I

BÖLGESEL SORUNLARve

TÜRKİYE

YAYINLARI

İSTANBUL2016

Editörler:

Atilla SANDIKLI Erdem KAYA

II

Editörler: Prof. Dr. Atilla SANDIKLI, Erdem KAYA

Kapak ve İç Tasarım: Sertaç DURMAZ

Mecidiyeköy Yolu Caddesi (Trump Towers Yanı) No:10 Celil Ağa İş Merkezi Kat: 9 Daire: 36-38Mecidiyeköy / İstanbul / TürkiyeTel: +90 212 217 65 91 Faks: +90 212 217 65 93www.bilgesam.orgbilgesam@bilgesam.org

Atatürk Bulvarı Havuzlu Sok. No:4/6A. Ayrancı / Çankaya / Ankara / TürkiyeTel : +90 312 425 32 90 Faks: +90 312 425 32 90

Copyright © OCAK 2016Bu yayının tüm hakları saklıdır. Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin izni olmadan elektronik veya mekanik yollarla çoğaltılamaz.

ISBN: 978-605-9963-19-0

Baskı: İmak Ofset Basım Yayın Tic. ve San. Ltd. Şti.Merkez Mh. Atatürk Cad. Göl Sk. No:134197 Yenibosna / İstanbul / Türkiye Tel : +90 444 62 18 Faks: +90 212 656 29 26

III

İÇİNDEKİLER

Sunuş.....…..........................................................................................................vıı

Doğu Akdeni̇z’de Enerji̇ Keşi̇fleri̇ ve TürkiyeAtilla SANDIKLI, Orhan DEDE, Türkan BUDAK & Bekir ÜNAL.....…............1

Kibris Sorunu: Müzakere ve Taninma DenklemiAtilla SANDIKLI.................................................................................................59

Teori̇ler Işiğinda Türk-Yunan İli̇şki̇leri̇nde Ege Sorunu Atilla SANDIKLI & Erdem KAYA.....................................................................91

Balkanlar’da İsti̇krari Tehdi̇t Eden Temel Sorunlar ve TürkiyeOrhan DEDE......................................................................................................125

Karadeniz’de Askeri Denge, Çatişma Alanlari ve TürkiyeAtilla SANDIKLI, Elnur İSMAYIL & Erdem KAYA........................................209

Ukrayna Kri̇zi̇’ni̇n Bölgesel Güvenli̇ğe Etki̇leri̇ ve TürkiyeAtilla SANDIKLI & Elnur İSMAYIL................................................................313

Türki̇ye-Rusya İli̇şki̇leri̇nde İşbi̇rli̇ği̇ ve Rekabet, 1992-2012Fatih ÖZBAY......................................................................................................353

Kafkasya’da Güvenli̇k Sorunlari ve Türki̇yeAtilla SANDIKLI, Elnur İSMAYIL & Orhan GAFARLI..................................395

Soykirim İddi̇asinin 100. Yili Gölgesi̇nde Türki̇ye-Ermeni̇stan İli̇şkileriFatih ÖZBAY......................................................................................................471

IV

Irak’ta Güvenli̇k Sorunu, Suri̇ye İç Savaşi ve IŞİD TehdidiAtilla SANDIKLI, Ali SEMİN & Bekir ÜNAL.................................................487

İran’in Diş Poli̇ti̇ka Hedefleri̇ ve TürkiyeAtilla SANDIKLI & Bilgehan EMEKLİER.......................................................555

ABD-İran Yakinlaşmasinin Orta Doğu’daki Dengelere Etkileri ve TürkiyeBekir ÜNAL.......................................................................................................599

V

HARİTALAR

Enerji Bağlaminda Doğu Akdeniz...................................................................617

Doğu Akdeniz’de Keşfedilen Doğal Gaz Yataklari........................................618

1982 BMDHS’ye göre Misir’in MEB Alani....................................................619

Doğu Akdeniz’e Kiyisi Olan Ülkelerin Kara Sulari......................................620

Yunanistan ve GKRY’nin Hak İddia Ettiği Kita Sahasi...............................621

Doğu Akdeniz’deki Parseller ve Bazi Parsellere Teklif Veren Şirketler......622

Balkanlar Fiziki Haritasi..................................................................................624

Balkanlar Siyasi Haritasi................................................................................625

Arnavutluk’ta Azinliklarin Yoğun Olduğu Bölgeler...................................626

Bulgaristan’daki Türk Azinliklar.................................................................627

Kosova’daki Azinliklarin Yoğun Olduğu Bölgeler......................................628

Makedonya’daki Azinliklarin Yoğun Olduğu Bölgeler.................................629

Romanya’daki Azinliklarin Yoğun Olduğu Bölgeler...................................630

Yunanistan’daki Azinliklarin Yoğun Olduğu Bölgeler..................................631

Bosna-Hersek Siyasi Haritasi........................................................................632

Bosna-Hersek Federasyonu Kantonlari.......................................................633

Kosova’da Sirp Nüfus Yoğunluğu.................................................................634

Yunanistan-Makedonya Arasinda İsim İhtilafina Konu Olan Bölge...........635

Karadeniz Bölgesi Siyasi Haritasi...................................................................636

Karadeniz Bölgesi Fiziki Haritasi...................................................................637

Karadeniz Bölgesinde Askeri Üsler.................................................................638

VI

Karadeniz Bölgesinde Enerji Nakil Hatlari...................................................639

Karadeniz Bölgesinde Çatişma Alanlari.........................................................640

Rusya’nin Münhasir Ekonomik Bölgesindeki Genişleme............................641

Karadeniz Bölgesindeki Rus Nüfus Yoğunluğu.............................................642

Karadeniz Bölgesindeki Türk Nüfus Yoğunluğu...........................................643

Ukrayna Siyasi Haritasi...................................................................................644

Ukrayna’da Ayrilikçi Bölgeler.........................................................................645

Planlanan ve Mevcut Doğal Gaz Boru Hatlari..............................................646

Kafkasya Siyasi Haritasi..................................................................................647

Kafkasya’da Etnik Dağilim.............................................................................648

Kafkasya’da Ulaşim Hatlari ve Projeleri.......................................................649

Kafkasya’da Enerji Nakil Hatlari ve Projeleri..............................................650

Anbar Krizi Sürecinde IŞİD’in Saldirdiği Bölgeler......................................651

IŞİD’in Suriye İç Savaşinda Etkili Olduğu Bölgeler.....................................652

Irak ve Suriye’de IŞİD Denetimindeki Bölgeler (Nisan 2015)......................653

VII

SUNUŞ

21. Yüzyıl’ın ilk on yılı Türkiye’de Avrupa Birliği’ne katılım sürecindeki ilerlemelerle demokratik hak ve özgürlüklerin genişlediği, hukukun üs-tünlüğünün yerleştiği ve yakalanan makroekonomik istikrarla da sosyal refahın arttığı verimli bir dönem olmuştur. Bu dönemde Türkiye başarılı bir şekilde uyguladığı çok boyutlu dış politika ile dünya genelinde itibar kazanmış, yakın çevresindeki bölgesel sorunların çözümünde daha etkin biçimde rol oynamaya çalışmıştır. Komşularla sıfır sorun, proaktif giri-şimler ve barış diplomasisine dayalı çok boyutlu dış politika Ankara’ya bölgesel barış ve istikrara katkı sağlayan yapıcı bir aktör statüsü kazandır-mış, bu statü Birleşmiş Milletler’in 2009-2010 Güvenlik Konseyi geçici üyeliği seçimlerinde 151 üye devletin Türkiye’yi desteklemesi neticesi-ni vermiştir. İçeride gelişen demokrasi ve küresel krize rağmen korunan ekonomik istikrar, dış politikada çok boyutlu yaklaşım Türkiye’nin böl-gesinde cazibe merkezi haline gelmesini sağlarken uluslararası sistemdeki konumunu güçlendirmiştir.

Türk dış politikasının yüzyılın ilk on yılındaki başarılı çizgisi, ikinci on yılda başta Orta Doğu olmak üzere yakın çevredeki gelişmelerle birlikte farklı bir seyir takip etmeye başlamıştır. Mavi Marmara krizi neticesinde İsrail’le bozulan ilişkiler ve Türkiye’nin İran’ın nükleer programıyla ilgili Batılı müttefiklerinin hassasiyetlerini paylaşmadığı yönünde oluşan izle-nim dış politikanın değişen seyrini görünür kılmıştır. Türk karar mercileri, ABD’nin Irak’tan çekilmesi ve Arap dünyasında 2011 yılında başlayan ayaklanmalarla birlikte özellikle Orta Doğu’daki gelişmelerle ilgili yük-sek bir özgüvenle değerlendirmeler yapmış, bölgedeki değişim süreci-ne Müslüman Kardeşler üzerinden yön vermeyi hedeflemiştir. Rusya ve Çin’le ilişkilere romantik yaklaşımın öne çıktığı, Batılı devletlerin Orta Doğu’daki etkisinin kısmen göz ardı edildiği, bölgesel güç ve küresel ak-tör söylemlerinin ağırlık kazandığı bu dönemde Orta Doğu’da milli imkân ve kabiliyetlerin ötesinde hedefler tayin edildiği ve Türk dış politikasın-daki güç-çıkar-politika ahenginin bozulmaya başladığı gözlemlenmiştir.

VIII

Doğu Akdeniz’de ve Kıbrıs meselesinde yalnızlaşma, Suriye’de rejim de-ğişimine endeksli politikanın çıkmaza girmesi, Irak’ta merkezi yönetimle kopma noktasına gelen ilişkiler, Ermenistan’la normalleşme girişiminin başarısız olması, Ukrayna kriziyle birlikte Karadeniz’deki güç dengesinin Türkiye aleyhine değişmesi, Rusya ile uçak krizinin ardından tırmanan ge-rilim ve Ege’de Yunanistan’la devam eden çözümsüzlük yakın çevredeki sorunların Türk dış politikasının temel öncelikleri haline geldiğini göster-mektedir. Kuzeyde Rusya’nın güneyde İran’ın etki alanını genişlettiği bu konjonktürde Türkiye’nin yakın çevresindeki sorunları doğru okuması, bu sorunlar çerçevesinde gerçekçi risk analizleri ve isabetli politikalar geliş-tirmesi ve Avrupa-Atlantik güvenlik sistemindeki konumunu değerlendir-mesi önem arz etmektedir.

Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM), “Bölgesel Sorunlar ve Türkiye” kitabını yakın çevredeki sorunlara ışık tutmak, bu sorunların Türkiye’ye etkilerini incelemek ve Türk karar mercilerine mil-li menfaatler doğrultusunda politika önerileri sunmak amacıyla yayımla-maktadır. Daha önce BİLGESAM tarafından yayımlanan diğer çalışmalar yanında, Bilge Adamlar Kurulu tarafından gözden geçirilerek yayımlanan raporların da yer aldığı “Bölgesel Sorunlar ve Türkiye” kitabı 12 bölüm-den oluşmaktadır. Kitapta Doğu Akdeniz’deki enerji keşifleri, Kıbrıs me-selesi, Türk-Yunan ilişkilerinde Ege sorunu, Balkanlar’daki istikrarı tehdit eden problemler, Karadeniz’deki çatışma alanları, Ukrayna krizi, Türkiye-Rusya ilişkileri, Kafkasya’daki güvenlik sorunları, Türkiye-Ermenistan ilişkileri, Irak’taki istikrarsızlık ve Suriye iç savaşıyla birlikte ortaya çıkan IŞİD tehdidi, İran’ın dış politika hedefleri ve ABD-İran yakınlaşmasının Orta Doğu’daki dengelere etkileri üzerine makaleler yer almaktadır.

Kitaptaki çalışmalara katkı sağlayan Bilge Adamlar Kurulu üyeleri E. Oramiral Salim Dervişoğlu’na, E. Bakan/Büyükelçi İlter Türkmen’e, Yar-gıtay Eski Başkanı Prof. Dr. Sami Selçuk’a, E. Bakan/Vali Kutlu Aktaş’a, E. Büyükelçi Özdem Sanberk’e, E. Büyükelçi Sönmez Köksal’a, E. Bü-yükelçi Güner Öztek’e, E. Büyükelçi Ümit Pamir’e, E. Büyükelçi Dr. A. Oğuz Çelikkol’a, E. Büyükelçi A. Ünal Çeviköz’e, E. Orgeneral Necdet

IX

Yılmaz Timur’a, E. Orgeneral Oktar Ataman’a, E. Oramiral E. Murat Bilgel’e, E. Koramiral Sabahattin Ergin’e, Prof. Dr. Nur Vergin’e, Prof. Dr. Orhan Güvenen’e, Prof. Dr. Ali Karaosmanoğlu’na, Prof. Dr. İlter Turan’a, Prof. Dr. Çelik Kurtoğlu’na, Prof. Dr. Ersin Onulduran’a, Sami Kohen’e ve kitaba bölümleriyle katkı sağlayan Doç. Dr. Fatih Özbay’a, Dr. Bilgehan Emeklier’e, Orhan Gafarlı’ya, BİLGESAM Araştırma Ko-ordinatörleri Orhan Dede, Erdem Kaya, Dr. Elnur İsmayıl ve Ali Semin’e, Araştırma Asistanları Bekir Ünal ve Türkan Budak’a teşekkür ederim. Ki-tabın başta uluslararası ilişkiler alanında çalışma yapan akademisyenler olmak üzere akademik dünyada faydalı bir kaynak olmasını diler, kitapta yer alan değerlendirme ve önerilerin Türkiye’nin çevresindeki mevcut risk dinamiklerinin yönetilmesinde Türk karar mercilerine yararlı olmasını te-menni ederim.

Prof. Dr. Atilla SANDIKLI BİLGESAM Başkanı

Prof. Dr. Atilla SANDIKLI

Atilla Sandıklı 1957 yılında İzmir’de doğdu. 1976 yılında (İzmir) Atatürk Lisesi’nden me-zun olduktan sonra Kara Harp Okulu’na girdi. Sırasıyla Kara Harp Okulu, Kara Harp Aka-demisi ve Silahlı Kuvvetler Akademisi’nde eğitimine devam etti. İstanbul Üniversi-tesi İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde ve Marmara Üniversitesi Avru-

pa Topluluğu Enstitüsü’nde doktora derslerine iştirak etti. İstanbul Üni-versitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü’nde doktora eğitimi-ni tamamladı. 2010’da Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Birliği Anabilim dalında doçent, 2015’de Haliç Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümünde profesör oldu. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin çeşitli ka-demelerinde karargâh subayı ve komutan olarak görev yaptı. Milli Gü-venlik Kurulu Genel Sekreterliği’nde müşavirlik, Harp Akademileri Ko-mutanlığında uluslararası ilişkiler öğretim üyesi ve uluslararası ilişkiler bölüm başkanlığı görevlerinde bulundu. Harp Akademileri Stratejik Araş-tırmalar Merkezi’nin kuruluşunda görev aldı ve bir süre bu enstitünün müdürlüğünü yaptı. Kur. Kd. Alb. rütbesinde kendi isteğiyle Türk Silahlı Kuvvetleri’nden emekli olduktan sonra Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin (TASAM) kuruluşunda genel müdür olarak görev aldı ve bu merkezi kurdu. Bu görevi ve Stratejik Öngörü Dergisi’nin editörlüğünü 4 yıl sürdürdü. TASAM’dan ayrıldıktan sonra Türkiye’nin akil adamlarını bir platform içinde bir araya getirmek maksadıyla Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi’ni (BİLGESAM) kurdu. Sandıklı, hâlihazırda BİL-GESAM bünyesinde yılda iki defa yayımlanan ve hakemli bir dergi olan Bilge Strateji Dergisi’nin editörlüğü ve Yeni Yüzyıl Gazetesi’nde köşe ya-zarlığı yapmaktadır. BİLGESAM Başkanlığı görevini sürdüren Sandıklı, aynı zamanda Haliç Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde öğretim üyesidir. Atilla Sandıklı, çok sayıda ulusal ve uluslararası sempoz-

yum ve kongrenin düzenlenmesinde birinci derece görevler üstlenmiştir. Uluslararası güvenlik, terörizm, Orta Doğu, Kafkasya ve Türk dış politika-sı alanında birçok makalesi bulunan Sandıklı’nın bugüne kadar 24 kitabı yayımlanmıştır. Bununla birlikte Sandıklı, askeri ve sivil yaşamında ma-dalya dâhil çok sayıda başarı ödülüne sahiptir. İngilizce ve Fransızca bilen Atilla Sandıklı evli ve iki çocuk babasıdır.

Doç. Dr. Fatih ÖZBAY

1994 yılında Hacettepe Üniversitesi Siya-set Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun oldu. Rusya Federasyonu’nun Nijniy Novgorod Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde 1999 yılında Yüksek Li-sansını, 2005 yılında ise doktorasını tamam-ladı. Doktora sonrası bir süre Türkiye’nin önde gelen stratejik araştırmalar merkezlerin-

de araştırma koordinatörü ve Rusya uzmanı olarak çalıştı. 2007 yılında dil öğrenimi ve araştırmalar yapmak için bir süreliğine İngiltere’de bulundu. 2009’dan beri İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmakta-dır. Çalışma alanları ağırlıklı olarak, Türk dış politikası, Türkiye-Rusya ilişkileri ve Rus dış politikası üzerine yoğunlaşmaktadır. Türkiye-Rusya ilişkileri ve Rusya dış politikasına dair yayımlanmış iki kitabı, yurt içi ve yurtdışında yayımlanmış birçok makalesi, çeşitli araştırma merkezleri için hazırlamış olduğu raporları bulunmaktadır. Rusça ve İngilizce bilmektedir.

Dr. Elnur İSMAYIL

2001 yılında Azerbaycan’da Bakü Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Ulus-lararası Hukuk bölümünde lisans eğitimini tamamladı. Yüksek lisansını 2005 yılın-da Kafkas Üniversitesi Uluslararası Hukuk Bölümü’nde “Avrupa Birliğinin İnsan Hakla-

rı Politikası” üzerine yazdı. 2007-2009 yıllarında Alman Akademik Müba-dele Servisi (DAAD) bursu kazanarak, Otto von Guericke Üniversitesi’nde (Magdeburg/Almanya) Savaş ve Barış Araştırmaları bölümünde ikinci yüksek lisans eğitimini alan İsmayıl, yüksek lisans tezini “Rusya Dış Po-litikasında Post-Sovyet Ülkelerine Uygulanan Neo-Emperyalist Politika” konusunda yazdı. Elnur İsmayıl, doktorasını “Post-Sovyet Güney Kafkas-ya ve Orta Asya’da ABD ve Rusya’nın çatışan Neo-Emperyalist Dış Po-litikaları” konusu üzerine Westfalya Wilhelm Üniversitesi’nde (Münster, Almanya) yapmıştır. Geçmişte, Brüksel’de Avrupa Parlamentosu’nun Dış İlişkiler Komitesi’ne bağlı İnsan Hakları Alt Komitesi’nde Güney Kafkas-ya, Orta Asya ve Rusya Federasyonu’nda insan hakları konusunda uzman olarak çalışan İsmayıl, hâlihazırda Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde Araştırma Koordinatörü olarak çalışmakta, Rusya ve eski-Sovyet coğrafyası, dış politika ve güvenlik ile ilgili araştırmalar yapmak-tadır. İsmayıl’ın yerli ve yabancı dergilerde çeşitli makaleleri ve raporları yayımlanmıştır. Uluslararası konferanslarda çok sayıda sunumu bulunan İsmayıl, iyi derecede Rusça, İngilizce ve Almanca bilmektedir.

Dr. Bilgehan EMEKLİER

Marmara Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun olan Bilgehan Emek-lier, 2008 yılında Galatasaray Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’nde yüksek lisans öğrenimini, 2014 yılında aynı üniversitede Uluslararası ilişkiler Bölümü’nde doktora öğrenimini tamamlamıştır. 2010-2015 yılları

arasında Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde (BİLGESAM) araştırmacı ve araştırma koordinatörü görevlerinde bulunan yazar Celal Bayar Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır. Sosyal bi-limlerde metodoloji, uluslararası ilişkiler kuramları, uluslararası politika ve güvenlik, İran dış politikası üzerine çalışmalar yapan Emeklier, İngiliz-ce ve Fransızca bilmektedir.

Orhan DEDE

1977 yılında Gümülcine/Yunanistan’da doğ-du. 2001 yılında Anadolu Üniversitesi Basın ve Yayın bölümünden mezun oldu. 2002-2003 yılında School of Oriental and African Studies’tan (SOAS) akademik İngilizce dip-loması aldı. 2003-2005 yılları arasında Uni-versity College London’da (UCL), School of

Slavonic and East European Studies’te yüksek lisans programını tamamla-dı. 2008-2009 yıllarında Londra Üniversitesi Birkbeck Collage’da Ulusla-rarası İlişkiler ve Avrupa üzerine bir sertifika programı tamamladı. Halen aynı üniversitede doktora çalışmalarını sürdürmektedir Dede; Balkanlar, Avrupa, Türk-Yunan İlişkileri ve Türk Dış politikasında Balkanlar konula-rı üzerine araştırmalar yapmaktadır. İngiltere’de bulunduğu süre zarfında çeşitli şirketlerde yöneticilik düzeyinde de çalışmış olan Orhan Dede 2011 Haziran ayından beri Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde (BİLGESAM) Uluslararası İlişkiler Koordinatörü olarak görev yapmak-tadır.

Erdem KAYA

2007 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi Ulus-lararası İlişkiler bölümünden mezun oldu. “The Resistance of States System against Non-state Violence: International Cooperati-on to Preserve State Monopoly of Force” baş-lıklı teziyle 2010 yılında Boğaziçi Üniversite-si Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bö-

lümü yüksek lisans programını tamamladı. 2011 yılından itibaren Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü doktora programı öğrencisi olan Kaya, gü-venlik, terörizm, barış ve Orta Doğu siyaseti üzerine araştırmalar yapmak-tadır. Kaya’nın barış çalışmaları, Türk dış politikası ve Orta Doğu üzerine çeşitli akademik dergilerde yayımlanmış makaleleri, konferans bildirileri ve Prof. Dr. Atilla Sandıklı ile birlikte 2014’te editörlüğünü yaptığı “Orta Doğu’da Değişim ve Türkiye” başlıklı bir kitabı bulunmaktadır. Kaya, 2008 yılından itibaren Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde (BİLGESAM) çalışmaktadır.

Ali SEMİN

Irak doğumlu olan Ali Semin, lisans ve yük-sek lisans eğitimini Gazi Üniversitesi Ulusla-rarası İlişkiler bölümünde tamamladı. Semin, 1998-2001 yılları arasında Irak’ta farklı med-ya kuruluşlarında görev aldıktan sonra lisans eğitimi sürecinde Politik Stratejik Araştırma-lar Merkezi’nin (POLSAR) Orta Doğu masa-

sında çalıştı. 2009-2010 yılları arasında Stratejik Düşünce Enstitüsü’nün Orta Doğu-Afrika Masasında analist olarak görev yaptı. Ardından çeşitli kuruluşların dış ticaret birimlerinde faaliyetlerini sürdüren Ali Semin, Mart 2011’den beri BİLGESAM Orta Doğu Araştırmaları Uzmanı olarak çalış-malarına devam etmektedir. Semin’in çalışma alanları Orta Doğu siyaseti, Türkiye’nin Orta Doğu politikası, Orta Doğu’da etnik ve mezhepsel çatış-malar, Orta Doğu enerji politikaları, Silahlı Örgütler ve Terörizm, Türki-ye-Irak ilişkileri, Irak’ın iç ve dış politikası, Kuzey Irak’ın siyasi yapısı, Türkmenler, Iraklı Kürtlerin bölgesel ve küresel güçlerle ilişkileri, Kör-fez ülkeleri, İran, Suriye ve Mısır’dır. Ali Semin’in ulusal ve uluslararası düzeyde çok sayıda dergi, gazete ve internet sitesinde Orta Doğu üzerine analiz ve makaleleri bulunmaktadır. Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinde Orta Doğu ve Türkiye ile ilgili çok sayıda ulusal ve uluslararası konferans ve panele konuşmacı olarak katılmıştır. Bunun yanı sıra Orta Doğu ile ilgili farklı ulusal ve uluslararası televizyon kanallarında programlara katılmış, çeşitli gazeteler, dergiler ve haber sitelerinde de mülakatları yayımlanmış-tır. Semin halen Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler bölümünde doktora tez çalışmalarına devam etmektedir. Anadili Türkmence olan Ali Semin Türkçe, Arapça, Osmanlı Türkçesi, Kürtçe ve orta seviyede İngilizce bilmektedir.

Orhan GAFARLI

Orhan Gafarlı, yüksek lisans eğitimini Gürcistan’da İlia Devlet Üniversitesi Kafkas-ya Araştırmaları Uluslararası Okulu (ISCS) Uluslararası İlişkiler bölümünde tamamla-mıştır. Stratejik araştırma merkezleri ile iş-birliği yaparak çeşitli eğitim programlarına

katılan Gafarlı, 2012-2014 yılları arasında Bilge Adamlar Stratejik Araş-tırmalar Merkezi’nde (BİLGESAM) Avrasya üzerine araştırmacı olarak çalışmıştır. Gafarlı’nın 2015 yılında “Avrasya Çıkmazı: Yeni Büyük Oyu-nu Kim Kazanacak?” başlıklı NOBEL Akademik Yayıncılık tarafından ya-yımlanan bir kitabı bulunmaktadır. Orhan Gafarlı hâlihazırda Ankara Üni-versitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde doktora öğrencisidir. Moskova merkezli Foreign Policy Russian yönetiminde yer alan Gafarlı ayrıca The Jamestown Foundation analisti ve Birleşik Arap Emirliği merkezli Aldeba-ran Danışmanlık Şirketinin dış politika uzmanıdır.

Türkan BUDAK

Türkan Budak, lisans öğrenimine 2007 yılın-da Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nde başla-mış ve 2010’da öğrenci değişim programıyla Wyszsza Szkola Humanistycszna-Econo-miczna w Lodzi Üniversitesi’nde bulunmuş-tur. Budak, 2012 yılında Abant İzzet Baysal Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümün-

den bölüm birincisi olarak mezun olmuştur. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler anabilim dalında 2012’de başladığı yüksek lisans öğrenimine devam etmektedir. Enerji ve Doğu Akdeniz alanlarına odaklanan Budak ayrıca Orta Asya üze-rine de çalışmalar yürütmektedir. Mayıs 2012’den itibaren Bilge Adam-lar Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde (BİLGESAM) Araştırma Asistanı olarak görev yapan Budak, BİLGESAM Gençlik Platformu’nun başkanlık görevini de yürütmektedir.

Bekir ÜNAL

Bekir Ünal, lisans ve yüksek lisans eğitimini İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih bölümün-de tamamlamıştır. 2012 yılından itibaren Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Mer-kezi (BİLGESAM) Orta Doğu ve Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nde çalışmaktadır. Ünal, Orta Doğu, Güvenlik, İran dış politikası

konuları üzerine araştırmalar yapmaya devam etmektedir. Orta Doğu ve terörizm alanında ulusal kongrelerde tebliğ sunan Bekir Ünal’ın İran dış politikası hakkında makaleleri ve analizleri bulunmaktadır. Ulusal hakemli bir dergi olan Bilge Strateji dergisinin yayına hazırlanmasına katkı sağlayan Ünal, BİLGESAM Gençlik Platformu’nun da kurucu üyeleri ara-sında yer almaktadır. İyi derecede İngilizce bilmektedir.