๑

การจดเกบความร ____ __________ ________ _________ ______________ _

การเขยนแบบไฟฟากาลงในเรอ

____ __________ ________ _________ ______________ _

๑. ผดาเนนการ

๑.๑ ผจดเกบความร น.อ.ชยวฒน วงคสปไทย ตาแหนง หน.ออกแบบไฟฟากาลงและแสงสวาง กอฟ.กผช.อร. น.ท.จกรกฤษณ มาสอาด นายชางแผนกออกแบบไฟฟากาลงและแสงสวาง กอฟ.กผช.อร. พ.จ.อ.หญง ศรนวล ปนโพชา เสมยนแผนกออกแบบไฟฟากาลงและแสงสวาง กอฟ.กผช.อร.

น.อ.ชยวฒน วงคสปไทย

น.ท.จกรกฤษณ มาสะอาด พ.จ.อ.หญง ศรนวล ปนโพชา

๑

๒ ๑.๒ เจาขององคความร ร.ท.รงโรจน จนทรรตน ตาแหนง นายทหารชางเขยนแบบแผนกออกแบบไฟฟากาลงและแสงสวาง กอฟ.กผช.อร. พ.จ.อ.ธระศกด พกกะณะสต ชางเขยนแบบแผนกออกแบบไฟฟาระบบอาวธและบงคบเรอ กอฟ.กผช.อร. และ พ.จ.อ.เชษฐ อนทรกษ ชางเขยนแบบ แผนกแบบไฟฟากาลงและแสงสวาง กอฟ.กผช.อร.

ร.ท.รงโรจน จนทรรตน

พ.จ.อ.ธระศกด พกกะณะสต

พ.จ.อ.เชษฐ อนทรกษ

๓ ๒. บทนา

การเขยนแบบไฟฟากาลงในเรอมวตถประสงคเพอรวบรวมขบวนการขนตอนการเขยนแบบไฟฟากาลงในเรอตงแตเรมตน รบคาสงหรอรบงานการออกแบบระบบไฟฟากาลงในเรอ จากหวหนาแผนกหรอนายชางทออกแบบไวแลว เปนขนตอนการเขยนทละเอยด ประโยชนทได ชางเขยนแบบ ทยายมาใหมสามารถทจะปฏบตตามขนตอนดงกลาวทละขนตอน แลวสามารถเขยนแบบตามขนตอนนนได สาหรบขนตอนในการเขยนแบบแตละขนตอนจะมเทคนคขอควรระวง ขอสงเกตซงไดจากประสบการณการเขยนแบบไฟฟามายาวนาน ขอบเขตของงานเปนการเขยนแบบไฟฟากาลงในเรอ โดยใชโปรแกรม AutoCAD ในการเขยน เขยนตามทผออกแบบไดออกแบบไวแลว เนนเฉพาะการเขยนแบบไฟฟากาลงในเรอ เขยน Oneline Diagram

_____________________________________________________

๔

๓. แผนภมการเขยนแบบไฟฟากาลงในเรอ

ขนตอนท ๑

ขนตอนท ๒

ขนตอนท ๓

รบแบบรางจากผออกแบบ (นายชางฯ)

เขยนแบบไฟฟากาลงในเรอดวย Program AutoCAD

ตรวจสอบความถกตอง

๕

๔. สงตาง ๆ ทจาเปนตองใชในการทางาน - เครองคอมพวเตอร - โปรแกรม AutoCAD - งานออกแบบทออกแบบไวแลว - ปรนเตอร - กระดาษปรนเตอร - รายการอปกรณตาง ๆ ดานไฟฟากาลงทจะตดตง

_____________________________________________________ ๕. รายละเอยดของขนตอนตาง ๆ ในกระบวนการทางาน ๕.๑ รบแบบรางจากผออกแบบ ๕.๒ เขยนแบบไฟฟากาลงในเรอดวย Program AutoCAD ๕.๒.๑ เปด Program AutoCAD ๕.๒.๒ ทาความรจก และตงคาหนาจอกอนการใชงาน ๕.๒.๓ เขยนแบบ One Line Diagram โดยการเขยนอปกรณตางๆ และเสน ๕.๓ ตรวจสอบความถกตอง

๖

๕.๑ รบแบบรางจากผออกแบบ (นายชางฯ) ดงรปขางลางน

๕.๒ การเขยนแบบไฟฟากาลงในเรอดวย Program Auto CAD ขนตอนการเขยนแบบ One Line Diagram ดวย Program AutoCAD ๕.๒.๑ เปดโปรแกรม AutoCAD โดยดบเบลคลกทไอคอน Auto CAD2007 ทหนาจอคอมพวเตอร

รปหนาจอคอมพวเตอร

๗ ๕.๒.๒ ทาความรจก และตงคากอนใชงาน ดวยการดงไอคอนคาสงพนฐานออกมาใชงานโดยคลกเมาสขวาทพนทวางบนหนาจอโปรแกรมแตไมใชหนาจอการทางานดงรปท๑ เลอนเมาสไปทชดคาสง ACAD คาสงไอคอนพนฐานทวๆไป คอ Draw คอคาสงการสรางชนงาน, Modify คอการแกไขตางๆของชนงาน , Layers คอการทาชนงานแยกกนเปนชนสามารถเปดหรอปดชนงานนนๆไดโดยไมกระทบตอชนงานอน , Dimension คอการบอกขนาด บอกมม บอกเสนรศม บอกเสนผานศนยกลาง ของชนงานได , Properties คอคณลกษณะของวตถ เชน เสนหรอตวอกษร , Standard คอ ToolBar มาตรฐานทจะตอง, Styles คอรปรางในการเขยนตวอกษร ขนาดในการเขยนและ Zoom คอการขยายชนงานและตวอกษรใหใหญหรอเลกลงในการดแบบเทานน ไอคอนคาสงเหลานเปนคาสงพนฐานในการใชเขยนแบบทงนน เลอกคาสงดงทกลาวมาโดยเลอนเมาสไปทคาสงนนๆแลวคลกซายไอคอนของคาสงนนจะขนมาทหนาจอการทางาน (เราสามารถเรยกไอคอนคาสงไดทละคาสง) เมอเรยกคาสงไอคอนพนฐานครบแลวคลกทแถบสนาเงนของคาสงแลวลากไปวางทขอบพนทการทางาน คาสงทเปดกจะถกจดวางอยางเปนระเบยบดงรปท๒ แตควรจะตองศกษาสญลกษณและหนาทของไอคอนคาสงการใชจากตาราเพมเตม

รปท ๑ หนาจอขณะเรยกไอคอนคาสงพนฐาน

รปท ๒ หนาจอพรอมใชงาน

๘ ๕.๒.๓ การเขยนแบบ One Line Diagram โดยการเขยนอปกรณตางๆ

-การเขยน Busbar เราใชไอคอนคาสง Rectangle ดงรปขางลาง

คลกซายทหนาจอการทางาน พมพท Keyboard 3 , 100 (กวาง x ยาว) ดงรปท๑ กจะได Busbar ดงรปท๒

รปท ๑ รปท ๒

๙

เนองจาก Busbar นเปนไฟ 3 เฟส เราจงบอกจานวนเฟสดวยขดทดานบนของ Busbar ดงรปขางลาง โดยใชคาสง Line ดงรปท๑ คลกไอคอนคาสง Line คลกทจอปฎบตงานคลกซายลากเสนตามรปท๒ เทคนคในการลากเสนอสระใหกด F8 ท Keyboard คลกซาย คลกขวาเมนจะขนมาใหคลก Enter เรากจะไดดงรปท๓

รปท ๑ รปท ๒ รปท ๓

- เขยนสญลกษณ Circuit Breaker โดยใชไอคอนคาสง Circle ดงรปขางลาง

คลกซายทไอคอน Circle (สรางวงกลมวงใหญ) เลอนเมาสมาทหนาจอปฏบตงานคลกซาย พมพD (Dimeter) ENTER ใสคาขนาด Dimeter (๕.๐) ENTER , คลกซายทไอคอน Circle (สรางวงกลมวงเลก) เลอนเมาสมาทหนาจอปฏบตงานกด Shift ท Keyboard คางไวคลกขวา แถบเมนจะขนมาดงรปขางลาง เลอนเมาสไปทคาสง Quadrant เลอนเมาสไปท Quadrant ของวงกลมวงใหญคลกเมาสซาย พมพ D (Dimeter) ENTER ใสคาขนาด Dimeter (๑.๕) ENTER

๑๐

Copyวงกลมวงเลก ไปท Quadrant อกดานของวงกลมวงใหญ เลอนเมาสไปทไอคอนคาสง Copy ดงรปท๑ คลกซายทไอคอนคาสง Copy เลอนเมาสไปทวงกลมวงเลกคลกซายทเสนวงกลมวงเลกและคลกขวา Shift ทKeyboard คางไวคลกขวา แถบเมนจะขนมาเลอกท Center คลกซาย เลอนเมาสไปท Quadrant ของวงกลมวงใหญดานขวากด Shift ท Keyboard คางไวคลกขวา แถบเมนจะขนมาเลอกท Quadrant คลกซาย เลอนเมาสไปท Quadrant ของวงกลมวงใหญคลกซาย คลกขวาเลอกไปท Enter คลกซายกจะไดดงรปท ๒

รปท ๑ รปท ๒

กอนทจะไดสญลกษณของ Circuit Breaker จะตองใชคาสง Trim กอนดงรปท ๑ เมอคลกซายทไอคอนคาสง Trim แลวใหเลอนเมาสไปคลกซายทวงกลมวงเลกทงสองรปแลวคลกขวา เลอนเมาสไปคลกซายทดานลางวงกลมวงใหญเสนทเราคลกกจะหายไป เลอนเมาสไปคลกซายเสนทอยในวงกลมวงเลกทงสองรปคลกขวาเมนจะขนมาใหคลก Enter เรากจะไดสญลกษณของ Circuit Breaker ดงรปท ๒

รปท ๑ รปท ๒

- การเขยนเสนโดยใชไอคอนคาสง Line ดงรปขางลางน

๑๑

เลอนเมาสมาทไอคอนคาสง Line คลกซายเลอนเมาสมาท Busbar ทเราสรางไวในแบบคลกซายตรงกลางภายใน Busbar ลากเสนตามความเหมาะสม (เพราะ Line ชดนจะอยในต Power Panel) ไปทสญลกษณ Circuit Breaker ทเราสรางเอาไว โดยเสนทลากออกจากตรงกลางภายใน Busbar เราจะตองทาจดตอโดยการพมพวา Donut ท Keyboard แลว Enter คาสงถามคา Inside ใหปอนคา ๐ แลว Enter คาสงถามคา Outside ใหปอนคา ๑.๕ แลว Enter เรากจะไดจดตอทเปนวงกลมทบ เลอนเมาสไปทปลายเสนตรงกลาง Busbar กด Shift คางไวคลกขวาแถบเมนจะขนเลอนเมาสไปทคาสง Endpoint คลกซายแถบเมนจะหายไป แลวคลกทปลายเสนตรงกลาง Busbar แลกด Enter กจะไดจดตอระหวาง Busbar กบ Line ดงรปขางลาง

เลอนเมาสมาทไอคอนคาสง Line คลกซายเลอนเมาสมาท Circuit Breaker (Quadrant ของวงกลมวงเลกอกรปหนงดานขวา) ลากเสนใหยาวกวาเสนแรกดงรปขางลาง

๑๒

- สรางสญลกษณของอปกรณตามแบบราง (Starter) โดยใชไอคอนคาสง Rectangle ตามทไดกลาวมาแลวขางตนเปลยนคา กวาง x ยาว เทานน ในทนใหระยะ ๖ x ๖ เมอสรางสญลกษณของ Starter เแลวใหใชไอคอนคาสง Move ดงรปขางลาง มาตอทปลายสายตามแบบราง

คลกซายทไอคอนคาสง Move เลอนเมาสมาท Starter คลกซายคางไวลากคลม Starter คลกซายอกครงแลวคลกขวา กด Shift คางไวคลกขวาแถบเมนจะขนเลอนเมาสไปทคาสง Midpoint เลอนเมาสมาคลกซายท Starter ตรงกลางดานซายแลวลากเมาสไปทเสน กด Shift คางไวคลกขวาแถบเมนจะขนเลอนเมาสไปทคาสง Endpointคลกซาย แลวไปคลกทเสนเพอตออปกรณเขาสายดงรปขางลางน

๑๓

เลอนเมาสมาทไอคอนคาสง Line คลกซายเลอนเมาสมาท Starter ดานขวา กด Shift คางไวคลกขวาแถบเมนจะขนเลอนเมาสไปทคาสง Nearest คลกซาย แลวไปคลกซายท Starter ดานขวาบนดใหสวยงาม ใชคาสง Copy เสนทสรางเมอคร Copy มาไวทดานลางขวาใหเทากนดงรปขางลาง

- สรางสญลกษณของอปกรณตามแบบราง (Motor) โดยใชไอคอนคาสง Circle ตามทไดกลาวมาแลวขางตนเปลยนคา Dimeter เทานน ในทนใหคา Dimeter =๘ แตสญลกษณของ Motor จะมตวอกษร M ขนาดตวอกษร ๒.๕ มลลเมตร เขามาเกยวของดงนนเราจงใชไอคอนคาสง Multtiline Text

๑๔

คลกซายทไอคอนคาสง Multtiline Text ลากเมาสตามความเหมาะสมคลกซายจะไดตาราง Text Formatting ใหตงคาตวหนงสอดงรปขางลางน เทคนคการเขยนแบบตางๆ เรานยมเขยนในอตราสวน (Scale)๑:๑ ดงนนตวอกษรกเชนกนเราจงเขยนในอตราสวน ๑:๑ จงมขอตกลงกนไววาใหความโตของตวอกษรไมนอยกวา ๒ มลลเมตร

เมอเราทาตามขนตอนเสรจแลวเรากใชคาสง Move คลกทตวอกษรแลวยายตวอกษรเขาไปอยในวงกรมดานบนเทคนคในการ Move ตวอกษรหรอชนงานแบบอสระใหกด F8 ท Keyboard คลกซายทไอคอนคาสง Copy คลกซายทตวอกษร เลอนตวอกษรใหเขาไปอยในวงกลมคลกซาย คลกขวาเมนจะขนมาใหคลก Enter จะไดสญลกษณ ใชคาสง Move คลม ใหหมดแลวนาไปตอวงจรตามรป

๑๕

- ทาขอบของต Power Panel โดยใชคาสง Rectangle ดงทกลาวมาแลวขางตน ทนใหระยะ ๑๒๐,๑๒๐ (กxย) ดงรปท๑ ทาการเปลยน Linetype โดยคลกท Linetype Control จะมเมนบารขนเลอนเมาสมาท Other ดงรปท๒ จะมตาราง Linetype Manager ขนดงรปท ๓ ใชเมาสคลกท Load จะมตาราง Load or Reload Linetypes ขนดงรปท ๔ โดยเลอนเมาสมาคลก Linetype ทตองการใช (ตามแบบรางเราใช CENTERX2) คลกท OK ขอตาราง Load or Reload Linetypes , คลกท OK ตาราง Linetype Manager เลอนเมาสมาคลกทชนงานทจะเปลยน Linetype แลวไปคลก Linetype Control กจะไดดงรปท ๕

รปท ๑

รปท ๒

๑๖

รปท ๓

รปท ๔

๑๗

รปท ๕

- การสรางรปของ ACOS โดยใชคาสง Rectangle ตามขนตอนการทาดงทไดกลาวไปแลวขางตน ในทนใหขนาด ๑๕,๒๕ (กxย)

- บอกรายละเอยดของอปกรณตางๆ , สายไฟ โดยใชคาสง Multtiline Text ตามขนตอนและเทคนคทไดกลาวมาแลวขางตน ตามทกลาวไวแลวกจะไดวงจรท๑ ดงรปขางลาง

๑๘

- ตามแบบราง วงจรท ๑ และ ๒ จะเหมอนกนเราจงใช Copy มาแลวแกไขตวอกษรเทานน การ Copy เราใชเมาสไปคลกซายทไอคอนคาสง Copy ดงทกลาวมาแลวขางตน เทคนคทสาคญคอการลากเมาสคลมในสวนทเราจะ Copy เราจะคลมจากซายมาขวาดงรปท๑ เหตผลของการคลมจากซายมาขวาเพราะจะไมทาใหสวนทไมตองการ Copy ตดมาดวย เมอลากเมาสคลมหมดคลกซายกด Shift คางไวคลกขวาแถบเมนจะขนเลอนเมาสไปทคาสง Center ดงรปท๒ คลกซาย กด Shift คางไวคลกขวาแถบเมนจะขนเลอนเมาสไปทคาสง Nearest คลกซาย เลอนเมาสลงมาขางลางแตอยใน Busbar คลกซายกจะไดดงรปท๓ ทาแกไขตวอกษรตามแบบรางโดยใชคาสง Multtiline Text ดงทไดกลาวมาแลว

รปท ๑

รปท ๒

๑๙

รปท ๓

- สรางวงจรทเหลอตามแบบรางโดยใชคาสงทกลาวไปแลวขางตน เรากจะไดแบบ One Line Diagram ดงรปขางลางน

๒๐

ขอควรระวง

-การบอกรายละเอยดของแบบ One Line Diagram ดวยตวอกษรเลกหรอใหญเกนไป

-ควรเนนจดสาคญในแบบ เชน Text , Line

-ในขณะเขยนแบบใหมการบนทก (Save) ขอมลการเขยนอยเสมอเพอปองกนการสญหาย

-ในการเกบขอมลเมอเสรจงานแลว ควรเกบไวอยางนอย ๒ ท เพอเปน Back Up File

๕.๓ ตรวจสอบความถกตอง

-ชางเขยนแบบเมอเขยนแบบ One Line Diagram เสรจเปนผตรวจความถกตอง

เปนคนแรก

-ผออกแบบ (นายชางฯ) เปนผตรวจแบบและความถกตองเปนคนท ๒ พรอมลงนาม

-หวหนาแผนกฯ เปนผตรวจแบบและความถกตองเปนคนท ๓ พรอมลงนาม

๒๑

๖. เอกสารอางอง

- เรยนรการใชงานโปรแกรมเขยนแบบ AutoCAD 2007 โดย ธรวฒน จตตเนอง