EĞİTİMİN HUKUKSAL EĞİTİMİN HUKUKSAL TEMELLERİTEMELLERİ

07-Efendim.mp3

07-Efendim.mp3

1)TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI1)TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI2)HUKUK VE EĞİTİM İLİŞKİSİ2)HUKUK VE EĞİTİM İLİŞKİSİ3)HUKUKUN KAYNAKLARI3)HUKUKUN KAYNAKLARI4)MİLLİ EĞİTİME YÖN VEREN 4)MİLLİ EĞİTİME YÖN VEREN

HUKUKSAL NİTELİKLERHUKUKSAL NİTELİKLER5)EĞİTİMİN ULUSLARARASI VE 5)EĞİTİMİN ULUSLARARASI VE

ULUSAL NİTELİKLİ HUKUKİ ULUSAL NİTELİKLİ HUKUKİ DAYANAKLARIDAYANAKLARI

6)HUKUK VE EĞİTİM ÇALIŞANLARI6)HUKUK VE EĞİTİM ÇALIŞANLARI

1)TOPLUMSAL DÜZEN 1)TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARIKURALLARI

Toplum halinde yaşayan insanların Toplum halinde yaşayan insanların yükümlülüklerini,kullanacakları yetkileri ve yükümlülüklerini,kullanacakları yetkileri ve onların haklarını belirleyen kurallara sosyal onların haklarını belirleyen kurallara sosyal düzen kuralları denir.düzen kuralları denir.

Sosyal düzen kuralları 4’e ayrılırSosyal düzen kuralları 4’e ayrılır1)hukuk kuralları1)hukuk kuralları2)din kuralları2)din kuralları3)ahlak kuralları3)ahlak kuralları3)görgü kuralları3)görgü kuralları

Hukuk kuralları:Toplumdaki bireyleri ve Hukuk kuralları:Toplumdaki bireyleri ve kamu kuruluşlarını bağlayan ve bu kamu kuruluşlarını bağlayan ve bu kuralların hukuk kuralı sayılabilmesini kuralların hukuk kuralı sayılabilmesini sağlayan kamu gücüdür.Hukuk sağlayan kamu gücüdür.Hukuk kuralları,toplumun huzur ve güven içinde kuralları,toplumun huzur ve güven içinde yaşamasını ilgilendirir.Kurallara aykırı yaşamasını ilgilendirir.Kurallara aykırı hareketler,topluma ve bireye zarar hareketler,topluma ve bireye zarar verebilir.Böyle durumlarda devlet harekete verebilir.Böyle durumlarda devlet harekete geçer. geçer.

Din kuralları:Bu kurallar inanç ve Din kuralları:Bu kurallar inanç ve ibadetle,hemcinslerine karşı davranış ibadetle,hemcinslerine karşı davranış olarak ikiye ayırıyoruz.İnanç ve ibadet olarak ikiye ayırıyoruz.İnanç ve ibadet Allah’ın varlığını,birliğini ve din kurallarını Allah’ın varlığını,birliğini ve din kurallarını içine alırken;hemcinslere karşı içine alırken;hemcinslere karşı sorumluluklar başkalarına zarar sorumluluklar başkalarına zarar verilmemesi,canına,malına,ırzına göz verilmemesi,canına,malına,ırzına göz dikilmemesi gibi kuralları içine alırdikilmemesi gibi kuralları içine alır

Ahlak kuralları:Toplumdaki iyi ve kötü Ahlak kuralları:Toplumdaki iyi ve kötü hakkındaki değer yargılarına göre hakkındaki değer yargılarına göre yapılması veya yapılmaması gereken yapılması veya yapılmaması gereken davranışlarla ilgili kurallardır.davranışlarla ilgili kurallardır.

Görgü kuralları:Aynı çevrede yaşayan Görgü kuralları:Aynı çevrede yaşayan insanların uyduğu ve nasıl davranmaları insanların uyduğu ve nasıl davranmaları gerektiğini belirten kurallardır.gerektiğini belirten kurallardır.

2)HUHUK VE EĞİTİM İLİŞKİSİ2)HUHUK VE EĞİTİM İLİŞKİSİ

Hukuk:Toplum yaşamında kişilerin Hukuk:Toplum yaşamında kişilerin birbirleriyle ve toplumla olan ilişkilerini birbirleriyle ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen ve uyulması kamu gücüyle düzenleyen ve uyulması kamu gücüyle desteklenen sosyal kuralların desteklenen sosyal kuralların bütünüdür.Hukukun, toplum yaşamını bütünüdür.Hukukun, toplum yaşamını düzenleme,toplum gereksinimi karşılama düzenleme,toplum gereksinimi karşılama ve adaleti gerçekleştirmek gibi amaçları ve adaleti gerçekleştirmek gibi amaçları vardır.vardır.

Toplumun gelişimi ve sürekliliği için nitelikli bireyler Toplumun gelişimi ve sürekliliği için nitelikli bireyler yetiştirmek eğitimin toplumsal işlevidir.Eğitim sistemi ve yetiştirmek eğitimin toplumsal işlevidir.Eğitim sistemi ve özel okullarımız topluma katılan bireylerin özel okullarımız topluma katılan bireylerin toplumsallaşmasında rol alır.toplumsallaşmasında rol alır.

Formal olarak yapılandırılmış olan eğitim sistemimizde Formal olarak yapılandırılmış olan eğitim sistemimizde okul ve diğer kurumlarda eğitim gören bireylerin okul ve diğer kurumlarda eğitim gören bireylerin toplumsallaştırılması bu kurumların formal amaçları toplumsallaştırılması bu kurumların formal amaçları arasında yer alır.Bu formal amaçların gerçekleştirilmesi arasında yer alır.Bu formal amaçların gerçekleştirilmesi ve eğitim hakkı yazılı hukuk kuralları yoluyla güvence ve eğitim hakkı yazılı hukuk kuralları yoluyla güvence altına alınmaya çalışılmıştır.Eğitim hizmetleri devlet altına alınmaya çalışılmıştır.Eğitim hizmetleri devlet denetimi ve gözetimi altındadır.denetimi ve gözetimi altındadır.

Eğitim alanı ile ilgili konuları içeren ve Eğitim alanı ile ilgili konuları içeren ve kamu gücü ile desteklenen hukuk kamu gücü ile desteklenen hukuk kuralların tümüne eğitim hukuku denir. kuralların tümüne eğitim hukuku denir.

Eğitim hukuku,eğitimde yapılacak Eğitim hukuku,eğitimde yapılacak eylemlerin,işlevlerin genel çerçevesini eylemlerin,işlevlerin genel çerçevesini verir.Eğitime ilişkin görevler bu çerçevede verir.Eğitime ilişkin görevler bu çerçevede yapılır.yapılır.

3)HUKUKUN KAYNAKLARI3)HUKUKUN KAYNAKLARI 1)Dış Kaynaklar1)Dış Kaynaklar Uluslararası hukuk:Yer küre üzerinde yaşayan bütün Uluslararası hukuk:Yer küre üzerinde yaşayan bütün

uluslar,yaşam standartlarını daha iyi bir düzeye uluslar,yaşam standartlarını daha iyi bir düzeye getirmek,dünyayı bekleyen ortak tehlikelere karşı onu getirmek,dünyayı bekleyen ortak tehlikelere karşı onu korumak ve daha yaşanılır bir hale getirmek için ortak korumak ve daha yaşanılır bir hale getirmek için ortak çabalara ve karşılıklı ilişkilere gereksinim çabalara ve karşılıklı ilişkilere gereksinim duymaktadır.Bu gereksinim sonucunda uluslar,ortak duymaktadır.Bu gereksinim sonucunda uluslar,ortak kurumlara üye olmaktan ve bu üyeliğin gereği olarak kurumlara üye olmaktan ve bu üyeliğin gereği olarak kendi iç hukuklarını da buna uygun şekilde kendi iç hukuklarını da buna uygun şekilde düzenlemektedirler.Milletlerarası hukuk devletlerin ve düzenlemektedirler.Milletlerarası hukuk devletlerin ve diğer milletler arası kişileri karşılıklı ilişkilerinde bağlayan diğer milletler arası kişileri karşılıklı ilişkilerinde bağlayan kuralların tümüdür.kuralların tümüdür.

2)İç Kaynaklar: 2)İç Kaynaklar: Uluslararası ilişkilerin sonucunda ortaya Uluslararası ilişkilerin sonucunda ortaya çıkmayan hukuk kaynaklarıdır.Eğitim hukukunun çıkmayan hukuk kaynaklarıdır.Eğitim hukukunun kurallarını oluşturan ve geliştiren başlıca kurallarını oluşturan ve geliştiren başlıca kaynaklar,kendiliğinden meydana gelen örf-kaynaklar,kendiliğinden meydana gelen örf-adet,bazı yetkili kuruluşlar tarafından ortaya adet,bazı yetkili kuruluşlar tarafından ortaya konan yazılı(basılı) hukuk,yargıçlar tarafından konan yazılı(basılı) hukuk,yargıçlar tarafından oluşturulan içtihat hukuku ve hukuk kurallarını oluşturulan içtihat hukuku ve hukuk kurallarını eleştirmek suretiyle gelişmesini sağlayan eleştirmek suretiyle gelişmesini sağlayan doktrin’dirdoktrin’dir

A)Gelenek Hukuku:Topum içinde aynı A)Gelenek Hukuku:Topum içinde aynı durumlarda aynı davranış biçimlerinin durumlarda aynı davranış biçimlerinin tekrarlanmasıyla toplum vicdanında bu kurallara tekrarlanmasıyla toplum vicdanında bu kurallara uyulması gerektiği gibi bir inanç belirir.Toplum uyulması gerektiği gibi bir inanç belirir.Toplum bu kuralları benimseyerek yaptırım altında aldığı bu kuralları benimseyerek yaptırım altında aldığı takdirde örf ve adet hukuku oluşur.Örf ve adet takdirde örf ve adet hukuku oluşur.Örf ve adet hukuku yazılı değildir.hukuku yazılı değildir.

B)Yazılı Hukuk:Hukuk kurallarının şekli anlamda B)Yazılı Hukuk:Hukuk kurallarının şekli anlamda ikinci kaynağı Anayasanın yetkili kıldığı otoriteler ikinci kaynağı Anayasanın yetkili kıldığı otoriteler tarafından çıkarılan yazılı metinlerdir.tarafından çıkarılan yazılı metinlerdir.

C)İçtihat Hukuku:Mahkemelerin verdiği C)İçtihat Hukuku:Mahkemelerin verdiği kararlardan çıkarılan hukuka içtihat hukuku kararlardan çıkarılan hukuka içtihat hukuku denir.denir.

D)Doktrin:Hukukla uğraşan kişilerin,hukuki D)Doktrin:Hukukla uğraşan kişilerin,hukuki sorunlar konusundaki görüş ve düşünceleri sorunlar konusundaki görüş ve düşünceleri olup,bunlara bilimsel içtihat da denir.Doktrin’e olup,bunlara bilimsel içtihat da denir.Doktrin’e uyulması zorunlu değildir.Ancak doktrin,yargı uyulması zorunlu değildir.Ancak doktrin,yargı yerlerinde hukuki uyuşmazlıkların çözümüne yerlerinde hukuki uyuşmazlıkların çözümüne yardımcı olur.yardımcı olur.

4)MİLLİ EĞİTİME YÖN VEREN 4)MİLLİ EĞİTİME YÖN VEREN HUKUKSAL NİTELİKLERHUKUKSAL NİTELİKLER

Devletin anayasada belirtilen Devletin anayasada belirtilen nitelikleri,eğitim sisteminin sadece nitelikleri,eğitim sisteminin sadece çerçevesini çizmekle kalmaz,aynı çerçevesini çizmekle kalmaz,aynı zamanda niteliklerini,yapı ve işleyişini de zamanda niteliklerini,yapı ve işleyişini de önemli ölçüde belirler.önemli ölçüde belirler.

1)Hukuk Devleti:Hukuk Devleti,polis 1)Hukuk Devleti:Hukuk Devleti,polis devletinin tersine faaliyetlerinde hukuk devletinin tersine faaliyetlerinde hukuk kurallarına bağlı olan,yönetilenlere hukuki kurallarına bağlı olan,yönetilenlere hukuki güvenceler sağlayan devlettir.güvenceler sağlayan devlettir.

2)Laik Devlet Anlayışı:Atatürk,laikliği de 2)Laik Devlet Anlayışı:Atatürk,laikliği de tıpkı Batı laikliği gibi,din ve mezhep ayırımı tıpkı Batı laikliği gibi,din ve mezhep ayırımı yapmayan,resmi bir dini bulunmayan,din yapmayan,resmi bir dini bulunmayan,din kuralları ile yönetilmeyen bir devlet düzeni kuralları ile yönetilmeyen bir devlet düzeni öngörmüştür. öngörmüştür.

3)Sosyal Devlet Anlayışı:Hukuk devletinin 3)Sosyal Devlet Anlayışı:Hukuk devletinin amacı,bireylerin özgürlüğü olan bir devlet sistemini amacı,bireylerin özgürlüğü olan bir devlet sistemini tanımlarken;sosyal devletin amacı,herkesin mutluluğu ve tanımlarken;sosyal devletin amacı,herkesin mutluluğu ve toplumun refahı olan bir devlet sistemini toplumun refahı olan bir devlet sistemini tanımlamaktadır.tanımlamaktadır.

4)Demokratik Devlet Anlayışı:Abraham 4)Demokratik Devlet Anlayışı:Abraham Lincoln,demokrasiye “halkın,halk tarafından halk için Lincoln,demokrasiye “halkın,halk tarafından halk için yönetilmesi” şeklinde tanımlamıştır.Halkın halk yönetilmesi” şeklinde tanımlamıştır.Halkın halk tarafından yönetimi demek demokratik bir toplumu tarafından yönetimi demek demokratik bir toplumu yurttaşların,demokrasinin yararlarıyla yüklerini yurttaşların,demokrasinin yararlarıyla yüklerini paylaşmak demektir.kendi kendine yönetilmeyi kabul paylaşmak demektir.kendi kendine yönetilmeyi kabul etmekle bir kuşak,bireysel özgürlüğün insan haklarının etmekle bir kuşak,bireysel özgürlüğün insan haklarının ve hukukun üstünlüğünün zorluklarla kazanılmış mirasını ve hukukun üstünlüğünün zorluklarla kazanılmış mirasını gelecek kuşaklar için korumayı hedeflemektedir gelecek kuşaklar için korumayı hedeflemektedir

Bu bildirge,Birleşmiş Milletler Örgütü’ne Bu bildirge,Birleşmiş Milletler Örgütü’ne üye devletlerce bütün insanlara tanınan üye devletlerce bütün insanlara tanınan temel hakları kapsar.10 Aralık 1948’de temel hakları kapsar.10 Aralık 1948’de kabul edilen ve Türkiye’nin de altına imza kabul edilen ve Türkiye’nin de altına imza koyduğu 30 maddelik bir koyduğu 30 maddelik bir beyannamedir..Bu beyannamenin beyannamedir..Bu beyannamenin 26.maddesi eğitim hakkının bir insan 26.maddesi eğitim hakkının bir insan hakkı olduğunu vurgulayarak şunları hakkı olduğunu vurgulayarak şunları belirtmektedir:belirtmektedir:

Eğitim parasızdır,hiç olmazsa ilk ve temel Eğitim parasızdır,hiç olmazsa ilk ve temel eğitim evresinde böyle olmalıdır.eğitim evresinde böyle olmalıdır.

İlköğretim zorunludur.İlköğretim zorunludur. Teknik ve mesleki eğitimden herkes Teknik ve mesleki eğitimden herkes

yararlanabilmelidir.yararlanabilmelidir. Yüksek öğrenim herkese,yeteneklerinin Yüksek öğrenim herkese,yeteneklerinin

ve başarılarının elverdiği ölçüde tam bir ve başarılarının elverdiği ölçüde tam bir eşitlikle açık olmalıdır.eşitlikle açık olmalıdır.

Eğitim,insan şahsiyetinin tam gelişmesini Eğitim,insan şahsiyetinin tam gelişmesini ve insan hakları ile temel özgürlüklere ve insan hakları ile temel özgürlüklere saygının güçlenmesini amaçlamalıdır.saygının güçlenmesini amaçlamalıdır.

Bütün uluslar ırk ve dinler arasında Bütün uluslar ırk ve dinler arasında anlayış,hoşgörü ve dostluğu özendirmeli anlayış,hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve Birleşmiş Milletlerin barışın korunması ve Birleşmiş Milletlerin barışın korunması yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

Anne ve babalar ,çocuklarına verilecek Anne ve babalar ,çocuklarına verilecek eğitimin türünü seçmek hakkına eğitimin türünü seçmek hakkına sahiptirler.sahiptirler.

İkinci maddede ise:İkinci maddede ise:

‘‘Herkes,hiçbir yönden,özellikle Herkes,hiçbir yönden,özellikle ırk,renk,cins,dil,din,siyasi veya diğer ırk,renk,cins,dil,din,siyasi veya diğer

herhangi bir inanç,milli veya toplumsal herhangi bir inanç,milli veya toplumsal köken,servet veya herhangi diğer bir fark köken,servet veya herhangi diğer bir fark gözetmeksizin bu bildirgede ilan olunan gözetmeksizin bu bildirgede ilan olunan bütün haklardan ve bütün hürriyetlerden bütün haklardan ve bütün hürriyetlerden

yararlanma hakkına sahiptir.’yararlanma hakkına sahiptir.’

Bu sözleşmenin eğitimle ilgili hükümleri Bu sözleşmenin eğitimle ilgili hükümleri 28.maddede açıkça ortaya konmuştur.Bu 28.maddede açıkça ortaya konmuştur.Bu

hükümler şunlardır:hükümler şunlardır:

Taraf Devletler,çocuğun eğitim hakkını Taraf Devletler,çocuğun eğitim hakkını kabul ederler ve bu hakkın fırsat eşitliği kabul ederler ve bu hakkın fırsat eşitliği

temeli üzerinde aşama aşama temeli üzerinde aşama aşama gerçekleştirilmesi görüşünden hareketle;gerçekleştirilmesi görüşünden hareketle;

İlköğretimi herkes için zorunlu ve parasız İlköğretimi herkes için zorunlu ve parasız hale getirirler.hale getirirler.

Ortaöğretim sistemlerinin genel olduğu Ortaöğretim sistemlerinin genel olduğu kadar mesleki nitelikte de olmak üzere kadar mesleki nitelikte de olmak üzere çeşitli biçimlerde örgütlenmesini teşvik çeşitli biçimlerde örgütlenmesini teşvik ederler.Öğretimi parasız hale getirmek ederler.Öğretimi parasız hale getirmek için uygun tedbirleri alırlar.için uygun tedbirleri alırlar.

Uygun olan bütün araçları kullanarak Uygun olan bütün araçları kullanarak yükseköğretimi yetenekleri doğrultusunda yükseköğretimi yetenekleri doğrultusunda herkese açık hale getirirler. herkese açık hale getirirler.

Eğitim ve meslek seçimine ilişkin bilgi ve Eğitim ve meslek seçimine ilişkin bilgi ve rehberliği bütün çocuklar için elde rehberliği bütün çocuklar için elde edilebilir hale getirirler.edilebilir hale getirirler.

Okullarda düzenli bir biçimde öğrenci Okullarda düzenli bir biçimde öğrenci devamının sağlanması ve okulu terk etme devamının sağlanması ve okulu terk etme oranlarının düşürülmesi için gerekli oranlarının düşürülmesi için gerekli tedbirleri alırlar.(madde 28)tedbirleri alırlar.(madde 28)

Ayrıca taraf olan ülkeler,çocuk eğitiminin Ayrıca taraf olan ülkeler,çocuk eğitiminin bazı amaçlara yönelik olmasını kabul bazı amaçlara yönelik olmasını kabul ederler.Bu amaçlar şunlardır: ederler.Bu amaçlar şunlardır:

Çocuğun kişiliğinin,zihinsel ve bedensel Çocuğun kişiliğinin,zihinsel ve bedensel yeteneklerinin olabildiğince geliştirilmesi,yeteneklerinin olabildiğince geliştirilmesi,

İnsan haklarına ve temel İnsan haklarına ve temel özgürlüklere,Birleşmiş Milletler özgürlüklere,Birleşmiş Milletler Anlaşması’nda benimsenen ilkelere Anlaşması’nda benimsenen ilkelere saygısının geliştirilmesi,saygısının geliştirilmesi,

Çocuğun ana-babasına,kültürel Çocuğun ana-babasına,kültürel kimliğine,dil ve değerlerine,yaşadığı veya kimliğine,dil ve değerlerine,yaşadığı veya geldiği ülkenin ulusal değerlerine ve geldiği ülkenin ulusal değerlerine ve kendisinden farklı uygarlıklara saygısının kendisinden farklı uygarlıklara saygısının geliştirilmesi,geliştirilmesi,

Çocuğun anlayış,barış,hoşgörü,cinsiyetler Çocuğun anlayış,barış,hoşgörü,cinsiyetler arası eşitlik,gerek etnik,ulusal,dini gruplar arası eşitlik,gerek etnik,ulusal,dini gruplar ve yerli halktan olsun;gerekse bütün ve yerli halktan olsun;gerekse bütün insanlar arasında dostluk ruhuyla özgür insanlar arasında dostluk ruhuyla özgür bir toplumda yaşantıyı sorumlulukla bir toplumda yaşantıyı sorumlulukla üstlenecek şekilde hazırlanması;üstlenecek şekilde hazırlanması;

Doğal çevreye saygısının geliştirilmesi Doğal çevreye saygısının geliştirilmesi esastır.(madde 29)esastır.(madde 29)

Bu sözleşmenin giriş bölümünde üye Bu sözleşmenin giriş bölümünde üye devletler arasındaki sıkı işbirliğini kurma devletler arasındaki sıkı işbirliğini kurma amacına ulaşma yollarından birinin insan amacına ulaşma yollarından birinin insan haklarını ve temel özgürlüklerini korumak haklarını ve temel özgürlüklerini korumak

ve geliştirmek olduğu vurgulanmıştır.ve geliştirmek olduğu vurgulanmıştır.

Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde ülkemizin Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde ülkemizin eğitim sisteminde AB normlarına uyum eğitim sisteminde AB normlarına uyum sağlamak için geniş çapta bir yeniden sağlamak için geniş çapta bir yeniden

yapılanma sürecine girilmiştir.Davranışçı yapılanma sürecine girilmiştir.Davranışçı eğitim anlayışına göre hazırlanmış 1968 eğitim anlayışına göre hazırlanmış 1968

programı değiştirilerek yerine programı değiştirilerek yerine yapılandırmacı anlayışla hazırlanan yeni yapılandırmacı anlayışla hazırlanan yeni

program,ilköğretim okullarının birinci program,ilköğretim okullarının birinci kademesinde uygulamaya konulmuştur.kademesinde uygulamaya konulmuştur.

Eğitim sistemine yön veren yasal düzenlemeler,başta Eğitim sistemine yön veren yasal düzenlemeler,başta ülkemizin taraf olduğu uluslar arası anlaşma ve ülkemizin taraf olduğu uluslar arası anlaşma ve belgelere uygun olmak üzere soldan sağa doğru belgelere uygun olmak üzere soldan sağa doğru

hiyerarşik bir şekilde ;hiyerarşik bir şekilde ;

Anayasa yasa kanun hükmünde kararname tüzük Anayasa yasa kanun hükmünde kararname tüzük

yönetmelik yönerge genelge yönetmelik yönerge genelge ile yapılır.ile yapılır.Yasal düzenlemelerde etki gücü ve öncelik sağdan Yasal düzenlemelerde etki gücü ve öncelik sağdan

sola gidildikçe artar,ancak açıklayıcı hükümler sola gidildikçe artar,ancak açıklayıcı hükümler azalır.Örneğin yasa yönetmelikten güçlü ancak azalır.Örneğin yasa yönetmelikten güçlü ancak

yönetmelik yasadan daha açıklayıcıdır.yönetmelik yasadan daha açıklayıcıdır.

Anayasa,devletin kuruluşu ile vatandaşların temel hak ve Anayasa,devletin kuruluşu ile vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini düzenleyen temel yasadır.özgürlüklerini düzenleyen temel yasadır.

1982 Anayasası’nda eğitimle ilgili hususlar genel olarak 1982 Anayasası’nda eğitimle ilgili hususlar genel olarak ‘Eğitim ve Öğrenim Hakkı ve Ödevi’ başlığı altında ‘Eğitim ve Öğrenim Hakkı ve Ödevi’ başlığı altında 42.maddede yer almakla birlikte,anayasanın diğer 42.maddede yer almakla birlikte,anayasanın diğer

maddelerinde açıklanan ‘Din ve Ahlak Eğitimi’(madde maddelerinde açıklanan ‘Din ve Ahlak Eğitimi’(madde 24), ‘Düşünce ve Kanaatleri Açıklama ve Yayma 24), ‘Düşünce ve Kanaatleri Açıklama ve Yayma

Hürriyeti’(madde 26),Hürriyeti’(madde 26),

‘‘Bilim ve Sanat Hürriyeti’(madde 27), ‘Ananın ve Çocuğun Bilim ve Sanat Hürriyeti’(madde 27), ‘Ananın ve Çocuğun Korunması ve Aile Planlaması Öğretimi’(madde 41), Korunması ve Aile Planlaması Öğretimi’(madde 41),

‘Gençliğin Korunması’(madde 58), ‘Yabancı Ülkelerde ‘Gençliğin Korunması’(madde 58), ‘Yabancı Ülkelerde Çalışan Vatandaşların Çocuklarının Eğitimi’(madde 62) Çalışan Vatandaşların Çocuklarının Eğitimi’(madde 62)

gibi konularda eğitim hakkıyla yakından ilgilidir.gibi konularda eğitim hakkıyla yakından ilgilidir.

Anayasanın 42. maddesi,eğitim ve öğretim hakkını Anayasanın 42. maddesi,eğitim ve öğretim hakkını şu şekilde düzenlemektedir;şu şekilde düzenlemektedir;

‘‘Kimse eğitim ve öğrenim hakkında yoksun Kimse eğitim ve öğrenim hakkında yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla

tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğrenim tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğrenim Atatürk ilkeleri ve inkılapları Atatürk ilkeleri ve inkılapları

doğrultusunda ,çağdaş bilim ve esaslarına doğrultusunda ,çağdaş bilim ve esaslarına göre ,devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. göre ,devletin gözetim ve denetimi altında yapılır.

Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz.’ ‘Türkçe’den başka hiçbir dil,eğitim ve açılamaz.’ ‘Türkçe’den başka hiçbir dil,eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana

dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez. Eğitim ve dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez. Eğitim ve öğretim kurumlarında okutulacak yabancı diller ile öğretim kurumlarında okutulacak yabancı diller ile

yabancı dille eğitim ve öğretim yapan okulların yabancı dille eğitim ve öğretim yapan okulların tabi olacağı esaslar kanunla düzenlenir. Milletler tabi olacağı esaslar kanunla düzenlenir. Milletler

arası anlaşma hükümleri saklıdır.’arası anlaşma hükümleri saklıdır.’

Bu anayasanın 130. ve 131. maddeleri de Bu anayasanın 130. ve 131. maddeleri de yükseköğretim kurumlarına ilişkin hükümleri yükseköğretim kurumlarına ilişkin hükümleri

kapsamaktadır. Bunlardan birincisinde kapsamaktadır. Bunlardan birincisinde üniversiteler,ikincisinde de yüksek öğretim üst üniversiteler,ikincisinde de yüksek öğretim üst kuruluşu olarak Yüksek Öğretim Kurulu ile ilgili kuruluşu olarak Yüksek Öğretim Kurulu ile ilgili

düzenlemeler yer almaktadır.düzenlemeler yer almaktadır.

Bu bölümde Türkiye eğitim sistemine yön veren Bu bölümde Türkiye eğitim sistemine yön veren hukuksal belgeler olarak kabul edilen Tevhid-i hukuksal belgeler olarak kabul edilen Tevhid-i

Tedrisat kanunu, Milli Eğitim Temel Tedrisat kanunu, Milli Eğitim Temel Kanunu,İlköğretim ve Eğitim Kanunu,Milli Eğitim Kanunu,İlköğretim ve Eğitim Kanunu,Milli Eğitim

Başkanının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Başkanının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ,Özel Eğitim Kurumları Kanunu,Yüksek Öğretim ,Özel Eğitim Kurumları Kanunu,Yüksek Öğretim

Kanunu,Devlet Memurları Kanunu hakkında Kanunu,Devlet Memurları Kanunu hakkında bilgiler verilmektedir.bilgiler verilmektedir.

Türkiye milli eğitim sistemine temel oluşturan yasal Türkiye milli eğitim sistemine temel oluşturan yasal dayanaklardan biri,Tevhid-i Tedrisat Kanunu’dur. dayanaklardan biri,Tevhid-i Tedrisat Kanunu’dur.

Kanun 6 maddeden oluşmaktadır. Bu kanunla Kanun 6 maddeden oluşmaktadır. Bu kanunla 1924’e kadar bir taraftan Maarif Vekaleti’ne,diğer 1924’e kadar bir taraftan Maarif Vekaleti’ne,diğer

taraftan da Şer’iyye ve Evkaf Vekaleti’ne ya da özel taraftan da Şer’iyye ve Evkaf Vekaleti’ne ya da özel vakıflara bağlı olarak faaliyet gösteren eğitim-vakıflara bağlı olarak faaliyet gösteren eğitim-

öğretim kurumlarının tamamı,devletin gözetim ve öğretim kurumlarının tamamı,devletin gözetim ve denetimi altına alınarak Maarif Vekaleti’ne denetimi altına alınarak Maarif Vekaleti’ne

bağlanmıştır. Ayrıca bu kanunla din uzmanları bağlanmıştır. Ayrıca bu kanunla din uzmanları yetiştirmek üzere Darülfünun’da bir ilahiyat fakültesi yetiştirmek üzere Darülfünun’da bir ilahiyat fakültesi

kurulması,imamlık-hatiplik gibi dini hizmetlerin kurulması,imamlık-hatiplik gibi dini hizmetlerin yerine getirilmesinde görevlendirilmek üzere de yerine getirilmesinde görevlendirilmek üzere de

memur yetiştirilmesi için ayrı okulların (imam-memur yetiştirilmesi için ayrı okulların (imam-hatip)açılacağı hükme bağlanmıştır.hatip)açılacağı hükme bağlanmıştır.

Bu kanun 1973’te hazırlanmış olup mevcut Türkiye Bu kanun 1973’te hazırlanmış olup mevcut Türkiye milli eğitim sisteminin düzenlenmesinde esas olan milli eğitim sisteminin düzenlenmesinde esas olan

amaçlar,ilkeler,eğitim sisteminin genel amaçlar,ilkeler,eğitim sisteminin genel yapısı,öğretmenlik mesleği,okul bina ve yapısı,öğretmenlik mesleği,okul bina ve

tesisleri,eğitim araç ve gereçleri,Devletin eğitim tesisleri,eğitim araç ve gereçleri,Devletin eğitim ve öğretim alanındaki görev ve sorumluluğu ile ve öğretim alanındaki görev ve sorumluluğu ile ilgili temel hükümleri bir sistem bütünlüğü içinde ilgili temel hükümleri bir sistem bütünlüğü içinde

kapsamaktadır. kapsamaktadır.

Anayasada ilköğretime ilişkin yer alan hükümleri Anayasada ilköğretime ilişkin yer alan hükümleri açıklayan temel yasadır.açıklayan temel yasadır.

Bu yasanın amacı,Anayasa,430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Bu yasanın amacı,Anayasa,430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanunu ,1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ile Kanunu ,1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ile

kalkınma plan ve programlar doğrultusunda milli eğitim kalkınma plan ve programlar doğrultusunda milli eğitim hizmetlerini yürütmek üzere Milli Eğitim Bakanlığının hizmetlerini yürütmek üzere Milli Eğitim Bakanlığının

kurulmasına,teşkilat ve görevlerine ilişkin esasları kurulmasına,teşkilat ve görevlerine ilişkin esasları düzenlemektir.(madde 1)düzenlemektir.(madde 1)

Bu kurumlar ,Milli Eğitim Bakanlığının denetim ve gözetimi Bu kurumlar ,Milli Eğitim Bakanlığının denetim ve gözetimi altındadır. Bu kurumlar faaliyetlerini kazanç sağlamak altındadır. Bu kurumlar faaliyetlerini kazanç sağlamak

için düzenleyemezler. Ancak Türk Milli Eğitimin için düzenleyemezler. Ancak Türk Milli Eğitimin amaçları doğrultusunda eğitimin kalitesini amaçları doğrultusunda eğitimin kalitesini

yükseltmek,gelişmelerine fırsat ve imkan verecek yükseltmek,gelişmelerine fırsat ve imkan verecek yatırımlar ve hizmetler yapmak üzere gelir yatırımlar ve hizmetler yapmak üzere gelir

sağlayabilirler.sağlayabilirler.

Bu kanunun amacı ,yükseköğretimle ilgili amaç ve ilkeleri Bu kanunun amacı ,yükseköğretimle ilgili amaç ve ilkeleri belirlemek,bütün yüksek öğretim kurumlarının ve üst belirlemek,bütün yüksek öğretim kurumlarının ve üst

kuruluşlarının örgütlenme,işleyiş,görev,yetki ve kuruluşlarının örgütlenme,işleyiş,görev,yetki ve sorumlulukları ile eğitim,öğretim,araştırma sorumlulukları ile eğitim,öğretim,araştırma

yayım,öğretim elemanı,öğrenci ve diğer personel ile yayım,öğretim elemanı,öğrenci ve diğer personel ile ilgili esasları bütünlük içinde düzenlemektir.(madde 1)ilgili esasları bütünlük içinde düzenlemektir.(madde 1)

Resmi okul ve eğitim kurumlarında kadrolu olarak çalışan Resmi okul ve eğitim kurumlarında kadrolu olarak çalışan bütün eğitim çalışanları birer devlet memurudur. Bu bütün eğitim çalışanları birer devlet memurudur. Bu

eğitim çalışanlarının gerek birbirleri ve gerek devletle eğitim çalışanlarının gerek birbirleri ve gerek devletle olan resmi ilişkilerinin düzenlenmesinde önce kendi özel olan resmi ilişkilerinin düzenlenmesinde önce kendi özel

yasaları dikkate alınır. Özel yasalarında düzenleyici yasaları dikkate alınır. Özel yasalarında düzenleyici hükümler yok ise eğitim çalışanları ile ilgili düzenlemeler hükümler yok ise eğitim çalışanları ile ilgili düzenlemeler

Devlet Memurları Kanuna göre yapılır. Memurluğa Devlet Memurları Kanuna göre yapılır. Memurluğa alınacaklarda genel ve özel şartlar aranır.alınacaklarda genel ve özel şartlar aranır.

Milli eğitim şuralarının temel amacı ;eğitim Milli eğitim şuralarının temel amacı ;eğitim sisteminde yenileşme gereğinin de bir sisteminde yenileşme gereğinin de bir

sonucu olarak ülkenin içinde bulunduğu sonucu olarak ülkenin içinde bulunduğu önemli eğitim sorunlarının çözümüne yönelik önemli eğitim sorunlarının çözümüne yönelik

örgütsel siyasa ve uygulamaların örgütsel siyasa ve uygulamaların belirlenmesine yardımcı olmaktadır.belirlenmesine yardımcı olmaktadır.

6)HUKUK VE EĞİTİM 6)HUKUK VE EĞİTİM ÇALIŞANLARIÇALIŞANLARI

1)Memur Hizmet Sınıfları İçinde Eğitim 1)Memur Hizmet Sınıfları İçinde Eğitim Çalışanlarının YeriÇalışanlarının Yeri

Eğitim sisteminin çeşitli tür ve Eğitim sisteminin çeşitli tür ve kademelerinde görev alan eğitim kademelerinde görev alan eğitim çalışanlarının çeşitli özlük çalışanlarının çeşitli özlük hakları,görevlerinin önem,sorumluluk ve hakları,görevlerinin önem,sorumluluk ve niteliği bağlı oldukları hizmet sınıfına göre niteliği bağlı oldukları hizmet sınıfına göre belirler.belirler.

2)Devlet Memurların Genel Hak ve Ödevleri2)Devlet Memurların Genel Hak ve Ödevleri a)Devlet memurların genel hakları a)Devlet memurların genel hakları -Uygulamayı İsteme Hakkı-Uygulamayı İsteme Hakkı -Güvenlik Hakkı -Güvenlik Hakkı -Emeklilik Hakkı -Emeklilik Hakkı -Çekilme Hakkı-Çekilme Hakkı -Sendika Kurma Hakkı-Sendika Kurma Hakkı -Kovuşturma ve Yargılama Hakkı -Kovuşturma ve Yargılama Hakkı -İsnat ve İftiralara Karşı Koruma Hakkı -İsnat ve İftiralara Karşı Koruma Hakkı -İzin Hakkı-İzin Hakkı

b)Devlet memurlarını genel ödevleri:Devlet b)Devlet memurlarını genel ödevleri:Devlet memurlarının ödevleri ve sorumlulukları 657 sayılı memurlarının ödevleri ve sorumlulukları 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 2670 sayılı yasayla Devlet Memurları Kanunu’nun 2670 sayılı yasayla değişik 6. ve devamı maddelerinde belirtilmiştir.değişik 6. ve devamı maddelerinde belirtilmiştir.

-Sadakat-Sadakat -Tarafsızlık ve devlete bağlılık -Tarafsızlık ve devlete bağlılık -Davranış ve İşbirliği-Davranış ve İşbirliği -Yurtdışında davranış-Yurtdışında davranış -Kişi sorumluluk ve zarar -Kişi sorumluluk ve zarar -Mal bildirimi -Mal bildirimi -Basına bilgi veya demeç verme -Basına bilgi veya demeç verme -Resmi belge,araç ve gereçlerin yetki verilen -Resmi belge,araç ve gereçlerin yetki verilen

mahalleler dışına çıkartılmazmahalleler dışına çıkartılmaz

c)Kamu görevleri etik davranış ilkeleri ve c)Kamu görevleri etik davranış ilkeleri ve etik sözleşmesi:Kamu Görevlileri Etik etik sözleşmesi:Kamu Görevlileri Etik Kurulu kurulması ve bazı kanunlarda Kurulu kurulması ve bazı kanunlarda değişiklik yapması hakkında kanun 3. ve değişiklik yapması hakkında kanun 3. ve 7. maddelerinde dayanarak hazırlanan bu 7. maddelerinde dayanarak hazırlanan bu yönetmeliğin amacı;kanunda etik kültürünü yönetmeliğin amacı;kanunda etik kültürünü yerleştirmek,kamu görevlilerinin yerleştirmek,kamu görevlilerinin yürütürken uymaları gereken etik yürütürken uymaları gereken etik davranışlar belirlemektir.davranışlar belirlemektir.