The Official Organ Democratic Party of Kurdistan - I ran

No: 493 5 Sep 2008

KURDISTAN NO: 627 6 march 2014

ماڵپه ڕی ناوه ندیی حیزبی دێموکراتی کوردستان، رۆژنامه ی »کوردستان« له تۆڕی جیهانیی ئینتێرنێت دا:

ئیمەیل و ته له فوونی ته شکیالتی نهێنی:+9647508578190

Tashkilat.kdp92@gmail.com

www.kurdistanukurd.cominfo@kurdistanukurd.org info@kurdistanukurd.com

www.kurdch.tv Hotbird:6 13 MHz 11137polarization: horezental-SR: 27500 - FEc : 3/4 The Organ of Kurdistan Democratic Party-Iran

ه مااڵواییبه ر ل

ڕاپه ڕین و ساڵیک پاش خه ڵکی کۆمه اڵنی به ربه ره کانیی نه ته وه چین وتوێژو هه موو به ئێران 22ی له جۆراوجۆره کانیانه وه ، تۆماری 1357دا ساڵی رێبه ندانی تێکه وه پێچراو په هله وی ڕێژیمی له گه ڵ ویشدا کۆتایی به زێاتر له 2500 ئێراندا له پاشایه تی ده سه اڵتی ساڵ دیکتاتۆری ده سه اڵتی ڕووخانی هات. ئێران خه ڵکی هه موو بۆ ئه گه ر دواڕۆژێکی به هیوا سه رکه وتنێک و باشتر بوو، بۆ خه ڵکی کوردستان که له زوڵم و زۆری بنه ماڵه کانی پادشایه تیی له قوربانیدان خه بات و له ئێران و به شی نه توانه وه دا و مان پێناوی دووباره جه ژنی بڕابوو، پێ شێریان

مێژینه کان له ئاواته زیندووبوونه وه ی هێمای جه ژن و له شانازی یه که ده چوون ئه وه به ره و خه ڵک بوو. و بکه نه وه نوێ کوردستان کۆماری ده ستچووه کانی

قۆناغێکی نوێ له ژیانی سه رده میانه ده ست پێ بکه ن.ئه زموونێکی به کوردستان کۆماری حیزبه که ی هه میشه پێته خته له دیکه جارێکی ساڵه وه ده یان شارو زۆری زۆربه ی له کۆمارو خۆشه ویسته که ی نوێی تیکۆشانێکی بناخه ی کوردستان دا ناوچه کانی کوردستان دێموکراتی حیزبی ڕێبه رایه تیی داڕشتبوو. میراتگرانی قازی و پێشه وا مه کته بی قوتابیانی له که ساڵ ده یان و 24و25و46و47 سااڵنی شانازییه کانی ڕێژیمی زیندانه کانی نێو قاره مانانه ی به ربه ره کانیی نه پسانه وه ی پێوه ندی یه کی پێک هاتبوو، حه مه ڕه زاشا

ده گه ڵ خه ڵک دروست کردبوو.ده ی زانی حیزب لێوه شاوه ی وشیارو رێبه ری

تێکۆشانی ئیجازه ی داوای حیزبه که ی ئه گه ر ڕێژیمی کاربه ده ستانی له قانوونی ڕه سمی و له وه باشتر جوابێکی بکا، تازه به ده سه اڵتگه یشتوو دواتریش وه رگرتبووو شای ڕێژیمی له پێشتر که بۆیه وه رناگرێته وه . وه رگرت، خومه ینی ڕێژیمی له موراجعه بێ که کرد پێشنیاری کارزان قاسملووی حیزبی ئاشکرای تێکۆشانی به ڕه سمی ده وڵه ت، به دێموکراتی کوردستان ڕابگه یه ندر ێ و بۆ ئه و مه به سته ، کات ڕۆژی 11ی ڕه شه مه و جێگا ستادێومی وه رزشیی

له مه هاباد دیاری کرا. کوردستان دیکه ی ناوچه کانی له غه در به اڵم بۆ خه ڵکی ته نیا نه ته وه یی یه ئه و جه ژنه ئه گه ر ده بوو لێ دیکه ی ئه وانی بگیرێ و ده وروبه ری مه هابادو هه موو بۆ خەڵکی بانگه واز بۆیه هه ر بکرێن. بێ به ش مه هابادی له رۆژه ئه و بۆ که کرا ناوچه کان شارو کوردستان جوانه مه رگه که ی کۆماره پێته ختی جوان، حیزبی دووباره ی ژیانه وه ی بن وکارنه ڤاڵی ئامادە

کۆمار پێک بێنن.جۆراوجۆره کانی توێژه چین و ده نگه وه هاتنی به خه ڵکی مێژوویی میوانداریی کوردستان و خه ڵکی بیر هه تاهه تایه بۆ ئازاد بیری پێته ختی ساباڵغی هه زار ده فته ر63 به میتینگه که پێش ناچێته وه . شه وی که س میوان به سه ر ماڵه کانی له مه هاباددا دابه ش کران

که ئه وده م حه شیمه ته که ی به په نجاهه زار که س داده نرا. ده یان له میوانداریی ساباڵغ میتینگیش، رۆژی بۆ کرد. دێموکراسی ئازادی و ئاشقانی له دیکه هه زاری رێبه ندانێکی دووی 1357 ڕه شه مه ی 11ی به ڕاستی ستادیۆمی له بوو. دیکه دا مه رجێکی هه ل و له دیکه و نه ده که وته هه اڵویشتبا دەرزیت مهاباد وه رزشی هه شتا _ حه فتا به ستادیۆم نێو حه شیمه تی زه وی و له ده رکه وت دوایه که چی ده قه بڵێندرا، که س هه زار ده وروبه ری دیواره کانی ستادیۆمیش ئه وه نده ی دیکه ی له گوێگرتن کارنه ڤاڵه که و به شداریی بۆ حه شیمه ت قوتابیی قاسملووی کورد، ناوداری سه رداری وتاری قازی و مامۆستای کوردایه تی و دێموکراسی ڕاوه ستاون.له بەاڵم نایه ، گێڕانه وه له حه شیمه ت شادمانیی دوو حاڵه ت دا ئه و شادمانی یه گه یشته لووتکه : یه کیان کردو قسه به ده ستی قاسملوو دوکتور که کاته ئه و

ئه و وتاره مێژوویی یه ی به گوێی خه ڵکی کوردستان و چه ند پۆلێکی کاتێک دووه میش گه یاند. ئێران هه موو به رده می به پێشمه رگه سێمبولی وه ک ده که سی حه شیمه ت دا تێ په ڕین، که له ڕاستی دا ئه م دووانه نوتقی پێشه وا قازی و ڕێژه ی سوپای میللیی کوردستان له به ر

ده می سه رکۆماری شه هیدیان وه بیر دێنایه وه . بێگومان رۆژی 11ی ڕه شه مه ی 1357 هه ر وه ک بیره وه ریی له هه میشه بۆ 1324 رێبه ندانی دووی کوردستان و رۆژهه اڵتی له کورد گه لی رۆڵه کانی کورددا نەتەوەی هه ورازونه شێوی پڕ مێژووی له ده مێنێته وه . به ئاواتی نوێ بوونه وه ی هه موو ئه و رۆژه مێژوویی یانه و وه ده ستهێنانی هه موو ئاواته پیرۆزه کان هه موو یه کپارچه ی تیکۆشانی خه بات و ئاکامی له

ڕۆڵه کانی خه ڵکی کوردستاندا.11ی ڕێبه ندان و دووی یادی به ڕێزبێ ڕه شه مه وساڵو له گیانی پاکی پێشه وا قازی و دوکتور کوردستان دێموکراتی حیزبی له ساڵو قاسملوو. یادگاری ئه و دوو ڕێبه ره سه ربه رزه و هه موو شه هیدانی مه هابادو تیکۆشه ری خه ڵکی له ساڵو نه جات. ڕێی

هه موو شارو دێهاته کانی کوردستان.

لە نووسینی مامۆستا عەبدوڵاڵی حەسەن زادە

لە مێژە چاوەڕوانی هاتنی 1392/12/12، 80 ساڵەی لە دایکبوونی کەسایەتییەکی بەڕێز، نیشتمانپەروەر و دڵسۆزم. ئەو کەسایەتییە بە پێویستی ناسراوترە لەوە زۆر کە گادانییە جەلیلی کاک ڕۆژێک لە کە جەلیل خۆش شانسە کاک دیارە بێت. ناساندن دا لە دایک بووە کە تایبەتییە، ئەویش ڕۆژی 12ی مانگی 12ی

ساڵی 1312یە.

بۆ کە کوردستانەوە دیموکراتی حیزبی پێنجەمی کۆنگرەی لە لە 1312 12ی لە12ی گادانی جەلیل کاک بیستم جار یەکەم دایک بووە، کەم ساڵ هەبووە کە لە 12ی ڕەشەمە دا نەکەوتبمە یادی لە دایکبوونی ئەو مرۆڤە بەڕێز و خۆشەویستە. دیارە جاری واش هەبووە بە تایبەتی لەم یەک دوو ساڵەی دوایی دا، لە سەر الپەڕەکەی خۆی لە فەیسبووک دا، پیرۆزبایی ئەم یادەم لێکردوە. بەاڵم ئەمساڵ بیرەوەرییەکە له یه که مین ساڵی هه شتا و نێو ده نێته پێ هەشتا ساڵە و دەبێتە جەلیل کاک جیاوازە، چونکە

دایکبوونی.جه لیل کاک وه ک گه وره ی مرۆڤێکی هاوسه نگه ریی هاوخه باتی و شانازیی کە خۆشحاڵم گادانیم هه یه و خۆشحاڵتریشم که ئەندامی حیزبێکم قەدرزان و پێزانە و ڕێز و قەدری تێکۆشەرە یادی لە دەیەوێ کە ئەوەیە نموونەکەی دەزانێ. خۆی وەفادارەکانی و دڵسۆز بەئەمەگ و هەشتاساڵەی لە دایکبوونەی کاک جەلیل دا ڕێوڕەسمێکی تایبەتی پێک بێنێ و ڕێزلەو کەسایەتییە بگرێ، ئەگەر چی ئەو ڕێوڕەسمە بە هۆی لە ماڵ نەبوونی کاک جەلیل و نەگەڕانەوەی لە سەفەری

دوورەواڵت، لە ڕۆژی خۆی دا بەڕێوە ناچێ و چەند ڕۆژێک دوا دەکەوێ. بەاڵم کاک جەلیل و کاک جەلیلەکان، ئەوانەی هەموو تەمەنی خۆیان بۆ خزمەتی ئەم حیزبە و خه بات له پێناوی ئاوات و نێو نەتەوەی کورددا بە لە لە حیزبی دیموکرات و نەتەوەکەیان دا تەرخان کروە، ئامانجەکانی خۆشییەوە کەم نین. هه ر چه ند کاک جەلیل لە نێو ئەو جۆرە کەسانەش دا جێگایەکی تایبەتی هەموو لە بەر مرۆڤە. ئەو تایبەتمەندیی هێندێک بۆ دەگەڕێتەوە تایبەتیی بوونەی ئەم هەیە. شتێک ماندوویی نەناسین لە خزمەتکردنی حیزبی دیموکرات و نەتەوەکەی دا. پاشان سەبارەت بە ڕەوشت و هەستێکی ئینسانیی بەرز و خەمخۆربوونی لە ئاستی هەموو ئەو کەسانە کە بە حیزبەکەی، بە بزووتنەوەی ڕزگاریخوازانەی کوردستان ، بە نەتەوەی کورد و بە مرۆڤایەتییەوە،

ماندوو بوون.کاک جەلیل، لە گەڵ ئەو هەمووە ناوو ناوبانگ و خۆشەویستی و ڕابردووە دا، ئەوەی نەیزانێ و

نەیناسێ، تەکەببور و خۆپێزۆرییە. بێفیز و سادەیە هەتا ئەو پەڕی.خوا چه ندی تێکەاڵوە. جۆراوجۆردا کەسایەتیی کەس و کۆمەڵ و کۆڕ و توێژ و چین و گەڵ لە له حه ز ده کا، کۆمه اڵیه تییه و له به سه رکردنه وه ی دۆستان و ئاشنایان و ئه و که سانه ی شایانی بیربوونن، غافڵ نییه . قه دری هونه ر و کتێب و نووسین و خوێندنه وه ده زانێ. هەمیشە هەوێنی چاکە و تەبایی و چاالکییە، ورەدەر و مایەی گوڕ و تینە. مرۆڤ لە هەر دۆخێک و وەزعێک دابێ، کە دەگاتە کاک جەلیل و گوێی لە قسەکانی دەبێ، یا له باوه ڕ و ئیمانی خه باتکارانه ی ڕاده مێنێ، ورەی دێتەوە بەر. دژی هه ر چه شنه سته م و چه وسانه وه یه که و به مانای ڕاسته قینه دیموکرات

و دادپه روه ر و مرۆڤدۆسته .گادانییه کان، ئه گه ر هه ر ته نیا کاک جه لیلیان له کۆڕی خه بات و کاروانی پڕسه روه ریی تێکۆشان دا هه با، به س بوو بۆ ئه وه ی هه ست به شانازی و سه ربه رزی بکه ن. به اڵم کاک جه لیل، تاقه ڕێبواری هه تاسه ری ئه م خانه دانه له مه یدانی خه بات و قوربانیدان دا نه بووه . براکانیشی، نه مران گادانییه کانن دره وشاوه ی ئه ستێره ی شه هیده کانیشی، برازا محه ممه د و کاک خه لیل و کاک ناتوانم بنووسم، چه ندی هه ر ئازادیخوازیدا. خه باتی کوردایه تی و پڕئه ستێره ی ئاسمانی له خه رمانێک به هه یه ، جۆره ی به و ته واوی و به جه لیلی کاک که بخوڵقێنم ئه وتۆ ئاوێنه یه کی کۆڵنه دان، تێکۆشان و له مێژوویه که ته نیا به ئه و بنوێنم. تێدا دڵپاکانه وه ، بێدریغ و خزمه تی مێژوویه ک پڕ له ده ربه ده ری و چوونه به ندیخانه و ئاواره یی، مێژوویه ک تژی که وتن و هه ستانه وه ، نه ته وه ی دیموکرات و حیزبی پێناوی له هه مووشی سه رکه وتن، شکان و ناخۆشی، خۆشی و دادپه روه ری و ڕزگاری و به رزه کانی ئامانجه کوردستان و ناوی به واڵتێک نیشتمان و کورد و

مرۆڤدۆستی دا.من،له م یاده دا هه ر ئه وه نده م له ده ست دێ به و چه ند دێڕه و به باوه شێک له گوڵه جوانه کانی کوێستانه کانی واڵتی جوان و نه خشینی گه وره خه باتکارانی وه ک کاک جه لیل، بچمه به رقاپیه ی ئاره زووی پێزانینه وه و ڕێز په ڕی به و گادانییه وه و جه لیل مامۆستا ساڵه ی هه شتا یادی

ته مه ندرێژی و ساڵمه تی و به رده وامی له کۆڕی خه بات و تێکۆشانی دا بۆ بخوازم.

یادێک له میتینگی ڕاگه یاندنی تێکۆشانی

ئاشکرای حیزبی دێموکراتی کوردستان80ساڵەیی لە دایکبوونی کەسایەتییەکی

خەباتکار و نیشتمانپەروەر

قادر وریا

ژماره : ٦٢٧

٦ی مارسی ٢٠١٤

١٥ی رەشەممەی ١٣٩٢

11

هەشتی مارس بەتەنیا لە ئافرەتان پیرۆز بێت

وشەیەکە ژن ئێمەدا زمانی لە زۆر زۆر زیاتر لە وشەی ئافرەت لەسەر ماشەڵا هەزار جار دیارە زمانانە. زار و رووباری لە لەمێژە زۆر زمانەکەشمان پەڕیوەتەوە بوون بەستاندارد بە خوڕی خۆی رووبارەکە لەوبەر خەریکە و جلەکانی تەمایە بە و رادەوەشێنیت ژێرەوەی بکاتەوە بەر. زمانی پێشکەوتوو و گەشەکردوو، ئەو زمانەیە لەخەم ڕستووە بۆتەوە. زمانێک لە خۆ لە هەمووشێک و کە لێی خاترجەمین ناکەوێتە بەردەستی لەفەفرۆ ش و ساندویچ فرۆشەکانی بۆ ئیدی مەالجامی، ئیقباڵ و و شێخەڵا سە هۆڵەکە و شەقامەکانی سەر لە دوور پاراوەمان پوخت و زمانە ئەم هەڵبگرین. بۆ خەمی نابێ ئەوە هەر چەشنە برژاندن و دەمارگرژییەک خەریکە زۆر بە خێرایی قۆناخەکانی وەک مارس دا هەشتی ساڵرۆژی سەروبەندی لە دەبڕێت. پێشکەوتن هەموو بۆنە و رێکەوتێکی دیکە، بابەتی تایبەت بەم رۆژە زیاتر دەکەوێتە سەر زار و زمانان. هەر بەم هۆیەشە لەم چەند رۆژەدا، ژن و ئافرەت بە هەوای سوێچکەیی و سێ پێیی و شێخانی و داغەیی و رۆینە لە سەر زمانی مێ نێر و زمانی بە جیاوازی هەڵپەڕکێیە ئەم هەڵدەپەڕن. کەس هەموو بکاتەوە و ئازیز و مێهرەبانە دەمی لەم دوو رەگەزە ناکات و هەرکەسێک

گۆشەیەکی زمانی دەرکەوێت، ئەوە هەڵپەڕکێیە دەست پێدەکات.خەریکی بەردەوام کە نەبرژاوە لووس و چەور و زمانە ئەم دیاری بەرچاویشی سنووری کامیان هەر بۆ ئافرەتە ژن و هەڵپەڕاندنی کردووە. وێڕای ئەوەی ئەو مرۆڤانەی لە الیەن زمانەوە ئەم ناوانەیان بۆ لەبەرچاوگیراوە قەاڵفەتی وەک یەکە، بەاڵم جیاوزیی بەرچاویشیان هەیە. لێرەدا ئامادەم بە نوێنەرایەتیی زمانی پاراو و پێشکەوتوو ئاماژە بە هێندێک

لە جیاوازییەکانی ژن و ئافرەت بکەم.١ - ژن لە دووپیتی »ژ« و »ن« پێکهاتووە و ئافرەتیش لە کۆمەڵە پیتی »ئـ«، »ا«، »ف«، »ر«، »ە« و »ت« پێکهاتووە. هەر بۆیەشە زۆربەی هەرە زۆری ئافرەتان جلەکانیان شۆڕ و درێژە و جوان دایاندەپۆشێ و

وەک ژنان قاچ و قول رووت و سینگ دەرپەڕیو نین.ناوی گەرمێن بوو و تەنیا لە کوردستانی گەرمێن کە جاران -٢باشوور و هەرێم و دیکەی وەک ناوی سەیرو سەمەرەی ئێستا چەندین شتی وای هەیە، هەر ژنێک لە ناوچەی سەوزەوە بچێتە ناوچەی زەرد، هەر لەخۆڕا دەبێت بە ئافرەت و هەر ئافرەتێکیش لە ناوچەی زەردەوە بچێتە ناوچەی سەوز، ئەوە بەشێوەیەکی ئوتماتیک واتە هەر لە خۆڕا، دەبێت بە ژن. ئەم خاڵی دووەمە تەنیا ئەو ژن و ئافرەتانە دەگرێتەوە کە بە جۆرێک لە جۆران لە کاروباری سیاسی دا دەمڕاستن یان خۆیان بە کاری دەم لەپێشی هەڵدەستن. لێرەدا چونکە باسی هەڵپەڕینمان کرد، وشەی »هەڵدەستن« بە داتاشراو نازانرێت و تەواو لەجێگەی خۆی دایە. لە هەڵپەڕین دا کەسانی الی گاوانی و گۆرانیبێژی ناوەندی هەڵپەرکێکە بۆیان هەیە پڕ بەدەمیان هاوار

بکەن و بڵێن هەستە دەی هەستە سەرچۆپی. ٣- لە ژیانی کۆمەاڵیەتی دا ژن بۆ حاڵی خۆی لە ئافرەت وریاترە و ژن بێ ئەوەی پەرەمێزی لە دەست دا هەڵبچێت و ئاگر بگرێت، دەتوانێت ئەوەی بێ حەمام و بچێتە خۆی کەیفی بە شەوانەش تەنانەت رۆژانە و رادەبینێت خۆی لە هەروەها بدات. ژیانی بە درێژە بمرێت، بسوتێت و خۆی بدۆزێتەوە و باریک ئەستوورو داوی گوریس و سەرەپەت و دەیان بە هیچکامیانەوە نەخنکێنێت. بەاڵم ئەم کارە زۆر بە زەحمەت لە دەست ئافرەت دێت. ئافرەت پێچەوانەی ژن زیاتر نەوت و کارەبا و دەواو دەرمان و

تەنانەت بە دەنکە شقارتەیەکیش دەمرێت. ٤- لە بەرانبەر ئافرەت دا ژن بوونەوەرێکی دەست و پێ سپیلکەیە و بەگژ خۆی دەتوانێ زەحمەت بە ژن وێنە بۆ ناکرێن. پێ کاری زۆر لە لەگەڵیان بکات و هەوێش دا سێ تەنانەت دووهەوێ و هەوێیەک و ژوورێک دا چەنگە پرچە و شەڕەشەق بکات. هەر لەم بێ دەستەاڵتییەوە بە

تەنیا لەگەڵ مێردەکەی دەژێت و توانای هەوێساریی نیە.٥- ژنان رۆژی هەشتی مارس دەکەن بە جێژن و خۆشی و ئافرەتان

پێیان فشەیە.ئەم جیاوازیانە و چەندین جیاوازیی دیکەش لە ناو ژنان و ئافرەتان دا جیاوازیی ئافرەتانیش ژنان و هاوسەرانی ئەمەش وێڕای بەرچاون.

بەرچاویان هەیە. تووشی ژنەکەی ناوێرێ ترسنۆکە و ژنە هاوسەری پیاوەی ئەو خۆی لە نییە و وا ئافرەتە هاوسەری ئەوەی بەاڵم بکات، هەوێساری بە کە کەس چوار بگەیەنێتە هاوسەری ئافرەتەکانی رادەی رادەبینێت خۆیەوە باری ئۆتۆمبێلێکی قەمەرەی پێنج کەسی دەبن کە دوانیان لەپێشەوە تەنیا تێبنیەوە )بەم دەبن. قەمەرەکە بیالمانێ سواری لەدواوە سێ و ئافرەتێک دەتوانێ لەگەڵ شۆفیرەکە لە پێشەوە دابنیشێت، سێ کەسەکەی دواوە واباشترە هەتا نۆبەی لە پێشەوە دانیشتنیان دێت، پێکەوە بسازێن(. ئافرەتە، هەروەها لەخۆی رادەبینێت لەم چوار ئەوپیاوەی مێردی ئافرەتەش هەرکامیانی بەدڵی نەبوو، تەاڵقی بدات و خێرا ئافرەتێکی دیکە لەخۆی مارە بکات. لێرەدا دەبێ پیاوانی بەڕێز ئەمەیان لەبەرچاو بێت کە ژن یەک تەنیا ئەگەر بن و ئافرەت هەوێکان هاوسەرە هەموو پێویستە

بکەوێتە ناویانەوە ریسەکەی لێ دەبێتەوە بە خوری. بەم هۆکارانەی سەرەوە و زۆر هۆکاری دیکەش کە یان بۆ باس کردن نابن یان بۆ ئەوە نابن لێرەدا بیانخەینە بەرباس، هەشتی مارس هەر

لە ئافرەتان پیرۆز بێت.

عەلی لەیالخ

کاتێک باس له وه رگێڕانی کوردی ده که ینشه ره فکه ندی« »عه بدوڵره حمانی بواره د هه ژارله م مامۆستا به ناسراو ئه ستێره یه کی پرشنگداره و خاوه نی قه ڵه مره وی تایبه ت به خۆیه تی . سه ره تا پێویسته ئاورێک له وه رگێران وه کوو ژانرێکی دیارو هه ستیاری

ئه ده بی بده ینه وه .سه نعه ت وهونه ری وه رگێران له مێژه بۆته ره هه ندێک بۆ ئاڵۆگوری فه رهه نگی و ئه ده بی له نێوان فه رهه نگ وکه لتووره جیاجیاکان. ده توانین زمانی فه رهەنگی و جیاوازی هۆی به بڵێین هه روه ها تێگه یشتن و له یه ک بۆ مرۆڤه کان ئه ده ب وفه رهه نگی ماڵی ده وڵه مه ندکردنی خۆیان هه ر زوو ده ستیان داوه ته وه رگێران و زمانیی ئاستی سه نعه تێکی تا هونه ره یان ئه م ئه ده بیاتی زمان و له ئه مرۆ نرخاندووه . به رز هه ر واڵتێک بوونی وه رگێڕوگه شه ی وه رگێران بایه خێکی یه کجار زۆری پێ ده رێ چونکه جیا واڵتانی ئه ده بییه کانی به ره هه مه ناساندی له ئه ده بیاتی زمان و گه شه ی هۆی ده بێته دیکه ،

ئه و واڵته . به )رۆژهه اڵت ناسراو سه رده می له بۆ هاتن رۆژئاوایی زانایانی که ناسین( ئه ده بیاتی که نه خایاند زۆری رۆژهه اڵت چیرۆک و بواری له به تایبه ت رۆژئاوایی بینی خۆیه وه به زۆری پێشکه وتنی رۆمان به شێکی ئه ده بی ره خنه گران وکارناسانی کاریگه ریی بۆ ده گێڕنه وه ره وته ئه م زۆری رۆژهه اڵت فۆلکلۆری ئه ده بیاتی ئه فسانه کان و )شرق( به سه ر ئه ده بیاتی ئورووپادا که ئه ویش به رچاوی رۆڵی وه رگێران و ره هه ندی ئاکامی چه ندین له ده ڵێن نموونه بۆ وه رگێره کانه . رۆژئاوایی به ناوبانگی نووسه رانی رۆمانی چیرۆکه ئه فسانه کۆنه کان و پێی شوێن دیاره . پێوه رۆژهه اڵتی فولکلۆرییەکه کانی ئێستاش زۆرێک له هۆگرانی هونه روئه ده بیات هه ر له رێگای وه رگێڕانه وه ئاسه وارو به رهه مه ده که وێته دیکه زمانه کانی ئه ده بییه کانی هه ربۆیه لێ وه رده گرن. چێژی به رده ستیان و هونه رێکی زانستی و ژانرێکی وه رگێران دژواره . مه رجی زانیینی زمان مه رجێکی ته واو به ده بێ وه رگێڕ به ڵکوو وه رگێڕان بۆ نیه نادیاره وشاراوه کانی الیه نه شارزای ته واوی زمان و فه رهه نگی هه ر دوو زمانه که بێ. واته کاتێک ده قێکی ئه ده بی یان فه لسه فی له زمانی زمانی)مقصد( سه ر بۆ وه رده گێرێته وه )مبدا( ته واوی جیاوازییه کان و جوانکارییه کانی زمانی تووشی ده قه که ناوه رۆکی بگرێت ، له به رچاو نووسه روخاوه ن ئاست له نه کات ، خه سار تێ بکۆشێت بێت و ئامانه تدار به رهه مه که

هونه رمه ندانه ده قه که رابگوێزێ .وه رگێران کاری وا ئه وانه ره نگه به رهه مێک به ده گمه ن به اڵم بن، زۆر ده که ن هۆکه یشی ده بێ، سه رکه وتوو وه رگێران دا له ئاماژه مان که ئه وخااڵنه ی بۆ ده گه رێته وه پێ کرا. جێگای خۆیه که ئاماژه به وه ش بکه ین بۆ زانستی فه لسه فی و ده قی وه رگێرانی که سه ر زمانی کوردی وفارسی گیروگرفتی خۆی

هه یه که ئه مه باسێکی دیکه یه .***

وه رگێرانی ده خه ینه سه ر تیشک ئێستا

پیاوێکی مه زنه له سه ر کردن باس کوردی و هه ڵکه وتوو له م بوره دا.

زمانی به وه رگێران مێژووی ره نگه دیکه زمانه کانی گه ڵ له به راورد به کوردی نه بێ، دوورودرێژ فارسی عه ره بی و وه کوو به اڵم بێ شک قابلییه ت و توانایی باشی له خۆی نواندوه . هه روه ها ده یان وه رگێری به ئه زموون و ئه ده ب وفه رهه نگی به پێشکه ش لێهاتووی کوردی کردووه . که سانێک وه کوو )محه مه دی قازی، برایم یونسی، هه ژاری موکریانی..( له م له کوردستانی و ناوبانگی خاوه نی باره وه کۆمه ڵگه ی زمان وئه ده بی ئێرانیش دا ناسراون. به بۆنه ی ساڵیادی کۆچی دوایی مامۆستا به ٢ی به رانبه ر فێورییه ، مانگی ٢١ی هه ژار تێکۆشانی ژیان و له کورته یه ک ره شه ممه . ئه ده بیی ئه م مه زنه ئه دیبه ده خه ینه به ر باس. که شه ره فکه ندی عه بدولڕه حمانی مامۆستا زمانی ئه ده ب و ئۆگری مێرمنداڵییه وه له هه ر کوردی ده بێ . له ته مه نی ٢٤ساڵه یی دا خه اڵتی

شاعیری میللی کوردی پێ ده به خشرێ.مامۆستا هه ژار خاوه نی چه ندین به رهه می

به نرخی ئه ده بی و زمانییه . له بواری وه رگێران دا به سه ر شاباڵی به رزه فڕه و هه ڵۆیه کی هه ژار ڕاکێشاوه . کوردی وعه ره بی وفارسی دا زمانی کۆمه ڵگه ی تایبه تی به به گشتی ئێران ده بێ فارس زمانان هه تا ماوه ن خۆیان به قه رزداری له چونکه بزانن! کورد ئه دیبانی نووسه ران و مامۆستا سه رکه وتووه که ی قه ڵه مه سایه ی هه ژار بوو که پاشی ١٠٠٠ساڵ توانیویان کتێبه فارسی به سینا( عه لی )ئه بوو به نرخه که ی بخوێنه وه . مامۆستا هه ژار له بیره وه رییه کانی دا ده سپێکی سه ره تای له که ده کا ئه وه باسی درطب(چیها کتێبی)قانون وه رگێرانی ته نانه ت چێشتووه . شه ونخوونی ماندوویی و مامۆستای رۆژبه یانی« »جه میل ده ڵێ: زمان و ئه ده بیاتی عه ره ب له زانکۆی به غدا بۆ وه رگێران یان شی کردنی دێرێک له کتێبه که ی تووره یی بۆ ته نات ماوه ته وه سینا عه لی بۆ گوتویه : یان من عه ره بی نازانم یان »بوعه لی

سینا« عه ره بی نه نووسیوه !!به رهه مه به سه ر چاوخشاندنێک به ئاستی هه ژار مامۆستا وه رگێڕدراوه کانی هه مووان بۆ لێهاتوویی هونه رمه ندی و

قورئان وه رگێرانی تایبه تی به ده رده که وێ. شاکاره له یه کێک کوردی زمانی سه ر بۆ ده قی کورده یه . وه رگێره ئه و به نرخه کانی پوخته ترین و به هێزترین و له قورئان کوردی چونکه کوردییه کانه ده قه پارواترین زاراوه کانی هه موو له »هه ژاری«شاره زا چاک وسه که وتوو وه رگێرانێکی بۆ کوردی

که ڵکی وه رگرتووه ...مامۆستا هه ژار سه ره ڕای ژیانی لێوانڵێۆ کات هیچ چه رمه سه ری، ده ربه ده ری و له گه له که ی زمانی به خزمه ت خوڵقاندن و له هه ژار مامۆستا نه کردووه . که مته رخه می گه وره ی خزمه تی ده رفه ت بچووکترین له نه خوشی تووشی کاتێک ته نانه ت کردووه سیل ده بێ له خه سته خانه یه ک له واڵتی لوبنان ده ست ده داته وه رگێرانی چوارینه کانی خه یام. به جوان چوارینه ی چه ند که تاجێگایه ک چه شنی شێعره کانی خه یام له خوی و زه وقی

شێعری به یادگارجێ دێڵێ.ده یان و ره نگه گه ڵێک هه ر مێژووی له نموونه ی له هه تا بخایه نێ ساڵ سه دان

له دیسان گه له ئه و ژنانی گه وره پیاوان و وه کوو »هه ژار«یش مامۆستا ببن. دایک شاره زا و زمانڤانێکی مه زن و هونه رمه ندێکی له کورد گه لی ده بێ به توانا، وه رگێرێکی به رانبه ر ئه م شامرۆڤه بۆ هه میشه ئه مه گناس

بێت و یادی لێ بکاته وه .

به رهه مه کانی مامۆستا هه ژار؛1.ئاڵه کۆک)شێعر(1325هه تاویی

2.بۆکوردستان)شێعر(3.مه م وزینی خانی به سورانی

4.جوارینه کانی خه ییام5.شه رفنامه ،کردوویه به کوردی 19٧3

6.هۆزی له بیر کراوی گاوان19٧3کتێبه کانی له کۆمه ڵێک وه رگێڕانی .٧

عه لی شه ریعه تی به کوردی8.مێژووی ئه رده اڵن

9.چوارینه کانی خه ییام 1988 10.قانون درطب بووعه لی سینا

11.دیوانی مه الجزیری12.وه رگێرانی قورئان به کوردی

13.چێشتی مجیوه ر.

ژماره : ٦٢٧

1٥ی رەشەممەی 139٢

٦ی مارسی ٢014

هەڵەچێنیمامۆستا هه ژار ئه دیبێکی شاره زاو، وه رگێڕێکی به توانا

مسته فا شێخه

11

15ی رەشەممەی 1392

ژماره : 62710

٦ی مارسی ٢٠١٤

ئەگەر فەلسەفەی سیاسی بۆ واڵمدەر رەسەنەكان پێداویستییە بێ، دیسان ئەم پرسیارە وەك خۆی بانگەشەكانیشی ئایا كە دەمێنێ واڵمدەری )فاڵگرەكان رەسەنن؟ شێلگیری زۆر پێویستییەكی دەیانەوێ مرۆڤەكان ـ مرۆیین سەر بە چیان داهاتوودا لە بزانن زۆربەی هەمان کات دا لە ـ دێ كەسانێكی بە فاڵگرەكان خەڵك مفتەخۆر و قەالش تەواوەتی بە سیاسی فەلسەفەی دەزانن(. بانگەشەی ئەوە دەكا كە راستییەك دەخاتە ئێمە بۆ سیاسەت لەمەڕ جیاوازە كە راستییەك واتە ڕوو، لەو بیروباوەڕەی كە رۆژانە لەگەڵی دەژین. زەقترین شێوەی هێنانە ئارای ئەم بانگەشەیە نموونەی ئەشكەوتە دا، ئەفالتوون كۆماری كتێبی لە فەلسەفەی باوكی بە زیاتر كە تاكە ئەفالتوون ناسراوە. سیاسی ئاساییەكان وەك كۆمەڵە زیندانیەك داخراودان ئەشكەتێكی ناو لە كە تەنیا كە جۆرێك بە دەدا. لەقەڵەم سەر لە شتەكان سێبەری دەتوانن ببینن. رووبەڕوویان پەردەكانی گومانیان ئەوان ده ڵێ ئەفالتوون راستەقینەكان شتە تەنیا كە هەیە ئێستا سێبەرانەن. ئەو هەر زیندانییانە لەو یەكێك گریمان رووناكیی ناو هاتە و بوو ئازاد وردە دەرەوە. سەرسوڕهێنەری جیهان واقعیەكانی شتە ئەو وردە پێشتر ئەوەی دەزانێ دەبینێ و هیچی سێبەرێك لە جگە بینیویە، ئەو ئەگەر بەاڵم نەبووە. دیكە ئەشكەوتەكە و ناو بۆ بگەڕێتەوە بكا رازی هاوڕێیەكانی هەوڵب دا ئەوان ئەستەمە هەڵەدان، لە كە بە بكەن. قسەكانی بە باوەڕ بارودۆخی ئەفالتوون باوەڕی فەیلەسووفێكیش ئاوایە: فەیلەسووف خاوەن دەورووبەری كاتێك دا لە ئەو خێچە، و خوار بیروباوەڕی بەاڵم رەسەنە. لۆژیكێكی خاوەن بە گەیشتن رێگای كە بۆنەوە بەو دژوارە، و درێژ فەلسەفی لۆژیكی ئەم ئامادەن كەم زۆر ژمارەیەكی

رێگایە بپێون.مافی ئەفالتون ئایا بەاڵم وەها بە كە هەبوو ئەوەی پارادۆكسێكی قووڵ لە نێوان لۆژیكی رازی باوەكان دا باوەڕە فەلسەفی و بناغە سەر لە ناكرێ لێرەدا بێ؟ جیاوازییە ئەم فەلسەفییەكانی ئەوەم ئیزنی بۆیە بكەم، قسە تێگەیشتنی بڵێم تەنیا كە پێ بدەن ئەو سیاسی، فەلسەفەی لە من كە ناگرێتەوە فەیلەسووفانە كە تایبەتن لۆژیكێكی وەها خاوەن گەیشتن بەو لۆژیكە بۆ خەڵكی دیكە شێوەی بەرامبەردا لە ئەستەمە. ئەو هێنانەوەی بەڵگە بیركردنەوەو فەیلەسووفانەی كە ئەمن مەبەستمە، دیكەیە، كەسێكی هەر وەكوو رێك كە ئەوەیە جیاوازییان تەنیا سیستماتیكتر و رەخنەگرانه تر زۆر و كەم ئەوان دەكەنەوە. بیر پرسیار شتێك هەموو سەر لە كە دەپرسن تایبەتی بە دەكەن: یەك لەگەڵ ئێمە باوەڕەكانی ئایا باوەڕانە ئەم ئایا نا، یا دەگونجێن نا، یان یا بەڵگەمەند و جێ متمانەن

ئایا لە بنەڕەت دا دەكرێ ئەم باوەڕانە یەكگرتووی چوارچێوەیەكی لە بە بگونجێنی؟ پێكەوە گەورەدا نموونەیەك چەند هێنانەوەی

بابەتەكە روونتر دەبێتەوە.سیاسەتوانێكمان لە گریمان پرسی كە ئامانجەكانی چین. پاڵنەرە سیاسییەكانی ئەو بە دوای چ ئامانج ئەگەر دەگەڕێ. بایەخێك دا و كۆمەڵگایەكی لە سیاسەتوانە ئەم بێ، رەنگە هاوچەرخی رۆژئاوای دا بكا ریز بایەخ ئامانج و ژمارەیەك دەكرێ: پێش بینی زۆر تا كەم كە تاك، ئازادیی دیسیپلین، یاسا و رەخساندنی ئابووری، گەشەی تەواوی هەلی كارو یەك دوو شتی بە سیاسی فەیلەسووفێكی دیكە. پرسیارە ئەم واڵمی شێوەیەك چ دەداتەوە؟ ئەو یەكەم شت كە تیشك دەخاتە سەری خودی ئامانجەكانن و پرسیاری ئەوە دەكا كە لە ڕاستیدا وێنە بۆ كۆتاییە. ئامانجی كامیان گەشەی ئابووری لە بەرچاو بگرن. خۆیدا لە ئابووری گەشەی ئایا

باشە، یان لە بەر ئەوە باشە چونكە خەڵك بۆ زیاتر هەڵبژاردنی هەلی شادتر ژیانیان یان دەڕەخسێنێ، دەتوانین ئایا دەكا؟ تەندروستتر و گەشەكردنی كە دابنێین وای یان پەسندە، جێی هەمیشە زیاتر ئیدی زیاتر كاتێك دێ كە گەشەی شتەوە كۆمەڵێك خزمەت ناكەوێتە گرنگن؟ ئێمە الی بەراستی كە دەتوانین هاوشێوەش پرسیارێكی هەلی تەواوی رەخساندنی لەمەڕ بەر لە ئێمە ئایا گۆڕێ. بێنینە كار تەواوی رەخساندنی هۆكارە ئەو كە بایەخە پڕ ال كارمان هەلی پێمانوایە سەرقاڵبوون بە كارێكەوە و وەرگرتنی مووچە لە بەرامبەری دا ، لە خۆی دا بۆ مرۆڤەكان پڕ بایەخە، هۆكارەكەی ئەوەی سەرەڕای ئەوەیە كە ئەگەر خەڵك كار نەكەن، ژیانیان ئاستێكی باشی نابێ؟ ئەگەر دووەمەكەیان دروست بێ، بۆچی بۆ هەر كەسێك بە بێ لەبەرچاوگرتنی مووچە نا یان دەكا، كار ئەوەی نەدەین و كار كردن وەك چاالكییەكی ئەوانەی بۆ لێ بكەین خۆویستانە

دەیانەوێ چێژی لێ وەربگرن؟ ئێمە سیاسیی فەیلەسووفی لەمەڕ ئەو ئامانجە جۆراوجۆرانەی گۆڕێ، دەیانهێننە كە سیاسەتوانان قەت سیاسەتوانان دەكا. پرسیار بۆ رەنگە كە نانێن بەوەدا دان

ئامانجێكی ئامانجێك، بە گەیشتن ئەگەرچی نەگرن، لەبەرچاو دیكە رەنگە لە واقیع دا ئەو كارە بكەن. بۆ بەرابەر لە یاسا و دیسیپلین وێنە نابێ ئێمە ئایا دابنێن. ئازادی دا ئازادی كردنەوەی سنووردار بە تاكەكان، ئاسایش لە شەقامەكانمان دا جێگیرتر بكەین ـ بۆ وێنە بە پێدانی بۆ پۆلیسەكان بە زیاتر دەسەاڵتی كە كەسانەی ئەو كردنی دەستگیر بدەن؟ ئەنجام تاوانێك دەیانەوێ كام بایەخ گرنگایەتیی زیاتری هەیە؟ بۆ سیاسی فەیلەسووفی بێگومان دەبێ پرسیارە ئەم واڵمدانەوەی ئازادیی كە بێژێ وردتر كەمێك تاك چ مانایەكی هەیە. ئایا ئازادیی هەر كە دێ مانایە بەو تەنیا تاك ئەنجامی بوو پێخۆش كارێكمان بدەین، بەاڵم بەو مەرجەی زیان بە كەسێكی دیكە نەگەیەنین؟ ئەم واڵمە زۆر زانستیی بەرەنجامی جیاوازە،

جیاوازی هەیە. سیاسی فەیلەسووفانی پرسیارانە و ئەم ئارای هێنانە بۆ

واڵمێك كۆمەڵە كردنی پێشنیار پێویستە پرسیارانە، ئەو بۆ سەیر و زانستێكی چەند بە پشت لە داوا ئەوان ببەستن. سەمەرە دەكەن بەربێژ)موخاتەب(ەكانیان سیاسییەكانی بایەخە لە بیر كە ئاكام دا لە بزانن بكەنەوە و خۆیان گرنگیی زیاتر بە كام لە بایەخەكان فەیلەسووفانە ئەو رەنگە دەدرێ. لە الی ئەمەش دا كۆمەڵێك زانیاری وێنە بۆ بدەن. بەردەنگەكانیان بە بایەخی لە كردنەوە بیر كاتی لە گەشەی ئابووری، لە جێی خۆیدایە ئاستی كەسانەی ئەو كە بزانین ماددییەوە رووی لە ژیانیان چ جیاوازە، زۆر یەكتری لەگەڵ بینراوەكانی تیرەگە بە پلەیەك وەك تەندروستی و مەرگ و نەمان و ئاستی وەك دەروونیەكانی تیرەگە ژیان، بە بەرامبەر رەزامەندی فەیلەسووفانی پێیە بەم دەدەن. تێگەیشتنێكی دەبێ سیاسی سیاسی و زانستە لە قووڵیان كۆمەاڵیەتییەكان هەبێ. بۆ گەیشتن رابردوودا لە تێگەیشتنە بەم دەدا هەوڵیان فەیلەسووفەكان توێژێكی لەمەڕ مێژوویی بەڵگەی مرۆییەكان و كۆمەڵگا لە بەرباو جۆراوجۆرەكانی سیستمە كۆ كۆمەاڵنە ئەو دەسەاڵتدارێتی داكیومێنتانە و بەڵگە ئەو بكەنەوە.

ئەستوور پشت ڕادەیەك تا تاك تایبەتی تێگەیشتنی بە بوون نەبوون. متمانە جێی زۆرتر و پێشكەوتنی هۆی بە ئەمڕۆ بەاڵم كۆمەاڵیەتییەكان زانستە بەرچاوی لە سەدەی بیستەم دا، فەیلەسووفانی بۆچوونەكانیان دەتوانن سیاسی دەستكەوتە بەو پشتبەستن بە جێی زیاتر كە ئەزموونییانەی بەاڵم بكەن. جێگر متمانەن كارەكەیان سەرەكیی ناوەرۆكی هەر ئەوەیە كە پێشتر بووە. ئەوەی مرۆڤایەتی و كۆمەڵگای لەمەڕ ئێمە دەیزانین، بەڕێوەبردنیان چۆنیەتی سیاسی( ئەوان)فەیلەسووفانی بەو ئاماژە بە وەریدەگرن و پێیانوایە كە بایەخانەی ئامانج و قبووڵیانە، بەربێژەكانیشیان شێوەی باشترین دەپرسن حكوومەت چیە. هەندێ جار بابەتی لە حكوومەت جۆری باشترین حكوومەتی هەنووكەیی زۆر نزیكە، ریشەوە رەگ و لە جاریش هەندێ

لەگەڵی جیاوازە.

سەرەوەدا، دێڕەی چەند لەو هەوڵی من ئەوە بوو روونی بكەمەوە سیاسی فەلسەفەی چۆن كە دەتوانێ بەرچاوڕوونی زیاتر بدا بە بیركردنەوەكانمان لەمەڕ سیاسەت، بێ ئەوەی بانگەشە بكەم كە دەستم هەقیقەت تایبەتی جۆرێكی بە راگەیشتووە كە لە توانایی كەسێكی ئاسایی دا نیە. لە درێژەی ئەم باسەدا ئەم پرسیارەش دێتە گۆڕێ كە ئەو سیاسی فەلسەفەی هەقیقەتەی رادەیەك چ تا دەكا، پێشكەشی گشتگیرە. یا جیهانی هەقیقەتێكی ئاستێك چ تا هەقیقەتە ئەو واتە كۆمەڵگاكان سەرجەم بۆ دەكرێ بە مێژوودا قۆناغەكانی هەموو لە پەڕی ئەو كە ئەوە یا ببرێ. كار لۆژیكێكی چاوەڕوانی دەتوانین دیاری ناوچەیەكی بە پێوەندیدار سیاسی فەلسەفەی لە كراومان هەبێ. لۆژیكێك كە تەنیا پێوەندی بە هەبێ كۆمەڵگا لە تایبەت جۆرێكی

كە ئێمە ئەمڕۆ تێدا دەژین.خشتەی ئەمەیە: من واڵمی سیاسی فەلسەفەی كاری و كۆمەڵگا لە گۆڕانكاری لەگەڵ هەر دەگۆڕدرێ. حكوومەت دا، چەند، باتگەلێكی دیكە هەن كە هەر چەند بگەڕێنە دواوە و بۆ دواتریش خشتەی لە دەبینین دیسان بچین، كار دا بوون. بە تایبەت ئەم پرسیارە

سەرەتایین پرسیارگەلێكی نەمرانە، دەسەاڵتدارێتیی و سیاسەت لەمەڕ دواتردا بەشی لە من كە سیاسی باسیان دەكەم. یەكەم و لە بنەڕەت دا سیاسەتە؟ بە پێویستمان ئێمە بۆ كەسێك چ مافێكی هەیە كە كەسێكی دیكە ناچار بكا بە پێچەوانەی ویستی لە بەاڵم بدا؟ ئەنجام كارێك ئەو پرسیارەكان، دیكەدا، نموونەكانی یان واڵمەكانیان و یان هەردووكیان ئێمە گۆڕاون و مێژوودا ماوەی لە لە یەكێك وایە. بۆ برانین دەبێ گۆڕانكارییانەن ئەو هۆكارەكان، و دەدەن ڕوو كۆمەڵگادا لە كە كۆمەڵێك توانایی و دەرفەت پێكدێنن یان كۆمەڵێك و نەبوون پێشتر كە توانایی و دەرفەت لە ناو دەبەن. بۆ لە جۆرێك وەك دیموكراسی وێنە ئەمڕۆ بگرن. بەرچاو لە دەسەاڵت كەم و زۆر الی هەموو فەیلسووفانی سیاسیـ النیكەم لە واڵتانی رۆژئاوا باش حكوومەتی كە روونە ـ دا بێ و دیموكراسی لە جۆرێك دەبێ دەبێ شێوەكان لە شێوەیەك بە خەڵك دا دەستی لە حكوومەت سەدەی پێش سەدە چەندین بێ. زاڵ بەرامبەر روانگەی بیستەم، حكوومەتی باش حكوومەتی بوو: سوڵتانێكی ئاقڵ، یان ئاریستۆكراسی رووناكبیر، یان پیاوانی بەدەسەاڵت لەمانە كۆیەك یان دەوڵەمەند، و و دەكەین راست ئێمە ئایا بوو. نا، بەهەڵەداچووبوون؟ پێشینیان ئەو بۆ دیموكراسی وادیارە چون جێبەجێكردنی توانای كە كەسەی بە پێویستی هەیە ئەركەكەی جەماوەرێكی پێشمەرجە: كۆمەڵێك بۆ میدیا خوێندەوار، و دەوڵەمەند ئەندێشەكان و بۆچوون ئەوەی بگوازرێنەوە، ئازاد بەشێوەیەكی كە كارا دادوەری سیستمێكی كۆمەڵێك و لێ بگرن رێزی خەڵك هەلومەرجە ئەم بابەتە. لەو شتی شوێنێك هیچ لە دواییانە ئەم تا یەك ماوەی لە و پێكنەهاتووە ئاتێنی )زیاتر پێك نایەت شەویش دا دەگمەن نموونەیەكی وەك كۆن ئەوەیە گرنگ بەاڵم دادەنێن، لەبیرمان بێ كە دێموكراسی ئاتێنی جەماوەری كەمایەتییەكی تەنیا بە هەمان شێوە دەگرتەوە و ئاتێنی باوەڕیان یۆنانییەكان خودی كە ژنان، كاری سەر لە هەبوو، پێی بنیاتنرا بیانییەكان و كۆیلەكان كۆنتر فەیلەسووفانی كەواتە بوو(. لە هەڵەدا نەبوون كە دیموكراسییان حكوومەت بۆ باش شێوازێكی بە كە رۆسۆ تەنانەت نەدەزانی. یەكەمین لە بینیمان پێشتریش پەرەی كە بوو كاریگەر كەسانی دەدا، دێموكراتیكەكان ئەندێشە بە بۆ تەنیا دیموكراسی كە دەیوت بە مرۆڤەكان. نەك باشە، خواكان لەبەرچاو گرتنی بارودۆخی ئەوسا، دیموكراسی بەو شێوەی كە ئەمڕۆ لە شێوازێك تێدەگەین، لێی ئێمە حكوومەت نەبووە كە قبووڵ بكرێ

و ئەگەری جێگیركردنی هەبێ.لە گۆڕینی دیكە نموونەیەكی فەلسەفەی سیاسی، كاری خشتەی بۆ ئێمە ئەمڕۆ كە بایەخەیە ئەو ئەمڕۆ دایدەنێین. تاك هەڵبژاردنی ئێمە پێمانوایە كە تاكەكان دەبێ لە ژیان، هاوسەری كار، هەڵبژاردنی جلوبەرگانە ئەو دینیەكان، باوەڕە لەبەری دەكەن، ئەو مۆسیقایەی كە كۆمەڵێك و دەكەن شل بۆ گوێی ئێمە بن: ئازاد بابەتە لەو شتی تاكێك هەر گرنگە زۆر پێمانوایە بۆ زیاتر كە ژیان لە شێوازێك یان بدۆزێتەوە گونجاوە، ئەو

قسانە ئەم بەاڵم بكا. دروستی خەڵكەكەی كە كۆمەڵگایەك دا لە و باو رێگای ناچارن مانەوە بۆ ئەوەی مافی بگرنەبەر، باپیرانیان زۆر هەڵبژێرن كار خۆیان بۆ كەمیان سەیرانی گەشت و كەمە، لەو شتی و یەكێكە دینییان هەیە، بابەتە چ گرنگییەكیان هەیە؟ لە وەها كۆمەڵگایەك دا چەند بایەخێكی دیكە مێژوو، درێژایی بە گرنگترە. زۆر كۆمەڵگەكان زیاتر وا بوون. كەواتە كە نیە سەرسووڕمان جێی هیچ سەدەی دوو ماوەی لە تەنیا ئێمە فەلسەفە ئەو لەگەڵ رابردوودا كە دەبینەوە بەرەوڕوو سیاسییانە لەسەر بایەخە بااڵكانی هەڵبژاردنی ئەوە نموونەی كە بنیاتنراون، تاك ستیوارت جۆن ی ئازادی كتێبی

میلە.بابەتەدا هەوڵی من ئەوە لەم نێوان لە هاوسەنگییەك كە بووە فەلسەفەی نەمرەكانی پرسیارە لە كە پرسیارانەی ئەو و سیاسی سااڵنی رابردوودا لە خشتەی كاردا و ژنان باسەكانی وەك بوون، كەمایەتییە كولتوورییەكان دروست بكەم. دروستكردنی ئەم هاوسەنگییە رەنگە دژوار بێ: بە ئاسانی دەتوانی بچیتە قوواڵیی بابەتەكانی رۆژەوەو ئەو بابەتە بنەڕەتییانەی كە لە هەموو پێكدێنن بناغەی سیاسەت شوێنێك چارەیەكی رێگا بكەین. بیر لە دوای بە بچین كە ئەوەیە دیكەش دیوارییەكانی وێنە و سینەما وەبیری دووبارە و دا لۆرنتستتی بێنینەوە كە بە چ شێوەیەك جێگیر سیاسی دەسەاڵتدارێتیی كردنی هەبێ، جیاوازی ئاكامی دەتوانێ تا بگرە خۆشبژیوی)رفاە(یەوە لە هەژاری، لە ژیانەوە بگرە تا مەرگ. هەروەها هەوڵمداوە لە نێوان دژانەی هەڵوێستە ئەو دەربڕینی ئارادان لە بابەتانە ئەم لەمەڕ كە خۆم بۆچوونەكانی دەربڕینی و بكەم. دروست هاوسەنگییەك شی كە ئەوەیە من مەبەستی ئانارشیستەكان كاتێك بكەمەوە كە دەوڵەت، الیەنگرانی گەڵ لە دیموكراتەكان لەگەڵ بژاردەگەراكان، دەسەاڵتحوازان، لەگەڵ لیبراڵەكان ناسیونالیستەكان لەگەڵ ئەوانەی كە بە نیشتمانی خۆیان دەزانن جیهان باس دەكەن، باسەكەیان لەمەڕ چییە. بەاڵم ئەوە كە بڵێن من ئەم باسانە لە سۆنگەی هەڵوێستێكی خودائاسا دەكەم، تاوتوێ بێالیەنانەوە و فەلسەفەی لەمەڕ نووسین درۆیە. گەمەی جۆرێك خۆی سیاسی نەداوە هەوڵم پێیە بەم فەلسەفەیە. خوێنەر سیاسی فەلسەفەی بە كە لە هەندێ كە بكەم ناچار زۆر بە ئەم پرسیارەكانی پڕكێشەترین تەنیا یەك واڵمی جێگای سەردەمە نەداوە هەوڵیشم هەیە، پەسندیان بشارمەوە. دڵدانەوەكانیش كە لەگەڵ شوێنێك هەر لە هیوادارم النیكەم نەبوون، من بۆچوونەكەی پشتڕاستی بكەنەوە ئەو بەڵگانەی كە دەسەلمێنی ئێوەش بۆچوونەكانی دیارە ئاراوە. هاتوونەتە بێالیەنانە بە ئێوە بتوانم كە هیوادارم زۆر وەرگرتنی بۆچوونەكانی خۆم رازی

بكەم.

سەرچاوە:میلر، دیوید، فلسفەی سیاسی، نشر دارلشفایی، بهمن مترجم:

ماهی،چاپ دوم، سال ١٣٩٠.

هزر

هەواڵ

پێویستیی فەلسەفەی سیاسی لەچی دایە؟بەشی سێیەم و کۆتایی

نووسەر: دەیڤید میلر و: مادح ئەحمەدی

هەیئەتێکی کۆمیتەی ئوتریشی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان بە سەرپەرستیی رەشیدی حاجی کوروش عەبدواڵپوورو بەهار خاتوو مازودچی و عەلی دوکتور

بەشدارییان لە سمینارێکی نووسەری بەناوبانگ و دۆستی دێرینی گەلی کورد، بارودۆخی سمینارەدا لەو بێشکچی دوکتور کرد. بێشکچی دا ئیسماعیل دکتور کورد لە چوار پارچەی کوردستان و هەروەها شۆناسی کوردو نەیارانی کوردی گۆڕانکارییه دوایین خسته سه ر تیشکی بەرباس و خستە خۆیەوە ڕوانگەی لە

بە سمینارە ئەو باسه شایانی کوردستان. جیاوازه کانی به شه له سیاسییه کان کوردستان و چوارپارچەی هەر سیاسیەکانی الیەنە حیزب و زۆربــەی بەشداریی کوردانی دانیشتووی شاری وییەن بەرێوە چوو. دکتور ئیسماعیل بێشکچی کەسایەتیی ناسراوی تورک و دوستی نزیکی کوردە کە دەیان ساڵە بە نووسین و هەڵوێستەکانی، داکۆکیی بێ وچانی لە گەلی کوردو دۆزە ڕەواکەی کردوەو لە سەر بێدەنگ نەبوون

لە ئاستی کێشەی کورد ٧ ساڵ لە الیەن حکومەتی تورکیەوە بەند کراوە. بابەتی گرینگی لە سەر کوردو شیکردنەوەی دوکتور بێشکچی دەیان کتێب و

کێشەی کورد چاپ و باو کردۆتەوە.

بەشداری هەیئەتێکی کۆمیتەی ئوتریشی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان لە سمیناری دکتور ئیسماعیل بێشکچی دا

ژماره : ٦٢٧

٦ی مارسی ٢٠١٤

١٥ی رەشەممەی ١٣٩٢

9یادکردنەوە

حیزبی نوێنه رایه تیی سه ردانی کوردستان جڤاکێن کۆما شاندێکی به حیزبه وه شاندی له الیه ن کــردو هه ولێر له کوردستانی دێموکڕاتی

گه رمی پێشوازییان لێ کرا. رۆژی یه کشه ممه، ٤ ی ڕه شه ممه شاندێکی کۆما جڤاکێن کوردستان به سه رپه رستیی فه رحان ئامه را، به رپرسی کوردستان، هه رێمی له کوردستان جڤاکێن کۆما په یوه ندییه کانی

کرد هه ولێری له کوردستان دێمۆکراتی حیزبی نوێنه رایه تیی سه ردانی له و . لێکرا پێشوازییان حیزبه وه نوێنه ری زێوه یی ئیبراهیم له الیه ن و کوردستان و ڕۆژه ڤی جۆراوجۆری پرسی بابه ت و کۆمه ڵێک دانیشتنه دا ئاشتی و پرۆسه ی چه ندوچۆنی الیه نه ؛ دوو پێوه ندی وه ک لــه وان یه ک له کــورد پرسی ئاسته نگه کانی؛ تورکیه و حکومه تی کــورد و دیالۆگی به شه کانی دیکه ی کوردستان و چۆنیه تی هه نگاونان له پێناو هاوهه ڵوێستیی هه ڵوێستی ڕوانــگــه و کــردنــه وه ی نێزیک لێک کوردستانییه کان و حیزبه هێزه سیاسییه کانی کورد هاتنه به ر باس و ئالوگۆڕی بیرورایان له سه ر کرا و.

حەسەن قادرزادە

حیزبی دیموکراتی کوردستان و بزووتنەوەی کورد لە ڕۆژهەاڵتی مێژوویەکی خاوەنی کوردستان، قوربانیدانن. و فیداکاری لە گەورە حیزبە ئەم تێکۆشەرانی ڕیزی لە ڕزگاریخوازانەی خەباتی و ڕۆژهەاڵتی لە نەتەوەکەمان و سەدان ناوی کوردستاندا، بە کە دەبینرێ قارەمان هەزاران بۆ دەرفەتە ئەو هێشتا داخەوە نەڕەخساوە، زۆریان زۆربەی بەو نەتەوەکەیان ڕۆلەکانی تا بیانناسن.محەممەد پێویستە، جۆرە محەممەدی بە ناسراو قادرزادە، مینە هەلالج، کە ڕێبەندانی ئەمساڵ، شەهیدبوونی دا سەر بە ساڵ ٣٠

ڕادەبرێ، یەک لەو قارەمانانەیە.**

کوڕی قادرزادە، محەممەد مینە هەلالج ساڵی ١٣٢٧ی هەتاوی

لە گوندی نستان لە دایک بوو.منداڵیی تەمەنی محەممەد، سەردەمی مندااڵنی هەموو وەک زۆر کرد.ئەویش وەک تێپەڕ خۆی نەبوونی لەبەر هاوتەمەنەکانی، لە خوێندن بەهرەی لە قوتابخانە بێ بەش بوو. قۆناغەکانی مێرمنداڵی و الوەتیی بە هاوکاری و یاریدەدانی و وەرزێری کاری لە باوکی

مەڕداری دا تێپەڕ کرد.و زەخت سەخت و ژیانی لەو سەردەم دا زۆری دەربەگایەتی گەل لە الوی تازە محەممەدی بەربەرەکانی و خەبات روحی لەگەڵ ستەم و زۆرداری ئاشنا کرد. بوو هاوکات ژیانی لە قوناغە ئەو لەگەڵ دەست پێکردنی جوواڵنەوەی -١٣٤٧ سالەکانی شۆڕشگێرانەی هەڕەتی لە هەتاوی. ١٣٤6ی الویەتی و لە تەمەنی هەژدە ساڵی دا رێبەرانی کادرەکان و بە پێوەندیی تایبەتی بە کرد و جووالنەوەکه موعینی و فایەق شەهید لەگەڵ چەند کەسێک لە پێشمەرگەکان، کە بوون، نستان خەڵکی ژمارەیەکیان دیدارانە دا لەو هەر بوو. ئاشنا قۆڵی هیمەت و هاوکاریی لەگەڵ ئەو بەرەسمی هەڵماڵی و خەباتکارانە دیموکراتی حیزبی ئەندامی بووە

کوردستان. جەولەی جار چەند پاش لەو دێموکرات تێکۆشەرانی گوندی بۆ گەڕانەوەیان و دەڤه رە لەگەڵ کاروانی نستان، سەرئەنجام کەوت و بزووتنەوەکە خەباتی خەباتگێڕانە، ئەو شانبەشانی کردە پێشمەرگایەتیی چەکی گەڕان و گەشت و چەندین لە شان. مەئمووریەتی حیزبی لە ناوچەکانی پاشان کرد. بەشداریی موکریان هەڤااڵنی داوای ڕاسپاردە و لەسەر کردنی جێبەجیێ راپەراندن و بۆ کارەکانی ئەرک و لە بەشێک مایەوە. ناوچە لە نهێنی بەشێوەی بەکرێگیراوەکانی ساواک و بەاڵم رژێمی شا کە بە دوای پێوشوێنیەوە هاوینی ئۆخری و ئاخر لە بوون ١٣٤٧ی هەتاوی گرتیان و ڕەوانەی ماوەیەک پاش کرد. بەندیخانەیان سەردەشت، ساواکی لە ڕاگرتنی رەوانەی زیندانی تۆپخانەی ورمێیان ئەشکەنجەیەکی سەرەڕای کرد. زۆر، لە ئاست جەلالدەکان دا بەچۆک دانەهات و حازر نەبوو نەهینیەکانی حیزب بدرکێنێ. سەرئەنجام حوکمی ٥ ساڵ زیندانیان بەسەردا سەپاند و کردو دەریایان زیندانی رەوانەی لە بەندی ٢ و لە ژووری ژمارە ٣دا

دەورانی زیندانیەکەی تێپەڕ کرد.ساڵە دا پێنج ئەو ماوەی لە سیاسیی تێکۆشەری زۆر لەگەڵ هەر بوو، ئاشنا فارس کورد و بە کرد دەستی زیندان دا لە ئاستی سەری بردنە و خوێندن و سیاسی تێگەیشتنی زانیاری و ئەو بۆ زیندان خۆی. کۆمەاڵیەتیی زانیاری و کۆڵێک فێرگەیەک و بووە نا و، سەریەک وە ئەزموونی لە مانەوە ساڵ پێنج ماوەی لە لێهاتوو کادرێکی وەک بەندیخانە، خەبات مەیدانی بۆ پێگەیشتوو و

پەروەردە بوو.ساڵی هاوینی کۆتایی لە ١٣٥٢ی هەتاوی لە زیندان ئازاد بوو. لە کاتی گەڕانەوە بۆ گوندی نستان له گه ل پێشوازییەکی گەرم و بێ وێنە لە کەس دەیان بە بوو، به ره وڕوو ریش سپی و پیاو ماقوواڵنی نستان قاوەخانەی چوونە پێشوازی بۆ نستان هەتا لەوێڕا و زمزیران هاوڕێیەتیان کرد. خەڵکێکی زۆریش له شار و گونده کانی ده وروبه ر بۆ

به خێرهاتنه وه ی سه ردانیان کرد.پاش زیندان دەورەیەکی دیکە لە ژیانی محەممەد دەستی پێ کرد و بوو. ئاسایی ژیانی کار و خەریکی ساواک ئەوەش سەرەڕای بەاڵم لەژێر نەدەهێنا و هەمیشە لێ وازی چاوەدێریی دەگرت، بۆیە ناچار بوو بێڵێ و بەجێ خۆی ژیانی و کار ون بەکرێگیراوان چاوی لە خۆی بکا. ڕووی لە شارەکانی ئێران کرد و لە تاران گیرسایەوە و لە شیرکەتێکی کرێکاری بە دەستی ساختمانی کرد، بەو جۆرە ماوەیەک لە ژیانی بۆ باریش و جار و سەر بردە یارمەتیدانی بنەماڵەکەی دەگەڕایەوە زێدەکەی و بۆ ماوەیەکیش لە شاری

سەردەشت دوکانی دانا.چوار، ئەو ماوەی لە الیەن جارلە دەیان ساڵەدا پێنج تووشی و کرا بانگ ساواکەوە

کێشە و چەرمەسەری هات.پێکردنی دەست لەگەڵ هیواو ئێران گەالنی شۆڕشی دڵی کەوتە زۆر گەشبینیی زۆر و هەلالج مینە محەممەدی چاالکانە بەشداریی لە رێپێوانەکانی لەمەش جگە کرد، رێژێم دا دژی خەڵکی هان دەدا و رێکی دەخستن تا لە خۆپێشاندانەکانی دژی رێژێمدا

بەشداری بکه ن. **

خەباتی خەڵکی ئێران رۆژ بە رۆژ پەرەی دەستاند، لە شارەکانی کوردستانیش خەڵک دەهاتنە شەقام پاشایەتی رێژێمی دژی لە و خۆپێشاندانیان و دەدا دروشمیان لەو یەک محەممەد دەکرد. وابوو پێیان کە بوو تێکۆشەرانە ئاسانی بە وا خەڵک ئەوەی بۆ هێزە دەست بە شەقامەکان لە نەبن، شەهید سەرکوتکەرەکان لە پشتیوانی چەکداری شێوەی بە زووەوە، لە هەر ئەو بکەن. خەڵک بۆیە هەر هەبوو. خۆی چەکی بەرێنوێنی و ئامۆژگاریی رێکخەران و رێپێوانەکان، بەڕێوەبەرانی دڵسۆزی رۆڵەی دەیان محەممەد و چەکەوە بە بوون ئامادە دیکە بکەن. خۆپێشاندەران لە داکۆکی محەممەد لە رێپێوانەکانی شارەکانی دا مەهاباد سەردەشت و بانە، لەو هەر کرد. بەشداریی چاالکانە خۆی پێوەندیی سەروبەندەش دا کە دێمۆکرات تێکۆشەرانی لەگەڵ گەرمێنەوە، لە بەندیخانەکان و لە بوو کردەوە و نوێ گەڕابوونەوە،

بەنرخیان یاوەرێکی و هاوکار بە بۆ ڕاپەڕاندنی ئەرکە گرنگەکانی ئەو

قۆناغەیان.هەلالج مینە محەممەدی و پادگان دەستبەسەرداگرتنی لە دا چاالکانە ژاندارمەری پاسگاکانی پادگانی گرتنی لە بەشداربوو. مەهاباد و سەردەشت دا بەشداریی به ده ست و کردن چه ک لە کرد، قوڵتێ، پاسگاکانی داگرتنی سه ر نەخشی دا هەمران و رەبەت

بەرچاوی هەبوو.میتینگی لە محەممەد، ١٣٥٧ی ساڵی رەشەمەی ١١ی لە کوردستان دیموکراتی حیزبی کرد. بەشداریی مەهاباد شاری تێکۆشانی بوونی ئاشکرا بە بەرپرسان و بە پەیوەندیی حیزب، گرت و حیزبەوە رێکخراوەکانی سازماندانی رێکخستنەوەی و لە و پێکهێنان لە حیزب و تەشکیالتی پێشمەرگە هێزی کردنی دروست مقەراتی حیزبی بنکە و دانانی لە و رەبەت دا، سەردەشت و ناوچەی لە

هە هەڵسووری چاالک و ڕۆڵێکی لە خاکەلێوەی ١٣٥٨ی بوو. کاتێک دیموکراتی حیزبی متینگی هەتاوی پێک نەغەدە لەشاری کوردستان هات، محەممەد یەک لەو پێشمەرگانە بوو کە لە ناوچەی ڕەبەتەوە بۆ

ئەو متینگە چووبوو. شەڕی پێکردنی دەست بە کوردستان لە زۆربەی مەئمورییەت و سەردەشت دا ناوچەی شەڕەکانی بەشداریی کرد و وەک فەرماندەیەک نەخش و دەوری خۆی بەجێ گەیاند. چووە حیزبی مەئمورییەتی بۆ بارەگا لە پارێزگاری بۆ هەوشار. و بنکەکانی دەفتەری سیاسی چووە و نۆکان سەرشاخان، ناوچەکانی ئەرکی و، شکاو«ی پشت »ئاشی بنکە و لە بەشێک پارێزگاریی بارگەکانی لە ئەستۆ گرت. لە کاتی کە بوو ئەرکەکانی دا بەڕێوەبردنی رەزبەری ٢ی رۆژی داخەوە بە بنەماڵەکەی هەتاوی ساڵی ١٣٥٨ی الفاو تووڕەی شەپۆلی بەر کەوتە سروشتیە ئەورووداوە بەهۆی و کوڕ دوو و هاوسەرەکەی دایکی، و کچێکی بوونە قوربانی و گیانیان رۆژ سێ محەممەد، دا. دەست لە و کارەساتە ئەم روودانی دوای لە عەزیزانی سپاردنی بەخاک مەئمورییەت گەڕایەوە و لە تازیە و

بەشداریی ئازیزانەی دا ئەو غەمی بنەماڵەکەی ئەوەی لەگەڵ کرد. نزیکترین و خۆشەویستترین و کارەساتە ئەو تووشی عەزیزانی بە و خۆڕاگرانە ببوون، دڵتەزێنە بەرەوڕووی بەرزەوە ورەیەکی بۆوە. جەرگبڕە ڕووداوە ئەو تاڵی هەموو گەڵ لە ڕووداوە ئەم دانەنایە شوێنی دا، وئازارێکی و ئەرک سەربەڕێوەبردنی

بەرپرسایەتیەکانی. هەلالج، مینە محەممەدی شەهید کاتی تا ١٣٥٨ەوە لەساڵی مەئمورییەتی سەدان لە بوونی حیزبی و دەیان شەڕ و بەربەرەکانی ٢ی لکی کاتێک کرد. بەشداریی دا هێزی بە سەر شەم مینە شەهید ئەو درا، سازمان موعینی شەهید هێز بە زۆر دەستەی سێ لە لکە محەممەد هاتبوو. پێک بەتوانا و دەستانە لەو یەکێک فەرماندەری کەمدا زۆر ماوەیەکی لە ئەو بوو. مودیر و فەرماندەرێکی وەک تاکتیک بەرنامە و خاوەن ئازا و

لە گرتنی تواناکانی خۆی سەلماند. لە رێژێم، نیزامییەکانی پێگە بنکە و هێرشبردن لە کەمین و دانانەوەی لە و پەالماردەر هێزی سەر بۆ رێژێم هێرشی بەرنگاربوونەوەی ئازادکراوەکان، ناوچە سەر بۆ دا پێشەوە سەنگەری لە هەمیشە گەورە شەڕە لەو بەشێک بوو. محەممەدی کە ناوبانگانەی بە و هاوسەنگەرانی لەگەڵ فەرماندە دابەشداریی تێدا کردن بریتی بوون »کەندەل« دۆالن«، »هەژدە لە ناوچەی سوور«لە »کانیە ،تونا تەفرو و شکاندن تێک بانە، لە کە ئەرتەش ستوونی کردنی بەڕێوە سەردەشت بەرەو بانەوە لە بوو رۆژ ٢٠ لە زیاتر و بوو بەرگریی بەهۆی »دارساوێن« حیزب پێشمەرگەکانی قارەمانانەی لە سەرئەنجام پێ گیرا و پێشی رۆژی ١٣٥٩/6/٣١ زەبرێکی توندی

لێدرا و تێک شکێندرا.شەڕەکانی لە محەممەد بانە سەردەشت- رێگای سەر ، مەهاباد – سەردەشت ،سەردەشت – پیرانشار و شارستێن هەبوو. ئازایانەی بەشداریی پایگای بەسەرداگرتنی دەست پایگاکانی لێدانی بریسوێ، پردی بە سەردەشت ناوشاری لە رێژێم

تایبەتی پادگان، خانەی موعەللیمان وارشی مەالوەسیم، خانووی ،کەمبەر، زەردە و قوڵتێ قازیاوی، بەسرێ، مەکاوێ، شەڕەکانی چیای کەپری، کێوەرەش، موسێ ، گەنمان، پایگای گرتنی زمزیران، گردنەی سارتکێ لەبه رزاییه کانی ئەرتەش گۆمەکورتەک، گورژان، بەناوی بناوێ، شەڕی هۆرمزاوێ، پردی مامەزینە و وەلیو، کاڵەشین، مێونە و سوێروێ، دۆڵی زمزیران، پردی گوندی ناو شەڕی جەماڵەدین، بەناوبانگی شەڕی و سارتکێ کە هەتاوی ١٣6٢/6/١٩ی رۆژی هێرشی زۆرەوە بەهێزێکی رێژێم کردە سەر گوندی نستان و ناوچە دەوروبەری زاڵەکانی و گرینگ گرت. ئەوە لە کاتێک دا بوو کە رێژێم لە ناوچەکانی بوکان و مەهابادیش سەر بۆ بەرباوی هێرشێکی را و موسێ لە حیزب نەخۆشخانەی بریندارەکانی کردبوو، دەوروبەری نستان گوندی بۆ نەخۆشخانە راگوێزرابوون ولە مزگەوتی ئاوایی

هەلالج مینە محەممەدی دابوون. فەرماندەیی ژێر پێشمەرگەکانی و »سێوە سورە« الی قۆڵی لە ئەو، چاوەڕوانیی لە کوڕ« »بەردە و ئەو بۆ رێژێم هێزەکانی هێرشی لە کاتێک بەاڵم بوون، دا ناوچەیە سەر بۆ رێژێم هێرشی هەواڵی بە دەبن ئاگادار نستان گوندی بریندارەکان کردنی رزگار بۆ پەلە خۆیان نەخۆشخانە پێرسونێلی و لە و بەرەیە ئەو دەگەیەننەوە بەهاوکاریی ئازایەندا شەڕێکی وپشتگیریی میللی به رگریی هێزی کاریگەر و قورس زەبرێکی خەڵک و دەوەشێنن رژێم هێزەکانی لە تەواوی ئەو بەرزایی و ناوچانەیان بەرەو و دەکەنەوە پاک لێ »کورتەباسک« و »مێونە« راویان دەنێن. لەو شەڕەدا ژمارەیەکی زۆر لە پەالماردەران کوژران و بریندار بەدیل لەوان کەس دەیان بوون، گیران، زیاتر لە دوسەد قەبزە چەک و پێشمەرگە هێزی دەستی کەوتە

هێزی بەرگری و خەڵک.رۆژ سێ پاش رێژێم سەرشۆرانەیە، شکانە تێک لەو شووڕای شاری سەردەشت و چەند فەرماندەران ناردە الی کەسایەتیی داوای و حیزب بەرپرسانی و کرد. تەرمەکانیان وەرگرتنەوە

محەممەد کاک دەوری و نەخش لەو شەڕەدا ئێستاش وێردی زمانی

هاوڕێ و هاوسەنگەرانیەتی. ١٣6٢/١١/٢٣ی شەوی شەودا، تاریکیی دڵی لە هەتاوی، خوڵقێنەکانی حەماسە پێشمەرگە بۆ گەورەیان هێرشێکی دیموکرات پەالماردەرەکانی هێزە بنکەی سەر رێژێم لەناو شاری رەبەت، بەرێوە برد. لەو عەمەلیاتەدا زەبرێکی قورس لە بنکەی جاشەکان جێگیر لە ماڵی بەنزین پۆمپی پایگای و عەواڵغا درا. محەممەد بۆ خۆی فەرمانده یی لە جێگیر پێگەی سەر بۆ هێرش پۆمپی بینزینی دەکرد، پێگەیەک کە دەستیان تەواوی بە پێشمەرگەکان تێبەردا. ئاگریان و گرت بەسەردا محەممەد شەڕەدا لەو بەداخەوە محەممەد بە )ناسراو قادرزادە ئاوات و بە دنیایەک مینە هەلالج( ساڵی دا ٣٥ لەتەمەنی ئارەزووەوە رێگای لە گیانی و بوو شەهید دا گەلەکەی بەختیاریی و ئازادی

بەخت کرد.بە شەهید بوونی محەممەدی دیموکراتی حیزبی زادە، قادر تێکۆشەرێکی کوردستان، پێشمەرگەی وهێزی بەوەج ێکی ر ە ند ما ر فە ، ن ستا د ر کودا. دەست لە لێوەشاوەیان ڕۆڵە ئەو باوکی هەڵالجی مینە ئەندامی خۆی بۆ کە قارەمانەش پێشمەرگەی و دیموکرات حیزبی بە توانی بوو، بەرگری هێزی باری ژێر لە پشتی سەربەرزییە، بکاتەوە. راست خەمەدا ئەم کوڕەکەی دەستی چەکی چونکە ئااڵی خەبات و نەکەوتبووە زەوی کوڕەشەهیدەکەی تێکۆشانی و رەسووڵ و کوڕەکانی، هۆی بە حەسەن و، بە هۆی دەیان قوتابی و فەرماندەیە، ئەو هاوسەنگەری

شەکاوە ڕاگیرا.شەهید کە بگوتری پێویستە بە کچی دوو قادرزادە محەممەدی »سروە« و »قەدەم« ناوەکانی ئەم ماون.گلکۆی بەجێ پاش لە شەهیدە لە زێدەکەی، گوندی نستانە شەهیدی هەزاران گڵکۆی وەک و بۆ شایەدی کوردستان، دیکەی تێکۆشەرانی بوێری وفیداکاریی

دەیەکانی ڕابردوو دەدەن.کەسێکی محەممەد شەهید چین نێو لە بوو، کۆمەاڵیەتی زۆر خەڵکی جۆراوجۆرەکانی توێژە و لە بوو. خۆشەویست دا ناوچە جێگای هاوسەنگەرانیشی الی تایبەت خۆشەویستییەکی و ڕێز شەهیدان گەڵ لە تایبەتی بە بوو. میرزا محەممەدی، عەواڵی فەقی )ئیبراهیمی(، تۆپچی عەبدوڵالی رەش رحمانە مەهابادی، خالید شەمامی، حوسێن )جەواهیری(، هەباس مام لیالنە، سەیدعەلیی شەهید دەیان و زادە حەسەن تێکەاڵوییەکی دیکە وهاوسه نگه ری

گەرم و برایانەی هەبوو.لە ٣٠ ساڵەی شەهیدبوونی دا، بە پێزانین و ڕێزەوە، یادی خەبات ئەو فیداکاریی پڕلە تێکۆشانی و بەڵێنی و دەکەینەوە قارەمانە ڕۆلە پێدەدەین کە تا وەدیهێنانی ئامانجە ڕێگاکەی درێژەدەری پیرۆزەکانی،

بین.

شەهید یادی بەرێزبێ و بەرز محەممەد قادرزادە و گشت شەهیدانی

کوردستان.

یادێک لە پێشمەرگە و فەرماندەری قارەمان شەهید محەممەد قادرزادە )محەممەد مینە هەلالج(

)لە 30 ساڵەی شەهید بوونی دا(

سه ردانی شاندێکی کۆما جڤاکێن کوردستان له نوێنه رایه تیی حیزبی دێموکڕات له هه ولێر

15ی رەشەممەی 1392

ژماره : 6278

٦ی مارسی ٢٠١٤

سیاسی

كۆمپانیایەكی وەك زیاتر ئێستا تا كە فەقیه ویالیەتی دامودەزگای بازرگانیی وەلی فەقیه كاری كردووە هەتا وەلی فەقیهێكی دادپەروەر! ئێستاكە نە ئیتر كە تێگەیشتووە بەباشی ئێران، خەڵكی نالەباری ڕەوشی دیتنی بە توانای دەسەاڵتداریی و زۆرداریی پێشووی هەیە و نە دەتوانێ زیاتر لەوە ماڵ و

سامانی ئەم كۆمەڵگەیە بە تااڵن بەرێ ئەیوب شەهابی راد

حه سه ن حاته می

٢٥ی رێکه وتی شه ممە رۆژی فێوریه ی ٢٠١٤، له یه کێک له ساڵۆنه کانی دادگای فێدراڵی نیۆیۆرک له الیان ناوه ندی وه کیالنی باشووری شاری نیۆیۆرک دوو که س له دادوه رانی په روه نده ی جینایه تی رستوڕانی میکۆنۆس، به ناوه کانی ئاغای برنۆیوست ـ دادئه ستێنی فیدراڵی ئاڵمان دادئه ستێنی ـ ئه لکساندرفون ئیشتاڵ و ـ

گشتی ئاڵمان ـ خه اڵت کران.کردنانه خه اڵت لێنان ڕێز ئه و حه کاکیان رۆئیا خانمی هیممه تی به کراوی خه اڵت کتێبی نووسه ری ـ خانمی فیروزه و کۆشکی پیاوکوژانی جۆواناسیبرت ـ قازی فێدڕاڵی ئه مریکا له

رۆژهه اڵتی نیۆیۆرک ـ پێک هاتبوو. باڵوێزی ـ بیندینگل جی.دی. ئاڵمان، واڵتانی له ئه مریکا پێشووی و قازی ده یان و سویس و ئوتریش وه کیالنی کانوونی به سه ر وه کیلی شاری نیۆیۆرک، له و رێزلێنانه گرینگه دا،

به شدار بوون.

بیندینگڵ ئاغای به رنامه یه له و سه باره ت دا، دوویه م پانێلی له ڕووداوی ده ڵی: کاره ساته به و بوو. سیاسی مه سه له یه کی میکۆنۆس شوێن دانه ری ئه و دادگایه وه ک په روه نده تیرۆڕه و نۆرێنبێرگ جۆراوجۆره کانی ئاڵمان ده چوو. له سیاسییەکانی روسیه که سه رنجه جێی زۆر به شه ش ئه و سه ره ڕای هه ڕه شه ی ده سه اڵتبه ده ستانی به رپرسان له ئیسالمی کۆماری به تایبه تی په روه نده یه ، ئه و لێکۆڵه رانی ڕه وتی دادگاکه دادستانه کانی، و قازی

سه رکه وتوویی خۆی پێواوه . ٣٢ هه ڕەشه ی به ستینه دا، له و ناوه ندی ئیسالمی له ئاڵمان که قه ولیان ئه گه ر دابوو، ئیسسالمی کۆماری به به شی قه زایی ئاڵمان له سه ر درێژه دانی ئه و لێکۆڵینه وه و دادگایی کردنی تاوانباره ده وڵه تی بۆ ئاژاوه کێشه و گیراوه کان،

ئاڵمان دروست ده که ن. له ئه مریکا پێشووی باڵوێزی ئاکام به به رزنرخاندنی وێڕای ئاڵمان، گه یشتنی ئه و دادگایه له ساڵی ١٩٩٧دا، پێی وایه ئیستاش هه ر به گومانه وه چاو تاران دیپلۆماسییه کانی پێوه ندییه له به کرده وه پێویسته ڕژیمه ئه و ده کرێ. متمانه ی نێوده وڵه تی وه ده ست بێنێته وه .

به شێکی له حه کاکیان خانمی بیرۆکه ی باسی سه ره تا پانێله که دا، له گه ڵ دیدارێک دا له که ، کرد کتیبه که ی یه کێک له ده ربازبووانی ئه و تێرڕۆره الی دروست بوو. پاشان چوار لێکۆڵینه وه ی

ئه نجام دا.توێژینه وه و ماوه ی له که ده رکه وت بۆی وتووێژه کانی دا، په روه نده ی بوێری ئازاو داده ورانی جینایه تی میکۆنۆس به پێی سه ربه خۆیی ژێر له هه رچه ند ئاڵمان، واڵتی یاسایی به شی تایبه تی به گوشار و هه ڕه شه دا، دیپڵۆماسی و بازه رگانی ده وڵه ت؛ دادگا به ره وه و خۆی دا، کاری به درێژه ی هه نگاوی »عداڵه ت« به جێ گه یاندنی که له وه ی که یسه ئه و به ر پرسانی نا. پێوه ندییه کانی کاریگه ری ژێر نه که وتنه ئاڵمان، ئێران و دیپڵۆماتیکی ئابووری و

زۆر جێی رێزو ئافه رنیین.به و سه باره ت هه روه ها په روه نده یه له به ره به ره ی ئه و رێز لێنانه له گه ڵ وتووێژێک له حه کاکیان به رێز سه ردێڕی ژێر له وابر ئێران ماڵپه ری »نه گوتراوه کانی په روه نده ی میکۆنۆس« جێی میکونوس( پر ونده ی )ناگفته های

سه رنجه .

توخمی دوو ده ڵی: ناوبراو »عەداڵه ت«و »حه قیقه ت« بوون به هۆی ئه وه ی که له دوای ئاکامی دادگا هه وڵ بۆ نووسینی کتێبه که ی بدا. چونکه پێی وایه به شێکی که م له ڕاستییه کانی ئه و جنایه تە

له و په روه نده یه دا، روون بۆته وه .بوو گرینگ بۆ زۆری ئه و البی و نه هێنییه کان گوشاره سه ره ڕای بۆ ئاڵمان ئێران و ده وڵه ته کانی سیاسی پووشبەسەرکردنی یان بردن به الڕێ دا، یاسایی عاداڵنەو رەوتی رووداوە، ئەو نه چووو بەالڕێ دا بۆ کەیسەی ئەو تیرۆریزمی پێواو ڕێگای دژواری خۆی ئێرانی ئیسالمی کۆماری ده وڵه تیی

له قاودا.ڕێژیمی کۆماری ئیسالمی له دوای میکۆنۆس، په روه نده ی دادگایی ئاکامی یه کێک له گرینگی یاسایی سه نه دێکی وه ک توانای به واڵتێکی دادگاکانی له ئه و ڕێژیمه بۆ ئاڵمان بۆ دروست بوو. قه یرانی مه زنترین ساڵێک نزیک ماوه ی جه وهه ری گرت. رۆکی به دیپڵۆماسی ئه ندامی واڵتی حوکمه که ش هه رکات بیانهه وێ جیهان مرۆڤی مافی شوڕای نه یاری بکوژانی به دژی ده توانن ،سیاسیی کۆماری ئیسالمی ئێران که ڵکی لێ وه رگرن. چونکه خانمی حه کاکیان ده ڵێ:

کراوه یه. په روه نده یه ئه و به خۆشییه وه زۆر که سان له گه ڵ حه کاکیان خانمی چاوپێکه وتنی کردوەو سه باره ت به گیان د.سادق)سه عید( نه مران لێ ئه ستاندنی گشتی سکرتێری شه ره فکه ندی- دێموکراتی کوردستانی ئه وکاتی حیزبی ئەندامی عه بدولی فه تاحی ئێران- کۆمیته ی ناوه ندی و به رپرسی ده ره وه ی ئه رده اڵن هومایون حیزب- واڵتی و – ئاڵمان له پێوه ندییەکان به رپرسی چه پی تێکۆشه ری دێهکوردی نووری ئازادیخواز و دۆستی له مێژینەی حیزبی

دێموکرات- قسه و باسی هه بووه.له نێو ئه وان دا، ئاماژه به شاکلیلی جێی باوه ڕی دادوه رانی ده کا که به هۆی به نی سه در- یه که م سه رکۆماری ئێران –

ده برێته دادگا و شاهیدی ده دا.شاهیدیی به که ئه وکات ئه وکه سه خۆی ئه سڵی ناوی به پاشان و »c«له یه کێک له میسباحی ئه بوالقاسم برلین موئابیتی دادگای ساڵۆنه کانی حه کاکیان: خانمی به وته ی شاهیدی دا، شاهیدیه که ی ناوبراو نه خشێکی گرینگی له دەرخستنی ناروونییه کانی په روەندەکە کوێریه کی گرێ وه دیارخست و

میکۆنۆسی کرده وه.

له قاودانی به سه بارت میسباحی ماشێنی تێرۆری کۆماری ئیسالمی ئێران تووشی ته نگ و چه ڵه مه ی زۆری ژیان بوو. به وته ی روئیا حه کاکیان، ئه و به رپرسی وه زاره تی ئه منییه تی یەکانی په روه نده زۆر هه ڵسوکه وته که ی بوو؛ ئیتالعات و »عه داڵه ت« سه رکه وتنی قازانجی به ده رکه وتنی به شێک له »راستی«یه کان

بوو.هێشتا وایه: باوه ڕی حه کاکیان هه ڵدانه وه ی توێی و چه ند توێژینه وە بۆ میکۆ نۆس، په روه نده ی الپه ریی سه دان له سه ر زۆری گه لی کتێب پێویسته ناروون، زۆرشتی ته کلیفی بنووسرێ

روون بێته وه.سه در شادی خانمی ده لێ: ئه و په روه نده ی دیکه ی به شێکی له سه ر ئاڵقه له یه کێک که کارده کا، میکۆنۆس په روه نده یه ، حوسێن ئه و بووه کانی ون له ئێرانه ئه وکاتی باڵوێزی مووسه ویان

ئاڵمان.تێرۆری وتوییه تی ئاماژه یه ئه و چونکه دایه . جێ له زۆر میکۆنۆس ئه و ده ره وه ی وه زیری ده کرێ چۆن عه لی ئێران، ئیسالمی کۆماری کاتی بکوژانی گه ڵ له ناوی والیه تی، ئه کبه ر دادگاش له هاتووه و فیروزه کۆشکی

ئاگاداری سه ردراوه و له حوکمی ئایا به اڵم بووه ، تێرۆره ئه و چۆنیه تی له سه فیره که مووسه وی دەکرێ سفاره ت خانه ی ئێران له ئاڵمان بێ خه به ر

بێ لەو رووداوە!؟لێکۆلینه وه ی ماوه ی له هه روه ها قه ولی به میکۆنۆس په روه ندەی سه ربه که سانی زۆربه ی حه کاکیان: ئیسالمیی کۆماری »دیپلۆماسی« ئێران له باڵوێز خانه که یان ڕا، نێردراونه وه له چه نگ واتایه کی دیکه به یا بۆ ئێران،

عه داڵه ت هه اڵتن.اڵپه ڕه یه کی به ئاماژه پێویسته له په روه نده ی میکۆنۆس، نه نووسراو له گوتراوه ١٨ساڵ پاش به اڵم حیزبی سوسیال- به رپرسێکی الیه ن خانمی بکرێ. دێموکراتی سوئێد ئه وکاتی ڕێبه ری مونا سالین دێموکراتی سوئێد- حیزبی سوسیال کاتێک گوتی: تێپه ڕین ١٨ساڵ دوای گشتی سکرتێری – شه ره شکه ندی د. وسێ کوردستان- حیزبی دێموکراتی ڕێستورانی له هاوڕێیانی له که س ئه ویش تێرۆر کران، برلین میکۆنۆسی سیاسی ده بیری وه ک بوو بڕیار ئینکوادکارلسۆن - له گه ڵ ئه و حیزبه حیزبی سۆسیال کاتی ئه و ڕێبه ری دێموکرات- و پییه رشور - دبیری سیاسی بن. به شدار کۆبوونه وه دا له و پێشوو کارل بیلت - کردنه وه ی ئاگادار به به اڵم سه رۆک ئێستا و ده روه ی وه زیری وه زیری ئه و کاتی سوئید -، چه ند سه عات پێش له کۆبوونه وه ی ١٧ ی سێبتامبر، به ته له یفون داوایان لێکرا، به هۆی قه یرانی دانیشتنه له و خۆ واڵته که یان ئابووری

ببوێرن و بگه ڕێنه وه سوئێد.کارلسۆنیش گوتبووی: پێم سه یره که رووداوی میکۆنۆس له واڵتی سوئید نه بوو. باوی به ر ده نگدانه وه یه کی قسه کانی به سه باره ت شوریش پییه ره نگدانه وه ی گوتبووی: کارلسۆن کاریگه ری ژێر له میکۆنۆس رووداوی

رووداوه کانی دیکه دا، په ڕاوێز خرا.دوای ١٧ساڵ نزیکه ی ئێستا به سه باره ت برلین، دادگایه کی ئاکامی خه اڵت کردنی میکۆنۆس په روه نده ی ئاڵمانی بوێره کانی ئازاو دادئه ستێنه نێویۆرکی له ئه شتال فون یوست و نه ته وه رێکخراوی یه که م پێته ختی په روه نده یه ئه و یه کگرتووه کان، هه ڵده درێته وه و باسی جۆراوجۆری تێ دا

ده کرێ.بۆیه پێویسته ئه و په روه نده هه روا وه رزه کان و وه ک هه موو بۆ بێ، کراوه »دێکۆمێنتێکی« فه رمی جینایی به وێنه ی پێشێل کاری دامۆکلیس«ی »شمشیری مافی مرۆڤ و دژبه جیابیرانی سیاسی و نه ته وه یی، له سه ر سه ری کاربه ده ستانی بێ. ئێران ئیسالمی کۆماری رێژیمی له سه ر کاری بلوێ شێوه یه ک هه ر به بکرێ و هه وڵی بۆ بدرێ و له کۆبوونه وه بکرێ و له سه ر باسی گرینگه کان دا، جیهانیان کۆمه ڵه کۆڕو له شکایه ت مه ینه تییه کانی ئازارو له گه ڵ بکرێ و کورده کان و کوژرانی رۆژانه و به رایی ژێرده سته کانی نه ته وه هه موو جوغرافیای سیاسی ئێران ئاوێته بکرێ.

سه رچاوه کان: راپۆرتێك له م پێوه ندییه دا له ماڵپه ڕی واڵتی ده ره وه ی ماڵپه رێ ، kdpmedia.org

حیزبی دیموکراتی کوردستانله گه ڵ حه کاکیان رۆئیا وتووێژه ی

ماڵپه ڕی ئێران وابر _ فه یسبووک

کاره ساتی میکۆنۆس، په روه نده یه کی

کراوه بۆ هه موو وه رزه کان

ئابوورییەك كە لە ماوەی سێ دەیەدا دایانمەزراندووە، توانایی خۆڕاگریی زیاتر لە چەند مانگی بەبێ فرۆشتنی نەوت و بەرهەمە نەوتییەكانی نیە. ئابوورییەك كە بە تەواوی مانا بە نەوت بەستراوەتەوە و لە سەرووی ئێستاكەش حكوومەت هەوڵەكانی و دروشم هەموو بە دۆالرە نەوتییەكان پشت ئەستوورە، بێ شك هەر بوارەدا لەم حكوومەت پڕۆژەیەكی هەوڵ و چەشنە

ڕووبەڕووی پرسیار و گومان دەكاتەوە. ئەگەر بمانەوێ بە ڕوانگەیەكی خۆشبینانە لە )ئابووریی خۆڕاگرانە( بڕوانین و لە جۆری گەاڵڵەی ناڕوون و بەرتەسك هەرچەند هەوڵێكی بە خۆی دا لە بواری باشتركردنی دۆخی ئارایی لەقەڵەمی بدەین، و ڕێكخستن بواری لە بتوانێ دەوڵەت لەوانەیە نۆژەنكردنەوەی دامەزراوە و نووسینگە ئابووریی و بەرهەمهێنەرەكان تا ڕادەیەك سەركەوتوو بێ . بەاڵم سەرچاوەكانی ئیمكانات و توانایی، سەرەكی بابەتی لە گشتی شێوەیەكی بە و بوارەدا لەم دەوڵەت كێشە وگرفتە دایە. واڵت كەالنی ئابووریی بواری تایبەت بە و پێشوو دەوڵەتەكانی بەجێماوەكانی سەردەمی كارەساتباری هەشت ساڵەی ئەحمەدینژاد، لەڕادەبەدەر، بوونی گەندەڵیی ماڵیی و ڕانت خۆریی بۆ هاوتەریب ئۆرگانی نووسینگە و دەیان هەبوونی نەكردنی دابەش امام«، فرمان اجرایی »ستاد وێنە شێوەیەكی بە واڵت سەرچاوەكانی سامان و قورسایی خستۆتە سەر بە شێوەیەك دادپەروەرانە، شانەكانی ئابووریی نەخۆشی ئێران كە هەر چەشنە ئابووریی ڕەوشی باشتركردنی بواری لە هەوڵێك

ئێران ڕووبەڕووی شك و گومان دەكاتەوە. ئێستا كە خامنەیی مەترسییەكانی بە جیددیی ئامۆژگارییانە شێوە وتەگەلی بە و وەرگرتووە گەاڵڵە « خستنەڕووی بە و، ئەكادیمیانە نەك كاروبارە لە دەستی ڕاستەوخۆ ئابوورییەكان« باشتركردنی بۆ هەمووان و وەرداوە ئابوورییەكان دۆخی قەیراناوی هان دەدا، دەبێ چاوەڕوان بین ئایا كیسەی یان دەبێ لێوڕێژتر خەڵك سەبری كاسەی خەلیفە بەتاڵتر. هەرچەند لەنێو توێژە جۆراوجۆرەكانی دەسەاڵتی مافیایی و شاراوەی ڕێژیم، هێندێك دەنگ لە دژایەتیی لەگەڵ ڕەوتی دانیشتنەكان و دەرەنجامەكانی یان نیزام زاڵی دەسەاڵتی بەاڵم دەكەوێ ، بەرگوێ توانای تەواوی بە فەقیهی ویالیەتی دەزگای هەمان خۆی و بەبێ لەبەرچاوگرتنی پێكهاتە ئایدۆلۆژیكیی و بەناو بەهاكانی شۆڕش، لە هەوڵی نەهێشتنی هەرچی ئەم بەاڵم نرخێكە. هەر بە گەمارۆكان خێراتری وڕێگەچارە نەخشەڕێگە دەركردنی و پەلەكردنە نوێیانە بۆ چوونەدەر لە قەیرانی ئابووریی دەركەوتنی دامەزراوە داهاتی سەرچاوەكانی كە ڕاستییەیە ئەم نێو مافیای و دەوڵەت هاوتەریبەكانی ئۆرگانە و وەلی كیسەی و نیە پێشوو وەكوو ئیتر دەسەاڵت فەقیه یان نابێ بەتاڵ بێ یان بە هەر نرخێك دەبێ بە

پڕی بمێنێتەوە. دامودەزگای ویالیەتی فەقیه كە تا ئێستا زیاتر كاری فەقیه وەلی بازرگانیی كۆمپانیایەكی وەك ئێستاكە دادپەروەر! فەقیهێكی وەلی هەتا كردووە بەباشی ئێران، خەڵكی نالەباری ڕەوشی دیتنی بە و دەسەاڵتداریی توانای نە ئیتر كە تێگەیشتووە لەوە زیاتر دەتوانێ نە هەیە و پێشووی زۆرداریی ماڵ و سامانی ئەم كۆمەڵگەیە بە تااڵن بەرێ . كەوایە دەسەاڵت و كە ئێستادا زەمەنییەی بڕگە لەم النیكەم چارەنووسی خۆی لە شوێنێكی هەستیار و مەترسیدار دەبینێ ، هەوڵ دەدا تا لە ڕێگەگەلی نوێ و ناباویش كە بووە، گیانێكی نوێ بە خۆی ببەخشێ و چارەنووسێك وەدرەنگ دەكەن، چاوەڕوانیی كۆمەڵگە زۆربەی كە ئیستاكە ئێران كۆمەڵگە ئەوەیكە لەگەڵ بەاڵم بخات. خۆی ژیانی سەردەمەكانی قەیراناویترین لە یەكێك خەباتی ئەزموونەكانی بێ گومان بەاڵم دەكا، تێپەڕ و گۆڕانخوازی ئیرادەی و ئێران نەتەوەكانی لەسەرپێ بۆ قاییم بەڵگەیەكی ئەوان، ئازادیخوازیی

مانەوەی ئەم نەتەوانە و دەسپێكێكی نوێ یە.

درێژەی:

ئابووریی خۆڕاگرانە )اقتصاد مقاومتی(

نەخشەڕێگەی چوونەدەر لە قەیرانی

ئابووری یان قەیرانی حكوومەتی

وه ک وه رزه کان و هه موو بۆ بێ، کراوه هه روا په روه نده ئه و پێویسته »دێکۆمێنتێکی« فه رمی جینایی به وێنه ی »شمشیری دامۆکلیس«ی پێشێل کاری مافی مرۆڤ و دژبه جیابیرانی سیاسی و نه ته وه یی، له سه ر سه ری کاربه ده ستانی

رێژیمی کۆماری ئیسالمی ئێران بێ.

حەسەن حاتەمی

ژماره : ٦٢٧

٦ی مارسی ٢٠١٤

١٥ی رەشەممەی ١٣٩٢

7سیاسی

ئێستا كە خامنەیی مەترسییەكانی بە جیددیی وەرگرتووە و بە وتەگەلی شێوە ئامۆژگارییانە نەك ئەكادیمیانە و، بە خستنەڕووی » گەاڵڵە ئابوورییەكان« ڕاستەوخۆ دەستی لە كاروبارە ئابوورییەكان وەرداوە و هەمووان بۆ باشتركردنی خەڵك سەبری كاسەی ئایا بین چاوەڕوان دەبێ دەدا، هان قەیراناوی دۆخی

لێوڕێژتر دەبێ یان كیسەی خەلیفە بەتاڵترئەیوب شەهابی راد

له به رچاوگرتنی ره گه ز، به هه ر ژن و پیاوێکی موسوڵمان که له ئێران دا ده ژی، ده گوترێ که بێ ئه مالو ئه وال خۆی هاوسه نگ بکا له گه ڵ قانوونی بڵێین ده توانین بۆیه ئیسالمی. کۆماری سیاسییه کانی ویسته بنه ڕه تی ئێران سنووربه ندی ئیدۆڵۆژی به ڕه سمی ناسیوه و ژیانی تاکه کانی

له ئێرانی ژێر ده سه اڵتی کۆماری ئیسالمی دا چوارچێوه دار کردوه . عومەر باڵەکی

عومەر باڵەکی

قانوونی پێشه کی له له پێگه ی ژن ئێران دا بنه ڕه تی شێوه یه به و ئیسالمی دا کۆماری هه ر لێره دا کراوه و ده ست نیشان ک وه فارسییه که ی قه ده به دوایی دا ده که ینه وه وله نه قڵی خۆی

شی ده که ینه وه. بنیادهای »درایجاد که انسانی نیروهای اجتماعی، همه استثمار خدمت در تاکنون هویت بودند خارجی جانبه را خود انسانی حقوق اصلی و واحد خانواده بازمی یابند....... اصلی کانون و جامعه بنیادین و است انسان تعالی و رشد توافق عقیدتی و آرمانی در تشکیل خانواده که زمینەساز اصلی حرکت انسان است تکاملی و رشدیابنده ...........و بوده اساسی اصل و خطیر وظیفه بازیافتن ضمن پر ارج مادری در پرورش انسانها همرزم خود و آهنگ پیش مکتبی مردان در میدانهای فعال حیات می

باشد.............«.ئه و ناوه رۆکی له ئه وه ی ئه وه یه هه ڵدێنجێندرێ پێشه کییه ئێران بنه ڕه تی قانوونی که مافی ئه سڵی ژنان و که سایه تی ڕوانگه ی له ته نیا ئه وانی ئینسانی ئیسالمییه کان بونیاده پێک هێنانی داناوه و مه شروع قانوونی و به سه ربه خۆ به شێوه ی که ده بینین ژنان ، مافی نه داوه ته سه رنجی که ره سه یه ک وه ک زۆرتر به ڵکوو خۆی ئامانجی به گه یشتن بۆ چاوی لێ ده کا. بۆ ڕوون بوونه وه ی هێندێک له سه ر ده توانین زیاتر له و که ده سته واژانه ی وشەو له و بکه ین و هه ڵوێسته هاتوون ده قه دا

کۆماری تێ ڕوانینی کات ئه و ئیسالمیمان له سەر پرسی ژن زیاتر ده بێته وه روون ده رده که وێ و بۆ ئه وه مه به ستی ته نیا یاسادانه ر که بووه که له باوه ڕه کانی خۆی النه داو وه ک ئامرازێک له ژن و پێگه ی ژن

له کۆمه ڵگه دا که ڵک وه ربگرێ. له باس که جێگایه دا له و »توافقی عقیدتی و آرمانی« ده کا ئه و ناته باییه له گه ڵ مافی مرۆ ڤ به که راسته ده رده خا. ته واوی خۆی باس له پێک هاتن »توافق« له نێوان پێک هێنانی بۆ ده کرێ پیاودا ژن و زیادکردنی به اڵم هاوبه ش، ژیانی آرمانی« »عقیدتی و وشه کانی یاسادانه رله که ئه وه یه نیشانه ی ئه و ئێران دا بنه ڕه تی قانوونی ژن و نێوان ئازادانه ی ته وافوقه پیاوی بۆ پێک هێنانی ژیانی هاوبه ش نیه، به ڵکوو ده بێ له بواری قبووڵ بیروباوه ڕه وه واته »عقیده« پێکه وه ده چێته ئه وه هه بێ و هاوسه نگییان خانه یه ک که سنووری دیاری کراوی سنووری نیه روون واته نیه ده چێته کوێ هه تا »عقیده« ده توانن چۆن پیاو ژن و پێش و بکه ن دروست هاوسه نگییه ئه و زاڵ »عقیدتی« ڕوانگه کانی چونکه جیاوازن و ئیسالمی دا کۆماری له له سه ردادێ و به ئاڵوگۆڕیان هه مان کات دا ئیزافه کردنی وشه ی »آرمانی« به ر به ستێکی دیکه یه له به رده م ئیراده ی ژن و پیاودا که ئه و ده کا سنوورداریان زیاتر وشه یه هاوبه ش و ژیانی پێکه وەنانی بۆ له مه به ستی یاسادانه ر ره نگه سیاسی ئامانجی هه مان »آرمان« به چونکه بێ. ئیسالمی کۆماری وه دی هێنانی بۆ ده بینین کرده وه ئیسالمی کۆماری ئامانجه کانی ئیداره ی ده وڵه تی دا ئیداراتی له دروست سیاسی« »عقیدتی

کراون و زۆریش چاالک و فه عالن.

له و هه ر دیکه وه الیه کی له پێشه کییه کورته ی یاسای بنه ڕه تی ئێران که باس له پێک هێنانی ژیانی به ده کا پیاو ژن و هاوبەشی بنه ماڵه، کردنی دروست مه به ستی هه تا ده وێ ئێرانی پیاوی ژن و له ئیدولۆژی قوتابخانه ی خزمه تی دینی که کۆماری ئیسالمی له سه ر دامه زراوه بکه ن، چونکه یاسادانه ر پێگه یشتوویی گه شه و لوتکه ی له ده سته ئه و به ده کا تایبه ت ئیماندارانی موسوڵمان که شایسته ی مه کته بی سفه تی وه ده ست هێنانی

بن. چونکه مرۆڤی مه کته بی، بێ به ره گه ز، به رچاوگرتنی له که موسوڵمان پیاوێکی ژن و هه ر

که ده گوترێ ده ژی، ئێران دا له هاوسه نگ خۆی ئه وال ئه مالو بێ سیاسییه کانی ویسته له گه ڵ بکا ده توانین بۆیه ئیسالمی. کۆماری ئێران بنه ڕه تی قانوونی بڵێین

به ئیدۆڵۆژی سنووربه ندی تاکه کانی ژیانی ناسیوه و ڕه سمی کۆماری ده سه اڵتی ژێر ئێرانی له کردوه . چوارچێوه دار ئیسالمی دا پێشێل کردنی ده بینین دایه لێره مافی مرۆڤ له کۆماری ئیسالمی دا ئه و چونکه کراوه یاسا به چۆن راسته وخۆی کاریگه ری پێشه کییه ته واوی دارشتنی له سه ر هه یه پێوه ندییان که دیکه قانوونه کانی هه بێ به مافی ژن یا مافی تاکه کان

له کۆمه لگادا.یاسای له هه ر ئه وه تا بنه ڕه تی ئێران دا له ئه سڵی ٣ به ندی ١٤دا به و شێوه یه باس له یه کسانی ژن و پیاودا ده کا :«دابین کردنی

له تاکه کان الیه نه ی هه مه مافی ئه منییه تی پێک هێنانی پیاوو ژن و بۆ دادپه روه رانه یه دادوه رێکی له گشتی یه کسانیی هه مووان و

به رامبه ر قانوون دا.«

یه کسانیی گشتی له به رامبه ر که ماناییه ئه و ده ربڕی قانوون دا گۆیا ژن وپیاو له یاساکانی ئێران دا ئه وه به اڵم هه یه یه کسانیان مافی له چاو ئێستا هه ر چونکه وانیه ئێران نووسراوه کانی قانوونه خۆی قانوون ده بینین بکه ین بۆیه هه ر نایه کسانییه، هه ڵگری یاسادانه ربه مه به ستی ده کرێ بکه ین. ته فسیر دیکه شێوه یه کی کاتێک قانوون خۆی هه ڵگری مافی ڕه گه ز دوو تاکه کانی بۆ یه کسان که یه کسانییه ئه و ناتوانرێ نیه، له ئیسالمی کۆماری یاسادانه ری ئیمتیاز به کردوه باسی قانوون دا به ندی دیکه واتایه کی به دابندرێ.

بنه ڕه تی یاسای ئه سڵی ٣ی له ١٤دادخوازی دا یه کسانی له باس ده کا نه ک یه کسانی له دادره سی دا. وه ک دیکه ی قانوونه کانی چونکه قانوونی بواری شارستانی »مدنی«

به ئیسالمی سزادانی قانوونی و شێوه یه کی دیکه باس له دادره سی و یه کسانی ده که ن به باس کردنی دوو نموونه ده توانین باشتر ئه و بابه ته

روون بکه ینه وه.ماده ی ٩٤٩ له قانوونی بواری شێوه یه به و »مدنی« شارستانی باس له دابه ش کردنی میرات ده کا له نێوان ژن و پیاوێک که پێکه وه ژیانی

هاوسه رییان هه یه._ »ئه گه ر هیچ وه ره سه یه ک بێجگه میرات وه رگرتنی بۆ نه بوو میراتی ته واوی مێرد، یا ژن له به اڵم مێرده که ی به ده درێ ژن، له و حاڵه ته دا ژن ته نیا ئه و به شه ی ده درێ و پێی کراوه دیاری بۆی ماباقی ماڵه که ی دیکه ی مردووه که هه مان له ٨66 مادەی حوکمی به بێ که سانی ماڵی ده بێته یاسادا وه ره سه و ده وڵه ت ده ستی به سه ردا

ده گرێ.قانوونی له ٢٥٨ ماده ی »مجازات ئیسالمی سزادانی اسالمی« به شێوه ی خواره وه باس له وه ده کا که چۆن بکوژی ژنێک که حوکمی قه ساسی هه یه ئه و حوکمه

به ڕێوه ده چێ._ »هه ر کاتێک پیاوێک ژنێک ژنه که خوێن گرانی ده بێ بکوژێ نیوه ی خوێن به ها »دیه« بده ن به بکوژه که ئه و کات ده توانن حوکمی بکه ن و جێ به جێ له سه ر قه ساسی زیاتر یا که متر به ده توانێ بکوژ به ها »دیه« له سه ر راده ی خوێن

له گه ڵیان پێک بێ.«دوو سه ره وه ئه وانه ی نموونه ی تر ده یان له نموونه ن که راستیین ئه و ده رخه ری که ئیسالمی کۆماری قانوونه کانی پاراستنی له گه ڵ ناته بان چه نده تایبه تی به مرۆڤه کان و مافی ده رده که وێ بۆمان ژن و مافی وه ک ژن قانوونانه دا له و که له به ڵکوو نیه سه ربه ست مرۆڤ ژێرچاوه دێری پیاو و ده وڵه ت دایه، ناتوانن قانوونانه ئه و بۆیه هه ر پێناسه ی قانوونێک بن که یه کسانی و هه مووبواره کانی له دادپه روه ری

ژیان دا ده سته به ر بکا.

مافی ژن لە یاسا کانی کۆماری ئیسالمی دا

ئەیووب شەهابی ڕاد

ماوەیەك لەوەپێش عەلی خامنەیی، لە كۆبوونەوەیەك بە بەشداریی سەرۆكەكانی وێڕای ڕێژیم، دەسەاڵتەكەی سێ هەر ئەوان تایبەتیی بایەخدانی لە ڕێزلێنان بۆ بەڕێوەبەری بەرنامەی دەركردنی لە نەخشە خێراتری هەرچی بەدواداچوونی سیاسەتەكانی بەڕێوەبردنی ڕێگا و ئابووریی خۆڕاگرانە، جارێكی دیكە جەختی بەرنامە ئەنجامدانی لە خێرایی لەسەر پێوەندیدارەكان كردەوە و چەند وتەیەكیشی دەسەاڵتەکان، هاوئاهەنگیی بە سەبارەت وەدیهێنانی بەڕێوەبردن و چۆنیەتی و خۆڕاگرانە( )ئابووریی سیاسەتەكانی لە نوێ یاساگەلی دەركردنی هەروەها ئامادەبوان پێشكەشی پێویست دا حاڵەتی

كرد.ئەدەبیاتێكە خۆڕاگرانە ئابووریی گەمارۆ لەگەڵ ڕووبەڕووبوونەوە لە ڕێژیم ڕێبەری لەالیەن نێودەوڵەتییەكان و گوزەرەوە لەم ئەوەی بۆ خراوەتەڕوو، تەحریمانەدا ئەو بەسەر بتوانێ دەوڵەت زاڵ بێ و هەڕەشەی تەحریم بكاتە دەرفەت. تەنانەت لە پاساوی ئەم گەاڵڵەیەدا هاتووە كە: » ئەو پڕنسیپ و بنەماگەلەی كە دەبێ

ئابووریی ئێران هەیبێ ، ئەدەبیاتێكی بە نێوی ئابووریی خۆڕاگرانەی داهێناوە«. هەروەها گەاڵڵە ئەم بەرەوپێشبردنی بواری لە ئابوورییەدا پێداگرییەكی زۆر لەسەر ناسین دیاریكردنی كێشە وگرفتە سەرەكییەكانی و

ئابووریی ئێران كراوەتەوە. ڕادەی باسی ئەوەی پێش هەروەها شكست و سەركەوتن و پڕۆژەی خستنەڕووی هۆكارەكانی پێویستە بكەین، خۆڕاگرانە( )ئابووریی قسەكانی ئامانجی ناوەڕۆك و لەسەر ئەمجارەی خامنەیی لەم بوارەدا ورد بینەوە. زۆربەی كاتەكان قسەكانی خامنەیی الیەنی بەناو مەعنەوی ـ ئامۆژگارییان هەبووە و بۆ هێوركردنەوەی كێشمەكێش و ناكۆكییەكانی بەاڵم بووە، دەسەاڵت پێكهاتەی نێو ئەمجارە وتەكانی ناوبراو دوو تایبەتمەندیی تەنگەتاویی و یەكێكیان هەبوو: گشتیان بەڕێوەبردنی لە كار لە خێرایی داواكاریی ئەم گەاڵڵەیە و ئەوەی دیكە الیەنی ئیجرایی لەبەرچاوگرتنی بە دەستوورییەكەی. ـ پێشنیارە ڕاستەوخۆ و دەستێوەردانی لە هەروەها خامنەیی و بەردەوامەكانی بواری بەڕنگاربوونەوەی قەیرانی ئابووری لە ئێستادا بەشێوەی ناڕاستەوخۆ ــ ڕێژیم لەسەر تەحریمەكان كاریگەربوونی بە دان ناوە ئێران ئابووریی هەنووكەیی ڕەوشی

وادیارە كە دەرەنجامەی ئەو دەگەینە ـ ئیرادەی دەسەاڵتدارێتیی دامودەزگای خێراتر هەرچی چوونەدەری بۆ جیددیی

ئەم بەاڵم هەیە، ئابووریی لەقەیرانی خامنەیی و خودی تەنگەتاوییەی خیرایی و بەردەوامەكانی پێداگرییە هەروەها نێوان ناكۆكییەكانی وەالنانی بۆ ناوبراو

پێویست هاوئاهەنگیی دەسەاڵتەكە و سێ خێراتری هەرچی جێبەجێكردنی لە خۆڕاگرانە(، )ئابووریی نەخشەڕێگای

لە بێجگە زەمەنییەدا، بڕگە لەم ئەویش دەركەوتنی لە پێشگرتن ئامانجی دوو گەیاندنی النیكەم بە گشتیی و ناڕەزایەتیی هەڕەشەكانی بە پێوەندیدار مەترسییەكانی

ڕێژیم، ناتوانێ پەیامێكی دیكەی بەدواوە بێ . بەاڵم ئامانج لە سیاسەتی )ئابووریی خۆڕاگرانە( و هۆكارەكانی خستنەڕووی ئەم ئایا چیە؟ زەمەنییەدا بڕگە لەم گەاڵڵەیە ڕووبەڕووی بەراستی ئێران ئابووریی قەیرانێكی قووڵ و داوێنگیر بۆتەوە؟ داخوا توانایی و سەرچاوە مرۆیی و ماددییەكانی ڕادەی و ئاست لە ئێران ئابووریی یان ئەوەكە بارودۆخی هەنووكەیی دا هەیە دەرفەت و توانای خستنەڕووی بەرنامەیەكی

دیكە بێجگە لە ئابووریی خۆڕاگرانە نیە؟ خستنەڕووی لە حكوومەت كاریگەریی بە دان هەم ڕێگەچارەیە ئەم گەمارۆكان لەسەر ئابووریی ئێران دادەنێ و هەم ئەوەشی بە چەشنێك بەرەنگاربوونەوە تەحریمانە و ئەو كاریگەرییەكانی لەگەڵ هەنووكەیی بارودۆخی باشتركردنی ناوەڕۆكی واتا و لێكدانەوەی بەاڵم داناوە. لە خۆڕاگرانە( )ئابووریی ڕێگەچارەی ڕوانگەی ئابوورییەوە، لەڕاستی دا دەرخەری و بێژانە گشت بیركردنەوە ڕەوتی هەمان ڕووبەڕووبوونەوەی و ڕوانینانە ڕواڵەت گۆڕانكاری نەبوونی ڕیشەیی و قووڵ و بەڕێوەبەرێتیی ئابووریی ڕوانگەكانی لە چۆتەوە لەبیری ڕێژیم گوایە خۆیانە.

ئابووریی خۆڕاگرانە )اقتصاد مقاومتی(نەخشەڕێگەی چوونەدەر لە قەیرانی ئابووری یان قەیرانی حكوومەتی

ل 8

15ی رەشەممەی 1392

ژماره : 6276

٦ی مارسی ٢٠١٤

فه رزانه که یوانی

ئه مڕۆ هه شتی مارسه ، رۆژی جیهانین ئه م ژنه . ڕه نگه هێندێک الیان وابێ بوونی ئه م رۆژه ، بوونی بکا. پێناسه رۆژه خۆی که پیاوساالر دا، جیهانێکی له ژیان واته به بێ نی یه . یه کسان ره گه ز دوو مافی به م بڕوانه کردن و بڕوامه ندی ره چاوی هرزه ، ده بێ بلێین ئه م دیواره زۆر له دیواره

هه اڵواردنه کانی دیکه پانتره .هه شتی مارس بۆیه به رۆژی جیهانی ئه و بیره وه ریی به ببێ تا ناونرا، ژن به گه یشتن و به ده ست هێنان بۆ ژنانه ی دادپه روه ری و یه کسانی نرخێکی قورسیان ژیانێکی هێستاش ده بێ وایه پێم به اڵم دا، زۆر ببنه بارمته تا جیهان سه ری کرنۆش و له زۆر ژنێکی دانه وێنێ. بوونیان بۆ رێز سووکایه تی و جیهانه ئه م چوارگۆشه ی دنیا تا سووتان گیران و پێ کرا، بێرێزییان نێوه ی له زۆر سته مێکی زوڵم و چ بزانێ

ئه ندامانی خۆی دا ده کا. ئه م دیکه شه وه الیه کی له کاتێک نایه کسانییانه نادادپه روه ری و و بێزهه ستێنتر دیکه ئه وه نده ی نه ریتی و کۆمه ڵگه له که ناشیرینترده بێ هه وڵ هێزه وه هه موو به مه زهه بییه کان دا مه زهه بی و فۆرمی ره واڵه ت و ده درێ ده خه ن له دڵ ترسێک بدرێ. پێ نه ریتی که ئه گه ر ئه و سنوورانه ببه زێنن، له خواو

خه ڵقی خوا ده بن.بیرکردنه وه ، پیشکه وتن، وایه لێره خوێندنی بااڵی ژنان و هه زاران پێشکه وتنی

کۆمه اڵیه تی دیکه به دڵی ده سه اڵتبه ده ستان و پشتیوانانی فره ژنی ـ بۆ وێنه ـ و ده یان دژی دیکه ی سووکایه تی له پڕ قانوونی ژنان، نیه . ئه گه ر خۆسوتاندنی ژنان، سه قه ت له شفرۆشی ژنان، جینسی ئه ندامی کردنی روخساری تازه پێگه یشتووکان، کچه هه ڵقرچاوی ئه و کچانه ی قوربانی ئه سیدن، بزانین ئه وه با ناهه ژێنن، کۆمه ڵگا غیره تی نه ک بڕگه یه کی کۆمه ڵگه ، به ڵکو هه موو تان

ره خنه و له پڕ کۆمه ڵگایه مان ئه م پۆی و ئیراده .

گشتی غیره تی که ین قبوڵی با ئه م هه مووه له بری کۆمه ڵگه ی واڵته که مان ده ردو ژانه هێشتاش به خۆ رووتکردنه وه ی ئابرووی دیاره ده هه ژێ، ئه کته رێک کچه رووتی وێنه ی گره وی له کۆمه ڵگه یه ک

به رازانه وه ی ده بێ بۆیه دایه کچێک بابه تی کۆمه اڵیه تییه کان و ماڵپه ر و تۆڕه به دژبه رانی، الیه نگران و به رگه نگه شه ی هه اڵواردن و خه فه ت و خه م و ئه وه ی جێی له ئاره زووی ئاوات و ژنان، مافی بێ پڕ له دڵ الوی کچی هه زاران نراوی گۆڕ حه ز و خۆزیای ژێر هه وری چڵکن و ره شی بست باوه کانی چه وت و نه ریته نه زانی و

به بستی ئێران په نجه ی بخرێته سه ر.

بێ که موکووڕیی نیشاندانی هه اڵواردنی باره ی له رۆژئاوا کۆمه ڵگه ی هۆی به سیاسی فه رهه نگی و کۆمه اڵیه تی، له جگه ره نگه جنسییه تییه کان جیاوازییه

خۆشخه یاڵی شتێک نه بێ. رۆژئاواییەکانیش کۆمەڵگە لەوانەیە لەگەڵ هەاڵواردنە کۆمەاڵیەتی، پێوەندی لە

فەرهەنگی و سیاسییەکان لە بواری جیاوازیی رەگەزییەوە زۆریش بێ کێشە نەبن.

رۆژهه اڵتی ژنی منی میراتی به اڵم هزری بیر و داخراوی سنووری له که مه زهه بی دا هه ڵمداوه ، زۆر روون و ئاشکرایه . تێی چه قیوم ناله باره ی ره وشه دۆخ و ئه م پێویستی به رێگه چاره و ده ربازبوون هه یه ، بۆ له کۆڵ خۆکردنه وه نابێ . ده بێ کۆتایی ئیسالمی و کۆمه ڵگه بارودۆخەی به م نه ریتخوازه کان بێنین که ژیانی ژنی کردوه به کاره سات و هه ڵکردن ده گه ل ئه م قانوونانه میسری ژنانی ئه مڕۆکه نه ماوه . باوی به م جۆره تا کردوه ، ده ست پێ خه باتێکیان بگه یه نن تێ کۆمه ڵگه که یان دیکه ی نیوه ی خۆ خاڵی بۆ کاالیه ک نین ته نیا ئه وان که کردنه وه ی کاتیی پیاوان له که لێن و قوژبنی شه قامه کان دا، ئه وان ده توانن به هه موو جل و به رگێکه وه سه ما بکه ن و له سه ر شه قامه کانی واڵته که یان به نیوه ی دیکه ی کۆمه ڵگه بڵێن ناتوانن به پستاوتنم »منی ژن« له گۆشه ی ئازاردانی جینسی به هه ڕه ه شه و ماڵه وه و

ده بێ پیاو( تۆ)تۆی سه رکه ون ، به سه رم دا رابێی به هه موو جل و به رگێکی من و ده گه لم

سه ما بکه ی و هه ڵپه ری.رۆژه ی ئه و مارس . هه شتی ئه مڕۆ کارگه ی )رستن( ی کرێکاره کان ژنه پێناو له ساڵی ١٨٥٧ دا له نیۆیۆرک شاری خه بات . به کرد ده ستیان یه کسانخۆازی دا بۆ دیسان ژنان کاتێک دواتر ساڵ په نجا ده ربری ، ناره زایه تیان مافه کانیان داوای ئاگرێک هه ناوی داگرتن که هیندێکی که میان بڵێسه ی نه سووتان ، نه پژان و ئاگره به م که ژنانه ی ئه م هه ناوی ناخ و ئاگره ی ئه و جێ به میراتیان جیهان دیکه ی ژنانی بۆ شوناس و به ده ستهێنانی بۆ خه بات هێشت

پله و پێگه ی مرۆییانه یه .به ردوامه و خه باته کاروانی ئه م

ئێمه ش له تێکۆشان کۆڵ ناده ین. . . . .

وەرگێڕان بۆ کوردی: تەهای رەحیمی

کوێستان فتوحی

..... له کۆمه ڵگه ی ئێران و کوردستان دا ئینسانی کاره ساتی ده یان به رۆژانه رووده ده ن که هێندێکیان یه کجار دڵته زێن و خه مهێنه رن. هه ر یه ک له ئێمه که رۆژانه ده که ین ماڵپه ڕه کان و میدیاکان له چاو وێنه یه ک سه ر به نه که وین هه یه وا که م یان هه واڵی روودانی کاره ساتێکی ئینسانی زیندووی شاهیدی بۆخۆمان هه ر یان دا،

رووداوێکی ناخۆش و کاره ساتبار نه بین.لێره ده ڵێن ئێمه به ئه زموونه کان گه یشتۆته دڵره قی یان نیه ، نرخی مرۆڤ نه خۆشه ویستی نه ئیتر که ئاستێک له زۆر به الی حورمه ت و ئینسانییه ت

مرۆڤه کانه وه بایه خیان نیه .کۆماری ده سه اڵتی ژێر ئێرانی له ده سه اڵته وه ، له الیه ن هه ر ئیسالمی دا، پارێزه ری خۆی ده بێ کە ده سه اڵتێک ئینسانه کان که رامه تی و حورمه ت گیان و بێ، رۆژانه به رده وام ئینسان سووکایه تی ده بێ و بریندار شعووری پێ ده کرێ و که چی لێ ده سه ندرێ. گیان ته نانه ت گیان سه یری بۆ به شێکمان ئێمه مانانیش به یانی روونی و تاریک لێسه ندنه کانیش مردنه کان«! »سه مای سه یری بۆ ده ڕۆین هه روا داخێک و ئاخ به به شێکیشمان ساده و ساکار به الیان دا تێ ده په ڕین. هه ڵبه ت ئه و ئاست له داماویمانه و بێده سه اڵتی له پێشه ! کردۆته بێده نگیمان کاره ساتانه دا هێندێکیشمان هه ر پێمان وایه له کۆمه ڵگه دا ئه و جۆره رووداو کاره ساتانه هه ر ده بن!!

ئالێره دایه کاره ساته که قووڵتر ده بێته وه ، که ئینسان و هاتوه وا هه ر دنیا وابێ پێمان

ده بێ بمرێ جا قسمه ت و نسیب!!***

له هه ر واڵتێک دیارده و رووداوێک لێی واڵتە ئەو ده سه اڵتی رووده دا،

به رپرسه هه ر لێره قوتابخانه یه ک ئاگر ده گڕێ و ناسکه کانیان جه سته منداڵ ٣٠ نزیک ده سه اڵتداران و که چی هه ڵده قرچێ، تێی دا به ڕێوه به ران شه رم دایان ناگڕێێ و ئێمه ش ده ڵێن نا ده ین، لێ تێک ئارامیان خه وی رووداوه و هاتوه چمان پێده کرێ؟! دیسان تێرکردنی بۆ هه ژاره کان مرۆڤه لێره هه ر سکی برسی مناڵه کانیان به ره وپیلی گولله ی ده چن و.... سنوور« »خاک و پاسدارانی خۆشه به وه دڵیان دواتر بنه ماڵه که شیان بۆ فاتیحایه کیان داده نێن و بۆ پرسه یان سه رگۆڕه که یان و ده چنه ده خوێندڕێ و له روو ئاخریش دا له دێ! سوکوناییان شوکرین خودایه ده ڵێن ده که ن و ئاسمان

به به شت کوڕه کانی دیکه مان سامه ت!....به سااڵچوو پیاویکی لێره دیسان بۆ ئه و جا ده ڵێن خه ڵک ده کوژێ و خۆی به و ته مه نه وه ! وه ک ئه وه ی وابێ الوه کانمان

هه ر بۆ مردنی له وشێوه خوڵقابن....دیسان شه یدای ٢٤ ساڵه ی خوێندکار، ژووره که ی له مه ریوانییه که کچه وه ک ده بینرێته وه و به کوژراوی دانشگا له خۆی بۆ نیه روون ده گوترێ کۆتاییش دا له کوژراوه ! یان له حه وتوویه ک دا ٢ ژن ٣ و.... جه سته ی رۆژگار ده ردی داخ و ده ست له گرنگ بۆی که سیش ده سووتێنن و خۆیان

نیه بۆ!کوردان دێرینی شارێکی له له مالش شیرین خه وی له ساڵ ١6 ته مه ن کچێکی

ئاژن ئاژن تفه نگ گولله ی به له شی دا لێ ده بێ گوێمان ال له مالو که چی ده کرێ،

»ئه وه ده بێ چ کچێک بووبێ له و ته مه نه دا باوک خوێنی! بچێته ده ستی باوکی ناکوژێ« خۆی ئه والدی له خۆڕا قه ت گوێی که ئه مشاره ش ده سه اڵتی ....تاریفی به کردوه که ڕ ئاسمانیان عاله م و جارێ داناچڵه کن، نه ک شار، جوانییه کانی نیشتمانێک نیشتمانن! جوانیی سه رمه ستی ده بنه خه ریکن رووباره کانیشی چۆم و که

گۆڕستانی ژنه کراس سووره کان و، پیاوانی یان نایه بێزیان میلله تیش! خزمه تگوزاری

حورییه کانی له ده ستدانی له ترسی ره نگه له جه سته ی سڕو ده ست به هه شتی خودا! خه ریکه نیشتمانێک ناده ن.... حه رامیان حیجابی عه ره بی – خلیجی زۆر به نرختر ده بێ له کچه کوردێکی عاشق که .... ته نیا ره وا پێی که هەیە »ژیان«ی ئاره زووی

نابینرێ... بۆ ئه وانه نازانن که »ئێوه

دیفاعتان داری بۆ له خۆتانه وه کوژراون، چاالکێکی! قسه ی ئه مه هه ڵگرتوون«! بۆ دوو گیانی ئه و فه یسبووکه ... تۆری نێو خوشکه که ی که له زه لکاوه که دا به مردوویی گرنگه بۆی به اڵم نیه، گرنگ بۆ دیترانه وه هی بی ئازاره که که بکا ئه وانه لۆمه ی ئه وانه به قسه ی ئه گه ر ده زانن! خۆیان ره وانیه کوژرابن، »بێئه خالقی« له سه ر دیفاع لێ کردنیان! هاوار ئه وه چ کاره ساتێکه له م نیشتمانه رووده دا؟! قسه کانیان له برینی

گولله و چه قۆکانیان به ژانتره ..... ئه ی پیاو! تۆ که زیره كانه ش سیمای هێزی که تۆ گرتوه ، به خۆت ئه خالقت كچه كاندا كچێنی په رده ی له پیاوه تیت ده بینیه وه و ته نانه ت چێژ له رووتبوونه وه ی فیلمه کان نێو ئه کته ره کانی ژنه جه سته ی

ده بینی، چۆن باوه ڕت پێ بکه م! ****

حه لیمه ته نیا شه یدا و ئه وه ژن! ئه ی نین له نێو زه لکاوه که ی سه ید سادق دا، ئه وه رووحی هه موو ژنه کوردێکه له نیو زه لکاوی پیرۆزبایی ئه مساڵ بۆیه ئه دا! تل ژیان دا هه ست چونکه لێ ناکه م مارس«تان »٨ی

ده که م منم له نێو زه لکاوه که دا!

لەو بوون نموونەیەک چەند ئەوانە لەمەودواش داوەو روویان کارەساتانەی روو دەدەن، بەاڵم بەداخەوە خەریکە بەالی

هەموومانەوە ئاسایی دەبێ.خەڵکی ساڵە 1٧ عوسمانی ئەوین _1هێزە گوللەی بە ئەمساڵ هاوینی بانە،

ئەمنیەتییەکانی رێژیمی ئێران کوژرا.کچە ساڵە 24 حاتەمی شەیدا _210ی رۆژی کە ورمێ خەڵکی خوێندکاری رەشەممە بە کوژراوی لە » خوابگاە«کەی لە

زانکۆی ورمێ دیترایەوە.کچە ساڵە 19 چووبینی سەحەر _ 3ئەمساڵ هاوینی لە مەریوانی خوێندکاری لە زانکۆی هەمەدان بە شێوەیەکی گوماناوی

جەنازەکەی بە هەڵواسراوە دیترایەوە.

کۆمەاڵیەتی

ئه م نادادپه روه ری و نایه کسانییانه کاتێک ئه وه نده ی دیکه بێزهه ستێنتر و ناشیرینترده بێ که له کۆمه ڵگه نه ریتی و مه زهه بییه کان دا به هه موو هێزه وه هه وڵ ده درێ ره واڵه ت و فۆرمی مه زهه بی و نه ریتی پێ بدرێ. ترسێک له دڵ ده خه ن که

ئه گه ر ئه و سنوورانه ببه زێنن، له خواو خه ڵقی خوا ده بن.

فەرزانە کەیوانی

ئەم کاروانی خەباتە بەردەوامەو ئێمەش لە تێکۆشان کۆڵ نادەینبۆ دایکم، که ژن بوونی فێر کردم

کاردانه وه کان له ئاستی کاره ساته کان دا نین

١

2 3

سه ید زه لکاوه که ی نێو له نین حه لیمه شه یدا و ته نیا ئه وه ژن! ئه ی سادق دا، ئه وه رووحی هه موو ژنه کوردێکه له نیو زه لکاوی ژیان دا تڵ ئه دا! بۆیه ئه مساڵ پیرۆزبایی »8ی مارس«تان لێ ناکه م چونکه هه ست ده که م منم له نێو

زه لکاوه که دا!

کوێستان فتوحی

ژماره : ٦٢٧

٦ی مارسی ٢٠١٤

١٥ی رەشەممەی ١٣٩٢

5سیاسی

شانبه شانی دیتنی ئه م ڕووه دزێوه ی گوشار و تاوان دژی ژنان، شایه دی ئه وه ین که قه یران و کێشه قوربانییانی زۆرترین کۆمه اڵتییه کان، ئابووری و

خۆیان له نیو ژنان دا هه ڵده بژێرن. به اڵم ئه وه ی مایه ی دڵخۆشی و هیوایه ، ئه وه یه که ژنان کۆڵیان نه داوه . ته مه نی ملنه دانی ژنانی ئێران بۆ په تی کۆیله تی و یاسا دژه ژن و کۆنه په رستانه کانی ئه و ته مه نی گه ڵ له به رامبه ره ئیسالمی، کۆماری ڕێژیمه . له و ڕۆژه وه که ڕێبه ری کۆماری ئیسالمی له یه که م رووبه رووبوونه وه ی خۆی و ڕێژیمه که ی له گه ڵ ٨ی مارس له ره شه مه ی ١٣٥٧دا، دژایه تیی ئه م ڕۆژه و هاوپیوه ندیی جیهانیی ژنانی کرد، ژنانی ئێران له ڕیزی پێشه وه ی خه بات و به ربه رکانی له گه ڵ ئه و

ده سه اڵته جه هه ننه مییه دا بوون.ناته بابوونی ناوی به ئیسالمی کۆماری تایبه ت نێوده وڵه تییه کانی ڕێوشوێنه په یماننامه و راشکاوی و به ئیسالم، گه ڵ له مرۆڤ مافی به رووهه ڵمااڵوییه وه دژایه تی و ئینکاری سه ره تاییترین که ئه ومافانه ده کا تایبه تی به مرۆڤ مافه کانی زاڵکردنی ڕێگای له هه یه . ژنانه وه به پێوه ندییان ئه ویش ئایینی- خوێندنه وه ی ئایدۆلۆژیا و خوێندنه وه یه کی دواکه وتووانه - به سه ر قانوونه کان و کۆمه ڵ دا، بواره کانی هه موو واڵت و ڕێوشوینه کانی ژنان. بۆ ترسناک دۆزه خێکی به کردوه ئێرانی شه رعییه تدان و ره سمییه تدانی ده سه اڵت به بێمافی و که وای خوڵقاندوه وه زعێکی ژنان، به سووکایه تی

هاسانی به ژنان دا، کۆمه ڵگه ش بنه ماڵه و نیو له خۆیان مرۆیی که رامه تی ڕێز و پێشێلکرانی گه ڵ له گه ڵ له راستییانه و ئه م سه ره رای بن. به ڕه وروو هه موو گیروگرفته بیئه ژماره کانی سه رڕێگای ژیان و نه کردوه قبووڵیان ئێران، کچانی ژنان و تێکۆشان، کۆیله یه ک باوک دا وه ک مێرد و ماڵی قوژبنی له که

ئه م بۆ مل بمێننه وه و پیاوان خزمه تکردنی بۆ خوێندن و مه یدانه کانی له ئه وان رابکێشن. وه زعه ده ره وه ی کارله گۆره پانه کانی له خۆپێگه یاندن و ماڵ و له بواره کانی زانستی، کولتووری و به تایبه ت له به ستینی هه وڵدان و خه بات بۆ گۆڕینی هه لومه رجی سیاسی، حوزوورێکی دیار و حاشالێ نه کراویان هه یه . له مه یداندابوون و به ره وپێشچوون سه ره رای هه موو کۆسپ و سه ختییه کان، وای کردوه بڕوابه خۆبوون و به ژیانێکی گه یشتن ویستی سه ر له شێلگیربوون شیاوی مرۆڤی ئه و سه رده مه ، له نیو ژنانی ئێران دا، به

هێزتر ببێ و ماندووبوون و کۆڵنه دان نه ناسن.

داواکارانی یه کسانی له کوردستان و ئێران!ژنانی خه باتکار!

٨ی هاتنی کوردستان، دیموکراتی حیزبی مارس به ده رفه ت ده زانێ بۆ ئه وه ی پشتیوانیی خۆی

یه کسانیخوازی بزووتنه وه ی ڕه واکانی داخوازه له هاوده نگ بکاته وه و دووپات ئێران، کوردستان و له هه موو کوردستان و له خه باتکار ژنانی گه ڵ له هاتنی کۆتایی پێویستیی له سه ر ئێران، به شه کانی ژنان دژی نابه رامبه ری چه وسانه وه و هه اڵواردن و

پێ داده گرێته وه .بۆنه یه دا له م کوردستان دیموکراتی حیزبی خۆی و ئه ندامانی تیکۆشه ران و هه موو وه بیر دێنێته وه خۆی دامه زراوه کانی رێکخراو و تێکرای یه کسانیخوازانه و خه باتی له هاوبه شی که

تێکۆشانی که شوێنێک له هه ر پشتیوانیلێکردنی حیزبی ئێمه و تێکۆشه ران و ئه ندامانی حیزبی ئێمه ی وایه پێمان مرۆییمانه . حیزبی و ئه رکێکی بن، لێ بڕواهه بوون به یه کسانیی ژن و پیاو و ره نگدانه وه ی له خه باتکردن بنه ماله ییمان و شه خسی و ژیانی له پێناویدا، به شێکی جیانه کراوه یه له پیناسه ی مرۆڤیکی دیموکرات و خاڵێکی سه ره کییه له پێناسه ی ئه ندامێکی

شیاوی حیزبێکی دیموکرات و مودێرن. به دا، ئه مسال مارسی ٨ی پێشوازی له ئێران و کوردستان ، ژنانی له پیرۆزبایی گه رمی پشتیوانیی به ئه وه یه هیوامان ده که ین. جیهان به کۆمه ڵ و به شه کانی هه موو زیاتری ڕۆژبه ڕۆژ تایبه تی به هاوکاریی حیزب و ڕێکخراوه ئازادیخوازو کوردستان و له ژنان بزووتنه وه ی خه بتگێڕه کان،

ئێران، پتر بچێته پێش.

ساڵو له ئااڵهه لگرانی خه بات بۆ ئازادی و یه کسانی،

پیرۆز بێ 8ی مارس ڕۆژی نیونه ته وه یی ژنان،

سه رکه وتن بۆ بزووتنه وه ی یه کسانیخوازی.

حیزبی دیموکراتی کوردستانده فته ری سیاسی6ی مارسی 201415ی ڕه شه مه ی 1392ی هه تاوی

درێژەی:

په یامی ده فته ری سیاسیی حیزبی دیموکراتی کوردستان به بۆنه ی 8ی مارس، ڕۆژی جیهانیی ژنانه وه

ئاره ش لورستانی

هەموو ئەمڕۆدا دنیای لە دێموکراتیک بە ــ کۆمەڵگاکان ئازادی، ــ نادێمۆکراتیکەوە و وەک یەکسانی خۆشبژیوی و ئامانجی و سەرەکی دروشمی ستراتێژیکی خۆیان دەناسێنن، بەاڵم راستییەکان و ئامارەکان پێچەوانەی ئەوەمان پێ نیشان دەدەن. راپۆرتی دەرەوەی وەزارەتی سااڵنەی ئەمریکا لەسەر بارودۆخی مافەکانی مرۆڤ لە جیهان و لە ساڵی ٢٠١٣دا، خراپترین لە یەکێک بە ئەمساڵی بەهۆی کە ناوبردوە ساڵەکان هێندێک لە دڵتەزێنترین جینایەتەکان لە ئەوە ناچێتەوە. لەبیر هەرگیز حالێک دایە کە زۆربەی هەرە زۆری گەردوونیی جاڕنامەی دەوڵەتەکان کردوە پەسند مرۆڤیان مافەکانی لە بریتییە بنەماکەی و بناغە کە مافەکانی یەکسانیی و ئازادی لە رۆژی لە مرۆڤەکانە هەموو چاوێک ئەگەر دیکبوونیانەوە. پەسندکراوەکانی رێکەوتننامە بە لە یەکگرتوەکان نەتەوە رێکخراوی مرۆڤ دا مافەکانی لەگەڵ پێوەندیی پارێزگاری دەبینین بخشێنین، لە گرووپە ئەو مافی لە کردن مرۆڤەکان کە بە گوێرەی ئامارەکان خەسارگەڵگرترن، زیاتری پێ لەسەر تەبسەرەو وەک داگیراوەتەوە و تۆمار دیاریکراو پەیماننامەی کە گرووپ گەورەرترین کراون. جیهان حەشیمەتی نیوەی لە زیاتر پێک دێنن، بەاڵم زیاترین پێشێلکاریی لەبارەدا مرۆڤیان مافەکانی

تۆمارکراوە، ژنانن. بارودۆخی ژنان نادێموکراتیکەکانی حکوومەتە لە وەک کۆماری ئیسالمیی ئێران زۆر زۆربەی لە و نالەبارترە و خراپتر هەاڵواردنێکی حکوومەت کاتەکان دا سیستماتیک بەرامبەر بە ژنان پێڕەو

دەکا.بوارەکانی گرنگترین پێشێلکردنی مافەکانی ژنان لە ئێران مافی خۆیان، دەسەاڵتی لە بریتین خاوەندارێتی و یەکسانی کە هەرکام سیاسی، بوارەکانی لە خااڵنە لەم بەسەر کۆمەاڵیەتی دا و ئابووری

چەند لق و بەش دا دابەش دەبن.پێداویستیی سەرەتایی ترین دەسەاڵتی هەبوونی مرۆڤێک هەر مندااڵنی ئێران دا لە بەاڵم خۆیەتی، کچ یان کوڕ بەرامبەر بە دەسەاڵتی هەڵسەکەوتی جۆرە دوو خۆیان، جیاوازیان لەگەڵ دەکرێ. ئەگەرچی دەگەنە کوڕان لە زووتر کچان ئامادەیی دەبێ و بلوغ تەمەنی نێو پێ نانە بۆ هەبێ تەواویان کە بەجۆرێک بلووغەوە، تەمەنی ترسەوە بێ و تەواو دەسەاڵتی بە هاوتەمەنەکانیان لەگەڵ بەراورد بە و چاکە دێمۆکراتیک دا واڵتانی لە خراپە لێک جیا بکەنەوە و ئەو رێگە و سامەت کە هەڵبژێرن راستە بەختەوەریی خۆیان و کۆمەڵگاکەیان پێچەوانەوە بە بەاڵم دەکا، دابین بە بنەماڵەکان زۆربەی ئێران لە بەهۆی تەنانەت و نەریتی شێوەی ترس لە پێکهاتە شکێنیی کۆمەاڵیەتی، کچەکەیان وەک بوونەوەرێکی ملکەچ دەکەن پەروەردە لەمست گوێ و بەهاکانی و بنەماڵە ملکەچی )واتە کوڕەکان و، نەریتی( کۆمەڵگای ئەوەندەی دەکرێ زووتر دەنێردرێنە لە بتوانن ئەوەی بۆ کۆمەڵگا نێو و سەربەخۆیی ماوەدا کەمترین وەدەست کۆمەاڵیەتی کەسایەتیی شێوەیەکی بە بەمجۆرە بێنن.

بوونی بە هەستی زیان ئۆتۆماتیک و خاوەندارێتی و دەسەاڵت یەکسانیی کچان لە بەرامبەر کوڕان دا دەگەیەنن و بوار بۆ نەهادینەکردنی خۆش دواتر هەاڵواردنەکانی دۆست دۆزینەوەی رەوتی دەکەن. زانیاری گۆڕینەوەی و هاوڕێ و و کچان نێوان لە ئەزموونەکان و دواتر کوڕانیش لەگەڵ تەنانەت و، هەاڵواردن قوربانیی دەبێتە بەرتەسک لە کۆمەاڵیەتییەکان بەها

کچان پێوەندییەکانی کردنەوەی و تەسک چوارچێوەیەکی لە لەم دەکرێن. پێناسە دیاریکراودا کە مرۆڤێک وەک کچ حاڵەتەدا لە کردن بەرگری دۆخی کەوتبێتە شوناس قەیرانی تووشی خۆیەوە، ئەگەر و دەبێتەوە کەسایەتی و و هەلومەرج بتوانێ داهاتوودا لە ناچاری بە بگۆڕێ، خۆی ژینگەی کۆمەڵگای لۆژیکی بەرامبەر لە ئەم و دەوەستێتەوە نەریتی لەوانەیە بەرەوڕووبوونەوەیە تێچووی قورسی بەسەردا بسەپێنێ. خەوشدارکرنی و هەاڵواردن دەسەاڵت، خاوەندارێتی و یەکسانیی

بە گرتن پێوەندی قۆناغی لە ژن تەنانەت و بەرامبەردا رەگەزی دەکاتە ژن زەماوەنددا، کاتی لە یان هەستیار زۆر بوونەوەرێکی دزەهەڵنەگر )نفوذ ناپذیر(، بەجۆرێک رەگەزی بە کردن پێوەندی لە کە چەند شووکردن دا یان بەرامبەر و، دەبێ شکست تووشی جار زانین ئامراز بە روانگەی پێی بە کااڵ بە جار هێندێک تەنانەت یان ژنان، بە بەرامبەر پیاوان زانینی

هەزینە و تێچوو قورسترین ژن دەستپێکردنەوەی لە و، دەدا دیکەدا پێوەندییەکی دووبارەی ناچار دەبێ بەربژێری زۆر خوارتر

و قەیراناوی تر هەڵبژێرێ.لە پەروەردە شوێنی سەرەتاییەوە هەتا زانکۆ و تەنانەت راگەیەنەکان تایبەتەکان، دامەزراوە و پەروەردەیی ئامرازەکانی و ئێران، لە گشتییەکان پێوەندییە ئەوەدان هەوڵی لە بەردەوام حکوومەتی کولتووری و فەرهەنگ حکوومەت و بناسێنن ژنان بە بە کۆمەڵگادا لە ژن دەیهەوێ حاکم سیستمی دڵخوازی شێوازی

کە بەجۆرێک بکا، هەڵسوکەوت و خواست ملکەچی تەواوی بە بەاڵم بێ. حکوومەت ویستەکانی کە نیشانی داوە ئەزموون و ئامار تایبەت بە پەروەدەییەکان، شوێنە زانکۆ، سەرەڕای هەوڵ و پالنەکانی لە یەکێک بەردەوام حکوومەت، گرنگترین و چاالکترین ناوەندەکانی ئاگایی و وشیاری گەشەی کۆمەاڵیەتیی کۆمەڵگا بە تایبەت ژنان خوێندەوارانە، هێزە ئەم و بوونە

پتانسیەلێکی بەهێزن کە بەردەوام لە سەرکوتی و پاوانخوازی بەرامبەر دەوەستنەوە. حاکم دا سیستمی جیاکردنەوەی گەاڵڵەی وێنە بۆ الیەن لە کە زانکۆکان رەگەزیی کۆماری ئیسالمییەوە بۆ رووخاندن پێوەندییە خەوشدارکردنی و کۆمەاڵیەتی و زانستییەکانی توێژی هەوڵەکانی لە یەکێکە داڕێژا الو

حکوومەت لەم پێوەندییەدا.ئیسالمیی کۆماری لە رەسمی بە و پالندانان ئێران دا خاوەندارێتی و دەسەاڵت ناسینی زەنگی ژنان، بۆ یەکسانی و مەترسی و هەڕەشەیەکە کە دەبێتە

و ئەرێنی وزەی ئازادبوونی هۆی واتە کۆمەڵگا، نیوەی بنیاتنەری دەتوانن ژنان ئاکامدا لە و، ژنان و ویست ماوەدا کەمترین لە کۆمەڵگا بە خۆیان ئامانجەکانی و، بناسێنن پیاوان بە تایبەت بە و و رکەبەرایەتی لە نوێ خولێکی کۆمەڵگای کۆمەاڵیەتی، گەشەی کە دەبا رێڕەوە ئەو بەرەو ئێران

واڵتانی سێکۆالر بڕیویانە.بەهێزترین راگەیەنەکان لە گشتین پێوەندیی ئامرازی هەزارەی سێهەم دا کە بەردەوام بە هەوڵی لە زانیارییەکان بۆمبارانی راکێشان و کارتێکەری لەسەر بیر و بەردەنگەکانیان دان. هەربۆیە زەینی کۆماری ئیسالمیی ئێران هەوڵ دەدا ئابووری تێچووی قورسترین بە ژنان، تایبەت بە ئێران، کۆمەڵگای راگەیەنەکانی بەردەنگی بکاتە زانیارییەکانی دزەی بە پێش و و، حاکم سیستمی دژبەری هێزی باوبوونەوەی بە پێش تەنانەت نێوخۆی لە جیهانییەکان باوکراوە هەڵومەرجەکە بگرێ و، ئێران دا بەاڵم بکا. کۆنترۆڵ بەتەواوی ژنان تایبەت بە ئێران و خەڵکی لە هەر دەرفەتێک نیشانیان داوە کە کەڵک وەردەگرن بۆ ئاگاداربوون لە ئاستی بردنەسەری و مافەکانیان کۆمەڵگاکەیان وشیاری و ئاگایی هیچ بە جیهان کە دەیسەلمێنن و شێوەیەک دیکتاتۆری و سەرەڕۆیی روون ئەوەی نازانێ. رەوا بە کۆمەڵگا کە ئەوەیە ئاشکرایە و دەگا دێمۆکراسی بە ئەوکاتە تەنیا و خاوەندارێتی و دەسەاڵت کە ئینسانەکان هەموو بۆ یەکسانی کە ژنیش بێگومان و بکرێ دابین دێنێ، پێک کۆمەڵگا زیاتری نیوەی خۆی ئینسانییەکانی مافە هەتا و دێمۆکراسی بە وەدەست نەهێنێ،

داهاتوویەکی گەش ناگا.

وه رگێران بۆ کوردی: مه سعوود ره واندوست

ژن، پێوەندییە کۆمەاڵیەتی یەکان و رەنگدانەوەکانی

لە ئێران زۆربەی بنەماڵەکان بە شێوەی نەریتی و تەنانەت بەهۆی ترس لە پێکهاتە شکێنیی کۆمەاڵیەتی، کچەکەیان وەک بوونەوەرێکی ملکەچ و گوێ لەمست پەروەردە دەکەن )واتە ملکەچی بنەماڵە و بەهاکانی کۆمەڵگای نەریتی( و، کوڕەکان ئەوەندەی دەکرێ زووتر دەنێردرێنە نێو کۆمەڵگا بۆ کۆمەاڵیەتی کەسایەتیی و سەربەخۆیی ماوەدا کەمترین لە بتوانن ئەوەی

وەدەست بێنن.ئارەش لۆرستانی

کۆماری ئیسالمی به ناوی ناته بابوونی په یماننامه و ڕێوشوێنه نێوده وڵه تییه کانی تایبه ت

به مافی مرۆڤ له گه ڵ ئیسالم، به راشکاوی و رووهه ڵمااڵوییه وه دژایه تی و ئینکاری سه ره تاییترین

مافه کانی مرۆڤ به تایبه تی ئه ومافانه ده کا که پێوه ندییان به ژنانه وه هه یه .

بڕواهه بوون به یه کسانیی ژن و پیاو و ره نگدانه وه ی له ژیانی شه خسی و بنه ماله ییمان و خه باتکردن له پێناویدا، به شێکی جیانه کراوه یه له پیناسه ی شیاوی ئه ندامێکی پێناسه ی له سه ره کییه خاڵێکی دیموکرات و مرۆڤیکی

حیزبێکی دیموکرات و مودێرن

پەیامی دەفتەری سیاسیی

15ی رەشەممەی 1392

ژماره : 6274

٦ی مارسی ٢٠١٤

له خوێنه رانه وه

سه رنج بده ن!

» کوردستان« هه موو ژماره یه ک هه ڵبژارده یه ک له و راپۆرت و هه وااڵنه ی له الیه ن ئه ندامان و الیه نگرانی حیزب، یان خوێنه رانی

ئه م رۆژنامه یه به راگه یه نه کانی حیزب ده که ن له م الپه ڕه یه دا باڵو ده کاته وه . داوا له خوێنه ران ده که ین له گه ڵ راپۆرت و هه واڵه کانیان دا

وێنه ی پێوه ندیدار به بابه ته که ش بنێرن.

خۆکوژیی پیاوێک لە دێی قامیشەی ڕەبەتپێتان رادەگەیەنم کە رۆژی ٩ی ڕەشەممە کەسێک بەناوی عەبدوڵا ڕەبەت دانیشتووی رەبەت ناوچەی قامیشەی گوندی خەڵکی مەندە لەبەر کێشەیەکی بنەماڵەیی بە تاپڕ کۆتایی بە ژیانی خۆی هێناوە. ئێستا هاوسەری ئەو کەسە لەالیەن دادگاوە دەسبەر کراوە بۆ ئەوەی سەبارەت

بە کوژرانی ناوبراو لێکۆڵینەوەی لێ بکرێ.

وتاربێژانی مزگەوتەکان بۆ دژایەتیی مەراسمی نەورۆز راسپێردراون

سەبارەت بەگرتنی مەراسمیی وتاربێژەکانی هەموو بە نەورۆزی لە راگەیەندراوە مزگەوتەکان خەڵک کە بڵێن ئەوە وتارەکانیان دا لەو بۆنانەدا بەشدار نەبن. هەربۆیە وتاری لە رەبەت جومعەی ئیمام هەینیی رابردوودا )٨ی رەشەممە(دا

باسی لەوە کردوە کە چونکە دەوڵەوت ئەو بۆنانەی پێ خۆش نییە داواتان لێ دەکەم کە ئەو بۆنانە لە ڕەبەت و دەوروبەری بەڕێوە مەبەن و بەشداریی بۆنانە ئەو ئەگەر نییەو دەسەاڵتی حکوومەتمان ئێمە مەکەن. چون تێدا توندی بە ئەمنیەتییەکانەوە هێزە دەزگاو دام و لەالیەن ئەوە بەڕێوەبچن دەکەونە بەر ئازارو ئەزیەتی ئەوان و دەگیرێن و سووکایەتیتان پێ دەکرێ و ئەمنیش بە عینوانی ریش سپی ناتوانم هیچ تکایەکتان بۆ بکەم. هەر بۆیە دەربڕینی بۆ نەتەقێندرێ تۆقیلکەش تۆق تەرەقە و کە لێ دەکەم داواتان

خۆشیی نەورۆز لەو دەڤەرە.

هەردی رێبوار لە سەردەشتەوە

نوێترین زانیاری لەبارەی ئاماری دانیشتوانی مەهاباد

بە پێوەندیدارە لەسەرچاوەیەکی کە زانیاری هێندێک بەپێی ئامارگرتنەکە دەستم کەوتوە ژمارەی دانیشتوانی شاری مەهاباد ١٥٥٧٨٢ کەسە کە ٧٨٤١٢یان پیاو )رەگەزی نێر(ن و ٧٧٣٧٠ کەسیان ژن ) رەگەزی

مێ(ن.ژمارەی خەڵکی الدێ نشین ٧١١٣6 کەسە کە ٣6٣٧٥ کەسیان پیاون و

٣٤٧6١ کەسیان ژنن.کۆتایی لە مەهاباد شارستانی دێی شارو دانیشتوانی سەرجەمی مانگی رێبەندانی ئەمساڵ دا ٢٢6٩١٨ کەس بووە کە 66/6٨% یان دانیشتووی

شارو ٣٤/٣١% یان دانیشتووی دێهاتن.نازەنین لە مەهابادەوە

پیالنەکانی حاجی هادی بۆ لە داوخستنی رووناکبیران و چاالکانی فەرهەنگیی کوردستانی ئێران

ناسراو هادی روکن ئابادی پێشتر کە هادی حاجی بە فەرماندەی گرووپە زەربەتەکانی قەرارگای هەمزە لە رۆژئاوا بوو، گەنجینەی ١٩٩٩ەوە ساڵی لە چەند دامەزراندو موکریانی فەرهەنگییشی نامیلکەی گۆڤارو گەنجەکانی لە هێندێک دەرکردو سەر لە کار بۆ بەکاردەهێنا

رۆژهەاڵت و باشوور، بە ناوی چاالکی فەرهەنگیی کاری سیخوڕی دەکرد، دەکرد. کارەی ئەو پیرانشار هەر فەرمانداری بە بوو کاتێکیش تەنانەت کاتی خۆی لە رێگەی نادیارەوە زۆر زەربەی لەو کەسانە دا کە تێکۆشەر بوون و لە ئەنجومەنی ئەدەبی لە مەهاباد کاریان دەکرد. ئێستاش لە ساڵی ٢٠١٠ەوە کار لە سەر »کوردپرێس« دەکات و پارەیەکی باشی بۆ تەرخان کراوە بۆ چەند مەبەست، کە من ئاماژە بە چوار خاڵیان دەکەم: ١_ دژایەتیی لەبەر حکوومەتە ئەو کردنی ناشیرین کوردستان و هەرێمی حکوومەتی راگەیاندنی بەرپەرچ دانەوەی _٢ کوردستان. رۆژهەاڵتی خەڵکی چاوی رۆژنامەگەری دا ناوی لەژێر _٣ کوردستان. رۆژهەاڵتی ئەحزابی رێکخراوو رۆژهەاڵت، چاالکوانانی لەسەر زانیارییە کۆکردنەوەی کاری حیزبەکانیان بۆ دەزگاکانی ئیتالعاتی. ٤_ راکێشانی کۆمەڵێک نووسەری رۆژهەاڵت و کۆکردنەوەیان تا جەزبی شوێنی دیکە کە خەتەری بۆ پەزەکان هەیە، نەبن و مەهار بکرێن. دیارە مەبەستی دیکەشیان هەیەو من بە کورتی ئاماژەم بەو چەند خاڵە کرد. هەڵبەت نابێ وا لێک بدەینەوە کە هەموو ئەو کەسانە بە کوڕو کچ بە گەنج و پیرەوە کە لەوێ کار دەکەن سەربە کۆماری کە تێدایە باشیشیان زۆر کەسانی بەڵکوو کەسانی خراپن، یا ئیسالمین

هەر کەسەو بە هۆکارێک لەو دەزگا تەبلیغیەی کە دەزگا ئیتالعاتییەکانی لە پشتە کار دەکەن. هیوادارم بەتایبەت رۆشنبیرو نووسەرو... بە وریاییەوە

هەڵسوکەوتی لەگەڵ بکەن.

خۆخنکاندنی ژنێک لە ناوچەی بانەکاتژمێر ٥/٥ ئێوارەی رۆژی ژنێکی ١٣٩٢/١٢/٥ دوشەممە میکی ئاوایی لە ساڵی ٢٣ تەمەن ناوچەی سەرشیوی سەقز بەناوی هاوسەری مەجید کچی حەسیبە بە کۆتایی عەلی مام مەحموودی

ژیانی خۆی هێنا.دەگوترێ ناوبراو بەهۆی کێشەی خێزانی خۆی خنکاندوە.

ناوبراو دایکی دوو منداڵ بوو.چاوشین لە بانە

مامۆستایه کی قوتابخانه کانی شنۆ له ئاستی ئێران دا بوو به مامۆستای نموونه

که نه ڵۆسی ئه حمه دی مه ال مامۆستا کوڕی ئه حمه دپوور، ئارام مامۆستای نموونه ی ساڵی ١٣٩٠ی مه نته قه و مامۆستای نموونه ی ساڵی ٩١ پاریزگه ی ورمێ بوو، ئه مسالیش بوو به مامۆستای نموونه ی ئێران. ئه و مامۆستایه ٩ ساڵه که له قوتابخانه سه ره تاییه کان ده رس به مندااڵن بواری له لێکۆڵینه وه ی نووسین و به رچاو ژماره یه کی ناوبراو ده ڵێته وه . به منداالن له گوندی »گه اڵز« وانه ئێستا دا هه ن و فیرکردن فێربوون و ئه م هێنانه وه ی مامۆستایه و ئه م سه رکه وتنی به شنۆ خه ڵکی ده ڵێته وه .

پله یه له ئاستی ئێران دا خۆشحاڵن.

ناساندنی پادگانی گه وره ی عه مه لیاتیی شاکرابات به ناوی گوردانی

عه مه لیاتی شوهه دای مه ککه له شنۆیه گوردانی به گه ڕه کی شاکرابادی شنۆ له جێگیر نیزامیی پادگانی

عه مه لیاتی شوهه دای مه ککه ناودێر کرا.سه ر له شاکراباده و گه ڕه کی ڕووبه روی گه وره یه ئه وپادگانه چۆله و ده وروبه ری هه ڵکه وتوه و عه بدولعه زیز شێخ که مه ربه ندیی لێ ده نیشێ کوپتێری هێلی زورجاران شنۆیه یه و پادگانی گه وره ترین وهێزێکی زۆری تێدایه . هه روه ها چه ک و ته قه مه نی وماشێن ئاالتی نیزامیی زوری تیدایه .له نێو ئه و پادگانه ده که ل و ده زگای پارازێت خستنه سه ر کاناڵه ماهو اره ییه کان داندراون و زور له ماڵه کانی سه لیماباد ناتوانن کاناله ماهو اره ییه کان بگرن. له سه ر دیواره کانی شوێنی)اطاقک(ی نیگه هبانی هه ن وهه میشه نیگه هبانی لێده دن و زۆرچه کداری کوریشی تێدان که هێندیکیان وه کو ده ره وه ناوچه کانی شارو هی دیکه ئه وانی ئه وشاره ن و خه ڵکی له وه خت هه ر که ده زانن . خه لکی شار ومیاندواون نه غه ده و مه هاباد نێوشارو دێهاتی شنۆ تێکهه ڵچوون ڕووی داوه هیزێکی زۆر له و پادگانه ڕا شوێنی گه یاندوه ته خۆیان ده رێ و هاتوونه ئیمکاناته وه ته واوی به

تێکهه ڵچوونه که و هێرشیان کردوه.

شنۆ:گوشار بۆ سەرخەڵک لە پێوەندی لەگەڵ بەڕیوەبردنی ڕێوڕەسمی نەورۆزی دا

رە ی دووشەممه١٢ روژی شە مە بەرپرسانی سوپا و هێزی

رماندار، وفه ئينتيزامی بانگهيشتی دێهياره كان و كه يخودا

و ريش سپيەكانیناوچەی گوندەکانی و شار پێیان ئەوەی بۆ كرد شنۆيان نابێ خەڵک کە ڕابگەیەنەنن

ئەوان بێنن. پێک ڕابردوو سااڵنی چەشنی لە نەورۆزی ڕێوڕەسمی نەیانشاردۆتەوە کە پێکهاتنی ڕێوڕەسمی نەتەوەیی و حەماسی بە بۆنەی چوارشەممە سووری و نەورۆز، بە دژی نەزمی گشتی وئەمنییەتی نیزامە بگرن.ئەوهەواڵنەی پێ پێشی دەدەن هەوڵ جۆراوجۆرەوە ڕێگای لە و جەماوەرییەکانی ڕێوڕەسمە پێکهاتنی لە پێشگیری بۆ کاربەدەستان نەورۆز، لە کاتێک دایە کە بە گوێرەی هەواڵەکان،لە زۆر شار و ناوچەی دەیانەوێ کورد، مێژووی و کولتوور دلسۆزانی و کوردستان،الوەکان ئەمساڵ، نەریتی چەند ساڵی رابردوو درێژە بدەن و بە یەکگرتووی و بە

شێوەیەکی جەماوەری،ڕێوڕەسمی نەورۆزی بەڕێوە ببەن.

له حه سه ناوای سنه الوێک خۆی کوشتالوێکی ١٣٩٢/١٢/٢ رۆژی ئاوایی خه ڵکی ساڵه ٢٠ ته مه ن ته وریوه ری سه ر به ژاوه رۆی سنه به کوری ڕه زایی غواڵم محه مه د ناوی کۆمه اڵیه تی کێشه ی هۆی به عه لی

کۆتایی به ژیانی خۆی هێناوه .ناوبراو دانیشتووی شارۆچکه ی

حه سه ناوای شاری سنه بوو. دوو ڕۆژ له پزشکی قانوونی شاری سنه ڕاگیراوه دوای ئه وه ی که

٣ میلیۆن تمه ن له بنه ماڵه که ی وه رگیراوه جه نازه که یان پێ درایه وه .

تەرحی ئاشنا کردنی مامۆستایان وقوتابیان بە مەترسییەکانی مین وخوپاراستن لێیان

فێرکردنی پەروەردە و بێهزیستی وئیدارەی ئیدارەی بە هاوکاریی شنۆیه له دووقوتابخانەی دانیش وفاتحی تەرحێکی ئاشنا کردنی مامۆستایان چوو. بەڕێوە لێیان، وخوپاراستن مین مەترسییەکانی بە وقوتابیان هەروەها پیشانگایەکیش له وێنەکانی پێوەندیدار بە مین و کارەساتەکانی سەرچاوەگرتوو لە تەقینەوەی مین داندرا. دانانی ئه وجۆره بەرنامانە بۆ مامۆستایان و قوتابیان وەک هەنگاوێکی باش دێتە بەرچاو. چونکە زور ناوچەی کوردستان ئالوده لە ڕەوتی شەڕی کۆماری ئیسالمی لە گەڵ گەلی کورد و هەر وەها لە ماوەی شەڕی ئێران و عێراق دا، مینی لێدانراوە و ئەو مینانەش هەڵنەگیراونەوە و بەردەوام هەڕەشە لە گیان خەڵک و مەڕوماالتیان دەکەن و کەم ڕۆژ هەیە چەند کەسێک بە هۆی تەقینەوەی

ئەو مینانە نەبنە قوربانی.

کاسبکارێکی سەقزی لە نزیک زەنجان کوژراڕۆژی ١٣٩٢/١١/٢٨ کاسبکارێکی کورد بە ناوی ئەفشین حوسێنی کوڕی ڕەشید، تەمەن ٢6 ساڵ، خەڵکی ناوچەی تیلەکۆی سەقز لە الیەن هێزەکانی ڕێژیمەوە لە شارۆچکەی قیدار سەر بە زەنجان، تەقەی لێ کرا

و کوژرا.ئەمین لە سەقزەوە

شاروێران لە رووداوێکی دڵتەزێن دا ٤ کەس گیانیان لە دەست دا

رەشەممە ١٠ی رۆژی بۆ ١٠ کاتژمێر نێوان لە جادەی لە سەرلەبەیانی ١١ی میاندواو بۆ ورمێ کەمەربەندیی لە دارەلەک پردی نزیک لە ماشێنێکی شاروێران ناوچەی خوڕخوڕە ئاوایی نەفەرهەڵگری سەواریی ماشێنێکی لەگەڵ

کابرایەکی تورک زمان خۆیان بەیەک داداو لە ئاکام دا بەداخەوە چوار کەس مەعروف زادە، خوسرەو لە: بریتین ناوەکانیان کە دا لەدەست گیانیان تووران محەممەدزادە بایزی، ٣_ عەلی بایزیدی کوڕی حەمەدی کەریم خەڵکی تورک زمانەو کە ماشێنەسواریەکە شۆفێری _٤ موتەلیب، کچی

میاندواوە.

جەماڵ رۆستەمی – شاروێران

دانی موجه ویزی فروشتنی ته قه مه نییه کانی چوارشه مه سووری به خۆفروشێک

موجه ویزی ئه مسال ته قه مه نییه کانی فروشتنی چوارشه مه سووری به تایبه ت که خوفروشێک به دراوه شه هره که و له دوکانه که ی ناوی ته مه رییه . وا دێته به رچاو

به موجه ویز دانی به ده یانهه وێ شاره له و ڕێژیم کاربه ده سته کانی که پیاوی خۆیان، زووتر و باشتر ئه و الو و مێرمندااڵنه بناسن که به پێشوازی چوارشه مه سورییه وه ده چن و له م ڕێگایه وه ده یانخه نه ژێر چاوه دێرییه وه .

ژماره : ٦٢٧

٦ی مارسی ٢٠١٤

١٥ی رەشەممەی ١٣٩٢

3هه واڵ و راپۆرت

ناوەندی هەواڵ- ئەمریکا: ڕۆژی ٠٢٢٥٢٠١٤ی رێكه وتی سێشەممە سالۆنه كانی لــه یه كێك لــه زایینی دادگای فیدرالی نیویۆرك و له ال یه ن کــۆمــەلــەی پــارێــزەرانــی بــاشــووری هیمه تی ــه ب و ــۆرك ــوی ــی ن ــاری شــحــه كــاكــیــان وخانمی رۆیـــا خــانــوو ــای ــ ــازی دادگ ــ ــا ســیــبــرت ق ــۆوانـ جـــه ڕۆژهـــەاڵتـــی فـــدرالـــی ئــامــریــكــا لجــی.دی. به شداری به و نیویۆرك واڵ ته پێشووی باڵوێزی بیندنیگل ئالمان، له ئامریكا یه كگرتوه كانی به هــه روه هــا و سوئیس ئوتریش ــازی و پــاڕێــزەر كــه سه ر ده یـــان قشاری پارێزەرانی ئەنجومەنی به پڕ ڕێوڕەسمێکی بــوون، نیویۆرك شكۆ بۆ رێزلێنان له بەڕێز » برۆنو یوست«، دادستانی فدرالی ئالمان و هه روه ها » ئەلکساندرفۆن ئێشتال« به ئالمان فدرالی گشتی دادوەری

رێوه چوو.پێك پانێل دوو لــه به رنامه كه تــه رخــان ــه م ــه ك ی پانێلی ــبــوو. هــاتكـــرابـــوو بـــۆ نـــوســـه ری كــتــێــبــه به كۆشكی پیاوکوژانی ناوبانگه كه ی فیروزه واتە خانمی رۆیا حەكاكیان ــه رخــان ــه شــی دووهـــه مـــیـــش ت و بواڵ ته پێشوی باڵوێزی بۆ كرابوو ئالمان له ئەمریكا یه كگرتوه كانی بابه ت له تێروته سه لی باسێكی كه دۆسیه ی میكۆنۆس و تێرۆر كردنی

هاورێكانی و شه ره فكه ندی دكتۆر پێشکەش کرد.

ــه شــی دووهــه مــی پــاشــان لــه بپانێلی یەکەم دا كه ته رخان كرابوو

ــیــگــل، بــاڵــوێــزی ــدن ــن ــی بــۆ دی.جــی.بسەردەمە لــەو ئالمان له ئەمریكا دا. نــاوبــراو ڕووداوەکــــەی وه كــوو بــابــه تــێــكــی ســیــاســی نــاســانــد و له كاره ساته كه ی خۆیه وه و روانگه ی لە سەر دانــه ر به سیاسی وشوێن رەوتی بزووتنەوەی دژ بە ڕێژیمی ــی ــی و هـــاوکـــات ڕەوتـ ــ ئــێــران زانبەرەوپێشچوونی دادگاییەکەی بەرز

نرخاند. ناوبراو به وه بیر هێنانه وه ی پـــــه روه نـــــده جـــۆراوجـــۆره كـــانـــی سیاسیه كانی تێرۆره و نۆرێنبێرگ ــەی ــی ــه ئـــالـــمـــان، دۆســی ــه لـ ــیـ روسـ

ڕووداوانــە ئه و وه كــوو میكۆنۆسی كــردن ــاژه ــام ئ بــه و هه لسه نگاند به وه ی كه رێژیمی ئیسالمی هه ر له سەرهەڵدانی و شــۆڕ ش سه ره تای ده ستی دژی، بە واڵتە ئەو خەڵکی له به ین بردنی دژبــەران و كرد به جودا بیرانی خۆی و لەو پێناوە دا نەکردووە. درێغی پیالنێک هیچ لە ــه ت ــان ــه ن ت بـــاســـه كـــه ی دا ــو ــێ ن ــه لـ

خامه نه یی فــتــواكــه ی بــه ــاژه ی ــام ئــی ــکــردن ــێ ــپ كــــرد كـــه پــــاش دەســتمیکۆنۆس، دادگای لێکۆڵینەوەکانی لە کۆبوونەوەیەک دا لەگەڵ شۆڕای حكومه تی ئێران، میللی ئەمنییەتی به نه گرتن پێش ســه ر لــه ئالمانی دوژمن وه كــوو میكۆنۆس ــای دادگــه ر ئــه وه ــد و پــێــیــان لــه سـ ــاســان نداگــــرت كــه ئــه گــه ر پــه روه نــده كــه

ــه رده وام بێت ئــەوە ئێران بـ ــه روا هبە دژ پێویست ڕێگەیەکی هەموو ــی ئــاڵــمــان دەگــرێــتــە بــەر.هــه ر واڵتـبۆیه ده وله تی ئالمان ناچار بوو كه خه لكێكی زۆر بخاته ژێر چاودێری، بــه الم ســه ره رای هه موو كۆسپ و ئاسته نگه كان له الیه ن ئەو حکومەتە ــەوە، پــه روه نــده كــه رۆژ ســەرە رۆیـپێش ده چوو، بــه ره و له دوای رۆژ ١٩٩٧ سالی له سه ره نجام تاکوو

ــۆی. بــەڕێــز گــەشــتــە ئــەنــجــامــی خــــایــی ــە کــۆت دی.جــی.بــیــنــدنــیــگــل لـقسه كانی دا ئاماژه ی به وه كرد كه ئه گه ر كۆماری ئیسالمی بیهه وێت له پەیوەندییەکی گه ڵ دونیای رۆژئاوا گونجاوی هه بێت، ده بێ پێداچونه وه و دابکات ره فتاره كا نی كــردارو به لە بۆ جارێکی دیکە متمانەی خۆی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دا بە دەست بێنێتەوە. بەڕێزیان لەو بڕوایە دا بوو گوشارێکی میكۆنۆس حوكمی کە ڕژیمی سەر خستە زۆری یەکجار تاران و کاربەدەستانی ئەو ڕژیمەی كه قــەنــاعــەتــەی ئــەو ســەر هێنایە ده ســـت لــه تــێــرۆر و ره ش كــوژی

نه یارانی سیاسی خۆی هه لبگرێت.كرابوو ته رخان دوهــه م پانێلی و گشتی دادوەری وتــه كــانــی ــۆ بفــدراڵ ئالمانی پێشوی دادســتــانــی ئێشتال فــۆن ئالێكساندر بــه رێــزان ئالێكساندر به رێز یوست. برۆنۆ و ــاســی ــاس كـــــــردن لــــه ســی ــ ــ بــــه بكه یسه كه ، بــوونــی ودژوار بـــوون بۆ الیەنەی دوو هەڵسەنگاندنێکی دادگایە ئەو بەڕێوەچوونی ڕەوتی

کرد. یەکجار گــوشــارێــکــی یــه كــه م- ئالمان حكومه تی ــەن الیـ ــە ل زۆر خــرابــوو واڵتـــەوە ــەو ئ خه لكای و ســـەریـــان بــۆ ئــــەوەی کــە دۆخ و هــاوکــات و دادگــایــیــەکــە چۆنیەتی چوارچێوەی لە دۆسییەکە خــودی بێننە دەرێ و بە الڕێی دا سیاسی بــەرن. دووهــەم ئەو هەموو زەخت ــوو کــە لــە الیــەن و گــوشــارانــە بـكۆماری ئیسالمی دەخرایە سەرمان

تــەنــانــەت زۆر جــار هــەرەشــەی و دەکرا لێ ناوبردنمان لە و کوشتن لەو کوشتن هەڕەشەی تەنانەت و کەسانە کرابوو کە وەک شایەتحاڵ بوون ئــامــادە دا دادگــاکــە کاتی لە

هاوکاری ئێمە بکەن. ــی دا ــان ــه ك ــۆ لــه وت ــرن بــەڕێــز بئاماژه ی به وه كرد كه ئە وكه یسه كه ی و ئینسانی مه سه له یه كی وه كـــوو لێده كرد. ئێستاش پێی یاسایی چاو و كه ین له به ر كه یسه ئه و كه وایه به ینی سیاسی و مه سله حه تی به ینی درێژەی ئالمان و ئێران ده وڵه تانی

خایاند و نەگەشتە ئەنجامی خۆی.ــه ــه ك ــام ــه رن بـــه شـــی كــۆتــایــی بپێشکەش بـــۆ ــوو ــرابـ كـ ــان ــه رخـ تـکردنی خەاڵت و لەوحەی ڕێزلێنانی ــی ــدرال ــی ف ــزەرانـ ــارێـ کــۆمــەڵــەی پـو یوست رنۆ به رێزان بە ئامریكا، بۆنەی بە ئاشتال، فۆن ئالێكساندر ئەنجامی بە دادگایە ئەو گەیاندنی کۆتایی و مڵ کەچ نەبوون بە ویستی

کاربەدەستانی ئێران. هه یئه تێکی كــه بــاســه شــایــانــی به كوردستان دێموكراتی حیزبی شه ره فكه ندی گواڵله سه رپه ره ستی هاورێ له گه ڵ كامران باڵنور، سیامەند ئیبراهیمپوور خوسره وی و خه بات و بوون ڕێوڕەسمە ئەو به شداری دادوەرە بــەو چاویان نزیکەوە لە بەڕێزانە کەوت و سپاس و پێزانینی دێموكراتی حیزبی و كــورد گه لی بە ــە ــ دادەوەران بــه و کوردستانیان پارێزەرانی ئەنجومەنی و تایبەتی

واڵتە یەکگرتووە ئەمریکا کرد.

شاری لە ئیران خەلقی فیداییەکانی چریکە ڕێکخراوی ئەمریکای لقی کــرده وه و »سیاکەل«ی رووداوی ساڵەی ٤٣ یادی ویرجینیا هێرندنی

بانگهێشتی له سه ر دێموکرات حیزبی شاندێکی بۆنه یه ش ئه و بۆ ــاده دا خــاتــوو زینەت ــۆڕی ئــه و ریــکــخــراوه یــه دا بــه شــدار بــوو.لــه و کرووداوه ئه و کاریگەریی سیاکەل و ڕاپەڕینی له باره ی میرهاشمی

لەسەر بزووتنەوەی سەرانسەری لە ئێران باسێکی پێشکێش کرد دواتر بانگهێشت یــاده ئه و بۆ که ڕێکخراوەکان و حیزب لە زۆر کۆمەڵێکی له باس به شه دا له و باسه شایانی خوێندرایه وه . پەیامه کانیان کرابوون دێموکڕاتی حیزبی ئەمریکای رۆژهەاڵتی کۆمیتەی پڕنێوەرۆکی پەیامی کوردستان کرا و له الیه ن هه یئه تی خانه خو ێوه سپاسی بەشداری هەیئەتی هەیئەتی کە ئاماژەیە بە پێویست کرا. دا کۆڕیادە لەو کۆمیتەی حیزب کومیتەی ڕۆژهەاڵتی ئەمریکای حیزبی دیموکراتی کوردستان له کامران

باڵنوور، خەبات ئیبراهیم پوور و سیامەند خوسرەوی پێک هاتبوو.

بەشداریی هەیئەتێکی کۆمیتەی حیزب له رۆژهەاڵتی ئەمریکا لە یادی ٤٣ ساڵەی رووداوی سیاکەل دا

خەاڵتی کانوونی پارێزەرانی ئەمریکا درا بە دادوەری دادگای میکۆنۆس

به بۆنه ی ســۆران زانــکــۆی لە سمینارێک رۆژی نێونەتەوەیی زمانی دایک به ڕێوه چوو،و ــه و ســـمـــیـــنـــاره دا مـــامـــۆســـتـــا عـــه بـــدوڵـــال ــ لـنووسەران، لە ژمارەیەک حه سه ن زاده له گه ڵ خه اڵت زانکۆکان مامۆستایانی و وەرگــێــران

کران.بەیانیی رۆژی چوارشه ممه ، ٣٠ ی ڕێبه ندان لە زانکۆی سۆران سمینارێک بە بۆنەی رۆژی ئەو بەڕێوە چوو. نێونەتەویی زمانی زگماکی سمینارە به سروودی نەتەوەیی »ئەی رقیب« و خولەکێک وەستان بۆ گیانی پاکی شەهیدان و ناسراو نەمرانی بەتایبەتی و ئــازادی رێی ــانــی کــوردی ــەم و زمــانــەوان ــەڵ ــاســراوی ق ــەن نسەرۆکی پەخشان، دکتور پێ کردو، ده ستی بەکورتی ــکــۆی ســـۆران زان کـــوردی بــەشــی و کرد قسه ی کوردی زمانی گرینگی لەسەر

گوتی: مرۆڤ نیشتەجێی زمانە، نەک شوێن. ــه ی ئـــه و ســمــیــنــاره دا ــک ــه بــڕگــه یــه کــی دی لزانکۆی سەرۆکی مستەفا، موسلیح دوکتور زمانی لەسەر زانکۆ ڕۆڵــی له باره ی ســۆران کوردی بۆ به شداران دواو، تیشکی خسته سه ر سۆران زانکۆی گرینگەکانی کارە لە بەشێک وه ک، پێویستی رێفۆرم لە خوێندنی زانکۆکان، هەموو و وەرگێڕان، نووسەران، لە ڕێزلێنان ــه ی بــەپــێــی تـــوانـــاو پــســپــۆری و ــەســان ــەو ک ئـ

زانیارییان خزمەتی زمانی کوردییان کردوە.ــه ی ئـــه و ســمــیــنــاره دا ــک ــه بــڕگــه یــه کــی دی للـــه بـــاره ی دێــکــۆمــێــنــتــاری فیلمێکی کـــورتـــە

به فێوریه ٢١ی ڕۆژی ناونانی چۆنیه تیی له و دراو پیشان زمانی نێونه ته وه یی ڕۆژی خوێندکاران خەباتی له ئــاوڕ فیلمه دا کورته زمانی ناسینی بەڕەسمی بۆ به نگادیش له بینگاڵی لە ساڵه کانی ١٩٥١ - ١٩٥٢و کوژرانی مه ده نی و خەڵکی ژمــارەیــەک و خوێندکار 6پرۆسەی بەفەرمی ناسینی زمانی بینگاڵی هەتا

٢١ ی فیوریەی ١٩٩٩، درابۆوه . د. سمیناره دا ئــه و دیــکــه ی بڕگەکانی لــە کردنی پۆلێن ــاره ی ــه ب ل تۆفیق، بــابــا قــەیــس زمان لە واڵتانی فرە نەتەوەو رەحیم سورخی زمان فێرکردنی پالنی کاریگەریی لــه بــاره ی لەسەر بەرزکردنەوەی پێگەی زمانی زگماکی و هه روه ها دوکتور دیار عەلی کەمال باسه کانیان لێکۆڵینه وه یه کی ــه ل بـــاس ــردو کـ پێشکێش له دلێر دکتور و کرمانج رەشید هاوبه شی لی به شێکی و ــراو کـ زگــمــاک زمــانــی ســـه ر

خوێندرایه وه .ئــه و سمیناره دا دیــکــه ی بــڕگــەیــه کــی لــە مامۆستا عەبدوڵال حەسەن زادە، مەالی رەش، شێخانی عەبدولوەهاب رەشــاش، حەمید مام جانباز تاریق پارێزەر و یادگار لەزگین د. و زمانه وانی و تێکۆشانی ته مه نێک به سه باره ت خزمه ت به زمانی کوردی خەاڵت کران و رەحیم سورخی، رەشید کرمانج و. دوکتور دیار عەلی کەمال و حەمە ساڵح فەرهاد، لۆگۆی زانکۆی

سۆران یان پێدرا.

مندااڵنی مافی لە پشتیوانی کەمپینی شیناوێ سمینارێکی زانستی_ یاسایی بۆ جۆراوجۆره کانی ڕه هه نده له سه ر باس

ڕووداوه که ی شیناوێ به ڕێوه برد.مندااڵنی مافی لە پشتیوانی کەمپینی شیناوێ دوانیوەڕۆی رۆژی پێنج شەممە، بەڕێوەبەرایەتی هۆڵی له ڕه شه ممه ١ی سمینارێکی هــەولــێــر شـــاری ــە ل شــانــۆ تیشک مەبەستی بــە یــاســایــی زانــســتــی خستنە سەر رەهندە پزیشکی و دەروونی

و یاساییەکانی پەیامی خوێندنه وه ی به سمیناره که مندااڵنی مــافــی لــە پشتیوانی کەمپینی دەستی مــه الکــەوه چیا له الیه ن شیناوێ خاتوو سیلڤانا یەکەمدا پانێلی لە پێکردو لە یاسایی خوێندنەوەیێکی بایزیدپوور کرد پێشکەش شیناوێ کارەساتی سەر

کۆنڤانسیوۆنە ســەر خستە تیشکی و نێودەوڵەتییەکانی مافی منداڵ و یاساکانی

تایبەت بە مندااڵن لە ئێران.رۆژان دکــتــور دووهــەمــدا پانێلی لــە ئەم پزیشکییەکانی ــدە ــەن رەه ئــاشــتــاب باسێکی و کــــردەوە شــی ــەی ــارەســات کچــارەســەری قۆناغەکانی بــە ســەبــارەت ــاوێ پــێــشــکــەش کـــرد و ــن ــی شــی ــدااڵن ــن مکەمتەرخەمیی بــە ســەبــارەت هــەروەهــا بەهاناچوونی لــەمــەڕ ئــیــران حکومەتی ئــەم مــنــدااڵنــە لــە ســاتــەکــانــی ســەرەتــای قۆناغەکانی هــەروەهــا و کارەساتە ئــەم پزیشکی شــرۆڤــەیــەکــی چــارەســەریــیــان

پێشکەش کرد.لە ناوئاخنی پانێلی دووهەم و سێهەمدا ناوی لەژێر بەڕێوە چوو پێرفۆرمانسێک

»جەغزیک لە سووتان«

تایبەت سمینارەکە سێهەمی پانیلی بوو بە رەهەندی دەروونی ئەم کارەساتە کە لەالیەن دکتور ناسر سیمایی و لەژێر ناوی »شڵەژانی دڵەراوکێیی پاش زەبری پێشکەش »)PTSD( لەمنداڵدا دەروونی باسەکەی ســەرەتــای ناسر دکتور کــرا. نمونەکانی و پێناسە بە کردبوو تەرخان ئەم دیاریکراوەکانی پێوەرە و PTSD

نەخۆشییە دەروونییە.نیشانەکانی و هۆکارەکان بەڕیزیان کارەساتی شی پــاش دەروونـــی ــری زەبــان ــگــا چــارەک ــا رێ ــردەوە و هـــەروەهـ ــ کـــری و چــارەســەرەکــانــی تــایــبــەت بــە زەبو شیناوێ کارەساتی دوای ــی دەروونـلەگەڵ مندااڵنە ئــەم ــەوەی ــوون ب ئاوێتە

کۆمەڵگا، پێشکەش کرد

حیزبی هەیئەتێکی ڕه شه ممه ی ١٢ دووشەممە، رۆژی دێموکراتی کوردستان پێکهاتوو لە ئەسعەد خزری، بەرپرسی بەرپرسی قـــادرپـــوور، نــاســر حــیــزب و ــژی ــۆڕوێ ن کۆمیتەی پەیوەندییه کانی ئه و کۆمیته یه لە گەڵ نۆروێژییەکان سەردانی ــەن »هــەیــکــی ئــەیــدســۆل ــەالی ــردو ل ــان کـ ــژی ــۆروێ پــارڵــمــانــی نچەپی سوسیالیستی حیزبی بە سەر پارلمانتاری هۆڵموس«،

نۆروێژ پێشوازیان لێکرا.به کورد مه سه له ی به له بابه ت باسێکیان حیزب هه یئه تی گشتی و رۆژهه اڵتی کوردستان به تایبه تی هێنایه گۆڕێ، که تێیدا بنده سته کانی نه ته وه مافی مرۆڤ و پێشێلکارییه کانی له باسی بۆ ئیسالمی کــۆمــاری رێژیمی هه وڵدانی مه سه له ی ئــێــران و به ده ستهێنانی چه کی ناوه کیی له خۆ گرتبوو. له و دیداره دا باس لەوە کرا که نابێ کۆمەڵگای جیهانی بە بیانوی کێشەی ئەتۆمی لە مرۆف مافی سەرەکی کێشەی ئیسامی، کۆماری گەڵ لە

ئێران وپرسی مافی نەتەوە بندەستەکان بە تایبەتی پشگوێ بخا.ئەیدسۆڵ هەیکی پارڵمانتار دیـــداره دا له و باسه شایانی هوڵموس، به ڵێنی دا که ئه و بابه تانه بگەیەنیتە دەستی وەزیری به رباس و بیانخاته نۆروێژش پاڕڵمانی له واڵت و دەرەوەی پێداگرییان الیه ن دوو هه ر دا کۆتایی له بکاو، لێ داکۆکیان

له سه ر به رده وامیی پێوه ندییه کان داگرته وه .

بەڕێوەچوونی سمینارێک لە زانکۆی سۆران به بۆنه ی رۆژی نێونەتەوەیی زمانی دایک

به ڕێوه چوونی سمینارێکی زانستی_ یاسایی بۆ باس له سه ر ڕه هه نده جۆراوجۆره کانی ڕووداوه که ی شیناوێ

کۆبوونەوەی نێوان کۆمیتەی حیزبی دێموکراتی کوردستان و حیزبی سوسیالیستی چەپی نۆروێژ

15ی رەشەممەی 1392

ژماره : 6272

٦ی مارسی ٢٠١٤هەواڵ و راپۆرت

سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستان لە سمینارێکی سیاسییەکانی ئالۆگۆڕە دوایین ســەر خستە تیشکی تەشکیالتیدا کوردستان و سیاسەت و ڕوانگەی حیزبی دێموکڕاتی کوردستانی لە

هەمبەر ئەو ئاڵوگۆڕانە شی کردەوە.١٠ی رۆژی کوردستان دێموکراتی حیزبی نۆروێژی کۆمێتەی خالید کاک بەشداریی بە سێمینارێکی هەتاوی، ١٣٩٢ی رەشەمەی عەزیزی، سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستان بۆ ئەندامانی

حیزب لەو واڵتە پێک هێنا.لەو سمینارەدا کە بە سروودی نەتەوایەتیی »ئەی رەقیب«و ساتێک بێدەنگیی بۆ بەرز راگرتنی یادی شەهیدانی کوردستان دەستی پێ کۆمیتەی بەرپرسی خزری، ئەسعەدی کورتی وتەیەکی پاش کرد، سەبارەت گشتیی باسێکی عەزیزی خالید کاک نۆروێژ، لە حیزب بە پرسە پێوەندیدارەکان بە سیاسەتە ناوچەیی و جیهانی و هەروەها کوردستان دێموکراتی حیزبی و کوردستان رۆژهــەاڵتــی ئێران و

هێنایە گۆڕێ.لە چــاالکــانــە سێمینارەکەش ئــامــادەبــووانــی کــە باسە شایانی باسەکاندا بەشدارییان کردو بە ڕاو بۆچوونەکانیان کۆبوونەوەکەیان

دەوڵەمەندتر کرد.

نیشتمانیی ئەنجومەنی هه یئەتێکی ــوو لە ــات ــه ــک ــێ ــە پ ــ ــووری کـــــورد لـــە ســلەم ئــەنــدام حیزبی ١١ سکرتێرەکانی ئەنجوومەنە سەردانی دەفتەری سیاسیی حیزبی دێموکراتی کوردستانیان کردو و سیاسیی دەفتەری هەیئەتێکی لەالیەن حیزبەوە بە سەرپەرەستیی کاک مستافا گشتیی سکرتێری جێگری مەولوودی،

حیزبه وه پێشوازییان لێ کرا.دووشــەمــمــە، رۆژی ــوەڕۆی ــیـ دوانـئەنجوومەنی هەیئەتێکی رەشەممە، 6ی ــە ســـووریـــە لە نــیــشــتــمــانــیــی کــــورد لـدانشتنێک دا لە گەڵ هەیئەتێکی دەفتەری کوردستان دێموکراتی حیزبی سیاسیی رۆژاوای ســــووریــــەو ــی ــ ــارودۆخـ ــ بـ

کوردستانیان تاوتوێ کرد. ١١ لە کە سووریە لە کورد نیشتمانی ئەنجوومەنی هەیئەتی دانیشتنەدا ئەم سەرەتای لە گەڵ لە پێوەندی لە هاتبوون، پێک ئەنجوومەنە ئەم ئەندامی پارتی لە سکرتێرەکانی ١١ کەس ڕەوشی سیاسیی سووریەو بارودۆخی ئیداری و ئەمنییەتیی رۆژاوای کوردستان کۆمەڵە باس و

زانیارییەکیان خستەڕوو.ئاماژەدان بە لە سووریە نیشتمانیی کورد ئەنجوومەنی هەیئەتی دا باسەکەیان لە درێژەی نێوان هێزە سیاسییەکانی رۆژاوای کوردستان و هەوڵەکانی دیکە لە بە رێکەوتننامەی هەولێر بۆ پێکهێنانی بەرەیەکی هەمەالیەنە لە نێوان هێزەکانی رۆژاوای کوردستان دا، پێیان وابوو تەنیا ئاشتەوایی و یەکتر خوێندنەوەیە کە دەتوانێ بەرژەوەندییەکانی پرسی کورد لە رۆژاوای کوردستان

دابین بکا.الیەنەکانی هێزو لە داوای دێموکراتی حیزبی هەیئەتی دانیشتنەدا ئەم دیکەی بەشێکی لە رۆژاوای کوردستان کرد کە بە یەکخستنەوەی هێزو تواناییەکانیان و کەمکردنەوەی گرژییەکانی

نێوانیان، یارمەتی بە بەرەوپێشچوونی پرسی کورد لەو بەشە لە خاکی نیشتمان دا بدەن.هەر لەم پێوەندییەدا هەیئەتی حیزبی دێموکراتی کوردستان رایگەیاند کە حیزبی دێموکراتی کوردستان خۆی بە پشتیوانی پرسی کورد و هێزە سیاسییەکانی لە رۆژاوای کوردستان دەزانێ .ئەندامن و سووریەدا کوردی نیشتمانی ئەنجومەنی لە الیەنانەی هیزو ئەوە باسه شایانی

سکرتێره کانیان میوانی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان بوون، بریتین لە:

لە کورد پێشکەوتنخوازی دێموکراتی لە سووریە)الپارتی(، حیزبی کورد دێموکراتی حیزبی سووریە، لە کورد ئازادیی حیزبی سووریە، لە کورد نیشتمانیی دێموکراتی حیزبی سووریە، حیزبی یەکێتیی کورد لە سووریە، حیزبی دێموکراتی کورد لە سووریە، حیزبی یەکێتیی دێموکراتی کورد لە سووریە، حیزبی وفاقی دێموکراتی کورد لە سووریە، بزووتنەوەی رێفۆرمخوازیی کورد

لە سووریە، حیزبی یەکێتی کوردستانی لە سووریە و حیزبی ئازادیی کورد لە سووریە.

کوردستان زه حمه تکێشانی حیزبی شاندێکی دێموکراتی حیزبی نوێنه رایه تیی ــی ــه ردان سکۆبوونه وه و له و کــردو هه ولێر له کوردستانی کورد به پێوه ندیدار پرسه کانی دوایین دانیشتنه دا

ئاڵوگۆڕی بیروڕایان له سه ر کرا.رۆژی سێ شه ممه ، ٢٩ی رێبه ندان شاندێکی حیزبی هیوا کــاک له پێکهاتوو کوردستان زه حمه تکێشانی سه ید سه لیم، ئه ندامی ده سته ی ئه نجومه نی کارگێڕێ و، ــه به شی ل ــوڵ هــه ڤــاڵ عــه بــدوڵــاو کــاکــه ڕه ش ره ســنوێنه رایه تیی پێوه ندییه کانی زه حمه تکێشان سه ردانی هه ولێر شــاری له کوردستانیان دێمۆکراتی حیزبی حیزبه وه نوێنه ری زێوه یی، ئیبراهیم له الیه ن کــردو

پێشوازییان لێ کرا . دووالیه نه دۆستایه تیی پێوه ندی و دانیشتنه دا له و سیاسییه هێزه نێوانی به هێزترکردنی چۆنیه تیی و ــان ــی دیـــکـــه ی کــوردســت ــان ــارچــه ک ــی پ ــان ــه ک ــی ــوردی کیه کتر له مه سه له ی تایبه ت به کــرا، له سه ر قسه ی له کوردستان رۆژهه اڵتی هێزه کانی نیزیک بوونه وه ی پێناو خزمه ت گه یاندن به به رژه وه ندیی گشتی و پرسی تیشکی نیشتمان دا به شه ی له م نه ته وه یی ستراتژی

خرایه سه ر.دانیشتنه دا حه سه ن حاته می له م باسه که شایانی ڕێبه ریی حیزب و حه سه ن کاکیلی، کادری پێوه ندیه کانی

حیزب له هه ولێر به شداری کۆبونه وه که بوون. .

نیزامیی ســیــاســیــی فــێــرگــه ی حــیــزبــی دێــمــوکــراتــی کــوردســتــان تــه واوبــوونــی دوای کــه ڕایگه یاند ئه و ســه ره تــایــی ٢٠6ی ده وره ی لــه الوانــی دیــکــه پۆلێکی فێرگه یه ، کورد پێوه ست به ڕیزه کانی حیزبی

دێموکراتی کوردستان بوون.ــه لــه ــ ــ ــۆرت ــ ــ ــه و ڕاپ ــ ــ ــی ئ ــێـ ــه پـ بـده وره یه دا ئه و کۆتایی ڕێوڕه سمی ــه لـــه الوانـــی ڕۆژهـــه اڵتـــی ــه و پــۆل ئـچه ند بینینی دوای ــان کــوردســتبارهێنان ڕاهێنان و ده وره ی مانگ قۆناغه یان ئه و سه رکه وتوویی به ــانـــی حــیــزبــی بـــڕیـــوه و لـــه ڕیـــزه کـسازمان کوردستان دا دێموکراتی

دراون.محه ممه د ڕێـــوڕه ســـمـــه دا لـــه و کـــه ســـرایـــی، بــه رپــرســی فــێــڕگــه ی ڕایگه یاند حیزب نیزامیی سیاسی که هاتنی پۆل پۆل له الوانی کورد

دێموکڕات حیزبی ڕیــزه کــانــی بــۆ ئه وه ش ڕاستییه ، چه ند ده رخــه ری ــه وه ی که الوانــی کــورد له ئاست ئپێشێلکردنی سه رکوت و سیاسه تی ــۆی کـــۆمـــاری ــه هـ مــافــه کــانــیــان بـــابــن. ــگ نــیــن و ن ــده ن ــێ ئــیــســالمــی بئه وه ش که الوانی کورد متمانه یان بۆ هــه یــه و دێــمــوکــڕات بــه حیزبی خه باتی سیاسی و نه ته وه یی خۆیان

ڕیزه کانی ئه و حیزبه هه ڵده بژێرن.

ــه ی ئـــه و ــ ــک ــ ــه بـــه شـــێـــکـــی دی ــ لفێرکاریی پــه یــامــی ــه دا ــوڕه ســم ڕێباتی گوڵ و، ته ها لــه الیــه ن فێرگه ٢٠6 ده وره ی ــایــی کــۆت ــامــی ــه ی پله له الیه ن شه هرام ئه مینی، یه کێک به شدارانی ده وره وه خوێندرایه وه و له کۆتاییدا که سانی سه رکه وتووانی ده وره که له الیه ن فێرگه ی سیاسی _

نیزامییه وه خه اڵت کران.

سەردانی هەیەتێکی پایەبەرزی ئەنجومەنی نیشتمانی کوردی رۆژاوای کوردستان لە دەفتەری

سیاسیی حیزبی دێموکراتی کوردستان

کومیته ی دانمارکی حیزبی دیموکراتی کوردستان به به شداریی بەشێکی نویکردنه وه ی بۆ کۆنفرانسی خۆی واڵتە لەو ئەندامانی حیزب له بەرچاو

ئه حمه د سه ید کۆنفڕانسه دا له و بەڕێوەبرد. واڵتــه دا له و گشتی کومیته حوسێنی، نوێنه ری کومیسیۆنی ته شکیالت باسێکی سه باره ت به ئه ندام و حیزبی وه ک ته شکیالتیی رێکخراوێکی له ئه ندام شانی ســه ر ئەرکی

له به رده وامیی له ده ره وه ی واڵت دا پێشکێش کردو دێموکڕاتی کوردستان دانمارک کومیته ی به رپرسی زاده، حه سه ن حوسێن کۆنفڕانس دا کــاری به شدارانی خوێنده وه ، بۆ نێوان دوو کۆنفرانسی تێکۆشانی کارو ڕاپۆرتی که دواتر له الیه ن به شدارانه وه به وردی هه ڵسه نگێندراو، وه اڵمی پرسیارو تێبینیی ئه ندامان له الیه ن سه ید ئه حمه د حوسێنی و محمد ئێسماعیلی درایه وه .

شایانی باسه دوایین به شی کاری کۆنفرانس ته رخان کرابوو بۆ هه ڵبژاردنی کومیته ی نوێ و له و به شه ش دا کومیته یه کی نوێ بۆ بەڕێوەبەریی کومیتەی

حیزبی دیموکراتی کوردستان لە واڵتی دانمارک هه ڵبژێردران.

بەڕێوەچوونی کۆنفڕانسی کومیتەی گشتیی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان لە واڵتی دانمارک

سیمینارێکی تەشکیالتی لە نۆروێژ بە بەشداریی

سکرتێری گشتیی حیزب

سه ردانی شاندێکی حیزبی زه حمه تکێشانی کوردستان له نوێنه رایه تیی حیزبی دێموکراتی کوردستان له هه ولێر

له که تەشکیالتی دا سیاسی سمینارێکی له واڵتی سۆئیدو بەبەشداریی کاک خالید عەزیزی، سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان به پێوه ندیدار پرسی کۆمه ڵیک چــوو، بــه ڕێــوه هاته دێموکڕات حیزبی سیاسه ته کانی کــوردو

به رباس.سمینارێکی ڕه شه مه ی ٣ شەممە، ڕۆژی عــەزیــزی، خالید کــاک بــۆ تەشکیالتی سیاسی سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستان ــەی ئــەنــدامــانــی حــیــزب لە ــ بــە بــەشــداریــی زۆربسوئێدو بەشێکی بەرچاو لە ئەندامانی حیزب لە واڵتەکانی فینالندو دانمارک لە شاری ئورێبرۆی

سوئێد بەڕێوە چوو. نەتەوایەتیی ئەی ئه و سمینارە بە سروودی له رێــزگــرتــن بــۆ بێدەنگی خولەکێک ڕەقــیــب و دەستی کوردستان ڕزگــاری ڕێگای شەهیدانی گشتیی سکرتێری به خیرهێنانی دوای پێکرد. حیزب و میوانه کان لەالیەن نەبەز عەلیدووست و ئەسعەد یوسفی، ئەندامانی کۆمیتەی بەرێوەبەری کارو و مەبەست و ئامانج سوئێدوه کۆمیتەی سمیناره دا راگه یه ندرا.له و سمینارەکە بەرنامەی

کۆمیتەی ئەندامی حەفیدی، سیروان مامۆستا قسه یه کی چەند ئورێبرۆ شــاری بەرێوەبەریی بە پێشکەش سمینارە ــەو ئ دەستپێکی وەک بەشداربووان کردو پاشان لەالیەن حەمەرەسووڵ ناوەندی کۆمیتەی جێگری ئەندامی کەریمی، عەزیزی خالید کــاک قسەکانی ســەر لە حیزب تەشکیالتی کۆمیسیونی ئــەرکــەکــانــی کـــارو و کورتە ســوئــێــدی کۆمیتەی واڵت و دەرەوەی

باسێک بۆ بەشداربووان باس کرا.له و سمیناره دا کاک خالید عەزیزی، سکرتێری گشتیی حیزب زۆر بەوردی سەبارەت بە مەسەلە ڕۆژهەاڵتی ئێران، کوردستان، جۆراوجۆرەکانی نێوخۆیی پێوەندیدارەکانی باسە نــاوەڕاســت و

حیزب بۆ بەشداربووان دوا .باسەکەیدا لە بەشێکی کاک خالید عەزیزی کوردستان و ــی رۆژهــەاڵت لــە کــورد مەسەلەی ئاستەنگ و دەرفەتەکانی بەردەم نەتەوەکەمانی چلۆنایەتی باسی هــەروەهــا بــەربــاس و، هێنایە

کەڵک وەرگرتن لەو دەرفەت و مەجاالنە کرا.سەبارەت خالید کــاک باسەکانی بەشێکی ــەوەی ــوون ــب ــک ــزی ــن ــک ــێ ــەی ل ــڕۆســ ــ بـــە پـــرســـی پ

دێــمــوکــراتــەکــان و رێــگــاکــانــی چـــارەســـەری ئەم ــەرەو ڕووبـــوونـــەوەی ــ گــرفــتــانــەو هـــەروەهـــا بسیاسەتەکانی کۆماری ئیسالمی ئێران لە ئێران و نــاوچــەکــەدا تەرخان کــرا وبــه ڕێــزیــان زۆر بە وردی تیشکی خستە سەر هەموو ئەو بابەتانەی

کە لەو سمینارەدا پێشکەشی کردن. لە بەشێکی دیکە ئەو سمینارەدا بەشداران بە شێوەی ۆرکشۆپ و گرووپی لە سەر نێوەرۆکی دواتــر و کــردو قسەیان خالید کــاک باسەکەی ــەو گــروپــانــە باسەکانی ل ــەک ی ــەر نــوێــنــەری هگوازتەوەو سمینارەکە نێو بۆ ۆرکشۆپەکەیان بیروڕا تاک شێوەی بە هاورێیانیش لە بەشێک ئاراستەی خۆیان پێشنیارەکانی و تێ بینی و سکرتێری گشتی حیزب و کۆمیسیۆنی تەشکیالتی

دەرەوەی واڵت کرد. دوایین بەشی ئەو سمینارە بۆ وەاڵمدانەوە و کرا تەرخان عەزیزی خالید کاک تێ بینی یەکانی حەمەرەسووڵ کاک الیــەن لە هەروەها و بوو تەشکیالتی کۆمیسیۆنی نوێنەرایەتی بە کەریمی

دەرەوەی واڵته وه وەاڵمی پرسیاەکان درایەوە.

بەڕێوەچوونی سمینارێکی سیاسی تەشکیالتی بەبەشداری سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان لە واڵتی سوئێد

کۆتایی ده وره ی 206ی پێشمه رگه له فێرگه ی سیاسی نیزامیی حیزبی دێموکرات

دا فیدراڵ دێموکراتیکی ئێرانێکی چوارچێوه ی له کوردستان کۆماری دامه زرانی

پێنج شەممە

1٥ی رەشەممەی1392

٦ی مارسی 2٠1٤

ژماره ٦2٧

نرخ: 1٥٠ مته ن

ku

rd

ist

an

uk

ur

d.c

om

kurdistanukurd.com

لە کاتێک دا بە پێشوازی ٨ی مارسەوە دەچین، کە تاوان لە دژی ژنان بەردەوامە

په یامی ده فته ری سیاسیی حیزبی دیموکراتی کوردستانبه بۆنه ی 8ی مارس، ڕۆژی جیهانیی ژنانه وه

ژنانی کوردستان!و کوردستان له یه کسانی داواکارانی

ئێران!ڕۆژی مارس، 8ی هاتنی بۆنه ی به پیرۆزباییتان گه رمی به ژنانه وه جیهانیی ئێوه و چاالکییه کانی بۆتێکۆشان و لێده که ین و هه موو به شدارانی خه بات له پێناوی یه کسانیی ژن و پیاو له کوردستان، ئێران و سه رانسه ری ئاوات به سه رکه وتن دا، ڕۆژه له م جیهان

ده خوازین.زه نگی ده بێته پتر دێ تا مارس، 8ی جوواڵندنی ژنان و پیاوانی داواکاری یه کسانی. سااڵنێکی زۆره نه ک هه ر له ڕۆژاوا به ڵکوو له بزووتنه وه ی به شدارانی جیهان، سه رانسه ری هێزی مارس دا، 8ی له یه کسانیخوازی ویست و ده نوێنن و خۆیان گه شه ی له ڕوو زه وتکه ران و گوێی به داخوازییه کانی خۆیان ئینسانییه کانی مافه حورمه ت و پێشێلکارانی

ژنان له کۆمه ڵگه ی خۆیان، ده گه یه نن.ده وڵه ت و ئێران، واڵتی له ئه گه رچی ده وڵه تییه کان و حکوومی و داموده زگا به م دانیان هێشتا واڵت، پارلمانی ده ستوور و ڕۆژه جیهانییه دا نه ناوه و به ڕسمییان نه ناسیوه ، ڕۆژێکی ئێران خه ڵکی بۆ مارس 8ی به اڵم بزووتنه وه ی خه باتی هه وڵ و به ناسراوه . سیاسییه ڕێکخراوه ژنان و یه کسانیخوازیی ئازادیخوازه کان،پێشوازی و خه باتگێرو تایبه ت ڕێوڕه سمی چاالکی و به ڕێوه بردنی نه ریتێکی به بووه ڕۆژه وه ، ئه م بۆنه ی به خه باتکارانه . له کوردستان به هۆی بایه خپێدان و ژن پرسی کۆنه وه ی له هه ر ڕه نگدانه وه ی نه ته وه یی و هێزه تێکۆشانی به رنامه و له گشتی به تایبه ت و به مارس 8ی چه په کان دا، پرسی ژنان له ئه ده بیاتی سیاسی و ڕاگه یاندنی تێکۆشان و له کوردستان و بزووتنه وه ی پێگه یه کی جێگه و دا ئه وان سیاسیی ژیانی پێشه نگ ژنانی ڕێگایه وه له م هه یه و تایبه تی به کوردستان، جیاوازه کانی ناوچه شار و له ڕۆژه له م ڕێز زیاتره وه ، بڕوابه خۆبوونێکی

ده گرن.پێشوازی به دا، کاتێک له ئه مساڵ چه وساندنه وه ی که ده چین مارسه وه 8ی کۆمه ڵگه ، به شه ی ئه م دژی له تاوان ژنان و له زیادبوون دایه . وێڕای درێژه و به رده وامیی قانوونی چه وساندنه وه نابه رابه ری و سته م و به هه موو تیژی توندو وعورفییه کان، یا ژنان کوشتنی تایبه تی به جۆره کانییه وه به رده وامه . خۆکوژی، به ئه وان ناچارکردنی و ژنکوژی باره ی له هه واڵ ده یان نیه ڕۆژ که متر نه بیسین. ژنان سه ر بۆ ده ستدرێژی خۆکوشتنی دڵته زێنی هه واڵی هه یه ڕۆژێک ته حه ممولنه کردنی ئاکامی له ژن چه ندین گوشار له نیوبنه ماله و کۆمه ڵگه دا نه خوێنینه وه .

ئه مساڵ له کاتێک دا، به پێشوازی 8ی مارسه وه ده چین به شه ی ئه م دژی له تاوان ژنان و چه وساندنه وه ی که به رده وامیی درێژه و وێڕای دایه . زیادبوون له کۆمه ڵگه ، وعورفییه کان، قانوونی چه وساندنه وه نابه رابه ری و سته م و کوشتنی تایبه تی به جۆره کانییه وه به هه موو توندوتیژی ڕۆژ به رده وامه . خۆکوژی، به ئه وان ناچارکردنی یا ژنان بۆ ده ستدرێژی و ژنکوژی باره ی له هه واڵ ده یان نیه نه بیسین. که متر ڕۆژێک هه یه هه واڵی دڵته زێنی سه ر ژنان خۆکوشتنی چه ندین ژن له ئاکامی ته حه ممولنه کردنی گوشار له نێوبنه ماله و کۆمه ڵگه دا نه خوێنینه وه . شانبه شانی دیتنی ئه م ڕووه دزێوه ی گوشار و تاوان دژی ژنان، شایه دی ئه وه ین زۆرترین کۆمه اڵتییه کان، ئابووری و کێشه که قه یران و

قوربانییانی خۆیان له نیو ژنان دا هه ڵده بژێرن.که ئه وه یه هیوایه ، و دڵخۆشی مایه ی ئه وه ی به اڵم بۆ ئێران ژنانی ملنه دانی ته مه نی نه داوه . کۆڵیان ژنان کۆماری کۆنه په رستانه کانی دژه ژن و یاسا کۆیله تی و په تی ئیسالمی، به رامبه ره له گه ڵ ته مه نی ئه و ڕێژیمه . له و ڕۆژه وه که ڕێبه ری کۆماری ئیسالمی له یه که م رووبه رووبوونه وه ی خۆی و ڕێژیمه که ی له گه ڵ 8ی مارس له ره شه مه ی 1357دا، دژایه تیی ئه م ڕۆژه و هاوپیوه ندیی جیهانیی ژنانی کرد، ژنانی ئێران له ڕیزی پێشه وه ی خه بات و به ربه رکانی له گه ڵ ئه و

ده سه اڵته جه هه ننه مییه دا بوون.وەرگیراو لە پەیامی دەفتەری سیاسی بەبۆنەی ٨ی مارس

کچه خوێندکارێکی کورد له ورمێ به شێوه یه کی گوماناوی گیانی له ده ست دا.به پێی راپۆرتی سه ر چاوه کانی هه واڵ حاته می، شه یدا ته رمی کوردستان له خه ڵکی گوندی »نوێ« سه ر به ناوچه ی له شوێنی مانه وه ی مه رگه وه ڕی ورمێ ئه ندازیاریی زانستگه ی له کچان ورمێ نازلووی زانکۆی جووتیاریی

دۆزراوه ته وه .رۆژی 10ی ڕه شه ممه ی 1392 ته رمی کچه خوێندکاری کورد شه یدا حاته می له نازلی«ی »زانکۆی حه وانه وی شوێنی

ورمێ له حاڵیکدا دۆزرایه وه که چه ند دڵۆپه خوێن به جلوبه رگه کانیه وه بووه .

ئه م کچه خوێندکاره که ته مه نی 24 ساڵ ده رسی به رزدا کارناسیی ئاستی له بوو،

ده خوێند.ئاگادار له به ر حاته می شه یدا ته رمی پزیشکی بۆ بنه ماڵه که ی، کرانه وه ی قسه ی به پێی گوازراوه ته وه و قانوونی کوژراوه ، حاته می جینایی، شه یدا پۆلیسی پێوه ندی له که س هیچ ئێستا تا به اڵم کورده وه خوێندکاره ئه م کوژرانی له گه ڵ

ده ستبه سه ر نه کراوه .مەرگی هۆی بە پێوەندییەدا لەم هەر لە کورد خوێندکاری کچانی گوماناوی کوژرانی بەتایبەت ئێران و زانکۆکانی کورد خوێندکارانی خوێندکارە، کچە ئەم

ناڕەزایەتییان دەربڕی.رێژه یه کی سااڵنه که باسه شایانی زۆر له خوێندکاره کچه کان به شێوه یه کی گوماناوی له شوێنی حه وانه وه ی زانکۆکانی

ئێران ده کوژرێن.

مافی ژن لە یاسا کانی کۆماری ئیسالمی دا

6

٨

٧

١١

ل ٣

مامۆستا هه ژار ئه دیبێکی شاره زاو، وه رگێڕێکی به توانا

کاره ساتی میکۆنۆس، په روه نده یه کی کراوه بۆ هه موو وه رزه کان

ژن، پێوەندییە کۆمەاڵیەتی یەکان و رەنگدانەوەکانی

کاردانه وه کان له ئاستی کاره ساته کان دا نین

5

کوژرانی کچه خوێندکارێکی کورد له ورمێ