و نه ئه م ساڵیش به ته ما نیم سه یری گفتوگۆكانی په رله مان بكه م سه باره ت به بودجه ، چونكه به خوا هه ندێك با ده ك��ه ن، وا بوێت چۆنیان هیچیان بكه ن، هاوار هه ر په ڕله مانتار
پێ ناكرێت له گه ڵ ئه م ده سته اڵته «.ك��وێ��س��ت��ان م��ح��ه م��ه د، ئ��ه ن��دام لیستی له سه ر كوردستان په رله مانی
هه موو ئ��ه و ده رب���اره ی ده ك��ه ن كوێر میلله تدا پ��اره ی له كه گه نده ڵییه ی ده كرێت؟! كه به حیساب نوێنه ری ئێمه ن
له په رله مان«.كه س��اڵ 25 ت��ه م��ه ن گه نجێكی نه یویست ناوی بنوورسێت، كه پرسیارمان پێكه نینه وه به لێكرد، بودجه ده رباره ی وتی: خه ریك بوو ببم به قوربانی بودجه ، ئه و سه باره ت به و ڕووداوه وتی »له كاتی
حوسێن محه مه د ه��اوواڵت��ی »گفتوگۆكردن ده ڵێت له وباره یه وه گرنگییه كی ب���ودج���ه ل���ه س���ه ر له به ر خه ڵك ب��ه س هه یه، زۆری چونكه پ��ێ��ن��ادات گرنگیی ئ���ه وه ده سته اڵت به سه ر په رله مانتارانی به تێيده پەڕێنن، بوێت چۆنیان بێت ، شێوه یه ك هه ر به یان زۆرینه بودجه پ���اره ی ئاشكرایه به ڵكو هه دوو نێوان له فیفتییه، به فیفتی هه ربۆیه ده كرێت، دابه ش حیزبدا په رله مان گفتوگۆی به بڕوای خه ڵك هه ر خۆم شه خسيی من نه ماوه ،
موتابه عه شی ناكه م«.گه نجێكی عه لی، ئیسامعیل خۆی بێهیوایی ساڵه، 24 ته مه ن ده ڵێت و ده رده ب��ڕێ��ت بودجه له به و ئومێدێكم هیچ وه ك خۆم »من نه ك ئه وه ی له به ر نییه، گفتوگۆیانه دڵی به بێت یاسایه ك هه ر بودجه ، په رله مان من بۆیه ده كه ن، خۆیانی سه یر ب��ێ��ك��اران شوێنێكی وه ك چاالك. په رله مانێكی نه ك ده ك��ه م، گفتوگۆكانی سه یری زۆرج��ار پێشرت په رله مانم ده كرد، به اڵم ئێستا بۆ ته نیا چونكه ناكه م، سه یری خوله كێكیش
ئه نجامه كه ی بێ سووده «.به خ��ۆی ك��ه خالید ش��ادی��ه ناساند، ماڵه وه ژنی و نه خوێنده وار سااڵنه من ئ��ه وه ی »له گه ڵ گوتی په رله مانم ناو گفتوگۆكانی سه یری هیچی خه م جیاتی له به اڵم ده كرد، ساڵ ئه م بۆیه نه بووه ، من بۆ تری نه ته ماشای ده كه م نه خۆشمی پێوه سه یره پێم زۆر من ده كه م، سه رقاڵ چۆن ده سته اڵت به سه ر ئه ندامانی هه موو ئه و ده كات قبوڵ ویژدانیان چاویان چۆن بده ن، فیڕۆ به پاره یه
قووتی ل��ه س��ه ر دواج���ار ئ��ه م��ه ش ده ك��ات وا ده ك��ه وێ��ت، میلله ت هاوواڵتیان ب��ۆ ئ��اس��ووده ژی��ان��ی ئه م بودجه ی نه كات، ده سته به ر بێكاری ڕاده ی نه یتوانیوه ساڵیش نه یتوانیوه كه مبكاته وه ، هه ژاری و ببوژێنێته وه ئ��اب��ووری ژێرخانی و كشتوكاڵ ك��ه رت��ی ب��ه پ���ه ره و پ��ڕۆژەی��ه ك��ی ب���دات، پیشه سازی نییه تێدا وای گ��ه وره ی سرتاتیژیی ده ستخۆشیی و ئومێد جێی كه پ��ڕۆژەی كۆمه ڵێك بێت. خه ڵك نازانرێت تێدایه ناڕوونی و وه همی و شارۆچكه یه كە و شار له كام بۆ ئه مانه له م ساڵدا، دانراوه بۆ پاره ی له كه موكورتییانه یه ئه و هه مووی بودجه ی هه رێمدا هەیە، كه دواجار ده ب��ن، بێئومێد لێی هاوواڵتیان بێت بێئومێد حه قیه تی خه ڵك له سه ر ئه و هه موو بودجه گه وره یه
كه نابێته هۆی خۆشبه ختی بۆی«.م��ام��ۆس��ت��ا ش��ه م��اڵ ن���ووری، و بودجه ده رب���اره ی ئابووریناس، »شتێكی وتی هاوواڵتیان، بێهیوایی ساڵی ب��ودج��ه ی پ���ڕۆژە ئاشكرایه ك��وردس��ت��ان ه��ه رێ��م��ی 2013ی گرنگانه ت���ه وه ره ل��ه و یه كێك ب��ه داده ن����رێ����ت ك���ه پ��ه ی��وه ن��دی��ی تاكه كانی كۆمه ڵگاوه به ڕاسته وخۆی و بازاڕ ڕەوشی به په یوه ندی هه یه، هه یه ، پڕۆژەكانه وه و مووچه خۆر بێ جیهاندا له بودجه یه كیش هیچ و پیرۆز ئ��ه وه ن��ده و كه موكورتی هاوواڵتیانی نییه ، دروست و ڕاست له ئه وه ی حوكمی به كوردستانیش هه ندێك له و ورده كارییانه ی ئابووری یان ده ب��ن، بێئومێد بۆیه ن��ازان��ن،
نایه نه وێت سه یری بكه ن«.
عه لی حه مه دبه گ: من نه بومایه خۆڵه كه شی نه مابوو
قائیمقامی‌پێشووی‌ڕانیه‌‌گردێكی‌شوێنه‌واریی‌ده‌كێڵێت
ژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم www.bayanpress.net
چه قاڵه میوه ی كاڵی دره ختی بادامه ، بۆ میوه یه ئه و واب��وو پێیان كۆنه وه له به هێزكردنی ده م و ددان و وشكبوونی ناو ده م به سووده ، خواردنی ده توانێ یارمه تیی ب��دات، هه رسكردن ده زگ��ای و ه��ه ره س چونكه سه رچاوه ی كلۆرۆفیله . به اڵم وریابن تاڵییان م��ه زه ی كه مێك بادامانه ی ئه و
ئانا سۆبریی وه زیری ته ندروستیی گشتی به ریتانی، نانخواردنی نیوه ڕۆى ك��ارم��ه ن��داىن ل��ه ف��ه رم��ان��گ��ه ك��ان��دا كرد وه سف ناشیرین( به )نه ریتێكی و وتی: »باشرت وایه كارمه ند ماوه یه ك نانخواردن بۆ بدرێت پێ پشووی كورسيی له سه ر ئ��ه وه ی جیاتی له
فه رمانگه كه ی نان بخوات.
ده ڵێت: وه زیره ژنه ئه و »من كاتێكم وه كو پشوو داوه به كارمه نده كانم تا بتوانن له ماڵه وه یان له چێشتخانه كان
له م ئ��ه وه ی بخۆن، ن��ان واڵت��ه ده گ��وزه رێ��ت كه ده بینی ك��ارم��ه ن��دێ��ك ل���ه س���ه ر ك��ی��ب��ۆرد و م���ێ���زه ك���ه ی ن���ان به ڕاستی ده خ���وات،
له یه كێک قژ، له پارێزگاریكردن خامنانی ب��ه الی هه ستیاره كانه بابه ته بااڵپۆشه وه . الی هه ندێك له خامنان جۆره حاڵیبوونێك هه یه ، پێیان وایه له چككردن له سه ر وشكبوونه وه ده بێت كاریگه ریی هه ڵوه رینی. دواتر و قژ الوازبوونی و بااڵپۆش ژنانی و كچان زیاتر ئ��ه وه ی له ده ستدانی ترسی ده ك��ات، نیگه ران ئه م له چككردن، به قژیانه زیندووێتیی چۆن بڵێت پێتان هه وڵده دات بابه ته به هێزی و زیندووی به قژتان ده توانن
ناشیرینه «.)ئێمه ده ڵ��ێ��ت: س��ۆب��ری كاتی غه ریبین، گه لێكی بۆ داده نێین زۆر ت��ه م��اش��اك��ردن��ی ته له فزیۆن له پێناو ئێمه مه تبه خدا، ڕان��ه ه��ات��ووی��ن نان م��اڵ��ه وه ل��ه
بخۆین(.
ئه وه ی له م وێنه یه دا ده رده كه وێت، منداڵێكی غه مباری ته مه ن )13( ساڵه ی واڵتی كۆڵۆمبیایه به ناوی ئۆمێرا سانشێز، كه دوای روودانی بوركانی )نیڤادۆ دیل ئاو ناو له رۆژ سێ ماوه ی بۆ روی��ز(، له گه ردنی تا و مایه وه چیمه نتۆدا و بوویه بوركانه كه ش بووه . نقوم ئاودا مایه ی گیانله ده ستدانی )2500( كه س و وێرانبوونی گوندێكی نزیكی به ته واوی.
دووه می رۆژی له سانشێز ئۆمێرا نه خۆشیی تووشی قاچی رووداوه ك��ه دا گانگرینا بووبوو، رۆژی سێیه میش له به ر
ته نانه ت ك��ردووه ، وڕێنه ی خۆیه وه قوتابخانه له نایه وێ كه وتوویه تی دوابكه وێ ! دوای ماوه یه كی كه میش له
رزگاركردنی، ناوبراو گیانی له ده ستدا.فۆرنیری فرانك الیه ن له وێنه كه وێنه گره وه له 1985/11/14 گیراوه . ئه م وێنه یه بووه مایه ی كێشه بۆ وێنه گره كه ی و نائینسانیبوون به كرا تۆمه تبار و وێنه گرتن، بۆ كاره ساتێك قۆستنه وه ی ئۆمێرا ده ستبه جێی رزگاركردنی له بری كێشه ی وێنه كه ه��ه روه ك سانشێز. نایه وه ، كۆڵۆمبیاش حكومه تی بۆ
له سه ر به ڵگه یه ك ب��ووه شكستی و كه مته رخه می ئه و حكومه ته له رزگاركردنی
هه روه ها وێنه كه گه له كه یدا، پشێویی رووبه ڕووی واڵتیشی سیاسی كرده وه ، تا ئه و ئاسته ی
كۆڵۆمبیا دادی ب��اڵ��ه خ��ان��ه ی -M( ل��ه الی��ه ن ب��زووت��ن��ه وه ی
بووه كه درا، ئابڵوقه 19(ە وه ئه ندامی )25( كوژرانی مایه ی
بزووتنه وه ی ئۆپۆزسیۆنی كۆڵۆمبیا و )11( دادوه ری دادگای بااڵ.
ئه شكه وته كاندا له به ر له مه و ساڵ ئه وه بانگه شه ی ،)Church(ژی���اونڕێگه ی له توانایدایه له كه ده كات ج��ۆره ئ��ه م ئێسكی ل��ه منونه یه ك دی جارێكی ده توانێت مرۆڤانه وه مرۆڤێكی نیانده رتاڵ بهێنێته وه بوون، )Church( كۆپیكردن. ڕێگای به یه كی )DNA(دروستكردنی به هۆی ده ستكرده وه ئه م كاره سه یره ئه نجام بۆماوه ى بنه مای له سه ر كه ده دات،
زانكۆی پرۆفیسۆرێكی سه یره .. George( به ناوی ئه مریكی، هارفاردی ئه و پزیشكی كۆلێژی له )Churchزانكۆیه ، بانگه وازی بۆ ژنیكی خۆبه خش منداڵێكی دایكی به بیكات تا ك��رد له جۆرێكن نیانده رتاڵه كان نیانده رتاڵ، مرۆڤه سه ره تاییه كان، زیاتر له )33000(
ئه و به ردبووی به ئێسكێكی ماده كانی ئه م پاشان كه وتووه ، ده ستی مرۆڤانه ناو ده خرێته ده سكرده ، ە )DNA (قه ده خانه یه كه وه و دواتر ده خرێته ناو له كه مرۆڤه وه كۆرپه له یه كی خانه ی
قۆناغه سه ره تاییه كانی گه شه دا بێت، وایه باوه ڕی )Church( به مجۆره
كۆرپه له دا، ئه م گه شه ی له كاتی نیانده رتاڵدا ئاڕاسته ی به زیاتر
ده ڕوات تا م��رۆڤ.
وێنە
جیهانییەکان
ئا: الس هه ورامی
شەتاو پینجوێنى و: مه تین
نیانده‌رتاڵه‌كان‌دێنه‌وه‌‌و‌فه‌یسبووكیش‌به‌كارده‌هێنن‌بانگه‌وازێك‌بۆ‌ژنێكی‌ئازا‌ببێتە‌دایکى‌نیاندەرتاڵ
فه ریكه بادام )چه قاله (؛ به س تاڵه كه ی نا به ریتانیاش فیت وه كو الی خۆمانه !
ده بێت و. سەریاس محەمەد زۆری كاریگه ریی تێدابێت، قژ، وشكبوونه وه ی و الوازبوون له سه ر هۆكارێكیشه بۆ هه ڵوه رین، به تایبه ت له
پێشه وه ی سه ر.بۆیه مه ها عه واد، شاره زا له بواری جوانكاری، له و ڕوانگه یه وه چه ند زانیاری پێشكه ش ئاسان ئامۆژگارییه كی و له گه ڵ بتوانن تا ده ك��ات، خامنان به پڕ و زیندوویی به قژیان بااڵپۆشیدا
شه وق و جوانی بهێڵنه وه
شۆرینی دووجار هه فته یه كدا له �بۆ گ��ون��ج��او، گیایی شامپۆی ب��ه ق��ژ مردووی خانه ی و كرێش له ڕزگاربوون
نێو قژ.رێژە یه كی به كرێم به كارهێنانی �قژی بۆ رسوشتی، زه یتی له گه ڵ كه م
وشك.ته خته ، شانه ی به داهێنان قژ �
شانه یه ك كه دانه كانی شاش بن.� زۆر خواردنی ئه و میوه و سه وزانه ی بۆ ڤیتامینه كان، به ده وڵه مه ندن كه هێشتنه وه ی قژ به به هێزی و زیندوویی.
� رۆژانه چه ندجار ئاو خواردنه وه بۆ پارێزگاریكردن له پاراویی خانه كانی سه ر
بۆ دووج��ار، رۆژانه سه ر شێالنی �چاالكبوونی سووڕی خوێن له سه ردا.
ئه و به كاهێنانی و هه ڵبژاردن �
رێ��ژەی ك�ه قوم�اشانه ی خوری( كه تان، )په موو،
تیایان�دا زیاتره .
بهێڵنه وه له گه ڵ له چك و بااڵپۆشیدا.جوانكاریی، پسپۆڕی عه واد، مه ها بااڵپۆشی كاریگه ریی له چك و وایه : پێی زیندووێتیی ل��ه س��ه ر ڕاس��ت��ه وخ��ۆی نییه ، خ��امن��ان ق��ژی ته ندروستیی و ئ���ه وه ی ك��اری��گ��ه ری��ی ه��ه ی��ه ج��ۆر و ئه ویش له چككردنه كه یه ، چۆنیه تی كه مۆدێالنه ی ل��ه و هه ندێك به هۆی چه ندپارچه شێوه ی به به كارده هێرنێن ب��ه جۆرێك ب��ه س��ه ری��ه ك��ه وه، ل��ه چ��ك پێویست به پێی ل��ه وه ی ڕێگر ده بێته هه روه ك قژ، بگاته ئۆكسجین و هه وا كه دروستكراو قوماشی به كارهێنانی ده ستكردی ڕیشاڵی زۆر ڕێژەیه كی
بااڵپۆشه‌كان؛ئەوانەى‌خەمى‌قژتان‌هەیە..
به یان. به ریتانیا
تێدایه ، به شێكی كه م له ترشی سیانیدریكی پێكهاته یه كه كه گ��رت��ووه ، له خۆ
ل��ه ژە ه����ری م��ه ت��رس��ی��داری زێده ڕە ویكردن سیانوور،
ل���ه خ���واردن���ی ئ��ه و نزیكه بادامه جۆره ج��ه س��ت��ه ی م��رۆڤ دڵ و بكات ژاراوی
سه رئێشه ی و رشانه وه و ئێشه لێبكه وێته وه .
به م ڕێگایانه ده توانیت له شوالرت به گه نجی و به هێزی بهێڵیته وه
و ته ندروستی بۆ وه رزش��ك��ردن �1مانه وه ی له ش به الوی، گرنگه .
3� خواردنی به سوود، خواردنی ته واو و ڕێكوپێك كه بۆ سه المه تی و ته ندروستی
پێوسته .4� پشوودان له سه ر به رنامه یه ك رۆژانه .
له ش خانه كانی ئ��ه وه ی له به ر �5پێویستییان به نوێبوونه وه هه یه ، خه وێكی
له شامن خانه كانی ده توانێت باش به زیندوویی و باشی بهێڵێته وه .
خ��ۆت��ان ل��ه دڵ���ه ڕاوك���ێ �5دوورب��خ��ه ن��ه وه ، ل��ه ب��ه ر ئ��ه وه ی مه ترسیيه وه ده خاته ته ندروستیتان
و ده بێته هۆی پیربوونی له ناكاو.
ده‌ست‌به‌‌گه‌نجیته‌وه‌‌بگره‌توانا ئەحمەد نادر
www.bayanpress.net ژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم
8
سه رجه م ده زگاكانی راگه یاندنی وه رزشی له ئیتاڵیا و ئینگلته را له سه ر ئه وه كۆكن كه هه ردوو یانه ی مانچسته ر سیتی ئینگلیزی و میالنی ئیتاڵی و ئیتاڵی بالۆتێلی ماریۆ گوێزانه وه ی له سه ر رێككه وتن گه یشتوونه ته هێرشبه ر له یانه ی ئینگلیزییه كه وه بۆ میالنۆ، رانه گه یاندنی بۆنده كه یش دانی شێوازی سه ر له كارییه كه وه ، ورده چه ند به په یوه سته ئێستا تا ئه و پاره یه به مانچسته ر سیتی له الیەن میالنەوە، كه رۆژنامه ی میرۆری ئینگلیزی ئاشكرایكردوه ، بالۆتێلی به بڕی 17 ملیۆن پاوه ند ده چێت و به
شه ش جار ئه و بڕە پاره یه ده دات.
له به رگری دوای تێنس یاریزانی و سڕبی جۆكۆڤیچی نۆڤاك نازناوی وێمبڵدۆنی ئوستورالی، مانه وه ی له پێشه نگی یاریزانانی تێنسدا ئه وه ی دوای نوسییه وه ئاڵتون به مێژوودا له ناوی و مسۆگه ركرد
شه شه مین نازناوی گه وره ی له ژیانیدا به ده ستهێنا.ساڵدا گه وره ی پاڵه وانێتی یه كه مین كۆتایی یاریی له جۆكۆڤیچ له ئه ندی مۆرای بریتانی برده وه و تۆڵه ی خۆی له مۆرای كرده وه كه كۆتا كه پێدۆڕاند ئه مریكی میدۆزی فالشین پاڵه وانێتی رابردوو ساڵی
پاڵه وانێتی ساڵ بوو.
خه اڵته كانی زۆرینه ی ئیتاڵیدا خولی له یۆڤانتۆس یانه ی ئۆسكاری ده ستبه سه ردا گرتووه كه سااڵنه له الیه ن یه كێتی تۆپی پێی خه اڵتی یۆڤی رابردوو، ساڵی باشرتینه كانی به ده درێت ئیتاڵییه وه راهێنه ریشی كۆنتی ئه نتۆنیۆ پێدرا 2012ی ساڵی یانه ی باشرتین باشرتین راهێنه ر ده ستنیشانكرا، هه روه ها بوفۆن به باشرتین گۆڵچی و ئه ندریا پێرلۆی یاریزانی ناوه ندی یۆڤانتۆسیش به باشرتین یاریزانی بوفۆن، بوو: شێوه به م منونه یش پێكهاته ی هه ڵبژێردرا، خوله كه نۆچیرینۆ، ماركیزیۆ، پێرلۆ، ماجۆ، بارزالی، سێلڤا، تیاگۆ بالزارێتی،
ئیرباهیمۆڤیچ، دی ناتالی، كاڤانی.
بالۆتێلی ماڵئاوایی له سیتی كرد
بیستەم رووبه ڕووبوونه وه ی ریاڵ و به رشه له جامی شادا
یۆڤی ده ستی گرت به سه ر خه اڵته كانی ئۆسكارداجۆكۆڤیچ پێگه ی له پێشه نگی ریزبه ندیدا
پێویست وه ك ج���ۆراوج���ۆره ك���ان گه نجانی ئ��ه م��ه ش داب��ی��ن��ن��ه ك��راوه، جیهاد باره یه وه له و ك��ردووه ، بێزار یاریگا ئه و تری یاریزانێكی ئیسامعیل یاریگایانه »ئه و وتی بچووككراوانه یه، به شێوه یه كی ئه ندازه یی ته واو دروست وه رزی ه��ه ردوو له چونكه نه كراون، ه��اوی��ن و زس��ت��ان ب��ه ه��ۆی گ��ه رم��ا و تێدا یاری كێشه بێ ناتوانرێ سه رماوه بكرێت و له دروستكردنیشیدا حیساب هه روه ها نه كراوه «، الیه نانه ئه و بۆ ه��ان��ده ران شوێنی »پێویسته وت��ی خۆگۆڕینی شوێنی و دروستبكرێت
پێداویستیی و ی��اری��زان��ان
دروست یاریگاكاندا له به رزونزمییه ی ئاماژە ی هه روه ها نابراو ده بێت«. به گوێره ی ئێستادا له ئ��ه وه كرد بۆ ئه و ده ب��ێ��ت جیهانی س��ت��ان��داردی ده ستكرد چیمه نی له جێی یاریگایانه
)تاتان(ی تێدا به كاربهێندرێت.به یان زانیارییه كانی به گوێره ی له ناو شاری هه ولێر له ئێستادا زیاتر 40 هه ر بۆ كه هه یه ، بچووكراوه یاریگای كاتژمێرێك یاری كردن بڕی پێنج هه زار
دینار وه رده گیرێت.
بداته وه . سه ردار عه زیز گه نجێكی تری یاریگایانه ئه و ده ڵێت و وه رزشكاره قۆرخ كراون و وه رزشكاران ناتوانن وه ك به ڵكو وه ربگرن، لێ سوودی پێویست ده كه ن سه رپه رشتيی الیه نانه ی ئه و یاریگاكان وه سڵی به ئاره زووی خۆیان دابه ش ده كه ن. سه ردار هه روه ها وتی »پێویسته بیر له دروستكردنی یاریگای به و چونكه بكرێته وه ، یاریزانی 11پێشناكه وێت، وه رزش بچووكانه یاریگا به ڵكو ته نها بۆ كاتبه سه ربردن ده توانرێ
سوودی لێوه ربگیرێت«.شه ش ب��ه ك��ه یاریگایانه ل��ه و خزمه تگوزارییه نارساوه ، یاریزانی
فریاگوزاریی سه ره تاییش دابین بكرێت بۆ ڕوودانی حاڵه تی له ناكاو«.
هه وڵیدا چ��ه ن��دج��ارێ��ك ب��ه ی��ان الوان یه كێتیی به رپرسانی له لێدوان جیاجیا پاساوی به به اڵم وه ربگرێت،
ئاماده نه بوون لێدوان بده ن.ق��ه ه��ار ح��وس��ێ��ن ش�����اره زا له وتی بچووككراوه كاندا، یاریگا بواری به و یاریگایانه ئ��ه و »دروستكردنی چیمه نه ده سكردانه كاریگه ریی خراپی له سه ر وه رزشوانان هه یه و به هۆیه وه
به هۆی ده بن، پێكان تووشی زۆر ئ�������ه و
له كۆتاییه كان، زیاد له وه ش 13 جار له یه كرت ڕووبه ڕووی كۆتاییدا پێش خولی
بوونه ته وه .ل��ه ك��ۆی ه��ه م��وو ی��اری��ی��ه ك��ان، به رشه لۆنه یانه ی بۆ سه ركه وتوویی 31 له هه یه بردنه وه ی 15 كه ب��ووه یاریدا، تیپی سپی پۆشیش 10 بردنه وه ی
هه یه و 6 یاریش یه كسان بوون.جار 6 كۆتاییشدا، یارییه كانی له كه ب��وون��ه ت��ه وه ، یه كرت رووب����ه ڕووی و بردووه ته وه یاریی 3 هه ریه كه یان
له ساڵی 2011دا كۆتا جاریش گۆڵێكی ب��ه ری���اڵ ك��ه ب��وو
كرستیانۆ بردییه وه .گۆڵه وه ژماره ی رووی له ل��ه م��ێ��ژووی ج��ام��ی ش���ادا، زیاترى گۆڵ 14 به رشه لۆنه 63 مه درید: ریاڵ له كردووه گۆڵ 49 و به شه لۆنه بۆ گۆڵ
بۆ ریاڵ.
سه رچاوه : های كووره
له و یه كێكه ئه حمه د دل��ۆڤ��ان یاریگا له نێو ب��ه رده وام كه گه نجانه ی ده كات، یاری ده ستكرده كان چیمه نه یاریگایانه شتێكی ئه و وتی »هه بوونی بۆ ره خ��س��ان��دووه ده رف��ه ت��ی و باشه یاریی خولیای زیاتر گه نجان ئه وه ی گه نجه ئه و هاوكات بنب«. پێ تۆپی گرنگی ته نها وه ی له هه یه گله ییشی پێ تۆپی یاریگاكانی دروستكردنی به فه رامۆش تر وه رزشه كانی و ده درێت ده زانێت به پێویستی دلۆڤان ك��راون، یاریگا له دروستكردنی ئاوڕ حكومه ت گه ڕە كان له تریش یارییه كانی بۆ
له م ئیسپانیا زه ب��ه الح��ه ی یانه دوو پێشبڕكێیه دا كۆبكاته وه . هه ردوو یاریی چوون و هاتن له )30ی كانوونی دووه م ژماره ی كه ده بێت، شوبات(دا 27ی و رووبه ڕووبوونه وه كان به رز ده كاته وه بۆ
32 له م پاڵه اونێتییه دا.تیپی ه����ه ردوو ئێستا، ت��اك��و خولی له بالوگرانا و پۆشه كان سپی چوونه ده ره وه ی دۆڕاودا 31 جار به یه ك گه یشتوون، دووجار له خولی شانزه ، 5 جار 6 كۆتایی، چاره كی خولی له جار
وریا عه لی
ئ���������������������������ه و رووب���ه ڕووب���وون���ه وه ی���ه ی ك��ه ه��ه ری��ه ك��ه ل��ه ری��اڵ ب��ه رش��ه ل��ۆن��ه و م���ه دری���د خولی ل��ه ك���ۆده ك���ات���ه وه شای جامی كۆتایی نیوه ی بیسته م ده بێته ئیسپانیادا، ئه م كه رووب��ه ڕووب��وون��ه وه
سامان مه ده نی � هه ولێر
هه رێمی له ساڵێكه چه ند ماوه ی بچووكکراوه كان یاریگا كوردستان ڕۆیشتووه ، زۆری ب��ه ره و ژم��اره ی��ان ش���اره زای���ه ك���ی ب�����واری وه رزش����ی ڕای��ده گ��ه ی��ه ن��ێ��ت دروس��ت��ك��ردن��ی پێوه ره به گوێره ی یاریگایانه ئ��ه و گه نجانیش نییه ، نێوده وڵه تییه كان ڕێژەی وای��ه پێیان هه ولێر ش��اری له
یاریگاكان له ئاستی داخوازیدا نیيه .
یاریگا بچووككراوه كان له نێوان خواست و ڕه خنه ی الواندا
ئێوه ی ده مه وێت لێره دا ئه وه ی له یه كێك ده رخه ری بكه م، ئاشنا پێ نه هامه تيیه كانی گه لی كورده . شه وێك ماڵی بۆ بچم بڕیارمدا شه وانه دا له م یه كێك له هاوڕێكانم كه له نه خۆشخانه بۆ نه شته رگه ريی و گ��ه ڕاب��ووه وه ئ��ه وێ گه یشتمه كاتێك ك��راب��وو، برا هه بوو، تریان میوانێكی چه ند بوو، )محه مه د( ناوی كه گه وره كه ی ته نیشت له بانگیان ده كرد، به حه مه خه ریكی دانیشتبوو، نه خۆشه كه وه خۆی به سه رهاتێكی گ��ێ��ڕان��ه وه ی له هێشتا من گه یشتنی دوای بوو، چیرۆكه كه دا گێڕانه وه ی سه ره تای كوژرا باوكم »كاتێك وتی ئه و بوو. له ناوخۆدا، نه گریسه كه ی شه ڕە له ئێمه بوو، نه وه ده كاندا ناوه ڕاستی حه وت سه رخێزان بووین، گه وره كه یان بوو. ساڵ حه ڤده ته مه نم بووم، من وه زعی خه ڵك گشتی شێوه یه كی به بژێویی ب��وو، خ��راپ زۆر ئابووریی هاتوچۆی و كۆڵبه ری له سه ر ژیامنان ئێران بوو، منیش تازه باوكمم له ده ست له سه ر ئه ركه ی ئه و هه موو داب��وو، شانی باوكم بوو كه وته ئه ستۆی من. پێشرت خۆێندكاربووم، ئه وكاته ش
خۆیان ئێستا خه سووانه ی ئه و و بێزارن زۆر ماونه ته وه ، ته نیا به ماڵی بچنه نایانه وێت جار زۆربه ی له خۆیان ته نیا به و كوڕەكانیان ماڵێكدا ژیان ده به نه سه ر، ڕۆژگارێك كه سوكاری زۆر )وه ك خۆیان ده ڵێن( په نایه كیان و پشت ئێستاش و كوڕەكانیان له گه ڵ ده توانن نه نییه ، ده به ن شك شوێنێكیش نه بژین، له م ئ��ه وان بۆیه مبێننه وه ، تیایدا بارودۆخه دا زۆر بێزار و نائومێدن و له ڕووی كۆمه اڵیه تی و ده روونییه وه
گرفتیان بۆ دروست بووه .و ساڵه 63 ته مه نی ا( )ف. و ك��وڕ زۆر ژم��اره ی��ه ك��ی خ���اوه ىن مردنی ب��ه ه��ۆی ئێستا ك��ه كچه ، و ن��ه م��اوه كه سی م��ێ��رده ك��ه ی��ه وه له و ڕۆژە ه��ه ر خ��ۆی، وت��ه ی به شوێنێكدا به سه ر ده بات، ئه و وتیشی كۆمه ڵێك وانه یه ، كۆمه ڵێك »ژیان ببێته به رله وه ی خه سوو ئه زموونه ، دوات��ر و پیاوێك كچی خ��ه س��وو، ده بێته دواتریش و یه كێك خێزانی ته نیا سه ره تاوه له بووك. خاوه نی و خ��ێ��زان پێكه وه نانی دوات���ر و زۆر، كه سوكاری و كوڕ دواتریش، به اڵم دواجار هه ر ته نیا مانه وه یه بۆ
خه می ڕۆژگار«.)ع.س( كه هێشتا ئه و قۆناغه ی هیچ »خۆزگه وتی تێنه په ڕاندووه،
ئه وه له به ر نه كردبوو، وام ئیشێكی كار بڕیارمدا له سه رم، بوو گران زۆر له خوێندن هه ڵبگرم، بكه م و ده ست هه وڵیان كه سوكار و خزم هه رچه نده به اڵم نه هێنم، له خوێندن واز دا )ئێسرت(ێكامن واڵخ ن��ه ب��وو، چ��ارم پێده كرد، كاری باوكم پێشرت هه بوو كه سێكی چه ند له گه ڵ یه كه مجار بۆ بۆ برد واڵخه كه م خۆماندا ن��ارساوی بكه م پێ كاسبیی ئ��ه وه ی بۆ ئێران بكه م، دابین پێ ژیامنانی بژێویی و هاوڕێكانم ڕاهاتبوون له سه ر ئه و كاره ، بوو، زه حمه ت كه مێك من بۆ به اڵم به هه رحاڵ بوو، یه كه مجارم چونكه چووینه ئێران، خاكی سه ر گه یشتینه گوندێك به ناوی دزڵی، له وێ شوێنێك هه بوو بۆ پشوودانی عێراقییه كان پێی ده وترا خان. هه رچه نده شوێنێكی زۆر خراپ بوو له به رامبه ردا پاره شامن لێ
وه رده گیرا.بۆ ماینه وه له وێ ئێواره یه ئه و ئه وه ی پشوو بده ین و پاشان بۆ به یانی و كه لوپه ل هه ستین، له خه و زوو و له بازاڕدا بكڕین پێداویستییه كامنان له وكاته دا ماڵه وه ، بۆ بگه ڕێینه وه زوو ئێراندا له هه بوو تایبه ت هێزێكی ده وترا پێیان ده رده كه وتن، له ناكاو به سه ر ده گ��رت ده ستیان )وی���ژە(، كه لوپه ل و واڵخه كامناندا و ده یانربدن،
كه ڕۆژەوه ئ��ه و نه كه وتایەته ك��ه س وایه ، ژیان بژی، تیایدا نه بێت شوێنێكی خه سووه ئه م نییه «. كه س بۆ وه ف��ای ئه وه ی دوای ڕوونكرده وه كه ، ئه وه شی ئه وان ته مه نه وه ، ده چنه خه سووه كان كوڕەكانیان و بووك گوێڕایه ڵی ده بێت
ئاماده كاری بووین ئ��ه وه دا له كاتی هێزه ئه و له پڕ گه ڕانه وه . بۆ بكه ین بانگیان ب��راده ره ك��ان��م ده رك��ه وت��ن، بشارمه وه ، خۆم و ڕابكه م لێكردم ئیدی واڵخ و كه لوپه له كامنان جێهێشت برد باره كانیان هه موو ڕامانكرد، و كۆكرده وه شوێنێك له واڵخه كانیشیان كرده پاسدارێكیان په رژینێكدا له ناو بیان گونجاو كاتی تا پاسه وانیان،
گوێزنه وه بۆ شوێنێكی تر. ئه و ڕۆژە تا ئێواره له وێ ماینه وه، سه رسنوور، ب��ۆ گ��ه ڕای��ن��ه وه دوات���ر ماڵه وه له بیرم هه رچه نده من به اڵم كه ش��ه ش ح��ه وت سه ر ده ك���رده وه من ده ستی چاوه ڕێی هه تیو منداڵی جاریشمه یه كه م هاوكات ده ك��ه ن، هاتوومه ته ئێران و شكستم خواردووه ، نه متوانی بووم، بێتاقه ت و بێزار زۆر هاوڕێكامندا، له گه ڵ بگه ڕێمه وه بۆ ده ك��رده وه ڕێگاچاره یه ك له بیرم بگێڕمه وه ، واڵخه كه م بتوانم ئه وه ی سه ركێشی بوو پێویست ئه مه ش بۆ
ئه نجامبده م. دواجار گه ڕامه وه بۆ ئه و شوێنه ی سه یرم حه شاردرابوو، تێدا واڵخه كانی له به رده م پاسه وان یه ك ته نیا كرد كرد هه ستم دانیشتووه ، ده رگاكه دا كاتژمێرێك پاش دیاربوو، بێتاقه ت چاوه ڕوانی، له ده رفه تێك ده گه ڕام بۆ
نابێت ده بێته وه ، پێچه وانه ئه مه كه بن جیاوازه وه و چاوی سووك به منداڵه كان
سه یری دایكیان بكه ن.له و خه سووانه ی كه یه كێكه )خ.ع( دیاریكراوی شوێنێكی هیچ ئێستادا له نییه ، ئه وه ش به هۆی ئه وه ی مێرده كه ی
بگێڕمه وه ، واڵخه كه م بتوانم ئه وه ی هه ستایه پڕ له پاسه وانه كه له وكاته دا سه رپێ و شوێنه كه ی جێهێشت، زۆر چوو، كوێ بۆ بزانم ن��ه دا سه رنجم به اڵم دوو سه د مه ترێك دووركه وته وه ئیدی ب��وو، ون ل��ه ب��ه رچ��اوم پاشان كرده وه واڵخه كانم ده رگ��ای منیش ده ره وه هێنایه خۆمم ئێسرته كه ی و خۆم له پاش ده رگاكه چوو بیرم به اڵم تریش واڵخه كانی هه موو دابخه م، سه رپشتی چوومه هاتن، به دوامدا واڵخه كه ی خۆم و به خێرایی شوێنه كه م شوێنه كان زۆر هه رچه نده جێهێشت، بۆ گه ڕامه وه به اڵم نه بووم، ش��اره زا
سه رسنوور. له خۆم توانیم بوو تاریك زۆر ئه و دواج��ار بكه م، ون پاسداره كه گه یشتمه وه ده مه وبه یانی بۆ شه وه ماڵه وه ، ته قه م له ده رگادا سه یرده كه م چاوه ڕێی و ده گ��ری دایكم هێشتا گه ڕامه وه زان��ی كاتێك ده ك��ات، من دواتر ڕۆژی بۆ بوو، خۆشحاڵ زۆر واڵخه كه م من زانییان هاوڕێكانم بوو، سه یر پێیان زۆر گه ڕاندووه ته وه لێكردم، ده ستخۆشییان هه موویان ئه وه سه ركێشییه ك بوو كه سه رسنوور زۆربه ی ئێستاش دا، ئه نجام منی به له ژیانیان ناوچه كانی كوردستان هه ر
لێواری مه رگدایه .
ماڵی هه موو كوڕەكانی و كراوه ئه نفال خۆیان هه یه ، ئه و زۆر به بێزارییه وه وتی چاوه ڕێی هه رگیز من ئیرت! وایه »ژیان ڕۆژێك«. وه ها بكه ومه نه ده كرد ئه وه م ئەو »دوای بوو به رده وام خه سووه ئه م هه موو ماندووبوون و ئه ركه كه خه سوو
یان دایك ده یكێشێت له گه ڵ منداڵه كانی، به سه ردێت. لێ شێوه یه ی به م دوات��ر ماڵی له و ڕۆژە هه ر ناتوانێ خه سوو
كه س یان كوڕەكانیدا بێت«.به م س��اڵ، 54 ت��ه م��ه ن )ڕ.ج(ی 5 و كوڕ 4 »دوای دوا بۆمان شێوه یە
كچ، ته نیا خۆم له ماڵه وه م و كه سم جوان پێم و ناتوانم من نه ماوه ، نییه هه موو ڕۆژێك له ماڵی یه كێك كه ده زان��م باش بم، كوڕەكانم له ئه وه نده ناگرن ڕێزم بووكه كانیشم به المه وه بۆیه بكه م، سه ردانیان بگرم سووچێك شێوه یه به م باشرته چه شنه به م ته مه نم كۆتایی تا و
بژیم«.12س��اڵ��ه م�����اوه ی )ن.ا( كردووه دوای��ی كۆچی مێرده كه ی له گه ڵی و هه یه كوڕی 2 ته نیا و مرۆڤ بۆ زۆرجار »پیربوون ناژین، چونكه كۆمه اڵیه تییه ، عه یبه یه كی چیدی ده بن، پیر كه خه سووه كان ئه و ڕێزه ی الی بووك و كوڕەكانیان وابوو، پێی ئه و نامێنێت«. هه یانه ، كوڕە كانیشی تاوانی جار زۆرب��ه ی وه ك ژنهێنانیان دوای كه تێدایه پیره كانیان دای��ك��ه ل��ه پێویست
ناپرسنه وه .و خ��ه س��ووه ی��ه ك��ه )س.ت( و ن��ه م��اوه كوڕێكی هیچ ئێستا به ر ساڵێك چه ند مێرده كه شی ك��ردووه ، دوای��ی كۆچی ئێستا له ده ڵێت ته نیاییه وه ئه م له باره ی كۆتایی تا ناتوانێت كوڕ »ڕاسته مبێنێته وه ، دایكی له گه ڵ ژیانی ژیانی له به ر ناكات پێویست به اڵم له واز خێزانه كه ی و خۆی تایبه تی دایكی بهێنێت، پێویسته په یوه نديی سه رده م و كات دایكایه تی و كوڕ
نه یگۆڕێت«.
[email protected]ژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم
11
خه سوویه ك: خۆزگه هه ر نه ده كه وتینه ئه م ڕۆژگاره وه
خه‌سووه‌كان‌گله‌یی‌له‌‌به‌ختی‌خۆیان‌ده‌كه‌ن
داڕشتنه وه ی: ئاراس ڕە فیق
ڕاپۆرت: ڕە زا هه ورامی
پێویست‌بوو‌ژیان‌و‌مه‌رگ‌یه‌كیان‌هه‌ڵبژێرم
قوتابخانه ی تێكه اڵو؛ ڕە تكردنه وه و قبوڵكردنشاره‌زایه‌كی‌په‌روه‌رده‌یی:زیانه‌كانی‌قوتابخانه‌ی‌تێكه‌اڵو‌له‌‌سووده‌كانی‌زیاتره
تێكه‌اڵو ق��وت��اب��خ��ان��هی پ��رس��ی‌به‌اڵم نییه، نوێ بابه‌تێكی ئه‌گه‌رچی‌به‌رده‌وام‌توێژەران‌و‌مامۆستایان‌قسه‌ی‌تاكو به‌شێك ده‌كه‌ن، له‌باره‌وه جیاوازی‌و ده‌زانن خراپی دیارده‌یه‌كی به ئێستا‌له‌شاره‌زایان تر به‌شێكی له‌به‌رامبه‌ردا‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی هه‌موو به‌پێویستی
ده‌زانن.ل���هوب���اره‌ی���ه‌وه‌‌زی����ره‌ك‌ك��ه‌م��اىل‌قوتابخانه‌ی كه پێیوایه كۆمه‌ڵناس‌تێكه‌اڵو‌په‌یوه‌ندی‌به‌‌ئاستی‌ڕۆشنبیریی‌پڕۆسه‌كه. خودی نه‌ك هه‌یه، تاكه‌وه)ب��هی��ان(وتی بۆ‌ڕۆژن��ام��هی ن��اوب��راو‌سه‌ركه‌وتوویی و »ڕۆشنبیریبوون
ده‌كات،بۆیه‌‌منیش‌توڕە‌ده‌بم‌له‌‌منداڵه‌كانم‌و‌لێیان‌ده‌ده‌م،له‌‌خێزانه‌كه‌شم‌ده‌ده‌م«.
ج��ه‌ب��ار‌س��ت��اری��ش‌ف��ه‌رم��ان��ب��ه‌ره‌‌له‌‌كۆمپانیایه‌ك‌و‌وه‌ك‌خۆی‌ده‌ڵێت»ده‌وامی‌میری فه‌رمانگه‌ی ده‌وام��ی وه‌ك كۆمپانیا‌مووچه‌كه‌شی و زۆره ده‌وام��ەك��هی نییه،تا ده‌كه‌م ده‌وام كۆمپانیایه له‌و من كه‌مه،كه‌چی ده‌مێنمه‌وه، ئێواره چواری سه‌عات‌ئه‌وه‌نده‌ت بۆ ده‌ڵێ خێزانه‌كه‌م ده‌ڕۆمه‌وه‌‌له‌م كرد؟ چیت بوویت؟ له‌كوێ پێچوو؟سارده‌وه نه‌فه‌سێكی به منیش پرسیارانه.ده‌ده‌م��ه‌وه، پرسیاره‌كانی هه‌موو وه‌اڵمی‌ورده ورده و دهك��ات تر پرسیاری كه‌چی‌شتی‌تر‌ده‌ڵێت،منیش‌ناچارم‌توڕە‌ده‌بم‌و
لێی‌ده‌ده‌م«.ماڵه‌وه‌یە، ژن��ی کە وهه��اب ئارێز‌خێرا دێته‌وه پیاوه‌كه‌م كه »هه‌ر ده‌ڵێت‌خواردنی‌بۆ‌حازر‌ده‌كه‌م‌و‌كه‌شێكی‌هێمن‌و‌ئارامی‌بۆ‌ده‌سازێنم،چونكه‌‌ده‌زانم‌زۆر‌هیالك‌ده‌بێت،كه‌چی‌ئه‌و‌هه‌ر‌كه‌‌هاته‌وه،پارچه‌یه‌ك‌ئاگر‌ڕووده‌كاته‌‌ماڵه‌وه‌‌و‌له‌‌منداڵ‌ده‌دات،شت‌ده‌ڕژێنێ‌‌و‌له‌‌من‌ده‌دات،كه‌‌تا ڕۆژ من ده‌ڵێت: واده‌ك��هی؟ بۆ ده‌شڵێم‌ئێواره‌‌هیالك‌ده‌بم‌و‌ئاره‌ق‌ده‌ڕێژم،با‌تۆش
تۆزێك‌هیالك‌ببی«.شیالن‌فه‌ره‌جی،ژنێكی‌ڕۆژهه‌اڵتییه‌‌‌و‌پیاوه‌كه‌شی‌كوردی‌باشووره،به‌اڵم‌به‌‌وته‌ی‌مامه‌ڵه‌ی خ��راپ زۆر پیاوه‌كه‌ی ژنه ئه‌و‌له‌گه‌ڵ‌ده‌كات،ئه‌ویش‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌ماڵی‌منداڵه، )3( خاوه‌نی و نییه لێره باوكی‌ناچاره‌‌ڕازی‌ببێت‌به‌و‌ئاكارانه‌ی‌پیاوه‌كه‌ی‌له‌گه‌ڵیدا‌ئه‌نجامی‌ده‌دات،ئه‌و‌ژنه‌‌درێژە‌ی‌دا‌به‌‌قسه‌كانی‌و‌وتی»پیاوه‌كه‌م‌كرێكاره،ده‌بێت ماندوو چه‌ندێ كرێكاری له به‌اڵم‌و من به ماندووێتییه‌كه‌ی ئه‌وه‌نده‌ی دوو
منداڵه‌كانی‌ده‌ڕێژێت«.ش���ادان‌ع��ه‌ب��دول��ك��ری��م،ت��وێ��ژە‌ری‌ڕایگه‌یاند ب��اره‌ی��ه‌وه ل��هو كۆمه‌اڵیه‌تی،ژیان بژێویی پیاوان له هه‌ندێ »به‌وپێه‌ی‌ئابوورییان و دەکەن دابینى خۆیان ته‌نیا‌ته‌واوبوونی پاش زۆرجار سه‌رچاوه‌یه، یه‌ك‌ماڵه‌وه، بۆ گه‌ڕانه‌وه‌یان و ئه‌ركه‌كانیان‌تووڕەبوون‌و‌هیالكیی‌فه‌رمانگه‌‌و‌كاره‌كانیان،ده‌فرۆشنەوە‌به‌‌ژن‌و‌منداڵه‌كانیان،ئیرت‌به‌‌لێدان‌بێت‌یان‌هه‌ڕەشه‌‌یان‌ته‌ریقكردنه‌وه،كه‌‌هه‌موو‌ئه‌مانه‌‌وایان‌کردووە‌ئه‌و‌خێزانانه‌‌و‌به‌رده‌وام‌بێتاقه‌تن‌و‌به‌خته‌وه‌ر‌نین،نه‌‌له
ناخ‌و‌نه‌‌له‌‌ژیندا«.
پیاوان‌زۆرتر‌له‌‌ده‌ره‌وه‌ن،پێویستیشه‌‌ڕووی له و بخۆن خێزان مشووری ئه‌وان‌ل��ه‌س��هره، ئه‌ركیان زی��ات��ر ئ��اب��ووری��ی��ه‌وه‌‌زۆری ماندووبونی ئه‌ركه ئهو زۆربه‌ی‌جار‌له هه‌رچی به‌وهۆیه‌وه و لێده‌كه‌وێته‌وه‌‌ده‌ره‌وه‌‌ڕووبه‌ڕووی‌ئه‌وان‌ببێته‌وه،له‌‌ماڵه‌وه‌‌ئه‌مه‌ش ده‌رێ��ژن، منداڵه‌كانیاىن و ژن به
بێزاریی‌زۆربه‌ی‌ژنانی‌لێكه‌وتووەته‌وه.خاوه‌نی كرێكاره پیشه‌ی ڕەئ��وف‌تووشی كوڕێكی كرێچییه، و منداڵه سێ‌نه‌خۆشیی‌تاالسیام‌بووه،به‌م‌شێوه‌یه‌‌باسی‌بۆ ساحه بۆ ده‌چم ڕۆژانه »من كرد خۆی‌له ماڵه‌وه‌مان ده‌گه‌ڕێمه‌وه كه كرێكاری،خێزانه‌كه‌م به‌خێرهاتنه‌وه، و پێشوازی بری‌وت، وای منداڵامن فاڵن »پیاوه‌كه ده‌ڵێ‌له منیش ئه‌وه‌ی‌وت، كرد، ئه‌وه‌ی ئه‌ویان‌بووه، ماندوو و هیالك جه‌سته‌م ده‌ره‌وه‌‌بده‌م، تا‌پشوویه‌ك ماڵه‌وه بۆیه‌‌ده‌ڕۆمه‌وه‌‌ئه‌وه‌نده‌ی ئه‌ویش ده‌بم، هیالكرت كه‌چی‌ماندووتر مێشكم و ده‌روون و جه‌سته تر
جیاكردنه‌وه‌ی یان تێكه‌اڵو، قوتابخانه‌ی‌جۆری به په‌یوه‌سته كچان، و ك��وڕان‌میتۆدی‌په‌روه‌رده‌یی‌و‌فێركاری،چونكه‌‌بۆ پێوه‌ر بكه‌یته ئه‌مه ته‌نیا ناكرێ‌تێكه‌اڵوبوون ئه‌وه‌ی ده‌ستنیشانكردنی‌یاخود‌سه‌ركه‌وتووه له‌‌ڕۆشنبیرییه‌وه‌یه،
و‌به‌‌پێچه‌وانه‌شه‌وه«.ب��واری ش���اره‌زای عه‌باس هه‌مزه‌‌وتی بابه‌ت سه‌رهه‌مان له پ��ه‌روه‌رده،ئ��ه‌وه‌ی��ان پ��ه‌روه‌رده‌ی��ی »پسپۆڕانی‌قوتابی تێكه‌اڵوكردنی كه ڕاگه‌یاندووه‌‌كاره‌ساتی ه��ه‌رزه‌ك��اری��دا ته‌مه‌نی له‌‌له‌وانه‌یه‌‌هه‌ندێك ڕاسته لێده‌كه‌وێته‌وه،خاڵه ب��ه‌اڵم تێدابێت، ئه‌رێنیی خاڵی‌نه‌رێنییه‌كان‌چه‌ند‌به‌رانبه‌ر‌و‌زۆر‌زیاترن‌و‌كاریگه‌ریی‌زۆر‌خراپی‌هه‌یه‌‌له‌‌ڕووی‌هه‌روه‌ها ناوبراو كۆمه‌اڵیه‌تییه‌وه«.سیستمه‌كه‌دایه، له هه‌ڵه‌كه ده‌ڵێت
تا 1 له بێت سیستمه‌كه به‌پێی كه‌‌تێكه‌اڵو قوتابی ده‌بێت بنه‌ڕەتی 9ی‌الیه‌نی كاردانه‌وه‌ی به‌هۆی به‌اڵم بێت،گشتی، شێوه‌یه‌كی به كۆمه‌اڵیه‌تییەوە‌ئه‌وه‌‌قبوڵ‌نه‌كرا‌و‌له‌‌زۆربه‌ی‌قوتابخانه‌‌بنه‌ڕەتییه‌كانی‌ناوشار‌لێك‌جیاكرانه‌وه«.
ه��اوك��ات‌زی����ره‌ك‌ڕەح����امن‌له‌‌مه‌ڕ له خێزانه‌كان كاریگه‌ریی ب��اره‌ی‌جۆره »به‌و وتی تێكه‌اڵو قوتابخانه‌ی‌له ئه‌مڕۆ خێزانییه‌‌السه‌نگه‌ی په‌روه‌رده‌‌كۆمه‌ڵگه‌ی‌ئێمه‌دا‌باوه،هه‌میشه‌‌ئافره‌ت‌ئه‌و دهك��رێ��ت، منایش ك��ااڵی��هك وه‌ك‌وێنه‌یه‌‌له‌‌مێشكی‌مندااڵن‌ده‌چه‌سپێت،حه‌مته‌ن‌كاریگه‌ریی‌نه‌رێنییانه‌ی‌ده‌بێت،و به‌كۆمه‌اڵیه‌تیبوون چۆنییه‌تی چونكه‌‌پێگه‌یاندنی‌تاك‌ته‌حه‌كوم‌به‌مه‌‌ده‌كات،
نه‌وه‌ك‌پڕۆسه‌كه«.مێرگه‌سووری فاخیر قوتابخانه‌ی
ئاماده‌یی خوێندنگایه‌كی منوونه‌ی كه‌‌تێكه‌اڵوه‌‌له‌‌شاری‌هه‌ولێر،سااڵنه‌‌له‌سه‌ر‌ئاستی‌كوردستان‌قوتابیانی‌قۆناغی12ى‌كۆڵێژە له زۆربه‌یان تیایدا ئاماده‌یی‌له‌كاتێكدا ئه‌وه وه‌رده‌گیرێن. به‌رزه‌كان‌زۆرجار‌ده‌گوترێ‌له‌‌قوتابخانه‌ی‌تێكه‌اڵو‌له‌وباره‌یه‌وه نزمه، زۆر زانستی ئاستی‌له كۆمه‌اڵیه‌تی توێژەری ئه‌حمه‌د، هیوا‌قوتابخانه‌ی‌فاخیر‌مێرگه‌سووری،ده‌ڵێت‌هه‌موو به قوتابخانه‌كه‌مان وه‌ك »ئێمه‌‌الیه‌ك‌ئاگادارى‌سلووك‌و‌هه‌ڵسوكه‌وتی‌په‌یوه‌ندی كه‌مرتین قوتابییه‌كامنانین،و كوڕ و ده‌كه‌ین لێكۆڵینه‌وه ببینین‌كچه‌كه‌‌بانگ‌ده‌كه‌ین‌تێیان‌ده‌گه‌یه‌نین‌كه‌‌له‌م‌كاته‌دا‌ئێوه‌‌باش‌نییه‌‌و‌كاتی‌ئه‌وه‌حاڵه‌ته‌كان زۆربه‌ی بكه‌ن، زه‌واج نییه‌‌ئه‌گه‌ر قه‌ناعه‌ت، ده‌گه‌یەنینه قوتابی‌ده‌كێشێت سه‌ر په‌یوه‌ندییه‌كه زانیامن
بۆ‌سۆز‌و‌عاتیفه،بانگی‌دایك‌و‌باوكیان‌ده‌كه‌ین‌و‌قسه‌یان‌له‌گه‌ڵ‌ده‌كه‌ین«.
هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌توێژەره‌‌كۆمه‌اڵیه‌تییه‌‌له‌وانه‌یه هه‌بووه وا »حاڵه‌تی وت��یبه بووبێت موته‌ئسیر ئێمه قوتابیی‌فلیمه‌كان،یان‌به‌‌كوڕی‌شوێنێكی‌تر،یان‌پێچه‌وانه‌وه. به یان تر، شوێنێكی كچی‌ڕووی له هه‌بووه وانه‌مان ئێمه بۆیه‌‌دینی‌و‌ڕەوشتی‌و‌مرۆڤایه‌تی‌و‌خوشك‌یه‌كرتی، له‌‌هاوكاریكردنی برابوونه‌وه و‌هه‌ڵسوكه‌وت ئێمه ئه‌مانه‌وه ڕووی له‌‌كۆنرتۆڵامن و ده‌كه‌ین قوتابیان له‌گه‌ڵ‌بخه‌ینه فشاریان ئه‌وه‌ی به‌بێ كردوون‌سه‌ر.قوتابیی‌ئێمه‌‌زیاتر‌به‌‌خوێندنه‌وه‌‌كێیان له‌وه‌ی پێشبڕكێیانه و سه‌رقاڵن‌له بیر وایه بێنێت،كه‌مرت به‌رزتر منره‌ی‌په‌یوه‌ندی‌بكه‌نه‌وه.ئه‌گه‌ر‌هه‌شبێت‌به
ده‌گمه‌نه‌‌و‌ئێمه‌‌چاره‌سه‌ری‌ده‌كه‌ین«.
كۆمه‌ڵناسیی‌‌‌‌‌‌خۆمانە
سیاسه‌تكردنی‌ئێمه
ئه‌م‌بابه‌ته‌م‌به‌‌شێوه‌یه‌كی‌تێروته‌سه‌لرت‌له‌‌شوێنه‌كانی‌تر
نووسیوه‌‌و‌باڵوم‌كردووه‌ته‌وه.به‌اڵم‌پێویستی‌كرد‌لێره‌دا‌به‌‌شێوه‌یه‌كی
سه‌ره‌تایی‌باسی‌بكه‌مه‌وه.كه‌س‌نییه‌‌شه‌ڕی‌براكانی‌له‌‌خێزان‌و
ناوماڵی‌كورددا‌به‌‌هۆی‌مژووڵبوونی‌سه‌رسه‌ختی‌سیاسییه‌وه‌‌له
نه‌وه‌ده‌كاندا‌نه‌دیبێت.هه‌موو‌ئه‌و‌كاولكاری‌و‌ماڵوێرانییانه‌ی‌كه
به‌سه‌رمان‌هاتن،چ‌ئه‌وانه‌ی‌ناوه‌وه‌‌و‌چ‌ده‌ره‌وه‌ش‌هه‌موو،ڕەنگبێت‌ئه‌گه‌ر
بۆ‌‌نه‌بوونی‌سیاسه‌تێكی‌ڕاسته‌قینه‌‌بیگێڕینه‌وه،هه‌ڵه‌مان‌نه‌كردبێت.
ناتوانین‌لێره‌دا‌سه‌رجه‌م‌ره‌هه‌نده‌كانی‌سیاسه‌تكردن‌بخه‌ینه‌‌به‌رچاو،ئه‌وه‌نده
هه‌یه‌‌سیاسه‌ت‌له‌‌دوێنێ‌‌و‌ئه‌مڕۆی‌پێشكه‌وتنیشدا‌هه‌ر‌كایه‌یه‌كی‌پڕ‌له
گرێوگۆڵه‌‌و‌له‌چاو‌ئه‌و‌ئه‌وه‌نده‌‌بكه‌ره‌‌سیاسییه‌دا‌كه‌‌له‌م‌واڵته‌‌هه‌مانه،
هێشتا‌نه‌‌بۆ‌خۆمان‌نه‌‌بۆ‌ده‌ره‌وه‌ش،ڕوون‌نییه‌‌كه‌‌سیاسه‌تكردن‌ئێمه‌ی‌گه‌یاندووه‌ته‌‌چ‌ئاستێكی‌هوشیاری
و‌كورد‌له‌‌سیاسه‌تكردندا‌چۆن‌مه‌رامگه‌لێكی‌هه‌یه.دوای‌شه‌ڕی‌ناوخۆ‌و‌سه‌رجه‌م‌جه‌نگه‌كانی‌تر،
ئێمه‌‌چاوه‌ڕێی‌ئه‌وه‌‌بووین‌كه‌‌سیاسه‌تكردن‌بتوانێت‌دنیامان‌بۆ
بگۆڕێت،مه‌سه‌له‌ی‌به‌شداریكردنی‌سیاسی‌بێئه‌ندازه‌‌جێگه‌ی‌گرنگی‌و‌بایه‌خی‌سه‌رجه‌م‌خه‌ڵك‌و‌چینه‌كان
بوو.به‌اڵم‌ئه‌م‌به‌شداریكردنه‌‌سیاسییه‌‌كه‌‌به‌‌به‌شداریی‌نه‌ته‌وه‌ییش
لێكده‌درایه‌وه،نه‌ك‌هه‌ر‌نه‌یتوانی‌وێنه‌ی‌دنیا‌بگۆڕێته‌‌سه‌ر‌خواستی
نه‌ته‌وه‌یی‌بۆ‌ئێمه،له‌‌ناوخۆشامندا‌دنیایه‌ك‌كێشه‌ی‌تری‌سه‌ر‌به‌م‌كایه‌یه
ڕووی‌تێكردین.به‌شداریی‌سیاسیی‌به‌رده‌وام‌ئه‌وه‌نده‌ی‌بووه‌ته‌‌هۆی‌به‌رهه‌مهێنانی‌ده‌موچاوی‌سیاسی
و‌گه‌وره‌‌كردنیان،ئه‌وه‌نده‌‌خواستی‌نه‌ته‌وه‌یی‌و‌خه‌می‌جڤاتییانه‌ی
له‌گه‌ڵ‌خۆی‌هه‌ڵنه‌گرتووه.سیاسه‌ت‌له‌وه‌ته‌ی‌هه‌یه،هه‌ر‌خه‌ریكی‌ئه‌و
جیاكردنه‌وه‌یه‌یه‌‌له‌‌نێوان‌چینه‌كانی‌خه‌ڵكدا.له‌وه‌ته‌ی‌هه‌بووه،ئیشی‌یه‌كه‌می‌ئه‌وه‌‌بووه‌‌كه‌‌ده‌موچاوی
وا‌به‌رهه‌م‌بهێنێت‌به‌‌ئاسانی‌نه‌توانین‌بیانگه‌ینێ.سیاسه‌تكردنی‌ئێمه‌ش‌هیچكات‌خاڵی‌نه‌بووه‌‌له‌م
ده‌موچاوسازییه‌‌و‌ئه‌و‌جه‌نگه‌ش‌كه‌‌له‌‌خواره‌وه‌‌ده‌كرێت،سێبه‌ره‌‌سیاسییه‌كان‌ده‌یكه‌ن‌نه‌ك‌بكه‌ره‌‌گه‌وره‌كان.به‌‌درێژایی‌ئه‌م‌چه‌ند‌ساڵه،ئێمه‌‌نه‌مانتوانیوه‌‌خه‌ریكی
ئه‌وه‌‌بین‌به‌شداریی‌كارامان‌له‌‌چاره‌نووسی‌ئه‌م‌واڵته‌دا‌هه‌بێت،كه‌واته‌‌به‌شداریی‌سیاسیی‌ئێمه
بۆ‌به‌رهه‌مهێنانی‌ستایش‌بووه‌‌بۆ‌ئه‌وانه‌ی‌كه‌‌خۆمان‌له‌‌سه‌رووی
خۆمانه‌وه‌‌دامانناون.ئێمه‌‌تا‌ئێستاش‌هه‌ر‌له‌‌كۆمه‌ڵێك‌ستایشی‌سیاسی
زیاتر،به‌شدارێكی‌كارای‌كایه‌ی‌سیاسه‌ت‌نه‌بووین.بۆیه‌‌ئه‌وه‌ی
كه‌‌بۆمان‌بڕیار‌دراوه،به‌‌زیاده‌وه‌‌شایه‌نیین.
[email protected] ژماره)20(،سێشه‌ممه2013/1/29،ساڵی‌یەکەم
10
تسێ
ووەین
دامن
وس‌ع
انڕای
ئاكار‌شیره‌یی�هه‌ولێر
ڕاپۆرت:دڵشاد‌ساڵح‌‌فۆتۆگۆاف:محەمەد‌جەمال
پیاوان شه ڕی ده ره وه به ماڵه وه ده فرۆشنه وه ژنێك:كه‌‌پیاوه‌كه‌م‌دێته‌وه‌‌پارچه‌یه‌ك‌ئاگر‌ڕووده‌كاته‌‌ماڵه‌وه
[email protected]ژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم
13
خوێن به هه ده ردانی بێ به و ئاشتییانه و جۆرجیا له وه ك ب��وون، ب���ه رده وام و تبت و پاكستان و لوبنان و یوگسالفیا
شۆڕشی سه وزه كانی ئێران.ڕۆڵ سوپا و پۆلیس هێزه كانی سه ركه وتوو شۆڕش كه ل��ه وه دا ده بینن بێت یان سه ركوت بكرێت، له تونس گوڵ بۆیه ئه منییه كان، هێزه به ده به خرشا سلێامنی له ناونرا، یاسه مین شۆڕشی به به رۆكی به كرا نێرگز ئازادی سه رای له به زۆرك��ات بۆیه ئه منییه كاندا، هێزه خۆپیشاندانه كانی ناوی نێرگزی شۆڕشی شۆڕشی به ی��ان ده ب���را، شوبات 17ی ئه وه ی مانای به پێده كرا، ئاماژە ی سپی شۆڕشێكه له نێو خۆپیشانده رانه وه ته نها فشاری مه ده نی و دروشمی چاكسازی و
گۆڕین به رزكرابووه وه .به لیبیا له ش��ۆڕش هه مان ب��ه اڵم شۆڕشی گوڵ و نێزگز و یاسه مین ناونه نرا، ئه وه ش بوو، چه كداری شۆڕشی به ڵكو بوون ق��ه زاف��ی سته مكاره كانی هێزه چه ك به ناچار شۆڕشگێڕیان خه ڵكی سوریا له ئ��ه وه ی وه ك ك��رد، هه ڵگرتن شۆڕش ساڵدا یه ك ماوه ی له و ڕووی��دا پێشكه ش شه هیدی هه زار 30 نزیكه ی به ئه سه د ملی به شار به اڵم ڕژێمی كرد، گۆڕانكارییه ك و چاكسازی جۆره هیچ ن���ه دا، ب��ۆی��ه ئ��ه و ه��ێ��زان��ه ی ل��ه سوپا شۆڕشگێڕ خه ڵكی له گه ڵ جیاده بوونه وه خۆیان ڕێكخست و ده ستیان به شۆڕشی
چه كداری كرد.
واقعی ئه وه نده بكرایه ، جێبه جێ خۆیشی هه ره می هه ڵگێڕانه وه ی چونكه نه بوو، بۆ ده سه اڵتداره وه چینێكی له ده سه اڵت له باره ی شتێك هیچ كه كرێكار، چینێكی واقعی كارێكی ن��ازان��ێ��ت، ح��وك��م��ه وه و ژی��ان باشرتكردنی ئ��ه وه ن��ده ی نییه ، گرنگ ژیری پێگه یاندنی و فه راهه مكردن دابه شكردنی و دونیا خوێندنه وه ی بوو، جیاواز چینی و ئابووری ئاستی سه ر بۆ له ماركسیزم بۆیه نه بوو، گرنگ ئه وه نده سه ركه وتووی منوونه یه كی كوردستاندا هه ن تریش هۆكاری چه ندین و نه بوو و نه گونجان گرنگرتینیان به اڵم ئه وه ، بۆ
ناواقعیبوونی ئه و دیدگایه بوو بۆ ژیان.له ئێستادا بیرێكی تر خۆی مه اڵسداوه په یداكردنی ئ��ه وی��ش ك��وردس��ت��ان، ل��ه مورسی، موحه مه د دكتۆر هه ژموونی چه نده تا ئه زموونه ئ��ه م هێنانه كایه ی به الی گرنگرت ن��ا؟ یاخود س��ه رك��ه وت��ووه هه لومه رجه كانی بۆ خوێندنه وه یه منه وه به كه ئایدۆلۆژیایه ، ئه و گواستنه وه ی ئه و مورسی دكتۆر ده به م، ناوی مورسیزم له بتوانرێ كه نییه ئه فسوناوییه هێزه بیخه یته كار دونیایه دا ئه م هه ركوێیه كی دكتۆر بكه یت، په یدا بۆ پشتیوانیكاری و مێژوو له زنجیره یه ك به رهه می مورسی چه ندین كه ڵه كه بوونی ڕووداوه ، و له شۆڕشێكه به رپابوونی و ناعه داله تی هێزه ی ئه و و مورسی دكتۆر ناوچه كه دا، ته نها وه كو ئه گه ر ده ك��ات، نوێنه رایه تی كۆمه ڵگای ل��ه ن��او ن��ای��اب منوونه یه كی هه ڵه یه كی ئه وا بكرێت ته ماشا میرسیدا ڕابردووه ڕه نگدانه وه ی مورسی گه وره یه ، له خۆی ڕاسته داهاتووشه ، ڕمی سه ری و ده یكات ئه و ئ��ه وه ی به اڵم پێشه نگدایه ،
باسێكی قووڵرته .سیاسه تكردن قه یرانه كانی له یه كێك
»ڕیمۆند ولیام« كتێبێكی تایبه ت كردووه به و بواره ، پێیوایه ڕیشه ی التینيی وشه ی الدائریه « »الحركه مانای به »ش��ۆرش« ده كات ده وران جوڵه یه كه واته دێت، له سه ره وه بۆ خواره وه و له خواره وه بۆ ئایه ته ئه م بۆ ئاماژە یه ئه مه ش سه ره وه ، »وتلك ده فه رمووێت خوا كه قورئانییه عمران. آل الناس« بین نداولها األی��ام شۆڕشه كان چه مكی وای��ه پێی ولیام بۆ خه ڵكه وه له بووه حاڵه تێك ده وری
به رپرسه كان.مانای زمانه وانیی »شۆرش« ئاماژە یه لێره وه بیناكار، و به رز ناوه رۆكێكی به شۆڕش چه مكی كه ئ��ه وه ی ده گه ینه ج��ی��اوازه ، سه ربه خۆیی بۆ جه نگ له ڕژێمێكی به رامبه ر زۆرتر جه نگانه ئه و گێڕانه وه ی بۆ دراوه ئه نجام داگیركار نیشتامنی، سه ربه خۆیی و س��ه روه ری سیستمێكی گ��ۆڕی��ن��ی ش���ۆڕش ب���ه اڵم حوكمڕانییه له نێوخۆی خۆیدا تاكو ببێته
سیستمێكی نیشتامنیی دادگه ر.جیاوازه ته واو شۆڕش مانایه ی ئه م كوتوپڕ س��ه رب��ازی«ى »ك��وده ت��ای ل��ه كه م كۆمه ڵێكی ده س��ت��ی ل��ه س��ه ر ك��ه دروشمی هه رچه نده ده درێت، ئه نجام شۆڕش ب��ه رزده ك��ه ن��ه وه ، شۆڕشگێڕیی ده س��ه اڵت ده ستبه سه رداگرتنی مانای بۆ كه مه وه كۆمه ڵێكی الی��ه ن له نییه هه موو بوار و كاروباره كان، به ڵكو شۆڕش كۆمه ڵگه جیاوازه كانی ئاراسته زۆرینه ی تێیدا كۆمه ڵگه زۆرینه ی و ده گرێته وه
ل���ه م واڵت������ه دا ب����ه دواداگ����ه ڕان����ه بۆ جه ماوه ریبوون، له جیاتی ئه وه ی كار له سه ر هه ڵه یه كی ئه مه كه بكرێت، جه ماوه ر هه میشه نائاسایی فراوانبوونی سرتاتیژییه ، مه ترسیدار ئه نجامی و پ��ووك��ان��ه وه له زۆرێ���ك ده هێنێت، خ��ۆی��دا ب���ه دوای فراوانبوونی دوای ئیمپراتۆریه ته كان شكستی ئ��اس��ای��ی، س��ن��ووری ل��ه زی���اد له شكستیان به هۆی خواردووه ، گه وره یان ڕێكخستندا، ماركسی و كۆمۆنیسته كان بۆیه شكستیان خوارد، چونكه له گه ڵ زیادبوونی تر ئ��ه وه ن��ده ی ئه ندامه كانیان ژم���اره ی روئیایان ناڕوون و په یامیان په نهانرت ده بوو، ك��ادی��ره ك��ان زۆرت��ر ده ب��ن، ب��ه اڵم حیزب و كاربكات واقیعییانه تر و ڕۆشنرت ده بێت ببێته نه ك حیزب پێبگه یه نێت، كادیره كانی ئه و میراته ی هه مووان له و به رهه مه بخۆن به ئه وه ش كه بره وپێدان، و گۆڕان بێ به میرسدا له دێته دی. پێشكه وتوو كادیری درێژ، مێژوویه كی میراتی مورسی دكتۆر پێگه یشتوو كادیری له پڕ كاروانێكی به اڵم ڕۆژێكی تا چه ند ئیخوان ده خوات، شه ڕی شه ڕی عه ره بیش، شۆڕشه كانی كۆتایی پۆست و وه زاره ت و ده سه اڵت و هاتنه سه ر حوكم نه بوو، شه ڕی خانه نشینی و وه رگرتنی نه بوو، پێشوو حكومه تی ده سه اڵته كانی ئه وه نده ی شه ڕی هاوواڵتیان و شه رعیه تی گه ل و لێبوورده یی بوو، ئه مانه هیچ نه بن فیكری گ��ه وره ی قوتابخانه یه كی ده بێت
و كار له ئه وه یه ناوڕاستدا ڕۆژهه اڵتی له خوێندنه وه یه ك هیچ میدیایيدا به رهه می له ب��ه اڵم ناكرێت، جه ماوه رێتیبوون بۆ پێوه ره كان هه موو به هه میشه سیاسه تدا ده كرێت، ئه ندامان زۆركردنی له سه ر كار كه ده بوو به پێچه وانه وه بووایه ، بۆ ئه وه ی و زۆربووایه بینه ریان حیزبییه كان میدیا حیزبه كانیشیان ئه ندامی ڕێكخراو و خاوه ن
به رهه م.یان چ��وار دوای ده كرێت مورسیزم نه وعی بابه تێكی وه كو تر ساڵی هه شت بخوێرنێته وه ، به اڵم جێی داخه له ماوه یه كی مانه وه شه رعیه تی شه ڕی حوكمیدا كه می مورسی دكتۆر بكرێت، له سه ركارالدانی و تاقیكردنه وه دایه ، له مێژوویه ك له به رده م شكستی، و سه ركه وتن له گرنگرت ب��ه اڵم سه ركه وتنه كانی ڕاب��ردووی خوێندنه وه ی ئه گه ری و ئه و سه ركرده یه و هێزه كه یه تی به ئه مه ش منوونه كه یه ، دووباره كردنه وه ی دروشمبازی و هاتنه سه ر ته له فزیۆن نابێت، به ڵكو به دروستكردنی كادیر. ئیسالمییه كانی كادیریان قه یرانی ئێستادا له كوردستان دارای��ی به ڕێوه بردنی قه یرانی هه یه ، ده یانه وێت سبه ی نازانن هه یه ، خۆیان ڕوون هێشتا نا، یاخود ده س��ه اڵت بچنه كوردستان و خۆیان ده ره وه ی له گه ڵ نییه چۆن مامه ڵه ده كه ن، هێشتا له سه ر میراتی ئیسالمیی كوردستان نه یانتوانیوه پێگه یه كی حیزبه ده كرا بكه ن، دروست جه ماوه ری پێشكه ش تر منوونه یه كی ئیسالمییه كان توركیا، وه كو بڵێم نامه وێت »كه بكه ن ج��ی��اوازه « ه��ه ل��وم��ه رج ل��ه وێ��ش چونكه له خۆی كۆمه ڵگا هه موو كه منوونه یه ك
بگرێت، نه ك ته نها ئیسالمییه كان.له ئێستادا كوردستان ئیسالمییه كانی نه یانتوانیوه بگه ن به منوونه ی میرسی دایك، بۆئه وه ی حیزب و كۆمه ڵه ی ئیخوان له یه كرت
كۆمه ڵێكی مه گه ر ده ك��ه ن، به شداریی جیاوازه ئه مه ش دیسان نه بێت. كه م بزووتنه وه ڕاپه ڕینی یان ڕاپه ڕین له ئامانجێكیان كه دیاریكراوه كان شه عبییه كاردانه وه یه كی ڕاپه ڕین چونكه هه یه ، خه ڵكه وه اڵمدانه وه یه كی یان سیاسییه ،
بۆ مه سه له یه ك.ش���ۆڕش ب��ه وات���ا ت��ای��ب��ه ت��ه ك��ه ی په یوه ندیی كۆمه اڵیه تییه ، دیارده یه كی حوكمڕانییه وه سیستمی گۆڕینی به كۆمه اڵیه تییه ك��رداره ڕێگه ی له هه یه ، كۆمه اڵیه تیی ڕوویه كی گشتییه كانه وه ، گۆڕینی گ��ه وره ی خه می هه یه، گشتی ته واوی له مه شدا هه ڵگرتووه ، ڕیشه یی ئه و ڕە سمكردنی له به شداره كۆمه ڵگه كۆمه ڵی ی��ه ك ته نها ن��ه ك گ��ۆڕی��ن��ه دا، له كۆمه ڵگه ، ناو دیاریكراوی سیاسیی بۆ بانگه شه یه چاكسازی به رامبه ردا له كه هه اڵنه ی ئ��ه و چاره سه ركردنی كه وتووه ته وه ، كاره كانەوە ئه نجامدانی گۆڕینی بۆ هه وڵدانه »ش��ۆڕش« وات��ه و ب��ه ت���ه واوی حوكمڕانی سیستمی بونیادنی سه رله نوێ بۆ بانگه شه یه
كۆشان عه لی زه مانی*
و ڕۆشنبیران گ���ه وره ی گرفتێكی ته نانه ت هه ندێ له بیرمه نده ئیسالمییه كانی هه رێم و ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاست، ئه وه یه كه بابه ت له ناو ده قدا نابینن، به ڵكو بابه ت له بوون، سه رسام ده بینن. واقیعدا ده ره وه ی بۆ بێت هۆكارێك ده كرێت ت��اڕادده ی��ه ك لێوردبوونه وه ، و جیدیرت به دواداچوونی كۆتاییه كه ی كه سه رسامبوونێك ب��ه اڵم ئ��ه وه بێت، ی��ه ك��ج��اری ته سلیمبوونی
خۆكوشتنی فیكرییه .ڕاپ��ه ڕی��ن ل��ه ب��ه ر ده ی��ه ی��ه ك چه ند نه وه ده كانیش، ن��اوه ڕاس��ت��ی ت��اوه ك��و و هه میشه كه ئایدۆلۆژیایانه ی له و یه كێك »ماركسیزم« ده وت��رای��ه وه ب��ۆ هوتافی پارچه زۆرێكیان ماركس گوته كانی بوو، و ده هێرنان هه ندێكیان و كرابوون پارچه ئایین ده یانگوت نه ده هێرنان، هه ندێكیان نه ده كرده وه ڕوونیان به اڵم گه النه ، تلیاكی مه به ستی چی بووه ، نه شیان وتووه كه ئه و دروستكه ره خودا كه كردووه له وه باسی تریان خ��ودای بۆخۆیان مرۆڤه كانیش و كوردستان له ماركسیزم كردووه ، دروست ئایدۆلۆژیایه ئه و تێكشكاوی وێنه یه كی كوردستان به گه یشت ئه وكاته ی كه بوو تێكشكانی چه ندین خۆیدا ده ره وه ی له له گه ڵ كۆمه اڵیه تی و ئابووری و سیاسی وه كو ئه گه ر ماركسیزم هه ڵگرتبوو، خۆیدا
سۆران عومه ر
گیانی شۆڕشگێڕی واته بانگه شه كردن خودی له ڕە خنه گرتن و نوێبوونه وه بۆ بۆ بارێكه وه له گواستنه وه و خ��ۆت حاڵێكی باشرت، به مپێیه شۆڕش كرده یه كی جه ده لێكی ناوه ستێ، و ب��ه رده وام��ه دۆزینه وه ی بۆ واقیع له گه ڵ نوێگه رییه تێڕوانینه ئ��ه م به پێی دۆخ. باشرتین ده توانین قسه له چه مكی سه رده مییانه ی شۆڕش بكه ین له سه ر بنه مای ڕاستییه كانی پێشوو، لێره وه شۆڕشه كانی پیشه سازی و مه عریفی و په یوه ندییه كان و ته كنه لۆژیا كرانه وه یه ش��ۆڕش وات��ه به بیردێنه وه ، ب��ه س��ه ر ئ��ه و ده س��ت��ك��ه وت��ان��ه دا ك��ه له پێشوودا بوونیان نه بووه بۆ خزمه تكردنی ڕاب��ردوو، له سه ر بونیادنانه ئینسان، گه شه پێدان و پێداچونه وه یه ، نه ك تێكدان »ڕوحی حاڵه تی ئه م سیاسی. ئاژاوه ی و و له نێو كۆمه ڵگه هۆشیار شۆڕشگێڕییه «
به ئاگاكاندا بوونی هه یه . توێژە ران بۆچوونی جیاوازیان هه یه كه به جۆرێك پێناسه ی »شۆڕش«، له سه ر
سیستمێكی نوێ.ش����ۆڕش ب��ازدان��ێ��ك��ی گ��ه وره ی��ه به ره نجامی به ڵكو پله به ندی، ن��ه ك ناڕە زایه تییه زۆری كه ڵه كه بوونێكی داوای ك��ه حوكمڕانی سیستمی ل��ه ڕەتكردنه وه ی ته واوی حوكمڕانیی پێشوو ڕابردوو ئه زموونه ی ئه و چونكه ده كه ن، نه یتوانیوه گۆڕانكاری و چاكسازی ئه نجام خه ڵكدا داخوازیی ئاستی له و ب��دات
نه بووه .فه ڕە نسی ن���اوداری مێژوونوسی »مه ترسیدارترین ده ڵێت »تۆكۆفیل«، وه ستاوی به رنامه ی ش��ۆڕش هۆكاری گه شتوونه ته خه ڵك چونكه چاكسازییه ، و چ��اك��س��ازی گرنگیی ك��ه ئاستێك ده كه ن په له و ده زان��ن پێویستییه كه ی ئه نجام چاكسازی پێویسته كه ل��ه وه دا ئه و هه رچه ندێك به خێرایی، بدرێت یان بێت خ��او گۆڕینه و چاكسازی تووشی زیاتر خه ڵكی دواب��ك��ه وێ��ت، نائومێدی و بێزاری ده بن له و ده سه اڵته . جیاوازییه تێپه ڕاندنی هه وڵی ش��ۆڕش گه وره كانی نێوان سته مكار و سته ملێكراوه
به رهه مهێنانی مه حكومه (، و )حاكم یه كسانییه له نێوان مه حكومین، له نێوان ئه وان و دادوه راندا، به جۆرێك كه به ها نێوانیان كۆمه اڵیه تیی گرێبه ستی بۆ ئیمزاكراوه ی گرێبه سته ئه و بگه ڕێته وه ، نێوان ده سه اڵتدار و خه ڵك مانای ئه وه یه كه هه مووان له سایه ی یاسادا وه ك یه ك له نییه جیاكارییه ك هیچ و یه كسانن و هیچ به تردا كه سێكی و كه سێك نێوان ناڕە زایه تییه شۆڕش واته به هانه یه ك«. نێوان له ماوه ی و بۆشایی ئه و له سه ر سیستمی و ی��اس��ا و ئێستا دۆخ���ی
حوكمڕانیی سه پێرناودا هه یه .ب��ه وه پێویست ك��ه كاتێكدا ل��ه بۆ بكێشێت س���ه ر ش���ۆڕش ن��اك��ات زۆرینه ی ب��ه اڵم خوێنڕشنت، و كوشتار شۆڕشه كانی ئه مڕۆ نزیكده بنه وه له شه ڕ و كوشتار، له بنه ڕە تدا شۆڕش كرده یه كی به رامبه ر له هه رچه نده ئاشتیخوازانه یه ، شۆڕشدا توندوتیژی بوونی هه یه ، به ناوی به رگریی و ئاژاوه گێڕی ڕەتكردنه وه ی بۆ سه رده كێشێت ئه مه ش له خۆكردن، هه ڵگه ڕانه وه ی چه كداریی له ناو شۆڕشدا، ده مێنێته وه خۆیه وه ناوه ی به و شۆڕش به شێوه ی به رگریی مه رشوع، به مه رجێك و نێوخۆیی جه نگی بۆ سه رنه كێشێت
شه ڕی ئه هلی.كه شۆڕشانه ئه و زۆرن دونیادا له ناده برێن، ڕە نگاوڕە نگ« »شۆڕشی به ناڕە زایه تییه و خۆپیشاندان ئه و ئه مه ش به رگریی به كه ده گرێته وه مه ده نییانه
له ماركسیزمه وه ، به ره و مورسیزم
لێكدانه وه یه ك بۆ چه مكی شۆڕش
شوێنێكی له هه ر ئیسالمییه كان بۆ بێت ئه م دونیایه دا، به وشێوه یه به رهه می گه وره به رده م سه رشۆڕی و ده هێنن به ده ست
جه ماوه ر و ده سه اڵت نابن. خه ریكه ك��اری��زم��ا دروس��ت��ك��ردن��ی ب��ب��ێ��ت��ه ی��ه ك��ێ��ك��ی ت���ر ل���ه و ه��ه اڵن��ه ی هه مان به تێیده كه ون، مورسیزمه كان یه كێك ڕاب��ردوو، ماركسیزمه كانی شێوه ی كه ئ��ه وه ی��ه ئیسالم جوانییه كانی ل��ه كه سایه تییه كان دیكتاتۆریه تی و كاریزمایی كه ل��ه وه ش��دا ته نانه ت ڕەت��ده ك��ات��ه وه ، كه سانه ئه و هیدایه تی ناتوانێت پێغه مبه ر ئه وه ی مه گه ر خۆشیده وێن، كه ب��دات به داخه وه به اڵم بێت، له سه ر ئه مری خودا هه ندێك كه س وا له دكتۆر مورسی ده كه ن ئیسالمی كاریزمایه كی ئ���ه وه ی وه ك��و بتوانێت و بێت ن��ای��اب منونه یه كی و بكات، نه وعی گۆڕانكارییه كی هه موو هه روه ها و ناواقعییه له یه ككاتدا ئه مه فیكره وه له پڕۆژە یه كه بچووككردنه وه ی كه سایه تییه كان ڕۆڵی له من كه سێك، بۆ كار و په یام هه رگیز به اڵم كه مناكه مه وه ، ئه گه ر ناكرێت، كه سایه تییه ك قوربانی به هه بێت، دوورخایه منان ئامانجی مبانه وێت ئه و جۆره له سیاسه ت له گه ڵ پیربوون یان یان كاڵده بنه وه كه سایه تییه كاندا مردنی
هه ر له ناوده چن. حیزبه په یامیشدا گه یاندنی ل��ه سه یره ئه وه ی قه یراندان، له ئیسالمییه كان
به شێوه یه كی ئیسالمی كاری جیابكه نه وه ، جیاواز بابه تێكی به سیاسه ت و ڕێكخراو ه��ه ردوو ده رفه ته كانی بۆئه وه ی بكه ن، هه مان له به اڵم بكرێت، ف��راوان بواره كه منوونه ی دووباره كردنه وه ی هوتافی كاتدا مورسیزمیش ده كه ن، ئه وان ده یانه وێت ببنه منوونه ی ب��ه راوردی ئه گه ر به اڵم مورسی، هه رێم و ع��ه ره ب��ی واڵت��ان��ی مورسیزمی له ئیخوانییه كان كوردستاندا له بكه یت، ئاستێكی زۆر الوازدان له ڕووی ڕێكخراوه یی
و توانای مه عنه وی و زانستییه وه .ك��ارك��ردن ل��ه س��ه ر ك��ادی��ر، ه��ه ر له »حه سه ن و زیدۆنگ« »م��او سه رده می به ننا«وه تا ده گاته سه رده می نوێی ئیخوان له ب��ووه یه كێك گوله ن، بزووتنه وه ی و به هێزكردنی سه ركه وتووه كانی هۆكاره گ��رووپ��ه و ح��ی��زب سیاسیی ژێ��رخ��ان��ی هه ندێ ئێستادا له به داخه وه جیاوازه كان، له كوردستان ئیسالمییه كانی حیزبه له په روه رده و پێگه یاندنی كادیرانی خۆیشیان سه رژمێرییه ك ئه گه ر ساردبوونه ته وه ، گه نجی كادیری هه زار ناتوانیت بكه یت حیزبێك كۆبكه یته وه ، لێ سه ركرده یان وه كو ناتوانێت هه رگیز بێت به وشێوه یه بێت، ئیخوان و مورسی دكتۆر پڕۆژە كه ی ده یانه وێت ئیسالمییه كان ئه گه ر بۆیه به شێوه یه كی عه مه لی به شوێن پێی مورسیدا بچن، ئه وا له شوێنى ئه وه ی هوتاف بكێشن كادیرانیان و خۆیان له سه ر كار ده بێت بكه ن، بگه ڕێنه وه بۆ سااڵنی دروستبوونیان كۆمه ڵگادا له پێگه یان و كادیره كانیان و به هێز بكه ن، به وشێوه یه سیاسه ت نه كه ن، ئه وا له هه ر كاتێكدا بگه ن به ده سه اڵتیش،
ماوه ی مانه وه یان زۆر كه م ده بێت.
*خوێندكاری ماسته ر له په یوه ندییه نێوده وڵه تییه كان
ئیسالمییه كانی كوردستان، هێشتا نه یانتوانیوه له سه ر میراتی ئیسالمیی پێگه یه كی
جه ماوه ری دروست بكه ن
خۆپیشاندانه كانی 17ی شوبات به شۆڕشی نێرگزیی ناوده برا، چونكه ته نها دروشمی
چاكسازی و گۆڕین به رزكرابوویه وه
ڕەنگە سەقامگیریی عێراق لە ئێستا و ئایندەدا تا ڕادەیەکی زۆر پەیوەست بێت کێشەی ئاشتییانەی چارەسەری پرسی بە و شار وەکو کەرکوک دیارە کەرکوکەوە، چوارچێوەی دەکەوێتە پارێزگاش، وەکو گرنگییەکی کە جێناکۆکەکان«، »ناوچە لە گرووپە بۆ هەریەکێک گەورەی هەیە بڕی زۆرترین بوونی جیاوازەکان، ئیتنییه کوالێتییەکی بە یەدەگیش نەوتی و غاز زیاتر ناوچانەی ئەو بایەخی ب��ەرزەوە، کردووە، لە هەمان کاتیشدا هۆکارێکە بۆ کەوتنەوەی و ملمالنێکان توندتربوونی
توندوتیژی.ئ�����ەوەی ک���ەرک���وک ل���ە ن��اوچ��ە جێناکۆکەکانی دیکە جیادەکاتەوە، بریتییە جۆرێک بە سیمبوڵییەکەی، بایەخە لە و عەرەب تورکامن، کورد، لە هەریەکە کریستیانەکان چیرۆکی تایبەت بە خۆیانیان هەیە بۆ سەملاندنی خاوەندارێتیی کەرکوک و مێژوویی پاساوی و بەڵگە چەندین و یان بۆ دەهێننەوە، کارگێڕیی جوگرافی و شارێکی کەرکوک کورد، بۆ دایدەتاشن، بە ک��ەرک��وک چواندنی کوردستانییە، ڕادەی کوردستان »ق��ودس«ی و »دڵ« دەردەخات شارە ئەو سیمبولیی بایەخی هەرچەندە ک���وردەوە، گۆشەنیگای لە
کێشەی کەرکوک و سەقامگیری لە عێراقدا کەوتنی پاش لە بدەین سەرنج ئەگەر دروشامنە ئەم کەمرت بەعسەوە ڕژێمی سەرکردایەتیی لەالیەن بەکاردەهێرنێن کوردەوە. بۆ تورکامنیش کەرکوک شارێکی تورکامنییە کە تورکامنەکانی عێراق پێکەوە ئارگیومێنتەکانیاندا لە ئەوان دەبەستێت، بە کەرکوک، بۆ سەملاندنی خاوەندارێتیی زۆری پشت بە نووسینی گەڕیدە ئەوروپی بۆ دەبەسنت، بەریتانییەکان دیپلۆماتە و تورکامنە، شکۆی هێامی کەرکوک ئەوان لە ک��ەرک��وک حوکمڕانیی نۆستاڵژیای هەر هێشتا عوسامنییەکاندا، سەردەمی لە خەیاڵیاندایە. بەاڵم بۆ عەرەب کەرکوک ناسنامەی هێامی و عێراقییە شارێکی واڵتێکی وەک���و عێراقە نیشتیامنیی گۆشەنیگای لە فرەنەژاد، و فرەنەتەوە و عێراقییە شارێکی کەرکوک عەرەبەوە موڵکی هیچ نەتەوە و ئیتنییەکی دیاریکراو مێژووی کریستیانەکانیش دی��ارە نییە، خۆیان بۆ سەردەمی پێش زایین دەگێڕنەوە و چیرۆکی تایبەتی خۆیانیان هەیە، ئەگەر ئیرسائیل، دەوڵەتی دامەزراندنی پاش لە بۆ کۆچیان ش��ارە ئ��ەو جولەکەکانی ئەوانیش ئێستا دڵنیاییەوە بە نەکردایە، ملمالنێیان لەسەر خاوەندارێتیی کەرکوک »دانیاڵ« گۆڕی کە تایبەتی بە دەک��رد، پێغەمبەر لە یەکێک لە مزگەوتەکانی ئەو لە کریستیانەکان ڕێژەشدا لە و شارەدایە
زۆرتر بوون.هەنووکەییەکانی داواک��اری��ی��ە ڕادەیەکی تا پێکهاتانە لەو هەریەکێک و مێژوویی بانگەشە بەو پەیوەستە زۆر ستەمانەی لێیان کراوە، بەاڵم دیارە کورد و تورکامن و عەرەب لەناو خۆیاندا چوونیەک نین و هەریەکەیان لە ڕێگەی چەند حیزب پێکهاتەکانیان لە گوزارشت الیەنێکەوە و مەزهەبییەوە ڕووی لە تورکامن دەکەن،
ئاینده ب��ۆ ج��ۆراوج��ۆر پێشبینیی و له سه ر ده س��ه اڵت��داران ده خرێنه ڕوو، ده ڵێن پێامن هه رێم ناوخۆی ئاستی به اڵم بكه ین، چاكسازی ده خ��وازی��ن هه رێمدا ئێستای هه لومه رجی له ئایا ده كرێت بڕوا به جددیه تی ده سه اڵت له
گۆڕانكاری و چاكسازیدا بكرێت؟! پێشنیاریان دوو پارتی و یه كێتی خستووه ته به رده م ئۆپۆزسیۆن، ئه وانیش به شداری له حكومه ت و بێده نگكردنی له حكومه ت. به رامبه ر له راگه یاندن ته نها په رله مان خوله ی ئه م ئێستادا ئه گه ر م��اوه ، ته مه نی مانگ ش��ه ش هه روه كو دوانه كه وێت، هه ڵبژاردن ناڕەسمییه وه سه رچاوه یه كی چه ند له دوای له پارتی و یه كێتی ده وترێت، سه ركرده كانی له گه ڵ كۆبوونه وه یان كه رێككه وتوون نهێنی به ئۆپۆزسیۆن كوردستان په رله مانی هه ڵبژاردنه كانی دوابخه ن، داهاتوو ساڵی به هاری بۆ و نوێ حكومه تێكی پێكهێنانی ئ��ه وا تر وه زی��ری پۆلێك خانه نشینكردنی له جگه خه یاڵی، مووچه یه كی ب��ه تر هیچی چاكسازی به گاڵته كردن دوابكه وێت هه ڵبژاردنیش ئه گه ر نییه ، ئه وا بێت، رازی به مه ئۆپۆزسیۆن و هه ڵه یه كی كه وتووەته ئۆپۆزیۆسۆن
دوو له كوردستان هه رێمی كۆبوونه وه ی راب���ردوودا هه فته ی ئۆپۆزسیۆن الیه نه كانی چڕوپڕی بینی، ب��ه خ��ۆی��ه وه ده س��ه اڵت��ی و ساڵی سێ م��اوه ی له هه رچه ند راب������ردوودا چ��ه ن��دی��ن ج��ه ول��ه ی ئه مجاره هاوشێوه ی دانوستانی لێدوانی به پێی به اڵم به ڕێوه چووە، ب��ه ش��داری و ب��ه رپ��رس هه ندێك ده سه اڵت ئه مجاره كۆبوونه وه كان، خوازیاری و دانوستاندا له جددییه تاكه ده بێته ئه مه ش چاكسازییه ،
خاڵی جیاوازی كۆبوونه وه كان.و كوردستان كه ئێستادا له دۆخێكی به ناوچه كه و عێراق خوێندنه وه تێده په ڕن، تایبه تدا
و سوننە عەرەبیش شیعەن، و سوننە شیعەن و لە هەمان کاتیشدا بەشێکیان لە چوارچێوەی پرۆسەی تەعریبدا هێرناونەتە سەدەی لە دیکەشیان بەشێکی کەرکوک، نیشتەجێن، ش���ارەدا ل��ەو ح��ەڤ��دەوە لەسەر کاریگەریی دابەشبوونەش ئەم هەیە تێڕوانینەکانیان و هەڵوێست لە حوکمڕانی چۆنێتیی بە س��ەب��ارەت کەرکوک و ئایندەی ئەو شارە، بەاڵم کورد تاڕادەیەکی موعارەزەوە و دەسەاڵت بە هەمان گشتی بە و یەکگرتوون زۆر و ئایندە ل��ەم��ەڕ هەیە هەڵوێستیان پێشهات و گۆڕانکارییەکانی ئەو شارە، ئەم الیەکەوە لە کوردیش هاوهەڵوێستییەی کارەساتانەوە و مەینەتی بەو پەیوەندی ڕاب���ردوودا س��ەدەی لە ک��ورد کە هەیە بەسەریدا هێرناوە لە الیەن حکومەتە یەک لەسەر کە عێراقەوە، یەکەکانی دوای لە دەستی ڕژێمی بەعسدا گەیشتنە لوتکە، لە الیەکی دیکەشەوە لە ترسی تۆمەتبارکردن لەدەستنەدانی و نەتەوەیی خیانەتی بە جورئەتی الیەنێک هیچ جەماوەرەکەیان، ئەوە ناکات کە بە جۆرێک نەرمی بنوێنێت و پێشنیاری دانوستان بکات سەبارەت بە بۆ گونجاو ڕێگەچارەیەکی دۆزینەوەی
چارەسەری ئاشتییانەی کێشەی کەرکوک.من الی سەرنجە جێگەی ئ��ەوەی لە زیاتر کورد ئارگیومێنتی کە ئەوەیە سیاسەتەکانی و کورد مێژووی دەوری
به بدات شه رعییه ت كه سرتاتیژییه وه دواخستنی هه ڵبژاردن له پێناو به شداری و چاكسازی وه همی و حكومه ت له
به ڵێنی ده سه اڵت.كه دووه م����ی����ش پ��ێ��ش��ن��ی��اری خه ونی ئه وه راگه یاندنه ، بێده نگكردنی هه رێمه ده سه اڵتدارانی له مێژینه ی و رابردوو ناعه داله تیی و گه نده ڵی كه ئێستایان نه كه وێته به ر چاوی هاوواڵتیان له ده سه اڵت و رایگشتی، ئه وه ش جگه هیچ كه سێكی تر لێی سوودمه ند نابێت، پێشنیازه ی ئه و ئۆپۆزسیۆن ئه گه ر بۆیه
قبوڵبێت، جاڕی مه رگی خۆی ده دات.ئامانجیان تاكه پارتی و یه كێتی دسه اڵتداریی م��اوه ی درێژكردنه وه ی خۆیانه ، ئه زموونی سێ ساڵی رابردووش ئ���ه وه ی س��ه مل��ان��دووه ك��ه ده س��ه اڵت به درێ���ژەدان له سه ر ك��ار هه میشه
به عه ره بكردن و راگواسنت و به به عسیكردن کوردیش ئەکادیمییەکانی دەخولێتەوە، هەیە زانستییان نووسینی کەمرتین .٢٠٠٣ پ��اش ق��ۆن��اغ��ی ب��ە س��ەب��ارەت سیاسییەکانیش کاتێک باس لە »گەڕانەوەی ب��ۆ س��ەر هەرێمی دەک���ەن ک��ەرک��وک« ناتوانن کوردستان، بەرچاویان ڕوون نییە، بۆمان ڕوونبکەنەوە کە بە چ میکانیزمێک و بگەڕێننەوە ک��ەرک��وک دەی��ان��ەوێ��ت ئەو بۆ ئێستا تا چین هانگاوانە ئ��ەو جددی بە کورد ئەگەر نراون، مەبەستە بۆ بووە کەرکوک گەڕاندنەوەی نیازی بە دەبوایە ئەوا کوردستان، هەرێمی سەر هەمەالیەنەی و تۆکمە بەرنامەیەکی کەمەوە بە الی بدایە و هەوڵی هەبوایە بەهێزی الیەنی هەندێ ڕەزامەندیی کە بکات، دەستەبەر عەرەب و تورکامن نوێنەرایەتی بەشێکی زۆری پێکهاتەکانیان
دەکەن.گ��ەڕان��ەوەی ب��ە ئاشکرایە ب��ەاڵم کوردستان، هەرێمی سەر بۆ کەرکوک هێزە ن��ێ��وان ل��ە هێزیش هاوسەنگی دێت، بەسەردا گۆڕانکاریی کوردییەکاندا بە تایبەت لە نێوان یەکێتی و پارتی، بۆیە خۆش دڵ ئەوەندە ئەوەیە کاتی ئیرت گەڕانەوەی بانگەشەکانی بە نەکەین هێشتا چونکە هەرێم، سەر بۆ کەرکوک دڵنیا نین کە ئایا عەقڵیەتی حیزبی کوردیی گەیشتووەتە ئەو ئاستەی کە بەرژەوەندیی
به كێشه كان هێشتنه وه ی گفتوگۆ و هه ڵپه سێراوی ده كات له گه ڵ ئۆپۆزسیۆن، دوا وه ك��و ئه مه ش بیه وێت له وانه یه تا به كاربێنێت، قۆناغه ئه م ده رفه تی په رله مانی هه ڵبژاردنی له تر جارێكی كه ی نازانرێت هێشتا كه كوردستان ساڵی ده سه اڵتی چوار ئه نجامده درێت، ئێستا بۆیه بكات، مسۆگه ر ئاینده ش ئۆپۆزسیۆندایه ، گۆڕەپانی له تۆپه كه رازی ده سه اڵت پێشنیاره كانی به ئاخۆ رابردوو چوارساڵی له ئه وه ی و ده بن كردوویانه ، له خستنه ڕووی كه موكورتیی ده كه نه چاكسازی هه وڵی و ده سه اڵت حكومه تێكی له ب��ه ش��داری قوربانی
ته مه ن كورتی بێده سه اڵت؟ ل���ه ئ��ێ��س��ت��ادا ك���ه ده س����ه اڵت به ئه مساڵیش ب��ودج��ه ی ده ی��ه وێ��ت به و راب��ردوو سااڵنی شێوه ی هه مان
جگە ئەمە نا، یان بنێن ب��ەالوە حیزبی زەحمەتە دانوستان بێ بە کە ل��ەوەی
چارەنووسی ئەو شارە یەکالیى بکرێتەوە.ب���ە ب������ڕوای م���ن ب��ان��گ��ەش��ەی ئاڵۆزتر ڕەوشەکە کەرکوک خاوەندارێتیی دەرەنجامێکی نامانگەیەنێتە و دەکات بە گ��ون��ج��او، چ��ارەس��ەرێ��ک��ی و ڕوون پێچەوانەوە جەختکردنەوە لەسەر مێژووی ئاشتییانەی پێکەوەژیانی درێژی و دوور چارەسەرکردنی خزمەتی لە کەرکوک، کەرکوکییەکانیشدایە، و کەرکوک کێشەی ملمالنێ و پێکدادان لە نێوان پێکهاتەکانی بۆ دەگەڕێتەوە مێژووەکەی کەرکوکدا بیست، س���ەدەی بیستەکانی س��ااڵن��ی ن��ەوت، دۆزی��ن��ەوەی پ��اش تایبەتی بە شارە ئەو لەسەر ملمالنێ مێژووی واتە
مێژوویەکی نوێیە.کێشەی کردنەوەی یەکالیی بێ بە دروست سەقامگیری زەحمەتە کەرکوک بەڵکو ش��ارەدا، لەو تەنها نەک ببێت، ئەگەر پێموایە عێراقیشدا، ت��ەواوی لە ئیرادەیەکی سیاسیی بەهێز هەبێت، ئەوا و )١٤٠( م��اددەی لە سودوەرگرتن بە ئایندەی دەکرێت یونامی، پیشنیارەکانی ڕادەیەکی تا بخرێت، بەالیەکدا کەرکوک »لیام بۆچوونێکی لەگەڵ ه��اوڕام زۆر ناوی بە نووسینێکیدا لە کە ئەندرسۆن« ک��ەرک��وک: ل��ە ه��اوب��ەش »حوکمڕانیی لەوە ب��اس دانوستان؟« ی��ان پێکدادان دەکات کە بۆ هەر چارەسەرێک سەبارەت الیەنە دەب��ێ��ت ک��ەرک��وک کێشەی ب��ە هاوبەش ڕێکەوتنێکی بگەنە ناکۆکەکان لەسەر سێ خاڵی گرنگ: ١- کێ کۆنرتۆڵی -٣ بێت؟ بکات؟ ٢- کێ حوکمڕان نەوت بە سەر کەرکوک کارگێڕییەوە ڕووی لە هەرێمی کوردستان بێت یان بەغداد، یان
بکرێتە هەرێمێکی سەربەخۆ؟
تێپه ڕێنێت، كه موكورتییه وه هه موو ئێستا له ب��ه ر س��اڵ چ��وار ده ب��وو هه ڵبژاردنی ئه نجوومه نی پارێزگایان ئێستا تا ئه ویش ئه نجامبدایه ، هه وڵی ن���ادی���اره ، چ��اره ن��ووس��ی په رله مانی هه ڵبژاردنی دواخستنی كراوه یه ، ئه گه رێكی كوردستانیش رابردووشدا ساڵی سێ م��اوه ی له بوو ئۆپۆزسیۆن هه وڵی هه رچی ب��وو. ئه نجام ب��ێ چ��اك��س��ازی، ب��ۆ
دانوستانیان جارێكیش له زیاتر تاقیكرده وه ، ده س���ه اڵت ل��ه گ��ه ڵ ئۆپۆزسیۆن ده بێت روانگه وه له و بژاره ی با بكه ن، مامه ڵه وریایانه تر له به رامبه ر ده سه اڵت بگرنه به ر، زلهێزه دوو ئه و چیرت بهێڵن نابێت بكه ن، به چاره نووسی هه رێم یاری پرۆسه ی و نه ده ن هه ڵبژاردن رێگه ئاقارێكی به هه رێم له دیموكراسی به ر ده رفه تی بڕوات، ناته ندروستدا له هه ڵبژاردن بقۆزنه وه و ده سه اڵت بكه ن، هاوواڵتیان ویستی ملكه چی یارییه كه وه ن��او چوونه ئه گه رنا چاره نووسی كه ده س��ه اڵت له گه ڵ و پۆپۆزسیۆن خنكاندنی نادیاره ، درێژكردنه وه ی ده سه اڵتی یه كێتی و
پارتییه بۆ چوار ساڵی ئاینده .
ڕەنگه سه یر نه بێت ئه گه ر بڵێین كێشه ی نێوان ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵت
له كوردستان یه كێكه له عه جایبرتین قه یرانه كان، چونكه له جیهاندا
ئۆپۆزسیۆن ده یه وێت ده سه اڵت هه ڵه بكات و ئه وانیش ئه و هه ڵه یه
بقۆزنه وه و له كورسی دایبه زێنن، لێره ئۆپۆزسیۆن و میلله ت داوا له
حكومه ت ده كه ن كه به جوانی ده سه اڵت به ڕێوه ببه ن، جوان له سه ر
ئه و كورسییه سه قه ته ی خۆیان دروستیان كردووه، دانیشن، ئه و
یاسا هه اڵنه ی خۆیان دایان ڕشتووه پێوه ی پابه ند بن، ئه و به ڵێنانه ی خۆیان داویانه ، یان كردویانه به
دروشم له دیموكراسی و كوردایه تی و مافی مرۆڤ، جێبه جێی بكه ن، ئه وه ی ده یڵێن جێبه جێی بكه ن،
كه چی حكومه ت مه رجی هه یه بۆ جێبه جێكردن، یان كاردانه وه ی هه یه و هه ندێك جار باره گای ئه و حزبانه ده سوتێنێت، نانبڕاویان ده كات، به
گولله ی ئاگری وه اڵمی خۆپیشانده ران ده داته وه .
له ژێر سایه ی ئه و ڕەوشه سه رسوڕهێنه ره ، وا جارێكی تر دانیشنت
ده كرێت، به ئاشكرا دیاره ده سه اڵت ده یه وێت ئه و جۆره دانوستانه
هه ڵبژێرێت كه سه دام حسێن له گه ڵ كورد ده یكرد، له و كاته كه دانیشنت
ده كرێت له ژێره وه ئه و بڕیارانه دراوه له الیه ن هه ردوو مه كته ب سیاسیی
پارتی و یه كێتی به ئاماده بوونی سه رۆكی هه رێم، له وانه :
یه كه م: بڕیاڕیان داوه ئه و دۆسیه یه له ئاستی سه رۆكایه تیی هه رێم
دابه زێننه خواروتر بۆ ئه وه ی دوابكه وێت.
دووه م: به هیچ جۆرێك ئه و چاكسازییه ی ئۆپۆزسیۆن ویستویه تی،
بۆیان ناكه ن.سێیه م: تا ڕەتبوونی بودجه و
١٧ی شوبات، ئه و بڕیارانه به نهێنی ده مێننه وه .
چواره م: له هه مووی گرنگرت بڕیاریان داوه تا بكرێت كۆبوونه وه ی
پێنج قۆڵی نه كرێت، له جیاتی ئه وه كۆبوونه وه كه بگوازنه وه ناو په رله مان و ببێته كۆبوونه وه ی سه رۆكی هه موو
فراكسیۆنه كان و نوێنه ری حزبه كان، بێ ئه وه ی سه رۆكی هه رێم به شداری
بكات.ئه وه له كاتێكدایه كه كوردستان
زۆر پێویستی به یه كڕیزی هه یه ، خودی سه رۆكی هه رێم پێشنیاری ئه و كۆبوونه وانه ی كردووه و به هه ریه كه له »موالزم عومه ر عه بدواڵ و مامۆستا عه لی باپیر«دا ئه و داوایه ی بۆ كه سی یه كه می گۆڕان ناردووه ، كه واته به پێی
هه موو لێكدانه وه كان كوردستان به ره و قه یرانێكی سه خت ده ڕوات،
مه رجیش نییه دابه شبوونی ئه مجاره و دیزاینه كه وه ك چه ند جاری رابردوو بێت، دوور نییه به شێك له ئۆپۆزسیۆن له ده سه اڵت نزیك ببنه وه و به شێكی
ده سه اڵتیش له ئۆپۆزسیۆن، له كۆتایدا باروودۆخی ناسكی ناوخۆیی و عێراقی
ئه و قه یرانه ی پێ بارناكرێ ، بۆیه
[email protected] ژماره )٢٠(، سێشه ممه ٢٠١٣/١/٢9، ساڵی یەکەم
12
نەوشیروان حسین سه عید
دوا یاریی ده سه اڵت
ئیدریس سیوه یلی
ئۆپۆزسیۆن و
ده سه اڵت به ره و
قه یرانێكی گه وره
مه سعود عه بدولخالق
بە گەڕانەوەی کەرکوک بۆ سەر هەرێم، هاوسەنگی هێزیش لە نێوان هێزە کوردیەکاندا گۆڕانکاری بەسەردا دێت
ئه زموونی رابردوو ئه وه ی سه لماندووه كه ده سه اڵت كار له سه ر درێژه دان به گفتووگۆ و هێشتنه وه ی كێشه كان به هه ڵپه سێراوی ده كات
بدۆزنه وه ، تا داری سێداره ی لێ هه ڵبخه ن، به اڵم دیار بوو زووتر خانووه كه ی چوارچرا ویستیان سه ره تا كرابوو. ده ستنیشان فه رمانداری بۆ حوكمه كه جێبه جێكردنی فه رمان له ناكاو به جێبهێڵن، مه هاباد هات، تا جێبه جێكردنی حوكمه كه ده بێت
ده سته ی دادگا له وێنب.له پادگانه كه نێو له قازییه كان چاودێرى چه كدار به دانرابوون، ژوورێك كرابوون، بڕیاردرا یه كه یه كه له ئوتۆمبیل )10( ئۆتۆمبیلێك هه ر و سواربكرێن
وتن پیێان سواربێت، ته ك له سه ربازی فه رمانداری ت���اران، بۆ نێرین ده ت��ان بڕوات ئه فسه رێك به دا فه رمانی مهاباد مه یدانی ب��ۆ بیانهێنێت یه كه یه كه »منیش ده نووسێت كیومه رس چوارچرا، گۆڤاره كه، بۆ ڕاپۆرته كه م ته واوكردنی بۆ ق��ازی بینیم به ندینخانه ، چ��ووم��ه خۆتان وتیان: ده كات«. نوێژ محه ممه د جلوبه رگ تاران، نێرینه ده تان كۆكه نه وه ئیزن وتیان: كۆكرده وه . شتومه كیان و پول بده ین ماڵه وه به ه��ه واڵ با بده ن خه رجی بۆ بهێنن بۆ پاره یه كامن و ناكات. پێویست وت��ی: ئه فسه ر ڕێگا. له هه ر كران، لۆریه ك سواری هه ریه كه نائاسایی بارودۆخی فه رماندار ئێواره وه به ده وروبه ر و شار ناو ڕاگه یاند، شاری گه یشته ئۆتۆمبیل كه ته نرابوون، سه رباز به رده رگای مه یدانی چوارچرا، قازی وتی:
وتی: ئه فسه ر داب��ه زم؟ لێره ده بێت بۆ چه ند ده ڕۆی���ن، ت��اران و ب��ه ره لێره وه لێتان لێره م��اوه الوه ك��ی پرسیارێكی دیتی ڕاڕەوه ك��ه ناو هاته كه ده كرێت. دادوه ر سه رهه نگ نیكوزاد و مه الیه كی كورد و چه ند سه رباز و پزیشك و مێزێكی له مێزه كه له سه ر قورئانێك و گ��ه وره دادوه ر چییه . تێگه یشت ژووره ك���ه ن. قازی به خوێنده وه . دادگ��ای حوكمی یان بیكه هه یه وه سیه تتان ئه گه ر وت: بینووسه ، قازیی چووه سه ر مێز و به په له ده ستی كرد به وه سیه ت نووسین، ماندوو بوو، داوای له مه الكه كرد ئه وه ی ده یڵێت و زه وی فاڵن نووسی پێی بینووسێت. و قوتابخانه و مزگه وت بۆ جێگه فاڵن نه وه ی و كورد گه لی بۆ تا نه خۆشخانه ، داهاتوو سودی لێوه ربگیرێت، ئامۆژگاریی خۆشه ویستی و پێكه وه ژیان و یه كگرتن كرده ده ستی پاشان كرد، كورد گه لی بۆ
نوێژ و له خوا پاڕانه وه ، ئه مه دوو سه عات و نیوی پێچوو، دادوه ر له و ماوه زۆره زۆر تارانی گه ڕانه وه ی په له ی بوو، نیگه ران بوو. ئه نجا قازی داوای قه ڵه م و كاغه زی كرد، بۆ ئه وه ی هه موو گوێیان لێبێت، به من هه رچی و بنووسه وه ره وت مه الی ئه وه ده نووسیت، مه ال وتی ده یڵێم هه ر پێده دات، ئه وه ت ئیزنی دادوه ر بزانم هه موو تا ده یوت به رز ده نگی به قازی له قسه كانی تێبگه ن، به فارسی شته كانی ك��وردی به تۆ وت م��ه الی به ده وت، بنووسه . مه ال وتی قوربان نازانم به كوردی بنووسم، قازی وتی ئه مه ش یه كێكی كه له قازی ئنجا كورد. گه لی به دبه ختییه كانی دوای خۆش. خه تێكی به نووسیی خۆی ته واوبوونی، قازی به دادوه ری وت: حه ز ده كه یت بۆت بخوێنمه وه ؟ دادوه ر وتی: پێویست ناكات. قازی وتی: له به ر ئه وه ی كارێكی ل��ه داردان ئیسالمدا شه رعی له تیربارانم ده م��ك��وژن كه ناپه سه نده ، بكه ن. به اڵم دادوه ر قبوڵی نه كرد، چونكه بڕیاری دادگا خنكاندن به په ت بوو. قازی له به ر ده ستووراتی و ده كه م نوێژ وتی: پێش دا ڕێگه یان مردن جێبه جێ ده كه م. ئه وه ی بچێته ژێر په تی سێداره ، ڕووی له قیبله كرد و هه ردوو ده ستی به رزكرده وه به رز ده نگێكی به و پاڕایه وه خوا له و من كه شاهیدی خۆت تۆ خودایه وتی: خۆم هیچ میلله ته دا به و خزمه ت له
نه كردووه ، كه موكووڕیم و نه بواردووه هه رچییه كم من كه شاهیدی تۆ خودایه له و تۆدا ڕێگای له هاتبێت ده ست له كردوومه ، خودایه تۆدا ڕازیبوونی پێناوی مه زڵومان تۆڵه ی خ��ۆت گ��ه وره ی��ی به قیامه تدا له و دونیایه له و زاڵ��امن له ئه ی وای��ه ، هه ر ده زان��م كه بستێنه وه ، ئاگادار له هه موو شتێك، هه موو خودای میلله تانی ژێر چه پۆك و میلله تی كورد له
ژێر چنگی ئه و زاڵامنه ڕزگاربكه .پاڕانه وه یه »ئه م ده ڵێت كیومه رس ئه و خایاند، خوله كی )20( نزیكه ی كوردی به محه ممه د قازی كه وشانه ش كورده كه مه ال له فارسییه كه یم ده یوتن، محه ممه دیان ق��ازی پاشان ده پ��رس��ی«. دا، داریان له و سێداره په تی ژێر برده به )4( بوو سه عاتیش سپارد، گیانی قازی
ی به یانی.لۆرییه ی ئه و بۆ كرد ئاماژەیان ئنجا
هێنایانه كه بوو، تێدا قازیی سه یفی كه و مه ال و دادوه ر به چاوی و ژووره وه چییه ، كاره سات زانیی ك��ه وت، پزیشك تێكنه چوو. دادوه ر حوكمی دادگای به اڵم ده توانێت كه وت پێی خوێنده وه ، بۆ بنووسێت، خ��ۆی بۆ وه سیه تنامه یه ك به ره و كه نووسی، وه سیه تنامه ی ئه ویش قازی به چاوی كه هه ر بردیان، مه یدان محه ممه د كه وت له دار درابوو، ده ستیكرد به وتنی دروشمی شۆڕشگێڕانه به كوردی و به مست و پێالقه كه وته سه روگوێالكی ئه فسه ر و سه ربازه كان، نه عره ته ی سه یفی ته واوی وابوو، شێر نه ڕاندنی وه ك قازی چوارچرای نزیك و ده وروب��ه ر خه ڵكی و ده ینه ڕاند شێر وه ك ڕاپه ڕاند، خه و له كورد، بژی قازی محه ممه د، بژی ده یوت ئێمه ك��ورد، میلله تی ئیستقاللی ب��ژی نامرێت، هه رگیز كورد به اڵم ده مرین، داره وه، به كردیان كه خاوه . خه یاڵتان دوای دوو خوله ك په تی سێداره كه پچڕا و كه وته خواره وه ، دووباره به رزیان كرده وه ، بردیانه ده كێشا، نه عره ته ی هه ر هێشتا قازی س��ه دری بۆ كه سێیه م داری بن هه ڵیانواسییه وه ، دوب��اره ئاماده كرابوو، سه عات بوو به پێنجی به یانی، دنیا ته واو
ڕووناك بووبووه وه .قازی، س��ه دری سه ر گه یشته نۆره چه ند سه عات له ناو لۆرییه كه دا چاوه ڕوان بوو، ده بێت گوێی له نه عره ته كانی سه یفی قازی بووبێت، تێگه یبێت كاره سات چییه ، كه دایان به زاند و هاته ژووره وه .كیومه رس ده ڵێت » دادوه ر و مه ال و ئێمه ی بینی ده ستی كرد به پاڕانه وه و وتی: ئاخر من هیچ تاوانێكم نه كردووه ، تكا ده كه م مبنێرن ڕوونبێته وه «. باشرت من كاری با تاران بۆ وامه كه عه یبه وت: پێی مهاباد مه الی دیكه ئه وانی وه كو پیاوانه مه پاڕێره وه ، نادات، ده ردێكت هیچ پاڕانه وه تازه به ، بكرێت، جێبه جێ ده بێت و حوكمه و ژیاوی مه ردانه نه مری، پیاوانه بۆ جا خۆت به دوژمن دڵی بۆ مبره ، مه ردانه خۆش ده كه یت، ئه وانه دوژمنكارانه ئێوه زۆر مه ال قسانه ی ئه م ده ده ن. دار له وده ستیكرد دانیشت بۆیه كرد، لێ كاری كیومه رس وه سیه تنامه كه ، نووسینی به باسی ناوه رۆكی وه سیه ت نامه ی سه در و سه یفی نه كردووه ، پاشان به ره و مه یدانی له سێداره دان بردیان، كه چاوی به ته رمی كه وت، قازی سه یفی و محه ممه د قازی به ناچار ب��وورای��ه وه ، و تێكچوو حاڵی ملی له په تیان سه ربازانه وه باوه شی له كاره ساتی و درا دار له ئه ویش كرد، كورد س���ه رداری هه رسێ سێداره دانی
كۆتایی هات. ب��اوه ڕم »ق��ه ت ده ڵێت كیومه رس كورد ڕێبه رانی و به رپرس كه نه ده كرد ئه وه نده به جه رگ و به غیره ت و ڕەشید محه ممه د قازی ده نگی ئێستاش تا بن، له مه زڵومان ده یوت: خودایه جه زای كه نه عره ته ی یاخود وه رب��گ��ره وه «. زاڵ��امن و مه یدانه ئه و ته واوی كه قازی سه یفی پێله قه ی و زلله كردبوو، پڕ ده وروبه ری له ئه فسه ر و سه ربازان ده دا، له به ر چاو قازی دوعاكانی پێموابوو گوێمدایه ، و محه ممه د قه بوڵ ده بن، به اڵم نازانم كه ی
و چۆن.
www.bayanpress.netژماره )20(، سێشه ممه 2013/1/29، ساڵی یەکەم
15
خاوەىن ئیمتیاز و سەرنووسەر: هاوژین عومەر کەریم
بەڕێوەبەرى هونەرى:ڕەوشت محەمەد
بەڕێوەبەرى کارگێڕى:جیهانگیر ئەحمەد
ناونیشاىن بەیان لە ئینتەرنێت:www.bayanpress.net
E.mail: [email protected]/bayanpres
ئەنداماىن بۆرد:سەاڵح ساالر
ئیدریس سیوەیىلمحەمەد جەمال
ناونیشان: سلێامىن - شەقامى ئیرباهیم پاشا - تەالرى بنار نهۆمى پێنجەم - شوقەى ژمارە 3. تەلەفۆن: 07480605181 بایی )750( دینارە
رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە
له ساڵیادی له سێداره دانی قازی؛ وه اڵمی قـــــــــــازی محه ممه د و هاوه ڵه كانی بۆ دادگای ئێران
عومه ر خانی شكاك، ئامر هێزی له شكری كۆمار 17 نامه ی ناردووه وه بۆ شا، بۆ دڵنیاكردنی شا
له دڵسۆزی و ملكه چیان
سوپای شا بە ڕێنومایی سه ره ك هۆزه كانی كورد به ڕێی بۆكاندا به ره و
مهاباد رۆیشت
حه‌سه‌ن‌مه‌حمود‌حه‌مه‌كه‌ریم
)11( مهاباد له كوردستان كۆماری‌مانگ‌به‌رده‌وام‌بوو،به‌اڵم‌ده‌وڵه‌تی‌ئێران‌محه‌ممه‌د قازی ڕووخاند، كۆماره‌كه‌ی‌سه‌یفی حەمه‌حسێن و قازی سه‌دری و‌قازی،شه‌وی30ـ1947/3/31له‌‌مه‌یدانی‌شوێنه‌ی له‌و هه‌ر مهاباد، چــوارچــرای‌هه‌ڵوارسان. ڕاگه‌یه‌نرا، تیا كۆماری كه‌‌وتی ــه‌اڵم ب هه‌ڵبێت، ده‌یتوانی ــازی قمن ژیانی له‌وانه‌یه ناشارمه‌وه، »خۆم‌گران باری و هاوواڵتیان قوربانی ببێته‌‌ساڵو هه‌زار كه‌مبكاته‌وه«. تۆقاندنیان و‌كه كه‌سه‌ی ئهو ئهی پاكت گیانی له‌‌هاوواڵتیانت تا سپه‌ر، كرده گیانی‌خۆت
زه‌حمه‌تیان‌له‌سه‌ر‌كه‌مبێته‌وه.ده‌رباره‌ی‌دادگایكردنی‌پێشه‌وا‌قازی‌قازی، ســه‌دری و سه‌یف و محه‌ممه‌د‌هه‌ندێك ـــوورساوه، ن و وتــراوه گه‌لێك‌مێژوویان‌شێواندووه‌‌و‌بۆ‌به‌رژەوه‌ندییان‌دایان‌ڕشتووه،هه‌شه‌‌شه‌ونخونیی‌كێشاوه‌‌ــه‌ڕاوه، گ ڕووداودا ڕاستیی بــه‌دوای و‌هه‌واڵنێری ساڵح« »كیومه‌رس ســه‌روان‌شاهه‌نشاهی ــی ــه‌ش ــه‌رت ئ گـــۆڤـــاری‌دادگایكردنه‌كه‌دا له خــۆی كه ئێران،دادگایكردنه‌كه‌ی‌وه‌ك ده‌قی ئاماده‌بووه،كــردووه، چاپ تایبه‌ت وێژەنامه‌یه‌كی‌ئه‌فسه‌رانی بــه‌ســه‌ر مه‌به‌سته‌ی ــه‌و بدابه‌ش نهێنی به ئێراندا شای گــه‌وره‌ی‌كیانی( )تاج تایبه‌تی ژمارهی له بكرێت،فه‌رمانداری ناوه‌ندی بنكه‌ی )ستاد( له‌‌له ــه‌ر ه كـــراوه، ئه‌رشیف ــه‌ش، ــه‌رت ئژماره‌كانی)ماهنامه(دا‌نامه‌ی‌وه‌فاداری‌و‌كورد زۆری‌سه‌رۆك‌هۆزه‌كانی دڵسۆزیی‌نهێنی به كه كوردستان، كۆماری له‌ناو‌باڵوكراوه‌ته‌وه، نێردراوه، ئێران شای بۆ‌نامه‌ی 17 نزیكه‌ی سه‌یرتر هه‌مووی له‌‌عومه‌ر‌خانی‌شكاك،ئامر‌هێزی‌له‌شكری
نێردراوه ده‌وروبــه‌ری، و له‌‌سه‌قز كۆمار‌و دڵسۆزی له شا دڵنیایكردنی بۆ شا، بۆ‌ملكه‌چییان،ته‌نانه‌ت‌نامه‌‌و‌ڕاپۆرتی‌عه‌لی‌نهێنییه‌كانی كه دیبۆكری، سه‌رداری یار‌ناو‌كۆماری‌ناردووه‌‌بۆ‌شا‌و‌له‌‌نامه‌یه‌كدا‌قازی پێشه‌وا له‌گه‌ڵ چوونیان چۆنیه‌تی‌ڕوسیا ئازربایجانی و باكۆ بۆ محه‌ممه‌د‌و كه‌موكووڕی بێ كۆبوونه‌وه‌كانیانی و‌به‌‌تێروته‌سه‌لی‌بۆ‌ده‌رباری‌شا‌نووسیوه.نامه‌كه‌ی‌عه‌لی‌یار‌گه‌وره‌ترین‌گورز‌بووه‌‌له‌‌كۆمار،عومه‌ر‌خانی‌كاشكیش‌زۆرترین
نامه‌ی‌نووسیوه.هه‌ر‌دوابه‌دوای‌ده‌رچوونی‌له‌شكری‌ڕوسی‌له‌‌كوردستان،عومه‌ر‌خان‌به‌‌په‌له‌‌نامه‌یه‌ك‌بۆ‌شا‌ده‌نووسێت‌و‌داوا‌ده‌كات‌بگاته‌وه ئێران ئه‌رته‌شی زووتره هه‌رچی‌كوردستان،ناوبراو‌نووسیویه‌تی»وا‌من‌به‌‌خۆم‌و‌هه‌موو‌هۆزی‌شكاكه‌وه‌‌فه‌رمانتان‌جێبه‌جێ‌‌ده‌كه‌م«.بۆ‌شایه‌تیش‌دوو‌كوڕی‌تا تاران له‌زگین(ده‌نێرێته و )قادر خۆی‌ببه‌نه‌‌یارمه‌تی‌و‌چاوساغ‌له‌‌كاتی‌هاتنی‌له‌و، جگه مهاباد، بۆ ئێران ئه‌رته‌شی‌كورده‌كانی خێڵه و سه‌ره‌كهۆز زۆربه‌ی‌ئه‌رته‌ش، دڵنیایی‌و‌ڕێنومایی بۆ دیكه‌ش‌كوڕ‌و‌برای‌خۆیان‌ڕەوانه‌ی‌تاران‌كردووه.ته‌برێز، بۆ چووه ئێران سوپای كه هه‌موو‌سه‌رانی‌حكومه‌ته‌كه‌ی‌ئازه‌ربیجان‌واڵتیان و هه‌ڵهاتن سۆڤیه‌ت ــه‌ره‌و بیه‌كه‌یه‌كی چهند پاشان به‌جێهێشت،كه‌وتنه‌ڕێ، مهاباد ڕووه‌و ئێران له‌شكری‌گه‌یشتنه سه‌رماوه‌ز مانگی 20ى ڕۆژی‌سه‌قز،له‌وێوه‌‌ڕێنومایی‌سه‌ره‌ك‌هۆزه‌كانی‌كورد‌بۆ‌سوپای‌شا،به‌‌ڕێی‌بۆكاندا‌به‌ره‌و‌سه‌رماوه‌ز 29ی ڕۆژی هێنایان، مهاباد‌گه‌یشتنه‌‌مهاباد،قازی‌و‌سه‌یف‌و‌سه‌در)سه‌ربازگه( پادگان له و كران ده‌ستگیر‌له كه دادگایكردن لیژنه‌ی به‌ندكران،ڕێبه‌ندان 6ی ڕۆژی هاتبوون، تارانه‌وه‌‌به‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌سه‌رهه‌نگ‌غوالم‌حسێن‌گه‌یشتنه تر، فه‌رمانده‌ی و‌سێ عه‌زیمی‌مهاباد.سه‌یوان‌كیومه‌رس‌ده‌ڵێت»منیش‌ئاماده‌بووم، دادگایكردنه‌كاندا ته‌واوی له‌‌زۆر قازییه‌كان ڕوو، خرانه تاوانه‌كان‌بوێرانه‌‌ڕەدیان‌كرده‌وه‌‌و‌داوای‌به‌ڵگه‌یان‌كرد،به‌اڵم‌پێشرت‌هه‌ر‌له‌‌تارانه‌وه‌‌بڕیاری‌كۆتایی‌درابوو،به‌ڵگه‌‌قبوڵ‌نه‌ده‌كرا،دوای‌له‌سێداره‌دان بڕیاری كاتژمێرێك چه‌ند‌ده‌رچوو،هه‌ر‌ئه‌و‌شه‌وه‌ش‌به‌‌قازییه‌كان
دەیقیڕاند، دادوه‌ر ــه‌اڵم ب ـــه‌وه، ده‌دایقازیش‌به‌‌توڕەیی‌وه‌اڵمی‌دایه‌وه‌‌و‌وتی‌ناناسن و‌خوا نییه ئایینتان ئه‌گه‌ر »ئێوه‌‌و‌باوه‌ڕتان‌به‌‌حیساب‌و‌كتێب‌و‌دواڕۆژ‌جوامێر زه‌ڕڕە‌یــه‌ك كه‌مه‌وه به‌الی نییه،بیت‌باشه،ئه‌م‌هه‌موو‌درۆ‌و‌بوختانه‌تان
چۆن‌بۆ‌من‌دروستكردووه«.قازیی به توڕەبوو، زیاتر دادوه‌ر‌قازییش سیفه‌ت«. سه‌گ »كوردانی وت‌بێشه‌ره‌ف و »سه‌گ وتی توڕەییه‌وه به‌‌بۆ سنوورێك هیچ كه ئێوه‌ن، بێئابڕو و‌هه‌ر تۆ دانانێن، یاسا و خه‌ڵك و خۆتان‌بێشه‌ره‌فه‌كه‌ی ئهو كه بڕیارێك ده‌توانی‌له‌وه بكه‌یت، جێبه‌جێ داویه‌تی دیكه‌‌زیاتر‌هیچ‌هه‌ڵه‌یه‌كی‌دیكه‌ت‌له‌‌ده‌ست‌ئه‌وه بۆ خۆم زووه‌وه له من نایه‌ت،ئــاوااڵوه، باوه‌شی به كــردووه ئاماده‌‌ئازادیی ڕێگه‌ی له و بێتاوانم كه ئه‌وه‌ی‌به ئه‌مه ــم، ــوژرێ دهك میلله‌ته‌كه‌مدا‌ده‌زانم، خۆم بۆ خودا الی له ڕەحمه‌ت‌به‌و‌مه‌رگ‌و‌مردنه‌‌مه‌ردانه‌یه‌وە شانازی
ده‌كه‌م«.سوێندی محه‌ممه‌د قـــازی ئیرت‌وتی و نه‌داته‌وه وه‌اڵمێك هیچ خوارد‌با ده‌یكات غه‌ڵه‌تێك هه‌ر نامه‌رده »ئه‌م‌بیكات«.ناچار‌كاتی‌پشودانیان‌ڕاگه‌یاند،قازی بكات، قسه هه‌وڵیاندا زۆر پاشان‌دیكه كه‌سێكی مه‌گه‌ر »قسه‌ناكه‌م، وتی‌سه‌رهه‌نگ ناچار لێبكات«. پرسیارم
ڕەجه‌ب‌كرایه‌‌دادوه‌ری‌دادگا.په‌یامنی بــۆچــی ـــی: وت دادوه‌ر‌حكومه‌تی له‌گه‌ڵ نه‌وتتان بازرگانيی
ڕوسیا‌به‌ست؟نه‌وت، كام وتی: محه‌ممه‌د قازی‌كام‌بیر‌و‌كۆمپانیای‌نه‌ومتان‌له‌به‌رده‌ستدا
بووه،بوختانه‌‌و‌بناغه‌ی‌نییه.بێگانه‌یه‌كی له داواتان بۆ دادوه‌ر:وه‌ك‌مه‌ال‌مسته‌فا‌كردووه‌‌بێنه‌‌ناو‌خاكی
ئێران؟كوردستان له مسته‌فا مه‌ال قــازی:هه‌موو ماڵی كوردستان نه‌بووه، بێگانه
كوردێكه.سه‌رهه‌نگ‌نیكوزاده،كه‌‌پێشرت‌قازی‌نه‌گیرا، بۆ توڕەبوو،خۆی لێی محه‌ممه‌د‌ده‌رهێنا جانتاكه‌ی له قوماشێكی پارچه‌‌بوو، سه‌وز و سپی و سوور ڕەنگی كه‌‌چه‌كوش‌و‌داسێكی‌له‌سه‌ر‌بوو،به‌‌قازيی‌وت:ئه‌ی‌هه‌موو‌حكومه‌ت‌و‌په‌رچه‌م‌و
قازی دادگاییكردنی كۆتایی ئه‌مه‌‌محه‌ممه‌د‌بوو‌له‌‌به‌شی‌یه‌كه‌مدا.
هات، قازی سه‌یفی سه‌ره‌ی ئینجا‌له‌سه‌رخۆ و ویقار و هه‌یبه‌ت به زۆر‌ئه‌مه پێیوانه‌بوو هــه‌ر ژوره‌وه، هاته‌‌نیكوزاد سه‌رهه‌نگ دادگاییكردنیشه،سه‌یفی به و ڕەسمی شوێنی هاته‌وه‌‌وه‌زیری به بووی چۆن تۆ وت: قازیی
جه‌نگ؟سه‌یفی‌قازی‌وتی:من‌به‌‌شانازییه‌وه‌‌ئه‌و‌ئه‌ركه‌م‌وه‌رگرت‌و‌مه‌به‌ستم‌خزمه‌ت
به‌‌گه‌له‌كه‌م‌بوو.له‌و یان بوو خزمه‌ت مه‌به‌ستت +
ڕێیه‌وه‌‌پول‌سه‌ریه‌ك‌بنێی؟من تۆ مه‌گه‌ر پێكه‌نینه‌وه« »به -ملیۆن دوو بــڕی من به‌ڵكو ناناسی،كوردستان كۆماری و میلله‌ت بۆ تومانم‌خــه‌رج ــۆم خ تایبه‌تی ــی ــه‌روه‌ت س لــه‌‌كردووه،وادیاره‌‌شتێكی‌ئه‌وتۆش‌له‌‌كار‌و
دابونه‌ریتی‌دادگا‌نازانی.به‌هانه‌یه‌كیش ویستی سه‌رهه‌نگ‌سه‌یف به‌اڵم بگرێت، قازی سه‌یفی به‌‌تازه ئێمه پێیوت: و كــرده‌وه ئاگاداری‌ده‌ستامن‌له‌‌ژیان‌و‌ماڵی‌خۆمان‌شتووه،بێئه‌ده‌بی تۆزقاڵێك بــه‌قــه‌ده‌ر ئه‌گه‌ر‌و سه‌روگوێالك مسته‌كۆڵه به بكه‌یت،مه‌رگ له ئاخر ده‌شكێنم، ده‌مودانت‌بۆ بوختانتان و درۆ ملیۆن یه‌ك زیاتر،دروستكردوین،ئه‌وجا‌خه‌ریكن‌غه‌ڵه‌ت‌و
ناماقوڵیش‌ده‌كه‌ن.ئه‌ویش‌بڕیاریدا‌هیچ‌وه‌اڵمنه‌داته‌وه.
سه‌ره‌‌هاته‌‌سه‌ر‌سه‌دری‌قازی.كه بوو چی نامه له‌و مه‌به‌ستت +خۆڕابگرن كه محه‌ممه‌د قازی بۆ ناردت
تاكو‌كۆمه‌كتان‌ده‌گاتێ؟نییه، ــارادا ئ له وا شتی هه‌رگیز -
فه‌رموو‌بیخه‌نه‌ڕوو؟بارزانیت بۆ ئه‌و‌شیعره‌‌چییه‌‌كه +
نووسیوه؟و نووسیومه ئــه‌وه‌‌مــن به‌ڵێ -
خۆشمویستووه.+بۆچی‌له‌‌ته‌ورێز‌له‌گه‌ڵ‌پیشه‌وه‌ری‌ڕووس سه‌ربازیی فه‌رمانداری له‌گه‌ڵ و‌كۆبوونه‌وه‌تان و هاتوچۆ میاندواو له
كردووه؟-ئه‌وانه‌‌پێویستی‌ڕۆژگار‌بوون.
دووبــــاره‌‌دادگــایــیــكــردنــه‌وه‌كــه‌‌و‌بڕیاردان‌له‌‌چاره‌نووسیان‌ماوه‌ی‌زیاتر‌له10سه‌عاتی‌خایاند،له‌و‌ماوه‌دا‌په‌یوه‌ندیی‌بێته‌ل‌له‌‌نێوان‌مهاباد‌و‌تاراندا‌به‌رده‌وام‌بڕیاری دادگــا شه‌و 12ی سه‌عات بوو،هه‌ر له‌سێداره‌دانی بڕیاری و وه‌رگــرت‌به بڕیاره‌كه بڕییه‌وه، قازییه‌كانی سێ‌‌به‌ڵگه‌ی هه‌رچه‌ند ڕاگــه‌یــه‌نــرا، تــاران‌هیچیش له‌سه‌ریان، نه‌بوو پێویست»تۆمه‌تباره‌كان« ڕەتكردنه‌وه‌ی به گوێیان‌نه‌دا‌و‌بڕیاری‌له‌سێداره‌دانی‌هه‌رسێكیان
په‌سه‌ند‌كرا.ئیرت‌كه‌وتنه‌‌خۆ،شوێنێك‌له‌ناو‌شاردا
ڕاگه‌یه‌نرا«.لیژنه‌كه‌‌قازی‌محه‌ممه‌دی‌به‌م‌نه‌وت بازرگانیی كرد: تۆمه‌تبار تاوانانه‌‌ده‌وڵه‌تی ڕەزامه‌ندیی بێ روس له‌گه‌ڵ‌ئێران، ناوه‌ند،ده‌ستكاریكردنی‌نه‌خشه‌ی‌سكه لێدانی كۆمار، بۆ ئااڵ دروستكردنی‌نه‌خشه‌ی سازدانی كوردستان، ناوی به‌‌وه‌ك بێگانه هێنانی گه‌وره، كوردستانی‌دژی خه‌ڵك هاندانی مسته‌فا، مــه‌ال‌ڕوس له‌گه‌ڵ په‌یامنبه‌سنت شا، و ئێران‌سه‌ربه‌خۆیی، ڕاگه‌یاندنی ئێران، دژی‌هاتوچۆ و چوونه‌ده‌ره‌وه و كۆبوونه‌وه‌‌گرێدانی ئــازه‌ربــایــجــان، و ڕوســیــا بــۆ‌و تاران پرسی بێ بازرگانی په‌یامننامه‌ی‌سووتاندنی و میرى كارمه‌ندانی كوشتنی
ماڵه‌كانیان.سه‌رجه‌م قــازی سیانیان، له جگه‌‌تۆمه‌ته‌كانی‌ره‌تكرده‌وه،ئه‌وانیش:چوونی‌مه‌ال هاتنی و ئــااڵ و ئازه‌ربایجان بۆ
مسته‌فا.سه‌یفی پاڵ درانه تۆمه‌تانه‌ی ئه‌و‌قازی»محمد‌حسێن‌خانی‌قازی«وه‌زیری‌ئه‌مانه سه‌رۆ‌ككۆمار، جێگری و جه‌نگ‌به‌سنت په‌یامن بۆ‌ده‌ره‌وه، بوون:چوونی‌و ئازربایجان سه‌رۆكی هه‌ردوو له‌گه‌ڵ‌دژی جه‌نگ وه‌زاره‌تی وه‌رگرتنی ڕوسیا،
ئێران.سه‌دری پاڵ درانه تۆمه‌تانه‌ی ئه‌و‌شیعری نووسینی ــوون: ب ئه‌مانه قــازی
حه‌ماسی‌بۆ‌به‌خێرهاتنی‌مه‌ال‌مسته‌فا،و محه‌ممه‌د ـــازی ق ــی ــاری هــاوكبۆ نهێنی نامه‌ی نووسینی وه‌زیره‌كانی،قازی‌محه‌ممه‌د،هاندانی‌خه‌ڵك‌له‌‌دژی
ئێران.ئــه‌و ــه‌ر ــه‌س ب مــانــگ ــی س دوای‌له تر ده‌سته‌یه‌كی دادگــایــیــكــردنــه‌دا،دووبـــاره بــۆ ئــێــران ئه‌رته‌شی ســتــادی‌هاوڕێكانی و قازی دادگاییكردنه‌وه‌ی‌ــاد،ده‌ســتــه‌كــه‌‌به ــه‌وه‌‌مــهــاب ــردران ــێ نســه‌رهــه‌نــگ دادوه‌ر ــی ــه‌ت ــای ســه‌رۆكبوو، تر ئه‌ندامی سێ و ڕەزانیكوزاده‌‌مهاباد گه‌یشتنه 1947/3/28 له ئه‌وان‌بۆ ــوو. ب له‌گه‌ڵ هــه‌ر كیومه‌رسیان و‌سه‌ره‌تا ده‌ستیپێكرد، دادگا دوایی رۆژی‌تر جارێكی هێنا، محه‌ممه‌دیان قــازی‌قازیش خــوێــرایــه‌وه، بۆ تۆمه‌ته‌كانی‌ڕەتكرده‌وه تری ئه‌وانی سیانیان له جگه‌‌ئارام زۆر قازی كرد، به‌ڵگه‌ی داوای و‌وه‌اڵمی هێمنییه‌وه به و له‌سه‌رخۆ و
ته‌شكیالتت‌ئه‌وه‌‌نییه؟سه‌رهه‌نگ‌تفێكی‌له‌‌ئااڵكه‌‌كردوو‌خستیه‌‌ژێر‌پێی.
ئااڵی هه‌رگیز ئه‌مه ــی: وت ــازی قو چه‌كوش ئێمه ئااڵی نییه، كوردستان‌ئااڵی به ده‌ستتان ئێوه نییه، تێدا داسی‌له‌سه‌ر دێت ڕۆژێــك ناگات، كوردستان‌ئه‌م‌خانووه‌‌هه‌ڵده‌درێت‌و‌ده‌شه‌كێته‌وه،مسته‌فای مــه‌ال به كوردستانم ــااڵی ئ
بارزانی‌سپاردووه،له‌سه‌ر‌شانی‌ئه‌وه.ئێمه وتــی: عه‌تایی سه‌رهه‌نگ‌بیستومانه‌‌كه‌س‌نییه‌‌له‌م‌واڵته‌دا‌هێنده‌ی‌ئه‌و بێت، هێمن و ئارام و له‌سه‌رخۆ تۆ‌هه‌موو‌توڕەییه‌تان‌له‌‌جه‌نابی‌سه‌رهه‌نگ
نیكۆزاد‌چیبوو؟كه‌س به مافه ئهو من وتی: قازی‌من بكات، گه‌له‌كه‌م به ئیهانه ــاده‌م نهه‌ر ئیهانه‌ی ئاماده‌بم چی خاتری به‌‌بكه‌م،من‌هه‌ر قبوڵ ناپیاوێك و خوێڕی‌من نه‌زیاتر، و داوه‌ته‌وه ئه‌وه‌م وه‌اڵمی‌چیم‌ده‌وێت‌تا‌قبوڵی‌هه‌ر‌بێحورمه‌تيیه‌ك
بكه‌م.سه‌رهه‌نگ‌عه‌تایی‌وتی:له‌و‌كاته‌وه‌‌مه‌ال‌مسته‌فای‌بارزانی‌له‌وناوه‌‌ڕۆشتووه،
هیچ‌په‌یوه‌ندیتان‌هه‌بووه؟شنۆ گه‌یشته بارزانی تا وتی: قازی‌به‌اڵم ــووه، ب په‌یوه‌ندیامن نه‌غه‌ده و‌ــه‌وه،هیچ ــووه‌ت ــه‌وت لــه‌وكــاتــه‌وه‌‌دوورك
په‌یوه‌ندیامن‌نه‌ماوه‌‌و‌ئاگام‌لێی‌نییه.لێیان‌پرسی:مه‌ال‌مسته‌فا‌چيی‌‌پێ
ڕاسپاردی؟له‌گه‌ڵی هه‌وڵدا زۆری وتی: قازی‌وتم پێی به‌ندیخانه، نه‌خرابوومه تا بچم‌كه‌‌من‌دڵ‌به‌‌بێتاوانيی‌خۆم‌خۆشنه‌كه‌م،وێنه‌ی‌ڕاسته‌قینه‌ی‌ئێوه‌ی‌بۆ‌كێشاوم،كه‌‌ئێوه‌‌چۆنن.وتی»هیچ‌گه‌ل‌و‌میلله‌تێك‌نییه‌‌وه‌ك‌ئه‌مانه،كه‌‌ده‌سه‌اڵتیان‌هه‌بوو‌زاڵمرت و بێویژدان و بێبه‌زه‌یی خۆیان له‌‌كه‌س بـــوون، ژێرده‌ستیش كــه نییه،و زه‌لیل خــۆی ــه‌وان ئ وه‌ك ناتوانێت
مه‌زڵوم‌بكات‌و‌بپاڕێته‌وه«.په‌شیامن وتی: عه‌تایی سه‌رهه‌نگ
نیت‌كه‌‌له‌گه‌ڵی‌نه‌ڕۆیشتی؟چونكه نیم، په‌شیامن وتــی: قــازی‌له‌گه‌ڵی دابوو كورد میلله‌تی به به‌ڵێنم
بژیم‌و‌له‌‌پێناویدا‌مبرم.بارزانی بوویت زیندان له كه +
نه‌خشه‌ی‌ڕزگاربوونتی‌هه‌بوو؟هه‌ر كــه ــێ دام هــه‌واڵــی به‌ڵێ -زۆر ژماره‌یه‌كی ده‌توانم ده‌ڵێی شه‌وێك
پێشمه‌رگه‌‌بنێرم‌ڕزگارت‌بكه‌ن.+ئه‌ی‌بۆچی‌ئه‌و‌كاره‌ی‌نه‌كرد؟
-من‌خۆم‌نه‌مویست.+له‌به‌ر‌چی؟
-له‌به‌ر‌ئه‌و‌په‌یامن‌و‌به‌ڵێنانه‌م‌بوو‌كه‌‌گوتم،دووه‌م‌بۆ‌ئه‌وه‌‌بوو‌زیاتر‌خوێن‌نه‌ڕێژرێ،من‌خۆم‌حه‌زم‌نه‌كرد‌بڕۆم،ده‌نا‌هه‌ر له‌به‌رده‌ستدابووه، ئۆتۆمبیلم چه‌ند‌له و بڕۆم ده‌متوانی بوایه مه‌یلم كات
خاكی‌ئێران‌ده‌رچم.
[email protected] ژماره)20(،سێشه‌ممه2013/1/29،ساڵی‌یەکەم
14
له ساڵیادی له سێداره دانی قازی؛ وه اڵمی قـــــــــــازی محه ممه د و هاوه ڵه كانی بۆ دادگای ئێران
زوربه ی سه ره ك هۆز و خێڵه كورده كانی دیكه ش بۆ دڵنیایی و ڕێنومایی ئه رته ش، كوڕ و
برای خۆیان ڕه وانه ی تاران كردووه
كیومه رس ده ڵێت »قه ت باوه ڕم نه ده كرد كه به رپرس و ڕێبه رانی كورد ئه وه نده به جه رگ
و به غیره ت و ڕه شید بن«
www.bayanpress.net
www.facebook.com/bayanpres
www.twitter/bayan2press
Tuesday, No.20First Year, Jan. 29, 2013
political general Newspaper
هه لی حوكمڕانییكردندوو داوه ، ناوچه كه ش میلله تانی له زۆرێك و خۆمان له سه رنجم من هێنده ی كێشه ی گه وره له بیركردنه وه و مامه ڵه و دنیابینیی هه ریه كێكامندا ره گی داكوتاوه . ئێمه له الیه ك گرفتی تێگه یشتنی راست و موعایه شه كردمنان له گه ڵ بابه ت و تێز و رووداوه كانی په یوه ست به ژیانی خۆمانه وه هه یه ، به وێنه ی تێگه یشنت و موماره سه كردمنان بۆ دین، له هتد. و ده سه اڵت و ئۆپۆزسیۆن زۆرینه ، و كه مینه فه رمانڕەوایی، دیموكراسییه ت، الیه كی تریش، زۆر به كه می هه لی سه ركه وتن به به رانبه ره كامنان ده به خشین، ته نانه ت به رنامه و په یڕەوكردنی له ئه وانی دی، بۆ سه ركه وتنی نابینه هاوكارێكی راسته قینه ش
پالنه كانی خۆیاندا.به كوردی و به كورتی، زه مینه ی ئێمه زه مینه ی شكست و ناجێگیریی و قه یرانی یه ك له دوای یه كه . هه روه ك زانای به ناوبانگی میرسی و خاوه نی خه اڵتی نۆبڵ، ئه حمه د زویل، ده ڵێت »جیاوازیی ئێمه و رۆژئاوا ئه وه نییه كه ئێمه به گێلی و ئه وان به بلیمه تی له دایك بووبن، جیاوازییه كه ئه وه یه ، ئه وان پشتی كه سی شكستخواردوو ده گرن تا سه ری ده خه ن،
ئێمه ش ته نگ به سه ركه وتووه كامنان هه ڵده چنین تا شكستیان پێده هێنین«.ئه م خوێندنه وه یه م ته نها پێشه كییه بۆ چۆنێتیی تێگه یشتنامن له هه ردوو چه مكی ده سه اڵت و ئۆپۆزسیۆن، كه ئێستا ناوچه كه و كوردستانیش ده ستوپه نجه یان له گه ڵ نه رم هه لی پێویسته حوكمڕانی، و ده سه اڵت ده گاته كه هه رالیه نێك بنه ڕەتدا له ده كه ن. پێبدرێت، ده سه اڵتدار هه روه ك چۆن مافی په یڕەوكردنی پالنه كانی خۆی حوكمڕانی و له ئاواش هه ڵبگیرێن، به رده می به ربه سته كانی و پێبدرێت هه له ی ئه و هه یه ئه وه ی سه ریه تی له حاڵه تی كه وتن و سه رنه كه وتنی به ڵێن و پالنه كانیدا، خۆی و به ر له هه موان دان به و شكسته یدا بنێت و رێگه بۆ ئه وانی تر خۆش بكات چانسی خۆیان تاقی بكه نه وه ،
دواجار به مه ش ژیان به رده وامی و جێگیریی و نوێبوونه وه به خۆیه وه ده بینێت.له م ناوچه یه ی خۆماندا دوو مۆدیل زۆر زه ق و به رچاون، یه ك له كوردستان و ئه وی دی له میرس. لێره پارته كانی ده سه اڵت زیاتر له بیست ساڵه هه لی حوكمڕانییان پێدراوه ، ئه وانیش شكست له سه ر شكست تۆماری ده كه ن، له هه موو بواره كاندا تاقی كرانه وه . ئه و نین ئاماده ش زیاتر ده كه ن، هه روه ك هیچ ئه وه ش، هه ر داوای چانسی سه ره ڕای
هه له به غه یری خۆیان بده ن، به مه ش كۆی ژیانی سیاسی و حزبایه تیییان په كخستووه .له وێ تردا، دیوه كه ی به به اڵم به رچاوه ، و زه ق زۆر مۆدیلێكی میرسیش مۆدیلی كه چی ساڵێك، له كه مرت نوێش ده سه اڵتی تێپه ڕیوه ، سه ردا به ساڵی یه ك ته نها شۆڕش ئۆپۆزسیۆنی ئه و واڵته بۆ ته نها رۆژێكیش هه لی به و ده سه اڵته نوێیه نه داوه ، هه ر رۆژەی قه یرانێكی بۆ ده خوڵقێنێت، ئه وان به م مامه ڵه و بیركردنه یه وه ، كۆمه ڵگه ی میرسی زیاتر له جاران په ك ده خه ن، له م مۆدیله دا هێنده ی پالر له ئۆپۆزسیۆنه ، نیوهێنده له ده سه اڵت نییه .
دواجار قسه ی من ئه وه یه ، ئێمه پێویستامن به وه هه یه به تێگه یشنت و چۆنێتیی عه قڵیه تی ئه گه ر بچینه وه ، بابه ته كاندا و چه مك و دی��ارده له گه ڵ مامه ڵه كردمنان كاركردمنان هه ر وه ها مایه وه ، جا چ ده سه اڵت بین یان ئۆپۆزسیۆن، هه ر رووخێنه ر ده بین، كۆتایی خۆمان، یه كسان ده كه ین به كۆتایی ژیانی ئه وانی تر و مافی ژیانیان بۆ ناهێڵنه وه .
هاوژین عومه ر
Reklam
وەرگیراوە
گۆڕستانى رێگاکان