1

Bölüm I

Tedarik Zinciri Yönetimine Giriş

Bu bölümün hazırlanmasında faydalanılan temel kaynaklar,

1. Simchi-Levi, D., Kaminsky, P. and Simchi-Levi, E., 2008. Designing and Managing the Supply Chain, 3rd

edition, McGraw-Hill, IL.

2. Fawcett, S., Ellram, L.M., Ogden, J.A., 2007. Supply chain management: from vision to implementation.

Pearson Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey

Prof. Dr. Kazım Sarı

Endüstri Müh. (İngilizce) Bölümü

Beykent Üniversitesi

2

Tedarik Zinciri Yönetimi

İşletmeler daima müşteri gereksinimlerini rakiplerinden daha iyi oranda karşılamalarını sağlayacak iş modelleri geliştirmek için uğraşılar,

Başarı ancak ve ancak yenilikçi, kaliteli, düşük maliyetli mal ve hizmetlerin

Tasarım, Üretim ve Dağıtımına bağlıdır

3

Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir?

Tedarikçileri, üreticileri, depoları ve

perakendecileri etkin bir şekilde bir araya

getirerek toplam sistem maliyetini

minimum düzeyde tutmak ve istenen

servis kalitesine ulaşmak için ürünün

doğru zamanda üretilmesini ve üretilen

ürünün doğru yere, doğru zamanda ve

doğru miktarda dağıtılmasını sağlayan

yaklaşımlar kümesidir

4

Diğer tanımlar…

Bir bütün olarak tüm tedarik zincirinin rekabet gücünü arttırmayı hedefleyerek, nihai müşteri taleplerinin karşılanması için tedarik zinciri üzerindeki örgütsel birimleri bütünleştirme; malzeme, bilgi ve finansal akışların koordinasyonunu sağlama görevidir.

Stadtler, 2004

Birçok işletmenin yani tedarikçiler, üreticiler,

distribütör firmalar ve perakendecilerin

hammadde temini, bu hammaddelerin istenen

ürünlere dönüşümü ve ürünlerin perakendecilere

dağıtımını gerçekleştirmek için bir araya

geldikleri süreçtir.Beamon, 1998

Tedarik Zinciri: Üretim Örneği Tedarik Zinciri: Hizmet Örneği

2

7

Temel Unsurlar…

Maliyeti etkileyen tüm unsurlar dikkate alınmalıdır

Tedarikçilerin tedarikçileri

Müşterilerin müşterileri

Tüm sistemin verimliliği ve etkinliği ön planda tutulmalıdır

Küresel Eniyileme

Çok düzeyli aktiviteleri içerir

Stratejik – Taktiksel – Operasyonel

Tedarik Zinciri Bütünleştirme

9

Diğer unsurlar…

Tedarik zinciri stratejisi, ürün geliştirme

zinciri ile bağlantılıdır

Bir taraftan maliyetleri düşürmeyi

hedeflerken diğer taraftan hizmet düzeyini

yükseltmeyi amaçlar

Mutlaka belirsizlik ve risk faktörleri

mevcuttur

10

Yeni ürün sunumu ile ilgili tüm aktivite ve

süreçler, aşağıdaki unsurları içerir :

Ürün tasarım aşaması

Tasarım ve üretimle ilgili birikim ve yetkinlikler

Tedarik/Satın alma kararları

Üretim planları

Ürün Geliştirme Zinciri

11

Ürün Geliştirme Zinciri

Ürün geliştirme zinciri ve tedarik zinciri

12

Belirsizlik ve Risk FaktörleriArz/Talep dengesini kurmak çok zor

NEDENLER ÖRNEK

•Hammadde Yokluğu

•Parça Yokluğu

•Verimlilik sorunları

Boeing Aircraft’ ın 2.6 milyar

dolarlık zararı

•Satışlardaki azalma

•Tahminden daha fazla

envanter elde bulunması

U.S. Surgical Cor. nın

satışlarındaki % 25 azalma ve

sonuçta 22 milyon dolarlık bir

kayıp

•Sıkı rekabet

•PC endüstrisindeki

yavaşlama

Intel’in çeyrek dönemlik

karında %38’lik azalma

Yeni ürünlere olan talebin

beklenenden çok fazla olması

EMC Corp. 2006 yılının ikinci

çeyreğindeki yaklaşık 100

milyar dolarlık satış kaybı

3

13

Belirsizlik ve Risk FaktörleriTalep bilgisindeki dalgalanmalar

Dağıtıcının fabrikaya verdiği siparişler

Perakendecinin dağıtıcıya verdiği siparişler

Ta

lep

(sip

ariş

mik

tarı)

10

00

cin

sin

de

n

Ta

lep

(sip

ariş

mik

tarı)

10

00

cin

sin

de

n

14

Kamçı Etkisi

15

Kestirim yöntemleri çözüm değil

Belirsizlik ve risk faktörlerinin tek kaynağı

talep değil

İş dünyasındaki son gelişmeler riski

artırıyor

Yalın üretim

Dış kaynak kullanımı

Off-shoring

Belirsizlik ve Risk Faktörleri

16

Ağustos 2005 –Katrina Fırtınası

O bölgeden kahve tedarik eden P&G firması 6 ay boyunca bu durumdan etkilendi

1999 Tayvan depremi

HP, Dell gibi firmaların tedarik sürecinde sorunlar oluştu

2001 Hindistan depremi

Hazır giyim üreticilerinin tedarik sürecinin aksaması

Belirsizlik ve Risk Faktörleri

17

Tedarik Zinciri Yönetiminin Gelişimi

1950 1960 1970 1980 1990 2000 Sonraları

Geleneksel Seri Üretim

Envanter Yönetimi / Maliyet

Eniyilemesi

JIT, TQM, BPR,

Ortaklıklar

TZY Oluşumu/

Uzantıları

TZY gelişimi ve

Günümüzdeki

algılanışı

18

Lojistik Maliyetlerin Gelişimi

Lojistik maliyetlerin Amerikan ekonomisindeki payı

4

19

Lojistik Maliyetlerin Bileşenleri

1984-2005 yılları arasında Amerikan lojistik maliyetleri

20

Tedarik Zinciri: Büyüklük

Amerikan firmalarının lojistik maliyetleri toplamı 1 trilyon dolardan fazla (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ nın %10-15 kadar)

Nakliye %58

Envanter %38

Yönetim %4

Amerikan Perakende gıda sektörü etkili lojistik stratejiler kullanarak 30 milyar dolar (operasyon maliyetlerinin %10’u) tasarruf edebilir

Bir kutu mısır gevreği fabrikadan süper markete 104 günde ulaşıyor

Yeni üretilen bir araba fabrikadan satış noktasına 15 günde ulaşıyor

21

İşlemsel Karmaşıklık

National Semiconductors firması örneği:• Üretim:

– : 4’ü Amerika’da, 1’i İngiltere’de ve 1’i İsrail’de olmak üzere 6

farklı bölgede üretim yapılıyor

– Üretilen çipler Güneydoğu Asya'daki 7 farklı bölgedeki montaj

tesislerine gönderiliyor

• Dağıtım

– Nihai ürün dünyanın farklı bölgelerindeki yüzlerce tesise

gönderiliyor

– 20,000 farklı rota

– 12 farklı hava yolu firması

– Ürünlerin %95’i 45 gün içerisinde teslim ediliyor

– Kalan %5’i ise 90 gün içerisinde teslim ediliyor

22

PC Tedarik ZinciriGeleneksel PC üreticisinin performansı

23

PC Tedarik ZinciriDell Bilgisayarın Performansı

24

Tedarik Zinciri MaliyetleriBir kitabın maliyet unsurları

5

25

Tedarik Zinciri Yönetiminin Temel

Uğraş Alanları

Zincir Küresel eniyileme Risk ve belirsizlikle mücadele

Dağıtım ağı konfigürasyonu Tedarik Zinciri E

Envanter kontrolü Tedarik Zinciri E

Üretim süreçleri Tedarik Zinciri E

Tedarik anlaşmaları Her ikisi E E

Dağıtım stratejileri Tedarik Zinciri E E

Stratejik ortaklıklar Ürün geliştirme E

Dış kaynak kul. ve off-shoring Ürün geliştirme E

Ürün tasarımı Ürün geliştirme E

Bilişim teknolojileri Tedarik Zinciri E E

Müşteri değeri Her ikisi E E

Akıllı fiyatlandırma Tedarik Zinciri E

26

KAYNAKÇA

1. Simchi-Levi, D., Kaminsky, P. and Simchi-Levi, E., 2008.

Designing and Managing the Supply Chain, 3rd edition, McGraw-

Hill, IL.

2. Fawcett, S., Ellram, L.M., Ogden, J.A., 2007. Supply chain

management: from vision to implementation. Pearson Prentice

Hall, Upper Saddle River, New Jersey

3. Stadtler, H., 2004. Supply chain management and advanced

planning-basics, overview and challenges, European Journal of

Operational Research

4. Beamon, B.M., 1998. Supply chain design and analysis: Models

and methods, International Journal of Production Economics, 55,

281-294