รายงานการวจย

เรอง

การใชโปรแกรมเอนดโนต (EndNote) เพอการจดการบรรณานกรม

ในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

นางสาวอรทย วารสอาด

เมษายน 2551

งานวจยนไดรบการสนบสนนจาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

งบประมาณเงนรายได (รายไดคณะมนษยศาสตร)

ประจาปงบประมาณ 2550

รายงานการวจย เรอง

การใชโปรแกรมเอนดโนต (EndNote) เพอการจดการบรรณานกรม

ในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

นางสาวอรทย วารสอาด

เมษายน 2551

งานวจยนไดรบการสนบสนนจาก

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

งบประมาณเงนรายได (รายไดคณะมนษยศาสตร)

ประจาปงบประมาณ 2550

ISBN 978-974-8182-50-6

Use of the EndNote Program for Bibliographic Management

in Srinakharinwirot University’s Style

Miss Aurathai Wareesa-ard

This research was funded by Srinakharinwirot University.

April 2008

ISBN 978-974-8182-50-6

บทคดยอ

ชอเรอง: การใชโปรแกรมเอนดโนต (EndNote) เพอการจดการบรรณานกรม ในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ชอผวจย: นางสาวอรทย วารสอาด

หนวยงาน: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ การวจยนมงศกษาการใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 เพอนามาประยกตใช กบการจดการบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยเนนประเภทสงพมพ และวสดตาง ๆ ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ รวมทงการศกษาแนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐทวประเทศไทย โดยใชมาตรฐาน Z39.50 เพอใชประโยชนในการรวบรวมบรรณานกรม ทงน สรปผลการวจย ได 2 ประเดน คอ ประเดนท 1 รปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยสรางขนใหม จานวน 2 รปแบบ คอ SWU Thai สาหรบวสดภาษาไทย และ SWU English สาหรบวสดภาษาองกฤษ ซงสามารถใชกบการอางองวสดถง 12 ประเภท ทงน ผใชโปรแกรม ควรมความรพนฐานเกยวกบสวนประกอบของหนงสอหรอวสดทอางอง แตจากการวจย ปรากฏวา นสตนกศกษาสวนใหญมปญหาดานทกษะในการเขยนบรรณานกรม เนองจากมกฎระเบยบ และรปแบบการเขยนทหลากหลาย ดงนนการสอนใหรจกใชโปรแกรมเอนดโนตจงเปนวธหนง ทชวยใหเขยนบรรณานกรมไดถกตองมากขน ทงน หองสมดมหาวทยาลยควรจะเปนผนา ในการสงเสรมการใชโดยจดอบรมใหแกผใชหองสมดอยางสมาเสมอและตอเนอง สวนประเดนท 2 คอ แนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 จากการวจยพบวา หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐเพยง 13 แหง จากจานวนทงหมด 80 แหง หรอรอยละ 16.25 ทสามารถสบคนบรรณานกรมภาษาไทยได โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ผานโปรแกรมเอนดโนต ทงน อาจเนองมาจากหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐสวนใหญอยในระหวางการพฒนาระบบหองสมดอตโนมต ทาใหไมพรอมทจะเปดบรการสบคนผานมาตรฐาน Z39.50 อกทงยงพบวา บางแหงยงไมตระหนกถงประโยชนของมาตรฐาน Z39.50 บางแหงปดชองทางการเขาออกของขอมลหรอตดตงไฟลวอลล จนผใชหองสมดไมสามารถเชอมตอเพอสบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรม ดงนน หองสมดควรเปนผประสานงานกบหนวยงาน ทรบผดชอบเครอขายคอมพวเตอรของมหาวทยาลย เพอกาหนดนโยบายและเผยแพรขอมล เกยวกบมาตรฐาน Z39.50 แกบคลากรในหนวยงาน ตลอดจนแกปญหาและปรบปรงมาตรฐาน Z39.50 ใหมประสทธภาพมากขน

Abstract

Title: Use of the EndNote Program for Bibliographic Management in Srinakharinwirot University’s Style Researcher: Miss Aurathai Wareesa-ard Department: The Library and Information Science Department, Faculty of Humanities, Srinakharinwirot University

In this study, templates for Srinakharinwirot University (SWU) styles were constructed for creating bibliographies by using EndNote program version 9.0. Z39.50 connection files for Thai academic libraries were created and tested. This development enables library patrons to access, download, retrieve and import bibliographic records from the databases of academic universities and manage their bibliographies more efficiently and conveniently. It was found that many students lack skills in creating bibliographies. Thus, instruction of how to use EndNote program should be helpful and increase the accuracy and consistency of citations. However, in order to be able to cite properly and create bibliography, they need to understand various parts of a book or material.

Besides, there are only 13 libraries which can be searched in Thai language via Z39.50 connection of EndNote program. Some libraries are at the beginning stage of automation and are not ready to open Z39.50 searching service. Some are not aware of the advantages of Z39.50 connection. Others wrongly assume that Z39.50 configuration needs to be kept confidential for security purpose. They close the access port or protect it with firewall. The library patron cannot connect, search or download needed information. Lastly, the academic libraries in Thailand should play role in promoting the use of bibliographic management software by providing needed facilities and organizing training courses for faculties, students and researchers.

กตตกรรมประกาศ

งานวจยนเรมตนจากความประทบใจในการเขาอบรมการใชโปรแกรมเอนดโนต เปนเวลา 3 ชวโมงจากบรรณารกษหองสมดมหาวทยาลยวกตอเรยแหงเวลลงตน ประเทศนวซแลนด เมอครงผวจยไปศกษาอบรมเปนเวลา 3 เดอน ระหวางวนท 8 มนาคม ถง 5 มถนายน พ.ศ. 2547 แมวาจะเปนระยะเวลาเพยงสน ๆ แตในระหวางทพานกอย ณ ประเทศนวซแลนด ผวจยไดนาโปรแกรมไปใชในการเขยนบทความและเอกสารประกอบ การสอน เมอกลบถงเมองไทย ผวจยกยงคงใชอยสมาเสมอ ตลอดจนพยายามนามาสอน หรอเผยแพรใหแกนสตทงในระดบปรญญาตรและปรญญาโท ดงนนผวจยจงพบปญหาหลากหลายในการใชโปรแกรมเอนดโนตกบการจดการบรรณานกรมภาษาไทย ทาใหเกดแรงบนดาลใจทจะศกษาการใชโปรแกรมเอนดโนตเพอนามาประยกตใชกบการจดการบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ รวมทงการศกษาแนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐทวประเทศไทย โดยใชมาตรฐาน Z39.50 เพอใชประโยชนในการรวบรวมบรรณานกรม ผวจยตองขอบคณนสตระดบปรญญาโท ภาคพเศษ สาขาวชาบรรณารกษศาสตร และสารสนเทศศาสตร ปการศกษา 2548, 2549 และ 2550 ทชวยทดลองใชโปรแกรม พรอมทงเสนอความคดเหนและขอเสนอแนะทเปนประโยชนอยางยง ขอขอบคณผเชยวชาญจากหนวยงานในมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ดงน รองศาสตราจารยสนย เหมะประสทธ ผชวยศาสตราจารยนชร ตรโลจนวงศ อาจารยอาไพ อารงทรพย อาจารยรวพรรณ ผลสาล อาจารยสประภา ศรทอง คณศรประไพ วฒนะรตน และคณศภพงษ ประภาสร ทกรณาเสยสละเวลาใหคาแนะนาและขอเสนอแนะสาหรบงานวจยน ขอขอบคณ อาจารย ดร. อารย ชนวฒนา และอาจารย ดร. มาเรย เหลาสนทร ทเปนเหมอนครผวางรากฐานในการทางานดานวชาการของผวจย ขอขอบคณ อาจารยพรพมล แสนเสนห ผชวยผอานวยการหอสมดมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ องครกษ และบคลากรหอสมดทกคน ทเออเฟอและอานวยความสะดวก ในการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหอสมด ตลอดจนการใชสงพมพและแหลงสารสนเทศของหอสมดไดอยางสะดวกและรวดเรว ทสาคญยง ตองขอขอบคณ หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐทวประเทศไทย จานวน 80 แหง ทกรณาใหขอมลเกยวกบการเชอมตอเครอขายทรพยากรสารสนเทศหองสมด สดทายน ตองขอบคณคณะมนษยศาสตรและมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒทสงเสรมและสนบสนนงบประมาณในการทาวจยครงน

อรทย วารสอาด ผวจย

สารบญ

บทท หนา 1 บทนา..................................................................................................... 1

ความสาคญและทมาของปญหาททาการวจย ……………………………. 1 วตถประสงคของการวจย...................................................................... 3 ผลสาเรจของการวจยทคาดวาจะไดรบ................................................... 4 หนวยงานทจะนาผลวจยไปใชประโยชน................................................ 4 ขอบเขตของการวจย..............................................................…..…….. 4 นยามศพทเฉพาะ................................................................................. 5

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ............................................................ 6 การอางองแหลงขอมลทนามาใช .......................................................... 6 วธการอางองแหลงขอมล...................................................................... 9 รปแบบการอางองและบรรณานกรม (Styles) ........................................ 10 การเขยนบรรณานกรมตามรปแบบ

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ…………………….……………….

13 โปรแกรมจดการบรรณานกรม

(Bibliographic Management Software)………………………………

35 การเชอมตอเครอขายโดยใชมาตรฐาน Z39.50...................................... 37 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ...................................................... 38

3 วธดาเนนการวจย.................................................................................. 45 การสรางเครองมอทใชในการวจย.......................................................... 45 การเกบรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล.............................................. 45

4 ผลการวเคราะหขอมล…………………………………………………...… 47 รปแบบบรรณานกรมในแบบ

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ…................................................

47 แนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศ

ของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐโดยใชมาตรฐาน Z39.50……...

75 ประโยชนและการนาผลการวจยไปใช.................................................... 83

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

5 สรปผลการวจย อภปรายผลและขอเสนอแนะ………………….……… 85 สรปผลการวจย …………………………………………………….…..… 85 อภปรายผลและขอเสนอแนะ…………………………………..……...… 91 บรรณานกรม........................................................................................ 96 ภาคผนวก............................................................................................. 102 ภาคผนวก ก แบบสารวจรายละเอยดการเชอมตอฐานขอมล

ทรพยากรสารสนเทศหองสมด.........................................................

103 ภาคผนวก ข คมอแนะนาการใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0

(EndNote version 9.0).................................................................

104 ประวตยอผวจย.................................................................................... 125

บญชตาราง

ตาราง หนา 1 ประเภทวสดทอางองตามรปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ (Reference Types)................................................. 49

2 โครงสรางของรปแบบ SWU Thai แยกตามประเภทวสดทอางอง.............. 50 3 โครงสรางของรปแบบ SWU English แยกตามประเภทวสดทอางอง…….. 51 4 รายละเอยดในการใสขอมลบรรณานกรมสาหรบรปแบบ SWU Thai

แยกตามประเภทวสดทอางอง............................................................. 53

5 รายละเอยดในการใสขอมลบรรณานกรมสาหรบรปแบบ SWU English แยกตามประเภทวสดทอางอง.............................................................

63

6 สภาพการเชอมตอเครอขายฯ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ.................................................

76

7 แฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ (สบคนและถายโอนขอมล บรรณานกรมไดทงภาษาไทยและองกฤษ)............................................

77

8 แฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ (สบคนและถายโอนขอมล บรรณานกรมไดเฉพาะภาษาองกฤษ)..................................................

78

9 ขอมลสาหรบสรางแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ.................................................

78

10 ชอเตมของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ.......................................... 80

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา 1 หนาจอของฐานขอมลในโปรแกรมเอนดโนต................................ 37 2 หนาจอแสดงรปแบบ SWU Thai ทใชในโปรแกรมเอนดโนต……. 52 3 หนาจอแสดงรปแบบ SWU English ทใชในโปรแกรมเอนดโนต.... 53

บทท 1 บทนา

ความสาคญและทมาของปญหาททาการวจย ในยคปจจบน การอางองแหลงขอมลทนามาใชในงานเขยน งานวจย หรองานวชาการตาง ๆ ไดทวความสาคญมากขน เมอใดกตามทคดลอกขอความ หรอเพยงแตนาขอมล แนวคดและความคดเหนจากงานเขยนของผใดมาใช หรอการใชประโยชนจากผลงานของผอนนน ควรอยางยงทจะตองบอกแหลงทมาของขอมลนนอยางถกตองและครบถวน ถอวาเปนจรยธรรมในการวจยประการหนง ตลอดจนเปนการใหเกยรตกบเจาของผลงาน โดยเฉพาะอยางยง ถาเปนงานวจยหรองานเขยนเชงวชาการ จะสงผลสนบสนนความเปนมาตรฐานและ ความนาเชอถอของขอมลนน รวมทงชวยในการตดตามขอมลเพมเตมจากแหลงขอมลทบอกไว อยางไรกตาม การจดการบรรณานกรมหรอการอางองเปนเรองสาคญทคนสวนใหญมกจะหลงลมหรอไมไดใหความสาคญมากนก โดยเฉพาะอยางยงกลมบคคลทเกยวของ เชน นสต นกศกษา คณาจารย และนกวจย ประกอบกบการเขยนบรรณานกรมมรปแบบ กฎเกณฑและเครองหมายวรรคตอนมากมายทตองศกษาและทาตาม จงเปนปญหาตงแตเรมแรก ยงผลทาใหเปนภาระตดตามแหลงขอมลอางองในภายหลง นอกจากนยงเปนภาระใหกบอาจารยผควบคมปรญญานพนธหรอวทยานพนธและสารนพนธทตองตรวจสอบความถกตอง ของการเขยนบรรณานกรมหรอการอางองอยางละเอยด สาหรบประเทศไทย ปญหาทประสบในการจดการบรรณานกรมคอ ขอจากด ดานภาษา ทาใหไมสามารถนารปแบบของการเขยนรายการบรรณานกรมทเปนมาตรฐานสากล มาใชไดอยางเตมรป ดงนนสถาบนการศกษาในประเทศไทยสวนใหญ จงตองกาหนดรปแบบการเขยนรายการบรรณานกรมขนใชเฉพาะของตน ทางมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒกเชนกน ไดกาหนดรปแบบการเขยนรายการบรรณานกรมเพอใชในการทาปรญญานพนธมาตงแต ป พ.ศ. 2504 โดยจดพมพเปนคมอสาหรบนสตระดบปรญญาโท ใชชอวา “แนวปฏบตทวไปสาหรบการทาปรญญานพนธ ระดบปรญญาโท” และไดปรบปรงแกไขอยางตอเนองในป พ.ศ. 2514, 2521, 2523, 2530, 2534, 2546 และ 2547 ปจจบนทางบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ไดจดพมพแทรกไวใน “คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ซงเปนฉบบปรบปรงแกไขลาสด เมอป พ.ศ. 2547 นอกจากน ในรายวชาศกษาทวไป บส 101 ทกษะการรสารสนเทศ (LIS101 Information Literacy Skills) ซงจดการเรยนการสอน โดยภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ยงไดแทรกเนอหาเกยวกบการเขยนรายการบรรณานกรมหรอการอางอง ไวในรายวชาน ทงน ทางมหาวทยาลยกาหนดใหเปนวชาพนฐานทนสตนกศกษาชนปท 1

2

ของทกคณะตองลงทะเบยนเรยนและสอบผานรายวชาน สาหรบในตางประเทศ ไดนาความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศมาใชพฒนาโปรแกรมสาเรจรปเพอใชในการจดการบรรณานกรมหรอการอางอง ซงมการผลตออกมาเผยแพร ทงทเปนโปรแกรมแชรแวร (Shareware) ฟรแวร (Freeware) และโอเพนซอรส (Open Source) โดยมความสามารถในการจดเกบขอมลบรรณานกรมไดจานวนมาก สามารถสบคนขอมลไดรวดเรว สามารถถายโอนขอมลรายการบรรณานกรมจากฐานขอมล ตาง ๆ ได โดยไมตองเสยเวลาพมพขอมลบรรณานกรมทละรายการ ซงชวยในการรวบรวมบรรณานกรมไดงายดาย รวดเรวและถกตองมากทสด นอกจากนยงสามารถทางานเชอมตอกบโปรแกรมพมพงานประเภทเวรดโปรเซสซง (Word processing) โดยขณะทพมพงานอย สามารถแทรกการอางองไดทนท นอกจากนยงมการผลตโปรแกรมจดการบรรณานกรมออกมาจาหนายมากมาย ดงเชน บบลโอไซต (BiblioCite) ไซเตชน (Citation) เอนดโนต (EndNote) โพรไซต (ProCite) เรฟเฟอเรนสแมเนเจอร (Reference Manager) และเรฟเวรคส (RefWorks) เปนตน แตโปรแกรมทไดรบความนยมมากในขณะน มอย 3 โปรแกรม คอ เอนดโนต โพรไซต และเรฟเฟอเรนสแมเนเจอร (Bibliographic Software. 2007: Online) ในงานวจยนไดเลอกศกษาโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 เนองจากเปนโปรแกรม ทสามารถรองรบภาษาไทยไดด และเปนทนยมใชในกลมคณาจารยและนกวจยในประเทศไทย ประกอบกบมวธการใชทคอนขางงาย ไมซบซอนยงยาก และมคมอประกอบทคอนขางละเอยด ในประเทศไทย มสถาบนอดมศกษาของรฐหรอมหาวทยาลยของรฐทสงกด กระทรวงศกษาธการ ตงกระจายอยทวประเทศ และหองสมดของสถาบนหรอมหาวทยาลย นบวามบทบาทสาคญอยางยงตอการศกษาในระดบอดมศกษา ทงนไดรบการสนบสนนงบประมาณจากรฐบาลและเงนรายไดของมหาวทยาลย ถอเปนหองสมดทไดรบการพฒนา รกหนามากกวาหองสมดประเภทอน ๆ โดยเฉพาะอยางยงในดานบรการและเทคโนโลย มความรวมมอกนดาเนนกจกรรมตาง ๆ เพอแบงปนหรอใชทรพยากรสารสนเทศรวมกน ไมวาจะเปนทางดานงานจดหาทรพยากรสารสนเทศ งานสรางฐานขอมล งานวารสาร งานสอโสตทศนวสด งานบรการและงานเทคโนโลยสารสนเทศ (Bhakdibutr; & Keesiri. 1999: Online) โดยเฉพาะอยางยง ในป พ.ศ. 2537 สถาบนวทยบรการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย รเรมใชโปรแกรมหองสมดอตโนมตทมชอวา อนโนแพก (INNOPAC) หลงจากนน หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐอน ๆ กเรงพฒนาระบบหองสมดอตโนมตดวยการนาโปรแกรมสาเรจรปมาใชทหลากหลายกนไป ดงเชน โปรแกรมฮอไรซอน (HORIZON) และโปรแกรม วทแอลเอส (VTLS) เปนตน และในป พ.ศ. 2540 ทบวงมหาวทยาลยซงปจจบน เรยกชอวา สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาไดจดตงโครงการยนเนต (UniNet: Inter-University Network) เพอมงพฒนาบรการเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศระดบชาตและสากลสาหรบสถาบนอดมศกษาของรฐทกแหงในประเทศไทย ซงหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ

3

ไดอาศยเครอขายนเชอมตอถงกน รวมทงการใชงานผานทางอนเทอรเนต (Wareesa-ard. 2004: 502) ซงสงผลทาใหหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐสวนใหญเรมพฒนาระบบหองสมดอตโนมตใหเปนแบบรปภาพ (Graphic mode) โดยเฉพาะอยางยงในงานบรการสบคนทรพยากรสารสนเทศ (OPAC, WEBPAC or IPAC) ไดรบการปรบปรงใหมประสทธภาพและใชงานงาย แตอยางไรกตาม ผใชยงไมสามารถใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมผานหนาจอการสบคนทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ ทงน ผใชยงคงตองทาสาเนา หรอบนทกและสงไปใหตนเองทางอเมล โดยสามารถเลอกวาตองการไดขอมลทแสดงในรปแบบของเอชทเอมแอล (Html) หรอเฉพาะตวอกษร (Plain text) ซงผใชจะตองนาขอมลไปเขยน ในรปแบบบรรณานกรมทตองการ บางหองสมดอาจมรปแบบบรรณานกรมใหเลอก เชน MLA หรอ Chicago แตปรากฏวา ขอมลบรรณานกรมทไดยงไมสมบรณ ไมสามารถนาไปใชไดทนท ทงนอาจเนองมาจาก หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐบางแหงยงอยในระหวางการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศ รวมทงการพฒนาระบบหองสมดอตโนมตทาใหไมสามารถรองรบระบบงานเตมรปของโปรแกรมหองสมดอตโนมตไดอยางสมบรณ นอกจากน คณาจารยหรอนกวจยทใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมในการสบคน และถายโอนขอมลผานมาตรฐาน Z39.50 สวนใหญจะใชกบวสดภาษาองกฤษเทานน เพราะโปรแกรมสวนใหญยงไมสนบสนนภาษาไทย และหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ สวนใหญยงไมเผยแพรขอมลเกยวกบการใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมในการสบคน และถายโอนขอมลผานมาตรฐาน Z39.50 ดงนนผวจยจงเลงเหนวา นาจะเกดประโยชนอยางยง หากศกษาวจยเกยวกบการใชโปรแกรมเอนดโนต เพอนามาประยกตใชกบการจดการบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ รวมทงการศกษาแนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐในประเทศไทยเพอใชในการรวบรวมบรรณานกรม ซงจะเปนประโยชนอยางยงตอการเรยนการสอน ตลอดจนเออตอการพฒนาสงคมการเรยนรของกลมบคคลในแวดวงวชาการ เชน นสต นกศกษา คณาจารยและนกวจย ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒและมหาวทยาลยอน ๆ ในประเทศไทย

วตถประสงคของการวจย การวจยครงนมวตถประสงค ดงตอไปน

1. ศกษาการใชโปรแกรมเอนดโนตกบการจดการบรรณานกรม 2. สรางและพฒนารปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยใชโปรแกรมเอนดโนต 3. ศกษาแนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมด สถาบนอดมศกษาของรฐโดยใชมาตรฐาน Z39.50

4

ผลสาเรจของการวจยทคาดวาจะไดรบ 1. นสตทงระดบปรญญาตร ปรญญาโท และปรญญาเอกของมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ สามารถนารปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไปใชในการทารายงาน สารนพนธและปรญญานพนธได 2. สามารถนาไปใชประกอบการเรยนการสอนในบทท 10 วาดวย “อญประภาษ การอางอง และบรรณานกรม” ของรายวชาศกษาทวไป บส 101 ทกษะการรสารสนเทศ (LIS101 Information Literacy Skills) ซงนสตระดบปรญญาตรชนปท 1 ทกคนตองลงทะเบยนเรยนและสอบผานรายวชาน มจานวนทงหมดประมาณ 4,000 คนตอป 3. ชวยลดภาระของหองสมดในการสอนหรอฝกอบรมเกยวกบการเขยนบรรณานกรมหรอการอางอง 4. ชวยใหการรวบรวมบรรณานกรมจากเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศ ของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐในประเทศไทย ดาเนนการไดสะดวกรวดเรวมากขน

หนวยงานทจะนาผลการวจยไปใชประโยชน 1. ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 3. คณะวชาตาง ๆ ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 4. สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒและหอสมดมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ องครกษ 5. มหาวทยาลยและสถาบนการศกษาตาง ๆ ในประเทศไทย

ขอบเขตของการวจย ผวจยกาหนดขอบเขตการวจยไวดงน

1. ศกษาการใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 2. สรางและพฒนารปแบบการเขยนบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ โดยเนนประเภททเปนสงพมพ วสด และสออเลกทรอนกส ทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ 3. ศกษาแนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ทงนกาหนดขอบเขตเฉพาะหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐทวประเทศไทย จานวนทงหมด 80 แหง

5

นยามศพทเฉพาะ หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ หมายถง หองสมดมหาวทยาลยหรอหองสมดสถาบนการศกษาระดบสงทสงกดกระทรวงศกษาธการ จานวนทงสน 80 แหง แบงได 3 ประเภท ดงน 1. หองสมดมหาวทยาลยของรฐ จานวน 31 แหง ประกอบดวย หองสมดมหาวทยาลยของรฐทรบนสตแบบสอบคดเลอก จานวน 22 แหง หองสมดมหาวทยาลยเปด จานวน 2 แหง หองสมดมหาวทยาลยสาหรบสงฆ จานวน 2 แหง และอกหนงแหงคอ หองสมดสถาบนเทคโนโลยแหงเอเซย (AIT) ซงเปนสถาบนนานาชาตทมการเรยนการสอนเปนโปรแกรมภาษาตางประเทศ นอกจากนยงรวมหองสมดของมหาวทยาลยนอกระบบอกจานวน 4 แหง 2. หองสมดมหาวทยาลยราชภฎ จานวน 40 แหง กระจายอยทวประเทศ 3. หองสมดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล จานวน 9 แหง กระจายอยทวประเทศเชนกน

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ และไดนาเสนอตามหวขอตอไปน 1. การอางองแหลงขอมลทนามาใช 2. วธการอางองแหลงขอมล

3. รปแบบการอางองและบรรณานกรม (Styles) 4. การเขยนบรรณานกรมตามรปแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 5. โปรแกรมจดการบรรณานกรม (Bibliographic Management Software) 6. การเชอมตอเครอขายโดยใชมาตรฐาน Z39.50 7. การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

การอางองแหลงขอมลทนามาใช ในยคปจจบน การอางองแหลงขอมลทนามาใชมความสาคญมาก เมอใดกตามทคดลอกขอความ ดดแปลงขอมล หรอเพยงแตนาขอมล แนวคดและความคดเหนจากงานเขยนของผอนมา กจาเปนตองบอกแหลงทมาของขอมลนน เปนการประกาศคณปการหรอใหเกยรตกบเจาของผลงานทนามาใช นอกจากน ถาเปนงานวจยหรองานเขยนเชงวชาการ จะสงผลสนบสนน ความเปนมาตรฐานและความนาเชอถอของขอมลทปรากฏในผลงานนน ๆ ชวยใหผอาน สามารถตดตามคนหาขอมลเพมเตมจากแหลงขอมลทบอกไวได ทาใหทราบวามใครทาวจย เรองใดบาง ชวยใหสามารถคนควาเพมเตมตอไป ประการสดทายคอ ผวจยไดแสดงออกถง ความเปนนกวชาการทมจรยธรรมในการใชประโยชนจากผลงานของผอน ซงสอดคลองกบขอเขยนของสวมล วองวาณช และนงลกษณ วรชชย (2546: 156) ทกลาวถง ปญหาทพบบอยครง ในการอางองแหลงขอมลของนสตนกศกษาททาปรญญานพนธหรอวทยานพนธ นนคอ นสตนกศกษาสวนใหญคดลอกขอความมาทงหมดทกคา โดยไมไดเรยบเรยงขนใหมดวยภาษา ของตนเอง โดยเฉพาะอยางยง ถาคดลอกมาตงแต 3 ประโยคขนไป ตองใสเครองหมายใหชดเจน วาคดลอกมา และถาคดลอกมาจานวนหลายหนา แตเขยนอางองในชวงแรกเพยงครงเดยว กไมถกตอง ถอวาเปนการละเมดลขสทธ และประเดนสดทาย พบวา นสตนกศกษากระทาผดเนองจากเขาใจผดวา การคดลอกความคดของผอนโดยเขยนอางองในบรรณานกรมเทานน มไดเขยนอางองในเอกสาร กนบวาเพยงพอและถกตองแลว จาก “คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ป พ.ศ. 2547 ของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2547: 2) ไดใหความสาคญตอเรองการอางองแหลงขอมลทนามาใช โดยกลาวถงจรยธรรมในการใชประโยชนจากผลงานของผอน ไวดงน

7

…การใชประโยชนจากผลงานของผอนนน แมวาผวจยจะไดเขยนเรยบเรยงขนใหม ผวจยกจะตองระบวาเปนการเขยนและเรยบเรยงขนมาจากขอความ คาพด ความคด หรอขอคนพบ เปนตน ของผใด และจะตองไมกระทาการใด ๆ ททาใหเกดความเขาใจผด วาผลงานวชาการของผอนเปนผลงานของผวจย ทงจากการไมอางองและการอางอง ไมถกตอง ในสวนของการทบทวนวรรณกรรม ผวจยจะตองเปนผทประมวลความรตาง ๆ ขนมาดวยตนเอง โดยจะตองไมลอกเลยนหรอคดลอกผลงานของผอนทเคยนาเสนอไวแลวมาเสนอใหมในงานของตน แบบคาตอคา บรรทดตอบรรทด หรอหนาตอหนา ในกรณทจาเปนตองคดลอกกตองใชการอางองทถกตอง เพอใหเหนชดเจนวาคดลอกจากแหลงใด…

เชนเดยวกบ ปรชา ชางขวญยน (2551: 3) ซงกลาวไวในการอบรมเชงปฏบตการ เมอวนท 17 มนาคม 2551 วา การนาผลงานของผอนมาใชโดยไมอางอง นบเปนการกระทาผดจรยธรรม รวมทงผดมารยาททางวชาการดวย ดงนน การอางองแหลงขอมลทนามาใช คงจะหลกเลยงไมไดทจะกลาวถงเรอง “Plagiarism” ทงน ราชบณฑตยสถาน (2550: ออนไลน) ไดบญญตศพทเฉพาะของคาวา Plagiarism ไว 2 คา คอ “การลอกเลยนวรรณกรรม” และ “โจรกรรมทางวรรณกรรม” ทงน ในแวดวงทางการศกษาโดยเฉพาะในตางประเทศ มการกลาวถงเรอง การลอกเลยนวรรณกรรมอยางกวางขวาง ดงเชน มหาวทยาลยแคลฟอรเนย เบอรคเลย (University of California, Berkeley) ถอวาเปนการละเมดสทธทเขาขายผดอยางรนแรง ถงขนใหปรบตก หรอตองลงโทษอยางรนแรง ทางมหาวทยาลยแคลฟอรเนย เบอรคเลย ไดใหคาจากดความเฉพาะของคาวา “Plagiarism” ไวดงน (Citing Your Sources: What Is Plagiarism?. 2007: Online)

สวน Merriam-Webster Online Dictionary (2007: Online) ใหไว 2 ความหมาย คอ

Plagiarism is defined as the use of intellectual material produced by another person without acknowledging its source. This includes, but is not limited to: (a.) Copying from the writings or works of others into one's academic assignment without attribution, or submitting such work as if it were one's own; (b.) Using the views, opinions, or insights of another without acknowledgment; or (c.) Paraphrasing the characteristic or original phraseology, metaphor, or other literary device of another without proper attribution...

8

“1. The act to steal and pass off (the ideas or words of another) as one's own: use (another's production) without crediting the source. 2. The act to commit literary theft: present as new and original an idea or product derived from an existing source.”

นอกจากนยงพบวา Encyclopedia Britannica ไดใหคาจากดความของคาวา “Plagiarism” ไวเชนกน ดงน (Encyclopedia Britannica. 2007: Online) “The act of taking the writings of another person and passing them off as one's own. The fraudulence is closely related to forgery and piracy—practices generally in violation of copyright law.” สวนเจรญ ตรศกด (2549: 71; อางองจาก Integrity Office of Research. 1993. Plagiarism and Theft of Ideas.) ไดถอดความจากการประชมสมมนาเรอง “Plagiarism and Theft of Ideas” เมอป พ.ศ. 2536 โดยกลาวถง การลอกเลยนวรรณกรรมไวดงน

“เปนการนาเอาแนวคด วธการ หรอขอเขยนตางๆ ของผอน มาใชในงานของตนเอง โดยไมไดระบวานามาจากทใด และมเจตนาใหเขาใจวาเปนผลงานของผทลอกเลยนเอง”

สรปความหมายโดยรวม ไดวา เปนการใชทรพยสนทางปญญาของบคคลอน โดยมไดอางองถงแหลงขอมล หรอไมไดใหความสาคญแกเจาของผลงาน ทงนหมายรวมถง การคดลอกงานหรอขอเขยน แมแตความคดเหนหรอคาพดของบคคลอนมาเปนงานของตนเอง เปรยบเสมอนกบการขโมยความคด หรอคดลอกวรรณกรรมของผอนไปใชโดยอางองไมถกตอง หรอไมมการอางองแหลงขอมล อยางไรกตาม บางคนอาจไมทราบวา การนาความคดของผอนไปใชถอวาละเมดลขสทธแลว จงควรอางองแหลงขอมลนน ๆ ดวย ดงนนสมควรระมดระวงอยางยง อยาใหตกเปนผขโมยความคดของผอนไปใชโดยไมรตวหรอไมไดตงใจ เชน จากการคนควา แลวลมจดบนทกแหลงขอมล หรอจดบนทกผดพลาด ไมทราบวาเอามาจากไหน หรอเปนขอความของใคร จงนามาใชโดยไมไดเขยนอางอง โดยเฉพาะอยางยงในยคอนเทอรเนต คนสวนใหญสามารถใชเทคนคการทาสาเนาและแปะ หรอตดและแปะ (Copy-and-paste or cut-and-paste) ไดอยางงายดาย ดงนน ไมวาจะเปนนกวจย นกเขยนเชงวชาการ นสตนกศกษา หรออาจารย จงควรตระหนกในใจอยเสมอวา ขอมลใดทไมไดมาจากสมองหรอความคดของตนเอง จะตองทาใหชดเจนวามาจากแหลงขอมลใด พรอมทงบอกแหลงทมาของขอมลทกครง อยางไรกตาม เพอมใหเกดการลอกเลยนวรรณกรรมโดยมไดตงใจ และเปนการปองกนตนเอง จากการทาความผด มขอแนะนาทนาสนใจและพงนาไปใชอยางยง เปนสงเตอนใจตลอดเวลา

9

วา เมอใดตองอางองและเมอใดไมตองอางอง ดงรายละเอยดตอไปน (Brown, Su S. 2007: Online) 1. เมอใดตองอางอง

1.1 เมอใชหรอกลาวอางถงคาพด รวมทงความคดของใครบางคน ทงจากหนงสอ วารสาร หนงสอพมพ เพลง รายการโทรทศน ภาพยนตร เวบไซต จดหมาย โฆษณา และสอตาง ๆ

1.2 เมอใชขอมลทไดจากการสมภาษณบคคลตาง ๆ 1.3 เมอคดลอกคาหรอขอความมาจากทใดกตาม 1.4 เมอคดลอกหรอนาแผนภม ภาพประกอบ แผนผง และรปภาพตาง ๆ มาใช 1.5 เมอนาความคดจากคาพดหรออเมลของบคคลอนมาใช 2. เมอใดไมตองอางอง 2.1 เมอเขยนจากความรหรอประสบการณของตนเอง หรอจากการสงเกต จากความคด ความเหนหรอขอสรปของตนเอง

2.2 เมอใชขอมลหรอความรทคนทวไปหรอในสาขาวชานน ๆ รจกคนเคยกนด หรอทเรยกวา Common Knowledge 2.3 เมอขอมลเปนผลการศกษาหรอผลการทดลองของตนเอง

วธการอางองแหลงขอมล ในปจจบน วธการอางองแหลงขอมลทนยมใชกน มทงหมด 3 วธ ดงนคอ (มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. บณฑตวทยาลย. 2547: 28) 1. การอางองแทรกในเนอหาโดยใสภายในวงเลบ (In-text parenthetic notes) 2. การอางองทอยตอนลางของหนาหรอเชงอรรถ (Footnotes) 3. การอางองทอยทายบท (Endnotes)

1. การอางองแทรกในเนอหาโดยใสภายในวงเลบ (In-text parenthetic notes) เปนการเขยนอางองไวในวงเลบโดยแทรกในเนอหา ปจจบนเปนวธทนยมใชกนแพรหลาย เนองจากมรปแบบการเขยนทสน กะทดรด เขยนงาย และสามารถจดรปแบบไดสะดวก ทงน จะตองรวบรวมรายการบรรณานกรมไวตอนทายเลมดวย เพอเชอมโยงไปยงขอมลบรรณานกรมอยางละเอยดได ดงตวอยาง การอางองแทรกในเนอหา: (Hacker; & Fister. 2007: Online) บรรณานกรม: Hacker, Diana; & Fister, Barbara. (2007). Research and Documentation Online. Retrieved November 30, 2007, from http://dianahacker.com/resdoc

10

2. การอางองทอยตอนลางของหนาหรอเชงอรรถ (Footnotes) เปนการเขยนอางองไวตอนลางของหนาและจบภายในหนานน โดยมรายละเอยดมากกวาการอางองแทรกในเนอหา และมตวเลขกากบตามลาดบท ทงนจะตองรวบรวมรายการบรรณานกรมไวตอนทายเลมดวย ดงตวอยาง

เชงอรรถ: 1 Diana Hacker; & Barbara Fister. (2007). Research and Documentation. p. 2. บรรณานกรม: Hacker, Diana; & Fister, Barbara. (2007). Research and Documentation. Boston: Pearson.

3. การอางองทอยทายบท (Endnotes) เปนการเขยนอางองรวมไวตอนทายของแตละบท โดยมรายละเอยดมากกวาการอางองแทรกในเนอหา พรอมทงใหเลขกากบตามลาดบทดวย ดงตวอยาง

1. อรทย วารสอาด. (2550). เทคนคการสบคนทรพยากรสารสนเทศหองสมดในยคดจทล. (กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ). หนา 19. 2. Marie L. Radford; Susan B. Barnes; & Linda R. Barr. (2006). Web Research : Selecting, Evaluating, and Citing. 2nd ed. (Boston: Pearson). p. 45.

รปแบบการอางองและบรรณานกรม (Styles) ปจจบนรปแบบการอางองและบรรณานกรมมหลากหลายรปแบบ ขนอยกบสาขาวชาทใช

ตวอยางรปแบบทนยมใชกนแพรหลาย มดงตอไปน (Hacker, Diana; & Fister, Barbara. 2007: Online)

1. APA 2. Chicago 3. Harvard 4. MLA 5. Turabian 6. Vancouver

1. APA APA ยอมาจาก The American Psychological Association ซงเปนสมาคมทพฒนา

รปแบบการเขยนอางองและบรรณานกรม APA เปนรปแบบการอางองและบรรณานกรม

11

ทนยมใชในสาขาวชาจตวทยา สงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร มรปรางหนาตา ดงตวอยางตอไปน (APA Style.Org. 2007: Online)

การอางองแทรกในเนอหา: (Wareesa-ard, 2003, p. 99) บรรณานกรม: Wareesa-ard, A. (2003). A development of web tutorial for IPAC in Ongkharak Library, Srinakharinwirot University. Bangkok: Department of Library and Information Science, Faculty of Humanities, Srinakharinwirot University.

2. Chicago มหาวทยาลยชคาโก (The University of Chicago) เปนผพฒนารปแบบการเขยนอางอง

และบรรณานกรม Chicago ปจจบน รปแบบนไดรบการพฒนาและปรบปรงเปนครงท 15 โดยแบงออกเปน 2 รปแบบ ดงน (The Chicago Manual of Style Online. 2007: Online) 2.1 Chicago 15th A หรอ ระบบนาม-ป (The author-date system) เปนการเขยน อางองในเนอหาอยางสน ๆ มเพยงนามสกลของผแตงและปพมพ ใสไวภายในเครองหมายวงเลบ และใสบรรณานกรมไวทายเรอง รปแบบนนยมใชในสาขามนษยศาสตร สงคมศาสตร พลศกษา และวทยาศาสตรธรรมชาต มรปแบบหนาตา ดงตวอยางตอไปน การอางองแทรกในเนอหา: (Doniger 1999, 65) บรรณานกรม: Doniger, Wendy. Splitting the difference. Chicago: University of Chicago Press, 1999.

2.2 Chicago 15th B หรอ ระบบการเขยนเชงอรรถและบรรณานกรม นยมใชในสาขา มนษยศาสตร วรรณกรรมหรอวรรณคด ประวตศาสตร และศลปะ มรปแบบหนาตา ดงตวอยางตอไปน

เชงอรรถ: 1 Wendy Doniger, Splitting the difference. (Chicago: University of Chicago Press, 1999), 65. บรรณานกรม: Doniger, Wendy. Splitting the difference. Chicago: University of Chicago Press, 1999.

12

3. Harvard Harvard เปนการระบบการเขยนอางองระบบนาม-ป (The author-date system)

พฒนามาจากบรการสงพมพรฐบาลออสเตรเลย (The AGPS: Australian Government Publishing Service. 5th ed.) นยมใชในสาขาวทยาศาสตร มรปรางหนาตาดงตวอยางตอไปน (The University of Queensland. 2006: Online) การอางองแทรกในเนอหา: (Wareesa-ard 2007, p. 23) บรรณานกรม: Wareesa-ard, A. 2007, Library Catalog in Digital Age, Department of Library and Information Science, Faculty of Humanities, Srinakharinwirot University, Bangkok. 4. MLA

MLA ยอมาจาก The Modern Language Association of America ซงเปนสมาคม ทพฒนารปแบบการเขยนอางองและบรรณานกรม ระบบ MLA นยมใชในสาขาวรรณกรรม หรอวรรณคด ศลปะ และมนษยศาสตร โดยเฉพาะอยางยงการทารายงานของนกเรยน ระดบมธยมศกษาตอนปลาย หรอการวจยของนสตนกศกษา นกวจย และนกวชาการ มรปรางหนาตา ดงตวอยางตอไปน (What Is MLA Style. 2007: Online) การอางองแทรกในเนอหา: (Gibaldi 44) บรรณานกรม: Gibaldi, Joseph. MLA Handbook for Writers of Research Papers. 6th ed. New York: Modern Language Association of America, 2003.

5. Turabian Turabian เปนระบบการเขยนอางองบรรณานกรมทนยมใชในสาขามนษยศาสตร ม 2 แบบ ดงน (Guide for Citing Resources-Turabian Style. 2008: Online) 5.2 Turabian Bibliography สาหรบการเขยนเชงอรรถและบรรณานกรม มรปรางหนาตา ดงตวอยางตอไปน

13

เชงอรรถ: 1 Kate L. Turabian, A Manual for Writers of Term Papers,Theses, and Dissertations (Chicago: University of Chicago Press, 1996), 145. บรรณานกรม: Turabian, Kate L. A Manual for Writers of Term Papers,Theses, and Dissertations. Chicago: University of Chicago Press, 1996.

5.2 Turabian Reference List สาหรบการเขยนการอางองแทรกในเนอหา และบรรณานกรม มรปรางหนาตาดงตวอยางตอไปน

การอางองแทรกในเนอหา: (Turabian 1996, 145) บรรณานกรม: Turabian, Kate L. A Manual for Writers of Term Papers, Theses, and Dissertations. Chicago: University of Chicago Press. 1996. 6. Vancouver

Vancouver เปนระบบการเขยนอางองและบรรณานกรมทางดานสาขาวทยาศาสตรการแพทย จดทาโดย หอสมดแพทยแหงชาตอเมรกน (NLM: National Library of Medicine) ปจจบนวารสารทางการแพทยหลาย ๆ ชอเรองทกาหนดใหผเขยนบทความใชระบบนเปนรปแบบ การเขยนอางองและบรรณานกรม ซงมรปรางหนาตา ดงตอไปน (อรทย วารสอาด. 2548: 1) การอางองแทรกในเนอหา: …the most-accepted definition.1 Comfort claimed that…2 บรรณานกรม: 1. Atkinson BF. Atlas of diagnostic cytopathology. Philadelphia: Saunders; 1992. 2. Comfort A. a good age. London: Mitchell Beazley; 1997.

การเขยนบรรณานกรมตามรปแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ในการทาปรญญานพนธและสารนพนธของนสตบณฑตศกษา ทางบณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒกาหนดใหทกสาขาวชาใชรปแบบการอางองและบรรณานกรม ตามแบบทมหาวทยาลยกาหนดไวใน “คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ฉบบพมพครงท 2 ป พ.ศ. 2547 ซงเปนรปแบบทเกดจากการผสมผสานรปแบบการอางองหลาย ๆ แบบเขาดวยกน

14

ทงนทางมหาวทยาลยไดยกเวนใหสาขาวชาวทยาศาสตรและวทยาศาสตรสขภาพสามารถเลอกใชรปแบบแวนคเวอร (Vancouver) ซงเปนรปแบบทใชกนสากลในวงการวทยาศาสตรและวทยาศาสตรสขภาพ (มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. บณฑตวทยาลย. 2547: 14, 28) ดงนน งานวจยนขอกลาวถงเฉพาะ การเขยนบรรณานกรมตามรปแบบของมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒเทานน ในความหมายทวไป บรรณานกรมเปนรายการวสดอางองทใชแตง หรอเรยบเรยงในรายงาน ภาคนพนธ ปรญญานพนธ งานวจย หนงสอหรอสงพมพตาง ๆ เพอแสดงใหเหนถงการคนควาทเชอถอไดและสามารถหาความรหรอเขาถงแหลงสารสนเทศไดทนท สวนบรรณานกรมตามรปแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒนน เปนการผสมผสานหลกเกณฑ จากรปแบบสากลตาง ๆ เขาดวยกน มรปแบบแตกตางกนตามประเภทวสด ซงมทงหมด 13 ประเภท ดงตอไปน (มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. บณฑตวทยาลย. 2547: 54-72)

1. หนงสอ 2. หนงสอทแปลจากภาษาตางประเทศ 3. สงพมพทมลกษณะเปนการรวมบทความหรอรวมเรองตาง ๆ ในเลมเดยวกน 4. ปรญญานพนธ วทยานพนธหรอสารนพนธ 5. สงพมพทไมพมพเผยแพรหรอพมพไมเปนเลม 6. บทความวารสาร 7. หนงสอพมพ 8. ราชกจจานเบกษา 9. การสมภาษณ

10. รายการวทยหรอโทรทศน 11. โสตทศนวสด 12. วสดยอสวน 13. แหลงขอมลอเลกทรอนกส

1. หนงสอ มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน

ภาษาไทย ชอตน นามสกล. (ปทพมพ). ชอเรอง. ครงทพมพ. จงหวดหรอเมองทพมพ: สานกพมพหรอ ผจดพมพ.

ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลาง. (ปทพมพ). ชอเรอง. ครงทพมพ. เมองทพมพ: สานกพมพ หรอผจดพมพ.

15

ตวอยาง อรทย วารสอาด. (2550). เทคนคการสบคนทรพยากรสารสนเทศหองสมดในยคดจทล. กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. Hacker, Diana May. (2003). A Writer's Reference. 5th ed. Boston: Bedford Books of St. Martin's. 2. หนงสอทแปลจากภาษาตางประเทศ มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน

ชอผแตงเดม. (ปทพมพ). ชอเรองภาษาไทย. แปลโดย ชอผแปล(ถาม). ครงทพมพ. จงหวดหรอ เมองทพมพ: สานกพมพหรอผจดพมพ.

กรณทไมปรากฏชอผแตงเดม ใหใชชอผแปลแทน และใสเครองหมายจลภาค ทายชอ ตามดวยคาวา ผแปล ดงน

ชอผแปล, ผแปล. (ปทพมพ). ชอเรองภาษาไทย. ครงทพมพ. จงหวดหรอเมองทพมพ: สานกพมพหรอผจดพมพ. ตวอยาง โอโตทาเกะ, ฮโรทาดะ. (2545). ไมครบหา. แปลโดย พรอนงค นยมคา. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). อรทย วารสอาด, ผแปล. (2548). การอางองระบบแวนคเวอร. กรงเทพฯ: ภาควชา บรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. 3. สงพมพทมลกษณะเปนการรวมบทความหรอรวมเรองตาง ๆ ในเลมเดยวกน เปนสงพมพทมผแตงคนเดยวหรอหลายคน ไดแก สารานกรม หนงสอรวมบทความวชาการ หนงสอรวมบทคดยอปรญญานพนธ เอกสารประกอบการประชม หนงสองานศพ เปนตน ทงนตองการอางองเพยงบางเรองหรอบางบทบางตอนเทานน มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน ภาษาไทย

ชอตน นามสกล. (ปพมพ). ชอบทความหรอชอตอน. ใน ชอหนงสอ. ชอบรรณาธการ (ถาม). เลมท. หนาทตพมพบทความหรอตอนนน. ครงทพมพ. จงหวดหรอเมองทพมพ: สานกพมพหรอผจดพมพ.

16

ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลาง. (ปพมพ). ชอบทความหรอชอตอน. In ชอหนงสอ. ชอบรรณาธการ (ถาม). เลมท. หนาทตพมพบทความหรอตอนนน. ครงทพมพ. เมองทพมพ: สานกพมพหรอผจดพมพ. ตวอยาง อรทย วารสอาด. (2548). การสบคนทรพยากรสารสนเทศของหองสมด. ใน ทกษะการร สารสนเทศ. คณาจารยภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร. หนา 51-82. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. Borgman, Christine L. (1999). What Are Digital Libraries, Who Is Building Them, and Why?. In Digital Libraries: Interdisciplinary Concepts, Challenges and Opportunities. Aparac, T. V.2. p. 29. Zagreb: Benja. 4. ปรญญานพนธ วทยานพนธหรอสารนพนธ มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน ภาษาไทย ชอตน นามสกล. (ปพมพ). ชอปรญญานพนธ. ปรญญานพนธ / วทยานพนธ / สารนพนธ ชอยอปรญญา (สาขาหรอวชาเอก). จงหวดหรอเมองทพมพ: สถาบนผรบผดชอบ. ฉบบอดสาเนา / ถายเอกสาร. ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลาง. (ปพมพ). ชอปรญญานพนธ. Dissertation / Thesis, ชอยอปรญญา (สาขาหรอวชาเอก). เมองทพมพ: สถาบนผรบผดชอบ. Photocopied. ตวอยาง ฟองจนทร เพชรมาก. (2529). การวเคราะหการอางองวารสารในปรญญานพนธการศกษา มหาบณฑตสาขาวชาศกษาศาสตร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

17

Brock, Kathy Thomas. (1993). Developing Information Literacy through the Information Intermediary Process: A Model for School Library Media Specialists. Ph.D. (Library and Information Science). Georgia: Graduate School, Georgia State University. Photocopied.

5. สงพมพทไมพมพเผยแพรหรอพมพไมเปนเลม สงพมพดงกลาว ไดแก แผนพบเอกสารประกอบการสอน เอกสารคาสอน เปนตน ใหเขยนบรรณานกรมตามแบบหนงสอ แตใหระบคาบอกลกษณะสงพมพนนไวในวงเลบหลงชอเรอง มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน

ภาษาไทย ชอตน นามสกล. (ปทพมพ). ชอเรอง. (เอกสารคาสอน). ครงทพมพ. จงหวดหรอเมองทพมพ: สานกพมพหรอผจดพมพ.

ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลาง. (ปทพมพ). ชอเรอง. (Sheets). ครงทพมพ. เมองทพมพ: สานกพมพหรอผจดพมพ.

ตวอยาง อรทย วารสอาด. (2550). บรการอางอง: เอกสารคาสอนวชา บส 321. (เอกสารคาสอน). พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. Brown, Su S. (2007). Avoiding Plagiarism. (Sheets). Minnesota: The Center for Writing, the University of Minnesota.

6. บทความวารสาร วารสารเปนสงพมพทจดทาเผยแพรอยางตอเนองและสมาเสมอตามกาหนดเวลาทระบไว เชน รายสปดาห รายปกษ รายเดอน ราย 2 เดอน ราย 3 เดอน เปนตน มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน

ภาษาไทย ชอตน นามสกลของผแตงบทความ. (ป, วนท เดอน). ชอบทความ. ชอวารสาร. ปท(ฉบบท): หนาทอางอง.

ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลางของผแตงบทความ. (ป, วนท เดอน). ชอบทความ. ชอวารสาร. ปท (ฉบบท): หนาทอางอง.

18

กรณทไมมชอผแตงบทความ ใหใชชอบทความขนกอนเปนรายการแรก มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน ชอบทความ. (ป, วนท เดอน). ชอวารสาร. ปท(ฉบบท): หนาทอางอง. ตวอยาง อรทย วารสอาด. (2548, เมษายน-มถนายน). คลนลกใหมแทนคลนลกเกา: การจดการความรให คงอยกบองคกร. วารสารหองสมด. 49(2): 32-43. พรพมล แสนเสนห; และ อรทย วารสอาด. (2545, กรกฎาคม-ธนวาคม). เรมตนชวตหองสมด ไอท: นาชมหอสมด มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ องครกษ. โดมทศน. 23(2): 37-48. Kunin, Calvin M. (1985). Managing Bibliographic Citations Using Microcomputers. The American Journal of Medicine. 78(4): 627-634. Z39.50: An Information Retrieval Protocol. (2001, November). DESIDOC Bulletin of Information Technology. 21(6): 25-39. 7. หนงสอพมพ มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน ภาษาไทย

ชอตน นามสกลของผแตงบทความ. (ป, วนท เดอน). ชอบทความหรอชอหวขอในคอลมน. ชอหนงสอพมพ. หนาทอางอง. ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลางของผแตงบทความ. (ป, วนท เดอน). ชอบทความหรอชอหวขอ ในคอลมน. ชอหนงสอพมพ. หนาทอางอง. กรณทมลกษณะเปนขาว จะไมปรากฏผเขยนขาวหรอชอผแตง ใหใชหวขอขาว หรอพาดหวขาวเปนรายการแรกแทนชอผแตง ดงรปแบบตอไปน หวขอขาวหรอพาดหวขาว. (ป, วนท เดอน). ชอหนงสอพมพ. หนาทอางอง. ตวอยาง คมสรรค เมธกล. (2549, 18 กมภาพนธ). บทบาทสอมวลชนภายใตสงครามขอมลขาวสาร. มตชนรายวน. หนา 9.

19

รวมมอจรงจง-บงคบใชก.ม.เตมท ทางรอดงานลขสทธยคดจทล. (2550, 1 สงหาคม). กรงเทพธรกจ. หนา 13. Electronic Libraries in the Works. (2003, October 8). The Nation. p. 22. 8. ราชกจจานเบกษา การเขยนบรรณานกรมสาหรบราชกจจานเบกษามใชเฉพาะภาษาไทยเทานน มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน ชอกฎหมาย. (ป, วน เดอน). ราชกจจานเบกษา. เลม…ตอนท….หนาทอางอง. ตวอยาง พระราชบญญตการศกษาแหงชาต. (2542, 19 สงหาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 116 ตอนท 74ก. หนา 5. ประกาศกรมทรพยสนทางปญญา เรอง การแจงขอมลและขอรบบรการขอมลลขสทธ. (2542, 20 เมษายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 116 ตอนท 31ง. หนา 27.

9. การสมภาษณ มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน ภาษาไทย ชอตน นามสกลของผใหสมภาษณ. (ป, วน เดอนทใหสมภาษณ). สมภาษณโดย ชอผสมภาษณ ท สถานทใหสมภาษณ. ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลางของผใหสมภาษณ. (ป, วน เดอนทใหสมภาษณ). Interview by ชอผสมภาษณ, at สถานทใหสมภาษณ.

สนธ ลมทองกล. (2551, 12 มนาคม). สมภาษณโดย อรทย วารสอาด ท สานกพมพ บานพระอาทตย. Arun, Wanma R. (2007, 3 May). Interview by Aurathai Wareesa-ard, at Vanit Building.

10. รายการวทยหรอโทรทศน มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน

ภาษาไทย ชอตน นามสกลของผพด. (ป, วน เดอนทออกอากาศ). ชอเรองเฉพาะตอน. ชอรายการ. สถานทออกอากาศ. เวลาทออกอากาศ.

20

ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลางของผพด. (ป, วน เดอนทออกอากาศ). ชอเรองเฉพาะตอน. ชอรายการ. สถานทออกอากาศ. เวลาทออกอากาศ. ตวอยาง จนดารตน เจรญชยชนะ; และ เตมศกด จารปราณ. (2550, 30 กรกฎาคม). รฐธรรมนญ ป50 และป 40 ความเหมอนและความแตกตาง. คนในขาว. สถานโทรทศนผานดาวเทยม

เอเอสทว ชองนวสวน. 21.30-22.00 น. ทมงานโครงการผจดการสขภาพ. (2550, 29 กรกฎาคม). ธาราบาบด. ผจดการสขภาพ.

สถานวทย คลนยามเฝาแผนดน เอฟ.เอม. 97.75. 10.00-12.00 น. Gate, Bill. (2007, 1 July). New Generation of PC. VOA IT. Voice of America.

9.00-10.00 A.M. Ototake, Hirotada. (2004, 12 May). No One Perfect. Sports. NHK Station.

10.00-11.00 A.M. 11. โสตทศนวสด ใหเขยนบรรณานกรมแบงเปน 2 รปแบบตามประเภทวสด ดงน 11.1 ภาพยนตร ภาพเลอน ภาพนง แผนท และวดทศน มรปแบบการเขยนบรรณานกรม ดงน ชอเรองหรอชอวสด. (ปทผลต). (ประเภทของวสด). จงหวดหรอเมองทผลต: ผผลตหรอ สานกพมพ.

ตวอยาง การซอมแซมหนงสอ. (2544). (ภาพเลอน). กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและ สารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. แผนทถนนในประเทศไทย. (2549). (แผนท). กรงเทพฯ: แผนทไทย. สารคดธรรมชาต. (2550). (วดทศน). กรงเทพฯ: แปซฟค. Bill’s Simplified Website Design Guide V1.1. (2001). (VCD). n.p.: Fungi Software (Wicked Clean Productions)

21

11.2 แถบบนทกเสยง แผนเสยง แผนซด มรปแบบการเขยนบรรณานกรม ดงน

ภาษาไทย ชอตน นามสกลของผพด ผบรรยายหรอผขบรอง. (ปทผลต). ชอเรองหรอชอวสด. (ประเภท ของวสด). จงหวดหรอเมองทผลต: ผผลตหรอสานกพมพ.

ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลางของผพด ผบรรยายหรอผขบรอง. (ปทผลต). ชอเรองหรอชอวสด. (ประเภทของวสด). เมองทผลต: ผผลตหรอสานกพมพ. กรณทไมมชอผพด ผบรรยายหรอผขบรอง ใหใชชอเรองหรอชอวสด ขนกอนเปนรายการแรก ดงน

ชอเรองหรอชอวสด. (ปทผลต). (ประเภทของวสด). จงหวดหรอเมองทผลต: ผผลตหรอ สานกพมพ. ตวอยาง พทธทาสภกข. (2525). การชนะโลก. (เทปตลบ). นนทบร: วดชลประทานรงสฤษฎ. สนธ ลมทองกล. (2548). การสมมนาวชาการเรอง เศรษฐกจพอเพยงในกระแสโลกาภวตน วนท 10 กนยายน 2548. (ซด). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. Clayderman, Richard. (1986). Richard Clayderman: Ballade pour Adeline. (Cassette Tape). Paris: Delphine. --------. (1989). Romance and the Piano of Richard Clayderman. (CD). London: BR Music. 12. วสดยอสวน วสดยอสวนม 2 ประเภท คอ ไมโครฟลมและไมโครฟช (Microfilm and Microfiche) ใหเขยนบรรณานกรมตามรปแบบของวสดเดมทแปลงมา เชน หนงสอ บทความวารสาร ปรญญานพนธ เปนตน แลวใสประเภทวสดยอสวนกากบไวในวงเลบตามหลงรายการ ชอเรอง ดงรปแบบตอไปน ภาษาไทย ชอตน นามสกล. (ปทพมพ). ชอเรอง. (ไมโครฟลม). ครงทพมพ. จงหวดหรอเมองทพมพ: สานกพมพหรอผจดพมพ.

22

ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลาง. (ปทพมพ). ชอเรอง. (Microfilm). ครงทพมพ. เมองทพมพ: สานกพมพหรอผจดพมพ.

ตวอยาง พรสข ปรวตรวรวฒ (2526). การวเคราะหการอางถงวารสารของวทยานพนธสาขาวชา

เศรษฐศาสตร. (ไมโครฟลม). วทยานพนธ อ.ม. (บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

พรพมล แสนเสนห; และ อรทย วารสอาด. (2545, กรกฎาคม-ธนวาคม). เรมตนชวตหองสมดไอท: นาชมหอสมดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ องครกษ. โดมทศน. (ไมโครฟช). 23(2): 37-48. Pellegrini, A. D.; & Blatchford, Peter. (2000). The Child at School : Interactions with Peers and Teachers. (Microfilm). London: Oxford University Press. Briggs, Christopher Alexander. (1974). A Measure of the Fractional Utilization of Aerobic Capacity in Middle-Distance Runners. (Microfiche). Dissertation, Ph.D. (Physical Education). Oregon: Graduate School, University of Oregon. 13. แหลงขอมลอเลกทรอนกส การเขยนบรรณานกรมจากแหลงขอมลอเลกทรอนกสมขอแตกตางจากหนงสอและวสด ในสวนทวาดวย สถานทพมพและสานกพมพ กาหนดใหลงขอมลดงตอไปนแทน

แหลงขอมลอเลกทรอนกสภาษาไทย แหลงขอมลอเลกทรอนกสภาษาองกฤษ

สบคนเมอ ตามดวยวนทสบคน ใหลง วน เดอน ป,

Retrieved ตามดวยวนทสบคน ใหลง เดอน วน, ป,

จาก ตามดวย URL ทสบคน

from ตามดวย URL ทสบคน

นอกจากน แหลงขอมลอเลกทรอนกส ยงแบงออกเปน 5 ประเภท ดงตอไปน 13.1 แหลงขอมลอเลกทรอนกสจากเวบไซตตาง ๆ มรปแบบการเขยนบรรณานกรม ดงน

23

ภาษาไทย ชอตน นามสกล. (ปทพมพหรอปทสบคน). ชอเรอง. สบคนเมอ…, จาก… ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลาง. (ปทพมพหรอปทสบคน). ชอเรอง. Retrieved…, from… ตวอยาง วจารณ พานช. (2550). จดการความรเพอการเปลยนผาน. สบคนเมอ 21 เมษายน 2550, จาก http://www.kmi.or.th/document/Globalization_470421.doc เวบไซตผจดการ. (2550). สบคนเมอ 22 มกราคม 2550, จาก http://www.manager.co.th Bibliographic Software. (2006). Retrieved August 26, 2006, from http://www.pasteur.fr/infosci/biblio/formation-en/lobib.html Hacker, Diana; & Fister, Barbara. (2005). Research and Documentation Online. Retrieved July 30, 2007, from http://dianahacker.com/resdoc

13.2 แหลงขอมลอเลกทรอนกสจากหนงสอหรอ E-book ใหเขยนบรรณานกรมตามรปแบบของหนงสอ แลวตอทายดวยขอมลเกยวกบวนเดอนปทสบคน และURL ทสบคน มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน ภาษาไทย

ชอตน นามสกล. (ปทพมพหรอปทสบคน). ชอเรอง. ครงทพมพ. จงหวดหรอเมองทพมพ: สานกพมพหรอผจดพมพ. สบคนเมอ…, จาก…

ภาษาองกฤษ

นามสกล, ชอตน ชอกลาง. (ปทพมพหรอปทสบคน). ชอเรอง. ครงทพมพ. เมองทพมพ: สานกพมพหรอผจดพมพ. Retrieved…, from… ตวอยาง อรทย วารสอาด. (2550). เทคนคการสบคนทรพยากรสารสนเทศหองสมดในยคดจทล. กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สบคนเมอ 30 กรกฎาคม 2550, จาก http://okipac.swu.ac.th:8080/mm-data/acrobat/b143511.pdf

24

Hanson, Ardis; & Levin, Bruce Lubotsky. (2003). Building a Virtual Library. Hershey, PA: Information Science. Retrieved July 20, 2007, from http://www.netLibrary.com/ urlapi.asp?action=summary&v=1&bookid=71076 13.3 แหลงขอมลอเลกทรอนกสจากบทความวารสารหรอ E-journal ใหเขยนบรรณานกรมตามรปแบบของบทความวารสาร แลวตอทายดวยขอมลเกยวกบวนเดอนป ทสบคนและ URL ทสบคน มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน ภาษาไทย ชอตน นามสกลของผแตงบทความ. (ป, วน เดอนทพมพ). ชอบทความ. ชอวารสาร. ปท(ฉบบท): หนาทอางอง. สบคนเมอ…, จาก… ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลางของผแตงบทความ. (ป, เดอน วนทพมพ). ชอบทความ. ชอวารสาร. ปท(ฉบบท): หนาทอางอง. Retrieved…, from… ตวอยาง วญ วานชศรโรจน. (2541, กรกฎาคม-สงหาคม). หอสมดไฮเทคแหงนครซานฟรานซสโก. วารสารอารคแอนดไอเดย. 1(2). สบคนเมอ 21 เมษายน 2550, จาก http://se-ed.net /winyou/article02/library.htm Doering, William. (2000, July/August). Managing the Transition to a New Library Catalog: Tips for Smooth Sailing. Computers in Libraries. 20(7). Retrieved April 19, 2007, from http://www.infotoday.com/cilmag/jul00/doering.htm 13.4 แหลงขอมลอเลกทรอนกสจากบทความหนงสอพมพหรอ E-newspaper ใหเขยนบรรณานกรมตามรปแบบของบทความหนงสอพมพ แลวตอทายดวยขอมลเกยวกบวนเดอนปทสบคนและ URL ทสบคน มรปแบบการเขยนบรรณานกรมดงน

ภาษาไทย ชอตน นามสกลของผแตงบทความ. (ป, วน เดอนทพมพ). ชอบทความหรอชอหวขอในคอลมน. ชอหนงสอพมพ. สบคนเมอ…, จาก…

25

ภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลางของผแตงบทความ. (ป, เดอน วนทพมพ). ชอบทความ หรอชอหวขอในคอลมน. ชอหนงสอพมพ. Retrieved…, from…

ตวอยาง สนช.สดทนพฤตกรรมรวมมอบถอย ลาชอตะเพด! “จรล”. (2550, 1 สงหาคม). ผจดการออนไลน. สบคนเมอ 1 สงหาคม 2550, จาก http://www.manager.co.th/Politics/ViewNews.aspx? NewsID=9500000089637 David, Browny. (2007, August 1). Governors Go to Town to Promote Referendum. The Nation. Retrieved August 5, 2007, from http://www.nationmultimedia.com/2007/08 /01/ politics /politics_30043178.php

13.5 แหลงขอมลอเลกทรอนกสจากฐานขอมลซดรอม ใหเขยนบรรณานกรม ตามรปแบบของวสดเดมทแปลงมา เชน หนงสอ บทความวารสาร ปรญญานพนธ เปนตน แลวตอทายดวยชอซดรอมพรอมชวงปหรอเลขทะเบยน ดงรปแบบตอไปน

บทความภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลางของผแตงบทความ. (ป, เดอน วน ทพมพหรอทสบคน). ชอบทความ หรอชอหวขอในคอลมน. ชอหนงสอพมพ. หนาทอางอง. Retrieved from ชอซดรอม (ชวงป) เลขทะเบยน

ปรญญานพนธภาษาองกฤษ นามสกล, ชอตน ชอกลาง. (ปพมพ). ชอปรญญานพนธ. Dissertation / Thesis, ชอยอปรญญา (สาขาหรอวชาเอก). เมองทพมพ: สถาบนผรบผดชอบ. Retrieved from ชอซดรอม (ชวงป) เลขทะเบยน แตสาหรบปรญญานพนธจากฐานขอมลซดรอมของสานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จะเขยนแตกตางออกไป โดยกาหนดใหตอทายรายการบรรณานกรมดวย วนเดอนปทสบคนและชอฐานขอมลซดรอม ดงรปแบบตอไปน

ปรญญานพนธภาษาไทย ชอตน นามสกล. (ปพมพ). ชอปรญญานพนธ. ปรญญานพนธ / วทยานพนธ / สารนพนธ ชอยอปรญญา (สาขาหรอวชาเอก). จงหวดหรอเมองทพมพ: สถาบนผรบผดชอบ. สบคนเมอ วน เดอน ป, จาก ชอฐานขอมลซดรอม

26

ตวอยาง ฟองจนทร เพชรมาก. (2529). การวเคราะหการอางองวารสารในปรญญานพนธการศกษา มหาบณฑตสาขาวชาศกษาศาสตร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สบคนเมอ 9 กรกฎาคม 2550, จาก ฐานขอมลปรญญานพนธ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ Brock, Kathy Thomas. (1993). Developing Information Literacy through the Information Intermediary Process: A Model for School Library Media Specialists. Ph.D. (Library and Information Science). Georgia: Georgia State University. Retrieved from DAO (1993-1994) Krooden, Els Ten. (2004). Teaching Information Literacy Courses in Southern Africa: Lessons Learned in Training on Constructing Personal Bibliographic Databases. Journal of Education for Library and Information Science. 45(3): 221-228. Retrieved from ERIC (2003-2004) หลกเกณฑสาคญในการเขยนบรรณานกรม นอกจากรปแบบทกลาวมาขางตน ในการเขยนบรรณานกรมยงมหลกเกณฑสาคญ ทควรทราบ ดงรายละเอยดตอไปน (มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. บณฑตวทยาลย. 2547: 55-60) 1. ชอผแตง 1.1 ผแตงคนไทยทเปนคนธรรมดาสามญ ใหพมพชอและชอสกลตามลาดบ ไมตองพมพคานาหนาชอ เชน คณ คณหญง นาย นางสาว ศาสตราจารย รองศาสตราจารย ผชวยศาสตราจารย อาจารย ดร. เปนตน ดงตวอยาง

ประเวศ วะส สนธ ลมทองกล อรทย วารสอาด

1.2 ผแตงทเปนชาวตางประเทศ 1.2.1 ชาวตะวนตก ใหพมพชอสกล ตามดวยเครองหมายจลภาค เวนวรรค

แลวตามดวยชอตน ซงเปนการเรยกชอตามหลกเกณฑสากลทวไป ไมตองพมพคานาหนาชอ เชน Mr. Ms. Dr. Prof. ดงตวอยาง

27

คารเนก, เดล King, Stephen Rowling, J. K.

1.2.2 ชาวตะวนออก ใหพมพชอผแตงตามความนยมของแตละชาต เชน

หวอง, วอลเลซ ตะกอร, รพนทรนาถ Miyamoto, Teru

1.3 ผแตงทเปนพระมหากษตรยและเชอพระวงศ ใหพมพพระนามทใช

ในราชการ เชน

มงกฎเกลาเจาอยหว, พระบาทสมเดจพระ คกฤทธ ปราโมช, ม.ร.ว. จลจกรพงษ, พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจา

1.4 ผแตงทมบรรดาศกด ไดแก ขน หลวง พระ พระยา เจาพระยา และ Sir

ใหพมพราชทนนามแลวตามดวยบรรดาศกด เชน

พระคลง, เจาพระยา วจตรวาทการ, หลวง John, Thomas, Sir

1.5 ผแตงชาวตางประเทศทมคาบอกลาดบความสมพนธกบบดา ไดแก Jr., Sr. ใหใสคาดงกลาวตามหลงชอผแตง โดยมเครองหมายจลภาคคน เชน

Sam, Tom, Jr. Jerald, Fonda, Sr. Mercury, Rain, Jr.

28

1.6 ผแตงทใชนามแฝง ใหลงนามแฝงตามทปรากฏในหนาปกใน เชน

ทมยนต โรสลาเรน กนกเรขา

1.7 ผแตงทมฐานะเปนผรวบรวมหรอบรรณาธการ ใหใสคาวาผรวบรวม หรอบรรณาธการไวทายชอ โดยใสเครองหมายจลภาคคน แตถาเปนภาษาองกฤษใหใชคาวา compiler หรอ editor แทนคาในภาษาไทย เชน

อรทย วารสอาด, บรรณาธการ พรพมล แสนเสนห, ผรวบรวม Rowling, J.K., editor

1.8 ผแตงทเปนพระสงฆราชและเปนเชอพระวงศ ใหลงพระนามจรงกอน แลวกลบเอาคานาหนาทแสดงลาดบชนเชอพระวงศไปไวขางหลง เชน

ปรมานชตชโนรส, สมเดจพระมหาสมณเจา กรมสมเดจพระ

1.9 ผแตงทเปนพระสงฆราชทมาจากสามญชน พระราชาคณะชนตางๆ พระคร พระมหา ใหลงพระนามหรอนามตามทปรากฏในหนงสอ แลววงเลบนามเดมตอทาย เชน

สมเดจพระสงฆราช (วาสน วาสโน) หลวงปเทสก เทสรงส พระอาจารยมน ภรตตะเถระ

1.10 ผแตงทเปนของหนวยราชการระดบกระทรวง มเนอหาสวนใหญครอบคลมงานของกระทรวง ใหใชชอกระทรวงเปนผแตงตามทปรากฏในหนาปกใน เชน

กระทรวงสาธารณสข กระทรวงคมนาคม กระทรวงศกษาธการ

29

หากมชอหนวยงานยอยใหลงชอหนวยงานยอยนนไวในสวนผจดพมพ แลวใสชอกระทรวงอยางยอ ๆ ตอทาย เชน

กรมวชาการ กระทรวงฯ กองแผนงาน กระทรวงฯ

1.11 ผแตงทเปนหนวยราชการระดบกรม มเนอหาสวนใหญเฉพาะกรม ใหใชชอกรมเปนผแตงตามทปรากฏในหนาปกใน เชน

กรมศลปากร สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต

หากมชอหนวยงานยอยใหลงชอหนวยงานยอยนนไวในสวนผจดพมพ แลวใสชอกรมอยางยอ ๆ ตอทาย เชน

กองโบราณคด กรมฯ หนวยศกษานเทศก สานกงานฯ

1.12 ผแตงทเปนมหาวทยาลยหรอสถาบนการศกษา ใหใชชอของสถาบน เปนผแตงตามทปรากฏในหนาปกใน เชน

จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาวทยาลยศลปากร

หากมชอหนวยงานยอยในระดบคณะวชา ใหลงชอคณะวชา ตอจากชอมหาวทยาลยโดยมเครองหมายมหพภาคคน เชน

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สานกหอสมดกลาง

ถามชอหนวยงานยอยทเลกกวาคณะวชา คอ อยในระดบภาควชา หรอสาขาวชา ใหนาไปลงไวในสวนผจดพมพ แลวใสชอมหาวทยาลยอยางยอ ๆ ตอทาย เชน

30

ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยฯ สาขาวชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยฯ

1.13 ผแตงทเปนนตบคคล ไดแก รฐวสาหกจ สมาคม มลนธ ธนาคาร โรงพยาบาล สถาบน องคกรธรกจ เปนตน ใหพมพชอตามทปรากฏในตวเลม เชน

สมาคมหองสมดแหงประเทศไทยฯ มลนธแสงสวาง ธนาคารแหงประเทศไทย

1.14 ผแตง 2 คน ใหลงชอทง 2 คน ตามลาดบทปรากฏในหนาปกใน โดยคนดวยเครองหมายและคาตอไปน

สาหรบภาษาไทย สาหรบภาษาองกฤษ ; และ ; &

ทงนใหเวนวรรค 1 ระยะ หลงเครองหมายอฒภาค หลงคาวา “และ” หลงเครองหมาย & ดงตวอยาง

อรทย วารสอาด; และ พรพมล แสนเสนห Stephen, King; & David, June Rowling, J.K.; & William, Kent

1.15 ผแตง 3 คน ใหลงชอทง 3 คน ตามลาดบทปรากฏในหนาปกใน

ระหวางคนท 1 และคนท 2 ใหคนดวยเครองหมายอฒภาค แตระหวางคนท 2 และคนท 3 ใหคนดวยเครองหมายและคาตอไปน

สาหรบภาษาไทย สาหรบภาษาองกฤษ ; และ ; &

ดงตวอยาง

อารย ชนวฒนา; อรทย วารสอาด; และ พรพมล แสนเสนห Stephen, King; Dell, Gerald; & David, June Rowling, J.K.; Dan, Gorman; & William, Kent

31

1.16 ผแตงมากกวา 3 คน ใหลงเฉพาะชอคนท 1 แลวตามดวยเครองหมาย อฒภาคและคาตอไปน

สาหรบภาษาไทย สาหรบภาษาองกฤษ ; และคนอนๆ ; et al.

ดงตวอยาง

อรทย วารสอาด; และคนอนๆ Stephen, King; et al. Rowling, J.K.; et al.

1.17 กรณทไมปรากฏชอผแตง ใหลงชอเรองแทน ดงตวอยาง

The Chicago Manual of Style. (2003). 15th ed. Chicago: University of Chicago Press. การสรางเวบการเรยนการสอน. (2549). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

2. ปทพมพ 2.1 ใหใสไวในวงเลบ ดงตวอยาง

(2550) (2007)

2.2 ถาไมสามารถหาปพมพได แตประมาณไดวาจดพมพหรอผลตในปใด ใหใสปพมพ แลวใสเครองหมายคาถามไวทายปพมพนน ดงตวอยาง

(2550?) (2007?)

2.3 ถาไมสามารถประมาณไดวาจดพมพหรอผลตในปใด ใหใชคาตอไปนแทน ปพมพ โดยใสไวในวงเลบ

สาหรบภาษาไทย สาหรบภาษาองกฤษ (ม.ป.ป.) (n.d.)

ม.ป.ป. มาจากคาวา ไมปรากฏปทพมพ n.d. มาจากคาวา no date

32

2.4 กรณทอางองผลงานหลายชนของผแตงคนเดยวกนและพมพปเดยวกน ใหใสตวอกษร ก ข ค… สาหรบวสดภาษาไทย หรอตวอกษร a b c… สาหรบวสดภาษาองกฤษตอทายปพมพ โดยเรยงตามลาดบตวอกษรของชอเรอง เปนวธหนงทชวย ใหการจดเรยงบรรณานกรมงายขน ดงตวอยาง อรทย วารสอาด. (2550ก). ชดเรยนรผานเวบเรองเทคนคการสบคนฐานขอมล IPAC หอสมด มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ องครกษ. สบคนเมอ เมษายน 2550, จาก http://sot.swu.ac.th/lis101 -------. (2550ข). เทคนคการสบคนทรพยากรสารสนเทศหองสมดในยคดจทล. กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. -------. (2550ค). โปรแกรม EndNote: เอกสารประกอบการอบรมโครงการสงเสรมการวจย ของคณะมนษยศาสตร. กรงเทพฯ: คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. 3. ชอเรอง 3.1 ใหใชชอเรองทปรากฏในหนาปกในหรอทตววสด ทงนใหพมพดวยอกษร ตวเอนหรอ ตวหนาเขม 3.2 ชอเรองภาษาองกฤษใหพมพขนตนดวยตวพมพใหญเฉพาะคาสาคญเทานน สวนคานาหนานาม เชน a, an, the คาบพบท เชน in, on, at, to, etc. และคาสนธาน เชน and, but, for, etc. ใชตวพมพเลก ดงตวอยาง

Citation Generators: Generating Bibliographies for the Next Generation MLA Handbook for Writers of Research Papers Personal Bibliographic Software for Researchers

3.3 หนงสอภาษาไทยทไมใชหนงสอแปล แตมชอเรองเปนภาษาองกฤษปรากฏ อยดวยทหนาปกใน ใหพมพเฉพาะชอเรองภาษาไทยเทานน 3.4 หนงสอภาษาไทยทใชชอเรองเปนภาษาองกฤษ ใหถอดคาเปนคาอานภาษาไทย ใสไวในวงเลบเหลยม ตามดวยชอภาษาองกฤษ เพอความสะดวกในการจดเรยง ดงตวอยาง

[อนเทอรเนต] Internet [เซรช เรฟ. ดาตาเบส] Search Ref. Database

33

4. ครงทพมพ ใหลงเฉพาะการพมพครงทสองเปนตนไป ครงท 1 ไมตองลง ดงตวอยาง

สาหรบภาษาไทย สาหรบภาษาองกฤษ

พมพครงท 2 2nd ed. หรอ 2nd ed.

พมพครงท 3 3rd ed. หรอ 3rd ed.

5. สถานทพมพ ซงไดแก เมองหรอจงหวดอนเปนทตงของสานกพมพหรอ ผจดพมพ 5.1 หนงสอภาษาไทยสวนใหญจะพมพท กรงเทพฯ ถาไมไดระบชอจงหวด ทพมพไว หากแนใจวาพมพทกรงเทพฯ ใหลงชอ กรงเทพฯ เปนสถานทพมพได 5.2 หนงสอทปรากฏชอเมองหลาย ๆ แหง ใหใชชอแรก 5.3 หนงสอทจดพมพโดยสถาบนการศกษาหรอหนวยงานในตางจงหวด แตนามาจางพมพในโรงพมพทกรงเทพฯ ใหใชชอจงหวดทตงของสถาบนการศกษาหรอ หนวยงานนน 5.4 กรณทไมสามารถหาชอจงหวดหรอเมองทพมพได ใหใชคาตอไปน แทนชอจงหวดหรอเมองทพมพได

สาหรบภาษาไทย สาหรบภาษาองกฤษ

ม.ป.ท. n.p.

ม.ป.ท. มาจากคาวา ไมปรากฏทพมพ n.p. มาจากคาวา no place of publication 6. สานกพมพหรอผจดพมพ 6.1 ใหลงเฉพาะชอสานกพมพทปรากฏในหนาปกใน ไมตองลงคานาหนา และตอทาย เชน บรษท หางหนสวน จากด, Limited, Company, Publisher, Co., Inc. ดงตวอยาง

สานกพมพบานพระอาทตย บรษท นานมบคส จากด Bedford/St. Martins Ltd. Williams & Wilkins Company

ใหลงวา

บานพระอาทตย นานมบคส Bedford/St. Martins Williams & Wilkins

34

6.2 กรณทเปนสานกพมพของสถาบนการศกษา ใหลงตามทปรากฏ โดยไมจาเปนตองตดคานาหนาและตอทาย ทงนเพอปองกนการซาซอนกบชอสถาบนการศกษา ดงตวอยาง สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร University of Chicago Press Oxford University Press

ใหลงวา

สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร University of Chicago Press Oxford University Press

6.3 กรณหนวยงานราชการหรอองคกรเอกชนเปนผผลต ใหลงชอหนวยงาน หรอองคกรนนในฐานะผจดพมพ 6.4 กรณทอาจารย นกวชาการหรอบคลากรสงกดสถาบนการศกษาจดพมพจาหนายเอง ใหใชชอหนวยงานทผเขยนสงกดและระบไวในตวเลม เปนสานกพมพได 6.5 กรณทผแตงและผจดพมพเปนหนวยงานเดยวกน ใหลงชอผจดพมพอยางยอ และถามชอหนวยงานทยอยกวาชอทลงเปนผแตง ใหระบชอหนวยงานยอยไวในสวนผจดพมพดวย ดงตวอยาง กระทรวงศกษาธการ สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ใหลงวา

กระทรวงฯ สานกงานฯ คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยฯ

6.6 กรณทไมปรากฏชอสานกพมพหรอสถาบนทผเขยนสงกด ใหใชชอโรงพมพโดยไมตองตดคาวา “โรงพมพ” แตถามคานาหนาหรอตอทายอยางอน เชน หางหนสวน จากด บรษท ใหตดออก ดงตวอยาง

โรงพมพชวนพมพ ฟาอภยการพมพ หางหนสวนจากด ไทยเจรญการพมพ

ใหลงวา โรงพมพชวนพมพ ฟาอภยการพมพ ไทยเจรญการพมพ

6.7 กรณทไมปรากฏชอสานกพมพ ผจดพมพ หรอโรงพมพ ใหใชคาตอไปนแทน

สาหรบภาษาไทย สาหรบภาษาองกฤษ

ม.ป.พ. n.p.

35

ม.ป.พ. มาจากคาวา ไมปรากฏสานกพมพ n.p. มาจากคาวา no place of publication (ถาไมปรากฏทงเมองทพมพ และสานกพมพ ใหลงคายอนเพยงครงเดยว)

โปรแกรมจดการบรรณานกรม (Bibliographic Management Software) โปรแกรมจดการบรรณานกรมมาจากคาภาษาตางประเทศทใชเรยกกนหลากหลาย เชน Personal Bibliographic Managers (PBM), Personal Bibliographic Software, Personal Bibliographic Database, Bibliographic Software และ Reference Manager เปนตน ปจจบนมโปรแกรมจดการบรรณานกรมออกมาเผยแพรคอนขางมาก มใหเลอกทงแบบคดคาใชจาย และใหใชโดยเสร โปรแกรมเหลานไดรบการพฒนาใหเปนเครองมอชวยในการสรางขอมลบรรณานกรม รวมทงการจดการขอมลบรรณานกรมในรปแบบทหลากหลาย ทงรปแบบ ของบทความวารสารวชาการนานาชาตและรปแบบทใชกนสากลทวไป เชน APA, MLA, Turabian และ Chicago เปนตน นอกจากน โปรแกรมสวนใหญสามารถจดเกบขอมลบรรณานกรมไดจานวนมากกวาพน หรอหมนรายการ สามารถสบคนไดรวดเรวจากชองทางทหลากหลาย เชน ชอผแตง ชอเรอง ชอวารสาร คาสาคญ เปนตน อกทงสามารถถายโอนขอมลบรรณานกรมจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดและฐานขอมลงานวจยออนไลนได โดยอาศยมาตรฐาน Z39.50 ซงถอเปนความพเศษของโปรแกรม ทชวยผใชประหยดเวลาและแรงงาน โดยไมตองเสยเวลาพมพขอมลบรรณานกรมทละรายการ ซงชวยใหการรวบรวมบรรณานกรมงายดาย รวดเรวและถกตองมากทสด และประการสดทายคอ สามารถทางานเชอมตอกบโปรแกรมพมพงานประเภทประมวลคา (Word Processing) โดยขณะทพมพงานอย สามารถแทรกการอางองไดทนท ซงเรยกวา “Cite While You Write” (Evans. 2007: Online) อยางไรกตาม พบวา นสตนกศกษา อาจารย และนกวจยมกประสบปญหาเกยวกบการรวบรวมและเขยนบรรณานกรม รวมทงการอางอง รปแบบตาง ๆ ทจะใชในการเขยนรายงาน บทความวารสาร การเขยนตารา และการเรยบเรยง ปรญญานพนธ เนองจากมระบบระเบยบในการเขยน มหลกเกณฑในการใชเครองหมายวรรคตอน ทหลากหลาย นบเปนปญหาเลก ๆ นอย ๆ ทเปนอปสรรคตอการเขยนบรรณานกรมอยางมาก บางคนอาศยสอบถามจากบรรณารกษหองสมดทตนใชบรการอย บางคนตองยดตามคมอ ของสถาบน เนองจากแตละสถาบนจะเลอกใชรปแบบการเขยนทแตกตางกนแลวแตสาขาวชา สาหรบในประเทศไทย สถาบนการศกษาหลายแหงพยายามปรบปรงรปแบบการเขยนบรรณานกรมใหเหมาะสม โดยเฉพาะอยางยงสงพมพหรอวสดภาษาไทย สาหรบโปรแกรมจดการบรรณานกรมทไดรบความนยมมากในขณะน ม 3 โปรแกรม คอ เอนดโนต โพรไซต และเรฟเฟอเรนสแมเนเจอร (Bibliographic Software. 2007: Online)

36

ทงน โปรแกรมสวนใหญเปดใหทดลองดาวนโหลดไปใชกอนตดสนใจซอ ดงรายชอและเวบไซตตอไปน

ในงานวจยนเลอกใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 ซงไดรบความนยมสงสดตดอนดบ หนงในสาม สามารถใชกบภาษาไทยไดและใชไดกบระบบปฏบตการตาง ๆ เชน Windows, Macintosh และ DOS โปรแกรมเอนดโนตผลตและจดจาหนายโดยบรษท ไอเอสไอ รเสรชซอฟต (ISI ResearchSoft) ซงมลกษณะพเศษทชวยในการจดการบรรณานกรม ดงตอไปน (Endnote 9: Users Guide for Windows. 2006: Online; Thomson Researchsoft: Products. 2007: Online) 1. ชวยในการสบคนขอมลบรรณานกรมจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมดและฐานขอมลออนไลนตาง ๆ 2. สามารถจดเกบบรรณานกรมในรปฐานขอมลไดไมตากวา 30,000 รายการ ตอ 1 ฐานขอมล 3. สามารถสรางฐานขอมลไดมากกวา 1 ฐานขอมล 4. สามารถใสขอมลบรรณานกรมโดยไมตองคานงถงการใสเครองหมายวรรคตอน ทงน โปรแกรมจะสรางใหโดยอตโนมต 5. สามารถสบคน แกไข และเปลยนแปลงขอมลในรายการบรรณานกรมได 6. สามารถถายโอนขอมลบรรณานกรม (Import) จากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมดและฐานขอมลออนไลนตาง ๆ เพอนาไปใชไดทนทกบโปรแกรมเอนดโนต 7. สามารถถายโอนขอมลบรรณานกรม (Export) ออกจากฐานขอมลในโปรแกรมเอนดโนตไปใชได 8. สามารถเลอกรปแบบบรรณานกรมไดมากกวา 1000 รปแบบ (Styles) ทงทเปนรปแบบสากลทใชในสาขาวชาตาง ๆ เชน APA, MLA, Turabian และ Chicago เปนตน ตลอดจนสามารถเลอกรปแบบเฉพาะทใชในการเขยนบทความเพอตพมพเผยแพร

Biblio http://www.scholarsoft.com/biblio2.htm Bibliographix http://home.mybibliographix.com/ Biblioscape http://www.biblioscape.com/ Bookends http://www.sonnysoftware.com/ Citation http://www.citationonline.net/9-home.asp EndNote http://www.endnote.com/ NoodleBib http://www.noodletools.com/login.php ProCite http://www.procite.com/ Reference Manager http://www.refman.com/ RefWorks http://refworks.com

37

ในวารสารวชาการนานาชาตตาง ๆ ได 9. สามารถเลอกประเภทสงพมพทจะลงรายการบรรณานกรม (Reference types) ไดมากกวา 30 ประเภท เชน Book, Journal Article, Thesis, และ Electronic Source เปนตน

10. สามารถแทรกแผนผง แผนภม ตารางและรปภาพไวในรายการบรรณานกรมได โปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 มรปรางหนาตาทเปนมตรกบผใช โดยเฉพาะอยางยง แถบคาสงดานบน ซงคลายคลงกบแถบคาสงในโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด ดงนนผใชทใชโปรแกรมไมโครซอฟตเวรดไดคลองแคลว จะไดเปรยบกวาผใชทไมคนเคยกบโปรแกรม กลาวคอ ชวยใหเรยนรการใชโปรแกรมไดรวดเรวขน ดงตวอยางหนาจอของฐานขอมลหนงในโปรแกรม เอนดโนต เวอรชน 9.0

ภาพประกอบ 1 หนาจอของฐานขอมลในโปรแกรมเอนดโนต

การเชอมตอเครอขายโดยใชมาตรฐาน Z39.50 มาตรฐาน Z39.50 เปนโพรโทคอลทางดานการสบคนและการสอสารระหวาง เครองคอมพวเตอร นบเปนมาตรฐานสาคญเกยวกบการจดการขอมลในระดบชาต หรอทเรยกกนทวไปวา NISO (National Information Standards Organization) ซงใชในการคนคนขอมล โดยเฉพาะอยางยงขอมลบรรณานกรม ชวยใหสบคนจากฐานขอมลไดพรอม ๆ กนหลายแหง เปนมาตรฐานทออกแบบมาเพอทางานเฉพาะกบฐานขอมลทเปนตวอกษร ในยคอนเทอรเนต มาตรฐาน Z39.50 ไดทวความสาคญมากขน เนองจากเปนเครองมอทชวยใหผใชสามารถสบคน

38

หรอคนคนขอมลจากระบบคอมพวเตอรไดหลากหลาย บรษทผจาหนายฐานขอมล (Database providers) จงมงเนนใหความสนใจกบมาตรฐานน โดยนามาใชในการสบคนเพอชวยใหผใช สามารถเขาถงฐานขอมลอยางสะดวกและรวดเรวมากยงขน สวนกลมนกวจยกตนเตนมาก กบความมหศจรรยของมาตรฐาน Z39.50 ทชวยใหสามารถสบคนฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดจานวนหลาย ๆ แหง ดวยการพมพคาคนและคลกเพยงหนงครงเทานน รวมถงความสามารถในการดงบทคดยอของบทความวารสารหรอวทยานพนธในสาขาวชาตาง ๆ ไดดวย (Z39.50 Questions & Answers . 2007: Online) จากทกลาวมาขางตน มาตรฐาน Z39.50 นบเปนเครองมอสาคญในการเขาถงขอมล หลาย ๆ ประเภท ดงนนปจจบนระบบหรอโปรแกรมตาง ๆ จงพยายามออกแบบและพฒนา ใหสามารถรองรบมาตรฐานน แตอยางไรกตาม ยงคงมระบบหรอโปรแกรมทไมสามารถสนบสนนมาตรฐานน ในสวนหองสมดนน ทเหนเดนชด คอ การนามาตรฐาน Z39.50 มาใชในการสบคนแบบบรอดคาสท (Broadcast searching) และในการทาสหบรรณานกรม (Union catalog) เพอใหผใชสามารถสบคนจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมดพรอม ๆ กนหลายแหง ในครงเดยว ทงนโปรแกรมจดการบรรณานกรมกเชนเดยวกน โดยเฉพาะอยางยง โปรแกรมเอนดโนตทเนนการใชมาตรฐาน Z39.50 ในการสบคน รวบรวม และถายโอนขอมลบรรณานกรมจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมดและฐานขอมลออนไลนตาง ๆ

การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

งานวจยตางประเทศ จากการสารวจงานวจยตางประเทศ พบวา มการศกษาเกยวกบการจดการบรรณานกรมและโปรแกรมจดการบรรณานกรมในแงมมทตางกนออกไป โดยมงเนน การศกษาวจยเพอเออประโยชนตอการอางองและการรวบรวมบรรณานกรมของนสตนกศกษา นกวจย และคณาจารย ในสถาบนการศกษาตาง ๆ ดงรายละเอยดของงานวจยตอไปน ในป ค.ศ. 1985 คนน (Kunin. 1985: Online) นาเครองไมโครคอมพวเตอร ทใชอยในขณะนน มาชวยในการจดการบรรณานกรมจานวนมาก โดยเรมทดลองใช โปรแกรมดเบสท (dBASE II Program) ในการสรางฐานขอมลบรรณานกรม รวมทง พยายามพฒนาโปรแกรมใหสามารถจดเกบและคนคนดวยคาสาคญ (Keyword) หรอสามารถคนคนดวยระบบบลลน (Boolean Operator) ตลอดจนสามารถรวบรวมบรรณานกรมคดสรรได สามารถจดเรยงตามลาดบอกษรและจดพมพบรรณานกรมได นอกจากนโปรแกรมดงกลาวยงชวยในการคนคนขอมลบรรณานกรมไดอยางรวดเรว และมประโยชนตอผทรวบรวมบรรณานกรมจานวนมาก ตอมาในป ค.ศ. 1996 ฮโตช ซาโตะ, ซาโตม ซาโตะ และโฮรโคช (Sato; Sato; & Horikoshi. 1996: Online) ศกษาเพอพฒนาโปรแกรมจดการบรรณานกรมทชอวา

39

แมคเรฟเฟอร (MacRefer) โดยใชเครองคอมพวเตอรสวนบคคลแบบแมคอนทอช โปรแกรมดงกลาวสามารถสบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมจากฐานขอมลออนไลนได รวมทงสามารถสรางรปแบบบรรณานกรมตามตองการไดทกรปแบบ ตลอดจนมความพเศษ ในการสบคนแบบขนสง คอ สามารถสบคนดวยการเชอมคาสาคญถง 9 คาดวยกน อยางไรกตาม โปรแกรมนยงไมไดรบการยอมรบเทยบเทาโปรแกรมเอนดโนตพลส (EndNote Plus) ในขณะนน เนองจากมขอจากดหลายอยาง เชน แมคเรฟเฟอรสามารถจดเกบบรรณานกรมไดเพยง 10,000 รายการเทานน ในขณะทเอนดโนตพลสสามารถจดเกบไดมากกวา 30,000 รายการ ดงนนผใชโปรแกรมบางคนจงประยกตใชรวมกนทงโปรแกรมแมคเรฟเฟอรและเอนดโนตพลส สวน อสท (East. 2003: Online) ซงเปนบรรณารกษงานบรการความรวมมอ ระหวางหองสมดแหงหองสมดมหาวทยาลยควนแลนด ประเทศออสเตรเลย (Library Corporate Services, University of Queensland Library, Australia) ไดศกษาเกยวกบการใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมควบคกบการใชมาตรฐานการสบคนออนไลนทรจกกนในชอทเรยกวา Z39.50 อสทพบวา มนกวจยจานวนหลายพนคนทนยมใชโปรแกรมจดการบรรณานกรม เพอสบคนและเขาถงฐานขอมลบรรณานกรมโดยใชผานมาตรฐาน Z39.50 โปรแกรมจดการบรรณานกรมดงกลาว ไดแก เรฟเฟอเรนสแมเนเจอร เอนดโนต และโพรไซต ทงนไดยกตวอยางการศกษาจากโปรแกรมเอนดโนต โดยเนนในเรองตอไปน กลาวคอ นกวจยสามารถสบคนฐานขอมลทแตกตางกนไดอยางไร สามารถดาวนโหลดขอมลบรรณานกรมเขาสฐานขอมลของตนไดอยางไร มปญหาอะไรบางทประสบจากการสบคนผานมาตรฐาน Z39.50 ไปยงเครองแมขายของหองสมดทใชระบบหองสมดอตโนมต นอกจากนยงศกษารวมถงฐานขอมลออนไลน ของ 2 หนวยงานใหญ คอ กลมหองสมดดานการวจย (Research Libraries Group) และบรษทซลเวอรแพลตเตอร (SilverPlatter) ทงน อสทพบวา การใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมโดยผานมาตรฐาน Z39.50 คอนขางมประโยชนตอนกวจย และยงไดเสนอแนะ ใหหองสมดปรบปรงประสทธภาพของมาตรฐาน Z39.50 ใหสามารถใชเปนเครองมอชวยวจย ไดอยางมประสทธภาพมากทสด เขาพบวา ในประเทศออสเตรเลย หองสมดสถาบนการศกษา สวนใหญจะสงเสรมและสนบสนนใหใชโปรแกรมเอนดโนตอยางกวางขวาง โดยจดเปนหลกสตรฝกอบรมแบบเขมขนสาหรบผใชหองสมด ซงกาหนดเวลาทใชในการอบรมประมาณ 2 ถง 3 ชวโมง ในป ค.ศ. 2004 โกรเดน (Krooden. 2004: Online) มความเหนวา การจดการเอกสารอางองและบรรณานกรมเปนองคประกอบสาคญของการรสารสนเทศ ดงนนหองสมดมหาวทยาลยแอฟรกาใต (The Library of the University of South Africa or UNISA) และภาควชาสารสนเทศศาสตร (The Department of Information Science) ไดรวมกนสอน วชาทกษะสารสนเทศการวจย (Research Information Skills) ใหแกนสตระดบปรญญาโท ซงลงทะเบยนเรยนแบบทางไกลตงแตป ค.ศ. 1999 นสตสวนใหญเปนครในสาขาสงแวดลอมศกษาซงอยในชนบททหางไกล ในรายวชานไดจดการฝกอบรมเชงปฏบตการ

40

โดยเนนการสรางฐานขอมลบรรณานกรม รวมถงการจดการบรรณานกรมเพอใชในการสอน และศกษาวจย ตลอดจนสอนใหรจกรวบรวม สงเคราะห จดระบบ และประเมนสารสนเทศ ทงน เนองจากยงเปนประเทศทยากจน โดยเฉพาะอยในทองถนทหางไกล ประชาชนทวไป หรอหนวยงานสวนใหญยงคงประสบปญหาเรองขาดแคลนเครองคอมพวเตอร รวมทง เงนงบประมาณในการจดซอโปรแกรมจดการบรรณานกรมมาใช ทางมหาวทยาลยจงสอนใหนสต ใชโปรแกรมประมวลคา (Word Processing) รวมกบวธการแบบดงเดม เชน การรวบรวมบรรณานกรมโดยการใชบตรขนาด 3 x 5 นว ซงคลาย ๆ กบการทาบตรรายการของหองสมด ในสมยดงเดม สวน กลลและบราหม (Gall; & Brahmi. 2004: Online) ไดทดสอบความสามารถ ของโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 7 ซงเปนโปรแกรมสาเรจรปสาหรบการจดการบรรณานกรม โดยการเปรยบเทยบการคนคนระหวางการใชกลไกการคนคนของโปรแกรมเอนดโนต กบการคนคนจากฐานขอมลโดยตรง โดยทดสอบกบฐานขอมลทางการแพทยจานวน 2 ฐาน คอ โอวดเมดไลน (Ovid Medline) และพบเมด (PubMed) ผลปรากฏวา การคนคน จากฐานขอมลโดยตรงเปนทชนชอบมากกวาการสบคนโดยผานโปรแกรมเอนดโนต เนองจากโปรแกรมเอนดโนตไมสามารถจากดการสบคนใหแคบลงได เชน การจากดดวยปพมพ และประเภทสงพมพ เปนตน รวมทงมปญหาเกยวกบการดาวนโหลดขอมล ทพบวาคอนขางชามาก ทงน ทางผผลตโปรแกรมเอนดโนตไดแจงเตอนไวลวงหนาแลววา โปรแกรมยงมขอจากด หากนาไปใชกบการสบคนฐานขอมลออนไลน ในขณะท แมกเกยชน (McGeachin. 2004: Online) มงศกษาวเคราะหพฤตกรรม การคนหาสารสนเทศของนกวชาการและนกวจย ตลอดจนวธการจดการกบบทความวจย ทรวบรวมไว ปจจบนหองสมดสถาบนอดมศกษาจดหาฐานขอมลบรรณานกรมและวารสารอเลกทรอนกสไวใหกบนกวชาการและนกวจยในสาขาวทยาศาสตร ซงสามารถเขาถงสารสนเทศทตองการอยางงายดายโดยผานหนาจอคอมพวเตอร รวมทงสามารถเขาถงสารสนเทศเกาได โดยใชบรการสงขอมลอเลกทรอนกสของหองสมด ปจจบนนกวชาการและนกวจยนยมใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมกบการศกษาวจย ซงคอนขางใชไดด แมกเกยชนศกษาวเคราะหถงความเปนไปไดในการใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมในการรวบรวมและจดการบทความวจยใหม ๆ ในรปอเลกทรอนกสของนกวชาการและนกวจย ตลอดจนศกษาแนวทางทเปนไปได สาหรบหองสมดสถาบนอดมศกษาในการชวยเหลอนกวชาการและนกวจย ลาสดในป ค.ศ. 2005 คสสเลอรและแวน อลเลน (Kessler; & Van Ullen. 2005: Online) พบวา ในหองสมดสถาบนอดมศกษา บรรณารกษสวนใหญนยมสงเสรมใหผใชหองสมดใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมทหลากหลาย อกทงยงนยมจดการฝกอบรมการใชโปรแกรมใหกบคณาจารยและนสต เชน โปรแกรมเอนดโนต นอกจากนยงพบวา ปจจบนมโปรแกรมจดการบรรณานกรม ทใหใชโดยไมเสยคาใชจาย หรอจาหนายในราคาไมแพง ซงอาจเปนอกทางเลอกหนงสาหรบผใช ทไมสามารถจายเงนซอโปรแกรมทมราคาแพงอยางโปรแกรมเอนดโนตมาใชได คสสเลอร

41

และแวน อลเลนจงเหนวานาจะดาเนนการศกษาเปรยบเทยบโปรแกรมจดการบรรณานกรม จานวน 3 โปรแกรม คอ เอนดโนต อซบบ (EasyBib) และนดเดลบบ (NoodleBib) เพอวเคราะห ในแงของความถกตองของขอมลบรรณานกรมทสรางดวยโปรแกรม ความสะดวกและงายดาย ในการใชโปรแกรม ตลอดจนความเหมาะสมสาหรบการศกษาในระดบปรญญาตร ปรากฏวา ผลการศกษาดงกลาวชวยใหหองสมดสถาบนอดมศกษาสามารถตดสนใจไดวาจะเลอกใช หรอสงเสรมใหผใชหองสมดใชโปรแกรมใดทเหมาะสมทสด อยางไรกตาม แมวาการศกษาจะพบวาโปรแกรมอซบบและนดเดลบบใชงานไดดเกอบเทา ๆ กบโปรแกรมเอนดโนต แตอยางไรกตาม การใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมใหมประสทธภาพมากทสดนน ยงคงจาเปนตองมความรเกยวกบรปแบบบรรณานกรมทถกตองดวย งานวจยในประเทศ สวนใหญเปนงานวจยเกยวกบการศกษาวเคราะหการอางองหรอการอางถง ทางบรรณานกรมในสงพมพประเภทตาง ๆ เชน วารสาร วทยานพนธ งานวจย สงพมพรฐบาล และเอกสารประกอบการเรยน เปนตน โดยศกษาแตกตางกนในแงสาขาวชาและสถานท แตในแงมมทศกษาและวธการไมแตกตางกน โดยจะเนนศกษาดานรปแบบของการอางอง ขอบเขตของเนอหาทไดรบการอางอง ภาษาทไดรบการอางอง อายของสารสนเทศทไดรบ การอางอง รวมถงการจดลาดบรายการเอกสารทไดรบการอางอง โดยจะใชแบบบนทกขอมล เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล สวนผลการวจยทได สวนใหญนาไปใชเปนแนวทาง ในการปรบปรงงานพฒนาทรพยากรสารสนเทศและงานบรการผใช โดยมผวจยศกษาวจย อยางตอเนองมาตงแตป พ.ศ. 2526 เรยงตามลาดบปพมพ ดงน ในป พ.ศ. 2526 พรสข ปรวตรวรวฒ (2526: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองวารสารของวทยานพนธ สาขาวชาเศรษฐศาสตร ตอมาในป พ.ศ. 2528 กมลรตน ตณฑเกยร (2528: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองในวทยานพนธของนกศกษาระดบปรญญามหาบณฑตและงานวจยของอาจารยคณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา วทยาเขต เจาคณทหารลาดกระบง ในขณะท นฤมล รกษาสข (2528: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองวารสารในเอกสารการสอนชดวชาของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ถดมาอก 1 ป ฟองจนทร เพชรมาก (2529: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองวารสาร ในปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาศกษาศาสตร แลวในป พ.ศ. 2530 ฉววรรณ สวรรณรฐ (2530: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองวารสารในบทความวจย ทเขยนเปนภาษาตางประเทศโดยอาจารยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล หลงจากนนอก 4 ป คอ ป พ.ศ. 2534 เรณ กาญจนะโภคน (2534: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองในเอกสารประกอบการเรยน สาขาวชาเคม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง และความสมพนธกบทรพยากรหองสมดของสานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยรามคาแหง

42

ตอมาในป พ.ศ. 2538 วรนช อษณกร (2538: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองวารสารในวทยานพนธของนกศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ในขณะท ประภาพนธ พลายจนทร (2538: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองวารสารในงานเขยน ทางวชาการของคณาจารย คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ถดมาในป พ.ศ. 2539 สวนนา ทองสสกใส และคณะ (2539: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองงานวจยของอาจารยมหาวทยาลยขอนแกน ในขณะท เสาวนย ศรบารงสข (2539: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองวารสารในรายงานการวจยของอาจารยและขาราชการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ ตอมาประมาณ 5 ป สายฝน เตาแกว (2544: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางอง ในบทความวชาการของอาจารย สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลยในสถาบนอดมศกษา สวนเสาวลกษณ รตนะปญญา (2544: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองวารสารในวทยานพนธของนสตระดบมหาบณฑต วชาเอกบรรณารกษศาสตรและสาขาวชาบรรณารกษศาสตร และสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ในขณะท จอมใจ ทองจน (2545: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางองในวทยานพนธ สาขาวชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม แตเนนสงพมพทกประเภท สาหรบสดารตน ภทรดลยพทกษ (2545: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหเอกสารทไดรบการอางองในวทยานพนธและรายงานการศกษาอสระ สาขาวชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ซงคลายคลงกบงานวจยของสายฝน เตาแกว และเสาวลกษณ รตนะปญญา จะตางกนตรงสถานทวจยเทานน ถดมาอก 1 ป พรพมล กมปนานรกษ (2546: บทคดยอ) ศกษาวเคราะหการอางอง ในบทความวารสารภาษาไทย สาขาวชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร สดทาย ในป พ.ศ. 2547 ยงคงมการวจยเกยวกบการอางอง ดงเชน งานวจย ของจรยา ทรงอย (2547: บทคดยอ) ซงมงเนนการศกษาวเคราะหการอางองบทความวจย ของอาจารย คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ในวารสารวชาการ นอกจากนยงมงานวจยทมงศกษาเนนเกยวกบแนวทางการลงรายการบรรณานกรมทรพยากรสารสนเทศหองสมดเพอนาผลการวจยไปใชในการปฏบตงานสรางฐานขอมลบรรณานกรมของหองสมดใหมประสทธภาพตอการบรการสบคนมากทสด ดงงานวจยตอไปน วชรนทร อนถา (2544: บทคดยอ) ศกษารปแบบการลงรายการบรรณานกรมทรพยากรสารสนเทศบนเครอขายอนเทอรเนตสาหรบหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ ทงน โดยใชแบบสอบถามความคดเหนของบรรณารกษงานวเคราะหทรพยากรสารสนเทศ ของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐในประเทศไทย จานวน 23 แหง ผลปรากฏวา บรรณารกษตองการใชรปแบบการลงรายการตามแบบของยเอสมารค (USMARC) รวมกบเอเอซอารท (AACR II) ตลอดจนเหนวา บทคดยอหรอเรองยอเปนสงทควรนามาลงรายการมากทสด รองลงมาคอ หนงสออเลกทรอนกส เวบไซตทนาสนใจ วารสารอเลกทรอนกส และเอกสารฉบบเตม ตามลาดบ สวนรายละเอยดทางบรรณานกรมทควรลงรายการมากทสด คอ ชอเรอง

43

หรอชอบทความ ชอผแตง หวเรองและคาสาคญ ตอมาในป พ.ศ. 2545 ยรรยง เตงอานวย, สภาพร ชยธมมะปกรณ และ นทศน สทวปราโมชานนท (2545: บทคดยอ) รวมกนศกษาการกาหนดรปแบบบรรณานกรม และการวางแนวทางการจดเกบแบบถาวร โดยใหสามารถสบคนผานระบบหองสมดอตโนมตได ผวจยวเคราะหและเลอกซด-อาร (CD-R) เปนสอสาหรบการเกบขอมล ซงจดเกบไดในรปซด-อาร รวม 265 แผน และเขตขอมลบรรณานกรม จานวน 25 เขตขอมลหลก ตามระบบมารคเมทาดาทา (MARC Metadata) แลวอาศยฝากไวในฐานขอมลของระบบหองสมดอตโนมตของจฬาลงกรณมหาวทยาลย นอกจากนยงสรางโปรแกรมเชอมตอผานเวบเพอใหสามารถสบคนได ตอมาในป พ.ศ. 2546 เปรมฤด หาญปราบ (2546: บทคดยอ) มงศกษาความถกตอง ของการลงรายการหนงสอภาษาไทยตามรปแบบมารค ในสวนของเขตขอมลความยาวคงท เขตขอมลความยาวไมคงท และรปแบบการลงรายการชอบคคล โดยเนนศกษาระเบยนบรรณานกรมของหนงสอทวไปและหนงสอตาราทจดพมพตงแตป พ.ศ. 2450 - 2545 โดยสมจากระเบยนบรรณานกรมของสถาบนวทยบรการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย และสานกหอสมด มหาวทยาลยรามคาแหง ผลการวจยทนาสนใจ พบวา การลงรายการ ในเขตขอมลความยาวคงทและเขตขอมลความยาวไมคงท มความถกตองมากกวารอยละ 90 สวนงานวจยในประเทศทศกษาเกยวกบการจดการบรรณานกรมโดยตรง มเพยง 2 เรอง คอ งานวจยของเฉลมเกยรต วไลรตนาภรณ (2540: บทคดยอ) ซงมงเนนการศกษา เพอออกแบบระบบจดสรางฐานขอมลอางองและบรรณานกรม โดยใชวธการวเคราะหและออกแบบ เชงวตถของโคด (Coads object oriented analysis and design) ผวจยใชวธวเคราะหโครงสรางขอมลและการทางานของเวรดจฬา รนจฬาจารก78 (Word Chula version Chulacharuk 78) ประกอบกบวเคราะหโปรแกรมจดการบรรณานกรมทใชกนอยในตางประเทศ ผนวกกบ ความตองการของผใชโปรแกรม แลวออกแบบจาลองทางวตถ พรอมทงสถานการณจาลอง โดยอาศยตวแปลภาษาวชวลซพลส (Visual C+) ของบรษทไมโครซอฟต ผลการศกษาวจย ปรากฏวา ระบบสามารถนาขอมลเขาและออกจากระบบฐานขอมล สามารถคนหาและเรยงลาดบขอมลตามหลกภาษา รวมทงจดสรางบรรณานกรมพรอมการอางองในเนอหาได ตลอดจนจดสรางระบบจดเกบรปแบบการอางองได โดยผใชสามารถสรางรปแบบการอางองได ตามความตองการนอกเหนอจากทระบบกาหนดรปแบบไวใหได สวนกลธดา ทวมสข และภรณ ศรโชต (2541: บทคดยอ) ศกษาเปรยบเทยบรปแบบ ของการอางองเอกสารในวารสารสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร และวารสารสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทตพมพเปนภาษาไทย ทงการอางองในเนอหาและการอางองทายบท โดยเนนวธเขยนรายละเอยดในสวนตาง ๆ ของเอกสาร การจดลาดบรายละเอยดของเอกสาร การใชเครองหมายสญลกษณและตวยอ รวมทงการจดลาดบเอกสารอางองทายบท สวนวธการวจย เปนแบบวจยเชงคณภาพ โดยคดเลอกวารสารวชาการทงหมด 14 ชอเรอง แบงเปนวารสารสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร จานวน 7 ชอเรอง และวารสารสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

44

จานวน 7 ชอเรอง แลวนามาวเคราะหเปรยบเทยบโดยอาศยขอมลจาก “ขอกาหนดในการอางองเอกสารสาหรบบทความทสงลงพมพ” ของวารสารแตละชอเรอง ผลปรากฏวา การอางองเนอหา ในบทความวารสารสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตรนยมใชกนเพยง 2 แบบ คอ “ระบบนาม-ป” (Name-Year system or Harvard system) และ “ระบบเชงอรรถ” (Footnote) สวนสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลยนยมใชแบบเดยว คอ “ระบบตวเลข” (Alphabet-Number system) สวนการอางองทายบท พบวา ในสวนผแตง หากผแตงมากกวา 1 คน ในสาขามนษยศาสตร และสงคมศาสตรนยมใสเพยง 3 คนแรกเทานน สวนสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย นยมใสชอผแตงทกคน หรออยางนอย 6 คน ในสวนชอเรอง สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตรนยมใชเครองหมายหรอตวพมพทเนนชอเรอง สวนสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลยไมนยมเนน ชอเรอง ในสวนการพมพ ทง 2 สาขานยมใสปพมพไวตอจากชอผแตง ในเรองการจดลาดบรายละเอยดของเอกสาร ทง 2 สาขาจดลาดบแบบเดยวกน สาหรบการใชเครองหมายสญลกษณ และตวยอ ทง 2 สาขาใชเหมอนกนเปนสวนใหญ และประเดนสดทายคอ การจดลาดบเอกสาร อางองทายบท ทง 2 สาขา เรยงเอกสารภาษาไทยไวกอนเอกสารภาษาองกฤษ จากงานวจยทกลาวมาขางตน สรปไดวา งานวจยในตางประเทศสวนใหญมงเนนการศกษาแนวทางการนาเทคโนโลยมาชวยในการจดการบรรณานกรมใหสะดวก รวดเรว และมประสทธภาพ รวมทงศกษาแนวทางในการเลอกใชและการใชโปรแกรมจดการบรรณานกรม ใหมประโยชนตอนกวชาการและนกวจยมากทสด ในขณะท งานวจยในประเทศสวนใหญมงเนน การศกษาวเคราะหการอางองในสงพมพประเภทตาง ๆ และศกษาแนวทางการลงรายการบรรณานกรมเพอใชในการสรางฐานขอมลบรรณานกรมหองสมด ซงเปนประโยชนตอการพฒนา งานของหองสมด มเพยง 2 เรองเทานนทคอนขางเกยวของ โดยเนนการออกแบบและพฒนาโปรแกรมจดการบรรณานกรม ตลอดจนการศกษาเปรยบเทยบรปแบบการอางองทใชในบทความวารสารภาษาไทยโดยละเอยด

บทท 3 วธดาเนนการวจย

การวจยครงน ผวจยมงเนนการศกษาการใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 กบการจดการบรรณานกรม การสรางและพฒนารปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ โดยใชโปรแกรมเอนดโนต รวมทงการศกษาแนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ทงนมวธดาเนนการวจย ดงรายละเอยดตอไปน

การสรางเครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยมดงนคอ

1. โปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 2. “คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ของ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ฉบบพมพครงท 2 ป พ.ศ. 2547 3. แบบสารวจรายละเอยดการเชอมตอฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ

การเกบรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล 1. ศกษาขอมลเบองตนเกยวกบการอางองและการเขยนบรรณานกรม โปรแกรมจดการบรรณานกรม และโปรแกรมเอนดโนต จากเอกสาร หนงสอ แหลงสารสนเทศทางอนเทอรเนต เวบไซตของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ คมอการใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 และ ”คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ 2. ศกษาและสรางรปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 พรอมทงตรวจสอบความถกตองของรปแบบบรรณานกรม ในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒทสรางเสรจแลว และปรบปรงแกไขใหสมบรณทสด 3. ศกษาแนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมด สถาบนอดมศกษาของรฐ โดยใชแบบสารวจทสรางขน แลวสงไปขอขอมลจากหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ รวมทงหมด 80 แหง เมอไดรบขอมลกลบคน จงนามาใชสรางแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ (Connection files) โดยใชโปรแกรมเอนดโนต หลงจากนนดาเนนการทดลองใชกบฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ พรอมทงปรบปรงแกไขใหสมบรณทสด

46

4. นาเสนอรปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒและแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ เพอใหผเชยวชาญจากกลมสาขาวชามนษยศาสตร สงคมศาสตร ศกษาศาสตร สานกหอสมดกลางและบณฑตวทยาลย จานวน 6 ทาน ไดทดลองใชและตรวจสอบความถกตอง ทงน ผเชยวชาญมทงผทเคยใชหรอไดรบการอบรมโปรแกรมเอนดโนต และผทไมเคยใชหรอไมเคยไดรบการอบรม ดงนน ผวจยจะแนะนาการใชโปรแกรมแกผทไมเคยใช และเพอชวยใหเกดความเขาใจมากขน ตลอดจนสามารถศกษาไดดวยตนเอง ผวจยจงเรยบเรยงคมอการใชโปรแกรม จานวน 4 ชด แนบกบแฟมขอมลทสรางขน ดงรายการตอไปน 4.1 คมอแนะนาการใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 4.2 คมอแนะนาการใสขอมลบรรณานกรมสาหรบรปแบบ SWU Thai และ SWU English แยกตามประเภทวสดอางอง 4.3 คมอแนะนาการใชแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายการสบคนฐานขอมล ทรพยากรสารสนเทศของหองสมด (Library Catalog) โดยผานโปรแกรมเอนดโนต 4.4 แบบตรวจสอบขอมลบรรณานกรมตามรปแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒทสรางดวยโปรแกรมเอนดโนต 4.5 แฟมขอมลรปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จานวน 2 แฟม คอ SWU Thai และ SWU English 4.6 แฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมด สถาบนอดมศกษาของรฐ จานวน 20 แฟม 5. นาเสนอรปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒและแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ เพอใหนสตบณฑตศกษาทเคยใชหรอไดรบการอบรมโปรแกรมเอนดโนตจานวน 40 คน ไดทดลองใชและตรวจสอบความถกตอง ทงนผวจยไดสงคมอการใชโปรแกรม แนบไปกบแฟมขอมลตามรายการในขอ 4 เพอชวยใหเกดความเขาใจมากขนและสามารถศกษาไดดวยตนเอง 6. นาผลการตรวจสอบจากผเชยวชาญและนสตบณฑตศกษามาปรบปรงแกไขรปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ใหถกตองและสมบรณทสด 7. ผวจยทดลองใชและตรวจสอบเปนครงสดทาย

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยครงน ผวจยมงเนนการศกษาการใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 กบการจดการบรรณานกรม การสรางและพฒนารปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ โดยเนนประเภทสงพมพ วสด และสออเลกทรอนกส ทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ รวมทงการศกษาแนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐทวประเทศไทย จานวนทงหมด 80 แหง โดยใชมาตรฐาน Z39.50 จากผลการศกษาวจย สามารถวเคราะหขอมลแยกเปน 2 ประเดน ดงน 1. รปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

2. แนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ โดยใชมาตรฐาน Z39.50

1. รปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จากรปแบบบรรณานกรมตามทมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒกาหนดนน เปนการผสมผสานรปแบบหลาย ๆ แบบเขาดวยกน ทาใหไมสามารถใชรปแบบทเปนสากล ซงโปรแกรมเอนดโนตจดเตรยมไวใหแลว ผวจยจงศกษารายละเอยดเกยวกบองคประกอบตาง ๆ ทตองใชในการเขยนรายการบรรณานกรม ตลอดจนศกษาเกยวกบวธการเขยนบรรณานกรม ตามประเภทของวสด จาก “คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ฉบบพมพครงท 2 ป พ.ศ. 2547 ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ แลวดาเนนการสรางรปแบบบรรณานกรม ทเหมาะสมตามแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 หลงจากนนดาเนนการทดลองใช พรอมทงปรบปรงแกไขใหถกตองและสมบรณมากทสด แลวนาเสนอเพอใหผเชยวชาญจากกลมสาขาวชามนษยศาสตร สงคมศาสตร ศกษาศาสตร รวมทงผเชยวชาญจากสานกหอสมดกลางและบณฑตวทยาลย ตลอดจนนสตบณฑตศกษา ไดทดลองใชเพอตรวจสอบความถกตองของรปแบบดงกลาว พรอมทงขอความคดเหนและขอเสนอแนะในการปรบปรงรปแบบใหถกตองและเหมาะสมมากทสด สดทายผวจยปรบปรงแกไขและตรวจสอบความถกตองสมบรณอกครง จากการศกษาเบองตน พบวา ยงคงมปญหาหรอขอจากดบางประการททาใหการใชโปรแกรมเอนดโนตไมมประสทธภาพสมบรณเตมรอย เนองจาก ในปจจบน สภาพการศกษา ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒนน วสดทอางองมมากกวา 2 ภาษา สวนใหญเปนภาษาไทย และภาษาองกฤษ ซงมรายละเอยดของการอางองทแตกตางกน สรปไดดงตอไปน

48

ทรพยากรสารสนเทศภาษาไทย ทรพยากรสารสนเทศภาษาองกฤษ 1. การลงรายการชอผแตงชาวไทย เนองจากการเขยนบรรณานกรมตามรปแบบ ของมหาวทยาลยนน กาหนดใหการลงรายการ ชอผแตงชาวไทย ตองลงชอตนกอน แลวตามดวยนามสกล

1. การลงรายการชอผแตงชาวตางประเทศ ในขณะทชาวตางประเทศ จะใชนามสกลขนตน ตามดวยเครองหมายจลภาค แลวจงตามดวย ชอตนและชอกลาง

2. การลงรายการชอผแตงทเปนผแปล กาหนดใหใสเครองหมายจลภาคหลงชอผแปล เวน 1 ระยะ แลวตามดวยคาวา ”ผแปล”

2. การลงรายการชอผแตงทเปนผแปล กาหนดใหใสเครองหมายจลภาคหลงชอผแปล เวน 1 ระยะ แลวตามดวยคาวา “Translator”

3. การลงรายการชอผแตงทเปนบรรณาธการหรอผรวบรวม กาหนดใหใสเครองหมายจลภาคหลงชอผแตง เวน 1 ระยะ แลวตามดวยคาวา “บรรณาธการ หรอ ผรวบรวม”

3. การลงรายการชอผแตงทเปนบรรณาธการหรอผรวบรวม กาหนดใหใสเครองหมายจลภาคหลงชอผแตง เวน 1 ระยะ แลวตามดวยคาวา “editor หรอ compiler”

4. การลงรายการชอผแตงทมจานวน 2 คน กาหนดใหใชเครองหมายอฒภาค เวนวรรค 1 ระยะ ตามดวยคาวา “และ” พรอมทงเวนวรรค 1 ระยะ แลวจงตามดวยชอผแตงคนท 2

4. การลงรายการชอผแตงทมจานวน 2 คน กาหนดใหใชเครองหมายอฒภาค เวนวรรค 1 ระยะ ตามดวยเครองหมาย & พรอมทงเวนวรรค 1 ระยะ แลวจงตามดวยชอผแตงคนท 2

5. การลงรายการชอผแตงทมจานวน 3 คน กาหนดใหใชเครองหมายอฒภาค เวนวรรค 1 ระยะ คนระหวางชอผแตงคนท 1 และ คนท 2 แตระหวางชอผแตงคนท 2 และ คนท 3 จะคนดวยเครองหมายอฒภาค เวนวรรค 1 ระยะ ตามดวยคาวา “และ” พรอมทงเวนวรรค 1 ระยะ แลวจงตามดวยชอผแตงคนท 3

6. การลงรายการชอผแตงทมจานวน 3 คน กาหนดใหใชเครองหมายอฒภาค เวนวรรค 1 ระยะ คนระหวางชอผแตงคนท 1 และ คนท 2 แตระหวางชอผแตงคนท 2 และ คนท 3 จะคนดวยเครองหมายอฒภาค เวนวรรค 1 ระยะ ตามดวยเครองหมาย & พรอมทงเวนวรรค 1 ระยะ แลวจงตามดวยชอผแตงคนท 3

6. การลงรายการชอผแตงทมจานวนมากกวา 3 คนขนไป กาหนดใหใชเครองหมายอฒภาค เวนวรรค 1 ระยะ ตามดวยคาวา “และคนอน ๆ”

6. การลงรายการชอผแตงทมจานวนมากกวา 3 คนขนไป กาหนดใหใชเครองหมายอฒภาค เวนวรรค 1 ระยะ ตามดวยคาวา “et al.”

49

7. การลงรายการครงทพมพ กาหนดใหวสดภาษาไทยทมการพมพตงแต ครงท 2 เปนตนไป ตองลงรายการครงทพมพโดยใชคาวา “พมพครงท” นาหนาตวเลข ไมใชคายอ ตวอยางเชน พมพครงท 2

7. การลงรายการครงทพมพ กาหนดใหวสดภาษาองกฤษทมการพมพตงแตครงท 2 เปนตนไป ตองลงรายการครงทพมพโดยใชคายอวา “ed.” ตอทายตวเลข ตวอยางเชน 2nd ed.

8. การลงรายการวนทและแหลงทสบคน ของวสดอเลกทรอนกส กาหนดใหใชคาวา “สบคนเมอ……….จาก...............” สวนการลงวนทสบคน ใหลงวนท ตามดวยเดอนและป พ.ศ. ตวอยางเชน 9 มนาคม 2551

8. การลงรายการวนทและแหลงทสบคน ของวสดอเลกทรอนกส กาหนดใหใชคาวา “Retrieved……....from……………” สวนการลงวนทสบคน ใหลงเดอนตามดวยวนท เครองหมายจลภาค และตามดวยป ค.ศ.ตวอยางเชน March 9, 2008

เนองจากปญหาดงกลาวขางตน ทาใหจาเปนตองสรางรปแบบบรรณานกรมแยกออกเปน 2 รปแบบ โดยเรยกชอวา SWU Thai และ SWU English รปแบบ SWU Thai ใชสาหรบการสรางบรรณานกรมวสดภาษาไทย สวนรปแบบ SWU English ใชสาหรบวสดภาษาองกฤษ ทงนสามารถทาสาเนาไปใชไดกบเครองคอมพวเตอร อน ๆ ทมโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 หรอใหมกวาน สาหรบประเภทวสดทอางองตามรปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒนน จากการศกษาวจย พบวา สามารถสรางรปแบบใหใชกบการอางองวสดได ทงหมด 12 ประเภท ทงนสบเนองมาจากการวเคราะหตามแนวของ “คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ฉบบพมพครงท 2 ป พ.ศ. 2547 ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ดงตารางตอไปน

ตาราง 1 ประเภทวสดทอางองตามรปแบบบรรณานกรม ในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (Reference Types)

ลาดบ ประเภทวสดทอางอง รายละเอยด

1. Audiovisual Material

โสตทศนวสด เชน ภาพยนตร ภาพเลอน ภาพนง วดทศน แผนท เทปตลบ แผนเสยง แผนซด

2. Book หนงสอในรปสงตพมพ หนงสออเลกทรอนกส (E-Book) สงพมพทไมพมพเผยแพร หรอพมพไมเปนเลม เชน เอกสารประกอบการสอน เอกสารคาสอน แผนพบ Sheets รวมทงคาสงและประกาศของหนวยงาน

50

3. Book Section

สงพมพทมลกษณะเปนการรวมบทความ หรอรวมเรองในเลมเดยวกน ไดแก สารานกรม รวมบทความวชาการ รวมบทคดยอปรญญานพนธ เอกสารประกอบการประชม หนงสองานศพ เปนตน โดยอางองเพยงบางเรอง บางบทหรอบางตอน

4. Edited Book หนงสอทแปลจากภาษาตางประเทศ 5. Electronic Article บทความจากวารสารและหนงสอพมพในรปแบบ

อเลกทรอนกส (E-Journal or E-Newspaper) 6. Electronic Source

(Web Page) แหลงขอมลอเลกทรอนกสประเภทเวบไซต เวบเพจ และโฮมเพจ

7. Film or Broadcast รายการวทยและโทรทศน 8. Journal Article บทความวารสารในรปสงตพมพ 9. Legal Rule or Regulation ราชกจจานเบกษาและเอกสารทางกฎหมาย

10. Newspaper Article บทความหนงสอพมพในรปสงตพมพ

11. Personal Communication การสมภาษณ

12. Thesis ปรญญานพนธ วทยานพนธ หรอสารนพนธ ทงในรปสงตพมพและอเลกทรอนกส

จากวสดทอางองทง 12 ประเภทขางตน สามารถนามาศกษาและวเคราะหเพอสรางโครงสรางขอมลบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยใชโปรแกรมเอนดโนต ดงตาราง 2 และ 3

ตาราง 2 โครงสรางของรปแบบ SWU Thai แยกตามประเภทวสดทอางอง

ประเภทวสดทอางอง โครงสรางขอมลบรรณานกรม Audiovisual Material Author. |(Year). |Title. |(Type). |Edition. |City:| Publisher. Book Author. |(Year). |Title. |(Type of Work). |Edition. |City|:

Publisher. |(Series Title). |สบคนเมอ Access Date,| จาก URL

Book Section

Author. |(Year). |Title. |ใน Book Title. |บรรณาธกรโดยEditor. |เลม Volume. |หนา Pages. |Edition. |City|: Publisher.

51

Edited Book Editor. |(Year). |Title. |แปลโดย Translator. |Edition. |City|: Publisher.

Electronic Article Author. |(Year). |Title. |Periodical Title. |Volume| (Issue)|: Pages|. |สบคนเมอ Date Accessed,| จาก URL

Electronic Source Author. |(Year). |Title. |สบคนเมอ Access Date,| จาก URL Film or Broadcast Director. |(Year Released). |Title. |Series Title.

|Distributor. |Running Time. Journal Article Author. |(Year). |Title. |Journal. |Volume|(Issue)|: Pages|. Legal Rule or Regulation Secondary Title. |(Year). |Title. |เลม Rule Number

ตอนท Section Number. |หนา Pages. Newspaper Article Reporter. |(Year). |Title. |Newspaper. |หนา Pages.

Personal Communication Author. |(Year). |สมภาษณโดย |Recipient ท Publisher.

Thesis Author. |(Year). |Title. |Thesis Type. |City|: University. |Research Notes. |สบคนเมอ Access Date, จาก URL

ตาราง 3 โครงสรางของรปแบบ SWU English แยกตามประเภทวสดทอางอง

ประเภทวสดอางอง โครงสรางขอมลบรรณานกรม Audiovisual Material Author. |(Year). |Title. |(Type). |Edition ed.

|City|: Publisher. Book Author. |(Year). |Title. |(Type of Work). |Edition ed.

|City|: Publisher. |(Series Title) |Retrieved Access Date, |from URL

Book Section

Author. |(Year). |Title. |In Book Title. |edited by Editor. |V. Volume. |p.^pp. Pages. |Edition ed. |City|: Publisher.

Edited Book Editor. |(Year). |Title. |Translated by Translator. |Edition ed. |City|: Publisher.

Electronic Article Author. |(Year). |Title. |Periodical Title. |Volume| (Issue)|: Pages|. |Retrieved Date Accessed, from URL

Electronic Source Author. |(Year). |Title. |Retrieved Access Date, |from URL

52

Film or Broadcast Director. |(Year Released). |Title. |Series Title. |Distributor. Running Time.

Journal Article Author. |(Year). |Title. |Journal. |Volume|(Issue)|: Pages|.

Legal Rule or Regulation Secondary Title. |(Year). |Title. |V. Volume Section Section. |p.^pp. Pages.

Newspaper Article Reporter. |(Year). |Title. |Newspaper. |p.^pp. Pages.

Personal Communication Author. |(Year). |Interview by |Recipient, |at Publisher.

Thesis Author. |(Year). |Title. |Thesis Type. |City|: University. |Research Notes. |Retrieved Access Date, |from URL

เมอนารปแบบ SWU Thai และ SWU English มาใชในโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0จะปรากฏรปรางหนาตา ดงภาพประกอบ 2 และ 3

ภาพประกอบ 2 หนาจอแสดงรปแบบ SWU Thai ทใชในโปรแกรมเอนดโนต

53

ภาพประกอบ 3 หนาจอแสดงรปแบบ SWU English ทใชในโปรแกรมเอนดโนต

ทงนรปแบบ SWU Thai และ SWU English สามารถรองรบการสรางบรรณานกรม ในรปแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒไดคอนขางมาก ผใชไมจาเปนตองใสเครองหมาย วรรคตอนใด ๆ เพยงแตเรยนรลกษณะของขอมลและวธการใสขอมลทถกตอง ดงรายละเอยด ในตารางท 4 และ 5 ตอไปน

ตาราง 4 รายละเอยดในการใสขอมลบรรณานกรม สาหรบรปแบบ SWU Thai แยกตามประเภทวสดทอางอง

ประเภทวสดทอางอง โครงสรางขอมลบรรณานกรม

ขอแนะนาในการใสขอมล บรรณานกรมวสดภาษาไทย

Audiovisual Material โสตทศนวสด เชน ภาพยนตร ภาพเลอน ภาพนง วดทศน แผนท เทปตลบ แผนเสยง แผนซด

Author Year Title Type Edition City Publisher

1. Author - ใหใสเครองหมายจลภาคระหวางชอ และนามสกล โดยหลงเครองหมายจลภาค ใหเวน 1 ระยะ ดงตวอยาง อรทย, วารสอาด - แตถาเปนผแตงทมเชอพระวงศ หรอมบรรดาศกด ใหใสเครองหมายจลภาค ระหวางชอ นามสกล และพระยศหรอตาแหนง

54

โดยหลงเครองหมายจลภาค ใหเวน 1 ระยะ ดงตวอยาง คกฤทธ, ปราโมช, ม.ร.ว จลจกรพงษ, พระเจาวรวงศเธอ, พระองคเจา - ถาเปนชอหนวยงานหรอนตบคคล ใหใสตามทปรากฏ ไมตองใสเครองหมายใด ๆ ดงตวอยาง กระทรวงยตธรรม - ถาเปนชอหนวยงานหรอนตบคคล ทมหนวยงานยอยดวย ใหใสหนวยงานใหญตามดวยเครองหมายมหพภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยเครองหมายจลภาค แลวตามดวยชอหนวยงานยอย ดงตวอยาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ,บณฑตวทยาลย - กรณทมผแตงมากกวา 2 คนขนไป ใหใสชอผแตงบรรทดละ 1 รายการ ดงตวอยาง อรทย, วารสอาด พรพมล, แสนเสนห อารย, ชนวฒนา นชร, ตรโลจนวงศ 2. Year ใหลงปทผลตหรอพมพ เปนป พ.ศ. ไมตองใสคายอวา พ.ศ. และไมตองใสเครองหมายใด ๆ เชน 2551 3. Title ใหลงชอหนงสอหรอวสดตามทปรากฏ ในหนาปกใน ไมตองทาเปนตวเอน หรอใสเครองหมายใด ๆ 4. Type ใหลงประเภทวสด ไมตองใสเครองหมายใด ๆ เชน ภาพยนตร ภาพเลอน ภาพนง วดทศน เทปตลบ ซด เอกสารคาสอน แผนพบ เปนตน

55

5. Edition ใหใสขอมลเตมรป สาหรบการพมพครงท 2 เปนตนไป เชน พมพครงท 3 6. City ใหลงชอจงหวด ไมตองใสเครองหมายใด ๆ เชน กรงเทพฯ 7. Publisher ใหลงชอสานกพมพหรอบรษทผผลต ไมตองใสเครองหมายใด ๆ เชน ซเอดยเคชน

Book หนงสอในรปสงตพมพ หนงสออเลกทรอนกส (E-Book) สงพมพทไมพมพเผยแพร หรอพมพไมเปนเลม เชน เอกสารประกอบการสอน เอกสารคาสอน แผนพบ รวมทงคาสงและประกาศของหนวยงาน

Author Year Title Type of work Edition City Publisher Series Title Access Date URL

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material - ยกเวน คาสงและประกาศ ใหใสวนท และเดอนดวย ดงตวอยาง 2550, 5 มกราคม 3. Title ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 4. Type of work ใหลงประเภทวสดเฉพาะสงพมพทไมพมพเผยแพรหรอพมพไมเปนเลม โดยใสประเภทวสด เชน เอกสารคาสอน แผนพบ เปนตน ไมตองใสเครองหมายใด ๆ 5. Edition ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 6. City ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 7. Publisher ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 8. Series Title ใหลงชอชด (ถาม) ไมตองใสเครองหมายใด ๆ

56

9. Access Date ใหใชสาหรบหนงสออเลกทรอนกส โดยลงวนทสบคน คอ วนท เดอน ป พ.ศ. ตามลาดบ ดงตวอยาง 1 สงหาคม 2550 10. URL ใหใชสาหรบหนงสออเลกทรอนกส ใหใสทอยเวบไซต ดงตวอยาง http://oklib.swu.ac.th

Book Section สงพมพทมลกษณะ เปนการรวมบทความ หรอรวมเรองในเลมเดยวกน ไดแก สารานกรม รวมบทความวชาการ รวมบทคดยอ ปรญญานพนธ เอกสารประกอบการประชม หนงสองานศพ เปนตน โดยอางองเพยงบางเรอง บางบทหรอบางตอน

Author Year Title Book Title Editor Volume Pages Edition City Publisher

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 3. Title ใหลงชอบทความ 4. Book Title ใหลงชอหนงสอ ไมตองทาเปนตวเอน หรอใสเครองหมายใด ๆ 5. Editor คอบรรณาธการ ใหลงเหมอนการลงชอผแตง 6. Volume คอเลมทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 7. Pages คอหนาทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 8. Edition ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 9. City ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 10. Publisher ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material

57

Edited Book หนงสอทแปลจากภาษาตางประเทศ

Editor Year Title Translator Edition City Publisher

1. Editor - ใหใสชอผแตงเดม ถาไมม ใหใสชอผแปล แลวตามดวยคากากบตอนทาย ”…, ผแปล” - มกจะเปนชาวตางประเทศ ใหลงชอตน ตามดวยชอกลางและนามสกล ไมตองใสเครองหมายใด ๆ เมอนาไปใชในเอกสารเวรด ใหใสเครองหมายจลภาคหลงนามสกล 2. Year ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 3. Title - ใหใสชอเรองภาษาไทยทปรากฏในหนาปกใน - ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 4. Translator ใหใสชอผแปล โดยใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 5. Edition ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 6. City ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 7. Publisher ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material

Electronic Article บทความจากวารสาร และหนงสอพมพ ในรปแบบอเลกทรอนกส (E-Journal or E-Newspaper)

Author Year Title Periodical Title Volume Issue Pages Date Accessed URL

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใหลง ป พ.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยวนท เดอน ดงตวอยาง 2551, 16 มกราคม 2549, มกราคม-เมษายน 3. Title ใหลงชอบทความ 4. Periodical Title

58

ใหลงชอวารสารหรอชอหนงสอพมพ ไมตองทาเปนตวเอนและใสเครองหมายใด ๆ 5. Volume คอปทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 6. Issue คอฉบบทหรอเลมทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 7. Pages คอหนาทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 8. Date Accessed ใหลงวนทสบคน โดยใส วนท เดอน ป พ.ศ. ตามลาดบ ดงตวอยาง 1 สงหาคม 2550 9. URL ใหใสทอยเวบไซต ดงตวอยาง http://oklib.swu.ac.th

Electronic Source แหลงขอมลอเลกทรอนกส ประเภทเวบไซต เวบเพจ และโฮมเพจ

Author Year Title Access Date URL

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 3. Title ใหลงชอบทความ ไมตองทาเปนตวเอน และใสเครองหมายใด ๆ 4. Access Date ใหลงวนทสบคน โดยใส วนท เดอน ป พ.ศ. ตามลาดบ ดงตวอยาง 1 สงหาคม 2550 5. URL ใหใสทอยเวบไซต ดงตวอยาง http://oklib.swu.ac.th

59

Film or Broadcast รายการวทยและโทรทศน

Director Year Released Title Series Title Distributor Running Time

1. Director - ใหลงชอผพดหรอผจดรายการ - ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year Released ใหลงวนทออกอากาศ โดยใส ป พ.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยวนท เดอน ตามลาดบ ดงตวอยาง 2550, 1 สงหาคม 3. Title ใหลงชอเรองเฉพาะตอนทออกอากาศ 4. Series Title ใหลงชอรายการวทยหรอโทรทศน ไมตองทาเปนตวเอนและใสเครองหมายใด ๆ 5. Distributor ใหลงชอสถานทออกอากาศ ดงตวอยาง สถานวทย คลนยามเฝาแผนดน เอฟ.เอม. 97.75 6. Running Time ใหลงเวลาทออกอากาศ ดงตวอยาง 10.00-12.00 น.

Journal Article บทความวารสาร ในรปสงตพมพ

Author Year Title Journal Volume Issue Pages

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใหลง ป พ.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยวนท เดอน ดงตวอยาง 2551, 1 มกราคม 2549, มกราคม-เมษายน 3. Title ใหลงชอบทความ 4. Journal ใหลงชอวารสาร ไมตองทาเปนตวเอน หรอใสเครองหมายใด ๆ

60

5. Volume คอปทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 6. Issue คอฉบบทหรอเลมทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 7. Pages คอหนาทอางอง ใหใสเพยงตวเลข

Legal Rule or Regulation ราชกจจานเบกษา

Secondary Title Year Title Rule Number Section Number Pages

1. Secondary Title ใหลงชอกฎหมาย 2. Year ใหลง ป พ.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยวนท เดอน ตามลาดบ ดงตวอยาง 2550, 1 สงหาคม 3. Title ใหลงวา ราชกจจานเบกษา ไมตองทาเปนตวเอนและใสเครองหมายใด ๆ 4. Rule Number คอเลมท ใหใสเพยงตวเลข 5. Section Number คอตอนท ใหใสเพยงตวเลข 6. Pages คอหนาทอางอง ใหใสเพยงตวเลข

Newspaper Article บทความหนงสอพมพ ในรปสงตพมพ

Reporter Year Title Newspaper Pages

1. Reporter หมายถงผเขยนขาวหรอรายงานขาว ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใหลง ป พ.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยวนท เดอน ตามลาดบ ดงตวอยาง 2550, 1 สงหาคม

61

3. Title ใหลงชอบทความหรอชอหวขอในคอลมน 4. Newspaper ใหลงชอหนงสอพมพ ไมตองทาเปนตวเอน หรอใสเครองหมายใด ๆ 5. Pages คอหนาทอางอง ใหใสเพยงตวเลข

Personal Communication การสมภาษณ

Author Year Recipient Publisher

1. Author หมายถงผใหสมภาษณ ใหใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year หมายถง วนเดอนปทใหสมภาษณ ใหลง ป พ.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยวนท เดอน ตามลาดบ ดงตวอยาง 2550, 1 สงหาคม 3. Recipient หมายถง ผสมภาษณ ใหลงเหมอน การลง Author ขางตน 4. Publisher ใหลงชอสถานททใหสมภาษณ ดงตวอยาง บานพระอาทตย

Thesis ปรญญานพนธ วทยานพนธ หรอสารนพนธ ทงในรปสงตพมพ และอเลกทรอนกส

Author Year Title Thesis Type City University Research Notes Access Date URL

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 3. Title ลงชอปรญญานพนธ วทยานพนธ หรอสารนพนธ โดยไมตองทาเปนตวเอน และใสเครองหมายใด ๆ

62

4. Thesis Type ใหลงชอปรญญาบตรและสาขาวชา ดงตวอยาง ปรญญานพนธ ศศ.ม. (บรรณารกษศาสตร และสารสนเทศศาสตร) 5. City ใหลงชอจงหวดทสถาบนการศกษานนตงอย ไมตองใสเครองหมายใด ๆ ดงตวอยาง กรงเทพฯ 6. University ใหลงชอสถาบนการศกษา พรอมทงหนวยงานยอยทรบผดชอบ ดงตวอยาง บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย 7. Research Notes ใหลงขอมลเกยวกบการจดพมพ ถาม ดงตวอยาง ถายเอกสาร 8. Access Date กรณทเปนรปอเลกทรอนกส ใหลงวนทสบคน โดยใส วนท เดอน ป พ.ศ. ตามลาดบ ดงตวอยาง 1 สงหาคม 2550 7. URL กรณทเปนรปอเลกทรอนกส ใหใสทอยเวบไซต ดงตวอยาง http://oklib.swu.ac.th

63

ตาราง 5 รายละเอยดในการใสขอมลบรรณานกรม สาหรบรปแบบ SWU English แยกตามประเภทวสดทอางอง

ประเภทวสดทอางอง โครงสรางขอมลบรรณานกรม

ขอแนะนาในการใสขอมล บรรณานกรมวสดภาษาองกฤษ

Audiovisual Material โสตทศนวสด เชน VCD, CD, Cassette Tape, Videotape

Author Year Title Type Edition City Publisher

1. Author ใหใสเครองหมายจลภาคหลงชอสกล แลวตามดวยชอตนและชอกลาง ดงตวอยาง Brena, Romulo Martin - ถาเปนชอหนวยงานหรอนตบคคล ใหใสตามทปรากฏ พรอมทงใสเครองหมายมหพภาคและจลภาคตอทาย ดงตวอยาง The University of Queensland., - ถาเปนชอหนวยงานหรอนตบคคล ทมหนวยงานยอยดวย ใหใสหนวยงานใหญกอน ตามดวยเครองหมายมหพภาค เวน 2 ระยะ ตามดวยชอหนวยงานยอย แลวใสเครองหมายจลภาคตอทาย ดงตวอยาง The University of Queensland. Graduate Studies, - กรณทมผแตงมากกวา 2 คนขนไป ใหใสชอผแตงบรรทดละ 1 รายการ ดงตวอยาง Brena, Romulo Martin Beatle, Aim Brown, Su S. Tennant, Roy 2. Year ใหลงปทผลตหรอพมพ เปนป ค.ศ. โดยใสเพยงตวเลขไมตองใสเครองหมายใด ๆ เชน 2008 3. Title ใหลงชอหนงสอหรอวสดตามทปรากฏในหนาปกใน จะใชตวพมพเลกหรอใหญกได

64

รวมทงไมตองทาเปนตวเอนและใสเครองหมายใด ๆ 4. Type ใหลงประเภทวสด เชน VCD, CD, Cassette Tape, Video recording เปนตน 5. Edition ใหใสเฉพาะตวเลขลาดบท ตงแตการพมพ ครงท 2 เปนตนไป ดงตวอยาง 2nd 6. City ใหลงชอเมองทพมพ ไมตองใสเครองหมาย ใด ๆ เชน New York 7. Publisher ใหลงชอสานกพมพหรอบรษทผผลต ไมตองใสเครองหมายใด ๆ เชน John Wiley

Book หนงสอในรปสงตพมพ หนงสออเลกทรอนกส (E-Book) สงพมพทไมพมพเผยแพร หรอพมพไมเปนเลม เชน Sheets, Textbook รวมทงคาสงและประกาศของหนวยงาน

Author Year Title Type of work Edition City Publisher Series Title Access Date URL

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material - ยกเวน คาสงและประกาศ ใหใสวนท และเดอนดวย ดงตวอยาง 2550, 5 January 3. Title ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 4. Type of work ใหลงประเภทวสดเฉพาะสงพมพทไมพมพเผยแพรหรอพมพไมเปนเลม โดยใสประเภทวสด เชน Sheets เปนตน ไมตองใสเครองหมายใด ๆ 5. Edition ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 6. City ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material

65

7. Publisher ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 8. Series Title ใหลงชอชด (ถาม) ไมตองใสเครองหมายใด ๆ 9. Access Date ใหใชสาหรบหนงสออเลกทรอนกส โดยลงวนทสบคน คอ เดอน วนท ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ แลวตามดวย ป ค.ศ. ตามลาดบ ดงตวอยาง January 1, 2008 10. URL ใหใชสาหรบหนงสออเลกทรอนกส ใหใสทอยเวบไซต ดงตวอยาง http://oklib.swu.ac.th

Book Section สงพมพทมลกษณะ เปนการรวมบทความ หรอรวมเรองในเลมเดยวกน ไดแก สารานกรม รวมบทความวชาการ รวมบทคดยอ ปรญญานพนธ เอกสารประกอบการประชม หนงสองานศพ เปนตน โดยอางองเพยงบางเรอง บางบทหรอบางตอน

Author Year Title Book Title Editor Volume Pages Edition City Publisher

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 3. Title ใหลงชอบทความ จะใชตวพมพเลกหรอใหญ กได 4. Book Title ใหลงชอหนงสอตามทปรากฏในหนาปกใน จะใชตวพมพเลกหรอใหญกได ไมตองทาเปนตวเอนและใสเครองหมายใด ๆ 5. Editor คอบรรณาธการ ใหลงเหมอนการลงชอผแตง 6. Volume คอเลมทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 7. Pages คอหนาทอางอง ใหใสเพยงตวเลข

66

8. Edition ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 9. City ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 10. Publisher ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material

Edited Book หนงสอทแปลจากภาษาตางประเทศ

Editor Year Title Translator Edition City Publisher

1. Editor - ใหใสชอผเขยนเดม ถาไมม ใหใสชอผแปล แลวตามดวยคากากบตอนทาย “…, Translator” - ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 3. Title - ใหใสชอเรองทแปลแลวตามทปรากฏ ในหนาปกใน จะใชตวพมพเลกหรอใหญกได ไมตองทาเปนตวเอนและใสเครองหมายใด ๆ 4. Translator ใหใสชอผแปล โดยใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 5. Edition ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 6. City ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 7. Publisher ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material

Electronic Article บทความจากวารสาร และหนงสอพมพ ในรปแบบอเลกทรอนกส (E-Journal or

Author Year Title Periodical Title Volume

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใหลง ป ค.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยเดอนหรอฤด และวนท

67

E-Newspaper) Issue Pages Date Accessed URL

ตามลาดบ ดงตวอยาง 2006, August 1 2007, August 3. Title ใหลงชอบทความ จะใชตวพมพเลกหรอใหญ กได 4. Periodical Title ใหลงชอวารสารหรอชอหนงสอพมพ โดยพมพอกษรตวแรกเปนตวพมพใหญ ไมตองทาเปนตวเอนหรอใสเครองหมายใด ๆ 5. Volume คอปทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 6. Issue คอฉบบทหรอเลมทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 7. Pages คอหนาทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 8. Date Accessed ลงวนทสบคน คอ เดอน วนท ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ แลวตามดวย ป ค.ศ. ตามลาดบ ดงตวอยาง January 1, 2008 9. URL ใหใสทอยเวบไซต ดงตวอยาง http://oklib.swu.ac.th

Electronic Source แหลงขอมลอเลกทรอนกสประเภทเวบไซต เวบเพจ และโฮมเพจ

Author Year Title Access Date URL

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 3. Title ใหลงชอบทความ จะใชตวพมพเลกหรอใหญ กได ไมตองทาเปนตวเอนหรอใสเครองหมายใด ๆ

68

4. Access Date ใหลงวนทสบคน คอ เดอน วนท ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ แลวตามดวย ป ค.ศ. ตามลาดบ ดงตวอยาง January 1, 2008 5. URL ใหใสทอยเวบไซต ดงตวอยาง http://oklib.swu.ac.th

Film or Broadcast รายการวทยและโทรทศน

Director Year Released Title Series Title Distributor Running Time

1. Director - ใหลงชอผพดหรอผจดรายการ - ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year Released ใหลงวนทออกอากาศ โดยใส ป ค.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยวนท เดอน ตามลาดบ ดงตวอยาง 2007, 1 August 3. Title ใหลงชอเรองเฉพาะตอนทออกอากาศ จะใชตวพมพเลกหรอใหญกได 4. Series Title ใหลงชอรายการวทยหรอโทรทศน โดยพมพอกษรตวแรกเปนตวพมพใหญ ไมตองทาเปนตวเอนและใสเครองหมายใด ๆ 5. Distributor ใหลงชอสถานทออกอากาศ ดงตวอยาง NHK Station 6. Running Time ใหลงเวลาทออกอากาศ ดงตวอยาง 10.00-11.00 A.M.

69

Journal Article บทความวารสาร ในรปสงตพมพ

Author Year Title Journal Volume Issue Pages

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใหลง ป ค.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยเดอนหรอฤด และวนท ตามลาดบ ดงตวอยาง 2006, August 2007, August 1 3. Title ใหลงชอบทความ จะใชตวพมพเลกหรอใหญ กได 4. Journal ใหลงชอวารสารหรอชอหนงสอพมพ โดยพมพอกษรตวแรกเปนตวพมพใหญ ไมตองทาเปนตวเอนหรอใสเครองหมายใด ๆ 5. Volume คอปทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 6. Issue คอฉบบทหรอเลมทอางอง ใหใสเพยงตวเลข 7. Pages คอหนาทอางอง ใหใสเพยงตวเลข

Legal Rule or Regulation เอกสารทางกฏหมาย

Secondary Title Year Title Rule Number Section Number Pages

1. Secondary Title ใหลงชอกฎหมาย 2. Year ใหลง ป ค.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยเดอน วนท ตามลาดบ ดงตวอยาง 2007, August 1 3. Title ใหลงชอเอกสารทางกฎหมาย จะใชตวพมพเลกหรอใหญกได ไมตองทาเปนตวเอนและใสเครองหมายใด ๆ

70

4. Rule Number คอเลมท ใหใสเพยงตวเลข 5. Section Number คอตอนท ใหใสเพยงตวเลข 6. Pages คอหนาทอางอง ใหใสเพยงตวเลข

Newspaper Article บทความหนงสอพมพ ในรปสงตพมพ

Reporter Year Title Newspaper Pages

1. Reporter หมายถงผเขยนขาวหรอรายงานขาว ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใหลง ป ค.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวยเดอน วนท ตามลาดบ ดงตวอยาง 2007, August 1 3. Title ใหลงชอบทความหรอชอหวขอในคอลมน จะใชตวพมพเลกหรอใหญกได 4. Newspaper ใหลงชอหนงสอพมพ โดยพมพอกษรตวแรกเปนตวพมพใหญ ไมตองทาเปนตวเอนหรอ ใสเครองหมายใด ๆ 5. Pages คอหนาทอางอง ใหใสเพยงตวเลข

Personal Communication การสมภาษณ

Author Year Recipient Publisher

1. Author หมายถงผใหสมภาษณ ใหใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year หมายถง วนเดอนปทใหสมภาษณ ใหลง ป ค.ศ. ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ ตามดวย วนท เดอน ตามลาดบ ดงตวอยาง

71

2006, 3 May 3. Recipient หมายถง ผสมภาษณ ใหลงเหมอน การลง Author ขางตน 4. Publisher ใหลงชอสถานททใหสมภาษณ ดงตวอยาง Vanit Building

Thesis ปรญญานพนธ วทยานพนธ หรอสารนพนธ ทงในรปสงตพมพ และอเลกทรอนกส

Author Year Title Thesis Type City University Research Notes Access Date URL

1. Author ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 2. Year ใชหลกเดยวกนกบ Audiovisual Material 3. Title ลงชอปรญญานพนธ วทยานพนธ หรอสารนพนธ จะใชตวพมพเลกหรอใหญกได ไมตองทาเปนตวเอนและใสเครองหมายใด ๆ 4. Thesis Type ลงชอปรญญาบตรและสาขาวชา ดงตวอยาง Dissertation, Ph.D. (Library and Information Science) 5. City ใหลงชอเมองทสถาบนการศกษานนตงอย ไมตองใสเครองหมายใด ๆ ดงตวอยาง Georgia 6. University ใหลงชอสถาบนการศกษา พรอมทงหนวยงานยอยทรบผดชอบ ดงตวอยาง Graduate School, Georgia State University 7. Research Notes ใหลงขอมลเกยวกบการจดพมพ ถาม ดงตวอยาง Photocopied 8. Access Date

72

กรณทเปนรปอเลกทรอนกส ใหลงวนทสบคน คอ เดอน วนท ตามดวยเครองหมายจลภาค เวน 1 ระยะ แลวตามดวย ป ค.ศ. ตามลาดบ ดงตวอยาง January 1, 2008 9. URL กรณทเปนรปอเลกทรอนกส ใหใสทอยเวบไซต ดงตวอยาง http://oklib.swu.ac.th

จากการวจย พบวา โปรแกรมเอนดโนตไมสามารถรองรบวสดอางองจานวน 2 ประเภท คอ วสดยอสวน (Microform) และฐานขอมลซดรอม เนองจากเปนวสดทลาสมย และมการใช ไมแพรหลายนก หากตองการสรางบรรณานกรมดวยโปรแกรมเอนดโนต ใหประยกตใช ดงน กรณทเปนวสดยอสวน ไดแก ไมโครฟลมและไมโครฟช ใหเลอกใชรปแบบตามรปแบบวสดเดมทแปลงมา เชน บทความ หนงสอ ปรญญานพนธ เปนตน แลวใหพมพแกไขเพมเตม เมออยในเอกสารเวรด โดยใสประเภทของวสดยอสวนกากบไวในวงเลบ ตามหลงรายการชอเรอง ดงตวอยาง พรสข ปรวตรวรวฒ (2526). การวเคราะหการอางถงวารสารของวทยานพนธสาขาวชา

เศรษฐศาสตร. (ไมโครฟลม). วทยานพนธ อ.ม. (บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

สวนฐานขอมลซดรอม ใหเลอกใชรปแบบตามรปแบบวสดเดมทแปลงมา เชน บทความ หนงสอ ปรญญานพนธ เปนตน แลวใหพมพแกไขเพมเตมเมออยในเอกสารเวรด โดยเตมตอทายรายการบรรณานกรมดวยคาวา Retrieved from แลวตามดวยชอฐานขอมลซดรอม พรอมชวงป หรอเลขทะเบยน ดงตวอยาง Brock Kathy Thomas. (1993). Developing Information Literacy through the Information

Intermediary Process: A Model for School Library Media Specialists. Dissertation, Ph.D. (Library and Information Science). Georgia: Georgia State University. Retrieved from DAO (1993-1994)

แตสาหรบปรญญานพนธจากฐานขอมลซดรอมของสานกหอสมดกลาง มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ จะเขยนแตกตางออกไป โดยกาหนดใหตอทายรายการบรรณานกรมดวย วนเดอนปทสบคนและชอฐานขอมลซดรอม ดงนนสามารถใชรปแบบการเขยนบรรณานกรม ของปรญญานพนธในรปอเลกทรอนกสได ดงตวอยาง

73

ฟองจนทร เพชรมาก. (2529). การวเคราะหการอางองวารสารในปรญญานพนธการศกษา มหาบณฑตสาขาวชาศกษาศาสตร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สบคนเมอ 9 กรกฎาคม 2550, จาก ฐานขอมลปรญญานพนธ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ขอจากดในการใชโปรแกรมเอนดโนต จากการวจยยงพบวา มขอจากดในการประยกตใชโปรแกรมเอนดโนตกบรปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ดงรายละเอยดตอไปน 1. อกษรยอในรายการชอเรองภาษาองกฤษ ตามรปแบบทถกตอง อกษรยอในรายการชอเรองภาษาองกฤษจะตองใชตวพมพใหญทงหมด แตปรากฏวา โปรแกรมเอนดโนตจะแปลงชอเรองเปนตวพมพใหญเฉพาะอกษรตวแรกเทานน แมวาจะพมพใสในฐานขอมลเปนตวพมพใหญทงหมดกตาม ดงนนใหแกปญหาน โดยพมพแกไขเมออยในเอกสารเวรดแลว 2. ชอเรองทเปนภาษาตางประเทศ เชน ภาษาฝรงเศส โปรแกรมเอนดโนตจะแปลงชอเรองทเปนภาษาองกฤษใหเปนตวพมพใหญ เฉพาะอกษรตวแรกของคาสาคญ โดยจะยกเวนเฉพาะ คาบพบท คาสนธาน และคานาหนานาม ในภาษาองกฤษเทานน หากนามาใชกบชอเรองทมคาในภาษาตางประเทศอน ๆ เชน ภาษาฝรงเศส โปรแกรมจะไมสามารถแยกไดวาคาใดเปนบพบท คาสนธาน หรอคานาหนานาม ตวอยางเชน คาวา pour โปรแกรมจะแปลงอกษรตวแรกเปนตวพมพใหญ ดงนนใหแกไขปญหาน โดยพมพแกไขเมออยในเอกสารเวรดแลว 3. ชอวารสารและชอหนงสอพมพทเปนภาษาองกฤษ โปรแกรมเอนดโนตไมสามารถแปลงชอวารสารและชอหนงสอพมพ ทเปนภาษาองกฤษใหเปนตวพมพใหญเฉพาะอกษรตวแรก ดงนนการพมพขอมลในสวนน จาเปนตองพมพใหถกตอง หรอจะแกไขหลงจากทอยในเอกสารเวรดแลว แตถาเปนการถายโอนขอมลมาจากฐานขอมลออนไลน ปรากฏวาขอมลถกตองสมบรณ นาไปใชไดทนทโดยไมตองแกไข 4. การลงรายการชอผแตงสาหรบหนงสอแปล กรณทเปนหนงสอแปลทแปลเปนภาษาไทย พบวา สวนใหญมชอผแตงเดมทมใช คนไทย แตเปนชาวตางประเทศ ตามรปแบบทถกตอง กาหนดใหใสนามสกลกอนแลวตามดวยเครองหมายจลภาค แลวจงตามดวยชอตน แตเมอใชรปแบบ SWU Thai สาหรบหนงสอภาษาไทย ปรากฏวารปแบบบรรณานกรมจะออกมาในรปแบบของการลงชอผแตงคนไทย จงไมถกตอง ดงนน ใหแกปญหาน โดยใสเครองหมายจลภาคหลงนามสกลเมออยในเอกสารเวรดแลว

74

5. การใชคาสง Insert Selected Citation(s) เมอใชควบคกบโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด จะพบปญหาดงนคอ 5.1 ชอเรองทเปนภาษาไทยจะปรากฏเปนตวอกษรปกต ผใชตองแปลงเปนตวเอน หรอตวเขมทละรายการ ทาใหเสยเวลามาก 5.2 รายการบรรณานกรมทมแหลงเชอมโยงอนเทอรเนต (URL link) จะแสดงการเชอมโยงโดยขดเสนใต ซงไมถกตอง ผใชตองลบการเชอมโยงทละรายการ ทาใหเสยเวลามาก 5.3 โปรแกรมไมสามารถจดเรยงรายการบรรณานกรมภาษาไทยตามลาดบอกษร ก – ฮ ไดถกตองเตมรอย ผใชจาเปนตองตรวจสอบความถกตองอกครงกอนนาไปใชงาน 6. การใชคาสง Copy Formatted เมอใชควบคกบโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด แมวาจะไดรปแบบตวอกษรเอนทถกตองแตจะพบปญหาเดยวกบการใชคาสง Insert Selected Citation(s) นนคอ ไมสามารถจดเรยงรายการบรรณานกรมไดถกตองสมบรณ โดยเฉพาะอยางยงรายการบรรณานกรมภาษาไทย ตลอดจนพบวา ถามรายการบรรณานกรมทขนตนดวยชอผแตงอยปะปนกบรายการบรรณานกรมทขนตนดวย ชอเรอง ซงคาดวาลกษณะนมจานวนไมมาก สวนใหญมกจะมชอผแตง ทงน โปรแกรม จะแยกรายการทขนตนดวยชอเรอง แลวจดเรยงไวในสวนตน พรอมทงจดเรยงรายการทขนตน ดวยชอผแตงตอทาย อยางไรกตามผใชจาเปนตองตรวจสอบอกครงหรอจดเรยงใหมใหถกตอง 7. การเวนระยะและการใชเครองหมายวรรคตอนไมถกตอง พบวามสาเหตมาจากการพมพหรอแกไขขอมล แลวเกดชองวางททายขอมล ซงมผลตอการเวนระยะและเครองหมายวรรคตอนทไมถกตอง ทงนใหแกปญหาโดยเขาไปตรวจสอบรายการนน ๆ วามชองวางเกดขนทสวนทายของขอมลรายการนนหรอไม ถาพบวามชองวาง กใหลบออก 8. โปรแกรมไมสามารถตดคาทายบรรทดในบรรณานกรมภาษาไทยไดถกตอง ถารายการบรรณานกรมมความยาวมากกวา 1 บรรทด โปรแกรมไมสามารถตด คาทายบรรทดของรายการบรรณานกรมไดถกตอง ทาใหเสยความหมาย ขาดความเหมาะสมและสวยงาม โดยเฉพาะอยางยง ชอเฉพาะ ตวอยางเชน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ดงนน ใหปรบแกไขเมออยในเอกสารเวรดแลว 9. โปรแกรมไมรองรบการสรางบรรณานกรมของวสดยอสวน วสดยอสวน ไดแก ไมโครฟลมและไมโครฟช ซงเปนวสดทไมแพรหลายในปจจบน ทงน หากตองการสรางบรรณานกรม ใหเลอกใชรปแบบตามรปแบบวสดเดมทแปลงมา เชน บทความ หนงสอ ปรญญานพนธ เปนตน แลวใหพมพแกไขเมออยในเอกสารเวรดแลว โดยใหใสประเภทของวสดยอสวนกากบไวในวงเลบตามหลงรายการชอเรอง

75

10. โปรแกรมไมรองรบการสรางบรรณานกรมของฐานขอมลซดรอม ฐานขอมลซดรอมเปนแหลงขอมลอเลกทรอนกสประเภทหนง ซงเปนวสด ทไมแพรหลายในปจจบน แตกยงมใชอยในบางหองสมด ทงน หากตองการสรางบรรณานกรม ใหเลอกใชรปแบบตามรปแบบวสดเดมทแปลงมา เชน บทความ หนงสอ ปรญญานพนธ เปนตน แลวใหพมพแกไขเมออยในเอกสารเวรด โดยเตมตอทายดวยคาวา Retrieved from แลวตามดวย ชอฐานขอมลซดรอม พรอมชวงปหรอเลขทะเบยน แตในขณะท ปรญญานพนธจากฐานขอมลซดรอมของสานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จะตองใสขอมลเกยวกบวนเดอนป ทสบคนและชอฐานขอมลซดรอม ซงสามารถใชรปแบบของปรญญานพนธในรปอเลกทรอนกสได

2. แนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 การใชแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายการสบคนฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศ ของหองสมดโดยผานโปรแกรมเอนดโนต มประโยชนตอการสบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดอยางสะดวกและรวดเรว สาหรบแฟมขอมลการเชอมตอเครอขาย (Connection files) ของหองสมดในตางประเทศจะแนบมากบตวโปรแกรมเอนดโนต แตสาหรบหองสมดในประเทศไทย ยงไมมการสรางหรอพฒนาขนใช ดงนนจากการวจยน ผวจยจงดาเนนการสารวจขอมล สาหรบการสรางแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายจากเวบไซตของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ รวมทงสงแบบสารวจขอขอมลจากหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ รวมทงสน 80 แหง แลวนาขอมลมาใชสรางแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ในโปรแกรมเอนดโนต หลงจากนนดาเนนการทดลองเชอมตอเครอขาย สบคน และถายโอนขอมลบรรณานกรม พรอมทงปรบปรงแกไขเพอใหการถายโอนขอมลมประสทธภาพและไดขอมลทสมบรณมากทสด ตลอดจนเพอใหแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ มประสทธภาพมากยงขน ไดนาเสนอการใชแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ใหผเชยวชาญและนสตบณฑตศกษากลมเดยวกนไดทดลองใช หลงจากนน ผวจยนาผลการตรวจสอบและขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไขแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ พรอมทงตรวจสอบความถกตองอกครง จนในทสดไดผลสรป ดงตารางตอไปน

76

ตาราง 6 สภาพการเชอมตอเครอขายฯ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ

จานวนทงหมด สภาพการเชอมตอ โดยใชมาตรฐาน

Z39.50

หองสมดมหาวทยาลย

ของรฐ

หองสมดมหาวทยาลยเทคโนโลย ราชมงคล

หองสมด มหาวทยาลย

ราชภฏ จานวน รอยละ

สบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดทงภาษาไทยและองกฤษ

10 - 3 13 16.25

สบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดเฉพาะภาษาองกฤษ

4 - 1 5 6.25

ยงไมพรอมเปดใหบรการ

7 5 13 25 31.25

ไมสามารถเชอมตอได

5 2 13 20 25

ขอมลการเชอมตอ ไมครบถวน

5 2 10 17 21.25

Total 31 9 40 80 100

จากตาราง 6 สามารถสรปไดดงน 1. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ จานวนมากทสดถง 25 แหง คดเปนรอยละ 31.25 ทยงไมพรอมเปดใหบรการการสบคนโดยใชมาตรฐาน Z39.50 สวนใหญเปนหองสมดมหาวทยาลยราชภฏ มจานวน 13 แหง รองลงมาเปนหองสมดมหาวทยาลยของรฐ มจานวน 7 แหง และทเหลออก 5 แหง เปนหองสมดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล 2. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ จานวนมากถง 20 แหง คดเปนรอยละ 25 ทไมสามารถเชอมตอเครอขายฯ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ในโปรแกรมเอนดโนตได สวนใหญ เปนหองสมดมหาวทยาลยราชภฏ มจานวน 13 แหง รองลงมาเปนหองสมดมหาวทยาลยของรฐ มจานวน 5 แหง และทเหลออก 2 แหง เปนหองสมดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล 3. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ จานวนมากถง 17 แหง คดเปนรอยละ 21.25 ทใหขอมลการเชอมตอไมครบถวน สวนใหญเปนหองสมดมหาวทยาลยราชภฏ มจานวน 10 แหง

77

รองลงมาเปนหองสมดมหาวทยาลยของรฐ มจานวน 5 แหง และอก 2 แหง เปนหองสมดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล 4. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ เพยง 13 แหง คดเปนรอยละ 16.25 ทสามารถสบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดทงภาษาไทยและองกฤษ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ในโปรแกรมเอนดโนตได สวนใหญเปนหองสมดมหาวทยาลยของรฐ มจานวน 10 แหง นอกนนทเหลอ 3 แหง เปนหองสมดมหาวทยาลยราชภฏ 5. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ เพยง 5 แหง คดเปนรอยละ 6.25 ทสบคน และถายโอนขอมลบรรณานกรมไดเฉพาะภาษาองกฤษ สวนใหญเปนหองสมดมหาวทยาลยของรฐ มจานวน 4 แหง ทเหลออก 1 แหงเปนหองสมดมหาวทยาลยราชภฏ ทงน จากผลการสารวจ ผวจยสามารถนาขอมลมาใชสรางแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐไดทงหมด 20 แฟม โดยจาแนกเปนแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ทสามารถสบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดทงภาษาไทยและองกฤษ จานวน 15 แฟม ตามตาราง 7 และแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ทสามารถสบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดเฉพาะภาษาองกฤษ จานวน 5 แฟม ตามตาราง 8 ดงตอไปน

ตาราง 7 แฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ (สบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดทงภาษาไทยและองกฤษ)

ชอหองสมด ชอแฟมขอมล

(Connection Files)

1. สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลย ราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

BSRU

2. สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลย ราชภฏบรรมย

BRU

3. สานกวทยบรการ มหาวทยาลยขอนแกน KKU

4. ศนยบรรณสารและสอการศกษา มหาวทยาลยแมฟาหลวง MFU

5. หอสมดกลาง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย MCU

6. สานกบรรณสารการพฒนา สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร NIDA_Book NIDA_Article

7. สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลย ราชภฏสกลนคร

SNRU

8. สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร SWUP

9. หอสมดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ องครกษ SWUO

78

10. สานกบรรณสารสนเทศ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช STOU

11. ศนยบรรณสารและสอการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร SUT

12. สานกหอสมด มหาวทยาลยทกษณ TSU

13. สานกหอสมด มหาวทยาลยธรรมศาสตร TU_Book TU_Article

ตาราง 8 แฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ

(สบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดเฉพาะภาษาองกฤษ)

ชอหองสมด ชอแฟมขอมล

(Connection Files)

1. สานกหอสมด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร KU

2. สานกหอสมดกลาง สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหาร ลาดกระบง

KMITL

3. สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

KMUTT

4. สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยรามคาแหง RU

5. สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลย ราชภฏเทพสตร ลพบร

TRU

จากตาราง 7 และ 8 ขางตน แฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ จานวน 18 แหง มรายละเอยดขอมลทใชสรางแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ดงรายละเอยดในตาราง 9

ตาราง 9 ขอมลสาหรบสรางแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ

ชอ

หองสมด

(Library

Name)

ชอโปรแกรม

หองสมด

(System

Name)

ชอเครองแมขาย

(Server)

ทอยของเครองแมขายหรอ

ไอพแอดเดรส

(Server Address)

ฐานขอมล

(Database)

ชอฐานขอมล

(Database

Name)

ชองทาง

(Port ID)

BRU VTLS Sunfire 210 opac.bru.ac.th vtls01 default 1111

BSRU VTLS book.bsru.ac.th book.bsru.ac.th vtls default 1111

KKU Innopac kkulib.kku.ac.th kkulib.kku.ac.th innopac innopac 210

79

KMITL Innopac 161.246.37.11 161.246.37.11 innopac innopac 210

KMUTT Innopac kmittlib.lib.kmutt.ac.th kmittlib.lib.kmutt.ac.th innopac innopac 210

KU Innopac 158.108.80.5 158.108.80.5 innopac innopac 210

MCU VTLS Sun Fire V240 vtls.mcu.ac.th vtls01 default 1111

MFU VTLS lib.mfu.ac.th lib.mfu.ac.th vtls default 1111

Horizon

(Book) 202.28.16.20 202.28.16.20 horizon nida 210

NIDA Horizon

(Thai

Journal

Index)

library1.nida.ac.th library1.nida.ac.th horizon nida 210

RU Innopac library.lib.ru.ac.th library.lib.ru.ac.th innopac innopac 210

SNRU VTLS 202.29.24.61 202.29.24.61 clas01 default 1111

STOU VTLS 202.28.103.52 202.28.103.52 vtls default 1111

SUT Horizon 203.158.6.4 203.158.6.4 horizon hzndb 210

SWUO Horizon okdb okipac.swu.ac.th horizon hzndb 210

SWUP Horizon lib.swu.ac.th library.swu.ac.th horizon hzndb 210

TRU Horizon library.tru.ac.th library.tru.ac.th horizon hzndb 210

TSU Horizon lib.tsu.ac.th lib.tsu.ac.th horizon hzndb 210

Horizon

(Book) search.library.tu.ac.th search.library.tu.ac.th horizon hzndb 210

TU

Horizon

(Thai

Journal

Index)

index.library.tu.ac.th index.library.tu.ac.th horizon hzndb 210

80

จากตาราง 9 หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐทง 18 แหงมชอเตม ดงตาราง 10

ตาราง 10 ชอเตมของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ

ชอยอ ชอเตม

BRU สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏบรรมย (Buriram Rajabhat University, Academic Resource Center & Information Technology, Buriram Province)

BSRU

สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏ บานสมเดจเจาพระยา (Bansomdej Chaopraya Rajabhat University, Academic Resource Center & Information Technology, Bangkok)

KKU สานกวทยบรการ มหาวทยาลยขอนแกน (Khon Kaen University, Instructional Resources Center, Khon Kaen Province)

KMITL สานกหอสมดกลาง สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร ลาดกระบง (King Mongkut’s Institute of Technology, Chaokhun Taharn Lan Krabang, Central Library, Bangkok)

KMUTT สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร (King Mongkut’s University of Technology, Thonburi, Library and Documentation Center, Bangkok)

KU สานกหอสมด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (Kasetsart University, Main Library, Bangkok)

MC หอสมดกลาง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย (Mahachulalongkorn Rajwittayalai University, Central Library, Bangkok)

MFU ศนยบรรณสารและสอการศกษา มหาวทยาลยแมฟาหลวง (Mae Fah Luang University, the Learning Resources and Education Media Center, Chaingrai Province)

NIDA สานกบรรณสารการพฒนา สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (National Institute of Development Administration (NIDA), Library and Information Center, Bangkok)

RU สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยรามคาแหง (Ramkhamhaeng University Library, Bangkok)

81

SNRU สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร (Sakon Nakhon Rajabhat University, Academic Resource Center & Information Technology, Sakon Nakhon Province)

STOU สานกบรรณสารสนเทศ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (Sukhothai Thammatirat Open University, Office of Documentation and Information, Nonthaburi Province)

SUT ศนยบรรณสารและสอการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (Suranaree University of Technology, The Center for Library Resources and Educational Media, Nakhon Ratchasima Province)

SWUO หอสมดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ องครกษ (Srinakharinwirot University, Ongkharak Library, Nakhonnayok Province)

SWUP สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (ประสานมตร) (Srinakharinwirot University, Central Library, Bangkok)

TRU สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร (Thepastri Rajabhat University, Academic Resource Center & Information Technology, Lopburi Province)

TSU สานกหอสมด มหาวทยาลยทกษณ (Taksin University Library, Songkla Province)

TU สานกหอสมด มหาวทยาลยธรรมศาสตร (Thammasat University Library, Bangkok)

นอกจากน การศกษาวจยยงพบปญหาทนาสนใจเกยวกบการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ดงรายละเอยดตอไปน 1. ในปจจบน หองสมดสวนใหญจะใสขอมลการพมพครงท 1 ในฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมด ดงนนเวลาถายโอนมา จะไดขอมลในสวนนดวย ซงตามรปแบบ ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กาหนดใหใสเฉพาะการพมพครงท 2 ขนไป ทาใหเสยเวลา ลบขอมล 2. ฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ ทสามารถเชอมตอได จานวน 18 แหงนน ปรากฏวาทกแหงใชมาตรฐานมารค (MARC) ในการสรางขอมลบรรณานกรม จากการวจย พบวา การถายโอนขอมลยงไมถกตองหรอสมบรณ โดยเฉพาะอยางยงขอมลบรรณานกรมของวสดภาษาไทย ดงตอไปน

82

2.1 ขอมล Tag 008 ในสวนทเปนปพมพ หองสมดสวนใหญใสป พ.ศ. ทงน โปรแกรมเอนดโนตไมสามารถรองรบป พ.ศ. ทาใหไมสามารถถายโอนขอมลในสวนนได ผวจยแกปญหาโดยการปรบแกโครงสรางการถายโอนในแฟมเชอมตอเครอขายฯ โดยปรบใชขอมลใน Tag 260 ใหถายโอนไปไวทรายการโนต ผใชสามารถนาไปปรบเปลยนแกไขในภายหลงได อยางไรกตาม มหองสมดเพยง 2 แหงเทานน ทใสขอมลเปน ป ค.ศ. คอ สานกบรรณสารสนเทศ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช และหอสมดกลาง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย 2.2 แฟมเชอมตอเครอขายฯ มโครงสรางขอมลมารคไมครบถวน ขาดขอมล บางรายการทมประโยชนตอการวจย เชน Tag 040 ชอหองสมด, Tag 246 ชอเรองอน ๆ, Tag 505 สารบญ, Tag 856 การเชอมโยงแหลงขอมลอเลกทรอนกส เปนตน ผวจยไดทดลองสบคน และถายโอนขอมล ประกอบกบไดรบคาแนะนาจากผเชยวชาญ ใหปรบปรงโครงสรางขอมลมารค ในแฟมเชอมตอเครอขายฯ ใหสามารถถายโอนขอมลไดครบถวนมากทสด 3. ฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐใสขอมล ไมครบถวน ทาใหผถายโอนขอมล ไดรบขอมลไมครบถวนหรอขาดขอมลสาคญบางสวนไป เชน 3.1 จงหวดหรอชอเมองทพมพและชอสถาบนทรบผดชอบในการพมพ พบวา บางหองสมดไมใสขอมลเหลานในรายการบรรณานกรมของปรญญานพนธ วทยานพนธ หรอสารนพนธ

3.2 ชอผแตงและชอเรองภาษาองกฤษของปรญญานพนธ วทยานพนธ หรอสารนพนธทเรยบเรยงเปนภาษาไทย พบวา หองสมดบางแหงใสแตชอผแตงและชอเรอง ทเปนภาษาไทยเทานน บางแหงใสชอเรองทเปนภาษาองกฤษดวย แตไมใสชอผแตง ทเปนภาษาองกฤษ ทาใหเกดปญหาสาหรบผทเขยนบทความหรอทาวจยเปนภาษาองกฤษ จะตองเสยเวลาคนหาชอผแตงและชอเรองภาษาองกฤษจากแหลงสารสนเทศอน ๆ เพมเตม 4. ฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐใสขอมล ไมถกตอง เชน สะกดคาไมถกตอง ทาใหไดรบขอมลผดพลาด ผใชตองเสยเวลาตรวจตวสะกด และแกไขขอมล 5. การถายโอนขอมลบรรณานกรมของบทความวารสารภาษาไทยไมถกตอง ตามรปแบบ กลาวคอ ในสวนทเปนชอวารสาร ปท ฉบบท และหนา จะปรากฏอยในรายการโนต ผวจยไดปรบแกโครงสรางขอมลมารคในแฟมเชอมตอเครอขายฯ สามารถปรบแกไขใหชอวารสาร ถกถายโอนไปยงรายการชอวารสารไดถกตอง แตสาหรบ ปท ฉบบท และหนา ไมสามารถปรบ หรอแกได ตองแกไขแตละรายการหลงจากโอนมาแลว แตเมอเปรยบเทยบกบการถายโอนขอมลบรรณานกรมของบทความวารสารภาษาตางประเทศจากฐานขอมลออนไลน ปรากฏวา การถายโอนจากฐานขอมลออนไลนสามารถดงขอมลบรรณานกรมของบทความมาไดครบถวนและถกตอง 6. การถายโอนขอมลบรรณานกรมจากฐานขอมลออนไลนทชอวา ProQuest พบวา ขอมลบรรณานกรมของปรญญานพนธหรอวทยานพนธสวนใหญ จะไมปรากฏชอสาขา หรอวชาเอก และไมปรากฏชอหนวยงานยอยทรบผดชอบ แตจะปรากฏเฉพาะชอปรญญา ชอเมอง

83

และชอมหาวทยาลยเทานน ทาใหผใชตองคนหาสาขาวชาและชอหนวยงานยอยทรบผดชอบ จากหนาปกของตวเลม เอกสารฉบบเตม หรอจากแหลงตาง ๆ เพมเตม 7. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐสวนใหญอยในระหวางการเรมพฒนาระบบหองสมดอตโนมตและยงไมพรอมทจะเปดบรการสบคนผานมาตรฐาน Z39.50 8. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐบางแหงยงไมตระหนกถงประโยชน ของการเชอมตอเครอขายฯ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 แตเขาใจวาเปนขอมลทสาคญ ควรเกบเปนความลบหรอไมควรเผยแพร เชน เลขไอพแอสเดรส (IP Address) ชอฐานขอมล เปนตน หองสมดบางแหงปดชองทางการเขาออกของการเชอมตอ (Port) หรอตดตงไฟลวอลล (Firewall) ปองกนอยางเขมแขงมาก ทาใหผใชหองสมดไมสามารถเชอมตอ สบคน หรอถายโอนขอมลบรรณานกรมตามทตองการได 9. มหาวทยาลยบางแหงไมเปดชองทางการเขาออกของการเชอมตอสาหรบการใชเครอขายไรสาย (Wireless Network) ทาใหผใชโปรแกรมเอนดโนตไมสามารถสบคนฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดได

ประโยชนและการนาผลการวจยไปใช จากการศกษาวจย ผใชโดยเฉพาะอยางยงนสตบณฑตศกษา มความเหนวา โปรแกรมเอนดโนตมประโยชนเออตอผใชทไมมพนฐานในการจดทาหรอสรางรายการบรรณานกรม เนองจากโปรแกรมเอนดโนตสามารถจดเกบขอมลบรรณานกรมไดเปนจานวนมาก ทงจากวธการถายโอนขอมลจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของกลมหองสมดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และถายโอนขอมลจากเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษา ของรฐทวประเทศไทย รวมทง จากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดในตางประเทศ นอกจากนยงสามารถสบคนและถายโอนขอมลจากฐานขอมลออนไลนตาง ๆ ไดอยางสะดวกรวดเรว โดยไมตองเสยเวลาพมพรายการบรรณานกรมทละรายการ อกทงยงสามารถเชอมตอและทางานรวมกบโปรแกรมไมโครซอฟตเวรดไปพรอม ๆ กนได ชวยใหประหยดเวลาในการทางาน โดยเฉพาะอยางยงในชวงการทาปรญญานพนธและสารนพนธ ในขณะเดยวกน นสตระดบ ปรญญาตรของทกคณะวชาหรอทกสาขาวชาของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กสามารถนาไปใชในการทารายงานและโครงงานตาง ๆ ไดดวย ในสวนของภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดรบประโยชนในแงของการนาไปใชประกอบการเรยนการสอน ในบทท 10 วาดวยเรอง “อญประภาษ การอางอง และบรรณานกรม” ของรายวชาศกษาทวไป บส 101 ทกษะการรสารสนเทศ (LIS101 Information Literacy Skills) ซงนสตระดบปรญญาตร ชนปท 1 ทกคนตองลงทะเบยนเรยนและสอบผานรายวชาน มจานวนทงหมดประมาณ 4,000 คน ตอป

84

สาหรบบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดรบประโยชนทางออม คอ ถานสตบณฑตศกษานาผลการวจยไปใชอยางแพรหลาย จะชวยลดภาระในการตรวจสอบรปแบบการเขยนบรรณานกรมหรอการอางองในปรญญานพนธและสารนพนธไดอยางมาก สวนกลมหองสมดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สามารถชวยลดภาระของหองสมด ในการสอนหรอฝกอบรมเกยวกบการเขยนบรรณานกรมหรอการอางอง สดทาย มหาวทยาลยและสถาบนการศกษาอน ๆ ในประเทศไทยสามารถนารปแบบ บรรณานกรมของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ รวมทงการเชอมตอเครอขายการสบคนฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดจากผลงานวจยนไปใชหรอพฒนาตอไดในอนาคต

บทท 5 สรปผลการวจย

อภปรายผล และขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย การวจยนมงศกษาการใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 เพอนามาประยกตใช กบการจดการบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยเนนประเภทสงพมพ และวสดตาง ๆ ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ รวมทงการศกษาแนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐทวประเทศไทย จานวนทงหมด 80 แหง โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ทงน สามารถสรปผลการวจยได 2 ประเดน ดงน 1. รปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

2. แนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 1. รปแบบบรรณานกรมในแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จาก “คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ฉบบพมพครงท 2 ป พ.ศ. 2547 ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผวจยไดศกษาและสรางรปแบบบรรณานกรมทเหมาะสม ตามแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒโดยใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 ทาใหไดรปแบบบรรณานกรมจานวน 2 รปแบบ คอ 1. SWU Thai ใชสาหรบการสรางบรรณานกรมวสดภาษาไทย 2. SWU English ใชสาหรบการสรางบรรณานกรมวสดภาษาองกฤษ ทง 2 รปแบบ ใชกบการอางองวสดไดหลากหลาย ทงหมด 12 ประเภท ดงน 1. Audiovisual Material หมายถง โสตทศนวสด เชน ภาพยนตร ภาพเลอน ภาพนง วดทศน แผนท เทปตลบ แผนเสยง แผนซด 2. Book หมายถง หนงสอในรปสงตพมพ หนงสออเลกทรอนกส (E-Book) สงพมพทไมพมพเผยแพรหรอพมพไมเปนเลม เชน เอกสารประกอบการสอน เอกสารคาสอน แผนพบ Sheets 3. Book Section หมายถง สงพมพทมลกษณะเปนการรวมบทความหรอรวมเรองในเลมเดยวกน ไดแก สารานกรม รวมบทความวชาการ รวมบทคดยอปรญญานพนธ เอกสารประกอบการประชม หนงสองานศพ เปนตน โดยอางองเพยงบางเรอง บางบทหรอบางตอน 4. Edited Book หมายถง หนงสอทแปลจากภาษาตางประเทศ

86

5. Electronic Article หมายถง บทความจากวารสารและหนงสอพมพในรปแบบอเลกทรอนกส (E-Journal or E-Newspaper) 6. Electronic Source (Web Page) หมายถง แหลงขอมลอเลกทรอนกส ประเภทเวบไซต เวบเพจ และโฮมเพจ 7. Film or Broadcast หมายถง รายการวทยและโทรทศน 8. Journal Article หมายถง บทความวารสารในรปสงตพมพ 9. Legal Rule or Regulation หมายถง ราชกจจานเบกษา และเอกสาร ทางกฎหมาย 10. Newspaper Article หมายถง บทความหนงสอพมพในรปสงตพมพ 11. Personal Communication หมายถง การสมภาษณ 12. Thesis หมายถง ปรญญานพนธ วทยานพนธ หรอสารนพนธ ทงในรป สงตพมพและอเลกทรอนกส

ทงน ผวจยไดทดลองใชและปรบปรงแกไขใหถกตองและสมบรณมากทสด ดวยความรวมมอและชวยเหลอจากผเชยวชาญในสาขาวชามนษยศาสตร สงคมศาสตร ศกษาศาสตร รวมทงผเชยวชาญจากสานกหอสมดกลางและบณฑตวทยาลย ตลอดจนนสต ระดบบณฑตศกษา ในการทดลองใชและการแสดงความคดเหน รวมทงขอเสนอแนะในการปรบปรงรปแบบใหถกตองครบถวนมากทสด สดทายผวจยตรวจสอบและปรบปรงแกไขใหสมบรณทสด จากการวจยพบวา ทงรปแบบ SWU Thai และ SWU English สามารถรองรบ การสรางบรรณานกรมในรปแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒไดคอนขางมาก ยกเวน วสดอางอง 2 ประเภททไมรองรบ คอ วสดยอสวนและฐานขอมลซดรอม ซงเปนวสดทลาสมย และมการใชไมแพรหลาย ทงน ในการใชรปแบบทง 2 รปแบบนน ผใชไมจาเปนตองคานงถง การใสเครองหมายวรรคตอนใด ๆ ผใชเพยงแตเรยนรลกษณะของขอมลและวธการใสขอมลทถกตองเทานน แตอยางไรกตาม ผลการวจยพบวา ยงคงมขอจากดในการใชรปแบบ SWU Thai และ SWU English ดงน 1. ในรายการชอเรองภาษาองกฤษ ไมสามารถแปลงอกษรยอเปนตวพมพใหญได ใหแกปญหาน โดยพมพแกไขเมออยในเอกสารเวรด 2. ชอเรองทเปนภาษาตางประเทศ เชน ภาษาฝรงเศส โปรแกรมไมสามารถ แยกไดวาคาใดเปนบพบท คาสนธาน หรอคานาหนานาม ทงน โปรแกรมจะแปลงอกษร ตวแรกเปนตวพมพใหญ ดงนนใหแกปญหาโดยพมพแกไขเมออยในเอกสารเวรด 3. การลงรายการชอวารสารและชอหนงสอพมพจาเปนตองพมพใหถกตอง กลาวคอ ใหใชตวพมพใหญเฉพาะอกษรตวแรกของคาสาคญ เนองจากโปรแกรมไมสามารถแปลง ใหได แตถาเปนการถายโอนขอมลมาจากฐานขอมลออนไลน ปรากฏวาขอมลถกตองสมบรณ

87

สามารถนาไปใชไดทนท โดยไมตองแกไข 4. การลงรายการชอผแตงสาหรบหนงสอแปล ซงสวนใหญเปนชาวตางประเทศ ตามรปแบบทถกตอง ตองใสนามสกลกอนแลวตามดวยเครองหมายจลภาค แลวจงตามดวยชอตน แตโปรแกรมไมสามารถลงรายการไดถกตอง ใหแกปญหาโดยใสเครองหมายจลภาคหลงนามสกลเมออยในเอกสารเวรด 5. การใชคาสง Insert Selected Citation(s) ควบคกบโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด พบวาไมสามารถใชไดสมบรณ โดยเฉพาะอยางยง รายการบรรณานกรมภาษาไทย ผใชตองแกไข หลายแหง และใชเวลาคอนขางมาก ใหหลกเลยงไปใชคาสง Copy Formatted แทน 6. การใชคาสง Copy Formatted ควบคกบโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด พบวา มปญหาเดยวกบการใชคาสง Insert Selected Citation(s) นนคอ ไมสามารถจดเรยงรายการบรรณานกรมไดถกตองเตมรอย โดยเฉพาะอยางยงรายการบรรณานกรมภาษาไทย ดงนนใหแกปญหาโดยตรวจสอบและจดเรยงรายการบรรณานกรมใหมเมออยในเอกสารเวรดแลว 7. การพมพหรอแกไขขอมลทาใหเกดชองวางททายขอมลรายการนน ๆ ซงมผลตอการเวนระยะและเครองหมายวรรคตอนทไมถกตอง ใหแกปญหาโดยลบชองวาง ทสวนทายของขอมลรายการนนออกไป 8. ถารายการบรรณานกรมมความยาวมากกวา 1 บรรทด โปรแกรมไมสามารถ

ตดคาทายบรรทดไดถกตอง โดยเฉพาะอยางยง ชอเฉพาะ ใหแกปญหาโดยปรบแกไข เมออยในเอกสารเวรดแลว 9. โปรแกรมไมรองรบการสรางบรรณานกรมของวสดยอสวน ใหแกปญหา โดยเลอกใชรปแบบตามรปแบบวสดเดมทแปลงมา แลวใหพมพแกไขเมออยในเอกสารเวรด โดยใหใสประเภทของวสดยอสวนกากบไวในวงเลบตามหลงรายการชอเรอง 10. โปรแกรมไมรองรบการสรางบรรณานกรมของฐานขอมลซดรอม ใหแกปญหาโดยเลอกใชรปแบบตามรปแบบวสดเดมทแปลงมา แลวใหพมพแกไขเมออยในเอกสารเวรด โดยเตมตอทายดวยคาวา Retrieved from แลวตามดวยชอฐานขอมลซดรอม พรอมชวงป หรอเลขทะเบยน แตในขณะท ปรญญานพนธจากฐานขอมลซดรอมของสานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ใหใชรปแบบบรรณานกรมของปรญญานพนธอเลกทรอนกส 2. แนวทางการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 หองสมดในประเทศไทยยงไมมการสรางหรอพฒนาการเชอมตอเครอขายฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศขนใช ดงนนผวจยจงดาเนนการสารวจขอมลสาหรบการสรางแฟมขอมล การเชอมตอเครอขายฯ จากเวบไซตของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ รวมทงสงแบบสารวจ ขอขอมลจากหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ รวมทงสน 80 แหง ผลการสารวจพบวา

88

1. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ จานวนมากทสดถง 25 แหง (31.25%) ทยงไมพรอมเปดใหบรการการสบคนโดยใชมาตรฐาน Z39.50 2. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ จานวนมากถง 20 แหง (25%) ทไมสามารถเชอมตอเครอขายฯ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ในโปรแกรมเอนดโนตได 3. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ จานวนมากถง 17 แหง (21.25%) ทใหขอมลการเชอมตอไมครบถวน 4. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ เพยง 13 แหง (16.25%) ทสามารถสบคน และถายโอนขอมลบรรณานกรมไดทงภาษาไทยและองกฤษ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 ในโปรแกรมเอนดโนตได ทงนปรากฏวา สวนใหญเปนหองสมดมหาวทยาลยของรฐ มจานวนถง 10 แหง 5. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ เพยง 5 แหง (6.25%) ทสบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดเฉพาะภาษาองกฤษ และสวนใหญเปนหองสมดมหาวทยาลยของรฐ มจานวนถง 4 แหง จากผลการสารวจ ผวจยนาขอมลมาใชสรางแฟมขอมลการเชอมตอเครอขาย ของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐไดทงหมด 20 แฟม โดยจาแนกเปนแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ทสามารถสบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดทงภาษาไทยและองกฤษ จานวน 15 แฟม และแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ทสามารถสบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรมไดเฉพาะภาษาองกฤษ จานวน 5 แฟม ดงรายละเอยดตอไปน

แฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ทสบคน/ถายโอนไดทงภาษาไทยและองกฤษ จานวน 15 แฟม

ชอหองสมด ชอแฟมขอมล

(Connection Files)

1. สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลย ราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

BSRU

2. สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลย ราชภฏบรรมย

BRU

3. สานกวทยบรการ มหาวทยาลยขอนแกน KKU

4. ศนยบรรณสารและสอการศกษา มหาวทยาลยแมฟาหลวง MFU

5. หอสมดกลาง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย MCU

6. สานกบรรณสารการพฒนา สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร NIDA_Book NIDA_Article

7. สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลย ราชภฏสกลนคร

SNRU

89

8. สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร SWUP

9. หอสมดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ องครกษ SWUO

10. สานกบรรณสารสนเทศ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช STOU

11. ศนยบรรณสารและสอการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร SUT

12. สานกหอสมด มหาวทยาลยทกษณ TSU

13. สานกหอสมด มหาวทยาลยธรรมศาสตร TU_Book TU_Article

แฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ทสบคน/ถายโอนขอมลไดเฉพาะภาษาองกฤษ

จานวน 5 แฟม

ชอหองสมด ชอแฟมขอมล

(Connection Files)

1. สานกหอสมด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร KU

2. สานกหอสมดกลาง สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหาร ลาดกระบง

KMITL

3. สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

KMUTT

4. สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยรามคาแหง RU

5. สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลย ราชภฏเทพสตร ลพบร

TRU

ทงน ผวจยไดดาเนนการทดลองเชอมตอเครอขาย สบคนและถายโอนขอมลบรรณานกรม ตลอดจนนาเสนอการใชแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ ใหผเชยวชาญและนสตระดบบณฑตศกษากลมเดยวกนไดทดลองใชและตรวจสอบความถกตองอกครง หลงจากนน ผวจย ไดนาผลการตรวจสอบและขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไขแฟมขอมลการเชอมตอเครอขายฯ พรอมทงทดลองใชและตรวจสอบความถกตองอกครง อยางไรกตาม จากการวจย ยงพบปญหาทนาสนใจเกยวกบการเชอมตอเครอขายฯ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 มดงน 1. ฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ สวนใหญจะใสขอมลการพมพครงท 1 ดงนนเวลาถายโอนมา จะไดขอมลในสวนนดวย ทาใหเสยเวลาในการลบออก

90

2. ฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ จะใชมาตรฐานมารคในการสรางขอมลบรรณานกรม ซงพบวา การถายโอนขอมลยงไมสมบรณ โดยเฉพาะอยางยงขอมลบรรณานกรมของวสดภาษาไทย เนองจากขอมลไมครบถวน ไมถกตอง หรอใสขอมลผดท 3. โปรแกรมไมรองรบการถายโอนขอมลบรรณานกรมของบทความวารสารภาษาไทยจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ ทาใหขอมล ทถายโอนอยผดทผดทาง 4. การถายโอนขอมลบรรณานกรมจากฐานขอมลออนไลนทชอวา ProQuest ซงเปนฐานขอมลบรรณานกรมของปรญญานพนธหรอวทยานพนธ จะไมปรากฏชอสาขาหรอวชาเอก และชอหนวยงานยอยทรบผดชอบ ผใชตองคนหาสาขาวชาและชอหนวยงานยอย จากแหลงตาง ๆ เพมเตม 5. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐสวนใหญอยในระหวางการเรมพฒนาระบบหองสมดอตโนมตและยงไมพรอมทจะเปดบรการสบคนผานมาตรฐาน Z39.50 6. หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐบางแหงยงไมตระหนกถงประโยชน ของการเชอมตอเครอขายฯ โดยใชมาตรฐาน Z39.50 แตเขาใจวาเปนขอมลทสาคญ ควรเกบเปนความลบหรอไมควรเผยแพร หองสมดบางแหงปดชองทางการเขาออกของการเชอมตอ หรอตดตงไฟลวอลลปองกนอยางเขมแขง ผใชหองสมดไมสามารถเชอมตอ สบคน หรอถายโอนขอมลบรรณานกรมตามทตองการได 7. มหาวทยาลยบางแหงไมเปดชองทางการเขาออกของการเชอมตอ สาหรบการใชเครอขายไรสาย ทาใหผใชโปรแกรมเอนดโนตไมสามารถสบคนฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดได สวนประโยชนและการนาผลการวจยไปใช พบวา 1. โปรแกรมเอนดโนตมประโยชนมากสาหรบผใชทเปนนสตบณฑตศกษา เนองจากโปรแกรมสามารถชวยจดเกบขอมลบรรณานกรมไดจานวนมาก โดยการถายโอนขอมล จากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดตาง ๆ ทงในมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สถาบนอดมศกษาของรฐทวประเทศไทยและสถาบนการศกษาในตางประเทศ ตลอดจน สามารถสบคนและถายโอนขอมลจากฐานขอมลออนไลนตาง ๆ ไดอยางสะดวกรวดเรว ชวยใหประหยดเวลาในการทางาน โดยเฉพาะอยางยงในชวงการทาปรญญานพนธและสารนพนธ ในขณะเดยวกน นสตระดบปรญญาตรของทกคณะวชาหรอทกสาขาวชาของมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ กสามารถนาไปใชในการทารายงานและโครงงานตาง ๆ ได 2. ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดรบประโยชนในแงของการนาไปใชประกอบการเรยนการสอน ในรายวชาศกษาทวไป บส 101 ทกษะการรสารสนเทศ ซงนสตระดบปรญญาตร ชนปท 1 ทกคนตองเรยน มจานวนทงหมดประมาณ 4,000 คน ตอป

91

3. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒสามารถลดภาระ ในการตรวจสอบรปแบบการเขยนบรรณานกรมหรอการอางองในปรญญานพนธและสารนพนธ 4. กลมหองสมดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒสามารถลดภาระของหองสมด ในการสอนหรอฝกอบรมเกยวกบการเขยนบรรณานกรมหรอการอางอง 5. มหาวทยาลยและสถาบนการศกษาอน ๆ ในประเทศไทยสามารถนารปแบบบรรณานกรมของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ รวมทงการเชอมตอเครอขายการสบคนฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดจากผลงานวจยนไปใชหรอพฒนาตอไดในอนาคต

อภปรายผลและขอเสนอแนะ เนองจากงานวจยนยดแนว “คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ฉบบพมพครงท 2 ป พ.ศ. 2547 ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ในการสรางรปแบบบรรณานกรมทเหมาะสมซงสามารถใชกบโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0 หรอใหมกวานผลการวจยทาใหไดรปแบบการเขยนบรรณานกรมจานวน 2 รปแบบ คอ SWU Thai และ SWU English ซงสามารถใชกบการอางองวสดไดทงหมด 12 ประเภท ผใชโปรแกรมเอนดโนตสามารถนารปแบบดงกลาวไปใชไดทนท แมวาการใชโปรแกรมจะมขอจากดบางอยาง โดยเฉพาะอยางยงการเขยนบรรณานกรมภาษาไทย แตกสามารถปรบหรอแกไขได สวนขอดมมากเชนกน นนคอ ชวยใหเขยนบรรณานกรมไดรวดเรวและถกตองมากขน โดยไมตองกงวลถงเครองหมายวรรคตอนตาง ๆ นอกจากน ผเชยวชาญยงไดใหขอสงเกตทนาสนใจเกยวกบการเขยนบรรณานกรมในรปแบบของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒไว 2 ประเดน ดงนคอ 1. การลงชอบรรณาธการสาหรบสงพมพทมลกษณะเปนการรวมบทความหรอรวมเรอง ในเลมเดยวกน ไดแก สารานกรม รวมบทความวชาการ รวมบทคดยอปรญญานพนธ เอกสารประกอบการประชม หนงสองานศพ เปนตน โดยอางองเพยงบางเรอง บางบทหรอบางตอน ปรากฏวา จาก “คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กาหนดใหลงชอบรรณาธการ โดยไมตองใสคากรยานาหนา แตผเชยวชาญเสนอแนะวา ควรใสคากรยากอนใสชอ เชน “บรรณาธกรโดย” หรอ “Edited by” 2. การลงรายการบรรณานกรมของปรญญานพนธ วทยานพนธ หรอสารนพนธ ทเรยบเรยงเปนภาษาองกฤษ ปรากฏวา จาก “คมอการจดทาปรญญานพนธและสารนพนธ” ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไมไดกาหนดใหระบชอหนวยงานยอยผรบผดชอบ แตผเชยวชาญเสนอแนะวาควรใสชอหนวยงานยอยผรบผดชอบพรอมชอมหาวทยาลย ตวอยางเชน Graduate School, Georgia State University ทงน ผวจยมความเหนเชนเดยวกบขอสงเกตขอ 1 เนองจากทาใหขอมลเกยวกบผแตงชดเจนขน แตไมเหนดวยกบขอสงเกตขอ 2 เนองจาก ในปจจบนการสบคนจากฐานขอมลออนไลน ProQuest ซงเปนฐานขอมลปรญญานพนธหรอวทยานพนธ จะไมปรากฏชอสาขาหรอวชาเอก

92

และชอหนวยงานยอยทรบผดชอบ แตจะปรากฏเฉพาะชอปรญญา ชอเมองและชอมหาวทยาลยเทานน ทาใหผใชตองคนหาขอมลเพมเตมจากหนาปกของตวเลม เอกสารฉบบเตมหรอจากแหลงขอมลตาง ๆ เพมเตม ซงทาใหเสยเวลาคอนขางมาก บางชอเรองกไมสามารถหาได ดงนน ทางมหาวทยาลยควรจะคานงถงประเดนนดวย และควรปรบปรงหลกเกณฑ การเขยนบรรณานกรมใหเหมาะสม ทนสมยและสอดคลองกบสภาพการณปจจบน สาหรบการเขยนบรรณานกรมนน ปรากฏวา นสตนกศกษา หรอผใชกลมตาง ๆ ไมวาจะเปนคนไทยหรอชาวตางประเทศ มกจะมปญหาดานทกษะในการเขยนบรรณานกรม เนองจากมกฎระเบยบในการเขยนและรปแบบการเขยนทหลากหลาย ดงนนการสอน ใหรจกใชโปรแกรมเอนดโนต นบเปนวธหนงทมสวนชวยสงเสรมใหเขยนบรรณานกรมไดถกตอง มากขน ทงนเนองจากโปรแกรมสามารถถายโอนขอมลบรรณานกรมไดทงภาษาไทย และภาษาตางประเทศ แมวาจะยงไมสมบรณนก แตกชวยประหยดเวลาและลดความผดพลาด เลก ๆ นอย ๆ ได อยางไรกตาม ผใชโปรแกรมกยงคงจาเปนตองเรยนรเกยวกบสวนประกอบ ของหนงสอหรอวสดทจะอางอง ไมวาจะเปนสวนทเกยวกบผแตง ชอหนงสอ สถานทพมพ สานกพมพ ปพมพ เปนตน ประกอบกบวจารณญานในการตดสนใจเลอกใชขอมลทถกตอง มาสรางบรรณานกรม นอกจากนยงรวมถงการเรยนรรปแบบการลงวนท เดอน ป ในสวนของปพมพหรอวนทสบคน ซงสอดคลองกบขอเสนอแนะของคสสเลอรและแวน อลเลน (Kessler; & Van Ullen. 2005: Online) ทแนะนาวา การใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมใหมประสทธภาพมากทสดนน ยงคงจาเปนตองมความรเกยวกบรปแบบบรรณานกรมทถกตอง จากการวจย พบวา โปรแกรมเอนดโนตหรอโปรแกรมจดการบรรณานกรมอน ๆ ไมเปนทรจกนกในเมองไทย สวนใหญไมเคยไดยนหรอไมเคยเรยนรโปรแกรมเหลาน มเพยงกลมนกวชาการ อาจารยและนกวจยในสาขาวชาวทยาศาสตรและวทยาศาสตรสขภาพเทานน ทใชโปรแกรมเหลานอยางกวางขวาง โดยเฉพาะอยางยง โปรแกรมเอนดโนต เหตผลหนง ทไมแพรหลายนก อาจเนองมาจาก ไมสามารถรองรบภาษาไทย ไมรองรบรปแบบการขยนบรรณานกรมของสถาบน และทสาคญคอ เปนโปรแกรมทจาหนายและมราคาแพง นอกจากน ยงพบวาโปรแกรมเอนดโนตเปนโปรแกรมทตองใชเวลาในการเรยนร เนองจากมรายละเอยดสาคญ จานวนมากทชวยในการจดการบรรณานกรม ประกอบกบเปนโปรแกรมตางประเทศ จงไมสามารถนามาใชกบภาษาไทยไดสมบรณ ผใชโปรแกรมตองนามาปรบใหเขากน แตถามผเชยวชาญ แนะนาหรออบรมการใชโปรแกรม กจะชวยใหผใชเรยนรไดเรวขน รวมทงทาใหเกดความคนเคย กบโปรแกรมและมกาลงใจในการใชโปรแกรม อกประเดนหนงทนาสนใจมากคอ หากผใช ไดรบการอบรมแลว แตไมนาไปใช กจะลมเลอนและไมเกดความคนเคยกบโปรแกรม แลวกเลกใชไปโดยปรยาย โดยเฉพาะอยางยง ผทไมมความรทางดานคอมพวเตอรหรอไมคนเคย กบการใชคอมพวเตอร

93

ดงนน ผวจยเหนวา ทางมหาวทยาลยหรอสถาบนอดมศกษาตาง ๆ ควรกาหนดรปแบบการเขยนบรรณานกรมใหเปนไปตามรปแบบใดรปแบบหนงทเปนสากล ซงจะมสวนชวยใหนสต นกศกษา และคณาจารยสามารถใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมของตางประเทศไดงายขน อกทงชวยใหผทจะศกษาตอในระดบปรญญาโทหรอปรญญาเอก ทงในประเทศและตางประเทศ สามารถนารปแบบไปใชไดทนท โดยไมตองเรยนรใหม และถาเปนไปได ทางมหาวทยาลย ควรจดหาโปรแกรมเอนดโนตหรอโปรแกรมจดการบรรณานกรมอน ๆ มาใหบรการตามหนวยงาน ของมหาวทยาลย เชน หองสมด หองปฏบตการทางคอมพวเตอร และบณฑตวทยาลย นอกจากนควรสอดแทรกเนอหาเกยวกบการจดการบรรณานกรมไวในรายวชาวธวจย หรอรายวชาทกษะการรสารสนเทศ ซงเปนความคดเหนทตรงกบงานวจยของโกรเดน (Krooden. 2004: Online) ทเหนวาการจดการบรรณานกรมเปนองคประกอบสาคญ ของการรสารสนเทศ ดงนนจงกาหนดใหสอนในรายวชาทกษะสารสนเทศการวจยสาหรบนสต ระดบปรญญาโท และทสาคญคอ หองสมดมหาวทยาลยควรจะเปนผนาในการสงเสรมการใช โดยจดอบรมใหแกผใชหองสมดอยางสมาเสมอและตอเนอง ซงสอดคลองกบผลการวจย ของ อสท (East. 2003: Online) ทพบวา ในประเทศออสเตรเลย หองสมดสถาบนการศกษาสวนใหญใหความสนใจกบการสงเสรมและสนบสนนผใชหองสมดใหใชโปรแกรมเอนดโนต อยางกวางขวาง โดยจดเปนหลกสตรฝกอบรมแบบเขมขนสาหรบผใชหองสมด ซงกาหนดเวลา ทใชในการอบรมประมาณ 2 ถง 3 ชวโมง เชนเดยวกบ คสสเลอรและแวน อลเลน (Kessler; & Van Ullen. 2005: Online) ซงพบวา ในตางประเทศหองสมดสถาบนอดมศกษาสวนใหญ นยมสงเสรมใหผใชหองสมดใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมทหลากหลาย และนยมจดฝกอบรมการใชโปรแกรมใหกบนสตและคณาจารยของสถาบนดวย นอกจากน ในสภาพปจจบน หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐในประเทศไทยสวนใหญ เปนแหลงรวมทรพยากรสารสนเทศทหลากหลายมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ อกทงพบวา ภาษาไทยเปนอปสรรคหนงททาใหเสยคาใชจายมากขนในการพฒนาระบบหองสมดอตโนมต โดยเฉพาะอยางยงการทาดรรชนชวยคน จากการวจย พบวา หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐเพยง 13 แหง จากจานวนทงหมด 80 แหง หรอรอยละ 16.25 ทสามารถสบคนบรรณานกรมภาษาไทยไดโดยใชมาตรฐาน Z39.50 ผานโปรแกรมเอนดโนต และสวนใหญเปนหองสมดมหาวทยาลยของรฐ ทงนอาจเนองมาจากหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐสวนใหญอยในระหวางการพฒนาระบบหองสมดอตโนมต ทาใหไมพรอมทจะเปดบรการสบคนผานมาตรฐาน Z39.50 อกทงยงพบวา หองสมดบางแหงไมตระหนกถงประโยชนของการเชอมตอเครอขายผานมาตรฐาน Z39.50 หรอเหนวาเปนนโยบายของหนวยงานทจะตองเกบขอมลเปนความลบ ไมควรเผยแพร นอกจากนน ยงพบวามหาวทยาลยบางแหงปดชองทางการเขาออกของขอมลถายโอนหรอตดตงไฟลวอลลปองกนจนผใชหองสมดไมสามารถเชอมตอได และมบางแหงไมเปดชองทางการเขาออก ของการเชอมตอสาหรบการใชเครอขายไรสาย ทาใหผใชหองสมดไมสามารถสบคนฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดได

94

ดงนนผวจยเหนวา หองสมดสมควรจะเปนหนวยงานทประสานงานกบสานกคอมพวเตอร หรอหนวยงานทรบผดชอบเครอขายคอมพวเตอรของมหาวทยาลย เพอกาหนดนโยบาย และเผยแพรขอมลทถกตองเกยวกบมาตรฐาน Z39.50 แกบคลากรในหนวยงาน ตลอดจน รวมมอรวมใจกนในการแกปญหาเพอใหผใชเขาถงและสบคนฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศ ของหองสมดไดสะดวกและรวดเรวขน รวมทงตดตามดแลการสบคนฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดอน ๆ ในเครอขายฯ ผานมาตรฐาน Z39.50 ตลอดจนปรบปรงมาตรฐาน Z39.50 ใหมประสทธภาพมากขน ทงน จากผลการวจยของอสท (East. 2003: Online) ไดยนยนวา การใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมโดยผานมาตรฐาน Z39.50 คอนขางมประโยชนตอนกวจย และอสทยงไดเสนอแนะใหหองสมดปรบปรงประสทธภาพของมาตรฐาน Z39.50 ใหสามารถใชเปนเครองมอชวยวจยไดอยางมประสทธภาพมากทสด ซงสอดคลองกบงานวจยของแมกเกยชน (McGeachin. 2004: Online) ทพบวา ปจจบน นกวชาการและนกวจย นยมใชโปรแกรมจดการบรรณานกรมในการสบคนและเขาถงฐานขอมลอเลกทรอนกสได อยางสะดวกและรวดเรว สวนเรอง การถายโอนขอมลบรรณานกรมจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศ ของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐทยงไมสามารถถายโอนขอมลไดครบถวนสมบรณ โดยเฉพาะอยางยง ขอมลบรรณานกรมของหนงสอและวสดภาษาไทย แมวาปจจบนน หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐสวนใหญจะใชมาตรฐานมารคในการสรางขอมลบรรณานกรม แตปรากฏวา ยงขาดความรวมมอหรอประสานงานในเรองขอตกลงและหลกเกณฑในการสรางขอมลบรรณานกรมตามมาตรฐานมารค ทาใหหองสมดแตละแหงพจารณาเลอกขอมลและ Tag ทจะใสขอมลแตกตางกนไป แมวาจะเปนขอมลเดยวกนหรอขอมลทเหมอนกน ดงเชน หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐสวนใหญใสป พ.ศ. ใน Tag 008 สาหรบหนงสอหรอวสดภาษาไทย ในขณะท มเพยง 2 แหงเทานน ทใสขอมลเปน ป ค.ศ. คอ สานกบรรณสารสนเทศ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช และหอสมดกลาง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย อกประเดนหนงทนาสนใจ คอ ปรญญานพนธ วทยานพนธ หรอสารนพนธทเรยบเรยงเปนภาษาไทย หองสมดบางแหงใสแตชอผแตงและชอเรองทเปนภาษาไทยเทานน บางแหงใสชอเรอง ทเปนภาษาองกฤษดวย แตไมใสชอผแตงทเปนภาษาองกฤษ ทาใหเกดปญหาสาหรบผทเขยนบทความหรอทาวจยเปนภาษาองกฤษ จะตองเสยเวลาคนหาชอผแตงและชอเรองภาษาองกฤษ จากแหลงสารสนเทศอน ๆ เพมเตม ดงนน ทางหองสมดควรใหความสาคญอยางจรงจงในเรอง การกาหนดการลงรายการบรรณานกรมตามมาตรฐานมารคใหเปนแนวเดยวกนทงประเทศ ในขณะเดยวกน ควรสอบถามหรอใชวธวจยเพอใหทราบถงความตองการของผใชกลมตาง ๆ ทมตอขอมลบรรณานกรม อยางไรกตาม เปนการจดประกายทนายนดยง เมอหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ เรมพฒนาความรวมมอในการสรางฐานขอมลบรรณานกรมรวมกน หรอทรจกกนดในนาม สหบรรณานกรม ตลอดจนรวมกนศกษาวเคราะหเกยวกบมาตรฐานมารค อนจะสงผลให

95

การแลกเปลยนขอมลมประสทธภาพมากขน รวมทงสามารถนาไปใชในการสรางฐานขอมลบรรณานกรมทถกตองและเปนไปในแนวทางเดยวกน ทงนเพอหลกเลยงการสรางขอมลบรรณานกรมซาซอนกน และเพอใชเปนขอมลในการแลกเปลยนหรอแบงปนทรพยากรสารสนเทศรวมกน นอกจากน ยงพบวา โครงการดงกลาวจาเปนตองนามาตรฐาน Z39.50 มาใชในการสบคนและแลกเปลยนขอมล ดงนนจะเปนผลดอยางยงตอผใชหองสมด หากกลมความรวมมอของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐสามารถพฒนามาตรฐาน Z39.50 เพอใชกบวสดภาษาไทย อยางมประสทธภาพมากทสด ตลอดจนสงเสรมใหมการใชมาตรฐาน Z39.50 ในโปรแกรมจดการบรรณานกรมอยางแพรหลาย กจะชวยใหนสตนกศกษา อาจารย และนกวจยไดรบผลพวง ในการสบคนและรวบรวมบรรณานกรมจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐและหองสมดอน ๆ ในประเทศไทยไดอยางครบถวนและมประสทธภาพมากขน

บรรณานกรม

97

บรรณานกรม กมลรตน ตณฑเกยร. (2528). การวเคราะหการอางถงในวทยานพนธของนกศกษา

ขนปรญญามหาบณฑตและงานวจยของอาจารยคณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลย พระจอมเกลา วทยาเขตเจาคณทหารลาดกระบง. วทยานพนธ อ.ม. (บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

กลธดา ทวมสข; และ ภรณ ศรโชต. (2541). การวเคราะหเปรยบเทยบรปแบบการอางองเอกสาร ในวารสารสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตรและวารสารสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทตพมพเปนภาษาไทย. ขอนแกน: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

จรยา ทรงอย. (2547). การวเคราะหการอางองบทความวจยของอาจารยคณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ในวารสารวชาการ. วทยานพนธ ศศ.ม. (บรรณารกษศาสตร และสารสนเทศศาสตร). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร.

จอมใจ ทองจน (2545). การวเคราะหการอางถงในวทยานพนธสาขาวชาบรรณารกษศาสตร และสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. วทยานพนธ ศศ.ม. (บรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

เจรญ ตรศกด. (2549, มกราคม-เมษายน). การลอกเลยนวรรณกรรม: ความดางพรอย ทางวชาการ. ไทยเภสชศาสตรและวทยาการสขภาพ. 11(1): 71-78.

ฉววรรณ สวรรณรฐ. (2530). การวเคราะหการอางถงวารสารในบทความวจยทเขยน เปนภาษาตางประเทศโดยอาจารยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล. วทยานพนธ อ.ม. (บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

เฉลมเกยรต วไลรตนาภรณ. (2540). ระบบจดสรางฐานขอมลเอกสารอางองและบรรณานกรม. วทยานพนธ วท.ม. (วทยาศาสตรคอมพวเตอร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

นฤมล รกษาสข. (2528). การวเคราะหการอางถงวารสารในเอกสารการสอนชดวชา ของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. วทยานพนธ อ.ม. (บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ประภาพนธ พลายจนทร. (2538). รายงานการวจยการวเคราะหการอางถงวารสารในงานเขยน ทางวชาการของคณาจารยคณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

98

ปรชา ชางขวญยน. (2551). แตงตาราอยางไรจงจะผานการประเมน. ใน เอกสารประกอบ การอบรมเชงปฏบตการเรอง แตงตาราอยางไรจงจะผานการประเมน. หนา 3. กรงเทพฯ: ศนยทดสอบทางวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เปรมฤด หาญปราบ. (2546). การศกษาความถกตองของการลงรายการหนงสอภาษาไทย ตามรปแบบมารก. ปรญญานพนธ ศศ.ม. (บรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

พรพมล กมปนานรกษ. (2546 ). การวเคราะหการอางองในบทความวารสารภาษาไทย สาขาวชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร. วทยานพนธ ศศ.ม. (บรรณารกษศาสตร และสารสนเทศศาสตร). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร.

พรสข ปรวตรวรวฒ. (2526). การวเคราะหการอางถงวารสารของวทยานพนธ สาขาวชาเศรษฐศาสตร. วทยานพนธ อ.ม. (บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ฟองจนทร เพชรมาก. (2529). การวเคราะหการอางองวารสารในปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาศกษาศาสตร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. บณฑตวทยาลย. (2547). คมอการจดทาปรญญานพนธ และสารนพนธ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยฯ.

ยรรยง เตงอานวย; สภาพร ชยธมมะปกรณ; และ นทศน สทวปราโมชานนท. (2545). รายงานผลการวจยการกาหนดรปแบบบรรณานกรมและการวางแนวทางการจดเกบแบบถาวรสาหรบขอมลตอเนองทตดมาเปนกลมใหสบคนผานหองสมดอตโนมต : กรณศกษาขอมลสถตการใชงานอนเตอรเนตของจฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ราชบณฑตยสถาน. (2550). ศพทบญญตราชบณฑตยสถาน. สบคนเมอ 7 เมษายน 2550, จาก http://rirs3.royin.go.th/coinages/webcoinage.php

เรณ กาญจนะโภคน. (2534). รายงานการวจยการวเคราะหการอางองในเอกสารประกอบการเรยน สาขาวชาเคม คณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยรามคาแหงและความสมพนธกบทรพยากรหองสมดของสานกหอสมดกลาง. กรงเทพฯ: สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยรามคาแหง.

วรนช อษณกร. (2538). รายงานการวจยเรองการวเคราะหการอางองวารสารในวทยานพนธ ของนกศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. ปตตาน: ฝายหอสมด จอหน เอฟ. เคนเนด สานกวทยบรการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน.

วชรนทร อนถา. (2544 ). รปแบบการลงรายการทรพยากรสารสนเทศบนเครอขายอนเทอรเนตสาหรบหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ. วทยานพนธ ศศ.ม. (บรรณารกษศาสตร และสารนเทศศาสตร). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร.

99

สายฝน เตาแกว. (2544). การวเคราะหการอางถงในบทความวชาการของอาจารย สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลยในสถาบนอดมศกษา. วทยานพนธ อ.ม. (บรรณารกษศาสตรและสารนเทศศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

สดารตน ภทรดลยพทกษ. (2545). การวเคราะหการอางองในวทยานพนธและรายงานการศกษาอสระ สาขาวชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. วทยานพนธ ศศ.ม. (บรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร.

สวนนา ทองสสขใส; และ คนอนๆ. (2539). การศกษาการอางถงงานวจยของอาจารยมหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน: ฝายหอสมดมหาวทยาลย สานกวทยบรการ มหาวทยาลยขอนแกน.

สวมล วองวาณช; และ นงลกษณ วรชชย. (2546). แนวทางการใหคาปรกษาวทยานพนธ. กรงเทพมหานคร: ภาควชาวจยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เสาวนย ศรบารงสข. (2539). การวเคราะหการอางองวารสารในรายงานการวจยของอาจารย และขาราชการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ. สงขลา: งานวารสาร และสงพมพตอเนอง ฝายหอสมดคณหญงหลง อรรถกระวสนทร สานกวทยบรการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

เสาวลกษณ รตนะปญญา. (2544). การวเคราะหการอางถงวารสารในวทยานพนธของนสต ระดบมหาบณฑต วชาเอกบรรณารกษศาสตรและสาขาวชาบรรณารกษศาสตร และสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. การศกษาคนควาอสระ ศศ.ม. (บรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

อรทย วารสอาด. (2548). การอางองระบบแวนคเวอร (Vancouver Style): เอกสารประกอบ การสอนวชา บส 101 ทกษะการรสารสนเทศ. (เอกสารประกอบการสอน). กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

APA Style.Org. (2007). Retrieved August 29, 2007, from http://www.apastyle.org/about

style.html Bhakdibutr, Chirawan; & Keesiri, Sutannee. (1999). University Libraries in Thailand.

Retrieved September 9, 2007, from http://tla.tiac.or.th/ifla/Ifla99_6.htm Bibliography Software. (2007). Retrieved April 21, 2007, from http://www.educational-

software-directory.net/reference/bibliography.html

100

Brown, Su S. (2007). Avoiding Plagiarism. Retrieved August 29, 2007, from http://writing.umn.edu/sws/quicktips/plagiarism/avoiding.htm

The Chicago Manual of Style Online. (2007). Retrieved September 11, 2007, from http://www.chicagomanualofstyle.org

Citing Your Sources: What Is Plagiarism?. (2007). Retrieved September 11, 2007, from http://www.lib.berkeley.edu/instruct/guides/citations.html

East, John W. (2003). Z39.50 and Personal Bibliographic Software. Library Hi Tech. 21(1): 34-43. Retrieved September 1, 2007, from http://vnweb.hwwilsonweb.com/h ww/jumpstart.jhtml?recid=0bc05f7a67b1790e57592a52cf289f6e8e20711488ead831a

f8b9ef2d60ff3b582443ae306ad6142&fmt=C Encyclopedia Britannica. (2007). Retrieved July 3, 2007, from http://www.britannica.com

/eb/article-9060277 Endnote 9: Users Guide for Windows. (2006). Retrieved April 8, 2007, from http://endnote.

com/support/helpdocs/EndNote9Manual.pdf Evans, Peter. (2007). Personal Bibliographic Managers: Personal Research Assistants.

Retrieved August 22, 2007, from http://www.biblio-tech.com/html/PBMS.html Gall, Carole; & Brahmi, Frances A. (2004). Retrieval Comparison of Endnote to Search

Medline (Ovid and Pubmed) Versus Searching Them Directly. Medical Reference Services Quarterly. 23(3): 25-32. Retrieved September 1, 2006, from http://vnweb.hwwilsonweb.com/hww/jumpstart.jhtml?recid=0bc05f7a67b1790e57592a52cf289f6ee30c4e752ce8c1e62b3fdade4a912d11a958c92283a302c8&fmt=C

Guide for Citing Resources-Turabian Style. (2008). Retrieved March 6, 2008, from http://library.osu.edu/sites/guides/turabian.pdf

Hacker, Diana; & Fister, Barbara. (2007). Research and Documentation Online. Retrieved November 30, 2007, from http://dianahacker.com/resdoc

Kessler, Jane; & Van Ullen, Mary K. (2005). Citation Generators: Generating Bibliographies for the Next Generation. The Journal of Academic Librarianship. 31(4): 310-316. Retrieved August 3, 2006, from http://www.sciencedirect.com/ science/article/B6W50-4GMS9B6-1/2/ca5291c78796a409a44754a512abb6e0

101

Krooden, Els Ten. (2004). Teaching Information Literacy Courses in Southern Africa: Lessons Learned in Training on Constructing Personal Bibliographic Databases. Journal of Education for Library and Information Science. 45(3): 221-228. Retrieved August 3, 2006, from http://vnweb.hwwilsonweb.com/hww/jumpstart.jhtml?recid=bc 05f7a67b1790e57592a52cf289f6ee30c4e752ce8c1e6e5c785cbde3148ce131ef6fc9 eb3954d&fmt=C

Kunin, Calvin M. (1985). Managing Bibliographic Citations Using Microcomputers. The American Journal of Medicine. 78(4): 627-634. Retrieved August 3, 2006, from http://www.sciencedirect.com/science/article/B6TDC-4CDRGJT-2H/2/3fa68c9ce 7f1ce57f282c9c35a954041

McGeachin, Robert B. (2004). The Impact of Electronic Bibliographic Databases and Electronic Journal Articles on the Scholar's Information-Seeking Behavior and Personal Collection Of "Reprints". Science & Technology Libraries. 25(1/2):

127-137. Retrieved September 3, 2007, from http://vnweb.hwwilsonweb.com/hww/ jumpstart.jhtml?recid=0bc05f7a67b1790e57592a52cf289f6ee30c4e752ce8c1e6d78

cb74277dfb6d43eeb314859742e84&fmt=C Merriam-Webster Online Dictionary. (2007). Retrieved September 11, 2007, from

http://www.m-w.com/dictionary/plagiarism Sato, Hitoshi; Sato, Satomi; & Horikoshi, Isamu. (1996). Implementation of a Reference

Management System, Macrefer, under Hypercard. Computer Methods and Programs in Biomedicine. 50(1): 53-61. Retrieved September 3, 2007, from http://www.sciencedirect.com/science/article/B6T5J-3W0NGTR-6/2/62b923402242

a00ddb8d32ba71d80939 Thomson Researchsoft: Products. (2007). Retrieved October 9, 2007, from

http://thomsonresearchsoft.com/products/ The University of Queensland. (2006). Citation Guide. Retrieved September 11, 2007,

from http://www.library.uq.edu.au/nott/subject_vr.php?id=CI Wareesa-ard, Aurathai. (2004, November). The Role of Academic Libraries in Developing

Library Automation Network in Thailand. The Journal of Academic Librarianship. 30(6): 502-506.

What Is MLA Style? (2007). Retrieved April 6, 2007, from http://www.mla.org/style Z39.50 Questions & Answers. (2007). Retrieved April 20, 2007, from http://www.libraryhq

.com/z3950qa.html

ภาคผนวก

103

แบบสารวจรายละเอยดการเชอมตอฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมด

ชอหองสมด (ไทย)…………………………………………………………………………………....…. ……………………………………………………..……...………………………………………….….. โปรแกรมหองสมดอตโนมตทใช……………………………..…………………………………….….… Server………………………………………………………………………………………...….….…… Server Address………………………………………………………………………………….……... Database…………………………………………………………………………….…………….….… Database Name………………………………………………………………………………….….…. Port ID…..………………………………………………………………………………………….….... วนเดอนป………………….……

ผใหขอมล………………………………ตาแหนง……………………………...

โทร…………………Email:………………………

ภาคผนวก ก

104

คมอแนะนาการใชโปรแกรมเอนดโนต เวอรชน 9.0

(EndNote version 9.0)

เรยบเรยงโดย อรทย วารสอาด ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

โปรแกรมเอนดโนตไดรบความนยมสงสดตดอนดบหนงในสาม สามารถใชกบภาษาไทยได และใชไดกบระบบปฏบตการตางๆ เชน Windows, Macintosh และ DOS ผลตและจดจาหนายโดยบรษท ไอเอสไอรเสรชซอฟต (ISI ResearchSoft) มลกษณะพเศษทชวยในการรวบรวมบรรณานกรมและการอางอง ดงน

1. เปนเครองมอชวยในการสบคนจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมด และฐานขอมลออนไลนตางๆ

2. สามารถจดเกบบรรณานกรมในรปฐานขอมลหรอ Library ไดไมตากวา 30,000 รายการ ตอ 1 ฐานขอมล

3. สามารถสรางฐานขอมล (Library) ไดมากกวา 1 ฐาน 4. สามารถใสขอมลบรรณานกรมโดยไมตองคานงถงการใสเครองหมายวรรคตอน

โปรแกรมจะสรางใหโดยอตโนมต 5. สามารถสบคน แกไข และเปลยนแปลงขอมลในรายการบรรณานกรมได 6. Import ขอมลจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมดและฐานขอมล

ออนไลนตางๆ ได 7. Export ขอมลบรรณานกรมออกไปใชได 8. สามารถเลอกรปแบบบรรณานกรมและการอางองไดมากกวา 1000 รปแบบ เชน

APA, MLA, Turabian, Chicago เปนตน 9. สามารถเลอกประเภทสงพมพทจะลงรายการบรรณานกรมและการอางอง

(Reference types) ไดมากกวา 30 ประเภท เชน Book, Journal Article, Thesis, Report, Electronic Source เปนตน

10. สามารถแทรกแผนผง แผนภม ตารางและรปภาพไวในรายการบรรณานกรม

ภาคผนวก ข

105

การตดตงโปรแกรมเอนดโนต กอนการตดตงโปรแกรมเอนดโนต ควรเตรยมเครองคอมพวเตอรและระบบปฏบตการ ทเหมาะสมกบโปรแกรม ทงนสามารถตดตงโปรแกรมภายใตระบบการทางานแบบ Windows 2000, Windows XP (2002), Windows 2003 หรอใหมกวาน เครองคอมพวเตอรทตดตงควรมสมรรถนะเปน Pentium หรอ Compatible ความเรวไมตากวา 450-MHz มหนวยความจาไมตากวา 256 MB มความจของฮารดดสกไมตากวา 180 MB สามารถเชอมตอทางอนเตอรเนตได ตลอดจนมโปรแกรมประมวลผลคาทใชรวมดวย ซงปจจบนมหลากหลายโปรแกรม ดงเชน Microsoft Word, StarOffice, WordPerfect, OpenOffice, และ FrameMaker เปนตน แตในประเทศไทยสวนใหญจะใชโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด นอกจากน ยงสามารถตดตงโปรแกรมเอนดโนตภายใตระบบ MAC และ Palm OS ไดดวย (Endnote 9: Users Guide for Windows. 2006: 9-10) สวนขนตอนการตดตงโปรแกรมเอนดโนต ใหทาตามลาดบดงน

1. ปดโปรแกรมอนๆ กอนเรมตดตงโปรแกรมเอนดโนต 2. สามารถตดตงได 2 วธ คอ ตดตงผานทางอนเทอรเนต และตดตงโดยใชซดรอม 3. ใหทาตามขนตอนทปรากฏบนหนาจอแนะนา ทงนใหเลอกรปแบบการตดตง

แบบสมบรณ (Complete) แทนแบบการเลอกตดตง (Custom) 4. ระบบจะกาหนดใหตดตงตวโปรแกรมเอนดโนต ไวท C:\Program Files\EndNote 9 5. ตรวจสอบวาการตดตงโปรแกรมสมบรณเรยบรอย โดยมวธตรวจสอบ ดงน 5.1 ใหคลกทปม Start เลอก Programs คลกเลอก EndNote Program

จะปรากฏหนาจอเลกๆ ถามวา จะเปด Library เดมทมอยแลว หรอจะสราง Library ใหม ดงภาพ

ภาพประกอบ 1 การตรวจสอบการตดตงโปรแกรมเอนดโนต ถาไมสามารถเขาโปรแกรมได ใหยอนไปเรมตดตงโปรแกรมตงแตขนตอนเรมแรก

106

5.2 เปดโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด จะปรากฏแถบคาสงทดานบน เปนกลมการทางานของโปรแกรมเอนดโนต ดงภาพ

ภาพประกอบ 2 แถบคาสงของโปรแกรมเอนดโนต

ถาไมปรากฏแถบคาสงดงกลาว ใหคลกเลอก View--Toolbars แลวคลก เครองหมายถกทชองสเหลยมขางหนาโปรแกรมเอนดโนต หากไมพบชอโปรแกรมเอนดโนต ใหคลกเลอก Tools--Templates and Add-Ins… (หรอ แมแบบและ Add-ins) จะปรากฏหนาจอ ทมไฟลสาคญ 2 ไฟล คอ EN9Cwyw.dot และ EN9CWYW.wordXP.wll ใหคลกเครองหมาย ถกทชองสเหลยมขางหนา แลวคลก OK ดงภาพ

ภาพประกอบ 3 การแกปญหาแถบคาสงของโปรแกรมเอนดโนตไมปรากฏในไมโครซอฟตเวรด

วธใชโปรแกรมเอนดโนต เมอเปดโปรแกรมเอนดโนต จะปรากฏหนาจอใหเลอกวา จะเรมตนสราง Library หรอเปด Library เดมทสรางไวแลว ดงภาพ

107

ภาพประกอบ 4 การสรางหรอเปด Library

คาวา Library เปรยบเหมอน File หรอแฟมขอมล ลกษณะของไฟลเปน .enl สามารถสรางไดหลาย Library แตละ Library สามารถบรรจรายการบรรณานกรมไดมากกวา 30,000 รายการ หลงจากการสรางหรอเปด Library เรยบรอยแลว จะปรากฏหนาจอการทางาน ดงภาพ

ภาพประกอบ 5 หนาจอของ Library ทยงไมไดสรางบรรณานกรม ในการสรางขอมลบรรณานกรมดวยโปรแกรมเอนดโนต สามารถสรางได 3 วธดวยกน ดงน 1. การสรางรายการบรรณานกรมทละรายการ (Add references)

2. การดาวนโหลดจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมด (Download from Library Catalog)

3. การดาวนโหลดจากการสบคนฐานขอมลออนไลน (Download from online databases)

หลงจากคลกเลอก Library จะปรากฏหนาจอของ Library ทรอการสรางรายการบรรณานกรม

108

1. การสรางรายการบรรณานกรมทละรายการ (Add references) เปนวธการสรางรายการบรรณานกรมโดยการพมพทละรายการ ซงผใชโปรแกรมจาเปน ตองมทกษะในการพมพดด สามารถใชงานไดอยางคลองแคลว รวมทงมความรในเรองรายละเอยดสวนตางๆ ของหนงสอหรอวสดทนามาทาบรรณานกรม เชน ชอผแตง ชอหนงสอ ครงทพมพสถานทพมพ สานกพมพ ปพมพ เปนตน ทงน การสรางรายการบรรณานกรม มขนตอน ดงตอไปน

1.1 เรมจากการคลกทแถบคาสงดานบน References -- New Reference หรอใชคาสง Ctrl+N ดงภาพ

ภาพประกอบ 6 แถบคาสง New Reference

เมอคลกทแถบคาสง New Reference หรอใชคาสง Ctrl+N จะปรากฏหนาจอ สาหรบใสรายละเอยดบรรณานกรม ดงภาพ

ภาพประกอบ 7 หนาจอรอการพมพรายการบรรณานกรม

1.2 สงสาคญทควรกาหนดกอนเรมพมพขอมลบรรณานกรม คอ รปแบบการอางอง (Styles) และประเภทวสดทอางอง (Reference types) รปแบบการอางอง ไดแก APA, MLA, Turabian, Chicago, Vancouver เปนตน สวนประเภทวสดทอางอง ไดแก Book, Journal Article, Thesis, Electronic Source เปนตน ทงนใหคลกเลอกทลกศรขางทาย ดงภาพ

หนาจอสาหรบพมพรายการบรรณานกรม ตามหวขอตางๆ

109

ภาพประกอบ 8 การเลอกรปแบบการอางองและประเภทวสดทอางอง 1.3 ใหพมพขอมลบรรณานกรมตามหวขอทปรากฏ หวขอใดทไมจาเปนตองใสขอมล สามารถเวนขามไปได ดงภาพ

ภาพประกอบ 9 การพมพรายการบรรณานกรมใหมทละรายการ

1.4 เมอพมพขอมลครบถวนเรยบรอย ใหคลกปม X ทมมบนขวา (ปมเลก) หรอคลก Close จะปรากฏหนาจอรายการบรรณานกรมทพมพเรยบรอยแลว บรรทดละ 1 รายการ หากตองการตรวจดรปแบบบรรณานกรมทเลอกไว ใหคลกเลอกรายการบรรณานกรมนน ๆ กจะปรากฏใหเหนดานลาง หรอถาตองการเปลยนรปแบบ กสามารถทาได โดยคลกเลอกทลกศร ขางทาย ดงภาพ

ใหคลกเลอกประเภทวสด เชน หนงสอ บทความวารสาร …

ใหคลกเลอกรปแบบ เชน APA, MLA,…

110

ภาพประกอบ 10 รายการบรรณานกรมทใสขอมลเสรจเรยบรอยแลว

1.5 หากตองการเพมรายการบรรณานกรมใหม ใหสรางทละรายการ ตามขนตอนขางตน 1.6 ถาตองการแกไข หรอเพมเตมขอมล ใหดบเบลคลกทรายการนน 1.7 ถาตองการปด Library ใหคลกปม X ทมมบนขวา (ปมเลก) หรอคลก File -- Close Library หรอ Clrl+W ระบบจะบนทกขอมลใหอตโนมต 2. การดาวนโหลดจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมด

(Download from Library Catalog) การสบคนฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมดเปนบรการทไมคดคาใชจาย ไมตองใชรหสผาน และไมตองเปนสมาชกของหองสมดนน วธการดาวนโหลดนบเปนวธหนง ทชวยลดเวลาและแรงงานในการสรางขอมลบรรณานกรม ขณะนใชไดเฉพาะหองสมด ในตางประเทศซงใชระบบหองสมดอตโนมตเทานน สวนหองสมดในประเทศไทย จะตองสราง การเชอมตอขนเอง ทงน การดาวนโหลดบรรณานกรมจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมดมวธดาเนนการตามขนตอน ตอไปน 2.1 คลกเลอกหองสมดทตองการสบคน โดยคลกคาสงดานบนท Tools – Connect… หรอ Edit -- Connection Files -- Open Connection Manager… ดงภาพ

แสดงหนาตาของบรรณานกรมตามรปแบบ APA ตามทเลอกไว

111

ภาพประกอบ 11 แถบคาสงสาหรบเลอกหองสมดทตองการสบคน จะปรากฏหนาจอใหเลอกหองสมดทตองการสบคน ดงภาพ

ภาพประกอบ 12 หนาจอสาหรบเลอกฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมดทตองการสบคน

2.2 คลกเลอกหนาชอหองสมด แลวปดหนาจอน จะปรากฏชอหองสมดตรงแถบ คาสง Tools --Connect…ดานบน ดงภาพ

112

ภาพประกอบ 13 แถบคาสงทปรากฏชอหองสมด 2.3 เรมสบคนโดยคลกทแถบคาสง Tools -- Connect – แลวคลกเลอก ชอหองสมดทตองการสบคน ถาสามารถเชอมตอกบหองสมดได จะปรากฏหนาจอสาหรบ พมพคาคนของหองสมดนน ดงภาพ

W e b d e s i g n

ภาพประกอบ 14 หนาจอสาหรบสบคนทรพยากรสารสนเทศกลมหองสมด OhioLink 2.4 พมพคาคนในชอง Search for:____ จะปรากฏหนาจอขนาดเลกแสดงจานวน รายการสบคนวาไดกรายการ ถาผลออกมามจานวนมาก อาจลดจานวนรายการลงหรอกลบไปจากด การสบคนใหแคบลงได ดงภาพ

ภาพประกอบ 15 จานวนรายการทสบคนได

113

2.5 คลกปม OK จะปรากฏหนาจอแสดงรายการบรรณานกรมทสบคนได หนาจอนยงคงเชอมตอกบหองสมด ผสบคนตองคลกเลอกรายการบรรณานกรมทตองการ ใหเปนแถบส อาจคดเลอกเพยง 1, 2, 3 หรอทงหมดกได แลวคลกปม Copy 1 Reference To -- แลวเลอก Library ทจะจดเกบรายการหรอสราง Library ขนใหม ดงภาพ

ภาพประกอบ 16 รายการบรรณานกรมทสบคนไดจาก OhioLink

ระบบจะดงรายการบรรณานกรมทเลอกไวมาเกบไวใน Library ทเลอก ดวยความรวดเรว 3. การดาวนโหลดจากการสบคนฐานขอมลออนไลน (Download from online databases) ปจจบนฐานขอมลออนไลนเปนเครองมอสาคญประเภทหนงในการสบคนขอมลจากสงพมพตางๆ เชน วารสาร งานวจย วทยานพนธ รายงานการประชม เปนตน ชวยใหนสต นกศกษา อาจารย รวมทงนกวจย และนกวชาการ เขาถงขอมลทางบรรณานกรม สาระสงเขป หรอบทความฉบบเตมไดสะดวกรวดเรวมากขนจากเดมทตองใชเครองมออนๆ

114

ประกอบกบความพยายามอยางมากเพอเขาถงบทความหรอตวเลม ขณะนมฐานขอมลออนไลน ทใหบรการโดยไมเสยคาใชจาย และไมจาเปนตองใชรหสสวนตวเขาใช (Password) เพยง 1 ฐาน คอ PubMed หรอมชอเดมวา MEDLINE เปนฐานขอมลใหญของ The National Library of Medicine, Library of Congress นอกนน สวนใหญเปนฐานขอมลเพอการคา มบรษทผลต และจดจาหนายเปนบรษทตางประเทศ เชน Ovid, OCLC, DIMDI, SilverPlatter เปนตน ดงนนการเขาใชจาเปนตองเสยคาใชจายซงคอนขางสง รวมทงตองมรหสสวนตวเพอเขาใช อยางไรกตาม หองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐมโอกาสไดใชฐานขอมลออนไลน อยางทวถง โดยการบอกรบฐานขอมลออนไลนของสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ทเรยกกนวา ฐานขอมลเพอการคนควาวจย (Reference Databases) ซงเปนโครงการหนงในระบบฐานขอมลหองสมดมหาวทยาลยไทย (Thai Library Integrated System: ThaiLIS) อนเปนเครอขายความรวมมอระหวางหองสมดมหาวทยาลยของรฐ ทงสวนกลางและสวนภมภาค สามารถเขาใชไดท URL: http://www.thailis.or.th หรอจากจดเชอมโยงในหนาโฮมเพจของหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐทกแหง (Wareesa-ard. 2004: 504) ฐานขอมลเพอการคนควาวจยทใหบรการในขณะนมทงหมด 7 ฐานขอมล (Search Ref. Database. 2007: Online) ดงน 1. ACM เปนฐานขอมลดานเทคโนโลยสารสนเทศและวทยาการ

คอมพวเตอรของ Association for Computing Machinery (ACM) ใหขอมลบรรณานกรม สาระสงเขป และเอกสาร ฉบบเตม จากบทความวารสาร รายงานการประชม และขาวสาร ตงแต ปค.ศ. 1974 จนถงปจจบน

2. H.W. Wilson เปนฐานขอมลใหญทรวบรวมฐานขอมลยอยในสาขาวชาตางๆ ไดแก วทยาศาสตรประยกตและเทคโนโลย ชววทยา และการเกษตร ศลปะ ธรกจ การศกษา มนษยศาสตร กฎหมาย บรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร สงคมศาสตร สงแวดลอม สตววทยา และสนทนาการ เปนตน ใหขอมลบรรณานกรม สาระสงเขป และเอกสารฉบบเตม

3. IEEE Xplore เปนฐานขอมลทางดานวศวกรรมศาสตร โดยเนนสาขาไฟฟาและอเลกทรอนกส ใหขอมลบรรณานกรมและเอกสาร ฉบบเตมของบทความวารสาร รายงานการประชม และเอกสารมาตรฐาน

4. ISI Web of Knowledge

เปนฐานขอมลใหญทประกอบดวยฐานขอมลยอย 3 ฐาน คอ Science Citation, Social Science Citation และ Arts &

115

Humanities Citation ใหขอมลบรรณานกรมและสาระสงเขป ตลอดจนคา Impact factor หรอจานวนครงในการอางอง ของเอกสารประเภทตางๆ เชน บทความวารสาร สทธบตร รายงานการประชม และเวบไซต

5. LexisNexis

เปนฐานขอมลใหญทรวมฐานขอมลยอยจานวน 2 ฐาน คอ Lexis และ Nexis ทงน Lexis จะเนนดานกฎหมาย สวน Nexis เนนดานบรหารธรกจและการจดการ โดยครอบคลมสารสนเทศจากบทความวารสาร ขาวจากหนงสอพมพ ขอมลบรษท เปนตน

6. ProQuest เปนฐานขอมลสงพมพประเภทปรญญานพนธหรอวทยานพนธในระดบปรญญาโทและปรญญาเอกของมหาวทยาลยตางๆ ทวโลก ใหขอมลบรรณานกรม ตงแต ป ค.ศ. 1861 สวนขอมลบรรณานกรมพรอมสาระสงเขป เรมตงแต ป ค.ศ. 1981 เปนตนไป นอกจากนยงใหตวอยางขอมล ของเอกสารฉบบเตม จานวน 24 หนา

7. ScienceDirect เปนฐานขอมลทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และการแพทย ใหขอมลบรรณานกรม สาระสงเขปและเอกสารฉบบเตม

ในการใชฐานขอมลออนไลน ปรากฏวา ผใชฐานขอมลออนไลนสวนใหญมกประสบปญหาในการเกบรวบรวมรายการบรรณานกรมไดไมครบถวน บางคนอาจใชวธคดลอกดวยลายมอ บางคนอาจใชวธคดลอกและตดแปะ (Copy and paste) หรอตดแปะ (Cut and paste) บางคนอาจใชวธบนทกแลวสงทางอเมล ซงไมสามารถนามาใชไดทนท ตองมาปรบเขยน ใหเปนรปแบบบรรณานกรมกอนนาไปใช ทงน โปรแกรมเอนดโนตสามารถชวยแกปญหาดงกลาวได เนองจากในปจจบนน ฐานขอมลออนไลนสวนใหญสามารถรองรบการดาวนโหลดและถายโอนขอมลบรรณานกรม (Importing references) ของโปรแกรมเอนดโนตไดอยางคอนขางมประสทธภาพ นอกจากน การดาวนโหลดจากการสบคนฐานขอมลออนไลนยงชวยประหยดเวลาและแรงงานในการสรางฐานขอมลบรรณานกรมไดอยางดเลศ ทงนสามารถทาได 2 วธ คอ 3.1 การดาวนโหลดโดยผานหนาจอการสบคนฐานขอมลออนไลน ในขณะทสบคนฐานขอมลออนไลน แลวพบรายการบรรณานกรมทตองการ ผสบคนสามารถดาวนโหลดและถายโอนขอมลไดทนท ดงตวอยาง การสบคนจากฐานขอมล ISI Web of Knowledge เมอพบรายการทตองการ ใหคลกเลอก แลวใชคาสง Export ดงภาพ

116

Export

ภาพประกอบ 17 การดาวนโหลดจาก ISI Web of Knowledge

ระบบจะดาเนนการดาวนโหลดรายการบรรณานกรมพรอมสาระสงเขป โดยจะปรากฏหนาจอแสดงขอความวากาลงดาเนนการ ดงภาพ

ภาพประกอบ 18 กระบวนการดาวนโหลดจาก ISI Web of Knowledge

เมอกระบวนการเสรจเรยบรอยแลว จะปรากฏหนาจอใหเลอก Library สาหรบจดเกบขอมลบรรณานกรมทดาวนโหลดมา ดงภาพ

117

ภาพประกอบ 19 หนาจอใหเลอก Library สาหรบจดเกบขอมลบรรณานกรม

เมอคลกเลอก Library จะปรากฏหนาจอผลการถายโอนขอมลทเรยบรอยแลว ดงภาพ

ภาพประกอบ 20 รายการบรรณานกรมทดาวนโหลดจาก ISI Web of Knowledge

118

3.2 การดาวนโหลดโดยผานโปรแกรมเอนดโนต วธนเปนการสบคนทรวดเรวกวาวธแรก แตผใชตองมรหสสวนตวเพอเขาใชฐานขอมล

ออนไลนนนๆ วธการสบคนมขนตอนเชนเดยวกบการดาวนโหลดจากฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมด ดงนนกอนทจะสบคน จะตองคลกเลอกฐานขอมลออนไลนทตองการสบคน โดยเขาท Tools -- Connect… หรอ Edit -- Connection Files -- Open Connection Manager… จะปรากฏหนาจอรายชอฐานขอมลออนไลนจานวนมาก ใหคลกทขางหนาชอฐานขอมลนน ดงภาพ

ภาพประกอบ 21 รายชอฐานขอมลออนไลนและฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศหองสมด

จะปรากฏชอฐานขอมลตรงแถบคาสงดานบน เมอตองการสบคน ใหคลกทแถบคาสง Tools -- Connect -- ชอฐานขอมลออนไลนทตองการสบคน จากตวอยาง คลกเลอก PubMed ซงเปนฐานขอมลหนงเดยวทสามารถสบคนไดโดยไมตองใชรหสสวนตว ถาสามารถเชอมตอ กบฐานขอมล PubMed ได จะปรากฏหนาจอสาหรบพมพคาคนของฐานขอมลนน ดงภาพ

ภาพประกอบ 22 การเชอมตอเพอสบคน PubMed

จะปรากฏหนาจอแสดงรายการบรรณานกรมทสบคนได ดงภาพ

119

ภาพประกอบ 23 รายการบรรณานกรมทสบคนไดจาก PubMed

หนาจอนยงคงเชอมตอกบหองสมด ผสบคนตองคลกเลอกรายการบรรณานกรมทตองการใหเปนแถบส อาจคดเลอกเพยง 1 หรอมากกวาหรอทงหมดกได แลวคลกปม Copy 1 Reference To-- เลอก Library ทจะจดเกบรายการ หรอสราง Library ขนใหม ระบบจะดงรายการบรรณานกรมทเลอกไว มาเกบไวใน Library ดวยความรวดเรว

การกาหนดคาลกษณะเฉพาะของโปรแกรมเอนดโนต (Edit Preferences) โปรแกรมเอนดโนตเออตอการกาหนดคาลกษณะเฉพาะหรอปรบคาใหเหมาะสมกบ การใชงาน ตวอยางเชน การแสดงรปแบบและขนาดตวอกษร การกาหนดใหเปด Library ทตองการทกครงทเปดโปรแกรม การจดเรยงตามลาดบของขอมล รปแบบการแสดงรายการในหนาจอ เปนตน ทงนใหคลกท Edit -- Preferences จะปรากฏหนาจอ ใหเลอกรายการทตองการแกไขหรอปรบคา ดงภาพ

ภาพประกอบ 24 หนาจอ Endnote Preference

120

จากภาพประกอบ 24 คาลกษณะเฉพาะทนยมกาหนดหรอปรบคาการทางาน มดงน

Libraries : การกาหนดใหเปด Library ทตองการทกครงทเปดโปรแกรม

Display Fonts: การกาหนดรปแบบและขนาดตวอกษร

Referenced Types: การกาหนดประเภทวสดอางองทใชประจา รวมทงการแกไขรายละเอยดขอมลของวสดแตละประเภท ซงจะมผลตอรายการบรรณานกรมทสราง สวนนมกจะไมตองแกไข ดงนนหากจะปรบแก ตองระมดระวงใหมาก

Display Fields: การกาหนดรายการทตองการใหแสดงในหนาจอ

การนาไปใชกบโปรแกรมประมวลผล (Interfacing with Word Processing)

การนาโปรแกรมเอนดโนตไปใชควบคกบโปรแกรมประมวลผลนน ใหเปดโปรแกรม ทง 2 ไว เชน โปรแกรมไมโครซอฟตเวรดและโปรแกรมเอนดโนต ในหนาจอไมโครซอฟตเวรด จะปรากฏแถบคาสงของโปรแกรมเอนดโนตซงจะชวยใหการใชโปรแกรมทงสองสลบกนไปมาไดสะดวกยงขน ดงภาพ

ภาพประกอบ 25 แถบคาสงของโปรแกรมเอนดโนต

วธการใชกบโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด ม 2 วธ คอ 1. คาสง Insert Selected Citation(s) ทาตามขนตอนดงน 1.1 อยทหนาจอเอนดโนต เปด library ทสรางไว แลวคลกเลอกรายการบรรณานกรม 1 รายการ หรอมากกวาน 1.2 อยทหนาจอเอกสารของเวรด ใหวาง cursor ในตาแหนงทตองการ คลกท Tools – EndNote – Insert Selected Citation(s) หรอจะใชสญลกษณบนแถบคาสง รอสกคร จะปรากฏรายการอางองบนเอกสาร มทงการอางองแทรกในเนอหาและบรรณานกรม

ภาพประกอบ 26 คาสง Insert Selected Citation(s)

121

ภาพประกอบ 27 รายการอางองในเนอหาและบรรณานกรม

1.3 รายการอางองและบรรณานกรมทได สามารถปรบเปลยนรปแบบ (Style) ไดไมจากด โดยใชคาสง Format bibliography มขนตอนดงน

1.3.1 อยทหนาจอของเอกสารเวรด คลกทคาสง Format bibliography ดงภาพ

ภาพประกอบ 28 คาสง Format bibliography

1.3.2 จะปรากฏหนาจอใหเลอกรปแบบทตองการปรบเปลยน

ภาพประกอบ 29 การปรบเปลยนรปแบบการอางองโดยใชคาสง Format bibliography

122

1.3.3 เมอเลอกรปแบบไดแลว ใหคลกปม OK ทงรายการอางองในเนอหาและบรรณานกรมจะเปลยนเปนรปแบบทเลอกไว

2. คาสง Copy Formatted หรอคาสง Ctrl+K 2.1 อยทหนาจอ EndNote เปด library ทสรางไว แลวคลกเลอกรายการ

บรรณานกรม 1 รายการ หรอมากกวาน จากนนใหกด Ctrl+K หรอคลกขวาเลอก Copy Formatted ดงภาพ

ภาพประกอบ 30 คาสง Copy Formatted

2.2 สลบไปทหนาจอเอกสารของเวรด ใหวาง cursor ในตาแหนงทตองการ คลก Paste

2.3 รอสกคร จะปรากฏรายการอางองเฉพาะบรรณานกรม ดงภาพ

ภาพประกอบ 31 รายการบรรณานกรม

123

ขอแนะนาสาหรบการใชโปรแกรมเอนดโนต ในการใชโปรแกรมเอนดโนตมขอมลสาคญทควรทราบ เพอใหสามารถใชโปรแกรมได

อยางมประสทธภาพมากทสด ดงตอไปน 1. Library เปนคาทใชเรยกแทนคาวา File มความหมายทเปรยบเหมอนฐานขอมล

บรรณานกรม 2. EndNote Library มลกษณะไฟลเปน .enl ใชไดกบโปรแกรมเอนดโนตเทานน 3. จานวน 1 Library ไมควรใสขอมลบรรณานกรมเกนกวา 100,000 ระเบยน

เพอประสทธภาพของการจดการฐานขอมล 4. สามารถสราง Library จานวนเทาไหรกไดไมจากด ขนอยกบขนาดของฮารดดสก 5. สามารถกาหนดใหเปด Library ทใชงานเปนประจา เมอเรมเปดโปรแกรม 6. สามารถเปด Library หลายๆ อนในเวลาเดยวกน 7. สามารถทาสาเนา เปลยนชอ ลบ หรอเคลอนยายได เชนเดยวกบไฟลทวไป 8. สามารถปรบขยายหนาจอการทางานใหมขนาดใหญ-เลกตามตองการได

เหมอนการทางานของวนโดวส 9. สามารถปรบเปลยนรปแบบและขนาดของตวอกษร (Font) ทแสดงบนหนาจอได 10. สามารถปรบเปลยนหนาจอทแสดงขอมลไดตามตองการ ซงปกตจะกาหนดให

แสดงเฉพาะคอลมนทสาคญ เชน ผแตง ปพมพ ชอเรอง และ URL เปนตน 11. สามารถแสดงรายการบรรณานกรมเพยงรายการละ 1 บรรทดเทานน

และทสาคญมาก คอ ขอมลบรรณานกรมทรวบรวมสะสมไวดวยความเพยรพยายาม เปนสงทมคามากสาหรบเจาของ ฉะนนอยาไดนงนอนใจ EndNote Library ทสรางขน จะมลกษณะเชนเดยวกบไฟลขอมลประเภทตาง ๆ ทอาจสญหายได จงควรทาสารองขอมลเกบไวทกครง โดยใชคาสง Save a Copy แลวจดเกบไวทใดทหนง หรอในรปแบบใดรปแบบหนงทปลอดภย มากทสด เชน แผนดสก แผนซด, Removable disk หรอThumb Drive เปนตน

124

บรรณานกรม Endnote 9: Users Guide for Windows. (2006). Retrieved April 8, 2007, from http://endnote.com/support/helpdocs/EndNote9Manual.pdf Search Ref. Database. (2007). Retrieved December 9, 2007, from http://www.thailis.or.th/ index.php?option=com_wrapper&Itemid=40 Wareesa-ard, Aurathai. (2004, November). The Role of Academic Libraries in Developing Library Automation Network in Thailand. The Journal of Academic Librarianship. 30(6): 502-506.

125

ประวตยอผวจย

ชอผวจย นางสาวอรทย วารสอาด

Miss Aurathai Wareesa-ard

ตาแหนง สถานททางานปจจบน อาจารยประจาภาควชาบรรณารกษศาสตร และสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โทร. 02-6495577 aurathai@swu.ac.th

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2523 วฒ ศษ.บ. (ภาษาองกฤษ) มหาวทยาลยศลปากร

พ.ศ. 2527 วฒ อ.ม. (บรรณารกษศาสตร) จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประสบการณในการวจย

1. ไดรบเชญเปนนกวจยรบเชญ (A Visiting Research Scholar) ของศนยศกษา เอเชยอาคเนย (The Center for Southeast Asian Studies) มหาวทยาลยเกยวโต ประเทศญปน ระหวางวนท 7 มกราคม 2535 ถงวนท 6 มกราคม 2536

2. เปนกรรมการแผนกวจยและพฒนาของสมาคมหองสมดแหงประเทศไทย ประจาป 2538-2539

3. ไดรบเชญเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบความเทยงตรงของเครองมอเพอการวจย เรอง การสบคนรายการทรพยากรสารนเทศจากระบบ OPAC ของนสตในสานกหอสมด มหาวทยาลยบรพา ป พ.ศ. 2543

4. ไดรบเชญเปนผเชยวชาญตอบแบบสอบถามการวจย เรอง แนวโนมการจดบรการ หองสมดของสถานศกษาประเภทอาชวศกษา ในทศวรรษหนา คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง ป พ.ศ. 2544 5. ไดรบเชญเปน Visiting Scholar ของ School of Information Management, Victoria University of Wellington ประเทศนวซแลนด เปนเวลา 3 เดอน ตงแตวนท 8 มนาคม – 5 มถนายน ป พ.ศ. 2547

6. เปนกรรมการบรหารหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต ประจาสาขาวชา บรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

126

7. เปนกรรมการควบคมปรญญานพนธและสารนพนธ ประจาสาขาวชา บรรณารกษศาสตร และสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผลงานวจย

1. งานวจยเดยว อรทย วารสอาด. (2531). รายงานผลโครงการสารวจหนงสอของสานกหอสมดกลาง มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร ครงท 1: 9 พฤษภาคม -1 มถนายน 2531. กรงเทพฯ: สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

-------. (2535). การศกษาขอมลในการลงรายการเอกสารการประชมภาษาไทย. กรงเทพฯ: ศนยศกษาเอเชยอาคเนย มหาวทยาลยเกยวโต. -------. (2546). รายงานการวจยเรองการพฒนาชดเรยนรผานเวบเรองเทคนคการสบคน ฐานขอมล IPAC ของ หอสมดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ องครกษ. กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. Aurathai Wareesa-ard. (1992). Library Acquisitions List : Thai Materials ; No. 11(December

1992) Volume 1-2. Kyoto: The Center for Southeast Asian Studies, Kyoto University.

2. งานวจยรวม สมาคมหองสมดแหงประเทศไทยฯ. คณะทางานฝายพฒนาทรพยากรสารนเทศหองสมด

สถาบนอดมศกษา. (2538). การศกษาสถานภาพงานอนรกษและบารงรกษา ทรพยากรหองสมดในหองสมดสถาบนอดมศกษาของรฐ. กรงเทพฯ: คณะทางานฝายฯ.

อญชล อานาจธรรม; และคนอน ๆ. (2533). รายงานการวจยเรองความคดเหนของผใช และบคลากรหองสมดตออาคารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. กรงเทพฯ: สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.