axmuk
TRANSCRIPT
ԱՂՄՈՒԿԸ ԵՒ ՄԵՐ ՇՐՋԱԿԱՅՔ
Noise and our enviroment
Աղմուկը վտանագավոր է ոչ միայն մարդու առողջության, այլև շրջակա միջավայրի համար: Աղմուկից կարող է ականջի թմբկաթաղանթը պայթել, օրինակ, երբ այն գերազանցում է 140 դեցիբելը (դբ): Աղմուկը կարող է առաջացնել հարբած լինելու զգացում, մարդու մոտ ստեղծել սթրեսային վիճակ : Այն ազդում է նաև բույսերի և կենդանիների վրա:
Լսողություն Ընկալման խանգարումներից իսկական ցնորքների ` ըստ
անալիզատորների , տարատեսակ են : Լսողական ցնորքները ստորաբաժանվում են ակոազմների և ֆոնեմների։ Ակոազմներ են կոչվում իմաստ չկրող պարզ բնույթի ձայնային երևույթները , չունեն խոսքային բնույթ , օրինակ՝ զանգ , աղմուկ , սուլոց , կրակոց , ծլվլոց , ամբոխի աղմուկ և այլն։ Ֆոնեմներին են դասվում իմաստ կրող ձայները։ Սրանցից են խոսքերը և ձայները։ Ըստ ինտենսիվության , ձայները կարող են լինել ցածր , բարձր , խլացնող , բնական։ Կարող են լսվել վերևից կամ ներքևից , հեռվից կամ մոտիկից։ Ձայների բովանդակությունը հիվանդի համար կարող է լինել անտարբեր , սպառնացող , զգուշացնող , չարագուշակ , ծաղրական , կանխագուշակող։ Մշտապես կարող է լինել մեկ ձայն , այն կարող է միայն « տալ » հիվանդի անունը ( այսպես կոչված ` « կանչեր ») ։ Ձայները կարող են « արտասանել » առանձին բառեր կամ լսվել զրույցների ` մենախոսությունների կամ երկխոսությունների ձևով։ Նրանք կարող են քննարկել հիվանդի անցյալը , ներկան կամ ապագան , քննարկել հիվանդի բարոյական հատկանիշները։ Առանձնացնում են մեկնաբանող ցնորքներ , որոնք կարծիք են հայտնում հիվանդի յուրաքանչյուր քայլի վերաբերյալ , իմպերատիվ ցնորքները պարտադրում են հիվանդին կատարել այս կամ այն գործողությունը ( երբեմն վտանգավոր հիվանդի և նրա շրջապատի համար ), մարգարեական ցնորքները « կանխագուշակում են » հիվանդի , նրա շրջապատի և համայն մարդկանց ապագան։ Այս շարքում առանձնացնում են նաև սպառնացող, դատապարտող, չեզոք ցնորքները։
։ . Երևանում օր օրի էկոլոգիական խնդիրները շատանում ու լրջանում են։ Դրանց շարքից է նաև էկոլոգիական աղմուկը, այլ կերպ ասած, քաղաքն աղտոտված է նաև աղմուկով։ Սա ոչ միայն Երևան ի, այլև բոլոր մեծ քաղաքների խնդիրն է։ Այն սկսել է լուրջ անհանգստություն պատճառել ողջ աշխարհին։ Մինչդեռ մի որոշ ժամանակ առաջ ձայները միայն օգնում էին...օգնում էին մարդուն ինֆորմացիա ստանալ շրջապատող աշխարհի ու տարբեր եր և ույթների մասին։ Ձայներն իրենց այդ գործառույթն այսօր էլ չեն կորցրել, միայն թե դրանք չափից ավելի են բարձրացել։
Ինֆորմատիվության տեսանկյունից տեսողությունից հետո մարդու մոտ երկրորդ տեղում ձայնային զգացողությունն է։ Եթե փորձեք նրան զրկել ձայներից, նա կհայտնվի հոգեկան անհավասարակշիռ վիճակում,- դա կիրառել են նաև որպես պատժամիջոց` մարդուն զրկելով ձայներից, նրան մեկուսացնելով անձայն ու անգույն տարածքում։ Բայց ինչպես երկարատև լռությունն, այնպես էլ չափից ավելի բարձր աղմուկը մարդուն կարող է հոգեկան անհավասարակշռության հասցնել։ Մեր կյանքում ձայները հիմնականում 5-20 դեցիբելի սահմաններում են։ Նորման, որ կարող ենք լսել, 80 դեցիբելն է, բայց արդյունաբերական շատ քաղաքներում, աղմկոտ վայրերում ձայները հատում են 100 դեցիբելի սահմանագիծը։
Բարձր ձայնն ու աղմուկն ազդում են մարդու ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ հոգեկան առողջության վրա։ Աղմուկի ազդեցության տակ մարդու և կենդանու օրգանիզմում առաջանում է ադրենալինի որոշակի քանակություն, իսկ այն սպառելու առիթն իրականում չկա։ Գուցե նաեև դա է պատճառը, որ մեծ ու աղմկաշատ քաղաքներում մարդիկ ավելի անհանգիստ ու դյուրագրգիռ են։
Եթե հոգեբանական հետևանքները` դյուրագրգռությունը, աշխատունակության և սթրեսակայունության անկումը, շուտ են վերականգնվում, ապա ֆիզիոլոգիական հետևանքները` իմունային համակարգի թուլացում, արյան բաղադրության որոշակի փոփոխություն և այլն, վերականգնելու համար ավելի երկար ժամանակ է անհրաժեշտ,- հետազոտությունները ցույց են
տվել ամենօրյա ձայների 1 դեցիբել ավելացումը բերում է
աշխատունակության 2-3տոկոս նվազեցման։
Աղմուկը ազդում է ոչ միայն մարդկանց առողջության ու կյանքի տևողության վրա, այլև շրջակա միջավայրի: Ապացուցված է, որ սերմերն ավելի ուշ են ծլարձակում, եթե աղմկալի զոնայում են գտնվում: Աղմկալի միջավայրում ապրող մարդու կյանքի տևողությունը կրճատվում է 10-12 տարով, իսկ ծխելու հետևանքով այդ թիվը 6-8 տարի է:
Աղմուկի խնդիրը կարելի է լուծել
Ապակենտրոնացման ճանապարհով, որպեսզի մեկ տեղում` քաղաքի կոնկրետ հատվածներում, մարդկանց և մեքենաների կուտակումներ չլինեն Երևանի կենտրոնական հատվածներից , երբ հեռանում ենք, առավելևս հայտնվում մարզերում, այնտեղ խաղաղ է, աղմուկ չկա։ Այնպես որ, Երևանը բեռնաթափելը խնդրի լուծում է։ Բայց մարդիկ գտել են նաև մեկ այլ տարբերակ ` գնել հերմետիկ պատուհաներ, կոնդիցիաներներ, որպեսզի պատուհանը չբացենք ու աղմուկը ներս չթափանցի :
Don't make noise our baby is sleeping