A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J

LX& TARI JIU 1994 :RKOU<ABJI% 13 |OULIS 2015

• VOL. XXXVI, NO 1994 • LUNDI, 13 JUILLET 2015 • MONDAY, JULY 13, 2015

1915-2015FA|OZ Z:{ASPANOUJ:AN100-RD TAR:DAR}

KE |I<:M :U KE PAFAN+:M

Մահ Գրականագէտ Փրոֆ.Դոկտ. Յակոբ ԽաչիկեանիԽոր ցաւով կը գուժենք

մ ե ր ս ի ր ե լ ի բ ա ր ե կ ա մ ե ւգործակից Դոկտ. ՅակոբԽաչիկեանի մահը, որ պա-տահեցաւ Ուրբաթ, 3 Յու-լ ի ս 2 0 1 5 - ի ն , յ ե տ ե ր կ ա -րատեւ եւ անողոք հիւան-դութեան:

Ծ ն ա ծ է ր Ի ս թ ա ն պ ո ւ լ1 9 3 1 - ի ն ե ւ ո ւ ս ա ն ա ծ է րտեղւոյն Մխիթարեան վար-ժարանին մէջ ու մասնակ-ցած էր Խրախունիի, Զահ-ր ա տ ի , Հ ա տ տ է ճ ե ա ն ի ե ւայլ գրողներու սկսած պոլ-սահայ գրական նոր շարժումին:

Յակոբ Խաչիկեան եւս յայտնաբերած էր բանաս-տեղծական խառնուածք, իր ստեղծագործութիւններէնմաս մը հրատարակելով Մխիթարեան Սանուց Միու-թեան «Սան» պարբերաթերթին մէջ: Սակայն կանու-խէն գաղթած էր Մոնթրէալ ուր մասնագիտացած էրանգլիական գրականութեան, վաստկած էր դոկտորայիա ս տ ի ճ ա ն ը ե ւ ն ո ւ ի ր ո ւ ա ծ է ր ա յ դ լ ե զ ո ւ ո վ գ ր ա կ ա նստեղծագործութիւններու պատկառելի վաստակի մըիրագործման, նոյն ժամանակ գրականութեան դասա-խօսի պաշտօններ վարելով Գանատական Զինուորա-կ ա ն Ա կ ա դ ե մ ի ա յ ի ն ո ւ ա յ լ հ ա մ ա լ ս ա ր ա ն ն ե ր ո ւ մ է ջ ,արժանանալով Emeritus Professor կոչումին:

Իր հրատարակած աւելի քան 30 հատորներէն հինգըվէպեր են, որոնցմէ յիշենք A Summer Without DawnՄեծ Եղեռնի թեմայով պատմական վէպը որ հրատա-րակուած է Ֆրանսերէն, Անգլերէն եւ տասնեակ մը այլլեզուներով, արժանացած է գրական պարգեւներու եւհանդիսացած է Bestseller արժանիքին: Կոթողային այլաշխատասիրութիւն մըն է հայ գրականութեան պատ-մութեան նուիրուած Anthology of Armenian Literature– 18th Cty. To Present եռահատոր գործը, որուն մաս-նակցած են երեք այլ գրականագէտներ:

Այս տխուր առիթով, մեր խորազգաց ցաւակցութիւն-ները կը յայտնենք ողբացեալին կողակից Պրիժիթին,զաւակներուն՝ Թալինին (Diego), Սթիվընին (Լորի) եւՓաթրիք Խաչիկեաններուն, եղբօրը՝ Մայք Խաչիկեանի,ինչպէս նաեւ ընտանեկան բոլոր պարագաներուն եւհարազատներուն:

Ողբացեալին յուղարկաւորութեան արարողութիւնըտ ե ղ ի կ ՚ ո ւ ն ե ն ա յ Չ ո ր ե ք շ ա բ թ ի ՝ 8 Յ ո ւ լ ի ս 2 0 1 5 - ի ն ,առաւօտեան ժամը 11-ին, Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ ՄայրՏաճարին մէջ, նախագահութեամբ՝ Գանատահայոցառաջնորդ Գերշ. Տէր Աբգար Եպս. Յովակիմեանի:

Թէքէեան Մշակ. ՄիութիւնՌԱԿ Մոնթրէալի վարչութիւն

«Ապագայ» շաբաթաթերթի խմբագրութիւն

Բիւրականի աստղադիտարանըհռչակուած է տարածաշրջանայինաստղագիտական կեդրոն

ՀՀ ԳԱԱ Վ. Համբարձումեանի անուանԲիւրականի աստղադիտարանը Միջազգա-յին Աստղագիտական Միութեան որոշումովհռչակուած է տարածաշրջանային աստղա-գիտական կեդրոն:

«Արմէնփրէս»-ին ՀՀ ԳԱԱ Տեղեկատուա-կան-վերլուծական կենտրոնէն յայտնած են,ո ր ա ն ի կ ա ը ն դ գ ր կ ո ւ ա ծ է ն ա ե ւ Ա Պ Հ ե ր -կիրներու նորարարական համագործակ-ցութեան միջպետական ծրագրին մէջ:

Յու լիս 1-ի ՀՀ ԳԱԱ նախագահութեաննիստին, հաշուի առնելով Բիւրականի աստ-ղադիտարանի նոր կարգավիճակը, որոշ-ւած է մշակել աստղադիտարանի ռազմա-վարական ծրագիր եւ բարեփոխել կառա-վարման համակարգը:

Արամ արք. Աթեշեան նոր պատրիարքիընտրութիւն կատարելու համար դիմած էՊոլսոյ նահանգապետարանին

«Արմէնփրէս» կը հաղոր-դէ, որ Պոլսոյ հայոց պատ-ր ի ա ր ք ա ր ա ն ի պ ա շ տ օ ն ա -կ ա ն կ ա յ ք ի ն վ ր ա յ հ ր ա -պարակուած հաղորդագրու-թ ե ա ն մ ը մ է ջ կ ը ն շ ո ւ ի , ո րՊ ո լ ս ո յ հ ա յ ո ց պ ա տ ր ի ա ր -քական ընդհանուր փոխա-նորդ Արամ արք. Աթեշեաննոր պատրիարքի ընտրու-թ ի ւ ն կ ա տ ա ր ե լ ո ւ դ ի մ ո ւ մն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ց ա ծ է Պ ո լ ս ո յնահանգապետ Վասիփ Շա-հինին:

Պ ա տ ր ի ա ր ք ա ր ա ն է նյայտնած են, որ Արամ ար-ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս ը ` « ն կ ա տ իո ւ ն ե ն ա լ ո վ հ ա մ ա յ ն ք ի ա ն -դամներուն փափաքը», ներ-

կայացուցած է դիմում նորպ ա տ ր ի ա ր ք ի ը ն տ ր ո ւ թ ի ւ նկ ա տ ա ր ե լ ո ւ վ ե ր ա բ ե ր ե ա լ `համաձայն Պոլսոյ հայ հա-մայնքին ունեցած սովորու-թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ն ե ւ կ ա ն ո ն ն ե -րուն: Պոլսոյ նահանգապե-տ ա ր ա ն ա յ ց ե լ ո ւ թ ե ա ն ը ն -թ ա ց ք ի ն Ա թ ե շ ե ա ն ա ր ք ե -պ ի ս կ ո պ ո ս ի ն ո ւ ղ ե կ ց ա ծ էՇիրվան քհնյ. Միրզոյեան:

Պոլսոյ հայոց պատրիարքՄեսրոպ արք. Մութաֆեան2 0 0 8 - է ն կ ը տ ա ռ ա պ ի ա ն -բուժելի` Ալզհայմըրի հիւան-դութեամբ եւ անգիտակիցվիճակի մէջ կը գտնուի Պոլ-սոյ Ս. Փրկիչ հայկական հի-ւանդանոցին մէջ: Ան բժիշկ-

ն ե ր ո ւ մ ն ա յ ո ւ ն խ ն ա մ ք ի նտակ է` անկողնային վիճակիմէջ:

Դարձեալ Քեսապի շրջանին մէջ հրթիռներ ինկած են

Երեքշաբթի՝  Յունիս  30-իերեկոյեան զինեալ խմբաւո-րումներու արձակած եօթըհրթիռներու թիրախ դարձաւՔ ե ս ա պ ի Չ ա գ ա լ ճ ը գ գ ի ւ ղ իմ ե ր ձ ա կ ա յ ք ը : Բ ա ր ե բ ա խ -տաբար մարդկային եւ նիւ-թական վնասներ չկան:

Յիշենք նաեւ, որ նոյն օրըե ւ ն ո յ ն ժ ա մ ե ր ո ւ ն տ ե ղ իունեցաւ Քեսապի Ազգայինո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ա ծ մ ի ա ց ե ա լճեմարանի միջնակարգի եւերկրորդականի ամավերջինհ ա ն դ է ս ն ո ւ վ կ ա յ ա կ ա ն ա ցբաշխման հանդիսութիւնը,որուն ներկայ էին մեծ թիւովքեսապցիք:

ՀՀ ՊՆ «Զօրամասերէն մէկուն մէջհրազէնային վնասուածքէնզինուորական մը մահացած է»

Հ Հ պ ա շ տ պ ա ն ո ւ թ ե ա ն ն ա խ ա ր ա ր ո ւ թ ի ւ ն ը ց ա ւ ո վ կ ըտեղեկացնէ, որ, ըստ նախնական տուեալներու, 30 Յու-նիսին, ժամը 13:00-ի մօտ, հիւսիս-արեւելեան հատուածինվրայ տեղակայուած զօրամասերէն մէկու պահպանութեանտարածքին մէջ յայտնաբերուած է հարիւրապետ ՄաւրիկԽ ա չ ա տ ո ւ ր Մ ե լ ի ք ե ա ն ը ` գ լ խ ո ւ ն ս տ ա ց ա ծ հ ր ա զ է ն ա յ ի նգնդակի վնասուածքով: Զինուորական հիւանդանոց տե-ղափոխելու ճանապարհին Մաւրիկ Մելիքեանը մահացածէ: Կը կատարուի նախաքննութիւն:

<abajaj;rj

Hebdomadaire ArménienArmenian Weekly ISSN 0382-9251

Publié par /Published by

Le Centre de Publication Tékéyan825 rue Manoogian, Saint-Laurent,

Québec H4N 1Z5

Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162e-mail: abaka@bellnet.cawww.tekeyanmontreal.ca

PM40015549R10945

TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699

2 • ABAKA • LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015

Canada2nd Class $80 (QC & ON)

1ère classe/first class $90

U.S.A. 1st class (US)$90

Autres pays/Other countries: 1st class (US)$120

Per issue $1.75

Dépôt légal: Bibliothèque du Québec

ABAKA

Patas.anatou .mbagir^

AU:TIS PAGGAL:AN

’anouzoumn;rou%

nouiratououjiunn;rou ;u

gras;n;aki patas.anatou^

SALBI MARKOS:AN

Joronjo\i patas.anatou^

MATAJ B& MAMOUR:AN

“We acknowledge the financial

support of the Government of

Canada through the Canada

Periodical Fund (CPF) for our

publishing activities.”

Մեծն ԲրիտանիոյՀայոց թեմի առաջնորդնշանակուած է Յովակիմեպիսկոպոս Մանուկեան

Գարեգին Բ. Ամե նայն Հա յոց Կա -թ ո ղ ի կ ո ս ի հ ա յ ր ա պ ե տ ա կ ա ն տ ն օ -րինու թեամբ Յո վակիմ եպիս կո պոսՄա նու կեան ազատ կա ցու ցուե լովԱր թի կի թե մի առաջ նորդի եւ ՄայրԱթոռ Ս. Էջ միած նի Մի ջեկե ղեցա -կան յա րաբե րութիւննե րու բաժ նիտնօ րէնի պաշ տօննե րէն, նշա նակ -ւած է Մեծն Բրի տանիոյ Հա յոց Թե միԱռաջ նորդ։

Նշենք, որ մինչ այս նշա նակու մը,Ֆրան սա յի Թե մի Առաջ նորդ Վա հանԵ պ ի ս կ . Յ ո վ հ ա ն ն է ս ե ա ն զ ո ւ գ ա -հեռա բար կը վա րէր նաեւ Մեծն Բրի -տանիոյ Թե մակալ Առաջ նորդի պաշ-տօնը։

ԱՏՐՊԷՅՃԱՆ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆՏԱԳՆԱՊԻ ՇԵՄԻ՞Ն

Ա տ ր պ է յ ճ ա ն ի տ ն տ ե ս ո ւ թ ի ւ ն ըգրեթէ ամբողջութեամբ հիմնուած էք ա ր ի ւ ղ ի ա ր տ ա հ ա ն մ ա ն վ ր ա ն :Կասպից Ծովու քարիւղի եւ կազիհանքերը կը հանդիսանան աշխար-հի երրորդ խոշորագոյն պաշարը,սակայն անսպառ չեն անոնք: Հինգտարի առաջ այս արտադրութիւն-ն ե ր ը հ ա ս ա ծ է ի ն ի ր ե ն ց գ ա գ ա թ -ն ա կ է տ ի ն , բ ա յ ց վ ե ր ջ ի ն ք ա ն ի մ ըտարիներուն անոնց քանակի նուա-զումը պարտադրած էր գինի յաւե-լում թէ ’ տեղական եւ թէ ’ միջազ-գային շուկայի վրայ:

Ի շ խ ո ղ Ա լ ի է վ ը ն տ ա ն ի ք ի մ օ տյախուռն եւ արկածախնդիր հարիւ-ր ի չ ա փ գ ո ր ծ ա ր ա ր ն ե ր Պ ա ք ո ւ իամենախոշոր դրամատան միջոցաւհսկայական գումարներու փոխա-ռ ո ւ թ ե ա մ բ Կ ա ս պ ի ց ծ ո վ ե զ ե ր ե ա յշրջաններու վրայ սկսած էին կառու-ց ե լ կ ղ զ ի ն ե ր , ա շ խ ա ր հ ի ա մ ե ն ա -բարձր եւ ամենաշքեղ զեխութեամբշ է ն ք ե ր ո վ : Բ ա յ ց ա յ ս օ ր , ա ն ո ն ց մ էշատեր բանտերու մէջ են որովհե-տեւ անկարող են դրամատան իրենցպարտքերը վճարելու:

Մ ի ջ ա զ գ ա յ ի ն տ ն տ ե ս ա գ է տ ն ե րա ն ց ե ա լ ի ն ի զ ո ւ ր յ ա ն ձ ն ա ր ա ր ա ծէին քարիւղի եւ կազի հասոյթներէն

զատ երկրին տնտեսութիւնը հիմնե-լու նաեւ այ լ եկամտաբեր գործու-նէութիւններու վրայ : Քարիւղի եւկազի արտադրութեան գագաթնա-կ է տ է ն հ ի ն գ տ ա ր ի ե տ ք , տ ա կ ա -ւ ի ն ո ւ ժ ա ն ի ւ թ ի ա ր տ ա ծ ո ւ մ ն է ո րկ ’ ա պ ա հ ո վ է ե ր կ ր ի ն ե կ ա մ ո ւ տ ի70%-ը եւ արտածումներու 95%-ը:Քարիւղի տակառի նուազագոյնը 90տոլարի գինով վաճառքէն է միայնոր երկիրը կրնար հաւասարակշռելիր տնտեսութիւնը: Բայց քարիւղիհ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յ ի ն գ ի ն ի ա ն կ ո ւ մ ըառաւել արտադրութեան նուազումըա ն հ ր ա ժ ե շ տ կ ը դ ա ր ձ ն է ի ն ե կ ա -մուտներու տարբեր աղբիւրներուգ ո յ ո ւ թ ի ւ ն ը , ո ր ո ն ց բ ա ց ա կ ա յ ո ւ -թեան, կեդրոնական դրամատունըկ ը ս տ ի պ ո ւ է ր ա յ ս տ ա ր ո ւ ա ն Փ ե -տըրուարին մէկ երրորդով արժէքա-զըրկելու երկրին դրամը (մանաթ),եւ շատ հաւանաբար քանի մը ամի-սէն պիտի ստիպուի անգամ մը եւսմանաթը արժէքազրկելու:

Ալիէվ տակաւին կը յոխորտայ իրերկիրը ցոյց տալով իբրեւ այլընտ-րանք մը Ռուսիոյ՝ որպէս Եւրոպա-յ ի ք ա ր ի ւ ղ ե ւ կ ա զ հ ա յ թ ա յ թ ո ղ ը ,ՆԱԹՕ-ի եւ Իսրայէլի գործընկեր մը,ե ր կ ո ւ տ ա ր ի ա ռ ա ջ Ի ւ ր ո վ ի զ ի օ ն ի

ե ր գ ե ր ո ւ ե ւ ա յ ս օ ր ե ր ո ւ ն ՝ ո ր պ է սԵւրոպական Խաղերու հիւրընկալը,որ պիտի արժէ 8 միլիառ տոլար:

Այս օրերուն Պաքուի կեդրոնա-կան շքեղ շրջանին մէջ բազմացածե ն ծ ա խ ո ւ կ ա մ վ ա ր ձ ո ւ կ ա լ ո ւ ա ծ -ներու յայտարարութիւնները: Իբրեւո չ - ո ւ ժ ա ն ի ւ թ ի ե կ ա մ տ ա բ ե ր գ ո ր -ծունէութիւն, կառավարութիւնը կըջ ա ն ա յ զ ա ր գ ա ց ն ե լ զ բ օ ս ա շ ր ջ ո ւ -թիւնը, նոր կառոյցները վերածելովա ր դ ի ա կ ա ն պ ա ն դ ո կ ն ե ր ո ւ : Մ ի ւ սկողմէ վիզաներու խստութիւնը կըմնայ անփոփոխ եւ կ’աւելնայ քա-ղաքական բանտարկեալներու թիւը:Միայն Եւրոպական Խաղերու առ-թիւ ձերբակալուած են 80 քաղա-քական բանտարկեալներ: Իսկ բազ-մաթիւ խանութպաններ զայրացածե ն ո ս տ ի կ ա ն ն ե ր ո ւ կ ո ղ մ է « Ո ղ ի մ -պիական Տուրք»ի պահանջներունհամար:

Հարց կը ծագի թէ Իլհամ Ալիէվպիտի կարենա՞յ զուգընթաց ապա-հովել իր երկրի տնտեսական ուժըեւ ուրեմն՝ քաղաքական ազատու-թիւնը:

Քաղեց՝ Յ.Ա.

ՓԱՍԱՏԻՆԱ, «Արմինիըն Օպզըրվըր».- ՀԲԸՄի Վաչէեւ Թամար Մանուկեան կեդրոնին մէջ կայացած հա-ւ ա ք ի մ ը ը ն թ ա ց ք ի ն , Հ Բ Ը Մ ի ն ա խ ա գ ա հ Պ ե ր ճ Ս ե դ -րակեան յայտարարեց, թէ վերջին քսանամեակին, բա-րեսիրական այդ կազմակերպութիւնը 225 միլիոն տո-լարի հասնող օժանդակութիւններ տրամադրած է Հա-յաստանին։

Ան մանրամասն տեղեկութիւններ փոխանցեց մար-դասիրական այդ գործունէութեանց մասին, սկսելովուսանողներու տրամադրուող կրթանպաստներէն ուՀայաստանի Ամերիկեան համալսարանին տրամադըր-ւող աջակցութենէն, հասնելով մինչեւ Արաբկիրի, Մա-լաթիոյ եւ Նորքի մանկական կեդրոնները, ամառնայինճամբարները եւ կարիքաւոր տարեցներու սնունդ տրա-մադրելու նպատակով գործող շարք մը կեդրոններ։

Ան նշեց, թէ օժանդակութիւններ կը տրամադրուիննաեւ Արցախի Սենեկային նուագախումբին ու Հա-յաստանի Ամերիկեան համալսարանի Արցախի մասնա-ճիւղին։

Սեդրակեան խօսեցաւ նաեւ վերջերս Երեւանի մէջտեղի ունեցած ՀԲԸՄի ընդհանուր ժողովին եւ այդ առի-

թով կազմակերպուած միջազգային խորհրդաժողովինմասին։

Հանդիպման բացումը կատարեց ՀԲԸՄի ԱրեւմտեանԱմերիկայի Շրջանակային յանձնաժողովի ատենապե-տուհի՝ իրաւաբան Թալին Եագուպեան, խօսելով իրա-գործելի շարք մը ծրագիրներու մասին։

Վերջին քսանամեակին՝ ՀԲԸՄ-ը 225 միլիոնտոլարով նպաստած է Հայաստանին

Կոմիտասի մասին` գերմանական արխիւներուն մէջնիւթեր յայտնաբերուած են

Հայաստանի մէջ Գերմանիոյ դեսպանատան ջանքե-րով գերմանական արխիւներուն մէջ սկսած է Կոմի-տասի կեանքին վերաբերող փաստաթուղթերու յայտ-նաբերման եւ ուսումնասիրման գործընթաց:

Կոմիտասի թանգարան-հիմնարկն ու Հայաստանիմշակոյթի նախարարութիւնը ձեռնամուխ եղած են այդգործընթացին: Ուսումնասիրութեան ընթացքին յայտ-նաբերուած եւ Հայաստան բերուած են քանի մը փաս-տաթուղթեր, որոնք կը վերաբերին Կոմիտասի` Գեր-մանիա ուսանելու շրջանին:

Մասնագէտները եղած են նաեւ Լայպցիգի սաքսո-նական պետական արխիւ, ուր կը պահպանուին Եւրո-պայի հնագոյն երաժշտական հրատարակչատան փաս-տաթուղթերը:

Կոմիտասի թանգարան-հիմնարկի գիտական խոր-հուրդի նախագահ Մհեր Նաւոյեանը նշած է, որ կը շա-րունակուին գերմանական այլ արխիւներու մէջ ձեռա-

գիրներու, փաստաթուղթերու որոնումները:   «Գերմա-նական արխիւները շատ են տուժել Երկրորդ համաշ-խարհային պատերազմից, ափսոս, որ շատ երաժիշտ-ների մասին արխիւային փաստաթղթեր այդ տարի-ներին կորել են: Հնարաւոր է, որ կորել են նաեւ Կոմի-տասին առնչուող փաստաթղթեր: Այդուհանդերձ, մենքմեր գործը պարտաւոր ենք անել, ստուգել հնարաւորբոլոր արխիւային հանգոյցներում»,-  ըսած է Մհեր Նա-ւոյեանը:

«Իսկապէս, շատ դժուար աշխատանք է ոչնչացուածկամ տուժած արխիւներու մէջ 100 տարուան հնու-թեան փաստաթուղթեր որոնել: Այնուամենայնիւ, յոյսունինք, որ գերմանական հետազօտական կեդրոններուհետ համատեղ աշխատանքը արդիւնք կու տայ»,- ըսածէ  Հայաստանի մէջ Գերմանիոյ փոխդեսպան  ՆատիաԼիխթենպերկը:

LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015 • ABAKA • 3

20 Կախաղաններու Տօնակատարութիւն27 Յունիսի երեկոյեան Թ.Մ.Մ.-ի Կեդրոնի մէջ տեղի ունեցաւ Հնչակեան

քսան կախաղաններու 100-ամեակի ոգեկոչման երեկոն:Մեծ թիւով ներկաներու մասնակցութամբ երեկոյեան ժամը 7-ին, Պրն.

Գրիգոր Թաթուլեանի բացման խօսքով սկսաւ յիշատակման այս երեկոյթը:Յայտագրի կարեւորագոյն բաժինը սկսաւ գեղարուեստական յայտա-

գիրով, ուր հիւրաբար քաղաքս գտնուող արհեստավարժ ասմունքող Տիկ.Անի Սարաֆեան-Եփրեմեանի բարձր կարողութեամբ քերթուածներուշարքով , Գէորգ Էմին, Դանիէլ Վարուժան, Վահան Թէքէեան, Սիլվա Կա-պ ո ւ տ ի կ ե ա ն ե ւ ա յ լ ո ց բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ խ լ ե ց ի ն ն ե ր կ ա ն ե ր ո ւորոդընդոստ ծափահարութիւնները:

Դուդուկահար Վաղօ Ադամեանի ելոյթով համեմուեցաւ նաեւ քերթուած-ներու ներկայացման ընդմիջումը:

Փակման խօսքը կատարեց Հայաստանէն յատկապէս հրաւիրուածՍ.Դ.Հ. Կուսակցութեան Կեդրոնական վարչութեան Ատենապետ Պրն. Յա-կոբ Տիգրանեան: Իր խօսքին մէջ ան յիշեց Կուսակցութեան Հայրենիք վե-րադարձը եւ այն հրամակայանները որոնց Ս.Դ.Հ.Կ.-ն այսօր իր ծրագիր-ներու կարեւորագոյնը կը նկատէ:

Փոքր դադարէ մը յետոյ, սրահի դասախօսական տեսքը փոխուած էր,առ ի պատրաստութիւն հիւրասիրութեան ու խրախճանքի:

Անցեալի սուգը նկատուած էր իբր այսօրուայ հայ ազգի յարատեւու-թեան, Երգիչ Ներսէսի հայրենասիրական երգերով երեկոն շարունակուե-ցաւ մինչեւ երեկոյեան ուշ ժամերը:

Վարձքը կատար կազմակերպիչ յանձնախումբին եւ փունջ մը ծաղիկկախաղանի զոհ դարձած քսաններուն:

Արթօ ՄԱՆուկեԱՆ

Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցինա ռ ի թ ո վ , Մ ո ն թ ր է ա լ ի M c G i l l հ ա մ ա լ ս ա ր ա ն իՇրջանաւարտից Միութեան տարեցներու (Schoolof Continuing Studies) կազմակերպութեամբ, Ուր-բաթ, 8 Մայիս 2015 ժամը 13-ին տեղի ունեցաւArmenia Mother land of Invent ions խորագրովդասախօսութիւն մը, որ ներկայացուց Տիկ. ԱյտաՊաղջէճեան: Ան նոյն համալսարանէն շրջանա-ւարտ է, եւ պետական տարբեր վարժարաններում է ջ վ ա ր ա ծ է թ ո ւ ա բ ա ն ո ւ թ ե ա ն ո ւ ա ն գ լ ե ր է նլեզուի ուսուցչական պաշտօններ:

Հայրենասիրական ներշնչումով, առանց փողիեւ թմբուկի, Տիկ. Պաղջէճեան լծուած էր այս հա-ճելի եւ օգտաշատ աշխատանքին, մեր Մեծ Եղեռ-նը ուշադրութեան առարկան դարձնելու համարօտարներու եւ նամանաւանդ մտաւորականներու,հայերէն չխօսող հայերու ու մարդասէր անձերու,որոնք կը փափաքին հաղորդակցիլ մեր պատ-մութեան:

Իր բացման խօսքին մէջ դասախօսը հակիրճկ ե ր պ ո վ ն կ ա ր ա գ ր ե ց ի ր մ օ ր ե ն ա կ ա ն մ ե ծ - հ օ րնահատակութիւնը, մէկ եւ կէս միլիոն հայ զոհերուկողքին: Այս աշխատանքը ան պատրաստած էր իպատիւ եւ ի յիշատակ իր մեծ-հօր եւ բոլոր նա-հատակներուն:

Յայտագրին գեղեցիկ այլազանութիւնը աւել-ցուցած էր Տիկ. Լիզա Սվաճեան, ցուցադրելովզանազան հայկական ձեռագործեր, որոնք սրահիմ ո ւ տ ք ի ն խ ն ա մ ք ո վ շ ա ր ո ւ ա ծ է ի ն հ ա յ կ ա կ ա նծածկոցի մը վրայ: Նաեւ ան տրամադրած էր որա-կաւոր վաւերագրական տեսերիզ մը՝ Armenia :The Land of Noah անունով: Ներկաները՝ մեծ մա-սամբ օտարներ, հաղորդակից դարձան ՀայոցՊատմութեան, մեր չքնաղ երկրին տեսարժանվայրերուն, գեղեցիկ բնութեան, մեծ թիւով եկե-ղեցիներու եւ վանքերու, արուեստի կեդրոններու,եւայ լն : Այս ձեռնարկը աւելի քան երկու եւ կէսժամ ներկաները կապուած պահեց հայկականժառանգու-թեան ծանօթացման:

«Չեմ յաւակնիր թէ մենք աշխարհի լաւագոյնստեղծագործ ժողովուրդն ենք, սակայն հեզօրէնկ’ընդունիմ որ ամենալաւերուն մաս կը կազմենք»,ըսաւ դասախօսուհին: Ան նշեց թէ հայերը, սերածՆոյ Նահապետի ամենակրտսեր տղուն՝ Յափէթէն,ի ր ե ն ց ձ ի ր ք ե ր ն ո ւ կ ա ր ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը բ ա շ խ ե -լով ամէնուր, դարերու ընթացքին բերին իրենցմ ա ս ն ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն ը ա շ խ ա ր հ ի ք ա ղ ա ք ա կ ր թ ո ւ -թեան:

Մեր առջեւ պարզուեցան հիանալի օրինակներհամբաւաւոր հայերու գործունէութիւններու մա-սին: Հայերը վաղուց առեւտրականներ էին: Ըստպատմաբան եւ փիլիսոփայ Քսենոֆոնի, անոնք

իրենց ուղղամտութեամբ, խօսքի եւ սկզբունքիհաւատարմութեամբ, առեւտուրի մէջ վստահե-լիութեան համբաւ վաստկած էին շատ մը երկիր-ներու մէջ: Ան խօսեցաւ մեր գիտնականներու եւհնարողներու մասին: Անանիա Շիրակացի՝ ծնած611-ին, փիլիսոփայութեան, մաթէմաթիկի, տիե-զերագիտութեան (cosmology) , արխիւագիտու-թ ե ա ն հ ի մ ն ա դ ի ր ը ե ղ ա ւ : Յ ո վ հ ա ն ն է ս Ա բ գ ա րԱդամեան ծնած 1897-ին, հնարած է գունաւորհ ե ռ ա տ ե ս ի լ ը , ո ր ո ւ ի ր ա ւ ա ս ո ւ թ ի ւ ն ը ( p a t e n t )ս տ ա ց ա ծ է 1 9 2 8 Մ ա ր տ 3 1 - ի ն : Հ ա ն ր ա ծ ա ն օ թՎիքթոր Համբարձումեան աստղաբաշխը (1908-1996): Ներկայիս NASA-ի Robert Curiosity Missionon Mars-ի անձնակազմին մաս կը կազմեն 14 հայմասնագէտներ: Իսկ Րէյմոնտ Տամատեան 1969-ին հնարած է Magnetic Resonance Imaging (MRI)որ յեղափոխած է բժշկութիւնը: Ամենաերիտա-սարդ հնարողն է 17-ամեայ գանատահայ ուսա-նողուհի Անիա Բողարեանը որ հնարած է dialysis-ի գործնական, պարզ եւ մատչելի մեքենան: Ապադ ա ս ա խ օ ս ը հ ա կ ի ր ճ կ ե ր պ ո վ ա ն դ ր ա դ ա ր ձ ա ւհայոց կրօնաեկեղեցական կեանքին: Նախապէսարեւը պաշտող հայերը 301 թուին Հայաստանըվերածեցին առաջին երկրին, որ ընդունեց Քրիս-տոնէութիւնը որպէս պետական կրօնք, Հռոմէնիսկ առաջ:

Վերջերս Ս. Գրիգոր Նարեկացին (Աստուածա-բան, փիլիսոփայ եւ հայ եկեղեցւոյ դաստիարակ)պարգեւատրուեցաւ «Տիեզերական Եկեղեցւո յՏոքթոր» տիտղոսով, Ն .Ս. Հռոմի ՖրանչիսկոսՔահանայապետին կողմէ:

Ապա լուսարձակի տակ առնուեցան կարգ մըհ ռ չ ա կ ա ւ ո ր հ ա յ կ ի ն ե ր : Ա ն ի թ ա Ք ո ն թ ի Կ ա ր ա -ք ո շ ե ա ն , տ ա ղ ա ն դ ա շ ա տ , ա շ խ ա ր հ ի ա ռ ա ջ ի նովկիանոսագէտ կինը եղաւ, Ժագ Քուսթոյի լաւբարեկամը եւ գործընկերը: Հեղինէ Պանօ Պեկում,զարգացած ու գեղադէմ պարմանուհի, դուստրըՀ ն դ կ ա ս տ ա ն ի պ ա լ ա տ ա կ ա ն Ա ս ս ա ֆ Խ ա ն ի ,եղաւ գահաժառանգ իշխանի կինը եւ իր մահէնե տ ք ի ր ա մ ո ւ ս ի ն ը ի յ ի շ ա տ ա կ ի ր ե ն կ ա ռ ո ւ ց ե լտուաւ նշանաւոր Taj Mahal-ը: 1918-ին ՏիանաԱբգար գրագէտ եւ առաջին հայ քաղաքագէտկինը , եղաւ Ճափոնի մէջ Հայաստանի դեսպա-նը:

Իր շնորհակալական խօսքերուն մէջ դասա-խօսուհին յայտնեց թէ Տէր Վազգէն Պոյաճեա-նի աջակցութիւնը մեծ փայ լք տուաւ այս ե լո յ -թին:

Պատուաբեր եւ օգտաշատ ձեռնարկ մըն էր:Վարձքը կատար բոլորին:

Ներկայ մը

Ի ՅԻՇԱՏԱԿ ՄԵՐ ՍՐԲԱԴԱՍՈՒԱԾՆԱՀԱՏԱԿՆԵՐՈՒՆ ...

Եւրոպական ԽորհուրդիԽորհրդարանականվեհաժողովի բանաձեւինմէջ «Բռնագրաւում»բառը փոխարինուած է«Լեռնային Ղարաբաղիտագնապին մասին»բառերով

Եւրոպական Խորհուրդի Խորհրդարա-նական վեհաժողովի հայկական պատուի-ր ա կ ո ւ թ ե ա ն ա ն դ ա մ , հ ա ն ր ա պ ե տ ա կ ա նպատգամաւոր Արփինէ ՅովհաննիսեանTert .am-ին յայտնած է , որ վեհաժողովիքուէարկութեան ներկայացուած «Ատրպէյ-ճանի մէջ ժողովրդավարական կառոյցնե-րու գործունէութիւնը» վերնագիրով փաս-տաթուղթը որդեգրուած է իբրեւ բանաձեւ,սակայն Լեռնային Ղարաբաղի որոշ տա-րածքներու մասին տեղ գտած «բռնագրա-ւում» բառը փոխարինուած է «ԼեռնայինՂարաբաղի տագնապին մասին» բառերով:

Ն շ ե ա լ բ ա ռ ի փ ո փ ո խ ո ւ թ ե ա ն հ ա մ ա րհայկական պատուիրակութեան ներկա-յացուցած նախագիծը որդեգրուած է 85թեր եւ 78 դէմ քուէներով:

« Լ ե ռ ն ա յ ի ն Ղ ա ր ա բ ա ղ ի տ ա գ ն ա պ ի նմասին» բառերը ամբողջութեամբ կը հա-մ ա պ ա տ ա ս խ ա ն ե ն թ է ՛ Ե Ա Հ Կ - ի Մ ի ն ս ք իխումբի բառապաշարին, թէ՛ ալ միջազգա-յին ընդունուած բառապաշարին: Բանա-ձ ե ւ ը ո ր դ ե գ ր ո ւ ա ծ է , ս ա կ ա յ ն ա ն ո ր մ է ջայլեւս գոյութիւն չունի «բռնագրաւուած»բառը», ըսած է ան:

Փ ա ս տ ա թ ո ւ ղ թ ի ն հ ե ղ ի ն ա կ ն ե ր ն է ի նՀսկողութեան յանձնախումբի անդամներՓետրօ Ակրամունթ եւ Թատէուշ Իվինսքի:Փաստաթուղթի բնագիրին մէջ նշուած էր,թէ Հայաստանը բռնագրաւած է ԼեռնայինՂարաբաղը:

4 • ABAKA • LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015

Ամավերջի հանդէսներ Թորոնթոյի Ս. Երրորդութիւն Հայց. Առաքելականեկեղեցւոյ Ս. Սահակ-Ս. Մեսրոպ Ազգային Շաբաթօրեայ վարժարանի

Շաբաթ 13, Յունիս 2015-ին Ս. Ե.Հ. Ա. Եկեղեցւոյ Մակարոս Արթին-եան ներքնասրահը ժամադրավայրնէր Ս. Սահակ-Ս. Մեսրոպ ազգայինշաբաթօրեայ վարժարանի դպրո-ցական երգահանդէսին եւ մանկա-պարտէզի աւարտական հանդէսին:

Հ ի ւ ր ե ր ե ւ ծ ն ո ղ ք ն ե ր լ ե ց ո ւ ց ա ծէին սրահը ու բոլորը անձկութեամբկ ս պ ա ս է ի ն Թ ե մ ի ս Ա ռ ա ջ ն ո ր դ ՝ Տ .Աբգար Եպս. Յովակիմեանի, հովիւ՝Արժանապատիւ Տ. Զարեհ Ա. Քհնյ.Զարգարեանի, եկեղեցւոյս ծխականխ ո ր հ ո ւ ր դ ի Ա տ ե ն ա պ ե տ ՝ Տ ի ա րՕ հ ա ն ն է ս Յ ո վ հ ա ն ն է ս ե ա ն ի , ե ւդպրոցի Տնօրէնուհի՝ Դոկտ. ԱրփիՓանոսեան Մըթարթի պաշտօնա-կան մուտքին ու ծափերու ընդմէ-ջ է ն , յ ո տ ը ն կ ա յ ս ՝ յ ա ր գ ա ն ք ի լ ռ ո ւ -թեան մէջ, ներկաները հետեւեցանգանատական, հայկական եւ դպրո-ցական հիմներգներուն:

Տնօրէնուհի տիկին Փանոսեանկ ա տ ա ր ե ց բ ա ց մ ա ն խ օ ս ք ը ե ւ ի րհ ր ճ ո ւ ա ն ք ը ա ր տ ա յ ա յ տ ե ց բ ո լ ո ր իներկայութեան:

Հ ա կ ի ր ճ օ ր է ն ա ն դ ր ա դ ա ր ձ ա ւ2014-2015 տարեշրջանի ուսում-ն ա կ ա ն ն ո ւ ա ճ ո ւ մ ն ե ր ո ւ ն , գ ո վ ե ց

ուսուցիչներն ու իրենց օգնականնե-րը, որոնք իրենց լաւագոյնը տուին,այս վարժարանի աշակերտութեանջամբելով մայրենի լեզուն, անոնցհոգիներուն մէջ սերմնացանեցինհ ա յ ո ւ թ ե ա ն պ ա տ կ ա ն ե լ ի ո ւ թ ե ա նոգին, հայ երգն ու պատմութիւնն ուկրօնքը:

Շարունակելով ըսաւ թէ յառաջի-կայ Սեպտեմբերին դպրոցական նորտարեշրջանը 2015-2016 սկսելուպատրաստութեան որ կը զուգադի-պի վարժարանի 60-ամեակին, նորա ւ ի ւ ն ո վ ե ւ ե ռ ա ն դ ո վ ա ւ ա ն դ ե լ ո ւիրենց Մայրենի լեզուն եւ զիրենքպատրաստելու վաղուայ ապագայիառողջ հայ սերունդը:

Անդրադարձաւ մանկապարտէզիաւարտական աշակերտներուն ու-սուցիչներուն եւ օգնականներունմ ա ղ թ ե լ ո վ ի ր ե ն ց ո ւ ր ա խ ա ր ձ ա -կուրդ:

Ապա ընթացք առաւ յայտագիրըո ւ 1 4 հ ա յ կ ա կ ն ե ր , ա ռ ա ն ձ ի ն ո ւխ մ բ ա կ ա ն ե ր գ ե ր ո վ ո ւ ա ր տ ա ս ա -նութիւններով իրենց տաղանդներըցուցաբերեցին:

Տեղի ունեցաւ վկայականներուբաշխում եւ տնօրէնուհի Տիկ. Փա-նոսեանի եւ իրենց ուսուցիչէն ստա-ցան իրենց վկայագրերը. Իւրաքան-չիւր աշակերտ ապագայի իր բաղ-ձանքը յայտնեց ու այնպէս կ՛երեւիթէ ուսուցիչներու եւ օդաչուի փա-

ղանգ մը պիտի ունենանք: Միայնմ է կ տ ղ ա յ ո ւ զ ե ց H o c k e y խ ա ղ ց ո ղըլլալ ու խաղալ league-ի մէջ: Ներ-կաներու ծափերու տարափին տակկարգով բեմէն հեռացան:

Հրաւիրուեցաւ եկեղեցւոյս հովիւ՝Արժ. Տ. Զարեհ Ա. Քհնյ . Զարգար-եանը իր խօսքը ըսելու:

Տէր Հայրը իր ուրախութիւնը այս

ձագուկներու ծաղիկ դասարանէնշրջանաւարտ ըլլալուն, գովեց Տնօ-րէնուհի Դոկտ. Արփի Փանոսեանըու իր ուսուցչական եւ օգնական-ներու կազմը իրենց գովելի եւ ար-դ ի ւ ն ա ւ է տ ա շ խ ա տ ա ն ք ի ն հ ա մ ա րշ ն ո ր հ ա կ ա լ ո ւ թ ի ւ ն յ ա յ տ ն ե ց խ ն ա -մ ա կ ա լ մ ա ր մ ն ի հ ո գ ա ծ ո ւ թ ե ա ն ո ւծնողաց, որոնք մեծ զոհողութեամբշաբաթ առտուները իրենց զաւակ-ները դպրոց կը բերեն իրենց մայրե-նի լեզուն սորվելու:

Պահը եկած էր դպրոցական եր-գահանդէսը սկսելու:

Դպրոցի առաջին չորս դասարան-ները Ա.Բ.Գ.Դ. կարգապահութեամբբ ե մ բ ա ր ձ ր ա ց ա ն ե ր գ ա հ ա ն դ է ս ըս կ ս ե լ ո ւ ի ր ե ն ց կ ա ր ո ղ խ մ բ ա վ ա րուսուցչուհի՝ Նայա Նաւասարդեանիղեկավարութեամբ:

Իրերայաջորդ երգերու ընթաց-ք ի ն խ օ ս ն ա կ ը ը ն դ մ ի ջ ե լ ո վ ե ր գ ա -հանդէսը յայտարարեց թէ հաճելիանակնկալի մը յայտարարութիւն մըպիտի ընէ ու յետոյ երգահանդէսըպիտի շարունակուի: Այժմ մեր եկե-ղեցւոյ հովիւի առաջնորդութեամբմ ո ւ տ ք պ ի տ ի գ ո ր ծ է Հ ա յ Բ ա ր ե -գործական Ընդհանուր Միութեանյարգարժան Նախագահ Պրն. ՊերճՍեդրակեանը ու իրեն ընկերակցող-ները: Ծափերու ընդմէջէն ներկայժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը ի ր ե ն ց հ ա ճ ո ւ թ ի ւ ն ըա ր տ ա յ ա յ տ ե ց ի ն ա յ ս բ ա ց ա ռ ի կ

պատուին համար:Յայտագիրը ընթացքը շարունա-

կեց ու ոգեւորիչ եւ եռանդուն երգե-րով ներկաներու տրամադրութիւն-ները բարձրացուցին:

Երգահանդէսի Ա. Բաժինը վեր-ջացաւ ներկաներու գոհունակ ծա-փ ե ր ո վ , ո ր ո ւ ն յ ա ջ ո ր դ ե ց Ե . Զ . Է . Ը .դասարաններու աշակերտները:

Հոս կարժէ մի քանի խօսք ըսելՆատա Նաւասարդեանի երաժշտու-թեան գիտութեան ու կարողութեանմ ա ս ի ն : Յ ա յ տ ա գ ի ր ը ա մ բ ո ղ ջ ո ւ -թեամբ 18 երգերէ կը բաղկանար,ո ր ո ն ք ն ո ւ ի ր ա ծ է ի ն , բ ն ո ւ թ ե ա նկենդանիներու ընտանիքի անդամ-ներու, մայրերու, ընկերներու, ազ-գային ու հայրենասիրութեան, այսբ ո լ ո ր ը ե ր գ ո ւ ե ց ա ն « գ ո ց » ա ռ ա ն ցթղթիկներու, եւ այդ արդէն մեծ ճիգկը կարօտէր, եւ որովհետեւ երգըս ի ր ց ո ւ ց ա ծ է ր ա շ ա կ ե ր տ ն ե ր ո ւ նա ն ո ն ք կ ր ց ա ն ա պ ր ո ւ մ ո վ ո ւ ա ն -սխալ ներկայացնել երգերը դրսեւո-րելով Նատա-ի կարողականութիւնըՍարդարապատի նուիրուած երգովերգահանդէսը վերջացաւ:

Խօսնակը հրաւիրեց Նախագահ՝Պ ր ն . Պ ե ր ճ Ս ե դ ր ա կ ե ա ն ը , ո ր ի րուրախութիւնը արտայայտեց անա-կ ը ն կ ա լ ա յ ս գ ե ղ ե ց ի կ հ ա մ ե ր գ ի ններկայ ըլլալով, գովեց շաբաթօրեայվարժարանի տարած աշխատանքը,շնորհաւորեց Թորոնթոյի Ս. Ե. Հ. Ա.

Եկեղեցին ու հովիւը ու յաջողութիւնմաղթեց բոլորին:

Հովիւ Տէր Զարեհը դարձեալ գո-վեստով արտայայտուեցաւ դպրոցիա ն ձ ն ա կ ա զ մ ի մ ա ս ի ն ե ւ ա ն ո ն ցտարած գովելի ուսումնական տարիմը ունենալուն համար, ապա հրա-ւ ի ր ե ց Թ ե մ ի ս Բ ա ր ե խ ն ա մ Ա ռ ա ջ -

ն ո ր դ ՝ Տ . Ա բ գ ա ր Ե պ ս . Յ ո վ ա կ ի մ -եանը իր խօսքը ըսելու: Սրբազանըգովեստով արտայայտուեցաւ տար-ւած աշխատանքին ու ճիգերուն հայմանուկին հայեցի մթնոլորտի մէջհայեցի դաստիարակութիւն տալով,յ ա ջ ո ղ ո ւ թ ի ւ ն մ ա ղ թ ե ց ո ւ պ ա հ -պանիչով վերջ գտաւ դպրոցականերգահանդէսը: Ներկաները հրաւիր-ւեցան յաջորդ օրուայ Աւարտականհանդէսին:

Տեղի ունեցաւ հիւրասիրութիւն:Կ ի ր ա կ ի 1 4 , Յ ո ւ ն ի ս 2 0 1 5 կ . վ .

ժամը 2.30-ին տեղի ունեցաւ 2014-2015 Աւարտական 8-րդ դասարանիհ ա ն դ է ս ն ո ւ վ կ ա յ ա կ ա ն ա ց բ ա շ -խումը Ս. Ե. Հ. Ա. Եկեղեցւոյ մէջ:

Հ ր ա ւ ի ր ե ա լ ն ե ր , ծ ն ո ղ ն ե ր ե կ ա ծէին, վկայելու իրենց զաւակաց 8-րդԴ ա ս ա ր ա ն ի Ա ւ ա ր տ ա կ ա ն հ ա ն դ է -սը: 16 պարման պարմանուհիների ր ե ն ց մ ա ս ն ա ւ ո ր զ գ ե ս տ ն ե ր ո վդասի մէջ իրենց նշանակուած տե-ղերը գրաւեցին:

Ն ա տ ա Ն ա ւ ա ս ա ր դ ե ա ն ի դ ա շ -նակի նուագակցութեամբ յոտնկայսն ե ր կ ա ն ե ր ը հ ե տ ե ւ ե ց ա ն գ ա ն ա -տական, հայկական եւ դպրոցի հիմ-ներգներուն:

Շ ր ջ ա ն ա ւ ա ր տ դ ա ս ա ր ա ն ի թ էդաստիարակ-ուսուցիչ եւ թէ հան-դիսութեան խօսնակ Տիար Անդրա-նիկ Չի լինկիրեան ուրախութիւնըյայտնեց շրջանաւարտներուն հետ

իր ունեցած տարուայ մը փորձառու-թ ե ա ն ե ւ յ ա ջ ո ղ ո ւ թ ե ա մ բ ի ր ե ն ցդասաւանդութիւններուն հետեւե-լուն, անոնք այսօր եկած են իրենցվկայականները ստանալու, խօսքըբոլորին ուղղելով թելադրեց չմոռ-ն ա լ հ ա յ ե ր է ն ը ի ր ե ն ց հ ա յ ը լ լ ա լ ո ւ

Շար. էջ 12

|AKOB WARDIWAÂ:AN

Սփիւռքին ծանօթ անուն մըն է ,անկասկած, Պուրճ Համուտը։ Ցե-ղասպանութենէն վերապրող հայու-թեան մը գաղթավայրը, որ կը պահէի ր ե ր է կ ի ե ր կ ր ի ն ք ա ղ ա ք ն ե ր ո ւ նանունները, որոնք թաղամասերումէջ մկրտուեցան որպէս Նոր Ատա-ն ա , Ն ո ր Մ ա ր ա շ , Ն ո ր Ս ի ս , Ն ո րԱմանոս։ եւ անոնք այսպէս ապրե-ցան համախմբուած Կիլիկեան երա-զի մը տեսիլքով մօտ 70 տասնամ-եակներ թէ անպայմանօրէն անոնքպիտի վերադառնան իրենց պապե-նական տուները։ Հայու Աստուածըմ ի ´ շ տ ա լ կ ը կ ա մ ե ն ա ր ա յ դ տ ո ւ ն -դ ա ր ձ ը կ ա տ ա ր ե լ մ ե զ ի հ ա մ ա ր ,սակայն … օտարներու միւս աստ-ւ ա ծ ն ե ր ը չ կ ա մ ե ց ա ն ե ր բ ե ´ ք ։ ո ւՊուրճ Համուտի մէջ հասակ առածու յաջողութիւններ արձանագրածե ր ի տ ա ս ա ր դ ո ւ թ ի ւ ն ը ա յ դ ն ե ղ լ ի կթաղերէն հեռացան Պէյրութի գեղա-տեսիլ արուարձանները, ուր կազ-մեցին հայ ընտանիքներ եւ ուրիշ-ներ ալ ընդմիշտ մեկնեցան դէպիԱ մ ե ր ի կ ա ն ե ր ը ։ ք ի չ ե ր ա ն ո ն ց մ էգաղթեցին Հայաստան։ Միայն գա-ցին անոնք որոնք հայրենադար-ձութեան օրերուն` 1946-1948 տա-րիներուն խորունկ հայրենասիրու-թեամբ բարձրացան նաւ երթալուդէպի Խորհրդային Հայաստան, ուրկազմեցին իրենց բոյնը եւ հասակ,գիտութիւն ու կրթութիւն տուին այդնորահաս սերունդին։

Յունիս 9, 2015, երեքշաբթի օր,Առաջնորդանիստ Ս. Վարդան ՄայրՏաճարի ներքնասրահին մէջ ներ-կայացուեցաւ Պուրճ Համուտ հայա-ւ ա ն ը , ա ն գ լ ե ր է ն լ ե զ ո ւ ո վ ե ր ի տ ա -սարդ լրագրող ու արուեստագէտլ ո ւ ս ա ն կ ա ր ի չ Ա ր ի ա ն Ա թ է շ ե ա ն -Տըլագամբայնի կողմէ։ Ծնած է Պէյ-րութ, ոչ Պուրճ Համուտ, շրջանա-ւարտ Պէյրութի Ամերիկեան Համալ-սարանէն։ քաղաքացիական պա-տերազմի հետեւանքով եկած Նիւեորք, երբ չէր ճանչցած Պուրճ Հա-մուտը տակաւին։

Տաս տարիներ առաջ գաղափա-րը կը յղանայ վերադառնալ ծննդա-վայր եւ ճանչնալ Պուրճ Համուտն ուհոն ապրող հայութիւնը։ Կ’ունենայհանդիպումներ տեղւոյն արհեստա-ւ ո ր ն ե ր ո ւ ն , թ ե թ ե ւ ա ր դ ի ւ ն ա բ ե -րութեամբ բանող գործարաններուտէրերուն, վերջապէս մեր գիտցածՊուրճ Համուտի մէջ տակաւին յա-մ ա ռ օ ր է ն հ ա ս տ ա տ ո ւ ա ծ տ ե ղ ւ ո յ նհայութեան բեկորներուն։

Անշուշտ գեղեցկօրէն ներկայաց-ւած ու այս առթիւ պատրաստուածերկլեզու (ֆրանսերէն ու անգլերէն)ալպոմը մնայուն յիշատակելի ալպոմմը պիտի մնայ վաղուան այն պատ-մ ա բ ա ն ի ն ե թ է ո ւ զ է ք ս ա ն ե ր ո ր դդ ա ր ո ւ ս կ ի զ բ ի լ ի բ ա ն ա ն ա հ ա յ ո ւ -թեան ծանօթանալ։

Ժողովրդական դէմքեր են ներկա-յացուածները ու եթէ այս ալպոմըլոյս տեսած ըլ լար քսանամեակ մըառաջ` խորհրդային կարգերու օրե-րուն, Արեւմուտքը եւ անոր հաւա-

տ ա ց ո ղ մ ե ր կ ա ր գ մ ը կ ա զ մ ա կ ե ր -պութիւններ պիտի գրէին ու ըսէինթէ հեղինակը` Արիան ընկերվարա-կան-ժողովրդական վարդապետու-թ ե ա ն հ ա մ ո զ ո ւ մ ն ե ր ո վ հ ա ս ա կառած ըլլալով ներկայացուցած է իրգործը հետեւելով այդ օրերու խոր-հըրդահայ նմանօրինակ հրատարա-կութիւններուն։ Բարեբախտաբարայդ օրերը այլեւս հեռու են մեզմէ ուՊ ո ւ ր ճ Հ ա մ ո ւ տ ը ե ւ ա ն ո ր հ ա յ ո ւ -թիւնը այ լեւս կազմակերպութեանմը մենաշնորհեալ դաշտը չէ , այն-պէս ինչպէս Մայր Աթոռին իր հա-ւատարմութիւնը տուող առաջնոր-դարանի Գրիգոր Զօհրապ Տեղեկա-տ ո ւ ո ւ թ ե ա ն Կ ե դ ր ո ն ը ե ւ Հ Բ Ը Մ ըմիասնաբար կը կազմակերպեն սոյնդասախօսութիւնը։

Բ ա ց մ ա ն խ օ ս ք ը կ ը կ ա տ ա ր էԱռաջնորդարանի Հայ Դպրոցներուծ ր ա գ ր ի տ ն օ ր է ն Տ ի կ ի ն Կ ի լ տ ա

քիւբելեան։ իր այս գիրքն ու կա-տ ա ր ա ծ ա շ խ ա տ ա ն ք ը կ ը ն ե ր կ ա -յացնէ նոյն ինքն հեղինակը, տալովնաեւ տեղեկութիւններ այսօրուանբնակիչներու մասին: Հայերու պար-պ ո ւ մ ո վ ս ո ւ ր ի ա ց ի ն ե ր ո ւ ե ւ ք ի ւ ր -տերու թուային աճը կրնայ օր մըկարեւոր տեղ ունենալ Լիբանանիայլապէս սրացած միջ- յարանուա-ն ա կ ա ն յ ա ր ա բ ե ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ նվրայ։ իսկ աւարտին փակման խօս-քը կը կատարէ ՏեղեկատուութեանԿեդրոնի տնօրէն Դանիէլ Վրդ. Ֆըն-տըգլեան։ Ներկայ էին հոգեւոր հայ-րեր, ինչպէս եղիշէ Արք. Կիզիրեանե ւ Ա ն ո ւ շ ա ւ ա ն ե պ ս . Դ ա ն ի է լ ե ա ն ,երկուքն ալ Անթիլիասի դպրեվան-ք է ն շ ր ջ ա ն ա ւ ա ր տ ն ե ր . ա ռ ա ջ ի ն ը `հին սերունդին եւ երկրորդը ` նորսերունդին երկու պատուական ներ-կայացուցիչներ։

Ա ռ ի թ տ ր ո ւ ե ց ա ւ ն ե ր կ ա ն ե ր ո ւ նտալ հարցեր։ Յատկանշական էրմ ա ն ա ւ ա ն դ Հ Բ Ը Մ ի Կ ե դ ր ո ն ա կ ա նՎ ա ր չ ա կ ա ն Ժ ո ղ ո վ ի ա ն դ ա մ ե ր -ւանդ Տէմիրճեանի հարցը թէ հա-յ ա շ ա տ ա յ ս ա ւ ա ն ի ն ա ն ո ւ ն ը տ ա -կաւին կը մնայ Պուրճ Համուտ, երբդիւրութեամբ կարելի պիտի ըլ լարզայն հայացնելու։

Թերթատելով հոն են իրենց ար-հեստանոցներուն մէջ նկարներովկօշկակարներ Վարուժան Խնճեանըե ւ Գ ր ի գ ո ր է զ ա ճ ե ա ն ը , ձ կ ն ո ր սՊօղոս Սվաճեանը` ծանօթ քալաշ-նիքով անունով, կազմարար ԳրիգորՄկրտիչեանը, նկարահան Վահան

Շար. էջ 12

LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015 • ABAKA • 5

Թէքէեան Կենտրոնում «Յիշողութիւն» խորագիրը կրողմիջազգային լուսանկարչական ցուցահանդէս

« Թ է ք է ե ա ն Կ ե ն տ ր ո ն » հ ի մ ն ա դ ր ա մ ի , Հ ա յլուսանկարիչների ազգային ասոցիացիայի եւինթերնեթ-ռեսուրս PhotoPodium.com-ի հովա-նաւորութեամբ Թէքէեան Կենտրոնում բացուեց«Յիշողութիւն» խորագիրը կրող միջազգայինլուսանկարչական ցուցահանդէսը՝ նուիրուածՀայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին:Ձեռնարկի բացմանը ներկայ էին արուեստա-գէտներ, արուեստասէրներ, Մայր Աթոռ Սուրբէջմիածնի ներկայացուցիչ, այլ հիւրեր:

Ց ո ւ ց ա հ ա ն դ է ս ի ն ն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ա ծ է ի ն հ ի ն գե ր կ ր ի / Հ ա յ ա ս տ ա ն , Վ ր ա ս տ ա ն , Ռ ո ւ ս ա ս տ ա ն ,ԱՄՆ, Սիրիա / երեսուն լուսանկարչի շուրջ եօ-թանասուն աշխատանք:

Ցուցահանդէսի բացմանը հիւրերին ողջունեցԹԿՀ տնօրէն Ա. Ծուլիկեանը եւ իր խօսքում կա-րեւորեց ձեռնարկը, որն արտայայտում էր բա-ւականին խորը իմաստ եւ միջազգային հանրու-թեան ուշադրութիւնը եւս մէկ անգամ բեւեռումէր 100 տարի առաջ գործած ոճիրին:

Հայ լուսանկարիչների ազգային ասոցիացիա-յի նախագահ Ս. Յակոբեանը նոյնպէս շեշտեցն մ ա ն օ ր ի ն ա կ ց ո ւ ց ա հ ա ն դ է ս ն ե ր ի կ ա ր ե ւ ո ր ո ւ -թիւնը Հայաստանում լուսանկարչական արուես-

տ ի զ ա ր գ ա ց մ ա ն գ ո ր ծ ո ւ մ ե ւ յ ա ւ ե լ ե ց . « Յ ի շ ո -ղութիւնը մարդկային զգացողութիւններից է, որըբոլորիս ուղեկցում է կեանքի ընթացքում: Այսլուսանկարներում մենք տեսնում ենք բազմազանյիշողութիւններ՝ երիտասարդ օրերի, հարազատ-ների, ապրած դժուարութիւնների ու տանջանք-ների»:

ԹԿ հիմնադրամն անակնկալ էր պատրաստելցուցահանդէսի մասնակիցներին՝ ցուցահանդէսըմրցութային էր:

«Թէքէեան Կենտրոն» հիմնադրամի նախա-գ ա հ Վ ա ր դ ա ն ո ւ զ ո ւ ն ե ա ն ը ո ղ ջ ո յ ն ի ե ւ գ ն ա -հատանքի խօսք ուղղեց բոլոր մասնակիցներին,իսկ լաւագոյն երեքին յանձնեց պատւոգրեր եւմրցանակներ.

Գլխաւոր մրցանակ՝- րաֆֆի էլէյճեան /լուսանկար՝ «Յիշում եմ եւ

պահանջում»/- Ա զ ա տ ո ւ հ ի ( Տ ա թ ե ւ ) Մ ն ա ց ա կ ա ն ե ա ն / լ ո ւ -

սանկար՝ «Սեն Արեւշատեան՝ գիտնական»/ խրա-

խուսական մրցանակ՝- Բերտա Մարտիրոսեան /լուսանկար՝ «Անա-

նուն դիմանկար»/Միւս բոլոր հեղինակներին տրուեցին շնորհա-

կ ա լ ա գ ր ե ր ց ո ւ ց ա հ ա ն դ է ս ի ն մ ա ս ն ա կ ց ո ւ թ ի ւ նունենալու համար:

Լուրեր Նիւ եորքէՆ

ԾԱՆՕԹԱՑՆեԼ ՊուրՃ ՀԱՄուՏի ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՄԹՆոԼորՏԸ

WIGHN ~ROUNY:AN

Բոլորս ալ գիտենք որ ան նան-սիին չպատկանիր եւ յարմարեցումմըն է Delphine Jacquart-ի գրքէն մէկգ լ ո ւ խ ի ն , բ ա յ ց ե ւ ա յ ն պ է ս ա յ դ ո չսովոր թատերական գործը, որունշատերս ներկայ եղանք մէկէ աւելիառիթներով, նանսիին երեւակայու-թ ե ա ն ծ ն ո ւ ն դ ն է ո ւ կ ը կ ր է ա ն ո րդրոշմը՝ յանդուգն, նորարար եւ այսանգամ՝ հանդիսատեսը յուզող. իրլռութեա’մբ. իր երաժշտութեա’մբ.իր խենդութեա’մբ: արուեստի կա-տարեալ գործ մը:

Գրուեցաւ «  Je m’appel le Gomi-das  » -ին մասին, բայց ես հոս ըն-թերցողին հետ կ’ուզեմ բաժնել այդգործին մասնակցողներէն ոմանցտպաւորութիւնները՝ քաղուած չոր-րորդ ներկայացումէն անմիջապէսետք, որովհետեւ նշանակալի կրնանըլ լալ բո լորիս համար եւ քանի որպարտականութիւն չէի առած պարզհանդիսատեսին հետ զրուցելու:

կոմիտասի ներաշխարհը յայտ-նաբերել ե’ւ հետաքրքրական էր ե’ւալ ցնցող: Դժուար է հասկնալ խո-ր ո ւ թ ի ւ ն ը ա ն ո ր տ ա ռ ա պ ա ն ք ի ն :արուեստի անվիճելի հսկայ մը՝ չար-չարուած ու բանտարկուած հոգիովոր հանդիսատեսին մօտ ակնթար-թի մը մէջ ամէն տեսակ զգացում-

ներու ո լորտ մը կը ստեղծէ: զայնմ ա ր մ ն ա ւ ո ր ե լ դ ժ ո ւ ա ր է ր , մ ա ն ա -ւ ա ն դ ո ր շ ա տ բ ա ն չ է ի գ ի տ ե ր ի րմ ա ս ի ն . . . կ ո մ ի տ ա ս ի կ ե ա ն ք ը մ ի -միայն կրնայ աւելի ամրագրել հայ-կականութիւնը մեր մէջ:

Գ ր ք ի մ ը թ ա տ ե ր ա կ ա ն ն ե ր կ ա -յ ա ց ո ւ մ ը ը ն դ հ ա ն ր ա պ է ս հ ե տ ա -քըրքրական կրնայ չըլ լալ շատերուհամար, բայց այս մէկը կրցաւ առա-ջին իսկ վայրկեանէն գրաւել հան-դիսատեսին ուշադրութիւնը՝ կոմի-տասը ներկայացնելով իր երաժըշ-տութեամբ, մոմերու խորհրդաւո-րութեամբ եւ պարզութեամբ: ար-դիւնքը՝ հո յակապ երեւակայածինգործ մը:

Բ ե մ ա դ ր ո ւ թ ի ւ ն ը ա ռ ի թ ե ղ ա ւյայտնաբերե լու կոմիտասի հոգե-կան աշխարհը, մոմերու խորհրդա-ւորութեամբ, չորս մօրուսաւոր կո-միտասներով եւ անոր երաժշտու-թեան հրեշտակային հնչիւններով:Մէկ խօսքով՝ ուղեւորութիւն մը դէ-պի իր հոգիին խորքը:

կոմիտասի ներկայացման 3 ան-գամ ներկայ եղայ, առաջինին լացի,երկրորդին ինքզինքս լաւ մը զսպե-ց ի ո ւ ե ր ր ո ր դ ի ն կ ր կ ի ն ա ր ց ո ւ ն ք -ներով այտերս թրջեցի: Հոյակապ ուզգացական ներկայացում:

Ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ի ն մ է ջ ն ս տ ա ծ ՝ լ ո ւ ռզիրենք կը դիտէի: ոմանք յուզուածէին ու թաշկինակով իրենց աչքերը

կ ը ս ր բ է ի ն , ո ւ ր ի շ ն ե ր ո ւ շ ա դ ր ո ւ -թեամբ եւ զարմանքով պաստառինվրայի լուռ ու խելագար կոմիտասինկը հետեւէին: անձնապէս կ’ապրէիկ ո մ ի տ ա ս ի ց ա ւ ը , մ ե ր մ է կ ո ւ կ է սմիլիոն նահատակներու ողբերգու-թիւնը : յուզիչ երգ եւ երաժշտու -թիւն որոնցմէ մաս մը առաջին ան-գամ ըլլալով կը լսէի:

Պէտք չէր փախցնել այս ներկա-յացումը: ...յիսուն վայրկեան անմո-ռ ա ն ա լ ի , փ շ ա ք ա ղ ո ղ ե ւ ա պ ր ո ւ մ -ներով լի: զգացի եւ ապրեցայ մերն ա խ ն ի ն ե ր ո ւ ն տ ա ռ ա պ ա ն ք ը ա յ դա տ ե լ ո ւ թ ե ա ն ո ւ վ ա յ ր ա գ ո ւ թ ե ա նօրերուն:

Je m’appelle Gomidas-ին մէջ դերստանձնելը բախտաւորութիւն կըսեպեմ: Պարզ բայց խորհրդաւոր բե-մայարդարումը մեզ տարաւ կոմի-տ ա ս ի ա շ խ ա ր հ ը ո ւ ր ա պ ր ե ց ա ն քա ն ո ր փ ա ռ ք ի ո ւ ր ա խ պ ա հ ե ր ը ե ւյետոյ տանջանքի ցաւագին օրերը:այս բոլորը առիթ եղան որ վերյիշեմիմ նախնիներս ու անոնց տառա-պանքը:

կոմիտասեան երգացանկի պրպը-տ ո ւ ք ի ժ ա մ ա ն ա կ ի ն ծ ի հ ա մ ա րյ ա յ տ ն ո ւ թ ի ւ ն ե ղ ա ւ հ ա ր ի ւ ր ա ւ ո րերգերու գոյութիւնը որ ժողովուր-դին ծանօթ չեն: այսպէս, ուրախու-թեամբ յայտնաբերեցի եւ մեկնաբա-նեցի Գութանը հաց եմ բերում եւՍարէն կու գաս երգերը:

ներկայացումը դիտեցի առաջինա ն գ ա մ փ ո ր ձ ի ժ ա մ ա ն ա կ ՝ լ ո ւ ս ա -նկարչական գործիքիս ոսպնեակինը ն դ մ է ջ է ն : Մ ի ն չ պ ա տ կ ե ր ն ե ր ո ւ ս

շ ր ջ ա ն ա կ ն ե ր ը կ ’ ո ր ո շ է ի , մ ի տ ք սանդադար հարց կու տար թէ ինչ-պէս նանսին յաջողած էր ձեռք ձգելկոմիտասի ժապաւէնը՝ արձանագ-րըուած խենթանոցին մէջ : յետոյիրողութիւնը պարզուեցաւ, եւ ներ-կ ա յ ա ց մ ա ն օ ր ը , ո ր պ է ս հ ա ն դ ի -ս ա տ ե ս , ծ ի ծ ա ղ ե ց ա յ մ ի ա մ տ ո ւ -թեանս վրայ: Սակայն արդար ըլլա-լու համար պէտք է ըսել որ, միակթերութիւնը որ կը մատնէր ժապա-ւ է ն ի ն վ ա ւ ե ր ա կ ա ն չ ը լ լ ա լ ը ա ն ո րյ ս տ ա կ ո ւ թ ի ւ ն ն է ր , ա ռ ա ն ց ո ր ե ւ էբիծի: այ լապէս, ամէն ինչ այնքանհարազատ ու բնական էր , որ դի-տողը իսկապէս կրնար մտածել որա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւ ա ծ ը կ ո մ ի տ ա ս ն է ր :Պարզապէս հոյակապ:

Je m’appel le Gomidas-ը գ լխուսմէջ արձագանգեց ներկայացումէնե տ ք ա մ բ ո ղ ջ գ ի շ ե ր ը ՝ չ ո ր ս կ ո մ ի -տասներուն եռալեզու մեկնաբանու-թ ե ա մ բ : Շ ա ր ո ւ ն ա կ կ ը կ ր կ ն ո ւ է ի ներկու երաժշտուհիներուն քաղցրձայները Տըլէ եամանով եւ կռուն-կով, ուժեղ ձայնը երիտասարդ եր-գիչին եւ տաս տարեկան պատա-նիին ջութակի վրայ հասուն մեկնա-բանութիւնը, մինչ ներկայացումըկ ’ ա ւ ա ր տ է ր հ ր ա շ ա լ ի Տ է ր ո ղ ո ր մ -եայով մը կոմիտասի վերջին աղեր-սագին նայուածքին ընդմէջէն՝ խլելովարցունքներ ներկաներէն եւ ինձմէ:

ապրի’ն բոլոր անոնք որոնք իրենցուղղակի կամ անուղղակի ներդրու-մը ունեցան արուեստի այս գործըհրամցնելու մոնթրէալահայութեան:Շնորհակալութիւն Հայ Բեմին:

6 • ABAKA • LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015

նանսիին կոՄիՏաՍը

Հարցազրոյց Տօքթ. ՄկրՏիչ Տարաքճեանի ՀեՏ

արժանավայել ուղին դէպի «Գրիգոր նարեկացի» մետալ

Հարցազրոյցը վարեց՝P:RY GOGOR:AN

«He (Megerditch Tarakdjian) has a peaceful way about him and hiswords reveal as highlysensitive human being»

(Magasin art’ - Bouhioui)

Բարի երեկոյ յարգելի Տօքթ. Մկրտիչ ՏարաքճեանԲարի երեկոյ, Պերճ:

Նախ, խորին շնորհակալութիւն, «Ապագայ» շաբաթաթերթին կողմէ,որ ձեր թանկագին ժամանակէն տրամադրեցիք մեզի, այս հետաքրքրա-կան հանդիպումին համար:Խնդրեմ:

Ուրեմն սկսինք, բարձր որակով, ձեր մասին պատրաստուած, բովան-դակալից ու գունաւոր գրքոյկէն՝ «Reflections»:

Գիրքը երբ տպուեցաւ, հետս Հայաստան տարի: Հոն շնորհանդէս ըրին, եւայդպէս սկսաւ կապս՝ Հայրենիքիս հետ: Նախ Եղիշէ Չարենցի տուն-թան-գարանին համար յանձնարարութիւն մը ունեցայ Չարենցի քանդակը պատ-ր ա ս տ ե լ ո ւ : Ա յ ս պ է ս ե ւ տ ա ր բ ե ր ա ռ ի թ ն ե ր ո վ , ա ր ո ւ ե ս տ ի մ ա ր զ է ն ն ե ր ս ,ճամբան բացուեցաւ:

Վերջերս Կոմիտասի արձանը ղրկեցի, նորաբաց իր անուան թանգա-րանին համար:

Գործերս շատ մը տեղեր տարածուած են: New Brunswick եւս քանդակ մըկայ Ministre de Transport ի համար: Մի քանի կտորներ ալ կան Եւրոպա,Աւստրալիա եւ Միացեալ Նահանգներ:

Շատ հետաքրքրական է, թէ ինչպէ՞ս կը որոշէք վերնագիրը (Title) ձերգործերուն, որովհետեւ եթէ նկատի առնենք, անոնք եղած են, շատ հա-րազատ, ճշգրտօրէն ներկայացնելով քանդակին իմասատը:

Ինծի համար վերնագիրը պէտք է բացայայտօրէն շարունակականը ըլլայներկայացուածին: Օրինակ՝ երբ դիտենք «խօսակցութիւն»ը (Conversation),կը տեսնենք ուրիշ ոչինչ, այլ , զոյգ մը` տարուած որոշ եւ յստակ խօսակ-ցութեամբ մը. իսկ երբ «Արգիլեալ պտուղ»ը (Forbidden fruit) կը դիտենք ան-միջապէս կ’երեւակայենք Ադամ եւ Եւան:

Շատ տպաւորիչ է «կապ»ը (Bond) մօր եւ դստեր միջեւ, երբ անոնքնստած դէմ-դիմաց, կեդրոնացած, դերձան կը մանեն, եւ այդ թելերը մերերեւակայութեան մէջ կը ստեղծեն այդ կապը:

Կայ եւ «Fruit Bearer»ը. պտուղը աթոռին վրայ, փոխաբերաբար պտղա-բերութիւն: Ինչպէս նաեւ «What’s new», որ մեր լեզուով «ի՞նչ կայ չկայ»ն է:

«The Troubadour»ը որ «աշուղ»նէ, նոյն ինքն Սայաթ Նովան է, որըստ գրքի յառաջաբանը գրողին՝« B e r n a r d M e n d e l m a n » ի , մ ե րտան դաշնակին վրայ պարապտեղ մը կար եւ անով լեցուեցաւ:Արկածի մը հետեւանքով արձա-նը կոտրեցաւ, ուրեմն վրան սազմ ը ա ւ ե լ ց ո ւ ց ի ե ւ ա հ ա մ ի ն չ ե ւայսօր տակաւին դաշնակին վրայէ Սայաթ Նովան:

Կ ա ր գ մ ը ա ր ձ ա ն ա գ ո ր ծ ն ե րկարեւորութիւն չեն տար վեր-ն ա գ ր ի ն : Ե ր բ ե մ ն կ ը կ ո չ ե ն«առանց վերնագիր»ի – withoutt i t le - որ ինծի համար անհաս-կնալի է:

Իմացանք, թէ Québecի մէջ,մրցանք մը եղած է կրնա՞յիքբացատրական տալ:

2004-ին Կոմիտասի արձանիմ ր ց ո յ թ մ ը ե ղ ա ւ , ո ր ո ւ ն մ ա ս -նակցեցան 32 հայ արուեստա-գ է տ ն ե ր ա շ խ ա ր հ ի բ ո լ ո ր ծ ա -գ ե ր է ն , Վ ր ա ս տ ա ն , Գ ա ն ա տ ա ,մասնաւորաբար մեծամասնութ-ե ա մ բ Հ ա յ ա ս տ ա ն է ն , ո ւ ր ե սարժանացայ 3-րդ մրցանակին:

Երբ կը դիտենք ձեր Կոմիտասը, կը տեսնենք թէ իր դէմքի արտայայ-տութիւնները որքա՜ն բնական են: Շրթունքները կարծես կ’աղօթեն:

Կարծես եռաձայն կ’երգեն:

Նմանապէս Պարոյր Սեւակի, Ուիլեամ Սարոյեանի կամ ԵրուանդԲաստրմաճեանի աչքերու տպաւորութիւնները: Աչքեր չեն միայն, այլնայուածք կայ անոնց մէջ:

Եթէ այդպէս չըլլայ, արձանը՝ գերեզմանաքար մը պիտի դառնայ: Եւ քանինիւթը բացուեցաւ, Պարոյր Սեւակի քանդակը՝ Հայաստանի դեսպանատանմէջ է Ottawa. իսկ աւելի նոր՝ Ալէն Յովհաննէսն ալ Կոմիտասի անուանպետական երաժշտանոցին մէջն է Երեւան:

Երկուքն ալ իմ գործերս են:Շար. էջ 12

LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015 • ABAKA • 7

S E C T I O N F R A N Ç A I S E

LUNDI 13 JUILLET 2015Editorial écrit en anglais

par Edmond Y. Azadian

et publié dans The Armenian

Mirror-Spectator en date

du 25 juin 2015

L’Arménie est un petit pays où foi-sonne les monuments anciens, et denombreuses statues de l’époque sovié-tique consacrées aux écrivains, com-positeurs et héros. Plusieurs monu-ments historiques et églises demeurenten mauvais état, en attendant que lesautorités compétentes les sauvent del’oubli.

Compte tenu de l’abondance demonuments, on hésite à proposer unautre monument dédié à la mémoire.Mais le temps est venu de se penchersur un autre chapitre sombre de l’his-toire arménienne et ériger une nouvel-le structure dédiée à la mémoire desvictimes des purges et exécutions sta-liniennes.

Je me suis toujours demandé pour-quoi les tyrans étaient si instruits etérudits et aptes à exterminer lesmeilleurs et les plus brillants des intel-lectuels. Il n’est pas nécessaire d’être àl’ère de l’inquisition pour retrouver desvictimes de la terreur intellectuelle.Même sous le règne de la reineElizabeth 1ère, alors que la littératureet l’art prospéraient en Grande-Bretagne, elle a eu du sang sur lesmains en coupant les têtes et lesmembres de beaucoup de ses contem-porains écrivains et savants.

Talaat Pacha semble avoir été toutaussi tyran « érudit » pour être enmesure de sélectionner et d’exécuterla crème de la communauté arménien-ne d’Istanbul, tels Daniel Varoujan,Krikor Zohrab, Yeroukhan, RoubenZartarian, Ardashes Haroutounian,Roupen Sevag, Komitas et 200 autresécrivains et leadeurs renommés.

Il est ironique de constater queStaline lui-même a fait preuve de lamême « distinction » pour exécuterCharents, Bakunts, Totovents, ZabelYessayan et 700 autres écrivains,savants, scientifiques et dirigeantspolitiques. En outre, des centaines demilliers d’autres personnes innocentesont été exilées en Sibérie où elles sontmortes de faim et de froid.

Le système soviétique a été un énor-me laboratoire d’ingénierie sur lapopulation qui s’est conclu par unéchec monstrueux.

Le système était tellement cyniquequ’il attribuait des quotas à chaquerépublique constitutive de l’union. Desnombres ont été attribués pour lesdéportations massives de citoyensordinaires. En outre, il y avait desquantités attribuées pour les écrivains,artistes et intellectuels à exécuter. Lesinstruments de torture ont été conçuspour être déplacés d’une république àl’autre afin d’extorquer des « aveux »des victimes potentielles. Une fois lesquotas recensés, il était de la tâche desbourreaux de trouver leurs victimes etde les envoyer devant le peloton d’exé-cution.

Des documents retrouvés récem-ment démontrent qu’Anastas Mikoyan,

célèbre homme d’Etat soviétique, avaitexhorté Staline à augmenter de 500 lenombre de victimes potentielles enArménie afin de se faire remarquer parle tyran.

En plus des centaines de milliersd’Arméniens exilés en Sibérie, on croitque Staline a délibérément choisi prèsde cent mille soldats arméniens pourservir de chair à canon pendant labataille de Kertch, en Crimée, au coursde la Seconde Guerre mondiale.Beaucoup diront que la terreur stali-nienne ne visait pas seulementl’Arménie, que toutes les républiquesont souffert sous son règne de terreur.Mais la différence est que l’Arménieavait été ébranlée par le premier géno-cide du siècle juste une décennie oudeux plus tôt. L’autre différence estque des centaines d’Arméniens de ladiaspora ont été attirés et se sontréinstallés dans la toute nouvelleRépublique d’Arménie, mais ont finidans les goulags de Sibérie. En effet,une grande ferveur patriotique danstoute la diaspora a engendré une émi-gration massive à partir des pays duMoyen-Orient, mais aussi de Grèce, deFrance et même des États-Unis.Avant d’être exécutés, les écrivainsarméniens ont été accusés d’exacerberles « sentiments nationalistes. » Toutecritique dans la presse équivalait à unarrêt de mort. Même si aucune preuvedans le livre d’un écrivain, ne révélait« des sentiments nationalistes », lesimple fait d’y avoir pensé suffisait aubourreau à le condamner à une mortcertaine.

L’historien littéraire DavidGasparian a publié un ouvrage volumi-neux (726 pages), intitulé « Derrièreles portes verrouillées », basé sur unerecherche dans les archives du KGB.Une quelconque accusation contre unécrivain, si fragile fut-elle, menait à unverdict arbitraire et prédestiné, ce quine peut qu’engendrer la rage. Dans denombreux cas, les décisions de vie oude mort était prise en moins de 30minutes.

Selon le livre, en 1937, Staline, pourcouvrir son cynisme, « a conçu unautre acte cynique ». Puisque de nom-breuses victimes avaient crié « ViveStaline » avant leur exécution, celasignifiait que Staline était le « père detous » et n’avait pu commettre de telscrimes. Par conséquent, seul le KGBétait responsable des crimes, et ainsi acommencé une purge qui a mené à lamort 20 000 agents. Cela a égalementfrappé les Arméniens en septembre1937. Tous ceux qui avaient torturé etexécuté les écrivains Arméniens ontété envoyés au peloton d’exécution,dont les plus célèbres Vahram Chi-touny, Khoren Moughdoussy, IvanGevorgov, Sahak Ter Gabrielian, et denombreux autres.

Après la mort de Staline en 1953,Nikita Khrouchtchev a assoupli le régi-me et presque toutes les victimes de laterreur ont été réhabilitées. Ceux quiétaient encore en vie en Sibérie sontrentrés chez eux. Gourgen Mahari,Vahram Alazan, Meuguerdich Armen

Suite à la page 8

Le deuxiémegénocide

Des entreprises tchèquesintéressées par la réalisationde projets en Arménie

Le Premier ministre d’Arménie, Hovik Abrahamian, a reçu une délégationconduite par le ministre des Affaires étrangères de la République tchèque,Lubomír Zaoralek. Le Premier ministre a félicité Zaoralek pour l’ouverture del’ambassade tchèque en Arménie, et a exprimé l’espoir que cette mission diplo-matique contribuera au développement des relations bilatérales. Abrahamian aégalement salué le niveau des relations politiques entre l’Arménie et laRépublique tchèque, et a souligné la nécessité d’approfondir la collaborationéconomique entre les deux pays.

Les deux hommes ont parlé des avenues possibles pour le développement dela collaboration économique, et ont exprimé la conviction qu’il existait un grandpotentiel pour la mise en œuvre des projets d’investissement conjoints. À cetégard, Zaoralek a informé qu’un groupe d’hommes d’affaires tchèques étaientintéressés par la réalisation de projets en Arménie.

Le ministre tchèque a également mis l’accent sur les relations entre l’Arménieet l’Union européenne, et a précisé que son pays était prêt à aider au développe-ment de ces liens.

Hovik Abrahamian et Lubomír Zaoralek ont également discuté de questionsrégionales. À cet égard, le ministre tchèque a indiqué la nécessité d’un règlementpacifique du conflit du Haut-Karabagh, uniquement par des négociations dans lecadre du Groupe de Minsk de l’OSCE. Par ailleurs, des quotidiens d’Arménie ontfait état de la rencontre du Ministre des Transports et des communications,Gaguik Beglarian, avec le Président du Conseil des directeurs, et le directeurcommercial de la compagnie Czech Airlines. Ceux-ci ont fait part de l’intentionde la compagnie de reprendre les vols entre Prague et Erévan. Des représen-tants de l’aéroport Zvartnots, également présents à la réunion, ont affirmé leurdisponibilité pour offrir des conditions favorables à cette compagnie.

Une délégation arménienne participe à laréunion de l’OTAN sur l’Afghanistan

Une délégation dirigée par leministre arménien de la DéfenseSeyran Ohanian a participé à uneréunion des ministres de la Défensedes pays participant à la mission diri-gée par l’OTAN en Afghanistan, ausiège de l’OTAN à Bruxelles.

Les ministres de la Défense del’OTAN et les pays partenaires ont exa-miné les progrès dans la mise enœuvre de la mission, la situation poli-tique, et les questions de sécurité enAfghanistan.

Une décision sur le passage à ladeuxième phase de la mission le 1ermai 2016 a été prise, envisageant delimiter la présence de l’OTAN dans cepays.

Seyran Ohanian a confirmé l’enga-gement de la partie arménienne, à lamission grace à 131 militaires.

Le ministre a également pris part à

la réunion initiée par l’Allemagne, qui adiscuté des questions de missions stra-tégiques et tactiques.

Le même jour, Seyran Ohanian arencontré le nouveau ministre de laDéfense de Géorgie, TinatinKhidasheli. Les deux hommes ont dis-cuté des possibilités et perspectives decoopération dans le secteur de ladéfense.

Génocide arménien : System Of A Downréveille les âmes

Le groupe de métal californien SystemOf A Down (SOAD) formait en 1994, a pré-senté son spectacle « Wake up The Souls »(ré-veiller les âmes) dans plusieurs villesdes Etats-Unis et d’Europe dont le 23 avrilà Erévan. Les quatre membres du quatuorde métal, tous d’origine arménienne, ontvoulu avec ce projet spécifique marquerles commémorations du centenaire dugénocide arménien et évoquer aussi lesouvenir des victimes. Une chose est sûre, malgré dix années sans sortir lemoindre morceau, System Of A Down continue à susciter l’engouement.

Leurs paroles ont fait d’eux les porte-drapeaux de grandes causes, notammentla lutte pour la reconnaissance du génocide arménien. Pour le batteur JohnDolmayan, interrogé : « C’est important de comprendre que seuls les gens peu-vent arrêter les génocides et les meurtres... et en tant que race humaine, nousavons vraiment besoin, ensemble, d’empêcher les génocides à l’avenir. »Serj Tankian, Daron Malakian, Shavo Odajian et John Dolmayan, ont donc plantéle décor dès leur arrivée sur la scène en interprétant leur célèbre « Holy Moun-tain », extrait de l’album « Hypnotize », leur cinquième album studio comme ilsl’avaient fait à Rio en 2013. C’est pourquoi, marque d’un engagement politiquefort, le concert de SOAD débute de manière fracassante via une vidéo animée,rappel du génocide arménien.

Point d’orgue de cette tournée, un concert gratuit à Erévan en Arménie le 23avril, la veille des commémorations. Jouer dans son pays d’origine, « un rêve quise réalise » pour le groupe dit Serj Tankian, « en tant que groupe, ça a toujoursété un de nos rêves de jouer en Arménie, sur la terre de nos ancêtres en respec-tant la mémoire de ceux qui ont péri lors du premier génocide. »

Quand à savoir si le groupe avait envie de jouer en Turquie, Serj Tankian sou-rit en faisant cette réponse : « Quand Metallica veut jouer en Turquie, il n’y aaucun problème, quand Bon Jovi veut jouer en Turquie, c’est tout à fait possible,mais quand il s’agit de System Of A Down, il nous faut un visa spécial et uneautorisation du Premier ministre (sourire)... Et pour l’instant, nous n’avons pasobtenu le “pass” nécessaire, mais peut-être un jour... »

Le deuxieme...Suite de la page 7

et de nombreux autres sont retournésà Erévan, émaciés et brisés. Peu d’écri-vains ont raconté leur terrible épreuveen exil. Gourgen Mahari, cependant, aécrit ses mémoires diaboliques surcette expérience. Incidemment, il a étérenvoyé à la Sibérie, même après lamort de Staline, accusé d’être un« ennemis du peuple », une erreurtypographique de la cour a prolongé sapeine de 10 à 11 ans.

Meuguerdich Armen a publié unrecueil d’histoires courtes, tous baséessur le thème de l’exil, sous le titre « Onnous a demandé de vous les livrer ».Les souffrances de tous ceux qui y ontsuccombés sont transmises à la posté-rité grâce à ce livre.Plusieurs agents du KGB ayant servidans la machine de mort ont ironique-ment disparu en vertu de ce mêmemécanisme. Mais les écrivains qui ontjoué un rôle néfaste dans le sort deleurs congénères en les pointant dudoigt aux autorités, ont vécu jusqu’àun âge avancé, bien longtemps aprèsque leurs victimes aient été réhabilitéset qualifiés de « Juste » (non pas« Innocent ») parce que ces meurtriers

étaient encore considérés commeintouchables. Deux noms reviennenten particulier chaque fois que la ques-tion est abordée : Hrachya Kochar etNayiri Zarian.

Lorsque l’Arménie est devenueindépendante, de nombreux bour-reaux, leurs parents et amis étaientencore en vie, et auraient pu être inter-rogés sur le sort des restes de Cha-rents ou Bakunts. Aucune commissiongouvernementale n’a été mise sur piedpour mettre en lumière les faits decette sombre période.

Seules des initiatives individuellesont été prises, par exemple, DavidGasparian a lui-même commencé àexcaver, en banlieue d’Erévan où,selon les mémoires d’un gardien deprison, étaient enterrés les restes deCharents.

La question a également été soule-vée par le romancier Norayr Adalian,et a été récemment relancée par unjeune historien de littérature,Akamenik Nikoghosian. Mais encoreune fois, aucune mesure officielle n’aété prise.Les Arméniens sont très désireux devoir la Turquie rouvrir les archivesottomanes pour rétablir tous les faitsreliés au génocide, mais les archivesdu KGB en Arménie sont ouvertes à

quiconque voulant faire desrecherches, mais très peu en font lademande.

Alors que la terreur stalinienne fai-sait rage, la diaspora était divisée surla question. Bien sûr, la FRA étaitfarouchement critique, mais depuisque le parti a tout critiqué en Arménie,tant le bon que le mauvais, ses cri-tiques ont perdu de leur impact. Lesautres segments de la communautésont pour la plupart restés silencieux,voulant vraisemblablement préserverune politique patriotique.

Seule une voix a été entendue, cellede l’éminent écrivain ArchagChobanian, chef de file de l’ADL, lecomité d’un homme seul qui s’est battupour la cause arménienne à Paris. Il apublié un magazine littéraire du nom« d’Anahid », dans lequel il a élevé lavoix en 1938 sur le sort de Charents etd’autres écrivains. Il n’est pas étonnantque Laurenti Béria, homme de main deStaline, a assassiné Aghassi Khanjian,étoile montante de la hiérarchie sovié-tique, après l’avoir accusé d’avoir col-laboré avec Archag Chobanian, qu’ilsqualifiaient « d’agent du service derenseignement français. »

Avant que la machine de la terreurde Staline n’ait commencé son travailmacabre dans toute l’Union soviétique,

les Ukrainiens ont été ses premièresvictimes. Staline a commencé la col-lectivisation de l’agriculture de ce pays(1932-1933) en éliminant complète-ment les koulaks (paysans), laissantl’Ukraine, grenier à blé de l’Europe,dans un état désespéré avec sa popula-tion mourant de faim. Pour mater larésistance des koulaks, Staline a affa-mé tout le pays, créant une famineartificielle.

Bien que les chiffres différent, il estprudent de supposer qu’environ 7 mil-lions d’Ukrainiens ont été victimes decette famine, qu’ils nomment« Holodomor ».

Après son indépendance en 2006,l’Ukraine a officiellement désignél’Holodomor de génocide.

Les Arméniens doivent choisir unejournée pour commémorer les vic-times de leur deuxième génocide. Eneffet, l’Arménie renferme de très nom-breux monuments, mais il y a encoreplace à un de plus, un monument trèsimportant dédié aux victimes de la ter-reur stalinienne. Un monument dugenre de celui du Mémorial de la guer-re du Vietnam serait plus approprié, etsur lequel seraient gravés les noms detoutes les victimes, conservés ainsipour la postérité.

8 • ABAKA • LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015

Nalbandian : « La reconnaissanceinternationale du génocide est irréversible »

La reconnaissance internationale dugénocide arménien est un processusirréversible, a déclaré le ministre armé-nien des Affaires étrangères, EdouardNalbandian, lors d’une conférence depresse conjointe avec son homologuetchèque Lubomír Zaoralek.

Les discussions sur le 100e anniver-saire du génocide sont en cours avec laparticipation de tous les partis poli-tiques de nombreux pays. Le ministre acité les déclarations de dirigeants d’uncertain nombre de pays, dont l’Allemagne et la Belgique.

À son tour, le ministre tchèque des Affaires étrangères a dit qu’il s’était rendudevant le monument du génocide arménien et avait eu l’occasion de se familiari-ser avec ce chapitre tragique de l’histoire arménienne. Selon lui, la position de laRépublique tchèque s’est clairement exprimée lors de la visite du dirigeant armé-nien en République tchèque. Le ministre s’est dit convaincu que la tragédie dupeuple arménien devait être une leçon historique.

L’Arménie et la Russie échangerontdes informations sur les catastrophesnucléaires. En effet, le projet d’accordintergouvernemental en cas de catas-trophe nucléaire a été approuvé lorsd’une réunion du cabinet ministérielarménien. L’accord prévoit que, dansle cas d’un accident nucléaire dans un

des pays et dans le cadre de l’utilisa-tion pacifique de l’énergie atomique, lapartie lésée informera immédiatementle pays partenaire et diffusera desinformations quant au niveau de conta-mination. L’accord est conforme à laConvention sur la notification rapided’un accident nucléaire.

Accord Arménie-Russie en cas de catastrophe nucléaire

Le Ministre tchèque des Affaires étrangèresen visite en Arménie les 24 et 25 juin

Le ministre tchèque desAffaires étrangères, LubomirZaoralek, s’est entretenu avecles autorités arméniennes et aassisté, avec son homologuearménien, à l’inauguration del’Ambassade de la Républiquetchèque à Erévan.

Il s’est rendu égalementdevant le mémorial deTsitsernakaberd où il a renduhommage aux victimes inno-centes du génocide arménien.Accompagné du directeur,Hayg Temoyan, il a visité leMusée-Institut du génocide, et a planté un arbre dans le parc en mémoire « auxfils et filles de la nation arménienne. »

Devant les journalistes, il a déclaré être très impressionné « car il s’agit d’unehistoire tout à fait horrible. Il est très important de ne pas oublier. C’est non seu-lement le passé, mais également le présent. Nous devons en parler. Nous devonsnous souvenir de cette tragédie. Notre devoir est de nous en souvenir toujours. »

Armenia’s FM Edward Nalbandian attended today the non-formal meeting ofthe FMs of the Eastern Partnership member-states in Minks.

In his speech during the meeting, Nalbandian said that Armenia is developingcomprehensive cooperation with the EU, attaching importance to the enhance-ment of political dialogue and deepening of economic ties, Armenian MFA pressservice reports.

The minister said they continue the work on the enhancement of cooperationin a number of areas, such as education, research and stimulation of contactsbetween people. The Armenian side expects to sign agreements on participationin such EU initiatives as Horizon 2020 and COSME programme.

In the sphere of transportation, the government of Armenia has expressedreadiness to sign with the EU an agreement on Common Aviation AreaProgramme, aimed at the liberalization of the aviation market.

Parallel with the institutional format, Armenia continues to take part in thework of over 10 working groups. According to him, the visa liberalization is acommon objective, and the Armenian side hopes that the dialogue in that direc-tion will start as soon as possible.

Referring to the possibility of integration processes, the minister said thatsince Armenia’s accession to the EEU, the republic has been applying pragmaticand rational work style, which allows using different integration formats, avoid-ing the creation of new separation lines.

“We wish to maximally take advantage of the EEU membership and at thesame time have close ties with the EU,” the minister said. According toNalbandian, Armenia highly appreciates the support of the EU. “We are takingconsistent steps for the strengthening of democratization, fundamental freedomsand protection of human rights,” he said.

Touching on the demonstrations in Yerevan and the response to them, theMinister said he considers the comments of his colleagues as attempts tostrengthen democracy. According to him, the competent authorities conductinvestigation and corresponding measures have been taken to correct the flaws.

BY EDMOND Y. AZADIAN

Post-mortems and horse-tradingbetween the political parties are conti-nuing in the aftermath of the June 7parliamentary elections in Turkey.While Erdogan personally had garne-red 52 percent of popular vote, whichlodged him in the presidential office,his AKP party barely passed the 40-percent mark, which still keeps theparty in the lead, but limits its powersto rule the country singlehandedly.

Erdogan’s hope was to win enoughvotes to form a government withoutbegging other rival parties to join it ascoalition partners. He was furtherexpecting a majority in the new legis-lature to revamp the constitution andconcentrate the executive powers inthe office of the president.

Many reasons are being cited forErdogan’s failure to achieve his goals,after ruling the country for 13 yearswith absolute authority.

Chief among the reasons wasErdogan’s ambition to rule the countryas a dictator. Of course, revelationsabout the corruption cases playedtheir role as well as the whistle blo-wing on Turkey’s military support forISIS, which was obvious all along butwas adamantly denied by the govern-ment.

Three days after the elections, aEuropean Union report was released,adding insult to injury, with its referen-ce to the Armenian Genocide, the clo-sure of borders with Armenia,Turkey’s non-recognition of the legiti-mate Cyprus government, which is afull member of the EU, along with res-trictions on the press and lack of pro-gress on the Kurdish issue.

Even an AKP official commented onthe Kurdish issue, citing it as one ofthe causes of election results. Indeed,AKP party spokesman, Beshir Atalaysaid it was wrong for his party to“postpone” some steps planned to betaken in the process which aimed toend the Kurdish Workers’ Party (PKK)terrorism resulting in the loss of votesin the predominantly Kurdish easternand southeastern regions.

A columnist in Today’s Zamannewspaper, Gokhan Bacik, added tothat statement: “It was all show andtalk. But thanks to the Kurdish initiati-ve, Erdogan drew crowded rallies inDiyarbakir. Throughout those years,he did nothing in terms of implemen-ting any practical initiative during thepeace process.” (Today’s Zaman, June15)

During the election campaign,Erdogan and his sidekick PrimeMinister Ahmet Davutoglu did some-thing that turned out to be counterpro-

ductive. They blamed the leader of thepro-Kurdish Peoples’ DemocraticParty (HDP) for colluding withArmenians and hiding 100 maskedArmenians as Kurdish candidates,while Erdogan’s AKP had on the slatean Armenian without the mask, calledMarkar Yessayan.

Despite virulent attacks on the pro-Kurdish party, the latter not only pas-sed the threshold of 10 percent, butwas able to garner more than 13 per-cent, which translated into 80 mem-bers in the new parliament.

The virulent attacks by Erdoganand his partisan press against HDP tur-ned out to become a blessing in disgui-se. Being part of the legislature, theKurds will be hard-pressed to resort toarms. This is one blessing on thedomestic front. Internationally Turkeywill gain brownie points with the EUfor having allowed the Kurdish minori-ty to become part of the democraticprocess.

HDP’s Selahattin Demirtas is anarticulate and charismatic leader whodoes not mince words. He has vowedto bring the Armenian Genocide issueto the floor of the Turkish parliament.Some in the Kurdish press comparehim to Barack Obama, but he couldmore appropriately be compared toGerry Adams, the leader of the SeinFein party, the political wing of theIrish Republican Army in NorthernIreland. Adams always denied hisassociation with the Irish RepublicArmy, all the while negotiating withthe Protestants and the British govern-ment, throughout the years of theIRA’s bloody campaign. Demirtas simi-larly denied having any links with themilitant PKK but he is an interlocutorin the peace process with the govern-ment.

The most urgent issue at the pre-sent time remains the formation of acoalition government. AKP is repre-sented with 256 members in the parlia-ment, constituting 40 percent of the550 members. The CHP Kemalist partyhas elected 132 members (24 percent),the MHP racist nationalist party 80members (16 percent) and the pro-Kurdish HDP 80 members (13 per-cent).

Davutoglu still remains the maincandidate for the prime minister’s job,although some rift has occurred bet-ween the two recently. Erdogan is per-sonally conducting the potential coali-tion negotiations, which ordinarily isthe task of an incoming prime minis-ter.

Only the Kemalist and the nationa-list parties have some affinity forErdogan in terms of a political coali-tion. No one is thinking that AKP can

Cont’d on page 10

LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015 • ABAKA • 9

E N G L I S H S E C T I O N

MONDAY JULY 13, 2015

Armenia FM: We wish to maximallycapitalize on EEU membership

Erdogan: Blessing orBlasphemy for Turkey

The Armenian Bar AssociationCondemns police brutality in YerevanHere is an extract from an extensive statement

by the Armenian Bar Association. Ed.

LOS ANGELES – The ArmenianBar Association condemns, with gravedisappointment, the actions taken bypolice authorities during the earlymorning of June 23, 2015, in Yerevan,Armenia as contrary to a state’s oblig-

ations to its public. The Armenian BarAssociation first voiced its objectionsto these acts as they were occurring

that morning and has welcomed,since, the many statements echoing its

condemnation issued by a number ofinternational and diasporan organiza-tions. The demonstrations continue,and this Association will remain vigi-lant in monitoring the situation. Wefurther request that the internationaland diasporan organizations that havesince voiced their condemnation of theactions taken on that fateful morningcontinue to afford due attention to

Cont’d on page 10

10 • ABAKA • LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015

That got me thinking

Book hoppingHere is the condition I’ve been dealing with for the past couple of weeks:

book hopping. I haven’t been able to finish one single book I’ve started. Andlet me tell you, I started at least 6 books in the past 3 weeks. At first all iswell, but then I am completely disinterested. It’s upsetting because nothingfeels better than finding a book that you really enjoy and being lost in it fora couple of hours every day. Needless to say, this whole book hopping thingis annoying. And I try to finish the books I’ve started; otherwise it justdoesn’t feel right.

But you know what? This type of mentality does no one any good. Whyshould I force myself to read something I don’t really like, even if I did likeit at first? If at any point I feel like I want to hop off the bandwagon, then Ishould feel free to do so. Forcing myself to read a book that I don’t actuallylike keeps me from discovering books that I will fall in love with, thorough-ly enjoy, cherish, and re-read over and over again.

Sometimes, I feel as though I have to finish the book, when in realitynothing is forcing me to do it but myself. Or the thought that other peoplemight want me to finish that book because they thought I’d like it, or thatit’s cool to read it. For example, one of the teachers of my University wroteone. I really enjoyed the first half but I didn’t find myself compelled to con-tinue. But it’s such a well-known book, the teacher who wrote it is so well-loved, so on and so forth. Obviously I feel like I have to. But I actuallydon’t.

As you might have guessed it, I’m not really talking about books any-more. I feel that way in life in general. I don’t want to feel as though I’mforced to finish a metaphorical book I don’t really like. I want to try newthings without feeling bad about leaving other stuff behind. I feel like now isreally the time to expand my horizons and to find out what other things Ilike or am good at. I don’t want to settle and to just do something I feel likeI should be doing. I want to do more. I want to do all I can.

Sananne Wartabetian

Montreal

THE YOUTH CORNER

Erdogan...Cont’d from page 9

even consider negotiating withDemirtas. But no potential partnershares Erdogan’s vision of changingthe constitution, allowing for the presi-dent to rule as a dictator.

The current parliament has a 45-daywindow to form a government. If nocoalition is formed by the end of those45 days, snap elections will automati-cally take place.

There seems to be no hurry on anyparty’s side to meet this deadline.Instead, negotiations are carried out tokill time, as each party is planning togo to new elections, having learnedfrom their mistakes in order to maxi-mize their presence in the parliament.AKP leaders believe that this timearound, they can push back the pro-Kurdish party below 10 percent and

convince devout Muslim Kurds toreturn to their fold. Already, somebombs are being detonated inDiyarbakir and other Kurdish regionsto discredit Demirtas’ party. Any socialor militant disturbance at this criticaltime can give an advantage toErdogan, because that will allow himto wear the mantle of a savior and gua-rantor of stability.

Although the June 7 elections clip-ped Erdogan’s wings and hisOttomanist ambitions suffered aserious setback, he is still at the helmof his government and he will certainlycontinue his domestic and foreignpolicies, especially contributing to theinstability of the region. He is openlysupporting and arming ISIS, contraryto the US government’s warnings.Turkey is also supplying arms toIslamic militants in Libya, to Bedouintribes in the Sinai peninsula, encoura-ging insurrection against the Egyptian

government. Erdogan’s support fordeposed Islamist Mohammad Morsi isno secret. (Incidentally, the Turkish-Egyptian tiff is helping the ArmenianGenocide issue to receive coverage inthe Egyptian media.)

Adding to these mischievous poli-cies, Erdogan has the arrogance toarbitrarily shut the Inçirlik NATO basefor carrying out missions. What cer-tainly will break the camel’s back willbe Erdogan’s courting Putin, especial-ly in the energy sector, blunting theWest’s sanctions on Russia for itsactions in Crimea.

Already many think-tanks havebeen recommending to replace Turkeyas a launching pad for Western poli-cies in the region.

One think-tank in particular wasrecommending Azerbaijan andGeorgia, which not only serve as mili-tary bases now, but will become handyin curbing the Russian and Iranian

influences in the Caucasus.Azerbaijan and Georgia being

Armenia’s enemies — the first oneopenly and the latter stealthily — thedanger will grow on Armenia’s bor-ders. Thus far, the US and France, asco-chairs of the Organization forSecurity and Cooperation in EuropeMinsk Group, along with Russia, havebeen pursuing a peaceful policy for theKarabagh problem. Once their policiesare bifurcated, instability will takeover and perhaps a flare up will be inthe interest of the West for an excuseto intervene.

As we can see, Erdogan’s policieshave far-reaching ramifications forall the parties in the region. For now,his ambitions seem to have beentamed.

But in the long haul, he remains apolitical time bomb.

French Ambassador: We criticize anyincidents of violence

France’s position on Karabakh is precise andclear – the parties have to spare no effort to avoidviolence, Ambassador of France to Armenia Jean-Francois Charpentier told reporters on Monday.

The Ambassador expressed condolences to thefamily of the deceased Armenian soldier.

Earlier, the Azerbaijani side had violated theceasefire, using weapons of different caliber.Armenian Armed Forces forced the adversary tostop the fire. During the skirmish, the contract sol-dier of the Armenian Armed Forces Armen

Yepremyan was killed.“We criticize any incidents of violence. This does not mean that what has hap-

pened and these violations will change our mind and we will abandon our poli-cy,” Ambassador Charpentier said.

The position of France, as a co-chairing country of the OSCE Minsk Group, isclear.

“We will make every effort to provide effective support to the continuation ofthe negotiations. We urge the parties to be consistent and take up work on seek-ing options to resolve the conflict,” the diplomat added.

The Armenian Bar...Cont’d from page 9

events on the ground.As the leading global organization

of Armenian lawyers, it is incumbentupon this Association to remind gov-ernment authorities that police forcein a democratic society is not an agentby which the government seeks tocontrol the message of civil demon-strators. Instead, police force is theagent by which the government seeksto protect citizens and demonstratorsas they peacefully voice their messageto their government.

The Armenian Bar Associationdemands an immediate, independentinvestigation and full, public account-

ability with respect to the decision touse unreasonable force againstArmenian citizens on the morning ofJune 23, 2015.

This Association further remindsauthorities that the voice of a civilsociety spills onto the streets onlywhen that voice is denied access to theinstitutions of governance itself. Thisis, at its very core, why true democra-cy is so absolutely vital to the assur-ance of peace and progress in civilsociety: it is the legal mechanism bywhich the voice of a people assumesrightful ownership of its own destiny.It is also why the injudicious tramplingupon the voice of civil society by bruteforce has been the final miscalculationof many the ruling oligarchy.

Armenian Americans protest nearAzerbaijani embassy in Washington

Armenian Americans held an action at the Azerbaijani Embassy inWashington, DC on Sunday.

They protested Aliyev’s cross-border attack into Nakhichevan, which took thelife of Armenian soldier Arman Mayisi Yepremyan, the Armenian NationalCommittee of America reported.

Earlier, the Azerbaijani side had violated the ceasefire, using weapons of dif-ferent caliber. Armenian Armed Forces forced the adversary to stop the fire.During the skirmish, the contract soldier Armen Yepremyan died. Several sol-diers from Azerbaijani side were also killed and wounded.

LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015 • ABAKA • 11

ԱՄՆ Քոնկրէսի գրադարանին մէջ Հայոց ցեղասպանութենէնփրկուածներուն մասին բացառիկ տեսանիւթեր յայտնաբերուած են

Միացեալ Նահանգներու Քոնկրէսի գրադարանին մէջ յայտնաբերուածեն  Հայոց ցեղասպանութենէն  փրկուած հայերու մասին բացառիկ տեսա-նիւթեր, որոնք կը պատկերեն, թէ ինչպէս հայ փախստականներն ու որբերեխաները նաւակներով կը հեռանան Թուրքիայէն:

Տեսանիւթերը բացառիկ են, քանի որ նախապէս կը համարուէր, որցեղասպանութեան տարիներուն փախուստի դիմած հայերը պատկերուածեղած են միայն լուսանկարներու մէջ: Այսպիսով, Քոնկրէսի գրադարանինմէջ յայտնաբերուած տեսանիւթերը հայերը ցեղասպանութեան տարինե-րուն պատկերող առաջին յայտնի տեսագրութիւններն են, կը գրէ PanArme-nian.net-ը՝ վկայակոչելով Armenia Today-ը:

Տեսանիւթերը հաստատուած եւ վերականգնուած են մասնագէտներուկողմէ եւ պիտի ցուցադրուին Իտալիոյ մէջ Cinema Ritrovato («Վերականգ-նուած կինօ») Պոլոնիայի 29-րդ կինոփառատօնի ժամանակ` «Հայաստան`մարդասիրութեան բնօրրան» ընդհանուր վերնագիրով: Փառատօնի պա-տասխանատու Մերիան Լուինսքին, որուն օգնութեամբ բացայայտուած ենայդ բացառիկ տեսանիւթերը, կը պատմէ, որ անոնք նկարահանուած են1923 թուականին Թուրքիոյ տարածքին:

«Ես նկատեցի, որ տեսագրութիւններուն վրայ Իսթանպուլի յայտնի վայ-րերը պատկերուած են: Ատիկա Իսթանպուլն է, եւ այնտեղ պատկերուած էմանկատունը, ուր պատերազմէն ետք բրիտանացիները հայ որբ երեխա-ները կը խնամէին մինչեւ Իսթանպուլն զանոնք տեղափոխելը», – կ ՛ըսէԼուինսքին:

Անոր խօսքով` տեսանիւթերու բացայայտումը ուղղակի հրաշք էր: ՄինչՔոնկրէսի գրադարանին մէջ յայտնուիլը անոնք պահուած են Օրեկոնիպատմական հասարակութեան պահոցին մէջ: Հեղինակը դեռ անյայտ կըմնայ: «Այս տեսանիւթերու ցուցադրութիւնը մեզի համար յարգանքի տուր-քի մատուցում է, մենք անոնք կը դիտարկենք որպէս պատմական իրո-ղութիւն: Ներկայիս բանակցութիւններ կը վարենք Իսթանպուլի կինոփա-ռատօնի կազմակերպիչներուն հետ: Անոնք արտառոց մարդիկ են , եւհնարաւոր է` այդ տեսանիւթերը ցուցադրենք նաեւ Իսթանպուլի մէջ», –ըսած է Մերիան Լուինսքին:

Թ ո ւ ր ք պ ա տ մ ա բ ա ն Ո ւ մ ի թ Ք ո ւ ր թ ը ե ւ լ ր ա գ ր ո ղ Ա լ ե ւ Է ր ը Փ ա ր ի զ ի

Ն ո ւ բ ա ր ե ա ն գ ր ա դ ա ր ա ն ի ն մ է ջ կ ա տ ա ր ա ծ ո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւժամանակ յայտնաբերած են ցեղասպանութեան մասին վկայող փաս-տաթուղթ մը` յայտնի գրող Զապէլ Եսայեանի 11-էջնոց զեկոյցը, որով հեղի-նակը ներկայացուցած է 1915-ին եւ անկէ ետք հայ կանանց եւ աղջիկ-ներուն պատուհասած դժբախտութիւնները:

Անոնց կարծիքով այդ փաստաթուղթը մինչեւ այսօր հրատարակուած չէեղած: Ըստ «Ակօս» թերթին` այդ զեկոյցը ներկայացուած է Փարիզի Խա-ղաղութեան համաժողովին հայկական պատուիրակութեան անդամ ՊօղոսՆուպար Փաշային: Վերջինս ալ զայն յանձնած է համագումարին մասնա-կից երկիրներու ներկայացուցիչներուն:

Թրքական Radikal-ի անդրադարձըՏիգրան Համասեանի երաժշտութեան

Հայ անուանի դաշնակահար ՏիգրանՀամասեան կը շարունակէ իր «Լո յս իլուսոյ» խորագիրը կրող համերգաշարը`ե լ ո յ թ ն ե ր ո վ հ ա ն դ է ս գ ա լ ո վ Թ ո ւ ր ք ի ո յտարբեր քաղաքներու մէջ: Յունիս 30-ինՀ ա յ ա ս տ ա ն ի պ ե տ ա կ ա ն կ ա մ ե ր ա յ ի ննուագախումբի ուղեկցութեամբ եւս մէկհ ա մ ե ր գ   կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ ա ծ է ր Ս թ ա մ -պուլի Aya irini թանգարանին մէջ` սթամ-պուլեան 22-րդ ճազ-փառատօնի ծիրէններս:

Թրքական «Radikal» պարբերականը`«Հաւանաբար ան մեզի կախարդած է»վ ե ր ն ա գ ի ր ի ն ե ր ք ո յ ա ն դ ր ա դ ա ր ձ ա ծ էՀամասեանի ելոյթներուն ու ատոնց յա-ռաջացուցած ոգեւորութեան ու հիաց-մ ո ւ ն ք ի ն , կ ը տ ե ղ ե կ ա ց ն է e r m e n i h a -ber.am-ը:

«5-էն 19-րդ դարերու հայ աւանդա-կ ա ն ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ո ւ -թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ի ւ ր օ ր ի ն ա կ մ ե կ ն ա բ ա ն ո ւ -թիւններով ան, հաւանաբար, կախար-դած է մեզ՝ բոլորս: Բաւական դժուար է `փորձել բառերով նկարագրել այս երա-ժըշտութիւնը: Համասեան հրաշագործ է:Նախ կը զգաս, որ ոգիդ կ’ընդլայնուի,պարուրելով ողջ տիեզերքը: Նոյնակա-նանալով ամբողջի հետ: Յետոյ միան-գամէն քեզի կը քաշէ-հանէ այդ վիճա-կ է ն , կ ը ս թ ա փ ի ս , կ ա ր ծ ե ս թ է ն ի ր հ է նկ’արթննաս: Ու կը հասկնաս, որ երա-ժըշտութեան մէջ կը հոսէիր…

Հրաշագործ Համասեան երաժշտու-թիւնը կը կիրառէ դիմացինի հոգին լուա-

լու համար»,-  կը գրէ «Radikal»-ի թղթա-կից Կիւլտեհան Այսէն:

Անդրադարձ կատարելով Համասեանիանցած երաժշտական ուղիին եւ նշելովա յ ն փ ա ս տ ը , ո ր ի ր ա ռ ա ջ ի ն ձ ա յ ն ա ս -կ ա ւ ա ռ ա կ ը տ ա ղ ա ն դ ա ւ ո ր ե ր ա ժ ի շ տ ըթողարկած է 18 տարեկանին` լրատուա-միջոցը կը տեղեկացնէ, որ բրիտանա-կ ա ն հ ե ղ ի ն ա կ ա ւ ո ր « T h e G u a r d i a n »պ ա ր բ ե ր ա կ ա ն ը Հ ա մ ա ս ե ա ն ի մ ա ս ի նա ռ ի թ ո վ մ ը գ ր ա ծ է ո ր պ է ս « Ճ ա զ ի նհայկական շունչ հաղորդած դաշնակա-հար»:

« Չ ի ք Գ ո ր է ա յ ի , Պ ր ա տ Մ ե հ լ տ ա ո ւ ի ,Հերպի Հանքոքի նման վարպետներուհետ ելոյթ ունեցած Համասեան բախտունեցած է երիտասարդ տարիքին Հան-քոքէն լսելու «Դուն արդէն իմ ուսուցիչնես» արտայայտութիւնը», – կը գրէ թրքա-կան պարբերականը:

Կիւլտեհան Այսէն նաեւ իր հիացմուն-քը կը յայտնէ Հայաստանի պետականկամերային երգչախումբին վերաբերեալ`ընդգծելով, որ այդ երգիչներու ձայներըՀամասեանի երաժշտութեան հետ ամե-նալաւ համադրութիւնն են:

« Ի հ ա ր կ է , պ է տ ք չ է ն ա ե ւ մ ո ռ ն ա լՅարութիւն Թօփիկեանի ղեկավարածԵրեւանի պետական կամերային երգչա-խումբի սօլիստներու դերը: Երբ հնչեցայդ` բառի ամենաիսկական իմաստով«բիւրեղեայ ձայներու» սոփրանօն, սրա-հին մէջ բո լորը  վայրկեան մը քարա-ցան»:

Արցախի Տիգրանակերտի մէջհնագիտական պեղումներ

Արցախի Տիգրանակերտ քաղաքին մէջ արդէն իսկ վերսկսածեն հնագիտական պեղումները: Այս մասին կը հաղորդէ Artsakh-press.am-ը։

Ամէն տարուան նման անոնք պիտի իրականացուին երեք հիմ-նական պեղահատուածի վրայ՝ ամրացուած թաղամասի, Անտիկառաջին եւ Կեդրոնական թաղամասերուն մէջ: «Կենտրոնականթ ա ղ ա մ ա ս ո ւ մ պ ե ղ ո ւ ա ծ ե ր կ ր ո ր դ ե կ ե ղ ե ց ո ւ ա ր ե ւ մ ո ւ տ ք ո ւ մգտնուող վաղքրիստոնէական տապանաբակում մեծ սարկոֆագ-ներ կան: Սարկոֆագներից մէկն ընդհանրապէս չի բացուե լ :Մարսելից կը ժամանի մարդաբան Պոլ Բէյլին, ում հետ կը բացենքդամբարանը՝ ոսկրաբանական նիւթ ուսումնասիրելու համար:Ենթադրում ենք, որ այդ շարունակութեան վրայ արեւմտեան հրա-պ ա ր ա կ ո ւ մ կ ա ր ո ղ ե ն ա յ լ կ ’ ա ռ ո յ ց ն է ր ե ւ ս լ ի ն ե ն » , -   յ ա յ տ ն ա ծէ   պատմական գիտութիւններու դոկտոր-փրոֆէսօր, ՀՀ ԳԱԱհնագիտութեան եւ ազգագրութեան ուսումնարանի Արցախիհնագիտական արշաւախումբի ղեկավար Համլէթ Պետրոսեանը:

2014 թուականին Տիգրանակերտի հնագէտները հասցուցած

է ի ն պ ե ղ ե լ Վ ա ն ք ա ս ա ր ի լ ա ն ջ ի ն վ ր ա յ գ տ ն ո ւ ո ղ ա մ ր ո ց ի հ ի ւ -սիսային պարիսպի 250 մեթրը, որ Տիգրանակերտը կը դարձնէ իրժամանակաշրջանով թուագրուող եւ այդքան մանրամասնօրէնբացուած բացառիկ յուշարձան Կովկասի մէջ: «Պարիսպն այժմթեքուել է ամրոցի ներսի կողմ, նոր կը ցակառոյցներ են յայտ-նաբերուել: Մենք ակնկալում ենք շուտով բացել ամրոցի գլխաւորմ ո ւ տ ք ը , ո ր ը խ ո ս տ ա ն ո ւ մ է ո չ մ ի ա յ ն ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ա կ ա նհետաքրքիր լուծումներ, այլեւ արձանագրութիւններ. եթէ ինչ-որարձանագրութիւններ լինեն, մուտքի հատուածում կը լինեն»,-տեղեկացուցած է  արշաւախումբի ղեկավարը:

Շար. էջ 14

12 • ABAKA • LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015

Հարցազրոյց Տօքթ. Մկրտիչ Տարաքճեանի հետՇար. էջ 6-էն

Մեր ջերմ հարցազրոյցը մի քանի վայրկեանի համար ընդհատուեցաւ:Ազնուափայլ Տիկին Տարաքճեան մեզ պատուասիրեց սուրճով ու անուշե-ղէնով:

Տարօրինակ հանդարտութիւն մը կը տիրէր տանը մէջ: Խաղաղ մթնո-լորտ մը: Առօրեայ գործի դժուարութենէն ետք «Արուեստը, մարդկայինէութենէն, կը սրբէր ու կը տանէր, առօրեայ կեանքի փոշին» «Art washesaway from the soul the dust of every day life» (Picasso)

... Սակայն ես անհամբեր էի շարունակելու:

Ն կ ա տ ի ա ռ ա ծ ե մ , ո ր ե ր բ ե մ նգիծը կամ քանդակին շարունա-կութիւնը, որոշ տեղեր, ընդհատ-ւած է:

Ինչպէս նկարչութեան, ե ւ նո յնըք ա ն դ ա կ ա գ ո ր ծ ո ւ թ ե ա ն մ է ջ , մ ա ր -դուս աչքը կը նախընտրէ որ պատ-կ ե ր ը շ ա ր ո ւ ն ա կ ա կ ա ն չ ը լ լ ա յ , ա յ լդիտողը՝ ինքը’ երեւակայէ այդ: Շի-տակ գիծ մը այնքան տպաւորիչ չըլ-լար, որքան տեղ-տեղ կտրուածը:

երբ ուրիշ շատ մը ներշնչումիաղբիւրներ ու դէմքեր կան ի՞նչն էո ր կ ’ ա զ դ է ձ ե զ ի , ե ւ ծ ն ո ւ ն դ կ ո ւտայ ձեր յաջորդ ստեղծագործու-թեանը:

Ն ա խ պ է տ ք է խ ն դ ր ո յ ա ռ ա ր կ ա յա ն ձ ը մ է ջ ս հ ե տ ա ք ր ք ր ո ւ թ ի ւ ն մ ըս տ ե ղ ծ է : Ո ր ո շ ա ր տ ա յ ա յ տ չ ա կ ա նն կ ա ր ա գ ի ր ( C h a r a c t e r ) պ է տ ք էունենայ քանդակին համար: Երբեմնդ ժ ո ւ ա ր կ ’ ը լ լ ա յ , ե ր բ ի ւ ր ա յ ա տ ո ւ կտպաւորութիւն չի ձգեր:

Յարգելի Տօքթ. Կ’ակնկալէի՞ք «Գրիգոր նարեկացի»-ի այս պարգեւը։Մարտ 11-2015 ին էր Եղիշէ Չարենցի թանգարանի տնօրէնը եկած էր,

հոս Մոնթրէալ, ելոյթ մը ունեցաւ եւ յանձնեց մետալը: Պարգեւ չեմ սպասեր,բայց կը փափաքիմ, որ գործերս իրենց արժանի տեղը ունենան: Այսինքն կայArchie Gorky-ի արձանը, իր ընտանիքի պարագաները գնեցին, Boston ի մէջ

կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ ա ծ մ է կ ց ո ւ ց ա հ ա ն դ է ս ի մ ը ը ն թ ա ց ք ի ն : Ի ս կ ո ւ ր ի շ մ է կտարբերակը շինած եմ, որ Երեւան կը գտնուի: Տիկ. Յասմիկ Պօղոսեանխ ա ն դ ա վ ա ռ ո ւ ա ծ ա ռ ա ջ ա ր կ ե ց , ո ր Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մ է ջ ց ո ւ ց ա հ ա ն դ է ս մ ըկազմակերպեմ:

Իսկ ձեր ամենէն նոր ստեղծագոր-ծութի՞ւնը:

Վերջին այցելութիւնս, Հայաստանիմէջ ցուցահանդէս մը տեղի կ'ունենար,Եղեռնի 100-ամեակին առթիւ: Գործ մըտարած էի, որ հոն (Հայաստան) ձուլեմ:Մեծ ընդունելութիւն գտաւ: Քանդակը կըներկայացնէ երկու իրավիճակ՝ Եղեռնըև Ներկան։

Ջ ա ր դ ո ւ ա ծ գ ե տ ի ն ը ՝ պ ա տ մ ա կ ա նՀայաստանն է, աւերուած և պարպուածի ր բ ն ի կ ն ե ր է ն ։ Կ ե դ ր ո ն ը ե ղ ե ռ ն է ն , ի րդժոխային պարունակով, կարմիր լոյսից ո լ ա ց ո ւ մ ո վ , ո ւ ր կ ը տ ե ս ն ե ն ք ա ն մ ե ղզոհերու պատկեր մը՝ փաստանկարուածա կ ա ն ա տ ե ս Ա ր մ ի ն Վ ա գ ն ե ր ի կ ո ղ մ է ։Փշապսակը՝ խորհրդանիշն է իր հաւատ-քին կառչած մնալուն համար հայ ժողո-վուրդի ապրած տառապանքին։ Շղթա-ները կը ներկայացնեն գերիվարուած ևայլազգիներու կողմէ առեւանգուած կիները և մանուկները որոնք առյաւէտկորսնցուցին իրենց ազգային պատկանելիութիւնը։ Վերէն կախուած սրա-ծայր սուինը՝ նոյն թուրքն է, որ տակաւին կը սպառնայ հայութեան։ Քան-դակի գագաթին մեր միլիոնաւոր զոհերու անշէջ յիշատակն է և մեր պա-հանջատիրութեան խորհրդանիշը, որուն շուրջ բոլորուած են հայկական եր-կու պետութիւնները, աշխարհացրիւ հայկական սփիւռքի հետ միասին։

Ահաւասիկ, ամփոփ եւ ամէն ինչ արտայայտող զգայացունց արուեստիմասունք մը, որ ծնունդ առած էր ստեղծագործի մը նուրբ մատներէն ուաներեւակայելի երեւակայութենէն:

... Վերջ կը գտնէր մեր հանդիպումը:Հրաժեշտի պահն էր: Փոխանցիկ խաղաղութենէն ես ալ վարակուած էի:

Ջ ե ր մ ձ ե ռ ք ս ե ղ մ ո ւ մ ը , ա յ ս հ ս կ ա յ ա ր ո ւ ե ս տ ա գ է տ ի ն հ ա մ ե ս տ ժ պ ի տ ը ,խառնուած՝ երկար տարիներու, այլ հետզհետէ զարգացող ու մինչեւ «Գրի-գոր Նարեկացի» շքանշանին հասնող՝ դրոշմը, հետս տարի:

Այն ժամանակ, միա’յն այն ժամանակ, նկատի առի թէ արուեստագէտիմը հետ միաձուլուած պէտք է ըլլայ մարդը։ Մանաւանդ հա՛յ մարդը.. . եւայսպէ՛ս է Տօքթ. Մկրտիչ Տարաքճեանը:

Ամավերջի հանդէսներ...Շար. էջ 4-էն

ի ն ք ն ո ւ թ ի ւ ն ը ո ւ ի ր ե ն ց ա ռ օ ր ե ա յաշխատանքներու ընթացքին գոր-ծ ա ծ ե ն ա յ ն ի ն չ ո ր ս ո ր վ ա ծ ե ն Ս .Սահակ-Ս. Մեսրոպ վարժարանէն:Ե ւ ա հ ա ե ր բ շ ո ւ տ ո վ Հ ա յ ր ե ն ի ք -Հայաստան պիտի մեկնին խմբովին,ծծումբի նման ծծեն օդն ու ջուրը ուի բ ր օ ր ի ն ա կ ե լ ի զ ա ւ ա կ ն ե ր ը ա յ սԱզգին, պատիւ բերեն իրենց ծնո-ղաց եւ պատկանած համայնքին:

Յայտագրի մէջ մասնակից աշա-կերտները, յաջողութեամբ ներկա-յացուցին իրենց բաժինները ըլ լանանոնք երգ, արտասանութիւն կամընթերցում:

Դ պ ր ո ց ի տ ն օ ր է ն ո ւ հ ի ն տ ո ւ ա ւհուսկ բանքը իրենց մէջ հայ ոգիին ե ր կ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ը մ ի շ տ զ գ ա լ ո վ , -կեանքի վազքին մէջ ըլ լան աշխա-տասէր ու պատիւ բերեն իրենց ծնո-ղաց եւ շրջապատին:

Եկեղեցւոյս հովիւը թելադրեց, որիրենց հաւատքին կառչած մնան, ու

երբ Ս. Էջմիածին երթան աղօթենո ր Ա ս տ ո ւ ծ ո յ հ ո վ ա ն ի ի ն ն ե ր ք ե ւմնան առողջ եւ երջանիկ:

Շ ր ջ ա ն ա ւ ա ր տ ն ե ր ը հ ո վ ի ւ ի ո ւդ պ ր ո ց ի տ ն օ ր է ն ո ւ հ ի ի ն ձ ե ռ ք է նը ն դ ո ւ ն ե ց ի ն վ կ ա յ ա կ ա ն ն ե ր ը , ա յ նյ ո յ ս ո վ , ո ր 8 - ր դ դ ա ս ա ր ա ն ի ա շ ա -կերտները պիտի մնան տիպար եւօ ր ի ն ա կ ե լ ի հ ա յ ո ր դ ի ն ե ր ո ր ո ն քիրենց ձիրքերով բոլորի ուշադրու-թիւնը պիտի գրաւեն:

Ա ռ ա ջ ն ո ր դ Ս ր բ ա զ ա ն Հ ա յ ր ը Տ .Աբգար Եպս. Յովակիմեան օրհնեցաշակերտները եւ իրենց պայծառ

ապագայի յո յսերով, շնորհաւորեցիրենց շրջանաւարտութիւնը:

Ս ր բ ա զ ա ն Հ օ ր ա ղ օ թ ք ո վ վ ե ր ջգ տ ա ւ Ա ւ ա ր տ ա կ ա ն Դ ա ս ա ր ա ն իհանդէսը:

Ն ե ր ք ն ա ս ր ա հ ի մ է ջ պ ա տ ր ա ս -տըուած հիւրասիրութեան հրաւիր-ւ ե ց ա ն ն ե ր կ ա ն ե ր ը : Ի բ ր վ ե ր ջ ի նխօսք՝ - վկայականը դպրոցէն աշա-կ ե ր տ ի ն տ ր ո ւ ա ծ ի մ ա ս տ ո ւ թ ե ա ննուէրն է:

ՎԱրդԱն ՎԱրդԱնեԱնՅունիս 24.2015

Ծանօթացնել Պուրճ...Շար. էջ 5-էն

Քիւբելեանը, դերձակուհի ՄարիժանԽ ա չ ա տ ո ւ ր ե ա ն ը , գ ո ր գ ն ո ր ո գ ո ղԴանիէ լ Ցունկուրեանը, նորարարդերձակ Միսաք Հաճիաւետիքեանը,կաշեգործ Անդրանիկ Թաւուքեա-նը … ու այսպէս հարիւրի մօտ հայուա ն ո ւ ն ն ե ր , ո ր ո ն ք ի ր ե ն ց ճ ա կ տ իքրտինքովն ու յամառ աշխատան-քով «կը վաստկին իրենց առօրեայ

հ ա ց ը » ի ն չ պ է ս պ ի տ ի ը ս է ի ն մ ե րհիները։

Ա յ ս յ ա տ կ ա ն շ ա կ ա ն բ ա ժ ի ն ն էպուրճ Համուտցիի առօրեայ կեան-ք ի ն ։ Ե ր ա խ տ ա պ ա ր տ գ ո ր ծ մ ըպ ի տ ի ը լ լ ա ր ե թ է Ա ր ի ա ն շ ա ր ո ւ -ն ա կ է ր ա յ ս ա ն գ ա մ հ ր ա պ ա ր ա կհանելու մեր ազգային, հոգեւոր ումշակութային կեանքը իրենց եկե-ղեցիներով, դպրոցներով ու սրահ-ներով։

Ա յս մաղթանքով ալ հեռացանքայդ գիշեր սրահէն։

Այս տարի Արցախի մէջբերքատուութեան բարձրցուցանիշներ

Ա ր ց ա խ ի մ է ջ , Յ ո ւ լ ի ս 2 - ի դ ր ո ւ թ ե ա մ բ , ա յ ս տ ա ր ո ւ ա ն բ ե ր ք ի տ ա կկատարուած հացահատիկային մշակաբոյսերու հնձե լու ենթակայ 49հազար 515 հեքթար ցանքատարածութիւններէն հնձուած է 30 հազար245 հա:

Այս մասին «Արցախփրէս»-ի թղթակցին յայտնած է գիւղատնտեսութեաննախարարութեան բուսաբուծութեան եւ բոյսերու պաշտպանութեան բաժ-նի պետ Վիլեն Աւետիսեանը եւ նշած, որ համախառն բերքատուութիւնըկազմած է 83 հազար 96 թոն, իսկ միջին բերքատուութիւնը` հեքթարէն27.5 ցենտներ` նախորդ տարուան 9.5 ց/հա-ի փոխարէն:

«Ընդհանուր առմամբ յանձնուած է 13 հազար 475 հա ցորեն, 16 հազար347 հա գարի, ինչպէս նաեւ 423 հա հաճար»,- ըսած է Վ. Աւետիասեանը`աւելցնելով, որ ցորենի համախառն բերքատուութիւնը կազմած է 39 հա-զար 847 թոն` 29.6 ց/հա-էն միջին բերքատուութեամբ, նախորդ տարուան11 ց/հա-ի փոխարէն, հնձուած 42 հազար 72 տ գարիի միջին բերքա-տուութիւնը կազմած է 25.7 ց/հա, նախորդ տարուան` 8 ց/հա-ի համե-մատ:

Հաճարի համախառը բերքատուութիւնը 1177 թոն է ` 27.8 ց/հա-էնմիջին բերքատուութեամբ: Վ. Աւետիսեանը մանրամասնած է, որ հաճարիհունձը առայժմ կը կատարուի միայն Քաշաթաղի շրջանին մէջ: «Հար-թավայրային գօտիին մէջ արդէն աւարտած է բերքահաւաքը եւ մեկ-նարկած է հարթավայրային գօտիի հունձը», - նշած է ո լորտի պատաս-խանատուն եւ աւելցուցած, որ վերջին 11 տարիներու առումով, այս տար-ւան բերքատուութեան բարձր ցուցանիշները աննախադէպ են:

LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015 • ABAKA • 13

Սիմոնին «Որբին Կարօտը»ԴՈԿՏ. ՀՐԱՅՐՃԷՊԷՃԵԱՆ

«Իմ հայրս` Եր-ւ ա ն դ Յ ա կ ո բ ե ա -նը, քառասուն որ-բերէն մէկն էր…»:

Ս ի մ ո ն Յ ա կ ո բ ե ա ն ը ծ ն ա ծ էԵթովպիա: Հայրը` Երուանդ, մէկն էրՀայոց ցեղասպանութենէն ճողոպ-րած այն քառասուն որբերէն, որոնցթագաւոր Հայ լէ Սելասիէ 1924-ինԵ ր ո ւ ս ա ղ է մ է ն բ ե ր ա ւ Ե թ ո վ պ ի ա :Հայլէ Սելասիէի նպատակն էր փո-ղերախումբ մը կազմել այս որբերէն,որոնք չորս տարի պիտի նուագէինԵթովպիոյ մէջ, որմէ  ետք դարձեալպիտի վերադառնային, բայց վերա-դառնալ ո՞ւր, չէ՞ որ որբեր էին:

Բ ա յ ց ք ա ռ ա ս ո ւ ն ո ր բ ե ր ո ւ փ ո -ղ ե ր ա խ ո ւ մ բ ը գ ե ր ա զ ա ն ց ե ց ի ն ք -զինք իր երաժշտական կատարողու-թեամբ եւ ի մասնաւորի` թագաւորՍ ե լ ա ս ի է ի պ ա շ տ օ ն ա կ ո չ ո ւ թ ե ա նարարողութեան:

Այդպիսով, այս քառասուն որբերըմնացին Եթովպիա, մաս կազմեցինե թ ո վ պ ի ա հ ա յ գ ա ղ ո ւ թ ի ն ե ւ ա ն ո րզարգացման: Հոն կազմելով ընտա-նիք` կեանքը շարունակուեցաւ ցե-ղասպանութենէն ետք, ինչպէս էրպարագան մնացեալ բոլոր ողջ մնա-ցած հայերուն ` սփիւռքի տարբերգաղութներու մէջ:

«Հայրս դարձաւ արհեստաւոր եւինքնաշարժի մեքանիքի վարպետ»,ըսաւ Սիմոն: «Իսկ հօրեղբայրս, որդարձեալ քառասուն որբերէն մէկնէ ր , դ ա ր ձ ա ծ է ր տ ի ր ա կ ա ն ա ն ո ւ նոսկերչութեան արհեստի մէջ»:

Երուանդ ամուսնացած է եթով-պիացի-իտալացի կնոջ մը հետ եւունեցած է չորս զաւակներ` երկում ա ն չ ե ւ ե ր կ ո ւ ա ղ ջ ի կ : Ս ի մ ո ն ըանոնցմէ մէկն է: «Մայրս փոքր տա-րիքիս մահացաւ. այնպէս որ, երբեքչեմ յիշեր զինք», Սիմոնն է պատ-մողը:

Ե ր ո ւ ա ն դ , ո ր ճ ա շ ա կ ա ծ է ր ց ե -ղասպանութեան արհաւիրքը, դարձ-եալ ապրած է ցաւը, երբ իր կողա-կիցը կանուխ մահացած է, եւ ինքառանձին մնացած է չորս զաւակ-ն ե ր ո ւ ն հ ե տ : Պ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն ը ի ն ք -զ ի ՞ ն ք կ ը կ ր կ ն է : Դ ա ր ձ ե ա ՞ լ ո ր բ …« Հ ա յ ր ս մ ե ծ դ ժ ո ւ ա ր ո ւ թ ե ա մ բ մ ե զմեծցուց», ըսաւ Սիմոն, «բայց անե ր բ ե ք չ է ր խ օ ս ե ր ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ -թեան մասին…»:

Երուանդ «սեղմած էր» ցեղաս-պանութեան «ցաւը» իր սրտին ուհոգիին մէջ, հաւանաբար որպէսզիՍիմոնը մեծնայ աւելի խաղաղ, բայց

Սիմոն պատասխանատու հայն է ,որ, ինչպէս բոլորը, չէր կրնար ան-գիտանալ ցեղասպանութեան յիշո-ղութիւնը եւ անոր պահանջատիրու-թիւնը: Սիմոնը կրցած էր գտնել իրկեանքի «խաղաղութիւնը», քանի որամբողջ կեանքով կառչած էր Հայեկեղեցւոյ:

«Աստուած իմ կեանքիս մէջ շատօրհնութիւններ տուած է,- կը վկայէՍ ի մ ո ն : - Ե ւ ե ս ա յ ս օ ր ո ւ ր ա խ ո ւ -թեամբ Աստուծոյ տան կը հսկեմ եւանոր կը մատակարարեմ»:

Սիմոնին համար Աստուծոյ տունըՍուրբ Գէորգ եկեղեցին է, ան ԱտիսԱ պ ե պ ա յ ի հ ա յ կ ա կ ա ն ե կ ե ղ ե ց ւ ո յ«պահապան հրեշտակն» է կարծես:

«Այս եկեղեցին գաղութը հաւա-քեց եւ հայ պահեց»: Սիմոնին դէմ-քին վրայ ուրուագծուեցաւ պզտիկժ պ ի տ , բ ա յ ց ն ա ե ւ ` խ ի զ ա խ ո ւ

հ պ ա ր տ ն ա յ ո ւ ա ծ ք : Ե ւ կ ա ր ծ ե սո ր պ է ս կ տ ա կ - պ ա տ գ ա մ ` դ ր ա ւ ի մա ռ ջ ե ւ ս ո ր պ է ս ա պ ր ո ղ ի ր ա կ ա -նութիւն:

Ե ս ա պ ր ե ց ա յ ա յ դ ա պ ր ո ղ ի ր ա -կանութիւնը:

Կիրակի, 7 Յունիսին ապրեցայ«Սուրբ սուրբին» հետ հայուն պա-տարագը: Չկայ հոգեւոր հովիւ եւառաջնորդ սրբազան: Կան միայնաշխարհական սարկաւագ եւ դպիր,ո ր ո ն ք պ ա տ ա ր ա գ ը ո չ ա մ բ ո ղ ջ ա -կ ա ն , բ ա յ ց լ ս ե լ ի դ ա ր ձ ո ւ ց ի ն ե ւապրեցուցին հայուն հոգեւոր նե-րաշխարհին հարստութիւնները:

Ո ւ թ ս ո ւ ն հ ի ն գ հ ո գ ի ն ե ր է բ ա ղ -կացած հայկական գաղութը տա-կաւին կ’ապրի Ատիս Ապեպայի մէջ:Ա մ է ն կ ի ր ա կ ի կ ա յ պ ա տ ա ր ա գ ,ն ա ե ւ ` շ ա ր ա կ ա ն ե ւ հ ո գ ե պ ա ր ա րերգեցողութիւն : Եկեղեցւո յ շրջա-փակը ծաղկաստան է, որուն գեղե-ցիկ երանգները եթէ մէկ կողմէ կուտ ա ն փ ա յ լ ք , բ ա յ ց ն ա ե ւ կ ը հ ա ն -դիսանան վկայութիւն, թէ հայը իրեկեղեցիով եւ պատարագով տակա-ւ ի ն կ ’ ա պ ր ի , ն ո յ ն ի ս կ ` ն օ ս ր ա ց ա ծթիւով…

Ռ ա պ է լ Բ ա ր ս ե ղ ե ա ն տ ա ս ն վ ե ցտարեկան է, իսկ եղբայրը` Յովան,ութ տարեկան: Անոնց մայրը եթով-պիացի է: Թէեւ հայերէն չեն խօսիր,բայց ամէն կիրակի հայկական եկե-ղեցի կը յաճախեն, կը գիտակցինիրենց ինքնութեան եւ ատոր պա-տասխանատուութեան: Պատարա-գի ընթացքին կը խնկարկէ Ռապէլը,ք ա ն ի փ ո ք ր տ ա ր ի ք է ն մ ե ծ ց ա ծ էհայկական եկեղեցւոյ մէջ եւ` անորհոգիով սնած:

« Հ ա յ ո ւ ն ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ըպ է տ ք է պ ա տ մ ե լ օ տ ա ր ն ե ր ո ւ ն , -Ռ ա պ է լ ն է խ օ ս ո ղ ը : - Ն ո յ ն ի ս կ ե թ էատիկա հարիւր տարի առաջ եղած

է, բայց այսօր պէտք է շարունակելպատմել»: Ռապէլը կ’ապրի հայունց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը , ք ա ն ի ա մ է նկիրակի եկեղեցւոյ շրջափակին մէջկ ը տ ե ս ն է յ ո ւ շ ա կ ո թ ո ղ - խ ա չ ք ա ր ը `նուիրուած ցեղասպանութեան զո-հերուն, եւ այդ կոթողը Ռապէլին կուտայ յիշելու եւ պահանջելու գիտակ-ցութիւնը…

«Գաղութը հայախօս է,- ՄեսրոպՍարգիսեանն է: – Եւ մենք շատ բանկը պարտինք հայկական Գէորգովվարժարանին, որ հիմնուած է 1912թուականին»: Հայկական վարժա-րանը այսօր փակ է , բայց պետու-թիւնը փոխարինած է զայն ուրիշկ ր թ ա կ ա ն հ ա ս տ ա տ ո ւ թ ե ա մ բ մ ը ,նոյն անունով, որուն մէջ, սակայն,հայկական բաժին չկայ:

Մ ե ս ր ո պ ո ւ ս ա ն ա ծ է տ ե ղ ա կ ա նհայկական վարժարանին մէջ, որմէետք Կիպրոսի Մե լգոնեան կրթա-կան հաստատութեան մէջ շարու-նակած է կրթութիւնը, ապա Հայաս-տ ա ն ` մ ա ս ն ա գ ի տ ա ն ա լ ո վ ո ր պ է սատամնաբուժ: Ամուսնացած է Հա-յ ա ս տ ա ն է ն հ ա յ ո ւ հ ի ի մ ը հ ե տ ե ւկազմած` հայկական օճախ: «Հայ-կական դպրոց չըլլալուն` հայերէնիդ ա ս ա ւ ա ն դ ո ւ թ ի ւ ն ը տ ո ւ ն ը ը ր ի ն քմ ե ր զ ա ւ ա կ ն ե ր ո ւ ն հ ա մ ա ր : Ե թ էՄելգոնեան կրթական հաստատու-թ ի ւ ն ը բ ա ց ը լ լ ա ր , ե ս զ ա ւ ա կ ն ե ր սԿիպրոս պիտի ղրկէի ուսանելու…»:Մ ե ս ր ո պ ը ո չ մ ի ա յ ն ջ ա տ ա գ ո վ ն էա զ գ ա յ ի ն ա ւ ա ն դ ի ն , ա յ լ ն ա ե ւ կ ը

գիտակցի յաւելեալ զոհողութիւննե-րու անհրաժեշտութեան` հայկականինքնութիւնը պահելու համար»:

Եւ դարձեալ ` վերաքաղը, անորհ ե տ մ ե ր ա զ գ ա յ ի ն հ ի մ ն ա հ ա ր -ցերուն ախտաճանաչումները: Տա-կաւին քանի՞ «Մեսրոպներու» պէտքէր հանդիպէի, որոնք պիտի խօսէինհայկական վարժարանի անփոխա-ր ի ն ե լ ի դ ա ս տ ի ա ր ա կ ո ւ թ ե ա ն ա ն -հրաժեշտութեան մասին:

«Հալէպի կացութեան այլեւս կա-

րե լի չէր տոկալ : Ստիպուած էինքդուրս գալ»: Եւ դուրսը ԽաչատուրԶարկեանին համար եղած էր Եթով-պիան: Թէեւ կրցած էր ձեռք ձգե լմուտքի արտօնագիր, բայց կը մնարառկախ կարգավիճակի մէջ: Խաչա-տուրի դէմքին վրայ եւ անոր աչքե-րուն մէջ կրցայ տեսնել կարօտի եւյ ո ւ զ ո ւ մ ի խ ա ռ ն ն ա յ ո ւ ա ծ ք ն ե ր : Ե ւչուշացաւ արագ մտահոգութիւնս`Հ ա լ է պ է ն Ա տ ի ս Ա պ ե պ ա ՞ , ի ս կ յ ե -տո՞յ…

Բ ա յ ց Ս ի մ ո ն ը տ ա կ ա ւ ի ն ո ւ ն է րըսելիք: «Եկեղեցւոյ մէջ միշտ լաւ եւա պ ա հ ո վ կ ը զ գ ա մ : Հ ա յ ը ի ր հ ա -ւ ա տ ք ը ա մ ո ւ ր պ ա հ ե ց , ն ո յ ն ի ս կերբ թուրքը ջարդեց զինք: Հայունայս հաւատքը ապահովութիւն կուտայ»:

Բայց  Սիմոնը այս իր «ապահո-վութիւնը» ժառանգած է: Իսկ ժա-ռա՞նգը:

Սիմոն գրպանէն հանեց դրամա-պ ա ն ա կ ը ե ւ ա ն ո ր մ է ջ է ն ե ր կ ո ւփ ո ք ր ի կ դ ի մ ա ն կ ա ր ` մ ի ն հ օ ր ը ե ւմիւսը մօրը: Ութսունհինգամեայ ծե-րունին նախ նայեցաւ նկարներուն,ա պ ա ց ո յ ց տ ո ւ ա ւ ի ն ծ ի : Ա յ դ ն ա յ -ւածքներուն մէջ սկսայ տեսնել Սի-մոնին խորունկ կարօտը, կարօտը

մօրը, զոր չէր ճանչցած, կարօտըհօրը, որ իր «որբի ցաւը» ճզմած էրսրտին մէջ եւ այդպէս մեծցուցած էրզ ի ն ք : Ս ի մ ո ն ի ն մ ե ծ ն ա լ ո ւ ն հ ե տմեծցած, աճած եւ խորունկ արմատ-ներ նետած էր իր մէջ «որբին»` իրհօրը կարօտը:

Եւ այդ կարօտով է , որ Սիմոնըշինած էր իր կեանքը: Երեւի` պարզ,փոքրիկ եւ աննշան կեանք, բայց `ե ր բ ե ք ա ն ն պ ա տ ա կ , ո ր ո վ հ ե տ ե ւ« ո ր բ ի ն կ ա ր օ տ ը » ե ւ ա ն ո ր կ ո ր -ս ը ւ ա ծ հ ա ր ա զ ա տ ն ե ր ո ւ ն , տ ա նհ ո ղ ի ն կ ա ր օ տ ը վ ե ր ա ծ ո ւ ա ծ է րա պ ր ե լ ո ւ ո ւ ժ ի : Ե ւ ա յ ս ո ւ ժ ը ա ր -տադրած էր կեանքի արժէքը, որունգիտակցութեամբ Սիմոն շինած էրի ր « Հ ա յ ա ս տ ա ն ը » , ն ո յ ն ի ս կ ե ր բՀ ա յ ա ս տ ա ն ե ր կ ի ր ը տ ա կ ա ւ ի ն չ էտեսած: Սիմոնին Հայաստանը, իրամբողջական հասկացողութեամբ,մէկտեղուած էր Սուրբ Գէորգ եկե-ղ ե ց ւ ո յ մ է ջ ` Ա տ ի ս Ա պ ե պ ա , ե ւ ո րիրեն համար եղած էր ապրելու ուժ,բայց նաեւ` ապահովութիւն:

Ե ւ ա յ ս ո ւ ժ ո վ ե ւ ա պ ա հ ո վ ո ւ -թեամբ Սիմոն եթէ կը յիշէ իր հօր`« ո ր բ ի ն կ ա ր օ տ ը » , բ ա յ ց ն ա ե ւ կ ըպահանջէ: Այդ մաղթանքն է, որ անըրաւ մեր բաժնուելէն առաջ: «Օր մըպապենական հողին վրայ կը հան-դիպինք…»:

Սիմոնին կարօտը իւրաքանչիւրհ ա յ ո ւ ն ն է , ա յ ս կ ա ր օ տ ի ն մ է ջ ո ւանոր միջոցով հայը կը ստանայ իրուժը եւ ապահովութիւնը: Այս ուժովե ւ ա պ ա հ ո վ ո ւ թ ե ա մ բ է , ո ր հ ա յ ըպիտի յիշէ եւ պահանջէ…

«Որբին կարօտը» Սիմոնին, բայց`իւրաքանչիւր հայունը…

14 • ABAKA • LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015

Արցախի Տիգրանակերտի մէջ...Շար. էջ 11-էն

Արցախի պատմական քաղաքին մէջ պեղումները կը տեւեն 40 օր `մեկնարկելով Յու լիս 1-էն եւ շարունակուելով մինչեւ Օգոստոս 10-12:Ֆինանսաւորման մէկ երրորդի կրճատման հետեւանքով՝ այս տարի հայհնագէտները չեն կրնար պեղումներու մասնակից դարձնել Ֆլորենսիայիհ ա մ ա լ ս ա ր ա ն ի գ ո ր ծ ը ն կ ե ր ն ե ր ը , ո ր ո ն ց հ ե տ ե ր կ ո ւ տ ա ր ի ա ն ը ն դ մ է ջհամագործակցած են շերտագրական դիտարկումներ կատարելու համար:«Արտասահմանեան բուհերը չեն կարող իրենք ֆինանսաւորե լ իրենցա շ խ ա տ ո ղ ն ե ր ի ն , ք ա ն ի ո ր Ա ց ա խ ը ք ա ղ ա ք ա կ ա ն պ ե ս ճ ա ն ա չ ո ւ ա ծ չ է :Նրանց մասնակցութիւնը հնարաւոր է միայն մեր ֆիանանսաւորմամբ:Արցախի իշխանութիւններն այս տարի մէկ երրորդով կրճատել են մերմիակ ֆինանսաւորման աղբիւրը` պատճառաբանելով, որ ֆինանսականվիճակը վատ է»,- բացատրած է հնագէտը:

Հ ի մ ն ա կ ա ն ա ր շ ա ւ ա խ ո ւ մ բ ի կ ա զ մ ի ն մ է ջ ե ն Ե ր ե ւ ա ն ի պ ե տ ա կ ա նհամալսարանի Հնագիտական տարրալուծարանի աւագ գիտաշխատող,ճարտարապետութեան թեկնածու Լիւպա Կիրակոսեանը, ԵՊՀ հնագիտու-թեան եւ ազգագրութեան ամպիոնի հայցորդ Թաթեանա Վարդանեսովան,ՀՀ ԳԱԱ հնագէտ, պատմական գիտութիւններու թեկնածու Ինեսա Կա-րապետեանը, Արցախի պետական համալսարանէն Վազգէն Ղամբարեանը,ՀՀ ԳԱԱ հնագիտութեան եւ ազգագրութեան ուսումնարանէն ԱրմինէԳաբրիէլեանը:

Հ ա յ ա ս տ ա ն ի   հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն   գ ի տ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ   ա զ գ ա յ ի ն   ա կ ա -դեմիայի հնագիտութեան եւ ազգագրութեան ուսումնարանի արցախի ար-շ ա ւ ա խ ո ւ մ բ ը   2 0 0 5 թ .   յ ա յ տ ն ա բ ե ր ա ծ   է   հ ա յ ո ց   ա ր ք ա յ   Տ ի գ ր ա ն Բ   մ ե ծ ի(95-55  թթ.  ՔԱ)  կողմէ  Արցախի մէջ  հիմնած  Տիգրանակերտ  քաղաքը  եւ2006-2008թթ. հնագիտական պեղումներ կատարած է անոր տարածքին:

Ա ն ի կ ա   Տ ի գ ր ա ն ի   ա ն ո ւ ն ը   կ ր ո ղ   մ ի ա կ բ ն ա կ ա վ ա յ ր ն   է ,   ո ր ո ւ ն   տ ե ղ ըճշգրտօրեն  պարզուած  է ,   եւ   որ  կ՝ենթարկուի  հնագիտական հետազօ-տութեան:

Ալիեւը հայ բռնցքամարտիկըպարգեւատրած ժամանակիրարանցում

Newmag.am-ը կը գրէ. «Azerbaijan Television»-ը համացանցին վրայ ներ-բեռնած է Եւրոպական խաղերու բռնցքամարտի յաղթողներու պարգե-ւատրման տեսագրութիւնը, թէ ինչպէս  Ատրպէյճանի նախագահ ԻլհամԱլիեւ կը յանձնէ հայ մարզիկ Գէորգ Մանուկեանին իր մետալը:

Հանդիսատեսը, որ ամէն անգամ իրեն բնորոշ սուլոցներով կ’ընդունէր«եան» ազգանուն ունեցող մարզիկները, սկսած են հերթական անգամսուլել, սակայն նախագահ Ալիեւ  ձեռքի շարժումով լռեցուցած է դահլիճը,որ ապշահար ըրած է հանդիսականը եւ հիմա համացանցի վրայ այս տե-սագրութիւնը մեծ իրարանցում  յառաջացուցած է:

Նշենք, որ հայ մարզիկը այս խաղերուն կը ներկայացնէր Ուքրանիան եւ91 քկ ծանրութեան կարգին մէջ  նուաճած է արծաթէ մետալ:

Ազգային Ժողովը միաձայնընդունեց վարկ ստանալումասին համաձայնագիր

Հայաստանի պաշտպանութեանհ ա մ ա կ ա ր գ ի ս պ ա ռ ա զ ի ն ո ւ թ ե ա նա ւ ե լ ա ց մ ա ն ն պ ա տ ա կ ո վ Ռ ո ւ ս ի ո յկառավարութեան կողմէ 200 միլիոնտոլար վարկ տրամադրելու մասինհամաձայնագիրը Ազգային ժողովըՀ ի ն գ շ ա բ թ ի ՝ 2 Յ ո ւ լ ի ս 2 0 1 5 - ի ն ,ընդունեց միաձայն` կողմ 98, դէմ` 1,0 ձ ե ռ ն պ ա հ : Դ է մ է ր մ ի ա յ ն « Ժ ա -ռանգութիւն» խմբակցութեան ան-դամ Զարուհի Փոստանջեան:

Համաձայնագիրով, ինչպէս յայ-տ ա ր ա ր ա ծ է ր Պ ա շ տ պ ա ն ո ւ թ ե ա նփոխնախարար Արա Նազարեան,Հայաստան Ռուսիայէն գործարա-ն ա յ ի ն գ ի ն ե ր ո վ ձ ե ռ ք պ ի տ ի բ ե ր էժ ա մ ա ն ա կ ա կ ի ց զ է ն ք , ս պ ա ռ ա -զինութիւն:

Ի ս կ Հ ա մ ա ձ ա յ ն ա գ ի ր ո վ Հ ա -յ ա ս տ ա ն ի Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ի ւ ն ը կ ըս տ ա ն ձ ն է , մ ա ս ն ա ւ ո ր ա պ է ս , հ ե -տ ե ւ ե ա լ պ ա ր տ ա ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը `օ գ տ ա գ ո ր ծ ե լ վ ա ր կ ը 2 0 1 5 - 2 0 1 7թուականներու ընթացքին` ռուսա-կան ռուբլիով հաշուարկուած ար-տադրանքի մատակարարման վե-

ր ա բ ե ր ե ա լ պ ա յ մ ա ն ա գ ի ր ն ե ր է նիւրաքանչիւրի արժէքի 90 տոկոսիֆ ի ն ա ն ս ա ւ ո ր մ ա ն հ ա մ ա ր , վ ա ր կ իօգտագործման ժամկէտը լրանալուն30 ժամացուցային օրուան ընթաց-քին ռուսական կողմի օգտին իրա-կանացնել ռուսական ռուբլիով քո-մ ի ս ի ո ն վ ճ ա ր ո ւ մ ` վ ա ր կ ի չ օ գ տ ա -գործուած գումարի 1 տոկոսի չա-փով:

Նոյն համաձայնագիրով, 2018-ի.Փետրուար 15 -էն` 10 տարուան ըն-թացքին, հաւասարաչափ կիսամեա-կ ա յ ի ն վ ճ ա ր ո ւ մ ն ե ր ո վ ` ի ւ ր ա ք ա ն -չիւր տարուան Փետրուար 15-ին եւՕգոստոս 15-ին, մարել վարկի փաս-տ ա ց ի օ գ տ ա գ ո ր ծ ո ւ ա ծ գ ո ւ մ ա ր ը :Վարկի իւրաքանչիւր գումարի օգ-տ ա գ ո ր ծ մ ա ն ա մ ս ա թ ի ւ է ն մ ի ն չ ե ւհիմնական պարտքի մարման վերջ-նական ամսաթիւը ` իւրաքանչիւրտ ա ր ո ւ ա ն Փ ե տ ր ո ւ ա ր 1 5 - ի ն ե ւՕգոստոս 15-ին կատարել տոկոսնե-րու վճարում `տարեկան 3 տոկոստոկոսադրոյքով:

Իսլամական Պետութիւն (ԻՊ-ISIS) ահաբեկչական խմբաւո-ր ո ւ մ ը ս պ ա ն ն ա ծ է Ս ո ւ ր ի ո յք ր տ ա կ ա ն Ք ո պ ա ն ի ք ա ղ ա ք իվերջին հայ բնակիչը: Այս մա-ս ի ն   e r m e n i h a b e r . a m - ի փ ո -խանցմամբ`  կը յայտնէ թրքա-կ ա ն « R a d i k a l » պ ա ր բ ե ր ա կ ա -նը:

Քոպանիի նախկին հայ բնա-կիչ, սպաննուած հայուն եղբայ-րը՝ Յակոբ Թոմասեան կը պատ-մէ. «1915-ին հազարաւոր հա-յ ե ր   գ ա ղ թ ա ծ ե ն Ք ո պ ա ն ի : Մ ե ծ -հայրս կը պատմէր, որ գաղթի ճա-ն ա պ ա ր հ ի ն հ ա ր ի ւ ր ա ւ ո ր հ ա յ ե րս պ ա ն ն ո ւ ա ծ ե ն : Մ ե ծ դ ժ ո ւ ա ր ո ւ -թիւններու մէջէն անցնելով փրկը-ւած ու այստեղ ապաստանած հա-յ ե ր ը ժ ա մ ա ն ա կ ի ը ն թ ա ց ք ի ն Ք ո -պանիէն գաղթած են Լիբանան, Հա-լէպ, Հայաստան, Ամերիկա եւ Եւրո-պա: Ի վերջոյ, Քոպանիի մէջ միայն8 հայ ընտանիք  մնացած էր: Մենքա յ ն տ ե ղ ե ր կ ո ւ ե կ ե ղ ե ց ի ո ւ ն է ի ն ք ,իս լամներու հետ ալ որեւէ խնդիրչունէինք մինչեւ ԻՊ-ի յարձակու -մը»:

Յակոբը կը պատմէ, որ ԻՊ-ի յար-ձ ա կ ո ւ մ է ն ե տ ք հ ա յ կ ա կ ա ն 8 ը ն -տանիքներէն մէկը ապաստանած էՈւրֆա, մէկը` Հաթայ, մէկը` Հալէպ,անձնագիր ունեցող երկու ընտա-նիք  Հայաստան տեղափոխուած է,ի ս կ մ ի ւ ս ե ր ե ք ը ն տ ա ն ի ք ն ե ր ըապաստանած են թուրք-սուրիականսահմանին գտնուող Սուրուչ գաւա-ռ ի ն մ է ջ Թ ո ւ ր ք ի ո յ ա ղ է տ ի ե ւ ա ր -տակարգ իրավիճակներու վարչու-

թեան կառուցած գաղթականներուվրանային ճամբարին մէջ:

Ի Պ - ի կ ա զ մ ա կ ե ր պ ա ծ վ ե ր ջ ի նյարձակումէն առաջ Յակոբին եղ-բ ա յ ր ը ց ա ն կ ա ց ա ծ է ը ն տ ա ն ի ք ո վվերադառնալ Քոպանի, ատոր հա-մ ա ր 1 4 - ա մ ե ա յ ո ր դ ի ի ն հ ե տ ն ա խմեկնած է` տունն ու աշխատանքըկարգաւորելու, բայց ընդամէնը մէկշ ա բ ա թ ա ն ց ս պ ա ն ն ո ւ ա ծ է : Հ օ րմահը սեփական աչքերով տեսած1 4 - ա մ ե ա յ Ա ր ա մ ը կ ը պ ա տ մ է , ո րհրազէնային վնասուածք ստացածո ւ ա ր ի ւ ն ա հ ո ս ո ղ հ ա յ ր ը , ա յ ն ո ւ ա -մենայնիւ, ուժ  գտած է` զգուշաց-ն ե լ ո ւ ո ր դ ի ի ն , ո ր պ է ս զ ի փ ա խ ի :Ս պ ա ն ն ո ւ ա ծ ը չ ո ր ս ե ր ե խ ա ն ե ր ո ւհայր էր: Ընտանիքը երթալու տեղչունի, քանի որ Քոպանին այլեւս իրհայրենիքը չի համարեր: Ընտանիքիանդամները  անձնագիրներ չունին,ո ր պ է ս զ ի կ ա ր ե ն ա ն Հ ա յ ա ս տ ա նմեկնիլ:

Անոնք այժմ կը գտնուին Սուրուչիճամբարին մէջ:

«Իսլամական Պետութիւն»-ըսպաննած է Քոպանիի վերջին հայը

LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015 • ABAKA • 15

Հայոց Ցեղասպանութիւնըճանաչման բանաձեւկ՛առաջարկեն Պելճիքայիընկերվարականները

Պ ե լ ճ ի ք ա յ ի ն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ց ի չ ն ե ր ո ւ պ ա լ ա տ իԸնկերվարական կուսակցութիւնը Հայոց Ցեղաս-պանութեան ճանաչման սեփական բանաձեւըառաջ կը քաշէ, կը գրէ News.am-ը՝ վկայակոչելով«La Libre»-ն:

Ը ն կ ե ր վ ա ր ա կ ա ն կ ո ւ ս ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն ը ո ւ ա ն ո րպատգամաւորները կը ցանկանան այդ նախա-գիծով Հայոց Ցեղասպանութեան հարցով իրենցդիրքորոշման մասին յստակ ուղերձ ուղարկել `մ ի ա ժ ա մ ա ն ա կ հ ա ն դ է ս գ ա լ ո վ հ ա յ կ ա կ ա ն ե ւթ ր ք ա կ ա ն հ ա մ ա յ ն ք ն ե ր ո ւ մ ե ր ձ ե ց մ ա ն ի շ ա հ :Ի ն չ պ է ս ն շ ո ւ ա ծ է ն ա խ ա գ ի ծ ի բ ն ա գ ի ր ի ն մ է ջ ,խորհրդարանը կը կարծէ, որ 1915-1917 թուա-կաններուն ողբերգական դէպքերը, որոնց պա-տ ա ս խ ա ն ա տ ո ւ ո ւ թ ի ւ ն ը ի ն կ ա ծ է Օ ս մ ա ն ե ա նկայսրութեան ուսերուն, պէտք է որակուին որպէսՑեղասպանութիւն:

Ընկերվարականներու խմբակցութիւնը, սա-կ ա յ ն , կ ը ն շ է , ո ր խ ո ր հ ր դ ա ր ա ն ի ն կ ո ղ մ է ա յ սճանաչումը իրաւական հետեւանքներ չունի: Ըստբ ա ն ա ձ ե ւ ի ն ` Պ ա լ ա տ ը կ ո չ ո ւ ա ծ չ է փ ո խ ա ր ի -նելու   դատական մարմինը, որ իրաւասու է որո-շում կայացնելու այդ դէպքերու իրաւական բնու-թագրին համար: «Պալատը հանդիսաւոր կերպովքաղաքական որոշում կ՛իրականացնէ` ճանչնա-լով որ հայերու զանգուածային սպանութիւններըկ ը հ ա մ ա պ ա տ ա ս խ ա ն ե ն Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ի ւ նեզրին, որ կը սահմանէ ՄԱԿ 1948 թուականի հա-մաձայնագիր»,- ըսուած է բնագրին մէջ, որ նաեւկոչ կ ՛ընէ ազգային եւ միջազգային դատականմարմիններուն որոշում կայացնելու այդ հարցով:

Բանաձեւին հեղինակները իրենց նախաձեռ-նութիւնը առաջ կը քաշեն «թուրքերու եւ հայերունկատմամբ աջակցութեան եւ բարեկամութեանո գ ի ո վ , ի ն չ պ է ս ն ա ե ւ կ ը դ ա տ ա պ ա ր տ ե ն հ ա -մայնքները պիտակելը, որոնք չեն կրնար կապունենալ 100 տարի առաջ Օսմանեան կայսրու-թեան մէջ տեղի ունեցածին հետ»: Բանաձեւինտակ ստորագրած է նաեւ թուրք պատգամաւորՕզլեմ Օզէնը, ինչպէս նաեւ պատգամաւորներՍթեֆան Քրիւները, Ֆիլիփ Պլանշարը, ԿուենաելԿրովոնիուսը:

Նշենք, որ Հայոց Ցեղասպանութեան մասինբանաձեւի նախագիծը պատրաստած  էր Պել -ճիքայի խորհրդարանական մեծամասնութիւնը:Սակայն ընդդիմադիր ուժերու ներկայացուցիչ-ները առաջարկած էին փոփոխութիւններ մտցնելբնագրին մէջ:

Յիշենք, որ նախապէս Պելճիքայի վարչապետըխորհրդարանին մէջ իր կառավարութեան անու-նէն ճանչցած էր Հայոց Ցեղասպանութիւնը` յայ-տարարելով, որ 1915-1917 թուականներու ող-բերգական իրադարձութիւնները, որոնք նախա-ձ ե ռ ն ա ծ է ր Օ ս մ ա ն ե ա ն Կ ա յ ս ր ո ւ թ ե ա ն վ ե ր ջ ի նկառավարութիւնը, պէտք է որակուին որպէս Ցե-ղասպանութիւն:

Visit ABAKA online, in color, current and past issues

www.tekeyanmontreal.ca

News and analysis in Armenian,French and English

Թրքական կազմակերպութիւնը ԱրմէնՃամբարի հարցով դիմած էԵւրոխորհուրդին

Թ ո ւ ր ք ի ո յ « Մ ա ր դ ո ւ ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւ մ ի ո ւ -թեան» (ՄԻՄ) Իսթանպուլի Թուզլա շրջանին մէջգ տ ն ո ւ ո ղ « Ա ր մ է ն » ճ ա մ բ ա ր ը հ ա յ հ ա մ ա յ ն ք ի նվերադարձնե լու նպատակով ԵւրոխորհուրդիՄարդու իրաւունքներու յանձնակատարին եւԵւրոխորհրդարանի Թուրքիոյ մասին զեկոյցիհեղինակին մէկական նամակ ուղարկած է, կըյայտնէ «Էրմէնիհապեր»-ը:

Թրքական կազմակերպութեան անդամներըՄԻՄ-ի Իսթանպուլի գրասենեակին մէջ  հրաւի-րած մամուլի ասուլիսի ժամանակ նշած են, որԹ ո ւ ր ք ի ա ն , չ վ ե ր ա դ ա ր ձ ն ե լ ո վ հ ա յ ո ր բ ե ր ո ւբռնագրաւուած ճամբարը, կը խախտէ Եւրոմիու-թեան (ԵՄ) սկզբունքները` հակառակ այն հան-գամանքին, որ կը ցանկանայ այդ կազմակեր-պութեան անդամ դառնալ:

Թրքական «Radikal» թերթի կայքի հաղորդ-մամբ` փաստաբան Էրեն Քեսքինը նշած է , որԹուրքիան կը պնդէ, թէ ԵՄ անդամակցութեանհամար պահանջուող բարեփոխումներու ծիրէններս փոփոխութիւններ կատարած է նաեւ հիմ-նադրամներէն բռնագրաւուած գոյքերու մասինօրէնքին մէջ, սակայն ատիկա չի վերաբերիր այնգոյքերուն, որոնք այժմ կը գտնուին 3-րդ մարդոցձեռքը: Քեսքինի խօսքով պետութեան հաշուե-կշռին տակ գտնուող գոյքերն ալ վերադարձուածէն հազիւ 10 տոկոսի չափով:

«Մենք, կազմակերպութիւնը իր պարտակա-նութիւնը կը համարէ «Արմէն» ճամբարը հայհամայնքին վերադարձնելու համար բազմապիսինախաձեռնութիւններ իրականացնել ու դիմելհնարաւոր բոլոր միջազգային կառոյցներուն»,-նշած է թուրք փաստաբանը:

Յ ի շ ե ց ն ե ն ք , ո ր « Ք ա մ փ Ա ր մ է ն » հ ա յ կ ա կ ա նճ ա մ բ ա ր ը Ի ս թ ա ն պ ո ւ լ ի Թ ո ւ զ լ ա շ ր ջ ա ն ի ն մ է ջգտնուող, երէկ լքուած, այսօր արդէն կիսաքանդշ ի ն ո ւ թ ի ւ ն մ ը ն է : Ա յ ժ մ ա ւ ե ր ա կ ի վ ե ր ա ծ ո ւ ա ծշինութիւնը ժամանակին  եղած է չքաւոր ու որբ

հայ երեխաներու ամառնային ճամբարը: 8.552քմ. տարածք ունեցող «Քամփ Արմէն»-ը 1961թուականին գնուած է Հայ բողոքական եկեղեց-ւոյ հիմնադրամի կողմէ եւ ծառայած է  որպէսամառնային ճամբար` Կետիքփաշայի հայկականդպրոցի չքաւոր ու որբ սաներուն համար: Սա-կայն յետագային ապօրինաբար խլուած է հայ-կ ա կ ա ն հ ի մ ն ա դ ր ա մ ի ձ ե ռ ք է ն : Յ ա յ տ ն ի է , ո րայստեղ մեծացած են նաեւ 2007-ին Թուրքիոյմէջ սպաննուած յայտնի հայ լրագրող ՀրանդՏինքը եւ անոր կինը՝ Ռաքէլ Տինքը:

2 0 1 5 Մ ա յ ի ս 6 - ի ա ռ ա ւ օ տ ե ա ն ճ ա մ բ ա ր ին ե ր կ ա յ ի ս ս ե փ ա կ ա ն ա տ ի ր ո ջ ն ա խ ա ձ ե ռ ն ո ւ -թեամբ սկսած էր  ճամբար-մանկատան քան-դումը, սակայն կարճ ժամանակ անց Թուրքիոյհ ա յ կ ա կ ա ն հ ա մ ա յ ն ք ի ս կ ս ա ծ բ ո ղ ո ք ի լ ա յ ն ա -ծաւալ միջոցառումներու շնորհիւ շինութեանքանդումը ժամանակաւորապէս դադրեցուած էր:Կայ խոստում ` ճամբարը վերադարձնելու վե-րաբերեալ, սակայն առ այժմ ոչ մէկ իրաւականքայլ կատարուած է ու հարիւրաւոր երիտասարդց ո ւ ց ա ր ա ր ն ե ր ճ ա մ բ ա ր ի ն մ է ջ 2 4 - ժ ա մ ե ա յհերթապահութիւն կ՛իրականացնեն: Անոնք կըպնդեն , որ չեն հեռանար ճամբարէն` մինչեւ այնչ վ ե ր ա դ ա ր ձ ո ւ ի ի ր ա կ ա ն տ ի ր ո ջ ը ` հ ա յ կ ա կ ա նհիմնադրամին:

Չինական ընկերութիւնը կը փափաքի մասնակցիլՀայաստանի հարաւային երկաթուղիի կառուցման

Հայաստանի հարաւային երկաթուղիի կառուցմանծրագիրի նկատմամբ Չինաստանի քաղաքացիականճարտարագիտական շինարարական կազմակերպու-թեան հետաքրքրութիւնը եւ ատոր մասնակից դառնալուփափաքը վերահաստատեց կազմակերպութեան խոր-հուրդի նախագահ Վու Վանլիանկ` Հայաստանի փոխադ-րամիջոցներու եւ կապի նախարար Գագիկ Բեգլարեանիհետ վերջերս տեղի ունեցած հանդիպումի մը ընթաց-քին:

Չինական կողմը ներկայացուց ծրագիրի ֆինանսա-ւորման հաւանական քանի մը մեքանիզմներ, քննար-կըուեցան երկաթուղիի կառուցման վերաբերեալ այ լհարցեր, ծրագիրի իրականացման իւրայատկութիւն-ները:

Երկուստեք ընդգծուեցաւ երկաթուղիի կառուցմանկարեւորութիւնը ինչպէս Հայաստանի, այնպէս ալ ամ-բողջ շրջանին համար:

Պինկէոլ նահանգիՔարլըօվա գաւառիհայկական եկեղեցինաւերուած էգանձագողերու կողմէ

Պինկէոլ նահանգի Քարլըօվա գաւառիԹոքլուլար գիւղին մէջ գտնուող պատմա-կան հայկական եկեղեցին աւերուած էգանձագողերու կողմէ:

Այդ մասին կը հաղորդէ Akunq.net-ը`հ ի մ ն ո ւ ե լ ո վ « Տ ո ղ ա ն » թ ր ք ա կ ա ն լ ր ա -տըւական գործակալութեան տեղեկու-թեան վրայ:

Աղբիւրին փոխանցմամբ` 270 տուն եւ440 բնակիչ ունեցող Թոքլու լար գիւղիգիւղապետ Ֆէսիհ Քըշլաքչըն նշելով, որգիւղը նախապէս հայկական բնակավայրեղած է եւ կրած է Թոգուլքըրան անուա-ն ո ւ մ ը , գ ո ր ծ ա կ ա լ ո ւ թ ե ա ն յ ա յ տ ն ա ծ է .

Շար. էջ 16

ՅայտարարութիւնԱ յ ս ո ւ կ ը տ ե ղ ե կ ա ց ն ե ն ք , ո ր Ս . Գ ր ի գ ո ր Լ ո ւ ս ա ւ ո ր ի չ

Առաջնորդանիստ Եկեղեցւոյ Ծխական Խորհուրդը Օգոստոս16-էն սկսեալ , որ է Աստուածամօր Վերափոխման Տ օնը(Խաղողօրհնէք) , կը տրամադրէ Կիրակնօրեայ օթօպիւսիսպասարկութիւն, դիւրացնելու համար հաւատացեալներումասնակցութիւնը Ս. Պատարագներուն:

Մանրամասնութեան եւ արձանագրութեան հ ա մ ա ր կ ըխ ն դ ր ե ն ք հ ե ռ ա ձ ա յ ն ե լ Ե կ ե ղ ե ց ւ ո յ ք ա ր տ ո ւ ղ ա ր ո ւ թ ե ա ն(514) 279-3066 թիւին:

16 • ABAKA • LUNDI 13 JUILLET 2015 - MONDAY JULY 13, 2015

Պինկէոլ նահանգի Քարլըօվա գաւառի...Շար. էջ 15-էն

« Մ ե ր գ ի ւ ղ ի ն մ է ջ հ ն ա ր ա ւ ո ր է հ ա ն դ ի պ ի լ բ ա զ մ ա թ ի ւ պ ա տ մ ա կ ա նաւերակներու: Դժբախտաբար, անգիտակցաբար վնաս կը հասցնեն այդբոլոր պատմական յուշարձաններուն: Մեր գիւղը մշտապէս եւ բազմաթիւնանգամներ աւերուած է գանձագողերու կողմէ: Մեր գիւղ այցելած հայերէբաղկացած խումբերը մեզի հաղորդած են, որ եկեղեցին կը կոչուի Ակօս»:

Ըստ աղբիւրին` գիւղացիներէն Ապտուրահման Եըլմազը յիշեցնելով, որեկեղեցիի շրջակայքին կառուցուած տուներուն հիմքերու մէջ եւս կը հան-դիպին բազմաթիւ պատմական աւերակներու, նշած է. «Յատկապէս այսեկեղեցիի շրջակայքին կային բազմաթիւ արձաններ, որոնց վրայ նկարներեւ նշաններ եղած են: Մեր գիւղացիները չէին գիտեր, թէ ատոնք ինչ կընշանակեն: Սակայն յաճախ այստեղ կու գային ինչ-որ անծանօթներ, որոնքգիշերը պեղումներ կ՛ընէին եկեղեցիին մէջ: Եկեղեցին վերածուեցաւ մա-նուկներու խաղահրապարակի: Պետութիւնը պէտք է պահպանութեանտակ վերցնէ այս եկեղեցին: Գիւղին մէջ ապրող տարեցներէն եւ այստեղայցելած հայերէն իմացանք, որ այս եկեղեցին հայկական է եւ ունի 800-ամեայ պատմութիւն»:

Նոր Հայկական Հանրագիտարան պիտի պատրաստուի

Հ Հ գ ի տ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ա զ գ ա յ ի նա կ ա դ ե մ ի ա յ ի ն ա խ ա գ ա հ ո ւ թ ի ւ ն ըհաւանութիւն տուած է նոր Հայկա-կան հան-րագիտարան ստեղծելու`« Հ ա յ կ ա կ ա ն հ ա ն ր ա գ ի տ ա ր ա ն »հրատարակչութեան առաջարկու-թեան:

Նոր հանրագիտարանը բաղկա-ցած պիտի ըլլայ 10 հատորէ` թուա-յին եւ տպագիր տարբերակներով:Հանրագիտարան ստեղծելու համարպէտք է կազմաւորուին հեղինակ-ներու մասնագիտական խումբեր,ո ր ո ն ք պ ի տ ի կ ա զ մ ա կ ե ր պ ե ն յ օ դ -ւածներու պատրաստումն ու անոնցհ ա մ ա կ ո ղ մ ա ն ի ք ն ն ա ր կ ո ւ մ ը : Ն ո րհանրագիտարանի ստեղծումը պի-տի իրականացուի 2016-2026 թուա-կաններուն:

ՀՀ ԳԱԱ նախագահութիւնը մտա-դիր է դիմելու ՀՀ կառավարութեան`Հայկական Հանրագիտարանի հրա-

տ ա ր ա կ ո ւ թ ի ւ ն ը ի ր ա կ ա ն ա ց ն ե լ ո ւհամար համապատասխան միջոց-ներ յատկացնելու համար:

Այս մասին կը յայտնեն ՀՀ ԳԱԱ-էնե ւ կ ը յ ի շ ե ց ն ե ն , ո ր 1 9 7 4 - 1 9 8 7թուականներուն հրատարակուած է12+1 հատոր Հայկական սովետա-կ ա ն հ ա ն ր ա գ ի տ ա ր ա ն ը , ո ր ո ւ նպատրաստումն ու հրատարակու-թ ի ւ ն ը լ ո ւ ր ջ ձ ե ռ ք բ ե ր ո ւ մ է ր հ ա յմ շ ա կ ո յ թ ի ե ւ գ ր ա հ ր ա տ ա ր ա կ չ ո ւ -թեան պատմութեան մէջ:

Ը ն դ ո ւ ն ո ւ ա ծ հ ա ն ր ա գ ի տ ա ր ա -ն ա յ ի ն ս կ զ բ ո ւ ն ք ն ե ր ո վ ա ռ ա ջ ի նանգամ մշակուած, ամփոփուած եւներկայացուած են հայ ժողովուրդիպ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն , ա ր ո ւ ե ս տ ի , մ շ ա -կո յթի, հասարակական-քաղաքա-կան կեանքի, տնտեսութեան, մարմ-ն ա մ ա ր զ ո ւ թ ե ա ն , ա ռ ո ղ ջ ա պ ա հ ո ւ -թ ե ա ն ե ւ մ ի ւ ս ո լ ո ր տ ն ե ր ո ւ կ ա ր ե -ւորագոյն իրադարձութիւնները:

Տեղի ունեցաւ «Արի Տուն»ծրագիրի երրորդ փուլի բացումը

Յուլիս 6-ին ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան մէջ տեղի ունեցաւ «Արիտուն» ծրագիրի երրորդ փուլի բացման հանդիսաւոր արարողութիւնը:

Բացման խօսքով հանդէս եկաւ  ՀՀ  սփիւռքի նախարար  Հրանոյշ Յա-կոբեան` նշելով. «Սիրելի՛ երիտասարդներ, պատանիներ, շատ ուրախ եմ եւհպարտ, որ այսքան երիտասարդ աշխարհի 17 երկրից որոշել է գալ Հա-յաստան,  տեսնել,  ճանաչել  Հայրենիքը եւ ընդմիշտ  կապուել Հայաստա-նին:  Ձեր իւրաքանչիւր օրն  այստեղ  պէտք է  լինի  Հայրենիքի բացայայտ-մ ա ն օ ր : Ձ ե ր ի ւ ր ա ք ա ն չ ի ւ ր օ ր ը դ ո ւ ք ս կ ս ե լ ո ւ է ք հ ա յ ե ր է ն լ ե զ ո ւ իուսուցմամբ: Պէտք է սովորէ՛ք, պահպանէ՛ք եւ տարածէ՛ք մեր Մեսրոպեանոսկեղենիկ լեզուն: Վստահ  եմ, որ ճամբարային օրերի ընթացքում ձեռք կըբ ե ր է ք   ն ո ր   ը ն կ ե ր ն ե ր ,   կ ը ծ ա ն օ թ ա ն ա ք   հ ա յ կ ա կ ա ն ա ւ ա ն դ ո յ թ ն ե ր ի ն ,մշակոյթին եւ առաւել խորը կը ճանաչէք Ձեր Հայրենիքը:

«Հաւատացած եմ, որ Հայրենիքից պէտք է մեկնէք Ձեր սիրտն ու հոգինՀայստանում թողնելով: Շատ  կ’ուզէի,  որ  վերադառնաք եւ  աւելի  ուժե-ղացնէք մեր Հայրենիքը»: Հրանոյշ Յակոբեան կարեւոր համարեց ՀՀ տար-բեր գերատեսչութիւններու ,մարզային ու համայնքային կառոյցներուաջակցութիւնը «Արի տուն» ծրագիրին:

Նախարարը շնորհակալութիւն յայտնեց նաեւ հիւրընկալող ընտանիք-ներուն, որոնք  այդքան սիրով, հոգատարութեամբ եւ ջերմութեամբ իրենցյարկին տակ  ընդունած են երիտասարդները: ՀՀ սփիւռքի նախարարը,աւանդոյթի համաձայն,  ամէնէն կրտսեր մասնակիցին` 16-ամեայ ՄարիամՍաքանեանին (Չինաստան) հագցուց «Արի տուն»  ծրագիրի տարբերանշա-նով շապիկն ու գ լխարկը եւ յանձնեց պայուսակը: Արիտունցիներունողջունելու եկած էր  ՀՀ  ԳԱԱ  Պատմութեան ինստիտուտի  տնօրէն  ԱշոտՄելքոնեան,  որ  այս  անգամ  հանդէս եկած է իբրեւ հիւընկալ  ընտանիք:

Ողջունելով ծրագիրի մասնակիցները` Մելքոնեան  նշեց.«Թանկագի՛նպատանիներ,  հայրենասիրութիւնը  միայն խօսքով  չպէտք  է լինի,  այնպէտք  է  լինի  գործնական:  Ես  կարող  եմ վստահաբար  ասել,  որ  այսօրՀՀ-ում իրականցուող  ծրագրերի մէջ  «Արի տուն» ծրագիրը ունի իր ուրոյնտեղը:  Ցանկանում  եմ, որ  այս ծրագիրը աւարտուի միայն այն ժամանակ,երբ բոլոր հայերը կը վերադառնան հայրենի տուն»:

Ներկաներուն  ողջունեց  նաեւ  Վանաձորի  բանաստեղծութեան  թատ-րոնի հիմնադիր ղեկավար Ջիւան Սարգսեան:

«Արի տուն»  ծրագիրի երրորդ փուլին կը մասնակցի 151 երիտասարդ`աշխարհի 17  երկրէ.  ՌԴ-էն,  Աբխազիայէն,  Ֆրանսայէն,  Վրաստանէն, Ուք-րանիայէն, Ղազախստանէն, Շուէտէն, ԱՄՆ-էն, Գերմանիայէն, Պելճիքայէն,Լ ե հ ա ս տ ա ն է ն , Լ ի բ ա ն ա ն է ն , Պ ե լ ա ռ ո ւ ս ի ա յ է ն , Ս ո ւ ր ի ա յ է ն , Չ ե խ ի ա յ է ն ,Իտալիայէն, առաջին անգամ նաեւ Չինաստանէն:

Ինչպէս նախորդ փուլերուն, այս փուլին եւս «Արի տունը» ունի 4-օրեայճամբարային ծրագիր` Ծաղկաձորի մէջ:

ՄԱՀԱԶԴ եւ ՀՈԳԵՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ՊԱՇՏՕՆՏիկ. Լիզա Մխիթարեան, Տէր եւ Տիկ. Յովիկ Մխիթարեան, Տէր եւ Տիկ.

Ժորժ եւ Սոնիա Մխիթարեան-Ղաուրժին, եւ զաւակունք՝ խոր ցաւովկը գուժեն անակնկալ մահը իրենց սիրելի կողակիցին, հօր եւ մեծ հօր

ԿԱրԱՊԵՏ ՄխիթԱրԵԱՆ-իԾնեալ Հալէպ 1931-ին, որ պատահեցաւ Կիրակի՝ Յունիս 28-ին,

Sacré-Coeur հիւանդանոցին մէջ, Մոնթրէալ Գանատա:Եկեղեցւոյ կարգը տեղի ունեցաւ Հինգշաբթի՝ 2 Յուլիս, 2015-ին,

Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Հայաստանեայց Առաքելական եկեղեցւոյ մէջ,որմէ ետք, մարմինը ամփոփուեցաւ Saint-Laurent

գերեզմանատան մէջ:

Ողբացեալի հոգեհանգստեան պաշտօնը տեղի պիտի ունենայ,Կիրակի՝ 19 Յուլիս 2015-ին, Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ

Հայաստանեայց Առաքելական եկեղեցւոյ մէջ։

ՅիՇԱՏԱԿՆ ԱրԴԱրՈՅՆ ՕրՀՆՈւթԵԱՄբ ԵղիցիԿարօ Մխիթարեան մարմնով ոչ եւս է մեր մէջ, սակայն իր յիշատակ-

ներով՝ ան միշտ եւ յաւէտ պիտի մնայ:Կարօն բարեկեցիկ ընտանիքի մը հայրն էր, սակայն մեծ բարերար մը

կը նկատուէր իր մտածումներովը: Կը ցանկար միշտ անկարելին կարելիդարձնել, կ’ուզէր միշտ օգտակար ըլլալ կարօտեալին, շրջանակին եւնոյնիսկ հայ օտարականին՝ իր բարի վարմունքներովը:

Բառին բուն իմաստով՝ Կարօն մարդկութեան օրինակելի անձնաւո-րութիւն մըն էր:

Մարդ էակին ցանկութիւնն է միշտ երջանիկ ապրիլ՝ նիւթական նուի-րատուութիւններով, վայելքներով, համբաւներով: Իսկ կան՝ քուլիսինետին գործողներ... Կարօն այն խմբակին կը պատկանէր, եւ այժմ՝ թերիձգած առաքելութիւնը, ան իր այրի տիկնոջ եւ զաւակներուն ժառան-գեց, քանի որ անոնք ալ նոյն ծառի պտուղներն են:

Սարգիս Պագգալեան