güncel ekonomik sorunlar 19.02.2014
DESCRIPTION
Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Modellerle Reel Faiz Paritesi Koşulunun Test Edilmesi: G7 Ülkeleri Analizi. Güncel Ekonomik Sorunlar 19.02.2014. Okyay UÇAN. Çalışmanın Amacı Kuramsal ve Ampirik Model Literatür Taraması - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Modellerle Reel Faiz Paritesi Koşulunun Test Edilmesi: G7
Ülkeleri Analizi
Güncel Ekonomik Sorunlar 19.02.2014
Okyay UÇAN
İçerik
Çalışmanın Amacı Kuramsal ve Ampirik Model Literatür Taraması Veri Seti ve Ekonometrik Yöntem Uygulamalı Analiz Çıktıları Sonuç ve Değerlendirme
Kuramsal ve Ampirik Model
Feldstein – Horioka Koşulu Güvencesiz Faiz Paritesi KoşuluSermaye akımlarının tahvillerin beklenen getiri oranını, değişim riskine maruz kalmasına
bakmaksızın eşitleyeceği Güvenceli Faiz Paritesi Koşulu Sermaye akımlarının, belirli bir para cinsinden sözleşme yapıldığında ülkeler arasındaki
faiz oranını eşitleyeceği Reel Faiz Oranı Paritesi KoşuluUluslararası sermaye akımlarının ülkelerarasındaki reel faiz oranlarını eşitleyeceği
Sermaye Hareketliliğinin Ölçümü
Çalışmanın Amacı
Bu çalışmada gelişmiş G7 ülkelerinde reel faiz paritesi hipotezinin geçerliliğinin birim kök testleriyle sınanması amaçlanmaktadır. Reel faiz paritesi hipotezinin (RIP) geçerliliğini yapısal değişime olanak tanıyan doğrusal ve doğrusal olmayan birim kök testleri çerçevesinde ele almak çalışmamızın önemli bir yönünü oluşturacaktır.
Kuramsal ve Ampirik Model
Güvencesiz Faiz Paritesi Koşulu ( ) Beklenen Satınalma Gücü Paritesi( ) Yurtiçi Ülkede Beklenen Fisher Denkliği( ) Yurtdışı Ülkede Beklenen Fisher Denkliği( )
RIP ve Varsayımlarıİktisat kuramı, finansal piyasaların artan uluslararası entegrasyon derecesinin ulusal reel faiz oranlarını eşitleyeceği yönünde eğilim sergileyeceğini öngörmektedir.
* et ti i s
*e e es p p e
t tr i p * * *e
t tr i p
Kuramsal ve Ampirik Model
Analiz yöntemi olarak Ferreira ve Leon Ledesma (2007) ile Holmes ve Wang (2008) gibi araştırmacılar takip edilerek birim kök testleri kullanılmıştır.
tittt
k
iitttttt rrrrrr
)()()( *
11
**
Kuramsal ve Ampirik Model
tittt
k
iitttttt rrrrrr
)()()( *
11
**
(a) ψ > 0ψ parametresi istatistiksel olarak anlamlı ve sıfırdan büyükse diğer bir ifadeyle
durağan değilse, reel faiz oranı farklılıkları uzun dönemde ortalamaya yakınsamayacak, dolayısıyla RIP koşulu sağlanmayacaktır.
RIP Koşulu Sağlanmamakta
(b) ψ = 0Reel faiz oranı farklılıkları durağan bir süreç sergilemeyecek ve şokların etkisinin
sürekli olduğu rassal yürüyüş özelliği gösterecektir.
(c)ψ<0α=0
Reel faiz oranı farklılıkları durağan bir süreç sergileyecek, dengeden sapmalar kısa dönemli olacak ve sıfır ortalamaya doğru yakınsayacaktır. Bu durumda, tam RIP koşulu sağlanmaktadır.
Tam RIP Koşulu Sağlanmakta
(d)ψ<0α ≠ 0
Reel faiz oranı farklılıkları durağan bir süreç sergileyecek, dengeden sapmalar kısa dönemli olacak ve sıfırdan farklı bir ortalamaya doğru yakınsayacaktır. Bu durumda, zayıf RIP koşulu sağlanmaktadır.
Zayıf RIP Koşulu Sağlanmakta
Literatür Taraması
Yazar Ülkeler Veriler ve Değişkenler Yöntem Sonuç
Mishkin (1984)
OECD Ülkeleri:ABD, Kanada,
İngiltere, Fransa,Almanya, Hollanda,
İsviçre
-1967Q2-1979Q2,- Mevduat Faiz Oranı
- TÜFE ve TEFEOLS
RIP koşulu sağlanamamakta
Cumby ve Mishkin (1986)
ABD, Kanada,İngiltere, Fransa,
Almanya, Hollanda, İtalya
- 1973:6-1983:12- Mevduat Faiz Oranı
- TÜFEOLS
Bütün ülkelerde değişkenler arasında
yakın ilişki bulunmuştur.
Kugler ve Neusser (1993)
OECD Ülkeleri-1980:1-1970:12,
- Mevduat Faiz Oranı- TÜFE
Eş Bütünleşme
Uzun Dönemde RIP koşulu sağlanırken, kısa
dönemde sağlanamamakta
Goodwin ve Grennes(1994)
ABD, Kanada,İngiltere, Belçika, İtalya ,
Fransa,Almanya, Hollanda,
İsviçre, Japonya
-1975:2-1987:12,- Mevduat Faiz Oranı
- TÜFE
Eş Bütünleşme(Engle-Granger veJohansen-Juselius)
RIP koşulu sağlanmakta
Jorion (1994)
ABD,İngiltere,Almanya
-1973:1-1991:12- Üç Aylık Hazine Bonosu Faiz Oranı- TÜFE, TEFE
OLSRIP koşulu
sağlanamamakta.
Literatür Taraması
Chung ve Crowder(2004)
ABD, Kanada,İngiltere, Almanya,
Japonya
1960:4-1996:2Euro Mevduat Faiz Oranı
Eş Bütünleşme(Johansen-Juselius)
RIP koşulu sağlanmakta
Baharumshah,Haw ve Fountas
(2005)
Endonezya,Filipinler, Sri Lanka, Tayvan,
Tayland,Guney Kore, Hong Kong, Singapur,
Malezya, Japonya
1977Q1-2001Q4-Kısa dönem faiz oranı (Üç aylık mevduat faiz oranı)
- TÜFE
Panel Birim Kök Testleri
RIP koşulu sağlanmakta
Ferreira ve Leon-Ledesma(2007)
Arjantin, Brezilya, Meksika,Türkiye,Şili,Fransa,
Almanya, İtalya, İspanya, ABD, İngiltere
1975.5-2003.8-Hazine Bonosu Faiz Oranı
- TÜFE
Birim Kök Testi ve Doğrusal Olmayan
TAR Eş Bütünleşme Testleri
RIP koşulu sağlanmakta
Jenkins ve Madzharova(2007)
15 AB Ülkesi1999:1-2004:12
-Hazine Tahvili Faiz Oranı
Johansen ve Pedroni Panel Eş Bütünleşme
Testleri
RIP koşulu sağlanamamakta.
Pipatchaipoom ve Norrbin (2008)
ABD, İngiltere,İsviçre, Japonya
1978.9-2004.7- Euro Mevduat Faiz oranı- TÜFE
Doğrusal Birim Kök ve Eş Bütünleşme Testleri
Doğrusal Olmayan STAR Birim Kök Testi
Doğrusal Olmayan Analizlerde RIP
koşulu sağlanmakta, Doğrusal Analizlerde
RIP koşulu sağlanamamakta
Holmes ve Wang(2008)
1 Mayıs 2004’te AB Üyesi olan 10 Ülke
1993:7-2005:12- Mevduat faiz oranı
(NP, DF-GLS, KPSS) ve Panel (IPS ve
SURADF) Birim Kök Testleri
Ppanel birim kök testleri RIP koşulunun
sağlandığını göstermektedir.
Veri Seti
Çalışmada G7 (Almanya, Kanada, Fransa, İtalya,
Japonya, İngiltere, ABD)ülkelerine ait
1974:Q1-2008:Q3 dönemini kapsayan üçer aylık veriler IFS (International Financial Statistics) veri setinden alınmıştır.
Kısa vadeli faiz oranı: Hazine bonosu faiz oranı
Uzun vadeli faiz oranı: Hazine tahvili getiri oranı
Uygulamalı Analiz Sonuçları
ADF Testi KPSS Testi
α tψ α tψ
İngiltereR1 0.442* -4.148 2.412* 0.245
R2 0.060 -2.448 1.620* 0.719
KanadaR1 -0.332** -2.727 -3.675* 0.192
R2 0.086** -2.546 0.962* 0.432
İtalyaR1 0.341** -2.959 4.282* 0.925
R2 0.143 -2.187 -2.805* 0.851
FransaR1 0.172** -2.921 1.453* 0.544
R2 0.054 -2.904 0.676* 1.101
AlmanyaR1 -0.063 -3.469 -0.745* 0.341
R2 -0.080*** -2.507 1.023* 0.356
JaponyaR1 0.158 -3.305 1.540* 0.473
R2 -0.234* -2.923 -2.859* 0.369
KritikDeğerler
%1 -3.478 0.739
%5 -2.882 0.463
%10 -2.577 0.347
Uygulamalı Analiz Sonuçları
ZA(1992)Testi Perron (1997) Testi
TB α tψ TB α tψ
İngiltereR1 1985:01 0.653** -5.238 1984:03 0.868* -5.220
R2 1979:02 0.198 -3.553 1976:03 1.140 -4.644
KanadaR1 1979:02 -0.587** -4.307 1980:03 -0.648* -4.421
R2 1996:02 0.178** -4.140 1995:04 0.212* -4.760
İtalyaR1 1996:01 1.173* -4.871 1992:02 1.253* -4.988
R2 1996:01 0.570** -4.919 1995:03 0.771* -4.953
FransaR1 1993:01 0.476** -4.922 1995:01 0.564* -5.230
R2 1996:01 0.411** -4.971 1982:03 0.723* -6.454
AlmanyaR1 1979:03 -0.348*** -4.237 1989:01 -0.328** -4.896
R2 1989:01 -0.359 -5.080 1988:04 -0.384* -5.086
JaponyaR1 1979:02 0.374*** -4.307 1979:02 0.345*** -4.742
R2 1980:03 -0.298* -4.211 1980:02 -0.121 -3.998
KritikDeğerler
%1 -5.34 -5.28
%5 -4.80 -4.65
%10 -4.58 -4.38
Uygulamalı Analiz Sonuçları
Doğrusallık Test Sonuçları
BDS Testi
İngiltereR1 0.288 (0.000)
R2 0.437 (0.000)
KanadaR1 0.338 (0.000)
R2 0.300 (0.000)
İtalyaR1 0.347 (0.000)
R2 0.375(0.000)
FransaR1 0.283 (0.000)
R2 0.301 (0.000)
AlmanyaR1 0.339 (0.000)
R2 0.417 (0.000)
JaponyaR1 0.295 (0.000)
R2 0.412 (0.000)
Not: Parantez içindeki değerler p-olasılık değerlerini göstermektedir. (Brock, Dechert and Scheinkman)
Uygulamalı Analiz Sonuçları
2 0: 210 H 210 : H1+ -
Kısa Vadeli Reel Faiz Oranı Farklılıklarının Doğrusal Olmayan Eşik Otoregresif Birim Kök Test Sonuçları
Ülke Model
İngiltereTAR
-0.411* -0.081** 9.462 (0.000) 4.039 8.520 (0.004)
MTAR -0.241* -0.067 9.141 (0.000) 3.474 4.865 (0.029)
KanadaTAR -0.021 -0.364** 9.139 (0.000) -5.798 14.636 (0.000)
MTAR -0.010 -0.079** 2.571 (0.080) -5.798 1.813 (0.180)
İtalyaTAR -0.286* -0.027 9.826 (0.000) 6.636 13.415 (0.000)
MTAR -0.075** -0.008 3.139 (0.046) 8.273 2.777 (0.097)
FransaTAR -0.254* -0.048 4.900 (0.008) 2.662 4.427 (0.037)
MTAR -0.112** -0.074 3.709 (0.027) 1.993 0.304 (0.5821)
AlmanyaTAR -0.023 -0.602* 7.469 (0.000) -2.932 12.886(0.000)
MTAR 0.042 -0.148* 7.243 (0.001) -2.214 11.457 (0.000)
JaponyaTAR -0.045** -1.173** 6.116 (0.002) -1.459 7.357 (0.007)
MTAR -0.030 -0.097** 3.588 (0.030) -0.836 1.230 (0.269)
Not: (*),(**), (***), sırasıyla %1, % 5 ve % 10 düzeyinde anlamlı olduğunu göstermektedir. Parantez içindeki değerler p-olasılık değerlerini, τ ise Chan(1993)’in yöntemiyle hesaplanmış eşik değeri göstermektedir.
t
p
j jtttjttttttttttt rrrrIrrIrr 1
*1
*21
*1
* )()()1()()(
Uygulamalı Analiz Sonuçları
2 0: 210 H 210 : H1+ -
Uzun Vadeli Reel Faiz Oranı Farklılıklarının Doğrusal Olmayan Eşik Otoregresif Birim Kök Test Sonuçları
Ülke Model
İngiltereTAR
-0.062** -0.078 3.527(0.032) 0.821 0.033(0.855)
MTAR -0.033 -0.101 4.261(0.016) 0.801 1.435(0.232)
Kanada
TAR -0.285* -0.053*** 5.271(0.006) 1.410 4.849(0.029)
MTAR -0.125* -0.057 4.169(0.017) 1.198 1.018(0.314)
İtalyaTAR -0.247* -0.019 4.486(0.012) 5.220 6.349(0.012)
MTAR 0.036 -0.074** 4.252(0.016) -0.189 6.495(0.011)
FransaTAR -0.237* -0.051 7.278(0.000) 1.166 6.092(0.014)
MTAR 0.008 -0.176* 6.917(0.001) -0.404 6.631(0.011)
AlmanyaTAR -0.216* -0.028 5.039(0.007) -0.046 5.679(0.018)
MTAR -0.048 -0.068** 3.653(0.028) -1.862 0.221(0.639)
JaponyaTAR -0.048** -0.213* 5.255(0.006) -4.031 3.208(0.075)
MTAR -0.091** -0.061*** 4.487(0.012) -2.950 0.343(0.558)
Not: (*),(**), (***), sırasıyla %1, % 5 ve % 10 düzeyinde anlamlı olduğunu göstermektedir. Parantez içindeki değerler p-olasılık değerlerini, τ ise Chan(1993)’in yöntemiyle hesaplanmış eşik değeri göstermektedir.
t
p
j jtttjttttttttttt rrrrIrrIrr 1
*1
*21
*1
* )()()1()()(
Uygulamalı Analiz Sonuçları
KSS(2003) Birim Kök Testi Sonuçları
KSS Test İstatistiği
R1 R2
İngiltere -5.902 -4.293
Kanada -4.401 -3.708
İtalya -6.421 -5.584
Fransa -5.940 -7.206
Almanya -4.010 -8.468
Japonya -4.704 -4.071
Not: %1, % 5 ve % 10 anlamlılık düzeyi için kritik değerler sırasıyla, -−3.13, −3.40, ve −3.93’tür. R1 kısa, R2 ise uzun vadeli faiz oranını temsil etmektedir.
Sonuç ve Değerlendirme
Literatürdeki araştırmalardan elde edilen bulguların büyük çoğunluğu kısa dönem reel faiz paritesinin sağlanmadığını göstermektedir. Bu duruma, ticarete konu olmayan malların varlığı ve işlem maliyetlerinin neden olduğu ileri sürülmüştür. Fiyat yapışkanlığı ve mal piyasasındaki katılığın varlığında RIP ilişkisinin araştırılmasında geleneksel analiz yöntemlerinden ziyade uyarlama mekanizmasındaki olası asimetrileri hesaba katan testlerin uygulanması esastır.