A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J

LX& TARI JIU 1987 :RKOU<ABJI% 25 MA|IS 2015

• VOL. XXXVI, NO 1987 • LUNDI, 25 MAI 2015 • MONDAY, MAY 25, 2015

1915-2015

FA|OZ

Z:{ASPANOUJ:AN

100-RD TAR:DAR}

KE |I<:M :U KE PAFAN+:M

ՈՒԱՇԻՆԿԹԸՆԻ ՄԱՅՐ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ՄԷՋՀԱՐԻՒՐԱՄԵԱԿԻ ՄԻՋԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՈԳԵԿՈՉՈՒՄ

Մայիս 8-11 եռօրեայ մի-ջոցառումներու շարքով մըբազմահազար հայ եւ օտարժողովուրդը էքիւմէնիք արա-րողութեամբ եւ ցուցահան-դ է ս ի , ն ո ւ ա գ ա հ ա ն դ է ս ի ո ւպարգեւատուութեան շար-ք ո վ Մ ի ա ց ե ա լ Ն ա հ ա ն գ -ն ե ր ո ւ մ ա յ ր ա ք ա ղ ա ք Ո ւ ա -շինկթընի մէջ եզրափակեցՀ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ե ա նՀարիւրիւրամեակին նուիր-ուած ոգեկոչումը՝ գիտակ-ցութեան, գոհաբանութեանեւ միասնականութեան պատ-գամով, գլխաւորութեամբ եւմասնակցութեամբ Հայ Եկե-ղ ե ց ւ ո յ ե ր կ ո ւ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս -ներու, ՀՀ նախագահի, Միաց-եալ Նահանգներու Փոխ Նա-խագահ Ճօ Պայտընի, Հա-յաստանի Արտաքին Գործե-ր ո ւ ն ա խ ա ր ա ր Է դ ո ւ ա ր դՆալպանդեանի եւ բազմա-թիւ գոնկրէսականներու:

Ուաշինկթընի Մայր Տա-ճարին մէջ այլազան կրօնա-կան պետեր «Հայոց Ցեղաս-պանութեան Սուրբ Նահա-տ ա կ ն ե ր ո ւ Ա ղ օ թ ք ՝ Ա ր դ ա -ր ո ւ թ ե ա ն ե ւ Խ ա ղ ա ղ ո ւ -թ ե ա ն » թ ե մ ա յ ո վ յ ի շ ա տ ա -կ ե ց ի ն ն ա հ ա տ ա կ ն ե ր ը ե ւգոհաբանեցին կեանքի վե-րընձիւղումը: Ներկաներունմէջ կային նաեւ մեծ թիւովա ն ձ ե ր ո ր ո ն ց ն ա խ ն ի ն ե ր ըմ է կ դ ա ր ա ռ ա ջ ի գ ի ն մ ե ծզ ո հ ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ հ ա զ ա -ր ա ւ ո ր վ ե ր ա պ ր ո ղ ն ե ր ո ւկեանքեր փրկած էին:

Կազմակերպիչ միացեալմարմնի ատենապետ Պրն.Ն ո ւ պ ա ր Ա ֆ է ե ա ն ի ր բ ա ց -ման խօսքերուն մէջ ըսաւ,«Բոլոր կրօնքներու հաւա-տ ա ց ե ա լ ն ե ր կ ը բ ա ղ ձ ա նա շ խ ա ր հ մ ը հ ա ն դ ո ւ ր ժ ո -ղականութեան, առանց ատե-լութեան եւ բիրտ ուժի կի-րարկման»:

Ե պ ի ս կ ո պ ո ս ա կ ա ն ե կ ե -ղ ե ց ւ ո յ ն ա խ ա գ ա հ Դ ո կ տ .Ք ա թ ր ի ն Ճ է ֆ ը ր թ ս Ս ք օ ր իո ղ ջ ո ւ ն ե ց ն ե ր կ ա ն ե ր ը , ե ւԵկեղեցիներու Համաշխար-հային Խորհուրդի Ընդհա-ն ո ւ ր Ք ա ր տ ո ւ ղ ա ր Դ ո կ տ .Օլաֆ Ֆիքս Թւէյթ ներկայա-ց ո ւ ց օ ր ո ւ ա ն պ ա տ գ ա մ ը :Հայաստանի Հանրապետու-թեան Նախագահ Սերժ Սար-գըսեան իր խօսքերուն մէջըսաւ, «Այսօրուայ էքումէնիքաղօթքները հանդիսացանուժեղ կոչ մը որ կը միացնէա յ ս հ ա մ ա յ ն ք ը գ ո հ ա բ ա -

նութեան, արդարութեան եւխ ա ղ ա ղ ո ւ թ ե ա ն պ ա տ գ ա -մով»:

Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կա-թողիկոս Արամ Ա. իր խօս-քերուն մէջ ըսաւ, «Անհրա-ժ ե շ տ է ո ր մ ի ա ս ի ն ա շ -խատելով մենք կարենանքդարբնել աւելի խաղաղ ապա-գայ մը»:

Վերջին խօսողն էր Ամե-ն ա յ ն Հ ա յ ո ց Գ ա ր ե գ ի ն Բ .Կ ա թ ո ղ ի կ ո ս . « Կ ը ձ գ տ ի ն քբ ա ր ե փ ո խ ե լ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ իոգին , յառաջացնե լով խա-ղ ա ղ ո ւ թ ի ւ ն ա ռ ա ն ց ց ե ղ ի ,կ ր օ ն ք ի կ ա մ է թ ն ի ք ա կ ա նխտրութեան» ըսաւ Վեհա-փառը:

Ա յ ս ա ռ ի թ ո վ Ն ա խ ա գ ա հՍ ե ր ժ Ս ա ր գ ս ե ա ն հ ա ն դ ի -պումներ ունեցաւ բազմա-թիւ Միացեալ ՆահանգներուԾերակոյտի ղեկավար ան-դամներու եւ հայ համայնքիներկայացուցիչներու հետ:

ՈԳԵԿՈՉՈՒՄ ՄՈՆԹՐԷԱԼԻՔԱՂԱՔԱՊԵՏԱՐԱՆԻՆ ՄԷՋ

Գերմանական Մայնցի խորհրդարանըՀայոց Ցեղասպանութիւնը դատապարտողբանաձեւ ներկայացուցած է

Մայիս 12-ին Գերմանիոյ Ռայնլանտ Փֆալց դաշնային հո-ղի խորհրդարանը Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեակիառիթով ցեղասպանութիւնը դատապարտող համատեղ բա-նաձեւ մը ներկայացուցած է:

Մայրաքաղաք Մայնցի խորհրդարանի բոլոր խմբակցու-թիւնները Օսմանեան կայսրութեան մէջ 1915-ի կատար-ւածը բնութագրելու համար օգտագործած են ցեղասպա-նութիւն եզրը: Բանաձեւին մէջ մասնաւորապէս կ՛ըսուի.

«Գերմանիոյ նախագահ Եոախիմ Կաուկ, Պունտեսթակին ա խ ա գ ա հ Ն ո ր պ ե ր թ Լ ա մ ե ր թ ո ւ Պ ո ւ ն տ ե ս թ ա կ ի բ ո լ ո րխմբակցութիւններու ներկայացուցիչները իրենց ելոյթինմէջ յուզիչ բառերով յստակ նշեցին այս տարելիցի նշա-նակութիւնը: Մենք բոլորս պէտք է կրենք այս Ցեղասպանու-թեան պատմական պատասխանատուութիւնը, յատկապէսգերմանական Ռէյխի ունեցած դերի պարունակին մէջ: Այդպատճառով մենք կը ներկայացնենք այս համատեղ բա-նաձեւը: Խօսքը ոչ միայն զոհերը յիշելու, այլ առաջ նայելուանհրաժեշտութեան մասին է: Մեր համատեղ նպատակն էհասնիլ հաշտութեան, փոխըմբռնման եւ ճանաչման: Այդպատճառով մենք կողմ ենք հայ-թրքական յարաբերութիւն-ներու զարգացման: «Բանաձեւը կոչ կ ՛ուղղէ յիշելու 100տարի առաջ տեղի ունեցած Հայոց Ցեղասպանութեանմասին: Խորհրդարանի խմբակցութիւնները կը դատապար-տեն Օսմանեան կայսրութեան արարքը, որ յանգեցուց 1.5միլիոն հայերու բնաջնջման: Խմբակցութիւնները կը ցաւինատոր մէջ Գերմանական Ռէյխի ունեցած անփառունակդերակատարման համար, որ, հակառակ սպանութիւններուե ւ տ ե ղ ա հ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ մ ա ս ի ն ո ւ ն ե ց ա ծ յ ս տ ա կ տ ե -ղեկութիւններուն, չփորձեց վերջ դնել մարդկութեան դէմիրականացուած այդ յանցագործութեան:

Շար. էջ 14

Գանատայի Ծերակոյտը վերահաստատեց ՀայոցՑեղասպանութիւնը ճանչնալու դիրքորոշումը

Գանատայի Ծերակոյտըվերահաստատած է դիր-քորոշումը Հայոց Ցեղաս-պ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը ճ ա ն չ ն ա լ ո ւհարցով` վերահաստատե-լով 2002 թուականի Յու-ն ի ս ի ն ը ն դ ո ւ ն ա ծ բ ա ն ա -ձեւը:

« Պ ա շ տ օ ն ա պ է ս ճ ա ն չ -ն ա լ ո վ Հ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա -նութիւնը` Գանատան հաւատարիմ կը մնայա յ ն ս կ զ բ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւ ն , ո ր ո ն ք մ ե ն ք տ ա -րածած ենք ողջ աշխարհի մէջ: Իւրաքանչիւրերկիր, որ կը փափաքի ճնշել իր անցեալը,ի ւ ր ա ք ա ն չ ի ւ ր ե ր կ ի ր , ո ր չ ի ա ռ ե ր ե ս ո ւ ի րանցեալին, ձախողման լուրջ վտանգի կ՝են-թ ա ր կ է ս ե փ ա կ ա ն պ ա տ մ ո ւ թ ե ն է ն ի ր ե ն ցազատելու հնարաւորութիւնը», իր յայտա-րարութեան մէջ նշած է ծերակուտականԹանհ Նայի Նկոն: Ան ընդգծած է, որ Հա-յոց  Ցեղասպանութեան 100- րդ տարելիցին« ա յ ս ծ ա ն ր ա գ ո յ ն յ ա ն ց ա գ ո ր ծ ո ւ թ ի ւ ն ը կ ըմնայ անպատասխան, քանի որ Թուրքիանկը հրաժարի զայն ճանչնալ»:

« Գ ա ն ա տ ա յ ի խ ո ր հ ր դ ա -ր ա ն ը ա ն տ ա ր բ ե ր չ մ ն ա ցՀ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ե ա նժ ա մ ա ն ա կ տ ե ղ ի ո ւ ն ե ց ա ծկոտորածներուն: Մենք պէտքէ ք ա ջ ա լ ե ր ե ն ք ա ր դ ա ր ո ւ -թ ի ւ ն ը , մ ա ր դ ո ւ ի ր ա ւ ո ւ ն ք -ները, հանդուրժողականու-թ ի ւ ն ը ե ւ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ն ե ր ո ւխաղաղ համակեցութիւնը ,

քանի որ այդ է ճիշդը: Ինծի համար պատիւէ խ օ ս ի լ ա յ ս պ ա լ ա տ ի ն մ է ջ Հ ա յ ո ց Ց ե -ղասպանութեան տարելիցին, եւ վերահաս-տատելու մեր անփոփոխ յանձնառութիւնը4 4 բ ա ն ա ձ ե ւ ի ն , ո ր ը ն դ ո ւ ն ո ւ ա ծ է 2 0 0 2թուականի Յունիսին»,- ըսած է ծերակու-տականը:

Գ ա ն ա տ ա յ ի Ծ ե ր ա կ ո յ տ ի խ օ ս ն ա կ Լ է օՀուսագոսը բացման խօսքին մէջ եւս անդ-րադարձած է Ցեղասպանութեան փաստին,ինչպէս նաեւ ողջունած Գանատայի մէջ ՀՀդեսպան Արմէն Եգանեանին եւ դահլիճի մէջներկայ հայ համայնքի միւս ներկայացու-ցիչներուն:

Ապրիլ 23-ին Գանատահայոց Առաջնորդ՝ Գերշ. ԱբգարԵպս. Յովակիմեանը ներկայացնող հայ համայնքի պատուի-ր ա կ ո ւ թ ի ւ ն ը ը ն դ ո ւ ն ո ւ ե ց ա ւ Մ ո ն թ ր է ա լ ի Ք ա ղ ա ք ա պ ե -տութեան կողմէ, նշելու համար Հայոց ՑեղասպանութեանՀ ա ր ի ւ ր ա մ ե ա կ ը : Պ ա տ ո ւ ի ր ա կ ո ւ թ ի ւ ն ը կ ը գ լ խ ա ւ ո ր է րԼավալի Ս. Խաչ Եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ Արժ. Տ. ԿոմիտասՔհնյ . Միրզախանեան: Այս հանդիպման մղիչ ուժը հան-դ ի ս ա ց ա ւ Ք ա ղ ա ք ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն Գ ո ր ծ ա դ ի ր Խ ո ր հ ո ւ ր դ իփոխատենապետ՝ Տիար Յարութ Շիթիլեան:

Քաղաքապետ Պրն. Տէնի Քօտէր եւ քաղաքապետու-թեան հեղինակաւոր պաշտօնատարներ դիմաւորեցին կրօ-ն ա կ ա ն , ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ե ւ հ ա մ ա յ ն ք ա յ ի ն ն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ -ցիչներէ բաղկացած պատուիրակութիւնը: ՔաղաքապետՔօտէր իր խօսքերուն մէջ ընդգծեց Հայ քաղաքացիներուհ ե տ զ օ ր ա կ ց ո ւ թ ե ա ն ա ն հ ր ա ժ ե շ տ ո ւ թ ի ւ ն ը ե ւ շ ե շ տ ե ցկարեւորութիւնը յարգելու 1915-ի հայ նահատակներու յի-շատակը եւ դատապարտելու Հայոց Ցեղասպանութեանոճիրը: Այնուհետեւ Պրն. Քօտէր ջատագովեց Մոնթրէալա-հայութեան դերը Քաղաքին յառաջընթացի եւ կենսունակու-թեան մէջ:

<abajaj;rj

Hebdomadaire ArménienArmenian Weekly ISSN 0382-9251

Publié par /Published by

Le Centre de Publication Tékéyan825 rue Manoogian, Saint-Laurent,

Québec H4N 1Z5

Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162e-mail: abaka@bellnet.cawww.tekeyanmontreal.ca

PM40015549R10945

TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699

2 • ABAKA • LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015

Canada2nd Class $80 (QC & ON)

1ère classe/first class $90

U.S.A. 1st class (US)$90

Autres pays/Other countries: 1st class (US)$120

Per issue $1.75

Dépôt légal: Bibliothèque du Québec

ABAKA

Patas.anatou .mbagir^

AU:TIS PAGGAL:AN

’anouzoumn;rou%

nouiratououjiunn;rou ;u

gras;n;aki patas.anatou^

SALBI MARKOS:AN

Joronjo\i patas.anatou^

MATAJ B& MAMOUR:AN

“We acknowledge the financial

support of the Government of

Canada through the Canada

Periodical Fund (CPF) for our

publishing activities.”

Սպանիոյխորհրդարանըկը մերժէճանչնալ Հայոցցեղասպանութեանփաստը

Ս պ ա ն ի ո յ խ ո ր հ ր դ ա ր ա ն ըմերժած է ճանչնալ Հայոց ցե-ղասպանութեան փաստը:

Այս մասին տեղեկութիւն փո-խանցող սպանական աղբիւր-ները յայտնած են, որ ցեղաս-պանութեան ճանաչման կապ-ւած նախագիծը դէմ քուէներում ե ծ ա մ ա ն ո ւ թ ե ա ն ա ռ կ ա յ ո ւ -թեան հետեւանքով մերժուածէ:

Յ ի շ ե ց ն ե ն ք , ո ր ա յ ս ա ռ ա -ջ ի ն ա ն գ ա մ ը չ է , ո ր Ս պ ա ն ի ո յՍ ե ն ա տ ը ն մ ա ն բ ա ն ա ձ ե ւ կ ըքննար-կէ:

Կ ը հ ա ղ ո ր դ ո ւ ի ն ա ե ւ , ո րխորհրդ արանի մեծամասնու -թ ի ւ ն ը թ է ե ւ կ ը կ ի ս է Հ ա յ ժ ո -ղովուրդին կրած տառապանք-ն ե ր ը ս ա կ ա յ ն կ ’ ը ն դ ի մ ա ն ա յՀ ա յ ո ց ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ըպաշտօնապէս ճանչնալու օրի-նագիծին դէմ:

ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսեան 14 Մայիս 2015-ին,Կարէն Դէմիրճեանի անուան մարզահամերգային հա-մալիրին մէջ մասնակցած է Եւրոպական բարձրագոյնկրթութեան տարածքի նախարարական գագաթնա-ժողովի եւ Պոլոնիայի քաղաքականութեան չորրորդհամաժողովի բացումին:

Հանրապետութեան նախագահը հանդէս եկած է ող-ջոյնի խօսքով, որ կը ներկայացնենք ստորեւ.

«Եւրոպական բարձրագոյն կրթական տարածքի նա-խարարական համաժողովի յարգելի՛ մասնակիցներ,

Տիկնա՛յք եւ պարոնա՛յք,Պ ա տ ի ւ ո ւ ն ե մ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն

անունից ողջունելու ձեզ Եւրոպական կրթական տա-րածքի համար իսկապէս կարեւոր այս միջոցառմանշրջանակներում:

Ակնյայտ է, որ բարձրագոյն կրթութիւնն այն հիմնա-սիւնն է, որի վրայ կառուցւում են հասարակութիւնները:Այս առումով Պոլոնիայի բարեփոխումները վերափո-խեցին Եւրոպայի բարձրագոյն կրթութեան նկարա-գիրը` ապահովելով ուսանողների շարժունութիւնը եւստեղծելով կրթական հնարաւորութիւնների լայն բազ-մազանութիւն: Պարզ է նաեւ, որ առանց համակար-գային հիմնախնդիրների յաղթահարման հնարաւոր չէապահովել կրթական համակարգի մրցունակութիւննինչպէս Հայաստանում, այնպէս էլ Եւրոպական բարձ-րագոյն կրթական միջավայրում: Հայաստանը, 2005թուականին անդամակցելով Պոլոնիայի գործընթացին,իր համար համագործակցային նոր հնարաւորութիւն-ների հարթակ ձեւաւորեց Եւրոպական տարածքի հետեւ ստացաւ նոր մեխանիզմներ` լաւագոյնս կիրառելումիջազգային փորձառութիւնը:

Այս ամէնով հանդերձ` առկայ տնտեսական եւ սոցիա-լական խնդիրները լուրջ մարտահրաւէրներ են Եւրո-պական բարձրագոյն կրթական տարածքի համար, որ-տեղ ընդհանուր նպատակները ենթադրում են համա-տեղ ջանքերի ներդրում եւ ակտիւ ներգրաւուածութիւն:Զարգացող հասարակութիւնների եւ տեղեկատուականտեխնոլոգիաների զարգացման ներկայ շրջանում առա-ւե լ քան կարեւորւում է համադրելի չափորոշիչներիկիրառումը` բարելաւելու աշխատաշուկայի արդի պա-հանջները, ինչպէս նաեւ կրթական ոլորտի շահառուկողմերի արդիւնաւէտ համագործակցութիւնը:

Եւրոպական կրթական համակարգը, յանձինս Պո-լոնիայի գործընթացի, մեծ ներդրում է ունեցել աշխար-հի այլ տարածաշրջանների կրթական բարեփոխում-ների համար` կրթական տարբեր ծրագրերի, քաղաքա-կան եւ ինստիտուցիոնալ երկխօսութեան միջոցով: Հա-յաստանեան կրթական համակարգի համար կարեւորձեռքբերումներից է 2012 թուականին Պոլոնիայի քար-տուղարութեան ստանձնումը Երեւանում, որը պատաս-խանատու, միաժամանակ պատուաբեր պարտականու-

թիւն է: Այն Եւրոպական կրթական արժեհամակարգիփորձառութիւնը կիսելու եւ Հայաստանի բարձրագոյնկրթական հաստատութիւններն այս գործընթացին լա-ւագոյնս ինտէգրելու հնարաւորութիւն է:

Բուհական (համալսարանական-Բարձրագոյն ուսում-նական հաստատութիւն-ԵՌԳ.) համակարգում մենքո ւ ն ե ն ք ա ռ ա ջ ը ն թ ա ց ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ղ մ ի տ ո ւ մ ն ե ր թ է ՛ո ր ա կ ի ե ւ ր ո պ ա կ ա ն չ ա փ ա ն ի շ ն ե ր ի կ ի ր ա ռ մ ա ն , թ է ՛ուսանողների շարժունութեան առումով: Հայաստան-եան կրթական մշակոյթը, որը սկիզբ է առել հնագոյնժամանակներից` որպէս իր դարաւոր պատմութեանանքակտելի մաս, մշտապէս աշխարհին է ներկայացելիր նուաճումներով:

Հայ ժողովուրդն առանձնայատուկ ակնածանք ունիգիտելիքի եւ ուսման նկատմամբ: Գուցէ այն պատ-ճառով, որ իր հազարամեայ պատմութեան ընթացքում,երբ կողոպտուե լ , թալանուե լ ու հալածուե լ է , միակարժէքը, որը չեն կարողացել խլել նրանից եւ որը լու-սաւորել է իր դժուարին ուղին, եղել է հէնց գիտելիքը,հարիւրամեակների ընթացքում կերտած հոգեւոր եւմշակութային ժառանգութիւնը: Եւ պատահական չէ, որանգամ Հայոց ցեղասպանութեան ամենածանր օրերինհայ մարդը գրքեր է փրկել: Այլապէս այսօր մենք չէինքունենայ Մատենադարան, որը հայ ժողովրդի յարա-տեւութեան գրաւականն է:

Մեզ համար մեծ հպարտութիւն եւ միաժամանակպարտաւորեցնող է այն, որ այսօր նորովի է արժեւոր-ւ ո ւ մ հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յ ի ն գ ի տ ո ւ թ ե ա ն , ա ր ո ւ ե ս տ ի ,աստուածաբանութեան զարգացման մէջ հայ ժողովրդիստեղծագործ մտքի ներդրումը. վերջին նման հրաշալիիրադարձութիւնը Հռոմի Պապի կողմից միջնադարեանմտքի հայ հանճար, Աստուածաշնորհ Սուրբ ԳրիգորՆարեկացուն «Տիեզերական Եկեղեցու վարդապետ»տիտղոսի շնորհումն էր` մի տիտղոս, որը կաթոլիկ եկե-ղեցու` շուրջ 2000-ամեայ պատմութեան ընթացքումմիայն 36 մեծագոյն մտածողների է շնորհուել:

Շար. էջ 14

Սերժ Սարգսեան. «Հայ ժողովուրդը յատուկակնածանք ունի գիտելիքի եւ ուսման նկատմամբ»

ԱՄ Նահանգներու  Քալիֆորնիոյհամալսարանի  Ռիվըրսայտի մաս-նաճիւղի ուսանողական խորհուրդիգաղտնի քուէարկութեան արդիւն-քով որոշուած է հրաժարիլ թրքա-կ ա ն կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ ե ա ն պ ա ր տ ա -տոմսերու եւ արժեթուղթերու փա-թ ե թ ն ե ր ո ւ   7 2 . 6 մ ի լ ի ո ն տ ո լ ա ր իներդրում կատարելէն, կը տեղեկաց-նէ Tert.am -ը:

« Թ ր ք ա կ ա ն պ ա ր տ ա տ ո մ ս ե ր ո ւ7 2 . 6 մ ի լ ի ո ն տ ո լ ա ր ն ե ր դ ր ե լ ը կ ընշանակէ, որ Քալիֆորնիոյ համա-լսարանը կ ՛աջակցի մարդու իրա-ւ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւ ո տ ն ա հ ա ր մ ա ն , ո րթ ր ք ա կ ա ն կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ ի ւ ն ը կ ըհերքէ արդէն մէկ դար: Քուէարկու-թեան նման ելքը ցոյց կու տայ, որՔ ա լ ի ֆ ո ր ն ի ո յ հ ա մ ա լ ս ա ր ա ն ը դ է մէ  ցեղասպանութեան նման ոճրա-գործութիւններուն» , - ըսած է հայո ւ ս ա ն ո ղ ն ե ր ո ւ ը ն կ ե ր ա կ ց ո ւ թ ե ա նանդամ Պետրոս Քէոսոյեանը:

Ա ղ բ ի ւ ր ը կ ը մ ա ն ր ա մ ա ս ն է , ո րՌիվըրսայտը Քալիֆորնիոյ համա-լսարանի 5-րդ մասնաճիւղն է , որթրքամէտ ներդրումները կանխողբանաձեւ կ՛ընդունի:

Մայիս սկիզբը Ըրվինի Քալիֆոր-նիոյ համալսարանի ուսանողականինքնակառավարման մարմինը միա-ձայն բանաձեւ ընդունած է թուրքիոյհանրապետութեան ներդրումներէնզրկելու մասին` Հայոց ցեղասպա-նութիւնը չընդունելուն համար:

« Ո ր պ է ս Հ ա յ ո ց ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ -թեան ժառանգ եւ Քալիֆորնիոյ հա-մ ա լ ս ա ր ա ն ի ո ւ ս ա ն ո ղ ` ե ս վ ր դ ո վ -ւած եւ հիասթափուած էի, երբ իմա-ցայ, որ Քալիֆորնիոյ համալսարանըա ւ ե լ ի ք ա ն 7 0 մ ի լ ի ո ն տ ո լ ա ր կ ըներդրէ թուրքիոյ կառավարութեանմ է ջ » , - ը ս ա ծ է ր հ ա մ ա լ ս ա ր ա ն իուսանող Քարլա Քէքէճեանը` նշելով,

ո ր ա յ դ ն ե ր դ ր ո ւ մ ն ե ր ը կ ը ֆ ի ն ա ն -ս ա ւ ո ր ե ն թ ր ք ա կ ա ն մ ե ր ժ ո ղ ա կ ա նքարոզչութիւնը եւ ցեղասպանու -թիւնը ժխտելու ջանքերը:

« Ո ւ ս ա ն ո ղ ն ե ր ո ւ վ ա ր ձ ե ր ը , ի մվարձս կը ներդրուին այն կառավա-ր ո ւ թ ե ա ն , ո ր կ ը մ ե ր ժ է պ ա տ մ ո ւ -թ ի ւ ն ը ե ւ մ ա ր դ ո ւ ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւխախտումները: Ես պէտք է ներկա-յացնէի այս բանաձեւը, որպէսզի գո-ն է ո ւ ս ա ն ո ղ ա կ ա ն մ ա ր մ ի ն ը ե ւՔալիֆորնիոյ համալսարանը յան-ց ա կ ի ց չ ը լ լ ա ն Հ ա յ ո ց ց ե ղ ա ս պ ա -նութեան մերժման գործին»,- ըսածէ ան:

Քալիֆորնիոյ համալսարանը կը հրաժարի թուրքիոյ մէջ72.6 միլիոն տոլարի ներդրում կատարելէն

Միջազգային համբաւի տիրացածԳանատահայ ֆիլմերու բեմադրիչ եւարտադրող Աթոմ Էկոյեան արժա-նացած է «Governor General’s LifeTime Achievements Award» պար-գ ե ւ ի ն ՝ բ ա ր ձ ր ա գ ո յ ն պ ա տ ի ւ ը ո րկ ’ ը ն ծ ա յ ո ւ ի Գ ա ն ա տ ա յ ի ա ր ո ւ ե ս -տ ա գ է տ ի մ ը , ա մ բ ո ղ ջ կ ե ա ն ք ի մ ըպատկառելի վաստակին առ ի գնա-հ ա տ ո ւ թ ի ւ ն : Պ ա ր գ ե ւ ա տ ր ո ւ մ ը կ ըկատարուի Օթթաուայի Րիտօ Հոլպ ա լ ա տ ի ն մ է ջ Մ ա յ ի ս 2 9 - ի ն , ձ ե -ռամբ Գանատայի Հասարակապե-տութեան Ընդհանուր ԿառավարիչՏէյվիտ Ճանսթընի:

Էկոյեան առաջին գանատահայնէ ո ր կ ’ ա ր ժ ա ն ա ն ա յ ա յ ս հ ե ղ ի ն ա -կաւոր մրցանակին, որ կ ’ընդգրկէնաեւ 25,000 տոլարի դրամականպարգեւ մը:

Կ ը շ ն ո ր հ ա ւ ո ր ե ն ք մ ե ր ս ի ր ե լ իվաստակաշատ հայրենակիցը այսնուաճումին համար եւ կը ցանկանք

շարունակական բեղուն տարիներս ի ն ե մ ա ր ո ւ ե ս տ ի ի ր ա ս պ ա ր է զ ի նմէջ:

LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015 • ABAKA • 3

Աբգար Սրբազանի գիրը ուղղուածԳանատայի Խորհրդարանին

Գանատայի Խորհրդարանի կողմէ , Ապրիլ 24-ին, միաձայնութեամբընդունուած M-587 առաջարկը, Ապրիլ 24-ը Գանատայի մէջ Հայոց Ցեղաս-պանութեան յիշատակման օր հռչակելու մասին, Ցեղասպանութեան տարե-դարձի օրն իսկ Գանատայի Խորհրդարանին կատարած պատմական այսնշանակալից որոշման առիթով, Գանատահայոց Առաջնորդ Գեր. Տէր Աբ-գար Եպս. Յովակիմեան, յանուն հոգեւոր դասին եւ բազմահազար, եկե-ղեցւոյ հաւատացեալ անդամներուն անունով, խոր գնահատանքի իր խօս-քը ուղարկած է Խորհրդարանի պատկառելի պատգամախօս Անտրիւ Շըի-րին եւ բանաձեւը առաջարկող Խորհրդարանի անդամ Փրետ Փաթին:Իր նամակին մէջ Առաջնորդ Սրբազան հայրը հաստատեց թէ հայոց դէմ1915-ին կատարուած Ցեղասպանութիւնը համայն մարդկութեան դէմ կա-տարուած ոճիր մըն էր: Գանատան իր բռնած գովելի այս դիրքով անգամ մըեւս ցոյց տուաւ հետեւողականօրէն, տարիներու ընթացքին մարդկայինիրաւանց պաշտպանութեան ի խնդիր կատարած դերը: Այսպիսով երբԱպրիլ 24-ը այսուհետեւ Գանատայի մէջ կը նշանակուի Հայոց Ցեղաս-պանութեան Յիշատակման Օր, միւս ցեղասպանութեանց յիշատակութեանօրերու շարքին, Գանատայի Խորհրդարանը կարեւոր չափով իր բաժինը կըբերէ կանխելու նման անմարդկային արարքներու գործադրութիւնը աշ-խարհի միւս համայնքներուն դէմ եւս: Գանատան անգամ մը եւս կ’առնէօրինակելի կեցուածք մը որուն պարտին հետեւիլ քաղաքակիրթ աշխարհիմիւս պետութիւնները որպէսզի յարգուին եւ պաշտպանուին մարդկայինիրաւունքները աշխարհի բոլոր մարդկանց համար:

Առաջնորդ Սրբազանը նաեւ մատնանշեց Գանատահայոց նախաձեռնածբազմաթիւ կարեւոր ձեռնարկները պատմական այս առիթով: Ան նաեւսրտբաց հրաւէր ուղղեց Խորհրդարանի պատկառելի ընտրեալ անդամ-ներուն այցելելու Հայոց Առաջնորդարանի Կեդրոնատեղին: 

Մամլոյ դիւան

Խաչքարի վերազետեղում Նիւ ԵորքիՄԱԿ-ի կեդրոնին մէջ

Միացեալ Ազգերու Կազմակեր-պութեան Կեդրոնատեղիի հիմնա-կան վերանորոգման շրջանին 1975-ի ն պ ա շ տ օ ն ա պ է ս տ ե ղ ա դ ր ո ւ ա ծ12-րդ դարու Գեղարդէն բերուածխաչքարը տարուած էր Նիւ ԵորքիՄեթրոփոլիթըն թանգարանը, ժա-մանակաւորապէս վերանորոգուելուեւ պահ դրուելու համար։

Ապրիլ 15-ի երեկո յեան, ՄԱԿ-իմօտ ՀՀ Մշտական Ներկայացուցչու-թ ե ա ն դ ե ս պ ա ն Զ օ հ ր ա պ Մ ն ա ց ա -կանեանի հրաւէրով շրջանի ծանօթազգայիններ, ՄԱԿ-ի դիւանագէտ-ներ եւ արուեստագէտներ հրաւիր-ւեցան խաչքարի վերատեղադրմանարարողութեան ներկայ գտնուելու։Ն ե ր կ ա յ է ի ն Ա մ ե ր ի կ ա յ ի Հ ա յ ո ցԱռաջնորդ Խաժակ Արք. Պարսամ-եան, Օշական Արք. Չօլոյեան եւ այլհոգեւորականներ։

Բացման խօսքով հանդէս եկաւպարոն դեսպանը եւ տուաւ բացատ-րութիւններ այս խաչքարի ճակա-տագրին հետ կապուած։ Այնուհե-տեւ անդրադարձաւ մշակութայինեղեռնի մասին, որ մինչեւ այսօր ալկը շարունակուի մեր սրբավայրերութէ ազգային ճարտարապետականհարստութիւններու վրայ։

Խօսք առաւ Թանգարանի ՄիջինԴարու արուեստներու բաժանմուն-քի պատասխանատու Դոկտ. ՀելէնԻվընսը, որ անձամբ հսկած էր այսխ ա չ ք ա ր ի տ ե ղ ա փ ո խ ո ւ թ ե ա ն ո ւմ ա ք ր ո ւ թ ե ա ն ա շ խ ա տ ա ն ք ի ն ։ Ա ններկայացուց խաչքարին իմաստը,

ունեցած իւրայատուկ նշանակու-թիւնը արուեստի աշխարհին մէջ եւխ ո ր հ ո ւ ր դ ը ` ք ր ի ս տ ո ն է ա կ ա ն հ ա -ւատքին ընդմէջէն։

Ազգերու այս մեծ տան մէջ, տար-բ ե ր ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ն ե ր ո ւ ա ր ո ւ ե ս տ իստեղծագործութեանց ցուցադրու-թ ե ա ն հ ե տ , հ ա յ կ ա կ ա ն խ ա չ ք ա ր ըո ւ ն ի մ ա ս ն ա ւ ո ր ն շ ա ն ա կ ո ւ թ ի ւ ն ,ն ա խ ա ն ո ր հ ա մ ա ր ո ր ա ն պ ա տ -մական հնադարեան արժէք մը կըներկայացնէ, ապա` կը խորհրդանշէհայոց քրիստոնէութեան ընդունմանանդրանկութեան իրաւունքը:

Աթոմ Էկոյեան կ’արժանանայԳանատայի բարձրագոյն պարգեւին

Վենետիկի Պիենալէ մրցոյթին Հայաստանարժանացաւ «Ոսկէ Առիւծ»- ի

Վենետիկի 56-րդ Պիենալէ մրցոյթին, որուն կը մասնակցի 53 երկիր,Հայաստանի տաղաւարը արժանացած է «Ոսկէ առիւծ» գլխաւոր մրցա-նակի, կը յայտնեն մշակոյթի նախարարութենէն։

Հայաստանը հեղինակաւոր այս հարթակին կը ներ կայանայ «Հայութիւն»խորագիրով ցուցադրութեամբ: Տաղաւարը տեղակայուած է Սուրբ Ղազարկղզիի մէջ ` Մխիթարեան միաբանութեան տարածքին: Հայոց Ցեղաս-պանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած հայկական տաղաւարի ցու-ցադրութեան կը մասնակցին սփիւռքահայ 18 արուեստա գէտներ:

Եւրոպայի, Ասիայի, Ամերիկայի մեծ ու փոքր քաղաքներու մէջ ստեղ-ծագործող այս արուեստագէտները կը միաւորէ իրենց ազգութիւնը: ԱնոնքՀայոց Ցեղասպանութեան վերապրածներու սերունդներն են, ովքեր դա-ժան ճակատագրի բերումով յայտնուած են հայրենիքէն դուրս, սակայնիրենց մէջ կը կրեն ազգային ինքնութիւնն ու յիշողութիւնը: Պիենալէի տա-ղաւարի համադրողն է Ադելինա Կիւբերեան ֆօն Ֆիւրշթենպերկը:

«Ցուցահանդէսը «Հայութիւն» անուանելու համար զիս ներշնչած էֆրանսերէն Armenite բառը: Այն ինծի թուաց նոր ու յարմար բառ, որպէսզինկարագրեմ հայ արուեստագէտներն ու մտաւորականները` անընդհատհ ո ս ք ի մ է ջ գ տ ն ո ւ ո ղ ս ե ր ո ւ ն դ մ ը ` ի ն ք ն ա ս ա հ մ ա ն մ ա ն ի ր բ ա զ մ ա զ ա -նութեամբ»,- այսպէս բնորոշած է իր մտայղացումը հայկական տաղաւարիհամադրողը:

Վենետիկի Պիենալէն պիտի գործէ մինչեւ Նոյեմբեր 22:

Մանսուրեան եւ Խաչատրեան հնչած էԼոս Անճելըսի Walt Disney-ին մէջ

Լոս Անճելըսի Walt Disney համերգասրահին մէջ Հայաստանի ազ-գային ֆիլհարմոնիկ նուագախումբը հանդէս եկաւ համերգով:

Համերգը նուիրուած էր Ցեղասպանութեան 100-րդ  տարելիցին:«Յիշատակման համերգ» խորագիրը կրող համերգին հնչեցին Տիգ-րան  Մանսուրեանի «Ջութակի քոնսերթը»` Անոյշ Նիկողոսեանի մեկ-նաբանութեամբ,  հատուածներ Արամ Խաչատրեանի «Սպարտակ»պ ա լ է յ է ն ե ւ Տ մ ի թ ր ի Շ ո ս դ ա գ ո վ ի չ ի թ ի ւ 5   ս ի մ ֆ ո ն ի ա ն : Հ ա մ ե ր գ ըղեկավարած է խմբավար Էդուարդ Թօփչեան:

4 • ABAKA • LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015

Նախարար Օհանեան. «Մենք տեղեակ ենքԱտրպէյճանի սպառազինման մասին»

«Մենք տեղեկութիւններ ունինք,թէ ինչ որակի զէնքերով Ատրպէյճանկը սպառազինուի». նման  յայտարա-րութեամբ հանդէս եկած է Հայաս-տանի Հանրապետութեան պաշտ-պ ա ն ո ւ թ ե ա ն ն ա խ ա ր ա ր   Ս է յ ր ա նՕհանեան: Օհանեան, որ Ատրպէյ -ճանի հետ սահմանային հիւսիս արե-ւ ե լ ե ա ն ա ռ ա ջ ա գ ծ ի ն վ ր ա յ մ ա մ լ ո յասու լիս տուած է ըսած է , թէ   Հա-յաստան նոյնպէս տեղեկութիւններունի, թէ Ռուսական ինչ տիպի  զէն-քեր կը ստանայ ատրպէյճանական բանակը: Ըստ ՀՀ պաշտպանութեաննախարարին Ռուսիա Ատրպէյճանին զէնքեր տրամադրելով վերահսկո-ղութեան մէջ կը պահէ ամբողջ շրջանը: Նախարարը նաեւ վստահեցուցածէ, որ  Հայ-ռուսական յարաբերութիւնները կը գտնուին բարձրագոյն մա-կարդակի վրայ: 

Հայաստանի մէջ՝ Արփի Վարդանեաննշանակուած է Ամերիկայի Հայկականհամագումարի տնօրէն

Արփի Վարդանեան նշանակուածէ տ ա ր ա ծ ա շ ր ջ ա ն ա յ ի ն տ ն օ ր է ն ինորաստեղծ պաշտօնին (տեղակայ-ւած Երեւանի մէջ) : Ա յս մասին կըհաղորդէ Ամերիկայի հայկական հա-մագումարը։

1994-էն ի վեր Վարդանեան եր-կար ժամանակ եղած է Համագու-մարի գործունէութեան աջակիցը:Ա ն ա շ խ ա տ ա կ ց ա ծ է Հ ա մ ա գ ո ւ -մարին ե ՛ ւ Երեւանի, ե ՛ ւ Ուաշինկ-թընի մէջ` զբաղեցնելով հետեւեալպաշտօնները` տարածաշրջանայինտնօրէն, գործադիր տնօրէնի ժամա-նակաւոր պաշտօնակատար (Ուա-շ ի ն կ թ ը ն ի մ է ջ ) , Հ ա յ - ա մ ե ր ի կ ե ա նգործակցութեան կոմիտէի եւ փորձ-նակութեան ծրագիրի ղեկավար, եւՀԿ կեդրոնի տնօրէն:

Հայաստանի տարածաշրջանա-յին գրասենեակը սերտօրէն պիտիա շ խ ա տ ի Ո ւ ա շ ի ն կ թ ը ն ի մ է ջ Հ ա -մագումարի կեդրոնակայանի եւ ԼոսԱնճելըսի, Քալիֆորնիոյ եւ Պոսթընիմէջ տեղակայուած Համագումարիմիւս գրասենեակներուն հետ:

Համագումարը կը վերակառուցէիր` հայերու ձայնը, Ուաշինկթընիմէջ առաւել արդիւնաւէտ բարձրա-ձայնելու  կարողութիւնը:

Նշենք, որ Արփի Վարդանեանը կըյաջորդէ Արմինա Դարբինեանին, որաշխատած է իբրեւ Համագումարիերեւանեան գրասենեակի տարա-ծաշրջանային տնօրէն 2010-էն մինչայս տարուան Ապրիլ: Վարդանեան1993-էն ի վեր կ՝ապրի Հայաստան

եւ իր մեծ փորձը կը բերէ իր հետ,ք ա ն ի ո ր Հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի հ ե տ ա շ -խ ա տ ե լ է ն զ ա տ , ա ն ա շ խ ա տ ա ծ էՀ ա յ Բ ա ր ե գ ո ր ծ ա կ ա ն Ը ն դ հ ա ն ո ւ րՄ ի ո ւ թ ե ա ն ե ւ Հ ա յ կ ա կ ա ն յ ո ւ շ ա ր -ձ ա ն ն ե ր ո ւ ճ ա ն ա չ մ ա ն ծ ր ա գ ի ր ի( A M A P ) , Մ ա ր դ կ ա յ ի ն զ ա ր գ ա ց ո ւ մՀԿ-ի հետ:

Համագումարի խորհուրդի հա-մանախագահներ Էնթընի Պարսամ-եանը եւ Վան Գրիգորեանը նշած են,որ «Արփիի տաղանդը եւ ձեռք բե-րած փորձը Ուաշինկթընի, Հայաս-տ ա ն ի ,   ե ւ տ ա ր ա ծ ա շ ր ջ ա ն ի մ է ջա ն գ ն ա հ ա տ ե լ ի է , ք ա ն ի ո ր մ ե ն քկ ՝ ա կ ն կ ա լ ե ն ք Ա Մ Ն – Հ ա յ ա ս տ ա ն ,ԱՄՆ – Լեռնային Ղարաբաղ յարա-բ ե ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ յ ե տ ա գ ա յ ա մ ր ա -պնդում: Անոր աշխատանքին փոր-ձը Համագումարի հետ օրինակելի էեւ ակներեւ»:

Թուրքիա այցելող հայաստանցիներունթիւը նուազած է

Թ ո ւ ր ք ի ա ա յ ց ե լ ո ղ հ ա յ ա ս տ ա ն -ցիներուն թիւը 2015-ի Յունուար-Մարտ ամիսներուն կազմած է 7686հ ո գ ի : Ա յ ս մ ա ս ի ն կ ը հ ա ղ ո ր դ էNews.am-ը՝ վկայակոչելով Թուրքիոյմշակոյթի եւ զբօսաշրջութեան նա-խարարութեան տեղեկութիւնները։

2015-ի Մարտին Թուրքիա այցե-լ ա ծ է 3 1 6 7 հ ա յ ա ս տ ա ն ց ի , ո ր 3 3տոկոսով պակաս է նախորդ տար-ւան նո յն ժամանակահատուածինհամեմատ:

Ի ս կ 2 0 1 5 - ի Յ ո ւ ն ո ւ ա ր - Մ ա ր տա մ ի ս ն ե ր ո ւ ն Թ ո ւ ր ք ի ա ա յ ց ե լ ա ծհայաստանցիներուն թիւը, նախորդտարուան համեմատ, նուազած է 31տոկոսով` կազմելով 7686 հոգի:

Հ ա յ ա ս տ ա ն ի ք ա ղ ա ք ա ց ի ն ե ր է նբացի մեծ անկում արձանագրած ենն ա ե ւ Կ ի պ ր ո ս ի ք ա ղ ա ք ա ց ի ն ե ր ը :2015-ի Յունուար-Մարտին Թուր-քիա այցելող կիպրացիներուն թիւընուազած է 47 տոկոսով:

Ներկայ թուրքիոյ Սուրբ Գէորգհայկական կաթոլիկ եկեղեցինվտանգուած է

Մշակութային ժառանգու-թ ե ա ն կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ ի ւ ն -ներու եւրոպական դաշնու-թ ի ւ ն ը ( Ե ւ ր ո պ ա Ն ո ս դ ր ա )ներկայ Թուրքիոյ Մարտինք ա ղ ա ք ի ն մ է ջ գ տ ն ո ւ ո ղՍ ո ւ ր բ Գ է ո ր գ   հ ա յ կ ա կ ա նկաթոլիկ եկեղեցին, որ յայտ-նի է նաեւ Կարմիր եկեղեցիանունով, ընդգրկած է Եւրո-պայի մէջ վտանգուած մշա-կութային հարստութիւննե-րու ցանկին մէջ: Ցուցակինմէջ ընգրկուած է 7 կառոյց: Այս մասին կը հաղորդէ ermenihaber.am-ը՝վկայակոչելով Պոլսոյ «Ակօս»-ը։

Եւրոպական կառոյցի Թուրքիոյ մասնաճիւղը  եկեղեցին վերանորոգելուհամար   սկսած է  նախաձեռնող շարժում: «Եւրոպա Նոսդրա Թուրքիա»կազմակերպութենէն փրոֆէսըր Նուրան Զենեն Կիւլերսոյը յայտնած է, որնախագծման աշխատանքները արդէն կատարուած են, իսկ աւարտինհասցնելու եւ  վերանորոգման համար անհրաժեշտ է նիւթական աջակ-ցութիւն:

Երկար ժամանակ Սուրբ Գէորգ եկեղեցւոյ մէջ ուսումնասիրութիւններկատարած ճարտարապետ Ամինէ Ալքան Ռէիսը ներկայացուցած է եկե-ղեցւոյ պատմութիւնը: Ըստ մասնագէտի` 1915 թուականէն յետոյ կառոյցըդադրած է օգտագործուիլ իբրեւ եկեղեցի: Անիկա Մարտինի ամենահինպաշտամունքային վայրն է, որուն առաջին կառոյցը կը թուագրուի 5-րդդարով: 1822 թուականին Յովակիմ եպիսկոպոս Թազպազեանը եկեղեցինվերանորոգելու ժամանակ յայտնաբերած է  420 թուականին վերագրուողգրութիւն մը: Ըստ Պոլսոյ Հայոց պատրիարքարանի տուեալներուն` եկե-ղեցին մինչեւ 19-րդ դարը յայտնի եղած է Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչիանունով, որմէ յետոյ ստացած է Սուրբ Գէորգ հայ կաթոլիկ եկեղեցի անու-նը: Եկեղեցին 1915-էն յետոյ օգտագործուած է իբրեւ մանկատուն, յետա-գային` վերածուած զինանոցի: Եկեղեցւոյ գրադարանը զինանոց դառնալէյետոյ հրկիզուած է:

Եկեղեցւոյ վերականգման համար անհրաժեշտ է 6 միլիոն լիրայ:  Մար-տինի Սուրբ Գէորգ եկեղեցւոյ հիմնադրամը, որուն կը պատկանի եկեղեցին,բաւարար միջոցներ չունի այդ ծախսերը հոգալու համար: Հիմնադրամըաջակցութիւն չէ ստացած ոչ Թուրքիայի մշակոյթի նախարարութենէն, ոչալ Հիմնադրամներու գլխաւոր վարչութենէն:

BBC-ին անդրադարձած է Ատրպէյճանի ՊՆկողմէ Հայկական դրօշը անհետացնելուն

Բրիտանական BBC-ին անդրադարձած է Ատրպէյճանի պաշտպանու-թեան նախարարութեան կայքին մէջ տեղադրուած լուսանկարէն հայ-կական դրօշի անհետանալու միջադէպին: Հայկական դրօշը մաքրած էինՄայիս 9-ին Մոսկուայի մէջ  կայացած շքերթի լուսանկարէն: Դրօշը կը բա-ցակայի լուսանկարէն, ուր կ՛երեւին ատրպէյճանցի զինուորականներն ուանոնց ետեւէն եկող հայ զինուորները: «Սակայն հեռարձակուող ձեռ-նարկին ժամանակ կ՛երեւէր, թէ ինչպէս զինուորները կը քալէին իրարուետեւէ` ձեռքներուն բռնած իրենց դրօշները»,- ըսուած է յօդուածին մէջ:Ըստ News.am-ի՝ BBC-ն կը մէջբերէ ատրպէյճանցի ռազմական փորձագէտՈւզէիր Ջաֆարովի խօսքը: Փորձագէտը կասկած չունի, որ խօսքը լուսա-նկարի մոնտաժի  մասին է: «Ըստ ՊՆ աղբիւրներուն` իրենք ալ չէին սպա-սեր, որ հայ եւ ատրպէյճանցի զինծառայողները քայլերթի դուրս կու գանմէկը միւսին ետեւէն: Փորձերու ժամանակ անոնք հրապարակի տարբերմասերու վրայ կը քալէին»,- յայտարարած է Ջաֆարովը:

LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015 • ABAKA • 5

ԼուրԵր ՆԻւ ՃԸրզԻԷՆ

ԷՆԿԼՎուՏ ԳԻՖՖՍԻՔԱՂԱՔԱՊԵՏԱրԱՆԻ ՇԷՆՔԻՆՎրԱՅ ԱՌԱՋԻՆ ԱՆԳԱՄ ԸԼԼԱԼոՎԿԸ ԾԱԾԱՆԻ ՀԱՅոՑ ԵՌԱԳոՅՆԸ|AKOB WARDIWAÂ:AN

Մ ե ծ ա գ ո յ ն Ն ի ւ Ե ո ր ք ի ա մ ե ն է ն ն շ ա ն ա ւ ո ր ա ր ո ւ ա ր ձ ա ն ն ե ր է ն է , ա ն -կասկած, Էնկլվուտի եւ Էնկլվուտ Գլիֆֆսի աւանները, ուր կ’ապրին բովան-դակ ամերիկահայ կեանքին ամենէն ազդեցիկ ազգայիններն ու բարե-րարները։ Տալով կարգ մը անուններ միայն. Հ.Բ.Ը.Մ.-ի նախագահը` ՊերճՍեդրակեան, ազգային մեծանուն բարերար` Նազար Նազարեան, Հ.Բ.Ը.Մ.-ի Կեդրոնական Վարչութեան անդամներ` Սարգիս Ճէպէճեան, ՆազարէթՖստըգճեան, ծանօթ ազգայիններ Կրեկըրի եւ րիչըրտ Սերայտարեաններ,Տոքթ. րաֆֆի Յովհաննէսեան, Հենրի Տիմիճեան, Ճորճ Մաքսեան, Տոքթ.Յակոբ Կիւլէքճեան, Շահէ Ճէպէճեան, Յարութիւն Տիրացուեան … որոնքունին իրենց տեղը ոչ միայն ազգային կեանքէն ներս, այլեւ` Միացեալ Նա-հանգներու տնտեսական կեանքէն ներս։

Մեծ Եղեռնի դարադարձի այս օրերուն քաղաքապետարանը ի յիշատակմեր բիւրաւոր նահատակներուն եւ մանաւա´նդ ի երախտագիտութիւն եւյարգանս այս զոյգ աւաններու իր հայ բնակիչներուն, ամբողջ շաբաթ մը,քաղաքապետարանի իր շէնքին վրայ ծածանել տուաւ հայոց եռագոյնը։Ըսենք որ, հոս բնակութիւն հաստատած են զանազան ազդեցիկ այլ փոք-րամասնութիւններ եւս, ինչպէս` իտալացիներ, հրեաներ, քորէացիներ … ուայս լաւագոյն նուէրն էր որ կու տար, այսպիսով քաղաքապետարանը իրհայազգի բնակիչներուն համար, որոնք միշտ ալ մնացած են հաւատարիմքաղաքացիները այս երկրին։

Քաղաքապետն է իտալացի ծագումով Ճոզըֆ Փարիսին, որ մնայուն ջերմբարեկամն է հայութեան։ Անոր ընտրական պայքարի աշխատանքներունհամար այս աւանի բնակիչները ցուցաբերած են անվերապահ աջակ-ցութիւն։

Վերջապէս հայոց դրօշն էր որ ծածանեցաւ Ամերիկայի դրօշին կողքին …գուցէ առաջին անգամ ըլլալով որպէս օտար դրօշ այդ կը ծածանէր ամե-րիկեան դրօշակին կողքին։

Շնորհակալութիւն պարոն քաղաքապետ։

Թուրքերը Վենետիկեան Պիենալէիմէջ խոչընդոտած են տարածումըայն գրքոյկին, ուր տեղ գտած է«Հայոց Ցեղասպանութիւն» եզրը

Մայիսին մեկնարկած 56-րդ վե-նետիկեան միջազգային պիենալէի`թրքական տաղաւարի մէջ հայ ար-ւեստագէտ Սարգիսը կը ներկայաց-նէ “Respiro” (“շունչ”) խորագիրովց ո ւ ց ա դ ր ո ւ թ ի ւ ն ը : Ը ս տ E r m e n i -haber.am-ի՝թրքական “Cumhuriyet”պարբերականի կը հաղորդէ, որ այդցուցադրութեան մասին անգլերէնեւ թրքերէն տարբերակներով պատ-ր ա ս տ ո ւ ա ծ գ ր ք ո յ կ ը ճ գ ն ա ժ ա մ իպատճառ հանդիսացած է:  Գրքոյկը,որ պէտք է բաժնուէր ցուցադրու-թ ե ա ն բ ա ց մ ա ն օ ր ը ` Մ ա յ ի ս 7 - ի ն ,ընդգրկած է Ռաքէլ Տինքի հեղինա-կած յօդուածը:

Այդ յօդուածի մէջ տեղ գտած է“Հայոց Ցեղասպանութիւն” արտա-յայտութեան պատճառով ալ գրքոյ-կը արգիլուած է, քանի որ ցեղաս-պանութեան յիշատակումը քննա-դ ա տ ո ւ թ ե ա ն ա ր ժ ա ն ա ց ա ծ է ց ո ւ -ցադրութեան հովանաւոր ԹուրքիոյԱԳՆ-ի եւ Մշակոյթի նախարարու-թեան, ինչպէս նաեւ թրքական տա-ղաւարին աջակցողներու կողմէն:

Նշենք, որ Ռաքէլ Տինքը իր յօդ-ւածի մէջ կը յիշատակէ ամուսինի`2007-ին Թուրքիոյ մէջ սպաննուած

հայ լրագրող Հրանդ Տինքի մասին:“Սա այնքան մեծ վիշտ է : 1915

թ ո ւ ա կ ա ն ի Հ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ -թեան վիշտը, բոլոր անգերեզման եւանյիշատակ կորուստներու վիշտըմիաւորուեցան եւ վիշտն ալ աւելիանսահման դարձաւ”:

Ս ա ր գ ի ս ն ո ւ ց ո ւ ց ա դ ր ո ւ թ ե ա նհամակարգող Տեֆնէ Այասը գտածե ն ա յ լ ը ն տ ր ա ն ք ա յ ի ն տ ա ր բ ե ր ա կ .անոնք չբաժնուած գրքոյկները ցու-ցադրութեան հանած են Վենետիկիմէջ` ուղղահայեաց կանգնեցուած“դագաղ”-ի մէջ` այդպիսով արտա-յայտելով իրենց բողոքը գրաքննու-թեան դէմ

Հայաստան այցելող զբօսաշրջիկներութիւը աճ կ’արձանագրէ

2014-ին Հայաստան այցե-լող զբօսաշրջիկներու թիւըաւելցած է 11,3 տոկոսով, որկ ա զ մ ա ծ է մ է կ մ ի լ ի ո ն 3 0 0հազար:

Այս մասին, ըստ «Արցախ-փրես»-ի, ըսած է ՀՀ տնտե-սութեան նախարարութեանզ բ օ ս ա շ ր ջ ո ւ թ ե ա ն վ ա ր չ ո ւ -թեան պետ Մեխակ Ապրես-եանը` նշելով, որ ան 120 հա-զարով աւելի է, քան նախորդտարուան ցուցանիշը:

«Ամէն տարի մենք ունենում ենք զբօսաշրջութեան աճ, նաեւ ներքինզբօսաշրջութեան ցուցանիշն է բարձրանում, աւելի շատ, քան ներգնայտուրիզմը (զբօսաշրջութիւնը-ԵՌԳ.): Այստեղ ի թիւս այլ գործօնների, մեծ էնաեւ անցկացուող տարատեսակ փառատօնների դերը»,- ըսած է ան:

«Արենի» փառատօնի հիմնադրամի նախագահ Նունէ Մանուկեանը նշածէ, որ զբօսաշրջութեան զարգացման զուգընթաց, կը մեծնայ նաեւ մար-զերու մէջ հիւրանոցային, նաեւ տնական հիւրատուներու գործը:

Կոչ Ատրպէյճանին` քաղաքականբանտարկեալները ազատ արձակելու

Եւրոխորհրդարանի պատգամա-ւորները կոչ ուղղած են Ատրպէյճա-նին մինչեւ Եւրոպական ամառնա-յին խաղերու մեկնարկը ազատ ար-ձակելու բո լոր քաղաքական բան-տարկեալները, ըստ Tert .am-ի՝ կըհաղորդէ contact.az-ը:

Եւրոխորհրդարանի նախագահԱ լ ե ք ս ա ն տ ր Կ ր ա ֆ Լ ա մ պ ս տ ո ր ֆ ըյ ա յ տ ա ր ա ր ա ծ է , ո ր Ա տ ր պ է յ ճ ա ն իիշխանութիւնները պէտք է ապա-հովեն իրենց երկրի քաղաքացինե-ր ո ւ ն ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե ր ը ե ւ ա զ ա տ ո ւ -թիւնները, որոնք նախատեսուած ենՄարդու իրաւունքներու եւրոպա-կան համաձայնագիրով եւ ՄԱԿ-իՄարդու իրաւունքներու հռչակագի-րով:

Եւրոխորհրդարանը կը պատրաս-տ ը ւ ի Յ ո ւ ն ի ս ի ն տ ե ղ ի ո ւ ն ե ն ա լ ի քհերթական նիստին Ատրպէյճանի

մ է ջ մ ա ր դ ո ւ ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւ հ ե տկապուած իրավիճակի մասին բա-նաձեւ ընդունելու: Մինչ այդ, եւրո-խ ո ր հ ր դ ա ր ա ն ա կ ա ն ն ե ր ը կ ը պ ա -հ ա ն ջ ե ն ա զ ա տ ա ր ձ ա կ ե լ ք ա ղ ա -քական բանտարկեալներու ցանկինմէջ ներառուած լրագրողները, իրա-ւապաշտպաններն եւ քաղաքականգործիչները:

Թուրք մտաւորականը թուրքիոյ իշխանութիւնըկը մեղադրէ ԻՊ-ին աջակցելուն մէջ

Թուրքիոյ ներկայ իշխանութիւն-ները անմիջական աջակցութիւն կըցուցաբերեն «Իսլամական Պետու-թ ի ւ ն » ( Տ Ա Հ Ե Շ ) ա հ ա բ ե կ չ ա կ ա նխմբաւորման եւ կանգնած են այդկ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ ե ա ն թ ի կ ո ւ ն ք ի ն :Մ ա յ ի ս 1 3 - ի ն Ե ր ե ւ ա ն ի մ է ջ լ ր ա գ -րողներու հետ հանդիպման ժամա-ն ա կ յ ա յ տ ն ա ծ է գ ե ր մ ա ն ա բ ն ա կթուրք մտաւորական, Համպուրկիերկրամասի խորհրդարանի ձախե-րու խմբակցութեան ներկայացուցիչՀասան Պուրկուճուօղլուն: «Հաւա-տացէք, եթէ չըլլար Էրտողանի կա-ռավարութիւնը, կրնար չըլլալ նաեւ«Իսլամական պետութիւն»-ը, որով-հետեւ նո յնինքն Թուրքիո յ իշխա-նութիւններն են, որ կը հովանաւո-րեն զանոնք եւ կանգնած են անոնցթիկունքին» , «Արմէնփրէս»- ի հա-

ղորդմամբ` յայտարարած է մտաւո-րականը: Ան նաեւ հաստատած է ,որ այժմ Սուրիոյ մէջ տեղի ունեցողիրադարձութիւններուն մէջ Թուր-ք ի ո յ մ ա ս ն ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն ը ա յ ն ք ա նցայտուն է, որ կը ռմբակոծուին հայ-կական եկեղեցիներ, յարձակումներկ՛ըլ լան տարբեր քաղաքներու հայ-կական թաղամասերուն վրայ:

Ան ընդգծած է, որ բացի հայերէն,Սուրիոյ մէջ բռնութիւններ կը կի-րառուին նաեւ ասորիներու նկատ-մամբ, քայլեր կը ձեռնարկուին ամ-բողջ քրիստոնէական ժառանգու-թիւնը ոչնչացնելու ուղղութեամբ:Պուրկուճուօղլուի խօսքով` Սուրիոյմէջ քրիստոնէական մշակոյթի ցե-ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ի ւ ն կ ՛ ի ր ա կ ա ն ա ց ո ւ իբո լորին աչքին առաջ, եւ ատիկաԹուրքիոյ ձեռագիրն է:

6 • ABAKA • LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015

ԱՅՍ ԱՆԿԻՒՆԷՆԽօսք շնորհաւորական ու դրուատական

Ոգեկոչուեցաւ Հայոց ցեղասպանութեան՝ Մեծեղեռնի հարիւրամեակը, ոգեկոչուեցաւ համազ-գային առումով, ոգեկոչուեցաւ աննախընթացկերպով, եւ արդար պիտի չըլլար լռութեամբ անց-ն ի լ կ ա տ ա ր ո ւ ա ծ ճ ի գ ի ն ո ւ ձ ե ռ ք ձ գ ո ւ ա ծ ա ր -դիւնքին վրայէն։

Առաջին հերթին պարտինք շնորհակալութիւնյայտնել այն կեդրոնական, շրջանային թէ տե-ղական յանձնախումբերուն ու իրենց բազմաթիւու բազմաբնոյթ ենթայանձնախումբերուն՝ անոնցմաս կազմող մեր ազգայիններուն, որոնք իրա-կանացուցին այդ բոլորը։

Մենք ականատես եղանք անշուշտ առաջինհերթին մեր անմիջական շրջանակներուն մէջկ ա տ ա ր ո ւ ա ծ ի ն , բ ա յ ց ն ա ե ւ կ ր ց ա ն ք հ ե տ ե ւ ի լանոնցմէ անդին՝ այ լ վայրերու , այ լ ցամաքա-մասերու ու մեր հայրենիքին մէջ տեղի ունեցածիրադարձութեանց, եւ չենք կրնար չգնահատելթափուած ճիգերը, դերակատարներուն կողմէստանձնուած զոհողութիւններն ու անսակարկնուիրումը։

Չենք կրնար չհրճուիլ ի տես այն շարունակա-կան համագործակցութեան, որ ցոյց տուին մերեկեղեցիներն ու յարանուանութիւնները, մեր բո-լոր մեծ ու փոքր կազմակերպութիւնները, մերբոլոր կրթական թէ այլ հաստատութիւնները եւմեր մամուլը, որոնք իրենց ներդրումը ունեցանաշխատանքները ծրագրելու, կազմակերպելու,հանրութեան տեղեկացնելու ու իրականացածինա ր ձ ա գ ա ն գ ե լ ո ւ ա ռ ո ւ մ ո վ ։ Մ ի ա յ ն շ ն ո ր հ ա կ ա լկրնանք ըլ լալ այդ բոլորին ղեկավարներուն ուանդամական շարքերուն, Հայ դատի նուիրեալ-ներուն , մեր մտաւորականներուն եւ արուես-տագէտներուն, աշակերտներուն, սկաուտներունեւ մանաւանդ մեր ուսանողներուն ու երիտա-սարդներուն, որոնք ամենուրեք մասնակից եղանայդ բո լորին ու գտնուեցան առաջին գիծերուվրայ՝ Հարիւրամեակի ոգեկոչումը իրապէս ան-նախընթաց դարձնելու համար։

Անոնք բոլորը ոչ միայն իրենց ներդրումը ունե-ց ա ն հ ա ւ ա ք ա բ ա ր կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ ո ղ ն ա խ ա -ձեռնութիւններուն մէջ, այլեւ կարծէք աւելի մեծթափով ու խանդավառութեամբ շարունակեցինիրենց հերթական գործունէութիւնը, յաւելեալ ուզուգահեռ բազմապիսի ձեռնարկներով ճոխաց-

նելով ոգեկոչական իրագործումները։ Շնորհակալութիւն մանաւանդ մեր ժողովուր-

դին, որ զօրավիգ կանգնեցաւ բոլոր նախաձեռ-նութիւններուն, ներկա՛ յ պատասխանեց բոլորհրաւէրներուն ու միասնաբար մասնակից եղաւանոնց՝ մէկդի դրած անհամաձայնութիւններն ուտարաձայնութիւնները։ Մասնակից՝ բարոյապէսու նիւթապէս։ Երբեմն նոյն շաբթուան մէջ երկու,երեք, չորս կամ աւելի ձեռնարկ տեղի կ՚ունենար,եւ սրահները լեցուն էին, հսկումները բազմա-մարդ, քայլարշաւները չերեւակայուած բազմու-թիւններով լի ։ Եւ նշեմ , որ առանց դեդեւումիշարունակուեցան նաեւ այլ նպատակներու հա-մար հանգանակութիւնները՝ ըլ լա՛յ Սուրիոյ հա-յութեան, ըլ լա՛ յ մեր կրթարաններուն, ըլ լա՛ յ այլկարիքներու հասնելու համար։ Շնորհակալու-թիւն մանաւանդ հայրենահայութեան, որ մերբոլորին անունով երեք օր շարունակ գացին ուծաղիկ զետեղեցին Ծիծեռնակաբերդի անմարկրակին շուրջ, վերանորոգելով ապրելու եւ գո-յատեւելու մեր ուխտը։

Պ է տ ք չ է մ ո ռ ն ա լ ն ա ե ւ շ ն ո ր հ ա կ ա լ ո ւ թ ի ւ նյայտնել այլոց՝ Հռոմի սրբազան քահանայապետՖրանցիսկոսին, տարբեր երկիրներու խորհրդա-րաններուն, քաղաքական անձնաւորութեանց,ո չ - հ ա յ թ ե ր թ ե ր ո ւ , ձ ա յ ն ա ս փ ի ւ ռ ի ո ւ պ ա տ կ ե -րասփիւռի կայաններու եւ անոնց աշխատակից-ներուն, ու օտար մտաւորականներու, ներառեալարդէն բանակ դարձող յառաջադէմ թուրք դէմ-քերը, արուեստագէտներու եւ արուեստի խում-բերու, որոնք երբեմն պատմակա՛ն ելոյթներովճանչցան, հաստատեցին, վերահաստատեցին,բ ա ց ա տ ր ե ց ի ն ո ւ յ ի շ ա տ ա կ ե ց ի ն Ց ե ղ ա ս պ ա -նութիւնը, այ լեւ ոստիկանութեան, որուն գոր-ծակցութեամբ կազմակերպուեցան քայլարշաւ-ները առանց խոչընդոտի ու արգելքի։

Շնորհակալութեան խօսքէն անդին սակայնպարտաւոր ենք նաեւ դրուատանքի խօսք ընելբոլորին, յատկապէս մեր երիտասարդ ղեկավարտղոց, որոնք գիտցան նոր մակարդակ մը բարձ-րացնել Հարիւրամեակի նախաձեռնութիւնները։Անոնք, նո՛ր ու մասնագիտական մօտեցումնե-րով, կազմակերպական նո՛ր գործելա-կերպով,թարմ շունչ ու եռանդով աշխատեցան ու մեզիմատուցեցին իրենց աշխատանքի արդիւնքը։

Կազմակերպիչներու այդ իրագործումներըեղան վարակիչ, եղան օրինակելի, եղան յիշա-տակելի։

Կ ր ն ա յ ի ՞ ն ք ա ւ ե լ ի ՛ ն ը ն ե լ , ա ւ ե լ ի լ ա ՛ ւ ը ը ն ե լ ։Անկասկա՛ծ։ Սակայն չստորագնահատենք կա-տարուածը։ Ու գիտակցինք, որ ասկէ ետք ներելիչէ մեզի, մեր բոլո՛ր նախաձեռնութիւններուն մէջ՝վար իջնել ձեռք ձգուած մակարդակէն, չձգտիլմիշտ աւելի բարձրին, աւելի որակաւորին։

Հիմա նաեւ պէտք է ցանկանք ու աշխատինք,ո ր ա յ ս թ ա փ ը չ կ ա ս ի , ո ր մ ե ր պ ա հ ա ն ջ ա տ ի -րութիւնը աւելի ու աւելի զօրանայ, որ մեր միաս-նականութիւնը տեւական դառնայ ։ Տեւական՝այլեւս առանց առնչուելու ամեակներու կամ այլպարագայական առիթներու։

Մեծ եղեռնի յիսնամեակն ալ, կէս դար առաջ,նման դրական հանգրուան մը հանդիսացած էրմ ե ր պ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն մ է ջ ։ Ա ն կ է ե տ ք ս ա կ ա յ ն ,կամայ-ակամայ մենք ենթարկուեցանք ջլատումիու բաժանումի նորանոր ճնշումներու ու չըկա-րողացանք այն օրերու ստեղծուած մթնոլորտըշարունակական կերպով պահպանել, ոգին աւելիջրդեղել ու մեր Դատը ազգովի՛ն հետապնդել ։Կամուրջին տակէն շա՜տ ջուրեր անցան։

Հիմա տարբեր հանգրուան մը հասած ենք, ուներկայի մեր իրավիճակին համար շատ բան կըպարտինք անկախ հայրենիքի առկայութեան։Այդ հայրենիքի անվտանգ պահպանումը, զար-գացումը ու ամրակայումը բոլորիս, բոլորիս ուբոլորիս կեանքի նպատակը պիտի դառնայ։ Նոյննպատակին՝ նաեւ Սփի՛ւռքի ամրակայումը։

Գիտնանք միշտ համազգային առումով՝ միաս-նաբար ոգեկոչել ոչ միայն մեր վիշտն ու ցաւերը,մեր Աղէտը, այլեւ արդար հպարտութեամբ տօնելե ւ մ ե ր ա զ գ ա յ ի ն յ ա ղ թ ա ն ա կ ն ե ր ը , մ ե ր պ ա տ -մութեան լուսաւոր էջերը, մանաւանդ հրճուիլմեր նոր սերունդի յաջողութիւններով եւ զօրա-վիգ կանգնիլ անոնց միջազգայի՛ն ճանաչման։

Գիտնանք մանաւանդ պահել ներկայ ընթաց-քը, գիտնանք պահել այսօրուան թափը, գիտ-նանք պահել այժմու Ոգին։

Ու այն ատեն, եւ այն ատեն միայն կրնանքլսել , Վարուժանի հետ՝ «ոտնաձայնները գալիքվարդահեղեղ արշալոյսին»...

ՎրԷԺ-ԱրմԷն

23 Ապրիլին Պոլսոյ եկեղեցիներուզանգակները պիտի չղողանջեն

Լուրը կարդացի «Մարմարա» օրաթերթի26 Մարտ 2015 թիւին մէջ:

Կ ա ս կ ա ծ չ կ ա յ թ է խ ն դ ր ո յ ա ռ ա ր կ ա յ էզոհերը յարգելու եւ յիշելու բարեկամեցողու-թեամբ խորհուած եւ առնուած որոշում մը:Այս կողմէն դիտուած՝ գովե լի է սո յն միջո-ցառումը: Հարկաւ թէ հայ ժողովուրդին եւանոր հոգեւոր առաջնորդներու վարմունքըկարելի է նոյնիսկ հարկաւոր նկատել:

Սակայն այս լուրին առընթեր կը սորվինքթէ 1,5 միլիոն նահատակները պիտի սրբա-դասուին: Թող ներուի ինձ երբ յայտնեմ իմ վե-րապահութիւնը այս մասին:

Եթէ խնդրոյ առարկայ ըլլար զինուորականգումարտակի մը փայ լուն մէկ յաղթանակըտօնել, տրամաբանական պիտի ըլլար պատ-ւել անոր հրամանատարը եւ արժանի փառ-քով արձանագրել գունտին անունը՝ պատուոյտումարի մը մէջ:

Վ ս ե մ գ ա ղ ա փ ա ր է ն ա ե ւ յ ի շ ե լ զ ո հ ե ր ը ,որոնք իրենց կեանքը կորսնցուցած են կամոչ, կուրծք տուած են թշնամի բանակի սուրինկամ հուրին, նահատակուած կամ ազատելովհերոս դարձած են, ասոնք եւս արժանի ենազգին եկեղեցիին կողմէ հերոսի աստիճանի:Բայց թող ներուի ինձ եթէ ըսեմ թէ այլակեդ-րոն եւ անիմաստ կը նկատեմ 1,5 միլիոն հա-յերը միասնաբար սրբացնելու, վասնզի ան-պայման ասոնց մէջ կռիւի մը, նո յնիսկ դի-մադրութեան մը չմասնակցողներ ալ կան: Այդկողմէ դիտուած՝ անարդարութիւն, նոյնիսկսրբապղծութիւն է իրաւ հերոսներու հետ հա-

մ ա հ ա ւ ա ս ա ր մ ա կ ա ր դ ա կ ի վ ր ա յ պ ա տ ո ւ ե լլման 1,5 միլիոնը, որոնց մէջ՝ ոչ մէկ կասկած,որ կան մատերնին կրակին չմօտեցողներ, հայանուան արժանի չեղող, նոյնիսկ սրտով չմաս-նակցածներ կամ մատնիչներ, որոնք հայոցպ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն մ է ջ ա ն պ ա կ ա ս ե ղ ա ծ ե ն :Ո մ ա ն ք թ ե ր ե ւ ս հ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ն ի ս կ չ է ի ն ը ն -դուներ, հայ ազգին եւ Հայաստանի համարղրուշ չեն նուիրած, եկեղեցիէ մը ներս ոտքչեն դրած, հայրենական աղօթքը սորվե լուջ ա ն ք ե ւ փ ա փ ա ք չ ե ն ո ւ ն ե ց ա ծ : Զ ա ն ո ն քսրբացնե լ հաւատացեալ իսկական հայունկողքին՝ ուղղակի սրբապղծութիւն է:

Այսպիսիները ի՞նչ պիտի պատասխանենՎերին Իշխանաւորներուն, եթէ հարցուի թէիրենց ո՞ր բարի արարքին համար սրբաց-ւած եւ եկած են արքայութեան դուռը:

Մեր կաթողիկոս հայրն ալ պատասխանպիտի չունենար, եթէ կանգնած ըլլար որպէսիր հայ հօտին պաշտպան աջակից:

Կը յիշեմ իմ արդար Հայր Հմայեակ Ծ. Վրդ.Համբարեանը, մեծաւոր Մխիթարեան վար-ժարանի, որ բարութեան տիպար մըն էր: Սա-պէս ըսած էր անգամ մը իր մէկ աշակերտինփոքր եւ ներելի մէկ յանցանքին համար.

- Հապա եթէ գիշերը քունիդ մէջ յանկար-ծամահ ըլլաս եւ կեանքդ կորսնցնես, ինչպէ՞սպ ի տ ի կ ա ր ե ն ա ս Ա ս տ ո ւ ծ ո յ դ ի մ ա ց ե լ լ ե լառանց ապաշխարհած ըլլալու:

ԱրԱյ ԿԱրմիրեԱն20 Ապրիլ 2015 -

Մոնթրէալ

«Լը Մոնտ» թերթը հինգ էջ յատկացուցած է«Կիւլպէնկեան»Հիմնարկութեան

Ֆրանսա կան հան րա ծանօթ օրա թեր թը Մա յիս5-ի իր թի ւին մէջ, հինգ էջե րու վրայ տա րածո ւողնիւ թե րով ծա նօթա ցու ցած է «Կիւլպէն կեան» Հիմ -նարկու թիւնը, անոր ընդմէ ջէն ալ բնա կանա բարհիմ նա դիրը՝ Գա լուստ Կիւլպէն կեանը:

Ա յս մասին կը հաղորդէ Ֆրանսայի «Նոր Յա-ռաջ»-ը։

«Սեւ ոս կիէն՝ արո ւեստ» խո րագ րեալ գրու թեանմէջ կ՚ըսո ւի. «Լիզ պո նի մէջ անշրջան ցե լի, ԳալուստԿիւլպէն կեան Հիմ նարկու թիւնը որ տէր է քա րիւ-ղի մեծամեծ իր հիմ նա դիրին կող մէ ձեռք բե րուածար ժէ քաւոր գոր ծե րու հա րուստ հա ւաքա ծոյի մը,կ ը ն շ է փ ա ր ի զ ե ա ն ի ր յ ի ս ն ա մ ե ա յ ն ե ր կ ա յ ո ւ -թիւնը»:

«Լը Մոնտ» անդրա դառ նա լէ ետք «Պա րոն 5%»անունով ծանօթ համբաւաւոր Հա յուն աս պա րէզինեւ գոր ծին, կը ներ կա յաց նէ Հիմ նարկու թեան լայ նա -ծիր ծրա գիրը՝ բազ մա թիւ ցու ցա հան դէսնե րը, մշա -կու թա յին եւ գե ղարո ւես տա կան հան դի պումնե րը,որոնք սկսան Մա յիսի սկիզ բը եւ վերջ պիտի գտնեն2016 Դեկ տեմբերին:

LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015 • ABAKA • 7

S E C T I O N F R A N Ç A I S E

LUNDI 25 MAI 2015

Editorial écrit en anglais parEdmond Y. Azadian et publié dansThe Armenian Mirror-Spectatoren date du 9 mai 2015

Analystes, journalistes, hommesd’État et experts sont encore en trainde disséquer, digérer et commenterl’impact des commémorations du cen-tenaire du génocide, en Arménie etdans le monde.

La première impression est que laTurquie est encore isolée dans sa poli-tique négationniste, que davantage depays reconnaissent le génocide armé-nien, que les médias internationaux sesont déplacés de leur position neutrevers une reconnaissance, citantl’immense documentation historiquesur le sujet.

L’autre impression est que par lamascarade de commémoration de labataille des Dardanelles (Gallipoli),Ankara est devenu l’objet de plaisante-ries et moqueries. En fait, même enTurquie, le centenaire de génocide aeu droit à plus de couverture queGallipoli.

Il est un fait reconnu que les diri-geants turcs ne cèdent pas à la pres-sion extérieure. Cela, bien sûr, nesignifie pas que la pression extérieuredoit être réduite. Au contraire, elledoit être amplifiée par la pression inté-rieure, qui s’accroit de jour en jour.Turcs, Alévis, Kurdes, et même lesArméniens n’ont plus peur de manifes-ter à Istanbul, et dans d’autres villesdu pays en commémorant les victimesdu génocide. Ce qui contribue à uneplus grande sensibilisation de la popu-lation turque, que le gouvernement atenté de garder ignorante du sujet enimposant des obstacles et des bar-rières vers toutes les sources histo-riques crédibles.

Alors que l’attention mondiale étaittournée vers Erévan, les dirigeantsturcs se sont montrés de plus en plusintraitables. Le ministre des Affairesétrangères, Mevlüt Çavusoglu aconcocté, à Ankara, une série de pro-testations contre certains dirigeants etgouvernements internationaux, révé-lant par inadvertance l’isolement etl’exaspération croissante.

La première salve est venue du pré-sident Erdogan lui-même, qui a dit,« [les présidents Vladimir] Poutine et[François] Hollande n’auraient pas dûse rendre en Arménie. Ils auraient dûd’abord penser à leur propre histoire.Les derniers pays pouvant parler degénocide sont la Russie, la France etl’Allemagne. »

Erdogan, bien sûr, a oublié quel’Allemagne a déjà fait amende hono-rable pour ses crimes horribles et aaffronté les pages sombres de son his-toire. La conduite de l’Allemagne peutservir de la meilleure leçon à donneraux dirigeants de la Turquie moderne.

Bien que le président BarackObama ait été contraint, une fois deplus, à danser avec le mot « génoci-de », sa politique a encore irritéAnkara, parce que la description dugénocide dans son message a été trèsimagé et puissante. Cela est particuliè-rement vrai alors qu’il a endossé ladéclaration du pape François, dans

laquelle il reconnaissait sans équi-voque le génocide. « Nous condam-nons la déclaration unilatérale du pré-sident américain et nous refusonstoutes les accusations biaisées, » arépondu, dans une déclaration, legouvernement turc.

L’Allemagne, qui a été partenairedans le crime avec la Turquie au coursde la Première Guerre mondiale, qui aaggravé sa culpabilité en lui livrant lesrestes de Talaat, et ainsi a observéjusqu’ici un silence honteux, a tout àcoup pris la parole cette année, surpre-nant et exaspérant Ankara. Bien queparlant dans un cadre commémoratifplus axé sur la religion, le présidentJoachim Gauck d’Allemagne a men-tionné le génocide arménien. Desdébats houleux au Bundestag ont enoutre aggravé la situation de laTurquie.

Un communiqué du ministère desAffaires étrangères à Ankara a accuséle président allemand d’avoir utilisé dumot génocide. « Le président allemandn’a pas le droit de faire des déclara-tions qui contredisent les faits histo-riques. Il accuse le peuple turc d’uncrime qu’il n’a pas commis. »

Il est intéressant de noter que lesdéclarations du ministère des Affairesétrangères turques font de subtilesréférences aux « 600 000 Turcs » deFrance et à la grande « communautéturque d’Allemagne, » qui peut êtremanipulé par Ankara pour servir slespremières pages des journaux. Lesdirigeants turcs ne réalisent pas ouignorent le fait que de nombreux Turcséduqués en Europe sont activementcontre le négationnisme d’Ankara.

La commémoration du centenaire aramené à la surface de nombreux faitset réalités que nous devons soigneuse-ment prendre en considération afin deprévoir nos activités et politiquesfutures.

L’une de ces réalités est la participa-tion de nombreux militants Kurdes,Turcs et Alévis aux commémorationsdu centenaire à Erévan. Les Kurdes enparticulier étaient véritablement affli-gés de la participation de leursancêtres à l’exécution du génocide.

« Nous avons été utilisés commeinstruments par le gouvernementturc, » ont-ils admis.

Mais un journaliste a demandé à undirigeant kurde, actif au sein du Partivert d’Allemagne, « Les Arméniens ont,en principe le droit à leur patrie ances-trale », la réponse a été un démentiimmédiat : « Nous avons versé tant desang pour le Kurdistan que nous nepouvons céder un territoire à untiers. »

Ceci n’est pas uniquement le pointde vue d’une personne; c’est une posi-tion répandue chez la plupart desTurcs et Kurdes qui militent pour lareconnaissance par la Turquie dugénocide arménien.

Par conséquent, les Arméniens doi-vent reconnaître les limites de la com-passion de nos frères turcs et kurdesvenus à Tsitsernakaberd en solidaritéavec les Arméniens. Tout en appuyantnotre quête de reconnaissance, ilstirent la ligne de non retour de nos

Suite à la page 8

Et ensuite ?

Le Président arménien proposed’élargir la coopération de l’Unionéconomique eurasienne

Le Président arménien SergeSargissian a déclaré nécessaire l’élar-gissement de la zone géographique decoopération avec l’Union économiqueeurasienne, en particulier avec l’Iran.« Je crois que nous devons continuer àélargir la zone géographique de coopé-ration, en particulier vers le sud, grâceà l’établissement de liens plus étroitsavec l’Iran, » a déclaré le présidentarménien lors d’une réunion duConseil suprême de l’Union écono-mique eurasienne à Moscou.

Décernement des medailles del’Assemblée Nationale à l’occasion du100e anniversaire du génocide arménien

Le 23 avril 2015, Madame ChristineSaint-Pierre, ministre des Relationsinternationales et de la Francophonie adécerné la médaille de l’Assembléenationale à quatre Québécois pour leurservice à travers les années, pour lareconnaissance du Génocide arménienpar le gouvernement du Québec.

Les personnes honorées étaient:Monsieur Yvan Bordeleau, anciendéputé de l’Acadie et artisan du projetde loi 194, Monsieur Roupen Kou-youmdjian, Madame Anet Kaprielian etMonsieur Dikran Arouchian (membresdu Comité national arménien deMontréal).

Cette cérémonie a eu lieu enprésence du Premier Ministre PhilippeCouillard, Monsieur Jacques Chagnon,president de l’Assemblée nationale,ainsi que plusieurs ministres et chefsdes partis d’opposition et des députés.

Dr. Aram Elagoz du CNAQ a pris parole, remerciant les représentants du gou-vernement du Québec pour étant á l’écoute de la communauté arménienne.

Ensuite, la ministre Saint-Pierre a procédé à la lecture de la motion dédiée au

Génocide des arméniens, motion soutenue par tous les partis à l’AssembléeNationale.

Le Premier minister Couillard a exprimé la solidarité du Québec envers lepeuple arménien en se prononcant ainsi:

Suite à la page 8

La Turquie a annoncé avoir rappeléson ambassadeur au Luxembourgaprès une résolution adoptée par leParle-ment de ce pays reconnaissant legénocide arménien de 1915, unedémarche qui suit le rappel des ambas-sadeurs au Vatican et en Autriche.

Dénonçant « une erreur » de laChambre des Députés du Luxembourg,le texte estime que « les Parlements nepeuvent agir comme des tribunauxinternationaux pour rendre des juge-ments » sur des faits historiques.

Depuis la fin avril, la Turquiedénonce systématiquement les décla-rations qualifiant de génocide les mas-sacres de centaines de milliersd’Arméniens perpétrés par l’Empireottoman, ou qui la pressent de lereconnaitre. Les médias turcs ontdécrit comme « choquante » l’adoptionpar la Chambre des Députés duLuxembourg, d’une résolution sur lareconnaissance du génocide arménien.

Le quotidien pro-gouvernemental

Yeni Safak a écrit qu’une décisionscandaleuse a été prise par le parle-ment luxembourgeois. Le journal rap-pelle, cependant, que la résolution pré-citée n’est pas un acte hostile envers laTurquie.

Milliyet rapporte que même si leparlement du Luxembourg a reconnule « génocide », il a remercié le prési-dent Recep Tayyip Erdogan et lePremier ministre, Ahmet Davutoglu,pour avoir offert ses condoléancesaux petits-enfants des victimes dugénocide.

Le Luxembourg a reconnu le génocidearménien, la Turquie a rappeléson ambassadeur

Le 6 mai 2015, la Bibliothèque du Congrès, à Washington DC, a émis un timbresur le thème du « centenaire du génocide arménien : Henry Mor-genthau » et unfeuillet souvenir estampillé sur le thème du « centenaire du génocide arménien :Comité américain de secours au Proche-Orient. » L’émission des timbres a étéeffectuée en présence du chef d’état-major du Président de la Républiqued’Arménie M. Vigen Sargissian, l’ambassadeur extraordinaire et plénipotentiairede la République d’Arménie aux Etats-Unis d’Amérique M. Tigran Sargissian et ledirecteur du développement commercial de HayPost, Mme Narine Seferian.Le Président arménien Serge Sargissian et Sa Sainteté Karekine II, PatriarcheSuprême et Catholicos de Tous les Arméniens, étaient présents à l’émissionsolennelle.

Henry Morgenthau a été ambassadeur des États-Unis en Turquie en 1915-16.Dès le début de la Première Guerre mondiale, il a également représenté les inté-rêts de la Grande-Bretagne, la France, la Russie, l’Italie et la Belgique dansl’Empire ottoman.

Les articles et les livres de Morgenthau sont des témoignages fiables du géno-cide arménien. Il a rejeté l’hypothèse turque de déportations des Arméniens pourdes besoins militaires, et a montré que l’objectif des jeunes dirigeants turcs étaitl’anéantissement absolu de la nation arménienne.

Le Comité américain de secours au Proche-Orient a été fondé en 1915 à l’ini-tiative de Henry Morgenthau pour aider les personnes vulnérables du Moyen-Orient touchés par la guerre (Arméniens, Grecs, Assyriens, etc.) avec de la nour-riture, des vêtements et des médicaments. Répondant à l’appel de l’ambassadeur,un comité spécial a été formé, qui a reçu l’aide des responsables américains, ycompris celle du président Woodrow Wilson. Avec l’aide de l’ambassade améri-caine à Constantinople, le Comité pouvait transférer de l’argent et des vêtementsaux personnes dans le besoin.

L’aide humanitaire a été distribuée par les consuls et missionnaires dans lesrégions. L’aide s’est élevée à 117 millions de dollars. Grace au Comité de secours,132 000 orphelins arméniens ont été sauvés.

Et ensuite ?...Suite de la page 7

terres.Un autre facteur émergeant a été la

coalition des victimes du génocide. Legouvernement arménien l’a bien com-pris et a mis en scène un forum univer-sel.

Le Professeur Israël Charny a abor-dé la question de manière succincteainsi que d’autres génocides, notam-ment le génocide rwandais, placé surun même pied que le génocide armé-nien. Il a en outre suggéré quel’Arménie se devait de devenir unevoix pour tous les génocides.

Il est malheureux que le nettoyageethnique et l’extermination de massefassent encore partie de la politiquemondiale. Indirectement, ces dévelop-pements tragiques amplifient la voixde l’Arménie, qui a jusqu’à présent estresté un seul cri dans l’aridité dudésert.

Les dernières mais non les moindresont été les manifestations massives àtravers le monde. La marche sans pré-cédent de 130 000 Arméniens enCalifornie et des démonstrations aussipuissantes au Liban et en Europe sontdes atouts sur lesquels nous devonscapitaliser.

Si nous pouvons transformer 130000 marcheurs et plus en un pouvoirpolitique, le président Obama et sessuccesseurs devront réfléchir davanta-ge à leurs gymnastiques politiquesavant de faire une déclaration le 24avril.

Après le centenaire, beaucoup degens réfléchissent et se demandent« et ensuite ? »

Eh bien, de nombreux développe-ments et faits ont émergé au cours deces évènements qui nous guident versl’avenir, en respectant l’importancehistorique et politique de ces ten-dances, et ainsi tracer un avenir plusréaliste.

Traduction N.P.

8 • ABAKA • LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015

Décernement des medaille...Suite de la page 7

« La commémoration du génocide arménien rappelle un triste épisode del’histoire de l’humanité. Rappelons-nous de cette tragédie, témoignons notreappui aux descendants des victimes, et réaffirmons par le fait même notre volon-té de défendre sans concession les valeurs de respect et de démocratie qui sontsi chères au Québec », a déclaré le premier ministre.

« C’est en se remémorant les erreurs du passé que nous forgeons nos actionsfutures. Le rappel du génocide arménien est un devoir de mémoire et une mani-festation de l’importance que nous accordons à la dignité humaine. Plus nousnous souviendrons de ces tragédies, moins nous serons susceptibles de lesrevivre », a ajouté la ministre St-Pierre.L’Assemblée nationale du Québec commémore ce génocide depuis 1980. Le Jourcommémoratif du génocide arménien a été quant à lui officiellement instauré en2003 par une loi adoptée à l’unanimité.

De 1915 à 1923, le génocide arménien a fait quelque 1 500 000 victimes et aprovoqué l’exode de centaines de milliers de survivants, dépossédés de leurpatrie et de leurs terres ancestrales, à l’échelle de la planète».

Une minute de silence a été tenue à la mémoire des 1,5 million victimes périslors du premier Génocide du XX siècle, toujours nié par le gouvernement turc.

Aïda Karibian

Montréal

Belgique : minute de silence auParlement de la Fédération

Les députés du Par-lement de la Fédéra-tion Wallonie-Bruxellesont observé, à l’occa-sion de leur séance plé-nière, une minute desilence à la mémoiredes victimes du génoci-de arménien, survenu ily a tout juste cent ans.

Cet hommage duParlement francophoneintervient une semaineaprès la polémique néedu refus du Parlementbruxellois d’organiserpareil hommage dansson hémicycle, et ce au profit du dépôt d’une gerbe de fleurs au monumentbruxellois aux Arméniens.Dans un mot d’introduction, le président du Parlement de la Fédération, PhilippeCourard, a rendu hommage au million et demi de victimes.

« En démocratie, jamais nous ne pourrons admettre, cautionner ou feindrel’ignorance de l’existence d’actes de barbarie », a-t-il signalé.

Des timbres sur le centenairedu génocide arménienémis à Washington

We are writing you this open letter in response to your call for an “impar-tial study by historians” concerning the fate of the Armenian people in theOttoman Empire during World War I.

We represent the major body of scholars who study genocide in NorthAmerica and Europe. We are concerned that in calling for an impartialstudy of the Armenian Genocide you may not be fully aware of the extent ofthe scholarly and intellectual record on the Armenian Genocide and howthis event conforms to the definition of the United Nations GenocideConvention. We want to underscore that it is not just Armenians who areaffirming the Armenian Genocide but it is hundreds of independent schol-ars, who have no affiliations with governments, and whose work spansmany countries and nationalities and the course of decades. The scholarlyevidence reveals the following:

On April 24, 1915, under cover of World War I, the Young Turk govern-ment of the Ottoman Empire began a systematic genocide of its Armeniancitizens – an unarmed Christian population. More than a million Armenianswere exterminated through direct killing, starvation, torture, and forceddeath marches. Another million fled into permanent exile. Thus an ancientcivilization was expunged from its homeland.

The Armenian Genocide was the most well-known human rights issue ofits time and was reported regularly in newspapers across the United Statesand Europe. The Armenian Genocide is abundantly documented by thou-sands of official records of the United States and nations around the worldincluding Turkey’s wartime allies Germany, Austria and Hungary, by Ottomancourt martial records, by eyewitness accounts of missionaries and diplomats,by the testimony of survivors, and by decades of historical scholarship.

The Armenian Genocide is corroborated by the international scholarly,legal, and human rights community:

1) Polish jurist Raphael Lemkin, when he coined the term genocide in1944, cited the Turkish extermination of the Armenians and the Nazi exter-mination of the Jews as defining examples of what he meant by genocide.

2) The killings of the Armenians is genocide as defined by the 1948United Nations Convention on the Prevention and Punishment of the Crimeof Genocide.

3) In 1997 the International Association of Genocide Scholars, an organi-zation of the world’s foremost experts on genocide, unanimously passed aformal resolution affirming the Armenian Genocide.

4) 126 leading scholars of the Holocaust including Elie Wiesel andYehuda Bauer placed a statement in the New York Times in June 2000declaring the “incontestable fact of the Armenian Genocide” and urgingwestern democracies to acknowledge it.

5) The Institute on the Holocaust and Genocide (Jerusalem), the Institutefor the Study of Genocide (NYC) has affirmed the historical fact of theArmenian Genocide.

6) Leading texts in the international law of genocide such as William A.Schabas’s Genocide in International Law (Cambridge University Press,2000) cite the Armenian Genocide as a precursor to the Holocaust and as aprecedent for the law on crimes against humanity.

We note that there may be differing interpretations of genocide - howand why the Armenian Genocide happened, but to deny its factual andmoral reality as genocide is not to engage in scholarship but in propagandaand efforts to absolve the perpetrator, blame the victims, and erase the ethi-cal meaning of this history.

We would also note that scholars who advise your government and whoare affiliated in other ways with your state-controlled institutions are notimpartial. Such so-called “scholars” work to serve the agenda of historicaland moral obfuscation when they advise you and the Turkish Parliament onhow to deny the Armenian Genocide.

We believe that it is clearly in the interest of the Turkish people and theirfuture as a proud and equal participant in international, democratic dis-course to acknowledge the responsibility of a previous government for thegenocide of the Armenian people, just as the German government and peo-ple have done in the case of the Holocaust.

Sincerely,

ROBERT MELSON

Professor of Political Science

President, International Association of Genocide Scholars

LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015 • ABAKA • 9

E N G L I S H S E C T I O N

MONDAY MAY 25, 2015

International Association OfGenocide Scholars To TurkishPresident Erdogan:

Armenia’s Foreign Affairs MinisterEduard Nalbandian joined theNational Commemoration of theArmenian Genocide Centennial(NCAGC) chair and 100 LIVES co-founder, Noubar Afeyan, in a tele-phone press call on May 7. The twodiscussed various issues pertaining tothe 100th anniversary of the ArmenianGenocide, including the upcomingNational Commemoration of theCentennial taking place in WashingtonD.C. over the next threedays, Armenian Weekly reports.

Nalbandian is currently accompany-ing Armenia’s President Serj Sarksianon his visit to Washington to partici-pate in the events organized to com-memorate the genocide Centennial.

“As a nation, which passed throughthe horrors of genocide, we feel a deepmoral responsibility to raise world-wide awareness and do our utmost tocontribute to the prevention of crimesagainst humanity,” said Nalbandian,adding that “it is in this spirit thatArmenians worldwide pay tribute toone and a half million innocent victimsof the Armenian Genocide and jointheir voices to the pledge of ‘neveragain’.”

Nalbandian also detailed the geno-cide prevention resolution initiated byArmenia in March in Geneva. OnMarch 27, the UN Human RightsCouncil adopted by consensus theGenocide Prevention Resolution initi-ated by Armenia and co-authored by71 states. Nalbandian stressed that theresolution occupied an important

place within the context of the jointprevention efforts of the internationalcommunity, and defined the primarymeasures for genocide prevention.

When speaking about Turkey’sdenial of the Armenian Genocide, theForeign Minister said that “denial isnot opening the door for reconcilia-tion; it opens the door for new crimesagainst humanity.” Nalbandian thenquoted from Pope Francis’ messagecondemning genocide denial. “Regret-tably, instead of comprehending HisHoliness’ [Pope Francis’] message,Turkey dared to accuse him of beingviolent.”

Afeyan then provided details aboutthe National Commemoration, whichwill take place May 7-9. During thosedays, thousands will gather inWashington, D.C. and join PresidentSarksian, His Holiness Karekin IISupreme Patriarch and Catholicos ofAll Armenians, and His Holiness AramI Catholicos of the Great House ofCilicia, who will jointly lead theevents.

“[The National Commemoration]will provide Armenian Americans,over the next three days, the opportu-nity to come from all across this coun-try to, first and foremost, rememberand honor the memory of those wholost their lives 100 years ago. They willshow a spirit of purpose, unity andgratitude, and will raise awareness inWashington and throughout the U.S.,as has already been the case aroundthe world,” said Afeyan.

Armenian FM, 100 LIVES Co-Founder HoldPress Conference on Genocide Centennial

Knesset Speaker Calls to Rethink Israel’sStance on the Armenian Genocide

Knesset Speaker Yuli Edelstein onTuesday called to rethink Israel’s stanceon the Armenian genocide, calling the mur-ders a “moral stain” on humanity.” “Historycannot be changed. The disaster can’t beobscured by diplomacy anymore,” he saidduring a speech in the Knesset, as“Armenpress” reports, citing TheJerusalem Post.

According to the Knesset Speaker, it isno secret that Israel has taken an ambivalent position about the genocide.Edelstein called Israel’s reaction “too hesitant and too restrained.” “As theJewish people, we cannot stay silent. We cannot turn a blind eye or lessen theextent of the Armenian tragedy,” the Knesset Speaker said.

10 • ABAKA • LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015

That got me thinking

Who cares what you look like?A little while ago, I had a long conversation with one of my friends about

what it means to care about what other people think. ''I'm afraid of lookingdumb'', she declared. Ah, there it is. The greatest plague of our generation.Worrying about what people think.

I feel like I've heard everyone I know say that at least once. ''What will Ilook like?'' ''I can't act do/say that!'' And I get it. We're constantly in need ofother people's validation. If other people nod and approve of what you wantto do, then it seems worthwhile. If you don't immediately see that approvalon the person's face, then you start questioning yourself. Do I really want tobuy that CD? Does this shirt actually look good on me? Wait, does she thinkI look fat?

The need to be loved and appreciated by the people around you is impor-tant and universal. We are social creatures. We make friends based on oursimilarities and tastes in different things. So it's always, always nice to hearthat your co-worker likes the top that you're wearing. Or that your bestfriend thinks it's a good idea that you go up to that new kid to introduceyourself. But that's not always going to happen. Your mom might not likethe shirt you want to buy (God knows that happens often). Your newfriends might wonder why you bother listening to that boy band. But thething is, ultimately, you're going to buy that t-shirt for yourself. You're goingto go that party because you want to see your friends. You're going to dothings for you. So, really, who else's view on it matters?

I've given this a fair bit of thought recently. It goes hand in hand with theidea of getting out of your comfort zone, because letting go of the wayyou're conditioned to reacting is the same as changing your routine. It's noteasy, it requires a lot of courage, but ultimately, I think that it's really theonly way you're ever going to get anywhere. You get up one morning andyou decide that your opinion is the only one that actually counts for any-thing. And you stick with it. You stop worrying and you just live.

Sananne Wartabetian

Montreal

THE YOUTH CORNER

SPIRIT OF OUR ANCESTORSThis 16’ by 24’ painting

by Jaqueline Karakas, a17-year old CanadianArmenian advanced art stu-dent in Vancouver, BC, isdedicated to the Centennialof the Armenian Genocide.The artist explains that itdepicts the hand of Godholding the bleeding heartof the Armenians which issymbolized by the pome-granate, indicating thatGod protects the Arme-nians even during theirmost troubling times andprevents their extinc-tion.

She then explains, “In2012 I had the opportunityto visit my ancestral home-land, Armenia. There I sawmajestic Mounts Araratand Massis overwhelminglylooming in the background,almost everywhere I went,like a curtain; it constantlyreminded me of what mypeople lost. It was also asource of pride and tri-umph for me. It may notbelong to Armenia anymore, but Armenians get toenjoy the beauty and themajesty of these mountainsevery day. I was also inspired by the beautiful churches that were made by handby faithful Armenian Christians. At the bottom of the painting you will find me, agreat-grandchild of survivors of the Armenian Genocide, painting the story sothat people will never deny or forget what happened to the Armenians throughgenerations. It is painted in soft water colors which illustrate the pain I feel andtears I shed while I tell the story through my art”.

A Book on Armenian Genocide StudiesComes Out in France

The book “Armenian Genocide:Hundred years of research (1915-2015)” came out in France. Accordingto Nouvelles d’Arménie, it’s a collec-tive work, which was prepared bydozens of historians, including YvesTernon, Annette Becker, HamitBozarslan, Vincent Duclert, GaidzMinassian, Claire Mouradian, MichaelNishanian and Raymond Kévorkian.

This important book presents theleading studies on Genocide, as well asscientific input of Sorbonne,Holocaust Memorial, the School forAdvanced Studies in the SocialSciences and the National Library ofFrance, NEWS.am reports.

“A decade after the beginning ofexterminations of the OttomanArmenians by the Young Turks govern-ment on April 24, 1915 inConstantinople, international studiespresented in this publication point to

the scope of scientific knowledgeabout the first modern genocide. Thisbook is part of the genocide researchmovement, which is strongly develop-ing in France and around the world.The centennial of the 1915 events is aturning point in the public reflection ofadvanced scientific studies, as well asfor the confirmation of internationalrealization of genocide prevention,”the publisher said.

EBRD to give $6 million loan for Yerevan lighting project

The Ministry of Finance of Armenia was the venue Monday for the signing ofseveral agreements between Armenia and the European Bank forReconstruction and Development (EBRD).

The documents are within the framework of the Yerevan Street LightingProject, and they include the respective loan, project, and project assistanceagreements.

The EBRD will provide Armenia US$ 4 million within the framework of theloan agreement.

The proceeds of the EBRD loan will finance a pilot project to refurbish thestreet lighting network of 28 streets, and to have an energy efficient and safe out-door lighting network in Armenia’s capital city.

The capital investments of this pilot program will total US$ 6 million.The loan has a maturity of up to ten years, whose three years will be a grace

period.

Italian TV Covers 7 Stories on Armenian Genocide in April

From April 23 to 28, state Italian radio and televisioncompany Rai showed 7 TV programs about the ArmenianGenocide, the website Roma Multietnica reports, citingthe Armenian community in Rome and Lazio region.

Thus, on April 23, Rai 3 showed a lengthy interviewwith Milan University Professor Baykar Sivaslian. OnApril 24 another Rai group channel, Channel 54, showed a documentary onArmenian Genocide directed by Anthony Goldberg. The film included not onlyhistorical chronicles, but also a large number of interviews with the famousscholars, many of them being Turks by descent.

On April 26, Rai 3 showed a 10-minute story on Armenia.On April 28, Rai 3 showed a program on Armenian Genocide with the partici-

pation of the Siena University Professor Marcello Flores. The program, preparedby the famous TV journalist Massimo Bernardini, was retransmitted thrice by RaiStoria, Channel 54 and Channel 23.

LUNDI 18 MAI 2015 - MONDAY MAY 18, 2015 • ABAKA • 11

ՏԻԳՐԱՆԻՆ «ԻՏԷԱԼԸ»ԴՈԿՏ. ՀՐԱՅՐ ՃԷՊԷՃԵԱՆ

«Հայ րենասէր մըն էր Պատուե-լին...»:

Հայ ժողովուրդի պատմութեանամբողջ առանցքին, աշխարհականառաջնորդներու կողքին՝ ունեցածենք նաեւ եկեղեցականներ, որոնքկարեւոր եւ մեծ ներդրում ունեցածեն մեր ազգային, հայրենասիրականո ւ ք ա ղ ա ք ա կ ա ն կ ե ա ն ք ի ո լ ո ր տ -ներուն մէջ: Հայ ժողովուրդի պատ-մութեան տարբեր հանգրուաննե-րուն մէջ, ներառելով նաեւ Ցեղաս-պ ա ն ո ւ թ ե ա ն ա ր հ ա ւ ի ր ք ի օ ր ե ր ը ,ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ն ե ր ն ո ւ հ ո գ ե ւ ո րառաջնորդները նաեւ մնացած ենպ ա տ ն է շ ի վ ր ա յ ե ւ ի ր ե ն ց ժ ո ղ ո -վ ո ւ ր դ ի ն հ ե տ « գ ա ց ա ծ ե ն մ ի ն չ ե ւվերջ...»:

Կ ղ ե ր ա կ ա ն ն ե ր ո ւ ե ւ հ ո գ ե ւ ո րա ռ ա ջ ն ո ր դ ն ե ր ո ւ ա յ ս փ ա ղ ա ն գ ի նմ է ջ ե ւ յ ա տ կ ա պ է ս Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ -թեան պատմութեան ժամանակա-հատուածին ընթացքին, իր կարե-ւոր դերակատարութիւնը ունեցաւվ ե ր ա պ ա տ ո ւ ե լ ի Տ ի գ ր ա ն Գ ո ւ ն -տաքճեան:

Թ է ե ւ 9 Ս ե պ տ ե մ բ ե ր ի 1 9 1 5 - ի նանոր նահատակութիւնը լրագրա-կ ա ն շ ր ջ ա գ ա յ ո ւ թ ե ա ն ո ւ շ ա դ ր ո ւ -թեանը չարժանացաւ, սակայն անորմահուան գուժը, այն օրերուն անթելհ ե ռ ա գ ի ր ի ն մ ա ն տ ա ր ա ծ ո ւ ե ց ա ւա մ է ն կ ո ղ մ ՝ Ե գ ի պ տ ո ս է ն մ ի ն չ ե ւՊաղտատ, Փոր Սայիտէն Տէր Զօրիանապատները ցրուած սիրեցեալ իրհ»տին...:

Հօրս մօրեղբայրը, որուն անունըամուր կերպով առնչուած է Քեսա-պ ի ե ւ շ ր ջ ա ն ի հ ա յ ո ւ թ ե ա ն պ ա տ -մ ո ւ թ ե ա ն , ո ր պ է ս գ ա ղ ո ւ թ ի « տ ո -կուն» ղեկավար, նոյնիսկ ժողովուր-դի այն հատուածը, որ տարակար-ծ ի ք ե ղ ա ծ է պ ա տ ո ւ ե լ ի ի ն գ ա ղ ա -փարներուն եւ իր աշխատանքայինո ճ ի ն ՝ ա ն վ ա ր ա ն կ ը վ կ ա յ է ի ն , թ է«...հայրենասէր մըն էր պատուելին»:Այս հայրենասիրութիւնը՝ ՏիգրանԳ ո ւ ն տ ա ք ճ ե ա ն ժ ա ռ ա ն գ ա ծ է ի րընտանիքէն եւ անոր դաստիարա-կ ո ւ թ ե ն է ն ե ւ հ ե տ ե ւ ա բ ա ր ա ն ի րհամակ կեանքը նուիրեց նոյնինքնայդ «իտէալին»...:

Անկախ այն իրականութենէն, թէՏիգրան ծնած էր հաւատացեալ եւեկեղեցիին ծառայող ընտանիքի մըմէջ՝ հայրը վեր. Յակոբ Գունտաքճ-եան եւ մայրը երիցուհի Մարիամ,

ս ա կ ա յ ն ա ն ո ր « ճ ա մ բ ա ն » դ ի ւ ր ի նչեղաւ հասնելու համար «հոգեւոր»կոչումին եւ իր կեանքը տրամադ-ր ե լ ո ւ ի ր ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ի ծ ա ռ ա յ ո ւ -թ ե ա ն ը հ ա մ ա ր . . . : « Կ ե ա ն ք ի ճ ա մ -բ ա յ » ն գ տ ն ե լ ո ւ ա ն ո ր փ ո ր ձ ա ռ ո ւ -թիւնը եղաւ փորձութիւններով լե-ց ո ւ ն ՝ ն ե ր ա ռ ե լ ո վ հ ա յ ր - ո ր դ ի տ ա -րակարծութիւնները, կեանքի մէջ«իտէալը» կերտելու տեսլականին իխնդիր...:

Տ ի գ ր ա ն ի հ ա յ ր ը , վ ե ր . Յ ա կ ո բԳունտաքճեան եկած էր Ամանոսիլեռներու վրայ գտնուող Հասան Պէյ-լէն. . . : Ան իր աստուածաբանականուսումը կատարելագործելու նպա-տակով կը մեկնի Մարաշ, իր կնոջՄարիամին հետ, ուր 5 Սեպտեմբեր1878-ին, կը ծնի Տիգրան:

Եւ Տիգրանի «կեանքի ճամբու»փորձառութիւնները կը սկսին մա-նուկ հասակէն, երբ ան Մարաշի մէջկը վարակուի ծաղիկի համաճարա-կով: Ծնողքը գրեթէ յուսահատածէին եւ կ’ապաւինէին Աստուծոյ բու-ժումին . . . : Եւ ահա փոքրիկն Տիգ-ր ա ն ի կ ե ա ն ք ը կ ը խ ն ա յ ւ ի , ի գ ի նանոր դէմքին վրայ մնացած հետ-քերուն, որոնք ցկեանս իրեն պիտիընկերանային...:

Վեր. Յակոբ նոյն տարին կը վե-րադառնայ իր ծննդավայրը ՀասանՊէյլ...: Որոշ շրջան մը ան կը մեկնինաեւ Պէյլան, դարձեալ հովուականծառայութեամբ. . . : Տիգրան դպրոցկը յաճախէ Հասան Պէյլի եւ Պէյլանիմէջ, որմէ ետք ան կը ղրկուի Այն-թապ, ուր կը յաճախէ ԿեդրոնականՔոլեճի նախակրթարանը: 1895-իՀամիտեան ջարդերուն ընթացքին,Տիգրանի մէջ կ’արթննայ հայրենա-ս ի ր ո ւ թ ի ւ ն ը ե ւ կ ը կ ե ր տ ո ւ ի ա ն ո րհայրենասէրի նկարագիրը, որ կըմղէ զինք պատանի տարիքէն ընտ-րելու զէնքը եւ մասնակցելու ինք-նապաշտպանութեան շարժումնե-ր ո ւ ն : Խ ո ւ մ բ մ ը դ ա ս ը ն կ ե ր ն ե ր ,իրենց հայերէնի ուսուցիչին ընկե-րակցութեամբ՝ խոյս կու տան քոլե-ճէն՝ միանալու համար Հայկականֆետայական ինքնապաշտպանու-թեան խմբակներուն : Խոյս տուողհ ա յ պ ա տ ա ն ի ն ե ր ո ւ ն մ է կ մ ա ս ըբռնած էին Քիլիսի ճամբան եւ հոնս պ ա ն ն ո ւ ա ծ . . . : Տ ի գ ր ա ն ե ւ ա ն ո րերկու բարեկամները կ’առնեն Հա-սան Պէյլի ճամբան եւ հոն կը հան-դ ի պ ի ն ա ւ ա զ ա կ ն ե ր ո ւ , ո ր ո ն ք կ ըկողոպտեն զիրենք բայց կը «խնա-յեն» իրենց կեանքերը:

Տ ի գ ր ա ն , ո ր ո շ ժ ա մ ա ն ա կ մ ը

մնաց դպրոցէն հեռու՝ Հասան Պէյլիմ է ջ , փ ո ր ձ ե լ ո վ կ ե ա ն ք ը լ ե ց ն ե լտարբեր զբաղումներով: Հօրը մտա-հ ո գ ո ւ թ ի ւ ն ը ե ւ ն ե ղ ո ւ թ ի ւ ն ը մ ի շ տառկայ էր, այդ ժամանակաշրջանին:Ան կը մտածէր, թէ տղան ձգած էրդպրոց եւ ուսում , եւ հետեւաբարկորսնցուցած՝ կեանքին մէջ «իտէա-լի» մը հասնելու գիտակցութիւնը:Բայց եւ այնպէս հօրը վճռակամու-թիւնն ու հետեւողականութիւնը՝ իրզաւկին, անպակաս չէր մնար: «Իմփափաքս է, որ քարոզիչ դառնաս եւհ ո գ ե ւ ո ր ա ռ ա ք ե լ ո ւ թ ե ա ն ս տ ա ն ձ -ն ե ս » , ե ղ ա ծ է ր հ օ ր ը խ ի զ ա խ ա ռ -ճ ա կ ա տ ո ւ մ ի տ ե ս ա կ է տ ը ՝ ի ր զ ա ւ -կին հետ: Տիգրանի հայրը յաճախկրկնած էր հայրական իր յանկերգը,«Կուզե՞ս դարձեալ դպրոց երթալ»:Տ ի գ ր ա ն մ ի շ տ ա լ մ ն ա ց ի ր ո ր ո -շումին վրայ եւ հաստատած, թէ հե-տաքրքրուած չէր հոգեւոր ծառա-յութեամբ:

Սակայն հետզհետէ Տիգրան հա-մոզուած էր, որ կեանքի մէջ անհրա-ժեշտ էր ձգտիլ «իտէալ»-ի մը: Երբվ ե ր . Յ ա կ ո բ դ ա ր ձ ե ա լ մ ե կ ն ե ց ա ւՊէյլան հովուական ծառայութեամբ,իր հետ տարաւ Տիգրանը, ուր անուսուցիչի պաշտօն վերցուց տեղ-ւոյն հայկական վարժարանին մէջ:

Եւ Պէյլանի մէջ սկսաւ Տիգրանիկեանքի «ճամբուն» յստակացումը:Ա ն ս կ ս ա ւ օ ր ա կ ա ն դ ր ո ւ թ ե ա մ բԱստուածաշունչ կարդալ եւ միշտհօրը պատրաստ նեցուկը ըլ լալ ումասնակից դառնալ հոգեւոր եւ եկե-ղ ե ց ա կ ա ն ծ ա ռ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ն :Հ ա յ ր ո ւ ո ր դ ի ս կ ս ա ծ է ի ն զ ի ր ա րհասկնալ եւ զիրար վայելել:

Պ է յ լ ա ն է ն ե տ ք Տ ի գ ր ա ն , ո ր պ է սո ւ ս ո ւ ց ի չ կ ը մ ե կ ն ի Ք ե ս ա պ : ա յ դպաշտօնէն ետք, ան կ’որոշէ դարձ-եալ Այնթապի քոլեճ վերադառնալ՝ե ր ե ւ ի « Ա ն ա ռ ա կ Ո ր դ ի ի ն » վ ե ր ա -դարձի նման:

Իսկ զղջո՞ւմը...: Տիգրան այս ան-գ ա մ ի ն ք զ ի ն ք կ ը գ ե ր ա զ ա ն ց է ի րկարգապահութեամբ եւ աշխատա-սիրութեամբ: Այնթապի քոլէճէն ետքկ’անցնի աստուածաբանական ճե-մ ա ր ա ն , ո ր ո ւ ն կ ր թ ա կ ա ն ե ր ե քտ ա ր ի ն ե ր ը ա մ բ ո ղ ջ ա ց ն ե լ է ե տ ք1905-ին, կը վերադառնայ Քեսապս տ ա ն ձ ն ե լ ո վ ե կ ե ղ ե ց ւ ո յ հ ո գ ե ւ ո րհովիւի ծառայութիւնը:

1 9 0 7 թ ո ւ ա կ ա ն ի ն , պ ա տ ո ւ ե լ իՏ ի գ ր ա ն կ ը կ ա զ մ է ը ն տ ա ն ի ք ՝

ամուսնանալով Մարաշի աղջկանցվ ա ր ժ ա ր ա ն ի ն ա խ կ ի ն ո ւ ս ո ւ ց չ ո ւ -հիներէն Եսթեր Գըրըգեանի հետ:Բ ա յ ց ա ր դ ե օ ք ք ա ն ի ՞ տ ա ր ի ն ե ր ո ւվրայ պիտի երկարէր ընտանեկանայս բոյնը:

1909 թուականին, Քեսապի շու-կ ա յ ի ն մ է ջ տ ե ղ ի ո ւ ն ե ց ա ծ մ ի ջ ա -դէպի մը պատճառով վեր. Տիգրանկ ’ ա մ բ ա ս տ ա ն ո ւ ի ե ւ կ ը կ ա ն չ ո ւ իԺըսըր Շուղուրի ոստիկանատունը,ուր արգելափակուած կը մնայ երեքա մ ի ս : Ա զ ա տ ա ր ձ ա կ ո ւ ե լ է ն ե տ ք ,կ ը հ ա ս ն ի ն Ա տ ա ն ա յ ի ջ ա ր դ ե ր ո ւդժբախտ լուրերը...:

Տ ի գ ր ա ն ի հ ա յ ր ը վ ե ր . Յ ա կ ո բ ,քսաներկու հովուապետերու հետ կընահատակուի դէպի Ատանա իրենցուղեւորութեան ճամբուն վրայ, երբանոնք կ ’ուղղուէին մասնակցելուԿիլիկիոյ Աւետարանական Եկեղեց-ւոյ Միութեան համաժողովին: Ասորպիտի յաջորդէին իր երկու կրտսերե ղ բ ա յ ր ն ե ր ո ւ ն ո ւ տ ա կ ա ւ ի ն ա յ լհ ա ր ա զ ա տ ն ե ր ո ւ ն ն ա հ ա տ ա կ ո ւ -թիւնը: Այս բոլորը եկան համոզելուՏիգրանը, թէ իր ողջ մնացած ըլլալըկը պարտէր իր բանտարկուած ըլլա-լուն:

Ա յս բո լոր դժբախտութիւններըկ ր ն ա ն ը ն կ ճ ե լ մ ա ր դ ա ր ա ր ա ծ ը ,բ ա յ ց Տ ի գ ր ա ն ի ն հ ա մ ա ր ա ն ի կ աեղաւ նոր արթնութիւն մը՝ աւելիովծառայելու իր ժողովուրդին:

Հզօրացած այս կամքով, Տիգրանվերադարձաւ Քեսապ, ուր իրեն կըսպասէր քանդուած եկեղեցի մը եւսգակիր ժողովուրդ:

Ք ե ս ա պ ի մ է ջ Տ ի գ ր ա ն ա ր տ ա -կարգ աշխուժութիւն ցուցաբերեց:Ա ն ն պ ա տ ա կ դ ա ր ձ ո ւ ց կ ա ռ ո ւ ց ե լխոշոր եւ ամրակուռ եկեղեցի մը ,ուր միանգամայն կրնային ապաս-տանիլ հազարաւոր մարդիկ՝ երբ ալդժբախտ դէպքեր կրկնուէին: Տիգ-րան կրցաւ Քեսապի մէջ բո լորինհամար խանդավառութիւն ստեղծել,առանց համայնքային եւ կուսակ-ցական խտրականութեան: Ան բո-լորը համախմբեց Հայ Աւետարա-նական Սուրբ Երրորդութեան եկե-ղ ե ց ւ ո յ շ է ն ք ի ն շ ի ն ա ր ա ր ո ւ թ ե ա նծրագիրին շուրջ:

Վեր. Տիգրան նիւթական օժան-դ ա կ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր կ ր ց ա ւ ա պ ա հ ո վ ե լա շ խ ա ր հ ի տ ա ր բ ե ր ե ր կ ի ր ն ե ր է :Եկեղեցին եւ վեր. Տիգրանը եղանհ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ը մ ի ա ց ն ո ղ օ ղ ա կ ն ե ր ը :Բայց դժբախտութիւնը ուրուականիմ ը ն մ ա ն մ ի շ տ ա լ ե ր ե ւ ի պ ի տ իհալածէր Տիգրան Գունտաքճեանին:1 9 1 3 - ի ն , ի ր կ ո ղ ա կ ի ց ի ն ե ր ր ո ր դզաւկին ծննդաբերութեան ընթաց-ք ի ն կ ի ն ը կ ’ ա ն հ ա ն գ ս տ ա ն ա յ ե ւերեք ամիս ետք կը մահանայ:

Ճիշդ է , որ Տիգրանին կեանքինմէջ դարձեալ «մութը» կոխած էր ,բայց ընկճուիլ չգիտցող այս հայոր-դին դարձեալ փարեցաւ իր առա-քե լութեան: Չէ՞ որ երկա՜ր «ճամ-բայ» կտրած էր գտնելու համար այս« ի տ է ա լ ը » ե ւ ա ռ ա ք ե լ ո ւ թ ի ւ ն ը :Անկարելի էր զայն կորսնցնել: Ան իրերեք մանուկ զաւակները յանձնեցիր մօր եւ շարունակեց իր ծառա-յութիւնը իր ժողովուրդին եւ Քեսա-պի գաղութին համար: Եկեղեցւո յնորակառոյց շէնքը գրեթէ ամբող-ջ ա ց ա ծ է ր ե ւ մ ն ա ց ա ծ է ր մ ի ա յ նտ ա ն ի ք ի մ ա ս ը ծ ա ծ կ ե լ ը , ե ր բ ա յ սանգամ վրայ հասան 1915-ի Հայոցտ ե ղ ա հ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը ե ւ ա ն ո րյ ա ջ ո ր դ ա ծ Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը :Ինչպէս որ այս արհաւիրքը քանդեց

Շար. էջ 14

Վեր. Տիգրան Գունտաքճեան,տիկինը եւ անդրանիկ զաւակը

Հայ Աւետարանական Սուրբ Երրորդութիւն Եկեղեցի Քեսապ-Սուրիա

12 • ABAKA • LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015

Հալէպի մէջ տեղի ունեցած է Հայոց Ցեղասպանութեան նահատակներույուշակոթողի բացում եւ «Հողին Կանչը» հանդիսութիւն

Հալէպի Մէջ գլխաւորութեամբ՝ երեք Հայ Համայնքապետերու, հովա-նաւորութեամբ Հայոց Ցեղասպանութեան 100 Ամեակի Սուրիոյ Կեդրոնա-կան Մարմնին, կազմակերպութեամբ Հ.Բ.Ը.Մ.-Հ.Ե.Ը.-ի Հայոց Ցեղասպա-նութեան 100 ամեակի Մարմինին, 3 Մայիս 2015-ին, տեղի ունեցաւ Յու-շակոթողի բացում եւ «Հողին Կանչը» վերնագիրով՝ Մեծ Եղեռնի նահա-տակներու յիշատակին ոգեկոչման գլխաւոր հանդիսութիւն: Այս մասին կըտեղեկացնէ Հայոց Ցեղասպանութեան 100 Ամեակի Սուրիոյ ԿեդրոնականՄարմնի պաշտօնական էջը:

Յուշակոթողի բացումը տեղի ունեցաւ Հ.Բ.Ը.Միութեան Գ. Կիւլպէնկեանկեդրոնի շրջափակէն ներս, ներկայութեամբ Արհիապատիւ Տ. ՊետրոսԱրք. Միրիաթեանի Բարեջան Առաջնորդ Հայ Կաթողիկէ Համայնքի, Հալէ-պի մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան Գլխաւոր Հիւպատոս Տիար Տիգ-րան Գէորգեանի, Հ.Բ.Ը.Միութեան Սուրիոյ Շրջանակային Յանձնաժողովիա տ ե ն ա պ ե տ ՝ Տ ի ա ր Ն ե ր ս է ս Ն ե ր ս ո յ ե ա ն ի ե ւ Հ . Ե . Ը ն կ ե ր ա կ ց ո ւ թ ե ա նԳործադիր Մարմնի ատենապետ՝ Տիար Հանրի Արսլանեանի, հալէպահայմիութիւններու եւ կազմակերպութիւններու ներկայացուցիչներու, ինչպէսնաեւ Հալէպի հայ Վարժարաններու տնօրէններուն:

Յուշակոթողի բացման արարողութեան իր մասնակցութիւնը բերաւՀ.Ե.Ընկերակցութեան փողերախումբը:

Արհիապատիւ Տ. Պետրոս Արք. Միրիաթեան աղօթքով օրհնեց ՀայոցՑեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած կոթողը՝ «Անմոռուկ»ծաղիկը, որուն տակը փորագրուած էր կարգախօսը «Կը Յիշեմ եւ Կը Պա-հանջեմ»: Այս կոթողը կը նկատուի հիմքը ճշմարտութեան, յիշողութեան,պահանջատիրութեան եւ արդարութեան յաջորդող 100 տարիներուն.անոր միջոցաւ մենք փաստեցինք, որ հայը ապրեցաւ, կ՛ապրի եւ պիտիապրի հաւատալով իր արդար դատին:

Սոյն յուշակոթողին նախագիծը պատրաստեց Տիար Հրազդան Թօք-մաճեան: Օրհնութեան արարողութենէն ետք ներկաները մօտեցան բակինմէջ տեղադրուած Ծիծեռնակաբերդի մանրակերտին եւ այնտեղ զետե-ղեցին կարմիր ու ճերմակ մեխակներ ի յիշատակ Մեծ Եղեռնի, մեր մէկ ուկէս միլիոն անմեղ նահատակներուն, ապա ներկաները սկաուտական շար-քերու ընդմէջէն ուղղուեցան դէպի «Գ. Նազարեան» սրահ: Սկաուտականշարքերու ներկայութիւնը կարգապահութիւն ներշնչեց ամբողջ օրուան ըն-թացքին:

Հանդիսութեան ներկայ եղան իրենց ուխտին հաւատացող հալէպա-հայեր, որոնք մեծ ուշադրութեամբ եւ հետաքրքրութեամբ հետեւեցան ձեռ-նարկի յայտագրին:

«Հողին կանչը» հանդիսութեան բեմադրիչն ու հեղինակն էր Տիար Ման-ւէլ Քէշիշեանը: Հանդիսութեան բացումը կատարուեցաւ Սուրիոյ եւ Հայաս-տանի Հանրապետութիւններու զոյգ քայլերգներով, որուն յաջորդեց մէկվայրկեան յոտնկայս լռութիւն, յարգելու յիշատակը Հայոց Ցեղասպա-նութեան նահատակներուն:

Գեղարուեստական յայտագրին մաս կազմեցին Հ.Ե.ԸնկերակցութեանԿոմիտասի անուան Սենեկային նուագախումբը, «Սպենդիարեան» երգ-չախումբը ղեկավարութեամբ՝ Բժշկ. Սարգիս Իսկէնեանին, Թատերականյանձնախումբը, Սկաուտական Խորհուրդը, Ուսանողական յանձնախումբը,Մշակութային յանձնախումբը եւ Պարարուեստի յանձնախումբը՝ համա-գործակցութեամբ պարուսոյց Օրդ. Նայիրի Օհանեանին:

Յայտագրի մասնակիցները իրենց իւրայատուկ կատարողութեամբ,նուագի, երգի, պարի եւ ասմունքի ընդմէջէն ներկայացուցին հայ ժողո-վուրդին կեանքը իր բոլոր հանգրուաններով, նախքան ջարդը, ապա ջար-դը, ներկան եւ ըղձալի ապագան, որ նպատակն է իւրաքանչիւր հայի: Իւրա-քանչիւր հանգրուանը պատկերացնելով, մասնակիցները բեմին վրայ կազ-մեցին «Անմոռուկ» ծաղիկը, որը ինքնուրոյն կը ներկայացնէ մեր անցեալը,ներկան եւ ապագան:

Գեղարուեստական այս յայտագիրը հաստատեց, որ հայը միշտ եղած էկենսասէր, աշխատասէր, ստեղծագործ եւ միշտ զինուած է հաւատքով,կամքով ու կորովով:

Ձեռնարկի աւարտին Արհիապատիւ Տ. Պետրոս Արք. Միրիաթեան, խօսքառնելով շնորհաւորեց Հ.Բ.Ը.Միութիւնը, Հ.Ե.Ընկերակցութիւնը եւ բոլորներկաները իրենց կատարած աշխատանքին եւ հայրենասիրութեան հա-մար, շեշտելով, որ Հայոց Ցեղասպանութեան 100 ամեակին նուիրուածձեռնարկները կը նկատուին Հայոց Յաղթանակը:

Ներկայ ժողովուրդը միասնաբար յոտնկայս մասնակցեցաւ «Կիլիկիա»երգին եւ օրուան ուխտին, կրկնելով «Մենք Հայ ենք… Մենք Կը Յիշենք…Մենք Արդար Հատուցում Կը Պահանջենք…», եւ հայրենասիրական ոգիովներշնչուած, բոլորը միասին մեծ գոհունակութեամբ աւարտեցին ձեռնար-կը:

Խումբ մը Տերսիմահայեր. «Մենք միասնաբար մտածեցինք, թէ ինչո՞ւչենք վերադառնար մեր ինքնութեան»

Տերսիմցի 17 հայեր, հայկականինքնութեան վերադառնալու ճանա-պարհին, կատարած են հերթականք ա յ լ ը ՝ մ կ ր տ ո ւ ե լ ո վ Ս թ ա մ պ ո ւ լ իԵէշիլքէոյ շրջանի հայկական առա-քելական եկեղեցւոյ մէջ եւ ընդու-նելով քրիստոնէութիւնը: Այս մասինկը հաղորդէ Armenpress.am-ը։

Մ կ ր տ ո ւ թ ե ա ն ա ր ա ր ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ըանձամբ ղեկավարած է Պոլսոյ Հա-յոց պատրիարքի փոխանորդ Արամարքեպիսկոպոս Աթէշեանը:

Տերսիմի  հայերու  միութեան  հիմ-նադիր եւ նախկին նախագահ ՄիրանՓրկիչ  յայտնած է, որ մկրտութեանարարողութեան զուգահեռ իրակա-նացած է երկու ամուսնական արա-րողութիւն եւս: Ան պատմած է, որտերսիմահայերը՝ նախքան մկրտու-թիւնը անցած են 6-ամսեայ դասըն-թ ա ց ն ե ր , ո ր ո ն ք ն ա խ ա պ ա տ ր ա ս -տ ը ւ ա ծ ե ն Պ ո լ ս ո յ Հ ա յ ո ց պ ա տ -ր ի ա ր ք ա ր ա ն ի կ ո ղ մ է ն :   « Ի ն չ պ է սմիւս հարցերուն մէջ ,   այս պարա-գային եւս առաջադէմ պիտի ըլլանքե ւ   շ ա տ   ա ր ա գ   տ ե ր ս ի մ ա հ ա յ ե ր ըպ ի տ ի   ծ ա ն օ թ ա ց ն ե ն ք   ս ե փ ա կ ա ն

ազգի հետ»,- նշած է Փրկիչը:Մ կ ր տ ո ւ թ ե ա ն ա ր ա ր ո ղ ո ւ թ ե ա ն

մասնակիցներէն Լէա Եոնճայ Կիւլ-թեքինը, իր հերթին, յայտնած է իրյուզմունքն ու ոգեւորութիւնը կա-տարուածին առնչութեամբ: «Հայրսեւ մայրս տարիներ առաջ եկեղեցւոյմէջ ամուսնացան: Սակայն իրենցամուսնութեան ժամանակ մեզ չմկըր-տ ե ց ի ն , ք ա ն ի ո ր կ ը վ ա խ ն ա յ ի նիրենց շրջապատի հնարաւոր ար-ձագանգներէն: Աւելի ուշ ես եւ իմք ո յ ր ե ր ն ո ւ զ ա ր մ ի կ ն ե ր ը մ ի ա ս -նաբար մտածեցինք, թէ ինչո՞ւ չենքվ ե ր ա դ ա ռ ն ա ր մ ե ր ի ն ք ն ո ւ թ ե ա ն :Շուտով մենք որոշում կայացուցինքեւ հանդիպեցանք Արամ Աթէշեա-նին»,- պատմած է Լէան` աւելցնե-լով, որ վեց ամիս շարունակ կանո-նաւոր կերպով յաճախած են պատ-րիարքարանի կողմէն կազմակեր-պըւող դասընթացներուն: «Կը կար-ծեմ, որ լաւագոյն զգացումն է մերմեծ հայրերու եւ մեծ մայրերու հետ-քերով երթալը»,- նշած է ան:

Պ ա տ մ ա կ ա ն Հ ա յ ա ս տ ա ն ի տ ա -րածքին Տերսիմը այն քիչ բնակա-

վայրերէն է , ուր մինչ օրս բնակողհայերուն մէջ՝  վերջին տարիներունկը նկատուի սեփական արմատնե-րուն վերադառնալու աշխոյժ գոր-ծ ը ն թ ա ց : Տ ե ր ս ի մ ա հ ա յ ե ր ը 2 0 1 5թ ո ւ ա կ ա ն ի Մ ա ր տ ի ն ս կ ս ա ծ ե նմասնակցիլ հայերէնի դասընթաց-ներու, որոնց երկրորդ փուլը սկսած

է Մայիսի սկիզբը : Հետեւողականըլ լալով սեփական արմատներունվերադառնալու ձգտումին` տերսի-մահայերը կը վստահեցնեն, որ նմա-նօրինակ ծրագիրները յետագայինալ պիտի շարունակուին եւ ը լ լանաւելի լայնածաւալ:

LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015 • ABAKA • 13

Երկրին ՈղբըՄարիանա Պերթիզլեան-Ղազարեան կը գրէ.

«Զարթի՛ր, Երեմիա՛, զարթի՛րեւ ողբա՛ մարգարէանալով

հանդերձ»:ՄՈՎՍԷՍ ԽՈրենաՑի

Որբեւայրիի մը պէս առան-ձին է բազմամարդ քաղաքը, կու լայ գետի յոր-ձանուտներուն հետ: Սիրելիները հեռացած ուլքած են զինք, անմխիթար կը տքայ…

Կը դիտեմ քաղաքը` նախնիներուս ներկայու-թիւնը հետս առած, անոնց համար աչքեր կ՛ըլ-լ ա մ , ո ր ա ր տ ա ս ո ւ ե ն ք մ ի ա ս ի ն , ա կ ա ն ջ ն ե ր `վերստին լսելու եկեղեցիներուն անլսելի, բայցմեզի համար լսելի հազարաւոր կոչնակներունկանչը, որոնք կը հրաւիրեն ժամերգութեան:

Ճամբաներն ու քաղաքներուն դարպասներըկ ը ս գ ա ն : Տ օ ն է հ ա ն դ ի ս ա ւ ո ր … դ ռ ն ե ր ը ա մ ա -յութենէն կու լան,  քահանաները կը հեծեն, «Ո՞ւրէ դպիրը ո՞ւր է կշռողը»…

Քնարներուն մեղեդիները յանգած են, քնար-ները կախուած են գետափի ուռիներէն…

Ինչպէ՞ս ժամերգել , երբ քահանան ու մար-գարէն Աստուծոյ սրբարանին մէջ սպաննուածեն, սրբարանին քարերը փողոցներուն վրայ, ցաքու ցրիւ եկած, լոյս կը փնտռեն:

Տրտմութեան եւ սուգի մատնուած են, շնչա-ւոր ու անշունչ` անարգուած եւ դաւաճանուած:

Հեթանոսները մեր տաճարները իրենց նա-խ ի ր ն ե ր ո ւ ն ա ր օ տ ա վ ա յ ր ը դ ա ր ձ ո ւ ց ա ծ ` կ ըհրճուին:

Ա մ է ն բ ա ն մ ո խ ի ր ո վ ծ ա ծ կ ո ւ ա ծ է , ի ս կ ք ո ւե ր ե ս դ ` ա մ պ ե ր ո վ : Մ ե ր ա ղ օ թ ք ն ո ւ ա ղ ա ղ ա կ ըանհաս մնացին քեզի, ալիքներ ամէն կողմէ պա-տեցին, ողողեցին մեր գլուխը: Կաթնկերին լեզունծարաւէն քիմքին փակաւ, ան չի լար, ալ…

Ա ն տ ա ր բ ե ր հ ա յ ե ա ց ք ն ե ր , ո ւ ր ո ւ ա կ ա ն ն ե ր ,թռչող հրեշտակներ, քարէ քար, թուփէ թուփ, բո-ցակիզող մորենիներ…

Հանդէ՞ս է, թէ՞ թատրոն: Վերյիշել, ոգեկոչել,ո՞վքեր… թող գան:

Ձայն մը կ՛ըսէ. «Հանգիստ ձգեցէք զանոնք…հոս չեն, ուրի՛շ տեղ փնտռեցէք…»:

– Առանձին եմ, ձայն մը կը լսեմ քաղաքէն… կըն ա յ ի մ ա հ ե ղ ա գ ո ռ ջ ր վ է ժ ն ե ր ո ւ ն , ն ո ր ո գ ո ւ ո ղյարատեւութեան ներկայութեան, որուն համարմիշտ նոր է ամէն բան: Մաքրութիւնը անմեղու-թիւնն ու հատու արդարութիւնը աղմուկին մէջթաքնուած ըլ լալու են , ջուրի նորոգուող կեն-սունակութեան` երկրի ընդերքէն եկող եւ վերինանհունութիւններէն սկիզբ առնող, որոնք երկրիմ ա կ ե ր ե ս հ ա ս ն ե լ է ե տ ք կ ը կ ո ր ս ն ց ն ե ն ի ր ե ն ցանարատութիւնը:

Ա ղ բ ի ւ ր ն ե ր դ ա ՛ լ զ ո ւ լ ա լ ջ ո ւ ր չ ե ն բ խ ե ց ն ե ր ,անոնց ջուրը տղմոտ է ու արնահոտով արբեցած,արցունքներով շաղախուած…

Հեծկլտացող ծաղիկներդ գարնանային բալա-սանուած իւղ չեն բուրեր սրբալոյս միւռոնի հա-մար: Կը ժպտին ցաւոտ ու անտարբեր` շրթներէնի ր ե ն ց ս ա ղ մ ո ս ն ե ր ծ ո ր ե լ ո վ ց ա ւ ա ծ հ ո ղ ի ն :Ի ր ե ն ց մ ո վ կ ը զ մ ա յ լ ի ն ա ն յ ա յ տ մ ա ր դ ի կ կ ա մսողուններ:

Քարերը ծուխի եւ արեան հոտէն խեղդուած`ո՛չ ուխտաւոր կը դիմաւորեն, ո՛չ սգաւոր..

Ուխտաւորն ու սգաւորը ի՞նչ կրնան փոխել,եթէ չհրամայուի ու չվճռուի…

– Մ ե ն ք ե ն ք , - կ ՛ ը ս ե մ , - մ ի ՛ լ ա ք ա մ է ն բ ա նյարափոփոխ է…

Քարերն անգամ իրենց յատուկ լացովը կուլան:

Եղէգնուտներէն տխուր նուագ մը կը սփռուիկ ր ա կ է գ ե տ ի ն վ ր ա յ , ո ր ո ւ ն կ ՛ ը ն կ ե ր ա կ ց ի կ ո յ -սերու սգոյ մեղեդին, որոնք կ՛երգեն իրենց վա-ղաժամ մահը,  անարգանքն ու ցաւը: Զանոնքնուաստացնողները երգ կը պահանջէին անոնց-մէ, որոնց վէրքերը այժմ կը կոտտան, կ ՛երգենանմխիթար, կ՛երգեն հոգիին խոշտանգումն ուլլկանքը` գիշերուան մէջ իրենց ցաւոտ երգը: Ուհ ո վ ի ս ո ւ լ ո ց ի ն հ ե տ ա մ է ն գ ի շ ե ր կ ը կ ր կ ն ո ւ իմեր ականջներուն անհասանելի սգահանդէսըանոնց, որ ուզեցին մնալ հողին վրայ ու չբարձ-րանալ մնացեալին հետ…

Կը ցաւիմ անոնց համար…Մի՞թէ մահերգ է անոնց երգը…Շարունակական յաղթերգի մը հնչիւնները կը

լսուին հեռուէն, որոնք տակաւ առ տակաւ կըվերածուին օրհներգի…

Հիմա, հոգոցները սփոփուած, կը յայտնեն, թէա՛լ չեն ցաւիր, ու չեն լար անոնց նիւթեղէն մար-մինները: Անոնք կ՛օրհներգեն իրենց ոսկորներուսուլոցով, ու ես չեմ ուզեր քերթել կրկին անգամայդ ոսկորները, թող հանգչին երկնային անդորրի

մէջ, թող լռէ անոնց կսկիծն ու տառապանքը`փոխուելով սիրոյ եւ յոյսի:

Ա ն ո ն ց ս է ր ն ո ւ ե ր գ ը կ ը թ ա գ ա ւ ո ր ե ն , մ ե րսրտերուն մէջ:

…………………………………….«Օտար հողի վրայ ալ ինչպէ՞ս քեզի երգ եր-

գենք…»:Ուրախութեան երգը ազգին փրկութեան եւ

վերադարձին երգն է:«Կ՛երդնում, որ եթէ քեզ մոռնամ, իմ Աւետեաց

Երկիր, թող աջ ձեռքս կոտրի, լեզուս քիմքիսփակչի»:

Բաբելոնի կործանումը շուտով կու գայ… ամէնբան ունի իր հատուցման ժամը:

Սրբարանին սեղանին տակ անոնք, սպիտակպ ա ր ե գ օ տ ե ր հ ա գ ա ծ , հ ա ւ ա տ ք ի ա չ ք ե ր ո վ կ ընային կործանած քաղաքներուն ու շէներուն, կըհնչէ անոնց ձայնը լռութեան մէջ` «Տէ՛ր, մինչեւե ՞ ր բ պ ի տ ի չ դ ա տ ե ս … ե ւ մ ե ր ա ր ի ւ ն ի ն վ ր է ժ ըպահանջես…»:

Պարեգօտերը կը շողան լուսաշող ոլորտներումէջ` իրենց անշիրիմ հանգստեան խաղաղ օթե-ւանէն:

Քիչ մը եւս հանգստացէք, այնքա՛ն յոգնած էքեւ ցաւած…

Կրկին անոնց հետ թեւանցուկ կը շրջիմ վի-րաւոր ու գերեվարուած տարածքներ…

Կ ե ա ն ք ն ո ւ մ ա հ ը ձ ե ռ ք - ձ ե ռ ք ի բ ռ ն ա ծ ` կ ըքալեն, չեն հեռանար տատասկոտ անդաստան-ներէն, իրենց սիրոյ կնիքը դրոշմելով այնտեղ,ուր սէր չկայ, այն հողին, ուր չոր է եւ ճաքճքած,կը համբուրեն այն խոտերը, ուր ցօղի եւ եղեամիտեղ լերդացած արիւն կը հանգչի:

Սպիտակաթոյր համբոյր կը դրոշմեն մեր ճա-կատներուն: Անոնց օրհնանքը կը լսեմ, անոնցաչքերը կը նային մեր աչքերով ու բիբերը կ՛ըն-դարձակուին մեր ուրախութեամբ եւ երազներով:Ու այդ ոսկորները մեր վճռակամութեամբ իբրեւպաշտպանութիւն ` կը շաղախուին այն հողինհետ, որ մեր բոլորին է, նոր ոգեղէն ամրոցներկառուցելու: Իրենց ոսկորներով Աստուծոյ ան-նիւթական եկեղեցին բարձրացնելու:

Եւ իրենց արեան կաթիլներու ցօղով կը ծաղ-կին հաւատքն ու ոգեղէն պարիսպը մեր: Կրկինտուն կը վերադառնանք, քայլ առ քայլ, կը հաս-նինք անոնց, մեր միասնականութեան օղակինաներեւո յթ միստիկական շրջանը ամբողջաց-նելու:

Lansing State Journal. ԱՄՆ բնակող 103-ամեայ հայուհինփրկուած է հայերու երկու կոտորածներէն

ԱՄՆ Միշիկըն նահանգի մայրա-քաղաք Լանսինկի մէջ բնակող 103-ամեայ Ասիա Թիթովայի (իրականմ ա կ ա ն ո ւ ն ը չ ի ն շ ո ւ ի ր , կ ը ն շ ո ւ իամուսինին ազգանունը-խմբ. ) ըն-տանիքը 1920 թուականին, երբ ան7 տարեկան էր, լքած է այսօրուանԹուրքիոյ հիւսիս-արեւելքը գտնուողԱրթուին քաղաքը: Տարիներ անցմ ի ա յ ն Թ ի թ ո վ ա ն կ ը հ ա ս կ ն ա յ , ո րինք փրկուած է Թուրքիոյ մէջ մօտ 2միլիոն հայերու կոտորածէն, ըստT e r t . a m - ի ՝ կ ը գ ր է L a n s i n g S t a t eJournal-ը:

Ինչպէս կը գրէ թերթը, Թիթովայիբարեկամներն ու ընկերները սպան-նուած են 1915-ի դէպքերու ընթաց-քին, որ շատերու կողմը 20-րդ դա-րու առաջին ցեղասպանութիւն կըհամարուի:

Թիթովան պատմած է, որ քանիոր արդէն չափազանց վտանգաւորկ ը դ ա ռ ն ա ր ք ա ղ ա ք ի մ է ջ մ ն ա լ ը ,անոր հայրը որոշած է 1920 թուա-կ ա ն ի ն ը ն տ ա ն ի ք ը տ ե ղ ա փ ո խ ե լՎրաստան` Պաթում, սակայն մինչեւտեղափոխուիլը մահացած է:

Ասիան, Միշիկըն հայկական կա-թ ո լ ի կ հ ա մ ա յ ն ք ի տ ո ւ ե ա լ ն ե ր ո վ ,Միշիկընի մէջ բնակող Հայոց ցե-ղասպանութիւնը վերապրածներէնմէկն է: Թերթը կը յիշեցնէ, որ անց-եալ ամիս լրացած է Հայոց ցեղաս-պանութեան 100-րդ տարելիցը եւ

կը նշէ, որ անիկա հայերու նկատ-մամբ բռնութեան վերջին արշաւըչէր, որ Ասիա Թիթովան պէտք է վե-րապրէր եւ ողջ մնար:

Ան ամուսնանալէն ետք իր նորընտանիքին հետ 1933 թուականինկ ը տ ե ղ ա փ ո խ ո ւ ի Մ ո ս կ ո ւ ա : Խ ո ր -հըրդային ղեկավարութիւնը տարի-ներ անց կը ձերբակալէ անոր ամու-սինը եւ ընտանիքի այլ անդամներ:Ամուսինը ձերբակալուած կը մնայմինչեւ 1952 թուականը, եւ Ասիանմօտ մէկ տասնամեակ միայնակ կըմնայ:

Երկրորդ համաշխարհային պա-տերազմի աւարտին ան իր տան մէջնացիստ զինուորներ տեղաւորելուհետ միաժամանակ իր ներքնայար-կ ի ն մ է ջ ե ր կ ո ւ հ ր ե ա յ կ ը պ ա հ է `փրկելով անոնց կեանքը: Նացիստ-ներուն, որոնք այդպէս ալ բան չենկասկածիր հրեաներու ներկայու -թեան մասին, տուն տրամադրելուհարցով մերժելը վտանգի տակ կըդնէր Թիթովայի ընտանիքը:

Ասիան, իր որդին եւ որդիի կինը`Թաթեանան, կ’որոշեն 1974 թուա-կանին տեղափոխուիլ Պաքու` Ատըր-պէյճան: Ատրպէյճանի մէջ արդէն1 9 9 0 թ ո ւ ա կ ա ն ի Յ ո ւ ն ո ւ ա ր ի ն կ ըսկսին հայերու ջարդերը: Ասիան, իրորդին , երկու թոռնիկները , Թաթ-ե ա ն ա ն ե ւ Թ ա թ ե ա ն ա յ ի մ ա յ ր ը կ ըյ ա ջ ո ղ ի ն փ ա խ չ ի լ Պ ա ք ո ւ է ն : Ա պ ա

ամերիկեան կառավարութեան օգ-նութեամբ անոնք փախստականիկարգավիճակ կը ստանան եւ 1990թուականի Դեկտեմբերին կ ’ուղե-ւորուին Միշիկըն:

Ա ս ի ա ն Թ ի թ ո վ ա ն ե ւ ա ն ո ր ը ն -տանիքը շարքին էին այն հայերուն,որոնք Պաքուէն 1990-ականներունսկիզբը ԱՄՆ-ի նախաձեռնութեամբկը վերահաստատուին Լանս ինկիմէջ: Մինչ անոնց ժամանիլը Լան-սինկի մէջ կար փոքրաթիւ հայկա-

կան համայնք, բայց անոնցմէ քի-չ ե ր ը զ ի ր ա ր կ ը ճ ա ն չ ն ա յ ի ն : Պ ա -ք ո ւ է ն ժ ա մ ա ն ա ծ հ ա յ կ ա կ ա ն հ ա -մայնքը այնուհետեւ կ’աճի, եւ հաս-տ ա տ ո ւ ա ծ ն ե ր գ ա ղ թ ե ա լ ն ե ր ը կ ըսկսին դիմաւորել նոր եկած իրենցհայրենակիցները:

Ինչպէս կը նշուի` համայնքի ներ-կ ա յ ա ց ո ւ ց ի չ ա ռ ա ջ ի ն փ ա խ ս տ ա -կանները արդէն մահացած են, իսկերիտասարդներ գրեթէ չկան, եւ հա-մայնքի ապագան հարցականի տակ է:

Սերժ Սարգսեան...Շար. էջ 2-էն

Յարգելի՛ բարեկամներ,Շարունակելով կրթական սեփական աւան-

դոյթները` այսօր անհրաժեշտ է ունենալ շփմանեւ հաղորդակցման համար դիւրին եւ համահունչգործիքներ ամբողջ Եւրոպական բարձրագոյնկրթական տարածքում: Այս առումով Պոլոնիայիգ ո ր ծ ը ն թ ա ց ի բ ա ր ե փ ո խ ո ւ մ ն ե ր ը լ ա ւ ա գ ո յ ն սաջակցել են ուսանողակենտրոն համակար-գիստեղծմանը եւ բոլոր այն ներդրումներին, որոնքհ ն ա ր ա ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն կ ը տ ա ն ա յ ս օ ր ո ւ ա յ ե ր ի -տասարդ սերնդին աւելի պատրաստ եւ մրցունակլ ի ն ե լ ա ր դ ի մ ա ր տ ա հ ր ա ւ է ր ն ե ր ի ն : Թ ե ր ե ւ ս ո չբոլոր արգելքներն են յաղթահարուած, սակայնայս ձեռքբերումները եւ գլոբալ նպատակներինհ ա ս ն ե լ ո ւ ց ա ն կ ո ւ թ ի ւ ն ը ե ն թ ա դ ր ո ւ մ է հ ա մ ա -գործակցային նոր ազդակներ եւ երկխօսութեանառաւել ակտիւ մակարդակ:

Կրթութիւնն ինքնանպատակ չէ, այն կոչուած էծ ա ռ ա յ ե լ ո ւ հ ա մ ա մ ա ր դ կ ա յ ի ն ա ր ժ է ք ն ե ր ի ն ո ւնպատակներին: Ա յսօր 21-րդ դարի քաղաքա-կիրթ աշխարհում դեռեւս ականատես ենք բազ-մաթիւ ահաբեկչական գործողութիւնների, բռնու-թիւնների եւ պատերազմների:

Մարդկային բանականութեան եւ արժեհամա-կարգի տկարութիւնը անխուսափելի է դարձնումնման անընդունելի դրսեւորումները: Հետեւա-բար` հոգեւոր, գիտական եւ մշակութային բո-վ ա ն դ ա կ ո ւ թ ե ա ն վ ր ա յ հ ի մ ն ո ւ ա ծ կ ր թ ո ւ թ ի ւ ն ըպ է տ ք է մ ի տ ո ւ ա ծ լ ի ն ի մ ա ր դ կ ա յ ի ն ռ ե ս ո ւ ր ս իբ ն ա կ ա ն ո ն զ ա ր գ ա ց մ ա ն ը ` ա մ ե ն ա լ ա յ ն հ ա մ ա -տեքստում:

Յարգելի՛ ներկաներ,Այս տարին Հայաստանի, հայ ժողովրդի եւ ողջ

քաղաքակիրթ աշխարհի համար իւրայատուկտարի է` մենք յիշատակում ենք Հայոց Ցեղաս-պանութեան 100-րդ տարելիցը, ոգեկոչում ենքմեր անմեղ զոհերի յիշատակը եւ փորձում կա-ռուցել աւելի անվտանգ միջավայր մարդկանց եւժողովուրդների համար: Մենք ասում ենք «այլեւսերբեք»` այլեւս երբեք չի կարելի թոյլ տալ նմանհրէշաւոր յանցագործութիւնների կրկնութիւն,պէտք է բացառել դրանք ծնող միջավայրի ձեւա-ւորումը, փոխել մարդկութեան եւ քաղաքակիրթգոյակցութեան մասին համընդհանուր պատկե-րացումները, հրամայականները, այ լատեացու-թիւնից զերծ հասարակութիւններ զարգացնել :Ա կ ն յ ա յ տ է , ո ր ա յ ս հ ա ր ց ո ւ մ շ ա տ մ ե ծ է հ է ն ցկրթութեան դերը, այն առաքելութիւնը, որն իրա-կանացնում էք դուք բոլորդ, յարգելի՛ ներկանէր:

Օգտուելով առիթից` կրկին ողջունում եմ ձեզեւ յաջողութիւն մաղթում Պոլոնիայի գործըն-թացի նախարարական համաժողովին: Վստահե մ , ո ր Ե ր ե ւ ա ն ո ւ մ ձ ե ր կ ո ղ մ ի ց կ ա յ ա ց ո ւ ե լ ի քկարեւոր որոշումները դրական ազդեցութիւնկ’ունենան Եւրոպայի միլիոնաւոր ուսանողների,բարձրագոյն ուսումնական հաստատութիւններիեւ կրթութեան բոլոր շահառուների վրայ` ստեղ-ծելով առաջընթացի, տնտեսական զարգացմանեւ կայունութեան նոր հիմքեր:

Շնորհակալութիւն:»

14 • ABAKA • LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015

Տիգրանին...Շար. էջ 11-էն

հայկական ամէն անկիւն, նաեւք ա ն դ ե ց Տ ի գ ր ա ն ի ն թ ա փ ա ծջան-քերը ու նպատակը:

Իր ժողովուրդին ծառայելուՏ ի գ ր ա ն ի ա ն հ ա տ ն ո ւ մ ո ւ ժ ա -կանութիւնը դարձեալ փաստեցի ր զ օ ր ո ւ թ ի ւ ն ը : Տ ա ր ա գ ր ո ւ -թ ե ա ն ա ռ ա ջ ի ն կ ա ր ա - ւ ա ն ն ե -րուն հետ աքսորուեցաւ նաեւպատուելի Տիգրան: Ան միշտ իրժողովուրդին հետ էր, կը փոր-ձ է ր ա մ է ն ո ւ ն հ ա ս ն ի լ : Կ ա ր ա -ւանի երթուղիին վերջին կէտնէր Հոմս քաղաքը: Համայի քա-ղաքացիներէն մէկուն մէջ հաս-տատուած գաղթականի մը մէջհ ա ւ ա ք ո ւ ա ծ է ի ն ա մ է ն կ ո ղ մ էե կ ա ծ տ ա ր ա գ ի ր հ ա յ ե ր : Տ ի գ -րան դարձաւ բոլորին պատուե-լ ի ն . Ա ն գ ո ր ծ , դ ր ա մ , կ ա ր ե կ -ց ա ն ք , հ ա ց ե ւ ջ ո ւ ր հ ա ս ց ո ւ ցբոլորին եւ ամէնէն կարեւորը՝յոյս ներարկեց բոլոր հայերունսրտերուն: Իր հարազատներէնստացած նիւթական օժանդա-կ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը բ ա ժ ն ե ց բ ո լ ո րկարօտեալներուն: «Քանի դեռ

օրը լոյս է, կատարելու եմ զիսՈ ւ ղ ա ր կ ո ղ ի ն կ ա մ ք ը : Գ ի շ ե ր ըմարդ չի կրնար աշխատիլ»: Այսըսելով՝ կը բազմապատկէր իրջ ա ն ք ե ր ը , տ ա ր ա գ ի ր հ ա յ ժ ո -ղովուրդին «ցաւերը» կիսելով եւանոնց կարեկցելով:

Երեւի Տիգրան նախազգաց,թէ «գիշերը» պիտի գայ...:

1 Սեպտեմբեր 1915-ին, շա-տ ե ր ո ւ կ ո ղ ք ի ն , վ ե ր . Տ ի գ ր ա նեւս վարակուեցաւ թիֆուսէ եւա ն կ ո ղ ի ն ի ն կ ա ւ : Ե թ է ա ն ո րկեանքին բոլոր փորձառութիւն-ները չկրցան իր ուժը խլել իրմէ,անողոք հիւանդութիւնը կրցաւ:Տիգրան չէր կրնար շարժիլ այ-լեւս:

Ա ն շ ա ր ժ ա ն ա լ ո վ հ ա ն դ ե ր ձՏիգրան չկորսնցուց իր «իտէա-լը». . . : Ան «իտէալը», որ գտածէր անցնելով իր կեանքի տար-բեր փորձառութիւններէն: «Աս-պարէզիս մէջ ցարդ հինգէն մէկքարոզիչ էի» , ըսաւ ան, աւե լ -ցընելով. «Երբ ապաքինիմ, հին-գ է ն հ ի ն գ ք ա ր ո զ ի չ պ ի տ ի ը լ -լամ»:

Տիգրան չապաքինեցաւ, որ-պէսզի «հինգէն հինգ քարոզիչըլլար»: Բայց ան մինչեւ իր վեր-

ջ ի ն շ ո ւ ն չ ը ս ի ր ե ց ի ր « ի տ է ա -լը»...: Իտէալը հաւատքին եւ իրտարագիր ժողովուրդին ծառա-յութիւնը: «Դիմացս երեք լոյսերկ ա ն ( կ ’ ա կ ն ա ր կ է ր Հ օ ր ը , Ո ր -դիին եւ Սուրբ Հոգիին- Հ .Ճ. ) ,մ է կ ն ա լ գ ա ղ թ ա կ ա ն ի ն ը թ ո ղըլլայ», ըսաւ ան:

Ե ր ե ս ո ւ ն ո ւ թ ը տ ա ր ե կ ա ն ի նվ ե ր . Տ ի գ ր ա ն Գ ո ւ ն տ ա ք ճ ե ա նմահացաւ իր տարագիր հայ ժո-ղովուրդին հետ: Իր գերեզմանըմ ն ա ց ա ն յ ա յ տ , ի ն չ պ է ս բ ո լ ո րտարագիրները, բայց մնաց իր« ի տ է ա լ ը » , ե ւ ա յ դ « ի տ է ա լ է ն »ժայթքած իր շատ սիրած լոյսը:Լոյսը, որուն մէջէն ան տեսաւ,թ է ի ր ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը ո ւ ա ն ո րքրիստոնէական հաւատքը ապ-ր ե ց ա ն , ն ո յ ն ի ս կ ե ր բ ի ն ք ո ւիր տարագիր ժողովուրդը մե-ռան...:

«Հայրենասէր մըն էր պատ-ւելին...»:

Ո ր ո վ հ ե տ ե ւ հ ա ւ ա տ ա ց ե ւհաւատարիմ մնաց իր հայկա-կ ա ն « ի տ է ա լ ի ն » : Տ ի գ ր ա ն ի«իտէալը» հայուն «իտէալն» էր,ո ր ս ա կ ա ր կ ո ւ թ ե ա ն չ ե ն թ ա ր -կըւեցաւ, ի գին նահատակու-թեան:

Պոլոնիայի գործընթացի քաղաքական ժողովիմասնակիցները ընդունած են Երեւանեանպաշտօնական հաղորդագրութիւննու հռչակագիրը

Եւրոպական բարձրագոյն կրթա-կան տարածքի (ԵԿԲՏ) նախարա-ր ա կ ա ն գ ա գ ա թ ն ա ժ ո ղ ո վ ի ո ւ Պ ո -լոնիայի գործընթացի 4- րդ քաղա-քական ժողովի եզրափակիչ նիստինմասնակիցները միաձայն հաստա-տած են երեւանեան պաշտօնականհաղորդագրութիւնը եւ Պոլոնիայիգործընթացի 4- րդ քաղաքական ժո-ղովի հռչակագիրը:

« Ա ր մ է ն փ ր ե ս » - ի փ ո խ ա ն ց մ ա մ բ ,ամփոփիչ նիստին, որ վարած է ՀՀ.կրթութեան եւ գիտութեան նախա-րար Արմէն Աշոտեան, ներկայ եղածէ նա-եւ ՀՀ վարչապետ Յովիկ Աբրա-համեան:

Ե Կ Բ Տ ն ա խ ա ր ա ր ա կ ա ն հ ա ղ ո ր -դագրութեան մէջ առաջին անգամըլ լալով ամրագրուած է հակամար-տ ո ւ թ ե ա ն տ ա ր ա ծ ք ն ե ր ո ւ մ է ջ ո ւ ս ա ն ո ղ ն ե ր ո ւշ ա ր ժ ո ւ ն ո ւ թ ե ա ն ե ւ կ ր թ ո ւ թ ե ա ն ի ր ա ւ ո ւ ն ք իհարցը, որ շրջադարձային սկզբունք է համա-ե ւ ր ո պ ա կ ա ն կ ր թ ա կ ա ն ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւ թ ե ա նպարունակին մէջ: Անոր մէջ կը նշուի, որ մինչեւ2 0 2 0 թ ո ւ ա կ ա ն ը կ ը ն ա խ ա տ ե ս ո ւ ի ն ո ւ ա ճ ե լա յ ն պ ի ս ի Ե Բ Կ Տ , ո ւ ր հ ա մ ը ն դ հ ա ն ո ւ ր ն պ ա -տակները կը կիրառուին բոլոր անդամ երկիր-ներու մէջ ` «ապահովելով փոխադարձ վստա-հութիւն իրարու բարձրագոյն կրթական համա-կարգերու մէջ, ուր որակաւորումներու ինքնաշ-խատ ճանաչումը իրականութիւն է` թոյլ տալովուսանողներուն եւ շրջանաւարտներուն ազատտեղաշարժուիլ, ուր բարձրագոյն կրթութիւնը կընպաստէ կառուցելու ընդգրկուն հասարակու-թիւն` հիմնուած ժողովրդավարական արժէքնե-րու եւ մարդկային իրաւունքներու վրայ, եւ ուրկրթական հնարաւորութիւնները կը տրամադ-րեն եւրոպական քաղաքացիութեան, նորարա-րութեան եւ աշխատանքի հնարաւորութեան հա-մար անհրաժեշտ կարողութիւններ եւ հմտու-թիւններ»:

«Մենք պիտի խթանենք բարձրագոյն կրթու-թեան ընկերային ուղղուածութիւնը եւ պիտի բա-ր ե լ ա ւ ե ն ք կ ր թ ո ւ թ ե ա ն հ ա ս ա ն ե լ ի ո ւ թ ե ա ն ե ւաւարտելու հնարաւորութիւնները` ներառեալմիջազգային շարժունութիւնը անապահով խաւիուսանողներու համար: Հակամարտութիւններուգօտիներու մէջ բնակող ուսանողներուն եւ աշ-

խատակազմին մենք պիտի տրամադրենք ազատտեղաշարժուելու հնարաւորութիւն` ապահովելովանոնց տունդարձը համապատասխան պայման-ներու առկայութեան պարագային: Մենք նաեւ կըցանկանանք խթանել դասաւանդող ուսանողնե-րու ազատ տեղաշարժը` հաշուի առնելով անոնցունեցած կարեւոր դերակատարումը եւրոպականա զ գ ե ր ո ւ գ ա լ ի ք ս ե ր ո ւ ն դ ն ե ր ո ւ ո ւ ս ո ւ ց ա ն մ ա նգործին»,- կ ՛ըսուի համաձայնագիրի բնագիրինմէջ:

Ժողովի աւարտին ընդունուած յայտարարգի-րին մէջ կը նշուի, որ Պոլոնիայի 4- րդ քաղաքա-կան ժողովը անկիւնաքարը ԵԲԿՏ- ի, ՄԱՀԱԱՍԻ-ի ( Մ ե ր ձ ա ւ ո ր Ա ր ե ւ ե լ ք , Հ ի ւ ս ի ս ա յ ի ն Ա փ ր ի կ է ,Ասիա) եւ սահմանակից երկիրներու միջեւ հա-մագործակցութեան ամրապնդումն է: «Կարեւորէ այն վստահութեան ամրագրումը, որ բարձրա-գո յն կրթութիւնը պատրաստ է առերեսուե լուա ր դ ի մ ա ր տ ա հ ր ա ւ է ր ն ե ր ո ւ ն : Բ ա ր ձ ր ա գ ո յ նկրթութեան բարեփոխումները պիտի բարելաւենբարձրագոյն կրթութեան որակը եւ պիտի նպաս-տ ե ն գ ո ր ծ ա զ ր կ ո ւ թ ե ա ն կ ր ճ ա տ մ ա ն ` ե ր ի տ ա -սարդներու` յատկապէս կանանց շրջանին մէջ»,-կ՛ըսուի յայտարարագրին մէջ:

Աշոտեանը յայտարարած է , որ Երեւանեանգագաթնաժողովին Պոլոնիայի քարտուղարու-թեան ղեկավարման կայանը պիտի փոխանցուիՖրանսային, ուր պիտի կայանայ 2018 թուակա-նի նախարարական գագաթնաժողովը:

Գերմանական...Շար. էջ 1-էն

«Խորհրդարանական ուժերը հաւատարիմ կըմնան հայ -թրքական հաշտեցման իրենց որո-շումին: Այդ իսկ պատճառով մենք  կոչ կ՛ուղղենքՌայնլանտ Փֆալցի դաշնային կառավարութեանխրախուսելու1915-1916 թուականներու դէպ-քերուն առերեսման ուղղուած բոլոր ջանքերն ունախաձեռնութիւնները եւ հետեւողական ըլլալուԳերմանիոյ պատասխանատուութեան բաժինըընդունելու հարցով»,- բանաձեւին բնագիրը կըմէջբերէ RheinZeitung-ը:

LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015 • ABAKA • 15

Funéraille TraditionnelMonument

Pré-arrangement

www.komitas.ca

5180, rue SalaberryMontréal, Québec H4J 1J3

Tél. : 514 331-0400

:A>MANAGAN SBASARGOV:IVN

Visit ABAKA online, in color,current and past issues

www.tekeyanmontreal.ca

Շուէտի դասագրքերունմէջ Ցեղասպանութեաննիւթը ներառելուաշխատանք

Շ ո ւ է տ ի Ձ ա խ ե ր ո ւ կ ո ւ ս ա կ ց ո ւ -թ ե ա ն ա ր տ ա ք ի ն ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւ -թեան խօսնակ Հանս Լինտ յայտա-րարած է, որ կուսակցութիւնը նա-խաձեռնած է Շուէտի դպրոցականդասագրքերուն մէջ 1915-ին տեղիունեցած Հայոց Ցեղասպանութեան,ինչպէս նաեւ ասորիներու եւ Պոն-տոսի յոյներու ցեղասպանութիւննե-ր ո ւ ն մ ա ս ի ն պ ա տ մ ո ղ ն ի ւ թ ե ր ն ե -րառելու աշխատանքին:

Ա ն ն շ ա ծ է , ո ր ն ո ր ց ե ղ ա ս պ ա -նութիւններ կանխելու համար ան-հ ր ա ժ ե շ տ է տ ե ղ ի ո ւ ն ե ց ա ծ ն ե ր ըը ն դ ո ւ ն ի լ ե ւ ա ն ո ն ց մ ա ս ի ն տ ե ղ ե -կացնել լայն զանգուածներուն:

Ըստ «Firatnews» կայքին՝ պատ-գամաւորը նաեւ Թուրքիոյ նախա-գահ Ռեչեփ Թայիփ Էրտողանին կոչը ր ա ծ է վ ե ր ջ դ ն ե լ Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ -թեան զոհերու հարազատները վի-րաւորելու քաղաքականութեան, ըն-դունելով 100 տարի առաջ իրակա-նացուած ոճրագործութիւնը:

16 • ABAKA • LUNDI 25 MAI 2015 - MONDAY MAY 25, 2015