egzersİz testlerİtİplerİve kpet endİkasyon ve...
TRANSCRIPT
EGZERSİZ TESTLERİ TİPLERİ ve KPET ENDİKASYON ve
KONTRENDİKASYONLARI
Dr. Füsun Öner EyüboğluBaşkent Üniversitesi
Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Statik Testlerin tanıda kısıtlayıcı özellikleri:İstirahat halinde yapılan kardiyak ve solunumsal testler bu sistemlerin fonksiyonel rezervini tam olarak yansıtamaz
Egzersiz Testleri (ET)Fonksiyonel rezerv kapasitenin (öz. kardiyopulmoner) değerlendirilmesini sağlar
* egzersizde gelişen fizyolojik değişikliklerin değerlendirilmesi
Kalp-dolaşımSolunumSinir-kas sitemiMetabolik
•sistemlerin egzersiz rezervinin belirlenmesi
EGZERSİZ TESTLERİ
Egzersizle belirgin hale gelen dispneAçıklanamayan egzersiz intoleransı
Farklı kliniklere başvuran hastalar egzersiztestleri ile değerlendirilmelidir
Egzersizle nefes darlığı, hırıltı
Nedeni bilinmeyen nefes darlığı Tedavi etkinliği
Egzersiz provokasyonu
Kardiyopulmoneregzersiz testi
6 DYT
KPET önemli parametreler
Anaerobik eşikSolunum rezervi (L/dk)End-Tidal pCO2
Heart rate reserve (HRR)∆VO2/∆WRO2 pulse (VO2 / HR)Oksijen kullanımı ( Oksijen tüketimi = VO2)VO2maxIncremental exercise test (Basamaklı olarak artan test protokolü)
Anaerobik eşik
Egzersiz sırasında anaerobik metabolizmanın aerobik metabolizmayı desteklemeye başladığıve laktik asitin üretilmeye başlandığı teorik bir değer(Test sırasında alınan oksijen miktarı ile verilen karbondioksit miktarı eşitlenip VCO2’nin artmaya başladığı noktayı ifade etmektedir)
Solunum rezervi (L/dk)
SR= MVV-VEmaks veya VEmaks/MVV x100 formülüyle hesaplanır
End-Tidal pCO2
Tidal volüm sonunda ekshale edilen CO2basıncı
Heart rate reserve (HRR):
Hastanın beklenen kalp hızından ulaştığımaksimum kalp hızının (HR) çıkarılmasıile hesaplanır
∆VO2/∆WR
Egzersizin metabolik gereksinimi yada yapılan işin oksijen gereksinimi
O2 pulse (VO2 / HR)(Oksijen sunumu)
Kalbin her atımda pulmoner kan akımına atılan veya periferik dokulara verilen oksijen miktarı
Oksijen kullanımı(Oksijen tüketimi = VO2)
Ulaşılan maksimum iş yükünde tüketilen O2 miktarı
VO2max
Sağlıklı ve kondüsyonlu olguda kendi yaş, cinsiyet ve ırkına kıyaslandığında maksimum oksijen tüketimi miktarına ulaşılıp plato çizdirildiğindeki oksijen tüketimi
Incremental exercise test (Kademeli olarak artan test protokolü)
Bu testte hastalar 3 dakika bazal ölçümler için hareketsiz kalır, sonraki 3 dakika pedallara herhangi bir direnç uygulanmadan boşta, 60 rpm ile çevirmeleri istenir (0 watt- unloadedpedalling), daha sonra iş yükü dakikada 5-25 watt olacak şekilde artırılır
KPET Kullanım alanları
Egzersiz kapasitesi, toleransını belirlemek
Egzersiz intoleransında rol alan mekanizmalar
Hastalıkların tanı ve prognozu(Kardiyovasküler sistem, solunum sistemi)
Tedaviye yanıt (medikal, egzersiz, O2)
Hastalık ağırlığı, mortalite tayini
AC-kalp transplantasyon öncesi
Maluliyet değerlendirmesi
İntolerans varlığını göstermek
Fonksiyonel kapasitenin (Pik VO2) değerlendirilmesi
İndikasyonlarEgzersiz kapasitesi ve toleransını belirlemek
Kardiyopulmoner hst. birlikteliğinde dispneyehangisi sebep oluyor?
İstirahatte kardiyo-pulmoner testleri normalken, efor dispnesi tanımlayan hastalar
İndikasyonlarEgzersiz intoleransı mekanizmalarını belirlemek
Kalp yetmezliği
Kalp transplantasyonuna aday seçimi
Mortalite morbidite tayini
KVS için uygulanan egzersiz, medikal tedaviye yanıt değerlendirmesi
İndikasyonlarKardiyovasküler sistem hastalarının değerlendirilmesi
İndikasyonlarSolunum sistemi hastalarının değerlendirilmesi-I
Fonksiyonel bozukluğun araştırılması
Gaz değişim bozuklukları, hipoksemiboyutunun değerlendirilmesi
KOAH
İnterstisiel akciğer hastalığı
Pulmoner vasküler hastalık
Kistik fibrozis
Egzersiz ile indüklenen bronkospazm
Tedavi yanıtının ölçümü
İndikasyonlarSolunum sistemi hastalarının değerlendirilmesi - II
İndikasyonlarCerrahi hasta grupları
Preoperatif değerlendirme
Akciğer rezeksiyonu öncesi değerlendirmek
Volüm küçültücü cerrahi öncesindeKalp, akciğer, kalp-akciğer nakli öncesinde
Pulmoner rehabilitasyon takibi
Maluliyet tayini
Sağlıklılık değerlendirmesi
Kondüsyon değerlendirmesi
İndikasyonlarDiğer durumlar
Klinik Pratikte KPET’in Tanıda Kullanım Yeri(A= çok yüksek, D= en düşük)
İndikasyon Öneri derecesi
Egzersiz ilişkili bronkospazm A
Egzersiz ilişkili O2 desaturasyonu B
Açıklanamayan egzersiz dipnesi/intoleransı D(İstirahat kalp ve AC fonksiyonları normalken)
Spesifik hastalıkların egzersize yanıtını Cdeğerlendirmek (Ventilatuar/kardiyak)
İndikasyon Öneri derecesiKOAH B,Cİnterstisiel akciğer hst. B,BPPH B,BKistik fibrozis C,CKKY B,BTedavi yanıtını değerlendirmeMaksimal incremental test CEndurans testi B
Nefes darlığı
Anamnez, fizik inceleme, tam kan ve biyokimya analizi, akciğer grafisi, EKG
SFT, DLCO, AKG Anormal ise düşünülen hastalığa yönelik tetkikler
Sonuçlar normal ise
BPT ya da kardiyak testler Anormal
KPET
Uygun ileri tetkik ya da tedavi
Normalse takibi sonlandırın
Normal
Sonuçlarla uyumlu hastalığa yönelik ileri tetkik, tedavi ve takip
Kontrendikasyonlar-1
PaO2<50mmHg, PaCO2>70mmHgFEV1<%30 bekleneninKontrol edilemeyen astımSon 4 haftada MI, Unstabil AP2-3. derece blokHızlı ventriküler ya da atrial aritmilerVentriküler anevrizmaAkut sistemik hst (ABY, tirotoksikoz, infeksiyon)Kooperasyon sorunu
Kontrendikasyonlar-2
Ciddi aort darlığı, dissekan anevrizmaKontrol edilemeyen KKYKontrolsüz hipertansiyonVentriküler anevrizmaCiddi pulmoner hipertansiyonTrombofilebit/intrakardiyak trombüsYakın zamanda sistemik/pulmoner emboliAkut perikardit, endokardit, myokardit
Göreceli kontrendikasyonlar-1
Sol ana koroner arter darlığı
Orta düzeyde kalp kapak hastalığı
İstirahatte hipertansiyon (Sist. 200 mmHgüzeri, dias. 120 mmHg üzeri)
Takiaritmi ve bradiaritmiler
Yüksek düzeyde AV blok
Hipertrofik kardiyomyopati
Ciddi pulmoner hipertansiyon
İleri dönem yada komplike gebelikler
Elektrolit bozuklukları
Ortopedik engel
Göreceli kontrendikasyonlar-2
Testi sonlandırma kriterleri-1
Hasta monitörize edilemiyorsa
İskemik tipte progressig göğüs ağrısı
İskemik EKG değişiklikleri (2mm ST çökme/yükselme, T inversiyonu)
2-3. derece kalp blokları
Sağ/sol dal bloğu Supraventriküler/ventriküler taşikardi
Multifokal prematüre atım
Sistolik Basıncın başlangıca göre 20mm Hg fazla düşmesi
Hipertansiyon (sistolik B250 mmHg,diastolik B120mm HgAğır desaturasyon hipoksemi (O sat K%80)Aşırı terleme, ateşKoordinasyon kaybıSolunum yetmezliği bulgularıBulantı, kusmaKrampAni solukluk, mental konfüzyonHer iş yükü artımında 10mm Hg sistolik KB artışı
Testi sonlandırma kriterleri-2
Tedavi yanıtını değerlendirmeMedikal: Kalp ve akciğer hastalıklarıCerrahi: Transplantasyon, rezeksiyon, hacim küçültmeFizyoterapi
Morbidite ve mortalite tayiniKKYPPHKOAH
Fonksiyonel kapasiteyi değerlendirmekKalp hastAkciğer hstPeriferik damar hst.Kistik fibrozisNormal olgular
6 DYT kullanım alanları
Yöntem TeknikDonanım
Yoğunluk Değerlendirme Standardizasyon TekrarEdilebilirlik
Maliyet
MerdivenÇıkma
0 ~mak/mak Postop riskFonk. kapasite
0 0 0
6 DYT +Submak/mak
Fonkkapasite
++ ++ +
Shuttletest
++ Max Fonkkapasite
+++ ++ +
Egzersiz provokasyon
+++ Submak. Havayolu duyarlılığı
++ ++ ++
Kardiyak stres test
+++ Submak İskemi aritmi +++ +++ +++
KPET ++++ Mak Fonk. kapasiteBirden çok sistem değerlendirilir
++ +++ ++++