kadın sağlığı için egzersiz
TRANSCRIPT
Bahadır ÖZDİLEK
Kadın Sağlığı İçin Egzersiz
Fiziksel Hareketsizlik
Başkent Üniversitesi Adana Hastanesi Aile Hekimliği obezite polikliniğine başvuran 1400 hastaya (748kadın, 652 erkek)
Zaman yokluğunu (%55,5) Hastalıklarının olması (%39,6) Üşenme (%24,6) Sürdürme zorluğu (%23,1) Egzersize müsait çevre yokluğu (%22,8) Egzersiz sırasında güvenlikle ilgili sıkıntılar (%18,3) Çevresel baskı (%14,8) Eşlik edecek birinin olmaması (%14,1) Ailesel sorumlulukların aksatılması (%11,5) Kazaya uğrama korkusu (%9,5) Egzersizin faydalı olmadığı inancı (%8,3) Egzersizi içselleştirememe (%7,6) Bilinçsiz egzersizin zararlı olduğu korkusu (%7,3) Egzersizin zararlı olduğu inancı (% 5,9) Egzersiz yapacağı zamanı bilememe (%4,5) Egzersize ihtiyacının olmaması (%3,7) Egzersizin bir medya dayatması olduğu korkusu (%2.3)
Kadın ve Obezite Ülkemizde Sağlık Bakanlığı
verilerine göre kadınların şişmanlık oranı %
41’dir. Ergin A. Obezitenin kadın sağlığı ve toplumsal cinsiyet açısından değerlendirilmesi. Kadın Sağlığı
Hemşireliği Dergisi, 2014;1(1):41-54.
Obezite kadının yaşam kalitesini ve süresini etkilemektedir. Ayrıca birçok
organik, hormonal, metabolik, sistemik, ruhsal ve toplumsal problemlere sebep olmaktadır.
Son yıllarda obeziteden şikayetçi kadınlarda kanser vakalarında artışlar olduğu görülmüştür.
Ergin A. Obezitenin kadın sağlığı ve toplumsal cinsiyet açısından değerlendirilmesi. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 2014;1(1):41-54.
Obezitenin Komplikasyonları Obezite, Avrupadaki yetişkinlerde
Tip2 diyabet vakalarının yüzde 80’inden, iskemik kalp hastalıklarının yüzde 35’inden, hipertansiyonun yüzde 35’inden sorumludur ve her yıl 1 milyondan fazla ölüme neden olmaktadır.
Leptin ve Ghrelin (Tokluk ve Açlık Hormonları)
Leptin Doydum hormonudur. Leptin hormonu büyük ölçüde vücutta bulunan
yağ hücrelerimiz tarafından ve az miktarda mide, kalp gibi organlardan salgılanır.
Leptin hormonunun kanda normal seviyelerde bulunması tokluk hissini sağlar.
Sürekli yemek yemek, kandaki leptin miktarını artırarak zaman içinde normal olarak algılamaya başladığında kişide “leptin direnci” oluşur. Yani hipotalamus leptine karşı duyarlılığını kaybeder ve kişi tam olarak tokluğu hissedemez.
Ghrelin Acıktım hormonudur. Ghrelin hormonu başlıca midenin içinde olmak
üzere sindirim sisteminin içinde salgılanır. Yapılan araştırmalarda obez kişiler kilo verdiğinde
kandaki ghrelin miktarının arttığı, anoreksik kişiler kilo aldığında ise kandaki ghrelin miktarının azaldığı bulunmuş.
Hipertansiyon ve Obezite Her 4,5 kg kilo alımı ile sistolik kan
basıncı Erkeklerde 4.4 mg/Hg Kadınlarda 4.2 mg/Hg artışa neden
olmaktadır.
Kadınlarda Kalp Damar Hastalıkları ve Egzersiz
Vücut kitle indeksine göre 25 ve yukarısı ya da Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre bel çevresi 88 cm üzerindeyse kadın kiloludur ve kalp krizi riski artmaktadır. Aynı zamanda fazla kilo, yüksek tansiyon ve diyabet riskini de artırmaktadır.
www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heartdisease/indepth/heartdisease/art-20046167 (15.02.2015)
Sigaranın bırakılması, sağlıklı bir kilonun sürdürülmesi, doymuş yağların ve tuzun az kullanılması ve egzersiz kalp hastalığı riskini azaltır.
Egzersiz kalp kasının gelişmesine direkt katkı sağlar.
Reid C, Dyck L, McKay H, Frisby W. The health benefits of physical activity for girls and women: literature review and recommendations for future research and policy, Crawford Cardiovascular Disease, British Columbia Centre of Excellence for women’s health, Vancouver, BC Canada, 2000.
Kadın Ruhsal ve Zihinsel Sağlık Türkiye’de fiziksel aktivite uygulamalarına
katılan kadınlarda yapılan bir araştırmada, fiziksel aktivitenin kadınlara yaptığı en büyük katkının psikolojik boyutta olduğu bulunmuştur.
Aşçı FH, Koca C, Bulgu N. Türkiye’de kadınların fiziksel aktiviteye katılımlarının toplumsal sınıf ve toplumsalcinsiyet ekseninde analizi: Fiziksel aktiviteye katılım kadının toplumsal konumunu güçlendirici bir etkiyesahip olabilir mi? TÜBİTAK, Araştırma Projesi, 2008, No:l 16K345.
Birçok ülkede yapılan araştırmalarda sportif aktivitelere katılan kadınlar ve kızlarda özsaygı ve özgüvende gelişim ve akademik başarıda artış görülmektedir.
Daniels E, Leaper C. A Longitudinal investigation of sport participation, pear acceptance and self-esteem among adolescent girls and boys. Sex roles, 2006;55(11-12):875 -880
FİZİKSEL AKTİVİTE HER YIL 3,2 MİLYON İNSAN FİZİKSEL
AKTİVİTE EKSİKLİĞİNDEN ÖLMEKTEDİR.
FİZİKSEL AKTİVİTE EKSİKLİĞİ ÖLÜM NEDENLERİ ARASINDA DÜNYADA DÖRDÜNCÜ SIRADADIR.
BİREYİ TEDAVİ ETMEK DEĞİL , TOPLUMU TEDAVİ
ETMEK
Önlem tedaviden öncedir.
Kalp, solunum, kas, dolaşım, endokrin sistemlerinde uyum
Eğer mucizevi bir ilaç size zayıflamada, kaslarınızı kuvvetlendirmede, hastalıklardan korunmada, genel sağlık düzeyinizi iyileştirmede yardım edecek olsa bu ilacı almak ister miydiniz? Cevap vermeden önce bu ilacı haftada 3-5 kez almanız gerektiğini ve her dozun alımının 30-45 dakika kadar süreceğini bilmeniz gerekir.
Spor Yaralanmalarından Korunma Spor yaralanmalarından
korunabilmek için öncelikle bu yaralanmaların meydana gelmesine zemin hazırlayan sporcuya ait ve sporcu dışı (çevresel) faktörleri tanımlamak gerekir. Bu faktörlerden yaş, cinsiyet, anatomik faktörler dışındakiler değiştirebilen veya düzeltilebilen faktörlerdir.
Vücut kompozisyonu ve genel sağlık durumu
Vücut yağ yüzdesindeki artışla yaralanma insidansı arasında pozitif korelasyon bulunmaktadır.Genel sağlık durumunu bozan birçok hastalık sporcularda yaralanma insidansını artmaktadır.
Bruncker P, Khan K, Clinical sports medicine. 84-106. McGraw. Hill Australia 2002
Anatomik faktörler Konjenital postüral anormalikler ve anormal
biomekanik, yaralanmalara zemin hazırlayan intrensek faktörlerdir. Pes planus, pes cavus, bacak uzunluk farkı, dizde artmış Q açısı, aşırı eklem hipermobilitesi yaralanmalara zemin hazırlayan konjenital anatomik anormaliklerdir. Bu anormalliklerin sporcunun spora başlangıç döneminde ortaya konulması ve gerekli ortezlerin kullanılması özellikle aşırı kullanım yaralanmalarından korunmada çok önemlidir.
Sporcu Dışı Faktörler Isınma Spor öncesi yapılacak uygun ve
yeterli bir ısınma programı yaralanmalardan korunmada oldukça önemli bir yere sahiptir. Etkin bir ısınma genel ve yapılan spora uygun spesifik ısınma bölümlerinden oluşur.
Uygun sportif ekipman Koşu ayakkabıları Piyasada ayakkabının topuk özelliği, ön
ayak kısmının esnekliği, orta taban kalınlığı ve taban şekli gibi özelliklerine göre çeşitli tipte koşu ayakkabıları bulunmaktadır. Sporcunun ayağının normal ya da aşırı pronasyonda olmasına göre önerilecek ayakkabıda bulunması gereken özellikler göz önüne alınarak uygun ayakkabı seçiminde sporcuya öneride bulunulmalıdır.
Uygun ve doğru antrenman
Antrenman hataları spor yaralanmalarının meydana gelmesinde en yaygın risk faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Antrenmanın, performansı artırmaya yönelik olarak yeterli nitelik ve nicelikte ki bir iş yükünde devamlı bir denge gözetilerek uygulanıyor olması yaralanma şansını en aza indirecektir
Yağ dokusunun işlevsel sırları Yağ dokusu, karmaşık, önemli ve son
derece aktif metabolik ve endokrin bir organdır. Yağ dokusu sadece trigliserit depolanması ile değil aynı zamanda besinsel, sinirsel ve hormonal sinyallere yanıt vererek ve beslenme, termogenez, bağışıklık ve nöroendokrin fonksiyonları kontrol eden adipokinlerin salgılanmasını sağlayarak enerji homeostazında önemli bir rol oynamaktadır.
Kuvvet çalışmalarının önemi
Duruş bozuklukları
YANLIŞ EGZERSİZ PROGRAMLARININ OMURGA
ÜZERİNE ETKİLERİ
BİLGİSAYAR MASASINDA DOĞRU OTURUŞ
TOPUKLU AYAKKABININ OMURGA ÜZERİNE ETKİSİ
SELÜLİT
SELÜLİT• Kötü beslenme• Son moda diyetler• Yavaş metabolizma• Yetersiz fiziksel aktivite• Hormonsal değişiklikler• Yetersiz su tüketimi• Toplam vücut ağırlığındaki yağ oranı• Cilt tabakanızın kalınlığı ve cildinizin rengi
SPORDA BESLENME
Popüler diyetler ve etkileri
Zayıflama amacıyla kullanılan ilaçların yan etkileri
Türkiye’ye Uzakdoğu’dan sokulan ve orijinal adı “La Jiao Shou Shen” olan Meksika biberi çekirdeği esanslı zayıflama hapı, diğer ismiyle acı biber hapı özellikle kadınlar tarafından zayıflama amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Kapsaisin vücutta oluşan toksinlerin ve yağların hızla dışarı atılması gibi yararlı birçok etkisi olan acı kırmızı biberin aktif bileşenidir. Ancak hayvan çalışmalarında bu maddenin sempatik sinir sistemini aktive ederek adrenalin deşarjına yol açtığı belirtilmektedir. Ayrıca, kapsaisin’in kalpte ventrikül ve atriyum kası hücrelerinde potasyum kanallarını bloke ederek aksiyon potansiyeli süresinin uzamasına yol açtığı gösterilmiştir.
Sigara kullanımı ve spor• Sigara içen kişiler, içmeyenlerden daha çabuk
yorulur ve daha yavaş koşarlar.
• Fiziksel egzersiz eğitiminden daha az yarar sağlarlar.• Kasları daha güçsüz ve daha az esnektir.
• Uyku bozuklukları yaşarlar.• Sigara içmeyen kişilerden üç kat daha fazla nefes
darlığı yaşarlar.
