EGZERSİZ TESTLERİ TİPLERİ VE EGZERSİZ TESTLERİ TİPLERİ VE KPET ENDİKASYON VE KPET ENDİKASYON VE

KONTRENDİKASYONLARIKONTRENDİKASYONLARI

Dr. Füsun Öner EyüboğluDr. Füsun Öner EyüboğluBaşkent Üniversitesi Başkent Üniversitesi

Göğüs Hastalıkları Anabilim DalıGöğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Statik Testlerin tanıda kısıtlayıcı özellikleri:Statik Testlerin tanıda kısıtlayıcı özellikleri:İstirahat halinde yapılan kardiyak ve İstirahat halinde yapılan kardiyak ve solunumsal testler bu sistemlerin solunumsal testler bu sistemlerin fonksiyonel rezervini tam olarak fonksiyonel rezervini tam olarak yansıtamaz.yansıtamaz.

Egzersiz Testleri (ET)Egzersiz Testleri (ET)Fonksiyonel rezerv kapasitenin (öz. Fonksiyonel rezerv kapasitenin (öz. kardiyopulmoner) değerlendirilmesini kardiyopulmoner) değerlendirilmesini sağlar. sağlar.

** egzersizde gelişen egzersizde gelişen fizyolojik değişikliklerin fizyolojik değişikliklerin

değerlendirilmesideğerlendirilmesi

Kalp-dolaşımKalp-dolaşım SolunumSolunum Sinir-kas sitemiSinir-kas sitemi MetabolikMetabolik * * sistemlerin egzersiz sistemlerin egzersiz

rezervinin belirlenmesirezervinin belirlenmesi

EGZERSİZ TESTLERİEGZERSİZ TESTLERİ

Egzersizle belirgin hale gelen dispneEgzersizle belirgin hale gelen dispne Açıklanamayan egzersiz intoleransıAçıklanamayan egzersiz intoleransı Farklı kliniklere başvuran hastalar egzersizFarklı kliniklere başvuran hastalar egzersiz testleri ile değerlendirilmelidir.testleri ile değerlendirilmelidir.

ET Teknik DonanımET Teknik Donanım

ET farklı özellikte teknik donanım ET farklı özellikte teknik donanım gerektirir. gerektirir.

BASİT KOMPLİKEBASİT KOMPLİKE Klinik amaca göre farklı testler seçilirKlinik amaca göre farklı testler seçilir

Egzersizle nefes Egzersizle nefes darlığı, hırıltıdarlığı, hırıltı

Nedeni bilinmeyen Nedeni bilinmeyen nefes darlığınefes darlığı Tedavi etkinliğiTedavi etkinliği

Egzersiz Egzersiz provokasyonuprovokasyonu

Kardiyopulmoner Kardiyopulmoner egzersiz testiegzersiz testi

6 DYT6 DYT

Egzersiz test çeşitleriEgzersiz test çeşitleri

Rampa TestleriRampa Testleri Koridor TestleriKoridor Testleri Egzersiz Provakasyon TestleriEgzersiz Provakasyon Testleri Kardiyak Stres TestiKardiyak Stres Testi Kardiyopulmoner Egzersiz TestleriKardiyopulmoner Egzersiz Testleri

Egzersiz testleri EndikasyonlarıEgzersiz testleri Endikasyonları

TanıTanı Preoperatif değerlendirmePreoperatif değerlendirme Morbidite ve mortalite tayiniMorbidite ve mortalite tayini Klinik seyir takibiKlinik seyir takibi Tedavi yanıtını belirlemeTedavi yanıtını belirleme

Merdiven çıkma testi:Merdiven çıkma testi: En basit ve en ekonomik ETEn basit ve en ekonomik ET Donanım gerektirmez.Donanım gerektirmez. Toraks/üst batın operasyon öncesinde Toraks/üst batın operasyon öncesinde

kullanılır.kullanılır. Komutlara uyabilen hastalarda submaksimal Komutlara uyabilen hastalarda submaksimal

egzersiz kapasitesine erişilebilir.egzersiz kapasitesine erişilebilir.

Pik VO2; çıkılan basamak sayısıyla koreledir.Pik VO2; çıkılan basamak sayısıyla koreledir. 2 kat çıkamayan olgularda postoperatif 2 kat çıkamayan olgularda postoperatif

komplikasyon daha fazla beklenir.komplikasyon daha fazla beklenir.

Merdiven çıkma testi:Merdiven çıkma testi: MetodMetod Uygulama Uygulama

MonitörizasyonMonitörizasyon

MonitörizasyonMonitörizasyon Metabolik ölçümMetabolik ölçüm

İş yüküİş yükü

Standart yokturStandart yoktur

İki aşamalı test:İki aşamalı test:

Nadiren ASKH’na bağlı dispneyi Nadiren ASKH’na bağlı dispneyi değerlendirmek amacıyla kullanılmaktaydı.değerlendirmek amacıyla kullanılmaktaydı.

Günümüzde tercih edilmiyor.Günümüzde tercih edilmiyor.

Koridor testleriKoridor testleri

MonitörizasyonMonitörizasyon

Metabolik ölçümMetabolik ölçümMaksimum Maksimum

kalp kalp hızına ulaşılamazhızına ulaşılamaz

Yürüyüş mesafesiniYürüyüş mesafesinibelirlemekbelirlemek

Preoperatif Preoperatif Mortalite Mortalite

değerlendimesideğerlendimesi

Prognoz takibiPrognoz takibi

Egzersize bağlıEgzersize bağlıdesaturasyonun desaturasyonun

belirlenmesibelirlenmesi

Mekik (shuttle walk test)Mekik (shuttle walk test) Sesli uyaran ile koridorda Sesli uyaran ile koridorda

dakikalık yürüme hızı giderek dakikalık yürüme hızı giderek artırılır.artırılır.

10 metre koridor uygun.10 metre koridor uygun. Metre/ tur sayısı belirlenir.Metre/ tur sayısı belirlenir. Pik VOPik VO22 ile korelasyonu 6DYT’ye ile korelasyonu 6DYT’ye

göre daha iyi. göre daha iyi.

6 Dakika Yürüme Testi (DYT)6 Dakika Yürüme Testi (DYT) 12 DYT ile iyi koreledir.12 DYT ile iyi koreledir.

Tedavi yanıtı için 54m artış gereklidir.Tedavi yanıtı için 54m artış gereklidir. 20, 20, 3030, 50 metre koridor kullanılabilir., 50 metre koridor kullanılabilir. Yürüme bandında %14 daha az Yürüme bandında %14 daha az

mesafe yürünebilmektedir.mesafe yürünebilmektedir.

Desaturasyonu değerlendirmek için Desaturasyonu değerlendirmek için KPET’e üstündür. KPET’e üstündür.

Tedavi Tedavi yanıtını yanıtını dedeğğerlendirmeerlendirme Medikal: Kalp ve akciğer hastalıklarıMedikal: Kalp ve akciğer hastalıkları Cerrahi: Transplantasyon, rezeksiyon, hacim küçültmeCerrahi: Transplantasyon, rezeksiyon, hacim küçültme FFizyoterapiizyoterapi

Morbidite ve mortalite tayiniMorbidite ve mortalite tayini KKYKKY PPHPPH KOAHKOAH

Fonksiyonel kapasiteyi deFonksiyonel kapasiteyi değğerlendirmekerlendirmek Kalp hastKalp hast Akciğer hstAkciğer hst Periferik damar hst.Periferik damar hst. Kistik fibrozisKistik fibrozis Normal olgularNormal olgular

6 DYT kullan6 DYT kullanıım alanlarm alanlarıı

Egzersiz Provokasyon TestiEgzersiz Provokasyon Testi Egzersizi takiben gelişen nefes darlığını araştırmak için Egzersizi takiben gelişen nefes darlığını araştırmak için

kullanılır.kullanılır. Oda ısısı Oda ısısı 20-25°C20-25°C, nem , nem %50%50 olmalı. olmalı. Hasta 2-3 dk’da Hasta 2-3 dk’da maksimum kalp hızının %80-90’ınamaksimum kalp hızının %80-90’ına ya ya

da da MVV’nin%40-60’ınaMVV’nin%40-60’ına ulaştırılır, en az 4 dk bu hızda ulaştırılır, en az 4 dk bu hızda koşturulur.koşturulur.

Egzersiz sonrasında Egzersiz sonrasında 3, 6, 15 ve 30.dk’da3, 6, 15 ve 30.dk’da FEV FEV11, FEV, FEV11/FVC /FVC ölçülür.ölçülür.

%15 düşme pozitif kabul edilir.%15 düşme pozitif kabul edilir. Yürüme bandında bisiklet ergometrisinde, merdivende Yürüme bandında bisiklet ergometrisinde, merdivende

yada koridorda yapılabilir.yada koridorda yapılabilir.

Kardiyak Stres TestKardiyak Stres Test

Myokardiyal iskemi varlığını göstermek Myokardiyal iskemi varlığını göstermek amacıyla yürüme bandında uygulanır.amacıyla yürüme bandında uygulanır.

Farklı protokoller seçilebilir.Farklı protokoller seçilebilir.

EKG değişiklikleri, hasta yakınmaları EKG değişiklikleri, hasta yakınmaları değerlendirilir.değerlendirilir.

En sık Bruce protokolü kullanılırEn sık Bruce protokolü kullanılır

Kardiyopulmoner Egzersiz TestleriKardiyopulmoner Egzersiz Testleri (KPET)(KPET)

KPET EndikasyonlarıKPET Endikasyonları

Egzersiz intoleransı, açıklanamayan efor Egzersiz intoleransı, açıklanamayan efor dispnesi araştırılması dispnesi araştırılması

Kardiyovasküler sistem hastalarının Kardiyovasküler sistem hastalarının değerlendirilmesideğerlendirilmesi

Solunum sistemi hastalarının Solunum sistemi hastalarının değerlendirilmesideğerlendirilmesi

Spesifik klinik uygulamalarSpesifik klinik uygulamalar

Egzersiz intoleransı, açıklanamayan Egzersiz intoleransı, açıklanamayan efor dispnesi araştırılması efor dispnesi araştırılması

Fonksiyonel kapasite (Pik VO2) Fonksiyonel kapasite (Pik VO2) değerlendirilmesideğerlendirilmesi

Egzersizi kısıtlayan nedenlerin Egzersizi kısıtlayan nedenlerin belirlenmesibelirlenmesi

Kardiyopulmoner hst. birlikteliğinde Kardiyopulmoner hst. birlikteliğinde dispneye hangisi sebep oluyordispneye hangisi sebep oluyor

İstirahat Kardiyopulmoner testleri İstirahat Kardiyopulmoner testleri normalken, efor dispnesi tanımlayan normalken, efor dispnesi tanımlayan hastalarhastalar

Kardiyovasküler sistem hastalarının Kardiyovasküler sistem hastalarının değerlendirilmesideğerlendirilmesi

Kalp yetmezliğiKalp yetmezliği Kalp transplantasyonuna aday Kalp transplantasyonuna aday

seçimiseçimi KVS için uygulanan egzersiz KVS için uygulanan egzersiz

tedavisine yanıt değerlendirmesitedavisine yanıt değerlendirmesi

Solunum sistemi hastalarının Solunum sistemi hastalarının değerlendirilmesideğerlendirilmesi

Fonksiyonel bozukluk araştırılmasıFonksiyonel bozukluk araştırılması KOAH, İAH, PVH, egzersiz ile KOAH, İAH, PVH, egzersiz ile

indüklenen bronkospazm, kistik fibrozisindüklenen bronkospazm, kistik fibrozis Gaz değişim bozukluklarının Gaz değişim bozukluklarının

değerlendirilmesideğerlendirilmesi Hipoksemi boyutunu değerlendirmeHipoksemi boyutunu değerlendirme Tedavi yanıtının ölçümüTedavi yanıtının ölçümü

Özel durumlarÖzel durumlar

Preoperatif değerlendirmePreoperatif değerlendirme AC hacim küçültücü cerrahiAC hacim küçültücü cerrahi Major abd. CerrahiMajor abd. Cerrahi

Pulmoner rehabilitasyon takibiPulmoner rehabilitasyon takibi Maluliyet tayiniMaluliyet tayini Sağlıklılık değerlendirmesi Sağlıklılık değerlendirmesi

KPET Kontrendikasyonlar-1KPET Kontrendikasyonlar-1 Ciddi aort darlığıCiddi aort darlığı KKYKKY Kontrolsüz hipertansiyonKontrolsüz hipertansiyon Ventriküler anevrizmaVentriküler anevrizma Ciddi pulmoner hipertansiyonCiddi pulmoner hipertansiyon Trombofilebit / intrakardiyak trombüsTrombofilebit / intrakardiyak trombüs Yakın zamanda sistemik/ pulmoner emboliYakın zamanda sistemik/ pulmoner emboli Akut perikarditAkut perikardit

KPET Kontrendikasyonlar-2KPET Kontrendikasyonlar-2

PaOPaO22<50mmHg<50mmHg PaCOPaCO22>70mmHg>70mmHg FEVFEV11<%30 beklenenin<%30 beklenenin Son 4 haftada MISon 4 haftada MI Unstabil APUnstabil AP 2-3. derece blok2-3. derece blok Hızlı ventriküler ya da atrial aritmilerHızlı ventriküler ya da atrial aritmiler Ortopedik engelOrtopedik engel

Nefes darlığıNefes darlığı

Anamnez, fizik inceleme, tam kan ve Anamnez, fizik inceleme, tam kan ve biyokimya analizi, akciğer grafisi, EKGbiyokimya analizi, akciğer grafisi, EKG

SFT, DLCO, AKGSFT, DLCO, AKG Anormal ise düşünülen Anormal ise düşünülen hastalığa yönelik tetkiklerhastalığa yönelik tetkikler

Sonuçlar normal iseSonuçlar normal ise

BPT ya da kardiyak testlerBPT ya da kardiyak testler AnormalAnormal

KPETKPET

Uygun ileri tetkik ya da tedaviUygun ileri tetkik ya da tedavi

Normalse takibi Normalse takibi sonlandırınsonlandırın

NormalNormal

Sonuçlarla uyumlu hastalığa Sonuçlarla uyumlu hastalığa yönelik ileri tetkik, tedavi ve takipyönelik ileri tetkik, tedavi ve takip

KPET uygulamaları KPET uygulamaları Yürüme bandıYürüme bandı

İstirahat ve ısınma döneminden sonra hız İstirahat ve ısınma döneminden sonra hız ve eğim artırılır.ve eğim artırılır.

Uyum ve kooperasyona göre protokol Uyum ve kooperasyona göre protokol seçilebilir.seçilebilir.

Daha büyük bir alan gerekir.Daha büyük bir alan gerekir. Ellerden destek alınması metabolik Ellerden destek alınması metabolik

değerleri etkileyebilir.değerleri etkileyebilir. İş yükü?İş yükü?

Eğim ve hız artar. Daha tanıdık egzersiz. Maks.egzersize daha

çabuk ulaşır. Adımlama paterni

kişiye göre değişken. Hastanın düşme riski

var. Daha fazla kas grubu

kullanılır.

Artefakt daha çok. Kollardan destek

alınabilir. İş yükü hesaplanamaz. Hasta için daha uygun Sağlıklı olgu için daha

uygun

Yürüme bandı

KPET uygulamaları KPET uygulamaları Bisiklet ergometrisiBisiklet ergometrisi

İstirahat ve ısınma dönemi sonrasında watt İstirahat ve ısınma dönemi sonrasında watt artırılır.artırılır.

Mekanik ya da Mekanik ya da elektronikelektronik olarak yük olarak yük artırılabilir.artırılabilir.

İş yükü standart formülle hesaplanır.İş yükü standart formülle hesaplanır. 20, 30, 50 watt uygulandığında PVO20, 30, 50 watt uygulandığında PVO22, ATVO, ATVO22 ve ve

maksimum iş farklı bulunmamış.maksimum iş farklı bulunmamış. Solunum sistemi için daha kullanışlı.Solunum sistemi için daha kullanışlı.

Bisiklet ErgometrisiBisiklet Ergometrisi Watt cinsinden iş yükü uygulanır.Watt cinsinden iş yükü uygulanır. Yürüyüş ve koşmaya göre az tanıdık bir egzersiz.Yürüyüş ve koşmaya göre az tanıdık bir egzersiz. Egzersiz paterninde değişiklik az.Egzersiz paterninde değişiklik az. Düşme riski yok. Düşme riski yok. Daha az kas grubu kullanılır.Daha az kas grubu kullanılır. Artefakt daha az.Artefakt daha az. Kollardan destek alma daha az.Kollardan destek alma daha az. İş yükü hesaplanabilir.İş yükü hesaplanabilir. Ramp protokolleri ve endurans testler için daha Ramp protokolleri ve endurans testler için daha

uygun.uygun. Ventilasyon ve laktat üretimi hafifçe daha yüksek.Ventilasyon ve laktat üretimi hafifçe daha yüksek. Oksijen tüketimi %7-10 daha düşüktür.Oksijen tüketimi %7-10 daha düşüktür.

KPET uygulamaları KPET uygulamaları Kol ergometrisiKol ergometrisi

Alt ekstremite kullanılamıyorsa tercih Alt ekstremite kullanılamıyorsa tercih edilebilir.edilebilir.

Az sayıda kas grubu çalıştırılabilir.Az sayıda kas grubu çalıştırılabilir.

Beklenen PVOBeklenen PVO22’nin %70’ine ulaşılabilir.’nin %70’ine ulaşılabilir.

Her 3 yöntemde de;Her 3 yöntemde de;

VOVO22, VCO, VCO22, HR, VE, IC, TV, 12 derivasyon , HR, VE, IC, TV, 12 derivasyon

EKGEKG monitörizasyonu yapılabilmektedir. monitörizasyonu yapılabilmektedir.

Yöntem TeknikDonanım

Yoğunluk Değerlendirme

Standardizasyon TekrarEdilebilirlik

Maliyet

MerdivenÇıkma 

0 ~mak/mak Postop riskFonk. kapasite

0 0 0

6 DYT 

+ Submak/mak

Fonk kapasite

++ ++ + 

 Shuttle test

++ Max 

Fonk kapasite

+++ ++ +

Egzersiz provokasyon

+++ Submak. Havayolu duyarlılığı

++ ++ ++

Kardiyak stres test

+++ Submak İskemi aritmi +++ +++ +++

KPET ++++ Mak Fonk. kapasiteBirden çok sistem değerlendirilir

++ +++ ++++