การปรับปรุงประสิทธิภาพการท...
TRANSCRIPT
การปรบปรงประสทธภาพการท างานของเครองจกรผลตกระดาษคราฟท
ดวย TPM กรณศกษา : โรงงานผลตกระดาษคราฟท
โดย
นายนรนดร วฒศกด
การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร
วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพฒนางานอตสาหกรรม ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ
คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558
ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร
การปรบปรงประสทธภาพการท างานของเครองจกรผลตกระดาษคราฟท ดวย TPM กรณศกษา : โรงงานผลตกระดาษคราฟท
โดย
นายนรนดร วฒศกด
การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร
วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพฒนางานอตสาหกรรม ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ
คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558
ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร
PERFORMANCE MACHINE IMPROVE KRAFT PAPER MANUFACTURE (TPM) IN AN KRAFT PAPER MANUFACTURES
BY
MR NIRUN WUTTISAK
AN INDEPENDENT SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ENGINEERING IN
INDUSTRIAL DEVELOPMENT
DEPARTMENT OF INDUSTRIAL ENGINEERING FACULTY OF ENGINEERING THAMMASAT UNIVERSITY
ACADEMIC YEAR 2015
COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY
(1)
หวขอการคนควาอสระ การปรบปรงประสทธภาพการท างานของเครองจกรผลตกระดาษคราฟทดวย TPM กรณศกษา : โรงงานผลตกระดาษคราฟท
ชอผเขยน นายนรนดร วฒศกด ชอปรญญา วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย สาขาวชาการพฒนางานอตสาหกรรม
คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร
อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ รองศาสตราจารย ดร. มณฑล ศาสนนนทน ปการศกษา 2558
บทคดยอ
งานวจยนน าเสนอวธการปรบปรงประสทธภาพเครองจกรผลตกระดาษคราฟท โดยใชหลกการการบ ารงรกษาทวผล (Total Productive maintenance : TPM) ในกรณศกษาเบองตนใชแผนภมพาเราโตในการจดล าดบความส าคญของปญหา และใชการวเคราะหปญหาแบบ “ท าไม ท าไม” (Why Why Analysis) เพอคนหาสาเหตทท าใหเครองจกรหยดเนองจากเกดการขดของมาท าการปรบปรง การด าเนนงานการปรบปรง 3 เสาหลก คอ การปรบปรงเฉพาะเรอง การบ ารงรกษาดวยตนเอง และการบ ารงรกษาตามแผน โดยวเคราะหหาสาเหตหลกทท าใหเครองจกรเกดเหตขดของ ก าหนดแผนการบ ารงรกษาและด าเนนตามแผนทก าหนด เพอลดความสญเสยจากเหตขดของ และประเมนประสทธภาพการประยกตใชแผนการบ ารงรกษาดวยการวเคราะหคาความพรอมใชงานของเครองจกรผลตกระดาษคราฟท และไดมการควบคมอะไหลส ารองเพอความพรอมส าหรบการซอมบ ารงเครองจกร หลงจากการปรบปรงน าผลทไดมาท าการเปรยบเทยบกน พบวา เวลาเฉลยระหวางการเสยหาย (MTBF) เพมขนจาก 142 ชวโมง เปน 309 ชวโมง เวลาเฉลยในการซอมแซม (MTTR) จากเดม 8.9 ชวโมง ลดลงเหลอ 0.8 ชวโมง และคาความพรอม (% Machine Availability) ใชงานเพมขนจาก 93.5% เปน 99.5% คลงพสดเพอความปลอดภย กลม A ลดลง 12.25% กลม B ลดลง 6.31% และกลม C ลดลง 9.04%
ค าส าคญ: การเพมประสทธภาพเครองจกร, ความพรอมใชงานเครองจกร , การควบคมวสดคงคลง
(2)
Independent Study Title PERFORMANCE MACHINE IMPROVE KRAFT PAPER MANUFACTURE (TPM) IN AN KRAFT PAPER MANUFACTURES
Author Mr. Nirun Wuttisak Degree Master of Engineering Department/Faculty/University Industrial Development
Faculty of Engineering Thammasat University
Independent Study Advisor Assoc. Prof. Dr. Montalee Sasananan Academic Years 2015
ABSTRACT
This article presents an approach to machine efficiency improvement in a
kraft paper manufacturer using total productive maintenance (TPM). A preliminary study was undertaken by making use of Pareto diagram to prioritize problems. Why Why Analysis Diagram was used to investigate the root causes with the most serious causes selected for improvement. The improvement had three main parts: individual improvement, autonomous maintenance, and planned maintenance. After improvement it was found that the mean time between failure (MTBF) was increased from 142 hours to 309 hours. Mean time to repair (MTTR) was reduced from 8.9 to 0.8 hours. The percentage of machine availability was increased from 93.5% to 99.5%. Safety Stock of Group A , Group B , and Group C were decreased by 12.25%, 6.31%, 9.04% respectively. Keywords: Machine efficiency, Machine Availability, Inventory control
(3)
กตตกรรมประกาศ
การคนควาอสระฉบบนส าเรจไปไดดวยด เนองดวยไดรบความชวยเหลออยางดยงจากรองศาสตราจารย ดร. มณฑล ศาสนนนทน อาจารยทปรกษา ซงไดสละเวลาอนมคาใหค าแนะน าตางๆ อนเปนประโยชนตอการวจยตลอดมา รวมทงคณาจารยทรวมเปนคณะกรรมการในการสอบซงประกอบดวย ผชวยศาสตราจารย ดร. วรารตน กงสมฤทธ และ รองศาสตราจารย ดร.ตรทศ เหลาศรหงษทอง ทกรณาใหค าแนะน า อนเปนประโยชนทดในการท าการคนควาอสระน
การด าเนนการปรบปรงเครองจกรครงน ทางผวจยขอขอบคณโรงงานกรณศกษาทกสวนงานทเกยวของทงระดบผบรหาร หวหนางาน พนกงานทกๆ ทานทใหความชวยเหลอดานขอมลและใหการสนบสนนการปรบปรงงานในดานตางๆ เพอการศกษาและวจยครงนเปนอยางด จงขอขอบคณไว ณ ทนดวย
ทายนผวจยขอกราบขอบพระคณคณพอ คณแมผใหก าเนดและโอกาสในการเรยนรตลอดมา ขอขอบคณเพอนๆ นกศกษาปรญญาโทรวมรนทกทานทชวยเหลอใหค าแนะน าในการศกษา และเจาหนาททกทานในภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทคอยสนบสนนชวยเหลอและใหก าลงใจตลอดมา ในการท าวจยในครงนใหส าเรจลลวงไปไดดวยด และขอขอบพระคณคณาจารยทกทานทใหโอกาส ค าปรกษา วชาความรทไดศกษามาแกผวจยจนสามารถท างานวจยนส าเรจลลวงไปไดดวยด
นายนรนดร วฒศกด
(4)
สารบญ หนา
บทคดยอภาษาไทย (1)
บทคดยอภาษาองกฤษ (2)
กตตกรรมประกาศ (3) สารบญ (4)
สารบญตาราง (8)
สารบญภาพ (9) บทท 1 บทน า 1
1.1 ความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 3 1.3 ขอบเขตของการศกษา 3 1.4 วธการด าเนนงาน 3 1.5 ระยะเวลาการด าเนนงาน 4 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4
บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 5
2.1 การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม 5 2.1.1 ขนตอนของการด าเนนกจกรรม TPM 6
2.1.1.1 ชวงของการเตรยมการ 6 2.1.1.2 ชวงการเตรยมการ 6
(5) 2.1.1.3 ชวงการเขาสการด าเนนการปฏบต 6 2.1.1.4 ชวงทมความมนคง 6
2.1.2 เสาของการด าเนนกจกรรม TPM 6 2.1.2.1 เสาท 1 การปรบปรงเฉพาะเรอง 6 2.1.2.2 เสาท 2 การบ ารงรกษาดวยตนเอง 7 2.1.2.3 เสาท 3 การบ ารงรกษาตามแผน 13
2.2 ดชนสภาพความนาเชอถอและดชนของสภาพการบ ารงรกษาเครองจกร 16 2.2.1 ดชนทแสดงภาพความนาเชอถอ 16 2.2.2 ดชนแสดงภาพการบ ารงรกษา 16
2.3 ทฤษฏแผนผงเหตและผลของการวเคราะหเครองจกร 16 2.3.1 การวเคราะหแบบ Why-Why Analysis 16
2.3.1.1 การก าหนดหวขอปญหาหรอปรากฏการณใหชดเจน 16 2.3.1.2 การศกษาโครงสรางและหนาทของสวนทเปนปญหา 17 2.3.1.3 การก าหนดหวขอส ารวจ 17 2.3.1.4 การตรวจสอบและยนยนผลหวขอส ารวจ 17 2.3.1.5 การหาสาเหตของปจจยทท าใหเกดปญหาหรอปรากฏการณ 17 2.3.1.6 การตรวจสอบความถกตองตามตรรกวทยา 17 2.3.1.7 การก าหนดมาตรการแกไขทปองกนการเกดซ า 17
2.4 การจดการวสดคงคลงแบบ ABC 17 2.4.1 การหาปรมาณของการสงซออยางประหยด 18 2.4.2 การค านวณหาจดสงและสตอกเพอความปลอดภย 19
2.5 งานวจยทเกยวของ 20 บทท 3 วธการวจย 25
3.1 ขอมลเบองตน 26
3.1.1 การขนรปกระดาษ 26 3.1.1.1 ถงเกบเยอ 26 3.1.1.2 เฮดบอกซ 26 3.1.1.3 ชองเปดส าหรบปลอยน าเยอ 26
(6)
3.1.2 การระบายน าออกจากกระดาษ 27 3.1.2.1 ตะแกรงขนรป 27 3.1.2.2 เบรสท โรล 28 3.1.2.3 ฟอรมมง บอรด 28
3.1.2.4 เทเบล โรล 28 3.1.2.5 คอช โรล 28 3.1.2.6 ลมพ แบรคเกอร โรล 28 3.1.2.7 พคอบ เฟลท 28
3.1.3 การอดรดน าออกจากแผนกระดาษเปยก 29 3.1.3.1 กรฟ โรล เพลส 29 3.1.3.2 ซคชน เพลส 29 3.1.3.3 ช เพลส 29
3.1.3.4 สายพานผา 29 3.1.4 การท าแผนกระดาษแหง 30 3.1.4.1 ลกอบไอน า 30 3.1.4.2 สายพานทรองรบแผนกระดาษ 30
3.2 การศกษาปญหา 31 3.2.1 ดชนสภาพความเชอถอ และดชนสภาพการบ ารงรกษา 31
3.3 ก าหนดโครงสรางการน า TPM มาปรบปรงประสทธภาพโดยรวมของเครองจกร 34 3.3.1 การปรบปรงเฉพาะเรอง 34
3.3.1.1 การเลอกหวขอปรบปรง 34 3.3.1.2 การวเคราะหเหตขดของ 35 3.3.2 การบ ารงรกษาดวยตนเอง 35 3.3.2.1 ท าความสะอาดขนตน 35 3.3.2.2 การแกไขจดทกอใหเกดความสกปรกและต าแหนงทยากล าบาก 36 ในการปฏบต 3.3.2.3 การจดท าเกณฑมาตรฐานในการท าความสะอาดและตรวจเชค 36 3.3.3 การบ ารงรกษาตามแผน 37
3.3.3.1 การวเคราะหความแตกตางของสภาพพนฐานกบสภาพปจจบน 37 ของเครองจกร
(7)
3.3.3.2 การปรบปรงสภาพปจจบนของเครองจกรใหเขาสสภาพพนฐาน 37 3.3.3.3 ก าหนดมาตรฐานใชงาน และสภาพพนฐาน 38 3.3.3.4 การยดอายการใชงาน 38 3.3.3.5 ปรบปรงวธการตรวจเชคและประสทธภาพการบ ารงรกษา 39 3.3.3.6 การตรวจเชคในสภาพรวามทงหมด 40 3.3.3.7 การใชเครองใหเตมความสามารถของเครอง 41
3.4 การจดการอะไหลคงคลง 42 3.4.1 การแบงประเภทสนคาคงคลงดวยระบบ ABC 43
บทท 4 ผลการวจยและผลการด าเนนงาน 45
4.1 การวดผลหลงปรบปรง 45 4.1.1 การน า TPM มาปรบปรงประสทธภาพโดยรวมของเครองจกร 45 4.1.2 การควบคมอะไหลคงคลง 46 4.2 วเคราะหผลหลงการปรบปรง 47 4.2.1 เวลาเฉลยระหวางการเสยหาย (MTBF) 47 4.2.2 เวลาเฉลยในการซอมแซม (MTTR) 48 4.2.3 อตราการเดนเครอง 49 4.2.4 คาเฉลยการจดการอะไหลคงคลง 50
บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 50
5.1 สรปผลการวจย 50 5.2 ขอเสนอแนะ 51
รายการอางอง 52 ประวตผเขยน 53
(8)
สารบญตาราง
ตารางท หนา 1.1 ระยะเวลาการด าเนนงาน 4 3.1 สถานะการท างานของเครองจกรผลตกระดาษคราฟท 31 3.2 MTBF, MTTR และ % Machine Availability ของแตละเดอน 32 3.3 แผนงานการตรวจเชคอตราการไหลสารหลอลน 38 3.4 แผนงานการบ ารงรกษาเชงปองกน 39 3.5 แผนงานการบ ารงรกษาเชงพยากรณ 41 3.6 รายการอะไหลและคาใชจายสนคาคงคลง 42 3.7 ผลการจดกลมสนคาคงคลงแบบ ABC 43 3.8 ปรมาณอะไหลคงคลงกอนการปรบปรง 44 4.1 สถานะการท างานของเครองจกรผลตกระดาษคราฟท 45 4.2 คา MTBF, MTTR และ % Machine Availability ของแตละเดอน 46 4.3 แสดงผลการควบคมอะไหลคงคลงหลงการปรบปรง 47 4.4 จ านวนลดลงของการควบคมวสดคงคลง 49
(9)
สารบญภาพ
ภาพท หนา 1.1 เวลาการสญเสยในการผลตของเครองจกร มกราคม – มถนายน 2558 2 1.2 สาเหตทท าใหเครองจกร Breakdown มกราคม – มถนายน 2558 2 2.1 การกระจายของรายการสนคาและยอดขาย 18 2.2 แสดงความสมพนธระหวางคาใชจายในการจดเกบและคาใชจายในการสงซอ 19 3.1 ขนตอนวธการด าเนนการวจย 25 3.2 คา MTBF ของแตละเดอน 33 3.3 คา MTTR ของแตละเดอน 33 3.4 คา % Machine Availability ของแตละเดอน 34 3.5 แผนภาพ Why Why Analysis แสดงการวเคราะหปญหาแกไขเพลา 35 3.6 สภาพเครองจกรของระบบหลอลน Dryer 35 3.7 ท าความสะอาดถงน ามนหลอลน 36 3.8 เกจวดแรงดนน ามนหลอลน 36 3.9 สงสกปรกภายในถงหลอลน 37 3.10 หลงจากท าความสะอาดถงน ามนหลอลน 37 3.11 กรองน ามนหลอลน (เกา-ใหม) 38 3.12 เพลา Dryer #43 40 3.13 ตรวจเชคสภาพโดยรวม Dryer Roll 40 4.1 คา MTBF ของแตละเดอน 48 4.2 คา MTTR ของแตละเดอน 48 4.3 คา % Machine Availability ของแตละเดอน 49
1
บทท 1 บทน า
1.1 ความส าคญของปญหา
สภาวะเศรษฐกจปจจบนเกดการแขงขนทางดานธรกจ โรงงานทวไปจงตองมการ
ปรบเปลยน กลยทธเพอเพมสมรรถนะความสามารถในการผลต ปจจยทส าคญคอการลดตนทนการผลตในกระบวนการผลตเพอความอยรอดของธรกจ โดยการใชวธการลดตนทนการผลตใหต าลง แตมคณภาพด ความส าคญของกระบวนการผลตทดนนตองมความพรอมของเครองจกร ซงภายในโรงงานอตสาหกรรมมเครองจกรอยอยางแพรหลายซ งมขนาดเลก ขนาดใหญ ลกษณะการใชงาน แตละอตสาหกรรมแตกตางกน เครองจกรทกประเภทมการใชงานสงทหลกเลยงไมได คอ เกดความเสยหาย ช ารด ทรดโทรม เมอเครองจกรตองหยดเพอซอมแซมในสวนทสกเหรออยางกะทนหน จะสงผลกระทบตอกระบวนการผลต รวมถงลกคาขาดความเชอมนไมสามารถสงสนคาไดตามเวลา ทก าหนด การบ ารงรกษาเครองจกรเปนสงส าคญเพอยดอายการใชงาน ลดการเสยหายของเครองจกร โดยเฉพาะปจจบนมการน าเครองจกรทนสมยเขามาในการผลตสามารถเพมผลผลตไดมากขน แตในขณะเดยวกนเครองจกรทนสมยจะมความซบซอนในการซอมบ ารง ดงนน หลกเลยงไมไดคอการซอมบ ารงทมราคาสงขน โรงงานอตสาหกรรมทวไปจะมการซอมบ ารงรกษาเครองจกรหลกๆ 2 ประเภท คอ การบ ารงรกษาหลงเกดความเสยหาย (Breakdown Maintenance) คอ การซอมบ ารงหลงจากเกดการขดของของเครองจกรแลว และการบ ารงรกษาเชงปองกน (Preventive Maintenance) คอ การบ ารงรกษากอนทเครองจกรจะเกดการขดของ
งานศกษาคนควานไดเลอกกรณศกษา บรษท ปญจพล เปเปอร อนดสตร จ ากด โดยเลอกพจารณาปรบปรงในสวนของเครองจกรผลตกระดาษของหนวยงานซอมบ ารงรกษาเครองจกร ซงเกดการขดของของเครองจกรสง กระบวนการผลตมสายการผลตเพยงสายเดยว จงเปนปจจยส าคญทตองมการบ ารงรกษาเครองจกรใหอยสภาพพรอมใชงานอยตลอดเวลา สงทหลกเลยงไมไดคอ การหยดเครองจกรกะทนหน ประสทธภาพเครองจกรลดลง เสยเวลาการผลต คายใชจายบ ารงรกษาเพมมากขน และไดศกษาเกยวกบอะไหลส ารองของเครองจกร เพอลดเวลาหยดเครองจกรเนองจากรออะไหล
2
ทผานมาไดมการเกบรวบรวมขอมลการสญเสยระยะเวลาการเดนเครองจกรทท าใหเครองจกรหยดกะทนหนเปนระยะเวลา 6 เดอนไดแก มกราคม – มถนายน 2558 สงเกตจากแนวโนมจะมการหยดเครองจกรกะทนหนเพมขนเรอยๆ โดยสงเกตไดจากภาพท 1.1
ภาพท 1.1 เวลาการสญเสยในการผลตของเครองจกร มกราคม - มถนายน 2558
สาเหตของปญหาทท าใหเครองจกรหยดกะทนหนมหลายสาเหต บางกรณหยด แคชวขณะ บางกรณตองหยดเครองจกรหลายชวโมงตดตอกน ซงเปนปจจยส าคญทสงผลกระทบ ตอการผลต โดยสงเกตไดจากภาพท 1.2
ภาพท 1.2 สาเหตทท าใหเครองจกร Breakdown มกราคม – มถนายน 2558
3
1.2 วตถประสงค 1.2.1 เพอปรบปรงประสทธภาพการท างานของเครองจกรและลดความสญเสยเวลาการท างานของเครองจกร 1.3 ขอบเขตการศกษา
1.3.1 การศกษาคนควาใช บรษท ปญจพลเปเปอร อนดสตร จ ากด 1.3.2 น าแผนการบ ารงรกษาไปด าเนนการวเคราะหขอมลเพอหาคา MTBF MTTR
และ% Machine Availability เพอเปรยบเทยบคาทไดกอนการด าเนนการบ ารงรกษา 1.3.3 ศกษาขอมลเฉพาะอะไหลคงคลง (Spare Part Inventory) ของเครองจกรผลต
กระดาษคราฟท 1.4 วธการด าเนนงาน
1.4.1 ศกษาขอมลของเครองจกรในกระบวนการผลต 1.4.2 รวบรวมขอมลความเสยหายของเครองจกรในกระบวนการผลต 1.4.3 ศกษาทฤษฎการซอมบ ารง และงานวจยทเกยวของ 1.4.4 วเคราะหสาเหตการเสยหายของเครองจกร และก าหนดแผนการด าเนนการแกไข 1.4.5 ด าเนนกจกรรมการปรบปรงประสทธภาพเครองจกร 1.4.6 น าขอมลมาค านวณหาประสทธภาพของเครองจกรกอนและหลงการปรบปรง 1.4.7 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ
4
1.5 ระยะเวลาการด าเนนงาน ตารางท 1.1 ระยะเวลาการด าเนนงาน
ขนตอนการด าเนนงาน 2558 2559 ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย.
1.ศกษาขอมลของเครองจกรในกระบวนการผลต
2. รวบรวมขอมลความเสยหายของเครองจกรในกระบวนการผลต
3. ศกษาทฤษฏการซอมบ ารง และงานวจยทเกยวของ
4.วเคราะหสาเหตการเสยหายของเครองจกร และก าหนดแผนการ
5. ด าเนนกจกรรมการปรบปรงประสทธภาพเครองจกร
6. น าขอมลมาค านวณหาประสทธภาพของเครองจกรกอนและหลงการปรบปรง
7. สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ
1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1.6.1 สามารถยดอายการใชงานของเครองจกร 1.6.2 สามารถลดการหยดเครองจกรในขณะเดนเครอง 1.6.3 สามารถปรบปรงประสทธภาพการผลตไดอยางตอเนอง จากการทเครองจกรยง
คงไวซงพนฐานและประสทธภาพการท างานทด
5
บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ
2.1 การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม (Total Productive Maintenance)
ประวตความเปนมาและการพฒนาของกจกรรม TPM PM (Preventive Maintenance หรอการบ ารงรกษาเครองจกรเชงปองกน) ของประเทศญปน เปนระบบทไดมการน าเขามาจากประเทศสหรฐอเมรกาพรอมๆ กบการเจรญเตบโตของ โรงงานอตสาหกรรมกระบวนการ PM มบทบาททส าคญอยางยงตอการเพมขนของคณภาพผลตภณฑและผลผลต อตสาหกรรมกระบวนการมอยมากมายหลายประเภท เชน อตสาหกรรมกลนน ามน อตสาหกรรมปโตรเคม อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟา อตสาหกรรมการผลตแกส อตสาหกรรมเสนใย และอนๆ นอกจากนยงมรปแบบของการผลตมหลากหลาย เชน การผลตอยางตอเนองและการผลตแบบกะ ในปจจบนจากการผลตจะมแนวโนมทผลตเปนลอตเลกๆ และผลตมากมายหลายชนดเชนเดยวกบทเกดขนในอตสาหกรรมการประกอบหรออตสาหกรรมการแปรรป การทญปนน าระบบ PM น ามาเรมใชในอตสาหกรรมเปนเพราะสภาพของเครองจกรมกจะมผลกระทบตอผลผลต คณภาพอบตภย และสงแวดลอมมความรนแรง PM ทน าเขามาใชในอตสาหกรรมกระบวนการนนจะมสวนชวยท าใหเกดโครงสรางการบรหารของการบ ารงรกษา ระบบการดแลรกษาเครองจกร เพมเทคโนโลยทางดานเครองจกร และเพมประสทธภาพของการบ ารงรกษา นอกจากนความตองการการลดการใชแรงงานในอตสาหกรรมการประกอบและแปรรป จงท าใหมการลงทนดานเครองจกรเปนอยางมาก ผลลพธทไดคอ จะท าใหเครองจกรมการพฒนาเปนระบบอตโนมตและมประสทธภาพสงขน นอกจากนการใชหนยนตในอตสาหกรรม ทท าใหประเทศญปนมมาตรฐานอยในระดบสงสดของโลก แนวโนมดงกลาวท าใหเกดความสนใจทจะมการพฒนา PM ในอตสาหกรรมการประกอบ และกอใหเกด PM มลกษณะเฉพาะในสไตลญปน ซงจะถกเรยกวา TPM (Total Productive Maintenance) เปนการบ ารงรกษาแบบทวผลทกคนมสวนรวม ค าจ ากดความของกจกรรมการบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนทมสวนรวม การบ ารงรกษาเชงปองกนมความส าคญอยางยงตอการเพมคณภาพของผลตภณฑ และเพมผลผ ลต ของอตสาหกรรมหลากหลายประเภททน าระบบการบ ารงรกษามาพฒนาเคร องจกร เ พอเพมประสทธภาพของเครองจกรในอตสาหกรรมนนๆ การบ ารงรกษามสวนใหโครงสรางของการบรหารการบ ารงรกษาเครองจกรอยางมระบบ และมแบบแผนตอการบ ารงรกษาท าใหเทคโนโลยของเครองจกรนนไดมการพฒนาอยางตอเนองและมประสทธภาพสง โดยการใชหนยนตเขามาในระบบ
6
กระบวนการผลตแทนทการใชแรงงานในการผลต ประเทศญปนจะมการคดคนพฒนาการซอมบ ารงเครองจกร ทมลกษณะเฉพาะทางในแบบญปน คอ การบ ารงรกษาแบบทวผลแบบทกคนมสวนรวม (Total Productive maintenance) กจกรรมนททกคนทงองคกรทจะตองรวมกนดแลเพอลดการสญเสย ก าจดความสญเปลา และเพมประสทธภาพโดยรวมภายในองคกร
2.1.1 ขนตอนของการด าเนนกจกรรม TPM โดยทวไปจะมโปรแกรมในการด าเนนกจกรรม TPM จะแบงออกไดเปน 4 ชวง ไดแก
2.1.1.1 ชวงของการเตรยมการ จ าเปนอยางยงทจะตองมการอภปรายอยางจรงจงถาการวางแผนไมรอบคอบ จะท าใหตองมการเปลยนแปลงในชวงของการด าเนนกจกรรม หรอมการทบทวนแกไขบอยครง
2.1.1.2 ชวงการเตรยมการ ตงแตการประกาศเจตนารมณของการน ากจกรรม TPM เขามาภายในบรษทของผบรหารระดบสง จนถงการจดท าแบบแผนแมบทการด าเนนกจกรรม TPM จะด าเนนการเปนขนตอนเรยงตามล าดบ
2.1.1.3 ชวงการเขาสการด าเนนการปฏบต จะมการสงเสรมและก าหนดหวขอตางๆ ทจะด าเนนการ เพอท าใหสามารถบรรลไดตามเปาหมายทไดก าหนดไวในแบบแผนแมบท จะสามารถก าหนดตามล าดบไดโดยใหเหมาะสมกบบรษท หนวยงาน และโรงงานนนๆ หวขอเหลานเปนไปไดทสามารถด าเนนการควบคขนานกนไปได
2.1.1.4 ชวงทมความมนคง การด าเนนกจกรรมเพอรกษาสภาพ ใหคงอย
2.1.2 เสาของการด าเนนกจกรรม TPM ดงทไดกลาวขางตนไววาบรษทตองเลอกกจกรรมการปรบปรงเพอท าใหบรรลเปาหมายของกจกรรม TPM ไดอยางมประสทธภาพและ มประสทธผล แตละบรษทอาจจะเลอกท ากจกรรมทแตกตางๆ กนออกไป โดยทวไปกจกรรมการด าเนนการเพอใหไดรบผลลพธนนมดวยกน 8 กจกรรมดงน
2.1.2.1 เสาท 1 การปรบปรงเฉพาะเรอง (Focused Improvement) กจกรรมการปรบปรงเฉพาะเรองเปนกจกรรมทสามารถด าเนนการ เพอลดความสญเสยของโรงงานอตสาหกรรมโดยมกระบวนการทนอยทสดเทาทจะท าได การก าหนดนยามของความสญเสยและการส ารวจหาปรมาณความสญเสยแตละชนดจะเปนเงอนไขทจะตองด าเนนการกอนการสงเสรมปรบปรงเฉพาะเรองนน จะสงผลดทมการด าเนนการเปน Project Team โดยจะประกอบดวยพนกงาน ในระดบปฏบตการ พนกงานซอมบ ารง และพนกงานฝายเทคนคการผลต ในอตสาหกรรม นอกเหนอจากความสญเสยหลก 7 ประการของอตสาหกรรมการประกอบและแปรรปแลว ยงคงตอง
7
มการประกอบดวยความสญเสยหลกอนอก คอ ความสญเสยเนองจากคน อาทเชน ความสญเสยของดานการปฏบตงานจะเกดความสญเสยอนเนองจากการปฏบตงานทผดพลาด และความสญเสยของวตถดบ เชน ความสญเสยผลไดตอวตถดบ (Yield Loss) ความสญเสยของวสด และความสญเสยของการน ากลบมาใชผลตใหม (Recycle Loss) เปนตน รวมถงความสญเสยเนองจากการบรหารจดการ อาทเชน ความสญเสยเกดจากการซอมบ ารงตามแผนก าหนดระยะเวลาความสญเสยดานพลงงานเปนตน การปรบปรงเฉพาะเรองในอตสาหกรรมซงเปนกระบวนการ จ าเปนอยางยงทจะตองท าการปรบปรงแกไข กระบวนการระบบการไหลลนของเครองจกร และการปฏบตงาน การออกแบบกระบวนการจะถกด าเนนการเพอพฒนาผลตภณฑ และเพอปรบปรงแกไขผลตภณฑ ดงนนเพอ ใหบรรลไดตามวตถประสงคนน หลกเกณฑในการเลอกกระบวนการและสภาวะเงอนไขของกระบวนการคออะไร จะไมมจดบกพรองในสภาวะเงอนไขของกระบวนการหรอสภาพปจจบนจะเปนอยางไร ถาเปรยบเทยบกนกบสภาวะเงอนไขทถกตองของกระบวนการการปรบปรงเฉพาะเรอง โดยการอดชองวางทเกดความแตกตางกนระหวางสภาพปจจบนและสภาวะเงอนไขทถกตองดงกลาวน ถอไดวาจะเปนอกแนวทางหนงของการปรบปรงเชนกน การปรบปรงปญหาของกระบวนการ การขนถายของกระบวนการนน ตงแตปอนวตถดบจนถงการสงมอบผลตภณฑวามการหยดชะงก มการรวไหลหรอไม และมการอดตนหรอไมทจะเปนสงจ าเปนอยางยง สวนการปรบปรงเครองจกร ทสามารถด าเนนการไดโดยการก าจดความสญเสยหลก 7 ประการ ของเครองจกรเชนเดยวกบ อตสาหกรรมการประกอบและการแปรรป เนองจากเครองจกรจะเปนอปกรณทท าใหสภาวะเงอนไขของกระบวนการเปนไปตามความตองการ ดงนน การปรบปรงเครองจกรจะมฟงกชนตามทควร จะเปน และการทจะท าใหเครองจกรมฟงกชนตามทไดรบการออกแบบไว จงเปนสงทจ าเปนตอการปรบปรงกระบวนการ ระบบการไหล เครองจกร และการปฏบตงานตอการวเคราะห ท าใหทราบสาเหตของปญหาไดชดเจนจะเปนสงทส าคญ การวเคราะห Know – Why การวเคราะห PM และเครองมอการวเคราะหอนๆ เปนสงทควรน ามาใชอยางมประสทธภาพในอตสาหกรรมกระบวนการทมความคบหนาในการปรบปรง เพอใหมการใชคนนอยลง แตอยางไรกตามกยงคงทจะตองมการปรบปรงกระบวนการตอไปเพอทจะไมตองใชคนงานในการปฏบตงาน ดงนนเพอใหบรรลไดตามวตถประสงคดงกลาว การปรบปรงเพอทจะท าใหกระบวนการมความเสถยรภาพ และเพอท าใหการช ารดเสยหายทสงผลกระทบตอเครองจกรและการหยดชะงกเปนศนย
2.1.2.2 เสาท 2 การบ ารงรกษาดวยตนเอง (Autonomous Maintenance) การบ ารงรกษาดวยตนเองจะเปนกจกรรมหนงทเปนลกษณะเฉพาะของกจกรรม TPM ในชวงแรกนนการน า PM จากประเทศสหรฐอเมรกาเขามา การซอมบ ารงรกษาและการเดนเครองจกรยงคงเปนโครงสรางมการแบงแยกหนาทออกจากกน ผลท ไดตามมาคอ พนกงานระดบปฏบตการยงคงม
8
จตส านกทจะบ ารงรกษาเครองจกรดวยตนเองนอยกวาการบ ารงรกษาดวยตนเองในกจกรรม TPM เปนกจกรรมทเปลยนแนวโนมของการบ ารงรกษา เนองจากอตสาหกรรมกระบวนการจะมพนกงาน ในระดบปฏบตการลดนอยลง ดงนนการด าเนนการกจกรรมการบ ารงรกษาดวยตนเอง จงเปนปจจยทส าคญจะตองมการปรบวธการใหเหมาะสมเราจะท าการบ ารงรกษาเครองจกรจ านวนมากดวยตนเองดวยวธการใดนน จ าเปนอยางยงทจะตองมการพจารณาถงระดบความส าคญของการด าเนนการ การหมนเวยนของพนกงานและมการแบงหนาทการบ ารงรกษาดวยตนเอง จะมการด าเนนการเปนแบบขนตอน ถาไมมการตรวจสอบประเมนอยางเขมงวดแลวกจะไมเหนผลลพธ ดวยเหตนจงจ าเปนอยางยงทจะตองมการเตรยมคณะกรรมการตรวจประเมนผล และเกณฑมาตรฐานในการตรวจสอบประเมนเปนตน หลงจากนนจ าเปนทจะตองไดรบการตรวจประเมนผลจากคณะผบรหารระดบสงสดของโรงงานอกครง เพอการไดรบยนยนเพราะเครองจกรในอตสาหกรรมกระบวนการมกจะอยภายนอกอาคาร ท าใหไดรบความเสยหายเนองมาจากการกดกรอนของกรดเกลอ ฝน และหมะ เปนตน สงเหลานมกจะท าใหเกดการกดกรอนบรเวณรากฐานของเครองจกร นอกจากนมกจะท าใหเกดการกดกรอนและเกดความสกปรก เนองจากการไหล การรวและการอดตนตอการบ ารงรกษาดวยตนเอง ถาไมมการด าเนนการหามาตรการแกไขจดทกอใหเกดความสกปรก ได และต าแหนง ทเขายากล าบากในการปฏบตงานในขนตอนท 2 แลว จะท าใหขนตอนท 1 ทท าไวกลบสสภาพเดม ผลตภณฑในอตสาหกรรมกระบวนการจะสามารถแบงออกไดเปนหลายประเภท เชน ผลตภณฑทมลกษณะเปนผง ของเหลว และของแขง เปนตน ส ง เหลาน ทนอกจากเปนผลตภณฑแลว ในขณะเดยวกนยงเปนสงทเปนปจจยในเชงบงคบ ท าใหเครองจกรมความเสอมสภาพเนองจากการฟงกระจาย การรวซมและการอดตน ดงนน การปรบปรงวธการในการจดการผลตภณฑทมสถานะตางๆ เหลานจงเปนอยางยง สงทจ าเปนตอการด าเนนกจกรรมการบ ารงรกษาดวยตนเองทมแบบขนตอนจากทไดกลาวขางตนวาเราสามารถสรางสถานประกอบการทมการช ารดเสยหายเปนศนย การหยดชะงกงนเปนศนย การเกดของเสยเปนศนยโดยมการปรบปรงสภาวะเงอนไขพนฐาน ท าใหเครองจกรอยในสภาพทควรจะตองการท าความสะอาด การตรวจเชค แตส าหรบพนกงานในระดบปฏบตการทคนเคยกบพฤตกรรมนนทวา คนทท าคอฉน คนทซอมคอคณ เปนระยะเวลายาวนานมาก เชนนไมใชเรองงายๆ ทจะสามารถด าเนนการดวยเหตนเพอใหทกคนเขาใจไดงาย สามารถด าเนนการไดในเชงปฏบตไดจรง จงไดมการก าหนดการเปนโปรแกรมการด าเนนกจกรรมเปนขนตอน ส าหรบการปฏบตนนจะมขอดของการด าเนนการแบบขนตอนน คอ ท าใหทราบถงจดสนสดของแตละขนตอนโดยการตรวจประเมนผลและท าใหทราบถงความชดเจนวากจกรรมใดควรจะด าเนนการตอไปมากหรอนอยเทาใด รวมทงยงท าใหกจกรรมสามารถด าเนนการไปไดอยางตอเนอง โดยมโอกาสท าใหพนกงานในระดบปฏบตการนนไดลมรสกบความส าเรจไดดในแตละขนตอนจะมจดมงหมายทชดเจน
9
ทงสวนของเครองจกรและสวนของคน นอกจากนจดประสงคของการด าเนนกจกรรมกจะตองมความชดเจน โดยการก าหนดใหหวหนาชแนะอยางชดเจนถงคณลกษณะเฉพาะดานของวธการด าเนนกจกรรม คอ มการแบงขนตอนเปน 5 ขนตอน ตงแตการเรมท าความสะอาดขนตนทเครองจกร จนถงเกดความมนคงของการบ ารงรกษาดวยตนเอง จะสงเกตไดวาจะเปนการท าใหกระบวนการเกดสภาพทควรจะเปนจรงโดยการท าตามวฎจกรการควบคม P D C A ซ าๆ กน นอกจากนจะมการด าเนนกจกรรมแบบมขนตอนเหลาน จ าเปนทจะตองมการปรบปรงใหเหมาะสมกบชนดของอตสาหกรรมหรอสภาพของธรกจปจจบน ซงจะไดกลาวถงตวอยางบางตวอยางตอไปดงตอไปน
ก) ขนตอนท 1 การท าความสะอาดขนตน (การท าความสะอาดและการตรวจเชค) ในขนตอนท 1 เปนกจกรรมการบ ารงรกษาดวยตนเอง จะมจดมงหมายทจะเพมความนาเชอถอของเครองจกร โดยมการท างาน 3 อยางดวยกน คอ การก าจดขยะและสงสกปรกใหหมดสนไปโดยสนเชง การคนหาจดบกพรอง การแกไขจดทบกพรอง ท าการแกไขสวนทช ารดทรดโทรมท าใหกลบสสภาพปกต รวมถงการปรบปรงสภาวะเงอนไขพนฐานของการท าความสะอาดขนตนนนในเชงปฏบตการเพมความนาสนใจในเครองจกรของพนกงานในระดบปฏบตการและท าใหมความรสกนกคดทจะไมท าใหเกดความสกปรกซ าๆ โดยใหมการสมผสเครองจกรทกซอกทกมม เปนเรองท มความส าคญแมวาจะพดเชนนกตาม การท าความสะอาดขนตนนนกมกจะไมคอยคบหนาไดเทาทควรเนองจากยงมความคดแบบเดมๆวา ท าไมจงตองมาท าเรองเชนนดวย หรอ การท าใหเครองจกรสะอาดนนจะตองเปนหนาทของฝายซอมบ ารงเพยงอยางเดยว หรอจะบอกใหท าความสะอาดขนตนอยางจรงจงกตาม กมกจะไมทราบวาจะตองท าถงขนาดไหน ดงนน ในชวงแรกจงจะตองเปนการลองผดลองถกกอน สงทส าคญกคอ ในขณะทมการด าเนนการกจกรรมหวหนา และฝายซอมบ ารงจะตองมสวนรวมกนพจารณาและจะตองพยายามทจะใหค าชแนะน าแกพนกงานในระดบปฏบตการในสถานทอยางจรงจง และดของจรงวา ถาตรงนเกดความสกปรกแลวจะท าใหเกดจดบกพรองอะไรขน ถาตรงนเปนสนมแลว คอลมนหรอทอจะเกดความเสยหายอยางไร ถาตรงนอดตนแลว จะเกดผลกระทบตอเครองจกรอยางไรบางตอผลตภณฑจากการกระท าเชนน กจะท าใหเขาใจถงความเลวรายจากสงสกปรกและท าใหทราบวา การท าความสะอาดมความส าคญอยางไรบาง ท าใหเกดความตระหนกทจะไมใหเกดความสกปรกซ าซอนขนอกและเสรมสรางศกยภาพในการปรบปรงอกดวย
ข) ขนตอนท 2 มาตรการแกไขจดทกอใหเกดความสกปรก และต าแหนงทเขาถงไดยากล าบากในการปฏบตงาน ในขนตอนท 1 ไดมการใชก าลงกายและสายตาในการท าความสะอาดขนตนและคนหาจดบกพรอง แตในขนตอนท 2 จะมการด าเนนกจกรรมการแกไขปรบปรง จะมการใชสมอง เราสอตสาหท าความสะอาดเครองจกรกระทงจนเครองจกรสะอาดแลวยงจะสกปรกซ าอก ท าใหไมสามารถรกษาสภาพหลงท าความสะอาดไวได จงคดวาจะตองท าอะไรบางอยางเพอ
10
ปองกน นคอ เหตผลส าคญทท าใหเกดความอยากทจะคดปรบปรง ยากทจะด าเนนการมาตรการแกไขจดทท าใหเกดการรวซมหรอการลน เปนการรกษาสภาวะเงอนไขพนฐานทไดจากการปรบปรงในขนตอนท 1 ไวได จะตองค านงวาจะตองท าการปรบปรงอะไรสกอยางเพอทจะท าใหไมตองใชแรงงานมากหรอระยะเวลานานมาก และจะตองด าเนนการปรบปรงต าแหนงทยากล าบากในการปฏบตงาน การพยายามลดเวลาในการเขาท าความสะอาดการตรวจเชค การหลอลน โดยการปรบปรงสง 2 สงนทกลาวขางตนไวนน เปนกจกรรมทจะตองท าในขนตอนท 2
ค) ขนตอนท 3 การจดท าเกณฑมาตรฐานการตรวจเชค การท าความสะอาด ในขนตอนท 3 การจดท าเกณฑมาตรฐานการตรวจเชค ในการท าความสะอาดนนเปนการปองกน เพอรกษาผลทไดรบจากการด าเนนกจกรรมในขนตอนท 2 ทกลาวมานน คอ จะรกษาสภาพทควรจะเปนของเครองจกรทมการปรบปรงสภาวะเงอนไขพนฐานให สภาพเดมคงไว และมการด าเนนการตามแนวความคดทวา เครองจกรของตนเอง ตนเองจะตองเปนผดแลรบผดชอบการบ ารงรกษา ทมสภาพเปลยนไปและแตกตางไปจากเดม ดวยเหตนในขนตอนท 3 ถาจะมการชแนะวธการจดท าเกณฑมาตรฐานหรอสงทส าคญในการตรวจเชคแลว จะท าใหไดเกณฑมาตรฐานงานทพนกงานในระดบปฏบตการสามารถตรวจเชคประจ าวนไดและปฏบตตามไดดวย ความกระตอรอรน ทกษะและความสามารถ และสถานททสะดวกทจะท าใหปองกนการเสอมสภาพได
ง) ขนตอนท 4 แนวทางการอบรมทกษะความช านาญของการตรวจเชคโดยการตรวจเชคของเครองจกรโดยรวม จะมแนวทางการสรางพนกงานในระดบปฏบตการทมความช านาญในเรองเครองจกร จากความสามารถในการผลตและผลตภณฑ พนกงานในระดบปฏบตการทมความรเกยวของกบเครองจกร จะตองมความรความช านาญในเรองบ ารงรกษาเครองจกรดวย แตโดยทวไปแลวบอยครงทจะพบกบพนกงานในระดบปฏบตการทมแนวคดทวา เพยงแคเดนเครองจกรหรออปกรณตางๆ นน กเพยงพอแลวหรอท าตามเฉพาะสงทบอกกพอแลว จะสงผลกระทบใหไมมความพยายามทจะสรางพนกงานในระดบปฏบตการให ไมมความช านาญในเรองเครองจกร หรอมกจะพบวา มบรษทบางแหงทพยายามลดพนกงานใหนอยลง บอกพนกงานทเหลอวาไมจ าเปนตองแตะตองเครองจกรนนเลยกได เพยงแตกดปมสวตชอยางกเพยงพอ หรอคอยเดนสงเกตรอบๆ แลวเอาคอนเคาะบรเวณทมการอดตนบอยใน Chute หรออโมงคกเพยงพอแลว ตวอยางเหลานลวนแตเปนเรองนาเสยดายอยางยง แตกมบรษทไมนอยทมการท าใหพนกงานในระดบปฏบตการมความรความช านาญเรองเครองจกร ซงเปนผลท าใหเกดการเปลยนแปลงอยางมากทมตอการควบคมดแลกระบวนการและกอใหเกดผลลพธทด การทจะท าใหพนกงานในระดบปฏบตการมความรความช านาญในเรองเครองจกรทมความสามารถในการซอมแซมเลกๆ นอยๆ นน กเปนเรองส าคญเชนกน แตมสงทส าคญมากกวานนกคอ จะตองท าใหเปนคนทมความสามารถ ทจะ
11
คนพบความผดปกตและถามสงทผดปกตแลว สามารถทจะมความรสกไดวาสงนผดปกตไดอยางรวดเรว พนกงานทมความสามารถดงกลาว จะถอไดวาเปนพนกงานทมความสามารถในเรองเครองจกร แมจะพดถงความผดปกตแตไมไดหมายความถงความผดปกตทางดานปลายเหต เชน เกดการช ารดเสยหาย และท าใหเครองจกรหยด หรอเกดของเสยขน เปนตน ความผดปกตทพนกงานในระดบปฏบตการทตองคนพบ คอ ความผดปกตตนเหต เชน แนวโนมวาจะเกดการช ารดเสยหาย หรอแนวโนมจะเกดของเสย จะตองเปนความผดปกตในขนตอนทสามารถจะตองปองกนลวงหนาไมใหเกดการช ารดเสยหายไดหรอของเสยขน พนกงานในระดบปฏบตการทมความสามารถในการคนพบสงผดปกตทางดานตนเหตน หรอสามารถแกไขสงผดปกตเหลานนไดอยางรวดเรวเทานน จะถอวาเปนพนกงานทมความช านาญทางดานเครองจกรโดยแทจรง พนกงานทมความช านาญเชนน จะสามารถสรางขนไดโดยกจกรรมการบ ารงรกษาดวยตนเอง การสรางพนกงานในระดบปฏบตการนนใหมความช านาญเชนน เปนเรองทไมงาย นอกเหนอจากการท าหนาทผลตภณฑดวยเครองจกรและการใชเครองจกรนนแลว ในการสรางพนกงานในระดบปฏบตการนเปนประเดนทหลกเลยงไมได การสรางพนกงานในระดบปฏบตการไดกลาวขางตนแลว จะไมเพยงแตเปนการควบคมดแลรกษาเครองจกรเทานน แตเปนไปไดทจะเปลยนภาพรวมของการควบคมดแลเครองจกรและกระบวนการทงหมด แนวทางในการอบรมทกษะความช านาญของการตรวจเชคกจกรรมการบ ารงรกษาเครองจกรดวยตนเองทจะกลาวในทน ถอเปนกาวแรกใหการเสรมสรางพนกงานในระดบปฏบตการใหมความรความช านาญทางดานเครองจกร หรออาจกลาวไดวาเปนการสราง เซนเซอร ใหกบมนษย ทมความคลองแคลววองไวในการฝกอบรมพนกงานในระดบปฏบตการน จะจ าเปนอยางยงทจะตองใชเวลาและคาใชจายคอนขางสงทเปนเชนน เนองจากผไดรบการอบรมตองไดรบความรพนฐานตางๆทเกยวกบฟงกชนและโครงสรางของเครองจกรตางๆ หรอหลกการท างานของเครองจกรไดอยางระมดระวง นอกจากนยงจะตองฝกปฏบตในการตรวจเชคโดยใชเครองจกรจรงซ าๆ กนหลายๆ ครง แตจะตองไมลมวาการท าแบบนเปนสงทท าใหบรษทหลายๆ แหงเรมเกดระบบ TPM ขนมา และกอใหเกดผลลพธตางๆ เกดขนมากมายโปรแกรมการฝกอบรมทแสดงในทน เปนโปรแกรมทประกอบกนไดขนจากประสบการณ และขนตอนการฝกอบรม การตรวจเชคทกลาวในทนไมเพยงแตจะท าใหพนกงานในระดบปฏบตการแตละคนมทกษะความช านาญในการตรวจเชคเทานน ตองท าใหสามารถบรรลผลลพธในเชงรปธรรมไดดวยการตรวจเชคเครองจกรทงหมดโดยรวมจากแนวความคดเชนน จ าเปนอยางยงทจะตองด าเนนการทละขนตอนอยางเครงครดไปตามขนตอนโดยเนนกจกรรมกลมยอยเปนหลก การเตรยมการฝกอบรมของการตรวจเชคโดยรวม โดยจะตองเลอกหลกสตรในการตรวจเชคโดยรวมนนจะก าหนดโดยการพจารณาวาพนกงานในระดบปฏบตการ จะตองรอะไรและควรจะตองตรวจเชคอะไร เพอท าใหสามารถเดนเครองไปไดอยางถกตอง โดยจะตองเลอก
12
หลกสตรวชาใหเหมาะสมกบกระบวนการผลตของตนเองใหไดมากทสด โดยจะพจารณาใหสอดคลองตามขอก าหนดของการออกแบบของเครองจกรหรอสภาพการเกดการช ารดเสยหาย หรอของเสย หรอปญหาของเครองจกร เปนตน แตอยางไรกตาม อปกรณทวไปท มนอกเหนอจากโบลตและนอต เชน ระบบหลอลน ระบบขบเคลอนและสงก าลง ระบบนวแมตก ระบบไฮดรอลก และระบบไฟฟาและเครองมอวดแลว วาลวชนดตางๆ ปมและพดลม จะตองเปนหลกสตรจ าเปนทจะตองมการอบรม และการเตรยมสอการสอนส าหรบการฝกอบรมการตรวจเชคโดยรวมกอนอนจะตองมงเนนการตรวจเชคดวยประสาทสมผสทงหา โดยจะรวบรวมหลายรายการทพนกงานในระดบปฏบตการควรตางๆ ทจะไดรบการถายทอดพนกงานฝายซอมบ ารงไปถายทอดตอๆ กน โดยไมมการปรบปรงเปลยนแปลงใดๆ ควรทจะตองเตรยมและจดท าสอการสอนทใหมเนอหาใกลเคยงกบเครองจกรทอยในหนวยงานของตนเอง และใหเหมาะกบระดบความสามารถในการเรยนรของสมาชกในกลมยอยๆการด าเนนการการอบรมแบบถายทอด ไมใชการสอนเพยงแตในหองเรยนเทานน แตทจะตองเนนใหมการปฏบตการและตรวจเชคโดยรวมของอปกรณจรงเพอใหเกดประสบการณ และจะตองฝกอบรมในสถานทจรงตองใชวสดอปกรณจรง นอกจากน ยงจ าเปนจะตองท าใหเกดความสนกสนานเพอเพมประสทธภาพในการฝกอบรมอกดวย หรอจดใหมการประกวดการเขยน “One–Point Lesson” จะท าใหมประสทธผลเกดขนเปนอยางมาก การด าเนนในการตรวจเชคอปกรณโดยรวมจะมจดมงหมายสงสดของการอบรมการตรวจเชคโดยรวม คอ การด าเนนการในการตรวจเชคอปกรณโดยรวมของเครองจกรทงหมด ทมการด าเนนการกจกรรมผานขนตอนท 3 จะท าใหการเสอมสภาพกลบคน สสภาพปกตรวมถงการปรบปรงสภาวะตอเงอนไขพนฐานจากการแกไขจดบกพรองและปรบปรงต าแหนงทยากล าบากตอในการตรวจเชคและหลอลนซ าๆ กน จะท าใหเพมทกษะความช านาญในการตรวจเชคเพมขน และมความนาเชอถอของเครองจกรเพมสงขน ขนตอนนสงทส าคญ คอ จะตองจดเตรยมอปกรณเครองมอทจ าเปนส าหรบการตรวจเชค และเปนทตองการการสนองตอบตอการปรบปรงแกไขจดบกพรองของฝายซอมบ ารง มฉะนนจะมาถงขนตอนการตรวจเชคโดยรวม แตปรากฏวาไมมอปกรณเครองมอใดๆ ปลอยใหจดบกพรองทพบไมด าเนนการปรบปรงแกไข จะท าใหความตงใจของกลมยอยจะลดนอยลง และท าใหกจกรรมการบ ารงรกษาดวยตนเองหยดชะงกลดนอยลง การตรวจเชคสภาพโดยรวมในแตละหลกสตร ทกครงทเสรจสนการตรวจเชคโดยรวมแลวกลมยอยจะตองท าการทบทวน “เกณฑมาตรฐานชวคราวในการตรวจเชคท าความสะอาด และมาตรการเพอรกษาสภาพทควรจะเปน” ของเครองจกรไว
จ) ขนตอนท 5 แนวทางในการด าเนนการฝกอบรมเสรมทกษะความช านาญในการเดนเครอง โดยการตรวจเชคกระบวนการโดยรวมของการสรางพนกงานในระดบปฏบตการทมความช านาญทางดานกระบวนการ ตงแตขนตอนท 1- 4 ของกจกรรมการบ ารงรกษา
13
ดวยตนเองนนเพอเปนการสรางพนกงานในระดบปฏบตการ ใหมความช านาญทางดานเครองจกร และการพฒนาความนาเชอถอของเครองจกรใหสงขนอยางไรกตามการดแลเครองจกรของอตสาหกรรมกระบวนการจะไมสามารถท าใหการควบคมการเดนเครองมประสทธภาพดพอ เพราะในโรงงานอตสาหกรรมกระบวนการมเครองจกรหรออปกรณทพนกงานในระดบปฏบตการตองควบคมดแลและมขนาดใหญ ขอบเขตทตองเฝาดแลมขนาดกวางมากเกนไป นอกจากนสารเคมทใชในกระบวนการผลตจะมการเปลยนแปลงซงมทงของแขง ของเหลวและแกส มขอบเขตของระดบความบรสทธหรอมความเขมขนภายใตสภาวะอณหภม และความดนทสงกมการเปลยนแปลงคอนขางมาก ถาไดเกดความผดพลาดในการปรบปรงกระบวนการหรอไดมแกไขความผดปกตเพยงครงเดยว จะท าใหเกดอบตภยทรายแรงได หรอท าใหมการผลตของเสยจ านวนมากขนดวยเหตน พนกงานในโรงงานอตสาหกรรมกระบวนการ จงจ าเปนอยางยงทจะตองเขาใจถงฟงกชนและสมรรถนะของกระบวนการและตองมความสามารถในการสงเกต แกไขของปรากฏการณทผดปกต และตองสามารถปรบปรงไดอยางถกตองโดยทราบถงคณสมบตของสารเปนอยางด แตสภาพโดยความจรงสภาพของกระบวนการผลตเปนอยางไรกอนหนานกเคยกลาวไวแลวเชนกน วาบอยครงทมกจะพบปญหาวาพนกงานในระดบปฏบตการกท าหนาทเปนเพยงคนกดปม (Switch Man) เพยงอยางเดยวหรอคนใชคอนเคาะ (Hammer Man) เพยงอยางเดยง มกจะเดนเครองจกรโดยทไมเขาใจถงฟงกชนของกระบวนการ หรอคณสมบตทางกายภาพของสารนนๆ อยางดพอหรอเดนตรวจตราโดยทไมมความสามารถทจะทราบถงลวงหนาไดสงทอาจจะกอใหเกดความผดปกตไดผลลพธทเกดขนคอ ท าใหเกดของเสยจ านวนมากขนหรอของเสยทตองน ากลบไปผลตใหม หรอผลตภณฑทมเกรดลดต าลง และสรางสภาวะทจะกอใหเกดอบตเหต หรออบตภยทรนแรงเพมมากขน สงเหลานมกจะมสาเหตเกดมาจากการขาดความพยายามฝกอบรมของบรษทในขนตอนท 5 ของการบ ารงรกษาดวยตนเอง จะมจดมงหมายทจะก าจดสภาวะแวดลอมทเลวรายเหลาน และจะตองพฒนาโรงงานใหเปนโรงงานทมประสทธภาพโดยปราศจากความสญเสย ความสญเปลา และเปนโรงงานทไมเกดอบตเหตและอบตภยเกดขน นอกจากนยงมจดมงหมายทจะเสรมสรางใหกบพนกงานในระดบปฏบตการทมความช านาญทางดานกระบวนการ โดยมการด าเนนการตรวจเชคกระบวนการโดยรวมและมการอบรมทกษะความช านาญในการเดนเครอง เพมความนาเชอถอในการเดนเครอง และเพมความปลอดภยของเครองจกรอกดวย
2.1.2.3 เสาท 3 การบ ารงรกษาตามแผน (Planned Maintenance) การบ ารงรกษาตามแผนเปนกจกรรมหนงของฝายซอมบ ารงซงเปนเสาหลกหนงของ TPM ในขณะทฝายผลตท ากจกรรมการปรบปรงเฉพาะเรอง และผใชเครองตองท ากจกรรมการบ ารงรกษาดวยตนเอง การบ ารงรกษาตามแผนคอ การทฝายซอมบ ารงด าเนนการกจกรรมตางๆ เพอใหเครองจกรสามารถ
14
ใชงานไดดตลอดเวลาไมเกดการขดของของเครองจกร นนกคอกจกรรมเพอสามารถใหเครองจกร มอตราการใชงานไดสงสด และเพอเพมพนทกษะและความสามารถในการซอมบ ารง โดยแบงยอยออกเปน การบ ารงรกษาเชงปองกน การบ ารงรกษาเชงพยากรณ การบ ารงรกษาเชงแกไขปรบปรง การปองกนการบ ารงรกษาและการบ ารงรกษาเมอขดของ การบ ารงรกษาตามแผนสามารถท าใหเครองจกรตนแบบและชนสวนเครองจกรตนแบบเปนอนดบแรกกอน จากนนจงขยายผลจนใหครบทกเครองจกรในโรงงาน จากนนยงตองมกจกรรมอนๆสนบสนนดวย เชน กจกรรมการชวยเหลอของผใชเครองจกรในการบ ารงรกษาดวยตนเอง และกจกรรมส าหรบการบ ารงรกษาเชงพยากรณ ใหเปนพนฐานของระบบการผลตทด คอ การท มเครองจกรอปกรณอยในสภาพทพรอมใชงานไดดตลอดเวลา ระบบการบ ารงรกษาเครองจกรทมประสทธภาพและจะชวยสงเสรมใหด ารงไว ใหอยสภาพดงเดมของเครองจกร ระบบการบ ารงรกษาเครองจกรทรจกกนทวไปในปจจบน คอ “การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม (Total Productive Maintenance: TPM)” ซงเปนการบ ารงรกษาเครองจกรทเปนหนาทของทกคนไมใชฝายซอมบ ารงเพยงอยางเดยวเทานน แตถงอยางไรกตามฝายซอมบ ารงกยงคงตองมหนาทรบผดชอบในสวนของการบ ารงรกษาตามแผน หรอ Planned Maintenance ซงแผนในการบ ารงรกษาจะสามารถแบงออกเปน แผนการปฏบตตามระบบของการบ ารงรกษาและแผนของการปฏบตเมอเครองจกรเสยหาย ซงเปนความเสยหายแบบฉบพลนหรอกะทนหน การบ ารงรกษาตามแผนดงกลาว จะท าใหการสญเวลาของเครองจกรขณะใชงานลดนอยลงได หรอถาหากเกดขนกจะสามารถกลบมาใชงานไดตามปกตอยางรวดเรว ดงนนจงเหนไดวา การบ ารงรกษาตามแผนนนมความจ าเปนอยางยง การบ ารงรกษาตามแผนสามารถจะแบงออกเปน การบ ารงรกษาตามแผนทควรปฏบตกบเครองจกร และการบ ารงรกษาตามแผนทควรปฏบตกบชนสวน (Part) ซงโดยปกตแลวจะมการบ ารงรกษาโดยทวไปมกจะคดถงเพยงแตวาเครองจกร ทเสยหายบอย เปนตนเหตใหประสทธภาพการผลตลดต าลง แตถามองใหลกลงไปอก สาเหตทเครองจกรเสยบอยๆ นนกมาจากการเสยหายของชนสวนตางๆของเครองจกรนนเอง และถาบงเอญวาหากเปนชนสวนรวมทเครองจกรหลายเครองจ าเปนตองใชนนกหมายความวาเครองจกรเครองอนๆ กจะมโอกาสทจะเสยเทาๆ กน เพยงแตมนยงไมถงเวลาเสยหายเทานน การบ ารงรกษาตามแผนจะตองท าทงเครองจกรและทกชนสวนโดยทงเครองจกรและชนสวนนนควรจะเรมทเครองตนแบบกอน และชนสวนเครองจกรตนแบบกอน บอยครงทการออกแบบเครองจกรนนไมไดออกแบบมาใหสามารถดแลบ ารงรกษาไดดวยตวของเครองจกรเอง แตจะพจารณาจากเฉพาะเรองของกรรมวธการผลตเปนหลก ซงท าใหเมอน ามาใชงานจงเปนหนาทของฝายซอมบ ารงในการหาวธการดแลรกษาเครองจกรไมวาจะเปนการหมนตรวจเชคกตาม การมแผนไวรองรบหากเครองจกรไดรบความเสยหาย รวมถงการมแผนการบ ารงรกษาตามระยะเวลา หรอ ตามสภาพการใชงานของเครองจกร ซงกจกรรม
15
ดงกลาวนนเปนเรองทจ าเปนอยางยง และถกตองหากมองในแงมมของความพยายามการบ ารงรกษาทจะไมใหเครองจกรเสย แตในบางครงกเปนการสนเปลองมากเกนไปหากมองในมมของชวโมงแรงงานทใชในการบ ารงรกษาเครองจกร หรอบางครงเครองจกรกยงคงเสยหายเนองจากความหละหลวมละเลย ความหลงลม หรอจากการปฏบตทไมถกตองตามแผนของพนกงานซอมบ ารง ดงนนเพอหลกเลยงปญหาดงกลาวในการบ ารงรกษาเครองจกร ควรจะเปนเรองการหาวธแกไขทจะท าใหเครองจกรลดความตองการในการบ ารงรกษาเครองจกร หรอไมตองการเลยถาสามารถท าได เพอลดจ านวนชวโมงแรงงานทใชในการบ ารงรกษาเครองจกรจะไดลดลง โอกาสผดพลาดหลงลมของพนกงานในการบ ารงรกษาจะไดลดลง กจกรรมดงกลาวนนกคอ กจกรรมการปองกนการบ ารงรกษา การปองกนและการบ ารงรกษาเครองจกรนนจะกระท าไดกตอเมอทราบวา เครองจกรนนๆ ตองการการบ ารงรกษาจดส าคญๆ ตรงไหนสวนไหนบาง และจะตองมลกษณะของการผดปกตอยางไร มความถแคไหน การพจารณาความตองการของการบ ารงรกษาจะสามารถพจารณาจากการบ ารงรกษาทจะท าใหเครองจกรใชงานไดเตมท และพจารณาการบ ารงรกษาใหเครองจกรไดใชประโยชนไดสงสดเทาทบ ารงรกษาไดทกครงเมอใชเครองจกร ถาไมตองการใชแผนการบ ารงรกษาจนกระทงมนเสยหายแลวจงท าการซอมบ ารง กไมมทางเลอกอนทนอกจากการแผนบ ารงรกษาเชงปองกน ซงจะประกอบไปดวย การบ ารงรกษาประจ าวน การบ ารงรกษาตามคาบเวลา และการก าหนดเวลาในการเปลยน หรอตองถอดออกมาท าการแกไขกอนทจะไดรบความเสยหาย สงเกตไดวาแผนการบ ารงรกษาเชงปองกนดงกลาวนน จะสามารถก าหนดการบ ารงรกษาโดยยดตามเวลา หรอเรยกวา Time – Based Maintenance (TBM) ถาจะพจารณาอยางละเอยดจะพบไดวาแผนการบ ารงรกษาเชงปองกนแบบ TBM น จะไมไดค านงถงสภาพการใชงานของเครองจกรเลย จนบางครงท าใหเกดการบ ารงรกษาเครองจกรทเกนความจ าเปน (Over Maintenance) เพอหลกเลยงของการเกดปญหาการบ ารงรกษาเครองจกรเกนความจ าเปน จงไดมการบ ารงรกษาเครองจกรเชงปองกนโดยยดตามสภาพในขณะนนของเครองจกร หรอเรยกวา Condition – Based Maintenance (CBM) ค าวา ตามสภาพ จะหมายถง สภาพอยางไรทไมตองสญเวลาดแลรกษามากนก สภาพอยางไรตองดแลรกษาเครองจกรใหเปนอยางด และสภาพอยางไรทสมควรเปลยนชนสวนซอมแซมไดแลว การบ ารงรกษาตามสภาพเครองจกรดงกลาวนนกไมไดหมายความวา วธการบ ารงรกษาเครองจกรทปฏบตจะถกตองเหมาะสมรอยเปอรเซนต ซงโดยเฉพาะเวลาทเปลยนชนสวนเครองจกร กไมไดหมายความวา ณ เวลานนชนสวนมอายเปนศนยหรอหมดอายการใชงานแลว เนองจากทงหมดเปนการพยากรณเบองตนบนพนฐานของขอมลการเดนเครองจกร ท าให CBM ถกเรยกวา การบ ารงรกษาเชงพยากรณ
16
2.2 ดชนสภาพความนาเชอถอและดชนของสภาพการบ ารงรกษาเครองจกร
ซงเปนดชนสภาพความนาเชอถอของเครองจกรและดชนของสภาพการบ ารงรกษา
เครองจกรเปนดชนทแสดงใหเหนถงวตถประสงคของการบ ารงรกษาเครองจกรไดดทสด ดชนสภาพของสภาพการบ ารงรกษาเครองจกรนนเปนทนยมกนอยางมาก และใชกนอยางแพรหลาย
2.2.1 ดชนทแสดงภาพความนาเชอถอ อตราของจ านวนการเกดเหตขดของ =
MTBF = ผลรวม
2.2.2 ดชนแสดงภาพการบ ารงรกษา อตราความรนแรงของเหตขดของ =
MTTR .=
2.3 ทฤษฏแผนผงเหตและผล (Cause and Effect Diagram) ของการวเคราะหเครองจกร
แผนผงสาเหตและผล เปนแผนผงทใชแสดงความสมพนธอยางเปนระบบระหวางสาเหตหลายสาเหตทเปนไปไดจากการวเคราะหปญหา ทสงผลกระทบใหเกดปญหาของเครองจกร โดยมหลกการวเคราะหดงน
2.3.1 การวเคราะหแบบ Why-Why Analysis เปนเครองมอทสามารถวเคราะห
หาสาเหตของปญหาหรอปจจยทเปนตนเหตใหเกดปญหาของเครองจกรหรอปรากฏการณอยางเปนระบบเปนขนตอน เพอแกปญหาและปองกนไมใหเกดขนอก โดยมขนตอนดงน
2.3.1.1 การก าหนดหวขอปญหาหรอปรากฏการณใหชดเจน หากก าหนดหวขอของปญหาไมชดเจนจะท าใหการวเคราะหมขอบเขตทกวางมากเกนไป ดงนนจงตองก าหนดหวขอใหชดเจนเพองายตอการวเคราะหปญหา หากมปจจยทเกยวของมากเกนไป ท าใหยากทจะหาสาเหต ทแทจรงรวมถงวธการแกไขทตามมามกจะมมากเกนไปทจะน ามาปฏบต ในการก าหนดหวขอจะตอง
17
มการตรวจสอบสถานทจรง ดสภาพของปญหาทแทจรง เกบขอมลจรงและแยกแยะปญหาใหชดเจนดวยแผนผงพาเรโต (Pareto Diagram)
2.3.1.2 การศกษาโครงสรางและหนาทของสวนทเปนปญหา กรณทเกดปญหาเกยวของกบเครองจกรใหท าการศกษาและเขยนภาพสเกตชของโครงสรางกลไกและการท างานของเครองจกร แตถาหากเปนปญหาเกยวกบขนตอนการท างานทวๆไป ใหเขยนขนตอนการท างานหรอแผนผงการไหลของงาน (Flow Process Chart) และใหท าความเขาใจเกยวกบหนาทของแตละขนตอน หลงจากนนใหน าภาพสเกตชของสวนทเกดปญหามาถายทอดใหทมงานฟง เพอท าใหทกคนไดใชความรและแสดงความคดเหนอยางไดเตมท
2.3.1.3 การก าหนดหวขอส ารวจ เปนการหาปจจยทกอใหเกดปญหาสาเหตหรอปรากฏการณโดยมแนวทางพจารณาปญหาจากสภาพทควรจะเปน หรอพจารณาจากหลกเกณฑทางทฤษฎทกอใหเกดปรากฏการณปญหา
2.3.1.4 การตรวจสอบและยนยนผลหวขอส ารวจ ทมงานซอมบ ารงจะตองลงไปตรวจสอบทเครองจกรหรอกระบวนการผลตตามหวขอส ารวจทก าหนดไว เมอไปตรวจสอบแลวไมพบขอบกพรองจะใหใสค าวา “OK” สวนหวขอใดทพบขอบกพรองจะใหใสค าวา “NG” (No Good)
2.3.1.5 การหาสาเหตของปจจยทท าใหเกดปญหาหรอปรากฏการณ โดยใหถาม “ท าไม” เฉพาะหวขอทใสค าวา “NG” เทานน และใหถาม “ท าไม” ไปเรอยๆ จนกวาจะพบสาเหตทสามารถเชอมโยงไปสการแกไขปองกนไมไหเกดซ าอก
2.3.1.6 การตรวจสอบความถกตองตามตรรกวทยา โดยใหอานยอนหลงจาก “ท าไม” ทชองสดทายมายงปรากฏการณเพอการตรวจสอบความเปนเหตเปนผลซงกนและกน
2.3.1.7 การก าหนดมาตรการแกไขทปองกนการเกดซ า หลงจากไดสาเหต ทแทจรงจากในชอง “ท าไม” ทายสดของแตละสาเหตทสามารถท าใหเกดปญหาและปรากฏการณ
2.4 การจดการวสดคงคลงแบบ ABC
ใน ครสตศกราช 1906 Vilfredo Pareto ไดสงเกตวามสนคาเพยงไมกชนดทมการแบงเปนสดสวน (Proportion) อยางมนยส าคญ (Significant) ซงในขณะนนเขาเหนวามสนคาเพยงบางประเภทในบรษททขายไดและมรายไดสงสด ซงมอกบางประเภทขายไดจ านวนมากสด
ในการจดการสนคาคงคลง ถาสนคาใดทมมลคาสงในการคงคลง ซงจะวดเปนจ านวนเงนทใชไป (อปสงค x ราคาตอหนวยของสนคา) จ าเปนจะตองมการจดการหรอควบคมอยางใกลชด ในงานดานการจดการคงคลงโดยปกตแลวสนคาจะถกแบงออกเปน 3 ชน คอ A , B และ C โดยท
18
ชน A จะมสนคาอย 20% ทมมลคาสงทสดถง 80% ของเงนทใชทงหมด ซงจะแสดงใหเหนถงนยส าคญ สวนชน C จะมสนคาอยประมาณ 50% ทมมลคาพยง 5% ของเงนทใชทงหมด โดยสนคาทงหมดเหลานจะมสวนให (Contribution) ตอของมลคาคงคลงนอยมากส าหรบชน B จะมสนคาอยประมาณ 30% และทมมลคา 15% ของเงนทใชทงหมด ซงการจดแบงชนของการจดการคงคลงดวยวธนจะเรยกวา การวเคราะหโดยระบบแบบ A B C หรอใชหลกการ 80-20
จากเกณฑทก าหนดไวใหดงกลาว คอ 80-20 เมอน ามาใชในการวางแผนการจดการ มกจะไมไดคาตามทก าหนดไวเสมอไป ดงนนจะก าหนดใหเปนชวงระหวาง 15-20 เปอรเซนต ของจ านวนสนคาคงคลงมมลคาซงอยในชวง 75-85 เปอรเซนต
ภาพท 2.1 การกระจายของรายการสนคาและยอดขาย ทมา : ชมพล ศฤงคารศร , การวางแผนและ
ควบคมการผลต ฉบบท ปรบปรงใหม No. 17 สงหาคม 2551 หนาท 133
2.4.1 การหาปรมาณของการสงซออยางประหยด (Economic Ordering Quantity : EOQ) หลงจากทไดมการพจารณาถงคาใชจายในการจดเกบ การสงซอ และคาเฉลย คงคลงแลว สงทจะตองท าขนตอนตอไป คอ การพฒนาตวแบบสนคาคงคลงในเทอมของปรมาณการสงซออยางประหยด การจดการสนคากบตวแบบนจะเผชญกบคาใชจายทมลกษณะในทางตรงกนขาม (Opposing cost) ทกลาวคอ ถาขนาดของลอต (Lot) เพมขน ท าใหคาใชจายในการจดเกบ จะเพมขนตาม แตถาคาใชจายในการสงซอจะลดลง หรอจะกลาวอกนยหนงวาถาขนาดของลอตเลก
19
ลง ท าใหคาใชจายในการจดเกบจะลดลง แตคาใชจายในการสงซอจะเพมขน และปรมาณการสงซออยางประหยด คอ ขนาดของการสงสนคาทท าใหคาใชจายรวมตอป (Total annual cost) ของการจดเกบและการสงซอมคาต าสด
แสดงเพอใหมองเหนความสมพนธระหวางคาใชจาย (ตนทน) ในการจดหาวสด คงคลงไดมความชดเจนยงขนจงขอแสดงดงในภาพท 2.2
ภาพท 2.2 แสดงความสมพนธระหวางคาใชจายในการจดเกบและคาใชจายในการสงซอ ทมา : ชมพล ศฤงคารศร , การวางแผนและควบคมการผลต ฉบบท ปรบปรงใหม
No. 17 สงหาคม 2551 หนาท 81
2.4.2 การค านวณหาจดสงซอและสตอกเพอความปลอดภย องคประกอบทนบวา มความส าคญตอระบบการคลงนนกคอ สตอกเพอความปลอดภย ซงจ าเปนจะตองมไวเพอปองกนความแปรผนขออปสงค หรอเวลาน า หรอเปนไปไดทงสองกรณ มฉะนนแลวกยอมมการขาดอยเสมอ สตอกเกดขน ถาอปสงคและเวลาน าทมคามากกวาคาทก าหนดไวในตวรปแบบสนคาคงคลง จากรปแบบการคงคลงทมขนาดของลอต (Lot size) ซงอยเหนอสตอกเพอความปลอดภย จะมความเสยงตอของการขาดสตอกลดลง การขาดสตอกในทนมกจะถกนยามใหเปนเปอรเซนตของการขาด สตอกของสนคาทเกดขนในชวงเวลาของการสงสนคา (Order period) หรออปสงคทจะเกดขน ในชวงเวลาของการสงในขณะทระดบสตอกทมอยจะเปนศนย นอกจากค านยาม ดงกลาว มกอาจ จะท าขนเปนอยางอนอก เชน เปนเปอรเซนตของจ านวนทเกดมการขาดสตอก หรอจ านวนสนคาทมการขาดสตอกเมอเทยบกบจ านวนความตองการ
20
การทมสตอกเพอความปลอดภยไวในปรมาณมาก ท าใหจะลดความเสยงตอการขาดสตอก แตจะตองเสยคาใชจายเพมขน ดงนน ปญหาของเรากคอ จะตองท าอยางไรจงจะสรางหลกเกณฑและวธขนมา เพอจะหาระดบสตอกเพอความปลอดภยและมเหตมผลทนาเชอถอพอทจะยอมรบตอความเสยงในเมอมการขาดสตอกทอาจจะเกดขน หลกเกณฑดงกลาวนนกคอ การใหคาทมความสมดลระดบ สตอกเพอความปลอดภยทเหมาะสมซงจะท าใหเกดผลรวมของคาการคงคลง ทคาดหวงไว ระดบสตอกดงกลาวขนกคอ จะมระดบสตอกเพอความปลอดภยทเหมาะสมซงจะท าใหมผลรวมของคาการคงคลงท ไดมการคาดหวงไวกบคาใชจายในการขาดสตอกจะมคาต าสด จากหลกการดงทไดกลาวมาทงหมดนจะเหนไดวา มการพฒนารปแบบส าหรบสตอกเพอใหมความปลอดภยนนกระท าไดโดยไมยากนก แตถาตองการทจะแยกออกมาเปนคาใชจายในการขาดสตอก (Stockout cost) ใหเหนไดอยางเดนชดและถกตองนนจะเปนสงทท าไดไมงายนก หรอเกอบจะเปนไปไมไดเลย ดงนน ในการจดการเชงปฏบตโดยทวๆ ไป มกจะเปนการก าหนดระดบของการบรการ (Service level) เพอเปนหลกประกนไดวาการขาดสตอกตองไมเกนระดบทก าหนดไวกอนลวงหนา เชน ฝายบรหารทก าหนดนโยบายไววา จะใหมระดบบรการโดยเฉลยไวเทากบ 90 หรอ 95%
2.5 งานวจยทเกยวของ
จากงานวจยทผานมาพบวามการใชทฤษฏการบ ารงรกษาเครองจกรเพอเพมประสทธภาพการท างานของเครองจกรกนอยางแพรหลาย การบ ารงรกษาจะมขนตอนทแตกตางกนออกไปขนอยกบความเหมาะสมและสาเหตการเสยหายของเครองจกร ซงมจดมงหมายเดยวกน คอ ลดความสญเสยของกระบวนการผลต
ปรชา ดวงนอย (2541) วจยเพอเพมผลผลตของสายการผลตแบตเตอรอตโนมต โดยการใชระบบการบ ารงรกษาเชงปองกนและการปรบปรงของกระบวนการผลต โดยจะวธการแผนการซอมบ ารงรกษาประจ าวน ประจ าสปดาห และประจ าเดอน โดยผลการวจยเมอมการปรบปรงแลว ท าให เพมผลผลตมากขน คาเฉลยการสญเสยเวลาในการท างานของเครองจกรลดลง โดยทสดสวนของเสยแผนธาตบวกลดลง สดสวนของเสยแผนธาตลบลดลง สดสวนของเสยแผนกนลดลง สดสวนของเสยเปลอกแบตเตอรลดลง และแรงงานทใชผลตแบตเตอรลดลง
ยงวทย ทองนาค (2542) วจยผลกระทบของการบ ารงรกษาเชงปองกนตอ คาประสทธผลโดยรวมของเครองจกร โดยจะใชการวดประสทธผลโดยรวมเปนตวชวดผลการปรบปรง เพอลดอตราของเสยทเกดขนจากกระบวนการผลต และเพอลดการสญเสยเวลาผลตเนองจากเครองจกรหยดกะทนหน การด าเนนงานบ ารงรกษาดวยตวเองอยางอตโนมต มวธการ
21
จดท ามาตรฐานการบ ารงรกษา และการวางแผนบ ารงรกษาเชงปองกน ผลการวจยพบไดวา ผลของการด าเนนงานระบบบ ารงรกษาเครองจกรเชงปองกนโดยการมสวนรวมของพนกงานทงฝายผลตและฝายบ ารงรกษา ท าใหเกดการเปลยนแปลงของคาประสทธผลโดยรวมเพมสงขน
ดนย สาหรายทอง (2543) ไดท าการวเคราะหเหตขดของของเครองจกรเพอเพมประสทธภาพในการบ ารงรกษาเชงปองกน โดยน าประวตการขดของในรปแบบของขอมลล าดบขนการขดของของเครองจกรมาประยกตใชกบขอมลทางสถต ไดท าการปรบปรงแผนกผลตชนสวนเพลาขอเหวยงในสายการผลต A และ B โดยใชเครองจกรทสนใจ ไดแก เครองจกรประเภทเจยรนยผวนอกเจยรนยผวอตโนมต และเครองจกรประเภทกลงอตโนมต จากการวจยพบวา เครองจกรประเภทเจยรนยผวนอกอตโนมตมความพรอมการท างานไดเพมขน เครองจกรประเภทเจยรนยผวในอตโนมตไดมความพรอมการท างานเพมขน และเครองจกรประเภทกลงอตโนมตความพรอมการท างานเพมขน
ณฏฐรนทร อกษรน า (2545) ไดวจยการเพมประสทธภาพผลตดวยการบ ารงรกษาเชงปองกน ของโรงงานมปญหาในดานการขาดมาตรฐานในการบ ารงรกษาเครองจกรอยางมระบบโดย ใชการบ ารงรกษาสวนใหญจะเกดขนเมอเครองจกรขดของ มอปกรณเสยหายช ารด มเวลาทตองสญเสยเพราะเครองจกรหยดการผลตคอนขางสงมากและความถในการเกดเครองจกรเสยหายหรอเกดการขดของอยบอยครง การปรบปรงจะเสนอการจดการตงระบบการบ ารงรกษาเชงปองกนใหกบโรงงาน โดยจะก าหนดวตถประสงคในการเพมอตราความพรอมของเครองจกร จากการวจยพบวา จ านวนครงในการเกดความเสยหายลดลง ระยะเวลาเฉลยของเครองจกรเสยหายแตละครงเพมขน และอตราความพรอมใชงานของเครองจกรเพมขน
กฤษดา วเศษเสาวภาคย (2546) ไดวจยการเพมคาประสทธผลโดยรวมของเครองจกรในสายงานผลตชนสวนแหนบรถยนต โดยจะประยกตใชระบบการบ ารงรกษาเชงปองกนและหาเเนวทางปฏบตเพอลดความสญเสยดานเวลาการผลต โดยการกระจายรปแบบของการบ ารงรกษาและการตรวจสอบอยางงายใหพนกงานผลต ผลการวจยพบวาลดความสญเปลาของการผลตลดลง และคาประสทธผลโดยรวมของเครองจกรเพมขน
ชยสทธ วฒพงศวรกจ (2547) ไดวจยการปรบปรงประสทธผลโดยรวมของเครองผสมคอมปาวดในโรงงานผลตชนสวนรถยนตทท าดวยยาง การบ ารงรกษาเชงปองกนแบบเดมทมความถต ามาก ขาดการบ ารงรกษาทดพอสงผลเปนผลท าใหเครองจกรเสยบอย การปรบปรงระบบสายงานบ ารงรกษาเชงปองกน โดยมการจดการใหมระบบการตรวจสอบตดตามผล การฝกอบรมพนกงานควบคมเครองจกรเพอใหมความรเบองตนในการซอมบ ารงรกษาเชงปองกน จากการวจยพบวาเครองคอมปาวดมประสทธผลโดยรวมสงขน
22
พลฏฐ อนนตวฒนาศร (2547) ไดวจยการประยกตใชการบ ารงรกษาดวยตนเองอยางอตโนมตและการวางแผนโดยใชการบ ารงรกษาเชงปองกน เชน การท าความสะอาดแมพมพรดรวมทงการก าหนดขนตอนการท าความสะอาดขนมาเพอใชเปนมาตรฐาน รวมท งยงมมาตรฐานการแกไขปญหาในกรณเครองจกรเกดการขดของอยางกะทนหน จากการวจยในครงนท าใหคาอตราการเดนเครองจกรเพมขน
สมเกยรต พชรนฤมล (2547) ไดวจยการเพมคาประสทธผลโดยรวมใหกบสายการผลตเมดพลาสตกชนดพวซ ซงมปญหาดานการหยดกะทนหนของเครองจกรคอนขางสงมาก ไดท าการวเคราะหถงสภาพปญหาและแนวทางการแกไขประกอบดวย การปรบปรงสภาพเครองจกรใหอยสภาพพรอมใชงานการเพมอตราการเดนเครองจกร การปรบปรงเครองจกร เพอลดการหยดกะทนหนของเครองจกร โดยใชกจกรรมการบ ารงรกษาดวยตนเอง ผลการวจยพบวาความถการหยดกะทนหนของเครองจกรลดนอยลง อตราเดนเครองจกรเพมขน ความรและทกษะของพนกงานทงฝายผลต และฝายซอมบ ารงดขนเปนผลท าใหคาประสทธผลโดยรวมของสายการผลตเพมขน
อนวฒน ผลวฒนา (2547) ไดวจยการเพมความพรอมใชงานเครองจกรในแผนกกรอดาย โดยการน าวธการบ ารงรกษาเชงปองกนมาประยกตใช ผลการวจยพบวาหลงจากไดน าเสนอวธการบ ารงรกษาเชงปองกน และน าวธการไปปฏบตในแผนกกรอดายนน สามารถลดความสญเสยโอกาสในการผลตไดทงหมด และสามารถใหลดเวลาการผลตของแผนกกรอดาย เพมประสทธภาพของแผนกกรอดาย เพมความพรอมใชงานของเครองจกร สามารถใชเครองจกรไดอยาง มประสทธภาพมากขน
กาญจนา จตรจน (2550) ไดวจยการปรบปรงประสทธภาพการผลตของเครองจกร โดยอาศยหลกการของการบ ารงรกษาบนพนฐานความนาเชอถอมาประยกตใช เพอเพมอตราความพรอมใชงานและเพมความนาเชอถอของเครองจกร โดยจะมคาเวลาเฉลยระหวางความเสยหายของเครองจกรยาวนานขน เปาหมายของการวจยคอ ท าการปรบปรงใหมอตราความพรอมใชงานของเครองจกร โดยการน าระบบการบ ารงรกษาเครองจกรและการวเคราะหรปแบบและผลกระทบของความเสยหาย มาท าการวเคราะหความเสยหายและระดบความเสยง หลงจากทไดน าระบบการบ ารงรกษาเครองจกรและมการวเคราะหรปแบบและผลกระทบของความเสยหายมาใชงานในโรงงานตวอยาง พบวาสามารถท าใหอตราความพรอมใชงานของเครองจกรเพมขน ความถในการเกดความเสยหายลดลง และจ านวนชวโมงทเกดความเสยหายลดลง
เษกสรร สงหธน (2550) ไดวจยการปรบปรงประสทธผลโดยรวมของเครองจกร สายการบรรจน ายาท าความสะอาดสขภณฑ โรงงานผลตน ายาสขภณฑทางเคมซงมปญหาทางดานการหยดกะทนหนของเครองจกร แนวทางการด าเนนงานวจยเรมจากการเกบรวบรวมขอมลเพอน ามา
23
วเคราะหถงสาเหตการหยดของเครองจกร จากนนวเคราะหสภาพปญหาและหาแนวทางแกไข แลวจะด าเนนกจกรรมเพอปรบปรงของเครองจกรใหอยในสภาพพรอมใชงาน และเพมอตราการเดนเครองจกร การปรบปรงเพอลดการหยดกะทนหน ด าเนนการกจกรรมโดยการบ ารงรกษาดวยตนเอง และจดท าระบบการบ ารงรกษาเชงปองกนดวยการก าหนดรายละเอยดของแผนการบ ารงรกษา จะใชคาประสทธผลโดยรวม (OEE) คาการเดนเครองจกรเฉลย (MTBF) และคาการซอมเฉลย (MTTR) เปนตวชวดผล จากการวจยพบวา ความถและเวลาสญเสยของการหยดเครองจกรมคาลดลง อตราการเดนเครองจกรมคาสงขน และมระบบบ ารงรกษาเชงปองกนดขน พนกงานมความรและทกษะสงขน สงผลใหคาประสทธผลโดยรวม (OEE) ของสายการผลตมคาเพมขน
สรณญา ศลาอาสน (2551) ไดวจยการปรบปรงประสทธภาพการผลตของเครองจกร โดยอาศยหลกการบ ารงรกษาเชงปองกนเครองจกรมาประยกตใช เพอเพมอตราความพรอมใชงานของเครองจกร โดยมคาเวลาเฉลยระหวางความเสยหายของเครองจกรยาวนานขน หลงจากทไดน าระบบการบ ารงรกษาเครองจกรเชงปองกนมาใชงานในโรงงานตวอยาง พบวาสามารถจดเกบขอมลของเครองจกรทใชในการวางแผนบ ารงรกษาเชงปองกนเครองจกรไดเปนระบบมากขน พบวาอตราความพรอมใชงานของเครองจกร และมคาเวลาเฉลยระหวางความเสยหายของเครองจกรเพมขน นอกจากนยงมจ านวนความถในการเกดความเสยหายลดลง และจ านวนชวโมงทเกดความเสยหายลดลง
ภาณพงศ ประจงการ (2552) ไดวจยการประยกตวธการซอมบ ารงระบบควบคมกระบวนการในสายการผลตแผนยปซมดวยวธการบ ารงรกษาเชงปองกน รวมกบการประยกตใชการบ ารงรกษาแบบทวผลททกคนมสวนรวม (TPM) มาประยกตใชในโรงงานอตสาหกรรม โดยใช 5 เสาหลก คอ การจดการความปลอดภยและสภาพแวดลอมในการท างาน การบ ารงรกษาดวนตนเอง การบ ารงรกษาตามแผน การปรบปรงเฉพาะเรองและการอบรมใหความร จากการวจยพบวาสามารถ ลดปญหาการหยดชะงกการท างานของระบบควบคมกระบวนการเครองจกร ซงสงผลให คาประสทธภาพโดยรวมของเครองจกรเพมขน
ณฐธร วจตรกรตกล (2553) ไดวจยเพอลดจ านวนเหตขดของของเครองจกร ในกระบวนการผลตสปรง โดยประยกตใชระบบการบ ารงรกษาเชงปองกน วางแผนการบ ารงรกษาเครองจกรประจ าวน ประจ าสปดาห และประจ าเดอน ของเครองมวนสปรงและหาคาระยะเวลา ใชงานเฉลยกอนการขดของ (Mean Time Between Failure : MTBF) หลงด าเนนตามแผนการบ ารงรกษาเชงปองกนพบวาสามารถลดจ านวนเหตขดของของเครองจกรลดลง และระยะเวลาการใชงานเฉลยกอนการขดของเพมขน
24
รฐกร อดมสข (2553) ไดวจยการเพมประสทธผลโดยรวมของเครองจกรในกระบวนการผลตของโรงงานผลตอฐทนไฟ ไดรวบรวมและวเคราะหขอมลอาการขดของของเครองจกรและศกษาผลกระทบทมตอกระบวนการผลตในสายงานวกฤต โดยค านวณระยะเวลาเฉลยกอนการเสยของเครองจกรในสายงานทวกฤต และคาประสทธผลโดยรวมของเครองจกร หลงจาการวจยพบวา ระยะเวลาเฉลยกอนการเสยของเครองจกรไดเพมขน และคาประสทธผลโดยรวมของเครองจกร เพมขน
ศกดา วรยะภาพ (2553) ไดวจยการปรบปรงคาประสทธผลโดยรวมของเครองจกร ในกระบวนการผลตลวดเชอมไฟฟา เพอใหไดคาประสทธผลโดยรวมของเครองจกรของกระบวนการผลตลวดเชอมไฟฟา ไดท าการเกบรวบรวมขอมลกอนปรบปรงเปนระยะเวลา 3 เดอน และน าขอมลมาวเคราะหค านวณหาคาประสทธผลโดยรวมของเครองจกรเฉลยในกระบวนการกอนการปรบปรง หลงวจยพบวาคาประสทธผลโดยรวมของเครองจกร (OEE) เพมขน
อนพล จนวรรณ (2554) ไดวจยการน าระบบการบ ารงรกษาเครองจกรและการวเคราะหรปแบบและผลกระทบของความเสยหาย น ามาท าการวเคราะหความเสยหายเพอหาระดบความเสยงของเครองจกร เพอน าขอมลทไดมาท าการวางแผนการบ ารงรกษาเชงปองกนใหเปนมาตรฐานในการบ ารงรกษาเครองจกร หลงการด าเนนงานวจยพบวาสามารถท าใหอตราความพรอมใชงานของเครองจกรเพมขน คาเวลาเฉลยความเสยหายของเครองจกรเพมขน และคาเวลาเฉลย ในการซอมแซมเครองจกรลดลง นอกจากนยงมจ านวนความถในการเกดความเสยหายลดนอยลง และจ านวนชวโมงทเกดความเสยหายลดลง
การปรบปรงประสทธภาพเครองจกร โดยสวนใหญจะมการเรยบเรยงปญหาทเกดขน วเคราะหสาเหต ท าการแกไขใหบรรลตามเปาหมาย จะประสบความส าเรจไดกจะตองมการฝกทกษะเบองตนของผปฏบตงานใหมความเขาใจในการแกไขปญหาและการบ ารงรกษาอยางถกวธ การสรางระบบการบ ารงรกษาทสอดคลองกบการเสยหายของเครองจกรเพอการบ ารงรกษาแบบมขนตอน การด าเนนกจกรรมการบ ารงรกษาแบบมขนตอน จะท าใหการปรบปรงประสทธภาพเครองจกรบรรลเปาหมายไดรวดเรว
25
บทท 3 วธการวจย
ในบทนจะกลาวถงวธการและขนตอนการด าเนนงานวจย โดยศกษาปจจยตางๆทสงผลกระทบตอเครองจกรใหทใหเกดความสญเสย โดยมการศกษาขอมลและปญหาตางๆ ของเครองจกรกอนทมการวางแผนการบ ารงรกษาไดอยางถกวธ การด าเนนงานจะใชหลกการการบ ารงรกษา TPM เพอมาแกไขปรบปรงประสทธภาพเครองจกร โดยสามารถสรปเปนแผนผงล าดบขนตอนโดยรวม ดงแสดงในภาพท 3.1
ภาพท 3.1 ขนตอนวธการด าเนนการวจย
ศกษาขอมลการหยดเครองจกรผลตกระดาษคราฟท
ก าหนดโครงสรางการน า TPM มาปรบปรงประสทธภาพเครองจกร
ด าเนนการแกไขปรบปรง
เปรยบเทยบผลกอนและหลงด าเนนการ
ศกษาสาเหตของการหยดเครองจกรกะทนหน
สรปผลการด าเนนการ
26
3.1 ขอมลเบองตน
การผลตกระดาษมความหมาย คอ การก าจดน าออกจากน าเยอ ดงนนเครองมอทใชใน
การขนรปแผนกระดาษจงถกเรยกวา “Wet end” ซงกระบวนการขนรปแผนกระดาษจะเรมจากการก าจดน าออกจากน าเยอ โดยการปลอยน าเยอผานตะแกรง (Wire) ซงจะท าหนาทแยกน าออกจากของแขงทแขวนลอยปนอยในน าเยอ น าจะไหลรอดผานรองหรอชองวางของตะแกรงออกไป ขณะทเยอกระดาษและสารเตมแตงทเตมลงไปเพอปรบปรงสมบตของกระดาษ จะเหลอคางอยบนตะแกรงและสรางพนธะระหวางกนเกดเปนวสดแผนบางทเรยกวา แผนกระดาษเปยก (Wet web) กอนถกสงไปยงขนตอนการท าใหแหงเพอผลตออกมาเปนแผนกระดาษตอไป ดงนนเครองจกรในการผลตแผนกระดาษจะมหนาทหลกอย 4 ประการ คอ
3.1.1 การขนรปแผนกระดาษ (Forming) 3.1.1.1 ถงเกบน าเยอ (Machine chest) ถงเกบน าเยอจะท าหนาทในการเกบ
รวบรวมน าเยอทพรอมจะน าไปขนรปเปนแผนกระดาษตอไป โดยน าเยอทอยในถงอาจไดจากการผสมเยอใยสนและเยอใยยาวตามอตราสวนทตองการ รวมถงการผสมสารเตมแตงตางๆ ทตองการปรบปรงสมบตของกระดาษใหเปนไปตามทตองการ โดยน าเยอทอยในถงเกบน าเยอนจะถกปรบ ให มความขนของน าเยอประมาณรอยละ 0.3-0.6 เพอใหสามารถควบคมปรมาณเยอทจะน าไปขนรปเปนแผนกระดาษตอไป
3.1.1.2 เฮดบอกซ (Headbox) น าเยอจากถงเกบน าเยอทผานการปรบระดบความขนของน าเยอใหเปนไปตามทตองการแลว จะถกสงผานไปยงเฮดบอกซหรอถงน าเยอ โดยทอปลายเรยว (Tapered flow header) ทอยบรเวณกนถงเกบน าเยอ ซงจะท าใหมแรงดนของน าเยอทไหลเขาสเฮดบอกซสม าเสมอ เฮดบอกซหรอถงน าเยอจะท าหนาทกวนน าเยอใหสม าเสมอเปนเนอเดยวกนตลอดหนากวางของชองปลอยน าเยอ (Slice) การกวนน าเยอภายในเฮดบอกซนจะใชความดนหรอแทงกวนทรงกระบอกทมการเจาะรบรเวณผว (Perforated roll) ซงจะท าใหเยอกระจายตวอยางสม าเสมอ กอนทจะถกสงผานชองปลอยน าเยอไปสตะแกรงขนรปแผนกระดาษโดยการกวนเยอกระดาษใหกระจายตวสม าเสมอภายในเฮดบอกซ จะมผลตอลกษณะความสม าเสมอของกระดาษทผลตไดในแนวขวางเครอง (Cross machine direction)
3.1.1.3 ชองเปดส าหรบปลอยน าเยอ (Slice) ชองปลอยน าเยอเปนสวนทตอจากเฮดบอกซมลกษณะเปนชองเปดรปสเหลยม (Rectangular slit) ยาวตลอดแนวหนากวางของ
27
เครองขนรปแผนกระดาษ ซงชองเปดส าหรบปลอยเยอจะประกอบดวยแผนวสดจ านวน 3 แผน คอ ลนเปดดานบน (Upper lip) สวนค า (Fixed apron) และลนเปดดานลาง (Lower lip) ซงวสด ทน ามาใชในการท าลนเปด-ปดเหลานจะผลตจากโลหะผสมหรออลลอยด (Alloy materials) เพอปองกนการกดกรอนทอาจเกดขน โดยลนเปดดานบนจะท าหนาทเลอนเปดเพอใหน าเยอไหลผานไปสตะแกรงขนรป ระยะหางหรอความสงระหวางลนเปดดานบนและลนเปดดานลาง (Slice height) จะควบคมปรมาณน าเยอทปลอยลงสตะแกรงขนรปแผนกระดาษ (Wire) ซงการปรบระยะหางระหวางลนเปดดานบนและลนเปดดานลางของชองเปดนสามารถท าไดหลายรปแบบ เชน การก าหนดใหลนดานบน (Upper lip) ตรงอยกบท ขณะทแผนโลหะดานลาง (Lower lip) สามารถเลอนเพอปรบระยะหางระหวางลนเปดดานบนและดานลาง หากลนเปดดานลางเลอนยนพนต าแหนงของลนเปดดานบนเขาใกลตะแกรงขนรปแผนกระดาษมาก จะท าใหน าเยอไหลลงบนตะแกรงขนรปอยางชาๆ การตกคางของเสนใยและสารเตมแตงทผสมในน า เยอบนตะแกรงจะเกดขนไดด สามารถลดปญหาความแตกตางของผวหนากระดาษทงสองดาน (Two sidedness) ลกษณะการขนรปแผนกระดาษแบบนเรยกวา Velocity formation แตหากลนเปดดานลางไมเลอนออกมาน าเยอทปลอยผานชองเปดนจะพงลงสตะแกรงขนรปแผนกระดาษอยางรวดเรว เสนใยฝอยขนาดเลกและสารเตมแตงทปนอยในน าเยออาจหลดรอดตะแกรงขนรปแผนกระดาษ แผนกระดาษทผลตไดมกจะมปญหาดานสมบตทแตกตางกนของผวหนากระดาษทงสองดาน ลกษณะการขนรปแบบนเรยกวา Pressure formation นอกจากการปลอยน าเยอผานชองเปดทสามารถปรบระยะหางระหวางลนเปดดานบนและดานลางแลว การฉดน าเยอผานหวฉดหรอนอสเซล (Nozzle) ส าหรบการขนรปแผนกระดาษดวยเครองขนรปแบบตะแกรงค (Twin wire former) จดเปนอปกรณในการปลอยน าเยอออกจากเฮดบอกซทพฒนาขนมาเพอใหเหมาะกบการขนรปแผนกระดาษทใชความเรวสงในการผลต โดยการปลอยน าเยอจะถกควบคมดวยแรงดนอากาศภายในเฮดบอกซซ (Air cushion) หรอเทอรบแลนส เจเนอเรเตอร (Turbulence generator) ผานหวฉดซงเปนชองเปดสาหรบปลอยน าเยอลงสตะแกรงขนรปแผนกระดาษ
3.1.2 การระบายน าออกจากแผนกระดาษ (Draining)
3.1.2.1 ตะแกรงขนรป (Wire) ตะแกรงขนรปแผนกระดาษเปนอปกรณทส าคญทสดของเครองจกรทใชในการผลตกระดาษ โดยตะแกรงขนรปแผนกระดาษจะท าหนาทรองรบน าเยอและแยกน าออกจากเยอกระดาษ โดยน าสวนเกนจะถกระบายออกทางดานลางของตะแกรง สวนทเหลอคางอยบนตะแกรงจะเปนสวนของแผนเยอกระดาษเปยกทสรางพนธะยดเหนยวกนไว
28
นอกจากนตะแกรงขนรปแผนกระดาษยงท าหนาทขนสงแผนเยอเปยกทขนรปแลวไปยงขนตอนการอดรดน าและขนตอนการท าแหงแผนกระดาษตอไป
3.1.2.2 เบรสท โรล (Breast roll) เปนลกกลงทรงกระบอกทวางอยใตเฮดบอกซ ท าหนาทในการปอนตะแกรงขนรปใหหมนวนไปรบน าเยอทไหลออกจากชองเปด ส าหรบปลอยน าเยอไดอยางตอเนอง นอกจากนยงเปนอปกรณทชวยในการก าจดน าออกจากเยอกระดาษ
3.1.2.3 ฟอรมมง บอรด (Forming board) ท าหนาทรองรบน าหนกของตะแกรงและน าเยอทไหลผานจากชองเปด ส าหรบปลอยน าเยอและยงชวยในการระบายน าออกจากแผนกระดาษ ฟอรมมง บอรดจะมลกษณะเปนแผนเรยบแบนทวางเรยงตอกนซงจะมการเวนระยะหางในแตละแผน โดยทวไปนยมท าจากเซรามกหรอพลาสตกพอลเอธลนเพอความทนทาน
3.1.2.4 เทเบล โรล (Table roll) เปนลกกลงทรงกระบอกทสามารถหมนไดอยางอสระท าหนาทรองรบน าหนกของตะแกรงขนรปแผนกระดาษ ท าใหตะแกรงขนรปไมหยอนเนองจากน าหนกของน าเยอบนตะแกรง นอกจากนเทเบล โรลยงท าหนาทในการดดน าออกจากแผนกระดาษเปยกบนตะแกรงโดยน าจะถกแยกออกจากเสนใยดวยแรงดดสญญากาศทเกดจากการหมนของเทเบล โรล ขณะตะแกรงเคลอนท
3.1.2.5 คอช โรล (Couch roll) มลกษณะเปนลกกลงทตดตงอยใตตะแกรงขนรปแผนกระดาษในต าแหนงทายสดของตะแกรงขนรป โดยคอช โรล จะท าหนาทหมนวนตะแกรงขนรปแผนกระดาษใหกลบไปเรมตนรบน า เยอใหมทต าแหนงเบรสท โรลอกครงอยางตอเนอง นอกจากนคอช โรลยงชวยก าจดน าออกจากแผนกระดาษอกดวย ซงแผนกระดาษเปยกบนตะแกรงขนรปแผนทต าแหนงคอช โรลนจะมปรมาณของแขงหรอเนอกระดาษอยประมาณรอยละ 18-25 เพอใหกระดาษเปยกมความคงตวมากเพยงพอทจะเคลอนทเขาสสวนของการอดรดและการอบแหงตอไป
3.1.2.6 ลมพ แบรคเกอร โรล (Lump breaker roll) เปนลกกลงทรงกระบอกทผวหมดวยยาง ซงจะตดตงอยดานบนของตะแกรงขนรปแผนกระดาษเชนเดยวกบแดนด โรล โดยลมพ แบรคเกอร โรลจะท าหนาทกดแผนกระดาษเปยกและท างานรวมกบคอช โรล ในการก าจดน าออกจากแผนกระดาษเปยกใหเปนไปอยางมประสทธภาพ แผนกระดาษเปยกทอยบนตะแกรงขนรปจะถกแยกออกจากตะแกรงทต าแหนงน โดยจะมสายพานผา (felt) มารองรบแผนกระดาษเปยกเพอสงเขาสสวนของการอดรดน า (Press section) ตอไป
3.1.2.7 พคอบ เฟลท (Pickup felt) คอ สายพานผาทจะมารองรบแผนกระดาษเปยกตอจากตะแกรงขนรปแผนกระดาษ เนองจากแผนกระดาษเปยกไมแขงแรงเพยงพอทจะ
29
เคลอนทผานไปโดยไมมอปกรณมาชวยรองรบน าหนกของแผนกระดาษ อกทงสายพานผายงชวย ดดซบนาจากแผนกระดาษเปยกเพอชวยใหแผนกระดาษเปยกสามารถรกษาความคงตวไวได
3.1.3 การอดรดน าออกจากแผนกระดาษเปยก (Wet pressing)
3.1.3.1 กรฟ โรล เพลส (Grooved roll press) ลกษณะของลกกลงกรฟ โรล เพลส ทสมผสกบแผนกระดาษเปยกซงรองรบดวยสายพานผาจะมพนผวเปนรอง ซงชองวาง ทเกดขนบนผวของลกกลงจะท าใหเกดลกษณะสญญากาศเพอชวยใหการดงน าออกจากแผนกระดาษเปยกเปนไปไดดยงขน
3.1.3.2 ซคชน เพลส (Suction press) ประกอบดวยลกกลงจ านวนสองลก ทมพนผวเปนรพรน โดยในลกกลงจะมซคชน บอกซ (Suction box) ซงท าหนาทในการดงน าออกจากแผนกระดาษเปยก ท าใหสามารถดดซบน าจากแผนกระดาษเปยกทรองรบดวยสายพานผาไดด อยางไรกตามการก าจดน าออกจากแผนกระดาษเปยกจ าเปนจะตองรกษาปรมาณน าบางสวนไวบนสายพานผา เพอปองกนไมใหแผนกระดาษแยกออกจากสายพานผาทรองรบ
3.1.3.3 ช เพลส (Shoe press) เปนอปกรณสดทายทใชในการก าจดน าออกจากแผนกระดาษเปยกในสวนของการกดรดน าของเครองผลตกระดาษ โดยจะท าใหกระดาษม คาความตานทานตอแรงดงและมความเหนยวเพมขน การอดรดแบบนนยมใชในการผลตกระดาษปะผว (Liner boards) ของกลองกระดาษลกฟกทมน าหนกมาตรฐานสง
3.1.3.4 สายพานผา (Press felt) สายพานผาจะท าหนาทการดดซบน าทถกก าจดออกจากแผนกระดาษเปยก โดยจะเคลอนทรองรบแผนกระดาษเปยกไปตลอดสวนของการกดรดน า (Press section) และจะถกแยกออกจากแผนกระดาษเปยกอยางรวดเรวเมอสนสดการกดรดน าเพอปองกนการดดซบน ากลบของแผนกระดาษ โดยสายพานผาทใชอาจเปนสายพานผาแบบเดยว (Single felt) หรออาจเปนสายพานผาแบบค (Double-felt) กไดตามลกษณะของกระดาษทตองการ หากแผนกระดาษเปยกรองรบดวยสายพานผาแบบเดยวจะท าใหพนผวดานหนงของกระดาษสมผสกบลกกลง ขณะทพนผวอกดานหนงของกระดาษจะสมผสกบสายพานผา ท าใหกระดาษทผลตได มพนผวสองดานแตกตางกน ดานทสมผสกบลกกลงผวเรยบจะมผวของกระดาษเรยบสม าเสมอกวาดานทสมผสกบสายพานผา โดยทวไปแผนกระดาษทผานขนตอนการอดรดแลวจะมปรมาณของแขงประมาณรอยละ 35-55
30
3.1.4 การท าใหแผนกระดาษแหง (Drying) 3.1.4.1..ลกอบไอน า (Drum dryer) ลกอบไอน ามลกษณะเปนลกอบ
ทรงกระบอก (Drying cylinder) ขนาดใหญ มเสนผานศนยกลางประมาณ 1.8 เมตร การอบแหงแผนกระดาษจะท าโดยการใหแผนกระดาษเปยกสมผสกบผวของลกอบไอน าทมอณหภมสง โดยจะใชลกอบไอน า 4 ชด (Multi-cylinder dryer) ซงแตละชดจะมจ านวนลกอบไอน าหลายลก ลกษณะรปแบบการจดเรยงของลกอบในแตละชดจะมทงแบบสองชน (Double-tier dryer section) โดยอณหภมทใชในการก าจดน าออกจากแผนกระดาษจะเพมสงขนตามล าดบในลกอบแตละชด เพอชวยใหการระเหยน าออกจากแผนกระดาษเปนไปอยางสมบรณและไมท าใหโครงสรางของกระดาษ เกดความเสยหาย ซงอตราการระเหยน าออกจากแผนกระดาษเปยกจะใชพลงงานประมาณ 2,960 กโลจลตอการระเหยน า 1 กโลกรม อยางไรกตามเมอผวของลกอบสญเสยความรอนหรอมอณหภมลดต าลงจะท าใหไอน าภายในลกอบควบแนนเปนหยดน า เมอลกอบหมนดวยความเรวจะเกดเปนชนบางๆของน าเคลอบผวทผวดานในของลกอบท าใหประสทธภาพการถายเทความรอนของลกอบเพอไประเหยน าออกจากแผนกระดาษลดลง จงจ าเปนตองมการระบายน าทควบแนนภายในลกอบออกดวยการกาลกน า (Siphon) ดงนนปจจยส าคญทมผลตออตราการก าจดน าออกจากแผนกระดาษเปยกดวยลกอบไอน า คอ อณหภมและปรมาณของไอน าภายในลกอบ ความสามารถในการก าจด ไอน าทควบแนนภายในลกอบ พนทผวสมผสระหวางลกอบและแผนกระดาษระยะเวลาการสมผส ของแผนกระดาษและลกอบ ความสะอาดของผวลกอบความสามารถในการดดซบและการคายน าของสายพานผา รวมถงการหมนเวยนของอากาศในกระบวนการท าแหงแผนกระดาษ
3.1.4.2 สายพานทรองรบแผนกระดาษ (Dryer felt) สายพานผาหรอเฟลท (Felt) จะท าหนาทรองรบแผนกระดาษ (Paper web) และกดนาบใหแผนกระดาษสมผสกบพนผวของลกอบอยางสม าเสมอ อกทงยงชวยดดซบน าทระเหยออกจากแผนกระดาษเปยกเมอสมผสกบ ลกอบไอน าเพอชวยใหแผนกระดาษแหงเรวขน นอกจากนสายพานผายงชวยใหแผนกระดาษไมยบยน (Cockle) ดงนนลกษณะของสายพานผาทดจะตองมความแขงแรงและมความยดหยนทด ซงสายพานผาทนยมใชในอตสาหกรรมการผลตกระดาษจะผลตจากพอลเอสเธอร (Polyester) แบบเสนเดยวหรอโมโนฟลาเมนท (Monofilament) เนองจากมสมบตทดหลายประการ เชน ไมกกเกบสารตวเตมหรอสารเตมแตงตางๆ ทใสเปนสวนผสมในการผลตกระดาษ (Paper furnish) และเมอน าไปรองรบแผนกระดาษเปยกจะท าใหแรงดงในแนวขวางเครองจกรของกระดาษมความสม าเสมอ (Uniform cross machine tension) อยางไรกตามสายพานผาทผลตจากเสนใยพอลเอสเธอร แบบเสนเดยว เมอสมผสกบสภาวะแวดลอมทมอณหภมและความชนสงในขนตอนการอบแหงแผนกระดาษจะท าใหเกดปฏกรยาไฮโดรไลซส (Hydrolysis) ของสารเอสเธอร (Ester) ดงนน
31
โรงงานอตสาหกรรมการผลตกระดาษบางแหง เชน โรงงานผลตกระดาษปะผว (Linerboard) ทมน าหนกมาตรฐานของกระดาษมาก จะใชสายพานผาทถกทอจากเสนใยรวมหรอมลตฟลาเมนท (Multifilament) แทนเสนใยเดยว โดยเสนใยรวมหรอมลตฟลาเมนตจะไดจากการน าเสนใยเลกๆหลายเสนมาปนรวมกนเปนเสนใยขนาดใหญหนงเสนคลายลกษณะของเสนดาย โดยทวไปเสนใยแบบมลตฟลาเมนทจะผลตจากไนลอน (Nylon) ไฟเบอรกลาส (Fiberglass) อะครลก พอลเมอร (Acrylic polymer) หรอวสดอนทสามารถตานทานปฏกรยาไฮโดรไลซส ทอาจเกดขนในกระบวนการอบแหงได
3.2 การศกษาปญหา
กระบวนการผลตกระดาษคราฟท การศกษาในกรณศกษานจะเปนการเพม
ประสทธภาพของเครองจกร โดยวดผลการวจยโดยใชดชนสภาพความนาเชอถอ (MTBF) ดชนของสภาพการบ ารงรกษา (MTTR) โดยการรวบรวมขอมลการเกดการขดของเพอหาสาเหตและวธการแกไข
3.2.1 ดชนสภาพความนาเชอถอ (MTBF) และดชนของสภาพการบ ารงรกษา
(MTTR) มาใชในการวดผลเพอน าเอาปรมาณการเกดการขดของ ขณะการเดนเครองจกรเพอหาวธการจดการการแกไขปญหาทเกดขน โดยใชแผนภาพพาเรโต (ภาพท 1.2) เปนแผนภมทใชแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางสาเหตของความบกพรองกบปรมาณการเกดความขดของขณะเดนเครองจกร จากการเกบขอมลการเกดการขดของมการเกดการขดของปรมาณคอนขางสงสงผลใหประสทธภาพของเครองต า ซงมคาเทากบ 167 ชวโมง ตารางท 3.1 สถานะการท างานของเครองจกรผลตกระดาษคราฟท
32
ขอมลจากตารางท 3.1 เปนการรวบรวมระยะเวลาเดนเครองจกร เวลาใชงานเครองจกร เวลาเครองจกรเสย และจ านวนคร งท เครองจกรหยด จากขอมลเบองต นเปนขอมลกอน การบ ารงรกษาโดยใชหลกการการบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม (TPM) ตารางท 3.2 MTBF, MTTR และ % Machine Availability ของแตละเดอน
จากตารางท 3.2 พบวา เวลาเฉลยระหวางการขดของของเครองจกร (Mean
Time Between Failures : MTBF) เดอนมกราคม – มถนายน มคาเทากบ 142 ชวโมง/ครง จากตารางท 3.2 พบวา เวลาเฉลยการซอมแซมของเครองจกร (Mean Time to
Repair : MTTR) เดอนมกราคม – มถนายน มคาเทากบ 9 ชวโมง/ครง จากตารางท 3.2 พบวา อตราความพรอมใชงานเครองจกร (% Machine
Availability) เดอนมกราคม – มถนายน มคาเทากบ 94% จากภาพท 3.2 เมอเปรยบเทยบคา MTBF ของแตละเดอนพบวา เดอนมถนายน
มคาต าสด ท าการวเคราะหหาสาเหตหลกของปญหาพบวา แกไขเพลา Dryer #43 สงผลกระทบใหคา MTBF ต าลง
33
จากภาพท 3.3 เมอเปรยบเทยบคา MTTR ของแตละเดอนพบวา เดอนมถนายน
มคาสงสด ท าการวเคราะหหาสาเหตของปญหาพบวา แกไขเพลา Dryer #43 สงผลใหคา MTTR สงขน
ภาพท 3.3 คา MTTR ของแตละเดอน
ภาพท 3.2 คา MTBF ของแตละเดอน
34
จากภาพท 3.4 เมอเปรยบเทยบคา % Machine Availability ของแตละเดอนพบวา เดอนมถนายนมคาต าลง ท าการวเคราะหหาสาเหตของปญหาพบวา แกไขเพลา Dryer #43 สงผลใหคา MTTR สงขน
3.3 ก าหนดโครงสรางการน า TPM มาปรบปรงประสทธภาพโดยรวมของเครองจกร จากขอมลการสญเสยของโรงงานตวอยางทงหมดในขางตน ผวจยไดก าหนดรปแบบ
การแกปญหา เพอเพมประสทธภาพโดยรวมของเครองจกร จงก าหนดโครงรางการน า TPM มาใชในโรงงานตวอยาง โดยใชหลกการบรหารกลมยอยและน าเทคนค TPM มาแกปญหาเพอเพมประสทธภาพโดยรวมของเครองจกรซงมรายละเอยดดงตอไปน
3.3.1 การปรบปรงเฉพาะเรอง
3.3.1.1 การเลอกหวขอการปรบปรง เปนสงส าคญทจะเลอกจากสงทเปนความสญเสยหลก เพอใหสอดคลองกบเครองจกรลดการหยดเครองจกรกะทนหน จากตารางท 3.2 เมอน าคา MTBF MTTR และ % Machine Availability มาวเคราะหจะพบไดวา แกไขเพลา Dryer #43 เปนความสญเสยหลกทท าใหประสทธภาพเครองจกรลดลง ดงนน จงก าหนดการแกไขเพลา Dryer #43 มาปรบปรงแกไขปญหาโดยใชหลกการบ ารงรกษา TPM
ภาพท 3.4 คา % Machine Availability ของแตละเดอน
35
3.3.1.2 การวเคราะหเหตขดของ เกดจากการอบกระดาษของต าแหนงลกกลง ทเรยกวา Dryer felt roll No.43 เปนการขดของทท าใหเครองจกรหยดเนองจากการตรวจสอบพบวา เพลา Dryer felt roll No.43 เสยหายทเกดจากการเสยดสของเพลากบแบรง (Bearing) เปนระยะเวลานาน จากการวเคราะหการเกดเหตขดของสามารถแสดงเปนการวเคราะหแบบ Why Why Analysis ดงแสดงในภาพท 3.5
ภาพท 3.5 แผนภาพ Why Why Analysis แสดงการวเคราะหปญหาแกไขเพลา Dryer #43
3.3.2 การบ ารงรกษาดวยตนเอง
3.3.2.1 ท าความสะอาดขนตน เพอก าจดจดรวซม ก าจดขยะ ฝนละอองและสงปนเปอนทเครองจกรถงน ามนหลอลนใหหมด ท าการแกไขในสวนทช ารดใหกลบคนสสภาพเดม
ภาพท 3.6 สภาพเครองจกรของระบบหลอลน Dryer
36
3.3.2.2 การแกไขจดทกอใหเกดความสกปรกและต าแหนงทยากล าบากในการปฏบต ท าความสะอาดบรเวณถงน ามนหลอลน เพอคนหาบรเวณจดรวซมทสงผลกระทบตอ การซอมบ ารง
ภาพท 3.7 ท าความสะอาดถงน ามนหลอลน
3.3.2.3 การจดท าเกณฑมาตรฐานในการท าความสะอาดและตรวจเชค จดท ามาตรฐานในการท างานเพอใหท าความสะอาด เตมน ามนก าหนดระดบน ามนหลอลน Min-Max และสามารถเพมประสทธภาพการตรวจเชคดวยการมองเหนทเกจวดแรงดนน ามนหลอลน ก าหนด การควบคมดแลรกษาดวยการมองเหน
ภาพท 3.8 เกจวดแรงดนน ามนหลอลน
37
3.3.3 การบ ารงรกษาตามแผน 3.3.3.1 การวเคราะหความแตกตางของสภาพพนฐาน (Basic Condition) กบ
สภาพปจจบนของเครองจกร (Working Condition) ถอดและท าความสะอาดทกชนสวนทงภายนอกและภายในเครองจกร เพอท าใหฝายซอมบ ารงทกคนรจกและเขาใจการท างานของเครองจกรและชนสวนตาง ๆ
3.3.3.2 การปรบปรงสภาพปจจบนของเครองจกรใหเขาสสภาพพนฐาน ลางท า
ความสะอาดภายในถงน ามนหลอลน เพอขจดสงสกปรกออกจากระบบน ามนเพอชวยยดอายการใช
ภาพท 3.10 หลงจากท าความสะอาดถงน ามนหลอลน
ภาพท 3.9 สงสกปรกภายในถงหลอลน
38
3.3.3.3 ก าหนดมาตรฐานใชงาน และสภาพพนฐาน ท าการตรวจเชคอตรา การไหลของน ามนหลอลนทเกจวดแรงดนน ามน ตามแผนการบ าร งรกษาประจ าวนใหเปนไปตามมาตรฐาน
ตารางท 3.3 แผนงานการตรวจเชคอตราการไหลสารหลอลน
3.3.3.4 การยดอายการใชงาน โดยการถอดเปลยนกรองน ามนหลอลนเปน
การซอมบ ารงเชงแกไขปรบปรง (Corrective Maintenance)
ภาพท 3.11 กรองน ามนหลอลน (เกา-ใหม)
39
3.3.3.5 ปรบปรงวธการตรวจเชคและประสทธภาพการบ ารงรกษา ขนตอนนจะท าใหมนใจไดวาการบ ารงรกษาเชงปองกนจะไมม การละเลย และชวโมงการบ ารงรกษาจะลดลง โดยการสรางมาตรฐานในการซอมบ ารง
ตารางท 3.4
แผนงานการบ ารงรกษาเชงปองกน
40
3.3.3.6 การตรวจเชคในภาพรวมทงหมด (Overall Diagnosis) ท าการตรวจเชค Clearance Bearing Lock Nut สภาพโดยรวมของเครองจกรใหอยในสภาพพรอม ใชงาน รวมถง Dryer Roll ทงหมดเพอปองกนการเกดปญหาแบบซ าซาก เชน เกดเสยงดง แรงสนสะเทอนสง แบรงไดรบความเสยหาย
ภาพท 3.12 ตรวจเชคเพลา Dryer #43
ภาพท 3.13 ตรวจเชคสภาพโดยรวม Dryer Roll
41
3.3.3.7 การใชเครองใหเตมความสามารถของเครอง จะท าการบ ารงรกษาเชงพยากรณ (Predictive Maintenance) ตามแผนงานเพอใหอปกรณตาง ๆ ไดใชงานไดยาวนาน ตารางท 3.5
แผนงานการบ ารงรกษาเชงพยากรณ
42
3.4 การจดการอะไหลคงคลง
การศกษาเกยวกบคาใชจายในการจดการสนคาคงคลงของบรษทตวอยางจะตองหาผลลพธของจดสงซอ ปรมาณการสงซอท และสตอกเพอความปลอดภย ใหเหมาะสมของอะไหลจ านวน 13 ชนด โดยทใชขอมลจาก อะไหลคงคลง เดอนมกราคม – มถนายน พ.ศ. 2558
ตารางท 3.6
รายการอะไหลและคาใชจายสนคาคงคลง
43
3.4.1 การแบงประเภทสนคาคงคลงดวยระบบ ABC ใช ABC ท าการวเคราะหความส าคญของการเลอกประเภทสนคาในการท าวจยครงน โดยทสนคาทงหมด 13 ชนด ไดท าการคดเลอกดงตอไปน ตารางท 3.7
ผลการจดกลมสนคาคงคลงแบบ ABC
44
หลงจากท าการจดกลมตามล าดบมลคาของสนคาแลวท าการหาผลลพธของ ปรมาณสงซออยางประหยด การสงซอทเหมาะสม จดสงซอ และสตอกเพอความปลอดภยของอะไหล กอนน าการบ ารงรกษา TPM เขามาปรบปรงแกไขเครองจกร ดงแสดงในตารางท 3.8
ตารางท 3.8
ปรมาณอะไหลคงคลงกอนการปรบปรง
45
บทท 4 วเคราะหปญหาและผลการด าเนนงาน
ผลทไดจากการเกบขอมลการศกษาการด าเนนงานหลงจากการน า TPM มาด าเนน
กจกรรมและหาแนวทางแกปญหา ซงการด าเนนงานปรบปรงมทงหมด 3 สวน คอ การปรบปรงเฉพาะเรอง การบ ารงรกษาดวนตนเอง และการบ ารงรกษาตามแผน ท าการเกบรวบรวมขอมลเพอวดผลขอมลการเดนเครองกอนการปรบปรง และหลงการปรบปรง รวมถงการควบคมวสดคงคลงเพอหาผลลพธของจดสงซอ ปรมาณการสงซอทเหมาะสม และสตอกเพอความปลอดภย ของอะไหลจ านวน 13 ชนด ซงไดจากการแบงประเภทสนคาคงคลงดวยระบบ ABC โดยสามารถสรปผล การด าเนนงานวจยไดดงตอไปน
4.1 การวดผลหลงปรบปรง
4.1.1 การน า TPM มาปรบปรงประสทธภาพโดยรวมของเครองจกร การวดผลจะตองรวบรวมขอมลทงกอนและหลงการปรบปรง เพอน ามาเปรยบเทยบผลทไดจากด าเนนงานโดยใชหลกการการบ ารงรกษา TPM ตงแตเดอน กรกฎาคม 2558 ถง ตลาคม 2558 ดงแสดงจากตารางท 4.1 สวนคา MTBF MTTR และ % Machine Availability หลงการปรบปรงดงแสดงในจากตารางท 4.2
ตารางท 4.1
สถานการณท างานของเครองจกรผลตกระดาษคราฟท
46
ขอมลจากตารางท 4.1 เปนการรวบรวมระยะเวลาเดนเครองจกร เวลาใชงานเครองจกร เวลาเครองจกรเสย และจ านวนครงทเครองจกรหยด ขอมลจากตารางเดอน กรกฎาคม- ตลาคม โดยน าหลกการการบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม (TPM) เขามาบ ารงรกษาเครองจกร
ตารางท 4.2 คา MTBF, MTTR และ % Machine Availability ของแตละเดอน
จากตารางท 4.2 พบวา เวลาเฉลยระหวางการขดของของเครองจกร (Mean Time Between Failures : MTBF) หลงด าเนนการเดอนกรกฎาคม – ตลาคม เฉลยมคาเทากบ 309 ชวโมง/ครง
จากตารางท 4.2 พบวา เวลาเฉลยการซอมแซมของเครองจกร (Mean Time to Repair : MTTR) หลงด าเนนการเดอนกรกฎาคม – ตลาคม เฉลยมคาเทากบ 0.8 ชวโมง/ครง
จากตารางท 4.2 พบวา อตราความพรอมการใชงานของเครองจกร (% Machine Availability) หลงด าเนนการเดอนกรกฎาคม – ตลาคม เฉลยมคาเทากบ 99.5%
4.1.2 การควบคมอะไหลคงคลง เมอทราบผลการแบงกลมอะไหล ABC จะมการเรยงล าดบความส าคญของอะไหลเพอท จะควบคมใหเหมาะสมกบปรมาณการใชงาน จงท า การควบคมทางดาน ปรมาณการสงซออยางประหยด การสงซอทเหมาะสม จดสงซอ และสตอกเพอความปลอดภย เพอเปนการควบคมอะไหลและชวยลดตนทนในการสงซอ หลงจากมการน าหลกการบ ารงรกษาเครองจกร TPM โดยมการเกบขอมลตงแตเดอน กรกฎาคม – ตลาคม 2558 สามารถดไดจากตาราง
47
ตารางท 4.3
แสดงผลการควบคมอะไหลคงคลงหลงการปรบปรง
4.2 การวเคราะหผลหลงการปรบปรง
หลงจากการปรบปรงโดยวธการน า TPM มาด าเนนการโดยท าการวดผล 4 เดอนตงแตเดอนกรกฎาคม 2558 ถง ตลาคม 2558 ท าใหสามารถยดอายการใชงานของเครองจกรไดยาวนานขน สงเกตไดจากขอมลดงตอไปน
4.2.1 เวลาเฉลยระหวางการเสยหาย (MTBF) แสดงในภาพท 4.1 สามารถท าใหเวลาเดนเครองจกรเพมขนจากเดมเฉลย 142 ชวโมงตอครง เพมขนเปน 309 ชวโมงตอครง
48
ภาพท 4.1 คา MTBF ของแตละเดอน
4.2.2 เวลาเฉลยในการซอมแซม (MTTR) แสดงในภาพท 4.2 สามารถท าใหเวลาเฉลยในการซอมแซมเครองจกรแตละครงลดลง จากเดมเฉลย 8.9 ชวโมงตอครง ลดลงเหลอเพยง 0.8 ชวโมงตอครง
ภาพท 4.2 คา MTTR ของแตละเดอน
49
4.2.3 อตราการเดนเครอง แสดงในภาพท 4.3 สามารถท าใหอตราการเดนเครองจกรสงขนจากเดมเฉลย 93.5% เพมขนเปน 99.5%
ภาพท 4.3 คา % Machine Availability ของแตละเดอน
4.2.4 คาเฉลยการจดการอะไหลคงคลง จากการรวมรวมขอมล หาปรมาณสงซอ
อยางประหยด การสงซอทเหมาะสม จดสงซอ และสตอกเพอความปลอดภยของอะไหลส ารอง สามารถดไดจากตารางท 4.4 ตารางท 4.4
จ านวนลดลงของการควบคมวสดคงคลง
50
บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ
5.1 สรปผลการวจย
การน าวธการซอมบ ารงระบบควบคมกระบวนการรวมกบระบบการจดการ TPM มา
ด าเนนการกจกรรมและหาแนวทางแกปญหา ของเครองจกรผลตกระดาษและท าการเกบรวมรวบขอมลเพอวดผล โดยมรายงานการผลตกอนการปรบปรงตงแตเดอนมกราคม 2558 ถงมถนายน 2558 และขอมลการผลตหลงการปรบปรงตงแตเดอนกรกฎาคม 2558 ถงตลาคม 2558 จะแสดงรายละเอยดระยะเวลาการเดนเครองจกรทงหมดของเครองจกรทสามารถผลตได การวเคราะหระบบการบ ารงรกษา ถาพจารณาในดานระยะเวลาเฉลยกอนเกดการขดของของระบบควบคมกระบวนการเครองจกรจากขอมลขางตน จะพบวาระยะเวลาเฉลยเกดการขดของของเครองจกรเพมขนสงมาก โดยการเกดเหตขดของของเครองจกรทใชเวลาในการซอมนานนนมกเกดจากชนสวนของระบบควบคมเครองจกรทมความส าคญเสยหายหนก ท าใหจ าตองหยดเครองและท าการซอมแซมอยางเรงดวน หลงจากการน าระบบการซอมบ ารงรกษา TPM เขามาแกไขปญหาการหยดเครองจกรอยางกะทนหน จะพบไดวาเครองจกรมสมรรถนะการเดนเครองจกรเพมมากขนสงเกตไดจากขอมลตอไปน เวลาเฉลยระหวางการเสยหาย (MTBF) เพมขนจากเดมเฉลย 142 ชวโมงตอครง เพมขนเปน 309 ชวโมงตอครง เวลาเฉลยในการซอมแซม (MTTR) เวลาเฉลยในการซอมแซมเครองจกรแตละครงลดลง จากเดมเฉลย 8.9 ชวโมงตอครง ลดลงเหลอเพยง 0.8 ชวโมงตอครง และ % Machine Availability ท าใหอตราการเดนเครองจกรสงขนจากเดมเฉลย 93.5% เพมขนเปน 99.5%
การวดผลดชนชการด าเนนงานการจดการอะไหลคงคลง ดชนชวดการด าเนนงานการจดการอะไหลคงคลงเปนการวดผลการด าเนนงาน ในดานปรมาณการสงซออยางประหยด การสงซอทเหมาะสม จดสงซอ และสตอกเพอความปลอดภย ของอะไหลคงคลง เพอสะทอนประสทธภาพ ประสทธผลในการปฏบตงานซงจากการตวอยางทดสอบขอมลในระบบสนบสนน การตดสนใจการจดการอะไหลคงคลงพบวา เครองจกรผลตกระดาษคราฟทสามารถท างาน ทมประสทธภาพเพมมากขน มคาใชจายในการสงซออะไหลลดนอยลง และมอะไหลส ารองทความเหมาะสมกบการใชงาน โดยทคลงพสดเพอความปลอดภย กลม A ลดลง 12.25% กลม B ลดลง 6.31% และกลม C ลดลง 9.04%
51
5.2 ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะส าหรบงานวจยในอนาคตทศกษาเพมเตมดงน 5.2.1 ควรมการจดฝกอบรมพนกงานทเขามาท างานใหมใหทราบถงระบบการท างาน
เอกสารในการปฏบตงานการบ ารงรกษา 5.2.2 เนองจากเครองจกรมอายการใชงานนานมาก ๆ ซงจะสงผลใหการบ ารงรกษาเพม
มากขน จงควรวางแผนการซอมบ ารงรกษาเครองจกรใหเหมาะสม 5.2.3 วธการบ ารงรกษาโดยอาศยการวเคราะหดวยแผนผง Why Why สามารถน าไป
ประยกตใชกบเครองจกรอน ๆ ตลอดจนน าไปประยกตใชในภาคอตสาหกรรมประเภทอน ๆ ได 5.2.4 ควรจะสงเสรมใหมการจดท ากจกรรม 5 ส ใหมากขน เพอผกจตส านกในเรองของ
การควบคมคณภาพของพนกงาน 5.2.5 ควรมการควบคมอะไหลส ารองใหเหมาะสมตอการซอมบ ารงเพอลดเวลาการหยด
เครองจกรเพอรออะไหล
52
รายการอางอง หนงสอและบทความในหนงสอ ธาน อวมออ. (2546). การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม. กรงเทพ บรษท พค บลส จ ากด สมชย อครทวา (2547). การด าเนนการ TPM เพอการปฏรปการผลต ฉบบอตสาหกรรมกระบวนการ.
กรงเทพ สถาบนสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน) ชาญชย พรศรรง. (2549). คมอปรบปรงประสทธภาพเครองจกร. กรงเทพ สถาบนเพมผลผลต
แหงชาต ชมพล ศฤงคารศร. (2551). การวางแผนและควบคมการผลต. กรงเทพ สถาบนสงเสรมเทคโนโลย
(ไทย-ญปน)
53
ประวตผเขยน
ชอ นายนรนดร วฒศกด วนเดอนปเกด 23 กรกฎาคม 2529 ต าแหนง Supervisor Maintenance
ผลงานทางวชาการ
บทความ “การปรบปรงประสทธภาพการท างานของเครองจกรผลตกระดาษคราฟทดวย TPM กรณศกษา : โรงงานผลตกระดาษคราฟท” การประชมวชาการดานการพฒนาการด าเนนงานทาง อตสาหกรรมแหงชาต ครงท 7 (CIOD 2016) 12 พฤษภาคม 2559 โรงแรมรชมอนด นนทบร
ประสบการณท างาน 2553: Mechanical Maintenance Engineer
บรษท ปญจพลเปเปอร อนดสตร จ ากด 2559: Mechanical Maintenance Supervisor บรษท ปญจพลเปเปอร อนดสตร จ ากด