له گه ڵ نزیكبونه وه ی واده ی هه ڵبژاردن، ملمالنێكان���ی ن���او یه كێت���ی توندوتر ده بێته وه ، هاوكات نه وشیروان مسته فا و دكتۆر به رهه م به نهێنی و به دور له چاوی كامێراكان له ماڵی دلێری سه ید مه جید كۆده بنه وه ، "ئاینده ی یه كێتی " ته وه ره ی

سه ره كی كۆبونه وه كه یان بوه .ئاوێن���ه ، س���لێمانی : ئاماده كردن���ی پڕۆژه یه ك له الیه ن دكتۆر به رهه م ساڵح گش���تی و دوه می س���كرتێری جێگری ئه ندامێكی مه كته بی سیاس���ی و چه ند یه كێتییه وه س���ه ركردایه تی كۆمیته ی به مه به س���تی چۆنیه ت���ی به ڕێوه بردن و ب���ۆ مه رجه عیه تێ���ك دیاریكردن���ی بڕیاردان و ش���ه فافبونی داهات و دارایی له ن���او یه كێتیدا، ملمالنێی جه مس���ه رو كه سه ده ستڕۆش���توه كانی ناو یه كێتی له كاتێكدایه ئه م���ه توندتر ده كاته وه ، ك���ه لیژنه ی���ه ك له الی���ه ن مه كته ب���ی سیاس���ی و كۆمیته ی سه ركردایه تییه وه

به ناوی لیژنه ی هه ڵبژاردن به مه به ستی "جێگیركردن���ی ن���اوی كاندیده كان���ی له لیس���تێكدا" په رله مان ب���ۆ یه كێتی پێكهێن���راوه و هه م���و ئه و جه مس���ه رو ملمالنێی ده ستڕۆش���توانه ش كه س���ه جێكردن���ه وه ی ئ���ه و كاندیدانه یانه كه

سه ر به كوتله ی خۆیانن.كارگێڕی مه كته ب سیاس���ی یه كێتی "حاك���م قادر" ك���ه ئه ندامێكی لیژنه ی راگه یاند به ئاوێنه ی هه ڵبژاردنه كه ی���ه ، دوا بڕی���ارو راس���پارده كانیان ده خه نه به رده م جێگری س���كرتێری گش���تی و مه كته بی سیاس���ی بۆ ئ���ه وه ی بڕیاری "بڕیاره كانیش وتی ئه و له س���ه ربدات، به زۆرین���ه ی ده نگ ده بێت نه ك ئه وه ی

كه سێك به ته نها بڕیاربدات".هاوكات له گه ڵ باڵوبونه وه ی ده نگۆی س���اڵح و به رهه م هه ڵوێس���توه رگرتنی ئه ن���دام مه كته بی سیاس���ی و چه ن���د س���ه ركردایه تیه كی یه كێت���ی، دكت���ۆر

به رهه م به رله وه ی هه فته ی رابردو به ره و س���ه فه ربكات، كوردس���تان ده ره وه ی له گه ڵ نه وشیروان مس���ته فا رێكخه ری گشتی بزوتنه وه ی گۆڕان له ماڵی دلێری

سه ید مه جید كۆده بێته وه .به پێی زانیاریه كان ئاینده ی یه كێتی و په یوه ندی ناهاوسه نگی نێوان یه كێتی و پارتی و مه سه له ی پڕكردنه وه ی پۆستی ت���ه وه ره ی عێراق، س���ه رۆك كۆماری سه ره كی كۆبونه وه كه یان بوه ، محه مه د په یوه ندیه ژوری به رپرس���ی حاج���ی سیاس���یه كانی بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان، به ئاوێن���ه ی راگه یان���د كه "ئاس���اییه نه وش���یروان مس���ته فا و به رهه م ساڵح یه كتری���ان بینیبێ���ت، چونك���ه ئه وان جگه له په یوه ندی سیاس���ی په یوه ندی كۆمه اڵیه تی و دۆس���تانه ش له نێوانیاندا

هه یه ".

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )383( سێشەممە 2013/6/25

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

خه ریكه توركیا ریسه كه ده كاته وه به خوری

«« 5 په كه كه : 12 »» 17 »»

ئه سته مه جارێكیتر بچێته وه دۆخی جارانی

«« 17دایكێكی كورد له به ریتانیا«« 4شه ش مانگه تاڵه بانی له به رلینه ..به هۆی فڕێدانه خواره وه ی منداڵه كه ی

دو ساڵ و نیو سزادرا

ریکالم

نێچیرڤان بارزانی س���ه رۆكی حكومه تی هه رێم س���ه ركرده یه كی پێشوی حیزبی به ع���س كه له ژیان���دا نه م���اوه به پله ی تایب���ه ت خانه نی���ش ده كا و موچه یه كی دو ملی���ۆن دیناریش بۆ واریس���ه كانی ئه مه په رله مانتارێكیش ده بڕێنێت���ه وه ،

به كارێكی نایاسایی وه سف ده كات.

ئاوێنه ، هه ولێر: به پێی به ڵگه نامه یه ك كه ده س���ت ئاوێن���ه كه وت���وه و ئیمزای نێیچرڤان بارزانی له س���ه ره به نوسراوی ژم���اره )1912( له به رواری 2013/2/21 بڕیاری���داوه به دابینكردن���ی موچه یه كی خانه نیشی تایبه ت به بڕی دو ملیۆن دینار بۆ وه ره سه ی )ع، س، ك( كه به گوێره ی

به دواداچونێك���ی ئاوێنه ده ركه وتوه ئه و كه سه خه ڵكی شاری ئه نباره و له به رواری 13ی كانون���ی یه كه م���ی 2011 له واڵتی

فه ره نسا كۆچی دوایی كردوه .ئه و كه س���ه یه كێكه له سیاس���یه كانی عێراق و له ته مه نی 15 ساڵیه وه په یوه ندی كردوه و به عس���ه وه به ریزه كانی حیزبی

ساڵی 2004 به تۆمه تی ئه نجامدانی كاری گروپه پش���تگیریكردنی توندوتی���ژی و چه كداره كانی عێراق بۆ ماوه ی س���اڵێك

له الیه ن هێزه كانی ئه مه ریكاوه گیراوه .بیالل سلێمان په رله مانتاری فراكسیۆنی كۆمه ڵ له مب���اره وه به ئاوێنه ی راگه یاند كه "خانه نشینكردنی كه سانی ده ره وه ی

هه رێم له سه ر بودجه ی حكومه تی هه رێم به مه به س���تی سیاس���ی و دڵرازیكردن���ی خه ڵك���ی بێگان���ه پێچه وانه ی یاس���ایی

خانه نشینكردن و راژه ی خزمه تكردنه ".ئه و وت���ی "ئێس���تا حكومه تی هه رێم ئه ن���دام و له خانه نیش���نكردنی جگ���ه كادیرانی حیزبی ده س���ه اڵتدار، خه ریكی

بێگان���ه و خه ڵك���ی خانه نیش���كردنی هاواڵتیانی عه ره ب و خه ڵكی ناوه ڕاست و باش���ووری عێراقیشه له س���ه ر حسابی كوردس���تان و هه رێم و خه ڵكی بودجه ی

موچه ی به رزیان بۆ ده بڕێته وه ".

نێچیرڤان بارزانی ، سه ركرده یه كی مردوی حیزبی به عس به موچه ی دو ملیۆن دینار خانه نشین ده كات

ناكۆكییه كانی ناو یه كێتی توندتر ده بێته وه نه وشیروان مسته فا و د.به رهه م به نهێنی كۆده بنه وه

3 »»

3 »»

جوڵه ی وه همی... ره خنه له رۆشنبیری رۆژنامه نوس 18 »»

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار تیراژ: 4500 ته له فۆن: 3201274 ناونیشان: سلێمانی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

كێ خه وتوه .. منداڵی ئیشكه ر یان حكومه ت؟!

9 »»

پارتی دیموكراتی كوردستان و یه كگرتوی ئیس����المی چه ند كۆبونه وه یه ك به نهێنی ئه نجام����ده ده ن و له س����ه ر چه ند خاڵێك رێکده ك����ه ون، ئه ندامێك����ی مه كته ب����ی ئه و ئیس����المیش یه كگرتوی سیاس����ی

هه واڵه ره تناكاته وه .ئاوێنه ، تایبه ت: ئه ندامێكی مه كته بی سیاس����ی یه كگرت����وی ئیس����المی ك����ه نه یویس����ت ناوی خۆی ئاش����كرا بكات، له لێدوانێكی����دا ب����ۆ ئاوێن����ه رایگه یاند ك����ه "له چه ن����د كۆبون����ه وه ی مه كته بی حیزبه كه یاندا، ئه مدوایی����ه ی سیاس����ی ئه مینداری گش����تی یه كگرتو )محه مه د فه ره ج( باس����ی ئه وه ی ب����ۆ كردون كه له گه ڵ پارت����ی له گفتوگۆدان"، ئه و وتی "ئه مین����دار پێیڕاگه یاندی����ن ك����ه پێش ماوه یه ك دوجار هێمن هه ورامی به نهێنی هاتوه ت����ه الم به نوێنه رایه ت����ی بارزانی ، دواتر ش����اندی هه ردوال كۆبونه ته وه ، كه

الیه نی یه كگرتو بریتیبون له مه ولود باوه مورادو دو كه سی دیكه له پارتیش كه مال

كه ركوكی و هێمن هه ورامی بون".وتیش����ی "پاش����ان ئه مینداری گشتی چوه ته الی نێچیرڤان و دواتر فوئاد حسێن هاتوه ته الی ئه میندار و له سه ر داخستنی مه له فی س����ه الحه دین به هائه دین و شێخ

ئه دهه م بارزانی رێككه وتون".ئ����ه م ئه ن����دام مه كته ب سیاس����یه ی یه كگرتو جه غتی له س����ه ر ئه وه كرده وه كه هه ردوال له م كۆبونه وانه یاندا له سه ر چه ن����د خاڵێ����ك رێككه وت����ون، له وانه

هه ماهه نگیك����ردن له باره ی مه س����ه له ی س����وریا و په كه ك����ه و ئاس����ایكردنه وه ی په یوه ندی نێوانیان، ئه و وتی "وا بڕیاره بارزانی س����ه رۆكی حكومه ت نێچیرڤان كۆمه ڵێ����ك زیادب����كاو میزانیه كه م����ان

ئه ندامیشمان بۆ خانه نشین بكات".ئاوێن����ه ب����ۆ به دواداچون����ی زیات����ر په یوه ندیك����رد به ئه ندام����ی مه كته ب����ی سیاسی یه كگرتو "مه ولود باوه موراد"، ناوبراو هه واڵه كه ی ره تنه كرده وه ، به اڵم ئاماده ش نه بو له وباره وه هیچ لێدوانێك

بدات.

حكومه ت����ی پێش����مه رگه ی وه زی����ری هه رێم "شێخ جه عفه ر ش����ێخ مسته فا" به فه رمانێكی وه زاری پله ی ده ریای كچی كه به ئه فسه ر دایمه زراندوه له فه رمانده یی له مالزمیی����ه وه حه فت����ا هێزه كان����ی

به رزده كاته وه بۆ مالزم ئه وه ل.ئاوێنه تایبه ت: به پێی نوسراوێك كه ده س����ت ئاوێنه كه وتوه ، شێخ جه عفه ر به فه رمان����ی وه زاری )ژم����اره 3376( كه ل����ه 2013/6/10 ده ریكردوه ، بڕیاری ئه فس����ه ری پله ی 467 به رزكردنه وه ی داوه له مالزمی����ه وه بۆ مالزم ئه وه ل، كه یه كێكی����ان ده ریای كچێت����ی ، ناوه كه ی ناوانه دایه و ئ����ه و چواره می له لیس����تی

ژماره )95(ه .نوس����راوه كه )ده ریا جه عفه ر به پێی

شێخ جه عفه ر كچێكی خۆی له فه رمانده یی پارتی و یه كگرتو به نهێنی كۆده بنه وه داده مه زرێنێت و پله كه شی به رزده كاته وه

دلێری سه ید مه جید به رهه م ساڵح نه وشیروان مسته فا

مس����ته فا عه لی ( له دایكب����وی 1988ه و ئاستی خوێندنی به كالۆریۆسه و له یه كه ی له فه رمانده ی����ی تایبه ت����ه لی����وای 2ی هێزه كان����ی )70(. به پێی نوس����راوه كه به رواری دوا پله ی ده ریا 2009/1/6یه ،

كه ئه وكاته خوێندكاری زانكۆ بوه .س����ه باره ت زیاتر رونكردن����ه وه ی بۆ به وه ی كه به پێی رێنماییه یاساییه كان

به رزكردن����ه وه ی ئه و پله ی����ه له ناو هێزه س����ه ربازییه كاندا له مالزمیه وه بۆ مالزم ئ����ه وه ل پێویس����تی به تێپه ڕاندنی چوار په یوه ندیكرد ئاوێن����ه س����اڵ خزمه ته ، به وه زیری پێش����مه رگه "ش����ێخ جه عفه ر شێخ مس����ته فا"وه ، ئه و وتی "بۆ نابێت كچه كه م پله ی ئه فس����ه ری پێبدرێت خۆ

كفر نیه ".

سه ركرده ی زه رورو زه روره تی سه ركرده

‌‌‌كامه‌ران‌محه‌مه‌د

له‌نێوان‌ئ���ه‌م‌دو‌چه‌مكه‌،‌كه‌‌هه‌ریه‌كیان‌له‌ناوخۆی���دا‌‌دو‌‌چه‌مكی‌تری‌لێكدراون،‌دو‌ واڵت���دا‌ حوكمڕان���ی‌ له‌سیس���ته‌می‌ئاراس���ته‌ی‌جی���اواز‌له‌خۆده‌گ���رن،‌هه‌ر‌ئه‌و‌دو‌ئاراس���ته‌یه‌ش‌له‌ئێستاو‌ڕابردودا‌تاڕاده‌یه‌ك���ی‌زۆر‌س���ه‌رچاوه‌ی‌ملمالنێی‌نێ���وان‌هێزه‌كان‌ب���ون‌و‌ده‌بن،‌به‌جۆرێك‌هه‌ندێكجار‌شه‌ڕی‌زه‌روره‌تی‌سه‌ركرده‌‌تا‌ئه‌و‌شوێنه‌‌بڕ‌ده‌كات‌كه‌‌سه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌‌ده‌كات‌‌ خۆی‌ دواتر‌ به‌ده‌س���تده‌هێنرێت،‌ت���ر‌ هێزێك���ی‌ زه‌رورو‌ به‌س���ه‌ركرده‌ی‌به‌رپرس���یاره‌تی‌هێنانه‌ئ���ارای‌زه‌روره‌تی‌

سه‌ركرده‌‌هه‌ڵده‌گرێته‌وه‌.له‌چه‌مكی‌یه‌كه‌مدا،‌سه‌ركرده‌‌ئه‌وله‌ویه‌ت‌و‌بون���ی‌هه‌ی���ه‌و‌خاوه‌نی‌عه‌رش���ه‌،‌ته‌نیا‌پێویستی‌به‌وشه‌داڕێژیه‌كه‌،‌كه‌‌به‌وهۆیه‌وه‌‌‌مان���ه‌وه‌ی‌ ب���ۆ‌ ڕه‌های���ی‌ ش���ه‌رعیه‌ت‌و‌ده‌سته‌به‌ربكات‌و‌خۆی‌‌وه‌كو‌ئه‌وله‌ویه‌ت‌له‌هه‌مو‌پرس���ه‌كاندا‌‌بمێنێت���ه‌وه‌.‌ئه‌مه‌‌دكتات���ۆره‌كان‌ حزب���ه‌‌ له‌ئه‌ده‌بیات���ی‌به‌ئاشكرا‌هه‌س���تی‌پێده‌كرێت‌و‌هه‌میشه‌‌كاریزمای���ی‌و‌ به‌رگ���ی‌ س���ه‌ركرده‌كان‌قودس���یه‌تی‌به‌ب���ااڵدا‌ده‌ك���رێ،‌ب���ه‌اڵم‌له‌چه‌مك���ی‌دوه‌مدا‌زه‌ڕوره‌ت‌ئه‌وله‌ویه‌ته‌و‌سه‌ركرده‌‌به‌شه‌‌دوه‌مه‌كه‌یه‌تی،‌ئه‌مه‌‌بۆیه‌‌كاتێك‌واڵت‌له‌ژێر‌چه‌تری‌س���ه‌ركرده‌ی‌زه‌روره‌ت‌ هه‌میش���ه‌‌ به‌ڕێوه‌چ���و،‌ زه‌رور‌دروس���تده‌كرێت‌بۆ‌درێ���ژه‌دان‌به‌خۆی‌و‌له‌پاوانخوازی‌و‌ لێوانلێ���و‌ سیس���ته‌مێكی‌تاكڕه‌وی‌دروستده‌كات،‌به‌اڵم‌له‌زه‌روره‌تی‌ده‌ستاوده‌ستكردنی‌ پڕۆسه‌ی‌ سه‌ركرده‌،‌دیموكراتیانه‌‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ ده‌س���ه‌اڵت‌زه‌رور،‌ له‌س���ه‌ركرده‌ی‌ به‌ڕێوه‌ده‌چێ���ت.‌زه‌روره‌ت‌له‌سه‌ر‌سه‌ركرده‌‌بنیاد‌ده‌نرێت،‌له‌سه‌ر‌ سه‌ركرده‌‌ سه‌ركرده‌،‌ له‌زه‌روره‌تی‌زه‌روره‌ت‌بنی���اد‌ده‌نرێ���ت.‌له‌یه‌كه‌میان‌ده‌بێت‌ب���ه‌رده‌وام‌‌ف���ه‌وزا‌هه‌بێت،‌یان‌دروستبكرێت.‌به‌رپرسیاره‌تی‌دروستبونی‌هی���چ‌فه‌وزایه‌كی���ش‌ناخرێته‌‌ئه‌س���تۆی‌س���ه‌رۆك،‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌به‌رده‌وام‌وه‌كو‌حه‌كیمێ���ك‌خ���ۆی‌وێن���ا‌ده‌كات‌و‌خۆی‌خاوه‌ن���ی‌هه‌توانی‌برینه‌كانه‌،‌به‌اڵم‌له‌هی‌دوه‌میان‌به‌رده‌وام‌فه‌وزا‌ڕو‌له‌كه‌مبونه‌وه‌‌

ده‌كات.مێ���ژو‌پێمانده‌ڵێت‌یه‌كه‌میان‌هه‌میش���ه‌‌ترس‌و‌تۆقاندن‌دروست‌ده‌كات،‌له‌دوه‌میان‌هه‌میش���ه‌‌ترس‌و‌تۆقان���دن‌ده‌ڕه‌وێته‌وه‌.‌واڵتێك‌ئه‌گ���ه‌ر‌له‌قه‌یران���دا‌گوزه‌ریكرد،‌كه‌واته‌‌قه‌ی���ران‌زه‌روره‌ته‌و‌پیێویس���تی‌به‌سه‌ركرده‌یه‌كه‌‌ڕزگاری‌بكات،‌خۆ‌ئه‌گه‌ر‌واڵت‌به‌ڕه‌وش���ێكی‌ئارام‌و‌س���ه‌قامگیردا‌بڕوات،‌ئه‌وا‌س���ه‌ركرده‌یه‌كی‌پێویسته‌‌كه‌‌

درێژه‌‌به‌و‌سه‌قامگیریه‌‌بدات.له‌واڵتی‌س���ه‌ركرده‌ی‌‌زه‌روردا،‌سه‌ركرده‌‌له‌سه‌روی‌هه‌مو‌ده‌زگا‌شه‌رعیه‌كانه‌وه‌یه‌،‌نه‌په‌رله‌م���ان‌ده‌توانێ���ت‌لێپێچین���ه‌وه‌ی‌له‌گه‌ڵ���دا‌ب���كات،‌ن���ه‌‌هی���چ‌دادگایه‌ك‌بكاته‌وه‌‌ له‌دادگاییكردنی‌ بی���ر‌ ده‌توانێت‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌،‌ پێویس���تدا.‌ له‌حاڵه‌ت���ی‌په‌رله‌م���ان‌هه‌میش���ه‌‌ب���ه‌وه‌‌مه‌ش���غوڵ‌ده‌بێت‌چۆن‌زه‌روره‌ت‌وه‌كو‌كورس���یه‌ك‌سه‌ر،‌ بخه‌نه‌‌ س���ه‌ركرده‌كه‌ی‌ داتاش���ن‌و‌هه‌میش���ه‌‌خه‌ریكی‌هۆنینه‌وه‌ی‌یاس���ان‌پاراس���تن‌و‌گه‌وره‌تركردنی‌س���ه‌رۆك‌ بۆ‌له‌یاس���او‌ده‌س���تور.‌دادگاش‌هه‌میش���ه‌‌س���ه‌رۆك،‌ نه‌یاران���ی‌ به‌دادگاییكردن���ی‌ئه‌وكاته‌‌ ئاخر‌ پاراس���تنیه‌تی.‌ سه‌رقاڵی‌س���ه‌رۆك‌‌باوكه‌،‌فریادڕه‌سه‌،‌سیمبوله‌و‌پیرۆزه‌،‌ئه‌گه‌ر‌خراپه‌یه‌ك‌هه‌بێت‌هی‌ئه‌و‌نیه‌،‌به‌ڵكو‌ده‌وروبه‌ره‌كه‌ی‌خراپن،‌به‌اڵم‌له‌واڵتی‌زه‌روره‌تی‌س���ه‌ركرده‌،‌س���ه‌رۆك‌له‌ژێر‌چاودێری‌په‌رله‌ماندایه‌و،‌دادگا‌بۆی‌هه‌یه‌‌له‌كاتی‌پێویست‌په‌لكێشی‌‌بكات.‌بۆیه‌‌له‌م‌حاڵه‌ت���ه‌دا،‌ئه‌گه‌ر‌خاوه‌نی‌ده‌‌په‌رله‌مانی���ش‌بێت‌و‌خاوه‌ن���ی‌‌١٠٠دادگا‌بێت،‌سیستمه‌كه‌ی‌هه‌ر‌ناوێكی‌دیموكراتی‌هه‌بێت،‌له‌ئه‌نجامدا‌جگه‌‌له‌مه‌مله‌كه‌تێكی‌

موڵكی‌مه‌لیك‌‌هیچی‌تر‌نیه‌.ل���ه‌و‌واڵتانه‌ی‌كه‌‌حزبه‌‌بااڵده‌س���ته‌كانی‌به‌ئاراسته‌ی‌خۆسه‌پاندنێكی‌ته‌واو‌ده‌ڕۆن،‌هه‌میش���ه‌‌سه‌ركرده‌‌زه‌رور‌ده‌كه‌ن،‌زه‌رور‌تا‌ڕاده‌ی‌پی���رۆزی،‌ئه‌مه‌‌بۆیه‌‌كۆمه‌ڵێك‌دروشم‌بۆ‌مه‌زنی‌سه‌رۆك،‌واڵت‌ده‌ته‌نێ.‌هه‌مو‌دروشمه‌‌گه‌وره‌كان،‌له‌سه‌ر‌حیسابی‌بچوكردنه‌وه‌ی‌تاكه‌كانه‌.‌كۆمه‌ڵێك‌دروشم،‌كه‌‌ئیراده‌‌له‌خه‌ڵك‌ده‌س���ه‌نێته‌وه‌و‌خۆی‌ده‌بێته‌‌خاوه‌نی‌‌ئیراده‌ی‌دۆنكیشۆت.‌له‌م‌ئه‌وه‌نده‌‌ ده‌سه‌اڵت‌ دروشمه‌كانی‌ واڵتانه‌،‌نالۆژیكین،‌ڕێگه‌‌به‌خۆیان‌ده‌ده‌ن،‌هه‌مو‌تاكه‌كان‌بۆ‌سه‌رۆك‌بن‌و‌هیچ‌كه‌سێكیش‌جگه‌‌له‌موحه‌ممه‌دی‌مه‌هدی،‌له‌و‌باش���تر‌

نیه‌!

0771 369 99920771 369 9991

هه‌واڵ(383(‌سێشه‌ممه‌‌22٠١3/6/25

ئاوێنه‌ی‌روداوه‌کان

‌ریکالم‌ریکالم

‌‌‌ئا:‌ئاسۆ‌سه‌راوی‌

سلێمانی‌‌هه‌فته‌یه‌كی‌‌پڕ‌له‌ته‌ق‌و‌تۆق‌و‌شه‌ڕه‌‌چه‌قۆو‌كوشتن‌و‌خۆخنكاندنی‌‌چه‌ند‌هاواڵتییه‌كی‌‌به‌خۆیه‌وه‌‌بینی‌.

له‌م���اوه‌ی‌‌ ته‌نه���ا‌ له‌س���لێمانی‌‌و‌بیس���تران:‌ هه‌وااڵنه‌‌ ئ���ه‌م‌ هه‌فته‌یه‌كدا‌كه‌س���ێك‌به‌چه‌قۆ‌برا‌بچوكه‌كه‌ی‌‌خۆی‌‌كوشت،‌باوك‌و‌كچێك‌له‌الیه‌ن‌كوڕێكه‌وه‌‌دران���ه‌‌به‌رچه‌ق���ۆ،‌له‌س���یته‌ك‌ته‌ق���ه‌‌له‌گرتوخانه‌ی‌‌ ك���وژرا،‌ كرا‌و‌ له‌گه‌نجێك‌گرت���ن‌و‌گواس���تنه‌وه‌‌زیندانه‌یه‌ك‌خۆی‌‌خنكان���د،‌له‌س���ه‌رچنار‌نیوه‌ش���ه‌و‌بوه‌‌ش���ه‌ڕه‌ته‌قه‌..‌ئه‌مانه‌‌ئ���ه‌و‌روداوانه‌بون‌ده‌بێت‌ باسكران،‌ له‌راگه‌یاندنكانه‌وه‌‌ كه‌‌چه‌ند‌روداوی‌‌تر‌هه‌بوبێت‌راگه‌یاندنه‌كان‌

باسیان‌نه‌كردبێت؟وته‌بێژی‌‌پۆلیس���ی‌‌س���لێمانی‌‌نه‌قیب‌

س���ه‌ركه‌وت‌ئه‌حمه‌د،‌بونی‌‌ئه‌و‌روداوانه‌‌بۆ‌شارێكی‌‌وه‌كو‌سلێمانی‌‌به‌زۆر‌نازانێ‌‌و‌ئه‌وه‌‌ده‌خاته‌رو‌كه‌‌له‌هه‌مو‌شارێكدا‌ئه‌و‌كێش���انه‌‌روده‌ده‌ن‌"ئه‌گ���ه‌ر‌راگه‌یاندنی‌‌زۆرێك‌له‌واڵتان،‌باس‌له‌هه‌مو‌روداوه‌كان‌و‌بكه‌ن،‌ده‌بێت‌ هه‌واڵه‌كانی‌‌خۆكوش���تن‌ی���ه‌ك‌به‌رنامه‌‌نه‌ك���ه‌ن‌و‌ته‌نها‌خه‌ریكی‌‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌‌ئ���ه‌و‌هه‌وااڵنه‌بن،‌چونكه‌‌

زۆر‌زۆرن".دو‌ل���ه‌و‌تاوانانه‌ی‌‌له‌هه‌فته‌ی‌‌رابردودا‌تاوانی‌‌ ئه‌نجامدراون،‌ به‌چه‌قۆ‌ رویانداوه‌‌یه‌كه‌م‌ش���ه‌وی‌‌هه‌ینی‌‌له‌سه‌ر‌شه‌ممه‌ی‌‌رویداوه‌‌و‌ عه‌ق���اری‌‌ له‌گه‌ڕه‌كی‌‌ راب���ردو‌برایه‌ك‌كه‌‌ته‌مه‌نی‌‌4١س���اڵ‌به‌دو‌چه‌قۆ‌برایه‌كی‌‌ته‌مه‌ن‌‌2١ساڵی‌‌خۆی‌‌ده‌كوژێت،‌وته‌بێژه‌كه‌ی‌‌پۆلیس���ی‌‌س���لێمانی‌‌ئه‌وه‌‌ده‌خاته‌رو‌ك���ه‌‌بكوژه‌كه‌‌له‌لێكۆڵینه‌وه‌دا‌باس���ی‌‌له‌وه‌‌كردوه‌‌له‌لێدانی‌‌چه‌قۆكاندا‌مه‌به‌ستی‌‌كوشتنی‌‌براكه‌ی‌‌نه‌بو،‌به‌اڵم‌

س���ه‌ره‌نجام‌پاش‌گه‌یاندنی‌‌براكه‌ی‌‌بۆ‌نه‌خۆشخانه‌‌گیانی‌‌له‌ده‌ستداوه‌.

تاوان���ی‌‌دوه‌م‌ك���ه‌‌ه���ه‌ر‌به‌چه‌ق���ۆ‌دوش���ه‌ممه‌‌ دوێن���ێ‌‌ ئه‌نجام���دراوه‌‌و‌سلێمانی‌‌ ش���اری‌‌ كوردستی‌‌ له‌گه‌ڕه‌كی‌‌رویداوه‌،‌گ�����ه‌نجێكی‌‌2٠س���اڵ،‌باوك‌و‌كچێك‌ده‌داته‌‌به‌رچه‌قۆ‌كچه‌كه‌‌١9ساڵ‌و‌به‌وت�����ه‌ی‌‌پۆلی���س‌‌8ب���ۆ‌‌9چه‌قۆی‌‌به‌رك������ه‌وت���وه‌‌و‌باوكه‌كه‌ش���ی‌‌‌3بۆ‌‌4چه‌قۆی‌‌پێوه‌ی�����ه‌،‌نه‌قیب‌س���ه‌ركه‌وت‌هۆك�����اری‌‌رودان���ی‌‌ئ���ه‌و‌تاوان���ه‌‌بۆ‌

كێشه‌یه‌كی‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌گه‌ڕانده‌وه‌.یه‌كێكی‌‌تر‌له‌روداوه‌كانی‌‌ئه‌م‌هه‌فته‌یه‌‌له‌ناحی���ه‌ی‌‌س���یته‌كی‌‌نزیك‌س���لێمانی‌‌روی���داوه‌،‌ئه‌وه‌ش‌كوش���تنی‌‌گه‌نجێك،‌وته‌بێژه‌كه‌ی‌‌پۆلیس���ی‌‌س���لێمانی‌‌ئه‌وه‌‌روداوه‌ش‌ ئ���ه‌و‌ ك���ه‌‌ رونده‌كات���ه‌وه‌،‌به‌مه‌ست‌و‌به‌رنامه‌‌بۆدارێژراو‌نه‌بوه‌‌و‌دو‌گه‌نج‌له‌خانوی‌‌كه‌س���ێكدا‌بون،‌كاتێك‌

خ���اوه‌ن‌ماڵه‌كه‌‌پێیانده‌زان���ێ‌‌ته‌قه‌یان‌لێده‌كات‌سه‌ره‌نجام‌یه‌كێكیان‌ده‌پێكرێ‌‌

گیان‌له‌ده‌ستده‌دا.ل���ه‌م‌هه‌فته‌ی���ه‌دا‌كه‌س���ێك،‌ ه���ه‌ر‌ك���ه‌‌به‌تۆمه‌ت���ی‌‌كوش���تنی‌‌كه‌س���ێك‌كه‌مبو‌ ماوه‌یه‌كی‌‌ ته‌نها‌ ده‌ستگیركرابو،‌خرابوه‌‌زیندانه‌وه‌‌و‌به‌وته‌ی‌‌به‌رپرس���انی‌‌گرتن‌و‌گواستنه‌وه‌ی‌‌سلێمانی‌‌ئه‌و‌كه‌سه‌‌به‌تراكسوده‌كه‌ی‌‌خۆی‌،‌خۆی‌‌خنكاندوه‌،‌وته‌بێژه‌كه‌ی‌‌پۆلیس���ی‌‌س���لێمانی‌،‌وتی‌‌"له‌س���ه‌ر‌داواكاری‌‌رێكخراوه‌كانی‌‌مافی‌‌مرۆڤ‌هه‌ندێجار‌له‌ناو‌زیندانه‌كاندا‌زیاد‌له‌پێویس���ت‌ئاس���انكاری‌‌بۆ‌به‌ندیه‌كان‌كاره‌ساتی‌‌ هه‌ندێجار‌ "ئه‌وه‌ش‌ ده‌كرێت،‌ك���ه‌‌ روداوه‌ش‌ ئ���ه‌و‌ لێده‌كه‌وێت���ه‌وه‌،‌روی���داوه‌‌له‌ناو‌ته‌والێ���ت‌و‌حه‌مامدا‌بو،‌كۆنتڕۆڵكردنی‌‌ئه‌و‌ش���وێنانه‌ش‌ئاسان‌

نییه‌".نه‌قیب‌س���ه‌ركه‌وت‌ئه‌حمه‌د‌ئه‌وه‌شی‌‌

رونك���رده‌وه‌،‌ك���ه‌‌ه���ۆكاری‌‌به‌ش���ێك‌ل���ه‌روداوه‌كان،‌ئه‌وه‌ی���ه‌‌ك���ه‌‌هه‌ن���دێ‌‌یاس���اییان‌ هۆش���یاریی‌‌ له‌خه‌ڵك���ی‌‌الوازه‌‌و‌كاتێ���ك‌روب���ه‌روی‌‌كێش���ه‌یه‌ك‌به‌ده‌س���تی‌‌خۆیان‌ ده‌بنه‌وه‌،‌ده‌یانه‌وێ‌‌تۆڵه‌‌بكه‌نه‌وه‌‌و‌كێش���ه‌كانیان‌بۆ‌یاس���ا‌جێناهێڵن،‌ئه‌و‌بێزاریی‌‌خۆش���ی‌‌له‌بونی‌‌لێبوردنی‌‌گشتی‌‌ده‌ربڕی‌و‌وتی‌‌"لێبوردنی‌‌گشتی‌‌وه‌ك‌چۆن‌بۆ‌هه‌ندێك‌زۆرباشه‌،‌ب���ۆ‌هه‌ندێكی‌‌تر‌خراپ���ه‌،‌زۆرجار‌هێزه‌‌ئه‌منیه‌كان‌و‌دادگاكان‌كێشه‌ی‌‌گه‌وره‌یان‌له‌م‌روه‌وه‌‌بۆ‌دروس���ت‌ده‌بێت،‌چونكه‌‌ئێمه‌‌وه‌ك‌پۆلیس‌تا‌كه‌سێك‌ده‌ستگیر‌ده‌كه‌ی���ن‌خوێنمان‌ده‌بێت‌به‌ئاو،‌كه‌چی‌‌به‌لێبوردنێك‌ ده‌بینی���ن‌ ماوه‌یه‌ك‌ پاش‌ئ���ازاد‌ده‌كرێت،‌به‌ش���ێك‌له‌وانه‌ش‌كه‌‌به‌داخ���ه‌وه‌‌ ئازادك���راون،‌ به‌لێب���وردن‌دوب���اره‌‌ ئه‌نجامداوه‌ت���ه‌وه‌‌و‌ تاوانی���ان‌

ده‌ستگیركراونه‌ته‌وه‌".

‌‌‌ئا:‌ئاراس‌عوسمان

كێشه‌ی‌‌نێوان‌پارێزگاری‌‌كه‌ركوك‌و‌قایمقامی‌‌شاری‌‌كه‌ركوك‌)كه‌‌سه‌ر‌به‌یه‌كێتی‌‌و‌پارتین(‌په‌ره‌سه‌ندن‌

به‌خۆیه‌وه‌‌ده‌بینێت‌و‌كاریگه‌ی‌‌له‌سه‌ر‌به‌ڕێوه‌چونی‌‌ئیشوكاره‌كانی‌ئه‌و‌شاره‌‌جێده‌هێڵێت،‌ئه‌وان‌یه‌كتر‌تۆمه‌تبار‌ده‌كه‌ن‌و‌ماوه‌ی‌‌حه‌وت‌مانگه‌‌یه‌كیان‌

نه‌بینیوه‌.‌

قایمقامی‌‌كه‌ركوك‌"كامیل‌س����اڵه‌یی‌"‌له‌باره‌ی‌‌كێشه‌ی‌‌نێوان‌خۆی‌‌و‌پارێزگاری‌‌كه‌ركوك‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌"ماوه‌ی‌‌س����اڵێك‌ده‌بێ����ت‌هی����چ‌كۆبونه‌وه‌یه‌كی‌‌له‌گ����ه‌ڵ‌نه‌كردوم‌و‌ح����ه‌وت‌مانگه‌‌چاوم‌

په‌یوه‌ن����دی‌‌ ته‌نان����ه‌ت‌ پێینه‌كه‌وت����وه‌‌ته‌له‌فۆنیشمان‌نیه‌".

نزیك‌ س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‌‌ له‌به‌رامبه‌ردا،‌بۆ‌ تایبه‌ت‌ له‌پارێ����زگاری‌‌كه‌ركوك����ه‌وه‌‌ئاوێنه‌‌وت����ی‌‌"هه‌ندێك‌هۆكار‌هه‌بوه‌‌كه‌‌په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‌ئه‌م‌دوانه‌ی‌‌گه‌یاندوه‌ته‌‌ئه‌م‌ئاس����ته‌،‌یه‌ك����ه‌م،‌قایمقام‌بۆی‌‌نیه‌‌له‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌دام‌و‌ده‌زگاكان‌به‌ش����داری‌‌بكات‌به‌پێی‌‌یاس����ا.‌دوه‌م،‌ئه‌و‌كابرایه‌‌)54( له‌م����ادده‌ی‌‌ هه‌ی����ه‌و‌ مه‌هام����ی‌‌دا‌ب����ۆ‌البردنی‌‌ته‌جاوزه‌كان����ه‌و‌قایمقام‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌نه‌كردوه‌و‌وتویه‌ت����ی‌‌بۆ‌پێگه‌ی‌‌حزبه‌ك����ه‌م‌كه‌‌پارتیه‌‌خراپه‌،‌س����ێهه‌م،‌ده‌توانێت‌له‌گه‌ڵ‌مه‌ركه‌زی‌‌پۆلیس����ه‌كان‌كۆبونه‌وه‌‌بكات‌له‌ناوش����اردا،‌به‌اڵم‌ئه‌و‌هیچ‌له‌مانه‌ی‌‌نه‌ك����ردوه‌و‌ده‌یه‌وێت‌وه‌ك‌

پارێزگاری‌‌كه‌ركوك‌ئیشه‌كانی‌‌بكات‌كه‌‌ئه‌مه‌ش‌نابێت‌و‌له‌شارێكدا‌یه‌ك‌پارێزگار‌

هه‌یه‌".به‌اڵم‌س����اڵه‌یی‌‌جه‌ختی‌‌له‌وه‌‌كرده‌وه‌‌ك����ه‌‌"ل����ه‌و‌پرۆژان����ه‌ی‌‌له‌ناو‌ش����اره‌كه‌‌ئه‌نجامده‌درێت‌به‌هیچ‌شێوه‌یه‌ك‌ئاگاداری‌‌نی����م،‌له‌كاتێك����دا‌خه‌ڵك‌س����ه‌ردانمان‌ده‌كات‌له‌به‌رامب����ه‌ر‌خراپ����ی‌‌پرۆژه‌كان‌و‌به‌جێهێش����تنی‌‌له‌الی����ه‌ن‌مقاوله‌كانه‌وه‌،‌پارێزگا‌ له‌ئه‌نجومه‌ن����ی‌‌ كۆبونه‌وه‌ی����ه‌ك‌هه‌یه‌‌گش����ت‌داموده‌زگاكان‌به‌شدارده‌بن‌جگه‌‌له‌پۆس����تی‌‌قایمقام،‌یاخود‌مارتن‌كۆپله‌ر‌دێ����ت‌نازانی‌‌بۆ‌هات����وه‌‌و‌ئێمه‌‌

ئاگاداری‌‌ئه‌مانه‌‌نه‌بین؟".ئه‌و‌وتی‌‌"پۆس����ته‌كه‌م‌له‌الیه‌ن‌لیستی‌‌نایش����ارمه‌وه‌‌ پێ����دراوه‌و‌ برایه‌تی����ه‌وه‌‌

پارتیش����م،‌هه‌ندێ����ك‌ئام����اژه‌‌هه‌یه‌‌كه‌‌دژایه‌تی‌‌پارێ����زگاری‌‌كه‌ركوك‌به‌رامبه‌ر‌به‌من‌به‌هۆی‌‌پارتی‌بونمه‌وه‌یه‌،‌پارتیش‌نیگه‌ران����ی‌‌خۆی‌‌ده‌ربڕی����وه‌‌وه‌ك‌حزب‌له‌الی‌‌من‌و‌خه‌ڵكی‌تریش‌له‌سه‌ر‌ئه‌دای‌‌كاركردن����ی‌‌پارێ����زگاری‌‌ئێس����تا‌له‌وه‌ی‌‌كه‌‌ده‌ب����و‌وه‌ك‌الیه‌نی‌‌حزبی‌‌پۆس����تی‌‌

پارێزگاری‌‌به‌كارنه‌هێنێت".‌‌‌‌له‌به‌رامبه‌ریش����دا‌س����ه‌رچاوه‌كه‌ی‌‌نزیك‌له‌پارێزگار‌پێداگری‌‌له‌س����ه‌ر‌ئه‌وه‌‌كرد‌كه‌‌"له‌راس����تیدا‌قایمقامی‌‌كه‌ركوك‌نه‌ك‌ كارده‌كات‌ به‌بڕی����اری‌‌حزبه‌ك����ه‌ی‌‌وه‌ك‌پۆستی‌‌حكومی‌".‌ئه‌و‌وتی‌‌"ئێستا‌له‌كه‌ركوكدا‌پارتی‌‌كێش����ه‌یه‌كی‌‌گه‌وره‌ی‌‌هه‌ی����ه‌و‌جه‌م����اوه‌ری‌‌كوردو‌ع����ه‌ره‌ب‌و‌رازین‌و‌ شاره‌كه‌‌ به‌پێشكه‌وتنی‌‌ توركمان‌

ئه‌م����ه‌‌به‌ده‌س����تكه‌وتی‌‌یه‌كێتی‌‌ده‌زانن‌و‌پارتیش‌له‌و‌پێشكه‌وتنه‌‌نیگه‌رانن،‌ئه‌و‌قایمقامه‌‌نوسراوی‌‌كردوه‌‌بۆ‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگا‌كه‌‌هیچ‌پاره‌یه‌ك‌سه‌رفنه‌كه‌ن‌بۆ‌پرۆژه‌كان،‌ئه‌مه‌‌چ‌خزمه‌تێك‌ده‌كات؟".كه‌ری����م"‌ "د.نه‌جمه‌دی����ن‌ ه����اوكات‌ ‌پارێ����زگاری‌‌كه‌رك����وك‌له‌ب����اره‌ی‌‌ئ����ه‌و‌گرفتانه‌ی‌‌باس����ده‌كرێت‌له‌گه‌ڵ‌قایمقامی‌‌به‌ئاوێن����ه‌ی‌‌ له‌لێدوانێكی����دا‌ ش����اره‌كه‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌"قایمقام‌دیاره‌‌به‌كاره‌كانی‌‌له‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌هه‌مو‌ خۆی‌‌هه‌ڵنه‌ستاوه‌و‌قه‌زاو‌ناحیه‌كان‌بانگێشتمانكردوه‌و‌هیچ‌كۆبونه‌وه‌ی����ه‌ك‌به‌بێ‌‌ئه‌و‌نه‌كراوه‌،‌به‌اڵم‌په‌یوه‌ندی‌‌ ئه‌من����ی‌‌ لیژنه‌ی‌‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‌به‌خۆمانه‌وه‌‌هه‌یه‌و‌كاره‌كانی‌‌ئه‌و‌دیاره‌و‌

خۆی‌‌ئه‌نجامی‌‌نادات".

سلێمانی هه فته یه كی خوێناوی به ڕێكرد

پارێزگارو قایمقامی كه ركوك كێشه یانه و یه كتر تۆمه تبار ده كه ن

ده‌س���ت‌ ك���ه‌‌ نوس���راوێك‌ به‌پێ���ی‌‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌‌ كه‌وت���وه‌‌ ئاوێن���ه‌‌س���ریانی‌‌ میللی‌‌ هونه‌ری‌‌ كه‌له‌پ���ورو‌به‌نوسراوێك‌س���ه‌رجه‌م‌فه‌رمانبه‌رانی‌‌ئاگادارده‌كاته‌وه‌‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌ك���ه‌‌كه‌‌له‌هۆڵی‌‌كۆمه‌ڵه‌ی‌‌رۆشنبیری‌‌كلدان‌ئاماده‌ی‌‌زنجیره‌‌كۆڕێك‌بن‌ده‌رباره‌ی‌‌نێوان‌ رۆش���نبیریه‌كانی‌‌ په‌یوه‌ندی���ه‌‌

كوردو‌كلدۆ‌ئاش���وری‌‌و‌ئه‌وه‌ی‌‌ئاماده‌‌فه‌رمی‌‌ له‌ده‌وام���ی‌‌ به‌داب���ڕان‌ نه‌بێت‌

داده‌نرێت.ئاوێن���ه‌،‌هه‌ولێ���ر:‌ئ���ه‌م‌زنجی���ره‌‌چوارش���ه‌ممه‌و‌ ك���ه‌‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی���ه‌‌س���ازكرا،‌ راب���ردو‌ پێنجش���ه‌ممه‌ی‌‌س���ریانی‌‌ چاالكوانێك���ی‌‌ به‌وت���ه‌ی‌‌ك���ه‌‌نه‌یویس���ت‌ناوی‌‌خۆی‌‌ئاش���كرا‌

ب���كات،‌ته‌نان���ه‌ت‌ناوهێنان���ی‌‌"كلدۆ‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌ هه‌ڵه‌بو،‌ ئاشور"یه‌كه‌شی‌‌به‌ناوی‌‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌ك���ه‌‌ ن���اوی‌‌"س���ریان"یه‌وه‌‌نه‌ك‌"كلدۆ‌ئاش���ور"،‌ك���ه‌‌ته‌نان���ه‌ت‌له‌ده‌س���توری‌‌عێراقی‌‌كوردستانیش‌ئه‌وان‌به‌"كلدانی‌‌سریانی‌‌ئاشوری‌"‌ناویانهاتوه‌‌و‌هه‌ندێك‌حیزبی‌‌سیاسی‌‌كلدۆ‌ئاش���وری‌‌بۆ‌مه‌به‌ست‌و‌

ئامانجی‌‌خۆیان‌به‌كارده‌هێنن.ئه‌م‌چاالكوانه‌‌جه‌غتی‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ش‌كرده‌وه‌‌كه‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‌س���ریانی‌‌ میللی‌‌ هونه‌ری‌‌ كه‌له‌پ���ورو‌فه‌رمانبه‌ره‌كانی‌‌ هه‌مو‌ به‌نوس���راوێك‌فه‌رمانگه‌ی‌‌ئیجباركردوه‌‌كه‌‌ژماره‌یه‌ك‌نزیك���ه‌ی‌‌‌١٠٠فه‌رمانب���ه‌ر‌ده‌بێت‌له‌و‌زنجیره‌‌ك���ۆڕه‌دا‌ئاماده‌بن‌كه‌‌له‌هۆڵی‌‌

كۆمه‌ڵه‌ی‌‌رۆشنبیری‌‌كلدان‌سازكراوه‌و‌هی���چ‌كه‌سیش���یان‌ب���ۆی‌‌نه‌ب���وه‌‌تا‌ته‌واوبونی‌‌كۆڕه‌كه‌‌هۆڵه‌كه‌‌جێبهێڵن،‌كۆكردنه‌وه‌ی‌‌ به‌مه‌به‌س���تی‌‌ ئه‌م���ه‌ش‌خه‌ڵ���ك‌ب���وه‌‌بۆ‌ئ���ه‌و‌بۆنه‌ی���ه‌،‌كه‌‌نوێنه‌ران���ی‌‌كۆمه‌ڵگ���ه‌ی‌‌مه‌ده‌نی���ش‌له‌عه‌ینكاوه‌‌وه‌ك‌ناڕه‌زایی‌‌ده‌ربڕینێك‌به‌رامبه‌ر‌به‌و‌كۆڕانه‌‌ئاماده‌ی‌‌نه‌بون.

به ڕێوه به رایه تی كه له پورو هونه ری میللی سریانی به زۆر فه رمانبه رانی ده بات بۆ زنجیره كۆڕێك

3(383( سێشه ممه ‌2013/6/25هه‌نوکه

ئا: مه حمود یاسین كوردی

سه رۆكی حكومه تی هه رێمی سه ركرده یه كی پێشوی حیزبی به عس

كه له ژیان نه ماوه به پله ی تایبه ت خانه نیش ده كات و موچه كه شی بۆ

واریسه كان ده بڕێنێته وه ، په رله مانتارێكی ئۆپۆزسیۆنیش ئه مه به كارێكی نایاسایی

وه سف ده كات.

به گوێره ی به ڵگه نامه یه ك كه ده س���ت رۆژنام���ه ی ئاوێنه كه وتوه ك���ه ئیمزای نێچیرڤ���ان بارزانی س���ه رۆكی حكومه تی هه رێمی كوردستانی له سه ره به نوسراوی ژماره )1912( له ب���ه رواری 2013/2/21 موچه یه كی به دابینكردن���ی بڕیاری���داوه )2.000.000( به بڕی تایبه ت خانه نیشی دو ملیۆن دینار بۆ وه ره سه ی خوالێخۆشبو )ع، س، ك( كه پێكهاتوه له هاوسه ره كه ی )ك، ب، ا( هه ردو منداڵه كه ی )ا،ع، س(

و )ح، ع، س(.وه زاره ت���ی په یوه ندیدار ئ���ه م فه رمانه جێبه ج���ێ وه 2013/1/1 له ب���ه رواری ده كات، واته له كاتی ده رچونی ئه م بڕیاره موچه ی مانێگی تر ب���ۆ هه ژمارده كرێت، ب���ه اڵم به گوێ���ره ی ب���ه دواداچونێك���ی رۆژنامه ی ئاوێنه ده ركه وتوه ئه و كه س���ه خه ڵكی ش���اری ئه نباره و له به رواری 13ی كانووی ن���ی یه كه م 2011 كۆچ���ی دوای كردوه ، ئه و كه س���ه ی له الیه ن نێچیرڤان له واڵت���ی خانه نیش���كراوه بارزانیی���ه وه په نابه ریه تی سیاس���ی مافی فه ره نس���ا وه گرتوه و هه ر له و واڵته ش پێش دو ساڵ حكومه ت سه رۆكی فه رمانی له ده رچونی

كۆچی دوایی كردوه .

كه سه كه له الیه ن ئه مه ریكیه كانه وه به تۆمه تی تیرۆر ده ستگیركراوه

له الی���ه ن س���ه رۆكی ئ���ه و كه س���ه ی حكومه ت���ه وه خانه نیش ك���راوه یه كێكه له سیاس���یه كانی عێراق و خه ڵكی هه رێمی كوردستان نییه و له ته مه نی 15 ساڵیه وه

به عس���ی حیزبی به ریزه كانی په یوه ندی عه ره بی ئیشتراكی كردوه پاش گه یشتنی به عس���یه كانیش به ده س���ه اڵت له س���اڵی 1968 دوج���ار ده س���تگیركراوه ، چونكه س���ه ر به باڵی چه پی حیزبی به عس بوه كه سه ر به س���وریا بون، له ساڵی 1976 عێراقی به ره و س���وریا جێهیشتوه و بۆته ئه ندام���ی قه وم���ی حی���زب، یه كێك بوه له نه یاره سه رسه خسته كانی ئۆپه راسیۆنی گه رده لولی بیانی س���ه ر عێراق له س���اڵی 1991 بۆ ده ركردنی سوپای سه دام حوسێن له كوێ���ت و ناوبراو له چه ندی���ن رێكخراوو كۆمه ڵه ی قه ومی و عه ره بی ئیشی كردوه ، ئه و كه سه ی له الیه ن سه رۆكی حكومه ته وه به تۆمه تی له ساڵی 2004 خانه نشینكراوه كاری توندوتیژی و پشتگیریكردنی گروپه چه كداره كانی عێراق بۆ ماوه ی س���اڵێك له الی���ه ن هێزه كانی ئه مه ری���كاوه گیراوه پاش ئازادكردنیش له ماوه ی 48 كاتژمێر

له عێراق دورخراوه ته وه بۆ فه ڕه نسا.

له هه رێمی كوردستان 1199 خانه نشینی پله تایبه ت هه یه

رێ���ژه ی 80%ی موچه كانی پێش���ویان پێده درێت، به وه ش مانگانه زیاتر له چوار ملیار دین���ار له بودج���ه ی هه رێم بۆ ئه و خانه نش���ینانه ده ڕوات، به پێی ئامارێكی وه زاره ت���ی دارای���ی حكومه ت���ی هه رێم،

له هه رێمی كوردس���تان جگه له ئه ندامانی په رله مان، 982 خانه نشینی پله تایبه ت هه ی���ه ، له و رێژه یه 163 ك���ه س به پله ی وه زیرو 96 كه س به پله ی بریكاری وه زیرو 506 كه س به پله ی به ڕێوه به ری گش���تی و 217 ك���ه س به پله ی راوێ���ژكاری وه زیر په رله مانتاریش 217 خانه نش���ینكراون.

خانه نشینكراون.موچه ی خانه نشینی هه ر په له مانتارێكی هه رێم���ی كوردس���تان 6 ملیۆن و س���ێ س���ه د هه زار دیناره ، وات���ا 217 ئه ندام په رله مان له مانگێكدا ملیارێك و سێسه دو شه ست و حه وت ملیۆن و سه د هه زار دینار وه رده گرن، له س���اڵێكدا 16 ملیارو 405

ملیۆن و 200 هه زار دینار وه رده گرن.به پێی ئاماره كان، موچه ی خانه نشینی وه زی���ر 6 ملی���ۆن و 300 ه���ه زار دیناره ، ژماره ی وه زیره خانه نشینكراوه كان 163 وه زیرن، وات���ا له مانگێكدا ملیارێك و 26 ملی���ۆن و 900 هه زار دین���ار وه رده گرن و له س���اڵێكدا 12 ملیارو 322 ملیۆن و 800

هه زار دینار وه رده گرن.بریكاری وه زیر، موچه ی خانه نشینیه كه ی چ���وار ملی���ۆن دین���اره ، 96 بری���كاری وه زیری خانه نش���ینكراو ه���ه ن، واتا هه ر مانگێك 384 ملی���ۆن دینار وه رده گرن و له ساڵێكیش���دا چوار ملیارو شه ش سه دو

هه شت ملیۆن دینار وه رده گرن.به ڕێوه ب���ه ره خانه نش���ینی موچ���ه ی گش���تییه كان و راوێژكاره كان���ی وه زاره ت بریتییه له 3 ملی���ۆن دینار، 506 كه س به پله ی به ڕێوه به ری گش���تی و 217 كه س به پله ی راوێژكاری وه زیر خانه نشینكراون، كه ده گات���ه 723 كه س، واتا له مانگێكدا دو ملیارو سه دو شه ست و نۆ ملیۆن دینار وه رده گرن. هه روه ها بیست و شه ش ملیارو بیست و هه ش���ت ملیۆن دینار له ساڵێكدا

وه رده گرن.واتا كۆی گش���تی پاره ی خانه نشینی ئه و به رپرس���انه له مانگێكدا ده گاته چوار ملیارو 884 ملیۆن دینارو له ساڵێكیشدا

ده گاته 59 ملیارو 364ملیۆن دینار.

ئا: ئاوێنه

حاكم قادر ئه وه ره تده كاته وه كه پشتیوانی له هه ر جۆره پڕۆژه یه ك كردبێت

له الیه ن به شێك له ئه ندامانی مه كته ب سیاسی و كۆمیته ی سه ركردایه تییه وه

پێشكه ش كرابێت، ئه و ده ڵێت "بۆ مه سه له ی هه ڵبژاردن ئێستا لیژنه یه ك

دانراوه ، كه منیش ئه ندامم له و لیژنه یه دا دوابڕیارو راسپارده كان ده خه ینه وه

به رده می جێگری سكرتێری گشتی و مه كته بی سیاسی بۆ ئه وه ی بڕیاری

له سه ربدرێت".

ل����ه واده ی نزیككه وتن����ه وه له گ����ه ڵ یه كێتی نێ����و ملمالنێكانی هه ڵبژاردن����دا، توندوترو چڕده بێته وه ، به پێی زانیاریه كان سیاسی و مه كته بی له ئه ندامانی به ش����ێك یه كێت����ی س����ه ركردایه تی كۆمیت����ه ی به مه به س����تی ئاماده كردوه ، پڕۆژه یه كیان له ناو بڕیاردان رێكخس����تنه وه ی چۆنیه تی مه رجه عیه تێك و دیاریكردن����ی یه كێت����ی و ش����ه فافبونی داه����ات و دارایی����ه كان له ناو

یه كێتیدا، زۆرێك له چاودێران ئاماده كردنی ئه م پڕۆژه یه و توندبون����ه وه ی ملمالنێكانی له نیش����انه كانی به یه كێ����ك یه كێتی ن����او تاڵه بانی دوای قۆناغ����ی ده س����تپێكردنی ده زان����ن، له به رئه وه ی زیاد له جارێك و زیاد له ئه ندامێكی مه كته بی سیاسی و كۆمیته ی س����ه ركردایه تی یه كێت����ی نیگه رانی خۆیان س����ه باره ت به توان����ای بڕی����اردان و ناڕونی داهات و دارایی ده ربڕیوه ، ئه م پڕۆژه یه كه له الیه ن دكت����ۆر به رهه م و چه ند ئه ندامێكی س����ه ركردایه تی سیاس����ی و مه كت����ه ب یه كێتیی����ه وه ئاماده كراوه وا لێكده درێته وه به مه به ستی گوشارخس����تنه سه ر یه كێتی بێت بۆ جێكردنه وه ی ئه و كاندیدانه ی سه ر

به كوتله ی خۆیانن.كارگێڕی مه كته بی سیاسی یه كێتی "حاكم قادر" وێڕای ئه وه ی ئه وه ره تده كاته وه كه ئه و پش����تیوانی له پڕۆژه یه ك����ی به وجۆره كردبێ����ت و ناوهێنانی له الی����ه ن رۆژنامه ی "روداو"ه وه له پاڵ ئه وانه دا كه پڕۆژه كه یان بێبنه ماو به "بوختان و قسه ی ئاماده كردوه بێبه ڵگ����ه " ناوده بات ك����ه ده چێته خانه ی "ناوزڕاندن و چه واش����ه كاریی"ه وه ، هاوكات

له لێدوانێكی����دا به ئاوێنه ی راگه یاند كه "من هیچ كاتێ����ك باوه ڕم به باڵباڵێن و فش����ار و هه ڕه ش����ه ی وازهێنان نه ب����وه و نییه ، من هیچ كاتێكیش ناچم����ه ده ره وه ی یه كێتی نیشتمانی كوردس����تان"، ئه و وتی "ئاگام له پڕۆژه ی وا نییه و نه مبینیوه ، به شداریشم تێدا نه ك����ردوه ، پڕۆژه ی البه الم نه بینیوه و هی����چ پڕۆژه یه كیش تائێس����تا پێش����كه ش به یه كێتی نیش����تمانی كوردستان نه كراوه ،

من كاتێك به شدارده بم كه پڕۆژه ی مه كته بی سیاسی یه كێتی نیشتمانی كوردستان بێت به گشتی ، له به رئه وه ی خۆم به كادری هه مو

یه كێتی نیشتمانی كوردستان ده زانم".ئ����ه و پڕۆژه یه ئاماده كردن����ی زۆرێ����ك ل����ه واده ی به نزیكبون����ه وه ده به س����تنه وه هه ڵبژاردن، كه هه ریه ك له كوتله و كه س����ه ده یانه وێت یه كێتی ناو ده ستڕۆشتوه كانی له ده ستنیش����انكردنی ده س����كراوه تربن

كاندیده كاندا، كه دانانی لیستی هه ڵبژاردن بۆ په رله مان له ناو یه كێتیدا پرۆس����ه یه كی زۆر قورس����ه ، ته نانه ت له سه رده مانێكیشدا كه تاڵه بانی له كوردس����تان بو به ئاس����انی ئه م كاره تێنه ده په ڕی ، چ بگات به وه ی كه

تاڵه بانی "غیاب" بێت.به اڵم حاك����م قادر ك����ه ئه ندامێكی ئه و لیژن����ه ی هه ڵبژاردنه یه له الی����ه ن مه كته بی س����ه ركردایه تییه وه كۆمیته ی سیاس����ی و

ئا: دڵشاد ئه نوه ر

نه وشیروان مسته فا رێكخه ری گشتی بزوتنه وه ی گۆڕان و به رهه م ساڵح جێگری دوه می سكرتێری

گشتی یه كێتی له ماڵی دلێری سه ید مه جید یه كتریان بینیوه و بۆ ماوه ی كاتژمێرێك به دوقۆڵی و دور له چاوی كامێراكان كۆبونه ته وه ، قسه كردن

ده رباره ی "ئاینده ی یه كێتی " ته وه ره یه كی سه ره كی كۆبونه وه كه یان

بوه .

نه وش���یروان نێوان كۆبونه وه ك���ه ی مس���ته فا و به رهه م س���اڵح ك���ه چه ند ئه نجام���درا، هاوكاته له مه وبه ر رۆژێک له گه ڵ باڵوبونه وه ی ده نگۆی هه ڵوێست وه رگرتنی به رهه م ساڵح و چوار ئه ندامی مه كته بی سیاس���ی له به رانبه ر مه كته بی سیاس���ی و كۆمیته ی سه ركردایه تی ئه و به ڕێوه بردن و له چۆنیه تی كه حیزبه دا، ناڕونی داهات و دارایی یه كێتی ناڕازین.

زانیاری���ه كان ئام���اژه به وه ده ك���ه ن، له كۆبونه وه ك���ه ی نێ���وان نه وش���یروان مسته فاو به رهه م ساڵح باسی په یوه ندی پارتی و یه كێتی و نێوان ناهاوس���ه نگی

مه سه له ی پڕكردنه وه ی پۆستی سه رۆك كۆماری عێراق كراوه .

"محه مه د تۆفیق ره حیم" به رپرس���ی دیپلۆماس���یه كانی په یوه ندی���ه ژوری بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان، له لێدوانێكیدا بۆ ئاوێنه ، كۆبونه وه كه ی نێوان نه وشیروان مسته فاو به رهه م ساڵه حی ڕه تنه كرده وه ،

ئه و وتی "من ئاگادارنیم و نازانم".به پێ���ی زانیاریه كان���ی ئاوێنه ، جگه له كۆسره ت ره س���وڵ و چه ند به رپرس و هه ڵسوڕاوێكی یه كێتی و گۆڕان، هیچكام له به رپرسه بااڵكانی بزوتنه وه ی گۆڕان و یه كێتیش ئاگاداری كۆبونه وه كه نه بون.

گۆڕان له بزوتنه وه ی س���ه رچاوه یه ك ك���ه نه یویس���ت ن���اوی باڵوبكرێته وه ، به ئاوێنه ی راگه یاند كه "له كۆبونه وه كه دا دو بابه ت باسكراوه ، یه كه م نه وشیروان مس���ته فا داوای له به رهه م ساڵح كردوه له مه سه له ی ده ستورو هه ندێك مه سه له ی تردا نه رمی به رانبه ر پارتی نه نوێنێت و یه كێتی له به رده م پارتیدا زه لیل نه بێت، ته وه رێكی گرنگی دیكه ش قس���ه كردن ب���وه ده رب���اره ی ئاین���ده ی یه كێتی و پڕكردنه وه ی پۆس���تی سه رۆك كۆماری

عێراق له الیه ن یه كێتییه وه ".محه م���ه د حاج���ی به رپرس���ی ژوری

په یوه ندی���ه سیاس���یه كانی بزوتنه وه ی گۆڕان، ده ڵێت "ئه گه ر كاك نه وشیروان و به رهه م ساڵح یه كتریان بینیبێت ئاساییه ، چونكه ئه وان جگه له په یوه ندی سیاسی په یوه ن���دی كۆمه اڵیه تی و دۆس���تانه ش

له نێوانیاندا هه یه ".مه كته بی ئه ندام���ی پیره س���ه عدی سیاس���ی یه كێتی هه رچه نده بێئاگایی خۆی له دانیش���تنه كه ده رب���ڕی ، به اڵم وتی "نه وشیروان مسته فا دۆستی هه مو

الیه كه و ئاساییه یه كتربینین هه بێت".كۆبونه وه كه ی نێوان به رهه م س���اڵح و نه وش���یروان مس���ته فا، دوای سه ردانی

چه ن���د لێپرس���راوێكی ب���ااڵی دیكه ی یه كێتی دێت بۆ الی نه وشیروان مسته فا، كه زۆرێ���ك ئه م س���ه ردان و كۆبونه وه نهێنیان���ه وه ك به ش���ێك له ملمالنێ���ی ناو كوتله و كه سه ده ستڕۆش���توه كانی لێكده ده نه وه ، س���ه رچاوه كه ی یه كێتی "گۆڕان" وتی "ئێس���تا له ناو مه كته بی سیاسی یه كێتیدا به ئاشكرا ملمالنێكان توندت���ر ده بێته وه ، ئامانجی به ش���ێك ل���ه م س���ه ردانانه بۆ الی نه وش���یروان مسته فا ئه وه یه كه ناوبراو رۆڵی هه بێت له هێوركردنه وه ی ناكۆكی نێوانیاندا یان

به الی كه مه وه بێالیه ن بێت".

تاڵه بانی ك���ه به ره به یانی دوا رۆژی عێراقه وه له پایته خت���ی 2012 پای���زی به بێهۆش���ی و به فڕۆكه یه ك���ی تایب���ه ت به ره و گه وره ترین نه خۆشخانه ی ئه وروپا گواسترایه وه ، چه ندین ملمالنێ و دۆسیه ی كوردستان و عێراق و له ئاس���تی ئاڵۆزی ته نانه ت حیزبه كه ی خۆشیدا به چاره سه ر

نه كراوی به جێهێشت!

ئه و له یه ككاتدا پێنج پۆس���تی گرنگی هه بو، "س���ه رۆك كۆماری عێ���راق بو، س���كرتێری گش���تی یه كێتی نیشتمانی هێزی فه رمان���ده ی ب���و، كوردس���تان پێشمه رگه ی كوردستان بو، لێپرسراوی یه كه م���ی دارای���ی یه كێتی نیش���تمانی یه كه می لێپرس���راوی بو، كوردس���تان

ده زگای زانیاریش بو"!

ئێستا یه كێك له گرفته سه ره كیه كانی یه كێت���ی ئه وه یه كه كێ هه یه بتوانێت وه كو تاڵه بانی ، به تاقی ته نها ئه و هه مو پێكه وه گرنگ و هه س���تیارانه پۆس���ته له چنگی خۆی���دا چڕبكات���ه وه ؟ یاخود ئه گ���ه ر ئ���ه م پۆس���تانه دابه ش���كران، چۆن و كێن ئه وانه ی به سه ریاندا دابه ش

ده كرێت؟

ئاگاداریگروپی كۆمپانیاكانی دایك وه به رهێنه ری پرۆژه ی )هه واری زانكۆی سلێمانی( ته نده ری دروستكردنی خانوه كانی پرۆژه كه راده گه یه نێت. جا هه ر كۆمپانیایێك ئاره زووی به شداری كردنی هه یه له م كه مكردنه وه یه )c.v( سی ڤی خۆی بنێرێت بۆ ئه م

ئیمه یالنه ی خواره وه ، بۆ هه ڵشه نگاندن و بانگهێشتكردن.Dayik group1@yahoo.com

info@alpashaco.comیان له رێگه ی ئۆفیسی كۆمپانیا له سلێمانی )گردی سه رچنار(

به رانبه ر رێستۆرانتی مه نقه ل.بۆ زانیاری زیاتر په یوه ندی بكه ن به م ژمارانه وه:

077176077070771760770807504453197

نێچیرڤان بارزانی ، سه ركرده یه كی مردوی حیزبی به عس به موچه ی دو ملیۆن دینار خانه نشین ده كات

حاكم قادر: مه كته بی سیاسی بڕیار له سه ر لیستی هه ڵبژاردن ده دات

نه‌وشیروان‌مسته‌فا‌و‌دكتۆر‌به‌رهه‌م‌كۆده‌بنه‌وه‌"ئاینده ی یه كێتی " بابه تی سه ره كی گفتوگۆكه یان بوه

كێ‌‌وه‌ك‌"تاڵه‌بانی‌"‌پێده‌كرێت؟بۆ ئ����ه و مه به س����ته دیاریك����راوه ، جه غت له س����ه ر ئ����ه وه ده كاته وه ك����ه "دوابڕیارو راسپارده كان ده خه ینه وه به رده می جێگری س����كرتێری گش����تی و مه كته بی سیاسی بۆ ئه وه ی بڕی����اری له س����ه ربدات، نه ك ته نها كه سێك به كاری مه كته بی سیاسی یه كێتی نیشتمانی كوردستان هه ڵبسێت"، ئه و وتی "بڕیاره كانی����ش به زۆرین����ه ی ده نگ ده بێت نه ك ئه وه ی كه س����ێك به ته نها بڕیاربدات، كاری لیژنه كه ش����مان دوای جێگیركردن����ی كاندی����داكان و دانان����ی نه خش����ه و پالن����ی

هه ڵبژاردن ته واو ده بێت".وتیش����ی "لیژنه ش����مان ب����ۆ س����ه رجه م ناوچه كان����ی تر داناوه ب����ۆ ئه وه ی بتوانین به ش����ێوه یه كی گش����تگیری زیاتر عه داله ت له ن����او ئۆرگانه كانی یه كێت����ی و جه ماوه رو

الیه نگرانی بچه سپێنین".ئه و جه غتی له س����ه ر ئه وه ش كرده وه كه "داه����ات و دارایی یه كێتی رون و ش����ه فاف و ئاش����كرایه الی مه كته بی سیاسی كه چه ند هه یه و چۆن س����ه رفده كرێ و به ئیمزای كێ سه رفده كرێت و مه كته بی داراییش له وباره وه

راپۆرتیان داوه ".

ریکالم

هەنوکە(383( سێشه ممه 42013/6/25

شه‌ش‌مانگه‌‌تاڵه‌بانی‌‌له‌به‌رلینه‌.. ئا: ئاوێنه

شه ش مانگه تاڵه بانی له نه خۆشخانه ی

"شاریتیه "ی به رلین له پێخه فدایه ، به درێژایی ئه و ماوه یه جگه له خێزان و

له سكرتێر و چه ند حیمایه یه كی زۆر نزیكی ، هیچ كه سێكی تر

ئه وی نه بینیوه ، كه سه نزیكه كانی ده ڵێن "ره وشی باشه و دێته وه

ناومان"، سه رچاوه یه كی ئاگاداریش ده ڵێت "ئه سته مه ته مه ن و جۆری نه خۆشیه كه ی جارێكیتر رێگه ی

هه ستانه وه ی پێبدات".

"مام ج���ه الل وتی پێیانبڵێ چاویان م���اچ ده ك���ه م و س���اوی تایبه تیم بۆ

یه كێتییه كان"!ئه م���ه دوا لێدوانی هێ���رۆ ئیبراهیم تاڵه بانی���ه هاوس���ه ری ئه حم���ه دی ته ندروس���تی به ڕه وش���ی س���ه باره ت ناوب���راو، كه له س���اڵیادی دامه زراندنی یه كێتیدا و له كۆبونه وه یه كی جه ماوه ریی یه كێتییه كاندا له به رده م مه ڵبه ندی یه كی سلێمانی رایگه یاند، ئه م لێدوانه ی هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د ب���ه دوای زنجیره یه ك لێدوانی هاوش���ێوه دا دێت كه ناوبراوو چه ن���د لێپرس���راوێكی ب���ااڵی یه كێتی

س���ه ره نجام رایانگه یاندب���و، پێش���تر ئ���ه و زۆرب���ه ی پشتڕاس���تكردنه وه ی لێدوانانه ش هاته س���ه ر باوكردنه وه ی چ���وار وێنه ی تاڵه بانی ك���ه له باخێكی دانیشتوه و ش���اریتیه نه خۆش���خانه ی به چه ند پزیش���كێكی نه خۆش���خانه كه و هێرۆ ئیبراهی���م ئه حمه دو د.نه جمه دین

كه ریم و نزاری سكرتێری ده وره دراوه .

تاڵه بانی ده توان���ن ك���ه س چه ن���د ببینن؟

له وه اڵمی ئه م پرسیاره دا سه رچاوه یه كی ئ���اگادار به ئاوێن���ه ی راگه یان���د ك���ه مه سه له ی ره وشی ته ندروستی تاڵه بانی ئێج���گار هه س���تیاره و مه س���ه له یه كی ماف���ی له كۆمیت���ه ی س���ه ركردایه تیدا به د. ته نه���ا له مب���اره وه قس���ه كردن نه جمه دی���ن كه ری���م س���پێردراوه ، ئه و وت���ی "به درێژای���ی ئه م ماوه ی���ه ی كه به مه به س���تی له ئه ڵمانیایه جه الل مام چاره سه ركردنی نه خۆشی ، زۆربه ی كات ش���انازی خوش���كی هێرۆخان و پاڤێلی ك���وڕی البوه و ناوبه ناوی���ش هێرۆخان و

قوبادی كوڕی سه ردانیانكردوه ".ئه و وتی "جگه ل���ه م بازنه بچوكه ی ك���ه له خێزانه كه ی پێكدێ���ت، هه ریه ك ش���ااڵوی نزارو كه ریم و له د.نه جمه دین

س���كرتێری كه له به غ���دا له گه ڵی بون و ده س���ته ی یه كه می پاس���ه وانه كانی كه ته واو جێ���ی متمانه و وه ك كوڕی خۆی وان و ژماره ی���ان نزیكه ی 15 كه س���ێك له نه خۆشخانه ی جه اللیان مام ده بێت،

شاریتییه بینیوه ".

جگ���ه ل���ه وان، بۆچ���ی نایه ڵن هیچ كه سێكی دیكه تاڵه بانی ببینێت؟

س���ه رچاوه كه ئاماژه به وه ده كات كه له ماوه ی ئه و ش���ه ش مانگ���ه دا بارزانی س���ه رۆكی هه رێم و زۆرب���ه ی ئه ندامانی نیشتمانی یه كێتی مه كته بی سیاس���ی كوردستان و چه ندین گه وره كاربه ده ستی س���ه ردانكردنی به مه به س���تی عێراقی تاڵه بانی چونه ت���ه به رلین، به اڵم هیچ

كه سێكیان نه یتوانیوه چاوی به تاڵه بانی بكه وێت، ئه م س���ه رچاوه یه وتی "ئه مه بڕیاری هێرۆخ���ان و خێزانه كه یه تی كه پێیانخۆش نییه به و وه زعه وه بیبینن".

زۆرێك له چاودێران و ته نانه ت به شێك له ڕای گشتی كوردستانیش ئاماژه به وه ده كه ن كه تائێس���تا باری ته ندروستی راسته قینه ی تاڵه بانی وه ك ئه وه ی هه یه باس ناكرێت و ده شاردرێته وه ، ته نانه ت ئه و وێنانه شی كه پیشاندران هێشتا ئه و به وپێیه ی نه ڕه واندوه ت���ه وه ، گومانه ی ئه و رۆژانه ی كه له كوردستاندا وێنه كانی تاڵه بانی باوكرانه وه ، زیاتر له هه فته یه ك بو به رلین و زۆربه ی ئه ڵمانیاو كیشوه ری ئه وروپا له ژێر سایه ی ره هێڵه ی باران و پله ی به س���ه رده بردو رۆژان���ی به فردا

گه رما هاتبوه خوار س���فره وه و زۆربه ی میدیاكان ده یانوت زس���تان گه ڕاوه ته وه

بۆ ئه وروپا!ب���ۆ زیاتر وێ���ڕای ئ���ه وه ش بۆچی باوه ڕی خه ڵكی به باشبونی قایمكردنی ته ندروستی تاڵه بانی له بری ئه و وێنانه

به ڤیدیۆ ئه و پیشاننادرێت؟س���ه رچاوه ئاگاداره ك���ه وت���ی "رای هێرۆخ���ان ئه وه ده خوازێ���ت، ئه و وای پیشانبدرێت ئه وه یه كه مجار پێخۆشبو دواتر ئه گه ر باش���تربێت م���ام جه الل

به ڤیدیۆ پیشانبدرێت".

ئایا ره وش���ی ته ندروس���تی تاڵه بانی باشتر ده بێت؟

س���ه رچاوه ئاگاداره كه له وه اڵمی ئه م پرسیاره دا وتی "مام جه الل یاده وه ری كه وتوه ته وه كار و زۆرجار باسی منداڵی خۆی ده كات و كه پرس���یاری لێده كرێت زۆر ب���ه اڵم وه اڵمبداته وه ، ده توانێ���ت به كه می قس���ه ده كات و لێی تێده گه یت، ئه وه نیی���ه بڵێی ئه وه جه ڵته لێیداوه و غه ڵب���ه غه ڵ���ب ده كات وه ك ده ڵێ���ن، به اڵم ئه و م���ام جه الله ی جاران نه ماوه كه حه زی به قس���ه و گێڕانه وه ی نوكته و به سه رهات ده كرد، خواردنیشی پێشتر باش نه بو، به اڵم ماوه یه كه خواردنیشی

باش بوه ، هه رچه ن���ده توانای جوڵه ی ب���اش نیی���ه و به عه ره بان���ه هاتوچۆی

پێده كرێت".وتیش���ی "به اڵم ئه وه ش راست نییه كه بوترێ���ت جارێكیتر بچێته وه دۆخی جارانی ، مام جه الل جارێكیتر ناتوانێت بچێته وه دۆخی جاران، ته مه نی هه یه و

جه ڵته ی مێشكیش گاڵته نییه ".تاڵه بان���ی م���اوه ی چه ند س���اڵێكه ناودارتری���ن له پێش���كه وتوترین و نه خۆش���خانه كانی ئه مه ریكاو ئه وروپا و پش���كنینی ناوه ڕاس���تدا رۆژهه اڵت���ی نه ش���ته رگه ری و چاره سه ری پزیشكی و ب���ۆ ده كرێت، ئ���ه م نه خۆش���خانه یه ی ئێس���تا ئه وی تێدا چاره س���ه ر ده كرێت ،Charité "ش���اریتیه " له به رلی���ن نه خۆش���خانه یه گه وره ترین راقیترین و دامه زراندنی مێ���ژوی كه له ئه وروپادا، ده گه ڕێت���ه وه بۆ 300 س���اڵ له مه وبه ر، تیمی پزیش���كییه كه ی نزیك���ه ی 3000 پسپۆڕی نه خۆش���ییه جیاوازه كانه ، كه باشترین پزیش���كه كانی ئه ڵمانیا و دنیا ئه وانه ن به شێكیش���یان له خۆده گرێت و كه خه اڵتی نۆبڵیان له بواری پزیشكییدا پێبه خشراوه و شوێنی به كارهێنانی دوا داهێنانه ته كنه لۆجییه پزیش���كییه كانی

جیهانیشه .

س���ه رۆك كۆماری پێش���وتری ئه مه ریكا، ته مه نی 89 س���اڵه ، پزیشكه كانی توانای چاره س���ه ركردنی نه خۆشییه كه یان نییه ،

كه به "تای بێ ئه مان" ناوده برێت.

سه رۆك كۆماری عێراق، ته مه ن 80 ساڵ ، له 2007ه وه به سه ربردوه ، له نه خۆش����خانه كاندا ژیانی به شێكی ماوه ی شه ش مانگه له نه خۆشخانه یه كی ئه ڵمانیایه ،

دوای ئه وه ی توشی جه ڵته ی مێشك بو.

71 ته مه ن���ی یه م���ه ن، پێش���وی س���ه رۆكی س���اڵه ، تائێستا دو نه ش���ته رگه ری ئه نجامداوه ، له یه كێكیان���دا پالتین خرایه قاچێوه و له ویتریاندا

پالتینه كه ده رهێنراو پالستیكی بۆ دانرا.

س���ه رۆكی پێشوی باشوری ئه فه ریقا ، ته مه نی 95 ساڵه ، له هاوینی 2001ه وه ، به ده ست شێرپه نجه ی پرۆستاته وه گیرۆده یه ، ئه و له 2004دا له ته مه نی 85 س���اڵیدا به هۆی ناجێگیریی باری ته ندروس���تییه وه

وازی له كاری سیاسی هێنا و ئێستا له نه خۆشخانه یه .

شای عه ره بستانی سعودیه ، ته مه نی 89 ساڵه ، تائێستا چه ندینجار به مه به ستی چاره سه ركردن س���ه ردانی نه خۆشخانه كانی ئه مه ریكای كردوه ، میدیاكان ده ڵێن نه خۆشییه كی مه ترسیداره هه یه و بنه ماڵه ی

ئال سعود "ده یشارنه وه ".

س����ه رۆكی جه زائی����ر، ته مه نی 76 س����اڵه ، له 2005ه وه دوجار به خراپی باری ته ندروستی تێكچوه ، ماوه ی دو مانگه توش����ی جه ڵته ی مێش����ك بوه و به مه به س����تی چاره سه ركردن

له نه خۆشخانه یه كی سه ربازیی پاریسه .

میخائیل گورباچۆڤ دوا س���ه رۆكی یه كێتی س���ۆڤیه ت، ته مه نی 82 س���اڵه ، له دو س���اڵی رابردودا زۆربه ی كاتی له نه خۆش���خانه له سه ربردوه ، كێش���ی زیادیكردوه و ده موچاویشی ئاوساوه ، پێنج نه شته رگه ری بۆ كراوه و به ده ست نه خۆشی شه كره وه گیرۆده یه .

عه‌بدولعه‌زیز‌بوته‌فلیقه‌

تاڵه‌بانی‌

شا‌عه‌بدواڵگورباچۆڤ

ماندێال

عه‌لی‌‌عه‌بدواڵ‌ساڵحجۆرج‌بوشی‌‌باوك

سیاسییه‌‌نه‌خۆشه‌کان

"ئه سته مه جارێكیتر بچێته وه

دۆخی جارانی "

ئا: شێركو عه بدواڵ

حه سه ن عه له وی نوسه رو په رله مانتارو كه سایه تی ناسراوی عێراقی ئاماژه

به وه ده كات كه "بارزانی چانسی بون به سه رۆكی عێراقی به هێزه ، به اڵم ئه و

سه رۆكایه تی كوردستانی له سه رۆك كۆماریی عێراق پێگرنگتره ".

ئاوێن���ه : به بۆچونی تۆ چی مالیكی و

بارزانی گه یاند به یه ك؟عه له وی : به ب���ڕوای من ئه وه ی رۆڵی س���ه ره كی بینی له رێكه وتنی مالیكی و بارزان���ی و گه یاندنیان به یه ك دوای ئه و ته نگه ژه و به سته ڵه كه ی نێوانیان، ئێران بو. ئێران زۆر كار له سه ر ئه وه ده كات كه رێگه له یه كتر نزیكبونه وه ی زیاتری پارتی و توركیا بگرێ���ت و به الی خۆیدا رایبكێش���ێت، له و چوارچێوه یه شدا زۆر به الی���ه وه گرنگبو ك���ه هه ولێر و به غدا

له یه كتر نزیكبخاته وه .ئاوێن���ه : ئای���ا ئ���ه م رۆڵبینین���ه ی ئێران واده كات ك���ه بارزانی له توركیاو

سوننه كان دوربكه وێته وه ؟عه ل���ه وی : ئه گ���ه ر بڕوان���ن بارزانی له خۆپیشاندانی پشتیوانی له سه ره تادا پارێزگا س���وننه كان كرد، به اڵم دواتر خۆپیش���انده رانی س���ه یریكرد ك���ه پێداگری س���ه ركرده كانیان س���وننه و له س���ه ر هه ڵوه ش���اندنه وه ی ده ستوری عێ���راق ده كه ن و ئه مه ش گ���ه ر بچێته بواری جێبه جێكردن���ه وه ، كورد زیانی لێ���ده كات، بۆیه بارزانی هه ڵوێس���تی به رامب���ه ر ب���ه وان گ���ۆڕا، س���ه باره ت به توركیاش پارتی توانیویه تی به باشی بااڵنس���ی په یوه ندییه كانی له نێوان ئه و هێزان���ه دا رابگرێت، هه م له گه ڵ توركیا په یوه ندییه كانی باش���ه و ه���ه م له گه ڵ بێ ئاسایی و په یوه ندییه كانی ئێرانیش

كێشه یه .ئاوێنه : ئه ی پشتكردنه ئۆپۆزیسیۆنی س���وریا له الی���ه ن بارزانی���ه وه چ���ۆن

لێكده ده نه وه ؟ه���اوكاری بارزان���ی عه ل���ه وی : ئۆپۆزیسیۆنی سوریا ده كات به مه رجێك به رژه وه ن���دی ك���وردی تێدابێت و كورد

چه كداره له الی���ه ن نه بن زه ره رمه ن���د توندڕه وه كانه وه .

ئاوێن���ه : ده نگ���ۆی ئه وه ب���اوه كه بارزانی جێگ���ه ی تاڵه بانی ده گرێته وه و

ده بێت به سه رۆك كۆمار؟عه له وی : بارزانی له م رۆژانه دا سه ردانی به غدا ده كات، وه ك ئاشكرایه ئه و بۆی نیه بو س���ێجار خۆی هه ڵبژێرێته وه بۆ س���ه رۆكایه تی كوردس���تان، به اڵم من بۆچونێكی ترم هه یه به حوكمی ئه وه ی له نزیك���ه وه بارزانی ده ناس���م، بارزانی س���ه رۆكایه تی هه رێم���ی زۆر ب���ه الوه گرنگتره تا سه رۆكایه تی عێراق، چونكه پێشتریش س���ه رۆكایه تی عێراقیان بۆ پێش���نیاركرد خۆی نه یویست، ئه وه بو

تاڵه بانی كردی.ئاوێن���ه : ئای���ا هێش���تنه وه ی ئ���ه م پۆسته ی تاڵه بانی به به تاڵی چ سودێك

یاخود زیانێكی بۆ كورد تێدایه ؟پۆسته كه ی پڕنه كردنه وه ی عه له وی : تاڵه بانی وه ك س���ه رۆك كۆمار، الیه نی ئیجابی و سلبیشی تێدایه بۆ كورد، الیه نه ئیجابیه كه ی ئه وه یه كه له روی ئه ده بی و

ئه خالقییه وه كه س حه ز ناكات نزیك ئه و پۆسته بێته وه چونكه تاڵه بانی هێشتا له ژیان���دا ماوه ، سلبیه كه ش���ی ئه وه یه كه تائێس���تا ك���ورد گرنگییان به مافی خۆیان نه داوه بۆ كاركردن له سه ر ئه و پۆس���ته گرنگه ، ده بو له روی سیاسی و شیاویان كه سێكی یه كسه ر یاساییه وه بۆ ئه و پۆس���ته ده ستنیش���انبكردایه ، چونكه نابێت له به ر تاكه كه سێك ماف و ده سه اڵت و ئاواتی میلله تێك بوه ستێنی، كوردیش ئێس���تا پێویستی به و پۆسته گرنگه زیاتره ، چونكه به باش���ی بڕوانن ئێستا جێگری سه رۆك كۆمار كه تاریق تاڵه بانی نه ماوه ، س���وننه یه هاشمی و س���ه رۆك كۆماریش خۆی نه ماوه ته نها جێگرێكی تری ماوه ، ئه ویش له س���ه ر شیعه حس���ابه ، س���ه رۆك وه زیرانیش ش���یعه یه ئیت���ر هه مو ده س���ه اڵته كان له ده س���تی ئه واندایه ، بۆیه زه روره بۆ بكرادیه ته وه له نه ته وه كه ی بیری كورد زیاتر وه ك���و ده زانین نه خۆش���یه كه ی قورس���ه و نه خۆش���ییه كی تاڵه بان���ی

درێژخایه نه .

حه‌سه‌ن‌عه‌له‌وی‌:‌بارزانی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌كوردستانی‌‌له‌سه‌رۆك‌كۆماریی‌‌عێراق‌پێگرنگتره‌

ئێستا جێگری سه رۆك كۆمار كه تاریق

هاشمی و سوننه یه نه ماوه ، تاڵه بانی

سه رۆك كۆماریش خۆی نه ماوه ته نها جێگرێكی

تری ماوه ، ئه ویش شیعه یه ، سه رۆك

وه زیرانیش شیعه یه ، هه مو ده سه اڵته كان له ده ستی ئه واندایه

‌‌حه‌سه‌ن‌عه‌له‌وی

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

له چه ند رۆژی رابردودا سوپای توركیا بۆردومانی چه ند ناوچه یه كی ژێرده سه اڵتی گه ریالكانی په كه كه ی

كردو چه ندینجاریش فرۆكه جه نگیه كانی توركیا به سه ر ئاسمانی هه رێمی میدیادا سوڕاونه وه ، به رپرسه بااڵكانی په كه كه له وه به گومانن كه توركیا تائێستا هیچ هه نگاوێكی به ره و ئاشتی نه هاویشتوه .

په كه ك���ه به گومانه له و كارانه ی توركیا ئه م رۆژانه ده یكات، كه زۆربه یان ده چنه ئه نجامدانی بۆ خانه ی خۆئاماده كردنه وه ش���ه ڕێكی به رفراوان، جگه له سوڕانه وه ی فڕۆك���ه جه نگیه كانی ئه و واڵته به س���ه ر هه رێمی میدیاو بۆردومانكردنی ، قسه كانی له په رله مانی ئه ردۆغان رابردوی هه فته ی توركی���ادا ب���ه الی زۆرب���ه ی چاودێرانی سیاس���یه وه ئاماژه یه كی ترس���ناكبو، بۆ ئاشتی به پرۆس���ه ی AKP بایه خنه دانی نێوان په كه كه و ده وڵه تی توركیا، كاتێك كه خۆپیش���انده رانی گۆڕه پانی ته قسیم و به ئه ندازه یه ك واڵته ی ئه و ئۆپۆزیسیۆنی "له ته قس���یمدا ش���ه رم كه تۆمه تباركرد نایانگرێت وێنه ی سه ركرده یه كی گه وره ی وه ك ئه تاتورك ده خه نه پاڵ كه س���ێكی

تیرۆریستی وه ك ئۆجه الن"!له دوای نه ورۆزی ئه مس���اڵه وه و به هۆی په یامه ك���ه ی عه ب���دواڵ ئۆجه الن���ه وه كه له به شێكیدا داوای كشانه وه ی گه ریالكانی په كه كه ی كرد له خاكی توركیا، قۆناغێكی كوردس���تان له باكوری ئاش���تی نوێ���ی ده س���تیپێكرد به ئومێدی چاره سه ركردنی پرسی كورد له و واڵته دا. به اڵم له به رامبه ردا تائێستا هیچ هه نگاوێك له الیه ن توركیاوه نه نراوه ، وته بێژی هه په گه "هێزی پاراستنی گه ل" باڵی سه ربازی )په كه كه (، به ختیار دۆغان له لێداوانێكیدا ب���ۆ ئاوێنه ئه وه ی رونك���رده وه كه هه رچه ن���ده توركیا زۆر سه ختی و زه حمه تی دروستده كات، به اڵم له گه ڵ ئه وه ش���دا پرۆس���ه ی كشانه وه ی گه ریالكانمان كه له س���ه ر داوای سه رۆك ئاپۆوه له 8ی گواڵنه وه ده س���تیپێكردوه ،

تاكو ئێستا به رده وامه .ئاماده نه ب���و هه په گ���ه وته بێژه ك���ه ی ژماره ی ئه و گه ریالیانه ئاش���كرابكات كه تائێس���تا له باكوری كوردستانه وه به ره و پاراس���تنی میدیا كشاونه ته وه . هه رێمی به اڵم جه ختی له س���ه ر ئه وه كرده وه كه ئه وان به ته واوی پابه ندی پرۆسه ی ئاشتی بون و له و چوارچێوه یه شدا ئه وه ی كه وتۆته سه رشانیان تائێس���تا جێبه جێیانكردوه و ئێستا تۆپه كه له گۆڕه پانی توركیادایه بۆ پابه ندبون به و پرۆسه یه . له هه مانكاتیشدا ئه وه ش ناش���ارێته وه كه ئه وان گومانیان

له ده س���ه اڵتدارانی توركیا هه یه خه ریكی له باربردنی پرۆسه ی ئاشتی بێت، دۆغان وتی "خه ریكه توركیا ریسه كه ده كاته وه

به خوری"."له كاتێكدا ك���ه گه ریالكانمان خه ریكی

كش���انه وه ن، كه چ���ی ده وڵه ت���ی تورك زیاترك���ردوه . س���ه ربازی جموجۆڵ���ی ئاماده كاری بۆ شه ڕێكی سه خت ده كات. ئه م���ه ش كوردان نیگه ران ده كات. له گه ڵ كوردستان، له باكوری گه ریال كشانه وه ی ده بوا س���ه ربازگه و هێزه س���ه ربازییه كان به پێچه وانه وه ب���ه اڵم بكرانای���ه ، ك���ه م

زیاتركراون".ئه م���ه دوا لێدوانی موراد قه ره یالنه بۆ له په كه كه ، نزیك فوراتنیوزی ئاژانس���ی قه ره یالن باس له وه ده كات كه سوڕانه وه ی فرۆكه كانی توركیا به سه ر ئاسمانی هه رێمی پاراستنی میدیا، به مه به ستنی پشكنین و

ئاماده كاری هێرشی ئاسمانیه ".ڕێبه ری پارتی كرێكارانی كوردس���تان "عه ب���دواڵ ئۆجه الن" ك���ه له نێو هه وادارو الیه نگرانی���دا به ڕێب���ه ر ئاپ���ۆ ناس���راوه له ناوه راستی مانگی ش���وباتی 1999ه وه له دورگه ی ئیمرالی سه ر ده ریای مه رمه ره خراوه ت���ه زیندان���ه وه . ئۆج���ه الن بۆته پێكهێنه رێكی س���ه ره كی پرۆسه ی ئاشتی ئ���ه و مه به س���ته ش به ر له توركی���ا. بۆ له ده س���تپێكردنی كشانه وه ی گه ریالكانی په كه ك���ه له ناو خاكی توركی���ا، ده زگای میتی توركی و خودی س���ه رۆكی ده زگاكه ه���اكان فی���دان چه ندینج���ار له گه ڵ���ی كۆبونه ته وه و ه���اوكات نزیكه ی 6جاریش وه فدی BDP سه ردانی ئۆجه النیان كردوه له دورگه ی ئیمرالی. هه روه ها هه مان وه فد

به مه به ستی گه یاندنی نامه كانی ئۆجه الن بۆ س���ه ركردایه تی په كه ك���ه ، چه ندینجار س���ه ردانی قه ندیلیان كردوه . هه میشه ش سه ركرده كانی په كه كه ئه وه رونده كه نه وه كه سه رخستنی پرۆس���ه ی ئاشتی به بێ ئۆجه الن ناچێته پێشه وه و هه مو كاتیش پابه ندبونی ته واوی خۆیان به په یامه كانی

ناوبراو دوپاتده كه نه وه . له دوای هه ڵگیرسانی شه ڕی چه كداری نێ���وان په كه ك���ه و حكومه ت���ی توركی���ا له ساڵی 1984ه وه تائێستا، په كه كه زیاد ل���ه 8جار ئاگربه س���تی ڕاگه یاندوه به اڵم له الیه ن توركیاوه پێش���وازی لێنه كراوه . په كه ك���ه 1999ش س���اڵی ه���ه روه ك ده س���تپێكرد، گه ریالكانی كش���انه وه ی توركیا كش���انه وه دا له سه روه ختی به اڵم هێرشی كرده سه ریان و چه ندین گه ریالی

لێكوشتن.ئێس���تاش كه كش���انه وه ی گه ریالكان له توركیا مه رجێكی پێش���وه خته و گرنگی توركیا بوه بۆ پرۆسه ی ئاشتی، په كه كه ئه م���ه ی به باش���ی و هه م���و مه رجه كانی دیكه شی جێبه جێكردوه ، به اڵم له به رامبه ردا حكومه ت���ی توركی���ا هه نگاوێكی ئه وتۆی پرۆسه ی س���ه قامگیركردنی به ئاڕاسته ی ئاش���تی له باكوری كوردس���تاندا نه ناوه ، له مه ودایه كی دۆخه ئه م درێژه كێش���انی دوردا مه ترس���ی هه ڵگیرسانه وه ی شه ڕی

لێده كرێت.

»15«

نەرسیس : لە چ ڕێگایەکەوە بگەڕێینەوە بۆ جەوهەری یاخی عەشق؟

لەو سێ جۆرە تایبەتەی خودئەڤینیدا کە باس���مکردن، ڕاستییەکی سادەمان ب���ۆ دەردەکەوێ���ت، خودئەڤینی هیچ کات یەکج���ۆر نییە، وەزیفەکانیش���ی ل���ە جێگایەک ت���ا جێگایەک���ی دی و لەس���ەردەمێکەوە بۆ سەردەمێکی دی دەگۆڕێت. الی مارک���ۆزە هەوڵدان بۆ گەڕانەوە بۆ نەرسیس، هەوڵدان بوو بۆ گەڕانەوە بۆ مرۆڤێک کە بە گشتی لە سروشت نەپچڕا بێت، مرۆڤێک نوقمی کار و ف���ەزای کارخان���ە و کولت���ووری ئ���ەو الی نەبووبێ���ت. بەرخۆری���ی نەرسیس سەمبولی گەڕانەوەی مرۆڤە بۆ سروش���تێک، عەقاڵنییەتی مۆدێرنە بە جڵەو و یاساکانی خۆی دەستەمۆی نەک���ردوە. گەڕانەوەش بۆ سروش���ت، مانای دوورکەوتن���ەوە لە بازاڕ، بوون بە بوونەوەرێک کە ناچێتە ناو لۆژیکی بیرکردنەوەی کەپیتالیس���تییەوە. ئەم تێزە سەرەکییەی مارکۆزە بۆ ئێمەش زۆر گرنگە، جەوهەرەکەشی بریتییە لە بەرامبەر عەشق چەمکی بەرزڕاگرتنی چەمکی کاری کەپیتالیستی... یاخود لە ڕاس���تیدا دۆزینەوەیەکی دووبارەی ئەو تێ���زە فرۆیدییەیە س���ەبارەت بە ناکۆکی نێوان عەشق و شارستانییەتی دەبێت لێرەدا هەڵبەت کەپیتالیستی. ئێس���تێکی گرنگ بکەی���ن و بڵێین لە کۆمەڵ���گا خۆرهەاڵتییەکان���ی ئێمەدا، کە ت���ا ئێس���تا کۆمەڵ���گای دینین، عەش���ق و کار لەهەندێک ڕووەوە، دوو مێ���ژووی ت���ەواو جیاوازی���ان لەگەڵ مێ���ژووی ئ���ەم دیاردان���ەدا هەیە لە خۆرئ���اوا. کەپیتالیس���تی خۆرهەاڵتی کەپیتالیزمی کار نییە، لەگەڵ ئەوەشدا کەپیتالیزمێکی دژ بە عەش���ق و دژ بە خودە. بەبڕوای من تێزەی س���ەرەکی فرۆیدا لە خۆرهەاڵتدا هەر دروس���ت و سەلمێنراوە. مەبەس���تم ئەو تێزەیەیە ک���ە پێیوایە شارس���تانییەت لەس���ەر وێرانەکان���ی عەش���ق دروس���تدەبێت، لەس���ەر الدان���ی لیبی���دۆ و گۆڕینی لە وزەی خۆشەویستییەوە بۆ وزەی کار، واتە لەسەر سەرکوتی بنەمای لەزەت لە پێناوی بنەمای واقیعدا. من باوەڕم ب���ەوە هەیە، ک���ە کێش���ەی ئۆدیبی، کەپیتالیس���تی کۆمەڵگای کێش���ەی مۆدێرن نییە بە تەنیا، بەڵکو کێشەی بنەڕەتی هەم���وو کۆمەڵگایەکە، بەاڵم ئۆدیبی مۆدێرن���ی خۆرئاوایی، هەمان دینییەی خێڵەکیی���ە ئۆدیب���ە ئ���ەو خۆرهەاڵتییەی ئێمە نییە... ئۆدیب لە هەموو جێگای���ەک ئامادەیە، بەاڵم بە ڕوخس���اری جیاوازەوە. ڕاستە هەموو کۆمەڵگاکان لەسەر سەرکووتی عەشق دەژین، بەاڵم سروشتی ئەم سەرکوتە و هەندێ جار ش���ێوازی بەرەنگاریش���ی دەشێت جیاواز بێت. تێزەکەی مارکۆز لەوەدا بۆ ئێمەش گرنگە کە گەڕانەوە بۆ عەش���ق، ڕەهەندێکی دژە سیستمی نەرس���یس بایەخی لێ���رەدا هەی���ە. بەرامبەر ئۆدیبۆس بەجۆرێكی رۆشنتر ئاش���کرادەبێت. کۆمەڵ���گای ئۆدیبی، کۆمەڵگایەکی دژە عەشقە، پرەنسیپی س���ەرەکی دەرکەوتن���ی ئۆدیب���ۆس، وازهێنانە لە خۆشەویستی... ئۆدیبۆس هی���چ نییە جگە ل���ەو بوونەوەرەی کە عەش���ق بە ترس و ح���ەرام و قەدەغە و پیس���ییەوە خیان���ەت و کوش���تن و ئۆدیبۆسدا، وێنەی لەگەڵ گرێدەدات، وێنەی عاش���قێکی گێل و پیسوچەپەڵ دەبینی���ن، کە ئەوەمان پیش���اندەدات کە عەشق دەش���ێت چەندە ترسناک و چەپەڵ دەبێت. ئۆدیبۆس لە ناوەڕاستی مێژووی���ی دەرونیماندای���ە، چونکە لە جەوهەردا ستەم لە ناوەڕاستی مێژوویی کۆمەاڵیەتیماندایە. ئەوە ئۆدیبۆس نییە کە حەرام دروستدەکات، بەڵکو حەرامە میکانیزمی ئۆدیبۆس دروس���تدەکات. چەپان���دن و حەرامک���ردن ب���ۆ ئەوەی عەش���ق بگۆڕێت بۆ شتێکی ترسناک، ئۆدیبۆس دروس���تدەکات... ئەمە بەو مانای���ە نیی���ە کە دۆخی ئۆدیبۆس���ی بوون���ی نییە و وەهمە و تەنیا وێنەیەکی ترسێنەر و داهۆڵێکی تۆقاندنە، بەڵکو بەو مانایەیە ک���ە بە چەپەڵکردن و بە سێکسوالیزەکردن و بە پۆرنۆکردنی ئەم

کۆمەاڵیەتی و میکانیزمێکی عیش���قە، ک���ە دەڵێین سیاس���ی و کولتوورییە. کۆمەڵگایەک ئۆدیبۆسییە، مەبەستمان ئەوە نییە بڵێین کۆمەڵگایەکە عەشقی حەرامی تێدایە، بەڵکو سەد دەر سەد بە پێچەوانەوە، کۆمەڵگایەکە کە عەشق تێیدا حەرامکراوە. کۆمەڵگای ئۆدیبی، لەس���ەرەتاوە بۆ کۆتایی کۆمەڵگایەکە لەس���ەر ترس���اندنی مرۆڤ لە عەشق دروس���تبووە، تا ترس لە عەش���قیش گەورەت���ر بێت، کۆمەڵ���گا ئۆدیبی تر دەبێت. ئۆدیب���ۆس بریتییە لە وێنەی عەش���ق لە جیهانێکدا کە هەستدەکات پێویستە عەش���ق بکوژێت. ئۆدیبۆس هەمیشە و لە هەموو ناوکۆییەکدا مەرج نییە، ئەفسانەی پیاوێکی بەدبەخت یان چیرۆکی عاشقێک بێت کە سنوورەکانی خۆی نازانێت و بنەڕەتیترین پرەنسیپی دونیا کە »زیناکردن���ە بە مەحرەم« هەس���تی بەڵک���و تێکدەش���کێنێت، بنەڕەت���ی بەجۆرێک���ی ئۆدیب���ی، دروس���تدەکرێت و بیردەخرێت���ەوە و لە نائاگادا س���ەوزدەکرێت تا لە رێگایەوە عەشق حەرامی ترس���ناک و سروشتی

بەرجەستە بێت. هەم���وو ل���ە دەبێ���ت ئۆدیب���ۆس کولتوورەکاندا هەبێ���ت و بژی و زیندوو بێ���ت، تا ڕۆش���نبێت عەش���ق چەندە ترسناکە. فۆبیای ئۆدیبی تەنیا ترس نییە لە زینا لەگەڵ مەحرەمدا، بەڵکو ترس���ە لەخودی خۆشەویس���تی، واتە لە قوواڵیی پرۆس���ەی دروس���تکردنی کۆمەڵگا و داڕشتنی یاسا و دروستکردنی سەرەکی یاس���ایەکی شارستانییەتدا ئیش���دەکات، ک���ە ئەویش ترس���ە لە عەش���ق. هەڵبەت ئەم ترسە ڕیشەی قووڵی لە دۆخ���ی ئابووری و ناچاریی و ترس���ی ن���ەداری و برس���ێتیدا هەیە. بنەمای ه���ەرە س���ەره کی کۆمەڵگای ئۆدیبۆس���ی ئەوەیە عەش���ق بکوژین و بچین بۆ کار، بەاڵم عەش���ق هیچ کات بەاڵم بکوژرێت، بەتەواوی���ش ناکرێت دەبێت بەجۆرێکی ترسناک پۆلبەندیی بۆ بکرێت، دەبێت حەرام و حەاڵڵی لە

ناودا جیابکرێتەوە. کۆمەڵگای ئۆدیبۆسی ئەو کۆمەڵگایەیە ک���ە تەواو عەش���قی جەس���تەیی، بە سیس���تمێکی ئاڵۆزی ح���ەرام و حەاڵڵ ق���ووڵ گ���ەر وات���ە دەوردەدرێ���ت. بروانی���ن و بەوەفابین بۆ تەفس���یریی فرۆیدیش بۆ ئەفسانەیی ئۆدیب، تەواو تێدەگەین کە ئەوە ترس���ی ئۆدیبییە ئایین دروس���تدەکات، نەوەک ترس���ی ئایین���ی بێت کۆمەڵگای ئۆدیبۆس���ی

دروستبکات.

5کوردستانی )383( سێشه ممه 2013/6/25

به‌ختیار‌عه‌لی‌ده‌ینوسێت

جوانییەکانی ناڕێکی

19 »»

په كه كه : خه ریكه توركیا ریسه كه ده كاته وه به خوری

لەکۆمەڵگا خۆرهەاڵتییەکانی

ئێمەدا، کە تا ئێستا کۆمەڵگای

دینین، عەشق و کار لەهەندێک ڕووەوە، دوو مێژووی تەواو جیاوازیان لەگەڵ

مێژووی ئەم دیاردانەدا هەیە

لەخۆرئاوا

ئا: ئاوێنه

له كۆی 3100 كه س كه سه ر به "سازمانی موجاهیدینی خه لقی ئێران"ن و ئێستا

خراونه ته كه مپی لیبرێتیی نزیك فڕۆكه خانه ی به غداوه ، 400 كه سیان

كوردن.

له كه مپ���ی ئ���اگادار س���ه رچاوه یه كی لێبرێتییه وه كه نه یویس���ت خۆی ئاشكرا ب���كات ئام���اژه ی ب���ه وه كرد ك���ه دوای ئه ش���ره فه وه له كه مپی گواس���تنه وه یان بۆ كه مپ���ی لێبرتی نزی���ك فڕۆكه خانه ی نێوده وڵه ت���ی به غ���دا رۆژان���ه روبه ڕوی چه ندین گرفت و هێرش ده بنه وه ، "سوپای به به رپرس���یاری ئێرانی���ش ق���ودس"ی ئ���ه و هێرش���انه ده زانن، به ب���ێ ئه وه ی وه ك په ناب���ه ران ب���ااڵی كۆمیس���یاری پێویس���ت به هانایانه وه بچن و حكومه تی عێراقیش ئاسانكاری بۆ ئه نجامدانی ئه و

هێرشانه ده كات.ئه م سه رچاوه یه ئاماژه ی به وه كرد كه ئێستا نزیكه ی 400 ئه ندامی موجاهیدینی به بنه چ���ه ك���ورد كه هه موی���ان خه ڵكی رۆژهه اڵتی كوردستانن له كه مپه كه دا هه ن، ئ���ه و بونی ئه و ژماره زۆره ی كوردیش���ی له ناو موجاهیدین���ی خه لق گه ڕانده وه بۆ ئه وه ی كه له س���ه ره تای ده یه ی 1980دا كاتێك كه موجاهیدین كه وتنه به ر لێشاوی زه بروزه نگی كۆماری ئیس���المی ، حیزبی دیموك���رات و دكتۆر قاس���ملو، هاوكاری و ده ستگیرۆییه كی زۆری كردن بۆ رزگاربون له و رۆژه ره شه ی تێیكه وتبون و دواتریش له چه ند قۆناغێكدا ژماره یه ك كورد دوای

موجاهیدین كه وتن و چونه ناویانه وه .

س���ه رچاوه كه ئاماژه ی ب���ه وه كرد كه ئێس���تا ئه ندامان���ی موجاهیدینی خه لق له هه لومه رجێك���ی زۆر س���ه ختدا ژی���ان به سه رده به ن له كه مپی لیبرێتی و خوازیاری گه ڕانه وه یان���ن ب���ۆ كه مپی ئه ش���ره ف، هه رچه ن���ده له چه ن���د مانگ���ی رابردودا نزیك���ه ی 200 كه س���یان ب���ۆ رزگاربون له كه مپ���ی لیبرێت���ی به رێككه وتن له گه ڵ

واڵتی ئه لبانیا رویانكردوه ته ئه و واڵته .س���اڵی 2003، له س���ه روه ختی روخانی كه مپ���ی موجاهیدی���ن و س���ه دامدا، ئه ش���ره ف، یه كێك بو له و مه س���ه النه ی كه چاره نوس���یان نادیارب���و، هه رچه نده له سه ره تای ده ستپێكی شه ڕه كه دا، چه ند جارێ���ك كه مپ���ی ئه ش���ره ف كه وته به ر هێرشی فڕۆكه كانی ئه مه ریكا، به اڵم دواتر ئه مه ریكاوه له الیه ن به بێده نگی كێشه كه چاره س���ه ركرا، تا كش���انه وه یان له عێراق كه مپی ئه شره ف له نزیك دیاله هێڵرایه وه ، به اڵم به دوای كش���انه وه یاندا، به فه رمانی مالیك���ی له الی���ه ن هێزه كان���ی عێراقه وه كه مپه كه گه مارۆدراو له سه ره تای 2011دا

گواسترانه وه بۆ كه مپی لیبرێتی .س���ازمانی موجاهیدینی خه لقی ئێران، س���اڵی 1965، له الیه ن سێ خوێندكاری گه نجی زانكۆوه دامه زراوه ، كه ئامانجیان له ئیس���تیبداد و ئێ���ران ئازادكردن���ی س���ه رمایه داری و ئیمپریالیزم بو، س���اڵی ش���ه ش كوش���تنی له ڕێگ���ه ی 1971ئه مه ریكیی���ه وه ، ئه م س���ازمانه خه باتی ل���ه 1972دا، راده گه یه نێت. چه كداری���ی له كۆی سیانزه ئه ندامی كۆمیته ی ناوه ندی موجاهیدی���ن، ك���ه له الیه ن س���اواكه وه ده س���تگیركرابون، جگه له )مه س���عودی ره ج���ه وی (، هه موی���ان ئیعدامكران. له و

رۆژگاره ی ده ی���ه ی 1970دا، كه زۆربه ی هێ���زه كان كه وتبون���ه ژێ���ر كاریگ���ه ری ئایدۆلۆژیای چه په وه ، ئه مان وه ك هێزێكی ئیس���المی ، بونی خۆیان راگه یاند، ساڵی به سه ر له ده ستگرتن موجاهیدین ،1979باڵوێزخانه ی ئه مه ری���كا و به بارمته گرتنی ئه مه ریكییه كاندا به ش���دار ده بێت، ساڵی 1980 له یه ك���ه م هه ڵبژاردن���ی س���ه رۆك كۆماری ئێراندا، مه سعودی ره جه وی خۆی كاندید ده كا و سه الحیه تی كاندیدبونه كه ی له الی���ه ن خومه ینیی���ه وه ره تده كرێته وه . ل���ه 1981دا بۆ پش���تیوانیكردن له ئه بو حه سه ن به نی س���ه دری سه رۆك كۆماری خۆپیشاندانێكی موجاهیدین له كارالبراو، گ���ه وره له تاران س���ازده كات. س���وپای توندوتیژیی���ه وه به وپ���ه ڕی پاس���داران روبه ڕوی ده بێته وه و پاش���ان شه پۆلێكی ده ستگیركردن و ئیعدام له دژی موجاهیدین ده ستپێده كات. ئێراندا له سه رتاس���ه ری به دوای ئه وه ش���دا ره جه وی و به نی سه در ب���ه ره و پاریس به فڕۆكه یه ك���ی تایبه تی مقاوه مه ت میلل���ی ش���ورای هه ڵدێ���ن و دیموكراتی حیزب���ی كه داده مه زرێن���ن. كوردستانی ئێرانیش بۆ ماوه یه ك ده بێته ئه ندام���ی ئه م ش���ورایه . س���اڵی 1986 فه ره نسا داوا له ره جه وی ده كات خاكی ئه و واڵته به جێبهێڵێ���ت و ره جه ویش باره گای عێراق و ب���ۆ ده گوازێته وه فه رمانده ی���ی كه مپی ئه ش���ره ف داده مه زرێنن و له وێوه چاالكیه كانی���ان دژ به كۆماری ئیس���المی ئێران رێكده خه ن. ل���ه 2003دا، هێزه كانی به ئه مه ریكاییه كان ته س���لیم موجاهیدین ده ب���ن و به پێ���ی رێكه وتننامه ی���ه ك به و مه رج���ه چ���ه ك ده كرێن، ك���ه له الیه ن

ئه مه ریكییه كانه وه بپارێزرێن.

یه كێكه خه لق، موجاهیدینی سازمانی له دوژمنه هه ره سه رسه خته كانی كۆماری ئیس���المی ئێ���ران، له س���ه ره تای ده یه ی 1980دا، موجاهیدین توانیان نوسینگه ی له تاران ئیس���المی جمه���وری حیزب���ی بته قێنن���ه وه و محه م���ه د عه ل���ی ره جائی سه رۆك كۆمار و محه مه د جه واد باهونه ری كاربه ده س���تی حه فتا وه زیر و س���ه رۆك پایه ب���ه رزی كۆماری ئیس���المی بكوژن. له هه وڵێكی سه رنه كه وتوانه ی تیرۆركردنی عه لی خامه نه ئی رابه ری ئێستای كۆماری ئیسالمیشدا، ده س���تی راستی ئه ویان بۆ یه كجاری په كخس���ت . هه روه ه���ا ئه وه سازمانی موجاهیدین بو كه بۆ یه كه مجار ئه تۆمییه كانی به رنامه له س���ه ر په رده ی ئێران���ی هه ڵماڵی و س���ه رنجی ئه مه ریكا و كۆمه ڵ���گای نێوده وڵه تی بۆ ئه م هه نگاوه

گرنگ و مه ترسیداره ی ئێران راكێشا."مه س���عودی 2003ه وه ، ل���ه دوای ره جه وی " خۆی ده ش���ارێته وه و ئێس���تا مریه می ره جه وی هاوسه ری ، كه به بنه چه ده چێته وه سه ر بنه ماڵه ی شاكانی قاجار و ته مه نی 60 ساڵه و له پاریس داده نیشێت،

"سه رۆك كۆماریانه " .

400 كورد له كه مپی "لیبرێتی "ن له گه ڵ موجاهیدین

چه ند گه ریالیه کی په که که له ئینته رنێته وه

له كاتێكدا كه گه ریالكانمان

خه ریكی كشانه وه ن، كه چی ده وڵه تی تورك جموجۆڵی

سه ربازی زیاتركردوه ئاماده كاری بۆ

شه ڕێكی سه خت ده كات

سیاسییه قسه كه ره كه

رۆژی )2004/1/6(؛ كه سه رنوسه ری )كوردس����تانی ن����وێ( ب����وم، كاك نه وش����یروان وتارێك����ی خ����ۆی ب����ۆ ناردی����ن، به ناونیش����انی )ك����وردو، قانونی به ڕێوه بردنی ده وڵه تی عێراق رۆژی گواس����تنه وه دا(. له م����اوه ی باڵوكرده وه ، وتاره كه یم����ان دوات����ر به اڵم توڕه یی مام ج����ه الل و هه ندێ له ئه ندامان����ی مه كته ب����ی سیاس����یی یه كێت����ی ب����ه دوای خۆی����دا هێن����ا، به ئاش����كرا له وتاره ك����ه دا چونك����ه عسیانی سلبی و )مقاوه مه تی داوای ؛"ئێستا نوسیبوی كردبوو مه ده نی( كه )قان����ون اداره الدول����ه العراقیه للفت����ره االنتقالیه ( ئه نوس����رێ، ..، كات����ی گوڵباران����ی كاربه ده س����تانی هێزه ئه مه ریك����ی و )موجامه ل����ه (ی سیاس����ییه كانی عێراق به س����ه رچو. چه سپاندنی له سه ر پێداگرتنه كاتی ك����ورد... نه ته وه ییه كان����ی ماف����ه ك����ورد هیچ ناب����ێ س����ه ركردایه تی بیانوێك بۆ دواخس����تنی قبوڵ بكاو، ئه بێ س����وربێ له س����ه ر چه سپاندنی هه رچی دانپیانانی خۆی و مافه كانی زوتری����دا. ئه گه ر له م����ه دا، به ڕێگه ی گفتوگ����ۆ له گه ڵ مه جلیس����ی حوكم و س����وڵته ی ئیئتی����اف، نه گه یش����ته ئه نج����ام ئه ب����ێ پێ����ش ته واوكردنی نوس����ینی قانونه كه و، پێش كۆتایی مانگی ش����وبات رێگه یه كی تر بگرێ، ئه ویش رێگه ی )مقاوه مه ت و عسیانی

مه ده نی(یه ...".مه به ستمه بڵێم، نه وشیروان مسته فا ن����ه ك ئێس����تا، ئه و كاتان����ه ی له ناو یه كێتیش بو، به رده وام سیاسییه كی قس����ه كه ربوه )به مانای وتنی ئه وه ی ئه وانی دیكه نه یانده وت(، قسه كانیشی ته نیا له ناو مه جلیسه كانی سیاسه تدا نه ب����وه ، به ڵك����و زۆر له بیروڕاكان����ی له رۆژنامه و كتێبه كانیدا باڵوكردۆته وه . ئیتر ره خنه كردنی به وه ی بۆ ئێس����تا واده ڵێ و بۆ پێشتر كه له ده سه اڵتدا بو وای نه وت و وای نه كرد ؟!ره خنه یه كی ناته واوو بێ زه مینه یه . ئه و كه كه سی دوه می حزبێكی ده س����ه اڵتداربوبێت، ئ����اوا قس����ه ی كردبێ و گوێ����ی به وه نه داب����ێ ك����ێ خۆش����حاڵ و كێ-ش نیگه ران ده كات، ئاساییه كه ئێستا چه ند ئۆپۆزس����یۆنه و س����ه ركرده ی مانگێكی كه می����ش له به رده مدا ماوه ب����ۆ س����ێ هه ڵبژاردنی گرن����گ، به و نه فه سه قس����ه بكات كه له وتاره كه ی مانگ����ه دا ئ����ه م )18(ی رۆژی گوێمان لێ����ی بو. پێموای����ه ئه وه ی په یوه ندیی به پرس����ی ده س����توره وه هه ب����وو ئ����ه و روداوه مێژوییان����ه ی دۆخه دا ئ����ه و له هه مان باس����یكرد، بو ك����ه له س����ه ره تای نه وه ده كانه وه پارت����ی به ئاش����كرا جه مس����ه ری دژ بو ب����ۆ ه����ه ر ن����اوو ناوه رۆكێك كه رژێمی س����ه دام بوروژێنێت، ته نانه ت له گ����ه ڵ ئه وه بو له بات����ی حكومه ت و په رله م����ان، ئه نجومه ن����ی ته نفیزی و ته ش����ریعیمان هه بێ����ت. به اڵم به ڕای من ئه وه ی له وتاره كه ی نه وش����یروان مسته فادا درش����ت و حساب بۆنه كراو بو، ئه و به ش����ه ی بو كه به ره و روی م����ام ج����ه الل و رۆڵی ئه و له پرس����ی ناوچ����ه جێناكۆك����ه كان كرای����ه وه ، ئه وی����ش له به رئ����ه وه ی؛ 1-وه ك من ئاگادارب����م و له خۆیم گ����وێ لێ بوه ، مام جه الل مه به س����تی بو له رێگه ی پۆستی س����ه رۆك كۆماریی-ه وه كار ب����ۆ گه ڕاندنه وه ی كه رك����وك و ناوچه كوردس����تانییه كانی دیك����ه ب����كات. 2-ب����ۆ گ����ۆڕان، كارێكی نادروس����ته له م دۆخ����ه سیاس����ییه دا ئه ندامانی یه كێتی توڕه و ئیستیفزاز بكات. 3-وا دروس����تتر بو كه كاك نه وش����یروان، ئه گ����ه ر هه ر ره خنه یه كیش����ی له مام ج����ه الل هه ی����ه ، له به رئ����ه وه ی ئه و لێ له خه س����ته خانه یه ، خۆی ئێستا به دوربگرتایه ، چونك����ه ئه وان ته نیا دو هاوڕێی ئاس����ایی حزبیی نه بون، به ڵكو به یه كه وه سه رده مێكی فكریی و كوردی����ان جواڵن����ه وه ی سیاس����یی حزبه وه له س����ه روی ره نگڕێژكردوه و دوانه یه ك����ی مێژوی����ی پێكده هێن����ن كه له چ����اوو زیهن����ی زۆر له خه ڵكی حزب به جیابون����ه وه و كوردس����تان،

جیایی، له یه كتر نابن.

تایبه‌ت(383( سێشه ممه 662013/6/25

kawamuhamad@yahoo.com

51

ئا: محه مه د حسێن

ئه لیزا ماركۆز شاره زای بواری كێشه ی كورد و توركیایه ، خاوه نی كتێبی

"خوێن و باوه ڕ، PKK و شه ڕی كورد بۆ سه ربه خۆیی "ه ، كه به یه كێك له باشترین

ئه و كتێبانه ده ناسرێت له م سااڵنه ی دواییدا له ئه مه ریكا له سه ر كێشه ی كورد باڵوكراوه ته وه . له م گفتوگۆدا

ده رباره ی په ره سه ندنه كانی ئه م دوایه ی توركیا- PKK، په یوه ندیه كانی هه رێمی

كوردستان و توركیا، دۆخی سوریا و PYD، پاشهاته كانی به ده نگه وه

نه هاتنی توركیا بۆ ئاشتی ده دوێت.

ماركۆز له واش���تنتۆن DCدائه نیشێت و چاودێرێك���ی به رده وام���ی روداوه كان���ی له س���ااڵنی كوردس���تانه . توركی���ا و نه وه ده كانی سه ده ی رابردوشدا له باكوری كوردس���تان ب���وه و كاری په یامنێری بۆ ئاژانسی رۆیته رز كردوه ، ته نانه ت له سه ر توركیا- ش���ه ڕی روداوه كانی نیشاندانی PKK، س���اڵی 1995 حكومه تی توركیا ناچ���اری ده كات ئه و واڵته و كاره كه ش���ی رۆیت���ه رز ئیس���ته نبوڵی له ئۆفیس���ی

جێبهێڵێت. ئاوێن���ه : ئه گ���ه ری گۆڕینی PKK بۆ پارتێك���ی سیاس���ی مه ده نی ت���ا چه نده واقعی���ه و تا چ راده ی���ه ك له توركیا ئه مه

قبوڵده كرێت؟ئه لیزا ماركۆز: به شێكی ئه م گۆڕانكاریه ئاس���انه ، ئه ویش بریتی���ه له چه كدانان و ئه مه ناتوندوتیژی ، كاری ده ستپێكردنی ته نها نی���وه ی گۆڕانكاریه كه یه ، به اڵم ئه و گرفته ی ك���ه له گۆڕینی زۆرێ���ك له هێزه شۆڕش���گێره كاندا بین���راوه ئه وه یه : زۆر قورس���بوه بۆیان رابێن له گه ڵ ئه و رۆڵ و سیس���ته مێكی له گه ڵ هه ڵس���وكه وته ی دیموكراسیدا پێویسته . كه واته ئاسانبوه ب���ۆ ئ���ه وه ی ببن���ه هێزێك���ی مه ده نی، به اڵم قورس���ه ببنه گه مه كه رێكی راهاتو

له سیسته مێكی دیموكراسیدا. ئاوێن���ه : ئه كرێت وردتر و زیاتر قس���ه له س���ه ر ئ���ه و ئاس���ته نگیانه بكه یت كه له ب���ه رده م ئه م جۆره هێزانه دا دروس���ت ده بێ���ت، یان ئ���ه و ئاس���ته نگیانه چیه PKK ده ش���ێت له م میانه یه دا روبه ڕوی

بێته وه ؟ PKK ئه گه رچ���ی مارك���ۆز: ئه لی���زا ئێس���تا له م قۆناغه دا نی���ن و ئه وان ته نها چه كه كانی���ان داناوه ، ب���ه اڵم له ئه گه ری هاتنی ئه و قۆناغه شدا ده كرێت پێشبینی PKK ئ���ه و زه حمه تیان���ه بكه ی���ن ك���هله مامه ڵه كردن���ی له گه ڵ ده ن���گ و ره نگه جیاوازه كاندا روبه ڕوی ده بێته وه ، چونكه پێش���تر بۆ ئه وان ئاس���انبوه له ش���اخدا بڕیاره كانی خۆیان تاكایه نه دروستبكه ن، وه ك هه ر هێزێكی شۆڕشگێڕ هه رشتێكیان وتبێت تائێس���تا كردویانه ، به اڵم له ژیانی سیاسی دیموكراسیانه دا ئه مه ده ستنادات، چونك���ه هێزی تر و ده نگ���ی تری جیاواز هه یه و ده بێ�ت له به رچاوبگیرێن، راس���ته ئێس���تا PKK هی���چ ركابه رێك���ی نی���ه له كوردستاندا )باكوری كوردستان(، به اڵم سبه ینێ ركابه ری هه ر بۆ دروست ئه بێت. ئێس���تا ئاس���انه PKK به هه مو كه سێك جیاوازیشتان بۆچونی "ئه گه رچی بڵێت، هه یه ، ده بێت گوێ له ئێمه بگرن،" ئێستا ئه مه ی���ان بۆ ده كرێت، ب���ه اڵم كه ی بونه حیزبێكی مه ده نی و توش���ی هێزو گروپی جیاواز له خۆیان بون ئه وكات ده بێ�ت له وه تێبگه ن هه تا س���ه ر ناتوانن دوابڕیار هه ر PKK الی خۆیان بهێڵنه وه . هه ربۆیه بۆراستیه دایه ئه و له ده رككردنی زه حمه تی كه له ته نیش���ت ئه وان���دا ده نگی جیاوازو

گه مه كه ری جیاواز دروستده بێت.ده یڵێت و ئۆج���ه الن ئ���ه وه ی ئاوێنه : داوای ده كات ئێستا هه مو هێز و سه ركرده سیاس���یه كانی كوردستانی باكور پێیه وه پابه ندن، تۆ پێتوایه ئ���ه م پابه ندبونه ی هیزه سیاس���یه كوردیه كان بۆ ئۆجه الن له ئاینده یه ك���ی نزیكدا س���نوری ئه بێت و هێ���زو الیه ن���ی تری���ش له كوردس���تاندا ئایا له وجۆره دا له ئه گه ری دروستده بێت، PKK چ���ۆن مامه ڵه له گ���ه ڵ ئه و الیه ن و كه س���ایه تیانه ده كات ك���ه مه رجه عیه تی

ئۆجه النیان قبوڵ نیه ؟ئه لیزا ماركۆز: نه خێر له ئێستادا كه س نیه و كه سیش ناتوانێت ببێته جێگره وه ی ئۆج���ه الن وه ك مه رجه عیه ت، النیكه م تا ئه و كاته ی توركیا ئه م پرۆسه ی ئاشتیه ته واو ده گه یه نێته ش���وێنی خۆی خه ڵك هه ر گ���وێ له ئۆجه الن ده گ���رن، چونكه

ئه وان ناچارن به م���ه ، ئۆجه النیش ته نها كه س���ێكه ئه ردۆگان ده یه وێت كێشه كه ی له گه ڵ چاره س���ه ربكات. ئه وه ی ده شێت نیگه رانك���ه ر بێت ئه وه ی���ه ره نگه دوای س���اڵێك له ن���او PKKدا بۆچونی جیاواز دروس���ت ببێت، گه ر بێت���و توركیا وه ك نه یه ت، پرۆس���ه كه وه به ده نگ پێویست چونك���ه ئێس���تا PKK هه م���و ئ���ه وه ی جێبه جێك���ردوه كه ده بوای���ه بیكردایه ، به اڵم گه ر توركیا ئه ركی خۆی جێبه جێ چاوه ڕوانكراو ئه گ���ه ری ئ���ه وا ن���ه كات ئه وه یه گروپێ���ك له ناو PKKدا خۆبه خۆ بڕی���اری به رگریكردن ب���ده ن له ئه نجامی نائومێدبونی���ان له توركی���ا، له وانه یه ئه و كاته ش زۆر ق���ورس بێت كۆنترۆڵبكرێن. ب���ه اڵم له ئێس���تادا خه ڵ���ك ه���ه ر گوێ له ئۆجه الن ده گرێت، تائێستاش هه ر ئه و

فیگه رێكی زۆر به هێزی هاوكێشه كه یه . PKK ئاوێنه : ت���ا چ راده یه ك خه ڵك وهه روا پابه ندن به وه ی كه ئۆجه الن بڕیاری له سه رده دات، گه ر ده ركه وت وه اڵمدانه وه ی توركیا بۆ پرۆسه ی ئاشتی وه ك پێویست ئاش���تی هه ربیه وێت ئۆجه النیش نی���ه ، به رده وام بكات، ئایا ل���ه و كاته داPKKو

كوردی توركیا هه ر وا پابه ند ده بن؟

ئه لیزا ماركۆز: پێموایه ئه مه ده كه وێ�ته سه رئه وه ی ئۆجه الن چی له توركیا ده وێت، ئ���ه و پیاوێك���ی زۆر زیره كه ، به باش���ی تێده گات له په یوه ندیه كانی كورد و توركیا و بااڵنسی به باش���یی هه رێمه كه ش، هه مو هێزو دۆخه ك���ه ش ده زانێت له ناوچه كه دا، له بیرمانه س���اڵی 1999 به هۆی هه ندێك هه ڵوێستی ئۆجه النه وه خه ڵكانێك وازیان له PKKهێنا و هه شبون توشی نائومێدی بون، ب���ه اڵم له دواج���اردا ئۆجه الن هه ر له هاوكێش���ه كه دا وه ك فیگه رێكی گرنگ مای���ه وه . هه ربۆیه پێموای���ه له دۆخێكی وادا ئۆجه النی���ش ب���ه رده وام نابێت، گه ر ساڵێك تێپه ڕی و توركیا هیچ هه نگاوێكی به ك���رده وه ی نه نا ئه كید ئه ویش واز له وه ده هێنێت كه ئێستا له گه ڵ توركیا ده ستی

پێكردوه .ئاوێن���ه : با له ب���اره ی فاكته رێكی تری پرۆس���ه ی ئاش���تیه وه قس���ه بكه ین، كه PYD و ئ���ه و دۆخه سیاس���یه یه ئێس���تا هه یه له باكوری س���وریا، ئ���ه وه ی كورد به خۆرئاوای كوردس���تان ن���اوی ده بات. ئه مانه تا چ راده یه ك كاریگه ریان هه یه .

ئه لیزا ماركۆز: فاكته ری PYD وایكرد توركی���ا زیاتر ح���ه زی ل���ه م رێكه وتنه PYD ،هه بێت. هێنده ی من تێگه یشتوومب���ه و په یوه ندیه ی له گ���ه ڵ PKKهه یه تی ده توانێ���ت ئه و س���نوره كۆنترۆڵ بكات، ئه مه ش فش���ارێكه بۆ توركی���ا، هاوكات خزمه تێكی گه وره ش���ی به PKK كرد له و راونگه وه ی كه ئێس���تا وه ك ده ستكه وتی خ���ۆی PKK ده توانێ�ت له ن���او كوردانی توركیادا ئاماژه بۆ واقی باكوری س���وریا

بكات.ده ره كی سیاس���ه تی له باره ی ئاوێنه :

توركیاوه چ كاریگه ریه كی هه بووه ؟ئه لی���زا ماركۆز: له راس���تیداPYD تا ئێس���تا نه یتوانیوه كاریگه ر بێ�ت له سه ر سیاس���ه تی توركی���ا به رامبه ر س���وریا، ئه وه بوو توركی���ا كۆمه ڵێك هه ڵه ی كرد، به تایبه ت���ی ئ���ه و كاتان���ه ی ئه نجومه نی نیش���تمانی س���وریا- ئۆپۆزس���یۆن- یان

دروس���ت ك���رد هه وڵی���دا وا ل���ه هێزه ئۆپۆزس���یۆنه كانی س���وریا بكات دان به داواكاریه كانی كوردا نه نێن، PYD كورد به گشتی كاریگه ریان هه بوو له شێوازی مامه ڵه كردنی توركیا له گه ڵ دۆزی سوریا، ئ���ه و مامه ڵه یه ش بۆ هی���چ الیه ك باش نه بوو، چونكه گه ر ئۆپۆزس���یۆنی سوریا هه ر له سه رتاوه له گه ڵ كوردا یه كگرتوو بوای���ه ن ئ���ه وا دۆخه كه ی���ان ب���ه ئه مڕۆ نه ده گه یش. ئه وه ی بۆ من جێی سه رنجه و كاریگه رتر ده یبینم له م هاوكێشه دا ئێران و مالكی و سیاسه تی روسیایه ، ئه مانه زیاتر له كێش���ه ی ك���ورد كاریگه ری���ان هه یه له سیاسه تی ده ره وه ی توركیا. له هه مووی گرنگتر ئه وه یه دۆزی PKK كاریگه ری نیه له س���ه ر په یوه ندیه كانی توركیا و هه رێمی كوردس���تانی عێراق، چونك���ه له كاتێكدا بنه كه ی سه ركردایه تی PKK له هه رێمی كوردس���تانه ، توركیا و هه رێ���م ئاڵوگۆڕی بازرگانی و گرێبه س���تی گه وره ی نه وتییان پێكه وه هه یه ، ئه مه ش ئه وه نیشانده دات لۆكاڵی كوردستان سیاسه تێكی هه رێمی

سه ربه خۆی هه یه له م هاوكێشانه دا.ئاوێنه : باش���ه ئه ی ئ���ه م په یوه ندیه ئابوریان���ه و گرێبه س���ته نه وتیه كان تا چ راده ی���ه ك كاریگه ریه كیان هه یه له س���ه ر توركیا بۆ ئ���ه وه ی مامه ڵه بكات له گه ڵ وه ك ب���كات PKK ك���ورد و كێش���ه ی

واقعێك؟ئه لی���زا ماركۆز: پێم وایه گرێبه س���ته نه وتی���ه كان گرنگ���ه ب���ۆ توركی���ا، به و پێیه ی زۆر قورسه بۆ توركیا سیاسه ت و مامه ڵه یه ك���ی جیاوازی هه بێت بۆ گروپه جیاوازه كان���ی ك���ورد، داواج���ار هه موو كورده كان نزیكایه تی و خاڵێ هه وبه شیان هه یه ، ئه وه ی رونه له م دۆخه دا گه ر توركیا په یوه ن���دی ئابوری هه ی���ه له گه ڵ كورد ئه وا پێویستی به س���ه قامیگریش هه یه ، بۆڕی نه وت و كاری بازرگانی پێویس���تی به ئاسایش���ێكی سه قامگیر هه یه ، تا ئه و كاته ش دۆزی PKKچاره س���ه ر نه كرێ�ت

توركیا كێشه ی هه یه .ئاوێنه : سیاس���ه تی فراوانگیری توركیا له هه موو رۆژهه اڵتی ناوه راستدا، ئه وه ی هه ندێ ك���ه س به تموحاتی عوس���مانیه نوێكان ناوی ده بات، چ رۆڵێكی هه یه له م

هاوكێشه دا؟ئه لیزا ماركۆز: له راستیدا من پێموانیه ئ���ه م خاڵ���ه زۆر كاریگ���ه ری هه بێ�ت له پرۆسه ی ئاشتی و نزیكبونه وه ی توركیا له گه ڵ كورد, كێشه ی كورد هێشتا نه بووه ته یه كێك له كێشه سه ره كیه كانی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاست، ئێستا ئه گه ر به راوردی بكه ین ب���ه میس���ر، س���وریا، ناكۆك���ی عه رب-ئیس���رائیل ده بینین هێش���تا دۆزی كورد له و ئاس���ته دا نابینرێت و له گۆش���ه یه كی بچوكی رۆهه اڵتی ناوه ڕاستدایه . هه ر بۆیه سیاسه تی رۆهه اڵتی ناوه راستی توركیاش ب���ه وه پێوان���ه ده كرێ����ت كه تائێس���تا چیكردووه له گه ڵ میس���رو فه له س���تین و س���وریا، هه تا ئێستاش كێشه ی كورد بۆ

توركیا كێشه یه كی لۆكاڵی و ناوخۆییه ؟ئاوێنه : تۆ پێ�ت وایه توركیا بتوانێ�ت رۆڵێكی گه وره بگێڕێت له ناوچه كه دا پێش

ئه وه ی كێشه ی كورد چاره سه ر بكات؟ئه لیزا ماركۆز: به ڵ���ی پێموایه توركیا بتوانێت بێ چاره سه ری كێشه ی كوردیش رۆڵێكی گ���ه وره ی هه بێت له ناوچه كه دا، وه ك چ���ۆن پێ���م وانی���ه فراوانگی���ری و سیاسسه تی عوس���مانیه نوێكانی توركیا سه ركه وتنێكی ئه وتۆی به ده ست هێنابێت ت���ا ئێس���تا، چونكه نه توانی كێش���ه ی

فه ڵه س���تین چاره س���ه ر ب���كات، ن���ه له سوریادا سه ركه وتوو بوو، نه شتێكی وای هه بوو له میس���ردا بیبه خشیت، هه ربۆیه چه نده هه وڵیان دابێت رۆڵێكی گه وره یان هه بێت له ناوچه كه دا سه ركه وتوو نه بوون، به اڵم به ده ر له م رۆڵه و له هه موو كێش���ه هه رێمایه تیه كانی ناوچه كه ش توركیا هه ر پێویستی به وه یه كێشه ی كورد چاره سه ر

بكات. ئاوێنه : تۆ چاوه ڕوانی چ په ره سه ندنێك ده كه یت له په یوه ندیه كانی نێوان PKK و ئ���ه و ركابه ریه ی هه رێمی كوردس���تان؟ ئه مڕۆ له نێوان نفوزی بارزانی و PKK له سوریادا هه یه به دیدی تۆ ده گاته كوێ؟

ئه لی���زا مارك���ۆز: م���ن پێش���بینی نێ���وان روبه ڕوبون���ه وه ی راس���ته وخۆی بارزانی و PKK ناك���ه م، پێموایه بارزانی به راس���تی هه وڵی راگرتنی په یوه ندیه كی ،PKK له گه ڵ هێورده دات س���ه قامگیر و هاوكات به ده نگه وه چونێكی باش���ی هه یه بۆ پرۆس���ه ی ئاشتی ناو توركیا، پێموایه PKKه ش له دۆخێكدایه نایه وێت ش���ه ڕی زیات���رو نه ی���اری زیاتری ت���وش ببێت، بۆیه هه رچی له باكوری س���وریادا روبدات هه ر له وێ ده مێنێته وه ، ش���ته كان هه روا له م���ه داری PYDدا ده ب���ن. س���ه ره ڕای PKKئه مه ش، له ئێس���تادا سه ركردایه تیلێكترگه یش���تنیان په یوه ندی و له قه ندیل هه یه له گه ڵ هه رێمی كوردستان، هه ربۆیه ملمانێیه ك���ی له وج���ۆره دوای���ن ش���ته كه بكرێ���ت به رژه وه ندی ئ���ه م هێزانه ی

تیابدۆزرێته وه .

ئاوێنه : با بگه ڕێینه وه بۆ په یوه ندیه كانی نێ���وان هه رێم���ی كوردس���تان و توركیا، ئه م په ره سه ندن وگه ش���ه كردنی ئه گه ری په یوه ندیانه چۆنده بینی له به ر رۆش���نایی

هاوكێشه و پێشهاته كانی ئه م دواییه دا؟په یوه ندیانه ئ���ه م مارك���ۆز: ئه لی���زا ب���ه رده وام هه رواش ده ڕوات و به باش���ی ده بێت، چونكه سودی بۆ هه ردووالهه یه ، سااڵنی رابردوو نێچیرڤان بارزانی ئه وه ی باش���ه دانوس���تانكارێكی كه نیش���اندا له بواری پرسه ئابوریه كاندا، باش ئیداره ی په یوه ندیه كانی نێ���وان هه رێم و توركیای داوه ، هاوكات هه ردووالش تێگه یش���توون له وه ی كه بۆ ئ���ه م په یوه ندیه ئابوریانه سه قامگیری و ئارامی ناوچه كه پێویسته ، PKKه ش بۆ ئه و س���ه قامگیری و ئارامیه هه ردووالش���یان گرنگ���ه و فاكته رێك���ی هه رداوای چاره سه ری كێشه كه ده كه ن به

شێوه ی سیاسیانه و ئاشتیانه .ئاوێنه : هه موو ئه م په ره سه ندنانه وامان لێ���ده كات چاوه ڕوانی ئه وه بین په یوه ندی توركیا و كورد ب���ه ره و ده روازه یه كی باش

بڕوات؟ئه لیزا ماركۆز: ئه وه ی پێویس���ته له م نێ���وه دا ببینرێ���ت، ئه وه یه ك���ه هه ردوو الیه نی توركیا و PKKله ئێستادا پشووی دوای ش���ه ڕێكی دورودرێ���ژ وه رده گرن، PKK ب���ه ڕونی ده زانێ����ت چی ده وێت ل���ه م گفتوگۆی ئاش���تیه دا، وه ك هه موو كه س���یش ده زانێ�ت له په یوه ندی به مافه دیموكراتیه كانی كورد، به اڵم ئه وه ی رون و دیار نی���ه ئه وه یه توركی���ا چی ده وێت؟ ئ���ه وه چیه كه توركیا له م دانوس���تانه دا ده بێت بیبه خشێت؟ به ڕای من ئاسته نگی گه وره ل���ه مانگه كانی داهات���وودا ئه مه ده بێت كه توركیا پێویسته ئه و ئاماژه یه بدات چی ده به خش���ێت. لێره شه وه دیاره كۆی پرۆسه كه به كوێ ده گات. ئاشكرایه هه رێمی كوردستان له نێو ئه م دانوستانه دا نیه و ده بێ�ت بااڵنسێك له نێوان هه ردوو الش���دا رابگرێت، ه���ه ر ئه م���ه ش وا له نه هێڵێت هه رێم���ی كوردس���تان ده كات ئاسته نگی و گرفته كانی گفتوگۆی توركیا و PKK كاریگه ری نێگه تیڤی هه بێت له سه ر په یوه ن���دی و به رژه وه ندی���ه ئابوریه كانی له گه ڵ توركی���ا و بیه وێ�ت په یوه ندیه كانی ب���ه رده وام بێت، ئێس���تا هه م���وو كه س چاوه ڕوان���ن بزانن توركی���ا چی ده كات، مانگه كان���ی داهاتوو زۆر گرنگ ده بێت بۆ

ئه م پرۆسه یه .ئاوێن���ه : بۆچی قورس���ه ب���ۆ توركیا ئ���ه وه ی له س���ه ریه تی له م دانوس���تانه دا بیبه خشێت، تكایه ئه توانیت زیاتر ئه مه

رونبكه یته وه ؟ئه لیزا ماركۆز: قورس���ه له به ر ئه وه ی پێموایه تا ئێستاش ئه ردۆغان بڕیاری خۆی نه داوه ، تا ئێستاش ئه و نازانێت ده یه وێت چی بكات. ئه و دۆخه سیاسیه ی چه ندین ده یه یه له توركیادا زاڵ بووه وای كردووه قورس بێت بۆ ئه وه ی ئه ردۆغانیش بڕیاری خۆی بدات، ئه وه پێویس���تی به وه یه زۆر ش���ت بگۆڕێت، هه ر له ده ستور و هه ندێك یاس���اوه هه تا ده گاته ئه و عه قڵیه ته ی له توركیادا ب���ۆ بیركردنه وه له كورد هه یه ، تا ئێس���تاش زۆر هێزو گروپی سیاس���ی هه ن له توركیادا ده یانه وێ�ت رێگری ئه م پرۆسه ی ئاشتیه بن. هه موو ئه مانه ئه ركی ئه ردۆغانی قورس���تر ك���ردووه . به اڵم له الیه كی تریشه وه ئه و سه ركرده یه كی زۆر به هێزو جه ماوه ریه ، پێموایه ئه بێت ئیتر

بڕیار بدات.ئاوێنه : پێتوایه له داوجاردا ئه م بڕیاره

هه ر ده دات؟بیدات، هی���وادارم مارك���ۆز: ئه لی���زا به اڵم هێش���تا متمانه ی ته واویش���م نیه به وه ی وه ك پێویس���ت ئه ردۆغان بڕیاری یه كاكه ره وه ده دات، هیوادارم وا نه بێت، چونكه زۆر هۆكار هه ی���ه وای لێكردووه چاوه ڕێی ئه وه ی لێبكرێت ئه و بڕیاره هه ر بدات؛ وه ك راده ی���ی جه ماوه ری بوونی، هه ژمونی له ناو په رله ماندا، ئه وه هه نگاوه گرنگان���ه ی PKKب���ۆ ئاش���تی ناویه تی، له كوردستان هه رێمی پش���تیوانیه كانی پرۆسه كه ، ئه و فشارانه ی دۆخی سوریا و PYD دروس���تی كردووه ، هه موو ئه مانه وای ك���ردووه چاوه ڕوانی دروس���تكردنی ئاشتی راسته قینه له ئه ردۆغانیش بكرێت، هه ربۆیه ئێس���تا باشترین كاته بۆ ئه وه ی ئه ردۆغان ئه م ئاش���تیه بكات، هیوادارم بیش���یكات ئه گه رچی هێشتا زوویشه بۆ ئه وه ی ئه وه هه ڵبس���ه نگێنین كه توركیا

له م پرۆسه یه دا كردویه تی.نه دانی پاش���هاته كانی ئ���ه ی ئاوێنه :

بڕیارێكی له وجۆره چیه ؟ئه لیزا ماركۆز: به دڵنیایه وه پاشهاته كان زۆر خراپ ده بن بۆ هه ردووال، له دۆخێكی وادا PKK ئه و پشتیوانیه گه وره له ده ست نادات كه تا ئێستا دروستی كردووه ، ئه و پابه ندیه ی نیشانیاندا بۆ پرۆسه ی ئاشتی و چاره سه ری سیاس���یانه ی كێشه كان وای كرد زۆر كه س و الیه ن ئێس���تا به چاوی رێزه وه ته ماشای بكه ن له كاتێكدا پێشتر به تیرۆریست ناویان ده برد. جگه له مانه ، پرۆسه ی تێكشكانی ناوخۆشدا له ئاستی ئاش���تی وا ئه كات ل���ه زۆر له كورده كان بیر له وه بكه نه وه كه هه ر به راستی هیچ شتێكیان نیه به توركیاوه گرێیان بدات و ته نها چاره سه ریان هه ر شه ڕی چه كداریه . راسته ئه وه ی ئه ردۆغان ده یكات جۆرێك له ریسكی تیادایه ، به اڵم له وه مه ترسیدارتر

سه رنه كه وتنی ئاشتیه .

ئه لیزا ماركۆز: ئه وه ی ئه ردۆغان ده یكات جۆرێك له ریسكی تێدایه ، به اڵم له وه مه ترسیدارتر

سه رنه كه وتنی ئاشتیه

توركیا و هه رێمی كوردستان ده زانن

بۆ په یوه ندیه ئابوریه كانیان

سه قامگیری ناوچه كه پێویسته ، PKKه ش

فاكته رێكی گرنگه بۆ ئه و سه قامگیریه

PKK به ڕونی ده زانێ�ت چی ده وێت

له م گفتوگۆی ئاشتیه دا، به اڵم

ئه وه ی رون و دیار نیه ئه وه یه توركیا

چی ده وێت؟

ئه لیزا ماركۆزکتێبه که ی ئه لیزا ماركۆز

واڵتێك به بێ سه رژمێری

چاره كه س���ه ده یه ك زیاتره س���ه رژمێری دانیش���توان له عێراقدا ئه نج���ام نه دراوه ، به ڵێن���ی عێ���راق وه زیران���ی س���ه رۆك ئه نجامدانی پرۆسه كه ده دات و به رپرسانی له مس���اڵدا وه زاره تی پالندانانیش ده ڵێن

ئه نجام نادرێت.دوای دروس���تكردنی ده وڵه ت���ی عێراق پێشودا، بیسته كانی س���ه ده ی له سااڵنی بڕیاردرا هه ر ده س���اڵ جارێك سه رژمێری دانیش���توان ئه نج���ام بدرێت، ئ���ه وه بوو له س���اڵی )1927(دا یه ك���ه م پرۆس���ه ی سه رژمێری ئه نجامدرا، به دوای ئه وه شدا تا س���اڵی )1987( پرۆسه كه له كاتی خۆیدا ئه نجامدرا، ژماره ی دانیشتوان له و ساڵه دا )16( ملی���ۆن و )335( هه زار كه س بو. به اڵم له و س���اڵه به دواوه تائێس���تا هیچ س���ه رژمێری سه رتاسه ری پرۆس���ه یه كی

دانیشتوان ئه نجام نه دراوه .س���اڵی )1997( حكومه ت���ی ئه وكاتی عێراق به ده ر له س���ێ پارێزگاكه ی هه رێمی كوردس���تان، س���ه رژمێری دانیش���توانی به )19( دانیش���توانی ژماره ی ئه نجامداو ملی���ۆن و )184( هه زار ك���ه س خه ماڵند. س���اڵی )2003( كۆتایی به رژێمی به عس ه���ات و حكومه تێكی نوێ پێكهات، به پێی خولی سه رژمێری ده بوو له ساڵی )2007(دا پرۆسه كه ئه نجام بدرایه ، به اڵم به هۆی خراپی باری ئه منیه وه بۆ ساڵی )2009( و دواتر بۆ )2010( دواخ���را، به اڵم به هۆی ناكۆكی الیه نه سیاسیه كانه وه تائێستا ئه و

پرۆسه یه ئه نجام نه دراوه .ئه نجامدان���ی ش���اره زایان، به ب���ڕوای س���ه رژمێری ته نه���ا بۆ زانین���ی ژماره ی دانیشتوان نییه ، به ڵكو ده بێته بنه مایه كی گرنگ بۆ دابه شكردنی داهاتی واڵت به سه ر شاره كان و ئه نجامدانی هه ڵبژاردنێكی وردو

دانانی پالنێكی ئابوری تۆكمه .به پێی راپ���ۆرت و ئاماره كانی وه زاره تی پالندانان كه له س���ه ر ماڵپ���ه ری وه زاره ت گه ش���ه كردنی رێ���ژه ی باڵوكراوه ت���ه وه ، دانیش���توانی عێراق له ئێس���تادا نزیكه ی به رزه )3%(ی���ه و ئه م���ه ش رێژه یه ك���ی له جیهاندا. وه زاره ت ژماره ی دانیش���توانی له ئێستادا به نزیكه ی )34( ملیۆن و )500(

هه زار كه س خه ماڵندوه .سه رژمێرییه وه ، نه دانی ئه نجام به هۆی پالنی گه شه پێدانی پێنج ساڵه ی حكومه ت بۆ كه مكردنه وه ی رێژه ی هه ژاری له ڕێگه ی پ���ڕۆژه ی ق���ه رزی بچ���وك و بنیادنان���ی قوتابخانه و كۆمه ڵگه ی نیش���ته جێبون بۆ هه ژاران، شكس���تیهێنا. چونكه حكومه ت دات���ای وردی له باره ی باری كۆمه اڵیه تی و ئابوری دانیشتوانه وه له به رده ستدا نه بوو.

ل���ه دوای روخان���ی رژێمی به عس���ه وه ، پش���كی )17%( بودج���ه ی عێ���راق ب���ۆ كوردس���تان ته رخانك���راوه ، له س���ه ر ئه و بنه مای���ه ی ك���ورد )17%( دانیش���توانی له سه روبه ندی به اڵم پێكده هێنێت. عێراق په سه ندكردنی بودجه ی ئه مساڵدا، لیستی ده وڵه تی قانون داوایكرد پشكی كورد بۆ )13%( ك���ه م بكرێته وه ، به اڵم ئه م داوایه

سه رینه گرت.له م���اوه ی ده س���اڵی راب���ردودا، دوو خولی هه ڵبژاردنی پارله مان و س���ێ خولی ئه نجومه نی پارێ���زگاكان ئه نجامدراوه ، بۆ س���ه رجه می ئه م پرۆسانه ش كۆمیسیۆنی هه ڵب���ژاردن پش���تی به فۆرم���ی خۆراك به س���توه ، ئه وه ش به هۆی ئه نجام نه دانی سه رژمێرییه وه . ئه مه جگه له وه ی قۆناغی دوه می مادده ی )140( كه ده بو تا كۆتایی س���اڵی )2007( جێبه جێ بكرایه ، بریتیه دانیش���توان، س���ه رژمێری له ئه نجامدانی

كه چی تائێستا سه رژمێری نه كراوه .راب���ردو، س���ه رۆك وه زیرانی مانگ���ی عێراق سه ردانی هه ولێری كردو رایگه یاند حكوم���ه ت س���وره له س���ه ر ئه نجامدانی س���ه رژمێری . ب���ه اڵم به وته ی س���ه رۆكی ده زگای ناوه ن���دی ئام���ار مه هدی عه الق، ناتوان���ن له مس���اڵدا س���ه رژمێری ئه نجام ب���ده ن، چونك���ه له بودجه دا پ���اره ی بۆ ئه م���ه جگه له وه ی نه ك���راوه ، ته رخ���ان تائێس���تا ناكۆكیه سیاس���یه كان له باره ی پرسی ناوچه جێناكۆكه كان و بونی خانه ی نه ته وه ی���ی و مه زهه ب���ی له س���ه ر فۆرمی

سه رژمێری یه كالنه كراوه ته وه .عه الق ده ڵێت "ئه نجامدانی س���ه رژمێری پێویس���تی به زیات���ر ل���ه )200( ه���ه زار فه رمانبه ر ده بێت، ئه مه جگه له چاپكردنی نه خش���ه و فۆرمی تایبه ت به پرۆس���ه كه . ئه گه ر كۆی ناكۆكیه سیاس���یه كان چاره بكرێن، ئێمه ئاماده ین پرۆس���ه كه ئه نجام

بده ین".

7 )383( سێشه ممه 2013/6/25 عێراق

پرۆفایل

ئا: بارام سوبحی

توێژینه وه یه كی هاوبه شی رێكخراوی نه ته وه یه كگرتوه كان و حكومه تی

عێراق، به غدا به گه نده ڵترین پارێزگای عێراق دیاری ده كات، هاواڵتیانیش

بڕوایان وایه گه نده ڵی به رده وام له زیادبوندایه . توێژینه وه كه )31(

هه زار فه رمانبه ری گرتۆته وه ، )%35( ئه و كه سانه شی بونه ته فه رمانبه ر

ده ڵێن به هۆی به رتیلدانه وه بوه .

له توێژینه وه ك���ه دا جگه ل���ه هه م���و یه كگرتوه كانی نه ته وه نوسینگه كانی هۆش���به ره كان و م���اده به تایب���ه ت ئام���ار و ناوه ن���دی ده زگای ت���اوان، ده س���ته ی ئام���اری هه رێ���م و لیژنه ی نه زاهه ی پارله مانی عێراق به شداربون. توێژینه وه ك���ه ته وه ره كان���ی دۆخ���ی ده ستپاكی ، له پیش���ه ، رازیبون كار، دۆس���ێكانی به رتی���ل و ش���ه فافیه تی گه یش���تونه ته له كۆتایدا له خۆگرتوه . ئه و ئه نجامه ی رێژه ی گه نده ڵی له به غدا )29%( زیاتره و له كوردستانیش )%3(

زیاتره .توێژینه وه ك���ه و سه رپه رش���تیاری نوێن���ه ری به رنام���ه ی گه ش���ه پێدانی نه ته وه یه كگرتوه كان جاكلین بادكۆك، ده ڵێ "تائێس���تا گه نده ڵی كاریگه ری به س���ه ر ژیانی زۆرینه ی هاواڵتیانه وه هه ی���ه ، )54%( هاواڵتیان بۆچونیان وایه گه نده ڵی به رده وام له زیادبوندایه ، به شێوه یه كی گش���تی هه ر هاواڵتیه ك س���ااڵنه نزیكه ی چوار ج���ار به رتیل

ده دات".ئاش���كرای )UN( به رپرس���ه كه ی ده كات، به پێ���ی توێژینه وه كه )%35( ئ���ه و كه س���انه ی بونه ت���ه فه رمانبه ر بوه ، به رتیل ده ره نجام���ی چه ندی���ن نه وه كو له ڕێگه ی "پرۆسه ی هه ڵبژاردنی فه رمیه وه ، ئه وه ش بۆته هۆی زیادبونی

خزمه تگوزارییه له باره ی ناڕه زاییه كان گشتیه كان له عێراقدا".

ب���ۆ به ره نگاربون���ه وه ی گه نده ڵ���ی له عێراقدا، ده س���ته ی نه زاهه و دیوانی داواكاری گش���تی و دارایی و چاودێری له هه م���و وه زاره ته كان���دا پش���كنه ری ده سته ی له پارله مانیش���دا گش���تی و وه ك���و ئه م���ه ش هه ی���ه . نه زاه���ه توێژینه وه ك���ه ئام���اژه ی ب���ۆ ده كات بوه ته هۆی ئه وه ی له ساڵی )2004(دا ته نها )786( حاڵه ت ئاشكرا بكرێت ك���ه گومان���ی گه نده ڵ���ی لێده كرێت، به اڵم رێژه كه له س���اڵی )2011(دا بۆ

)12.520( حاڵه ت به رزبۆته وه ".له مانگی شوباتی ئه مساڵدا ده سته ی نه زاه���ه رایگه یان���د له ماوه ی س���اڵی رابردودا نزیكه ی شه ش هه زار كه سی

به تۆمه ت���ی گه نده ڵ���ی داوه ته دادگا، یه ك گه نده ڵیه كانیش���یان قه ب���اره ی

ترلیۆن دیناری تێپه ڕاندوه .راپۆرتی س���اڵی )2012( ده سته ی نه زاهه ی ئاماژه به وه ده كات له س���اڵی )2011(دا به های دۆسێكانی گه نده ڵی سێ ترلیۆن دینار بووه ، به اڵم له ساڵی )2012(دا بۆ نزیك���ه ی )133( ملیار دابه زیوه . هه روه ها ده س���ته كه دینار )4278( دۆس���یه ی ره وان���ه ی دادگا كردوه و )5980( تۆمه تباری ره وانه ی دادگا كردوه ، له كاتێكدا )8696( كه س داواكراو بون. له ناو ئه و كه سانه ش���ی دادگایی كراون، )24( كه سیان وه زیر ب���ون یان پل���ه ی وه زیری���ان هه بوه و

شانزه یان سزای خۆیان وه رگرتوه . له باره ی هۆكاره كانی به رتیل دانه وه ،

توێژینه وه كه به شداربوانی )%45.8(ده ڵێن بۆ "زو به ڕێكردنی مامه ڵه كانیان بوه ، )26.6%( ده ڵێن بۆ ده سكه وتنی مامه ڵه ی���ه ك یان خزمه تێكی باش���تر بووه ". به پێی توێژینه وه كه ، به رزترین رێ���ژه ی به رتیل���دان له نێ���وان ئ���ه و هاواڵتیان���ه دا بوه ك���ه مامه ڵه كانیان له گه ڵ "پۆلیس و فه رمانبه رانی تۆماری

زه وی و باج و داهات بوه ".توێژینه وه ك���ه ، ده ریده خات )%60( پێش���نیاری مه ده نی فه رمانبه ران���ی وه رگرتن���ی به رتیلیان بۆ كراوه ، ته نها )4.5%( فه رمانبه ران فه رمانگه كانیان ئ���اگادار گه نده ڵ���ی له حاڵه ته كان���ی )%66( هه روه ه���ا كردۆت���ه وه ، فه رمانبه ران بیرۆكه ی ئاگاداركردنه وه ی وه زاره ته كانیان له حاڵه ته كانی گه نده ڵی

ره تكردۆته وه .توێژینه وه ك���ه ، به گوێ���ره ی له هه م���و به غ���دا فه رمانبه ران���ی دوچاری زیات���ر دیكه پارێزگاكان���ی وه رگرتنی به رتی���ل بونه ته وه . رێژه ی گه نده ڵ���ی و وه رگرتنی به رتیل له به غدا له پارێزگاكانی گه یشتۆته )%29.3(، تر )10.2%( و له هه رێمی كوردستانیش

)3.7%( بووه . توێژینه وه یه ئ���ه و ئاش���كراكردنی له كاتێكدایه ، رێكخراوی ش���ه فافیه تی نێوده وڵه تی س���اڵی راب���ردو عێراقی به س���ێیه م گه نده ڵترین واڵتی جیهان دیاریكرد. له مانگی نیسانی ئه مساڵیشدا له عێراق گرت رێكخراوه كه ره خن���ه ی چونكه "گه نده ڵی له هه مو جومگه كانی

ده وڵه تدا ته شه نه ی سه ندوه ".

ئا: بارام

كورده كان فیدراڵیان بۆ هه رێمی كورستان و دیموكراتیان بۆ عێراق

ده ویست، ئێمه ش ره خنه مان گرت و وتمان فیدراڵی و دیموكراسی بۆ هه ردوكیان، راوێژكاری پێشوی

ئاسایشی نه ته وه یی عێراق د.مۆفه ق روبه یعی ، به م جۆره هه ڵوێستی خۆی له باره ی فیدراڵیه ته وه راده گه یه نێت، هه روه ها هه ڵوێستی خۆی له باره ی

ره وشی ئه منی و سیاسی و دۆخی سوریاوه ده خاته ڕوو.

له دیمانه یه كی رۆژنامه وانیدا، روبه یعی له س���ه ر ره وش���ی گوزه رانی هاواڵتیان ره خنه ی ئه وه ده گرێت هه زاران هاواڵتی خاوه ن���ی مه ترێ���ك زه وی نین له واڵتدا "ئیتر چۆن ئینتیمایان بۆ عێراق هه بێت و شانازی پێوه بكه ن". له كاتێكدا به وته ی خۆی زه وی عێراق "به شی دانیشتوانی

واڵتێكی وه كو چینیش ده كات".

موحاسه سه شێرپه نجه یه له دوای روخانی رژێمی به عسه وه ، بۆ به ڕێوه بردنی سیستمی سیاسی عێراق، به سیستمی سیاسه تمه داران پش���تیان پشك پش���كێنه "موحاسه سه " له سه ر ئاس���تی نه ته وه ی���ی و حیزبی به س���ت به س���ت، روبه یعی دان ب���ه وه دا ده نێت كاتی خ���ۆی وه كو پێویس���تیه ك ئه و میكانیزمه یان قبوڵكردوه ، به اڵم ئێستا بوه ت���ه "ش���ێرپه نجه و ئه زمونی عێراق دابه ش���ده كات"، واڵت له ناوده ب���ات و دواتریش راش���كاوانه ده ڵێ���ت "ئه گه ر ب���ه رده وام بین له پش���ك پش���كێنه ، ئه وا واڵت بۆ كوردس���تان و شیعستان و

سونستان دابه شده كه ین".

فیدراڵیه ت و مافی چاره نوسل���ه م دیمانه یه دا، مۆف���ه ق روبه یعی خ���ۆی به یه كێ���ك له تیۆریس���ێنه كانی "یه كێكم ده ڵێت ناوده بات و فیدراڵیه ت له و كه س���انه ی له كۆنگره ی واش���نتۆن له س���اڵی )1991(، بنه مای فیدراڵیه تم دانا". له باره ی ئه وه ی دروشمی الیه نی بۆ فیدراڵی���ه ت له وكات���ه دا ك���وردی

به غدا گه نده ڵترین پارێزگای عێراقه

راوێژكاری پێشوی ئاسایشی نه ته وه یی عێراق د.مۆفه ق روبه یعی : كورد وه كو گه النی تر مافی بڕیاردانی چاره نوسی هه یه

له باوكێكی شیعه و س���اڵی )1947( دایكێكی سوننی له دایكبوه

س���اڵی )1977( كۆلێژی پزیش���كی زانكۆی به غدای ته واوكردوه

ساڵی )1979( ماسته ری له زانكۆیه كی به ریتان���ی هێناوه و ت���ا )2003( له و

واڵته ماوه ته وه دوای ئه وه ی عێراقی به جێهێش���توه ، رژێمی به عس فه رمانی له سێداره دانی

بۆ ده ركردوه له )1979 - 1991( ئه ندامی حیزبی

ده عوه بوه دواتر چوه ت���ه بزوتن���ه وه ی ویفاقی ئه ی���اد عه الوی و تا س���اڵی )1995(

تیایدا ماوه ته وه له دوای روخانی رژێم بوه ته ئه ندامی

ئه نجومه نی حوكمس���اڵی )2004 - 2009( راوێ���ژكاری

ئاسایشی نه ته وه یی عێراق بوه دوات���ر بوه ت���ه ئه ندام���ی پارله مانی

عێراق

مۆفه ق باقر روبه یعی

كوردستان و دیموكراتی بۆ عێراق بوه ، روبه یعی ده ڵێت "ئێمه ره خنه مان گرت و وتمان فیدراڵی و دیموكراسی ده بێت بۆ

عێراق و كوردستانیش بێت".له وه اڵمی ئه وه شدا كه ئێستا هه رێمی كوردستان وه كو ده وڵه تێكی سه ربه خۆ ئام���اژه روبه یع���ی ده كات، ره فت���ار به وه ده كات وه كو چۆن گه النی تورك و ئێران و عه ره ب و فارس مافی بڕیاردانی چاره نوس���یان هه یه "گه ل���ی كوردیش ماف���ی بڕیاردان���ی چاره نوس���ی خۆی هه یه "، داواش���ده كات كێشه كانی نێوان هه رێم و ناوه ند كه "ریشه ی هه ندێكیان ب���ۆ س���ه رده می رژێم���ی به س���ه رچو ده س���توره وه له ڕێگه ی ده گه ڕێته وه "، چاره س���ه ر بكرێ���ت، چونك���ه "هێزی

كوردستان هێزه بۆ هه مو عێراق".

مۆبایل و تیرۆرره وش���ی ئه مس���اڵدا له م���اوه ی ئه من���ی عێراق ب���ه ره و داڕوخان چوه و ژم���اره ی ته قین���ه وه و كرده وه تادێت تیرۆركاریی���ه كان زیاتر ده بن، به وته ی روبه یع���ی ، تێكچونی ره وش���ی ئه منی عێ���راق به ه���ۆی نه بونی ئاش���ته وایی ده زگای گه ش���ه پێنه دانی نیشتیمانی ،

ئه منی و هه واڵگری ، رانه هێنانی سوپایه له به ره نگاربون���ه وه ی تیرۆر و رێكخراوه نهێنی���ه كان. هه روه ها ده ڵێت "دوژمنی هه ندێك به عس و قاعیده و ئێس���تامان ته به ن���ای ك���ه له سیاس���ه تمه دارانه

تایفه گه رایی ده كه ن". ب���ۆ به ڵگانی وته كان���ی نمونه به وه ده هێنێته وه ، كاتێك داوایان له پارله مان كش���انه وه ی رێككه وتننامه ی ك���ردوه په س���ه ند له عێراق ئه مریكا هێزه كانی ب���كات، تاریق هاش���می و هه ندێكی تر "دژی وه س���تانه وه ، داوایانده كرد رازی بین له س���ه ر قانونی لێبوردن و هه ندێك داواكاری تر، كه په یوه ندیان به كشانه وه نه بو، كه چی ئ���ه وان له وكاته دا ئه وه ی ناوی���ان نا "موقاوه مه " ب���ۆ ده ركردنی

هێزه كانی ئه مریكا پێكهێنا".ناوبراو، ئاش���كرای ده كات ")%82( روداوه كان���ی واڵت له ڕێ���ی مۆبای���ل و ئینته رنێت و نام���ه و چاته وه ده كرێت"، ده زانێ���ت به پێویس���تی له به رئ���ه وه له سه ره تادا شه ڕی "ئه منی و هه واڵگری

بكرێت، نه ك شه ڕی سه ربازی ".

كۆمیسیۆن خه نجه رێكی ژه هراوییه س���اڵی راب���ردو، پارله مان���ی عێراق ده س���ته یه كی نوێ���ی بۆ كۆمیس���یۆنی ب���ااڵی س���ه ربه خۆی هه ڵبژاردن���ه كان قانونی به س���ه ر گۆڕانكاری دیاریكردو ب���ه اڵم هێن���ا، هه ڵبژاردنه كانیش���دا به بۆچونی روبه یعی قانونی هه ڵبژاردن و ئه ندامان���ی هه ڵبژاردن���ی ش���ێوازی كۆمیس���یۆن "خه نجه رێكی ژه هراوی بو له سینگی دیموكراسیه ت له عێراق درا". ناوبراو، ئاماژه به وه ده كات له به رئه وه ی ئه ندامان���ی ئه نجوم���ه ن نوێنه رایه ت���ی پارته سیاس���یه بااڵده سته كان ده كه ن، كۆمیس���یۆن س���یفه تی س���ه ربه خۆیی ده بێته هۆی ئ���ه وه ش له ده س���تداوه ، له ناوچه كه ی "ه���ه ر كه س���ێك ئه وه ی خ���ۆی به بێ لێپرس���ینه وه و چاودێری ، ساخته كاری بكات. له كاتێكدا كۆڵه گه ی

پرۆسه ی سیاسی ، هه ڵبژاردنه ".

پشتیوانی له ئه سه د ناكه ینئاڵۆزییه كانی نزیكه ی س���ێ س���اڵه تائێس���تا به رده وام���ه و س���وریا چاره نوسه كه ی ناڕۆشنه ، له م ماوه یه شدا حكومه تی عێراق دژی به شێك له بڕیارو عه ره ب���ی كۆم���كاری راس���پارده كانی وه ستاوه ته وه ، كه له دژی رژێمی سوریا ده رچ���ون. روبه یع���ی رایده گه یه نێ���ت پشتیوانی عێراق ئێس���تای حكومه تی له به شار ئه سه د ناكات، به ڵكو "له گه ڵ ئاش���تیانه ی پله به ن���دی و ئاڵوگ���ۆڕی ده س���ه اڵتین، له گه ڵ ئه وه ین سه رجه م گه لی س���وریا به ت���ه واوی مافه ئاینی و سیاس���ی و نه ته وه یی و مه زهه بیه كانیان

شادبن".ناوب���راو، ك���ه م���اوه ی پێنج س���اڵ راوێژكاری ئاسایش���ی نه ته وه یی عێراق له هۆكاره كانی یه كێ���ك پێیوایه بووه ، خراپ بونی ره وش���ی ئه من���ی عێراق، تێكچون���ی دۆخی س���وریایه ، له باره ی داهاتوی سوریاش���ه وه ده ڵێ���ت "ئێمه له زاڵبون���ی زۆرم���ان نیگه رانیه ك���ی له سوریا هه یه ". وه هابیه كان سه له فی و ه���ه روه ك هێما ب���ۆ ئ���ه وه ش ده كات له هه ندێ���ك ناوچه ی عێراق���ه وه ، پاره و چه ك و كه س���انی خۆبه خ���ش ره وانه ی

سوریا ده كرێن.

قانونی هه ڵبژاردن و شێوازی هه ڵبژاردنی ئه ندامانی كۆمیسیۆن

"خه نجه رێكی ژه هراوی بو

له سینگی دیموكراسیه ت

له عێراق درا

دیمه نێک له شاری به غدا فۆتۆ: ئاوێنه

تائێستا گه نده ڵی كاریگه ری به سه ر

ژیانی زۆرینه ی هاواڵتیانه وه هه یه ، )54%( هاواڵتیان

بۆچونیان وایه گه نده ڵی به رده وام

له زیادبوندایه

ئابووری(383( سێشه ممه 2013/6/25 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

پسپۆرێكی بواری ژینگه و سه رچاوه كانی ئاو له دیدارێكی ئاوێنه دا سه باره ت

به ئاوی ژێر زه وی قه زای كه الر ده دوێ و رایده گه یه نێت "هه رچه نده

كه الر له سه رچاوه ی ئاوی سه رو ژێر زه وی ده وڵه مه نده ، كه چی ته نها ئاوی ژێر زه وی به كارده هێنرێت،

روباری سیروانیش به و فراوانیه وه به فیڕۆ ده ڕوات، ئه مه ش مه ترسیه كی

گه وره یه ".

له ئێستادا له دوای سامانی نه وت، ئاو یه كێكه له سه رچاوه گرنگه كانی سامانی سروش���تی واڵت، به تایب���ه ت ئاوی ژێر زه وی، له مباره ی���ه وه پس���پۆری بواری ژینگه و سه رچاوه كانی ئاو عه بدولموته لیب ره فعه ت جه خ���ت له وه ده كات���ه وه كه پێویسته به ش���ێوه یه كی زانستی مامه ڵه له گه ڵ ئاوی ژێرزه ویدا بكرێت و به هه ده ر له ناوچه ی گه رمیان به تایبه تی نه درێت، كه رێ���ژه ی بارانبارین تێیدا زۆر الوازه و بڕی ئه و بارانه ك���ه ده بارێت قه ره بوی ئه و بڕه ئ���اوه ناكاته وه كه له ژێر زه وی ده رئه كرێت، ئه و ده ڵێت "له هه مو دونیادا ئاوی ژێر زه وی به سامانێكی نه ته وه یی و به موڵكی نه وه كان���ی داهاتو داده نرێت و به رێوه ده برێت و زانس���تی به شێوه یه كی ئاوی به به رده وامی بۆیه دابه شده كرێت، ژێر زه وی ته نها له كاتی زۆر پێویس���تدا

به كارده هێنرێت".س���ااڵنه له قه زای ك���ه الر ئاوێكی زۆر ئاوی له گه ڵ ئه وه ش���دا به فیڕۆده برێت و

ئاوه ڕۆ تێكه ڵ به روباری سیروان ده بێت، ده ڵێت له وباره ی���ه وه عه بدولموته لی���ب هه رچه نده روباری س���یروان به ش���اری كه الردا تێپه ڕده بێت، به اڵم ئاس���تی زۆر كه مبوه ته وه به به راورد له گه ڵ س���ااڵنی پێشو، سااڵنه ش زیاتر له 2,5 ملیار م3 ئاو له به نداوی ده ربه ندیخانه وه به رده درێته روباری س���یروانه وه و به بێ هیچ سودێك تێپه ڕده بێت، كه چ���ی به به رده وامی ئه و ڕوباره پیس���ده كرێت به پاشماوه ی ڕه ق و ئ���اوه ڕۆ، رۆژان���ه ش زیاتر ل���ه 8000 م3 ئ���اوی ئاوه ڕۆ تێكه ل به ئاوی ئه م ڕوباره ده كرێت ك���ه بوه ته هۆی پیس���بونی ، بۆ نمونه رێ���ژه ی هه ریه كه له به كتریای )Total Coliform( و )E.Coli)له روباری س���یروان زیاتره له 100/16000 مل، كه ئه مه ش پێچه وانه ی س���تانده ری جیهانییه و به وپێیه بێت ئه م ئاوه به كاری

خواردنه وه نایه ت".ژێر ئاوی به پاك وخاوێنی س���ه باره ت

زه وی كه الر كه هاواڵتیان به كاریده هێنن، ئه و پس���پۆره وت���ی "ئاوی ژێ���ر زه وی له كه الر خاوێنه ، به اڵم به به راورد له گه ڵ ناوچه كانی تری گه رمیان توشی پیسبون بوه ". ئه مه ش وه ك ئه و باس���ی ده كات چه ن���د هۆكارێكی هه یه ، وه كو زیادبونی شوێنێكی نه بونی دانیش���توان، ڕێژه ی تایبه ت به پاشه ڕۆ )ردم صحی( "كه ئه و ناته ندروست به ش���ێوه یه كی پاشماوانه فرێده درێته شوێنه جیاجیاكانی ئه و شاره یان له الیه ن شاره وانیه وه كۆئه كرێته وه ، به اڵم هیچ رێگایه كی زانستی ناگیرێته به ر زیانه كانی ، كه مكردنه وی به مه به س���تی دواتر ئه و پاش���ماوه یه ك���ه له مادده ی پێكدێت ترس���ناك ژه هراوی و كیمیاوی تێكه ڵ به ئاوی باران ئه بێت و له ئه نجامدا دزه ئه كات���ه ئ���اوی ژێ���ر زه ویی���ه وه ، هه روه ها زۆر ش���وێن هه یه كه ئاوه ڕۆی بۆ نه كراوه و به شێوه یه كی ڕاسته خۆ ئه و پاشماوه ئاوییه تێكه ڵ به ئاوی ژێر زه وی

ده بێت".ئه و پسپۆره ی ژینگه راشیده گه یه نێت روب���اری س���یروان له ڕێگ���ه ی دانان���ی پااڵوگه یه كه وه پێویس���تی به چاره سه ره له پیس���بونی ، هه روه ها بۆ ڕێگه گرت���ن له ڕوی فیزیایی���ه وه به به رده وامی ڕێژه ی لێڵی زیاد ده كات، ئه وه ش به هۆی بونی زیات���ر له 25 كارگه ی چه وو لم له س���ه ر ڕوباری س���یروان، بۆیه وه ك ئه و ده ڵێت به رێكخستنه ، پێویستیان كارگانه "ئه و چونكه لێڵی ئ���او زیانێكی زۆر گه وره ی

هه یه له سه ر ته ندروستی مرۆڤ".هه ر به وته ی ئه و شاره زایه ، سه ره ڕای بون���ی ئ���اوی س���ه ر زه وی له ناوه ندی

قه زای كه الر، به اڵم ته نها پش���ت به ئاوی ژێرزه وی به س���تراوه و رۆژانه 23 هه زار م3 و س���ااڵنه زیات���ر له هه ش���ت ملیۆن م3 ئ���اوی ژێ���ر زه وی به كارده هێنرێت، "ئه م���ه ش نیش���انه ی ئه وه ی���ه له كه الر ئاوی ژێ���ر زه وی به فیرۆده درێت، به اڵم ده توانرێت له روباری سیروانه وه ئه و بڕه به كاربهێنرێ���ت و به وه ش ئاوی ژێر زه وی

رزگاری ده بێت له به فیرۆدان". ب���اس له به فیڕۆدانی ئاوی ره فع���ه ت كه الر ده كات و نمونه ی ئه وه ده هێنێته وه كه رێژه ی س���ااڵنه ی بارانبارین له كه الر 278,81ملم، واتا س���ااڵنه كۆی گشتی ئ���اوی باران كه ده كه وێته س���ه ر زه وی له كه الر هه ش���ت ملی���ۆن و 921 هه زارو 920 م3، به پێی چه ند هاوكێشه یه كیش له زانس���تی ئاودێریدا سااڵنه ته نها %11 ل���ه و ب���ڕه ئ���اوی بارانه ده چێت���ه ژێر زه ویی���ه وه و تێكه ڵ به ئ���اوی ژێر زه وی ده بێت، واتا "س���ااڵنه ته نها یه ك ملیۆن

م3 له كۆی گش���تی ئاوی باران ئه چێته ژێر زه وی ك���ه الره وه ، كه چی هه ش���ت ملی���ۆن م3 به كارده هێنرێ���ت، به وه ش رێ���ژه ی به فیڕۆدان���ی ئاوی ژێ���ر زه وی

له كه الر زیاتره له %88".ئه و ب���ه م جۆره ب���اس له به فیڕۆدانی ئاوی ژێر زه وی ك���ه الر ده كات و ده ڵێت " هاواڵتیان ب���ه و جۆره ئاوی ژێر زه وی به فیڕۆ ده ده ن له كاتێكدا، دوری روباری سیروان له ناوه ندی شاره وه ناگاته 300م، ئه م���ه ش الوازی و بێبه رنامه ی���ی الیه نی

په یوه ندیدار ده رده خات".رێ���ژه ی دانیش���توانی ناوه ندی قه زای به داتاكان���ی به پشتبه س���تن ك���ه الر، به رێوه به رایه تی ئاماری گه رمیان له ساڵی 2009 ، 128 ه���ه زارو 687 كه س بوه ، به وت���ه ی ئه و پس���پۆره رۆژان���ه ئاوی ژێ���رزه وی ده گاته هه م���و گه ڕه كه كانی كه الرو هه ر تاكێك رۆژانه 170 لیتر ئاوی به رده كه وێت، ئه مه ش به پێی ستانده ری جیهانییه ، "به اڵم كێش���ه كه ئه وه یه كه ئه و ئ���اوه ته نها له ئاوی ژێ���ر زه وییه وه

ده رده هێنرێت".

پسپۆرێكی‌‌ئاو‌مه‌ترسی‌پیسبونی‌ئاوی‌ژێر‌زه‌وی‌كه‌الر‌راده‌گه‌یه‌نێت"سااڵنه ته نها 11% ئاوی باران تێكه ڵ به ئاوی ژێر زه وی ده بێت"

فه رمانێكی به ڕێز س���ه رۆكی حكومه تی س���ه باره ت كوردس���تان هه رێم���ی به دواخس���تنی قه رزی بانكی كشتوكاڵی سه ر جوتیاران و چه ند داواكارییه كی تر

جێبه جێناكرێن.دوای ده رچون���ی بڕی���اری س���ه رۆكی به جێبه جێكردنی س���ه باره ت حكومه ت كۆمه ڵێ���ك داواكاری ره وای جوتیارانی )10434( ژم���اره پالس���تیكی خانوی له به رواری 2012/9/4 كه چی تائێستاش ئ���ه م بڕی���اره ته نه���ا ره شنوس���ێكه و جێبه جێكردن���ی فه رامۆش���كراوه ، ك���ه ت���وڕه ی جوتیارانی بێ���زاری و ئه مه ش ئه گه ر فه رمانه كه لێكه وتۆته وه ، چونكه جێبه جێبكرای���ه زۆرب���ه ی كێش���ه كانی چاره سه ر ده كرد، چونكه بڕیاره كه ده بو پێش���تر بێت كه جوتیاران توشی زیان و بێ بازاڕی بونه ته وه و ئه مه ش وایكردوه كه جوتیاران نه توانن پابه ندی دانه وه ی له چه ندین ب���ن، جگ���ه قه رزه كانی���ان كاره س���اتی سروش���تی ك���ه روبه ڕوی به رهه م و خان���وه كان بونه ت���ه وه ، بۆیه داواكاری���ن قه رزه كانی س���ه ر جوتیاران به پێی ناوه ڕۆكی فه رمانه كه دوابخرێت.

كۆمه ڵه ی گه شه پێدانی خانوی پالستیكی

ئا: ئاسۆ سه راوی

كه رتی كشتوكاڵ به ده ستكراوه ترین كه رتی كوردستان ئه ژمار ده كرێت،

له كڕینی پێداویستی و هاوكاری جوتیاراندا به راورد به كه رته كانی

تر، به اڵم ئه م ده ستكراوه ییه ، وه ك ئه ندامێكی مونته دای ئابوری

كوردستان باسی ده كات له سه ر ئه رزی واقیع كه متر هه ستی پێده كرێت

"هه تا ئێستاش بازاڕی كوردستان له ڕوی پێداویستی خۆراكیه وه پابه نده به بازاڕی جیهانی و واڵتانی ده وروپشت"

بۆ به ئاگابون له كه رتی كش���توكاڵی هه رێم و كێش���ه و گرفته كانی ئه و كه رته ئاوێنه ئه م دیداره ی له گه ڵ ئابوریناس

محه مه د كه ریم ئه نجامدا ئاوێنه : ده وترێت هاوكاری حكومه ت بۆ جوتی���ار زۆره ، به اڵم ئه م هاوكاریه نابێت���ه به ره���ه م و بێته ب���ازاڕه وه تا كوردستان له پاش���كۆیه تی خۆراكی بۆ

ده ره وه ڕزگار بكات؟محه م���ه د كه ریم: ڕاس���ته وه زاره تی كش���توكاڵ هاوكاری جوتیاری زۆره ، چ وه ك كه ره س���ه ی خاو چ وه ك قه رزی كش���توكاڵی، ب���ه اڵم ئ���ه م هاوكاریانه له چوارچێ���وه ی فه وزایه ك���ی ئی���داری گه وره دا به ڕێوه ده چێت بۆیه به شێكی گ���ه وره ی هاوكاریه ك���ه ده گۆڕێ���ت بۆ هه ده ردان كه وه كو پێویس���ت جێگای خۆی ناگرێت، چونكه هه مویان له ڕێگه ی ئه نجامده ده رێ���ت و ته نده رینگ���ه وه تونێله كه دا له كۆتای���ی پڕۆسێس���ێكه به نرخێك���ی گ���ران، كااڵیه ك���ی خراپ له كاتێكی نه گونجاودا ده گاته ده س���ت جوتیار، ئه میش له به رئه وه ی به خۆڕایی ی���ان نیوه قیم���ه ت وه ریده گرێت گوێ به ده رئه نجامه كه ی نادات. قه رزه كانیش قورسكراون به كۆتوبه ندی زۆری ڕۆتینی ئی���داری و هونه ری و مه رجی قورس���ی به ڕه س���یدی ده رئه نجام كه قه رزه وه ، ده رده كه وێت، ته رخانكراوه وه گه وره ی به خه رجكراوی كه م���ی بڕێك���ی به اڵم دێت���ه ده ره وه ، ب���ۆ نمونه ل���ه 2013

خانوی پالس���تیكی س���ودمه ند نه بون له قه رزی كشتوكاڵی له به ر زۆر هۆ وه ك داخڵكردنی مه رجی هونه ری ته عجیزی وه ك س���اردی و گه رم���ی ب���ۆ خانوی پالستیكی یان ڕۆتینی ئیداری زۆره وه له كۆتایش���دا نه بون���ی پ���اره ی بانك و

دواخستنی مامه ڵه ی تازه وه .ته نده رینگێ���ك وتت���ان ئاوێن���ه :

به پڕۆسێسێكی خراپ، چۆن؟زۆركات ته نده رینگ كه ریم: محه مه د داڕێژانه ك���ه ی زۆر تایبه تمه ن���ده كه وا ده خوێندرێت���ه وه ، الیه نی به رامبه ر زۆر ده مێك���ه ئیش���ی تێدا ك���ردوه و خۆی بۆ ئام���اده كردوه ، ئه م���ه ش زۆرجار له ماوه ی دیاریكراوه كه یدا ده رده كه وێت ك���ه له چه ن���د ڕۆژێ���ك تێپ���ه ڕ ناكات بۆ ئه وه ی كه س���ی س���ێهه م و چواره م فریای هی���چ نه كه وێت، یاخود ئه وانه ی تایبه تمه ندنی���ن بۆیانده رده چێ���ت له كه ره س���ته ی داواك���راودا و ... هتد ئه مه بێجگه له ناردنی سامپڵی تاقیگه

به كوالێتی ب���اش، به اڵم خراپی له كۆی ماده ی ته نده رینگه ك���ه و زۆر فاكته ری تر س���ه ره ڕای درێژی تونێڵی زه مه نی دابینكردن كه كه مساڵ هه یه له وه رزی

پێویستدا بگاته ده ست جوتیار.یه كێ���ك ده وترێ���ت ئاوێن���ه : له شكس���ته كانی به رهه می كش���توكاڵ له ناوخ���ۆی چ به سیاس���یكردنیه تی،

كوردستان یان به رهه می هاورده ؟محه مه د كه ریم: ئه م پرس���یاره زۆر گرن���گ و س���تراتیژیه بۆیه پێویس���ت ده كات. پێویس���ت به هه ڵوه س���ته ی به رهه می كشتوكاڵ له كوردستاندا دوجۆر گوشاری له س���ه ره ، گوشاری ده ره كی واته هاورده ك���ه زۆر جار فه رزده كرێت دراوس���ێوه ده وڵه تان���ی له الی���ه ن به تایبه ت���ی ئێران، ئه م���ه فاكته رێكی سیاس���یه ، فاكته رێكی تریش هه یه كه فاكته ری دراوه ، ئه مه ش به هۆی الوازی تمه ن و لیره ی سوری به رامبه ر دینار كه له كاتی كردنه وه ی سنوره كاندا به رهه می

خۆماڵی به رامبه ریان خۆگرنابێت له ڕوی دوه م، سیاس���ی فاكته ری نرخ���ه وه . ناوخۆییه . ئه م حاڵه ته ترسه له شه قام به هۆی نرخ به رزبون���ه وه ی له حاڵه تی داخرانی مه رزه كانه وه . لێره دا حكومه ت قوربانی به جوتیارو كشتوكاڵ ده دات بۆ

ڕازیكردنی شه قام به نرخی هه رزانتر.ئاوێن���ه : ئ���ه ی نابێت ئ���ه وه ڕۆڵی حكوم���ه ت بێت كه خ���واردن به نرخی

كه متر بۆ هاواڵتیانی دابین بكات؟ وه ك ئێم���ه كه ری���م: محه م���ه د ب���ه وه ئه م���ه ئاب���وری پس���پۆڕانی ده خوێنین���ه وه ك���ه حكوم���ه ت ئه وه ده كات له به رئه وه ی متمانه ی جه ماوه رو كۆمه ڵگه ی له ده س���تداوه به هۆی كۆی گه نده ڵیه كانه وه ك���ه ناتوانێ ته بریری بكات ئێس���تا به به رژه وه ندی جوتیارو ده كاته وه . قه ره بوی كشتوكاڵ كه رتی بۆیه هه م یارمه تیه كانی خۆی به هه ده ر ده دات ه���ه م پاشه كش���ه ش به كه رتی كش���توكاڵ ده كات و به ره و ش���اره كان

كۆچیان پێده كات به وه ی جوتیار له گه ڵ هه مو یارمه تیه كانی حكومه تیش هێشتا سااڵنه )به گشتی( زیان ده كه ن. كۆی ئه م واقیع���ه دژواره ده كرێت پێچه وانه ئالیه ت���ی به میكانی���زم و بكرێت���ه وه جۆراوج���ۆر، ب���ه اڵم ئه وه پێویس���تی به متمانه و دڵس���ۆزی هه یه بۆ ئابوری نیش���تیمانی ك���ه هێش���تا له ئیراده ی

ئه مڕۆی حكومه تدا غائیبه .ئاوێنه : ده كرێت زیاتر قس���ه له سه ر

هه م ئالیه ت و هه م متمانه كه بكه یت؟ئالیه ت ده رب���اره ی كه ریم: محه مه د ئ���ه وا حكومه ت بۆ زیاتر له نیوس���ه ده له بواری سیاسه تی ده عمی كشتوكاڵدا كارده كات به ش���ێوازی جۆراوج���ۆر بۆ نمونه كودی كش���توكاڵی، قه رز، تۆوی ئالیكی قڕكه ر، جۆراوجۆر، ده رمان���ی ئ���اژه ڵ، ده رم���ان و ڤاكس���ین، كرێی هێشتا هتد، به رهه م و... گواستنه وه ی وه زعی كشتوكاڵ به م جۆره یه كه ته نها كااڵكانی هه مو ك���ورده و دوكانداره كه

بێگانه یه بۆیه پێویسته حكومه ت بچێته ب���واری بازاڕكردنی به رهه مه وه به واتای گواستنه وه ی سیاسه تی ده عمی كێڵگه به سیاس���ه تی ده عمی ده ره وه ی كێڵگه )وات���ه نرخی به رهه می كش���توكاڵ(و ئه وانه ی تر هه مو بۆ جوتیار جێبهێڵێ. ب���واره دا خاڵێك���ی تریش ه���ه ر له م چاكس���ازیه له مافی به كارهێنانی زه ویه واته مافی گواس���تنه وه ی خاوه ندارێتی زه وی ب���ۆ ئه و كه س���ه ی ب���ۆ به رهه م به كاریده هێن���ێ، ب���ه اڵم به مه رجێ���ك له چوارچێوه ی سیاس���ه تی كشتوكاڵیدا بێت ل���ه ڕوی ب���ڕی به ره���ه م، جۆری

به رهه م و كوالێتی به رهه م.ده رب���اره ی خاڵی متمانه پێویس���ته ئاماژه بۆ چاكسازی سیستمی بازرگانی كوردستان بكرێت و سیاسه ت و بازرگانی له كوردستاندا لێكجیابكرێنه وه و بازرگانی بگه ڕێته وه بۆ مۆركی نیشتیمانی خۆی ئه مه ش پێویستی به ئیراده ی نیشتیمانی

هه یه كه ئێستا نیه .

"قه‌رزی‌كشتوكاڵی،‌له‌چوارچێوه‌ی‌فه‌وزایه‌كی‌ئیداری‌گه‌وره‌دا‌به‌ڕێوه‌‌ده‌چێت"‌"حكومه ت هه م یارمه تیه كانی خۆی به هه ده ر ده دات و هه م پاشه كشه ش به كه رتی كشتوكاڵ ده كات"

كاك نێچره ڤان بارزانی ،

فه رمانه كه ت جێبه جێ ناكرێت سااڵنه زیاتر

له هه شت ملیۆن م3 ئاوی ژێر زه وی كه الر به فیڕۆده برێت

له روی زانستیه وه ئاوی رووباری

سیروان، به كه ڵكی خواردنه وه نایه ت

چه ند جوتیارێک له کاتی دروێنه دا فۆتۆ: ئاوێنه

له كوردستان له زۆر بواردا

ته نها دوكانداره كه كورده و هه مو

كااڵكانی بێگانه یه

ره فعه ت ته مه ن 32 ساڵ خاوه نی بڕوانامه ی ماسته ر له ئه ندازیاری

ژینگه ، به شی به رێوه بردنی سه رچاوه كانی ئاو له زانكۆی ئه دالید

له ئوسترالیا.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌عه‌بدولموته‌لیب

ئا: به ختیار حسێن

خراپی به نزینی به نزینخانه كانی حكومی له هه ولێر شۆفێران بێزار ده كات و ده بێته هۆی سوتانی به رده وامی

فیتپه مپی ئۆتۆمۆبێله كانیان، به رپرسانی سوته مه نی ئه و شاره ش رایده گه یه نن كه ئه و به نزینه له الیه ن

وه زاره تی سامانه سروشتیه كانه وه دابینده كرێ و ئۆپتیم نه مبه ره كه ی 86،

ئه وه ش ره تده كه نه وه كه ئه وه نده خراپ بێت كه باسی ده كرێت،

فیته رێكی ئۆتۆمۆبێلیش پێیوایه كه خراپی جۆری به نزینه كه بۆته هۆی

سوتانی به رده وامی فیتپه مپی و شكانی رینگ و په یداكردنی دوكه ڵی شین

له ئۆتۆمۆبێله كان.

فاخیر موحه ممه د، ته مه ن 42 س����اڵ كه پیش����ه ی ش����ۆفێری ته كسیه باس ل����ه وه ده كات، له ب����ه ر گران����ی نرخی

به نزی����ن له به نزیخانه ئه هلیه كان ناچارن رو له به نزینخان����ه حكومه ی����ه كان بكات "زۆرجاری����ش به نزینه ك����ه ی ئه وه ن����ده خراپ����ه كاریگ����ه ری زۆر خراپی ده بێت ئۆتۆمبیله ك����ه ، پارچه كان����ی له س����ه ر به جۆرێ����ك زۆرینه مان بوین����ه فیته ری ئۆتۆمبیله كانم����ان". ئه و وه كو خۆی دو پێیه ، زیادی به به رده وام����ی فیتپه مپی له هه ر ش����وێنێك فیتپه مپه كه ی س����وتا ئ����ه وا بۆخ����ۆی ده یگۆڕێت و س����ه ردانی فیته رناكات، ئه و شۆفێره ئاماژه به وه ش ده كات كه حكوم����ه ت هه فتانه 80 لیتر به نزین بۆ ئه وان دابین ده كات، "له گه ڵ ئه وه ی جۆره كه ی زۆر خراپه ، به ش����یش

ناكات".هه روه ها س����ه باح خالید، ته مه ن 34 ساڵ كه پیشه ی فه رمانبه ره له وه زاره تی ده كات ب����ه وه ئام����اژه پ����ه روه رده له وكات����ه وه ی نرخ����ی به نزی����ن گرانبوه ئه و به كۆب����ۆن به نزین له به نزینخانه كانی حكومه ت تێده كات، "ئه و جۆره به نزینه ی

كه حكومه ت دابه شی ده كات، ده كرێت بڵێین خراپترین جۆری به نزینه ".

ئ����ه و باس����ی ل����ه وه ش ك����رد ته نیا له م����اوه ی 1 مانگدا دوج����ار فیتپه مپی

ئۆتۆمۆبێله كه ی س����وتاوه و گۆڕیویه تی ، بۆی����ه بڕیاریداوه جارێكی ت����ر به نزینی

حكومی وه رنه گرێت. هه ر له باره ی خراپی به نزینی حكومی وه س����تا نازم فازل، كه پیشه ی فیته ره له س����ناعه ی ش����ادی ، به م ج����ۆره دواو وتی "یه كێكی تر له كێش����ه كانی خراپی به نزین له هه ولێر ده گه ڕێته وه بۆ ئه وه ی ئه و به نزینه ی كه له ش����وێنی خۆی دێت به نزینخانه كان ده ستكاری ده كرێت، بۆ به ش����ێوه یه ك بێجی ده كه نه س����وپه ر و موحه سه ن، ئه مه ش بۆته هۆی سوتانی به به رده وامی فیتپه مپی ئۆتۆمۆبێله كان و ش����كانی رینگ و په یداكردن����ی دوكه ڵی

شین له ئۆتۆمۆبێل"،ئه و به پێوستیش����ی ده زانێ حكومه ت ب����ۆ تایبه ت����ی هه بێ����ت كه ره س����ته ی تاقیكردن����ه وه ی ئ����ه و به نزینان����ه ی كه دێت بۆ كوردستان، "زۆرجار فیتپه مپم بینی����وه ك����ه تواوه ته وه له ن����او تانكی به نزین سه یربوه كه چۆن ئۆتۆمۆبێله كه

ئاگری نه گرتوه ، ئه م����ه ش ده گه ڕێته وه بۆئ����ه وه ی كه ئه و به نزینه ده س����تكاری ده كرێ����ت، چونكه به نزینی بێجی ئه گه ر بێت و ده ستكاری له ش����وێنه كه ی خۆی

نه كرێت ئه وا جۆره كه ی زۆر باشه ".ئه و فیته ره داوا له شۆفێرانیش ده كات، كه به نزین كه م كه مه له ئۆتۆمۆبێله كانیان بك����ه ن و به هیچ ش����ێوه یه كیش به نزینی بێج����ی و س����ۆپه ر و موحه س����ه ن له گه ڵ یه كت����ری تێك����ه اڵ و نه ك����ه ن، چونك����ه زیانی زۆر مه ترس����یداره و "تێكه ڵكردن

گه وره له ئۆتۆمبیل ده دات".حامید، نوره دی����ن له به رامبه ریش����دا هه ولێ����ر، س����وته مه نی به ڕێوه ب����ه ری ئه و ك����ه ئ����ه وه ی تیشكده خاته س����ه ر به نزینه ی دابه ش����ی ده ك����ه ن له هه ولێر له الیه ن وه زاره تی سامانه سروشتیه كانی حكومه تی هه رێمه وه بۆیان دابینده كرێت و ئۆپتیم نه مبه ره كه ی 86، ئه و وتی "ئێمه ناڵێین به نزینه كه یان موحه س����ه نه و هیچ كێش����ه یه كی نیه ، به اڵم به و شێوه یه ش

نی����ه كه ئێوه باس����ی ده ك����ه ن، ئه گه ر ده بوایه ئ����ه وا ئه وه ن����ده ش خراپبوایه ئێس����تا له و 400 ه����ه زار ئۆتۆمۆبێله ی كه ئێمه به نزین����ی پێده ده ین، زیاتر له 200 هه زار ئۆتۆمۆبێل له سناعه بوایه ". هه ولێر س����وته مه نی به ڕێوه به ره ك����ه ی ئاماژه ب����ۆ ئ����ه وه ش ده كات كه ئه وان لیژنه یان هه یه و سه ردانی به نزینخانه كانی له ڕوی ده كات و ئه هلیه كانیش حكومی و كواڵێتی مه نتوجه كه ی له گه ڵ كاركردنی

پێوه ره كانیان تاقیده كه نه وه .*له ئێستادا رۆژانه 1ملیۆن و 150 هه زار لیتر به نزین له رێگ����ه ی به نزینخانه كانی حكومه ت����ه وه به نرخ����ی 500 دین����ار بۆ هه ر لیترێك دابه شی س����ه ر 400 هه زار ئۆتۆمۆبێ����ل ده كرێ����ت له هه ولێ����ر، له و رێژه ی����ه ش 900 ه����ه زار لیت����ر له الیه ن سروش����تیه كانه وه س����امانه وه زاره تی دابینده كرێ����ت و 250 ه����ه زار لیتری����ش له الی����ه ن حكومه ت����ی عێراق����ه وه دابین

ده كرێت

(383( سێشه ممه 92013/6/25 لۆکاڵ

ئا: ئاسۆ سه راوی

ئه و له خه وێكی قوڵدا بو، به شێك له ڕێبوارانیش، له پاش

ئاخهه ڵكێشانێك، وه ك هاوغه میه ك ته نها )ویشش( ێك یان ده كردو

ده رۆیشتن، )ئه وان به زۆری له ره گه زی مێ بون(، به شێكی تر له رێبواران،

كه زۆرینه یان كوڕه گه نجه كان بون، به بینینی دیمه نه كه ، گورج

به مۆبایله كه یان وێنه كیان ده گرت، ئه ویش بێئاگا له هه موان له سه ر

سه كۆیه كی ره ق، چوبوه خه وێكی ئارامه وه . ئه وه دیمه نی منداڵێكی

ئیشكه ر كه له سه ر شۆسته ی شه قامێكی سلێمانی خه وی لێكه وتوه .

دوای���ن ئام���اری منداڵی ئیش���كه ر له هه رێم���دا، له 2010 ك���راوه و نزیكه ی 10هه زار بو، به اڵم به پێی پێشبینیه كانی كه س���انی ش���اره زای ئه و ب���واره ، ئه و به ڕێوه به ری زیاتره ، له ئێس���تادا رێژه منداڵپارێزی رێكخ���راوی به رنامه كانی كوردس���تان، نوعم���ان عه بدولره حمان بۆچون���ی وایه ، چاره س���ه ری بنه ڕه تی گرفته كانی من���دااڵن، ته نها ده رچونی یاسای پاراستنی مافه كانی مندااڵنه ، كه له ئێستادا پرۆژه یاسایه ك له وباره یه وه

له الی حكومه ته .

ئاماری منداڵی ئیشكه ر

رێكخراوی به رنامه كانی به ڕێوه به ری منداڵپارێ���زی كوردس���تان، نوعم���ان عه بدولره حم���ان ئاماژه به وه ده كات، ئ���ه و مندااڵنه ی له ئێس���تادا له هه رێمدا كار ده ك���ه ن، به س���ه ر س���ێ گروپدا ئ���ه و گروپێكی���ان ده ب���ن، داب���ه ش منداڵنه ن كه خێزانه كانیان ده وارنشینن به قه ره جه كان ناس���راون، گروپی دوه م به ش���ێك له منداڵه ئاواره سوریه كانن، گروپی س���ێیه میش كه به شێكی كه من

له مندااڵنی ناو هه رێمن.ئ���ه و به رپرس���ه ی منداڵپارێز ئه وه رونده كاته وه له س���اڵی 2007دا به پێی س���ه رژمێریه ك كه ئه وان ئه نجامیانداوه ئیش���كه ر منداڵی له 14ه���ه زار زی���اد له هه رسێ ش���اره كه ی هه رێمدا هه بوه ، ب���ه اڵم له پ���اش دانان���ی پالنێ���ك بۆ كه مكردن���ه وه ی رێژه ك���ه و گرتنه به ری چه ند رێوش���وێنێك، كه یه كێك له وانه بڕینه وه ی هاوكاریه كی مانگانه یه به بڕی 100تا150هه زار دینار بۆ ئه و خێزانانه ی منداڵه كانیان به ناچاری كه مده رامه تن و خس���تۆته به ركار، رێژه كه كه متربۆوه به جۆرێك هه ر وه ك ئه و ده ڵێت "دوای س���ه رژمێریه كه ی 2007 ك���ه زیاتر له 14ه���ه زار منداڵ���ی ئیش���كه ر هه بو له 2010دا روپێویه ك���ی ترمانكرد 14هه زار منداڵه كه ل���ه 34% كه می كردبو، واته رێ���ژه ی منداڵی ئیش���كه ر ل���ه 2010دا كه متربوه له 10هه زار منداڵ"، به اڵم ئه و پێشبینی ده كات ئه و رێژه یه له ئێستادا زیاتربوبێت "به هۆی هاتنی ئاواره یه كی زۆری س���وری رێژه ی منداڵی ئیشكه ر

زۆر زیادی كردوه ".به ب���ڕوای به ڕێوه ب���ه ری به رنامه كان

له رێكخراوی منداڵپارێزی كوردس���تان، چاره س���ه ری بنه ڕه ت���ی گرفته كان���ی مندااڵن و كه مكردنه وه ی رێژه ی منداڵی ئیش���كه ر، ته نه���ا ده رچونی یاس���ای پاراس���تنی مافه كان���ی مندااڵن���ه ، كه له ئێستادا پرۆژه یاسایه ك له وباره یه وه ل���ه الی حكومه ت���ه ، نوعم���ان ده ڵێت "پرۆژه یاس���ای پاراس���تنی مافه كانی مندااڵن، زیاد له دو ساڵه ئاماده كراوه ، به اڵم به داخه وه تائێس���تا نه گه یشتۆته په رله م���ان، ه���ه ر ل���ه الی حكوم���ه ت ئ���ه و به په س���ه ندكردنی ماوه ت���ه وه ، یاس���ایه زۆرێ���ك له گرفته كانی منداڵن

چاره سه رده بێت".

سواڵكرن به منداڵبه ش���ێوازی به مندااڵن س���واڵكردن جۆراوج���ۆر، الیه نێك���ی ت���ری ئ���ه و منداڵن به رامبه ر كه پێش���ێلكاریانه یه ده كرێت، س���ه یران س���ه اڵح سه رۆكی

رێكخ���راوی ئه س���تێره ی من���دااڵن كه فیدراس���یۆنی س���ه رۆكی ه���اوكات له وباره یه وه مندااڵن���ه ، رێكخراوه كانی باس له وه ده كات، له چه ندین ش���وێنی جیاوازه وه به گ���روپ منداڵ ده هێنرێته هه رێم و له به رامبه ر كرێیه كی دیاریكراو، س���واڵیان پێده كرێت "زۆرجار به گروپ منداڵ له موسڵه وه ده هێنرێن، له به رامبه ر كرێیه كی ك���ه م، كه رۆژان���ه 10هه زار پێده كرێت، چه ندینجار دینار سواڵیان ئه و حاڵه تانان���ه دوباره بونه ته وه هه تا خۆی منداڵێ���ك له ته له فیزیۆنێك���ه وه باس���ی له وه ك���رد كه بۆ س���واڵكردن به كرێیانگرتوه ، بۆیه ئه ركی بازگه كانه له وباره ی���ه وه لێكۆڵین���ه وه بكه ن، كه ده بین���ن كۆمه ڵێ���ك من���داڵ له گ���ه ڵ كه س���ێكدایه ده بێ���ت بپرس���ن ئه مانه كێ���ن و بۆ كوێیان ده ب���ه ن". هه ندێجار ئ���ه و مندااڵن���ه ی ك���ه س���واڵده كه ن له الیه ن پۆلیس���ه وه ده ستگیرده كرێن،

ئه مه ش به پاس���اوی بنبڕكردنی یاخود ب���ه اڵم دیارده ك���ه ، كه مكردن���ه وه ی به بڕوای سه رۆكی رێكخراوی ئه ستێره ی مندااڵن، هه رگیز ئه وه چاره سه ر نییه ، چونكه وه ك ئه و ده ڵێت "جگه له وه ی له كاتی ده ستگیركردنیاندا توند وتیژییان به رامب���ه ر ده كرێت، ه���اوكات له پاش ماوه یه كیش ئازادیان ده كه ن، من خۆم به ته له فون قس���ه م له گه ڵ به ڕێوه به ری پۆلیس كردوه ئه ویش وتی نازانین چیان لێبكه ین ده یانگرین و ئازادیان ده كه ین، بۆی���ه پێویس���ته حكوم���ه ت پالنێكی تۆكمه و به رنام���ه بۆدرێژراوی هه بێت، بۆ كه مكردنه وه ی دیارده ی سواڵكردنی مندااڵن". ئه و به دوریشی نازانێ هه ندێ له و مندااڵنه ی ، كه سواڵیان پێده كرێت یان ب���ه زۆر كاریانپێده كرێت، روبه روی ببنه وه ده ستدرێژی سێكسی مه ترسی "ئه گه ر منداڵێك به زۆر سواڵی پێبكرێت، لێبكرێت، ئه وه ش���ی چاوه ڕێی ده بێت

به زۆر شتی كه شی پێبكرێت".

كه ی پرۆژه یاساكه ده گاته په رله مان؟به وته ی به رپرس���ی به ش���ی مندااڵن له وه زارتی كاروكاروب���اری كۆمه اڵیه تی ره نجب���ه ر س���ابیر عوس���مان پ���رۆژه یاس���ای پاراس���تنی مافه كانی مندااڵن چه ن���د س���اڵێك له مه وب���ه ر له الی���ه ن ته ندروستی و رۆشنبیری و وه زارته كانی كۆمه اڵیه تی���ه وه كاروكاروب���اری له دوس���اڵه زیات���ر ئاماده ك���راوه ، پرۆژه ك���ه له ئه نجومه ن���ی وه زیران���ه ، به اڵم تائێس���تا نه گه یشتۆته په رله مان ئ���ه و وت���ی "پرۆژه ك���ه زۆر باش���ه ، چونك���ه نه ك به ته نه���ا بۆچونی الیه نه له ئاماده كردنیدا به ڵكو په یونداره كانه ، سود له بۆچونی مندااڵنیش وه رگیراوه ، داوه په یمانی په رله مانیش س���ه رۆكی له گه ڵ گه یش���تنی به په رله مان به زویی كاری تێدا ده كه ن، به اڵم تائێس���تاش

پرۆژه كه ل���ه الی ئه نجومه نی وه زیرانه و ئومێ���ده ده كه ین ب���ه م زوان���ه بگاته

په رله مان".

كێ‌‌خه‌وتوه‌..‌منداڵی‌‌ئیشكه‌ر‌یان‌حكومه‌ت؟!

به گروپ منداڵ له موسڵه وه ده هێنرێ بۆ

سواڵکردن

زۆرجار فیتپه مپم بینیوه له ناو تانكی به نزیندا تواوه ته وه

تێكه‌ڵکردنی‌به‌نزینی‌‌بێجی‌‌و‌سۆپه‌ر‌و‌موحه‌سه‌ن‌مه‌ترسیداره‌

سه رۆکی حکومه ت که ی یاسای پاراستنی مافه کانی منداڵ ده نێریته په رله مان

خه وێکی ئارام له سه ر سه کۆیه کی ڕه ق فۆتۆ: فه یسبوک

شه قام ده بێته النه یه کی ئارام بۆ مندااڵن فۆتۆ: ئاسۆ سه راوی

له سه ر سنوریش قاچاخچێتی به مندااڵن ده کرێت؟ فۆتۆ: ئارام که ریم

C M Y K

(383( سێشه ممه ‌112013/6/25ره‌نگاڵه‌ره‌نگاڵه(383( سێشه ممه 102013/6/25

هه ری����ه ك له ئێم����ه ئ����ه وه ده زانین كه یه كێ����ك ببینی����ن چاوه كان����ی كه مێك تاریك ده ربكه وێت یاخود س����وربێته وه ڕاس����ته وخۆ ده ڵێین كه هیالك دیاریت هه یه ! به حه وانه وه پێویس����تت كه مێك به هه مانشێوه كاتێك له باشترین شێوه تدا بی����ت چاوه كانت ده ربڕین����ی زیاتره بۆ كه سانی به رامبه رت، بۆ باشتر ده ربڕینی پێویس����ته بزانیت چۆن یارمه تیده ری

چاوه كانت بیت له هه مو بوارێكه وه .به دڵنیاییه وه خه وی ته واوو دروستكردنی بااڵنسێك له نێوان كات، خه وو خواردنت زانیاریه كی گشتییه پێویسته دڵنیابیته وه لێی و جێبه جێ����ی بكه یت، به اڵم له كاتی بۆنه یه كی تایبه ت و گرنگ ئه مانه هه موی له بیرده كرێن كه متر گرنگییان پێده درێت

بۆیه پێویسته بزانیت:• ئاماده كردن����ی ئ����ه و جلوبه رگه ی بۆ پێش����وه خت ده ته وێت بۆنه ك����ه ڕۆژی بڕیاری له س����ه ر بده یت پاشان مكیاجی پێویس����ت به پێی جلوبه رگه كه كه ئه مه كات����ی بیركردن����ه وه ت ب����ۆ له به ركردن

ده گێڕێته وه بۆت.بازنه ی له ڕه شكردنی • دوركه وتنه وه ت خواره وه ی چاوت له ناوه وه ، ره سمكردنی له بازنه كه ی ده ره وه بۆ س����ه ره وه ی الی برۆت هاوكارت ده بێت له وه ی كه چاوت

به گه شاوه ترو گه وره تر ده ركه وێت.• ره نگكردنی پشتی چاوت به ڕه ساسی بۆ تۆختر، له گه ڵ به كارهێنانی كه مێك به الی گه یش����تنت له كات����ی په مه ی����ی برۆته وه ، وات لێده كات كه به شێوه یه كی زۆر ت����ازه جوانی چ����اوت ده ربكه وێت،

ئه گه ر ڕه نگی چاوت هه رچۆنێك بێت.• دڵنیابه له به كارهێنانی قه ڵه می ڕه نگ بۆ برۆت، چونكه ڕاسته چاوت جوانی و ده ربڕینت ده رده خات به اڵم هه مو ئه مانه به بێ جوانی و ڕێكی و یه كس����انی برۆت

هیچ مانایه كی نییه .• ئاسانبه له هه ڵبژاردنی سوراو چونكه هه رچۆنێ����ك بێ ب����ا جوانییه كه ت وه ك خۆت بێت، تۆش خ����ۆت بێبه ش مه كه چونكه ره نگه ته نها كه مێك ڕاوێژكاری و

یارمه تیت پێویست بێت.

Fashionگۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ

دیزاینه ر و راوێژكاری fashion "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

چاوه كانت ... باس له گه شبینیت ده كات، ئاگاداربه !

safeen.arif@yahoo.com Twitter @SafeenArif

گاکاوڕ

رێكخس����تنه وه ی ماڵه ك����ه ت كات����ی زۆری لێتده وێت، ئ����ه م ماوه یه هیچ توشت كه ره تمه كه ره وه پرۆژه یه ك ده بێت، به اڵم پاش دیراس����ه كردنی

بڕیاربده .

هه واڵێكی ناخۆش ده بیس���تیت كه زۆر ناره حه ت���ت ده كات و كار له پرۆژه كانت هه ندێ خێزانی���ه وه ل���ه روی ده كات،

گرفتی نوێت بۆ دروست ده بێت.

ره نگ���ه ل���ه روی دارایی���ه وه تۆزێ���ك كێشه ت بۆ دروس���تبێت كه په یوه ندی به ئیش���ه نوێیه كه ته وه بێت، خۆت زۆر

سه رقاڵمه كه به كاری تره وه .

ماوه یه ك���ی خ���ۆش به س���ه ر ده به یت له گ���ه ڵ ئه زیزه كانت، تۆ پێویس���تیت زۆر ب���ه و كاتانه هه یه له گه ڵ كه س���ه به س���ه ربه ریت و خۆشه ویس���ته كانت

دڵخۆشبیت.

هه س���ت ناكه ی���ت ماوه یه ك���ه بویت���ه ناره حه تی بۆ كه سه نزیكه كانت، هێنده دڵ���ره ق مه به و هه رگیز دڵخۆش���نابیت به كارێ���ك ك���ه به قین���ه وه ئه نجام���ی

ده ده یت.

خۆشه ویس���ته كه ت هه ست به وه ده كات كه ت���ۆ خیانه تی لێده كه ی���ت، ره نگه ئه مه ش په یوه ن���دی به وه وه هه بێت كه زۆر ده مێكه هیچ بایه خێكی پێناده یت.

دروست بۆ كێش���ه كانت س���ه رله نوێ ده بێ���ت ك���ه ماوه یه ك پێش ئێس���تا روب���ه روت بۆت���ه وه ، ماوه ی���ه ك خۆت له هه م���و په یوه ندیه ك بپارێزه ته نانه ت

له گه ڵ كه سه نزیكه كانیشت.

ئه و شتانه ی پێتده سپێردرێت به باشی بیك���ه با نه بێته كێش���ه له نێوان تۆو ل���ه روی داراییه وه به رێوه به ره كانتان،

به خت یاوه رت نابێت.

كاری س����ه رقاڵی خ����ۆت هێن����ده ن����وێ مه ك����ه و تۆزێك پش����وبده ، ناره حه تی تۆزێ����ك ته ندروس����تیت كاره كانت ده بینێ����ت، به خۆی����ه وه

به باشی ده ڕوات.

سودی هه ندێ دوركه وتنه وه ت ره نگه ته ندروس���تیتبه ، ئ���اگاداری هه بێت، ره نگ���ه توش���ی درۆیه ك ببی���ت كه كه س���انێك به رامب���ه رت ده یكه ن و كه

هه رگیز بڕوانه كه یت.

ئه توانی ئه و ماوه كه مه ی كه سه فه رت تێ���دا كردوه س���ودی لێوه ربگریت بۆ هه ندێ له مه ودوات،دوای ئیش���ه كانی قس���ه ی بێمانا مه كه وه . شه ممه رۆژی

به ختته .

قرژاڵدوانه‌‌

له گه ڵ ش���ه ریكه كه ت تۆزێ كێش���ه ت ده كه وێت���ه ناره حه ت���ی ده بێ���ت و ب���ده كات هه ن���دێ نێوانتان���ه وه ، به خێزانه كه ت چونكه پێویستی زۆریان

پێته .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

له‌فه‌یسبوکه‌وه‌

ئا: ئاكۆ رابی

كه سێكی دانیشتوی سنوری قه زای سۆران پاش ئه وه ی عاشقی كچێك

ده بێت و بۆ یه كتر نابن، بڕیار ده دات سه ری خۆی هه ڵبگرێت و ژیانی ته نیایی هه ڵبژێرێت. ئێستا ئه و كه سه نزیكه ی

نیو سه ده یه به ته نیا له كۆنه حه مامێكی هاوینه هه واری گه لی عه لی به گ ژیان

به سه رده بات.

عه لی حه س���ه ن ناوی ئه و عاش���قه یه كه له الی���ه ن زۆربه ی خه ڵكی ناوچه كه و گه ش���تیارانه وه نازناوی عه لی عاش���ق و به رخۆك���ه ی به س���ه ردابڕاوه . ئ���ه و كه ئێستا سه روڕیش���ی سپی بوه و ته مه نی ساڵ. به هه ش���تا نزیك گه یش���تۆته ته ده خوازێت، گه نج���ی به رۆژانی خۆزگه هه ر كه دێته س���ه ر باسی ئه و قۆناغه ی ژیان���ی، كه مێ���ك ڕاده مێنێ���ت و ئینجا دوای ئاخ هه ڵكێش���انێك، به ئه س���پایی چیرۆكی ژیانی خۆی ده گێڕێته وه . وه ك خۆی خس���تیه ڕو چیرۆكی عه لی عاشق به جۆرێكه كه وایكردوه تائێستا چه ندین میدی���ای به ناوبانگی بیان���ی راپۆرتیان

له سه ر ژیانی ناوبراو ئاماده كردوه .عه لی عاش���ق وه ها باس���ی چیرۆكی عاشقبونه كه ی خۆی ده كات "ئێمه پێشتر ئاژه ڵداربوین، ه���ه ر له ته مه نێكی زوه وه كاری شوانكاریی و مه ڕداریم ده كرد. من ته مه ن���م له نێوان 19-20س���ااڵندا بو كه توشی داوی خۆشه ویستی خزمێكی خۆم بوم، كه به یه ك���ه وه كاری مه ڕداریمان ده ك���رد. ئه و خۆشه ویس���تیه مان چه ند س���اڵێك درێژه ی كێش���او هه ردوالمان زۆر یه كترم���ان خۆشده ویس���ت. به اڵم غ���ه دری رۆژگارو چاره ڕه ش���یی ئێمه و س���ته می چه ن���د كه س���ێك، به بیانوی جۆراوجۆر نه یانهێشت بۆ یه كببین و ئه و

خۆزگه یه مان بێته دی".وه ك عه لی عاشق ئاماژه ی پێكرد له و رۆژه وه ی كه ناگات به خۆشه ویسته كه ی باری ده رونی ده شڵه ژێت. ئیدی ئه و بیر له دۆزین���ه وه ی ڕێگه چاره یه ك ده كاته وه ب���ۆ رزگاربون ل���ه و دۆخ���ه ، به وته ی

خ���ۆی گونجاوترین ڕێگ���ه ی بریتی بوه ژیانی هه ڵبژاردن���ی له س���ه رهه ڵگرتن و ته نیای���ی. عه لی عاش���ق ده ڵێت "دوای نه گه یشتم. به مه عشوقه كه م كه ئه وه ی بڕیارمدا له هاوینه ه���ه واری گه لی عه لی به گ به ته نیا ژیان به س���ه رببه م. هه مو شوێنێكیشم له خۆم حه رامكردوه . جگه له و شوێنه ی كه ئێس���تا تیایدا ده ژیم. وات���ه نزیكه په نجا س���اڵه ته نها دوجار ئه ویش بۆ چاره س���ه ری نه خۆش���ی كه س���ه ردانی س���ۆرانم ك���رد، ئه گینا له و ش���وێنه ده رنه چوم و تا ده شمێنم ئێره

شوێنمه ".ب���ه گ هاوینه هاوارێكه گه لی عه ل���ی له باك���وری كیلۆمه ت���ر 100 نزیك���ه ی ڕۆژهه اڵتی ش���اری هه ولێ���ره وه دوره و نزیك���ه ی 15 كیلۆمه تری���ش له ق���ه زای هاوینه هه واره ئ���ه و س���ۆرانه وه دوره . په نجاساڵه بۆته جێگه ی نیشته جێبونی و وه ك هاواڵتیان ده ڵێن "سه رس���ه خترین عاش���قی ناوچه كه ی���ه و زۆرجار به خۆی ده ڵێت من وه زی���ری ته نیاییم. چونكه

ده یان ساڵه عه شق ته نیای كردوم".عه لی عاشق باس له وه ش ده كات كه سه دام حوسێنی س���ه رۆكی له داردراوی پێشوی عێراق جارێك سه ردانی كردوه و پێش���ی گوتوه كه چی پێداویستیه كت ده وێ���ت بۆتی جێبه جێبكه م. "به اڵم من هی���چ داواكاریه كم نه ب���و ته نیا ئه وه نده نه بێت وتم ده مه وێت لێره بژیم. ئه ویش

هیچی نه وت".به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه هاواڵتیه كی دانیش���توی ش���اری س���لێمانی به ناوی دكت���ۆر ته ها ره س���ول بڕیاری���داوه كه له س���ه ر ئه ركی خۆی خانویه ك و كوخ و په یكه رێك له نزیك ئه و هاوینه هه واره بۆ ئه م عه لی عاشقه دروستبكات. چونكه به وت���ه ی ناوبراو "ئه م كه س���ه ره مزی جوانی و عه ش���قێكی راس���ته قینه ی ئه م

واڵته یه ".عه لی عاش���ق وه س���یه تی ئه وه ش���ی ك���ردوه كه ئه گه ر مرد ب���ا له خه ره ندی ره وان���دز بنێژرێت. "چونك���ه به المه وه خه ره ند جوانی و س���یمایه كی عاشقانه ی

هه یه ".

ئا: به ختیار حسێن" هه ولێر

كوردێكی رۆژهه اڵت كه زیاتر له نیو سه ده یه له ڕێگه ی كێشانی تابلۆوه خزمه ت به هونه ر و كه لتوری كوردی ده كات، داواكاره حكومه تی هه رێم

هاوكاری بكه ن بۆ ئه وه ی تابلۆكانی له هه مو به شه كانی كوردستان نمایش

بكات.

مامۆستا موسته فا شێرزاد، یه كێكه له كۆنترین وێنه كێش����انی ك����ورد كه تاوه كو ئێستا به رده وامه له كاره كه ی ، ئه و كه ته مه نی 72 س����اڵه و به وته ی خۆش����ی ئێستا س����ێیه م تابلۆكێشی ناوداره له سه ر ئاستی ئێران و یه كه می له شاری كوردستانیشه ، ئاستی سه ر بۆكان ده ژی و رۆژان����ه له گه ڵ فلچه و به سه رده بات، ژیان وێنه كانی بۆیاغ و ش����ێرزاد موس����ته فا له مانه ش جگه 100 خوێن����دكاری ك����وردی هه ی����ه و رۆژانه خۆبه خش����انه فێ����ری هونه ری

به وت����ه ی ده كات، وێنه كێش����انیان خۆیش����ی ئ����ه و هه مو ژیان����ی خۆی ب����ۆ وێنه كێش����ان و خوێندكاره كان����ی له رێگ����ه ی ئ����ه و ته رخانك����ردوه ، حكومه ت و ك����ه داواكاره ئاوێن����ه وه وه زاره تی رۆشنبیری هه رێم هاوكاری مه عنه وی بك����ه ن، بۆ ئه وه ی بتوانێت وێنه كانی خۆی ب����ۆ خه ڵكی هه رێمی كوردس����تان نمایش ب����كات، چونكه زۆربه ی تابلۆكانی گوزارشت له دیمه نه كه لت����وری سروش����ت و جوانه كان����ی هه رچوار پارچه ی كوردستان ده كات، بۆیه ئ����ه و وێنه كێش����ه ده یه وێت له و رێگه یه وه خزمه ت به هونه ری كوردی و به وته ی ب����كات، چونكه خه ڵكه كه ی خۆی هون����ه ر ئێس����تا ده روازه یه كی گرینگه بۆ ناس����اندنی گه الن به دونیا، ته مه نیشه وه چوه ته هه رچه نده بۆیه به اڵم هه ر به رده وامه له سه ر كێشانی وێنه كان����ی ، چونكه تابلۆ بوه به هه مو ژیان����ی ئه و ناتوانێت به بێ تابلۆ ژیان

به سه ر ببات.

ئ����ه و وێنه كێش����ه ی ك����ورد به هۆی وێنه كانیه وه تاوه كو ئێستا له چه ندین واڵتانی دنیا بانگهێشتكراوه و له زۆرێك نێوده وڵتی پێش����انگایی ڤیستیڤاڵ و وێنه كان����ی نمایش����كراوه و به وهۆیه وه كه لتوری ك����وردی به واڵتان����ی بیانی ناس����اندوه ، تاوه كو ئێستاش سه دان وێنه ی كێش����اوه و هه موی پاراستوه ، به وته ی خۆشی چه ندین كه س داوای كردوه كه وێنه كانی بفرۆشێت، به اڵم ئه و ئاماده نه بوه به هیچ ش����ێوه یه ك ده ستبه رداری وێنه كانی بێت، چونكه ئه و بۆ پ����اره و بارزگان����ی وێنه كانی نه كێش����اوه ، به ڵكو ئامانجی سه ره كی كه لتوری له ناونه چون����ی پاراس����تن و كوردیه بۆ نه وه كانی ئێستا و ئاینده .

موسته فا شێرزاد چه ندین بڕوانامه ی وێنه كێش����ان له بواری نێوده وڵه ت����ی به ده س����تهێناوه ، له ئێستاشدا ئه و به به ته مه نترین وێنه كێش����ی كوردستان داده ندرێ����ت به وته ی خۆی كه تاوه كو

ئێستا به رده وامه له كاره كه ی .

كافتریای����ه ك س����لێمانی، له ش����اری ناوده نرێت و "خۆشه ویس����تی" به ناوی خاوه نه كه شی ئه وه ده خاته ڕو زۆربه ی ئ����ه و كه س����انه ی س����ه ردانیان ده كه ن كه سانی به ناوبانگ و سیاسین، نه ك ئه و

كوڕو كچانه ی خۆشه ویستی یه كترن.خۆشه ویس����تی، كافتریای خاوه نی بی����الل محێدین، ك����ه خه ڵكی باكوری كوردستانه و ته مه نی 29 ساڵه ، ماوه ی س����ێ س����اڵه س����لێمانی بۆته شوێنی

نیش����ته جێبونی، ئام����اژه به وه ده دات به ر له ش����ه ش مان����گ كافتریاكه ی به و ناوه وه كردۆته وه و وتیشی: له سلێمانی زۆر ن����اوی بیان����ی هه ی����ه و ئه می����ش بڕیاری����داوه كه به ناوێك����ی كوردییه وه كافتریاك����ه ن����او بنێت و وت����ی: ئه وه ن����اوه ش ناگه ڕێت����ه وه ب����ۆ په یوه ندی نێ����وان دو ره گه ز، چونك����ه مه رج نیه هه ر ئ����ه و په یوه ندییه خۆشه ویس����تی تێدا بێت، به ڵكو خۆشه ویستی خاك و

بابه تی زۆر كوردس����تان و نیشتیمان و تریش خۆشه ویستی تێدایه .

س����ه ردانكه رانی له ب����اره ی كافتریاكه ش����یانه وه ناوب����راو ئام����اژه ب����ه وه ده دات كه متر ئه و كه س����انه ی عاش����قی یه كت����رن رو له كافتریاكه یان ده كه ن، ئه و وت����ی "زۆربه ی ئه وانه ی به ناوبانگ و رومانتێده كه ن خه ڵكی كه شاعیرو په رله مانتاره كان و سیاس����ی و

هونه رمه ندانن".

كۆنترین وێنه كێشی كوردپه یامێك ئاڕاسته ی حكومه ت و

وه زاره تی رۆشنبیری هه رێم ده كات

سبه ینێ یادی حه سه ن زیره ك

له چه ند شوێنێك ده كرێته وه

سكرتێری حیزبی كه رگه لی كوردستان، عه لی عاشق.. وه زیری ته نیاییبه بێ گه نجانی سه یدسادق س���ه نته ری به ڵێن ناوده ب���ات و ده ڵێت "بڕیاردمداوه جوته یه ك له و س���ه نته رو مه نته ره بده م

چونكه زۆر ئازاریانداوم".عوم���ه ر كڵ���ۆڵ، له ب���اره ی ه���ۆكاری به ئاوێنه ی س���ه نته ره له و جوته لێدانی راگه یاند كه هه فته ی رابردو س���ه نته ری گه نجان���ی سه یدس���ادق بۆ س���ازدانی كۆڕێ���ك بانگێش���تیانكردوه ، ناوب���راو ده ڵێت: "س���ه ره تای ئه م هه فته یه هه ر به یانی زو له كه الره وه به ره و سه یدسادق

ده رچوم، به اڵم كه گه یشتمه سه نته ره كه نه كردب���و، ئاماده س���ازییه كیان هی���چ بیانوه كه ش���یان ئه وه بوه گوایه وتبێتم

پرسه مان هه یه ".عومه ر كڵۆڵ ئه و بیانوه ی س���ه نته ره كه ره تكرده وه و وتی "من پێموتون وه عدی كه ر بێت ش���ه ممه دێم، به اڵم كه چومه ئه وێ هیچ ئاماده سازییه كیان بۆ كۆڕه كه نه كردبو. بۆیه بڕیارمداوه جوته یه ك له و

سه نته رو مه نته ره بده م".له باره ی بابه تی كۆڕه كه ش���ه وه ناوبراو

وتی "بابه تێكی كه رانه بو".

به رێوه به رێت���ی هونه ره كان���ی موزی���ك له س���لێمانی ئه مساڵ یادی هونه رمه ندی كۆچكردو حه س���ه ن له چه ند ش���وێنێك ڕۆژهه اڵت گروپ���ی موزیكی ده كاته وه ، له ت���ه الری هونه ر كاتژمێ���ر 6 ئێواره ، گروپی موزیكی شنروێ له پاركی ئازادی كاتژمێر 6ی ئێ���واره ، گروپی موزیكی باران���ی ش���ارباژێر له ناحی���ه ی ماوه ت

كاتژمێر 6ی ئێواره .گۆرانیبێ���ژی ن���اوداری كوردس���تان "حه س���ه ن زی���ره ك"، یه كێك���ه ل���ه و س���ه دان داهێنه ران���ه ی هونه رمه ن���ده ئاوازو گۆرانی جوانی ك���وردی داناوه و تائێس���تاش جێ���ی س���ه رنج و بایه خی خه ڵكی كوردستانه ، زیره ك ساڵی 1953 بۆ یه كه مج���ار ده نگی له رادیۆی كوردی به غدا بیس���تراوه . له س���ااڵنی 1960 – 1961 له شاری سلێمانی له تیپی شانۆی له گه ڵ س���ێوه خان و هونه ره جوانه كان ره شۆڵ عه بدواڵ له شانۆنامه كانی )بوكی ژێر ده واری ره ش، خه سو یان ئه ژدیها، ته ڕپیر( به شداری كردوه . له نێوان سااڵنی 1967 – 1968 له شاری سه قز هۆتێلی سێ ئه ستێره ی هه بوه كه بۆخۆی له وێ گۆرانی گوت���وه . رۆژی 6/26/ 1972 به ده س���ت گیرۆده بون س���اڵێك دوای نه خۆش���ییه وه ، له ته مه نی 51 س���اڵیدا چاوی لێكده نێت و له سه ر وه سێتی خۆی له داوێنی كێوی ناڵه شكێنه كه ده ڕوانێته

بۆكان به خاك ده سپێردرێت.

عومه ر كڵۆڵ: جوته م له سه نته ری گه نجانی سه یدسادق دا

حه سه ن زیره ک

مسته فا شێرزاد

په رله مانتارو سیاسیه كان له كافتریای "خۆشه ویستی"ن

كافتریای "خۆشه ویستی" له شاری سلێمانی فۆتۆ: رامان

عه لی حه سه ن فۆتۆ: ئاکۆ

C M Y K

(383( سێشه ممه ‌112013/6/25ره‌نگاڵه‌ره‌نگاڵه(383( سێشه ممه 102013/6/25

هه ری����ه ك له ئێم����ه ئ����ه وه ده زانین كه یه كێ����ك ببینی����ن چاوه كان����ی كه مێك تاریك ده ربكه وێت یاخود س����وربێته وه ڕاس����ته وخۆ ده ڵێین كه هیالك دیاریت هه یه ! به حه وانه وه پێویس����تت كه مێك به هه مانشێوه كاتێك له باشترین شێوه تدا بی����ت چاوه كانت ده ربڕین����ی زیاتره بۆ كه سانی به رامبه رت، بۆ باشتر ده ربڕینی پێویس����ته بزانیت چۆن یارمه تیده ری

چاوه كانت بیت له هه مو بوارێكه وه .به دڵنیاییه وه خه وی ته واوو دروستكردنی بااڵنسێك له نێوان كات، خه وو خواردنت زانیاریه كی گشتییه پێویسته دڵنیابیته وه لێی و جێبه جێ����ی بكه یت، به اڵم له كاتی بۆنه یه كی تایبه ت و گرنگ ئه مانه هه موی له بیرده كرێن كه متر گرنگییان پێده درێت

بۆیه پێویسته بزانیت:• ئاماده كردن����ی ئ����ه و جلوبه رگه ی بۆ پێش����وه خت ده ته وێت بۆنه ك����ه ڕۆژی بڕیاری له س����ه ر بده یت پاشان مكیاجی پێویس����ت به پێی جلوبه رگه كه كه ئه مه كات����ی بیركردن����ه وه ت ب����ۆ له به ركردن

ده گێڕێته وه بۆت.بازنه ی له ڕه شكردنی • دوركه وتنه وه ت خواره وه ی چاوت له ناوه وه ، ره سمكردنی له بازنه كه ی ده ره وه بۆ س����ه ره وه ی الی برۆت هاوكارت ده بێت له وه ی كه چاوت

به گه شاوه ترو گه وره تر ده ركه وێت.• ره نگكردنی پشتی چاوت به ڕه ساسی بۆ تۆختر، له گه ڵ به كارهێنانی كه مێك به الی گه یش����تنت له كات����ی په مه ی����ی برۆته وه ، وات لێده كات كه به شێوه یه كی زۆر ت����ازه جوانی چ����اوت ده ربكه وێت،

ئه گه ر ڕه نگی چاوت هه رچۆنێك بێت.• دڵنیابه له به كارهێنانی قه ڵه می ڕه نگ بۆ برۆت، چونكه ڕاسته چاوت جوانی و ده ربڕینت ده رده خات به اڵم هه مو ئه مانه به بێ جوانی و ڕێكی و یه كس����انی برۆت

هیچ مانایه كی نییه .• ئاسانبه له هه ڵبژاردنی سوراو چونكه هه رچۆنێ����ك بێ ب����ا جوانییه كه ت وه ك خۆت بێت، تۆش خ����ۆت بێبه ش مه كه چونكه ره نگه ته نها كه مێك ڕاوێژكاری و

یارمه تیت پێویست بێت.

Fashionگۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ

دیزاینه ر و راوێژكاری fashion "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

چاوه كانت ... باس له گه شبینیت ده كات، ئاگاداربه !

safeen.arif@yahoo.com Twitter @SafeenArif

گاکاوڕ

رێكخس����تنه وه ی ماڵه ك����ه ت كات����ی زۆری لێتده وێت، ئ����ه م ماوه یه هیچ توشت كه ره تمه كه ره وه پرۆژه یه ك ده بێت، به اڵم پاش دیراس����ه كردنی

بڕیاربده .

هه واڵێكی ناخۆش ده بیس���تیت كه زۆر ناره حه ت���ت ده كات و كار له پرۆژه كانت هه ندێ خێزانی���ه وه ل���ه روی ده كات،

گرفتی نوێت بۆ دروست ده بێت.

ره نگ���ه ل���ه روی دارایی���ه وه تۆزێ���ك كێشه ت بۆ دروس���تبێت كه په یوه ندی به ئیش���ه نوێیه كه ته وه بێت، خۆت زۆر

سه رقاڵمه كه به كاری تره وه .

ماوه یه ك���ی خ���ۆش به س���ه ر ده به یت له گ���ه ڵ ئه زیزه كانت، تۆ پێویس���تیت زۆر ب���ه و كاتانه هه یه له گه ڵ كه س���ه به س���ه ربه ریت و خۆشه ویس���ته كانت

دڵخۆشبیت.

هه س���ت ناكه ی���ت ماوه یه ك���ه بویت���ه ناره حه تی بۆ كه سه نزیكه كانت، هێنده دڵ���ره ق مه به و هه رگیز دڵخۆش���نابیت به كارێ���ك ك���ه به قین���ه وه ئه نجام���ی

ده ده یت.

خۆشه ویس���ته كه ت هه ست به وه ده كات كه ت���ۆ خیانه تی لێده كه ی���ت، ره نگه ئه مه ش په یوه ن���دی به وه وه هه بێت كه زۆر ده مێكه هیچ بایه خێكی پێناده یت.

دروست بۆ كێش���ه كانت س���ه رله نوێ ده بێ���ت ك���ه ماوه یه ك پێش ئێس���تا روب���ه روت بۆت���ه وه ، ماوه ی���ه ك خۆت له هه م���و په یوه ندیه ك بپارێزه ته نانه ت

له گه ڵ كه سه نزیكه كانیشت.

ئه و شتانه ی پێتده سپێردرێت به باشی بیك���ه با نه بێته كێش���ه له نێوان تۆو ل���ه روی داراییه وه به رێوه به ره كانتان،

به خت یاوه رت نابێت.

كاری س����ه رقاڵی خ����ۆت هێن����ده ن����وێ مه ك����ه و تۆزێك پش����وبده ، ناره حه تی تۆزێ����ك ته ندروس����تیت كاره كانت ده بینێ����ت، به خۆی����ه وه

به باشی ده ڕوات.

سودی هه ندێ دوركه وتنه وه ت ره نگه ته ندروس���تیتبه ، ئ���اگاداری هه بێت، ره نگ���ه توش���ی درۆیه ك ببی���ت كه كه س���انێك به رامب���ه رت ده یكه ن و كه

هه رگیز بڕوانه كه یت.

ئه توانی ئه و ماوه كه مه ی كه سه فه رت تێ���دا كردوه س���ودی لێوه ربگریت بۆ هه ندێ له مه ودوات،دوای ئیش���ه كانی قس���ه ی بێمانا مه كه وه . شه ممه رۆژی

به ختته .

قرژاڵدوانه‌‌

له گه ڵ ش���ه ریكه كه ت تۆزێ كێش���ه ت ده كه وێت���ه ناره حه ت���ی ده بێ���ت و ب���ده كات هه ن���دێ نێوانتان���ه وه ، به خێزانه كه ت چونكه پێویستی زۆریان

پێته .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

له‌فه‌یسبوکه‌وه‌

ئا: ئاكۆ رابی

كه سێكی دانیشتوی سنوری قه زای سۆران پاش ئه وه ی عاشقی كچێك

ده بێت و بۆ یه كتر نابن، بڕیار ده دات سه ری خۆی هه ڵبگرێت و ژیانی ته نیایی هه ڵبژێرێت. ئێستا ئه و كه سه نزیكه ی

نیو سه ده یه به ته نیا له كۆنه حه مامێكی هاوینه هه واری گه لی عه لی به گ ژیان

به سه رده بات.

عه لی حه س���ه ن ناوی ئه و عاش���قه یه كه له الی���ه ن زۆربه ی خه ڵكی ناوچه كه و گه ش���تیارانه وه نازناوی عه لی عاش���ق و به رخۆك���ه ی به س���ه ردابڕاوه . ئ���ه و كه ئێستا سه روڕیش���ی سپی بوه و ته مه نی ساڵ. به هه ش���تا نزیك گه یش���تۆته ته ده خوازێت، گه نج���ی به رۆژانی خۆزگه هه ر كه دێته س���ه ر باسی ئه و قۆناغه ی ژیان���ی، كه مێ���ك ڕاده مێنێ���ت و ئینجا دوای ئاخ هه ڵكێش���انێك، به ئه س���پایی چیرۆكی ژیانی خۆی ده گێڕێته وه . وه ك خۆی خس���تیه ڕو چیرۆكی عه لی عاشق به جۆرێكه كه وایكردوه تائێستا چه ندین میدی���ای به ناوبانگی بیان���ی راپۆرتیان

له سه ر ژیانی ناوبراو ئاماده كردوه .عه لی عاش���ق وه ها باس���ی چیرۆكی عاشقبونه كه ی خۆی ده كات "ئێمه پێشتر ئاژه ڵداربوین، ه���ه ر له ته مه نێكی زوه وه كاری شوانكاریی و مه ڕداریم ده كرد. من ته مه ن���م له نێوان 19-20س���ااڵندا بو كه توشی داوی خۆشه ویستی خزمێكی خۆم بوم، كه به یه ك���ه وه كاری مه ڕداریمان ده ك���رد. ئه و خۆشه ویس���تیه مان چه ند س���اڵێك درێژه ی كێش���او هه ردوالمان زۆر یه كترم���ان خۆشده ویس���ت. به اڵم غ���ه دری رۆژگارو چاره ڕه ش���یی ئێمه و س���ته می چه ن���د كه س���ێك، به بیانوی جۆراوجۆر نه یانهێشت بۆ یه كببین و ئه و

خۆزگه یه مان بێته دی".وه ك عه لی عاشق ئاماژه ی پێكرد له و رۆژه وه ی كه ناگات به خۆشه ویسته كه ی باری ده رونی ده شڵه ژێت. ئیدی ئه و بیر له دۆزین���ه وه ی ڕێگه چاره یه ك ده كاته وه ب���ۆ رزگاربون ل���ه و دۆخ���ه ، به وته ی

خ���ۆی گونجاوترین ڕێگ���ه ی بریتی بوه ژیانی هه ڵبژاردن���ی له س���ه رهه ڵگرتن و ته نیای���ی. عه لی عاش���ق ده ڵێت "دوای نه گه یشتم. به مه عشوقه كه م كه ئه وه ی بڕیارمدا له هاوینه ه���ه واری گه لی عه لی به گ به ته نیا ژیان به س���ه رببه م. هه مو شوێنێكیشم له خۆم حه رامكردوه . جگه له و شوێنه ی كه ئێس���تا تیایدا ده ژیم. وات���ه نزیكه په نجا س���اڵه ته نها دوجار ئه ویش بۆ چاره س���ه ری نه خۆش���ی كه س���ه ردانی س���ۆرانم ك���رد، ئه گینا له و ش���وێنه ده رنه چوم و تا ده شمێنم ئێره

شوێنمه ".ب���ه گ هاوینه هاوارێكه گه لی عه ل���ی له باك���وری كیلۆمه ت���ر 100 نزیك���ه ی ڕۆژهه اڵتی ش���اری هه ولێ���ره وه دوره و نزیك���ه ی 15 كیلۆمه تری���ش له ق���ه زای هاوینه هه واره ئ���ه و س���ۆرانه وه دوره . په نجاساڵه بۆته جێگه ی نیشته جێبونی و وه ك هاواڵتیان ده ڵێن "سه رس���ه خترین عاش���قی ناوچه كه ی���ه و زۆرجار به خۆی ده ڵێت من وه زی���ری ته نیاییم. چونكه

ده یان ساڵه عه شق ته نیای كردوم".عه لی عاشق باس له وه ش ده كات كه سه دام حوسێنی س���ه رۆكی له داردراوی پێشوی عێراق جارێك سه ردانی كردوه و پێش���ی گوتوه كه چی پێداویستیه كت ده وێ���ت بۆتی جێبه جێبكه م. "به اڵم من هی���چ داواكاریه كم نه ب���و ته نیا ئه وه نده نه بێت وتم ده مه وێت لێره بژیم. ئه ویش

هیچی نه وت".به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه هاواڵتیه كی دانیش���توی ش���اری س���لێمانی به ناوی دكت���ۆر ته ها ره س���ول بڕیاری���داوه كه له س���ه ر ئه ركی خۆی خانویه ك و كوخ و په یكه رێك له نزیك ئه و هاوینه هه واره بۆ ئه م عه لی عاشقه دروستبكات. چونكه به وت���ه ی ناوبراو "ئه م كه س���ه ره مزی جوانی و عه ش���قێكی راس���ته قینه ی ئه م

واڵته یه ".عه لی عاش���ق وه س���یه تی ئه وه ش���ی ك���ردوه كه ئه گه ر مرد ب���ا له خه ره ندی ره وان���دز بنێژرێت. "چونك���ه به المه وه خه ره ند جوانی و س���یمایه كی عاشقانه ی

هه یه ".

ئا: به ختیار حسێن" هه ولێر

كوردێكی رۆژهه اڵت كه زیاتر له نیو سه ده یه له ڕێگه ی كێشانی تابلۆوه خزمه ت به هونه ر و كه لتوری كوردی ده كات، داواكاره حكومه تی هه رێم

هاوكاری بكه ن بۆ ئه وه ی تابلۆكانی له هه مو به شه كانی كوردستان نمایش

بكات.

مامۆستا موسته فا شێرزاد، یه كێكه له كۆنترین وێنه كێش����انی ك����ورد كه تاوه كو ئێستا به رده وامه له كاره كه ی ، ئه و كه ته مه نی 72 س����اڵه و به وته ی خۆش����ی ئێستا س����ێیه م تابلۆكێشی ناوداره له سه ر ئاستی ئێران و یه كه می له شاری كوردستانیشه ، ئاستی سه ر بۆكان ده ژی و رۆژان����ه له گه ڵ فلچه و به سه رده بات، ژیان وێنه كانی بۆیاغ و ش����ێرزاد موس����ته فا له مانه ش جگه 100 خوێن����دكاری ك����وردی هه ی����ه و رۆژانه خۆبه خش����انه فێ����ری هونه ری

به وت����ه ی ده كات، وێنه كێش����انیان خۆیش����ی ئ����ه و هه مو ژیان����ی خۆی ب����ۆ وێنه كێش����ان و خوێندكاره كان����ی له رێگ����ه ی ئ����ه و ته رخانك����ردوه ، حكومه ت و ك����ه داواكاره ئاوێن����ه وه وه زاره تی رۆشنبیری هه رێم هاوكاری مه عنه وی بك����ه ن، بۆ ئه وه ی بتوانێت وێنه كانی خۆی ب����ۆ خه ڵكی هه رێمی كوردس����تان نمایش ب����كات، چونكه زۆربه ی تابلۆكانی گوزارشت له دیمه نه كه لت����وری سروش����ت و جوانه كان����ی هه رچوار پارچه ی كوردستان ده كات، بۆیه ئ����ه و وێنه كێش����ه ده یه وێت له و رێگه یه وه خزمه ت به هونه ری كوردی و به وته ی ب����كات، چونكه خه ڵكه كه ی خۆی هون����ه ر ئێس����تا ده روازه یه كی گرینگه بۆ ناس����اندنی گه الن به دونیا، ته مه نیشه وه چوه ته هه رچه نده بۆیه به اڵم هه ر به رده وامه له سه ر كێشانی وێنه كان����ی ، چونكه تابلۆ بوه به هه مو ژیان����ی ئه و ناتوانێت به بێ تابلۆ ژیان

به سه ر ببات.

ئ����ه و وێنه كێش����ه ی ك����ورد به هۆی وێنه كانیه وه تاوه كو ئێستا له چه ندین واڵتانی دنیا بانگهێشتكراوه و له زۆرێك نێوده وڵتی پێش����انگایی ڤیستیڤاڵ و وێنه كان����ی نمایش����كراوه و به وهۆیه وه كه لتوری ك����وردی به واڵتان����ی بیانی ناس����اندوه ، تاوه كو ئێستاش سه دان وێنه ی كێش����اوه و هه موی پاراستوه ، به وته ی خۆشی چه ندین كه س داوای كردوه كه وێنه كانی بفرۆشێت، به اڵم ئه و ئاماده نه بوه به هیچ ش����ێوه یه ك ده ستبه رداری وێنه كانی بێت، چونكه ئه و بۆ پ����اره و بارزگان����ی وێنه كانی نه كێش����اوه ، به ڵكو ئامانجی سه ره كی كه لتوری له ناونه چون����ی پاراس����تن و كوردیه بۆ نه وه كانی ئێستا و ئاینده .

موسته فا شێرزاد چه ندین بڕوانامه ی وێنه كێش����ان له بواری نێوده وڵه ت����ی به ده س����تهێناوه ، له ئێستاشدا ئه و به به ته مه نترین وێنه كێش����ی كوردستان داده ندرێ����ت به وته ی خۆی كه تاوه كو

ئێستا به رده وامه له كاره كه ی .

كافتریای����ه ك س����لێمانی، له ش����اری ناوده نرێت و "خۆشه ویس����تی" به ناوی خاوه نه كه شی ئه وه ده خاته ڕو زۆربه ی ئ����ه و كه س����انه ی س����ه ردانیان ده كه ن كه سانی به ناوبانگ و سیاسین، نه ك ئه و

كوڕو كچانه ی خۆشه ویستی یه كترن.خۆشه ویس����تی، كافتریای خاوه نی بی����الل محێدین، ك����ه خه ڵكی باكوری كوردستانه و ته مه نی 29 ساڵه ، ماوه ی س����ێ س����اڵه س����لێمانی بۆته شوێنی

نیش����ته جێبونی، ئام����اژه به وه ده دات به ر له ش����ه ش مان����گ كافتریاكه ی به و ناوه وه كردۆته وه و وتیشی: له سلێمانی زۆر ن����اوی بیان����ی هه ی����ه و ئه می����ش بڕیاری����داوه كه به ناوێك����ی كوردییه وه كافتریاك����ه ن����او بنێت و وت����ی: ئه وه ن����اوه ش ناگه ڕێت����ه وه ب����ۆ په یوه ندی نێ����وان دو ره گه ز، چونك����ه مه رج نیه هه ر ئ����ه و په یوه ندییه خۆشه ویس����تی تێدا بێت، به ڵكو خۆشه ویستی خاك و

بابه تی زۆر كوردس����تان و نیشتیمان و تریش خۆشه ویستی تێدایه .

س����ه ردانكه رانی له ب����اره ی كافتریاكه ش����یانه وه ناوب����راو ئام����اژه ب����ه وه ده دات كه متر ئه و كه س����انه ی عاش����قی یه كت����رن رو له كافتریاكه یان ده كه ن، ئه و وت����ی "زۆربه ی ئه وانه ی به ناوبانگ و رومانتێده كه ن خه ڵكی كه شاعیرو په رله مانتاره كان و سیاس����ی و

هونه رمه ندانن".

كۆنترین وێنه كێشی كوردپه یامێك ئاڕاسته ی حكومه ت و

وه زاره تی رۆشنبیری هه رێم ده كات

سبه ینێ یادی حه سه ن زیره ك

له چه ند شوێنێك ده كرێته وه

سكرتێری حیزبی كه رگه لی كوردستان، عه لی عاشق.. وه زیری ته نیاییبه بێ گه نجانی سه یدسادق س���ه نته ری به ڵێن ناوده ب���ات و ده ڵێت "بڕیاردمداوه جوته یه ك له و س���ه نته رو مه نته ره بده م

چونكه زۆر ئازاریانداوم".عوم���ه ر كڵ���ۆڵ، له ب���اره ی ه���ۆكاری به ئاوێنه ی س���ه نته ره له و جوته لێدانی راگه یاند كه هه فته ی رابردو س���ه نته ری گه نجان���ی سه یدس���ادق بۆ س���ازدانی كۆڕێ���ك بانگێش���تیانكردوه ، ناوب���راو ده ڵێت: "س���ه ره تای ئه م هه فته یه هه ر به یانی زو له كه الره وه به ره و سه یدسادق

ده رچوم، به اڵم كه گه یشتمه سه نته ره كه نه كردب���و، ئاماده س���ازییه كیان هی���چ بیانوه كه ش���یان ئه وه بوه گوایه وتبێتم

پرسه مان هه یه ".عومه ر كڵۆڵ ئه و بیانوه ی س���ه نته ره كه ره تكرده وه و وتی "من پێموتون وه عدی كه ر بێت ش���ه ممه دێم، به اڵم كه چومه ئه وێ هیچ ئاماده سازییه كیان بۆ كۆڕه كه نه كردبو. بۆیه بڕیارمداوه جوته یه ك له و

سه نته رو مه نته ره بده م".له باره ی بابه تی كۆڕه كه ش���ه وه ناوبراو

وتی "بابه تێكی كه رانه بو".

به رێوه به رێت���ی هونه ره كان���ی موزی���ك له س���لێمانی ئه مساڵ یادی هونه رمه ندی كۆچكردو حه س���ه ن له چه ند ش���وێنێك ڕۆژهه اڵت گروپ���ی موزیكی ده كاته وه ، له ت���ه الری هونه ر كاتژمێ���ر 6 ئێواره ، گروپی موزیكی شنروێ له پاركی ئازادی كاتژمێر 6ی ئێ���واره ، گروپی موزیكی باران���ی ش���ارباژێر له ناحی���ه ی ماوه ت

كاتژمێر 6ی ئێواره .گۆرانیبێ���ژی ن���اوداری كوردس���تان "حه س���ه ن زی���ره ك"، یه كێك���ه ل���ه و س���ه دان داهێنه ران���ه ی هونه رمه ن���ده ئاوازو گۆرانی جوانی ك���وردی داناوه و تائێس���تاش جێ���ی س���ه رنج و بایه خی خه ڵكی كوردستانه ، زیره ك ساڵی 1953 بۆ یه كه مج���ار ده نگی له رادیۆی كوردی به غدا بیس���تراوه . له س���ااڵنی 1960 – 1961 له شاری سلێمانی له تیپی شانۆی له گه ڵ س���ێوه خان و هونه ره جوانه كان ره شۆڵ عه بدواڵ له شانۆنامه كانی )بوكی ژێر ده واری ره ش، خه سو یان ئه ژدیها، ته ڕپیر( به شداری كردوه . له نێوان سااڵنی 1967 – 1968 له شاری سه قز هۆتێلی سێ ئه ستێره ی هه بوه كه بۆخۆی له وێ گۆرانی گوت���وه . رۆژی 6/26/ 1972 به ده س���ت گیرۆده بون س���اڵێك دوای نه خۆش���ییه وه ، له ته مه نی 51 س���اڵیدا چاوی لێكده نێت و له سه ر وه سێتی خۆی له داوێنی كێوی ناڵه شكێنه كه ده ڕوانێته

بۆكان به خاك ده سپێردرێت.

عومه ر كڵۆڵ: جوته م له سه نته ری گه نجانی سه یدسادق دا

حه سه ن زیره ک

مسته فا شێرزاد

په رله مانتارو سیاسیه كان له كافتریای "خۆشه ویستی"ن

كافتریای "خۆشه ویستی" له شاری سلێمانی فۆتۆ: رامان

عه لی حه سه ن فۆتۆ: ئاکۆ

بیروڕا(383( سێشه ممه 122013/6/25 birura.awene@gmail.com

2-2

لەئینتەرنێ���ت و ت���رس زۆری بەش���ێکی لەش���ێوازەکانی ت���ری تەکنۆلۆژیای نوێی پەیوەندیکردن ترسێکی دەرونی و کولتوری فوتێکراوو ناتەندروس���ت و کۆنەپارێزانەیە. بەشێکە لەو دیاردەیەی لەزمانی دەرونناسیدا پێیدەگوترێت ”تەکنۆفۆبی“، واتە ترسێکی نەخۆشیییە ئەم لەتەکنۆلۆژیا. ناعەقاڵنی لەس���ەرجەمی کۆمەڵگاکانی دونیادا ھەیە، زۆرجاری���ش ھێما بۆ ئ���ەو کەس و گروپانە دەکات ک���ە ھەم چ���ارەی تەکنۆلۆژیایان ناوێت و ھەم دژ بەگەشەکردنی بەردەوامی

تەکنۆلۆژیان. مرۆڤ پێویست ناکات ”تەکنۆفیل“ بێت، واتە کەس���ێکبێت حەزو خۆشەویستییەکی بێڕەخن���ەو بێم���ەرج و نەخۆش���انەی ب���ۆ ئ���ەو بۆئ���ەوەی ھەبێ���ت، تەکنۆلۆژی���ا ڕەھەندە گرنگانە ببینێت کە تەکنۆلۆژیای پەیوەندی مۆدێرن ھەڵگرین، بەئینتەرنێت و گوگڵیشەوە. یەکێک لەو ڕەھەندە گرنگانە بریتیە لەزیادکردنی توانای پەیوەندیکردنە لەنێ���وان مرۆڤەکاندا، نەک تەنھا لەڕێگای گەورەکردنی ڕووب���ەری پەیوەندیکردنەوە، بەڵکو لەڕێگای دروس���تکردنی ش���ێوازی نوێ���ی پەیوەندیک���ردن و ش���ێوازی نوێی پێکەوەبوونی کۆمەاڵیەتییەوە. دەرکەوتێکی تر بەخش���ینی ڕووبەرو ئەگەری نوێیە بۆ تەعبیرکردن���ی مرۆڤ���ەکان لەخۆیان و لەو ڕاو بۆچ���وون و ڕوانینانەی ھەیانە، چەندە بێت. گرفتئامێزیش بێقواڵی���ی و س���ادەو ئەم توانای تەعبیرکردنە تازەیە دەش���ێت وابکات مرۆڤ ھەس���ت بەبکەربوونی خۆی بکات، ھەس���ت بەوەبکات ک���ە دەتوانێت خاوەنڕاو خاوەن خەون و خاوەن ئارەزووی تایبەت���ە، ھاری���کاری مرۆڤ ب���کات ببێت ب���ە ”من“ێکی تایبەت. ھەروەھا دەش���ێت ڕووبەری دیالۆگی کۆمەاڵیەتی گەورەبکات و واب���کات زی���اد ل���ەڕاو بۆچ���وون و دیدو خوێندنەوەیەک ڕێ���گای خۆیان بۆناو ئەو ”ڕووب���ەرە گش���تییە“ بدۆزن���ەوە کە ئەم بێگومان دەستەبەریدەکات. تەکنۆلۆژیایە دەش���ێت ئەم ڕووبەرە تازان���ە لەھەندێک ئاس���تدا خراپ بەکاربھێنرێن و ھەندێکیان بب���ن بەس���ەکۆیەک ب���ۆ دژایەتیک���ردن و ھێرشکردنە س���ەر ژیانی تایبەتی ئەم یان ئەو کەس و گ���روپ لەکۆمەڵگادا، یان ببنە ناوەندێک بۆ باڵوکردنەوەی درۆو دەلەسەی سیاسی و کولتوری و شەخسی. بەبۆچوونی من س���ەرەڕای ئ���ەم ش���ێوازە خراپانەی پەیوەندی، تەکنۆلۆژی���ای بەکارھێنان���ی تەعبیرکردن ڕووبەری گەورەبوونی ھێشتا زۆر دیاردەیەک���ی ئینتەرنێ���ت لەس���ەر پۆزەتیڤەو سوودو قازانجەکانی بۆ کۆمەڵگا

زۆر لەزیانەکانی زیاترە. خاڵێک���ی گرنگی تر ک���ە تەکنۆلۆژیای ئەنجامیەئ���دات پەیوەندیک���ردن دەس���تەبەرکردنی بڕێکی زۆر زانیارییە کە دەتوانێت بەش���ێوازی جی���اواز ھاریکاری تاکەکەس و گروپەکان بکات بۆ گەش���ەدان بەژیان���ی تایبەت���ی خۆی���ان و دۆزینەوەی چارەس���ەر بۆ ھەندێک لەکێشەکانیان. کە ئەمە دەڵێم ئەو ڕاس���تییەم لەبەرچاوە کە چارەسەری کێشەو گرفتە کۆمەاڵیەتییەکان دەس���تکاریکردنی لەڕێ���گای پێویس���تە دونی���ای لەن���او پەیەوەندییەکان���ەوە کۆمەاڵیەت���ی خۆی���دا بێت، نەک لەس���ەر الپەڕەکانی ئینتەرنێت. مرۆڤ پێویس���تە کۆمەاڵیەت���ی“ ”چارەس���ەری ب���ەدوای کێش���ەکانیدا بگەڕێ���ت، ن���ەک ب���ەدوای کێشەکانی تەکنۆلۆژی“دا، ”چارەس���ەری لەناو واقیعدا چارەس���ەربکات نەک لەسەر الپەڕەکان���ی ئینتەرنێ���ت. ھەروەھا مرۆڤ پێویس���تە ئارەزووەکان���ی لەن���او دونیادا ب���ژی، نەک لەن���او فەیس���بوک و تویتەرو دونیای دیگیتاڵدا. دەڵێم س���ەرەڕای ئەم ڕاس���تییانە ھێش���تا ئەو خاڵە دەمێنێتەوە کۆمەڵێک پەیوەن���دی تەکنۆلۆژی���ای کە ئەگەری گرنگ و گ���ەورە دەخاتە بەردەمی مرۆڤ و دەش���ێت ئەو ئەگەرانە ھەنگاوێکی چارەس���ەرەکان دۆزین���ەوەی گرنگ���ی بێ���ت. ب���ەم مانای���ە پەیوەندیەکانی ناو الپەڕەکان���ی ئینتەرنێ���ت پەیوەندییەکانی ناو واقی���ع وێرانناکەن، بەڵکو زۆرجار ئەو پەیوەندییانە دادەڕێژن���ەوەو مانای تریان بەئەلتەرناتیڤی ناشبن نەک پێدەبەخشن، پەیوەندییەکانی ن���او واقیع، بەڵکو دەبن

بەتەواوکەری ئەو پەیوەندییانە.لەکۆمەڵگایەکی وەک کۆمەڵگای ئێمەدا، کە سیس���تمە ئەخالقییەکەی سیستمێکی دین���ی داخ���راوەو لەس���ەر جیاکردنەوەو لێکدابڕان���ی ڕەگەزی نێرو م���ێ لەیەکتری

سیس���تمە کە کاردەکات، دروس���تبووەو پەروەردەییەکەی لەس���ەر دروس���تکردنی مرۆڤی بێدەنگ و بێڕاو بێتەعبیر کاردەکات، ک���ە سیس���تمە سیاس���ییەکەی لەس���ەر وێرانکردنی داخران و ”سەرکردەپەرستی“ و مافداری���ی ھاواڵتیب���وون و چەمک���ی کاردەکات، کە بەشێکی گەورەی کولتورە چەپاندن���ی لەس���ەر کۆمەاڵیەتییەک���ەی ڕەھەندە تاکەکەسی و سەربەخۆکانی مرۆڤ کاردەکات، کە کوش���تنی ئ���ارەزوو لیبیدۆ تەکنۆلۆژیای ئ���ەوەی بااڵدەس���تدەکات، پەیوەن���دی لەدونیایەک���ی ل���ەو بابەتەدا مەیس���ەری دەکات، س���ەرەڕای ھەم���وو خراپبەکارھێنانەکان���ی، بەھەموو مانایەک کارێکی شۆڕش���گێڕانەو پێشکەوتنخوازەی گرنگ���ە. ل���ەم ج���ۆرە کۆمەڵگایانەدا ئەم پەیوەن���دی لەتەکنۆلۆژی���ای ش���ێوازە ئەوەندەی لەپاڵ ئازایدایە لەپاڵ دژەئازادیدا نیی���ە، ئەوەن���دەی لەپ���اڵ مافدایە لەپاڵ بێمافیدا نییە، ئەوەندە لەپاڵ بەھێزکردنی ڕۆحی تاکبوون و گەش���ەدان بەشوناس���ی لەپ���اڵ ئەوەن���دەی تاکەکەس���یدایە، س���ەرکوتکردن و ش���اردەنەوەو داپۆشینی ح���ەزو ئارەزووە تاکەکەس���ییەکاندا نییە. بەبۆچوونی من دەرکەوتن و خۆنمایشکردن و گوم���ان و ئ���ارەزوو ح���ەزو باس���کردنی قەناعەتەکان و دروس���تکردنی ڕاو بۆچوون لەن���او ئینتەرنێت���دا، لەکۆمەڵگایەکی لەو بابەت���ەدا، دیاردەیەکی گرنگ و پۆزەتیڤ و مانادارە، ئەگەرچی بش���توانێت کۆمەڵێک ڕووب���ەرو دواندن���ی بێمان���او دژەمان���اش

بەرھەمبھێنێت.

با لێ���رەدا نموونەیەکی زۆر س���ادە لەو جۆرە تەحەداکردنە ئەخالقییانە بھێنمەوە کە رۆژان���ە لەدونیای ئێم���ەدا ڕوودەدات، نموونەی ناردنی ”ئێس ئێم ئێس“ لەالیەن کچێ���ک یان کوڕێک���ی گەنج���ەوە بۆ ئەو بەرنامانەی زۆر تەماشادەکرێن و دەرکەوتنی ئەو ”ئێس ئێم ئێس“انە بۆ ماوەیەک لەسەر شاش���ەی تەلەفیزۆنەکان. مرۆڤ پێویست ب���ەوە ناکات مارکس���ی یان نیومارکس���ی بێت بۆئ���ەوەی بزانێت لۆژیک���ی قازانجی س���ەرمایەداری لەپشتی ئیش���کردنی ئەو تەکنۆلۆژیایەوەیە کە ناردنی ئێس ئێم ئێس مەیس���ەردەکات. مەبەستی من لێرەدا ئەو ڕەھەندەی���ە کە پەیوەندی بەتەحەداکردنی ئەخالقی و کۆمەاڵیەتییەوە ھەیە. بێگومان دەش���ێت ھەندێک کەس ناردنی ئەو ئێست ئێم ئێس���انە وەک کردەیەکی ”ناڕەسەن“ و ”بەدڕەوش���ت“ و ”بێمان���ا“ ببین���ن، وەک ”داڕمان���ی ئەخالق“ و ”کۆتای���ی کولتور“ و ”بەھاکان“ وێنایبکەن. دەش���ێت ھەندێکی تر وەک مای���ەی نائومێدب���وون لەمرۆڤ و وەک بەش���ێک لەدەرکەوتە ناشیرینەکانی م���اس میدیا مامەڵەیبک���ەن. ھەندێکی تر وەک دەلیلێ���ک بۆ ”گەمژەبوون“ی مرۆڤ و نیش���انیبدەن. ”عەش���ق“ ”وێرانبوون“ی بەبۆچوونی من س���ەرجەمی ئەو ڕوانینە، کە دەش���ێت بەقوڕپێوانێکی کۆنەپارێزانە ناویببەین، لەسەر نابیناکردنی ڕاستییەکی دروستبوون، س���ادە زۆر سۆس���یۆلۆجی ڕاس���تی نەبینین���ی ئ���ەو چەپاندنە زۆرو بێوێنەی���ەی لەدونیای ئێم���ەدا ئامادەیە، کولتورییەکەی ئەخالق���ی و ژێرخان���ە کە بریتییە لەدروس���تکردنی دیوارێکی گەورە لەنێ���وان نێ���رو مێ���دا، جیاکردنەوەیەکی ترس���ناکی گەنجانی نێ���رو گەنجانی مێیە لەو کۆمەڵگای���ەدا. ئەمە جگە لەھەوڵدانی بێدەنگکردن���ی گەنجان و ب���ۆ ب���ەردەوام ئافرەت���ان ل���ەو کۆمەڵگای���ەدا. گەر ئێمە ل���ەم ڕوانگەیەوە لەو نام���ە ئەلەکترۆنییە کورتان���ە ڕابمێنین، ئەودەم لەباتی ئەوەی وەک داڕمان���ی عەش���ق بیبینین و بکەوینە ناو ”قوڕپێوان“ێک���ی تیوری و فیکرییەوە، ”ھێمای���ەک“ی وەک دەکرێ���ت ئ���ەودەم کولتوری لێیبڕوانین کە ھەڵگری وزەیەکی تایبەتی بەرگریکردنی ئینسانی و کولتورییە

لەو کۆمەڵگایەدا.

ترس لەئینتەرنێت

ئی���راده ی م���رۆڤ به بێ ئ���ازادی ھیچ نابه خش���ێت، ئه وتۆ توانایه كی مان���او "ئ���ازادی" خ���ودی ده س���تبه رداربونی له به رامبه ر "دس���پلین " دایه . دسپلین ھاوسه نگی نێوان ئه رك و ماف ڕاده گرێت، تێكچون���ی ئه و ھاوس���ه نگییه به رھه می ئه و زوڵ���م و ناداپه روه ریه یه كه ئازادی مرۆڤ ده خاته ژێر مه ترسییه وه . كه واته له ژیانی مرۆڤدا په یوه ندی نێوان ئازادی و دس���پلین په یوه ندییه ك���ی پێچه وانه یه . بۆیه دسپلین تا ئه و ش���وێنه پێویسته كه كه مترین كاریگه ری له س���ه ر ئازادی به جێبهێڵێ���ت و زۆرترین س���ود بۆ كۆی كۆمه ڵگاو ده وروبه ری مرۆڤ بگه یه نێت.

"ھێگل" ك���ه چركه س���اتانه ی ئ���ه و له ژیانی مرۆڤدا به گرنگی ده زانێت ته نیا " خێزان و كۆمه ڵگای مه ده نی و ده وڵه ت "ه . كه واته ئه و دسپلینانه ی كه له كات و ش���وێنی خۆیدا ل���ه و چركه س���اتانه وه داده ب���ه زن و به رامب���ه ر ئ���ازادی مرۆڤ ڕاده وه س���تن، ده بێت به شێوه یه ك بێت كه ئازادی مرۆڤ له باش���ترین ڕه وشی خۆیدا جێگیربێت. ئه گه ر چركه ساته كانی " خێ���زان، كۆمه ڵگای مه ده نی ، ده وڵه ت " وه ك س���ێ بازن���ه ی په یوه ند به یه ك و كاریگ���ه ر له س���ه ریه ك وێنابكه ین، ھه ر بازنه یه كی تر تێهه ڵكێش���یان بێت ئه وا دۆخه كه به ئاڕاسته یه كی تردا ده ڕوات.

له به رامبه ر ئه م سێ بازنه یه دا، ھیگل ده سته واژه ی " به ھا به رزه كان " ی ته نیا

له ئاست "ده وڵه ت"دا به كارھێناوه . به اڵم الی كوردی ئه م ھه رێمه به ده س���ه اڵت و كۆمه ڵگایش���ه وه بێجگ���ه ل���ه وه ی ھیچ به ھایه ك ب���ۆ ده وڵ���ه ت و به ده وڵه تبون دانه ن���راوه ، بازنه یه ك���ی ت���ر زیادكراوه كه عه ش���ره ت و بنه ماڵه ی���ه كه ده بێته ئه و یاریزان���ه ی كاریگه ری خۆی له كۆی بازنه كاندا زۆر به خراپی به جێهێش���توه . تارمایی عه شره ت و عه قڵی خێڵ له سه ر بازنه ی خێزان بێجگه له وه ی ھاوسه نگی تێكده دات و ئه ندامانی خێ���زان نێ���وان ئ���ازادی تاك ده خاته ژێر پرس���یاره وه ، كارده كات ب���ۆ زیندوكردن���ه وه ی نه ریته ڕێكخراوه كان���ی له ئاس���ت كۆن���ه كان. كۆمه ڵ���گای مه ده نیش���دا، نه گونجان���ی له گ���ه ڵ عه ش���ره ت خێ���ڵ و عه قڵ���ی له ئاس���تێكدایه كۆمه ڵگ���ه ی مه ده ن���ی كه گه ش���ه ی ھه ریه كێكی���ان ھۆكاره بۆ سستبون و وه س���تانی ئه ویدییان. پارتی سیاس���ی ك���ه پێگه یه كی س���ه ره كییه له كۆمه ڵگای مه ده نیدا په یوه ندی له گه ڵ عه شره ت و خێڵدا په یوه ندییه كی مادییه و له س���ه ر بناغه ی ئیمتیازو به رژه وه ندی و ده سه اڵته . به به ڵگه ی ئه وه ی په یوه ندی عه ش���ره ته كانی س���ه رۆك زۆرین���ه ی كوردس���تان ھه میش���ه له گ���ه ڵ حیزبی ده سه اڵتدا بوه له ده سه اڵتی به عسه وه تا ده سه اڵتی پارتی و یه كێتی . به ھابه رزه كان كه له چه مكی ده وڵه ت و ده وڵه تس���ازیدا كۆده بن���ه وه له الی خێ���ڵ ھێنده گچكه

ده بێته وه كه ناوچه گه رێتی خۆی ده كات ت���ا ئاس���تی گون���د، ڕۆژه پیرۆزه كانی نه ته وه ی���ه ك ھێن���ده بێبای���ه خ ده كات تا ئاس���تی ڕۆژی گوند. قه تیس���كردنی ھونه رو ڕۆش���نبیری له و سه نته رانه دا كه خێ���ڵ و بنه ماڵه كان به بودجه ی گش���تی له ش���اره كاندا دایانمه زراندوه خزمه تێكی ت���ره ب���ه ڕۆژی گون���دو ش���ه وی خێڵ. به رپرس���یارێتی ڕه وش���ێكی له و جۆره تاریكس���تانێكی ده كاته كۆمه ڵ���گا كه ھاوشێوه ی س���ه ده كۆنه كان له ئه ستۆی ئه و ده سه اڵته دایه كه دو حیزب حوكمڕانی ده ك���ه ن، دو حی���زب ك���ه ئامانجی���ان مانه وه ی خۆیانه به ھه ر نرخێك بێت. دو حیزب كه دركیان به و ڕاستیه كردوه كه به شته كۆمه ڵگا كۆمه ڵ و سه رقاڵكردنی مانه وه یان ته مه ن���ی الوه كییه كان���ه وه ، له ده س���ه اڵتدا درێژده كاته وه . دو حیزب ك���ه كۆمه ڵگایه ك���ی الوازو حكومه تێكی په رت���ه وازه به گرنتی مان���ه وه ی خۆیان ده زان���ن، بۆی���ه كارناكه ن ب���ۆ بره وی

كۆمه ڵگاو بۆ به ھا به رزه كانی ده وڵه ت.ئه وه ی ڕوناكی له ئاس���ۆی كۆمه ڵگای بون���ی كه مده كات���ه وه كوردی���دا ئۆپۆزس���یوێنێكه كه به ھه م���ان ڕیتمی له گه ڵ مامه ڵ���ه پارته كانی ده س���ه اڵت ڕه وش و بزاوته كۆمه اڵیه تیه كاندا ده كات و ھیچ به رنامه و تێڕوانینێكی جیاواز له دو

پارته كه ی تری ناو ده سه اڵتیان نیه . ھیواش���كێنه كه بزوتن���ه وه ی گۆڕان له الیه ك بێت و ئۆپۆزسیۆن سه رمه شقی ب���اس له گۆڕان���كاری ب���كات و له الیه ك ڕاگه یاندنه ك���ه ی ڕوماڵ���ی ڤیس���تیڤاڵ و ئاھه نگی عه شره ت و بنه ماڵه كان بكات. له م���ه خراپت���ر ئه وه یه كه س���ه نته ری عه ش���ره ت ھه بێت بزوتن���ه وه ی گۆڕان

به نزیكی له خۆی بزانێت. لۆژیك نیه كه ئۆپۆزس���یۆن داوای گۆڕانكاری سیاسی له بونیاتی گۆڕان���گاری به ب���ێ ب���كات كۆمه اڵیه تی و به بێ گه شه ی كۆمه ڵگا.

كه وات���ه ده گه ینه ئ���ه و ئه نجامه ی كه به ھۆی مامه ڵ���ه ی نامه ده نیانه ی حیزبه كالس���یكه كانه وه ، بێجگه له وه ی خودی حی���زب بوه به بار به س���ه ر كۆمه ڵگاوه ، عه شره تگه رییش گیانی زیندوكردنه وه ی كۆت و به ندو پره نس���یپێكی تره بۆ سه ر ماف و ئازادی تاك، پرسیاره كه ئه وه یه : داخۆ ھێزه ڕادیكاڵ و گۆڕانخوازه كان له و ئاس���ته دا ده بن كه كۆمه ڵگایه كی ئازادو

ته ندروست بنیاتبنێن؟

ده رچ���وه ل���ه وه فه یس���بوك الیك���ی ته نه���ا كلیكی ماوس���ێك بێ���ت، به ڵكو ھه ستونه سته كانی له سه رجه م گوزارشه خاوه نكلیكه كه . گوزارشه له سه ره خۆشی، ئاسوده یی، دڵخۆشی، داخ، پیرۆزبایی، )phrase( سه رسوڕمان و ده یان ده ربڕینیت���ر. الیك���ی فه یس���بوك له ئێس���تاداو له نێو گێژاوی كێشمه كێشه چینایه تی، سیاس���ییه كاندا مه عریفی و پیش���ه یی، بوه ت���ه مه كۆی روبه رڕوبون���ه وه ی ھێزه جگ���ه جی���اوازه كان. كۆمه الیه تیی���ه له فه یس���بوك كۆمێنتانه ی وت���ارو له و به ته نی���ا باڵوده بن���ه وه ، ڕوداو وه ك )event( كلیككردنی الیك���ی ڕوداوێكده توانێ���ت ببێت���ه مای���ه ی به یانكردنی ھه ڵوێس���ت و كاركردنه سه ر سه نگی ئه و )events( ڕوداوه . الیككردن���ی ڕوداوهسیاس���ییه كان له نێو كۆمه ڵگای ئێمه دا راس���ته وخۆ ده بێته ھ���ۆی پۆلێنكردنی مرۆڤه كان به س���ه ر فراكس���یۆن و ڕه وته جیاوازه كاندا. الیكك���ردن بوه ته ئه رك، ئه ركێكی گ���ران و ھه میش���ه یی ڕۆژانه ، ك���ه ده توانی���ن به یه كتری بس���پێرین. ھ���ه ر ئه وه نده ی فه یس���بوكت كرده وه ، به رده وام ڕوداوه كان له ھاوڕێی جیاجیاوه سه رنجتڕاده كێش���ن، خۆ ئه گه ر یه كێك ل���ه و ھاوڕێیان���ه الیكی ب���ۆ ڕوداوێكت كردبێت، ئه وا تۆیش ناچارده بیت الیكی بۆ بكه یته وه ، گه ر زان���را تۆ ئۆنالینیت )له س���ه ر ھێڵی���ت(، ب���ه اڵم الیكه كه ت نه ك���ردوه ئ���ه وه به و مانای���ه دێت، كه ڕاسته وخۆ وه رگرتوه و ھه ڵوێس���تت تۆ له سه رت ده كه وێت. دواتر به رانبه ره كه ت له چاوه ڕوانی���دا ده بێت بۆ ئ���ه وه ی تۆ ڕوداوێ���ك باڵوبكه یته وه ، تاوه كو ئه ویش بۆت���ی به جێبهێڵێت. به بێ الیكك���ردن زۆركات بۆ ڕاستكردنه وه ی ئه و ھه ڵوێسته ناچارده بیت بۆسه بنێیته وه و چاوه ڕوانی ڕوداوێكی به رانبه ربیت تاكو الیكی خۆتی

بۆ بكه یت و دۆخه كه ئارام بكه یته وه .ڕوداوێك له باره ی الیكی فه یسبوكه وه مانگ���ی ڕابردو زۆر جێگ���ه ی پێكه نین و سه رس���وڕمانم بو، له ته قته ق كۆمه ڵێك گه نج ھه س���ت به وه ده كه ن، كه ده زگای ئاسایشه كه یان له ڕۆژانی ئاسایی و پشودا ئۆتۆمۆبێلی ده وڵه تی بۆ كاری تایبه تیی پێشێلكارییه ئه م به كارده ھێنن. خۆیان وا له گه نجێك ده كات ئه و ھه واڵه له په یجی فه یس���بوكی خۆی باڵوبكات���ه وه و دواتر ھاوڕێكانیش���ی الیكی بۆ ده كه ن. كاتێك ئه م الیك���ه باڵوده بێت���ه وه و ژماره كه ی زی���ادده كات ده بێت���ه ھ���ۆی توڕه بونی

س���ه رجه م ده زگاكه . له وێ���وه ده زگاكه س���نوری بێده نگی ده به زێنێت و له ڕێگای كۆكردن���ه وه ی ھێزێكه وه ھێرش���ده كاته س���ه ر لیس���تی ئ���ه و م���اڵ و ناوان���ه ی الیكیان بۆ ئ���ه و ھه واڵه كردوه . ئه وه ی من له شاش���ه ی كه ناڵه ئاس���مانییه كان كۆمپیوته رو خاوه ن���ی توڕه ییی بینیم، ھارددیس���كان بو، كه ھێرشیان كرابوه

سه رو لێیانپێچرابونه وه .

ل���ه دو كێش���ه كه م���ن به بۆچون���ی فاكته ره وه سه رچاوه ی گرتوه : فاكته ری یه كه م، بریتییه له و كه موكوڕییانه ی، كه له لیستی فه نكشنه كانی فه یسبوك خۆیدا له ژێ���ر ڕوداوه كانی فه یس���بوكدا ھه ن. ته نی���ا )الی���ك(، كه به مان���ای )حه زم لێیه تی( دێت، له گه ڵ )دیس���الیك(، كه به مانای )حه زم لێی نییه ( دێت. ھه رچی )دیسالیكه ( كاتێك ئاكتیڤ ده بێت، كه پێشتر كلیكی )الیك(ت كردبێت ئه وكات بكه یت. )دس���الیك( كلیكی ده توانیت كه واته خه ڵ���ك ناچارن یان )الیك(ه كه )دیس���الیك(ه كه ، یاخود بكه ن، كلیك جگه له و دوانه ھیچ ھه ڵبژاردنێكی تری له به رده مدا نییه . نه بونی ئه و ده ربڕینانه له ئێس���تادا له سه ر فه یس���بوك زۆركات له یه كترتێگه یشتنی به ھه ڵه ده بنه ھۆی ھاوڕێكان. ھه رچه نده پێموایه فه یسبوك گرفته یه ، ئه و چاره سه ركردنی خه ریكی ئه وی���ش له ڕێ���گای دانان���ی كۆمه ڵێك ل���ه و )ڕق���م له ج���ۆری فه نكش���نه وه

دیارده یه یه (، )به داخه وه (، )ھاوبه ش���ی غه متم(، )دڵته نگم بۆت(، )كاره ساتێكی ....ھت���د. جوان���ه ، زۆر ناخۆش���ه (، لێ���ره دا ڕه نگ���ه خوێنه ر بڵێ���ت، به الم شوێنی كۆمێنتیش���مان ھه یه و ده توانین ئه و ش���ته بنوس���ین، ك���ه ده مانه وێت گوزارش���تی لێبكه ی���ن. ڕاس���ته ئێم���ه شوێنی كۆمێنتنوس���ینمان ھه یه ، به الم كۆمێنتنوس���ینیش به كۆمه ڵێك كێشه ی ته كنیك���ی گه مارۆ دراوه . له و كێش���انه ده شێت نه بونی كیبۆردی پیتی كوردیی التینی بێت، تا بتوانێت گوزارش���ته كان پڕمانا بخاته به رده م خوێنه ر. كێش���ه ی تری كۆمێنتنوسین ده شێت نه بونی كات بێت، یاخود نه بونی شاره زایی ته كنیكی نوس���ین به كیبۆردی ك���وردی و ھه ندێك ورده كاریی تر بێ���ت. فاكته ری دوھه می كێش���ه كه ، الی به كارھێنه ری فه یسبوك خۆیه ت���ی. زۆرێ���ك له به كارھێنه ران���ی فه یس���بوك به ش���ێكی گ���ه وره ی ژیانی خۆیان ب���ۆ فه یس���بوك ته رخانكردوه ، به ڕاده یه ك كاتیان بۆ به ش���ه كانی تری ژیان نه ھێشتوه ته وه . ئه و فه نكشنانه شی له فه یس���بوكدا ھه ن كارێكی وایانكردوه ئه و جۆره كه س���انه س���ه رتاپای ژیانی پیش���ه یی و تایبه تیی خۆی���ان به كاڵی و ك���واڵوی ده خه ن���ه ب���ه رده م ھاوڕێیانی فه یس���بوكیان بێ ئ���ه وه ی توانیبێتیان ھاوڕێی نزیك له ھی دورو ھه ردوكیشیان له خێزان)..( جودا بكه نه وه . الی من ئه و جۆره له به كارھێنانه زێده ڕۆییه . ڕاس���ته فه یسبوك تۆڕێكی كۆمه اڵیه تیی به ھێزه و زۆرینه ی پێكه وه ژیانی مه كۆی باشترین كۆمه ڵگایه و ھه ر له وێوه یه ئێمه ئاگاداری چركه س���اته كانی یه كترین، به اڵم كاتێك كار گه یشته ئه وه ی من ڕۆژانه چه ند ژه م و چ جۆره خواردنێكم خوارد بیخه مه سه ر فه یس���بوك، ئیت���ر زێده ڕۆییه كه له وێوه ده س���تپێده كات. ھاتنه كایه ی فه یسبوك كۆمه ڵێ���ك ن���وێ دیارده یه ك���ی وه ك وه ده رناوه . كۆمه ڵگای جوانی كه لتوری به كارھێنانی كاتێكی زۆر به خوێندنه وه وه یه كێك ب���و له و كه لتورانه ، كه ئێس���تا وه النراوه . خه ڵكی فه یسبوكه وه به ھۆی نه ك ھ���ه ر تواناو كات���ی خوێندنه وه ی لێكۆڵینه وه ی���ان دورودرێ���ژو بابه ت���ی نه ماوه ، به ڵكو زۆركات بۆ ئه و كۆمێنت و بابه ته كورتانه ش ته نیا كلیكی الیكه كه ده كه ن بێ خوێندن���ه وه ، گرنگ ئه وه یه الیك بكرێت و به رانبه ره كه ی ڕازی بكات. یه كێكیتر ل���ه و كه لت���وره جوانانه ، كه فه یسبوك پێشێلیكردوه ، ئه وه یه جاران پۆلێنكردنی تاكه كان له ڕوی سیاس���ی و كۆمه اڵیه ت���ی و ڕۆش���نبیرییه وه له ڕێگای كۆنتاكت���ی فیزیایی���ه وه و له دانیش���تنه ڕوبه ڕوه كاندا ده كران، به اڵم ئێس���تا دور له كۆنتاكتی فیزیایی و زمانی جه س���ته وه

ته نیا له ڕێگای الیكه وه یه ده كرێت.

بێ ئ���ه وه ی به خۆم���ان بزانین، پێگه ئه له كترۆنییه كان به گش���تی و فه یسبوك به تایبه تی، ده س���تكه وتی گه وره یان بۆ گۆڕینی ئه ویش به دیهێناوه ، مرۆڤایه تی ئاس���تی بونی ھێ���زه كۆمه اڵیه تییه كانه له فیزیقییه وه بۆ مێتافیزیقی، له بینراوه وه .)non-visible( بۆ نه بینراو )visible)ئه مه به و مانایه دێت، شوێنی پێكدادانی ئ���ه و ھێزانه ش���یان له گ���ه ڵ خۆیان���دا گواس���توه ته وه له بینراوه وه بۆ نه بینراو. له ئێستادا ھێزه كۆمه اڵیه تییه كان له بری ئ���ه وه ی به فیزیك���ی و له واقیعدا به ریه ك بك���ه ون ته نه���ا له ڕێگای س���یمبوڵه وه به ریه كده ك���ه ون. ئ���ه و ھێزان���ه له بری ئه وه ی به ژماره ی ڕاس���ته قینه و به كه س گوزارشت له بونی خۆیان بكه ن له ڕێگای ماڵپه ڕو فه یس���بوكه ئه لكترۆنییه كانه وه ته نی���ا به ژم���اره خۆی���ان ده رده خه ن. جێ���ی خۆیه تی، گه ر لێره دا سیس���تمی وه بیر مۆدێ���رن ئه له كترۆنیی بانكی���ی خۆم���ان بهێنینه وه ، كه م���رۆڤ له بری خولقاندن���ی گیرف���ان و قورس���كردنی ڕیس���كی دزی���ن و له ناوچ���ون له ڕێگای ھه ڵگرتنی پ���اره ی كاغه زو ئاس���نه وه ، ھه ڵده گرێت، پالستیكی كارتێكی ته نیا كه وه كو س���یمبوڵێكه ، به اڵم كۆنترۆڵی ده كات. ب���ۆ س���ه رمایه كه ی ت���ه واوی له ڕێگای ئ���ه م دیارده نوێی���ه وه دنیای توانیویان���ه فه یس���بوك ئه له كت���رۆن و to( پێكدادان���ه فیزیاییه كان له خۆبگرنبه ریه ككه وتن���ه نه یه ڵ���ن contain( و ڕوبده ن. واقیعدا له پانتایی فیزیاییه كان ئاكام���ی پێكدادانه فیزیاییه كان زۆركات بوه ته مایه ی وێرانكاری، به اڵم ئیس���تا ناتوانیت سنوری شاشه ی الپتۆپه كانمان ببه زێنێت و ھی���چ وێرانكارییه كیش جگه له كاریگه ریی ده رونی به جێ ناھێڵێت. بۆ نمونه ، گه ر باس له دو گروپی دژبه یه ك و ڕكابه ری دوگۆڵی بكه ی���ن. كاتی خۆی ئه م دو گروپه ب���ۆ ده ربڕینی دژایه تی و به تاڵكردن���ه وه ی وزه كانی���ان ھاتونه ته له نێوانیاندا پێكدادان س���ه ر ش���ه قام و ڕویداوه ، به اڵم ئێس���تا ھه مان دو گروپ له فه یسبوك ش���ه ڕه كانی خۆیان ده كه ن بێ ئه وه ی زیانی فیزیایی و جه س���ته یی به یه ك���دی بگه یه نن و بێ ئ���ه وه ی ھیچ دونیا له م به جێبهێڵن. وێرانكارییه كیش ئاڵ���ۆزو پ���ڕ له ناكۆكییه ڕیش���ه ییانه دا فه یس���بوك توانیویه ت���ی بمانپارێزی���ت

له سه دان و ھه زاران شه ڕو پێكدادان.ھه رچه نده فه یسبوك ئه و ھه مو سوده ی ھه یه و بزوێنه ری س���ه ره كیی س���ه رجه م ھێ���زه كۆمه اڵیه تییه جیاوازه كانه ، به اڵم مادام ئێم���ه ته نیا له ڕێگای تێكس���ت و ڕوبه ری ده دوێنی���ن، یه كت���ر وێن���ه وه ئارامی و دانبه خۆداگرتنمان زۆر ته س���ك ده بن و ناش���ێت به پێوه ری س���ه ره كیی

ھه ڵوێسته كانمان ھه ژماربكرێن.

تاریكستانی كۆمه ڵگا له ڕۆژی گوندو شه وی عه شره تدا

تەکنۆلۆژیای پەیوەندی بەھەموو مانایەک

کارێکی شۆڕشگێڕانەو پێشکەوتنخوازەی

گرنگە

به ختیار شێخ عوسمان

ئاراس وه ھاب

الیكی فه یسبوك و سه رئێشه كانی

خه ڵكی نه ك ھه ر تواناو كاتی

خوێندنه وه ی بابه تی دورودرێژو

لێكۆڵینه وه یان نه ماوه ، به ڵكو زۆركات بۆ

ئه و كۆمێنت و بابه ته كورتانه ش ته نیا كلیكی

الیكه كه ده كه ن بێ خوێندنه وه

ھیواشكێنه كه بزوتنه وه ی گۆڕان

سه رمه شقی ئۆپۆزسیۆن بێت و

له الیه ك باس له گۆڕانكاری بكات و

له الیه ك ڕاگه یاندنه كه ی ڕوماڵی ڤیستیڤاڵ و ئاھه نگی عه شره ت و

بنه ماڵه كان بكات

رێبین هەردی

سەرۆکی هەرێم تێبینی الیەنە سیاسیەکانی نارد بۆ پەرلەمان تاکو پێکەوە بەرێکەوتن بگ���ەن و بڕیارێک ب���دەن. نامەکە کەمێک ب���ە تەمومژی مای���ەوە. هەندێکمان وامان لێکدایەوە کە سەرۆکی هەرێم دواجار گوێی بۆ ناڕازیەکان گرتووە و بڕیاری داوە دەستور بەجۆریک هەموار بکرێت کە هەموو الکان پێ���ی رازی بن. بەاڵم زۆری نەبرد هەندێک کادری ب���ااڵی پارت���ی رەدی���ان کردەوە ئەمە بەمانای گەڕانەوەی دەس���تور بێت و تەنها بۆ وەرگرتنی رایە لەس���ەر راپرسی. بەڕی���ز کەمال کەرکوکی وتبوی دەس���تور ناگەڕێت���ەوە پەرلەمان و ئەم پرس���یارەش تەنها خۆ ئامادەکردنە بۆ هەموارکردنەوەی لە پاش راپرسی. ئەم لێدوانە نیگەرانیەکی دروستکرد، بەاڵم لەالیەن هیچ دەزگایەکی فەرمی پارتیەوە نە پشتڕاس���تکرایەوە و نە بەرپەچدرای���ەوە. کۆبونەوەکانی پەرلەمان دەستی پێکرد و هەردوو حیزبی دەسەاڵتدار نامەکەی س���ەرۆکی هەرێمیان وا تەفسیر کرد ک���ە داوای کردووە پ���رس بەهەموو هێز و حیزبێکی سیاس���ی بکریت، تەنانەت ئەوانەش کە لەپەرلەماندا نوێنەریان نیە. ئۆپزسێۆن لە ترس���ی ئەوەی هێنانی ئەم هەموو حیزبە بۆ دروستکردنی زۆرینەیەکی درۆزنانە بێت لە وتوێژەکاندا و هیچ نیازێکی راس���تەقینە نەبێ���ت ب���ۆ هەموارکردن���ی دەس���تور، بەمکارە رازی نەبوون و بریاری بایکۆتی دانیش���تنەکانیاندا. سەرۆکایەتی نەبونی ل���ە کۆبونەوەکان���ی پەرلەم���ان ئۆپۆزس���ێۆن و ب���ە ئامادەبونی ٢٢ حیزب دەستپێکرد. راگەیاندن و کادرەکانی پارتی ئەوەی کەوتن���ە کوردس���تان دیموکراتی ئۆپزسێۆن کە داوای سازانی نیشتیمانی و کۆدەنگی ئەکرد، ئێستا دژی راوەستاوە و بۆ هەم���وو خەلک دەرکەوت ک���ە ئەمانە راس���تناکەن و لەگەڵ س���ازانی نیشتیمانی نین و تەنها مەرام���ی حیزبیان هەیە. واتە کوروت و موختەس���ەر دەسەاڵتی سیاسی کوردس���تان بەناوی ئەوەی کە ئەوە تەنها ئەواننن بەڕاستی بیر لە سازانی نیشتیمانی ئەکەنەوە و لەخەم���ی کۆدەنگیدان، و ئەوە ئۆپۆزس���یۆنە دژی کۆدەنگی���ە، ١٧تا ١٨ حیزبیان بۆ ناو ئ���ەو وتوێژانە هێناوە کە هیچ نوێنەرێکیان لە پەرلەمان نیە، گوێیان لە ٤ حیزبی سیاس���ی نەگرت کە پێکەوە ٣٧ کورس���ی پەرلەمانیان هەیە و نزیک لە ملێۆنیک دەنگدەریان لەپش���تەوەیە. ئەمە سازانی نیشتیمانی برادەرانە. گوێ نەگرتن لە چەند هێزێکی سیاس���ی ک���ە نزیک لە ملیونێ���ک دەنگیان هێن���اوە و ریزگرتن لە ١٧ تا ١٨ حیزبی سیاس���یکە رەنگە گەر پیکەوە یەک لیس���ت دروس���تبکەن، یەک کورس���ی پەرلەم���ان نەهێن���ن. ئەمجۆرە هەنگاوان���ە ئەوەنەی تر بەدگومانی کردین بەرامبەر ئەوەی نامەکەی سەرۆکی هەرێم، بۆ ئەو س���ازان و هەم���وارە نیە کە هەموو چاوەڕێمان ئەکرد، بەلکو بۆ دروستکردنی س���یناریۆیەکە ب���ۆ ئ���ەوەی بگوترێت ٢٢ حزیبی سیاسی کوردستان لەگەڵ بۆچونی ئێمەدان و تەنه���ا ٤ حیزب لەگەڵمان نین. جا ٤ حیزب چیە لەبەرامبەر ٢٢ حیزبدا؟. سازان لەسەر دەستور بەمشێوەیە بەڕێوە ئەچێت و ئەمە ئەو کۆدەنگیە نیشتیمانیەیە کە ئەبێت لەژیر س���ایەی حوک�رانی پارتی ب���ە پلەی یەکەم و یەکێتی بە پلەی دوهەم

دروست بکرێت. س���ەبارەت بە یەکێتی ئ���ەوەی دیارە هیچ هەڵوێس���تێکی رونیان نیە . لەوەدا هەموو س���ازان داوای ک���ە دەستخۆش���یمانکرد ئەک���ەن و لەگ���ەڵ پارتیدا ه���اوڕا نین بۆ ئەوەی دەس���تور بێ دەس���تکاری بچێت بۆ راپرس���ی. بەاڵم بەوەدا کە س���ەرۆکی پەرلەمانی کوردس���تان هەنوکە یەکێتیەو بەمش���ێوەیە ئیدارەی دانیشتنەکان ئەکات کە لەنەبونی ئۆپۆزسیۆندا بەڕێوە ئەچێت، ئەبێ مرۆڤ گومان بکات لەوەی یەكیتیش وەک پارتی هەمان تەس���ەوری بۆ سازان هەی���ە: ٢٢حی���زب لەب���ەردەم ٤ حیزبدا. س���ەیر ئەوەی���ە یەکێت���ی وەک هێزێکی سوشیال دیموکرات و وەک یەکێک لە باڵە چەپەکانی بزوتنەوەی سیاسی کوردستان و وەک یەکێ���ک لە کۆلەکە س���ەرەکیەکانی حوکمرانی کوردستان، هیچ رایەکی تایبەتی لەس���ەر هەمواری دەستور نیە. واتە خۆی وەک حیزبێکی سیاس���ی هیچ پێش���نیار و رەخنەیەکی بۆ ئەم دەس���تورە نیە و لەوە ئەچێ���ت پابەندبێت ب���ەو دەنگدانەوە کە پێش���تر لە پەرلەماندا ب���ۆ مادەکانی ئەم دەس���تورەیان داوە. هەڵوێس���تی هێزێکی سیاسی وا گرنگ کە ئەوەندە بێ پێشنیار و رەخنەیە و هەموو هەڵوێس���تەکانی لەوەدا کورتکردۆت���ەوە داوای س���ازان بکات، زۆر جێگەی سەرس���وڕمانە. چونک���ە دواجار ئاشکرایە سازان هیچ نیە جگە لە رێکەوتن لەسەر دەس���تکاریکردنی ئەو مادانەی کە

ناکۆکیان لەسەرە و زوربەشیان پەیوەندیان بە دەسەالتی س���ەرۆکی هەڕێمەوە هەیە. پرسیارەکە ئێستا ئەوەیە یەكێتی لەکاتی ئ���ەم ناکۆکیانەدا چی ئ���ەکات و رای چی ئەبێت؟ چونکە لەم ساتەوەختەدا ناتوانرێت تەنه���ا بە ناوەندگی���ری وازبێنێت و ئەبێت خۆی ی���ەک ال بکات���ەوە: لەگەڵ بۆچونی پارتیدایە بۆ ئەو دەس���ەالتانەی س���ەرۆک کە هیچ مانایەک بۆ ئ���ەوە ناهێڵنەوە کە یان پەرلەمانیە؟ بگوترێت سیس���تەمەکە پشتگیری ئەکات و ئۆپزس���ێۆن الیەنگری لەو دەستکاریانە ئەکات کە پەیوەندی بە دەس���ەاڵتەکانی سەرۆکی هەرێمەوە هەیە. بەاڵم هیچ یەک لەمانە رون نین و پێناچێت یەکێتی ئیرادەی ئەوەی تیا مابێت بتوانێت راگەیەنێت و راش���کاوانە خ���ۆی بۆچونی ل���ەوەش ئەچێت گ���ەر ئەم ئی���رادەی بۆ بێتەوە و بە ئاش���کرا قسەبکات، الیەنگری بۆچونەکان���ی پارتی بێت. ئەگەر دەرچون لەبەندی ٧ نەتەوە یەکگرتوەکان بووە بە پرس���ێکی گرنگی سیاس���یە عێراقیەکان، ئەوا دەرچ���ون لە رێکەوتنی س���تراتیژی نێوان یەکیتی و پارتی بۆ ئێمەش بووە بە داواکاریەکی س���ەرەکی. ئەم رێکەوتنە کە سەردەمێک بۆ کۆتایهێنان بەشەری ناوخۆ و یەکتر قەبوڵکردن بوو، لەپاش سەردەمێک ماڵوێرانکارانە، ش���ەڕی خوێنری���ژی و لە نەیتوانیوە هیچ یەک لەو داواکاریانە بینێتە دی کە بۆی دروستکرابوو. ئەو زیانەی ئەم رێکەوتنە بەدنیای سیاس���ی کوردس���تانی دوای رژێمی بەعس���ی گەیان���دووە، هیچی ئەوتۆی لە زیانەکانی شەری ناوخۆ کەمتر نەبوو. ئ���ەم رێکەوتنە لەهەموو رویەکەوە فەش���ەلی هێناوەو نەک ه���ەر نەیتوانیوە کۆتای���ی بەو رق و کینە ش���اراوەیە بێنێت کە لەپێناویدا دروستبووە، بەڵکو وەک لە زاری وتەبێژی مەکتەبی سیاسی پارتیەوە گوێم���ان لێبوو، س���ایکۆلۆژیای ئەندامانی حیزبە سیاس���یەکان هەمان سایکۆلۆژیای سەردەمی شەری ناوخۆیە. ئەم رێکەوتنە ناکۆکیەکانی چارەس���ەر نەکردوە، بەڵکو تەنها سەرکوتی کردووە کە ئامادەیە هەموو ساتێک بتەقێتەوە. رێکەوتنەکە بووە بەوەی ئەبێت هەردووحیزبەکە یەک رایان هەبێت و هەردوال هەمان بۆچ���ون دوبارە بکەنەوە، چەند ئەو بۆچونە ناکۆک بێت بە بەرنامەی سیاس���ی خۆش���یان. بەتایبەتی لە شتە هەرە چارەنوسس���ازەکاندا کە پێویستمان بەوەیە هەریەک بەرگ���ری لەرای جیاوازی خۆی بکات و ریگە نەدات یەک هیز بەتەنیا خواست و ویس���تی خۆی بەسەر هەمواندا بس���ەپێنێت. لەهەموشیان لەپێشتر ئەمڕۆ مەسەلەی دەستورە کە پیدەچێت ئەمیش بکرێتە قوربانی رێکەوتنی ستراتیژی و بەم تەنگژەیەکی س���ەرەتای قوربانیکردنەش سیاسی گەورە دامەزرێنن کە بەس مەگەر خودا بزانێت ئاکام���ە خراپەکانی بە کوێ

دەگات.ئەم���رۆ هەرێم���ی کوردس���تان لەبەردەم یان گرنگدایە. مێ���ژوی س���اتەوەختێکی ئەوەتا س���ەرەتای سیس���تەمێکی سیاسی دائەڕیژین کە ئەبیتە س���ەقفێکی سیاسی بۆ کۆکردنەوەی هەموو هێزە سیاسیەکان لەژێری���دا، یان دیوارێک دروس���ت ئەکەین ک���ە هێ���زەکان بەجۆرێ���ک دائەبڕێت کە پێکگەیش���تنیان زۆر ئەس���تەم ئەکات. لە کوێش بەیەک گەیشتن نەبوو، قسە و گوێ لەیەکگرت���ن نەبوو، هەرلەوێش مەترس���ی

تەنگژەی گەورە و ترسناک هەیە.

13 (٣٨٣( سێشه ممه ٢5/6/٢0١٣ birura.awene@gmail.comبیروڕا

پەرلەمان و نامەکەی سەرۆکی هەرێم هاوڕێ جه مال

ب���ۆ دواج���ارو پاش نزیك���ه ی زیاتر په رله مان���ی له بێس���ه رۆكی، له س���اڵێك كوردس���تان توانی به زۆرینه ی ده نگی ٧5 له ئه ندامه كانی سه رۆكێكی نوێ بۆ دیوانی چاودێ���ری دارای���ی هه ڵبژێرێ، س���ه ره تا بڕوانینه له پرۆسه ی ده نگدانه كه وه ئه گه ر ئه و متمانه یه ی كه په رله مانی كوردستان به خشیویه تیه ئه م س���ه رۆكه نوێیه ، ئه وا ئه وه مان بۆ رونده بێته وه كه سه رۆكی نوێ جێمتمانه ی زۆرینه ی ئه ندامانی په رله مانه

به تێكڕای فراكسیۆنه كانه وه . بێگومان ده بێت س���ه رۆكی نوێ ئه م پێگه یه ی كه له الی���ه ن په رله مانه وه پێی ره وا بینراوه ، بیكاته ده ستپێكی پاڵنه ری ئه ركه ئه و له به جێهێنان���ی هه نگاوه كانی قورس و گران و پڕ ریسكه ی كه پۆستێكی وه ك س���ه رۆكی دیوانی چاودێری دارایی

لێیده خوازێ. ده زگای دیوانی چاودێری دارایی وه ك ده زگایه ك���ی دژه گه ن���ده ڵ و گه نده خۆری به سه ر موڵك و ماڵی گشتییه وه ، راسته وخۆ به س���تراوه به په رله مانی كوردس���تانه وه و س���ه رجه م نوێنه رایه ت���ی په رله مانی���ش كۆمه ڵگا ده كات به بێ جیاوازی، له به رئه مه دیوانی چاودێری دارایی له سه رۆكه نوێكه ی ده خ���وازێ ك���ه به رژه وه ن���دی كۆمه ڵگاو مش���ه خۆران له گه نده ڵ و پاككردن���ه وه ی له به رچ���او بگرێ، ئه وانه ی به رۆژی روناك بێ ت���رس و بێباكان���ه له به رامب���ه ر هه ر به رپرس���یارێتییه كی ئه خالق���ی و قانونی

س���ه روه ت و فه رهودكردنی س���ه رگه رمی سامانی ئه م میلله ته ن، پێویسته سه رۆكی ن���وێ بێ هی���چ دودڵییه ك ت���ه واوی ئه و ده سه اڵتانه ی كه یاسای ژماره ٢ ی دیوانی چاودێری دارایی ساڵی ٢00٨ پێیبه خشیوه

له م پێناوه دا به كاریانبهێنێت. س���ه رۆكی ن���وێ ده بێ له و راس���تیه تێب���گات ك���ه ل���ه و رۆژه وه ی په رله مانی كوردستان هه ڵیبژارد بۆ سه رۆكی دیوانی چاودێ���ری دارای���ی، به رپرس���یارێتیه كی سه خت و قورس چاوه ڕێیده كات، وه رگرتنی پۆستی سه رۆكی دیوانی چاودێری دارایی به واتای رێكردنی هه ورازو نشێو، ته كلیف

نه ك ته شریف، ته هدید نه ك ته مجید.. به ك���وردی و به كورت���ی ئه م پۆس���ته س���ه نگی مه حه ك���ه بۆ ئاس���تی بوێری و

لێهاتوی���ی خاوه نه ك���ه ی، به ش���ێوه یه ك زێده رۆیی نیه كه بڵێم ئه و كه سه ی توانی مافی ته واو بدات به م پۆسته له به جێهێنانی ئه ركه كانی، ئه وا ترسی ئه وه ت لێینه بێت

چاره نوسی میلله تێكی بخه ره ده ست.ل���ه و ده س���ه اڵتانه ی ك���ه ب���ه ده ر له مادده ی شازده هه می یاسای ژماره ٢ی س���اڵی ٢00٨ی دیوانی چاودێری دارایی به خشراون به س���ه رۆكی دیوان، پێمباشه لێ���ره دا ئاماژه بۆ چه ند ئه ركێك بكه م كه پێویسته سه رۆكی نوێ وه ك ده ستپێكی كاره كان���ی له به رچاویان بگ���رێ، تاوه كو ئ���ه و ئامانجانه بپێكێت ك���ه ده زگایه كی وه ك دیوانی چاودێ���ری دارایی له پێناودا

دامه زراوه ، ئه و ئه ركانه ش بریتین له :١- پێویسته س���ه رۆكی نوێ ئه وه ی ال ئاش���كرابێت كه له پێش خۆی میراتیه كی گه نده ڵ���ی و له س���ه ر له راپ���ۆرت زۆری سه رپێچی دارایی و دۆسیه ی هه ڵپه سێردراو له دادگاكان و داواكاری گشتی بۆ به جێماوه ، كه پێویس���ت به وه ده كات به دواداچونیان

بۆ بكرێت.٢- په له ك���ردن له دروس���تكردنی ئ���ه و بۆرده ی ك���ه له یاس���اكه دا به ئه نجومه نی چاودێ���ری دارای���ی ناس���راوه ، چونك���ه به بێ ئه م ئه نجومه نه س���ه رۆك ناتوانێت

ئه ركه كانی راپه ڕێنێت.٣- پێویس���ته س���ه رۆكی نوێی دیوانی چاودێ���ری دارای���ی رێگه ن���ه دات به هیچ ش���ێوه یه ك ئه و به ش به ش���ێنه حزبیه ی كه ده زگاكانی ت���ری حكومه تی هه رێمی كوردس���تانی گرتۆته وه و وه ك س���ێوێك

له الیه ن هه ردو پارتی ده سه اڵتداره وه كراون به دوكه رته وه ، له م ده زگایه دا ره نگبداته وه ، به تایبه ت���ی له دانان وپێكهێنان���ی جێگری س���ه ۆك و ئه نجومه نی چاودێ���ری دارایی ده زگاكه ، چونك���ه به دڵنیاییه وه كارێكی دواجار ئیفلیجكردن و به مان���ای له مجۆره

راگه یاندنی مه رگی ئه م ده زگایه دێت.٤- پێویسته س���ه رۆكی نوێ ئاماده یی تێدابێ���ت بۆ ته حه داكردن���ی ئه و واقعه ی كه له هه رێمی كوردستاندا هه یه و هه رگیز مل نه دا بۆ ئه و گوش���ارو هه ڕه شانه ی كه زۆر نزیكه له كاتی راپه ڕاندنی ئه ركه كانیدا

روبه ڕویانببێته وه .5- ئاش���كرایه ماوه ی چه ند س���اڵێك حكومه ت���ی هه رێم���ی كوردس���تان له دو ئیداره ی جیاواز پێكهاتبو كه تا ئێستاشی له گه ڵدابێ���ت كاریگه رییه كان���ی ئ���ه و دو ئیداره ییه به سه ر پێكهاته و دامه زراوه كانی حكومه ته وه دیاره ، بۆیه گرنگه سه رۆكی ده رهاویش���ته كانی رێگه ن���ه دات ن���وێ س���لبیه كانی، پاش���ماوه ره وش���ه و ئه و ره نگدانه وه ی به س���ه ر كارو چاالكیه كانی دیوان���ی چاودێری داراییدا هه بێت، به ڵكو پێویس���ته هه رێمی كوردستان وه ك یه ك

زۆنی چاودێری دارایی ئه ژماربكرێت.6- ه���اوكاری و هه ماهه نگیكردن له گه ڵ ئ���ه و ده زگاو دامه زراوان���ه ی كه ئه ركیان به دواداچون و به ره نگاربونه وه ی گه نده ڵی و گش���تییه ، ماڵی موڵ���ك و به فیڕۆدان���ی له ش���ێوه ی ده س���ته ی نه زاهه و داواكاری گش���تی و لیژن���ه ی نه زاه���ه ی په رله مانی

كوردستان.

سه رۆكی دیوانی چاودێری دارایی له چاوه ڕوانی ئه ركێكی قورسدا

واڵت، ده س���توری یاس���او به پێ���ی چه ن���د مه رجێك دی���اری ده كرێ بۆ ئه و هاواڵتیان���ه ی ك���ه خۆیان بۆ پۆس���ته بااڵكان���ی ده زگاكان���ی جێبه جێك���ردن و یاسادانان ده پاڵێون. هه ركه سێك ته واوی ئه و مه رجانه ی تێدا نه بێ بۆی نییه خۆی

بۆ ئه و پۆستانه بپاڵێوێ .یه كێ���ك ل���ه و مه رجان���ه ی ك���ه من ده مه وێ قس���ه ی له س���ه ربكه م مه رجی بڕوانامه و ئاس���تی خوێندن���ه . بێگومان ده ب���ێ پاڵێ���وراو بڕوانامه و ئاس���تێكی ئه وتۆی روناكبی���ری هه بێ كه متمانه ی پێ���درا، بتوانێ ئه ركه كانی سه رش���انی وه ك) س���ه رۆك، په رله مانتار، ئه ندامی

ئه نجومه نی پارێزگا( راپه رێنێت.یاس���اكانی عێراق، مه رجی ده ستورو بڕوانامه و ئاس���تی خوێندنی بۆ هه ریه ك له پاڵێوراوانی پۆس���ته بااڵكانی سه رۆك كۆمارو ئه ندامانی ئه نجومه نی نوێنه ران و پارێ���زگاكان ئه نجومه ن���ی ئه ندامان���ی

داناوه .بۆ نمونه به پێی ده ستورو یاسا ده بێ

پاڵێوراوان���ی هه ری���ه ك له پۆس���ته كانی س���ه رۆك كۆمارو ئه ندامانی ئه نجومه نی خاوه نی كه م���ه وه به الیه نی نوێن���ه ران بڕوانامه ی زانكۆ بن و وه زاره تی خوێندنی ب���ااڵ و توێژینه وه ی زانس���تیی عێراقیش

بڕوانامه كانی په سه ند كردبێت.ئه نجومه ن���ی پاڵێوراوان���ی ب���ۆ پارێزگاكانی���ش مه رجی ئه وه دانراوه كه

ده بێ ده رچوی قۆناغی ئاماده یی بن.ب���ه اڵم ئه وه ی زۆر سه رس���امی كردم، مه رج���ی بڕوانام���ه و ئاس���تی خوێندنی هه رێ���م و س���ه رۆكایه تی پاڵێوراوان���ی

ئه ندامانی په رله مانی كوردستانه .ماده ی پێنجه می یاس���ای ژماره )١(ی س���اڵی ٢005ی سه رۆكایه تی هه رێمی كوردس���تان، ته نه���ا س���ێ مه رجی بۆ پاڵێوراوی سه رۆكایه تی دیاری كردوه كه

ئه مانه ن:١-ته مه ن���ی له ٤0 س���اڵ كه متر نه بێ

له رۆژی هه ڵبژاردندا.٢-ده بێ هاواڵتی و نیشته جێی هه رێمی

كوردستانی عێراق بێ .

٣- ده بێ مافه مه ده نی و سیاسییه كانی هه بێ .

ئه م���ه ش هه مان ئ���ه و مه رجانه ن كه ده قاوده ق له یاس���ای ژماره دوی ساڵی ١99٢ی رابه ری بزوتنه وه ی رزگاریخوازی

كوردستانه وه وه رگیراوه .ل���ه و س���ه رنجه جێگ���ه ی ئ���ه وه ی مه رجانه دا له دورو له نزیك باسی مه رجی بڕوانام���ه و ئاس���تی خوێن���دن نه كراوه . ئ���ه وه ش به مان���ای ئه وه دێ���ت ئه گه ر هاواڵتیه ك ئه و سێ مه رجه ی تێدا بێت، خوێنده واریشی نه بێ بۆی هه یه خۆی بۆ پۆستی سه رۆكی هه رێم بپاڵێوێت و هیچ رێگرییه كی یاس���ایی له وباره یه وه نییه . ئه وه له كاتێكدایه كه پاڵێوراوی سه رۆك كۆمار له عێراقدا ده بێ به الیه نی كه مه وه

خاوه نی بڕوانامه ی زانكۆ بێ .به پێی یاس���ای ژماره )١(ی س���اڵی (١99٢(ی هه موارك���راوی هه ڵبژاردن���ی مه رج���ی كوردس���تان، په رله مان���ی بڕوانامه و ئاستی خوێندن بۆ پاڵێوراوی ئه ندامی په رله م���ان ته نها ئه وه نده یه كه توان���ای خوێندنه وه و نوس���ینی هه بێ ، ه���ه روه ك ده ڵێن ره ش و س���پی له یه كتر كه له كاتێكدایه ئه م���ه جیابكات���ه وه !. ئه نجومه ن���ی ئه ندامێت���ی پاڵێ���وراوی نوێنه ران���ی عێ���راق ده ب���ێ به الیه ن���ی كه مه وه خاوه ن���ی بڕوانامه ی زانكۆ بێ .

چونكه ئه رك���ی په رله مانتاری ئه ركێكی قورس���ه و پێویستی به كه س���انی خاوه ن بڕوانامه و شاره زای رش���ته جیاجیاكانه ب���ۆ ده ركردن���ی یاس���او چاودێریكردنی

ده سه اڵتی جێبه جێكردن.مه رجی له به راوردكردنی له كۆتایی���دا بڕوانام���ه ی پاڵێوراوانی س���ه رۆكایه تی و په رله مان له عێراق و كوردستاندا ده گه ینه ئه و ئه نجامه ی كه له عێراقدا زیاتر بایه خ به مه س���ه له ی بڕوانامه و ئاستی خوێندن دراوه و بڕوانامه ی زانكۆ كراوه ته مه رجی خۆپااڵوت���ن بۆ پۆس���ته كانی س���ه رۆك

كۆمارو ئه ندامێتی په رله مان.به اڵم له هه رێمی كوردستان كه زۆرجار له وان پێشكه وتوتر به مۆدیلێكی خۆمان پێناس���ه ده كه ین، مه رج���ی بڕوانامه ی بااڵم���ان بۆ پاڵێوراوانی س���ه رۆكایه تی و ئه ندامان���ی په رله مان دانه ن���اوه ، ئه گه ر قۆناغی ده رنه چوی یاخود نه خوێنده وار سه ره تاییش بن ئاساییه . ئه مه له كاتێكدایه هیچ هاواڵتییه ك له هه رێمی كوردس���تان به پۆلی���س له س���ه ر میالك���ی وه زاره تی ناوخۆ دانامه زرێ ، ئه گه ر بڕوانامه ی سێی ناوه ندی نه بێ !ئ���ه وه ی جێگه ی تێڕامانه پاڵێوراوانی ئه نجومه ن���ی پارێزگاكانمان له پاڵێوراوانی س���ه رۆكایه تی و په رله مان پێ گرنگتره بۆیه ده بێ ئه وانه ده رچوی

ئاماده یی بن.

مه رجی بڕوانامه له‌نێوان‌پۆلیسێك‌و‌پاڵێوراوی‌سه‌رۆكی‌هه‌رێم!

پارێزه ر خه لیل عه بدواڵ

ئەمرۆ یان ئەوەتا سەرەتای

سیستەمێکی سیاسی دائەڕیژین کە ئەبیتە سەقفێکی سیاسی بۆ کۆکردنەوەی هەموو هێزە سیاسیەکان،

یان دیوارێک دروست ئەکەین کە هێزەکان بەجۆرێک دائەبڕێت کە پێکگەیشتنیان زۆر ئەستەم ئەکات

ئاكۆ محه مه د شوانی

ڕه نگه له هیچ واڵتێكی سه ر گۆی زه وی ئه وه نده ی الی خۆمان باس له سه روه ری یاسا نه كرێت، هه مومان رامان وایه ، تاكه زامنی ئاشتیانه ی ژیانكردنی مرۆڤه كان، ژیانكردنه له ژێر س���ایه ی یاسایه كدا كه ماف و ئه رك���ی بۆ دابینكردوی���ن. ئه وه بونی یاسایه كه مرۆڤه كان له شێوه ژیانی ئاژه ڵیه وه ده گۆڕێت بۆ ژیان دۆس���تی و هه مومان په یوه س���ت ده كات به وه ی كه

رێز له ماف و ئازادیه كانی یه كتر بگرین.به نمونه یه ك ده مه وێت مه ترس���یه كانی به رده م یاس���ا له كوردس���تاندا بخه مه ڕو. كه ڕه نگه داهات���وی هه مو تاكێكی ئه م نیشتیمانه بخاته ژێر مه ترسیه وه و به ره و ببات. چونكه یاسای جه نگه ڵس���تانمان وه كو وتویانه ئێم���ه هه مومان به یه كه وه له ناو كه ش���تیه كداین، هه بونی مه ترسی بۆ سه ر كه ش���تیه كه ، مه ترسیه بۆ سه ر

هه مومان.

له هه فت���ه ی راب���ردودا له الیه ن دادگای ته میزی كوردس���تانه وه له شاری هه ولێر، هاواڵتی )س(. بكوژی دو خوش���كه كه ی چه مچه ماڵ ) ش���ۆخان و شادی (. كه له له كاتێكدا ئازادكرا، كوژران، ٢0١١/١/٢به پێی به ڵگه كان و دانپێدانانی )که سێک( له به رده م دادوه ر ل���ه دادگای گه رمیاندا، ئ���ه وه ی خس���توه ته ڕو كه ئ���ه و بكوژی ڕاس���ته قینه ی ئه و دو خوشكه بوه . بۆیه دادگا بڕیاری زیندانی تاهه تایی به سه ردا س���ه پاند. من ناڵێ���م بڕی���اری دادگای گه رمیان تا چه ند بێالیه نبوه ، یا بڕیاری ئازادكردنی له الی���ه ن دادگای ته میزه وه ، كارێك���ی حزبی بوه . ب���ه اڵم ده بێت ئه و ڕاس���تیه مان بۆ ڕونبێته وه ، چۆن ده بێت كه س���ێك بڕی���اری زیندان���ی تاهه تایی به سه ردا بسه پێنرێت و دواتر ئازادبكرێت. هه بونی ئه م گومانانه له س���ه ر دادگاكانی كوردس���تان، ئه و قه ناعه ته ی الی باوكی شۆخان و شادی دروس���تكرد، جورئه تی ئه وه بكات و بڵێت ئێمه وه كو عه شیره ت

تۆڵه ی خۆمان ده كه ینه وه .مه ترس���یه كان لێره وه ده ستپێده كات، له به رئ���ه وه ی تا دێت ئاس���تی الوازی و بێالیه ننه بون���ی دادگاكانی كوردس���تان، ئه مه له ده س���تده ده ن، متمانه ی خۆیان ده بێته هۆكاری ئه وه ی كه خه ڵكی بگه نه ئه و ئاس���ته ی مادام داگا كێش���ه كه یان بۆ چاره س���ه رناكات و ماف بۆ مافخوراو ناگه ڕێنێته وه ، ئه وا خۆی مافه كه ی خۆی وه ربگرێته وه ، نمونه ی زیندومان كوشتی ئه و پێنج هاواڵتیه ی س���نوری ناحییه ی ته كیه ی جه باری بو، كه له سه ر كێشه ی زه وی وزار كوژران. چونكه ئه وان دو ساڵبو ل���ه دادگای چه مچه ماڵبو، كێش���ه كه یان به اڵم بۆیان چاره سه رنه كرا، بۆیه خۆیان په نایانب���رده ب���ه ر یه كالیكردنه وه ی ئه و پارچه زه وییه ی كه هه ردوال به هی خۆیان ده زانی ، ئه نجامه كه شی به كه شتنی پێنج

كه س كۆتایی هات.ئه م الوازییه ی دادگاكان و له ده ستدانی زاڵبونی ده س���ه اڵتی حزبی بێالیه ن���ی و

به س���ه ر یاس���ادا. وا له خه ڵكی ده كات ئومێدیان ب���ه داگاكان نه مێنێت و خۆیان بیر له وه رگرتنه وه ی مافه كانیان بكه نه وه ، كه ئه وه ش وا ده كات كێشه كان ئاڵۆزترو له چه ند ئ���ه وه ش ببن���ه وه . گه وره ت���ر ناوچه یه كی كوردستان ڕویداوه و تا دێت ئاماژه كان���ی ده ركه وتن���ی )خۆم هه قی

خۆم ده كه مه وه ( زیاتر ده بێت.باڵوبونه وه ی ئه م ژه هری بیكردنه وه یه ش مه ترسی بۆ كه شتیه كه دروست ده كات و چاره نوسی هه مومان ده كه وێته به ر ئه و

ژه هری تۆڵه كردنه وه یه وه .پێویس���ته به جدی قس���ه له سه ر ئه وه سیاس���یه كان ملمالنێ نابێ���ت، بكرێت س���ه ربه خۆی به س���ه ر كاریگه ری���ان دادگاكان���ه وه هه بێت، چونكه یاس���ا بۆ هه موان���ه و م���اف و ئه رك���ی هه مومانی به یه ك���ه وه گوریس���ی دیاریك���ردوه و به س���تنمانه ، ئه گه ربێت و ئه و گوریس���ه بپس���ێنین، ئه وه ده گه ڕێینه وه بۆ یاسای

دارستان.

مه ترسیه كانی به رده م یاسا له كوردستان

ئه م پۆسته سه نگی مه حه كه بۆ ئاستی بوێری و لێهاتویی

خاوه نه كه ی

وه ك زۆرێک���ی ت���ر له وش���ه و چه مکه یاسایی و ده وڵه تیه كان، ده ستور چه مکێکی نوێیه له ناو دونیای سیاس���ه تی کوردیدا. رۆژهه اڵت���ی س���ه رتاپا ل���ه )ته نان���ه ت ناوه راستیشدا(. تێڕامان له مانای وشه که، ل���ه ره گی، چۆنێتی مانا پێبه خش���ێنی له س���اته جیاوازه کاندا، میتۆدێکی گرنگه بۆ روناکی خس���تنه س���ه ر ئ���ه م ده قه پێش ئ���ه وه ی له هه ناویدا نقوم بین. وه ك دیاره که وش���ه كه کوردی نیه، له رێگای زمانی عه ره بیه وه هاتوه ته نێ���و زمانی کوردی، به اڵم عه ره بیش نی���ه. که واته به چه ندین ناوه ندی زمانی که لتوریدا سه فه ری کردوه. وه ک هه موو وش���ه یه كی ه���اورده، بۆ نێو زمان، ئاسان نیه بزانرێت که ره گ و ریشه ی چۆنه، یان چ خه یاڵێک له پشتیه وه یه تی، به تایبه ت ل���ه الی به کاربه رانی له زمانێکی ت���ردا. ئه مه وه ه���ا ده كات که وش���ه كه مان���ای س���اته وه ختی بدات. ب���ه و مانایه ماناکه ی په یوه ست بێت به چۆنێتی دۆخی سیاس���ی و مامه ڵه كردن ل���ه گه ڵ چه مک و

ده ق و پێکهاته ی ده ستوردا.

ئه وه ی من مه به س���تمه له م نوس���ینه دا روونکردن���ه وه ی چیه تی ئ���ه و ده قه یه له رێ���گای ئ���ه م وش���ه یه وه، ئه م ن���اوه وه. ده س���تور چیه؟ چۆن کارده كات؟ ده بێت چ���ۆن بێت؟ وه���ك هه مووم���ان ده زانین که باش���ترین مۆزه خان���ه زمانه، جودا له مۆزه خانه ی شت، له زماندا ئه و شتانه شه هه ڵده گیرێ���ت، ک���ه زۆرج���ار ناخوازێت هه ڵبگیرێ���ت. ئه وه ی گرنگ���ه لێره دا، که ئێم���ه وه ك خه ڵ���ك نه بین���ه قوربانی به سیاسیکردن و به ئامرازکردنی ده قه كه. بۆ پێش���اندانی گرنگی ئه م ده قه و کاریگه ری سه فه رێک به ناو مانای چه مکی ده ستوردا ده که م له زمانه جیاوازه کاندا، که ده ربڕی خه یاڵدانی سیاسی و تێگه یشتنه ده رباره ی ئه م ده قه. له زمانه کانی ده وروبه ری زمانی کوردی وه ك عه ره بی، فارسی یان تورکی چه مکی ده س���تور وه ك وشه یه كی ره سه ن ده رناکه وێت. که نیش���انه ی ئه وه یه بیری ده ستوری ئاشنا نه بوه به م ناوچه یه. دیاره له هه مانکاتدا ده بێت جه خت له سه ر ئه وه بکه ینه وه که ته ش���ریعاته كانی حه مورابی یه کێک���ه ل���ه ه���ه ره ده قه س���ه ره تاکان له م ناوچ���ه و جیهان ل���ه م رووه وه. به اڵم یاس���اکانی حه مورابی، ئه گه ر لێی بنواڕی هه موو وه ها ده س���ت پێده ک���ه ن، ئه گه ر که سێک )پیاوێک، ژنێک، کۆیله یه ک(. ئه م شێوازی دارشتنه به روونی پێمان ده ڵێت که یاس���ا یان ده س���تور یان ته شریعاتی حه مورابی مه به س���ت لێ���ی ئه وه بووه که له ش���اری باب���ل ئاش���تی به رقه راربێت و بۆ ئه مه ش پێویس���ته که خه ڵكی ش���اری باب���ل گوێڕایه ڵی حه موراب���ی بن و به رێی

کۆده کانیه وه ژیانیان به ریوه به رن. ئه م شێوازه له یاسا دارشتن، ته بایه له گه ڵ ئه و به کاربردنه گشتیه ی که چه مکی ده س���تور به کارده برێت له ناو خه ڵكیدا له هه ندێک ناوچه دا. ب���ۆ نموونه ده ربرینی: فان ده س���توری-دا؛ یانی ف���ان بریاری-دا. وه ك هاورێیه ك���م بۆ روونکردمه وه که ئه گ���ه ری هه یه وش���ه ی ده س���ت له گه ڵ ئاوه ڵن���اوی ور به مانای خاوه ن ده س���ت یان خ���اوه ن ده س���ه اڵت هاتبێ���ت، )له فارسی په هله ویدا(. ئه گه ر بگه رێینه وه بۆ ده ربرینه ش���ه عبیه که ی ناو کورد ده بینی، که ده ڵێین فانه که س ده ستوری-دا، یانی فانه که س خاوه ن ده س���ه اڵته، بوونی له پێگه ی ده سه اڵتدا وه های لێده کات، توانای

پێده به خشێت، مافی ده داتێ که ده ستور بدات. که له راس���تیدا له کردار و شێوازیدا زیاتر ده گه رێته وه بۆ شێوازه حه مورابیه که. به م پێیه له ئاگایی سیاس���ی رۆژهه اڵتدا، ده س���تور بریتیه له ئه و بری���اره یان ئه و ده قه ی که بری���اره كان له خۆی ده گرێت، که له الیه ن که س���ی خاوه ن ده سه اڵته وه ده رده چێ���ت، بۆئ���ه وه ی ش���ێوازی ژیان دابرێژێت له ژێر قه ڵه مڕه وی که سی خاوه ن ده سه اڵتدا، به پێی دیدی و خواستی که سی خاوه ن ده س���ه اڵت. لێره دا حاکم ده چێته خان���ه ی ئیالهی���ه وه. فه رمانه كانی ده بنه ئه مری ئیالهی، له س���ه ره وه دێن، ده بێت

له خوار ه وه په یره وه بکرێن. له م شێوازه دا ده س���تور یانی ده فته ری فه رمانه کان. که که سی بااڵ یان فه رمانڕه وا خ���ۆی لێ���ی ب���ه ده ره، رێ���ک وه ك ئه و که س���ایه تیه ی که فه یله سوفی یاساناسی نازی ئه ڵمانی کارل ش���مت باسی ده کات: س���ه روه ر ئه و که س���ه یه ک���ه مافی هه یه دۆخی نائاس���یی رابگه یه نێ���ت. به م پێیه سه روه ر به پێی یاس���ا مافی هه یه که یاسا یان ده س���تور له کار بخات. له ده ستوری هه رێمدا له ماده ی شه س���ت و پێنج بڕگه ی هه شت هه مان ماف به خشراوه به سه رۆکی هه رێم به راوێژ له گه ڵ سه رۆکی په رله مان و س���ه رۆکی ئه نجومه نی وه زیران. له دۆخی ئێستادا هه میشه دوو له و سێ که سه سه ر

به هه مان حیزبن. ده ستور له ش���ێوازه مۆدێرنه که یدا، که له رۆژئاواوه وه رگیراوه دیسانه وه به چه ند شێوازێک ده رده که وێت. مه شروته له ئێران به مانای ئ���ه وه ده هات ک���ه مه له كیه تی ده ستوری بهێنرێته ئاراوه. به هه مانشێوه له تورکیا له سه رده می ته نزیماتدا. ئه وه ی جێ���گای ئاماژه یه چه مکی ده س���توره له زمانه ئه وروپیه کاندا که به گشتی له زمانی التینیوه وه رگیراوه. له زمانی فه ره نس���ی، ئه ڵمان���ی، ئینگلیزی، ئیتاڵ���ی هه موو له وشه ی کۆنستیتیوتوه سه رچاوه ی گرتوه. به پێی فه رهه نگی ئۆکس���فۆرد ئه م چه مکه ره هه ندی یاس���ایی، پێکهاته یی )فیزیكی ی���ان بایلۆج���ی(، هه روه ها ته ندروس���تی هه یه. به م پێیه ده س���تور پرۆس���ه یه كی به رده وامه له بونیادنان، له به ته ندروست پێکهاته یه ك رێپێش���اندانی له هێشتنه وه که ن���اوی حکومه ت ی���ان ده وڵه ته. ئه مه وه ه���ا ده کات که ده س���تور بریتی بێت له کارێکی بونیادنانی ب���ه رده وام. ده كرێت بڵێین که ده س���تور ک���ۆده ئه خالقیه کانی ده وڵه ته. له نێو ده س���توردا ده وڵه ت رێ دیاریکراوه، ب���ۆ رێگه پێنه دراوی پێدراو و چۆنێتی په یوه ن���دی له گه ڵ پێکهاته كان، ئه رک، ماف، چۆنێتی هه ڵس���وکه ت. گه ر ته ماشای مێژووی ئه وروپا بکه ین ده بینی زیاتر دیارده یه كی س���ه رده می ده س���تور پاشاییه. له وانه یه ک له به رازیل له ساڵی 1976 میش���ێل فۆکۆ باس له خه بات بۆ م���اف ده کات ل���ه رۆژئ���اوا. ده رئه نجامی خه بات بۆ ماف ده س���تور گه ش���ه ده کات. چونک���ه پاش���اکان هه م���وو مافێکیان بۆ خۆی���ان بردبوو و هیچیش بۆ خه ڵك. ئه مه شۆرش���ه کانه. یاخیبوون و س���ه رچاوه ی له مه وه فێرده بین که ده ستور ده رئه نجامی ملمالنێی دوو پێکهاته یه: یه ک، ده سه اڵتی ره ها، دوو خواستی خه ڵک. له کوردستان ئه م���رۆ هه م���ان ملمالنێی���ه. الی���ه ک که ده خوازێت ده س���ه اڵتێکی ره ه���ا بهێنێته ئ���اراوه، خه ڵکێک که ده خ���وازن مافیان هه بێت. ئایا ده س���تور بنه مای ده سه اڵتی

ره ها ده چه سپێنێت یان مافی خه ڵك؟ده س���توری هه رێم به چه ن���د قۆناغێکدا رۆش���توه، ده قی سه ره تا فرسه ت ئه حمه د عه بدواڵ و تارق جامباز دایانرش���توه، یان دارش���تنه که یان لیژن���ه ی س���ه رۆکایه تی ک���ردوه. ئه م ده قی ده س���توره پاش���ان گۆڕانی به س���ه ردا هاتووه. له ده س���توردا س���ێ پێکهاته هه یه: سه رۆک، حکومه ت، خه ڵك. ده بێت خه ڵك س���ه روه ربێت، نه ك ته نه���ا وه ك نوس���راوێک به ڵکو به کردار. ته نه���ا کاتێک خه ڵك س���ه روه رده بێت که هیچ هێزێک نه بێت له سه رۆک و حکومه ت، م���اف و ئازدیه كانی خه ڵك له قاڵبدات. له کوردستانده ستور کراوه به دوو به شه وه: به ش���ی یه که م ئه و به ش���ه یه که جێبه جێ ده كرێت، به ش���ی دووه م ئه و به شه یه که ته نها ده وترێته وه، هه رگیز جێبه جێناکرێت. ئه م���ه کرۆک���ی رۆژه���ه اڵت و رۆژئاوایه له رۆژهه اڵتیه كانی به ش���ه ده س���توره كه دا. ده ستور که بریتیه له ماف و فه رمانه كانی سه روه ر به وپه ری باشی جێبه جێ ده كرێت. به شه رۆژئاواییه كه ی ده ستور که بریتیه له مافی خه ڵك ته نها بۆ زه خره فه یه، هه ندێ

جاریش بۆخۆشی ده وترێته وه.

بیروڕا)383( سێشه ممه 142013/6/25

ده‌ینوسێت

ده ستور چیه؟

birura.awene@gmail.com

دالوەر سۆفی

لەسەرەتای ئەم مانگەدا پەردە لەسەر وێنەی نەخۆش���خانەی ٤00 قەرەوێڵەیی البراو هاتەکردنەوە، ل���ەم مەملەکەتەی ئێم���ەدا ئەگەر بەوردی س���ەیری بۆنەو ڕوداوو مەراس���یمەکان بکەی���ن، ش���تی سەیرو سەمەر ئەبینین، ئەوەی لەدنیادا باوە پەردە لەس���ەر پەیک���ەر الئەبرێ، پ���رۆژەش ئەکرێت���ەوە، پ���رۆژەش کە دێتەکردنەوە ئ���ەوا قردێلەیەک ئەخرێتە بەرپرسێکی دەستی مقەستی بەردەمی ش���یک پۆش، ب���ەاڵم الی ئێمە بەچوار پێنچ مقەس���ت ئەکەونە ئەو قردێلەیەو نەزان���راوە! هۆک���ەی چی���ە؟ ئەوەیە هەرکەس خ���ۆی بەکوێخ���ا ئەزانێ، یا حەزمان لەئیش���ی بەکۆمەڵە؟ باوەڕمان وای���ە چەن���د عەقڵێک لەی���ەک عەقڵ باش���ترە؟ ئاواش چەند مقەستێ لەیەک مقەست باشترە! ئیشەکانیشمان زۆری لەهی ئۆمەتی محەمەد ئەچێت کەمێکی ئەچێت���ەوە س���ەر ئ���ەو ئیش���انەی کە ئەیانوت گاور کردە. من نامەوێ باس���ی ئەو داماوی و نەهامەتی���ە بکەم کە ئەو پرۆژەیەی پیاتێپ���ەڕی، یاخوا ئەوەی لەو خەس���تەخانەیە قەوما لەدوژمنیش نەقەوم���ێ، ئ���ەوەی س���ەیرە الی ئێمە زۆر پ���رۆژە لەبەرخات���ری بەرپرس���ان ئەکرێنەوە، کە هێشتا زۆریان ماوە لەڕوی خزمەتەوە، بواری بکەونە پراکتیکیەوە بۆ نمونە بینای خانەی دادی س���لێمانی کات���ێ لەبەرخات���ری دەنگکۆکردن���ەوە کرایەوە تەنها توێکڵەک���ەی تەواوبوبو، جگە لەو هەمو کەموکوڕییە کە تێیدایە چەندانی ترێش هاوشێوەی، بەودەردەچون.

ئەم نەخۆشخانەیەش پێئەچێت خۆی نەخۆشبخەن پێش ئەوەی نەخۆشی تیا ئەکرێت، باس ئەوەی چارەسەربکرێت. زان���راوە بەهەر جۆرێب���ێ ئەوبارە الرە ڕاستکرایەوە دەستی ئەوانە خۆشبێ کە دەس���تیان هەبو لەوەدا کە خستیانەوە س���ەر ڕێی ڕاس���ت، لەقەڵب���ەی ڕۆژگار ڕزگاریانک���رد، لەهەق ئاو ڕائەوەس���تێ، باس لەوە ئەکرێ���ت .کە زیاتر لەهەزارو پێنچس���ەد کارمەندی بۆ دامەزراوە زۆر لەو کارمەندانە تازە دەرچون، هێشتا هیچ ئەزمونێکیان نیە، لەوەها دامەزراوەیەکدا.

خزمەتگ���وزاری لەش���وێنێکی وادا تەنها بەوە نابێت ژمارەی���ەک دەرچوی تازەو جەند پەرس���تارو پزیشکێ کۆبکرێنەوەو بڵێی���ن وەک ئەو پەندەی ئەڵێ ئاش���ی نەزانەو خوا ئەیگێڕی بەندە ش بەجۆرێک لەجۆرەکان س���ەردانێکی خەستەخانەی شارم کرد، پاش وردبونەوەو باسکردن و چەند ڕونکردن���ەوەو زانیاریەک لەالیەن کەس���ێکی دڵس���ۆزەوە کە خ���ۆی زۆر نەمئەزانی، تیاکردوە، کاری لێبوردوانە دڵخۆش���بم یا دڵتەنگ، ڕەنگە بپرس���ن

بۆ؟ماوەیەک���ی نەخۆش���خانەیە ئ���ەو زۆری خایان���د بۆ تەواوب���ون کە زیاترە لەهەشتس���اڵ وە نزیکەی سەدوپەنجا ملیۆن دۆالریشی تێچوە، زیاتر لەدەهەزار ئامێری مۆدێرنی بۆ هاتوە لەباش���ترێن جۆرو پێش���کەوتوترین واڵتانی دنیاوە، تازەتری���ن ئەزم���ون و پێش���کەوتوترین تەکنۆلۆجیای تیا خراوەتەگەڕ، سیستمی گاور کردی نایابی بۆ بەکارهاتوە، بەاڵم

کێ لێخوڕێ؟ دامەزراوەی���ەک ب���ەو گەورەییە بەو پێش���کەوتوییە ناکرێ بدرێتە دەس���ت کەسانێ کە بێئەزمون بن، بەندە هەر لەو سەردانەمدا کە چاوم بەو سوپا گەورەیە ک���ەوت لەکارمەندانی گەنج و تازەدەرچو هەس���تێکی ترسناک الم هوروژا بەداوای لێبوردنەوە ل���ەو کارمەندانە من لێرەدا نامەوێ کارەکەی ئەوان بەکەمبگرم بەاڵم تەنها بڕوانامە بەسنیە بۆ بواری کارکردن بەڵکو کەڵەکەبون���ی ئەزمون و پراکتیک جلوبەرگەکانیان جۆری بگرە گرنگترە، بەهیچ جۆرێ لەگ���ەل کارکردن لەوەها چجای نەگونجاوبو، نەخۆش���خانەیەکدا نەشارەزایی لەکارێکی ئاڵۆزی وەک ئەو

کارە ب���ە ئامێرو دام���ەزراوەوە، لێرەدا ڕەنگە داد بەرم بۆ گروپی چوارسەد کە وێڕای ماندوبونی پێش���ویان گرنگە ئەم پرس���ەش پش���تگوێنەخەن، تا ئێرە با خوێنەر سەرپشکبێت ئەم باسەی من ناو ئەنێ چی . ڕەخنە، خەمخۆری، ئازادبن بەاڵم ئەوەی ماوە بیڵیم پێشنیارێکە بۆ حکومەتی هەرێم. کەس���یش بەوەسیەت

نەمردوە!بەو وتەیەی ئەڵێ���ن حکومەت باوکی میللەتە بەندەش کەس���ێکە لەم میللەتە پێشنیارئەکەم کۆمپانیایەکی بیانی بێنن با ئەم کەشتیە لێخوڕێ خەڵکینە نەزانین عەیب نیە، عەیب ئەوەیە، بەنابەڵەدیی و نەشارەزایی سواری ملی بین بەدەردێکی

بەرین کافر بەزەیی پیایدا بێتەوە. س���ەدو ئێ���وە گی���ان. حکوم���ەت پەنجا ملی���ۆن دینارت���ان خەرجکردوە بەد ،لەچاوی بێبەاڵبن دەس���تانخۆش، بەدوربن، دە ناوی خوای لێبێنن با نۆش لەبان���ی دەی بێ چەن���د ملیۆنێکی تری لەبەردەستایە نمونەش���تان سەرهاون، ئیمێرجنس���ی(کاتێ )نەخۆش���خانەی ئیتالیەکان دایانمەزراند خۆیان ئەیانگێڕا پاش���ان س���تافێکی خۆماڵیی���ان لەبەر دەس���تدا پێگەش���ت، ب���ەو پەندەی کە ئەڵێ، شاگرد لەوەستا وەستاترە، لەوان باش���تر بەڕێوەی ئەبەن . بەر ڕەحمەتی

خەڵکی شارکەون دەستیانخۆشبێت. م���ەردی چاکب���ن بەقس���ەمان بکەن خەس���تەخانەیەکی وا نازدار ئامێرگەلێ ڕەنگە الی دەرو دراوس���ێ هەرهێش���تا نەبێت، ئاواتی هەمو شارە، ئەوە گروپی قسەی بوەس���تێ، لەوالوە چوارس���ەد ناحەزانیش���مان مەهێننە سەر، مەیدەن

بەقەڵبەیەکدا.

مەیدەن بەقەڵبەیەکدا

عومه ری حاجی عینایه ت

زۆرب���ه ی س���ه رانی ك���ورد له به رده م دوژمنی ده ره ك���ی الواز و به رامبه ر یه ك ئام���اده ی گفتوگۆ پاڵه وان���ن، ملكه چ و له گه ڵ دیگه ران لوتب���ه رزو گوفتار ره ق به رامب���ه ر ب���راكان، ئه مه خه س���ڵه تی زۆربه ی سه ركرده و تاكه كانی كۆمه ڵگای

كوردی بوه له رابورداو به ئێستاشه وه .باری سیاس���ی ناوچ���ه ی رۆژهه اڵتی ناوه راس���ت ت���ا دێ ئاڵ���ۆز ده بێ و رۆژ له دوای رۆژ ئه م باره ناسه قامگیره به ره و كوردستان ده كش���ێ و سه رانی كوردیش بێباكانه پشی پشی بۆ ده كه ن، بیست و دو ساڵه خه ڵك داوای رێكخستنی ناوماڵی كوردییان لێده كا مێش میوانیان نیه ، دو پارته تاقانه كه ی كوردستان تازه به تازه شه ڕه په ڕۆی نه وه ده كان زیندوده كه نه وه و ته قه به س���ه ر باره گای یه كتردا ده كه ن و به رد ده گرن���ه هه وادارانی یه كتر، كه س ئ���ه وی دی قه ب���وڵ نیه به ده س���ه اڵت و ئۆپۆزسیۆنیش���ه وه ، هی���چ كه س نامه ی هه رالیه ك ناخوێنێته وه ، به رامبه ره كه ی خۆی به راست و به رامبه ره كه ی به چه وت، خۆی به فریش���ته و ئه وی دی به شه یتان ده زانێ ، زمان���ی گفتوگۆ له نێوان الیه نه كوردیه كاندا ونه ، رێكه وتنی س���تراتیجی وه ك ئێم���ه ب���ۆی چوی���ن و خۆش���یان دانیانپێدان���اوه ته نها بۆ دابه ش���كردنی پۆس���ت و پاره بو وا به ره و هه ڵوه شانه وه ده چ���ێ ن���ه ك له به رئ���ه وه ی ماوه كه ی ب���ه ره و كۆتایی ده چێ به ڵك���و به هۆی ناهاوسه نگی به رژه وه ندیه كان، كوردستان بوه ته مه یدانی بیزنێسمانه كانی جیهان و هه ردو حیزب له بری كوردایه تی بیزنێس ده كه ن و كۆمپانیاكانی حیزب له حكومه ت كۆمپانیای چه ندی���ن ده وڵه مه ندت���رن و جیاوازی دروستبوه ، حیزبی ملیاردێری چینایه تی و نادادپه روه ری تادێ فراوانتر ده بێ و زۆرینه ی به رپرس���ه كانی دوێنێی بونه ته س���ه رمایه دارانی ئه مڕۆ، ش���اخ هاوكێشه ناوچه یی و نێوده وڵه تیه كان تا دێ ئاڵۆزتر ده ب���ن، حیزبه كوردیه كان بێ ئ���اگاو به ئاگا دابه ش���بون به س���ه ر هاوكێش���ه كانداو هه ریه ك���ه ب���ۆ الیه ك ئیش ده كات ئه وه ی حس���ابی بۆ نه كه ن به رژه وه ندی كورده ، 22 س���اڵه شه قام داوای س���وپای نیش���تمانی و حكومه تی ناوچ���ه گه ڕان���ه وه ی دامه زراوه ی���ی و دابڕاوه كانی���ان لێ���ده كا كه چی ئه م دو حیزبه ی ده س���ه اڵت ت���ازه به تازه له ناو سوپاو هێزی پێش���مه رگه دا ئاهه نگ بۆ حیزب ده گێڕن و ئه وه ن���ده ی دی مۆری حیزب ده نێن به نێوچاوانی سوپاوه له بری

س���وپای نیشتمانی س���وپا دابه ش بوه به سه ر به رپرسه كانداو هه ریه كه و دو لیوا لیوایه ك دو فه وج فه وجێك، سریه یه كیان بۆ خۆی���ان بردوه پارێ���زگاری خۆیان و ماڵ و منداڵ و پرۆژه كان و باخ و ڤێالكانیان ده كه ن و ئه وه ش���ی ماوه ته وه سوپای دو حیزبه نه ك نیشتمان، له فه رمانگه كانی بۆ ده به خش���نه وه ش���یرینی ده وڵه تدا ی���ادی حی���زب و ب���ه زۆر ئه یانب���ه ن بۆ ئاهه نگ���ی حی���زب و به پ���اره ی ده وڵه ت دروش���م بۆ حیزب ده نوس���ن و شیرینی ده ك���ڕن، مه ڵبه ندو لق���ه كان داینه مۆی جوڵه ی وه زاره ت و فه رمانگه كانن، له بری جێبه جێكردنی ماده ی 1٤0 و گه ڕانه وه ی ناوچه داگیركراوه كانی كوردستان تا دێ روبه ڕی ناوچ���ه داگیركراوه كان فراوانتر ده بێ دانیشتوه كورده كانی دێنه سنوری هه رێ���م، په یوه ندی هه رێم له گه ڵ ناوه ند س���ه نگی تادێ باردایه و له دژوارتری���ن هه رێم له ناوه ند س���وك ده بێ، له غیابی م���ام جه اللدا په یوه ندی س���تراتیجی تا دێ الوازت���ر ده بێ و پارت���ی و یه كیه تی هیچیان ئه وی دی قه بوڵ نیه له 26-5دا س���ه رۆكی حكومه ت له پاركی شانه ده ر وتی ده س���تور ئه بێ بخرێته راپرسیه وه له هه مان شوێنداو رۆژی 1-6 جێگره كه ی وتی ده ستور ئه بێ س���ازانی نیشتمانی فه رمانده زه مانی حیزبی له سه ربكرێت و به س���ه رچو، ئ���ه م دو به ڕێزه كه س���ی یه كه م���ی هه ردو حیزبن ك���ه رێكه وتنی س���تراتیجیان هه یه ، پێش���تر كارگێڕی مه كته بی سیاسی یه كێتی وتی :-) كاك مه سعود له م كاته دا به دیلی نیه (. كه چی له بادینان ش���تێكی دی ، ده ڵێ ریزه كانی یه كێتی به رونی ته كه تولیان پێوه دیاره و جه مس���ه ره كان له غیابی مام جه اللدا تا دێ له یه ك دورده كه ونه وه و سه ركردایه تی یه كێت���ی له دۆڵێ���ك و رێكخس���تنه كانی له دۆڵێك. قس���ه كه ره كانی یه كێتی فره و كرداره كان دژبه یه ك و ش���ڵه ژاو ئه مه ش به رونی ره نگدانه وه ی غیابی تاڵه بانیه .

هێش���تا واده ی بانگه ش���ه نه هاتوه ب���ه اڵم الی دو حیزب���ی )هاوپه یم���ان به رواڵه ت و نه یاری سه رس���ه ختی یه كتر له ناوه ڕۆكدا( بانگه ش���ه ده ستیپێكردوه ، س���ات له دوای س���ات ب���ارودۆخ ئاڵۆز ده بێ، یه كێتی به نیازه به جیا به شداری هه ڵب���ژاردن ب���كات، ئه گ���ه ر كاندیدی بۆ س���ه رۆكی هه رێم هه بێ���ت ئاگره كه خۆش���ترده بێت، هه رچه ن���ده یه كێت���ی فشاری له ژێر كوردس���تان نیش���تمانی ئه ندامان���ی خ���واره وه و جه ماوه ره كه یدا بڕیاریداوه به لیستی سه ربه خۆ به شداری هه ڵبژاردن���ه كان ب���كات ب���ه اڵم دورنیه

هه ڵبژاردنه كان ئه نجام���ی ئه وه ی پاش ده رده چێ له گ���ه ڵ پارتی دوباره ببنه وه پێكبهێننه وه حكوم���ه ت هاوپه یم���ان و به م شێوه یه س���ه رانی یه كێتی توانیان الیه نگران و ئه ندامه كانیان بێده نگ بكه ن و له والشه وه ده توانن پارێزگاری له و هه مو سه ره وت و س���امانه ی س���ه رانی هه ردو حیزب بكه ن كه له س���ایه ی هاوپه یمانی به ده س���تیانهێناوه و س���تراتیجیدا به رده وام���ی ب���ه و هاوپه یمانی���ه بده ن، ئه م له نێوان ئیس���المیه كان له والشه وه ب���اره ئاڵ���ۆزه و كه ش���وهه وا تۆزاویه ی حیزب���ه عه لمانیه كان���دا چاالكترب���ون و هه ڕه ش���ه ی موفاجه ئه ده كه ن و دوریش به رای دروس���تبكه ن، موفاجه ئه ش نیه من پارتی هه رگیز رازینابێت كوردستان ب���كات و ئیس���المیه كان راده س���تی كه شوهه وایه له و ئیسالمیه كان سودیان وه رگرت كه له س���ایه ی گۆڕاندا هاته دی و ژیرانه وه به ریانهێناو خۆیان تۆكمه تركردو گ���ۆڕان له ئه نجامی داب���ڕان و ناڕازیبونی

ژماره یه ك هه ڵس���وڕاوو سه ركرده ی دیار الوازتربو، ئیس���المیه كان ژیرانه مامه ڵه ده كه ن و گۆڕانیانكردوه به س���ه ری نێزه و خۆیان له پش���ته وه ، ئه م���ه وایكرد كه گ���ۆڕان ئ���ه و قورس���اییه ی نه مێنێ كه بتوان���ێ به ته نه���ا گره وه ك���ه بباته وه و ئه گه ر له گه ڵ یه كێتیش ببنه یه ك لیست ئ���ه وه ش���ه ڕه په ڕۆكه گه رمت���ر ده بێ و پارتی به ته نه���ا ده بێ و ده گه ڕێینه وه بۆ ن���ه وه ده كان و چوارگۆش���ه ی یه كه م، بۆ ده ربازبون له م قه یرانه باش���ترین چاره ئه وه یه س���ه رۆكی هه رێم خ���ۆی كاندید كاندیدب���كات و جێگره ك���ه ی ن���ه كات و له به رامبه ردا ده س���تور بچێته راپرسیی ی���ان ده س���تور بگه ڕێت���ه وه پارله مان و س���ه رۆكی ده س���ه اڵتی هه مواربكرێت و هه رێم بكرێته ته شریفاتی و له به رامبه ردا رێگه به مه س���عود بارزانی بدرێت خۆی سه رۆكایه تی واده ی یان كاندیدبكاته وه هه رێ���م بۆ دو س���اڵ درێژبكه ن���ه وه تا ئه و ساته ی س���ازانی نیشتمانی له سه ر ده ستور ده كرێت و دواتر راپرسی له سه ر بكرێت گه ر وانه كه ن بۆنی شه ڕی ناوخۆ ده كه م و شه ڕی ناخۆی ئه مجاره ش وه ك ئه و ش���ه ڕانه نابێت كه تاكی ساویلكه ی كورد له پێن���او دو بنه ماڵه دا ماوه ی 50 س���اڵه خ���ۆ به كوش���تده ده ن بێئه وه ی ل���ه م 50 س���اڵه دا یه ك ك���ه س له م دو بنه ماڵه یه له كوڕ له كوڕه زا له كچ له كچه زا برینداریش بوبێت، ئه مجاره یان شه ڕه كه له هه رێمێكدا به رپاده بێ���ت كه زیاتر له 20 كونس���وڵگه ری واڵتانی دونیای لێیه به واڵته زلهێزه كانیش���ه وه ، له هه رێمێكدا به رپاده بێ���ت كه خۆی���ان وته نی چۆته جوگرافی���ای نه وت���ی جیه���ان و ده یان كۆمپانی���ای نه وت و ب���واره جیاجیاكان به رژه وه ندیان���ی تێكه وت���وه و ئیتر ئه م دو حیزب���ه ب���ه و س���اناییه ناتوانن بۆ به رژه وه ندی خۆیان به بیانوی كوردایه تی كوڕی كورد به كوش���تبده ن، ئه مجاره یان

به رونی شه ڕی ده سه اڵت و پاره یه .ماوه ته وه بڵێین ئه م دو حیزبه توانییان زۆر ژیرانه له م سه روبه ندی هه ڵبژاردنه دا قه یرانێ���ك به ناوی ده س���تور بخوڵقێنن نادادپ���ه روه ری و كه هه م���و گه نده ڵی و ناسیس���تماتیكی و كه موكوڕیه كان���ی 22 س���اڵ په رده پ���ۆش بك���ه ن به قه یرانی خه ڵ���ك هه م���و ده س���تورێكه وه به ئۆپۆزسیۆنیش���ه وه وا سه رگه رمبكه ن كه ئ���ه و هه مو كه موكوڕی���ه له یادبكه ن بۆ ده س���تورێك كه ب���ه رای من هه بێت و نه بێت وه ك یه كه چونكه ده ستور كاتێك پی���رۆزه زمان���ی هێز له گۆڕێ���دا نه بێ و

ده ستورو یاسا سه روه ربن.

بۆنی شه ڕێكی تری ناوخۆ ده كه م

ئه م دو حیزبه توانییان زۆر ژیرانه

له م سه روبه ندی هه ڵبژاردنه دا

قه یرانێك به ناوی ده ستور بخوڵقێنن

كه هه مو گه نده ڵی و نادادپه روه ری و

ناسیستماتیكی و كه موكوڕیه كانی 22

ساڵ په رده پۆش بكه ن

له ده ستوردا سێ پێکهاته هه یه:

سه رۆک، حکومه ت، خه ڵك. ده بێت خه ڵك

سه روه ربێت، نه ك ته نها وه ك نوسراوێک به ڵکو

به کردار

پێئەچێت ئەم نەخۆشخانەیەش

خۆی نەخۆشبخەن پێش ئەوەی نەخۆشی تیا

چارەسەربکرێت

15 (383( سێشه ممه 2013/6/25 تەندروستی

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

سه رخێڵ ئاراز پسپۆڕی خۆپاراستنی ته ندروستی

نه خۆشی پاركینسنس چییه ؟

)Parkinson s(پاركینس���نس نه خۆشی یاخود له رزین )ش���لل الرعاش(، بریتیه ل���ه و نه خۆش���ییه ی توش���ی خانه كانی مێش���كی م���رۆڤ ده بێت كه به ش���ێكی كۆئه ندامی ده مارن، ده بێته هۆی له رزینی ئه ندامه كانی له ش وه ك ده س���ت و قاچ و گرژبونی ماسولكه كانی له ش و خاوبونه وه نه خۆش���ی له مرۆڤدا. ل���ه ش له جوڵه ی پاركینسنس بۆ یه كه مجار له الیه ن دكتۆر جه یمس پاركینس���نس كه پزیش���كێكی نه ش���ته رگه ری به ریتان���ی بو له س���اڵی 1817ز دا، پێناس���ه ی ئه م نه خۆشیه ی له چه ند وت���اردا باڵوك���رده وه كه تیایدا نه خۆش���یه كه به نیش���انه كانی ئاماژه ی ده ك���رد وه ك له رزین، به پێ���ی ئاماژه ی سه نته ری نه خۆشی پاركینسنس له واڵتی به ریتانیا له كۆی 500 كه س یه كێك توشی ئه م نه خۆش���یه بوه ، له ئێس���تادا ڕێژه ی توش���بوان به و نه خۆش���یه ل���ه و واڵته 127000 كه سه ، ڕێژه ی توشبونی پیاوان

جارو نیوێك زیاتره له ژنان.

هۆكاره كانی نه خۆشیه كه :نه خۆشی پاركینسنس به هۆی له ده ستدانی به شێك له خانه كانی مێشكی مرۆڤ ده بێت ك���ه پێیده وترێت substantia nigra كه كارده كاته س���ه ر كاردانه وه ی مێشك بۆ )دۆپامین(له نێو مادده ی به رهه مهێنانی ئه رك���ی دۆپامین خانه كانی مێش���كدا، چاالك���ی گه یاندن���ی كاره كان���ی نێوان مێشك و كۆئه ندامی ده ماری مرۆڤه ، به و هۆیه شه وه ك�ار له كۆنتڕۆڵكردنی جوڵه ی مرۆڤ ده كات. به پێی هه ندێ سه رچاوه ی زانستی پزیشكی نه خۆشی پاركینسنس به هۆی چه ن���د هۆكارێكه وه ڕوده دات كه

ئه وانیش بریتین له :1. هۆكاری بۆماوه ی���ی )جینی ( به پێی هه ن���دێ لێكۆڵینه وه ی پزیش���كی ئاماژه به وه ك���راوه كه بۆماوه ی���ی یه كێكه له و

هۆكاران���ه ی كه ده بێته هۆی توش���بون به نه خۆشی پاركینس���نس واته له رزین، ئه می���ش به هۆی گواس���تنه وه له ڕێگه ی س���پێرمه وه له باوانه وه ب���ۆ وه چه كانی ، هه رچه نده تائێس���تا به ش���ێوه یه كی ورد ئه م بۆچونه پشتڕاستنه كراوه ته وه به اڵم زانایانی پزیش���كی مێشك و ده مار بڕوای

ته واویان به م هۆكاره هه یه .2. هۆكاری ژینگ���ه ی : به ركه وتن به گازه ژه هراویه كان���ی ژینگ���ه یاخ���ود م���اده كیمیاویه مه ترس���یداره كان هۆكارێكه بۆ دروستبونی نه خۆشیه كه ، ئه مه ش به هۆی ئه و ژه هرانه وه دێت كه س���ه رچاوه كانی

بریتین له :أ� ئ���ه و مادانه ی ب���ۆ له ناوبردنی مێروو زین���ده وه ره بچوكه كانی ن���او كێلگه كان

به كارده هێنرێت.أ . ئ���ه و م���اده ژه هراویان���ه ی به ه���ۆی پیشه سازی و پاشه ڕۆی پیشه سازیه كانه وه

باڵوده بێته وه .ب . پیس���بونی هه وا به تایب���ه ت به هۆی قه ره باڵغ���ی ڕێ���گاكان و ده ردان���ی ئه و گازانه ی له ئامێره كانه وه ده رده چێت وه ك

ماده ی دوانۆكسیدی كاربۆن.3. به پێی دواین لێكۆڵینه وی پزیش���كی ئاماژه به وه كراوه خه مۆكی و توش���بون به نه خۆش���ی ش���ه كره هۆكارێك���ی تری

توشبونن به نه خۆشی پاركینسنس.

نیشانه كانی : ئه م نیش���انه كانی له وه دایه نیگه ران���ی نه خۆش���یه به ش���ێوه یه كی زۆر هێواش له مرۆڤ���دا ده رده كه وێت كه هه ندێ كات 2-3 س���اڵ ده خایه نێ���ت ك���ه ئه وانیش

بریتین له :1. له رزی���ن له به ش���ێك یاخ���ود چه ند به شێكی جه سته ی مرۆڤ وه ك ده ست و ق���اچ ك���ه هه ندێكجار ته نها ده س���تێك ده بێت یاخود ده ست و قاچێك یان چه ند به شێكی جه س���ته ی ده بێت كه ئه میش به هۆی كه می ده ردانی ماده ی دۆپامینی

مێشكه وه ده بێت.2. خاوبون���ه وه ی جوڵه ی له ش بۆنمونه هێواش ڕۆشتن به ڕێگادا واته توشبوانی

ئه م نه خۆش���یه جوڵه یان هێواش ده بێت له كاتی ڕۆشتندا.

3. گرژبون���ی هه ندێ له ماس���ولكه كانی له ش���ی م���رۆڤ له كاتی توش���بون به م

نه خۆشیه دا.

چاره سه ری نه خۆشی پاركینسنس:له ئێستادا له جیهاندا چه ندین چاره سه ری ئه م نه خۆش���یه هه ی���ه و چه ندین هه وڵی دۆزین���ه وه ی بۆ هه ی���ه به رده وامی���ش چاره س���ه ری ئاس���ان و خێ���را، ب���ه اڵم له واڵتانی هه ژارو تازه پێگه ش���توه كاندا ته نها چاره س���ه ر له ڕێگه ی ده رمانه وه یه . چاره سه ره كانیش ته نها بۆ كه مكردنه وه و نه هێشتنی نیشانه كانی نه خۆشیه كه ن كه

بریتین له :1. چاره سه ر له ڕێكه ی ده رمان.

2. چاره سه ری نه شته رگه ری كه ئه مه ش به چه ند شێوه یه ك ئه نجامده درێت له وانه بریتی���ه له جێگیركردنی ته زوی كاره بایی كه له ڕێگه ی باتریه كه وه كارده كات له ناو

خانه كانی مێشكدا كه ئه م نه شته رگه ریه ماوه ی 4 كاتژمێر ده خایه نێت و بڕی زیاتر ل���ه 30000 ب���ۆ 50000 دۆالری ئه مه ریكی تێده چێت ئه م نرخه به پێی واڵت گۆڕانی به س���ه ردادێت، به اڵم كێش���ه ی گۆڕینی ئامێره كه پات���ری ته زوه كان و ش���وێنی وایكردوه ئه و ئامێره جێگه ی ڕه زامه ندی نه خ���ۆش نه بێ���ت، ڕێگایه ك���ی نوێ���ی نه شته رگه ری بریتیه له چاندنی خانه كان و

گه شه پێكردنیان.3. چاره س���ه ری سروش���تی : چه ندی���ن جۆری چاره سه ری سروش���تی هه یه كه پزیش���كانی مێش���ك و ده م���ار له ڕێگه ی لێكۆڵین���ه وه زانس���تیه كانه وه ئاماژه یان

پێكردوه ئه ویش بریتین له :أ . وه رزش���كردن و ڕێگا ڕۆش���تن: ئه مه چاره س���ه رو ب���ۆ گرنگ���ه به ش���ێكی كه مكردنه وه ی نیش���انه كانی نه خۆش���ی پاركینس���نس وات���ه له رزی���ن ئه وی���ش به هۆی ئه وه ی كار له سه ر ماسولكه كانی ل���ه ش ده كات له گرژب���ون بیانپارێزیت،

بۆیه پێویس���ته ئه و كه سانه ی توشبون به نه خۆش���ی له رزین ڕۆژان���ه بۆ ماوه ی 30- 45 خول���ه ك هه ندی جۆری وه رزش ئه نجامبده ن وه ك ڕۆش���تن به پێ ، مه له ، به كارهێنانی هه ندێك جۆری پاس���كیلی

پزیشكی .ب . به كارهێنانی ئ���ه و خوارده مه نیانه ی س���ودمه ندن ب���ۆ نه خۆش���یه كه و تایدا ڤیتامین���ی جۆری D وE تیایاندا زۆره ، هه روه ه���ا خۆدانه به ر تیش���كی خۆر بۆ هه روه ها Dو ڤیتامی���ن ده س���تكه وتنی وه رگرتن���ی omega 3، ك���ه ئه م���ه ش

له گۆشتی ماسیدا هه یه .نه خۆش���ی گش���تی به ش���ێوه یه كی پاركینس���نس واته له رزین نه خۆشیه كی نیش���انه ییه ، وات���ه ته نه���ا نیش���انه ی هه یه و له ڕوی فیزیای���ی و ده رونیه وه كار له نه خۆش���ه كه ده كات، تائێس���تا هی���چ لێكۆڵینه وه یه كی پزیشكی و ئاماژه یه كی ته ندروستی نیه ، ئاماژه به هۆكاری مردن

بكات له ڕێگه ی پاركینسنسه وه .

پیسبونی هه وا به هۆی قه ره باڵغی رێگه وبان هۆكارێكه بۆ نه خۆشی پاركینسنس )له رزینی له ش(

زۆرن ئه و كه س���انه ی كه كێش���ه ی ئه و په ڵه ره ش���انه ی ده وروب���ه ری چاوی���ان هه ی���ه و ره نگ���ه چه ندی���ن رێگه ی���ان به كارهێنابێت ب���ۆ له ناوبردنیان، به اڵم نوێترین توێژینه وه كه پسپۆڕانی بواری جوانكاری باسی ده كه ن بریتیه له چه ند

رێگه یه كی سروشتی كه ئه مانه ن:1- كه وچكێ���ك ئ���اوی ته مات���ه له گه ڵ كه وچكێ���ك ئاوی لیم���ۆ تێكه ڵ به یه ك بكه و ده وروبه ری چاوی پێ چه ور بكه و بۆ ماوه ی 10 خوله ك بیهێڵه ره وه پاشان به ئاو بیشۆ. ئه م كرداره رۆژی دو جار

دوباره بكه ره وه .2- خه یار یه كێكی تره له و رێگایانه ی ك���ه ئ���ه و ش���وێنانه رونده كات���ه وه و پێویس���ته ناهێلێ���ت. ره ش���ییه كانی خه یاره كه به شێوه یه كی بازنه یی ببڕیت و بخرێته س���ه ر چاوه كان و بۆ ماوه ی 10 خوله ك پاشان به ئاو بشۆردرێت، به اڵم گه ر هاتو ئه و ناوچانه زۆر ره ش بو ئه وا باش���تره كه وچكێك ئاوی خه یار له گه ڵ كه وچكێ���ك ئاوی لیم���ۆ تێكه ڵ به یه ك بكرێ���ت و ئه و ش���وێنانه ی پ���ێ چه ور بكرێت و بۆ م���اوه ی 15 خوله ك پێوه ی

بهێڵرێته وه و دواتر بشۆردرێت.ده س���تیان خه ڵك���ی 5%ی ته نه���ا

به شێوه یه كی ته ندروست ده شۆننۆێترین توێژینه وه ئه وه ی ده رخس���توه كه 95%ی خه ڵك ده ستیان به شێوه یه كی هه ڵه ده ش���ۆن ئه م���ه له كاتێكدایه كه رۆژانه رۆتینه و ده س���ته كان شوشتنی

چه ند جارێك دوباره ده بێته وه .پاش ئ���ه وه ی كه كۆمه ڵێك پزیش���ك لێكۆڵینه وه یان ئه م مشیگان له زانكۆی له س���ه ر چه ند ده ستش���ۆرێكی شوێنه بۆیانده ركه وتوه ئه نجامداوه . گشتێكان كه ته نها 5%ی خه ڵكی به ش���ێوه یه كی ش���ۆردوه و ده س���تیان ته ندروس���ت

توانیویانه ئه و میكرۆبانه له ده س���تیان بكه نه وه كه هۆكارن بۆ گواس���تنه وه ی گۆێ���زراوه كان و چه ندی���ن نه خۆش���یه نه خۆشی تر به تایبه تی په تاو هه اڵمه ت هه روه ها ئه و نه خۆش���یانه ی كه توشی

كۆئه ندامی هه رس ده بن.سه رپه رش���تیاری ك���ه زان���اكان رایانگه یاندوه ك���ردوه توێژینه وه كه یان ده ستشۆردنی ته ندروس���ت ئه وه یه كه س���ه ره تا هه ردو له پی ده ستت بخه یته پێ���ش ئاوه ك���ه و پاش���ان س���ابونه كه جارێك به ناوله پ���ه كان و چه ند بهێنیت له پی ده س���ت له یه ك بخش���ێنی دواتر به ین���ی په نجه كان و س���ه ری ده س���ت و چه ن���د جارێك ئ���ه م ك���رداره دوباره بكرێته وه دواتر ده س���ته كان بۆ ماوه ی 20 چركه له پێ���ش ئاوه كه بهێڵه ره وه و پاش���ان به خاولییه كی پاك ده سته كان وش���كبكه ره وه چونك���ه ده س���تی ته ڕ زۆرترین میكرۆب له خۆده گرێت به به راورد

به ده ستی وشك.ب���ه دو رێگه ی سروش���تی ره ش���بونی

ده وروبه ری چاوت مه هێله زۆرن ئه و كه س���انه ی كه كێش���ه ی ئه و

په ڵه ره ش���انه ی ده وروب���ه ری چاوی���ان هه ی���ه و ره نگ���ه چه ندی���ن رێگه ی���ان به كارهێنابێت ب���ۆ له ناوبردنیان، به اڵم نوێترین توێژینه وه كه پسپۆڕانی بواری جوانكاری باسی ده كه ن بریتیه له چه ند

رێگه یه كی سروشتی كه ئه مانه ن:ته ماته ئ���اوی كه وچكێ���ك -1له گ���ه ڵ كه وچكێك ئ���اوی لیمۆ تێكه ڵ به یه ك بكه و ده وروبه ری چاوی پێ چه ور بكه و بۆ ماوه ی 10 خوله ك بیهێڵه ره وه پاش���ان به ئاو بیشۆ. ئه م كرداره رۆژی

دو جار دوباره بكه ره وه .2- خه ی���ار یه كێكی ت���ره له و رێگایانه ی كه ئه و شوێنانه رونده كاته وه و پێویس���ته ناهێلێ���ت. ره ش���ییه كانی خه یاره كه به شێوه یه كی بازنه یی ببڕیت و بخرێته س���ه ر چاوه كان و بۆ ماوه ی 10 خوله ك پاشان به ئاو بشۆردرێت، به اڵم گه ر هاتو ئه و ناوچانه زۆر ره ش بو ئه وا باش���تره كه وچكێك ئاوی خه یار له گه ڵ كه وچكێ���ك ئاوی لیم���ۆ تێكه ڵ به یه ك بكرێ���ت و ئه و ش���وێنانه ی پ���ێ چه ور بكرێت و بۆ م���اوه ی 15 خوله ك پێوه ی

بهێڵرێته وه و دواتر بشۆردرێت.

نۆێترین توێژینه وه ئه وه ی ده رخستوه ده س���تیان خه ڵ���ك 95%ی ك���ه به ش���ێوه یه كی هه ڵه ده ش���ۆن ئه مه له كاتێكدایه كه شوشتنی ده سته كان رۆتینه و رۆژانه چه ند جارێك دوباره

ده بێته وه .پاش ئه وه ی كه كۆمه ڵێك پزیش���ك له زانكۆی مشیگان ئه م لێكۆڵینه وه یان ده ستش���ۆرێكی چه ن���د له س���ه ر ئه نجام���داوه . گش���تێكان ش���وێنه 5%ی ته نها ك���ه بۆیانده ركه وت���وه خه ڵكی به ش���ێوه یه كی ته ندروس���ت ده ستیان ش���ۆردوه و توانیویانه ئه و میكرۆبانه له ده س���تیان بكه نه وه كه هۆكارن بۆ گواس���تنه وه ی نه خۆشیه گۆێزراوه كان و چه ندین نه خۆش���ی تر به تایبه ت���ی په تاو هه اڵمه ت هه روه ها

ئ���ه و نه خۆش���یانه ی ك���ه توش���ی كۆئه ندامی هه رس ده بن.

سه رپه رش���تیاری ك���ه زان���اكان توێژینه وه كه یان كردوه رایانگه یاندوه ده ستشۆردنی ته ندروست ئه وه یه كه سه ره تا هه ردو له پی ده ستت بخه یته پێش ئاوه كه و پاش���ان س���ابونه كه بهێنیت به ناوله په كان و چه ند جارێك له پی ده س���ت له یه ك بخشێنی دواتر به ینی په نجه كان و س���ه ری ده ست و چه ن���د جارێك ئه م ك���رداره دوباره بكرێته وه دواتر ده سته كان بۆ ماوه ی 20 چركه له پێش ئاوه كه بهێڵه ره وه و پاشان به خاولییه كی پاك ده سته كان ته ڕ ده ستی چونكه وش���كبكه ره وه زۆرتری���ن میك���رۆب له خۆده گرێ���ت

به به راورد به ده ستی وشك.

ته نها 5%ی خه ڵكی ده ستیان به دو رێگه ی سروشتی به شێوه یه كی ته ندروست ده شۆن

ره شبونی ده وروبه ری چاوت مه هێله

بۆچی کوێر بوین؟)3)

کوێرکردنی 30 هاواڵتی و دەرهێنانی چاوێکی نۆ کەس����یان و هەردو چ����اوی یەکێکیان بەتەنها پەیوەندی بەسەقەتیی و شکستی سیستمی تەندروستیی نیە لەئاستە ورد ،)Meso(مامناوەندەکان����دا (Micro(و دەرئەنجامێک����ی ڕەنگدان����ەوەو بەڵک����و گۆڕان����کاری کۆمەڵێ����ک ڕاس����تەوخۆی ب����ەرزو ب����ااڵو لەئاس����تە ڕیشەیش����ە کارەس����اتێکی .)Macro(گەورەکان����داگ����ەورەی ل����ەم قەبارەیە تەنه����ا بەهۆی بەڵگ����ە بەڕێنمای����ی و پابەندنەب����ون دانپێدانراوەکاندا گلۆباڵی����ی و زانس����تیە ڕون����ادات. دیس����ان ئەم کۆس����تە تەنها ڕێکخراوەی����ی و بێس����ەروبەری بەه����ۆی تەندروس����تیی و وەزارەت����ی دەزگای����ی سیس����تمی تەندروستیی بەگشتیەوە نیە. کارەساتێکی گەورەی لەئاست و قەبارەی کوێرکردن����ی 30 هاواڵتی، ڕاس����تەوخۆو ب����ەو پەیوەندی����ی ناڕاس����تەوخۆش کە هەیە سیاس����ی-ئابورییەوە سیستمە لەکوردستاندا بەخێراییەکی شێرپەنجەیی تەشەنەئەس����ەنێت و س����ەرلەبەری ژیانی ئێمەی گۆڕیوە ب����ۆ پانتاییەکی قازانجی

ئابوری. لەدوای ش����ەڕی س����اڵی 2003ەوە، ئیتر سیاس����ی- لەکای����ەی بومەلەرزەیی����ەک ئابوری )Political economy( عێراق و لەگەڵیشیدا کوردستان ڕودەدات. ڕەگەزو خەس����ڵەتی س����ەرەکی ئەم گۆڕانکاریە، تەواوی بەبازاڕکردن����ی بەتایبەتک����ردن و جومگەکانی ئابوری����ی واڵتەکەیە. گرنگە لێ����رە جیاکاریی����ەک بکەی����ن لەنێ����وان بەتایبەتکردن و بەبازاڕکردن. ئەوەی یەکەم ئامرازەکانی بەخاوەندارێت����ی پەیوەندی بەرهەمێنان����ەوە هەی����ەو ئ����ەوەی دوەم مەرجی خاوەندارێتی تیا نیەو دەش����ێت بەتەنه����ا کەرەس����تەکانی ب����ازاڕی ئازاد بەکاربهێنێت. کارکتەرو پاڵنەری سەرەکی ئ����ەم گۆڕانکارییانە، ئەو ڕێکخراوو بانک و دەزگاو سندوقانە بون کە لەدوای شەڕی 2003ەوە عێراق و کوردس����تان بەجۆرێکی ن����ەرم داگیردەک����ەن و هەماهەنگ لەگەڵ س����ۆفتوێری س����ەربازییدا، داگیرکردنی عێراق و سیاس����یی بازرگانیی و ئابوریی و

کوردستان فۆرماتدەکەنەوە. بەدەرکردنی فۆرماتکردنە ئەم سەرەتای حکوم����ەت فەرمانب����ەری ه����ەزاران دەستپێدەکات کە )پۆل بریمەر( بەناوی ڕیشەکێش����کردنی بەعسیەکانەوە ویستی حکوم����ەت بچوکبكاتەوەو بوار بۆ کەرتی گەورەتربێ����ت. بڕەخس����ێنێت تایب����ەت بێگومان سیس����تمی تەندروستیش بەشی خۆی بەرکەوت لەم بچوکردنەوەیە. دوای ئ����ەوە، لیبراڵکردن����ی ب����ازاڕو بازرگانیی بەدوایاندا هاتن. ئەم ش����ەپۆلە ئەوەندە توندو خێرا بو کە عێراق و کوردس����تانی بازرگانی و ئاڵۆێ����ری بەبەهەش����تی کرد کۆمەڵە یاس����او ڕێسایەک جێگیرکران کە ئەم هەرێم و واڵتەیان ک����رد بەلیبراڵترین واڵتەکان����ی ناوچەک����ە ل����ەڕوی ئالوێری بازرگان����ی و هێنانی کااڵوە. ب����ۆ نمونە، باجی س����ەر هێنانی هەم����و کااڵکان بۆ 5% کەمکرای����ەوە کە ب����ۆ هەمو کااڵیەک ه����ەر ئەوەندەیە بەدەرمان و کەرەس����تی پزیشکیشەوە. ئەمە وایکرد کە کوردستان و عێراق ببن بەموگناتیسی کااڵی هەرزان و پرۆس����ەی ئاڵوێرکردنی ئ����ەو کااڵیانەی ئاس����انترکرد. بۆی����ە دەرمانێک����ی وەکو ئاڤاس����تین ئەگەر لەواڵتێکی تردا بەهۆی باج����ەوە قازانجێکی ئەوتۆ بەبازرگانەکان دەس����تنەخات، لەکوردس����تاندا دەبێت����ە س����ەرچاوەیەکی چ����ەوری داهات بەهۆی باجی کەم و ئاسانبونی هێنان و بردنەوە. ئ����ەم سیاس����ەتانە، لەگ����ەڵ ه����اوکات بانک����ی نێودەوڵەتی و س����ەندوقی دراوی نێودەوڵەتی، بۆ لێخۆشبونیان لەقەرزەکانی عێراق، کۆمەڵێک پێش����مەرجیان لەسەر واڵتەکە س����ەپاند، وەک����و کەمکردنەوەی خەرجی����ی حکومەت لەکەرتی گش����تی و بوار ڕەخس����اندن بۆ کەرت����ی تایبەت کە >داینەمۆی س����ەرەکی ئاب����وری واڵتەکە بێت< )بەسیس����تمی تەندروستیشەوە(. سەرئەنجام، س����ەرەڕای زۆربونی داهاتی واڵتەکە لەڕێی فرۆشی نەوتەوە، هاوکات خەرجیی تەندروس����تی )لەپاڵ ئەویشدا خوێن����دن و خزمەتە کۆمەاڵیەتیەکانی تر(

یا کەمیانکرد یا وەکو خۆیان مانەوە.ئ����ەم فاکت����ەرە سیاس����ی- ئابورییان����ە گرنگ����ن بۆ ئەوەی ل����ەوە تێبگەین ئاخۆ بۆچ����ی دەرمانی ه����ەرزان و کواڵیتی نزم دەکات و لەکوردس����تان ڕو بەش����ەپۆل وەزارەتی تەندروستییش هەر پێیدەکرێت بیانسوتێنێت؟ بۆچی حکومەت ناتوانێت لوس����ینتس بکڕێ����ت ) ک����ە گران����ە(و )کە بەکاربهێنرێت ئاڤاستین بواردەدات

هەرزانترە(؟. دواجار سیس����تمی تەندروستی بەشێکی دانەبڕاوە لەسیستمێکی سیاسی- ئابوری فراوانترو ناش����ێت بەجودا لەوەی دوایی

تەماشابکرێت.

نایه كسانی و ته مومژ له بڕیاره كانی

وه زاره تی په روه رده دا مه ریوان سه الح حیلمی

ناوه خ���ت و بڕیارێك���ی له چه ن���د نایه كس���اندا كه به شی ته مومژاوی ئه زمونه كان���ی وه زاره تی په روه رده ده ریك���ردوه )نه ب���ه روارو نه ناوی خاوه نبڕیاری پێوه یه و نوس���خه یه ك له به رده س���تی مندای���ه ( هه روه ه���ا له كه الر به ڕێوه ب���ه ر 18 نزیك���ه ی ده ستیان له كاركێشایه وه و سه رتاپای بڕیاره كانیش سه رئێش���ه و گرفتێكی زۆری بۆ خوێندنگه كان دروس���تكرد به خودی خوێندكارانیشه وه ، چونكه له گه ڵدابێت ئێستاش���ی خوێندكار ورده كاری بڕیاره كانی ئه م دواییه ی نازانێت، ته نها وه زاره تی په روه رده ی���ه ك ش���ت ده زانێت ك���ه بریتیه له پێدانی 15 نمره .پێش ئه وه ی بچینه ناو باس���ه كه وه له وه تێنه گه یشتوم ك���ه بۆچی ئه م وه زاره ته به تایبه تی ئه وه ی له به شی ئه زمونه كان و خودی به ڕێز)باپیر به كر باپیر( ده رده چێت ئه وه ن���ده ش���پرزه یی و ته مومژاوی و دیاره پێوه ناوه ختی نایه كس���ان و حه قوایه نه ك ئه و 18 به ڕێوه به ره ی كه الر به ڵكو زۆرێك له به ڕێوه به ران و سه رپه شتیارانی كارگێڕی به ره سمی یه ك تۆز هه ڵوێس���تیان هه بێت و راو ره خنه كانیان بۆچ���ون و س���ه رنج و لێی���ان ئ���ه وه ی ب���ۆ بخه ن���ه رو، كه سه ئه و خه ته ر تێبگه ین،چونكه نیه قس���ه ده كات و شت ده نوسێت به ڵكو خه ته ر ئه وانه ن كه بێده نگن، به هه رح���اڵ له به ر نه بونی ش���وێن ئه مه هه ڵده گرم بۆ ده رفه تێكی تر. له دوای كارگێڕی سه رپه رشتیارێكی م.باپیر، رونكردنه وه كانی رێنمایی و به ڕێوه به ر به كۆمه ڵێك كۆبونه وه ی ئه گه ر خوێندكارێك وتبوی كردبوو 35ی هێنابو ئ���ه وا 5نمره ی بڕیاری له رێنمایی���ه 10نم���ره ش بده ن���ێ و نوێكه ی بده نێ واته ده رچوه . ، ده با بڕیار هه ر بڕیار نه بێت و م.باپیر بۆ خه ڵكی رونبكاته وه كه ئه مه راسته ی���ان ن���ا؟ له كاتێكدا ئ���ه وه ی من وه زاره تدا له بڕیاره كانی خوێندمه وه ش���تی وه ها نیه به ڵكو ئه وه ی هه یه بریتیه له پێدان���ی 5نمره ی بڕیار بۆ یه ك وانه كه 45 ی���ان زیاتر بێت و 10نمره ش بۆ ی���ه ك وانه كه له چل به ره وسه ر بێت، هه روه ها ده رباره ی وانه ی مافی مرۆڤ و دیموكراسی پۆلی ده ربچێنن. هه مویان وتبوی ده یه م له الیه كی تریشه وه منیش په یوه ندیم به چه ن���د به ڕێوه به رێكه وه كرد وتم: ئه گه ر خوێن���دكاری پۆله كانی 10و 11ی ئاماده ی���ی له خولی دوه مدا دو وانه ی هه ب���و هه ردوكیان بۆ نمونه 40 بو ئه نجامه ك���ه ی چی ده بێت؟ هه ندێكی���ان وتیان راس���ب ده بێت، هه ندێك���ی تریش���یان وتیان نه خێر ده رده چێت وتم : چۆن ده رده چێت؟ وتی���ان 10نمره ب���ۆ رێنمایی نوێ و بهێنێت هه رچه ند ده رسێكیش���یان ده رده چێ���ت؟ ده ڕوات و به عب���ور م���ن له م. باپیر ده پرس���م كامیان راس���تن؟ ئایا ده بێ���ت وه زاره تێك بڕیاره كانی ئه وه نده ته مومژاوی بێت چاره نوسی خوێندكار بده یته ده ست لێكدان���ه وه ی كه س���ه كانه وه ؟ وه ك له ناونیش���انه كه دا هاتوه نایه كسانی پێدان���ی ئه م 10نمره ی���ه چیه ؟ ئه م 10نمره یه بڕیار نی���ه و ده درێت به و خوێندكاران���ه ی بۆ ی���ه ك ده رس و له سه رو چله وه سودی لێوه رده گرن، باش���ه بۆچی 10نمره بدرێت به 40 ، به اڵم هه م���ان 10نم���ره نه درێت به دو 45ی جگه ل���ه 5ی بڕیار، خۆ من له بڕیاره كه ی وه زاره ت تێده گه م به اڵم ئه وه ی كه تێناگات خوێندكارو كه س و كاریانه وه حه قیشیان هه یه ، چونك���ه نمره ده بێت وه كو 5نمره ی نه ك تێدابێت یه كس���انی بڕیاره كه باڵوكردنه وه ی خۆش���ی و س���ود بۆ هه ندێ���ك و رق و توڕه یی و نائومێدی بۆ هه ندێكی تر، یان هه یه سود له 10 نمره ك���ه وه رده گرێت به اڵم هه یه كه مت���ر له 10نم���ره ی ده وێت به اڵم وه ریناگرێت، ئه مه نایه كسانی نیه ؟

هه رجاره و که سێک ده ینوسێت

ته‌خته سپیخوێندن)383( سێشه ممه 162013/6/25 xwenden.awene@gmail.com

یه كێتی مامۆستایان: كه س نه به خشراوه له و بڕه پاره ی وه كو پێشینه به مامۆستیان دراوه و ده بێت بیگه ڕێننه وه

ئا: شاهۆ ئه حمه د

به بڕیارێكی لقی هه ولێری یه كێتی مامۆستایانی كوردستان كه ئاراسته ی

به رێوبه رایه تی گشتی په روه رده ی هه ولێرو دواتر سه رجه م لقه كانی سنوره كه ی كردوه ، داواكراوه ئه و بڕه پاره ی كه له ماوه ی رابردودا

یه كێتی مامۆستایان وه كو پێشینه داویه تی به مامۆستایان وه ربگیرێته وه ، به اڵم به رپرسی لقی كۆیه ی یه كێتی

مامۆستایان ده ڵێت به بڕیارێكی یه كێ�تی مامۆستایان هه مو ئه و مامۆستایانه ی ئه و پێشینه یان

وه رگرتوه به خشراون.

به رپرس���ی لق���ی هه ولێ���ری یه كێتی ك���ه ره تیده كات���ه وه مامۆس���تایان ئ���ه وان نوس���راویان كردبێ���ت و داوای وه رگرتنه وه ی ئه و بڕه پاره یان كردبێت به ڵك���و ئ���ه وان داوای ئ���ه و پاره ی���ان تایبه ت به ش���ێوه یه كی كه كردوه ته وه

دراوه به مامۆستا.به رپرس���ی ره ش���ید عه بدولره حمان لق���ی هه ولێری یه كێتی مامۆس���تایانی كوردستان ئه وه ی بۆ ئاوێنه رونكرده وه ك���ه " ئ���ه وان داوای ئه و ب���ڕه پاره یان نه ك���ردوه به ڵك���و له م���اوه ی رابردودا مامۆس���تا هه بوه وه كو شه خسی هاتوه بۆ المان و داوای كردوه یارمه تی بده ین مامۆس���تایان یه كێتی وه ك���و ئێمه ش هاوكاریه مان ئه و له رێنماییه كان به ده ر

داوه به مامۆس���تایان به اڵم له ئێس���تادا ئێمه به نوسراو داوامانكردوه ئه و قه رزه

بگه ڕێته وه بۆ یه كێتی مامۆستایان".ناوبراو جه ختی له سه ر ئه وه كرده وه " ئه و مامۆس���تایانه ی له م���اوه ی رابردو له یه كێت���ی وه رگرت���وه پێش���ینه یان مامۆس���تایان هه موی���ان به خش���راون و پاره یان لێوه رناگیرێته وه به ڵكو ئه و بڕه پاره وه رده گیرێته وه كه به شێوه ی قه رز

دراوه به مامۆستایان".ئه و قسانه ی به رپرسی لقی هه ولێری له كاتێكدای���ه مامۆس���تایان یه كێت���ی جێگری سه رۆكی یه كێتی مامۆستایانی كوردس���تان ده ڵێ���ت ئه و پێش���ینه ی به مامۆس���تایان دراوه رابردو له ماوه ی

وه كو خۆیه تی و نه به خشراون.جێگ���ری محه م���ه د عه بدولواحی���د مامۆس���تایانی یه كێت���ی س���ه رۆكی كوردس���تان له لێدوانێك���ی ب���ۆ ئاوێنه وتی" له كۆبون���ه وه ی ژماره 13 كۆتایی ساڵی 2009 ئه نجومه نی ته نفیزی بڕیار دراوه ئه و مامۆستایانه ی كه پێشینه ی وه رگرتوه هاوس���ه رگیریان خانوبه ره و وه كو خۆیی ده مێنێته وه تاكو یه كالیی ده كرێت���ه وه به اڵم ئه و مامۆس���تایانه ی له دوای ئه و بڕیاره پێش���ینه وه رده گرن

ده به خشرێن".ناوبراو وت���ی" له و كاته دا به ش���ێك ئه وه ی���ان لق���ه كان له به رپرس���ی به مامۆس���تایان راگه یان���د ك���ه ئ���ه و مامۆس���تایانه ی له دوای س���اڵی 2009 وه ریانگرت���وه به خش���راون ب���ه اڵم ئه و

مامۆس���تایانه ی له پێش س���اڵی 2009 وه ریانگرت���وه بڕیاره كه وه كو خۆیه تی و

نه به خشراون".به رپرسی به قس���ه كانی س���ه باره ت لقی هه ولێری یه كێتی مامۆس���تایان كه وتبوی" یه كێتی مامۆس���تایان یارمه تی تایبه تی به مامۆس���تایان داوه و ئێس���تا

داوای وه رگرتن���ه وه ی ئ���ه و یارمه تی���ه ده كات جێگ���ری س���ه رۆكی یه كێت���ی مامۆستایان وتی" ئه و جۆره یارمه تیانه یه كێتی یاس���ای له په ی���ڕه و پرۆگرام و مامۆس���تایان نیه وه هه ركه س���ێكیش ئه و بڕیاره ی دابێت خۆی به رپرس���یاره

له جێبه جێكردنی.یه كێتی كۆی���ه ی لق���ی به رپرس���ی مامۆس���تایانیش ده ڵێت گه رچی پێشتر یه كێتی مامۆس���تایان ل���ه و بڕه پاره ی وه كو پێش���ینه دراوه به مامۆس���تایان به خشراون به اڵم لقی هه ولێری یه كێتی نوس���راوێكه وه له رێگای مامۆس���تایان داوای وه رگرتن���ه وه ی ئ���ه و بڕه پاره ی

كردوه .به رزان شه الل به رپرسی لقی كۆیه ی یه كێتی مامۆس���تایانی كوردس���تان بۆ ئاوێن���ه وت���ی: دیاره ئه و ب���ڕه پاره ی به مامۆس���تایان رابردو دراوه له ماوه ی مانگانه ب���وه و پێش���ینه به ش���ێوه ی له مامۆس���تایان وه رگیراوه ت���ه وه به اڵم

له ساڵی 2009 به بڕیارێك به خشراون.ناوبراو وتی" ماوه یه ك به ر له ئێس���تا مامۆس���تایان یه كێتی هه ولێ���ری لقی ئاراسته ی كه نوس���راوێكه وه له رێگای به رێوبه رایه ت���ی گش���تی پ���ه روه رده ی گشتاندنی له وێشه وه كردوه و هه ولێری ب���ۆ ك���راوه ب���ۆ س���ه رجه م لقه كانی س���نوره كه داوای گه ڕاندنه وه ی ئه و بڕه پاره ی ك���ردوه و له موچ���ه ی مانگێكی

مامۆستایانیشی بڕیوه ".س���ه رۆكی لق���ی كۆی���ه ی یه كێت���ی

مامۆستایان ئاماژه به وه ده كات كه ئه وان دوای بیس���تنی ئه و هه واڵه راسته وخۆ به دواداچونی���ان ب���ۆ بابه ته كه كردوه ، مامۆستایانیان یه كێ�تی س���كرتاریه تی كۆبونه وه ی دوای لێئاگاداركردوه ته وه و بڕیاردرا ته نفیزی نائاس���ایی مه كته بی

ئه و بڕیاره رابگیرێت. ه���اوكات عه بدولره حم���ان ره ش���ید به رپرس���ی لق���ی هه ولێ���ری یه كێت���ی كه ئ���ه وه ی خس���ته رو مامۆس���تایان بڕیاره یان ئ���ه و له ئێس���تادت ئ���ه وان راگرتوه كه ئاراس���ته ی به رێوه به رایه تی به مه به ستی گش���تی هه ولێریان كردبو وه رگرتنه وه ی ئه و قه رزه ی به مامۆستایان

دراوه .به رزان شه الل به رپرسی لقی كۆیه ی یه كێتی مامۆستایان ئاماژه ی به وه شكرد" دوای ئه وه ی مه كته بی ته نفیزی یه كێتی مامۆس���تایان كۆبون���ه وه ی نائاس���ایی خ���ۆی ئه نجام���دا، كۆده نگییه ك هه بو له س���ه ر ئه وه ی ئه و مامۆستایانه ی ئه و پێشینه یان وه رگرتوه ببه خشرێن به اڵم دوای راوێژكردن له گه ڵ سه رجه م ستافی

لقه كانی یه كێتی مامۆستایان".یه كێ�ت���ی س���ه رۆكی جێگ���ری مامۆس���تایانی كوردس���تانیش جه ختی كرده وه ك���ه " ئه و مامۆس���تایانه ی ئه و پێش���ینه یان وه رگرت���وه ببه خش���رێن داوامان له سه رجه م لقه كان كردوه ، بڕی پێشینه كانی خۆیان دیاری بكه ن و راوێژ به س���تافه كانیان بكه ن ب���ۆ ئه وه ی ئه و

كێشه یه به یه كجاری كۆتایی پێبێت.

ئه و جۆره یارمه تیانه

له په یڕه وو پرۆگرام و یاسای یه كێتی

مامۆستایان نیه هه ركه سێكیش ئه و

بڕیاره ی دابێت خۆی به رپرسیاره

له جێبه جێكردنی

ئا: ئاراس عوسمان

وه زاره تی په روه رده له دوای حه وت كابینه ی نه یتوانیوه خزمه تی

گونده كان بكات، پارله مانتارێكی لیستی كوردستانی پێیوایه كه

كێشه كانی حكومه ت زۆر گه وره ن و چاره سه ریان بۆ نه كراوه به تایبه ت

له كابینه ی حه وته م، ئه ندامێكی فراكسیۆنی گۆرانیش ده ڵێت

چه ندینجار وه زاره ت و حكومه تمان ئاگاداركردۆته وه به راپۆرت و وێنه وه له ره وشی په روه رده له گونده كان،

به اڵم هیچیان بۆ نه كراوه .

هه وڵی وه زاره تی په روه رده هه ڵه یه بۆ گونده كان

دانا سه عید سۆفی ، ئه ندامی لیژنه ی پ���ه روه رده و خوێندنی بااڵ له پارله مانی كوردستان بۆ ئاوێنه وتی : به داخه وه ئه م كابینه ی حكومه ت زۆر شتی نه كرد بۆ بواری په روه رده له گونده كاندا، ئه وه ی ئێس���تا هه ی���ه كه موكورتیه كی ئێجگار گه وره به دی ده كرێت، له وانه مامۆستای بیناو مه رجی س���ه المه تی و پس���پۆڕو ته ندروس���تی نیه ، الیه نی په یوه ندیدار به حس���ابی خۆیان هه وڵیانداوه له هه ر گوندێك قوتابخانه یه ك هه بێت كه ئه مه هه ڵه یه ، بۆ نمونه گوندمان هه یه چه ند هه ش���مانه هه یه و قوتابخانه ی ماڵێكه س���ه دان ماڵه بێ بینای���ه ، كه ئه مه ش واده كات نه توان���ی ژینگه یه ك بۆ بواری په روه رده له گونده كان دروست بكه یت.

راپۆرتمانداوه به حكومه ت و وه زاره تی

په روه رده هیچیان بۆ نه كراوه عه زیم���ه نه جمه دی���ن، پارله مانتاری گۆران له لیژنه ی پ���ه روه رده بۆ ئاوێنه وت���ی : ئ���ه و ق���ه زاو ناوچان���ه ی ئێمه به دواداچونم���ان بۆی كردوه ، چه ندجار داوامانك���ردوه له پارله م���ان و حكومه ت چاره س���ه رێك بدۆزێته وه بۆ كێش���ه ی ش���تێكی هی���چ ب���ه اڵم پ���ه روه رده ، وه ه���ا نه ك���راوه و پێش���نیارمانكردوه به وێنه وه وه زاره ت و حكوم���ه ت و ب���ۆ نیشانمانداون كه پۆلی قوتابخانه هه یه له گونده كان���دا دو مه تر ب���وه و رێگه ی مامۆس���تاو قوتابی���ه كان نه بۆت���ه وه ، به اڵم تائێستا نه یانتوانیوه چاره سه ری ئ���ه و گرفتان���ه بك���ه ن، ك���ه چه ندین حكومه ت پارله م���ان و راپۆرتمان���داوه

كێش���ه ی بۆ پالن و چاره س���ه ركردنی په روه رده له گونده كان به تایبه ت، به اڵم

هه نگاویان بۆ نه ناوه .كوردس���تانی پارله مانتاره ی ئ���ه و ك���رده وه " ل���ه وه جه خت���ی له كه موكورتیه كانی ئه م بواره دا به پله ی یه كه م حكومه ت به رپرس���ه و وه زاره تی په روه رده مولزه مه به سه رپه رشتیكردنی بواری په روه رده له باخچه ی ساوایانه وه تاك���و په یمان���گاكان و ئه مه به یاس���ا له الیه ن به دواداچونك���راوه رێكخراوه ، وه زاره ت و پارله مان���ه وه و كه موكورتی و چاره س���ه ریه كانیش خراونه ته رو، به اڵم حكومه تێك���ت هه بێت گ���وێ نه گرێت و كه می بیان���وی هه بێت وه زاره تێك���ی بودج���ه و تازه ی���ی بكات���ه ه���ۆكاری چاره سه رنه كردنی كێشه كانی په روه رده كه ئه مه بیانو نیه ، وه زاره تی په روه رده له ده ره وه ی بودجه كه ی پاره ی تریشیان بۆ ته رخانكراوه كه ناتوانێت چاره سه ری گرفته كان بكات، له به رئه وه ی به خراپی

به كاردێت له الیه ن���ی وه زاره ت و الیه نی جێبه جێكاره وه ".

هه وڵی چاره سه ری ئه و قوڕاو باراناوه

نه دراوه كه دێته خوار به سه ر خوێندكاراندا

پارله مانتاره ك���ه ی گ���ۆڕان ئاماژه ی به وه ش���كرد" چه ندین گوندمان هه یه بینای تێدا نیه و هه یانه له كه ره ڤانه دایه یاخ���ود له ن���او خانویه ك ك���ه قوڕاوو باران���او به س���ه ریان دێته خ���واره وه ، ئه وه ی تائێس���تا ئێمه به دواداچونمان كردبێت له هیچ گوندێك له شه ش پۆلی زیاترمان نه بینیوه ، وه زاره تی په روه رده هیچ چاره سه رێكی بۆ بواری په روه رده پێ نه بوه و چاره س���ه ری كێش���ه كانی نه كردوه و رۆڵی په روه رده له و ناوچانه دا له ئاس���تێكی زۆر خراپ���دا ده گوزه رێ . له ده ڤ���ه ری هه ولێر 20 كارگوزار هه بوه

كه له ژماره ی مامۆستاكان زیاتر بوه دانا س���ه عید باس���ی له وه ش���كرد"

هه یه گوندمان هه ولێ���ر له ده وروبه ری مامۆس���تای ته واویان نی���ه ، به اڵم 20 خزمه تگوزاری���ان هه یه و له ش���وێنی تر له قوتابیه كانی مامۆس���تاكان ژماره ی زیاتره وه ، كه ئه مه خراپ به كارهێنانی

بودج���ه ی وه زارت نی���ه ؟ بۆی���ه زۆر كه موكورت���ی زیاتر هه ی���ه و وه زاره تی په روه رده پالن و به رنامه ی خۆی نه بوه به تایبه ت كێش���ه كان بۆ چاره سه ركی

له گونده كانی كوردستاندا.

خوێندن له قوتابخانه ی قوڕداکابینه‌ی‌حه‌وته‌م‌بواری‌په‌روه‌رده‌‌له‌گونده‌کان‌په‌راوێزخراوه

پۆلی قوتابخانه هه یه له گونده كاندا دو مه تر بوه و جێگه ی مامۆستاو

قوتابیه كان نه بۆته وه

ئه م كابینه ی حكومه ت زۆر

شتی نه كرد بۆ بواری په روه رده له گونده كاندا،

له هه ولێر گوندمان هه یه مامۆستای

ته واویان نیه ، به اڵم 20 کارگوزاریان

هه یهمندااڵن چاوه ڕێی وه زاره تی په روه رده یه و ئه وانیش چاوه ڕێی حیزبن فۆتۆ: ئاوێنه

‌‌‌ئا:‌فه‌رمان‌خێاڵنی‌

روناك‌ئه‌حمه‌د‌یه‌كێكه‌‌له‌و‌ژنه‌‌چاالكانه‌ی‌‌كورد،‌كه‌‌له‌مه‌یدانی‌‌كارو‌چاالكی‌‌سیاسی‌‌و‌كۆمه‌اڵیه‌تیدا‌رۆلیان‌هه‌یه‌و‌ئێستا‌له‌واڵتی‌‌ئه‌ڵمانیا‌‌ده‌ژی‌،‌

ئه‌و‌له‌م‌چاوپێكه‌وتنه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌باس‌له‌الوازی‌‌ژنان‌ده‌كات،‌ئه‌و‌پێی‌‌وایه‌‌ژنان‌الوازن،‌هاوكات‌ئه‌وه‌ش‌به‌سه‌ركه‌وتو‌نابینێت‌كه‌‌ژنێك‌

خۆی‌‌بۆ‌پۆستی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم‌هه‌ڵبژێرێت،‌چه‌ندین‌باس‌و‌خواسی‌‌تر‌سه‌باره‌ت‌به‌ده‌ستورو‌هه‌ڵبژاردن‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌باس‌ده‌كات:

‌ئاوێن���ه‌:‌له‌ماوه‌ی‌رابردودا‌پرس���ی‌خۆكاندیدكردن���ی‌ژنێك‌بۆ‌س���ه‌رۆكی‌هه‌رێ���م‌خرایه‌‌به‌رباس،‌ت���ۆ‌تا‌چه‌ند‌له‌گ���ه‌ڵ‌‌ئه‌وه‌دایت‌ژنێك‌خۆی‌كاندید‌

بكات‌بۆ‌ئه‌و‌پۆسته؟‌روناك‌ئه‌حمه‌د:‌زۆر‌گرنگە‌ژنان‌ئەو‌گرێکوێرە‌بکەنەوەو‌ئەو‌سنورانە‌ببەزێنن‌کە‌لەدنی���ای‌ئێمەدا‌بۆیانکێش���راوەو‌ڕۆڵی‌راستەقینەی‌خۆیان‌ببینن،‌بەاڵم‌لەناو‌کۆمەڵگای‌کوردیدا‌کێش���ەی‌ژن‌ئەگەرێتەوە‌ کێش���ەیەکی‌گش���تگیرە،‌بۆ‌ئەو‌کەلتورەی‌کە‌بەدەس���تی‌پیاو‌دروس���تبوەو‌رەگەزی‌مێینەی‌کردۆتە‌ش���تێک‌بۆ‌دەس���تی‌خۆی!‌هەر‌ئەمە‌وایکردوە‌کە‌هەمو‌مافێکی‌سروش���تی‌لێسەنراوەتەوەو‌کۆمەڵێ‌شتی‌الوەکی‌بۆت���ە‌کارو‌خولی���ای‌وەک‌جلوبەرگ‌و‌ئاڵت���ون‌و‌كاری‌‌ماڵ���ه‌وه‌،‌هتد،‌ئەمانە‌هەندێ���ک‌هۆکارن‌ئەتوانین‌بڵێین‌ژنان‌کاراکتەریان‌وردوخاش‌بوە،‌هەندێکجار‌بۆیە‌ پەش���یماندەبنەوە،‌ بریاردەدەن‌و‌ژنان‌ناتوانن‌س���یفەتی‌سەرۆکایەتییان‌هەبێت،‌لەالیەکی‌تره‌وە‌پێموانیە‌هەتا‌کۆمەڵگای‌ئێم���ەو‌حیزبەکان‌خاوەنی‌ئەو‌کەلتورو‌فکرەبن‌بەرامبەر‌رەگەزی‌مێینە،‌نە‌پێش���نیاری‌‌ژنێک‌دەکه‌ن‌و‌نە‌کاندیدیشی‌دەکه‌ن،‌لەگەڵ‌ئەوەشدا‌هەر‌ژنان‌خۆیان‌دەنگی‌نادەنێ،‌چونکە‌ئ���ەوەی‌کە‌باس���مکردوە‌لەس���ەرەوە‌وایک���ردوە‌زۆرێک‌لەژنان‌خۆیان‌رقیان‌لەرەگەزی‌خۆیان‌بێته‌وه‌،‌یان‌رەگەزی‌ئ���ەوە‌بۆتە‌ خۆی���ان‌بەکەمدەزان���ن،‌

کەلتورێکی‌باو‌لەناو‌کۆمەڵگادا. ئاوێن���ه‌:‌ب���اس‌ل���ەوە‌دەکرێت‌کە‌ژنان‌ئ���ەو‌رێژەیەی‌بۆیاندیاریکراوە‌بۆ‌كورس���یه‌كانی‌‌په‌رله‌مان‌هەقی‌خۆیان‌نیە،‌چونکە‌هەمیش���ە‌دەنگیان‌کەمتر‌هێناوەو‌کورس���ی‌کۆتای���ی‌پیاوێکیان‌ب���ۆ‌خۆیانب���ردوە،‌ت���ۆ‌راتچییە‌لەم‌بارەیەوە،‌ئایا‌ژنان‌خۆیان‌نەیانتوانیوە‌لەمەیدان���ی‌ هەبێ���ت‌ کاریگەریی���ان‌پێنەدراوە‌ رێگەی���ان‌ یان‌ سیاس���یدا،‌

بەشداری‌سیاسی‌بکەن؟ روناك‌ئه‌حمه‌د:‌ئەم‌پرسیارە‌شتێک‌بەبیری‌من‌دێنێتەوە،‌کاتێک‌دەچوینە‌ش���وێنە‌گش���تییەکان‌ی���ان‌ئەچوینە‌پاس،‌ئەگەر‌ژنێک‌بەپێوە‌بوەس���تایە‌‌پیاوان‌ش���وێنیان‌بۆ‌چۆڵدەکرد،‌ژنان‌وایاندەزان���ی‌ئەم���ە‌رێزگرتن���ە،‌بەاڵم‌لەراس���تیدا‌ئەوە‌جۆرێک‌لەبێڕێزی‌بو،‌لەدیدی‌پیاوانەوە‌ژنان‌کائینێکن‌دەبێت‌بەزەییان‌پیادابێتەوە،‌واتە‌نیشاندانی‌ئەو‌ڕێزە‌لەجێگە‌گش���تیەکاندا‌بۆخۆی‌پێناسەیەکی‌ناڕاستەوخۆیە‌بۆ‌الوازی‌و‌بەکەمس���ەیرکردنی‌ژنان،‌هەر‌لەوەوە‌بگرە‌تا‌زۆر‌ش���تی‌تر،‌ئەم‌کورس���یی‌‌بێهێزبون���ی‌ژنان‌ كۆتایان���ەش‌ه���ەر‌پیش���اندەدات،‌چونک���ە‌ژن���ان‌لەهیچ‌کاری‌ پێن���ەدراوە‌ رێگەیان‌ بوارێک���دا‌سیاس���ی‌بک���ەن‌تەنانەت‌ل���ەدەزگاو‌کای���ە‌حیزبیەکانیش‌کاری‌سیاس���یان‌پێناس���پێردرێ،‌ئه‌گ���ه‌ر‌به‌ده‌گمه‌نیش‌هه‌ب���ێ‌ئ���ه‌وه‌‌تەنه���ا‌وەک‌بوکەڵ���ە‌بەکاریاندێنن‌نەک‌وەک‌مرۆڤێک‌توانای‌بریارو‌پێش���نیاریان‌هەبێت،‌بۆیە‌وەک‌وتم‌تائێستا‌ژنان‌کەسایەتیان‌الوازەو‌توانای‌پێویستیان‌نیە،‌تەنانەت‌ئەگەر‌

رێگاشیان‌بۆ‌بکرێتەوە. ئاوێنه‌:‌پێتوایه‌‌ده‌س���تور‌مافه‌كانی‌

ژنانی‌‌تێدا‌پارێزراوه‌؟‌روناك‌ئه‌حمه‌د:‌بەو‌حوکمەی‌لەناو‌کۆمەڵگای‌کوردی���دا‌لەهەمو‌کایەکاندا‌ژنان‌هیچ‌مافێکی‌ژیانی‌شایستەی‌بۆ‌دەستورە‌ لەم‌ ئیتر‌ دەستەبەرنەکراوە،‌حیزبیەدا‌چی‌بۆ‌دەس���تەبەرده‌کرێت؟‌کە‌هەم‌الیەنی‌ئیس���امی‌وهەم‌بەناو‌عیلمانی‌ژنان‌وەک‌ش���تێک‌بۆ‌دەستی‌خۆی���ان‌چ���اوی‌لێدەک���ەن.‌م���ادەی‌شەشیش‌بەشێکی‌تری‌ئەو‌دەستورەیە‌

ک���ە‌پارتە‌ئیس���امییەکان‌ئ���ەو‌کاتە‌پاش���کۆی‌دەس���ەاڵت‌ب���ون‌بۆئەوەی‌بنوس���رێتەوە‌ هەموالیەکیان‌ بەدڵ���ی‌ئیس���امییەکانیش‌بەرژەوەندی���ان‌لەو‌مادەیەدا‌هەبو،‌ئێس���تاش‌کێش���ەکە‌لەوەدایە‌هەر‌الیەک‌کە‌باس‌لەدەستور‌دەکات‌چی‌ئەوانەی‌دەڵێن‌بگەرێتەوە‌بۆ‌پەرلەمان‌یان‌بخرێتە‌ریفراندۆمەوەو‌چی‌‌پارتیش،‌هەر‌پێکهاتەیەک‌قسەی‌لەس���ەربکات‌ئەی���ەوێ‌لەبەرژەوەندی‌خۆی���دا‌بێت‌ن���ەک‌کۆمەڵ���گا،‌بۆیە‌پێموانیە‌هیچ‌الیەک‌لەدەس���ەاڵتداران‌و‌ئۆپۆزس���یۆن‌و‌هەر‌الیەنێک���ی‌تر‌ئەو‌پرس���ە‌بەهەندوەربگرێ���ت‌به‌خات���ری‌‌به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی‌‌کۆمەڵگای‌‌كوردی‌.

ئاوێنه‌:‌پرۆسه‌ی‌هه‌ڵبژاردنی‌ئه‌مجاره‌‌چۆن‌ده‌بینن؟‌

روناك‌ئه‌حم���ه‌د:‌بناغەی‌کۆمەڵگای‌ئێمە‌ل���ەدوای‌راپەرینەوە‌بەش���ێواوی‌بنیادن���راوە،‌هی���چ‌ش���تێک‌لەجێ���ی‌هەڵبژاردنیش‌ نی���ە،‌چەمک���ی‌ خۆیدا‌

لەناوەرۆکەکەی‌بەتاڵکراوەتەوە.دەس���ەاڵت‌کە‌زیاتر‌مەبەس���ت‌لێی‌پارتی���ە،‌هەم���و‌رێکارێکی‌یاس���ایی‌و‌نایاس���ایی‌گرتۆتەبەر‌ب���ۆ‌زامنکردنی‌دەسەاڵتی‌رەهای‌خۆی،‌چ‌زیادکردنی‌ناوی‌دەنگدەر‌بێت‌یان‌بەخشینەوەی‌پارەو‌خس���تنەگەری‌تۆرێکی‌گەورەی‌خەڵک���ی‌و‌ ی‌ بەپ���ارە‌ راگەیان���دن‌کە‌ نائارام‌ کەش���ێکی‌ دروس���تکردنی‌بوارێ���ک‌ناهێڵێتەوە‌ب���ۆ‌تاکی‌کورد‌‌بەئارامی‌و‌ئارەزومەندانە‌بچێتە‌س���ەر‌س���ندوقی‌هەڵبژاردن‌و‌بری���اری‌خۆی‌بدات.‌‌لەهیچ‌رویەکەوە‌هیچ‌ش���تێک‌بەراس���تی‌وەرناگی���رێ‌لەهەمو‌بوارە‌جیاوازەکان���دا‌هەم‌لەالیەن‌کۆمەڵگاوە‌هەم‌لەالیەن‌دەس���ەالتەوە،‌دەسەاڵت‌چی‌لەبەرژەوەندی‌خۆی���دا‌بێت‌ئەوە‌دەکات،‌کۆمەڵگاش‌دابەشبوە،‌بەشێکی‌ملکەچی‌یاسای‌دەسەاڵتە‌‌بەشێکیشی‌لەخوارەوە‌بێئاگایە،‌بەشێکیشی‌لەگەڵ‌ئۆپۆزسیۆندایە‌کە‌هەندێکیان‌خەریکی‌ئەمس���ەرو‌ئەوس���ەرن،‌جارێ���ک‌الی‌دەسەاڵتن‌و‌جارێکیش‌الی‌ئۆپۆزسیۆنن‌مەبدەئیان‌بۆت���ە‌دوکان‌و‌بازارو‌یاری‌بەویژدانی‌خۆیان‌و‌چارەنوسی‌میللەتێک‌دەکەن.‌بۆیە‌پێموانیە‌هەتا‌کۆمەڵگای‌

ک���وردی‌هۆش���یارنەبێتەوەو‌بودجەی‌نەکەوێت���ەوە‌ کوردس���تان‌ هەرێم���ی‌دەستی‌و‌س���وپایەک‌کە‌ئینتیمای‌بۆ‌کوردس���تان‌هەب���ێ‌ن���ەک‌پارتەکان،‌هاوكات‌خەڵکی‌نەگاتە‌ئەو‌ئاس���تەی‌‌ک���ە‌راس���تیەکان‌ببین���ێ،‌برواناکەم‌هی���چ‌کاتێ���ک‌هەڵبژاردنێکی‌راس���ت‌ بکرێ‌جگە‌لەس���اختەکاری‌و‌یاریکردن‌

بەتاکی‌کورد.

‌ئاوێنه‌:‌چی‌‌به‌ژنانی‌‌چاالك‌ده‌ڵێیت‌له‌كاتێكدا‌ژنان‌به‌الواز‌باس‌ده‌كه‌یت؟

روناك‌ئه‌حمه‌د:‌ژنانی‌چاالک‌دەبێت‌لەپێش‌هەموشتێکەوە‌دەرک‌بەو‌الوازییه‌بکەن‌کە‌ژنانی‌گرتوەتەوە،‌هەرکاتێک‌ژن���ان‌هۆش���یاربونەوە‌لەبەرامبەر‌ئەو‌هێ���زەی‌ک���ە‌الوازی‌ک���ردون،‌ئیدی‌بەدوای‌دەرفەتێکدا‌بگەرێت‌ دەتوانێت‌

بۆ‌دەربازبون‌لەکێشەکان.

‌‌‌ئا:‌كاوه‌‌ڕه‌ش،‌به‌ریتانیا

ڕۆژنامه‌ی‌"mirror"‌‌به‌ریتانی‌باڵویكردۆته‌وه‌.‌ئه‌و‌دایكه‌ی‌منداڵه‌‌شه‌ش‌ڕۆژییه‌كه‌ی‌له‌ئاپارتمانێكی‌شاری‌)بێرمینگهام(و‌له‌نهۆمی‌

پێنجه‌مه‌وه‌‌فرێدابوه‌‌خواره‌وه‌،‌ڕۆژی‌‌20ئه‌م‌مانگه‌،‌سزای‌دو‌ساڵ‌و‌شه‌ش‌

مانگی‌به‌سه‌ردا‌سه‌پێنرا،‌له‌الیه‌ن‌دادگای‌بااڵی‌شاری‌)بێرمینگهام(وه‌.

ته‌مه‌ن‌ عه‌بدولره‌حم���ان.،‌ ژیامی���ن‌‌25س���اڵ‌و‌له‌دایكبوی‌عێڕاق،‌له‌دواین‌دانیش���تنی‌دادگاییكردن���ی‌به‌تۆمه‌تی‌هه‌وڵ���دان‌بۆ‌كوش���تنی‌منداڵ���ه‌‌تازه‌‌ده‌رباره‌ی‌ س���كااڵی‌ له‌دایكبوه‌ك���ه‌ی،‌ڕه‌وشی‌ته‌ندروس���تی‌خۆی‌بۆ‌دادوه‌ر‌نه‌خۆش���ی‌و‌ بون���ی‌ به‌ه���ۆی‌ ك���رد،‌پاڵه‌په‌س���تۆی‌زۆری‌ده‌رونی‌‌و،‌گریانی‌كاره‌ی‌ ئ���ه‌و‌ منداڵه‌كه‌ی���ه‌وه‌،‌ زۆری‌ئه‌نجام���داوه‌.‌ئه‌و‌له‌ب���ه‌رده‌م‌دادوه‌رو‌له‌ڕێی‌وه‌رگێڕه‌‌كورده‌كه‌یه‌وه‌،‌چیرۆكی‌چۆنیه‌تی‌فڕێدانه‌خ���واره‌ی‌منداڵه‌كه‌ی‌خه‌ریكی‌ له‌وكاته‌دا‌ ده‌ڵێ،‌ باسكردوه‌و‌پاككردن���ه‌وه‌ی‌ژوری‌دانیش���تن‌ب���وم‌منداڵ���ه‌‌كچه‌كه‌م‌‌كه‌‌ته‌مه‌نی‌ش���ه‌ش‌ڕۆژه‌و‌ت���ازه‌‌له‌دایكبب���و‌زۆر‌ده‌گریا،‌منیش‌خستمه‌‌ناو‌پاستیكی‌ڕه‌شه‌وه‌‌كه‌‌بۆ‌فڕێدانی‌زب���ڵ‌به‌كاردێت،‌دواتر‌له‌ناو‌بۆڕی‌ئاپارتمانه‌كه‌‌كه‌‌بۆ‌فڕێدانی‌زبڵ‌له‌نهۆمی‌سه‌ره‌وه‌‌بۆ‌ناو‌سندوقی‌زبڵدان���ی‌خ���واره‌وه‌‌ده‌ڕوات،‌فڕێمدایه‌‌خواره‌وه‌.‌له‌و‌كاته‌دا‌نازانم‌چیم‌ده‌كرد،‌له‌ناو‌شۆكدابوم‌،‌به‌ته‌واوی‌كۆنتڕۆڵی‌الیه‌كه‌وه‌‌ له‌هه‌مو‌ له‌ده‌س���تدابو،‌ خۆم‌په‌ش���ۆكابوم،‌له‌ئێس���تادا‌كه‌‌قسه‌تان‌

ب���ۆ‌ده‌كه‌م،‌بڕواناكه‌م‌ب���ۆ‌وامكردوه‌،‌من‌هه‌رگیز‌پانم‌بۆ‌ئه‌و‌كاره‌م‌نه‌بوه‌،‌ته‌نها‌خستمه‌‌ناو‌پاستیكی‌ڕه‌شه‌وه‌و‌فڕێمدایه‌‌ناو‌بۆڕی‌زبڵه‌كه‌وه‌.‌پێش���تر‌هی���چ‌ئازارێكی‌جه‌س���ته‌یم‌ن���ه‌داوه‌،‌ته‌واو‌ ته‌ندروستیم‌ ڕه‌وش���ی‌ ئێستاش‌

نیه‌‌كه‌‌قسه‌تان‌بۆ‌ده‌كه‌م.‌‌،Kate Thirwall دادوه‌ر،‌ خانم���ی‌ب���ه‌و‌دایك���ه‌ی‌ڕاگه‌یاند،‌ت���ۆ‌له‌‌2ی‌س���ێپته‌مبه‌ری‌س���اڵی‌رابردو،‌منداڵه‌‌كچه‌كه‌ت‌له‌دایكبوه‌،‌ش���ه‌ش‌ڕۆژ‌دواتر‌له‌پاس���تیكی‌زبڵ‌و‌خاشاكدا‌له‌نهۆمی‌پێنجه‌م‌و‌له‌به‌رزی‌‌44پێدا،‌فڕێتداوه‌ته‌‌خواره‌وه‌و‌منداڵه‌كه‌ت‌زۆر‌به‌س���ه‌ختی‌كه‌لله‌ی‌س���ه‌رو‌مێش���كی‌برینداربوه‌،‌ك���ه‌‌له‌هه‌مو‌ژیانیدا‌ناتوانێت‌به‌ته‌واوی‌

برینه‌كانی‌سارێژ‌ببێت.‌تۆ‌دایكی‌ئه‌وی،‌له‌جیاتی‌ئاگاداری���ی‌بكه‌ی‌ئازارتداوه‌.‌دوای‌ئه‌مه‌ش‌چیرۆكی‌درۆینه‌ت‌داوه‌ته‌‌هاوسه‌رت‌و‌كارمه‌ندانی‌پۆلیس،‌به‌وه‌ی‌پێتڕاگه‌یان���دون،‌كچه‌ك���ه‌ت‌له‌الی���ه‌ن‌چه‌ن���د‌كه‌س���ێكه‌وه‌‌فڕێن���دراوه‌،‌ئه‌و‌چیرۆكه‌شت‌هه‌مو‌بۆش‌و‌بێبایه‌خ‌بوه‌.‌دادوه‌ر‌ئه‌وه‌شی‌ڕاگه‌یاندوه‌،‌ئێمه‌‌له‌وه‌‌تێده‌گه‌ین‌به‌ش���ێك‌له‌دای���كان‌له‌كاتی‌له‌دایكبون���ی‌كۆرپه‌كانی���ان‌ڕه‌وش���ی‌ده‌رونییان‌گۆڕانی‌به‌س���ه‌ردادێت،‌بۆیه‌‌دادگا‌به‌تۆمه‌تی‌هه‌وڵدان‌بۆ‌كوش���تنی‌كچه‌كه‌ت‌سزاتنادات،‌به‌ڵكو‌به‌تۆمه‌تی‌ئازارو‌زیانگه‌یاندن،‌س���زای‌دو‌ساڵ‌و‌

نیوت‌بۆ‌ده‌بڕێته‌وه‌.ئه‌و‌دایك���ه‌‌له‌س���اڵی‌‌2011هاتۆته‌‌

واڵتی‌به‌ریتانیا،‌به‌ه���ۆی‌پێكه‌وه‌نانی‌ژیانی‌هاوس���ه‌ریه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌)محه‌مه‌د‌ئه‌مین(ی‌ته‌مه‌ن‌‌32س���اڵ.‌له‌دادگادا‌هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ گوتوه‌،‌خۆی‌و‌ ئه‌وه‌شی‌خێزانێكی‌به‌خته‌وه‌رو‌ش���ادن،‌پانیان‌هه‌بو‌كه‌‌ژیانیكی‌خۆش‌بۆ‌كچه‌كه‌یان‌دابینبكه‌ن،‌له‌و‌كاته‌دا‌‌هه‌ستی‌كردوه‌‌س���كی‌پ���ڕه‌‌به‌كۆرپه‌كه‌ی‌له‌س���اڵی‌

.2012پۆلیس���دا‌ له‌لێكۆڵینه‌وه‌كان���ی‌ب���ه‌ر‌ ئافره‌ت���ه‌‌ ئ���ه‌و‌ ده‌ركه‌وت���وه‌،‌منداڵه‌ك���ه‌ی‌ خ���واره‌وه‌ی‌ له‌فڕێدان���ه‌‌ل���ه‌و‌ڕۆژه‌دا،‌به‌ه���ۆی‌پاڵه‌په‌س���تۆی‌ماڵه‌وه‌ی‌ ‌ س���ه‌به‌ته‌یه‌كی‌ ده‌رونییه‌وه‌‌ش���كاندوه‌،‌كه‌‌پۆلیس‌له‌ن���او‌زبڵدانی‌ده‌رباره‌ی‌ دۆزیویته‌وه‌.‌ ئاپارتمانه‌كه‌دا‌

چۆنیه‌تی‌كه‌وتنه‌خواره‌وی‌منداڵه‌كه‌ش‌له‌و‌به‌رزی���ه‌وه‌‌پۆلی���س‌ده‌ڵێ،‌2.2 چركه‌ی‌خایان���دوه‌و‌به‌خێرایی‌‌30میل‌له‌كاتژمێرێك���دا،‌به‌ب���ۆڕی‌زبڵدانه‌كه‌دا‌كه‌وتۆته‌‌خواره‌وه‌.‌ئه‌مه‌ش‌هاوشێوه‌ی‌پێكدادانی‌ئۆتۆمبیله‌‌له‌كاتی‌لێخوڕیندا،‌كه‌‌منداڵی‌تێدابێت‌به‌بێ‌به‌س���تنه‌وه‌ی‌به‌قایش���ی‌س���ه‌المه‌تی.‌پۆلیس‌له‌ڕێی‌ڤیدیۆیه‌كی‌دیجیتاڵیه‌وه‌‌شێوازی‌كه‌وتنه‌‌خواره‌وه‌ی‌ئه‌و‌منداڵه‌ی‌دروس���تكردوه‌‌له‌ڕێی‌س���كرینه‌وه‌‌داتوانرێت‌ببینرێت،‌وه‌‌له‌ڕێی‌ئه‌و‌لینكه‌وه‌‌داتوانن‌له‌یوتوب‌

سه‌یری‌بكه‌ن.http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=zHYVBipNsno

17 )383(‌سێشه‌ممه‌‌2013/6/25 کۆمه‌اڵیه‌تی

روناك‌ئه‌حمه‌د:‌ژنان‌ناتوانن‌سیفه‌تی‌‌سه‌رۆكایه‌تیان‌هه‌بێت

هەتا‌کۆمەڵگای‌ئێمەو‌حیزبەکان‌

خاوەنی‌ئەو‌کەلتورو‌فکرەبن‌بەرامبەر‌

رەگەزی‌مێینە،‌نە‌پێشنیاری‌‌ژنێک‌دەکه‌ن‌و‌نە‌کاندیدیشی‌

دەکه‌ن،‌لەگەڵ‌ئەوەشدا‌

هەر‌ژنان‌خۆیان‌دەنگی‌نادەنێ

کاتێک‌دەچوینە‌شوێنە‌گشتییەکان‌

یان‌ئەچوینە‌پاس،‌ئەگەر‌ژنێک‌بەپێوە‌بوەستایە‌‌پیاوان‌شوێنیان‌بۆ‌چۆڵدەکرد،‌ژنان‌وایاندەزانی‌ئەمە‌رێزگرتنە،‌بەاڵم‌لەراستیدا‌ئەوە‌جۆرێک‌لەبێڕێزی‌بو،‌

لەدیدی‌پیاوانەوە‌ژنان‌کائینێکن‌دەبێت‌بەزەییان‌

پیادابێتەوە

منداڵه‌‌كچه‌كه‌م‌‌كه‌‌ته‌مه‌نی‌

شه‌ش‌ڕۆژه‌و‌تازه‌‌له‌دایكببو‌زۆر‌ده‌گریا،‌منیش‌خستمه‌‌ناو‌

پاستیكی‌ڕه‌شه‌وه‌‌كه‌‌بۆ‌فڕێدانی‌زبڵ‌به‌كاردێت،‌دواتر‌له‌ناو‌بۆڕی‌ئاپارتمانه‌كه‌‌كه‌‌بۆ‌فڕێدانی‌زبڵ‌له‌نهۆمی‌سه‌ره‌وه‌‌بۆ‌ناو‌سندوقی‌زبڵدانی‌خواره‌وه‌‌ده‌ڕوات،‌فڕێمدایه‌‌

خواره‌وه

به‌ریتانیا‌دایكێكی‌كورد‌به‌هۆی‌فڕێدانه‌‌خواره‌وه‌ی‌منداڵه‌كه‌ی‌دو‌ساڵ‌و‌نیو‌سزادرا

ئه‌و‌ژنه‌ی‌منداڵه‌که‌ی‌فڕێدایه‌‌خواره‌وه‌

روناك‌ئه‌حمه‌د

تایبه‌ت(383( سێشه ممه 2013/6/25 ته‌وه‌ره‌یه‌ک‌بۆ‌گفتوگۆ:‌قه‌یرانی‌رۆشنبیران

شاهۆ سه عید

دی����ارده و ه����ه ر وه ك جوڵ����ه ش، چاالكیه كی تر، دیوێكی واقعی و دیوێكی ساخته ی هه یه . زۆرجار تاك و گروپه كان له دۆخی ستاتیك و وه ستاندان؛ به اڵم ئه و وه همه یان ال دروس����تده بێت كه له باری داینامیك و بزاوتان. یان به پێچه وانه وه ، كۆمه ڵ����گا به ئاقارێك����دا ده ڕوات، به اڵم ب����ه و كۆمه ڵ����گا وایده بین����ن ئ����ه وان ئاڕاسته یه دا ده بزوێت كه ئه وان روویان

لێیه تی.ئه مه كێشه ی مرۆڤه به گشتی، كێشه ی ئیدراكی س����نورداری مرۆڤه له په یبردن به شته كان و گۆشه جیاوازه كانی "دیارده " له كات و ش����وێنه جیاوازه كاندا. مرۆڤ و كه ڵه كه بوونی به پێ����ی كۆمه ڵ����گاكان، دیده كان����ی س����اده یی ئه زموونی����ان، رابردووی خۆیان ده بینن. كاتێك منداڵ ئامێری س����واربوونی یه كه مینج����ار بۆ بزۆك ئه زموونده كات، ئه وه ی ده یبینێت جوڵه ی دره خت و س����توون و پیاده كانی ن����او كۆاڵن و ش����ه قامه كانه ؛ ب����ه اڵم كه گه وره ده بێت بۆی روونده بێته وه ئه وه ی ده جواڵ خۆی بوو، ئه وه یشی كه وه ستاو

بوو ئه وان بوون.داهێنه رو بلیمه ت����ه كان زۆرجار باجی هه ڵگێڕان����ه وه ی دوالیزمی )وه س����تاو/بزۆك(یان داوه ، ئه وه ی له دیدی گشتیدا وه س����تاو یان ب����زۆك ب����ووه ، له دیدی گالیلۆ ب����ووه . پێچه وان����ه وه ئه وان����دا به هه ڵگه ڕاندنه وه ی ئه و دوالیزمه له الیه ن كڵێس����او پارێزه رانی دیدی گش����تییه وه په یوه ندی����ی كاتێ����ك دادگاییك����را، خ����ۆرو نێ����وان س����تاتیك/داینامیكی زه مینی پێچه وانه كرده وه . ده كرێت ناوی چه ندین داهێنه رو بلیمه تی هاوش����ێوه ی گالیلۆ له ئه ده ب، هونه ر، ده رونناس����ی، كۆمه ڵناسی و فه لسه فه دا ریزبكه ین، كه هه موویان كاریان له س����ه ر برینداركردنی دیدی گش����تی، بۆ دوالیزمی وه س����تاو/

بزۆك، كردووه .له وه دای����ه كاتێك ئایرۆن����ی س����ه یر رۆشنبیران و س����ه رگه رمانی بواری فیكر كاریان له س����ه ر هه ڵگه ڕان����ه وه ی به هاو نۆرمه ب����اوه كان كردووه ، ب����ه ر له هه ر له الیه ن هاوشێوه و هاوپیشه كانی كه س دادگاییكراون؛ په الماردراون و خۆیانه وه چونكه نوس����ه ران و سه رگه رمانی بواری به رهه م����ی ره م����زی ته نه����ا ئه وانه نین كه نۆرم و نه ری����ت و هه قیقه ته باوه كان ده ش����كێنن، به ڵك����و ئه وانه ش����ن ك����ه ده یانپارێ����زن. له رژێمه دواكه تووه كاندا، به ر له سیاسیه كان، زانایان و رۆشنبیرانی ئاینی ده بنه پارێزه ری رێساو نه ریته كانی تۆتالیتاره كان����دا له رژێم����ه حوك����م، رۆش����نبیران و ده س����ه اڵتداران، پێ����ش له ئایدیۆلۆجیای داكۆكی ئه كادیمیه كان ره س����می ده كه ن. له هه م����وو دنیایه كی سیاس����ی/ رۆش����نبیری تریش����دا ك����ه نوخبه ی سیاسی تیایدا بااڵده سته ، وه ك دنیای كوردی بۆ نمونه ، رۆش����نبیران و به هه مهێنه ران����ی س����ه رمایه ی ره م����زی رۆڵێكی هاوشێوه ده گێڕن. ئه ڵبه ت جگه ل����ه و رۆش����نبیرو داهێنه رانه ی كه كۆی بنیاتی گش����تی ده خه نه ژێر پرس����یارو نابنه پارێزه ری هیچ لقه بنیاتێك له ناو بنیاته گش����تیه كه دا، ئه وان گه ر له ڕووی سیاسیشه وه له ڕووی یان كۆمه اڵیه تی، به رگری له دیدێك بكه ن، له سه ر ئاستی هه ڵوێسته بۆ تیۆرس����ازی رۆشنبیریی ناكه ن، رۆژانه ییه كان����ی خۆیان گۆڕاوو چونكه ئه وه یان به پل����ه ی یه كه م كاری

ئاكتیڤیست و سیاسیه كانه .له ناو رۆش����نبیراندا، ئه وانه ی خاوه ن پاش����خانی ماركس����ین، ی����ان خولیای تیۆرس����ازیی بۆ ش����ۆڕش و به ش����داری ده بێته له مێ����ژوودا فیك����ر ئۆرگانیكی ئایدیۆلۆجیای����ان، هه میش����ه خوازیارن وانیشانی بده ن كه دنیا، هاوته ریب له گه ڵ تێزه كان����ی فیكری ئه وان����دا، له بزاوت و پێش����كه وتندایه ، ی����ان به پێچه وان����ه وه له چه قبه س����تن و وه س����تاندایه . ئ����ه وان له نێوان هێنده ی په یوه ن����دی و ملمالنێ چه م����ك گریمانه كانی فیك����ری خۆیاندا دیارده كان����ی كه مت����ر داده مه زرێن����ن، له ناو ملمالن����ێ په یوه ن����دی و ده ره وه و كۆمه ڵ����گا ده بینن. ئه وان پێش����وه خت دنیایان ته رجه مه كردووه بۆ كۆمه ڵێك بونه وه ری زه ینی، هه ربۆیه لێكدانه وه یان له ن����او جوغ����زی زه ین����دا ده مێنێته وه ، ئیتر له نێوان ئ����ه وان و دنیادا كه لێنێك و ئ����ه وان و له نێ����وان ئه نجامگیریه كان����ی

په ره س����ه ندنه كانی مێژووشدا كه لێنێكی فراوانتر دروستده بێت.

گرفتی سه ره كی ئه م تایپه ی رۆشنبیر، كه زیاتر رۆش����نبیری رۆژنامه نوس����ن، له وه دایه نێوكۆی كاری رۆشنبیری و كاری رۆژنامه وانی به جۆرێك تێكه ڵده كه ن، كه نه ده توانن رۆڵی رۆشنبیر بگێڕن نه رۆڵی رۆژنامه ن����وس، كۆشش����ێكی بێه����ووده ده كه ن بۆ هێنانه وه ی پاساوی فیكریی قووڵ بۆ ئه و هه ڵوێست و رووداوانه ی، كه به رۆژو سه عات، گۆڕانیان به سه ردێت.. هه وڵ����ده ده ن وه ك وه رچه رخ����ان، یان وه ك دیارده ی مانادار، تیۆرس����ازی بۆ

ره خنه كردنی بكه ن. په ره س����ه ندنه كان ره خنه یه كی نووس����ه ره چه ش����نه ئه م مۆراڵ����ی نیه ، ره خنه یه كی سیاس����یش نیه ؛ چونكه ده ش����ێت ل����ه ڕووی مۆراڵ و بۆ ئایدیاڵیان رێگه یه كی سیاس����ه ته وه خۆی����ان هه ڵبژاردبێ����ت. به ڵك����و زیاتر چونك����ه مه عریفیی����ه ، ره خنه یه ك����ی به حوكمی سه روكاریان له گه ڵ پێشهاته كۆمه ڵگادا، رۆژانه ییه كانی سیاس����ه ت و زیاتر له وێنه ی ئاكتیڤیستی كۆمه اڵیه تی و ئه ڵبه ت كه نزیكده كه ونه وه ، سیاس����ی

بوونی����ان گرنگ����ه ؛ به اڵم له ژێ����ر ناوی ئاكتیڤیستدا، نه ك رۆشنبیر.

له یه ككات����دا م����رۆڤ ئاس����اییه رۆشنبیرو یان رۆژنامه نوس، رۆشنبیرو ئاكتیڤیستیش بێت؛ به اڵم له دوو كایه و له دوو نێوكۆی جی����اوازدا. تێكه ڵكردنی نێوان رۆڵی رۆشنبیرو رۆڵی ئاكتیڤیست، یان رۆژنامه نوس����ی سیاس����ی، كارێكی ته نان����ه ت سیاس����یه كان، وایك����ردووه خه ڵك����ی ئاس����اییش، هه میش����ه داوای هه نگاوی عه مه لی و هه ڵوێس����تی رۆژانه له رۆش����نبیران ده ك����ه ن. ئیت����ر ورده .. قسه ده كه ن به زمانێك رۆشنبیران ورده زیاتر زمان����ی رۆژنامه یه ، هه ندێكجاریش زمانی وه عزه ، ئه و هه ڵوێس����تانه ش كه وه ریده گرن په یوه ندییان به په ره سه ندنه

رۆژه وه هه یه .سوودمه ندی یه كه م له م تێكه ڵكردنه ، نوخبه ی سیاس����ییه ، له ب����ه ر دوو هۆ؛ یه ك����ه م: له به رئه وه ی ته نه����ا نوخبه ی سیاسی له كوردستاندا كاریگه ره ، ئه گه ر نه ڵێین ته نه����ا ئه و بوونی هه یه . هه موو ئه وان����ه ی ناونراون نوخب����ه ی ئابووری، رۆژنامه وانی، ئه كادیمی، رۆش����نبیری، مه ده نی، ئاینی و هتد.. یان راس����ته وخۆ یان نوخب����ه ی سیاس����ین؛ پاش����كۆی تووڕه و یاخی����ن، ب����ه اڵم له هه مان ئه و گۆڕه پان����ه دا یاریده ك����ه ن ده ك����ه ن كه سیاس����یه كانه . پش����ته وه ی گۆڕه پانی سیاس����ییه له به رئ����ه وه ی دووه م: كورده كان خۆیان كه مترین قسه ده كه ن و له به كارهێنانی گرفتی����ان زۆربه ش����یان زم����ان و به ڵگاندن����ی لۆجیكی����دا هه یه . به وه یه پێویس����تیان هه میشه هه ربۆیه هاوته ری����ب له گه ڵ ش����ه ڕی خۆیاندا كه زیاتر ش����ه ڕێكی نهێن����ی، موخابه راتی و ژێربه ژێره ... ش����ه ڕێكی تر له ئارادا بێت ك����ه ش����ه ڕێكی ده نگداره ، نوس����ه ران و رۆژنامه نوس����ان تیایدا به ش����دارن. له و شه ڕه دا زۆرترین قسه ، زۆرترین ره خنه ، ناوونات����ۆره برینداركه رتری����ن بگ����ره ئاڕاس����ته ی سیاسیه كان ده كرێت. به اڵم سه ره نجام ئه و شه ڕه قسه یه ، شه ڕ نیه له ناو ماڵی سیاسیه كاندا، به ڵكو شه ڕه ملمالنێیه ك پش����ته وه یان.. له كۆاڵن����ی نی����ه به ئاراس����ته ی فراوانكردنی كایه ی رۆش����نبیری له س����ه ر حس����ابی كایه ی كایه ی به پاشكۆكردنی به ڵكو سیاسی، رۆشنبیرییه بۆ كایه ی سیاسی. شه ڕێكه دژی سیاس����ییه كان، ب����ه اڵم له پێن����او

سیاسییه كاندا.رۆش����نبیران، كه توانایه كی باش����یان به ڵگاندن����ی زم����ان و له به كارهێنان����ی لۆجیكی����دا هه ی����ه ، ده ش����ێت جۆرێك له غ����روری س����اخته الی خۆی����ان و الی چاودێرانیش����یان دروس����تبكه ن، به وه ی توانای بینینی گۆشه دوورو تاریكه كانیان هه یه . به اڵم له س����ه رده می فرانس����یس بیكۆنه وه ئێمه ئه وه ده زانین كه زمان و لۆجیك به هه مان ئه و ئه ندازه یه ی ئامێری رۆشنكردنه وه ن، ئامێری تاریكاندنیشن؛ هه روه كچ����ۆن ده توانن پ����ه ی به لوغمه سیاس����ی و كولتورییه كان به رن، توانای

دانان����ی لوغمی هاوشێوه ش����یان هه یه . ئه گه ر پیش����ه ی رۆش����نبیر له م خاڵه دا به پیش����ه ی ده اڵڵ بچوێندرێت، ده كرێت بوترێ����ت: كاتێ����ك ده اڵڵ ده خوازێ����ت خانوویه ك بفرۆش����ێت ده توانێت هه موو ئ����ه و به ڵگان����ه ریزبكات ك����ه خانوه كه به اڵم نموونه یی، خانوویه ك����ی ده كه نه كاتێك ده یه وێ����ت هه مان خانوو بكڕێت به ش����ێوه یه ك به ڵگ����ه كان ده توانێ����ت خانوه كه ك����ه بكات����ه وه پێچه وانان����ه له كه دارده كه ن. ده شێت نوسه ران ره خنه له م نزیككارییه ی نێوان رۆشنبیرو ده اڵڵ بێویژدانییه پێیانوابێ����ت بگرن، ره نگه به پیشه ی رۆش����نبیر پیشه ی چواندنی تری كێش����ه یه كی ئه مه ش����یان ده اڵڵ. رۆش����نبیرانه كاتێك پیشه كه ی خۆیان بااڵت����رو ئه خالقیتر له وانیت����ر ده بینن، له كاتێك����دا هی����چ پیش����ه یه ك و هی����چ چاالكیه ك����ی مرۆیی خۆی له خۆیدا بااڵو ئه خالق����ی نیه ، به ڵكو كه وتۆته س����ه ر ش����ێوازی كارو بكه ری ن����او ئه و كایه و پیشه یه . هه ر بۆیه بیكۆن-یش له نێوان لۆجیكی سكۆالره كانی سه رده می خۆی و لۆجیكی شانۆكاران، ئه هلی بازاڕو خێڵ و

ئه شكه وتدا چواندنی سازاند.زۆرج����ار رۆش����نبیران ده بنه قوربانی بۆچونه كانی خۆی����ان كاتێك ماوه یه كی ب����ۆ به رگریكردن درێ����ژ ته رخانده كه ن له بیرۆكه یه ك، بۆ گه یشتن به ئه نجامێكی دیاریكراو؛ به اڵم كه په ره س����ه ندنه كانی ده س����ه لمێنن، پێچه وانه ك����ه ی رووداو له بری راده ستبوون، میكانیزمی به رگری س����ایكۆلۆجی هه ڵده بژێرن. واته له بری پێشه كیه كانی به نادروستی دان ئه وه ی ده ره نجام����ی ك����ه بنێ����ن، خۆیان����دا هه وڵده ده ن خس����تۆته وه ، نادروستیان نادروستی دراوه واقعیه كان بسه لمێنن. ئه مه هه ر كێش����ه ی مه الكان����ی تاڵیبان نه ب����وو، كه بۆ ئه وه ی دیدی س����ه له فی خۆیان بس����ه لمێنن، ده بوو ئه فغانستان بگه ڕێننه وه بۆ واقعی به ر له سه دان ساڵ، هه ر كێشه ی رۆش����نبیره ماركسیه كانی دنیای خۆرهه اڵت و دنیای خۆمان نه بوو، ك����ه له په نجاكان����ه وه ت����ا نه وه ده كانی سه ده ی رابردوو، به شێوه یه كی هیستیری له هه وڵی دروستكردنی واقعێكی وه همیدا بوون كۆك بێ����ت به بیرۆكه و تیۆره كانی ئه وان.. به ڵكو له ئێستاشدا كێشه ی ئه و رۆشنبیرانه ی دنیای كوردییه كه له هه وڵی دروس����تكردنی واقعێك����ی وه همی����دان، واقعێ����ك پ����ڕه له داینامی����زم، جووڵه ، نێ����وان هێزه سیاس����یه كان و ملمالنێی گروپ و نوخب����ه جیاوازه كانی كۆمه ڵگا. ب����ه اڵم له راس����تیدا واقعێك����ه ، له ڕووی سیاس����ییه وه ، به مه نگ����ی ماوه ت����ه وه ، تیایدا قه ڵه مڕه وه كانی ده س����ه اڵت زیاتر ده چه سپێن، زیاتر ماكیاجی دیموكراتی بۆ روخساری ده س����ه اڵتداران ده كرێت، تیایدا ره خنه و ونه یاربوون له بری ئه وه ی هه ره ش����ه له پێكهاته ی ده سه اڵت بكات زیاتر ده یچه س����پێنێت و زیات����ر ده بێته ڤاكس����ین و میكانیزم����ی به رگری بۆی. واقعێكه زیاتر ب����ه ره و به ده زگاییكردنی په یوه ندیی����ه نه ریتییه كانی هێز، به ره و دابه ش����كردنه وه ی به ركه وت����ی الیه ن����ه شۆڕش س����ه رده می پێكاهه ڵپژاوه كانی ده ڕوات، كه س����ه ره تاكه ی ده گه ڕێته وه سه ده ی شه س����ته كانی س����ه ره تای بۆ

رابردوو. ئه ڵبه ت ئاڵته رناتیڤی قسه له م واقعه دا بێده نگی نیه ، به ڵكو گۆڕینی ستراتیجی قس����ه و ره خنه یه ، ره خنه كردنی قسه یه بێده نگی، هاوت����ای كاتێ����ك ده بێت����ه ره خنه كردن����ی تاكتیكه كانی نه یاربوونه كاتێ����ك ده ڕژێته ناو س����تراتیجیه كانی

ده سه اڵته وه .سیاس����ه تی له دنی����ای ئ����ه وه ی هێز، په یوه ندیه كانی گ����ۆڕاوه كوردیدا ده ستاوده ستكردنی ده سه اڵت، ئاڵوگۆڕی به ده زگاییكردن����ی ن����ه وه كان، رۆڵ����ی رۆڵی دام����ه زراوه نیش����تمانیه كان نیه . ده گوزه رێ����ت، له ئێس����تادا ئ����ه وه ش له په یوه ندیدا به هه واڵه خۆش����بینه كانی تێكچونی هاوس����ه نگی هێز له ناو بنیاتی ده س����ه اڵتدا، گه ڕانه وه یان نه گه ڕانه وی به دیموكراتیزه كردن����ی ده س����تور، كوردس����تان له ڕێگ����ه ی هه مواركردن����ی ته ریكبوونی ده س����تووره وه ، ماده یه كی به ره ی ده س����ه اڵت و فراوانبوونی به ره ی نه یارانی..، هه موو هه واڵه هاوشێوه كان، هاوپێچ له گه ڵ هه موو ئه و شیكاریانه ی رۆژنامه وانیدا رۆش����نبیری/ له دنی����ای بۆ ئ����ه و بابه تانه ده كرێ����ن، گۆڕان نین

له چه مك و تێگه یش����تنی كاری سیاسی و درێژه دانه به ڵك����و فیكری سیاس����یدا؛ شۆڕش����گێڕانه ی ئ����اوزای به هه م����ان نوس����ه رانی س����ه رده می ش����اخ، به اڵم له س����یاقێكی تردا، كه وه ك هاوڕێیه كم وتی: "شیعریان ده نوسی به و ئومێده ی له ئیزگ����ه ی شۆڕش����ه وه بخوێندرێته وه . له ئێستاش����دا وتار ده نوسن و هه ڵوێست وه رده گرن، به و ئومێده ی له كه ناڵه كانی راگه یان����دن و كایه كانی ده ره وه ی كایه ی

رۆشنبیریدا ده نگدانه وه ی هه بێت".یه كێك له مه ترسیدارترین وێستگه كانی هه ر رۆشنبیرو هه ر نوسه رێك ئه و كاته ده س����تپێده كات كه سواڵی خوێندنه وه و ستایش����ی خوێنه ران����ی ده كات، كاتێك نوسینی بیس����تراوو ده نگی ده خوازێت خوێندراوه بێت له ناو كایه كانی ده ره وی كایه ی رۆش����نبیریدا. له كاتێكی ئاوهادا نوس����ه ر ب����ۆ خوێن����ه ران ده نوس����ێت، به گوێره ی ئاستی تێگه یشتن و سانسۆره پێشوه خته كانی ئه وان ده ق تۆمارده كات. ئه مه ئه و تایپه ی نوسه ر بوو كه وێڵفیگان ئایزه ر ره خنه ی ك����رد، چونكه الی ئه و باشترین نوسه ر ئه و نوسه ره یه كه ته نها خ����ۆی خوێنه ری خۆیه تی، به و مانایه ی ته نها راستگۆیانه بۆ خوێنه رێكی ناوه كی ك����ه ده نوس����ێت، Implied Readerدی����وه ره خنه گره كه ی خۆیه تی و خاوه ن سانس����ۆرێكی مه عریفی و میتۆدۆلۆجی و ویژدانی ورده به سه ر نوسه ره وه . نوسه ر، به پێی ئه م دیده ، بێباكه له ئاس����ت هه ر خوێنه رێكی ده ره كی، هه ر سانسۆرو هه ر چێژێك كه ده بنه سانسۆری ئه وانی ترو چێژی گشتی. به اڵم سه ره نجام هه ر ئه م نوس����ه ره یه كه متمانه ی خوێنه ره كانی ده ره وه ش ده بات����ه وه ، چونك����ه هه موو له نێ����وان راس����تگۆیانه مۆنۆلۆگێك����ی )خودو خود(دا وه رده چه رخێته س����ه ر دایه لۆگێكی راستگۆیانه ی نێوان )خود و ئه وان(. هه موومان ئه و دێڕه شیعرانه ، ئه و وته زا گرنگانه ، ئه و كه شف و شاكاره جوانانه مان له ی����اده كه وامانزانیوه هی خۆمانه ، به اڵم كه سێكی تر له بری ئێمه و

بێئه وه ی بمانناس����ێت، له گۆش����ه یه كدا، نوسیویه تی.

له ئێستادا پێویسته ره خنه له هه موو ئه و كه شیكردنه وه و بگیردرێت رۆشنبیرانه تیۆریزه بۆ جوڵ����ه ، به تایبه تی جوڵه ی ده ك����ه ن. له كوردس����تاندا سیاس����ی، مه به س����ت له م ره خنه ی����ه داكۆكیكردن نیه له بیرۆكه یه كی پێچه وانه كه ده ڵێت: كۆمه ڵگ����ه ی كوردی له دۆخی وه س����تان و چه قبه س����تنی به رده وامدای����ه . ئه مه مه به ستی ره خنه ی من نیه له تیۆرسازانی

جووڵه له كوردستاندا، به ڵكو مه به ستمه بڵێم: ئه گه ر جوڵه یه ك له دنیای كوردیدا هه بێ����ت ئه و جوڵ����ه رواڵه تییه نییه كه رۆژنامه كان����ی س����ایت و هه واڵه كان����ی پڕك����ردووه ، ئه وه نیه كه رۆش����نبیران و چاودێره سیاسییه كانی سه رقاڵكردووه ، راڤ����ه كاری و خوێنده نه وه ی جۆراوجۆری بۆده ك����ه ن، هه ندێكجاریش له ئاس����تیدا هه ڵوێس����ت وه رده گ����رن، هه ندێكی����ان مزگێنی سه ره تایه كی نوێی تێدا ده بینن و هه ندێكیش����یان وه ك نه فره ت ده یبینن. له كوردس����تاندا ده جوڵێ����ت ئ����ه وه ی جووڵه یه ك����ی كپه له ژێ����ره وه ، له بنیاته هه ره قووڵه كانی كۆمه ڵگادا، كه به زمانی رۆژنامه كان و له س����ه ر زاری سیاسیه كان یه كێك چونكه لێناكرێت. گوزارش����تی رۆژنامه نوسی سیاس����ی و له ئه ركه كانی له تۆخكردن����ه وه ی بریتیی����ه سیاس����ی كاڵكردنه وه ی دی����ارده كان و رواڵه ت����ی كرۆكی����ان، ئه ڵبه ت له و س����یاقانه دا كه پێویس����تده كات. له و سیاقانه ش����دا كه پێچه وانه ك����ه ی پێویس����تده كات بابه ته الوه كیه كان به جۆرێك قه به ده كه ن، كۆی

رای گشتی پێوه سه رگه رمده كه ن.به دیدی م����ن چه ن����ده رۆژنامه نوس و نوس����ه ره كانی دنیای عه ره ب پێش����بنی به ه����اری واڵتانی خۆیان بوومه له رزه ی كرد، ك����ه له ن����او بنیات����ه قووڵه كانی گینگڵی����ده دا، ده ك����واڵو كۆمه ڵ����گادا زۆرب����ه ی رۆژنامه نوس����ان و نوس����ه رانی دنیای خۆش����مان هه ر هێنده ی ئه وان، ره نگ����ه كه متریش، په ی به سروش����تی سیاس����ی كۆمه اڵیه ت����ی و جووڵ����ه ی له بنیاته قووڵه كانی كۆمه ڵگای كوردیدا به رن؛ چونكه له نێ����وان جووڵه ی ورده شه پۆلی س����ه رده ریاو گینگڵ و تسونامی بن ده ری����ادا، ته نها ئ����ه وه ی یه كه میان له رواڵه تدا بینراوه . به اڵم له ڕاستیدا ئه و ورده شه پۆالنه هه ر هێنده هێزیان پێیه كه شتی سیاسییه ته قلیدییه كان و گروپه ب����اوه كان ده جوڵێنن، نه ك ئه و گرووپ و دروس����تنه بوون، هێش����تا كه هێزانه ی یان له ژانی دروس����تبووندان و ره نگه تا

ئاینده یه كی بینراویش له دایك نه بن.هه رگی����ز رۆش����نبیر بارناكرێ����ت له و چاالكی و ئه ركان����ه ی كه له توانای ئه ودا نین، رۆش����نبیریش مرۆڤێكی ئاساییه ، توانایه ك����ی له ڕاده ب����ه ده ری نی����ه ب����ۆ په یب����ردن به دیارده نه بین����راوه كان، بۆ پێشبینیكردنی ئه و رووداوانه ی كه هێشتا نه هاتوون. به اڵم پێویس����ته رۆش����نبیر هه میشه به گومانه وه بڕوانێته پێشبینییه ساده كان و مزگێنییه گه وره كان. گومانی رۆشنبیر ره شبینییه كی سایكۆلۆجی، یان به دبینییه كی سیاسی نیه ، به ڵكو زیاتر گومانێكی میتۆدۆلۆجی و هه ڵپه ساردنێكی Phenomenological دیارده ناس����ییه Reduction. ره نگه میتۆدێكی له مجۆره له ه����ه ر میتۆدێكی ت����ر بایه خدارتر بێت بۆ واقعی رۆش����نبیریی كوردی له بواری مرۆڤناسی و زانس����ته كۆمه اڵیه تیه كاندا، چونك����ه نوس����ه ران و توێ����ژه ران هی����چ داتایه كی دروس����ت و هیچ س����امپڵێكی پێشبنیی و كه ره سته ی وه ك رۆشنیان، گریمان����ه و ئه نجامگیری، له به رده س����تدا نیه . سه رچاوه مه یدانیه كانی رۆشنبیری لێدوانی رۆژنام����ه كان و ته نه����ا ك����ورد سیاس����ییه كان و دی����ارده رواڵه تیه كانی كۆمه ڵگایه ، كه به ش����ێكی زۆر بچووك و كۆمه ڵگای هه ندێكجاری����ش س����اخته ی كوردی نیشانده ده ن. واته گه ر ته نانه ت نوس����ه ر خ����اوه ن میتۆدێك����ی باش����ی سیاسیش سۆسیۆلۆجی و لێكۆڵینه وه ی بێت، خاوه نی ئه و س����امپڵ و كه ره ستانه نی����ه ك����ه هاوكاریب����كات، ت����ا ببێته توێژه رێكی باش و نوسه رێكی ئۆرگانیكی

ناو كۆمه ڵگا. له دۆخێكی وادا، یان ده بێت رۆشنبیر گومانكار بێ����ت به رامب����ه ر هه موو ئه و حوكم و وێناكردن و ناونانه ی ده درێنه پاڵ دیارده كان، كه ئه مه یان گرنگه ، چونكه رووبه ڕه كانی پرس����یار، دیارده ناس����ی، گریمانه ی گریمان����ه و كران����ه وه ، راڤه ، پێچه وان����ه فراوان����ده كات.. یان ده بێت په نابه رێته ب����ه ر بابه تی تیۆریی په تی، كه ئه مه ش����یان هه ر بایه خی خۆی هه یه به اڵم به پله یه كی دیاریكراو. یان ده بێت په نابه رێته به ر تۆماركرنی هه ڵوێس����تی سیاس����ی و كۆمه اڵیه ت����ی، ك����ه ئه ڵبه ت ئه مه ی����ان كاره س����اته ، چونك����ه زیاتر رۆشنبیر له وێنه ی واعیز نزیكده كاته وه ، ده یكات����ه حاڵه تیش����دا له باش����ترین

راوێژكارێكی سیاسی و كۆمه اڵیه تی.

جوڵه‌ی‌وه‌همیره‌خنه‌‌له‌رۆشنبیری‌رۆژنامه‌نوس

یه كێك له مه ترسیدارترین وێستگه كانی هه ر

رۆشنبیرو هه ر نوسه رێك ئه و كاته

ده ستپێده كات كه سواڵی

خوێندنه وه و ستایشی خوێنه رانی

ده كات

ته نها نوخبه ی سیاسی

له كوردستاندا كاریگه ره ، ئه گه ر نه ڵێین ته نها ئه و

بوونی هه یه . هه موو ئه وانه ی ناونراون

نوخبه ی ئابووری، رۆشنبیری، ئه كادیمی،

رۆژنامه وانی، مه ده نی، ئاینی و

هتد.. یان راسته وخۆ پاشكۆی

نوخبه ی سیاسین

گرفتی سه ره كی ئه م تایپه ی رۆشنبیر، كه زیاتر

رۆشنبیری رۆژنامه نوسن،

له وه دایه نێوكۆی كاری رۆشنبیری و كاری رۆژنامه وانی

به جۆرێك تێكه ڵده كه ن، كه نه ده توانن رۆڵی رۆشنبیر بگێڕن نه رۆڵی

رۆژنامه نوس

شاهۆ سه عید

18

(383( سێشه ممه 2013/6/25 19تایبه‌ت

رۆژی سێشه ممه به رواری )2013/6/11( راپۆرتێ���ك له رۆژنام���ه ی ئاوێنه ژماره (381( له الپ���ه ڕه ی )16(دا تایب���ه ت به الپ���ه ڕه ی خوێن���دن باڵوكراوه ته وه ، راپۆرته كه س���ه باره ت ب���ه و قوتابیه ی به قه زای س���ه ر خه له كان له ناحی���ه ی دوكان له كات���ی تاقیكردنه وه ی كۆتایی نیش���تمانی قۆناغ���ی )9(ی بنه ڕه تیه له ب���ه رواری )2013/6/2( كه ده كاته یه ك���ه م رۆژی تاقیكردنه وه كان له الیه ن به ڕێوه به ری په روه رده ی دوكان به هۆی هه وڵ���ی گزیك���ردن )غ���ش( ده كرێته

ده ره وه .

هۆكاری رودانی روداوه كه به م شێوه یه بو:

به ڕێز )س���ه ردار حه مه ره شید سۆفی( دوكان پ���ه روه رده ی به ڕێوه ب���ه ری له س���ه ردانێكی مه یدانی���دا ب���ۆ هۆڵی ناحیه ی س���ه ردانی تاقیكردن���ه وه كان خه له كانی كرد له میانی س���ه ردانه كه یدا هۆڵ���ی تاقیكردن���ه وه ی قوتابخان���ه ی به س���ه ركرده وه ، بنه ڕه تی ئاس���وده ی له كاتی سه ردانیدا بۆ سه ر ئه و كه رته ی كه قوتاب���ی )تاریق عه زی���ز(ی لێبوه بینیوێتی كه ناوبراو هه وڵی گزیكردن و پرس���یاره كانی وه اڵم���ی وه رگرتن���ی كات���ه دا ل���ه و داوه . له ده وروب���ه ری به ڕێ���ز به ڕێوه ب���ه ر ئاگاداریكردۆته وه و ڕێنماییك���ردوه كه ئ���ه و كاره نه كات و به اڵم به ڕێنماییه كان���ه وه پابه ندبێ���ت ئ���ه و له به رامب���ه ردا ده نگ���ه ده نگ���ی دروستكردوه و په شێوی ناوه ته وه له ناو هۆڵ���ی تاقیكردنه وه كان���دا وه هێمنی و ئارام���ی هۆڵه كه ی ش���ێواندوه به مه ش گه ڕانه وه ی له ب���ه ر ناچار به ڕێوه ب���ه ر ئارامی ب���ۆ هۆڵه كه و تێكنه چونی باری ئ���ه و قوتابیه ی ده رون���ی قوتابیه كان له ژێ���ر ئه م���ه ش ده ره وه . كردۆت���ه له سیسته می ماده ی )13( رۆش���نایی تاقیكردنه وه گش���تیه كان ژماره )19(ی س���اڵی )1972( كه تیای���دا هاتوه هه ر )قوتابیه ك( خوێندكارێك له كاتی تاقیكردنه وه گش���تیه كاندا گزی )غش( ب���كات یاخ���ود هه وڵی بۆ ب���دات یان ده نگه ده نگ دروس���ت ب���كات له هۆڵی هۆڵه كه هێمن���ی تاقیكردنه وه كان���داو تێكبدات ئه وه ئه و ساڵه ی به كه وتو بۆ

هه ژمارده كرێت.ڕاپۆرته ك���ه دا له به ش���ێكی هه روه ه���ا وت���ه ی ش���اخه وان س���واره ئه حمه د، ك���ه وه رگی���راوه مامۆس���تا پیش���ه هاوكات چاودێری ئ���ه و كه رته بوه كه قوتاب���ی ناوبراوی لێب���وه له وته كانیدا پش���تگیری ئ���ه و قوتابی���ه ده كات و ده ڵێ���ت ته نها ئاوڕێك���ی داوه ته وه بۆ ئ���ه وه ی له وێنه گرتنه كه دا ده ربچێت وه وته كانی به ڕێ���ز به ڕێوه به ری په روه رده به ناڕاس���ت له قه ڵه م ده دات كه ئه مه ش به ت���ه واوی پێچه وانه یه له گه ڵ وته كانی ناوبراو كه له و داواكارییه ی پێش���كه ش به به ڕێوه به ری پ���ه روه رده ی كردوه بۆ هه ڵوه شاندنه وه ی سزای سه رنجڕاكێشان كه به ڕێوه به ری په روه رده ئاڕاس���ته ی ك���ردوه به ه���ۆی كه مت���ه ر خه می ئه و چاودێریكردندا له كاری مامۆس���تایه وه

له تاقیكردنه وه كان.

كه له و داواكارییه یدا ئاماژه به وه ده كات كه خودی خۆی پێشتر ئه و قوتابیه ی له س���ه رپێچیه كانی ئاگاداركردۆت���ه وه وه ه���ۆكاری ده رنه كردنیش���ی بۆ ئه وه گه ڕاندۆته وه كه له وكاته دا به ڕێوه به ری په روه رده و سه رپه رشتیاره كان ئاماده بون له ب���ه ر ئه وان بێده نگب���وه وه هه روه ها مودیری قاعه ك���ه ش پێیڕاگه یاندوه كه به هیچ شێوه یه ك قوتابی ناكه نه ده ره وه تا خ���ۆی ئاگادارنه كه نه وه كه ئه مه ش به ت���ه واوی پێچه وان���ه ی وته كانێتی كه

له ڕۆژنامه كه تان ئاماژه ی پێداوه .

له گه ڵ رێزدا...

راگه یاندنی په روه رده ی دوكان

گومانی تێدا نیه كه ش����اری س����لێمانی ئیشی تێداكراوه و گۆڕانكاری تێداكراوه ، ژماره یه ك����ی زۆر گه ڕه ك زیادیكردوه ، كه زۆر به ش����ی خزمه تگوزاری بۆچوه ، به اڵم زۆرینه ی گه ڕه كه كان خزمه تگوزارییه كانی به ته واونه ك����راوی ی����ان ته واونه ب����ون مانگێ����ك پ����اش ی����ان به جێهێڵ����راوه ش����ه قامه كانی ت����ه واوی له ته واوبون����ی تێكچۆت����ه وه ، بۆ نمون����ه گه ڕه كی برایم ئه حمه دو كازیوه و كوردسات شه قامه كانی له شه قامی سه ره كی به ته واوی تێكچون، برای����م ئه حم����ه د، چاڵ����ی وای تێدای����ه ئه گه ر ش����ۆفێر وریانه بێت به دڵنیاییه وه وه ریده گێڕێت، دور نیه زیانی گیانیش����ی

به دوادا بێت.ئی����داره ی كاربه ده س����تانی له راس����تیدا س����لێمانی پێویس����ته تۆزێك به ده م ئه م شاره وه بێن و خۆیان به به رپرسیار بزانن له زیانه كانی ئه مش����اره ، ئه م وتاره ته نها بۆ به ئاگاهێنانه وه یه كه له و خه وه قورسه هه س����تن و به ئه ركی سه رشانتان راپه ڕن، ئاخ����ر مانای تێدا نیه ماوه ی دو س����اڵه جاده ی چه قچه ق ئیش����ی تێدا ده كرێت،

تائێس����تا ته واونه بوه ، رۆژێك ئیشی تێدا ده كرێت و هه فته یه ك ئیش ناكه ن، كه س

نیه بپرسێته وه .تائێس����تا ج����اده ی چه قچ����ه ق ئه مبه رو ئه وبه ری جاده كه رۆژانی پێنچ ش����ه ممه و هه ینی هاواڵتی ب����ۆ ده چێت بۆ ئه وه ی لێی بحه سێنه وه ، به اڵم رۆژێك ئه مبه ری جاده كه هه ڵده كه نن و رۆژێك پڕیده كه نه وه ، رۆژێ����ك هه ڵیده كه نن����ه وه له به رئ����ه وه ی وای����ه ری كاره بای����ان بیرچ����وه رۆژێ����ك پڕیده كه نه وه ، رۆژێكیتر هه ڵیده كه ننه وه ، له به رئه وه ی كێشه ی كاره بای تێكه وتوه ، ئه رێ به راس����ت ئه مه نوكته نیه ، تكایه تۆزێك ره حم به داهاتی ئه م شاره بكه ن، پارێزگار تۆزێك هیمه ت بۆ لێپرسینه وه .

شه قامی سه ره كی شه ست مه ترییه كه كه خوالنه وه یه به ده وری ش����اری سلێمانیدا، گومانم نیه له وه ی كه زۆرینه ی دانیشوانی ئه م ش����اره له ناو سه یاره كه ش����یاندابێت قس����ه ی خۆیان له سه ركردوه ، كه رۆژێك تاس����ه یه ك له قیری بێ فس����فۆر دروست ده كه ن و رۆژێك تاس����ه و ش����ه قامه كه ش هه ڵده كه نن به مه به س����تی نوێكردنه وه ی،

باش����ه ناكرێ����ت پێش ئه وه ی تاس����ه كه دانێن ش����ه قامه كه نوێبكه ن����ه وه ، یاخود دوای ئه وه ی كه نوێشیده كه نه وه دواجار تاس����ه یه كی مۆدێرن دابنێن، ئاخر كه ی ئێستا كار به تاس����ه ی قیر ده كرێت، كه

شۆفێران زۆرترین گله ییان هه یه لێی.تازه كه ی س����لێمانی زانك����ۆ ش����ه قامی كراوه ت����ه وه ، یه كس����اید ته واونه ب����وه و ب����ه اڵم زۆرین����ه ی ش����وێنی ئه وس����ایده خراپكراوه ته وه ، كه چی سایده كه یتر تازه ده س����تپێده كات، باش����ه كێ له به رانبه ر ئه مه تاوانباره ، تاوانبار ته نها بكوژه كان نین ده بێت بكوژه كانی ش����ه قامه كانیش

بناسرێن.سلێمانی ش����اره وانی پارێزگارو به رێزان ئایا سه رچنار ده بینن؟ خۆتان ده زانن كه سه رچنار مێژویه كی دێرینی به سه ر شاری سلێمانیه وه هه یه و له عێراقیشدا ناسراوه ته نان����ه ت له هه ندێك واڵت����ی ده وروبه ری عه ره بیش����دا، كه چی زۆر به داخه وه هیچ من مه به س����تی پێنادرێت گرنگییه ك����ی له نوێكردن����ه وه ی نی����ه ، نوێكرایه وه و زۆر قسه ش له س����ه ر الیه نی دارایی كراوه كه

گه نده ڵی ئیداری تێدا كرا. به هه رحاڵ جه نابی پارێزگارو شاره وانی، ئه گه ر پیاس����ه یه ك به سه رچناردا بكه ن، دیارده یه كی زۆر عه جیب و غه ریب ده بینن ه����ه ر له به رده م����ی دوكانه كان����ه وه تاكو نێوان جاده كان����ی كارگه ی چیمه نتۆكه ی

س����ه رچناری كۆن، نێوان هه ردو جاده كه پڕك����راوه له پ����وش و پ����ه اڵش و پ����ه ڕی كه له كاتێكیش����دایه ئه م����ه مریش����ك، نزیكی مه شته له كه ی سه رچناره كه سه ر به به ڕێوه به رایه تی گش����تی كش����توكاڵه ، ئه مه له دو خاڵ به ده ر نیه یان شاره وانی و باخچه كان����ی كه مته رخه من یان پارێزگار

جه نابتان، ئه گه ر وانیه وه اڵم.له الیه كی تره وه گ����ه ر هه ژارێك مه ترێك ده چێته ش����اره وانی ته جاوزبكات زه وی ده ڕوخێنێ����ت و خانوه ك����ه س����ه ری و پڕبوه س����ه رچنار ب����ه اڵم بینیش����مان، خانه كه ی ه����ی مانگاكانیش له مان����گاو پشتی س����ه رچناره ، كه س����ێك نیه بڵێ ئه رێ ئ����ه م خانانه بۆ له وێ����دان یاخود بۆ تازه له وێدا دروس����تكران، یاخود كه دروس����تكران بۆ به رده درێنه ده ره وه بۆ باخچه كانی سه رچنار، ئه مه جگه له وه ی خانه كان به وشكه كه ڵه ك دروستكراوه كه له په نا هاوینه هه واری سه رچناره ، ده ڵێی ئه م ش����اره حكومه تی تێ����دا نیه ، هێنده

به ته جاوز كراوه ته وه .

نمونه یه كی تر جاده ی قوله ره یس����ی كه تازه دروستكراوه سه ره تای دروستكردنی ئ����ه و جاده ی����ه ماڵێك����ی ه����ه ژار هه بو به مه فره زه وه چونه سه ریان و ش����اره وانی روخاندیان، زۆر باشه ئه گه ر یاسا هه بێت با بۆ هه موان بێت، ئه ی بۆ ئیس����تا هه ر

له پشتی ئه و جاده یه وه زۆربه ی خانوه كان ته جاوزن و ش����ه قامه كانی هیچ پێوه رێكی هه نده س����ی تێدا نه كراوه له شوێنێك 30 مه ت����ره و له ش����وێنێك هه م����ان جاده 40 مه تره ، ئه مه له به رئه وه نیه كه هه ندێك تائیس����تاش له به رخاتری خاتران م����اڵ هه رته ج����اوزه و نه براونه ته دواوه ؟ ئه گه ر

وانیه بۆ ئه مه ش وه اڵم.م����ن ده زانم جه نابی پارێ����زگار ره نگه بۆ ئه مان����ه وه اڵمێ����ك هه بێت، ك����ه بڵێت كێشه كه سیاسیه و رۆچۆته ناو ئیداره ی ئه م ش����اره وه ، ده ی ئه گ����ه ر وابێت ئه وه پێویس����تی به ده س����ت له كاركێشانه وه ی جه نابتانه و گێڕانه وه ی حیكایه ته كانیه تی، ئاخ����ر ناكرێت ك����ه س نه وێرێ����ت پرۆژه له س����لێمانی وه ربگرێت، ئیداره ئه وه نده خراپب����وه ، هه ندێ����ك به ڕێوه به رایه ت����ی هه یه له ش����اری س����لێمانی به ئاش����كراو به عه له ن����ی واده ك����ه ن ك����ه به ڵێنده ری وه رنه گرێت پ����رۆژه كان وازبێنێت و باش بدرێت به به ڵینده رێكی تر كه به مه به ست دیاریكراوه ، له ماوه ی رابردوشدا جه نابتان ده زانن كه له الی����ه ن به ڵێنده رێكه وه وترا كه پارێزگار له مه به رپرس����ه ده ی ماده م وایه چاره سه ر الی تۆیه ، ئه گه رنا شاری ش����اران بێ پارێزگایه ئه زیزم، بۆ هه مو ئه مانه ش ئاماده م ش����ه قام به ش����ه قام و شوێن به شوێن پیشانتان بده م و به ڵگه كان

بخه مه به رده ستت.

رونكردنه‌وه‌ سلێمانی...‌شاری‌شاران،‌شاری‌بێ‌پارێزگا

ئۆدیبۆسە موس����ا دروستدەکات، ئەوە نەوەک موسا بێت ئۆدیبۆس بخولقێنێت. بە واتایەکی ت����ر، ئۆدیبۆس لە بناغەی هەموو ترس����ەکانماندایە، شێوەبەخشی ئەو جیهانی ستەم و پۆڵبەندی و سەرکوت و بیربردنەوە و ئەش����کەنجەیەیە کە هەیە، ئۆدیبۆس باوکی ناکوژێت بۆئەوەی باوک بۆئەوەی دەیکوژێت فەرامۆش����بکەین، ئەبەدیی، س����ەمبولێکی ب����ە بی����کات بی����کات بە ش����ەرعییەتی س����ەرەکی، بیگۆڕێ����ت ب����ۆ دانەری ش����ەریعەتێکی هەتاهەتای����ی. ب����ەو مانای����ەش، ئەوە

مۆنۆتای����زم ئۆدیبۆس����ە ترس����ەکانی »دیانەت����ی تاکخودایی« دەخولقێنێت، ن����ەوەک مۆنۆتای����زم بێ����ت ئۆدیبۆس لە ئۆدیبۆس تارمای����ی دروس����تبکات. پشت هەموو یاسا و شەریعەتەکانەوەیە. ئۆدیبییە، کە دەلێی����ن کۆمەڵگای����ەک مانای کۆمەڵگایەک باوک یان »ئەویدی گەورە«، سروش����تی عەش����ق و هەموو یاس����ا گەورەکانی دیکەش دادەڕێژێت. کۆمەڵگای����ەک تەواوی دەس����ەاڵتەکانی بەخش����یوە ب����ە ب����اوک، باوکێ����ک کە بەجۆرێک����ی سەرس����ەختانە دوژم����ن و

نەیاری عەش����قە. کۆمەڵ����گای ئۆدیبی، مانای کۆمەڵگایەک کە کوڕ هەمیش����ە لە پەیوەندییەکی عوس����ابیانەدا لەگەڵ

دەسەاڵتدا دەژی.بەم پێیە دژایەتی عەشق و فۆبیا بەرامبەر کولتووری دۆخێک����ی خۆشەویس����تی، کاتی نییە، سروشتی تایبەتی شارێک و دینێک و نەتەوەی����ەک نییە، بەڵکو ئەو یونیفرس����ال و گەردونییەیە کە بنەم����ا بەدرێژایی مێژوو مرۆڤ لەگەڵیدا ژیاوە و

گەورە بووە. بۆئ����ەوەی بزانین دەکرێ����ت لە دونیای

رادیکالیزەبکەینەوە، عەش����ق ئێم����ەدا بۆئ����ەوەی تێبگەی����ن نەرس����یس ل����ەم ڕادیکالیزەکردن����ەدا دەتوانێت چ ڕۆڵێک بگێڕێت، دەبێت لە سروش����تی ش����ێوە حەرام و حەاڵڵەکانی عەشق تێبگەین. لە ڕاس����تیدا ئۆدیبۆس لێرە نییە بۆئەوەی تەنی����ا لە زیناکردن لەگ����ەڵ مەحرەمدا گەورەکەی وەزیفە بەڵکو بمانپارێزێت، ئارەزووەکانم����ان هەم����وو ئەوەی����ە بکوژێ����ت... ئۆدیبۆس هۆکار و بەهانەی باوکە، بۆ ئەوەی چەقۆکەی بخاتەکار و لەش وەک سەنتەری سوبێکتی زیندوو و

کۆنترۆڵ نەکراو لە کاربخات.تێبینی : جوانییەکانی ناڕێکی، پڕۆژەی کتێبێکە، کە هەندێ لە بەشەکانی لەم گۆش����ەوە باڵودەبێتەوە... لە بەردرێژی بابەتەکە مەرج نیی����ە بتوانین، تەواوی بەشەکانی یەک لە دوای یەک داببەزێت، بۆی����ە خوێنەران����ی بەڕێ����ز، ئەوان����ەی بخوێننەوە وتارەکان دەیانەوێت هەموو ی����ان هەم����وو بەش����ەکانیان هەبێ����ت، ڕەچاوی ئەوەبکەن، کە جارجار لەوانەیە باڵوبوونەوەی ئەم بەشانە، بۆ بابەتی تر

بوەستێنرێت »بەختیار عەلی«

جوانییەکانی‌ناڕێکی...‌پاشماوه‌

رێبین چاالك

باس به كورت���ی ده مه وێ���ت پێش���ه كی بۆت���ه ك���ه بك���ه م له جگه ره كێش���ان دیارده یه ك���ی به رباڵو له ت���ه واوی جیهان وه زۆرجاری���ش ك���ه م ت���ا زۆر كاركراوه ب���ۆ كه مكردن���ه وه ی جگه ره كێش���ان جا به هه ر ڕێگایه ك بێت ته نانه ت گه یشتۆته

ئه و ڕاده یه ی كه له س���ه ر خودی پاكه ته جگه ره كانیش زیانه كه ی نوس���راوه به اڵم به كارهێنه رانی له هه مو ته مه نه كاندا به دی ده كرێت. ئه وه ی الی من گرنگه و ده مه وێت له ڕێگای ئه و بابه ته وه تیشكی بخه مه سه ر ئه وه ی���ه كه رۆڵی میدی���او دراماو فیلمی ك���وردی له زیادكردن���ی به كارهێنه ران���ی جگ���ه ره رونبكه م���ه وه ئه گ���ه ر بێ���ت و

دراماو سه یرێكی ڕه خنه گرانه به چاوێكی فیلمه كوردیه كان بكه ی���ن ئه وا ده بینین ده ورێكی خراپیان بینی���وه له و بابه ته دا چونكه له زۆربه ی فیلم و دراماكان كاتێك گرته ی كه س���ێكی خوێنده وارو رۆشنبیر نیشانده درێت یان شاعیرێك ئه وا ده بێت له گه ڵ په ڕاوو پێنوسه كه ی جگه ره یه كیشی به ده س���ته وه بێت و پێكێك عاره قیش���ی

له به رده مدابێت. بۆی���ه ده توانم بڵێم كه هاوڕێیانی ده رهێن���ه ر جگه ره یان كردوه به نیشانه ی ڕۆشنبیری زۆر به داخه وه م بۆ ئه و بابه ته چونكه ئه وان ده بنه ڕێخۆشكه ر ب���ۆ زیادكردن���ی به كارهێنه رانی جگه ره له به رئ���ه وه ی به بینین���ی ئ���ه و دیمه نانه له الیه ن ئه و مرۆڤانه ی كه تازه پێده گه ن جگه ره یان الخۆشه ویس���ت كه واده كات

بێت و وا لێكیبده نه وه كه جگه ره كێش���ان كارێكی زۆر باش���ه . كه به پێچه وانه شه وه هاوڕێیان���ی ده رهێن���ه ر ده بوایه ده وریان هه بێت له كه مكردن���ه وه ی به كارهێنه رانی

جگه ره .له الیه كی تره وه به ش���ێكی ئه و تاوانه ده كه وێته ئه ستۆی وه زاره تی ڕۆشنبیری و الوان ك���ه ده بو چه ن���د پێوه رێك دابنێن

ب���ۆ ئ���ه و به رهه مان���ه ی ك���ه له كه ناڵه كوردیه كان په خ���ش ده كرێن كه ده بێت تاكی كۆمه ڵگا په روه رده كردن���ی له گه ڵ

بگونجێت.له كۆتایی���دا ده مه وێت داوا له هاورێیانی ده رهێن���ه ر بك���ه م چیت���ر هه وڵن���ه ده ن به جگه ره خزم���ه ت له به رهه مه كانیان���دا

بكه ن.

هه رێمی كوردستان عێراقئه نجومه نی وه زیران

وه زاره تی دادبه ڕێوه به رایه تی گشتی فه رمانگه كانی داد

فه رمانگه ی دادنوسی سلێمانی/12013/6/20 كارگێری و خۆیه تی

ئاگاداری‌ به پێ���ی ئ���ه و داوای���ه ی ك���ه له الی���ه ن ) عثمان حم���ه مصطفی( پێش���كه ش به فه رمانگه كه مان كراوه خاوه نی كارگه ی )ئۆكس بۆ له قتونانی ڕۆنی ئۆتۆمبێل( له ب���ه رواری )2013/6/11( داوای تۆماركردن���ی ئه و ئامێران���ه ی كردوه كه له )س���لێمانی تانجه رۆ( دانراون كه ئامێره كانی���ان له خواره وه دیاری كراوه به پێی یاس���ای دادنوسانی ژماره ) 33 ( ساڵی )1998( به ركار له هه رێمی كوردستان باڵوده كه ینه وه هه ركه سێ خۆی به په یوه ندیدار یان خاوه نی هه ریه ك له و ئامێرانه داده نێ له ماوه ی )15( پانزه ڕۆژ سه ردانی ئه م فه رمانگه یه بكات، به پێچه وانه وه به ناوی داواكار تۆم���اری ده كه ین و بڕوانامه ی تۆم���اری ئامێره كانی پێئه درێت.

له گه ڵ ڕێزدا ...

دادنوس/ دادنوسی سلێمانی / 1 فاروق كالن شریف

2013/6/20

ئامێره كان:

1. مكسه ر بۆ تێكه ڵكردن له گه ڵ خه زانێك بۆ رۆن و دو خه زان بۆ به رهه م . بێ ژماره / محلی.

2. ئامێ���ری / cloud and pour point / ب���ۆ فه حس���ی رۆن ت���ا چه ن���د پله ئه یبه ستێ . بێ ژماره / ایرانی / 2012 / كاره با.

3. ئامێری / viscometer / بۆ فه حسكردنی خه ستی ڕۆن. بێ ژماره / ایرانی / 2012 / كاره با.

4. ئامێ���ری ف���الش پۆنیت / بچوك / بۆ دیاریكردنی پله ی گڕگرتن . بێ ژماره / ایرانی / 2012 / كاره با.

هه رێمی كوردستان عێراقئه نجومه نی وه زیران

وه زاره تی دادبه ڕێوه به رایه تی گشتی فه رمانگه كانی داد

ژماره : 1061 فه رمانگه ی دادنوسی سلێمانی/2 به روار: 2013/6/23 كارگێری و خۆیه تی

ئاگاداری‌به پێی ئه و داوایه ی كه له الیه ن داواكار پێشكه ش به م فه رمانگه یه كراوه له الیه ن )دان���ا عبدالله محمود( له ) 17 / 6 / 2013 ( خاوه نی كارگه ی )دانا عبدالله محمود بۆ كاری ئه له منیۆم و پالس���تیكی / پرۆژه ی بچ���وك( داوای تۆماركردنی ئ���ه و ئامێرانه ی كردوه ك���ه له ئامێری میكانیكی ژماره )65( س���اڵی )1953( باڵویده كه ین���ه وه هه ركه س���ێ خ���ۆی به په یوه ندیدار یان خاوه ن���ی هه ریه ك له و ئامێرانه داده نێ له ماوه ی ) 15 ( پانزه ڕۆژدا س���ه ردانی ئه م فه رمانگه یه بكات

به پێچه وانه وه به ناوی داواكاره وه تۆمارده كرێت وه بڕوانامه ی پێده درێت. له گه ڵ ڕێزدا...

دادنوسی سلێمانی / دوو سۆران یادگار رشید 2013 / 6 / 23

ئامێره كان:1. ئامێری بڕینی ماسكه تركی ژماره 10586 كاره بایی 0.75 مۆدیل / 2013

1kw 2. تشریح كیلۆن تركی ژماره 10595 مۆدیل / 2013 كاره بایی3. ئامێ���ری ح���رف T دیل���ه تركی ژم���اره 10639 مۆدی���ل / 2013 كاره بایی

1.10KW1KW / 4. لحیم تركی ژماره 10623 مۆدیل / 2013 كاره بایی

5. كۆمپرێسه ری هه وا جۆر سوپرریشان 300LT 3KW ایرانی بێ ژماره 6. تش���ریح دیله ژم���اره 2695 كاره بایی جۆر یه لم���از تركی مۆدیل / 2005 /

800W7. تشریح كیلۆن ژماره 2992 یه لماز تركی كاره بایی 1200W مۆدیل / 2005

8. س���نیه ر مش���ار یه لماز تركی ژماره ی ما گور 1216 مۆدیل 2005 كاره بایی 1.1KW

9. پریس ده ستی محلی بێ ژماره 2,10 م.

ونبونبازرگان���ی ژوری ناس���نامه یه كی *س���لێمانی ونبوه به ن���اوی )بورهان ق���ادر أحم���د( هه رك���ه س دۆزییه وه

بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .بازرگان���ی ژوری ناس���نامه یه كی *س���لێمانی ونب���وه به ن���اوی )بابان عمر حس���ین( هه رك���ه س دۆزییه وه

بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه. بازرگان���ی ژوری ناس���نامه یه كی *س���لێمانی ونب���وه به ن���اوی )محمد أحم���د محمود( هه رك���ه س دۆزییه وه

بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .بازرگان���ی ژوری ناس���نامه یه كی *س���لێمانی ونبوه به ناوی )س���یروان عبدالله س���اڵح( هه ركه س دۆزییه وه

بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .بازرگان���ی ژوری ناس���نامه یه كی *س���لێمانی ونب���وه به ن���اوی )جمال عبدالق���ادر عبدالكری���م( هه رك���ه س بۆ پرسگه ی بیگه ڕێنێته وه دۆزییه وه

ئاوێنه .یه كێت���ی ناس���نامه یه كی *پیشه س���ازییه كانی كوردستان ونبوه به ن���اوی )ش���رافت رش���ید عزی���ز( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ

پرسگه ی ئاوێنه .* باجێكی زانكۆی سلیمانی فاكه ڵتی زانسته كشتوكاڵیه كان به شی زانستی خ���ۆراك ونب���وه به ن���اوی ) به ناز س���اڵح محمد( هه رك���ه س دۆزییه وه

بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه.

رۆڵی‌دراماو‌فیلمی‌كوردی‌له‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌جگه‌ره‌كێشان

هێمن كه ریم

ریکالم

مه ته ڵه كه ی ده ستور

‌‌‌ته‌ها‌ئه‌حمه‌د

ماوه‌یه‌كه‌‌پرس���ی‌دواخستنی‌خستنه‌راپرس���ی‌ده‌ستورو‌ده‌ستور‌خ���ۆی‌بۆته‌‌ئه‌و‌مه‌ته‌ڵه‌‌كه‌‌ته‌واوی‌خه‌ڵكی‌ئه‌م‌هه‌رێمه‌ی‌به‌خۆوه‌‌

سه‌رقاڵكردوه‌.له‌وه‌ته‌ی‌ئه‌م‌باس���ی‌ده‌س���تورو‌هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌ده‌ستور‌پێش‌خستنه‌راپرسیه‌وه‌‌له‌ئارادایه‌‌زۆربه‌ی‌الیه‌نه‌كان‌و‌چاودێران‌ته‌نانه‌ت‌خه‌ڵكی‌ئاس���ایی‌كه‌‌باس‌له‌پرس���ی‌دواخس���تنی‌خستنه‌‌راپرسی‌ده‌س���تور‌ده‌كه‌ن‌هه‌میشه‌‌وه‌ك‌پرسیارێك‌ئه‌وه‌‌ئه‌خه‌نه‌رو،‌ده‌ڵێن‌بۆچی‌ئه‌م‌ده‌ستوره‌ی‌كه‌‌هه‌ندێك‌بڕگه‌ی‌ته‌واو‌له‌قازانجی‌حزبێكی‌ده‌سه‌اڵتدارو‌به‌تایبه‌تی‌كه‌سێكی‌دیاریكراودایه‌‌تائێستا‌دوایخستوه‌و‌نه‌یخس���تۆته‌‌راپرسیه‌وه‌‌له‌كاتێكدا‌چوارس���اڵ‌تێده‌په‌رێت‌به‌سه‌ر‌

په‌سه‌ندكردنی‌ئه‌م‌ده‌ستوره‌دا؟رونتر‌پرسیاره‌كه‌‌وه‌ك‌مه‌ته‌ڵێكی‌نه‌زانراوو‌لوغزێكی‌سه‌رسوڕهێنه‌ر‌ده‌خه‌نه‌رو،‌ته‌نانه‌ت‌زۆركات‌ده‌س���ه‌اڵت‌دواخستنه‌كه‌ش���ی‌ئه‌خاته‌‌ئه‌ستۆی‌ئه‌و‌الیه‌نانه‌ی‌مه‌به‌ستیانه‌‌چه‌ند‌بڕگه‌یه‌كی‌هه‌مواربكرێته‌وه‌،‌الیه‌نه‌كانی‌ئۆپۆزس���یۆنیش‌دۆش���داده‌مێنن‌وه‌اڵمێكی‌پێویس���ت‌ناده‌نه‌وه‌،‌هۆكه‌ش���ی‌بۆ‌نه‌زانینی‌مه‌ته‌ڵی‌دواخستنه‌كه‌ی‌ده‌ستور‌ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌،‌بۆچ���ی‌پارتی‌و‌یه‌كێتی‌ده‌س���توریان‌نه‌خس���تۆته‌‌راپرس���یه‌وه‌؟‌نه‌ك‌خه‌ڵكی‌س���اده‌‌ته‌نانه‌ت‌سیاس���یه‌كانیش‌ئه‌و‌پرسیاره‌‌ئاراسته‌ی‌یه‌كێتی‌و‌پارتی‌ده‌كه‌ن‌ده‌ڵێن،‌بۆچی‌و‌له‌به‌رچی‌

كاتی‌خۆی‌ده‌ستورتان‌نه‌خستۆته‌‌راپرسیه‌وه‌؟له‌چه‌ندان‌گفتوگۆی‌نێوان‌ئۆپۆزس���یۆن‌و‌ده‌سه‌اڵت‌ئه‌م‌جه‌ده‌له‌م‌به‌رونی‌بیس���توه‌‌ئ���ه‌م‌مه‌ته‌ڵ‌و‌پرس���یاره‌‌به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌نادیار‌

ماوه‌ته‌وه‌.به‌اڵم‌مه‌ته‌ڵكه‌‌زۆر‌له‌وه‌‌ئاس���انتره‌‌كه‌‌سه‌ری‌ئه‌و‌خه‌ڵكه‌‌داماوه‌ی‌پێده‌یه‌ش���ێنن.‌مه‌به‌ستی‌دواخستنه‌كه‌‌ئه‌وه‌بوه‌‌ئه‌گه‌ر‌له‌سه‌ره‌تای‌ماوه‌ی‌ئه‌م‌چوار‌س���اڵه‌ی‌كۆتایی‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌سه‌رۆكی‌هه‌رێم‌ده‌س���تور‌بخرایه‌ته‌‌راپرس���یه‌وه‌‌ئه‌وا‌س���ه‌رۆك‌ته‌نها‌یه‌ك‌خولیتر‌ئه‌یتوانی‌خۆی‌بۆ‌س���ه‌رۆكی‌هه‌رێم‌كاندیدبكاته‌وه‌،‌جا‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌هه‌شتس���اڵی‌تر‌هه‌ر‌بمێنێته‌وه‌‌به‌باش���یان‌نه‌زانیوه‌و‌به‌مه‌به‌ست‌

خستنه‌‌راپرسی‌ده‌ستوریان‌دواخست‌بۆ‌ئه‌م‌كاته‌‌هه‌ستیاره‌.ب���ه‌اڵم‌ئه‌گ���ه‌ر‌ئه‌وكاته‌‌بیانزانیای���ه‌‌روبه‌ڕوی‌ئه‌م‌هه‌م���و‌رێگریه‌‌ده‌بنه‌وه‌،‌ئه‌وا‌هه‌رزو‌راپرس���یان‌له‌سه‌ر‌ده‌س���تور‌ده‌كرد‌ئه‌وكات‌به‌پێی‌ده‌س���تور‌س���ه‌رۆك‌ئه‌یتوانی‌ته‌نها‌بۆی���ه‌ك‌خولیتر‌خۆی‌كاندیدبكاته‌وه‌و‌توش���ی‌ئه‌م‌هه‌مو‌سه‌ریه‌ش���ه‌یه‌ی‌ئۆپۆزس���یۆن‌و‌پش���تتێكردنی‌هاوپه‌یمانه‌كه‌یان‌و‌ماده‌ی‌دوی‌دیزه‌‌به‌ده‌رخۆنه‌كراو‌

نه‌ده‌بونه‌وه‌.ره‌نگه‌‌ئێس���تاش‌س���ات‌و‌س���ه‌ودایه‌ك‌له‌نێوان‌پارت���ی‌‌و‌یه‌كێتی‌‌و‌ئۆپۆزیس���یۆندا‌له‌ئارادا‌بێت،‌س���ات‌و‌س���ه‌ودایه‌ك‌كه‌‌له‌به‌رامبه‌ر‌تێنه‌په‌ڕاندنی‌‌ده‌ستور‌به‌م‌شێوه‌یه‌ی‌‌ئێستا‌و‌دواخستنی‌راپرسیدا،‌ماوه‌ی‌‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌بارزانی‌‌بۆ‌دو‌س���اڵی‌‌تر‌درێژبكرێته‌وه‌!‌كێ‌‌ده‌زانێت‌ره‌نگه‌‌س���ه‌ره‌نجام‌ئه‌مه‌یان‌ببێت‌به‌ڕاس���ت‌و‌سه‌ربگرێت!‌ئاخر‌بۆ‌نا؟‌هیچ‌ش���تێك‌لێره‌‌مه‌حاڵ‌‌نییه‌،‌ئێره‌‌واڵتی‌‌س���ه‌دان‌مه‌ته‌ڵ���ی‌نه‌زانراوو‌س���ه‌دان‌لوغزی‌سه‌رس���وڕهێنه‌ر‌و‌ده‌یان‌كاری‌‌

ژێربه‌ژێر‌و‌ماده‌ی‌‌دیزه‌‌به‌ده‌رخۆنه‌كراوه‌!

tahaahmads@yahoo.com

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا‌لێکۆڵینەوەی‌یاسایی‌لەخوێنی‌سۆرانی‌مامە‌حەمە،‌عەبدولستار‌تاهیر،‌سەردەشت‌عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د