hoofdstuk 37 - audesirk

Chemical Control of the Animal Body: The Endocrine System

Hoofdstuk 37

Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 1

Hormonale regulatie

• Waarom zijn hormonen noodzakelijk?

– chemische boodschappen van het ene lichaamsdeel naar een ander lichaamsdeel

– communicatie is noodzakelijk om processen in het hele lichaam te reguleren

– homeostase en regulatie• metabolisme

• groei

• ontwikkeling

• maturatie

• reproductie


Regulatie en communicatie

• Dieren gebruiken twee systemen

– endocriene stelsel• systeem van klieren

– geen afvoerbuis

– scheiden stoffen direct in het bloed af

– stoffen worden vervoerd naar doelorgaan

– langzame, langdurige respons

– zenuwstelsel• systeem van neuronen

– ‘elektrische’ signalen en afgifte van neurotransmitters naar het doelorgaan

– snelle, kortdurige response


Cel-cel communicatie


Chemische boodschappen

• Neurotransmitters: afgegeven door neuronen

• Hormonen: afgegeven door hormoonklieren


axon

hormoonklier

receptoren

doelcel

receptoren

hormoon vervoerddoor bloed

neurotransmitter

Hormonen

• Chemische ‘boodschapper’

• Meestal via bloed getransporteerd

• Specifieke werking - receptoren

• Hormoonspiegel bepalend voor reactiesnelheid doelorgaan

• Regeling door negatieve terugkoppeling


Hormonale regeling

Door middel van:

• Hypothalamus

– Releasing hormonen

– neurohormonen

• Hormoonklieren

– Geen afvoerbuis, geven hormonen af aan bloed


Hypothalamus (1)

•Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 8

Hypothalamus (2)


Produceert Werking

Releasing hormonen + afgifte hormonen door hypofyse

Neurohormonen Zie hypofyse-achterkwab

Hormoonproducerende klieren


Hypofyse (1)


Hypofyse (2)


Voorkwab produceert Werking

Groeihormoon (GH) + groei, ontwikkeling, stofwisseling

Thyreotroop hormoon (TSH) + thyroxine-afgifte aan schildklier

Follikelstimulerend hormoon (FSH) + groei follikel in ovaria+ secretie van oestradiol door ovaria

+ vorming spermacellen in testes

Luteïniserend hormoon (LH) + ovulatie, vorming en handhaving v/h gele lichaam+ secretie van testosteron door testes

Achterkwab produceert Werking

Oxytocine + secretie van melk+ samentrekking baarmoederwand

Antidiuretisch hormoon (ADH) + terugresorptie van water in de nieren

Schildklier (1)


Schildklier (2)

Joodgebrek (waardoor geen thyroxine gemaakt wordt)– Dwerggroei (bij thyroxine-tekort voor en direct na de geboorte)

– Gewichtstoename (bij thyroxine-tekort in een later stadium)

– Opgezette schildklier


Produceert Werking

Thyroxine + stofwisseling, groei, ontwikkeling- TSH secretie door hypofyse

Schildklier (3)


Bijnieren (1)


Bijniermerg (2)

Vecht – vlucht respons


Produceert Werking

Adrenaline + omzetting van glycogeen in glucose (lever)+ verhoging hartslagfrequentie

+ verwijding bronchiën+ doorbloeding van o.a. skeletspieren

Eilandjes van Langerhans (1)




Produceert Werking

Insuline + omzetting van glucose in glycogeen+ permeabiliteit van celmembranen voor glucose

+ opbouw van vetten en eiwitten

Glucagon + omzetting van glycogeen in glucose (lever)

Diabetes type 1: insuline ontbreekt

Testis (1)


Produceert Werking

Testosteron + ontwikkeling van de geslachtsorganen en secundaire geslachtskenmerken

+ vorming van spermacellen- FSH en LH-afgifte door hypofyse

Testis (2)


Ovaria (1)


Produceert Werking

Oestradiol + ontwikkeling van de geslachtsorganen en secundaire geslachtskenmerken

+ groei van het baarmoederslijmvlies-FSH- en LH-afgifte door hypofyse

Progesteron + handhaving van en afgifte door baarmoederslijmvlies

+ verhoging lichaamstemperatuur- FSH- en LH-afgifte door hypofyse

Ovaria (2)


Signaaloverdracht hormonen (1)


Signaaloverdracht hormonen (2)


Einde


hoofdstuk 37 - audesirk

Education