gazeta 888

Adresa e redaksisë:Rr. Sami Frashëri,

Pallatet e Aviacionit, Nr. 4Tel: 04 2 272 565 • 068(9) 20 35 300

E-mail: [email protected]

Viti III - Nr. 238 (888) E premte, 29 gusht 2008 E përditshme e pavarur Çmimi 50 lekë, 1.5 euro

GAZETA SHQIP [email protected]

www.gazeta-shqip.com

GAZETA SHQIP [email protected]

Drejtor

Kryeredaktor

BESNIK MYFTARI

URIM BAJRAMI

GAZETA SHQIP [email protected] SHQIP [email protected] SHQIP [email protected] SHQIP [email protected] REKL AMA KONTAKTONI NE NUMRAT: 069 20 50 420 • FA X 04 272 567 • 069 20 50 458GAZETA SHQIP [email protected] REKL AMA KONTAKTONI NE NUMRAT: 069 20 50 420 • FA X 04 2 272 567 • 069 20 50 458GAZETA SHQIP [email protected] SHQIP [email protected] SHQIP [email protected] SHQIP [email protected] SHQIP [email protected] SHQIP [email protected] SHQIP [email protected] REKL AMA KONTAKTONI NE NUMRAT: 069 20 50 420 • FA X 04 272 567 • 069 20 50 458GAZETA SHQIP [email protected] REKL AMA KONTAKTONI NE NUMRAT: 069 20 50 420 • FA X 04 2 272 567 • 069 20 50 458GAZETA SHQIP [email protected] REKL AMA KONTAKTONI NE NUMRAT: 069 20 50 420 • FA X 04 272 567 • 069 20 50 458GAZETA SHQIP [email protected] REKL AMA KONTAKTONI NE NUMRAT: 069 20 50 420 • FA X 04 272 567 • 069 20 50 458GAZETA SHQIP [email protected]

NE FAQET 14-15 NE FAQEN 20 NE FAQEN 13

Reforma

Francë, nëshkolla katërditë në javë

Amerika Latine

Ndryshimetmes Brazilit eArgjentinës

Alergjia

Supa ekërpudhave qëndaloi avionin

Ndryshojnë frekuencatpër Amerikën e Veriut

Për informaciontel: 1-888-312-2128

Shorti favorizon të mëdhenjtë,Real e Juventus, në një grup

NE FAQEN 31

Champions League

Ruli: Pjesa më e madhe duhej të blihej nga kompanitë kineze

Olimpiada zvogëloi ndjeshëmeksportin e mineralit të kromit

NE FAQEN 4

Ekonomi

NE FAQET 8-9

Për një nga gazetarët dhebotuesit më të hershëm tështypit të shkruar postko-

munist në Shqipëri, NikollëLesin, i cili themeloi dhe drejtoitë parën gazetë të pavarur nëvend, "Koha Jonë", media e sh-kruar në vend po kalon njëkrizë, ku fajtori kryesor ështështeti, ose më saktë, pushteti.Sipas njeriut që drejtoi për disavite liderin e shtypit në Shqipëri,pushteti jo vetëm që nuk kamarrë masat për të ndihmuarmedian e shkruar, por ka krijuardisa media, që siç thotë Lesi,janë aleate të pushtetit. Në njëintervistë për "Shqip", ish-botuesi i "Koha Jonë", merr...

NE FAQEN 11

Lesi: Pushtetikërkon ortakënë media

Pas incidentit në Lazarat, lëvizen të gjithë drejtuesit e Drejtorisë së Gjirokastrës

Vjelja e kanabisit në Jugtrondit krerët e policisë

KERKOHEN REPORTERE

Filmi "Shattered Glass" i vitit 2003, bazohet mbinjë ngjarje të vërtetë: një i ri shumë ambicioz përtë bërë përpara si gazetar, shpikte, fantazonte,

trillonte skena dhe ngjarje që ndodhnin vetëm në kokëne tij. Shumë shpejt arriti majat, por akoma më shpejt urrëzua. Stefan Glas punonte për revistën "New Repub-lic". Jam i bindur se shumë gazetarë e kanë parë...

Sezoni i vjeljes së kanabisit egjen me një staf të ri drejtues Policinë e Gjirokastrës.

Drejtori i Përgjithshëm i Policisë,Ahmet Prençi, ka firmosur djeemërime e transferime që pre-kin kryesisht Policinë e Gjirokas-trës, me motivacionin "për t'idhënë një impuls të ri punës".Zyra e shtypit e Drejtorisë sëPërgjithshme të Policisë së Sh-tetit njoftoi dje...

SHBA

Demokratët kurorëzojnë Obamën:Jam gati të udhëheq Amerikën

NE FAQEN 8

NE FAQEN 21 NE FAQEN 7

Sot në treg

Bashkë megazetën edhesuplementi XXL

NE FAQEN 3

Evropa kërcënonMoskën mesanksione

Digjen rreth 5000 rrënjë

Zjarret zhurisinullishtet nëzonën e Sarandës

NE FAQEN 9

Intervista

LE TE JENE TABLOID-ETPOR NA DUHET EDHESHTYPI SERIOZ

Po e kap nga fundi shkrimin e Fatos Baxhakut, në të cilin lëshohen një numërqortimesh ndaj një shkrimit tim lidhur

me gazetarinë e sotme në Shqipëri. "Të qen-it gazetar presupozon edhe një solidaritetmes kolegëve", thotë ai. E thënë kështu dhee shkëputur nga çdo kontekst, fraza nuk kaasnjë të sharë. Mirëpo, Baxhaku po aty na jepdhe përkufizimin e vet mbi solidaritetin...

MUSTAFA NANO

MEDIA E SHKRUARSI PROBLEM IVETVETES

Debati aktual i hapur në gazetë, nëlidhje me atë se ç'po ndodh me shtypin e shkruar, në mënyrë indirekte

është një diskutim për funksionimin edemokracisë sonë. Kjo jo vetëm sepse vetëmedia është një nga "pushtetet" e demokra-cisë, por edhe sepse përmes medias, sho-qëria (opinioni publik, thuhet së fundmi) re-alizon kontrollin e saj mbi pushtetet e tjera...

AGIM ISAKU

E P

RE

MT

E, 2

9 G

USH

T, 2

00

8 N

R. 8

, VIT

I 1

xxl@

gazeta

-shqip

.com Suplement i përjavshëm

mosha e dhembshurisëmosha e dhembshurisë

PLEQËRIA,PLEQËRIA,

Të moshuaritTë moshuarit

Janë prindërit dhe gjyshërit tanë.Janë prindërit dhe gjyshërit tanë.

I shohim përditë të luftojnë përI shohim përditë të luftojnë për

mbijetesë, në një jetë ku nukmbijetesë, në një jetë ku nuk

u shpërblyen kurrë për atë qëu shpërblyen kurrë për atë që

dhanë në dhjetëra vite punëdhanë në dhjetëra vite punë

gazeta Shqip

LUTFI DERVISHI

NE FAQEN 23

Rusia përballet edhe me izolim

NE FAQEN 21

Defekti i rëndë në linjën e Kopshtit Botanik ndërpreu energjinë për gjysmën e kryeqytetit. Normaliteti u kthye në orët e mbrëmjes

Qeveria “zhytet” në errësirëPër rreth 10 orë, Kryeministria dhe dikasteret e tjera mbetën pa drita

2

shqipE PREMTE, 29 GUSHT 2008 POLITIKE

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

NGJARJE DITE

ERJON AJAZI

Shoqata atdhetare“Çamë-ria” kërkon ndërhyrjen einstancave të larta tështetit për zgjidhjen e

çështjes çame. Anëtari i shoqatës“Çamëria”, Ersan Karameto, i kacilësuar të padrejta veprimet egrekëve në adresë të të drejtavetë komuniteti çam.

“Kryetari i PDI-së u ka bërëkërkesë instancave të larta përndërhyrje direkte në rang sh-tetërore dhe jo në rang partie.Duke mos qenë të prezantuar nëParlament, e vetmja alternativëpër të ndërhyrë është që kreu iPDI-së, Tahir Muhedini, t’i shkru-ajë instancave më të larta përzgjedhjen e këtij problemi”, thaKarameto. I pyetur nëse do të ketëlëvizje të tjera pas relacionit tëdërguar organeve të larta sh-tetërore, ai u shpreh se kjo ështëlëvizja e parë paraprake dhepritet të pasohet nga të tjeralëvizje të partisë që mbron tëdrejtat e çamëve.

“Por kjo është fillestarja dhemë e rëndësishmja. Këta janë per-sonat dhe kjo është mënyra e du-hur që mund të ndërhyjnë në këtërast për t’i dhënë hapësirë për tëzgjidhur çështjen”, u shpreh ai.Kryetari i Forumit Rinor të PDI-së,Altin Osmani, ka kërkuar që “shte-ti grek të njohë gjenocidin që ush-tron ndaj këtij komuniteti, kthimine pronave të këtij komuniteti dhenjohjen e dyshtetësisë”. Sipaskreut të Forumit Rinor të Partisë përDrejtësi dhe Integrim, këto janëobjektivat e komunitetit çam.

Vendimi më i fundit i qeverisësë Karamanlis u ka lënë afatgrekëve dhe të huajve që tëhipotekojnë nga e para pronën etyre në Greqi. Muaji tetor ështëafati i fundit i vendosur nga qever-ia greke për regjistrimin e pronës.“Tentativat për ta çuar deri në dh-jetor vendimin e qeverisë grekejanë një tjetër burokraci e radhëse shtetit helen, pasi komunitetiçam është i vendosur në kërkimine të drejtave të tij thelbësore”, thaKarameto.

Duke bërë një historik të sh-kurtër të çështjes çame, ai thek-soi se krahina e Çamërisë, ashtusi shumë treva të kombit tonë, ushkëput padrejtësisht nga trun-gu amë, me vendim të Konfer-encës së Ambasadorëve nëLondër, në vitin 1913. “Kjo ndo-dhi paralelisht dhe padrejtësishtme dhunën e ushtruar nga shte-ti ynë fqinj, Greqia. Për të çuar nëvendin që i takon këtë çështje,duhet patjetër që komuniteti isaj në Shqipëri dhe jashtë kufijvetë ndërgjegjësohet dhe të bëjëpërpjekjet maksimale për të ar-ritur objektivat e saj”, u shprehKarameto. Sipas tij, aktualisht nëShqipëri jeton një komunitet mepërmasa dhe vlera të kon-siderueshme, rreth 250 mijëbanorë, të cilët janë me origjinënga Çamëria. “Krahinë, që pop-ulli i saj nuk ka pasur mundësi tavizitojë për më shumë se 60 vjet”,tha ai. Qeveria greke ka nxjerrë sëfundi udhëzimin që të hipoteko-hen nga e para të gjitha pronat nëGreqi. Kjo çështje prek në mënyrëdirekte titujt e pronësisë së sh-qiptarëve në vendin fqinj, poredhe pronat e çamëve në Greqi.Afati i përcaktuar nga qeveriagreke për muajin tetor është ipamjaftueshëm për ata që je-tojnë jashtë Greqisë për t’u paji-sur me viza në ambasadë. Vendi-mi i qeverisë greke duket tenden-cioz, nisur nga fakti që shteti helennuk i ka lehtësuar procedurat qëçamët të marrin lehtësisht viza nëambasadën greke. Periudha përregjistrimin e pronës ështëshumë e shkurtër. Personat e huajtë interesuar për të regjistruarpronën e tyre në Hipotekë kanëkohë deri në muajin tetor.

Deklarata Aldo Bumçi: Opozita ka reflektuar. Drafti dhe baza ligjore janë gati për në Parlament

PD: Ligji për spiunët, në Kuvend brenda shtatorit

Nisma: Të nxitet bashkëpunimi mbarëkombëtar i gjithë OJF-ve

“Klubi Kombëtar” bashkon18 organizata të shoqërisë civile

Takimi

Klubi Kombëtar kambledhur dje tryezën errumbullakët me qëllimbashkëpunimin mbarë-

shqiptar të organizatave të sho-qërisë civile. Në këtë veprimtarimorën pjesë organizata shoqërorenga Shqipëria, Kosova, Presheva,Maqedonia, Mali i Zi, si dhe shoqa-ta atdhetare “Çamëria”. Fushat eaksionit të tyre shtrihen që ngaprotesta qytetare, të drejtat e nje-riut, antikorrupsioni, barazia gji-nore dhe deri te rinia e mjedisi. 18organizatat e shoqërisë civile kanëmiratuar edhe planin e veprim-tarive të përbashkëta për peri-udhën njëvjeçare. “Këto organiza-ta duhet t’i bashkojmë në një tëvetme ndërkombëtare”, u shprehpërfaqësuesi i klubit ndërko-mbëtar, Endis Sulstarova. “Qëllimii kësaj tryeze është që organizatat

dhe shoqëritë shqiptare të bash-këpunojnë dhe t’i koordinojnëpunimet e tyre në dy rrafshe. Jeminjë komb që ka të përbashkët in-teresin për të ardhmen e pre-jardhjen dhe duhet të bash-këpunojmë me njëri-tjetrin”, ushpreh kreu i Lëvizjes Vetëvendos-ja, Albin Kurti. Deklarata e tij ështëmbështetur nga përfaqësuesi ishoqatës “Çamëria” dhe njëkohë-sisht kreu i Forumit Rinor të Partisëpër Drejtësi dhe Integrim, AltinOsmani. “Bashkëpunimi i të gjithashoqatave shqiptare do t’i japëzgjidhje shumë problemeve sho-qërore dhe në veçanti çështjes sh-qiptare në Ballkan”, tha Osmani.Tryeza e rrumbullakët për bash-këpunim mbarëkombëtar u orga-nizua nga Klubi Kombëtar meqendër në Tiranë dhe Lëvizja Vetëv-endosja me qendër në Prishtinë.

Detaje

KËRKESATKryetari i Forumit Rinor tëPDI-së, Altin Osmani, kakërkuar që “shteti grek tënjohë gjenocidin që ushtronndaj këtij komuniteti, kthimine pronave të këtij komunitetidhe njohjen e dyshtetësisë”

NDËRHYRJA“Kryetari i PDI-së i ka bërëkërkesë instancave të lartapër ndërhyrjen direkte përzgjidhjen e çështjes sëtokave çame në Greqi”, thaanëtari i shoqatës“Çamëria”, ErsanKarameto

Shtohet reagimi qytetar pas publikimit të vendimit të qeverisë Karamanlis

Shoqata “Çamëria”: Qeveria tëndërhyjë për pronat tona në GreqiPDI i shkruan zyrtarisht instancave më të larta të shtetit

Ministria e Punëve të Jashtme të Shqi-përisë ka dënuar vendimin e Ru-sisë për njohjen e pavarësisë të dy

rajoneve të Gjeorgjisë, Abkhazisë dhe Osetisësë Jugut. Në deklaratën e saj, Ministria e Jasht-me “e konsideron këtë hap të pajustifikueshëm,të papranueshëm dhe në kundërshtim të plotëme të drejtën ndërkombëtare dhe me rezolu-tat e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, të votuaraedhe nga vetë Rusia. Në këtë kontekst, Minis-tria e Punëve të Jashtme hedh poshtë çdo për-pjekje për të vendosur paralele midis Kosovësdhe rajoneve të Gjeorgjisë, Abkhazisë dhe Os-etisë së Jugut. Ministria e Punëve të Jashtmeshpreh mbështetjen e plotë për integritetinterritorial dhe sovranitetin e Gjeorgjisë dhe ibashkohet thirrjes drejtuar Moskës zyrtare qënë mbështetje të së drejtës ndërkombëtaredhe parimeve themelore të sigurisë evropiane,të rishikojë vendimin e saj për njohjen e Abk-hazisë dhe Osetisë së Jugut, pasi vetëm kësh-tu i kontribuohet paqes dhe stabilitetit në ra-jon e më gjerë.

Nisja e aktivitetit

parlamentar të

hënën, do të rikthejë

në skenën politike

çështjet e mbetura

pezull nga sesioni

i kaluar

miratim Kuvendit, tashmë kur opozita ka reflektuar. Sipastij, mbështetja e të majtëve është e garantuar, por dhe nërast të kundërt, mazhoranca nuk ka ndërmend të arkivojë

një ndër draftet me të përfolura në his-torinë parlamentare të Shqipërisë.

Sipas Bumçit, i cili është dhe hartuesi ivariantit përfundimtar të tre drafteve përdosjet, baza ligjore tashmë është gati. Pro-jektligji u pezullua në një nga mbledhjet efundit të Komisionit të Ligjeve, dhe opozi-ta braktisi sallën pas vërejtjeve të saj përopsionin “Bumçi”. Përpos të tjerave, PDndihet e sigurt për të kaluar këtë ligj në Ku-vend sa më parë, por, mbi të gjitha, ndihete sigurt për bashkëpunimin me opozitën.Sipas Bumçit, opozita ka reflektuar mbi

çështjen e dosjeve, ndërkohë që nga kampi rozë nuk kemiende një deklaratë për këtë çështje.

Partia Demokratike vazhdon të këmbëngulë se pro-jektligji për dosjet e ish-sigurimsave do të kalojënë Kuvend brenda muajit shtator. Pas dështimevetë njëpasnjëshme të politikës sh-

qiptare për çështjen e hapjes së dosjeve,zëdhënësi i grupit kuvendor të PD-së,Aldo Bumçi, premton se “brenda shta-torit, projektligji i dosjeve do të kalojë nëKuvend”. Nisja e aktivitetit parlamentartë hënën do të rikthejë në skenën politikeçështjet e mbetura pezull nga sesioni ikaluar. I shumëpërfoluri projektligj përpastërtinë e figurës, ose e thënë ndryshepër spiunët, do të jetë një ndër të parëtdrafte që do të shqyrtojë Komisioni par-lamentar i Ligjeve. Një nga relatorëtdemokratë në këtë komision të këtij projektligji, AldoBumçi, deklaron se, brenda shtatorit, ai do t’i kalojë për

Reagimi i diplomacisë shqiptare

Basha kundërRusisë për Osetinëdhe Abkhazinë


3


NGJARJE DITE

ARD KOLA

Një defekt te kabllot nënënstacionin elektriknë zonën e Botanikës,zhyti në terr të plotë

gjysmën e Tiranës prej afro 10 orësh.Në zonat ku mungonte energjiaelektrike janë të shtrira institucio-net kryesore të vendit, përfshiKryeministrin dhe ministritë. Udesh një punë me intensitet tëplotë nga grupi i elektricistëve, përt’i dhënë fund mungesës së en-ergjisë elektrike. Puna ka zgjaturderi në orët e vona të pasdites, kupunonjës të shumtë të Operatorittë Sistemit të Shpërndarjes kishingërmuar tokën për të gjeturburimin e defektit. Kreu i OSSH-sëpër Tiranën, Sulejman Lami, tha,për “Shqip”, se “shkak i këtij defektiështë bërë çarja e një prej kablloveelektrik në nënstacionin që shtri-het në zonën e Kopshtit Botanik, icili furnizon gjysmën e Tiranës”. Si-

pas tij, avaria nuk ka ardhur si rrjed-hojë e amortizimit të rrjetit sesa enjë defekti spontan në njërën ngalinjat nëntokësore. Ky fakt e ka bërëtepër të vështirë punën e elektri-cistëve, të cilat kanë punuar për orëtë tëra që prej paradites së djeshme.

TerriNjë pjesë e institucioneve qen-

drore, përfshi Kryeministrinë dhedisa ministri që shtrihen përreth,janë gjendur dje për orë të tëra paenergji elektrike. Bashkë me toedhe disa institucione të tjera tëpavarura, përfshi dhe Kuvendin eShqipërisë, e cila ndodhet paraKryeministrisë. Por funksioni i kë-tyre institucioneve nuk ka ndalur,për shkak se menjëherë ata kanëndezur gjeneratorët, të blerë vitine kaluar, kur vendi përjetonte kufi-zime drastike të energjisë elek-trike. I kontaktuar nga gazeta,Lami garantoi një rregullim të de-fektit dhe siguroi për furnizim nor-mal me drita, jo vetëm për institu-cionet, por edhe për banorët e disazonave të prekura nga kufizimi ipaparashikueshëm.

RemontetQë prej fillimit të sezonit të

verës, disa qytete të vendit janëshoqëruar me kufizime të en-ergjisë elektrike. Shkak për këtëjanë bërë remontet e vazh-dueshme nga ana e Operatorit tëSistemit të Shpërndarjes. Sipaskëtij të fundit, remontet janë tëplanifikuara për shkaqe që lidhenamortizimin dhe me karakterinteknik. Pjesë e kufizimeve të dri-tave është bërë edhe metropolishqiptar, ku në disa zona të tij, en-ergjia elektrike ka munguar derinë tetë orë. Ndërhyrjet në rrjet qëpo bën OSSH janë të domos-doshme për faktin se një pjesë etyre janë tepër të amortizuara,madje në disa nënstacione nukështë investuar asnjë lek që prejviteve ’60. Aktualisht, Ministria eEkonomisë dhe Energjetikës ësh-të duke planifikuar nëpërmjetOSSH të investojë rreth 5 milionëdollarë në disa zona informale siDurrës dhe Tiranë. Madje, tenderiështë zhvilluar, nga ka dalë dhefirma fituese, e cila pritet të nisësa më shpejtë punimet.

KUFIZIMETNjë pjesë einstitucioneve qendrore,përfshi Kryeministrinëdhe disa ministri qështrihen përreth, janëgjendur dje për orë tëtëra pa energji. Bashkëme to edhe disainstitucione të tjera

Kryeministri Berisha: Do aplikojmë parimin “Heshtja është pranim”

Lejet dhe licencat në “One Stop Shop”

Me ndryshimet që dot’i bëhen ligjit, pritetqë licencat dhe lejet,që aktualisht merren

te ministritë, do të kalojnë te Qen-dra Kombëtare e Regjistrimit. Kësh-tu, nën drejtimin e KryeministritSali Berisha u mbajt dje mbledhjae radhës e Task Forcës për reformënrregullatore, ku u analizua puna ebërë deri më tani në drejtim të re-formimit të sistemit të licencave, sidhe aktet nënligjore e ligjore qëjanë marrë e duhet të ndërmerrenpër heqjen e treçerekut të lejeve elicencave në mbarë vendin. Po ash-tu pritet të nisë puna për etapën edytë e që lidhet me transferimin elejeve dhe licencave të mbetura nësistemin “One Stop Shop”. Pasivlerësoi punën e bërë deri më tani,të raportuar në këtë takim nga min-

istrat, Kryeministri Berisha theksoise, duke ndjekur praktikën më tëpërparuar ndërkombëtare dheshembullin e krijimit të qendrës së

biznesit, licencat e mbetura do tëkalojnë në “One Stop Shop”. Kryem-inistri theksoi gjithashtu se melegjislacionin e ri, që po përgatitet

Partia Socialiste thotë sevendi rrezikon të për-ballet përsëri me një

dimër të vështirë energjetik,edhe pse situata hidrike ësh-të përmirësuar ndjeshëm.Nënsekretari për programin,Ilir Beqja, mendon se këtojanë pasojat e një qeverisje-je të paaftë me në krye njëKryeministër të korruptuar.Teksa humbjet në KESH vi-jojnë të jenë të larta. Nëqeverisjen e Kryeministritmë të paaftë të tranzicionit,niveli i mbledhjes së tëardhurave ra deri nën 45%(tremujori i 2006), ndërsapër vitin 2007 nuk është mëshumë se 50%. PS konstatonse OSSH nuk është në gjend-je të faturojë sipërmarrjetme fasha orare edhe pse kjoështë vendosur nga ERE.Ashtu sikurse në mënyrëkrejt abuzive, edhe në kush-tet e një konsumi normal nëmes të Tiranës, ngarkon nëmënyrë abuzive sipërmarr-jet me konsum aforfe.“Qeveria e KryeministritBerisha do të mbahet mendedhe që detyron shqiptarëttë paguajnë tatim mbivlerën e shtuar për masatadministrative”, tha Beqja.

Rrezikojmëkrizë energjetike

Situata

OSSHLami garantoi njërregullim të defektit dhesiguroi për furnizimnormal me drita, jovetëm për institucionet,por edhe për banorët edisa zonave të prekuranga kufizimi i papara-shikueshëm

SITUATANdërhyrjet në rrjet, qëpo bën OSSH, janë tëdomosdoshme për faktinse një pjesë e tyre janëtepër të amortizuara,madje në disanënstacione nuk ështëinvestuar asnjë lek qëprej viteve ’60

për lejet dhe licencat, do të apliko-het në të gjitha rastet parimi “Hesh-tja është pranim”. Në fund të takim-it u ra dakord që së shpejti do të

Reforma

Beqja:

OSSH, defekti në linjën e Kopshtit Botanik lë pa energji elektrike gjysmën e Tiranës

Qeveria zhytet dhjetë orë në terr

përfundojë lista e plotë e licencave,e cila pritet të bëhet menjëherëpublike.

ReformaQë prej dy muajve, Ministria e

Punëve Publike dhe Transportitndërmori disa hapa në drejtim tëreduktimit të licencave dhe lejeve,kryesisht në sektorin e transportit.Të njëjtën gjë kishte më herët edheMinistria e Ekonomisë dhe Tregtisë.Në fillim të muajit maj, Kryeminis-tri Berisha në mbledhjen e radhëstë Këshillit të Ministrave pati dek-laruar se, “qeveria do të heqë licen-cat në të gjitha rastet e mund-shme”. Kryeministri kritikoi punëne dobët të ministrive të linjës, dukekërkuar nga ato më shumë vullnet,ndërsa për ministrin Olldashiheqjen e të gjitha licencave për lin-jat e transportit. a.k

TAKIMINë fund tëtakimit u radakord qësë shpejtido tëpërfundojëlista e plotëe licencave,e cila pritettë bëhetmenjëherëpublike

Partia e dytë në opozitëvuri në dukje keq-menaxhimin ekono-

mik që po bën qeveria. Funk-sionarja e LSI-së, AdrianaCivici, tha se nga ana e qever-isë vazhdon të mos merretasnjë reformë për ta sjellëekonominë tonë në standar-det evropiane. “Ne vegje-tojmë pa prodhim vendas,me ekonomi të varur totalishtnga importet, për aq kohë sarritja e eksporteve mbulonveçse 28% të ritmeve të lartatë importeve dhe kur çdo sh-qiptari i duhet të paguajëshumë shtrenjtë jetesën epërditshme”, u shpreh ajo.Civici argumenton se kjovjen si rezultat i krizës së çmi-meve dhe inflacionit të lartëtë Eurozonës që bartin ush-qimet e përditshme të impor-tuara si dhe si rezultat i spe-kulimeve dhe monopolevenë tregut të brendshëm, kuroli i shtetit është pothuajseinekzistent. LSI ka theksuardhe kundërshtuar fort dherezultatet e buxhetit suple-mentar, ku nuk ekziston asn-jë reformë e përkthyer në kos-to financiare për rritjen e pro-dhimit vendas dhe zbutjen edeficitit tregtar.

Qeveria, menaxhimtë keq ekonomik

LSI

PunaPor funksioni i këtyreinstitucioneve nuk ka ndalurpër shkak se menjëherë atakanë ndezur gjeneratorët

4



EKONOMI

ARD KOLA

Sektori minerar në vendvazhdon rritjen e ndje-shme drejt tregjeve tëhuaja, duke u konsideru-

ar si elementi bazë në vëllimin eeksportove. Gjatë vitit 2007, vetëmpër mineralin krom, të dhënat fla-sin për një eksport që kap vlerën e140 milionë eurove. Por situata kandryshuar disi në gjashtë muajt eparë të vitit 2008, e cila reflektonnjë rënie të eksportit për minera-lin krom. Dje, Ministri i Ekonomisë,Tregtisë dhe Energjetikës, GencRuli, gjatë analizës për 7-mujorine parë 2008, u shpreh optimist seniveli i eksporteve do të prekëparashikimin e pritshëm. “Në 6-mujorin e parë të vitit 2008 ka njërënie të eksportit të kromit për ar-sye edhe të një bllokimi tëpërkohshëm të importeve ngaKina, për shkak të LojëraveOlimpike Pekin 2008. Por parash-ikimet tregojnë se për vitin 2008 dotë tejkalohet ndjeshëm vlera prej140 milionë eurosh e eksportit tëvitit 2007”, thuhet në raportin epunës 7-mujore të METE-s, lexuarnga ministri Ruli. Në analizën epunës nuk bëhen të ditura shifratkonkrete nga rënia e eksportit tëkromit. Analiza e punës i kushton-te shumë rëndësi sektorit minerarnë vend, i cili, për pak desh vuri nëkonflikt Ministrinë e Financavedhe atë të Ekonomisë, lidhur menivelin e taksimit.

MinieratSipas Ministrisë së Ekonomisë

dhe Tregtisë, që prej fundit të vitit2005, e këtej, industria minerareka pasur një zhvillim tepër tëmadh. Investimet nga 650 milionëlekë në vitin 2005 arritën në 2.7miliardë lekë në vitin 2007. Rritja einvestimeve ndikoi edhe në sh-timin e forcës punëtore, e cila nga1800 punonjës në 2005-ën u rrit në6000 në vitin 2007. “Prodhimi ësh-të rritur vit mbas viti dhe tani po iafrohet volumit të para viteve ‘90,me rreth 3.5–4 milionë tonë min-erale në vit”, thuhet në raport.Numri i lejeve minerare është dy-fishuar gjatë vitit 2007, duke arri-tur shifrën 140 leje. Vetëm për pe-riudhën janar-gusht 2008 janëdhënë 109 leje minerare, kundrejt500 kërkesave të shqyrtuara. Ak-tualisht operojnë rreth 500 shoqëriminerare, të cilat zotërojnë rreth650 leje minerare, me një sipërfaqerreth 1700 km².

KoncesionetQë nga miratimi i ligjit të ri për

koncesionet, pranë METE-s kanëparaqitur projektin për ndërtimHEC-esh rreth 160 firma private,ku 120 konsiderohen iniciativë pri-vate e vet biznesit, pra janë pro-jekte të pa kërkuara nga ministria.Deri më tani, janë miratuar ngaqeveria 27 kontrata koncesionare,të cilat i korrespondojnë një fuqietotale mbi 125 MW, ose mbi 602milionë kah energji elektrike, menjë vlerë investimi mbi 16 miliar-

STATISTIKATVetëm përperiudhënjanar-gusht2008, janëdhënë 109leje minerare,kundrejt 500kërkesave tëshqyrtuara.Aktualishtoperojnë rreth500 shoqëriminerare, tëcilat zotërojnërreth 650 lejëminerare, menjë sipërfaqerreth 1700km²

Projekti

Italianët, 23 HEC-e të vegjëlKryeministri Berisha priti

dje në një takim për-faqësues të grupit ital-

ian “Caraglio”, i njohur në Italidhe jashtë saj në fushën eprodhimit të energjisë dhe pa-jisjeve elektrike. Të shoqëru-ar edhe nga ambasadori i Ital-isë në Tiranë, Saba D’Elia,përfaqësuesit e grupit “Cara-glio” i prezantuan Kryeminis-trit Berisha dy projekte përndërtimin e 23 hidrocentra-leve të vegjël në kaskadën elumit Shkumbin. Projekti iparë parashikon ndërtimin e9 HEC-eve në zonën e Oren-jës, me fuqi totale 15 mega-vat, ndërsa projekti i dytë

përmban ngritjen e 14 HEC-eve në zonat e Slabinës dheQukësit me fuqi totale 17megavat dhe prodhim en-ergjie 390 milionë kilovat/orënë vit. Përfaqësuesit e grupit“Caraglio” kanë dorëzuartashmë në Ministrinë e Ekon-omisë, Tregtisë dhe Energje-tikës projektet për të marrëpjesë në garat e hapura përkaskadën e Shkumbinit. Ngaana e tij, Kryeministri Berishai garantoi përfaqësuesit egrupit “Caraglio” për trans-parencë të plotë dhe vlerësimprofesional të projekteve tëtyre në garat e organizuara përkaskadën e Shkumbinit.

Ndërtimi

Rriten kostot, bien fitimetZhbllokimi i dhënies së le-

jeve të ndërtimit për sek-torin privat nuk ka mun-

dur që t’i japë frymëmarrje të lirëinfrastrukturës në vend. Rritja eçmimeve për lëndët e para kandikuar në uljen e normës së fit-imit për ndërtuesit, e për rrjed-hojë edhe të reduktimit të inves-timeve. Sipas INSTAT-it, nëtremujorin e dytë të 2008-ës,Indeksi i Kushtimit në Ndërtimarriti 128.3%, duke shënuar njërritje 0.8% kundrejt tremujorittë mëparshëm. Krahasuar metë njëjtën periudhë të vitit 2007,Indeksi i Kushtimit në Ndërtimka shënuar një rritje 1.3%. In-deksi i çmimeve të grupit

“Shpenzime direkte” është rri-tur 1.1% kundrejt tremujorit tëmëparshëm. Brenda këtij gru-pi, rritjen më të madhe e shënu-an nëngrupet “Shpenzime ma-teriale” prej 1.4% dhe “Shpenz-ime për paga” prej 0.3%. Ndër-sa indeksi i çmimeve për grupete tjera nuk ka ndryshuar. Bren-da nëngrupit “Shpenzime ma-teriale” mund të përmendimrritjen e çmimeve të materia-leve të ndërtimit prej 1.5%, ma-terialeve elektrike prej 2.3%.Pas gjithë këtyre treguesvejooptimistë, sektori i ndërtimite ka gjetur veten me një normëfitimi në rënie, prej 1%, në kra-hasim me vitin 2007.

TregtiaLojërat Olimpike

bllokojnë eksportin

e kromit drejt KinësAnaliza 7-mujore e METE, Ruli: Ekonomia, në rritje

dë lekë. Aktualisht janë në procesnegocimi 14 kontrata koncesion-are. Konkretisht, po bëhet gati kon-trata për ndërtimin e HEC-it mbilumin Devoll, me fuqi të instaluar350 MW, energji elektrike vjetore985 milionë kWh dhe vlerë investi-mi afro 1 miliard euro. Po ashtu,drejt fundit është edhe negocimi ikontratës për HEC-in e Ashtës, mefuqi të instaluar 50 MË dhe in-vestim në rreth 130 milionë euro.

AnalizaPër ministrin Ruli, ekonomia po

ecën me ritme të duhura. Sipas tij,kjo duket qartë nga niveli i rritjes

së eksporteve me origjinë sh-qiptare, rreth 44 për qind dhe in-vestimeve të huaja, që për vitin2008 kanë prekur shifrën e mbi220 milionë eurove. “Shtatë mua-jt e parë të vitit 2008 shënojnë ar-ritje impresionuese në drejtim tëreformave të rëndësishmeekonomike, zhvillimit të biznesit,rritjeve të mëdha të eksportevedhe të investimeve të huajadirekte. Sot, mund të themi se re-format e mëdha në këtë drejtim ekanë bërë Shqipërinë një vendmjaft tërheqës për IHD”, u shprehministri, Ruli.

PROJEKTET ENERGJETIKEGjatë periudhës raportuese ka vazhduar sipas kontratës puna për ndërtimine TEC-it të Vlorës, ka filluar puna në terren për ndërtimin e linjës 400 kV tëinterkonjeksionit Tiranë–Podgoricë dhe kanë pasur progres projektet përndërtimin e linjës 400 kV të interkonjeksionit Elbasan-Tiranë, nënstacionit400 kV Tirana 2 dhe Qendrës së re Dispeçer Kombëtare në Tiranë.

Bilanci

Katër zyrtarë të Ministrisë së Ekon-omisë, Tregtisë dhe Energjetikës

janë kallëzuar në prokurori për sh-kak të abuzimit me detyrën. Ky faktu mësua nga raporti i fundit i METE-s, i publikuar dje nga ministri Ruli.Vlera e përgjithshme e zbulimevenga auditimet e kryera në strukturate Ministrisë së Ekonomisë dheTregtisë për këtë periudhë rezultonnë shumën e 265 milionë lekëve, kuështë kërkuar një zhdëmtim nëmasën e 250 milionë lekëve. Vet min-istria nuk jep detaje rreth shkaqeveqë çuan në realizimin e këtij dëmi ndajarkës së shtetit, por sqaron se janëmarrë të gjitha masat për zhdëmtimine tij. Konkretisht, në 166 raste, ështërekomanduar masa e zhdëmtimit nëshumën e 41 milionë lekëve, për 11persona janë rekomanduar gjoba nëshumën e 320 mijë lekëve dhe nëkatër raste, janë dërguar informacio-net përkatëse pranë Prokurorisë sëRrethit Gjyqësor, për referimin e ve-prës penale ndaj tyre.

METE çon nëprokurori katër zyrtarëINSTAT: Deficiti, 300 milionë USD

Të dhënat e fundit për muajin korrik flasin për një situatë negative Abuzimet

Eksportet kanë pësuar rënie nëmasën 3.7 për qind, duke ndikuarnë thellimin e mëtejshëm të defic-

itit tregtar. Tregtia e jashtme, gjatë muajitkorrik, ka përkeqësuar edhe më shumë bi-lancin tregtar të vendit, duke regjistruarnjë deficit prej rreth 300 milionë dollarësh.Në muajin korrik të vitit 2008, u eksportu-an rreth 120 milionë dollarë, duke shënu-ar rënie me 3.7 për qind në krahasim meqershorin, por me një rritje me 18.7 përqind në krahasim me korrikun e 2007-ës.Nga ana tjetër, importet kanë regjistruarnjë vlerë prej 410 milionë dollarësh mall-ra, me një rritje prej 22.4 përqindësh nëkrahasim me muajin korrik të 2007-ës dherritje 3.3 për qind në krahasim me qershor-in e vitit të kaluar. Në këtë mënyrë, deficititregtar i këtij muaji shënoi një rritje prej 6.5përqindësh, krahasuar me muajinparaardhës dhe një rritje prej 24.1 për-qindësh krahasuar me korrikun e 2007-ës.

PartnerëtBashkimi Evropian zuri vendin kryesor

në nivelin e tregtisë që kryen Shqipëria,konkretisht me afro 68 për qind. Italia dheGreqia vazhdojnë të mbeten partnerëtkryesorë tregtarë. Me Italinë, eksporti ësh-

dhime druri dhe letre” u rrit 12.6 për qind,“Tekstile dhe këpucë” u rrit 6.6 për qind,të gjitha këto në krahasim me muajin qer-shor 2008. Ndërsa eksporti i grupit “Lëkurëdhe artikujt prej tyre” u ul 43 për qind, etj.Importi i grupit “Prodhime druri dhe letre”u rrit 17.7 për qind, “Produkte kimike dheplastike” u rrit 12.7, “Minerale, lëndëdjegëse, energji elektrike” u rrit 11.4 përqind, etj. Kurse importi i grupit “Ushqime,pije, duhan” u ul 15.1 për qind.

të 61.4 për qind dhe importi 27.7 për qind,kurse me Greqinë, eksporti është 9.1 përqind dhe importi 16 për qind. Përveç kë-tyre vendeve, niveli i eksporteve ka pësuarrritje edhe me Gjermaninë, Kinën, Maqe-doninë, Spanjën, etj., ndërsa në importevërejmë vende si Austria, Britania e Mad-he, Kroacia dhe Turqia.

MallratEksporti i grupit “Produkte kimike dhe

plastike” u rrit me 19.4 për qind, “Pro-

AKCIZANë muajin korrik2008, importi imallrave me akcizëarriti vlerën e 55milionë dollarëve,duke zënë 13.9 përqind ndaj totalit tëimportit. Krahasuarme qershorin e 2008-ës, importi i mallraveme akcizë ka pasurrritje prej 13përqindësh

5

shqipE PREMTE, 29 GUSHT 2008

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comPOLITIKE

Opozita, Rama dhe Vasili replikojnë në distancëEdi Rama tha dje se

PS-ja është në procesin

e një transformimi

rrënjësor të brendshëm

Braçe: Të hetohet korrupsioni i qeverisëSocialistët i kërkojnë Kryeministrit që të japë llogari për skandalet e fundit

konkurrohet në vlerë 60 mln euro,në një fshat si Lazarati, dhe kjo meleje e prezencë të garantuar ngakreu i qeverisë Sali Berisha", ushpreh Braçe. Ky realitet, në vlerë-simin e partisë më të madhe tëopozitës ka bërë memec Sali Ber-ishën, i cili duhet të japë shpjegimetani para, se për këtë shkak do t'i

duhet të ikë. "Çështjet që presinpërgjigje prej tij po shtohen, ndër-sa dëmi mbi Shqipërinë e sh-qiptarët po rëndohet", mendon PS-ja. Sipas saj, pasojat po i paguajnëqytetarët e thjeshtë, jo vetëm me 26jetë si në Gërdec, por me të ardh-men që largohet, siç është rasti ifundit me kompleksin e ngjarjeve

që tregojnë moszbatimin e ligjit, kupo u mohon shqiptarëve lëvizjen elirë për arsye të ndershme nëEvropë. I pyetur nëse duhet apo jotë hetohet familja biologjike dhepolitike e Kryeministrit, Braçe tha seprokuroria duhet të hetojë cilindonë zbatim të ligjit. "Madje Prokuro-ria duhet të hetojë, e ka në detyrat

Pas shumë kritikash për vonesat kohore, qeveria eKosovës propozoi zyrtarisht personat që do të për-

faqësojnë shtetin më të ri në botë në dhjetë ambasadate kryeqyteteve më të rëndësishme. Kemi pritur 100 vjetpër të pasur ambasadat tona, u shpreh Kryeministri nëmbledhjen e qeverisë, e cila u zhvillua për këtë punë. Tënominuarit e qeverisë presin dekretimin e tyre nga Pres-identi Fatmir Sejdiu, për të pasur mundësi që të fillojnëpunën zyrtarisht. Dhjetë përfaqësuesit do të jenë filli-misht të ngarkuar me punë. Në Uashington, përfaqë-sues u emërua Avni Spahiu, studiues dhe gazetar, në Nju-Jork, Sylejman Gashi, gazetar, në Londër MuhametHamiti, këshilltar politik i Presidentit Sejdiu dhe njëko-hësisht profesor në UP, në Berlin Vilson Mirdita, profesor,në Paris Muhamedin Kullashi, filozof, në Romë, AlbertPrenkaj, në Bruksel Ilir Dugolli, në Bernë Naim Mala, nëTiranë Gazmend Pula, studiues, në Vjenë Sabri Kiçmari,profesor dhe në Ankara Bekim Sejdiu, gjithashtu profe-sor. Kryeministri deklaroi se përzgjedhja e këtyre emraveështë bërë pas shumë konsultimeve brenda institucion-eve të Kosovës dhe miqve ndërkombëtarë. Ai tha se kriterkanë qenë ana profesionale, përkushtimi kombëtar dhepërgjegjësitë morale. "Edhe pritjet nga ta janë të mëdhaqë të përfaqësojnë denjësisht vendin e tyre", u shprehKryeministri. Këta profesionistë do të jenë njerëzit më tërëndësishëm të Kosovës në arenën ndërkombëtare. "Kyështë një moment shumë i rëndësishëm për vendintonë. Të propozuarit tanë do të kenë nderin dhepërgjegjësinë që ta përfaqësojnë shtetin tonë denjësishtnë arenën ndërkombëtare. Prej sot po fillon ndërtimi igjeneratës së diplomatëve të Republikës së Kosovës".Shefi i ekzekutivit premtoi rritjen e përkushtimit për di-plomaci moderne në interes të vendit dhe rrjedhavedemokratike globale. Qëllimi dhe vizioni i Kosovës, sipastij, është integrimi sa më i shpejtë i Kosovës në NATO dheBE, por edhe kultivimi i marrëdhënieve të shkëlqyeshmeme Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ministri i Punëve tëJashtme, Skënder Hyseni, tha se gjatë muajve vijues dot'i rekomandohet Presidentit dhe Kryeministrit që tëvazhdohet edhe me dekretimin e misioneve të tjera. Tëngarkuarit me punë, si fillim do të shkojnë në kryeqyte-tet botërore pa familjarët e tyre dhe do të vendosen nëpërhotele. Ministria e Jashtme ende nuk e ka hartuar ligjinpër këto çështje teknike dhe për imunitetet e tyre. Tëngarkuarit me punë do të marrin honorare prej 2600eurosh, ndërsa përfaqësuesi në Tiranë do të ketë njëpagë më të ulët.

Alma Lama

e saj edhe ata që pengojnëprokurorinë të zbatojë ligjin, pen-gojnë prokurorinë të bëjë drejtësiapo të zbardhë të vërtetat", thek-soi Braçe. Opozita thotë se prokuro-ria duhet të merret me cilindo, pa-varësisht origjinës së familjes së tijbiologjike apo politike në të cilënndodhet sot apo do të ndodhet

nesër. "Natyrisht që ne vazhdojmëta mbështesim prokurorinë, në tëgjitha proceset që ajo ka, veçanër-isht ato që lidhen me aferat më tëfundit që kanë rënduar shumëimazhin e Shqipërisë, siç ështëedhe rasti i fundit", siguroi drejtue-si socialist.

D. M .

Ambasadorët

Qeveria “Thaçi” emëron

dhjetë “Musketierët”

Braçe e Bogdani, fyerje dhe akuzaZëdhënësi i PD e akuzon për inkriminim. Deputeti i PS: Po bëj gati padinë për shpifje

Partia më e madhe e opozitësakuzoi dje se Kryeministri pomerret publikisht me çështje

thellësisht anësore. Kur, sipasnënkryetarit të grupit parlamentarsocialist Erion Braçe, skandalet,akuzat, arrestimet këtu e jashtë Sh-qipërisë, i përplasen në fytyrë,duke kërkuar shpjegime të qartaprej tij. "Ai hesht, duke vrarë dhe in-stitucionet, të gjitha bashkë meskandalet, dëshmojnë se ligji nëkëtë vend nuk zbatohet, se ligji nukështë i njëjtë për të gjithë", theksoiBraçe. Sipas tij, ligji merr gjatë zba-timit trajtën e plastelinës politike,se ligji është kapur nga krimi, se ligjipo përdoret për nevoja të familjesbiologjike e politike të Sali Berishës.PS-ja kujtoi se më 4 gusht, në rapor-tin e saj për Shqipërinë, në faqen 8,në tabelat me krahasimet e indek-seve, për indeksin e ligjit, na shpallkampion mes 18 vendeve si ne, meindeksin më të ulët të zbatimit tëligjit. Ky, në vlerësimin e PS-së, ësh-të dështimi më i madh i Sali Ber-ishës dhe ky indeks është binjaku itij i korrupsionit, renditjen e të cilitpërsëri e kryesonte qeveria jonë simë e korruptuara. "Natyrisht, që pobëhet e kundërta mes dy qyteta-rësh të barabartë, në Kushtetutërekrutohet në punët më të rëndë-sishme, ai politiku, ai i familjes, aiqë paguan apo blen ofiqin dhe, mëe keqja, mes të ndershmit dhe trafi-kantit rekrutohet të përfaqësojështetin trafikanti, që vjen nga famil-ja politike", vuri në dukje drejtuesisocialist. Braçe konstaton se midistë ndershmit dhe trafikantit, imu-niteti i jepet trafikantit. "Mes kulti-vuesve të marijuanës, ligji bievetëm mbi plakat 80-vjeçare tëVlorës. Tezes 80-vjeçare tëDelvinës, si tregues i luftës ndajtrafikut, jo mbi kryeagronomin menam të Lazaratit", vijoi Braçe. Aivlerësoi se mes dy qytetarëve qëduan të shijojnë detin dhe bregun,skafi i lejohet ministrit, dhe pse nëshkelje të ligjit. Ashtu sikurse mesbiznesit të ndershëm dhe klientit tëkorruptuar, partner i shtetit bëhetklienti i korruptuar. "Mes dy të thir-rurave nga Prokuroria, e refuzonatë ai që ka fuqinë e mbrojtjes sëSali Berishës", shtoi Braçe. PS-jashpreh bindjen se nevoja e famil-jes politike e biologjike të Sali Ber-ishës ka kapur shtetin, ka thyer ezhbërë ligjin, ashtu sikurse ka bërëqeverinë partnere me krimin."Nevoja e familjes politike e bi-ologjike të Sali Berishës është për-puthur me nevojat e krimit, të dyjabashkë përfaqësojnë sot duke nx-irë fatet e çdo shqiptari, Shqipërinë.Kjo nevojë ka rivendosur urën ekrimit në bregun tjetër në nivelinmë të lartë të përfaqësimit sh-tetëror", nënvizoi numri dy i grupittë PS-së. Kjo situatë, vijoi ai, ka bërëqë sot, në sytë e italianëve, ambas-ada jonë në Romë të shihet si një sh-tëpi nga ato të Korloeones, nga atotë cilat me simbolet e Shqipërisënuk del makina e ambasadorit, portaksia e kokainës. "Sot ka bërë qëprodhimi kombëtar bujqësor të

Sekretari i Përgjithshëm, LSI: Kreu i PS, si "Beni ecën vetë". Rama: Grupe të vetëquajtura parti

Zëdhënësi i Partisë Demokratike,Gerti Bogdani, ka rritur dozat e

sulmit ndaj nënkryetarit të grupitparlamentar socialist. Duke iukundërpërgjigjur akuzave tëBraçes, ai kërkoi nga deputeti "tëheqë dorë nga shantazhet dhe pre-sionet publike apo jopublike, sepsenuk impresionojnë". Sipas tij, "Braçeduhet të lërë imunitetin e tij, në tëkundërt, Partia Demokratike do t'ikërkojë Prokurores së Përgjithshme,Ina Rama, heqjen e imunitetit të de-putetit Braçe, që të faktohen paratë gjithë shqiptarëve të gjitha lid-hjet e tij me Dondollakun dheKadrovskët". Çështja e imunitetitështë kthyer në një epiqendër de-batesh, në të cilën ndodhen njëpjesë e mirë e deputetëve të Kuv-endit, duke e përdorur atë si një mjetshantazhi. Në konferencën e parëtë zëdhënësit të Partisë Demokra-tike, Bogdani theksoi se "yllishkëlqyes i Edi Ramës, zëdhënësii parë i politikës së re, Erion Baze,rimori shpifjet dhe trillimet egjobëprerësit Mero Braçe". Në vazh-dën e akuzave partiake, Bogdanisqaroi se "duam t'i rikujtojmë opin-ionit publik se Erion Braçe është iskeduar si bashkëpunëtor dheasistent i Enver Dondollakut, nga

regjistrimet e bëra publike nga au-toritetet e vendit fqinj dhe para tijakuza shumë të rënda bien mbi tënë lidhje me historitë e Kadrovskit".Bogdani thekson se "do të ishtemirë që Braçe të bëhej burrë dhetë dorëzonte imunitetin dhe të shko-jë të hetohet për to". Erionët e Ram-ës citojnë shpifjet dhe trillimet enjëri-tjetrit, si risitë apo novitetet epolitikës së re, që për çdo shqiptarështë bërë e qartë se përfaqësonnjë seri mashtrimesh.

I menjëhershëm ishte reagimi iBraçes që tha se "brenda ditës senesërme do t'i kërkoj Prokurorit tëPërgjithshëm verifikimin e të gjithashpifjeve të tij, ndërkohë që do de-pozitoj ndaj tij njëherësh padi pe-nale e civile për shpifje". Ai tha separaprakisht disponon dëshmi pe-naliteti, komunikime të ministravedhe të PD-së, drejtorëve të policisëdhe të PD-së, shefave të SHISH-it,drejtorëve të hetimit si dhe Proku-rorisë së Përgjithshme përpastërtinë e skedës sime penale."Ndërkohë vazhdoj të pres prej trevitesh e gjysmë në Gjykatën e Lartëparaqitjen e Sali Berishës, i paditurprej meje për veprën penale tëshpifjes për të njëjtat akuza", nën-vizoi Braçe.

Partia Demokratike i

kërkon deputetit so-

cialist, Erion Braçe, që

të lërë imunitetin e të

pranojë hetimin

dalë frika", thotë Vasili. Nga zhvillimet atje,shtoi ai, Rama pa në Amerikë se si bëhetopozitë dhe jo pazar si i tiji me Berishën.Megjithatë, për Lëvizjen Socialiste për In-tegrim, është fare e qartë se kryetari i radhësi PS-së, edhe pas kësaj vizite, nuk ka mësuarse si bëhet opozita e vërtetë, se si trajtohetkundërshtari politik. Sakaq, kreu socialistEdi Rama tha dje se PS-ja është në procesine një transformimi rrënjësor të brendshëmdhe njëkohësisht në procesin e një trans-formimi rrënjësor të vet politikës shqiptare.

Lëvizja Socialiste për Integrim komentoi dje deklaratat e kryetarit të Partisë

Socialiste Edi Rama, dhënë në një intervistëpër "Zërin e Amerikës". Ndërsa ky i funditiu kundërpërgjigj sërish partisë së ish-kryeministrit Ilir Meta. Sekretari i Përgjiths-hëm i LSI-së, Petrit Vasili, e ka etiketuarRamën si personazhin e Benit te filmi "Beniecën vetë", i cili këndonte me zë të lartë nëpyll për të larguar frikën. "Deklaratat e EdiRamës, ashtu si te filmi 'Beni ecën vetë', qëkëndonte këngë partizane në pyll për t'i

"Në këtë sens, doja t'i linim pas stereotipatqë e shikojnë bashkimin apo ndarjen si llog-ari MES disa grupesh, që janë grupe tëvetëquajtura parti, apo që mbrojnë intere-sa krejt personale", vlerësoi Rama. Ai bërëthirrje që t'i jepet jetë një bashkimi meqytetarët, përtej kufijve të partive dhe mbitë cilat duhet t'i japim mundësi qytetarëveta përdorin PS-në si instrument për të ndry-shuar shoqërinë, vendin dhe jetën. "Nëkëtë sens, tha ai, do të përsëris, se nuk kanjë të majtë të ndarë, por ka një fuqi të

madhe dhe një vullnet të madh për ndry-shim nga ana e PS-së në funksion të njëprocesi të ri politik në Shqipëri. Dhe nga anatjetër, sqaroi ai, llogaritë e vjetra, stereoti-pat e vjetër, skemat e vjetra dhe që bazo-hen vetëm te një aritmetikë dhe te logjika epazarit paraprak, që për mua nuk na duhetdhe që për shqiptarët është e pavlefshmenë këtë stad të vendit dhe botës, ku Sh-qipëria duhet të marrë në duar fatin e sajpërmes një politike të re".

D. M .

6

shqipE PREMTE, 29 GUSHT 2008 AKTUALITET

FLORION SERJANI

“Nuk desha ta vrisja burrin tim. Ai po na kërcënonte me thikë dhe unë

u përpoqa t’ia merrja nga dora”. Me një të folur të shpejtë shfajë-suese, që më shumë reflektonte frikë, Vitore Suçi është përpjekur të mbrohet dje përpara gjyqtarit të gatshëm të Gjykatës së Tiranës. Ajo ka pretenduar se vdekja e bashkëshortit, Mirash Doda, ishte aksidentale, dhe se ajo vetë nuk kishte pasur asnjë synim që t’i merrte jetën atij.

Dje, në Gjykatën e Shkal-lës së Parë në kryeqytet, është zhvilluar seanca gjyqësore për shqyrtimin e masës së sigurisë ndaj Vitore Suçit, gruas që tri ditë më parë vrau me thikë në zemër bashkëshortin 40-vjeçar. Proku-roria, nga ana e saj, ka paraqitur provat dhe argumentet përkatë-se, duke kërkuar që gruaja të lihet në burg pa afat deri në përfun-dim të procesit hetimor dhe atij gjyqësor. Sipas prokurorit, krimi ishte i rëndë dhe për shkak të rrezikshmërisë shoqërore, Vitorja duhet të qëndronte në burg.

MbrojtjaPa e mohuar faktin se e ki-

shte vrarë bashkëshortin, 28-vjeçarja ka ndjekur një tjetër linjë mbrojtjeje. Vitorja e ka rrëfyer në një tjetër mënyrë ngjarjen e rën-dë. Gruaja tha se Mirashi ishte i dehur në momentin kur ndodhi ngjarja. Ai kishte hyrë në shtëpi shumë i acaruar dhe, pasi kishte marrë thikën në dorë, kishte nisur të kërcënonte pjesëtarët e tjerë të familjes. “Ai më kërcënoi mua dhe prindërit e mi se do na vriste, pasi ata kishin ardhur të më merrnin. Thikën e kishte ai në dorë dhe jo unë”, deklaroi Vitorja. Më tej, gruaja ka thënë se ishte përpjekur që ta qetësonte, por ai ishte i pirë dhe nuk dëgjonte fare. Në këtë kohë, Vitorja pretendoi se ishte përpjekur që t’ia merrte nga dora thikën Mirashit, por ai e ka tërhequr dorën për të mos lejuar një gjë të tillë. Në momentet që të dy po përpiqeshin ta merrnin thikën, Mirashi ka dalë më i fortë dhe e ka tërhequr me forcë atë drejt vetes. Sipas së pandehurës, në këtë moment, thika i është ngulur në gjoks dhe ai është pla-gosur. “Po të doja ta vrisja, unë nuk do kisha marrë urgjencën në telefon që të vinte ta merr-te Mirashin”, mësohet të ketë thënë 28-vjeçarja në bankën e të akuzuarve. Më tej, ajo ka thënë se ishte larguar nga frika, por pa e ditur mirë se ku po shkonte, derisa është kapur nga Policia e Komisariatit Nr.3, në afërsi të Universitetit Bujqësor Kamzë. Pas dëshmisë së saj, mbrojtja ka kërkuar një masë sigurie më të butë për shkak të faktit që ajo ishte femër. Por gjykata nuk i ka marrë parasysh pretendimet e mbrojtjes dhe ka vendosur që të caktojë masën e sigurisë burg pa afat për të pandehurën.

HistoriaTri ditë më parë, mori fund në

“Nuk desha ta vrisja burrin, thikën e kishte ai në dorë”Gjykata vendos të lërë në burg pa afat Vitore Suçin

Gruaja akuzohet

se ka vrarë me

thikë në zemër

bashkëshortin e

saj, 40-vjeçarin

Mirash Doda

Denoncon fqinjin se keqtrajtonte qenin50-vjeçarja: Jemi të shqetësuar nga të qarat e vazhdueshme të kafshës besnikeFier

mënyrë tragjike martesa dyjavore midis Vitore Suçit dhe Mirash Do-dës, për shkak të vdekjes së këtij të fundit. Por duket se martesa kishte përfunduar përpara asaj dite dhe pikërisht atëherë kur Vitorja kishte kuptuar se Mirashi ishte i dhënë pas alkoolit dhe se ajo nuk mund të merrej më vesh me të. Sipas pretendimeve të saj, në gjyq këto arsye e kishin det-

yruar që t’i jepte fund martesës, por acarimi i 40-vjeçarit i dha një tjetër udhë ngjarjes. Çifti jetonte në varfëri në Breg të Lumit, zonë periferike e Tiranës. Ata ishin njo-hur me ndërmjetësinë e familjeve të tyre, pas dështimeve që kishin pasur secili në martesat e mëpar-shme. Ndërkaq, nëna e viktimës, në një prononcim për mediat, menjëherë pas vrasjes, ka dhënë

një tjetër version të sherrit. Frane Doda pohon se e reja e qëlloi të birin, pasi ai donte ta linte. “Djali i tha gruas se do të merrte të gjitha rrobat e do të ikte, dhe më pas u zunë”, tregoi nëna e Mirashit. Si-pas fqinjëve, çifti kishte debatuar edhe herë të tjera, ku shkaku ka qenë konsumimi i alkoolit nga ana e 40-vjeçarit dhe gjendja e rënduar ekonomike.

Konkursi

Përcaktohet vepra e artit

për Gjykatën e re të Krimeve

Ndërtimi i godinës së re të Gjykatës së Krimeve të

Rënda është tani në fazën finale, falë një projekti të financuar nga Komisioni Evropian në vlerën 5.07 milionë euro. Vetë ndërtesa ka një kosto prej 4.47 milionë eurosh, ndërsa 0.6 milionë euro shtesë janë investuar në pajisje dhe mobilie. E ndërsa ndërtesa është në përfundim, zyrtarët e Komisionit Evropian në Tiranë kanë menduar edhe për zbuku-rimin e jashtëm të saj. Për këtë arsye, tre artistë prezantuan dje propozimet e tyre për veprën e artit që do të vendoset në she-shin e Gjykatës së Krimeve të Rënda në Tiranë.

“Vepra e artit që do të ven-doset përpara Gjykatës së Kri-meve të Rënda, së bashku me arkitekturën e ndërtesës, do të shërbejë për të përmirësuar ndërgjegjësimin e publikut për rëndësinë e këtij institucioni dhe për t’u përçuar qytetarëve peshën e vënë mbi pavarësinë dhe transparencën e gjyqësorit shqiptar. Prezantimet e veprave nga tre artistët u vijuan nga një mbledhje e komisionit vlerë-sues, i cili shpalli edhe fituesin, z. Emanuel Koko. Ai do të vlerë-sohet me shumën 2500 euro, ndërsa 10000 euro të tjera do t’i vihen në dispozicion për realizi-min e veprës. Flo.Se.

Një denoncim i pazakontë është kryer sot në Policinë e Fierit. Një 50-vjeçare ka denoncuar fqinjin e

saj për keqtrajtim të qenit. Duke kërkuar ndërhyrjen e policisë për t’i dhënë fund dhunës ndaj kafshës besnike, gruaja ka treguar se i gjithë pallati shqetësohet nga kujitjet e qenit, ndërsa rrihet prej të zotit. Medie Fierza është paraqitur paraditen e së enjtes përpara Komisariatit të Policisë Fier. Aty ajo i është drejtuar oficerit roje, të cilit i ka thënë se do të kryente një denoncim. Mësohet se pasi ka dhënë të dhënat e sakta të adresës se ku banonte, ku kishte konstatuar dhunimin e kafshës, me lot në sy ka shpjeguar se denoncimi lidhej me fqinjin. Ai, shpeshherë gjatë ditës, keqtrajtonte qenin, dhe ditët e fundit rastet e keqtrajtimit ishin shtuar

së tepërmi.Gjatë tregimit të saj për gazetën

“Shqip”, Medie Fierza ka thënë: “Banoj në lagjen ‘8 shkurti’, në katin e dytë të një pallati. Para pesë muajsh, fqinji im mori një këlysh, që tani është kthyer në qen të madh. Por ai e keqtrajton atë. Kemi pesë muaj që merremi me të dhe ditët e fun-dit dhuna e tij ndaj qenit është e ashpër dhe detyron kafshën që të qajë ditë e natë. Detyrohem të bëj denoncim jo për shqetësimin, por për atë që i ndodh qenit si kafshë besnike që e njohim”.

Më tej, Fierza ka pohuar faktin se kur e mori fqinji këlyshin e qenit, ai është rritur me përkujdesjen për së largu të të gjithë banorëve të pallatit që i hidhnin kocka me litar dhe me pe që nga katet e sipërm. “Fqinji ynë e lidhi që kur e mori

në një oborr të vogël të katit të parë të pallatit. Herë i jepte për të ngrënë e herë jo, por ne si banorë të kateve të sipërme i jepnin vetë”.

50-vjeçarja, e cila tregon se gjatë gji-thë ditës merret me rritjen e nipit dhe të mbesës së saj, shpjegon më tej se “më vjen mjaft keq kur dëgjoj sesi ankohet me të lehura qeni. Ngaqë po e dhunon shumë herë në ditë, u detyrova të vij të denoncoj. Ky vendim është marrë edhe nga fqinjët e tjerë”.

Për vet natyrën e tij, ky denoncim është cilësuar i veçantë, pasi gjithmonë kemi dëgjuar raste ku objekt i dhunës së njerëzve janë po njerëzit. Në drejtorinë e policisë së qarkut pranojnë se ky shënon rastin e parë të një natyre të tillë denon-cimi. Matilda Troka

Vlorë

Seksioni i luftës kundër drogës, si dhe policia e rendit, në bazë të informacioneve të grumbulluara, kanë kr-

yer një aksion në territorin e fshatit Treblovë. Nga kontrolli i ushtruar janë gjetur në një parcelë të hapur rishtas pa pronarë 1480 rrënjë bimë narkotike kanabis sativa me

një gjatësi prej dy metrash. Pas shkatërrimit të bimës narkotike po punohet për gjetjen e pro-narëve të kultivimit të bimës nar-kotike, si dhe vënien e tyre para ligjit për kultivim të bimës narko-tike. Më pas, aksioni ka vazhduar në fshatin Vërmik të Rrethit të Vlorës, ku janë kontrolluar disa bahçe të këtij fshati. Më pas

kontrolli ka vazhduar në periferi të fshatit. Edhe këtu, në një parcelë të hapur rishtas pa pronar, janë identifi kuar e më pas asgjësuar 300 rrënjë bimë narkotike kanabis sativa, me gjatësi 1-2 metra. Pas asgjësimit të 300 rrën-jëve janë bërë të gjitha veprimet përkatëse procedurale dhe po punohet për gjetjen e pronarit të tokës si dhe të personit që ka kultivuar bimën narkotike, për ta vënë atë përpara. Mi.Ma

Asgjësohen 1800

rrënjë kanabis sativa

7


@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comAKTUALITET

Zjarri shkrumbon një pulari në fshatinNartë, duke shkaktuar një dëm prej një

miliard lekësh. Flakët e zjarrit janë vërejturfillimisht në territorin e kompleksit të pular-isë brenda mureve, më pas, të favorizuaraedhe nga era, flakët kanë djegur një sipër-faqe shkurresh e pishash si dhe dy ka-panonë pularie nga gjashtë të tilla që kakompleksi. Flakët e zjarrit kanë përfshirë nëtë njëjtën kohë të dy kapanonët e pularisëqë është ndërtuar nga firma piramidale "Ka-mberi" dhe është blerë më pas nga një ko-mani tjetër. Edhe pse punonjësit janë mun-duar të fikin flakët, ato janë përhapur shumëshpejt në të dyja kapanonët, duke i djegurplotësisht ata. Në ndihmë kanë shkuar edhepunonjësit e Ndërmarrjes Pyjore, të cilët, memjetet e tyre, kanë mbajtur nën kontroll flakëtqë të mos kalonin murin dhe të mos përparo-nin në pyllin e sodës. Pas 30 minutash, nëvendngjarje kanë shkuar forcat e zjarrfikëseme një mjet, pasi mjeti tjetër ishte me defekt.Por vetëm me një makinë zjarrfikëse ka qenëe pamundur mbajtja nën kontroll e flakëve.Për këtë arsye, pas 45 minutash ka shkuaredhe një mjet tjetër zjarrfikës, që ka bërë tëmundur vënien nën kontroll të flakëve. Si-pas një llogaritjeje paraprake, vlera e dëmittë shkaktuar nga zjarri arrin në një miliardlekë. Sipas specialistëve, zjarri është vënëfillimisht në një sipërfaqe me bar të thatëbrenda mureve të kompleksit të pularisë,nga punëtorët që kanë pasur për qëllimpastrimin e territorit. M.Marsi

Digjen 5000 rrënjë ullinj, 66 hektarë vreshta, pyje dhe sipërfaqe kullosore

Zjarret gjunjëzojnë Sarandën e DelvinënNuk ka ditë që të kalojë pa zjarre në

rajonin e Sarandës e Delvinës.Numri i zjarreve të kësaj vere, deri

tani, në këtë rajon, ka arritur shifrën 75. Siçkonfirmojnë nga policia e mbrojtjes nga zjarridhe shpëtimit, zjarri më i tmerrshëm ështëregjistruar në mbrëmjen e së mërkurës, qëka përfshirë dy komuna, atë të Livadhjasëdhe Dhivrit. Në një komunikim me kryetarëte këtyre komunave, përkatësisht IrodhiDalani dhe Sokrat Kalcuni, ky zjarr ka nisurnga fshatrat Kalcat e Vagalat dhe është ngji-tur në drejtim të malit të Milesë, ku gjendenedhe antenat e disa prej stacionevetelevizive kombëtare. Ata i kanë bërë thir-rje edhe komitetit për të ndalur furinë ezjarrit më masiv që ka rënë ndonjëherë dhezjarrfikësit janë vendosur në një front mebanorët, që fiknin zjarrin në pronat e tyre.Automjete zjarrfikëse nga Saranda, Delvi-na dhe Gjirokastra kanë bashkërenduarpunën për fikjen e tij. Për herë të katërt, kaardhur edhe helikopteri i emergjencavecivile, i cili ka kryer dhjetëra derdhje uji mbivatrat e zjarrit.

Ndërkohë që zjarri vazhdon të jetë indezur, në një bilanc paraprak të bërë,raportohet se rreth 1500 rrënjëve ullinj tëdjegura që prej fillimit të korrikut, vetëmdje u janë shtuar edhe 5 mijë të tilla, të sh-krumbuara nga zjarri.

Zjarri ka përfshirë edhe fushat që shtri-hen përballë fshatit Dërmish, duke djegursipërfaqe të gjera të mbjella me vreshta.Mësohet se sipërfaqja e djegur deri tani prejzjarreve të rëna shkon në 66 hektarë.

Si nga Policia e Sarandës, edhe ajo eDelvinës, shumica e zjarreve të kësaj verecilësohen të qëllimshme. Jo vetëm për sh-kak të mosmarrëveshjeve midis blegtorëve,Ndërmarrjes Pyjore dhe komunave, qëende nuk po i marrin në administrim kullo-tat e kthyera në burim zjarresh. Bilanci qëata bëjnë nga 22 maji, kur është dhënë sin-jali i zjarrit të parë, është tronditës. Jo aq për

numrin e tyre, që krahasuar me një vit mëparë duket sikur është më i pakët, ndërko-hë që dëmet janë shumë më tepër. Kështu,në Sarandë e Delvinë së bashku, numri i zjar-reve të një viti më parë është fiksuar në 112.Ndërsa deri tani, ky numër është vetëm 75.Por dëmet e sivjetme llogariten rreth 6500rrënjë ullinj, 3 shtëpi të djegura, 350 rrënjëpemë frutore, 425 pisha, 6 dynym vreshta, 8koshere bletësh, 200 rrënjë agrume, 10metër kub lëndë ndërtimi dhe 5 viça e mbi237 ha kullota.

Ndërkohë, dje pasdite, një ndërtesë ebraktisur është ndezur në flakë, në afërsi tëportit të peshkimit në Sarandë. Disa gomadhe mbeturina të tjera të hedhura nga ban-orët përreth janë ndezur nga fëmijët e lagjes.Por flakët kanë dalë mbi çati dhe ështëkërkuar ndërhyrja e zjarrfikësve për të bërëfikjen. Një lagje e tërë në afërsi të stadiumittë futbollit është mbuluar nga shtëllungatymi të zi, duke sjellë ndotje të papërbal-lueshme ekologjike.

Th.Nika

Autoritetet: Nuk ka viktima dhe dëme materiale

Një tërmet i fuqishëm ka tronditur në orët e para tëmëngjesit qytetin e Korçës, duke përhapur panik te ba-

norët, të cilët kanë dalë jashtë shtëpive pas lëkundjeve. Qytetijuglindor është përfshirë nga tre lëkundje të forta të tokës nënjë hark kohor prej dhjetë minutash, gjë që ka bërë që tëgjithë banorët të dalin në rrugë nga frika e valës goditëse. Nëorën 05:30 është regjistruar goditja e parë sizmike, e cilaështë pasuar edhe me lëkundje të tjera, ku sipas të dhënavetë Qendrës Sizmologjike në Korçë, goditja më e fortë ka qenëajo e orës 05:40 minuta me fuqi 4.5 ballë të shkallës Riter.Sipas informacioneve zyrtare nga kjo qendër, tërmeti është

lokalizuar në veriperëndim të qytetit, me epiqendër në zonën eGramshit. Mësohet se nga përllogaritjet që janë bërë, epiqendrae këtij tërmeti ka qenë 13 kilometra larg qytetit. Tërmeti nuk kashkaktuar dëme materiale përveç plasaritjeve të vogla në murete shtëpive të vjetra të qytetit. Mëngjesi ka gjetur të tmerruarbanorët për shkak të këtij tërmeti që ka ardhur menjëherë pasndryshimit të temperaturave dhe reshjeve të shiut. Lëkundjet etokës janë ndier edhe në fshatrat e Korçës dhe në zonën e Pogra-decit, ndërkohë që sipas të dhënave nga qendra sizmike, goditjetmë të forta kanë prekur qytetin e Korçës dhe atë të Gramshit.

ju.dh.

Lëkundjet

Tërmeti 4.5 ballë tmerron korçarët

VLORË

Digjen dy kapanonë të kompleksit

në afërsi të Pyllit të Sodës

Zjarri në pularishkakton njëmiliard lekë dëme

8



OPINION

Kërkohen

MUSTAFA NANO

Po e kap nga fundi shkrimin e Fa-tos Baxhakut, në të cilin lësho-hen një numër qortimesh ndajnjë shkrimit tim lidhur me gaze-

tarinë e sotme në Shqipëri. “Të qenitgazetar presupozon edhe një solidaritetmes kolegëve”, thotë ai. E thënë kështudhe e shkëputur nga çdo kontekst, frazanuk ka asnjë të sharë. Mirëpo, Baxhakupo aty na jep dhe përkufizimin e vet mbisolidaritetin mes kolegëve; dhe me këtëtë fundit, ai nuk nënkupton “t’u ndod-hesh pranë kolegëve, sa herë që gjendennën presionin e agjentëve apo agjenciveme shumë pushtet”, ai nuk nënkupton“t’u ndodhesh pranë kolegëve, sa herë qëkëtyre duan t’u marrin erzin apo dinjite-tin instanca ‘të epërme’”. Përkundrazi,Baxhaku me solidaritet mes kolegëshnënkupton një lloj “omertá”-je (ju lutem,merreni kështu siç është, të kapur mesthonjëzave, këtë term!). Sipas tij pra, nenuk duhet të merremi me njëri-tjetrin;thënë me fjalë të tjera që i përafrohen camë shumë përkufizimit të Baxhakut, neduhet t’i falim çdo gjë sho-shoqit.

Me mua kjo nuk ka ndodhur. Njënumër kolegësh nuk më kanë kursyer.Edhe vetë Baxhaku të njëjtën gjë bën meshkrimin e tij. Dhe mua nuk më vjen hiçkeq për këtë. Mund t’i jap të drejtë vetestë zemërohem me ato që thuhen (nësemendoj se nuk qëndrojnë), por nukmund t’i jap të drejtë vetes të zemërohemme faktin, që thuhen. Dhe kur qëllon qënuk jam dakord me ato që thuhen nëadresën time, përpiqem ta lë mënjanëzemërimin (nuk është se ia dal gjith-monë, por përpiqem amá), marr penën,e përgjigjem. Ja, si tani, që po i kthejpërgjigje Baxhakut. Jo në mes të zhegutpërvëlues e jo nga maja e kalasë sëLezhës, por – si gjithmonë – nga shtëpia.

Dhe le të mbetemi këtu, dmth tek ataqë shkruajnë nga shtëpia, për të cilët Bax-haku mendon se ca gjëra të shtypit nuk injohin mirë. Më duhet të them, se po,është e vërtetë, ca gjëra të botës së sh-typit unë nuk i njoh mirë. Në këtë kup-tim, shkrimet e Besnik Myftarit, BajramPeçit, Bardhi Sejdarasit, Roland Qafokut(te “Tirana Observer”) e të ndonjë tjetri,hodhën dritë në ca kthina të errëta tëpadijes sime, gjë që më bën ta tërheqmbrapsht ndonjë qortim të rëndë dhe enbloc në adresë të gazetarëve të shtypitshqiptar. Por kjo tërheqja ime në këtë

LE TE JENETABLOID-ET, PORNA DUHET EDHESHTYPI SERIOZ

pikë nuk ndryshon asnjë gjë në faktin, qështypi shqiptar është në një ditë të zezë.Baxhaku do ishte më i lumtur që ky për-fundim të shoqërohej me lidhësen“ndoshta”, apo me frazën “sipas meje”,pasi kështu edhe unë do të evitoja pozatprej gurú-je apo prej komandanti. Porkëtu nuk është fjala për gurú e për ko-mandant; është fjala t’i themi gjërat troçe pa e spërdredhur gjuhën. Nuk është nëstilin tim t’i relativizoj ca të vërteta që indjej e i shoh (sigurisht, ashtu si i ndjej esi i shoh unë këto të vërteta, në përputhjeme formimin, me kulturën e me dijet qëkam). E do të ishte mirë që këtë qasjenrelativizuese të mos e shtynim shumëtutje në emër të përunjësisë e në emër tëmodës “politikisht korrekt”, pasi kështudo të përfundonim të thoshim: sipasmeje, një pedofil ndoshta e ka gabim, kurpërdhunon një të mitur.

Më kujtohet, që para disa vitesh, një epërditshme shqiptare doli për disa ditërresht duke lajmëruar qysh në faqe tëparë një rubrikë me titull të llojit “çfarëdo të mendonte Fatos Lubonja lidhur me….?” Për të goditur e sulmuar Fatos Lu-bonjën, ndaj të cilit dikush (botuesi, kry-eredaktori, redaktori a gazetari) ka pasurnjë antipati a idhnim tërësisht personal,vendosën të loznin e të shfryheshin dukee përqeshur (medemek!) në faqen e parëtë gazetës së tyre nacionale. Kjo ishte njëfyerje hëm për lexuesin, të cilit i hid-heshin në fytyrë karagjozllëqe të tilla,hëm për Fatos Lubonjën, me emrin e të

veten të përqeshur. Dhe prej kësaj u nx-ita të bëja atë vëzhgimin qortues. E diniçfarë ndodhi, Fatos? Kryeredaktori igazetës merr në telefon një kolegun tonë,dhe i thotë: ia tregoj unë tani MustafaNanos. Çfarë do t’i bësh? – ishte pyetja.Do ta shohësh – ishte përgjigja. Dhe evërteta është që “ma nxiu jetën” në ditëtnë vijim, duke publikuar nja dy herëlajme mbi jetën time private.

Sapo mora vesh këtë gjë, unë zura tëpërfytyroja mijra njerëz që vrapojnë tekkioskat e shitjes së gazetave për të blerëmes të tjerash edhe gazetën e bërë ngaky kryeredaktor. Ata vazhdojnë ta blejnëatë gazetë me shpresën e besimin, se atydo të gjejnë informacion, e në ndryshimnga unë, nuk e dinë se ajo gazetë ështënë duart e një kryeredaktori zemërak, icili herë pas here, në vend ta ketë mend-jen tek informimi i publikut, e ka mend-jen se si ta përdorë atë gazetë si njëfshikull në shpinën e atyre që kanë gux-imin të “kruhen” me atë vetë. Ja, po tëpyes sërish Baxhaku: A është gazetarikjo? Dhe fillimisht po përgjigjem vetë: jo,kjo nuk është gazetari; nuk është as tab-loid. E fajin për këtë nuk e kanë vësh-tirësitë objektive, të cilat njerëz si unë qëshkruajnë nga shtëpia, nuk i njohin.

Unë e di që po këta gazetarë janë nëgjendje të zbulojnë (dhe kanë zbuluarherë pa here) scoop-e e të bëjnë (dhekanë bërë herë pas here) investigime,nëpërmjet të cilave kanë hedhur dritëmbi ngjarje të rëndësishme në këtë ven-

din tonë. Edhe ngjarja e Gërdecit ështëzbardhur nga këta gazetarë, e jo nganjerëz si unë, që shkruajnë nga shtëpia.Por kjo meritë nuk mund të na bëjë të naikë nga mendja, se misioni i gazetarëveështë të krijojnë, të mbajnë gjallë e të vërënë lëvizje opinionin publik, dhe kjo gjë –sipas meje – nuk bëhet duke dhënë ditëpër ditë informacion mbi jetën e burguttë Zani Çaushit, mbi jetën pas burgut të“Big Brother”-it të Visit e të Noçes, mbipushimet verore të vip-it x, mbi shtatza-ninë e vip-es y, apo mbi shiritat e përu-rimit të veprave që presin ditë për ditëSali Berisha e Edi Rama.

Të kuptohemi, personalisht i kam zëttabloid-et, por nuk më shkon mendja t’uheq atyre të drejtën e egzistencës. Përtejshijeve të mija e të njerëzve si unë, egzis-tenca e tyre është e motivuar edhe nganumri i madh i lexuesve të etur për lajmetë lehta e rozë. Në këtë kuptim nuk jam aqi shqetësuar nga prania e tyre. Unë jam ishqetësuar nga tkurrja e shtypit serioz,jam i shqetësuar nga fakti që tkurrja e sh-typit serioz do sjellë tkurrjen e opinionitpublik. Dhe këtu po jap një ilustrim të fun-dit. Ndër dy lajme të gjurmuara ngagazetarët tanë në “Corriere della sera”-n epara disa ditëve, gati të gjitha të përditsh-met tona ishin tërhequr si me magnet nganjë informacion mbi këshillat që një por-no-star i jepte nënës rishtare Angeline Jo-lie (ky shkrim ishte ngucur e fshehur nëfaqet e fundit të Corriere-s, ndërsa ndon-jë gazetë shqiptare e nxori në faqe të parë),e nuk ishin tërhequr fare nga një interv-istë e intelektualit Gore Vidal, e publikuarnë po atë numër të Corriere-s. Kjo prefer-encë mund të ledhatojë e gudulisë gjënd-rat e atyre që duan të kalojnë kohën mekotësira, por komprometon rëndë të gjithapërpjekjet për të mbajtur gjallë edhe njëminimum të shtypit serioz, i cili – për këtënuk besohet të ketë dyshim – është i do-mosdoshëm për një vend. Edhe pse mundtë jetë i kushtueshëm, shtypi serioz ështëi domosdoshëm.

Mirëpo, nëse marrim në mbrojtje e nx-isim tabloid-et, do të vijë puna që të sh-tyjmë edhe “Shqip”-in drejt asaj rruge paktë kushtueshme. Në këtë rast do të mëvinte me të vërtetë keq, pasi “Shqip”-i ësh-të nga të paktat gazeta jo të tabloid-zuara.Mund ta qortosh për shumëçka, por nukmund të thuash që “Shqip”-i nuk ështëgazetë serioze. Shyqyr që është kështu,s’ka gjë se për ndokënd “Shqip”-i ështëmë serioz se sa duhet.

LUTFI DERVISHI

Filmi “Shattered Glass” i vitit 2003, bazohetmbi një ngjarje të vërtetë: një i ri shumëambicioz për të bërë përpara si gazetar,shpikte, fantazonte, trillonte skena dhe

ngjarje që ndodhnin vetëm në kokën e tij. Shumëshpejt arriti majat, por akoma më shpejt u rrëzua.Stefan Glas punonte për revistën “New Republic”.

Jam i bindur se shumë gazetarë e kanë parë këtëfilm të transmetuar në Tiranë. Ai që është i interesuarmund të gjejë në internet material të përmbledhurpër “shkëlqimin dhe rënien” e zotit Glas. Ajo që të bënpërshtypje në këtë film është “miti i reporterit”.Megjithëse ngjarjet zhvillohen në fund të vitit 2000,kur interneti përdorej gjerësisht në profesion (madjeme anë të kërkimeve në internet një gazetar tjetërzbuloi “mashtrimet” që bënte gazetari me emër)- re-porteri ambicioz shfaqej gjithë kohën me bllokun eshënimeve në dorë. A mund të më thotë ndokush kurka lexuar për herë të fundit shkrimin e një reporteriqë i ka mbetur në mendje? Ose cili është raportimi qëi ka lënë një shije të mirë. Këtu, tek ne nuk ekzistonmiti i reporterit. Ekziston miti i “opinionistit”, “analis-

tit”, të cilët janë disa fish më të paguar se reporteri mëi mirë i gazetës apo televizionit. Dhe ndodh që njëreporter i ri të mos ketë ëndërr të bëhet gazetari më imirë, por e mundon pyetja a do të bëhem ndonjë ditëdhe unë opinionit?! Përfundimi është se kërkojmë tëkemi gazeta, revista dhe televizione të mira pa pasurgazetarë të mirë. Një opinionist i mirë në rastin më tëmirë thotë dhe shkruan atë që ndodh në kokën e tij,një reporter shkruan dhe raporton për atë që ndodhnë vendngjarje...

“Nëse dikur gazetarët shkonin kudo, me përjash-tim të zonës së Bllokut, sepse ishte e ndaluar të fu-teshe aty, sot gazetarët i gjen në bllok”. Ndoshta kjofjali që e kam dëgjuar nga drejtori i Institutit të Medi-as, Remzi Lani, tregon mjaft për “gjeografinë e lajmit”.

Por ndoshta problemet duhen parë nga ‘a’-ja. Joshumë ditë më parë, një person që punon për mar-rëdhëniet me publikun në një ambasadë perëndi-more në Tiranë, më tha se janë rikthyer edhe njëherëtek kurset për “shkrimin dhe raportimin e lajmit”.Sërish nga e para. Gazetaria përgjithësisht ende nukështë një profesion që mund të bësh karrierë. Report-erë të mirë, madje shumë të mirë me të dhëna prem-tuese, brenda 2–3 vjetësh kthehen në redaktorë, zv/kryeredaktorë, madje edhe kryeredaktorë! Mungesae karrierës dhe ambientit për ta zhvilluar atë bën qëgazetat dhe revistat të përgatiten nga stafe pa për-vojë dhe pa memorie “historike” për atë që ka

Nëse marrim në mbrojtje e nxisim tabloid-et, do të vijë puna që të shtyjmë

edhe Shqip-in drejt asaj rruge pak të kushtueshme. Në këtë rast do të më

vinte me të vërtetë keq, pasi “Shqip”-i është nga të paktat gazeta jo të

tabloid-zuara. Mund ta qortosh për shumëçka, por nuk mund të thuash që

“Shqip”-i nuk është gazetë serioze. Shyqyr që është kështu, s’ka gjë se për

ndokënd “Shqip”-i është më serioz se sa duhet

cilit loznin si t’ua kish qejfi e dinjiteti i tëcilit nëpërkëmbej free of charge. Po nëkëtë rast, i dashur Baxhaku, ka vend përsolidaritet? Solidaritet me kë? Apo duhettë heshtim? Mirë, ja po heshtim, dukemos u bërë merak për Fatos Lubonjën(dhe në fakt, askush nuk ka shkruar përkëtë gjë; madje, më keq akoma,shumëkush ato kohë është kënaqur mekëtë gjetje të pacipë në faqen e parë tëgazetës), por a është gazetari kjo? Sigur-isht, kjo nuk është gazetari, dhe në këtëmes përsëri nuk ka vend për fjalëtzbutëse “ndoshta” apo “sipas meje”; nukka vend gjithashtu të flitet për shijet endryshme që na ndajnë. Nëse këtë gjë eshohim ndryshe, atëherë nuk janë shijet,por është një botë e tërë që na ndan.

Do më, i dashur Baxhaku? Përparadisa muajsh i lejova vetes të bëja njëqortim publik ndaj një gazete (siç shihet,nuk po përmend emra gazetash, dhekëtë po e bëj në emër të skrupujve bax-hakianë në marrëdhëniet me kolegët), ecila njoftonte në faqe të parë një lajm mbiLeka Zogun. “Leka Zogu është i sëmurëme SIDA”, thoshte lajmi. E mora gazetën,dhe pashë që këtij lajmi i kushtoheshintri faqe. Lexova gjithçka ishte shkruar,dhe … çfarë zbulova? Zbulova që në atotri faqe nuk kishte asnjë fakt, asnjë provë,asnjë dëshmi. I gjithë lajmi ishte një spe-kullim kolosal. Më erdhi keq, qënëpërkëmbej dinjiteti i një njeriu (nëkëtë rast, i Leka Zogut), por më erdhi keqpër veten si lexues, pasi e pashë edhe


9


OPINION

reporterë!

AGIM ISAKU

Debati aktual i hapur në gazetë,në lidhje me atë se ç’po ndodhme shtypin e shkruar, nëmënyrë indirekte është një

diskutim për funksionimin e demokra-cisë sonë. Kjo jo vetëm sepse vetë mediaështë një nga “pushtetet” e demokracisë,por edhe sepse përmes medias, shoqëria(opinioni publik, thuhet së fundmi) re-alizon kontrollin e saj mbi pushtetet etjera. Është pikërisht kjo cilësi që i jep asajautoritetin dhe karakteristikat e njëpushteti të katërt. Me fuqizimin e medi-as elektronike, me fuqizimin dhe penet-rimin në rritje të internetit, por edhe tëburimeve të tjera të informacionit, që savjen e bëhen edhe më globalë, pa asnjëdyshim lipsej që edhe media e shkruarnë Shqipëri të apdetohej, të përshtatejme këtë realitet të ri.

Brenda këtij “pushteti” tashmë të di-versifikuar ndjeshëm, roli i medias së sh-kruar gjithsesi mbetet specifik. Pavarë-sisht se media elektronike ka një ndikimpublik më të gjerë, nëse do të duhet që tëkërkosh një analizë të thelluar –opinion-bërëse-, atëherë qoftë në Francë, qoftë nëItali apo Shtetet e Bashkuara, duhet t’idrejtohesh shtypit të shkruar. Duket sikurthënia latine “E shkruara mbetet, fjala flu-turon” është materializuarpikërisht në këtë diferencë. E,në këtë këndvështrim, një anal-izë specifike e gjendjes së me-dias së shkruar është e domos-doshme, pavarësisht se duketdisi e vonuar.

Fakti i pranuar nga të gjithëse tirazhi i gazetave te ne sa vjene ulet, përkundër fatit që titujtshtohen, është prova më e mirëse ky “institucion” është isëmurë dhe asnjëherë nuk u ngrit në nive-lin që prisnim. Madje, paradoksalisht,ndryshe nga ndonjë gjykim që e konsid-eron periudhën ‘92-‘97 si periudhë para-mediatike, në gjykimin tim, ka qenë pikër-isht kjo periudha më e mirë e shtypit sh-qiptar. Gazetat ishin realisht opinion-bërëse. Gazetarët pretendonin të përm-bushnin misione. Tirazhet rriteshin. De-batet ishin prezentë dhe përplasja e men-dimeve po ashtu. Pa kishte edhe rrahjegazetarësh, edhe burgosje të tyre, edhebotues “aventurierë”, edhe sharlatanë,edhe entuziazëm romantik, edhe ëndër-rimtarë me bollëk… Në mënyrë paradok-sale, pikërisht represioni shtetëror i Ber-ishës së Parë, e fuqizoi këtë media dhe eshndërroi në një pushtet real në jetën evendit. Ndryshe ndodhi më pas…

Nejse. Pa dashur të përsëdyt ato qëtashmë janë thënë, do të shtoja sepërgjithësisht nuk prirem të arsyetoj

ngarkuar nga bishtat emocionalë të ko-mpleksit të viktimizimit, sëmundje tejet epërhapur në shoqëritë post-diktatorialedhe të varfra. Kjo është evidente kurpërpiqesh ta delegosh përgjegjësinë egjendjes së shtypit te bizneset që mbësh-tesin shtypin (duhet thënë faleminderit,sigurisht edhe pse gjithkush e di se shumëprej tyre e “përdorin” median si mburojëtë abuzimit fiskal, deformimit të tregut,presionit të pandershëm ndaj institucion-eve të konkurrencës së lirë, e kështu meradhë). Kjo është evidente edhe kurpërpiqesh të fajësosh pushtetin apo poli-tikën që e ka “korruptuar” këtë shtyp (dhejo vetëm).

Për mendimin tim modest, problemikryesor i shtypit është pikërisht brendashtypit. Pra atje, brenda tij, janë arritjetdhe po atje duhet të kërkohen edhe dësh-timet. Teorizimet vetëpërkëdhelëse, sipas

së cilit për gjendjen e keqe të shtypit e kafajin biznesi apo politika, që na qenkan kue ku më poshtë në nivel nga shtypi dhemediat, pra ku e ku më të korruptuar, mëmediokër, më korruptues, nuk janë gjëtjetër veçse një mënyrë justifikimi igjendjes dhe pasojë e një vetëdije ku ekz-ibicionizmi, që vetvetiu është pjesë epsikologjisë së personit publik, nuk të le-jon të shohësh se në një shoqëri, cila doqoftë ajo, ndaç diktatoriale, ndaçdemokratike, elementet bazë (përfshiedhe “pushtetet”) shkojnë në harmoni menjëra-tjetrën. Nëse kemi këtë klasë poli-tike që kemi, nëse biem dakord që ligjëri-mi politik është përkeqësuar ashtu siedhe niveli i parlamentit, nëse jetesa ësh-të vështirësuar dhe varfëria është rritur,nëse institucionet e pavarur bëhen gjith-një e më të varur (p.sh., unë nuk e kuptojdot se si punojnë gazetarët e ekonomisënë kushtet kur nuk kanë asnjë statistikë

në debat. Lerë karrigen bosh dhe denon-coje këtë gjë, i propozoi një nga të pran-ishmit. Jo, u përgjigj gazetari, sepse paskësaj rrezikoj të mbyll emisionin përfun-dimisht ca nga pronari, por kryesishtsepse, pas kësaj, shefi i partisë s’do lerënjeri që të më vijë në emision.

Pra, të gjithë e dimë se deri për të mar-rë pjesë në një debat, leja “merret” te par-titë, që në fakt nuk janë asgjë më shumëveçse klane të kryetarëve përkatës. E, përkëtë, fajtori kryesor duhet kërkuar tegazetarët.

Një ndodhi tjetër më vjen ndër mend.Teksa punoja në Spanjë, i pata kërkuar njëshkrim Kadaresë, si zë autoritar në lidhjeme Kosovën, meqenëse ofensiva media-tike serbe po lulëzonte në mediat e gad-ishullit Iberik. Kadare shkroi një nga shk-rimet e vet shumë të mirë. Fola me kryere-daktorin dhe një nga editorialistët më të

mirë të “El Pais”. Patjetër, më thanë, e kemipër nder të kemi Kadarenë në faqet tona.Prita një ditë, dy... katër. Shkrimi nuk ubotua. Shefat në fjalë më thanë se duhettë flisja me përgjegjësin e politikave edi-toriale. E takova. Autor i njohur teksteshfilozofikë. Më vjen keq, më tha, e njohKadarenë, e pëlqej si shkrimtar, por politi-ka editoriale e gazetës sonë është e ndry-shme nga fryma e Kadaresë. Pas negoci-atave, shkrimi u botua me shënimin re-daksional “Shkrimi i shkrimtarit naciona-list shqiptar, Ismail Kadare, nuk përpu-thet me filozofinë tonë botuese, por ne poe botojmë nga respekti për shkrimtarin”.E vërteta është se shkrimi pas kësaj patitepër jehonë, por kjo është tjetër gjë: unëdoja thjesht të dëshmoja vetëdijen e poli-tikave botuese të atyre që realisht janëmedia opinionbërëse dhe institucione tëshoqërisë.

E, këtu te ne, nëse pronarët kanë këtë

MEDIA E SHKRUARSI PROBLEMI VETVETES

pushtet që kanë – por janë ata që mbajnëpeshën financiare, të përgjigjen - jemi neqë kemi pranuar këtë kontratë me ta. Re-agimi? Më tregoni një rast kur aradha egazetarëve është sjellë si një komunitet nëmbrojtje të fjalës së lirë? (Jo thjesht të mar-rjes së rrogave, pushimeve nga puna apomosmarrjes së vizave nëpër ambasada).Sa shkrime nuk botohen (jo për shkak tëkualitetit, por për shkak të “mospër-puthjeve” me interesat e pronarëve) dhecili ka qenë reagimi i “komunitetit” në ras-te të tilla?

Kështu dalim sërish tek analiza e“pushtetit të katërt”. Sa është media real-isht pushtet dhe sa është i fuqishëm (nëkëtë rast “I fuqishëm” përkthehet “influ-ent në shoqëri”, dhe jo në lejëra për fsha-tra turistikë, ndërtime e kështu me radhë)?

Fuqia e një pushteti, na mësojnë poli-tologët, qëndron tek aftësia e tij për të jet-uar dhe për t’u sjellë i pavarur, pra që tëzotërojë të gjithë instrumentet që eshndërrojnë atë në një institucion tëvërtetë. Dhe një nga këta instrumenteështë aftësia e të vepruarit si një komu-nitet, një komunitet i organizuar që kaedhe aftësinë e vetëkontrollit. Si reagonky komunitet kur, p.sh., kryeredaktorëtflaken nga puna varësisht nga shija (mësë shumti e induktuar nga politika) e pr-onarëve? A ka ndonjë media, e cila funk-

sionon e drejtuar nga bordi i kry-eredaktorëve, të cilët për-punojnë edhe politikatbotuese? Ç’bëjnë shoqatat egazetarëve? Ç’kanë arritur deritani për mbrojtjen ligjore tëgazetarëve? Ç’ligj i kanë propo-zuar parlamentit në këtëdrejtim? Ku kanë shkuar paret epafund të asistencës ndërko-mbëtare për mediat? Ç’bëjnëinstitutet e ndryshme që pre-

tendojnë se merren me mediat? Mos vallëjemi të gjithë pjesë e një realiteti ku push-tetet janë përzierë keqas me njëri-tjetrindhe e ke të vështirë të ndash më vete poli-tikanin nga gazetari dhe biznesmeni?

Dhe nga këtej dalim tek ai që konsid-erohet “mision”. A ka një mision shtypishkruar te ne? E, për cilindo që merret sa-dopak me këto punë, është e qartë se kanjë diferencë jo të papërfillshme mes tëqenit misionar dhe të qenit pjesë organ-ike e një realiteti që sa vjen e më shumëkorrupton dhe korruptohet. Në botë pro-fesionet që përmbushin misione janë tëpakët. I tillë konsiderohet ai i mësuesisë,priftërisë dhe i gazetarit. Dhe janë tëkeqpaguar, duke përmbushur kësisojkarakteristikat e një shoqërie të “pamor-alshme”, siç është edhe kjo që dëshirojmëtë ndërtojmë më së shumti me mentali-tetin tonë thellësisht ballkanik dhe ko-munist.

të besueshme përpara, hiq ndonjë raporttë institucioneve ndërkombëtare), pra nëkëtë situatë nuk ka se si edhe shtypi tëlulëzojë dhe të mos jetë pjesë organike ekëtij realiteti. Madje, par shkak të mision-it të tij si përcjellës i një opinioni avan-guardë të shoqërisë, si opinionbërës pra,pse jo, ai madje duhet të ndjehet në njëshkallë jo të vogël edhe përgjegjës për re-alitetin.

Po, ja, do të më thotë dikush, pesha efjalës ka rënë, pushteti nuk e çan kokënpër ç’thua, korrupton, ble dhe shet e kësh-tu me radhë. Dhe kjo është e vërtetë. Por,a ka njeri në këtë rruzull që nuk e di sekudoqoftë, edhe në shoqëritë më të sta-bilizuara dhe demokratike, ëndrra e push-tetit ka qenë dhe mbetet korruptimi i“pushteteve të tjerë”, domethënë i gjyqë-sorit, i legjislativit dhe sigurisht e veçanër-isht edhe i medias? Nëse këto pushtete

“dorëzohen”, pra blihen dhe shiten,atëherë shkaku duhet kërkuar te të shit-shmit dhe të bleshmit, thënë ndryshe: temedia që pranon të vihet në shërbim tëkujtdoqoftë jo për shkak të politikave ed-itoriale, apo për shkak të bindjeve të edi-torialistëve, por për shkak të afilacionevekorruptive në rastin më të keq dhe atyreklanore në rastin më të mirë.

Por, mund të vazhdojë të këmbëngulëzëri tjetër, ç’të bëjmë kur pronarët egazetave kanë interesat e veta dhe nuk tëlejojnë të botosh ç’të duash? Dhe kjo ësh-të po ashtu e vërtetë. E kush nuk e di, p.sh.,që te njëra gazetë nuk flet dot kundër Ber-ishës, te një tjetër nuk përmend dotJozefinën e tek ato që mbeten nuk mundtë kritikosh Ramën?

Para disa ditësh, një miku im, që drej-ton një emision tepër të ndjekur opin-ionesh më kallëzonte se njërin nga të ftu-arit nuk “ia lejonte” Rama të merrte pjesë

odhur gjithnjë e më shumë të ngjajnë me punëtorëte ngarkim shkarkimit që çdo 24 orë u duhet tëmbushin faqet. Mungojnë gazetarët me bllokun eshënimeve në dorë!

Pse nuk shiten gazetat? Përgjigjet janë të shumta,por mund të përmblidhen edhe në një të vetme: nukke çfarë lexon! Kur pyet kryeredaktorë dhe botues sekush është lexuesi i tyre, shumë të paktë janë ata qëtë japin një përgjigje të saktë.

Nuk shkruhet për lexuesin, por për kolegun, poli-tikanin, zyrtarin. Nëse mendon hapësirën në faqegazetash apo minutazhin televiziv, që i kushtohet njëgrushti njerëzish (kryesisht politikanë) nuk ke psehabitesh se pse nuk shiten gazetat apo pse nuk kashumë shikues në televizione. Laj thaj po ato! Gaze-taria politike i shkon për shtat botuesve, sepse ështëe lirë dhe për më tepër të jep mundësi për ta pasurmirë me filanin, apo për të goditur filanin. Përvojatregon se kjo gazetari i shkon për shtat jo vetëmbotuesve, por edhe gazetarëve. Kjo lidhje e ngushtëgazetari-politikë bën që të shfaqen edhe gazetarët-kamerierë... E ndodhemi në atë gjendje ku bisedatnë kafene janë më cilësore, më të sinqerta dhe më tëguximshme. E këto biseda nuk bëhen nga gazetarë!!!

Ka një mendim se gazetarët më të mirë janë ata qënuk janë gazetarë. Është një realitet që raportimetdhe analizat më të mira i gjejmë në blogjet e inter-netit të shkruara jo nga gazetarët. Televizioni dhe in-

terneti janë një konkurrencë e fortë për gazetat, porsipas të dhënave më të fundit të “Shoqatës botëroretë botuesve”, është rritur ndjeshëm numri i gazetaveqë kanë rritur tirazhet. Vetëm duke investuar për tërritur cilësinë.

Një prej përgjigjeve për krizën e shtypit ështëbraktisja e lexuesve. Po perifrazoj me këtë togfjalësh,Selim Belortanë që shkruante dy ditë më parë për“braktisjen e qytetarit”. (Ja disa nga titujt që na vijnëmend menjëherë, nisur thjesht nga një ditë jete e jonanë Tiranë: Qytetari dhe ndotja e ajrit (nga marmita qës’dihet si e kanë kaluar testin teknik). Qytetari dhezhurmat (nga diskua në bodrumin e pallatit apo ngalokali përkarshi). Qytetari dhe qentë (që sot ndihenvërtet zotër të rrugëve dhe zonave rreth pallatit).Qytetari dhe plehrat (që përhapin pisllëk e sëmund-je edhe në rastet kur qytetarët janë të mbarë dhe ihedhin qeset bukuri në kazanë. Sepse sapo kthejmëkrahët mbi to lëshohen qenë dhe grumbulluesit eplehrave e kanoçeve, që shqyejnë qeset dhe spërka-sin rrugën). Qytetari dhe trotuari (i zënë arbitrarishtnga kafenetë e zonës, apo nga parkimi fodull injerëzve me njohje). Qytetari dhe lavazhet (që jovetëm thithin pa masë ujin e zhurmojnë pa reshtur,por së me plot lokale arbitrare po hanë përditë edheparkun “e gjelbër” të Tiranës; mjafton një sy rrugës sëElbasanit). Qytetari dhe parkimi (i pamundur, përshkak se buzërrugët janë bllokuar e janë “privatizuar”

me shenja e hekura gjithfarësoj; me leje dhe pa leje tëbashkisë). Qytetari dhe bombolat e gazit (që shitenposhtë pallatit). Qytetari dhe antenat e operatorëvecelularë dhe televizivë (që rrezatojnë vdekjen mbipallate, jo vetëm pa lejen por edhe pa dijeninë e ban-orëve) etj.

Nëse një gazetë në Tiranë do të merrej me prob-lemet që shtronte në këtë artikull autori, atëherë ështëe sigurt se do të 10- fishonte tirazhin në Tiranë.

Prej vitesh këtu shihet një prirje për të pasurgazetë me shumë faqe. Vë bast se nëse do të publiko-het nesër një gazetë vetëm me 8 faqe, por gazetë kugazetarët dhe botuesi(t) e dinë për kë shkruajnë, kushkrimet i nënshtrohen vetëm gjykimit të redak-torëve dhe gazetarëve dhe ku cilësia është prioritet,lexuesit do të jenë të shumtë edhe sikur të ketë çmim-in 60 lekë. Nuk është çmimi i shitjes, por cilësia e mallit.Dhe ky mall nuk mund të jetë cilësor nëse nuk bëhetnga gazetarë kurajoz dhe redaktorë që e duan këtëprofesion, sepse mendojnë se i shërbejnë lexuesve!

Jemi në një pikë ku kërkohen lexues, por më parëduhen kërkuar REPORTERE. Reporterë me ambiciesi ai i Stefan Glass dhe redaktorë si ai që zbuloi mbrap-shtitë e Stefan Glass-it.

Në botë profesionet që përmbushin misione janë të pakët. I tillë konsiderohet

ai i mësuesisë, priftërisë dhe i gazetarit. Dhe janë të keqpaguar, duke

përmbushur kësisoj karakteristikat e një shoqërie të “pamoralshme”, siç është

edhe kjo që dëshirojmë të ndërtojmë më së shumti me mentalitetin tonë

thellësisht ballkanik dhe komunist

ndodhur në vend edhe para 3-4 vitesh.Në media janë investuar shumë para, ndoshta

miliona euro. A mund të më thotë ndokush sa janëinvestuar për trajnim? Trajnimet edhe sot e kësaj ditekanë mbetur domein i donatorëve të huaj. Një pro-fesion që ndryshon çdo ditë, kërkon vëmendje dhetrajnim të vazhdueshëm për të pasur produkt cilë-sor. Sot ofrohen mjaft bursa për të studiuar edhejashtë, por nuk janë të shumtë ata gazetarë qëzotërojnë mirë anglishten.

Ka ide se nuk duhet harxhuar shumë për të bërëgazetë se sot kemi internetin. Interneti dhe emaili ekanë ndihmuar po aq sa edhe dëmtuar profesionin.Një lajm e shikon pothuaj njëlloj në 10 gazeta të ditës,madje edhe me të njëjtat gabime ortografike. Copy &Paste (Kopjo dhe vendos) duket se është moto e ditëspër mjaft gazetarë dhe redaktorë. Interneti është njëmundësi e pafund për të gjetur dhe kontrolluar faktedhe informacione, por mund të jenë i dëmshëm nësee sheh vetëm si një vend ku mund të përdorësh sha-tin pa të shkuar ndonjëherë ndërmend për të për-dorur belin. Me kalimin e viteve, për fat të keq sho-him se lajmet i shkruajnë, zëdhënësit e shtypit, per-sonat përgjegjës për marrëdhënie me publikun. Ma-teriali u shpërndahet të gjithëve dhe pothuaj të gjithëe marrin si ushqim të gatshëm për t’ia servirur lex-uesit. E ndoshta për këtë arsye faqet e gazetave i ng-jajnë “deleve që i qeth një bari” dhe redaktorët e pal-


11


INTERVISTE

YLLI PATA

Për një nga gazetarët dhe botuesitmë të hershëm të shtypit të shk-ruar postkomunist në Shqipëri,Nikollë Lesin, i cili themeloi dhe

drejtoi të parën gazetë të pavarur nëvend, “Koha Jonë”, media e shkruar nëvend po kalon një krizë, ku fajtori kryesorështë shteti, ose më saktë, pushteti. Si-pas njeriut që drejtoi për disa vite liderine shtypit në Shqipëri, pushteti jo vetëmqë nuk ka marrë masat për të ndihmuarmedian e shkruar, por ka krijuar disamedia, që siç thotë Lesi, janë aleate tëpushtetit. Në një intervistë për “Shqip”,ish-botuesi i “Koha Jonë”, merr pjesë nëdebatin e hapur prej ditësh në lidhje meproblemet e mediave. Nikollë Lesi de-baton, si gjithnjë, siç di ai, duke folur troç,pa dorashka, edhe pse është pak pesi-mist për të ardhmen. Dhe në fakt, ai kashumë arsye për ta shprehur pesimizmine tij, që nga shkaqet që e sollën këtë sit-uatë, deri te fenomenet që ende vazh-dojnë...

Z.Lesi, prej disa ditësh nëgazetën “Shqip”, po zhvillohet njëdebat i hapur për problemet emedias, në veçanti për median eshkruar. Ju, si themelues i mediassë parë të pavarur në Shqipëri,gazetës “Koha Jonë”, nuk jeni bërëende pjesë e këtij debati. Sipasjush, cilat janë problemet krye-sore të medias së shkruar në Sh-qipëri.

E kam ndjekur debatin, por mund tështoj se ky debat ka filluar me kohë prejmeje, e më pas nga Carlo Bollino ndërvitet 1999-2000, koha kur tregu u prishpër hir të futjes në treg të një media, e cilaqë në fillim doli shumë nën koston realetë botimit, pasi financohej e mbahej ngatenderët apo privatizimet e objekteveshtetërore. Asokohe, duke qenë edhedeputet, edhe botues i gazetës “KohaJonë”, kërkova nga Parlamenti të mira-tonte një ligj anti-monopol në këtë fushë,ku në thelb kërkova që konkurrenca nëfushën e medias së shkruar të kishte tëbënte me profesionalizimin e me lajmin,dhe jo me çmimin e ulët të gazetave.Atëherë lexuesi u turr drejt gazetave meçmim qesharak, të cilat jetonin me paratë dyshimta e tenderë, dhe me pas ky lex-ues u mësua me këto gazeta, që jepninatë çka donte pronari, e jo çfarë donte nëtë vërtetë lexuesi. Tashmë kemi arriturkëtu ku jemi. Shqipëria është në vend tëparë në Evropë me numrin e titujve tëgazetave, në raport me numrin e popull-sisë dhe në vend të fundit për sa i përkettirazhit dhe lexuesve. Ky është një absur-ditet që duhet ndaluar, ndonëse dikurluftova edhe vetëm në media dhe në Par-lament për ta ndaluar këtë kasaphanë nëtreg. Atëherë, një pjesë e këtyre që anko-hen sot, fërkonin duart me hallet e medi-as time, e cila jetonte fale tirazhit dhe re-klamave. Por, unë nuk do të fërkoj duartme këtë krizë që ka sot media e shkruar,ndonëse tashmë nuk kam asnjë pronësinë gazeta. Së shpejti në Parlament do të

thërras ministrin e Financave, zotin Bode,se çfarë bëjnë tatimet me kontrollin emedias së shkruar, e cila shitet nën kos-to, ku i marrin lekët dhe çfarë masash dotë merren nga qeveria.

Nëse do t’iu referohemi qëndri-meve që janë shprehur në këtëdebat, si mendoni ju, kush ështëraporti mes profesionalizmit dheproblemeve objektive që ka me-dia e shkruar në vend?

Shtypi ka problemin e transportit të tij,të shitjes në kioska, pasi shumica shitetnëpër trotuare dhe sapo bie një vesë shiugazetashitësi e mbyll minikioskën apotendën me plastmasë të shpuar dhe ikënnë shtëpi. Dhe kthen tirazhin te botues-it. Ata botues që jetojnë me ndershmërikonkurrence, e dinë shume mirë se ç’dotë thotë të vijë gazeta e pa shitur për fajine shitësit. Natyrisht, që duhet një zgjidhjepër mënyrën e shitjes së gazetave, dukegjetur një mënyrë përbashkimi në njëkompani, apo ndryshe, kjo mbetet për t’udiskutuar. Së dyti, për disa vite, duhet qështeti të bëjë transportin e tij në çdo ko-munë e fshat, pasi sot shitet, ashtu sishitet, vetëm në qytet. Mbi 60 për qind epopullsisë nuk ka mundësi praktike tëblejnë gazetat. Duhet të dalë me furgonnë qytet për të blerë një gazetë. Pra, mëshumë i shkon transporti dhe udha njëlexuesi në fshat, sesa blerja e një gazete!Së treti dhe natyrisht mbetet ndër krye-soret; duhet mëshuar gazetarisë inves-

tiguese, pasi shumica e gazetarëvemblidhen në një bar paradite dhe mar-rin të njëjtin lajm, veçse i ndryshojnëkokën e lajmit. Natyrisht, lajmi mbetet injëjtë, porse gazetarët e rinj, që kanë dalëpas vitit 1997, në shumicën e rasteve nukpreferojnë ta hetojnë lajmin. “Hetimi”nënkupton se nga një lajm i thjeshtë atamund të kalojnë në investigim që nënk-upton, mundet dhe një muaj apo dhe meshumë, për të bërë një shkrim, që kurbotohet të tronditë opinionin dhe natyr-isht rrit autoritetin e medias së shkruar.Mbaj mend që kur botonim ndonjë sh-krim investigues në “Koha Jonë”, ndërvitet 1992-1997, vërtet nuk na dontepushteti (pushteti asnjëherë nuk e do tëvërtetën e medias), por ama ishim nëmajë të tregut, pasi gazeta kërkohej edhenjë ditë me vonesë, kush nuk arrinte tablinte ditën e daljes. Natyrisht që kohëtkanë ndryshuar, por përsëri mbetem par-tizan i idesë që cila gazetë i jep prioritetgazetarisë investiguese do të jetë numrinjë. Për një gazetari të tillë nuk ka shokëe miq, deputet apo politikanë!!

Mund të shtoj se sot pushteti mun-dohet t’i nënvlerësojë gazetat, dukenënkuptuar se “ka plot gazeta dhe njëmund të kritikojë, por shumica janë memua!”. Kjo “shumica” që nënkuptonpushteti, në të vërtetë nuk është media evërtetë që i duhet vendit dhe lexuesit,pasi botuesit e tyre kanë njëmijë fije tëlidhura me pushtetin apo më saktë me

Flet ish-botuesi i “Koha Jonë”, deputeti Nikollë Lesi. Kriza e shtypit, shkaqet dhe pasojat e saj

Lesi: Pushteti kërkon ortakët e tij në media“Të shkëputen lidhjet klienteliste të qeverisë me disa botues të gazetave”

ÇMIMI“Duke qenë edhe deputet, edhebotues i gazetës “Koha Jonë”,kërkova nga Parlamenti të miratontenjë ligj anti-monopol në këtë fushë,ku në thelb kërkova që konkurrencanë fushën e medias së shkruar tëkishte të bënte me profesionalizimine me lajmin, dhe jo me çmimin eulët të gazetave. Atëherë lexuesi uturr drejt gazetave me çmimqesharak, të cilat jetonin me para tëdyshimta e tenderë, dhe me pas kylexues u mësua me këto gazeta qëjepnin atë çka donte pronari, e joçfarë donte në të vërtetë lexuesi”

Etapat

SHPËRNDARJA“Shtypi ka problemin etransportit të tij, të shitjes nëkioska, pasi shumica shitetnëpër trotuare dhe sapo bie njëvesë shiu, gazetashitësi e mbyllminikioskën apo tendën meplastmase të shpuar dhe ikënnë shtëpi. Dhe kthen tirazhin tebotuesit. Ata botues që jetojnëme ndershmëri konkurrence, edinë shumë mirë se ç’do tëthotë të vijë gazeta e pa shiturpër fajin e shitësit. Natyrisht qëduhet një zgjidhje për mënyrën eshitjes së gazetave”

TENDERËT“Kam marrë goditje për të kaluar nëParlament një ligj që pastron shtypine shkruar nga mafia dhe interesatmafioze. Me insistimin tim direkt,kam arritur të kalohet në Parlament,para dy vitesh, një ligj, që përsërinuk është gjithçka, ku ndalohenbotuesit apo bashkëbotuesit eshtypit të shkruar të marrin pjesë nëtenderët me fondet publike. Idejaime ishte që të mos përdorej gazetanga disa botues për reklamim tëpushtetit në publik, e si konvertimmerrnin miliona euro tenderime apoprivatizime”

LIDHJET“Pushteti mundohet t’i nënvlerësojëgazetat, duke nënkuptuar se ‘kaplot gazeta dhe një mund tëkritikojë, por shumica janë memua!’. Kjo “shumica”, që nënkuptonpushteti, në të vërtetë nuk ështëmedia e vërtetë që i duhet venditdhe lexuesit, pasi botuesit e tyrekanë njëmijë fije të lidhura mepushtetin apo më saktë me çdollojpushteti që vjen. Dikur kishte dajakpër gazetarët e vërtetë, kurse tanipërdoret shtrëngimi ekonomik përtë bërë botuesin që të “rrahë”gazetarin!

çdolloj pushteti që vjen. Dikur kishtedajak për gazetarët e vërtetë, kurse tanipërdoret shtrëngimi ekonomik për tëbërë botuesin që të “rrahë” gazetarin!

Ju tashmë prej shumë kohësh,jeni pjesë e politikës shqiptare, prabëni një jetë aktive në Kuvendin eRepublikës si deputet. A keni pa-sur pengesa nga politika për tëmiratuar ato ligje që janë tënevojshme për rregullimin e situ-atës në media?

Ju thashë pak më sipër, se kam luftu-ar, bile kam marrë goditje në drejtime tëtjera, për të kaluar në Parlament një ligjtë tillë që pastron shtypin e shkruar ngamafia dhe interesat mafioze. Me insis-timin tim direkt, kam arritur të kalohet nëParlament para dy vitesh, një ligj, qëpërsëri nuk është gjithçka, ku ndalohenbotuesit apo bashkëbotuesit e shtypit tëshkruar të marrin pjesë në tenderët mefondet publike. Ideja ime ishte që të mospërdorej gazeta nga disa botues për rek-lamim të pushtetit në publik, e si kon-vertim merrnin miliona euro tenderimeapo privatizime qesharake. Por, prapë kanevojë për një tjetër rregullim, por duhettë dini se mbetet shumë e vështirë, pasidisa botues janë të lidhur për brekësh mepolitikën!

Z.Lesi, si e shikoni ju të ardh-men e medias së shkruar sh-qiptare?

Edhe për disa vite, katrahurë!Një pyetje, paksa personale,

keni dëshirë t’i riktheheni medi-as, si drejtues apo edhe protago-nist?

Jam duke e menduar mirë këtë herë,por nëse do të dal, do të bëj një gazeteinvestiguese, e cila do të shkaktojë tron-ditje në qarqet politike për aq sa di nëkëto vite, por edhe për disa botues!

Duke qenë se tashmë ju jeninjeri i politikës aktive, do të dojat’ju pyesja dhe për zhvillimet efundit. Si e shikoni situatën nëpolin e djathtë, kur PD po bën thir-rje për rikthimin e të larguarve?

Mendoj se Kryeministri Berisha pomiklon e po thërret gjithçka për të rifitu-ar pushtetin në vitin 2009.

Kreu i PAD-së, Neritan Ceka, ho-dhi idenë e krijimit të “Polit tëTretë” në politikë. Një ide që ng-jan me “Polin e Qendrës”, një for-macion politik që u eksperimen-tua në vitin 1996. Ju si e shikonikëtë ide?

Pol i dështuar. Për mua do të ketëvetëm tre pole, PD, PS dhe LSI.

Cila do të jetë e ardhmja juajpolitike, duke qenë se po afrohenzgjedhjet e vitit 2009?

E ardhmja politike e imja mbetet ekaluara ime e afërt që përkon më 3 korrik2005, kohë kur ndihmova rikthimin e PD-së në pushtet për ato arsye që i kam po-huar kohë pas kohe. Nëse lidershipi iselisë blu vendos të jetë në tribunë meNard Ndokën, atëherë një gjë do të jetë esigurt: Unë do të jem në një podium krejtpërballë tyre !

Prapë ka

nevojë

për

rregu-

llime, por

duhet të

dini se

mbetet

shumë e

vështirë,

pasi disa

botues

janë të

lidhur

për

brekësh

me

politikën!

Nëse

lidershipi

i selisë blu

vendos të

jetë në

tribunë

me Nard

Ndokën,

atëherë

një gjë do

të jetë e

sigurt:

Unë do të

jem në një

podium

krejt

përballë

tyre !

12

shqipE PREMTE, 29 GUSHT 2008 BREAKING VIEWS

Electrolux me Ergorapido 2 prin zhvillimet e vitit në modën e ngjyraveTendenca qartazi bardhezi

Tendenca është e qartë: Bardhezi janë ngjyrat e reja të pëlqyeshme te makinat, kuzhinat dhe

ambientet e brendshme, elektro-nikë, modë, kozmetikë dhe madje edhe pajisjet elektroshtëpiake. Dhe tani, falë Electrolux, edhe në fshesat me korrent. Linja më e re, Ergorapido Special Edition, vjen me modelet me lustër të zezë dhe me lustër të bardhë. Linja specia-le e fshesës me bateri Ergorapido përmban edhe pjesë metalike.

Lustra e përkryer është një element kyç i fshesave me ba-teri Ergorapido Special Edition. Ngjyra e bardhë mund të duket si e zakonshme, por lustra e për-kryer i jep pamje klasi.

Qoftë në qendrat më në modë të veshjeve, industrinë e makina-ve, pajisjet shtëpiake me ngjyrat e zebrës, ose edhe qeset e për-dorura në supermarkete, ne po jetojmë në një botë me shumë kontrast.

“Asgjë nuk nënkupton intere-santen, të pastrën, të freskëtën, sportiven dhe të besueshmen si e bardha dhe e zeza”, komenton dizenjatori i Electrolux, Kim Li, që ka krijuar variantet e fundit bardhezi të fshesës me korrent Ergorapido. “Dhe nuk ka asgjë si bardhezi për të shfaqur elegan-cën dhe stilin klasik”.

Lustra e përdorur tek Ergora-pido lidh gjithashtu atë që Kim thotë se përherë ka qenë pjesa

më e vështirë e dizajnit për t’u arritur siç duhet: imazhin pa-sqyrë të mbajtëses së pluhurit. Nëse e sheh nga lart, kontejneri duket me një formë opake dhe reflekton të gjithë dhomën në të. Por, nëse e sheh nga këndi në të cilin e përdor, kontejneri i pluhu-rit është aq transparent sa duhet që konsumatori të mund të shohë nëse duhet të zbrazet.

Tendenca është përhapur shu-më qartë në të gjitha industritë. Në dekorimin e brendshëm e zeza interpretohet si ngjyra e misterit dhe statusit, ndërsa e bardha është ngjyra e pastërtisë, thjeshtësisë dhe rinisë. Së bashku përfaqësojnë një deklaratë ma-dhështie në paradhomë dhe ele-gancë në dhomën e gjumit dhe po shfaqen shpesh në ngjyrat e mureve, punimeve artistike dhe mjete të tjera.

Debbie Zimmer, ekspert i ngjyrave për Institutin e Cilësisë së Pikturës Hass në Filadelfia, SHBA, që ofron vlerësime për cilësinë në ngjyra, parashikon gjithashtu një të ardhme ma-dhështore për skemat e ngjyrave bardhezi gjatë këtij viti. Këto ngjyra janë sidomos të për-shtatshme si sfond në dhomat e ndenjes dhe suitat e fjetjes që mund të përfitojnë shumë nga një pamje e elegancës së sofi-stikuar.

Kim është dakord me këtë, duke shtuar se kontrasti reflekton kontradiktat e shumëfishta të jetës, e mira kundër së keqes, dita kundër natës. “E zeza dhe e bardha kanë cilësi të përjetshme. Janë të sofistikuara, shpesh re-

bele. Por, gjithashtu krijojnë harmoni me njëra-tjetrën, si në një tastierë pianoje. Dhe të dyja së bashku japin shkëlqim.”

Në modë, tendenca në të bar-dhë dhe të zezë mund të shihet te vijat monokrome, printimet me baza etnike, dhe këpucët bardhezi. Bashkë me Givenchy janë shumë marka që kanë filluar të krijojnë mjediset bardhezi, për të tërhequr konsumatorët në modë.

Tendenca bardhezi po hyn edhe brenda në shtëpi. Dizen-jatorja australiane, Tara Den-nis, thotë se e bardha dhe e zeza vazhdojnë të jenë “një nga kombinimet më të zjarrta dhe klasike të ngjyrave. Kontrasti i lartë e bën këtë kombinim mjaft të përshtatshëm për mobiliet, qeramikat dhe mbulesat e tavo-linave. Kristali, shandanët dhe ndriçimet e varura do të vazh-dojnë të shiten shumë me këtë kombinim.”

Kim tregon se mënyra se si përdoren e bardha dhe e zeza mund të japë një ndryshim të madh. “Për një efekt maksimal, kohezion dhe rregull përdorimi sipas kontekstit. Pianoja e bardhë e John Lennon dhe Rolls Royce kanë ngjallur përshtypje, ndërsa një frigorifer i bardhë nuk është i pazakontë”.

Electrolux, një lider global në pajisjet shtëpiake dhe profesio-nale, ka krijuar fshesën me bateri Ergorapido 2in1, pasi kërkimet konsumatore treguan një lëvizje nga zakoni për të fshirë shtëpinë “me themel” në zakonin për të kryer fshirje më të shpeshta

dhe që zgjasin më pak si kohë e shpenzuar. Me dizajnin modern, Ergorapido i fton konsumatorët që ta vendosin këtë fshesë në një vend të dukshëm në kuzhinë, korridor, apo dhomën e ndenjes, në mënyrë që ta kenë afër kurdo që t’iu duhet.

Por, Ergorapido nuk ka vetëm pamjen e këndshme si avantazh. Sipas një kërkimi tregu nga Elec-trolux, 70% e femrave evropiane thonë se preferojnë të jenë shu-më të shpejta dhe praktike në pastrimin e shtëpisë, për shkak të punës që iu lë shumë pak kohë për shtëpinë. Përveç kësaj, për shkak të mungesës së hapësirës në shtëpitë zakonisht të vogla, rreth gjysma e amvisave evropia-ne i mbajnë fshesat me korrent në vende të dukshme.

Electrolux është kompania lider në botë për prodhimin e pa-jisjeve dhe mjeteve për kuzhinën dhe pastrimin. Kompania shet çdo vit më shumë se 40 milionë produkte në 150 vende të botës. Produktet e Electrolux përfshijnë frigoriferët, makinat larëse, la-vapjatat, fshesat me korrent dhe sobat e gatimit, të shitura nën markat me vlerë si Electrolux, AEG-Electrolux, Zanussi, Eureka dhe Frigidaire. Në 2007-ën, Elec-trolux ka pasur një nivel shitjeje prej më shumë se 16 miliardë dollarësh, duke punësuar rreth 60000 punonjës në të gjithë botën.

shqip

13

@E PREMTE, 29 GUSHT 2008

Reforma synon një studim më të paktë, por më cilësor për fëmijët e fillores

r

PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

Alergjia

Diferencat e ndryshimet në çmime dhe prodhimet që importojnë e eksportojnë

Gjetja më e fundit e arsimit, që ka ngjallur shumë debate

Francë, në shkolla 4 ditë në javë

Ku ndryshon Brazili me Argjentinën

Denver, Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Veteranë të konfliktit në Irak marshojnë paqësisht kundër luftës, përpara godinës ku po zhvillohet konventa e Partisë Demokrate

Një avion i linjës “Rya-nair”, u detyrua që të bënte një ulje jashtë

radhe në Gjermani, pasi një pasagjer pati probleme alergjie nga një supë me kërpudha. Supa iu derdh pasagjerit në duar dhe ai u mbush men-jëherë me puçrra, frymëmarrja iu përkeqësua dhe filloi të dri-dhej. Kjo bëri që piloti të ven-doste ndryshimin e itinerarit të fluturimit dhe në vend që të shkonte në Dublin, për ku ishte nisur, të ulej me urgjencë në një aeroport gjerman. Pasagjeri që pati reagimin ekstrem nuk vuante më parë nga alergjia dhe mjekët nuk kanë arritur që të gjejnë shkakun e incidentit që mund t’i kishte rrezikuar jetën pasagjerit fatkeq. Ky epi-sod është një nga të shpeshtët e këtij lloji që po i ndodhin së fundi linjës irlandeze të avionëve “Ryanair”.

Luçiano Alvesh mbolli vitin e shkuar me fasule, misër dhe grurë rreth 30 hektarë të fermës së vet në Jug të Brazilit. Këtë vit po mbjell 34 hektarë. Dhe thotë se ky shtim i prodhimit

i detyrohet politikave të presidentit Injacio Lula Da Silva.“Qeveria po na ndihmon financiarisht për blerjen e makinerive

të reja”, shpjegon Alvesh. “Na janë pakësuar përqindjet e interesit të kredive dhe është zgjatur hapësira mes ratave, në mënyrë që të mos kemi vështirësi në përballimin e tyre. Kjo është shumë e rëndësishme”.

Rritja e çmimeve të drithërave ka bërë që ...

Një ditë më shumë për të luajtur, për të takuar gjyshen, ose thjesht për të fjetur dhe për të

mos u zgjuar nga zhurma e ziles. Francezët janë ndoshta të parët në botë, të cilët i kushtojnë më shumë rëndësi kohës së lirë e jetës familjare dhe më pak kohë studimit. Jo më kot filozofia e francezëve për shkollën është “të studiosh më pak, për të mësuar më mirë”. Për fëmijët nga 3 deri në dhjetë vjeç, qeveria franceze ka vendosur që java shkollore të jetë vetëm me katër ditë. Një risi e veçantë që do të aplikohet për herë të parë te gjashtë milionë nxënës të kësaj moshe. Pas të mërkurës, dita racionale e pushi-mit për më shumë se një shekull, do të vijë edhe e shtuna. “Për të qetësuar mendjen dhe për të nxi-tur kreativitetin”, pati deklaruar i entuziazmuar Ministri i Arsimit, Xavier Darcos. Në shtëpinë e vo-gëlushes Helene, fletoret, çanta dhe stilolapsat janë të gjitha gati. Pas pak ditësh ajo do të nisë klasën e parë fillore në një shkollë publike afër lagjes ku banon. “Për atë të shtunë të mallkuar kemi tre vjet që luftojmë, tani nuk na takon të ankohemi. Të mërkura-ve nuk kam mundur të qëndroj asnjëherë në shtëpi, ndërsa tani mund të qëndroj gjithë fundjavën me fëmijët e mi”, tregon i ati, Jean-pierre Lepetit, që punon si skenograf televiziv në Paris. Në fakt që nga filli i viteve 70-të...

Ekonomia e vendit aziatik mund të renditet pas

asaj amerikane, por është shumë më përpara

për sa i përket optimizmit, patriotizmit dhe

dinamizmit njerëzor

Foto fakt

NE FAQET 18-19

Supa e kërpudhave ndal avionin

ËNDRRA KINEZE

NE FAQET 14-15NE FAQEN 20

14

shqipE PREMTE, 29 GUSHT 2008 NDRYSHE PER ME SHUME

www.gazeta-shqip.com

Një ditë më shumë për të luajtur, për të takuar gjyshen, ose thjesht për të fjetur

dhe për të mos u zgjuar nga zhurma e ziles. Francezët janë ndoshta të parët në botë, të cilët i kushtojnë më shumë rëndësi kohës së lirë e jetës familjare dhe më pak kohë studimit. Jo më kot filozofia e francezëve për shkollën është “të studiosh më pak, për të mësuar më mirë”. Për fëmijët nga 3 deri në dhjetë vjeç, qeveria franceze ka vendosur që java shkollore të jetë vetëm me katër ditë. Një risi e veçantë që do të aplikohet për herë të parë te gjashtë milionë nxënës të kësaj moshe. Pas të mërkurës, dita racionale e pushimit për më shumë se një shekull, do të vijë edhe e shtuna. “Për të qetë-suar mendjen dhe për të nxitur kreativitetin”, pati deklaruar i entuziazmuar Ministri i Arsi-mit, Xavier Darcos. Në shtëpinë e vogëlushes Helene, fletoret, çanta dhe stilolapsat janë të gjitha gati. Pas pak ditësh ajo do të nisë klasën e parë fillore në një shkollë publike afër lagjes ku banon. “Për atë të shtunë të mal-lkuar kemi tre vjet që luftojmë, tani nuk na takon të ankohemi. Të mërkurave nuk kam mundur të qëndroj asnjëherë në shtëpi, ndërsa tani mund të qëndroj gjithë fundjavën me fëmijët e mi”, tregon i ati, Jean-pierre Lepetit, që punon si skenograf televiziv në Paris. Në fakt që nga filli i viteve 70-të, në të gjithë Evropën flitet për shkurtim të javës së shkollës. Por që nga ajo kohë gjërat kanë ndryshuar shu-më. Në Francë, ligji për një ditë pushim në mes të javës i takon vitit 1882, pas këmbënguljes së Jules Ferry, babai i mësimit publik dhe laik. Në fillim ishte e enjtja, pastaj u caktua e mërkura si ditë pushimi. Në të vërtetë, pjesa më e madhe e prindërve francezë e kanë përdorur këtë ditë gjithmonë për aktivitete të ndryshme, nga noti te muzika. Po ashtu çdo qeveri franceze nuk ka guxuar fare ta prekë atë. Sipas Ministrisë së Arsimit në Francë rreth 80 për qind e prindërve janë shprehur pro javës së shkurtër. Nga shtatori, orët e leksioneve zbresin në 24 javë (më parë ishin 26)dhe më-simi do të zhvillohet vetëm të hënave, të martave, të enjten dhe të premten. Gjashtë orë në ditë dhe gjysmë ore pushim për t’u çlodhur. Një ritëm natyror, meqë sipas statistikave nxënësit francezë renditen mes atyre që studiojnë më shumë në Evropë. “Kjo është çmenduri”, thotë Jack Lang. Ish-ministri socialist sapo ka shpërndarë në shtypin vendas një pamflet kundër reformës Darcos. “Ta mbash shkollën mbyllur një ditë është thjesht një mënyrë për të kursyer para”, tregon më tej Lang, që e inter-preton projektin e qeverisë si një dobësim të sistemit shkollor publik dhe fuqizim të atij privat. “Bëhet fjalë për t’u bashkuar me standardin e shkollave fetare, që e kishin zbatuar që më parë këtë orar”, thotë ai. Bashkë me politi-

Në shkollë vetëm katër ditë në javë, ky është “revolucioni” i shkollës që ka nisur në Francë, duke shkaktuar shumë debate dhe polemika. Pas të mërkurës dhe të dielës, edhe e shtuna është vendosur të jetë ditë pushimi

Francezët, në shkollë vet

kën dukej se janë edhe një pjesë e prindërve. Anouk, një grua që punon në restorant e sheh këtë reformë si një fatkeqësi. “Po, tani me kë do e lë fëmijën tim?”. E sapo divorcuar, e shtuna për të ka qenë dita kur ajo i jepte leje vajzës për të takuar të atin. “Ishte ai që shkonte e merrte vajzën në shkollë”, tregon. Ndërsa ajo

kishte ditën kur bënte të gjithë pazarin për lokalin e saj. “Tani na duhet të gjejmë një zgjidhje të re. Kur i ke gjërat e rregulluara e ke të vështirë të pranosh nd-ryshimin”. Në fakt, problemi i parë që ka dalë pas kësaj reforme është mungesa e alternativave. Ministria ja ka lënë autoriteteve lokale përgjegjësinë e organizi-

mit të aktiviteteve për fëmijët në ditën e shtunë, por pa bërë asnjë shtesë në fonde për këtë. ‘Kur ishte Kryetar Bashkie i Perigueux, Xavier Darcos, ki-shte luftuar kundër reformës të kërkuar atëherë nga socialistët, pikërisht sepse nuk kishe fonde të mjaftueshme për të përballuar nevojat e familjeve. Ndërsa tani

Filozofia e francezëve për shkollën është “të studiosh më pak, për të mësuar më mirë”. Për fëmijët nga 3 deri në 10 vjeç, qeveria franceze ka vendosur që java shkollore të jetë vetëm me 4 ditë

shqip

15

@E PREMTE, 29 GUSHT 2008 NDRYSHE


Kjo reformë do të provokojë “më shumë lodhje, mungesë vëmendjeje dhe ndryshime humori”. Gjumi do të jetë i shqetësuar sepse organizmi nuk është bërë për të ndryshuar vazhdimisht oraret e zgjimit gjatë një jave

ëm katër ditë

që është ministër e shkarkon të gjithë përgjegjësinë mbi autori-tetet lokale dhe te ne prindërit”, tregon Faride Hamana, presi-dente e një prej organizatave kr-yesore të prindërve. Kështu, nëse në kryeqytet disa prindër do të jenë të kënaqur se do të mund të kenë gjithë fundjavën e lirë, në periferi një ditë pa shkollë do të

thotë një ditë më shumë rrugëve, videolojërave apo shëtitjes në ndonjë qendër tregtare. “Është një mënyrë për të thelluar më shumë hendekun mes familjeve të pasura dhe atyre të varfra”, thotë Hubert Montagner, ish-drejtor i Institutit “Inserm”. “Një reformë tërësisht klasike, për të kënaqur pronarët e atyre që kanë

dy shtëpi, të pakënaqur që do të mund ta kalonin fundjavën në qytet”. Megjithatë e shtuna si ditë pushimi për nxënësit mund të sjellë edhe disa avantazhe për familjet. Për shembull, veç të tjerash një reduktim të kostos së transportit. Në kohët kur nafta ka arritur çmime të frikshme, një ditë më shumë për të mos

kaluar trafikun e tmerrshëm të qytetit mund të jetë diçka fitimprurëse, sidomos në zonat kashtare ku edhe distancat janë më të mëdha. Pastaj, qeveria ka premtuar që të shtunave dy orë të ditës mund të bëhen kurse për të ndihmuar të gjithë ata fëmijë që kanë vështirësi për të ecur në mësime. Sepse 1 e pesta e fran-cezëve në fund të shkollës fillore kanë vështirësi në frëngjisht dhe matematikë. Por, promotori më i bindur i javës me katër ditë shkolle ka qenë Nicolas Sarcozy, që ka pagëzuar 35 orët e punës me sloganin “të punosh shumë, për të fituar shu-

më”. Kreu i shtetit ka qenë pro edhe një rikthimi në të vjetrën për shkollat, me tabelat, poezitë përmendësh dhe gramatikë të pastër. Por lënda e re që mund të shkaktojë më shumë debat do të jetë ajo mi “qytetarët dhe moralin”. Që nga klasa e parë fillore, fëmijët duhet të mësojnë disa maksima si “Liria jote nda-lon aty ku fillon ajo e tjetrit” apo “askush nuk mund ta injorojë ligjin”. Qeveria dëshiron që fë-mijët të fillojnë të flasin me më-suesit, të dinë himnin kombëtar dhe të ngrihen në këmbë kur e dëgjojnë, si dhe të respektojnë figurat kombëtare. “Në vend që të përmirësojnë cilësinë e jete-

sës, do të rritet edhe dështimi në sistemin arsimor”, tho-

të i prerë François Testu.

Prej vitesh ky kërkues i Univer-sitetit të Tours, që punon mbi or-ganizimin e kohës, asaj shkollore dhe asaj biologjike. “Nxënësit e kanë të vështirë të ambientohen pas një ndërprerjeje në mes të javës, jo më tani që do të kenë dy ditë rresht pushim”, thotë ai. Sipas Testusë, kjo reformë do të provokojë “më shumë lodhje, mungesë vëmendjeje dhe nd-ryshime humori”. Gjumi do të jetë i shqetësuar sepse organizmi nuk është bërë për të ndryshuar vazhdimisht oraret e zgjimit gjatë një jave. “Mendoj se ka shumë demagogji në këtë inicia-tivë, sepse t’i japësh më shumë hapësirë kohore të rinjve, nuk do të thotë t’i shtysh drejt formave të reja të shprehjes apo krea-

tivitetit”. Është një reformë që lind nga një nevojë e

mësuesve dhe prindër-ve. Por, ajo që është e

mirë për të rriturit, jo gjithmonë është

e mirë për fëmijët, përfundon Testu.

shumë, përtë fituarshu-

figurat kombëtare. Në vend qëtë përmirësojnë cilësinë e jete-

sës, do të rritet edhe dështimi në sistemin arsimor”, tho-

të i prerë FrançoisTestu.

tivë, sepse t i japësh më shumëhapësirë kohore të rinjve, nuk dotë thotë t’i shtysh drejt formavetë reja të shprehjes apo krea-

tivitetit”. Është një reformëqë lind nga një nevojë e

mësuesve dhe prindër-ve. Por, ajo që është e

mirë për të rriturit,jo gjithmonë është

e mirë për fëmijët,përfundon Testu.

PROBLEMIProblemi i parë që ka dalë pas kësaj reforme është mungesa e alter-nativave. Ministria ia ka lënë autoriteteve lokale përgjegjësinë e organizi-mit të aktiviteteve për fë-mijët në ditën e shtunë, por pa bërë asnjë shtesë në fonde për këtë

16

shqipE PREMTE, 29 GUSHT 2008 PROGRAMI DITOR I DIGITALB

PER ME SHUMEwww.digitalb.al

@

BRICJAPI –Sot mund të jeni pak të shpërqendruar nga problemet familjare ose personale. Edhe pse nuk do të jeni në formën e duhur për të përballuar detyrat profesionale mos u shqetësoni sepse askush nuk do ta vërë re. Vlerësoni me kujdes një propozim të ri në sektorin sentimental.

UJORI–Disa pakënaqësi në brendësi të marrëdhënies tuaj në çift mund të vënë në vështirësi lidhjen tuaj. Duhet të arrini të rigjeni mirëkuptimin e duhur, mbi të cilën keni ngritur bazat e marrëdhënies tuaj me partnerin. Në punë keni ndjesinë se po lodheni shumë dhe po arrini pak. Kini durim deri të shtunën.

CINEMA AUTOR

BIOGRAFI KOMEDI

“GURËT E SHTËPISË SIME”E PREMTE, ORA 22:30

SKENARI&REGJIA: Dhimitër Anagnosti, artist i merituarME AKTORËt: Spiro Duni, Bujar Lako, Roza Ana-gnosti, Birçe Hasko, Liza LaskaSinops: Një fi lm nga kinostudio “Shqipëria e Re”. Personazhe që mbetën të gdhendur në memo-rien kombëtare, vepra të regjisorëve që kaluan edhe kufi jtë e Shqipërisë. Filmat më të realizuar shqiptarë me personazhe që kanë lënë gjurmë në memorien e të gjithëve; vepra të regjisorëve...

“MEDIUMËT: TË FLASËSH ME TË VDEKURIT, PJ. 2”

E PREMTE 21:00 Ata thonë se mund t’u fl asin të vdekurve. Vërte-tojnë se pas vdekjes ka jetë. Ata u sjellin mesazhe familjarëve nga të dashurit e tyre të vdekur. A përhapin këta njerëz shpresa të rreme, duke mashtruar fatkeq të dëshpëruar nga humbja e të dashurve?

PACIENTI ANGLEZORA: 21:30

SINOPSI: -REGJIA: Anthony Minghella. Aktorët: Ralph Fiennes, Juliette Binoche, Willem Dafoe, Kristin Cott Thomas. Fitues i nëntë çmimeve Oskar. Në ditët e fundit të Luftës së Dytë Bo-tërore, një infermiere e re merr nën kujdesin e saj një pacient, identiteti i të cilit ishte i panjohur. Ajo do të strehohet bashkë me të në një shtëpi të braktisur, ku kujtimet e të kaluarës do të rik-thehen me forcën e pasionit dhe dhimbjes së pamat. Bazuar në romanin me të njëjtin titull të Michael Ondaatje.

VRASJA E NËNËS SONË E SHTUNË, ORA 21:00

AKTORËT: Holly Marie Combs, Roxanne Hart REGJIA: Bill L. NortonFakte: Histori e vërtetëPËRMBAJTJA: Holly Marie Combs, Roxanne Hart. Bazuar në historinë e vërtetë dhe tron-ditëse të vrasjes së Ana Skrips Dagllas, e cila më 1989 u martua me një djalë të ri, që abu-zonte me të dhe më pas e vrau.

JETA NË DRIZA: NGRITJA NË AJËR

E SHTUNË ORA 20:00Ndiqni udhëtimin e mrekullueshëm në botën e çuditshme, të egër, dhe të bukur të joverte-brorëve.Jo vetëm buburrecë, por edhe gjinkalla ekzo-tike, krimba të shndritshëm, merimanga që thurin rrjeta të mrekullueshme prej mëndafshi, shumëkëmbësha që ushqehen me lakuriqë nate…

FILM PREMIERE THRILLER

FILM SHQIPTAR DOKUMENTARMISTER

06.30 Film Serial (sitcom) ritr. “Friends” pj.169 (Sez.7/23)07.00 TV Show premiere “Wake up”08.58 Programi i dites 09.00 Lajme09.20 Moti09.23 Horoskopi 09.30 Film Serial “Bija e Elizes” pj.15, 16, 11.25 TN Ritr. “Parajse Tropikale” pj.1411.58 Programi i dites12.00 Lajme12.20 Moti 12.25 TN Ritr. “Nje Zonje e vertete” pj.1913.25 Film artistik ritr. « Shqetesim Familjar » 86 mins, LV14.58 Programi i dites 15.00 Lajme15.30 Moti 15.35 Select Summer Pr (direct)17.00 TF Pr. « 100 Vitrinat » pj.123617.28 Programi i dites 17.30 Lajmet17.50 Moti 17.55 TN Pr. “Parajse Tropikale” pj.15 18.30 TN Pr. “Nje Zonje e Vertete” pj.2019.28 Programi i dites 19.30 Lajmet 20.10 Moti 20.15 Film Serial (sitcom) Pr. “Friends” pj.170 (Sez.7/24)20.50 Film Artistik Premiere “Irlandez i lindur”22.30 Lajme23.02 Moti23.10 Film Serial Premiere “West Wing” pj.57, 58 (sez.5/11, 12)01.00 Lajme e Moti 01.35 Select Summer (rit)03.05 Lajme e moti03.40 Muzike

HOROSKOPI

UJORI

BRICJAPI

SHIGJETARISHIGJETARI – Do ju paraqiten shumë okazione për t’u argëtuar, për të demonstruar se sa të vlefshme janë idetë dhe iniciativat që po i përkushtoheni. Ndjeheni në formën e duhur psikofi zike, por aty ku ju duhet të jepni më të mirën e vetes tuaj do të jetë sektori praktik. Shijojeni këtë ditë të mbushur me emocion, si në planin ekonomik dhe atë sentimental.

AKREPIAKREPI –Një pozicion i favorshëm planetar në qiellin tuaj karakte-rizon karrierën dhe imazhin tuaj social sot. Në qoftë se keni një aktivitet të pavarur, ju presin impenjime dhe përgjegjësi të reja që kërkojnë të vlerësoni mirë rrethanat në të cilat ndodheni. Asgjë për t’u shënuar në sektorin sentimental.

PESHORJAPESHORJA – Dita e sotme është e favorshme për të bërë investime për të mbyllur kontrata pune dhe për të bërë transferta parash. Në ambientin ku jetoni duhet të keni kujdes sepse dikush po thur intriga prapa krahëve tuaj. Për fatin tuaj keni një intuitë të shkëlqyer që do ju bëjë të zbuloni dhe armikun më të fshehtë.

LUANILUANI – Yjet të favorshme në qiellin tuaj do ju japin energjinë e duhur për të arritur objektivat tuaja. Sot do të jeni shumë të shoqërueshëm, kështu që është momenti i duhur për të zgjeruar rrethin e miqve. Humori i mirë do ju ndihmojë të arrini rezultate të kënaqshme edhe në punë.

GAFORRJAGAFORRJA – Forma psikofi zike nuk paraqitet dhe aq e mirë dhe kjo si shkak i transitit negativ të Marsit. Për të përmirësuar shën-detin tuaj, që sot është e nevojshme të kujdeseni veçanërisht për mënyrën tuaj të ushqyerit. Bëni një dietë të lehtë dhe konsumoni sa më pak alkool.

BINJAKETBINJAKËT – Projektet që keni nisur po zhvillohen sipas parashiki-meve tuaja, duke ju dhuruar fi time të mira. Do të çuditeni nga pro-pozimet e shumta që do ju vinë, e rëndësishme është të përfi toni menjëherë për të bërë të mundur realizimin e tyre. Për sa i përket dashurisë, dikush nga ju mund të takojë personin e duhur.

DEMIDEMI – Nga pikëpamja profesionale dita e sotme nuk do të jetë dhe aq pozitive, por sidoqoftë do të paraqiten okazione të mira, vetëm se do ju mundojnë shumë. Të pranoni gabimet tuaja në familje është mënyra më e lehtë për të vënë gjërat në vend.

DASHIDASHI – Falë Hënës te shenja e Luanit do të karakterizoheni sot nga një shpirt krijues që do ju bëjë të vini në jetë ide të ndryshme në çdo aspekt. Përfi toni në punë, sidomos në qoftë se keni një aktivitet artistik. Mbrëmja do të jetë mjaft argëtuese.

PESHQITPESHQIT –Hëna sot dhe nesër favorizon të gjitha iniciativat që kanë të bëjnë me shëndetin, përfshirë këtu dhe një kontroll mjekësor. Kjo pe-riudhë është ideale për t’iu nënshtruar trajtimeve natyrale ose për të fi lluar një cikël aktivitetesh fi zike që nuk kërkojnë shumë sforcim.

VIRGJERESHAVIRGJËRESHA –Mundohuni të mos i besoni gjithçkaje që dëgjo-ni, naiviteti që ju karakterizon këto ditë mund t’ju bëjë t’i jepni rëndësi gjërave pa vlerë. Në sektorin privat mundohuni të mos interpretoni negativisht fjalët ose sjelljen e partnerit. Mundohuni të pushoni më shumë.

@

SOT mos humbisni:NË DIGITALB

.al

Për më shumë informacion në lidhje me programet, shërbimet dhe ofertat e DigitALB klikoni online në

faqen zyrtare: www.digitalb.al

“IRISH JAM - IRLANDEZ I LIN-DUR”

ORA 20.50

REGJISOR: John EyresAKTORE: Eddie Griffi n, Anna Friel, Kevin Mc-Nally, etj.PERMBLEDHJE: Nje fshat i trazuar. Nje nga-terrestar. Fati i irlandezeve sa po ju iken nga dora. Sapo zbulojne qe fshati i tyre ka dale ne shitje, artizanet fshatare irlandeze i hyjne pu-nes per te mbledhur parate qe te ndalin shitjen e tij. Ata do te mbajne nje konkurs poezie me nje goxha cmim tundues – klubin e fshatit te tyre...

“JO TË GJITHË ISHIN VRASËS” E PREMTE, ORA 21:15

REGJISORI: Jo BaierAKTORËT: Aaron Altaras, Nadja Uhl.PËRMBAJTJA: Aaron Altaras, Nadja Uhl. Ba-zuar në kujtimet e fëmijërisë së aktorit Majkëll Degen, fi lmi përshkruan betejën e përditshme për mbijetesë të një djali hebre gjatë periudhës së Gjermanisë naziste.

E Premte 29 GushtMoto GP San Marino 13:00 SS5Karlsruhe-Koln 20:30 SS2Man Utd-Zenit 20:45 SS1

E Shtune 30 GushtMoto GP San Marino 13:00 SS5Schalke 04-Bochum 15:30 SS1 SSHD1Wolfsburg-Frankfurt 15:30 SS2 Udinese vs Palermo 18:00 SS2 Watford-Ispwich 18:20 SS3Arsenal-Newcastle 18:30 SS1Caen-Paris SG 19:00 SS4Espanyol-Valladolid 20:00 SS2Sampdoria vs Inter 20:30 SS1Marseille-Sochaux 21:00 SS3Valencia-Mallorca 22:00 SS2Botafogo - Náutico 23:20 SS1

E Diele 31 GushtMoto GP San Marino 13:00 SS5Chelsea-Tottenham 14:30 SS1 SSHD1Milan vs Bologna 15:00 SS2 SSHD2Roma vs Napoli 15:00 SS3 Dinamo-Shkumbini 16:00 SS4Sunderland-Man City 16:00 SS1Aston Villa-Liverpool 17:00 SS1 SSHD1Bayern-Hertha 17:00 SS2Lille-Bordeaux 17:00 SS3Numancia-Barcelona 19:00 SS2Fiorentina vs Juventus 20:30 SS1 SSHD1Deportivo-Real Madrid 21:00 SS2St Etienne-Lyon 21:00 SS3Atlético – Palmeiras 21:00 SS4

“POLICË ME ORAR TË SHKUR-TUAR”

E PREMTE, ORA 17:30

REGJIA: Claude ZidiAktorët: Philippe Noiret, Thierry Lhermitte. Përmbajtja: P. Noiret, T. Lhermitte. 10 vjet kar-rierë në polici; Rene e Fransua ndahen. Fati i bashkon, tashmë jo si kolegë, por si kundër-shtarë. Rene, i dhënë pas garave me kuaj, merr hua një shumë parash dhe përfshihet në një rrjet kriminelësh.

shqip

17


18

shqipE PREMTE, 29 GUSHT 2008 PER ME SHUME

www.gazeta-shqip.com@NDRYSHE

Në stadiumet mah-nitëse të kryeqyte-tit, ndërtuar brenda një kohe rekord, që

tashmë janë shndërruar në mrekulli të vërteta jo vetëm për Kinën, sportistët kinezë, veç të tjerash “gëlltitën” edhe 16 me-dalje ari më shumë se të tjerët, duke i dhënë fund supremacisë botërore amerikane, që atletët e Shteteve të Bashkuara kishin shi-juar që nga rrëzimi i Bashkimit Sovjetik. Rezultati i olimpiadës është vetëm një nga treguesit e një Amerike në rënie dhe një Kine në rrezatim të plotë. Në këtë situatë nuk do të jetë e largët koha kur rrugët e tyre do të pu-qen. Dhe kjo ka të ngjarë të mos jetë shumë larg, të paktën në disa drejtime që nuk kanë të bëjnë edhe shumë me ekonomikë. Kështu po të flasim me gjuhën e saj, shifrat e vendosin Ameri-

Ëndrra kineze që zëvendëson

Ekonomia e vendit aziatik mund të renditet pas asaj amerikane, por është shumë më përpara për sa i përket optimizmit, patriotizmit dhe dinamizmit njerëzor

kën para Kinës. Psh: prodhimi kombëtar bruto i SHBA, vitin që shkoi ishte 13.8 trilionë, ndërko-hë që ai i Kinës ishte 3.2 trilionë. Prodhimi kombëtar bruto për kokë ishte 46 000 dollarë, ndërsa i Kinës 5 300 dollarë. Ndër 30 kompanitë më të mëdha në botë, 11 janë amerikane, ndërkohë që kineze janë vetëm 3, gjithmonë sipas shtypit amerikan. E megji-thatë, duke lënë mënjanë gjuhën e shifrave, ajo që të bën me të vërtetë përshtypje, sidomos kur bëhet fjalë për vizitorët e rastësi-shëm që ndodhen në Kinë, janë njerëzit dhe vetitë e tyre që dikur ishin thelbësore për amerikanët: optimizmi, dinamizmi dhe pa-triotizmi, shpirti i iniciativës, sipërmarrjes dhe vendosja për t’i lënë brezit pasardhës vlera më të mëdha materiale dhe morale nga një brez më parë. Besimi dhe vetëbesimi janë në majat më të

larta te kinezët në këto kohë. E kundërta ndodh në Amerikë, sigurisht deri në njëfarë shkalle. Për momentin, të paktën, ky vend i ngërthyer nga kriza eko-nomike, ajo e kredive, recesioni ekonomik, falimentimi bankar dhe lidershipi në krizë është zhytur në një krizë besimi. Pyetja që na vjen në këtë rast është se si do t’i ishte përgjigjur Amerika një tërmeti të përmasave të tilla, si ai që tronditi në muajin maj krahinën e Sichuanit? Duke u nisur nga mënyra se si qeveria iu kundërpërgjigj uraganit “Katri-na”, mund të themi se nuk do të ishin kundërpërgjigjur kurrë me shpirtin, energjinë dhe vetë-besimin e kinezëve. Në zonat e dëmtuara në Kinë, njerëzit nuk prisnin urdhra për të vepruar, por gërmonin, pastronin, ndih-monin me çfarë t’u ndodhej. Çudia më e madhe ndodhi me

vetë viktimat, ata që e pësuan dhe mbetën pa strehë. Në vend që të humbitnin në dëshpërim, apo vetëmëshirim e në pritje të ndihmave të qeverisë, ato që në momentet e para nisën që të rindërtonin dhe të rivendosnin situatën në vend, sa më shpejt që të ishte e mundur, duke vënë menjëherë në funksionim edhe pse të dëmtuar restoran-tet, dyqanet, zyrat madje edhe fabrikat, apo punishtet e vogla. “Të vdekurit nuk ngjallen më dhe ne nuk duam që t’u shkojmë pas”, deklaroi një nga viktimat e tërmetit, një 40 vjeçar që humbi bashkëshorten dhe të atin në tragjedinë e madhe, por që ki-shte rihapur brenda tri ditësh berberhanën e tij, në të cilën ofronte për disa kohë shërbime falas. Në krahinën e Henanit, në një fshat të vogël të saj, mund të konstatosh me sytë e tu atë çka

Në stadiumet mahnitëse të kryeqyte-tit, ndërtuar brenda një kohe rekord, që tashmë janë shndërruar në mrekulli të vër-teta jo vetëm për Kinën, sportistët kinezë, veç të tjerash “gëlltitën” edhe 16 medalje ari më shumë se të tjerët, duke i dhënë fund supremacisë botërore amerikane, që atletët e Shteteve të Bashkuara kishin shi-juar që nga rrëzimi i Bashkimit Sovjetik

shqip

19


PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comNDRYSHE

ëndrrën amerikanedikur konsiderohej si “ëndrra amerikane”, por që tani mund të cilësohet fare mirë si “ëndrra kineze”. Kjo ëndërr mishërohet te një djalë 27-vjeçar. Ai është një nga dhjetëra milionë kinezët e pashkollë, që janë dyndur në qytetet kineze për të siguruar një të ardhme më të mirë për vete dhe familjen. Ai punon në një shesh ndërtimi në Pekin dhjetë orë në ditë, shtatë ditë të javës, për të shkuar në shtëpi vetëm dy herë në vit. Këtë sakrificë ai e bën që një ditë të ketë mundësi të dërgojë në shkollë fëmijët dhe më pas në universitet, që ata të bëhen dikush. “Shpresoj që ata të jenë të aftë të projektojnë ndërtesa dhe jo t’i ndërtojnë ata si unë”, thotë kur e pyet se cila është ëndrra e tij e madhe. “Kur shoh shtëpitë e kryeqytetasve dhe jetën që bëjnë, nxitem që të punoj edhe më shumë”. Thënia

e famshme e Presidentit Kenedi “Mos pyet çfarë mund të bëjë atdheu për ty, por çfarë mund të bësh t’i për atdheun” gjen një kuptim shumë të madh te kinezët e sotëm. Dinamizmi i madh që ka përfshirë kinezët është i vetmi shpjegim i rritjes ekonomike të këtij vendi. Ndërtimet dhe ecuria e mbarë nuk mund të bëhen nga njerëz pa shpirt e që funksionojë vetëm si makina. Kudo ku hedh sytë në këtë vend do të shohësh rrugë e autostrada të reja, ura, aeroporte, hekurudha, stacione, qytete të tëra të reja që nuk kanë ekzistuar më parë, pra të paktën 2 dhjetëvjeçarë të shkuar. Ndër-kohë që në Shtetet e Bashkua-ra, një pjesë e infrastrukturës po përkeqësohet, për shkak se amerikanët duan ulje të taksave. Kina ndërkohë po investon me ritme të çmendura për të ardh-men. Arritje të tilla bëhen më të

lehta, sigurisht, nën një qeverisje autoritare, nën një qeveri që nuk i duron disidentët dhe disiden-cën, në një vend ku shkelen herë pas here të drejtat e njeriut dhe ku qindra milionë njerëz janë një krah i lirë pune që jetojnë me shumë pak para. Në Kinë nuk ndihet si në vende të tjera era e demokracisë, edhe pse peizazhi është i njëjtë, në mos më i përpa-ruar se ai i Perëndimit. Duket se njerëzit kanë më shumë nevojë për siguri dhe begati, çka është realizuar në njëfarë mënyre nga qeveria kineze, e cila gjatë këtyre viteve të zhvillimit ekonomik, ka nxjerrë nga varfëria ekstreme 400 milionë kinezë dhe ka dyfi-shuar rritjen ekonomike. Kinezët mund të udhëtojnë lirshëm në botë, pasi nuk kanë problem dokumentesh, por sa prej tyre ua mban xhepi një udhëtim të tillë? Jo shumëkujt, pasi edhe pse mirëqenie është rritur, ajo nuk i jep mundësinë shumicës që të bëjë një jetë si në Perëndim. Ndërkohë njerëzit janë në përgji-thësi të kënaqur me qeverisjen. Sipas një sondazhi të fundit të Qendrës Kërkimore Pew, 86% e kinezëve janë të kënaqur me

drejtimin që i bëhet vendit nga kasata në pushtet. Kështu Kina zë vendin e dytë në botë, pas Australisë, për gjendjen e këna-qshme që ka ndaj qeveritarëve. Ndërkohë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës renditen të 20-tat, në 24 vende që janë marrë për të kryer sondazhin.

Para amerikanëve rendite-shin madje edhe nigerianët, pakistanezët, meksikanët dhe tanzanianët. Por të gjitha këto rezultate të Kinës nuk para prefe-rohen të pasqyrohen nga mediat perëndimore. Ajo ka raportuar shumë, sidomos gjatë periudhës së Olimpiadës për shtypjen e protestuesve, apo censurën e Internetit.

Media Perëndimore është marrë shumë me ndotjen e am-bientit, me gafa, apo gabime të bëra nga organizatorët e Lojëra-ve Olimpike, veçanërisht për sa i takon ceremonive hapëse dhe mbyllëse të Lojërave. Me pak fjalë janë përpjekur që të gjejnë gjilpërën në kashtë. Sigurisht që kritikat nuk kanë qenë të gënje-shtërta, por hapësira që iu dha ishte e pajustifikueshme.

Përgatiti: G.Fusha

Ajo që të bën përshtypje, sidomos kur bëhet fjalë për vizitorët e rastësishëm që ndodhen në Kinë, janë njerëzit dhe vetitë e tyre: optimizmi, dinamizmi, patriotizmi, shpirti i iniciativës, sipërmarrjes dhe ven-dosja për t’i lënë brezit pasardhës vlera më të mëdha materiale e morale nga një brez më parë. Besimi dhe vetëbesimi janë në majat më të larta te kinezët

E kundërta ndodh në Amerikë, sigurisht deri në njëfarë shkalle. Për momentin, të paktën, ky vend i ngërthyer nga kriza ekonomike,ajo e kredive, recesioni ekonomik, falimentimi bankar dhe lidershipi në krizë është zhytur në një krizë besimi

20

shqipE PREMTE, 29 GUSHT 2008 NDRYSHE


@

Luçiano Alvesh mbolli vitin e shkuar me fasule, misër dhe grurë rreth 30 hektarë të fermës së vet në Jug të Brazilit. Këtë vit

po mbjell 34 hektarë. Dhe thotë se ky shtim i prodhimit i detyrohet politikave të presidentit Injacio Lula Da Silva.

“Qeveria po na ndihmon financia-risht për blerjen e makinerive të reja”, shpjegon Alvesh. “Na janë pakësuar përqindjet e interesit të kredive dhe është zgjatur hapësira mes ratave, në mënyrë që të mos kemi vështirësi në përballimin e tyre. Kjo është shumë e rëndësishme”.

Rritja e çmimeve të drithërave ka bërë që shumë fermerë anembanë botës të shohin përfitime financiare rekord. Ndërkohë që dy depot e drithit të Amerikës Jugore, Brazili dhe Argjen-tina, po reagojnë ndaj kësaj klime të re në mënyra krejt të kundërta.

Qeveria e Da Silvës këtë vit shpalli rekord kreditimesh në industrinë e agrobiznesit, një formë subvencionimi jo i drejtpërdrejtë, për të inkurajuar fermerët brazilianë që të shtojnë pro-dhimin ndërsa çmimet e produkteve janë të larta nëpër tregjet botërore, një lëvizje që mendohet se do t’i japë një shtysë të fortë përpara gjithë ekonomisë braziliane. Ndërkaq Argjentina, rivali ekonomik dhe politik i Brazilit, vendosi t’i përqaset ndryshe rritjes së çmimeve të drithërave në tregjet botërore, duke i mbajtur prodhimet në shtëpi për përm-bushjen e nevojave të tregut vendas.

Nën shqetësimin e valës së inflacio-nit, që ka pushtuar gjithë ekonomitë botërore, qeveria argjentinase e Presi-dentes Kristina Kirshner, ka rritur taksat e eksportim mbi disa produkte, një lëvizje për të mbajtur të ulëta çmimet e produkteve ushqimore brenda vendit, duke i bërë fermerët të lar-gojnë sytë nga fitimet në tregjet botërore dhe të shesin më shumë në tregun vendas.

“Në vendin tonë qeve-ria po përpiqet të grum-bullojë të ardhura për të mbështetur sektorët e tjerë të ekonomisë”, shp-jegon Eduardo Kuçanja, president i “FN Semillas”, kompani farëzash argjentinase, e cila i është kundërvënë kësaj politike.

Në garën për të përfituar sa më shumë nga klima e re në tregun global, Brazili ka një numër avantazhesh kraha-suar me fqinjin jugor. Është shumë më

Teksa Argjentina renditet si eksportuesja e dytë në rang botëror, për sa i përket grurit, dhe e treta për sojën, Brazili është ekspor-tuesi i parë ose i dytë botëror për mishin e viçit, sojën, lëngun e portokallit, pulat, sheqerin dhe kafenë

Brazili dhe Argjentina reagojnë ndryshe ndaj rritjes së çmimeve të drithërave

i madh, aktualisht ka rreth 700 milionë hektarë tokë të kul-tivuar, më shumë se dyfishi i sipërfaqes së mbjellë në Argjen-tinë. Ka një gamë më të gjerë produ-ktesh agrokulturore eksporti. Dhe teksa Argjentina renditet si eksportuesja e dytë në rang botëror, për sa i përket grurit dhe e treta për sojën, Brazili është eksportuesi i parë ose i dytë botëror për mishin e viçit, sojën, lëngun e portokallit, pulat, sheqerin dhe kafenë.

Dhe qeveria braziliane është e ven-dosur që gjërat të mbeten edhe më pas kështu. Muajin e shkuar deklaroi se do u jepte fermerëve 49 miliardë kredi, 12 për qind më shumë se totali i vitit të shkuar. Zyrtarët shpjegojnë se fermerëve u duhen këto kredi të reja për të blerë traktorë e pajisje të tjera bujqësore, për blerjen e farërave dhe të lëndëve plehëruese – çmimi i të cilave gjithashtu është rritur. Gjithçka bëhet në emër të shtimit të prodhimit.

“Duhet t’u vijmë në ndihmë pro-dhuesve, pasi njerëzit po blejnë e po hanë më shumë”, tho- të Reinold Stefanes, Mi-nistri i Bujqësisë në Brazil. “Kemi në dorë shansin për të shtuar prodhi-min dhe të ndih-mojmë për pa-kësimin e urisë

nëpër botë”.Shumica e lehtësirave në kreditim

vijnë përmes formës së zvogëlimit të përqindjeve të interesave të kredive dhe zgjatjes së hapësirave të ratave të shlyerjes. Më shumë se 40 miliardë i janë vënë në dispozicion ndërmarrjeve të mëdha bujqësore, ndërsa pjesa tjetër për llogari të fermerëve të vegjël.

Synimet kryesore të qe-verisë janë të ndih-mojë prodhuesit të shtrihen sa më shumë në tokën e vle-f s h m e d h e rritja e pro-d h i m i t n ë

tokat ekzistuese. Llogari-tet se ekzistojnë 890 mijë hektarë tokë e vlefshme ende e pashfrytëzuar.

“Nivelet tona të prodhi-mit nuk do mbeten këto që janë në rast se njerëzit do kenë nevojë për më shu-më”, tha presidenti Da Sil-va, duke iu referuar rritjes ekonomike në Kinë, Indi dhe në Amerikën Latine. “Duhet të mbjellim edhe më shumë”.

Alvesh, fermeri nga jugu i Brazilit, tashmë ka blerë një traktor dhe një autokombajnë për 512 mijë dollarë. Shumë prej kolegëve të tij brazilianë po bëjnë të njëjtën gjë.

Në Argjentinë, administrata e Presi-dentes Kirshner u përpoq të rrisë taksat mbi eksportin e grurit dhe të sojës, në përpjesëtim të drejtë me rritjen e çmi-meve në tregjet botërore. Vendimi u

mor me qëllim detyrimin e fermerëve vendas,

për t’i shitur produktet

në shtëpi, duke krijuar kështu një balan-c ë t ë

bren-dshme në gjendje të

mbante çmimet në nivele të ulëta, që do të thotë edhe inflacion i kontrolluar.

Por përpjekjet për të mbajtur të ulëta çmimet në vend rezultuan në nxitëse protestash të ashpra. Tarifat e reja mbi eksportet e rritën taksën e sojës rreth 50 për qind. Njëherësh tërboi edhe fer-merët, të cilët bllokuan rrugët e vendit dhe në disa raste u hodhën në demon-strime të dhunshme. Pas debatesh të ashpra në parlament, Senati votoi kundër vendimit të marrë më 17 korrik dhe taksa u ul.

Ndërsa vala e trazirave më në fund është qetësuar, fermerët thonë se janë të pasigurt dhe plot dyshime. “Është krijuar përshtypja e përgjithshme se ata duan të na cënojnë përsëri dhe e kemi të vështirë të bëjmë plane afatme-sme e afatgjata”, thotë Shon Kamerun, prodhues drithërash, njëherësh edhe president i organizatës së fermerëve Aprotrigo. “Problemi nuk ka gjetur ende zgjidhje dhe është diçka që duhet bërë me shpejtësi”.

Shumë fermerë argjentinas e men-dojnë në të njëjtën mënyrë. Disa fer-merë po bëjnë presion me zyrtarët e qeverisë të vënë në jetë politika për lehtësimin e eksporteve.

Disa ekspertë tregtarë thonë se Argjentina duhet të nisë t’i ndërmarrë këto ndryshime. Por thuajse të gjitha janë dakord në pikëpamjen se të dyja shtetet do të përfitojnë shumë nga rri-tja e çmimeve të ushqimeve në tregjet botërore.

“I janë përqasur secili sipas mënyrës së vet asaj që po ndodh aktualisht në

tregjet botërore”, thotë Si-mla Tokgëz,

analist ndër-kom-bëtar dri-

thërash n ë In -

stitutin e S t u -

d i m i t t ë Politikave

Agrikulturore dhe Ushqimore me

qendër në Ajoua të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. “Por probleme afatshkurtra u ndodhin të gjitha vende-ve. Në terma të gjata kohore Argjentina zotëron gjithë potencialin e duhur për rritjen e prodhimit dhe për ruajtjen e pozitës së eksportuesve më të mëdhenj të drithërave në botë”.

të inkurajuarë shtojnë pro-e produktevet botërore, njëdo t’i japë njëthë ekonomisëjentina, rivali

razilit, vendosies së çmimeveotërore, duke itëpi për përm-

egut vendas.lës së inflacio-hë ekonomitëtinase e Presi-ka rritur taksatprodukte, njëulëta çmimet erenda vendit,lalalallalalalallllllllll r-

-

-presidentttttttttt

ni farëzash ë kundërvënë

rfituar sa mëtregun global,

tazhesh kraha-htë shumë më

y pj g jfermerëve u duhen këto kredi të rejapër të blerë traktorë e pajisje të tjerabujqësore, për blerjen e farërave dhe të lëndëve plehëruese – çmimi i të cilave gjithashtu është rritur. Gjithçka bëhet në emër të shtimit të prodhimit.

“Duhet t’u vijmë në ndihmë pro-dhuesve, pasi njerëzit po blejnë e po hanë më shumë”, tho- tëReinold Stefanes, Mi-nistri i Bujqësisë në Brazil. “Kemi në dorë shansin përtë shtuar prodhi-min dhe të ndih-mojmë për pa-kësimin e urisë

Synimet kryesore të qeverisë janë të ndih-mojë prodhuesittë shtrihen samë shumë nëtokën e vle-f s h m e d h erritja e pro-d h i m i t n ë

q yfermerëve vendas,

për t’i shiturproduktet

në shtëpi,dukekrijuarkështunjëbalan-c ë t ë

bren-dshme nëgjendje të

p jShumë fermerë argjentinas

dojnë në të njëjtën mënyrë. Dmerë po bëjnë presion me zyqeverisë të vënë në jetë polilehtësimin e eksporteve.

Disa ekspertë tregtarë thArgjentina duhet të nisë t’i ndkëto ndryshime. Por thuajsejanë dakord në pikëpamjen seshtetet do të përfitojnë shumëtja e çmimeve të ushqimeve nbotërore.

“I janë përqasur secili sipas msë vet asaj që po ndodh aktua

tregjet botërore”,mla

ed

PoliAgriku

dhe Ushqimqendër në Ajoua të Shte

Bashkuara të Amerikës. “Por pafatshkurtra u ndodhin të gjithve. Në terma të gjata kohore Arzotëron gjithë potencialin e durritjen e prodhimit dhe për rupozitës së eksportuesve më të mtë drithërave në botë”.

Brazili ka vendosur t’i shtyjë pro-dhuesit të eksportojnë sa më shu-më, ndërsa Argjentina ta mbajë drithin për vete

shqip

21

@E PREMTE, 29 GUSHT 2008 BOTA


Rusia përballet me izolim diplomatik në lidhje me aksionin e saj ushtarak kundër Gjeorgjisë, ndër-

sa aleatët e saj aziatikë dështuan t’i ofronin mbështetje dhe Franca tha se liderët e BE-së po merr-nin në konsideratë vendosjen e sanksioneve. Moska akuzoi Perëndimin se po përshkallëzon-te tensionet nëpërmjet rritjes së përqendrimit të anijeve ushtara-ke në Detin e Zi dhe tha se bise-dimet për të dënuar Rusinë, për shkak të njohjes së pavarësisë së dy rajoneve separatiste gjeorgjia-ne, ishte produkt i një imagjinate të sëmurë dhe konfuze. Grupi i shtatë vendeve të pasura, dënoi vazhdimin e “pushtimit” rus të Gjeorgjisë, ndërsa një grup ale-atësh aziatikë, të kryesuar nga Kina, të mbledhur në një samit rajonal, nuk ndoqën shembullin rus për sa i takon pavarësisë së dy rajoneve separatiste gjeorgjiane. Bjellorusia, aleati më i ngushtë i Rusisë nga hapësira ish-sovjetike, dha mbështetjen më të hapur dhe Presidenti Aleksandër Lu-kashenko tha se Kremlini “nuk kishte rrugë tjetër morale veçse të njihte pavarësinë e dy rajoneve

gjeorgjiane”. Por, ai, gjithsesi, nuk i njohu ato. Franca, Presidente aktuale e Bashkimit Evropian, ka thirrur një takim të liderëve të BE-së, të hënën, ku do të diskutohet kriza gjeorgjiane. “Sanksionet janë marrë në konsideratë dhe shumë detaje të tjera po ashtu”, tha ministri i Jashtëm francez, Bernard Kushner, duke iu përgji-gjur një pyetjeje në një konferen-cë për shtyp. “Ne po përpiqemi të hartojmë një tekst të fortë dhe do të shfaqim vendosmërinë tonë për të mos pranuar atë çka po ndodh në Gjeorgji”, tha ai. “Sigurisht, ka edhe sanksione”. Ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov, ka hedhur poshtë këto

Gadishulli i Krimesë, ku edhe është vendosur flota ruse në Detin e Zi, mund

të jetë vatra e re e nxehtë dhe epiqendra e Luftës së re të Ftohtë. Dhe çdo trazirë në Krime mund të rezultojë në një shok sizmik, që do të ndante edhe vetë Ukrainën përgjatë linjave ekzistuese etnike, linguistike dhe fetare. Gadishulli i Krimesë, është e vetmja pjesë e Ukrainës, ku rusët janë shumicë. Pjesa më e madhe e tyre janë thellësisht të pakënaqur që janë pjesë e Ukrainës dhe haptazi kër-kojnë aneksim nga Rusia. Moska ka “ushqyer” prej vitesh grupe pro-aneksimit. Vasil Ovçaruk, një aktivist politika ukraino-krimean, thotë: “Moska ka hedhur bazat për pushtimin e Krimesë me vite të

gati të udhëheq Amerikën!Konventa e demokratëve “kurorëzon” të parin kandidat presidencial me ngjyrëNën thirrjet “Yes we can” (Po, ne

mundemi), demokratët nomi-nuan Barak Obamën, si kan-

didatin e tyre presidencial, një risi historike kjo për një afro-amerikan, që u mbështet pa rezerva edhe nga ish-rivalët e tij, Bill dhe Hillari Klinton. Obama, në daljen e parë të tij në skenë, në konven-tën Kombëtare Demokratike, pasi i për-zgjedhuri si zëvendëspresident, senatori Xhozef Bajden, kishte sulmuar ashpër republikanin Xhon MekKejn. “Mendoj se konventa shkoi mirë. Çfarë mendoni ju?”, iu drejtua Obama delegatëve të en-tuziazmuar. Ish-Presidenti Bill Klinton, që u tregua gjithsesi i ngathët në afrimin me Obamën, pasi bashkëshortja e tij humbi betejën e zgjedhjeve paraprake, punoi për të siguruar unitetin në parti, duke i dhënë Obamës mbështetje pa kufi në fjalimin e tij para delegatëve të

Konventës. Këta të fundit, brohoritën fort gjatë fjalën e Klintonit, madje aq gjatë sa që ai u detyrua t’i kërkonte që ta linin të fliste. “Miqtë e mi demokratë, ju them sot, këtu: Barak Obama është gati të udhëheqë Amerikën dhe të rikthejë lidershipin e saj në botë”, tha ish-Presi-denti. “Barak Obama është gati të bëhet Presidenti i Shteteve të Bashkuara”, për-sëriti ai. Ndërsa senatori Bajden, lëshoi një rrebesh kritikash mbi MekKejnin, duke kënaqur shumë demokratë, që mendonin se një gjë e tillë u kish mun-guar. Ai veçanërisht u ndal te kundërsh-timi i MekKejnit për përcaktimin e një axhende për tërheqjen nga Iraku dhe tha se edhe vetë administrata “Bush” dhe qeveria irakiane, kishin mbërritur tani në një pikë, ku përcaktimi i një date për kthimin e ushtarëve në shtëpi, është i domosdoshëm. “Xhon MekKejn

e kishte gabim, Barak Obama kishte të drejtë”, tha Bajden. E ndërsa i kalonin stafetën Obamës, Klintonët ishin në sytë e të gjithëve. Në një shfaqje emocionale të unitetit, senatorja Hillari Klinton, u ngjit në podium dhe u kërkoi delegatëve demokratë, të ndërprisnin numërimin e votave dhe të miratonin nominimin e Obamës. “Me sytë e drejtuar me ven-dosmëri nga e ardhmja, me shpirtin e unitetit, me qëllim fitoren, me besim te partia dhe vendi ynë, le të shpallim të gjithë së bashku, njëzëri, në këtë moment, Barak Obamën si kandidatin tonë. Ai do të jetë Presidenti ynë”, tha ajo e shoqëruar nga brohoritjet. Kërkesa e saj u pranua shpejt nga kryesuesja e Konventës, kryetarja e Dhomës së Për-faqësuesve, Nensi Pelozi. Ky ishte një moment i paharrueshëm për Obamën, birin e një babai me ngjyrë, nga Kenia,

dhe një nëne të bardhë, nga Kansasi, që është rritur në një mënyrë modeste dhe që e ka filluar karrierën e tij relativisht të shkurtër politike si organizator komu-niteti, në Çikago. Nominimi i Obamës e vendosi senatorin 47-vjeçar të Illinoisit, zyrtarisht, përballë Xhon MekKejnit në garën elektorale të 4 nëntorit, garë kjo që, sipas sondazheve, është shumë e paparashikueshme. Ndërkohë, edhe vetë MekKejn do të marrë formalisht no-minimin e republikanëve, në Konventën që do të zhvillohet javën e ardhshme, në Shën Pol të Minesotës. Obama, që nëse zgjidhet, do të jetë Presidenti i parë me ngjyrë në historinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, i dha fund punimeve të konventës demokrate, me fjalën e tij para një turme prej rreth 80 mijë njerëzish, të mbledhur në stadiu-min Broncos të Denverit.

MBËSHTETJAMbështetja e ofruar do ta ndihmojë Hil-lari Klintonin të evitojë fajësimin në rast se Obama humbet në nëntor dhe do ta pozicionojë atë si kandidate të demo-kratëve për zgjedhjet e 2012-ës

Konflikti

Rusia përballet edhe me izolim diplomatik pas aksioneve në Gjeorgji

Kriza në Kaukaz. Evropa kërcënon Moskën me sanksione

komente, duke vërejtur se Ku-shner ka sugjeruar së fundmi se Rusia mund të sulmojë së shpejti edhe Moldavinë, Ukrainën dhe Krimenë. “Është një imagjinatë e sëmurë, që ka shumë gjasa të shoqërohet me sanksione. Unë mendoj se e gjithë kjo është

dëshmi e një konfuzioni të plotë”, tha Lavrov. SHBA dhe Evropa kërkojnë që Rusia të respektojë armëpushimin e ndërmjetësuar nga Franca dhe të tërheqë të gjithë trupat e saj nga Gjeorgjia, përfshirë edhe zonën e mbrojtur të shpallur nga Moska. Analistët i

konsiderojnë veprimet e Moskës si një përpjekje për të ndalur zgje-rimin e ndikimit të perëndimit në Kaukaz, një trajektore e rëndësi-shme e transitit të naftës dhe gazit nga Deti Kaspik drejt Perëndimit, që anashkalon Rusinë. E ndërsa manovrat diplomatike marrin

ritëm, Moska ka shfaqur alarm edhe për një përqendrim të luf-tanijeve perëndimore në Detin e Zi, një zonë kjo që normalisht dominohet nga flota e saj jugore. Dy luftanije amerikane janë pranë brigjeve të Gjeorgjisë për të treguar mbështetjen për aleatin e tyre dhe

Uashingtoni ka urdhëruar edhe pararojën e flotës së saj të gjashtë, anijen komanduese të sofistikuar “Mount Whitney”, të mbërrijë në zonë duke thënë se ajo do të shpërndajë ndihma humanitare. Një zëdhënës i Kryeministrit rus, ka thënë ndërkohë se ky përqen-drim është i pashpjegueshëm.

“Le të shpresojmë që nuk do të ketë asnjë konfrontim direkt”, tha ai. NATO insiston se e vetmja prezencë e aleancës ushtarake perëndimore në Detin e Zi është një grup prej katër luftanijesh, një spanjolle, një gjermane, një polake dhe një amerikane, që gjenden atje në kuadër të stërvitje-ve rutinë të planifikuara kohë më parë. Ndërkohë, zëvendësshefi i Shtabit të ushtrisë ruse, Anatoli Nogovitsin, ka folur për mbi 18 anije të NATO-s në Detin e Zi. Rusia është kundërpërgjigjur, duke dërguar atje pararojën e flotës së saj detare të Detit të Zi, të udhëhequr nga kruizeri “Mo-skva” që është ankoruar në portin abkhazian të Sukhumit, 200 km në veri të portit, ku janë ankoruar dy luftanijet amerikane.

Intervista në CNN Presioni

Konfl ikti në Gjeorgji është orkestruar nga SHBA, për të favorizuar një prej kandidatëve presiden-

cialë amerikanë. Kjo është teza e mbështetur nga Vladimir Putin përballë telekamerave të CNN-it. Shtëpia e Bardhë e ka kundërshtuar akuzën e Pu-tinit duke e gjykuar “irracionale”. Ish-presidenti, tani Kryeministër, mbrojti në intervistën e tij zgjedhjet ushtarake të Rusisë. Sipas Putinit, Moska nuk kishte rrugëzgjidhje tjetër. Ndërkohë, në intervistë, Putin shpreh edhe pakënaqësinë për faktin se administrata “Bush” nuk bëri sa duhet për të ndaluar konfl iktin.

Rusia ka kryer me sukses testin e një rakete balistike ndërkontinentale. Bëhet fjalë për një

raketë, që mund të depërtojë në mbrojtjen anti-raketë që SHBA planifi kon ta ndërtojë në Evropën Lindore. Lajmi është komunikuar nga Ministria ruse e Mbrojtjes dhe është konfi rmuar edhe nga zëdhënësi i forcave strategjike, Aleksandër Vovk, i cili citohet nga agjencia Ria Novosti. Raketa Topol, është lëshuar rreth orës 14:36, me orën lokale të Moskës (12:36 me orën tonë) nga koz-modromi Plesetsk, në veriperëndim të Rusisë.

Putin: Konflikti u

orkestrua nga Amerika

Moska teston me sukses

raketën anti-mburojë

Rusia e fitoi me

lehtësi luftën me

Gjeorgjinë, por

nuk mundi të

fitonte mbështetje

për veprimet e saj

Presidenti rus,

Dimitri Medvedev,

po përpiqet të

joshë Kinën për të

krijuar kështu një

bllok anti-SHBA

Gadishulli i Krimesë rrezikon të

shndërrohet në një tjetër Oseti Jugore

Pas asaj që ndodhi në territorin gjeorgjian, frika për skenarë të ngjashëm shtrihet në rajonUkrainë

tëra propagandë të kujdesshme. Është si justifikimi që përdori Hitleri për pushtimin e Çekosl-lovakisë, në 1939-ën, se gjoja po mbronte gjermanët në Sudeten-dland. Nuk kam asnjë dyshim për këtë tani; tani që konflikti me Gjeorgjinë mbaroi, Rusia synon të marrë edhe Krimenë. Niveli i ur-rejtjes kundër gjithçkaje ukrainase këtu është i habitshëm. Shumë njerëz janë sulmuar nëpër rrugë vetëm se flisnin gjuhën ukrainase. Mund të flasësh frëngjisht, gjer-manisht apo kinezçe pa problem, por nëse flet gjuhën ukrainase, njerëzit fillojnë dhe të fyejnë”. Për shekuj, Krimea ka qenë një vend i banuar nga myslimanë, Tartarët e Krimesë, derisa u mor nga Katerina e Madhe në fund të

shekullit të 18. Porti i Sevastopo-lit, sot, përmendet me krenari si vendi ku forcat ruse, me heroizëm, por pa sukses, u mbrojtën kundër sulmuesve anglo-francezë, por edhe si vendi i një prej betejave më të përgjakshme, edhe ajo e pasuksesshme, kundër ushtrive të Hitlerit. Në erën sovjetike, Krimea u rrit si një bazë e madhe detare dhe gadishulli, me malet e tij, me gjiret e thella, plazhet dhe klimën thuajse mesdhetare, është bërë po ashtu një vend ku kalojnë vitet e pleqërisë pjesa më e madhe e zyr-tarëve të lartë. Që nga pavarësia e Ukrainës, në 1991-shin, biznesi i turizmit është fuqizuar me një bum hotelesh, restorantesh dhe industrish të tjera argëtimi. Pjesa më e madhe e këtyre bizneseve

janë prona të investitorëve rusë dhe kjo përbën edhe një tjetër motiv për “aneksim” të maskuar me retorika pasionante nacionali-ste. Prania e flotës ruse, përforcon ndjenjat se Krimea është pjesë e Rusisë. Mijëra marinarë rusë dhe ushtarë enden nëpër qytet dhe flamujt rusë valëviten pranë godinave qeveritare dhe atyre të marinës. Porti dhe gjithçka për-reth tij është marrë me qira nga Rusia deri në 2017-ën dhe Ukraina ka kërcënuar se nuk do ta rinovojë më kontratën. Kievi ka zemëruar edhe Kremlinin me kufizimet e reja mbi anijet që hyjnë apo dalin nga Sevastopoli, pas pushtimit të Gjeorgjisë. Moska e ka bërë ndër-kohë të qartë se është e vendosur të qëndrojë.

Në Tbilisi, gjeorgjianët varrosën të vdekurit e luftës dhe u lutën për vendin e tyre në një ditë feste feta-re. Trupat e 10 prej 263 ushtarëve të vrarë në konfl ikt, u vendosën në një varr të përbashkët

AKTUALITET22



Një aksident i rëndë ka ndodhur djenë mbrëmje në aksin rrugor Ballsh-Tepelenë në afërsi të fshatit Mogi-

la. Dy djem kanë humbur jetën si pasojë edaljes nga rruga të automjetit ku udhëto-nin së bashku. “Benzi” me targa TP 1376B, ka qenë duke udhëtuar në rrugën evështirë rurale nga Tepelena për në Mogi-la, kur ka dalë nga rruga për shkaqe endetë panjohura, duke rënë disa metra posh-të rrugës. Për pasojë, kanë mbetur të vde-kur një 17-vjeçar dhe një fëmijë 8-vjeçar,të cilët, sipas informacioneve të para ngapolicia, nuk kanë lidhje farefisnore menjëri-tjetrin, por janë banorë të fshatitMogila. Automjeti drejtohej nga 17-vjeçari, Xhevahir Dobrai, ndërsa 8-vjeçariEgli Mahmutaj ka qenë pasagjer.

Britania, sa viza u dhashqiptarëve në 6 vjetStatistikat 2001-2007: U refuzuan 17 mijë, nga 70 mijë kërkesaNGA LONDRAMUHAMED VELIU

Bëhen publike shifrat e dhëniessë vizave shqiptarëve nga am-basada e Mbretërisë së Bash-kuar në Tiranë. Ndryshe nga

vendet e tjera evropiane, Britania e Mad-he nuk e ka pasur aspak të vështirë të bëjëtransparencën rreth numrit të vizave që ujanë dhënë shqiptarëve, sapo një gjë etillë i është kërkuar. “UK Border Agency”,që tashmë mbulon sektorin e vizave, kavënë në dispozicionin tonë të dhënat e ap-likimeve që njihen si “Entry ClearanceStatistics”. Gazeta “Shqip”, përmes kësajagjencie, ka mundur të sigurojë këtostatistika për vitet 2001-2007, ku me de-taje të ndara sipas kategorive, mësohetnumri i saktë i atyre që kanë përfituar vizanga kjo ambasadë, përfshi numrin e atyreqë i është refuzuar një e tillë.

AplikimetGjatë këtyre gjashtë viteve të fundit

pranë kësaj ambasade, për marrje vizashpër qëllime të ndryshme kanë aplikuar70570 persona. Prej tyre, 53842 janë paji-sur me viza, ndërsa pjesës tjetër u ështërefuzuar. Vizat më të kërkuara pranë kësajambasade janë ato për bashkim familjar,apo martesë me shtetase britanike apoevropiane, si pasojë e një numri të madhemigrantësh shqiptarë që kanë emigruarnë këtë vend gjatë dhjetë viteve të fundit.Një numër tjetër i konsiderueshëm janëata të cilët kanë aplikuar për vizë udhëti-mi apo për qëllime familjare. Ndërkohë,

numri i vizave për qëllime studimi apopunësimi kapin nivele të ulëta, pasi ap-likime të tilla kërkojnë plotësimin e disastandardeve të nevojshme. Megjithatë,po të krahasosh numrin e vizave të lëshua-ra me ato të refuzuara, përqindja e vizavetë aprovuara është më e lartë se ajo e refu-zimeve. Në komunitetin shqiptar në An-gli, muajt e fundit, gjithnjë më tepër flitetpër një “shtrëngim dore” në dhënien evizave nga kjo ambasadë. Nëse kjo është

e vërtetë apo jo, mbetet për t’u vërtetuarkur “UK Border Agency”, që tashmë mbu-lon edhe sektorin e vizave, të publikojëraportin vjetor për vitin 2008, duke e kra-hasuar atë me një vit më parë. Burimepranë ambasadës britanike në Tiranëpohojnë për “Shqip” se nuk ka ndonjë ori-entim nga Londra për pakësimin e lëshim-it të vizave ndaj aplikantëve shqiptarë.“Shpeshherë, dhënia apo refuzimi i vizëska të bëjë direkt me oficerin e lëshimit të

vizave. Është kompetencë e tij lëshimi oserefuzimi i vizës”, shprehet burimi, dukelënë të kuptohet se nëse ka pasur sh-trëngim në lëshimin e vizave, kjo kaardhur si pasojë e të qenit strikt nga ndon-jë punonjës konsullor.

Bashkimi familjardhe martesatBashkimi familjar apo marrja e një vize

për qëllime martese mbeten dy nga kate-goritë më problematike për shqiptarët.Një prej kushteve në aplikimin për këtëvizë është paraqitja e certifikatës së famil-jes për personin që është “sponsorizuesi”i vizës, në të shumtët e rasteve emigrantëtshqiptarë në Angli. Duke pasur parasyshfaktin që shumë shqiptarë për efekt tëpërfitimit të azilit kanë përdorur naciona-litete të ndryshme dhe tani janë shtetasbritanikë, e kanë të vështirë të kryejnëaplikime të tilla, pasi të dhënat në certi-fikatën familjare në Shqipëri, me ato tëpasaportave britanike apo lejeve të qën-drimit janë krejt të ndryshme. Megjithatë,edhe në këto rrethana, ka nga ata të cilëtkanë aplikuar për viza martese apo bash-kim familjar, duke treguar identitetin evërtetë në ambasadën britanike në Ti-ranë. Në shumicën e rasteve, vizat janërefuzuar, madje pasojat kanë qenë edhemë të rënda. Kur kjo ambasadë ka parëmospërputhje të dokumentacionit, sipasligjit ka njoftuar zyrën e “Home Office” nëLondër. Një veprim i tillë ka çuar në nisjene hetimit se si personat në fjalë kanë për-fituar lejet e qëndrimit apo nënshtetësinëbritanike përmes mashtrimit.

70570KËRKESAAmbasada e Britanisë së Madhe nëShqipëri ka marrë këtë numëraplikimesh për vizë gjatë gjashtëviteve. Shumica e kërkesave kanëpasur si motiv bashkimin familjarapo martesën në Britani

53842VIZAKy është numri i vizave që janëlëshuar për shtetasit shqiptarë ngaambasada e Britanisë së Madhe, përperiudhën 2001-2007. Refuzimet,sipas ambasadës, janë bërë vetëmpër mospërmbushje kriteresh

Tepelenë

Vdesin në aksidentrrugor dy të mitur

Biznesmeni egjiptian, Ayman Gad, icili sipas disa qytetarëve nga Fieri“është zhdukur” prej pesë muajsh,

ndodhet në Tiranë dhe thotë se nuk ka as-një problem “as me bankat, as me shtetin”.Pas publikimit në gazetën “Shqip” të një ar-tikulli që përcillte shqetësimin e disa ban-orëve të pallateve të ndërtuara nga Gad, bi-znesmeni egjiptian është paraqitur dje nëredaksinë e gazetës. Shtetasi egjiptian, i cilijeton prej gati nëntë vjetësh në Shqipëri,thotë se nuk ka asnjë problem me autorite-tet shqiptare dhe asnjë detyrim bankar tëpashlyer. “Jam larguar vetëm për disa ditënga Shqipëria, për të takuar familjen nëEgjipt”, thotë Ayman Gad. Në lidhje meshqetësimet e banorëve të pallateve tëndërtuara prej tij, egjiptiani thotë se i ka tëgjitha dokumentet në rregull dhe askushnuk ka pse shqetësohet.

k.v.

Egjiptiani

Gad: Jam këtudhe s’kam, borxhe

23


@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comAKTUALITET

Drejtoria e Policisë Kufitarenë Vlorë u ka kërkuar të

gjitha agjencive të udhëtimit qëtë mos shesin më bileta mbi ka-pacitetet e trageteve, si përpasagjerë, ashtu dhe për au-tomjete, në mënyrë që të mosketë më konfuzion në port. Drej-tori rajonal i Kufirit dhe Emigra-cionit, Myzafer Elezi, sqaron sepas incidentit të javës së shkuarme tre shtetas italianë dhe njëshqiptare, është kërkuar meforcë nga agjencitë e shitjes sëbiletave që të respektojnë rez-ervimet dhe të mos lënë nëradhë personat që kanë caktu-ar datën udhëtimit kohë mëparë. Ndërkohë, mësohet senga ana e sektorit kundër krimitekonomiko-financiar është fill-uar procedimi penal ndaj agjen-cisë turistike "Agudimos", përshitjen e biletave mbi kapacite-tet e tragetit "Aleksandros" tëlinjës Vlorë-Brindisi, si dhe përrritjen abuzive të çmimit të bi-letave. Sipas policisë, me rritjene fluksit të lëvizjes së emi-

Sezoni i vjeljes së kanabisittrazon Policinë e GjirokastrësLëvizin të gjithë drejtuesit, deri te sektori i Qarkullimit Rrugor

Sezoni i vjeljes së kanabisit egjen me një staf të ri drejtues Policinë e Gjirokastrës.

Drejtori i Përgjithshëm i Policisë,Ahmet Prençi, ka firmosur djeemërime e transferime që prekinkryesisht Policinë e Gjirokastrës,me motivacionin "për t'i dhënënjë impuls të ri punës".

Zyra e shtypit e Drejtorisë sëPërgjithshme të Policisë së Sh-tetit njoftoi dje emërimin e ArbenHysenajt, me gradën drejtues iparë, në detyrën e drejtorit tëPolicisë së Qarkut Gjirokastër.Hysenaj, i cili deri dje kryente tënjëjtën detyrë në Elbasan, plotë-son vendin vakant të drejtorit tëPolicisë së Qarkut Gjirokastër,pasi ish-drejtori i Gjirokastrës,Hysni Burgaj, është emëruar mëparë zv.drejtor i Përgjithshëm iPolicisë së Shtetit. Emërimi i parëështë sigurisht i justifikuar memotivacionin "për një impuls tëri", pasi një drejtori policie nukmund të ketë asnjë lloj impulsipa "kokë".

Por drejtori i Përgjithshëm iPolicisë së Shtetit ka bërë edhedisa lëvizje që nuk mund të jus-tifikohen me motivacionin edhënë, sepse ata që lënë detyratqë kanë pasur në Gjirokastër sh-kojnë në rrethe të tjera me tënjëjtat detyra. Kështu, Ylli Met-ko, me gradën drejtues, që mëparë kryente detyrën e zv.dre-jtorit të Policisë së Qarkut

Gjirokastër është emëruar në tënjëjtën detyrë në Elbasan, ndër-sa vendin e tij e ka zënë DdejtuesiHalit Murati, i cili zhvendosetparalelisht nga Vlora.

Shef i Komisariatit të PolicisëGjirokastër është emëruar kryeko-misari Nazmi Shuli, i cili më parëkryente detyrën e shefit të Komis-ariatit të Policisë Laç, ndërsa shefi

i Komisariatit të Gjirokastrës, ko-misar Artan Osmani, ka kaluar nëLaç në të njëjtën detyrë. Lëvizjetkanë prekur edhe QarkulliminRrugor. Në Gjirokastër ështëemëruar shef komisari BlerimLaçi, ndërkohë që shefi i më-parshëm është transferuar në tënjëjtën detyrë në Përmet.

Në të gjitha këto lëvizje, përveçplotësimit të vendit vakant tëdrejtorit të Policisë së QarkutGjirokastër bëhet edhe një ndry-shim cilësor me vendosjen në kryetë komisariatit të një oficeri megradën kryekomisar, ndërsaparaardhësi ishte komisar. Porkrerët e deridjeshëm të policisë sëqarkut më problematik për kultiv-imin e bimëve narkotike nukkanë "pësuar" asgjë, edhe pseeprorët me frazën "impuls i ri" ethonë shkoqur se ata që ikin nukkanë qenë të aftë të realizojnëdetyrat që u kërkoheshin. Gjith-sesi, ndryshimet vijnë në një mo-ment kur situata në Gjirokastërnuk është aspak nën kontroll.Plumbat nga Lazarati i kanabisitbëhen përditë e më kërcënues përbanorët e lagjeve periferike tëqytetit dhe ata të fshatrave fqinj.

Gjirokastritët presin net më tëqeta dhe siguri për të qëndruaredhe në ato dritare që shohin ngaLazarati. Këtë mund t'ua japëvetëm policia që mbahet me tak-sat e tyre.

K.Velaj

Ndryshimet vijnë në një moment kur situata nëGjirokastër nuk është aspak nën kontroll.Plumbat nga Lazarati i kanabisit bëhen përditëe më kërcënues për banorët e lagjeve periferiketë qytetit dhe ata të fshatrave fqinj

Vlorë

Drejtori Elezi: Abuzimi me biletat, burimi i problemeve

Sherri me italianët, policiamerr masa ndaj agjencive

grantëve, disa nga agjencitë eudhëtimit që operojnë në Vlorëkanë abuzuar me biletat. "Ne,si drejtori kufitare, shqetësimine qytetarëve ia kemi përcjellësektorit të krimit ekonomik përhetime të mëtejshme", shpre-het drejtori Elezi. Ai shton se "ne,si drejtori rajonale e kufirit, i kemimarrë të gjitha masat që emi-grantët që kthehen në vendet epunës në Itali të mos kenë mëvonesa dhe radhë të gjata". Nëjavën e dytë të fluksit të kthimittë emigrantëve, nga ana e poli-cisë së kufirit, janë hapur 11sportele për lehtësimin e kon-trollit të dokumentacionit tëpasagjerëve dhe katër për au-tomjetet. Policia kufitare ka shtu-ar shërbimet, për t'i ardhur nëndihmë policisë së Portit tëVlorës. Drejtori Elezi thotë sepër disiplinimin e trafikut ngahyrja e portit deri te terminalijanë angazhuar edhe efektivëtë strukturës speciale "DeltaForce".

Mi.Ma.

Drejtorirajonal iKufirit dheEmigra-cionit,MyzaferElezi

24

shqipE PREMTE, 29 GUSHT 2008 SOCIALE

arku i Kukësit numëron më shumë se 1700 invali-dë. Invalidët e punës duke përbërë një prej grupime-

ve më të mëdha të organizuara në krejt rajonin. Pjesën dërmuese e përbën rrethi i Kukësit me rreth 1000 të tillë. Numri i madh i in-validëve shpjegohet me faktin se kemi të bëjmë me një zonë me numër të madh minierash, ku më herët funksionin edhe fabrika të caktuara. Kryetari i shoqatës së invalidëve për qarkun, Mustaf Lugja, thotë, për gazetën “Shqip”, se invalidët përbëjnë “rezultatin real të asaj sakrifice që ka paguar populli i zonës në minierat primi-tive dhe në sektorët e vështirë” dhe se kjo masë ka një përqindje të konsiderueshme, e cila duhet të respektohet. Lugja tha se në shkallë vendi invalidët kanë sta-tusin e tyre, që, sipas tij, “përbën një arritje të madhe”, por që mje-risht nuk respektohet. Ai nënvi-zoi disa elementë të rëndësishëm të vetë statusit, që nuk i njeh askush, siç janë bileta e udhëti-mit, punësimi në administratën bashkiake dhe komunale 1 në 12

Emërohet gruaja që do të qëndrojë në krye të Qendrës Spitalore Uni-versitare “Nënë Tereza”.

Pas firmosje së Kryeministrit Sali Berisha të emërimit të Gjeorgjina Kulit, në krye të ndërmarrjes në të madhe spitalore në vend, mini-strja bën prezantimin e koleges. Pediatrja, e cila për shumë vite ka punuar si mjeke e shërbimit të Pediatrisë, është prezantuar dje para shefave të shërbimit si drejtuese e re e qendrës Spitalore Universitare “Nënë Tereza”.

Mes kolegësh, por dhe mes punonjësve të administratës, Gjeorgjina Kuli, drejtore e re e Qendrës Spitalore Universi-tare “Nënë Tereza”, ka kërkuar si pjesë të edukatës së punës, bashkëpunimin dhe punë në grup. Ajo para kolegëve deklaroi dje, se tashmë kjo ndërmarrje spitalore ka nevojë për punë dhe përmirësimi realizohet vetëm nëpërmjet bashkëpunimit dhe punës zinxhir.

“Ka ikur koha e drejtimit të

QSUT-së nga pakicat elitare, spitali më i madh në vend do të drejtohet në staf”, tha Kuli. Gjatë aktivitetit të prezantimit të saj në krye të QSUT, ministrja Godo ka bërë një tjetër deklaratë, lidhur me korrupsionin.

“Tema më e përfolur nga mediat sot është korrupsioni. Në disa raste, me këtë fenomen edhe ekzagjerohet. Por, gjithsesi, unë kam marrë përsipër që me ndihmën tuaj ta luftoj edhe në ato fijet më të holla, që shpesh janë të padukshme”, tha mi-nistrja e Shëndetësisë, Anila Godo. Sipas saj, drejtuesja e re ka merita jo vetëm në punë, por edhe si drejtuese. Aftësitë e saj janë të mjaftueshme për të kryer një punë të mirë dhe për të ndjekur ato probleme që e shqetësojnë sot QSUT-në. Sakaq, shefi i Neurokirurgjisë, Mentor Petrela, deklaroi se në lëvizjet e herëpashershme të punonjësve të administratës janë nxitës së fenomenit të korrupsionit. Gje-orgjina Kuli, drejtoresha e re e QSUT-së, zëvendëson në këtë detyrë ish-drejtorin Mati Pepa. Ministrja e Shëndetësisë, Anila Godo, duke prezantuar Kulin në

Prezantohet drejtoresha e re e QSUT-së, Gjeorgjina Kuli, mjekja pediatre që do të kujdeset për ndërmarrjen QSUT

Emërohet mjekja që do të drejtojë “Nënë Terezën”detyrën e re, kërkoi mbështetjen dhe bashkëpunimin e të gjithë mjekëve për përballimin e sfidave që ka përpara shëndetësia shqip-tare. Ajo u bëri thirrje atyre për të vënë në jetë energjitë, për të parë më mirë atë shëndetësi, së cilës gjithsecili prej tyre i ka kushtuar jetën. Duke u ndalur te misioni i QSUT-së, ajo tha: “Kjo është një qendër spitalore universitare e vetmja në vend, që ka për detyrë të përmbushë tre atributet e saj diagnostiko-kurative, shkencore dhe didaktike dhe përmbushja e tyre është shumë e rëndësi-shme”. Sipas saj, QSUT është pasqyra e fitoreve dhe disfatave të shëndetësisë. Nga ana e saj, drejtoresha e sapoemëruar e QSTU, Gjeorgjina Kuli, deklaroi se “drejtimi i QSUT-së do të bëhet në staf dhe pjesëtarë të këtij stafi jeni ju, shefat e shërbimeve”. Ajo shprehu besimin në mbështetjen e qeverisë dhe Kryeministrit, por dhe profesorëve, bashkëkohësve, studentëve, për t’iu përgjigjur kërkesave të kohës.

Ministrja e Shëndetësisë, Anila Godo, zv/ministrja Zamira Sinoimeri, drejtoresha e Qendrës Spitalore

“Nënë Tereza”, janë të treja mjeke. Përveç kësaj, të tre gratë janë pediatre dhe të treja në postet më të rën-dësishme drejtuese në krye të Shëndetësisë. Politikat shëndetësore, si dhe administrimi i ndërmarrjes më të madhe spitalore me emrin “Nënë Tereza”, janë shtyllat kryesore ku shihen ecuria, përmirësimi apo reforma në shëndetësi. Nën kujdesin e tre mjekeve pediatre, për-mirësimi i hallkave të punës në shëndetësi shihet me perspektivë dhe në të njëjtën kohë dhe me shpresë të madhe për ndryshim. Dje në konferencën për shtyp, atje kur të treja qëndronin bashkë, kolegët e tyre shprehën besim në të ardhmen e këtij sektori. Veç zv/ministres, e cila prej tre vitesh ndodhet në këtë post, ministrja dhe drejtorja e re e QSUT-së, refl ektuan emocion, por edhe përgjegjshmëri, lidhur me detyrat e reja të ngarkuara nga vetë Kryeministri Sali Berisha.

Postet

Tre gratë pediatre në

krye të Shëndetësisë

Kukës, invalidët e punës

kërkojnë respektimin e statusit

Arabia kooperim me

Shqipërinë për farmaceutikën

Qarku i Kukësit numëron më shumë se 1700 invalidë

Takimi dypalësh Kërkesa

Bashkëpunim në fushën e farmaceutikës dhe njëko-hësisht edhe infrastrukturë

të pajisjeve spitalore. Kjo ka qenë tema kryesore e takimit dypalësh të ministres së Shëndetësisë, Anila Godo dhe ambasadorit të Mbretërisë së Arabisë Saudite, Abdullah Al-Abdulkarim. Godo, pasi njohu ambasadorin Abdul-karin me reformat e ndërmarra për përmirësimin e sistemit shëndetësor në vend, disku-toi për bashkëpunimin mes dy

vendeve, veçanërisht në fushën e farmaceutikës dhe pajisjeve mjekësore.

Ambasadori siguroi nga ana e tij mbështetjen maksimale si në realizimin e reformave të ndërmarra, bashkëpunim në fushën farmaceutike dhe për pa-jisjet mjekësore, duke sugjeruar intensifikimin e marrëdhënieve dypalëshe me realizimin e një vizite të një delegacioni të Mini-strisë së Shëndetësisë në Arabinë Saudite.

e kështu me radhë. Kjo e fundit, d.m.th., që në çdo 12 punonjës, një duhet të jetë nga radhët e

invalidëve, çka në realitet përbën një rast të rrallë. Anëtarësia e shoqatës me një shtrirje kaq të gjerë ka në përbërje persona të profesioneve dhe moshave të ndryshme, të cilët në bazë të sta-tusit të invalidit të punës mund të përfitojnë punësim me orar të pjesshëm si inxhinierë, arkitektë, teknikë ndërtimi, financierë e kështu me radhë. Duke folur në emër të shoqatës, kryetari Lugja u kërkon njësive të pushtetit ven-dor, si dhe strukturave të qarkut, që të ndihmojnë në respektimin e statusit të invalidit, duke det-yruar drejtues të kompanive të transportit të nënshkruajnë mar-rëveshjen për transportin falas, apo me çmim të reduktuar për invalidët. Por drejtues mjetesh të transportit publik, si dhe për-gjegjës të agjencive janë shprehur se nuk dinë asgjë rreth këtij detyri-mi ligjor. Mirëpo, siç u shpreh një invalid nga Tropoja, për të ardhur në Kukës, ku është edhe qendra administrative e qarkut dhe pre-fekturës, i ishin dashur të paguante 1/3 e krejt pensionit, prej rreth 10 mijë lekë. S.Dida

Q

“Tema më e për-

folur nga mediat

sot është kor-

rupsioni. Në disa

raste, me këtë

fenomen edhe

ekzagjerohet”

shqip

25

@E PREMTE, 29 GUSHT 2008 SOCIALE


Konkurset Maturantët e skuali-fikuar nga e drejta e studimit kërkojnë deri në fund një al-

ternativë për t’u futur në univer-sitet. Bëhet fjalë për maturantët që kanë konkurruar në Akade-minë e Arteve të Bukura dhe ata që i janë nënshtrua konkursit në Institutin e Fizkulturës. Një grup përfaqësuesish nga kjo kategori ka kërkuar me ngulm dje një përgjigje nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës. Kërkesa e tyre është që Ministria e Arsimit t’i kthej notën 4 në pikë. Vlerësimi negativ i disa maturantëve në një nga provimet me zgjedhje, ku në konkursin e Arteve të Bukura dhe të Sporteve kanë marrë pikët maksimale, i privon të drejtën e studimeve. Vlerësimi negativ në një nga provimet me zgjedhje të disa maturantëve, të cilët kanë konkurruar për të studiuar në Universitetin e Arteve të Bukura dhe në atë të Akademisë së Spor-teve, me pasojë privimin nga e drejta për të ndjekur studimet e larta, i ka detyruar ata të mbli-dhen dhe të protestojnë përpara dyerve te Ministrisë së Arsimit. Kjo duke u nisur nga konkurset që ata kanë zhvilluar për t’u pranuar në këto universitete dhe vlerësimi që kanë marrë nga maksimumi i pikëve.

Kërkesa e tyre është që nota katër, e marrë në njërën nga pro-vimet me zgjedhje, të kthehet në pikë nga Ministria e Arsimit, çka do t’u jepte të drejtën që të vijonin studimet në fakultet. Ministria e Arsimit nisur nga kjo ka dhënë përgjigje se kërkesa e kandidatëve për studentë s’mund të merret pa-

SKUALIFIKIMIKëtë vit, për shkak të ngeljes në një nga katër provimet e Maturës Shtetërore, rreth 13000 nxënës humbën të drejtën për t’u regjistruar në fakultet

DUKURIANjë dukuri e tillë, sipas specialistëve të bujqësi-së, ka ardhur nga fakti se fara e misrit hibrid mbillet vetëm në brezninë e parë, pasi në brezni të tjera ajo degjeneron

KËRKESANjë grup përfaqësue-sish nga kjo kategori ka kërkuar me ngulm dje një përgjigje nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës. Kërkesa e tyre është që Ministria e Arsimit t’i kthej notën 4 në pikë

SHQETËSIMIKështu ka ndodhur në fshatin German të ko-munës Komsi, në rrethin e Matit, ku në 6 dynym tokë, të fermerit Kurt Bunga, nuk rezulton të ketë asnjë kalli misri me kokrra të plota

PËRGJEGJËSITNdërsa pikat e tregtimit, që kanë zëvendësuar ish-degët e farërave nëpër rrethe, ku kryesisht pu-nojnë persona të licencuar me profesion agronom, janë përgjegjëset direkt për certifi katën e origjinës së farërave që shesin.

“Që maturantët të regjistrohen në

universitet, duhet të ka-lojnë provimet e detyrua-ra, provimet me zgjedhje dhe në rastet e degëve specifi ke edhe konkur-set”, sqaroi zyrtarisht Ministria e Arsimit. Po ashtu gjatë të tre viteve të Maturës Shtetëro-re të gjitha rregulloret, udhëzimet, urdhrat e ministrit kanë sqaruar se në rast se nuk kalohen “pengesat”, provimi me detyrim, me zgjedhje nuk mund të shkohet në konkurs dhe si rrjedhojë edhe në universitet. Kjo për degët specifi ke. Këtë vit ndryshe nga të tjerat maturantët “talente” janë futur në konkurs dhe pas nënshtrimit të konkur-sit kanë marrë përgjigje edhe nga universiteti dhe nga shkolla për sa u takon lëndëve me zgje-dhje. Ka pasur nga ata që kanë fi tuar konkursin, por nuk kanë fi tuar provimet me zgjedhje.

Dhjetëra fermerë në rre-thet Mat dhe Bulqizë, në Qarkun e Dibrës, nuk

do kenë çfarë të korrin në arat e mbjella prej tyre me drithëra buke, pasi kallinjtë e misrit re-zultojnë të jenë pa kokrra. Kështu ka ndodhur në fshatin German të komunës Komsi, në rrethin e Matit, ku në 6 dynym tokë, të fer-merit Kurt Bunga, nuk rezulton të ketë asnjë kalli misri me kokrra të plota. Ky dështim prodhimi, ka

sjellë trishtim të thellë, për këtë fermer, pasi familja e tij prej 10 personash, nuk ka asnjë burim tjetër jetese përveçse tokës. 50-vjeçari Bunga, krejt i shokuar nga ky skandal i vërtetë, thotë se farën e ka blerë në një pikë treg-timi farash dhe pesticidesh, në qytetin e Burrelit. Nuk kam lënë derë, siç thotë vetë ai, pa trokitur, për dështimin total të prodhimit të misrit në 6 dynym tokë arë të mbjellë, por deri më tani asnjë zgjidhje nuk kam gjetur. Tani nuk më ka mbetur rrugë tjetër, vetëm se t’i drejtohem gjykatës, vijon më tej ai, por edhe ajo më

Të rinjtë e skualifikuar nga e drejta e studimit protestojnë para Ministrisë së Arsimit Maturantët: Na e ktheni notën 4 në pikë

rasysh, sepse bie ndesh me ligjin. Një vendim i Këshillit të Ministra-ve në vitin 2006, sipas Ministrisë së Arsimit e sqaron në detaje.

VKM-ja është botuar në Fletoren Zyrtare Nr. 12, datë 23.2.2006.

Në faqen 7 dhe 19 të Guidës “Matura Shtetërore 2008”, shpër-ndarë studentëve, thuhet shpre-

himisht se Matura Shtetërore nënkupton dhënien e 4 provime-ve, nga të cilat dy janë të detyrua-ra dhe dy janë me zgjedhje. Për shkak të ngeljes në një nga katër provimet e Maturës Shtetërore rreth 13000 nxënës humbën të drejtën për t’u kualifikuar në shkollat e larta këtë vit. Nxënësit që garuan për programet e stu-

dimit me konkurs janë njoftuar ditën e konkursit se kualifikimi përcaktohet nga rezultatet në provimet e Maturës Shtetërore dhe në konkurs. Ky njoftim ka qenë edhe i afishuar publiki-sht në ambientet e Akademisë. Sakaq, maturantëve që u është mohuar e drejta për të qenë pjesë e auditorëve, janë pikërisht ata që

në zhanre të ndryshme artistike e kanë përfaqësuar Shqipërinë denjësisht brenda dhe jashtë vendit, me çmime të ndryshme të fituara si në kanto, pikturë, skenografi, koreografi, cirk dhe volejboll. Pikërisht këta matu-rantë janë vlerësuar me çmimet e para në Kosovë, Poloni, Gjermani dhe brenda Shqipërisë.

Maturantët, e dinin pa marr provimin s’ka universitet

Të dhëna

Të dhëna

Të mbjellat lënë fermerët “me gisht në gojë”Agronomët: Fara e misrit hibrid mbillet vetëm në brezninë e parë, pasi në brezni të tjera ajo degjeneronProblemi

fara e misrit hibrid mbillet vetëm në brezninë e parë, pasi në brezni të tjera ajo degjeneron. Vetëm hibridi i breznisë së parë, ka ga-ranci të plotë prodhimi, ndërsa në brezni të tjera ndodhin mutacione (shpërthime) gjenetike, që në për-gjithësi anojnë nga ana negative, siç dhe ka ndodhur në këtë rast, ku nuk është bërë pllenimi, ku kalliri i misrit ka mbetur pa lidhur kokërr, thonë specialistët agronomë. Ma-dje, ata sqarojnë se vetëm qendrat

kërkimore të specializuara, kanë të drejtë të prodhojnë farë misri, gjë për të cilën disponojnë edhe licencat përkatëse. Ndërsa pikat e tregtimit, që kanë zëvendësuar ish-degët e farave nëpër rrethe, ku kryesisht punojnë persona të licencuar me profesion agro-nom, janë përgjegjëset direkt për certifikatën e origjinës së farërave që shesin. Por jo pa përgjegjësi në këtë drejtim, janë edhe drejtoritë e bujqësisë dhe ushqimit në këto rrethe, që, gjithsesi, duhet të ushtrojnë kontrolle, në lidhje me garancinë e këtyre farërave, që tregtohen në këta pika shitje. L h.

Raste të tilla

ku kallinjtë e

misrit rezultojnë

pa kokrra,

janë vërejtur

gjithashtu edhe

në Bulqizë

Vetëm qendrat kër-

kimore të speciali-

zuara, kanë të drejtë

të prodhojnë farë

misri, për të cilën

disponojnë edhe

licencat përkatëse

kanë thënë se është me pushime. Sipas agronomit me përvojë pune 20-vjeçare të këtij fshati, Avdi Gjepmeta, ky dështim prodhi-mi nuk ka të bëjë me kushtet e mbjelljes së tokës, pasi ato, sipas tij, kanë qenë shumë të mira. Kjo dëshmohet edhe nga zhvil-

limi krejt normal dhe i harlisur i misrit të mbjellë, por kallinjtë e misrit rezultojnë pa kokrra. Sipas banorëve edhe pse jo zyrtarisht,mësohet se raste sporadike të këtij lloji, janë ndeshur edhe nga fer-merë të tjerë, në komunat Suç dhe Baz të rrethit të Matit. Raste të tilla

ku kallinjtë e misrit rezultojnë pa kokrra, janë vërejtur gjithashtu jo vetëm në rrethin e Matit, por edhe në atë të Bulqizës, ku disa fermerë të komunës së Zerqanit, kanë lëshuar alarmin se kanë dështuar me mbjelljen e misrit për këtë vit. Edhe pse zyrtarisht nga drejtoritë

e bujqësisë në këto rrethe, nuk jepet një numër i saktë i këtyre rasteve, mësohet se deri më tani janë evidentuar me dhjetëra raste të tilla dhe se ky numër mund të jetë akoma edhe më i madh. Një dukuri e tillë, sipas specialistëve të bujqësisë, ka ardhur nga fakti se

1.Nxirrni nga aparati juaj DigitAlb kartën SMARTdhe lexoni numrin serial të qarkuar me blu014 XXXX XXXX-X

www.digitalb.alNe Ecim Me Hapin e Kohës!

DIGITALB

3.Nëse merrni konfirmimin që karta juaj duhet të ndërrohet, drejtohuni pranë pikave të shitjes DigitAlb, për ta ndërruar FALAS me kartën e re.

verifikoni ONLINE kartën tuaj SMART

Futni në fushat përkatëse, numrat mbi kartën tuaj

2.Vizitoni adresën tonë në internet www.digitalb.al/sc

27


@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comNDRYSHENDRYSHE

27KULTURE


Gjovalin Pacisjell në

ambientet eMuzeut

HistorikKombëtar

një ekspozitëme tablokushtuarfemrave

Për seksin

brishtëe

80 vjet monarkiOborri Mbretëror shqi-

ptar pritet të organizo-jë një sërë aktivitetesh merastin e 80-vjetorit të mon-arkisë. Sot, në orën 12:00,në sallën "Tefta Tashko",pranë Ministrisë së Kul-turës, do të organizohet ko-nferenca shkencore ndërko-mbëtare për "80- vjetorin emonarkisë". Në këtë eveni-

ment pritet të referojnë zëv-endësministri Ekrem Spahiu,i cili është dhe një njohës imirë i periudhës së monark-isë në vendin tonë, drejtori iQendrës së Studimeve Alba-nologjike, z. Ardian Marashi,drejtori i Institutit të Historisë,z. Beqir Meta, si dhe drejtorii Muzeut Historik Kombëtar, z.Kasem Biçoku.

Në brendësi të një tabloje, të mbetura pezullnë hapësirë-kohë, këtu shpirtrat femërorë"shërbejnë" për t'i dhënë jetë një beteje për

të fituar të drejtat dhe për të qenë të pavarura, cila-do qoftë veprimtaria që ato zgjedhin si shoqëruesenë jetë. Janë figura që vijnë nga e kaluara dhe e tash-mja, me një emër të madh, apo anonime. Së bashkualternohen për të na kujtuar se edhe ne jemi pjesë etyre. Janë bashkëshorte, nëna, dashnore, intelek-tuale: të mbledhura së bashku si në një takim kusecila rrëfen veten.

Kësaj here i ka takuar një autori mashkull, njëburrë... Por ai di të tregojë për femrat dhe e bën këtëduke folur nëpërmjet artit të tij. Në vëmendjen epiktorit Gjovalin Paci, në ekspozitën e çelur në am-bientet e Muzeut Historik Kombëtar, janë pikërishtato, seksi i brishtë. Dhjetë ciklet "Nga Eva te NënëTereza", "Simfoni femërore", "Verbalitet", "Nëkërkim të së bukurës", "Lirikë", "Mistika femërore","Femra si pjesë e sociales", "Psikologji femërore","Mentalitet" dhe "Jetë urbane" protagonistet janëfemrat. Në krye të ekspozitës, Nënë Tereza, si Gonx-he brenda gonxhes. Ajo vjen si një luftëtare e vërtetëe të drejtave të njeriut, krah saj, Eva që "çlirohet"prej brinjës së Adamit, pastaj molla, momenti kurgruaja nis të sulmohet e të diskriminohet për dobës-inë e saj. Kështu nis historia e gjatë e dhunës ndajgrave, e cila të ngjan sikur të ketë lindur bashkë meto. Ashtu si në pikturën kur para një pasqyre, ajo nuke shikon veten për atë që është, por si një monstërqë është e destinuar të jetojë e tillë për të gjithë jetën,lind në këtë mënyrë dhuna ndaj vetes, e më pas"dhuna me borselinë", siç e quan autori atë të mash-kullit intelektual që, nën këtë petk, fsheh veten e tijtë vërtetë... Këtu, ato kanë një detyrë të mirëcaktu-ar, sepse vijnë në kuadër të fushatës kundër dhunësndaj gruas. Janë një galeri e tërë personazhesh,duke nisur nga Eva, Kleopatra, Nënë Tereza, dhe

Zhan D'Ark. Nëpërmjet historive personale, atokanë frymëzuar dhe i kanë dhënë forcë për të ecurpërpara edhe atyre që vuajtjet, emocionet, dëshirat,dashurinë i përjetojnë në heshtje. Në dukje janë tëndryshme nga njëra-tjera, por të gjitha së bashkukanë ndërtuar një zinxhir lidhës që i bashkon menjëra- tjetrën në çdo kohë. Historia rrëfehet thuajse

e njëjtë, diku detajet i bëjnë unike. Ato kanëç'thonë... sepse në periudha të ndryshme, betejëne kanë bërë të vetme.

Në ekspozitën "Monolog femëror", nëpërmjet140 punimeve të teknikave të ndryshme, gratë kanëvendosur të "apelojnë", thuajse në heshtje, ashtusiç dinë ato, pa shumë zhurmë, por kurajoze dhe të

vendosura për të përcjellë mesazhin se diçka mundtë lëvizë edhe duke folur artistikisht. "Monologfemëror" paraqet personalitetin e femrës, ëndrrat,inteligjencën, sakrificën dhe ambicien femërore tëpërcjella përmes simboleve të artit pamor. "Qëllimii hapjes së kësaj ekspozite është që, nëpërmjet ele-menteve artistikë si piktura, të ndikojë në ndjesh-mërinë e publikut, jo vetëm artistikisht, por edhe sai përket anës sociale të problemit", u shpreh artistiGjovalin Paci. Nga ana e tij, autori i ekspozitës, pik-tori Paci, duke shpjeguar mesazhin e "Monologutfemëror", tha se dhuna në tërësi dhe ndaj femrës nëveçanti, është element i të pafuqishmit, i dështimitdhe i mungesës së vëmendjes nga të tjerët, për tëqenë i barabartë. "Lindja e Evës nga Adami, ikja ngaEdeni, Kleopatra, Zhand D'Ark, Elizabeta e deri teNënë Tereza... Në këtë monolog gjen jetët e thjesh-ta të miliona femrave, që me sakrifica e vullnet, esidomos me inteligjencën e tyre, krijuan personali-tetin e femrës në kohë si pasuri shpirtërore, sociale,intelektuale dhe politike të shoqërive demokratike.Këtu monologu është i heshtur e vepron në mënyrëvizive, duke u shtrirë në kohë, jashtë çdo arsyetimitë elementeve logjikë racionalë. Simboli, shenja,ngjyra dhe teknika e përdorur janë faktorët që mëkanë ndihmuar në realizimin e kësaj subkoshiencefemërore", u shpreh piktori Gjovalin Paci. Ekspozitaështë vlerësuar si për vlerat artistike, ashtu edhe përmesazhin që përcjell piktori, për profesionalizminme të cilin ai ka skicuar portretin e gruas. Ekspozita"Monolog femëror" e cila është çelur nën kujdesin ekryetares së Kuvendit Jozefina Topalli, do të qën-drojë e hapur deri më 3 shtator. Disa prej punimevetë Gjovalin Pacit janë pronë e institucioneve sh-tetërore e private, si brenda, ashtu edhe jashtë ven-dit. Që prej vitit 1984, ai ka çelur një numër të kon-siderueshëm ekspozitash.

Arjola Hekurani

Autori i ekspoz-itës, piktori Paci,duke shpjeguarmesazhin e "Mon-ologut femëror",tha se dhuna nëtërësi dhe ndajfemrës në veça-nti, është elementi të pafuqishmit,i dështimit dhe imungesës sëvëmendjes nga tëtjerët, për të qenëi barabartë



28KULTURE

BALADA E MURIMITteteteteteshqiptarët dhe te ballkanasitOLIMBI VELAJ*

Balada e murimit njihet në gjithë rajonin eBallkanit. Në këtë territor ajo bashkëjetonsot me zakonin e flijimit. Por, ndërsa ky za-

kon, madje më herët: ky rit njihet për shumë ra-jone të tjera të botës, në Ballkan ai është më i gjallëse kudo.

Pavarësisht varianteve të ndryshme që ka kjobaladë, në Ballkan është stereotip prania në të etre vëllezërve që ndërtojnë dhe rifillojnë çdo ditëndërtimin e një ngrehine, që nuk reziston. Po ashtuështë i pranishëm në të gjitha variantet një plak imoçëm, që u kujton vëllezërve ndërtues se duhettë flijojnë njërën nga gratë e tyre në themele, qëngrehina të rezistojë. Variantet e shumta në popu-jt e Ballkanit kanë shpesh shumë shmangie ngakjo linjë, sidomos për numrin e ndërtuesve, përqëndrimin e gruas së muruar, për llojin e ngre-hinës etj. Megjithatë, balada haset rëndom në tra-jtën që përmendëm dhe ky është arketipi i saj.

Nga kohët pagane dhe ritete tyre, në ditët tonaStudiues të ndryshëm hedhin

dritë mbi çështjen e murimit dhesjellin shpesh fakte reale. Botimetë shekullit të 19-të përmbajnëmateriale të shumta për këtëçështje. Ndër to gjenden të dhë-na faktike edhe për murim njerëz-ish. Gjeografia e përhapjes përf-shin zona të tëra të planetit dheduket sikur në kohët pagane riti iflijimit ekzistonte gjithkund. Ka fakte për ekzis-tencën e zakonit të murimit nga një sërë popujshtë Azisë: Kina, Japonia, India, nga semitët e Afrikës,Zelanda e Re, Tahiti, Amerika Jugore etj. (1*).

Ndërsa në Ballkan njihen më shumë fakte përritin dhe zakonin e murimit.

Folkloristi Zihni Sako (2*) në lidhje me këtë tre-gon se zakoni i murosjes se gruas ka qenë i egër,por ai kaloi shkallë-shkallë në flijimin e bagëtivedhe të shpendëve. Megjithëkëtë, ai jetoi në njëtrajtë tjetër: murimi i njeriut të gjallë u zëvendë-sua me murimin e hijes së tij. Ky zakon i ri duket seedhe në Shqipëri ka qenë i njohur deri vonë. Përndërtimin e njërës këmbë të Urës së Gjirokastrës,mbi Drino, në rindërtimin e saj, në gjysmën e dytëtë shekullit XIX, tregojnë se kanë murosur një fillpe në masën e një trupi të një njeriu të sëmurë. NëUrën e Beratit, mbi Osum, kanë murosur një bustdruri të një vajze të re. Njerëzit edhe kësaj prak-tike i janë ruajtur, siç tregon proverbi shqiptar "aii trembet hijes se vet". Te bullgaret hija, "hija enjeriut", matej me litar, të cilin e mbyllnin në njëkuti dhe e vendosnin në themel. Rumunët e Tran-silvanisë kanë bërë edhe tregti "duke shiturhijen", shprehet studiuesi.

Ndërsa Eqrem Çabej 3* për çështjen e murim-it shprehet: "Gjatë ndërtimit të një shtëpie të një

ndërtese tjetër, ose të një ure, theret zakonisht njëdash, por edhe një gjel ose pulë. Në therje koka ekafshës mbahet në shesh, në mënyrë që gjaku tëpikojë në atë vend ku do të vihet guri i parë ithemelit; po në atë vend murohet edhe koka ekafshës. Në Tiranë këtë e bëjnë së bashku memonedha argjendi. Hahn tregon se si në kohë tëtij, guvernatori i Elbasanit, theri gjatë ndërtimittë një ure të re mbi lumin e rrëmbyeshëm të Erzen-it 12 dele, kokat e të cilave i hodhën në themelete shtyllave të urës". Edhe në ditët tona nëndërtimin e banesave shqiptare është i prak-tikuar kudo ky zakon. Në çdo themel të banesaveshqiptare është patjetër koka e një flije, zakon-isht e një dashi. Ditën kur theret flija dhe muro-set koka e kafshës, ndërtuesit dhe pjesëtarët efamiljes e festojnë. Ata hanë në darkën e festësmishin e flisë.

Një hungarez, Peter Krasztev 4*, në një stu-dim kushtuar ringjalljes së gjakmarrjes në Sh-qipëri, shprehet midis të tjerave edhe për flijimine gjakut: "Traditat e larmishme të pirjes sëgjakut... kanë një gjenealogji të lashtë në Ballkan.

Ato rrjedhin - dhe kjo nuk i bënmë pak tronditëse - nga kultiegjiptian i vdekjes i sjellë në këtërajon nga grekët (kulti i Dionisit,orfizmi). Kurse kulti persian i Mi-tras, edhe ai po aq armiqësorndaj filantropisë, sipas historisëu shtri në këtë rajon nga romakëtnë shekullin e II e të III. Nga njëpërzierje e këtyre dy kulteve ukristalizuan (zakonet e gjakut) tëbrezave të mëvonshëm: pirja e

gjakut të armikut të vdekur, vëllazëria e gjakut(lidhja nëpërmjet pirjes së gjakut) dhe flijimi igjakut (një histori e procedurave në zanatin endërtimit në vitin 1898 e paraqitur nga një inx-hinier austriak prej qytetit të Limi-it" .

Në kontekst është e qartë që balada e murim-it ka patjetër një lidhje me realitetin e zakonit tëflijimit dhe që para zakonit ka ekzistuar riti imurimit, gjë që të bën të mendosh për kohë tëhershme, në të cilat kanë bazën mitet. Por si dhekur u krye metamorfoza nga miti te riti dhe ngariti te zakoni, kjo është e mjegullt. Patjetër që përtë kaluar në këto faza janë dashur shumë shekuj.Dhe ndoshta në njërën nga fazat e ndryshimit lin-

di balada e murimit.Në ditët tona ekziston vetëm zakoni i flijimit të

një kafshe ose shpendi, d.m.th., jemi shumë kohëlarg kalimit nga flija njerëzore te një fli tjetër, kjo efundit është e vetmja gjë normale në ditët tona.Por është e rëndësishme të thuhet se zëvendësi-mi ka qenë i tillë: një burrë nuk mund të murohej(ndoshta kjo gjë ka ndodhur shumë rrallë dhe fak-tet janë shumë të pakta). Flijohet një grua si gjiniamë e dominuar dhe pastaj zëvendësimi kalon njëshkallë më poshtë, te qenie shumë më të dominu-ara, te kafshët. Ndoshta kalimi nga murimi i njeri-ut te murimi i kafshës kaloi njëherë në një fazëndërmjetëse që mund të ketë qenë murimi i hijes.Diçka që e bën evidente kontradiktën mes ekzis-tencës së ritit dhe ekzistencës së baladës së murimitështë fakti që përgjithësisht në baladë mbahet anae të muruarit. Ndërsa flijimet në përgjithësi jepensi ngjarje të pranuara pa keqardhje, si detyra qëduhen përmbushur patjetër, pa alternativë anuli-mi. Flijimet nuk diskutohen. Ato bëhen për qëllimesublime dhe kjo është arsyeja që s'ka vend përkeqardhje. Në lidhje me këtë studiuesi, Ardian Klo-si shprehet: "Sikur tëpërpiqeshim që kurbanin kton-ik të ndërtimit ta përfytyronim sitë natyrshëm dhe të vetëkup-tueshëm, atëherë nuk duhet tandanim atë nga tërësia mitike.Kujtojmë këtu edhe njëherëfunksionin përkthyes që ka gju-ha kur përshkruajmë një mit. Poashtu do të duhej të merrej para-sysh vetia më e rëndësishme eaktit të flijimit: ai vendos njëlidhje të brendshme midis flijuesit dhe fuqive kton-ike të nëntokës, apo atyre olimpike të qiellit". Ësh-të e domosdoshme që të ekzistojë harmonia e vull-neteve nga të gjitha palët. Nëse flijimi bëhet medhunë, atëherë nuk përmbushet qëllimi për të ci-lin personi flijohet.

Ndoshta balada e ka fillesën në një kontradiktëtë tillë. E gjitha balada evokon dhimbjen për fem-rën e muruar dhe është një elegji për të. Shumëstudiues në qëndrimin e gruas që flijohet përpiqentë gjejnë dallimet, karakteristikat kombëtare.Shpesh duke u nisur në këtë mënyrë, ata bëjnë dal-lime midis mesazhit që sjell balada përmes vari-anteve të ndryshme. Më së shumti, në baladën sh-

qiptare nuk është i dukshëm kundërshtimi që bëngruaja e destinuar për t'u flijuar. Ndërsa në varian-tet greke e serbe ndeshet shumë kundërshtimi igruas që do të murohet dhe murosja e saj medhunë. Duke i hyrë interpretimit të këtyre vari-anteve, ekzistojnë paralele historike, që studiuesiti kanë përdorur për dallimin midis popujve. Porështë pothuajse e pamundur të bëhen dallime thel-bësore dhe të prera vetëm duke u nisur nga ndry-shimet në variantet e baladës.

Areali i baladësNë vija të përgjithshme balada është e përhapur

në të gjithë rajonin e Ballkanit dhe në Hungari. Ni-sur nga ngjashmëritë dhe dallimet në subjektin esaj studiuesit bëjnë një përndarje të tillë: shkelja efjalës prej dy vëllezërve më të mëdhenj dhe mbajt-ja e saj prej të voglit shprehen në variantet sh-qiptare, serbokroate etj. Orvatja e mjeshtrit për tëndaluar ardhjen e gruas haset në variantet greke,rumune ose hungareze. Ndërsa kënga serbekërkon therorinë e binjakëve Stojan dhe Stoja.

Studiues shqiptarë kanë përcaktuar arealin ebaladës brenda territorit në të ci-lin jetojnë sot shqiptarët, territorqë nuk përputhet aspak mekufijtë shtetërorë të Republikëssë Shqipërisë.

Në Shqipëri 5*, balada ështëe përhapur kudo dhe ka si objektndërtime të ndryshme. Në zonate Shkodrës, Dukagjinit, Pukës,Mirditës, Krujës, Durrësit dhe El-basanit balada është përmurimin në themelet e një kala-

je (Kalaja e Shkodrës, Drishtit, Elbasanit, Turrës).Në lindje të vendit (Dibër dhe Kosovë) ashtu dhenë krejt jugun, balada këndohet për ndërtimin enjë ure (Ura e Fshajit, Skiles, Qystendilit, Nartësetj). Kurse në Pogradec (Lin) këndohet përndërtimin e një kishe, në Dardhë dhe në fshatinSinicë (Korçë) këndohet edhe për kala, edhe përurë.

Në lidhje me po këto drejtime gjeografike, area-li përkon me këngët e këtij motivi në vendet fqinjë:Në veriperëndim, në Jugosllavi, gjejmë motivin ekalasë (zakonisht kalaja e Shkodrës), në jug (nëGreqi, Maqedoni dhe Bullgari) gjejmë motivin eurës (Ura e Artës, e Strumës) kurse te rumunët gje-jmë motivin e manastirit (manastiri i Arxheshit).

Edhe në pikëpamje të onomastikës, sipas ar-ealit ndeshim ndryshime. Në baladën shqiptaretë Shpatit të Elbasanit, nusja e vogël quhet Zare,në atë mirditore: Gjina Vida, në Malësinë e Madhedhe në Shkodër vëllai i vogël quhet baca Gjergji, ibiri në një motërzim nga Dukagjini quhet Miri, nëOpar (zonë juglindore) quhet Tefik.

Në baladën serbe për kalanë arkitekti indërtimit quhet Rada, në rumunen kryemjesh-tri quhet Manoli ose Kelemen, në bullgarennusja e vogël quhet Struma. Edhe për topon-

Ka fakte për ekzistencën e

zakonit të murimit nga një

sërë popujsh të Azisë: Kina,

Japonia, India, nga semitët

e Afrikës, Zelanda e Re,

Tahiti, Amerika Jugore etj

Orvatja e mjeshtrit për të

ndaluar ardhjen e gruas haset

në variantet greke, rumune

ose hungareze. Ndërsa kënga

serbe kërkon therorinë e

binjakëve Stojan dhe Stoja

BIBLIOGRAFI1* "Nëntori", nr.1, 1991, Tiranë. A.Klosi, "Mitologjia në veprën letrare"2* "Çështje të folklorit shqiptar", nr.2, Tiranë, 1987.3* Cituar në studimin e A.Klosit, "Nëntori", nr.1, 1991, "Mitologjia në veprënletrare"4* "Përpjekja", nr.10, Tiranë, 1997. Peter Krasztev "Të dehur nga gjaku" (Ringjallja e gjakmarrjes në Shqipëri).5* "Hyrje në folklor", vëllimi i dytë, dorëshkrim, Gjergj Zheji (1996)6* "Balada dhe legjenda", Prishtinë, 1974.

Ura e Artës Kalaja e Rozafës

29


@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comKULTURE

iminë, balada, sidomos ajo që flet për kalanë eShkodrës, jep një sërë territoresh. Ato gërsheto-hen me territorin rreth kështjellës se Rozafatit:Kazenë, Maldunus, ose Valdunus (kodra mbi tëcilën ngrihet Rozafati), Zarufe. Të tria këto ekz-istojnë edhe sot.

Është interesante qasja e studiuesit të folklorit,prof. dr. Shaban Sinani, i cili sheh në variantet e bal-adës një mënyrë të perceptimit dhe qëndrimit ndajfqinjëve dhe të huajve. Ai vëren në një studim të tijposaçërisht për baladën e murimit, se shqiptarët,ndryshe nga fqinjët e tyre të gadishullit, e kanë mëtë theksuar murimin në themele kështjellash dhekjo afër vijës bregdetare, nga edhe kanë ardhurrreziqet përgjatë shekujve. Ndërsa murimet në urëi korrespondojnë fqinjësisë, lidhjeve, mar-rëdhënieve bashkëvepruese në territore larg detit,po ashtu edhe murimet në objekte kulti.

Balada dhe motivimi i sajËshtë interesant fakti që balada gjithmonë në

vargjet e para tregon për tre, tridhjetë ose treqindvëllezër, mjeshtër, ustallarë (përkatësisht), të cilëtkanë filluar ndërtimin e ngrehinës (kalasë, urësose kishës, manastirit). Asnjë informacioni nukjepet për kurbanin. Gjithmonë mjeshtrit janë tëpainformuar për domosdoshmërinë e një flije.Ata gjenden përpara faktit të rrënimit të vazh-dueshëm të ngrehinës. Puna e tyre ngjan memundimin e Sizifit. Ata kanë kohë që ndërtojnë erindërtojnë, ndonjëherë disa ditë, "ndonjëherëdisa muaj, p.sh., 6 muaj dhe shpesh edhe disavjet, 3 vjet (kjo në një variant nga Shala e Mitrov-icës). Deri në këtë moment, puna e tyre dheshpresa e tyre orvaten rreth një cikli të mbyllurmarramendës që ka shkaktuar mosbesimin dherënien shpirtërore të tyre.

Nuk është rastësisht e pranishme në të gjithavariantet përgjigjja e mjeshtërve pas urimit: "Punëtë mbarë mjeshtër ustallarë". Ata gjithmonë tre-gojnë se puna e tyre nuk ecën mbarë dhe gjith-monë kërkojnë ndihmë për këtëproblem. Personi që parathotëzgjidhjen për mbarëvajtje tëndërtimit është zakonisht një plaki moçëm, por edhe "një shenjt igjallë" si në variantin e Ljarjes eShestanit në Shkodër 6* "I ra mjeg-ulla Bujenës" ose një grua plakë"Çe te vajn ni halla plakë" si nëvariantin Gradec, Gostivar "Këngae tridhjetë ustallarëve". Mjeshtëritnuk dinë asgjë për kurbanin dhe ky njeri i instruk-ton ata për të gjithë procedurën, e cila fillon nga"besa". "Lidhni besë e lidhni fe" ose "Njeni qetriju me besatue" etj. Por, nëse zakoni i flijimit ishtenjë rutinë, atëherë si shpjegohet kjo mungesë in-formacioni?

Ndoshta balada ka lindur pikërisht në kohën ekonsolidimit të zakonit të flijimit. Dhe mar-rëdhënia midis mjeshtërve dhe plakut të moçëmështë pikërisht mbartëse e transmetimit të këtijzakoni. Mjeshtërit e pranojnë pa kushte idenë eflijimit si një domosdoshmëri të padiskutueshme.Dhe në ndonjë variant ky flijim është bindës kurshikon rrethanat e shfaqjes e zhdukjes së njeriutqë paralajmëron kurbanin. Në baladën "Ura eShenjtit", Bajgorë, Shala e Mitrovicës, "plakudrumtar", pasi thotë këshillën "hupke plaku sitoka m'e lshue". Është një rrethanë magjike nëpersonin dhe momentin e parathënies.

Ndërsa pjesa tjetër e baladës, që është një aktmë vete në mjedisin e shtëpisë, nuk është aspaknë të njëjtën linjë magjike.

Momenti i kryerjes së murimit është zakonishttragjik dhe motivimi i baladës nis pikërisht tek kymoment. Jo rastësisht flija është një femër dhe jorastësisht ajo është një nuse që ka një lidhjemëmësie me një fëmijë të vogël, në pelena. Bala-

da evokon dhimbjen e një gjinie të mundur, siç ish-te matriarkati. Variantet e saj ku haset kundërshti-mi i femrës që do të flijohet, tregojnë ndoshta rez-istencën deri në fund të kësaj gjinie për të mosrënë. Ndërsa variantet e pranimit pa kushte tëvetësakrifikimit tregojnë ndoshta nënshtrimin dherënien tashmë të pashmangshme të matriarkatit.Po në asnjë variant murimi nuk kryet në prani tëndonjë kleriku ose autoriteti fetar. Megjithëseshpesh njeriu që paralajmëron të bën të mendoshse balada ka lindur në kohëra jo pagane, sepse atythuhet "një shenjt i gjallë", terminologji kjo që ësh-të religjioze. Atëherë mbetet të themi se mund tëjetë shtresim shumë më i vonë veli religjioz i bal-adës. Sepse gjithçka tjetër aty është pagane. Edheorvatjet për ta trajtuar gruan e muruar si një al-terego të Krishtit, si një shprehje madhore tëvetësakrifikimit, janë shumë të mjegullta dhe nuktë bindin. Balada është e vjetër, shumë më e vjetërnë kohë sesa lindja e monoteizmit. Gjithashtupraktika e flijimit është pagane dhe në kundër-shtim me monoteizmin dhe rrjedhimisht mebindjet e tij. Por informacioni më i vjetër, të paktënnë shqip, dhe që daton pas erës së re, mund të jetëai që citon studiuesi Zihni Sako. Balada e kaburimin në një rit tepër të vjetër që shtyhet shumëpërpara viteve -527-565 pas erës së re, kur u ndër-tua Ura e Adanasë dhe ku u muros një njeri.Ndërkohë që për kalanë e Shkodrës humanisti dhehistoriani shqiptar, shkodrani Marin Barleti me1504 shkruan në "Rrethimi i Shkodrës": "Na patënrënë në dorë disa shkrime ...Ishin shkruar aty nëgjuhën popullore se një farë Roza me motrën e vet,të quajtur Fa, qenë themeluesit e parë të Shkodrëse prandaj fortesa e saj quhet Rozafa". Ekziston njëvariant i baladës, në të cilin gjithçka kryhet ngaRoza e Fa sipas veprimeve dhe situatave të baladëssë murimit. Por Barleti nuk i përmend situatat dhenuk e përmend flijimin. Ndoshta sepse ai ështëmonoteist. Mbledhësi i këtij varianti është H. Hec-quard dhe për këtë çështje shprehet më hollësisht

në një studim Vili Kamsi. Edhenjëherë për vjetërsinë parakristianetë baladës bindemi, nëse u refero-hemi të dhënave arkeologjike. Zbu-lime arkeologjike në qytezën e Ga-jtanit tregojnë se kjo qytezë ka ekz-istuar qysh në shekullin e VII dhe senë shekullin e VIII ka pasur një lulë-zim të ndjeshëm. Në muretmbrojtëse të qytezës banorët ilirëkanë kryer flijime për perënditë.

Varrezat e këtyre flijimeve në trajtën e një rrethidiellor, vendoseshin në këto mure mbrojtëse. Nëkëtë mënyrë këtu kemi të bëjmë me një rit, me njëkult të diellit paraqitur me rrathë gurësh. Në këtëvijë mbrojtëse janë gjendur vazo me kocka fëm-ijësh. Kjo qytezë ndodhet shumë afër Shkodrës dhepadyshim duhet pasur parasysh ndikimi nëlegjendën për kalanë e Shkodrës. Ndërsa karak-teri ritual i baladës ishte i gjallë deri vonë në trevatshqiptare. Në lutjen e nuses së muruar që t'i lënëjashtë pjesën e djathtë të trupit dhe sidomos gjirine djathtë, qëndron dëshira e saj për të realizuar diç-ka që nuk pati mundësi ta bënte në jetë, rritjen efëmijës. Në ritet për qumështin e gjirit të lehonaveështë i njohur zakoni i lyerjes së gjinjve me ujëgëlqeror nga harqet ose kubetë e kalave. Ky ujë ibardhë besonin se ishte qumështi i të murosurës.Riti konsiderohej si burim jete. Zakonisht atë epraktikonin gratë që u mungonte qumështi dheky rit kryhej në mëngjes herët sapo lindte dielli.Ndoshta një analogji me baladën, ku gruaja muro-het në orët e para të mëngjesit.

* Ky material është paraqitur dhe lexuar në Sem-inarin Ndërkombëtar për Ballkanistikën në Univer-sitetin e Bllagoevgradit, Bullgari, në mars 1998 dheështë përfshirë në botimin special bullgarisht-anglishttë po këtij viti. Botohet për herë të parë në shqip.

Te bullgarët hija,

"hija e njeriut", matej

me litar, të cilin e

mbyllnin në një kuti

dhe e vendosnin në

themel

I dashur armik, filmi i regjisorit Gjergj Xhuvanido të prezantohet në muajin shtator në edicionin e pestë të festivalit të filmit "CinemaIn-

strada" ("Kinemaja në rrugë"). Ky aktivitet kon-siston në projektimin falas, jo vetëm të filmaveitalianë, por edhe të atyre ndërkombëtarë. Fil-mat janë përzgjedhur nga vetë banorët e Tori-nos pas një sondazhi dhe duket se komunitetishqiptar ka përzgjedhur filmin e Xhuvanit. "Idashur armik" është pjesë e seksionit "Udhëtimnë kohë", i cili i kushtohet filmave që rrëfejnëhistorinë e vendeve. Nëpërmjet këtij filmi, regjiso-ri Xhuvani ka përcjellë historinë e Shqipërisë dhefundin e pushtimit fashist në vend. Shqipëria evitit 1943, kohë kur Italia fashiste ka kapitulluar,ndërsa nazistët kapërcejnë urën e Bunës. Mesaduket, lufta është prova më e mirë, ku pasi kanënjohur pushtetin e fundëm të armëve, vetëm njëtjetër pushtet i pafund mund t'i shpartallojëkundërshtarët: dashuria. Harun Bonata, tregtar izgjuar, me zemër të madhe, i strehon tre të ikuritnë budrumin e tij: partizanin Qazim, arpunuesinHoakin dhe ushtarin italian Giulio. Filmi është meskenar të Dhimitër dhe Gjergj Xhuvanit. Në rolekryesore interpretojnë Marko Bitraku, HelidonFino, Birce Hasko, Niko Kanxheri, Peter Lohm-eyer, Nina Petri,Agim Qir jaqi,Rinaldo Roço,Lef ter Simoni,Anila Varfi, Mar-garita Xhepa,Ndriçim Xhepadhe Luiza Xhuva-ni. Në Festivaline 12 të FilmitShqiptar, aktorikryesor në këtëfi lm, NdriçimXhepa, ështëvlerësuar si ak-tori më i mirë.Filmi, po ashtu,është vlerësuaredhe për kos-tumografinë mëtë mirë. Filmi "Idashur armik"është realizuarnga regjisori Xhu-vani pas një tjetër filmi të suksesshëm "Parul-lat". Ky i fundit mund të quhet edhe një nga fil-mat më të vlerësuar në festivale ndërkombëtareshqiptare pas viteve '90-të.

Tashmë regjisori Xhuvani ka nisur xhirimet përnjë tjetër film, që sërish ka karakter historik. Aiquhet "Lindje Perëndim Lindje" dhe trajton his-torinë e pesë çiklistëve. Aktorët Helidon Fino,Gentian Hazizi, Lulzim Zeqja, Ervin Bejleri, Fat-jon Pustina dhe trajneri i tyre, Ndriçim Xhepa,do të prezantojnë Shqipërinë në një garë çiklis-tike, që do të zhvillohet në Francë. Pesë shqiptarëqë kanë ëndrrat e dëshira, të cilat shemben njërapas tjetrës. Për shqiptarët që janë ende të izol-uar, kjo është një ngjarje e madhe, e cila do tëzgjidhë shumë ëndrra. Megjithatë, që kur mbër-rijnë në Itali, ata izolohen, sepse në këtë kohënë Shqipëri shpërthejnë protestat, qytetarët hyjnënë ambasada. Dhe në këtë prodhim të ri kine-matografik, Xhuvani ka zgjedhur të bash-këpu-nojë me të atin, Dhimitër Xhuvanin, i cili do tëjetë sërish në rolin e skenaristit. Megjithatë, Xhu-vani shpesh ka pohuar se edhe vetë ka ndërhyrënë skenar me sugjerime të ndryshme.

Edhe në ditët tonanë ndërtimin ebanesave sh-qiptare është ipraktikuar kudoky zakon. Në çdothemel të bane-save shqiptareështë patjetërkoka e një flije,zakonisht e njëdashi. Ditën kurtheret flija dhemuroset koka ekafshës, ndërtues-it dhe pjesëtarët efamiljes e festojnë

Në ritet përqumështin egjirit të leho-nave është injohur zakoni ilyerjes së gjin-jve me ujëgëlqeror ngaharqet ose ku-betë e kalave.Ky ujë i bardhëbesonin se ishtequmështi i tëmurosurës. Ritikonsiderohej siburim jete

Filmi i regjisorit Dhimitër Xhuvani,

në një tjetër garë kinematografike

“I dashurarmik”,në Torino

Manastiri i Arxheshit, Rumani

SPORT30



Muzaka firmos për Tiranën, rinovon MukaMesfushori zgjidh problemet me Partizanin. Halili: “Merkatoja bardheblu, e mbyllur”ALTIN MANALLARI

Gjergji Muzaka dhe DeviMuka janë dy lojtarët efundit që kompletojnëTiranën e sezonit të ri. I

pari i thotë lamtumirë të kuqve,për të zgjedhur bardheblutë,ndërsa i dyti, kapiteni i Tiranës sëedicioneve të fundit, ka rinovuarkontratën e tij.

TelenovelaOrët e pasdites së djeshme i

kanë dhënë fund telenovelës“Muzaka”. Ish-mesfushori i Parti-zanit, i cili ka qenë edhe beniami-ni i presidentit Albert Xhani, kamarrë më në fund viston e këtij tëfundit për t’u larguar dhe që ngadita e djeshme, ai është zyrtarishtfutbollist i rivales historike të tëkuqve, Tiranës. Lajmi është bërë injohur zyrtarisht nga të dy drej-tuesit më të lartë të klubeve, pres-identi Albert Xhani dhe kryedona-tori Refik Halili. Gjithçka ështëzgjidhur përfundimisht në zyrën epresidentit të të kuqve, te “KullatBinjake” në kryeqytet.

MarrëveshjaPas rënies paraprakisht dako-

rd midis mesfushorit dhe kryedo-natorit të Tiranës, Refik Halili, ky ifundit së bashku edhe me avoka-tin e lojtarit e vetë Muzakën, ishtei pranishëm në mbylljen me suk-ses të bisedimeve dhe sigurimin elejes së kalimit. Ndërkohë që, të dydrejtuesit nuk kanë preferuar tëbëjnë publike shumën e këtijtransferimi. Burime pranë Xhanitpohuan se bosi i kuq mbeti ikënaqur me shifrën. Gjithsesi, si-pas një deklarimi të vetë Muzakës,vetëm dy ditë më parë, bëhet fjalëpër një shumë te 100 mijë eurot, gjëe cila i ishte kërkuar nga presiden-ti i Partizanit për ta lënë të lirë.

RisiaMuzaka zgjodhi rrugën e brak-

tisjes së Partizanit, vetëm pas kon-fliktit që pati me Xhanin, i cili jovetëm që e akuzoi si protagonistinkryesor për shitjen e ndeshjes Shi-roki Brijeg, por nuk i kurseu edhenjë gusht në fytyrë. Por tashmëmesfushori do të kërkojë të marrë“hak”, nëpërmjet aktivizimit nëradhët e bardhebluve. Kështu, Par-tizanin ka sjellë një risi në kampi-onatin shqiptar, transferimin elojtarëve brenda kampionatit kun-drejt dëmshpërblimeve. 15 herëkampionët e Shqipërisë janë klubii vetëm që kanë nxjerrë të ardhuranë merkaton e brendshme, parëedhe rastin edhe të transferimit tëArbër Abiliaj te Besa. Muzakashënon edhe transfertën e dytë tëlojtarëve të Partizanit te Tirana, pasmbrojtësit Tefik Osmani (përshumën e 40 mijë eurove).

Mbyllet merkatoMenjëherë pas afrimit të Muza-

kës, ka qenë firma e Devi Mukajt,ajo që ka mbyllur edhe merkatone Tiranës. Ishte vetë kryedonatoriRefik Halili, ai që ka konfirmuar njëfakt të tillë. “I fundit që ka firmo-sur për Tiranën, ka qenë DeviMukaj, tha dje Halili. Tani mund tëthem se merkatoja verore e Ti-ranës është mbyllur përfundi-misht. I kemi blerë të gjithë lojtarëtqë na duheshin”. Halili nuk kapreferuar të japë detaje as për ras-tin e kapitenit, i cili ka rinovuarkështu kontratën me bardhe-blutë. Ndërsa mësohet se ka për-funduar edhe aventura e sul-muesin venezuelian Kazanova. Aiështë larguar tashmë në drejtim tëvendlindjes së tij edhe pse e kaloitestimin. Shkak është bërë mung-esa e një marrëveshje financiareme drejtuesit bardheblu.

E ardhmja e sulmuesit shqiptar të Kievos së Serisë A, ErjonBogdani, duket se do të jetë drejt Anglisë, atje ku e pret

QPR, “Kuins Park Rejnxhërs”, klubi drejtorit të Renaultit në For-mula 1, Flavio Briatores. Lajmi është bërë i njohur dje nga faqjae njohur sportive italiane “Calciomercato.com”. Po ashtu, nëradhë për të marrë shërbimin e futbollistit kuqezi është edheskuadra e Barit nga seria B. Sipas faqes sportive italiane, nështëpinë e Kievos janë duke u kryer lëvizje interesante. “Ështëzbehur ideja Domici, sulm mbi Sasha Aronika të Rexhinës. Nëlargim e sipër shqiptari Bogdani, ka kërkuar nga QPR”, shkruan“Calciomercato”. Ndërkohë që, të pakta janë shpresat përskuadrën e Serisë B italiane, Barin, që tashmë duket se ështëhedhur në kërkim të një tjetër sulmuesi, pasi Bogdani nuk dëshi-ron të zbresë një kategori më poshtë. a. manallari

Tratativat

Bogdani drejt anglezëve të QPR

Ardit Beqiri është lojtar i lirë, por në xhepin e tij do të shkojnë dhe dy rroga

Tirana, e detyruar t’i lajë borxhin

prej 800 mijë lekësh Astrit Hafizit

Trajneri i Kombëtares sonë Shpresa, Artan Bushati,ka zbardhur listën me 20 lojtar për dy ndeshjet e

radhës, të vlefshme për eliminatoret e Evropianit U-21të 2009. Në krahasim me të thirrurit për ndeshjen 20gushtit kundër U-21 të Greqisë, e mbyllur në barazim 1-1, mungojnë portieri Bishani i Vllaznisë dhe futbollistëtGuga (Flamurtari), Sefa (Tirana), Galica (Kroaci). Ndërko-hë që kanë fituar një vend në 20-en e të thirrurve përndeshjet me Kroacinë në transfertë më 5 shtator (ora19:00) dhe me Azerbajxhanin më 10 shtator (ora 17:00në stadiumin e Vlorës, Ramazani, Arifaj, Stafa dhe Progni.Në tetë ndeshje të luajtura, Shqipëria ka mundur të grum-bullojë 11 pikë dhe renditet e katërta. Ja lista e U-21:Koliqi, Ujkani, Arapi, Malotaj, Ramazani, Fagu, Thana,Karabeci, Likmetaj, Stafa, Arifaj, Progni, Tragaj, Vila,Zeqiri, Malindi, Lika, Sukaj, Filipi, Çaushaj.

a. manallari

Under-21

Bushati zbardh Shpresat e Euro 2009

Astrit Hafizi e vë klubin eTiranës me “shpatulla pasmurit”. Është Komisioni iDisiplinës, ai që me një

vendim të djeshëm e ka detyruarklubin bardheblu të shlyejë borx-hin prej 800 mijë lekësh të pra-pambetura ish-trajnerit të saj.Hafizi mori 23-herë kampionët eShqipërisë pas shkarkimit të Sule-jman Starovës. Por nuk e pati tëgjatë në krye të skuadrës, pasi, pasdisa muajsh, ai u shkarkuar për t’ilënë vendin Sulejman Memës.Megjithëse e shkarkuan, drejtues-it bardheblu nuk i shlyen të gjitha

detyrimet financiare të parash-ikuara në kontratën e prishur nëmënyrë të njëanshme. Por, njeriufjalëpak, pasi nuk mundi të gjenterrugëzgjidhje pas kontakteve tëshumta me bardheblutë, iu drej-tua organeve përkatëse në Feder-atën Shqiptare të Futbollit. Dhepikërisht pas mbledhjes sëdjeshme të Komisionit të Disi-plinës, ky i fundit i dha të drejtë ish-trajnerit të Kombëtares. “Pran-imin e kërkesës të ish-trajnerit As-trit Hafizi të KF ‘Tirana’, që bëndetyrimin e sponsorit të KF ‘Tira-na’ të paguajë dy rroga mujore me

shumën totale 800000 lekë, nëbazë të pikave 3.4 të kapitullit‘Detyrimet e klubit’ të kontratës,datë e 25.09.2007, që ka KF ‘Tira-na’ me trajnerin Astrit Hafizi”. shk-ruhet në vendimin e Komisionit të

Disiplinës pranë FSHF-së. Tash-më, Astriti do të fushë në xhepdiferencën e papaguar nga kontra-ta që ka nënshkruar me klubin mëtë pasur në Shqipëri. Por, për mëshumë, vendimi i Disiplinës ven-dos edhe një standard të ri në fut-bollin shqiptar, ku respektimi ikontratave të nënshkruara kaqenë një tabu për shumë kohë.Tani një gjë e tillë do t’i bëjë më tëmatur trajnerët, por dhe mëshumë presidentët për kontratatqë nënshkruajnë, apo për momen-tin kur ata duan t’i prishin nëmënyrë të njëanshme. Ndërkohë,

po dje, me vendim të Disiplinës,është çliruar nga “zinxhirët e Parti-zanit edhe ish-kapiteni Ardit Beqi-ri. Organi “gjykues” në FSHF kavendosur të pranojë pjesërishtkërkesat e bëra nga ish-lojtari i tëkuqve. Në bazë të vendimit tëdjeshëm, Beqiri zgjidh kontratënme Partizanin dhe është një futbol-list i lirë. Destinacioni i tij më imundshëm është Elbasani. Por dotë shlyet nga klubi i kuq edhe përpagën e 3 muajve (mars-prill-maj),që i përkasin vitit të parë të kon-tratës së këtij lojtari më Partizanin.

a. manallari

Sfidë e katërfishtë mes shqiptarit dhe yllit suedez

Beqaj dhe Anorthosis i tijkundër Interit të Ibrahimoviç

Fati i goglave të shortit tëChampions League e kaplasur Arjan Beqajn dhe An-

orthosis i tij me Interin e ZlatanIbrahimoviç. Ka qenë pikërisht kyfakt, që ka programuar një sfidë tëkatërfishtë mes portierit të Ko-mbëtares së Shqipërisë dhe yllitsuedez të zikaltërve italianë. Beqajdo të jetë përballë Zlatanit nëndeshjen që Shqipëria do të luajëndaj Suedisë, më datë 6 shtator nëstadiumin “Qemal Stafa”, ndeshjee vlefshme për eliminatoret e Ka-mpionatit Botëror Afrikë e Jugut2010. E dyta do të jetë ndeshja e

kthimit në Suedi, më 14 tetor 2008.Por kjo nuk do të jetë përballje evetme mes tyre. Kjo, pasi shorti iChampions League i hedhur dje kavënë në të njëjtin grup AnorthosisFamagusta dhe Interin e sulmues-it suedez. Kështu që portieri sh-qiptar me klubin e tij qipriot do tësfidojnë Interin e Ibrahimoviçitedhe në dy ndeshje, e vlefshmepër fazën në grupin B. Duhet thek-suar këtu, që Beqaj ka qenë edhendër protagonistët kryesorë tëkualifikimit të Anorthosisit për nëfazën e ndeshjeve në grupe.

a. manallari

Komisioni i Disiplinës

Champions League

31


@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comSPORT

Blerja e mbrojtësit të Milanitka lumturuar trajnerin

Klinsman, që ka gati për tënjë bluzë titullari

Bastexhinjtë shikojnë njëfitore të mundshme tëMançester Junajtid me

rezultat në kokë, 2-1

Superkupa, Mançesterifavorit ndaj ZenititZenit i San Peterburgut nuk duket se të jetë në gjendje

për të përsëritur sezonin fantastik, të mbyllur me fit-oren e titullit në Rusi dhe të Kupës UEFA. Skuadra e Ad-vokat tashmë është shumë larg vendit të parë në kampi-onat, Rubin Kazan. Mançester Junajtid, edhe pse pa Kris-tiano Ronaldon, ka fituar kupën "Cummunity Shield" dhe ka4 pikë në dy ndeshje të Premier League. Bastexhinjtë eshikojnë Mançesterin si favorit për ndeshjen e sotme nëMontekarlo, e vlefshme për Superkupën Evropiane. Ndeshjamund të mbyllet me një fitore të skuadrës angleze, ku pritettë shënohen 3 gola e sipër, ndoshta një triumf 2-1 në ko-hën e rregullt.

Robinjo është i Çelsit, sot firmaReali i Madridit është dorëzuar, pranon shifrën e 37 milionë eurove

Drejtori i përgjithshëm i londinezëve, Peter Kenion, shprehet i kënaqur për blerjen e fantazistit brazilian nga skuadra madrilene

Eshtë vetëm çështje orësh, portransferimi i Robinjos te Çelsido të bëhet. Tratativa e stërzg-

jatur e Realit të Madridit për të çuartalentin brazilian te skuadra an-gleze, nën urdhrat e bashkëko-mbësit të tij dhe njëkohësisht njeriuqë e vlerëson shumë Luiz FelipeSkolari, është shumë pranë realiz-imit të saj. Sipas gazetës "TheTimes", klubi spanjoll, pasi ka ten-tuar të rezistojë për shumë kohë, mënë fund e ka pranuar ofertën e klu-bit "Blues" prej rreth 37 milionë eu-rove. Ndërkohë që ende nuk ështëhedhur firma. Ajo do të bëhet realitetvetëm gjatë ditës së sotme. Megjith-atë, në prag të zyrtarizmit të kësajblerjeje të re, drejtori i Përgjithshëmi Çelsit, Peter Kenion, e cilëson si njëarritje shumë të madhe këtë për-forcim. Ai vlerëson se kontributi cilë-sor dhe fantazia e sulmuesit brazil-ian do t'i vijnë shumë në ndihmëskuadrës londineze. "Robinjo ështënjë lojtar i një tjetër kategorie dhepikërisht për këtë arsye tratativatpër ta blerë atë kanë qenë shumë tëvështira, thotë drejtori Peter Kenion.Çelsi është një skuadër, e cilapërmirësohet gjithnjë e më shumënga sezonin në sezon, kemi arriturtë fitojmë respektin e të gjithëveedhe në nivelin evropian".

Megjithatë, deciziv në mbylljenme sukses të tratativave ka qenëvetë vullneti i lojtarit. Këtë e konfir-mon edhe drejtori i përgjithshëm iÇelsit. "Ishte vetë futbollisti, që edëshiroi shumë dhe nuk e humbipër asnjë moment shpresën përardhjen në skuadrën tonë. Madje,ai insistoi në maksimum, dhe falëkëmbënguljes së tij, Reali i Madriditu bind që të na e shiste. Robinjo ësh-të i vendosur që të japë kontributine tij në skuadrën e Çelsit dhe e kamoshën e duhur (aktualisht është24 vjeç) për të bërë diferencën nëfushë, nënvizon Peter Kenion. Meblerjen e tij, kemi përmbushur edhedëshirat e trajnerit të ri të skuadrës,Luiz Felipe Skolari. Sapo Luiz kaardhur te Çelsi, shpjegon drejtori ipërgjithshëm i anglezëve, na kakërkuar dy lojtarët që ai i konsideron-te kryesorë: portugezin Deko dhebrazilianin Robinjo. Ne arritëm t'iafronin në ekipin tonë që të dy këtalojtarë. Në këtë mënyrë mendoj se ekemi kënaqur. Ai dëshiron që tëndryshojë stilin e lojës të skuadrësdhe ardhja e dy lojtarëve është njëgjë fondamentale".

Edhe pse ardhja e Robinjos nukështë zyrtarizuar ende, në sajtin eklubit londinez, në seksionin e mar-ketingut, tashmë ka dalë në shitjebluza e verdhë me emrin e fantazis-tit brazilian mbi shpatulla, edhe pseakoma nuk është përcaktuar num-ri. Sipas shtypit anglez, padroniAbramoviç do të derdhë në arkën eReal Madrid një shifër te rreth 37milionë eurosh. Ndërkohë që PeterKenion ka mbrojtur edhe ukraina-sin Andri Shevçenkon. Drejtori ipërgjithshëm i londinezëve ka dek-laruar dje: "Blerja e Shevçenkos nukka qenë një falimentim, madje kaqenë një investim i mirë".

KOSTOJAEnde nuk janë bërë të ditura detajete marrëveshjes mes dy klubeve,ndërsa shtypi anglez flet për njëkosto prej 37 milionë eurosh

SKOLARISapo ka mbërritur te Çelsi, u ka kërkuardrejtuesve blerjen e dy lojtarëve, Deko eRobinjo. Tashmë ai duhet të jetë më ikënaquri

BLUZAEdhe pse mungon zyrtarizimi imarrëveshjes, në sajtin e Çelsit kadalë në shitje bluza me emrin eRobinjos, po për momentin pa numër

Merkato

Kriza mbërrin në Spanjë,

pa K. Ronaldon s'ka yje

Spanjollët kanë shpenzuar sa gjysma e 2007-ës

Kriza ekonomike, që po përjeton Evropa, ka mbërrituredhe në kampionatin spanjoll, i cili vuan nga një paralizë

në frontin e blerjeve të nivelit në dy muajt e fundit. Ky ështëreflektimi i momenteve të vështira dhe i taksave të larta përklubet. Një vit më parë, skuadrat e Ligas thyenin rekordin e

shpenzimeve për lojtarë të rinj: 540milionë euro. Dymbëdhjetë muaj mëpas, kanë arritur gati te gjysma ekësaj shifre. Real Madrid ka kërkuarderi më sot të sjellë në Spanjëfenomenin Kristiano Ronaldo, pormadje tani i ka ikur edhe Robinjo.Pa portugezin, futbolli spanjoll mbe-tet pa blerje të mëdha. Reali, sim-boli tradicional i merkatos së futbol-lit, deri tani ka blerë holandezin Ra-fael van der Vaart, në prezantimin etë cilit më shumë zhurmë është bërë

për gruan e tij shumë të bukur, Silvia, sesa për futbollistin.Barcelona ka harxhuar më shumë se Reali 90,5 milionë euro,falë mbërritjeve të Keita, Xherrard Pike, Martin Kaceres,Daniel Alves e Alexander Hleb.

Rekordmeni

Felps pas Olimpiadës

bëhet një yll i TV

Do jetë prezantuesi i “Mtv Video Music Awards”

Pas suksesit të jashtëzakonshëm në Olimpiadë me 8medalje të arta, të cilat e kanë kurorëzuar si atleti më

i mirë i historisë së Lojërave, dhe në pritje të rikthimit përtë dominuar pishinën, Majkëll Felps ka vendosur të jepetpas televizionit. Impenjimi i parë në ekranin e vogël përnjeriun e 8 medaljeve të arta në një Olimpiadë të vetme,

do të jetë më 7 shtator, kur do tëjetë mes prezantuesve të "MTVVideo Music Awards" në studion"Universal" të Los Anxhelosit. Pre-zantuesi kryesor i mbrëmjesduhet të jetë aktori britanik,Rusell Brand, me Felpsin e thir-rur të prezantojë mundësisht LilUejn, rreperi i tij i preferuar. Ylli ipishinave olimpike mund të nda-jë skenën me Miley Cirus, LindsiLohan dhe, ndoshta, edhe me

Britni Spirs. Gjashtë ditë pas impenjimit "muzikal", Felpsdo të kalojë në ekranin e televizionit "NBC" si prezantues i"Saturday Night Live" show, edhe këtë herë në shoqërinë erreperit të preferuar, Lil Uejn.

CHAMPIONS LEAGUE

Bajern i Mynihut merrMasimo Odon nga MilaniPas Luka Tonit, një tjetër kampion i botës transfero

het te Bajerni i Mynihut: klubi bavarez në fakt kalajmëruar afrimin nga Milani të Masimo Odos me for-mulën e huazimit, me të drejtën për ta blerë në favor tëgjermanëve. "Odo, ka thënë tekniku i Bajernit, JurgenKlinsman, është një lojtar që mund të mbulojë tërë kra-hun e djathtë. Për ne është një blerje e madhe, sepseka eksperiencë, kualitet, aftësi taktike dhe teknike". Përt'i liruar vendin është shitur Mikael Jansen te Hamburgudhe për Odon është e gatshme menjëherë edhe një bluzëtitullari: francezi Vily Sanjol në fakt për momenti rezul-ton i dëmtuar.

Shorti favorizontë mëdhenjtë eEvropës

PETER KENION:Robinjo është një

lojtar i një tjetër

kategorie dhe

pikërisht për këtë

arsye tratativat për

ta blerë atë kanë

qenë shumë të

vështira. Çelsi

është një skuadër, e

cila përmirësohet

gjithnjë e më

shumë nga sezoni

në sezon, kemi

arritur të fitojmë

respektin e të

gjithëve edhe në

nivelin evropian

Në orët e para të mbrë-mjes së djeshme është

hedhur në Montekarlo edheshorti i Champions League përfazën në grupe. Një short, icili duket se në të gjitha grupetshikon si favorite skuadrat emëdha të Evropës, ku si grupimë i komplikuar mund të kon-siderohet ai i Livepulit, Marse-jës, PSV Eindhovenit dhe Atle-tikos së Madridit. Në shortkanë marrë pjesë 32 skuadratë ndara në tetë grupe, menga katër ekipe. Ndeshjetpara të fazës në grupe do tëzhvillohen më 16/17 shtator.Në çerekfinale do të dalin vetëdy skuadrat e para. Finalja dotë luhet më 27 maj 2009 nëstadiumin "Olimpik" tëRomës. Skuadrat që do tërenditen të tretat do të marrinpjesë në Kupën UEFA.

CHAMPIONS LEAGUE

GRUPI AÇelsiRomaBordoKluji

GRUPI BInterVerder BremaPanathinaikosAnorthosis

GRUPI CBarcelonaSporting LisbonaBazelShaktar Donetsk

GRUPI DLiverpulPsv EindhovenO. MarsejaAtletiko Madrid

GRUPI EMançester JunajtidVilarrealSëlltikAalborg

GRUPI FLionBajern MynihSteaua BukureshtFiorentina

GRUPI GArsenalPortoFenerbahçeDinamo e Kievit

GRUPI HReal MadridJuventusZenit San PeterburgBate Borisov

gazeta 888

Documents