Muammer re

Villanova kltr, Etrsklerden nce zellikle Orta talyada younlam olan bir demir a kltrdr. Kltr adn 1853 ylnda Bologna yaknlarndaki Villanova kasabasnda Giovanni Gozzadini tarafndan kazlan ve kremasyon geleneinin ar bast bir mezarlktan almtr. Benzer mezarlar Toskana, Latium ve Campaniada da tespit edilmitir. Bu blgeler Villanova Kltrnn yaylm alanna dahil edilmektedir.

Erken Demir anda talyada yaayan topluluklar, l Gmme Geleneklerine bal olarak iki grupta incelenmektedir. Kremasyon ve nhumasyon

Villanova kltr Kremasyon gelenei ile talyann kuzeyi zellikle kta Avrupas ile ilikilendirilirken Gney talyada yaayan topluluklar nhumasyon geleneine sahip olup yerel bir karakter yanstrlar . Bu ayrmdan tr uzun yllar boyunca Villanovallarn tpk ardllar Etrskler gibi Yarmada dndan geldikleri kabul edilmitir. Bugn genel eilim Avrupadaki Urnfield Kltrnn devam olduklar ynndedir.

Kronoloji Proto-Villanova Kltr M.. 1100-900 Villanova Kltr M.. 900-700 Villanova I M.. 900-800 Villanova II M.. 800-720

Villanova Kltr, her ne kadar Proto-Villanova kltryle baz ortak ynlere sahip olsa da iki kltr arasnda bir devamllk olup olmad tartmaldr. Ayn tartma Etrskler ve Villanovallar arasndaki devamllk iin de sz konusudur. Dzlk alanlar ve nehir kylarna kurulmu olan Villanova kylerinin daha sonra Etrsk kentlerine dnmesi birok aratrmacy Villanova kltrn Etrsklerin erken bir dnemi olarak grmeye yneltmitir.

Villanova kltr ile ilgili bilgilerin ou mezarlklardan elde edilmitir. Mezarlar genel olarak yerleim dnda tepelerin yamalarna ya da vadi dzlklerine yaplmaktayd. Topraa ya da kayalara alan silindirik kuyulara bir urne birka mezar eyasyla birlikte braklyordu. Tipik bir gmde, yaklm olan lnn klleri ve kemikleri bikonik bir urneye konulur kabn az genellikle tek kulplu olan bir baka kapla kapatlrd.

Bikonik Urneler 9. yzyl sonlar

Bronz ve Pimi toprak Mifer

Bazen de kller klbe eklinde yaplm baz urneler iine konulmaktayd. Bu tipte mezarlar Veii, Tarqunia , Vulci ve Lazioda bulunmutur. Bu urneler dnemin konut mimarisi hakknda da fikir vermektedir. Her iki tipteki urnelerin frnlanmadan nce zerlerine meander, gamal ha, baklava dilimleri gibi eitli geometrik motifler izilmekteydi.

Yuvarlak ve kare konut formundaki Urneler 9.-8. yzyl

Villanova I dneminde genel olarak mezar buluntular pimi toprak kaplar, bronz bro ve yzk gibi taklardan olumaktadr. Fakat 8. yzyldan itibaren hem yerleimlerin genilemesi hem de farkl kltrle kurulan ticari ilikiler refah seviyesinde genel bir art meydana getirmitir. Bu durum mezar buluntularndan ak bir ekilde anlalmaktadr.

Bu dnemin erkek mezarlarnda bronz zrhlar, fibulalar, eitli silah ve taklar ele geerken kadn mezarlarlarnda sa ineleri, zincirler, yzkler, bilezikler, fibulalar, pendantifler yn eirmekte kullanlar iler yer almaktadr. Ayrca mezar buluntular arasnda yarmadaya dardan gelmi olan kehribar, benzerlerine Hallstatt kltrnde ve Sardunyada rastlanan bronz objeler de tespit edilmitir.

9. Yzyln sonlarna tarihlenen 179 numaral mezarn buluntular, Tarqunia.

9. Yzyln sonu 8. yzyln balarna tarihlenen mezarnn buluntular. Floransa Arkeoloji Mzesi

bir erkek

Bronz zincir, Fibula, Kolye, bikonik ve yuvarlak boncuklardan oluan 8. yzyla tarihlenmi bir kadn mezarnn buluntular. (Floransa Arkeoloji Mzesi) Alttaki bronz kemer BolognaBenacci Nekropolnde bulunmutur.

Sardunya demir, bakr , kurun ve gm gibi zengin yeralt kaynaklarna sahip olduundan adada Bronz andan itibaren varl tespit edilmi bir madencilik atlyesi vard. Burada retilmi birok bronz obje Villanova mezarlarnda bulunmutur. Vulcide Mandrione di Cavalupo nekropolndeki bir kadn mezarnda minyatr bir kp(?), bir sandalye ve bir kadn heykelcii bulunmutur. Mezar buluntularnn dnda Populoniada 9. yzyln sonunda ina edilen oval planl baz antsal mezarlarn da Sardunya orjinli olabilecei ne srlmtr.

Vulcide ki Sardunya kkenli buluntular