hoofdstuk 40 - audesirk

Animal reproduction

Hoofdstuk 40

Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 1

VORMEN VAN VOORTPLANTINGDeel 1


Geslachtelijk vs. ongeslachtelijk

• Ongeslachtelijk

– nakomelingen hebben identieke genen (klonen)

– geen variatie

• Geslachtelijk

– gameten (spermacel + eicel) bevruchting

– combineren van genen variatie


Parthenogenese

• Ontwikkeling van een onbevrucht ei

– bijen• dar = mannetje voortgekomen door parthenogenese

– haploïd

• werker en koningin = voortgekomen uit bevruchte eieren

– diploïd


Hermafrodisme

• Organisme met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken


Bevruchting

• Samensmelten van spermacel en eicel

– extern• dieren in water

– intern• landdieren


Ontwikkeling• Extern

– ontwikkeling in eieren

– vissen & amfibieën in het water• eieren zonder harde schaal = uitwisseling met buitenwereld blijft

mogelijk

– vogels en reptielen op het land• eieren met harde schaal

• structuren om uitwisseling mogelijk te maken

• Intern– placenta

• uitwisseling van voedsel en afvalproducten

• levend geboren


Adaptieve voordelen

• Wat is de adaptieve waarde van de verschillende vormen van geslachtelijke voortplanting?

– aantal eieren?

– zorg voor kinderen?

– leefomgeving?


GESLACHTSORGANENDeel 2


Opdracht

Volg een spermacel vanuit de plaats waar hij wordt gemaakt tot het punt waarop hij het lichaam verlaat.

a. Beschrijf welke onderdelen van het mannelijk geslachtsorgaan de spermacel passeert.

b. Beschrijf welke stoffen aan de spermacel worden toegevoegd. Maak ook duidelijk waar en waarom deze stoffen worden toegevoegd.


15 min.

Geslachtsorgaan man


Geslachtsorgaan man

• Testis– produceert sperma en hormonen

• Scrotum (balzak)– houdt de testikels buiten het lichaam

• Bijbal– opslag sperma

• Vas deferens (zaadleider)– leidt zaad van testes naar penis

• Prostaat, zaadblaasje, klier van Cowper– produceren vloeistof om spermacellen te voeden en

beschermen– bufferende werking


Geslachtsorgaan man


Spermatogenese

14

Bijbal Testis

Testisbuisje

Zaadleider

Dwarsdoorsnede dooreen testisbuisje

Spermatozoa

Spermatid(haploid)

secundairespermatocyt(haploid)

primairespermatocyt(diploid)

Spermatognia(diploid)

MEIOSE II

MEIOSE I

Geslachtsorgaan man


Geslachtshormonen


LH &FSH

testesof

eierstok

Hormonale regeling man


Hypothalamus

Hypofyse

Testis

Lichaamscellen

GnRH

FSH & LH

testosteron

Geslachtsorgaan vrouw


Geslachtsorgaan

• Eierstokken– produceert eicellen en hormonen

• Baarmoeder– innesteling embryo

– bescherming en ontwikkeling embryo

• Eileiders– bevruchtingsplaats

– transport eicellen

• Baarmoedermond

• Vagina


Rijping ei in eierstok


Overzicht hormonen vrouw

• FSH en LH– afgegeven door hypofyse– stimuleert ontwikkeling ei en hormoonafgifte– piek afgifte valt samen met ovulatie

• Oestrogeen– afgegeven door eierstokken– stimuleert groei baarmoederwand– verlaagd niveau = menstruatie

• Progesteron– afgegeven door geel lichaam– stimuleert bloedtoevoer baarmoederwand– verlaagd niveau = menstruatie


Oogenese


Meiose 1 afgerond na eirijping

Meiosis 2 afgerond na bevruchting

ovulation

Bevruchting


Vruchtbaarheid

• Beïnvloedt door:

– voeding

– gedrag

– stress

– ziekte

– leeftijd

– milieu-invloeden


Anticonceptie

• Voorbeelden

– anticonceptiepil, condoom, spiraaltje, pessarium, etc

• Kennen

– wat doet het/hoe werkt het?


Einde


hoofdstuk 40 - audesirk

Education