ดลยพนจของศาลในการลดโทษ : ศกษากรณจ าเลยใหขอมลส าคญ ในคดยาเสพตด

ปณณวช ประจวบลาภ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรนตศาสตรมหาบณฑต สาขานตศาสตร คณะนตศาสตรปรด พนมยงค มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2556

DPU

ช

Court Discretion on Mitigating : A Case Study of Offenders Providing Important Information in Narcotic Case

Punnavich Prachublarp

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement For the Degree of Master of Laws

Department of Law Pridi Banomyong Faculty of Law, Dhurakij Pundit University

2013

DPU

ซ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ..................................................................................................................... ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................ จ กตตกรรมประกาศ ...................................................................................................................... ช บทท 1. บทน า ............................................................................................................................ 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ................................................................. 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา .................................................................................... 5 1.3 สมมตฐานของการศกษา ........................................................................................ 5 1.4 ขอบเขตของการศกษา ............................................................................................ 6 1.5 วธด าเนนการศกษา ................................................................................................. 6 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ .................................................................................... 6

2. แนวความคดในการใชดลพนจของศาลในการลดโทษแกจ าเลยทใหขอมลส าคญ ในคดยาเสพตด ............................................................................................................. 8 2.1 แนวความคดของศาลในการใชดลพนจเพอลดโทษ ............................................... 8 2.2 แนวความคดสากลในการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด ..................................... 10 2.2.1 อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตด และวตถออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 1988 ......................................... 11 2.2.2 อนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตง ในลกษณะองคกร ค.ศ. 2000 ขอ 26 วาดวย มาตรการสงเสรมใหผกระท า

ความผดใหขอมลขาวสาร หรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ...................................................................................................... 13

2.3 แนวความคดเกยวกบการตอรองค ารบสารภาพ ...................................................... 21 2.3.1 ความเปนมาของการตอรองค ารบสารภาพ ................................................... 22 2.3.2 ววฒนาการของขอกฎหมายของการตอรองค ารบสารภาพ ........................... 26 2.3.3 รปแบบของการตอรองค ารบสารภาพ .......................................................... 29 2.4 แนวความคดเกยวกบการกนผกระท าความผดไวเปนพยาน ................................... 34

DPU

ฌ

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 3. การตอรองขอมลส าคญ และการใชดลพนจของศาลในการลดโทษใหแกจ าเลย ทใหขอมลส าคญในความผดเกยวกบยาเสพตดของตางประเทศ ................................... 37 3.1 ประเทศสหรฐอเมรกา ............................................................................................ 37 3.1.1 การก าหนดโทษและการลดโทษ .................................................................. 37 3.1.2 การตอรองค ารบสารภาพ ............................................................................. 38 3.1.3 การกนผกระท าความผดไวเปนพยาน .......................................................... 52 3.2 ประเทศองกฤษ ...................................................................................................... 57 3.2.1 การก าหนดโทษและการลดโทษ .................................................................. 57 3.2.2 การตอรองค ารบสารภาพ ............................................................................. 59 3.2.3 ขอเสนอของ The Royal Commission on Criminal Justice ......................... 64 3.3 ประเทศฝรงเศส ...................................................................................................... 65 3.3.1 การก าหนดโทษและการลดโทษ .................................................................. 65 3.3.2 การตอรองค ารบสารภาพ ............................................................................. 68 3.4 ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ...................................................................... 71 3.4.1 การก าหนดโทษและการลดโทษ ................................................................... 71 3.4.2 การตอรองค ารบสารภาพ ............................................................................. 74 3.4.3 มาตรการสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมล แกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ................................................................. 75 4. การลดโทษใหแกจ าเลยทใหขอมลส าคญในคดยาเสพตดของประเทศไทย .................. 81 4.1 แนวคดของการเกดกฎหมายเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด .............. 82 4.1.1 การกนผกระท าความผดไวเปนพยาน .......................................................... 83 4.1.2 การตอรองค ารบสารภาพ ............................................................................. 88 4.1.3 การตอรองการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด ............................................ 99 4.2 วเคราะหบทบญญตมาตรา 100/2 การใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด .................... 103 4.2.1 หลกเกณฑการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด ............................................ 103 4.2.2 ขอสงเกตในการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด .......................................... 105 4.2.3 แนวทางในการปฏบตของหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ............................ 110

DPU

ญ

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 4.3 วเคราะหเปรยบเทยบมาตรา 100/2 กบเหตบรรเทาโทษ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 ................................................................... 118 4.3.1 เหตบรรเทาโทษตามกฎหมายไทย ............................................................... 118 4.3.2 วเคราะหเปรยบเทยบมาตรา 100/2 กบเหตบรรเทาโทษ ............................... 121 4.4 วเคราะหมาตรา 100/2 กบหลกการรบฟงพยานหลกฐาน ....................................... 126 4.4.1 มาตรา 100/2 กบหลกการรบฟงพยานหลกฐาน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 226 ............................ 127 4.4.2 มาตรา 100/2 กบพยานซดทอด .................................................................... 132 4.5 วเคราะหการใชดลพนจของศาลในการลดโทษตามมาตรา 100/2 .......................... 135 4.5.1 ศกษาจากค าพพากษาฎกา ............................................................................ 135 4.5.2 ดลพนจในการก าหนดโทษ .......................................................................... 151 4.5.3 บทบาทของอยการในการก าหนดโทษและลดโทษตามมาตรา 100/2 ........... 157 5. บทสรปและขอเสนอแนะ .................................................................................................... 162 5.1 บทสรป ....................................................................................................................... 162 5.2 ขอเสนอแนะ ............................................................................................................... 164 บรรณานกรม .............................................................................................................................. 169 ประวตผเขยน ............................................................................................................................. 178

DPU

ค

หวขอวทยานพนธ ดลยพนจของศาลในการลดโทษ: ศกษากรณจ าเลยใหขอมลส าคญ ในคดยาเสพตด ชอผเขยน ปณณวช ประจวบลาภ อาจารยทปรกษา ดร.อทย อาทเวช สาขาวชา นตศาสตร ปการศกษา 2555

บทคดยอ

ปญหายาเสพตดในประเทศไทยนนทวความรนแรงขนอยางมากต งแตอดตจนถงปจจบน โดยลกษณะการกระท าความผดนนไดมการพฒนารปแบบทรนแรงมากขนเรอยๆ จนกลายเปนองคกรอาชญากรรมขามชาตทสรางความเสยหายอยางใหญหลวงใหแกประเทศ หนวยงานทเกยวของในการปราบปรามไมสามารถเขาถงตวการส าคญหรอผทอยเบองหลงในการกระท าผดได จงไดมการเสนอมาตรการการตอรองขอมลส าคญในคดยาเสพตดเพอเปนเครองมอของเจาหนาทในการปราบปรามยาเสพตด โดยบญญตไวในพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 100/2 ซงมหลกการและแนวคดมาจากการตอรองค ารบสารภาพและการกนผกระท าความผดไวเปนพยาน รวมทงอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 1988 และอนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกร ค.ศ. 2000 ทเปนการจงใจใหผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหขอมลขาวสารอนเปนประโยชนในการปราบปรามองคกรอาชญากรรมยาเสพตด และผทใหขอมลนนตองไดรบผลประโยชนตอบแทน คอ ไดรบการลดหยอนโทษถาหากขอมลนนสามารถน าไปขยายผลเพอปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดได

การลดหยอนโทษใหแกจ าเลยทใหขอมลส าคญในคดยาเสพตดนน กฎหมายบญญตไวชดเจนวา เปนดลยพนจของศาล โดยศาลจะลงโทษนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนกได แตจากการศกษาค าพพากษาศาลฎกาทเกยวของกบมาตรา 100/2 พบวายงมปญหาในทางปฏบตอยบาง โดยในคดทมขอเทจจรงใกลเคยงกน ศาลกลบตดสนไปคนละแนวทางกน และมปญหาในการตความวาขอเทจจรงในคดทเกดขน ถอเปนการใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษหรอไม ท าใหค าพพากษาในบางคดจ าเลยไมไดรบความเปนธรรมเทาทควร ทงๆ ทขอเทจจรงปรากฏวาขอมลทจ าเลยไดใหไว

ฆ

DPU

ง

สามารถน าไปขยายผลปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดได และจ าเลยไดใหขอมลนนดวยความสมครใจ และส านกตวไดแลว

ดงนน ถามการแกไขเพมเตมกฎหมายเกยวกบรายละเอยดทจ าเปน โดยเพมนยามของค าวา “ขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ” ลงในมาตรา 100/2 เพอประกอบการใชดลยพนจของศาล รวมทงถาประธานศาลฎกาไดออกระเบยบภายในเพอวางหลกเกณฑในการพจารณาขอเทจจรงในคด วาขอเทจจรงอยางใดบางทถอวาเปนขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ทศาลจะสามารถใชดลพนจในการลดโทษใหแกจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนได จะมผลใหกฎหมายมความชดเจนมากยงขน ค าพพากษาของศาลในคดทมขอเทจจรงใกลเคยงกน กจะเปนไปในแนวทางเดยวกน และในกรณดงกลาว ถามการเพมบทบาทของพนกงานอยการใหเสนอขอเทจจรงเกยวกบตวผกระท าความผด ขอเทจจรงเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด รวมทงเสนออตราโทษทเหนวาเหมาะสมกบจ าเลยตอศาล กจะแสดงใหเหนถงการด าเนนคดทโปรงใส มการกลนกรองขอมลโดยพนกงานอยการในชนหนง รวมทงยงเปนการถวงดลการใชดลยพนจของศาลอกดวย และในทางกลบกนกจะท าใหศาลทราบขอเทจจรงอยางครบถวน การใชดลยพนจของศาลกจะเปนไปดวยความรวดเรว มรอบคอบ เหมาะสมแกตวผกระท าความผดแตละราย และท าใหจ าเลยไดรบความยตธรรมในการด าเนนคดอยางเตมท

DPU

จ

Thesis Title Court Discretion on Mitigating: A Case Study of Offenders Providing Important Information in Narcotic Case Author Punnavich Prachublarp Thesis Advisor Dr. Uthai Arthivech Department Law Academic Year 2012

ABSTRACT Narcotics problems in Thailand increase excessively from the past to the present, especially the forms of the crime have been drastically developed into the transnational organized crime so that it makes a lot of damage to the country. The relevant state agency cannot charge the important culprit or the narcotics trading operator, so the Narcotics Act B.E. 2522, section 100/2, was amended about the plea bargaining of narcotics offender for the benefit of narcotics suppression. The principle and the concept of the Narcotics Act B.E. 2522, section 100/2 are from the plea bargaining and taking a suspect as a witness, including the United Nations Convention against the Illicit Traffic in Narcotic Drugs and Psychotropic Substances 1988 and the United Nations Convention against Transnational Organized Crime 2000. This section persuades the narcotics offenders to give the information essential and beneficial for suppression of organized crime and the offender will receive less punishment in return if that information is useful for narcotics suppression. The Mitigating for the narcotics offender who gives the important information in narcotics case, as the law regulates, is the court’s discretion, so that the court can determine the punishment less than the minimum rate for that guilt. However, from the research of the Supreme Court Judgment relating to section 100/2, there are some problems in practice. In the cases that have similar fact, the court renders decisions differently. There are also problems about an interpretation if the information given is the information essential and beneficial for suppression of narcotics. Thus the offenders in some cases are not treated equally although the information given is useful for narcotics suppression and the offenders give that information voluntarily.

DPU

ฉ

Therefore if there is amendment about necessary detail by adding the definition of the term “the information essential and beneficial for narcotics suppression” in section 100/2 for the use of court’s discretion, including if the Chief Justice launches the internal regulations for case consideration, the information given is essential and beneficial for suppression of narcotics. The use of court's discretion for less punishment is less than the minimum rate for that guilt. As a result, the law will be more obvious. The Court judgment in the resemble case will be judged in the same way. In this case, if increasing the role of prosecutor to present the information of the offender, the information about giving essential information in narcotics case and present the punishment rate that suitable for the offender to the court, the Court prosecution process will be revealed and the information will be analyzed by prosecutor and also balancing the use of court's discretion. On the other hand, the entire information will be recognized so that the use of court's discretion will be fast, prudent, suitable for each offender and the offender will receive justice in the prosecution process.

DPU

ช

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจไดดวยความเมตตาของทานอาจารย ดร.อทย อาทเวช ทไดสละเวลาอนมคา รบเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทานไดใหความร ค าแนะน า และกรณามอบหนงสอทเปนประโยชน รวมทงแนะน าบทความทเกยวของ จนท าใหการจดท าวทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยด และทานยงไดใหก าลงใจผเขยนใหพยายามคนควาหาขอมลอยางเตมท เพอความส าเรจในการศกษา ผเขยนจงขอกราบขอบพระคณทานเปนอยางสง และขอแสดงความเคารพนบถอทานดวยใจจรง ผเขยนขอกราบขอบพระคณทานศาสตราจารย ดร.คณต ณ นคร เปนอยางยงททานไดสละเวลาอนมคารบเปนประธานในการสอบวทยานพนธ ซงทานไดใหค าแนะน า และขอเสนอแนะจนท าใหวทยานพนธฉบบนมความสมบรณและเกดประโยชนแกสงคม ขอกราบขอบพระคณทานรองศาสตราจารย ดร.ประธาน วฒนวาณชย และทานรองศาสตราจารยอจฉรยา ชตนนทน ทกรณารบเปนกรรมการสอบวทยานพนธ รวมทงไดใหความร และแนวทางในการจดท าวทยานพนธ นอกจากน ผเขยนขอขอบพระคณทานกอบกล จนทวโร ทปรกษาดานกฎหมาย ของส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ป.ป.ส.) และทานอครวฒน เทพหสดน ณ อยธยา กรรมาธการรางกฎหมายประจ าผทรงคณวฒ ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ทใหความรทเปนประโยชน และขอมลในการจดท าวทยานพนธ ขอขอบพระคณเจาหนาทบณฑตวทยาลยสาขาวชานตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑต ทคอยใหความสะดวกและค าแนะน าในการจดท าวทยานพนธดวยดตลอดมา ทายทสดนผเขยนขอกราบขอบพระคณ บดา มารดา ทใหการสนบสนนและคอยเปนก าลงใจใหผเขยนในการท าวทยานพนธจนส าเรจดวยด และผเขยนหวงวาวทยานพนธฉบบน จะมประโยชนในทางวชาการไมมากกนอยแกผอาน หากมขอบกพรองประการใด ผเขยนขอนอมรบไวแตเพยงผเดยว

ปณณวช ประจวบลาภ

DPU

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ปญหายาเสพตดถอเปนปญหาทสงผลกระทบอยางรายแรงตอมวลมนษยชาตตงแตอดตจนถงปจจบน ทงดานความมนคงในชวต ทรพยสน เศรษฐกจ สงคม และการเมอง ซงเกดขนกบทกๆ ประเทศในโลก ไมวาจะเปนประเทศทดอยพฒนา ประเทศทก าลงพฒนา หรอแมกระทงประเทศทพฒนาแลวกตาม โดยลกษณะการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดนนไดมการพฒนารปแบบทรนแรงมากขนเรอยๆ จากการกระท าความผดในรปแบบอาชญากรรมธรรมดา (Street Crime) ไปสอาชญากรรมทจดต ง ขนในลกษณะองคกร หรอทเรยกวาองคกรอาชญากรรม (Organized Crime)1 กลาวคอ ในอดตอาชญากรรมยาเสพตดมกกระท าโดยกลมคนทมสมาชกเพยงไมกคน การด าเนนการตางๆ กเปนไปอยางงายๆ ไมคอยมความสลบซบซอน มวตถประสงคเพอทรพยสนจ านวนไมมากนก แตในปจจบนเปลยนเปนอาชญากรรมทกระท าโดยกลมอาชญากรซงมความร ความเชยวชาญในหลายๆ ดานมารวมกลมกน โดยจะด าเนนการอยางรดกม ปกปดความลบ มแบบแผน และความสลบซบซอนมากยงขน มวตถประสงคเพอทรพยสนและผลประโยชนจ านวนมหาศาล และในทสดกไดพฒนากลายเปนองคกรอาชญากรรมขามชาต (Transnational Crime) ทเปนการกระท าความผดอาญาโดยลกษณะแหงการกระท าเกดขนในเขตแดนของรฐมากกวาหนงรฐ หรอขนตอนทส าคญของการตระเตรยมการเพอกระท าความผด หรอการวางแผน การสงการและการควบคมการกระท าความผดไดกระท าในอกรฐหนง หรอเกยวของกบองคกรอาชญากรรมขามชาตโดยเขารวมกจกรรมทผดกฎหมายทมการด าเนนการอยในรฐมากกวาหนงรฐ หรอเปนการกระท าความผดอาญาในรฐหนง แตผลของการกระท าเกดในอกรฐหนง ไมวาผกระท าจะมความประสงคใหผลน นเกดขนในอาณาจกรของอกรฐหนงหรอไมกตาม2 ท ง น ทผานมาองคกร

1 บญญวจกษ เหลากอท. (กนยายน 2544-กมภาพนธ 2545). “พลงแผนดนเพอเอาชนะยาเสพตด : มาตรการทางกฎหมายและกระบวนการยตธรรม.” วารสารส านกงาน ป.ป.ส.,17, 2. หนา 11. 2 กาญจน ชรานนท. (สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม ส านกงานศาลยตธรรม). องคกรอาชญากรรมขามชาต สบคนเมอวนท 18 กรกฎาคม 2554, จาก http://www.learners.in.th/blog/tuckakao/257062

DPU

2

อาชญากรรมขามชาตทเกยวกบยาเสพตดมกจะอาศยความแตกตางของระบบกฎหมายของประเทศตางๆ เพอหลกเลยงเงอมมอของกฎหมาย อาท หลบหนการจบกมไปพ านกในประเทศทไมมสนธสญญาสงผรายขามแดน หรอฟอกเงนทไดมาจากการกระท าความผดในประเทศทยงไมมกฎหมายตอตานการฟอกเงน เปนตน จงเหนไดวารปแบบในการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดไดมความสลบซบซอนมาก การคนหาขอมลของหนวยงานของรฐเพอปราบปรามผกระท าความผดกท าไดยากขน เพราะผกระท าความผดมความเปนมออาชพ มความรความเชยวชาญในหลายดาน มการด าเนนการอยางรดกม ปกปดความลบ มแบบแผน และมการอปถมภจากผทอยเบองหลง ซงอาจจะเปนบคคลทรจกกนดในวงสงคม เปนบคคลชนสงทมอ านาจและทรพยสนในการทจะชวยเหลอคนในองคกรไมใหถกด าเนนการทางกฎหมาย

เนองจากปญหาองคกรอาชญากรรมขามชาตทเกยวกบยาเสพตดไดลกลามจนสรางความเสยหายทมความรนแรงมากในปจจบน หลายประเทศกตระหนกถงปญหาดงกลาว องคการสหประชาชาตจงไดมมตใหการรบรองอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 1988 (United Nations Convention against the Illicit Traffic in Narcotic Drugs and Psychotropic Substances 1988) โดยมวตถประสงคเพอขจดปญหาการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ตลอดจนเพอแกไขปญหาความตองการทผดกฎหมายทมตอยาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท และเปนการตดทอนผลตอบแทนอนเกดจากการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท

ตอมาไดมการจดประชมเกยวกบแนวคดทางดานนโยบายเพอปราบปรามองคกรอาชญากรรม ในการสมมนาระหวางประเทศ ครงท 93 ซงจดโดย UNAFEI ในการประชมครงนน ไดมการเสนอมาตรการสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมลหรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย จนในทสดกมการรางอนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกร (United Nations Convention against Transnational Organized Crime) อนสญญาดงกลาวประกอบดวยหลกการตางๆ 41 ขอ ซงไดก าหนดมาตรการทางกฎหมายหลายอยางทจะเปนเครองมอในการตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงขนในลกษณะองคกร มาตรการทส าคญประการหนง คอการสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมลขาวสาร หรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ซงบญญตไวใน ขอ 263 ทมใจความโดยสรป กลาวคอ รฐภาคตองสงเสรมใหผกระท าความผดไดใหขอมลขาวสารอนเปนประโยชนในการปราบปรามองคกรอาชญากรรม รวมถงมาตรการทจะปองกนบคคลดงกลาวนนจากการถกฟองคด หรอถามการฟอง

3 อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. (2549). มาตรการสงเสรมบคคลใหความชวยเหลอหรอใหขอมลแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย. หนา 11-12.

DPU

3

คดแลว กควรใหเขาไดรบการลดโทษ ทบญญตไวเชนนกเพอเปนการจงใจใหผทเขารวมกระท าความผดกบองคกรอาชญากรรมกลบตว และในทางกลบกนกท าใหรฐสามารถปราบปรามกลมอาชญากรรมตางๆ ไดอยางมประสทธภาพมากยงขน

ประเทศไทยไดตระหนกถงปญหาองคกรอาชญากรรมขามชาตเชนกน โดยเฉพาะปญหายาเสพตดทมความรนแรงตงแตในสมยอดต ซงจะเหนไดจากจารกทางประวตศาสตรของไทยทไดมการประกาศสงครามกบยาเสพตดตงแตสมยสโขทยตอนตนประมาณป พ.ศ. 18254 จนถงปจจบน นโยบายของรฐบาลทกยคทกสมยกยงคงมการประกาศสงครามกบยาเสพตดอย เพราะวาปญหายาเสพตดไมสามารถแกไขไดโดยงาย ยงคงมการกระท าความผดอยางตอเนอง และพฒนารปแบบความรายแรงขนเรอยๆ จนถอไดวาปญหายาเสพตดนไดกลายเปนปญหาระดบชาตทตองเรงแกไข เมอประเทศไทยเลงเหนถงปญหาดงกลาว จงไดหาแนวทางทจะขจดปญหา โดยไดรวมลงนามเปนภาคในอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 1988 และอนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดต งในลกษณะองคกร ค.ศ. 2000 (UNTOC) และไดวางแนวทางเพอปฏบตตามขอผกพนทประเทศไทยตองยดถอ ตามอนสญญาฯ ดงกลาวไวหลายประการ ซงแนวทางประการหนงคอการแกไขกฎหมายใหมความสอดคลองกบสภาพสงคม และท าใหการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดทกระท าในรปองคกรอาชญากรรมเปนไปดวยความสะดวก รวดเรว และมประสทธภาพมากยงขน มการจงใจใหผกระท าความผดเปดเผยขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวน เพอแลกกบการทตนอาจจะไดรบการลดโทษนอยลง กลาวคอ ประเทศไทยไดมการตราพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 โดยความในมาตรา 36 ใหเพมบทบญญต มาตรา 100/2 ลงในพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ซงบญญตไววา “ถาศาลเหนวาผกระท าความผดผใดไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวน ศาลจะลงโทษผนนนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนกได”

เมอมการตราบทบญญตดงกลาวแลว กมปญหาตอไปในทางปฏบตของศาลอกวา ขอมลอยางใดบาง ทถอวาเปน “ขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด” ทศาลจะสามารถใชดลพนจเพอลดโทษใหแกจ าเลยในการพพากษาคด

4 พลกล องกนนท. (2515). บทบาทชาวจนในประเทศไทยในรชสมยพระบาทสมเดกพระจลจอมเกาเจาอยหว. หนา 7-8.

DPU

4

ได ซงจาการทผเขยนไดศกษาค าพพากษาของศาลฎกาทเกยวกบ มาตรา 100/2 ทไดมการอานค าพพากษาตงแตป พ.ศ. 2547 จนถงปจจบน พบวาการใชดลพนจของศาลในคดทมขอเทจจรงใกลเคยงกน ศาลกลบตดสนไปคนละแนวทาง กลาวคอ ในคดจ าเลยไดใหขอมลเกยวกบการกระท าความผดของตนเองและพาเจาพนกงานต ารวจไปตรวจคนทบานพกของตนจนสามารถยดของกลางเพมได กรณเชนน ค าพพากษาฎกาบางฉบบตดสนวาเปนการใหขอมลส าคญ จงลดโทษใหแกจ าเลย แตค าพพากษาฎกาบางฉบบทมขอเทจจรงใกลเคยงกน ศาลกลบตดสนวาไมถอเปนการใหขอมลส าคญ และมไดลดโทษใหแกจ าเลย โดยศาลใหเหตผลวา ไมวาจ าเลยจะใหขอมลดงกลาวหรอไมกตาม เจาพนกงานต ารวจยอมน าตวจ าเลยไปคนหายาเสพตดทบานพกของจ าเลยอยแลว5 จงเหนไดวาการทศาลใชดลพนจในการพพากษาคดเชนน ดไมคอยจะเปนธรรมกบจ าเลยทไมไดรบการลดโทษมากนก ทงๆ ทขอเทจจรงอาจจะปรากฏวาจ าเลยไดใหขอมลอนเปนประโยชนทจะน าไปสการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดดวยความสมครใจ และส านกตวไดแลว

และในกรณทจ าเลยไดใหขอมลส าคญเกยวกบการกระท าความผดในคดยาเสพตดน พนกงานอยการผท าส านวนควรเสนอความเหนของตนในส านวนดวยวาขอมลทจ าเลยไดใหไวตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวนน นถอเปนขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดทจ าเลยสมควรไดรบการลดโทษหรอไม และควรเสนออตราโทษทจ าเลยสมควรไดรบไมวาจะมความเหนวาควรลดโทษใหหรอไม รวมทงเสนอขอเทจจรงเกยวกบตวผกระท าความผด เชน เหตผลในการกระท าความผด ภมหลงของการด าเนนชวต และความประพฤตอนเปนอาจณของจ าเลย เปนตน ท งนกเพอพสจนความผดและบรสทธของจ าเลย ซงจะท าใหศาลทราบขอมลทแทจรงอยางครบถวน อนจะท าใหการใชดลยพนจในการตดสนคดของศาลเกดความเปนธรรมสงสดแกตวจ าเลยเองและกระบวนการยตธรรม

ดงนน ถามการแกไขเพมเตมกฎหมายเกยวกบรายละเอยดทจ าเปนเพอประกอบการใชดลยพนจของศาล รวมทงถาประธานศาลฎกาไดออกระเบยบภายในเพอวางหลกเกณฑถงการใชดลพนจในการพพากษาลดโทษใหแกจ าเลยทไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ตามมาตรา 100/2 กจะท าใหศาลทราบวาการใหขอมลของจ าเลยในแตละคดนนเปนการใหขอมลส าคญทควรจะลดโทษใหแกจ าเลยหรอไม ซงจะท าใหการพพากษาคดของศาลเปนไปในแนวทางเดยวกน และเมอศาลมหลกเกณฑทแนนอนแลว กจะเปนการคมครองสทธของจ าเลยชนหนง ทเขาจะพยายามใหขอมลทเปนประโยชนในการ

5 ค าพพากษาฎกาท 4870/2547, ค าพพากษาฎกาท 1487/2550, ค าพพากษาฎกาท 4941/2550 และค าพพากษาฎกาท 2049/2551

DPU

5

ปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหเขาหลกเกณฑดงกลาว เพอใหตนเองไดรบประโยชนในการลดโทษ และในทางกลบกนกจะท าใหเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานทเกยวของในการปราบปรามยาเสพตดกสามารถน าขอมลทไดรบไปขยายผลเพอจบกมผกระท าความผดรายอนได หรอยดอายดของกลางยาเสพตดหรอทรพยสนทไดจากการกระท าความผดเพมได รวมทงการท าลายองคกรอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตดไดอยางมประสทธภาพ และในกรณดงกลาวถาพนกงานอยการไดเสนอขอเทจจรงเกยวกบตวผกระท าความผดรวมทงเสนออตราโทษทเหมาะสมกบจ าเลยตอศาล กจะท าใหการใชดลยพนจของศาลเปนไปดวยความรอบคอบ และเกดความเปนธรรมสงสดในกระบวนการยตธรรมทางอาญาของไทย 1.2 วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาถงววฒนาการ แนวความคด ทมา ของบทบญญตกฎหมายทเกยวกบการทจ าเลยไดใหขอมลทส าคญในคดยาเสพตดตามกฎหมายของประเทศไทยและของตางประเทศ

2. เพอศกษาถงหลกเกณฑและมาตรฐานในการใชดลพนจของศาลในการก าหนดโทษและการลดโทษใหแกจ าเลยทใหขอมลทส าคญในคดยาเสพตดตามกฎหมายของประเทศไทยและของตางประเทศ

3. เพอก าหนดแนวทางและเสนอแนะในการแกไขเพมเตมกฎหมายของประเทศไทยเพอคมครองสทธของจ าเลยทใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด

4. เพอก าหนดแนวทางใหประธานศาลฎกาออกระเบยบภายใน อนเปนการวางหลกเกณฑเกยวกบการใชดลยพนจในคดทจ าเลยไดใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด

5. เพอเสนอแนะแนวทางในการเพมบทบาทของพนกงานอยการใหเสนอขอเทจจรงเกยวกบตวผกระท าความผด ขอเทจจรงเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด รวมทงเสนออตราโทษทเหนวาเหมาะสมกบจ าเลยตอศาล 1.3 สมมตฐานของการศกษา

การใชดลพนจของศาลในการลดโทษใหแกจ าเลยทใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด ตามพระราชบญญต ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 100/2 นน ถามการแกไขเพมเตมกฎหมายเกยวกบรายละเอยดทจ าเปนในการใชดลยพนจของศาล รวมทงถาประธานศาลฎกาออกระเบยบภายในเพอวางมาตรฐานในการพจารณาขอเทจจรงในคด วาขอเทจจรงอยางใดบางทถอวาเปนขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ท

DPU

6

ศาลจะสามารถใชดลพนจในการลดโทษใหแกจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนได จะมผลใหกฎหมายมความชดเจนมากยงขน ค าพพากษาของศาลกจะเปนไปในแนวทางเดยวกน ในคดทมขอเทจจรงใกลเคยงกน และในกรณดงกลาว ถาพนกงานอยการผท าส านวนไดเสนอขอเทจจรงเกยวกบตวผกระท าความผด ขอเทจจรงเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด รวมท งเสนออตราโทษทเหนวาเหมาะสมกบจ าเลยตอศาล กจะท าใหศาลทราบขอเทจจรงอยางครบถวน การใชดลยพนจของศาลกจะเปนไปดวยความรอบคอบ และจ าเลยกจะไดรบความยตธรรมในการด าเนนคดอยางเตมท

1.4 ขอบเขตของการศกษา

ศกษาถงววฒนาการ แนวความคด กระบวนการในการใช ดลพนจของศาลในการพพากษาคด และบทบญญตของกฎหมายทเกยวกบการทจ าเลยไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดตามกฎหมายของประเทศไทย โดยศกษาเปรยบเทยบกบกฎหมายของตางประเทศทงในระบบกฎหมายซวลลอวและคอมมอนลอว เพอวเคราะหถงขอดขอเสย และน าไปสการวางมาตรฐานในการใชดลพนจในการลดโทษของศาล ตลอดจนการพจารณาแกไขเพมเตมกฎหมาย เพอใหสามารถคมครองสทธของจ าเลย และท าใหจ าเลยไดรบความยตธรรมมากยงขนในการด าเนนกระบวนการยตธรรมทางอาญา 1.5 วธด าเนนการศกษา

ด าเนนการศกษาโดยคนควาจากต ารากฎหมาย ตวบทกฎหมาย เอกสาร บทความ วทยานพนธ เอกสารรายงานการวจย รายงานการประชม การเสวนาทางวชาการ ค าพพากษาของศาลฎกา และขอมลจากสออเลกทรอนกส รวมท งความรและความเหนจากทานอาจารยและผทรงคณวฒทเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตดตามกฎหมายของประเทศไทย และกฎหมายของตางประเทศทงในระบบกฎหมายซวลลอวและคอมมอนลอว จากนนจงน าขอมลทไดรบจากการศกษามาวเคราะห 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ท าใหทราบถงววฒนาการ แนวความคด ทมา ของบทบญญตกฎหมายทเกยวกบการทจ าเลยไดใหขอมลทส าคญในคดยาเสพตดตามกฎหมายของประเทศไทยและของตางประเทศ

2. ท าใหทราบการใชดลพนจของศาลในการก าหนดโทษและการลดโทษใหแกจ าเลยทใหขอมลทส าคญในคดยาเสพตดตามกฎหมายของประเทศไทยและของตางประเทศ

DPU

7

3. ท าใหมแนวทางในการเสนอแนะเพอแกไขเพมเตมกฎหมายใหเกดความชดเจนยงขน ในคดทจ าเลยไดใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด

4. ท าใหมแนวทางในการเสนอแนะใหประธานศาลฎกาออกระเบยบภายในเกยวกบหลกเกณฑในการใชดลพนจของศาลในการพพากษาลดโทษใหแกจ าเลยทใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด เพอใหค าพพากษาเปนไปในแนวทางเดยวกนและเปนการคมครองสทธของจ าเลยในการทจะไดรบความเปนธรรมอยางเทาเทยมในการด าเนนกระบวนการยตธรรมทางอาญา

5. ท าใหมแนวทางในการเสนอแนะเพอเพมบทบาทของพนกงานอยการใหเสนอขอเทจจรงเกยวกบตวผกระท าความผด ขอเทจจรงเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด รวมทงเสนออตราโทษทเหนวาเหมาะสมกบจ าเลยตอศาล DPU

บทท 2 แนวความคดในการใชดลพนจของศาลในการลดโทษแกจ าเลย

ทใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด

ในการกระท าความผดนน ไมมใครจะรขอเทจจรงเกยวกบการกระท าความผดเทากบตว

ผ กระท าความผดเอง ยงเปนการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดทมการพฒนารปแบบทสลบซบซอน มการกระท าทรายแรงขน จนกลายเปนองคกรอาชญากรรมขามชาตนน การจะน าตวผกระท าความผดมาลงโทษถอเปนเรองยากล าบาก เพราะการด าเนนการกระท าความผดเปนไปอยางรดกม มแบบแผน มการปกปดความลบ และมการฆาตดตอนกอนทเจาหนาทจะสามารถสบทราบไปถงผทอยเบองหลง ดงนนประเทศตางๆ จงมการสงเสรมใหผกระท าความผดไดใหขอมลขาวสารอนเปนประโยชนในการปราบปรามองคกรอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตด ซงเปนวธหนงทจะท าใหการปราบปรามองคกรอาชญากรรมเปนไปอยางมประสทธภาพ และเมอเจาหนาทไดน าขอมลนนไปใชประโยชนในการปราบกรามองคกรอาชญากรรมแลว กตองมมาตรการทจะปองกนบคคลดงกลาวนนจากการถกฟองคด หรอถามการฟองคดแลว กควรใหเขาไดรบการลดโทษหรอลงโทษนอยลงเพอเปนการตอบแทน 2.1 แนวความคดของศาลในการใชดลพนจเพอลดโทษ

แนวคดในเรองการลงโทษผกระท าความผดไดปรากฏมาชานานแลวและมววฒนาการในเรองวตถประสงคของการลงโทษเรอยมาจนกระทงปจจบนทศาลในทกประเทศทวโลกตางยอมรบหลกเรอง Individualization เขามาใชในการก าหนดโทษผกระท าผด

ปรชญาพนฐานเกยวกบการลงโทษไดปรากฏหลกฐานชดเจนครงแรกในยโรประหวางครสตศตวรรษท 16-18 ทศาสนาไดเขามามบทบาทในการพจารณาพพากษาความผดของบคคล เพราะในทางศาสนาถอวาการประพฤตชวเปนบาป โดยมพระสนตะปาปาท าหนาทเปนตวแทนของพระเจาในการลงโทษผกระท าผด และความผดทถอวารายแรงในยคนน กคอความผดฐานเปนปฏปกษตอศาสนา จนเขาสยคกอนมส านกทางอาชญาวทยา (School of Criminology) ระบบกฎหมายขณะนนมลกษณะคลมเครอ ไมชดเจนและมชองวางมาก เปดโอกาสใหตลาการสามารถใช

DPU

9

ดลพนจตความไดตามอ าเภอใจ ท าใหเกดอคตในการพจารณาพพากษาคด รวมทงขาดหลกเกณฑทเปนมาตรฐานเดยวกน มการทรมานเพอใหรบสารภาพดวยวธการตางๆ1

เมอเกดส านกความคดทางอาชญาทเรยกวา ส านก Classical School ขนในชวงกลางศตวรรษท 18 ซงน าโดย Cesare Beccaria ทพยายามตอตานวธพจารณาพพากษาคดทกระท าโดยปราศจากขอบเขตของตลาการ และวธการทรมานทโหดรายทารณ โดยเสนอปรบปรงกฎหมายใหมหลกเกณฑเพอหลกเลยงการตความตามอ าเภอใจ และในทศนะของส านกความคดนเหนวากฎหมายจะตองไดรบการบงคบใชส าหรบประชาชนโดยเสมอภาคกน ประเดนส าคญทตองพจารณาในชนศาล คอการพจารณาวาจ าเลยกระท าความผดจรงหรอไม ถาบคคลใดไดกระท าความผดจรงกตองไดรบโทษตามกฎหมาย โดยไมจ ากดเพศ วย สตปญญา และสถานภาพทางสงคม ผพพากษาควรเปนเพยงกลไกของกฎหมายทท าหนาทพจารณาวาบคคลนนกระท าความผดจรงหรอไมเทานน ไมควรมอ านาจในการตความกฎหมายและในการลดหยอนผอนโทษ ทงนเพราะอ านาจในการบญญตกฎหมายและบทก าหนดโทษเปนของฝายนตบญญต กฎหมายทพงประสงคจงควรมลกษณะเดดขาด เครงครด แนนอนและไมมอคต และโทษทจะลงตองมากพอทจะกอใหผกระท าผดรสกสญเสยยงกวารสกวาไดรบประโยชนจากการกระท าผด หลกในเรองการลดหยอนโทษหรอเหตปรานตางๆ จงยงไมไดรบการพจารณาในยคน2

ตอมาเมอเขาสชวงศตวรรษท 19 แนวความคดของส านก Classical School ไดรบการพฒนาขนมาในแนวทางใหม มทศนะกวางขน โดยใหความส าคญตอปจจยตางๆ เกยวกบตวผกระท าความผดมากขน เกดเปนส านกใหมทเรยกวา ส านก Neo Classical School ซงไดพฒนาจากแนวความคดเดมในสาระส าคญ 4 ประการ คอ ประการแรกเสนอใหมการน าพฤตการณแหงคดเขามาใชประกอบการพจารณาพพากษาคดของศาล ประการทสองการชน าใหศาลเหนถงความจ าเปนในการพจารณาถงประวตภมหลงของผกระท าผด ประการทสามการเสนอใหศาลยอมรบฟงค าใหการของผเชยวชาญตางๆ เพอประโยชนในการพพากษาคดใหถองแทยงขน และประการทสกระตนใหศาลสนใจกบบคคลบางประเภททมความรบผดทางอาญาแตกตางไปจากบคคลทวไป เนองจากไมอาจก าหนดเจตจ านงโดยอสระ (Free Will) ได โดยสมควรทกฎหมายควรใหความปรานและผอนปรนการลงโทษแกบคคลบางประเภท เชน เดก คนวกลจรต คนชรา เปนตน สาระส าคญดงกลาวไดน าไปสการแกไขระบบกฎหมายอาญา ดงนน จงกลาวไดวาในยคนเปนยค

1 ประชย เปยมสมบรณ. (2531). อาชญาวทยา : สหวทยาการวาดวยปญหาอาชญากรรม. หนา 8. 2 แหลงเดม. หนา 25.

DPU

10

แรกทสงคมหนมาใหความส าคญกบเหตควรปรานตางๆ และใหความส าคญกบการก าหนดโทษทเหมาะสม3

จงอาจกลาวไดวาการน าขอเทจจรงตางๆ มาใชประกอบการพจารณาพพากษาลงโทษแกผกระท าความผดน ในชนแรกนานาประเทศเหนวาเปนสงทไมจ าเปน โดยใหเหตผลวาการทศาลจะพจารณาพพากษาลงโทษแกผกระท าความผดแคไหนเพยงใด ยอมอยในดลพนจในการก าหนดโทษของศาลอยแลว แตอยางไรกด แนวความคดเชนนไดเสอมคลายลง และในทสดหลกการเรองเหตลดโทษหรอบรรเทาโทษแกผกระท าความผดไดถกน ามาบญญตไวเปนแนวทางในการชวยประกอบดลพนจของศาล ในการก าหนดโทษแกผกระท าความผดไดอยางเหมาะสมและยตธรรมยงขน4

หลกการดงกลาวนเอง ท าใหหลายประเทศหนมาปรบปรงระบบกฎหมายของตนเองโดยยอมรบเอาพฤตการณตางๆ ทเหนวาผกระท าความผดสมควรไดรบความปรานหรอลดหยอนโทษให น ามาบญญตรบรองไวในกฎหมายของประเทศตางๆ จนเปนทแพรหลายมาถงปจจบน ส าหรบประเทศไทย อทธพลทางความคดดงกลาวไดเขามาเปนครงแรกในสมยรชกาลท 5 ซงเปนยคทมการปฏรปกฎหมายของประเทศเพอใหสอดคลองกบประเทศอนๆ และในประมวลกฎหมายอาญาฉบบปจจบน เรากไดยอมรบแนวความคดขางตนไวในหลายประการดวยกน เชน การกระท าความผดของเดก การกระท าดวยความจ าเปน การกระท าของบคคลวกลจรต รวมทงเหตลดโทษในกรณอนๆทกฎหมายบญญตไวโดยเฉพาะดวย 2.2 แนวความคดสากลในการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด

ส าหรบมาตรการทางกฎหมายทนานาอารยประเทศไดน ามาปรบใชเพอปราบปรามองคกรอาชญากรรมยาเพสตดนนจะมงเนนทโครงสรางการกระท าผด โดยไดก าหนดเปนแมแบบหรอแนวทางไวเพอปฏบตใหเปนแนวทางเดยวกน อนเปนการปดชองวางทอาชญากรจะอาศยประโยชนตอการหลกเลยงในการถกด าเนนการตามกฎหมายซงก าหนดไวในอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 1988 อนประกอบดวยมาตรการทส าคญ อาท มาตรการสมคบกนกระท าความผด มาตรการขยายเขตอ านาจศาล มาตรการรบทรพยสนทงทางอาญาและทางแพง และอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงขนในลกษณะองคกร ค.ศ. 2000 อนประกอบดวยมาตรการส าคญๆ อาท มาตรการปราบปรามการมสวนรวมในกลมองคกรอาชญากรรม มาตรการ

3 แหลงเดม. หนา 33-34. 4 ชนาธป เศรษฐสวรรณ. (2537). เหตบรรเทาโทษ : ศกษากรณการใชดลพนจลดโทษเมอจ าเลยรบสารภาพในชนพจารณา. หนา 9.

DPU

11

ตอตานการฟอกเงน มาตรการตอตานการฉอราษฎรบงหลวง มาตรการรบทรพยและการยดทรพย มาตรการสบสวนสอบสวนพเศษ มาตรการคมครองพยาน อนง แตละมาตรการทกลาวมาทงหมดนจะถกน าไปปรบใชภายใตกฎหมายและการปกครองแตละประเทศโดยจะมรายละเอยดทอาจแตกตางกนไป

ดวยความทประเทศไทยไดตระหนกและใหความส าคญแกปญหาองคกรอาชญากรรมยาเสพตด เพราะเปนเรองส าคญเรองหนงทสรางปญหาใหกบประเทศชาตเปนอยางมาก จงไดเขาเปนภาคอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 1988 และรวมลงนามในอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงขนในลกษณะองคกร ค.ศ. 2000 โดยไดออกมาตรการทางกฎหมายรองรบการปฏบตตามอนสญญาฉบบแรก อาท มาตรการสมคบกนกระท าความผด มาตรการรบทรพยสนทงทางอาญากงทางแพง และมาตรการขยายอ านาจศาลตามกฎหมายวาดวยมาตรการในการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด มาตรการตอตานการฟอกเงน และมาตรการรบทรพยสนทางแพงตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน มาตรการความชวยเหลอซงกนและกนทางกฎหมายตามกฎหมายวาดวยความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา มาตรการสบสวนสอบสวนพเศษ เชน การดกฟงทางโทรศพท การตรวจคนหาสารเสพตดในรางกายตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามยาเพสตด โดยไดปรบใชอยางผสมผสานกบมาตรการทางกฎหมายทมอยแลว อาท ประมวลกฎหมายอาญา ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา กฎหมายวาดวยการสงผรายขามแดน กฎหมายวาดวยการโอนตวนกโทษ แตอยางไรกด มาตรการตางๆ ทกลาวมาน ยอมมทงขอดและขอดอยตอการน าไปปรบใชเพอประโยชนตอการปรบใชใหเกดสมฤทธผลสงสด รวมทงเพอการพฒนามาตรการทางกฎหมายทจ าเปนและเหมาะสมตอไป

2.2.1 อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 19885

1) มาตรการเกยวกบตวผกระท าความผด อนสญญานไดก าหนดให (1) การจดใหม จดการ หรอใหเงนสนบสนนการกระท าความผดเกยวกบการท าขน

การผลต การปรง เสนอให เสนอขาย จ าหนาย ขาย สงมอบไมวาจะตามเงอนไขใด เปนนายหนา จดสง จดสงผานแดน ขนสง น าเขาหรอสงออก ครอบครองซงยาเสพตดหรอวตถออกฤทธตอจตและประสาท และการผลต ขนสงหรอจ าหนายอปกรณ วสดหรอสารตงตน โดยรวาจะมการใชสง

5 บญญวจกษ เหลากอท. (2547). มาตรการทางกฎหมายในการปราบปรามองคกรอาชญากรรมยาเสพตด. หนา 38.

DPU

12

เหลานนในการหรอเพอการเพาะปลก การท าขนหรอการผลตยาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาททผดกฎหมาย ถอวาเปนความผดอาญา

(2) การแปรสภาพหรอโอนทรพยสน โดยรวาทรพยสนดงกลาวไดมาจากการกระท าความผดตาม (1) หรอไดมาจากการมสวนรวมในการกระท าความผด โดยมวตถประสงคเพอปกปดหรออ าพรางแหลงก าเนดซงผดกฎหมายของทรพยสน หรอชวยเหลอบคคลใดๆ ซงเกยวของกบการกระท าความผดดงกลาวใหหลบเลยงผลตามกฎหมายอนเกดจากการกระท าความผดของตน หรอการปกปดหรออ าพรางลกษณะอนแทจรง แหลงทมา สถานทตง การจ าหนาย การเคลอนยาย สทธทเกยวของกบทรพยสน โดยรวาทรพยสนดงกลาวไดมาจากการกระท าความผดตาม (1) หรอทไดมาจากการมสวนรวมในการกระท าความผดดงกลาว ถอวาเปนความผดอาญา

(3) การไดมา การครอบครองหรอการใชทรพยสน โดยในขณะทรบทรพยสนนนรวาทรพยสนดงกลาวไดมาจากการกระท าความผดตาม (1) หรอทไดมาจากการมสวนรวมในการกระท าความผดดงกลาว ถอวาเปนความผดอาญา

(4) การมสวนรวม การมสวนเกยวของ หรอการสมคบกนกระท า พยายามกระท า และชวยเหลอยยงสนบสนน ใหความสะดวก และใหค าปรกษาแนะน าในการกระท าความผดตาม (1)-(3) ถอวาเปนความผดอาญา

2) มาตรการเกยวกบตวยาเสพตด อนสญญานไดก าหนดหามการท าขน ผลต สกด ปรง เสนอให เสนอขาย จ าหนาย ขาย

สงมอบไมวาจะตามเงอนไขใด เปนนายหนา จดสง จดสงผานแดน ขนสง น าเขาหรอสงออก ครอบครองซงยาเสพตดหรอวตถออกฤทธตอจตและประสาทในบญช I และบญช II ของอน สญญาน และหามการเพาะปลกพชฝน ตนโคคาหรอพชกญชา เพอวตถประสงคในการผลตยาเสพตด หรอการครอบครองหรอซอยาเสพตดหรอวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ถอวาเปนความผดอาญา และยาเสพตดหรอวตถทออกฤทธตอจตและประสาททใชหรอเจตนาจะใชในลกษณะใดๆ ในการกระท าความผดจะตองถกรบ

3) มาตรการเกยวกบทรพยสน อนสญญานก าหนดมาตรการรบทรพยสนในทางอาญาไวกบผลตอบแทนทไดจากการ

กระท าความผดหรอทรพยสนซงมมลคาทเทยบเทากบผลตอบแทนดงกลาวนน และมาตรการการรบทรพยสนทางแพงไวกบผลตอบแทนทไดรบมาจากการกระท าความผดทถกเปลยนรปหรอแปรสภาพไปเปนทรพยสนอนแลวหรอทถกมารวมกบทรพยสนอน หรอรายไดหรอผลประโยชนอนทไดมาจากผลตอบแทน ทรพยสนทเกดการเปลยนรปหรอการแปรสภาพของผลตอบแทนหรอทรพยสนอนทมผลตอบแทนรวมอยดวย

DPU

13

2.2.2 อนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกร ค.ศ. 2000 ขอ 26 วาดวย มาตรการสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมลขาวสาร หรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย

อาชญากรรมมมาในประวตศาสตรควบคกบมนษยตลอดมาในหลายลกษณะ การกออาชญากรรมหากกระท าเปนค รงคราวโดยบคคลใดบคคลหนงโดยมไดใชการประกอบอาชญากรรมนนเปนสวนหนงของอาชพหรอเปนสวนหนงของชวตเปนประจ า อาจมผลกระทบตอสงคมอยบางแตนาจะควบคมไดไมยากนก แตพฤตกรรมการประกอบอาชญากรรมทกระท าเปนอาชพหรอเปนสวนหนงของอาชพโดยประกอบอาชญากรรมเพอสนบสนนอาชพ นบเปนสงทรฐสมควรใหความเอาใจใสเปนพเศษ โดยเฉพาะอาชญากรมออาชพทรวมตวกนเปนกลมเปนองคกรจดแบงหนาทกนท างานในลกษณะองคกรอาชญากรรม องคกรอาชญากรรมมมาตงแตยคดงเดมในประเทศไทยกมอยดวยเชนกนซงเดมอาจเรยกวา “คมโจร” มหวหนาทมกจะมค าน าหนาวา “เสอ” คอยปลนสะดมชาวบานไมวาจะเปนวว ควายหรอทรพยสนอน แตมขอบเขตคอนขางจ ากดแตเฉพาะในประเทศ แตกตางกบประเทศทมการพฒนาทางการเดนเรอ จะมกลมโจรรวมตวกนใชเรอในการปฏบตการปลนสะดมเรอตางๆ หรอเรยกวา “โจรสลด” ซงอาจเรยกไดวาเปนองคกรอาชญากรรมขามชาต6

ปญหาองคกรอาชญากรรมในปจจบนมใชเปนปญหาแตเพยงประเทศใดประเทศหนงอกตอไป ทงนเนองมาจากความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย การตดตอสอสาร และการคมนาคมสงผลใหองคกรอาชญากรรมมลกษณะเปนการกระท าความผดระหวางประเทศ หรอทเรยกวา “องคกรอาชญากรรมขามชาต” (Transnational Organized Crime) โดยหากเปนการกระท าความผดขององคกรอาชญากรรมแลว ยอมเปนปญหาทยากตอการปองกนและปราบปรามมากกวาอาชญากรรมในลกษณะทวๆไป การแกไขปญหาดงกลาวจงไมสามารถกระท าไดแตเพยงประเทศใดประเทศหนงไดอยางมประสทธภาพ ทงนเนองจากปญหากฎหมายสารบญญตในแตละประเทศรวมถงการแสวงหาพยานหลกฐานเพอน ามาด าเนนคดกบองคกรอาชญากรรมซงไมสามารถกระท าไดโดยเจาหนาทของประเทศใดประเทศหนงเทานน ปญหาดงกลาวจงกลายเปนสงทนานาประเทศจะตองใหความรวมมอกนในการแกไข7 ดงนนประเทศสมาชกขององคการสหประชาชาตจ านวนมากกวา 140 ประเทศ จงไดเขารวมประชมในการสมมนาระหวางประเทศ ครงท 93 ซงจดโดย UNAFEI ในการประชมครงนน ไดมการเสนอมาตรการสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมลหรอ

6 อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 22. 7 ประธาน วฒนวาณชย และวระศกด แสงสารพนธ. (2547). การใชถอยค าในอนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกรและพธสารแนบทาย. หนา 23.

DPU

14

ใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย จนในทสดกมการรางอนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกร (United Nations Convention Against Transnational Organized Crime) โดยประเทศตางๆ ไดรวมลงนามอยางเปนทางการทเมองปาเลอโม ประเทศอตาล ตงแตวนท 12-15 ธนวาคม ค.ศ. 2000 อนสญญาดงกลาวไดก าหนดมาตรการทางกฎหมายหลายอยางทจะเปนเครองมอในการตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงขนในลกษณะองคกร มาตรการทส าคญประการหนง คอการสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมลขาวสาร หรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ซงบญญตไวใน ขอ 26 ทมใจความโดยสรป กลาวถงวารฐภาคตองสงเสรมใหผกระท าความผดไดใหขอมลขาวสารอนเปนประโยชนในการปราบปรามองคกรอาชญากรรม รวมถงมาตรการทจะปองกนบคคลดงกลาวนนจากการถกฟองคด หรอถามการฟองคดแลว กควรใหเขาไดรบการลดหยอนโทษ ทบญญตไวเชนนกเพอเปนการจงใจใหผทเขารวมกระท าความผดกบองคกรอาชญากรรมกลบตว และในทางกลบกนกท าใหรฐสามารถปราบปรามกลมอาชญากรรมตางๆ ไดอยางมประสทธภาพมากยงขน กลาวคอ รฐสามารถน าขอมลทไดรบจากผกระท าผดไปใชในการด าเนนคดกบตวการใหญ หรอสมาชกคนส าคญขององคกรอาชญากรรมในระดบสงขนไป โดยส านกงานอยการสงสดตความวา วธการดงกลาวนเปนทรจกกนทวไปในนามของการตอรองค ารบสารภาพ (Plea Bargaining)8

2.2.2.1 หลกเกณฑของอนสญญาฯ ขอ 269 อนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกรท

รางเสรจแลวประกอบดวยหลกเกณฑตางๆ 41 ขอ ประกอบดวยมาตรการทางกฎหมายหลายประการทจะเปนเครองมอในการตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกร มาตรการทส าคญประการหนงซงจะสามารถสงเสรมใหผรวมกระท าความผดใหขอมล หรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมายไดถกก าหนดไวในขอ 26 ของอนสญญา โดยก าหนดไวมความวา

1) รฐภาคแตละรฐจะตองใชมาตรการทเหมาะสม เพอสงเสรมใหบคคลเขารวมหรอไดเขารวมแลวในกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะองคกร

(1) ใหขอสนเทศทเปนประโยชนแกหนวยงานทรบผดชอบเพอการมงประสงคในการสบสวนและใชเปนพยานหลกฐานในเรองตางๆ เชน

ก. รปพรรณ ลกษณะ องคประกอบ โครงสราง ทอยหรอกจกรรมของกลมอาชญากรรทจดตงในลกษณะองคกร

8 สรสทธ แสงวโรจนพฒน. (2547). การรวบรวมพยานหลกฐานบางเรองทเกยวของกบองคกรอาชญากรรมและผมอทธพล. หนา 6-27. 9 อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 51-52.

DPU

15

ข. ความเชอมโยง รวมทงความเกยวโยงในระดบระหวางประเทศกบกลมอาชญากรรมอนๆ ทจดตงในลกษณะองคกร

ค. ความผดตางๆ ทกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะองคกรไดกระท าหรออาจกระท า

(2) ใหความชวยเหลอตามขอเทจจรงอยางเปนรปธรรมแกหนวยงานทรบผดชอบ ซงอาจเปนประโยชนตอการตดทอนทรพยากรหรอทรพยสนทไดจากการกระท าอาชญากรรมของกลมอาชญากรรมทจดตงในลกษณะองคกร

2) ในกรณทเหมาะสมรฐภาคแตละรฐจะตองพจารณาความเปนไปไดทจะลดโทษบคคลทถกกลาวหา ซงใหความรวมมอส าคญตอการสบสวนหรอการฟองคดตอความผดทครอบคลมภายใตอนสญญาน

3) รฐภาคแตละรฐ จะตองพจารณาความเปนไปได ทจะใหความคมกนจากการฟองคดตอบคคลผใหความรวมมอทส าคญตอการสบสวน หรอการฟองคดตอความผดทครอบคลมภายใตอนสญญาน ตามหลกการพนฐานของกฎหมายภายในของตน

4) การคมครองบคคลเชนวาจะตองเปนไปตามทก าหนดไวในขอ 24 ของอนสญญาน 5) หากบคคลทอางถงในวรรคหนงของขอนถกพบตวในรฐภาคหนงเปนผทสามารถให

ความรวมมอทส าคญแกหนวยงานทรบผดชอบของอกรฐหนง รฐภาคทเกยวของทงหลาย อาจพจารณาจดท าความตกลงหรอขอตกลงเกยวกบการจดใหรฐภาคอนมการปฏบตทเปนไปตามทระบในวรรคสองและสามของอนสญญาน ตามกฎหมายภายในของตน

2.2.2.2 ขอบเขตการใชมาตรการฯ ตามอนสญญาฯ ขอ 2610 มาตรการตามอนสญญาฯ ขอ 26 น คอมาตรการสงเสรมบคคลใหความชวยเหลอหรอ

ใหขอมลแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย หากพจารณาจากวรรค 2 และวรรค 3 แลวจะเหนวาการใชมาตรการฯดงกลาวจะใชกบความผดทครอบคลมภายใตอนสญญาฯ ซงความผดทครอบคลมภายใตอนสญญาฯไดถกก าหนดไวในอนสญญาฯ ขอ 3

อนสญญาฯ ขอ 3 ก าหนดขอบเขตการบงคบใชอนสญญาไวดงน ขอ 3 วรรค 1 ของอนสญญาฯ ก าหนดวา 1) เวนแตทระบไวเปนอยางอนในอนสญญาน อนสญญานจะใชบงคบในการปองกน

การสบสวนสอบสวน และการฟองรองด าเนนคดใน (1) ความผดตามทก าหนดไวในขอ 5 ขอ 6 ขอ 8 และขอ 23 ของอน สญญาฯ และ

10 แหลงเดม. หนา 53-57.

DPU

16

(2) อาชญากรรมรายแรงตามทระบในขอ 2 ของอนสญญาฯ เมอความผดดงกลาวมลกษณะขามชาตและเกยวของกบกลมอาชญากรรมทจดตงในลกษณะองคกร

ความผดตามขอ 3 วรรค 1 (ก) และ (ข) แยกพจารณาไดดงน 1) ความผดตามขอ 3 วรรค 1 (ก) ไดแก อนสญญาฯ ขอ 5 เปนความผดเกยวกบการมสวนรวมในกลมอาชญากรทจดตงใน

ลกษณะองคกร อนสญญาฯ ขอ 6 เปนความผดเกยวกบการฟอกทรพยสนทไดจากอาชญากรรม อนสญญาฯขอ 8 เปนความผดเกยวกบการฉอราษฎรบงหลวง อนสญญาฯ ขอ 23 เปนความผดเกยวกบการขดขวางกระบวนการยตธรรม 2) ความผดทจะถกจดวาเปนอาชญากรรมรายแรงตามขอ 3 วรรค 1 (ข) นนไดถก

ก าหนดไวในขอ 2 ของอนสญญาฯ โดยก าหนดวา (1) “อาชญากรรมรายแรง” หมายถง การกระท าทเปนความผดซงสามารถลงโทษ

โดยการท าใหสญเสยเสรภาพขนสงสดเปนเวลาอยางนอย 4 ป หรอโดยโทษทรนแรงกวาได ขอ 3 วรรค 2 ของอนสญญาฯ ก าหนดวา 1) เพอความมงประสงคของวรรค 1 ของขอน ความผดมลกษณะขามชาต หาก

(1) ความผดกระท าในรฐมากกวาหนงรฐ (2) ความผดกระท าในรฐหนง แตมสวนทส าคญของการเตรยมการ การวางแผน

การสงการ หรอการควบคมเกดขนในอกรฐหนง (3) ความผดกระท าในรฐหนง แตเกยวของกบกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะ

องคกรซงเกยวของกบกจกรรมทเปนความผดอาญาในรฐมากกวาหนงรฐ หรอ (4) ความผดกระท าในรฐหนงแตมผลกระทบอยางส าคญในอกรฐหนง

ความผดลกษณะใดจงจะเปนลกษณะขามชาตมการก าหนดไวในขอ 3 วรรค 2ทงนเพอเปนการอธบายความในขอ 3 วรรค 1(ข) ซงเปนการก าหนดเกยวกบอาชญากรรมรายแรงโดยจะตองมองคประกอบขามชาตและเกยวของกบกลมอาชญากรรมทจดตงในลกษณะองคกรดวย

2.2.2.3 ขอพจารณาเกยวกบมาตรการฯ ตามอนสญญาฯ ขอ 26 มาตรการทก าหนดไวในขอ 26 ของอนสญญาฯ เปนมาตรการสงเสรมบคคลใหความ

ชวยเหลอหรอใหขอมลแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ซงการสงเสรมใหมการใชมาตรการดงกลาวเพอทจะไดรบขอมลเกยวกบองคกรอาชญากรรมจากผรวมกระท าความผดในองคกรนนเอง ทงนเพอน ามาใชในการรวบรวมพยานหลกฐานเพอด าเนนคดกบองคกรอาชญากรรม โดยมาตรการ

DPU

17

ในขอ 26 ดงกลาวจะใชเฉพาะกบบคคลผเขารวมหรอทไดเขารวมแลวในกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะองคกร ซงจะเหนไดจากการทอนสญญาฯ ขอ 26 ไดก าหนดไวในอน 1 วา

(1) รฐภาคแตละรฐจะตองใชมาตรการทเหมาะสมเพอสงเสรมใหบคคลผเขารวมหรอทไดเขารวมแลวในกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะองคกร11

ดงนนมาตรการฯขอ 26 ดงกลาวจงใชกบความผดทบคคลนนไดกระท าไปเนองจากการเขารวมกบอาชญากรรมทจดตงในลกษณะองคกรเทานน หากเปนการทผกระท าความผดในลกษณะความผดอน แตบงเอญหรอไปไดขอมลการกระท าความผดขององคกรอาชญากรรมและตองการจะน าขอมลนนมาใหแกเจาหนาทรฐ แตตวผกระท าความผดทใหขอมลนนเปนโจรลกทรพย มาตรการฯขอ 26 ดงกลาวยอมไมสามารถน ามาใชเพอแลกเปลยนกบการทจะลดโทษหรอคมกนจากการฟองคดแกผกระท าความผดฐานลกทรพยทน าขอมลองคกรอาชญากรรมมาใหแกเจาหนาทรฐได อยางไรกตามอนสญญาฯเพยงแตก าหนดมาตรฐานในการใหความรวมมอระหวางประเทศในการจดการกบปญหาองคกรอาชญากรรม หากรฐภาคเหนวาขอมลใดๆทเกยวกบองคกรอาชญากรรมนนมประโยชนแมจะไมไดมาจากผรวมกระท าความผดในองคกรอาชญากรรมดวยกนกตาม รฐภาคอาจใชมาตรการฯขอ 26 ในการสงเสรมใหมการใหขอมลดงกลาวไดเปนการเฉพาะของรฐภาคนนเองกได

มาตรการในขอ 26 ดงกลาวมขนเพอสงเสรมการใหความชวยเหลอหรอใหขอมลทจะสามารถน ามาใชเปนพยานหลกฐานเพอด าเนนคดกบองคกรอาชญากรรมได ดงนนการทผรวมกระท าความผดในองคกรอาชญากรรมสมควรทจะไดรบการลดโทษหรอการคมกนจากการฟองคดหรอไม จงพจารณาจากขอมลหรอความชวยเหลอทผรวมกระท าความผดในองคกรอาชญากรรมใหแกเจาหนาทรฐ โดยค านงถงขอมลหรอความชวยเหลอซงเปนประโยชนเปนส าคญการลดโทษหรอการคมกนจากการฟองคดจงไมพจารณาประเดนทวา ผรวมกระท าความผดนนรสกส านก หรอสามารถประกอบคณงามความดใหแกสงคมไดตอไปหรอไม และการลดโทษหรอการคมกนจากการฟองคดจะตองไดสดสวนกบความส าคญของขอมลทไดจากผรวมกระท าความผดนนทงน เนองจากมาตรการในขอ 26 ของอนสญญาฯดงกลาว เปนมาตรการพเศษทมขนเพอเปนการสงเสรมการใหความชวยเหลอหรอใหขอมลเกยวกบการกระท าความผดขององคกรอาชญากรรมแก

11 United Nations Convention Against Transnational Organized Crime, Article 26 Measures to enhance cooperation with law enforcement authorities 1. Each State Party shall take appropriate measures to encourage persons who participate or who have participated in organized criminal groups…

DPU

18

เจาหนาทของรฐ ทงน ขอมลหรอความชวยเหลอดงกลาว แยกพจารณาตามอน 1(ก) และ (ข) ไดดงน

(ก) ใหขอสนเทศทเปนประโยชนแกหนวยงานทรบผดชอบ เพอความมงประสงคในการสบสวนและใชเปนพยานหลกฐานในเรองตางๆ เชน

(I) รปพรรณ ลกษณะ องคประกอบ โครงสราง ทอยหรอกจกรรมของกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะองคกร

(II) ความเชอมโยง รวมทงความเกยวโยงในระดบประเทศกบกลมอาชญากรรมอนๆ ทจดตงในลกษณะองคกร

(III) ความผดตางๆ ทกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะองคกรไดกระท าหรออาจกระท า

การใหขอมลตามขอ (ก) จงแยกไดเปนสองประการ คอ ประการแรกเปนประโยชนตอการสบสวน โดยเปนขนตอนของการรวบรวมขอเทจจรง

หากเมอใดพบการกระท าความผดขอมลเหลานกจะเปนประโยชนตอการสอบสวนตอไป ประการทสองเปนประโยชนตอการสบพยาน โดยขอมลทไดจากมาตรการฯขอ 26 น

จะตองสามารถใชเปนพยานหลกฐานในการพจารณาคดของศาลได (ข) ใหความชวยเหลอตามขอเทจจรงอยางเปนรปธรรมแกหนวยงานทรบผดชอบซง

อาจเปนประโยชนตอการตดทอนทรพยากรหรอทรพยสนทไดจากอาชญากรรมของกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะองคกร

ดงจะเหนไดวานอกจากการทผเขารวมกระท าความผดในองคกรอาชญากรรมจะใหขอมลเพอเปนการชวยเหลอเจาหนาทของรฐในการสบสวนสอบสวน หรอการสบพยานในชนศาลแลว การใหความชวยเหลอทเปนรปธรรม เชน การตดทอนทรพยากรทใชในการกระท าความผด เชน เงน อาวธหรอ ยานพาหนะ หรอการตดทอนทรพยสนทไดจากการกระท าความผดของกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะองคกร เชน การชวยใหเจาหนาทของรฐสามารถคนหรอยดทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผด ยอมถอวาอยในหลกเกณฑการใหความชวยเหลอแกเจาหนาทของรฐทผรวมกระท าความผดควรทจะไดรบการลดโทษหรอการคมกนจากการฟองคดเชนกน12

ตามอนสญญาฯขอ 5 ไดก าหนดใหการมสวนรวมในกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะองคกรเปนความผดอาญา ดงนนบคคลผเขารวมหรอทไดเขารวมแลวในกลมอาชญากรทจดตงในลกษณะองคกรในอน 1 ของขอ 26 ตามอนสญญาฯ จงอาจถกกลาวหาวากระท าความผดตามขอ 5 ของอนสญญาฯได ดงนนการทจะใชมาตรการทเหมาะสมเพอสงเสรมบคคลใหความชวยเหลอหรอ

12 อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 58.

DPU

19

ใหขอมลแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย จงควรใหมการแลกเปลยนโดยการลดโทษหรอการคมกนจากการฟองคดดงทไดก าหนดไวในขอ 26 อน 2 และ 3 ซงหากพจารณาจากถอยค าในอน 1 ทวา รฐภาคแตละรฐจะตองใชมาตรการทเหมาะสมเพอสงเสรมการใหความชวยเหลอหรอใหขอมลแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมายแลวนน จะเหนไดวา อนสญญาฯไมไดก าหนดวามาตรการทเหมาะสมนนมอะไรบาง โดยเปนการก าหนดใหรฐภาคสามารถพจารณาถงมาตรการตางๆทเหนควรน ามาใชได อยางไรกตามมาตรการทควรพจารณานนอยางนอยจะตองเปนมาตรการทก าหนดไวในอน 2 และ 3 ของอนสญญาฯขอ 26

อน 2 ของอนสญญาฯขอ 26 ก าหนดวา (2) ในกรณทเหมาะสมรฐภาคแตละรฐจะพจารณาความเปนไปไดทจะลดโทษแก

บคคลทถกกลาวหา ซงใหความรวมมอทส าคญตอการสบสวน หรอการฟองรองคดตอความผดทครอบคลมภายใตอนสญญาน

การลดโทษสามารถกระท าไดโดยองคกรทใชอ านาจ 3 ฝายดงน (ก) การลดโทษโดยฝายตลาการ เปนกรณทกฎหมายก าหนดไวใหฝายตลาการมอ านาจ

ในการพจารณาลดโทษ ซงในประเทศไทยปรากฏตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 ในเรองเหตบรรเทาโทษ

(ข) การลดโทษโดยฝายนตบญญต กระท าโดยการออกกฎหมายใหมการลดโทษหรอ นรโทษกรรม

(ค) การลดโทษโดยฝายบรหาร ท าได 2 วธคอ (I) ลดโทษโดยพนกงานอยการฟองผตองหาในโทษเบา หรอเสนอใหศาลลด

โทษแกผกระท าความผด ประเทศในระบบกฎหมาย Common Law เชน สหรฐอเมรกา มการใชวธการตอรองค ารบสารภาพ (Plea Bargaining)

(II) ลดโทษโดยประมขแหงรฐ โดยการทเมอศาลพพากษาถงทสดใหลงโทษแลวอาจมการขออภยโทษได ไมวาโดยผกระท าความผดเอง ญาตของผกระท าความผด หรอบคคลอนเปนผ ขออภยโทษให ซงประเทศไทยมการลดโทษดงกลาวโดยการขออภยโทษจากพระมหากษตรย13

อน 3 ของอนสญญาฯขอ 26 ก าหนดวา (3) รฐภาคแตละรฐจะตองพจารณาความเปนไปไดทจะคมกนจากการฟองคดตอ

บคคลผใหความรวมมอส าคญตอการสบสวน หรอการฟองรองคดตอความผดทครอบคลมภายใตอนสญญาน ตามหลกการพนฐานของกฎหมายภายในของตน

13 แหลงเดม. หนา 59.

DPU

20

ในอน 3 ของขอ 26 น มการใชในทางปฏบตในประเทศไทยคอ การกนผรวมกระท าความผดไวเปนพยาน

อยางไรกตามถอยค าทก าหนดไวในขอ 26 เกยวกบมาตรการในอน 2 ซงเปนเรองเกยวกบการลดโทษ และอน 3 มาตรการเกยวกบการคมกนจากการฟองคดนนมความแตกตางกน ทงนอนสญญาฯ มความประสงคใหเปนเชนนน เนองจากอนสญญาฯเคารพตอหลกการพนฐานของกฎหมายภายในของแตละประเทศ ซงอาจมความแตกตางกน โดยในขอ 26 อน 2 ไมมการก าหนดเกยวกบหลกการพนฐานตามกฎหมายใน ในขณะทอน 3 ใชค าวา “…ตามหลกการพนฐานของกฎหมายภายในของตน” ซงโดยปกตแลวประเทศตางๆมกจะมวธการลดโทษใหผกระท าความผดอยแลวซงอาจเปนไดในหลายรปแบบ จงไมมปญหาเกยวกบหลกการพนฐานของกฎหมายภายในทไมตรงกน ในขณะทมาตรการคมกนจากการฟองคดนนอาจมปญหาไดในบางประเทศ เชน ประเทศทใชระบบไตสวน (Inquisition System) บางประเทศอาจไมยอมรบมาตรการดงกลาวโดยมองวาผกระท าความผดจะตองไดรบการพจารณาจากศาลเทานน ไมสามารถใชอ านาจขององคกรหรอหนวยงานใดในการกนผกระท าความผดใหไมถกฟองคดได ซงประเทศทใชระบบไตสวนดงกลาวมกจะใชหลกบงคบในการด าเนนคด (Mandatory Prosecution) อนสญญาฯจงใหรฐภาคปฏบตตามขอ 26 อน 3 เพยงเทาทไมขดกบหลกการพนฐานของกฎหมายภายในเทานน

นอกจากนมาตรการฯขอ 26 ยงก าหนดไวในอน 4 เกยวกบการใหความคมครองบคคลทเขารวมในองคกรอาชญากรรมทใหขอมลหรอความชวยเหลอแกหนวยงานบงคบใชกฎหมาย โดยจะไดรบความคมครองเชนเดยวกบพยานในคดทวไป โดยอนสญญาฯขอ 26 ก าหนดใหการใหความคมครองนนเปนไปตามขอ 24 ของอนสญญาฯ ซงขอ 24 การคมครองพยานก าหนดวา

(ก) รฐภาคแตละรฐจะตองใชมาตรการทเหมาะสมภายในวถทางของตนทจะใหความคมครองอยางมประสทธภาพแกพยานจากการแกแคนหรอขมขทอาจเกดขนไดในการด าเนนคด ซงพยานผนนเปนผใหการทเกยวของกบความผดทครอบคลมภายใตอนสญญานและแกญาตและบคคลอนทใกลชดกบพยานผนนตามความเหมาะสม

(ข) มาตรการตางๆ ทอาจเปนไปไดตามวรรค 1 ของขอนจะรวมถงสทธนอกจากประการอนแลว และโดยไมท าใหเสอมสทธของจ าเลย รวมทงสทธทพงมโดยชอบ

(I) การก าหนดวธการใหความคมครองทางกายภาพแกตวบคคลเชนวานนภายในขอบเขตทจ าเปนและกระท าได การยายบคคลเหลานนไปอยทอน และเทาทเหนสมควร การไมเปดเผยหรอจ ากดการเปดเผยขอสนเทศเกยวกบรปพรรณและทอยของบคคลเชนวา

DPU

21

(II) จดใหมกฎเกณฑทางพยานหลกฐานทอนญาตใหค าใหการของพยานสามารถกระท าไดในลกษณะทท าใหแนใจวาพยานไดรบความปลอดภย เชน อนญาตใหมค าใหการผานการใชเทคโนโลยทางการสอสาร เชน การตดตอผานวดทศนหรอวธการอนทเพยงพอ

(ค) รฐภาคจะตองพจารณาจดท าความตกลงหรอขอตกลงกบรฐอน เพอยายบคคลทอางถงในวรรคท 1 ของขอนไปอยทอน

(ง) บทบญญตของขอนจะน าไปใชกบผเสยหายเทาทบคคลเหลานนตองเปนพยานดวย 2.3 แนวความคดเกยวกบการตอรองค ารบสารภาพ

ในกระบวนการยตธรรมทางอาญา (Criminal Justice System) การตอรองค ารบสารภาพ (Plea Bargaining) หรอกระบวนการเจรจาตอรองระหวางพนกงานอยการกบจ าเลยหรอทนายจ าเลยในคดอาญาเพอแลกเปลยนผลประโยชนบางประการ เปนวธบรหารงานยตธรรมวธหนงซงไดรบการยอมรบและใชกนอยางแพรหลายในระบบกฎหมายตางประเทศ การยตคดอาญาทมความรวดเรวและมประสทธภาพภายใตกระบวนการเจรจาตอรอง ไดกลายเปนมาตรการส าคญในการเยยวยาปญหาในกระบวนการยตธรรมทางอาญา โดยเฉพาะอยางยงเมอในปจจบนมคดคางพจารณาและคดทมความยงยากซบซอนเกดขนเปนจ านวนมาก ไมวาจะเปนคดอาชญากรรมทางเศรษฐกจ สงแวดลอม หรอยาเสพตด และโดยมากจะเปนการประกอบอาชญากรรมทมการด าเนนการในลกษณะขององคกรอาชญากรรม ซงโดยลกษณะของคดกอใหเกดความยงยากตอการสบสวนสอบสวนและการพจารณาพพากษาคดทมขอจ ากดในเรองงบประมาณและทรพยากรของรฐเปนอนมาก14

การตอรองค ารบสารภาพ บางครงเรยกวา “deal” หรอ “plea negotiation” หรอ “plea agreement” หรอเรยกเปนภาษาชาวบานวา “copping a plea” ซงหมายถง กระบวนการทางอาญาทเกดจากความรวมมอของผเกยวของในคด โดยพนกงานอยการจะเปนผเสนอการท าความตกลงเจรจากบจ าเลยหรอทนายจ าเลย เพอใหจ าเลยรบสารภาพ โดยแลกเปลยนกบการลดขอหาหรอเปลยนกบการไดรบความกรณาจากศาลเพอใหศาลลงโทษสถานเบา เชน จ าเลยใหการรบสารภาพในขอหาใหมเพอลดขอหาจากความผดอนมลกษณะฉกรรจเปนความผดธรรมดา เชน บกรกในเวลากลางคนหรอบกรกโดยมอาวธปนเปนบกรกธรรมดา หรอจากขอหาปลนทรพยโดยมอาวธเปน

14 Heike Jung. (1997). “Plea Bargaining and Its Repercussions on the Theory of Criminal Procedure.” European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice, 15, 2. p.114. อางถงใน ส านกงานศาลยตธรรม. (2545). การน าการตอรองค ารบสารภาพมาใชในประเทศไทย กรณศกษาคดยาเสพตด. หนา 59.

DPU

22

ขอหาปลนทรพยโดยไมมอาวธ หรอจากขอหาฆาผอนโดยเจตนาเปนขอหาฆาผอนตายโดยประมาท เปนตน15

2.3.1 ความเปนมาของการตอรองค ารบสารภาพ16 การตอรองค ารบสารภาพเปนวธการหนงในการลดคดเขาสศาล โดยอาศยขอมลขาวสาร

จากผรวมกระท าความผดซงใชอยในหลายประเทศโดยเฉพาะประเทศทไดรบอทธพลทางกฎหมายจาก Common Law ระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกนนน มการคมครองสทธและเสรภาพของมนษยเปนอยางด ซงสงผลใหเกดรายละเอยดในทางปฏบตมากมาย แตเกดผลเสยคอเปนการหนวงเหนยวการด าเนนคดอาญาใหลาชาเนองจากเมอมรายละเอยดมากท าใหตองใชเวลาในการด าเนนคดนาน จ าเลยในคดจงอาจไดรบความเสยหายจากความลาชา และยงท าใหฝายบรหารประสบความยงยากในการควบคม ปราบปรามอาชญากรรม การตอรองค ารบสารภาพจงเกดมขน ดงน

1) แรงสนบสนนทกอใหเกดการเปลยนแปลงใหมการตอรองค ารบสารภาพ โดยธรรมชาตของระบบกฎหมาย Common Law หลกการทางกฎหมายตางๆ ท

กอก าเนดขน มกมเหตผลมาจากปญหาในทางปฏบตทศาลไดรเหนมาจากการพจารณาคดตางๆ ซงหลกกฎหมายตางๆ ทถอก าเนดขนมกจะตองใชเวลาคอนขางมาก และโดยทวไปมกมแรงกดดนไมวาจะจากการเรยกรองสทธของคความ หรอจากอทธพลทางความคดของนกกฎหมาย หรอจากแรงสนบสนนทางสงคมในการควบคมอาชญากรรม เปนตน ส าหรบปจจยทเปนแรงสนบสนนใหเกดการตอรองค ารบสารภาพมพนฐาน ดงน

(1) การมกฎหมายลกษณะพยานทซบซอน (Complexity of The Rule of Evidence) ระบบกฎหมาย Common Law ยดถอหลกทถอวาคความเปนปฏปกษกน มระบบกฎหมายลกษณะพยานทซบซอนมาก ซงเปนผลมาจากการใชระบบลกขนในการพจารณาคดระบบลกขนนถอวาลกขนเปรยบเสมอนเดกทบรสทธทจะตองไมถกจงใจจากการรบฟงพยานทไมสมควร ท าใหตองมหลกกฎหมายทคอยตดไมใหรบฟงพยานทไมเหมาะสม จงมหลกกฎหมายทเรยกวา บทตดพยาน (Exclusionary Rule) นอกจากน ศาลจะตองควบคมการซกถามซกคานพยานตางๆ ใหเปนไปตามกฎหมาย เพอใหเหมาะสมแกการรบรของลกขนและไมใหฟมเฟอยเกนไป ท าใหการพจารณาคดมความซ าซอน นอกจากการใชระบบลกขนในการพจารณาคดจะท าใหการพจารณาคดมความซบซอนแลว ปญหาจากหลกการตางๆ เชน หลกการไมใหการเปนปฏปกษตอตนเอง หรอหลกใน

15 คณะอนกรรมการศกษาผลกระทบกฎหมายเกยวกบการใชมาตรการชะลอการฟองและมาตรการตอรองค ารบสารภาพ. (2548). “รายงานการศกษาผลกระทบกฎหมายเกยวกบการใชมาตรการชะลอการฟองและมาตรการตอรองค ารบสารภาพ.” ดลพาห, 52, 1. หนา 41-42. 16 อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 122-135.

DPU

23

การฟงพยานอยางอนของศาล เชน การฟงพยานผเชยวชาญกมผลในการเพมความยงยากซบซอนของการพจารณาคดเขาไปอก ซงรายละเอยดของปญหาความซบซอนในการพจารณาคด มดงน

ก. พยานผเชยวชาญ (Expert Witness) ในระบบถอวาคความเปนปฏปกษกน แมวาชวง ค.ศ. 1565 ผพพากษาโทมส สมท มกจะใชค าวา “โตเถยงกน” (Altercation) ซงท าใหเหนวา การตอสคดเปนเรองการตอสระหวางคความตอหนาลกขน อยางไรกตาม ในการพสจนขอเทจจรงทางปฏบตของศาลกมการเปดโอกาสใหมการรบฟงพยานผ เชยวชาญอยเสมอ ซงการฟงพยานผเชยวชาญกมความซบซอนอยในตวเอง ทงนเนองจากความรหรอความเหนของพยานผเชยวชาญมลกษณะทเปนความร ความช านาญพเศษทมอยเฉพาะบคคลหรอเฉพาะอาชพ การน าเอาความร ความช านาญดงกลาวมาน าเสนอใหเปนทเขาใจของลกขนซงเปนบคคลธรรมดานนเปนเรองทยงยากพอสมควร ปญหาในการน าเสนอมกมสภาพดงน ผน าเสนอพยานผเชยวชาญมกพยายามใหพยานแสดงความรความเหนไปในทางทเปนประโยชนกบตน ในขณะเดยวกนคความฝายตรงกนขามกจะพยายามหกลางโดยอาจท าใหพยานผเชยวชาญมน าหนกนอยลง โดยการชกจงใหหลงหรอไขวเขว ลกขนซงไมมความช านาญพเศษในเรองนนๆ กจะมความกงวลยากทจะตดสนใจวาขอเทจจรงเปนอยางไร ผพพากษากมความยงยากทจะตดสนใจในการใชดลพนจควบคมการซกถามหรอซกคาน เพราะผพพากษากไมใชผมความรความช านาญในเรองนนๆ เปนพเศษ การพจารณารบฟงพยานผเชยวชาญจงเปนเรองทเปนปญหาแกการพจารณาคดของศาลไมนอย จากสถตการใชพยานผเชยวชาญในชวงป ค.ศ. 1855 ถง ค.ศ. 1912 มากกวาในชวงป ค.ศ. 1687 ถง ค.ศ. 1835 เปนอยางมาก ซงการเพมมากขนของการใชพยานผเชยวชาญสรางความยงยากใหแกการพจารณาการเพมขนของการใชพยานผเชยวชาญน มสาเหตมาจากการเขามามบทบาทมากขนของทนายความในศาล โดยทนายความซงเปนผช านาญในการตอสคดมากกวาคความมกจะหาทางตอสคดจนถงทสด ในทสดจงมกน าเอาพยานผเชยวชาญมาใช

ข. การซกคานพยานโดยฝายจ าเลย (Cross Examination by Defense) โดยธรรมชาตของระบบถอวา คความเปนปฏปกษกน คความทงสองฝายจะตองพยายามตอสกนในทางคดตอหนาศาล เพอใหฝายตนชนะคด การตอสคดในชวงป ค.ศ.1687 ถง ค.ศ. 1815 ยงไมมมากนก ทงนเนองจากในระยะดงกลาวคความมกไมมทนายความตอสคด จงไมคอยมการซกคานพยานโดยฝายจ าเลย ในชวงหลกจากนนเมอทนายมบทบาทมากขนในการพจารณาคดในศาล และมการใชพยานผเชยวชาญมากขน การซกคานพยานโดยฝายจ าเลยจงเพมมากขน การเพมมากขนของการซกคานพยานโดยฝายจ าเลยท าใหการพจารณาของศาลซบซอนขนและยงยากมากขน

ค. การเปลยนแปลงหลกกฎหมายพยานและวธพจารณาความ (Changes in Rule of Evidence and Procedure) ในชวงป ค.ศ. 1700-1800 ไดมการเกดขนของหลกกฎหมายในระบบถอ

DPU

24

วาคความเปนปฏปกษกนเปนจ านวนมาก จนระบบกฎหมายดงกลาวมความมนคงขนโดยเฉพาะการททนายความเขามามบทบาทมากขนในการพจารณาคด ท าใหมการน าประเดนขอกฎหมายตางๆ ทเกดขนเขามาใชในการพจารณา จากสถตตงแตป ค.ศ. 1700 มการน าประเดนขอกฎหมายเขาสการพจารณาสงขนเรอยๆ ซงในชวงเวลาประมาณ ค.ศ. 1730 ไดมการรบรองการเขามามบทบาทของทนายในการพจารณาคดอยางจรงจง การเขามามบทบาทของทนายนนเกดขนโดยววฒนาการทางกฎหมายจากค าพพากษาของศาล ไมไดเกดจากกฎหมายบญญต17 เมอทนายเขามามบทบาทไประยะหนง จงมการใชกฎหมายในลกษณะวชาชพ ซงมความเชยวชาญเฉพาะการน าประเดนขอกฎหมายเขามาในการพจารณาคด จงเพมขนเรอย ๆ ปรากฏการณดงกลาวท าใหการพจารณาคดยงยากซบซอนขนตามล าดบ

จากปญหาตางๆ ดงกลาว เมอพจารณาโดยรวมแลวกอใหเกดความยงยากในการพจารณาคดเปนอยางยง แตไมอาจหลกเลยงได Lon Fullen’s นกกฎหมายทมชอเสยงเคยกลาววา เปนความจ าเปนของระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกนทคความแตละฝายจะเขาไปมสวนเกยวของเพอผลแหงค าพพากษา แตละฝายทเกยวของจะเขาไปเพอเสนอขอพสจนและขอเถยงของตน การเขาไปเกยวของของคความจะมความหมายกตอเมอการเขาไปเกยวของนนอยภายใตกฎระเบยบทแนนอน และผพพากษามหนาทดการปฏบตตามกฎระเบยบนน จะตองไมท าใหการตอสคดนนไรระเบยบ ความมกฎระเบยบมากมายในการพจารณาคดแมจะท าใหคดยงยาก แตจะท าใหการพจารณาคดเปนไปโดยเทยงธรรม ความยงยากซบซอนในการพจารณาคดจงพจารณาไดวาเปนสงจ าเปน

(2) การททนายความเขาไปมบทบาทมากขนในชวงกอน ค.ศ.1800 การเขาไปมบทบาทของทนายความยงมลกษณะไมใชมออาชพ ชวงเวลาดงกลาวยงเปนชวงแรกๆ ของการยอมรบบทบาทของทนายความมลกษณะเปนวชาชพของทนายความ ปรากฏชดขนหลกจากชวงตนศตวรรษท 19 โดยมอยการซงเปนทนายของแผนดนปรากฏขน เพอคอยชวยเหลอผเสยหาย (ปรากฏในสหรฐอเมรกามากกวาในองกฤษ) และการมทนายจ าเลยเรมเปนสงทเปนธรรมดา การเขามามบทบาทขนของทนายความ เปนผลในทางชวยเหลอศาลพฒนาความซบซอนของหลกกฎหมายพยานและวธพจารณาความ นอกจากน ยงมสวนชวยเหลอผเสยหาย และจ าเลยใหไดรบความคมครองสทธเสรภาพในการด าเนนคดและพจารณาคด

(3) มการยนค าใหการรบสารภาพในศาล Old Bailey การรบสารภาพทกระท าตอหนาศาลลกขน มกจะมการขอความเมตตาปรานโดยมการสบพยานถงบคลกภาพ นสยใจคอของจ าเลย

17 John H. Langbein. (1978). “The Criminal Trial Before the Lawyer.” University of Chicago Law Review, 45. p.307-311.

DPU

25

เพอผลในทางลดหยอนโทษ ซงลกขนในชวง ค.ศ. 1687 ถง ค.ศ. 1775 มกจะใชบทบาททเปนอสระในการตดสนใหจ าเลยมความผดเพยงบางสวน โดยอาจพพากษาแตลดขอหาลงหรอลดมลคาของทขโมยมา และลงโทษในความผดทต าลง ตวอยางเชนคดในศาล Old Bailey เมอป ค.ศ. 1815 Tomas Walker อาย 47 ป ถกฟองในความผดอาญาฐานลกทรพยโดยมรายการทรพยสนดงน ถงเกบเงนมลคา 4 เซนต กระปองเงนมลคา 45 เซนต ไวนมลคา 7 เซนต เสอคลมมลคา 30 เซนต และรมมลคา 2 เซนต Walker รบสารภาพและกลาววา “ผมรสกและอายเปนอยางยง แตผมไมไดหาเลยงชพดวยการลกขโมย ผมหวงวาทานจะใหความปรานผมเทาททานท าได” ในคดนลกขนตดสนวา Walker มความผดฐานลกทรพยโดยลกทรพยสนไปมลคา 30 เซนต และลกขนไดขอใหศาลใหความปรานตอจ าเลยดวย ในทสดศาลกพพากษาลงโทษกกขง 1 เดอน และปรบ 1 เซนต จะเหนไดวา ลกขนมบทบาททจะตดสนขอเทจจรงโดยตดสนวา Walker ลกทรพยไปมลคา 30 เซนต ทงททรพยทลกไปจรงๆ แลวมมลคา 67 เซนต นอกจากน ยงขอใหศาลใหความเมตตาปรานไดดวย ชวงหลงป ค.ศ. 1835 ไดมการยอมรบค าใหการรบสารภาพมากขน เพราะท าใหศาลพจารณาคดโดยไมตองมการตดสนขอเทจจรงโดยลกขน เนองจากถอวาขอเทจจรงยตตามค าใหการรบสารภาพทรบกนของโจทกและจ าเลย หากพจารณาโดยลกซงแลวเทากบเปดโอกาสใหจ าเลยเจรจากบโจทก ในคดทขาดแคลนพยานหลกฐานตอรองขอหากนแลว จงรบสารภาพในขอหาทไดตอรองกน ศาลกจะพจารณาไปตามค าใหการรบสารภาพนนโดยไมมการพจารณาอยางเตมรปแบบในศาลลกขน จ าเลยกพอใจวาตนจะไดรบโทษนอยลง โจทกกพอใจทไมตองเตรยมพยานหลกฐานมากนก จงปรากฏวามการยนค าใหการรบสารภาพเพมมากขนตงแตป ค.ศ.1835

จากปจจยตางๆ ทเปนแรงสนบสนนใหมการตอรองค ารบสารภาพ เปนผลใหมการตอรองค ารบสารภาพเกดขนมากมายทงในสหรฐอเมรกาและในองกฤษ นอกจากน ยงแพรไปยงประเทศทไดรบอทธพลทางกฎหมายของทงสองประเทศดงกลาวดวย การเกดขนของการตอรองค ารบสารภาพนน เกดขนในลกษณะววฒนาการของระบบกฎหมายทถอวาเปนคความทเปนปฏปกษกน และเกดขนอยางเปนอสระตอกนในหลายเขตอ านาจศาล ถอไดวาเกดโดยววฒนาการตามธรรมชาต การตอรองค ารบสารภาพจงมสวนชวยใหคดเขาสศาลนอยลง ทงน คดทขาดแคลนพยานหลกฐานจะถกตอรองไปกอนทจะเขาสการพจารณาของศาล กลาวไดวาการตอรองค ารบสารภาพเปนเครองมอทใหความชวยเหลอแกพนกงานอยการ ในการไดรบขอมลขาวสารทจะน ามาใชในการพจารณาคด จากผกระท าความผดเองโดยเขาใหการรบสารภาพ การทผกระท าความผดไดรบโทษนอยลง จากการใหขอมลขาวสารน ถอวาเปนแนวคดใหมทสงเคราะหมาจากระบบกฎหมายทถอวาคความเปนปฏปกษกน ตางจากแนวคดในการลดโทษโดยพจารณาจากความสมควรแกการเมตตาปรานทพจารณาถงบคลกภาพและสภาวะแวดลอมดานความประพฤตของ

DPU

26

จ าเลยเปนส าคญนน ซงไดถกน าเขาสการพจารณาของศาลนอยลง การตอรองค ารบสารภาพจงไมมเบองหลงมาจากเหตผลทางศลธรรม โดยพนฐานของทฤษฎของศาสนาครสต (Judeo-Christian Classical Theory) ทมอทธพลตอความคดของชาวยโรปนน การทศาลจะลดหยอนโทษใหแกผใดตองพจารณาถงความสมควรแกการเมตตาปรานเปนส าคญ แนวคดนสรางความไมสบายใจใหแกศาลอยพอสมควร เนองจากการลดหยอนโทษโดยการตอรองค ารบสารภาพขดกบความรสกทางศลธรรมของศาล

2.3.2 ววฒนาการของขอกฎหมายของการตอรองค ารบสารภาพ โดยหลกการของวธพจารณาความอาญา การพสจนวาจ าเลยกระท าความผดเปนหนาท

ของโจทกในการพสจนวาจ าเลยกระท าความผดนน โดยหลกการพนฐานของกฎหมายวธพจารณาความอาญาทเปนทยอมรบในระบบไตสวนซงแพรหลายในภาคพนยโรปนน มหลกวาการจะตดสนวาบคคลใดมความผด และตองถกลงโทษนนจะตองพสจนใหสนสงสยวาจ าเลยไดกระท าความผดจรง ดงสภาษตทวา ในคดอาญาขอพสจนควรจะกระจางยงกวาแสงไฟ ดงนน โจทกจะตองมพยานหลกฐานทชดเจนพอทจะเชอไดวาจ าเลยไดกระท าความผด จากหลกความคดดงกลาวเปนทนาสนใจวา ค ารบสารภาพของจ าเลยเปนพยานหลกฐานทชดเจนเพยงพอทจะลงโทษหรอไม ส าหรบปญหานเคยมสภาษตวา ค ารบสารภาพของจ าเลยทรบสารภาพตอศาลในการพจารณาคดในระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกนของ Common Law มววฒนาการอยในยคตางๆ ของการใชระบบดงกลาวอยพอสมควร

โดยทค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานทดทสดในการพสจนความจรงในคด การรบสารภาพจงเปนปจจยส าคญอนน ามาซงความส าเรจในการยตคด และเปนปจจยเกอหนนในการเกดขนของวธการไดมาซงการใหการรบสารภาพโดยการเจรจาตอรองเพอการใหการรบสารภาพ ซงอาจกลาวไดวา ค ารบสารภาพเปนองคประกอบส าคญในการเกดขนของการตอรองค ารบสารภาพ18

ในยคของนอรแมนผพชต (Norman Conquest) การรบสารภาพโดยขอเทจจรงแลว หมายถง การถกลงโทษเลยทเดยว กลาวคอ ค ารบสารภาพมน าหนกเพยงพอทจะลงโทษจ าเลยไดอยางไรกตาม ค ารบสารภาพในการกระท าความผดไมคอยปรากฏนกในยคกลาง จากรายงานตางๆ ปรากฏวาในยคกลางจ าเลยมกจะใหการปฏเสธ มเพยงเลกนอยเทานนทปรากฏในรายงานเปนตวอยางของค ารบสารภาพ

18 Mary E. Vogel. (1999). “The Social Origins of Plea Bargaining : Conflict and the Law in the Process of State Formation.” Law and Society Review, 33. p.11.

DPU

27

ในสวนของ Common Law นน การรบสารภาพเคยปรากฏในต าราของ Common Law ครงแรกเมอป ค.ศ.1680 โดย Sir Mathew เขยนไววา “เมอจ าเลยไดรบฟงค าฟองแลว...รบสารภาพ ค ารบสารภาพรบฟงลงโทษจ าเลย แตโดยปกตแลว ศาล... แนะน าใหคความใหการเพอจะไดรบการพจารณาในศาล และศาลจะไมบนทกค ารบสารภาพนน แตจะแนะน าใหเขาใหการ” หลงจากนน Ferdinando Pulton เขยนไววา “โดยปกตธรรมดาแลวจะมการใหการ การมการใหการนนใหประโยชนอยางใหญหลวงตอกฎหมาย”19

การใหการในศาลจะมประโยชนตอความยตธรรมเปนอยางยง ในการทจะพสจนหาขอเทจจรง เกยวกบการกระท าความผดของจ าเลย เพราะความมงหมายของการลงโทษในคดอาญานนมความมงหมายทจะลงโทษผทกระท าความผด ขอเทจจรงเกยวกบการกระท าความผดควรจะกระจางขน หากโจทกและจ าเลยตางฝายตางใหการจะสามารถคนหาความจรง (Ascertain Substantive Truth) ไดชดเจนกวา ไมวาการใหการนนจะเปนไปโดยโจทกและจ าเลยใหการรบกนหรอตอสกนกตาม

พฤตกรรมของศาล Common Law ดงกลาว ไดมขอวจารณจาก Jeremy Bentham ซงเขยนไวในหนงสอ Rationale of Judicial Evidence เมอป ค.ศ. 1827 มความวา

“เมอจ าเลยใหการรบสารภาพ ศาลมกจะพยายามผลกดนใหเขาถอนค าใหการดงกลาว และสนบสนนใหใหการตอสโดยการใหการปฏเสธแทน คนเลวเสยใจในความเลวของเขาโดยเสนอทางแกไข แตผพพากษาขาดธรรมะไมยอมใหเขาแสดงความเสยใจในเรองทนาเสยใจของตน โดยสนบสนนใหเขาโกหกอยางนาละอาย”

ความแตกตางทางความคดดงกลาว เปนปญหามาจากวธการพจารณาคดของศาล โดยเมอโจทกฟองจ าเลยตอศาล ศาลจะอานค าฟองของโจทกใหจ าเลยฟง แลวจงถามจ าเลยวาจ าเลยจะขอรบหรอปฏเสธ หากจ าเลยรบสารภาพ ศาลในระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกน กจะพพากษาคดไปตามค ารบสารภาพของจ าเลย ไมมการคนหาความจรงตอไป ศาลทมความส านกผกพนตอความยตธรรม จะรสกไมสบายใจทจะตองลงโทษจ าเลย โดยความจรงยงไมกระจางเพยงพอ แตอยางไรกตาม จ าเลยเองหากเสยใจและส านกผดตองการความเมตตาปรานจากศาล โดยการลดหยอนโทษ ในการกระท าความผดทเขาไดกระท าลงไปกตองการทจะรบสารภาพ หรอจ าเลยอาจไมอยากใหมการสบพยานทจะเปดเผยการกระท าทนาละอายของตนในศาลซงเปนทสาธารณะกได

19 Albert W.Aishuler. (1979). “Plea Bartaining and lts History.” Law and Society Review, 13:2. p.214.

DPU

28

กรณเชนน เหนไดวาหากจ าเลยรบสารภาพ ศาลกจะไมมโอกาสคนหาความจรงไดเพยงพอ หากจ าเลยปฏเสธ จ าเลยกจะไมไดรบการลดหยอนโทษ หากจ าเลยใหการปฏเสธกอนเมอศาลไดคนหาความจรงอยางเพยงพอจากการสบพยานแลว จ าเลยจงรบสารภาพในภายหลง จ าเลยกอาจจะถกมองวาการใหการรบสารภาพในภายหลงเปนเพราะจ านนตอหลกฐาน กลาวไดวาปญหานเปนปญหาทเกดโดยธรรมชาตของระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกน จงท าใหเกดทางเลอกทจะตองเลอกเอาวาจะเหนแกความชดเจนในการคนหาความจรง หรอการใหโอกาสจ าเลยแสดงความส านกผดโดยการรบสารภาพมากกวากน

ในศาล Old Bailey มคดแออดมาก โดยเฉพาะในยคของผพพากษาโทมส สมท ผ พพากษาตองพจารณาคดถง 25 คด ในเวลา 12 ชวโมง ท าใหผพพากษามภาระหนกมาก แมวาในชวงหลงป ค.ศ.1835 คดทผพพากษาแตละคนจะตองพจารณามจ านวนลดลง อยางไรกตาม ความยงยากซบซอนของการพจารณาเพมมากขน ท าใหเกดภาระหนกในการพจารณาคด

แมวาศาลมกจะไมคอยยอมรบการพจารณาคด โดยฟงแตค ารบสารภาพ แตกปรากฏมการรบสารภาพอย แตจะมเพยงเลกนอยกอนปลายศตวรรษท 19 และเพมมากขน หลงจากนนการใหการยอมรบมากขน เนองจากศาลมภาระหนกในการพจารณาคด นอกจากน การพยายามยบย งการใหการรบสารภาพไดผลนอยลง โดยจ าเลยมกจะยนยนทจะรบสารภาพ ปรากฏการณดงกลาวเกดขนทงในอเมรกาและองกฤษ ตวอยางของคดลกษณะดงกลาวไดแก คดระหวาง Commonwealth กบ Battis ในป ค.ศ. 1804 เปนชายผวด า อาย 20 ป ถกกลาวหาวาขมขนกระท าช าเราเดกหญงผวขาว อาย 13 ป และใชหนทบศรษะเธอ แลวโยนเธอลงไปในน าจนกระทงเธอตาย จ าเลยไดใหการรบสารภาพตามฟองในขอหาขมขนกระท าช าเราและฆาผอนตาย แตศาลไดแนะน าแกเขาวา ภายใตกฎหมายและศลธรรมเขาไมผกพนตองรบสารภาพ เขามสทธทจะปฏเสธขอหาทงหลาย และปลอยใหเปนหนาทของฝายปกครอง ทจะพสจนความผดเหลานน ศาลไดใหเขาพจารณาใหมภายในเวลาอนควรทศาลก าหนดวาเขาควรจะใหการวาอยางไรแลวจงน าเขาไปควบคมตวไวเชนเดม นอกจากนน ศาลยงสงใหเสมยนศาลงดการจดบนทกค าใหการรบสารภาพนน ตอมา เมอจ าเลยถกน าตวเขาสหองพจารณาคดอกครงตามก าหนดเวลาของศาล จ าเลยใหการรบสารภาพอกครงหนง ในครงนศาลจงยอมรบ กลาวไดวาการยอมรบค าใหการรบสารภาพมากขนมเหตผลมาจาก ภาระหนาททมมากขนของผพพากษา และจ าเลยมกจะยนยนค าใหการรบสารภาพนน ศาลจงยบย งการใหการรบสารภาพนอยลง เปนผลใหมการยอมรบค าใหการรบสารภาพมากขน และการยอมรบค ารบสารภาพ โดยไมคนหาความจรงตอไปแสดงใหเหนวามการใหความส าคญกบหลกการคนหาความจรง (Ascertain Substantive) นอยลง

DPU

29

การยอมรบการพพากษาตดสนคด โดยฟงเพยงค าใหการรบสารภาพของจ าเลยเปดโอกาสใหมการตอรองค ารบสารภาพได โดยกระท าอยางไมเปนทางการ การตอรองค ารบสารภาพ ปรากฏอยางเปนทางการในครงแรกในคดระหวาง Swang กบ Tennessee State ในป ค.ศ. 1865 โดยจ าเลยรบสารภาพในขอหาเลนการพนนสองขอหา ตามขอตกลงทจ าเลยท ากบพนกงานอยการ โดยพนกงานอยการจะไมฟองคดการพนนอกแปดขอหา ศาลสงของรฐเทนเนสซ กลาวในค าพพากษาวา “เอกสารขอตกลงของพนกงานอยการไมเคยปรากฏในประวตศาสตรความยตธรรมของรฐ จ าเลยอยทามกลางความไมจรง ทไดรบการบอกกลาวจากพนกงานอยการทวา หากจ าเลยไมยอมรบขอตกลง จะตองถกจ าคก จ าเลยมสทธทจะพสจนความผด” แลวศาลจงสงใหพจารณาคดใหม โดยถอวาจ าเลยใหการปฏเสธ ศาลยงกลาวอกวา “ตามรฐธรรมนญมสทธทจะไดรบการพจารณาในศาลอยางรวดเรว... และสทธนจะตองไมถกลบลางไปโดยการหลอกลวงหรอกลอบาย ค าพพากษานเหนวาการตอรองค ารบสารภาพทกระท าโดยพนกงานอยการนน เปนการใชกลอบายหลอกลวงชกจงใหจ าเลยหลงผด ค าใหการรบสารภาพไมไดมาจากความสมครใจนนใชไมได” ในมลรฐ Georgia เปรยบเทยบการตอรองค ารบสารภาพวามลกษณะเดยวกบค ารบสารภาพนอกศาล และมความพยายามทจะเสนอขอกฎหมายวา ค าใหการในการตอรองค ารบสารภาพเปนค ารบนอกศาลและจ าเลยสละสทธตามรฐธรรมนญทจะไดรบการพจารณาคดในศาล และขอใหลงโทษจ าเลยตามค าใหการรบสารภาพนน แตศาลไมยอมตามความเหนดงกลาวโดยกลาวในคด Insurance Co. V. Morse ในป ค.ศ. 1874 วา “บคคลยอมไมถกพรากไปจากชวต อสรภาพ และสทธพนฐานตามรฐธรรมนญ” นอกจากนในชวงตงแตป ค.ศ. 1865 เปนตนมา ปรากฏมการตอรองค ารบสารภาพเขาสการพจารณาคดของศาลมากมาย แตศาลกปฏเสธทจะยอมรบหลกการของการตอรองค ารบสารภาพดงกลาว

การปรากฏขนของการตอรองค ารบสารภาพอยางเปนทางการในป ค.ศ. 1865 นน แมจะไดรบการปฏเสธจากศาลแตอยางไรกตาม โดยทางปฏบตมการปฏบตกนอยเปนประจ าวน ท าใหมคดขนสศาลอยบอยครงจงมการพฒนาหลกกฎหมายเกยวกบเรองนมากขนเปนล าดบ20

2.3.3 รปแบบของการตอรองค ารบสารภาพ21 แมจะมการกลาวอางถงการเกดขนเปนครงแรกของการตอรองค ารบสารภาพใน ค.ศ.

1431 ในศาล Ecclesiastical Court ของประเทศฝรงเศส22 แตโดยทการตอรองค ารบสารภาพเปน

20 นจรนทร องคพสทธ. (2527). การตอรองค ารบสารภาพ. หนา 24. 21 ส านกงานศาลยตธรรม. (2545). การน าการตอรองค ารบสารภาพมาใชในประเทศไทย กรณศกษาคดยาเสพตด. หนา 62-68. 22 Albert W.Aishuler. (1979). Op.cit. p.214.

DPU

30

กระบวนการทไดรบการพจารณาวาเปนสงทเจรญเตบโตตามธรรมชาตของกระบวนการยตธรรมในระบบกลาวหา การศกษาพฒนาการทางประวตศาสตรของการตอรองค า รบสารภาพในสหรฐอเมรกา ในฐานะทเปนตนแบบของการใชวธตอรองค ารบสารภาพเปนเครองมอในการยตคดอาญา จงเปนตวอยางทแสดงใหเหนถงลกษณะของการตอรองค ารบสารภาพไดอยางชดเจนทสด โดยสามารถแยกพจารณาไดดงน

1) การตอรองค ารบสารภาพโดยปรยาย ในสหรฐอเมรกา อาจกลาวไดวาการตอรองค ารบสารภาพไดเรมกอตวขนนบแตศาลเรม

รบฟงค าใหการรบสารภาพเปนพยานหลกฐานในชวงทศวรรษ 1830 ดงเหนไดจากในชวงเวลาตอมาอตราการใหการรบสารภาพไดมแนวโนมสงขนและสะทอนใหเหนความเปลยนแปลงบางอยางทเกดขนในกระบวนการยตธรรมทางอาญาของสหรฐอเมรกา โดยใน ค.ศ. 1880 ในนครนวยอรค มผใหการรบสารภาพถงรอยละ 85 ของคดอาญาทมการตดสนทงหมด23

แมในชวงศตวรรษท 18 และศตวรรษท 19 ตอนตน จะไมปรากฏวาการตอรองค ารบสารภาพไดเกดขนในประเทศสหรฐอเมรกาอยางแนชดหรอไมแตค าพพากษาทมการรายงานซงระบถงการใหการรบสารภาพในครงแรก ไดอธบายใหเหนถงความลงเลใจของศาลชนตนทจะอนญาตใหมการรบสารภาพในการกระท าผดทมโทษประหารชวต หลงจากทมการใหเวลาจ าเลยอก 1 วนในการพจารณาการรบสารภาพของเขาเองแลว และศาลชนตนไดท าการไตสวนภายใตค าสาบานกบพนกงานฝายปกครอง ผควบคม และเจาหนาทยตธรรมหรอพนกงานราชทณฑซงเปนผสอบสวนผตองขงกอนทยอมรบการรบสารภาพถงความปกตของจตใจของผตองขง โดยมสงทมอทธพลตอเขาหรอไม ไมวาจะเปนค าสญญา การชงจง หรอความหวงทจะไดรบการอภยโทษหากผตองขงใหการรบสารภาพ การทศาลชนตนเปนหวงวาเจาหนาทของรฐจะใหขอเสนอกบจ าเลยโดยการใหสญญาเพอแลกเปลยนกบการใหการรบสารภาพหรอไมนน อาจแสดงใหเหนวา อยางนอยทสดการตอรองค ารบสารภาพโดยปรยายไดเกดขนแลวในยคแรกของประเทศ ถงแมวาจะมความเปนไปไดทการกระท านนจะไมไดรบความเหนชอบจากฝายตลาการ24

ในชวง ค.ศ. 1920 มลรฐและมหานครหลายแหงไดจดตง “คณะกรรมการ” เพอส ารวจการท างานของหนวยงานในกระบวนการยตธรรม ผลการศกษารายงานวา อตราการใหการรบสารภาพไดเพมขนอยางสม าเสมอตงแตชวงเรมเปลยนแปลงศตวรรษเปนตนมา สถตตงแต ค.ศ. 1839 แสดงใหเหนวา ค าตดสนลงโทษรอยละ 25 เปนผลจากการรบสารภาพ ใน ค.ศ. 1869 อตรา

23 Howard Abadinsky. (1991). Law and Justice. p.197. 24 Douglas D. Guidorizzi. (1998). “Should we really ban Plea bargaining? : The core concern of Plea bargaining critics.” Emory Law Review. p.5.

DPU

31

ดงกลาวไดสงขนเปนรอยละ 75 จนกระทงขนเปนรอยละ 90 ใน ค.ศ. 1920 การเพมขนของอตราการรบสารภาพเชนน แสดงใหเหนไดชดเจนถงการเพมขนของการใชการตอรองค ารบสารภาพเพอยตคดอาญา และการตอรองค ารบสารภาพไดเปนสวนหนงของระบบตลาการ ท งนรายงานการศกษาของคณะกรรมการชดหนงใน ค.ศ. 1920 ไดยนยนถงการยอมรบการตอรองค ารบสารภาพในกระบวนการยตธรรมทางอาญา โดยกลาววา เปนความรสกโดยทวไปวาจ าเลยผซงใหการรบสารภาพในขอหาควรไดรบการปฏบตทปรานกวากรณทเขาใหการปฏเสธและศาลมค าตดสนวามความผด ยงไปกวานนคณะกรรมการชดดงกลาวยงไดรบรวาสงส าคญทจงใจใหจ าเลยใหการรบสารภาพนน ไมใชการกระท าความผดอยางแทจรงของเขาเสมอไป แตเปนวธการตอรองทเขาสามารถท าไดกบรฐ ถงแมวาคณะกรรมการจะเพยงรายงานวธปฏบตทเกดขนจรงในแตละวนเทานน แตกเปนการน าเรองการตอรองค ารบสารภาพมาสความสนใจของสาธารณชน โดยผวจารณรายหนงกลาวถงการตอรองเชนนวา สงคมไดเรยนรวธการของแนวคดการประมล (ตอรอง) ทไดเขาครอบง ากระบวนการยตธรรม25

2) การตอรองค ารบสารภาพโดยชดแจง ในชวงครงหลงของศตวรรษท 19 คดทเกยวของกบขอตกลงการตอรองค ารบสารภาพ

โดยจดแจงเรมทจะมปรากฏในรายงานค าพพากษาศาลอทธรณคดหนงซงมการตความของรฐมชแกน ไดสรางขอก าหนดบางประการของการรบสารภาพ โดยอธบายถงขอวตกกงวลทเกดขนในชวงเวลานนเกยวกบการพจารณาวา อะไรทอาจเขาลกษณะการตอรองค ารบสารภาพ ศาลไดใหขอสงเกตวา ฝายนตบญญตไดผานกฎหมายเพอคมครองผตองขงและสงคม เพอตอบโตการใชอ านาจโดยทางมชอบซงเกดขนจากพนกงานอยการในการจดการใหผตองขงใหการรบสารภาพ ในขณะทการพจารณาคดทเปนธรรมอาจแสดงใหเหนวาบคคลเหลานนไมมความผด หรอแสดงใหเหนถงขอเทจจรงทส าคญทควรทราบ ศาลพบวาฝายนตบญญตมแนวคดวาเปนอนตรายทพนกงานอยการอาจจะด าเนนการใหผตองขงใหการรบสารภาพโดยการใหหลกประกน ทงทความจรงมไดมอ านาจเชนนน ดงนน ศาลอทธรณไดกลบค าตดสนของศาลชนตนทพพากษาใหจ าเลยมความผด เพราะเหตทศาลชนตนมไดด าเนนการสอบสวนขอเทจจรงในคดอยางอสระโดยเหมาะสม อยางไรกตาม เราสามารถอนมานจากขอความเชงนโยบายของศาลไดวา การตอรองค ารบสารภาพไดเกดขนในเวลานน การตอบสนองของฝายตลาการทงประเทศเกยวกบการตอรองค ารบสารภาพทงโดยชดแจงและโดยปรยาย กลบเปนไปในทางตรงกนขามกบศาลในมลรฐมชแกนซงไมเหนดวยกบการตอรองค ารบสารภาพ26

25 Ibid. 26 Ibid.

DPU

32

การเปลยนแปลงรปแบบของกระบวนการยตธรรมของสหรฐอเมรกาในชวงศตวรรษท 19 ไดใหค าอธบายทมน าหนกเกยวกบการเกดขนของการตอรองค ารบสารภาพดวยกระบวนการยตธรรมทตองประสบปญหาจากการด าเนนคดตามระบบกลาวหาและกฎหมายลกษณะพยานทกอใหเกดความยงยากและสบสน ประกอบกบการพจารณาคดในระบบลกขนซงกอใหเกดปญหาความลาชาในการด าเนนคดและขาดความแนนอนในการพพากษาลงโทษ ตลอดจนปรมาณงานทเพมขนมากกวาจ านวนบคลากรทจะด าเนนการใหเสรจรวดเรวได และคดทคงคางในชนการด าเนนการของพนกงานอยการและศาลจ านวนมาก ไดน ามาสการน าการตอรองค ารบสารภาพมาใชในกระบวนการยตธรรมของประเทศสหรฐอเมรกา การรบรองกระบวนการตอรองค ารบสารภาพไดแสดงใหเหนชดเจนจากการยอมรบของศาล ซงอาจพจารณาไดดงน

ใน ค.ศ. 1958 ศาลสงสหรฐฯ ไดรบรองความชอบดวยกฎหมายของการตอรองค ารบสารภาพไวเปนครงแรก ในคดระหวาง Shelton V. United State, 1958 โดยวางหลกไววา พนกงานอยการซงไมปฏบตตามสญญาทใหไวกบจ าเลยอนเนองจากการแลกเปลยนค ารบสารภาพของจ าเลยนน ค าใหการรบสารภาพของจ าเลยในคดเชนนยอมตกเปนโมฆะ ตอมาใน ค.ศ. 1964 ศาลสงสหรฐฯ ไดวางหลกไวในคด Negelberg V. United State, 1964 ผพพากษายอมมอ านาจใชดลพนจทจะอนญาตใหจ าเลยถอนค าใหการปฏเสธความผด และยนค าใหการรบสารภาพเพอรบโทษทเบากวาความผดทถกกลาวหา ถาหากพนกงานอยการยนยอมและเหนดวย เพราะเปนสทธของจ าเลยทจะใหความรวมมอในการด าเนนคด

ส าหรบประเดนเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญของการตอรองค ารบสารภาพนน27 ในระยะเรมแรก ศาลไดตงค าถามถงความชอบดวยกฎหมายของกระบวนการตอรองค ารบสารภาพในการบนทอนสทธของจ าเลยในการไดรบการพจารณาโดยลกขน ในคด United State V. Jackson, 1968 ศาลวนจฉยวา รฐบญญตทก าหนดใหการลงโทษประหารชวตจะท าไดในเฉพาะกรณทไดมการพจารณาโดยคณะลกขนถอเปนรฐบญญตทไมสมบรณ โดยเสยงขางมากเหนวา บทบญญตใดไมวาโดยวตถประสงคหรอผลกระทบ จะเปนการจ ากดการใชสทธตามรฐธรรมนญโดยลงโทษบคคลทเลอกจะใชสทธนน ถอวาขดรฐธรรมนญ โดยผพพากษา Stewart ใหขอสงเกตวา ปญหาของรฐบญญตไมไดอยทวาเปนการบงคบใหรบสารภาพ และสละสทธการไดรบการพจารณาโดยคณะลกขน แตเปนการสนบสนนใหมการรบสารภาพและสละสทธตามรฐธรรมนญ เพอหลกเลยงโทษประหารชวตโดยไมจ าเปน

27 รฐธรรมนญของสหรฐอเมรกา วางหลกไววา การพจารณาคดอาญาทกประเภท ยกเวนคดขบออกจากต าแหนง จะตองไดรบการพจารณาโดยคณะลกขน

DPU

33

ใน ค.ศ. 1970 ศาลไดเปลยนแนวทางการตดสนจากคด United State V. Jackson โดยในคด Brady V. United State, 1970 ศาลไดชถงขอดของการตอรองค ารบสารภาพ โดยย าวธการปฏบตใหประโยชนแกคความทงสองฝายในระบบกลาวหา นอกจากนน ศาลยงถอวาทางการปฏบตของการตอรองค ารบสารภาพชอบดวยกฎหมาย โดยใหขอสงเกตวา การใหการรบสารภาพเปนสงทแสดงใหเหนถงความคาดหวงในความส าเรจของการแกไขฟนฟผกระท าผด และการรบสารภาพมไดเกดจากความกลวตอโทษประหารชวตในทกคด ในคด United State V. Jackson เปนเพยงการก าหนดวา การรบสารภาพจะตองเกดขนโดยรบรและโดยสมครใจเทานน

ตอมาในคด Carolina V. Alfrod, 1970 ศาลจงไดเพกเฉยตอการใหเหตผลในเรองการฟนฟผกระท าผดจากการตอรองค ารบสารภาพ โดยศาลไดย าขอเทจจรงวา จ าเลยไดเลอกการรบสารภาพโดยรบรและสมครใจ การรบสารภาพนนจงเปนพยานหลกฐานทแนนหนาในการกระท าความผดทเปนลายลกษณอกษร

ใน ค.ศ. 1971 คด Santobello V. New York ศาลกลาววาการตอรองค ารบสารภาพเปนองคประกอบส าคญของการบรหารงานยตธรรม โดยเฉพาะอยางยงเสยคาใชจายนอยกวาและรวดเรวกวาการพจารณาคดโดยลกขนโดยเตมรปแบบ

ใน ค.ศ. 1984 ในคด Mabry V. Johnson ศาลสงสหรฐฯ ไดวางหลกไววา จ าเลยไมมสทธตามรฐธรรมนญทจะบงคบตามขอเสนอใหบงคบตามขอตกลงในการตอรองค ารบสารภาพ ซงอยการจ าเลยไดถอนขอเสนอนนไปกอนทจะมผลบงคบ

การตอรองค ารบสารภาพเพงจะไดรบการยอมรบวาเปนกระบวนการทเปนธรรมเมอไมนานมาน Weigend ชใหเหนวา กอนชวงทศวรรษ 1960 นน การตอรองค ารบสารภาพในสหรฐอเมรกาถอเปน “พนทสเทา” ในกฎหมายวธพจารณาความอาญา แตจากค าวนจฉยของศาลสงสดของสหรฐอเมรกาตงแต ค.ศ. 1970 เปนตนมา กแสดงใหเหนถงการยอมรบการตอรองค ารบสารภาพมากขน และในปจจบนนกกฎหมายอเมรกนสวนใหญกยอมรบการตอรองค ารบสารภาพวาเปนมาตรการทจะน าไปสค าวนจฉยทถกตองเปนธรรมดวย แตทงนจะตองมหลกประกนความชอบดวยกฎหมาย (Due Process) อยางไรกตาม ในสายตาของสาธารณชนกไมไดชนชมวธการนมากนก และมขอวพากษวจารณจ านวนมาก โดยเฉพาะอยางยงในประเดนทวาการตอรองค ารบสารภาพจะมผลกระทบตอความนาเชอถอของกระบวนการยตธรรมทางอาญาหรอไม เพยงใด28

จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา การตอรองค ารบสารภาพมพฒนาการทผานการยอมรบจากศาลมาเปนล าดบ กระบวนการเจรจาตอรองทเกดขนพรอมๆ กบกระบวนพจารณาใน

28 Heike Jung. (1997). Op.cit. P.113.

DPU

34

ระบบกลาวหาไดถกน ามาใชเพอแกไขปญหาระบบ และกลายเปนองคประกอบส าคญของกระบวนการยตธรรมของสหรฐอเมรกา 2.4 แนวความคดเกยวกบการกนผกระท าความผดไวเปนพยาน

ปญหาอาชญากรรม มความซบซอนขนตลอดเวลา ควบคกบการพฒนาไปของความเจรญดานอนๆ ของมนษย โดยเฉพาะในชวงเวลานบตงแตมการปฏวตอตสาหกรรม ทมการพฒนารปแบบของสงคมมนษยไดกาวไปสสงคมแบบองคกร (Organic Society) อาชญากรรมกเรมมการจดตงในลกษณะองคกรเชนกน อาชญากรรมดงกลาวกระท าโดยบคคลหลายคนรวมกนกระท าโดยแตละคนกระท าในแตละสวน การจะพสจนความผดของแตละบคคล เพอน ามาลงโทษนนไมอาจกระท าไดโดยงาย หากไมมขอมลขาวสารจากภายในกลมของผกระท านน ทจะเชอมโยงการกระท าตางๆ เขาดวยกน

ในการด าเนนคดอาญาตามดลพนจ ไดเปดโอกาสใหเจาพนกงานใชดลพนจในการด าเนนคดไดอยางกวางขวาง และขณะเดยวกนกไดเกดหลกในเรองการเจรจาตอรองกบผตองหาหรอจ าเลยทเรยกวา “Plea Bargaining” ขน หลกนเองไดน าไปสการเจรจาตอรองในเรองการกนผ รวมกระท าผดเปนพยานในคดบางประเภททมความจ าเปนทางพยานหลกฐานและความบกพรองของขอมลขาวสาร โดยเจาพนกงานจะใหหลกประกนแกผตองหาวา หากผตองหายอมใหการเปนพยานกจะไมฟองรองหรอไมน าค าใหการนนมาใชพสจนความผดของพยานในภายหลง ทงนโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตของกฎหมายหรออ านาจตามหลกการด าเนนคดอาญาตามดลพนจ เหตทตองมการใหหลกประกนในการไมฟองรองหรอไมน าค าใหการมาใชกเพอเปนการชดเชยหรอทดแทนสทธทผตองหานนมอยอนถอไดวาเปนหลกประกนของระบบกลาวหา คอ สทธทจะไมใหการเปนปรปกษตอตนเองในทางอาญา (The Privilege Against Self-Incrimination) ทผตองหาตองเสยไปเพราะการใหการเปนพยานอนตองเปดเผยถงขอเทจจรงทตนมสวนรวมในการกระท าความผดดวย

หลกการทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญานน มพนฐานมาจากกฎหมาย Cannon Law ของโรมนและ Common Law ขององกฤษ และไดแพรขยายไปทวโลก ประเทศไทยเองกไดรบอทธพลจากหลกกฎหมายดงกลาว และไดค มครองสทธในการทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญาไวในรฐธรรมนญดวย ดวยความจ าเปนทจะตองใหไดมาซงขอมลขาวสารเพอประโยชนในการจดการกบปญหาอาชญากรรม จงไดมการพฒนามาตรการในการรบขอมลขาวสารจากผกระท าความผด จนไดรปแบบการด าเนนคดทเปดโอกาสใหผกระท าความผดให

DPU

35

ขอมลขาวสารไดงายขนสองรปแบบ คอ การตอรองค ารบสารภาพ และการกนผกระท าความผดไวเปนพยาน ความแตกตางของรปแบบการด าเนนคดทงสองรปแบบมอยหลายประการ เชน

1) ตามปกตโดยทวไปแลว เมอมการกนผตองหาหรอจ าเลยเปนพยานแลว ผตองหาหรอจ าเลยนนจะรอดพนจากการถกฟองรองและบงคบตามกฎหมาย แตการตอรองค ารบสารภาพนน เมอผตองหาหรอจ าเลยยอมตกลงตามทไดเจรจากบอยการแลว ผตองหาหรอจ าเลยนนจะถกลงโทษเพยงแตจะไดรบการลดโทษใหเบาลงเทานน

2) วตถประสงคของการตอรองค ารบสารภาพ เปนกรณทผตองหาหรอจ าเลยนนใหถอยค าอนเปนการปรกปร าใหรายตนเองและตองถกลงโทษ โดยมการพจารณาถงความเลวรายของการกระท า และน าตวผกระท าผดมาลงโทษ แตการกนตวผต องหรอจ าเลยเปนพยานมไดมวตถประสงคเชนน กลาวคอ ผตองหาหรอจ าเลยทถกกนไวเปนพยาน จะหลดพนจากการตองไดรบโทษไปโดยอตโนมต

3) การตอรองค ารบสารภาพ ไมเปนการเปลยนแปลงหนาท และความรบผดในกระบวนการยตธรรมทางอาญา กลาวคอ ผตองหาหรอจ าเลยยงคงมฐานะเหมอนเดมและตองถกลงโทษตามกฎหมาย แตการกนผตองหาเปนพยานจะมผลท าใหผนนเปลยนฐานะและความผดจากผตองหาหรอจ าเลยเปนเพยงพยานในคดทตนมสวนรวมกระท าความผด และไมตองรบโทษในผลแหงการกระท าของตนโดยปรยาย

ความเปนมาของการกนตวผกระท าความผดไวเปนพยานในประเทศองกฤษ เรมตงแตชวงกอนศตวรรษท 19 โดยมการใหรางวลน าจบผกระท าความผดขน รางวลน าจบนรวมเอาการใหค ามนตอผรวมกระท าความผดทจะไมเอาโทษ (promise of pardon to accomplices) การไมเอาโทษนกระท าโดยการใหอภยโทษ เงอนไขการใหอภยโทษนเปรยบเสมอนการรองขอความเมตตาจากแผนดน (equitable claim to the mercy of the Crown) เทานน จงท าใหเกดความไมแนใจตอผกระท าความผดวาจะไดรบอภยโทษหรอไม

ตอมาในศตวรรษท 19 ไดมการพฒนาระบบต ารวจขนในองกฤษ ซงเชอกนวาระบบต ารวจนท าใหระบบการใหรางวลน าจบกด ระบบอภยโทษกด หมดความหมายไป แตกไดมการพฒนาวธการใหมๆ เขามาทดแทน ท งนเพอตอสกบอาชญากรรม โดยเฉพาะอยางยงองคกรอาชญากรรมซงพยานหลกฐานตองหาจากอาชญากรรมเอง วธการทเกดขนมาแทนนมลกษณะเปนการใหการคมกน (Immunity) จากการฟองรองในภายหลง

ในสหรฐอเมรกากมการกนผรวมกระท าความผดเปนพยาน โดยสหรฐอเมรกาถอวาเปนปญหาความจ าเปนในทางนโยบายทางอาญา (Criminal Policy) เกยวกบการหาพยานหลกฐานและการใชสทธไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญาอยางเหนไดชด ซงทางออกในเรองนคอ

DPU

36

การมกฎหมายวาดวยความคมกน (Immunity Statutes) กฎหมายดงกลาวนไมไดมผลเปนการยกเลกความผดทบคคลนนกระท า แตเปนกฎหมายทใหความมนใจแกบคคลทจะไมถกด าเนนคด เนองจากค าใหการของเขา ในขณะเดยวกนกจะเปนการลบลางสทธของพยานในการทจะอางสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญาอกตอไป กลาวไดวา สหรฐอเมรกาออกบทบญญตดงกลาวเพอเปนเครองมอในการตอสกบองคกรอาชญากรรม

แตอยางไรกตาม เนองจากพยานทวานเปนพยานทไดชอวาเปนผรวมกระท าความผดกบจ าเลยอยดวย ดงนน ในการพจารณาคดของลกขนหรอของศาลกตาม ค าใหการของพยานชนดนจะไดรบการเชอถอหรอการยอมรบนอยมาก โดยเฉพาะหากไมมพยานหลกฐานอนประกอบค าใหการของพยานแลว ศาลมกจะไมพพากษาลงโทษจ าเลยเพยงเพราะค าใหการของพยานผรวมกระท าผดแตเพยงอยางเดยว แตหลกทยดถอในทางปฏบตดงกลาวในปจจบนมกจะไมไดรบการยดถออยางเครงครดนก

DPU

บทท 3 การตอรองขอมลส าคญ และการใชดลพนจของศาลในการลดโทษใหแกจ าเลย

ทใหขอมลส าคญในความผดเกยวกบยาเสพตดของตางประเทศ

กอนทจะศกษาถงมาตรการทางกฎหมายเกยวกบการลดโทษใหแกจ าเลยทใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 100/2 ของประเทศไทย จะตองศกษาถงแนวคดในการใชดลพนจของศาลในการก าหนดโทษและลดโทษใหแกจ าเลยของตางประเทศ รวมทงมาตรการทางกฎหมายทท าใหเกดบทบญญตมาตรา 100/2 เสยกอน อนไดแก การตอรองค ารบสารภาพ การกนผกระท าความผดไวเปนพยาน และมาตรการอยางอนซงมชอเรยกแตกตางกนไปในแตละประเทศ และในการศกษากฎหมายของตางประเทศน ผเขยนไดเลอกศกษาทงประเทศทใชกฎหมายในระบบคอมมอนลอว ซงไดแก ประเทศสหรฐอเมรกากบประเทศองกฤษ และประเทศทใชกฎหมายในระบบซวลลอว ซงไดแกประเทศฝรงเศสกบประเทศเยอรมน ทงนเพอจะไดเขาใจถงหลกเกณฑ วธการของมาตรการตางๆ และเหนถงความแตกตางของบทบญญตของกฎหมายและการบงคบใชกฎหมาย อนจะน าไปสการน ามาปรบใชกบหลกกฎหมายของประเทศไทยไดอยางมประสทธภาพ โดยผเขยนขออธบายเปนล าดบ ดงตอไปน 3.1 ประเทศสหรฐอเมรกา

3.1.1 การก าหนดโทษและการลดโทษ การก าหนดโทษในสหรฐอเมรกาไดมคณะกรรมการก าหนดโทษ (United States

Sentencing Commission) ซงเปนหนวยงานอสระจากอ านาจตลาการของศาล มการชขาดโดยใชเสยงขางมาก คณะกรรมการนมวตถประสงคในการก าหนดนโยบายในการก าหนดโทษ และปฏบตงานใหแกกระบวนการยตธรรมทางอาญาในสวนกลาง โดยมการประกาศตารางการก าหนดโทษเอาไวเปนแนวทาง ซงจะเปนประกนวาการก าหนดโทษจะตองเหมาะสมกบตวผกระท าผด โดยการก าหนดโทษจ าเลยของศาลในระดบ Federal Court จะเปนไปตาม Federal Sentencing Guideline แตกรณทผกระท าความผดไดใหความรวมมอกบกระบวนการยตธรรม ถอเปนเหตทสามารถลดโทษใหกบจ าเลยมากกวาทก าหนดใน Guideline ได ทงนศาลจะพจารณาถงความส าคญ

DPU

38

และคณประโยชนในความชวยเหลอของผตองหาหรอจ าเลย ความแทจรง ความสมบรณและความนาเชอถอของขอมล รวมท งระยะเวลาทใหความชวยเหลอ นอกจากนใน Uniform Law Commissioner’s Model Sentencing and Corrections Act มาตรา 3-108 ยงไดก าหนดวา เหตลดโทษใหรวมถงกรณผตองหาหรอจ าเลยชวยเหลอเจาหนาทของรฐในการสบพยานสอบสวนการกระท าความผดของบคคลอนๆ เชน ชวยใหสบหาตวหรอจบกมบคคลอนทกระท าความผด เปนตน1

เมอศาลตดสนวาบคคลใดมความผดแลว ศาลจะพจารณาถงพฤตการณตางๆ เกยวกบความประพฤต ประวต และบคลกลกษณะของจ าเลย เพอใหการก าหนดโทษเปนไปโดยละเอยดรอบคอบ โดยศาลตองเรยกรายงานการสบเสาะขอมลเกยวกบตวจ าเลยมาพจารณา กอนจะท าการก าหนดโทษในคดรายแรงทกคด ในรายงานดงกลาวจะประกอบดวยขอมลเกยวกบตวจ าเลย ทงขอมลสวนตว ขอมลทางสงคม เศรษฐกจและปจจยแวดลอมอนๆ ตลอดจนขอเสนอในเรองการก าหนดโทษของพนกงานคมประพฤต ทงนเปนการใหความรแกศาลกอนท าการก าหนดโทษใดๆ แกจ าเลย

ตามปกตแลวกอนการก าหนดโทษศาลพจารณาเหตอนๆ ประกอบดวย เชน บคคลนนมสตปญญาเพยงพอหรอไม เปนผทไดส านกในความผดและกลบตนเปนคนดแลวหรอไม ใหความรวมมอกบเจาหนาทดวยการเขาแจงความหรอเปนพยานใหเจาหนาทหรอไม ศาลจะท าการพจารณาขอมลเหลานประกอบ ซงขอมลเหลานแสดงใหเหนวาผกระท าความผดมความชวนอย และสมควรจะลดโทษผกระท าความผดใหนอยลง แมวาถาพจารณาตามหลกการลงโทษตามสดสวนแลว ผนนจะตองรบโทษหนกกตาม เหตเหลานแตเดมยงไมถอวาเปนเหตใหผกระท าความผดพนจากการถกต าหนไปได แตในเวลาตอมาเหตเหลานศาลสหรฐอเมรกาไดถอเปนหลกปฏบตวาเปนเหตทจะลดโทษได โดยศาลถอหลกวาถาหากมเหตผลทดทจะก าหนดโทษจ าเลยใหนอยลงไดแลว การก าหนดโทษจ าเลยใหหนกกเปนสงทไมจ าเปนและถอวาเปนการลงโทษทไมยตธรรม

3.1.2 การตอรองค ารบสารภาพ การตอรองค ารบสารภาพ หมายถง การตอรองระหวางเจาหนาทของรฐกบจ าเลย โดย

แลกเปลยนกนระหวางค ารบสารภาพของจ าเลย กบความยนยอมของเจาหนาทรฐทจะด าเนนการใหจ าเลยในทางปราน ซงสวนใหญแลวจะท าใหจ าเลยไดรบโทษนอยลง

ประเทสหรฐอเมรกาถอเปนประเทศแรกๆ ทมการน าการตอรองค ารบสารภาพมาใชในการพจารณาคด ซงไดมการพฒนาการตอรองค ารบสารภาพทงในลกษณะทไมเปนทางการโดยพนกงานอยการ และในลกษณะทเปนทางการโดยการรบรองของศาล จนถงปจจบน นบไดเกอบ

1 ส านกงานศาลยตธรรม. เลมเดม. หนา 51.

DPU

39

200 ป การตอรองค ารบสารภาพ จงฝงรากลกอยจนเรยกไดวา เปนวฒนธรรมของวธพจารณาความอาญาของสหรฐอเมรกา การตอรองค ารบสารภาพในสหรฐอเมรกามการปฏบตเพมขนมาก พบวารอยละ 902 ของจ าเลยทตองค าพพากษาลงโทษในคดอาญาทงจากศาลของมลรฐตางๆ และศาลของสหรฐอเมรกา มาจากค าใหการรบสารภาพโดยไมใชสทธทจะไดรบการพจารณาคดจากลกขน ซงค าใหการรบสารภาพดงกลาวมาจากการตอรองค ารบสารภาพ จงถอไดวาการตอรองค ารบสารภาพเปนชวตของกระบวนการยตธรรมทางอาญาของสหรฐอเมรกา จนมค ากลาวของคณะลกขนใหญแหงแคลฟอรเนย (California Grand Jury) วา “เรายอมรบ นบถอการตอรองค ารบสารภาพวาเปนสวนหนงของกระบวนการยตธรรมในทางอาญาตราบเทาทมนษยจะหาประโยชนไดจากอาชญากรรมตอสงคม” ซงแสดงใหเหนถงการยอมรบการตอรองค ารบสารภาพในลกษณะทไดประโยชนจากขอมลทไดจากอาชญากรรม นอกจากนผพพากษา Charies Clark ผพพากษาศาลสงสดสหรฐอเมรกากเคยกลาวไวในคดระหวาง Bryan v. United State วา “การตอรองค ารบสารภาพเปนสงทอยคกบประวตศาสตรความยตธรรมทางอาญาของชาต” และผพพากษา William Erickson แหงศาลสงโคโรลาโด กกลาวไววา “ฟองและค าพพากษาทมาจากการตอรองค ารบสารภาพจะเปนสวนหนงของระบบความยตธรรมทางอาญาของเราตลอดไป”3

3.1.2.1 รฐธรรมนญสหรฐอเมรกากบการตอรองค ารบสารภาพ กฎหมายวธพจารณาความอาญาของสหรฐอเมรกา มความผกพนอยางลกซงกบกฎหมาย

รฐธรรมนญ โดยมการน าเอาบทบญญตของรฐธรรมนญมาบงคบใชในการปฏบตหนาทในกระบวนการยตธรรมโดยตรง โดยเฉพาะในการคมครองสทธขนพนฐานของบคคลทเกยวของกบคดอาญา กฎหมายรฐธรรมนญไมวาประเทศใดมกจะไมไดก าหนดรายละเอยดเกยวกบสทธขนพนฐานไวทงหมด เนองจากจะท าใหมความยาวมากเกนไปและจะเกดปญหาการแขงตว (Rigid) ของกฎหมาย ประเทศสหรฐอเมรกามรฐธรรมนญประเภทแกไขยาก จงเกดปญหาดงกลาวไดงาย แตประเทศสหรฐอเมรกาเปนประเทศทใชกฎหมาย Common Law รายละเอยดเกยวกบสทธขนพนฐานของบคคลจงมกปรากฏอยในรปของค าพพากษาของศาล ส าหรบสทธตามรฐธรรมนญของสหรฐอเมรกาทเกยวของกบการตอรองค ารบสารภาพ มดงน4

2 Peet M. Bekker. (1999). “Plea Bargaining in the United State of America and South Africa.” The Comparative and international Law Journal of Southern Africa, 29:1. p.168. อางถงใน อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 135. 3 อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 135-136. 4 แหลงเดม. หนา 137-139.

DPU

40

1) สทธทจะไดรบการพจารณาคดโดยลกขน เนองจากสหรฐอเมรกาใชระบบถอวาคความเปนปฏปกษกนและมระบบลกขนในการพจารณาคด ดงนน หลกการพนฐานของกฎหมายภายในดงกลาวไดสะทอนออกมาเปนกฎหมายรฐธรรมนญ หากเปนประเทศทไมไดใชระบบถอวาคความเปนปฏปกษกน รฐธรรมนญมกจะปรากฏสทธขนพนฐานของบคคลวา มสทธไดรบการพจารณาคดอยางเปดเผยตอหนาศาลยตธรรม

2) สทธทจะเผชญหนากบพยานฝายตรงกนขาม เปนสทธขนพนฐานตามหลกการของระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกน เชนเดยวกบสทธทจะไดรบการพจารณาจากลกขน หลกการของระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกนนไดสะทอนออกมาปรากฏอยในกฎหมายรฐธรรมนญเชนกน

3) สทธทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญา กเปนสทธขนพนฐานตามหลกการของระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกน ทสะทอนออกมาใหเหนปรากฏในรฐธรรมนญเชนกน

การตอรองค ารบสารภาพ เปนสวนหนงของกระบวนวธพจารณาความอาญาทจ าเลยรบสารภาพ ศาลจะพจารณาขอเทจจรงไปตามค ารบสารภาพโดยไมมการพจารณาโดยลกขนและไมมการเผชญหนากบคความฝายตรงขาม ดงนน หากจ าเลยไมสละสทธทงสามประการดงกลาว จะไมสามารถตอรองค ารบสารภาพได การพจารณาเกยวกบการสละสทธน ปญหาประการแรกทตองพจารณาคอ สทธดงกลาวสละไดหรอไม เดมศาลสหรฐอเมรกาเคยกลาวในค าตดสนคด Insurance Co. V. Morse วา “บคคลยอมไมถกพรากไปจากชวต อสรภาพ และสทธตามรฐธรรมนญ” ค าพพากษานไมยอมรบการสละสทธดงกลาวของจ าเลย แตภายหลงแนวค าพพากษาไดววฒนาการโดยใชระยะเวลาชวงหนงจนกระทงในป ค.ศ. 1969 ศาลสงสดของสหรฐอเมรกาโดย Justice Douglas ไดวางหลกไวในคด Boykin V. Alabama วา ค าวนจฉยเกยวกบค ารบสารภาพนนถอวาไมมอย ถาในบนทกรายงานกระบวนพจารณาของศาลไมไดแสดงไวโดยชดแจงวาจ าเลยไดสละสทธตามรฐธรรมนญทมอยดวยกน 3 ประการ โดยความสมครใจและอยางมเหตผล อนไดแกสทธทจะไดรบการพจารณาโดยลกขน สทธทจะเผชญกบพยานฝายตรงกนขามและสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเอง ในทางอาญาค าพพากษานแสดงการยอมรบการสละสทธตามรฐธรรมนญทงสามประการ

ป ค.ศ. 1970 ศาลสงสดของสหรฐอเมรกาไดรบรองความชอบดวยกฎหมายรฐธรรมนญของการตอรองค ารบสารภาพเปนครงแรกไวในคด Brady V. United State แตกไดเตอนวาพนกงานอยการหรอผพพากษาหรอทงสองฝายจะตองใชความรอบคอบในการใชอ านาจฟอง และอ านาจในการพพากษาคดทจะแนะน าจ าเลยใหใชความระมดระวงในการใหการรบสารภาพ นอกจากน

DPU

41

The American Bar Association Standard on Criminal Justice ใหการยอมรบการตอรองค ารบสารภาพวาการตอรองค ารบสารภาพเปนจดเดนทนาสนใจของระบบความยตธรรมทางอาญาของสหรฐอเมรกา

การตอรองค ารบสารภาพ แมจะไดรบการยอมรบวาชอบดวยกฎหมายรฐธรรมนญของสหรฐอเมรกา แตกไมปรากฏสทธของจ าเลยตามรฐธรรมนญทจะใหจ าเลยเรยกรองใหมการตอรองค ารบสารภาพได ทงน เนองจากการเสนอการตอรองค ารบสารภาพเปนดลพนจของพนกงานอยการและศาล ไมมกฎหมายบงคบใหพนกงานอยการและศาลเสนอการตอรองค ารบสารภาพ หรอจ าเลยไมสามารถบงคบใหรฐเขาตอรองค ารบสารภาพได กลาวคอ กฎหมายไมมเงอนไขบงคบใหรฐและจ าเลยเขาตอรองค ารบสารภาพกน การตอรองค ารบสารภาพจะมขนกโดยความสมครใจของรฐและจ าเลยในการยนหรอรบขอเสนอในการตอรองค ารบสารภาพกน อยางไรกตาม การตอรองค ารบสารภาพปรากฏอยอยางแพรหลายทวไปในประเทศสหรฐอเมรกา และมรายละเอยดทมความแตกตางกนไปในแตละมลรฐ

3.1.2.2 การตอรองค ารบสารภาพในศาลตามกฎหมายของรฐบาลกลาง ถงแมวามลรฐตางๆ ของสหรฐอเมรกา จะมกฎหมายวธพจารณาความอาญาทม

รายละเอยดแตกตางกนไป แตโดยภาพรวมแลวหลกการของกฎหมายวธพจารณาความอาญากมพนฐานเดยวกน คอมาจากกฎหมายรฐธรรมนญ การตอรองค ารบสารภาพแมจะมรายละเอยดปลกยอยทแตกตางกน แตกมหลกการพนฐานอยางเดยวกน โดยพจารณาจากกฎหมายทศาลสหรฐอเมรกา (Federal Court) ใชกบการตอรองค ารบสารภาพ ซงศาลสหรฐอเมรกาจะตองใช FRCP 11 อน e เปนหลกในการด าเนนการและพจารณา ซงมรายละเอยดสรปได ดงน5

1) การเจรจาและความตกลงในการตอรองค ารบสารภาพ FRCP 11 อน e (1) ไดแสดงใหเหนถงความหมายการรบรองการเจรจาและความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพ ไวดงน “โดยทวไป เมอมการด าเนนคด อยการและจ าเลยหรอทนายจ าเลยอาจจะเจรจากนเพอท าความตกลงวา จ าเลยจะใหการรบสารภาพตลอดขอหาหรอรบสารภาพในขอหาทถกฟอง หรอในขอหาใหมทเบากวา หรอขอหาอนๆ ทเกยวของ เพอใหอยการกระท าสงหนงสงใด ดงน…”

กอนป ค.ศ. 1970 แมจะมการตอรองค ารบสารภาพกระท าอยโดยทวไปในประเทศทใชระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกนอยแลว จนกระทงปรากฏการรบรองความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพทชดเจนขนในคดระหวาง Santobello V. New York ในป ค.ศ.1971 โดยศาลสงสดของสหรฐอเมรกา (Federal Court) ไดใหการรบรองการตอรองค ารบสารภาพวา “การตอรองค ารบ

5 แหลงเดม. หนา 144-155.

DPU

42

สารภาพเปนสวนประกอบทส าคญในการบรหารงานยตธรรม โดยแทจรงแลวในการบรหารจะตองสงเสรม” นอกจากน ศาลยงปฏบตตอการตอรองค ารบสารภาพในลกษณะเดยวกบสญญาโดยศาลกลาวตอไปวา “เมอมการยนค าใหการทเปนผลมาจากความตกลงของพนกงานอยการกบจ าเลยความตกลงดงกลาวจะตองบรรลผล” การรบรองดงกลาวสงผลใหน าหลกความคดเกยวกบสญญาไปสมพนธกบหลก Due Process โดยหลกของ Due Process วางเงอนไขของการใหการวาจะตองประกอบดวยความสมครใจ (Voluntarily) และความมสตรถงผลการกระท า (Intelligently) ขณะทหลกของสญญานนมเงอนไขของการท าสญญาคอ ความสมครใจ (Voluntarily) และการปราศจากความส าคญผด (Mistake) ซงทงหลก Due Process และหลกของสญญาจะตองประกอบดวยความสมครใจ นอกจากน ความมสตรบรถงผลของการกระท ากมพนฐานเดยวกบการปราศจากความส าคญผด สรปไดวา ศาลสหรฐอเมรกามองการตอรองค ารบสารภาพวา น าเอาหลกการของสญญามาใช โดยใชขยายไปถงความชอบดวยกฎหมายรฐธรรมนญของการตอรองค ารบสารภาพดวย6 หากจะน าเอาหลกพนฐานนมาอธบาย FRCP 11 อน e (1) จะเหนไดวา “ความตกลง” ทปรากฏอยในมาตราดงกลาวมผลบงคบใหบรรลผล

ในการตอรองค ารบสารภาพนน ผทอาจมสวนเกยวของกบการเจรจาตอรองมหลายฝาย ไดแก

(1) พนกงานอยการ ในการพจารณาพยานหลกฐานทจะฟองคด พนกงานอยการจะพจารณาวา พยานหลกฐานทจะสามารถใชในการด าเนนคดกบจ าเลยมอยมากนอยเพยงใด เพอประเมนความเสยงในการตอสคดวามโอกาสแพหรอชนะเพยงใด ในการประเมนความเสยงนจะพจารณาถงคณคาของการรบสารภาพ กลาวคอ หากมพยานหลกฐานหนกแนนพนกงานอยการกไมจ าเปนตองตอรองค ารบสารภาพ การรบสารภาพของจ าเลยในคดนนจงมคณคาต า ขณะเดยวกนหากพนกงานอยการพจารณาพยานหลกฐานทมอย แลวพบวาตนเผชญอยกบความเสยงในการแพคด ค ารบสารภาพของจ าเลยกถอวามคณคาสง มนกวชาการจ านวนหนงเสนอทฤษฎทางเศรษฐศาสตรของการตอรองค ารบสารภาพเปรยบเทยบวา ความตองการขอมลขาวสารทจะน ามาเปนพยานหลกฐานในการตอสคดเปรยบเสมอนอปสงค (Demand) ในทางเศรษฐศาสตร ความไมสมดลของขอมลขาวสาร ท าใหเกดอปสงคผลกดนใหพนกงานอยการด าเนนการตอรองค ารบสารภาพ ดงนน การตอรองค ารบสารภาพจงเรมตนจากพนกงานอยการ

6 Shayna M. Sigman. (1999). “An Anylysis of Rule 11 Plea Bargaining Option.” University of Chicago Law Resiew, 66:4. p.1320. อางถงใน อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 145.

DPU

43

(2) จ าเลยหรอทนายความของจ าเลย โดยทวไปแลวจ าเลยมกเปนผไดรบขอเสนอจากพนกงานอยการในการตอรองค ารบสารภาพ การพจารณาขอเสนอของการตอรองค ารบสารภาพนนเปนเรองยากส าหรบจ าเลย ทงนเพราะ จ าเลยโดยทวไปทไมใชนกกฎหมายมกไมรถงความเสยงทจะไดรบการตอรองค ารบสารภาพวามอยเพยงใด การมทนายจ าเลยในการตอรองค ารบสารภาพจงมความจ าเปน อยางไรกตาม จ าเลยกมสทธทจะมทนายความดงปรากฏใน FRCP 11 อน c เมอจ าเลยมทนายความแลว ทนายความกบจ าเลยมกจะรวมกนหารอถงปจจยตางๆ ทเปนผลเกยวเนองกบการถกด าเนนคดของจ าเลย เชน คาใชจายในการตอสคด โอกาสในการชนะหรอแพคด หรอความเสยหายแกชอเสยงทอาจมขน หลงจากนน จงจะมการตดสนใจรบหรอปฏเสธขอเสนอของพนกงานอยการ ในทฤษฎทางเศรษฐศาสตรเปรยบขอมลทจะใชเปนพยานหลกฐานโดยการรบสารภาพของจ าเลยเปนอปทาน (Supply) ประโยชนทจ าเลยจะไดรบในทางปรานจากค าพพากษาเปนราคา สวนผลในทางรายทเกดแกจ าเลยไมวาจะเปนคาใชจายทจ าเลยตองเสยไปในการถกด าเนนคด ความเสยหายทเกดแกชอเสยงเพราะการถกด าเนนคดหรอผลในทางรายอนเปนตนทนของจ าเลย มทนายจ านวนหนงใชทฤษฎทางเศรษฐศาสตรวเคราะหการตอรองค ารบสารภาพ7

(3) ศาล การเขาไปมสวนเกยวของในการเจรจาตอรองค ารบสารภาพของศาลนน มขอถกเถยงกนอยมาก ฝายหนงเหนวาศาลควรเขาไปมสวนเกยวของในลกษณะใหสตรบรถงผลของการกระท า (Intelligently) แกจ าเลย เพอใหค ารบสารภาพของจ าเลยถกตองตามหลก Due Process ขณะทอกฝายหนงคดคานเหนวา การทศาลเขาไปเกยวของกบการตอรองค ารบสารภาพนน เสยงตอการกลบกลายเปนการขมขหรอสรางแรงกดดนใหจ าเลย ทงน เนองจากศาลเปนผตดสนชขาดคด สงทศาลพดอาจท าใหจ าเลยกลววาถาไมปฏบตตามจะเกดผลราย อยางไรกตาม FRCP 11 อน e (1) หรอสวนอนของ FRCP 11 ไมไดเปดโอกาสใหศาลเขามามสวนเกยวของกบการเจรจาตอรองค ารบสารภาพ หากศาลเขามาเกยวของกจะเปนการไมถกตองตามกฎหมาย และค าใหการทจ าเลยใหไว เนองจากศาลเขามาเกยวของกบการเจรจาจะถกถอวาเปนไปโดยขาดความสมครใจ เคยมคดทศาลเขามาเกยวของ เชน คดระหวาง Elksnis Gilliganในป ค.ศ.1966 ศาลพพากษาวา “จะถอวาค าใหการเปนไปโดยความไมสมครใจ หากศาลเขาไปมสวนเกยวของกบการเจรจาตอรองค ารบสารภาพ” ขอหามทไมใหศาลเขาไปเกยวของในการตอรองค ารบสารภาพนเปนขอหามทใชในศาลสหรฐ (Federal Court) เทานน สวนรฐอนมอสระทจะก าหนดหลกเกณฑของกฎหมายวธพจารณาความ

7 Jeffrey Standen. (1993). “Plea Bargaining in the Shadow of the Guideline.” California Law Review, 81:6. p.1472-1537. อางถงใน อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 146.

DPU

44

อาญาของตนเอง การหามศาลเขาไปเกยวของกบการเจรจาตอรองค ารบสารภาพน ไมไดรวมไปถงการหามไมใหศาลใหค าแนะน าแกจ าเลยตาม FRCP 11 อน c และอ านาจในการเขาไปมสวนเกยวของอนๆ ในการรบฟงค ารบสารภาพ การถามความสมครใจ อ านาจในการตรวจสอบความถกตองแนนอนของค าใหการรบสารภาพหรออ านาจอนทกฎหมายใหอ านาจผเสยหาย ในคดอาญาผเสยหายอาจตองรกษาผลประโยชนของตนเองในสองลกษณะ ลกษณะแรก ผเสยหายอาจตองรกษาประโยชนทตนควรจะไดรบจากความเสยหายทเกดขนในทางการเงน ไมวาจะเปนประโยชนทตนจะตองไดรบสงของทถกเอาไปหรอไดรบการเยยวยาความเสยหายทเกดแกรางกายจากการไดรบบาดเจบหรอประโยชนทางการเงนอนๆ ลกษณะทสอง

(4) ผเสยหายอาจตองรกษาประโยชนของตนทจะไดแกแคน (Retribution) หรอแกความผกพยาบาท (Revenge) แตสทธของผเสยหายในการมสวนรวมในคดอาญามอยนอยมาก เพอการรกษาประโยชนดงกลาว สทธผเสยหายในการมสวนรวมในคดอาญา ไดแก สทธทจะไดรบขอมล (Right to be Informed) และสทธทจะเสนอความเหน (Right to Present) ซงจ าเลยอาจใชสทธนในการมสวนรวมในการเจรจาตอรองค ารบสารภาพไดโดยในคดทอยในอ านาจศาลสหรฐ (Federal Court) ก าหนดใหจ าเลยมสทธทจะใหค าปรกษาตามมมมองของตนในขอเสนอของการเจรจาตอรองค ารบสารภาพใดๆ อยางไรกตาม ในรฐอนๆ อาจมการก าหนดสทธผเสยหายแตกตางไปจากน เหนไดวาผเสยหายไมมสทธเขาไปตดสนใจในการตอรองค ารบสารภาพ

2) รปแบบของความตกลงในการตอรองค ารบสารภาพ เมอมการเจรจาตอรองค ารบสารภาพแลว ผลของการเจรจาจะน ามาซงความตกลงทคความจะใชในการด าเนนการ ส าหรบความตกลงในการตอรองค ารบสารภาพ FRCP 11 อน e ก าหนดใหความตกลงในการตอรองค ารบสารภาพเปนการแลกเปลยนระหวางค ารบสารภาพตลอดขอหา หรอรบสารภาพในขอหาทถกฟองหรอขอหาใหมทเบากวาหรอขอหาอน ๆ ทเกยวของกบการใหพนกงานอยการท าสงใดสงหนงตอไปน

FRCP 11 อน e.1.(A) ถอนฟองขอหาอนๆ หรอ FRCP 11 อน e.1.(B) ท าความเหน หรอตกลงวาจะไมคดคานค ารองของจ าเลยทมขน

เพอใหศาลมค าพพากษาเปนพเศษเฉพาะคด ภายใตความเขาใจทวาความเหนหรอค ารองขอนนไมผกมดศาลในการพจารณาตดสนคด

FRCP 11 อน e.1.(C) ตกลงกนกบจ าเลยวา การมค าพพากษาเปนการเฉพาะคดเปนสงทเหมาะสมส าหรบคด

ความตกลงตาม FRCP 11 อน e นอาจแยกพจารณาไดเปน 2 รปแบบ คอ

DPU

45

(1) รปแบบแรก การตอรองฟอง (Charge Bargaining) การตอรองฟองเปนการตอรองค ารบสารภาพทพนกงานอยการตกลงจะฟองคดในลกษณะทปรานตอจ าเลยแลกเปลยนกบการใหการรบสารภาพของจ าเลย การฟองคดในลกษณะปรานของพนกงานอยการอาจด าเนนการในสามรปแบบ กลาวคอ ถอนฟองคดอนๆ ทเกยวของกน, ไมฟองคดอนๆ ทเกยวของกนหรอฟองคดทมขอหาเบา ถอนฟองหรอไมฟองคดทมขอหาหนกอนทเกยวของกน กลาวโดยสรปคอ การตอรองค ารบสารภาพนน พนกงานอยการอาจแลกเปลยนการลดจ านวนคด หรอลดความรนแรงของการฟองคด หรอทงสองอยาง กบการทจ าเลยตกลงทจะใหการรบสารภาพ คดตางๆ ทพนกงานอยการจะน ามาใชตอรองค ารบสารภาพตองเปนคดทเกยวของกน เชน จ าเลยใชปนยงผอนตายโดยมการพกพาอาวธโดยไมไดรบอนญาต และบกรก นอกจากน หลายปกอนจ าเลยเคยลกทรพย การตอรองฟองจะน าเอาคดลกทรพยเมอหลายปกอนมาตอรองค ารบสารภาพดวยไมได จะตอรองไดเฉพาะคดฆาผอน พกพาอาวธโดยไมไดรบอนญาต หรอคดบกรกซงเปนการกระท าทเกยวของกน ในความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพโดยตอรองการฟอง พนกงานอยการและจ าเลยสามารถท าใหความตกลงบรรลผลไดโดยงาย เนองจากจ าเลยสามารถใชสทธทตนเองมอยในการรบสารภาพเพอปฏบตตามขอตกลงและพนกงานอยการสามารถใชดลพนจในการฟองคดตามอ านาจฟองทตนม เพอปฏบตตามขอตกลงไดเชนกน ขอก าหนดของ FRCP 11 อน e.1.(A) กถอเปนการตอรองการฟองอยางหนง

(2) รปแบบทสอง การตอรองค าพพากษา (Sentence Bargaining) การตอรองค าพพากษา คอ การทจ าเลยใหการรบสารภาพเพอแลกเปลยนกบการทพนกงานอยการท าความเหนหรอไมคดคาน ใหมการพพากษาลดหยอนโทษ หรอตกลงใหมค าพพากษาเปนการเฉพาะคด การตอรองค ารบสารภาพ FRCP 11 อน e สามารถปฏบตไดใน 2 ลกษณะ คอ

ลกษณะแรก FRCP 11 อน e.1.(B) พนกงานอยการท าความเหนหรอตกลงวาจะไมคดคานค ารองขอของจ าเลยทมขน เพอใหศาลมค าพพากษาเปนพเศษเฉพาะคด ภายใตความเขาใจทวา ความเหนหรอค ารองขอนนไมผกมดศาลในการพจารณาคด แลกเปลยนกบค าใหการรบสารภาพของจ าเลย การใชบทบญญตตาม FRCP 11 อน e.1.(B) มตวอยาง เชน จ าเลยตกลงใหการรบสารภาพในคดยาเสพตด และใหความรวมมอในการเปนพยาน พนกงานอยการตกลงทจะท าความเหนใหพพากษาจ าคก 5 ป ตอมา ศาลยอมรบค าใหการรบสารภาพ แตพพากษาลงโทษจ าคกจ าเลย 10 ป ศาลอทธรณยนยนตามค าพพากษาของศาลชนตนและพพากษาวาจ าเลยไมมสทธถอนค าใหการรบสารภาพ กรณลกษณะนปรากฏในคดระหวาง United State V. Thribodeaux ในป ค.ศ. 1987 กรณตาม อน e (B) นถอวาการทพนกงานอยการท าความเหนใหลงโทษจ าเลยตามความตกลง

DPU

46

บรรลผลแลว แมภายหลงศาลจะไมลงโทษจ าเลยตามความเหนของพนกงานอยการกไมท าใหการตอรองค ารบสารภาพนนเสยไป ค าใหการของจ าเลยทยนไวตามขอตกลงจงไมอาจถอนได

ลกษณะทสอง FRCP 11 อน e.1.(C) พนกงานอยการตกลงกบจ าเลยวา การมค าพพากษาเฉพาะเปนสงทเหมาะสมส าหรบคดแลกเปลยนกบค าใหการรบสารภาพของจ าเลย การใชบทบญญตตาม FRCP 11 อน e (C) มตวอยาง เชน จ าเลยตกลงใหการรบสารภาพในคดยาเสพตดและใหความรวมมอกบเจาหนาทของรฐในการสอบสวนเพอแลกเปลยนกบพนกงานอยการของรฐตกลงวา ค าพพากษาทเหมาะสมกบคดนคอการลงโทษจ าคกไมเกน 6 ป แตในการด าเนนคดในศาล พนกงานอยการชกจงศาลใหเหนวาจ าเลยลมเหลวในการใหความรวมมอกบเจาหนาทของรฐขอตกลงระหวางพนกงานอยการกบจ าเลยไมมผลตามกฎหมาย ศาลรบเอาค าใหการรบสารภาพของจ าเลยไวพจารณาและพพากษาลงโทษจ าคกจ าเลย 6 ป 6 เดอน ซงมากกวาทตกลงกนไวในขอตกลงตอรองค ารบสารภาพ ศาลอทธรณพพากษากลบค าพพากษาของศาลชนตน โดยพพากษาวาศาลชนตนจะตองยอมรบค าพพากษาทเหมาะสมส าหรบคดทอยการและจ าเลยไดตกลงกนไวตามขอตกลงตอรองค ารบสารภาพ หรอไมกตองใหจ าเลยมโอกาสถอนค าใหการรบสารภาพกอน ดงปรากฏในค าพพากษาในคด United State V. Fernandez ในป ค.ศ. 1991 ในคดนพนกงานอยการไมปฏบตตามขอตกลง โดยอางเหตการณทเกดขนภายหลงจากความตกลงวาจ าเลยลมเหลวทจะใหความรวมมอกบเจาหนาทของรฐ ค าพพากษาของศาลอทธรณในคดนชใหเหนวา ในการพจารณาคดทมการตอรองค ารบสารภาพในลกษณะน ศาลจะตองวนจฉยกอนวา จะบงคบใชขอตกลงตามการตอรองค ารบสารภาพทท าไวหรอไม หากไมบงคบใชตองใหโอกาสจ าเลยถอนค าใหการรบสารภาพเสยกอน หากจะบงคบใชจงพจารณาไปตามความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพทพนกงานอยการไดท าไวกบจ าเลยโดยพพากษาไปตามความตกลงทเสนอมา

3) การพจารณาความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพของศาล FRCP 11 ไดเปดโอกาสใหศาลมโอกาสพจารณาความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพโดยก าหนดไวในอน e.28

คอ “ขอสงเกตเกยวกบความตกลงการตอรองค ารบสารภาพ กลาวคอ ถาคความสามารถบรรลจดมงหมายในการท าความตกลงการตอรองค ารบสารภาพนนได ศาลจะตองบนทกขอตกลงนนไวในรายงานกระบวนพจารณาคดระหวางมการพจารณาคด หรอในเวลาขณะทไดมการท าความตกลงกนนน โดยศาลอาจจะยอมรบหรอปฏเสธขอตกลงนนหรออาจจะหนวงเหนยวไมยอมรบหรอปฏเสธจนกวาจะมโอกาสพจารณารายงานเกยวกบขอตกลงทเสนอมา” การตอรองค ารบสารภาพในรปแบบตางๆ นน ศาลอาจเขาไปมสวนเกยวของในการพจารณาได โดยศาลจะรบรวามการตอรอง

8 นจรนทร องคพสทธ. เลมเดม. หนา 39.

DPU

47

ค ารบสารภาพจากการถามจ าเลยในเวลาทจ าเลยใหการรบสารภาพตาม FRCP 11 อน d หรออาจรบรไดจากการน าเสนอการตอรองค ารบสารภาพของพนกงานอยการหรอจ าเลย เมอศาลรบรขอตกลงค ารบสารภาพแลวจงพจารณารบหรอปฏเสธขอตกลง ซงโดยทวไปแลวศาลมกปฏบตกบขอตกลงดงน

(1) ศาลมกไมคอยปฏเสธขอตกลงตาม FRCP 11 อน e.1.(A) ทงน เนองจากอ านาจในการใชดลพนจฟองคดของพนกงานอยการเปนทยอมรบของศาลโดยทวไป ศาลเคยอธบายเหตแหงการปฏเสธขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพในแบบนในคดระหวาง United State V. Ammidown ในป ค.ศ. 1972 โดยเขยนในค าพพากษาวา “ศาลจะปฏเสธการตอรองค ารบสารภาพแบบ A เฉพาะในกรณพนกงานอยการใชดลพนจโดยมชอบเทานน”

(2) ศาลมกไมคอยปฏเสธขอตกลงตาม FRCP 11 อน e.1.(B) เนองจากขอตกลงตามบทบญญตดงกลาวไมผกมดศาล แมศาลยอมรบขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพตามบทบญญตน แตศาลอาจพพากษาลงโทษจ าเลยไดตามดลพนจของตน

(3) ศาลมกไมคอยยอมรบขอตกลงตาม FRCP 11 อน e.1.(C) เนองจากหากศาลยอมรบขอตกลงดงกลาว ศาลจะตองพพากษาไปตามขอตกลงนน ดงเคยปรากฏการแสดงการไมยอมรบขอตกลงในลกษณะนในค าพพากษาหลายคด เชน คดระหวาง United State V. Jackson ในป ค.ศ. 1977 โดยเขยนไววา “แนนอนทสดไมมศาลใดตองการทจะยอมรบขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพในรปแบบ c” เหตทศาลไมยอมรบขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพในรปแบบ c เนองมาจากขอตกลงตามรปแบบ c มลกษณะกาวลวงการใชดลพนจของศาล พนกงานอยการและจ าเลยมความตองการใชขอตกลงการตอรองค ารบสารภาพในรปแบบ c อยพอสมควร Anthony V. Nanni เคยกลาวไววา “เราชอบใชขอตกลงในรปแบบ c เมอคความตงใจรวมกนทจะก าหนดค าพพากษาทเหมาะสมกบคด แตการใชขอตกลงตามรปแบบ c นมขอจ ากดมาก เนองจากศาลรสกไมสบายใจทจะยอมรบขอตกลงในรปแบบนแตยอมรบความตกลงในรปแบบ b มากกวา FRCP 11 อน e.2 นบญญตขนโดยมจดมงหมายใหศาลมอ านาจในการอนมตขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพในรปแบบ c เนองจากหากไมมบทบญญตนพนกงานอยการอาจท าความตกลงกบจ าเลยผกมดค าพพากษาของศาลทงทพนกงานอยการไมมอ านาจบงคบศาลใหยอมรบความเหนทเสนอมาตามความตกลง

4) การยอมรบขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพ หลงจากศาลพจารณาขอตกลงค ารบสารภาพแลว หากศาลจะยอมรบขอตกลงดงกลาว FRCP 11 อน e.3 ไดก าหนดใหศาลปฏบตดงน

“การยอมรบขอตกลงการตอรองค ารบสารภาพของศาลนน ศาลจะตองแจงใหจ าเลยทราบวา ศาลจะบนทกขอตกลงของจ าเลยหรอทนายจ าเลยกบอยการไวในค าพพากษา และจะตดสนตามทก าหนดไวในขอตกลงการตอรองค ารบสารภาพ” การก าหนดวธปฏบตส าหรบการยอมรบขอตกลงของการ

DPU

48

ตอรองค ารบสารภาพน เพอใหเกดความชดเจนในการปฏบตงานของศาล และใหเกดความชดเจนแกคความวาศาลจะตดสนตามทก าหนดไวในขอตกลงการตอรองค ารบสารภาพ

5) การปฏเสธขอตกลงการตอรองค ารบสารภาพ หลงจากศาลพพากษาขอตกลงค ารบสารภาพแลว หากศาลปฏเสธทจะยอมรบขอตกลงดงกลาว FRCP 11 อน e.4 ไดก าหนดใหศาลปฏบตดงน “การปฏเสธขอตกลงการตอรองค ารบสารภาพของศาลนน ศาลจะบนทกไวในส านวนคดพรอมทงแจงใหคความทราบ และใหค าแนะน าแกจ าเลยเปนการสวนตวในศาลวาศาลจะไมผกพนตามขอตกลงการตอรองค ารบสารภาพ (Plea Bargaining) นน และใหโอกาสจ าเลยถอนค าใหการและแนะน าจ าเลยวา ถาจ าเลยยนยนใหการรบสารภาพตลอดขอหาหรอใหการรบสารภาพบางขอหาแลว การด าเนนคดตอไปอาจจะเปนประโยชนแกจ าเลยนอยกวาทจ าเลยคาดหมายวาจะไดรบจากขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพ”

FRCP 11 อน e.4 ไดก าหนดใหศาลบนทกการปฏเสธขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพไว และแจงใหคความทราบวาศาลจะไมผกพนตามขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพและใหโอกาสจ าเลยถอนค าใหการ และใหค าแนะน าแกจ าเลยในการด าเนนคดตอไปวา หากจ าเลยยนยนทจะใหการรบสารภาพ ถาการรบสารภาพจะมประโยชนตอจ าเลยนอยกวาขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพ การมขอก าหนดในลกษณะนเพอเปนการคมครองจ าเลยเพอใหค าใหการของจ าเลยเปนไปโดยสมครใจและมสตรถงผลของการกระท า อยางไรกตาม การทศาลจะปฏเสธการตอรองค ารบสารภาพดวยสาเหตหลกๆ ดงน

(1) ขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพนนปราศจากความสมครใจ (Voluntariness) หรอขาดสตรถงผลของการกระท า (Intelligently)

(2) ขอตกลงของการตอรองค ารบสารภาพนนมการลดหยอนโทษมากเกนไปหรอจ ากดอ านาจการใชดลพนจของศาลมากเกนไป หรอการตกลงการตอรองค ารบสารภาพเปนไปโดยมชอบดวยกฎหมาย เชน พนกงานอยการใชดลพนจโดยมชอบ หรอเหตผลประการอนซงท าใหการตอรองค ารบสารภาพขดตอประโยชนของความยตธรรม

6) การบนทกเวลาของความตกลงตอรองค ารบสารภาพนน FRCP 11 อน e.5 ไดก าหนดไวดงน “เวลาของการท าความตกลงการตอรองค ารบสารภาพ นอกจากเวลาทไดท าความตกลงในการตอรองค ารบสารภาพกนแลว ศาลอาจบนทกการท าความตกลงกนนนในเวลาทน าตวจ าเลยมาฟองศาล หรอในเวลาใดกอนการพจารณาคดแลวแตศาลจะก าหนด”

การบนทกเวลาของการท าความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพก าหนดขนเพอความแนนอนและจะเปนประโยชนตอการปฏบตตามความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพนนๆ ปญหาเกยวกบเวลาทอาจจะปรากฏขน เชน ในกรณทคความตกลงท าความตกลงตอรองค ารบ

DPU

49

สารภาพแบบ C ในเวลาเทยงวนท 1 มกราคม 2545 เมอคดเขาสศาลในวนเดยวกนชวงบายศาลปฏเสธความตกลงทท ากนไวนน ตอมาเวลาบายโมงวนเดยวกนคความท าความตกลงตอรองค ารบสารภาพในรปแบบ A หรอ B หากไมมการบนทกเวลาไวจะไมทราบวาขอตกลงใดท ากอนหลง อาจท าใหศาลมปญหาในการปฏเสธขอตกลง อยางไรกตาม ขอตกลงอาจบนทกตอหนาศาลกได ซงศาลจะไมสบสนในการปฏเสธขอตกลงดงกลาว

7) การใหความคมกนตอค าใหการรบสารภาพทศาลปฏเสธไมยอมรบ ในบางกรณศาลอาจปฏเสธไมยอมรบค าใหการรบสารภาพกได ในกรณทศาลปฏเสธค าใหการรบสารภาพ FRCP 11 อน e.6 ก าหนดไววา “ในกรณทศาลไมยอมรบค าใหการของจ าเลย ค ารองขอยนค าใหการและค าแถลงทเกยวของ นอกจากสงดงกลาวมาแลวขางตน พยานหลกฐานของค าใหการรบสารภาพ การถอนฟองในภายหลง ค าใหการรบสารภาพบางขอหา หรอค ารองขอใหการรบสารภาพตลอดขอหา หรอใหการรบสารภาพบางขอหาในขอหาทถกฟองหรอขอหาอนๆ หรอค าแถลงทเกยวเนองและสมพนธกบค าใหการหรอค ารองขอใดๆ ทไดกลาวมาแลวจะไมเปนทยอมรบในการด าเนนคดลงโทษผทไดยนค าใหการหรอค ารองขอเชนวานน ไมวาจะเปนทางแพงหรอทางอาญากตาม พยานหลกฐานเกยวกบค าแถลงทเกยวเนองและสมพนธกบค าใหการรบสารภาพ การถอนฟองภายหลง หรอค าใหการรบสารภาพบางขอหา หรอค ารองขอยนค าใหการรบสารภาพตลอดขอหาในขอหาทถกฟอง หรอในขอหาอนๆ ทจะเปนทยอมรบในการด าเนนคดอาญา ฐานเบกความเทจหรอแจงขอความอนเปนเทจตอเจาพนกงาน ถาค าแถลงนนจ าเลยไดกระท าภายหลงมการสาบานตนแลว หรอโดยมทนาย”

FRCP 11 อน e.6 ใหความคมกนตอการใหการรบสารภาพและการกระท าอนทเกยวเนองกบการใหการรบสารภาพในกรณทค าใหการรบสารภาพถกศาลปฏเสธ โดยค าใหการรบสารภาพหรอการกระท าอนทเกยวของกบการรบสารภาพตามทก าหนดไวในบทบญญตดงกลาวจะไมถกยอมรบในทางเปนโทษแกจ าเลย ไมวาจะเปนทางแพงหรอทางอาญา ทงน เนองมาจากการทศาลไมยอมรบขอตกลง ถอวาขอตกลงทใหไวไมมผลตามกฎหมาย หากไมมบทบญญตน การใชวธการตอรองค ารบสารภาพจะมปญหาอยางมาก เนองจากพนกงานอยการจะตอรองค ารบสารภาพกบจ าเลยทงทรแนวาศาลจะปฏเสธเมอศาลปฏเสธจ าเลยกจะไดรบผลรายจากค าใหการรบสารภาพทยนไว กรณเชนนท าใหเหนไดวาการไมมบทบญญตน จะท าใหเกดการใชกลอบายในการตอรองค ารบสารภาพ

นอกจากน เหตผลหลกทศาลจะปฏเสธค าใหการรบสารภาพของจ าเลย เพราะวา ค าใหการน นขาดความสมครใจ (Voluntariness) หรอขาดสตรบรถงผลของการกระท า (Intelligently) หากพนกงานอยการหลอกลวงจ าเลยท าใหค าใหการนนไมชอบดวยกฎหมาย เมอศาล

DPU

50

ทราบจงปฏเสธทจะยอมรบค าใหการนน ค าใหการนนจงไมควรถกน ามาใชอกตอไป แตค าใหการหรอการกระท าทเกยวของกบค าใหการตามทไดบญญตไวในบทบญญตดงกลาว ถาหากกระท าขนหลงจากสาบานตน หรอโดยจ าเลยมทนายความ ค าใหการหรอการกระท าทเกยวของนนอาจถกน ามาด าเนนคดตอจ าเลยในขอหาเบกความเทจ หรอแจงความเทจตอเจาพนกงานได ทงนเนองจากค าใหการหรอการกระท าอนทเกยวของกบค าใหการ หลงจากสาบานตนแลวถอวาไดใหไวตอศาลโดยมงหวงวาจะใหเกดผลแกคดอยางชดแจงแลว หากเปนการกระท าทไมชอบดวยกฎหมายกจะถกด าเนนคดอาญา นอกจากน การมทนายความของจ าเลย ถอวาจ าเลยไดรบค าปรกษาอยางเหมาะสมแลว หากยงใหการหรอกระท าการอนทเกยวกบการใหการโดยไมถกตองตามกฎหมายกอาจถกด าเนนคดอาญาได หากจ าเลยใหการหรอกระท าการอนทเกยวกบการใหการโดยถกหลอกลวงจากอบายของพนกงานอยการ จ าเลยกไมมโอกาสทจะถกด าเนนคดอาญาเพราะการกระท านนจะไมเปนความผด แตหากการใหการรบสารภาพนนเปนอบายของจ าเลยเองในการตอสคด เชน ใชอบายท าการตอรองค ารบสารภาพ เพอใหพนกงานอยการชะลาใจไมรวบรวมพยานหลกฐานใหเพยงพอ แลวใหการปฏเสธในภายหลง กรณเชนน จ าเลยอาจถกด าเนนคดอาญาในฐานดงกลาวได การถกด าเนนคดดงกลาวเปนการถกด าเนนคดในขอหาเบกความเทจ หรอแจงความเทจตอเจาพนกงาน ไมใชการน าเอาค าใหการหรอการกระท าอนทเกยวของกบค าใหการไปใชในคดเดม

8) อ านาจในการตรวจสอบค าใหการรบสารภาพของศาล ในคดทมการใหการรบสารภาพ FRCP 11 อน e.7 ใหอ านาจศาลในการตรวจสอบค าใหการรบสารภาพไว ดงน “ในกรณเกยวกบการตรวจสอบความถกตองแนนอนของค าใหการรบสารภาพ ถามการยอมรบค าใหการรบสารภาพ ศาลจะไมพพากษาตามค าใหการรบสารภาพนนจนกวาจะไดมการไตสวนคความจนเปนทพอใจวา ค าใหการรบสารภาพนนไดกระท าดวยความสตยจรง”

กอนทศาลจะรบหรอปฏเสธความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพตามอ านาจทศาลมอย ตาม FRCP 11 อน e.2 ศาลจ าเปนตองตรวจสอบถงความถกตองแนนอนของค าใหการรบสารภาพเสยกอนการตรวจสอบความถกตองตามบทบญญตน โดยหลกแลวศาลจะตรวจสอบความถกตอง 3 ประการ คอ ความสมครใจ, ความมสตรถงผลของการกระท า และสงอนทแสดงใหเหนถงความจรงของค าใหการรบสารภาพ

บทบญญตใหอ านาจศาลอยางกวางขวางในการอ านวยความยตธรรมโดยเฉพาะในสวนทก าหนดวา ศาลสามารถไตสวนจนเปนทพอใจวาค าใหการรบสารภาพนนเปนไปดวยความสตยจรง ศาลในระบบทถอวาคความเปนปฏปกษมกไมคอยใชการไตสวนสกเทาใด แตจะพจารณาความสมครใจและการมสตรถงผลของการกระท าเปนส าคญ

DPU

51

9) การบนทกการพจารณาในการใหการรบสารภาพของจ าเลย FRCP 11 อน e.8 มขอก าหนดเกยวกบการบนทกการพจารณาดงน “การบนทกการพจารณา ศาลจะตองบนทกถอยค าและทกขนตอนทจ าเลยใหการรบสารภาพ และในกรณทจ าเลยใหการรบสารภาพตลอดขอหา หรอใหการรบสารภาพบางขอหา บนทกดงกลาวของศาลนจะตองท าการบนทกรวมไปถงค าแนะน าของศาลทใหแกจ าเลยดวย การไตสวนเกยวกบความสมครใจในการใหค าใหการรบสารภาพของศาลนน ใหรวมถงขอตกลงใดๆ ทเกยวกบค าใหการรบสารภาพ และการไตสวนความถกตองแนนอนของค าใหการรบสารภาพดวย”

การบนทกการพจารณาของสหรฐอเมรกาตามบทบญญตน ก าหนดใหศาลตองบนทกถอยค าทกขนตอนทจ าเลยรบสารภาพ มใชเพยงแตสรปเอาจากค าเบกความดงทปฏบตอยในประเทศไทย การบนทกการพจารณาของศาลสหรฐตองมรายละเอยดมาก ทงน เพอใหการพจารณาเปนไปโดยโปรงใสมความชดเจนแนนอน

3.1.2.3 การสนสดของความตกลงตอรองค ารบสารภาพ ความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพตามความมงหมายของพนกงานอยการและ

จ าเลยนน อาจสนสดไดในหลายลกษณะ ดงตอไปน9 1) ศาลยอมรบความตกลงตอรองค ารบสารภาพ กรณทศาลยอมรบความตกลงตอรองค า

รบสารภาพจะตองมค าพพากษาไปตามขอตกลงนน และขอตกลงการตอรองค ารบสารภาพจะสนสดเมอศาลมค าพพากษา

2) ศาลปฏเสธความตกลงตอรองค ารบสารภาพ กรณทศาลปฏเสธความตกลงตอรองค ารบสารภาพ ความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพกจะสนผลผกพนและสนสดลงนบตงแตนน เมอความตกลงของการตอรองค ารบสารภาพสนสดความผกพน จ าเลยกจะมสทธถอนค าใหการรบสารภาพดงทบญญตไวใน FRCP 11 อน e.4 สวนพนกงานอยการกไมผกพนตองปฏบตตามขอตกลงอกตอไป

3) การไมปฏบตตามขอตกลงของพนกงานอยการหรอจ าเลย ความตกลงตอรองค ารบสารภาพ แมจะมความผกพนใหทงสองฝายปฏบต แตความผกพนนนโดยสภาพแลวไมสามารถบงคบไดอยางแนนอนเทากบสญญาทางแพง ทงน เนองจากสทธของจ าเลยในการใหการเปนสทธตามรฐธรรมนญ ซงจ าเลยจะใชสทธนอยางไรกได และไมอยในขอบงคบของสญญาและกฎหมายล าดบรองใดๆ รวมทงค าพพากษาของศาล แมจ าเลยจะตกลงวาจะใหการรบสารภาพแตเวลาทจ าเลยใหการจรง หากจ าเลยจะปฏเสธกไมสามารถบงคบจ าเลยได สงทพนกงานอยการจะท าไดในกรณท

9 อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 155-156.

DPU

52

จ าเลยปฏเสธขอตกลงกคอ ปฏเสธทจะปฏบตตามขอตกลงการตอรองค ารบสารภาพนน ในทางกลบกนพนกงานอยการมอ านาจในการด าเนนคดในนามของรฐ การด าเนนคดของพนกงานอยการไมจ าเปนตองอยภายใตสญญาใดๆ เชนกน พนกงานอยการอาจปฏเสธทจะท าตามความตกลงตามหนาททจะตองรกษาประโยชนสาธารณะกยอมท าได หากพนกงานอยการปฏเสธทจะปฏบตตามขอตกลงจ าเลยกมสทธทจะถอนค าใหการรบสารภาพได สรปวาศาลจะบงคบใหจ าเลยปฏบตตามขอตกลงโดยบงคบใหจ าเลยรบสารภาพตามขอตกลงตอรองค ารบสารภาพไมได ขณะเดยวกนศาลกจะบงคบใหพนกงานอยการปฏบตตามความตกลงไมไดเชนเดยวกน สงทศาลอาจปฏบตในความตกลงตอรองค ารบสารภาพทพนกงานอยการหรอจ าเลยไมปฏบตตามขอตกลง คอ

(1) หากจ าเลยไมปฏบตตามความตกลงตอรองค ารบสารภาพ พนกงานอยการกไมมความจ าเปนทจะตองปฏบตตามขอตกลงตอบแทน ดงเคยปรากฏในค าพพากษาของคด Mabry กบ Johnson ในป ค.ศ. 1984 ซงปรากฏในค าพพากษาวา “จ าเลยไดท าใหขอตกลงไมเปนผลโดยไมปฏบตตามขอตกลง ท าใหขอตกลงทผกมดพนกงานอยการอยบงคบไมได”

(2) หากพนกงานอยการไมปฏบตตามความตกลงตอรองค ารบสารภาพ จ าเลยกไมมความจ าเปนตองปฏบตตามขอตกลงตอบแทน ดงปรากฏในคดระหวาง Santobllo V. New York ในป ค.ศ.1971 พนกงานอยการไมปฏบตตามขอตกลงศาลใหจ าเลยถอนค าใหการรบสารภาพได

3.1.3 การกนผกระท าความผดไวเปนพยาน 3.1.3.1 ความหมายของการกนผกระท าความผดไวเปนพยาน การกนผรวมกระท าความผดไวเปนพยาน เปนการปฏเสธหลกตามทฤษฎแกแคน

ทดแทน (Retributive Theory) ซงเชอวา เมอมผกระท าความผดเขาควรถกลงโทษเพอชดเชยความยตธรรมทเสยไปใหคนมา ทฤษฎอรรถประโยชน (Utilitarian Theory) เหนวาความชอบธรรมในการลงโทษอยทผลดทการลงโทษกอใหเกดขน การกนตวผกระท าความผดไวเปนพยาน แมจะมผลท าใหผกระท าความผดหลดพนจากความรบผดทางอาญา แตหากค าใหการนนสามารถท าใหลงโทษผกระท าความผดคนอนได ซงหากพจารณาโดยสดสวนแลว สวนของการกระท าผดของผกระท าผดอนมผลกระทบตอสงคมมากกวาสวนของผกระท าความผดทจะถกกนไวเปนพยาน การกนผรวมกระท าความผดทมสดสวนทจะกอใหเกดผลกระท าตอสงคมนอยกวาไวเปนพยาน จงกอใหเกดประโยชนสาธารณะอยางยง ในสหรฐอเมรกาใชหลกการด าเนนคดอาญาตามดลพนจ (Opportunity Principle) จงมพนฐานทจะพจารณาไมด าเนนคดตอบคคลใดๆ เพอประโยชนสาธารณะไดอยางมประสทธภาพมากขน

การกนตวผกระท าความผดไวเปนพยานในสหรฐอเมรกากระท าโดยใหความคมกน (Immunity) แกผรวมกระท าความผดทอางสทธในการไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญา

DPU

53

การคมกนในสหรฐอเมรกามกฎหมายทใหการคมกนอย 2 ประเภท คอ กฎหมายทใหความคมกนโดยอตโนมต (Automatic Immunity) กบกฎหมายทใหความคมกนโดยตองมการเรยกรอง (Claim immunity statutes)10

1) ความคมกนโดยอตโนมต ผรวมกระท าความผดจะไดรบความคมกนตามกฎหมายทบญญตไว โดยกฎหมายดงกลาวมบทบญญตบงคบใหพยานใหการภายใตเงอนไขทกฎหมายก าหนดไว ในขณะเดยวกนพยานจะไดรบความคมครองจากการถกฟองรองอนเนองมาจากค าใหการของเขานนในภายหลงโดยไมตองยกการไมใหการแตถกบงคบใหใหการขนอาง และเจาพนกงานไมตองยนค ารองขอใหมความคมกน

2) ความคมกนตองมการเรยกรอง คอ ความคมกนทกฎหมายบญญตไววาจะใหความคมกนกตอเมอมการรองขอความคมกนเสยกอน เมอไดรบความคมกนแลว ค าใหการของผทไดรบความคมกนจงจะไมสามารถน ามาด าเนนคดอาญาตอเขาได หากไมไดรบความคมกน ผทอาจตองใหการนนจะอางสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญาปฏเสธทจะใหการกยอมท าได หากไมมกฎหมายใหความคมกนในลกษณะใดลกษณะหนงดงกลาวมาขางตนแลว บคคลใดใดยอมมสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญา

รฐตางๆ ในสหรฐอเมรกา มอ านาจในการก าหนดบทบญญตของกฎหมายวธพจารณาความอาญาของตนเองจงอาจเลอกทจะก าหนดบทบญญตของกฎหมายลกษณะหนงลกษณะใดใน 2 รปแบบขางตน กอนป ค.ศ. 1970 รฐตางๆ ไดออกกฎหมายประเภททความคมกนตองมการเรยกรองไมต ากวา 50 ฉบบ อาจกลาวไดวาเกอบทกรฐในสหรฐอเมรกาใชกฎหมายประเภททความคมกนตองมการเรยกรองในป ค.ศ.1970 ไดเรมมการออกกฎหมายของสหรฐ ก าหนดหลกเกณฑการใหความคมกนของสหรฐ (Federal Immunity Statue) ไวใน Witness Immunity Act ในป ค.ศ.1970 ในชวงเวลาดงกลาวมการเรยกรองใหรฐตางๆ ก าหนดหลกเกณฑการใหความคมกนในลกษณะเดยวกบหลกเกณฑของสหรฐ11

3.1.3.2 การใหความคมกนของสหรฐอเมรกา12 สหรฐอเมรกาไดมการวางหลกเกณฑเกยวกบการใหการคมกนโดยก าหนดใหผมอ านาจ

ในการใหความคมกนไวในมาตรา 600213 ตาม 18 United State Code ดงน “ในกรณทพยานปฏเสธท

10 แหลงเดม. หนา 180. 11 สชน ตางงาม. (2529). การกนตวผรวมกระท าความผดไวเปนพยาน. หนา 60. 12 อรรณพ ลขตจตถะ , ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 181-184. 13 18 u.s.c. $ 6002. 1988. Provide.

Section 6002 immunity generally

DPU

54

จะใหการ โดยอางสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญา ในการเบกความ หรอใหขอมลขาวสารในกระบวนพจารณา หรอใหขอมลแก

1) ศาล หรอคณะลกขนของสหรฐอเมรกา 2) หนวยงานของสหรฐอเมรกา 3) รฐสภา การประชมรวมของรฐสภา คณะกรรมาธการของสภา บคคลทเปนประธาน

ของกระบวนการพจารณานนอาจออกค าสงภายใตบทบญญตในสวนนใหพยานใหการ และพยานไมอาจปฏเสธทจะใหการตามค าสงนน โดยอางสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญา แตค าเบกความหรอการใหขอมลขาวสารนน ไมวาโดยตรงหรอโดยออมไมอาจน ามาด าเนนคดอาญาใดๆ ไดเวนแตในความผดฐานเบกความเทจ ใหการเทจ หรอการไมปฏบตตามค าสง”

บทบญญตดงกลาว พจารณาไดดงน 1) กฎหมายฉบบนอยภายใตสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญาตาม

รฐธรรมนญ การจะบงคบใหพยานเบกความตองไมละเมดสทธดงกลาว 2) การบงคบใหพยานใหการโดยไมละเมดสทธในการไมใหการเปนปฏปกษตอตนเอง

ในทางอาญานน ท าไดโดยออกค าสงใหพยานเบกความหรอใหขอมลขาวสารแกองคกรทมอ านาจแตจะตองใหความคมกน โดยค าเบกความหรอการใหขอมลขาวสารนน ไมวาจะทางตรงหรอทางออม ไมอาจน ามาด าเนนคดอาญาได ความคมกนตามกฎหมายนใหความคมกนเฉพาะจากการถกด าเนนคดอาญาเนองจากเนอหาในค าเบกความหรอการใหขอมลขาวสารของพยานเทานน

3) หนวยงานทมอ านาจในการออกค าสงใหพยานเบกความ หรอใหขอมลขาวสาร ไดแก ศาลหรอคณะลกขนใหญของสหรฐอเมรกา, หนวยงานของสหรฐอเมรกา และรฐสภา การประชมรวมของรฐสภา คณะกรรมาธการของสภา

Whenever a witness refuses, on the basis of his privilege against self-incrimination, to testify or

provide other information in a proceeding before or ancillary to (1) a court or grand jury of the United States, (2) an agency of the United States, or (3) either House of Congress, a joint committee of the two House, or a subcommittee of either

House, and the person presiding over the proceeding communicates to the witness an order issued under this part, the witness may not refuse to comply with the order on the basis of his privilege against self-incrimination; but no testimony or other information compelled under the order (or any information directly or indirectly derived from such testimony or other information) may be use against the witness in any criminal case, except a prosecution for perjury, giving a false statement, or otherwise failing to comply with the order.

DPU

55

4) ผมอ านาจในการออกค าสงใหพยานเบกความ หรอใหขอมลขาวสาร ไดแก บคคลซงเปนประธานของกระบวนการพจารณานน การใชอ านาจตามมาตรานขององคกรทมอ านาจแสดงออกโดยประธานขององคกรทมอ านาจนนในการใชอ านาจตามมาตรา 6002 ในคดอาญา ซงจะตองมการด าเนนกระบวนพจารณาในศาลหรอคณะลกขนใหญนน กฎหมายฉบบนไดวางหลกเกณฑในการรองขอใหศาลหรอคณะลกขนใหญใชอ านาจดงกลาวไวในมาตรา 600314

ตาม 18 United State Code ก าหนดไวดงน

“(a) ในกรณทบคคลใดถกเรยกหรออาจถกเรยกใหมาเบกความ หรอใหขอมลขาวสารในกระบวนการพจารณาใดๆ ตอหรอภายใตศาลแหงสหรฐอเมรกา หรอคณะลกขนใหญแหงสหรฐอเมรกา หรอศาลทองถนของสหรฐอเมรกา ศาลทมเขตอ านาจในกระบวนการพจารณาใดๆ หรอประเดนทอาจมขนในศาลนน ภายใตบทบญญตแหง (b) ของมาตราน โดยการรองขอของพนกงานอยการของสหรฐอเมรกาทมเขตอ านาจในทองถนนน มค าสงใหบคคลนนเบกความหรอใหขอมลขาวสาร แมบคคลนนปฏเสธทจะเบกความหรอใหขอมลขาวสาร ภายใตสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญากได ค าสงดงกลาวจะมผลตามบทบญญตแหงมาตรา 6002 ของหมวดน

14 18 u.s.c $ 6003. (1988). Provide:

section 6003. Court and grand jury proceedings (a) In the case of an individual who has been or may be called to testify or provide other

information at any proceeding before or ancillary to a court of the United states or a grand jury of the United States, the United States district court for the judicial district in which the proceeding is or may be held shall issue, in accordance with subsection (b) of this section, upon the request of the United States attomey for such district ,an order requining such individual to give testimony or provide other information which he refuse to give or provide on the basis of his privilege against self-incrimination, such order to become effective as provide in section 6002 of this part.

(b) A united State attomey may, with the approval of the Attomey General, the Deputy Attomey General, or any designated Assistant Attomey General, request an order under subsection (a) of this section when in his judgment.

(1) the testimony or other information from such individual may be necessary to the public interest, and

(2) such individual has refused or is likely to refuse to testify or provide other information on the basis of his privilege against self-incrimination.

DPU

56

(b) พนกงานอยการของสหรฐอเมรกา โดยการอนมตของอยการสงสด รองอยการสงสด หรอผชวยอยการสงสดทมอ านาจ อาจรองขอใหมค าสงภายใต (a) เมอพจารณาแลวเหนวา (1) ค าเบกความหรอขอมลขาวสารจากบคคลนน อาจมความจ าเปนตอประโยชนสาธารณะ (2) บคคลดงกลาวปฏเสธหรอนาจะปฏเสธทจะเบกความ หรอใหขอมลขาวสาร โดยอางสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองในทางอาญา”

3.1.3.3 ขอบเขตของการคมกน15 ความคมกนตาม 18 United State Code มาตรา 6002 และ 6003 นน เปนความคมกน

พยานจากการถกด าเนนคดอาญา โดยค าเบกความหรอขอมลขาวสารทพยานใหตามค าสงตามกฎหมายฉบบนไมอาจใชด าเนนคดอาญากบตวพยานเอง ดวยเหตทค าเบกความหรอขอมลขาวสารนนมเนอหาทอาจแสดงถงการกระท าผดอาญาของพยานในค าเบกความหรอขอมลขาวสารเทานน แตพยานอาจถกด าเนนคดอาญาไดหากการกระท าของพยานในการเบกความหรอใหขอมลขาวสารนนเปนการกระท าผดกฎหมาย การกระท าในการเบกความหรอใหขอมลขาวสารทผดกฎหมาย ไดแก เบกความเทจหรอใหการเทจ หากพยานเบกความเทจหรอใหการเทจในการเปนพยานตามค าสงในมาตรา 6002 พยานจะไมไดรบความคมกนในความผดฐานเบกความเทจและใหการเทจทกระท าขนในการเบกความนน หรอไมปฏบตตามค าสง หากพยานไมยอมใหการตามค าสงในมาตรา 6002 พยานจะไมไดรบความคมกนในความผดฐานไมปฏบตตามค าสงทพยานกระท าโดยการไมปฏบตตามค าสงนน นอกจากนแลว ศาลสหรฐอเมรกายงวางหลกเกยวกบขอบเขตของการไดรบความคมกน ดงน

ในคดแพง ค าเบกความภายใตการไดรบความคมกนในคดแพงอาจใชกบคความในคดแพงนนได แตความคมกนนนจะน ามาใชในคดอาญาอนไมได, ความคมกนในคดอาญาไมตดสทธทจะใชค าเบกความของพยานในคดอาญานนในการฟองรองคดแพง, พยานทเบกความภายใตความคมกนตามมาตรา 6002 จะไมถกบงคบใหเบกความในคดแพงหากไมมการใหความคมกนใหม และคดแพงเกยวกบการรบทรพยสน ถกพจารณาวาเปนสวนหนงของคดอาญา ดงนน ค าเบกความทพยานไดเบกความไปในคดอาญาภายใตความคมกนไมอาจน ามาใชตอสคดกบพยานได

เกยวกบการสญเสยงาน บทบญญตท 5 แหงรฐธรรมนญ (Fifth Amendment) ไมใชสทธขนพนฐานทต ารวจจะใชในการปฏเสธการตอบค าถามในการปฏบตตามหนาท ความคมกนจงไมครอบคลมไปถงค าเบกความเนองจากการปฏบตหนาท

15 อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 185-186.

DPU

57

คดภาษอากร ค าเบกความของพยานทใหไวภายใตความคมกนในคดอาญาสามารถน าไปใชในคดแพงเกยวกบการฉอโกงภาษทพยานเปนจ าเลยได

การถกยดใบอนญาตประกอบวชาชพ ค ากลาวน าของทนายความทไดรบความคมกนไมมผลบงคบในการใหการตอ State bar เนองจากการกระท าดงกลาวไมอยภายใตบทบญญตท 5 แหงรฐธรรมนญสหรฐอเมรกา

เกยวกบชอเสยงหรอฐานะทางสงคม ความเสอมเสยชอเสยงเปนผลทไมแนนอนและอาจเกดขนไดในอนาคตจากการเบกความโดยไดรบความคมกนแตความเสอมเสยชอเสยงนนอยนอกความคมครองของรฐธรรมนญ

จะเหนไดวา ความคมกนทพยานไดรบจ ากดอยเฉพาะความคมกนเนอหาของค าเบกความหรอใหขอมลขาวสารในคดอาญาและคดอนทเกยวของกบคดอาญาอยางมาก เชน คดรบทรพยสนทเกยวของกบคดอาญาทไดรบความคมกนเทานน

3.2 ประเทศองกฤษ

3.2.1 การก าหนดโทษและการลดโทษ ในการก าหนดโทษของศาลองกฤษ กอนจะมการก าหนดโทษ ศาลมหนาทพจารณาถง

ประวตภมหลงของจ าเลยตลอดจนขอเทจจรงอนๆ ซงอาจเปนประโยชนในการก าหนดโทษ แลวจงก าหนดโทษลงไป ในชนก าหนดโทษนศาลมความเปนอสระในการคนหาความจรงทเกยวกบตวจ าเลยไดอยางเตมท ท าใหศาลไดรบขอมลเพมเตมและคความมนใจไดวาไดขอมลทถกตอง ซงมผลชวยใหการใชดลพนจก าหนดโทษของศาลกระท าไดอยางเหมาะสม แตขนตอนในการก าหนดโทษนจะไมมการพจารณาเตมรปแบบและมขอจ ากดเกยวกบการสบพยานนอยมาก ดงนนพยานตางๆ ทจะน ามาใชประกอบดลพนจในการก าหนดโทษน แมเปนพยานบอกเลาศาลองกฤษกรบฟงได

แตในปจจบนการก าหนดโทษของประเทศองกฤษน นศาลจะดจาก Sentencing Guidelines ซงเปนสงทชวยผพพากษาและศาล Magistrates ลงโทษทเหมาะสมส าหรบการกระท าความผดอาญา โทษทจะลงกจะสะทอนใหเหนถงความผดทจ าเลยไดกระท าและเหมาะสมกบความรายแรงของการกระท าความผด โดย Sentencing Guidelines จะมชวงทกวางจงสะทอนใหเหนถงความรายแรงในระดบตางๆ ของความผดในแตละชวง Sentencing Guidelines ยงเปนตวชวยใหศาลรวามปจจยใดบางทควรพจารณาในการทจะก าหนดโทษนอยหรอมากกวา หรอก าหนดโทษขนสงสด และนอกจากจะพดถงเรองการก าหนดโทษแลว ยงพดถงเรองการลดโทษดวย อาทเชน การตอรองค ารบสารภาพ การทผกระท าความผดเปนเดก และ ความรนแรงในครอบครว เปนตน

DPU

58

อยางไรกตาม แม Sentencing Guidelines จะก าหนดโทษไวกตาม แตกยงใหดลยพนจกบผพพากษาในการทก าหนดเองได

Sentencing Guidelines ไดถกรางขน โดยหนวยงานทชอวา Sentencing Council ซงเปนหนวยงานอสระของกระทรวงยตธรรม ทตงขนโดย มาตราท 4 ของ Coroners and Justice Act 2009 เพอใหเกดความมนคงแนนอนและความโปรงใสในการลงโทษ ในขณะเดยวกนกยงรกษาความเปนอสระของผพพากษาไวดวย16

ในขณะทผพพากษาท าการปรบเหตหรอปจจยตางๆ ทเปนเหตลดโทษแกผกระท าผดนน ทนายจ าเลยกจะท าหนาทเสนอใหจ าเลยรบสารภาพเพอจะไดรบการลดโทษจากศาล ซงตามบทบญญตของกฎหมายการเสนอปจจยตางๆ ดงกลาวจะชวยท าใหจ าเลยไดรบโทษนอยลงได สวนกรณของ formal mitigation อาจเหนไดชดในการกระท าผดเพราะถกย วโทสะ (Provocation) ซงในกฎหมายองกฤษจะลดโทษเพราะเหตย วโทสะนไดตอเมอไดกระท าความผดฐาน Homicide เทานน ซงการย วโทสะนไมถอวาเปนเหตยกเวนความผด (Justification) หรอเหตยกเวนโทษ (Excuse) แตการย วโทสะเปนไดเพยงการลดขอกลาวหาจากขอหาฆาคนโดยเจตนา (Murder) มาเปนฆาคนโดยไมเจตนา (Manslaughter) และลดโทษจากอตราขนสงสดคอประหารชวตมาเปนจ าคกตลอดชวตเทานน

จากลกษณะของการลดโทษดงกลาว แสดงใหเหนวาในประเทศองกฤษ เหตทเปน Formal Mitigation นน หมายถง การลดโทษในกรณทมเหตตามทกฎหมายบญญตไวโดยตรง เชน การย วโทสะ เปนตน และเหตทเปน Informal Mitigation จะหมายถงการลดโทษโดยการใชดลพนจของศาล เปนเรองทศาลพจารณาจากขอเทจจรงตางๆ ทเกยวกบตวจ าเลยประกอบ แลวจงชงน าหนกก าหนดโทษไปตามทเหนวาเหมาะสมซงไมมรปแบบหรอกฎเกณฑทตายตว

ส าหรบประเทศองกฤษไมมบญญตเรองเหตลดโทษหรอบรรเทาโทษแกผกระท าผดไว เนองจากอตราโทษตามกฎหมายไมมการก าหนดโทษขนต าไวในกฎหมายมแตเพยงก าหนดโทษขนสงเทานน ดงนน จงไมผกมดศาลในเรองการลงโทษขนต า วธการเชนนท าใหไมมความจ าเปนตองบญญตเรองเหตลดโทษหรอบรรเทาโทษไว ทงน ผพพากษาขององกฤษเองกไดตระหนกวาการทจะลงโทษบคคลใหเหมาะสมกบความผดนนเปนเรองยาก จงไดมการรบฟงขอเทจจรงทงหลายเพอน ามาประกอบการใชดลพนจในการลงโทษผกระท าผดใหมากทสด เพอใหการลงโทษเปนไปโดยเหมาะสมและยตธรรม

16 Sentencing Council. Retrieved August 1, 2012, from http://sentencingcouncil.judiciary.gov.uk/index.htm

DPU

59

ในปจจบน ความมงหมายในการก าหนดโทษของศาลองกฤษจะค านงถงการก าหนดโทษใหมสดสวนทเหมาะสมแกผกระท าผด โดยน าเอาบญชอตราโทษ (Tariff System) มาใชในการลงโทษผกระท าผดและหากมเหตเพมโทษหรอเหตลดโทษ ศาลองกฤษจะพจารณาถงความผดและหรอความนาต าหนของผกระท าผดนน โดยค านงถงวตถประสงคของการลงโทษทมงปองกนสงคม ยบย งและแกไขปรบปรงผกระท าความผดเปนรายบคคล โดยศาลองกฤษจะใชบญชอตราโทษมาเปนหลกในการก าหนดโทษและพจารณาประกอบกบปจจยตางๆ ทเปนเหตลดโทษ เชน อาย ประวต การกระท าผดกอนๆ การใหความรวมมอกบเจาหนาท เปนตน นอกจากนศาลยงอาจยกเหตอนเพอลดโทษใหไดอก เชน จ าเลยท างานในต าแหนงหนาททเกยงของกบสาธารณะ สถานภาพของจ าเลยตอเพอนบาน ปจจยเหลานศาลจะน ามาลดโทษจากบญชอตราโทษอกท

ส าหรบเหตบรรเทาโทษทศาลองกฤษมกจะยกขนมาลดโทษใหแกผกระท าผด ไดแก 1) การรบสารภาพ (Plea of Guilty) โดยทวไปแลวจะเปนปกตททนายจะแนะน าให

จ าเลยรบสารภาพเพอจะไดรบโทษเบาลง โดยทนายจะสอบถามขอมลตางๆ จากจ าเลยเปนขอมลดานสงคมหรอจากรายงานทเกยวกบตวจ าเลยในอดต ขอมลเกยวกบครอบครวหรอหนาทการงาน ทงนเพอใหขอมลเหลานปรากฏตอศาล ซงจะเปนการชวยเหลอศาลอกทางหนง แตการรบสารภาพตองเกดขนจากการตดสนใจโดยอสระจากจ าเลยเอง ไมถกบงคบ และเมอรบสารภาพแลวศาลกจะลดโทษใหเพอเปนขอแลกเปลยนกบประโยชนในการด าเนนคด เพราะถาไมมการลดโทษให จ าเลยกจะไมยอมรบสารภาพแตจะตอสคดถงทสด อนสงผลเสยทงเวลา คาใชจายในการด าเนนคด

2) การใหความรวมมอกบเจาหนาทต ารวจ (Cooperation with the Police) เชน ไมขดขนเมอถกจบ หรอการใหขอมลเกยวกบผกระท าความผดอนจนสามารถจบกมผกระท าความผดอนไดอกหลายคน อนเปนประโยชนในการปราบปรามอาชญากรรม

3) บคลกภาพ (Good Character) คอกรณททนายจ าเลยแสดงใหศาลเหนวาจ าเลยไดส านกผดและจะไมกระท าผดอก หรอจ าเลยไมเคยถกศาลพพากษาวามความผดมากอน ซงโดยปกตแลวศาลกจะพจารณาถงบคลกภาพของจ าเลยในอดตมาประกอบการพจาณาอยแลว

4) ความออนอาย (Youth) ถอเปนเหตบรรเทาโทษทส าคญอกประการหนง โดยเฉพาะในคดทจ าเลยมอายต ากวา 21 ป จะมกฎหมายหามมใหศาลก าหนดโทษจ าคกจ าเลย แตใหใชวธการอนแทน เชนการควบคมความประพฤต แตจะท าไดเฉพาะในคดความผดรายแรงเทานน

3.2.2 การตอรองค ารบสารภาพ กระบวนการตอรองค ารบสารภาพในองกฤษเกดขนในศตวรรษท 17 วตถประสงคกเพอ

ลดความรนแรงในการลงโทษ Sir James Stephens ไดอธบายกระบวนการตอรองค ารบสารภาพในระยะแรกของประเทศองกฤษวา “ในคดปลนทรพย ถาผต องหาใหการรบสารภาพและใหการ

DPU

60

พาดพงไปถงผรวมกระท าความผดคนอน ในการไตสวนพระมหากษตรยจะทรงไวชวตผตองหาและรอดพนเงอมมอของกฎหมาย”17

ในประเทศองกฤษ การตอรองค ารบสารภาพ เปนกรณทศาลอนญาตใหมการลดโทษเพอใหจ าเลยรบสารภาพ แตไดรบความสนใจนอยมากซงแตกตางกบในสหรฐอเมรกา ทงนอาจเปนผลเนองมาจากในองกฤษมคดคงคางพจารณาอยในชนของศาลนอยกวา อยการในองกฤษไมมอ านาจใชดลพนจในการก าหนดการลงโทษและระบบการลงโทษในองกฤษมความยดหยนมากกวา แตอยางไรกตามศาลในองกฤษ โดยเฉพาะศาลชนตนกเรมประสบกบปญหาคดคงคางพจารณา ความสมพนธในทางวชาชพและสงคมอยางใกลชดของผมหนาทเกยวของในกระบวนการยตธรรม กอาจมสวนท าใหเกดการตอรองค ารบสารภาพขน ดงนนจงนาศกษาวาในองกฤษมระบบการตอรองค ารบสารภาพหรอไม หรอตามระบบขององกฤษมเทคนคและหลกการซงท าใหดเหมอนวาไมมการตอรองค ารบสารภาพ แตในขณะเดยวกนกเปนการสงเสรมความเปนไปไดของการกระท าดงกลาวอยอยางไมเปดเผย

จากขอมลทางสถตของศาลในศาล Magistrates จ านวนคดอาญามากกวารอยละ 90 ของคดอาญาทงหมด จ าเลยจะใหการรบสารภาพ Zender พบวาศาล Magistrates ใน London จ าเลยจะใหการรบสารภาพถงรอยละ 80 และ Bottoms กบ Meclean พบวาในคดทมการไตสวนจ านวน 1,316 คด ในศาล Magistrates ของเมองเชพฟลด จ าเลยจ านวนรอยละ 93 ใหการรบสารภาพตลอดขอหา และมากกวารอยละ 2 จ าเลยใหการรบสารภาพมากกวาหนงขอหาขนไป

นอกจากนในศาลทมระดบสงกวาศาล Magistrates ปรากฏวา จากการศกษาของ Gibson พบวาในป 1975 จ าเลยใหการรบสารภาพเปนจ านวนถงรอยละ 75.5 ของคดอาญาทงหมด และจากการศกษาของ Rose พบวา ในป 1967 จ าเลยซงใหการรบสารภาพมจ านวนรอยละ 57 ของจ าเลยทงหมด สวนจากการศกษาของ Maclean และ Bottoms พบวาในป 1971 - 1972 จ าเลยจ านวนรอยละ 65 จะใหการรบสารภาพตลอดขอหา จ าเลยจ านวนรอยละ 10 จะใหการรบสารภาพมากกวาหนงขอหาขนไป แตอยางไรกตามแมวาจะเปนทยอมรบกนวา การตอรองค ารบสารภาพเปนสงจ าเปนในการบรหารงานยตธรรมทางอาญาในสหรฐอเมรกากตาม แตในประเทศองกฤษแลวเพยงมการยอมรบวาอาจจะเกดขนไดเทานน

การตอรองค ารบสารภาพในองกฤษ อาจจ าแนกไดออกเปน 2 ประเภท คอ การตอรองค ารบสารภาพโดยชดแจงหรอโดยเปดเผย และการตอรองค ารบสารภาพโดยพฤตนยหรอโดยปรยาย

17 คณะอนกรรมการศกษาผลกระทบกฎหมายเกยวกบการใชมาตรการชะลอการฟองและมาตรการ ตอรองค ารบสารภาพ. เลมเดม. หนา 57.

DPU

61

ความแพรหลายของการตอรองค ารบสารภาพในศาลถกหามอยางเดดขาดโดย Lord Parker ไดกลาวไวในคดระหวาง R. v. Turner วา”ผพพากษาไมควรก าหนดโทษตามทตงใจไวกลาวคอ เมอจ าเลยใหการรบสารภาพกจะถกก าหนดโทษอยางหนง แตหากจ าเลยใหการปฏเสธและตอมาพบวามความผด จงถกก าหนดโทษอกอยางหนงซงมโทษทหนกกวา ในสงเหลานเปนสงทไมพงกระท าอยางยง” ส าหรบเหตผลทคดคานกคอไมตองการใหหนวยงานในกระบวนการยตธรรมด าเนนคดไปดวยความรวดเรวและมประสทธภาพมากกวาทจะเปนหนวยงานอสระในการคนหาและรกษาความจรง

อยางไรกตามผ พพากษาทพจารณาคดกอาจเขามามสวนรวมในการตอรองค ารบสารภาพอยางเปดเผยได 2 ทาง คอ

1) โดยการทผพพากษาซงนงท าการพจารณาคดไดเจรจากบจ าเลยโดยตรง เชน ในกรณทผพพากษาทพจารณาคดเหนวาจ าเลยไมมทางทจะชนะคดได การตอสคดตอไปจะท าใหเสยเวลาโดยเปลาประโยชน จงแนะน าใหจ าเลยเลอกสถานะของจ าเลยเอง ( R. v. Barnee; R. v. Nelson)

2) โดยการทผพพากษาซงนงพจารณาคดอาจท าการตอรองค ารบสารภาพกบจ าเลยได กคอ การใชทนายความเปนผสอขอความตอไปยงจ าเลย ( R. v. Brook ) แตศาลสงเหนวาการมสวนรวมในการตอรองค ารบสารภาพของผพพากษาในกรณนเปนสงทไมสมควร และถาหากผพพากษาเขาไปมสวนรวมในการตอรองค ารบสารภาพแลว ศาลสงจะยกค าพพากษาของศาลชนตนและยอนส านวนไปใหศาลชนตนท าการพจารณาคดใหม และศาลสงไดกลาวตอไปอกวา “เปนเหตการณอนไมคาดฝนอยางยง และศาลกประหลาดใจทเกดเหตท านองนขน แตหวงวาการตอรองค ารบสารภาพระหวางผพพากษากบทนายความคงจะไมเกดขนอก”

การตอรองค ารบสารภาพโดยพฤตนยหรอโดยปรยาย อาจเกดขนดวยเหตผล 3 ประการ คอ

1) ความสมพนธระหวางทนายจ าเลยกบจ าเลย ( R. v. Turner ; R. v. Peace ) 2) ทนายจ าเลยไดเขาไปพบผพพากษาทพจารณาคดเปนการสวนตว (R. v. Cain) 3) จากความรและประสบการณของทนายจ าเลยจากการประกอบวชาชพ ททราบถง

การทจ าเลยจะไดรบการลดโทษจากผพพากษาทพจารณาคด เมอจ าเลยใหการรบสารภาพ สงทสนบสนนการตอรองค ารบสารภาพโดยพฤตนย หรอโดยออมน น คอ

ความสมพนธระหวางทนายจ าเลยกบจ าเลย ดงค ากลาวของ Lord Parker ในคด R. v. Turner วาทนายความจะตองกระท าในสงทเปนหนาทของตนโดยอสระอยางแทจรง กลาวคอ ใหค าแนะน าทดทสดเทาทจะท าไดแกจ าเลย และถาจ าเปนกตองแนะน าแนวทางทเปนประโยชนแกลกความของตนเทาทอาจเปนไปไดมากทสด ถงแมดเหมอนวาจ าเลยจะเปนผตดสนใจอยางเปนทางการและโดย

DPU

62

เปดเผยกตาม ทงน เนองมาจากแนวปฏบตดงเดมทวา ผลประโยชนของจ าเลยจะตองไดรบการเสนอสนองตอบอยางดทสดดวยการควบคมดแลแตเรมแรกของผประกอบวชาชพทางกฎหมาย และการแกปญหาตลอดจนการตดสนใจอยางมประสทธภาพ ซงเปนหนาทอยางหนงของผประกอบวชาชพกฎหมาย

ความสมพนธระหวางทนายจ าเลยกบผพพากษาทพจารณาคดนน ผพพากษาในคด Turner กลาววา การหาหนทางระหวางทนายจ าเลยกบผพพากษาจะตองเปนการกระท าอยางมอสระและหนทางดงกลาวนควรจะเปนของผพพากษาซงพจารณาคดไมใชของจ าเลย หนทางในการเจรจาตอรองค ารบสารภาพนขนอยกบสาระส าคญตางๆ ทเกยวของกบคดโดยเฉพาะและจ าเลยไดถกกนออกไปจากคด ซงอาจเปนกรณทจ าเลยไดรบความทกขทรมานจากโรคทไมอาจรกษาใหหายได เชน โรคมะเรง และจ าเลยเองกไมรถงขอเทจจรงนน เปนตน การททนายจ าเลยมาพดคยกบผพพากษาซงท าการพจารณาคดเปนการสวนตว จงเปนการกระท าทเหมาะสมและทนายจ าเลยกบอยการกควรใหความสนใจดวย ลกษณะเชนวานไดเกดขนในคด R. v. Cain เมอผพพากษา Melford Stevenson ไดชแนะทนายจ าเลยและอยการโจทกวา เขาคดวาผอทธรณไมมขอตอส ยงไปกวานนถาผอทธรณยนยนทจะใหการปฏเสธ จ าเลยผนนอาจจะตองรบโทษหนก แตถาเปนการกลบค าใหการกอนมการพจารณาคดจะท าใหโทษหนกเปลยนไป ทนายจ าเลยคดวาไมมทางเลอกอน นอกจากไปหาจ าเลยในหองขงและบอกเขาอยางตรงไปตรงมาวาผพพากษาไดแจงใหเขาทราบอยางไรบาง อนเปนเหตใหจ าเลยเปลยนใจใหการรบสารภาพซงอยการกใหความยนยอม ในชนอทธรณ Lord Chief Justice Widgery เหนดวย และน าไปปรบใชในคดของ Turner วา จ าเลยไมมสทธทจะเลอกในเรองนอกแลวหลงจากทไดทราบสงทผพพากษาไดชแนะแนวทางของศาลสงทจะท ากคอ ควรยกค าพพากษาของศาลชนตนแลวยอนส านวนไปใหศาลชนตนท าการพจารณาคดใหมเพราะ ค ารบสารภาพทเกดจากการกลบใจของจ าเลยนนมแรงกดดนบบคนจากภายนอก การทผพพากษาไดใชใหทนายจ าเลยเปนผน าขอมลหรอความเหนไปแจงใหจ าเลยทราบนถอไดวาเปนการแกไขความเขมงวดจากหลกการทศาลอทธรณไดวางไววา หามมใหผพพากษาเขาไปมสวนรวมในการเจรจาตอรองค ารบสารภาพ นอกจากน Lord Chief Justice Widgery ยงกลาวตอไปอกวา เปนธรรมดาอยเองส าหรบทนายจ าเลยทไมรจกกบผพพากษาดและไมคนเคยกบการก าหนดการลงโทษทจะตองแสวงหาค าแนะน าจากผ พพากษาวา ไดก าหนดโทษไวในใจเทาใด เพอทนายจ าเลยจะไดแนะน าจ าเลยซงเปนลกความของเขาได การสนทนากนเปนการสวนตวระหวางทนายจ าเลยกบผพพากษาในคด Cain แตกตางไปจากตวอยางในเรองโรคมะเรงในคดของ Turner มากและมผลท าใหผพพากษาเขามามสวนเกยวพนกบจ าเลยโดยไมมการละเมดหรอฝาฝนหลกเกณฑทวางไวในคด Turner ดงปรากฏตามค ากลาวของ Lord Chief Justice Widgery ไวในคดระหวาง R. v. Peace วา

DPU

63

“ประโยชนอยางหนงทไดจากการมความสมพนธใกลชดระหวางศาลกบทนายจ าเลยกคอ ทนายจ าเลยในสถานการณเชนนนสามารถเขาพบผพพากษาเพอขอค าแนะน า ถาผพพากษาเตมใจใหค าแนะน าทนายจ าเลยจะทราบความหนกเบาของโทษทจ าเลยซงเปนลกความของตนจะไดรบ อนมผลท าใหทนายจ าเลยสามารถใหค าแนะน าแกจ าเลยไดอยางเตมท…”

เหตผลอกประการหนง ทสนบสนนใหมการตอรองค ารบสารภาพโดยพฤตนยหรอโดยปรยาย คอ บทบาทในการลดโทษของผพพากษา ซงผพพากษาทท าการพจารณาคดมอ านาจใชดลพนจไดอยางเตมท เหตผลส าหรบการลดโทษในลกษณะเชนน เพอยบย งมใหจ าเลยซงไมมขอตอสตองมาเสยเวลาในศาลอนจะท าใหพยานตองยงยากล าบาก รวมทงเกดความไมสะดวกสญเสยเวลาโดยเปลาประโยชน สนเปลองงบประมาณโดยใชเหต ดงนนผพพากษาจงสามารถลดโทษใหจ าเลยได เปนการแลกเปลยนกบค าใหการรบสารภาพของจ าเลยดงค ากลาวของ Justice Ackner ซงกลาวสนบสนนในเรองนไววา เมอมการลงโทษจ าเลยสองคนในความผดขอหาฐานขมขนกระท าช าเรา ถาจ าเลยทงสองคนใหการรบสารภาพจะถกลงโทษจ าคกคนละ 2 ป แตปรากฏวาจ าเลยทงสองใหการปฏเสธ จงถกพพากษาลงโทษจ าคกคนละ 3 ป ทงนเนองจากไมมการพนจพเคราะหถงสภาพการด าเนนคดอยางลกซงเลย จงขอชแจงวาศาลลดโทษใหเฉพาะจ าเลยทแสดงความเสยใจและส านกผดชอบชวดในการกระท าของตนเทานน

ตามความเขาใจโดยทวไปทวา เมอจ าเลยใหการรบสารภาพแลวจะมการลดโทษใหนเอง ศาลอทธรณจงลดโทษใหแกจ าเลยซงถกลงโทษโดยศาลชนตน มไดพจารณาใหความส าคญตอการรบสารภาพอยางเพยงพอ ในคด R. v. Dctlaan วา “การยอมรบสารภาพของจ าเลยเปนคณประโยชนแกจ าเลยเองเพราะกระทบสวนไดเสยของรฐโดยตรง… การพพากษาลงโทษจ าเลยถง 4 ปครง เปนการพจารณาลงโทษทไมเหมาะสม โดยเฉพาะในแงของการบรรเทาโทษ…” ความสนใจของศาลอทธรณเกยวกบนโยบายการลงโทษทอาจจะคาดคะเนไดของผพพากษาซงพจารณาคดไดปรากฏขนอกในคดระหวาง R. v. Deary กลาวคอ ทนายจ าเลยไดเขาพบกบผพพากษาซงท าการพจารณาคดเปนการสวนตวเพอถามวาจะลงโทษจ าเลยตามค าใหการนนเพยงใด ผพพากษาเจาของส านวนซงอยพรอมกบ Magistrates อกสองคนกลาววา “คณปลอดภย” ซงท าใหเขาใจวา จะไมมการตดสนลงโทษไมวาในกรณใดๆ ตอมาศาล Magistrate ไมเหนดวยจงมการพจารณาพพากษาลงโทษจ าเลย เมอมการอทธรณค าพพากษาของศาลชนตน ศาลอทธรณเหนวาการลงโทษจ าเลยเชนนนเปนการไมรกษาค าพดของศาลชนตน จงอนญาตใหจ าเลยอทธรณได และมค าสงใหยกค าพพากษาของศาลชนตน อนแสดงใหเหนวา เมอมการเจรจากนเปนสวนตวระหวางทนายจ าเลยกบผพพากษาซงนงพจารณาคดและผพพากษาผนนไดใหค าแนะน าอยางใดแกทนายจ าเลยแลว ผพพากษาจะตองปฏบตตามค าแนะน าของตน แตอยางไรกดจ าเลยไมสามารถใหการรบสารภาพในลกษณะของการไดรบ

DPU

64

ค ามนสญญาโดยตรงจากผพพากษา เพยงแตสามารถใหการรบสารภาพในลกษณะทเปนการแสดงออกซงความเสยใจและความส านกผดในการกระท าของตนเทานน ดงค ากลาวทวา การใหค ารบสารภาพจะท าใหจ าเลยไดรบโทษเบากวาการใหการปฏเสธ ทกคนทราบวาเปนเชนนน และปราศจากขอสงสยใดๆ จ าเลยคนใดไมทราบกควรจะทราบเอาไว ยงทราบเรวเทาไรกจะยงเปนการดส าหรบจ าเลยมากเทานน

3.2.3 ขอเสนอของ The Royal Commission on Criminal Justice18 เนองจากการตอรองค ารบสารภาพทเกดขนในทางปฏบต ไดท าใหเกดกรณทจ าเลยให

การปฏเสธในชนไตสวนมลฟองของศาลแขวง แลวเปลยนมาใหการรบสารภาพในภายหลง ซงจะเกดบอยครงในวนทนดฟงค าพพากษา เรองนมผลกระทบอยางมากตอการบรหารงานยตธรรม และท าใหเสยเวลาทไดใชในการพจารณาตลอดจนเงนคาใชจายในการพจารณาคดซงเปนภาษของราษฎร และมรายงานวาการเปลยนใจมารบสารภาพดงกลาวเกดขนภายหลงจากทมการเจรจาระหวางผพพากษาและทนายจ าเลย

Morison and Leith ซงไดศกษาวจยในเรองนเพอเสนอตอ The Royal Commission on Criminal Justice รายงานวา ทนายจ าเลยมกจะเขาพบผพพากษากอนการพจารณาเพอทจะพดคยเกยวกบคด และปรากฏวา ไมวาผพพากษา โจทก และทนายจ าเลยไมเหนดวยกบแนวทางทวางไวในคด Turner และตงขอสงเกตในรายงานวา ท งผพพากษาและผวาคดในศาลจงหวดจะเปนเชนเดยวกนกบต ารวจ ทเคยชนกบการท างานตามขอเทจจรงทเหนยงกวาการท าตามหลกเกณฑทกฎหมายไดวางไว

ดงนน The Royal Commission on Criminal Justice จงเสนอแนะใหน าเรองการตอรองค ารบสารภาพมาใช โดยแนะน าใหศาลบอกถงโทษสงสดทจะไดรบ หากใหการรบสารภาพไดรบการทาบทามขอจากทนายจ าเลย และนอกจากนในขนตอนการเจรจา The Commission ไดเสนอแนะหลกเกณฑไว 5 ประการ ดงน

1) การตอรองค ารบสารภาพควรทจะเกดขนตามค ารองขอของทนายจ าเลยซงไดรบค าสงจากจ าเลย

2) การตอรองค ารบสารภาพอาจเกดขนในเวลากอนหรอขณะพจารณา 3) การตอรองค ารบสารภาพควรกระท าตอหนาคความทงสองฝาย 4) ศาลควรจะตอบค าถามเพยงวา โทษสงสดจะเปนเทาไร หากจ าเลยใหการรบสารภาพ

18 ชาต ชยเดชสรยะ ไบรอน เอม เพยซ และณฐวสา ฉตรไพฑรย. (2552). การตอรองค ารบสารภาพ: แนวคดทางทฤษฎ ทางปฏบต และการน ามาใชในประเทศไทย. หนา 25-26.

DPU

65

5) ศาลอาจไมตอบค าถามในกรณทจะมความยงยาก หรอการตอบค าถามจะท าใหเกดอคตกบบคคลอน เชน ผรวมกระท าผด

ขอเสนอดงกลาวคนสวนใหญใหการสนบสนน เพราะเหนวาการตอรองค ารบสารภาพเปนมาตรการทมประสทธภาพมากทสดในการบรหารงานกระบวนการยตธรรมสมยใหม ปญหาเรองเวลาในการด าเนนคด คาใชจายในการบรหารงานยตธรรม ปญหาเรองนกโทษลนเรอนจ า จะสามารถแกไขไดดวยการน าเรองการตอรองค ารบสารภาพมาใช นอกจากน Sander และ Young ยงไดกลาววาการน าเรองการตอรองค ารบสารภาพมาใชในองกฤษอยางเปนทางการ จะเปนการลดปญหาความไมยตธรรมและเลอกปฏบตตอจ าเลยตางๆ ทเกดขนจากการเจรจาตอรองอยางลบๆ ทท ากนอยในทางปฏบต

จากทกลาวมาแลวขางตน จะเหนไดวาการตอรองค ารบสารภาพในองกฤษอาจกลาวไดวา ไมมการยอมรบหรอก าหนดหลกเกณฑไวโดยตรงแตกไดมการน ามาใชในทางปฏบตหรอน ามาใชโดยพฤตนยอยางแพรหลาย ถงแมจะแพรหลายไมเทากบในสหรฐอเมรกากตาม

วธการตอรองค ารบสารภาพในองกฤษ มไดเรมตนจากอยการเหมอนในสหรฐอเมรกา แตเรมจากทนายจ าเลยและเรองการใชดลพนจลงโทษของผพพากษาเปนสวนใหญ จงท าใหเกดความแตกตางกบการตอรองค ารบสารภาพในสหรฐอเมรกา นอกจากนรปแบบของการตอรองค ารบสารภาพในองกฤษจะมเพยงการขอความกรณาจากศาลเพอขอลดโทษ หรอเพอใหลงโทษในสถานเบาเทานน ซงเปนขอแตกตางกบของสหรฐอเมรกาอกประการหนง

3.3 ประเทศฝรงเศส

3.3.1 การก าหนดโทษและการลดโทษ อตราโทษทก าหนดไวในประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศสนน มความสมพนธกบการ

แบงประเภทความผดอยางชดเจน ประเทศฝรงเศสเปนประเทศทมการแบงประเภทความผดอาญาไวอยางมเอกลกษณและเปนระบบ เรยกวา การแบงประเภทความผดแบบไตรภาค (Tripartite Classification) โดยแบงออกเปน 3 กลม ดงตอไปน

1) ความผดอกฤษฏโทษ (Les crimes) 2) ความผดมชฌมโทษ (Les délits) 3) ความผดลหโทษ (Les contraventions) การแบงประเภทของโทษเชนน นอกจากจะท าใหสามารถจดกลมประเภทความผดตาม

ความรายแรงของโทษอยางเปนระบบแลว ยงมความสมพนธอยางสอดคลองกบการด าเนนคดของเจาหนาทในกระบวนการยตธรรมทางอาญา ตงแตชนเจาหนาทต ารวจ พนกงานสอบสวน พนกงาน

DPU

66

อยการ และศาล ซงการแบงกลมเชนนท าใหผศกษากฎหมายอาญาฝรงเศสสามารถทราบไดทนททดอตราโทษส าหรบความผดฐานใดฐานหนงวาความผดฐานนนอยในกลมประเภทความผดอกฤษฏโทษ มชฌมโทษ หรอลหโทษ และสามารถทราบไดทนทวาการด าเนนคดดงกลาวจะเรมตนทใคร และมกระบวนการด าเนนคดอยางไร ศาลไหนเปนศาลทมอ านาจพจารณาคดนนๆ และมกระบวนพจารณาคดในศาลอยางไร

การก าหนดโทษจ าคกส าหรบความผดอกฤษฏโทษและความผดมชฌมโทษตามกฎหมายฝรงเศสนน ตามประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศสฉบบปจจบนไมไดก าหนดอตราโทษจ าคกขนต าไว จะมเพยงแตอตราโทษขนสงสดทจะลงแกผกระท าความผดได แสดงใหเหนวาฝายนตบญญตตองการใหการลงโทษอยในดลพนจของผพพากษาอยางเตมทในการก าหนดโทษทจะลงแกผกระท าความผด ซงสอดคลองกบหลกการพจารณาลกษณะของการกระท าความผดและพฤตกรรมของผกระท าความผดเพอใชประกอบการลงโทษ

ในกระบวนการก าหนดโทษแกจ าเลยนน บคคลทมบทบาทส าคญอกคนหนงกคอ พนกงานอยการ ซงในประเทศฝรงเศสถอวาอยการมสถานะเปนตลาการดวย แตเปนเพยงผฟองคดเทานน จงไมสามารถทจะใชมาตรการทมลกษณะของการลงโทษไดดงเชนศาล แตการด าเนนคดอาญาของฝรงเศสนน ไมไดแยกการสอบสวนออกจากการฟองรองคด ดงน นผทมอ านาจสอบสวนและฟองคดอาญาคอ พนกงานอยการ ซงเปนไปตามหลกการด าเนนคดอาญาโดยรฐอยางแทจรง19 พนกงานอยการจงเปนพนกงานสอบสวน มอ านาจสอบสวนและควบคมรบผดชอบการสอบสวนทงหมด โดยจะท าการสอบสวนเองหรอมอบหมายใหต ารวจท าการสอบสวนกได แตทวไปแลวอยการจะมอบหมายใหต ารวจฝายคดด าเนนการสอบสวนแทน โดยอยการเปนผก าหนดทศทางและก ากบดแล ซงในการสอบสวน ต ารวจจะท ารายงานเกยวกบความผดของผกระท าผด และรวบรวมหลกฐานในการกระท าผด ประวตภมหลง ตลอดจนขอเทจจรงตางๆ เกยวกบตวจ าเลยทงทเปนผลดและผลราย เมอท าการสอบสวนเสรจกจะสงรายงานใหกบอยการ ถาอยการเหนวารายละเอยดเกยวกบประวตภมหลงของจ าเลยยงไมครบถวนหรอพยานหลกฐานในการกระท าความผดยงไมเพยงพอ อยการมอ านาจสอบสวนเพมเตมเองหรอใหต ารวจฝายคดด าเนนการสอบสวนเพมเตมแทนกได

อยการอาจไมฟองคดเมอเหนวาความผดนนเปนเรองเลกๆ นอยๆ ไมคมคาใชจายในการด าเนนคดและการกระท านนไมเกยวของกบความสงบเรยบรอยของประชาชนโดยตรง เชน การลาสตวในทดนของผอน เปนตน หรอเปนความผดทมโทษปรบอยางเดยวทกระท าโดยผกระท าผดอาย

19 อทย อาทเวช ข (2554). รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส. หนา. 137.

DPU

67

นอย และเปนการกระท าผดครงแรก โดยผเสยหายไดรบการชดใชคาเสยหายจากผกระท าผดแลว เหลานเปนตน ดงนนจะเหนไดวาขอเทจจรงเกยวกบตวจ าเลยจากส านวนสอบสวนจะมผลตอการใชดลยพนจสงคดของอยการวาสมควรสงฟองหรอไม และถาเหนสมควรสงฟอง อยการกมอ านาจเสนออตราโทษทเหมาะสมกบจ าเลยตอศาล เพอประกอบในการก าหนดโทษได20 อยการของฝรงเศสไดเขามามบทบาทในการใชดลยพนจของศาลในการก าหนดชนโทษดวย โดยจะมการบรรยายค าขอไวทายฟองเพอขอใหศาลลงโทษก าหนดอตราโทษทพนกงานอยการขอไว และหากพนกงานอยการเหนวาโทษทศาลก าหนดใหแกจ าเลยไมเหมาะสมกบพฤตการณแหงคด พนกงานอยการกอาจพจารณาใชสทธอทธรณ ฎกาค าพพากษาในประเดนดงกลาวตอไปได ซงบทบาทของพนกงานอยการในกรณดงกลาวน เปนการตรวจสอบและถวงดลอ านาจการใชดลยพนจในการพจารณาคดของผพพากษาคดใหเกดความเปนธรรมแกคความมากยงขนอกดวย เมออยการสงไมฟองคดเมอเหนวาผต องหาไมไดท าผด พยานหลกฐานไมเพยงพอ หรอเพอประโยชนสาธารณะในการขอใหมการสอบสวน อยการตองยนค ารองใหผพพากษาไตสวนคดนนกอนทจะตดสนวาจะยนฟองผตองหาตอศาลหรอไม โดยในการไตสวนคดโดยผพพากษานน ประเภทคดในความผดอาญาชนอกฤษฏโทษ กฎหมายบงคบใหผพพากษาศาลไตสวน ตองด าเนนการสอบสวนเกยวกบภมหลงของผตองหา กอนทจะด าเนนการสงฟองจ าเลยตอศาลทมอ านาจตดสน หรอด าเนนการสงไมฟอง สวนในความผดอาญาชนอน กฎหมายไมไดบงคบไว จงเปนดลยพนจของผพพากษาศาลไตสวนจะเหนสมควร

กฎหมายฝรงเศสเปนตวอยางของการเพมบทบาทของผพพากษาในการลงโทษและกระบวนการภายหลงค าพพากษา ศาลควรจะเปนกลไกส าคญในการปรบบทลงโทษและบงคบโทษใหเหมาะสมกบลกษณะของการกระท าความผดและพฤตกรรมของผกระท าความผด และบทบาทดงกลาวควรตอเนองจนกระทงผกระท าความผดพนจากการลงโทษหรอคมประพฤตภายหลงค าพพากษา ซงในระบบกฎหมายของฝรงเศสนน หลงจากทผพพากษาไดตดสนลงโทษผกระท าความผดแลว บทบาทของผพพากษาฝรงเศสยงไมสนสด ในชนบงคบโทษ กฎหมายฝรงเศสยงไดก าหนดใหมผพพากษาบงคบโทษ (Juge de l’application des peines) มาท าหนาทพจารณาการปรบการบงคบโทษใหเหมาะสมจนกระทงผกระท าความผดไดรบอสรภาพ

20 สรรคชย สทธคะนง. (2552). การน าเสนอขอเทจจรงทเปนประโยชนแกผถกกลาวหาเขาสคดอาญา. หนา. 59.

DPU

68

ซงในประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศส ไมมบทบญญตเรองเหตบรรเทาโทษไวเหมอนกบประมวลกฎหมายอาญามาตรา 78 ของไทย แตมเหตทเกยวกบการก าหนดโทษของศาลในทางลดหยอนโทษ ซงแยกพจารณาไดเปน 2 ประการ คอ

1) Les excuses หมายถงเหตยกเวนโทษ จะมไดใน 2 กรณ คอ (1) Les excuses absolutoires เปนขออางเพอยกเวนโทษทใชกบการกระท าทเกด

ภายหลงการกระท าผด เชน ผกระท าผดไดแจงเจาหนาทลวงหนาวาจะมการกอการรายเกดขน หรอ ผกระท าผดไดชวยใหเจาหนาทจบผกระท าผดรายอนได เปนตน

(2) Les excuses attenuantes เปนขออางทท าใหผกระท าผดไดรบโทษนอยลง เชน ขออางเรองความออนวย ขออางเรองความย วย ผลจากการมขออางเหลาน ท าใหผกระท าผดไดรบโทษนอยลง กลาวคอ หากเปนการกระท าความผดทมโทษอกฤษฏโทษกจะเปลยนเปนมชฌมโทษ และถาเปนความผดทมโทษมชฌมโทษกจะเปลยนเปนลหโทษ สวนความผดทเปนลหโทษจะไมไดรบประโยชนจากขออางดงกลาว

2) Les circonstances attenuantes หมายถงเหตบรรเทาโทษโดยตรง ซงเมอมเหตบรรเทาโทษแลว ใหอยในดลพนจอสระของผพพากษา ทจะพจารณาพพากษาลดโทษใหแกผกระท าผดภายในขอบเขตทกฎหมายก าหนดไวในกฎหมาย โดยไมไดระบวาอะไรบางเปนเหตบรรเทาโทษ ดงนนจงเปนทเขาใจกนวาเหตอนทไมไดระบไวใหเปน Les excuses attenuantes ถอเปนเหตบรรเทาโทษทงสน

ในทางปฏบตเหตทศาลฝรงเศสมกจะถอเปนเหตเพอลดโทษใหแกผกระท าผด ไดแก การประพฤตดมากอน หรอในวยเดกอยในครอบครวทไมปกตสข หรออยภายใตอทธพลของสงคม หรอการกระท าผดนนไมกอใหเกดความเสยหายมากนก เปนตน

3.3.2 การตอรองค ารบสารภาพ ใน ค.ศ. 1989 ในชวงการปฏรปกระบวนการยตธรรมของประเทศฝรงเศส ไดมการ

พจารณาศกษาแนวทางในการน าวธการตอรองค ารบสารภาพมาใชเพอปรบปรงกระบวนการยตธรรมใหมความรวดเรวและมประสทธภาพ และน ามาสประเดนถกเถยงถงความเหมาะสมและผลกระทบตอระบบกฎหมายจ านวนมาก อยางไรกตาม คณะกรรมการซงจดตงขนเพอพจารณาประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาในสวนขนตอนกอนฟองคด ไดมความเหนคดคานตอการรบรอง “หลกการเจรจาตอรอง” ไวในกฎหมาย ทงนอาจเปนเพราะประเทศฝรงเศสไมไดถอหลกความตกลงในคดอาญา แตถอหลกการด าเนนคดอาญาเปนการแกไขตวบคคลผกระท าผด และการแกไขตวบคคลตองแกไขตาม “ความจรง” ทเกดขน

DPU

69

อยางไรกตาม นกกฎหมายอาญาฝรงเศสกเหนวา หลกการนอาจจะปรากฏไดในรปแบบของ “La correctionalisation” กลาวคอ เปนการลดฐานความผดใหต าลงเพอใหสามารถฟองศาลอน เชน ศาลมชฌมโทษ (Ecclesiastical Court) แทนทจะฟองตอศาลคดอกฤษฏโทษ (Cour d’ assises) ทงน ในประเทศฝรงเศสไดมการจดตงศาลทจะรบพจารณาคดใหเหมาะสมกบเรอง โดยปกตศาลในประเทศฝรงเศสจะแบงออกเปน 3 ระดบ คอ ศาลระดบลหโทษ ศาลมชฌมโทษ และศาลอกฤษฏโทษ ซงองคคณะประกอบดวยผพพากษาอาชพ 3 นาย และผพพากษาทเปนลกขนโดยคดเลอกจากประชาชน 9 คน มหนาทตดสนขอเทจจรงและขอกฎหมาย ในคดคาบเกยวระหวางคดอกฤษฏโทษและคดมชฌมโทษ เชน คดลกทรพยโดยมอาวธหรอลกทรพยในยามวกาลซงโทษจะคาบเกยวกนระหวางศาลทงสอง แตการน าคดขนสการพจารณาของแตละศาลจะมขอแตกตางกน คอ ถาศาลคดอกฤษฏโทษจะมองคคณะประกอบดวยผพพากษาและคณะลกขน หรอทเรยกวา “ศาลพเศษ” จะใชทท าการศาลอทธรณของเขตแตละเขตเปนทต ง โดยมหลกเกณฑวา กอนทคดจะขนสศาลคดอกฉกรรจ จะตองมการไตสวนทกครง เพราะเมอศาลคดอกฤษฏโทษมค าพพากษาแลว หามมใหมการอทธรณฎกาตอไป ยกเวนเปนกรณปญหาขอกฎหมายซงตองอทธรณตอศาลฎกา กรณเชนนท าใหคดขนสศาลคดอกฤษฏโทษไดยาก และใชเวลาในการพจารณาพพากษาคอนขางนาน ดงนน ในคดทคาบเกยวกน พนกงานอยการทเปนผตรวจสอบส านวนและผพพากษาผท าการไตสวนจงมกจะมความเหนวาควรน าคดขนสการพจารณาของศาลมชฌมโทษมากกวา เพอใหคดเสรจเรวขน21

ในเรองการลดขอกลาวหาน มนกวชาการตงขอสงเกตวา แมผกระท าความผดจะไดประโยชน แตอาจไมไดรบการคมครองสทธในการด าเนนคดเทาทควร เนองจากไมมการตอสคดอยางแทจรง และผตองหาบางคนอาจตกอยในสภาพจ ายอม อยางไรกตามการลดขอกลาวหากกลายเปนสวนหนงของการปฏบตงานของพนกงานอยการฝรงเศส และเปนทยอมรบของผทเกยวของทกฝาย รวมทงผพพากษา วธการดงกลาวนมผลเปนอยางยงตอการลดปรมาณคดทขนสการพจารณาของผพพากษาสอบสวน ซงมคดอยในความรบผดชอบเปนจ านวนมาก22

ดร.อทย อาทเวช มความเหนวาการลดขอกลาวหานมลกษณะเปนการตอรองค ารบสารภาพอยางทใชกนในสหรฐอเมรกา กลาวคอมการเจรจาตอรองระหวางพนกงานอยการและผตองหา ประกอบกบการลดขอกลาวหานยงไมไดจ ากดเฉพาะการลดขอกลาวหาจากความผดอกฤษฏโทษมาเปนความผดมชฌมโทษ แตไดใชเพอลดขอกลาวหาจากความผดมชฌมโทษมาเปนความผดลหโทษดวย

21 ส านกงานศาลยตธรรม. เลมเดม. หนา 84-85. 22 อทย อาทเวช ข. เลมเดม. หนา 164.

DPU

70

นอกจากน นกวชาการบางทานยงเหนวา การท าความตกลงทางอาญา (Composition pénale) ถอวาเปนการตอรองค ารบสารภาพเชนกน เนองจากพนกงานอยการสามารถใชดลพนจท าความตกลงกบผตองหาในความผดบางประเภท เชน ท ารายรางกาย ลกทรพย ฉอโกง หมนประมาทเจาพนกงาน และขดขนค าสงของเจาพนกงาน ดวยการยนขอเสนอใหช าระเงนแกแผนดน คนทรพยสน หรอบรการสงคม เปนตน ซงการตกลงดงกลาวจะตองท าในเวลาทสงคด คอกอนการฟองคด และหากผตองหาไมปฏบตตามเงอนไข พนกงานอยการมอ านาจทจะพจารณาวาจะด าเนนการอยางไรตอไป23 มาตรการความตกลงทางอาญาของฝรงเศสนน มสวนคลายคลงกบการตอรองค ารบสารภาพของสหรฐอเมรกาในแงการตดกระบวนการพจารณาเพอพสจนความผดของจ าเลยในชนศาลออกไป แตขอบเขตของการบงคบใชมาตรการความตกลงทางอาญานนไมไดกวางขวางเหมอนกบการใชมาตรการตอรองค ารบสารภาพในระบบอเมรกนซงใชกบคดเกอบทกประเภท แตความตกลงทางอาญานนจะใชไดเฉพาะแตคดความผดทมอตราโทษจ าคกไมเกนหาป และขอแตกตางอกประการหนงกคอ มาตรการความตกลงทางอาญาไมมการเจรจาตอรองระหวางพนกงานอยการกบจ าเลยเพอใหมการรบสารภาพเพอแลกเปลยนกบการลดโทษในชนศาลอยางเชนในกฎหมายอเมรกน ดวยเหตนจงเปนทมาของการแกกฎหมายวธพจารณาความอาญาใน ค.ศ. 2004 โดยน าเอามาตรการตอรองค ารบสารภาพมาใชในการด าเนนคดอาญาของฝรงเศสอกรปแบบหนง เรยกวา “การฟองคดทมการรบสารภาพกอนฟอง” 24

การฟองคดทมการรบสารภาพกอนฟอง (CRPC)25 มสาระส าคญเชนเดยวกบมาตรการตอรองค ารบสารภาพของอเมรกน คอ การใหอ านาจพนกงานอยการทจะท าขอเสนอใหผถกกลาวยอมรบสารภาพวากระท าผดและยอมรบโทษตามทพนกงานอยการเสนอ และเมอพจารณาแลวเหนชอบดวยกบขอตกลงดงกลาวกจะน าไปสการพจารณาพพากษาวาผต องหากระท าผดและลงโทษบคคลนนไดโดยไมตองมการน าสบพยานหลกฐาน ซงมาตรการฟองคดทมการรบสารภาพกอนฟองนนมขอบเขตเชนเดยวกบมาตรการความตกลงทางอาญา คอ ใชไดเฉพาะความผดทมอตราโทษจ าคกไมเกนหาป แตกมขอยกเวนไวหลายกรณ เชน ไมใหใชบงคบกบความผดมชฌมโทษบางประเภท ไดแก ความผดเกยวกบการพมพ ความผดฐานฆาคนตายโดยไมเจตนา ความผดทางการเมอง เปนตน และส าหรบอตราโทษทจะลงแกผกระท าความผดนน พนกงานอยการมอ านาจใชดลพนจในการทจะเสนอโทษทเหมาะสมอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง ทงโทษหลกและโทษ

23 ชาต ชยเดชสรยะ ไบรอน เอม เพยซ และณฐวสา ฉตรไพฑรย. เลมเดม. หนา 21. 24 อทย อาทเวช ข. เลมเดม. หนา 143. 25 แหลงเดม. หนา 143-146.

DPU

71

ประกอบตามทกฎหมายก าหนดไว ทงนโดยค านงถงความรายแรงของการกระท าและตวผกระท าผดเปนส าคญตามบทบญญตมาตรา 132-24 อยางไรกตามถาโทษทเสนอเปนโทษจ าคก ระยะเวลาของโทษจ าคกตองไมเกนกงหนงของอตราโทษทกฎหมายบญญตไว และไมวากรณใดๆ ระยะเวลาของโทษจ าคกทเสนอจะตองไมเกน 1 ป

3.4 ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

3.4.1 การก าหนดโทษและการลดโทษ การก าหนดโทษของศาลในประเทศเยอรมนเปนไปตามประมวลกฎหมายอาญาเยอรมน

(Strafgesetzbuch หรอ StBG) มาตรา 46 ทไดกลาวถงการก าหนดโทษของศาล ซงในการพจารณาเหตตางๆ ทเปนเหตบรรเทาโทษ กอนทศาลจะท าการก าหนดโทษนน ไมมกฎหมายบญญตไวโดยตรงวาเหตใดบางเปนเหตบรรเทาโทษตามกฎหมาย หากแตในทางปฏบตถอวาเปนเพยงขอเทจจรงทกฎหมายบญญตใหศาลน าไปประกอบการใชดลพนจก าหนดโทษแกจ าเลยเทานน ซงเมอศาลจะท าการก าหนดโทษ ศาลตองยดหลกตามมาตรา 46 ดงกลาว ซงบญญตไวดงน

“มาตรา 46 การก าหนดโทษใหศาลพจารณา 1) ความชวของผกระท าความผด ท งนจะตองพจารณาถงผลทอาจจะเกดจากการ

ก าหนดโทษดวยวา จะกระทบตอการด าเนนชวตของผกระท าผดในอนาคตหรอไม 2) ใหศาลชงน าหนกจากขอเทจจรงทงผลดและผลรายของผกระท าผดในขอเทจจรง

ดงตอไปน (1) มลเหตในการกระท าผดและเปาหมายของผกระท าผด (2) ความรส านกทแสดงใหเหนจากการกระท า และสภาวะจตใจในขณะกระท า (3) ความรายแรงของความผด (4) ลกษณะของความผดและผลรายทแสดงถงความชวของผกระท าผด (5) ประวตของผกระท าผด สถานภาพทางสงคมและฐานะทางเศรษฐกจ (6) ความประพฤตภายหลงการกระท าผด โดยเฉพาะการพยายามบรรเทาความ

เสยหายและการชดใชคาเสยหาย 3) พฤตการณทเปนองคประกอบความผด ไมตองน ามาพจารณา” นอกจากศาลเยอรมนตองพจารณาถงปจจยตางๆ ดงทกลาวมาขางตนแลว อยการใน

เยอรมนยงเปนอกองคกรหนงทมบทบาทในการรวบรวมขอเทจจรงตางๆ ทเกยวกบตวจ าเลยมาเสนอตอศาลและเขาสความรบรของศาล ดงทปรากฏในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

DPU

72

เยอรมน (Straftprozessordnung หรอ StPO) มาตรา 160 II และ III ทไดบญญตเรองขอเทจจรงเกยวกบตวจ าเลยไวดงน

“มาตรา 160 II อยการมหนาทตองรวบรวมพยานหลกฐานไมเพยงแตทเปนผลรายแกผต องหาเทาน น แตตองรวบรวมพยานหลกฐานทเปนผลดแกผต องหาดวย เพอน ามาใชเปนพยานหลกฐานในการพจารณาคด และตองพจารณาถงผลเสยหายทอาจเกดขนดวย

III อยการตองสอบสวนขยายคลมไปถงพฤตการณตางๆ ทมความส าคญตอการก าหนดโทษของศาล หรอการรอการลงโทษ โดยวธการคมประพฤต และการมค าสงใดๆ เพอปองกนและแกไขผกระท าผดดวย”

ดงนนพนกงานอยการจงมหนาททจะตองกระท าเพอประโยชนแกจ าเลยโดยการเสนอพยานหลกฐานทงในสวนทเปนคณและเปนโทษตอจ าเลยใหศาลพจารณา ซงในการบรรยายฟองของพนกงานอยการ พนกงานอยการจะเสนอความเปนมา ความประพฤต และขอเทจจรงอยางอนทเกยวของกบผกระท าความผดอยางกวางขวาง เพอใหศาลน ามาประกอบการใชดลยพนจก าหนดโทษดวย

หนาทอกหนาทหนงทเดนชดของพนกงานอยการในการคมครองสทธของคความ ไดแก หนาทในการเสนอความเหนเกยวกบโทษ (Stellungnahme des Staatsanwalts หรอ Recommendation of Sentence) กลาวคอ พนกงานอยการจะเสนออตราโทษทตนเหนวาเหมาะสมทจะลงแกจ าเลยตอศาลดวย ยกตวอยางเชน ขอใหลงโทษจ าคกจ าเลยเปนเวลา 5 ป หรอ 10 ป หรอเสนอความเหนวาควรรอหรอไมรอการลงโทษส าหรบจ าเลยรายน เปนตน ในการพจารณาคดของศาล หลงจากทมการสบพยานเสรจสนแลว พนกงานอยการในฐานะทนายความผรกษาประโยชนของสาธารณะ จะมค าแถลงการณปดคดภายหลงการสบพยานเสรจทกครง เพอเปนการสนสดการเสนอขอเทจจรงในศาล พรอมทงเสนออตราโทษ ซงในการเสนออตราโทษน พนกงานอยการจะตองฟงขอเทจจรงในการสบพยานและพยานหลกฐานตางๆในคด รวมทงขอเทจจรงเกยวกบตวจ าเลยดวย เพราะขอเทจจรงตางๆ เหลานจะมผลตอการก าหนดโทษเบองตนของพนกงานอยการ

โดยปกตความเหนของพนกงานอยการดงกลาว จะมอทธพลตอการก าหนดโทษจ าเลยอยางมาก26 เพราะศาลมกจะลงโทษจ าเลยโดยค านงถงอตราโทษทพนกงานอยการเสนอมา แตอยางไรกดความเหนของพนกงานอยการกมไดเปนขอสรป หรอขอผกมดทศาลจะตองยดถอปฏบต

26 Haruo Abe. (1963). The Accused and Society Therapeutic and Preventive aspects of Criminal justice in Japan. p. 330. อางถงใน เกยรตภม แสงศศธร. (2533). กระบวนการก าหนดโทษจ าเลยในคดอาญา : เปรยบเทยบของไทยกบตางประเทศ. หนา 65.

DPU

73

ตาม27 ซงในทางปฏบต หากศาลไมเหนดวยกบขอเสนอแนะของพนกงานอยการเกยวกบอตราโทษทจ าเลยสมควรไดรบ ศาลกมกจะลงโทษเบากวาอตราโทษทพนกงานอยการเสนอมา

แตถาในกรณทศาลลงโทษหนกกวาโทษทพนกงานอยการเสนอมา หรอเปนกรณเปนการลงโทษจ าเลยหนกเกนไป ซงถาพนกงานอยการเหนวา การด าเนนคดอาญาของศาลท าใหเกดความเสยหายแกจ าเลย พนกงานอยการกสามารถอทธรณค าพพากษาของศาลชนตนไปยงศาลสงในนามของผถกกลาวหาในเรองอตราโทษได28 ซงการกระท าดงกลาว ถอเปนการตรวจสอบความถกตองและเปนการถวงดล (Check and Balance) การใชดลยพนจของศาลไปในตวดวย

นอกจากนเคยมขอเสนอแนะทเปนแนวทางใหศาลเยอรมนน าไปใชประกอบการใชดลพนจก าหนดโทษผกระท าผด คอ Alternative Draft of the German Penal Code 1977 แตขอเสนอดงกลาวกไมผกมดศาลทตองปฏบตตาม ดงเชนในขอ 59 และขอ 61 ทกลาวไวดงน

“ขอ 59 หลกการส าหรบมาตรการในการลงโทษ 1) ความนาต าหนของความผด จะเปนตวชถงความรนแรงในการลงโทษ ซงอาจเปนได

ทงเหตเพมโทษและเหตลดโทษ องคประกอบความผดตามกฎหมายและผลทเกดขนตามมาโดยไมคาดคดจากการกระท าผด จะไมน ามาพจารณาในชนน แตจะพจารณาเฉพาะเนอหาของความนาต าหนทเกยวของกบการตดสนเทานน

2) การลงโทษจะตองไมเกนความจ าเปน เพอใหโอกาสผกระท าผดอยในสงคม และขณะเดยวกนกเพอคมครองประโยชนของกฎหมายดวย”

“ขอ 61 บทบญญตพเศษเกยวกบวธการส าหรบการลดโทษ 1) ถาหากจะตองลดโทษตามบทบญญตกฎหมายทอนญาตในเรองการลดโทษ ศาล

จะตองพจารณาโดยใชหลกตอไปน (1) โทษจ าคกตลอดชวตใหลดโทษลงเปนโทษจ าคกไมนอยกวา 3 ป (2) ในกรณทมโทษจ าคกต ากวาตลอดชวต อตราโทษขนสงสดจะตองไมเกน 3 ใน

4 ของอตราโทษสงสดตามกฎหมาย และในกรณทเปนโทษปรบ ใหใชหลกเดยวกนปรบใชส าหรบอตราขนสง

(3) การเพมระยะเวลาโทษขนต าจะตองเปนอตราโทษขนต าตามกฎหมาย 2) ในการใชดลพนจลดโทษ ศาลจะลดโทษใหตามอตราโทษขนต าตามกฎหมาย หรอ

ลดโทษนอยลงเพยงใดกได”

27 Thomas Weigent. (1983). Sentencing in West Germany. p. 53. 28 John H. Langbein. Comparative Criminal Procedure : Germany. p. 78.

DPU

74

จงเหนไดวาการพจารณาก าหนดโทษและการลดโทษของศาลเยอรมนตองพจารณาถงขอเทจจรงและพฤตการณตางๆ ทเกยวกบตวจ าเลยดวย ซงขอเทจจรงเหลานน ผเกยวของทกฝายในคดมหนาททจะตองท าใหปรากฏขน รวมทงศาลกมอ านาจทจะหาขอเทจจรงไดเองดวย ท งนกเพอใหเกดความยตธรรมแกจ าเลยทจะไดรบโทษอยางเหมาะสมกบการกระท าและพฤตการณตางๆ

3.4.2 การตอรองค ารบสารภาพ ในประเทศซวลลอว โดยเฉพาะในเยอรมนนน ไมมวธการทเรยกวา Plea Bargaining

เพราะหลกด าเนนคดอาญาในเยอรมนเปนหลกด าเนนคดอาญาตามกฎหมาย ซงเปนหลกประกนความเสมอภาคของบคคลตามกฎหมาย ดงนนอยการในเยอรมนจงไมมอ านาจในการเจรจาตอรองเพอท าขอแลกเปลยนหรอขอตกลงใดๆ กบผตองหาหรอจ าเลยได วธการ Plea Bargaining ทใชในประเทศองกฤษและประเทศสหรฐอเมรกานน ในเยอรมนมผวจารณวาเปนการ “ซอขายความยตธรรม” แตทงนทงนนกมไดหมายความวาในเยอรมนจะไมมวธการในท านองเดยวกบ Plea Bargaining เลยกหาไม ในเยอรมนจ าเลยซงมทนายมโอกาสทจะยตหรอเลกคดไดอยางมากในคด Misdemeanors หรอ Petty Misdemeanors บางเรอง โดยทนายจะเปนผตดตอกบอยการและพยายามชกจงอยการมใหด าเนนคดโดยอางวาจะไมมการกระท าความผดซ าอก หรอผตองหาไดรบบาดเจบจากการกระท าของตนเองหรอผตองหาไดชดใชคาเสยหายครบถวนแลวหรอผตองหาไดส านกในการกระท าของตนเองและยนดจะบรจาคเงนใหแกองคกรการกศลถงแมระเบยบแบบฉบบวธพจารณาความอาญาขอ 82 (4) จะหามการกระท าเชนนกตาม ดงนนวธการเจรจาตอรองดงกลาว จงกระท ากนอยางไมเปนทางการ และโดยปกตอยการจะยนยอมยตคดหลงจากทไดมการเจรจาตกลงกนกเฉพาะในคดเลกๆ นอยๆ ซงไมมขอสงสยใดๆ วาความผดของผกระท านนเลกนอยอยางแทจรง แตกมคด Misdemeanors บางเรองทอยการยอมยตคด ซงสวนมากไดแกความผดทางเศรษฐกจ (White Collar Crime) วธการยตคดเชนนมผวพากษวจารณกนวาเปนการกระท าทผดกฎหมาย เปนการซอขายคด ซงจะท าใหเกดความไมแนนอนขนในกระบวนการยตธรรมทางอาญาของเยอรมน และกอใหเกดความไมยตธรรมขน นอกจากนยงอาจขดแยงตอหลกการทใหสนนษฐานไวกอนวาผตองหาเปนผบรสทธ (Presumption of Innocence) เพราะผตองหาอาจจะถกบบบงคบใหจ าตองท าตามทอยการขอรอง

นอกจากนในกระบวนการพจารณารวบรด (Summary Procedure) ในคด Misdemeanors และ Petty Misdemeanors อยการอาจจะขอใหผพพากษาออก “ค าสงทางอาญา” (Penal Order, Strafbefehl) ซงตามค าสงดงกลาว ศาลจะลงโทษไดเฉพาะโทษปรบ หรอรบทรพยสน หรอถอนใบอนญาตขบขยานพาหนะมก าหนดไมเกน 1 ป หรอจ าคกไมเกน 3 เดอน วธการดงกลาวนมใชกนมากโดยเฉพาะในคดทตดสนไดงาย และในคดทอยการและผพพากษาเหนวาไมมความจ าเปนตองม

DPU

75

การพจารณาในศาล ค าสงทางอาญานอาจเทยบไดกบ “ค ารบสารภาพ” (Guilty Plea) ตามวธการของระบบคอมมอนลอว แตวธการดงกลาวมใชเปนการตอรองค ารบสารภาพ (Plea Bargaining) แตเปนการเชอเชญ (Invite) ของอยการ เพราะผตองหามไดมสวนเขารวมหรอเกยวของในวธการดงกลาว ยงกวานนผตองหายงอาจปฏเสธไมยอมรบค าสงทางอาญานนไดภายใน 1 สปดาห เพอใหมการพจารณาคดไปตามปกต นอกจากนตามกฎหมายเยอรมน โดยปกตแลวจะลดขอหาลงบางขอหาไมได เวนแตเปนความผดทสามารถแยกออกจากกนได ซงกรณนทนายจ าเลยอาจเสนอตออยการใหมการลดขอหาบางขอเพอแลกเปลยนกบการยอมรบค าสงทางอาญา

3.4.3 มาตรการสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมลแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ในประเทศเยอรมนกฎหมายทเกยวของกบวธพจารณาความอาญาถกบญญตขนภายใต

แนวคดหลกการด าเนนคดตามกฎหมายซงมระบบบงคบด าเนนคด (Mandatory Prosecution) ในระบบบงคบด าเนนคดนน เจาหนาทรฐมหนาทในการอ านวยความยตธรรมแกบคคลโดยเสมอกน และพนกงานอยการตองฟองทกคดทมหลกฐานเพยงพอ ดงนน พนกงานอยการจะไมฟองคดโดยอางประโยชนสาธารณะไมได เหนไดวาประเทศเยอรมนมแนวคดพนฐานทตางจากประเทศทใชระบบถอวาคความเปนปฏปกษกนทพนกงานอยการในประเทศทใชระบบถอวาคความเปนปฏปกษกนเหลานนมกจะมบทบาทในการอ านวยความยตธรรมโดยอาจมดลพนจในการด าเนนคดตามประโยชนสาธารณะ ความแตกตางดงกลาวท าใหมาตรการทใชในการลดหยอนโทษหรอการกนตวผกระท าความผดไวเปนพยานมความแตกตางกน โดยในประเทศทใชระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกนจะมการใชวธการตอรองค ารบสารภาพและการใหความคมกนผกระท าความผดไวเปนพยานทมพนกงานอยการเปนผมบทบาทในการใชดลพนจ ในการใชวธการดงกลาวเพอสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมลขาวสารหรอความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย สวนในประเทศเยอรมนนน เดมมาตรการทจะสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมลขาวสารหรอความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมายนนถกใชโดยทางศาล ซงจะใชดลพนจจะพจารณาลดหยอนโทษหรอยกเวนโทษใหแกผกระท าความผดทใหขอมลขาวสารหรอความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ตามบทบญญตแหงกฎหมายการใชมาตรการดงกลาวในเยอรมน มปรากฏดงน

1) มาตรการลดหยอนโทษหรอยกเวนโทษตามกฎหมายยาเสพตด ประเทศเยอรมนมการลดหยอนโทษหรอยกเวนโทษแกผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดทใหขอมลหรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ดงปรากฏในมาตรา 31 ของกฎหมายยาเสพตด (Narcotic Act 1971 (BtMG)) มความโดยสรปดงน

DPU

76

“ตามกฎหมายน ศาลอาจใชดลพนจลดหยอนโทษหรอยกเวนโทษแกการกระท าความผดทเกยวของกบยาเสพตด หากผกระท าความผด

(1) ดวยความสมครใจเปดเผยความรบรทเปนการสนบสนนอนส าคญทจะท าใหความผดทเขามสวนรวมในการกระท าความผดนนไดรบการเปดเผยออกมา

(2) ดวยความสมครใจเปดเผยความรบรของเขาเกยวกบแผนการกระท าความผดแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมายวาดวยการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ซงตนไดรบรมาดงกลาวยงอยในชวงเวลาทจะสามารถขดขวางการกระท าความผดดงกลาวได”29

กฎหมายฉบบนใหอ านาจในการใชดลพนจของศาลกวางมาก คอสามารถลดหยอนโทษหรอยกเวนโทษแกผกระท าความผดไดในกรณทผรวมกระท าผดคนหนงคนใดกระท าการ ภายใตเงอนไขดงน

(1) ดวยความสมครใจ (2) เปดเผยความรบรของเขา

ก. เปนการสนบสนนอนส าคญทจะท าใหความผดทเขามสวนรวมในการกระท าความผด

ข. เกยวกบแผนการกระท าความผดแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมายวาดวยการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ซงตนไดรบรมาดงกลาวยงอยในชวงเวลาทจะสามารถขดขวางการกระท าความผดดงกลาวได

(3) ศาลจะเปนผใชดลพนจในการลดหยอนโทษหรอยกเวนโทษ 2) มาตรการลดหยอนหรอยกเวนโทษตามกฎหมายหมายพยาน หลงจากประเทศ

เยอรมนไดมการใชมาตรการลดหยอนหรอยกเวนโทษในคดเกยวกบยาเสพตดตามกฎหมาย

29 Johan Peter Willkelm Higer. “Principal Witness Regulation to Suppress Organized Crime in Germany.” UNAFEI RESOURCE MATERIAL SERIES No. 58. p.107. Section 31 of the Narcotic Act. (BtMG)

“The Court may, at its discretion, mitigate or dispense with punishment in respect of specific narcotics-related criminal offences if the offender

(I) by voluntary disclosure of his/her knowledge has substantially contributed to the offence being detected beyond his/her own contribution to the offence, or

(II) voluntary discloses his/her knowledge of planned offences to a competent agency so timely that specific narcotics-related criminal offences, where he/she is aware of their planning, ma still be

prevented”

DPU

77

Narcotic Act ตงแตป ค.ศ. 1981 แลว ประเทศเยอรมนไดพยายามน ามาตรการดงกลาวไปใชกบคดอนๆ ดวย โดยไดน าเอาหลกการสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมลขาวสารหรอความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมายมาใช และไดมการปรบบทบาทการใชดลพนจในการลดหยอนโทษหรอยกเวนโทษใหมเพอความเหมาะสมในแงประสทธภาพ โดยบญญตไวในมาตรา 4 และมาตรา 5 ของหลกกฎหมายพยาน (Principal Witness Act) ซงมผลบงคบใชในป ค.ศ. 1999 โดยมาตรา 4 มความโดยสรปดงน

“หากผกระท าความผดหรอผมสวนรวมในความผดอาญาฐานกอการราย (มาตรา 129 ของประมวลกฎหมายอาญาเยอรมน) หรอในความผดทเกยวของกบความผดเชนวา โดยตวของเราเอง หรอโดยมบคคลทสามเปนตวกลาง เปดเผยขอเทจจรงทอยในความรบรของเราตอหนวยงานทมอ านาจในการด าเนนคดอาญาในลกษณะ ดงตอไปน

(1) เพอปองกนการกระท าความผดนน (2) ใหการสนบสนนตอการสบสวนความผดอาญาทเขาเขาไปเกยวของ หลงจากทเขา

เขาไปมสวนรวมในการกระท าความผด (3) น าจบผกระท าความผดหรอผทเกยวของกบการกระท าความผดนน อยการสงสดแหงสหพนธ โดยความเหนชอบของศาลยตธรรมทางอาญาของสหพนธ

อาจยกเวนการด าเนนคด หากนยยะทผกระท าความผดหรอเกยวของกบการกระท าความผดเปดเผยเปนรายละเอยดทสามารถเชอมโยงกบการปองกนอาชญากรรมในอนาคตและอาชญากรรมดงกลาวมความสมพนธกบการกระท าความผดของผกระท าความผดทเปดเผยขอเทจจรงนน” 30

30 Ibid. p.108. Art. 4 of Principal Witness Act (Kronzcugengesetz).

“ If the offender or participant in a terrorist criminal offence (section 129 a of the Criminal Code) or in a criminal offence related to such offence him/herself or through the mediation of a third party discloses his/her knowledge of facts to a criminal prosecution authority which is likely

(1) to prevent the commission of such a criminal offence, (2) to promote the detection of such a criminal offence, if he/she was involved therein,

beyond his/her own contribution to the offence, or (3) to lead to the apprehension of an offender or participant in such a criminal offence, the Federal Public Prosecutor General, with the agreement of the Criminal Panel of the

Federal Court of Justice, may dispense with prosecution if the significance of what the offender or participant disclosed, in particular in connection with the prevention of future offences, justifies this in relation to that individual’s offence.”

DPU

78

ในมาตรา 4 น ใชเฉพาะกรณคดเกยวกบการกอการรายเทานน อยางไรกตามมาตรา 5 ของกฎหมายฉบบเดยวกนน ไดขยายบทบงคบของมาตรา 4 โดยใหอนโลมใชกบคดทเกยวของกบความผดอนดวย ซงมาตรา 5 มความโดยสรปดงน

“มาตรา 4 ของกฎหมายฉบบนใหบงคบใชโดยอนโลมกบการเปดเผยขอเทจจรงของผกระท าความผดหรอผมสวนเกยวของกบการกระท าความผด ตามมาตรา 129 ของประมวลกฎหมายอาญาหรอความผดทสามารถลงโทษจ าคกขนต าหนงปได หรอขององคกรทมวตถประสงคเพอกระท าความผดทอาจถกรบทรพย (ตามมาตรา 73 d ของประมวลกฎหมายอาญา) ได”31

บทบญญตของมาตรา 5 ไดขยายการบงคบใชมาตรา 4 ออกไป โดยใหใชกบความผดตามมาตรา 129 ของประมวลกฎหมายอาญาดวย ซงมาตรา 129 ของประมวลกฎหมายอาญาไดบญญตไวมความสรปวา

“ผใดจดตงองคกรโดยมวตถประสงคหรอกจกรรมเพอกระท าความผดอาญาโดยตรงหรอผใดเกยวของกบองคกรดงกลาวในฐานะสมาชก, ลกจาง หรอผสนบสนนตองระวางโทษไมเกนหาปหรอปรบ”32

จากบทบญญตในมาตรา 4 และมาตรา 5 ของหลกกฎหมายพยานดงกลาวอาจพจารณาโดยสรปไดดงน33

(1) ผใดมสวนรวมในกากรระท าความผดอาญาในความผดตอไปน ก. ความผดฐานกอการราย ข. ความผดตามมาตรา 129 ในการจดตงหรอมสวนรวมในองคกรอาชญากรรม ค. ความผดทสามารถลงโทษจ าคกขนต าหนงปได

31 p.108. Art. 5 of Principal Witness Act (Kronzcugengesetz).

“Article 4 of this Act shall apply mutatis mutandis to disclosing by an offender of participant in a criminal offence in accordance with section 129 of the Criminal Code or of an offence related to such offence in respect of which time-limited imprisonment of at least one year is imposable if the objectives or activity of the organization are directed towards the commission of offences in respect of which extended forfeiture (section 73 d of the Criminal Code) may be ordered.” 32 Ibid. p.106. Section 129 of the Criminal Code (StGB)

“Whoever forms an organization, the objectives or activity of which are directed towards the commission of crimes, or whoever participates in such an organization as a member, recruits for it or supports it, shall be punished with imprisonment for not more than five years or a fine.” 33 อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 193-194.

DPU

79

ง. ความผดขององคกรมวตถประสงคเพอกระท าความผดทอาจถกรบทรพยสน (ตามมาตรา 73 d ของประมวลกฎหมายอาญา)

(2) เปดเผยขอมลโดย ก. ตวของเขาเอง ข. มบคคลทสามเปนตวการ

(3) เปดเผยขอมลนนแกหนวยงานทมอ านาจในการด าเนนคดอาญา (4) เปดเผยขอมลในลกษณะดงน

ก. เพอปองกนการกระท าความผดนน ข. ใหการสนบสนนตวการสบสวนความผดอาญาทเขาเขาไปเกยวของหลงจากท

เขาไปมสวนรวมในการกระท าความผด ค. น าจบผกระท าความผดทเกยวของกบการกระท าความผดนน

(5) อยการสงสดแหงสหพนธโดยความเหนชอบของศาลยตธรรมทางอาญาแหงสหพนธมอ านาจยกเวนการด าเนนคดได

(6) เหตผลในการยกเวนการด าเนนคด คอ หากนยยะทผกระท าความผดหรอเกยวของกบการกระท าความผด เปดเผยเปนรายละเอยดทสามารถเชอมโยงกบการฟองกนอาชญากรรมในอนาคตได และอาชญากรรมดงกลาวมความสมพนธกบการกระท าความผดทเปดเผยขอเทจจรงนน

จะเหนไดวา กฎหมายฉบบนมความพยายามจะเปดโอกาสใหมผกระท าความผดมโอกาสใหความรวมมอแกหนวยงานทบงคบใชมากขน โดยใหอยการสงสดสามารถเสนอขอความเหนชอบจากศาลในการยกเวนการด าเนนคด ซงแสดงใหเหนถงการลดลงของบทบาทของแนวคดทบงคบด าเนนคดของประเทศเยอรมน หากพจารณาเปรยบเทยบระหวางการสงเสรมใหผรวมกระท าความผดใหขอมลหรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ระหวางมาตรการตามหลกกฎหมายพยานมาตรา 4 และมาตรา 5 กบมาตรการตามกฎหมายยาเสพตดมาตรา 31 แลว จะเหนวา หนวยงานทใชดลพนจในการปฏบตในทางปรานตอผกระท าความผดของกฎหมายทง 2 ฉบบแตกตางกน ตามหลกกฎหมายพยาน อยการเปนผเสนอใหความเหนชอบในการยกเวนการด าเนนคด ซงเปนการใหบทบาทในการใชดลพนจแกอยการสงสดในการยกเวนจากการด าเนนคด โดยศาลเปนผใหความเหนชอบ ขณะทตามมาตรา 31 ของกฎหมายยาเสพตด ศาลเปนผใชดลพนจแตเพยงผเดยว นอกจากนตามมาตรา 4 และมาตรา 5 ของกฎหมายพยาน หากอยการสงสดไมเสนอใหมการยกเวนการด าเนนคดกจะไมมการยกเวนการด าเนนคด ผกระท าความผดไมอาจอางกฎหมายดงกลาว เพอใหมการยกเวนการด าเนนคดขนมาเองได สวนในกรณตามมาตรา 31 ของกฎหมายยา

DPU

80

เสพตด ผกระท าความผดอาจยกเหตทตนไดใหขอมลขาวสาร หรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมายขนอางเองกได

การสงเสรมใหผกระท าความผดใหขอมลขาวสารหรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมายทไดผลนน จะตองกระท าใหผกระท าความผดมนใจไดวาหากเขาใหความรวมมอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมายแลวจะเกดผลอยางไรกบเขาบาง การยกเวนจากการด าเนนคดตามมาตรา 4 และมาตรา 5 ของหลกกฎหมายพยานจะมผลในการสงเสรมความรวมมอมากกกวาการลดโทษหรอยกเวนโทษตามมาตรา 31 ของกฎหมายยาเสพตด เพราะการไมถกด าเนนคดใหความมนใจไดมากกวาการรอจนถงเวลาทศาลลดโทษหรอยกเวนโทษในภายหลงซงมความไมแนนอนสง นอกจากนการยกเวนจากการด าเนนคด จะท าใหผกระท าความผดไมตองมประวตตองพพากษาวากระท าความผด สวนการยกเวนโทษผกระท าความผด จะมประวตตองค าพพากษาวามความผดแตไดรบการยกเวนโทษ การปรบบทบาทในการใชดลพนจเพอสงเสรมความรวมมอจากการทใหศาลมบทบาทใชดลพนจในการลดโทษหรอยกเวนโทษมาใหความส าคญกบบทบาทของพนกงานอยการในการใชดลพนจยกเวนจากการด าเนนคด แสดงใหเหนถงความตระหนกของปญหาเกยวกบประสทธภาพของมาตรการสงเสรมความรวมมอ

จะเหนไดวาประเทศเยอรมนมความตนตวในการสงเสรมความรวมมอใหผกระท าความผดใหขอมลขาวสารหรอใหความชวยเหลอแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมายมากถงขนาดผอนคลายความส าคญของหลกบงคบด าเนนคด ซงเปนหลกการส าคญของกฎหมายวธพจารณาความของประเทศเยอรมน แสดงใหเหนถงความตงใจอยางจรงใจในความพยายามยบย งอาชญากรรมองคกร การยกเวนจากการด าเนนคดของประเทศเยอรมน ผเขยนเหนวาสามารถเทยบเคยงไดกบการใหความคมกนทมปฏบตอยในประเทศ Common Law ทวไป

DPU

บทท 4 การลดโทษใหแกจ าเลยทใหขอมลส าคญในคดยาเสพตดของประเทศไทย

ปญหายาเสพตดในประเทศไทยถอเปนปญหาทสงผลกระทบอยางรายแรงตงแตอดต

จนถงปจจบน ทงดานความมนคงในชวต ทรพยสน เศรษฐกจ สงคม และการเมอง โดยลกษณะการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดนนไดมการพฒนารปแบบทรนแรงมากขนเรอยๆ จากในอดตทการกระท าความผดเปนการกระท าโดยกลมบคคลเพยงไมกคน การด าเนนการตางๆ กเปนไปอยางงายๆ ไมคอยมความสลบซบซอน มวตถประสงคเพอทรพยสนจ านวนไมมากนก ซงเราอาจเขาใจกนไดงายในรปแบบของอาชญากรรมทวๆ ไป หรออาชญากรรมธรรมดา (Street Crime) แตการประกอบอาชญากรรมดงกลาวกไดมการพฒนารปแบบเรอยมา จนในปจจบนการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดเปนการกระท าโดยกลมอาชญากรซงมความร ความเชยวชาญในหลายๆ ดานมารวมกลมกน โดยจะด าเนนการอยางรดกม ปกปดความลบ มแบบแผน และความสลบซบซอน มวตถประสงคเพอทรพยสนและผลประโยชนจ านวนมหาศาล ซงเราเรยกวาองคกรอาชญากรรม (Organized Crime) และในทสดองคกรอาชญากรรมกไดพฒนาไปจนกลายเปนองคกรอาชญากรรมขามชาต (Transnational Crime) ทเปนการกระท าความผดอาญาโดยลกษณะแหงการกระท าเกดขนในเขตแดนของรฐมากกวาหนงรฐ หรอขนตอนทส าคญของการตระเตรยมการเพอกระท าความผด หรอการวางแผน การสงการและการควบคมการกระท าความผดไดกระท าในอกรฐหนง หรอเกยวของกบองคกรอาชญากรรมขามชาตโดยเขารวมกจกรรมทผดกฎหมายทมการด าเนนการอยในรฐมากกวาหนงรฐ หรอเปนการกระท าความผดอาญาในรฐหนง แตผลของการกระท าเกดในอกรฐหนง ไมวาผกระท าจะมความประสงคใหผลนนเกดขนในอาณาจกรของอกรฐหนงหรอไมกตาม1 ทงน ทผานมาองคกรอาชญากรรมขามชาตทเกยวกบยาเสพตดมกจะอาศยความแตกตางของระบบกฎหมายของประเทศตางๆ เพอหลกเลยงเงอมมอของกฎหมาย อาท หลบหนการจบกมไปพ านกในประเทศทไมมสนธสญญาสงผรายขามแดน หรอฟอกเงนทไดมาจากการกระท าความผดในประเทศทยงไมมกฎหมายตอตานการฟอกเงน เปนตน

จงเหนไดวารปแบบในการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดไดมความสลบซบซอนมาก การคนหาขอมลของหนวยงานของรฐเพอปราบปรามผกระท าความผดกท าไดยากขน ท าให 1 อางแลวในบทท 1 เชงอรรถท 2

DPU

82 ผกระท าความผดรายใหญหรอผทอยเบองหลงขบวนการยงลอยนวล ทเจาหนาทต ารวจจบตวไดกเปนเพยงผกระท าความผดรายเลกหรอลกนอง ซงไมสามารถใหขอมลทจะขยายผลไปถงหวหนาขบวนการได เพราะหวหนาขบวนการมกระวงตวมาก และมกจะสงงานใหกระท าไปเปนทอดๆ ท าใหผรบค าสงจะรขอมลแตเพยงสงทตนตองไปกระท า ยกตวอยางเชน จบกมตวคนขบรถบรรทกทขนยาเสพตดได ผกระท าผดกใหการเพยงวาไดรบค าสงใหขบรถไปจอดไวทหางสรรพสนคาแหงหนงและจะมผมาขบรถตอไปเอง เขากใหขอมลไดแคขอมลทใกลๆ ตว แตจะถามวาใครคอหวหนาขบวนการ หรอปลายทางทไปสงคอทไหน สงยาเสพตดใหกบใคร เขาไมอาจรไดเลย และแมเขาถกจบด าเนนคดไป กไมสงผลกระทบตอหวหนาขบวนการ เพราะผทถกจบเปนเพยงผกระท าผดระดบลางซงสามารถหาคนอนมาท าแทนไดโดยงาย2 หรอในกรณทจบกมตวผกระท าความผดระดบหวหนาหรอผทมอ านาจสงการได แตกเปนเรองยากทจะใหเขายอมเปดเผยขอมลเพอท าลายองคกรอาชญากรรมของตนหรอใหการเพอขยายผลถงตวผทมอ านาจเหนอตนเองขนไป ท าใหการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดจงยงไมมประสทธภาพมากเทาทควร

ประเทศไทยไดตระหนกถงปญหาองคกรอาชญากรรมทเกยวกบยาเสพตดเปนอยางมาก ดงจะเหนไดจากนโยบายของรฐบาลทกยคทกสมยมการประกาศสงครามกบยาเสพตด โดยมวตถประสงคจะปราบปรามผกระท าความผดและตวยาเสพตดอยางจรงจง ดงนนการด าเนนการทงในชนเจาพนกงานต ารวจ พนกงานอยการ รวมทงศาลกมงหวงเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาว จงไดมการหาวธการตางๆ ในการทจะท าใหการปราบปรามองคกรอาชญากรรมยาเสพตดสมฤทธผล ซงผเขยนจะขออธบายในล าดบตอไป 4.1 แนวคดของการเกดกฎหมายเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด

จากปญหายาเสพตดทไดกลาวมาขางตนจะพบวา การประกอบอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตดนนเปนเรองยากทเจาหนาทจะสามารถหาพยานหลกฐานมาใชในการด าเนนคดได แตกมความเชอทวาคนทจะรขอมลการกระท าความผดไดดทสดกคอผ กระท าความผดเอง ดงน นหนวยงานทเกยวของในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด จงเกดแนวคดทวาตองเอาตวผรวมกระท าผดหรอผทมสวนเกยวของในการกระท าความผดมาเปนพวกของเจาหนาทใหได เพอใหเขาเปดเผยขอมลเกยวกบองคกรอาชญากรรมยาเสพตด ทจะท าใหเจาหนาทสามารถน าขอมลนนไปขยายผลเพอจบกมผรวมกระท าความผดรายอน หรอสามารถยดอายดของกลางยาเสพ

2 กอบกล จนทวโร. ทปรกษาดานกฎหมาย ส านกงาน ป.ป.ส., กรรมาธการพจารณาศกษาและแกไขปญหาเกยวกบยาเสพตด สภาผแทนราษฎร. สมภาษณ 29 กนยายน 2554.

DPU

83 ตด หรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได อนถอเปนการปราบปรามการกระท าความผดไดอยางมประสทธภาพ

4.1.1 การกนผกระท าความผดไวเปนพยาน การกนผกระท าความผดไวเปนพยานมไดมบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญา แตเปนวธการแสวงหาและรวบรวมพยานหลกฐานซงถอเปนเทคนคการสอบสวนพเศษทพนกงานสอบสวนใชในการสอบสวนคดทตองอาศยค าใหการของผกระท าความผด เพอประโยชนในการด าเนนคดกบกลมบคคลผกระท าความผดดวยกน และเปนคดทมความยงยากซบซอน ยากแกการไดพยานหลกฐานมาด าเนนคดกบผกระท าความผดไดโดยตรง ดงนน การกนผกระท าความผดไวเปนพยานจงจ าเปนตองใชในคดความผดรายแรงหรอเกยวพนกบองคกรอาชญากรรม เจาพอ มาเฟย หรอผมอทธพล เชน การคายาเสพตด การคามนษย อาชญากรรมขามชาต การทจรตคอรปชนในวงราชการทผกระท าความผดเปนราชการประจ าซงเปนผบรหารระดบสง หรอขาราชการการเมอง ซงเปนตวการส าคญหรอตวการใหญในการประกอบอาชญากรรมรายแรง3 โดยถาหากผตองหายอมใหการเปนพยาน กจะไมฟองรองหรอไมน าค าใหการนนมาใชพสจนความผดของพยานในภายหลง

4.1.1.1 วธการกนผกระท าความผดไวเปนพยาน ส าหรบในประเทศไทยนน พนกงานสอบสวนไดใชการกนผกระท าผดไวเปนพยานใน

การสอบสวนเพอใหไดมาซงพยานหลกฐานในการพสจนความผดของผตองหามานานแลว ซงการกนตวผตองหาเปนพยานเปนเสมอนดาบสองคม เพราะเปนวธการทใชบคคลผกระท าความผดเปนพยานหลกฐานในการน าไปสการลงโทษผกระท าความผดอนทเปนตวการส าคญได แตในขณะเดยวกนบคคลทถกกนไวเปนพยานเหลาน กเปนผรวมกระท าผดเชนเดยวกบผกระท าผดรายอน เมอกนไวเปนพยานแลวกเทากบปลอยใหผกระท าผดไมตองรบโทษ ดงนน การใชวธการกนตวผตองหาเปนพยานจงตองเปนไปดวยความระมดระวงและบรสทธยตธรรมอยางยง ซงวธการกนผตองหาเปนพยาน ม 2 วธ ไดแก การขอกนเปนพยานหลงจากผนนตกเปนผตองหาและการขอกนเปนพยานกอนผนนตกเปนผตองหา4

3 อทย อาทเวช ก (2554). คมอกฎหมายวธพจารณาความอาญา เลม 3 การสอบสวน มาตรการบงคบในคดอาญา. หนา 133-134. 4 วชต อปะละ. การกนผตองหาเปนพยาน (บทความพเศษ) สบคนเมอวนท 9 ตลาคม 2554, จาก http://www.corehoononline.com/index.php/2011-03-14-05-46-05/2011-03-14-05-47-26/22973-2011-07-08-15-46-16

DPU

84

1) การขอกนเปนพยาน หลงจากผนนตกเปนผตองหา (1) ในชนพนกงานสอบสวนของต ารวจ การกนผตองหาเปนพยานมไดมการบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

อาญา แตเปนวธการแสวงหารวบรวมพยานหลกฐานอกแบบหนงตามประมวลระเบยบการต ารวจเกยวกบคด ลกษณะท 8 บทท 7 ซงกรมต ารวจไดก าหนดแนวทางปฏบตไวตามหนงสอท มท 0606.6/614 ลงวนท 19 มกราคม 2541 และหนงสอท 0001(ป)/124 ลงวนท 28 มกราคม 2542 ดงน5

ก. คดทมเหตพเศษหรอยงยากสลบซบซอนหรอรายแรงทคนจ านวนมากพากนเกรงกลวหรอคดบางเรองเกดในทลลบ โดยบคคลอนไมสามารถรเหนไดนอกจากเปนผกระท าผดดวยกน หรอคดทมการกระท าในรปขบวนการ (Organized Crime) ซงพนกงานสอบสวนไดพยายามแสวงหาและรวบรวมพยานหลกฐานทกวธทางแลวกไมท าใหไดพยานหลกฐานในคดนนอก พนกงานสอบสวนอาจพจารณากนผตองหาซงรวมกระท าผดดวยกนคนใดคนหนงเปนพยาน โดยใหชแจงเหตผลแหงความจ าเปนตามรปคดเสนอตอหวหนาพนกงานสอบสวนแหงทองทหรอหวหนาพนกงานสอบสวนผรบผดชอบเปนผสง เวนแตคดทมลกษณะเปนเหตฉกรรจหรอเหตทตองรายงานดวนตามขอบงคบกระทรวงมหาดไทย ท 1/2498 ซ งแกไข เพ มตามขอบงคบกระทรวงมหาดไทยท 6/2502 ใหเสนอผบงคบการขนไปเปนผสง ถาเปนความผดเกยวกบความมนคงแหงราชอาณาจกรและความผดเกยวกบการกระท าอนเปนคอมมวนสตใหเสนอส านกงานต ารวจแหงชาตเปนผพจารณาสง

ข. ในการสอบสวนปากค าผต องหาทขอกนเปนพยาน ใหท าการสอบสวนปากค าในฐานะผตองหาใหปรากฏขอเทจจรงตามรปคดโดยละเอยดทสดเทาทสามารถจะท าได พนกงานสอบสวนพงระมดระวงในการสอบสวนเพราะผตองหาอาจใหการบดเบอน หรอซดทอดและซ าเตมพวกเดยวกน ซงอาจจะเปนความเทจได นอกจากนนสงทพนกงานสอบสวนพงจะตองยดถอและปฏบตคอ หามมใหด าเนนการใดๆ โดยใชถอยค าอนเปนการจงใจ มค ามนสญญา ขเขญ หลอกลวง หรอกระท าโดยมชอบดวยประการใดๆ ซงอาจท าใหเสยหายตอรปคดได

อยางไรกตามมขอทพนกงานสอบสวนพงตองระมดระวงไวอยางย ง คอการกนผตองหาไวเปนพยานนน จะตองมพยานอนๆ หรอาศยถ อยค าพยานชนดนสบสวนใหไดพยานหลกฐานอนๆ เพมเตมเพราะการทพนกงานสอบสวนกนผตองหาคนใดเปนพยานนน พนกงานอยการมอ านาจทจะใหพนกงานสอบสวนสงตวไปฟองกได จงจ าเปนทพนกงาน

5 อทย อาทเวช ก เลมเดม. หนา 134.

DPU

85 สอบสวนจะตองไตรตรองผลไดผลเสย กอนทจะวนจฉยเดดขาด ขอกนผตองหาคนใดไวเปนพยานตามเหตแหงคด

ค. เมอการสอบสวนเสรจสนแลว ใหพนกงานสอบสวนผรบผดชอบในการสอบสวนท าความเหนทางคดตามทางการสอบสวนทไดความนน โดยไมตองแยกส านวนการสอบสวน ส าหรบผตองหาทไดรบอนญาตใหกนเปนพยานใหมความเหนทางคดดวย ในกรณทมความเหนควรสงไมฟอง ถาผต องหาถกควบคมหรอเขาอยในระหวางสอบสวน ใหพนกงานสอบสวนมอ านาจปลอยหรอปลอยชวคราวหรอขอใหศาลปลอยตวแลวแตกรณ และใหพนกงานสอบสวนปฏบตในเรองการคมพยานและปองกนพยานส าคญในคดอาญา ตามประมวลระเบยบการต ารวจเกยวกบคด ลกษณะ 6 บทท 6 โดยเครงครดดวย

หลงจากพนกงานอยการออกค าสงเดดขาดไมฟองผตองหาทกนไวเปนพยานแลว ใหท าการสอบสวนถอยค าผนนในฐานะเปนพยานตามค าสงของพนกงานอยการ โดยใหสาบานหรอปฏญาณตนกอนใหถอยค าเชนเดยวกบพยานอน

(2) การกนผตองหาเปนพยานในชนพนกงานอยการ การกนผตองหาเปนพยานในชนพนกงานอยการ เปนการใชดลพนจสงไมฟองตาม ป.ว อาญา มาตรา 143 นอกจากนยงมระเบยบส านกงานอยการสงสดวาดวยการด าเนนคดอาญาของพนกงานอยการ พ.ศ. 2547 ขอ 79 วางไววา "ในกรณทพนกงานสอบสวนกนผตองหา ซงไดรวมกระท าผดดวยกนคนใดคนหนงเปนพยาน ใหพนกงานอยการพจารณาโดยรอบคอบ โดยค านงถงวาถาไมกนผต องหาคนใดคนหนงเปนพยานแลว พยานหลกฐานทมอยเพยงพอแกการทจะด าเนนคดกบผตองหาทงหมดนนไดหรอไม และอาจแสวงหาพยานหลกฐานอนแทนเพอใหเพยงพอแกการทจะด าเนนคดกบผตองหาทงหมดนนไดหรอไม

ถอยค าของบคคลนนรบฟงเปนความสตยไดเพยงใด รวมทงความคาดหมายในการทผนนจะเบกความเปนประโยชนในการพจารณาหรอไมดวย และพงพจารณากนผกระท าความผดนอยทสดเปนพยาน เมอพนกงานอยการไดวนจฉยตามนยแหงวรรคหนงแลว และพนกงานอยการเหนควรกนผตองหาคนใดคนหนงเปนพยาน ใหพนกงานอยการออกค าสงไมฟองผตองหานน และเมอมค าสงเดดขาดไมฟองผตองหาดงกลาวแลว ใหพนกงานอยการสงใหพนกงานสอบสวนท าการสอบสวนถอยค าผทกนไวเปนพยานนนเปนพยานประกอบส านวนตอไป..." ขอ 80 วางไววา "ถาพนกงานอยการเหนสมควรใหสอบสวนผตองหาทสงไมฟองบางคนเปนพยาน ใหพนกงานอยการสงพนกงานสอบสวน สอบสวนผนนภายหลงจากมค าสงเดดขาดไมฟองแลว"

DPU

86

2) การกนเปนพยานกอนผนนตกเปนผตองหา ยงไมมระเบยบหรอกฎหมายใดก าหนดหรอวางแนวปฏบตไว แตกยงมคดส าคญอกคด

หนงซงพนกงานสอบสวนมไดด าเนนตามแนวทางขางตน แตใชวธการสอบปากค าผรวมกระท าผดดวยกนเปนพยานไปเลย โดยมไดมการแจงขอกลาวหาเหมอนอยางวธการทต ารวจก าหนดแนวทางไวขางตน คดดงกลาวคอรวมกนฆาผ อน เหตเ กดในทองทจงหวดเพชรบรและจงหวดประจวบครขนธ เกยวพนกนเมอเดอนกนยายน 2536 โดยพนกงานสอบสวนไดสอบสวนบคคลผมสวนรวมรเหนในการกระท าผดดงกลาวโดยเปนผตดตอคนรายคนอนใหฆาผตายเปนพยาน โดยมไดมการแจงขอกลาวหากอนแลวสงไมฟอง ซงศาลฎกาไดมค าพพากษาท 5244/2539 ลงวนท 19 สงหาคม 2539 พพากษาวาจ าเลยทงสมความผดฐานรวมกนฆาผตายจรง และยงไดมการกลาวถงกรณบคคลผมสวนรเหนในตอนหนงดวยวา

"...มปญหาวาค าเบกความของผรวมกระท าผดดงกลาวจะรบฟงไดเพยงใด เหนวาแมพยานเปนผรวมกระท าผด แตพนกงานสอบสวนไมไดด าเนนคดกบพยานและไดสอบสวนเปนพยานนน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามไดมบทบญญตใดทหามมใหพนกงานสอบสวนกนผกระท าผดเปนพยาน ดงนนการทพนกงานสอบสวนกนพยานใหการตอพนกงานสอบสวนตามเอกสารหมายเลข จ.31 ตลอดจนเบกความตอศาลมไดเกดจากแรงจงใจ ใหค ามนสญญา ของพนกงานสอบสวนแตอยางใด จงไมขดตอประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 135 และ 226 พยานไมเคยมสาเหตโกรธเคองกบจ าเลยท 1 มากอน ไมมเหตใหระแวงสงสยวาจะปรกปร าจ าเลยท 1 ค าเบกความของพยานเชอมโยงสอดคลองสมเหตผล แมจะเปนค าซดทอดของผรวมกระท าผดดวยกน แตกมไดเปนการซดทอดเพอใหตนพนผดหรอไดรบประโยชนจากการซดทอดนนแตอยางใด จงรบฟงประกอบพยานหลกฐานอนของโจทกและโจทกรวมได.."

นอกจากนในชนศาลอทธรณยงมการกลาวถงพยาน ซงศาลอทธรณภาค 3 ไดมค าพพากษาเมอวนท 2 ตลาคม 2538 ในตอนหนงวา "..ทจ าเลยท 2 และท 4 อทธรณวาพนกงานสอบสวนกนพยานไวเปนพยานโดยไมแจงขอหาโจทกและโจทกรวมจงไมมอ านาจฟองนน เหนวาแมพนกงานสอบสวนไมแจงขอกลาวหาแกพยาน แตเมอสอบสวนพยานแลว เหนวาพยานเปนพยานทรเหนเหตการณ จงกนพยานไวเปนพยานได ไมมบทบญญตใดของกฎหมายหามฟองคดผตองหาหรอจ าเลยอนกอนแจงขอหาแกผตองหาทกนเปนพยาน ทงพนกงานสอบสวนไดสอบสวนจ าเลยคดนและพยานอนในความผดตามฟองแลว คดจงมการสอบสวนโดยชอบ โจทกจงมอ านาจฟอง การทโจทกรวมถอเอาค าฟองของโจทกเปนค าฟองของโจทกรวม โจทกรวมจงมอ านาจฟองเชนกน ..."

DPU

87

ขอสงเกต6 1) แมศาลจะยอมรบฟงค าเบกความของผรวมกระท าความผดทพนกงานสอบสวนกน

ไวเปนพยาน แตพยานประเภทนมน าหนกนอย และอาจเปนทระแวงสงสยในการรบฟง จงจ าเปนทจะตองมพยานอนๆ หรออาจอาศยถอยค าจากพยานชนดนสบสาวใหไดพยานหลกฐานอนๆ มาประกอบการรบฟงพยานหลกฐานประเภทนดวย

2) การกนผตองหาเปนพยานแบบแจงขอหากอนแลวสงไมฟองนน พนกงานอยการสามารถสงใหสงตวผตองหานนมาฟองไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 143 (1) แตการกนผตองหาเปนพยานแบบไมแจงขอหานนพนกงานอยการไมสามารถสงพนกงานสอบสวนใหแจงขอกลาวหาด าเนนคดพยานนนได ตามนยบนทกส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองอ านาจสงใหสอบสวนเพมเตมของพนกงานอยการ เรองเสรจท 402/2546

4.1.1.2 หลกเกณฑในการกนผกระท าความผดไวเปนพยาน การพจารณาเพอกนผรวมหรอผมสวนเกยวของในการกระท าความผดรายใดไวเปน

พยานนน พนกงานสอบสวนจะตองพจารณาใหรอบคอบตามหลกเกณฑดงตอไปน 1) ผรวมกระท าความผดทจะกนไวเปนพยานนน ตองไมใชตวการส าคญ 2) ถาไมกนผรวมกระท าความผดคนนนไวเปนพยาน พยานหลกฐานทมอยจะไม

เพยงพอในการด าเนนคด และไมสามารถแสวงหาพยานหลกฐานอนใดไดอก 3) ผทถกกนไวเปนพยานนนตองใหการเปนประโยชนแกการสอบสวน และจะไปเบก

ความชนศาลตามทเคยใหการไวในชนสอบสวนในเวลาตอมา หากพนกงานสอบสวนเหนวา ควรกนผรวมหรอมสวนเกยวของในการกระท าความผด

รายใดไวเ ปนพยาน ใหพนกงานสอบสวนขออนมตตอผ บงคบบญชาตามระเบยบ หากผบงคบบญชาอนมต ใหพนกงานสอบสวนรบท าการสอบสวนใหแลวเสรจ แลวมความเหนควรสงไมฟองผกระท าความผดรายดงกลาว

4.1.1.3 การน ามาใชในคดยาเสพตด ประเทศไทยไดน าเอาการกนผกระท าความผดไวเปนพยานมาใชในคดยาเสพตดเพอให

ผรวมกระท าความผดซดทอดกนเอง โดยหวงวาจะท าใหการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดประสบความส าเรจมากยงขน ซงในทางปฏบตในชนเจาพนกงานต ารวจ เมอผกระท าความผดไดใหขอมลแลว เจาหนาทต ารวจกสามารถน าขอมลนนไปขยายผลเพอจบกมตวผกระท าความผดรายอนได หรอยดอายดของกลางยาเสพตดรวมทงทรพยสนทไดจากการกระท าความผด

6 แหลงเดม. หนา 136-137.

DPU

88 เพมได แตเมอน าคดฟองตอศาล กลบเกดปญหาขน แมศาลจะยอมรบฟงค าเบกความของผรวมกระท าความผดทพนกงานสอบสวนกนไวเปนพยาน แตพยานประเภทนขดตอสทธทจะไมใหการเปนปรปกษตอตนเองในทางอาญา เพราะเปนการใหการโดยยอมรบวาตนเองกระท าความผด และกเปนการใหการซดทอดผรวมกระท าผดคนอนดวย ซงอาจจะเปนการบดเบอนความจรง เพอโยนความผดของตนใหคนอนรบแทน ท าใหพยานประเภทนมน าหนกนอย โดยเฉพาะหากไมมพยานหลกฐานอนประกอบค าใหการของพยานแลว ศาลมกจะไมพพากษาลงโทษจ าเลยเพยงเพราะค าใหการของพยานผรวมกระท าผดแตเพยงอยางเดยว ท าใหในคดทเกดขอเทจจรงเชนนขน ศาลมกจะพพากษายกฟอง ท าใหผกระท าความผดรายใหญลอยนวลและออกไปกระท าความผดซ า7 ดงนน ในคดยาเสพตด พนกงานสอบสวนและพนกงานอยการจงใชวธการกนผกระท าความผดไวเปนพยานนอยลง และคดหาวธการใหมๆ เพอทจะปราบปรามการกระท าความผดไดอยางมประสทธภาพ

4.1.2 การตอรองค ารบสารภาพ ปญหายาเสพตดในประเทศไทยนนนบวนยงทวความรนแรงมากขนเรอยๆ จนเปนท

หวนเกรงกนถงอนาคตของชาตจะถกบนทอนความเจรญไป หากประชากรของประเทศเปนผทพ งพายาเสพตด ดงนน จงไดมการรณรงคเพอแกไขปญหากนทกๆ ดาน ไมวาการปองกนและปราบปราม เทาทผานมาแมวาประเทศไทยจะไดใชทรพยากรจ านวนมากในการปราบปรามยาเสพตด ถงแมวาจะมการเพมโทษทางกฎหมายกบผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดแลวกตาม แตปญหาดงกลาวกมไดลดนอยถอยลง แตกลบสรางปญหาเพมขนกบองคกรในกระบวนการยตธรรมทางอาญาทตองทมเททรพยากรทงดานบคคลและทรพยสนไปเปนจ านวนมาก ทงพนกงานต ารวจ อยการ ศาล ราชทณฑ จงมแนวความคดในการทจะพฒนากระบวนการบางประการทเหมาะสมกบการด าเนนคดยาเสพตด เพอหวงผลในการเพมประสทธภาพในการด าเนนคดเกยวกบความผดยาเสพตด ซงรวมไปถงการน าวธการตอรองค ารบสารภาพมาใชในการด าเนนคดยาเสพตดดวย

อยางทผเขยนไดกลาวมาแลวในหวขอ 4.1.1.3 วาประเทศไทยไดเรมน าเอาวธการกนผกระท าความผดไวเปนพยานมาใชในคดยาเสพตด แตกประสบกบปญหาทวา ค าพยานทเกดขนจากวธการดงกลาวมน าหนกนอย เพราะเปนการซดทอดผกระท าความผดดวยกนเอง ผลทตามมาคอ ศาลไมคอยรบฟงถาหากไมมพยานหลกฐานอนมาประกอบ ท าใหวธการดงกลาวไมคอยประสบ

7 อครวฒน เทพหสดน ณ อยธยา . กรรมาธการรางกฎหมายประจ าผ ทรงคณวฒ ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. สมภาษณ 21 กรกฎาคม 2554.

DPU

89 ความส าเรจในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดมากนก จงมการน าวธการตอรองค ารบสารภาพมาใชแทน ซงผเขยนจะขออธบายในล าดบตอไป

4.1.2.1 วธการตอรองค ารบสารภาพ การตอรองค ารบสารภาพเปนกระบวนการหนงในกระบวนการยตธรรมทางอาญา

ระหวางจ าเลยและพนกงานอยการทท าขอตกลงกน โดยจ าเลยตกลงทจะใหการรบสารภาพภายใตขอตกลงทจะสละสทธการไดรบการพจารณาอยางเตมรปแบบ หรอรวมถงการใหความรวมมอกบรฐในดานตางๆ เพอแลกเปลยนกบประโยชนทไดรบจากรฐ ไมวาการไดรบการยอมรบการลดโทษ ลดจ านวนขอหาลง หรอเปลยนขอหาเปนขอหาทเบากวา

การตอรองค ารบสารภาพอาจกระท าไดโดยตรงและโดยออม กลาวคอ การตอรองค ารบสารภาพโดยตรงหมายถง การตอรองค ารบสารภาพระหวางพนกงานอยการกบจ าเลยหรอทนายจ าเลย สวนการตอรองค ารบสารภาพโดยออมหมายถง การตอรองค ารบสารภาพระหวางศาลกบจ าเลยหรอทนายจ าเลย วธธรรมดาพนฐานทสดของการตอรองค ารบสารภาพ คอการเจรจาตอรองค ารบสารภาพเพอแลกเปลยนกบการลดโทษ เชน การลดโทษจากความผดอกฉกรรจ (Felony) มาเปนความผดลหโทษประเภท Misdemeanor หรอการลดโทษจากความผดอกฉกรรจทรายแรงเปนความผดอกฉกรรจทเบากวา เปนตน8

วธการตอรองค ารบสารภาพนน ประเทศไทยไมไดบญญตไวไนกฎหมายโดยชดเจน จงตองศกษาจากกฎหมายของตางประเทศ โดยเฉพาะประเทศสหรฐอเมรกาซงถอเปนประเทศแรกๆ ทน าวธการตอรองค ารบสารภาพมาใชอยางกวางขวางนน ขอเสนอทรฐอาจเสนอใหแกจ าเลยแบงไดเปน 2 กรณ ไดแก การตอรองขอหา (Charge Bargaining) และการตอรองการลงโทษ (Sentence Bargaining) การตอรองขอหาเปนการเสนอการลดจ านวนขอหาหรอยกเลกขอหาใดขอหาหนงหรอมากกวานน เพอแลกเปลยนกบการรบสารภาพ สวนการตอรองการลงโทษจะรวมถงขอเสนอซงขยายไปเกนกวาขอเสนอทจะลงโทษสถานเบาเพอแลกเปลยนการรบสารภาพ9 อยางไรกตามไดมความพยายามในการจ าแนกวธการตอรองการรบสารภาพไวดงน10

8 คณะอนกรรมการศกษาผลกระทบกฎหมายเกยวกบการใชมาตรการชะลอการฟองและมาตรการตอรองค ารบสารภาพ. เลมเดม. หนา 55. 9 Douglas D. Guidorizzi. Op.cit. p.4. ซงอธบายไววา “The variety of concessions the state offers defendants extends to the limits of the prosecutor’s or judge’s imagination. These concessions generally can be divided into two categories: charges bargaining concessions and sentence bargaining concessions. Charges bargaining involves offering a reduction of the charges or the dismissal of one or more of the charges in

DPU

90

1) จ าเลยใหการรบสารภาพเพอแลกเปลยนกบขอหาทเบากวาหรอขอหาทแตกตางกนออกไป โดยจ าเลยอาจคาดหวงวาการใหการรบสารภาพจะมผลตอการใชดลพนจของศาลในการพพากษาลงโทษ กลาวคอ ความผดตามขอหาทจ าเลยใหการรบสารภาพจะมโทษสงสดทต ากวาความผดตามขอหาเดม และเปนแรงจงใจใหจ าเลยรบสารภาพในขอหาทเบากวานน

2) จ าเลยใหการรบสารภาพในขอหาใดขอหาหนงเพอแลกเปลยนกบการสงไมฟองในขอหาอนๆ เชน ในคดวอเตอรเกต ไดมการตอรองขอหาระหวางรองประธานาธบด สไปรสท แอกนว กบพนกงานอยการ โดยรองประธานาธบดยอมลาออกจากต าแหนง และขอใหศาลพจารณาคดในขอหาหลกเลยงการเสยภาษ เพอแลกเปลยนกบขอตกลงของรฐทจะถอนฟองขอหาอนๆ ทอยในระหวางพจารณา

3) จ าเลยใหการรบสารภาพเพอแลกเปลยนกบการทพนกงานอยการจะเสนอใหศาลลงโทษในขอหาทเบากวา แมวาโดยทวไปขอเสนอดงกลาวจะไมมผลผกพนศาล แตศาลกมกจะตดสนลงโทษตามทพนกงานอยการเสนอ โดยวธการน จ าเลยไดน าสทธทจะไดรบการพจารณาเตมรปแบบแลกเปลยนกบค ามนสญญาของพนกงานอยการวา พนกงานอยการจะพยายามโมนาวจงใจใหศาลพพากษาลงโทษตามขอเสนอแนะของพนกงานอยการ ซงโดยทวไปพนกงานอยการมกจะเสนอใหศาลใชวธการคมประพฤต (Probation) แกจ าเลย

4) จ าเลยใหการรบสารภาพโดยคาดหวงวา หากใหการรบสารภาพจะไดรบความกรณาจากศาลทจะท าใหจ าเลยไดรบโทษนอยลง ซงโดยแทจรงแลววธการนไมไดเปนผลอนเนองมาจากการตอรองการรบสารภาพระหวางพนกงานอยการกบจ าเลยหรอทนายจ าเลย วธการนสามารถใชไดทงกรณทจ าเลยทราบและไมทราบถงผลประโยชนทตนจะไดรบการตอรองค ารบสารภาพกบพนกงานอยการ

ดงนน การตอรองค ารบสารภาพจงมความหมายครอบคลมถงการตอรองค ารบสารภาพโดยชดแจงและการตอรองค ารบสารภาพโดยปรยาย ซงเปนสถานการณทจ าเลยมไดเจรจาตอรองเพอผลทจะไดรบประโยชนบางประการ แตเปนสถานการณจรงทวาหากจ าเลยเลอกทจะไดรบการพจารณาคดแลวจ าเลยจะไดรบโทษทรนแรงขน การตอรองค ารบสารภาพประเภทนมกจะขนอยกบจ าเลยโดยชดแจวเรองจากเปนกระบวนการทปราศจากการเจรจาตอรองอยางเปนทางการ

exchange for the guilty plea. Sentence bargaining, on the other hand, includes a wide range of offers that extends beyond merely an offer for a lighter sentence in return for a guilty plea.” 10 นจรนทร องคพสทธ. เลมเดม. หนา 44-46.

DPU

91

5) จ าเลยใหการรบสารภาพเพอแลกเปลยนกบการรบประกนจากพนกงานอยการวาจะยนฟองจ าเลยตอผพพากษาทจะไมพพากษาลงโทษหนก

อนง ในการลดความแออดของปรมาณคดอาญา ดวยวธการตอรองค ารบสารภาพ พนกงานอยการจะมความสะดวกในการปฏบตงานมากขน เพราะในปจจบนพนกงานอยการมกปฏบตงานภายใตขอจ ากดเกยวกบทรพยากรทมจ ากด และการตอรองค ารบสารภาพถอเปนวธการจดการปรมาณคดทสงดวยความรวดเรวและมประสทธภาพ นอกจากน โดยทการพสจนความผดของจ าเลยในศาล พนกงานอยการจะตองด าเนนการภายใตมาตรฐานการปฏบตงานในการพสจนใหความปรากฏแกศาลโดยปราศจากขอสงสย พนกงานอยการจงไดประโยชนจากมาตรฐานทเบากวานน ทงน ในประเทศสหรฐอเมรกา เนองจากในการประเมนผลของพนกงานอยการจะพจารณาจากอตราการชนะคด ในทางปฏบต พนกงานอยการจงถกบงคบใหพยายามท าคดใหชนะในทกคดเพอใหคมคากบคาใชจายในการด าเนนคด การตอรองค ารบสารภาพจงเปนวธการทสามารถแกไขปญหาการปฏบตงานของพนกงานอยการได

อยางไรกตาม ในบางกรณพนกงานอยการอาจไมตองการใหมการตอรองค ารบสารภาพในคดอกฉกรรจหรอคดทไดรบความสนใจจากสาธารณชนหรอคดทางการเมอง หนกงานอยการมกจะลงเลทจะเสนอขอตกลงใดๆ ตอจ าเลย เชน ในคดขมขนและเปนเหตใหผเสยหายถงแกความตาย พนกงานอยการไมอาจเสนอขอตกลงใดๆ ตอผกระท าผดได เพราะการกระท าดงกลาวไดรบการวพากษวจารณอยางกวางขวางวา จ าเลยควรไดรบโทษสงสดตามกฎหมาย นอกจากน ในคดการเมองจะมความเคลอบคลมมาก เพราะพนกงานอยการไดรบการจางจากรฐและองคกรปกครองสวนทองถน พนกงานอยการจงมขอผกมดทางการเมอง โดยในคดทมความเกยวของกบสมาชกคนส าคญของพรรคการเมอง พนกงานอยการอาจจะปฏเสธทจะเสนอการตอรองค ารบสารภาพ เพอหลกเลยงการคดคานของฝายทสนบสนนนกการเมอง ในกรณของจ าเลย แมจ าเลยจะไดรบประโยชนแลกเปลยนจากการใหการรบสารภาพทจะไดรบการยกเลกหรอลดขอหา หรอไดรบโทษอนเปนทพอใจจากการเจรจาตอรองแลว ในบางกรณจ าเลยอาจปฏเสธขอเสนอใหมการตอรองค ารบสารภาพและเลอกทจะใชสทธตามรฐธรรมนญทจะไดรบการพจารณาคดโดยคณะลกขนและเขาสระบบการด าเนนกระบวนพจารณาปกตกได หากจ าเลยเหนวาโอกาสหรอความเปนไปไดนอยทจะไดรบการปลอยตว11

ในประเทศองกฤษ การตอรองค ารบสารภาพไดรบความสนใจนอยกวาประเทศสหรฐอเมรกา ทงนอาจเปนผลมาจากทประเทศองกฤษมคดคงคางพจารณาอยในชนศาลนอยกวา

11 “Plea bargaining : A Shortcut to Justice.” West’s Encyclopedia of American Law. p.92.

DPU

92 ประเทศสหรฐอเมรกา ประกอบกบอยการในประเทศองกฤษไมมอ านาจใชดลพนจในการก าหนดการลงโทษและระบบการลงโทษในองกฤษมความยดหยนกวา แตอยางไรกตาม เมอเวลาผานไป ศาลในประเทศองกฤษโดยเฉพาะศาลชนตนเรมประสบปญหาคดคงคางพจารณา ท าใหเกดมการตอรองค ารบสารภาพมากขน ในประเทศองกฤษ ผพพากษาทพจารณาคดอาจเขามามสวนรวมในการตอรองการลงโทษอยางเปดเผย โดยกระท าได 2 วธ คอ12

1) โดยการทผพพากษาทนงท าการพจารณาคด ไดเจรจากบจ าเลยโดยตรง เชน ในกรณทผพพากษาทพจารณาคดเหนวาจ าเลยไมมทางจะชนะคดได การตอสคดตอไปจะท าใหเสยเวลาโดยเปลาประโยชน จงแนะน าใหจ าเลยเลอกสถานะของจ าเลยเองซงน าไปสการตอรองค ารบสารภาพ

2) โดยการทผพพากษาทนงท าการพจารณาคด อาจท าการตอรองค ารบสารภาพกบจ าเลยได คอ การใชทนายความเปนผสอความไปยงจ าเลย ซงมองไดวาเปนการตอรองค ารบสารภาพโดยทางออมกได

การตอรองค ารบสารภาพมลกษณะทคลายคลงกบการกนผกระท าความผดไวเปนพยานอยางมาก โดยการกนตวผกระท าความผดไวเปนพยานนนเปนผลมาจากววฒนาการของกฎหมายพยานหลกฐานในระบบกฎหมาย Anglo-American เพอหาหนทางสายกลางระหวางความจ าเปนเกยวกบนโยบายทางอาญาในการปองกนปราบปรามอาชญากรรม กบเอกสทธของบคคลทจะไมใหการเปนปฏปกษตอตนเองเพอใหเกดความมนใจแกบคคลวาเขาจะไมถกด าเนนคดเนองจากค าใหการของเขาเอง

การกนผกระท าความผดไวเปนพยานนถอเปนอาวธส าคญในการตอสกบอาชญากรรมทมลกษณะเปนองคกรอาชญากรรมและเมอมการกนผกระท าความผดไวเปนพยานแลว ผกระท าความผดนนกจะรอดพนจากการถกฟองรองและบงคบตามกฎหมาย

ขอแตกตางประการส าคญระหวางการตอรองค ารบสารภาพกบการกนผกระท าความผดไวเปนพยานก คอ การตอรองค า รบสารภาพไมมการเปลยนแปลงหนา ทและความรบในกระบวนการยตธรรมทางอาญา กลาวคอ ผกระท าความผดยงคงมฐานะเหมอนเดมและยงคงถกลงโทษตามกฎหมายแตการกนผกระท าความผดไวเปนพยานจะมผลท าใหผนนเปลยนฐานะและความผดจากผตองหาหรอจ าเลยไปเปนเพยงพยานในคดทตนมสวนรวมในการกระท าความผด และไมตองรบโทษในผลแหงการกระท าของตน โดยปรยาย

12 วระพงษ บญโญภาส. (2543). “การน าวธการตอรองการลงโทษมาปรบใชกบระบบกฎหมายไทย.” วารสารกฎหมาย ฉบบพเศษ ครบรอบ 20 ป วารสารกฎหมายจฬาลงกรณ, 20, 2. หนา 28.

DPU

93

เมอศกษาถงวธการตอรองค ารบสารภาพ ท าใหเหนถงวตถประสงคของการตอรองค ารบสารภาพไดวา สามารถแยกออกเปน 2 ประการ คอ13

1) ลดการพจารณาคดอยางเตมรปแบบ ท าใหคดเสรจสนไปอยางรวดเรว ประหยดเวลา คาใชจาย และบคลากร เปนประโยชนแกผทเกยวของในคด

2) เปนประโยชนในดานพยานหลกฐาน ส าหรบอาชญากรรมทยากทจะไดมาซงพยานหลกฐาน เชน องคกรอาชญากรรม อาชญากรรมขามชาต หรอาชญากรรมทางเศรษฐกจ

4.1.2.2 การตอรองค ารบสารภาพในประเทศไทย การตอรองค ารบสารภาพเปนกระบวนการหนงของการกลนกรองคดอาญากอนทจะเขา

สการพจารณาของศาล เพอประโยชนและความจ าเปนในดานตางๆ นอกเหนอไปจากวธการอนๆ เชน การกนผตองหาเปนพยาน การชะลอการฟอง หรอการไตสวนมลฟอง14

เปนตน ประเทศไทยมกฎหมายทบญญตใหใชมาตรการในการตอรองค ารบสารภาพไดหรอไม

นน จะตองพจารณาถงบรบทพนฐานของกฎหมายไทยเปนอนดบแรกกอน วามความเปนไปไดเพยงใดทจะรองรบมาตรการตอรองค ารบสารภาพนน

1) แนวคดเกยวกบการด าเนนคดของประเทศไทย เปนแนวคดเกยวกบการด าเนนคดโดยรฐ แตเปดโอกาสใหผเสยหายมบทบาทอยบาง รฐและผเสยหายจงมอ านาจทจะฟองคดไดเอง บทบาทในการด าเนนคดของผเสยหายจงมมาก แตกตางกบประเทศทกฎหมายใหอ านาจผเสยหายฟองคดไดเองและมการใชมาตรการตอรองค ารบสารภาพ ทใหอ านาจพนกงานอยการระงบการด าเนนคดของผเสยหายได หากการด าเนนคดของผเสยหายขดกบประโยชนสาธารณะ แตประเทศไทย พนกงานอยการไมสามารถยบย งการด าเนนคดของผเสยหายได แมการด าเนนคดของผเสยหายนนจะขดกบประโยชนสาธารณะ

2) ระบบการด าเนนคดของประเทศไทยเปนระบบกลาวหา แมกฎหมายวธพจารณาความอาญาจะก าหนดใหศาลมอ านาจด าเนนการพจารณาในลกษณะไตสวน ซงในทางปฏบตแลวศาลมกวางตวเปนกลางเชนเดยวกบการวางตวของศาลในระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกน เมอพจารณาในภาพรวมแลว ศาลประเทศไทยจงมลกษณะเปนศาลในระบบกลาวหรอ หรอระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกนมากกวา

3) การด าเนนคดของประเทศไทยใชหลกการด าเนนคดตามดลพนจ โดยความเหนของพนกงานสอบสวนทเสนอตอพนกงานอยการ และค าสงฟองคดของพนกงานอยการ ตลอดจน

13 แหลงเดม. หนา 27. 14 ส านกงานศาลยตธรรม. เลมเดม. หนา 5.

DPU

94 ความเหนแยงของผวาราชการจงหวด หรอความเหนแยงของผบญชาการต ารวจแหงชาต หรอค าสงชขาดการฟองคดของอยการสงสด ลวนแตเปนการใชดลพนจของผมอ านาจท าความเหนหรอค าสง

4) ประเทศไทยมระบบการพจารณาคดโดยศาล ไมมการใชคณะลกขนในการพจารณาคด จงแตกตางกบประเทศสหรฐอเมรกา

บรบทพนฐานของกฎหมายไทยตามทกลาวขางตน มลกษณะผสมดงทกลาวในขอ 2 แตมความโนมเอยงไปทางระบบทถอวาคความเปนปฏปกษกนมากกวา โดยระบบกฎหมายไทยกมเอกลกษณในตวเอง แมจะไมไดก าหนดไวชดเจน แตกเปดโอกาสใหน ามาตรการตอรองค ารบสารภาพมาใชได เพยงแตในทางปฏบต ขนตอนในการด าเนนการยงไมสอดรบกน ตลอดจนมาตรการในการคมครองสทธของผตองหาหรอจ าเลยยงไมเพยงพอ

ดงนน จงสรปไดวาประเทศไทยไมมการตอรองค ารบสารภาพอยางชดเจนอยางประเทศทถอวาคความเปนปฏปกษกนทวไป แตโดยการเทยบเคยงกบผลทจ าเลยไดรบจากการตอรองค ารบสารภาพนนคอ จ าเลยไดรบโทษนอยกวาทควรจะเปน เมอดจากผลของการตอรองค ารบสารภาพแลว กฎหมายกไดใหหนทางกบผตองหาหรอจ าเลยไวเหมอนกน ซงมวธการแตกตางกนออกไปทงทบญญตไวเปนกฎหมายและวธการปฏบต15 ดงตอไปน

1) กรณทมกฎหมายบญญตไว (1) วธการทมกฎหมายบญญตไว เชน ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 ในเรอง

เหตบรรเทาโทษ ซงตามแนวค าพพากษาฎกา เมอจ าเลยใหการรบสารภาพ ศาลมกจะลดโทษทก าหนดใหจ าเลยเสมอ เพราะถอวาจ าเลยไดใหความรแกศาลในการพจารณา ท าใหการพจารณาคดเปนไปโดยรวดเรวและเปนประโยชนตอการบรหารกระบวนการยตธรรม

(2) ในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 79 ในคดทมโทษปรบสถานเดยว ถาผตองหาทกระท าผดน าคาปรบในอตราอยางสงส าหรบความผดนนมาช าระกอนทศาลเรมตนสบพยาน ใหคดนนเปนอนระงบไป ซงกถอเปนอกวธหนงทท าใหการด าเนนคดเสรจสนไปอยางรวดเรว โดยอาศยการทผตองหายอมรบความผดของตน

(3) ในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 37 ในคดทมโทษปรบสถานเดยว หรอความผดลหโทษ หรอความผดทมโทษไมสงกวาความผดลหโทษ ถาผตองหาช าระคาปรบในอตราโทษอยางสงส าหรบความผดทมโทษปรบสถานเดยว หรอคดลหโทษ หรอทมโทษไมสงกวาความผดลหโทษ เมอเจาพนกงานก าหนดคาปรบและผตองหาและผเสยหายยนยอมตามนน เจาพนกงานกมอ านาจเปรยบเทยบปรบได และคดอาญากเลกกน

15 วระพงษ บญโญภาส. เลมเดม. หนา 29-30.

DPU

95

(4) ความตกลงตามกฎหมายอน เชน ก. ความตกลงตามพระราชบญญตศลกากร พ.ศ. 2496 ไดก าหนดวา “ภายใต

บงคบมาตรา 102 ทว ถาบคคลใดจะตองถกฟองตามพระราชบญญตนและบคคลนนยนยอมใชคาปรบ หรอไดท าความตกลง อธบดจะงดฟองเสยกได และการทอธบดงดการฟองรองเชนน ถอวาเปนอนคมผกระท าผดนนในการทจะถกฟองรองตอไปในความผดนน” จะเหนไดวา ตามกฎหมายฉบบนก าหนดใหอธบดกรมศลกากรท าความตกลงกบผตองหาทถกกลาวหาวากระท าความผดตามพระราชบญญตนได

ข. ความตกลงตามพระราชบญญตแร พ.ศ. 2510 ในมาตรา 153 ทว ไดก าหนดหลกเกณฑไวคลายกบพระราชบญญตศลกากรแทบทกประการ

2) กรณทมวธในทางปฏบต ในความผดบางประเภท เชน ความผดฐานประมาทจนเปนเหตใหบคคลอนไดรบ

อนตรายสาหส หรอความผดฐานท ารายรางกายจนเปนเหตใหบคคลอนไดรบอนตรายสาหส พนกงานสอบสวนจะใชวธการตอรองค ารบสารภาพเสมอๆ กลาวคอ ในกรณเปนความผดทมลกษณะฉกรรจตองไดรบโทษหนกขนน หากผตองหาและผเสยหายสามารถตกลงกนไดจนเปนทพอใจแกทกฝายแลว พนกงานสอบสวนจะใหผตองหารบสารภาพในขอหาทเบา หรอในกรณทผ ตองหากระท าความผดฐานท ารายรางกายจนเปนเหตใหบคคลอนไดรบอนตรายสาหสกเชนเดยวกน กลาวคอ หากคกรณตกลงกนได พนกงานสอบสวนจะใหผตองหารบสารภาพในขอหาทเบากวา คอ ฐานท ารายรางกายธรรมดาซงมโทษเบาลง เชนผตองหาถกกลาวหาวาท ารายรางกายจนเปนเหตใหบคคลอนไดรบอนตรายสาหสซงเปนความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 297 อนมโทษหนก พนกงานสอบสวนตองท าส านวนสงฟองศาล แตหากคกรณตกลงชดใชคาเสยหายกนจนเปนทพอใจแลว พนกงานสอบสวนจะใหผตองหารบสารภาพในฐานท ารายรางกายโดยไมเกดอนตรายแกกายและจตใจตามมาตรา 391 ซงเปนความผดทมโทษเบากวาและเปนความผดทพนกงานสอบสวนมอ านาจเปรยบเทยบปรบไดดวย

การตอรองค ารบสารภาพในคดอาญาของไทยอาจท าไดโดยเมอพนกงานสอบสวนเหนวา ค ารบสารภาพของผตองหาจะเปนประโยชนตอการพจารณาและการตอรองค ารบสารภาพนนจะกอใหเกดประโยชนสาธารณะ พนกงานสอบสวนอาจท าความเหนแสดงถงประโยชนสาธารณะทจะเกดขนจากการตอรองค ารบสารภาพ โดยท าความเหนควรฟองหรอไมฟองในขอหาทเหมาะสมตามมาตรา 142 ของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาตอพนกงานอยการ เมอพนกงาน

DPU

96 อยการเหนชอบกอาจสงส านวนไปตามความเหนของพนกงานสอบสวน กจะถอวาเปนการตอรองค ารบสารภาพอยางหนง อาจเรยกไดวาเปนการตอรองฟองโดยปรยาย16

แตเมอพจารณาแลว ผเขยนมความเหนวา การกระท าดงกลาวขาดความเหมาะสมหลายประการ ไมวาจะเปนการไมมการคมครองสทธผตองหาในการตอรองค ารบสารภาพ หรอการตอรองค ารบสารภาพนนไมถกตรวจสอบโดยศาล หรอไมมการควบคมการใชดลพนจอยางเหมาะสม อนแสดงถงการด าเนนคดตามดลพนจในขนตอนการสอบสวน ซงพนกงานสอบสวนไมสามารถกระท าได พนกงานสอบสวนจะใชดลพนจไดเฉพาะกรณท าความเหนควรสงฟองหรอสงไมฟองเสนอตอพนกงานอยการตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 141 และมาตรา 142 เทานน ในขนตอนการสอบสวนพนกงานสอบสวนตองท าขอเทจจรงใหปรากฏขน หากสามารถใชดลพนจในการทจะท าใหขอเทจจรงปรากฏขนหรอไมกได เชน แสดงขอเทจจรงไมหมดจนท าใหสามารถตงขอหาท ารายตามมาตรา 391 ได ทงทจรงแลวผลทเกดขนกบผเสยหายเปนความผดฐานท ารายรางกายจนเปนเหตไดรบอนตรายสาหสตามมาตรา 297 เชนน จะสงผลเสยหายตอกระบวนการยตธรรมอยางยงในอนาคต

4.1.2.3 การน ามาใชในคดยาเสพตด อยางทไดกลาวมาแลววาการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดทวความรนแรงมากขน

เรอยๆ และยากตอการปราบปราม เพราะการกระท าความผดไดพฒนารปแบบทซบซอน กลายเปนองคกรอาชญากรรม ซงมผรวมกระท าความผดหลายคน แบงหนาทกนท างานและมผบงการอยเบองหลง ซงจะอยหางไกลจากการลงมอกระท าความผดจรง และรวมไปถงการมผกระท าความผดทอยตางประเทศยากแกการสบสวนสอบสวนและน าตวผกระท าความผดมาลงโทษได ดงนนหนวยงานทเกยวของจงหาวธการเพอจะปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด และกไดเรมใชการกนตวผกระท าความผดไวเปนพยาน แตมปญหาทน าหนกของพยานดงกลาวมนอย ศาลไมคอยรบฟงเพอลงโทษผกระท าความผด ดงทผเขยนไดอธบายมาแลวในหวขอ 4.1.1.3

ตอมาจงไดมการน าวธการตอรองค ารบสารภาพมาใชแทนการกนผกระท าความผดไวเปนพยาน เพอมงแกปญหาทส าคญคอการน าตวผกระท าความผดทเปนผบงการหรอผอยเบองหลงมาลงโทษใหไดเพอตดสายโยงใยขององคกรอาชญากรรมและลดจ านวนการกระท าความผดลง โดยประเทศไทยไดน าแนวคดการตอรองค ารบสารภาพของประเทศอเมรกามาปรบใช ซงการตอรองค ารบสารภาพของประเทศอเมรกานนตองมการฟองตวผกระท าความผดตอศาล แตมเงอนไขวาพนกงานอยการจะไมฟองหรอถอนฟองคดอนทเกยวของ หรอฟองผกระท าความผดในขอหาทเบา

16 อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. เลมเดม. หนา 228-229.

DPU

97 แทนขอหาทหนก หรอพนกงานอยการอาจท าความเหนเสนอตอศาลใหลงโทษสถานเบาหรอไมคดคานในการทศาลจะลดโทษใหแกผกระท าความผด รวมทงอาจตกลงกนใหศาลมค าพพากษาเฉพาะคดทเปนประโยชนแกผกระท าความผด เพอตอบแทนทเขายอมรบสารภาพและใหขอมลทสามารถน าไปขยายผลเพอจบกมผกระท าความผดรายอน หรอยดของกลางยาเสพตดหรอทรพยสนทไดจากการกระท าความผดเพมได

แตการตอรองค ารบสารภาพทน ามาใชในประเทศไทยมรปแบบแตกตางออกไป อนเนองมาจากการด าเนนคดตามดลพนจของพนกงานสอบสวนและพนกงานอยการ กลาวคอ เมอมการตอรองค ารบสารภาพจนผกระท าความผดยอมใหขอมลทเปนประโยชนแกการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดแลว พนกงานสอบสวนและพนกงานอยการกตกลงทจะไมฟองผกระท าความผดตอศาลเลย โดยไมมหนวยงานทคอยตรวจสอบการใชดลพนจดงกลาว จงมนกวชาการหลายทานทไมเหนดวยกบการปฏบตเชนน เพราะเหนวาไมถอเปนการตอรองค ารบสารภาพโดยแท17 ทไมมการฟองผกระท าความผดตอศาล

และปญหาส าคญอกประการหนงทมาตรการตอรองค ารบสารภาพไมคอยประสบความส าเรจเทาทควร คอ การไมมกฎหมายทบญญตเปนลายลกษณอกษรมารองรบการกระท าเชนวานน กลาวคอ ในป พ.ศ. 2544 คณะรฐมนตรมมตเรองแนวทางรปแบบการลดปรมาณคดขนสศาล จงไดก าหนดใหมาตรการตอรองค ารบสารภาพเปนสวนหนงในหลายๆ มาตรการทจะน ามาใชเพอลดปรมาณคดขนสศาล และไดมการจดท ารางพระราชบญญตวาดวยความรวมมอของผกระท าความผดในคดอาญา พ.ศ. .... ขน ซงเนอหาตามรางพระราชบญญตฉบบนกคอวธการตอรองค ารบสารภาพทจะน ามาใชในคดอาญา แตกเกดปญหามทงคนทเหนดวยและไมเหนดวย โดยฝายทเหนดวยกมองวาการตอรองค ารบสารภาพเปนแนวคดสมยใหม เปนกระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนททจะสามารถท าใหการด าเนนคดเปนไปโดยรวดเรวและสามารถปราบปรามองคกรอาชญากรรมไดอยางมประสทธภาพ แตฝายทไมเหนดวยกมองวากฎหมายฉบบนไดใหอ านาจแกพนกงานสอบสวนและพนกงานอยการมากเกนไป โดยสามารถตกลงกบผกระท าความผดและด าเนนการตามดลพนจของตนไดอยางอสระ ไมมหนวยงานคอยตรวจสอบ ผลทตามมาอาจจะท าใหเกดการแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบจากชองวางของกฎหมายดงกลาวได และจะเกดผลเสยหายตอกระบวนการยตธรรมอยางมาก

เมอมความเหนแตกตางกนจนไมสามารถหาขอยต ท าใหรางพระราชบญญตดงกลาวไมสามารถออกเปนกฎหมายได คณะกรรมการบรหารศาลยตธรรมจงไดตงคณะอนกรรมการศกษา

17 อครวฒน เทพหสดน ณ อยธยา. แหลงเดม.

DPU

98 ผลกระทบกฎหมายเกยวกบการใชมาตรการชะลอการฟองและมาตรการตอรองค ารบสารภาพขน เพอศกษาถงผลกระทบของกฎหมายเกยวกบการใชมาตรการตอรองค ารบสารภาพในคดอาญา จนในทสดคณะอนกรรมการกรรมการฯ กไดท าการศกษารางกฎหมายวาดวยความรวมมอของผกระท าความผดในคดอาญา และมขอวจารณวา รางพระราชบญญตฉบบนยงมความไมชดเจนอยหลายประการ ดงตอไปน18

1) ไมมลกษณะของการตอรองอนมผลผกพนกน รางพระราชบญญตฉบบนเพยงแตอางถงประโยชนอนเกดจากค าใหการของผตองหาหรอจ าเลย แตไมมลกษณะเปนขอตอรองทเปนขอผกพน เนองจากไมมหลกเกณฑจะตองจบกมตวการ ผจางวานไดกอนหรอไม เมอเงอนไขเหลานไมปรากฏในรางพระราชบญญต จงเปนการใหพนกงานอยการใชดลพนจไดอยางกวางขวางวาเมอพนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการเหนวาค าใหการเปนประโยชนแลวอาจจะสงยตคดหรอไมฟองทนท

2) ขอมลความผดหรอพยานหลกฐานอนเปนประโยชน เนองจากรางกฎหมายบญญตไวเพยงอยางกวางๆ การตความค าวา “ประโยชน” นน ควรมลกษณะทเปนประโยชนและจบผกระท าความผดไดจรง ผตองหาจงจะไดรบผลของความรวมมอนน มใชเปนเพยงแตค าใหการซดทอดทยงไมเปนประโยชนและมน าหนกนอย

3) กรณผกระท าความผดคนเดยว ส าหรบคดทมผกระท าความผดคนเดยว ไมมตวการหรอผใชใหกระท าความผด หากผตองหาใหการเปนประโยชนตอคดแลว มปญหาวาพนกงานอยการจะสงไมฟองหรอไม และเมอพจารณาเปรยบเทยบกบพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษฉบบปจจบนมบทบญญตในมาตรา 100/1 วรรคสอง บญญตไววา หากค าใหการเปนประโยชนตอการสอบสวน ศาลจะลงโทษนอยกวาทกฎหมายก าหนดกได ซงใหอ านาจศาลใชดลพนจอนแตกตางจากรางกฎหมายฉบบน

4) ขาดการตรวจสอบการใชดลพนจของพนกงานอยการ 5) กอใหเกดการเลอกปฏบตได คอ กรณทพนกงานสอบสวนจบกมและแจงขอหาแกผ

นนจนตกเปนผตองหาแลว จงใชมาตรการตอรองค ารบสารภาพ แตถายงไมไดแจงขอหา กรณนสามารถกนผนนไวเปนพยานไดอยแลว

6) การตอรองค ารบสารภาพ แมจะไดขอเทจจรงทงหมดแตกอาจไมไดตวการส าคญมาลงโทษ ซงกไมเกดประโยชนอะไร

18 คณะอนกรรมการศกษาผลกระทบกฎหมายเกยวกบการใชมาตรการชะลอการฟองและมาตรการตอรองค ารบสารภาพ. เลมเดม. หนา 84-85.

DPU

99

จากขอวจารณของคณะอนกรรมการศกษาผลกระทบกฎหมายเกยวกบการใชมาตรการชะลอการฟองและมาตรการตอรองค ารบสารภาพ ดงกลาว จะพบวารางพระราชบญญตวาดวยความรวมมอของผกระท าความผดในคดอาญา พ.ศ. .... ยงมขอบกพรองอยหลายประการ และถงแมวายงไมมกฎหมายลายลกษณอกษรออกมา แตในทางปฏบตพนกงานสอบสวนและพนกงานอยการกด าเนนการตามรางพระราชบญญตฉบบน19 ท าใหเมอมการใชมาตรการตอรองค ารบสารภาพในคดยาเสพตด และคดขนสศาล ศาลมกจะไมยอมรบการตอรองค ารบสารภาพเชนวานน ท าใหการใชมาตรการตอรองค ารบสารภาพในคดยาเสพตดจงยงไมประสบผลส าเรจในการแกปญหาเทาทควร

4.1.3 การตอรองการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด 4.1.3.1 การเกดขนของหลกการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด จากทผเขยนไดอธบายไปแลววา กอนหนาป 2545 หนวยงานทเกยวของไดใชมาตรการ

หลายอยางเพอปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ซงมาตรการทส าคญประการหนงทน ามาใช คอการตอรองค ารบสารภาพ โดยพนกงานสอบสวนและพนกงานอยการไดใชวธการดงกลาวในทางปฏบตอยางกวางขวาง จนในทสดกมการรางกฎหมายทเกยวกบการตอรองค ารบสารภาพออกมาเพอหวง ทจะมารองรบการปฏบตหนา ทของเจาหนา ท ดงกลาว คอ รางพระราชบญญตวาดวยความรวมมอของผกระท าความผดในคดอาญา พ.ศ. .... ทไดมการรางไวหลายปแลว แตจนในทสดรางพระราชบญญตฉบบนกยงไมไดตราออกมาเปนกฎหมาย เพราะหลายฝายมองวามาตรการตอรองค ารบสารภาพนน เปนการใหอ านาจแกเจาหนาทมากเกนไป โดยไมมหนวยงานทคอยตรวจสอบถวงดล ดงนน ถามการตรากฎหมายออกมารองรบ กอาจจะเปนชองทางทเจาหนาทจะเอาอ านาจนนไปใชในทางทผด เชน ไปเรยกรบผลประโยชนโดยมชอบ เพอจงใจใหผกระท าความผดหรอผมสวนเกยวของมโอกาสทจะเขามาตอรองค ารบสารภาพ เพอแลกเปลยนกบการทผกระท าคามผดจะไดรบการถอนฟองหรอไมฟองคดทเกยวของ หรอฟองผกระท าความผดในขอหาทเบาแทนขอหาทหนก หรอพนกงานอยการอาจท าความเหนเสนอตอศาลใหลงโทษสถานเบาหรอไมคดคานในการทศาลจะลดโทษใหแกผกระท าความผด รวมทงอาจตกลงกนใหศาลมค าพพากษาเฉพาะคดทเปนประโยชนแกผกระท าความผด แตเมอมองในความเปนจรงแลว ค ารบสารภาพของผกระท าความผดในบางกรณ เปนค าพดทเลอนลอยทไมอาจพสจนขอเทจจรงได หรอไมสามารถน าไปขยายผลในการปราบปรามยาเสพตดได แตผกระท าความผดกไดรบประโยชนจากการรบสารภาพนนไปแลว ซงตรงจดนผเขยนมองวาเปนการขดตอเจตนารมณของมาตรการ

19 คณะรฐมนตรไดมอบหมายใหส านกงานอยการสงสดเปนผรบผดชอบในการท าการศกษาแนวทางและวธการของการใชมาตรการตอรองค ารบสารภาพ

DPU

100 ตอรองค ารบสารภาพ ท าใหผทกระท าความผดจรงๆ ไมไดรบการลงโทษ และกไปกระท าความผดซ าเรอยๆ เปนวงวนเชนนไมรจบ อนเกดจากการทจรตคอรปชนของเจาหนาท แตกตางกบการตอรองค ารบสารภาพในตางประเทศ เพราะเขาเชอมนในการปฏบตหนาทของเจาหนาทวากระท าดวยความซอสตยสจรต ผลทตามมากคอเกดการทจรตกนนอย และในทางกลบกนกท าใหรฐสามารถปราบปรามการกระท าความผดไดอยางมประสทธภาพโดยอาศยขอมลจากค ารบสารภาพของผกระท าความผดนนเอง

ในชวง พ.ศ. 2545 แมจะมรางกฎหมายเกยวกบความรวมมอของผกระท าความผดในคดอาญา แตยงมขอบกพรองอยหลายประการท าใหหลายฝายไมยอมรบ รวมทงศาลดวย ดงนนเมอคดทมการตอรองค ารบสารภาพขนสศาล ศาลมกจะไมคอยยอมรบค าเบกความของผกระท าความผด ท าใหเกดปญหาในการใชมาตรการตอรองค ารบสารภาพในทางปฏบตขน แตในขณะนนปญหายาเสพตดในประเทศไทยกยงทวความรนแรงเพมมากขนจนยากทจะควบคม เพราะการเขาถงผอยเบองหลงการกระท าความผดขององคกรอาชญากรรมท าไดยากมาก หนวยงานทเกยวของทเสนอรางพระราชบญญตดงกลาว คอ กระทรวงสาธารณะสขและส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ป.ป.ส.) กยงคงเหนวาหลกการเกยวกบการตอรองค ารบสารภาพมความจ าเปนอยางมาก เพอเปนเครองมอของเจาหนาทในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด แตเมอหนวยงานทงสองเหนวาการตอรองค ารบสารภาพคงจะไปไมไหว จงมการประชมรวมกนและกเสนอบทบญญตมาตรา 100/2 แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ขน โดยมองวาอยางนอยกนาจะมหลกการเกยวกบการใหสทธประโยชนกบบคคลทใหความรวมมอกบทางราชการเกดขน20 แตตองไมถงกบเปนการตอรองค ารบสารภาพ เพราะถาเปนการตอรองค ารบสารภาพกอาจจะถกโตแยงได ซงตามมาตรา 100/2 น ตองเปนการทผกระท าความผดใหขอมลดวยความสมครใจ โดยทตวเขายงไมรวาสทธประโยชนทจะไดรบ เชน การลงโทษสถานเบา ซงไมไดอยในดลพนจของเจาหนาทเลย แตเปนดลพนจของศาลทจะลดโทษใหหรอไมกได เพยงแตวาตองใหเจาหนาทเปนคนเสนอขอมลเกยวกบการใหขอเทจจรงไปใหศาลพจารณา ซงเรองนกมหลกการเชนเดยวกบการตอรองค ารบสารภาพในตางประเทศ คอมไดกระท าการโดยเจาหนาทฝายใดฝายหนง แตตองมบคคลอนเขามาเกยวของ กลาวคอ ใหพนกงานอยการเขามารบรถงขอตกลงกนระหวางผกระท าความผดกบเจาหนาท และจงเสนอใหศาลใชดลพนจในการพจารณา ซงการตอรองค ารบสารภาพของตางประเทศ มกฎหมายเขยนไวชดเจน ถงบทบาทอ านาจหนาทของแตละฝาย

20 กอบกล จนทวโร. แหลงเดม.

DPU

101

4.1.3.2 ทมาของการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด อาจกลาวไดวาทมาของบทบญญตมาตรา 100/2 แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ

พ.ศ. 2522 เกดจาก 2 กรณ ดงตอไปน 1) สภาพปญหายาเสพตด กลาวคอ ปญหายาเสพตดไดสงผลกระทบอยางรายแรงตงแต

อดตจนถงปจจบน โดยลกษณะการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดนนไดมการพฒนารปแบบทรนแรงมากขนเรอยๆ จากทมผกระท าความผดเพยงไมกคน การด าเนนการเปนไปอยางงายๆ ไมสลบซบซอน กไดพฒนากลายเปนองคกรอาชญากรรมทกระท าโดยกลมคนทมความเชยวชาญในหลายๆดาน มการด าเนนการทรดกมมากขน มความสลบซบซอน ท าใหการคนหาขอมลของหนวยงานของรฐเพอปราบปรามผกระท าความผดกท าไดยากล าบาก ผทอยเบองหลงการกระท าความผดกเปนผทมอทธพล ซงอาจไดรบการสนบสนนจากนกการเมองหรอผมอ านาจ ท าใหการสาวถงตวบคคลดงกลาวนนแทบจะไมสามารถกระท าได ผกระท าความผดทเจาหนาทต ารวจจบกมไดกเปนเพยงแคลกนองทรขอมลเพยงแตในสงทตนไดรบค าสงมา แตไมสามารถขยายผลไปจบตวหวหนากลมได ท าใหการด าเนนการปราบปรามกระท าความผดของเจาหนาทประสบปญหาอยางหนก

องคกรอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตดกมการขยายตวตลอดเวลา ดงจะเหนไดจากสถตการยดและอายดทรพยสนทเกยวของกบการกระท าความผด ในป พ.ศ. 2544 มการยดและอายดทรพยสนคดเปนมลคาได 487.2 ลานบาท ในป พ.ศ. 2545 ยดและอายดได 709.6 ลานบาท และในป พ.ศ. 2546 กเพมสงขนถง 2,318 ลานบาท21 สวนจ านวนผกระท าความผดกเพมสงขนทกป โดยยาเสพตดทเกยวของกบการกระท าความผดทแพรระบาดในประเทศไทยสวนใหญกจะเปนพวกเฮโรอน ยาบา ฝน หรอกญชา ซงถอเปนยาเสพตดทอยในบญชตาม พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ทงสน ดงนน เมอกฎหมายการตอรองค ารบสารภาพยงมปญหาอย กระทรวงสาธารณะสข กบ ป.ป.ส. จงผลกดนใหมการบญญตมาตรา 100/2 ลงในพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ เพอเปนเครองมอของเจาหนาทในการแกปญหาและปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด โดยเฉพาะการปราบปรามผทอยเบองหลงขององคกรอาชญากรรมทเจาหนาทเขาถงไดยาก แตเนองจากพระราชบญญตฉบบนไมใชกฎหมายวธพจารณาความ เปนเพยงกฎหมายสารบญญต จงเขยนแคเปนแนวทางทจะใหเจาหนาทเปนผตอรองขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการ

21 สรปผลการด าเนนงานตามมาตรการรบทรพยสน (มาตรา 27) ตามพระราชบญญตมาตรการในการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด พ.ศ.2534 สบคนเมอวนท 11 ตลาคม 2554, จาก http://moc.oncb.go.th/files/documents/ASB_Apr2554.pdf

DPU

102 ปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด และเมอเจาหนาทน าขอมลนนไปขยายผลส าเรจ กตองเสนอขอเทจจรงดงกลาวไปในส านวน เพอใหศาลพจารณาและเปนผทจะใชดลพนจวาจะลดโทษใหแกผกระท าความผดหรอไม

2) มาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศ กลาวคอ เมอนานาอารยประเทศไดตระหนกถงปญหาองคกรอาชญากรรมขามชาตทเกยวกบยาเสพตด จงไดมการประชมกนเพอหาทางแกไขปญหา โดยมอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 1988 ทกลาวถงลกษณะของการกระท าความผดทงทเกยวกบตวผกระท าความผดเองและตวยาเสพตด รวมทงก าหนดมาตรการรบทรพยสนทเกยวกบการกระท าความผดไว และตอมากไดมอนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกร ค.ศ. 2000 (UNTOC) ทกลาวถงมาตรการตางๆ ทจะเปนเครองมอในการตอตานองคกรอาชญากรรมขามชาต

ประเทศไทยกเปนประเทศหนงทไดรวมลงนามเปนภาคในอนสญญาท งสองฉบบ ดงนนประเทศไทยจงมพนธกรณทจะตองแกไข ปรบปรงกฎหมายภายในทมอยแลว หรอออกกฎหมายใหมใหสอดคลองกบบทบญญตของอนสญญาดงกลาว22 ซงประเทศไทยกไดออกมาตรการทางกฎหมายมารองรบการปฏบตตามอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 1988 อาท มาตรการตามกฎหมายวาดวยมาตรการในการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด พ.ศ. 2534 มาตรการตอตานการฟอกเงน และมาตรการรบทรพยสนทางแพงตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน มาตรการความชวยเหลอซงกนและกนทางกฎหมายตามกฎหมายวาดวยความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา มาตรการสบสวนสอบสวนพเศษ (การดกฟงทางโทรศพท การตรวจคนหาสารเสพตดในรางกาย) เปนตน โดยไดปรบใชอยางผสมผสานกบมาตรการทางกฎหมายทมอยแลว อาท ประมวลกฎหมายอาญา ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา กฎหมายวาดวยการสงผ รายขามแดน กฎหมายวาดวยการโอนตวนกโทษ23 ตอมาภายหลงจงไดมการตราพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 โดยความในมาตรา 36 ใหเพมบทบญญต มาตรา 100/2 ลงในพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ซงการออกบทบญญตมาตรา 100/2

22 อทย อาทเวช และ ศศน ศขจรส. (2547). ความรวมมอระหวางประเทศในการปองกนและปราบปรามองคกรอาชญากรรมและผมอทธพล. หนา 2. 23 วทยา บวรศขรน. (2550). มาตรการทางกฎหมายของเจาพนกงานต ารวจในการตอรองขอมลส าคญจากผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด. หนา 106-108.

DPU

103 นน เปนการอนวตตามอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 1988 (อนสญญากรงเวยนนา) ขอ 3 วรรค 6 ซงก าหนดใหรฐภาค พยายามทจะก าหนดใหมการใชดลพนจตามกฎหมายภายในของตนอนเกยวกบการฟองรองบคคลในความผดซงอนสญญาไดบญญตไว เพอการปราบปรามการกระท าความผดเหลานนใหไดประโยชนสงสด และนอกเหนอจากน บทบญญตมาตรา 100/2 ยงสอดคลองกบบทบญญตในขอ 26 ของอนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกร ค.ศ. 2000 ทมใจความโดยสรป กลาวถง รฐภาคตองสงเสรมใหผกระท าความผดไดใหขอมลขาวสารอนเปนประโยชนในการปราบปรามองคกรอาชญากรรม รวมถงมาตรการทจะปองกนบคคลดงกลาวนนจากการถกฟองคด หรอถามการฟองคดแลว กควรใหเขาไดรบการลดโทษ ซงการบญญตกฎหมายดงกลาวเปนการบญญตกฎหมายไปตามหลกการพนฐานภายใยของตน โดยมวตถประสงคทแทจรงเพอประโยชนของรฐ ในการแกไขปญหาในการสบสวนสอบสวน ตลอดจนการรวบรวมพยานหลกฐานทจะน าไปสการการจบกมผทอยเบองหลงองคกรอาชญากรรมยาเสพตด และเปนการปองกนและปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด 4.2 วเคราะหบทบญญตมาตรา 100/2 การใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด

พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 (แกไขเพมเตมฉบบท 5 พ.ศ. 2545) ไดบญญตถงเหตลดโทษใหแกผกระท าความผดทใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดไวในมาตรา 100/2 ความวา

“ถาศาลเหนวาผกระท าความผดผใดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยง ในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวน ศาลจะลงโทษผนนนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนกได”

ซงผเขยนจะขออธบายถงหลกเกณฑ พรอมกบชใหเหนถงขอสงเกตทไดจากการศกษาบทบญญตมาตราดงกลาว รวมทงยกแนวทางในการปฏบตของหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ทมการออกระเบยบ หรอค าสงภายใน เพอเปนแนวทางในการปฏบตตามมาตรา 100/2

4.2.1 หลกเกณฑการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด 1) อ านาจในการพจารณาบทบญญตในมาตรา 100/2 น ไดใหอ านาจแกศาลทจะ

พจารณาลงโทษผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดนอยกวาอตราโทษขนต าทกฎหมายก าหนดไวส าหรบความผดทผนนกระท ากได หากศาลเหนวาผกระท าความผดนนไดใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดตอพนกงานฝายปกครอง

DPU

104 หรอต ารวจ หรอเจาพนกงานสอบสวน ดงนน หากปรากฏขอเทจจรงแกศาลวา ผกระท าความผดไดใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ตามมาตรา 100/2 แลว ศาลจะตองน ามาประกอบการพจารณาในการลดโทษใหแกจ าเลย

2) ดวยเหตทศาลไทยเปนศาลทปฏบตงานตามระบบกลาวหา ขอเทจจรงใดๆทจะน ามาประกอบการพจารณาจงตองไดมาจากการน าเสนอของพนกงานอยการ จ าเลย หรอทนายจ าเลย ไมวาจะโดยการน าเสนอในค าฟอง ค าใหการ ค ารอง ค าแถลง หรอการสบพยาน ดงนนผทจะน าเสนอขอเทจจรงเกยวกบการใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดตามมาตรา 100/2 ใหศาลทราบจงไดแก

(1) จ าเลย โดยจ าเลยอาจน าเสนอในค าใหการ ค ารอง ค าแถลง หรอการสบพยานทอาจมขน

(2) พนกงานอยการ โดยพนกงานอยการอาจน าเสนอในค าฟอง ค าขอทายฟอง ค ารอง ค าแถลง หรอการสบพยานทอาจมขน

3) การจะพจารณาวา ขอมลใดเปนขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงตอการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดนน จะตองพจารณาถงประโยชนสาธารณะทจะเกดขนในการปราบปรามผกระท าความผดเนองจากขอมลนน โดยการลดโทษนนหากพจารณาโดยสดสวนแลว คณคาของขอมลจะตองกอใหเกดประโยชนสาธารณะไดสวนกบประโยชนสาธารณะทตองเสอมเสยลงเนองจากการบรรเทาโทษใหจ าเลย การพจารณาถงคณคาทเปนประโยชนสาธารณะของขอมลนน อาจพจารณาไดดงน

(1) การใหขอมลโดยการใหการ หรอใหความรวมมอ เปนผลใหสามารถจบกม ฟองคด และลงโทษผรวมกระท าความผดในระดบทสงกวา

(2) การใหขอมลโดยการใหการ หรอใหความรวมมอ เปนผลใหสามารถจบกม ฟองคด และลงโทษผรวมกระท าความผดในระดบเดยวกนหรอต ากวาจ านวนมาก

(3) การใหขอมลนนน าไปสการยดหรออายดยาเสพตดหรอของกลางอนเพมเตม รวมทงการยดอายดทรพยสนอนทพบจากการตรวจสอบทรพยสนคดยาเสพตดไดในทสด

(4) การใหขอมลนนน าไปสการท าลายขายงานหรอองคกรอาชญากรรมโดยสามารถน าผกระท าความผดมาลงโทษไดในทสด

4) มาตรา 100/2 ไดก าหนดใหผมหนาทรบขอมล ซงไดแก พนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวนซงพจารณาลกษณะของการรบขอมล ดงน

(1) พนกงานฝายปกครองหรอต ารวจทมหนาทสบสวนคดอาญา โดยการแสวงหาขอเทจจรงและหลกฐาน ซงพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจไดปฏบตไปตามหนาท เพอรกษา

DPU

105 ความสงบเรยบรอย และเพอทราบรายละเอยดแหงความผด เมอทราบรายละเอยดแหงความผดแลว จงด าเนนการตามกฎหมายใหมการจบกมและยดของกลาง โดยขอมลทผกระท าความผดไดใหแกพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจนน ตองปรากฏวาสามารถน าไปสการปฏบตดงน

ก. จบกมผรวมกระท าความผดคนอนๆ ข. สามารถยดอายดของกลางเพมเตมในคดยาเสพตด ค. สามารถยดอายดทรพยสนทไดจากการกระท าความผดเพมเตมได

(2) พนกงานสอบสวนทมหนา ทสอบสวนคดอาญา โดยการรวบรวมพยานหลกฐานและด าเนนการทงหลายตามกฎหมายเกยวกบความผดทกลาวหาเพอทราบขอเทจจรงหรอพสจนความผด และเพอเอาตวผกระท าความผดมาฟองลงโทษ ขอมลทผกระท าความผดใหแกพนกงานสอบสวนนนตองปรากฏวาขอมลนนน าไปสการปฏบต ดงน

ก. สามารถท าใหการรวบรวมหลกฐานเพอด าเนนคดกบผกระท าความผดหรอผรวมกระท าความผดอนเปนไปดวยความสะดวก รวดเรว และถกตอง สมบรณเพยงพอทจะฟองคด

ข. ท าใหสามารถจบกมผรวมกระท าความผด หรอการยดอายดของกลางเพมจากของกลางในคด หรอยดอายดทรพยสนทไดจากการกระท าความผดเพมเตม ซงถกปกปดหรอซกซอนไว หรอซงใชเปนพยานหลกฐานเพอด าเนนคดกบผกระท าความผดหรอผรวมกระท าความผดคนอน โดยผใหขอมลเปนผทราบแตเพยงผเดยว

4.2.2 ขอสงเกตในการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด จากการทไดศกษาถงหลกเกณฑของมาตรา 100/2 ผเขยนมขอสงเกตทควรพจารณา

ดงตอไปน 1) การใหขอมลนนตองเปนขอมลทเจาหนาทไมเคยรมากอน ไมวาทงหมดหรอแตเพยง

บางสวน ดงนน ถาเปนขอเทจจรงทเจาหนาทของรฐรอยกอนแลว ศาลไมสามารถลดโทษผนนนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนได สวนผกระท าความผดจะเปดเผยขอมลทงหมดทตนไดรบรมาหรอไมนน ไมใชขอสาระส าคญ แตประเดนอยตรงทวา ขอมลทเปดเผยออกมานน เพยงพอทจะน าไปสการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดไดหรอไม ถาเพยงพอแมเปดเผยแตเพยงบางสวนกเขาหลกเกณฑตามมาตรา 100/2 แลว ในทางกลบกนแมจะเปดเผยขอมลทงหมดแตไมเพยงพอทจะน าไปสการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด กไมเขาหลกเกณฑตามมาตราดงกลาว นอกจากน การใหขอมลจะตองเปนการใหขอเทจจรงทจบตองได เชน การระบชอผรวมกระท าความผด หรอการเปดเผยถงการมสวนรวมในการกระท าความผดของผรวมกระท าความผด การบอกแหลงทซอนของยาเสพตด เปนตน การใหขอมลในลกษณะทเปนขอสนนษฐานใด ๆ ไมถอวาเปนการเพยงพอ

DPU

106

2) การใหขอมลดงกลาว ตองเปนไปโดยสมครใจ กลาวคอ ถาผกระท าความผดเชอวาตนเองจะใหขอมลหรอไมกไดถอวากระท าโดยสมครใจ แตเมอใดกตามทผกระท าไดรบแรงกดดนจนเชอวาไมมทางเลอกอนนอกจากทจะใหขอมลแลว ถอวาไมไดกระท าโดยสมครใจ สวนมลเหตจงใจในการใหขอมลไมใชขอสาระส าคญ เชน ความกลววาจะถกจบหรอถกลงโทษ ไมท าใหการใหขอมลเปนไปโดยไมสมครใจ

3) การใหขอมลตองมความเหมาะสมทจะน าไปสการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด กลาวคอ จากการใหขอมลของผกระท าความผดจะตองท าใหสามารถระบตวของผสงสยวาไดกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด และตองสามารถพสจนการกระท าความผดของผ ตองสงสยดงกลาวไดดวย ดงนน การใหขอมลในลกษณะทเลอนลอย ไมสามารถพสจนความจรงได จงไมเขาหลกเกณฑตามมาตรา 100/2 สวนปญหาวาศาลจะลงโทษผรวมกระท าความผดทถกซดทอดหรอไมนน ไมใชขอสาระส าคญ นอกจากน การใหขอมลตองสามารถท าใหการกระท าความผดทยงไมเปดเผยไดรบการเปดเผย หรอการกระท าความผดทเปดเผยแลวไดรบการเปดเผยมากยงขน ดงนน การทผกระท าความผดเปนแตเพยงมความพรอมทจะใหการ แตไมอาจทจะใหขอมลใด ๆ ได จงไมอาจไดรบการลดโทษตามมาตรา 100/2 แตถอเปนเหตบรรเทาโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78

4) แมวาขอมลทถกเปดเผยนนจะมความเหมาะสมกตาม แตการทผกระท าความผดจะไดรบการลดโทษตามมาตรา 100/2 นน กยงอยในดลพนจของศาล ซงศาลตองใชดลพนจ โดยวางอยบนพนฐานของความหนกเบาของการเขาไปมสวนรวมในการกระท าความผดของผกระท าความผดและความส าคญของขอมลทไดรบการเปดเผยจากบคคลดงกลาว

และการทจะลดโทษใหแกผกระท าความผดตามบทบญญตมาตรา 100/2 หรอไมนน ถอเปนดลพนจของศาลโดยแท เพราะมความเชอวาถาใหเจาหนาทมดลพนจเพอลดโทษได จะเกดปญหาทจรตคอรปชนตามมา และเปนชองทางในการแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบของเจาหนาท ในทางกลบกนผกระท าความผดกจะใชเปนชองทางเพอใหตนเองและผรวมกระท าความผดหลดพนจากการด าเนนคดหรอไดรบโทษนอยลง ยกตวอยางเชน เมอผตองหาถกจบโดยมยาเสพตด 1000 เมด แตเจาหนาทบอกวาถาน าเงนมาใหแกตน ตนจะใชดลพนจลดโทษให โดยจะเขยนขอเทจจรงในส านวนเปนวาพบยาเสพตดแค 5 เมด พรอมทงบอกวาจ าเลยไดใหขอมลอนเปนประโยชนแกการปราบปรามยาเสพตดอกดวย ซงไมใชความจรง ตรงจดนผเขยนมองวาเปนการขดตอเจตนารมณของกฎหมาย เพราะจะท าใหผทกระท าความผดไมไดรบการลงโทษอยางสาสมกบการกระท า และขอมลทไดกอาจทจะไมสามารถน าไปขยายผลเพอปราบปรามองคกรอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตดไดดวย อกทงจะท าใหการด าเนนคดไมเปนไปดวยความบรสทธยตธรรม

DPU

107

ทกลาววาการลดโทษตามมาตรา 100/2 เปนดลพนจของศาลนน หมายถงศาลมอ านาจใชดลพนจทจะพจารณาวาขอมลทจ าเลยใหนนเปนขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดหรอไม และถาศาลเหนวาเปนขอมลทส าคญแลว ศาลกมดลพนจทจะลงโทษผกระท าความผดนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนเพยงใดกได หรอจะไมลดโทษต ากวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนกได ทงนขนอยกบขอเทจจรงในคดวาจ าเลยมสวนรวมในการกระท าผดมากนอยเพยงใด และการใหขอมลนนเปนประโยชนตอการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดมากนอยเพยงใดดวย

สวนการลดโทษนนกตองลดทงโทษจ าคกและโทษปรบ ศาลจะใชดลพนจลดใหเพยงอยางใดอยางหนงไมได24

5) มปญหาวาการใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดตามมาตรา 100/2 นน ตองเปนการใหขอมลของผกระท าความผดรายอนหรอไม และตองเปนการใหขอมลของผกระท าความผดรายทใหญกวาตนเองหรอไม ซงพจารณาไดดงน

เจตนารมณของมาตรา 100/2 นน มไวเพอปราบปรามองคกรอาชญากรรมทเกยวกบยาเสพตด ซงการปราบปรามนนมใชเพยงแตการน าตวผกระท าความผดมาลงโทษเทานน แตยงรวมไปถงการปราบปรามตวยาเสพตดเพอไมใหแพรระบาดไปสชมชน และปราบปรามตวทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผด เพอตดโอกาสในการทผกระท าความผดจะน าทรพยสนนนไปใชในการกระท าความผดอยางอนในอนาคต ดงนนจงเหนไดวาไมใชแคลงโทษตวผกระท าความผดแลวจะท าใหองคกรอาชญากรรมถกท าลาย เพราะในปจจบนยงปรากฏขอเทจจรงอยวา แมผกระท าความผดถกจ าคกอย กยงสามารถสงยาเสพตดจากภายนอกมาขายภายในเรอนจ าได หรอมเงนทไดจากการกระท าความผดอกมหาศาลอยภายนอก เมอเขาออกมาจากคก กน าเงนนนไปใชกระท าความผดซ าอก ดงนนจากปญหาขางตน ผเขยนจงขออธบายดงน

(1) ไมจ าเปนตองเปนการใหขอมลของผกระท าความผดรายอน เพราะบทบญญตของกฎหมายนน บญญตไวอยางกวางๆ ไมไดบญญตไวชดเจนวาตองเปนการใหขอมลของผกระท าความผดรายอน ดงนนการใหขอมลเกยวกบการกระท าความผดของตนเอง กเขาหลกเกณฑทจะไดรบการพจารณาลดโทษแลว ยกตวอยางเชน เจาหนาทไปจบผกระท าความผดพรอมดวยของกลางไดจ านวนหนง แตผกระท าความผดไดบอกเจาหนาทวามเงนฝากทไดจากการกระท าความผดอยอก

24 กรณเชนน ศาลไดเคยปรกษาหารอกนในเรองการเพมโทษแกจ าเลยฐานไมเขดหลาบ และมขอสรปวา การเพมโทษนนตองเพมทงโทษจ าคกและโทษปรบไปดวยกน จะเพมอยางใดอยางหนงไมได

DPU

108 และยาเสพตดฝงอยอกหนงลานเมด ยาไอซอกยสบกโลกรม ซงเปนขอมลทเจาหนาทไมรมากอน เมอไปคนกพบตามทผกระท าความผดบอกจรง เชนนเหนไดวาเจาหนาทไดประโยชนอยางมาก หนงคอสามารถจบตวผกระท าความผดได สองคอยดของกลางยาเสพตดเพมได และสามคอยดทรพยสนทไดจากการกระท าความผดเพมได จงตรงตามเจตนารมณของมาตรา 100/2 ทบญญตขนเพอเปนเครองมอใหเจาหนาทปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดไดอยางมประสทธภาพ25

ดงนน หมายเหตทายค าพพากษาฎกาท 526/2551 ทวา “การทศาลฎกาในคดนลดโทษใหจ าเลยตามมาตรา 100/2 พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ทงๆ ทจ าเลยไมไดใหขอมลเกยวกบการกระท าความผดอยางอนนอกเหนอจากการกระท าความผดของตนเองเลยนน ท าใหมขอทนาคดวาการกระท าดงกลาวของจ าเลยจะเปนการท าลายเครอขายยาเสพตดไดอยางไร” ดวยความเคารพ ผเขยนไมเหนพองดวยตามเหตผลดงทไดกลาวมาขางตน

(2) ไมจ าเปนตองเปนการใหขอมลของผกระท าความผดรายทใหญกวา เพราะแมผกระท าความผดรายใหญใหขอมลจนสามารถจบกมผกระท าความผดรายยอยได กเปนการปราบปรามองคกรอาชญากรรมยาเสพตดเชนเดยวกน ยกตวอยางเชน ผคารายใหญ (ยาบา 1 ลานเมด และเงนอก 5 ลานบาท) ใหขอมลแลวสามารถจบกมผคารายยอย (ยาบา 8 แสนเมด และเงนอก 8 ลานบาท) ซงเจาหนาทไมรมากอน เมอพจารณาจากจ านวนยาเสพตดและทรพยสนทเจาหนาทยดไดจากผคายาเสพตดรายยอย กจะพบวาถาหากผคารายใหญไมใหขอมลผคารายยอยจนเจาหนาทสามารถขยายผลจบกมไดแลว ยาเสพตดของผคารายยอยจ านวน 8 แสนเมดกจะมโอกาสแพรระบาดสชมชน อกทงเงนทไดจากการกระท าความผด 8 ลานบาท กอาจจะถกน าไปใชในการกระท าความผดอยางอนได เชนนจงถอวาขอมลดงกลาวเปนขอมลส าคญและเปนประโยชนในการปราบปรามยาเสพตดแลว ตรงตามเจตนารมณของมาตรา 100/2 ผคายาเสพตดรายใหญจงควรไดรบการพจารณาลดโทษจากศาล

อยางไรกตาม กมไดเปนเชนนนเสมอไป ในบางกรณผคายาเสพตดรายใหญใหขอมลจนสามารถจบกมผคายาเสพตดรายยอยได ยกตวอยางเชน ผคายาเสพตดรายใหญเปดเผยขอมลของผ ทมาซอยาเสพตดไปเสพ โดยสงทเจาหนาทยดไดมเพยงยาเสพตดจ านวน 5 เมด และเงนอก 300 บาท เชนนจะพบวาขอมลดงกลาวแทบจะไมไดเปนประโยชนในการปราบปรามองคกรอาชญากรรมเลย และเมอมองในทางกลบกนผคายาเสพตดรายใหญอาจใชชองวางของกฎหมายนเปนชองทางเพอหวงใหตนไดรบการลดโทษ ทงๆ ทขอมลดงกลาวไมเปนประโยชนแกเจาหนาท

25 กอบกล จนทวโร. แหลงเดม.

DPU

109 เลย ดงนนการพจารณาวาขอมลอยางใดบางเปนประโยชนในการปราบปรามยาเสพตด จงควรค านงถงหลกเกณฑในเรองของการชงน าหนกระหวางความหนกเบาของการกระท าความผดของผกระท าความผดกบความส าคญของขอมลทถกเปดเผย อนจะท าใหการบงคบใชกฎหมายมความแนนอนมากยงขน

ดงนน หมายเหตทายค าพพากษาฎกาท 2777/2547 ทวา “การทผคายาเสพตดรายใหญใหขอมลแกเจาหนาทของรฐแลวสามารถขยายผลไปจบกมผค ายาเสพตดรายยอยได จงไมเขาหลกเกณฑทจะลดโทษใหไดตามมาตรา 100/2 พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 เพราะหากใหผค ายาเสพตดรายใหญไดรบประโยชนจากมาตราดงกลาว นอกจากจะเปนการขดกบเจตนารมณของมาตรา 100/2 ทมไวเพอทจะจดการกบผคายาเสพตดรายใหญ ยงท าใหการตความกฎหมายขาดความแนนอน” ดวยความเคารพ ผเขยนไมคอยเหนพองดวยเสยทเดยว ตามเหตผลดงทไดกลาวมาขางตน

6) การเสนอขอเทจจรงวาผกระท าความผดใหขอมลส าคญตามมาตรา 100/2 นน ตองเปนการเสนอกอนทคดจะถงทสด ซงในระหวางการด าเนนคดไมวาในศาลชนใดกตาม ถาผกระท าความผดตองการน าเสนอขอเทจจรงดงกลาวตอศาลเพอใหศาลพจารณา กสามารถกระท าไดโดยอาจน าเสนอในค าใหการ ค ารอง ค าแถลง หรอการสบพยานทอาจมขน หรออาจใหขอมลตอเจาหนาทและใหพนกงานอยการน าเสนอในค าฟอง ค าขอทายฟอง ค ารอง ค าแถลง หรอการสบพยานทอาจมขน เพราะถาปรากฏขอเทจจรงวาผกระท าความผดไดใหขอมลตอเจาหนาท และเจาหนาทไดน าขอมลนนไปขยายผลส าเรจ ยอมเปนประโยชนตอการปราบปรามยาเสพตด และผกระท าความผดยอมมสทธทจะไดรบการพจารณาลดโทษจากศาล ดงนน จะเสนอขอเทจจรงตอศาลในเวลาใดกได แตตองกอนคดถงทสด

7) สวนการใหขอมลทเปนประโยชนในการปราบปรามยาเสพตดนนตองเปนการใหตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวนเทานน จะไปใหขอมลตอศาลไมได เพราะกฎหมายไมไดบญญตไวใหกระท าได ทเปนเชนนกเพราะวาการใหขอมลตอศาลนนเปนเรองยากตอการพสจนวาขอมลนนจะน าไปขยายผลอนเปนประโยชนตอการปราบปรามยาเสพตดไดหรอไม และศาลกไมมหนาทตองแจงใหเจาหนาทมารบฟงวามขอมลดงกลาว เจาหนาทตองมาตดตามเอง แตในทางปฏบตเจาหนาทกจะไมคอยไดตดตามอยแลว

และการใหขอมลดงกลาวจะใหในชนไหนกได แตตองใหกอนคดถงทสดเชนเดยวกน เพราะกฎหมายกไมไดจ ากดไววาจะตองใหกอนฟองคด หรอกอนศาลมค าพพากษา อกทงการใหขอมลนนกเปนประโยชนแกรฐโดยตรงทจะเอาขอมลนนไปขยายผลเพอปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด แตถาผกระท าความผดใหขอมลลาชา ผลเสยกจะตกแกตวเขาเอง เพราะ

DPU

110 การการทเจาหนาทจะน าขอมลนนไปขยายผลเพอปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดกอาจจะตองใชเวลานาน ซงอาจลวงเลยจนคดถงทสดไปแลว ท าใหผกระท าความผดไมไดรบประโยชนจากบทบญญตมาตรา 100/2 แมจะเขาเงอนไขตามกฎหมายทจ าเลยอาจจะไดรบการลดโทษแลวกตาม

8) ถาผกระท าความผดไดใหขอมลแกเจาหนาทจนสามารถขยายผลไดส าเรจ แตปฏเสธขอกลาวหาทงในชนสอบสวนและในชนศาลวาไมไดกระท าความผด เชนน ถาศาลเหนวาการใหขอมลนนเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ศาลกลดโทษใหได เพราะมาตรา 100/2 นน สาระส าคญอยทวาขอมลทผกระท าความผดใหนน เจาหนาทสามารถน าไปขยายผลจนถอเปนประโยชนในการปราบปรามยาเสพตดหรอไม มใชอยทวาจ าเลยตองรบสารภาพดวย ยกตวอยางเชน จ าเลยถกจบกมในขณะขบรถขนยาเสพตด แตจ าเลยปฏเสธวาไมรวาขนยาเสพตดอย มคนจางใหขนมาให โดยบอกชอทอยของผจางวานจนเจาหนาทขยายผลจบกมได ถอเปนประโยชนในการปราบปรามยาเสพตดแลว แมในชนศาลจ าเลยใหการปฏเสธอก แตถาศาลเหนวาจ าเลยกระท าความผด ศาลกลดโทษใหแกจ าเลยตามมาตรา 100/2 ได แตถาเหนวาจ าเลยไมไดกระท าความผด กพพากษายกฟอง สวนเรองวาจะลดโทษใหหรอไมกไมจ าเปนตองยกขนพจารณาอก แตถาเรองเชนนเกดขนในชนเจาหนาทและเจาหนาทเหนวาทผตองหากลาวมาเปนความจรง กอาจจะมค าสงไมฟองแตแรกแลว และเรองการใหขอมลวาส าคญหรอไมกไมตองพจารณาเชนกน

9) อยางทไดกลาวมาแลววา มาตรา 100/2 มขนเพอปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ซงการปราบปรามกคอ การปราบปรามตวผกระท าความผด การปราบปรามตวยาเสพตด และการปราบปรามทรพยสนทไดมากจากการกระท าความผด ดงนน ถาขอมลทผกระท าความผดไดใหไว เจาหนาทสามารถน าไปขยายผลจนปราบปรามสงหนงสงใดไดในสามประการน กถอวาขอมลนนเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามยาเสพตดแลว

4.2.3 แนวทางในการปฏบตของหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ในชวงทบทบญญตของกฎหมายมาตรา 100/2 ออกมาในตอนแรก จะพบวากฎหมาย

บญญตไวเพยงแคสนๆ เพราะเปนกฎหมายวธสารบญญต จงไมไดเขยนแนวทางหรอวธการในการปฏบตตามบทบญญตของกฎหมายไวอยางชดเจนดงเชนกฎหมายวธพจารณาความ อกทงไมไดใหอ านาจในการวางหลกเกณฑและวธการปฏบตตามมาตรานแกคณะกรรมการตาม พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 หรอแกรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ดงนน คณะกรรมการหรอรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข จงไมมอ านาจในการวางหลกเกณฑปฏบต ท าใหเกดปญหาในการบงคบใชกฎหมายอยางมาก กลาวคอ ในการปฏบตหนาท เจาหนาทกตความอยางหนง พนกงาน

DPU

111 กตความอยางหนง ศาลกตความอยางหนง ท าใหขอเทจจรงทมความคลายคลงกน ผกระท าความผดไดรบการปฏบตทแตกตางกนรวมทงผลของค าพพากษาของศาลกแตกตางกนดวย ท าใหผกระท าความผดทสมควรไดรบการลดโทษเพราะตนเปนผใหขอมลส าคญและเปนประโยชนในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ไมไดรบความเปนธรรมเทาทควร

อยางไรกตาม หนวยงานทบงคบใชกฎหมายทมฐานะเปนกรม อาจอาศยอ านาจตามความในมาตรา 32 วรรค 2 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน โดยอาศยอ านาจของอธบดซงเปนผบงคบบญชาของขาราชการในกรมนนวางหลกเกณฑและวธปฏบตภายในของกรม เพอปฏบตตามมาตรา 100/2 นกได ทงนหลกเกณฑและวธการปฏบตดงกลาวตองอยภายใตประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ดวยเหตทการด าเนนคดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญานน มหนวยงานทมหนาทบงคบใชกฎหมายอยหลายหนวยงาน ไมวาจะเปน ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ป.ป.ส.) ส านกงานต ารวจแหงชาต ส านกงานอยการสงสด หรอหนวยงานทบงคบใชกฎหมายอนๆ ซงกอนทจะออกระเบยบภายในของตนน หนวยงานทเกยวของกมการประชมรวมกนกอนแลว เพอใหระเบยบภายในมความสอดคลองกน แตการออกระเบยบดงกลาวจะก าหนดถงอ านาจหนาทของเจาหนาท ทจะเปนแนวทางเพอปฏบตตามมาตรา 100/2 เทานน จะไมกาวลวงไปถงการใชอ านาจของศาล กลาวคอ หนวยงานทเกยวของตองเปนผเสนอขอเทจจรงทเกดขนตอศาล แตศาลจะเปนผใชดลพนจวาจะลดโทษหรอไมยงไงนน หนวยงานทบงคบใชกฎหมายไมอาจไปกาวลวงได

และสงทส าคญทสด เมอหนวยงานทบงคบใชกฎหมายไดออกระเบยบภายในแลว ตองสงระเบยบนนใหศาลพจารณา แมระเบยบตางๆ เหลานนจะไมเกยวกบการด าเนนคดของศาลเลย แตกควรใหศาลไดรบรวาหนวยงานทบงคบใชกฎหมายมการด าเนนการในทางปฏบตอยางไร ซงจะท าใหศาลสามารถเขาใจและตความบทบญญตของกฎหมายไดตรงตามเจตนารมณ26 อนจะสงผลใหผกระท าความผดจะไดรบความเปนธรรมในการทศาลจะใชดลพนจในการวนจฉยวาจะลดโทษใหแกเขาหรอไม และท าใหกระบวนการยตธรรมทางอาญามประสทธภาพ รวมท งท าใหการปราบปรามองคกรอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตดไดผลสมฤทธสงสดดวย

ผเขยนขอยกตวอยางแนวทางในการปฏบตตามบทบญญตมาตรา 100/2 ซงเปนระเบยบหรอค าสงภายในของหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย เพอใหเขาใจถงการปฏบตงานในชนเจาหนาท ดงตอไปน

26 แหลงเดม.

DPU

112

4.2.3.1 ค าสงศนยอ านวยการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดแหงชาต ท 31/2548 ศนยอ านวยการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดแหงชาต หรอ ศตส. จดตงขนในสมยรฐบาล

ภายใตการน าของ พนต ารวจโททกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร ซงมนโยบายในการแกไขปญหายาเสพตดโดยการก าหนดแผนปฏบตการเพอเอาชนะยาเสพตด และไดประกาศสงครามกบยาเสพตดเมอวนท 1 กมภาพนธ 2546 จงจ าเปนตองมหนวยบญชาการเพอรองรบนโยบายของรฐบาล ดงนน ศนยอ านวยการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดแหงชาต จงถกจดตงขน เพอขบเคลอนการท าสงครามอยางมกลยทธ โดยมรองนายกรฐมนตรพลเอกชวลต ยงใจยทธเปนผอ านวยการ และมกลไกเพอรองรบการด าเนนงานทงในสวนกลางและพนทโดยก าหนดใหมศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดระดบตางๆ เชน ศตส.จ./กทม., ศตส.อ./กง, อ. ศตส.น.1-9 และศตส.ทภ.1-4 ดงนน เพอใหมการน ามาตรการทางกฎหมายตามมาตรา 100/2 พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาใชประโยชนในการปราบปรามผผลต น าเขา สงออก จ าหนาย มไวในครอบครองเพอจ าหนาย รวมทงผสมคบ สนบสนน ชวยเหลอ หรอพยายามกระท าความผดไดอยางมประสทธภาพ สามารถขยายผลการจบกมไปยงบคคลทเกยวของเพอท าลายเครอขาย หรอขบวนการยาเสพตดใหโทษไดอยางกวางขวาง ศนยอ านวยการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดแหงชาต จงมค าสงท 31/2548 เรอง แนวทางการปฏบตกรณผกระท าความผดไดใหหรอเปดเผยขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด เพอใหพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจ พนกงานสอบสวน และพนกงานอยการถอปฏบต ดงมรายละเอยดสรปไดดงน

1) หลกการ อาชญากรรมยาเสพตดในปจจบนมการกระท าทมลกษณะเปนองคกร มเครอขาย

เชอมโยงทงภายในประเทศและระหวางประเทศ มการเปลยนแปลงรปแบบวธการหรอพฤตกรรมการกระท าความผดอยเสมอ ซงท าใหยากตอการรวบรวมขอเทจจรงและพยานหลกฐานทจะน ามาพสจนการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ประกอบกบบทบญญตของกฎหมายทมอยเดมมขอจ ากด ในขณะทนกคายาเสพตดมการพฒนาตวเองใหเตมโตและขยายเครอขายอยางรวดเรว นบเปนภยคกคามและสงผลกระทบตอความมนคงของชาต ทงเศรษฐกจ สงคม การเมอง และคณภาพประชากรอยางรนแรง จงจ าเปนตองน ามาตรการทางกฎหมายทเหมาะสมมาบงคบใชเพอใหสามารถขยายผลการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ตลอดทงเครอขายหรอขบวนการคายาเสพตดไดอยางมประสทธภาพ

2) องคประกอบ (1) ผตองหาวากระท าความผด หรอมสวนรวมในการกระท าความผดเกยวกบยา

เสพตดใหโทษ เปนผใหหรอเปดเผยขอมล

DPU

113

(2) ตองเปนการให หรอเปดเผยขอมลเกยวกบการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวน

(3) ขอมลทใหหรอเปดเผยตองมความส าคญ และสามารถน าไปใชประโยชนในการขยายผลการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษได

(4) ขอมลทใหหรอเปดเผยจะตองถกน าเสนอตอศาลกอนมค าพพากษา 3) การขยายผลการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตามค าสงน

หมายถง (1) การขยายผลกรณจบกมผคารายยอยแลว ผถกจบหรอผตองหาใหความรวมมอ

ในการตดตอซอยาเสพตดใหโทษจากผคายาเสพตดใหโทษรายใหญ จนสามารถท าการจบกมผคายาเสพตดใหโทษดงกลาวได

(2) การขยายผลกรณจบกมผล าเลยงยาเสพตดใหโทษพรอมของกลาง แลวผถกจบหรอผตองหาใหความรวมมอในการน ายาเสพตดใหโทษไปสงใหผซอตามทไดรบการวาจาง ภายใตการควบคมของเจาหนาท จนสามารถท าการจบกมผซอ หรอผวาจาง หรอผทมสวนเกยวของในกรณดงกลาวได

(3) การขยายผลกรณเมอจบกมผตองหาไดแลวในระหวางการสอบสวนผตองหาใหความรวมมอ โดยการใหหรอเปดเผยขอมลจนสามารถรวบรวมพยานหลกฐานขอหมายจบหรอจบกมผเกยวของกบการกระท าความผดนนได

(4) การขยายผลกรณผตองหาใหหรอเปดเผยขอมล จนสามารถจบกมผตองหาหรอจ าเลยคดยาเสพตดใหโทษทหลบหนการจบกมตามหมายจบหรอหลบหนการถกด าเนนคดระหวางมหมายปลอยของศาล

4) เงอนไขในการพจารณาวาเปน “ขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ”

(1) ผใหขอมลไดเปดเผยขอมลดวยตนเองและดวยความสมครใจ (2) ขอมลทใหหรอเปดเผย จะตองเปนขอมลทเจาหนาทของรฐไมเคยลวงรมากอน (3) ขอมลทไดรบจะตองสามารถน าไปใชประโยชนในการจบกมหรอเปน

พยานหลกฐานในทางคดได (4) ขอมลทไดรบจะตองสามารถน าไปสการจบกมหรอการด าเนนคดกบผคายาเสพ

ตดใหโทษรายอนได 5) แนวทางการปฏบต

(1) ชนพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจ

DPU

114

ก. แจงประโยชนทผตองหาอาจไดรบจากการใหความรวมมอในการใหหรอเปดเผยขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงตอการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตามมาตรา 100/2

ข. ใหผตองหาบนทกค าใหการดวยตนเอง และลงลายมอชอไว หากผตองหาไมอาจบนทกค าใหการเองได ใหพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจเปนผบนทกขอมลนน แลวลงลายมอชอของผตองหาทใหขอมลดงกลาว และลงลายมอชอผบนทกพรอมดวยลายมอชอพยาน (ถาม)

ค. รวบรวมพยานหลกฐานเทาทจ าเปนในการพสจนหรอยนยนวาเปนการใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงตอการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ

ง. สงบนทกการใหขอมลของผตองหาและบนทกการจบกม พรอมทงผลจากการน าขอมลทใหหรอเปดเผยไปใชขยายผลใหพนกงานสอบสวน

(2) ชนพนกงานสอบสวน ก. แจงประโยชนทผตองหาอาจไดรบจากการใหความรวมมอในการใหหรอ

เปดเผยขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงตอการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตามมาตรา 100/2

ข. บนทกค าใหการเกยวกบการใหหรอเปดเผยขอมลของผตองหา รวมถงบนทกผลการน าขอมลดงกลาวไปใชขยายผลการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษไวในส านวนการสอบสวน

ค. ในกรณทผตองหาไดใหขอมลไวในชนพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจผท าการจบกม ใหท าการสอบสวนหรอสอบปากค าพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจนนไวในส านวนการสอบสวนดวย

ง. รวบรวมพยานหลกฐานทงหมดในการพสจนความผดและพยานหลกฐานเกยวกบการใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงตอการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษไวในส านวนการสอบสวน

จ. ท าความเหนเกยวกบการใหหรอเปดเผยขอมลของผตองหาไวในส านวนการสอบสวน แลวสงส านวนการสอบสวนไปยงพนกงานอยการเพอพจารณาด าเนนการตอไป

(3) ชนพนกงานอยการ ก. พจารณาวาผตองหาไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการ

ปราบปรามกากรกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ อนน าไปสการขยายผลการปราบปราม

DPU

115 การกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ เชน การจบกมเครอขายยาเสพตดตามเงอนไขดงกลาวขางตนอยางไรหรอไม

ข. กรณตามขอ ก. ถาขอเทจจรงและพยานหลกฐานยงไมเพยงพอ ใหพนกงานอยการพจารณามค าสงใหพนกงานสอบสวนท าการสอบสวนหรอรวบรวมขอเทจจรงและพยานหลกฐานเพมเตม เพอใหไดขอเทจจรงวาผกระท าความผดไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ อนน าไปสการขยายผลปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจผจบกมหรอพนกงานสอบสวนอยางไรหรอไม

ค. ถาพนกงานอยการพจารณาแลวเหนวา เขาตามหลกเกณฑทก าหนดไว และมเหตผลสมควร ใหพนกงานอยการบรรยายฟองและมค าขอทายฟองขอใหศาลพจารณาลงโทษผนนนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนดวย

6) การใหหรอเปดเผยขอมลภายหลงจากยนฟองตอศาลแลว กรณทพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวน ไดรบขอมลจากการให

หรอเปดเผยขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยง ในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษของผตองหา และสามารถน าไปใชประโยชนในการขยายผลการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ ไดภายหลงจากทพนกงานอยการยนฟองตอศาลแลว ใหเจาหนาทผจบกมหรอขยายผล หรอพนกงานสอบสวนแจงใหพนกงานอยการทราบโดยเรว เพอใหพนกงานอยการพจารณายนค ารองตอศาลขอแกหรอเพมเตมค าฟอง เพอใหผตองหาหรอจ าเลยไดรบประโยชนจากมาตรา 100/2 กอนทศาลชนตนจะมค าพพากษา

7) การตดตามประเมนผลและรายงาน เพอประโยชนในการปราบปรามและตดตามคดรายส าคญ ใหแตละหนวยงานรายงาน

ผลการด าเนนการตามค าสงน ตอคณะอนกรรมการเครอขายปราบปรามยาเสพตดภมภาคตามค าสงศนยอ านวยการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดแหงชาตท 43/2547 ลงวนท 2 ธนวาคม 2547 และสงส าเนาการรายงานใหเลขาธการ ป.ป.ส. เพอรวบรวมรายงาน ศตส. ทกเดอน

4.2.3.2 หนงสอภายในของส านกงานอยการสงสด ท อส 0016/ว136 หนงสอภายในของส านกงานอยการสงสดฉบบน ลงวนท 8 เมษายน พ.ศ. 2546 ม

เนอหากลาวถงเรองการบรรยายฟองคดอาญาใหตรงกบขอเทจจรงทปรากฏในส านวนการสอบสวน โดยหากปรากฏขอเทจจรงในส านวนการสอบสวนทเปนคณแกผตองหาและเปนเหตบรรเทาโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตราตางๆ กใหพนกงานอยการบรรยายฟองใหตรงกบขอเทจจรงนนๆ ดวย

DPU

116

หนงสอฉบบนออกมาสบเนองจากนายกรฐมนตร ไดมค าสงส านกนายกรฐมนตร ท 61/2546 ลงวนท 28 กมภาพนธ พ.ศ. 2546 เรองแตงตงคณะกรรมการการตดตามการใหความคมครองผใหความรวมมอตอทางราชการในการปราบปรามยาเสพตด โดยมอยการสงสดเปนประธาน ซงคณะกรรมการไดพจารณาเหนวา ควรมมาตรการชวยเหลอทางคดอาญาเพอสรางเสรมขวญและก าลงใจแกผใหความรวมมอตอทางราชการดงกลาวดวย โดยเฉพาะอยางยงผเขารายงานตนตอทางราชการทมหมายจบและถกด าเนนคดอาญาตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 หากผนนยนยอมใหขอมลทเปนประโยชนตอการขยายผลไปสผคาระดบทส าคญกวา กมเหตผลสมควรทจะใหความชวยเหลอคมครองทางดานคดอาญา โดยใชมาตรการตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 100/2 วาดวยการขอใหศาลลงโทษนอยกวาอตราโทษชนต าทกฎหมายก าหนด หากผนนใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดหรอน าไปสการปราบปรามการคายาเสพตดรายส าคญไดส าเรจ

ส านกงานอยการสงสดพจารณาแลวเหนพองกบความเหนของคณะกรรมการวา มาตรการใหความชวยเหลอทางคดอาญาดงกลาวขางตน จะสนบสนนใหการปองกนและปราบปรามยาเสพตดในประเทศไทยมประสทธภาพมากยงขน สมควรใหความรวมมอ ดงนน จงใหพนกงานอยการพจารณาขอเทจจรงในส านวนการสอบสวนดวยวา ในกรณทผตองหาไดใหความรวมมอตอทางราชการโดยการใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตามนยมาตรา 100/2 แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ใหพนกงานอยการบรรยายขอเทจจรงทเปนคณตอผตองหาดงกลาวในฟองและมค าขอทายฟองขอใหศาลลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทกฎหมายก าหนดดวย

4.2.3.3 ระเบยบคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด วาดวยแนวทาง การประสานงานคดยาเสพตด พ.ศ. 2553

ระเบยบของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตดฉบบน ออกมา โดยเหนวาสมควรใหมระเบยบก าหนดแนวทางในการประสานงานการด าเนนคดยาเสพตดระหวางหนวยงานทเกยวของกบการด าเนนคดยาเสพตด เพอใชเปนแนวทางในการประสานงานและการปฏบตในการบงคบใชกฎหมายเกยวกบยาเสพตดใหเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมาย สามารถด าเนนการกบผกระท าความผดตลอดทงด าเนนการกบทรพยสนและขยายผลไปสการด าเนนคดกบผกระท าผดรายส าคญและเครอขายไดอยางมประสทธภาพและเปนธรรมแกผตองหาหรอจ าเลย

DPU

117

และระเบยบฉบบนยงไดก าหนดแนวทางการด าเนนการเพอใหเปนไปตามมาตรา 100/2 โดยไดก าหนดไวใน หมวดท 2 สวนท 8 วาดวยการด าเนนการตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ดงตอไปน

ขอ 23 เมอผถกจบประสงคจะใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ ตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 100/2 ใหผถกจบบนทกรายละเอยดแหงขอมลดวยตนเองและลงลายมอชอไว หากผถกจบไมอาจบนทกขอมลเองได ใหพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจเปนผบนทกขอมลแลวลงลายมอชอของผถกจบ ผบนทกและพยาน (ถาม)

ใหผจบกมรวบรวมพยานหลกฐานเทาทจ าเปนในการพสจนหรอยนยนวา เปนการใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ สงบนทกรายละเอยดการใหขอมลของผถกจบกมพรอมพยานหลกฐานจากการน าขอมลทใหหรอเปดเผยไปใชขยายผลใหพนกงานสอบสวน

ขอ 24 ใหพนกงานสอบสวนบนทกค าใหการเกยวกบการใหหรอเปดเผยขอมลส าคญของผตองหา รวมถงบนทกการน าขอมลดงกลาวไปใชขยายผลการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษไวในส านวนการสอบสวน โดยใหสอบสวนผตองหาในฐานะเปนพยานในคดทสามารถขยายผลการจบกมได

ในกรณผตองหาไดใหขอมลไวในชนพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจผท าการจบกมใหท าการสอบสวนหรอสอบปากค าหนกงานฝายปกครองหรอต ารวจนนไวในส านวนการสอบสวน รวบรวมพยานหลกฐานทงหมดในการพสจนความผดและพยานหลกฐานทเกยวกบการใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษไวในส านวนการสอบสวน และท าความเหนเกยวกบการใหหรอเปดเผยขอมลของผตองหาไวในส านวนการสอบสวน แลวสงส านวนการสอบสวนไปยงพนกงานอยการเพอพจารณาด าเนนการตอไป

ขอ 25 ใหพนกงานอยการพจารณาวาผตองหาไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษอนน าไปสการขยายผลการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ เชน การจบกมเครอขายยาเสพตดตามเงอนไขดงกลาวขางตนอยางไรหรอไม

ถาขอเทจจรงและพยานหลกฐานยงไมเพยงพอ ใหพนกงานอยการมค าสงใหพนกงานสอบสวนท าการสอบสวนหรอรวบรวมขอเทจจรงและพยานหลกฐานเพมเตม เพอใหไดขอเทจจรงวาผกระท าความผดไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท า

DPU

118 ความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษอนน าไปสการขยายผลการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจผจบกมหรอหนกงานสอบสวนอยางไรหรอไม

กรณทพนกงานอยการพจารณาแลวเหนวาขอเทจจรงและพยานหลกฐานเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนดและมเหตผลอนสมควร ใหพนกงานอยการบรรยายฟองและมค าขอทายฟองขอใหศาลพจารณาลงโทษผนนนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนน

ขอ 26 กรณทพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวนไดรบขอมลจากการใหหรอเปดเผยขอมลทส าคญของผตองหาอนเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษและสามารถน าไปใชประโยชนในการขยายผลการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษไดในภายหลงจากทพนกงานอยการยนฟองผตองหาเปนจ าเลยตอศาลแลว ใหเจาหนาทผจบกมหรอขยายผลหรอพนกงานสอบสวนแจงใหพนกงานอยการทราบเพอพนกงานอยการพจารณาแจงขอเทจจรงใหศาลทราบตอไป

4.3 วเคราะหเปรยบเทยบมาตรา 100/2 กบเหตบรรเทาโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78

4.3.1 เหตบรรเทาโทษตามกฎหมายไทย ในการลงโทษผกระท าผด นอกจากผกระท าผดจะตองมการกระท า ทครบองคประกอบ

ความผดแลว ยงตองพจารณาตอไปวาไมมกฎหมายยกเวนความผดและไมมกฎหมายยกเวนโทษ ศาลจงจะท าการก าหนดโทษจ าเลยตอไป โดยในการก าหนดโทษของศาลน ศาลยงตองพจารณาดวยวาจ าเลยมเหตบางประการทอาจลดโทษ หรอบรรเทาโทษใหแกจ าเลยหรอไม27 ซงเหตบรรเทาโทษ เปนวธการทเปดโอกาสใหศาลใชดลพนจลดโทษทจะลงแกผกระท าความผด28 โดยเหตบรรเทาโทษตามกฎหมายอาญากรณหนง คอ การบรรเทาโทษตาม มาตรา 78 เปนการลดโทษภายหลงการเพมหรอลดโทษแลว ซงหมายถง กรณทศาลอาจใชดลพนจลดโทษใหแกผกระท าความผดไดอก แมศาลไดลดโทษใหแกผกระท าความผดในกรณอนๆ มากอนแลว ซงถอเปนดลพนจของศาลโดยแททจะลดโทษใหแกผกระท าความผดหรอไมกได

27 นฤมล องคณาภวฒน. (2539). เหตบรรเทาโทษ : ศกษาเปรยบเทยบแนวทางการใชศาลไทยกบศาลตางประเทศ. หนา 71. 28 นพพร โพธรงสยากร. (2524). การใชดลพนจของศาลในการลงโทษ. หนา 252.

DPU

119

ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 บญญตไววา “เมอปรากฏวามเหตบรรเทาโทษ ไมวาจะไดมการเพมหรอลดโทษตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายน หรอกฎหมายอนแลวหรอไม ถาศาลเหนสมควรจะลดโทษไมเกนกงหนงของโทษทจะลงแกผกระท าความผดนนกได

เหตบรรเทาโทษนน ไดแก ผกระท าความผดเปนผโฉดเขลาเบาปญญา ตกอยในความทกขอยางสาหส มคณความดมาแตกอน รสกความผดและพยายามบรรเทาผลรายของความผดนน ลแกโทษตอเจาพนกงาน และใหความรแกศาลในการพจารณา หรอมเหตอนทศาลเหนวามลกษณะท านองเดยวกน”

ในมาตรานกฎหมายใชค าวา “บรรเทาโทษ” ซงหมายความวาเหตทจะน ามาอางตองเปนเหตทเกยวแกคดหรอเกยวกบตวผกระท านนและเปนเหตทจะท าใหโทษทจะตองลงแกผกระท าความผดบรรเทาลงได29 ซงสามารถแยกพจารณา ไดเปน 2 กรณ คอ พฤตการณทเกดกอน และหลงการกระท าความผด30

1) พฤตการณทเกดขนกอนกระท าความผด ซงไดแก (1) ผกระท าเปนผโฉดเขลาเบาปญญา เรองนไมเกยวกบความผดปกตของจต หรอ

ความรผดชอบ แตเปนความโงเขลาหรอรเทาไมถงการณ เชน จ าเลยเปนหญงมอายมากแลว จงรวมมอดวยความโงเขลา ศาลลงโทษเบาลง31

(2) ผกระท าความผดเปนผตกอยในความทกขอยางสาหส ซงภาวะทตกอยในความทกขนคงจะหมายความถงในขณะกระท าความผด คงไมหมายความถงภาวะในเวลาพพากษา32 เชน บดาปวยลงอยางกะทนหน ท าใหครอบครวซงยากจนมากอยแลวทรดหนกลงไปอก จงจ าเปนตองวงราวทรพยเพอเอาเงนไปรกษาบดา

(3) ผกระท าความผดเปนผมคณความดมากอน หมายถง ประวตของผกระท าความผดเคยมมาในทางทด ประพฤตตนเรยบรอย ไมเคยท าเสยชอเสยงหรอประกอบคณความดแกประเทศชาต ทงในทางสวนตนและในทางราชการ33

29 โอฬาร กลวจตร และอมรพจน กลวจตร. (2552). เหตยกเวนความผด เหตยกเวนโทษ เหตรอการลงโทษและเหตรอการก าหนดโทษ. หนา 156. 30 ทวเกยรต มนะกนษฐ ข (2554). ค าอธบายกฎหมายอาญาภาคทวไป. หนา 203. 31 ค าพพากษาฎกาท 1851/2522 32 จตต ตงศภทย. (2536). ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาค 1. หนา 823. 33 ค าพพากษาฎกาท 744/2521

DPU

120

2) พฤตการณทเกดขนหลงกระท าความผด ซงไดแก (1) ผกระท ารสกถงความผดและพยายามบรรเทาผลรายแหงความผดนน เชน ฉด

คราหญงมาแลว ขอขมาเลยงเปนภรยา34 วางเพลงเผาบานเขาแลวชวยดบ ท ารายเขาแลวชวยน าไปรกษา35

(2) ผกระท าลแกโทษตอเจาพนกงาน หมายถงบอกความผดของตนเพอขอความกรณา เชน ยอมมอบตวตอเจาพนกงานกอนทความผดปรากฏไมวารบสารภาพหรอไมกตาม แมจะมอบตวเพอตอสคดกเขาหลกเกณฑในขอน36 หรอยงเพราะบนดาลโทสะแลวเขามอบตว แตถาเขามอบตวหลงจากทต ารวจออกหมายจบแลวไมมเหตลดโทษ หรอเขามอบตวตอเจาพนกงานหลงเกดเหต 2 เดอน ตอสคดปฏเสธอางฐานทอย ไมเปนการลแกโทษ37

(3) ผกระท าใหความรแกศาลอนเปนประโยชนแกการพจารณา เชน ค ารบสารภาพชนสอบสวนโดยประกอบใหหลกฐานของโจทกหนกแนขนมาก38 แตหากสารภาพเพราะจ านนตอหลกบาน39 หรอมไดใหความรแกศาล ไมเปนการลดโทษ

ทวา “ใหความร” แกศาลนน ไมจ าเปนตองเปนค ารบสารภาพเสมอไป ถาค าของจ าเลยในคดใดท าใหศาลรบฟงขอเทจจรงขอหนงขอใดได แมเพยงสวนหนงของขอเทจจรงทงหมดในคด กถอไดวาเปนการใหความรแกศาล เชน จ าเลยใหการวาตนอยในทเกดเหต แมจะซดวาคนอนเปนผท าราย ตนเองเปนแตชวยฝงศพ ถาศาลฟงความขอนจากจ าเลยดวย ซงเปนประโยชนแกคด กเปนเหตลดโทษได (ค าพพากษาฎกาท 84-85/2463) อยางไรกดเพยงแตใหถอยค าเปนความรแกศาลเทานนยงไมพอเปนเหตบรรเทาโทษ ยงตองประกอบดวยหลกเกณฑตอไปวาตองเปนประโยชนแกการพจารณาของศาลดวย โดยเหตนจงมตวอยางทศาลไมลดโทษ เพราะค ารบมขอตอส หรอเบยงบายซดทอดผอนเพอเอาตวรอด ทงนคงจะเปนเพราะค ารบเชนนนไมเปนประโยชนแกการพจารณาคดนนๆ เชนมค าพยานอนในขอทรบนนอยเพยงพอแลว

การใหความรนนหมายถงใหความรแกศาล ตามปกตยอมไดแกค าใหการหรอค าแถลงหรอค าเบกความเปนพยานซงเปนการทจ าเลยแสดงขอเทจจรงตอศาล อยางไรกดแมจะเปนการใหความรแกศาลโดยทางออม ศาลกยอมรบวาเปนเหตบรรเทาโทษได เชน ค ารบตอเจาพนกงานหรอ 34 ค าพพากษาฎกาท 1665/2520 35 ค าพพากษาฎกาท 414-415/2465 36 ค าพพากษาฎกาท 347/2500 37 ค าพพากษาฎกาท 1666/2520 38 ค าพพากษาฎกาท 564/2509 39 ค าพพากษาฎกาท 1875/2520

DPU

121 พนกงานสอบสวน แมจะปฏเสธในชนศาล ถาเปนประโยชนแกการพจารณาคดกเปนเหตบรรเทาโทษได (ค าพพากษาฎกาท 744/2521)

ค าของจ าเลยทใหความรแกศาลนนตองเปนประโยชนแกการพจารณา กลาวคอ ศาลชขาดขอเทจจรงไดทงหมดหรอบางขอ โดยอาศยค าของจ าเลยนนอยางนอยกบางสวน (ค าพพากษาฎกาท 2042/2515) และการใหความรแกศาลนน ไมจ าเปนตองเปนค ารบสารภาพตลอดขอหา แมจ าเลยใหความรแตเพยงบางขอโดยมขอตอสอย ถาความรทใหนนเปนประโยชนแกการพจารณากเปนเหตลดโทษได ถาไมเปนประโยชนแกการพจารณาแลว แมจะรบสารภาพตลอดขอหา กไมเปนเหตลดโทษ40

นอกจากนเหตบรรเทาโทษยงรวมถงเหตอนๆ ในลกษณะท านองเดยวกนกบทไดกลาวมาดวย เชน ชวยผใหญบานจบคนราย แตท าเกนกวาเหต41 หรอสมครใจววาทกน จ าเลยแทงผววาทตาย และจ าเลยกถกผอนยงประกอบกบเหตผลทวๆ ไปในทองส านวน จ าเลยควรไดรบการลดโทษเพราะเหตบรรเทาโทษ (ค าพพากษาฎกาท 29/2498)

4.3.2 วเคราะหเปรยบเทยบมาตรา 100/2 กบเหตบรรเทาโทษ เมอศกษาถงเหตบรรเทาโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 78 แลว จะพบวาเหต

บรรเทาโทษอนเนองมาจากการทจ าเลยใหความรแกศาลอนเปนประโยชนแกการพจารณา มความคลายคลงกบเหตลดโทษในกรณทจ าเลยไดใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ตามตามมาตรา 100/2 แหง พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 (แกไขเพมเตมฉบบท 5 พ.ศ.2545) เพราะทงสองกรณเปนการใหถอยค าเพอประโยชนแกการด าเนนคดและเพอประโยชนแกทางราชการทงสน โดยในการพพากษาของศาลนน ศาลมอ านาจใชดลพนจทจะลดโทษใหแกจ าเลยไดถาเหนวาการใหขอมลของจ าเลยนนเปนประโยชนแกทางราชการทเจาหนาทสามารถน าขอมลนนไปขยายผลจนจบตวผกระท าความผดรายอน ผรวมขบวนการ ยดของกลางยาเสพตดใหโทษเพมได หรอยดทรพยสนทไดจากการกระท าความผด ศาลกจะลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนเพยงใดกไดตามมาตรา 100/2 หรอถาศาลเหนวาถอยค าทจ าเลยไดใหไว ซงอาจจะเปนค ารบสารภาพหรอไมกตาม แตเปนการใหความรแกศาลในการพจารณาคด ศาลจะลงลดโทษไมเกนกงหนงของโทษทจะลงแกผกระท าความผดนนกได ตามมาตรา 78 ซงทงสองกรณนศาลสามารถใชดลพนจลดโทษทง

40 จตต ตงศภทย. (2536). เลมเดม. หนา 829-232. 41 ค าพพากษาศาลฎกาท 190/2482

DPU

122 สองกรณในคดเดยวกนไดเลย โดยลดโทษตามมาตรา 100/2 กอน และเมอเหลอโทษสทธเทาใด กลดโทษตามมาตรา 78 ไดอก

4.3.2.1 ศกษาจากค าพพากษาฎกา จากการทผเขยนศกษาค าพพากษาของศาลฎกาในคดทศาลพพากษาลดโทษใหแกจ าเลย

ในคดยาเสพตด โดยศาลพจารณาถงบทบญญตมาตรา 100/2 และ มาตรา 78 สามารถแยกไดเปน 2 กรณ ดงตอไปน

1) ถาศาลเหนวาจ าเลยไดใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด เชน ใหการซดทอดจนสมารถจบตวผกระท าความผดรายอนได หรอสามารถยดของกลางยาเสพตดหรอทรพยสนทไดจากการกระท าความผดเพมได ศาลกลดโทษใหตามมาตรา 100/2 และถาค าใหการของจ าเลยไมวาในชนจบกม หรอชนสอบสวน เปนประโยชนแกการพจารณา ศาลกลดโทษใหตามมาตรา 78 อก ยกตวอยางเชน

(1) ค าพพากษาฎกาท 5329/2552 จ าเลยท 3 รวมกระท าความผดกบจ าเลยท 1 และท 2 ในการมเมทแอมเฟตามนจ านวน 46,000 เมด ของกลางไวในครอบครองเพอจ าหนาย สวนจ าเลยท 5 และท 6 นอกจากรวมกนกบจ าเลยอนมเมทแอมเฟตามนจ านวนดงกลาวไวในครอบครองเพอจ าหนายแลวจ าเลยท 5 และท 6 ยงรวมกนมเมทแอมเฟตามนอก 2,000 เมด โดยถอวาเมทแอมเฟตามนทงหมดเปนจ านวนเดยวกนไวในครอบครองเพอจ าหนายตามฟองจรง โดยจ าเลยท 5 รบเมทแอมเฟตามนมาจากจ าเลยท 6 แลวมอบใหจ าเลยท 3 จากนนจ าเลยท 3 มอบใหจ าเลยท 1 และจ าเลยท 1 น าไปมอบใหจ าเลยท 2 เพอน าไปจ าหนายใหแกลกคาแลวน าเงนทไดจากการจ าหนายไปแบงปนกนเปนทอดๆ อนมลกษณะของการกระท าความผดเปนขบวนการ

ในสวนของจ าเลยท 1 ท 3 และท 5 พยานหลกฐานตามทางน าสบของโจทกปรากฏวา ในชนจบกมจ าเลยท 1 รบวาจ าเลยท 1 รบเมทแอมเฟตามนมาจากจ าเลยท 3 เมอจบจ าเลยท 3 ได จ าเลยท 3 รบวารบเมทแอมเฟตามนมาจากจ าเลยท 5 และเมอจบจ าเลยท 5 ได จ าเลยท 5 รบวารบแมทแอมเฟตามนมาจากจ าเลยท 6 โดยจ าเลยท 1 ท 3 และท 5 ไดชวยตดตอเปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจสามารถวางแผนขยายผลการจบกมจ าเลยท 3 ท 5 และท 6 ผรวมขบวนการคายาเสพตดใหโทษในคดนได จ าเลยท 1 ท 3 และท 5 จงเปนผกระท าความผดผไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวนเหนสมควรลงโทษจ าเลยท 1 ท 3 และท 5 นอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนน ตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 และค าใหการรบสารภาพในชนจบกมและชนสอบสวนของจ าเลยท 1 ท 2 ท 3 และท 5 กบค าใหการรบ

DPU

123 สารภาพในชนจบกมของจ าเลยท 6 เปนประโยชนแกการพจารณามเหตบรรเทาโทษ ลดโทษใหตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คนละหนงในสาม

สรป คดนมการกระท าความผดเปนขบวนการ จ าเลยใหขอมลแกเจาหนาทต ารวจจนสามารถจบกมผรวมกระท าความผดไดทละราย เปนทอดๆ จงเปนการใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามยาเสพตด ศาลจงลดโทษใหตามมาตรา 100/2 และค าใหการรบสารภาพในชนจบกมและชนสอบสวนของจ าเลย เปนประโยชนแกการพจารณา ศาลจงลดโทษใหตาม มาตรา 78 อก

(2) ค าพพากษาฎกาท 1904/2551 ส าเนาบนทกการจบกมและส าเนาค าใหการของเจาพนกงานต ารวจผจบกมจ าเลยท 2 กบพวก เอกสารแนบทายฎกาของจ าเลยท 2 ซงโจทกมไดโตแยงคดคานปรากฏขอเทจจรงวา ในวนเกดเหตหลงจากทจ าเลยท 2 กบพวกถกเจาพนกงานต ารวจจบกมพรอมดวยเมทแอมเฟตามนของกลางแลว จ าเลยท 2 กบพวกใหการรบสารภาพวาซอเมทแอมเฟตามนของกลางจาก ถ. และสมครใจเปนสายลบลอซอเมทแอมเฟตามนจนเปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจสามารถลอซอจบกม ถ. พรอมดวยเมทแอมเฟตามนอกจ านวน 570 เมด จากขอเทจจรงดงกลาวนบวาจ าเลยท 2 เปนผกระท าความผดผไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวน จงเหนสมควรวางโทษจ าเลยท 2 นอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตามนยแหง พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 และจ าเลยท 2 ใหการรบสารภาพเปนประโยชนแกการพจารณา มเหตบรรเทาโทษ ลดโทษใหกงหนงตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78

สรป คดนมการกระท าความผดเปนขบวนการ จ าเลยใหขอมลแกเจาหนาทต ารวจและสมครใจเปนสายลอซอยาเสพตดจนสามารถจบกมผกระท าความผดรายอนได จงเปนการใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามยาเสพตด ศาลจงลดโทษใหตามมาตรา 100/2 และจ าเลยใหการรบสารภาพอนเปนประโยชนแกการพจารณา ศาลจงลดโทษใหตาม มาตรา 78 อก

2) ถาศาลเหนวาขอมลทจ าเลยไดใหไวตอเจาหนาทไมเปนประโยชนในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด เชน ขอมลทจ าเลยใหเปนค าพดทเลอนลอย ไมสามารถน าไปขยายผลได เปนสงทเจาหนาทรอยแลว หรออยในวสยทเจาหนาทสามารถจะรเองได เชนนศาลกอาจจะไมลดโทษใหแกจ าเลยตามมาตรา 100/2 แตถาถอยค านนเปนประโยชนแกการพจารณา ศาลกลดโทษใหตามมาตรา 78 ได ยกตวอยางเชน

DPU

124

(1) ค าพพากษาฎกาท 6637/2553 แมจ าเลยท 1 ใหการรบสารภาพ กเปนเพยงเหตบรรเทาโทษทศาลสามารถลดโทษใหไดไมเกนกงหนง ตาม ป.อ. มาตรา 78 สวนทจ าเลยท 1 ใหการรบสารภาพในชนสอบสวนโดยซดทอดวาไดรวมกระท าความผดกบจ าเลยท 2 และตอมาเจาพนกงานต ารวจจบกมจ าเลยท 2 ไดนน กเปนเรองทจ าเลยท 1 ใหการในรายละเอยดของคดเทานน การทเจาพนกงานต ารวจจบกมจ าเลยท 2 ไดกเปนคดเดยวกนกบทไดรวมกบจ าเลยท 1 กระท าความผด ซงโจทกมพยานรเหนการกระท าความผดของจ าเลยท 2 อยแลว การทจะถอวาจ าเลยท 1 ใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวนอนจะเปนเหตใหศาลลงโทษนอยกวาอตราโทษขนต าไดนน จะตองเปนเรองทน าไปสการจบกมผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษรายอน หรอน าไปสการยดไดยาเสพตดใหโทษอกจ านวนหนง โดยไมเกยวกบยาเสพตดใหโทษของกลางคดนซงเจาพนกงานต ารวจยดไดจากทเกดเหต กรณของจ าเลยท 1 จงไมอยในเกณฑทศาลจะลงโทษนอยกวาอตราโทษขนต าตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

สรป คดนแมจ าเลยไดใหขอมลของผรวมกระท าความผด จนภายหลงสามารถจบกมตวได แตกเปนขอมลทโจทกมพยานรเหนอยแลว และกไมสามารถยดของกลางยาเสพตดเพมได ขอมลของจ าเลยไมเปนประโยชนในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ศาลจงไมลดโทษใหแกจ าเลยตามมาตรา 100/2 แตค าใหการรบสารภาพในชนสอบสวนของจ าเลย ถอเปนประโยชนในการพจารณา ศาลจงลดโทษใหตาม มาตรา 78

(2) ค าพพากษาฎกาท 3072/2553 แม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ.2522 มาตรา 100/2 จะใหศาลมอ านาจลงโทษผกระท าความผดนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนไดกตาม แตกเปนดลพนจของศาลทจะพจารณาตามทเหนสมควร มใชบทบงคบ ซงขอเทจจรงทจ าเลยแจงต าหนรปพรรณ ก. และ ป. ใหพนกงานสอบสวนทราบ จนมการออกหมายจบบคคลทงสอง แตทางน าสบของโจทกและจ าเลยไมปรากฏวาพนกงานสอบสวนสามารถจบกม ก. และ ป. มาด าเนนคดไดหรอไม อยางไร ค าใหการในชนสอบสวนของจ าเลยจงยงไมมเหตผลเพยงพอทจะฟงวาจ าเลยใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานสอบสวน จงไมมเหตสมควรทจะก าหนดโทษจ าเลยใหนอยกวาอตราโทษขนต าทกฎหมายก าหนดไว แตค าใหการรบสารภาพชนจบกม ชนสอบสวนและทางน าสบของจ าเลยเปนประโยชนแกการพจารณาอยบาง ลดโทษใหหนงในสตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78

สรป คดนจ าเลยไดใหขอมลของผรวมกระท าความผด แตเปนค าพดทเลอนลอย และไมปรากฏวาเจาหนาทต ารวจไดขยายผลจนจบกมบคคลทจ าเลยอางถงได ขอมลของจ าเลยจงไมเปน

DPU

125 ประโยชนในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ศาลไมลดโทษใหแกจ าเลยตามมาตรา 100/2 แตค าใหการรบสารภาพในชนจบกม ชนสอบสวนและทางน าสบของจ าเลยเปนประโยชนแกการพจารณาอยบาง ศาลจงลดโทษใหตามมาตรา 78

4.3.2.2 ขอเหมอนและขอแตกตาง ขอเหมอน 1) ทงเหตบรรเทาโทษตามมาตรา 78 และเหตลดโทษตามมาตรา 100/2 นน เปนเหตท

กฎหมายใหดลพนจแกศาลทงค กลาวคอ แมจะมเหตบรรเทาโทษหรอลดโทษ แตกเฉพาะเมอศาลเหนสมควรทจะลดโทษให ศาลจงจะลดโทษให กลาวอกนยหนงกคอ กฎหมายไมบงคบใหศาลตองลดโทษเสมอไปแมจะมเหตบรรเทาโทษหรอเหตลดโทษกตาม42

2) ทงเหตบรรเทาโทษตามมาตรา 78 และเหตลดโทษตามมาตรา 100/2 มไวเพอประโยชนแกทางราชการ กลาวคอ เหตบรรเทาโทษในกรณทผกระท าความผดใหความรแกศาล กเปนประโยชนตอเจาหนกงานในการด าเนนคด และศาลในการพจารณาคด ท าใหการพจารณาคดด าเนนไปดวยความรวดเรวเปนประโยชนตอการบรหารกระบวนการยตธรรม ชวยขจดความลาชาในเรองการพจารณาคด สวนเหตลดโทษทจ าเลยใหขอมลส าคญในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด กท าใหเจาหนาทของรฐสามารถน าขอมลดงกลาวไปขยายผลเพอจบกมผกระท าความผดรายอน สามารถยดของกลางยาเสพตดเพมได หรอยดทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพม ซงถอเปนการปราบปรามเครอขายยาเสพตดหรอองคกรอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตด ไมใหกระท าความผดอก เปนการลดการระบาดของยาเสพตดสชมชน และเปนการตดชองทางทผกระท าความผดจะน าทรพยสนทไดมาโดยมชอบนนไปกระท าความผดซ าหรอกระท าความผดในรปแบบอน อนถอวาเปนประโยชนแกทางราชการอยางมาก

ขอแตกตาง 1) การลดโทษตามมาตรา 100/2 สามารถลดไดทนท ถาศาลเหนวาขอมลของจ าเลยนน

เปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด แตการลดโทษเพราะเหตบรรเทาโทษตามมาตรา 78 นน เปนการลดโทษทจะลง คอจะลดไดกตอเมอมการเพมโทษหรอลดโทษในกรณอนเรยบรอยแลว จงมาค านวณโทษทจะลงแกผกระท าความผดอกท แตอยางไรกตามการลดโทษทงสองกรณสามารถใชพรอมกนไดอยางทไดอธบายมาแลว คอ ลดโทษตามมาตรา 100/2 กอน โทษสทธเปนเทาใดแลว จงลดตามมาตรา 78 อกครงหนง

42 หยด แสงอทย. (2551). กฎหมายอาญา ภาค 1. หนา 174.

DPU

126

2) แมการลดโทษทงสองกรณกฎหมายจะใหเปนดลพนจของศาลทจะลดโทษใหแกจ าเลยหรอไมกได แตกฎหมายกบญญตถงความอสระในการใชดลพนจของศาลไวแตกตางกน กลาวคอ การลดโทษตามมาตรา 78 นนกฎหมายบญญตไวใหศาลลดโทษไดไมเกนกงหนงของโทษทจะลงแกผกระท าความผดนน จงเหมอนเปนขอจ ากดในการใชดลพนจของศาล ทศาลจะลดโทษต ากวากงหนงของโทษทจะลงแกผกระท าความผดนนมได ตางกบการลดโทษตามมาตรา 100/2 ทกฎหมายบญญตไวใหศาลจะลงโทษผนนนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนเทาใดกได ดงนนศาลจะลดโทษใหต าเทาใดกได จงไมเปนการจ ากดการใชดลพนจของศาลในการลดโทษ

3) การใหถอยค าของผกระท าความผดทศาลจะใชดลพนจเพอลดโทษตามมาตรา 78 นน เปนการใหถอยค าในชนจบกมและชนสอบสวนตอพนกงานสอบสวน หรอใหในชนพจารณาตอศาล และถอยค าทใหนนเปนประโยชนในการพจารณา สวนการใหขอมลตามมาตรา 100/2 นน เปนการใหตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวน และบคคลดงกลาวจงบนทกรายงานแลวเสนอไปในส านวนเพอใหศาลพจารณา ศาลจะไมยงเกยวกบการถามขอมลดงกลาว เพยงแตศาลจะเปนคนใชดลพนจวาควรลดโทษใหแกจ าเลยหรอไม เพราะถาปลอยใหดลพนจดงกลาวตกอยกบฝายบรหาร เชน เจาพนกงานต ารวจ อธบดหรอเจากระทรวงตางๆ จะท าใหเกดปญหาทจรตคอรปชนตามมาไมรจบ43

4) หลกการตามมาตรา 78 ใชส าหรบการรบสารภาพในคดอาญาปกตทวๆ ไป และสามารถน ามาใชกบคดยาเสพตดในเรองของการสอบสวนรวบรวมพยานหลกฐานหรอในชนพจารณาคดไดเชนเดยวกน แตหลกการตามมาตรา 100/2 ใชเฉพาะกบกรณทพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวน จะตอรองเพอใหผกระท าความผดในคดยาเสพตดใหขอมลส าคญและประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด เทานน แตจะไมน าไปใชในการตอรองเพอใหจ าเลยรบสารภาพในคดอาญาทวๆ ไป

4.4 วเคราะหมาตรา 100/2 กบหลกการรบฟงพยานหลกฐาน

จากการทไดศกษาถงหลกเกณฑในบทบญญตมาตรา 100/2 มาแลว จะพบวาถอยค าทผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดไดใหไวตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวนนน เปนถอยค าทผกระท าความผดไดใหไวอนอาจเกดจากการส านกตน และพยายามกลบตว จงเปดเผยขอมลอนเปนประโยชนแกทางราชการ หรออาจจะใหไวโดยมงเอาประโยชนจาก

43 กอบกล จนทวโร. แหลงเดม.

DPU

127 บทบญญตของกฎหมายเพอใหตวเองไดรบการพจารณาเพอลดโทษจากศาล แตถงแมวาผกระท าความผดจะใหขอมลเพอหวงใหตนเองไดรบโทษนอยลงโดยไมไดเกดจากการส านกตวแตอยางใด แตสวนใหญศาลกจะพจารณาลดโทษให ถาขอมลทเขาไดใหไวนน เจาหนาทของรฐสามารถน าไปขยายผล และจบกมผกระท าความผดรายอน ยดของกลางยาเสพตดเพมได รวมทงยดทรพยสนอนๆ ทไดมาจากการกระท าความผด อนเปนเจตนารมณของบทบญญตมาตราดงกลาวทตองการปราบปรามองคกรอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตด และถามองในอกมมหนง การใหขอมลตามมาตรา 100/2 น กอาจจะถอเปนพยานซดทอดได เพราะเปนถอยค าทผกระท าผดไดใหไวตอเจาหนาทเพอปรกปร าผรวมกระท าความผดดวยกน จงสงผลในเรองของน าหนกในการรบฟงพยานหลกฐานนนได

และจากการใหขอมลเพอเปนประโยชนแกทางราชการนเอง ในทางปฏบต การสอบสวนผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดทกระท าโดยเจาหนาทของรฐเพอใหไดขอมลดงกลาวมานน บางทไดมาเพราะเกดจากเจาหนาทของรฐเปนผคอยแนะน า ชกจง ขเขญ หลอกลวง หรออาจเลวรายถงขนาดไดมาเพราะการซอมผกระท าความผดจนเขาตองบอกขอมล ซงเหนไดวาขอมลดงกลาวผกระท าความผดไมไดใหดวยความสมครใจหรอเกดจากการตดสนใจของเขาเอง ท าใหเกดค าถามขนวาขอมลทไดมาในกรณเชนนขดกบหลกการรบฟงพยานหลกฐานหรอไม ถอเปนพยานหลกฐานทไดมาโดยจงใจ มค ามนสญญา ขเขญ หลอกลวงหรอโดยมชอบประการอน ซงอาจจะมผลท าใหพยานหลกฐานนนเสยไป เพราะตองหามรบฟงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 226 หรอไม ผเขยนมความเหนวาถาเจาหนาทของรฐกระท าการโดยมชอบดวยกฎหมายเพอใหไดขอมลนนมา กตองถอวาขอมลนนเปนพยานหลกฐานทมชอบ จะน ามาใชรบฟงในการพจารณาคดมได แตถาในทางกลบกนเจาหนาทของรฐท าถกตองตามระเบยบ วธการ หรอค าสง จนผกระท าความผดใหขอมลดวยตนเอง ขอมลเชนวานนกถอเปนพยานหลกฐานทสามารถรบฟงได โดยผเขยนจะขอวเคราะหหลกการรบฟงพยานหลกฐานตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา กบการใหขอมลตามมาตรา 100/2 วาขอมลดงกลาวสามารถรบฟงไดหรอไม เพยงใด ดงตอไปน

4.4.1 มาตรา 100/2 กบหลกการรบฟงพยานหลกฐานตาม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 226

4.4.1.1 หลกการรบฟงพยานหลกฐานตามมาตรา 226 ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 226 บญญตไววา “พยานวตถ พยาน

เอกสาร หรอพยานบคคล ซงนาจะพสจนไดวาจ าเลยมผดหรอบรสทธ ใหอางเปนพยานหลกฐานได แตตองเปนพยานชนดทมไดเกดขนจากการจงใจ มค ามนสญญา ขเขญ หลอกลวงหรอโดยมชอบ

DPU

128 ประการอน และใหสบตามบท บญญตแหงประมวลกฎหมายนหรอกฎหมายอนอนวาดวยการ สบพยาน” ดงนน โดยหลกทวไปแลวพยานหลกฐานทกชนดทกประเภทไดแกพยานวตถ พยานเอกสาร พยานบคคล หรอพยานผช านาญการพเศษ พยานตางๆเหลาน ใชอางเปนพยานหลกฐานในคดอาญาได หากนาจะพสจนไดวาจ าเลยมความผด หรอบรสทธ หรออกนยหนงกเพอพสจนขอเทจจรงในคดอาญานนเอง44 ยกเวนแตจะมกฎหมายบทใดบทหนงบญญตหามมใหรบฟงพยานหลกฐานนนไว พยานหลกฐานชนดนนจงจะตองหามมใหรบฟง ซงบทกฎหมายทบญญตหามมใหรบฟงพยานหลกฐานเราเรยกวา “บทตดพยานหลกฐาน”45 ซงบทตดพยานหลกฐานในคดอาญากรณหนงคอ พยานหลกฐานทเกดขนโดยไมชอบ ตามมาตรา 226 นนเอง โดยไมวาจะเกดขนในชนจบกมหรอชนสอบสวน หรอในชนศาลกตาม ยอมตองหามมใหรบฟงเปนพยานหลกฐาน ดวยเหตผลทวาเพอเปนการคมครองใหจ าเลยไดรบการพจารณาทเปนธรรม และศาลไมควรรบรและสนบสนนวธการทมชอบดวยกฎหมาย แยกพจารณาไดดงน46

1) พยานหลกฐานทเกดขนจากการจงใจและใหค ามนสญญาโดยมชอบ ตองหามรบฟงเปนพยานหลกฐาน ยกตวอยางเชน

เจาหนกงานต ารวจตรวจคนตว ส. พบเมแอมเฟตามน จงจบกมในขอหามเมทแอมเฟตามนไวในครอบครอง และเสนอวาหากผถกจบไปลอซอเมทแอมเฟตามนจากผจ าหนายใหกจะไมด าเนนคด ส. ตกลงยนยอมเปนสายลบ เจาพนกงานต ารวจจงมอบธนบตรซงถายเอกสารและลงรายงานประจ าวนเกยวกบคดไวแลวใหแก ส. ไปลอซอ โดยเจาพนกงานต ารวจไปรออยทศาลาพกรอนขางทางหางจากบานจ าเลยประมาณ 300 เมตร ไมเหนเหตการณขณะลอซอ ตอมาประมาณ 30 นาท ส. กลบไปพบเจาพนกงานต ารวจพรอมกบมอบเมทแอมเฟตามนใหจ าเลย 1 เมด โดยแจงวาซอมาจากจ าเลย เจาพนกงานต ารวจจงไปทบานของจ าเลยแสดงตวเปนเจาพนกงานต ารวจขอตรวจคนธนบตรทใชลอซออยในกระเปากางเกงขางขวาของจ าเลย และไดจบกมจ าเลยด าเนนคดในขอหาจ าหนายเมทแอมเฟตามน ศาลฎกาวนจฉยวาการท ส. อางตอเจาพนกงานต ารวจวาลอซอเมทแอมเฟตามนมาจากจ าเลย ซงเปนผจ าหนายให จงเกดจากการจงใจ ใหค ามนสญญาของเจาพนกงานต ารวจวาจะไมด าเนนคดในความผดท ส. ถกจบกมโดยมชอบ และการท ส. มาเบกความยนยนในชนศาลเปนพยานโจทก จงเปนพยานชนดทเกดขนจากการจงใจและใหค ามนสญญาโดยมชอบของเจา

44 สรศกด ลขสทธวฒนกล. (2551). ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ฉบบอางอง. หนา 375. 45 ธาน สงหนาท. (2554). ค าอธบายพยานหลกฐานคดแพงและคดอาญา. หนา 347. 46 แหลงเดม. หนา 347-357.

DPU

129 พนกงานต ารวจดงกลาว จงรบฟงค าเบกความของ ส. เปนพยานไมไดตาม ป.ว.อ. มาตรา 226 (ค าพพากษาฎกาท 1839/2544)

2) พยานหลกฐานทไดจากการลอซอ ลอจบและลอใหกระท าผด ในบางครงความผดทเกยวกบการซอขายสงของทผดกฎหมาย เชน จ าหนายเมทแอมเฟ

ตามน ปนเถอน สลากกนรวบ รบของโจร หรอการซอขายบรการทผดกฎหมาย เชน หญงโสเภณ ซงผกระท าผดมกจะตองแอบท าการตดตอซอขายอยางลบๆ ท าใหเจาพนกงานต ารวจไมมโอกาสจะจบผกระท าผดไดหนงคาเขาขณะก าลงกระท าผด และถาจบไดภายหลงมการกระท าผดไปแลวกมกจะไมไดของกลาง ท าใหคดไมมพยานหลกฐานเพยงพอทจะฟองใหผกระท าผดถกลงโทษได จงมวธทเจาพนกงานต ารวจมกจะใชในการแสวงหาพยานหลกฐานโดยการทเจาพนกงานต ารวจจะปลอมตวเขาไปท าการซอขายสนคา หรอบรการทผดกฎหมายนนเสยเอง เพอใหไดพยานหลกฐานมาด าเนนคด ซงเจาพนกงานต ารวจเรยกวธการนวาการลอซอ ซงตามแนวค าพพากษาฎกาวางบรรทดฐานวา การใชสายลบไปลอซอสงของทผดกฎหมายจากผทมไวเพอจ าหนายอยแลว ไมเปนการแสวงหาพยานหลกฐานโดยมชอบ แตเปนวธการทแสวงหาพยานหลกฐานเพอพสจนความผดทผ น นมเจตนากระท าผดอยกอนแลว ไมขดตอรฐธรรมนญและไมตองหามมใหรบฟงเปนพยานหลกฐานตาม ป.ว.อ. มาตรา 226 เชน ค าพพากษาฎกาท 8187/2543, 59/2542 และ 270/2542

แตถาการลอซอไมใชเพอจบกมคนทมเจตนากระท าความผดอยกอนแลว แตไปกอ ลอหรอชกจงใหคนบรสทธกระท าความผดอาญาโดยผนนไมเคยมเจตนากระท าผดมากอน ยอมเปนพยานหลกฐานทเกดขนโดยมชอบ รบฟงเปนพยานหลกฐานไมไดตาม ป.ว.อ. มาตรา 226 เชน ค าพพากษาฎกาท 2429/2551 และ 4301/2543

3) พยานหลกฐานทเกดจากการหลอกลวง ตองหามรบฟงเปนพยานหลกฐาน ยกตวอยางเชน

จ าเลยไปทบานของ ว. พรอมกบทนายความและเจาพนกงานต ารวจอกคนหนงเพอพดคยเกยวกบเรองการเบกเงนของ บ และการใชกระแสไฟฟาจากโรงงานจ าเลย โดยเจาพนกงานต ารวจผนนไดแอบบนทกเหตการณทงภาพและเสยงไวดวยพฤตการณในการบนทกเหตการณดงกลาวเปนการลกลอบกระท ากอนวนทจ าเลยอางตนเองเขาเบกความเปนพยานเพยง 1 วน เพราะตองการจะไดขอมลทแอบบนทกไว เนองจากจ าเลยฉกเอกสารหลกฐานทวาจาง บ. กอสรางโรงงานทงไปแลว จงพยายามหาหลกฐานใหม ดงนน ขอมลดงกลาวจงเปนพยานหลกฐานทจ าเลยท าขนใหมดวยการท าเปนดกบ ว. แลวลกลอบบนทกเหตการณนนไว ถอไดวา เปนพยานหลกฐานทเกดขนจากการหลอกลวงและดวยวธการทมชอบ ตองหามมใหอางเปนพยานหลกฐานตาม พ.ร.บ.

DPU

130 จดตงศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศและวธพจารณาคดทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศฯ มาตรา 26 ประกอบ ป.ว.อ. มาตรา 226 (ค าพพากษาฎกาท 2414/2551)

4) พยานหลกฐานทเกดจากข เขญ ทรมาน ใชก าลงบงคบ ตองหามรบฟงเปนพยานหลกฐาน ยกตวอยางเชน

พยานทเกดจากการขเขญจงใจวาจะใหพยานออกจากราชการโดยไดรบบ านาญและจะไมจบกมด าเนนคด รบฟงไมไดตาม ป.ว.อ. มาตรา 226 (ค าพพากษาฎกาท 1758/2523)

ค ารบสารภาพในชนจบกมและชนสอบสวนทไดความวา หากจ าเลยไมใหการรบสารภาพ เจาพนกงานต ารวจกจะตองจบกมภรยาจ าเลยและคนในบานท งหมดดวย เปนค ารบสารภาพทมเหตจงใจและบงคบใหกลว ไมอาจรบฟงเปนพยานหลกฐานได (ค าพพากษาฎกาท 473/2539)

แตถาเจาพนกงานต ารวจมไดขเขญจงใจใหผตองหารบสารภาพ แตเปนเรองทผตองหาตดสนใจรบสารภาพเองโดยสมครใจ ไมตองหามรบฟงเปนพยานหลกฐานตาม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 226 เชน ค าพพากษาฎกาท 4765/2543 และ 1581/2548

4.4.1.2 วเคราะหมาตรา 100/2 กบมาตรา 226 เมอไดทราบถงหลกการรบฟงพยานหลกฐานตามมาตรา 226 มาแลวขางตน กจะพบ

ปญหาทตองวเคราะหวา การใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวยาเสพตด ตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 100/2 นน ถอเปนพยานหลกฐานทตองหามมใหรบฟงตามมาตรา 226 หรอไม ในกรณนผเขยนมความเหนวา ถาการใหขอมลตามมาตรา 100/2 นน เจาหนาทของรฐทด าเนนการการสอบสวนไดกระท าไปตามหนาท ระเบยบ หรอค าสง โดยเพยงแตแจงสทธใหกบผกระท าความผดทราบ และมไดกระท าการอยางอนทฝาฝนบทบญญตของกฎหมายอกเลย เชนนขอมลทไดจากผกระท าความผดจงไมถอเปนพยานหลกฐานทเกดขนจากการจงใจ มค ามนสญญา ขเขญ หลอกลวงหรอโดยมชอบประการอน อนจะขดกบหลกการรบฟงพยานหลกฐาน จนมผลท าใหพยานหลกฐานนนไมสามารถรบฟงได โดยผเขยนขอยกเหตผลเพอสนบสนนความคดเหน ดงตอไปน

1) บทบญญตมาตรา 100/2 นน เปนกรณทเจาหนาททด าเนนการสอบสวนเพยงแตแจงสทธตามกฎหมายใหกบผกระท าความผดทราบเทานน เพราะโดยทวไปแลวผกระท าความผดไมอาจทราบไดเลยวาถาเขาใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนในการปราบปรามยาเสพตด จนเจาหนาทสามารถน าขอมลนนไปขยายผลจบกมผกระท าความผดรายอนหรอยดทรพยสน ของกลางไดแลว เขาจะไดรบการลดโทษ ดงนนเจาหนาทจงมหนาทตองแจงใหผกระท าความผดทราบถงขอกฎหมายดงกลาวเพอเปนการคมครองสทธของเขา สวนทวาผกระท าความผดจะใหขอมลหรอไม

DPU

131 จะใหขอมลขนาดไหน เปนการตดสนใจของเขาเอง เขาตองสมครใจทจะใหขอมลเอง โดยไมมใครบงคบ ขอมลทไดจงไมเปนพยานหลกฐานทเกดขนจากการจงใจ มค ามนสญญา ขเขญ หลอกลวงหรอโดยมชอบประการอน

2) บทบญญตมาตรา 100/2 เปนดลพนจของศาลโดยแทในการพจารณาวา มเหตผลสมควรหรอไมทจะลดโทษใหกบผกระท าความผดทใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามยาเสพตด แมเจาหนาทจะเอาขอมลทผกระท าความผดใหไวไปขยายผลได แตศาลอาจจะไมลดโทษใหกได ขนอยกบขอเทจจรงเปนกรณไป จงเทากบวาการใหขอมลของผกระท าความผด มไดเกดขนจากการชกจงใจ หรอมค ามนสญญาวาเขาจะไดรบการลดโทษเสมอ แมจะเขาหลกเกณฑตามทกฎหมายบญญต

กลาวอกนยหนงกคอ การสอบสวนจนไดขอมลตามมาตรา 100/2 น ไมถงขนเปนการตอรองค ารบสารภาพ เพราะถาเปนการตอรองค ารบสารภาพ กเทากบเปนการจงใจใหผกระท าความผดใหขอมลตอเจาหนาทเพอแลกกบประโยชนทเขาจะไดรบการลดโทษทแนนอน แตกรณนเจาหนาทไมมทางรไดเลยวาผกระท าความผดจะไดรบการลดโทษหรอไม หรอไมสามารถบอกไดเลยวาเขาจะตองรบโทษเทาใด เรองทงหมดเปนการใชดลพนจของศาลทงสน47

3) การใหขอมลตามมาตรา 100/2 มไดเกยวของกบขอหาความผดทจ าเลยถกฟอง เพราะมใชพยานหลกฐานทจะพสจนวาเขามความผดหรอบรสทธ แตเปนขอเทจจรงทศาลจะพจารณาในภายหลงวาควรลดโทษใหแกผกระท าความผดหรอไม ซงถาศาลเหนวาจ าเลยมไดกระท าความผดตามทถกฟองและยกฟองไปเสยแลว ขอเทจจรงในเรองการใหขอมลตามมาตรา 100/2 กไมจ าเปนตองยกขนพจารณาอก

4) ขอมลตามมาตรา 100/2 มไดเปนประโยชนกบผกระท าความผดโดยตรง แตเปนประโยชนตอทางราชการ ทจะทราบถงเครอขายในการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด โดยเจาหนาทของรฐจะน าขอมลนนไปขยายผล เพอจบกมผรวมกระท าความผดรายอน ผรวมขบวนการ และสามารถไปยดของกลางยาเสพตดเพมได เพอปองกนการแพรระบาดสชมชน รวมทงสามารถยดทรพยสนทไดมาจากกรกระท าความผด อนเปนการตดชองทางทจะมการน าทรพยสนนนไปใชในการกระท าความผดอยางอนไดดวย48 จงเหนไดวาขอมลทผกระท าความผดไดใหไวตอเจาหนาทรฐนนเปนประโยชนกบการปราบปรามอาชญากรรมอยางมาก แตไมไดเปนประโยชนกบตวผกระท าความผดโดยตรงเลย เพราะไมแนวาผกระท าความผดจะไดรบการลดโทษเสมอไป แมขอมลท

47 กอบกล จนทวโร. แหลงเดม. 48 แหลงเดม.

DPU

132 ผกระท าผดไดใหวาจะดมาก บอกถงเครอขายทงหมดขององคกรอาชญากรรม แตถาเปนเรองทเจาหนาทรหมดแลว เชนนขอมลดงกลาวกไมมประโยชนอยางใดกบทางราชการ ผกระท าความผดจงไมควรไดรบการลดโทษ ในทางกลบกนแมผกระท าความผดไดใหขอมลเพยงเลกนอย แตถาเจาหนาทน าไปขยายผลจบกมผกระท าความผดรายอนได ยดทรพยสนหรอของกลางได กตองถอวาขอมลนนเปนประโยชนกบทางราชการทผกระท าความผดซงเปนผใหขอมลควรไดรบการลดโทษแลว

4.4.2 มาตรา 100/2 กบพยานซดทอด 4.4.2.1 หลกของพยานซดทอด ค าวา พยานซดทอด หมายถง ถอยค าของบคคลทมสวนรเหนเปนใจในการกระท าผดท

ใหการปรกปร าเปนผลรายแกผรวมกระท าผดดวยกน โดยอาจจะเปนประจกษพยานเบกความโดยตรงตอศาลหรอเปนพยานบอกเลาทใหการไวในชนสอบสวนกได แตถากระท าไปโดยไมรขอเทจจรง มไดรวมรเหนเปนใจดวยกมใชพยานซดทอด49 เชน จ าเลยลกใบยาโดยใชให ร. และ ก. ขนไป ร. กบ ก. ไมรนกวาเปนของจ าเลย ไมเปนการรวมกระท าผด จ าเลยเปนผลกทรพย ไมไดเปนผใชให ร. กบ ก. กระท าผด ค าเบกความของ ร. กบ ก. ซงเปนพยานโจทกมใชผรวมกระท าความผด จงมน าหนกรบฟงได (ค าพพากษาฎกาท 2961/2522)

ซงพยานซดทอดนถาเกดขนและไดมาโดยชอบ กรบฟงเปนพยานหลกฐานได เพราะไมมกฎหมายหามมใหรบฟงพยานหลกฐานชนดน แตจะตองแยกพจารณาพยานซดทอดออกเปนสองกรณ50

1) พยานซดทอดทมาเบกความปรกปร าจ าเลยตอศาล มใชพยานบอกเลา แตเปนประจกษพยาน ไมมกฎหมายหามมใหรบฟง จงเปนพยานหลกฐานทรบฟงได เชน

ฉ. ตดตอหามอปนมายงผเสยหายตามทจ าเลยท 1 ตองการ ฉ. มพฤตการณเปนผกอใหผอนกระท าความผด แตเมอโจทกไดกน ฉ. ไวเปนพยาน ค าเบกความของ ฉ. รบฟงได แตมน าหนกนอย ตองฟงพยานอนประกอบ จงจะฟงลงโทษจ าเลยได (ค าพพากษาฎกาท 1835/2532)

ผทมสวนเกยวของสนบสนนใหเกดการกระท าผด แตโจทกมไดฟองเปนจ าเลย กฎหมายมไดหามโจทกอางผนนเปนพยาน เมอเปนผไดเหนหรอทราบเรองการกระท าผด ค าเบกความกไมตองหามมใหรบฟง แตตองพเคราะหดวยความระมดระวงวาพยานจะเบกความเพยงเพอซดทอดจ าเลยเพอใหตนรอดพนจากการถกฟองรองลงโทษหรอไม (ค าพพากษาฎกาท 1640/2526)

49 ธาน สงหนาท. เลมเดม. หนา 416. 50 แหลงเดม. หนา 416-419.

DPU

133

แมค าใหการของจาสบเอก จ. จาสบตร ล. รอยเอก จ. และจาสบเอก ศ. ในชนสอบสวนทพาดพงถงจ าเลยวาไดรวมกบนาง ท. หรอ ป. จดท าหลกฐานอนเปนเทจเกยวกบการเบกคารกษาพยาบาลส าหรบอวยวะเทยมและอปกรณใหแกบคคลทงสนนมลกษณะเปนการซดทอด แตกใชวาจะรบฟงไมไดเสยทเดยว ทงบคลทงสมใชจ าเลยในคดน จงมใชเปนการซดทอดจ าเลยในคดเดยวกน โจทกจงอางบคคลดงกลาวมาเปนพยานในคดได และค าเบกความของบคคลทงสในฐานะพยานศาลกไมตองหามมใหรบฟงเปนพยานหลกฐานเพราะพยานมาเบกความดวยตนเองโดยตรงตอศาล หาใชพยานบอกเลาแตอยางใดไม (ค าพพากษาฎกาท 810-813/2544)

2) พยานซดทอดทใหการปรกปร าจ าเลยไวในชนสอบสวน นอกจากมฐานะเปนค าซดทอดของผกระท าความผดดวยกนแลว ยงมฐานะเปนพยานบอกเลาดวย หากไมไดตวมาเบกความเปนพยานตอศาล เดมเคยมค าพพากษาฎกาท 758/2487 วนจฉยวาค าซดทอดในชนสอบสวน รบฟงเปนพยานในชนศาลไมได เพราะเปนพยานบอกเลา แตตอมาศาลฎกาวนจฉยวาแมค าซดทอดในชนสอบสวนจะเปนพยานบอกเลากตาม แตถาใหการซดทอดชอบดวยเหตผลพอใหรบฟงวาเปนความจรง ศาลกมอ านาจรบฟงได บดนมกฎหมายหามมใหศาลรบฟงพยานบอกเลา เวนแตจะเขาขอยกเวนใหรบฟงได โดยศาลจะรบฟงเปนพยานหลกฐานไดตามขอยกเวนของมาตรา 226/3 วรรคสอง (2) นน เปนกรณทมเหตจ าเปน เนองจากไมอาจน าตวผซดทอดซงเปนผไดร ไดเหนขอเทจจรงดวยตนเองโดยตรงมาเปนพยานได เชน ตายหรอตามหาตวไมพบ และมเหตสมควรเพอประโยชนแหงความยตธรรมทจะฟงค าซดทอดในชนสอบสวนนนเปนพยานหลกฐานแทน แตมน าหนกนอยยงกวาพยานซดทอดในศาล เชน

แมค ารบสารภาพของจ าเลยท 3 ทรบตอ ส. ผใหญบานวาจ าเลยท 3 รวมกบจ าเลยท 1 และท 2 ลกตดตนพลวงของผเสยหายและเอาไมไปจะมลกษณะเปนค าซดทอดหากค าซดทอดนนมเหตผล ศาลยอมรบฟงค าซดทอดประกอบพยานหลกฐานอนของโจทกไดและค าซดทอดของจ าเลยท 3 ในกรณนพาไปสการไดไมของกลางทซกซอนอยในหนองน าหวยพรมคน นบวาเปนค าซดทอดทมเหตผล ศาลยอมใชรบฟงประกอบพยานหลกฐานอนของโจทกได (ค าพพากษาฎกาท 6381-6382/2547)

บนทกค าใหการชนสอบสวน และค าเบกความในอกคดหนง ของผเสยหายซงมไดมาเบกความในคดนเพราะถงแกกรรมเสยกอน เปนพยานบอกเลามน าหนกนอย ตองมพยานอนมาสนบสนนจงจะฟงลงโทษจ าเลยได สวนบนทกค าใหการรบสารภาพชนสอบสวนของ ด. ในคดท ด. ถกฟองเปนจ าเลยซง ด. ใหการวาจ าเลยมสวนรวมมอยงผเสยหายดวยนน นอกจากจะเปนพยานบอกเลาแลว ยงเปนค าซดทอดของผตองหาวากระท าความผดรวมกบจ าเลยดวย เมอ ด. มไดมาเบกความเปนพยานในคดน จ าเลยไมมโอกาสซกคานบนทกค าใหการดงกลาว จงมน าหนกนอย

DPU

134 พยานหลกฐานโจทกยงม ขอนาระแวงสงสยตองยกประโยชนแหงความสงสยใหเปนคณแกจ าเลย (ค าพพากษาฎกาท 722/2534)

มขอสงเกตวา กฎหมายหามมใหโจทกอางตวจ าเลยเปนพยานโจทกเทานน มไดหามโจทกอางผทมสวนรเหนเปนใจในการกระท าผดดวยกนกบจ าเลยเปนพยานเพอเบกความปรกปร าจ าเลยในชนศาล ดงน น ค าพยานซดทอดของผรวมกระท าผดดวยกนจงรบฟงได เพราะไมมกฎหมายหามมใหรบฟง

เวนแต ผทมสวนรเหนเปนใจในการกระท าผดดวยกนกบจ าเลยถกฟองเปนจ าเลยรวมกนมาในคดเดยวกน โจทกจะอางผนนเบกความปรกปร าจ าเลยอกคนหนงไมได เพราะในคดอาญาหามมใหโจทกอางจ าเลยเปนพยาน ตองหามตาม ป.ว.อ. มาตรา 232 ถายอมใหรบฟงกกลายเปนการยอมใหโจทกอางจ าเลยเปนพยานโจทกในคดอาญาได ยงไปกวานนถงแมโจทกจะไมไดอางจ าเลยผนนเปนพยาน แตจ าเลยคนนเบกความอางตนเองเปนพยานแลวเบกความปรกปร าจ าเลยอนในคดเดยวกน กจะเอาค าเบกความของจ าเลยคนนไปฟงเพอปรกร าพสจนความผดของจ าเลยอนไมได เพราะถายอมเชนนน กจะกลายเปนการเอาค าเบกความของจ าเลยมาเปนพยานโจทก ตองหามตาม ป.ว.อ. มาตรา 232

4.4.2.2 วเคราะหมาตรา 100/2 กบพยานซดทอด จากการศกษาในเรองหลกของพยานซดทอดแลวจะพบวา การทผกระท าความผดไดให

ขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงเกยวกบการปรามปรามยาเสพตด ตามมาตรา 100/2 นน มลกษณะใกลเคยงกบพยานซดทอดอยางมาก เพราะเปนถอยค าทผกระท าผดใหการปรกปร าเปนผลรายแกผรวมกระท าผดดวยกน ดงนน ในกรณทเจาหนาทน าขอมลทผกระท าความผดไดใหไวไปขยายผลจนสามารถจบตวผกระท าความผดรายอน หรอผรวมขบวนการไดแลว และมการฟองเปนคดใหม การจะเอาค าเบกความซงเปนการใหขอมลส าคญ ตามมาตรา 100/2 มารบฟงเพอลงโทษจ าเลยในคดใหมน จงตองค านงถงน าหนกค าพยานในเรองพยานซดทอด ซงกฎหมายบญญตไวในมาตรา 227/151 โดยศาลตองรบฟงดวยความระมดระวง เพราะวาพยานอาจจะซดทอดจ าเลยเพอใหตนพนผดหรอใหรบผดนอยลง หรอในบางกรณพยานอาจมความไมพอใจหรอคดแคนจ าเลยอย

51 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 227/1 วรรคหนง บญญตวา “ในการวนจฉยชงน าหนกพยานบอกเลา พยานซดทอด พยานทจ าเลยไมมโอกาสถามคาน หรอพยานหลกฐานทมขอบกพรองประการอนอนอาจกระทบถงความนาเชอถอของพยานหลกฐานนน ศาลจะตองกระท าดวยความระมดระวง และไมควรเชอพยานหลกฐานนนโดยล าพงเพอลงโทษจ าเลย เวนแตจะมเหตผลอนหนกแนน มพฤตการณพเศษแหงคด หรอมพยานหลกฐานประกอบอนมาสนบสนน”

DPU

135 กอนแลว จงไดซดทอดโดยการสรางเรองหรอเพมความรนแรงเกยวกบการกระท าของจ าเลยใหดผดรายแรงเกนกวาทเปนจรง52 ศาลจงไมควรเชอค าเบกความนนโดยล าพงเพอลงโทษจ าเลย เวนแตจะมเหตผลอนหนกแนน มพฤตการณพเศษแหงคด หรอมพยานหลกฐานประกอบอนมาสนบสนน ซงเรองนผเขยนกมองวาการทเจาหนาทน าขอมลของผกระท าความผดไปขยายผล จนสามารถจบกมตวผกระท าความผดรายอนพรอมดวยของกลางยาเสพตด และทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดตามเจตนารมณของกฎหมาย น าหนกของค าพยานทใหขอมลดงกลาวกนาจะมความนาเชอถอในระดบหนง เพราะถาไมเปนความจรง เจาหนาทคงจะจบกมผกระท าผดรายอนไมไดพรอมดวยของกลาง แตจะเปนความจรงมากนอยเพยงใด กขนอยกบขอเทจจรงเปนกรณไป โดยศาลตองรบฟงประกอบพยานหลกฐานอนดวย เพอใหเกดความยตธรรมแกจ าเลย

แตในกรณทผกระท าความผดทใหขอมลแกเจาหนาทของรฐ ถกฟองเปนจ าเลยในคดเดยวกนกบผกระท าความผดรายอนทเจาหนาทน าขอมลไปขยายผลจบกมมาได เชนนศาลจะรบฟงถอยค าทเปนการใหขอมลมาเปนการปรกปร าผรวมกระท าความผดในคดเดยวกนไมได เพราะขดกบหลกการรบฟงพยานหลกฐานทหามมใหโจทกอางจ าเลยเปนพยานเพอปรกปร าและพสจนความผดของตวจ าเลยเองหรอจ าเลยรวมในคด ตามมาตรา 232 4.5 วเคราะหการใชดลพนจของศาลในการลดโทษตามมาตรา 100/2

4.5.1 ศกษาจากค าพพากษาศาลฎกา นบตงแตมการประกาศใชพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 (แกไขเพมเตม

ฉบบท 5 พ.ศ. 2545) คดยาเสพตดในประเทศไทยมปรมาณเพมขนเรอยๆ ศาลฎกาไดมค าพพากษาทวนจฉยเปนบรรทดฐานถงบทบญญตมาตรา 100/2 ในกรณทจ าเลยไดใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ซงผเขยนไดท าการศกษาแลวพบวา ค าพพากษาฉบบแรกไดมขนในป พ.ศ. 2547 ภายหลงจากกฎหมายมผลใชบงคบเมอเดอนกนยายน พ.ศ. 2545 และจนถงปจจบนมค าพพากษาทเกยวกบมาตรา 100/2 ทผเขยนสามารถคนควาไดทงสน 42 ฎกา

จากทไดกลาวมาแลววากฎหมายมาตรา 100/2 นนบญญตไวอยางกวางๆ จงเกดปญหาในทางปฏบตวา ขอมลอยางใดบางทถอวาเปน “ขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด” ทศาลจะสามารถใชดลพนจเพอลดโทษใหแก

52 วทยา บวรศขรน. (2550). เลมเดม. หนา 164.

DPU

136 จ าเลยในการพพากษาคดได ดงน น จงควรศกษาจากค าพพากษาของศาลฎกา เพอพจาณาถงขอเทจจรงในคดและการใหเหตผลของศาล ซงอาจแบงไดเปน 2 กรณ ดงตอไปน53

1) กรณทศาลเหนวาเปนการใหขอมลส าคญ จงพพากษาลดโทษใหแกจ าเลย (1) จ าเลยพาไปตรวจคนไดของกลางเพม ถอวาใหขอมลส าคญ

ก. ค าพพากษาฎกาท 7872/2551 ศาลวนจฉยวา เหตทเจาพนกงานต ารวจไปจบจ าเลยและพบเมทแอมเฟตามนของกลางทบรเวณบานของจ าเลยกเพราะเจาพนกงานต ารวจจบ ส. ไดพรอมเมทแอมเฟตามน 20 เมด ส. ใหการวาซอเมทแอมเฟตามนมาจากจ าเลย และจ าเลยยงมเมทแอมเฟตามนอยทบาน เจาพนกงานต ารวจจงไปจบจ าเลยและพบเมทแอมเฟตามน เมอเมทแอมเฟตามนอยภายในบรเวณบานของจ าเลย และถกฝงอยใตดนในลกษณะมดชด ทงพยานโจทกกยนยนวาจ าเลยเปนผขดดนน ากลองบรรจเมทแอมเฟตามนขนมา จงเชอวาจ าเลยเปนผฝงไว พยานหลกฐานโจทกจงฟงไดมนคงวา จ าเลยกระท าความผดจรง อยางไรกตาม จ าเลยใหการดวยวา น าเมทแอมเฟตามนมาจาก ม. เปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจไปจบ ม. และยดไดเมทแอมเฟตามนจ านวนมากถง 20,200 เมดนบไดวาจ าเลยใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอเจาพนกงานต ารวจตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 ศาลยอมมอ านาจลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าของกฎหมายได

ข. ค าพพากษาฎกาท 526/2551 ศาลวนจฉยวา เมอเจาพนกงานต ารวจจบกมจ าเลยพรอมดวยเมทแอมเฟตามน 1,800 เมด ทจ าเลยจ าหนายใหแกสายลบผลอซอแลว จ าเลยใหการรบสารภาพวาเปนผจ าหนายเมทแอมเฟตามนดงกลาวจรง พรอมทงแจงวายงมเมทแอมเฟตามนอกจ านวนหนงอยทหองพกของจ าเลย และพาเจาพนกงานต ารวจไปตรวจคนจนสามารถยดเมทแอมเฟตามนซงซกซอนอยในหมอหงขาวไฟฟาไดอก 30 เมด เปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจสามารถด าเนนคดแกจ าเลยในขอหามเมทแอมเฟตามนไวในครอบครองเพอจ าหนายและจ าหนาย นบวาจ าเลยไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดตอเจาพนกงานต ารวจ เหนสมควรลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนน ตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

ค. ค าพพากษาฎกาท 1361/2549 ศาลวนจฉยวา เจาพนกงานต ารวจจบกมจ าเลยพรอมดวยเมทแอมเฟตามนของกลางจ านวน 50 เมด ทจ าเลยรวมกบพวกจ าหนายใหแกสายลบผลอซอ และตรวจคนจ าเลยพบเมทแอมเฟตามนอกจ านวน 5 เมด ซงจ าเลยรบวาเปนของตนทมไวในครอบครองเพอจ าหนายแลว จ าเลยไดแจงดวยวายงมเมทแอมเฟตามนอกจ านวนหนงซกซอนอยท

53 สมศกด เอยมพลบใหญ. (2553). การซกประเดนขอเทจจรงคดยาเสพตด. หนา 371-382.

DPU

137 บานของจ าเลย และพาเจาพนกงานต ารวจไปตรวจคนจนสามารถยดเมทแอมเฟตามนไดอกจ านวน 1,170 เมด ซงฝงดนไวใตตนปาลมหางจากบานของจ าเลยประมาณ 300 เมตร เปนของกลาง เปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจสามารถด าเนนคดแกจ าเลยในขอหารวมกบพวกมเมทแอมเฟตามน จ านวน 1,225 เมด น าหนก 117.19 กรม มปรมาณค านวณเปนน าหนกสารบรสทธได 27.905 กรม ไวในครอบครองเพอจ าหนาย นบวาจ าเลยเปนผกระท าความผดผไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอต ารวจหรอพนกงานสอบสวน สมควรลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

ง. ค าพพากษาฎกาท 928/2548 ศาลวนจฉยวา หลงจากเจาพนกงานต ารวจจบกมจ าเลยไดพรอมดวย 3, 4-เมทลลนไดออกซเมทแอมเฟตามน จ านวน 10 เมด และคตามน 1 ขวด เปนของกลางทบรเวณหนาหอง 237/36 อาคารศรวรา และน าจ าเลยไปทสถานต ารวจ เจาพนกงานต ารวจตรวจพบกญแจหองพก 1 ดอก ทตวจ าเลย จ าเลยแจงวาเปนกญแจหองพกทหอง 403 เจรญ อพารทเมนท และทหองดงกลาวยงม 3, 4-เมทลลนไดออกซเมทแอมเฟตามนและคตามนอกจ านวนหนง เจาพนกงานต ารวจจงน าจ าเลยไปทหองพกนน และตรวจพบ 3, 4-เมทลลนไดออกซเมทแอมเฟตามนอกจ านวน 210 เมด และคตามนอกจ านวน 15 ขวด จากขอเทจจรงดงกลาวนบวาจ าเลยไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอเจาพนกงานต ารวจ สมควรลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

(2) ขยายผลจนสามารถจบผกระท าความผดคนอนได ถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 5329/2552 ศาลวนจฉยวา จ าเลยท 3 รวมกระท าความผดกบ

จ าเลยท 1 และท 2 ในการมเมทแอมเฟตามนจ านวน 46,000 เมด ของกลางไวในครอบครองเพอจ าหนาย สวนจ าเลยท 5 และท 6 นอกจากรวมกนกบจ าเลยอนมเมทแอมเฟตามนจ านวนดงกลาวไวในครอบครองเพอจ าหนายแลวจ าเลยท 5 และท 6 ยงรวมกนมเมทแอมเฟตามนอก 2,000 เมด โดยถอวาเมทแอมเฟตามนทงหมดเปนจ านวนเดยวกนไวในครอบครองเพอจ าหนายตามฟองจรง โดยจ าเลยท 5 รบเมทแอมเฟตามนมาจากจ าเลยท 6 แลวมอบใหจ าเลยท 3 จากนนจ าเลยท 3 มอบใหจ าเลยท 1 และจ าเลยท 1 น าไปมอบใหจ าเลยท 2 เพอน าไปจ าหนายใหแกลกคาแลวน าเงนทไดจากการจ าหนายไปแบงปนกนเปนทอดๆ อนมลกษณะของการกระท าความผดเปนขบวนการ

ในสวนของจ าเลยท 1 ท 3 และท 5 พยานหลกฐานตามทางน าสบของโจทกปรากฏวา ในชนจบกมจ าเลยท 1 รบวาจ าเลยท 1 รบเมทแอมเฟตามนมาจากจ าเลยท 3 เมอจบจ าเลยท 3 ได จ าเลยท 3 รบวารบเมทแอมเฟตามนมาจากจ าเลยท 5 และเมอจบจ าเลยท 5 ได จ าเลยท 5 รบวา

DPU

138 รบแมทแอมเฟตามนมาจากจ าเลยท 6 โดยจ าเลยท 1 ท 3 และท 5 ไดชวยตดตอเปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจสามารถวางแผนขยายผลการจบกมจ าเลยท 3 ท 5 และท 6 ผรวมขบวนการคายาเสพตดใหโทษในคดนได จ าเลยท 1 ท 3 และท 5 จงเปนผกระท าความผดผไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวนเหนสมควรลงโทษจ าเลยท 1 ท 3 และท 5 นอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนน ตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

ข. ค าพพากษาฎกาท 3980/2547 ศาลวนจฉยวา การทจ าเลยไดชวยเหลอเจาพนกงานต ารวจขยายผลจบกมผคาเมทแอมเฟตามนรายใหญไดอก 1 คน และยดไดเมทแอมเฟตามนจ านวน 8,000 เมด นบวาจ าเลยไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอเจาพนกงานต ารวจ สมควรลงโทษจ าคกจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

(3) ใหขอมลรปพรรณสณฐานผวาจาง ชภาพ ถอวาใหขอมลส าคญและเปนเหตในลกษณะคด

ก. ค าพพากษาฎกาท 6408/2549 ศาลวนจฉยวา ในชนจบกมและชนสอบสวนจ าเลยทงสามไดใหขอมลเกยวกบภมล าเนาทอย รปพรรณสณฐาน และรายละเอยดอน ๆ ของ ช. ผทวาจางใหจ าเลยทงสามขนยาเสพตดใหโทษของกลางไปสงใหแกลกคา เมอพนกงานสอบสวนใหดรปถายของ ส. จ าเลยทงสามยนยนวาเปนบคคลคนเดยวกบ ข. จรง จนเปนเหตใหมการออกหมายจบ ส. จากขอเทจจรงดงกลาวนบวาจ าเลยทงสามไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอเจาพนกงานต ารวจและพนกงานสอบสวน จงเหนสมควรวางโทษต ากวาทศาลลางทงสองก าหนดตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 เมอเหตทศาลฎกาลดโทษใหจ าเลยท 2 และท 3 เปนเหตอยในสวนลกษณะคด แมศาลฎกาอนญาตใหจ าเลยท 1 ถอนฎกาซงมผลเทากบจ าเลยท 1 มไดฎกากตาม ศาลฎกายอมมอ านาจพพากษาไปถงจ าเลยท 1 ทมไดฎกาดวยไดตาม ป.ว.อ. มาตรา 213 ประกอบดวยมาตรา 225

(4) แจงแหลงทมาสงซอจนกระทงจบกมคนอนได ถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 6991/2547 ศาลวนจฉยวา การทจ าเลยท 1 ยอมรบวาซอเมท

แอมเฟตามนจากจ าเลยท 2 ทงยงใหความรวมมอชวยเหลอเจาพนกงานต ารวจในการจบกมจ าเลยท 2 อก โดยโทรศพทไปหาจ าเลยท 2 ท าทสงซอเมทแอมเฟตามนและใหจ าเลยท 2 น ามาสงทรานของจ าเลยท 1 เพอใหเจาพนกงานต ารวจทไดรออยจบกม เปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจจบกมจ าเลยท 2 ไดพรอมเมทแอมเฟตามนของกลาง นบเปนการไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงใน

DPU

139 การปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอต ารวจตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

(5) แจงแหลงทมา รบรองภาพถายกระทงออกหมายจบ ถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 8619/2549 ศาลวนจฉยวา ชนจบกมและชนสอบสวนจ าเลย

ใหการวา จ าเลยซอเมทแอมเฟตามนของกลางมาจาก น. มาจ าหนายใหแกสายลบผลอซอในราคา 200,000 บาท และรบวาใบรบฝากทเจาพนกงานต ารวจคนพบในตวจ าเลย จ าเลยโอนเงนคาซอเมทแอมเฟตามนของกลางให น. เจาพนกงานต ารวจใหจ าเลยดส าเนาภาพถายบตรประจ าตวประชาชนของ น. จ าเลยรบรองวาเปนภาพถายของ น. จรง และใหจ าเลยน าชบานของ น. จนเปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจขอใหศาลออกหมายจบ น. ตอมาเจาพนกงานต ารวจจบกม น. ได นบวาจ าเลยไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอเจาพนกงานต ารวจ สมควรลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตาม พ.ร.บ. ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

ข. ค าพพากษาฎกาท 3312/2548 ศาลวนจฉยวา ชนจบกมและชนสอบสวนจ าเลยใหการวา ไดซอเมทแอมเฟตามนของกลางมาจาก ว. ในราคาถงละ 6,000 บาท เพอน าไปจ าหนายในราคาถงละ 8,000 บาท เจาพนกงานต ารวจจงน าส าเนาภาพถายตามบตรประจ าตวประชาชนของ ว. ใหจ าเลยด จ าเลยรบรองวาเปนภาพถายของ ว. จรง จนเปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจไดออกหมายจบ ว. ไว จากขอเทจจรงดงกลาวนบวาจ าเลยไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอเจาพนกงานต ารวจ สมควรลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตาม พ.ร.บ. ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

(6) ใหขอมลแหลงทมาผคารายใหญ กระทงจบกมได ถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 2769/2550 ศาลวนจฉยวา จ าเลยใหการรบสารภาพพรอมทง

แจงขอเทจจรงวาซอเมทแอมเฟตามนของกลางจาก ณ. และ พ. เปนเหตใหมการตดตามจบกม ณ. และ พ. มาด าเนนคดพรอมเมทแอมเฟตามนประมาณ 2,000 เมด ดงนน จ าเลยเปนผกระท าความผดผไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวน เหนสมควรลงโทษจ าเลยนอยกวาเกณฑทลงโทษโดยทวไปส าหรบความผดนนตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

ข. ค าพพากษาฎกาท 2613/2549 ศาลวนจฉยวา การคายาเสพตดใหโทษรายใหญมเครอขายหลายระดบและมขนตอนซบซอนยากทจะสบทราบและหาพยานหลกฐานด าเนนคด

DPU

140 ผเกยวของได ขอมลทจ าเลยใหตอเจาพนกงานต ารวจและพนกงานสอบสวนเปนขอมลโดยละเอยดของผน าเขาเมทแอมเฟตามนเพอจ าหนายรายใหญ 4 คน เปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจและพนกงานสอบสวนมนใจในขอมลเกยวกบเครอขายผคายาเสพตดทมอยวาถกตองจงตดตามจบกมบคคลเหลานนและจบกมไดบางคนในเวลาตอมา ดงนน แมเมทแอมเฟตามนของกลางจะมเปนจ านวนมาก กรณกมเหตผลสมควรทจะลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทกฎหมายก าหนดไวส าหรบความผดฐานนตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

(7) พาเจาพนกงานต ารวจไปจบกมจ าเลยอนและยดของกลางไดถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 6047/2550 ศาลวนจฉยวา การทจ าเลยท 1 ยอมรบวาได

รวมกบจ าเลยท 2 ไปรบเมทแอมเฟตามน 4,000 เมด จาก ส. ทหางสรรพสนคา โดยจ าเลยท 2 ไดแบงเมทแอมเฟตามนมาใหจ าเลยท 1 จ านวน 400 เมด เพอสงมอบใหแก พ. และพาเจาพนกงานต ารวจไปจบกมจ าเลยท 2 ไดพรอมเมทแอมเฟตามนของกลางอก 3,600 เมด นบเปนการใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอเจาพนกงานต ารวจตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 สมควรก าหนดโทษจ าเลยท 1 ใหนอยลง

(8) ค าบรรยายฟองและค าขอทายฟองเขาเหต มาตรา 100/2 ถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 6804/2550 ศาลวนจฉยวา โจทกไดบรรยายมาในค าฟองวา

ภายหลงจากจ าเลยถกจบกม จ าเลยไดใหความรวมมอตอเจาพนกงานและพนกงานสอบสวน โดยใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ และเปนสายลบลอซอใหแกเจาพนกงาน จนสามารถจบกม น. ซงเปนผคายาเสพตดใหโทษรายใหญ อนเปนประโยชนแกทางราชการไดพรอมเมทแอมเฟตามนอก 109 เมด และระบ พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษ ฯ มาตรา 100/2 มาในค าขอทายฟองดวย ซงตามกฎหมายดงกลาวไดบญญตวา ถาศาลเหนวาผกระท าความผดผใดไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวน ศาลจะลงโทษผนนนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนกได ดงน ขอเทจจรงตามค าฟองดงกลาวนบไดวาจ าเลยไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานสอบสวน ซงศาลจะลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนไดตามบทกฎหมายดงกลาว

(9) สมครใจเปนสายลอซอ ถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 1904/2551 ศาลวนจฉยวา ส าเนาบนทกการจบกมและส าเนา

ค าใหการของเจาพนกงานต ารวจผจบกมจ าเลยท 2 กบพวก เอกสารแนบทายฎกาของจ าเลยท 2 ซง

DPU

141 โจทกมไดโตแยงคดคานปรากฏขอเทจจรงวา ในวนเกดเหตหลงจากทจ าเลยท 2 กบพวกถกเจาพนกงานต ารวจจบกมพรอมดวยเมทแอมเฟตามนของกลางแลว จ าเลยท 2 กบพวกใหการรบสารภาพวาซอเมทแอมเฟตามนของกลางจาก ถ. และสมครใจเปนสายลบลอซอเมทแอมเฟตามนจนเปนเหตใหเจาพนกงานต ารวจสามารถลอซอจบกม ถ. พรอมดวยเมทแอมเฟตามนอกจ านวน 570 เมด จากขอเทจจรงดงกลาวนบวาจ าเลยท 2 เปนผกระท าความผดผไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวน จงเหนสมควรวางโทษจ าเลยท 2 นอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตามนยแหง พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

2) กรณทศาลเหนวาไมเปนการใหขอมลส าคญ จงไมพพากษาลดโทษใหแกจ าเลย (1) เพยงแตใหการรบสารภาพชนพจารณา ไมถอวาใหขอมลส าคญ54

ก. ค าพพากษาฎกาท 2765/2547 ศาลวนจฉยวา ตามบทบญญตมาตรา 100/2 แหงพ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษ (ฉบบท 5) ฯ ศาลจะลงโทษปรบนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนได ตองเปนกรณทผกระท าผดใหขอมลส าคญ และเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวน ซงจากขอมลทผกระท าความผดไดดงกลาว ท าใหเจาพนกงานน าไปใชเปนประโยชนในการปราบปรามการกระท าผดรายอนตอไป ขอเทจจรงในคดนจ าเลยใหการรบสารภาพในชนสอบสวนวาจ าเลยกระท าผดและใหการรบสารภาพในชนพจารณา ไมขอตอสคดเทานน จ าเลยจงไมไดใหขอเทจจรงใดทเปนเบาะแสส าคญทจะน าไปใชในการปราบปรามผกระท าผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษได จงไมอยในหลกเกณฑตามบทบญญตมาตราดงกลาว

(2) ใหการซดทอด แตเปนขอมลทเจาหนาทรอยแลว ไมถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 6637/2553 ศาลวนจฉยวา แมจ าเลยท 1 ใหการรบสารภาพ ก

เปนเพยงเหตบรรเทาโทษทศาลสามารลดโทษใหไดไมเกนกงหนง ตาม ป.อ. มาตรา 78 สวนทจ าเลยท 1 ใหการรบสารภาพในชนสอบสวนโดยซดทอดวาไดรวมกระท าความผดกบจ าเลยท 2 และตอมาเจาพนกงานต ารวจจบกมจ าเลยท 2 ไดนน กเปนเรองทจ าเลยท 1 ใหการในรายละเอยดของคดเทานน การทเจาพนกงานต ารวจจบกมจ าเลยท 2 ไดกเปนคดเดยวกนกบทไดรวมกบจ าเลยท 1 กระท าความผด ซงโจทกมพยานรเหนการกระท าความผดของจ าเลยท 2 อยแลว การทจะถอวาจ าเลยท 1 ใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวนอนจะเปนเหตใหศาล

54 พเชฐ โพธวจตร และปต โพธวจตร. (2550). เอกซเรยฎกายาเสพตด. หนา 190.

DPU

142 ลงโทษนอยกวาอตราโทษขนต าไดนน จะตองเปนเรองทน าไปสการจบกมผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษรายอน หรอน าไปสการยดไดยาเสพตดใหโทษอกจ านวนหนง โดยไมเกยวกบยาเสพตดใหโทษของกลางคดนซงเจาพนกงานต ารวจยดไดจากทเกดเหต กรณของจ าเลยท 1 จงไมอยในเกณฑทศาลจะลงโทษนอยกวาอตราโทษขนต าตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

ข. ค าพพากษาฎกาท 6287/2553 ศาลวนจฉยวา พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ ม.100/2 บญญตวา "ถาศาลเหนวา ผกระท าความผดผใดไดใหขอมลทส าคญเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวน ศาลจะลงโทษผนนนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนได" ซงขอมลทผกระท าความผดใหตอเจาพนกงานตามทบญญตไวนน จะตองมลกษณะเปนการนอกเหนอจากวสยทเจาพนกงานจะสามารถคนพบไดจากการปฏบตหนาทตามปกต และในการปราบปรามยาเสพตดใหโทษของเจาพนกงานตอจากนนเปนผลโดยตรงจากการใหขอมลหรอเบาะแสทส าคญของผกระท าความผด แตขอเทจจรงในคดนไดความเพยงวา เมอจ าเลยท 1 ถกจบกม จ าเลยท 1 ใหถอยค าวา จ าเลยท 1 รบจางจ าเลยท 3 และท 4 เปนผขบรถยนตกระบะไปล าเลยงเมทแอมเฟตามน จากสหภาพพมาเขามาในราชอาณาจกร โดยมจ าเลยท 2 ถงท 4 เปนผคมกน สวนบนทกค ารบสารภาพทเขยนดวยลายมอของตนเองกกลาวแตเพยงวาจ าเลยท 1 รบจางจ าเลยท 3 และท 4 เดนเขาไปในสหภาพพมาเพอล าเลยงเมทแอมเฟตามน ซงขอเทจจรงเหลานเจาพนกงานต ารวจทมาเบกความตางกยนยนวามการสบสวนหาขาวและทราบมากอนทงสน อนเปนการปฏบตหนาทตามปกต จากนนไดมการวางแผนจบกมและแกะรอยจ าเลยท 1 ถงท 4 จนกระทงจบกมจ าเลยท 1 ถงท 4 ได ค าใหการของจ าเลยท 1 จงไมเขาหลกเกณฑทวา จ าเลยท 1 เปนผกระท าความผดผไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวนอนจะเปนเหตใหสมควรใชดลพนจก าหนดโทษจ าเลยท 1 นอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตามบทบญญตดงกลาวได

(3) ไมมการสอบสวนขยายผลตามขอมลของจ าเลย ไมถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 4419/2551 ศาลวนจฉยวา แมจะไดความตามส าเนาบนทก

ค าใหการของจ าเลยในชนสอบสวนแนบทายค ารองขอฝากขงครงท 1 วา จ าเลยไดใหการตอพนกงานสอบสวนถงพฤตการณและผทเกยวของกบการกระท าความผดของจ าเลยกตาม ซงจ าเลยอางวาเปนการใหขอมลตอพนกงานสอบสวนอนเปนประโยชนตอการจบกมและปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 แตไม

DPU

143 ปรากฏวาพนกงานสอบสวนมการสอบสวนขยายผลเพอจบกมผกระท าความผดอน โดยอาศยขอมลของจ าเลยแตประการใด ทงไมปรากฏวาผกระท าความผดอนทจ าเลยกลาวอางมตวตนจรงหรอไม กรณจงไมอาจถอไดวาจ าเลยไดใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานสอบสวนอนจะเปนเหตใหศาลใชดลพนจก าหนดโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดฐานมเมทแอมเฟตามนไวในครอบครองเพอจ าหนายตามบทบญญตดงกลาวได

ข. ค าพพากษาฎกาท 357/2551 ศาลวนจฉยวา แมจ าเลยท 1 จะอางวาไดชเบาะแสและใหขอมลตอพนกงานสอบสวนวาซอของกลางมาจาก ห. จนท าใหเจาพนกงานต ารวจขยายผลเพอจบกม ห. แตเปนการตอบค าถามของพนกงานสอบสวนทถามวาซอมาจากทใดเทานน โดยจ าเลยท 1 มไดใหรายละเอยดถงสถานทอยวาอยทใดอนจะท าใหเจาพนกงานต ารวจสามารถขยายผลเพอท าการจบกมตว ห. ได ทงตามทางน าสบของโจทกกไมปรากฏวามการขยายผลตามทจ าเลยท 1 อาง จงไมมเหตจะลงโทษจ าเลยท 1 ใหนอยกวาอตราโทษขนต าของกฎหมาย

(4) ใหขอมลและพาไปยดยาเสพตดทบาน ไมถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 2049/2551 ศาลวนจฉยวา จ าเลยท 1 ถกจบกม เจาพนกงาน

ต ารวจยอมน าจ าเลยท 1 ไปคนหายาเสพตดใหโทษทบานของจ าเลยท 1 อยแลว ทงปรากฏวาเมทแอมเฟตามนตรวจพบอยในหองน าอยางเปดเผย การทจ าเลยท 1 ใหขอมลโดยแจงตอเจาพนกงานต ารวจวายงมเมทแอมเฟตามนอกจ านวนหนงซกซอนอยทบานและน าเจาพนกงานต ารวจไปยดเมทแอมเฟตามนไดอกทบานของจ าเลยท 1 ยงไมนบวาเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 จงไมมเหตทจะลงโทษจ าเลยท 1 นอยกวาโทษขนต าทกฎหมายก าหนด

ข. ค าพพากษาฎกาท 4941/2550 ศาลวนจฉยวา การทเจาพนกงานต ารวจจบกมจ าเลยท 4 แลวไปตรวจคนอพารตเมนตหองเลขท 215 และยดเมทแอมเฟตามนไดอก 32,000 เมด นน เปนหนาทของเจาพนกงานต ารวจทจะตองไปตรวจคนอยแลว การทจ าเลยท 4 ถกจบกม จงรบวามเมทแอมเฟตามนอกสวนหนงอยทอพารตเมนตยงถอไมไดวาจ าเลยท 4 ผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอเจาพนกงานต ารวจ และพนกงานสอบสวนตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 (ทแกไขใหม) ทศาลจะลงโทษนอยกวาอตราโทษขนต าทกฎหมายก าหนดไว

ค. ค าพพากษาฎกาท 1487/2550 ศาลวนจฉยวา เมอจ าเลยถกจบ เจาพนกงานต ารวจยอมน าจ าเลยไปคนหายาเสพตดใหโทษทบานจ าเลยอยแลว ดงนน การทจ าเลยแจงแกเจาพนกงานต ารวจในขณะจบกมวาจ าเลยยงมเมทแอมเฟตามนอก 800 เมด ทบานจ าเลย จงไมเปน

DPU

144 ประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษทจะลงโทษจ าเลยนอยกวาโทษขนต าทกฎหมายก าหนดไว

ง. ค าพพากษาฎกาท 4870/2547 ศาลวนจฉยวา เมอจ าเลยท 1 ถกจบ เจาพนกงานต ารวจยอมน าจ าเลยท 1 ไปคนหายาเสพตดใหโทษทบานจ าเลยท 1 อยแลว การทจ าเลยท 1 ใหขอมลและพาเจาพนกงานต ารวจไปยดเมทแอมเฟตามนทบานจ าเลยท 1 ดงกลาว ไมเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ จงไมมเหตทจะลงโทษจ าเลยท 1 สถานเบาตามบทบญญต พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

(5) กลาวอางขอเทจจรงลอยๆ ไมถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 7264/2547 ศาลวนจฉยวา การทจ าเลยเพยงแตกลาวอาง

ขอเทจจรงขนลอยๆ โดยมไดมพยานหลกฐานสนบสนนขออางของจ าเลย ถอไมไดวาจ าเลยไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครอง ต ารวจ และพนกงานสอบสวน อนจะเปนเหตทจะลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

(6) แจงขอมลแตไมพาไปหา ไมถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 8183/2547 ศาลวนจฉยวา แมจ าเลยจะแจงขอเทจจรงวา ซอ

เมทแอมเฟตามนจาก ต. ไมทราบนามสกล ซงใชรถจกรยานยนตยหอคาวาซาก รนซามโก สตองออน แตเมอต ารวจขอใหจ าเลยพาไปหา ต. จ าเลยกลบไมยนยอม เนองจากไมตองการสรางศตร ดงน ขอกลาวอางของจ าเลยดงกลาวจงเลอนลอย เพราะยงไมสามารถพสจนความจรงได จงไมอาจถอไดวาเปนการใหขอมล อนเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ

(7) เพยงแตระบชอ ต าหนรปพรรณแตไมไดขยายผล ไมถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 3516/2549 ศาลวนจฉยวา แมจ าเลยไดใหการในชนสอบสวน

วา จ าเลยซอฝนมาจาก น. ตามบนทกค าใหการของจ าเลยในชนสอบสวน แตไมปรากฏวาพนกงานสอบสวนไดใชขอมลดงกลาวขยายผลจบกมบคคลทจ าเลยกลาวอางไดหรอไมอยางไร ค าใหการของจ าเลยยงรบฟงไมไดวาเปนขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ

ข. ค าพพากษาฎกาท 531/2548 ศาลวนจฉยวา แมขอเทจจรงรบฟงไดวา จ าเลยท 1 ใหการในชนสอบสวนวา จ าเลยท 1 ซอเมทแอมเฟตามนของกลางมาจากนาย ก. ในราคาถงละ 8,500 บาท แลวน ามาแบงจ าหนาย และจ าเลยท 1 ไดบอกต าหนรปพรรณของนาย ก. แกพนกงานสอบสวนดวยกตาม แตไมปรากฏวานาย ก. ทจ าเลยท 1 อางมตวตนจรงหรอไม และไดมการขยาย

DPU

145 ผลจบกมนาย ก. ไดหรอไมอยางไร จงรบฟงไมไดวาการใหการดงกลาวเปนการใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอเจาพนกงานต ารวจหรอพนกงานสอบสวน ยอมไมอาจลงโทษจ าเลยท 1 นอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 ได

(8) ไมยอมใหขอมล โดยอางวาไมมโอกาส เพราะมค าพพากษาในวนเดยวกน ไมถอวาใหขอมลส าคญ

ก. ค าพพากษาฎกาท 12018/2547 ศาลวนจฉยวา แมคดนเปนคดทจ าเลยใหการรบสารภาพ แตหากจ าเลยเหนวามขอเทจจรงใดทจะเปนประโยชนแกรปคดของตนแลว จ าเลยยอมมสทธขอสบพยานได แตเมอไมปรากฏวาจ าเลยไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอเจาพนกงานต ารวจ ทงขออางของจ าเลยวาไมมโอกาสน าเสนอพยานหลกฐานเพราะศาลชนตนมค าพพากษาในวนเดยวกน กเปนขอทจ าเลยเพงยกขนมาอางในศาลฎกา ถอเปนขอทไมไดวากลาวกนมาแตในศาลลาง จงไมมเหตทจะลงโทษจ าเลยนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 ได

(9) เจาพนกงานต ารวจคนยาเสพตดไดในระยะเวลาสน ไมถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 6550/2549 ศาลวนจฉยวา แมจ าเลยท 1 ไดใหขอมลเบาะแส

ถงเฮโรอนของกลางซงพยานโจทกไมมผใดรเหนและทราบมากอน ไดความวาเจาพนกงานต ารวจใชเวลาตรวจคนจนกระทงพบเฮโรอนของกลางเพยงประมาณครงชวโมง ลกษณะการซกซอนเฮโรอนของกลางภายในหองพกของจ าเลยท 1 ยอมอยในวสยทเจาพนกงานต ารวจจะสามารถคนพบไดจากการปฏบตหนาทตามปกต จงมใชผลโดยตรงจากการแจงเบาะแสของจ าเลยท 1 ไมอาจนบวาจ าเลยท 1 เปนผกระท าความผดผไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวน อนจะเปนเหตใหสมควรใชดลพนจก าหนดโทษจ าเลยท 1 นอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2

(10) เพยงแตรบสารภาพและแจงแหลงทซอ ไมถอวาใหขอมลส าคญ ก. ค าพพากษาฎกาท 4597/2550 ศาลวนจฉยวา ป.อ. มาตรา 78 บญญตไวอยาง

ชดเจนวา เมอปรากฏวามเหตบรรเทาโทษถาศาลเหนสมควรจะลดโทษไมเกนกงหนงของโทษทจะลงแกผกระท าความผดนนกได ท งเมอพจารณาตามบทบญญตแหง พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 100/2 กไมปรากฏขอเทจจรงตามทางพจารณาแตอยางใดวาจ าเลยท 2 ไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตอ

DPU

146 พนกงานฝายปกครองหรอต ารวจหรอพนกงานสอบสวน อนจะเปนเหตใหศาลลงโทษจ าเลยท 2 นอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนได เพราะจ าเลยท 2 ใหการรบสารภาพแตเพยงวามเมทแอมเฟตามนของกลางไวในครอบครองเพอจ าหนายโดยซอจากชาวมงในเขตจงหวดตากแลวจะน าลกลอบเขาไปยงกรงเทพมหานครเทานน ซงกเปนทรกนอยท วไปแลววาชาวเขาทอยในเขตหลายจงหวดบรเวณภาคเหนอของประเทศรวมทงจงหวดตากเปนแหลงคาสงยาเสพตดใหโทษรายใหญและจ านวนมาก ค ารบสารภาพของจ าเลยท 2 จงมใชขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ ขออางของจ าเลยท 2 จงไมอยในหลกเกณฑตามบทบญญต มาตรา 100/2 แหง พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ

จากการศกษาจากแนวค าพพากษาของศาลฎกา ผเขยนขอสรปดงตอไปน 1) ถาขอเทจจรงปรากฏวาจ าเลยไดใหขอมลตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอ

พนกงานสอบสวน จนมการขยายผลและสามารถจบกมผกระท าความผดรายอนได หรอสามารถยดอายดของกลางยาเสพตดหรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได กถอเปนการใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวยาเสพตดทศาลจะพพากษาลดโทษใหแกผกระท าความผดแลว ซงการแจงขอมลนนผกระท าความผดอาจจะกระท าดวยการใหขอมลรปพรรณสณฐาน รบรองรปถายของผกระท าความผด บอกแหลงทกบดานหรอแหลงทซกซอนยาเสพตดหรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผด โดยตองเปนขอมลทเจาหนาทไมเคยรมากอนหรอไมสามารถสบทราบไดโดยงาย หรออาจจะถงขนาดทผกระท าความผดพาเจาพนกงานต ารวจไปจบกมยดของกลางเองเลย รวมทงการทผกระท าความผดยอมเปนสายลอซอใหแกต ารวจดวย

แตขอส าคญอยทวาการใหขอมลหรอการกระท าเหลานนตองน าไปสการขยายผลจบกมผกระท าความผดรายอนได หรอท าใหเจาหนาทสามารถยดอายดของกลางยาเสพตดและทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได กลาวอกนยหนงกคอ เหนผลเปนรปธรรมอนเปนประโยชนในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวยาเสพตด

2) ถาผกระท าความผดไดใหขอมลดงทกลาวมาแลว แตขอเทจจรงปรากฏตอไปวาเปนขอมลทเจาหนาทรอยแลวหรอสามารถสบทราบไดโดยงาย หรอเจาหนาทไมสามารถน าขอมลนนไปขยายผลจบกมผกระท าความผดรายอนได หรอไมสามารถยดอายดของกลางยาเสพตดหรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได แมขอมลทใหจะมคณภาพดเพยงใด แตเมอไมมผลเปนรปธรรมเกดขน กตองถอวา ผกระท าความผดไมไดขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวยาเสพตด จงไมสมควรทจะไดรบการพจารณาลดโทษจากศาล

DPU

147

จากทสรปมานน ผเขยนเหนวาการตดสนของศาลมความยตธรรมแลว เพราะการทจะลดโทษใหแกผกระท าความผดหรอไมนน กควรพจารณาจากวา ขอมลทผกระท าความผดไดใหตอเจาหนาทนนสามารถน าไปขยายผลจนเกดประโยชนตอการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดหรอไม ถาเกดประโยชน จ าเลยกสมควรไดรบการลดโทษ เพราะวาปจจบนปญหายาเสพตดในประเทศทวความรนแรงขนเรอยๆ การหาขอมลเพอเอาผดกบผกระท าความผดรายใหญกเปนไปดวยความยากล าบาก แตการทมาตรการนสามารถท าใหผรวมกระท าความผดเปดเผยขอมลทเจาหนาทรฐไมสามารถสบหาได กถอเปนประโยชนแกการปราบปรามองคกรอาชญากรรมยาเสพตดอยางมาก ท าใหสามารถจบผกระท าความผดรายใหญได ยดยาเสพตดไดจ านวนมากกอนทจะสรางความเสยหายแตประชาชนและประเทศชาตอยางมหาศาล ดงนนผกระท าความผดทใหขอมลจงควรไดรบผลประโยชนตอบแทน

ขอสงเกต แตกรณทผกระท าความผดไดใหขอมลของตนเองเกยวกบของกลางยาเสพตดหรอ

ทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผด จนเจาหนาทสามารถขยายผลและยดอายดยาเสพตดและทรพยสนดงกลาวเพมไดจากบานพกของจ าเลย ผเขยนเหนวาตามแนวค าพพากษาฎกายงมปญหาอย กลาวคอ ขอเทจจรงเชนน ค าพพากษาฎกาบางฉบบตดสนวาเปนการใหขอมลส าคญ จงลดโทษใหแกจ าเลย แตค าพพากษาฎกาบางฉบบทมขอเทจจรงใกลเคยงกน ศาลกลบตดสนวาไมถอเปนการใหขอมลส าคญ และมไดลดโทษใหแกจ าเลย โดยศาลใหเหตผลวา ไมวาจ าเลยจะใหขอมลดงกลาวหรอไมกตาม เจาพนกงานต ารวจยอมน าตวจ าเลยไปคนหายาเสพตดทบานพกของจ าเลยอยแลว จงเหนไดวาการทศาลใชดลพนจในการพพากษาคดเชนน ดไมคอยจะเปนธรรมกบจ าเลยทไมไดรบการลดโทษมากนก ทงๆ ทขอเทจจรงอาจจะปรากฏวาจ าเลยไดใหขอมลอนเปนประโยชนทจะน าไปสการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดดวยความสมครใจ และส านกตวไดแลว ซงจากทไดศกษาค าพพากษาศาลฎกาเตมในกรณเชนน พบวาศาลไมไดใหเหตผลอยางอนอกเลย ท าใหเกดความไมชดเจนและความไมแนนอนในการตดสนคด

ผเขยนจงมความเหนวาศาลควรมบรรทดฐานในการตดสนคดมากกวาทเปนอย ในกรณทผกระท าความผดไดใหขอมลของตนเอง โดยการใหเหตผลในค าพพากษาใหชดเจนวาทไมลดโทษใหแกจ าเลยเพราะเหตผลใด มใชแคกลาววา “ไมวาจ าเลยจะใหขอมลดงกลาวหรอไมกตาม เจาพนกงานต ารวจยอมน าตวจ าเลยไปคนหายาเสพตดทบานพกของจ าเลยอยแลว” หรอ “เปนหนาทของเจาหนาทต ารวจทตองไปคนอยแลว” ซงผเขยนขอเสนอแนะดงตอไปน

1) ถาศาลเหนวาเปนขอมลทเจาหนาททราบอยกอนแลว กตองระบเหตผลใหชดเจนในการทไมลดโทษให เชน ปรากฏขอเทจจรงวาต ารวจสบทราบมากอนทจะจบตวจ าเลย วาจ าเลยมยา

DPU

148 เสพตด 10000 เมด ซกซอนอยในบานพก พอต ารวจจบตวจ าเลยได จ าเลยกใหขอมลตามนน จนต ารวจสามารถไปตรวจยดยาเสพตดได เชนนกตองถอวาขอมลทจ าเลยใหไมเปนประโยชนในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเพสตด เพราะถงแมไมมขอมลของจ าเลย ต ารวจกตองไปคนทบานตามทไดขอมลมากอนหนานแลว

2) ถาศาลเหนวาของกลางยาเสพตดนนอยในวสยทเจาหนาทสามารถคนพบไดโดยงาย กตองระบเหตผลใหชดเจนในการทไมลดโทษให เชน พบยาเสพตดอยในหองอยางเปดเผย (ค าพพากษาฎกาท 2049/2551) ซงค าวาอยในวสยน จะมความหมายเพยงใดนน ผเขยนมความเหนวา นาจะหมายถงเจาหนาทต ารวจสามารถคนเจอของกลางยาเสพตดไดโดยงาย หรอใชเวลาสนๆ ในการคนหา กเปนไปตามค าพพากษาฎกาท 6550/2549 ทตดสนเปนบรรทดฐานไววา ต ารวจใชเวลาตรวจคนจนกระทงพบเฮโรอนของกลางเพยงประมาณครงชวโมง ยอมอยในวสยทเจาพนกงานต ารวจจะสามารถคนพบไดจากการปฏบตหนาทตามปกต จงมใชผลโดยตรงจากการแจงเบาะแสของจ าเลยท 1 ไมอาจนบวาจ าเลยท 1 เปนผกระท าความผดผไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด

3) ในทางกลบกน ถาศาลเหนวาของกลางยาเสพตดนนไมอยในวสยทเจาหนาทสามารถคนพบไดโดยงาย หรอเปนขอมลทเจาหนาทไมทราบมากอน กตองถอวาจ าเลยเปนผใหขอมลส าคญในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดแลว และศาลตองระบเหตผลใหชดเจนในการทจะลดโทษให เชน สถานทจบกมจ าเลยกบสถานทซกซอนยาเสพตดอยหางกนมากและอยรมถนนคนละสายกน ยอมเปนการยากทต ารวจจะสามารถตรวจยดยาเสพตดของกลางไดเอง (ค าพพากษาฎกาท 5856/2549), จ าเลยไดแจงดวยวายงมยาเสพตดอกจ านวนหนงซกซอนอยทบานของจ าเลย และพาต ารวจไปตรวจคนจนสามารถยดยาเสพตดไดอกจ านวน 1,170 เมด ซงฝงดนไวใตตนปาลมหางจากบานของจ าเลยประมาณ 300 เมตร (ค าพพากษาฎกาท 1361/2549), ขณะจบกม ต ารวจตรวจพบกญแจหองพก 1 ดอก ทตวจ าเลย จ าเลยแจงวาเปนกญแจหองพกอกหองหนงซงอยคนละทกน และทแจงดวยวาทนนมยาเสพตดอยอก จนต ารวจไปตรวจคนและยดยาเสพตดเพมได (ค าพพากษาฎกาท 928/2548) เปนตน

แตในค าพพากษาฎกาท 526/2551 ทวา ขณะจบกมจ าเลยแจงวายงมยาเสพตดอกจ านวนหนงอยทหองพกของจ าเลย และพาเจาพนกงานต ารวจไปตรวจคนจนสามารถยดยาเสพตดซงซกซอนอยในหมอหงขาวไฟฟาไดอก 30 เมด ในกรณนผเขยนมความเหนวา การซกซอนยาเสพตดในหมอหงขาว ยอมอยในวสยทต ารวจสามารถคนหาไดโดยงาย การใหขอมลของจ าเลยจงไมนาเปนการใหขอมลส าคญในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดทจ าเลยควรไดรบการลดโทษ ดงเหตผลทไดกลาวมาขางตน

DPU

149

ดงนน ถามการแกไขเพมเตมกฎหมายเกยวกบรายละเอยดทจ าเปนเพอประกอบการใชดลยพนจของศาล รวมทงถาประธานศาลฎกาไดออกระเบยบภายในเพอวางหลกเกณฑถงการใชดลพนจในการพพากษาลดโทษใหแกจ าเลยทไดใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ตามมาตรา 100/2 กจะท าใหศาลทราบวาการใหขอมลของจ าเลยในแตละคดนนเปนการใหขอมลส าคญทควรจะลดโทษใหแกจ าเลยหรอไม ซงจะท าใหการพพากษาคดของศาลเปนไปในแนวทางเดยวกน และเมอศาลมหลกเกณฑทแนนอนแลว กจะเปนการคมครองสทธของจ าเลยช นหนง ทเขาจะพยายามใหขอมลทเปนประโยชนในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหเขาหลกเกณฑดงกลาว เพอใหตนเองไดรบประโยชนในการลดโทษ และในทางกลบกนกจะท าใหเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานทเกยวของในการปราบปรามยาเสพตดกสามารถน าขอมลทไดรบไปขยายผลเพอจบกมผกระท าความผดรายอนได หรอยดอายดของกลางยาเสพตดหรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได รวมทงการท าลายองคกรอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตดไดอยางมประสทธภาพ

การแกไขเพมเตมกฎหมายเกยวกบรายละเอยดทจ าเปนนน ควรแกไขเพมเตมกฎหมายโดยใหเพมนยามของค าวา “ขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ” ลงในวรรคสอง ของมาตรา 100/2 พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ทงนกเพอใหเกดความชดเจนแนนอนในการบงคบใชกฎหมาย ผทเกยวของทกฝายจะไดมความเขาใจตรงกนวาขอมลทผกระท าความผดไดใหไวตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวนนน ถอเปนขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษทผกระท าความผดควรจะไดรบการลดโทษหรอไม และค าพพากษาของศาลในกรณทขอเทจจรงใกลเคยงกน ผลของค าตดสนกจะเปนไปในแนวทางเดยวกน ท าใหเกดความยตธรรมแกทกฝาย ซงในกรณดงกลาวน ผเขยนมความเหนวา ควรเพมบทบญญตในมาตรา 100/2 วรรคสองวา “ขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษนน หมายถง ขอมลทเกยวกบการกระท าความผดของตนเองหรอผอน ซงผกระท าความผดไดใหไวโดยสมครใจตอเจาหนาทตามวรรคหนง จนสามารถขยายผลจบกมผกระท าความผดรายอนได หรอยดอายดของกลางยาเสพตดเพมได หรอยดอายดทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได ท งน ตองค านงถงหลกเกณฑในเรองของการชงน าหนกระหวางความหนกเบาของการกระท าความผดของผกระท าความผดกบความส าคญของขอมลทถกเปดเผย”

แตนอกจากการแกไขเพมเตมกฎหมายแลว ผเขยนมความเหนวาปญหาทค าพพากษาในคดทมขอเทจจรงใกลเคยงกน ผลของค าพพากษากลบตรงขามกนนน จะไดรบการแกไขเยยวยา

DPU

150 อยางมประสทธภาพมากยงขน และเกดความเปนธรรมแกผทเกยวของอยางสงสด ถาประธานศาลฎกาไดออกระเบยบภายในศาลยตธรรม เพอวางหลกเกณฑถงการใหขอมลทส าคญในคดยาเสพตดตามมาตรา 100/2 วาขอเทจจรงอยางใดบางทศาลควรจะใชดลพนจในการลดโทษใหแกจ าเลย ซงหลกเกณฑดงกลาวนน ผเขยนขออธบายดงตอไปน

1) ผตองหาวากระท าความผดหรอมสวนรวมในการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ เปนผใหหรอเปดเผยขอมล

2) การใหขอมลนนตองเปนการใหตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวนเทานน และการใหขอมลดงกลาวจะใหในชนไหนกได แตตองใหกอนคดถงทสด

3) การเสนอขอเทจจรงวาผกระท าความผดใหขอมลส าคญตามมาตรา 100/2 นน ตองเปนการเสนอกอนทคดจะถงทสด โดยพนกงานอยการจะเสนอ หรอผกระท าความผดจะเสนอเองกได

4) การใหขอมลนนตองเปนขอมลทเจาหนาทไมเคยรมากอนไมวาทงหมดหรอแตเพยงบางสวน โดยผกระท าความผดจะเปดเผยขอมลทงหมดทตนไดรบรมาหรอไมนน ไมใชขอสาระส าคญ แตประเดนอยตรงทวา ขอมลทเปดเผยออกมานน เพยงพอทจะน าไปสการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดไดหรอไม ถาเพยงพอ ผกระท าความผดกควรไดรบการลดโทษ นอกจากน การใหขอมลจะตองเปนการใหขอเทจจรงทจบตองไดเปนรปธรรม ดงนน การใหขอมลในลกษณะทเปนขอสนนษฐานใด ๆ ไมถอวาเปนการเพยงพอ

5) การใหขอมลดงกลาว ตองเปนไปโดยสมครใจ มใชเกดขนจากการจงใจ มค ามนสญญา ข เขญ หลอกลวง หรอโดยมชอบประการอน อนจะมผลตองหามมใหรบฟงเปนพยานหลกฐานตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 226

6) การใหขอมลตองมความเหมาะสมทจะน าไปสการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด กลาวคอ จากการใหขอมลของผกระท าความผดจะตองท าใหสามารถระบตวของผสงสยวาไดกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด และตองสามารถพสจนการกระท าความผดของผ ตองสงสยดงกลาวไดดวย นอกจากน การใหขอมลตองสามารถท าใหการกระท าความผดทยงไมเปดเผยไดรบการเปดเผย หรอการกระท าความผดทเปดเผยแลวไดรบการเปดเผยมากยงขน

7) การใหขอมลไมจ าเปนตองเปนการใหขอมลของผกระท าความผดรายอน แมเปนการใหขอมลเกยวกบการกระท าความผดของตนเอง กเขาหลกเกณฑทจะไดรบการพจารณาลดโทษแลว ถาน าไปสการยดอายดของกลางยาเสพตดหรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได

8) การใหขอมลของตนเองน น ถาศาลเหนวาของกลางยาเสพตดนนอยในวสยทเจาหนาทสามารถคนพบไดโดยงาย ผกระท าความผดกไมควรไดรบการลดโทษ ในทางกลบกน ถา

DPU

151 ศาลเหนวาของกลางยาเสพตดนนไมอยในวสยทเจาหนาทสามารถคนพบไดโดยงาย หรอเปนขอมลทเจาหนาทไมทราบมากอน กตองถอวาจ าเลยเปนผใหขอมลส าคญในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดแลว

9) การใหขอมลไมจ าเปนตองเปนการใหขอมลของผกระท าความผดรายทใหญกวา แมเปนการใหขอมลของผกระท าความผดรายยอย กถอเปนเหตเพอลดโทษได แตตองค านงถงหลกเกณฑในเรองของการชงน าหนกประโยชนระหวางความหนกเบาของการกระท าความผดของผกระท าความผดกบความส าคญของขอมลทถกเปดเผย อนจะท าใหการบงคบใชกฎหมายมความแนนอนมากยงขน

10) ถาผกระท าความผดไดใหขอมลแกเจาหนาทจนสามารถขยายผลไดส าเรจ แตปฏเสธขอกลาวหาทงในชนสอบสวนและในชนศาลวาไมไดกระท าความผด เชนนศาลกลดโทษใหได เพราะสาระส าคญอยทวาขอมลทผกระท าความผดใหนน เจาหนาทสามารถน าไปขยายผลจนถอเปนประโยชนในการปราบปรามยาเสพตดหรอไม

11) เจตนารมณของมาตรา 100/2 มขนเพอปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ซงการปราบปรามกคอ การปราบปรามตวผกระท าความผด การปราบปรามตวยาเสพตด และการปราบปรามทรพยสนทไดมากจากการกระท าความผด ดงนน ถาขอมลทผกระท าความผดไดใหไว เจาหนาทสามารถน าไปขยายผลจนปราบปรามสงหนงสงใดไดในสามประการน กถอวาขอมลนนเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามยาเสพตดแลว

12) การลดโทษตามมาตรา 100/2 เปนดลพนจของศาล กลาวคอ ศาลมอ านาจใชดลพนจทจะพจารณาวาขอมลทจ าเลยใหนนเปนขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดหรอไม และถาศาลเหนวาเปนขอมลทส าคญแลว ศาลกมดลพนจทจะลงโทษผกระท าความผดนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนเพยงใดกได หรอจะไมลดโทษต ากวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนกได ทงนขนอยกบขอเทจจรงในคดวาจ าเลยมสวนรวมในการกระท าผดมากนอยเพยงใด และการใหขอมลนนเปนประโยชนตอการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดมากนอยเพยงใดดวย สวนการลดโทษนนกตองลดทงโทษจ าคกและโทษปรบ ศาลจะใชดลพนจลดใหเพยงอยางใดอยางหนงไมได

4.5.2 ดลพนจในการก าหนดโทษ ดลพนจในการก าหนดโทษ เปนเรองทมความส าคญมากในทางกฎหมายอาญา แต

ประมวลกฎหมายอาญาของประเทศไทยไมมความชดเจนเกยวกบหลกการใชดลพนจในการก าหนด

DPU

152 โทษ55 ท าใหในบางครงโทษทศาลตดสนในคดทมความใกลเคยงกน กลบมผลตางกนอยางมาก ศาลยตธรรมกพยายามทจะแกไขปญหาในเรองความแตกตางในการก าหนดโทษใหเปนเอกภาพ โดยการก าหนดบญชระดบอตราโทษหรอทเรยกกนโดยทวไปวา “ยตอก” ซงอาจท าใหผกระท าความผดหรอประชาชนในสงคมมความรสกวาไดรบความยตธรรมทถกลงโทษเสมอภาคกนในความผดลกษณะเดยวกน แตในทางกลบกนกมขอเสยทท าใหการลงโทษของผพพากษาไมยดหยนแขงกระดางเกนไปไมเหมาะสมกบความผดและตวผกระท าความผดและไมสอดคลองกบขอเทจจรงแหงคดทเกดขน56 อกทงยงขดตอหลกความเปนอสระในการตดสนคดของตลาการ

แนวคดการลงโทษทจะกอใหเกดความเปนธรรมแกผกระท าความผดมากทสด ตองเปนการลงโทษตามหลกความเหมาะสมกบตวบคคล (Individualization) ซงการลงโทษตามหลกการนจะตองมการก าหนดใหมความเหมาะสมกบตวผกระท าความผด โดยพจารณาถงความจรงทวามนษยแตละคนมความสามารถไมเทาเทยมกนในการรบผดชอบ ทงยงมบคคลหลายประเภททควรจะไดรบการลดโทษหรอไมตองรบโทษเลย การลงโทษตามแนวคดนจะมงเนนทตวผกระท าผดโดยตรง โดยมงทจะปรบปรงแกไขอบรมบมนสยของผกระท าผด ใหผกระท าผดสามารถกลบตวเปนพลเมองดและกลบคนสสงคมได เพราะการลงโทษโดยการใหผ กระท าผดไดรบความยากล าบากหรอไดรบผลรายนน ในบางกรณกไมเหมาะสมกบตวผกระท าผด และไมสามารถท าใหผกระท าผดประพฤตตวดขนได57 ดงนน แมการกระท าความผดของบคคลทมขอเทจจรงใกลเคยงกนอยางมาก โทษทผกระท าความผดแตละคนจะไดรบ กไมควรทจะเทากนทงหมด เพราะการลงโทษมไดพจารณาแตเพยงขอเทจจรงในคดเทานน ยงตองพจารณาถงองคประกอบอยางอนทเกยวกบตวผกระท าผดดวย นอกจากนนยงตองค านงดวยวาผกระท าความผดจะกลบมาใชชวตตามปกตในสงคม (Resocialization) เมอพนโทษแลวไดเพยงใด การลงโทษจงตองพจารณาจากผกระท าความผดเปนรายๆ ไป

การก าหนดโทษของศาลตองค านงถงหลกเกณฑสองประการดงตอไปน 1) ดานภาวะวสย (Objective) คอการลงโทษตามลกษณะหรอความรนแรงของการ

กระท าความผด ซงสวนนเปนหนาทของฝายนตบญญตทจะบญญตกฎหมายใหมโทษเหมาะสมกบลกษณะของการกระท า โดยศาลจะเปนผใชดลพนจปรบขอกฎหมายเขากบขอเทจจรงในคด ซงการ

55 คณต ณ นคร ข (2554). กฎหมายอาญาภาคทวไป. หนา 485. 56 อทศ สภาพ. (2549). “การใชดลพนจในการก าหนดโทษของศาลยตธรรม.” ดลพาห, 53, 2. หนา 62. 57 พรธดา เอยมศลา. (2549). ขอเทจจรงเกยวกบผกระท าผดเพอประกอบการด าเนนคด. หนา 26.

DPU

153 ก าหนดโทษตองไมเกนกวาโทษขนสงทก าหนดไวในกฎหมาย และถามโทษขนต ากตองระวางโทษไมต ากวาโทษขนต าทก าหนดในกฎหมายเชนกน

ลกษณะหรอความรนแรงของการกระท าความผดในทน ยกตวอยางเชน ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 334 คอความผดฐานลกทรพย กบมาตรา 335 คอความผดฐานลกทรพยในเหตฉกรรจ ซงลกษณะการกระท าความผดตามมาตรา 335 นนมความรายแรงกวาการลกทรพยทวๆไป ยกตวอยางเชน การลกทรพยโดยซ าเตมผทไดรบความเดอดรอนอยแลว การลกทรพยโดยมอาวธหรอรวมกนกบผอนในการลกทรพย หรอการใชต าแหนงหนาทของตนเพอความสะดวกในการลกทรพย เปนตน ดงนนอตราโทษตามทกฎหมายก าหนดไวในมาตรา 335 จงสงกวาทบญญตไวในมาตรา 334

แตกมใชวาศาลจะตองลงโทษผทกระท าความผดตามมาตรา 335 หนกกวาผทกระท าความผดตามมาตรา 334 เสมอไป เพราะการพจารณาถงลกษณะของการกระท าเปนเพยงการพจารณาถงขอเทจจรงสวนหนงในคดเทานน ศาลยงตองพจารณาขอเทจจรงในคดสวนอน รวมทงขอเทจจรงทเกยวกบผกระท าความผดเปนรายบคคลประกอบดวย

2) ดานอตวสย (Subjective) คอการลงโทษใหเหมาะสมกบตวผกระท าความผด ในสวนนคอการทศาลพจารณาถงตวผกระท าความผดแตละรายไป เพราะผกระท าความผดตางรายกน ยอมมลกษณะ เหตผลในการกระท าความผด ภมหลงของการด าเนนชวตทแตกตางกน จงควรไดรบการลงโทษตางกนไปตามขอเทจจรง ซงการพจารณาถงตวผกระท าความผดนน เราสามารถพจารณาลกษณะตางๆ ไดดงตอไปน58

(1) ลกษณะเฉพาะตวของผกระท าความผด เชน เพศ อาย ความประพฤต สตปญญา ภาวะแหงจต การศกษาอบรม บกคลกภาพ สภาพรางกายสภาพจต นสย อาชพ ฐานะทางสงคม รวมไปถงภมหลงของชวตของผกระท าความผด ซงจะแตกตางกนไปในตวผกระท าความผดแตละคน ท าใหการลงโทษผกระท าความผดแตละรายจงไมเทากน ยกตวอยางเชน จ าเลยอาย 15 ป กระท าการปองกนเกนสมควรแกเหต ศาลลงโทษเบา (ค าพพากษาฎกาท 1061/2514) หรอคดทจ าเลยเปนคนยากจน ลกซาลาเปาใหลกกน เพราะลกหวมาก ศาลกไมลงโทษ หรอผกระท าผดมจตบกพรอง หรอฟนเฟอน แมไมเขาขายทจะไดรบการลงโทษนอยตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 65 หรอ 66 กควรน ามาเปนเหตใหใชดลพนจลงโทษอยางเบาได หรอเปนเจาพนกงานใชอ านาจเปนเครองมอในการกระท าผด ศาลลงโทษหนก (ค าพพากษาฎกาท 1928/2492)

58 เกยรตภม แสงศศธร. (2533). กระบวนการก าหนดโทษจ าเลยในคดอาญา : เปรยบเทยบของไทยกบตางประเทศ. หนา 78-79.

DPU

154

(2) มลเหตในการกระท าความผด ยกตวอยางเชน กระท าโดยหลงผดวากระท าได แมจะไมเขาหลกเกณฑทจะไดรบการยกเวนโทษ ศาลกลงโทษสถานเบา (ค าพพากษาฎกาท 423/2472) หรอกรณววาทโดยฉกเฉนศาลมกลงโทษเบา แตถาเลกกนแลวยงผกใจเจบตดตามไปท ารายอก เปนการรายแรง ศาลลงโทษหนก (ค าพพากษาฎกาท 109/2472)

(3) การพยายามบรรเทาผลรายและการชดใชคาเสยหาย ยกตวอยางเชน คนเงนบางสวนทยกยอกไป เปนเหตใหก าหนดโทษจ าคกเบาลง (ค าพพากษาฎกาท 1633/2514) หรอจ าเลยปลอมเอกสารเพอยกยอกเงน ไดใชเงนคนเจาทกข เจาทกขไมเอาความ ศาลจงลงโทษเบา (ค าพพากษาฎกาท 1428/2520)

นอกจากจะพจารณาถงลกษณะของการกระท าความผดและตวผกระท าความผดแลว ศาลยงตองพจารณาถงปจจยอยางอนทจะมผลท าใหการก าหนดโทษผกระท าความผดแตกตางกน ซงมดงตอไปน

1) ลกษณะของผถกท าราย กลาวคอ ตองพจารณาดวยวาผถกท ารายเปนคนชนดใด เปนผหญงหรอผชาย เปนเดกหรอผใหญยอมมความส าคญเหมอนกน ยกตวอยางเชน การขมเหงหรอท ารายผหญง เดก หรอคนทพพลภาพ ยอมท าไดงายกวาผชายธรรมดา ควรวางก าหนดโทษผกระท าผดชนดนใหพอทจะเปนบทเรยน จงจะไมขมเหงคนออนก าลงกวาซงไมสามารถตอสปองกนตวได หรอความทกขเวทนาและความเสยหายของผถกท ารายจากการกระท าผด กควรเปนดลพนจในการวางก าหนดโทษมากนอยตามความรายแรงทผถกกระท ารายไดรบอนเปนผลจากการกระท าผด ในขอนตามความประสงคของกฎหมายมปรากฏอยในประมวลกฎหมายอาญา เชน ในคดฆาผอนโดยทรมาน หรอโดยกระท าทารณโหดราย ตามมาตรา 289 (5) หรอคดทท ารายรางกายจนเปนเหตใหผถกกระท ารายรบอนตรายสาหสตามมาตรา 297 (8) ท าใหทพพลภาพ หรอปวยเจบดวยอาการทกขเวทนาเกนกวายสบวน หรอจนประกอบกรณยกจตามปกตไมไดเกนกวายสบวน เปนตน กฎหมายบญญตใหลงโทษจ าเลยมากกวาก าหนดโทษธรรมดาทจะลงแกผกระท าผดนน แตคดใดทไมเขาเกณฑดงทกฎหมายบญญตไวเปนพเศษ กควรใชดลพนจก าหนดโทษใหเขากบแนวทางทกฎหมายบญญตไวจะไดตองตรงตามความประสงคของกฎหมาย59

2) ผลกระทบตอสาธารณชน ยกตวอยางเชน ตงโรงงานใชเครองจกรแปรรปไมเพอการคา เปนการท าลายทรพยากรทส าคญของประเทศ นบวารายแรงมาก ศาลลงโทษหนก

59 สรรเสรญ ไกรจตต. (2523). “ดลพนจในการก าหนดโทษ.” บรรยายในการอบรมผพพากษาหวหนาศาลประจ ากระทรวง รนท 5 เมอวนท 15 กมภาพนธ 2523.

DPU

155 (ค าพพากษาฎกาท 110/2523) หรอกระท าโดยประมาทท าใหรถไฟชนกนมคนตายและเกดความเสยหายตอรฐและประชาชน ศาลลงโทษหนก (ค าพพากษาฎกาท 747/2489)

ซงขอเทจจรงเกยวกบตวผกระท าความผดและปจจยอยางอนทจะท าใหศาลสามารถใชดลพนจในการลงโทษไดอยางเปนธรรมน ไมเฉพาะแตศาลเทานนทจะเปนผค นหาดวยตวเอง ความจรงแลวบคคลทอยในกระบวนการใหความยตธรรมทางอาญาลวนมสวนเกยวของทกคน60 ซงไดแก

1) ในชนสอบสวน โดยพนกงานสอบสวน กลาวคอ เมอมการกระท าความผดอาญาเกดขน พนกงานสอบสวนยอมมอ านาจสบสวนสอบสวนคดอาญาทงปวง โดยสามารถรวบรวมหลกฐานทกชนดทจะพสจนใหเหนถงความผดหรอบรสทธของผตองหา โดยจะเปนผสอบสวนเองหรอสงประเดนไปสอบสวนเพอทราบความเปนมาแหงชวตและความประพฤตอนเปนอาจณของผตองหากได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 131 ประกอบมาตรา 138

และพนกงานสอบสวนตองเปดโอกาสใหผต องหาแกขอกลาวหาพรอมท งเสนอขอเทจจรงอนเปนประโยชนแกตน ตามมาตรา 134 วรรค 4

หรอพนกงานสอบสวนอาจไดขอเทจจรงมาจากการตรวจสอบทะเบยนประวตอาชญากรรม (Criminal Record)

2) ในชนสงคด โดยพนกงานอยการ กลาวคอ ถาพนกงานอยการเหนวาขอเทจจรงทพนกงานสอบสวนรายงานมาในส านวนนนยงไมเพยงพอ พนกงานอยการอาจสงส านวนกลบไปใหพนกงานสอบสวนท าการสอบสวนเพมเตมไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 143 (ก)

3) ในชนพจารณา โดยพนกงานคมประพฤต กลาวคอ ในกรณทศาลจะพพากษาโดยรอลงอาญา ศาลอาจสงใหพนกงานคมประพฤตด าเนนการสบเสาะขอเทจจรงเกยวกบผกระท าความผด ในเรองอาย ประวต ความประพฤต สตปญญา การศกษาอบรม สขภาพ ภาวะแหงจต นสย อาชพ สงแวดลอม สภาพความผด หรอเหตอนอนควรปราณ และน าเสนอตอศาลตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56 ประกอบพระราชบญญตวธด าเนนการคมความประพฤตตามประมวลกฎหมายอาญา พ.ศ. 2522 มาตรา 11

ในชนพจารณา โดยศาล กลาวคอ ในระหวางพจารณา ศาลมอ านาจสงสบพยานเพมเตมได โดยศาลสามารถจะสบเองหรอสงประเดนไปใหศาลอนสอบ และจะสบในศาลหรอนอกศาลกได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 228 ประกอบมาตรา 229

60 ไชยยศ วรนนทศร. (2537). “ดยพนจในการลงโทษผกระท าผด.” ดลพาห, 41, 5. หนา 120.

DPU

156

4) ในชนบงคบโทษ โดยราชทณฑ กลาวคอ เจาหนาทราชทณฑจะท าทะเบยนประวตของผตองขงไว โดยเฉพาะกรณทมการอภยโทษ (ประเภทเฉพาะราย)

ซงขอเทจจรงเกยวกบตวผกระท าความผดตางๆ เหลานในประเทศสหรฐอเมรกา ศาลจะเปนผเรยกรายงานสบเสาะมาดเอง กอนจะท าการก าหนดโทษในคดรายแรงทกคด หรออาจจะไดรบขอเสนอในเรองการก าหนดโทษจากพนกงานคมประพฤต ทนายจ าเลยกมหนาททจะตองเสนอขอเทจจรงทจะชวยใหจ าเลยไดรบโทษสถานเบา อกทงยงมหนาททจะตองคดคานขอมลทไมถกตองในรายงานกอนพพากษา และเสนอแนะอตราโทษทเหมาะสมตอศาลอกดวย หรอในประเทศเยอรมน พนกงานอยการมหนาทเสนอพยานหลกฐานทงในสวนทเปนคณและเปนโทษตอจ าเลยใหศาลพจารณา รวมทงจะเสนออตราโทษทตนเหนวาเหมาะสมทจ าเลยสมควรไดรบตอศาล ภายหลงสบพยานเสรจ แตศาลกสามารถหาพยานหลกฐานไดดวยตนเอง หรอในประเทศฝรงเศส กเปนเชนเดยวกนกบประเทศเยอรมน คอ พนกงานอยการจะมอบหมายใหต ารวจฝายคดท าการสอบสวนคดแทน โดยจะรวบรวมหลกฐานในการกระท าผด ประวตภมหลง ตลอดจนขอเทจจรงตางๆ เกยวกบตวจ าเลยทงทเปนผลดและผลราย และพนกงานอยการจะสงส านวนฟองตอศาล พรอมทงมค าขอไวทายฟองเพอขอใหศาลลงโทษตามอตราโทษทพนกงานอยการเหนวาเหมาะสมกบจ าเลย หรอในประเทศองกฤษทนายจ าเลยจะแนะน าใหจ าเลยรบสารภาพเพอจะไดรบโทษเบาลง โดยทนายจะสอบถามขอมลตางๆ จากจ าเลยซงเปนขอมลดานสงคมหรอจากรายงานทเกยวกบตวจ าเลยในอดต ขอมลเกยวกบครอบครวหรอหนาทการงาน และเสนอตอศาล จงเหนไดวาการด าเนนคดในตางประเทศนน บคคลทกฝายทเกยวของในคดจะเปนผแจงขอมลเพอใหความปรากฏแกศาล รวมทงศาลเองกอาจจะมอ านาจสบหาขอเทจจรงเองได เพราะเขาจะค านงถงการก าหนดโทษทเหมาะสมกบตวบคคลเปนอยางมาก และถาศาลเหนวามเหตผลทดทจะก าหนดโทษจ าเลยใหนอยลงไดแลว การก าหนดโทษจ าเลยใหหนกกเปนสงทไมจ าเปนและถอวาเปนการลงโทษทไมยตธรรม

ตรงจดนเปนขอแตกตางกบการด าเนนคดของประเทศไทย เพราะในประเทศไทยนนเนองจากกฎหมายไมไดบญญตเรองการใชดลพนจในการก าหนดโทษไวอยางชดเจน ศาลจงพจารณาเฉพาะเหตลดโทษหรอเหตบรรเทาโทษทบญญตไวในกฎหมายเทานน สวนรายละเอยดเกยวกบตวผกระท าความผดนนศาลจะพจารณาแตขอเทจจรงทปรากฏในส านวนทพนกงานสอบสวนเสนอมา ซงพนกงานสอบสวนกจะไมสอบสวนละเอยดมากนกอนเนองมาจากเหตผลทมคดลนมอ และแมศาลจะมอ านาจสงใหสบเสาะเพมเตมได แตในทางปฏบตกใหสอบสวนเพมเตมเฉพาะเรองทเกยวกบการกระท าความผดเทานน ดงนน ศาลจงไมคอยทราบขอเทจจรงเกยวกบภม

DPU

157 หลงชวตของจ าเลย เหตผลในการกระท าความผด ฐานะทางสงคม และปจจยแวดลอมอนๆ ท าใหการก าหนดโทษแกจ าเลยในบางครง ไมคอยไดรบความเปนธรรมเทาทควร

ดงนน ถากฎหมายบญญตไวอยางชดเจนใหศาลตองพจารณาถงขอเทจจรงเกยวกบตวผกระท าความผดกอนท าการก าหนดโทษอยางเชนการพจารณาในการรอการลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 56 หรอในการพจารณาคดเดกและเยาวชนตามพระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. 2553 มาตรา 11561 ประกอบมาตรา11962 กจะท าใหการด าเนนคดในการใชดลพนจเพอก าหนดโทษของศาลมประสทธภาพ และในกรณการลดโทษตามมาตรา 100/2 ศาลกจะไดมแนวทางในการใชดลพนจเพอลดโทษใหแกจ าเลยโดยพจารณาจากขอเทจจรงในคดประกอบกบขอเทจจรงเกยวกบตวจ าเลยและปจจยอยางอน ซงจะท าใหผกระท าความผดไดรบความเปนธรรมอยางเตมท

4.5.3 บทบาทของอยการในการก าหนดโทษและลดโทษตามมาตรา 100/2 การด าเนนคดอาญาของประเทศในระบบคอมมอนลอว และซวลลอวไดเปลยนจาก

ระบบไตสวนมาเปนระบบกลาวหา (Accusatorial System) โดยยกฐานะของผถกกลาวหาขนเปนประธานในคด และมการแบงแยกหนาทการสอบสวนฟองรองและการพจารณาพพากษาคดออกจากกน โดยใหองคกรทตางกนเปนผท าหนาท ซงรปแบบการด าเนนคดอาญาของประเทศในระบบคอมมอนลอว เชน ประเทศสหรฐอเมรกา จะเปนระบบการคนหาความจรงแบบตอสคด หรอระบบคปรปกษ (Adversary System) สวนรปแบบการด าเนนคดอาญาของประเทศในระบบซวลลอวจะเปนระบบการไตสวนหาความจรง (Inquisitorial System) ซงระบบนการด าเนนคดอาญาจะไมม

61 มาตรา 115 บญญตไววา “ในการพจารณาคดทเดกหรอเยาวชนเปนจ าเลย ใหศาลทมอ านาจพจารณาคดเยาวชนและครอบครวถอวาประวต อาย เพศ ความประพฤต สตปญญา การศกษาอบรม สภาพรางกาย สภาพจต นสย อาชพ และฐานะของจ าเลย ตลอดจนสงแวดลอมทงปวงเกยวกบจ าเลย และของบดา มารดา ผปกครอง หรอบคคลซงจ าเลยอาศยอยดวย หรอบคคลซงใหการศกษา ใหท าการงาน หรอมความเกยวของเปนประเดนทจะตองพจารณาดวย” 62 มาตรา 119 บญญตไววา “ในการพจารณาและพพากษาคดทมขอหาวาเดกหรอเยาวชนกระท าความผดใหศาลทมอ านาจพจารณาคดเยาวชนและครอบครวค านงถงสวสดภาพและอนาคตของเดกหรอเยาวชน ซงควรจะไดรบการฝกอบรม สงสอน และสงเคราะหใหกลบตวเปนพลเมองดยงกวาการทจะลงโทษและในการพพากษาคดนนใหศาลค านงถงบคลกลกษณะ สภาพรางกายและสภาพจตของเดกหรอเยาวชนซงแตกตางกนเปนคน ๆ ไป และลงโทษหรอเปลยนโทษหรอใชวธการส าหรบเดกและเยาวชนใหเหมาะสมกบตวเดกหรอเยาวชน และพฤตการณเฉพาะเรอง แมเดกหรอเยาวชนนนจะไดกระท าความผดรวมกน”

DPU

158 ลกษณะเปนการตอสกนระหวางคความสองฝาย แตทงศาล อยการ และทนายของผถกกลาวหาตางมหนาทรวมกนในการคนหาความจรง

การด าเนนคดอาญาจะเรมขนทต ารวจหรอพนกงานสอบสวน โดยต ารวจหรอพนกงานสอบสวนจะเปนผท าหนาทสอบสวนรวบรวมขอเทจจรง ตลอดจนพยานหลกฐานทเกยวของทงปวงเกยวกบการกระท าความผดและตวผกระท าความผด ความเหนของพยานผเชยวชาญ และรายงานตางๆ เกยวกบคด ประวตการกระท าความผดและเอกสารตางๆ ของจ าเลย แลวเสนอตอพนกงานอยการ โดยพนกงานอยการจะเปนผใชดลยพนจวาจะด าเนนคดอาญากบจ าเลยตอไปหรอไม ถาเหนวาควรด าเนนคดตอไป พนกงานอยการกจะจดท าส านวนการสอบสวนและท าค าฟองพรอมตงขอหา แลวน าส านวนการสอบสวนทงหมดพรอมดวยค าฟองยนตอศาล

จะเหนไดวาบคคลทมบทบาทส าคญในการด าเนนคดอาญาคนหนงกคอ พนกงานอยการ เพราะพนกงานอยการเปนผทรขอเทจจรงในคดมากทสด ทงขอเทจจรงทเกยวกบการกระท าความผด ประวตภมหลง ตลอดจนขอเทจจรงตางๆ เกยวกบตวจ าเลยทงทเปนผลดและผลราย และถาพนกงานอยการเหนวาขอเทจจรงตางๆ ยงไมครบถวนหรอพยานหลกฐานในการกระท าความผดยงไมเพยงพอ พนกงานอยการกสงใหมการสอบสวนเพมเตมได ดงนนกระบวนการในการก าหนดโทษของตางประเทศบางประเทศ ยกตวอยางเชน ประเทศฝรงเศส และประเทศเยอรมน เปนตน พนกงานอยการจะมบทบาทในการเสนอขอเทจจรงตางๆ พรอมทงเสนออตราโทษทเหนวาจ าเลยสมควรไดรบตอศาล โดยจะรองขอตอศาลไปพรอมกบการแถลงปดคดวาใหศาลลงโทษจ าคกจ าเลยเปนระยะเวลาเทาใดหรอปรบจ าเลยอยางไร จงท าใหการพจารณาคดในชนศาลเปนไปโดยรวดเรว เพราะศาลมขอเทจจรงทครบถวน การก าหนดโทษกมความรอบคอบ และเกดความยตธรรมสงสดกบจ าเลยและบคคลอนทเกยวของ ซงผเขยนจะขออธบายในรายละเอยดของแตละประเทศ ดงตอไปน

1) ในประเทศฝรงเศส เมอต ารวจฝายคดด าเนนการสอบสวนและรวบรวมหลกฐานในการกระท าผด ประวตภมหลง ตลอดจนขอเทจจรงตางๆ เกยวกบตวจ าเลยทงทเปนผลดและผลรายเสรจแลว กจะสงรายงานใหกบพนกงานอยการ พนกงานอยการกจะตรวจสอบส านวนการสอบสวนดวามมลเหตสมควรทจะฟองตอศาลหรอไม และถาเหนสมควรสงฟอง พนกงานอยการกมอ านาจเสนออตราโทษทเหมาะสมกบจ าเลยตอศาล เพอประกอบในการก าหนดโทษได กรณเชนนถอเปนบทบาทของพนกงานอยการในการใชดลยพนจของศาลในการก าหนดชนโทษ โดยจะมการบรรยายค าขอไวทายฟองเพอขอใหศาลลงโทษก าหนดอตราโทษทพนกงานอยการขอไว และหากพนกงานอยการเหนวาโทษทศาลก าหนดใหแกจ าเลยไมเหมาะสมกบพฤตการณแหงคด พนกงานอยการกอาจพจารณาใชสทธอทธรณ ฎกาค าพพากษาในประเดนดงกลาวตอไปได ซงบทบาทของพนกงาน

DPU

159 อยการในกรณดงกลาวน เปนการตรวจสอบและถวงดลอ านาจการใชดลยพนจในการพจารณาคดของผพพากษาคดใหเกดความเปนธรรมแกคความมากยงขนอกดวย

2) ในประเทศเยอรมน พนกงานอยการเปนอกองคกรหนงทมบทบาทในการรวบรวมขอเทจจรงตางๆ ทเกยวกบตวจ าเลยมาเสนอตอศาลและเขาสความรบรของศาล ดงทปรากฏในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาเยอรมน (Straftprozessordnung หรอ StPO) มาตรา 160 II และ III ดงนนพนกงานอยการจงมหนาททจะตองกระท าเพอประโยชนแกจ าเลยโดยการเสนอพยานหลกฐานทงในสวนทเปนคณและเปนโทษตอจ าเลยใหศาลพจารณา ซงในการบรรยายฟองของพนกงานอยการ พนกงานอยการจะเสนอความเปนมา ความประพฤต และขอเทจจรงอยางอนทเกยวของกบผกระท าความผดอยางกวางขวาง เพอใหศาลน ามาประกอบการใชดลยพนจก าหนดโทษดวย

หนาทอกหนาทหนงทเดนชดของพนกงานอยการในการคมครองสทธของคความ ไดแก หนาทในการเสนอความเหนเกยวกบโทษ (Stellungnahme des Staatsanwalts หรอ Recommendation of Sentence) กลาวคอ พนกงานอยการจะเสนออตราโทษทตนเหนวาเหมาะสมทจะลงแกจ าเลยตอศาลดวย ยกตวอยางเชน ขอใหลงโทษจ าคกจ าเลยเปนเวลา 5 ป หรอ 10 ป หรอเสนอความเหนวาควรรอหรอไมรอการลงโทษส าหรบจ าเลยรายน เปนตน ในการพจารณาคดของศาล หลงจากทมการสบพยานเสรจสนแลว พนกงานอยการในฐานะทนายความผรกษาประโยชนของสาธารณะ จะมค าแถลงการณปดคดภายหลงการสบพยานเสรจทกครง เพอเปนการสนสดการเสนอขอเทจจรงในศาล พรอมทงเสนออตราโทษ ซงในการเสนออตราโทษน พนกงานอยการจะตองฟงขอเทจจรงในการสบพยานและพยานหลกฐานตางๆในคด รวมทงขอเทจจรงเกยวกบตวจ าเลยดวย เพราะขอเทจจรงตางๆ เหลานจะมผลตอการก าหนดโทษเบองตนของพนกงานอยการ

โดยปกตความเหนของพนกงานอยการดงกลาว จะมอทธพลตอการก าหนดโทษจ าเลยอยางมาก เพราะศาลมกจะลงโทษจ าเลยโดยค านงถงอตราโทษทพนกงานอยการเสนอมา แตอยางไรกดความเหนของพนกงานอยการกมไดเปนขอสรป หรอขอผกมดทศาลจะตองยดถอปฏบตตาม ซงในทางปฏบต หากศาลไมเหนดวยกบขอเสนอแนะของพนกงานอยการเกยวกบอตราโทษทจ าเลยสมควรไดรบ ศาลกมกจะลงโทษเบากวาอตราโทษทพนกงานอยการเสนอมา

แตถาในกรณทศาลลงโทษหนกกวาโทษทพนกงานอยการเสนอมา หรอเปนกรณเปนการลงโทษจ าเลยหนกเกนไป ซงถาพนกงานอยการเหนวา การด าเนนคดอาญาของศาลท าใหเกดความเสยหายแกจ าเลย พนกงานอยการกสามารถอทธรณค าพพากษาของศาลชนตนไปยงศาลสงในนามของผถกกลาวหาในเรองอตราโทษได ซงการกระท าดงกลาว ถอเปนการตรวจสอบความถกตองและเปนการถวงดล (Check and Balance) การใชดลยพนจของศาลไปในตวดวย

DPU

160

จะเหนไดวาการทพนกงานอยการในประเทศฝรงเศสและประเทศเยอรมน เสนอขอเทจจรงเกยวกบตวผกระท าความผดพรอมทงเสนออตราโทษทตนเหนวาเหมาะสมทจะลงแกจ าเลยตอศาล แสดงใหเหนถงความโปรงใสในการด าเนนคดของพนกงานอยการ เพราะเปรยบเสมอนวาพนกงานอยการเปดเผยขอมลของตนเองมาทงหมด และยงบอกถงเจตจ านงของตนเองอกดวยวาจะใหคดเปนไปในแนวทางใดเมอพจารณาจากค าขอในเรองการก าหนดโทษ และเมอศาลมค าพพากษาก าหนดโทษแกจ าเลยต าหรอสงเกนไปกวาทพนกงานอยการมค าขอใหลงโทษไว กเหมอนเปนการผกมดพนกงานอยการไปในตวทจะตองอทธรณหรอฎกาค าพพากษาของศาลลาง เพราะเหนวาไมเปนธรรมกบคความในคด และในทางกลบกนบทบาทของพนกงานอยการในกรณดงกลาวน กถอเปนการตรวจสอบและถวงดลอ านาจการใชดลยพนจในการพจารณาคดของผ พพากษาคดใหเกดความเปนธรรมแกคความมากยงขนอกดวย

ซงตางกบบทบาทของพนกงานอยการของไทยเราในการมสวนรวมในการเสนอแนะตอศาลเพอประกอบการใชดลยพนจในการก าหนดโทษทไมมความชดเจนในทางปฏบต กลาวคอ ในทางปฏบตพนกงานอยการไมไดเสนอแนะศาลวาสมควรก าหนดโทษส าหรบจ าเลยในคดอยางไรจงจะเหมาะสมกบจ าเลยเปนคนๆ ไป อยางดทสดเมอพนกงานอยการเหนวาจ าเลยคนใดควรไดรบโทษหนก พนกงานอยการกจะแถลงตอศาลขอใหลงโทษจ าเลยสถานหนกเทานน63 และยงท าใหไมสามารถทราบไดเลยวาพนกงานอยการมความคดเหนอยางไรกบคด จงอาจท าใหเกดความไมโปรงใสขนได ภายหลงจากทศาลมค าพพากษาแลว ซงจะท าใหคความในคดไมไดรบความเปนธรรมและอาจสงผลเสยหายรายแรงตอกระบวนการยตธรรมของไทย

ดงนน ผเขยนจงมความเหนวา ในคดทปรากฏขอเทจจรงวาจ าเลยไดใหขอมลถงการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษจนเจาหนาทสามารถขยายผลจบกมผกระท าความผดรายอนได หรอยดหรออายดของกลางยาเสพตด หรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได ซงผกระท าความผดจะไดรบประโยชนจากบทบญญตของกฎหมาย ตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 100/2 นน ถาพนกงานอยการเจาของส านวนมบทบาทในการเสนอขอเทจจรงตางๆ เกยวกบตวผกระท าความผด รวมทงขอเทจจรงเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด และเสนออตราโทษทเหนวาจ าเลยสมควรไดรบตอศาล เชนเดยวกบบทบาทของพนกงานอยการในประเทศฝรงเศสและประเทศเยอรมน กจะมผลใหศาลไดรบขอมลทครบถวนท งขอเทจจรงเฉพาะตวของจ าเลยเองและขอเทจจรงในคด ซงจะท าใหการใชดลยพนจของศาลเปนไปดวยความรวดเรว มความรอบคอบ และเกดความยตธรรมสงสดแกคความในคด ดานพนกงาน

63 คณต ณ นคร ข เลมเดม. หนา 485.

DPU

161 อยการกแสดงใหเหนถงความโปรงใสในการด าเนนกระบวนการยตธรรม ยนอยบนหลกความถกตองของขอเทจจรงและพยานหลกฐาน และเมอมองในมมกลบกนถาการตดสนคดในกรณเชนวานมประสทธภาพ โดยจ าเลยซงใหขอมลส าคญในคดยาเสพตดไดรบการลดโทษและลงโทษทเหมาะสมกบการกระท าความผด กจะเปนการจงใจใหผกระท าความผดรายอนเปดเผยขอมลเกยวกบการกระท าความผดตอเจาหนาท และเมอเจาหนาทน าขอมลนนไปขยายผลจนสามารถปราบปรามองคกรอาชญากรรมยาเสพตด หรอผทอยเบองหลงซงเปนตวการใหญในการกระท าความผดไดแลว ประโยชนดงกลาวกจะตกแกประเทศชาต ท าใหเจาหนาทสามารถปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดไดอยางมประสทธภาพ DPU

บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ

5.1 บทสรป

จากการศกษาจะพบวาปญหายาเสพตดในประเทศไทยนนทวความรนแรงขนอยางมากตงแตอดตจนถงปจจบน โดยกอใหเกดผลเสยหายทงดานความมนคงในชวต ทรพยสน เศรษฐกจ สงคม และการเมอง และทประเทศไทยไมสามารถปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดหรองคกรอาชญากรรมยาเสพตดไดอยางมประสทธภาพกเนองมาจากหนวยงานทเกยวของในการปราบปรามไมสามารถเขาถงตวการส าคญหรอผทอยเบองหลงในการกระท าผดได เพราะพวกทเปนผกระท าความผดรายใหญมกจะระมดระวงตวอยางมาก มการด าเนนการทซอนเรน มแบบแผน รดกม อกทงยงมบคคลทช านาญการในหลายๆ ดานมารวมตวกน ดงนนการทเจาหนาทจะสาวถงตวบคคลเหลานนจงกระท าไดยากล าบาก แตหนวยงานทเกยวของ กลาวคอ กระทรวงสาธารณะสขและส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ป.ป.ส.) กมความเชอทวาผทรขอมลในการกระท าดทสดกคอผทรวมกระท าความผดดวยกน จงไดรวมกนเสนอมาตรการการตอรองขอมลส าคญในคดยาเสพตดเพอเปนเครองมอของเจาหนาทในการปราบปรามยาเสพตด

โดยการตอรองขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 100/2 นน มหลกการและแนวคดมาจากการตอรองค ารบสารภาพและการกนผกระท าความผดไวเปนพยาน รวมทงอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการลกลอบคายาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ค.ศ. 1988 และอนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานอาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกร ค.ศ. 2000 ทอาจกลาวไดวาเปนการจงใจใหผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดนนใหขอมลขาวสารอนเปนประโยชนในการปราบปรามองคกรอาชญากรรมยาเสพตด และผทใหขอมลนนตองไดรบผลประโยชนตอบแทน คอ ไดรบการลดหยอนโทษถาหากขอมลนนสามารถน าไปขยายผลเพอปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดได

ดงนน การใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดตาม มาตรา 100/2 จงถอเปนเครองมอส าคญของหนวยงานทเกยวของทจะสามารถใชในการสบทราบขอมลจนกระทงปราบปรามผทอยเบองหลงการกระท าความผดได

DPU

163

ส าเรจ โดยวธการในการตอรองนนจะเรมจาก พนกงานฝายปกครองหรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวน แจงสทธหรอขอความตามกฎหมายใหแกผกระท าความผดทราบ โดยผกระท าความผดจะใหขอมลหรอไมนนตองอยทความสมครใจของเขาเอง จะไปบงคบ ขเขญ จงใจ หรอมค ามนสญญาใหผกระท าผดใหขอมลมได และถาเกดมการใหขอมลแลว เจาหนาทดงกลาวกจะน าขอมลนนไปขยายผลตามทผกระท าความผดกลาวอาง ถาสามารถขยายผลปราบปรามการกระท าความผดไดส าเรจ ซงหมายถงการทเจาหนาทสามารถจบกมผกระท าความผดรายอนได หรอยดอายดของกลางยาเสพตดหรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได เจาหนาทกจะบนทกขอเทจจรงลงไปในส านวนเสนอตอพนกงานอยการ และพนกงานอยการกจะสงฟองคดและเสนอส านวนตอศาลเพอพจารณา ซงกระบวนการในชนพจารณาของศาลถอเปนกลไกทส าคญ เพราะศาลถอเปนองคกรทรกษาความยตธรรม ดงนน กฎหมายมาตรา 100/2 จงบญญตใหศาลเปนผใชดลพนจพจารณาขอเทจจรงดงกลาว แลวตดสนวาขอมลทจ าเลยใหตอหนวยงานทบงคบใชกฎหมายนนเปนการใหขอมลส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดหรอไม และถาศาลเหนวาเปนการใหขอมลส าคญแลว ศาลกจะใชดลยพนจตอไปวาควรจะลดโทษใหแกจ าเลยมากนอยเพยงใด

จงเหนไดวาการใชดลพนจของศาลในการลดโทษใหแกจ าเลยทใหขอมลส าคญในคดยาเสพตดนน มความส าคญอยางมาก แตจากการทผเขยนไดศกษาค าพพากษาศาลฎกาทเกยวของกบมาตรา 100/2 โดยละเอยด พบวายงมปญหาในทางปฏบตอยบาง โดยในคดทมขอเทจจรงใกลเคยงกนในบางคด ศาลกลบตดสนไปคนละแนวทางกน กลาวคอ ในคดจ าเลยไดใหขอมลเกยวกบการกระท าความผดของตนเองและพาเจาพนกงานต ารวจไปตรวจคนทบานพกของตนจนสามารถยดของกลางเพมได กรณเชนน ค าพพากษาฎกาบางฉบบตดสนวาเปนการใหขอมลส าคญ จงลดโทษใหแกจ าเลย แตค าพพากษาฎกาบางฉบบทมขอเทจจรงใกลเคยงกน ศาลกลบตดสนวาไมถอเปนการใหขอมลส าคญ และมไดลดโทษใหแกจ าเลย โดยศาลใหเหตผลวา ไมวาจ าเลยจะใหขอมลดงกลาวหรอไมกตาม เจาพนกงานต ารวจยอมน าตวจ าเลยไปคนหายาเสพตดทบานพกของจ าเลยอยแลว จงเหนไดวาการทศาลใชดลพนจในการพพากษาคดเชนน ดไมคอยจะเปนธรรมกบจ าเลยทไมไดรบการลดโทษมากนก ทงๆ ทขอเทจจรงอาจจะปรากฏวาจ าเลยไดใหขอมลอนเปนประโยชนทจะน าไปสการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดดวยความสมครใจ และส านกตวไดแลว

ดงนน ถาศาลมมาตรฐานในการใชดลพนจในการพพากษาลดโทษใหแกจ าเลยทไดใหขอมลทส าคญในคดยาเสพตด ตามมาตรา 100/2 มากขนกวาทเปนอย กจะท าใหศาลสามารถตดสนคดไดอยางเปนธรรม ค าพพากษาคดของศาลกจะเปนไปในแนวทางเดยวกน และเมอศาลม

DPU

164

หลกเกณฑทแนนอนแลว กจะเปนการคมครองสทธของจ าเลยชนหนง ทเขาจะพยายามใหขอมลทเปนประโยชนในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหเขาหลกเกณฑดงกลาว เพอใหตนเองไดรบประโยชนในการลดโทษ และในทางกลบกนกจะท าใหเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานทเกยวของในการปราบปรามยาเสพตดกสามารถน าขอมลทไดรบไปขยายผลเพอจบกมผกระท าความผดรายอนได หรอยดอายดของกลางยาเสพตดหรอทรพยสนทไดจากการกระท าความผดเพมได รวมทงการท าลายองคกรอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตดไดอยางมประสทธภาพ

5.2 ขอเสนอแนะ

จากการทผเขยนไดศกษาถงบทบญญตเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตดตามมาตรา 100/2 โดยศกษาจากหนงสอค าอธบายเกยวกบกฎหมายยาเสพตดใหโทษ ค าพพากษาศาลฎกา แนวทางในการปฏบตของหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย และมาตรการทเกยวของในการปราบปรามยาเสพตด รวมทงศกษาเปรยบเทยบกบกฎหมายตางประเทศ ผเขยนมความเหนวาการใชดลยพนจของศาลในการลดโทษใหแกจ าเลยทใหขอมลส าคญในคดยาเสพตดจะมมาตรฐานมากขนกวาในปจจบน และจะท าผทเกยวของทกฝายไดรบความยตธรรมอยางเตมท ตองมการแกไขเพมเตมกฎหมายเกยวกบรายละเอยดทจ าเปนเพอประกอบการใชดลยพนจของศาล และมการออกระเบยบภายในของประธานศาลฎกา เพอวางหลกเกณฑถงการใหขอมลทส าคญในคดยาเสพตดตามมาตรา 100/2 วาขอเทจจรงอยางใดบางทศาลควรจะใชดลพนจในการลดโทษใหแกจ าเลย รวมทงมการเพมบทบาทของพนกงานอยการในการเสนอขอเทจจรงตางๆ เกยวกบตวผกระท าความผด ขอเทจจรงเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด และเสนออตราโทษทเหนวาจ าเลยสมควรไดรบตอศาล ซงผเขยนขออธบายดงตอไปน

5.2.1 ควรแกไขเพมเตมกฎหมายเกยวกบรายละเอยดทจ าเปน โดยใหเพมนยามของค าวา “ขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ” ลงในวรรคสอง ของมาตรา 100/2 พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ทงนกเพอใหเกดความชดเจนแนนอนในการบงคบใชกฎหมาย ผทเกยวของทกฝายจะไดมความเขาใจตรงกนวาขอมลทผกระท าความผดไดใหไวตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวนนน ถอเปนขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษทผกระท าความผดควรจะไดรบการลดโทษหรอไม และค าพพากษาของศาลในกรณทขอเทจจรงใกลเคยงกน ผลของค าตดสนกจะเปนไปในแนวทางเดยวกน ท าใหเกดความยตธรรมแกทกฝาย ซงในกรณดงกลาวน ผเขยนมความเหนวา ควรเพมบทบญญตในมาตรา 100/2 วรรคสองวา “ขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท า

DPU

165

ความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษนน หมายถง ขอมลทเกยวกบการกระท าความผดของตนเองหรอผอน ซงผกระท าความผดไดใหไวโดยสมครใจตอเจาหนาทตามวรรคหนง จนสามารถขยายผลจบกมผกระท าความผดรายอนได หรอยดอายดของกลางยาเสพตดเพมได หรอยดอายดทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได ท งน ตองค านงถงหลกเกณฑในเรองของการชงน าหนกระหวางความหนกเบาของการกระท าความผดของผกระท าความผดกบความส าคญของขอมลทถกเปดเผย”

5.2.2 ประธานศาลฎกาควรออกระเบยบภายในศาลยตธรรม เพอวางหลกเกณฑถงการใหขอมลทส าคญในคดยาเสพตดตามมาตรา 100/2 วาขอเทจจรงอยางใดบางทศาลควรจะใชดลพนจในการลดโทษใหแกจ าเลย ซงหลกเกณฑดงกลาวนน ผเขยนขออธบายดงตอไปน

1) ผตองหาวากระท าความผดหรอมสวนรวมในการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ เปนผใหหรอเปดเผยขอมล

2) การใหขอมลนนตองเปนการใหตอพนกงานฝายปกครอง หรอต ารวจ หรอพนกงานสอบสวนเทานน และการใหขอมลดงกลาวจะใหในชนไหนกได แตตองใหกอนคดถงทสด

3) การเสนอขอเทจจรงวาผกระท าความผดใหขอมลส าคญตามมาตรา 100/2 นน ตองเปนการเสนอกอนทคดจะถงทสด โดยพนกงานอยการจะเสนอ หรอผกระท าความผดจะเสนอเองกได

4) การใหขอมลนนตองเปนขอมลทเจาหนาทไมเคยรมากอนไมวาทงหมดหรอแตเพยงบางสวน โดยผกระท าความผดจะเปดเผยขอมลทงหมดทตนไดรบรมาหรอไมนน ไมใชขอสาระส าคญ แตประเดนอยตรงทวา ขอมลทเปดเผยออกมานน เพยงพอทจะน าไปสการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดไดหรอไม ถาเพยงพอ ผกระท าความผดกควรไดรบการลดโทษ นอกจากน การใหขอมลจะตองเปนการใหขอเทจจรงทจบตองไดเปนรปธรรม ดงนน การใหขอมลในลกษณะทเปนขอสนนษฐานใด ๆ ไมถอวาเปนการเพยงพอ

5) การใหขอมลดงกลาว ตองเปนไปโดยสมครใจ มใชเกดขนจากการจงใจ มค ามนสญญา ข เขญ หลอกลวง หรอโดยมชอบประการอน อนจะมผลตองหามมใหรบฟงเปนพยานหลกฐานตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 226

6) การใหขอมลตองมความเหมาะสมทจะน าไปสการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด กลาวคอ จากการใหขอมลของผกระท าความผดจะตองท าใหสามารถระบตวของผสงสยวาไดกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด และตองสามารถพสจนการกระท าความผดของผ ตองสงสยดงกลาวไดดวย นอกจากน การใหขอมลตองสามารถท าใหการกระท าความผดทยงไมเปดเผยไดรบการเปดเผย หรอการกระท าความผดทเปดเผยแลวไดรบการเปดเผยมากยงขน

DPU

166

7) การใหขอมลไมจ าเปนตองเปนการใหขอมลของผกระท าความผดรายอน แมเปนการใหขอมลเกยวกบการกระท าความผดของตนเอง กเขาหลกเกณฑทจะไดรบการพจารณาลดโทษแลว ถาน าไปสการยดอายดของกลางยาเสพตดหรอทรพยสนทไดมาจากการกระท าความผดเพมได

8) การใหขอมลของตนเองนน ถาศาลเหนวาของกลางยาเสพตดน นอยในวสยทเจาหนาทสามารถคนพบไดโดยงาย ผกระท าความผดกไมควรไดรบการลดโทษ ในทางกลบกน ถาศาลเหนวาของกลางยาเสพตดนนไมอยในวสยทเจาหนาทสามารถคนพบไดโดยงาย หรอเปนขอมลทเจาหนาทไมทราบมากอน กตองถอวาจ าเลยเปนผใหขอมลส าคญในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดแลว

9) การใหขอมลไมจ าเปนตองเปนการใหขอมลของผกระท าความผดรายทใหญกวา แมเปนการใหขอมลของผ กระท าความผดรายยอย กถอเปนเหตเพอลดโทษได แตตองค านงถงหลกเกณฑในเรองของการชงน าหนกประโยชนระหวางความหนกเบาของการกระท าความผดของผกระท าความผดกบความส าคญของขอมลทถกเปดเผย อนจะท าใหการบงคบใชกฎหมายมความแนนอนมากยงขน

10) ถาผกระท าความผดไดใหขอมลแกเจาหนาทจนสามารถขยายผลไดส าเรจ แตปฏเสธขอกลาวหาทงในชนสอบสวนและในชนศาลวาไมไดกระท าความผด เชนนศาลกลดโทษใหได เพราะสาระส าคญอยทวาขอมลทผกระท าความผดใหนน เจาหนาทสามารถน าไปขยายผลจนถอเปนประโยชนในการปราบปรามยาเสพตดหรอไม

11) เจตนารมณของมาตรา 100/2 มขนเพอปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด ซงการปราบปรามกคอ การปราบปรามตวผกระท าความผด การปราบปรามตวยาเสพตด และการปราบปรามทรพยสนทไดมากจากการกระท าความผด ดงนน ถาขอมลทผกระท าความผดไดใหไว เจาหนาทสามารถน าไปขยายผลจนปราบปรามสงหนงสงใดไดในสามประการน กถอวาขอมลนนเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามยาเสพตดแลว

12) การลดโทษตามมาตรา 100/2 เปนดลพนจของศาล กลาวคอ ศาลมอ านาจใชดลพนจทจะพจารณาวาขอมลทจ าเลยใหนนเปนขอมลทส าคญและเปนประโยชนอยางยงในการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดหรอไม และถาศาลเหนวาเปนขอมลทส าคญแลว ศาลกมดลพนจทจะลงโทษผกระท าความผดนอยกวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนเพยงใดกได หรอจะไมลดโทษต ากวาอตราโทษขนต าทก าหนดไวส าหรบความผดนนกได ทงนขนอยกบขอเทจจรงในคดวาจ าเลยมสวนรวมในการกระท าผดมากนอยเพยงใด และการใหขอมลนนเปนประโยชนตอการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดมากนอยเพยงใดดวย

DPU

167

สวนการลดโทษนนกตองลดทงโทษจ าคกและโทษปรบ ศาลจะใชดลพนจลดใหเพยงอยางใดอยางหนงไมได

5.2.3 ควรเพมบทบาทของพนกงานอยการ โดยใหพนกงานอยการเจาของส านวนมบทบาทในการเสนอขอเทจจรงตางๆ เกยวกบตวผกระท าความผด รวมทงขอเทจจรงเกยวกบการใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด และเสนออตราโทษทเหนวาจ าเลยสมควรไดรบตอศาล เชนเดยวกบบทบาทของพนกงานอยการในประเทศฝรงเศสและประเทศเยอรมน เพอใหศาลไดรบขอมลทครบถวนทงขอเทจจรงเฉพาะตวของจ าเลยเองและขอเทจจรงในคด ซงจะท าใหการใชดลยพนจของศาลเปนไปดวยความรวดเรว มความรอบคอบ และเกดความยตธรรมสงสดแกคความในคด ดานพนกงานอยการกแสดงใหเหนถงความโปรงใสในการด าเนนกระบวนการยตธรรม ยนอยบนหลกความถกตองของขอเทจจรงและพยานหลกฐาน และเมอมองในมมกลบกนถาการตดสนคดในกรณเชนวานมประสทธภาพ โดยจ าเลยซงใหขอมลส าคญในคดยาเสพตดไดรบการลดโทษและลงโทษทเหมาะสมกบการกระท าความผด กจะเปนการจงใจใหผกระท าความผดรายอนเปดเผยขอมลเกยวกบการกระท าความผดตอเจาหนาท และเมอเจาหนาทน าขอมลนนไปขยายผลจนสามารถปราบปรามองคกรอาชญากรรมยาเสพตด หรอผทอยเบองหลงซงเปนตวการใหญในการกระท าความผดไดแลว ประโยชนดงกลาวกจะตกแกประเทศชาต ท าใหเจาหนาทสามารถปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดไดอยางมประสทธภาพ

5.2.4 ขอเสนอแนะเพมเตม 1) หนวยงานทบงคบใชกฎหมาย เมอไดออกระเบยบหรอค าสงภายในเกยวกบการ

ปฏบตตามมาตรา 100/2 แลว ควรสงระเบยบนนใหศาลพจารณา หรอควรจดใหมการสมมนากนระหวางผน าองคกรของหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย โดยเชญประธานศาลฎกาหรอตวแทนของศาลทมหนาทโดยตรงในคดยาเสพตด เขาปรกษาหารอและแลกเปลยนขอมลกนเกยวกบแนวทางปฏบตของหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย และการพจารณาพพากษาคดของศาลในกรณทจ าเลยใหขอมลส าคญในคดยาเสพตด ทงนกเพอใหมความเขาใจตรงกน ทราบถงการปฏบตหนาทของแตละองคกร และจะไดรวมกนวางแนวทางแกปญหาทเกดขนและอาจจะเกดขนในอนาคต

แมระเบยบหรอค าสงภายในตางๆ เหลานนจะไมเกยวกบการด าเนนคดของศาลเลย แตกควรใหศาลไดรบรวาหนวยงานทบงคบใชกฎหมายมการด าเนนการในทางปฏบตอยางไร ซงจะท าใหศาลสามารถเขาใจและตความบทบญญตของกฎหมายไดตรงตามเจตนารมณ อนจะสงผลใหผกระท าความผดจะไดรบความเปนธรรมในการทศาลจะใชดลพนจในการวนจฉยวาจะลดโทษใหแกเขาหรอไม และท าใหกระบวนการยตธรรมทางอาญามประสทธภาพ รวมท งท าใหการปราบปรามองคกรอาชญากรรมเกยวกบยาเสพตดไดผลสมฤทธสงสดดวย

DPU

168

2) การใชดลพนจในการลดโทษของศาลนน นอกจากจะพจารณาจากขอเทจจรงในคดแลว ศาลควรพจารณาถงขอเทจจรงทเกยวกบตวผกระท าความผดแตละรายไป เพราะผกระท าความผดตางรายกน ยอมมลกษณะเฉพาะตว เหตผลในการกระท าความผด ภมหลงของการด าเนนชวตทแตกตางกน จงควรไดรบการลงโทษตางกนไปตามขอเทจจรงอนเปนการเหมาะสมกบผกระท าผดรายบคคล นอกจากนนยงตองค านงดวยวาผกระท าความผดจะกลบมาใชชวตตามปกตในสงคม เมอพนโทษแลวไดเพยงใด จงจะเกดความเปนธรรมสงสดแกตวจ าเลยเองและกระบวนการยตธรรม DPU

บรรณานกรม

DPU

170

บรรณานกรม ภาษาไทย

หนงสอ เกยรตขจร วจนะสวสด. (2551). ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาค 1 (พมพครงท 10). กรงเทพฯ: พลสยาม พรนตง (ประเทศไทย). คณต ณ นคร. (2555). กฎหมายวธพจารณาความอาญา (พมพครงท 8). กรงเทพฯ: วญญชน. ____________. (2554). กฎหมายอาญาภาคทวไป (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: วญญชน. จตต ตงศภทย. (2536). ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาค 1 (พมพครงท 9). กรงเทพฯ: บรษทกรง สยามพรนตงกรฟ จ ากด. ฎกากลมและกฎหมายยาเสพตด. (2547). กรงเทพฯ: สตรไพศาล. ทวเกยรต มนะกนษฐ. (2553). ประมวลกฎหมายอาญา ฉบบอางอง (พมพครงท 25). กรงเทพฯ: วญญชน. ____________. (2554). ค าอธบายกฎหมายอาญาภาคทวไป (พมพครงท 13). กรงเทพฯ: วญญชน. ธนะชย ผดงธต. (2545). ยาเสพตดตามกฎหมายใหม พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: นตรฐ. ธาน สงหนาท. (2554). ค าอธบายพยานหลกฐานคดแพงและคดอาญา (พมพครงท 9). กรงเทพฯ: บรษทกรงสยาม พบลชชง จ ากด. บญรวม เทยมจนทร. (2546). คดยาบา กญชา เฮโรอน ฝน ยาเสพตดฯ ตดตะรางและไมตดตะราง (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: นตบรรณาการ. ประเสรฐ เสยงสทธวงศ. (2543). กฎหมายยาเสพตด. กรงเทพฯ: นตบรรณการ. ประชย เปยมสมบรณ. (2531). อาชญาวทยา : สหวทยาการวาดวยปญหาอาชญากรรม. กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย พเชฐ โพธวจตร และปต โพธวจตร. (2550). เอกซเรยฎกายาเสพตด. กรงเทพฯ: วญญชน. พลกล องกนนท. (2515). บทบาทชาวจนในประเทศไทยในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกา เจาอยหว. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: ประจกษการพมพ. ภาสกร ญาณสธ. (2547). ท าอยางไรในคดยาเสพตด. กรงเทพฯ: อฑตยา มเลนเนยม. วรวทย ฤทธทศ. (2553). หลกกฎหมายการด าเนนคดในศาลเยาวชนและครอบครว ครอบครว (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: วญญชน.

DPU

171

สรศกด ลขสทธวฒนกล. (2551). ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ฉบบอางอง (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: วญญชน. สมชย ทฆาอตมากร. (2554). พระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคด

เยาวชนและครอบครว พ.ศ. 2553 พรอมแนวค าพพากษาของศาลฎการายมาตราและ ขอสงเกต. กรงเทพฯ: พลสยาม พรนตง (ประเทศไทย).

สมศกด เอยมพลบใหญ. (2553). การซกประเดนขอเทจจรงคดยาเสพตด (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: บณฑตอกษร. หยด แสงอทย. (2551). กฎหมายอาญา ภาค 1 (พมพครงท 20). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. อจฉรยา ชตนนทน. (2552). กฎหมายเกยวกบเดก เยาวชน และคดครอบครว (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: วญญชน. อทย อาทเวช. (2554). คมอกฎหมายวธพจารณาความอาญา เลม 3 การสอบสวน มาตรการ บงคบในคดอาญา. กรงเทพฯ: ว.เจ.พรนตง. ____________. (2554). รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส. กรงเทพฯ: ว.เจ.พรนตง. โอฬาร กลวจตร และอมรพจน กลวจตร. (2552). เหตยกเวนความผด เหตยกเวนโทษ เหตรอการ ลงโทษและเหตรอการก าหนดโทษ. (ม.ป.ท.).

บทความ

คณะอนกรรมการศกษาผลกระทบกฎหมายเกยวกบการใชมาตรการชะลอการฟองและมาตรการ ตอรองค ารบสารภาพ. (2548). “รายงานการศกษาผลกระทบกฎหมายเกยวกบการใช มาตรการชะลอการฟองและมาตรการตอรองค ารบสารภาพ.” ดลพาห, 52, 1. หนา 1-89. ไชยยศ วรนนทศร. (2537). “ดลยพนจในการลงโทษผกระท าผด.” ดลพาห, 41, 5. หนา 119-128. บญญวจกษ เหลากอท. (2544). “พลงแผนดนเพอเอาชนะยาเสพตด : มาตรการทางกฎหมายและ กระบวนการยตธรรม.” วารสารส านกงาน ป.ป.ส., 17, 2. หนา 11-22. วระพงษ บญโญภาส. (2543). “การน าวธการตอรองการลงโทษมาปรบใชกบระบบกฎหมายไทย.” วารสารกฎหมาย ฉบบพเศษ ครบรอบ 20 ป วารสารกฎหมายจฬาลงกรณ, 20, 2. หนา 25-31.

DPU

172

อทศ สภาพ. (2549). “การใชดลพนจในการก าหนดโทษของศาลยตธรรม.” ดลพาห, 53, 2. หนา 60-74.

วทยานพนธ

เกยรตภม แสงศศธร. (2533). กระบวนการก าหนดโทษจ าเลยในคดอาญา : เปรยบเทยบของไทย กบตางประเทศ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ชณาวน พวงเพชร. (2545). การเบยงเบนผกระท าผดฐานเสพยาเสพตดใหโทษจากกระบวนการ ยตธรรม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง. ชนาธป เศรษฐสวรรณ. (2537). เหตบรรเทาโทษ : ศกษากรณการใชดลพนจลดโทษเมอจ าเลยรบ สารภาพในชนพจารณา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ณฐพล เรองนม. (2543). การน าวธการตอรองค ารบสารภาพมาใชในคดยาเสพตด. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นฤมล องคณาภวฒน. (2539). เหตบรรเทาโทษ : ศกษาเปรยบเทยบแนวทางการใชศาลไทยกบศาล ตางประเทศ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. นรนดร นนตาลต. (2547). การตอรองค ารบสารภาพของผตองหาในคดยาเสพตด. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง. นจรนทร องคพสทธ. (2527). การตอรองค ารบสารภาพ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นพพร โพธรงสยากร. (2524). การใชดลพนจของศาลในการลงโทษ. วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พรธดา เอยมศลา. (2549). ขอเทจจรงเกยวกบผกระท าผดเพอประกอบการด าเนนคด. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. วฑรย ครลกษณ. (2546). ดลพนจในการใชเหตบรรเทาโทษ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง.

DPU

173

วทยา บวรศขรน. (2550). มาตรการทางกฎหมายของเจาพนกงานต ารวจในการตอรองขอมลส าคญ จากผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. สรรคชย สทธคะนง. (2552). การน าเสนอขอเทจจรงทเปนประโยชนแกผถกกลาวหาเขาส คดอาญา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. สชน ตางงาม. (2529). การกนตวผรวมกระท าความผดไวเปนพยาน. วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สมเจตน พลอยจน. (2539). มาตรการทางกฎหมายในการปราบปรามยาบา : ศกษาเฉพาะอ านาจ หนาทของเจาหนาทของรฐ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. อดมชย โลหณต. (2551). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองสทธในกระบวนการยตธรรมทาง อาญาตอผกระท าความผดทใหขอมลทส าคญและเปนประโยชนตาม พ.ร.บ. ยาเสพตด ใหโทษ พ.ศ. 2522. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. อรสดา แสงก า. (2550). การน าวธการตอรองค ารบสารภาพมาใชกบองคกรอาชญากรรม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เอกสารอน ๆ

ชาต ชยเดชสรยะ ไบรอน เอม เพยซ และณฐวสา ฉตรไพฑรย. (2552). การตอรองค ารบสารภาพ: แนวคดทางทฤษฎ ทางปฏบต และการน ามาใชในประเทศไทย (รายงานการวจย). กรงเทพฯ: ส านกงานอยการสงสด. บญญวจกษ เหลากอท. (2547). มาตรการทางกฎหมายในการปราบปรามองคกรอาชญากรรม ยาเสพตด (รายงานการวจย). รวมบทความเอกสาร เผยแพรงานวจย จดขน ณ ศนยการประชมอมแพค เมองทองธาน อ าเภอปากเกรด จงหวดนนทบร. ประธาน วฒนวาณชย และ วระศกด แสงสารพนธ. (2547). การใชถอยค าในอนสญญาเพอตอตาน อาชญากรรมขามชาตทจดตงในลกษณะองคกรและพธสารแนบทาย (รายงานการวจย). กรงเทพฯ: สถาบนกฎหมายอาญา ส านกงานอยการสงสด.

DPU

174

รายงานการประชมคณะกรรมาธการรวมกนเพอพจารณารางพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ (ฉบบท..) พ.ศ. .... วราภรณ สระพฒนพชย. (2547). การวจยการน าการตอรองการรบสารภาพมาใชในประเทศไทย : กรณศกษาคดยาเสพตด (รายงานการวจย). กรงเทพฯ: โรงพมพชวนพมพ. สรสทธ แสงวโรจนพฒน. (2547). การรวบรวมพยานหลกฐานบางเรองทเกยวของกบองคกร อาชญากรรมและผมอทธพล (รายงานการวจย). กรงเทพฯ: ส านกงานศาลยตธรรม. ____________. (2549). การใชดลพนจในการก าหนดโทษ (รายงานการวจย). กรงเทพฯ: ส านกงานศาลยตธรรม. ส านกงานศาลยตธรรม. (2545). การน าการตอรองค ารบสารภาพมาใชในประเทศไทย กรณศกษา คดยาเสพตด (รายงานการวจย). กรงเทพฯ: ส านกงานศาลยตธรรม. อรรณพ ลขตจตถะ, ณรงค รตนานกล และคมกรช หาญไชย. (2548). มาตรการสงเสรมบคคลให

ความชวยเหลอหรอใหขอมลแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย (รายงานการวจย). กรงเทพฯ: คณะผวจยส านกงาน ป.ป.ส.

อทย อาทเวช และ ศศน ศขจรส. (2547). ความรวมมอระหวางประเทศในการปองกนและ ปราบปรามองคกรอาชญากรรมและผมอทธพล (รายงานการวจย). กรงเทพฯ: ส านกงานอยการสงสด.

กฎหมาย

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา. ประมวลกฎหมายอาญา. พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 และแกไขโดยพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545.

สมภาษณ

กอบกล จนทวโร. ทปรกษาดานกฎหมาย ส านกงาน ป.ป.ส., กรรมาธการพจารณาศกษาและแกไข

ปญหาเกยวกบยาเสพตด สภาผแทนราษฎร. สมภาษณ 29 กนยายน 2554. อครวฒน เทพหสดน ณ อยธยา. กรรมาธการรางกฎหมายประจ าผทรงคณวฒ ส านกงาน

คณะกรรมการกฤษฎกา. สมภาษณ 21 กรกฎาคม 2554.

DPU

175

สารสนเทศจากสออเลกทรอนกส กาญจน ชรานนท. องคกรอาชญากรรมขามชาต. สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม ส านกงานศาลยตธรรม. สบคนเมอ 18 กรกฎาคม 2554, จาก http://www.learners.in.th/blog/tuckakao/257062 วชต อปะละ. การกนผตองหาเปนพยาน (บทความพเศษ). สบคนเมอวนท 9 ตลาคม 2554, จาก http://www.corehoononline.com/index.php/2011-03-14-05-46-05/2011-03-14-05-47- 26/22973-2011-07-08-15-46-16 สรปผลการด าเนนงานตามมาตรการรบทรพยสน (มาตรา 27) ตามพระราชบญญตมาตรการในการ

ปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด พ.ศ.2534. สบคนเมอวนท 11 ตลาคม 2554, จาก http://moc.oncb.go.th/files/documents/ASB_Apr2554.pdf

ภาษาตางประเทศ

BOOKS Abadinsky, Howard. (1991). Law and Justice (2nd ed.). Nelson-Hall. Abe, Haruo. (1963). The Accused and Society Therapeutic and Preventive aspects of Criminal justice in Japan. Massachusetts: Harvard University Press. Allen, Harry E. and Paul C. Friday. (1981). Crime and Punishment. NY: Macmillan Publishing. Hagan, Frank E. (1986). Introduction to Criminology. Chicago: Nelson-Hall. Langbein, John H. Comparative Criminal Procedure : Germany. Minn: West Publishing. Sutherland, Edwin H. and Cressey. Principle of Criminology (6 th ed.). Philadephia: J.E. Lippincott Co.

ARTICLES

Aishuler, Albert W. (1979, Winter). “Plea Bartaining and lts History.” Law and Society Review, 13:2. p.214.

DPU

176

Bekker, Peet M. (1999, March). “Plea Bargaining in the United State of America and South Africa.” The Comparative and international Law Journal of Southern Africa, 29:1. p.168. Guidorizzi, Douglas D. (1998). “Should we really ban Plea bargaining? : The core concern of

Plea bargaining critics.” Emory Law Review. p.4. Jung, Heike. (1997). “Plea Bargaining and Its Repercussions on the Theory of Criminal

Procedure.” European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice, 15, 2. p.114.

Langbein, John H. (1978). “The Criminal Trial Before the Lawyer.” University of Chicago Law Review, 45. p.307-311. Peter Willkelm Higer, Johan. “Princpal Witness Regulation to Suppress Organized Crime in Germany.” UNAFEI RESOURCE MATERIAL SERIES No. 58. p.107. “Plea bargaining : A Shortcut to Justice.” West’s Encyclopedia of American Law. p.92. Sigman, Shayna M. (1999, Fall). “An Anylysis of Rule 11 Plea Bargaining Option.” University

of Chicago Law Review, 66:4. p.1320. Standen, Jeffrey. (1993, December). “Plea Bargaining in the Shadow of the Guideline.”

California Law Review, 81:6. p.1472-1537. Vogel, Mary E. (1999). “The Social Origins of Plea Bargaining : Conflict and the Law in the Process of State Formation.” Law and Society Review, 33. p.11. Weigent, Thomas. (1983). “Sentencing in West Germany.” Maryland L. Rev. p. 53.

LAWS United Nations Convention against Illicit Traffic in Narcotic Drugs and Psychotropic Substances, 1988 United Nations Convention against Transnational Organized Crime, 2000

ELECTRONIC SOURCES

Guidorizzi, Douglas D. (1998). Should we really ban Plea bargaining? : The core concern of Plea bargaining critics. Emory Law Review. Retrieved August 5, 2012, from

DPU

177

http://spokane.wsu.edu/academics/crimj/Brody/class_readings/guidoplea.pdf Sentencing Council. Retrieved August 1, 2012, from http://sentencingcouncil.judiciary.gov.uk/index.htm

DPU

178

ประวตผเขยน ชอ-นามสกล นายปณณวช ประจวบลาภ

ประวตการศกษา ปการศกษา 2551 นตศาสตรบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง ปการศกษา 2552 เนตบณฑตยสภา สมยท 62 DPU