eğitim bilimine giriş -...
TRANSCRIPT
Eğitim Bilimine Giriş
Yrd. Doç. Dr. Semiha KULA ÜNVER
İlköğretim Matematik EğitimiHasan Ali Yücel Binası 4. kat
Derse devam ve katılım
14 Hafta
%30 ≈ 4 Hafta 8 saat
Ölçme ve Değerlendirme
• Ara-sınav : % 40– Test (doğru-yanlış, boşluk doldurma ve/veya
çoktan seçmeli)• Yarıyıl-sonu : % 60
– Test
Dersin Amacı;
• Eğitim bilimine ilişkin temel düzeyde bilgi edinmeyi,
• Öğretmenlik mesleğine ilişkin bilgi, beceri ve tutum geliştirmeyi
sağlamaktır.
Ders İçeriğiHafta Konular
1 Eğitimle İlgili Temel Kavramlar2 Eğitimin Tarihsel Temelleri 3 Eğitimin Felsefik Temelleri4 Eğitimin Toplumsal Temelleri5 Eğitimin Bilimsel Temelleri6 Eğitimin Psikolojik Temelleri7 ARA SINAV8 Eğitimin Ekonomik Temelleri9 Eğitimin Hukuki Temelleri
10 Türkiye Eğitim Sistemi11 Öğretmenlik Mesleğinin Özellikleri ve Öğretmenin Rolü12 Öğretmen Eğitiminde Gelişmeler ve Uygulamalar13 Eğitim Bilimlerinde Yeni Yaklaşımlar14 FİNAL SINAVI
• Kendine ait yöntem-teknik ve metotları olan bilim dalı.
• Öğretim ve eğitimi kurallara bağlayan bilim kolu, pedagoji.
• Öğretmenlik mesleği için gerekli bilgi ve becerileri kazandıran bilim dalı.
Eğitim Bilimi
Eğitim Bilimi ne ile uğraşır?
Belirli amaçlara ulaşmak üzere insanların davranışlarının planlı olarak değiştirilmesi ve geliştirilmesinin yasa ve ilkelerini bulmaya ve bu amaçla teknikler geliştirmeye çalışır.
• Eğitim• Öğretim• Öğretme • Öğrenme• Öğretmen• Öğreten• ProgramHedef-KazanımİçerikÖğrenme-Öğretme süreciDeğerlendirme
Eğitimle ilgili temel kavramlar
• Eğitim, bedene ve ruha, yetenekli olduğu(yetkinliği) mükemmelliği vermektir ( Platon).
• Eğitim, çocuğu insan haline getirmeksanatıdır (Çiçeron).
• Eğitim, doğaya göre insan yetiştirmektir (J.J.Rousseu).
• Eğitim, yetileri, hep birden ve uyumlu olarakgeliştirmektir (Stein).
Eğitim nedir?
Çocukların ve gençlerin toplum yaşamındaki yerlerini almaları için gerekli bilgi, beceri ve anlayışları elde etmelerine, kişiliklerini
geliştirmelerine yardım etme işidir.
Eğitim
Davranışçı yaklaşıma göre, kişide öğrenme yaşantıları yoluyla istendik davranış değişikleri oluşturma sürecidir.
Yapılandırmacı yaklaşıma göre ise, yaşantılar yoluyla, deneyimleyerek, gözlemleyerek, deneme-yanılma yoluyla, kendi bilişsel şemalarını yapılandırma sürecidir.
Eğitim
Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istenilen yönde (eğitimin amaçlarına uygun) değişmemeydana getirme sürecidir.
O halde Eğitim
EĞİTİM
SÜREÇTİR DAVRANIŞ DEĞİŞTİRMEDİR
YAŞANTI SONUCU OLUŞUR
Eğitimin temel özellikleri
• Eğitim bir süreçtir. • Süreç, belli bir sonuca ulaşmak veya bir oluşumu
gerçekleştirmek için birbirini izleyen olayları ya da durumların akışıdır.
• Süreç içeriğinde belirli bir hedef, bu hedefi gerçekleştirmek için birbirini izleyen bir dizi işlem ve etkinlik ve son olarak da ürünün amaca uygunluğunu ortaya koyan değerlendirme yer alır.
Süreç
• Organizmanın gözlenebilen ya da gözlenemeyen açık ya da örtük etkinliklerinin tümüdür. Konuşma, yazma, düşünme, kalbin çalışması gibi.
• Psikologlara göre; organizmanın etkiye karşı gösterdiği tepki veya tepkiye karşı gösterdiği etkidir.Eğitimcilere göre; organizmanın gözlenebilir, ölçülebilirve istendik olan hareketleridir.
• Eğitim tanımında sözü edilen davranış, sonradan öğrenilen, yani bir öğrenme ürünü olan davranışlardır.
Davranış
• Davranış değişikliği bireyin yaşantıları sonucuoluşur.
• Bireyin diğer bireylerle ve çevresiyle etkileşiminin bireyde bıraktığı izlenimdir.
• Yaşantının ortaya çıkması için bireyin çevreden uyarıları alması, işlemesi ve tepkide bulunmasıgerekir.
Yaşantı
kazanılmış ve yaşanılmış olarak iki kategoride ele alınabilir.
•Yaşanılmış yaşantı; bireylerin birbirleriyle olan etkileşimleri sonucundaki etkinliklerin tümü olarak ifade edilir. Fotoğraf albümüne bakmak. Kaza yapanları izlemek
•Kazanılmış yaşantı; ise birbirleri ve çevresiyle etkileşimi neticesinde bireyde iz bırakan ve bireyin davranışında değişiklik oluşturan etkinliklerdir. Yani kazanılmış yaşantı neticesinde bireylerde öğrenme gerçekleşir. Yemek yapan annesini izlerken yemek yapma davranışının öğrenilmesi. Kaza yapanları izlemesi sonucu araba kullanmaktan vazgeçmesi.
KAZANILMIŞ YAŞANTIDA DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİĞİ MEYDANA GELİYOR.
Eğitim açısından yaşantı
Cevap: D
Cevap: A
Cevap: B
Eğitim için okula ihtiyaç var mıdır?
Sizce?
• bir kuruma gerek yoktur. • bireyin içinde bulunduğu sosyal çevre yeterlidir.
Örneğin;• kişi temizlik alışkanlığından bihaber ise, burnunu
mendil ile temizlemesi;• sosyal meselelerin henüz başında ise
yardımseverliğin iyi bir davranış olduğunu kazanması;• yere çöp atmamayı öğrenmesi birer eğitim faaliyetidir.
Eğitim için
Formal eğitim, planlı ve programlı olarak biramaç doğrultusunda, belirli bir mekandauzman kişilerin rehberliğinde düzenlenenbir etkinliktir.
Formal Eğitim
Formal Eğitimin Özellikleri
• Amaçlıdır.• Planlı ve programlıdır.• Süreç profesyonel eğiticiler tarafından yürütülür.• Süreç sonucunda olumlu davranışların kazanılması
beklenir.• Eğitim belirli bir mekanda sürdürülür.• Amaçlı (kasıtlı) olarak hazırlanmış araç- gereç
kullanılır.• Süresi sınırlıdır.
İnformal Eğitim
• Plansız ve programsız, hayatın içerisindekendiliğinden oluşan eğitimdir.
• Diğer bir değişle bireyin sosyalleşme vekültürlenme sürecidir.
• Bu süreç sistemsiz ve denetimsiz bir şekildedoğuştan ölünceye kadar devam eder.
Okullarda verilen eğitimdir. Yaş grupları yakındır. Zaman bellidir. Sonunda diploma vardır. Usta öğreticileri vardır. Resmidir.
Örgün Eğitim
• Okullarda yeterli eğitimi alamamış ya da sonradan ihtiyaç duyulmuş yeterliliklerin verildiği eğitimdir.
• Planlıdır, programlıdır.• Zaman bellidir.• Usta öğreticileri vardır.• Yaş grupları değişkendir.• Sonunda bir sertifika verilir.
Yaygın Eğitim
• Halk eğitimi merkezleri,• Çıraklık eğitimi merkezleri,• Kız sanat okulları,• Olgunlaşma enstitüleri,• Endüstri pratik sanat okulları,• Mesleki eğitim merkezi,• Yetişkinler teknik eğitim merkezleri,• Özel kurslar,• Uzaktan Eğitim
Bazı Yaygın Eğitim Kurumları
Cevap: C
Cevap: C
Cevap: D
Cevap: C
Cevap: D
Cevap: D
Cevap: D
• Eğitim kurumlarında belirli hedefler doğrultusunda yapılan planlı, kontrollü ve örgütlenmiş öğretme faaliyetlerinin tümüne verilen isimdir.
• Bireyin bir bilgi ya da beceriyi edinmesine yönelik öğretme faaliyetleridir.
• Öğrenmenin belli bir amaç doğrultusunda başlatılması, yönlendirilmesi, kolaylaştırılması ve gerçekleştirilmesi sürecidir.
• Öğrenmenin gerçekleşmesi ve bireyde istenen davranışların gelişmesi için uygulanan süreçlerin tümüdür.
Öğretim
• Öğretim bir süreçtir.
• Planlıdır.
• Amaçlıdır.
• Etkinlikler içerir.
Öğretim
Eğitim Öğretim
1. Zaman ve yer yönünden çok boyutludur.
2. Her yerde oluşabilir.3. Her türlü bilgi ve beceriyi
kapsar.4. Öğrenme ve öğretimi kapsar.5. Eğitim genel anlamda temel
amaçtır.
1. Zaman ve yer yönünden sınırlıdır.
2. Planlı ve programlıdır3. Önceden belirlenmiş
etkinlikleri kapsar4. Eğitimin alt kategorisidir.5. Genel anlamda eğitimin
temel aracıdır.
Eğitim ve Öğretim Arasındaki Farklar
• Öğrenmeyi sağlama etkinliklerine öğretme denir. • Öğrenmenin sağlanması ya da davranış değişikliği
meydana getirmek amacıyla çevrenin düzenlenmesidir.
• Herhangi bir öğrenmeyi kılavuzlama faaliyetidir.• Öğrenmenin etkililiğini arttıracak yolların tümüdür.
Öğretme
Günümüzde psikolog ve eğitimcilerin büyük bir bölümü öğrenmeyi “yaşantı ürünü olan, kalıcı izli davranış değişikliği” olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre öğrenmenin üç temel özelliği vardır: Bunlar;
a) Öğrenme sonucu mutlaka bir davranış değişikliği meydana gelir. (i) Birey yeni bir davranış göstermeye başlar. (ii) Var olan davranışı değiştirir ya da geliştirir. (iii) Yanlış geliştirdiği davranışını düzeltir.
b) Öğrenme yaşantı ürünüdür. c) Öğrenme kalıcı izlidir.
Öğrenme
Öğrenme sonucunda davranışta gözlenebilir bir değişme olması.a) Yeni bir davranışı göstermeye başlar.Örnek:Örneğin; Doğu Anadolu Bölgesini hiç bilmeyen bir çocuk, öğrenme süreci sonunda bu bölgenin çeşitli özelliklerini bir harita üzerinde göstererek açıklayabilir.
b) Var olan davranışını geliştirebilir.Örnek:Örneğin; Yazı yazmayı bilen bir çocuk öğrenme süreci sonunda kompozisyon yazmaya başlayabilir.
c) Daha önce öğrendiği yanlış davranışı düzeltebilir.Örnek:Örneğin; daha önce yanlış telaffuz ettiği sözcüğü, çocuk yeni öğrenme süreci sonunda doğru telaffuz etmeye başlayabilir.
Davranıştaki değişmenin kalıcı izli olması.Örnek:Örneğin; Hayat Bilgisi dersinde, çevre konusunu öğrenen bir çocuktan okulda ve okul dışında çevreye karşı daha duyarlı davranışlar sergilemesi ve bu davranışlarını yaşam boyu sürdürmesi beklenmektedir.
1. Yaşantı ürünü olması gerekir. 2. Öğrenmenin davranışta ya da potansiyel
davranışta değişikliğe yol açması gerekir.3. Kalıcı-izli olması gerekir.
Bir davranışın öğrenme ürünü sayılabilmesi için
• Bilişsel (hücrenin tanımını yapabilme, teoremi ispatlayabilme)
• Duyuşsal (saygı, sevgi, hoşgörülü olma, tutum)
• Psiko-motor (Mikroskop kullanabilme, kesit alabilme, titrasyon yapabilme)
Öğrenme Alanları
• öğrencinin kalıtım ile getirdikleri,• öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyi,• öğrencinin alışkanlıkları,• öğrencinin tutumu,• öğrencinin kişisel özellikleri,• öğretmenin kullanacağı strateji, yöntem, teknik, araç-gereç
ve materyaller ve kaynaklar, • öğrenme süreci,• kazanım (amaç ve davranışlar),• süre,• konunun özelliği,• değerlendirme biçimi ve• fiziki çevre.
Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler
Öğretmen: Formal eğitim veren kurumlarda öğretimi organize eden (sağlayan) kişidir. Öğretmen hedeflere ulaşmayı amaçlar. Amaçlı, planlı ve düzenli şekilde öğretimi organize eder.
Öğreten: Gelişigüzel öğretim yapar. Planlı ve düzenli bir organizasyon söz konusu değildir.
Öğretmen-Öğreten
• Hedeflere ulaşmak için yapılacak etkinliklerdizgesidir.
• Eğitimde dört çeşit programdan söz edilebilir.Bunlar ; • Eğitim programı, • Öğretim programı,• Ders programı • Örtük (Gizil) program’dır.
Program Nedir?
1. Eğitim programı: Okul içinde ve dışında yapılabilecek tüm uygulamaları kapsamaktadır. Bu amaçla eğitim programları okullarda, okul dışındaki eğitim kurumlarında olabilecek planlardır.
2. Öğretim programı: Eğitim programı içerisindedir. Bir konu alanına ilişkin hedefleri, içeriği, öğrenme,-öğretme etkinliklerini ve değerlendirme çalışmalarını içeren programdır.
3. Ders programı: Öğretim programı içerisindedir. Bir dersin amaçlarının öğrenci davranışına dönüştürülmesini, bunların gerçekleşmesi için içeriğin konulara ve alt başlıklara ayrıştırılmasını, buna dayalı öğrenim ortamının organizasyonunun ve değerlendirme araçlarını kapsayan detaylı plandır.
Program Türleri
Okulun, kazanmaları beklenen bilgiler, ilkeler, kurallar, değerler, tutumlar, alışkanlıklar ya da düşünceleri öğrencilerine resmi ya da yazılı bir program olmaksızın dolaylı olarak öğrettiği programdır.Okuldaki sosyal ve psikolojik etkileşimle oluşan yan ve informal öğrenmeleri kapsar.
– Okul kuralları– Toplumsal normlar ve değerler– Öğretmenlerin görüş ve beklentileri– Sınıf kuralları– Öğretmen davranışları
Örtük Program
Cevap: E
Cevap: A
Eğitim Programının Öğeleri
Bir eğitim programı:– niçin eğitim?– ne öğretilecek?– nasıl öğretilecek– ne kadar öğrenildiği nasıl anlaşılacak?
sorularının karşılığı olan üç öğeden oluşmaktadır.
• Yetiştirilecek bireylerde bulunması istenilen, eğitim yoluyla kazandırılabilir nitelikli istendik özelliklere (bilgiler, yetenekler, beceriler, tutumlar, ilgiler, alışkanlıklar, vb.,) hedef denir.
• Hedef bir programın ilk öğesidir. Bir işe başlarken öncelikle hedef(ler) saptanır.
• Öğrenme süreci içerisinde planlanmış ve düzenlenmiş yaşantılar sayesinde öğrencide görülmesi beklenen bilgi, beceri, tutum ve değerlere kazanım denir.
Hedef-Kazanım (Neden?)
Ortaöğretim Matematik Programının Hedefleri
Dokuzuncu Sınıf Matematik Programı Üslü İfade Kazanımları
İçerik (Ne?)
İçerik, saptanan hedeflere ve kazanımlara ulaşmak için– ele alınması planlanan konu alanları, – ilkeler, – kavramlar, – kurallar,– olgular,– tutumlardan
oluşur.
• Eğitim durumu, saptanan hedef ve kazanımların öğrenciye en etkin bir biçimde kazandırılması için gerekli öğrenme yaşantılarını oluşturacak ortamın düzenlenmesi, bu amaçla geçerli öğretim yöntem ve teknikleri ile araç-gereç ve materyallerinin belirlenmesi ve bunlardan yararlanılması ile ilgilidir.
Eğitim Durumları (Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri) (Nasıl?)
• Ölçme, herhangi bir niteliği gözlemek ve gözlem sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etmektir.
Ölçme-Değerlendirme (Ne kadar?)
• Değerlendirme ise ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak, ölçülen nitelik hakkında bir değer yargısına varma/ karar verme sürecidir.
Ölçme Araçları
Matematikten GEÇTİ
• Değerlendirme, – hedeflerin gerçekleşme düzeylerinin saptanması, – verilen bilgilerin öğrenciler tarafından kazanılıp
kazanılmadığının, – kazanıldıysa ne düzeyde olduğunun saptanmasıaçısından önemlidir.
• Değerlendirme ile hedeflerde, içerikte veya eğitim durumunda bir hata veya eksiklik varsa bunlar saptanır ve (başa dönülerek) programda gerekli değişiklikler yapılır.
Değerlendirme
Ölçme-Değerlendirme Dönütleri ile
Aşağıdakilerden hangisi bir değerlendirme işidir?
a) Bir ödevdeki hataları saymakb) Öğrencilerin el yazılarını iyiden kötüye doğru sıralamakc) Test puanlarını standartlaştırmakd) Öğrencilerin derse karşı tutumlarını belirlemeke) Oyun kurallarını derecelendirerek basket takımına eleman seçmek
Cevap: E
Cevap: B
Cevap: A
Cevap: A
İnsan davranışları; doğuştan gelen davranışlar, geçici davranışlar ve sonradan kazanılmış davranışlar olmak üzere üç gruba ayrılırlar. Buna göre, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) Göz kırpmak: doğuştan gelen davranış
B) Alkol nedeniyle nara atmak: geçici davranış
C) Enstrüman çalma: sonradan kazanılmış davranış
D) Çarpım tablosunu bilme : geçici davranış
Cevap: D
Cevap: C
Cevap: A
Eğitim bireylerin davranışlarında yaşantıları yoluyla istendik değişmeler oluşturma sürecidir.Bu tanımda istendik sözcüğüyle anlatılmak istenen temel koşul aşağıdakilerden hangisidir?A-Toplumun hedefleri ile ilgili olmaB-Bİreylerin isteklerini dikkate almaC-Bireye fiziksel Güç kazandırmaD- Güncel gereksinimleri kazandırmaE-Toplumsal yardımlaşmayı arttırma
Aşağıdakilerden hangisinde eğitim ve öğretim arasındaki fark yanlış verilmiştir?
A-Eğitim profesyonellerce yürütülürken, öğretim herkes tarafındanyürütülür.B-Eğitimde zaman ve mekan sınırı yoktur, öğretim ise belli ortamlardave zamanlarda gerçekleşir.C-Eğitim yaşam boyu devam eden, öğretim ise belirlenmiş zamanbölmeleriyle sınırlanmış bir süreçtir.D-Eğitimde öğrenme kendiliğinden gerçekleşir, öğretimde iseyönlendirilmiş ve güdümlü öğrenmeler söz konusudur.E-Eğitim daha geniş kapsamlı, öğretim ise daha dar kapsamlı birsüreçtir.
Cevap: A
Aşağıdakilerden hangisi örgün ve yaygın eğitimin ortaknoktalarından biridir?A) Uzun süreli olmasıB) Planlı ve programlı olmasıC) Kapsamlı olmasıD) Tüm konuları kapsamasıE) Bireyleri ortak yaşantılarını temel alması
Cevap: B
• Bir toplumun üzerinde taşıdığı ve nesilden nesile
aktarılan maddi ve manevi ögelerdir.
CamilerParaBinalarGiysiler vs.
DüğünlerBayramlarÖrf adetler
KÜLTÜR
EĞİTİM VE KÜLTÜR İLİŞKİSİ
Eğitim kasıtlı kültürleme süreci olup, kültürün aktarılmasında önemli bir araçtır. Kültürü etkileyen ve kültürden etkilenen bir yapıya sahiptir.
Eğitim kültüre göre değişime daha açıktır. Kültür değişime dirençlidir. Ancak bu kültürün değişime tamamen kapalı olduğu anlamına gelmez. Eğitim görevini yerine getirirken kültürel olanaklardan yararlanır ve kültürel değerlerin izlerini taşır.
Eğitim kültürel değerlerin izlerini taşır.
Kültürleme kendi içinde 3 dala ayrılmıştır:
• Zoraki Kültürleme: Bireye hür iradesi dışında kültürel değerlerin zoraki olarak kabul ettirilmesi (Örnek: Propaganda, beyin yıkama)
• Gelişigüzel Kültürleme: Bireylere plansız, sistemsiz ve gelişigüzel bir biçimde kültürel değerlerin benimsettirilmesi.(Örnek: Örf ve adetler, cinselliğin öğrenilmesi (İnformal eğitim))
• Kasıtlı Kültürleme: Kültürel değerlerin belli amaçlar dahilinde ve belirli bir plan çerçevesinde bireylere aktarımı (Örnek: Ali’nin çıraklık eğitim merkezine devam etmesi (Formal Eğitim))
Eğitim; kasıtlı ve gelişigüzel kültürleme süreçlerinin toplamından oluşur.
EĞİTİM VE KÜLTÜR İLİŞKİSİ
Cevap: A