DijagnostiDijagnostiko znako znaenje enje enzima u serumuenzima u serumu

Odreivanje aktivnosti Odreivanje aktivnosti alaninalanin--aminotransferazeaminotransferaze (ALT)(ALT)

Dr. sc. Romana TurkDr. sc. Romana Turk

Enzimi prema mjestu djelovanjaEnzimi prema mjestu djelovanja

zbog funkcionalne zbog funkcionalne insuficijencijeinsuficijencijestanicastanica

zbog ozbog oteteenja stanica u kojima se enja stanica u kojima se enzimi sintetizirajuenzimi sintetiziraju

SEKRETORNISEKRETORNIDjeluju u plazmiDjeluju u plazmi

KolinesterazaKolinesterazaFaktori koagulacijeFaktori koagulacije

Djeluju u probavnom traktuDjeluju u probavnom traktuAmilazaAmilazaLipazaLipazaPepsinPepsinTripsinTripsin

prilikom oprilikom oteteenja stanica koje ih enja stanica koje ih sadrsadree

STANISTANININIAST (AST (aspartataspartat--aminotransferazaaminotransferaza))ALT ( ALT ( alaninalanin--aminotransferazaaminotransferaza))

LDH (LDH (laktatlaktat--dehidrogenazadehidrogenaza))GGT (gamaGGT (gama--glutamilglutamil--transferazatransferaza))

CK (CK (kreatinkreatin--kinazakinaza)...)...

AKTIVNOST U SERUMUAKTIVNOST U SERUMUENZIMIENZIMI

StaniStanini enzimini enzimi

IntracelularnaIntracelularna lokalizacija enzimalokalizacija enzima CITOPLAZMA CITOPLAZMA (ALT, AST, LDH...)(ALT, AST, LDH...)

MITOHONDRIJI MITOHONDRIJI (ALT, AST, GLDH, ALDH...)(ALT, AST, GLDH, ALDH...)

ENDOPLAZMATSKI RETIKULUMENDOPLAZMATSKI RETIKULUM ((kolinesterazakolinesteraza, ,

glukozaglukoza--66--fosfatazafosfataza, , detoksikacijskidetoksikacijski enzimi, enzimi, enzimienzimi

konjugacije konjugacije bilirubinabilirubina))

LIZOSOMILIZOSOMI (kisele (kisele hidrolazehidrolaze s optimumom aktivnosti s optimumom aktivnosti

kod kod pHpH 5)5)

StaniStanini enzimini enzimi

Ne prolaze staniNe prolaze staninu membranunu membranu U plazmi mala aktivnost enzima U plazmi mala aktivnost enzima

porijeklom iz izumrlih stanica tkivaporijeklom iz izumrlih stanica tkiva Izlazak enzima iz stanica kodIzlazak enzima iz stanica kod

UpaleUpale MehaniMehanikog okog oteteenja enja Nekroze Nekroze

SpecifiSpecifinost enzima za nost enzima za pojedine organepojedine organe Organski nespecifiOrganski nespecifini enzimini enzimi

VeVeinom sudjeluju u energetskom metabolizmu inom sudjeluju u energetskom metabolizmu (npr. enzimi (npr. enzimi glikolizeglikolize))

Organski specifiOrganski specifini enzimini enzimi Sudjeluju u metaboliSudjeluju u metabolikim procesima koji se kim procesima koji se

odvijaju samo u odreenim organima odvijaju samo u odreenim organima (npr. (npr. amilazaamilaza, , lipazalipaza...)...)

Organski specifiOrganski specifini ni izoenzimiizoenzimi MultimolekulskiMultimolekulski oblici enzimaoblici enzima Pojedini Pojedini izoenzimiizoenzimi su specifisu specifini za pojedine ni za pojedine

organe (npr. organe (npr. izoenzimiizoenzimi ALP, LDH, CK)ALP, LDH, CK)

KliniKliniko znako znaenje aktivnosti enje aktivnosti enzima u serumuenzima u serumu

SRSRANE BOLESTIANE BOLESTI AST, CK, LDHAST, CK, LDH

BOLESTI KOSTIJUBOLESTI KOSTIJU ALPALP

BOLESTI PANKREASABOLESTI PANKREASA AMILAZA, LIPAZA AMILAZA, LIPAZA

BOLESTI HEPATOBILIJARNOG BOLESTI HEPATOBILIJARNOG TRAKTATRAKTA AST, ALT, GGT, LDH AST, ALT, GGT, LDH

AminotransferazeAminotransferazeAlaninAlanin--aminotransferazaaminotransferaza (ALT)(ALT)AspartatAspartat--aminotransferazaaminotransferaza (AST)(AST)

KatalitiKatalitikaka uloga u procesu uloga u procesu transaminacijetransaminacije

reverzibilni prijenos reverzibilni prijenos aminoamino--skupine izmeu skupine izmeu aminokiseline i aminokiseline i ketokiselineketokiseline pri pri emu nastaje emu nastaje nova aminokiselinanova aminokiselina

AlaninAlanin--aminotransferazaaminotransferaza(ALT)(ALT)

ALTALT

NajviNajvie u e u jetrijetri, skeletnim mi, skeletnim miiiima, ima, srcusrcu

Smatra se dosta specifiSmatra se dosta specifinim enzimom nim enzimom jetrejetre

KliniKliniko znako znaenje u dijagnostici bolesti enje u dijagnostici bolesti hepatobilijarnoghepatobilijarnog traktatrakta

Odreivanje aktivnosti Odreivanje aktivnosti enzimaenzima Standardni uvjetiStandardni uvjeti

Temperatura 37Temperatura 37CC

Jedinica za enzimsku aktivnostJedinica za enzimsku aktivnost INTERNACIONALNA JEDINICA (U/L)INTERNACIONALNA JEDINICA (U/L) Aktivnost enzima koja u 1 min katalizira Aktivnost enzima koja u 1 min katalizira

pretvorbu 1 pretvorbu 1 mola supstratamola supstrata