paylaşım kültürü, açık lisanslar ve türkiye’de creative commons
TRANSCRIPT
PaylaşımKültürü,AçıkLisanslarveTürkiye’deCrea;veCommonsİlkayHoltÖzyeğinÜniversitesiKütüphaneDirektörü,CCTürkiyeKamuLideri
1
#AB2016
Paylaşımkültürü2
Sou
rce:
http
s://e
n.w
ikip
edia
.org
/wik
i/Sha
ring
Paylaşımkültürü
PaylaşmakdoğamızdavarPaylaşmakdahaçokpaylaşımıge>rirBununsonucundapaylaşan,yararlananvetümtoplumkazanır
3
Telifhakkıreformu,özgürtoplum
“YaraJcılıkveinovasyonherzamangeçmişinüzerinekurulur.Geçmiş,üzerinekuruluolduğuyaraJcılığıkontrolalJndatutmayaçalışır.Özgürtoplumlargeçmişinbugücünükısıtlayarakgeleceğimümkünkılarlar.Toplumumuzhergeçengündahaazözgürhalegeliyor.”
4
Source: Lessig, Lawrance. Open Source Software Convention 2002 Keynote Speech. http://archive.oreilly.com/pub/a/policy/2002/08/15/lessig.html
Açıklisanslar
¨ Eserin,yaraJcıçalışmanınkullanımbiçiminibelirler¨ Herhakkıdeğil,bazıhaklarısaklıtutar¨ Kullanımiçinizinsüreciniortadankaldırır¨ Buözelliğiilepaylaşımıhızlandırır¨ İnterne>ntümpotansiyelinikullanmanızısağlar¨ PaylaşımıarJrır¨ YaraJcılığıteşvikeder¨ Yenilikçiliğigüçlendirir
5
Crea>veCommons(CC)
¨ Açıklisanslartopluluğudur.¨ BiryaraJcıçalışmanınİnternetortamındakikullanımkoşullarınınesersahibitaraWndanbelirlemesinisağlar.
¨ Teknolojikaltyapısıile,bukullanımkoşullarınısimgeleyenlisanskodusunar.
¨ Böylelikletelifhakkıizniadımınıortadankaldırır.¨ CClisanslarımevcutfikrimülkiyetkanunlarınaalterna>fdeğildir,birlikteçalışır.
2015’de1milyardanfazlaçalışmaCClisanslı7
Sou
rce:
Sta
te o
f the
Com
mon
s. 2
015.
sta
teof
.cre
ativ
ecom
mon
s.or
g
Dahaçokkişi“özgür”lisanlarıseçiyor8
Sou
rce:
Sta
te o
f the
Com
mon
s. 2
015.
sta
teof
.cre
ativ
ecom
mon
s.or
g
CClisanslıiçerik9
Sou
rce:
Sta
te o
f the
Com
mon
s. 2
015.
sta
teof
.cre
ativ
ecom
mon
s.or
g
İçeriktürü Sayı
İmaj 391M
Açıkeği>mkaynağı 76K
AraşJrma(dergimakalesi) 1.4M
Seskaydı 4M
Video 18.4M
Me>n(öykü,doküman) 46.9M
Diğer(mul>medya,3D) 23K
Milyonlarcawebsitesiveplaformdakullanılıyor
10
Sou
rce:
Sta
te o
f the
Com
mon
s. 2
015.
sta
teof
.cre
ativ
ecom
mon
s.or
g
CClisanslarınasılkullanılır?
¨ CClisansıkullanımıiçinşusorularıyanıtlamalısınız;
¤ Eserinwebüzerindepaylaşımhaklarınasahipmisiniz?¤ Hangikoşullarlapaylaşmakis>yorsunuz?¤ Ticariamaçlakullanılsınis>yormusunuz?¤ Çalışmanızdanyeniçalışmalarüre>lsinis>yormusunuz?
11
HangiCClisansınıkullanmalı?12
CClisansseçiminasılyapılır?13
14
hjp://crea>vecommons.org.tr hjp://wiki.crea>vecommons.org/Turkey
¨ Temsilcikurum:ÖzyeğinÜniversitesi¨ Projeliderleri:HukukEşLiderleri:Dr.EmreBayamlıoğlu
(TilburgÜniversitesi),Dr.IşıkÖzer(ÖzyeğinÜniversitesi);KamuLideri:İlkayHolt(ÖzyeğinÜniversitesi);TeknolojiLideri:OrçunMadran(HacejepeÜniversitesi)
¨ Projelokalekibi:SılaOral,MuhteşemÖnder,HakanYanaz(ÖzyeğinÜniversitesi)
¨ ProjePartnerleri:Prof.Dr.ŞirinTekinay(IşıkÜniversitesi),Prof.Dr.YaşarTonta,HacejepeÜniversitesi),Prof.Dr.MustafaAkgül(BilkentÜniversitesi),Prof.Dr.KürşatÇağıltay(ODTÜ),GültekinGürdal(İYTE),SelvaKaynak(MaxPlanckIns>tute)
15
¨ Lisansaraçlarınınçevrimi¨ Wikisayfalarınınçevrimi,düzenlenmesi¨ Crea>vecommons.org.tradresindeiçerikoluşturma
¨ 4.0CClisanslarınınçevrimi¨ 4.0CClisanslarınınTürkhukukunauygunluğu¨ CClisanslarınıtanıJcıeği>mvetanıJcıfaaliyetler
16
¨ 2015-16hedefleri¤ Lisansme>nlerininhukukiterminolojiyeuygunluğununsağlanması
¤ Türkhukukunamaksimumdüzeydeuyumluluğuiçinçalışmalarınsürdürülmesi
¤ CCmerkeztaraWndanlisansme>nlerininsistemealınması¤ AçıklisanskonusundafarkındalığıarJrmak,kullanımınıteşviketmek
¤ Açıkeği>mkaynağıyaraJcılarıveaçıkbilimkonuluprojesahipleriileişbirlikleriyaratmak
¤ Kültür,sanatalanındaCClisanslarınınkullanımınıyaygınlaşJrmak
17
Davetlisiniz…18
SonSöz19
¨ Teknolojininaldığıyolaoranlageçkalmışbirtelifhaklarıreformundansözediyoruz.
¨ Özgür,yaraJcı,yenilikçi,üretenbireyvetoplumolmakbirpaylaşımkültürüvebunaivmekazandıracakyasalyapılanmailemümkün.
¨ Telifhaklarıkısıtlarınıninovasyonaverebileceğizararlarıgörebilmeliyiz.
¨ Paylaşmaya,paylaşılanları“sömürmeye”devametmeli,üre>miarJrmalıyız.
¨ Geleceği,arJkyalnızcapaylaşımdeğil,paylaşımlarınnasılkullanıldığıvetekrarkullanımaaçıklığıbelirleyecek.
PaylaşımKültürü,AçıkLisanslarveTürkiye’deCrea>veCommonsXVIII.AKADEMİKBİLİŞİMKONFERANSI--#AB20163Şubat2016AdnanMenderesÜniversitesi(Aydın)
--Teşekkürler--
hjp://crea>vecommons.org.trinfo@crea>vecommons.org.tr
@ccturkiye
20