1

Dr`avnite hartii od vrednost Dr`avnite hartii od vrednost vo Republika Makedonijavo Republika Makedonija

Ministerstvo za finansiiwww.finance.gov.mk

SEKTOR ZA UPRAVUVAWE SO JAVENSEKTOR ZA UPRAVUVAWE SO JAVEN DOLGDOLG

2

Sodr`ina na prezentacijataSodr`ina na prezentacijata Institucionalna postavenost na Institucionalna postavenost na

upravuvaweto so javniot dolgupravuvaweto so javniot dolg Pravna ramka za emisija na DHVPravna ramka za emisija na DHV Izdava~, agent, u~esnici na primarniot Izdava~, agent, u~esnici na primarniot

pazar na DZ i karakteristiki na DZpazar na DZ i karakteristiki na DZ Objava na informacii povrzani so aukciite Objava na informacii povrzani so aukciite

na DHVna DHV Emisija na DHV - tehniki i frekvencija Emisija na DHV - tehniki i frekvencija Rezultati od aukcii na DZ vo 2005Rezultati od aukcii na DZ vo 2005 Sekundaren Pazar za DHVSekundaren Pazar za DHV Pazar preku {alterPazar preku {alter Idni aktivnosti Idni aktivnosti

3

I. Institucionalna postavenost na upravuvaweto so javniot

dolg

F ron t office Back office

Sektor za upr avuvawe so javen dol g

4

II. Pravna ramka

Donesuvawe na Zakon za javen dolgDonesuvawe na Zakon za javen dolg Zakon za hartii od vrednostZakon za hartii od vrednost Pravilnik za na~in i postapka za Pravilnik za na~in i postapka za

izdavawe i isplata na dr`avni zapisiizdavawe i isplata na dr`avni zapisi Pravilnik za na~in i postapka za Pravilnik za na~in i postapka za

trguvawe i poramnuvawe na transakcii trguvawe i poramnuvawe na transakcii so dr`avni zapisi na pazari preku {alterso dr`avni zapisi na pazari preku {alter

Zakon za izvr{uvawe na BuxetotZakon za izvr{uvawe na Buxetot Vladina odluka za emisija na DHVVladina odluka za emisija na DHV

5

III.III. Izdava~, agent i u~esnici Izdava~, agent i u~esnici na primarniot pazar na DZna primarniot pazar na DZ

Izdava~ na dr`avni zapisi Republika Makedonija - Ministerstvoto za finansii

Agent Narodna banka na Republika Makedonija

Ovlasteni direktni u~esnici Bankite

Indirektni u~esnici Pravni i fizi~ki lica

6

Kratkoro~ni hartii od vrednostBezrizi~en finansiski instrument,

~ija isplata ja garantira dr`avataPortfolio na vnatre{en dolg

koj se odnesuva na DZ: 3-mese~ni dr`avni zapisi 6-mese~ni dr`avni zapisi 12-mese~ni dr`avni zapisi (juni)

Dr`avni zapisi - karakteristikiDr`avni zapisi - karakteristiki

7

Kalendar -Kalendar - za period od 6 meseci so za period od 6 meseci so datumi na odr`uvawe na aukcii i kvartalni datumi na odr`uvawe na aukcii i kvartalni iznosi na emisijaiznosi na emisija

Prospekt -Prospekt - za sekoja poedine~na aukcija, za sekoja poedine~na aukcija, 4 rabotni dena prethodno 4 rabotni dena prethodno

Izvestuvawe -Izvestuvawe - po sproveduvaweto na po sproveduvaweto na sekoja poedine~na aukcijasekoja poedine~na aukcija

Tabela na bankarski provizii Tabela na bankarski provizii

IV.IV. Objava na informacii Objava na informacii povrzani so aukciite na povrzani so aukciite na

DHVDHV

8

Kvartal MesecOznaka na aukci ja

Datum na aukci ja

Datum na emi si ja

Datum na dostasuvawe

Denovi na dostasuvawe

Oznaka na aukci ja

Datum na dostasuvawe

I znos koj dostasuva

DZ2005/07-91 05/04/05 06/04/05 06/07/05 91 DZ2005/01-91 06/04/05 261,910,000DZ2005/04-182 05/04/05 06/04/05 05/10/05 182DZ2005/08-91 19/04/05 20/04/05 20/07/05 91 DZ2005/02-91 20/04/05 312,170,000

DZ2005/09-91 10/05/05 11/05/05 10/08/05 91 DZ2005/03-91 11/05/05 306,060,000DZ2005/05-182 10/05/05 11/05/05 09/11/05 182 DZ2004/01-189 11/05/05 58,110,000DZ2005/10-91 24/05/05 25/05/05 24/08/05 91 DZ2005/03-a-30 11/05/05 450,000,000

. DZ2005/04-91 25/05/05 305,710,000DZ2005/11-91 07/06/05 08/06/05 07/09/05 91 DZ2005/05-91 08/06/05 370,000,000DZ2005/06-182 07/06/05 08/06/05 07/12/05 182 DZ2004/02-182 08/06/05 25,800,000DZ2005/12-91 21/06/05 22/06/05 21/09/05 91 DZ2005/06-91 22/06/05 335,640,000DZ2005/01-365 21/06/05 22/06/05 21/06/06 365 DZ2005/06a-84 22/06/05 434,390,000

DZ2005/13-91 05/07/05 06/07/05 05/10/05 91 DZ2005/07-91 06/07/05 337,880,000DZ2005/07-189 05/07/05 06/07/05 11/01/06 189 DZ2005/01-182 06/07/05 49,950,000DZ2005/14-91 19/07/05 20/07/05 19/10/05 91 DZ2005/08-91 20/07/05 471,660,000

DZ2005/09-91 10/08/05 600,000,000DZ2005/15-91 09/08/05 10/08/05 09/11/05 91DZ2005/08-182 09/08/05 10/08/05 08/02/06 182 DZ2005/02-182 10/08/05 24,320,000DZ2005/16-91 23/08/05 24/08/05 23/11/05 91

.DZ2005/17-91 06/09/05 07/09/05 07/12/05 91 DZ2005/10-91 24/08/05 550,000,000DZ2005/09-182 06/09/05 07/09/05 08/03/06 182 DZ2005/03-182 07/09/05 10,800,000DZ2005/18-91 20/09/05 21/09/05 21/12/05 91

K A L E N D A R A U K C I I za emi si ja na dr` avni harti i od vrednost vo vtor i tret kvartal od 2005 godi na koi dostasuvaat vo vtor i tret kvartal od 2005

Apr i l

MajII

J uni

III

J ul i

Avgust

Septemvr i

9

V. Emisija na DHV - tehniki i frekvencija

WebWeb aplikacija na NBRM aplikacija na NBRM AAukciski mehanizam na proda`ba na ukciski mehanizam na proda`ba na

DZDZ:: Redovni i vonredni aukciiRedovni i vonredni aukcii i povtorno otvorawe i povtorno otvorawe

na postoe~ki aukciina postoe~ki aukcii Tip na tender: amerikanskiTip na tender: amerikanski Minimalen iznos za ODU: 1.000.000 denariMinimalen iznos za ODU: 1.000.000 denari Minimalen iznos za IU: 10.000 denariMinimalen iznos za IU: 10.000 denari

prodol`uva...prodol`uva...

10

V. Emisija na DHV - tehniki i frekvencija

Frekvencija na aukcii:Frekvencija na aukcii: 3-mese~ni DZ - dvapati mese~no3-mese~ni DZ - dvapati mese~no 6-mes6-mesee~ni DZ - edna{ mese~no ~ni DZ - edna{ mese~no 12-mese~ni DZ - dvapati godi{no (vo 12-mese~ni DZ - dvapati godi{no (vo

plan)plan) Avtorizacija na rezultati - MF Avtorizacija na rezultati - MF Registrirawe na sopstvenosta na Registrirawe na sopstvenosta na

DZ - DZ - vo CDHV - T+1vo CDHV - T+1

11

VI. Rezultati od aukcii na DZ vo 2005

- formula i primeri za presmetka na cenata-

Primer 1.Primer 1. Pri kamatna stapka od 11.00% za 3 Pri kamatna stapka od 11.00% za 3 mese~en zapis, za aukciran iznos od 1.000.000 mese~en zapis, za aukciran iznos od 1.000.000 den., cenata iznesuva 97.2947, a soodvetno na den., cenata iznesuva 97.2947, a soodvetno na toa diskontiraniot iznos e 972.947 den. Prinosot toa diskontiraniot iznos e 972.947 den. Prinosot za 3 meseci po osnova na kamata iznesuva za 3 meseci po osnova na kamata iznesuva 27.053 den. 27.053 den. Na godi{no nivo, kamatata bi iznesuvala 108.212 den.

prodol`uva...

ks - kamatna stapka

n - broj na denovi

Za 3-mese~ni DZ n=91

12

Primer 2.Primer 2. Pri kamatna stapka od 11.5 % za 6 Pri kamatna stapka od 11.5 % za 6 mese~en zapis, za aukciran iznos od 1.000.000 mese~en zapis, za aukciran iznos od 1.000.000 den., cenata iznesuva 94.5056, a soodvetno na den., cenata iznesuva 94.5056, a soodvetno na toa diskontiraniot iznos e 945.056 den. Prinosot toa diskontiraniot iznos e 945.056 den. Prinosot za 6 meseci po osnova na kamata iznesuva za 6 meseci po osnova na kamata iznesuva 54.944 den. Na godi{no nivo, kamatata 54.944 den. Na godi{no nivo, kamatata bi iznesuvala: 109.888 denari.

ks - kamatna stapka

n - broj na denovi

Za 6-mese~ni DZ n=182

- formula i primeri za presmetka na cenata-

13

Ponuda, pobaruva~ka i real i zaci ja na 3-mese~ni DZ - 2005

0

100,000,000

200,000,000

300,000,000

400,000,000

500,000,000

600,000,000

700,000,000

800,000,000

Ponuda Pobaruva~ka Real i zaci ja

14

Ponuda, pobaruva~ka i real i zaci ja na 6-mese~ni DZ -2005

0

20000000

40000000

60000000

80000000

100000000

120000000

04.01.2005 08.02.2005 08.03.2005 05.04.2005 10.05.2005 07.06.2005

Ponuda Pobaruva~ka Real i zaci ja

15

Struktura na DZ po sopstvenost (sostojba 08.06.2005)

Kl i ent i58%

Banki42%

Neto emituvan iznos na 3 i 6-mese~ni Neto emituvan iznos na 3 i 6-mese~ni DZ so sostojba 08.06.2005:DZ so sostojba 08.06.2005:

Banki:Banki: 1.519 milioni denari (42%) 1.519 milioni denari (42%)

Klienti:Klienti: 2.085 milioni denari (58%) 2.085 milioni denari (58%)

Vkupno:Vkupno: 3.604 milioni denari 3.604 milioni denari

16

Mesto na Mesto na trguvawetrguvawe

Pazar Pazar

na pari ina pari i

kratkoro~ni kratkoro~ni HVHV

Makedonska Makedonska

Berza na Berza na

dolgoro~ni HVdolgoro~ni HV

Pazar Pazar

preku preku {alter{alter

VII. Sekundaren pazar za DHV

17

VIII. Pazar preku {alter- trguvawe -

Mesto za trguvaweMesto za trguvawe Teoretski: sekadeTeoretski: sekade

Prakti~no: kaj (pome|u) bankitePrakti~no: kaj (pome|u) bankite

Glavni u~esniciGlavni u~esnici BankiBanki

Ostanati u~esnici (pravni i fizi~ki lica)Ostanati u~esnici (pravni i fizi~ki lica)

18

VIII. Pazar preku {alter- transparentnost -

Elektronski sistem na NBRM za Elektronski sistem na NBRM za dnevni dnevni kotacii na bankitekotacii na bankite

Indikativni proda`ni i kupovni ceniIndikativni proda`ni i kupovni ceni

Objavuvawe na kotacii na Objavuvawe na kotacii na internet strana internet strana na NBRMna NBRM

Dostapnost za site pravni ifizi~ki licaDostapnost za site pravni ifizi~ki lica

Elektronski sistem za me|Elektronski sistem za me|ubankarsko ubankarsko trguvawe so HV - trguvawe so HV - TenforeTenfore

19

VIII. Pazar preku {alter- poramnuvawe -

U~esnici vo poramnuvaweU~esnici vo poramnuvawe Banki:Banki:

- vo svoe ime i za svoja smetka- vo svoe ime i za svoja smetka

- vo ime i za smetka na klienti (fizi~ki i - vo ime i za smetka na klienti (fizi~ki i pravni lica) pravni lica)

NBRMNBRM

Sistem za poramnuvaweSistem za poramnuvawe MIPSMIPS Sistem za vkrstuvaweSistem za vkrstuvawe Sistem na CDHVSistem na CDHV

20

VIII. Pazar preku {alter- provizii -

CDHV i MF -CDHV i MF - dogovor 2 god bez dogovor 2 god bez proviziiprovizii

NBRM -NBRM - bez proviziibez provizii

Banki:Banki:

‡bez provizii, zarabotka vo spread-otbez provizii, zarabotka vo spread-ot

‡transparentnost (dokolku se transparentnost (dokolku se naplatuvaat)naplatuvaat)

21

IX. Idni aktivnosti Natamo{en razvoj na funkcijata na

upravuvawe so javniot dolg vo RM Zaokru`uvawe na pravnata ramka Podgotovka na Strategija za upravuvawe so

javniot dolg (do kraj na 2005) Zapo~nuvawe so kontinuirana emisija na

dr`avni obvrznici (vtora polovina na 2005)

Emisija na evro obvrznici (vtora polovina na 2005)

Voveduvawe na repo transakcii

22

Ponderi rani kamatni stapki na dr` avni te zapi si , bl agajni ~ki te zapi si i pasi vna kamatna stapka na tri mese~en depozi t za 2005 godi na

5.00

6.00

7.00

8.00

9.00

10.00

11.00

J an Fev Mart Apr i l

Prose~na ponder i rana kamatna stapka na dr` avni zapi siPonder i rana kamatna stapka na bl agajni ~ki zapi si (28-dnevni )Ponder i rana pasi vna kamatna stapka na 3-mese~en depozi t

23

Diskusija

Pra{awa

Komentari

Predlozi

24

Blagodarime na vnimanieto !

Kontakti:Maja Parnarxieva 3106-396

Svetlana Bilovska 3106-293

Violeta Jovanoska 3106-381

Ana Stojkova 3106-396

www.finance.gov.mkwww.finance.gov.mk