ژماره 25ـی رۆژنامهی بهیان
DESCRIPTION
ژمارهی 25ـی رۆژنامهی بهیان رۆژی سێشهممه کهوته بهر دیدی خوێنهرانیTRANSCRIPT
25 كه س له سه ر له شفرۆشی ده ستگیر
ده كرێنبهیان.كهركووك
مۆڵهتی ن��هب��وون��ی ه��ۆی ب��هنیشتهجێبوونوكاریلهشفرۆشییهوهلهشوقهكانیگهڕەكیموسهاڵیشاریكهركووك،25كهسلهالیهنهێزهكانی
پۆلیسهوهدهستگیردهكرێن.س�������هرچ�������اوهی�������هكل��هكهركووك پۆلیسی بهڕێوهبهرایهتییبه و كردهوه پشتڕاست ههواڵهكهی)بهیان(یڕاگهیاند»ئهو25كهسهلهپێنجماڵدابوونلهناوئهوشوقانهداوپێكهاتبوون ژن 18 و پیاو حهوت لهكهكاریلهشفرۆشیوبازرگانییانبه
ژنهوهدهكرد«.س���هرچ���اوهك���هوت��ی��ش��ی»ل��هگهڕەكی له هێزهكامناندا ههڵمهتێكیموسهڵاڵ،ئهو25كهسهدهستگیركرانب��ۆئهو وڕەوان����هیدادگ���اك���ران،سزای كهركووك دادگای مهبهستهشبەسەر سهپاند زیندانیی ساڵ حهوتبهپێی كهسه ح��هوت لهو ههریهك18 و عێراقی سزای 234ی م��اددهیئهو ڕەوان���هی دیكهش كهسهكهیلێیهوه پێشرت كه ك��ران��هوه ش��اران��ه
هاتبوون«.
Tuesday, No, 25کهرکوکدهۆکسلێمانیههولێرکهشوههواFirst Year, March 5, 2013
www.bayanpress.net رۆژنامەیەکىسیاسیىگشتیىئەهلییە،ژماره)25(،سێشەممە2013/3/5،ساڵییەکەم
دواى ل���ە ڕەش���ی���د وهه�����اببێدەنگیى کیمیاییبارانەکەوە،خاوهنی ئەو ئێستا ه��ەڵ��ب��ژاردووە.ب��هاڵم گ���هورهی���ه، حیكایهتێكیو تێناگات لێی ك��هس ب��هداخ��هوه
نایانهوێتلێیتێبگهن.
ل.کۆمەاڵیەىت
بهیان.تایبهت
م��ام��ۆس��ت��اس���هاڵح���هددی���نموحهممهدبههائهددین،ئهمینداریی��هك��گ��رت��ووی پ��ێ��ش��ووی گشتییئیسالمییكوردستان،لهگفتوگۆیهكیرایگهیاند )ب���هی���ان(دا تایبهتیداه��ات��وودا ههڵبژاردنهكانی »ل��هدهكهن، زیاد دهنگ ئیسالمییهكانزۆرینه«. ببنه ناچم بۆ وای بهاڵمناوبراوبهشێكلههۆكاریئهوهشی»هێشتا ك��ه گ��ێ��ڕای��هوه ئ��هوه ب��ۆو كڕین ویژدان و تهزویر ئهگهری
تۆقاندنلهئارادایه«.سهبارهت گفتوگۆیهدا ل��هو ه��هرالیهن له چاكسازییكردن ئهگهری بهدهسهاڵتهوه،ئهمینداریگشتییپێشوویوتی كوردستان ئیسالمیی یهكگرتووی»ئهمینبوونهوهلهرقوخهشمیجهماوهردهسهاڵتی نابێ و كوشندهیه ههڵهیهكیدوورگهیهكی له واب��زان��ێ كوردستانفهرامۆشكردنیچاكسازیی، پارێزراودایه..تهقینهوهی بۆ دهگوازێتهوه حاڵهتهكه
جهماوهریی«.موحهممهد سهاڵحهددین مامۆستائهولهویهتی به سهبارهت بههائهددین،
تایبهتیش به ئیسالمی، سیاسیی پرۆژەیرایگهیاند ئیسالمی، كۆمهڵی و یهكگرتووبه ئۆپۆزسیۆنبوون ب��هرهی »پێویستهلهگهڵ ب��زان��ن.. قۆناغهكه سرتاتیژیبزووتنهوهی تایبهتیش به تر، هێزهكانیقورسایی و ب��وون خاوهنی كه گ��ۆڕانو یهكڕیز خ��ۆی��هت��ی، ك��اری��گ��هری��ی وناوبراو ه��هروهك ب��ن«. یهكههڵوێستبیری پ��هرهس��هن��دن��ی ك��ه پێشیوایهدهسهاڵتی كوردستان، له سهلهفیهتكوردییلهپشتهوهیهو»دهگهڕێتهوهبۆبۆ ركابهردۆزینهوه بۆ دهس��هاڵت پالنی
حاڵهتیسیاسییئیسالمی«.
ئهو س��هاڵح��هددی��ن مامۆستاگوایا كه رهتكردهوه دهنگۆیانهشیببێته دهكات ئهوه بۆ كار ناوبراوئیخوانهكانی موراقیبی و براگهورهكوردستان، پارچهكانی ه��هم��وو»لهگهڵ رایگهیاند لهوبارهیهشهوهكوردستان پارچهكانی برایانی گشتپهیوهندیی ناوچهكه و عێراق وله تهنانهت ه��هب��ووه، برایهتیمههندێقۆناغداشهرهفیهاوكاریوبهشدارییجیددیمبووه،بهاڵمئهمه
هیچناونیشانێكینییه».بڕوانهالپهڕەیگفتوگۆ.
چاوىتۆلەسەرڕووداوەکان
بیروڕا
13
نیمار و بێڵ کامیان ئەستێرەى داهاتوون؟
وەرزش
8
پریاسکە
ده زگایه ك له هه ولێر 48 كچ به شوو ده دات
بهیان.تایبهت
دهزگای)النهیئاسودهیی(كهفریزیی موسلیم مامۆستا وتهی بهدهزگاكهیان دهزگ��اك��ه، بهرپرسیخێزانییه، خ��زم��هت��گ��وزاری��ی ب��ۆیهك به كوڕ و كچ 96 توانیویهتیلهوهش باس هاوكات بگهیهنێت.كهس 200 ئێستا تا كه دهك��اتبه ك���ردوون پێوه پهیوهندییانڕێژەی كه هاوسهرگیری، مهبهستی
زۆرینهیانئافرهتن.ن��اوب��راو دهزگ���ای بهرپرسیئهو ن��او زانیارییهكانی له ب��اسسهردانكهرانیان كه دهكات فۆڕمهدهڵێت و بكهنهوه پڕی دهبێتدهكرێت.. لێی پرسیار به »پرسیار
پرسیارهكانیش..«.
زه وی ته نیا به ئه ندامانی یه كێتیی مامۆستایان ده درێت
بهیان.تایبهت
س��هرۆك��ی زراری، ك���هم���الله كوردستان، مامۆستایانی یهكێتییالپهڕەی له كه )بهیان(دا دیدارێكیدهخاته تیشك باڵوكراوهتهوه، ڕۆژداههستیار، مهسهلهیهكی چهند سهرمامۆستا كه دهكات لهوه باس لهوانهبهاڵم ههیه، خزمهتی ساڵ نیو ههیه
گواستنهوهیبۆدهكرێت.ژم��ارهی نازانێت ك��ه ن��اوب��راوچهنده، ڕێكخراوهكهی ئهندامانیباسلهوهشدهكاتههرمامۆستایهكیهكهی نهبێت، ئ���هوان ئ��هن��دام��یئ��هوهش پێنادهن. نیشتهجێبوونیسهردانی بهنیازن كه دهخ��ات��هڕوولهبارهی بكهن وهزی��ران ئهنجومهنیدابهشكردنییهكهینیشتهجێبوونبۆ
مامۆستایانیقهزاوناحیهكان.
5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە 171122 2014917 1611816 1641 7 713-4 42-3-3 2
بایی)750(دینارە
بهیان.تایبهت
دهست زانیارییانهی ئهو بهپێی)بهیان(كهوتوون،لهئێستادازیاترله80سهرۆكایهتیی لهبهردهستی پرۆژەیاسابهاڵم گفتوگۆكردن، بۆ پهرلهماندانبهرنامهی نهیخستوونهته پهرلهمانپهرلهمانتارانیش، وتهی بهپێی كارهوه.ل��هوم��اوهك��هم��هیل��هب���هردهمئهمم��اوه، پهرلهماندا ئێستای خولهی
گفتوگۆیان پرۆژەیاساكان ناتوانرێتلهسهربكرێت.
كه پ��رۆژەی��اس��ا 55 ئێستادا ل��هله كراوه بۆ یهكهمیان خوێندنهوهیپرۆژەش 27 پهرلهمانن، سهرۆكایهتییخوێندنهوهیان ئهوهی بۆ ئامادهكراوننۆ ل���هوهی جگه ئهمه بكرێت، ب��ۆلهسهر لیژنهكانیان راپۆرتی پرۆژەیاسائامادهكراوه،بهاڵمتائێستاگفتوگۆیانژمارهیهك كاتێكدا له نهكراوه، لهسهر
یاسالهالیهنپهرلهمانهوهبهزۆرینهیداوای ئێستا و تێپهڕێندراون دهنگپهرلهماىن بۆ دهكرێت گهڕاندنهوهیان
کوردستان.پێیوایه گ��ۆڕان پهرلهمانتارێكیئهوهندهی پهرلهمان راب���ردوودا »لهكهمالیات یاسای دهركردنی خهریكیزهرووری��ات��ی یاسای ئهوهنده ب��ووه،هۆكاری ه���هروهك دهرن���هك���ردووه«.بۆ پرۆژەیاسایانهشی ئهو دواخستنی
سهرۆكایهتییپهرلهمانگهڕاندهوه.یهكگرتووی پهرلهمانتارێكیحزبی ه��هردوو پێیوایه ئیسالمییشئۆپۆزسیۆن پێشنیارهكانی به دهسهاڵته��ۆك��اره ئ���هوهش ه��هر ن��ی��ن، رازیك��اری ب��هرن��ام��هی ن��او نهخستنه ب��ۆسهرۆكایهتیی پێیهی بهو پهرلهمانهوه،
پهرلهمانلهدهستیدهسهاڵتدایه.
بڕوانهالپهڕەیههواڵوڕاپۆرت
پهرلهمانزیاترله80پرۆژەیاسایپشتگوێخستووه
كورد و تورك سێ پیتی هاوبه ش و یه ك پیتی جیاواز!
پیرى خۆشنووسانى عێراق، هونەرمەندى لەبیرکراو خەلیل زەهاوى
9
مامۆستاسهاڵحهددینموحهممهدبههائهددین.فۆتۆگۆاف:ئەندامعومەر
سەرۆکىیەکێتیىپەرلەمانتاران:یهكڕیزییلهبهغدامانایبنهبڕكردنیجیاوازییهكانیدهسهاڵتوئۆپۆزسیۆننییه
ل.عێراق
مامۆستاسهاڵحهددینموحهممهدبههائهددین،بۆبهیان:
ئیسالمییه كان ده نگ زیاد ده كه ن به اڵم نابنه زۆرینه
www.bayanpress.netژماره )25(، سێشه ممه 2013/3/5، ساڵی یەکەم
3
ڕاپۆرت: رێبوار ئه حمه د
له پ��رۆژەی��اس��ا 90 نزیكه ی په رله ماندان و تا ئێستاش دیار نییه ده یانخاته په رله مان سه رۆكایه تیی دانیشتنه كانیه وه كاری به رنامه ی ئاشكرای په رله مانتارێكیش نا. یان له به ر كه مه ی م��اوه ب��ه و ده ك��ات ناتوانرێت په رله ماندایه ده ستی له سه ر كاریان پرۆژەیاسایانه ئه و په رله مانیش سه رۆكایه تیی بكرێت. سیاسییه كان الیه نه رێكنه كه وتنی گفتوگۆنه كردن هۆكاری ده كاته
له سه ر ئه و پرۆژەیاسایانه .له زانیارییانه ی ئ��ه و به پێی ده ست تایبه ته وه سه رچاوه یه كی ئێستادا ل��ه ك��ه وت��وون، )ب��ه ی��ان( له به رده ستی پرۆژەیاسا 90 نزیكه ی بۆ پ��ه رل��ه م��ان��دان سه رۆكایه تیی تا ب��ه اڵم له سه ریان، گفتوگۆكردن نه یخستوونه ته په رله مان ئێستا وته ی به پێی و ك��اره وه به رنامه ی كه مه ی ماوه له و په رله مانتارانیش، ئێستای خ��ول��ه ی ئ��ه م ل��ه ب��ه رده م ناتوانرێت م���اوه ، پ��ه رل��ه م��ان��دا له سه ر گفتوگۆیان پرۆژەیاساكان
بكرێت.به پێی زانیارییه كان، له ئێستادا خوێندنه وه ی كه پرۆژەیاسا 55یه كه میان بۆ كراوه، له سه رۆكایه تیی
ئاسایشی هه رێم، كه به زۆرینه ی ده نگ و بێ ره زامه ندیی ئۆپۆزسیۆن تێپه ڕێندراون.سیاسی، چاودێرانی وت��ه ی به پێی داواكارییه كانی به پارتی و یه كێتی ئۆپۆزسیۆن رازی نین له سه ر گه ڕاندنه وه ی مه به ستی به په رله مان بۆ یاسایانه ئه و
هه مواركردنه وه یان.سه رۆكی عه بدولعه زیز، عومه ر په رله مانی له یه كگرتوو فراكسیۆنی هه موو له ك��رد ئاشكرای كوردستان، بارێكدا ئه وه الوازكردنی ڕۆڵی په رله مانه ده ره وه ی له سیاسییه كان الیه نه كه
له به شێك ده كات ئاشكرای كوردستان، نیشتیامنییان ره هه ندی پرۆژەیاساكان رێككه وتنی ب��ه پێویستیان و هه یه ئه و په رله ماندا. له هه یه الیه نه كان پرۆژەیاسایانه ی ئه و دواكه وتنی هۆكاری
بۆ رێكنه كه وتنی الیه نه كان گه ڕانده وه .مانه وه ی ئه و ژماره پرۆژەیاسایانه له به رده م سه رۆكایه تیی په رله ماندا، هاوكاته ئۆپۆزسیۆن له گه ڵ داواكاریی الیه نه كانی یاسا ژم��اره ی��ه ك گه ڕاندنه وه ی له سه ر له هه مواركردنه وه یان، و په رله مان بۆ ده زگای یاسای و ده ستوور گرنگرتینیان
مینحه ی و گشتی داواك��اری یاسای رێ��ك��خ��راوه ك��ان و ژم��اره ی��ه ك ح��زب و له ئێستادا ل��ه ت��ر، گرنگی ی��اس��ای خوێندنه وه یان و كوردستانن په رله مانی سه رۆكایه تیی پێناچێت به اڵم كراوه ، بۆ كارنامه ی بیانخاته بتوانێت په رله مان له سه ر گفتوگۆیان و كۆبوونه وه كانیه وه بكات، ئه ویش به هۆی ئه و ماوه كه مه ی له به رده م ئه م خوله ی ئێستای په رله ماندا
ماوه .ت��اری��ق ج���ه وه���ه ر، راوێ���ژك���اری په رله مانی س��ه رۆك��ی راگ��ه ی��ان��دن��ی
رێككه وتن یاساكان له سه ر په رله مان عه بدولعه زیز عومه ر بده ن. ئه نجام یاسایه كی ئێستا ت��ا »ئێمه وت��ی نه بووه له به رده ستدا دیاریكراومان له جگه بكه ین، له سه ر گفتوگۆی تا یاسای ده سته ی بااڵی هه ڵبژاردنه كان له سه ری جددیامن كۆبوونه وه ی كه ئێستا تا كرد ئاشكرای ئه و كردووه «. ئه نجامدانی بۆ داواكارییه ك هیچ بۆ فراكسیۆنه كان ك��ۆب��وون��ه وه ی پرۆژەیاساكان، له سه ر رێككه وتن
نه كراوه .یه كگرتووی په رله مانتاره كه ی حزبی ه���ه ردوو پێیوایه ئیسالمی به پ��ارت��ی( و )یه كێتی ده س���ه اڵت نین، رازی ئۆپۆزسیۆن پێشنیاره كانی هه ر ئه وه ش هۆكاره له سه ر نه خسته ناو به رنامه ی كاری په رله مانه وه ، به و له په رله مان سه رۆكایه تیی پێیه ی
ده ستی ده سه اڵتدایه .سێیه می خولی یاسا، به پێی چوار له كه مرت كوردستان په رله مانی مانگی ماوه و كه كه مرت له مانگێكیشی به پشووه كانه وه ده ڕوات، چاودێرانی سیاسیش به دوری ده زانن په رله مانی له و ماوه كه مه دا بتوانێت كوردستان له سه ر گفتوگۆ و هه موار یاساكان كاتێكدا له بكات، پرۆژەیاساكانیش یاسا 18 ته نیا 2012دا ساڵی له
ده ركراون.
ئاماده كراون پرۆژەش 27 په رله ماندان، له سه ر خ��وێ��ن��دن��ه وه ی��ان ئ���ه وه ی ب��ۆ پرۆژەیاسا نۆ له وه ی ئه مه جگه بكرێت، ئاماده له سه ر لیژنه كانیان راپ��ۆرت��ی له سه ر گفتوگۆیان ئێستا تا به اڵم كراوه ، له یاسا ژماره یه ك كاتێكدا له نه كراوه ، ده نگ زۆرینه ی به په رله مانه وه الیه ن گه ڕاندنه وه یان داوای و تێپه رێندراون
ده كرێت بۆ په رله مان.له په رله مانتار ره ش��ی��د، ب��وره��ان فراكسیۆنی گۆڕان، به )به یان(ی راگه یاند په رله مان ناوخۆی پ��ه ی��ڕەوی »به پێی كرا پێشكه ش كه پرۆژەیاسایه ك هه ر پێشكه شكردنه كه ی كاتی به پێی ده بێت دوای بكرێت، بۆ یه كه می خوێندنه وه ی ماوه ی له یاساییه كان رێكاره به ڕێكردنی 5 بۆ 10 رۆژدا، سكرتێری په رله مان بیخاته
یه كه م كاری كۆبوونه وه ی په رله مانه وه «.)به یان(، زانیارییه كانی به پێی به اڵم خوێندنه وه ی پرۆژەیاسا 55 ئێستا تا له الیه ن دوات��ر ك���راوه ، بۆ یه كه میان فه رامۆش په رله مانه وه سه رۆكایه تیی ك��ارن��ام��ه ی ن��ه خ��راون��ه ت��ه و ك����راون
كۆبوونه وه كانی په رله مانه وه .بورهان ره شید، ئاماژەی به وه ش دا له خه ریكی ئه وه نده ی په رله مان رابردوودا یاسای بووه ، كه مالیات یاسای ده ركردنی هۆكاری ده رن���ه ك���ردووه . زه روری��ات��ی بۆ پرۆژەیاسایه نه شی ئه و دواخستنی
سه رۆكایه تیی په رله مان گه ڕانده وه .
مه رجی سه ره كیی ئۆپۆزسیۆن گه ڕاندنه وه ی ژماره یه ك یاسایه بۆ په رله مان
»په رله مان به و ماوه كه مه ی ماویه تی، ناتوانێت گفتوگۆ له سه ر 86 پرۆژەیاسا بكات«
چاودێری بوو، پێوه حكومیی تابلۆی كه ده كران و له كاتی گه یشتنیان بۆ به رده م ناوبراو، بنكه ته ندروستییه كه له گه ڕەكی ئه و بانده هه ڵیانكوتایه سه ر فه رمانبه رانی كارمه ندانیان مووچه ی كه ژمێریاری سه د پێنج و ملیۆن )28( بڕی پێبوو، سه رچاوه ئه و لێدزین«. دیناریان هه زار
شڤان جه باری. كه ركووك
ڕاگه یاندنی ه��ۆب��ه ی ب��ه رپ��رس��ی ئاسایشی كه ركووك، به )به یان(ی ڕاگه یاند فه رمانبه رێكی چه ند 3/1دا ڕۆژی »له ته ندروستیی بنكه ی ژمێریاریی به شی ك��وردی گه ڕەكێكی كه ئ��اوا( )ره ش��ی��د
روداوه كه دا كاتی »له كرد به وه ئاماژەی گه یشتنه ئاسایش هێزه كانی ده ستبه جێ له و یه كێك توانییان و روداوه كه شوێنی ده ستگیر ی( ح. )م. ناوی به تاوانبارانه )بێجی(یه ، بكه ن كه خه ڵكی شارۆچكه ی به اڵم له به ر سه المه تیی گیانی هاوواڵتیان نه توانرا دوو تاوانباره كه ی دیكه ده ستگیر
زانیارییان ته واوی هێزه كانیش و بكرێن له سه ریان هه یه «.
ئاسایش ڕاگ��ه ی��ان��دن��ی ب��ه رپ��رس��ی »تاوانباری كه ك��رد ب��ه وه ش ئ��ام��اژەی ده ستگیركراو دوای لێكۆڵینه وه دانی به وه دا نا كه باندێكن له سێ كه س پێكهاتوون و )تكریت( پارێزگاری پاسه وانی یه كێكیان
دیكه ش ئه وه ی و م( ا. )ز. ناوی به ە ، ناوی )ه. م. ف(ە، به ئۆتۆمبیلی حكومی ئێستا تا و ئه نجامداوه كارانه یان ئه و ئه نجام دیكه یان دزیی كاری چه ندین بێجی، دوای له سنوری كه ركووك و داوه ڕەوانه ی تاوانباره كان ده ستگیركردنیشیان،
نوسینگه ی نه هێشتنی تاوان كران«.
وه رگرتنی مه به ستی به كه ركووكه، شاری بنكه یه ئ��ه و ك��ارم��ه ن��دان��ی م��ووچ��ه ی شاری ناو بانكه كانی له یه كێك سه ردانی كه ركووكیان كردبوو، پاش گه ڕانه وه یان بۆ بنكه ته ندروستییه كه، له الیه ن باندێكه وه كه له سێ كه س پێكهاتبوون و ئۆتۆمبیلێكی سپی، ره نگ سۆناته (ى )هۆندای جۆری
پاسه وانێكی پارێزگاری سه اڵحه ددین 28 ملیۆنى فه رمانبه رانی ته ندروستی ده دزێت
به یان. تایبه ت
ڕێكخستنه وه ی زیاتر مه به ستی به پ��ه ی��وه ن��دی��ی��ه ك��ان��ی ك��ه ن��اڵ��ی ن��ال��ی��ا و عه بدولواحید، شاسوار ئیسالمییه كان،
س��ه ردان��ی نالیا، كۆمپانیای خ��اوه ن��ی هه ریه ك له مامۆستا عه لی باپیر، ئه میری موحه ممه د مامۆستا و ئیسالمی كۆمه ڵی ئیسالمی یه كگرتووی ئه مینداری فه ره ج،
ده كات.
بۆ نالیا ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری س��ه ردان��ی له نێو كاتێكدایه له پارته ، دوو ئه و الی له سه ر هه بووه گله یی ئیسالمییه كاندا به پێی تی، ئاڕ ئێن به رنامه كانی و ڕەوت )به یان( ده س��ت زانیارییانه شی ئ��ه و
ناوبراو كۆبوونه وه كاندا، له كه وتوون، زیاتر كاركردنم »پاڵنه ری وتوویه تی كه سیش چه ندین ڕاده ربڕینه ، ئ��ازادی پاره ی وتوویانه سه ر به مالوالم، به اڵم من خۆم ده خه مه سه ر كاركردنی كه ناڵه كه «. گله یی ك��ردووه له وه ش باسی ه��ه روه ك خه ڵكێك جار هه ندێك كه ك��راوه ئه وه به رنامه ی هه بووه دژی ئیسالم، به اڵم ئه وه
لێكتێنه گه یشنت بووه .ڕاگه یاندنیش و سیاسی چاودێرێكی خاوه نی هه ڵوێسته ی »ئ��ه م وای��ه پێی كۆمپانیای نالیا له وه وه سه رچاوه ی گرتووه هێرشه كانی ئیدانه ی پارته دوو ئه و كه كردووه تی(یان ئاڕ )ئێن كه ناڵی سه ر وایكردووه ئه وه ش ڕابردوودا، ماوه ی له وه ك كه ناڵه كه به خۆیاندا بچنه وه و ببێته بۆ هێرشه كانیان ڕاگرتنی بۆ هه نگاوێك
سه ر ئیسالم و ئیسالمییه كان«.
بۆ لێكتێگه یشنت و ڕە واندنه وه ی گومانه كان
خاوه نی نالیا سه ردانی ئه میری كۆمه ڵ و ئه مینداری یه كگرتوو ده كاتبه یان. گه رمیان
كۆمه ڵه بوێر، گه نجانی گ��رووپ��ی ناوچه كانی دان��ی��ش��ت��ووی گه نجێكی گه رمیانن و سااڵنه چه ند بۆنه و ئاهه نگێك ده ده ن ئه نجام داراییان باری گوێره ی به له و بوارانه ی تایبه ته به پرسه كانی گه نجان.
هه ڵسوڕاوێكی پێشنیاری له سه ر ڕێكخراوی چاوی خۆر، كه ده زگایه كی سه ر ساڵی له كوردستانه ، دیموكراتی پارتی به 2011 ئه م گرووپه هه ستاون به ئه نجامدانی ناوچه ی گه نجی كۆمه ڵێك بۆ گه شتێك گه رمیان بۆ سه یرانگای باوه مه حمود، به و مه رجه ی لۆگۆی رێكخراوه كه له سه ر الفیته گه شته كه ی رێكخراوه ئه و كه بنوورسێت گرتنه ئه ستۆی به رامبه ر له ئه نجامداوه ،
تێچوونی گه شته كه .گرووپی ئه ندامی كه مال، به هادین )به یان( به گه رمیان، له بوێر گه نجانی
وه رگرت به ڵێنامن ئ��ه وه ی »پاش وت ی گه شته كه مان تێچوونی رێكخراوه ئه و كه له ڕۆیشتین ئێمه یش ده گرێت، له ئه ستۆ بازاڕ به بڕی 400 هه زار دینار پێداویستیی ئه و نه ده كرا چونكه كڕی، گه شته كه مان كه كۆبكه ینه وه گه نجانێك له پاره یه بڕە ئابووریی داهاتی خاوه ن خۆیان هێشتا خۆیان نین، به اڵم ئه وه دوو ساڵه چاوه ڕێی رێكخراوه كه به رپرسی كه ده كه ین ئه وه چونكه بگێڕێته وه ، بۆ پاره مان بڕە ئه و قه رز بووه له سه رمان و ئێمه ش بۆیه تاكو ئه وه چاوه ڕێی نه كردووه ، قسه مان ئێستا شه خسی په یوه ندییه كی وه ك كه بووین بدرێته وه پ��اره ی��ه ئ��ه و هاوڕێیانه ی��ان هه موو پیشانی وه سڵ به ئاماده ین كه كه سێكی بده ین له كوێ قه رزمان كردووه «.
به په یوه ندیی )به یان( چه ند جارێك ئه و ده زگایه وە به رپرسی عومه ر شه ریف،
كرد، به اڵم له وه رگرتنی بێئه نجام بووین.
»ده زگایه كی پارتی دوو ساڵە پاره ى
گەشتێکى گەنجاىن نەداوە«
یەکێک لە کۆبوونەوەکاىن پەرلەماىن کوردستان
www.bayanpress.net ژماره )25(، سێشه ممه 2013/3/5، ساڵی یەکەم
2
بۆ كاتیۆشاكه هه ڵدانی مه به ستی ده كرێت پێشبینیش ن��ه ب��ووە، ئێمه ئامانجی ئه و كه سانه ی كه ئه م كاره یان كاتیۆشاكه ب��ووە ئەوە ئه نجامداوه ، پۆلیس به ڕێوه به رایه تیی بینای له سه ر كارمه ندانی و پۆلیس و بته قێته وه باڵوكراوه كه به ڕێوبه رایه تییه كه ش
ببینن«.پۆلیسیش ڕای وه رگ��رت��ن��ی ب��ۆ جارێك چه ند )به یان( له وباره یه وه ، به ڕێوه به رایه تیی به كرد په یوه ندیی ئاماده ی به اڵم كه ركووكه وه ، پۆلیسی
هیچ لێدوانێك نه بوون.
پێویسته كه ئاگاداركردووه ته وه ، له وه له هه بێت ئەلفبێ سیستمی ی��ه ك وه زاره ت مه به سته ئه و بۆ كودستاندا، یه ك ئه وه ی بۆ پێكهێناوه لیژنه یه كی ئه لفبێی گشتگیر هه بێت، به اڵم ناوبراو و كرمانجی ئه لفێی له وه ی بوو بێئاگا سۆرانی یه ك دانه ده بێت، یان به دوو
شێوه زاری جیاواز ده خوێرنێت«.
ئه و گوندانه ش له زیادبووندایه ، ژماره یه ك خوێندن له وازی��ان ئێستادا له قوتابی بۆ كێشه یه یان ئه و چاوه ڕوانن و هێناوه
چاره سه ر بكرێت«.ئێستادا »له وتیشی سه رچاوه كه هاوكاریی ب��ه ئ��ه وه دای��ن ه��ه وڵ��ی ل��ه ئه و ش��اره دێ��ی��ه ك��ه به ڕێوه به رایه تیی بینای نه بوونی به تایبه تن كه كێشانه ی قوتابخانه و په رتووك و مامۆستا، هه مووی چاره سه ر بكه ین، له به رئه وه ی ئه گه ر ئه و كێشانه چاره سه ر نه كرێن، ئه وا وازهێنانی
قوتابی له و سنوره زیاد ده كات«.
بواری ده چنه شیوه سوور( و قادركه ره م جێبه جێكردنه وه .
ئێستادا »له وتیشی سه رچاوه كه یه كێكن پردێ و دووبز ناحیه ی هه ردوو پێویسته، به نداویان كه ناوچانه ی له و زۆر سه رزه وییان ئاوی ئه وه ی هۆی به پێویسته و بۆ ته واوكردنی ئه و پرۆژانه ش، وه ك به شی یه كه م بڕی شه ش ملیار دینار ساڵی 2012 له الیه ن حكومه تی عێراقه وه هه شت بڕی ئه مساڵیش بۆ كرا، ته رخان ته رخان دووه م به شی وه ك دینار ملیار
ده كرێت«.
گیانیشی لێنه كه وتووه ته وه .مامۆستا عه بدولوه هاب، شایه تحاڵ یه كی ناوه ندی ڕاگه یاندنی به رپرسی و به وه ئاماژەی زه حه مه تكێشان، حزبی ب��اڵوك��راوه ی 750 له »زیاتر كه ك��رد ئه منییه كان ده زگ��ا له هه ڕەشه ئامێز كه ك��ه رك��ووك، پۆلیسی تایبه تی به پۆلیسی له ده ست لێده كات داوای��ان بكشێننه وه و ئه مه دوا ده رفه تیان بێت شاره خۆپیشاندانه كانی پاڵ بچنه و لكاوه «. كاتیۆشاكه وه به سوننییه كان، زه حمه تكێشانی حزبی ئه ندامه ی ئه و بێت، باڵوكراوه كان »به پێی وتیشی
داده نێین، گشتگیر ئه لفبێی ی��ه ك ساڵێكی بۆ ئه گه رنا پێڕابگات، ئه گه ر تر دواده كه وێت«. هۆكاری بوونی ئه و بارودۆخی بۆ جیاوازه شی شێوازه سێ ناهه موار گێڕایه وه و وتیشی »وه زاره ت نه بووه زه رور پێی زۆر راب��ردوودا له ئه و ب���اره ی ل��ه یه كخستنه«. ئ��ه و مه نهه جه كه داده نرێت گشتگیر ده بێ
حه مه سوور عه بدوڵاڵ ئه لفبێی ئایا ده خوێنن، یان ئه لفبێی ئیرباهیم باڵدار داده نێن دیكه ئه لبفبێیه كی یاخود
جیاواز له هه ردوو ئه لفبێكه .ع��وم��ه ر ن��وره دی��ن��ی، س��ه رۆك��ی په رله مانی ل��ه پ����ه روه رده لیژنه ی ڕاگه یاند )ب��ه ی��ان(ی به كوردستان »چه ند جارێك وه زاره تی په روه ردەمان
بەیان. قەرەهەنجیر
ژماره یه ك قوتابی له گوندی چیمه نی به هۆی قه ره هه نجیر، شاره دێی به سه ر خوێندن له واز قوتابخانه وه نه بوونی
ده هێنن.به ڕێوه به رایه تیی له سه رچاوه یه ك هه واڵه كه ی كه ركووك كوردیی خوێندنی پشتڕاست كرده وه و به )به یان(ی ڕاگه یاند ناوه ندی قوتابخانه ی نه بوونی هۆی »به كه قه ره هه نجیر، ناحیه ی له ئاماده یی و قوتابیانی ڕێژەی و سه ره له گوندی 45
عومه ر ئاواره
ئاوییه كانی س��ه رچ��اوه وه زاره ت���ی كه ركووك شاری له به نداو 30 عێراق، دروس���ت���ده ك���ات. س��ه رچ��اوه ی��ه ك له سه رچاوه فه رمانگه ی به ڕێوه به رایه تیی ئاوییه كانی كه ركووك به )به یان( ڕاگه یاند »له الیه ن وه زاره تی سه رچاوه ئاوییه كانی ل��ه س��ن��ووره ب��ه ن��داو ع��ێ��راق��ەوە 30 كه دروستده كرێن كه ركووك پارێزگای له سه ر و ب��ووه ت��ه واو شه شیان ك��اری هه وڵێن، قه ره چه یه ، )رۆخانه ، ئاوه كانی
شڤان جه باری. كه ركووك
له ڕێگه ی هه ڵدانی كاتیۆشاوه ، 750 نامه ی هه ڕەشه ئامێز ئاڕاسته ی پۆلیسی په یامه كان به اڵم ده كرێت، كه ركووك ناكه ونه ناو باره گای پۆلیسه وه و ده گات
به حزبی زه حمه تكێشان.)به یان( به ئه منی سه رچاوه یه كی
گوله دوو 3/2 »ش��ه وی ڕاگه یاند ی هاوه ن له گه ڕەكی نه رسی كه ركووكه وه قۆریه پۆلیسی بنكه ی نێو ئاڕاسته ی كه وتووه ته یه كێكیان ئاكامدا له كراوه ، بریندار پۆلیسێكی و بنكه كه وه نێو
زریان جه وهه ر
ده س��ه اڵت��ی ل��ه س��اڵ 22 دوای له ئێستاش ت��ا ك���وردی، خۆجێیی كوردستان، هه رێمی پارێزگای سێ یه كه می پۆلی كوردیی زمانی وانه ی فێربوونی بناغه ی ك��ه ب��ن��ه ڕەت��ی، له كوردییه خوێندنه وه ی و نووسین
داوایان لێده كه ن ده ست له كار بكشێنه وه و بچنه پاڵ خۆپیشانده ران
بهكاتیۆشادا750نامهبۆپۆلیسیكهركووكدهنێردرێت
ههولێروسلێمانیودهۆك،تائێستاشسێئهلفبێیجیاوازیانتێدادهخوێنرێت
عومه ر ئاواره
گه ڕەكه كانی له كه س ژماره یه ك فه رمانگه ی ناوی به كه ركووك، شاری بێ ب���ه و ك���ه رك���ووك���ه وه ئ����اوی ئاگاداربوونی ئه و فه رمانگه یه ، مانگانه
پاره ی ئاو له هاوواڵتییان وه رده گرن.سه رچاوه یه ك له به ڕێوه به رایه تیی ف��ه رم��ان��گ��ه ی ئ����اوی ك���ه رك���ووك
به یان. هه ولێر
وه به رهێنانی گشتیی به ڕێوه به ری دوورده خرێته وه. پۆسته كه ی له هه ولێر
راگه یاند )به یان(ی به سه رچاوه یه كیش چه ند به په یوه ندیی دوورخستنه وه كه ی
دۆسیه یه كه وه هه یه .له كه )به یان( زانیارییه كانی به پێی سه رچاوه یه كی نزیك له به ڕێوه به رایه تیی وه ری��گ��رت��ووه ، هه ولێر وه به رهێنانی
كه سانه به و سه باره ت زانیارییه كامن كاره ئه و ئێمه وه ن��اوی به كه نییه فه رمانگه ی وه ك��و ئه نجامده ده ن. هەیە تایبه متان تیمی كه ركووك ئاوی بۆ كۆكردنه وه ی پاره ی ئاو، دوو مانگ وه رده گیرێت هاوواڵتییان له جارێك دینار 750 بڕی مانگێک هه ر بۆ كه ته رخان كراوه و پاره كه ش به نوورساو فه رمانگه كه مان فه رمیی م��ۆری و
وه رده گیرێت«.
هیچ ب��ه په یوه ندیی و ك��ردووی��ه ت��ی هه روه ها ناوبراو نییه «. دۆسیه یه كه وه وتی »له ئێستادا نامه وێ هیچ شتێكی تر له مباره یه وه بڵێم، ئه گه ر پێویستی كرد له
داهاتوودا ڕوونكردنه وه ی زیاتر ده ده م«.ساڵه سێ له زیاتر باپیر نه جات پۆستی به ڕێوه به ری گشتیی وه به رهێنانی سكرتێری پێشرت وه رگ��رت��ووه . هه ولێری دیموكراتی الوان���ی یه كێتیی گشتیی
كوردستانی سه ر به پارتی بووه .
پارهبهناویفهرمانگهیئاویكهركووكهوهلههاوواڵتییانوهردهگیرێت
بهڕێوهبهریگشتییوهبهرهێنانیههولێرلهپۆستهكهیالدەبرێت
و ك���رده وه پشتڕاست ه��ه واڵ��ه ك��ه ی سێ »م��اوه ی ڕاگه یاند )به یان(ی به به نه نارساو كه سانێكی ده بێت مانگ ناوی فه رمانگه ی ئاوی كه ركووكه وه له گه ڕەكه كانی باره تخانه و په نجاعه لی و هه زار 10 بڕی ماڵێك هه ر له شۆراو بە وه رده گ��رن، مانگێك هه ر بۆ دینار بێ پسوڵه و هیچ نوورساوێكی فه رمیی
تایبه ت به فه رمانگه كه مان«.هیچ »ئێمه وتیشی سه رچاوه كه
له تێوه گالنی »به هۆی باپیر نه جات پۆستی له گه نده ڵی دۆسیه یه كی چه ند هه ولێر وه به رهێنانی به ڕێوه به رایه تیی له باپیر ن��ه ج��ات دوورخ���راوه ت���ه وه «. ڕەتی )به یان( بۆ تایبه تیدا لێدوانێكی به په یوه ندیی الب��ردن��ه ك��ه ی ك���رده وه هەبێت، گه نده ڵییه وه له تێوه گالنی ل��ه وب��اره ی��ه وه وت��ی »الب��ردن��ه ك��ه ی من ئاڵوگۆڕی كۆمه ڵێك ب��ه په یوه ندیی حكومه ت ك��ه ه��ه ی��ه ئ��ی��داری��ی��ه وه
نێو كه وتووه ته و دووه میشیان كردووه پۆلیسی بنكه ی نزیكی له ماڵێكه وه ب�����ەدواوه زیانێكی هیچ و ق��ۆری��ه
نه بووه «.كاتیۆشایه ك دیكه وه الیه كی له ب��اره گ��ای باخچه ی ن��او ك��ه وت��ووه ت��ه زه حمه تكێشانی حزبی یه كی ناوه ندی ك���وردس���ت���ان، ك��ه س���ه د م��ه ت��ر له پۆلیسی گشتیی به ڕێوه به رایه تیی كاتیۆشاكه ش و دووره كه ركووكه وه نه ته قیوه ته وه ، تا تیمی پووچه ڵكردنه وه گه یشتوونه ته شۆێنی كه وتنه خواره وه ی زیانێكی هیچ و ته قاندویانه ته وه و
جیاواز شێوازی سێ به قوتابخانه كان، په روه رده ش وه زاره تی ده خوێندرێت. بۆ گشتگیر پرۆگرامێكی نه یتوانیوه
خوێندنی كوردی دابنێت.وەزی��ری م��ح��ه م��ه د، عیسمه ت به هه رێم حكومه تی پ����ه روه رده ی هه وڵی له »ئێستا ڕاگه یاند )به یان(ی داهاتوو ساڵی بۆ یه كخستنیداین،
جیاواز به كرمانجی و سۆرانی یان »هه ریه كه یان وتی ناوبراو ده خوێنن، ئه و ده خوێنن، جیاواز شێوه زاری به ئه وه ده كه ن باسی ئێوه گشتگیرییه ی ئومێدی و گ��ه وره ی��ه زۆر بابه تێكه ئێستا تا دی، بێته كه كورده هه موو ده خوێندرێت«. ج��ی��اوازی به ه��ه ر كه ن��ه ك��رده وه ڕوون��ی ناوبراو ب��ه اڵم
عه بدوڵاڵ ئه حمه د
له ماوه ی دوو مانگی رابردوودا شاری جیاجیای شوێنی چه ندین له كوشنت ح��اڵ��ه ت��ی 22 ك��ه رك��ووك،
روویداوه .له مه ڕ دیارده ی كوشنت له شاری هیشام رۆژنامه نووس ك��ه رك��ووك، »جێگه ی وت��ی )ب��ه ی��ان( بۆ عه لی داخه كه كوشنت له شاری كه ركووكدا شاره دا له و ژیان و دی��ارده بووه ته ماڵه وه له كه سێك هه ر وایلێهاتوه و هه یه دڵیدا له ترسێك ده ر بێته به سه المه تی ئاخۆ ده كاته وه بیر وا یاخود م��اڵ��ه وه ب��ۆ ده گ��ه ڕێ��م��ه وه ده بم نه خوازراو حاڵه تیكی تووشی مه ترسییه وه؟ ده كه وێته ژیانم و هه موو مێشكی له بۆچوونه ئه م وایكردووه و هه یه كه ركووكییه كدا ده روونی حاڵه تی تووشی كات زۆر بیرت ئه وه نده ئه وه ی له به ر بێت، كاری ڕووب��ه ڕووب��وون��ه وه ی الی بۆ توندوتیژی ده ڕوات، ئه وه نده بیر له
شتی دیكه ناكه یته وه «.وتیشی رۆژن��ام��ه ن��ووس��ه ئ��ه و ك��ه رك��ووك ئه منییه كانی »ده زگ���ا
له به ر كه مته رخه مبوون، به گشتی ڕەوشی نه یانتوانیوه ئێستا تا ئه وه ی بپارێزن، كه ركووك ش��اری ئه منیی هه موو ئ��ه وان��ه ل��ه س��ه ر چونكه ئه وه ی بۆ بخه نه گه ڕ هه وڵه كانیان شاری بۆ ئاسایش و ئه من بتوانن هه روه ها بگه ڕێننه وه ، كه ركووك ب��ش��ت��وان��ن ئ���ه و ده س��ت��ه ڕەش��ان��ه بدۆزنه وه كه رۆژانه خه ڵكی بێتاوانی
ئه م شاره ده كوژن«.سه رچاوه یه ك له به ڕێوه به رایه تیی )به یان( به كه ركووك شاری پۆلیسی ئاماره ی ئ��ه و »به پێی راگه یاند ی له به داخه وه له به رده سامندایه، كه دووی و یه ك مانگی هه ردوو ماوه ی چه ندین له كه س )22( راب���ردوودا كه ركووكدا، شاری جیاجیای شوێنی به هۆكاری جیاواز كوژراون«. وتیشی چه ند توانیویانه پۆلیس »هێزه كانی به دانیان و بكه ن ده ستگیر كه سێك تاوانه كانیاندا ناوه كه به هۆكاری جیا هێزه كانی كوشتووه ، خه ڵكیان جیا به رده وامی به كه ركووكیش پۆلیسی تا پشكنیندان و گ��ه ڕان و هه وڵ له بكه ن ده ستگیر تاوانانه ئه و بكه رانی
و راده ستی دادگایان بكه ن«.
لە ژنان دژى توندوتیژیی به ڕێوه به رایه تیی گه رمیان كچه كه یان ڕەوانه ی ئەو شه ڵته رەی خراپیی به هۆی به اڵم ك��ردووه ، سلێامنی ئه وێ كچه كه شه ڵته رەکەوه ئه منیه تی خانه قین ده گه ڕێته وه و به جێده هێڵێت ده كرێت ده ستگیر پۆلیسه وه الیه ن له و و شه ڵته رەكه بۆ گه ڕانه وه ی مه به ستی به
كه یسه كه شی ڕەوانه ی دادگا كراوه .
عومه ر ئاواره
كۆمه اڵیه تییه وه ، كێشه یه كی هۆی به ڕەوان��ه ی خانه قین دانیشتووی كچێكی ژنان په نادانی شه ڵته ره كانی له یه كێك شه ڵته ره كه ب��ه اڵم ده كرێت، سلێامنی له الیه ن له و ده گه ڕێته وه و به جێده هێڵێت
پۆلیسی خانه قینه وه ده ستگیر ده كرێت.
ده یكات بە كێشه و له ماڵ ده ریده كات«.كچه كه »پ��وری وتیشی سه رچاوه كه به خێو كچه ئه و ناتوانم من چیرت وتویه تی بۆ عاری و عه یب ئ��ه وه ی هۆی به بكه م له زڕاندووه ، ناوبانگامنی و دروستكردووم و نییه په ناگه یه كی هیچ كچه كه ئێستاشدا
كه سیش لێی ناپرسێته وه «.له دوو مانگ به ر سه رچاوه كه وتیىش
كچێكیخانهقینیلهشهڵتهرێكیسلێمانیههڵدێت
قوتابیانلهخوێندنبێبهشدهبن 30بهنداولهكهركووكدروستدهكرێن
به ڕێوه به رایه تیی له سه رچاوه یه ك پشتڕاست هه واڵه كه ی خانه قین پۆلیسی كرده وه و به )به یان(ی ڕاگه یاند »ئه و كچه 1995ی له دایكبووی و ح( .م. )ئ ناوی بێكه سییه وه هۆی به و خانه قینه شاری له به ر به سه ربردووه ، ژیانی پوری الی له ئه و په یوه ندیی به پوره كه ی مانگ دوو له گه ڵی و ده زانێت كوڕێكدا له گه ڵ كچه
لهدوومانگدا22كهسكوژراون
كهمالزراری،سهرۆكییهكێتییمامۆستایانیكوردستانبۆبهیان:
مامۆستاههیهنیوساڵخزمهتىهەیە،دهیگوازنهوه
www.bayanpress.netژماره)25(،سێشهممه2013/3/5،ساڵییەکەم
5
ئهمهش مهیخواردنهوه، شوێنی به درامامۆستایانی الی زۆری نیگهرانییئهو لێكهوتهوه، یهكگرتوو و كۆمهڵ
گرفتهبهكوێگهیشت؟ی��ان��هی ئ���هوه زراری: ك��هم��الموزایهده، خرایه جار دوو ڕۆشنبیره،له ئێمه خۆی، ئهستۆی نهیگرته كهسسهرپشك ههولێرمان لقی سكرتاریهتكردلهناولقهكهشكۆمهڵویهكگرتوووپارتیوگۆڕانویهكێتیڕازیبوون،
پێكهوهبڕیاریاندا.دراوه، بڕیار 2007ەوه له بهیان:یاریدهدهر بهڕێوهبهرو دانانی دهبێتئیستاش تا بهاڵم بێت، تاقیكردنهوه بهو بهڕێوهبهر حزبی بنهمای لهسهر
یاریدهدردادهنرێن؟كارێكی ئ��هوه زراری: ك��هم��الم��وئ��هس��هس��ات��ی��ی��ه،پ��ێ��موان��ی��ی��هچونكه ههبێت، حزبی دهستێوهردانیڕێنامییهكه بهاڵم تاقیكردنهوهیه، ئهوه
ههیه.پ��هروهردهی بهڕێوهبهری بهیان:ڕۆژنامهی ڕاب��ردووی ژم��ارهی له ڕانیهگوێامن ههر ئێمه دهڵێت: )بهیان(داشوێن، زۆر له تاقیكردنهوه نهداوهتهدانانی بۆ گوندهكان، له بهتایبهت
بهڕێوهبهرویاریدهدهر؟پێچهوانهی ئ��هوه زراری: كهمالڕێنامییه.ئێمهههربڕیارێكدهربچێت،ههبێت، ل��هس��هرى خ��ۆم��ان تێبینیی
بكات؟وهره ت��ۆ باشه زراری: ك��هم��الداب��ن��ێ.منیش ب��ۆ ت��رم پ��ێ��وهرێ��ك��یی��هك��هی ئ���هو ب���هاڵم زۆره، دهڵ��ێ��ممامۆستایان بۆ نیشتهجێبوونانهیو گوندێك وهك دهك��رێ��ن دروس���تگندۆرهیهكوایه،ئایاگندۆرهیهكبهشی
گوندێكدهكات؟!یهك ئێستا تا 2009وه له بهیان:پارچهزهویبهسهرمامۆستایاندادابهش
نهكراوه،بۆچی؟پهیوهندیی ئ��هوه زراری: كهمالسهرۆكی به پەیوەندیى نییه، منهوه به
ئهنجومهنیوهزیرانەوەههیه.بهدواداچوون ئێوه بۆ ئهی بهیان:
ناكهن؟به تایبهته ئ��هوه زراری: كهمال
خودیئهنجومهنیوهزیرانەوە.بهیان:ئهومافانهچینمامۆستالێی
زهوتكراوه،ئێوهبۆتانگێڕاونهتهوه؟كهمالزراری:150ههزاردینارلهپهرلهمانیعێراقدهرچوونهیاندهدرایه،بێبهش مۆڵهتهكانی گێڕانهوه. بۆمانبڕیاره ئهو ئێمه سهردانی به كرابوون،مۆڵهتیش مامۆستای ههڵوهشایهوه،مۆڵهتی وهردهگرێت. پارهیه بڕە ئهوههر خ��وێ��ن��دن، مۆڵهتی ن��هخ��ۆش��ی،تایبهت دهرماڵهی ئێمه داوای لهسهربهمامۆستایانیماستهر،دكتۆرا،ههمانئیمتیازیخوێندنیبااڵیاندهبێت،بهاڵم
بهڕێنامیینوێ.مامۆستایان ئ��هم��س��اڵ ب��هی��ان:بڕیارێكی به تێكچوو لێ پشوویانههڵوێستتان هیچ ئێوهش حكومهت،
نهبوو؟لهگهڵ قسهم من زراری: كهمالحكومهت وتهبێژی دزهیی سهفین كاككرد،وتیله12/25تاكو1/2پشووهكهههیه، ت��ر پ��ش��ووی چونكه زی����اده،پشووهم ئ��هو من وت��ی: سهفین ك��اكله ئاگای حكومهت وتهبێژی نهزانیوهوهزارهمتان نهبوو. مامۆستایان پشووی
زۆرهك��ان پشووه كه ئ��اگ��ادارك��ردهوهپرۆگرامی تهواونهكردنی هۆی بووهتهخوێندن.قوتابیساڵێك150ڕۆژیتهواو
ناخوێنێت.داوا مامۆستایان ب��هاڵم ب��هی��ان:دیكه فهرمانگهكانی وهك دهك���هن
شهممهبكرێتبهپشوو؟ئهو پێی به ئاخر زراری: كهمالسیستمهبێت،دهبێتدهوامتاسهعاتچوار خوێندن ئێمه الی بێت، سێ150 سهعاتهش چ��وار ئ��هو سهعاته،ڕۆژیتهواونییه،دهبێتپێداچوونهوهلهكاتیخۆیدا دامهزراندنیش بكرێت.پهروهردهكان، خودی بدرێته و بێتنهكلهشارهكانبنێرێتبۆشوێنهكانی
تر.كرد، دامهزراندنت باسی بهیان:دادهمهزرێن مامۆستایانهی ئهو بهاڵمله1/1وهبۆیانحسابه،پارهیتایبهتیاندوای مامۆستا بهاڵم كراوه، دیاری بۆبۆ دام��هزران��دن��ی ئهمری مانگ دهدهردهچێتولهوڕۆژەپارهیبۆخهرجده پارهی بووه، دهستبهكار كه دهكهنمانگیلێدهبڕن،بۆههڵوێستتاننییهبۆ
گهڕانهوهیئهومافهیمامۆستایان؟ئ��هو دهب��ێ��ت زراری: ك��هم��المامۆستاكان خودی لهالیهن داواكارییهلهسنوریلقهكانهوهبهدهستامنبگات،
تاداخوازیینهیهت،نایكهین.بۆ ك��ردووه چیتان ئێوه بهیان:به دابڕێندراوهكان، ناوچه مامۆستاینیهۆیئهوهیلهنێواندووحكومهتدان،ناوهند نه و ههرێم نه ئیمتیازی هیچ
نایانگرێتهوه؟مامۆستایانهی ئهو زراری: كهمالئیمتیازی ههمان ههرێمن، به سهربه س��هر ئ��هوان��هی ههیه، ههرێمیانعێراقیان ئیمتیازی ههمان عێراقن،ههیه.ئهگهرههرهاوكارییهكبكهین،
ڕەنگهخودیخۆیانڕازینهبن.له ئێستا پێش ماوهیهك بهیان:مامۆستایان یانهیهكی ههولێر شاری
ب���هی���ان:ك����اریس��ك��رت��اری��هت��یكاری له چی به مامۆستایان یهكێتیی
ڕێكخراوهكانیپێشووجیادهكریتهوه؟ڕێكخراوهكهمان زراری: كهمالدام��هزراوه. 1962 ساڵی له پیشهییه،سهر دهكهویته بهڵكو جیاناكرێتهوه،كاریسكرتاریهتهكهوپهیوهندیلهگهڵوهزی��رهك��ه، كهسایهتیی و وهزی��رهك��ه
ههروههاجۆریداخوازییهكان.ئێستا دهستكهوتانهی ئهو بهیان:
هاتوونهتهدیوپێشرتنهبووه،چین؟كۆلێژی دهستهبهری زراری: كهمالنیشتهجێبوون، یهكهی مامۆستایان،قهرهبووهكهی و ڕاستكردنهوهیمووچه
..هتد.گرنگی زۆرت��ر ئێوه بۆچی بهیان:مامۆستایانی دهدهن، شار چهقی به
گوندهكانههرپهراوێزخراون؟ئێمه بهاڵم ڕاسته، زراری: كهمالئهنجومهنیوهزیران بهنیازینسهردانیبكهینكهیهكهینیشتهجێبووندابهشناحیهكاندا، و ق��هزا بهسهر بکرێتیهكهی ق��هزای��هكدووس���هد ب��ۆه��هرلهو بكرێت. دروس��ت نیشتهجێبوونجێگری و سهرۆك سهردانی ماوهیهدادهكهین، وهزیران ئهنجومهنی سهرۆكیلهو بێت، لهكوێ مامۆستا دهمانهوێتخانوو ههزار بكرێت. دروست شوێنهههولێر، مامۆستایانی بۆ دهرچووه كهزۆركهمه.لهههولێر41ههزارمامۆستاههیه،سێههزاریهكهینیشتهجێبوونیههیه سیستمهی ئ��هو دهرچ���ووه. بۆنشتهجێبوونی ی��هك��هی ه��هم��وووهزعی بێت، شوێن لهیهك مامۆستایانمیالكهكهشتێكدهچێت،كهبكرێتهسێلهیهك مامۆستایان ئهوا شوێن، چوار تا
شوینكۆنابنهوه.مهرجانهی ئهو وانییه پێت بهیان:زۆره، دان���راوه، خانوو وهرگرتنی بۆبه كه خزمهت ساڵ 10 دوای مامۆستاكرد، خانووی و هێنا ژنی قوڵه و قهرزخانوو له چی كرد، تهواو شتی ههموو
قسهیهت ئهو لهگهڵ من دهیگهیهنین،بهاڵم ههیه، پرسیارهكهت بۆ ڕێزم نیم،تاقیكردنهوه به بهڕێوهبهر دان��ان��ی
ئهكتیڤنییه.ئێستا پێش م��اوهی��هك ب��هی��ان:ئۆتۆمبیلبۆبهرپرسیلقهكانییهكێتییك��ڕدراون، پارتی به سهر مامۆستایانییهكێتیی ڕێكخراوی داهاتی لهسهربه دهڵێن ئێوه بهاڵم بووه، مامۆستایانپارهیمهكتهبیسیاسییپارتیكڕدراون،
ئێستانیگهرانییزۆریلێكهوتووهتهوه؟بهڵگه به ئ��هوه زراری: كهمالالمانه،كاتیخۆی20ملیۆنلهمهكتهبیسكرتاریهت، دههاته پارتی سیاسییكڕدرا، شۆفرلێتێك و هات ملیۆن 105بكات عهفووی خوا عهفان شێخ بهڕیزسیاسی مهكتهبی له و كڕی خۆی بۆپارهكهیهێنا،بهاڵموهكوپارتیبهناوییهكێتیی ناوی به نهبووه، كهسهكهوەله ه��هم��ووی ئ��هوه مامۆستایانەوە
حساباتدیاره.پارهی به دهوترێت بهاڵم بهیان:مهكتهبی نهك ك��ڕدراون، سكرتاریهت
سیاسییپارتی؟لهوه زۆر بهڵگه زراری: كهمال
گهورهتره.ب��هی��ان:ئ���هوئ��اب��وون��هی��هیلهبۆ گرفتی وهردهگیرێت، مامۆستیان
دروستكردوون؟ڕاسته. زۆر بهڵێ، زراری: كهمال
كۆكردنهوهیئابوونهگرفتێكیگهورهیه،مامۆستا ی��ان بهڕێوهبهر ههیه ج��اردێنێت، 250یی یان ههزاری تاك 100بهراستی دادهن���ێ���ت، ل��هب��هردهم��تبهنیازین ئێمه گهورهیه. كێشهیهكیماون لق سێ تهنیا بكهین، ڕاپرسیڕاپرسیبنێرن،كههێنایاننوورساویبۆبڕیاری وهزارت، دهیدهینه و دهكهینئابوونهكه مووچه لیستی له پێدهركه
دهبڕین.بهیان:ئێوهلهههوڵیئهوهدانئهوئهو بدرێنه تهنیا دهردهچن خانووانهیمامۆستایانهیئهندامیئێوهن،ئایائهوه
ستهمنییهلهمامۆستایانیدیكه؟له داكۆكی ئێمه زراری: كهمالمافیههموومامۆستایاندهكهین،ئهینابێتهئهندام بۆمامۆستابۆسێههزارههمووی كه مامۆستایان یهكێتیی لهتر سهندیكایهكی هیچ له خۆیهتی، بۆ
پارهیدهستهبهرینییه؟یهكهیهكی ه��هر كهواته بهیان:به دهی���دهن ب��درێ��ت، نیشتهجێبوون
ئهندامیخۆتان؟بهڵێ،ههركهسهو كهمالزراری:
ئهمڕۆكاربۆخۆیدهكات.بهیان:كهواتهئهوجۆرهكارهنابێتهمامۆستایانهی ئهو پهراوێزخستنی هۆی
ئهندامنین؟كهمالزراری:ئهگهریهكێكحزبیههبێت، خ��ۆی ئهندامی تا ههبێت،بۆ پهرلهمان؟ ئهندام دهكاته تر كهسیئهندامی تا ئیسالمی كۆمهڵی منوونهئهندامی یان تر كهسی ههبێت، خۆی
بێالیهندهكاتهئهندامپهرلهمان؟مامۆستایانی ژم����ارهی ب��هی��ان:
ئهندامیڕێكخراوهكهتچهنده؟كهمالزراری:نازانم.
بهیان:وهزارتیپهروهردهخوێندنیئێواراندهكاتهخولیهاوینهو كۆلێژیئێوه دهبێت، خۆی وهك بڕوانامهكهش
چیدهكهن؟پرۆژەكه ئێستا تا زراری: كهمالئهنجومهنی له نییه، دیار ئهنجامهكهینهكراوه، لهسهر گفتوگۆی وهزی���ران
نازانینچۆندهبێت.بهیان:ئهگهرخوێندنكرابهخول،بڕوانامهكهشوهكخۆیبوو،ئێوهڕازی
دهبن؟كهمالزراری:دووخول،واتهدووبهكالۆریسی ئیمتیازی ههمان س��اڵ،ناگۆڕێت، بڕوانامهكه بهاڵم پێدهدرێت،مامۆستای بهرژەوهندیی له ئهمهش
دبلۆمدایه.مامۆستادا گواستنهوهی له بهیان:ئ��هو دهك���رێ���ت، زۆر ج��ی��اك��اری��یزۆر دهسهاڵتن به سهر مامۆستایانهیمامۆستایانهی لهو دهگوازرێنهوه زووتر
دوورلهدهسهاڵتن؟دهسهاڵت، مهڵێ تۆ زراری: كهمالگواستنهوهی له ههیه واسته بڵێ تۆمامۆستا.مامۆستاههیهنیوساڵخزمهىتهەیە،دهیگوازنهوه،ئهوهیپهیوهندییمامۆستا زۆر ڕەنگه ههیه، ناسینەوە بهله نهبێت حزبهكهشی ل��ه ههبێتحوكمی به دێتهوه بێت، تر حزبێكیواستهكهی.منلهگهڵتم،واستهههیهله
نهقڵیمامۆستایاندا.ب��هی��ان:ب���اسل��هدی��ارن��هم��ان��ینێوان له دهكرێت دینار ملیۆن 114سكرتاریهتیپێشوووسكرتاریهتینوێ؟
كهمالزراری:ئهوهلهتۆدەبیستم،نهكراوه. باس نیم، ئاگادار لێ هیچیبابهته ئهو لێرهم، نییه لهمێژ هێندهشهاتووشم كه بووم، لق له پێشرت نوێیه،
100ملیۆنزیاترههبووه.
نازانمچهندئهنداممانههیه!
ههرمامۆستایهكئهندامییهكێتیمامۆستایاننهبێت،یهكهینیشتهجێبوونیپێنادهین
زراری، حه مه د كه مال مامۆستا مامۆستایانی یه كێتیی س��ه رۆك��ی وه اڵمی گفتوكۆیه كدا له كوردستان، و ده دات��ه وه )به یان( پرسیاره كانی ڕێكخراوه كانیان كاره كانی له باس ڕه خنانه ئ��ه و وه اڵم���ی و ده ك���ات هاوكات گیراوه . لێیان كه ده داته وه چه ند مه سه له یه كی دیكه ی تایبه ت به پرسی مامۆستایان و په روه رده، قسه ی
له باره وه ده كرێت.
گفتوگۆ:زریانجەوهەر
www.bayanpress.net ژماره )25(، سێشه ممه 2013/3/5، ساڵی یەکەم
4
ئه وه ی هه موو شتێكی ده ویست.. هه موو شتێكی تێكدا
نیعمه ت عه بدوڵاڵ، سه رۆكی یه كێتیی په رله مانتارانی كوردستان بۆ )به یان(:
یه كڕیزیی له به غدا مانای بنه بڕكردنی جیاوازییه كانی ده سه اڵت و ئۆپۆزسیۆن نییه
كه ناڵی »الشعب« له وه اڵمدانه وه ی )به یان(دا:
له به غدا ڕێگه مان لێ بگیرێت، له ڕه مادی په خش ده كه ین
یاسایه ك هه یه هه موو رۆژێك و له هه موو شوێنێكی دنیادا دووباره
ده بێته وه ، سه ره ڕای ئه وه ش، ئێمه هیچ وانه یه كی لێوه فێرنابین و هه ر
له سه ر توندڕەوی و ملنه دامنان به رده وام ده بین. هه ر كه دنیا كه مێك رووی
تێكردین، ئێمه ته ماعی هه موو شتێك ده مان گرێت، واش ده ڕوانین كه ئه وه
»بلیمه تییه كه ی خۆمانه « ئاوا به رزی كردووینه ته وه و توانای ئه نجامدانی
هه موو شتێك و پاراستنی هه موو شتێكیشامن هه یه .
موباره ك هه موو شتێكی ده ویست، به اڵم میرسی له ده ست دا، به ڵكو خۆشی و خێزانه كه شی دۆڕاند.
هه روه ها قه ززافی و هه ردوو حزبه به عسییه كه ی سووریا و عێراق، ویستیان
به تیۆری )پیاوی هه میشه پێشه وا( و )تاك حزبی( حوكمڕانی بكه ن، به اڵم
دنیایان بۆ نه مایه وه ، دوای ئه وه ی واڵته كانیان وێران كرد، ماڵی خۆشیان
وێران كرد.زۆرینه ی خه ڵكی گه شبین بوون به و وه رچه رخانانه ی له عێراق روویان
دا، هه روه ها به رامبه ر راپه ڕینه عه ره بییه كانیش، هه رچه نده ئێمه
گه شبینییه كه مان له ده ست نه داوه ، به اڵم دڵه ڕاوكێیه كی زۆرمان بۆ
دروست بووه به رامبه ر ئه و شه پۆالنه ی توندڕهەویی كه زیادیان كردووه ، نه ك ته نها توندڕە ویی رژێمه كان،
به ڵكو توندڕه ویی هێزه سیاسییه كان و جه ماوه ریش. بۆ ئه مه ش پێویست
ده كات داكۆكی له دوو راستی بكه ین:یه كه میان ئه وه یه ، ئه وه ی
ده گاته ده سه اڵت، ئه و چه مكانه له گه ڵ خۆی ناگوازێته وه كه له كاتی
ئۆپۆزسیۆنبووندا ده یوتنه وه ، هه روه ك رژێمه كانی سته م و ئیستیبداد نوێ
ده كاته وه . راستیی دووه میش ئه وه یه ، ئه وانه ی رۆژگار له دژیان وه ستایه وه
و ده سه اڵتیان له ده ست دا، هیچ ئامۆژگارییه كیان له وانه و فاكته ره كانی
پشت شكسهێنانیان وه رنه گرتووه ، به هه مان دروشم و بنه ما و گوتاره وه
هه وڵی گه ڕانه وه بۆ ده سه اڵت ده ده ن.لێره دا كێشه كه به ته نها له
لوتكه و سه رخاندا نییه ، به ڵكو له بناغه و ژێرخانیشدایه . به دڵنیاییه وه ،
غیابی هۆشیاریی و رای گشتی و میكانیزمه كانیان، پاشه كشه كردنی
ترادسیۆنه كانی كاری سیاسی و دامه زراوه خاوه ن ره گ و ریشه كان،
باڵوبوونه وه ی كه لتووره داخراوه كان، كه رووه و بێهه ڵه پیشاندانی »من« له فیكر و حزب و بزاڤدا ده چن، ئیدانه كردن و شكستپێهێنانی ئه وی تری كۆمه ڵگه و ره وت و هێزه كان و هه ر له سه ره تاوه
ئیعتیراف پێنه كردنیان، ئه مانه ئه و ناوكانه ن كه له گه شه كردندان، بۆ
ئه وه ی له داهاتوودا ببنه چه ند ته وقێك و ئه قڵ و سلوكامن زیندانی بكه ن، جا
چ له جموجوڵی ده سه اڵتدا بین، یان میللییدا، تاوه كو له هه ردوو حاڵه ته كه دا
مه یلی رق و توندوتیژی و تاكڕەوی و ده ستبه سه رداگرتن دروست ده كه ن. بۆ
ئه وه ی شكست و وێرانكردن كه ڵه كه بكه ین و دووباره یان بكه ینه وه ، له بری ئه وه ی ده ستكه وت و سه ركه وتنه كان
كه ڵه كه و دووباره بكه ینه وه .
* جێگری سه رۆك كۆماری عێراق.
له چ��ۆن ئێوه س��ه ره ت��ا، ب��ه ی��ان: به شدارییكردنی ده سه اڵت و ئۆپۆزسیۆن ه��ه ڵ��ب��ژارن��دن��ی ل��ه لیست ی���ه ك ب��ه ع��ێ��راق، پ��ارێ��زگ��اك��ان��ی ئه نجومه نی
ده ڕوانن؟نیعمه ت عه بدوڵاڵ: به ڕاستی یه كێك هه مووالیه ك كه باشانه ی هه نگاوه له و به پێی دڵخۆش بوون، هه موو حزبه كان ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵته وه ، رێككه وتوون پێویستی بارودۆخه ئه و ئه وه ی له سه ر دوو ئه وه ش بۆ هه یه . یه كده نگیی به یه كه میان هه ن، هۆكار دوو و ئاڕاسته به رامبه ر كورد یه كده نگیی كه ئه وه یه هه ڵبژاردنی ل��ه ت��ر، الیه نه كانی ب��ه پیشان عێراق، پارێزگاكانی ئه نجومه نی به فیڕۆنه دانی دووه م��ی��ش؛ ب��درێ��ت. كورد ئ��ه وه ی بۆ ك��ورده ، ده نگه كانی
ده نگی زیاتر به ده ست بهێنێت.زۆر هۆكاری ه��ۆك��اره ، دوو ئ��ه م جێگای كه ب��وون هه نگاوێك و باشن كوردستان خه ڵكی ته واوی ره زامه ندیی هه نگاوێكی ب��ه ه��ه روه ه��ا ب���وون،
ئیجابییش له قه ڵه م ده درێت.نێوان گونجانه ی ئ��ه و ب��ه ی��ان: ب��ووه ، چ��ۆن ده س��ه اڵت و ئۆپۆزسیۆن
ئا: ره فعه ت محه مه د ره شید
له )به یان( رۆژن��ام��ه ی ئ��ه وه ی پاش بخاته ئه وه توانیی رابردوویدا ژماره كانی روو كه كه ناڵی )الشعب(ی سه ر به مشعان جبوری، به پێچه وانه ی یاسا و به بێ ئه وه ی له وه رگرتبێت، یاسایی مۆڵه تی هێشتا په رله مانتاری خانوویه كی عززه ت شابه ندر، ده ك��رێ په خش یاسا، ده وڵ��ه ت��ی لیستی كورد دژایه تییكردنی بۆ كه ناڵه ئ��ه و و به غدا ئه منییه كانی ده زگا به كارده هێرنێت، دوای ئه وه ی كه وتنه به رده م ئه مری واقیع، له هه فته ی رابردوو فه رمانیان دا به داخستنی په خشی كه ناڵه كه ، به اڵم دوای چه ند رۆژێك په خشی كردنه وه ی به ده ستكرا سه رله نوێ كه ناڵه كه و چه ند وتارێكی مشعان جبوریی
و ده س���ه اڵت ه��ه رێ��م ل��ه كاتێكدا ل��ه له زۆری��ان جیاوازییه كی ئۆپۆزسیۆن به گ��وێ ده س���ه اڵت و هه یه نێواندا خه ڵكی و ئۆپۆزسیۆن داواكارییه كانی یه ك به پێكه وه ل��ه وێ كه چی ن��ادات،
لیست داده به زن؟ن��ی��ع��م��ه ت ع���ه ب���دوڵ���اڵ: ئ��ه م��ه مه سه له یه كی هه ستیاره ، مه سه له یه كی ك��راوه ت��ه وه ، ل��ه وه بیر ن��ه ت��ه وه ی��ی��ه ، بكرێنه وه ، كه م جیاوازییه كان ئه گه ر ده ڵێت؛ ئه فاڵتون وه كو باشه ، كارێكی تریان جیاوازیی جیاوازییه كان ئه گه ر فراوانرت جیاوازییه كان ئه وه لێكه وته وه ، له كه راسته ئ��ه وه ئێستا وات��ه ده ب��ن. كۆمه ڵێك هه یه ، جیاوازیی كوردستان گرفت و كێشه هه ن له نێوان ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵتدا، به اڵم ئه گه ر له عێراق ئه م چاره سه ر و بكرێنه وه كه م جیاوازییانه باشه و گونجاوه شتێكی ئه وه بكرێن، بۆ ئه وه ی كه كورد ده نگی خۆی هه بێت و ب��دات نیشان خ��ۆی یه كڕیزیی و هه ڵبژاردنی له سه ر كاریگه ریی بتوانێت هه بێت، عێراق پارێزگاكانی ئه نجومه نی كه نوێنه ره كانیان له وێ زیاتر ده ربچن و
بتوانن رۆڵی زیاتر ببینن.
خاوه نی كه ناڵه كه ی په خش كرد.)به یان( زۆر، به دواداچوونێكی دوای له »الشعب« كه ناڵی ئه ندامێكی توانیی ئه وه ی به بێ بدوێنێ ، عێراق خاكی ناو ئاشكرا و شوێنی ناو بێت رازی كه سه ئه و
بكرێت.قه ده غه كردنی به سه باره ت به یان: به غدا، ش��اری له كه ناڵه كه تان په خشی ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری و ستاف دواهه ڵوێستی
كه ناڵه كه له وباره یه وه چییه ؟به ئێمه ك��ه ن��اڵ��ه ك��ه : ك��ارم��ه ن��دی له مۆڵه متان داوای یاسایی شێوه یه كی االتصاالت( )هیئة په یوه ندییه كان ده سته ی ده كۆڵنه وه داوایه له و ئه وانیش ك��ردووه ، نزیكدا ماوه یه كی له هه یه ئومێدمان و په خشكردنی ب��ه ده س���ت ف��ه رم��ی ب��ه
ب��ه ی��ان: ئ��ێ��وه وه ك���و س��ه رۆك��ی یه كێتیی په رله مانتاران، ئه و هه ڵوێسته ی كاتێكدا له ده بینن، چۆن ئۆپۆزسیۆن هه یه زۆره جیاوازییه ئه و هه رێمدا له ئه مه ده س��ه اڵت��دا؟ و خۆیان نێوان له هه ڵوێستی یان سیاسییه ، ساویلكه یی
نه ته وه یی؟نیعمه ت عه بدوڵاڵ: له ڕاستیدا ئه گه ر نیشتیامنییه هه ڵوێستێكی نه بێت، هیچ ئه م كه بوون دڵخۆش الیه ك هه موو و جێگه ی ڕاس��ت��ی ب��ه ن��ا، هه نگاوه یان خۆشحاڵی بوو. ئه گه ر ده ستكه وتێكیشی ده ستكه وتی وه ك��و لێنه كه وێته وه ، نیشتیامنیی ده ستكه وتی به اڵم حزبی، به مه خه ڵك گشتی به لێكه وتووه ته وه ، حزبییش ده ستكه وتی با ده بن. دڵخۆش كه مرتبێته وه ، یان ده ستكه وتی الیه نه كان
كه مرتبێته وه ، به اڵم هه نگاوێكی باشه .ب��ه ی��ان: چ��ۆن ده ت��وان��رێ��ت ئه و له و كورد یه كده نگییه ی و یه كلیستی ئیجابیی ره نگدانه وه ی ناوچانه ی عێراق، بۆ كوردستان؟ هه رێمی له سه ر هه بێت تا ئێستا ره نگدانه وه یه كی ئه وتۆی له سه ر
هه رێم به رجه سته نه بووه ؟قازانجێكی عه بدوڵاڵ: نیعمه ت
به رنامه كامنان بكه ین له به غدای پایته خته وه .لێ په خشكردنتان به غدا له به یان: دیكه تان شوێنێكی چ بكرێت، قه ده غه
هه ڵبژاردووه بۆ په خشكردن؟ك��ارم��ه ن��دی ك��ه ن��اڵ��ه ك��ه : ن��اوچ��ه ی كه سایه تیی چه ندین ئه نبار. پارێزگای ئه وه ی بۆ ده ربڕیوه ئاماده ییان سیاسی په خشكردنی بۆ بكه ن بۆ ئاسانكارییامن
كه ناڵه كه مان له ناوچه كانی ئه و پارێزگایه .ب��ه ی��ان : م��ش��ع��ان ج��ب��وری چ��ۆن
وتاره كانی له كه ناڵه كه په خش ده كات؟لوبنان واڵتی له كه ناڵه كه : كارمه ندی یان به حره ین، ئه ویش به بەكرێگرتنی چه ند كاتژمێرێك له مانگی ده ستكردی نایلسات بۆ ئه وه ی ئێمه له عێراق ئه و وتارانه وه ربگرین پڕكرنه وه ی بۆ بكه ینه وه ، په خشی دواتر و
ئه گه ر ئ��ه وه ی��ه ، ك���اره ئ��ه و دی��ك��ه ی له و كوردستان ده ره وه ی له بیانه وێت تایبه ت هه ڵوێسته كانیان له سه ر عێراقدا ناوه ند له هه روه ها بن، كۆك عێراق به ئه گه ر شتانه ، ئه و و هه ڵبژاردن له و وایه مانای بین، كۆك الیه كامن هه موو له بتوانین ئه وه ی بۆ رێخۆشكه ره ئه مه هه رێمی كوردستانیش ئه و لێكتێگه یشتنه دروست بكه ین، واته ناچار ده بین فێری لێكتێگه یشنت ببین و پێكه وه كار بكه ین، بوێت، خۆمان به رژەوه ندیی پێكه وه هه رێمی له هه نگاوه ئه و هه روه ها ته نها نه ك بێت، به دیار كوردستانیش و باش ئه ركێكی ئه مه راسته عێراق. له ئاماژەیه كی باش بوو، به اڵم ئه مه هه نگاو ئ��ه وه ی ب��ۆ باشیشه سه ره تایه كی و ئه م كوردستانیش له گه ڕاینه وه ، كه ڕادده یه كی تا یه كده نگییه و یه كڕیزی ئه وه ئه مه ش بكه ین. دروس��ت ب��اش جیاوازییه كامنان هه موو كه ناگه یه نێت بكرێن، بنه بڕ عێراق كوردستانی له چونكه ئه گه ر جیاوازیی نه ما، ئه وه مانای ده كرێت به اڵم یه كین، هه موومان وایه و نیشتیامنی به رژەوه ندیی ره چ��اوی ده ست هه روه ها بكرێت، نه ته وه یی
ساته كانی په خشی كه ناڵه كه .به یان: له قسه كانتدا وا ده رده كه وێت كه حكومه تی عێراقی به توندی به رامبه رتان
داخوازییانه ی ئه و جێبه جێكردنی به ئۆپۆزسیۆن ئه وانه ی چ بكرێت، خه ڵك ده س��ه اڵت ئه وانه شی چ ده یانه وێت، هه موو هه روه ها بیانكات. ده یه وێت ئاڕاسته یه كی به ره و ره وشه ئه م الیه ك بۆ بێت مژده به خش كه ب��ه رن ئه وتۆ تووشی گه له كه مان تر جارێكی ئه وه ی فێڵی تر جارێكی نه یه ته وه ، نه هامه تی خۆی ئاواتی به بتوانێت و لێنه كرێت
بگات.و ده س���ه اڵت كاته ی ل��ه و ب��ه ی��ان: لیست یه ك به دا بڕیاریان ئۆپۆزسیۆن پارێزگاكانی ئه نجومه نی هه ڵبژاردنی له یاداشتێكتان ئێوه داب��ب��ه زن، عێراق ده ركرد، مه به ستان له و یاداشته چی بوو؟ئه و ئێمه ع��ه ب��دوڵ��اڵ: نیعمه ت به ب���وو، پێخۆش یه كلیستییه مان وه ك��و زان���ی، ب��اش��امن هه نگاوێكی ده س��ت��خ��ۆش��ی ن���اردم���ان ب��ۆ ه��ه م��وو و ده س���ه اڵت به سیاسییه كان الیه نه هه نگاوێكی ئه مه كه ئۆپۆزسیۆنه وه ، ب��ه ره و ده ب��ێ��ت ك��وردی��ش ئیرت ب��اش��ه . ب��ه رده وام نه ك ب��ڕوات، هه نگاوانه ئه و هیچ ناكۆكی چونكه بین، ناكۆك ئێمه
ده ستكه وتێكی نابێت.
په خشی قه ده غه كردنی بۆ نه وه ستاوه ته وه كه ناڵه كه تان؟
كارمه ندی كه ناڵه كه : نه خێر.
نیعمه ت عه بدوڵاڵ، سه رۆكی یه كێتیی په رله مانتارانی كوردستان، له گفتوگۆیه كی )به یان(دا هه ڵوێستی ئۆپۆزسیۆن له سه ر دروستكردنی یه كلیستیی كورد له هه ڵبژارندنی ئه نجومه نی پارێزگاكانی عێراقدا، به هه ڵوێستێكی نیشتیمانی ده زانێت و رایده گه یه نێت كه پێویسته له كوردستانیش ئه م یه كڕیزیی و یه كده نگییه ره نگ بداته وه .
ئا: شڤان عه لی
عادل عه بدومله هدی*
»ئه وه ی تا ئێستا قسه ی له سه ر چاره سه ری كێشه ی كورد له توركیا نییه، په رله مانی كوردستانه«
حیزبهكانپهرلهمانوحكومهتــــــــــــــــیههرێمپهراوێزدهخهن
www.bayanpress.netژماره )25(، سێشه ممه 2013/3/5، ساڵی یەکەم
7
ئهنجومهنیبااڵیخانمانلهنێوانپێویستبوونونهبوونیدا
دۆخه كه ئه وا بكه ن، كار نه ته وه یی زیاتریشی قورسایی و ته ندروسته زۆر یه كگرتوودا له ئێمه ده ب��ێ��ت. سیاسییه الیه نه له گه ڵ هه وڵامنداوه ڕێككه وتنێكی بگه ینه كوردستانییه كان
له و شێوه یه بۆ یه كبۆچوونی.«مامۆستای ف��ه ره ج، ئه مین ب��ڕوای به زان��ك��ۆی س��ه اڵح��ه ددی��ن، ه��ۆك��اری ناكارایی ڕۆڵی په رله مان و حكومه ت له چاره سه ری كێشه ی كورد له باكوور، بۆ سیستمی سیاسیی هه رێم ده گه ڕێته وه ئه مین حیزبییه . په یوه ندییه كانی كه »ئاشكرایه وتی له وباره یه وه ف��ه ره ج په یوه ندییه كانی هه رێم چ له ناوخۆ و به ڕێوه ی ده بات، له ده ره وه حیزب چ مۆركێكی كه ده ره وه له تایبه ت به ته واو حیزبیی پێوه دیاره . ئه وه شی به ناوی نوێنه رایه تیی حكومه ت له واڵتان كار حیزب ئیعازی به هه مووی هه یه بگێڕن. ڕۆڵ ناتوانن بۆیه ده ك��ه ن،
داوه ته وه ڕە نگی ته واوی به ئه وه ش ده ره وه بۆ به رپرسان سه ردانه كانی له بۆیه ده به ن، حیزبه كانیان كه سی كه وه فده كان زیاتر حیزبی ده رده كه ون«.
زانكۆ مامۆستایه ی ئ��ه و ه��ه روه ه��ا له باره ی دوایین سه ردانی پارتی ئاشتی باكوورەوە كوردستانی دیموكراسیی و بۆ ب��ه ده پ��ه وه ف���دی »هاتنی وت��ی ده رخ��ه ری بڵێین ده توانین سلێامنی ده یانه وێ زیاتر ئ��ه وان كه ئه وه یه به و بكه ن، مامه ڵه یه كێتی له گه ڵ پێیه ی پارتی زیاتر له حكومه تی توركیا كوردییه كانی حیزبه له وه ك نزیكه باكوور. ئه وه ش به شێكه له ده ره نجامی هاوبه شی سرتاتیژیه تی نه بوونی كورستانی باشوور بۆ چاره سه ری پرسی
كورد له باكوور«.ئیسامعیل، ڕێبین خۆیه وه له الیه ن په رله مانی س��ه رۆك��ی ڕاوێ���ژك���اری ڕۆڵی به هێزیی وایه پێی كوردستان،
بۆ ب��اك��ووردا، كێشه ی له حیزبه كان و حكومه ت له گه ڵ ئه وان په یوه ندیی ده وڵه ت ده گه ڕێته وه. ڕێبین ئیسامعیل نێوان له »كێشه یه ك وتی هه روه ها
حكومه تی هه رێم و توركیا هه یه كه كێشه ی به ڕە سمی ناساندنی
ت��ورك��ی��ا، ه���ه رێ���م���ه ل��ه ئێستا ك�������ه ت���ا ن��او وه ك
پێدا دان��ی��ان حكومه تی نه ناوه ،
نوێنه رایه تیی هه رێم توركیا، ل��ه نییه ڕە سمیی
بۆیه هه یه ، حیزبه كان به ڵكو حیزبه كان ئاساییه دۆخ��ه دا له و
سه ركه وتنی گرنگ و بگێڕن ڕۆڵه ئه و پرۆسه كه یه ».
ن��اوب��راو ئ���ه وه ش ڕەت��ده ك��ات��ه وه كه به په یوه ندیی په رله مان ڕۆڵی الوازیی
بێهزیی ئه و ده زگایه وه هه بێت.
» دەمانەوێت پرىس ژن بە دامەزراوەیی بکرێت«
پێنج ماوه ی بۆ ژنان به دژ توندوتیژی ساڵ دابڕێژێت، له گه ڵ شاره زای ناوخۆ و بیانی، ئێستا ده ست به ئیش كراوه له گه ڵ پالنیان ك��رد، باسم وه زاره ت��ان��ه ی ئ��ه و بكه ن، جێبه جێی چ��ۆن داڕش��ت��ووه بۆ ده كات بۆ به دواداچوونی ئه نجومه نیش
بۆ چۆنیه تیی جێبه جێكردنی«. ئافره تانی ب��ه ش��داری��ی ب��ه س��ه ب��اره ت الیه نه كانی ئۆپۆزیسیۆن له و ئه نجومه نه ، له كاتێكدا سه ر به ئه نجومه نی وه زیرانی حكومه تی هه رێمه و ئه وان له ده ره وه ی له گ���ۆڕان ن��وێ��ن��ه ره ك��ه ی حكومه تن، ئه نجومه نه كه ڕایگه یاند »ئێمه پرسی ژن نابه ستینه وه به الیه نی سیاسییه وه، به ڵكو پرسی ژن پرسێكی گشتییه . ڕاسته من كه ئه ندامی گۆرانم، به اڵم كاتێك كه كار له و
خاتوو ئه نجومه نه ، ئه و دروستبوونی بااڵی ئه نجومه نی ئه ندامی په روین، به گ���ۆڕان(، )ب��زووت��ن��ه وه ی له خامنان )ب��ه ی��ان(ی ڕاگ��ه ی��ان��د »پ��ێ��ش ئ��ه وه ی دامبه زرێت، خامنان بااڵی ئه نجومه نی به اڵم هه بوو، ژنان كاروباری وه زاره ت��ی ئه و وه زاره ته ته نیا وه زیره كه ی بوو، هیچ به ڕێوەبه رایه تییه كی نه بوو. دوای ئه وه ی ئه نجومه نی هه ڵوه شایه وه، وه زاره ته كه ك��اری 2009 ساڵی ل��ه خ��امن��ان ب��ااڵی له سه ر كرا و دامه زرا، ئه و ئه نجومه نه ش و كوردستان هه رێمی له بۆیه كه مجاره واڵتانی له به اڵم دامبه زرێت، عێراقیش ناوێكدا له ژێر و هه ریه كه ده وروب��ه ر هه یه «. هه ر سه باره ت به كار و چاالكیی ئه و ئه نجومه نه ناوبراو وتی »ئه وه ی زیاتر
له سه ر كاری ئێستادا له ئه نجومه نه ئه و ڕێكخراوه به به ستووه پشتی كردبێت، گه شه پێدانی بواری له نێوده وڵه تییه كان حازر ئێستا كه ژنان، به تایبه ت مرۆیی به رده م ده یخه ینه مانگی چوار له كراوه بۆ ڕایگشتی، و ژن��ان ڕێكخراوه كانی بۆچوونی ویستی كه سێك هه ر ئه وه ی دواتر و پرۆژە یه ئه و له سه ر بدا خۆی كاری و جێبه جێكردنه وه بواری بخرێته دوو ئێستا تا هه روه ها بكرێت. له سه ر وۆرك شۆپ كراوه له گه ڵ دادوه ره كان بۆ ئه وه ی بتوانرێت چۆن یاسای توندوتیژی دژ به ژنان جێبه جێ بكرێت و ئێستاش به له گه ڵ ده كرێت كۆبوونه وه به رده وامی
ئه نجومه نی دادوه ری«.وه زاره ته كانی په یوه ندیی به سه باره ت
ئه دیبه ئه نجومه نه ، ئه و و حكومه ت ئه نجومه نه كه ئ��ه ن��دام��ی ع��ه ب��دول، )ب��ه ی��ان(ی به ئیسالمی، كۆمه ڵی له خامنان ب��ااڵی ئه نجومه نه ی »ئ��ه و وت له س��ه ره ك��ی وه زاره ت���ی ش��ه ش له گه ڵ هه ریه ك ئه وانیش ك��ۆب��ون��ه وه دای��ن، ل��ه : وه زاره ت����ی )پ�����ه روه رده ، ن��اوخ��ۆ، كاروباری و كار رۆشنبیری، ته ندروستی، ك��ردووه داوام���ان ئێمه كۆمه اڵیه تی(، له بێت. تێدا پالندانانیشی وه زاره ت��ی داڕشتنی ئیشی ئه نجومه ن ئێستادا ژن، پ��رس��ی ب��ۆ حكومه ته س��رتات��ی��ژی ژن پرسی ده م��ان��ه وێ��ت ئێمه چونكه له گه ڵ هه روه ها موئه سه سات. به ببێت حكومه تیشدا ئه و ئه نجومه نه توانیویه تی به ره نگاربوونه وه ی بۆ سرتاتیژی پالنی
په یجور: ئاكار شیره یی � هه ولێر
كابینه ی پێكهێنانی ل��ه گ��ه ڵ هه رێمی حكومه تی ش��ه ش��ه م��دا، به ه���ه ڵ���س���اوه ك���وردس���ت���ان به ئه نجومه نێك دروس��ت��ك��ردن��ی له خامنان بااڵی ئه نجومه نی ناوی كه ڕاسته وخۆ كوردستان، هه رێمی بۆ وه زیرانه. ئه نجومه نی به سه ر مێینه ڕە گ��ه زی هۆشیاركردنه وه ی پاراستنیان و به رگریلێكردنیان و ل��ه ك��ات��ی ڕووب���ه ڕووب���وون���ه وه ی كۆمه اڵیه تی گیروگرفتێكی ه��ه ر ڕۆشنبیری.له گه ڵ و سیاسی و وایه پێیان كه س هه ندێك ئ��ه وه ی هیچ ئه نجومه نه ئه و دروستكردنی له به اڵم ناگۆڕێت، مه سه له كان له پێیان ك��ه س هه ندێك به رامبه ردا هه وڵێكه ئه نجومه نه ئ��ه و وای��ه له ئ��اف��ره ت هێنانه پێشه وه ی ب��ۆ و ڕۆشنبیرییه كان و سیاسی كایه وه رگرتنی مافه كانیان، كه له مه وپێش
پێی نه گه یشتبوون. بۆ ئه م مەبه سته، په خشان زه نگه نه، خامنان، بااڵی ئه نجومه نی سه رۆكی دروستبوونی ه��ۆك��اری ل��ه ب��اره ی ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ی ب���ااڵی خ��امن��ان��ەوە حكومه ت ئ��ه وه ی »ب��ۆ ڕایگه یاند له خ��ۆی ده وری ب��ه هه ستێت السه نگییه ی ئه و ڕاستكردنه وه ی به هۆی هه یه ، كۆمه ڵگادا له ناو كه و ژن نێوانی له جیاوازییه ی ئه و پێگه . له و ماف له ده كرێت پیاودا چونكه ئه ركی حكومه ته ژیان و ڕێز تاكێك هه موو بۆ خۆشگوزه رانی و
دابین بكات، چ ژن و چ پیاو بێت«.پێش ژن پ��رس��ی ب��ه س���ه ب���اره ت
ئه نجومه نه ده كه م، دوورده كه ومه وه پێی به ده بێت سیاسی، بیری له بكه ین. كار ئه نجومه نه كه پسپۆڕیی ئێمه ی ستافی ئه نجومه نه كه كه كار ده كه ین، كار ژن پرسی بۆ ده كه ین، حزبه كان ی��ان حزبه كان بۆ ن��ه ك
چۆنیان بوێت وا بكه ین«.ئه دیبه پرسه ، به و سه باره ت هه ر وتی ئیسالمی كۆمه ڵی له عه بدول »پرسی ژن زۆر پرسێكی گرنگه، بۆیه پێویسته وه كو نوێنه ری ڕێكخراوه كان چونكه هه بین، ئه نجومه نه دا له و به نییه سیاسی پرسێكی ژن پرسی
ته نیا«.یه كێتیی به رپرسی ع��ارف، س��ۆزان چاالكوانێكی و ئافره تان تواناسازیی ب��واری ئ��اف��ره ت��ان، س��ه ب��اره ت به و باشە »شتێکى وىت ئه نجومه نه بتوانێت ئه نجومه نه ئ��ه و ئه گه ر ڕێكخراوه كانی بۆ مه رجه عێك ببێته ئه و بتوانێت م��ه ده ن��ی، كۆمه ڵی هه یه كه كێشانه ی و ئاسته نگ كه په یوه ندیدار، الیه نی بگه ینه له و ب��ه رپ��رس��ن الیه نێكی ئ���ه وان به ب��ای��ه خ زی��ات��ر و م��ه س��ه ل��ه ی��ه كێشه كانی ئافره تان بده ن. هه روه ها باش هه ماهه نگییه كی ئێستا دیاره و ئه نجومه نه ئه و نێوان له هه یه به اڵم ژن��ان، ب��واری ڕێكخراوه كانی ئێستا تا ڕۆژانه یه، چاالكیی له سه ر و كێشه كان ق��وواڵی��ی نه چووه ته چاره سه ركردنیان و ئه و ئاسته نگانه ی
كه دێنه به رده م ئافره ت«.ئه و وای��ه پێشی چ��االك��وان��ه ئ��ه و ئه نجومه نه بۆ ئافره تان باشه هه بێت، نه ك بێت دام��ه زراوه ی��ی به كاتێك بنچینه ی له سه ر بێت ئه نجومه نێك یان ڕە نگدانه وه ی حزبی دامبه زرێت
حزبیی پێوه دیار بێت.
»ئه وه ی تا ئێستا قسه ی له سه ر چاره سه ری كێشه ی كورد له توركیا نییه، په رله مانی كوردستانه«
حیزبهكانپهرلهمانوحكومهتــــــــــــــــیههرێمپهراوێزدهخهن
www.bayanpress.net ژماره )25(، سێشه ممه 2013/3/5، ساڵی یەکەم
6
لهخورماتوووازهێنانلهخوێندنبهردهوامه
توركیا له مانگه دوو له زیاتر ماوه ی كێشه ی چ��اره س��ه ری هه نگاوه كانی ده ستیپێكردووه. واڵت��ه ل��ه و ك��ورد چاودێرانی سه رنجی جێگای ئ��ه وه ی له و كورستان هه رێمی ڕۆڵی سیاسییه، سرتاتیژییه كی چوارچێوه ی پرسه دا حیزبه كان به ڵكو نییه ، نه ته وه یی به شدارن. نێوه ندگیرییه دا له و به جیا هۆكاری وایه پێی زانكۆ مامۆستایه كی ئ��ه م دۆخ��ه ب��ۆ ئ��ه وه ده گ��ه ڕێ��ت��ه وه ده ره وه، به هه رێم په یوه ندییه كانی سه ركردایه تيی ئه ندامێكی حیزبيیه . پ��ارت��ی��ش ده ڵ���ێ���ت: ئ����ه وه ك���اری چوارچێوه ی له هه رێم دامه زراوه كانی تر واڵتێكی له ناكرێت بۆیه هه رێمه،
ڕۆڵ ببینن.)به یان( به تایبه ت لێدوانێكی له
ئه ندامی ب��ه رواری، عه بدولسه الم دا دیموكراتی پ��ارت��ی سه ركردایه تیى ئه ندامی ه��اوك��ات و ك��وردس��ت��ان
باره یه وه له و كوردستان، په رله مانی »بابه تی چاره سه ری كێشه ی كورد وتی له توركیا ڕاسته بابه تێكی نه ته وه ییه بۆ كورد، به اڵم نابێ چاوه ڕێی ڕۆڵ بكرێت له په رله مان له و نێوانه دا، چونكه ئه وه كه په رله مانه ئه ركی ده ره وه ی له ئه ركی تایبه ته به چاودێریی حكومه ت په سه ندكردنی و یاسا ده رك��ردن��ی و بودجه . كێشه كانی ده ره وه ی سنووریش
په یوه نديی به په رله مانه وه نییه «.حیزبه كان ئاساییه وایه پێشی ناوبراو ببینن ڕۆڵ��ه ئه و خۆیانه وه له الیه ن له ك��ورد كێشه كانی چ��اره س��ه ری بۆ ئه ویش كوردستان، تری پارچه كانی قورساییان و په یوه ندییه كانیان به هۆی
له هاوكێشه كاندا.عه لی، ئه بووبه كر خۆیه وه له الیه ن ئه ندامی مه كته بی سیاسیی یه كگرتووی )به یان(ی به له وباره یه وه ئیسالمی، چاره سه ری بۆ »هه ركه سێک ڕاگه یاند
كێشه ی كورد شتێكی پێبكرێت، پێویسته ناتوانی جار هه ندێک چونكه بیكات، ڕە سمییه كانه وه دام��وده زگ��ا ڕێی له هه ندێک ڕۆڵ بگێڕی كه ده كرێ له ڕێی په یوه ندیی به هۆی بكرێت، حیزبه وه و بیروبۆچوون نزیكیی و مێژوویی په یوه ندیی تایبه تی، شتێكی ئاساییه له كارێكی حیزبێك ئه گه ر دنیاش هه موو زیاتری پێبكرێت له چوارچێوه ی یاسای
ئه و واڵته، ده توانێ بیکات«.ئه بووبه كر عه لی هه روه ها نایشارێته وه ڕە سمییه كانی دام����ه زراوه ئ��ه گ��ه ر بوونایه ، به هێزتر ئێستا له وه ی هه رێم چاره سه ری له گه وره ڕۆڵی ده یانتوانی تری به شه كانی ل��ه ك��ورد كێشه ی سرتاتیژی بگێڕن.له باره ی كوردستان ن��ه ت��ه وه ی��ی ك���ورد ب��ۆ چ��اره س��ه ری مه كته بی ئه ندامه كه ی كێشه كان، سیاسیی یه كگرتوو وتی »ئه گه ر هه موو حیزبه كان له چوارچێوه ی سرتاتیژییه كی
»كه هاوڕێكانم ده بینم ده چن بۆ قوتابخانه، مردن به چاوی خۆم ده بینم«
هۆكاری كه وایه پێیان مامۆستایانیش سه ره كیی وازهێنانی قوتابییان له خوێندن، به ده گه ڕێته وه، قوتابییه ئه و بۆ خێزانی ئه وه داوای ئه وان بۆیه باوكان. تایبه ت هیچ بێ به كه سانه ی ئه و كه ده ك��ه ن قوتابخانه له منداڵه كانیان هۆكارێك ده رده كه ن، لێپێچینه وه یان له گه ڵ بكرێت هه روه ها بكرێنه وه. یاسا ڕووبه ڕووی و كه پ��ه روه رده ده كه ن وه زاره ت��ی له داوا
چاره یه ك بۆ ئه م دیارده یه بدۆزێته وه .مامۆستا یوسف تالیب كه له هه مان ده روونناسییه ، ب��واری پسپۆڕی كاتدا ئاماژە ی به وه دا كه ده رهێنانی منداڵ له خوێندن به زۆره ملێ، كاریگه ریی ده بێت
له و ت��ره یه كێكی فاتیح ئومێد قوتابییانه ی كه له ژێر فشاری خێزانه كه یدا وازی له خوێندن هێناوه و ئێستا سه رقاڵی ئ��ه وه ی ب��اره ی له كرێكارییه ، ئیشی هێناوه ؟ خوێندن له وازی بۆچی كه قوتابخانه له منی زۆر به »باوكم وتی ئه وه ی خوێندنی بیانووی به ده رهێناوه، كوردی پاشه ڕۆژی نییه . هه موو به یانییه ك كه من ده رده چم بۆ كاسبی و هاوڕێكانم به مردن قوتابخانه ، بۆ ده چن ده بینم
چاوی خۆم ده بینم«.ئومێد وه ك خۆی باسی كرد ئه و له پۆلی پێنجه می سه ره تاییه و له قوتابخانه ی خوێندویه تی. ك���وردی ب��ه )ئ��ه م��ان��ی(
ن��اوب��ازاری سه رنجی وردی به ئه گه ر ده یان ده بینین بده ین، خورماتوو شاری خوێندن له وازیان نه وجه وان و منداڵ كارێكه. سه رقاڵی و هه ریه كه هێناوه ، وازیان خۆیان خواستی به هه ندێكیان به هه ندێكیشیان و هێناوه خوێندن له زۆره ملێ ده رهێرناون. به پاساوی ئه وه ی پۆلدا یه ك له دووس��اڵ و ته مبه ڵن كه ناچارن كه سوكاره كانیان و ده مێننه وه ده ریان بكه ن. له گه ڵ ئه وه شدا خێزانی وا هه یه له سه ر به رده وامبوونی منداڵه كه ی خوێندن له ئه وه ی بۆ ده كات پێدا گری
به رده وامبێت.ش��اره زای��ان��ی ب��واری پ���ه روه رده و
داوای قوتابخانه كه یانه وه به ڕێوه به ری له قوتابخانه . لێكراوه كه ده ریان نه كات له هه ردووكیان پار »ساڵی وتی غازی دڵنیام ده رنه چوون، و كه وتن وانه كانیان ده ریان ناچارم بۆیه واده بن، ئه مساڵیش
ده هێنم«.له غازی، گه وره كه ی كوڕە سامان، توڕە ییه وه به پێنجه می سه ره تاییه ، پۆلی ده یڕوانییه باوكی و وتی »خه تای ئێمه ی تێدا نییه ، مامۆستا له كاتی وانه وتنه وه دا ئاماژە ی ئه و ناگه یه نن«. به چاكی تێامن خوێندن له ده ك��ات حه ز كه ب��ه وه دا خوێندن قۆناغه كانی و بێت ب��ه رده وام
ببڕێت.
په یجور: عومه ر ئاواره
خوێندن له وازهێنان دیارده ی له خورماتوو، به تایبه ت له خوێندنی ئێستا تاكو و به رده وامه ك��وردی، خۆی وه ك و ن��ه ك��راوه چ��اره س��ه ر په روه رده ش شاره زایانی ماوه ته وه . به بایه خنه دان ب��ۆ ه��ۆك��اره ك��ه ی خوێندنی كوردی و دابه زینی ئاستی ڕۆشنبیری و توانای دارایی خێزانه كان
ده گه ڕێننه وه .ئه مساڵدا له ئه وه ی له جیاتی په ره ی قوتابییه كانی هاوڕێ له گه ڵ به خوێندن بدایه ، ئه حمه دی قوتابی وازی له خوێندن هێناوه ، ئه و هه موو كاركردن مه به ستی به به یانییه ك ب��ازاڕی ن��او ده باته عاره بانه كه ی ئه وه ی دوای له خورماتوو، شاری دوو ساڵ له سه ر یه ك، له یه ك پۆلدا له باوكی ناچاری به ده مێنێته وه ، ڕۆژان��ه و ده ری��ده ك��ات قوتابخانه كاسبی ئ��ه وه ی بۆ ب��ازار ده ینێرێته له مجۆره مان منداڵی ده یان بكات. له وازی��ان كه ده ك��ه وێ��ت به رچاو كه وتوونه ته و هێناوه خوێندن هه موو كاركردن. و كاسبی دوای ئه و خوێندنیش ساڵی سه ره تایەکی زۆرێك ده بێته وه. دووباره دیارده یه له منداڵه كانیان كه خێزانانه ی له و قوتابخانه له دواده ك��ه ون، خوێندن كاسبییان و كار و ده ك��ه ن ده ری��ان تووشی ئه وه شدا له گه ڵ پێده كه ن، سه دان كێشه و گرفتی ڕۆژانه ده بن.
غ���ازی وه ل���ی، ب��اوك��ی چ��وار ئه و قوتابیین، دوانیان و منداڵه سووربوو له سه ر ئه وه ی كه هه ردوو منداڵه كه ی له قوتابخانه ده ربكات و كاركردن، بۆ بیانبات خوێدا له گه ڵ س����ه ره ڕای ئ���ه وه ی ك��ه ل��ه الی��ه ن
له سه ر خودی ئه و منداڵه و ڕای وایه له منداڵ الوازبوونی له سه ر نابێت به نه بوونی پابه ند یاخود خوێندن، به ڵكو ده ربهێرنێن، قوتابخانه وه، و بكرێنه وه هۆشیار پێویسته ب��ه رده وام ئه وه ی بۆ بده ن هانیان بن له سه ر خوێندن. مامۆستا یوسف ده ڵ��ێ��ت »ه��ه ن��دێ��ك خ��ێ��زان هه ن ئ��ه وه ی له جیاتی ب��ه داخ��ه وه ك��ه پشتگیری له خوێندن بكه ن و هانی خوێندن، له سه ر بده ن منداڵه كانیان ئه وه ی بۆ بخه نه سه ریان یان فشار كه چی نه هێنن، خوێندن له واز بچووكی خاڵی هه ندێك له سه ر توانای نه مانی و الوازب���وون وه ك له منداڵه كانیان یه كسه ر خوێندن، خوێندن ده رده هێنن، كه ئه مه هه م له سه ر كۆمه ڵگاكه مان و كاریگه ریی منداڵه ش ئه م خودی له سه ر هه م ده بێت، ڕە نگه ئێستا هه ندێك منداڵ قوتابخانه له كه بكه ن به وه حه ز ماوه یه ك دوای ب��ه اڵم ده ربهێرنێن
په شیامن ده بنه وه «. ئ�����ه و ل����ه ڕێ����گ����ای ئ���ه م ڕۆژنامه یه وه وه داوا له هه موو الیه ك ئه م به رانبه ر له ڕێگربن كه ده كات
دیارده یه و نه هێڵن ته شه نه بكات.ماوه ی له ئاماژە پێكردنه جێی شاری له ڕاب���وردوودا ساڵی چه ند له قوتابی ده ی��ان به خورماتوو، خوێندن له وازیان ڕە گه ز هه ردوو كه سیان ئێستاش تاكو و هێناوه قوتابخانه كانیان. نه گه ڕاونه ته وه ته نانه ت لێكۆڵینه وه و به دواداچوون له و باره یه وه نه كراوه كه كاریگه ریی باشی نابێت له سه ر كۆمه ڵگا و زیاتر بۆیه ده ك���ات، ئاڵۆزتر كێشه كان پ��ه روه رده الیه نی له ده خوازرێت كێشه یه ئ��ه م ب��ۆ ڕێ��گ��ه چ��اره ی��ه ك
بدۆزێته وه .
په یجور: فه رمان ڕە شاد � هه ولێر
ژماره )25(، سێشه ممه 2013/3/5، ساڵی یەکەم
9www.bayanpress.net
ناوی فوئاد، له هه مان بۆردوماندا گیانی سپارد و دایكیشیان به سه ختی بریندار
بوو.فۆتۆگرافه ری الی��ه ن له وێنه كه سویدی )پۆڵ هانسن(ە وه گیراوه ، كه كار بۆ رۆژنامه ی »داگنز نایهیته ر« ده كات. ئه م وێنه یه خه اڵتی یه كه می پێشبڕكێی بۆ رۆژنامه نووسیی وێنه ی باشرتین
ساڵی 2013 به ده ستهێنا.یه كێك وه ك مۆهانا مایۆ خاتوو ته حكیمیی لیژنه ی ئه ندامانی ل��ه
رۆژانه .له ش خانه كانی له به رئه وه ی �5هه یه ، نوێبوونه وه به پێویستییان خانه كانی ده توانێت باش خه وێكی باشی و زی��ن��دووی��ی ب��ه ل��ه ش��ان
ئه وه ی له وێنه كه دا ده رده كه وێت، منداڵی برایه كی و خوشك ته رمی فه له ستینین، كه له رۆژی 2012/11/20، ئاسانییه كانی هێزه بۆردومانی به ئیرسائیل بۆ سه ر كه رتی غه ززه ، شه هید خه ڵكی له كۆمه ڵێك الیه ن له و بوون به ڕێ گۆڕستان ب��ه ره و ش��اره وه ئ��ه و سوهه یب ناوی كچه كه یان ده كرێن. ساڵه ، دوو ته نها ته مه نی و حیجازییه ناوی و ساڵه سێ ته مه نی براكه شی به باوكیشیان هه روه ك موحه ممه ده .
ئه م چه ند رێگایه به كه م مه زانه بۆ بهێڵێته وه ، گه نجی به شێوه ت ئه وه ی پیری پێشوه خت نەبێت هیچ ی��ان
به رۆكت نه گرێت.1� وه رزشكردن بۆ ته ندروستیت و زۆر گه نجێتی به له شوالرت مانه وه ی گرنگه ، ئه ویش به شێوه یه كی زانستی و
له سه ر به رنامه .3� سیسته می خواردنت رێكبخه به
ڕاوێژكردن به شاره زایه ك.به رنامه یه كی له سه ر پشوودان �4
وێنه كه »هێزی رایگه یاند پێشبڕكێكه، جیاوازیی توانیویه تی كه ل��ه وه دای��ه خه ڵكه كه غه مباریی و تووڕە یی نێوان منداڵه دوو به رائه تی و الی��ه ك له ده ربخات«. تر، الیه كی له كوژراوه كه وێنه یه م ئه م »هه رگیز وتیشی ناوبراو
له یاد ناچێت«.پێشبڕكێیه دا ل��ه و باسه جێگه ی )124( ل��ه ف��ۆت��ۆگ��راف��ه ر )5666(و هه زار )103( به جیا، ره گه زنامه ی
)481( فۆتۆ به شدارییان كرد.
شامپۆکه ت به گۆڕینی پێویستت زوو نابێت.
� با ئەو کرێمه ی کە بەکارى دەهێنى هه یه گرنگ خاڵێکی بێت. گونجاویش له مه ده کرێمه که ئه وه یه که ئه ویش
ته واوی ڕە گی قژت.بەکارهێنانێکى هەموو دواى لە �شامپۆ، دڵنیابە لەوەى جوان قژت به ئاو
بشۆیت، تا به دوربیت له سەرخوران� وا بیرمه که ره وه که شامپۆیه ک باش به ڵکو باشه ، جۆرێکی ئه وه بکات که ف هه ڵگری جۆره شامپۆیانه ئه م ده کرێ چ��ه ن��ده ی��ن م����ادده ی زه ره رب��ه خ��ش��ی
کیمیایی بن.
بهێڵێته وه .خ��ۆت��ان ل��ه دڵ���ه ڕاوك���ێ �5دوورب��خ��ه ن��ه وه ، ل��ه ب��ه رئ��ه وه ی ته ندروستیتان ده خاته مه ترسییه وه
و ده بێته هۆی پیربوونی له ناكاو.
وێنە
جیهانییەکان
لێهاتوویی له به ر پێدراوه العراقیین(ی و داهێنانی له بواری خۆشنووسیدا. ئه و بووه تایبه ت قوتابخانه یه كی خاوه نی )قوتابخانه ی به ناوی خۆشنووسیدا له عه ره بی خه تی توانیوویه تی زه هاوی(. بكات ڕزگار ته قلیدییه كه ی فۆرمه له پیت نووسینی له بریتیبێت هه ر كه هه وڵیداوه ئاساییه كه ی، شێوه به پێببه خشێت هونه ریی تابلۆی شێوه ی نزیك بنه خشێنێت پیته كان وێنه ی و هه روه كو شێوه كاریی. هونه ری له
له فارسی خه تی مۆڵه تی توانیویه تی )زرین ئێرانی گه وره ی هونه رمه ندی
خط( وه ربگرێت.پێشانگای )34( ل��ه له ژیانیدا هونه ریدا به شداریى كردووه و نزیكه ی ساڵی له خۆشنووسیی تابلۆی )3000(پێشانگای یه كه م دزراوه . )2003(دا تابلۆی له جگه بووه. )1965( ساڵی نووسینه كانیشی ب��ه خۆشنووسی، ئ��ه م ب���واره ی ده وڵ��ه م��ه ن��د ك���ردووه ، خه تی )جوانییه كانی كتێبه كانی له
هونه ری و رۆژنامه نووسییه كانی جیهان و ئاراسته ی هۆلیود و خه اڵته كه ی كرا.
له ئاهه نگه كه ئ��ام��اده ب��ووان��ی یه كرتیان ده پرسی: ئاخۆ هۆكار چی بێت كۆشكی له ئۆسكار خه اڵتی ئه مساڵ وەاڵمه كه شی ئاماده كراوه ؟ سپییه وه دیاره ؛ ئه مه باشرتین ڕێگایه بۆ تژیكردنی تێكه ڵكردنی و سیاسه ت به ئاهه نگه كه هه رچه ندە هۆڵیود. فڕوفێڵه كانی به ڕە نگێكی به سیاسه ت پێشووش سااڵنی خه اڵته كاندا دابه شكردنی له ساده تر جیاوازی خاڵی ب��ه اڵم هه بووه ، ڕۆڵ��ی
یه كه می خ��امن��ی ده رك��ه وت��ن��ی دابه شكردنی ئاهه نگی له ئه مه ریكا خه اڵته كانی ئۆسكار و ڕاگه یاندنی براوه ی باشرتین فیلمی جیهان، هه مووانی تووشی ب��راوه ی كه دواتریش ك��رد. سه رسامی له باس كه بوو )ئارگۆ( فیلمی ئۆسكار ئیسالمیی شۆڕشی دوای ڕووداوه كانی باڵیۆزخانه ی سه ر هێرشكردنه و ئێران سه رسامییه كه تاران، له ده كات ئه مریكا گۆڕا به ڕە خنه ی توندی زۆرێك له ناوه نده
عه ره بی و رێساكانی خه تی ته علیق(.بنه ماڵه یه كی له هونه رمه نده ئه م بنه چه یان كه نارساوه و زانستپه روه ر ده چ��ێ��ت��ه وه س���ه ر )ب��اب��ان(ە ك��ان��ی و زان��ا كه ڵه چه ندین و سلێانی تێدا و شاعیریان و هونه رمه ند موفتی ئه مجه د )شێخ وه ك هه ڵكه وتووه ، كوڕی سه عیدى شێخ كوڕی زه ه��اوی كه زه ه��اوی( فه یزی محه مه د شێخ عێراق زان��ای و موفتی هه رسێكیان زه ه��اوى(ى صدقی )جه میل و بوون
فیلمه ه��ه م��وو ك��ه ئ��ه وه ی��ه ئه مساڵ دیاریكراوه كان کە بۆ ركابه ریی وه رگرتنی له پڕبوون دیاریكرابوون، خه اڵته كه فیلمی شێوه یه ك به سیاسی، ئاماژە ی له كه ب��ردن��ه وه بۆ كرابوو كاندید وا هه ڵسه نگاندنه له ده نگییه وه رووی به ته نها ده رنه چووبوو، پسپۆڕییه كاندا فیلمه كه ی په یڕیبووه وه. سیاسی بلیتی به ئێستاش ت��ا ك��ه بیلگۆ( )ك��ارسی��ن باسی 2012 ساڵی فیلمی به هێزترین ده كرێت، هیچ خه اڵتی به ده ست نه هێنا، سبیلربگ، ستیڤن فیلمی)لینكۆڵن(ی یان
شاعیریش له م بنه ماڵه یه بووه ./26( ڕۆژی ب����ه داخ����ه وه
ئایار/2007( ئه و ڕۆژە ڕە شه بوو كه تێیدا )خه لیل زه هاوی( شه هید كرا، له ده ره وه چووه ته ماڵ له كاتێك قوربانیی به بووه و به غداد شاری نه هامه تییانه ی و ئ���اژاوه ئ��ه و ب��ه رۆك��ی ئ��ه و ش���اره ی گ��رت��ووه ته رمه كه ی دوات���ر ئێستاش. ت��ا و خانه قین شاری بۆ گوازراوه ته وه
له وێ به خاك سپێردراوه .
له مالوال پیاوامنان هه یه ، هه وڵی گه وره بێئاگاین. لێیان خۆمان و ده بیستین جارێك ع��ه ره ب، به ده كرێن جارێك تورك و جارێك فارس. ئه گه ر ئینصافیان ده چێته وه ڕە گێكی ده ڵ��ێ��ن ن��وان��د، له پای ه��ه م��ووی ئه مه ك���ورد، س��ه ر
كه مته رخه میی خۆمانه .خۆشنووس زه ه��اوی(ى )خه لیل گه له كه مان، گه وره ی هونه رمه ندی و خانه قین شاری له )1946( ساڵی له الخطاطني )شیخ نازناوی له دایكبووه ،
له كه زۆرن كورد ناودارانی كاریگه ر ڕۆڵی جیاجیاكاندا بواره خزمه تی و هه بووه به رچاویان و به اڵم پێشكه شكردووه ، گه وره یان پێویست وه ك��و خۆمان مه خابن ماونه ته وه. بێناز و نایانناسین له ناو ده وڵه مه ندمان كه له پورێكی تردا گه النی كتێبی و ن���وورساو
د. ئیساعیل به رزنجی
جهانگیر ئەحمەد
ئا. الس هەورامى
توانا ئەحمەد
باشترین وێنه ی رۆژنامه نووسی بۆ ساڵی 2013
ده ست به گه نجیتییه وه بگره ئاگاداری شتنی قژت به
سیاسه ت هۆ ڵیوودی كرد به فلیم
پیری خۆشنووسانی عێراق؛ هونه رمه ندی له بیركراو خه لیل زه هاوی
و به ده ستهێنا گ��ه وره ی سه ركه وتنێكی )دانیال دای لویس(یش خه اڵتی باشرتین ڕۆڵی ئ��ه وه ی له به ر ب��رده وه ئه كته ری )ئەبراهام پێشوو ئه مه ریكای سه رۆكی
لینكۆڵن(ی به رجه سته كردبوو.خه التی وایانكرد هه موو ئه مانه ناڕە زایی ڕووبه ڕووی ئه مساڵ ئۆسكاری هونه رییه كانی ناوه نده زۆربه ی ته ندی ده زگ��ا له به شێك ته نانه ت و ئێران ڕۆژنامه نووسییه كانی ئه وروپاش ببێته وه، له وانه )بی. بی. سی(، كه به دیارده یه كی
سیاسی وه سفی ده كرد نه ك هونه ری.
ئا: ئیان ناصح
ئەوەداى لەبیرى گەر ئازیز؛ خامنی کاتی له نەبێت، دەردودا تووىش قژت خوارەوە خاڵەى چەند ئەم قژتدا شتنی
لە یاد مەکە.قژت، ته ڕبوونی ت��ه واو ل��ه دوای �کەم رێژەیەکى به شامپۆ به کارهێنانی
به سه .مه ساج به شێوه ی له س��ه ره ت��ادا �تەواوى شتنی دوات��ر بشۆ، قژت بنجى
سەرت ده ستپێبکە.شامپۆیه ی ب��ه و ڕازی��ت ئه گه ر �شامپۆیه ک یاخود ده هێنیت، به کاری تۆکسیدی م��ادده ی که به کارده هێنیت که زوو ده که ین پێشنیار ئه وا نییه ، تێدا
www.ژماره )25(، سێشه ممه 2013/3/5، ساڵی یەکەم
8
سه ره كیی ه��ۆك��اری و یانه ی بردنه وه كانی ئێستا كه تۆتنهامه ، پله ی ل��ه ی��ان��ه ك��ه ی سێهه می ریزبه ندیدایه
زۆریشی ئه گه رێكی و یانه كه ی بتوانێت هه یه
یانه خ��ول��ی بگه یه نێته پاڵه وانه كانی ئه ورپا.
كاروانی ئه میش بێمه ترسی نییه ، روو ل��ه س��ه ری، مه ترسییه ئ��ه وه ی چه ند كه گه وره یه یانه یه كی كردنه تێدا بێت ئه ستێره یه كی وه ك خۆیی یارییكردنیه وه كه میی به هۆی و پێكهاته ی له گه ڵ نه گونجان یاخود ئه ستێرانه ی ئه و وه ك راهێنه رێكدا، و بوون جیهان باشرتینی كه لێبێت بوونه ته جیاوازدا یانه یه كی له گه ڵ یاخود راهێنه رێك تاكتیكی قوربانی
خراپرتین به كردوونی تر كه شێكی پێشوویان ئ��اس��ت��ی و ی���اری���زان له زیاد ئه مه یش كه له ده ستداوه ،
منونه یه كی هه یه .یاریزانه دوو ئه م كۆتاییدا له گ��ه وره ی��ی��ان پێشبینیی ت��ه ن��ه��ا پێویسته ب���ه اڵم ل��ێ��ده ك��رێ��ت، له گه ڵ مامه ڵه وری��ای��ی��ه وه ب��ه
بزان و بكه ن بارودۆخه كه یاندا داهاتوویان هه نگاوی چۆن
هه ڵده گرن.
ده ستپێده كات.تۆمار گۆڵێكی ئه وه ی سه رباری �لیۆنێل مه عنه ویی حاڵه تی به اڵم كرد، میسی زۆر باش نییه ، له وانه یە ئه م كاره هه بێت، منداڵه كه یه وه به په یوه ندیی ناوخۆییه وه كێشه ی به په یوه ندیی یان خراپرت نازانین. هۆكاره كه ی هه بێت، كه ئه وه یه بیكه ین، ئێستا كه ل��ه وه ی هه یه ، گرفتێك له وه ی بكه ین ئینكاری كردووه .. تۆمار گۆڵێكی میسی چونكه كاتێكیش ده ك��ات تۆمار گ��ۆڵ میسی بۆ نییه پێوه ر گۆڵ كه واته خه وتبێت، كه په یوه ندی و رۆحیه ت به ڵكو ئه و،
له ناو یاریگادا دروستى ده كات، گرنگه .� مۆراتا شایانی ئه وه یه زیاتر پشتی پێ ببه سرتێت له و یارییانه ی كه ماون له بۆ سنوور كه به وه ی ئیسپانییدا، خولی مانایه كی گه وره نییه ، له وانه یه له الیه نی پێویستی كه ته كنیكییه وه پێگه یشتنی
پێیه تی، پێش بكه وێت.له نییه ج��ی��اوازی��ی كالسیكۆ �به ده ستهێنانی مه سه له ی له گرنگییدا، نازناو یان به ده ستنه هێنانی، كه به یاریی
هه موو سه رزه وی ده مێنێته وه !
رووبكاته ئه گه ر یاخود به رشه لۆنه وه ك ئه ورپیی گ��ه وره ی تری یانه یه كی هه ر بێت، كه ته لۆنییه كه یانه هاوشانی زه حمه ته و هه یه زۆری قورسییه كی ئه ستێره یه ك وه ك یاریكردن راسته وخۆ گه وره ی بۆ ئه مریكییه وه یانه یه كی له له گه ڵ ه��ه ل��ه ك��ان چونكه ئ��ه ورپ��ی، به پێویستی و كه مرتن گ��ه وره ك��ان��دا وه ك ئ��ه وه ی بۆ قۆستنه وه یانه زوو وه ك نه ك ده ربكه وێت ئه ستێره یه ک یاریزانێكی ئاسایی، ئه گه ر نه توانێت ئه وه كاریگه ریی هه یه ئه وه مه ترسیی بكات هه بێت، پاشه رۆژ له سه ر زۆری نه رێنیی چونكه زووتر هاتن بۆ ئه ورپا و یاریكردن مامناوه ند یانه یه كی له گه ڵ پێشدا له باشرت بوو وه ك مانه وه له ئه مریكا بۆ خۆ
پێگه یاندن.كه هه یه ، بێڵ به رامبه ریشیدا له و سه رنجاكێشی هه یه ، گه وره توانایه كی چ له رووی به رگری و چ له یاری درووست كردن و چ له گۆڵ تۆماركردن، هه رچه نده سه رنجی بێل ئاستی پێشوو وه رزه كانی یانه گه وره كانی راكێشابوو به هۆی ئاسته به رزه كه یه وه ، به اڵم ئه م وه رزه هه نگاوی
گه وره ی هه ڵگرت بۆ ئه ستێره بوون. هه نگاوێك چه ند یاریزانه ئ��ه م ل��ه ب��ه رئ��ه وه ی ن��ی��اره وه ی��ە، پێش ل��ه جیهانه خولی به هێزترین پێگه شتووی به رامبه ر ئینگلیزییه ، نایابی خولی كه ده رده كه وێت گه وره زۆر گه وره كانیش
ئاستێكی هونه ریی كه به رازیلی سیلڤای زۆر جوان پێشكه ش ده كات، هه ندێك میسیی یاریكردنی ش��ێ��وه ی روو ده كرێت چاوه ڕێ هه یه ، ئه م به رشه لۆنه. یانه ی بكاته باشرتین میسی وایه بڕوای به هره مه نده یاریزانی جیهانه به بێ ركابه ر، خه ونیش
به یاریكردن له هاوشانیه وه ده بینێت.به بێڵ گ��اری��س ب��ه رام��ب��ه ردا ل��ه رۆن��اڵ��دۆی وای��ه ب��ڕوای پێچه وانه وه، جیهانه ، یه كه می ئه ستێره ی پورتوگالی شێوازی یاریكردنی ئه میش هاوكات یاری چه په وه له و هه یه رۆن��اڵ��دۆی بۆ ئاماژە كانیشی س��ه رج��ه م ده ك���ات، یانه ی بكاته روو ده یه وێت كه ئه وه یه
ریاڵ مه درید.یانه كه ی ئاستی ل��ه س��ه ر ن��ی��ار سه ركه وتنه كانی بنه ڕە تیی ه��ۆك��اری ت��ه واوی كاریگه رییه كی و سانتۆسه توانیی جامی ئه نجامه كان هه یه ، له سه ر ئه مریكای یانه پاڵه وانه كانی لیپه رتادۆسی التینیی له گه ڵدا به ده ستبهێنێت، به اڵم ئه م تاقیكردنه وه یه كی به پێویستی یاریزانه ده ربكه وێت ئاستی تا ئه ورپا له قورسه بۆ ده رب��خ��ات خ��ۆی مه عده نه كه ی و و ئه ورپی یاركردنی چونكه هانده رانی، و هه یه زۆری جیاوازییه كی ئه مریكی تاكتیك و قورسییه كی زۆر زیاتری هه یه ، ئه مریكاوه له راستوخۆ ل��ه وه ی جگه گه وره ی یانه یه كی به كردن په یوه ندی
دارا حسێن
میسی و رۆناڵدۆ ئێستا ئاسته كانیان چه ند یاریزان هه ردوو و لوتكه دایه له شێوه یه ب��ه و دوورودرێ����ژە وه رزێ��ك��ی له م ركابه ری پێشرت كه ركابه ریدان له میسی هه رچه نده نه بووه. بوونی شێوه له ئاڵتونی تۆپی چ��وار توانیویه تی به و كۆبكاته وه راب��ردوودا ساڵی چوار كریستیانۆدا به سه ر گشتی شێوه یه كی هه ندێكه وه به الی به اڵم سه ركه وێت، یاریزانێكی ی��اخ��ود ب��اش��رته، رۆن��اڵ��دۆ موته كامیل تره له میسی له زۆر رووه وه .
هه ردووكیان كه دووان��ه له م جیا به دژ سه رسه ختی ی��ان��ه ی دوو ب��ۆ دوو ئێستادا له ده كه ن، یاری یه ك ئه ستێره بوون به ره و تر یاریزانی هه ڵده كشێن، وایش پێده چێت ك��ه ئ���ه م دووان���ه هه ردووكیان رووب��ك��ه ن��ه یانه دوو ئه و ه یه كی به شێو
جیاواز.دا نیار
به ب��وو ره سمی به ڤ���اران راف��ای��ل �بۆی یاریزانێك هیچ گه وره . به رگریكارێكی و گه وره یارییه كی چه ند له كه ناگونجێت دووباره ئه وه قورسدا رووبه ڕووبوونه وه ی بكاته وه ، مه گه ر خۆی یاریزانێكی گه وره بێت.له راهێنه ره به پێویستی به رشه لۆنه �یاریگادا نه ك جۆردی ڕۆڕا، گرفتێكی ئاشكرا و هه یه هه ڵنانه وه به په یوه ندیی هه یه روون وه رزشیی له وه ی زیاتر یارییه كاندا، پێش له چاوی و ده كات یاری كه تیپێكدا له بێت،
نوقاندبێت.ده قیقه ی پێویسته ئه لكانتارا تیاگۆ �نیشانی پێیه تی ئه وه ی تا بكات یاری زیاتر دوو ته كتیكیی بیرۆكه ی و كوالێتی بدات. به اڵم پێیه ، زیاتریان مژده ی و ده ركه وته ن به هه ست و بكات ی��اری زیاتر پێویسته متانه ی زیاتر بكات بۆ ئه وه ی ئاماده بێت بۆ جێگرتنه وه ی جاڤی، به تایبه ت له كاتێكدا كه به الوازی ده رده كه وێت، له هه ندێ وێستگه دا لهژێر فشاردا، كه پێویستی به شاره زایی هه یه .ریاڵ نیسبه ت به رۆناڵدۆ كریستیانۆ �ته له فزیۆن، بۆ مه دریده وه وه كو ره نگ وایه ریاڵ له گه ڵ یاریگا بۆ داده به زێت كاتێك مه درید، هه ست ده كه یت ئێستا فیلمێكی تر
و: ره وه ند
دروسته وه سفی كالسیكۆی ئیسپانی له به رشه لۆنه و مه درید ریاڵ له نێوان به بكرێت، به سارد پاڵه وانێتیی خولییدا بوونی و ئه نجامه كه ی گرتنی له به رچاو گۆڵ تۆماركردنیش، چونكه رۆحیه ته كه ی كالسیكۆیه ئه م به اڵم نه بوو، ئاماده تێدا چه ند وه اڵم��ی ساردییه كه ی، سه رباری پرسیارێكی دایه وه ، گرنگرتینیان ئه مانه ن:
� ریكاردۆ كاكا دووباره سه ركه وتوو یارییه كی له پێیدرا هه له ی له و نه بوو گه وره دا، جه ماوه ری ریاڵ مه درید ده زانن به رگریكاران بۆ پرسیار ناڕە حه ترتین كه بریتییه به رازیلییه كه یاریزانه هه لی له گ��ه وره دا یارییه كی له ))ك��ه ل��ه وه ی دیاری ده ستم جێگه و بكه م به شداریی
بكه م((.له سه ر ب��وو س��وور به رشه لۆنه �ناوه ڕاست، هێرشبه ری به بێ یاریكردن داڤید ڤیا، به شێوه یه كی گشتی له قه راغی ئه وه ی سه رباری كرد، یاری چه پدا الی وه كو كه ل��ه س��ه ری ب��وو پێویست كه
هێرشبه ری ناوه ڕاست یاری بكات.
نیمار و بێڵ، كامیان ئه ستێره ی داهاتوون
ئه و پرسیارانه ی له كالسیكۆی )سارد(دا وه اڵمدرانه وه
به رشه لۆنه یانه ی له نزیك كه ته لۆنی سپۆرتی رۆژنامه ی ئاشكرایكرد كه یانه ی به رشه لۆنه له پێناو باشكردنی ئه نجامه كانیدا
و دوای زنجیره ئه نجامه الوازه كانی ده یه وێت شۆڕشێكی گه وره له شێوازی یاریی كردن و ته كتیكیدا بكات له پێناو تێشكاندنی هێڵی
یانه پاڵه وانه كانی خولی له تر هه فته یه كی كه میالن، یانه ی به رگری چوونی یاریی تۆڵه ی ده یه وێت و ده كاته وه میوانداریی ئه ورپادا
لێبكاته وه .شێوه ی به به رشه لۆنه یارییه كه دا له ده ڵێت سه رچاوه هه مان ئاساییه كه 3-4-3 ده ست پێده كات و پاشان هێرشه كانی چڕ ده كاته وه
و ده یكات به 4-3-3.
پله ی له ئێستا كه تێنس یاریزانی و ئیسپانی نادالی رافائیل ریزبه ندی پێنجه می یاریزاناندایه توانی پاڵه وانێتی ئه كابۆلۆكۆ مه كسیكی له سه ر حسابی هاونیشتیانییه كه ی داڤید فێره ر به ده ست بهێنێت به پاڵه وانێتییه كه یش به ده ستهێنانی دوای ،)4-6( ،)0-6( كۆمه ڵه ی دوو كه ده كات، وێڵز ئه ندیان پاڵه وانێتی به شداریی كه كرده وه دووپاتی یه كه مین پاڵه وانێتی ساڵه له سه ر یاریگا خۆڵییه كان، به و جۆره یش نادال سنورێكی بۆ ئه و ده نگۆیانه دانا كه باڵو بوو گوایه نایه وێت به شداریی له و پاڵه وانێتییه دا به كات به هۆی ترسان له تووش بوونه وه ی به پێكان.
تۆماركردنی گۆڵێك به یانه ی رۆما یاریزانی تۆتی فرانچیسكۆ به رامبه ر جه نه وا له م هه فته ی خولی ئیتاڵیدا بووه گۆڵكاری دوه می خولی كالچیۆ له مێژوودا به تۆماركردنی 225 گۆڵ له گه ڵ گۆرناڵ ئێستایش میالن، یانه ی پێشووی یاریزانی و سویدی نۆردرالی تۆتی پێویستی به 49 گۆڵه بۆ یه كسان كردنه وه ی ژماره ی یه كه می كاته كانی زۆرترین كه ئیتاڵیه ڤیالی سلیڤیۆ ناوی به كه پێوانه یی
له گه ڵ یانه ی الزیۆ به سه ر بردووه .ڤیۆال به گه وره ترین گۆڵكاری مێژوویی خولی ئیتاڵی داده نرێت كه توانیویه تی 274 گۆڵ بكات له 628 یاریدا له كاتێكدا تۆتی له
525 یاریدا ئه و ژماره یه ی تۆماركردووه .
تۆتی دووه م گۆڵكاری كالچیۆیه شۆڕشێكی ته كتیكی به ه رشه لۆنه نادال به شداریی ئه ندیان وێڵز ده كات
مهالموسلیمپیرخدرى:سهرپهرشتیاریدهزگایالنهیئاسوودهیی
هاوسه رگیرییمان بۆ 98 كوڕ و كچ ئه نجامــــــداوه و 350 كه سیش ناویان تۆمار كردووه
ل��ێ��دهدا. نهفهسی ورد ورد ب��وو،بهبێدهنگییهكهی وت��م ه���هروهكئ��هوهی دوای مهستكرد. ئێمهشینووزهیهكی تهنیا لێكرد، ساڵومان
وهاڵمی وابێت پیم هات، لێوهئیدی ب���وو. س��اڵوهك��هم��ان
ههرپرسیارێكامنلێدهكردبیوهاڵمدهماینهوه،بۆیهناچاریهكێك ب��ۆ ب��رد پهنامانبهناوی خاڵۆزاكانی لهن���هرسهدی���نك��اك��هب��رانزیكهوه له كه ڕەحیم،تایبهتی ژیانی ئاگاداریداوام��ان عبدلوههابه،له ك��ورت��هی��هك لێکردژی��ان��یوهه���امب���انبۆ
بگێڕێتهوه:ع��هب��دل��وهه��اب له ڕەش���ی���دش���هری���ف
لهگوندیگوڵپی ساڵی1957له ههر ب��ووه، دایك له ههورامانكۆچی دایكی ههرزهكاریدا تهمهنیو ناز له بووه بێبهش و كرد دواییبرایهك كات ئهو دایكایهتی، سۆزیناوهكانی به دووخوشكیههبووه و
)جهمالوبههیهوڕووخۆش(.ل��هس���هرهت���اوهوهه���ابپێشهیچ ه��هڵ��هب��ج��ه كیمیاییبارانیئاسایی كهسێكی نهبوو، كێشهیهكیساڵی له تهنانهت ئێمه، وهكو بووبه ك��رد پهیوهندیی ههشتاكانداپێشمهرگهی ه��ێ��زی ڕی��زهك��ان��یله ب��وو یهكێك و ك��وردس��ت��ان��هوه
ڕاپۆرت:ئاراسڕەفیق
وت پێی ههورامی شێوهزاری بهپهی دینارێ ه��هزار ئانه »وهه��ابدینار ههزار ئهوه واته جگهرهكات«.مام وت��هی ئهمه جگهرهكانت. بۆسهلیمبووكههاوواڵتییهكیخورماڵه.دیمهنانهی لهو یهكێكه ئهمهڕۆژان������هب���هرچ���اوتدهك�����هون،ئێش به ههستكردن و خۆشهویستیههستی و وهه���اب ئ��ازارهك��ان��ی وخورماڵ هاوواڵتیانی مرۆڤدۆستیههمووساتهكاندا ل��ه وای��ك��ردووهئ��هوپ��ی��اوهی��انل��هی��ادن��هچێتوكیمیایی چهكی قوربانییهكی وهكو
فهرامۆشینهكهن.لهو نییه ب���هدهر وهه��اب��ی��شو ن��ارساو سهرنجی كه جوانییانهیپێ شارۆچكهیهی ئهم دانیشتوانیخاوهنی ئهو چونكه ڕادەكێرشێت،له جیاواز تایبهمتهندییهكه چهندبێدهنگییه وهك��و ئاسایی كهسانیجگهرهكێشانه ئ��ازارب��هخ��ش��هك��هیخهمئامێزهكهیوتێڕامانهتایبهتهكهی.ئێستا وهه���اب بڵێین دهت��وان��ی��نو خورماڵ سیمبولهكانی له یهكێكه
ناوچهكهش.ك��ات��ێ��كوی��س��ت��امنب��هس��هریئێش له كهمێك ئهوهی بۆ بكهینهوهبكهین، بهیان ئێوه بۆ ئازارهكانی ولهپشتهوهیچایخانهیهكهوهبهتهنیادهستهوه به دانیشتبوو،جگهرهیهكی
و نهگرێتهبهر توندوتیژی ڕێگهی وكه خوا شهرعی ڕێگهی به بێت ئامادهتێدایه، كێشهیهكی ههموو چارهسهری
گرفتهكهیانچارهسهربكرێت.بهیان:ژمارهیئهوكهسانهیتائێستاالیكردووه، تۆمار خۆیان ناوی دهزگاكهتانیان ئافرهت زیاترن، ڕەگهز كام چهنده؟
پیاو؟
ژماره وهك پیرخدرى: موسلیم مهالپیاوان بهشی و زیاترن ئافرهت بهشی200 ئێستا تا ئافرهتان بهشی كهمرتن.ڕاستهوخۆ ك��ردووه، پهیوهندیان كهسداوای خۆی به ئافرهتهكه ئهوهی وهكئافرهتهكه ناڕاستهوخۆ به یان ك��ردووه،لهڕێگهیكهسێكیخزموكهسوكاریهوهكهس 150 پیاوانیش له ك��ردووه. داوای
خۆیانناونووسكردووه.بهیان:ئهوكهسهیفۆرمپردهكاتهوهچۆنمنوونه بۆ دهدات؟ خۆی زانیارییهكانیبااڵوكێشوڕەنگووێنهیكهسهكهله
فۆرمهكهداداواكراوه؟
مهالموسلیمپیرخدرى:ئهوكهسهیدێتفۆرمپڕبكاتهوه،بۆمنوونهلهبهشیو دادهنیشێت لهگهڵی برایهك پیاوان،ئهویش دهكات، لێی پرسیار به پرسیارو سیانی ناوی وهك: دهدات��هوه، وهاڵم
بڕوانامهی و پیشهی دانیشتنیو شوێنیعهشیرهتی كوێیه، دهرچ��ووی و چییهماڵیسهربهخۆ له توانایچهنده، چییه،دایدهنێتیانلهگهڵماڵیباوكی،چهنددین له چهند ههیه، ب��رای و خوشكئهو لهبهره، قورئانی چهند شارهزایه،دهكرێن. ڕەگ��هز ه��هردوو له پرسیارانهدهیهوێت كهسهی ئهو داواكاریی دواترداواكارییهكانی بكات، هاوسهرگیریئافرهتێك ج��ۆره چ دهی��هوێ��ت چین؟بخوازێتوتێبینییخۆیلهسهرفۆرمهكهههمان به ئافرهتانیش بۆ دهنووسێت،بهاڵم كێشی، و بااڵ درێژیی ههتا شێوهئهو بهكارنههێناوه، وێنهمان وێنه وهكبرایهیكهپهیوهندیبهبهشیبرایانهوهدووك ه��هر ئێمه چونكه دهك����ات،كارهكانیان ئ��هوهی بۆ دان��اوه بهشامنبهشی ئێمه بكهن. ڕایی ڕێكوپێكی به)دایهنگه( بهشی و خێزان( )پێكهێنانیو بێباوكان( )سهرپهرشتیی بهشی وبهشی و كێشهكان( )چارهسهری بهشیئهوهی حوكمی به ههیه، كارگێڕییامنبۆیه ههولێرین، له تهنیا ئێستادا لهكهرت چوار سهر دابهشی ههولێرمانسهرپهرشتیی و برایهك ههر ك��ردووه،ئهو سنووری له ئهگهر دهكات، كهرتێك
ساتی ل��ه ئ���ازاك���ان. پ��ێ��ش��م��هرگ��هكیمیاییبارانهكهدالهگهڵماڵیباوكیدالهناو بهاڵم ههڵهبجه، بۆ نهچوو17كهسشههید بنهماڵهكهیدابرا له پێكهاتبوون كه بوون،و ب��رازا و ئامۆزا و مام وئامۆژنو...هتد.لهدوایئیدی ههواڵهكه بیستنیئ��هوی��شب��هوش��ێ��وهی��هتووشی بوو، گۆشهگیردهروون���ی نهخۆشییبهرهو ڕۆژب��هڕۆژ بوو.خ��راپ��یدهڕۆی��ش��ت.خوشكی دوو ئێستاله یهكێكیان م����اون،و شارۆچكهیسهیدسادقمهریوانه له تریان ئهویكوردستان. ڕۆژههاڵتی لهدوای له باوكی چونكهم��ردن��یژن��هك��هی��هوهژن��یخهڵكی كه هێناوهتهوه دووهمی
ڕۆژههاڵتیكوردستانبووه.له تهنیا ب��ه ئێستا وهه���ابلهناومزگهوتی كه دهژی ژوورێكداگ����هورهیخ��ورم��اڵ��دای��ه.ڕۆژان���هچهند دهك��ات. هاوكاریی خهڵكیههوڵیانداوه خوشكهكانی جارێكگهڵیاندا له و خۆیان الی بیبهنهوهنییه تهحهمولی وههاب بهاڵم بژی،دهكرێتهوه، خورماڵ به دڵی تهنیا وئێمهشچهندجارێكویسامننزیكیخۆمانبێت،بهاڵمخۆینایهوێ،پێیخۆشهتهنیابێت.لهبهدهمهوههاتنی
تر ئهوهی زانیارییهكانی تهماشای بێتنزیك لێك زانیارییهكانیان ئهگهر دهكاتبوو،یانتێكبكاتهوه،ئهوكاتپهیوهندیئهو لهسهر دهكات ههردووالیانهوه بهئهگهر ن��وورساوه، كه گشتییه زانیارییهموقابهله ئهوكات بوون، ڕازی ههردووالدهكرێن،موقابهلهكهشجاریواههیهلهلهماڵی دهزگادهبێتجاریواشههیهكچهكهدهكرێت،بۆئهوهییهكرتببینو
گفتوگۆبكهن.بهیان:لهو48كهسهیكهباستكردهیچ كردووه، هاوسهرگیرییان ئێوه الییان جیابووبنهوه، لێك ههبووه حاڵهت
ڕووبهڕوویكێشهبووبنهوه؟وهك پ��ی��رخ��درى: موسلیم م��هالتائێستانهبووه. لێكجیابوونهوه)تهاڵق(،
لهو بهاڵموهكبوونیكێشه،دووخێزانهاتوونهتهوه و ههبوو كێشهیان ژمارهیهدهزگ����ا،ل��هدهزگ����اك��ێ��ش��هك��هی��انبۆچارهسهركراوهوكۆتاییپێهاتووه.كێشهیتركهلهدهرهوهیدهزگاهاوسهرگیرییان297 ئێمه، الی هاتوونهته ك���ردووه،كێشهیخێزانیهاتوونهتهالیئێمه،لهوژمارهیه209یانچارهسهربووه.زۆركێشهههبوولهدادگاشكۆتاییپێهاتووهدواتر
الیئێمهچارهسهركراوه.
خزمهتكردنی و پیاوه ئهم كێشهیحكومهتپێی،دهربارهیگوزهرانوبارودۆخیژیانیوههاب،نهرسهدینی»تائێستاهیچالیهنێكی پوورزایوتیدهم��ی��هوه. به نههاتوون ب��هرپ��رسدروست بۆ خانوویهكیشیان تهنانهتله نهبێت هیچ ئهوهی بۆ نهكردووه،خانووهكهیپێشكیمیاییبارانبچێت،خۆی بتوانێت پیاوه ئهم ئهوهی بۆهاوین گهرمای و زستان سهرمای لهتهنیا ك��راوه بۆی ئ��هوهی بپارێزێت.بووه ش��ارهوه ئهم خهڵكی لهالیهنمووچهی وهكو پێكردووه. خێریان وئاسایی كهمئهندامییهكی مانگانهش،
ههیهوهیچیتر.وههابدوایئهوكارهساته،ئیرتهیچ بڵێیت وهك بێدهنگە، مرۆڤێكیشتێكباشرتلهوهنهبێتبۆی،وازیلهژیانهێناوه.ئهوههردهموهكخاوهنكیمیاییباران، پاش حیكایهتهكانیله دهكات پڕ یادهوهرییامن ههمیشهبۆنیسێو.ئێمهزۆرههوڵامندالهمدهرهوه، بیهێنینه كهمێك بێدهنگییهبهاڵمپێیوتینكهئهونایهوێتگوێیبێمروهته ڕۆژگاره ئهم ژاوهژاوی لهئهم چیرۆكی نهمانتوانی بۆیه بێت.له لێگهڕاین بكهین. ت��هواو پیاوهنیشتامنهسهیرهكهیخۆیمبێنێتهوه.
وهه������ابئ��ێ��س��ت��اخ���اوهن���یقهد ب��ه گ��هورهی��ه حیكایهتێكیخۆی، ناوچهكهی چیاكانی گهورهییو تێنگات لێی كهس بهداخهوه بهاڵم
نایانهوێتلێیتێبگهن.
[email protected]ژماره)25(،سێشهممه2013/3/5،ساڵییەکەم
11
وه هاب له دوای كیمیاییبارانه كه وه بێده نگیی هه ڵبژاردووه خاوەىنحیکایەتێکەبەقەدگەورەییچیاکاىنهەورامان
سەرەقەڵەم
بهختهوهرییههوڵیمرۆڤهكانلهبهڕێوهبردنوبهڕێكردنیژیانیڕۆژانهیاندائاڕاسته
وهردهگرێتبهرهوئامانجێكیهاوبهش،كهگهیشتنهبهساتهكانیههستكردن
بهبهختهوهری.لهمهوهبهبهردهوامیدهبینینههركهسبهجیاخاوهنی
بۆچوونێكیتایبهتبهخۆیهتی،كهلهڕێیهوهزۆربهیكاتوتواناكانیدهخاتهخزمهتیخهونیبهختهوهربوونیخۆی
وكهسهنزیكهكانی.ئاڕاستهباوهكانبۆگهشنتبه
بهختهوهریبهزۆیبهختهوهریگرێدهدهنبههۆكارهبابهتییهكانهوه،كهههریهكهلهمادهوبڕوانامهوژینگهی
كۆمهاڵیهتیوپێگهیكۆمهاڵیهتیوسیاسیو...هتددهگرێتهوه،ههرچهنده
پهیوهستبوونیشبهههریهكهلهمهۆكارانهوهبۆبهدهسكهوتنی
بهختهوهرییه،ئهوهیسهرنجامنڕادهكێشێتبهرههمهاتنیحاڵهتێك
لهتهفاخوریكۆمهاڵیهتیالیزۆرێكلهوكهسانهیكهدهیانهوێتبههۆیهۆكارهبابهتییهكانهوهبهختهوهربنب،بۆیهلهوێستگهیهكلهوێستگهكانیژیانیزۆرێكلهتاكهكاندا،خۆیانو
ئامانجهخودییهكانیانوندهبن،یانخۆشیاندهبنهبهشێكلههۆكاره
بابهتییهكانوداخڵدهبنبهبازنهیدووبارهبهردهوامیدانبهعورفوداب
ونهریتهكۆمهاڵیهتییهكان.لهڕوویزانستییهوهخاڵیسهرهتا
وچاوگهیبهختهوهریلهبیروبۆچونوقهناعهتیتاكهكانهوهدهستپێدهكات،كهئهمیشبهشێكیسهرهكییهلهبازنه
داخلییهكانیههركهسێك،مهرجهبۆئهوهیبتوانیتبهختهوهربیت
تێڕوانینیخۆتبۆبهختهوهریدیاریبكهیت،پاشانههوڵوههنگاوهكانبهعهمهلیدهبنهپالنیبهدیهێنانی
بهختهوهری.ههریهكهلهبوونیسهقفێكبۆ
حهزوخولیاكانالیسهرجهمتاكهكانوئاشنابوونبههۆكارهڕاستهقینه
بهرههمهێنهرهكانیبهختهوهری،بهمهرجهپێشینهبنچینهییهكانیگهیشنت
بهبهختهوهریدادهنرێن.لهمانایبهختهوهرییدادهوترێت»ههرهۆكارێك
بهختهوهریببهخشێتبهمهرجیحزووروبهكارهێنانی،ههستبه
بهختهوهریكۆتاییبێتبهوهستانلهبهكارهێنانی،ئهوهلههۆكارهڕاستهقینه
بهرههمهێنهرهكانیبهختهوهریدانانرێت«.لهوهۆكارانهبهمنوونه
غهریزهیسێكسیبهواتایهكیتر»هۆكاریبهختهوهریڕاستهقینهئهو
هۆكارهیهههستبهبهختهوهرییگرێناداتبهحزووریخۆی«.بهمنوونه
پهرستشهكانوكاریخێر.ههروههاههندێكهۆكاریترههنكهبه
دوورخستنهوهیانلهخۆتبهختهوهردهبیت،بهمنوونهمادهیانپاره،كهتاكهكانتانهیبهخشنیانتهوزیفی
نهكهنبهختهوهرنابن.ئهوهیپهیوهستیشهبهبوونی
سهقفێكبۆخولیاكان،ڕۆژانهدهبینینچهندینكهسكهههمیشهلهحاڵهتی
فریاگوزارییدادهژینوسنووروسهقفبۆخولیاوحهزەكانیاننییه،بهڕوونی
نابهختهوهریوناجێگیریبهڕواڵهتوههڵوێستودهربڕینهكانیانهوهدیاره.
* پسپۆڕ له بواری جێنده ر و خێزان
د. عالیە فەرەج* دوو هەفتە جارێک دەینووسێت
مهالموسلیمپیرخدرى:سهرپهرشتیاریدهزگایالنهیئاسوودهیی
هاوسه رگیرییمان بۆ 98 كوڕ و كچ ئه نجامــــــداوه و 350 كه سیش ناویان تۆمار كردووه دیامنه:ئاكارشیرهییـههولێر
ــان،ڕێـــژەی ــهك ــی ــرســی پــهپــێــیڕاپكوردستاندا ههرێمی له جیابوونهوهبهرزبوونهوه له ڕوو ساڵ دوای له ساڵكوردستان ناوچهی ههندێك له دهكات.نێوان له دهبێت یهكسان ڕێژەكه سااڵنهڕای پێی به جیابوونهوه. و هاوسهرگیریپهیوهنديی هۆكارهكهی پسپۆڕانیشڕۆشنبیریی ئاستی و تهمهن كهمیی بههاوسهرگیری كه ههیه ئهوكهسانهوهویستامن مهبهسته ئــهو بۆ دهكـــهن.دهزگایانه لهو یهكێك لهگهڵ دیامنهیهكئهویش بواره، بهو تایبهته كه سازبدهیندهزگای)النهیئاسودهیی(ـه،كهمامۆستامهالموسلیمپیرخدرى،سهرپهرشتيیئهم
دهزگایهدهكات.النــهی ـــای دهزگ پێناسهیهكی بــهیــان:
ئاسودهییامنبۆبكهی؟
النــهی پــیــرخــدرى: موسلیم ــهال مله خێزانی، خزمهتگوزاريی بۆ ئاسودهییساڵی2010دامهزراوه.وهكپێناسهكهی،و ڕۆشنبیری پــهروهردهیــی دهزگایهكیپێكهێنانی بۆ تێدهكۆشێت كۆمهاڵیهتییه،خێزانیئاسوودهوپهرهپێدانیهۆشیاریوگهشهپێدانیوچارهسهركردنیكێشهی
له ڕۆشنبیری باڵوكردنهوهی و خێزانیعێراقبهگشتیوكوردستانبهتایبهتی.ــادا دهزگ ناوخۆی پهیڕەوی له چونكهلق و بكهین كار عێراقیش له دامانناوه
بكهینهوهنهكتهنیالهكوردستان.بهیان:تائێستاچهندكهسلهڕێگهیئهم
پرۆژەیهوههاوسهرگیرییانكردووه؟
مهالموسلیمپیرخدرى:ژمارهیئهوكردووه، هاوسهرگیرییان كهوا خێزانانهی48خێزانن،كهبهههردووڕەگهزهوه98كچوكوڕمانبهیهكگهیاندووهوئێستاهاوسهرییهكرتنوخێزانێكیانبۆخۆیان
پێكهوهناوه.بهیان:ئهگهركهسێكبیهوێتلهڕێگهیئێوه مهرجی بكات هاوسهرگیری ئێوهوه
چییه؟
دهزگــای پیرخدرى: موسلیم مهالئێمهدهزگایهكیخێرییه،بۆههمووكهسزیاتر مسوڵامن خهڵكی بهاڵم كراوهیه،ڕوولهئێمهدهكات،لهڕاستییدائهوهشئێمه كۆمهڵگای دهگهڕێتهوه ئهوه بۆ
كۆمهڵگایهكیمسوڵامنه.یهكێك مهرجیش، بــه ــارهت ســهب)كهفیل(ی كه ئهوهیه مهرجهكامنان لهشیاو، و نارساو كهسێكی وهك ههبێت،ئهوهشبۆدووشته:یهكێكیانكهفالهتی
راپۆرت:ڕەزاههورامی
نهمانی ـــه وات هــهتــیــوكــهوتــن،كهوتنی و خێزان ناو كۆڵهكهیهكیباوك ئیرت منداڵ، كۆمهاڵیهتيی پشتیچاودێره زۆربــهی دایــك. یاخود بێتنهمانی وایه پێیان كۆمهاڵیهتییهكانلهسهر زیاتر ئهندازهیهكی به دایكدادهنێت، كاریگهری منداڵ بێنازییبه ــداڵ ــن م ئێمه الی ــده هــهرچــهندهكــهوێــت. ههتیو بــاوكــی مــردنــیلهدهستدانی به منداڵیش بێنازكهوتنیدروست خێزاندا، له كۆڵهكهیهك ههر
دهبێت.محهمهدئیسامعیل،كهمامۆستایهدایكی لــهمــهوبــهر ساڵێك چهند وزیاتر ــك »دای وتــی داوه، لــهدهســتمن ــات. دهخ ههتیو و بێناز منداڵههتیوی به ههستم كاتهش ئــهو تاله باوكیشم ههرچهنده نــهكــردووه،بووبوو«. شههید كیمیاییبارانهكهدانییه، »جیاوازییهكی وتیشی محهمهدبهلهدهستدانیههرسهرپهرشتیارێكیخێزان،منداڵههتیودهكهوێتوبێناز
دهبێت«.باوكی كه گهنجێكه كهریم، ئاسۆوتی لــهوبــارهیــهوه داوه، لــهدهســتو ڕەوشت بنچینهی ههمیشه »باوكو دهرهوه له منداڵهكانێتی كهسێتيیدابێت، لهدهست باوكی كهسێك ههردهرهوه له كه دهكــات بهوه ههستبۆ شێوه ههمان به دایكیش بێنازه.ئهوهشی ئاسۆ گرنگه«. ماڵ ناوهوهیو ژیانههیه به كههیوای دهرخست
ڕابوردوویبكاتكهواكهسێكیڕێكوپێكهوبێكێشهیهوكهسێكیگونجاوه.ئهوهیبكات، ــووی ــات داه كهفالهتی تریشههبوو گیروگرفت داهاتوودا له ئهگهرو هاوكار و ئاماده خێزانهكه، لهناویاریدهدهربێتبۆچارهسهركردنیكێشهدهزگاكه ناو له ئێمه چونكه گرفتهكه، وههیه، كێشه(مان )چــارهســهری بهشیڕێی له كه دهدات خێزانانه بهو گرنگیكردووه. هاوسهرگیریان دهزگایهوه ئهودهرهوهی له دێت كێشه ههیه وا جاریو پێكهاتووه خێزانه ئهو دهزگایه ئهوئهو بــهاڵم ــردووه. ك چارهسهرمان ئێمهخێزانانهیلهڕێیدهزگاوههاوسهرگیرییدهكهن،بهڵێننامهیهكیانپێپڕدهكرێتهوهگرفتێكیان داهــاتــوودا له ئهگهر كــهوادهبێت نهبوو، چارهسهر بۆیان ههبوو،لهڕێیدهزگاىچارهسهربكرێت بێنهوهكاتی له ههبێت ئامادهيیشی دهبێت و
چارهسهركردنیكێشهكه.له یهكێكه بهڵێنامهیهش ــهو ئ برایان، بۆ و خوشكان بۆ مهرجهكانڕێنامییهكانی پێی به كهسه ئهو دهبێتبۆههنگاونان بكات دهزگاههڵسوكهوتئهگهر دواییش هاوسهرگیری، ــهرهو بــا دادگ ڕێــگــای ــوو، هــهب كێشهیهكیان
دایكیتوانیوێتینازیئهوههڵبگرێت.گواڵڵهسهردهشتیكهدایكیدوومنداڵه،ئاماژەیبهوهكرد،نازیمنداڵپهیوهستهبهبوونیدایكوباوكیانهوهدرێــژتــر تهمهنێكی ــا ت ــهگــهر ئ كــهئاسووده زیاتر مبێننهوه، لهگهڵیاندادهبن.گواڵڵهئهوهشیدهرخست»دایكمهرگی خۆشه پێیان ههمیشه باوك وبكهوێت، منداڵهكانیان پێش خۆیانڕاستهدهبێتههۆیبێنازبوونیان،بهاڵمبۆ خۆیانه تهمهنی بهختكردنی ئهمه
داهاتووینهوهكانیان«.پۆلی قوتابیی كه محهمهد لهنیابههۆی دایكيی و بنهرهتییه دووی»من وتی لهدهستداوه، سووتانهوهدایكم لــه بــیــردهكــهمــهوه ههمیشهمایهی چهند لهگهڵامندا بوونی كهبوو. ماڵهوه خۆشيی و ئاسوودهییشت بهنرخرتین وەک ههمیشه دایك»خۆزگه وتیشی لهنیا دهمێنێتهوه«.بژیم، دایكم لهگهڵ زیاتر دهمتوانینییه خۆمدا لهدهستی ئــهوه بــهاڵمشوێنی كه ــوازم دهخ ئــهوه هیوای و
بهههشتبێت«.ئهگهرتائێستامردنیدایكوباوكناوبراوه، منداڵهكهی ههتیوكهوتنی بههاوسهرانیش لــه ههندێك كهچیخۆیان هاوژینهكهیان مهرگی پــاشئهگهر چونكه ـــن، دهزان ههتیو بــهله بێت بێبهشبوون ــای وات ههتیویدیسانهوه ئهوانیش بێگومان ئهوه ناز،ئهسعهد، حاجی ــوون. ــهوت ك بێنازده مــاوهی و ساڵه 70 پیرهمێردێكیلهدهستداوه، هاوسهرهكهی كه ساڵهخۆی ههستی ڕووهوه لــهو ئهویشكارهساتی ئهوهنده دهربڕی»هیچكات
گهورهملهژیامنداههستپێنهكردووه.بوونیدایكیانهاوسهرلهماڵهوهبۆو منداڵهكانی بۆ شتێكه، ههموو پیاوئهوهشی حاجی پێویسترته«. خێزانیشباوك و دایك مردنی كه ئاماژەپێكردبۆ بهڵكو ناخات، ههتیو منداڵ تهنیا
هاوسهرانیشئهمهههتیوكهوتنه.منداڵێكی بهختیار محهمهدپێش ساڵ دوو كه ساڵه، 10 تهمهندایكی هاتوچۆدا ڕووداوێكی له ئێستادایكی مهرگی دهرباری لهدهستداوه،لهگهڵمدا ئێستام »دایكهكهی وتیڕاستهقینهكه دایكه نابێته بهاڵم باشه،كه ئهوهشیخستهڕوو بۆم«.محهمهددهگهڕێتهوه كه دایكی مردنی دوایدهكات ئازارێك به ههست ماڵهوه،
نازانێتچییه.شههنازئیالمیكهچاودێریبواریئهو بێسهرپهرشته،دهربارهی مندااڵنیدهكات خێزانێك له ڕوو كارهساتهیله ناز چرای ڕووداوێكهوه بههۆی و»مردنی وتی دهكوژێتهوه، ماڵێكدابهسهر كــاریــگــهريــی ــر ــات زی ـــك دایچونكه بهجێدههێڵێت، مندااڵنهوهمنداڵلهوتهمهنهدازیاتربهدایكیهوهههتیووكهوتنی باوكی، تا پهیوهستهدایكی لهدهستدانی و مردن به منداڵ
زیاترههستیپێدهكرێت«.كه بهوهكرد ئاماژەشی شههنازژیاندا له باوكهكه و دایــك ــار زۆرجههتیوه ههر منداڵهكه بهاڵم مــاون،لهیهكرت و ههبووه كێشهیهكیان وجیابوونهتهوه،ئهمهكاریگهريیخراپداهــاتــووی لــهســهر بهجێدههێڵێتمنداڵهكهودهبێتبهبهرپرسیارێتیيهوه
مامهڵهبكهن.
[email protected] ژماره)25(،سێشهممه2013/3/5،ساڵییەکەم
10
مه رگی دایك، منداڵه كان و هاوسه ره كه شی هه تیو ده كات
كۆمهڵناسییخۆمانە
تاڵوشیرینییهكانیئێمه
بههاربۆئێمهگهلێكمانایتایبهتیههڵگرتووه.سهرهتایژیانهوه
ودهستپێكیهیواوئومێدهكانیداهاتوو.لهههمانكاتدامانای
نههامهتیوڕووداوهنهخوازراوهكانیوهككیمیاییبارانوئهنفالوكۆچی
زۆرهملێوتێكدانیجوگرافیایگوندوژیانیساكاروجوانییه،لهههموویشی
ترسناكرت،سڕینهوهیسهرجهمتایبهمتهندییهفهرههنگییهكانیئێمهیهبهدهستیڕژێمێككهژیانیپێڕەوا
نهدهبینین.ههموونهتهوهیهكلهمێژووی
خۆیداكۆمهڵێكسهروهری،كۆمهڵێكڕووداووكۆمهڵێكیادهوهريیخۆشوناخۆشیهاوبهشیههن،كهدهبنه
ناسنامهبۆی.ئهمانهههموولهسهردهموبارودۆخێكداكاریگهريیتهواو
لهسهرسیاسهتكردنوپالنیداهاتوووسرتاتیژیئهونهتهوهیهدادهنێن.
نهتهوهكانههمووخۆشیوناخۆشییانههیه.خۆشییهكانئهوانهنكهههنودێنهوه.خهمهكانئهوانهن
كهئازارینهتهوهیهكن،بهاڵمتهنیاتاڵیبهجێناهێڵن،بهڵكهدهبێتههموو
نهتهوهیهكتاڵییهكانیبكاتهدهسپێكیبهخۆداچوونهوه.تاڵییهكانوهكداالیی
المادهڵێت:زۆرجارمانایتایبهتییانههیهكهدهبێتبیدۆزینهوه.تاڵییهكان
تاقیكردنهوهیبوونیئێمهنلهسهرههڵوێستیدنیابینیوتهماشاكردنیدهوروبهرمان.بهداخهوهئێمهوهك
كورد،تهنیانهتهوهینكهكهمرتبیرمانلهتاڵییهكانكردووهتهوه.تاڵییهكانبه
ئێستاشیانهوه،كهمرتینكاریگهرییانلهسهربیركردنهوهوتهماشاكردنهوهی
نوێیئێمهبۆدهوروبهریخۆمانيانتێدابهجێهێشتووین.لێرهوهئێمهبۆداهاتوویخۆمانكهمرتینههنگاوی
بهرهوپێشچوومنانگرتووهتهبهر.بههاروجوانییهكانههمسهرهتای
ناڵهیرسوشتوزهماوهندیسهوزبوون،ههمكۆستكهوتنینهتهوهییئێمه.سهرجهمڕووداوهكانپێكهوه
مانایهكیتایبهتییانبهبههاریئێمهبهخشیوه.بههاریئێمهدووڕووییهك
دراوه.ڕوویهكیساكارییوجوانیوخۆشی،ڕووهكهیتریشینههامهتیوترسوقڕانینهتهوهیهكهكهههمیشه
چهندخۆشیومهستییتێدایه،ئهوهندهشئارهزوویژیانكوشنت،
بۆیهتاڵیوشیرینییهكانیئێمهشتێكنلهیهكرتجیانابنهوه.ئێمهنابێتتهنیاله
بههاردابهدوایخۆشییهوهبین،بهڵكودهبێتخۆشییهكاندهسپێكیژیانهوهبن
بهشێوهیهكناخۆشیوتاڵییهكانیشیارمهتيیئهوهمانبدهنكهههمیشه
نرخیژیانومانهوهبزانین.ئێمهبهتهنیائاههنگكردنو
خۆشی،ماناكانیتریبههاروندهكهین.نابێتتهنیاشیرینییهكانیبههار
جۆشامنبدهن.ناخۆشییهكاننابێتلهبیربكرێن.ئهمهمانایئهوهنییهكه
ئێمهنابێتچێژلهبههاروجوانيیهكانیوهربگرین،بهڵكوپێویستهڕووهكهی
تریشامنلهیادنهكهین.
تسێ
ووەین
دامن
وسع
انڕای
كچێك:خۆزگهدهمتوانیزیاترلهگهڵدایكمبژیم
[email protected]ژماره )25(، سێشه ممه 2013/3/5، ساڵی یەکەم
13
داه��ات��وو، و ئێستا پشتگوێخستنی و نیشتامنپه روه ری ل��ه سڵكردنه وه هه ڵگرانی به گاڵته كردن سیاسه تكردن، به مرۆڤكردن خوێنده واری، و زانست خۆشه ویستكردنی و م��ادده كۆیله ی
توندوتیژی.له م بارودۆخه دا، ئه وانه ی پێشڕە وی ده ك��ه ن، میتۆده ئ��ه م بۆ بانگه شه و و ده ب��ن قوتار خۆیان كه واده زان���ن له ودیوه وه خه نجه ری خۆیان ده وه شێنن. له ئه خالق له كاتێكدا له ڕاستیدا، به اڵم وه كو نه ما، بوونی سیاسه تدا و كۆمه ڵگا مه ترسیدار كۆمه اڵیه تیی ڕووداوی چۆن بین چ��اوه ڕێ ده بێت ئه وا ڕووده ده ن، كه له ناكاو ته قینه وه ی سیاسیی گه وره ش نه بێت سه یر ب��ه الم��ان��ه وه ڕووب���دات. بكه ن دروست گرووپێك گه نج كۆمه ڵێك ئاسایشی سه ر بۆ مه ترسی دونیایه ك و له م نیشتامنی و سیاسه ت و حكومداری
واڵته دا دروست بكه ن.له ته وژمه ئه م ئایا كه نازانم من ناو بۆ ده كرێت ئاڕاسته سیاسه ته وه كۆمه ڵگا، یاخود له كۆمه ڵگاوه هه ڵقواڵوه و به ره نجامه كانی ده بیرنێت؟ به اڵم گرنگرت له وه بیركردنه وه له ئێستا و داهاتووه ، كه چۆن ئه م بارودۆخه كه چاره سه ر بكرێت. سیاسه تدا، له ئه خالق بۆ گ��ه ڕان��ه وه بۆ ڕێگاكان ته ندروسترتین له یه كێكه ئاڕاسته كردنه وه ی كۆمه ڵگا و سیاسه ت بۆ
كایه دروست و ئاساییه كه ی خۆی.ئه خالقێكی بنه ماكانی له یه كێك دروستی كۆمه اڵیه تی و سیاسی ئه وه یه كه ڕێز له »مرۆڤبوون« بگیرێت. مرۆڤ وه كو مرۆڤ ته ماشا بكرێت، ئیرت هه ر ڕە گه ز و
مێژوو تۆمار كرد.ه����ه ڵ����وه ش����ان����ه وه ی دوای زۆرب��ه ی عوسامنی، ئیمپراتۆریه تی نه ته وه كان به شی خۆیان له میراتی ئه م كورد له جگه پێبڕا، زه به الحه ده وڵه ته بۆ باشی حیسابی هیچ نێوه دا له و كه بۆ خراپیشی حیسابی بگره و نه كرا خێر گۆشتی وه ك خاكه كه ی كاتێك كرا، دابه شكرا، ده رودراوس��ێ��ی��ان��دا به سه ر له سه ر ده ستی زلهێزه براوه كانی جه نگی
جیهانیی یه كه م.مه ینه تییه كانی رۆژەوه له و ئیرت به بوون، زۆرتر و زیاتر كورد نه ته وه ی تایبه تی له و به شه ی كه سه ر به ده وڵه تی كورد شۆڕشه كانی مایه وه . تازه توركیای رسوشتییه كانی، مافه به گه یشنت بۆ له بارده برا، شۆڕشێك هه ر نه پسانه وه . ت��ازه شۆڕشێكی ئ���ه ودا پ��ه ن��ای ل��ه پارتی كاته ی ئه و تا ده كرد. چه كه ره ی رێبه رایه تیی به كوردستان كرێكارانی فیكرێكی ب��ه و ئ��ۆج��ه الن ع��ه ب��دواڵ 1984 ساڵی سۆشیالیستی، چه پی ت��ازه ی چه كداریی شۆڕشێكی ئاگری هه ڵگیرساند، له كاردانه وه ی ئه و هه موو فاشیستی ده وڵه تی بێدادییه ی و سته م توركیا به رامبه ر به كورد ئه نجامی ده دا. )45000( له زیاتر ئه مڕۆ تا له وكاته وه مرۆڤی كورد و تورك بوونه ته سووته منیی ملیار دۆالر له )400( زیاد ئه و جه نگه ،
هه بێت. سیاسیی باكگراوندێكی و ئایین و گشتی به مرۆڤایه تی ئێستای قه یرانی قه درنه گرتنی تایبه تی، به كوردستاندا له مرۆڤه كان وه كو مرۆڤ. هه میشه مرۆڤه به رامبه ر نه ژادییان و سیاسی جیاكاریی دەخرێت په راوێز تواناكانیان ده كرێت، ده كرێته وه . زه ق��رت جیاوازییه كانیان و سیاسییه كانی هێزه گه وره یه قه یرانێكی ئێمه و حاكمه كانی ئه م واڵته به وشێوه یه هه ر ب��ك��ه ن. م��رۆڤ��دا ل��ه گ��ه ڵ مامه ڵه ئێستا له مرۆڤدا له گه ڵ جیاكارییه ك مه ترسیداری به ره نجامی داهاتوودا، و هه یه ، جیاكاری كاتێك لێده كه وێته وه . هه میشه پرۆسه ی دیموكراسی و هاوكۆك له به رده م نیشتامنی سازانی و ب��وون
مه ترسییه كی گه وره دا ده بێت. قه یرانێكی تری گه وره ی كوردستان له دابه شكردنی ئێستادا، مه سه له ی شێوازی شێوه یه كی به واڵت��ه ی��ه . ئ��ه م سامانی تیۆری یاخود واقیعی مه سه له ی ئابووری بخوێنینه وه ، ده بینین كاریگه ریی گه وره ی و كۆمه ڵگا تێكشكانی له سه ر هه یه ساڵ دوو ش��ۆڕش��ه ك��ان. دروستبوونی »فۆرن گۆڤاری له وتارێكم له مه وبه ر پۆڵیسی« خوێندنه وه ، مه به ستی بابه ته كه
زیان به ئابووریی توركیا كه وتووه ، كه چی توانییان تورك نه نه كرا، هیچ به هیچ و بكه ن كپ كورد نه ته وه یی هه ستی نه ببه ن، له ناو چه كدارانه ی شۆڕشی كوردیش توانیی مافه كانی زامن بكات و
چۆك به ده وڵه تی توركیا دابدات.ئاشتی بۆ زێڕین هه لێكی ئێستا نوێ بارودۆخێكی له ئاراوه ، هاتووه ته سه ركردایه تییه كی ده ستی له سه ر و سه ركردایه تییه ی ئه و توركی، جیاوازی گه شه پێداندا و داد پارتی له خۆی كه ره جه ب سه رۆكایه تیی به ده بینێته وه ، ت��ه ی��ب ئ���ه ردۆگ���ان، ئ��ه و پ��ارت��ه ی به ده یه وێت ئیسالمییه وه باگراوندێكی بناسێنێت، جیهان به نوێ توركیایه كی توركیایه ك كه ئاستی كێشه ده ره كییه كانی رۆڵێكی و سفر خاڵی ده گه یه نێته
هه رێامیه تیی پێشه نگ ده بینێت.له ه���ه روه ك���و ت���ورك و ك���ورد به شدارن، پیتدا سێ له ناوه كه شیاندا له ج���ی���اوازه ، پیتیان ی���ه ك ت��ه ن��ه��ا سێ له م سیاسیشیاندا به رژەوه ندیی
خاڵه ی خواره وەدا هاوبه شن:كورد و ت��ورك گه لی زۆرب��ه ی -1
مسوڵامنن.2- هه ردووكیان نه ته وه ن و زمان و
كولتووری تایبه ت به خۆیان هه یه .مه به ستیانه ه��ه ردووك��ی��ان -3كه دابنێن، توركیا بۆ تازه ده ستوورێكی
كوردییەوە میدیای له ئه وه ی خاوه ن گوزه رانی و ژیان ده رباره ی گوێامن به ر تایبه ت پێداویستیی ده تاسێنێت! ویژدامنان ده كه وێت، من وه ك مامۆستایه كی زانكۆ, كه نه به ده نگی كه س بوومه ته مامۆستای زانكۆ، نه وه ك په رله مانتێرێك له هیچ پاش مووچه شم سیاسیم، پارتێكی مووچه ی چاره کی ناگاته ساڵ 22مووچه ی به رانبه ر په رله ماتێرێك، شه رم تایبه ت پێداویستیی خاوەن دامده گرێت، چونكه ئه وان له ڕە گه ز
و مرۆڤایه تیدا برامن.پێداویستیی خاوه ن مووچه ی ب��ه راورد جۆرێك هیچ به تایبه ت په رله مانتێر، مووچه ی به ناكرێت مووچه یه ب��ه و ئ���ه وان چونكه ژیانێكی كوله مه رگی ده ژین، كه چی ئه ندام په رله مان هه میشه خۆیان و سیسته مه ئه و تێرن. منداڵه كانیان گه وره ترین نادادگه رییه، پڕ داراییه
گه نده ڵییه .هه ر نادادوه رییه ک له مووچه ی
ڕێكخراوی ئێستادا ل��ه ن��ه ك��راب��ای��ه ، ئافره تامنان نه ده بوو، به ڵكو پیاوان و ژنان یه كرتیدا له گه ڵ هاوكارێك وه كو زیاتر مه ترسییه كانی ئه وه ی ده كرد. مامه ڵه یان مه سه له ی ق��ووڵ��ك��ردووه ت��ه وه ، زی��ات��ر كاتێكدا له ژنانه . به رامبه ر توندوتیژی توندوتیژی به رامبه ر ئافره ت ده كرێت له سازانی هه مانشێوه به كۆمه ڵگه یه كدا، هه ڕە شه وه ژێر ده كه وێته نیشتامنی سیاسی و كۆمه اڵیه تی لێكرتازانی و
ڕووده دات.كوردستان ئه وانه دا، هه موو له گه ڵ یه كرت مه ترسیداری ئاڕاسته یه كی به ئه گه ر تێده په ڕێت. ڕە ت��ك��ردن��ه وه دا ئه خالقی ب��ن��ه ڕە ت��ی ب��ۆ بگه ڕێینه وه سیاسی و كۆمه اڵیه تی، یه كرت قبووڵكردن یه كرت ده بێت گرنگه . زۆر بنه مایه كی له ڕاستگۆبین ب��ه اڵم بكه ین، قبووڵ نه ك ڕە خنه كامناندا. و جیاوازی گوتنی ڕاستگۆ و نه كه ین قبووڵ یه كرت ئه وه ی هه رچه نده ده یڵێین. ل��ه وه ی نه بین هه میشه سیاسییه كان هاوپه یامنێتییه ل��ه س��ه ر ب��ن��ه م��ای��ه ك��ی س��ات��ه وه خ��ت��ی داده ڕێژرێن و به ده گمه ن هاوپه یامنێتیی له گه ڵ ب��ه اڵم هه یه ، بوونی سرتاتیژی ئه وه شدا ناكرێت له كاتی بوون یا نه بوونی هاوپه یامنێتیدا هێزه سیاسییه كان هه موو بگرنه به ر. ئه ویرت له ناوبردنی ڕێگه یه كی وابێت پێی هێزێك گه وره یه قه یرانێكی سیاسییه« »مه به ستم ئه خالقانه بێ پاكتاوی ده ت��وان��ێ��ت ب��ك��ات، مامه ڵه بكات. به رامبه ری هێزه كانی سیاسیی له ئه مریكا وه ك��و گ��ه وره ی هێزێكی ئێستادا بۆ ئه وه ی پێگه ی خۆی له واڵتانی
كۆشان عه لی زه مانی*
زیاتریش ی��اخ��ود ساڵێك م���اوه ی میدیاكانی ل��ه ب�����ه رده وام ده ب��ێ��ت، و نامۆ هه واڵی چه ندین كوردستانه وه و كۆمه اڵیه تی كێشه ده بیستین. جیاواز به رفراوان به ڕادده یه كی سیاسییه كان هه ركه سێك ده كرێت ك��ردووه . زیادیان ئه و ب��ۆ هه بێت ج��ی��اوازی بۆچوونی بۆ تایبه تی لێكدانه وه ی و ڕووداوان���ه بكات. سه ره ڕای ئه وه ی به الی هه ندێكه وه پێیان و ئاسایین ئه م ڕووداوانه شتانێكی چه ندین كۆمه ڵگه یه كدا هه موو له وایه له ئه گه ر ڕووده ده ن. نامۆ ڕووداوی سیاسی فه لسه فییه كانی تیۆریسته بپرسیت له هۆكاری ئه م هه موو ڕووداوه له سه ر قسه ڕاسته وخۆ جۆربه جۆرانه ، چه مكی ئه خالق و گرنگی له كۆمه ڵگا و
سیاسه تدا ده كه ن.ساڵێك چ��ه ن��د ك��وردس��ت��ان��دا ل��ه ڕۆحێكی كه هه یه شه پۆلێك ده بێت هه ڵگرتووه . له خۆیدا »ئه نارشیزم«ی به كۆمه ڵگا، هه وڵده دات هه یه هێزێك ببات ئاقارێك ب��ه ره و گه نجان، تایبه ت چه ندانی و تایبه مته ندییانه ئ��ه م كه بێهیوایی، الم��وب��االت��ی، هه بێت: ت��ری
پارێزه ر: زانا رۆستایی
مرۆڤایه تی نوێدا، سه رده می له به دوای خاڵی هاوبه شدا ده گه ڕێت نه ك پێكه وه ژیان مه به ستی به جیاواز، خاڵی و درێژكردنه وه ی رایه ڵه كانی په یوه ندیی كۆمه ڵگایه كی بونیاتنانی و مرۆڤایه تی گونجاو. به یه كه وه و ئاسووده جیهانیی له هه مان كاتیشدا و له هه مبه ر لێشاوی هه وڵده ده ن نه ته وه كان جیهانگیریدا، ناسنامه كانی خۆیان بپارێزن و نه توێنه وه ه��ه ردوو زه به الحه كاندا. هێزه له ناو هه وڵه كان له جێی خۆیاندان، دۆزینه وه ی پاراستنی و ه��اوب��ه ش��ه ك��ان خ��اڵ��ه ده توانرێت به مجۆره تایبه مته ندی. باشی ئاستێكی بگه یه نرێته مرۆڤایه تی
شارستانیه ت.و ت��ورك له سه ر سه رباسه كه مان ساڵه سه دان نه ته وه ی دوو ئه و كورده ، ئاشنان. یه كرتی به و یه كن دراوسێی ماوه یه كی زۆر كورد له سایه ی ده وڵه تی نه ته وه كانی و تورك له گه ڵ عوسامنیدا بۆ سنوورێكیان و ده ژیان به یه كه وه تر سه فه وییه كان دانا له رۆژهه اڵت، توركیش بوو. حوكمڕانییه ئ��ه و سه رده سته ی ئه یوبی، ده وڵه تی سایه ی له پێشرتیش فه رمانی سه الحه ددینی له ژێر توركه كان كرد خاچپه رسته كانیان جه نگی ئه یوبیدا بۆ قودسیان رزگاركردنی سه روه ریی و
كورد و تورك، سێ پیتی هاوبه ش و یه ك پیتی جیاواز!
با چیتر ئه خالقی سیاسی له ناونه چێتهۆكارێكی خراپ ئابووریی كه ئه وه بوو شۆڕشه كانی هه ڵگیرسانی سه ره كیی له هه مانكاتدا ع��ه ره ب��ی��ی��ه . ب��ه ه��اری فه لسه فه ی تیۆریی، شێوه یه كی ب��ه جیاوازیی بنه مای له سه ر ماركسیزم داڕێژراوه ، كۆمه ڵگا ئابوورییه كانی چینه گۆڕانكاریی و شۆڕش دواج��اردا له كه كۆمه اڵیه تی به دوای خۆیدا ده هێنێت. له نه وت هه میشه داهاتی كه یسی ئێستادا بابه تێكی ك��ۆاڵن��ه ك��ان��دا و ك��وچ��ه ل��ه شێوازی و وه به رهێنان بابه تی گه رمه ، نیشتامنه ئه م زه وییه كانی دابه شكردنی ئه م قسه وباسن. جێگه ی هه میشه ڕە نگدانه وه یان كۆمه ڵگادا له ناو بابه تانه ده بێت و جیاوازی و مشتومڕی گه وره تر به دوای خۆیاندا ده هێنن. ئه و سیاسییانه ی كۆمه اڵیه تییان سه قامگیریی خه می دادگه ریی سه ره تاوه له ده بێت هه یه ، ئه وه ی نه ك بكه ن، دابین كۆمه اڵیه تی ناعادیالنه یانه وه سیاسه تی ه��ۆی به
جیاوازییه كان فراوانرت بكه ن.ژنان نیوه ی كۆمه ڵن. بنه مایه كی تری ئه خالقی ئه وه یه كه ده بێت دووره په رێزی ژناندا. به رامبه ر توندوتیژی له بكرێت ته ماشا پیاو له كه مرت ئافره ت ئه گه ر
ئازادی و مافه كانی مرۆڤ و نه ته وه كان زامن بكات.
نێوانیشیان جیاوازی خاڵی به اڵم چۆنیه تیی له بریتییه قۆناغه دا، له م چاره سه ركردنی كێشه ی كورد له و واڵته . هه رچی توركه ده یانه وێت زۆر به سستی گشتییه كانی چاكسازییه چوارچێوه ی له له نه ك بكه ن، كاره ئه و واڵته كه یاندا له سیاسییانه گفتوگۆیه كی چوارچێوه ی نێوان نوێنه رانی كورد و ده وڵه تی توركیا
و له سه ر داواكاریی كورد.له سه ر ئه ردۆگان ئه وه شدا له گه ڵ ده ڕوات، ئۆزال تۆرگۆت هه نگاوه كانی ناوخۆیی كێشه ی ده زانێت گرنگی به له به ر سفر، ئاستی بگه یه نێته توركیاش
ئەم به رژەوه ندییانه :ده س��ت��ووری ت��ێ��پ��ه ڕان��دن��ی -1 34 ده نگی به پێویستی توركیا ت��ازه ی
په رله مانتاره كه ی كورد )bdp( هه یه .2- په ره سه ندنه كانی شۆڕشی سوریا و نزیكبوونه وه ی رووخانی رژێمی به شار له كورد ره وشی باشرتبوونی و ئه سه د كاریگه رییه كانی و كوردستان رۆژئاوای
له سه ر ناوخۆی توركیا.په یوه ندییه كانی باشرتبوونی -3ت��ورك��ی��ا و ه��ه رێ��م��ی ك��وردس��ت��ان و ئابووریی به رژەوه ندیی په یدابوونی
گه وره ی توركیا له هه رێم.ئه ندامبوون به و نزیكبوونه وه -4
له یه كێتیی ئه وروپا.و ت��ورك و ك��ورد هاوبه شی پیتی پێویست ئه وه هاوبه ش، به رژەوه ندیی و بكرێت كێشه كان چاره سه ری ده كه ن ره وشی كورد له توركیا چه ند هه نگاوێك نێوان جیاوازی پیتی به اڵم پێش، بچێته بۆچوونه كان، جیاوازی خاڵی و وشه كان با نه بنه هۆكاری له ده ستدانی ئه م هه له .
یاریده ده ری مامۆستا، پێشمه رگه، ئه و ناگاته پزیشك هه تا خانه نشین، خاوه ن مووچه ی له نادادوه رییه چونكه هه یه، تایبه تدا پێداویستیی ئ��ه وان��ه زۆرب��ه ی��ان له ڕاب���وردوودا منه كحه رام ئێمه ی بۆ ئه مڕۆیان به رانبه ر خ��ۆم م��ن دروس��ت��ك��رد. پێداویستیی خ���اوه ن گ��وزه ران��ی ش��ه رم��ه زاری به هه ست تایبه ت
ده كه م.ن��ازان��م پ��ه رل��ه م��ان��ت��ێ��ره ك��ان گه نده ڵی له سه ر قسه ئ��ه وه ن��ده بووه ته قسه كانیان هه تا ده ك��ه ن، جیاوازیی توخوا بێزه نتی. دایه لۆگی و ده سه اڵت په رله مانتێری مووچه ی پێداویستیی خاوه ن و ئۆپۆزسیۆن تایبه ت، گه نده ڵییه كی حاشاهه ڵنه گر شه رمی په رله ماتێرێك خۆزگه نییه ؟ گه نده ڵییه ئه و له سه ر و نه ده كرد ده دوا، تا هیچ نه بێت به الی كه مه وه ئه گه ر به قسه ش بێت، دانبرنێت به و توێژە ی ئه و به رامبه ر نادادگه رییه ی
كۆمه ڵگا ده كرێت.
دونیادا به هێز بكات، هاوپه یامنێتییه كانی فراوان ده كات، به پله ی یه كه م له ئاسیا و دواتر له ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاست. ئێستا و به هێزی ده بێت سه رده مێكداین له بكه ین، قبووڵ به رامبه ره كامنان الوازیی یه كرتدا له نییه ئه وه مانای ئه وه به اڵم جیاوازبین، زۆر ده كرێت ده توێینه وه . بكه ین. ق��ب��ووڵ ی��ه ك��رت ه���ه ر ب���ه اڵم و ئاسایی ڕێگه ی له جیاوازییه كامنان یاساییه وه بۆ یه كرت بخه ینه ڕوو. ئه خالقی هه میشه ب��ه رام��ب��ه ر ڕە ت��ك��ردن��ه وه ی ن��اب��ه راب��ه ری ن���ه خ���وازراوی شه ڕێكی
لێده كه وێته وه . جه خت پێویسته كۆتاییدا، ل��ه بكه مه وه . هۆشیاری مه سه له ی له سه ر ئه نارشیستانه ئه وه ی له شوێنی كۆمه ڵگا به ڕێوه بچێت و الموباالت بێت، له شوێنی ئه وه ی به ئاڕاستیه كه دا بڕوات كه هه موو ئه خالقی ده بێت بكاته وه ، ڕە ت شته كان كۆمه اڵیه تی و سیاسی تێر بكات. ده بێت به ها له دووركه وتنه وه شوێنی ئه خالق بااڵكان بگرێته وه . كاتێك ده ڵێین ئه خالق مه به ستامن هه ندێك له و الیه نانه بوو كه مه به ستامن ته نها باسكران، پێشوودا له و ته قلیدی م��ان��ا ب��ه نییه ئ��ه خ��الق به ئه خالقه ش، به م گه یشنت دینییه كه ی. دێت، به دی كۆمه ڵگا هۆشیاركردنه وه ی به تایبه تی چینی گه نجان. ئه گه رنا وه كو ئاماژە ی پێدرا، ئه وا له هه ر ئان و ساتێكدا و كۆمه اڵیه تی ته قینه وه ی مه ترسیی كوردستاندا هه رێمی له گه وره سیاسیی
له ئارادایه .*خوێندكاری ماسته ر له په یوه ندییه
نێوده وڵه تییه كان
ئەگەر ئەخالق لە کۆمەڵگا و سیاسەتدا نەما، دەبێت چاوەڕوانبین تەقینەوەى
سیاسی گەورەش ڕووبدات
نه تورك توانییان هه ستی نه ته وه یی كورد كپ بكه ن، نه كوردیش توانیی مافه كانی زامن بكات
و چۆك به ده وڵه تی توركیا دابدات
مووچه ی په رله مانتێر و خاوه ن پێداویستیی تایبه ت
سه الم ناوخۆش
هه موو به شداریی راپه رینامن كرد، به اڵم هه موومان له راپه رین به هره مه ند
نه بووین.
ل��ه ب��ه رئ��ه وه ی راپ��ه ڕی��ن��ی ئ���ازاری رووداوێكی كوردستان، گه لی »1991«ى بوو، مێژوویی ناوازه ی گرنگ و و گه وره ده ستكه وت و گۆڕانكاری و وه چه رخانێكی و شێواز راپه ڕین ئ��ارا. هێنایه گ��ه وره ی ده ستكه وت و قۆناغێكی خه بات و شۆڕشی به دیهێنانی بۆ نه ته وه یه كه ، و گه ل هه ر ئامانجه كان و ڕزگاركردنی گه ل و واڵت، به
جۆره ها شێوه و هۆكار ئه نجام ده درێت. ماوه یه ك به ر له ڕاپه ڕین، بارودۆخی و ك��وردس��ت��ان سیاسییه كانی الی��ه ن��ه و ناله بار زۆر سیاسی هه لومه رجی كاتێك ئ��ه وه ی له به ر ب��وو، ته نگه تاو نێوان خوێناویی ش��ه ڕی 1988/8/8 له به عسی رژێمی وه ستا، ئێران – عێراق هه موو به ب��وو، به تاڵ ده س��ت به غدا ك��ورد، وێ��زه ی كه وته شێوازێك و هێز ئاواره و كیمیاییباران و ئه نفال كوردی
هه لومه رجی راپه ڕینی »1991«ى كوردستانو س��ه رگ��ه ردان ك��رد. ش��ۆڕش��ی ك��وردی چوونه چه كداره كان الیه نه پوكانده وه . له دانا. مۆڵگه یان له وێ سنوره كان، سه ر سه خت زۆر ژیانێكی ڕوویه كه وه هه موو ده برد. به سه ر كوله مه رگییان و دژوار و كورد بێ پشت و په نا بوو، پیالنی زیاتری له سه ربوو، وه لێ كه له 1990/8/2 عێراق داگیری و كوێت س��ه ر ك��رده هێرشی له به ر نێوده وڵه تی هاوپه یامنیی ك��رد، دا، عێراقیان له خۆیان به رژەوه ندیی كرایه وه. راپه رین و گۆڕانكاری ده رگای
بوو، تێشكان و شۆك سوپای رژێم توشی پێگه ی نێوده وڵه تیی عێراق الواز بوو، باری لۆجستیی خراپ و و ده روونی و ئابوری عێراق چه كداره كانی الیه نه بوو، الواز
هه ستانه وه و ڕاپه ڕینیان به رپاكرد.ئه وسای الیه نه توانای به پێی هێز و له عێراق، و كوردستان چه كداره كانی هه موو روویه كه وه كه وتنه ئامادەباشی بۆ هه بوو ڕۆڵی ئێران ڕاپه ڕین. ئه نجامدانی سه ره تا ك��ردن، ئاراستە هاوكاری و له ده ستیان خ��واروو له عه ره به كان الیه نه خۆ، كه وته لێیان ڕژێم كرد، ڕاپه ڕین به كرد، سه ركوت ڕاپه ڕینه كه ی ڕاده یه ك تا دواتر له كوردستان الیه نه كان كه وتنه خۆ بۆ ئه نجامدانی ڕاپه ڕین. باره گایان له سه ر سنوره كان زیاد كرد، به ڕاگه یاندن خه ڵكیان له سه ر كۆبوونه وه یان ك��رده وه ، وشیار ئاستی سه ركردایه تی كرد، ڕێكخستنه كانی هه ر كرد. ئاڕاسته جه ماوه ریان و خۆیان الیه نه و له سنووره كانی خۆی، هه ندێكیان پێكه وه دابه زینه ناو شار و شارۆچكه كان،
سه روه رییه بۆ گه النی مه زڵوم و مه حرومی ئازادیخواز.
ی��ه ك��ه م س��اڵ��ی��ادی )3/5( ڕۆژی گه لی جه ماوه رییه كه ی ڕاپه ڕینه ڕۆژی سته مدیده ی كوردستانه ، له دژی ده سه اڵتی سته مكارانه و دیكتاتۆرانه و بێ به زه ییانه ی ڕژێمی به عس و سه ددامی دیكتاتۆر. ئه و سه ربه رز ڕانیه ی شاری له كه ڕاپه ڕینه ی پێكرد، ده ستی ڕاپه ڕینه وه ده روازه ی و سه رجه م شار و شارۆچكه كانی كوردستانی دابه شكراویشه وه . كه ركوكی به گرته وه ، ئه مڕۆ ساڵیادی یه كه م وێستگه ی شكاندنی قوفڵی ژەنگگرتووی سته م و چه وساندنه وه و ق��ۆرخ��ك��ردن و دی��ك��ت��ات��ۆری��ی��ه ت و پاوانكردنی ئازادییه كان بوو بۆ گه لی كورد
و هاواڵتیانی كوردستانی عێراق.ه���ه س���ت���ان���ه وه و ڕاپ�����ه ڕی�����ن له كوردستان گه لی جه ماوه رییه كه ی حیزب ڕاپ��ه ڕی��ن��ی ته نها ب��ه ،)1991(و ڕاپ��ه ڕی��ن به ڵكو ن��ه ب��وو، الیه نێك و گه لی سه رجه م ئازادیخوازانه ی شۆڕشێكی به بوو گشتی ته وژمێكی بوو، كوردستان و سیاسی و كۆمه اڵیه تی پێكهاته هه موو هه موو ئه و دژی ڕە گه زه كانیه وه و توێژ ڕژێم الیه ن له كه ناهه قییانه ی و سته م نۆكه ره كانی و مشه خۆر و داروده سته و فاشیسته وه به عسی حیزبی و س��ه ددام ده رهه ق به گه لی سته مدیده ی كوردستان
ئه نجام ده درا.بڵێن ئه وه بۆنه یه دا ده مانه وێت له م كه ڕوون و ئاشكرایه له هه ر شوێن و له هه ر زه مانێكدا سته م و گه نده ڵی و ناعه داله تی و چه وساندنه وه و پاوانكردنی ئازادییه كان ده سته یه كی و گرووپ ئه وا هه بووبێت، دژی ئازادیخواز كۆمه ڵێكی و خه باتكار په یدا ناعه داله تی و گه نده ڵی و سته م بوون، به رامبه ر به و سته م و ناعه داله تییانه
به هاری وه رزی پێشوازیی له و ب��ووژان��ه وه وه رزی و س��ه وز سه ر گۆڕانكاریی و رسوش��ت ژی��ان��ه وه ی ژینگه و پۆشینی به رگی نوێی رسوشت و ساڵیادی ڕاپه ڕینه مه زنه كه ی ئازاری رسوشت، به هاری كه داین، )1991(گ��ه ڕان��ه وه ی سه ربه ستی، ئ���ازادی، بوو ڕێ��ز و ك��ه رام��ه ت و ح��ورم��ه ت كوردستانییه كان. و ك��ورد گه لی بۆ به هارێك كه ماوه یه كه مژده ی ئازادیی داوه ، چه وساوه كوردستانییانی به ناوچه كه و جیهان كه به هارێكه عێراق و ن��اوه ڕاس��ت خۆرهه اڵتی و به كوردستان هه رێمی و گشتی به تایبه تی، به قۆناغێكی زۆر هه ستیاری قۆناغه ئه م ده ب��ن، تێپه ڕ سیاسیدا گه النی شۆڕشی و ڕاپه ڕین قۆناغی سته ملێكراو و ژێرده سته ی ئازادیخوازه ، هاوواڵتیان هۆشیاربوونه وه ی قۆناغی ئیسالمی بێداریی و الوان ڕابوونی و و سته ملێكراوان ده نگهه ڵبڕینی و قۆناغی قۆناغه ئه م چه وساوه كانه ، تۆماركردنی مێژوویه كی پڕ له سته م و شه رمه زارییه بۆ ده سه اڵتداره دیكتاتۆر له پڕ مێژوویه كی سته مكاره كان. و
له الیه كی تره وه جه ماوه ر و ڕێكخستنه كان ڕۆڵی گرنگیان له پێشوازیكردنی پێشمه رگه و باره گا گرتنی و ڕاپه ڕین ئه نجامدانی و هه ر هه بوو. حكومه تدا داموده زگاكانی كاری ڕاده ی��ه ك تا شاره كان له و الیه نه خۆی كردبوو، خه ڵكی ئاگادار كردبووه وه ،
لیژنه ی پێكهێنابوو. ئه ندازه ی به ئه وسا و الیه نه هه ر خۆی ڕۆڵی له به شداریكردن له ڕاپه ڕیندا هی و زۆر هه ندێكیان ڕۆڵ��ی هه بوو، هه ندێكیان كه م بوو. مه رج نییه كام الیه ن بێت، ده سه اڵتدارتر ئێستا یا گه وره تر به ڵكو هه بووبێت. زیاتری ڕۆڵی ئه وسا به شدارییان و ڕۆڵ الیه ن هه ندێ ئه وسا به شن، بێ و مه غدور ئێستا زۆرب���وو، هه ندێكیان ده كرد، هێرشیان هه ندێكیان كۆكردنه وه ی و خۆدزینه وه و پاشه كشه ده دا. ئ��ه ن��ج��ام ده س��ت��ك��ه وت��ه ك��ان��ی��ان خه ڵك زۆربه ی ڕاپه ڕینه ئه م به هه رحاڵ به شداربوون، كوردستان الیه نه كانی و كوردستان پێشمه رگه ی هێزی الیه ك له كرده هێرشی و داب��ه زی سنووره كان له بگره جه ماوه ر، الیه ك له شاره كان، ناو
ڕاپه ڕین و شۆڕشێكیان به رپا كردووه. گه لی سته مه ی هه موو ئه و پاش كوردستانیش جامی دواجار ئه نجامدرا، به رامبه ری كه به و لێیڕژا و پڕبوو ته حه مولی و سه بر هه ڵمه تێكی گشتی و جه ماوه ری و به یه ك ئازاری له كه موێنه یان ڕاپه ڕینێكی ده نگ
)1991(دا به رپاكرد.سته مدیده یه ، و چه وساوه گه له ئه م پارچه ك��وردس��ت��ان��ی پ��ارچ��ه ی��ه ی ل��ه م به رامبه ر دلێرانه و بوێرانه پارچه كراودا، ناعه داله تییانه و گه نده ڵی و سته م به و ده نگیان به رز كرده وه و وتیان نا بۆ سته م و ناعه داله تی بۆ نا چه وساندنه وه ، و گه نده ڵی، نا بۆ چه وساندنه وه و جیاوازیی قۆرخكردنی بۆ نا نه ته وه یی، و ئایینی كیمیاییباران و ئه نفال بۆ نا ئازادییه كان، و »ته رحیل« بۆ نا زینده به چاڵكردن، و »ته عزیب«، و »ته هجیر« و »ته بعیس« و نه ته وه یی شوناسی سڕینه وه ی بۆ نا
نیشتیامنی.وه ك هه موو الیه ك ده زانین، پرۆسه ی پێی جه ماوه ر هه موو ڕاپه ڕین به هاداری هه ستا، هه ر ئه وانیش زۆرترین قوربانییان و پێویستبوو ڕاب����ردوودا له به خشی. و ده س��ت��ك��ه وت ك��ه پێویسته ئێستاش هه مووان بۆ ڕاپه ڕین ده رئه نجامه كانی پێی جه ماوه ر كه ئ��ه وه ی ده بێت بێت. پێبدرێت گه شه ی و بپارێزرێت هه ستاوه ،
كوردستانییه كانیش چه كداره له هه ندێك پێشوازی و پاڵپشتیی پێشمه رگه یان ده كرد.به عس باره گاكانی سه ر ده كرده هێرشیان ئه سڵه ن ده ك��ردن. كۆنتڕۆڵیان و ئازاد و پێشمه رگه پێش باره گا و شوێن چه ندان زۆرب��ه ی كه واته ك��ران. ئ��ازاد و گیران ڕاپه ڕینیان به شداریی كوردستان خه ڵكی
كرد، به اڵم نه بوون، به هره مه ند لێی زۆربه یان قوربانییه كی ئیسالمییه كان نێوانیاندا له سه یر چاوه به و ئێستا كه چی دا، زۆریان ده ستكه وت و م��اف زۆر له ناكرێت،
بێبه ش ده كرێن. له كۆبوونه وه پێشرت هه رچه نده له ڕادده یه ك تا كرابوو، الیه نه كان نێوان لیژنه هه بوو، سه ركردایه تیی نێو شاره كان هه بوو، كوردستانی ب��ه ره ی و راپه ڕین وه ك ه��ۆك��ار، كۆمه ڵێك ل��ه ب��ه ر وه ل��ێ یه كگرتوو سه ركردایه تییه كی پێویست نه كرا، راپه ڕینه كه ئاراسته ی ی��ه ك و بوو، دیار پێوه زۆری شپرزه ییه كی بۆیه تێیدا زۆر كه موكووڕیی و تاوان و كێشه ڕوویدا، پاشه كشه له ڕاپه ڕین كرا، ڕاپه ڕین
ده بێت بێت. ئه وان بۆ به رهه مه كه شی و و سیاسییه كان الی��ه ن��ه و ده س����ه اڵت كه هۆشیاربن، كوردستان، گه لی تێكڕای پاوانكردنی و سته م ئه نجامدانه وه ی به سازشكردن و گه نده ڵی و ئازادییه كان نه ته وه ییه كان، ده سكه وته و ماف له سه ر شكۆداره و مه زن ڕاپه ڕینه ئه و سومعه ی مێژووییه ی گه له كه مان ناشیرین و له كه دار نه كرێت. ده بێت دڵ و كه رامه تی كه سانی و په راوێزخسنت به ڕاپه ڕین به شداربووی
سته ملێكردن بریندار و له كه دار نه كرێ.هه لومه رجێكدا و كات له ئه مڕۆ ڕاپه ڕینه شكۆداره ی یاده ئه و ساڵیادی كه ده كه ینه وه ، گه له كه مان مه زنه كه ی هاوكاته له گه ڵ ڕاپه ڕین و شۆڕشی گه النی ده سه اڵت به دژ ئازادیخواز، سته مدیده ی واڵته كانیان. دیكتاتۆره كانی فه رمانڕە وا و دیاره كه چه ندین هۆكاری زاتی و بابه تی له پشت ئه م هه موو شۆڕش و ڕاپه ڕینه سپی به ڕای هه یه ، مه ده نییانه وه و پرته قاڵی و و ڕاپه ڕینانه ئه م سه ره كیی هۆكاری ئێمه ڕاپه ڕینه مه زنه كه ی گه له كه شامن له ئازاری )1991(، چه ند شتێكن كه ئێمه لێره دا زۆر بۆ ئاماژە خاڵه چه ند به م و كورتی به
هه ندێك له و هۆكارانه ده كه ین:بیروڕای ئازادیی نه بوونی یه كه م: حكومه ت ل��ه و ئایدۆلۆژیی و سیاسی س��اغ��ك��ردن��ه وه ی و ده س��ه اڵت��ان��ه دا و
پووكایه وه ، هه ر كه س و هه ر الیه نه به كار و نه خشه ی خۆیەوە خه ریك بوو، به تایبه ت ده ستكه وته كان به و تۆڵه سه ندنه وه به بۆیه دروستكردن. خه ڵك بۆ كێشه و ئه م له به ر نێوده وڵه تی، پیالنی وێ��ڕای ڕاپه ڕینه كه باسكران، سه لبییانه ی هۆكاره
دامركایه وه .ڕاس��ت��ه ڕاپ��ه ڕی��ن ده س��ت��ك��ه وت و پاشاموه ی وه لێ بوو، مه زن ڕووداوێكی سه لبییشی زۆرن. به ڵێ ئێستا ئێمه خاوه نی له به ر ئه وكات به اڵم كوردین، حكومه تی ده ره ك��ی و ناوخۆیی هۆكاری هه ندێك كرد پاشه كشه مان نه ڕووخاند، ڕژێمامن ده ربه ده ری به رپابوو، كۆڕەو ڕاپه ڕین. له زیانی و زه ره ر لێكه وته وه ، جینۆسایدی و كێشه ی زۆرب��وو، مه عنه ویی و م��اددی هه ر یه كالنه كرده وه ، كوردستامنان خاكی الیه نه و ده ستی به داگیركردن و قۆرخكاری لێكه وته وه ، الیه نه كانی شه ڕی دواتر كرد، هه زاران كه سیان له یه كرت كوشت. ئێستاش زۆره ، گه نده ڵی و ن��ادادگ��ه ری و سته م به سه ر ده ستیان ده سه اڵتدار دووالیه نی گرتووه ، كوردستاندا شته كانی هه موو ڕاپ��ه ڕی��ن ده ستكه وته كانی ل��ه خه ڵك به رهه می ته نیا به بێبه ش ده كه ن، خۆیان ناڕازییه ، خه ڵك بۆیه ده خۆن. كوردستان گۆڕانكاری داوای ده ك��ه ن، خۆپیشاندان و چ��اك��س��ازی ده ك���ه ن. ل��ه ب��ری ئ��ه وه ی سه ركوتیان بێت، به ده میانه وه ده سه اڵت خراپ دابونه ریتی هه ندێك بۆیه ده كه ن. كوردستان له ئێستا پێشوو نێگه تیڤی و
په یڕەو ده كرێن.
ئینتیامی بنه مای له سه ر حساباته كان سیاسی و ئایدۆلۆژیی و نه ته وه یی.
دووه م: سته م و چه وساندنه وه ی مه زهه بی. و ئایینی و نه ته وه یی پشتگوێخسنت و په راوێزخستنی داوا و
خواسته ڕە واكانیان.س��ێ��ی��ه م: ق��ۆرخ��ك��ردن��ی ده زگ��ا زانستی و ئیداری پله و ناوه ند و و ده س��ت��ه ب��ۆ ئه كادیمییه كان، و مه حرومكردنی و تایبه ت گرووپێكی
خاوه ن بیروڕا جیاوازه كان.ئابووری قۆرخكردنی چ��واره م: قووتی به سه ر ده ستگرتن و بازاڕ و دروستكردنی و هاوواڵتیاندا ژیانی
بازاڕی ڕە ش.پێنجه م: شاردنه وه ی زانیارییه كان له هاوواڵتیان و ده زگاكانی ڕاگه یاندن، به تایبه ت خه رج و داهاتی حكومه ت و چۆنیه تيی خه رجكردنی و ئه و بۆند و ڕێكه وتننامه سیاسی و ئابوورییانه ی
كه حكومه ت مۆر و واژویان ده كات.هۆكارانه ن ئه و زه قرتین ئه مانه )1991( ڕاپه ڕینی هۆكاری بوونه كه ڕاپه ڕینی و ك��وردس��ت��ان گه لی ى سه رجه م گه النی ئازادیخواز له م چه ند ڕاپه ڕین و تایبه ت به دواییدا، ساڵه ی شۆڕشه كانی ئه م دواییه ی خۆرهه اڵتی و عه ره بی به هاری به كه ناوه ڕاست، به هاری گه النی چه وساوه ئیسالمی و
و سته مدیده نارساون.و و حیزب بۆیه هه ر حكومه ت ده سه اڵتێك ئه گه ر ده یه وێت مبێنێته وه به رده وام ده سه اڵته كه ی و كورسی و بپارێزێت خۆی پێویسته ئه وا بێت، و قۆرخكردن و سته م چه شنه له و به كورتی ئێمه كه ناعه داله تیيانه ی
ئاماژەمان بۆ هه ندێكیان كرد.
ئۆپۆزسیۆن له كوردستان، له ده سه اڵت سه یر و سه مه ره تره . له وانه یه سه یرترین
ئۆپۆزسیۆن بێت له جیهاندا. قه ت نه بووه ئۆپۆزسیۆن بیت و به شێكیش بیت له حكومه ت. له هه موو دونیا پێشبڕكێ هه یه له نێوان پارته سیاسییه كان بۆ وه ده ستهێنانی ده سه اڵت، بۆ ئه وه ی
هه ریه كه و په یڕەو و پڕۆگرامی خۆی جێبه جێ بكات، بۆ زیاتر به ره وپێشربدنی
خه ڵك و واڵت. مردوو و زیندوو ده زانن، بیست و دوو
ساڵه كوردستان تااڵن و وێران ده كرێت. ئه م تااڵنیی و وێرانكردنه ی واڵت و
خه ڵك و ڕۆح، به بۆیاغ و دیكۆری گوایه ئاوه دانكردنه وه ، په رده پۆش ده كرێت.
واته دروستكردنی پاركێك لێره و هوتێلێك له وێ و قوتابخانه یه كی منوونه یی له م
شاره و گوندێكی ڕۆژئاوایی له شارێكی تر و هه ندێك جاده وبانیش. ئه مانه ش له واقیعدا زیاتر بۆ خزمه تی چینێكی گه نده ڵ و ده وڵه مه ند دروستكراوه .
مرۆڤی هه ژار، كه زۆربه ی خه ڵكی ئه م واڵته پێكدێنن، نه ده توانێت له هوتێلی
گرانبه ها بخه وێنێت، نه مندااڵنی بۆ قوتابخانه ی منوونه یی ببات، نه خانووی
له گونده ڕۆژئاواییه كان پێ ببڕێت، نه توانای سه فه ر و گه شتوگوزاری
هه یه . زۆربه ی ئه م هه ژارانه ، پیاسه و خۆشگوزه رانییان، له نێو نه خۆشی و خه م
و ده رده سه رییه كانی دونیا نقوم بووه .ئۆپۆزسیۆنی كوردستان بووه ته ده ستكه الی ده سه اڵت. ئه مه ش
وه نه بێت كه ڵكێكی ئه وتۆ به ئۆپۆزسیۆن بگه یه نێت. ڕاسته ئه م خزمه ت و ماستاوكردنه بۆ ده سه اڵت، نان و
زگی بۆ ئۆپۆزسیۆن بڕیوه ته وه ، به اڵم وای لێنه كردووه بتوانێت پێگه یه ك حاسڵ بكات، بتوانێت لێیه وه ببێته
پێشبڕكێكه ری ده سه اڵت. سااڵنێكی دوور و درێژە ئۆپۆزسیۆن هه روه ك خۆیه تی، یان دوو كورسی كه م ده كات یان زیاد
ده كات. له وانه یه گله یی له خه ڵك بكه ن ده نگیان پێناده ن، به اڵم ڕاستییه كه ی
ئه وان ئاگایان له دیمه ن و سیامی خۆیان نییه ، خه ڵك چۆن ته ماشایان ده كه ن.
بێگومان زۆربه ی خه ڵك باوه ڕێكی ئه وتۆی به ئۆپۆزسیۆن نه ماوه ، به هۆی
ئه و مامه ڵه سوكه ی له گه ڵ ده سه اڵت ده یكه ن و ئه و ماستاوانه ی به پاساوی
جۆراوجۆر پێشكه شی ده سه اڵتێكی گه نده ڵ و هیچوپووچی ده كه ن. گه ر
ئه مجۆره ده سه اڵته ی كوردستان له نێو هه ر میلله تێكی زیندوو و هۆشیاردا
بوایه ، ئێستا به شۆفڵ و سه یاره ی زبڵ به ره و زبڵدان فڕێده درا. ئۆپۆزسیۆن ئه مه ده زانێت، كه چی خۆی لێخستووه ته سه ر
پشت و به هیچ سرتاتیجیه تێكی ڕاست و ڕوون نه هاتووه ته مه یدان. گه وره ترین
منایشی ئه وه یه داوا له دز بكه ن چاكسازیی بكات! ئه و دزه ی بیست و
دوو ساڵه له دزیكردن تێر نه بووه ! كۆمه ڵ و یه كگرتوو متامنه ی پانتایی
ئیسالمییان له ده ست داوه ، پانتایی كوردیش هه ر له والوه . خه ڵك هیوای به گۆڕان هه بوو. ڕاستییه كه ی پێش
دروستبوونی گۆڕان خه ریك بوو خه ڵك به ڕووی ئه م ده سه اڵته بۆگه نه دا
ده ته قییه وه ، به اڵم گۆڕان ڕەوشه كه ی بۆ ده سه اڵت گه یانده كه ناری ئاساییش،
خه ڵكیشی زیاتر بێ متامنه كرد. ئۆپۆزسیۆنیش هێشتا هه ر به رده وامه
له ماستاوكردن بۆ ده سه اڵت و درێژكردنه وه ی ئازاری ڕەشوڕوتیش.
[email protected] ژماره )25(، سێشه ممه 2013/3/5، ساڵی یەکەم
12
ش�وان راب�ه ر
مودریك عه لی عارف
ماستاوه كانی ئۆپۆزسیۆن
عه لی سیرینی
دووالیه نی ده سه اڵتدار ده ستیان به سه ر هه موو شته كانی كوردستاندا گرتووه ، خه ڵك له
ده ستكه وته كانی ڕاپه ڕین بێبه ش ده كه ن
ئه گه ر ده سه اڵت ده یه وێت بمێنێته وه ئه وا پێویسته خۆی بپارێزێت له سته م و
قۆرخكردن و ناعه داله تی
ڕاپه ڕین، ده سه اڵتی گه ل به رامبه ر سته می ده سه اڵت
مامۆستاسهاڵحهددینموحهممهدبههائهددین،بۆبهیان:
فهرامۆشكردنیچاكسازی،حاڵهتهكهدهگوازێتهوهبۆتهقینهوهیجهماوهرییپرۆژەی ئیسالمی له كوردستان، وه ك پرۆژەی ئیسالمیی هه ر ناوچه یه كی تر، هه میشه پرس و دۆزێكی ئاماده و قسه له سه ركراو بووه. هه روه ك به رده وامیش ئاماده یی له خه بات و مێژووی ئه م میلله ته دا هه بووه . ئه مڕۆ ئه م پرۆژە ئیسالمییه و هه رێمی هه میش و نێوخۆیی دۆزێكی هه م پرۆژەی له سه ر قسه كردن بۆ نێوده وڵه تییه .. ئیسالمی له كوردستان و بابه ته كانی په یوه ست پێیه وه ، رۆژنامه ی )به یان( مامۆستا سه اڵحه ددین گشتیی ئه مینداری به هائه ددین، موحه ممه د كوردستانی ئیسالمیی یه كگرتووی پێشووی
هێنایه گۆ.
گفتوگۆ:هاوژینعومهر
فۆتۆگراف:ئهندامعومهر
س��هب��ارهتب��هك��اری��گ��هری��ی��ش،سهرهكییهكانی گهله ههموو بێگومانلهسهر ب��ووه كاریگهرییان ناوچهكهكوردستاندا، له ئیسالمی بزاڤی و كارههریهكهیانلهبهرهۆكارێكیسهرهكی،جگهلهكاریگهرییلەیەكهوهنزیكیوپیرۆزیی لهبهر عهرهب دراوسێیهتی.قورئانوفهزڵیسهحابهوپێشینان،كهعهرهبی زمانی بوون. عهرهب گشتیانكهزمانیگهیاندنوئاشناكردنیئاینیئهدهبیات خاوهنی فارس بووه. ئیسالمشارستانیهت و دێرین فهرههنگی ولهوان ئیسالم زانایانی زۆربهی و بوونفارسهوهسهریانههڵداوه. لهواڵتی و
ساڵ پێنجسهد له زیاتر خاوهنی توركجیهانی دهس��هاڵت��داری و فهرمانڕەواگشت بااڵدهستی و ب��وون ئیسالمیئهمه ب��هاڵم ب��وون. مسوڵامن گهالنیئیسالمیش و نییه توانهوه بهرنامهیههر دهبێت و توانهوه به نییه رازی
نیشتامنی خهمی كه بهشهی ئهم بۆیهههڵگرتووه، كوردی گهلی و كوردستانو كوردستانی ن��اوی و م��ۆرك دهك��رێوایه جوانرت ب��هاڵم ب��رێ، لێ كوردیینهك كوردیی، ئیسالمیی پرۆژەی بوترێ
ئیسالمیكوردیی.
خۆی نهتهوهیی تایبهمتهندیی گهلهوكاری خۆماڵیكردنی بۆیه بپارێزێت،رهههندانهی لهو بوو یهكێك ئیسالمیئێمهلهیهكگرتووداكارمانلهسهركرد.
بهڕێزتان، خوێندنهوهی به بهیان:نهخۆشییهكانی و كێشه دیارترینچین، كوردستان له ئیسالمی ك��اریجیاوازییه ههموو لهبهرچاوگرتنی به
سیاسیوفیكرییهكان؟نهخۆشییهكانی سهاڵحهددین: م.بهشن، دوو كوردستان ئیسالمیی كاریهێز گشت لهگهڵ هاوبهشه بهشێكیانوهكوجۆری تر، الیهنهسیاسییهكانی ولهمپهرهخودی و سیستهمیحزبایهتی
جیاوازیی كۆمهڵێك تهنها ن��هم��اوه،الوهكیماون..بۆچیبیرلهیهكبوون،الیهنه دوو ئ��هو یهكگرتنی ی��انناكرێتهوهلهقهوارهیهكدا؟ئایابهرایهاتووه؟ كاتی بابهته ئهو بهڕێزتان،بۆچیئهومهسهلهیهلهسهرئاستیبااڵقسهیلێوهناكرێت؟رێگرهگانیوهها
پرۆژەیهكچین؟م.سهاڵحهددین:ئهوهراستییهكیزۆر جیاییهكان بازنهی راسته تهواوه.مێژوویهك بهاڵم بووهتهوه، بهرتهسكله ناكۆكی له زهمهنێك و جیاوازی لههۆكار و كهرهسته و بۆچوون و دیدو دهرهاوێشته ئهمڕۆ بۆ میكانیزم، وناكرێ هێشتووه، بهجێ ئاسهواریان
ئهوواقیعهشنادیدهبگیرێت.واقیعییانهی و راستهقینه ئهوهشك���ارهن���هكخ��واس��توئ����اواتوزهق جیاوازیی نهمانی ئارهزووهكان،دید نزیكبوونهوهی و لهیهكچوون وو میكانیزم هاوتابوونی و بۆچوون وئامرازوهۆكارهكان،بهسنیین،بهڵكومێژوولهالیهكوتێڕوانینووێناكردنیله ئیسالمییهكه حاڵهته بۆ كۆمهڵگه
الیهكیترهوه،كاریگهرییانههیه.یهكگرتن ههمیشه نییه م��هرجوی��هك��ب��وونم��ان��ایی��هك��ڕی��زی��یوبگهیهنێت، یهكبهرهیی و یهكپارچهییموسڵامناندا ژیانی له ئهسڵ چونكهخواوه الی كه برایهتییه، و یهكدڵییهكخستنی بۆ ب��هاڵم دراوه. بڕیاربڕیاربهدهستانی دهب��ێ��ت ك��اروب��ارئیسالمییهكان ال ههموو و ال ههردوودڵسۆزانه و ژی��ران��ه و واقیعبینانهچارهسهر بۆ و بكهن لهسهر قسهیبینی وایان ئهوان ئهگهر جا بگهڕێن،هێزه دابهشكردنی له ب��هرژەوهن��دیپێویست و بهرهیملمالنێكهدا بهسهربهیهكبووننییه،دهكرێلهدوولەشوچوارچێوهدابهئاڕاستهییهكئامانجههڵگرن، ههنگاو مهبهست یهك وبهاڵمبهمهرجییهكدڵیوپابهندبوون
بهبهڵێنوپهیامنیبرایهتی.بهنده ش��ی��ك��ردن��هوهی��هی ئ��هملهبهر هاوبهش كاری ئهگهر ئهوهیه؛قۆناغ، كۆتا نهگهیشته هۆكارێك ههرنابێتدهستلهقۆناغوههنگاوهكانیترههڵگرینومهئیوسبین.پێمباشهبكهم خێرا ئاماژەیهكی خاڵهدا لهمسهبارهتبهدهعوهوسیاسهتوكاری
هاوبهش:بهرههمی ئیامنداریی و بانگهوازنهرمونیانیودڵسۆزیوخۆشهویستین
ودوورنلهتوندڕەویوتهعهسوب.س��ی��اس��هت��ك��ردنب��هع��وق��دهورهوش��ی و پیالنگێڕان و ب��وغ��زن��یبه بهڵكو ناكرێت، گومانبهخشینهوهعهقڵكاریوپالنوسهلیقهوئهخالقبهرژەوهندییهكان ب��ه گهیشنت ب��ۆ
دهكرێ.هاوبهشیش ك��اری و ه��اوك��اری
له سهركهوتنی و ب��ردن��هوه بۆ بكاپێشبڕكێكاندا،بهڵكودهبێحیساببۆملمالنێیهكی و ركابهر جۆره ههمووهاونهوعوهاوڕەنگودوورونزیكبكاتوخۆیسهغڵهتنهكالهبوونیخهڵك و فراوانه كۆمهڵگه تر. كهسیو ئهكا ههمووالیهك بهشی و زۆرهو بیر چ پابهندی ئ��ازادن مرۆڤهكانتۆكمهیی له دهب��ێ دهب��ن، باوهڕێكسیاسی بهرچاوڕوونیی و پهیامداریئایندارانه ئهخالقیهتی و واقیعبینی ووزانستیپێشكهوتوویسهردهمدابێ
درێغخزمهتبهگهلوواڵتبكا.له زۆره ه��اوب��هش��امن خ��اڵ��ین��ێ��وانه��هم��ووه��ێ��زوالی���هنوو سیاسی و كۆمهاڵیهتی پێكهاتهلێكنزیكبوونهوه به نیشتامنییهكاندا،هاوبهشانه خاڵه ئهو لێكحاڵیبوون وله پ��هڕی��ن��هوه كهشتیی دهك��رێ��ن��هبۆ گرفتهكان. و ق��هی��ران دهری���ایخ��اڵ��هج��ی��اوازهك��ان��ی��ش،پ��هراوێ��زیكهشوههوای و ب��ۆچ��وون ئ��ازادی��ینههێشتنی زامنی ئاسووده و ئ��ارامیهكرت بۆ سهرئێشه و بهریهككهوتن
نانهوهیه.دهستبهرداربوونتان دوای بهیان:
پ��رۆژەی حزبی.. و ئیداری ك��اری لهسهاڵحهددین مامۆستا داه��ات��وویدهبێت؟ بههائهددینچی موحهممهدبۆ خۆتان تر جارێكی نین بهنیازو حكومی یان گشتی، پۆستێكی هیچ
سیاسیوحزبیبپاڵێونهوه؟م.سهاڵحهددین:لهحاڵیحازرداله دوورییه و ئیرساحهت له ح��هزم
پۆست،گشتجۆرهپۆستهكان.ب��هی��ان:ب��اسل���هوهدهك��رێ��تببنه دهك��هن ئ��هوه بۆ كار بهڕێزتانئیخوانهكانی موراقیبی و براگهورهه��هم��ووپ��ارچ��هك��ان��یك��وردس��ت��ان،كوردستانی و ئێره تایبهتیش ب��هله چهندێك قسهیه ئهم رۆژه��هاڵت..
واقیعهوهنزیكه؟م.سهاڵحهددین:بهفهزڵیخودایبرایانی گشت لهگهڵ پ��هروهردگ��ارو عێراق و كوردستان پارچهكانیناوچهكهپهیوهندییبرایهتیمههبووه،شهرهفی قۆناغدا ههندێ له تهنانهتبووه، جیددیم بهشداریی و هاوكاریهیچ ئهمه ب��هاڵم خ��ودا. بۆ سوپاسناونیشانێكینییهوبڕیاریسهرهوهكه
بێپۆستییه،ئهمهشدهگرێتهوه.
تایبهمتهندیی پاراستنی ب��ه دهب��ێتهواوی بهرانبهر، له رێزگرتن و خۆدڵنیابوونهوه و هاوكاری له تواناكانبه گهیشنت بۆ یهكرتدا پشتیوانیی وكه بدرێ، ئهنجام دیاریكراو ئامانجیو خوشنوودی و خ��ودا رهزامهندیی
ئاسوودهییوسهرفرازییخهڵكه.ب���هی���ان:ئ��هم��ڕۆه��هس��تبهپهرهسهندنیدیاردهوبیریسهلهفیهتههندێك ك��وردس��ت��ان.. له دهك��رێ��تپێیانوایههۆكاریئهمهبۆسهرقاڵییبه دهگهڕێتهوه ئیسالمییهكان الیهنهحزبایهتیوسیاسهتهوهوبانگهوازیانههر ك��ردووه وای ئهمهش وهالن��اوه،كێشهیان ئیسالمییدا واقیعی ناو لهلهسهر راتان بهڕێزتان پێش.. بێته بۆپ��هرهس��هن��دن��یب��ی��ریس��هل��هف��یو
ههروههاهۆكارهكانیچییه؟س��هرهت��ا س���هاڵح���هددی���ن: م.واقیعی له بهشێكن سهلهفییهكانكوردستان، ئیسالمیی و كۆمهاڵیهتیو ههڵسهنگاندن له بهدهر بێگومانتهقیمكردنی،پهیدابوونیههرتهوژمورهوتێكیفیكریوكۆمهاڵیهتی،پاڵنهروهۆكاریخۆیههیهوبهمهبهستیپڕكردنهوهیبۆشاییهكلهزهمینهیهكدا
سهلهفی ب��ی��ری ج��ا ئ����اراوه. دێ��ت��هبوونی ل��هم��ێ��ژەوه ك��وردس��ت��ان��دا ل��هسۆفیهتی بیری بهرانبهر له ههبووهفراوانی و قووڵی به كه مهزههبی، وبهاڵم ههبووه. بوونی كوردستاندا لهئهمدواییهی پهرهسهندنی هۆكاریدۆخی بۆ دهگهڕێتهوه سهلهفی بیریملمالنێیسیاسیوپالنیدهسهاڵتبۆسیاسیی حاڵهتی بۆ دۆزینهوه ركابهرئ��ازادی��ی ههلومهرجی و ئیسالمیو باڵ فرهیی ههرچهند رادهربڕین.الیهك له سهلهفییهكان بۆچوونی)یان دهس��هاڵت له ههڵوێستیان ودهس��هاڵت ههڵوێستی بڵێین راسترتخاڵی دوو ترهوه، الیهكی له لهوان(بابهتییسهلبینبۆرهوتهكهوراددهیلهگهڵ تهبابوونی و یهكگرتنهوهقسه كه سوننهتدا، و قورئان گیانیو زانستییانه دهشێت و ههڵدهگرێبكرێت لهسهر گفتوگۆی دڵسۆزانهو لهیهكرتگرتن رێز چهتری لهژێر وو لێكحاڵیبوون ئیامنییدا برایهتیی
نزیكییزۆرتربهدهستبێت.نابێ ئیسالمی سیاسیی ڕەوت��یمهیدان چۆڵبوونی ل��هس��هر گ��رهو
ودهرهكییهكانیحزبایهتیلهههرێمدا.كاری به پهیوهسنت تریان بهشێكیئاڵوزی راب��ردووی وهكو ئیسالمییهوه،لهرزۆكیی و ئیسالمییهكه حاڵهتهمیصداقیهتوجێگیرنهبوونیئهزموونئیسالمییهكان له ههندێك ناڕوونیی وبنهما و سیاسی دیده و ههڵوێست لهئهمهش شهرعییهكاندا، فهتوا و فیكریبه كاتیان زۆرب��هی كه ك��ردووه وایههڵمهتی و بكهن خهریك خۆیانهوهپێشبڕكێیان توانای و بهرهوپێشچوون
كهمبكاتهوه.ههموومرۆڤێكوههمووگرووپێكههیه، نهخۆشیی تووشبوونی ئهگهریكوشنده نهخۆشییهك ههموو ب��هاڵمبهرگریی و مهناعه بوونی گرنگ نییه،هۆشیاریی و الی��هك ل��ه جهستهیهو سهلیقه و نهخۆشی له خۆپاراسنتترهوه، الیهكی له تیامركردن، زانیاریینهبهزین و بهرگهگرتن هێزی لهگهڵو نهخۆشییهكان شااڵوی بهرانبهر لهنهیاران، رووبهڕووبوونهوهی بوێرییئ��هم��ان��هك��ۆم��هڵ��هك��هرهس��ت��هی��هك��یو فهوتان و شكست له دهربازبوونن
بهزاندنیقهیران.و ك��ادر دی��اری بهشێكی بهیان:یهكگرتوو و كۆمهڵ نێو بهرپرسانیجیاوازییهكی ههنووكه وای��ه پێیانمهنههج و سیاسهت له جهوههرییئیسالمییهدا الیهنه دوو ئهو بیری و
www.bayanpress.netژماره)25(،سێشهممه2013/3/5،ساڵییەکەم
15
خاوەىنئیمتیازوسەرنووسەر:هاوژینعومەرکەریم
بەڕێوەبەرىهونەرى:ڕەوشتمحەمەد
بەڕێوەبەرىکارگێڕى:جیهانگیرئەحمەد
ناونیشاىنبەیانلەئینتەرنێت:www.bayanpress.net
E.mail:[email protected]/bayanpres
ئەنداماىنبۆرد:سەاڵحساالر
ئیدریسسیوەیىلمحەمەدجەمال
ناونیشان:سلێامىن-شەقامىئیرباهیمپاشا-تەالرىبنارنهۆمىپێنجەم-شوقەىژمارە3.تەلەفۆن:07480605181بایی)750(دینارە
رۆژنامەیەکىسیاسیىگشتیىئەهلییە
گفتوگۆ
په ره سه ندنی بیری سه له فی ده گه ڕێته وه بۆ پالنی ده سه اڵت بۆ ركابه ردۆزینه وه بۆ
حاڵه تی سیاسیی ئیسالمی
له حاڵی حازردا حه زم له ئیسراحه ت و دوورییه له پۆست،
گشت جۆره پۆسته كان
مامۆستاسهاڵحهددینموحهممهدبههائهددین،بۆبهیان:
فهرامۆشكردنیچاكسازی،حاڵهتهكهدهگوازێتهوهبۆتهقینهوهیجهماوهرییب����هی����ان:ب���هڕێ���زم��ام��ۆس��ت��اوایه پێیان ههندێك س��هاڵح��هددی��ن،به كوردستان له ئیسالمی واقیعیبهراوردبهسااڵنیرابردوو،پاشهكشهیپێچهوانهوه.. به تر كردووه،كۆمهڵێكیك��اری ئێستای واق��ی��ع��ی ب��هڕێ��زت��اندهبینن؟ چۆن كوردستان له ئیسالمیپاشهكشهی ی��ان گهشهسهندن، ئایادهنگ ژمارهی به ههر ئیسالمی كاریرهههندی كۆمهڵێك له یان دهپێورێت،لهسهر قسهی دهك��رێ��ت تریشهوه
بكرێت؟
م.سهاڵحهددین:حاڵهتیئیسالمیجێیهك، ههموو له و كوردستان لهواقعێكیمرۆییهووهكوههمووبیروڕاوبۆچوونهكانیتر،مهحكومیژینگهیفهرههنگیی و سیاسی و كۆمهاڵیهتیله ئیسالمی تهوژمی بۆیه خۆیهتی..كوردستانبهحوكمیئهداوسهلیقهیتووشی پێشهنگهكانی، و رێبهرایهتیب��ووه، بهرهوپێشچوون و پاشهكشهدێرینیی و كۆنی لهچاو ههرچهنددهڕوا. خاویی و سستی به خۆیدالهمپهرانهی و كۆسپ ئهو ه��هروهكزۆرتر دهبوا ڕەوتهكه، بهردهمی هاتنه
شكستیبخواردایهئهگهررهسهنایهتیوقووڵییریشهیپابهندییمیللهتهكهمانخودی لهمپهره نهبوایه. ئیسالمهوه بهه���هروهك زۆرن، دهرهك��ی��ی��هك��ان وبه ههموو ئیسالمی رهوت��ی ناتوانینئهوهش بناسێنین، ئاست و پێوانه یهكباڵهكانی پابهندیی پلهی به پهیوهستهئهورهوتهبهنهگۆڕەشهرعیوكۆڵهكهعهقیدهتیوئهخالقییهكانیئیسالمەوە،و نههامهتی خهمی ههڵگرتنی لهگهڵهاوڕێ گهلهكهمان، سهر ستهمهكانیلهگهڵالنهدانلهشووناسیكوردهواریوكهلهپووروتوراسیئیسالمییبۆماوهو بۆچوون خۆماڵیكردنی ههوڵی و
داهێرناوهنوێكانیسهردهم.خااڵنهی ئهم لهبهرچاوگرتنی بهئیسالمی بڵێمڕەوتی دهتوانم سهرهوه،گرفته سنووری ئیسالمی حاڵهتی وله و ب���هزان���دووه س��هرهك��ی��ی��هك��ان��یئاڕاستهیهكی بۆ گونجاودایه قۆناغێكیگهشرت ئایندهیهكی ب��هرهو لهبارتردهنگی بێگومان پێشكهوتووتر. وههرچهند نییه، پێوهر تاكه ههڵبژاردن
ناشكرێدهنگنادیدهبگری.عهرهبی، بههاری دوای له بهیان:و لهواڵتانیوهكومیرس ئیسالمییهكانسهركهوتنی لیبیا و مهغریب و تونس
ب��هرچ��اوی��انل��هه��هڵ��ب��ژاردن��هك��ان��دائ��هو ئێستا ت��ا ب��ۆ ب��هدهس��ت��ه��ێ��ن��ا.دیاره و جهماوهری بهرهوپێشچوونهنههاتووه؟ بهدهست كوردستان له
هۆكارهكانچین؟ب��ارودۆخ��ی س��هاڵح��هددی��ن: م.ئهو لهگهڵ زۆره جیاوازیی كوردستانهاوبهشیش خاڵی ههرچهند واڵتانه،ئێره دهوڵ��هت��ن، شوێنانه ئهو ههیه.ئهزموونێكی ئێره نییه. دهوڵ���هتهێشتا كه فیدراڵییه، سیاسیی ئیدارییئ��ارام��ك��هرهوه ل��ێ��ره ناسهقامگیره.له بهشێك و دیموكراسی )مسكن(�یئهوهش ههیه، بوونیان رواڵهتهكانی،و ڕاپ��هڕی��ن ههڵمهتی و هیممهتبهرههڵستكارییجهماوهركهمدهكاتهوهوقهتیسیدهكاتلهشێوازیدیاریكراونوخبهی و دهستهژمێر لهمیانهی وتهوژمی لهوێ رۆشنبیراندا. و سیاسیئیسالمیوهكدهسهاڵتوكاربهدهستبه لێره ن��هك��راب��وو، ئ��هزم��وون هیچههندێ له و شێوهكان له شێوهیهكبهدهست سااڵنێك ههرێم، ناوچهیبێگومان بووهو ئیسالمییهكانهوه هێزه
ئهوهیلهسهرحیسابدهكرێت.شۆڕشگێڕیی شهرعیهتی ل��هوێ
ش��ۆڕش��هرزگ��ارك��هرهك��ان��ی��انك��ۆنومیصداقیهت یهكجاریی به پرتووكابوو،نهمابوو، ب��هدهس��ت��هوه بههانهی وپاشایهتییهكان حوكمه بوو ساڵ دهیانبوون، كۆماری رژێمهكان و نهمابوونلێره دهبردن. بهڕێوهی عهسكهر بهاڵمهێشتاالیهنهكاربهدهستهكانبههانهوپاساوینهتهوهییانبهدهستهوهماوهودۆزینهتهوهییوهكبزمارهكهیمهالیپاساوی بۆ ه��هرم��اوهت��هوه مهشهورهێزه بهرانبهردا له مانهوه. زهروورهتیبهرههڵستكارهسیاسیوفیكرییهكانیشتازهبهتازهبههۆشهاتوونودهستیانتێكهڵكردنی دهس��ت و ه��اوك��اری لهههستیان و ههڵگرتووه دهس���هاڵتكه ك��ردووه، گۆڕانكاری پێویستیی بهپاساوی و هۆكار ئهگهرچی ئ��هوهشزهمهن له ماوهیهك بهاڵم ببێ، خۆیت��وان��ای و خ��ۆڕاگ��ری ل��ه كهمێك وناتوانێ جهماوهر دهوێ. بهردهوامیبهئاسانیگێڕبگۆڕێووهالئیبگۆڕێپووچهڵیی له نهبێتهوه دڵنیا زۆرتر تاله و دهس��هاڵت چاكسازیی تواناكانیراستودروستییبهرههڵستكارهكانی.
ق��ۆن��اغ��یه��ۆش��ی��ارك��ردن��هوهیبه هاوواڵتی ئاشناكردنی و جهماوهردهوێت زۆری كاتی مافهكانی، و ئهرك
تایبهمتهندیی و رێكخسنت پاراستنیپێكهوه ب��دهن ه��هوڵ خۆیان حزبییول��هرێ��گ��هیدهزگ���اج��هم��اوهریوبازنهیهكی دهرهكییهكانیانهوه چاالكییهفراوانیشهقامیئیسالمیوجهماوهریدروست چاكسازیخواز و ئازادیخوازرهنگی كهمرتین ل��هوێ��دا كه بكهن،ئهولهویهت و دیاربێت تێدا حزبیو گشتی به بێت ئیسالمی حاڵهتینیشتامنی سیاسیی پرۆژەیهكی ئامانجله ری��ش��هی��ی چ��اك��س��ازی��ی ب��ۆ بێتسیاسی ژیانی رهههندهكانی گشتئیداریی و ئابووری و كۆمهاڵیهتی و
ههرێمهكهمان.جیهانی و ناوچهكه له ب��هی��ان:ئ��ی��س��الم��ی��ی��داچ��هن��دم��ۆدی��ل��ێ��ك��یعهرهبی، مۆدیلی ههن، ئیسالمییامنبهڕێزتان رای به ئێرانی.. و توركیلهم كام به كوردیی ئیسالمیی پرۆژەیتهمهنی له ب��ووه كاریگهر مۆدیالنهخزمهت ئاڕاسته و مۆدیل كام خۆیدا؟كوردستان ئیسالمییهی واقیعه ب��هم
دهكات؟مهبهست ئهگهر سهاڵحهددین: م.كه بێت دهس��ت��هواژە ئ��هو مۆدیل له
نهتهوهیی مهسهله لهگهڵ ههروههاو خ��واس��ت وهك نیشتامنییهكان وپێویسته ه��هروهك خۆیان. ئامانجیسرتاتیژی به ئۆپۆزسیۆنبوون ب��هرهیقۆناغهكهبزاننوگوێنهگرنبۆقسهیدوودڵ و ناحهزان پیالنی و تێكدهرانهنهبنولهگهڵهێزهكانیتر)بهتایبهتبوون خاوهنی كه گۆڕان بزووتنهوهیخۆیهتی(، كاریگهریی و قورسایی ولهسهر بن، یهكههڵوێست و یهكڕیزڕاشكاوانه گفتوگۆی ئاستهكان گشتله بگرن رێگه و بكهن ه��اوك��اری وبۆسهردهمیشهڕی گهڕانهوه ئهگهریجهبههگرتن و وش��ك ئایدیۆلۆژییو راس��ت و چ��هپ ناونیشانی لهژێرئهو چونكه ئیسالمییدا، و عهملانیپیالنیخاڵفاندن و بهسهرچووه قۆناغهبهرژەوهندیی له و سهرقاڵكردنه وپ���رۆس���هیج��هن��گ��یگ��هن��دهڵ��یو
ناعهدالهتیوستهمكارییدانییه.ههوڵیئهوهشبدهنكهتهنانهتهێزهكانیدهسهاڵتیشلهههندێخاڵیو هاوههنگاو چاكسازییدا جهوههرییبپارێزرێ ئهزموونهكهمان تا هاوڕابنیان دهسهاڵت، داڕووخانی ئهگهری لهئهنجامدانی به بهڵكو رووخاندنی،دوور چ��ارهن��ووس��ه ل��هو چ��اك��س��ازیو دڵسۆزانه گیانێكی به و بخرێتهوهههستێكیبهرپرسانه)نهكتۆڵهسێنانه(پێشهكیی ب��ه گ��ۆڕان��ك��اری پ��رۆس��هیلێرهوه بكرێت. ب��هڕێ چاكسازییداسرتاتیژیهتی دیاریكردنی بۆ خاڵ دوو
پرۆژەیئیسالمیدهستنیشاندهكهم:بڵندیی و روئیه تۆكمهیی یهكهم:هیممهتویهكڕیزیویهكههڵوێستیینهفهسدرێژی و بهرپرسان سهركردانهیو بڕیاربهدهستان سهلیقهداریی وفیكری و پهیامداری و میصداقیهتوهسهتیومیانڕەویوواقیعیبوون،بۆله و گرنگن زۆر الیهنهكان جهماوهری
سهرهوهیئهولهویهتدان.
كوردیی، ئیسالمی ناوی به دات��ارشاوهئیسالم نیم. داتاشینهدا ئهو لهگهڵ منالعاملین( )رب خ��وای خوایه، ئاینیگهل گشت و مرۆڤهكان ههموو بۆو زهمان سهراپای بۆ و نهتهوهكان ومهبهست دهك��رێ بهاڵم مهكانهكانه.
دهوێت، بهسهبری پێشهنگی و كادر وله ئهمینبوونهوه ل��هوالش��هوه ب��هاڵمههڵهیهكی جهماوهر خهشمی و رقكوشندهیهونابێتدهسهاڵتیكوردستانو پارێزراو دوورگهیهكی له وابزانێشووشهیسهالمهتیدایه.بۆیهچاكسازیدهسهاڵته قازانجی به قۆناغهدا لهمئۆپۆزسیۆن قازانجی به لهوهی زیاترفهرامۆشكردنی بێت. جهماوهرهكهی وبۆ دهگوازێتهوه حاڵهتهكه چاكسازی،گۆڕانكاریی و جهماوهری تهقینهوهیئهزموونهكهمان و بێپالن و بهپالندهخاتهبهردهمئهگهریچارهنووسێكی
نادیار.ئ��هوه پێشبینیی ئ��ێ��وه ب��هی��ان:له كوردستان ئیسالمییهكانی دهك��هنههڵبژاردنهكانیداهاتوودادهنگیزیاتر
بهدهستبهێنن؟یانبهپێچهوانهوه؟م.س��هاڵح��هددی��ن:وهك��وومت��ان،خۆی، بایهخی بوونی لهگهڵ دهن��گبهنده رای به نییه. پێوهر تهنیا بهاڵمدهك��هن، زی��اد دهن��گ ئیسالمییهكانئهوهی بهقهدهر چهنده؟ ئایا ب��هاڵمچونكه ناچم. بۆ وای زۆری��ن��هب��ن؟!نین، ئاماده پێداویستییهكان هێشتائیسالمییهكانوهكخۆیان هێشتاهێزهلهمهیداندانهنارساون،هێشتائهگهریتۆقاندن و كڕین وی��ژدان و تهزویرلهئارادایه،هێشتاپرۆژەیئیسالمیوهكبهدیلپێشكهشنهكراوه،هێشتاژیانوبه بهسرتاوه خهڵك له زۆرێك بژێوییو نان لهبهر و دهسهاڵتدارهوه الیهنیناتوانێت مناڵهكانی، ئایندهی و پێگهبه دهنگ و ههڵبڕێ دهنگ ئازادانهخۆی دڵی خ��وازراوی الیهنی و كهس
بدات.بااڵنسی ئ��هم��ان��هش��دا ل��هگ��هڵه���ێ���زهك���انب���هم���هرج���یب��وون��یله دروستیی و نهزاههت النیكهمیبهرژەوهندیی به دهگۆڕێ ههڵبژاردندا،بۆ پێشهكی و ئامادهكاری قۆناغێكیداهاتوودا. له باشرت گۆڕانكارییهكیچاكسازی كاری بۆ قۆناغبهندیی بۆیهریشهیی، گۆڕانكاریی پ��رۆس��هی وزهروورهته.پاراستنیهاوكێشهیبهرهیگرنگه ئۆپۆزسیۆن بهرهی و دهسهاڵتسیاسین پرۆسهی تهواوكاری پێكهوه وو گهشرت ئایندهیهكی بهدیهێنهری و
ئاسوودهترن.بهیان:ئهمڕۆالیهنهئیسالمییهكانیو كۆمهڵ تایبهتیش به كوردستان،ئۆپۆزسیۆندا بهرهیهكی له یهكگرتوو،بهڕێزتان رای ب��ه ك��ۆب��وون��هت��هوه..پێویسته ئیسالمی پرۆژەی ئهولهویاتی
چیوچۆنبێتلهكوردستان؟ئهولهویهتی س��هاڵح��هددی��ن: م.پ�����رۆژەیئ��ی��س��الم��ی،گ��رت��ن��هب��هریله رهوای���ه و روون سرتاتیژیهتێكیحاڵهتی ن��اوم��اڵ��ی یهكخستنهوهیو شێواز و شێوه ه��هر به ئیسالمیبۆ دهزانن باشی به كه چوارچێوهیهك،ئاڕاستهكردنیتواناكانبهرهوپێشهوهوئاوڕنهدانهوهلهرابردوولهئهمالوئهوال.بۆئهمكارهشپێویستدهكاتگفتوگۆوكاریهاوبهشلهگهڵسهرجهمهێزهكۆمهاڵیهتییه و رێكخراوهیی و سیاسیو ب���درێ ئ��هن��ج��ام ئیسالمییهكانلێكحاڵیبوونوههماههنگیورێكهوتندروستبكرێ.ههروههابهرچاوڕوونیو دید و ههڵوێست ساغكردنهوهی وبۆچوونهكانلهمهڕمامهڵهكردنلهگهڵحوكمڕان، هێزی دوو وهك دهسهاڵت
بێت،كه ئیسالمییكوردستانی پرۆژەیدیاریكراو نیشتامنێكی رهنگی بێگوماندهنیشێت، لێ دیاریكراوی گهلێكی و
بهدووهۆ:ئیسالمی پ���رۆژەی یهكێكیان:بهرپا كهسێك كۆمهڵه شانی لهسهركه نیشتامنهن ئهم خهڵكی كه كراوهكهكوردن. نهتهوهیه ئهم و كوردستانه
ه��هروهه��ات��هواوك��هرودرێ���ژەدهریباووباپیرانی راب����ردووی م��ێ��ژوویپڕ رابردووه بهو شانازییش و خۆیاننگشت ئهمه كه دهكهن، سهروهرییهوهرهنگیناوچهونهتهوهیلێدهنیشێتشارستانیهت. مێژوو و ت��وراس وهككهڵهپیاوهكانی ل��ه زۆرێ���ك ئ��هوهت��اله و زان��س��ت ل��ه ئیسالم م��ێ��ژووی
فهرمانڕەواییدا،كوردبوون.پ��رۆژەی له بهشێك دووهم��ی��ان:ئیسالمی)لهپاڵباسیهیدایهتیمرۆڤوپهروهردهوبانگخوازییدا(بریتییهلهبهختیاری دابینكردنی و سیاسی بهشیو ئازادییهكان و ماف و كامهرانی ومرۆڤهكان، یهكسانیی و ع��هدال��هتنیشتامن بهو لكاوه و ئهمهشچهسپاودهكرێت، تێدا ك��اری كه گهلهوه و
دووالی���هن���ی ئ��هگ��هر دووهم:)بزووتنهوهی و كۆمهڵ و یهكگرتوودهس��هاڵت ب��هرهی ئهگهر ئیسالمیشلهم یهكبوونیان بهێڵێت( ب��هج��ێخۆیان و نهزانی باشرت به قۆناغهدابه دهبێت هێشتهوه، دووالی��هن وهك
[email protected] ژماره)25(،سێشهممه2013/3/5،ساڵییەکەم
14
گفتوگۆ
له هه ڵبژاردنه كانی داهاتوودا ئیسالمییه كان ده نگ زیاد ده كه ن، به اڵم
وای بۆ ناچم ببنه زۆرینه
ئه وله ویه تی پرۆژەی ئیسالمی، گرتنه به ری ستراتیژییه تێكی روون و ره وایه له
یه كخستنه وه ی ناوماڵی حاڵه تی ئیسالمی
هه موو گه له سه ره كییه كانی ناوچه كه كاریگه رییان هه بووه له سه ر كار و بزاڤی
ئیسالمی له كوردستاندا
www.bayanpress.net
www.facebook.com/bayanpres
www.twitter/bayan2press
Tuesday, No.25First Year, March 5, 2013
political general Newspaper
هاوپهیمانییكوردستانیوشهڕیكۆمپانیابیانییهكانعێراق، نوێنه رانی ئه نجومه نی له كوردستانی هاپه یامنیی هه ڵوێستی دوا له په رله مانتارێكی ئه و لیسته رایگه یاندووه »ئه گه ر پاره ی كۆمپانیاكانی نه وت نه درێت، كاتێكدایه له لێدوانه ئه و ده كشێینه وه «. به غداد په رله مانی و حكومه ت له ئه وا ماوه ی زیاتر له دوو هه فته یه هاوپه یامنیی كوردستان له گه ڵ لیستی ده وڵه تی یاسا له مشتومڕێكی تونددایه ، به وهۆیه شه وه پرۆژەیاسای بودجه ی ئه مساڵ په سه ند نه كراوه .
ئه وه دووپاتكراوه ته وه كه كاتی جیاواز، و له شوێن و هه رچه نده ده یان جار ملمالنێی نێوان هه ولێر و به غداد له سه ر مه سه له ی نه وت و به رژەوه ندیی تایبه تییه و هیچ ره هه ندێكی نه ته وه یی نییه ، به اڵم یه كێتی و پارتی كه خۆیان له هه مووان به كوردتر ده زانن و نازی كوردایه تی به وانی دی ده فرۆشن، ته نانه ن ده یانه وێن خۆیان وه ك فردیادڕەسی پارچه كانی تری كوردستان و بزووتنه وه رزگاریخوازه كه ی ده ربخه ن، ئه و قسانه یان به تۆمه تی ئۆپۆزسیۆن ناوده برد، هه وڵیشیان ده دا به رگێكی نه ته وه یی په رله مانتاره ی ئه و لێدوانی له به اڵم ناوه نددا. له گه ڵ ملمالنێكانیان بااڵی به ببڕن وردتریش ده كات، نه وت شه ڕی هاوپه یامنی كه ده چه سپێت ئه وه هاوپه یامنیدا كۆمپانیایانه شدا ئه و مافی پێناو له هه ر ده كات، بیانییه كان كۆمپانیا بڵێین، شه ڕی
ئاماده ن ده ستبه رداری ده سه اڵته كانیان بنب له به غداد.بێگومان مافی ئه وه مان هه یه بپرسین: بۆچی هاوپه یامنی له پێناو مافی كۆمپانیا بیانییه كان له به غداد ده كشێنه وه ؟ ئایا ئه مه ئه وه ناسه ملێنێت كه ده سه اڵتدارانی كورد به رژەوه ندیی تایبه تییان له گه ڵ ئه و كۆمپانیایانه دا هه یه ، بۆیه وا داكۆكییان لێده كه ن؟ به دیوێكی تریشدا، له چه ند ساڵی رابردوودا چه ند بڕگه ی ده ستووریی وه كو مادده ی جێبه جێنه كراون، هه یه ، كوردستانه وه خاكی چاره نووسی به په یوه ندیی كه )140(له بڵێت نه كرد جورئه تی به غداد، له پارتی و یه كێتی په رله مانتارێكی هیچ به اڵم هه ڕەشه بوو كه دیجله ش ئۆپه راسیۆنی مه ترسیی كاتی له ده كشێینه وه . به غداد به غداد له مانه وه یان رایانگه یاند پارتی و یه كێتی كورد، خاكی و خوێن له سه ر پێویسته ، ئه مه ش ئاماژەیه كه بۆ ئه وه ی كه به الی ئه وانه وه پاره ی كۆمپانیاكانی نه وت كه به به رژەوه ندیی سه رانی حیزبه كانیانه وه گرێدراوه ، به نرخرته له خوێنی تاكی كورد
و خاكی كوردستان، بۆیه داكۆكیی لێده كه ن.له م كێشمه كێشمه ی هاوپه یامنیی كوردستان له مه ڕ مافی كۆمپانیاكانی نه وت، ده بوو ده بیرنێت. كۆمه ڵدا و یه كگرتوو و گۆڕان په رله مانتارانی له خه مساردییه ك هه ڵوێستی نه بن، بێده نگ پارتی و یه كێتی سه ره ڕۆییانه ی ئه و ئاست له ئه وان و یه كێتی كه روونبكردایه ته وه كوردستانیان هاوواڵتیانی بۆ هه بووایه ، رۆشنرتیان پارتی داكۆكی له كێ و چی ده كه ن. ماوه ی ده ساڵه ئه وان به ناوی كوردایه تییه وه سامانی ئه م واڵته هه رزانفرۆش ده كه ن، یاری به چاره نووسی نیوه ی خاكی هه رێمی كوردستان ده كه ن. ئه گه رنا بێده نگییان ده بێته په رده پۆشكردنی هه ڵه كانی یه كێتی و
پارتی، ئه وسا به شێكی تاوانه كه ش ده كه وێته ئه ستۆی ئه وان.
ئیدریس سیوه یلیReklam
ناسنامەىحزبەکوردستانییەکانڕەوتیان ـ ئایدیۆلۆژیان ـ هەڵسەنگاندنیان
نووسینى: مەسعود عەبدولخالق