Օսկար Ուայլդ

Աստղամանուկը

Երկուփայտահատսոճուխիտանտառիմիջովտունէինվերադառնում:

Ձմեռվասարսափելիցուրտգիշերէր:

Հանկարծերկնքիցվայրընկավմիշատպայծառևգեղեցիկաստղ:Նագլորվեցայլաստղերի

միջովևընկավփայտահատներիցերկուքայլհեռու:

Երկնքիցընկածըոսկեկարևբազմածալթիկնոցիմեջփաթաթվածմիերեխաէր:

Փայտահատներիցմեկըքնքշորենբարձրացրեցմանկաննուամուրփաթաթեցթիկնոցիմե

ջ, որպեսզիպաշտպանիսառնամանիքից: Ընկերըզարմացավնրաբարեսրտությանվրա:

ԵվայսպեսԱստղամանուկըսկսեցհասակառնելաղքատփայտահատիմյուսերեխաների

հետ:

ՏարեցտարիԱստղամանուկնավելիուավելիէրգեղեցկանում,

ևգյուղիբնակիչներըհիանումէիննրանով: Գյուղացիները թուխէինևսևահեր,

իսկԱստղամանուկիդեմքընուրբէրուփղոսկրիպեսճերմակ,

մազերնէլոսկեգանգուրէին: Շուրթերըալծաղկիթերթերէին, աչքերը`

զուլալառվակիկողքինբուսածմանուշակներ:

ԲայցԱստղամանուկիգեղեցկությունըդարձավչարիքիաղբյուր. նամեծանումէրգոռոզ,

դաժանևեսամոլ:

Փայտահատիևգյուղիմյուսերեխաներիննաատումևարհամարհումէր` ասելով,

թենրանքստործագումունեն, մինչդեռինքըազնվականէ,

քանիորԱստղիծնունդէ:Միօրայդգյուղովմիխեղճ, աղքատկինէրանցնում:

Նացնցոտիներիմեջէր, իսկոտքերըքարքարոտճանապարհիցարյունոտվելէին:

ՀենցորԱստղամանուկըտեսավնրան, ընկերներինասաց.

- Տեսե՜ք: Այսգեղեցիկ, կանաչսաղարթովծառիտակ՝գույնզգույնծաղիկներիմեջ,

միկեղտոտկինէնստել: Եկեքքշենքնրան, քանիորտգեղուզզվելիէ:

Այսասելով` սկսեցծաղրելևքարերնետելնրավրա:

ՓայտահատըմոտվազեցևսկսեցկշտամբելԱստղամանուկին.

- Դուիսկապեսքարսիրտես: Ի՞նչէարելքեզայսխեղճկինը, որքարկոծումես:

ԱյդժամԱստղամանուկըբարկությունիցշառագունեց, ոտքըգետինզարկեցևասաց.

- Իսկո՞վեսդու, որինձսովորեցումես, թեի՜նչանեմ:

Եսքոորդինչեմևպարտավորչեմքեզենթարկվելու:

- Ճշմարիտէ, – պատասխանեցփայտահատը, – բայցչէ՞որեսխղճացիքեզուփրկեցի,

երբգտաանտառում:

Այսխոսքերըլսելունպեսթշվառկինըբարձրճիչարձակեցևուշաթափվեց:

Փայտահատնունրակինըխնամեցինաղքատին, ուշքիբերեցին,

հացևջուրառաջարկեցին, բայցնահրաժարվեցուտելուց, միայնխնդրեց,

որփայտահատըմանրամասնպատմի, թեինչպե՜սէգտելերեխային:

- Դաուղիղտասըտարիառաջէր,- հառաչեցկինը:

- Այո՜,- արձագանքեցփայտահատը:

- Վզինկրումէրսաթե

մանյակևփաթաթվածէրաստղերովասեղնագործվածոսկեթիկնոցիմեջ,-

շարունակեցկինը:

Փայտահատնիսկույնսնդուկիցհանեցևցույցտվեցմանյակնութիկնոցը:

Կինըսկսեցհեկեկալևասաց.

- Այդտղանիմորդինէ, որինեսկորցրելեմանտառում:

Նրանգտնելուհույսովեսթափառելեմաշխարհեաշխարհ:

ՍակայնԱստղամանուկըսառնությամբուարհամարհանքովասաց.

- Եթեճշմարիտէ, որդուիմմայրնես, ապաավելիլավկլիներ, չգայիրևչանարգեիրինձ,

որովհետևեսկարծումէի, թեաստղերնենիմծնողներըևոչթեմիմուրացիկ:

Կորի՜րայստեղից, որպեսզիքեզայլևսերբեքչտեսնեմ:

- Ավաղ, որդի՜ս,- գոչեցկինը,- մի՞թեդուինձչեսհամբուրիբաժանումիցառաջ:

Չէ՞որեսշատեմտառապելքեզգտնելուհամար:

- Ո՛չ, ո՛չ,- գոռացԱստղամանուկը: – Եսավելիշուտիժուդոդոշկհամբուրեմ, քանքեզ:

Կինըոտքիելավևդառնաղիարցունքթափելով` անհետացավանտառում:

Աստղամանուկըվազեցընկերներիմոտ` խաղալու:

Բայցընկերներըսկսեցինծաղրելնրան.

- Դուգարշելիտեսքունես, մենքչենքուզումխաղալքեզհետ:

Աստղամանուկըվազեցջրհորիմոտ, նայեցջրիմեջևտեսավ,

որինքըվերածվելէմիգարշելիճիվաղի. ամբողջմարմինըթեփուկապատէր,

իսկդեմքըդոդոշիէր: Նանետվեցխոտերիմեջ, դառնորենլացեղավևասացինքնիրեն.

- Անշուշտ, սաիմմեղքիհետևանքնէ: Չէ՞որեսուրացամորս,

արհամարհեցիևվռնդեցինրան, գոռոզամիտեղաևդաժանվարվեցինրահետ:

Այժմեսնրանպիտիփնտրեմաշխարհովմեկ: Եվմինչևչգտնեմ, չեմհանգստանա:

Նավազեցանտառևսկսեցկանչելմորը, բայց ապարդյուն:

Առավոտիցմինչևերեկոփնտրեցևձայնտվեցմորը, բայցպատասխանչստացավ:

Հետոպառկեցուքնեցտերևներիկույտիվրա, ևբոլորթռչուններնուկենդանիները,

որլավէինհիշումնրադաժանարարքները,

լքեցիննրան:ԱռավոտյանԱստղամանուկըոտքիելավ,

միքանիդառըպտուղներպոկեցծառիցուկերավ, հետո, աղիարտասուքթափելով,

ճանապարհըշարունակեցանանցանելիանտառով: Եվբոլորին, ումպատահումէր,

հարցնումէր, թեչե՞նտեսելիրմորը: Նահարցրեցխլուրդին:

Եվխլուրդըվրդովվածպատասխանեց.

- Դուկուրացրելեսինձ, հանելեսաչքերս. ինչպե՞սկարողէինրանտեսնել:

Աստղամանուկըհարցրեցկանեփահավին: Վերջինսնրանպատասխանեց.

- Քոհաճույքիհամարդուիմթևերիփետուրներըհանելես. եսթռչելչեմկարողանում:

Աստղամանուկըգլուխըկախեց, լացեղավ,

ներողությունխնդրեցԱստծոբոլորարարածներիցևշարունակեցխորանալանտառում`

փնտրելովմուրացկանկնոջը:

ԵրեքտարիանընդմեջԱստղամանուկըթափառեցաշխարհովմեկուոչմիտեղո՛չսերտես

ավ, ո՛չգութ, ո՛չկարեկցանք: Դաիրդժնիվարքիպատասխաննէր:

ՄիերեկոԱստղամանուկըմոտեցավգետափնյաքաղաքիդարպասինևփորձեցքաղաքմ

տնել: Բայցպահապաններըփակեցիննրաճամփանևներսչթողեցին: Ավելին,

սկսեցինծաղրելևանարգելնրանտգեղարտաքինիպատճառով:

Այդպահիննրանցկողքովմիայլանդակծերուկէրանցնում,

նաբռնեցԱստղամանուկիթևըևտարավիրհետ: Ծերուկըմիչարկախարդէր:

Նատղայինզնդաննետեց, միկտորչորհացևմիբաժակաղիջուրտվեց:

Իսկառավոտյաննրանասաց.

- Գնա՛անտառևբե՛րայնտեղթաքցրածերեքոսկեդրամներիցմեկը,

որըսպիտակոսկուցէ: Իսկեթեչբերես, մտրակիհարյուրհարվածկուտեսփորիդ :

Շտապի՛ր, մայրամուտինքեզկսպասեմպարտեզիդռնակիմոտ:

Աստղամանուկըդուրսեկավքաղաքայինդարպասիցևգնացայնանտառը,

որիմասինասելէրկախարդը: Հեռվիցանտառըշատգեղեցիկէր, ևնաուրախ-

ուրախխորացավանտառում: Բայցտղանանտառիգեղեցկությունըայդպեսէլչվայելեց.

ուրէլոտքէրդնում, գետնիտակիցփշոտթփերէինելնումուծակծկումնրան,

իսկեղինջնայրումէրոտքերը:

ՏատասկըդաշույնիպեսիրսուրփշերովխրվումէրԱստղամանուկիմարմինը:

Իսկորամենակարևորնէր, նաչէրկարողանումգտնելոսկեդրամը:

Արևնարդենմայրէրմտնում, երբԱստ-ղամանուկը, դառնարցունքթափելով,

բռնեցտունդարձիճանապարհը. գիտեր, որայնտեղիրենէսպասումկախարդիմտրակը:

Երբնաանտառիեզրինէրհասել, հանկարծխորթավուտիցմիսուրճիչլսեց. ինչ-

որմեկըտանջվումևօգնությունէրխնդրում: Մոռանալովսեփականվիշտը`

Աստղամանուկըվազեցանտառուտեսավորսորդիթակարդնընկածմինապաստակ:

Աստղամանուկըխղճացնապաստակին, նրանազատարձակեցևասաց.

- Եսէլընդամենըմիստրուկեմ, բայցկարողեմքեզազատությունպարգևել:

Նապաստակըայսպեսպատասխանեցնրան.

- Իրոք, դուինձազատությունպարգևեցիր, իսկեսի՞նչկարողեմանելդրադիմաց:

- Եսսպիտակոսկեդրամեմփնտրում, եթեչգտնեմ, տերսինձկծեծի:

- Հետևի՛րինձ,- ասացնապաստակը,- եսքեզկտանեմայնտեղ, ուրպետքէ,

քանիորգիտեմ` որտե°ղևինչո՛ւէթաքնվածայդոսկին:

Աստղամանուկըհետևեցնապաստակինև, ո՜վզարմանք,

միհսկայականկաղնուփչակումնատեսավիրփնտրածոսկեդրամը:

Տղանանչափուրախացավևասացնապաստակին.

- Ծառայությանը, որքեզմատուցեցի, դուհատուցեցիրբազմապատիկ,

իսկիմբարությանըպատասխանեցիրհարյուրապատիկ:

- Ո՛չ,- առարկեցնապաստակը,- եսքեզվերաբերվեցիայնպես, ինչպեսդուինձ:

Քաղաքիդարպասիմոտմիբորոտծերունիէրնստած: ՀենցտեսավԱստղամանուկին,

թափահարեցձեռքիփայտեամանը, հնչեցրեցզանգակըևասաց.

- Միքիչփո՛ղողորմիր, տղա՛, այլապեսեսսովիցկմեռնեմ,

քանիորվտարվածեմքաղաքից, ևչկամեկը, որխղճաինձ:

Բորոտնայնքան աղաչեց, պաղատեց, արցունքթափեց,

որԱստղամանուկըխղճահարվեցևնրանտվեցոսկեդրամը:

Տղանվերադարձավկախարդծերուկիմոտ:

- Բերեցի՞րսպիտակոսկեդրամը:

- Ո՛չ, չբերեցի,- պատասխանեցԱստղամանուկը:

Այդժամանակկախարդըհարձակվեցտղայիվրա, ծեծեցնրան,

առանցհացուջուրտալունորիցզնդաննետեց: Իսկառավոտյանեկավևասաց.

- Եթեայսօրչբերեսդեղինոսկեդրամը,

մտրակիերեքհարյուրհարվածկստանասևիմստրուկըկմնասմշտապես:

ԵվԱստղամանուկըճամփաընկավանտառ, ամբողջօրըփնտրեցդեղինոսկեդրամը,

բայցչկարողացավգտնել: Իսկերբարևըմայրէրմտնում, նստեցգետնինևարտասվեց:

Այդժամանակնրանմոտեցավնապաստակը:

- Հետևի՛րինձ, – գոչեցնապաստակըևսլացավանտառով, մինչևորհասավմիփոքրիկլճի:

Դեղինոսկեդրամնընկածէրլճակիհատակին:

Աստղամանուկըվերցրեցոսկեդրամըևշտապեցքաղաք: Բորոտը, հենցորնրանտեսավ,

վազեցընդառաջևծնկիգալովաղերսեց.

- Ողորմի°ր ինձ, այլապեսեսկմեռնեմ:

Աստղամանուկըխղճացնրանևոսկեդրամըտվեցտանջալլուկբորոտին:

Այդօրըևսկախարդըծեծեցտղայինևառանցհացուջրիգցեցզնդան`

ոտքերինուձեռքերինշղթադնելով: Իսկառավոտյաննադարձյալեկավուասաց.

- Եթեայսօրինձբերեսկարմիրոսկեդրամը, եսքեզազատկարձակեմ, իսկեթեոչ`

կսպանեմ:

Աստղամանուկընորիցանտառգնաց, նորիցոչինչչգտավ: Իսկերեկոյան, երբլալիսէր,

նրանմոտեցավնապաստակըևցույցտվեցկարմիրոսկեդրամիտեղը:

Այսանգամէլքաղաքիդարպասիմոտնրաճամփանկտրեցբորոտը,

ևԱստղամանուկըդարձյալգթացնրանուտվեցկարմիրոսկեդրամը:

Չնայածնրասրտիվրամիծանրբեռկար. գիտեր` ի՛նչէսպասումիրեն: Բայց,

ո¯վզարմանք, երբնամոտեցավքաղաքիդարպասին,

պահապաններըխոնարհվեցիննրաառաջ, պատիվտվեցինևասացին.

- Որքա՜նգեղեցիկէմերտերը:

Քաղաքացիներիամբոխըհետևումէրնրանևբարձրաձայնգոչում.

- Աշխարհումնույնքանգեղեցիկմեկինգտնելնանհնարէ:

Աստղամանուկնարտասվեցևինքնիրենասաց. ՙՆրանքհեգնումենինձ,

ծաղրումենթշվառությունս՚:

Իվերջոտղանմարդկանցկուտակմանմեջհայտնվեցմիմեծհրապարակում,

որտեղգտնվումէրարքայիպալատը: Հանկարծպալատիդռներըբացվեցին,

ևդուրսվազեցինհոգևորականներ, բարձրաստիճանզորականներևխորգլուխտալով`

ասացին.

- Դումերարքայիորդինեսումերտերը, որինմենքերկարենքսպասել:

- Եսմիմուրացիկկնոջորդիեմ: Եվինչո՞ւեքասում, որեսգեղեցիկեմ. չէ± որեսգիտեմ,

որայլակերպեմ:

Այդժամանակոսկե սաղավարտովմիզորապետբարձրացրեցվահաննուբացականչեց.

- Ինչո՞ւիմտերըչիհավատում, որինքըամենքիցգեղեցիկնէ:

Աստղամանուկընայեցվահանինևտեսավ, որիրգեղեցկությունըվերադարձելէ.

դեմքընույննէ, ինչառաջ,

բայցաչքերումհայտնվելէնախկինումիրենանծանոթմիթախիծ:

Բոլորըծնկիեկաննրաառաջ, իսկգլխավորհոգևորականնասաց.

- Մերտերըթողվերցնիթագնուգայիսոնըևմեզթագավորդառնա:

ԲայցԱստղամանուկընրանցպատասխանեց.

- Եսարժանիչեմնմանպատվի, քանիոր ուրացելեմմորս: Այժմեսփնտրումեմնրան,

որպեսզիմեղագամևթողությունխնդրեմևհանգիստչեմառնի, մինչևչգտնեմնրան:

Այսխոսքերնասելով` նաշրջվեց, որգնա:

Մեկէլամբոխիմեջնատեսավիրմուրացկանմորը, իսկնրակողքին` բորոտին:

ՈւրախությանմիճիչդուրսթռավԱստղամանուկիշուրթերից: Նանետվեցդեպիմայրը,

ծնկիիջավ, գրկեցնրաոտքերը, արցունքներովողողեցուհամբուրեցոտքերիվերքերը:

- Ոտքի՛ ել, – ասացկինը:

- Ոտքի՛ ել, – կրկնեցբորոտը:

Աստղամանուկը, դանդաղուղղվելով, ոտքիելավ,

հետոբարձրացրեցգլուխըևիրառջևտեսավթագավորինևթագուհուն:

Եվթագուհինասաց.

- Ահաքոհայրը, որինդուօգնությանհասար, երբնակարիքիմեջէր:

Իսկարքանայսպեսասաց.

- Ահաքոմայրը, որիոտքերըդուարտասուքովողողեցիր:

ՆրանքԱստղամանուկինիրենցգիրկնառան, համբուրեցին, ապատարանպալատ,

շքեղհագուստներհագցրին, գլխինթագդրեցին, գայիսոնըձեռքըտվին,

ևնաթագավորդարձավ: Աստղամանուկըարդարևգթառատէրամենքիհանդեպ:

Նաչմոռացավփայտահատինևնրակնոջը. նրանցթանկագինընծաներուղարկեց,

իսկնրանցզավակներինպատիվներիարժանացրեց:

Աստղամանուկըոչոքիթույլչէրտալիսթռչուններիևգազաններիհետդաժանաբարվարվ

ել, աղքատներինհացէրտալիս, մերկերին` հագցնում:

Եվնրաերկրումթագավորումէինխաղաղությունը, առատությունըևսերը: