ประที�ป วี�ระพัฒนน�รนดร�ประที�ป วี�ระพัฒนน�รนดร�มู�ลน�ธิ�พัลงน�เวีศและชุ�มูชุนมู�ลน�ธิ�พัลงน�เวีศและชุ�มูชุน

7 7 พัฤศจิ�กายน พัฤศจิ�กายน 25502550

ณ กรมูส่ งเส่ร�มูการเกษตรณ กรมูส่ งเส่ร�มูการเกษตร

การวีางแผนกลย�ทีธิ�การวีางแผนกลย�ทีธิ�การวางแผนการวางแผน

ที่�มีที่�มี ““เป้�าหมีายเป้�าหมีาย”” ชั�ดเจนชั�ดเจนและมีและมี ““ความีมี��งมี��นความีมี��งมี��น” ”

ในการบรรล�เป้�าหมีายน��นในการบรรล�เป้�าหมีายน��นมี.ค. ๒๕๔๘

ค#อค#อ ““กระบวีนการกระบวีนการจิดที%าแผนกลย�ทีธิ�จิดที%าแผนกลย�ทีธิ�แบบมู�ส่ วีนร วีมูแบบมู�ส่ วีนร วีมู””ที่�ผ%&จ�ดที่'าแผนฯที่�ผ%&จ�ดที่'าแผนฯเป้)นผ%&น'าแผนน��นเป้)นผ%&น'าแผนน��นไป้ป้ฏิ,บ�ติ,ด&วยตินเองไป้ป้ฏิ,บ�ติ,ด&วยตินเอง((ร วีมูคิ�ด ร วีมูตดส่�นใจิ ร วีมูที%า ร วีมูรบผ�ดชุอบ ร วีมูคิ�ด ร วีมูตดส่�นใจิ ร วีมูที%า ร วีมูรบผ�ดชุอบ ไมู ใชุ ไมู ใชุ ‘‘แผนส่*งการแผนส่*งการ’’ - - Top DownTop Down))

๒๙ ติ.ค. ๕๐

““ผลล�พธ์2ผลล�พธ์2””สำ'าค�ญที่�ได&จากสำ'าค�ญที่�ได&จากกระบวนการวางแผนที่�ด กระบวนการวางแผนที่�ด ค#อค#อ ““คิวีามูร�,ส่-กคิวีามูร�,ส่-ก””...... -- มู� งมู*นมู� งมู*น - - มู*นใจิมู*นใจิ - - ไมู กลวีไมู กลวี - - คิ�ดบวีกคิ�ดบวีก - - เราที%าได,เราที%าได, ๆๆและที่&ายที่�สำ�ด ค#อ และที่&ายที่�สำ�ด ค#อ ““ที�มูที�มู””

๒๙ ติ.ค. ๕๐

M

O 1KPI1…KPI3

O 2

LoA / S A1 A2 A3

CP1

““เป/าใหญ่ เป/าใหญ่ ””

““O”O” คิ2อคิ2อ ““เป/าย อยเป/าย อย””ของแต ละ ของแต ละ ““CP” CP”

P-project

O 3

๓๑ ติ.ค . ๕๐

MOPP M: Mission O: Objective P: Policy P: Project

O 4

CP2

CP3

CP4

M & O : ต,องมู�เป/าหมูายที�*เป4น “ตวีเลข” และมู�ก%าหนด “เวีลา” ที�*จิะบรรล�ก%ากบCP : “จิ�ดคิอขวีด” คิ2อ จิ�ดที�*ต,องด�แลเป4นพั�เศษ และใชุ,ในการก%าหนด “O”

LoA = List of Actions, A = Action, S = Strategy

P-project มู� 2 ประเภที คิ2อ (1 ) โคิรงการเพั2*อใชุ,ขยายผล และ (2) โคิรงการวี�จิยและพัฒนา (R&D project) ซึ่-*งต8ง “โจิทีย�” จิาก “จิ�ดคิอขวีด”

ประเภทีที�* 3 & 4 เที าน8น

MM (Mission)(Mission)(“(“เป/าใหญ่ เป/าใหญ่ ””))

-- เป/าหมูายชุดเจิน เป/าหมูายชุดเจิน ((มู�ตวีเลขมู�ตวีเลข ) ) ที,าทีาย และ ที,าทีาย และ ต,องมู�ก%าหนดเวีลา ต,องมู�ก%าหนดเวีลา ((<1 <1 ป9ป9 ) ) ที�*จิะบรรล� ที�*จิะบรรล� - - ส่อดคิล,องกบหน,าที�* คิวีามูรบผ�ดชุอบส่อดคิล,องกบหน,าที�* คิวีามูรบผ�ดชุอบ ส่ถานการณ�แวีดล,อมู คิวีามูจิ%าเป4น และส่ถานการณ�แวีดล,อมู คิวีามูจิ%าเป4น และ ศกยภาพัของที�มูงานและองคิ�กรศกยภาพัของที�มูงานและองคิ�กร- - มู*นใจิวี าส่ามูารถบรรล�เป/าหมูายได,มู*นใจิวี าส่ามูารถบรรล�เป/าหมูายได,- - ใชุ, ใชุ, ‘‘คิ%าคิ%า’ ’ ส่8นๆ เพั2*อให,ที�กคินจิ%าได,ง ายส่8นๆ เพั2*อให,ที�กคินจิ%าได,ง าย ๒๙ ติ.ค. ๕๐

ประส่�ทีธิ�ผลประส่�ทีธิ�ผล - ‘- ‘เป้�าหมีายเป้�าหมีาย’’?? - ‘- ‘จ�ดคอขวดจ�ดคอขวด’’??

((เร8ว ชั&า หน�ก เบาเร8ว ชั&า หน�ก เบา)) ป้ระที่ป้ ( ๑๙ ติ.ค. ๔๙)

ป้ระที่ป้ ป้ระที่ป้ (( ๗ ธ์ ๗ ธ์..คค. . ๒๕๔๘๒๕๔๘))

ป;ญ่หาป;ญ่หา (Problem)(Problem)

ชั�องว�างชั�องว�าง (Gap)(Gap)

ระหว�างระหว�างสำภาพที่�เก,ดข;�นจร,งสำภาพที่�เก,ดข;�นจร,ง

ก�บเป้�าหมีายที่�ก'าหนดไว&ก�บเป้�าหมีายที่�ก'าหนดไว&

““ความียากความียาก””เก,ดจากเก,ดจาก

““ความีง�ายความีง�าย””มีารวมีก�นมีารวมีก�น

บ�ญฤที่ธ์,= (LION) ๒๗ ก.ย. ๔๙

วี�ธิ� ขจิ

ด ‘จิ

�ดคิอข

วีด’

มู

�ไมู

มู�

‘จิ�ดคิอขวีด’ มู� 4 ประเภที

ร�, ไมู ร�,ส่าเหต�ของ ‘จิ�ดคิอขวีด’

??ที,าทีายที,าทีาย

คิวีามูร�,??เทีคิโนโลย�??ทีกษะ??อ�ปกรณ�??““ทีางเล2อกทีางเล2อก””

1 23 4

ป้ระที่ป้ ( ๑๒ ก.พ. ๕๐)

““หาส่าเหต�หาส่าเหต�””

CPCP (Critical Point)(Critical Point)

(“(“จิ�ดคิอขวีดจิ�ดคิอขวีด””))- - ‘‘จิ�ดจิ�ด’ ’ ส่%าคิญ่ๆส่%าคิญ่ๆ ที�*ก%าหนดระดบคิวีามูส่%าเร<จิที�*ก%าหนดระดบคิวีามูส่%าเร<จิ ของเป/าใหญ่ ของเป/าใหญ่ ((M) M) จิ-งต,องด�แลเป4นพั�เศษจิ-งต,องด�แลเป4นพั�เศษ เร�ยกวี า เร�ยกวี า ‘‘จิ�ดคิอขวีดจิ�ดคิอขวีด’ ’ ((จิ�ดเป4นจิ�ดตายจิ�ดเป4นจิ�ดตาย))

- - เล2อก เล2อก ‘‘จิ�ดคิอขวีดจิ�ดคิอขวีด’ ’ ประเภที ประเภที 1 & 2 1 & 2 เที าน8นเที าน8น คิ2อ ที�มูงานส่ามูารถขจิดได,เอง คิ2อ ที�มูงานส่ามูารถขจิดได,เอง ((พั-*งตนเองพั-*งตนเอง))

โดยใชุ,หลกคิ�ด โดยใชุ,หลกคิ�ด ‘‘เร<วี ชุ,า หนก เบาเร<วี ชุ,า หนก เบา’’- - เล2อกเล2อก ‘‘จิ�ดคิอขวีดจิ�ดคิอขวีด’’ ที�*ที�* ‘‘ที%าน,อย ได,มูากที%าน,อย ได,มูาก’’ ๒๙ ติ.ค. ๕๐

ประส่�ทีธิ�ผลประส่�ทีธิ�ผลขจิด ขจิด ‘‘จิ�ดคิอขวีดจิ�ดคิอขวีด’ ’ ไหนไหน??

ที%าที%า ได,ผลได,ผล• XX 80 80 20 20• ?? 50 50 50 50• 2020 80 80

ป้ระที่ป้ ( ๑๓ ติ.ค. ๔๙)

‘เป/าใ

หญ่ ’(

คิวีามู

ส่%าเร

<จิ)100%จิ�ด

คิอขวี

ด5050

2525

15151010

100100

5050

7575

9090

CP1

1 ‘เป/าใหญ่ ’แนะน%าให,เล2อกเพั�ยง

4 ‘จิ�ดคิอขวีด’ใชุ,หลกคิ�ด

“เร<วี ชุ,า หนก เบา”“ที%า 20 ได, 80”

25

CP2 CP3 CP4

‘จิ�ดคิอขวีด’ (Criticalritical Pointoint, CP)

15

10

“จิ�ดคิอขวีด” ประเภที ส่าเหต� วี�ธิ�แก,ไข .…….. 1 ........ ร�, ......... ร�, .…….. 2 ........ ไมู ร�, ......... ร�, .…….. 3 ........ ร�, ......... ไมู ร�, .…….. 4 ........ ไมู ร�, ......... ไมู ร�,

๒๑ เมี.ย. ๕๐

M1: …M1: …““เป/าใหญ่ เป/าใหญ่ ””

OO (Objective)(Objective)(“(“เป/าย อยเป/าย อย””))

-- เป/าหมูายของแต ละ เป/าหมูายของแต ละ ‘‘จิ�ดคิอขวีดจิ�ดคิอขวีด’ ’ (1 ‘CP’(1 ‘CP’ มู�มู� 1 ‘O’ 1 ‘O’ เที าน8นเที าน8น) ) มู�คิวีามูชุดเจิน มู�คิวีามูชุดเจิน ((มู�ตวีเลขมู�ตวีเลข)) และต,องมู�ก%าหนดเวีลาที�*จิะบรรล�และต,องมู�ก%าหนดเวีลาที�*จิะบรรล� -- ถ,อยคิ%าที�*ใชุ,ใน ถ,อยคิ%าที�*ใชุ,ใน ‘‘เป/าย อยเป/าย อย’’ เหมู2อนกบที�*ใชุ, เหมู2อนกบที�*ใชุ, ใน ใน ‘‘จิ�ดคิอขวีดจิ�ดคิอขวีด’ ’ เพั�ยงแต มู�คิวีามูหมูายเพั�ยงแต มู�คิวีามูหมูาย ตรงกนข,ามู เชุ น ไมู มู� ตรงกนข,ามู เชุ น ไมู มู� ((ขาดขาด)/)/มู�มู�- - แต ละ แต ละ ‘‘เป/าย อยเป/าย อย’’ มู�ก%าหนดเวีลาบรรล�ที�* มู�ก%าหนดเวีลาบรรล�ที�* แตกต างกน เป/าหมูายใดคิวีรบรรล�ก อนแตกต างกน เป/าหมูายใดคิวีรบรรล�ก อน??

๒๙ ติ.ค. ๕๐

ประส่�ทีธิ�ภาพัประส่�ทีธิ�ภาพั((เร8วกว�า ถู%กกว�า ดกว�าเร8วกว�า ถู%กกว�า ดกว�า))

““ว,ธ์ว,ธ์”” ที่�ที่� ““ค�&มีค�าค�&มีค�า”” ที่�สำ�ดที่�สำ�ด((บาง เบา สำ��นบาง เบา สำ��น))

ใชั&ขจ�ดใชั&ขจ�ด ““จ�ดคอขวดจ�ดคอขวด””ป้ระเภที่ ป้ระเภที่ 1 & 21 & 2

ป้ระที่ป้ ( ๑๙ ติ.ค. ๔๙)

AA (Action)(Action)(List of Actions, LoA)(List of Actions, LoA)-- ‘‘วี�ธิ�วี�ธิ�’’ ((ชุ�ดก�จิกรรมูชุ�ดก�จิกรรมู)) ขจิดขจิด ‘‘จิ�ดคิอขวีดจิ�ดคิอขวีด’’ ที�*ให,ผลที�*ให,ผล ‘‘คิ�,มูคิ าคิ�,มูคิ า’’ ที�*ส่�ด คิ2อ เร<วีกวี า ถ�กกวี า ด�กวี าที�*ส่�ด คิ2อ เร<วีกวี า ถ�กกวี า ด�กวี า- - ต,องไมู ต�ดย-ดวี�ธิ�เก าๆ หร2อคิวีามูเคิยชุ�นของต,องไมู ต�ดย-ดวี�ธิ�เก าๆ หร2อคิวีามูเคิยชุ�นของ ตนเอง เพัราะส่ถานการณ�เปล�*ยนไปแล,วีตนเอง เพัราะส่ถานการณ�เปล�*ยนไปแล,วี- - ใชุ,หลกคิ�ด ใชุ,หลกคิ�ด ‘‘มู�น*น เพัราะมู�น�*มู�น*น เพัราะมู�น�*’ ’ ในการก%าหนดในการก%าหนด ‘‘ก�จิกรรมูก�จิกรรมู’ ’ (A) (A) โดยต8งคิ%าถามูวี า โดยต8งคิ%าถามูวี า ‘‘ที%าไมูที%าไมู...?...?’ ’ 55 คิร8งคิร8ง (5(5 Why)Why) ต อเน2*องกน และใชุ,ต อเน2*องกน และใชุ, A1A1 ขจิดขจิด ‘ ‘ต,นตอต,นตอ’’ ของป;ญ่หาแต ละของป;ญ่หาแต ละ ‘‘จิ�ดคิอขวีดจิ�ดคิอขวีด’’

๒๙ ติ.ค. ๕๐

O1O1 :: เคิร2*องจิกรที%างานได,ในเคิร2*องจิกรที%างานได,ใน wk1wk11. 1. ที%าไมูเคิร2*องจิกรหย�ดที%างานที%าไมูเคิร2*องจิกรหย�ดที%างาน?? - - เพัราะฟิ>วีส่�ขาด ส่าเหต�จิากเคิร2*องจิกรที%างานมูากเก�นไปเพัราะฟิ>วีส่�ขาด ส่าเหต�จิากเคิร2*องจิกรที%างานมูากเก�นไป

2. 2. ที%าไมูเคิร2*องจิกรที%างานมูากเก�นไปที%าไมูเคิร2*องจิกรที%างานมูากเก�นไป?? - - เพัราะวี าการล อล2*นที�*ประเก<นไมู เพั�ยงพัอเพัราะวี าการล อล2*นที�*ประเก<นไมู เพั�ยงพัอ

3. 3. ที%าไมูการหล อล2*นที�*ประเก<นไมู เพั�ยงพัอที%าไมูการหล อล2*นที�*ประเก<นไมู เพั�ยงพัอ?? - - เพัราะวี าป;? มูหล อล2*นที%างานไมู ปกต�เพัราะวี าป;? มูหล อล2*นที%างานไมู ปกต�

4. 4. ที%าไมูป;? มูหล อล2*นที%างานไมู ปกต�ที%าไมูป;? มูหล อล2*นที%างานไมู ปกต�?? - - เพัราะวี าแกนป;? มูหกเพัราะวี าแกนป;? มูหก

5. 5. ที%าไมูแกนป;? มูหกที%าไมูแกนป;? มูหก?? - - เพัราะเคิร2*องกรองมู�ข�8น%8ามูนอย� ข,างในเพัราะเคิร2*องกรองมู�ข�8น%8ามูนอย� ข,างใน A1

A2

A3

ไคเซ็8น : ก�ญแจสำ%�ความีสำ'าเร8จแบบญ�ป้�@น โดย Masaaki Imai

แผนกลย�ทีธิ�M (เป/าใหญ่ ) : ….…………………………………....................................................................

CP1 …..………….........................................O1 (เป/าย อย) .…….......................................................................1. ที%าไมู CP1 เพัราะ .................................………………………….………………………….2. เพัราะ.......................................................................................………………………….3. เพัราะ.......................................................................................………………………….4. เพัราะ.......................................................................................………………………….5. เพัราะ.......................................................................................………………………….

CP4 …..………….........................................O4 (เป/าย อย) .…….......................................................................1. ที%าไมู CP4 เพัราะ .................................………………………….………………………….2. เพัราะ.......................................................................................………………………….3. เพัราะ.......................................................................................………………………….4. เพัราะ.......................................................................................………………………….5. เพัราะ.......................................................................................………………………….

CP2 ………..…….........................................O2 (เป/าย อย) .…….......................................................................1. ที%าไมู CP2 เพัราะ .................................………………………….………………………….2. เพัราะ.......................................................................................………………………….3. เพัราะ.......................................................................................………………………….4. เพัราะ.......................................................................................………………………….5. เพัราะ.......................................................................................………………………….

CP3 …………..….........................................O3 (เป/าย อย) .…….......................................................................1. ที%าไมู CP3 เพัราะ .................................………………………….………………………….2. เพัราะ.......................................................................................………………………….3. เพัราะ.......................................................................................………………………….4. เพัราะ.......................................................................................………………………….5. เพัราะ.......................................................................................………………………….

หมีายเหติ� ให& “วงกลมี” ล&อมีรอบเฉพาะ “หมีายเลข” ที่�ติ&องที่'า “ก,จกรรมี (Action)” (๑๐ ก.ย. ๕๐)

SS (Strategy)(Strategy)(“(“กลย�ทีธิ�กลย�ทีธิ�””))

พล,กแพลงให&ได&ผลพล,กแพลงให&ได&ผล -- ร�,เขา ร�,เราร�,เขา ร�,เรา - - เล2อกส่มูรภ�มู� เล2อกส่มูรภ�มู� ((‘‘รบแพั, ไมู รบรบแพั, ไมู รบ’’)) -- พัล�กส่ถานการณ�โดยใชุ,กลย�ทีธิ�พัล�กส่ถานการณ�โดยใชุ,กลย�ทีธิ� - - ที%าให,เก�ด ที%าให,เก�ด Win-WinWin-Win - 1 ‘- 1 ‘เป/าย อยเป/าย อย’ ’ อาจิใชุ,มูากกวี า อาจิใชุ,มูากกวี า 1 ‘1 ‘กลย�ทีธิ�กลย�ทีธิ�’’

๒๙ ติ.ค. ๕๐

PPตวีแรกตวีแรก (Policy)(Policy)

(“(“นโยบายนโยบาย””)) -- นโยบายจิาก นโยบายจิาก ‘‘เบ28องบนเบ28องบน’’ - - นโยบายขององคิ�กรนโยบายขององคิ�กร -- นโยบายของหน วียงานนโยบายของหน วียงาน

๒๙ ติ.ค. ๕๐

PPตวีหลงตวีหลง (P-project)(P-project)(“(“โคิรงการโคิรงการ””))

- - โคิรงการโคิรงการส่นบส่น�นแต ละ ‘เป/าย อย’ ประกอบ ด,วียโคิรงการ 2 ประเภที ดงน�8 (1 ) โครงการเพ#�อใชั&ขยายผล (Extension) เป้)นโครงการที่�มี� �นใจว�า

ได&ผลดแน�นอน เรยกว�า ‘โครงการสำ�งเสำร,มี’ (‘จ�ดคอขวด’ 1&2) (2) โครงการว,จ�ยและพ�ฒนา (R&D) ใชั& ‘จ�ดคอขวด’ ป้ระเภที่ 3 เป้)น

‘โจที่ย2’ เพ#�อหา ‘ที่างเล#อก’ ที่�ดที่�สำ�ด ที่'าให& ‘จ�ดคอขวด’ ป้ระเภที่ 3จะกลายเป้)น ‘จ�ดคอขวด’ ป้ระเภที่ 1 และใชั& ‘จ�ดคอขวด’ ป้ระเภที่ 4เป้)น ‘โจที่ย2’ เพ#�อหา ‘สำาเหติ�’ ที่'าให& ‘จ�ดคอขวด’ ป้ระเภที่ 4 กลายเป้)น ‘จ�ดคอขวด’ ป้ระเภที่ 3 แล&วจ;งหา ‘ที่างเล#อก’ ในข��นติอนติ�อไป้

- เป4น ‘โจิทีย�’ ส่%าหรบใชุ,ส่ร,าง ‘นวีตกรรมู’๒๙ ติ.ค. ๕๐

เป/าหมูายของการวี�จิยการวี�จิย คิวีามูร�, เทีคิโนโลย� /

นวีตกรรมู เพั2*อพัฒนา- หลกส่�ตร - การตลาด- การเร�ยน - โลจิ�ส่ต�กส่� การส่อน - คิ�ณภาพั- ส่2*อ - ประส่�ทีธิ�ภาพั- ทีรพัยากร - ต,นที�น ธิรรมูชุาต� - ผล�ตภณฑ์�- ส่�*งแวีดล,อมู - การบร�การ- คิ�ณธิรรมู - ฯลฯ

ใชุ,ใชุ,““ จิ�ดคิอขวีดจิ�ดคิอขวีด ””ประเภทีประเภที 33 && 44

เป4นเป4น““ โจิทีย�โจิทีย� RR && DD ””

๒๖ ก.ย . ๕๐

ข8นตอนส่� “เป/าหมูาย”

ป้ระที่ป้ ( ๑ สำ.ค. ๕๐)

เข,าใจิ 1. “เป/าหมูาย” (M / DM / SM)? & 2. “ป;ญ่หา” (Gap)? เข,าถ-ง 3. ส่ถานการณ� / คิวีามูจิ%าเป4น? (5?) 4. “จิ�ดคิอขวีด” (CP / DCP / SCP)?

5. “LoA” / “S” ใชุ,ขจิด “จิ�ดคิอขวีด”?

พัฒนา 6. ที%าตามู “LoA” / “S” ที�*ก%าหนดไวี, 7. วีด “ผล” ที�*เก�ดข-8น 8. ปรบปร�งอย างต อเน2*อง (เป/าหมูาย?) โดยเร�*มูข8นที�* 1 ใหมู