دستورء(2013 د ربمس)رتمیمۺدشہۺ

www.QuranAcademy.com

2

ا خ

ء(2013د ربمس)رتمیمۺدشہ،د وتسر : ن

ا رش

یۺد رتف : ن

زکۺدنسھ،ۺرم

د ا خۺا رقلا ن

(‘ ا نمجنۺخ

رکا یچ)ۺر رٹسجد

B-375،،ۺزنمل ی

ہلپ

ۺ ، ریبشا دمحامثعینعالہم

ۺر و د ۺا ابقل،،6ن الک ۺرکا یچ۔نشلگ

ۺ

۔وپلٹسۺوکد

ن ا اتسکن

7-34993436-021 : وفن

headoffice@QuranAcademy.com : ا یۺلیم

:

ٹ

ئ www.QuranAcademy.com و بیۺسا

.… : عبطۺا و ل

.… : دعتا د

.… : عبطم

3

فہرست

ہحفصۺربمن ونعا ن

4 --------------------------------------------------------------------- ا دتبا ہیئ

ۺو اقمدص

ا سیسۺو ا رغا ض

س ا ر د ا د ۺنق

------------------------------------------------- 5

ا

س ا ر د ا د ۺنق

8 -------------------------------------------------- ۺم ۺت رصتۺیرحسیس

ۺلمع1د ہعفۺربمنۺز ہ

ئا خ،ۺدصر ۺاقمخۺا و ر ۺد ا

10 --------------------------------- :ۺۺن

ۺو اقمدص2د ہعفۺربمنۺ

11 ------------------------------------------ :ۺا رغا ض

3د ہعفۺربمن

ا ت

زئ 11 ----------------------------------------- :ۺا سا یسۺد اتسو

11 --------------------------------- :ۺو ا یگتسبۺم ۺوصر ںیتۺا و ر ۺرشا طئ4د ہعفۺربمنۺ

ۺم ۺرشا طئۺ/یلطعم/:ۺر تینکۺےسۺزعمو یل5د ہعفۺربمنۺ

12-------------------- ذعمر ت

12--------------------------------------------- :ۺتئیہۺا اظتنہیمۺ6د ہعفۺربمنۺ

29 ------------------------- ا ومر ۺمیلعتۺےسۺقلعتمۺد وتسر یۺاجمسل: 7د ہعفۺربمنۺ

32 ------------------------------------ :ۺاعمیشۺو ا یگتسبۺم ۺوصر ںیتۺ8د ہعفۺربمنۺ

ۺ9د ہعفۺربمنۺ

ۺامایلت 33 ---------------------------------------------- :ۺاظنخ

ۺا فۺر ویوینۺم ۺاعدئۺرکد ہۺرشا طئۺۺڈیفر ل: 10د ہعفۺربمنۺ

36 --------------------- وبر د

4

ابتدائیہ

ء(2012 ونربم)

ۺ

ا ر

احظفۺا رئنیجنۺونن د ۺا دمح

5

قرارداد تاسیس واغراض ومقاصد

(Memorandum)

یمن سولہالک یع لیر ل نص دہو حم

بسماہللالرحمنالرحیم

وچنۺہکۺںیمہۺا سۺا رمۺاکۺدشن د ۺا اسحسۺےہۺہک

ا ہین

ۺن

ا ہ

ش

نا ینۺا سالخۺم ۺ

ا و ر ۺہبلغۺد نیۺےکۺد و ر ۺن

اکۺوخا ت

ۺہملسمۺںیمۺ

م ۺومعیمۺرحتن کۺۺتجدیدایمانا زت

ۺریبعتۺںیہنۺوہاتکسۺا و ر ۺا سۺےکۺےئل ےکۺریغبۺرشدنمہ

خۺےہۺہکۺا و الا

الر

شمہ ورسچ ایمان ع یقینمنب

ینعی

کمت وح علم کے کیم ح ان رق

ۺاکۺا امتہخۺایکۺاجےئ

ا عت

م ۺو عیسۺامیپےنۺرپۺریہشتۺو ا س

ا و ر ۺوچنۺہک

ا رٹکۺا رسا ر ۺا دمحۺاصحت

ۺےسۺلمکمۺا افتقۺےہۺ ا سۺنمضۺںیمۺںیمہۺد

ےکۺایخالت

ا و ر ۺ

د ےتھکیۺںیہۺوجۺو ہۺا سۺنمضۺںیمۺرکر ےہۺںیہۺااسحتسنمہۺا سۺاکخۺوکۺرظنبۺ

6

ا ۺ

دہل

ن بی م تاب ک مان خاد د ن چ م ہ

ےکۺایقخۺاکۺہلصیفۺرکےتۺںیہ

وج

ۺ اصحت uانجت

ۺالوہر ۺ)ر رٹسجد (

د ا خۺا رقلا ن

یۺا نمجنۺخ

زک دصر ۺومسسۺرم

لیۺ

ۺد ست ح م ۺر امنہیئۺںیمۺ

م ۺلیمکتۺےکۺےئلۺو اقمدصۺا رغا ض

ا نۺر ےہۺیگ

لضفبۺا ہللۺاعتیلۺوکس

ۺم ۺمیلعتۺو رتو جی .1

ن ا ن

رعیبۺر

ۺدیجمۺےکۺاطمےعلۺم ۺاعخۺرتبیغۺو وشتقی .2

س ا نق

3.

ا عت

س ا ینۺم ۺومعیمۺرشنو ا سقۺو خعل

دۺو میلعت .4

عل

ن

ۺمیلعتۺو رتتیبۺوجۺ ییگۺیلںا ےسیۺونوجا وننۺم ۺانمست

ۺوکۺز دۺر

س ا نق ۺ

ۺا ڈیکیم .5

س ا نقۺم ۺا یلعۺرتنیۺیملعۺحطسۺرپۺشیپۺرکےکس۔ۺا ن کۺا یسیۺ

ٹقۺمیکحۺےکۺہفسلفۺو تمکحۺوکۺو

س ا نق اکۺایقخۺوجۺ

طا ع یق ف تو ی ک ار یث ا ور ا شش کو یش ب ز ا یش ب ے ئ ل ے ک د مقاص ان ں ی ہم ی ل عا ت ہلل ا

) ن می )ا ماےئ۔ رف

7

ى سهد موسسیو

، کراچیھانجمو خدام القرا

ی ربمنۺامشر جہ

پ

ا خۺہبۺرتبیتۺرحو فۺ

ا سیسۺلمکمۺہتپ ن

ۺن

ٹق ہبۺو

ۺو ر سکۺڈٹیمل ا دمحۺریشب 1 ،ۺرکا یچۺ۵۵،ۺا ی۔د ر ن ا ر ۺوست

ٹ

ئ سا

ا رٹک 2

،ۺرغبیۺا ن ا د ،ۺرھکسۺ۵۵/۳ ا لیعمسۺدصیقی،ۺد

ی،ۺضیفۺدمحمۺر و د

د

،ۺوعسد یۺرعت

احلۺمیقمۺر ن ا ض

ۺا دمحۺخیش 3

۔ۺا ر ،ۺرشفیۺا ن ا د ،ۺڈیفر لۺیبۺا رین ا ۔ۺرکا یچ۵/۷۵۷ ا اجعر

ری،ۺزسم 4

د

ۺ۳۹ یبۺےکۺن

،ۺرکا یچ۔ۺافر ا ن

وسسا یٹئ،ۺدیہشۺتلمۺر و د

نیۺا اعلدبنیۺوجا د 5

ا مظۺا ن ا د ،ۺرکا یچۺۺ۵۱/۵۵ ۔ا یۺ۔۴ )رموحخ(ر

۵۸ن

،ۺرکا یچ۵۱۵/ا ے اتسر ۺا ےۺخیش 6

ۺر و د

،ۺر ا لئۺا ن ا ر سٹنمٹ،ۺوپیٹۺاطلسن

ۺا قحلۺدیس 7

یۺن الک۵۶ )رموحخ(رسا ج

ا مظۺا ن ا د ،ۺرکا یچ‘‘ یب’’۔ۺد

امشیلۺن

ا ہ 8

نۺدیشو ،ۺلیصحتۺ دیسۺاقمسۺس ونرہشہ،ۺعلضۺاشپو ر ۺاحلۺمیقمۺا وبۺیبہظاگو

احلۺمیقمۺا زگیلڈنیر ن ا ،ۺرصم دیسۺویسنۺیلع 9

ا مظۺا ن ا د ،ۺرکا یچ۴۷ طا ر قۺا نیم 10

ی،ۺن الکۺیب،ۺامشیلۺن

۔ۺد

گ )رموحخ(دبعا اخلقلۺاچ یہن 11

رٹسلیۺوہخ،ۺا اٹسر ۺڈلبن

د

سیفنۺا ن

،ۺرکا یچ۵۱ا ے۔ا میۺ

ٹق ش ا ہۺایلہا

،ۺس

ا مظۺ5/6 دبعا دیجملۺخیش 12

،ۺرکا یچ۵ا ن ا د ۺربمن۔ۺا ےن

ۺا ر خ،ۺن الک۳۱ )رموحخ(دبعا ولا دحۺاعمص 13

۔یب،ۺنشلگۺا ابقل،ۺرکا یچ۵۳۔ۺا ے،ۺایخن ا ن

الخۺر وسل 14

،ۺرکا یچ۳۹ ع

ۺوسسا یٹئ،ۺدیہشۺتلمۺر و د

۔ۺافر ا ن

15

ا مظۺا ن ا د ۺربمن۔1/7 دمحمۺا ملسۺاخن

،ۺرکا یچ۵یس،ۺن

،ۺرکا یچۺ۷۵ دمحمۺمیلسۺا ونر 16

نا و

ولگنبر ۺن

ہ،ۺا یئۺ۵۱۹ دمحمۺاصد نیق 17

،ۺرکا یچا ۔ۺویینۺن الر

یئۺدنچر رگیۺر و د

ا رٹک 18

گنسۺوسسا یٹئ،ۺن الکۺ۹۵/یب ونر ۺا یہل،ۺدۺ۸ا و ر ۺۺ۷،ۺاہبر ۺملسمۺوکا رپوٹیۺاہو

۸رکا یچۺربمنۺ

8

سیس کی مختصر تشریح

قرارداد تا

ۺم uا نمجنۺےکۺا سۺومفقۺاکۺلصفمۺا دتسالیلۺسپۺرظنمۺ ا سۺرحتریۺیہۺےکۺۺاصحت

ۺ ۺا لصۺاکخ’’اطمہعلۺےساھجمساجاتکسۺےہۺوجا ت ا ہینۺرکےنۺاک

ۺن

ا ہ

ش

نۺ ۺم ا یمۺاتکےچبۺم ۺ‘‘ا سالخ

ن

ۺہیۺاہکۺاجاتکسۺےہۺہک: ا مہۺا امجالا

ۺںیمۺوبطمہعۺوموجد ۺےہ۔ۺن

وصر ت

ۺ .1 ۺسا سنئۺا و ر د ا

ۺم ۺےبۺخ ۺہیۺےہۺہکۺرغمت ب ت ۺےکۺامہر ےۺوموجد ہۺد ینیۺا اطحنطۺاکۺا لصۺس ویر ت

ۺمرنۺدحلما ہنۺہفسلفۺو رکف ا الۺےہۺا و ر

ۺم ۺوڑو نۺوکۺہ الۺد

ۺےکۺا نامن

ۺعومج یۺوپر یۺا زت ۺےنۺتیثیح

ۺںیمۺ

ۺو ا ہعقۺہیۺےہۺہکۺوعا خۺا انلسۺےکۺد لۺو د امغ

ۺوصر ت ۺا ت الۺرکۺر ا ھکۺرکد ن ا ۺےہۺا و ر نیقیۺوکۺخ

ۺ

ۺا و ر ۺو یحۺو وبنت

د ا ،ۺا مرت

ۺںیمۺن ا وصخلضۺخ

اہن

ۺو ا د ن ا ومعلخۺا و ر ۺخ د ن د ۺمیلعتۺن ا ہتفۺولوگنۺےکۺولقت

کۺےکۺےئلۺوکیئۺاب ۺن ا ہنۺںیہنۺر یہ۔ا ےسیۺا سا یسۺدقتعم

ۺن

ا ت

یمۺرشطۺ .2

ۺقحۺم ۺالر ۺد نی ۺہبلغ ا ہینۺا و ر

ۺن

ا ہ

ش

نۺا سالخۺم ۺ

ۺۺ(Pre-requisite)ا یر ںیۺاحالت دجتن د

ۺونۺےکۺےئلۺا نام ۺا سالخۺم ۺریمعت ۺرصق ۺےہا و ر

ا زگریۺےہۺوجۺا نامن

ۺونۺریمعتۺن رس

ۺاینبد و نۺم ۺا ر

ۺم ۺا ن

ن

ۺوہیکچۺںیہ۔ ۺیحطسۺۺرصفۺلحمضمۺیہۺںیہنۺدہنمخ ۺا و ر

ۺرمزت ۺرصفۺزجو ی

ۺامعر ت ۺہی وگن ا

ۺےہ۔

پ ا وپیتۺم ۺںیہنۺہکلبۺاینبد ۺےسۺریمعتۺخ د ن د ۺم ۺاتحمجلب

ۺم ۺا سۺمہمۺںیمۺا و نیلۺا تیمہۺاعمرشےۺےکۺا سۺمیہفۺرصنع .3

ۺا نامن ا و ر ۺۺ(Intelligentsia)دجتن د

نیہۺا تیلقۺ

ینہۺو رکفیۺۺ(Intellectual minority)د

ۺوخد ۺاعمرشےۺم ۺد

وکۺاحلصۺےہۺوجۺا ر

س د ۺونغ ف ۺےہۺا و ر ۺےسجۺدسجۺتلمۺںیمۺو یہۺاقمخۺاحلصۺےہۺوجۺا ن کۺ

ز

ئۺےکۺبصنمۺرپۺاف

رشبۺۺایقد ت

ا ۺےہ۔ۺ(Brain)ےکۺمسجۺںیمۺا سۺےکۺد امغ

وکۺاحلصۺوہن

ۺ .4 یۺا و ر

زئ ۺم ۺمختۺر

ۺںیمۺا نامن

اہن

ۺو ا د صۃا ا سۺےقبطۺےکۺولقت ل خۺےہۺہکۺاخ

ۺا ایبر یۺےکۺےئلۺالرق

ۺ

س ا ن

ز ن ا ۺوہۺئ ۺیملعۺرحتن کۺ

ز د ستئ

ۺو ر امنہیئۺم ۺر و ینشۺںیمۺا ن کۺا یسیۺر

ٹئمیکحۺم ۺاینبد ۺرپۺا و ر ۺا سۺم ۺدہا

ۺدمللۺا اطبلۺ ۺا و ر ۺاکۺومرث

ۺو رظنن ا ت ۺم ۺا یلعۺرتنیۺیملعۺحطسۺرپۺدحلما ہنۺا اکفر

ٹقوجۺا ن کۺرطفۺو

ۺوھٹۺوترکے ٹ

ئۺۺسۺیملعۺا دتساللۺم ۺدمد ۺےسۺقئاد و رسیۺاج

ا ہکۺا نامینۺاکۺو ا حضۺا ابثت

رکےۺن

ۺا نیقیۺا و ر

ۺقیقۺاعد ۺسا یسنۺقئاۺا و ر ۺدشہ

ٹئا

ۺیرسییۺرطفۺن ۺا و ر ۺوہ ۺم ۺ تیفیۺادیا

ن

9

ۺرکےۺسجۺےسۺ ۺرظنۺںیمۺا یسیۺقیبطتۺادیا ۺمیکحۺےکۺہطقن

س ا نقۺےکۺن ا ر ےۺںیمۺ

شا ن

نۺو ا

اکانئت

ۺنئمطمۺوہںیکسۺ) ولقت ل لبیکو ق ئن م ط ی ل (۔ن

خۺےہۺہکۺھچکۺا ےسیۺونوج .5

ۺ یھۺوہنۺا و ر ۺا سۺےکۺےئلۺالر

ت تحۺن ا لال نیہۺا و ر

ۺد

ٹقۺوجۺ کیۺو

ا ن

ۺ

ا یتۺونتیعۺاکۺا نامن

ۺرپۺاخصلۺد

زئ ۺزع ۺزعتمیۺ یھۺا و ر ۺںیہنجۺا ہللۺا ینپۺاتکت

ۺاصحت ن ا تمہۺا و ر

ۺۺا سۺاتکت ۺےکۺےئلۺو فقۺرکد ںیۺا و ر

س ا نقۺ ییگۺوکۺملعتۺو میلعت

س امد ےۺا ینپۺوپر یۺرفو نیقیۺاطعۺ

ا ع

ۺا و ر ۺمیکحۺےکۺہفسلفۺو تمکحۺم ۺلیصحتۺا و ر ۺرشنو ا س ۺو ولطمت ۺاکۺوصقمد

ییگۺںیمۺا ن

ۺر ۺےکۺوسا

ت

ھچکۺہنۺر ےہ۔

ۺےنھکیسۺاھکسےنۺ .6

ن ا ن

ےۺڑپاھےنۺا و ر رعیبۺر

ھتۺدیجمۺےکۺڑپ

س ا نقۺا سۺےکۺےئلۺرضو ر یۺےہۺہکۺےلہپۺ ا و ر

ۺا ن کۺو عیسۺامیپےنۺرپۺ ۺاک

ا عت

ۺم ۺومعیمۺرشنو ا س

س ا نقۺو خعلۺ ۺم ۺاجےئۺا و ر ز ن ا

ئ م ۺا ن کۺاعخۺرحتن کۺ

ۺ

ۺہکۺوعا خۺم ۺوتاہجت ا

ونہنۺرپۺا سۺم ۺتمظعۺاکۺا امتہخۺوہن

ۺفطعنمۺوہن،ۺد ٹ

ئۺمیکحۺم ۺاج

س ا نق

ۺادیا ۺۺشقن

ۺا افتلت ۺا ن کۺاعخ ٹ

ئۺا سۺم ۺاج ۺا و ر ۺد ولنۺںیمۺا سۺم ۺتبحمۺاجزگںیۺوہ اقمئۺوہ،

ۺ

نیہۺا و ر ۺا یلعۺلالںیتیحۺر ےنھکۺو ا ےلۺونوجا ن

وہاجےئ۔ا یسۺےسۺوتعقۺم ۺاجیتکسۺےہۺہکۺتہبۺےسۺد

ۺںیمۺےسۺھچک

ۺدعتا د ۺا ےسیۺونوجا وننۺم ۺ یھۺ لکۺا ےئۺیگۺوجۺ یھۺا سۺےسۺاعتمر فۺوہنۺےگۺا و ر ۺا ن

ییگۺا سۺےکۺملعۺو تمکحۺم ۺلیصحتۺ

ۺو تمیقۺےسۺا سۺد ر ہجۺا اگہۺوہاجںیئۺہکۺوپر یۺر ا سۺم ۺدقر

ۺےکۺےئلۺو فقۺرکد ںی۔

ا عت

و رشنو ا س

ۺا ۺم ۺرطجۺدنمر ہجۺن ا ال )

ۺ)ر رٹسجد ۺالوہر

ۺا رقلا ن د ا خ

یۺا نمجنۺخ

زکۺو اقمدصۺےکۺےئلۺانچہچنۺرم

رغا ض

د ا خۺ

ۺدنسھا نمجنۺخ

رکا یچۺاکۺایقخۺلمعۺںیمۺالن ا ۺایگۺےہ۔ۺ‘ا رقلا ن

)۵(

)۱(

س ا ر د ا د ۺۺ ق

ۺےنۺا افتقۺر ا ےئۺےسۺےطۺایکۺ

ن شبس

ا سیسۺا نمجنۺےکۺومعقۺرپۺوم

کۺو ہۺہصحۺےہۺوجۺن

ا سیسۺےسۺاہینۺن

ۺےکۺن

اھت،ۺانچہچنۺا سۺابعر ت

ا یر ۺدعبۺںیمۺوکیئۺدبتیلیۺںیہنۺم ۺیئگۺا و ر ۺہنۺیہۺا دنئہۺم ۺاجےکسۺیگ۔

10

دستور

ۺلمع:1د ہعفۺربمنز ہ

ئا خ،ۺدصر ۺاقمخۺا و ر ۺد ا

:ۺن

ا خۺ .1.1

ۺا ڈیکیم(ۺ’’ا سۺا نمجنۺاکۺن

س ا نقۺدنسھ،ۺرکا یچۺ)

ا خۺا رقلا ن د

وہاگ۔‘‘ا نمجنۺخ

ۺ .1.2

ۺر رٹسجد ۺاقمخۺرکا یچۺا و ر یۺد رتفۺا سۺا نمجنۺاکۺدصر

زکۺعالہمۺریبشۺا دمحۺB-375رم یۺزنمل،

ہلپ

،

،ن الکۺ

۔ۺۺۺۺۺ،نشلگۺا ابقل،رکا یچ6امثعینۺ ۺر و د

ن ا اتسکن

ٹقۺا اھتر یۺنشیہتپۺر رٹسجۺدبتیلیۺر ےہۺاگ۔ۺوب

ا ۺرضو ر یۺوہاگ۔

وکۺعلطمۺرکن

ۺلمعۺوپر ےۺ .1.3ز ہ

ئ دنسھۺرپۺطیحمۺوہاگ۔وصہبۺا سۺا نمجنۺاکۺد ا

ۺالوہر ’’ا سۺا نمجنۺوکۺ .1.4

ا خۺا رقلا ن د

یۺا نمجنۺخ

زکےکۺاطمقبۺۺ۵ا طۺم ۺد ہعفۺربمنۺےکۺوقا دعۺو وض‘‘رم

ۺم ۺ۔ا نمجنۺم ۺتیثیحۺاحلصۺوہیگۺ(Affiliated)کلسنما ن کۺ ۺا نمجنۺےکۺد وتسر ی

زکرم

لیۺےہ:ۺابعر ت

ۺدست ح

ۺالوہر ۺم ۺد ہعفۺربمنۺ’’

ا خۺا رقلا ن د

یۺا نمجنۺخ

زک یلیۺا ںینمجن۵رم

‘‘د

ۺو اقمدصۺےکۺےئلۺا ںینمجنۺاقمئۺ .1.4.1

ۺےکۺد و رسےۺرہشو نۺںیمۺ یھۺا یہنۺا رغا ض

ن ا اتسکن

ۺےسۺوہںیکس ۺالوہر ’’ۺیگ،ۺوجۺاقمدصۺےکۺا رابتر

ا خۺا رقلا ن د

یۺا نمجنۺخ

زکےسۺ‘‘ رم

ا د (Affiliated)کلسنم

ۺا ر ۺن ا لکل ۺںیم ۺا ومر ۺا اظتنیم ۺنکیل ۺیگ امشر وہن

(Autonomous)یۺۺ

زکۺد ا ر یۺرم ہم

ۺد ۺم ۺو ریغہ

ۺےکۺاسحن ا ت

ۺا ن ۺہن وہنۺیگ،

ۺرپ۔

یۺا نمجنۺم ۺا ن

زک ا نمجنۺرپۺوہیگۺا و ر ۺہنۺرم

ۺا سۺ .1.4.2 ا خ

ۺا ونمجننۺےکۺن

ۺا ن الا

پزۺ’’رطجۺر ےھکۺاجںیئۺےگۺےسیجۺ

ۺا رقلا ن ا خ د

ا نمجنۺخ

’’ن ا ۺ‘‘ رکا یچ

ۺاتلمن

ا خۺا رقلا ن د

و ریغہ۔‘‘ ا نمجنۺخ

ۺیہۺےکۺاطمقبۺاکخۺ‘‘ د وتسر ’’کلسنمۺا ںینمجنۺا ےنپۺ .1.4.3

ۺا ن ۺا و ر ۺنیعتمۺرکںیۺیگ وخد

رکںیۺیگ۔

11

ا خۺا رقل .1.4.4 د

یۺا نمجنۺخ

زک اماۺرم

ہۺالرصحۺا ونمجننۺوکۺا ینپۺسا الہنۺا دمویننۺاکۺد وسا نۺ

ۺا ن

ا ن

ا ۺوہاگۺو ر ہنۺو ہۺ

’’الوہر ۺوکۺلقتنمۺرکن

ا خۺا رقلا ن د

ۺ‘‘ ا نمجنۺخ

ا خۺا امعتسلۺرکےنۺم ۺاجمر

اکۺن

ہنۺوہنۺیگ۔

ۺو اقمدص:2د ہعفۺربمن

:ۺۺا رغا ض

ۺےئکۺ

ۺا سۺم ۺت رصتۺیرحۺںیمۺایبن ا سیسۺا و ر

ۺن س ا ر د ا د قۺو اقمدصۺو یہۺوہنۺےگۺوجۺ

ا سۺا نمجنۺےکۺا رغا ض

ےئگۺںیہ۔

:3د ہعفۺربمن

ا ت

زئ :ۺا سا یسۺد اتسو

ۺۺہیۺو ہ وتسر :د .3.1

زئ ۺایکۺایگۺا و ر ۺسجۺںیمۺدعبۺےہاینبد یۺد اتسو ٹ

ئۺرم

ٹقا سیسۺےکۺو

وجۺا نمجنۺم ۺن

ۺرتا میمۺم ۺںیئگ۔ۺ

ۺرضو ر ت ست ح ا نۺ

ا ر

ا سیس،ۺا سۺم ۺت رصتۺیرح،ۺا نمجنۺم ۺتئیہ

ۺن س ا ر د ا د قۺو اقمدصۺ،ۺ

ۺہیۺد وتسر ،ۺا نمجنۺےکۺا رغا ض

س ا ضئۺو ا ایتخر ا تف یلیۺا د ا ر و نۺم ۺونتیعۺا و ر ۺا اظتنہیم،ۺفلتخمۺانمبصۺا و ر ۺاجمسلۺےکۺاینبد یۺ

،ۺد

ا ۺےہ۔

ۺاکر ۺنیعتمۺرکنز ہ

ئ د ا

ل: .3.2ملع

ۺہی اظنخۺا

زئ یلیۺا د ا ر و نۺےکۺامنیبۺۺےہو ہۺد اتسو

ۺا و ر ۺد

وجۺا نمجن،ۺا سۺےکۺفلتخمۺہبعشۺاجت

ۺرکیتۺےہ۔

ۺنیعتۺا و ر ۺو اضحت پ الافص

ن

وفتضیۺاکر ۺا و ر ۺمیسقتۺا ایتخر ۺاکۺ

یلیۺا د ا ر و نۺےکۺۺہی وقا دعۺو وضا ط: .3.3

ۺد ۺا و ر

ۺےہۺوجۺا نمجن،ۺا سۺےکۺفلتخمۺہبعشۺاجت

زئ و ہۺد اتسو

ۺرم

س ا مہۺرکیتۺےئلۺر و رف ےہ۔ہۺےکۺا ومر ۺںیمۺر امنہیئۺ

:ۺو ا یگتسبۺم ۺوصر ںیتۺا و ر ۺرشا طئ:4د ہعفۺربمن

لیۺ .4.1

ۺد ست حۺا نمجنۺاچر ا نمجنۺےسۺو ا یگتسبۺم ۺ ۺلیکشت

یۺوصر ت

ہلپ

وصر ںیتۺںیہۺنجۺںیمۺےسۺ

ۺو ا یگتسبۺم ۺہیقبۺ (ۺ3) نیتےکۺدعبۺن ا ہنۺںیہنۺر یہ۔

ۺوعر ت ۺا و ر ۺ)رمد

ۺاملسمن ش ہ(وصر ںیتۺ

رکیتکسۺےہ۔ۺ/ا ایتخر ۺرکاتکس

4.1.1. :

ن شبس

ا سیسۺو ایقخۺاکۺۺوم

ۺا نمجنۺم ۺن

ٹقۺا نمجنۺےکۺو س ا د ۺںیہنجۺلیکشت

فۺا ینعیۺو ہ

ۺاحلصۺوہا

۔ہلصیفۺرکےنۺاکۺا زعا ر

12

نینسحم .4.1.2

ا رصنی .4.1.3

ن

اعمو نین .4.1.4

ا ۺرضو ر یۺوہاگۺ .4.2

ز ۺرکن

ئ ۺا ایتخر ۺرکےنۺےکۺےئلۺر تینکۺافر خۺ

ا نمجنۺےسۺو ا یگتسبۺم ۺوکیئۺ یھۺوصر ت

سجۺم ۺوظنمر یۺاکۺا ایتخر ۺسلجمۺاعذلہۺوکۺاحلصۺوہاگ۔

ۺم ۺرشا طئ:/یلطعمۺۺ/:ۺر تینکۺےسۺزعمو یل5د ہعفۺربمنۺ

ذعمر ت

ۺےکۺعالو ہۺا نمجنۺ .5.1

ن شبس

ۺےسۺیسکۺر نکۺےکۺوم ٹ

ئم ۺ ا افنقاماہہنۺن الۺوظنمر یۺدصر ۺا نمجنۺم ۺاج

ۺںیمۺا ۺا ن کۺسا ل لسلسم

کۺدعخۺا د ا یگیئۺم ۺوصر ت

م ۺر تینکۺمتخۺوہاجےئۺیگ۔ۺۺسن

ۺرکےنۺوہنۺ .5.2 ۺا د ا

ۺاجت ۺر تینکۺےکۺےئلسا ہقبۺاقبن ا ۺوہاگۺوجۺیئنۺۺن ا ۺےگدجتن د ا

ۺرکن ز

ئ ۺافر خۺ د و ن ا ر ہ

۔ر تینکۺوصتمر ۺوہیگ

ۺ .5.3

ۺا سۺےکۺا رغا ض ۺن ا ا یم

پ کۺن

ئۺ ۺا نمجنۺم ۺن ا ت

ا انمس

ۺن ۺر و ہی ۺاک س د فا رگۺا نمجنۺےسۺو ا ہتسبۺیسکۺ

ۺد ہۺوہ

ۺرکا سۺم ۺر تینکۺوتۺۺا و اقمدصۺےکۺےئلۺاصقنن

ےکسۺیگ۔سلجمۺوشر یۺوسنمج

ۺ .5.4 ۺا نمجنۺوکۺعلطمۺا نمجنۺےسۺو ا یگتسبۺمتخۺرکےنۺےکۺےئلۺہقلعتمۺر نکۺاک ۺرپۺدصر رحترییۺوطر

ۺںیمۺیسکۺمسقۺاکۺ

و ا سپۺںیہنۺایکۺاجےئۺاگ۔ا افنقۺرکد انیاکیفۺوہاگۺنکیلۺا سۺوصر ت

:ۺتئیہۺا اظتنہیم:6د ہعفۺربمنۺ

لیۺانمبصۺ

ۺدست ح :ا د ا ر و نۺرپۺلمتشمۺوہیگر و ،ۺاجمسلۺا ا نمجنۺم ۺتئیہۺا اظتنہیمۺ

ۺا نمجن .6.1

سلجمۺاعہم .6.2 رگنا ن

6.3. دصر ۺا نمجن .6.4 سلجمۺوشر ی

یلیۺا د ا ر ے .6.6 سلجمۺاعذلہ .6.5

د

لۺ ملع

ۺا نمجنۺےکۺاظنخۺا

پ التفص

ن

ۺم ۺاجر یہۺےہ۔ۺہیقبۺ

ۺرپۺا ن کۺا ن کۺد ہعفۺد ر ج

ا ت

ۺونعا ن

ۺرتبیتۺا نست ح

س امںیئ۔ف ا و ر ۺوقا دعۺو وضا طۺںیمۺذالہظحۺ

لۺ)ملع

س قۺا و ر ۺلیصفتۺا نمجنۺےکۺاظنخۺا فۺےکۺامنیبۺ

ۺا و ر ا ن

س امںیئف ۔(وقا دعۺو وضا طۺںیمۺذالہظحۺ

13

ۺا نمجن: .6.1

رگنا ن

ۺا نمجنۺاکۺنیعت: .6.1.1

رگنا ن

6.1.1.1.

س ا نقۺ ۺ muد ا ی

د ا خۺا رقلا ن

یۺا نمجنۺخ

زکۺومسسۺرم )دصر

ا سیسۺوہیئ،ۺوکۺا نمجنۺۺ

ا ۺم ۺن

ۺھد ۺرپۺا نمجن

الوہر (ۺنجۺم ۺد وعت

ۺےکۺا و نیلۺرگنا ھ ا

د

ا نۺۺن

ۺاحلصۺوہا ۔ۺدعبۺا ر

ۺا زعا ر وہےنۺاک

و نۺےنۺہ

پۺےکۺےئلۺا ۺا دنئہ ۺرپ ۺم ۺیلء

ۺا ایتخر ا ت احلصۺدشہ

س امن ا ۔ف د ۺ

سرا

ۺا نمجنۺوکۺن

رگنا ن

ۺا نمجنۺےکۺاضقےئۺ .6.1.1.2

ۺوخد ۺرگنا ن

ۺا ر ا یہلۺےسۺا اقتنلۺن ا ۺذعمو ر یۺن ا

ۺو ر امنہیئۺ

ۺںیمۺا نمجنۺم ۺایقد ت

ۺوہےنۺم ۺوصر ت

دکبسو س

ۺرکد ہۺ د

سرا

ۺےکۺن

ۺا ن

ۺامتخۺوقحقۺو ا ایتخر ا ت ۺا و ر ہمۺد ا ر ی

م ۺد

رگنا

وکۺلقتنمۺوہاجںیئۺےگ۔ۺن

ۺا نمجنۺیسکۺو ہجۺےسۺ .6.1.1.3

ۺوکۺا رگۺرگنا ن ا دنئہۺےکۺےئلۺیسکۺاصحت

ۺ

ۺرگنا ن د ۺہنۺرکںیکسۺوتۺسلجمۺوشر ی

سرا

م ۺد و ۺاہتیئۺ ا نیکلکۺا ر ن

ۺ

ٹئش

کثۺا نمجنۺاکۺنیعتۺرکےۺیگ۔ۺ(19)ا

ےسۺرگنا ن

ۺا نمجنۺےکۺوقحقۺ .6.1.2

:و رگنا ن

ا ایتخر ا ت

ا ۔ .6.1.2.1

د ۺرکن

سرا

ۺوکۺن

ا دنئہۺےکۺےئلۺا نمجنۺۺےکۺرگنا ن

ۺ) .6.1.2.1 ۺےکۺدعبۺد و ۺےکۺا اختنت ۺوشر ی ۺےکۺ2سلجم

(ۺسا لۺم ۺدمت

د ۺا لہۺۺوشر یۺںیمۺےسۺیسکۺا نیکےئلۺا ر

سرا

ۺن ر نکۺوکۺدصر

ا ۔

رکن

ا .6.1.2.3

ۺےکۺےئلۺاینۺا ےنپۺن

ا ۺا و ر ۺہیقبۺدمت

د ۺرکد ہۺدصر ۺوکۺزعمو لۺرکن

سر

ا ۔

د ۺرکن

سرا

دصر ۺن

ۺ .6.1.2.4 الا

پزۺ ۺوصنموبن پ ا د

معل

ۺا ۺوطلی ۺہلمج ۺےک ۺوشر ی ۺسلجم

س ا نق

ۺ

س ا نقۺ وٹیر می،

ۺا د

س ا نقۺ ۺویوینر یٹس،

س ا نقۺ ۺاکجل،

س ا نقۺ ا ڈیکیم،

14

ۺا وکسل،ۺافشءۺ

س ا نقۺ ،

ۺا رقلا ن د ا خ

ۺرپسی،ۺہبتکمۺخ

س ا نقۺ ،

زکرم

،ۺ ٹ

ئل،ۺاخےن،ۺدما ر س،ۺاکم

پب خ

ۺ

س ا نق

ٹ

ئو ریغہۺۺاسمخ د ،ۺاکم

یلیۺۺۺم ۺونتیعۺےک

ےکۺایقخۺن ا ۺیسکۺریغۺوقنمہلۺاجدیئا د ۺا د ا ر و نۺد

ۺےکۺےئلۺلمع

ت

س و حفۺو ۺم ۺ و ریغہۺم ۺمرن د

د ر ا دمۺےسۺلبقۺا ن

وظنمر یۺد انی۔

ۺےکۺبلطۺرکد ہۺ .6.1.2.5 ۺاعذلہ ۺسلجم ۺا و ر ۺوشر ی ۺسلجم ۺاعہم، سلجم

ا ۔ۺا خ الوسنۺم ۺوصبر ت

ۺرکن

وموجد یگۺدصا ر ت

ۺ .6.1.2.6 ۺرپۺا نمجنۺوکۺلیلحتسلجمۺوشر ی

ۺا سۺاکۺامتخۺم ۺافسر س ۺا و ر ا

ۺرکن

ۺم ۺرسافلضۺ

س ضقۺ ۺا و ر

ۺو ا تابت ۺوج ۺر م ۺو ہ ا ےۺا و ر

ۺ)ا ن امہی

ۺر ویوینۺےکۺوقا دعۺ ۺا ف

ا د ا یگیئۺےکۺدعبۺچبۺر ےہ(ۺڈیفر لۺوبر د

ۺوکۺ )

ۺ)ر رٹسجد ۺالوہر

ۺا رقلا ن د ا خ

یۺا نمجنۺخ

زکۺرم ےکۺاطمقب،

ا ۔

لقتنمۺرکن

ۺ .6.1.2.7 ۺم ۺا د ا ر ےۺےکۺا نمجنۺےکۺسا ھتۺا احلق ۺوکۺیسکۺ

د ر وخا ست

ا ۔

ۺۺرپۺوظنمر رکن

ۺم ۺافسر س سلجمۺوشر ی

ا ریخۺرپۺینعیۺزگہتشۺا خ السۺوکۺ .6.1.2.8

ۺوشر یۺےکۺا خ السۺںیمۺن سلجم

ۺریغۺ ۺیسکۺا و ر ۺےئگۺوہنۺن ا ۺزگر ۺامہ ۺمکۺاچر

دقعنمۺوہےئۺمکۺا ر

ۺمکۺد س)

ۺاحلۺںیمۺمکۺا ر

ۺ10ومعمیلۺوصر ت (ا ر ا نیکۺوشر ی

ۺا خ السۺبلطۺرکےنۺم ۺ ۺرپۺاگنہیم

ۺد انیم ۺافسر س ۔ۺوظنمر ی

۔((ا ر ا نیکۺرپۺلمتشمۺوہاگ15سۺا خ السۺاکۺوکر خۺدنپر ہۺ)ا )

سلجمۺاعہم: .6.2

سلجمۺاعہمۺاکۺاضہطبۺایقخ:ۺ .6.2.1

ہالےئۺاگ۔ۺ(General Body)ا نمجنۺاکۺعومجہعۺسلجمۺاعہمۺا ر ا نیکۺہلمجۺک

6.2.2. :

س ا ضئۺو ا ایتخر ا تف سلجمۺاعہمۺےکۺ

15

ا ۔ .6.2.2.1

ۺوظنمر ۺرکن

ا نمجنۺم ۺسا الہنۺر وپر ت

ۺ .6.2.2.2

ۺدشہۺسا الہنۺاسحن ا ت

ت

ا ۔ا نمجنۺےکۺا د

وظنمر ۺرکن

ۺ .6.2.2.3

و زتخکۺےکۺےئلۺ

ت

ۺا د ۺےک

ۺاسحن ا ت ۺسا الہن ےکۺا نمجنۺےک

ۺ

ت

ت

ب

ن

ۺا اکو

ۺاچر رٹد ۺرکد ہ ۺےکۺوظنمر

ۺا ن ۺا و ر ا

ۺرکن ۺرقتر ینپمکۺاک

اعمو ےضۺم ۺوظنمر یۺد انی۔

ۺم ۺدعخۺوموجد یگۺںیمۺبلطۺےئکۺ .6.2.2.4 ۺدصر ٹ

ئا

ۺن ،ۺدصر ،

رگنا ن

ۺےکۺےئلۺیسکۺر نکۺسلجمۺاعسا الہنۺےئگۺ

ہۺذلا خ السۺم ۺدصا ر ت

ا ۔

وکۺبختنمۺرکن

ۺدشہۺسا الہنۺبلطۺےئکۺےئگۺ .6.2.2.5

ا خ السۺےکۺا ڈنجیےۺںیمۺد ر ج

ۺرپۺ

ۺا خ السۺم ۺوظنمر یۺےسۺشیپۺرکد ہۺاعمذالت ۺزینۺدصر ا ومر

ا ۔

وغر ۺو ہلصیفۺرکن

ۺ) .6.2.2.6 ۺسا لۺےکۺےئلۺ4اچر ر ہعیۺٹلیبۺۺا نیکا ر ا لہۺ(

ۺن د ۺاک وشر ی

ا ۔

ۺرکن ا اختنت

ۺم ۺوظنمر یۺےسۺ .6.2.2.7 ا ۺوجۺسلجمۺوشر ی

د وتسر ۺںیمۺرتمیمۺو خیسنتۺرکن

ۺوہ

۔ا ڈنجیےۺںیمۺدنمر ج

ۺا نمجنۺم ۺا تیلہۺےکۺنمضۺںیمۺ .6.2.2.8 ۺدصر ۺم ۺا تیلہۺن ا ۺوشر ی ر نک

ۺ ۺںیمۺدبتیلیۺےکۺےئلۺسلجمۺوشر ی

ا نمجنۺےسۺو ا یگتسبۺم ۺدمت

ۺرپۺوظنمر یۺد انی۔

م ۺافسر س

سلجمۺاعہمۺےکۺا خ الس: .6.2.3

سا الہنۺا خ الس: .6.2.3.1

ۺ ۺسا ل ش ہۺ ۺا اقعند ۺا خ السۺاک ۺاعہمۺےکۺسا الہن ۺ(31)ا سیتکسلجم

ۺرکےۺاگۺسجۺےکۺےئلۺا سیکۺۺد ربمس کۺوہا

ۺلبقۺ(21)ن

ر و ر

ۺا ڈنجیےۺ ۺاگنہیم ۺوہاگ۔ ۺرضو ر ی ۺا رجا ء اک

ںیمۺسا الہنۺۺوصر ت

16

ۺوکۺ ۺںیمۺوتعیسۺےکۺےئلۺر رٹسجنشیۺا اھتر ی ا خ السۺےکۺا اقعند

ا ۺرضو ر یۺوہاگ۔

علطمۺرکن

وصخیصۺو اگنہیمۺا خ الس: .6.2.3.2

ۺاعہمۺےکۺوصخیصۺو اگنہیمۺا خ السۺےکۺےئلۺد س ۺ(10)سلجم

ۺبلطۺ ۺا رجا ءۺرضو ر یۺوہاگۺسجۺںیمۺوغر ویخۺلبقۺا ڈنجیےۺاک

ۺا ےسیۺ ۺرضو ر یۺوہاگ۔

ۺا یر ا ج ۺاک

ۺو اضحت ہلئسمۺم ۺونتیعۺم

ت

ۺوغر ۺسلجمۺدصر ۺا خ السۺںیمۺن الا اجر ری

ۺر ۺاعمذلہ ۺا و ر وکیئ

ۺا رفنا د یۺا ڈنجیےۺم ۺرتلیسۺںیہنۺا ےکسۺاگ۔ۺ

ۺرضو ر ت

ٹقہبۺو

ا ےمۺںیم

ن

ۺۺا خ السۺا و ر ۺےکۺسا ھتۺیسکۺاقمیمۺر و ر ےکۺا ڈنجیا

ا ظئۺم ۺاجےئیگ۔

ا رجا ءۺم ۺا طالغۺ یھۺس

ا خ السۺاکۺوکر خ: .6.2.3.3

ۺاکۺا ن کۺاہتیئۺن ا ۺاچپسۺ

سلجمۺاعہمۺےکۺا خ السۺاکۺوکر خۺلکۺا ر اکن

ۺرپۺا ر ا نیک

ٹقےۺےئگۺو

ت ئ)وجۺ یھۺمکۺوہ(ۺوہاگ۔ا ڈنجیےۺںیمۺد

ۺےکۺدعبۺا یسۺ کۺا اظتنر

ۺٹنمۺن ۺدنپر ہ ۺوت ۺوہا ۺہن ۺوپر ا ا رگۺوکر خ

ا ر خیۺوکۺا یسۺاقمخۺرپۺا خ السۺاکۺا اقعند

وہاگۺوجۺوکر خۺم ۺرشطۺےسۺۺن

یۺوہاگ۔

ن

ب

شبز

ا خ السۺںیمۺر ا ےئۺامشر ی: .6.2.3.4

ۺےکۺےئلۺا ےسیۺ ۺو اقمدصۺےکۺوصحل

ۺا ےنپۺا رغا ض ا نمجنۺوک

ۺاکۺ

ٹلۺو زنم ۺدقر ۺا نمجنۺم ۺا تیمہۺا و ر ۺا رلا ےئۺا ر ا نیک ٹ

ئاص

ۺ

ۺد ر ا ر ۺا اسحسۺےہۺوجۺرعہص ا نمجنۺم ۺرسرگویمنۺںیمۺےسوپر ا

ۺن ا اقدعیگۺےکۺسا ھتۺا انپ ۺہصحۺا د ا ۺاعفلۺرشتکۺرکر ےہۺںیہۺا و ر

ۺۺ۔رکر ےہۺںیہ ۺا و ر ۺاکر ےکۺسا ھتۺکلسنمۺۺلسلستانچہچنۺرجتہب

ۺںیمۺوصخ ۺر ا ےئۺامشر ی ۺا نمجنۺوک ۺا ر ا نیک ۺو ا ےل یصۺر ےنہ

17

ا ۺا ر ا ءۺم ۺیتنگۺا تیمہۺد یۺاجےئۺیگ

دہلۺ۔ۺ

ن ب

پس

ۺ

لیۺہبۺاحلط

ۺد ست ح

:اقدعےۺےکۺاطمقبۺوہیگ

س ا دف ۺ(1)ا ن کۺ______ا ن کۺسا لۺےسۺن ا چنۺسا لۺم ۺر تینکۺےکۺاحلمۺا

و و ت

ۺ س ا د ف (2) د و ۺ______ن ا چنۺسا لۺےسۺد سۺسا لۺم ۺر تینکۺےکۺاحلمۺا

و و ت

س ا دف (3)نیتۺۺ_____د سۺسا لۺےسۺدنپر ہۺسا لۺم ۺر تینکۺےکۺاحلمۺا

و و ت

ۺ س ا د ف ا دئم ۺر تینکۺےکۺاحلمۺا

(4)اچر ۺ_________دنپر ہۺسا لۺےسۺر

و و ت

18

سلجمۺوشر ی: .6.3

ۺاکۺاضہطب .6.3.1 ایقخ:ۺۺسلجمۺوشر ی

ۺا ن ا ۺہیۺا نمجنۺم

ۺن ا یسیلۺسا ر ۺا نمجنۺےکۺاینبد یۺا ۺسلجمۺوہیگایتخر ۺا مہۺونتیعۺا و ر و ر

ۺولصیفنۺرپۺلمعۺد ر ا دمۺےکےکۺےلصیفۺایکۺرکےۺیگ

ۺ۔ۺا ن

ٹئۺاعذلہۺوکۺدہا ۺےئلۺسلجم

ۺیگ ۺرکے ۺرگنا ین ۺم ۺد ر ا دم ۺلمع ۺا و ر ۺیگ ۺا اھٹسیئۺد ے ۺوشر ی ۔سلجم

ۺرمد (28) ۺںیمۺہقلح

ۺلمتشمۺوہیگ۔ا ن ۺرپ ۺو ا ر ا نیک

ن شبس

نینسحمۺےسۺوم

ا رصنیہقلحۺ،(14)د ہوچ

ۺۺ(8)ا ھٹےسۺۺاعمو نینا و ر ۺہقلحۺ(6)ےسۺھچۺۺن

رضحا ت

ر ےعیۺۺاضےطبوکۺن ا رتلبیتۺہقلعتمۺےقلحۺےکۺا ر ا نیکۺ

ےکۺاطمقبۺہیفخۺٹلیبۺےکۺد

ۺہنۺوہںیکسۺوتۺاخیلۺر ہۺۺبختنمۺایکۺرکںیۺےگ۔ۺا رگۺیسکۺہقلح ز

ئ ںیمۺولطمہبۺںیتسشنۺ

وکۺلقتنمۺوہاجںیئۺیگ۔و ا یلۺںیتسشنۺن ا رتلبیتۺےلچنۺہقلحۺاجےنۺ

ز ا ےئ .6.3.2ئ ر تینکۺسلجمۺوشر ی:ۺا تیلہۺ

ۺا ےسیۺا ر ا نیکۺوج .6.3.2.1 ۺےکۺسا ل کۺا نمجنۺےسۺۺ30ا اختنت

ۺن

وجن

کۺۺ،و ا یگتسبۺےکۺلسلسمۺنیتۺسا لۺلمکمۺرکےکچۺوہن

ا ر خیۺن

ا سۺن

و نۺےنۺاماہہنۺہ

پۺرپۺا نمجنۺےکۺاقبن ا ۺۺا افنقا

ۺا ن ۺوہۺا و ر ۺرکد ن ا ا د ا

ۺہنۺوہن۔

اجت

ۺ .6.3.2.2 ۺد یہۺےکا نمجنۺےکۺفلتخمۺا ومر ۺا اجنخ ۺۺم

ٹقصتخمۺےئلۺو

ںیکس۔رک

نیم .6.3.2.3

ۺر تینکۺےکۺےئلۺا لہۺںیہنۺوہنۺۺ،ۺا نمجنذالر ۺم وشر ی

ۺا نمجنۺر تینکۺوشر یۺےکۺےئلۺا لہۺوہنۺ

ن صبل

خر

ۺا ہتبلۺ ےگ۔

ۺںیمۺذالہظحۺ

نیمۺم ۺلیصفتۺا دنئہۺاحفصت

ۺو ذالر

ن صبل

خر

ےگ۔)

س امںیئ(۔ف

19

ۺےکۺےئلۺبختنمۺںیہنۺایکۺاجےکسۺاگ۔ۺا ہتبلۺ .6.3.2.4 وخا نیتۺوکۺسلجمۺوشر ی

ۺ

ۺںیمۺو و ت ۺےکۺا اختنت ۺوکۺسلجمۺوشر ی

د ےنیۺاکۺقحۺاحلصۺا ن

وہاگ۔

6.3.3. : ۺاکۺا اختنت سلجمۺوشر ی

ۺا اھٹسیئۺ) .6.3.3.1 ۺوشر ی ۺا ر ا نیکۺرپۺلمتشمۺےہ28وموجد ہۺسلجم ۺ۔(

ۺر ےنھکۺےکۺےئلۺرصفۺفصنۺ س ا ر قز ئ ش ۺا ر ا نیکۺا دنئہۺلسلستۺ

ہاکۺ

ۺلمعۺںیمۺا ےئۺاگ۔ ش ۺبختنمۺر نکۺد و رسےۺسا لۺا اختنت ہانچہچنۺ

ن ا د ہۺاچر ۺسا لۺےکۺےئلۺوہیگ۔

ن ا د ہۺےسۺر

ش ۺد و ۺسۺم ۺر تینکۺرہ

ا لۺ

ۺہقلح ۺو ۺدعب

ن شبس

ۺۺوم ۺےس نینسحمۺںیم

ہقلحۺ،(7)سا ت

ا رصنی

ۺۺ(3)ںیمۺےسۺنیتۺۺن ۺاعمو نینا و ر ںیمۺےسۺۺہقلح

ۺوہاگ۔ۺ(4)اچر ۺاکۺا اختنت

رضحا ت

ۺ .6.3.3.2 ۺوشر ی ۺےکۺسا لۺسلجم ۺںیمۺا ر ا نیکۺا اختنت

ۺوجن ۺیئمۺن ا امہ

ۺم ۺ

ۺاکۺرقتر ۺرکےۺیگۺوجۺا اختنن ا ت ا مظۺا اختنت

وشر یۺںیمۺےسۺن

ۺن الاقمہلبۺسلجمۺ۔ۺںیۺےگرگنا ینۺرک ز ا ےئۺوشر یئ ۺ ۺا اختنت ا مظ

ن

ۺےکۺر نکۺوصتمر ۺوہنۺےگ۔ وشر ی

ۺےکۺےئلۺرصفۺو یہۺا ر ا نیک .6.3.3.3 ۺوشر یۺےکۺا اختنت سلجمۺۺسلجم

ۺر تینکۺ

اعہمۺقحۺر ا ےئۺد یہۺا امعتسلۺرکںیکسۺےگۺنجۺم ۺدمت

ۺےکۺسا لۺ ۺمکۺا ن کۺسا لۺوہیکچۺوہۺۺ30ا اختنت

کۺمکۺا ر

ۺن

وجن

کۺ

ا ر خیۺن

و نۺےنۺا سۺنہ

پۺا ۺرپۺا ۺاکا افنقا و ر

ۺا ن ۺوہۺا و ر ۺرکد ن ا د ا

ۺہنۺوہن۔

ا نمجنۺےکۺوکیئۺاقبن ا ۺاجت

ۺےکۺسا لۺ .6.3.3.4 ۺۺ30ا اختنت

ۺا ےسیۺرضحا ت ا مظۺا اختنت

ۺےکۺدعبۺن

وجن

ۺم ۺر تینکۺےکۺا لہۺوہنۺےگۺرحترییۺوطر ۺ ےسۺوجۺسلجمۺوشر ی

ۺےکۺر نکۺےننبۺا و ر ۺۺرکںیۺےگرپۺد ر ن ا تفۺ ۺو ہۺسلجمۺوشر ی ہکۺا ن ا

20

ۺ ۺد ےنیۺےکۺےئلۺایتر

ٹقۺوجۺا سۺےکۺےئلۺن ا دنبیۺےسۺو ںیہ؟

ۺا سۺےکۺےئلۺایتر ۺوہنۺا ںیہنۺ

ا ہمۺرضحا ت

ۺن س ا ر قد طختسۺرکےکۺا

ا ۺوہاگ۔

ۺےکۺن ا سۺعمجۺرکا ن ا مظۺا اختنت

ن

ش ہقلحۺ .6.3.3.5ہۺ ۺا اختنت ا مظ

ۺن ۺر تینکۺےک ۺم ےئلا امد ہۺےسۺوشر ی

ۺرہفںیتس ۺدحیلعہ ۺم ۺدحیلعہ

ۺرکۺرضحا ت ۺا رگۺیسکۺںیۺےگایتر ۔

ۺ

ن ا د ہۺرضحا ت

ۺوہنۺوتۺسلجم ۺا امد ہہقلحۺںیمۺرقمر ہۺدعتا د ۺےسۺر

ۺا ر ا نیکۺرقمر ہۺدعتا د ۺےکۺںیمۺا یسۺےقلحۺاعہمۺےکۺسا الہنۺا خ الس

ۺےقلح ۺا س ۺےگ۔ۺۺںیم ۺرکںی ۺا اختنت ۺاک ۺوشر ی ۺا ر ا نیک ےس

ۺسجۺرپۺ ر ہعیۺہیفخۺٹلیبۺوہاگ

ۺن د ےکۺامتخۺۺہقلعتمۺےقلحا اختنت

ۺںیمۺرصفۺ ا امد ہۺرضحا ت

ۺوہنۺےگ۔ۺا اختنن ا ت

ا خۺد ر ج

ےکۺن

ۺر ا ےئۺد یہۺا امعتسلۺرکںیۺےگۺ ۺقح

وجۺو یہۺوخا نیتۺو رضحا ت

ا خ السۺںیمۺوموجد ۺوہنۺ۔

ۺسلجمۺا رگۺیسکۺۺےقلح .6.3.3.6

ےسۺرصفۺرقمر ہۺدعتا د ۺںیمۺیہۺرضحا ت

ۺم ۺر تینکۺےکۺےئلۺ ۺا ںیہنۺن الۺۺا امد ہوشر ی ۺا اختنت ا مظ

وہنۺوتۺن

س ا ر ۺد ںیۺےگاقمقۺاکۺر نکۺ ۔ہلبۺسلجمۺوشر ی

ۺیہۺںیمۺسلجمۺ .6.3.3.5 ۺا خ الس ۺسا الہن ۺےک ۺاعہم ۺسلجم ۺا اختنت ا مظ

ن

ۺرکںیۺوشر یۺےکۺبختنمۺن ا ۺن الۺاقمہلبۺ

ا ومنۺاکۺا عالن

ا ر ا نیکۺےکۺن

۔ےگ

6.3.4.

س ا ضئۺو ا ایتخر ا تف

سلجمۺوشر ی:ۺ

ۺا مہۺونتیعۺےکۺےلصیفۺا ےنپۺومعیمۺن ا ۺ .6.3.4.1 ا نمجنۺےکۺےئلۺاینبد یۺا و ر

ۺںیمۺ

ا ۔ۺاگنہیمۺوصر ت

وصخیصۺبلطۺرکد ہۺا خ الوسنۺںیمۺرکن

ےسل ر ےعیۺ یھۺا ر ا ءۺاحلصۺم ۺاجںیکسۺیگ۔ۺ/رما

ا یۺلیمۺےکۺد

21

ا مہۺا ےسیۺےلصیفۺوکۺوشر یۺےکۺا دنئہ

ۺاکۺۺن ا خ السۺںیمۺاکر ر و ا یئ

ہصحۺیلن ا ۺاجاگیئ۔

ۺےکۺہلسلسۺ .6.3.4.2

ت

س و حفا نمجنۺےکۺےئلۺریغۺوقنمہلۺا ذالکۺم ۺمرن د و

ا ۔

ۺرکن

ۺا نمجنۺوکۺافسر س

ںیمۺرگنا ن

ۺا و ر ۺلیمکتۺےکۺےئلۺ .6.3.4.3

س و غفسلجمۺاعذلہۺےکۺا نمجنۺےکۺاقمدصۺےکۺ

پ ا د ۺوصنمےبۺیلےئۺےئگمعل

ۺرپوغر وطلیۺا

ا ۺو ۺوخض

ۺا ںیہنۺۺرکن ا و ر

ۺا نمجنۺم ۺوظنم

ۺوصنموبنۺرگنا ن

ۺا ن ا ۔

ر یۺےکۺےئلۺشیپۺرکن

ۺ ۺںیم

س ا نقۺ ۺویوینر یٹس،

س ا نقۺ ۺاکجل،

س ا نقۺ ۺا ڈیکیم،

س ا نق

،ۺ

ۺا رقلا ن د ا خ

ۺہبتکمۺخ ۺرپسی،

س ا نقۺ ،

زکۺرم

س ا نقۺ وٹیر می،

ا د

ل،ۺ

پب خ

ۺ

س ا نقۺ ، ٹ

ئۺاکم ۺدما ر س، ۺاخےن، ۺافشء ۺا وکسل،

س ا نق

یلیۺا د ا ر و نۺ

ا لمۺےہ۔اسمخ د ،ۺۺۺۺد

و ریغہۺاکۺایقخۺس

ۺ .6.3.4.4

ۺۺرپ،سلجمۺاعہمۺےکۺیسکۺر نکۺےکسلجمۺاعذلہۺم ۺافسر س

ا مرا ج

ۺ

ٹئش

کثا ۔(19)اکۺد و ۺاہتیئۺا

ےسۺہلصیفۺرکن

ۺۺا نمجنۺےسۺو ا یگتسبۺم ۺفلتخم .6.3.4.5 ا افنقۺوصر وتنۺےکۺےئلۺاماہہن

ا ۔

ںیمۺدبتیلیۺرکن

ۺا نمجن .6.3.4.6 ۺدصر ۺےک ۺرکےن

ۺاعذلہ،تشمکیۺمرج ۺسلجمۺسلجم ،

ۺدبتیلیۺےکۺا ایتخۺہمظتنمۺا و ر ۺدمریا ن

ۺرضو ر تست حۺںیمۺ

ر ا ت

ا ۔

رکن

یلیۺا د ا ر و نۺےکۺسا الہنۺٹجبۺۺا نمجنۺےک .6.3.4.7

ۺو د

فلتخمۺہبعشۺاجت

ا و ر ۺہسۺامیہۺوگوشا ر و نۺم ۺوظنمر یۺد انی۔

یلیۺا د ا ر و نۺےکۺےئلۺوظنمر ۺ .6.3.4.8

ۺد ۺو

ا نمجنۺےکۺفلتخمۺہبعشۺاجت

ۺا د ا ر یتۺاخےکۺ ۺ(Organogram)دشہ

ۺم ۺافسر س ںیمۺدصر

رپۺا اضےفۺم ۺوظنمر یۺد انی۔

22

ۺا و ر ۺاقمخۺاکۺنیعت .6.3.4.9

ٹقا ر خی،ۺو

ۺسلجمۺاعہمۺےکۺسا الہنۺا خ السۺم ۺن

ا ۺا و ر ۺا ڈنجیا ۺ

ا ۔ۺوظنمر رکن

رکن

ۺاکۺ .6.3.4.10 ۺاعہمۺےکۺاگنہیمۺا خ الوسنۺےکۺا اقعند ۺسلجم

ۺرضو ر ت ست ح

ا ۺا و ر ۺا سۺاکۺا ڈنجیا ۺ

ا ۔ۺوظنمر ہلصیفۺرکن

رکن

ۺاعہمۺےکۺسا الہنۺا خ السۺںیمۺشیپۺرکےنۺےکۺےئلۺسا الہنۺ .6.3.4.11 سلجم

ۺم ۺوظنمر یۺد انی۔

ۺدشہۺسا الہنۺاسحن ا ت

ت

ۺا و ر ۺا د

ر وپر ت

ۺا نمجنۺےکۺد وتسر ۺںیمۺرت .6.3.4.12

ۺرضو ر ت ست ح

میمۺو خیسنتۺےکۺےئلۺ

ا ۔ۺ

ۺشیپۺرکن

ا ت

ۺو افسر س

زئ ۺاعہمۺےکۺا خ السۺںیمۺاجتو سلجم

ۺےکۺلکۺا ر ۺوشر ی ۺاکۺسلجم

ا ت

ۺو افسر س

زئ ۺم ۺد و ۺا نیکا یسیۺاجتو

ۺ

ٹئش

کث یمۺوہاگ۔(19)اہتیئۺا

ا ۺالر

ےسۺوظنمر ۺوہن

ۺ .6.3.4.13 ۺاعذلہ ۺرپۺسلجم

لۺم ۺوظنمر یۺد م ۺافسر سملع

ۺاظنخۺا ن د ۺانیۺا و ر

سر

ا ۺسلجم یھۺم ۺا سۺںیمۺرتمیمۺ

ۺرپۺوظنمر ۺرکن

۔اعذلہۺم ۺافسر س

ۺایٹیمکنۺ .6.3.4.14 یلی

ۺد ۺےئل ۺےک ۺاکومن ۺا نمجنۺےک

ۺرضو ر ت ست ح

ۺ

ۺوکۺا ایتخر ا ت

ۺا ن ۺا و ر ا

ۺاکۺنیعتۺرکن ۺاکر ز ہ

ئۺےکۺد ا

لیکشتۺد انی،ۺا ن

ا ۔

وفتضیۺرکن

ۺےکۺےئلۺ .6.3.4.15

ۺوشر یۺےکۺا اختنن ا ت ۺر ا ےئۺےسسلجم

ش ت

کثا مظۺ

ن

ا ۔

ۺاکۺرقتر ۺرکن ا اختنت

ۺا نمجنۺم ۺ .6.3.4.16 ۺدصر ۺم ۺا تیلہۺن ا ۺوشر ی ا تیلہۺےکۺنمضۺںیمۺر نک

ۺںیمۺدبتیلیم ۺا نمجنۺےسۺو ا یگتسبۺ

ےکۺےئلۺسلجمۺاعہمۺوکۺۺدمت

ا ۔

ۺرکن

افسر س

ۺ .6.3.4.17

ش ت

کثۺسا لۺےکۺےئلۺ ۺےکۺدعبۺد و ۺےکۺا اختنت

ۺوشر ی سلجم

ۺ ۺرپۺد ا یلخۺاحمست یۺوطر

ۺا زعا ر ۺوشر یۺاک ر ا ےئۺےسۺیسکۺر نک

ا ۔

م ۺتیثیحۺےسۺرقتر ۺرکن

23

وسنۺومعملۺےکۺا خ السلجمۺوشر یۺےکۺیسکۺر نکۺم ۺسا لۺںیمۺ .6.3.4.18

ۺےکۺ ںیم یھۺنیتۺۺیسکںیمۺےسۺ ریغۺریغبۺیسکۺوقعملۺذعر

ۺ ۺرپ ۺمتخاحرضی ۺوشر ی ۺر تینک ۺم ۺا س ۺےس ۺر ا ےئ

ش ت

کثۺ

ا ا و ر

ۺےکۺےئلۺرکن

یسکۺ یھۺاخیلۺوہےنۺو ا یلۺاب ۺوکۺۺہیقبۺدمت

ا ۔

ز ۺرکن

ئ ۺر ا ےئۺےکۺسا ھتۺ

ش ت

کث ےقلحۺےسۺ

ۺاعیم .6.3.4.19

ز ۺرکےنۺےکۺےئلۺد و ر ا ن

ئ د ۺاخیلۺوہاجےنۺو ا یلۺوتسشننۺوکۺ

ۺ ۺا نمجنۺنیعتمۺدشہ ا اختنیبۺرسرگیمۺرضو ر یۺںیہنۺہکلبۺا ر ا نیک

ۺوشر ی ا خۺوکیئۺ یھۺر نک

ۺاکۺن س د فۺاعفلۺ ۺںیمۺےسۺیسکۺا لہۺا و ر

س ا ر ۺ15) دنپر ہق ہۺر نکۺےسۺا

ۺرکےۺاگۺا و ر ۺوجمر

زئ (ۺویخۺلبقۺوجت

ا ہمۺ یھۺاحلصۺرکایلۺاجےئۺاگۺ

ۺم ۺر ا ےئۺن سجۺرپۺا ر ا نیکۺوشر ی

امشر یۺےکۺدعبۺہلصیفۺایکۺاجےئۺاگ۔ۺ

ۺرپوغر ا و ر ۺ .6.3.4.20

ۺذعمر ت ۺم ۺوشر ی ۺسلجم ۺو ا ر ا نیک د ا یلخۺاحمست

ۺاخیلۺ ۺےکۺاطمقب ۺد وتسر ۺا و ر ا

ۺر ا ےئۺےسۺہلصیفۺرکن

ش ت

کث

ا ۔ۺ

ز ۺرکن

ئ ۺ

ست

س

ن

لۺا و ر ۺوقا دعۺو وضا طۺم ۺر و ینشۺںیمۺا نمجنۺےکۺ .6.3.4.21ملع

د وتسر ،ۺاظنخۺا

ا ۔

یلیۺا د ا ر و نۺم ۺاکر رکد یگۺم ۺرگنا ینۺرکن

ۺا و ر ۺد

ہلمجۺہبعشۺاجت

ۺ .6.3.4.22 ۺو تعسۺد ےنیۺےکۺا نمجنۺم ۺرسرگویمنۺوک اجر یۺر ےنھکۺا و ر

ن ا د ہۺےئلۺ

ن ا د ہۺےسۺر

س ا مہۺا افنقۺرف

ۺو وصلۺ رکےنۺم ۺوکششۺو

ا

ا ۺ،رکن

ۺںیمۺا اضہفۺےکۺےئلۺیعسۺرکن ۺا نمجنۺم ۺدعتا د

و ا اگتسبن

ا ۔

ۺرکن

ا یتۺر ا ہطبۺےسۺاعتو ن

ا مظۺد

ا و ر ۺا سۺہلسلسۺںیمۺن

ۺرپۺوغر ۺۺیسکۺا د ا ر ےۺےک .6.3.4.23

ا نمجنۺےکۺسا ھتۺا احلقۺم ۺد ر وخا ست

ا

ۺرگنرکن

ا ت

ۺا نمجنۺوکۺا و ر ۺا ینپۺافسر س

ا ۔ا ن

شیپۺرکن

24

ۺ .6.3.4.24

ۺا د ا ر و نۺفلتخمۺہبعشۺاجت یلی

ۺد ۺر وپر سٹۺم ۺو ۺہسۺامیہ م

وظنمر یۺد انی۔

ۺ .6.3.4.25 ۺا و ر لا نمجنۺےکۺد وتسر ملع

ۺم ۺوتحیضۺو یرحۺۺاظنخۺا

م ۺد اعفت

ۺلکۺ ۺا و ر ا

ۺۺا ر ا نیکرکن

ٹئش

کثۺم ۺا ۺمکۺوشر ی

ےسۺ(15)مکۺا ر

ا سۺم ۺوظنمر یۺد انی۔

ا ۺوصقمد ۺوہ .6.3.4.26

ۺںیمۺہکۺا نمجنۺوکۺمتخۺرکن

وتۺا سۺاکۺامتخۺۺا یسیۺوصر ت

ۺم ۺ

س ضقۺ ۺا و ر

ۺو ا تابت ۺوج ۺر م ۺو ہ ا ےۺا و ر

ۺ)ا ن افلضۺرسامہی

ۺر ویوینۺےکۺوقا دعۺا د ا یگیئۺےکۺدعبۺچبۺر ےہ(ۺ ۺا ف

ڈیفر لۺوبر د

د ا خۺا رقلےکۺاطمقبۺ،

یۺا نمجنۺخ

زکۺوکۺرم )

ۺ)ر رٹسجد ۺالوہر

ا ن

ۺا نمجنۺوکۺد و ۺاہتیئۺ)

ۺ19لقتنمۺرکےنۺےکۺےئلۺرگنا ن

ٹئش

کث(ا

ا ۔

ۺشیپۺرکن

ےسۺافسر س

6.3.5. ےکۺا خ الس:ۺسلجمۺوشر ی

ۺرپۺنیت .6.3.5.1 ۺا خ السۺاعخۺوطر ۺاک ۺوشر ی ۺےکۺدعبۺوہا ۺۺ(3)سلجم امہ

ۺا خ السۺدقعنمۺےئکۺ ۺمکۺاچر

ا مہۺا ن کۺسا لۺںیمۺمکۺا ر

ۺن رکےۺاگ

ۺم ۺ ۺا ڈنجیے ۺا و ر ۺاقمخ ،

ٹقۺو ا ر خی،

ۺن ۺم ۺنج ۺےگ اجںیئ

ۺسا ت ۺمک

ۺا ر ۺمک

پ التفص

ن

ویخۺلبقۺاجر یۺرکد یۺاجںیئۺۺ(7)

ۺمکۺا ر

ۺ(2)مکۺد و ۺیگ۔ۺوصخیصۺو اگنہیمۺا خ السۺےکۺےئلۺہیۺدمت

ویخۺوہیگ۔

ۺ .6.3.5.2 ۺوشر ی

ۺوکر خۺلکۺا ر اکن ۺےکۺا خ السۺاک ۺوشر ی اکۺ(28)سلجم

(ۺا ر ا نیکۺرپۺلمتشمۺوہاگ۔۵۱) د سا ن کۺاہتیئۺینعیۺ

ۺا ر ا نیکۺ یھۺ .6.3.5.3 ۺےکۺو ہ ۺاعذلہ ۺوشر یۺےکۺا خ السۺںیمۺسلجم سلجم

ۺوشر یۺےکۺر نکۺہنۺوہنۺنکیلۺہنۺ رشن کۺوہنۺےگۺوجۺسلجم

25

ۺ ۺد ےنیۺاکۺقحۺاحلصۺوہاگۺا و ر

ہنۺیہۺو ہۺوکر خۺاکۺہصحۺا ںیہنۺو و ت

امشر ۺوہنۺےگ۔

ۺدصر ۺ .6.3.5.4 ۺا نمجنۺن ا

ۺرگنا ن

ۺےکۺا خ السۺم ۺدصا ر ت ۺوشر ی سلجم

ۺرکںیۺےگ۔ۺ ۺدصر ٹ

ئا

ۺم ۺریغۺوموجد یگۺںیمۺن

ۺا ن ا نمجنۺا و ر

ۺر ا ےئۺےسۺوہنۺےگ۔ۺاحرضۺا ر ا نیکۺم ۺےلصیفۺومعیمۺ

ش ت

کث

ۺ ز ۺا ر ا نیکۺامتخئ ز ا ئ ۺےکۺ ۺا ر ا ء ۺوہاگ۔ ۺر ا ےئۺد یہۺاسمو ی ۺقح اک

ۺںیمۺ

ۺوہےنۺم ۺوصر ت

ن د ۺہلصیفۺنکۺو و ت

سردصر ۺسلجمۺا ن کۺ

ا امعتسلۺرکںیۺےگ۔

ا ریخۺرپۺینعیۺزگہتشۺا خ السۺوکۺ .6.3.5.5

ۺوشر یۺےکۺا خ السۺںیمۺن سلجم

ۺریغۺ ۺیسکۺا و ر ۺےئگۺوہنۺن ا ۺزگر ۺامہ ۺمکۺاچر

دقعنمۺوہےئۺمکۺا ر

ۺمکۺ

ۺاحلۺںیمۺمکۺا ر

ۺا ر ا نیکۺ(10د س)ومعمیلۺوصر ت وشر ی

ۺا نمجنۺوکۺ

ۺرکۺۺاگنہیمۺا خ السۺبلطرگنا ن

ےۺرکےنۺم ۺافسر س

سکت

رپۺلمتشمۺوہاگ۔ۺا ر ا نیک(15)۔ۺا سۺا خ السۺاکۺوکر خۺدنپر ہۺںیہ

دصر ۺا نمجن: .6.4

د یگ: .6.4.1

سرا

دصر ۺا نمجنۺم ۺن

ۺا لہۺوہےگنۺوجۺ .6.4.1.1 ۺوشر ی ۺا نمجنۺےکۺےئلۺرصفۺو یہۺر نک دصر

ۺ

ٹقۺےکۺو ۺےکۺا اختنت

ۺوشر ی ۺم ۺر تینکۺےکۺنیتۺسلجم وشر ی

سا لۺوپر ےۺرکےکچۺوہن۔

ۺےکۺدعبۺیسکۺ .6.4.1.2 ۺوشر یۺےکۺا اختنت ۺسلجم ۺا نمجنۺا ر ا نیک

رگنا ن

د ۺا لہۺ یھۺ

سرا

ۺا نمجنۺن ۺسا لۺےکۺےئلۺدصر ۺوشر یۺوکۺد و ر نک

رکںیۺےگ۔

ن ا د ہۺدہعۺ .6.4.1.3

ن ا د ہۺےسۺر

ۺا نمجنۺےکۺدہعہۺےکۺےئلۺر (Term)دصر

م ۺوکیئۺدحتن د ۺںیہن۔

26

دصر ۺا نمجنۺم ۺدحیلعیگ: .6.4.2

ۺا نمجن ۺیسکۺ یھۺو ہجۺےسۺدصر

ۺےکۺد و ر ا ن

ۺسا لۺم ۺدمت ۺاکۺدہعہۺاخیلۺوہےنۺد و

ۺےکۺےئلۺدصر ۺ

ۺہیقبۺدمت ۺا یر ۺےکۺا یر ۺا نمجنۺا ن کۺامہ

ۺںیمۺرگنا ن

م ۺوصر ت

ۺدصر ۺاقمئۺاقمخۺدصر ۺےکۺوطر ۺرپۺاکخۺ ٹ

ئا

کۺن

د یگۺن

سرا

د ۺرکںیۺےگ۔ۺدصر ۺم ۺن

سرا

ن

رکںیۺےگ۔

6.4.3. :

س ا ضئۺو ا ایتخر ا تف دصر ۺا نمجنۺےکۺ

ا ۔ .6.4.3.1

ا نمجنۺےکۺہلمجۺاکومنۺم ۺرگنا ینۺرکن

6.4.3.2. ۺوشر ی ۺسلجم ۺ، ۺاعہم ۺم ۺۺسلجم ۺا خ الوسن ۺےک ۺاعذلہ ۺسلجم ا و ر

ۺن ا ۺ

زئ ا ۔ۺا ڈنجیےۺےکۺعالو ہۺیسکۺر نکۺوکۺوکیئۺوجت

ۺرکن

دصا ر ت

ۺد انی۔

ت

ہلئسمۺشیپۺرکےنۺم ۺا اجر

ا ۔ .6.4.3.3

ا ڈنجیےۺےکۺیسکۺا مٹئۺوکۺدقمخۺو وممرۺرکےنۺاکۺہلصیفۺرکن

ۺرپۺ .6.4.3.4 ۺا ومر ۺشیپۺرکد ہ ۺر انھکۺا و ر س ا ر قز ئ ا خ الوسنۺںیمۺمظنۺو طبضۺ

ۺا راہر ۺایخلۺاکۺوما نیکا ر عقۺد انی۔ۺوکۺانمست

ۺ .6.4.3.5 ۺا اضیف ۺا ن ک ۺںیمۺا انپ

ۺوصر ت ۺم ۺا ر ا ء ۺ(Casting)اسمو ی

ا ۔

ۺا امعتسلۺرکن

و و ت

ۺزینۺ .6.4.3.6 ا

ۺرکن ۺ

ٹئۺےسۺطخۺو اتک ٹ

ئۺا نمجنۺم ۺاج

ۺرضو ر ت ست ح

ا ۔

ۺرپۺد طختسۺرکن

ا ت

زئ د اتسو

ا ۺ .6.4.3.7

ۺا خ السۺبلطۺرکن ۺاک ۺاعذلہ ۺسلجم ۺوشر یۺا و ر ۺاعہم،ۺسلجم سلجم

ۺد انی

۔ا و ر ۺرکیسرٹییۺوکۺا ڈنجیےۺےکۺا رجا ءۺےکۺےئلۺدہا ن ا ت

ۺںیمۺوشر یۺےسۺیسکۺےلصیفۺم ۺوظنمر ی .6.4.3.8

دعخۺ/اگنہیمۺوصر ت

ر ہعیۺرما ہلس

ا یۺلیمۺا ر ا ءۺاحلصۺرکےنۺ/وظنمر یۺےکۺےئلۺن د

ۺد انی۔

ٹئ ےکۺےئلۺرکیسرٹییۺوکۺدہا

27

ۺ .6.4.3.9

ۺا رلا ےئۺوکۺد وعت ٹ

ئۺہلئسمۺرپۺیسکۺاص ۺن ا

زئ یسکۺاخضۺوجت

ۺاعذلہۺےکۺا خ السۺںیمۺدموعۺ ۺسلجم ۺوشر یۺن ا وصخیصۺرپۺسلجم

ۺا و ر ۺا سۺےکۺ ا

ۺد انی۔ۺا ےسیۺدموعنیئۺرکن

ٹئےئلۺرکیسرٹییۺوکۺدہا

ۺد ےنیۺاکۺقحۺاحلصۺںیہنۺوہاگۺا و ر ۺہنۺیہۺو ہۺ

وکۺا خ السۺںیمۺو و ت

وکر خۺاکۺہصحۺامشر ۺوہنۺےگ۔

ۺ .6.4.3.10 ۺا و ر ۺرکیسرٹیی ۺوک

ٹ

ئ

ۺدمریا نمجنۺےکۺکنیبۺا اکو

ےکۺامایلت

ا ۔Operateسا ھتۺ

رکن

ۺ .6.4.3.11 ۺاماہہن ۺےس ۺرطف ۺم ۺا نمجن ۺا ر ا نیک ۺاعر یضۺا افنق ںیم

ۺےکۺۺدمری ر تصخۺن ا ۺاعر یضۺۺفیفختۺم ۺد ر وخا وتسنۺرپۺ

امایلت

ا ۔وشمر ےۺےس

وغر ۺا و ر ۺہلصیفۺرکن

ۺ .6.4.3.12 ۺا و ر ۺرکیسرٹیی ۺدصر ، ٹ

ئا

ۺن ۺںیمۺےس ۺوشر ی ۺدمری ا ر ا نیک

ا ۔

ۺاکۺرقتر ۺرکن

امایلت

ۺےکۺےئلۺ .6.4.3.13 ۺاعذلہ ا نمجنۺےکۺہبعشۺںیمۺےسۺۺا نیکر ا ا لہۺسلجم

ۺ

یلیۺا د ا ر و نۺےکۺےئلۺدمریا ن

ۺد ۺا و ر

ۺا ںیہنۺاکۺرقتر ۺرکاجت ۺا و ر ا

ۺن

ا ۔

ہمۺد ا ر ن ا نۺوفتضیۺرکن

د

یلیۺا د ا ر و نۺےکۺےئلۺیئنۺا سا ویمنا نمجنۺےکۺہبعش .6.4.3.14

ۺد ۺا و ر

ۺۺاجت

ا

ۺرکن ۺاعذلہۺےکا دنئہا و ر ۺرپاعر یضۺرقتر ومعملۺےکۺاماہہنۺۺسلجم

ۺوکلقتسمۺرکےنۺم ۺا سۺوشمر ےۺےکۺدعبۺا خ السۺںیمۺ رقتر

۔د انیوظنمر یۺ

ۺرک .6.4.3.15 ۺوکۺوظنمر

ۺےکۺا یفعتسۺاجت ۺاعذلہ ۺسلجم ۺا ںیہنۺا ر ا نیک ۺن ا ا

ن

ا ۔

زعمو لۺرکن

28

ۺم ۺ .6.4.3.16

ۺےکۺدمریا ن

ۺرپۺا نمجنۺےکۺہبعشۺاجت

ش ہۺےلمعافسر سہۺن ا اشم

ش ہۺےکۺاشم

ےکۺنیعتۺم ۺوظنمر یۺۺےےکۺرقتر ۺن ا ۺزعمو یلۺا و ر ۺا ن

د انی۔

ۺاعذلہۺےک .6.4.3.17 ۺرپۺۺا ر ا نیکۺسلجم

ش ہۺےلمعافسر سہ ش ۺن ا اشم

ہۺےےکۺاشم

ۺوقا دعۺو وضا طۺںیمۺ ست ح

ا ۔

ا اضہفۺرکن

ۺ .6.4.3.18

ۺےکۺدمریا ن

ۺےسا نمجنۺےکۺہبعشۺاجت ٹ

ئشیپۺرکد ہۺۺم ۺاج

ۺےکۺولبنۺ

ۺوقا دعۺو وضا طۺا مرا اجت ست ح وظنمر یۺد انی۔م ۺ

ۺ .6.4.3.19

ۺرضو ر تست حۺ ۺزج ۺوکیئ ۺاک

ۺا ن ۺن ا

س ا ضئۺو ا ایتخر ا تفا ےنپۺ

ۺدصر ۺوکۺوفتضیۺ ٹ

ئا

ا ن

۔رکن

ۺےکۺےئلۺ .6.4.3.20

ۺم ۺرطفۺےسۺفلتخمۺا مرا اجت ۺاعذلہ ۺسلجم ا ر ا نیک

شیپۺرکد ہۺونیمختنۺم ۺوظنمر یۺد انی۔

سلجمۺاعذلہۺےکۺےئل .6.4.3.21

ا م ۺدعتۺدمریا ن

۔ا د ۺںیمۺ یمۺن ا ۺا اضہفۺرکن

ۺم ۺدعخۺوموجد یگۺںیمۺ .6.4.3.22 ۺدصر ٹ

ئا

ۺن ۺا و ر ۺدصر ۺا نمجنۺ،

رگنا ن

ۺےکۺےیلۺ

ۺا خ الوسنۺم ۺدصا ر ت ۺےکۺبلطۺرکد ہ سلجمۺوشر ی

ا ۔

د ۺرکن

سرا

ۺوکن یسکۺر نکۺوشر ی

سلجمۺاعذلہ: .6.5

ۺدصر ،ۺرکیسرٹییۺ .6.5.1 ٹ

ئا

ۺن یلیۺا د ا ر و نۺدصر ،

ۺد ۺو

ۺہبعشۺاجت

رپۺلمتشمۺا و ر دمریا ن

یۺ

پ دف

ت

ئۺ وہیگۺا و ر ۺا نمجنۺےکۺۺ(Executive Body)سلجمۺاعذلہۺا نمجنۺم ۺسلجم

ۺوہیگ۔ ہمۺد ا ر

ۺرگنا ینۺم ۺد ہمۺاکومنۺم ۺا اجنخۺد یہۺا و ر

ا سۺسلجمۺم ۺلیکشتۺم ۺد

ۺا نمجنۺم ۺوہیگۺا و ر ۺوکۺا ینپۺۺا یہنۺوکہیۺۺد ا ر یۺدصر ۺوشر ی ۺد ہۺوہیگ۔ۺسلجم وجا ت

ا ،ۺوشر

ۺشیپۺرکن

زئ ۺےکۺسا ھتۺاجتو

ا ت

ۺا و ر ۺافسر س ا

یۺےکۺولصیفنۺرپۺلمعۺد ر ا دمۺرکن

ۺاعذلہۺ ۺےسۺن ا ربخۺر انھکۺسلجم ۺاکر ۺر اتفر ۺوکۺا سۺےکۺولصیفنۺرپۺلمعۺد ر ا دمۺا و ر وشر ی

ۺ

ۺا نمجنۺم ۺدہا ن ا ت ا لمۺےہ۔ۺامتخۺا ر ا نیکۺسلجمۺاعذلہۺدصر

ہمۺد ا ر وینۺںیمۺس

م ۺد

29

ۺامہۺدقعنمۺوہاگۺۺرپۺلمعۺرکےنۺاکۺا امتہخۺرکںیۺےگ۔ ش ہۺاعذلہۺاکۺا خ السۺ سجۺم ۺسلجم

س امںیئ۔فلۺںیمۺذالہظحۺ

ملع

ۺاظنخۺا

پ التفص

ن

د یگۺےکۺدعبۺسیتۺ .6.5.2

سرا

ۺا نمجنۺم ۺن ۺاعذلہۺم ۺلیکشتۺدصر ۺےکۺا یر ۺ(30)سلجم

د ن

ۺوہےنۺو ا ےلۺدصر ۺسا ہقبۺسلجمۺاعذلہۺ

کۺدکبسو س

ۺن

ٹقلمعۺںیمۺا ےئۺیگ۔ۺا سۺو

ےکۺسا ھتۺاکخۺرکےتۺر ںیہۺےگ۔

سلجمۺاعذلہۺم ۺلیکشت: .6.5.3

ۺ .6.5.3.1 ۺدصر ، ٹ

ئا

ۺن ۺںیم ۺاعذلہ ۺۺدمری ا و ر ۺرکیسرٹییسلجم

امایلت

ۺ ۺےگا ر ا نیک ۺوشر یۺںیمۺےسۺوہن یۺسلجم

ۺا زعا ر اما

ۺالر ا و ر

۔وہنۺےگ

ۺ .6.5.3.2

یلیۺا د ا ر و نۺےکۺہیقبۺہبعشۺاجت

ا و ر ۺد

ےکۺےئلۺا ر ا نیکۺۺدمریا ن

ۺایکۺاجےکسۺاگۺ ۺاکۺرقتر

ۺرضحا ت

ت تحا نمجنۺںیمۺےسۺا ےسیۺن ا لال

ہمۺد ا ر ن ا نۺوبقلۺرکےنۺوکۺ

ۺد ۺاعذلہۺںیمۺوفتضیۺرکد ہ وجۺسلجم

۔ایتر ۺوہن

ۺا و ر ہبعشۺ .6.5.3.3

ۺوبطماعت ۺہبتکمۺہبعش ۺںیمۺےسۺہبعش

ہبعشۺاجت

یۺد رتفۺےکۺتحتۺاکخۺرکںیۺےگ۔

زک اماۺرم

عمسۺو رصبۺالر

ۺم ۺر تینکۺےکۺےئلۺرضو ر یۺےہۺہکۺا سۺر نکۺوکۺ .6.5.3.4 ۺاعذلہ سلجم

ا لمۺوہےئۺا ن کۺسا لۺوہایگۺوہ۔

ا نمجنۺںیمۺس

ۺ .6.5.3.5 الا

پزۺوہسںیتلۺ

ۺرضو ر تست حۺ ۺا ر ا نیکۺوک ۺےک ۺاعذلہ سلجم

ۺ ،

ۺرٹا وپسنر ت ۺایہمۺم ۺر اہشئ، ۺسیگۺو ریغہ ۺیلجبۺا و ر ،

وفیلیٹن

اجیتکسۺںیہ۔

یلیۺا د ا ر ے .6.6

د

30

یمۺوہۺاگۺہکۺ

ےۺںیہۺ۔ۺا ہتبلۺہیۺرضو ر یۺا و ر ۺالر

سکت یلیۺا د ا ر ےۺاقمئۺن ا ۺکلسنمۺےئکۺاج

ا نمجنۺےکۺتحتۺد

ۺنیعتمۺےئکۺ

ٹقا سیسۺےکۺو

یلیۺا د ا ر ےۺا یہنۺاقمدصۺو ۺا دہا فۺےکۺےئلۺاکخۺرکںیۺوجۺا نمجنۺم ۺن

و ہۺد

ےئگۺےھتۺ۔

:و ۺا احلقۺۺۺایقخاضہطب 6.6.1

ۺا نمجنۺ س ا د ۺ،ۺدصر فالےقۺےکۺر اہیشئۺن ا چنۺا

ۺمکۺہقلعتمۺع

ا ر ا نیکۺا نمجنۺںیمۺےسۺمکۺا ر

ۺشیپۺرکںیۺےگۺا و ر ۺسلجمۺ

زئ ۺا احلقۺم ۺوجت یلیۺا د ا ر ےۺےکۺایقخۺن ا

ا خۺطخۺںیمۺد

ےکۺن

ۺا نمجنۺا سۺا د ا ر ےۺےکۺایقخۺ/ا احلقۺم ۺوظنمر یۺن ا ۺ

ۺےکۺدعبۺرگنا ن

ۺم ۺافسر س وشر ی

ےگ۔ۺدعخۺوظنمر یۺاکۺہلصیفۺرکںی

یلیۺا د ا ر و نۺم ۺا اسقخ 6.6.2

:د

ۺ

س ا نقۺاکجل،ۺ

س ا نقۺا ڈیکیمۺ،

س ا نقالۺا:

پزےۺںیہۺ

سکت یلیۺا د ا ر ےۺیئکۺا اسقخۺےکۺوہۺ

ہیۺد

س ا ق وٹیر می،

ۺا د

س ا نقۺویوینر یٹس،

د ا خۺن

ۺخ ۺرپسی،ہبتکم

س ا نق،

زکرم

ۺاخےن،دما ر س، ۺا وکسل،افش

س ا نق،

ۺو ریغہ۔یفۺاسمخ د ،ۺا رقلا ن ل

پب خ

ۺ

س ا نق

یلیۺا د ا ر ےۺمیلعتۺو دتر سیۺیہۺم ۺونتیعۺرپۺینبمۺ

ۺوچہکنۺا نمجنۺےکۺتحتۺد

ٹقا ول

ۺ ۺا سالکمۺںیہۺا سۺےیلۺا ںیہنۺسا ےنمۺر ھکۺرک ۺوہت ،

زکۺرم

س ا نقۺ ۺا ڈیکیم،

س ا نق

یلیۺا د ا ر

ۺےکدحیلعہۺدحیلعہۺا د ا ر یتۺاخےکۺو نا وکسلۺےکۺا رابتر ۺےسۺد

پ التفص

ن

و د رگیۺ

لۺںیمۺملع

ۺم ۺاظنخۺا

یلیۺا د ا ر ےۺوکۺا ڈیکیمۺن ا ۺۺۺںیہیئگد ر ج

۔و ا حضۺر ےہۺہکۺیسکۺد

ۺوکۺاحلصۺوہاگ۔ وکیئۺا و ر ۺد ر ہجۺد ےنیۺاکۺا ایتخر ۺا نمجنۺم ۺوشر ی

:ا ومر ۺمیلعتۺےسۺقلعتمۺد وتسر یۺاجمسل: 7ربمنۺد ہعف

ۺےکۺےئلۺاقمئۺم ۺیئگۺ

دۺو میلعتۺم ۺرضو ر ن ا ت

عل

ن

اسیجۺہکۺو ا حضۺےہ،ۺا نمجنۺا ینپۺونتیعۺےکۺا رابتر ۺےسۺد ینیۺ

ا ۺیمیلعت

دہلۺم ۺن ا و یقیقحتۺۺےہۺ ۺومر ۺاجر اہۺےہ۔ۺا لیۺںیمۺا ن کۺاخہکۺد ن ا

نسحۺو وخیبۺا اجنخۺد یہۺےکۺےئلۺد

ۺد و ۺںیحطسۺنیعتمۺںیہۺینعیۺ

ٹق یۺد رتف)’’ا نمجنۺںیمۺا اظتنیمۺا رابتر ۺےسۺیفۺا ول

زکا و ر ۺۺ(Head officeرم

ۺا د ا ر ے’’ یلی

‘‘د

ۺیمیلعتۺوبر د ۺا ن ک ۺرپ ۺحطس ۺم ۺا د ا ر ے یلی

ۺد ۺںیم ۺاخےک ۺا س Board of) انچہچن

31

Studies)ۺ یۺد رتفا و ر

زکۺیمیلعتۺرم ۺا ن کۺسلجمۺ(Academic Council) م ۺحطسۺرپۺا ن کۺسلجم ا و ر

لیکشتۺد یۺیئگۺےہ۔ (Advisory Council) اشمو ر ت

7.1.

:(Board of Studies) یمیلعتۺوبر د

ۺ

ۺرضو ر تست ح یلیۺا د ا ر ےۺںیمۺ

ۺد ش ہ

س ا د ف ۺلیکشتۺد ن ا ۺاکر ۺایہمۺوہےنۺرپولطمہبۺا

ا ن کۺیمیلعتۺوبر د

ۺا لالۺا

ۺہیۺوبر د ۺےسۺقلعتمۺاشمو ۺاجےئۺاگ ۺےکۺتحتۺیمیلعتۺا ومر ۺا د ا ر ہ ۺےکۺےئلۺا ن کۺدمریۺ

ر ت

ن د ۺیمیلعتۺ

سرۺ ن ا اقدعہۺسلجمۺوہیگۺہیۺا د ا ر ےۺںیمۺاجر یۺیمیلعتۺرسرگویمنۺم ۺرگنا ینۺرکےۺیگۺا و ر

ۺرکےکۺسلجمۺمیلعتۺوکۺا ر سا لۺرکےۺیگ۔ ٹ

ئۺرم

ا ت

رسرگویمنۺےکۺےئلۺافسر س

ۺاکۺاضہطبۺایقخ: .7.1.1

یمیلعتۺوبر د

ۺمیلعتۺ ۺا و ر ۺم ۺوہیگ ۺا د ا ر ہ ۺدمریۺ ۺد ا ر ی ہم

ۺد ز ا یہۺم ئ ۺرس م ۺلیکشتۺا و ر

ا سۺوبر د

یلیۺوبعشنۺےکۺ

ۺد ا نیمظو دتر سیۺےسۺقلعتمۺامتخ

ا سۺےکۺر نکۺوہنۺےگۺۺن

ا مظ

الۺا:ن

پز

ۺ

ۺخلقا ت ا مظ

ۺن ۺو قیقحت، ملعت

زکۺرم ا مظ

ۺو دتر سی،ن ۺمیلعت ہبعش

پ ہ

ۺد ن ب

ا مظۺ(Short Courses)و د و ر ا ت

ۺو رتہمج،ن ا فیل

ۺفینصتۺو ن ا مظ

،ن

یلیۺا د ا ر ےۺےسۺکلسنمۺامتخۺ

ز ا نۺہقلعتمۺدئ ن د ۺ

سرۺو ریغہ۔

ۺو ا انبلت

ن ب

پلب

دمر سۃۺا

ۺد و ۺا و ر ہ

د

ش نیۺاکۺ لکۺو یتقۺا سا نہۺےکۺر نکۺوہنۺےگ۔ام

ش نیۺ یھۺا سۺوبر دہام

ۺ ش ہۺ ۺا اختنت ۺا د ا ر ہۺد و میلعتۺےکۺوشمر ےۺےسۺرکںیۺےگ۔دمریسا لۺےکۺےیلۺدمریۺ

ۺےکۺاحلمۺرجت

پ ہۺںیمۺاہمر ت

و خۺۺد ن بعل ش نیۺںیمۺےسۺا ن کۺ

ہ ہبۺاکر ۺد و ام

ۺملعۺاصحت

ۺا نمجنۺےکۺاقمدصۺو ا دہا فۺےسۺرہگیۺ ۺےکۺوطر رپ ش ہۺد و رسےۺام وہنۺےگۺا و ر

ۺایکۺاجےئۺاگ۔ س د ۺاکۺا اختنت ف و ا یگتسبۺا و ر ۺرجتہبۺےکۺاحلمۺ

:(Academic Council) سلجمۺمیلعت .7.2

ۺمیلعت ۺا ن کۺسلجم ۺحطسۺرپ ۺایہمۺوہےنۺ(Academic Council)ا نمجنۺم س ا د اکر فۺا ولطمہب

ۺمیلعتۺرپ ےکۺ(Director Education)لیکشتۺد یۺاجےئۺیگ۔ۺہیۺوکلسنۺا نمجنۺےکۺدمری

ۺےکۺےئلۺا ن کۺن ا اقدعہۺسلجمۺوہیگ۔ۺہیۺسلجمۺاجر یۺ

ۺےسۺقلعتمۺاشمو ر ت تحتۺیمیلعتۺا ومر

ۺلیکشتۺد ےۺرکۺسلجمۺ

ۺےئنۺیمیلعتۺوصنمہبۺاجت ۺم ۺرگنا ینۺرکےۺیگۺا و ر

یمیلعتۺوصنمہبۺاجت

32

ۺوکۺوظنمر یۺےکۺےئلۺا ر سا لۺرک ےۺیگ۔ۺسلجمۺوشر یۺسلجمۺمیلعتۺےکۺیسکۺا ر سا لۺرکد ہۺوشر ی

ۺےکۺسا ھتۺرتمیمۺےکۺ

ۺا ےنپۺاظفحتت ۺرکےۺیگۺن ا ۺوتۺہنیعبۺوظنمر و ا سپۺےئلۺا ےسوصنمےبۺوکۺن ا

ۺا ہتبل ۺےسۺۺرکےۺیگ۔ ٹ

ئ ن ا د ہۺۺ(2د و )وکیئۺ یھۺوصنمہبۺا نمجنۺم ۺوشر یۺم ۺاج

رمہبتۺےسۺر

ۺےکۺامنیبۺدعخۺا افتقۺا رگۺا سۺوصنمےبۺرپۺسلجمۺمیلعتۺا اجےکسۺاگ۔ایکںیہنۺو ا سپۺ و ر ۺسلجمۺوشر ی

ۺا نمجنۺوکۺیمتحۺےلصیفۺےکۺےئلۺا ر سا لۺایکۺاجےئۺاگ۔

ۺر ےہۺوتۺا سۺوصنمےبۺوکۺرگنا ن س ا ر قز ئ

و ا حضۺ

ا یتعۺوصنمہبۺریغبۺسلجمۺ

ۺدتر یسی،ۺیقیقحت،ۺیفینصتۺو ا س ر ےہۺہکۺا نمجنۺےکۺتحتۺوکیئۺ یھۺیملع،

میلعتۺم ۺوظنمر یۺےکۺاجر یۺںیہنۺایکۺاجےکسۺاگ۔

: ۺاکۺاضہطبۺایقخسلجمۺمیلعت .7.2.1

ۺمیلعتۺ ۺدمری ۺا نمجنۺےک ۺد ا ر ی ہم

ۺد ۺم ز ا یہئ ۺرس ۺلیکشتۺا و ر ۺم ۺسلجم ا س

(Director Education)وکۺاحلصۺوہیگ،ۺمیلعتۺو دتر سیۺےسۺقلعتمۺا نمجنۺ

ۺقیقحت،ۺامتخۺےکۺ :ۺدمریۺہبعش الا

پزۺا سۺےکۺر نکۺوہنۺےگۺ

ۺہبعشۺاجت

دمریا ن

پ ہ

ۺد ن ب

ۺو د و ر ا ت

ۺخلقا ت ۺفینصت(Short Courses)دمری ا فیلۺ،دمری

ۺو ن

ز ا نۺئ ن د ۺ

سرۺو ریغہ۔ۺ

ۺو ا انبلت

ن ب

پلب

ۺ،دمریۺدمر سۃۺا

و رتہمجۺ،دمریۺہبعشۺوبطماعت

ہۺںیمۺےسۺ

د

یلیۺا د ا ر و نۺےکۺلکۺو یتقۺا سا ن

ۺد ۺا و ر

یلیۺا د ا ر و نۺےکۺدمریا ن

ہقلعتمۺد

ش نیۺ یھۺا سۺۺا و ر ا ن کۺا ن کۺا اتسد ۺسا لۺہبۺسا لۺا سۺسلجمۺےکۺر نکۺوہنۺےگہد و ۺام

ہۺ ۺا اختنت ش نیۺاک

ہۺسلجمۺےکۺر نکۺوہنۺےگ۔ام ۺش سا لۺےکۺےیلۺدمریۺمیلعتۺم ۺد و

ۺےکۺ

پ ہۺںیمۺاہمر ت

ۺد ن ب و خۺعل ش نیۺںیمۺےسۺا ن کۺ

ہۺےسۺایکۺاجےئۺاگ۔د و ام ٹ

ئاج

ۺ ۺملعاحلمۺرجتہبۺاکر ۺا نمجنۺےکۺۺاصحت ۺےکۺوطر رپ ش ہۺد و رسےۺام وہنۺےگۺا و ر

ۺ ۺا اختنت ۺاک س د فۺرجتہبۺےکۺاحلمۺ ۺو ا یگتسبۺا و ر ا ر ا نیکۺاقمدصۺو ا دہا فۺےسۺرہگی

ایکۺاجےئۺاگ۔وشر یۺںیمۺےسۺ

7.3.

:(Advisory Council) سلجمۺاشمو ر ت

ۺاشمو ر ت لیکشتۺد یۺاجےئۺیگ۔ۺہیۺ (Advisory Council) ا نمجنۺم ۺحطسۺرپۺا ن کۺسلجم

ۺےکۺےئلۺا ن کۺن ا اقدعہۺسلجمۺوہیگ۔ۺ

وکلسنۺا نمجنۺےکۺیمیلعتۺو یقیقحتۺا ومر ۺےسۺقلعتمۺاشمو ر ت

33

ۺےئنۺیمیلعتۺ ۺم ۺافتلیصۺا و ر

ۺا سۺسلجمۺےکۺا ر ا نیکۺوکۺاجر یۺیمیلعتۺوصنمہبۺاجت

وصنمہبۺاجت

ۺرپۺا ینپۺا ر ا ءۺا ر سا لۺرکںیۺےگۺ

ۺوصنمہبۺاجت

ۺا ن

ا ر سا لۺےئکۺاجںیئۺےگ۔ا ر ا نیکۺسلجمۺاشمو ر ت

ریۺوغر ۺالےتۺوہےئۺا افتسد ہۺایکۺاجےئۺاگ۔نجۺ

ےسۺا نمجنۺم ۺسلجمۺمیلعتۺم ۺحطسۺرپۺر

ۺاکاضہطبۺایقخ .7.3.1

:سلجمۺاشمو ر ت

ۺےکۺ

ۺاشمو ر ت ۺےئکۺاجںیئۺا ر ا نیکسلجم د

سرا

ۺےسۺن ٹ

ئۺا نمجنۺم ۺاج ےگ۔ۺۺدصر

ا خۺا ن کۺۺ:ا سۺرطجۺہک

ۺےکۺن

ا ۺوصقمد ۺوہا ن

س ا د ۺنجۺوکۺا سۺسلجمۺاکۺر نکۺیلنفا ےسیۺا

ۺ ۺرپۺا ر سا لۺرکںیۺےگ۔ۺہنیعمۺاصحت

زئ ۺا نمجنۺدمریۺمیلعتۺم ۺوجت ا ہمۺدصر

ۺن

د وعت

ا ےمۺم ۺوبقتیلۺرپا ںیہنۺا سۺسلجمۺاکۺر نکۺ

ۺن

ۺےسۺا سۺد وعت ٹ

ئملعۺو لضفۺم ۺاج

س ا ر ۺد ن ا ۺاجےئۺاگ۔ق

:م ۺوصر ںیتۺ:اعمیشۺو ا یگتسب 8د ہعفۺربمن

: ا نمجنۺےسۺاعمیشۺو ا یگتسبۺم ۺد و ۺوصر ںیتۺنکممۺںیہ

8.1.

ن صبل

خر

نیم 8.2

ذالر

8.1. :

ن صبل

خر

ش ہۺ .8.1.1ہس ن ا ینۺاکۺاظم

قۺ ۺو ۺرکۺا اثیر

ۺوہنۺےگۺوہنجنۺےنۺرتہبۺوما عقۺوھچر

ہیۺو ہۺرضحا ت

ۺوکۺا نمجنۺےکۺاقمدصۺ ۺےنپۺا ت ۺرپا

ۺا نمجنۺم ۺد وعت ۺ/دصر

رکےتۺوہےئۺرگنا ن

ۺا و ر ۺہمہۺو وجہۺو فقۺرکۺد ن ا ۺوہ۔ۺ

ٹق ےکۺےئلۺہمہۺو

ۺےکۺےئلۺدصر .8.1.2

ۺرکےتۺوہےئۺۺا ےسیۺرضحا ت

ۺاکۺاحلط

ۺم ۺاینبد یۺرضو ر ن ا ت

ا نمجنۺا ن

ۺاکۺایخلۺا ن کۺوقعم

ۺم ۺد رگیۺرضو ر ن ا ت

ۺا ن ۺرقمر ۺرکںیۺےگۺا و ر

لۺو / ہفۺ/وہسایلت

۔ۺ یھۺایکۺاجےئۺاگ

ۺںیمۺامشر ۺوہےنۺ .8.1.3

ن صبل

خر

خۺوہۺاگۺہکۺو ہۺا نمجنۺےکۺ

ۺےکۺےئلۺالر

ا ہتبلۺا ےسیۺرضحا ت

ےکۺدعبۺیسکۺا و ر ۺاب ۺےسۺاعمیشۺو ا یگتسبۺہنۺر ںیھکۺ۔

نیمۺںیمۺلقتنم .8.1.4

ۺذالر ۺےسۺہقلحۺ

ن صبل

خر

ۺ ۺد رگیۺو ہۺہقلح

ےۺںیہۺا و ر ۺۺوصبر ت

سکتےیکۺاج

ۺوکۺاحلصۺ

ن صبل

خر

خ ۃاۺن

ب

ن

ا ںیہنۺاحلصۺںیہنۺوہنۺیگ۔ۺوہسایلت

34

ۺےکۺا لہۺوہنۺےگۺا ہتبلۺو ہۺا نمجنۺ .8.1.5 ۺےکۺےئلۺا اختنت ،ۺا نمجنۺم ۺسلجمۺوشر ی

ن صبل

خر

ۺا و ر ۺ ۺدصر ،رکیسرٹیی،د ا یلخۺاحمست ٹ

ئا

یۺدہعےۺینعیۺدصر ،ن

ےکۺیسکۺا زعا ر

د ۺےیکۺاجےنۺےکۺا لہۺںیہنۺوہےگن۔

سرا

ۺن

دمریۺامایلت

8.1.6. ر

ۺا اظتنخۺوہنۺ ری

ۺا نمجنۺےکۺر ۺدصر

ۺر ا ست ز ا ہئ ۺ

ۺا نمجنۺےکۺاعمیشۺاعمذالت

ن صبل

خ

ۺ ۺوہاگۺہکۺو ہ ۺا نمجنۺوکۺا ایتخر ۺےگۺ۔دصر ۺن ا

ا یتۺولعمامت

ۺد

ہقلعتمۺدمریۺم ۺافسر س

ۺد ےۺںیکس۔

ٹئۺوکۺر اع

ن صبل

خر

و وشمر ےۺےسۺ

نیمۺ:ۺ .8.2

ذالر

یلیۺا د ا ر ےۺںیمۺیسکۺ .8.2.1

ۺا سۺےکۺیسکۺد ۺوہنۺےگۺوہنجنۺےنۺا نمجنۺن ا س ا د فۺا ہیۺو ہ

ۺد یۺوہۺیگۺا و ر ۺا سۺےکۺوظنمر ۺوہےنۺےکۺدعبۺ

ۺم ۺد ر وخا ست

زت

ا سا یمۺےکۺےئلۺذالر

خۺوصتمر ۺایکۺاجےئۺاگ۔ۺ

یلیۺا د ا ر ےۺاکۺذالر

ا ںیہنۺا نمجنۺ/د

ۺےکۺوقا دعۺو وضا ط .8.2.2

زت

ۺےسۺذالر ٹ

ئس ا د ۺےکۺےئلۺا نمجنۺم ۺاج

فۺا

Service) ا ن

Rules)یلیۺا د ا ر ےۺےکۺ

ۺ/ۺد

ہمۺد ا ر ا ن

رقمر ۺےئکۺاجںیئۺےگۺ۔ۺںیہنجۺا نمجنۺےکۺد

ا ذفۺرکےنۺےکۺن ا دنبۺوہنۺےگۺ۔ۺ

ۺن

دمریا ن

د یگۺےکۺا لہۺ .8.2.3

سرا

ۺن ۺن ا یۺدہعےۺےکۺےئلۺا اختنت

نیم،ۺسلجمۺوشر یۺزینۺا زعا ر

ذالر

ںیہنۺوہنۺےگ۔

:9د ہعفۺربمن

ۺامایلت :اظنخ

ا 9.1

پھک

ۺےسۺوجۺا سۺےکۺاقمدصۺےسۺا افتقۺر

ۺاملسمن ش ہۺوبقلۺۺا نمجنۺ

وہۺہلمجۺا ونا غۺےکۺایطعت

رکےۺیگ۔

ۺےسۺ 9.2 س ا ر د ا د قسٹنۺیسکۺ یھۺڈیشو ڈلۺکنیبۺںیمۺسلجمۺاعذلہۺم ۺ

ۺا اکو

ٹ

ئۺرک ا خۺےسۺ

ا نمجنۺےکۺن

سٹنۺںیمۺعمجۺوہنۺیگۺوھکےلۺاجںیکسۺےگۺا و ر ۺا نمجنۺوکۺوموصلۺوہےنۺو ا یلۺامتخۺر وقخۺا یہنۺا اکو

ۺںیم

ۺےسۺر مۺدصر ۺا نمجنۺ،ۺرکیسرٹییۺا و ر ۺدمریۺامایلۺت

ۺا ن ۺےسۺوکیئۺد و ۺہکرتہکۺوطر ۺرپۺالۺا و ر

ںیکسۺےگ۔

35

سٹنۺیسکۺ یھۺڈیشو ڈلۺکنیبۺںیمۺا نمجنۺم ۺ 9.3ۺا اکو

ٹ

ئۺرک ا خۺےسۺ

یلیۺا د ا ر و نۺےکۺن

ا نمجنۺےکۺد

س ا ر د ا د ۺےسۺوھکےلۺاجںیکسۺےگۺا و ر ۺا نمجنۺوکۺوموصلۺوہےنۺو ا یلۺامتخۺر وقخۺا یہنۺقسلجمۺاعذلہۺم ۺ

یلیۺا د ا ر ہ

ۺےسۺر مۺد

ۺا ن سٹنۺںیمۺعمجۺوہنۺیگۺا و ر ۺںیمۺۺا اکو

ۺامایلۺت ا مظۺ

ۺن ےکۺدمریۺ،ۺدمتعمۺا و ر

ےسۺوکیئۺد و ۺہکرتہکۺوطر ۺرپۺالۺںیکسۺےگ۔

ۺ 9.4

وکہ

ۺر ۺویوینر یٹس،ۺدجسم،ۺریمعت، ۺاکجل، ۺہبتکم، الا

پزۺ

ۺدما ت یلیۺا د ا ر و نۺن ا

ۺا و ر د

فلتخمۺہبعشۺاجت

ےۺںیہ۔ۺا س

سکتسٹنۺ یھۺوھکےلۺاج

وظنمر یۺد ےۺےکۺےئلۺسلجمۺاعذلہۺۺو ریغہۺےکۺےئلۺدحیلعہۺا اکو

یگ۔

ۺۺہلمج 9.5

ن پ بس

ۺےکۺوظنمر ۺدشہۺاحم

و زتخکا لۺ

ۺم ۺسا الہنۺاجچنۺڑپن

ا ۺۺ(Auditors)اسحن ا ت

ےسۺرکو ا ن

خۺوہاگ۔

الر

ۺا ےسۺرشتعیۺ 9.6 ۺا گلۺر اھکۺاجےئۺاگۺا و ر ۺاکۺاسحت

ۺم ۺوجۺر وقخۺو وصلۺوہنۺیگۺا ن

وکہ

ا نمجنۺںیمۺر

س ا د ۺںیمۺفۺوقا دعۺو وضا طۺےکۺاطمقبۺن الصیصختۺقحتسمۺا ست

ح میسقتۺایکۺاجےئۺاگ۔

ۺ 9.7 ٹ

ئۺم ۺوظنمر یۺےکۺرما

ۺا نمجن،ۺسلجمۺہمظتنمۺا و ر ۺںیما مرا اجت سلجمۺوشر ی،ۺسلجمۺاعذلہ،ۺدصر

یلیۺا د ا ر ہۺ

ا لمۺںیہ۔ۺدمریۺد

س

ۺاکۺنیعتۺ

ۺم ۺدحتن د ا ت

ۺاجمسلۺا و ر ۺانمبصۺےکۺامنیبۺامیلۺا ایتخر ا ت

لۺا نملع

ںیمۺایکۺایگۺاظنخۺا

ۺوہیگ۔

ۺسلجمۺوشر یۺدبتیلیۺرکےنۺم ۺاجمر

ۺرضو ر تست ح ےہۺسجۺںیمۺ

رطجۺاکۺوہاتکسۺےہ۔اچر ۺنمجنۺم ۺر دیسۺرپۺعمجۺوہےنۺو ا الۺن ا ولا سطہۺن ا ۺن الو ا سطہۺا افنقۺا 9.8

ۺاماہہنۺا افنقۺ 9.7.1 ۺا نمجنۺاک ۺریغبۺنیعتۺۺ(Members contributions)ا ر ا نیک ا و ر

۔ۺ(General Donation)ےکۺوموصلۺوہےنۺو ا الۺا افنقۺ

یلیۺا د ا ر ےۺںیمۺوموصلۺ 9.7.4.1

ۺیسکۺہنۺیسکۺد ہیۺا افنقۺوچہکنۺا لالا

ۺا ۺن ا ۺو وصایلیبۺوہاگ

زک Collection)سۺےسکلسنمۺیسکۺرم

Centre)ۺا ر ا نیکۺۺ یلیۺا د ا ر ےۺوکۺوفتضیۺرکد ہ

ۺا سۺد ںیمۺن ا

ۺا سۺا افنقۺاکۺد و ۺاہتیئ ا

دہلو ہۺۺ(2/3)ا نمجنۺےسۺوموصلۺوہاگ۔ۺ

36

ۺ یلی

ۺا و ر ۺا د ا ر ہد یۺ(1/3)ا ن کۺاہتیئا ےنپۺن ا سۺر ےھکۺاگ

زکرم

د رتفۺوکۺا ر سا لۺرکےۺاگ۔

ۺ 9.7.4.2 ی

زکۺا ر ا نیکرم ۺا افنقۺد رتف ۺاماہہن ۺ%33ینعیۺ ےکۺوموصہل

یۺا نمجنۺوکۺا ر سا لۺرکےۺاگۺا و ر ۺ%10ںیمۺےسۺ

زکۺ%23 رم

ۺاصمر فۺۺنمجنۺےکا ز ا نئ ۺ ن د

سرۺ ۺرکےۺاگ۔

ۺمرج یۺرپ

زکرم

ۺا افنقد رتف ۺومعیم ۺو ا ال ۺوہےن ۺوموصل General)وک

Donation)ۺرکےۺاگ۔ا نمجنۺ یھۺۺ

ےکۺاصمر فۺرپۺمرج

ۺںیہۺےکۺوحا ےلۺےس(Special Donation)وصخیصۺا افنقۺ 9.7.2

ا ت

:د و ۺا اکمن

ۺدشہۺوصنمےبۺےکۺ 9.7.4.1 یلیۺا د ا ر و نۺںیمۺیسکۺاخضۺوظنمر

ہیۺہکۺد

ۺا سۺ یلیۺا د ا ر ہ

ۺںیمۺد

ےئلۺہیۺا افنقۺعمجۺایکۺایگۺوہ۔ۺا سۺوصر ت

ۺوہاگ۔ۺ

ر مۺوکۺلکۺاکۺلکۺا ےنپۺن ا سۺر ےنھکۺاکۺاجمر

یلیۺا د ا ر و نۺےکۺعالو ہۺا نمجنۺےکۺیسکۺوظنمر ۺ 9.7.4.2

ہیۺوصخیصۺا افنقۺد

ۺںیمۺامتخۺیسیا ۺدشہۺوصنمےبۺےکۺےئلۺعمجۺایکۺایگۺوہ۔

ۺوصر ت

ۺ ۺوصخیصۺا افنق ۺا د ا ر ےۺہی یلی

ۺد رتفد ی

زکۺرکںیۺۺرم ا ر سا ل

ےگ۔ۺ

یلیۺا د ا ر ےۺےکۺعالو ہۺیسکۺا و ر ۺاقمخۺرپۺریغبۺنیعتۺےکۺوموصلۺوہےنۺو ا الۺا افنقۺ 9.7.3

د

یۺد رتفۺوکۺا ر سا لۺرکد ن ا ۺاجےئۺاگ۔

زکلۺرمک لۺاکۺک

لیۺرطقیۺاکر ۺا ایتخر 9.7.4

ۺد ست حۺم ۺدمۺںیمۺوموصلۺوہےنۺو ا یلۺر مۺےکۺےئلۺ

وکہ

ایکۺۺر

اجےئۺاگ:ۺ

ۺ 9.7.4.1

وکہ

ۺر ۺو ا ہبجۺا و ر

یۺد رتفۺںیمۺعمجۺرکو ا د یۺامتخۺدصاقت

زکۺرم

ۺںیمۺ

ن حقب

سنز

ۺ یۺمظنۺےکۺتحتۺا سۺوک

زکۺرم ۺا و ر اجےئۺیگ

میسقتۺایکۺاجےئۺاگ۔ۺ

37

یلیۺا د ا ر ےۺا سۺدمۺںیمۺوموصلۺوہےنۺو ا یلۺر مۺدحیلعہۺ 9.7.4.2

امتخۺد

ش ۺامہۺہ ر ہعیۺ

پ کۺےکۺد ح

یۺد رتفۺ

زک رکںیۺےگ۔ا ر سا لۺرم

ۺیہۺومعیمۺاضہطبۺیہیۺر ےہۺاگ 9.7.5

ر ا ظئۺا دمن

ۺا ےنپۺد

یلیۺا د ا ر ےۺا ےنپۺا مرا اجت

ۺہکۺد

ۺ۔ ۺےگ ۺد ا ر وہن ہم

ۺد ۺےک ۺرکےن ا زگریۺےسۺوپر ے

ۺن ۺم

ۺا ن ۺوک ۺا د ا ر و ن یلی

د

ۺد ر اکر وہۺیگۺوتۺا نمجنۺا انثتسیئۺوصر وتنۺ ۺےکۺےئلۺا رگۺا نمجنۺےسۺا دما د

رضو ر ن ا ت

ۺر مۺم ۺ ۺن ا ۺوہۺےکسۺیگ ز د ا ر ئ ۺ

ںیمۺنیعتمۺرعےصۺےکۺےئلۺا ےنپۺقحۺےسۺد ست

ۺا امتہ س ا یمہۺاکف

ۺا ہتبلۺ ۺوکۺخۺرکۺےۺیگ۔ ۺسلجمۺاعذلہ ۺا ایتخر ا سۺوحا ےلۺےسۺےلصیفۺاک

احلصۺوہاگ۔

یلیۺا د ا ر ےۺےکۺن ا سۺافلضۺرسامہیۺوموجد ۺوہۺاگۺوتۺ 9.7.6

ا ےسۺد رگیۺۺسلجمۺاعذلہا رگۺیسکۺد

ۺوکۺشیپۺرظنۺر ےتھکۺوہےئۺبلطۺرکۺےکسۺیگ۔

ٹلۺا و ر ۺا د ا ر ےۺم ۺوہس

رضو ر ن ا ت

ۺا فۺر ویوینۺ10د ہعفۺربمنۺ

اعدئۺرکد ہۺرشا طئ:م ۺ(FBR):ۺڈیفر لۺوبر د

ۺرکےۺیگۺ .10.1

ۺو اقمدصۺےکۺےئلۺمرج

ا ےۺرصفۺا ےنپۺا رغا ض

ۺا ن ۺا و ر ا نمجنۺا ینپۺا دمین،ۺاجدیئا د

ۺا سۺےکۺیسکۺ ۺاکۺوکیئۺہصحۺیسکۺلکشۺ)وبسن،ۺعفنۺو ریغہ(ۺںیمۺا ےنپۺیسکۺر نکۺن ا

ۺا ن ا و ر

ۺم ۺر مۺےکۺوجۺن الصیصختۺ

وکہ

الو ا سطہۺن ا ۺن ا ولا سطہۺلقتنمۺںیہنۺرکےۺیگۺوسا ےئۺرر ہتشۺد ا ر ۺوکۺن

س ا د ۺںیمۺمیسقتۺم ۺاجےکسۺیگ۔قحتسمف ۺا

ۺہنۺیہۺیسکۺا ےسیۺا د ا ر ےۺںیمۺ .10.2 ا نمجنۺا ےسیۺیسکۺا د ا ر ےۺوکۺامیلۺہیطعۺںیہنۺد ےۺیگۺا و ر

ۺ

ۺا فۺر ویوینۺن ا اتسکن

ا لمۺوہیگۺوجۺڈیفر لۺوبر د

ےسۺوظنمر ۺدشہۺہنۺوہ۔ۺ(F.B.R)س

ا ے .10.3

ۺںیمۺہکۺا نمجنۺوکۺمتخۺرکد انیۺوصقمد ۺوہۺوتۺا سۺاکۺامتخۺافلضۺرسامہیۺ)ا ن

ا و ر ۺۺا یسیۺوصر ت

ۺم ۺو ا یسپۺےکۺۺدعبۺچبۺر ےہ(ۺیسکۺا ےسیۺا د ا ر ےۺوکۺلقتنمۺرکد ن ا ۺ

س ضقۺ ۺا و ر

و ہۺر مۺوجۺو ا تابت

ا ر خیۺا اتتخخۺ

ۺا فۺر ویوینۺےسۺوظنمر ۺدشہۺوہاگۺا و ر ۺا سۺا رمۺم ۺا طالغۺا نمجنۺم ۺن

اجےئۺاگۺوجۺوبر د

ۺوکۺد ےۺد یۺاجےئۺیگ۔

ےسۺلبقۺنیتۺامہۺےکۺا یر ۺا یر ۺر ویوینۺوبر د

ۺںیمۺوکیئۺرت .10.4 کۺا سۺم ۺا نمجنۺےکۺد وتسر

ۺن لۺہنۺوہیگۺح ت ملع

ا ذفۺا

کۺن

ۺن

ٹقمیمۺا سۺو

ۺدنسھۺےسۺوظنمر یۺاحلصۺہنۺوہاجےئ۔

و زتخک ر رٹسجا ر ۺوجا ٹنئۺا اٹسکۺزینپمک،ۺ

38