รายงานการวจย เรอง

ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลง

ทองเทยวจงหวดนนทบร Factors Affecting Thai Tourist Decision on Ecotourism of

Nonthaburi Province

โดย วนทกา หรญเทศ

การวจยครงนไดรบเงนทนการวจยจากวทยาลยราชพฤกษ ปการศกษา 2556

รายงานการวจย เรอง

ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลง

ทองเทยวจงหวดนนทบร Factors Affecting Thai Tourist Decision on Ecotourism of

Nonthaburi Province

โดย วนทกา หรญเทศ

การวจยครงนไดรบเงนทนการวจยจากวทยาลยราชพฤกษ ปการศกษา 2556

ปทท าการวจยแลวเสรจ 2557

ชอโครงการวจย ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทย ในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ชอผวจย นางสาววนทกา หรญเทศ ทปรกษางานวจย รองศาสตราจารย ดร.วรช วรรณรตน ปทท าการวจย 2556

บทคดยอ

การศกษาน มวตถประสงคเพอศกษาระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร และ เพอเปรยบเทยบ การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบสอ

กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน เปนนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางทองเทยว แหลงทองเทยวในจงหวดนนทบร จ านวน 400 คน เครองมอทใชในการศกษา เปนแบบสอบถามการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร การวเคราะห ขอมลใช สถตเชงพรรณนา และสถตเปรยบเทยบการทดสอบแบบทและการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว

ผลการศกษา พบวา ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร โดยภาพรวม อยในระดบมาก และรายดาน คอ ดานพนท ดานการมสวนรวม ดานกจกรรมและกระบวนการ และดานการจดการ อยในระดบมาก

การเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมเมอ จ าแนกตามเพศ กลมอาย กลมการศกษา กลมอาชพ กลมรายได และชองทางการรบสอ ไมพบความแตกตาง ค าส าคญ ปจจยทมผลตอการตดสนใจ, นกทองเทยวชาวไทย, การทองเทยวเชงนเวศ

Title Factors affecting Thai tourist decision on Ecotourism of Nonthaburi Province. Author Wuntika Hirunthet Advisor Associated Professor Dr. Wirach Wannaratn Year 2556

ABSTRACT

The objectives were to study the level of factors affecting Thai tourist decision on Ecotourism of Nonthaburi Province and to compare factors affecting Thai tourist decision on Ecotourism of Nonthaburi Province by sex, age, education, occupation income and media channel variables. The sample consisted of 400 thai tourists who travel on Ecotourism in Nonthaburi Province. The tool for collecting data was a questionnaire concerned with factors affecting Thai tourist decision on Ecotourism. The analyzed data by descriptive statistic and by inferential statistic for t-test and one-way ANOVA. The result of the study found that the overall and each aspect of factor affecting the decision of travel on Ecotourism of Nonthaburi Province were high level. The comparison of factor affecting Thai tourist decision on Ecotourism of Nonthaburi Province by sex, age, education, occupation income and media channel were not difference. Keyword Factors affecting Thai tourist decision, Thai tourists, Eco-tourism

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบน ส าเรจลงไดดวยความกรณาอยางยงจาก รศ.ดร.วรช วรรณรตน ทปรกษางานวจย ผทรงคณวฒ และคณะกรรมการการวจยทกทาน ทไดใหค าแนะน าปรกษา ตลอดจนตรวจแกไขขอบกพรองตาง ๆ ดวยความเอาใจใสเปนอยางยง จนงานวจยส าเรจสมบรณได ผศกษาคนควาขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน

ขอกราบขอบพระคณ แหลงทองเทยว จงหวดนนทบร ทไดใหความอนเคราะห อ านวยความสะดวกและใหความรวมมอเปนอยางยง ในการเกบขอมลและตอบแบบสอบถาม

คณคาและประโยชนอนพงมจากการวจยฉบบน ผศกษาคนควาขออทศแดผมพระคณทกๆ ทาน วนทกา หรญเทศ

1

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา อตสาหกรรมทองเทยวเปนอตสาหกรรมทมการขยายตวสง มบทบาทความสาคญตอระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยเปนอยางมาก เปนแหลงรายไดทสาคญนามาซงเงนตราตางประเทศการสรางงาน และการกระจายความเจรญไปสภมภาค นอกจากนการทองเทยวยงมสวนสาคญในกา รพฒนาระบบโครงสรางพนฐานของการคมนาคมขนสง รวมไปถงการคาและการลงทน เมอประเทศประสบภาวะวกฤตทางเศรษฐกจ การทองเทยวมบทบาทสาคญในการสรางรายไดใหกบประเทศสามารถชวยใหเศรษฐกจฟนตวไดในเวลาทรวดเรวกวาภาคผลตและบรการอน ๆ อยางไรกตามอตสาหกรรมกา รทองเทยวมแนวโนมการแขงขนรนแรงขนตามลาดบ มการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและมความออนไหวงายจากปจจยลบทงภายในและภายนอกประเทศโดยไมอาจหลกเลยงได (กระทรวงการทองเทยวและกฬา, 2553: ออนไลน) สรพล เศวตเศรน ผวาการการทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) กลาววา จากแผนการดาเนนงานดานการตลาดการทองเทยว ในป 2557 หากสถานการณในประเทศและปจจยภายนอกตาง ๆ เปนปกต ททท. คาดวาจะมนกทองเทยวตางประเทศเดนทางมาเยอนประเทศไทยประมาณ 28.01 ลานคน เพมขน 7.28 % ประมาณการดานรายไดของตลาดตางประเทศ 1.32 ลานลานบาท เพมขนในอตรา 13% และสาหรบนกทองเทยวคนไทยเปาหมายดานรายไดประมาณ 7 แสนลานบาท เพมขนในอตรา 9% และคาดวาจะมคนไทยเดนทางทองเทยวประมาณ 136 ลานคนตอครง คดเปนอตราทเพมขน 5.63% โดยจากกระบวนการทาแผนการทองเทยวป 2557 ททท. ไดนาปจจยสาคญมาประกอบในการกาหนดทศทางการดาเนนงานดานการตลาดการทองเทยวป 2557 ประกอบดวย 1. การขยายตวอยางกาวกระโดดของตลาดใหม อาท ตลาดจน อนเดย และรสเซย 2. การเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ( AEC) 3. สภาพเศรษฐกจ สงคม การเมอง รวมทงสถานะของตลาดอมตวของตลาดหลก 4. การพฒนาดานการคมนาคม ประกอบกบเปาหมายการดาเนนงานดานการทองเทยวทไดรบมอบหมายจากรฐบาล ททท. จงไดกาหนดเปาหมายหลกทจะตองไปใหถงใน 2 สวนควบคกนไป คอ 1. ตองบรรลเปาหมายนารายไดเขาประเทศใหได 2 ลานลานบาท ในป 2558 ซงเปนภารกจ 3 ป เรมตงแตป 2556-2558 และ 2. ตองปรบสมดลในการสงเสรมการทองเทยวในทกมต ทงดานตลาด พนท ฤดกาล คณคา และสงแวดลอม เพอใหอตสาหกรรมทองเทยวเตบโตและสรางรายไดเขาสประเทศอยางยงยน

2

การตงเปาหมายในมตเศรษฐกจนน แบงเปนเปาหมายรายไดจากนกทองเทยวตางประเทศเพมขน 13% และรายไดหมนเวยนในประเทศจากนกทองเทยวชาวไทยใหเพมขน 9% ทงนจะมการปรบสมดลเชงการตลาดจากตลาด Mass ใหเขาสตลาดคณภาพในทกตลาดทงใน และตางประเทศ โดยเฉพาะกลมนกทองเทยวทมกาลงซอสงระดบกลาง-บน และนกทองเทยวกลมเฉพาะ หรอ Niche Market ไดแก กลม Wedding & Honeymoon กลมทเดนทางเขามารกษาพยาบาล ( Medical) และ กลม Golf กลม Health & Wellness และกลม Green หรอ Eco-tourists นอกจากน จะสงเสรมใหเกดการกระจายการเดนทางไปยงภมภาค และเชอมโยงภายในประเทศในกลม AEC โดยไทยเปนศนยกลาง อยางไรกตามทผานมาการเจรญเตบโตของทองเทยวทาใหเกดผลกระทบจากการหวงผลประโยชนจากการทองเทยวของผประกอบการและผเกยวของ ทาใหมผลกระทบตอชมชนในทองถนทงวถชวตและวฒนธรรม รวมทงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การจดการการทองเทยวในปจจบนยงขาดมาตรฐานคณภาพรปแบบทเหมาะสม ขาดความตระหนกร ขาดความรความเขาใจ ขาดการมสวนรวมของชมชน และขาดการรวมมอของทกภาคสวนทงราชการ องคกรเอกชน และประชาชน (สมชย เบญจชย, 2549: ออนไลน) กระแสการทองเทยวของโลกมแนวโนมมงเนนการทองเทยวทมความรบผดชอบตอสงแวดลอมมากขน นกทองเทยวหลายกลม เรมใหความสาคญกบกจกรรมทไมทาลายธรรมชาต และเปนการทองเทยวทมความรบผดชอบมากขน หลายประเทศไดมมมมองทสาคญวา การทองเทยวแบบมวลชน (Mass Tourism) กอใหเกดการใชทรพยากรอยางขาดความระมดระวง ทาใหเกดปญหาดานสงแวดลอมในระยะยาว วตถประสงคของการทองเทยวจงมการพฒนาขนมาเปนการบรหารจดการและการเพมคณคาของการทองเทยว โดยการทองเทยวไมใชเพยงเพอพกผอนหยอนใจ แตไดพฒนามาเปนการหาความร การทาทายศกยภาพทางรางกายและจตใจ รวมถงการรบผดชอบตอสงแวดลอม ปจจบนการทองเทยวเชงนเวศและผจญภย ไดรบความนยมมากขนตามลาดบ โดยเฉพาะสถานททมความสมบรณของทรพยากรและกจกรรมเชงนเวศและผจญภยทมมาตรฐาน และเปนทดงดดความสนใจของนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางประเทศ ทงน การทองเทยวเชงนเวศและผจญภยถอเปนการทองเทยวอกรปแบบหนงทใหความสาคญตอการพกผอนกบธรรมชาต และเนนกจกรรมทเกยวกบสงแวดลอมเปนหลก เปนการเดนทางไปยงแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทมลกษณะพเศษทนกทองเทยวเขาไปแลวไดรบความเพลดเพลน ตนเตน ทาทาย ผจญภย และไดประสบการณแปลกใหม ซงในปจจบนมผประกอบการหนมาใหความสาคญกบกจกรรมทองเทยวรปแบบน เชน การพายเรอคายก ลองแกง ปนเขา โรยตว ดนก

3

และเดนปา เปนตน โดยกจกรรมเหลานถกพฒนาขนตามความตองการของนกทองเทยวทตองการศกษาความเปนธรรมชาต กลมทรกในความทาทายหรอการนาความแปลกใหมมาผสมผสานกบความทาทาย ทาใหการทองเทยวเชงนเวศและผจญภยไดรบความสนใจจากนกทองเทยวมากยงขน (การทองเทยวแหงประเทศไทย, 2556: ออนไลน) สอมบทบาทอยางมากในการนาเสนอแนวความคดในการเดนทางทองเทยวแบบเชงนเวศ ซงสอเปนชองทางในการกระจายขาวสารจากทงภาครฐและภาคเอกชนเพอใหเกดความร ความเขาใจอยางแทจรงในการทองเทยวเชงนเวศ ประกอบกบการสอสารนนชวยกระตนใหนกทองเทยวเดนทางทองเทยวในชวงนอกฤดกาลอกดวย จงหวดนนทบรจดเปนพนทในเขตปรมณฑลของกรงเทพมหานคร ทาใหนกทองเทยวสามารถเดนทางทองเทยวจงหวดนนทบรภายใน 1 วนได และยงมแหลงทองเทยวทหลากหลายไมวาจะเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาต ศลปวฒนธรรม ประเพณ ประวตศาสตร และวถชวตของชาวบาน เชน เกาะเกรด ตลาดนาไทรนอย เปนตน และทาเลทตงทอยใกลเมองหลวง มการคมนาคมสะดวกทงทางบกและทางนา ทาใหจงหวดนนทบรกลายเปนเมองทองเทยวทสาคญอกแหงหนง จากทกลาวมาแลวขางตนทาใหผวจยสนใจศกษา ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวตามองคประกอบของการทองเทยวเชงนเวศ โดยมงศกษาในปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบสอ ทมผลตอการตดสนใจเดนทางทองเทยวเชงนเวศ ของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร และเปนแนวทางสาหรบหนวยงานทเกยวของสามารถนาไปใชในการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศใหมประสทธภาพยงขน ค าถามการวจย 1. ปจจยสวนบคคลทแตกตางกนมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ ของนกทองเทยวชาว

ไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร แตกตางกนหรอไม

2. ปจจยชองทางการรบสอทแตกตางกนมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของ

นกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร แตกตางกนหรอไม

4

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร 2. เพอเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของ นกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร จาแนกตามปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบสอ 3. เปนแนวทางในการใหขอเสนอแนะแกแหลงทองเทยวในจงหวดนนทบร

สมมตฐานการวจย

1. ปจจยสวนบคคลทแตกตางกนมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ ของนกทองเทยวชาว

ไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบรแตกตางกน

2. ปจจยชองทางการรบสอทแตกตางกนมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของ

นกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบรแตกตางกน

ประโยชนของงานวจย ทาใหทราบถงปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ซงจะเปนประโยชนตอการวางแผนการจดการทองเทยงอยางมประสทธภาพ

ขอบเขตการวจย 1. ขอบเขตดานประชากร ประชากรกลมเปาหมายทใชในการศกษา คอ นกทองเทยวชาวไทยททองเทยวในจงหวดนนทบรทมอาย ตงแต 15 ป ขนไป จานวน 117,950 คนตอเดอน ในชวงเดอนเดอนสงหาคม 2556 ถงเดอนกรกฎาคม 2557 (ขอมลจากแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร) เลอกขนาดกลมตวอยางแบบแบงกลมชน (Stratified Random Sampling) ของพนทแหลงทองเทยวของจงหวดนนทบร ตามสดสวน จานวน 400 ตวอยาง 2. ขอบเขตดานเนอหา เนอหาทกาหนดศกษา ไดแก การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศตามองคประกอบของการทองเทยวเชงนเวศ 4 ดาน คอ ดานพนท ดานการจดการ ดานกจกรรมและกระบวนการ และดานการมสวนรวม โดยจาแนกตามปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบสอ

5

3. ขอบเขตดานพนท ผวจยทาการศกษาและเกบรวบรวมขอมลในแหลงทองเทยวพนท จงหวดนนทบร ทงหมด 6 อาเภอ ไดแก 1. อาเภอเมองนนทบร คอ วดเฉลมพระเกยรตวรวหาร 2. อาเภอบางกรวย คอ ตลาดนาวดตะเคยน 3. อาเภอไทรนอย คอ ตลาดนาไทรนอย 4. อาเภอบางใหญ คอ วดสวนแกว 5. อาเภอบางบวทอง คอ วดบรมราชากาญจนาภเษกอนสรณ (วดเลงเนยย 2) 6. อาเภอปากเกรด คอ เกาะเกรด 4. ขอบเขตดานเวลา การศกษาในครงนกาหนดระยะเวลาศกษา ตงแตเดอนสงหาคม 2556 – กรกฎาคม 2557 รวมระยะเวลาทงหมด 12 เดอน 5. ตวแปรในการศกษา ตวแปรอสระ 1. ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา และรายไดตอเดอน 2. ปจจยชองทางการรบสอ ไดแก สอมวลชน สอบคคล และสออเลกทรอนกส ตวแปรตาม

การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศตามองคประกอบของการทองเทยวเชงนเวศ 4 ดาน คอ

ดานพนท ดานการจดการ ดานกจกรรมและกระบวนการ และดานการมสวนรวม

6

นยามศพทเฉพาะ การตดสนใจเดนทางทองเทยวเชงนเวศ หมายถง องคประกอบทางการทองเทยวทมผลตอการ

ตดสนใจไปในแหลงธรรมชาตทมเอกลกษณเฉพาะถน แหลงวฒนธรรมทเกยวเนองกบระบบนเวศ โดยม

กระบวนเรยนรทางสงแวดลอม ภายใตการจดการสงแวดลอม และการทองเทยวอยางมสวนรวมกบ

ทองถน เพอมงเนนใหเกดสานกตอการรกษาระบบนเวศอยางยงยน ซงแบงออกเปน 4 ดาน ดงน

1. องคประกอบดานพนท หมายถง แหลงทองเทยวทเกยวเนองกบธรรมชาตทมเอกลกษณ

เฉพาะถน (Identity or Authentic or Endemic or Unique) รวมถงแหลงวฒนธรรมและประวตศาสตร

ทเกยวเนองกบระบบนเวศ (Eco-system)

2. องคประกอบดานการจดการ หมายถง เปนการทองเทยวทมความรบผดชอบ ( Responsible

travel) โดยไมกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและสงคม มการจดการทยงยน ค รอบคลมไปถงการ

อนรกษทรพยากร การจดการสงแวดลอม การปองกน และการกาจดมลพษ และควบคมการพฒนาการ

ทองเทยวอยางมขอบเขต

3. องคประกอบดานกจกรรมและกระบวนการ หมายถง การทองเทยวทมกระบวนการเรยนร

(Learning process) โดยมการใหการศกษาเกยวกบสภาพแวดลอมและระบบนเวศของแหลงทองเทยว

เปนการเพมพนความร ประสบการณ ความประทบใจ เพอสรางความตระหนกและปลกจตสานกทถกตอง

ตอนกทองเทยว ประชาชนทองถน และผประกอบการทเกยวของ

4. องคประกอบดานการมสวนรวม หมายถง เปนการทองเทยวทมการคานงถงการมสวนรวม

ของชมชนและประชาชนทองถน (Involvement of local community or People participation) ทม

สวนรวมในการคด วางแผน ปฏบตตามแผน ไดรบประโยชน ตดตามตรวจสอบ ตลอดจนรวมบารงรกษา

ทรพยากรทองเทยวอนจะกอใหเกดผลประโยชนในทองถน ทงการกระจายรายได การ ยกระดบคณภาพ

ชวตและการไดรบผลตอบแทนเพอกลบมาบารงรกษาและจดการแหลงทองเทยวดวย และในทสดทองถน

มสวนรวมในการควบคมการพฒนาการทองเทยวอยางมคณภาพ ทองถนในทนเรมตนจากระดบรากหญา

จนถงการปกครองทองถน อาจรวมไปถงการมสวนรวมของผทเกยวของ (การทองเทยวแหงประเทศไทย,

2540: 5 อางถงใน ปยวรรณ คงประเสรฐ, 2551: 14)

7

ปจจยสวนบคคล หมายถง ขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ไดแก

1. เพศ หมายถง เพศชาย เพศหญง

2. อาย หมายถง ชวงอายของนกทองเทยวชาวไทย ทงหมด 6 ชวง ไดแก

1. อายระหวาง 15 – 25 ป

2. อายระหวาง 26 – 35 ป

3. อายระหวาง 36 – 45 ป

4. อายระหวาง 46 – 55 ป

5. อายระหวาง 56 – 65 ป

6. อาย 66 ปขนไป

3. ระดบการศกษา หมายถง ระดบการศกษาสงสดของนกทองเทยวชาวไทย ไดแก

1. ประถมศกษา

2. มธยมศกษาตอนตน

3. มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช.

4. อนปรญญา/ปวส.

5. ปรญญาตร

6. สงกวาปรญญาตร

7. อน ๆ

4. รายไดตอเดอน หมายถง รายไดของนกทองเทยวชาวไทยตอเดอน ไดแก

1. รายไดตากวา 5,000 บาท

2. รายไดระหวาง 5,001 – 10,000 บาท

3. รายไดระหวาง 10,001 – 15,000 บาท

4. รายไดระหวาง 15,001 – 20,000 บาท

5. รายไดระหวาง 20,001 บาท – 30,000 บาท

6. รายได 30,001 บาทขนไป

8

ปจจยชองทางการรบสอ ไดแก สอมวลชน สอบคคล สออเลกทรอนกส

1. สอมวลชน หมายถง ชองทางการสอสาร ไดแก วทย โทรทศน หนงสอพมพ นตยสาร

เปนตน

2. สอบคคล หมายถง ตวบคคลททาหนาทถายทอดเรองราวตาง ๆ สบคคลอน เชน

ญาต/เพอน เพอนรวมงาน เจาหนาทรฐ/เอกชน เปนตน สวนใหญอาศยการพดในลกษณะตาง ๆ เชน การ

สนทนาพบปะพดคย การประชม การสอน การใหสมภาษณ การโตวาท การอภปราย การปาฐกถา และ

การพดในโอกาสพเศษตาง ๆ

3. สออเลกทรอนกส หมายถง การถายทอดผาน อนเตอรเนต เวบไซตตาง ๆ

9

บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

กกกกกกกการวจยเรอง ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ผศกษาไดคนควาขอมลจากเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของเพอเปนแนวทางในการศกษาดงน 1. แนวคดเกยวกบการทองเทยว 2. แนวคดเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศ 3. แนวคดเกยวกบพฤตกรรมนกทองเทยว 4. แนวคดเกยวกบการสอสาร 5. ขอมลทวไปของแหลงทองเทยว จงหวดนนทบร 6. งานวจยทเกยวของ

แนวคดเกยวกบการทองเทยว ความหมายของการทองเทยว สานกพฒนาการทองเทยว ( 2552: ออนไลน ) กลาววา ความหมายของการทองเทยวตามองคการทองเทยวแหงโลก ( World Tourism Organization: WTO) หมายถง การเดนทาง (Travel) ทมเงอนไข 3 ประการ คอ 1. การเดนทาง (Travel) หมายถง การเดนทางทไมไดถกบงคบหรอเพอสนจาง โดยม การวางแผนเดนทางจากสถานทหนงไปยงอกสถานทหนง และใชยานพาหนะไปเปนระยะทางใกลหรอระยะทางไกลกได 2. จดหมายปลายทาง (Destination) หมายถง มจดหมายปลายทางทจะไปอยเปนการชวคราวแลวตองเดนทางกลบทอยเดมหรอภมลาเนาเดมโดยเปนสถานททนกทองเทยวเลอกเดนทางไปเยอนและใชชวงเวลาหนงอย ณ ทนน ซง ณ ทนนมสงอานวยความสะดวกและการบรการทเพยงพอสาหรบสนองความตองการและความพอใจใหกบนกทองเทยวทมาเยอน 3. ความมงหมาย (Purpose) หมายถง มความมงหมายหรอวตถประสงคในการเดนทางใดกไดทไมใชเพอประกอบอาชพหรอหารายไดโดยมความมงหมายในการเดนทางมากกวาหนงอยางกได

10

ฉลองศร พมลสมพงศ ( 2550: 5) กลาววา เมอเอาคานยามของนกทองเทยวและการทองเทยวมารวมเขาดวยกนแลว นกทองเทยว (Tourist) หมายถง ผทเดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงสถานทอนเปนการชวคราวดวยความสมครใจไปและไปดวยวตถประสงคใดกตามทมใชเปนการประกอบอาชพหรอหารายไดโดยใชเวลาเดนทางไปกลบมากกวา 24 ชวโมง (ตองมการพกคางคนในจดหมายปลายทางหรอสถานททองเทยว) ซงเปนการเดนทางทมเงอนไขสาคญ 3 ประการ คอ 1. เดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราว 2. เดนทางดวยความสมครใจกก 3. เดนทางดวยวตถประสงคใด ๆ กได แตไมใชเพอประกอบอาชพหรอหารายได ฉนทช วรรณถนอม (2552: 59) กลาววา การทองเทยว คอ การเดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราวเพอวตถประสงคในการพกผอนเทยวชม เพลดเพลนหรอเพอวตถประสงคอนใด ทไมใชการประกอบอาชพ วมล จโรจพนธ และคณะ (2548: 47) กลาววา โดยทวไปการทองเทยว หมายถง ผคนหรอประชาชนไดไปเยยมเยอนยงสถานทหนง เพอการเทยวชมเมอง เยยมญาตและเพอน พกผอนวนหยด ทงระยะสนและระยะยาว และอาจหมายรวมถง บคคลทเดนทางไปเขารวมการประชมทางวชาการ ทางการเมอง การประชมธรกจ หรอเขารวมกจกรรมอน ๆ ทางธรกจตลอดจนการเดนทางไปศกษาจากผเชยวชาญ หรอไปทาการวจยทางวทยาศาสตรดวย โดยทมาเหลานสามารถใชการคมนาคมขนสง ไดทกรปแบบนอกจากนยงมผไดใหความหมายของการทองเทยววา หมายถง การเดนทางไปสสถานทตาง ๆ เพอการพกผอนหยอนใจ เพอการศกษา การแลกเปลยนทางวฒนธรรม การประชม การแสดง ธรกจและอน ๆ และนกวชาการใหความหมายไววา การทองเทยว หมายถง ผลรวมของปรากฏการณและความสมพนธตาง ๆ ทเกดขนมาจากปฏสมพนธของนกทองเทยว ผประกอบธรกจ รฐบาลผเปนเจาของบาน และชมชนผเปนเจาบาน ในกระบวนการดงดดใจและตอนรบขบสนกทองเทยว และผมาเยอนอน ๆ ม หาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2548: 71) กลาววา หากจะอธบายคาวา การทองเทยวใหครอบคลมทสด ตองพจารณา 4 ประเดนหลกตอไปน คอ 1. นกทองเทยวหรอผมาเยอน คอ ผทเดนทางทองเทยวเพอหาประสบการณ ทงประสบการณ ทสามารถรบไดดวยกายและทางจตใจ ซงจดประสงคในการเดนทางทองเทยวของนกทองเทยวดงกลาว จะเปนตวกาหนดกจกรรมและแหลงทองเทยวทนกทองเทยวเลอกเดนทางไป

11

2. ธรกจในอตสาหกรรมทองเทยว คอ ธรกจทผลตสนคาและบรการเพอตอบสนองความตองการหรอวตถประสงคในการเดนทางของนกทองเทยว ซงไดผลกาไรจากการขายสนคาและบรการใหแกนกทองเทยว 3. ภาครฐบาลทดแลนกทองเทยว คอ องคกรทรฐบาลจดตงขนเพอควบคมดแลการทองเทยวใหเปนไปตามนโยบายทรฐวางไว รฐบาลในหลายประเทศสวนใหญมกจะใหความสาคญกบการทองเทยว เพราะการทองเทยวเปนแหลงสรางความมงคงทางเศรษฐกจใหแกประเทศ อนเกดจากรายไดทธรกจในอตสาหกรรมทองเทยวไดรบ ซงเปนผลมาจากการใชจายของนกทองเทยว 4. ชมชนในพนททองเทยว คอ ประชาชนซงอาศยอยในทองถนทเปนพนทสาหรบการทองเทยว โดยนอกจากจะมสวนรวมในการเปนเจาบานทดเพอตอนรบนกทองเทยวแลว ในบางโอกาสยงเปนหนวยงานทใหบรการแกนกทองเทยวโดยตรง เมอประชาชนเขามาทางานเปนพนกงานสวนหนงของธรกจในอตสาหกรรมทองเทยว พมพรรณ สจารนพงค (2549: 5) กลาววา การทองเทยว คอ การทมนษยเดนทางออกจากทพกไปยงสถานทอน ๆ ในระยะเวลาสน ๆ และมการทากจกรรมตาง ๆ ในระหวางพกอาศยชวคราวในสถานททองเทยวโดยมวตถประสงคการทองเทยว ดงตอไปน 1. ทองเทยวเพอพกผอนหยอนใจ และเดนทางไปเยยมญาตมตร 2. เดนทางเพอไปประชมสมมนา 3. เดนทางเพอวตถประสงคอน ๆ เชน การศาสนา การศกษา เลนกฬา และรกษาสขภาพ เปนตน วรรณา วงษวานช (2546: 7) กลาววา การทองเทยวมไดมความหมายเพยงการเดนทางเพ อพกผอนหยอนใจ หรอความสนกสนานเทานน แตยงหมายถง การเคลอนยายของประชากรจากแหงหนงไปสอกแหงหนง รวมทงการเดนทางภายในประเทศและการเดนทางระหวางประเทศ การทองเทยวเปนกระบวนการทมความสมพนธตอกน มกจกรรมรวมกน มความสมพนธอนดตอกน ไดรบความร ความสนกสนาน เพลดเพลน ฉะนน การทองเทยวในปจจบนจงเปนธรกจทกวางขวาง ซงสรปไดวาความหมายของการทองเทยว นนจะขนอยกบเงอนไข 3 ประการ คอ 1. เดนทางจากทอยอาศยไปยงทอนเปนการชวคราว 2. เดนทางดวยความสมครใจ 3. เดนทางดวยจดหมายใด ๆ กไดทมใชเพอการประกอบอาชพ หรอหารายได

12

กกกกกกกโดยสรป การทองเทยว หมายถง กจกรรมใด ๆ ทเกยวของกบการเคลอนไหวของการเดนทางของบคคลจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราว เพอวตถประสงคใด ๆ ทไมใชเพอการหารายได ซงกจกรรมดงกลาว กอใหเกดปรากฏการณและความสมพนธทเกดจากการมปฏสมพนธระหวางบคคลทเดนทาง (นกทองเทยวหรอผมาเยอน) ธรกจในอตสาหกรรมทองเทยวทผลตสนคาและบรการเพอตอบสนองความตองการของนกทองเทยว ภาครฐบาลทดแลการทองเทยว และชมชนในพนททองเทยว กกกกกกกองคประกอบของการทองเทยว บญ เลศ จตตงวฒนา (2549: 3-4) กลาววา องคประกอบทสาคญของการทองเทยวม ดงภาพท 2.1

ภาพ ท 2.1 องคประกอบสาคญของการทองเทยว ทมา: บญเลศ จตตงวฒนา (2549)

จากภาพ ท 2.1 จะเหนไดวาการทองเทยวนนจะตองมอปทานทางการทองเทยวหรอแหลงทองเทยวกอน และจงใชการตลาดทองเทยวเปนตวกระตนใหเกดอปสงคทางการทองเทยวหรอนกทองเทยว จากนนนกทองเทยวจะใชธรกจทองเทยวอนประกอบดวยธรกจขนสง ธรกจทพก ธรกจรานอาหารและบนเทง ธรกจนาเทยวและมคคเทศก ธรกจจาหนายสนคาทระลก โดยใชวธการขนสงเปน

อปสงคทางการทองเทยว (นกทองเทยว)

อปทานทางการทองเทยว (แหลงทองเทยว)

ตวทาใหอปสงคและอปทานทางการทองเทยวพบกน

(ธรกจทองเทยว)

ตวกระตนใหเกดอปสงคทางการทองเทยว

(การตลาดทองเทยว)

13

พาหนะเดนทางเขามาทองเทยวแหลงทองเทยว และใชบรการของธรกจทองเทยวอน ๆ ระหวาง การทองเทยวในแหลงทองเทยวนน ทาใหอปสงคทางการทองเทยวและอปทานทางการทองเทยวไดพบกน ถาหากไมมแหลงทองเทยว กจะไมมนกทองเทยวเดนทางเขามาเทยว และกจะไมมธรกจทองเทยวตามมาดวย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2548: 91) กลาววา องคประกอบของการทองเทยว ไดแก นกทองเทยว ทรพยากรการทองเทยว และธรกจในอตสาหกรรมการทองเทยว 1. นกทองเทยว จดไดวาเปนองคประกอบทสาคญทสดของการทองเทยว ปจจยหลกทเกยวกบนกทองเทยวทควรศกษา ไดแก 1.1 ลกษณะพนฐานหรอลกษณะทางประชากรศาสตรของนกทองเทยว จาแนกตามลกษณะของเพศ อาย อาชพ ระดบการศกษา รายได สถานภาพสมรส และถนพานก ซงแตละปจจยจะสงผลถงพฤตกรรมการเดนทางและการเลอกแหลงทองเทยวทตางกน 1.2 การกระจายตวของนกทองเทยว 1.3 กจกรรมตาง ๆ ของนกทองเทยว 1.4 ฤดกาลทองเทยว ในแตละชวงเดอน จานวนนกทองเทยวทเดนทางเขาไปยงแหลงทองเทยวมมากนอยแตกตางกน ขนอยกบสภาพภมอากาศในแหลงทองเทยวและถนทอยอาศยของนกทองเทยว รวมทงระยะเวลาวนหยดพกผอนของนกทองเทยวดวย 2. ทรพยากรการทองเทยว หมายถง สถานททองเทยว กจกรรม และวฒนธรรมประเพณทสะทอนใหเหนถงอารยธรรมทองถนทมลกษณะเดน และสามารถดงดดความสนใจของนกทองเทยวได ทรพยากรการทองเทยวแบงเปน 2 ลกษณะทวไป คอ 2.1ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาต 2.2ทรพยากรการทองเทยวทมนษยสรางขน 3. ธรกจในอตสาหกรรมการทองเทยว คอ ธรกจทเกยวของกบการผลตสนคา และบรการ เพอตอบสนองความตองการของนกทองเทยวโดยตรงเทานน ประกอบไปดวย 6 ธรกจหลก คอ 3.1 ธรกจทพกแรม 3.2 ธรกจนาเทยว 3.3 ธรกจอาหารและเครองดม 3.4 ธรกจจาหนายสนคาและของทระลก 3.5 ธรกจคมนาคมขนสง

14

3.6 ธรกจนนทนาการ พมพรรณ สจารนพงค (2549: 8 - 10) กลาววา องคประกอบของการทองเทยวมดงน 1. นกทองเทยว แบงไดเปน 6 ประเภท 1.1 นกทองเทยวระหวางประเทศ (International Visitor) หมายถง บคคลทมไดพานกถาวรอยในราชอาณาจกร 1.2 นกทองเทยวระหวางประเทศทคางคน (International Tourist) หมายถง นกทองเทยวระหวางประเทศทเขามาในราชอาณาจกรไทยแตละครงอยางนอย 1 คน แตไมเกน 60 วน 1.3 นกทองเทยวระหวางประเทศไมคางคน (International Excursionist) หมายถง นกทองเทยวระหวางประเทศทเขาอยในราชอาณาจกรไทยแตละครงโดยมไดคางคน 1.4 นกทองเทยวภายในประเทศ (Domestic Visitor) หมายถง บคคลทกสญชาตทพานกอาศยถาวรอยในราชอาณาจกรไทย และเดนทางไปยงสถานทหนงในอกจงหวดหนง ซงมใชเปนถนทอยประจา 1.5 นกทองเทยวภายในประเทศคางคน (Domestic Tourist) หมายถง นกทองเทยวภายใน ประเทศทไปคางคนนอกทพานกอาศยปจจบนแตละครงอยางนอย 1 คน 1.6 นกทองเทยวภายในประเทศไมคางคน (Domestic Excursionist) หมายถงนกทองเทยวภายในประเทศทมไดพกคางคนนอกทพานกอาศยปจจบน 2. การตลาดการทองเทยว เปนองคประกอบหนงทสาคญของการทองเทยว นกทองเทยวจะเขามาทองเทยวมากหรอนอยขนอยกบตลาดทองเทยวจะชกชวนจงใจนกทองเทยว มากแคไหน ซงมวธสาคญคอ 2.1 การใหบรการขอมลขาวสารการทองเทยว เชน แหลงทองเทยว ทรพยากรการทองเทยว สงอานวยความสะดวกในการทองเทยว การคมนาคมขนสง ความปลอดภยทางดานการทองเทยว อธยาศยไมตรของผคน เปนตน 2.2 การโฆษณาประชาสมพนธ เชน โทรทศน วทย นตยสาร หนงสอพมพ อนเ ทอร เนต เปนตน เพอเชญชวน กระตนใหนกทองเทยวเขามาในแหลงทองเทยวของตน 3. ทรพยากรการทองเทยว แบงเปน 2 ประเภท คอ 3.1 ทรพยากรการทองเทยวตามธรรมชาต คอ แหลงทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน ทะเล นาตก หาด เกาะ แกง ปาไม เปนตน

15

3.2 ทรพยากรการทองเทยวทมนษยสรางขน เชน ทางดานศลปวฒนธรรม ประเพณ วถชวต และทางดานประวตศาสตร โบราณสถาน โบราณวตถ ศาสนสถาน เปนตน 4. สงอานวยความสะดวกทางการทองเทยว เชน การบรการดานการขนสง บรการทพกแรม บรการรานอาหารและภตตาคาร บรการนาเทยวและมคคเทศก บรการรานจาหนายสนคาทระลก รวมไปถงการอานวยความสะดวกดานพธการเขา-ออกประเทศ และใหความปลอดภยทงชวตและทรพยสนของนกทองเทยว 5. การตอนรบอยางมไมตรจต เพราะเมอนกทองเทยวมาใชบรการและกลบบานแลวสงทเขา จะราลกถง คอ ความประทบใจของผใหบรการ ดงนน ควรทจะมการคานงถงแรงงานทมหนาทบรการนกทองเทยว ใหมลกษณะทสภาพนอบนอม ซอสตย บคลกทด ยมแยมแจมใส และมจตใจทพรอมจะบรการผมาใชบรการอยเสมอ ประเภทของการทองเทยว วมล จโรจพนธ และคณะ (2548: 48) กลาววา การจาแนกทหมายปลายทางทางการทองเทยวหรอแหลงทองเทยว สามารถแบงออกเปนประเภทของประสบการณทนกทองเทยวไดเปน 7 ประเภท ไดแก 1. การทองเทยวเพอนนทนาการ (Recreation Tourism) เปนการเขารวมในการแขงขนกฬา เลนกฬา แชนาพ นาแรรกษาโรค การอาบแดด และการสมาคมกนในสงแวดลอมทผอนคลายจตใจ สถานทดงกลาว เชน ชายทะเล สนามกอลฟ สนามเทนนส เปนตน 2. การทองเทยวเพอเปนรางวล (In centive tour) เปนการทองเทยวทจดขนเพอเปนรางวล แกพนกงาน เปนสวสดการของหนวยงาน และบรษทหางรานตาง ๆ เพอดงาน การนนทนาการ โดยหนวยงานเปนผรบผดชอบคาใชจายทงหมด 3. การทองเทยวเพอชมประวตศาสตร (Historical Tourism) เปนการทองเทย วทเนน ความรงเรองในอดต ไดแก พพธภณฑสถาน และโบสถเกา ๆ หรอ อาจเปนการเยอนอนสาวรย โบสถ วหาร วงตาง ๆ ชมการแสดงแสง ส เสยง เหตการณเดน ๆ ในอดตกาล 4. การทองเทยวเพอธรกจ (Business Tourism) มลกษณะเดนคอ การประชมหรอพบปะกน หรอการสมมนา ซงมกจะรวมการทองเทยวประเภทอน ๆ ดวย

16

5. การทองเทยวเพอชมวฒนธรรม (Culture Tourism) เปนการเดนทางเพอสมผส และในบางครงเขารวมวถชวตเกา ๆ ทหาไดยาก ทองถนเกา ๆ ทมความนาสนใจ เปนทดงดดความสนใจ เชน เครองแตงกายตามประเพณ การเรงระบาพนบาน การแสดงศลปะและหตถกรรมโบราณ เปนตน 6. การทองเทยวเพอชาตพนธ (Ethnic Tourism) เปนการเดนทางดวยวตถประสงคทจะสงเกตเหน แสดงออกทางวฒนธรรมและแบบแผนการใชชวตของประชากรตางเผาพนธ ซงรวมทงไปเยอนบานเกดเมองนอน การเขารวมพธกรรมราฟอน และเขารวมพธทางศาสนาตาง ๆ 7. การทองเทยวเพอสงแวดลอม (Environmental Tourism) เนนสงดงดดใจทเปนสงธรรมชาตและสงแวดลอมมากกกวาทเนนขายชาตพนธ มนษย การกลบคนสธรรมชาต รวมทงการถายรป ปนเขา ลองแกง และการตงแคมป มหาวทยาลยธรกจบณฑตย (2551: 7-8) กลาววา ประเภทของการทองเทยวแบงออกเปน 3 วธใหญ ๆ ไดแก การแบงตามสากล การแบงตามลกษณะการจดการเดนทาง และการแบงตามจดมงหมายของการทองเทยว 1..แบงตามสากล ไดแก การแบงโดยใชประเทศเปนกาหนด 1.1 การทองเทยวภายในประเทศ (Domestic Tourism) หมายถง ผทอาศยอยในประเทศนน เดนทางทองเทยวภายในประเทศของตวเอง 1.2 การทองเทยวเขามาในประเทศ (Inbound Tourism) หมายถง ผทมถนพานกอาศยทอนเดนทางเขามาทองเทยวในประเทศนน ๆ 1.3 การทองเทยวนอกประเทศ (Outbound Tourism) หมายถง ผทมถนพานกอยในประเทศหนง เดนทางออกไปทองเทยวยงตางประเทศ 2. แบงตามลกษณะการจดการเดนทาง แบงออกเปน 2.1 การทองเทยวแบบหมคณะ คอ การทองเทยวของคณะนกทองเทยวซงมความสมพนธกนอาจจะเปนทางดานสวนตวหรอหนาทการงานเดนทางรวมกน มความตองการคลายคลงกน 2.2 การทองเทยวแบบอสระ คอ นกทองเทยวตองการความอสระ และมกเดนทางลาพง นกทองเทยวอาจจะวางแผนการเดนทางดวยตนเอง หรอใชบรการบรษทนาเทยวได 3. การแบงตามจดมงหมายของการทองเทยว แบงออกไดเปน 3.1 การทองเทยวเพอความเพลดเพลนและพกผอน กจกรรมทเกดขนมกไมซบซอน เรยบงาย เชน การเลนนาทะเล การชมดอกไม การนงรถชมเมอง การซอของ เปนตน

17

3.2 การทองเทยวเพอธรกจ กจกรรมหลกทเกดขน คอ กจกรรมทางธรกจทวไปและทจดอยในกลม MICE สวนกจกรรมเสรมจะเปนกจกรรมทเกยวกบการพกผอน การผอนคลายเครยด ความสนกสนาน เปนตน 3.3 การทองเทยวเพอวตถประสงคพเศษ กจกรรมทเกดขนจะมความสลบซบซอนและเปนระบบ เชน การทองเทยวเชงนเวศ การทองเทยวเชงสขภาพและกฬา การทองเทยวเชงศลปวฒนธรรม การทองเทยวเพอสมผสชาตพนธและวฒนธรรมพนถน การทองเทยวเพอการศกษา เปนตน วรรณา วงษวานช (2546: 17-18) กลาววา ประเภทของการทองเทยวสามารถแบงไดตามวตถประสงค ดงน 1. การทองเทยวเพอความสนกสนานและความบนเทง เปนการทองเทยวเพอเปลยนบรรยากาศ ประกอบกบความอยากรอยากเหน เพอชมววทวทศน วฒนธรรม ประเพณ ชวตความเปนอยของทองถนตาง ๆ หรอทองเทยวไปตามสถานททองเทยวตาง ๆ เพอความสนกสนานเพลดเพลน บางครงเปนการไปเพอเปลยนบรรยากาศ และสถานทพกอาศย การทองเทยวแบบนขนอยกบปจจยหลายอยาง เชน รสนยม ฐานะทางเศรษฐกจของนกทองเทยว และสงทดงดดความสนใจของสถานทแตละแหง 2. การทองเทยวเพอพกผอนและสขภาพ เปนการใชเวลาวาง เพอพกผอนรางกายและสมอง อาจจะรวมถงการพกฟนหลงการเจบปวย โดยใชเวลาพกผอนใหนานทสดเทาทจะทาได สถานทไปพกจะเลอกทสงบ สะดวก สบาย อากาศบรสทธ เชน ชายทะเล หรอบนภเขาทหางไกลจากความอกทกครกโครม 3. การทองเทยวเพอศกษาวฒนธรรม เปนการทองเทยวทมกจะมจดประสงคทจะศกษาหาความรเกยวกบวฒนธรรมของทองถนตาง ๆ ควบคไปกบการทองเทยวดวย เปนการศกษาชวตความเปนอยทงในแงมนษยวทยาและสงคมวทยา เชน ชมโบราณสถาน เปนตน 4. การทองเทยวเพอการกฬา เปนการไปชมการแขงขนกฬาทตนสนใจ หรอ เปนการทองเทยวเพอไปเลนกฬา หรอออกกาลงกาย ซงการทองเทยวประเภทนสถานททจะไปเปนสงทดงดดใหเกดการทองเทยว เชน ชายทะเล หรอการเดนปาเพอยงนก ตกปลา เปนตน 5. การทองเทยวเพอธรกจ การประชม และสมมนา การทองเทยวประเภทนมกจะแบงเวลาสวนหนงไวสาหรบการทองเทยว การทองเทยวแบบนสงทจะเปนปจจยดงดดนกทองเทยว คอ ตองมสถานททองเทยวทนาสนใจ มสถานทพกอาศย หรอ โรงแรม และระบบการคมนาคมทด สะดวกรวดเรว 6. การทองเทยวเพอการศกษา คอ การทบคคลไปตางประเทศเพอการศกษา ดงาน หรอวจย หรอการแลกเปลยนนกศกษาระหวางมหาวทยาลย

18

ความหมายของนกทองเทยว สานกพฒนาการทองเทยว ( 2552: ออนไลน ) ไดใหคาจากดความของคาวา นกทองเทยว ซงเปนองคประกอบทสาคญทสดของการทองเทยว ถาไมมนกทองเทยว การทองเทยวกเกดขนไมได การทองเทยวแหงประเทศไทยไดแบงเปนนกทองเทยวและนกทศนาจร ดงน 1. นกทองเทยว (Tourists) หมายถง ผทเดนทางไปอยในสถานทอนมใชทพานกถาวรของตน ซงเปนการเดนทางไปอยชวคราวตงแต 24 ชวโมงขนไป (มการคางคนอยางนอย 1 คน) แตไมเกน 90 วน เปนการเดนทางโดยสมครใจ ดวยวตถประสงคใด ๆ กตามทมใชการไปประกอบอาชพ หรอ หารายได ทงนผโดยสารมาทางเรอสาราญทางทะเลแลวไมพกคางคนบนฝงไมนบเปนนกทองเทยว จาแนกเปน - นกทองเทยวชาวตางประเทศ หรอนกทองเทยวระหวางประเทศ ( Foreign Tourist or International Tourist) หมายถง นกทองเทยวชาวตางประเทศทเดนทางเขามาเทยวในประเทศไทย - นกทองเทยวภายในประเทศ (Domestic Tourists) หมายถง นกทองเทยวทมถนทอยหรอทพานกถาวรในประเทศไทยในจงหวดใดจงหวดหนง อาจจะเปนคนไทยหรอคนตางชาตทพานกอาศยถาวรในประเทศไทยกได และมการเดนทางทองเทยวในจงหวดอนอนมใชจงหวดทเขามถนทอย 2. นกทศนาจร (Excursionists) หมายถง ผทเดนทางไปอยในสถานทอนมใชทพานกถาวรของตน ซงเปนการเดนทางไปอยชวคราวในระยะเวลาสน ๆ ไมถง 24 ชวโมง (ไมไดคางคน) และเดนทางไปโดยสมครใจดวยวตถประสงคใด ๆ กตามทมใชการไปประกอบอาชพหรอหารายได ทงนผทโดยสารเรอสาราญทางทะเลทคางพกแรมในเรอสาราญจะถกนบวาเปนนกทศนาจร จาแนกเปน - นกทศนาจรชาวตางประเทศ (Foreign Excursionists) หมายถง ชาวตางประเทศทเดนทางมาจากตางประเทศมาทองเทยวในประเทศไทย - นกทศนาจรภายในประเทศ (Domestic Excursionists) หมายถง นกทศนาจรทมถนทอยหรอทพานกถาวรในประเทศไทย ซงอาจเปนคนไทยหรอคนตางชาตทมถนทอยหรอทพานกถาวรอยในประเทศไทยหรอในจงหวดใดจงหวดหนงกได เดนทางทองเทยวในจงหวดอนอนมใชจงหวดทเขามถนทอยหรอทพานกถาวร นอกจากนนยงจะพบคาวา “ผมาเยอน” (Visitors) ซงหมายรวมถง ผทเดนทางเขามาในประเทศโดยจะจาแนกเปนนกทองเทยวหรอเปนนกทศนาจรกไดตามแตจะตรงกบคณสมบตหรอนยามในขอใด

19

แนวคดเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศ ความหมายของการทองเทยวเชงนเวศ องคการทองเทยวโลก (WTO) เสนอแนวคดวา การทองเทยวเชงนเวศ (สานกความหลากหลายทางชวภาพ สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, ม.ป.ป.: ออนไลน) หมายถง - การทองเทยวทคานงถงธรรมชาต - มการใหความรและการสอความหมาย - เปนกจกรรมการทองเทยวของกลมเลก - ลดผลกระทบทเกดขนกบธรรมชาต - กอประโยชนแกทองถน - กระตนใหเกดจตสานกดานการอนรกษ กรมปาไม ( 2548 อางถงใน สานกความหลากหลายทางชวภาพ สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, ม.ป.ป. : ออนไลน ) ใหความหมายของการทองเทยวเชงนเวศวา “การทองเทยวรปแบบหนงทเกยวของกบการเดนทางไปยงแหลงธรรมชาตและแหลงวฒนธรรมอยางมความรบผดชอบ โดยไมกอใหเกด การรบกวนหรอความเสยหายแกทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แตมวตถประสงคอยางมงมน เพอชนชม ศกษาเรยนร และเพลดเพลน ไปกบทศนยภาพ พชพรรณ และสตวปา ตลอดจนลกษณะทางวฒนธรรมทปรากฏ ในแหลงธรรมชาตนน อกทงชวยสรางโอกาสทางเศรษฐกจ ทสงผลใหการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมเกดประโยชนตอชมชนอกดวย” การทองเทยวแหงประเทศไทย ( 2540: 5) กลาววา การทองเทยวเชงนเวศ หมายถง การทองเทยวไปในแหลงธรรมชาตทมเอกลกษณเฉพาะถน แหลงวฒนธรรมทเกยวเนองกบระบบนเวศ โดยมกระบวนเรยนรทางสงแวดลอม ภายใตการจดการสงแวดลอม และการทองเทยวอยางมสวนรวมกบทองถน เพอมงเนนใหเกดสานกตอการรกษาระบบนเวศอยางยน วมล จโรจพนธ และคณะ (2548: 81-82) กลาววา การทองเทยวเชงนเวศ หมายถง การทองเทยวในแหลงธรรมชาตทมเอกลกษณเฉพาะถน และแหลงวฒนธรรมทเกยวเนองกบระบบนเวศ โดยมกระบวนการเรยนรรวมกนของผทเกยวของภายใตการจดการสงแวดลอม และการทองเทยวอยางม สวนรวมของทองถน เพอมงเนนใหเกดจตสานกตอการรกษาระบบนเวศอยางยงยน สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2542: 2) กลาววา การทองเทยวเชงนเวศ หมายถง การทองเทยวอยางมความรบผดชอบในแหลงธรรมชาต มเอกลกษณเฉพาะถน และแหลงวฒนธรรมทเกยวเนองกบระบบนเวศ สงแวดลอม และการทองเทยวโดยมกระบวนการเรยนรรวมกนของ

20

ผทเกยวของ ภายใตการจดการอยางมสวนรวมของทองถนเพอมงใหเกดจตสานกตอการรกษาระบบนเวศอยางยงยน ชสทธ ชชาต (2543: 12) กลาววา การทองเทยวเชงนเวศ หมายถง การทองเทยวทมความรบผดชอบในแหลงทองเทยวแบบธรรมชาต มการจดการสงแวดลอม และมการใหการศกษาแกผทองเทยว การทองเทยวเชงนเวศ ปรากฏอยในรปแบบและกจกรรมของการทองเทยวโดยรวมเปนสวนหนงซงสะทอนลกษณะเฉพาะ และมวตถประสงคเฉพาะทมความแตกตางจากการทองเทยวรปแบบอน ๆ องคประกอบหลกของการทองเทยวเชงนเวศ สมชย เบญจชย (กรมปาไม, 2549: ออนไลน) กลาววา การทองเทยวเชงนเวศมองคประกอบสาคญทควรพจารณาอย 3 ประการ คอ การสรางจตสานกเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ความพงพอใจของนกทองเทยว และการมสวนรวมของชมชนการสรางจตสานกเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ธรรมชาตและสงแวดลอมเปนปจจยพนฐานสาคญของแหลงทองเทยวธรรมชาตและระบบนเวศ หากปจจยขางตนไดรบผลกระทบกระเทอนจากการใชประโยชนในรปแบบใดกตามโอกาสทจะเกดความเสอมโทรมหรอถกทาลายจนดอยคณคาไปกมอยสง 1. การใหความรความเขาใจใหแกนกทองเทยว พรอมทงการสรางจตสานกในการปกปองรกษาธรรมชาตแวดลอมระหวางการเดนทางทองเทยวจงเปนสงจาเปน รวมถงการสรางจตสานกดานการอนรกษใหกบราษฎรทองถน มคคเทศก และเจาหนาทของรฐทดแลรบผดชอบแหลงทองเทยวนนดวย วธการสรางจตสานกในดานการอนรกษสาหรบการทองเทยวเชงนเวศทนยมใชกนโดยทวไปไดแก การจดทาโปรแกรมสอความหมายธรรมชาต เชน การจดตงศนยสอความหมายธรรมชาตในแหลงทองเทยว การจดเอกสารสงพมพทจาเปนตอการศกษาเรยนร การจดนทรรศการ/แผนปายบรรยายตามจดทองเทยวตาง ๆ การจดทาเสนทางเดนปาศกษาธรรมชาต รวมถงการฝกอบรมมคคเทศกและเจาหนาทใหสามารถชแนะและอธบายเกยวกบธรรมชาตและนเวศวทยาของสงตาง ๆ ทนกทองเทยวพบเหน 2. ความพงพอใจของนกทองเทยว นกทองเทยวเชงนเวศสวนใหญเปนผทมความสนใจทจะศกษาเรยนรเกยวกบธรรมชาตในลกษณะตาง ๆ ทงสภาพภมทศนตามธรรมชาต ตลอดจนแหลงทองเทยวธรรมชาตทยากลาบากตอการเดนทางและทาทาย นกทองเทยวกลมนจงตองการการบรการและสงอานวยความสะดวกทใหความรความเขาใจเกยวกบธรรมชาตในแงมมตาง ๆ ทงในระดบกวางและระดบลกซง ซงเปนเสมอนการเพมพนประสบการณและไดรบความพงพอใจในการทองเทยว

21

3. การมสวนรวมของชมชนทองถน การทองเทยวมบทบาทสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของชมชนทองถนในระยะยาว และขณะเดยวกนการทองเทยวมผลตอการคงอยของธรรมชาตแวดลอม ดงนนการเปดโอกาสใหชมชนทองถนมสวนรวมในกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศจะชวยใหชมชนไดรบผลประโยชนจากการทองเทยวทงทางตรงและทางออม และทาใหชมชนทองถนตระหนกถงคณคาและความสาคญของแหลงทองเทยวธรรมชาต และลดการพงพาทรพยากรธรรมชาตลง ซงนบวาเปนวธการหนงในการสงเสรมการอนรกษ ซงมความสาคญตอสงคมสวนรวมระดบประเทศ บญเลศ จตตงวฒนา ( 2548: 276-278) กลาววา องคประกอบของการทองเทยวเชงนเวศ ม 6 ดาน ดงตอไปน 1. องคประกอบดานแหลงทองเทยวธรรมชาต เปนการทองเทยวทเกยวเนองกบธรรมชาต (Nature-Based Tourism) ทมเอกลกษณเฉพาะถน ทงนรวมถง แหลงวฒนธรรมและประวตศาสตรทเกยวเนองกบระบบนเวศในพนทแหลงทองเทยวนน ไดแก ปาไม นก สตวปา ถา นาตก ทะเล เปนตน นอกจากนนยงรวมถงกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ เชน กจกรรมการเดนปา กจกรรมการถายรป กจกรรมศกษาทองฟา กจกรรมปนเขา เปนตน 2. องคประกอบดานกระบวนการศกษาสงแวดลอม เปนการทองเทยวทมกระบวนการศกษาสงแวดลอม (Environmental Education-Based Tourism) โดยมการศกษาเรยนรเกยวกบสภาพแวดลอมและระบบนเวศของแหลงทองเทยว เพอเพมพนความร ประสบการณ ความประทบใจในการสรางความตระหนก และปลกจตสานกทถกตองทงตอนกทองเทยวประชาชนทองถนและผประกอบการทเกยวของ 3. องคประกอบดานธรกจทองเทยว เปนการทองเทยวทมการใหบรการนกทองเทยวอยางมคณภาพ (Service Quality-Based Tourism) เพออานวยความสะดวกใหแกนกทองเทยวโดยใหธรกจทองเทยวตองเรยนรเกยวกบสงแวดลอมศกษาเพอการทองเทยวพรอมทงชวยอนรกษทรพยากรทองเทยวและสงแวดลอมดวย 4. องคประกอบดานการตลาดทองเทยว เปนการทองเทยวทควรคานงถงการตลาดทองเทยวคณภาพ (Marketing Quality-Based Tourism) โดยแสวงหานกทองเทยวคณภาพเขามาทองเทยว เพอใหนกทองเทยวคณภาพไดเรยนรและประสบการณจากการทองเทยวอยางพงพอใจ อกทงชวยอนรกษทรพยากรทองเทยวและสงแวดลอมดวย 5. องคประกอบดานการมสวนรวมทางการทองเทยวของชมชนทองถนเปนการทองเทยวทมการคานงถงการมสวนรวมของชมชน (Community Participation-Based Tourism) โดยใหชมชนทองถน

22

ในแหลงทองเทยวมสวนรวมทางการทองเทยวเกอบตลอดกระบวนการเพอกอใหเกดผลประโยชนตอทองถน ซงหมายถงการกระจายรายได การยกระดบคณภาพชวต การไดรบผลตอบแทนกลบมาบารงรกษาและจดการแหลงทองเทยวดวย และในทสดชมชนทองถนจะมสวนรวมในการควบคมการพฒนาการทองเทยวอยางมคณภาพ 6. องคประกอบดานการสรางจตสานกแกผเกยวของกบการทองเทยว เปนการทองเทยวทคานงถงการปลกจตสานกทถกตองทางการทองเทยวแกผเกยวของ (Consciousness-Based Tourism) โดยมการใหความรและสอความหมายในการอนรกษทรพยากรการทองเทยวและสงแวดลอมเพอใหทกฝายเกดความรกและความหวงแหนทรพยากรการทองเทยวและสงแวดลอม วมล จโรจพนธ และคณะ (2548: 85-86) กลาววา องคประกอบของการทองเทยวเชงนเวศ ไดแก 1. องคประกอบดานกจกรรมและกระบวนการ เปนการทองเทยวทมกระบวนการเรยนร (Learning Process) โดยมการใหการศกษาเกยวกบสภาพแวดลอมและระบบนเวศของแหลงทองเทยว เปนการเพมพนความร ประสบการณ ความประทบใจ เพอสรางความตระหนกและปลกจตสานกทถกตองตอนกทองเทยว ประชาชนทองถน และผประกอบการทเกยวของ จงเปนการทองเทยวสงแวดลอมศกษา (Environment education-based tourism) 2. องคประกอบดานพนท เปนการทองเทยวในแหลงทองเทยวทเกยวเนองกบธรรมชาตทมเอกลกษณเฉพาะถน (Identity or Authentic or Endemic or Unique) รวมถงแหลงวฒนธรรมและประวตศาสตรทเกยวเนองกบระบบนเวศ (Eco-system) ในพนทนน ๆ องคประกอบดานพนทจงเปนการทองเทยวทมพนฐานอยกบธรรมชาต 3. องคประกอบดานการมสวนรวม เปนการทองเทยวทมการคานงถงการมสวนรวมของชมชนและประชาชนทองถน (Involvement of local community or People participation) ทมสวนรวมในการคด วางแผน ปฏบตตามแผน ไดรบประโยชน ตดตามตรวจสอบ ตลอดจนรวมบารงรกษาทรพยากรทองเทยวอนจะกอใหเกดผลประโยชนในทองถน ทงการกระจายรายได การยกระดบคณภาพชวตและการไดรบผลตอบแทนเพอกลบมาบารงรกษาและจดการแหลงทองเทยวดวย และในทสดทองถนมสวนรวมในการควบคมการพฒนาการทองเทยวอยางมคณภาพ ทองถนในทนเรมตนจากระดบรากหญา จนถงการปกครองทองถน อาจรวมไปถงการมสวนรวมของผทเกยวของ จงเปนการทองเทยวอยางม สวนรวมของชมชน (Community Participation-Based Tourism)

23

4. องคประกอบดานการจดการ เปนการทองเทยวทมความรบผดชอบ (Responsible travel) โดยไมกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและสงคม มการจดการทยงยน ค รอบคลมไปถงการอนรกษทรพยากร การจดการสงแวดลอม การปองกน และการกาจดมลพษ และควบคมการพฒนาการทองเทยวอยางมเขอบเขต จงเปนการทองเทยวทมการจดการอยางยงยน (Sustainable Managed Tourism) เพอใหเกดเปนการทองเทยวทมความรบผดชอบ ทไมมผลกระทบตอสงแวดลอมและสงคม ประเภทของการทองเทยวเชงนเวศ บญเลศ จตตงวฒนา ( 2548: 276-278) กลาววา ประเภทของการทองเทยวเชงนเวศออกเปน 5 ประเภท 1. การทองเทยวเชงการศกษาธรรมชาต (Nature Tourism) เปนการทองเทยวในแหลงธรรมชาตทมจดประสงคเพอศกษาวจยเกยวกบพช สตวและสงแวดลอม โดยมกระบวนการเรยนรรวมกนของผเกยวของภายใตการจดการสงแวดลอมและการทองเทยวอยางเหมาะสมเพอมงเนนใหเกดจตสานกตอการรกษาระบบนเวศอยางยงยน 2. การทองเทยวเชงนเวศทางทะเล ( Marine Ecotourism) เปนการทองเทยวอยางมความรบผดชอบในแหลงทองเทยวธรรมชาตทางทะเลทมเอกลกษณเฉพาะถนและเกยวเนองกบระบบนเวศทางทะเล โดนมกระบวนการเรยนรรวมกนของผเกยวของภายใตการจดการสงแวดลอมและการทองเทยวอยางมสวนรวมของทองถน เพอมงเนนใหเกดจตสานกตอการรกษาระบบนเวศทางทะเลอยางยงยน 3. การทองเทยวเชงธรณวทยา (Litho Travel) เปนการทองเทยวในแหลงทองเทยวทเปนหนผา ลานหนทราบ อโมงคโพลง ถานาลอด ถาหนงอกหนยอย เพอชมความสวยงามภมทศนทมความแปลกจากการเปลยนแปลงของพนโลก โดยมกระบวนการเรยนรรวมกนของผเกยวของภายใตการจดการสงแวดลอมและการทองเทยวอยางมสวนรวมของทองถน เพอมงเกดจตสานกตอการรกษาระบบนเวศอยางยน 4. การทองเทยวเชงเกษตร (Agro Tourism) เปนการทองเทยวไปยงพนทเกษตรกรรมเพอชนชมความสวยงาม ความสาเรจ และความเพลดเพลนในพนทเกษตรกรรมนน ๆ โดยมกระบวนการเรยนรใหไดประสบการณใหมบนพนฐานความรบผดชอบและมจตสานกตอการรกษาสภาพแวดลอมของพนทเกษตรกรรมแหงนน ซงการทองเทยวเชงเกษตรนบวาเหมาะสมกบประเทศไทยเพราะประชาชนสวนใหญของประเทศเปนเกษตรกร 5. การทองเทยวเชงสขภาพทางธรรมชาต (Natural Health Tourism) เปนการทองเทยวในพนทธรรมชาตเพอทากจกรรมสงเสรมสขภาพหรอรกษาฟนฟสขภาพทางธรรมชาต เชน การอาบนาแร

24

หรอนาพรอน การออกกาลงกายในแหลงทองเทยว เปนตน โดยเนนการดแลรกษาสขภาพทงกายและใจของนกทองเทยวดวยวธทางธรรมชาตบาบด อกทงมจตสานกตอการรกษาสภาพแวดลอมพฒนาคณภาพสงแวดลอมดวย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2549 : 8-9) กลาววา ประเภทของการทองเทยวเชงนเวศสามารถแบงเปน 2 กลม ไดแก 1. กลมทรพยากรการทองเทยวประเภทธรรมชาตและสงแวดลอมซงมความหลากหลาย มความเปนเอกลกษณเฉพาะถนและเกยวเนองกบวฒนธรรมหรอวถชวตของคนทองถน สามารถแบงได 2 กลม ดงน 1.1 ทรพยากรการทองเทยวเชงนเวศทางบก ซงมระบบนเวศเปนปาบก เชน ปาดบชน ปาดบแลง และปาสน เปนตน และมสงอน ๆ ทนาสนใจเปนองคประกอบ เชน นาตก ถา ลาหวย ภเขา สตวปา พชพนธ และชมชนทใชชวตเกยวเนองกบปา เปนตน รปแบบหรอกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศทางบก เชน การเดนปา การศกษาระบบนเวศบนบก การขมา การนงชาง การรวมกจกรรมเรยนรพฤตกรรมของคนในชมชน เปนตน หรอนกทองเทยวบางกลมอาจทากจกรรมเพยงบางสวนเทานน เรยกวา เปนกจกรรมกงนเวศ เชน การถายรปสตวปา เปนตน นกทองเทยวบางคนอาจมกจกรรมเพอความเพลดเพลน พกผอน และชมความงาม เชน การชมทวทศนและการพกผอนปกนก เปนตน 1.2 ทรพยากรการทองเทยวเชงนเวศทางทะเล ประกอบดวย ทรพยากรชายฝงทะเล เกาะแกง ทงนอาจรวมถงพนทรอยตอ เชน แนวปะการง หญาทะเล กองหน พนธไมตามชายหาด รวมถงวถชวตของชาวประมงหรอชาวเล เปนตน รปแบบกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศทางทะเล เชน การพายเรอแคนและคายค การศกษาระบบนเวศในนาทะเล การลองแพ การดานาดปะการงทงดานาตนและดานาลก การรวมกจกรรมเรยนรพฤตกรรมของคนในชมชน สวนกจกรรมกงนเวศ เชน การถายรปและการตกปลา เปนตน สาหรบกจกรรมเพอความเพลดเพลน พกผอน และชมความงาม เชน การลองเรอชมทวทศน การเลนเรอใบ การเลนนาและการวายนา เปนตน 2. สงทถกสรางหรอพฒนาขนมารองรบการทองเทยวเชงนเวศ เชน สถานทพก สงอานวยความสะดวกตาง ๆ สาธารณปโภค และรายการทองเทยว เปนตน

25

แนวคดเกยวกบพฤตกรรมนกทองเทยว ความหมายของพฤตกรรมการทองเทยว วาสนา อองเอยม (2546: 43 อางถงใน สขมาลย หนมาศ , 2552: 68-69) ใหความเหนวา พฤตกรรมนกทองเทยว เปนลกษณะพฤตกรรมในการตดสนใจ และเลอกรปแบบทจะเดนทางทองเทยว ซงรปแบบของการทองเทยวจะมอยหลาย ๆ ลกษณะทแตกตางกนไป และนกทองเทยวจะทาการพจารณาเลอกรปแบบการทองเทยวทเหมาะสม สอดคลองกบลกษณะ พฤตกรรมของตนเอง เพอใหเกดความพงพอใจในการทองเทยว สกญญา เจรญศร (2549 อางถงใน สขมาลย หนมาศ , 2552: 68-69) ใหความเหนวา พฤตกรรมนกทองเทยว เปนพฤตกรรมทแสดงออกในรปแบบทหลากหลาย แตกตางกน ของแตละบคคล ซงสงผลใหเปาหมายของการทองเทยวกมความแตกตางกนไปดวย เชน ความพงพอใจของนกทองเทยวทไดรบ ความชนชอบของแตละบคคลในแหลงทองเทยวแหงใดแหงหนง เปนตน สปญญา ไชยชาญ (2543 อางถงใน สขมาลย หนมาศ , 2552: 68-69) พฤตกรรม (Behavioral) หมายถง การกระทาหรอการแสดงออกทางดานกลามเนอ ความคด และความรสก เพอตอบสนองสงเรา ศร ฮามสโพธ (2543 อางถงใน สขมาลย หนมาศ , 2552: 68-69) ไดกลาวถงพฤตกรรมนกทองเทยวไววา พฤตกรรมของนกทองเทยวเปนแงของสงคมวทยา เพราะพฤตกรรมหรอการแสดงออกของนกทองเทยวยอมมความแตกตางกน เชน การอบรมเลยงด การศกษา เพศ รสนยม วย เชอชาต ศาสนา และประสบการณ Best Witted (2553: ออนไลน) พฤตกรรมนกทองเทย ว หมายถง “บคคลผซงแสวงหา จดซอ ใชประโยชน และ ประเมน สนคาบรการทคาดวาจะสามารถสนองความตองการได” นกทองเทยวมทรพยากรทสามารถใชเพอแลกกบความพงพอใจจากการใชบรการ ทเขาตองการ คอ เงน เวลา และ ความพยายาม การศกษาพฤตกรรมนกทองเทยวทาใหทราบถง รปแบบการตดสนใจของนกทองเทยว วา • นกทองเทยวซอสนคาบรการอะไร • ทาไมถงซอบรการนน ซอบรการเมอไร • ซอบรการทไหน • ซอบรการบอยแคไหน • เขาประเมนบรการเหลานนอยางไร

26

หากตองการเอาชนะใจของนกทองเทยวไดแลว หรอทาใหนกทองเทยวเกดความพงพอใจหลงจากการใชบรการ ผใหบรการจาเปนทจะตองเรยนรทกสงทเกยวของกบนกทองเทยว เชน ศกษาความตองการ ความคด การทางาน การใชเวลาวาง ของนกทองเทยว เพอทาใหเกดความเขาใจทงปจจยสวนตว และ ปจจยกลมทมผลกระทบตอการตดสนใจเลอกใชบรการของนกทองเทยว ความหมายของพฤตกรรมผบรโภคนดดแปลงจากความหมายของ พฤตกรรมผบรโภค (Consumer Behavior) นนคอนกทองเทยวเองกเปนผบรโภคกลมหนงเชนกน แตสนคาทบรโภคเปนสนคาบรการ การศกษาพฤตกรรมนกทองเทยว พฤตกรรมนกทองเทยวเปนการศกษาเกยวกบประเภทของนกทองเทยว ประเภทของลกคา ทมาใชบรการทางการทองเทยว โดยศกษาพฤตกรรมพนฐาน วฒนธรรม ประเพณ อาชพ ฯลฯ ของนกทองเทยวแตละชาต แตละกลม ความแตกตางของพฤตกรรมในรปแบบตาง ๆ การแกไขปญหาเฉพาะหนาในการใหบรการทเหมาะสมกบเหตการณ ทาใหสามารถกาหนดโปรแกรมทวรใหสอดคลองกบพฤตกรรมของนกทองเทยวแตกลมแตละประเภทได และมเจตคตทดตอวชาชพการทองเทยว การสารวจววฒนาการของการทองเทยวในประวตศาสตรยคตาง ๆ ไดแสดงใหทราบวาการทองเทยวเกดขนบนพนฐานของปรากฏการณตาง ๆ ทหลากหลายในประวตศาสตร ในขณะทการผลตสนคาและบรการตาง ๆ เพมมากขนในสงคมทสงผลใหเกดเงนตราและเวลาวางเพอการพกผอนของ ผคนมากขนดวย ในขณะเดยวกนประชาชนทไดรบการศกษาดกจะนยมเดนทางทองเทยวมากขน เพอเปนการเพมพนความรและการศกษา การปรบปรงการคมนาคมขนสงชวยทาใหการเดนทางทองเทยวรวดเรวขน งายขน ราคาถกลงและมความปลอดภยมากขน การปรบปรงระบบการสอสารคมนาคมโดยผานระบบการพมพ วทย และโทรทศน ชวยทาใหระบบการตลาดของอตสาหกรรมทองเทยวงายขนในยคปจจบนเมอเปรยบเทยบกบในอดต ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการตดสนใจเดนทางทองเทยว บญเลศ จตตงวฒนา (2548: 121-123) กลาววา ปจจยทจงใจใหคนอยากเดนทางทองเทยวม 8 ประการ คอ

27

1. ความตองการผจญภย เมอมกจกรรมทองเทยวใหม ๆ เกดขน ไมวาจะเปนการลองแพ ปนเขา ขชาง เปนตน ยอมมการประชาสมพนธ ทาใหคนอยากลองผจญภยกบกจกรรมทองเทยวใหม ๆ เปนตน 2. ความตองการคนพบสงใหม ๆ ดวยตวเอง เปนการทาลายความจาเจในชวตประจาวน โดยออกเดนทางไปคนหาสงแปลกใหมในชวต 3. ความตองการคณคาในการเดนทางทองเทยว เปนผลทเกดขนหลงจากการเดนทางทองเทยว ซงผเดนทางทองเทยวจะรสกถงความสนกสนานหรอความประทบใจในขณะททองเทยวแตละครง 4. ความตองการคนควาทางวฒนธรรม จะเหนวาการเดนทางทองเทยวเปนการเรยนรวฒนธรรมของประเทศทตนไปเทยว เชน ประเพณ เทศกาล พธการตาง ๆ หรอศาสนาแตกตางกน ทาใหเกดความร ความเขาใจอยางลกซงเกยวกบวฒนธรรมทองถนนน 5. ความตองการเหนความเปนอยของเพอนรวมโลก คนทวไปตองการเหนวาผทอยในประเทศ ทรารวยกบประเทศทยากจนมความเปนอยแตกตางกนอยางไร 6. ความตองการในการยอมรบของสงคม 7. ความตองการความภาคภมใจ การทคนตองการเดนทางไปทองเทยวยงประเทศตาง ๆ เนองจากตองการใหผอนเหนวาไดไปทองเทยวสถานทแปลก ๆ แตกตางจากผอน 8. ความตองการยกฐานะและเกยรตภม การทไดมโอกาสเดนทางไปทองเทยวไมวาเพอวตถประสงคใด เชน ทาธรกจเขารวมประชม แขงขนกฬา เปนตน ลวนแตทาใหผเดนทางไปทองเทยวเปนคนมเกยรตในสงคม อนเปนการยกฐานะและเกยรตภมของตนใหสงขนดวย กระบวนการตดสนใจซอของนกทองเทยว มหาวทยาลยธรกจบณฑตย (2551: 4, 14, 16) กลาววา พฤตกรรมการซอของนกทองเทยวมลกษณะเปนกระบวนการทตองใชเวลาพจารณาและความพยายามในการตดสนใจเลอกซอผลตภณฑใดผลตภณฑหนง ซงมปจจยทงภายในและภายนอก กระบวนการตดสนใจซอของนกทองเทยวประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การตระหนก หรอการรบรปญหา (Need Recognition) - สงกระตนภายใน เชน การบคคลรสกเครยด หรอออนลาจากการทางานมาตลอดทงป หรอในกรณทบคคลรสกจาเจกบชวตประจาวน

28

- สงกระตนภายนอก เชน ขอมลขาวสารทนกทองเทยวไดรบจากการโฆษณา ประชาสมพนธ ของแหลงทองเทยวหรอธรกจทองเทยว ทงสงกระตนภายในและภายนอกทาใหนกทองเทยวเกดความตองการอยากพกผอนหยอนใจหรอเดนทางไปทองเทยวปลดปลอยใหหายเหนอยหรอซอผลตภณฑทางการทองเทยว ขนตอนท 2 การหาขอมลเกยวกบสนคาและบรการ (Information Search) - แหลงขอมลภายใน นกทองเทยวอาจนกถงแหลงทองเทยวทตนรจกและจดจาไวในใจซงอาจเคยมประสบการณมาแลว - แหลงขอมลภายนอก นกทองเทยวอาจหาขอมลเกยวกบแหลงทองเทยวจากอนเ ทอรเนต จากนตยสารทองเทยว จากปายโฆษณากลางแจง จากบรษททองเทยว จากสานกสงเสรมการทองเทยว รวมทงขอมลทางสงคม อาท ครอบครว ญาตพนอง อาจารย เพอนรวมงาน ฯลฯ สวนมากนกทองเทยวจะเลอกใชบรการบรษททมเวบไซต อาท นกทองเทยวจะหาขอมลโรงแรมทพกจากเวบไซต หาขอมลแหลงทองเทยววาจะไปจงหวดใด หาขอมลวารานทไหนนาสนใจ ฯลฯ ขนตอนท 3 การประเมนทางเลอก (Evaluation of Alternatives) - ระบทางเลอกหรอสถานททองเทยวทตองการไป - เลอกแหลงทองเทยวทระบไว การตดสนใจซออาจจะมาจากเกณฑราคาอนดบแรก นกทองเทยวทกาลงมองหาโปรแกรมทวรมกจะพจารณาราคาโปรแกรมทวรกอน นกทองเทยวทไมละเอยดรอบคอบกจะตดสนใจสงทมราคาถกทสด แตนกทองเทยวทรอบคอบมกพจารณาปจจยอน ๆ ดวย โดยการสอบถามรายการนาเทยวเพมเตม เมอพจารณาคณสมบตครบแลว กนามาจดเรยงความสาคญ แลวกประเมนทางเลอกเพยงสงเดยว ขนตอนท 4 การตดสนใจซอ และการเดนทางไปยงสถานททองเทยว (Decision Making) หลงจากนกทองเทยวไดประเมนทางเลอกแลวและทราบวาผลตภณฑใดทตนเองมความตองการจรง บางครงอาจมตวแปรตาง ๆ เขามามอปสรรคตอการตดสนใจซอ เชน ปจจยสวนบคคล การเมอง เศรษฐกจ สงคม การกอการราย สงคราม ภยพบตตาง ๆ เหตการณเหลานอาจทาใหนกทองเทยวเลอนการเดนทางทองเทยวหรอซอผลตภณฑออกไปอกหรออาจพจารณาเปลยนแปลงยกเลกได อยางไรกตามนกทองเทยวจะมความตงใจทจะเดนทางและเตรยมตวเดนทางโดยจะมกจกรรมตาง ๆ เขามาเกยวของ เชน การซอตวเครองบน การจองหองทพก การแลกเงน การทาวซาเขาประเทศ การจดเตรยมสมภาระเพอการเดนทาง ฯลฯ จากนนนกทองเทยวจะเดนทางไปยงสถานททตดสนใจไว

29

ขนตอนท 5 พฤตกรรมภายหลงการเดนทาง (Post-Purchase Behavior) นกทองเทยวจะประเมนผลจากประสบการณทไดรบ ซงสงผลตอความพงพอใจหรอไมพงพอใจ ทงนขนอยกบความแตกตางระหวางความคาดหวงทนกทองเทยวตงไว และประสบการณทไดรบจรงจากการเดนทางทองเทยวยงสถานททองเทยวนน บญเลศ จตตงวฒนา (2548: 124-129) กลาววา พฤตกรรมของนกทองเทยวในการตดสนใจทองเทยวม 9 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การสงเสรมการตลาดทางการทองเทยว (Tourism Product) เปนการอานวยขาวสารขอมลทางการทองเทยวใหแกนกทองเทยวกลมเปาหมายโดยผานสอตาง ๆ และหนวยงานทเกยวของทาใหนกทองเทยวไดรบขาวสารทางการทองเทยวเหลานน ซงขอมลทางการทองเทยวอาจเปนขอมลเกยวกบแหลงทองเทยว วฒนธรรม ประวตศาสตร สภาพภมศาสตร ทพก คมนาคม ฯลฯ ขนตอนท 2 ความตองการทองเทยวของนกทองเทยวแตละคน (Need) เมอนกทองเทยวกลมเปาหมายไดรบทราบขอมลทางการทองเทยวแลว กจะกอใหเกดความตองการทองเทยวขนภายในจตใจของนกทองเทยวแตละคน ทงนนกทองเทยวตองการเสรมสงทขาดไปหรอเพมรสชาตใหกบชวต เชน เกดความเบอหนาย อยากเปลยนบรรยากาศ ตองการเดนทางทองเทยวใหไดเหนสงใหม ๆ เพอเพมประสบการณ เปนตน ขนตอนท 3 สงจงใจสาหรบนกทองเทยว (Motivation) เปนแรงกระตนใหอยากทองเทยวซงเกดจากปจจย 2 ประการ คอ Push Factor เปนสภาพเงอนไขมากระตนผลกดนใหเกดความตองการหลกหนความจาเจซาซากในชวตประจาวนเพอไปทองเทยว และ Pull Factor เปนสภาพเงอนไขทดงดดใจใหไปชมแหลงทองเทยวหรอรวมกจกรรมทางการทองเทยว ขนตอนท 4 การตดสนใจของนกทองเทยว (Decision Making) นบวาเปนองคประกอบทสงผลกระทบตอการทองเทยวมาก เมอผประสงคจะเดนทางทองเทยวไดรบขอมลทางการทองเทยวแลว เกดความตองการอยากทองเทยวขน อกทงเกดแรงกระตนจากสงจงใจ จะทาใหเกดภาพลกษณทางการทองเทยว (Tourist Image) ของแตละทองถนขน เพอประกอบการพจารณาตดสนใจวาจะไปทองเทยวทไหนดทสด โดยคานงถงความประหยด ปลอดภย สะดวกสบาย มากทสดเปนเกณฑ จากการสารวจปจจยในการตดสนใจของนกทองเทยวม 8 ประการตามลาดบตามความสาคญดงตอไปน 1. จะไปทองเทยวทไหน 2. จะไปทองเทยวเมอไหร 3. จะไปทองเทยวโดยทางใด

30

4. จะไปทองเทยวกบใคร 5. จะไปทองเทยวนานเทาไหร 6. จะไปทองเทยวเพอชมอะไร 7. จะไปพกแรมในสถานทประเภทไหน 8. จะไปทองเทยวแตละสถานทกวน ขนตอนท 5 การวางแผนคาใชจายการทองเทยว (Planning for Expenditure) โดยปกตเมอตดสนใจจะไปสถานททองเทยวใดกจะตองศกษาคาใชจายในการทองเทยว ยงถาไปทองเทยวตางประเทศจะตองเสยคาใชจายเปนจานวนมาก กตองเตรยมเกบเงนไว จงตองมการวางแผนลวงหนา 1-2 ป ในการวางแผนคาใชจายการทองเทยว จะตองวางแผนคาใชจายทงหมดทเกดขนในการทองเทยวสถานทนน ๆ ขนตอนท 6 การเตรยมการเดนทาง (Travel Preparation) เมอตดสนใจเลอกสถานททองเทยวทแนนอน และมการวางแผนคาใชจายเสรจหมดแลว ในขนนนกทองเทยวตองเตรยมตวในเรองการจองตวพาหนะทเดนทาง การจองรายการนาเทยว การยนยนการเดนทาง จดทาเอกสารเดนทาง เปนตน ขนตอนท 7 การเดนทางทองเทยว (Travel) เปนการออกเดนทางจากบานเพอทองเทยวจนกระทงทองเทยวเสรจแลวกลบถงบานโดยจะมการประเมนผลการทองเทยวเปนระยะ ๆ ตามประสบการณทไดรบ ขนตอนท 8 ประสบการณนกทองเทยว (Experience) เมอนกทองเทยวไดมการประเมนผลการเดนทางทองเทยว อาจเปนสถานท สภาพแวดลอม ผคน การบรการ สงอานวยความสะดวก กจะไดผลของประสบการณทองเทยว คอ 1. มความพงพอใจ 2. ไมมความพงพอใจ ขนตอนท 9 ทศนคตของนกทองเทยว (Attitude) เมอนกทองเทยวไดรบประสบการณจากการทองเทยวแลว กจะเกดทศนคตตอการทองเทยวครงน ถาหากวานกทองเทยวไดรบความพงพอใจกจะมทศนคตทดตอการทองเทยวครงน อาจทาใหกลบมาเทยวอก หรอบอกเลาใหบคคลอนมาเทยว ถาไมไดรบความพงพอใจกจะมทศนคตทไมด ทาใหไมอยากเดนทางทองเทยวอก หรอบอกเลาบคคลอนในทางทไมด

31

ผทเกยวของในการตดสนใจ ศภลกษณ อครางกร (2549: 82-83) กลาววา คนทมบทบาทหรอผทเกยวของในการตดสนใจ แบงออกเปน 5 ฝาย ดงน

ภาพท 2.2 ผเกยวของในการตดสนใจ ทมา: Kotler (1999 อางถงใน ศภลกษณ อครางกร, 2549)

ผรเรม คอ ผทเสนอความคดในการใชบรการทางการทองเทยว ไมวาจะเปนการเสนอความคดทจะไปเทยวหรอการเสนอแหลงทองเทยว ผมอทธพลนนเปนผทมความคดหรอความเหนทมนาหนกในการตดสนใจ เปนผเลอกครงสดทายในสงทตองการซอและอาจรวมถงวธการซอ ผซอ หมายถง ผกระทาการซอ และผใชคอ บคคลทใชบรการนน ๆ จะเหนไดวาผทเกยวของในการตดสนใจนนอาจมมากกวา 1 คน ดงนนความเขาใจถงบทบาททแทจรงของบคคลทเกยวของนจงเปนสาคญอยางยงตอธรกจทเสนอบรการและโฆษณาออกมาเพอจงใจใหเกดการตดสนใจซอ แนวคดเกยวกบการสอสาร ความหมายของสอสาร

คาวา “การสอสาร” ในภาษาองกฤษใชคาวา “Communication” มรากศพทมาจากภาษาละตนวา Communis หมายถง การรวม ( Common) มผใหความหมายของคาวา “Communication” หรอ “การสอสาร” (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2540: 5) ไวดงตอไปน

การตดสนใจ

ผรเรม

ผตดสนใจ

ผมอทธพล

ผใช

ผซอ

32

โรเจอรส และชเมคเกอร (Rogers & Shoemaker, 1971: 188) ใหความหมายวา “การสอสาร คอกระบวนการซงสารถกสงจากผสงสารไปยงผรบสาร” ออสกด (Osgood, 1971: 171) ใหความหมายวา “การสอสารเปนกระบวนการทเกดขนเมอฝายหนงคอ ผสงสาร มอทธพลตออกฝายหนงคอ ผรบสาร โดยใชสญลกษณตาง ๆ เชน คาพด หรอทาทาง สงผานสอซงเชอมระหวางผสงสารกบผรบสาร” กตมา สรสนธ (2542 : 1-6, 11-13) กลาววา การสอสาร หมายถง การสรางความรวมมอกน ความคลายคลงกน ใหเกดระหวางผสงสารและผรบสาร ซงทงสองฝายจะตองมวตถประสงคในการสอสารทสอดคลองตองกน การสอสารจงจะประสบผลสาเรจ การสอสารทปรากฏอยในสงคมน อาจแบงออกไดหลายประเภทดวยกน ขนอยกบเกณฑตาง ๆ ทเราจะนามาใชในการพจารณา ซงการสอสารแตละประเภทจะมลกษณะ ประโยชน และขอจากดในการใชทแตกตางกนไป อยางไรกตาม ไมวาจะเปนการสอสารลกษณะใด กมกมองคประกอบทสาคญ ๆ อย 4 ประการ คอ ผสงสาร (Sender) สาร (Message) ชองสาร (Receiver) และองคประกอบเหลานจะมอทธพลซงกนและกน กลาวคอ เมอองคประกอบใดองคประกอบหนงเปลยนแปลงไป ยอมกอใหเกดผลกระทบตอองคประกอบตวอน ๆ ดวย ลกษณะธรรมชาตของการสอสารมอยหลายลกษณะ เชน การสอสารในเชงของกระบวนการทมปฏสมพนธระหวางองคประกอบ การสอสารทมบทบาทเปนเครองมอของสงคม และการสอสารในลกษณะความเกยวของสมพนธกนของบคคล สมาล ชยเจรญ (ม.ป.ป.: ออนไลน) กลาววา การสอสาร (Communication) เปนคาทรากศพทมาจากภาษาลาตนวา " communius" หมายถง "พรอมกน" หรอ "รวมกน" ( common) หมายความวา เมอมการสอสารระหวางกนเกดขน คนเราพยายามทจะสราง "ความพรอมกนหรอความรวมกน" ทางดานความคดเรองราวเหตการณ ทศนคต ฯลฯ กบบคคลทเรากาลงสอสารดวยนน ดงนน การสอสารจงหมายถง การถายทอดเรองราว การแลกเปลยนความคดเหน การแสดงออกของความคดและความรสก ตลอดรวมไปถง "ระบบ" (เชน ระบบโทรศพท) เพอการตดตอสอสารขอมลซงกนและกน นอกจากน การสอสารยงเปนการทบคคลในสงคมมปฏสมพนธโตตอบกนโดยผานทางขอมลขาวสาร สญลกษณตลอดจนเครองหมายตาง ๆ ดวย ความหมายโดยสรป การสอสาร หรอ การสอความหมาย เปนการทผสง ซงเปนบคคลกลมชน หรอสถาบน ถายทอดเรองราว ขาวสาร ขอมล ความรแนวความคด เหตการณตาง ๆ ฯลฯ โดยอาศยสอหรอชองทางในการถายทอดไปยงผรบซงเปนบคคล กลมชน หรอสถาบน เพอใหผรบไดรบทราบขาวสารรวมกน

33

ประเภทของสอ

เสร วงษมณฑา (2540: 20) กลาววา สอทใชในการสอสารสามารถแบงไดเปน 3 ประเภท 1. สอบคคล เปนสอทสามารถใชสอสารได 2 ทาง มการตอบโตกนได แตมกเปนไปในวงแคบ เชน พนกงานขาย พนกงานแนะนาสนคา (PC) 2. สอสารมวลชน ไดแก โทรทศน วทย หนงสอพมพ นตยสาร ฯลฯ 3. สออเลกทรอนกส เชน Internet, E-mail มขอดคอ ใหขอมลขาวสารไดมาก มภาพ เสยงสามมต มการเคลอนไหว มภาพเสมอนจรงมลกเลนมาก แตมขอเสย คอ มราคาสง จานวนผรบสารอยในวงแคบ จงเปนสอเพอสนองภาพลกษณมากกวา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2542: 13) กลาววา การสอสารแบงออกไดเปน 5 ประเภท คอ 1. การสอสารภายในบคคล เปนการสอสารของบคคลคนเดยว เปนการสอสารทเกดขนภายในตวของบคคลคนเดยว มจานวนคนเพยงคนเดยวเขารวมในการสอสาร ทาหนาทเปนทงผสงสารและผรบสาร โดยมระบบประสาทสวนกลางของบคคล ควบคมการสอสาร และเปนตวทาใหการสอสารเกดขน 2. การสอสารระหวางบคคล เปนการสอสารทประกอบดวยบคคลตงแต 2 คนขนไป มาทาการสอสารกนในลกษณะททงผสงสารและผรบสารสามารถแลกเปลยนสารกนไดโดยตรง และเปนการสอสารแบบตวตอตว 3. การสอสารกลมใหญ เปนการสอสารทประกอบดวยคนจานวนมาก ซงมารวมอยในทเดยวกนหรอใกลเคยงกน โอกาสทผสงสารและผรบสารจะแลกเปลยนขาวสารกนไดโดยตรงนนมนอย รวมทงลกษณะของการสอสารแบบตวตอตวกเปนไปไดยาก 4. การสอสารในองคการ เปนการสอสารระหวางผทเปนสมาชกขององคการหรอหนวยงานทเปนทางการ ซงจดตงขนโดยมวตถประสงค นโยบาย มการจดองคการ การแบงงานกนทา เพอปฏบตภารกจขององคการใหบรรลเปาหมาย 5. การสอสารมวลชน เปนกจกรรมดานการสอสารทสลบซบซอน และเกยวของกบคนจานวนมาก จงตองอาศยเปนระบบการสอสารมวลชน เพอใหสามารถทาการสอสารกบคนจานวนมากได เครองมอทใชในการสอสารถกพฒนาขนตามความเจรญของเทคโนโลยเพอเปนสอในการสอสารกบมวลชนไดโดยไมถกจากดในเรองเวลาและสถานท กตมา สรสนธ (2542 : 12) สามารถแบงสอออกเปน 2 ลกษณะใหญ ๆ คอ สวนบคคล และ สอสาธารณะ โดยแตละสอแยกประเภทยอยออกไป ดงน

34

1. สอสวนบคคล แบงเปนสอสวนบคคลแบบเผชญหนา (Face to Face) และสอบคคลแบบมสอกน (Interposed) เชน การเขยนจดหมาย 2 . สอสาธารณะ แบงเปนสอสาธารณะแบบเผชญหนา และสอสาธารณะแบบมสอกน(Interposed) เชน การสอสารมวลชน ซงในแบบสอสาธารณะแบบมสอกนยงแยกประเภทยอยๆ ออกไปเปนสอสาธารณะแบบมสอขวางกนทมลกษณะการสอสารทมการชมชน (Assembled) เชน การดภาพยนตรและสอสาธารณะทมสอขวางกนทมลกษณะการสอสารทมการชมชน (Assembled) เชน การดภาพยนตรและสอสาธารณะทมสอขวางกนแบบไมมการชมชน (Non-assembled) เชน โทรทศน วทย เปนตน สมาล ชยเจรญ (ม.ป.ป. : ออนไลน) กลาววา ประเภทของการสอสาร แบงไดเปน 4 ประเภท ดงน 3.1 การสอสารในตนเอง ( Intapersonal or Self-Communication) เปนการสอสารภายในตวเอง หมายถง บคคลผนนเปนทงผสงและผรบในขณะเดยวกน เชน การเขยนและอานหนงสอ เปนตน 3.2 การสอสารระหวางบคคล ( Interpersonal Communication) เปนการสอสารระหวางคน 2 คน เชน การสนทนา หรอการโตตอบจดหมายระหวางกน เปนตน 3.3 การสอสารแบบกลมชน ( Group Communication) เปนการสอสารระหวางบคคลกบ กลมชนซงประกอบดวยคนจานวนมาก เชน การสอนในหองเรยนระหวางครเพยงคนเดยวกบนกเรยนทงหอง หรอระหวางกลมชนกบบคคล เชน กลมชนมารวมกนฟงคาปราศรยหาเสยงของผสมครรบเลอกตง เปนตน 3.4 การสอสารมวลชน ( Mass Communication) เปนการสอสารโดยการอาศยสอมวลชนประเภทวทย โทรทศน ภาพยนตร และสอสงพมพตาง ๆ เชน นตยสาร หนงสอพมพ แผนพบ แผนโปสเตอร ฯลฯ เพอการตดตอไปยงผรบสารจานวนมากซงเปนมวลชนใหไดรบขอมลขาวสารเดยวกนในเวลาพรอม ๆ หรอไลเลยกน สาขาวชานเทศศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2554: ออนไลน) กลาววา แตละระดบของการสอสารนน สามารถเปนไดทงการสอสารแบบเปนทางการ ( formal) และไมเปนทางการ (informal) วตถประสงคของการสอสารอาจมความแตกตางกนหรอเหลอมกน ในทนจะยกเอาการแบงประเภทการสอสารทนยมใชกนทวไป ไดแก การแบงตามวธการสอสาร และแบงตามระดบการสอสาร

35

1. ประเภทของการสอสารแบงตามวธการสอสาร การแบงประเภทของการสอสารตามวธการสอสารนน สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท ไดแก 1.1 การสอสารดวยวาจา หรอ “วจนภาษา” (Oral/Verbal Communication) เชน การพด การรองเพลง อยางไรกตาม บางครงมการนบเอาการเขยน ( Writing) และภาษาสญลกษณ (Sign Language) เขาเปนวจนภาษาดวย ดวยเหตทวาตางกเปนการนาเอาคาพด “word” มาใชเหมอนกน 1.2 การสอสารทไมใชวาจา หรอ “อวจนภาษา” (Nonverbal Communication) เชน การสอสารดวยตวหนงสอ สหนา ทาทาง ภาษามอ การสงสายตา เสยงและนาเสยง เปนตน โดยปกตแลวการสอสารดวยคาพดหรอวจนภาษาเพยงอยางเดยว ไมสามารถกอใหเกดอทธพลตอผฟงไดมากนก แตถาคาพดนนประกอบดวย อวจนภาษาอน ๆ เชน สาเนยงการพด ความดง ความเบาของเสยง จงหวะการพด เสยงสงตา เสยงทมแหลม และกรยาทาทาง สงตาง ๆ เหลานทาใหผสงสารสามารถ “สอ” กบผรบไดลกซงมากขน ดงนน จงนบวาการสอสารดวยอวจนภาษากมความสาคญอยางมาก มการศกษาพบวาในกระบวนการสอสารระหวางบคคลนน มการใชคาพดเพยงรอยละ 7 จากเนอหาสาร ( message) ทงหมด สวนทเหลอรอยละ 93 เปนอวจนภาษา ซงในจานวนของอวจนภาษาน กสามารถแยกไดเปนการใชนาเสยงรอยละ 38 การใชสหนาและภาษากายอน ๆ อกรอยละ 55 2. ประเภทของการสอสารแบงตามระดบของการสอสาร นกวชาการไดมการจดประเภทของการสอสารตามระดบ ( levels) ของการสอสาร โดยแบงไดเปน 3 ประเภท ดงน 2.1 การสอสารในตนเอง ( Intrapersonal or Self-Communication) เปนการสอสารภายในตวเอง หมายถง บคคลผนนเปนทงผสงและผรบในขณะเดยวกน ไดแก 1) การตระหนกรตนเอง (self-concept หรอ self-awareness) เกยวของกบปจจยสามประการ ไดแก ความเชอ ( believe) คานยม ( values) และทศนคต ( attitudes) ปจจยทงสามประการนลวนมอทธพลตอมนษย ไมวาจะเกยวกบการพดหรอการแสดงออกทางกายภาพ นกจตวทยาบางคนไดรวมเอาภาพลกษณทางรางกาย (body image) เปนองคประกอบของการสอสารระหวางบคคลดวย เพราะภาพลกษณทางรางกายเปนสงทเรารบรตนเอง ไมวาจะในเชงบวกหรอเชงลบกตาม ขนอยกบมาตรฐานทางสงคมของวฒนธรรมของเรา สงอน ๆ ทอาจสงผลตอการตระหนกรตนเอง ไดแก คณลกษณะ ( attributes) ความสามารถพเศษ(talents) บทบาททางสงคม ( social role) เปนตน 2) การรบร (perception) ในขณะทการตระหนกรตนเองเปนการมงเนนเรองภายใน การรบรเปนการมงเนนเรองภายนอก การทคนเราจะรบรโลกภายนอก

36

อยางไรนนยอมมรากมาจากความเชอ คานยม และทศนคต นนเอง ดงนน การตระหนกรตนเองและการรบรจงเปนสงทเกยวพนกน และมอทธพลซงกนและกนในการเกดความเขาใจในตนและความเขาใจตอโลกภายนอก 3) ความคาดหวง ( expectation) เปนการมองไปขางหนาเกยวกบบทบาทในอนาคต บางครงเปนการคาดการณความสมพนธทเรยนรกนภายในครอบครวหรอสงคม กจกรรมทเกยวกบการสอสารในตนเองมหลายระดบ เชน 1) การสนทนาภายใน ( Internal Discourse) เชน การคด การตงอกตงใจ และ การวเคราะห นกจตวทยาบางคนรวมเอาการฝน การสวดมนต การไตรตรอง และการทาสมาธ ดวย 2) การพดหรอรองเพลงคนเดยว ( Solo Vocal Communication) เปนการออกเสยงดงๆเพอสอสารกบตนเองเพอทาใหความคดชดเจนขน หรอเปนการปลดปลอย เชน บนกบตนเองในเรองใดเรองหนง 3) การเขยนคนเดยว (Solo Written Communication) เปนการเขยนทไมมความตงใจจะใหผอนไดรบทราบ เชน การเขยนสมดบนทกสวนตว เปนตน 2.2 การสอสารระหวางบคคล ( Interpersonal Communication) เปนการสอสารแบบเผชญหนาระหวางผสงสารและผรบสาร เปนการสอสารทกระทาอยางทนททนใด ( immediacy) และกระทา ณ สถานทเดยวกน ( Primacy) ทาใหเหนปฏกรยาโตตอบ ( feedback) ไดงาย หากผสงสารและผรบสารมความสมพนธกนเปนระยะเวลานาน การสอสารระหวางบคคลกจะมประสทธภาพเพมขน การสอสารระหวางบคคลไมไดจากดเพยงวจนภาษาเทานน แตยงรวมถงอวจนภาษาดวย วตถประสงคของการสอสารระหวางบคคลคอ เพอใหเกดอทธพลระหวางกนทางใดทางหนง เพอชวยเหลอ คนหา แบงปน และเลนดวยกนการสอสารระหวางบคคลนนสามารถจาแนกประเภทไดอกตามจานวนของผทมสวนรวมในการสอสารไดแก 1) การสอสารระหวางบคคลสองคน ( Dyadic Communication) เชน แดงคยกบดา เปนตน 2) การสอสารแบบกลม ( Group Communication) เกยวของกบการสอสารระหวางบคคลจานวนสามคนขนไป แตถาจานวนคนผมสวนรวมยงนอย การสอสารกจะใกลเคยงกบการสอสาร ระหวางบคคลมากขน การสอสารแบบกลมมกจะกระทาโดยมวตถประสงคเพอการแกปญหาหรอการตดสนใจในเรองใดเรองหนง เชน กลมศกษาในมหาวทยาลย เปนตน

37

3) การสอสารสาธารณะ (Public Communication) เกยวของกบคนกลมใหญ ๆ โดยมรปแบบหลกเปนวธการพดฝายเดยว ( monologue) ซงทาใหมปฏกรยาโตตอบนอย สวนใหญเปนการสอสารเพอความบนเทงและเพอการจงใจ เชน การบรรยายในชนเรยนในมหาวทยาลย เปนตน 4) การสอสารองคกร ( Organizational Communication) เปนการสอสารทกระทาในองคกรขนาดใหญ เชน องคกรธรกจ บางครงถกจดวาเปนสวนหนงของการสอสารกลมแตนกวชาการมกเนนการสอสารองคกรไปทการสอสารระหวางนายจางกบลกจาง และระหวางบคคลทมบทบาทหนาท ตาง ๆ ในองคกรธรกจเปนหลก 5) การสอสารครอบครว ( Family Communication) เปนรปแบบการสอสารทเกดขนภายในครอบครวเดยว ( nuclear family) ครอบครวขยาย ( extended family) และครอบครวผสม (blended family) ทเกดจากการแตงงานระหวางพอหมายและแมหมาย เชน การสอสารระหวางคสมรส บดามารดากบบตร ญาตพนอง และการสอสารระหวางประเพณในครอบครว เปนตน 2.3 การสอสารมวลชน ( Mass Communication) เปนการสอสารทบคคลสงขอมลโดยอาศยสอมวลชน ไปยงผรบสารจานวนมากพรอม ๆ กน เมอเรากลาวถงสอมวลชน (mass media) ดงเดมมกจะหมายถงหนงสอพมพ วารสาร วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และภาพยนตร เมอกลาวถงสอมวลชนสมยใหมอาจรวมถงอนเทอรเนตและโทรศพทเคลอนททสามารถสงขาวสารไปยงผรบจานวนมากได โดยใชเทคโนโลยสมยใหม การสอสารมวลชนประกอบดวยคณลกษณะหาประการ ไดแก 1. ใชวธการทางเทคโนโลยและเปนระบบในการผลต( Production) และเผยแพร (Distribution) 2. การสอสารมวลชนจดวาเปนสนคาเชงสญลกษณ ( Symbolic goods) ซงขณะนระบบของการแปลงสญลกษณใหเปนสนคาได ( commodification) ไดมการปรบเปลยนจากระบบแอนะลอกเปนดจตล ทาใหการสอสารระหวางบคคลตางๆมความกาวหนามากขน 3. การผลต (Production) และการรบ (Reception) ขอมลอยในบรบททแยกจากกน 4. ผผลตสามารถสงขอมลไปยงผทอยหางไกลดวยเวลา (Time) และสถานท (Space) ได 5. การสอสารมวลชนเกยวของกบ “การเผยแพรขอมล” ซงเปนรปแบบการสอสารแบบสงจากผหนงไปยงคนจานวนมาก ( one to many) ซงหมายความวาสนคาจะถกผลตจานวนมาก เพอสงไปยงผชม/ผฟงทมปรมาณมากเชนเดยวกน

38

3. ประเภทของการสอสารตามทศทางของการสอสาร ซงสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ 1. การสอสารทางเดยว ( One - Way Communication) เปนการสงขาวสารหรอการสอความหมายไปยงผ รบแตเพยงฝายเดยว โดยทผรบไมสามารถมการตอบสนองในทนท ( immediate response) ใหผสงทราบได แตอาจจะมปฏกรยาสนองกลบ (feedback) ไปยงผสงภายหลงได การสอสารในรปแบบนจงเปนการทผรบไมสามารถมปฏสมพนธตอกนไดทนท จงมกเปนการสอสารโดยอาศยสอมวลชน เชน การฟงวทย หรอการชมโทรทศน เหลานเปนตน 2. การสอสารสองทาง ( Two-Way Communication) เปนการสอสารหรอการสอความหมายทผรบมโอกาสตอบสนองมายงผสงไดในทนท โดยทผสงและผรบอาจจะอยตอหนากนหรออาจอยคนละสถานทกได แตทงสองฝายจะสามารถมการเจรจาหรอการโตตอบกนไปมา โดยทตางฝายตางผลดกนทาหนาทเปนทงผสงและผรบในเวลาเดยวกน เชน การพดโทรศพท การประชม เปนตน อยางไรกตาม ดวยศกยภาพของเทคโนโลยในปจจบน เชน คอมพวเตอร และอนเทอรเนต การสอสารสองทางสามารถเกดขนไดโดยไมจาเปนตองเกดระหวางบคคลเทานน แตอาจเปนการสอสารระหวางบคคลกบโปรแกรมคอมพวเตอรกได และการตอบสนองกไมจาเปนตองกระทาในทนท เชน การทเราไปเขยนคาถามทงไวบนเวบบอรดหรอกระดานขาว อาจตองรอเวลาทจะมคนมาตอบหรอใหความเหน ซงกจดวาเปนการสอสารสองทางเชนกน องคประกอบของการสอสาร สมาล ชยเจรญ (ม.ป.ป.: ออนไลน) กลาววา องคประกอบของการสอสารมดงน 1. ผสง ผสอสาร หรอตนแหลงของการสง ( Sender, Communication or Source) เปนแหลหรอผทนาขาวสารเรองราว แนวความคด ความร ตลอดจนเหตการณตาง ๆ เพอสงไปยงผรบซงอาจเปนบคคลหรอกลมชนกได ผสงนจะเปนบคคลเพยงคนเดยว กลมบคคลหรอสถาบน โดยอยในลกษณะตาง ๆ ไดหลายอยาง 2. เนอหาเรองราว ( Message) ไดแก เนอหาของสารหรอเรองราวทสงออกมา เชน ความร ความคด ขาวสาร บทเพลง ขอเขยน ภาพ ฯลฯ เพอใหผรบรบขอมลเหลาน 3. สอหรอชองทางในการนาสาร ( Media or Channel) หมายถง ตวกลางทชวยถายทอดแนวความคด เหตการณ เรอราวตาง ๆ ทผสงตองการใหไปถงผรบ

39

4. ผรบหรอกลมเปาหมาย ( Receiver or Target Audience) ไดแก ผรบเนอหาเรองราวจากแหลงหรอทผสงสงมา ผรบนอาจเปนบคคล กลมชน หรอสถาบนกได 5. ผล (Effect) หมายถง สงทเกดขนจากการทผสงสงเรองราวไปยงผรบ ผลทเกดขนคอ การทผรบอาจมความเขาใจหรอไมรเรอง ยอมรบหรอปฏเสธ พอใจหรอโกรธ ฯลฯ สงเหลานเปนผลของการสอสาร และจะเปนผลสบเนองตอไปวาการสอสารนนจะสามารถบรรลผลตามจดมงหมายหรอไม ทงนยอมขนอยกบทศนคตของผรบ สอทใช และสถานการณในการสอสารเปนสาคญดวย 6. ปฏกรยาสนองกลบ (Feedback) เปนสงทเกยวเนองจากผลซงผรบสงกลบมายงผสงโดยผรบอาจแสดงอาการใหเหน เชน งวงนอน ปรบมอ ยม พยกหนา การพดโตตอบ หรอการแสดงความคดเหน เพอเปนขอมลททาใหผสงทราบวา ผรบมความพอใจหรอมความเขาใจในความหมายทสงไปหรอไมปฏกรยาสนองกลบนคอขอมลยอนกลบอนเกดจากการตอบสนองของผรบทสงกลบไปยงผสงนนเอง แบบจ าลองทางการสอสารของเบอรโล เบอรโล ( Berlo,1960: 40-71 อางถงใน ศนยสอการสอนทางอเลกทรอนกส E-Learning มหาวทยาลยรามคาแหง, ม.ป.ป.: ออนไลน) เปนผคดกระบวนของการสอสารไวในลกษณะรป แบบจาลอง S M C R Model อนประกอบดวย กกก ภาพท 2.3 รปแบบจาลอง S M C R Model ของเบอรโล ทมา: ศนยสอการสอนทางอเลกทรอนกส E-Learning มหาวทยาลยรามคาแหง (ม.ป.ป.)

40

จากแบบจาลองการสอสารตามแนวคดของเบอรโลขางตนน แสดงใหเหนวา ผสงสาร ( Source or S) คอ ผเรมตนการสอสาร ทาหนาทในการเขารหส ซงผสงสารจะทาหนาทในการสอสารไดดเพยงใดนน ขนอยกบคณสมบตตาง ๆ 5 ประการคอ 1. ทกษะในการสอสาร เชน ความสามารถในการพด การเขยน และ ความสามารถในการคดและการใชเหตผล เปนตน 2. ทศนคต หมายถง วธการทบคคลประเมนสงตาง ๆ โดยความโนมเอยงของตนเองเพอทจะเขาถงหรอเปนการหลกเลยงสงนน ๆ เชน ทศนคตตอตนเอง ตอหวขอของการสอสาร ตอผรบสาร ตอสถานการณแวดลอมการสอสารในขณะนน เปนตน 3. ความร หมายถง ความรของผสงสาร ในเหตการณหรอเรองราวตาง ๆ บคคลหรอกรณแวดลอมของสถานการณการสอสารในครงหนง ๆ วามความแมนยาหรอถกตองเพยงไร 4. ระบบสงคม ซงจะเปนตวกาหนดพฤตกรรมการสอสารของบคคล เพราะบคคลจะขนอยกบกลมทางสงคมทตนเองอยรวมดวย 5. ระบบวฒนธรรม หมายถง ขนบธรรมเนยม คานยม ความเชอ ทเปนของตวมนษยในสงคม และเปนตวกาหนดทสาคญในการสอสารดวย เชน การสอสารระหวางบคคลตางวฒนธรรมกน อาจประสบความลมเหลวไดเนองจากความคดและความเชอทมไมเหมอนกนระหวางผสงสารและผรบสาร ในแงของสาร (Message or M) นน เบอรโล หมายรวมถง ถอยคา เสยง การแสดงออกดวย สหนา อากปกรยาทาทาง ทมนษยสรางขนในขณะทเปนผสงสาร ถาความหมายเปนทางการ คอ ผลผลตทางกายภาพทเปนจรงอนเกดจากผลการเขารหสของผสงสารนนเอง ตามความคดของเบอรโลนน สารมคณสมบต 3 ประการคอ 1. รหสของสาร (message code) เชน ภาษาพด ภาษาเขยน ภาษาทาทาง หรอรหสอน ๆ 2. เนอหา (content) 3. การจดสาร ( treatment) คอ วธการทผสงสารเลอกและจดเตรยมเนอหาของสาร เชน การใชภาษา ไวยากรณ ศพท รวมถง คาถาม คาอทาน ความคดเหน เปนตน สารทถกจดเตรยมไวด จะทาใหเกดการรบรความหมายในผรบสารได สวนชองทาง (Channel or C) ชองทาง ซงเปนพาหนะนาสารไปสผรบสาร และตามทศนะของเบอรโล ทางตดตอหรอชองทางทจะนาสารไปสประสาทรบความรสกทง 5 ประการของมนษย ไดแก 1. การเหน 2. การไดยน

41

3. การสมผส 4. การไดกลน 5. การลมรส ประการสดทายในดานของผรบสาร ( Receiver or R) นน กจาเปนจะตองมคณสมบตดาน ตาง ๆ 5 ประการ เชนเดยวกบผสงสาร คอ ทกษะในการสอสาร ทศนคต ความร ระบบสงคมและระบบวฒนธรรม แบบจ าลองทางการสอสารของลาสเวลล เปนแบบจาลองการสอสารทอธบายกระบวนการสอสารเชงพฤตกรรม ( The Behavioral of Thought) เปนการศกษาปฏกรยาระหวางผสงสารและผรบสาร เนอหาขาวสาร ชนดของสอทใชและผลอนเกดจากการกระทาการสอสาร ลาสเวลลอธบายกระบวนการสอสารโดยตงเปนคาถามเกยวกบผสงสาร ผรบสาร และผลของการสอสาร คอ ใคร พดอะไร ผานชองทางใด ถงใคร ไดผลอยางไร อาจเขยนเปนแผนภาพได ดงน (กดานนท มลทอง, 2536: 26) ใคร คอ ผสงสาร ซงเปนตวกาหนดและควบคมเนอหาขาวสาร พดอะไร คอ สาร หรอเนอหาสาระของเรองทถกสอสารออกไป ดวยทางใด คอ ตวกลาง หรอสอทขาวสารถกสงผานไปยงผรบ กบใคร คอ ผรบสาร ผลอะไร คอ สงทเกดขนอนเปนผลมาจากการสอสาร แนวคดโดยสรป ตามแบบจ าลองของลาสเวลล คอ 1. อธบายกระบวนการสอสารแบบงาย ๆ ซงความจรงแลวการสอสารของมนษยมความสลบซบซอนมากกวาน และการสอสารจะเกดขนไดตองอาศยปจจยอน ๆ เปนตวกาหนด หรอมอทธพล อยางอน ในการสอสาร เชน สภาวะแวดลอมทางสงคม จดมงหมายในการสอสาร เปนตน 2. เนนการสอสารแบบเหนหนากน ผสอสารปรากฏตวขณะทาการสอสาร 3. เนอหาขาวสารทสงไปยงจดหมายปลายทาง จะตองมจดมงหมาย เพราะคาดวาจะตองเกดผลอยางใดอยางหนง ความจรงแลวไมจาเปนเสมอไปวาการสงสารจะตองมจดมงหมายอยางแนนอน หรอเฉพาะเจาะจง ขาดปจจยสาคญตวหนงคอ ปฏกรยาการปอนกลบ

42

ภาพท 2.4 แบบจาลองการสอสารตามแนวคดของฮาโรลด ด ลาสเวลล ทมา: ศนยสอการสอนทางอเลกทรอนกส E-Learning มหาวทยาลยรามคาแหง (ม.ป.ป.) แบบจ าลองการสอสารของชแรมม วลเบอร ชแรมม (n.d. อางถงใน ธนวด บญลอ , 2529: 507-508 ) ไดเสนอแบบจาลองการสอสารตามแนวความคดของเขาไว 3 แบบ คอ แบบท 1 อธบายการสอสารเปนกระบวนการเสนตรง ประกอบดวย แหลงขาวสาร ( Source) เขารหส (Encoder) สญญาณ (Signal) ถอดรหส (Decoder) และจดหมายปลายทาง ( Destination) ไมใหความสาคญกบการตอบสนองและปฏสมพนธระหวางผสอสาร แบบท 2 อธบายกระบวนการสอสารทผสงและผรบสารมประสบการณบางอยางรวมกน ทาการสอสารอยภายใตขอบเขตประสบการณของแตละฝาย ความสาเรจของการสอสารจงขนอยกบประสบการณรวมของผสอสาร แบบท 3 ในกระบวนการสอสาร จะมปฏสมพนธระหวางผสอสาร อนเกดจากการททงสองฝายตองทางานเหมอนกนในระหวางททาการสอสาร คอการเขารหสสาร แปลความ และถอดรหสใหเปนสญลกษณ สงไปยงผรบสาร ซงเมอรบเนอหาขาวสารไวแลว กอนทจะทาการสงสารออกไป กตองนาสารท

43

จะสงออกมาเขารหส แปลความ และถอดรหส เชนเดยวกน เพอสงกลบไปยงผรบ ซงเปนผสงในครงแรก ชแรมมเรยกกระบวนการสอสารนวา เปนกระบวนการสอสารแบบวงกลม

ภาพท 2.5 แบบจาลองการสอสารตามแนวคดของออสกดและวลเบอร ชแรมม ทมา: ศนยสอการสอนทางอเลกทรอนกส E-Learning มหาวทยาลยรามคาแหง (ม.ป.ป.) ขอมลทวไปของแหลงทองเทยว จงหวดนนทบร คาขวญประจาจงหวด : พระตาหนกสงางาม ลอนามสวนสมเดจ เกาะเกรดแหลงดนเผา วดเกานามระบอ เลองลอทเรยนนนท งามนายลศนยราชการ จงหวดนนทบรตงอยรมแมนาเจาพระยาในเขตภาคกลาง ตดกบกรงเทพมหานคร เปนจงหวดหนงใน 5 จงหวดปรมณฑลทมความเจรญในแทบทกดานเทยบเทากบกรงเทพมหานคร และเปนจงหวดทมคนอาศยอยหนาแนนทสดอกจงหวดหนงของประเทศไทยแตในทามกลางความเจรญของสงคมเมองในปจจบน นนทบรกลบมสถานททองเทยวทนาสนใจ งดงามไปดวยเรองราวทางประวตศาสตร วฒนธรรม ประเพณ และวถชวตแบบไทยดงเดมและไทยผสมผสาน ใหนกทองเทยวไดสมผสมากมายอยางคาดไมถงและดวยทาเลทตงทอยใกลเมองหลวง มการคมนาคมสะดวกทงทางบกและทางนา ทาใหจงหวดนนทบรในวนนกลายเปนเมองทองเทยวทสาคญอกแหงหนง ทนกทองเทยวไมควรมองขามจงหวดนนทบรมเนอทประมาณ 622.38 ตารางกโลเมตร หรอ 388 ,939 ไร เปนจงหวดทมขนาดใหญเปนอนดบท 74 ของ

44

ประเทศ มแมนาไหลผานและแบงพนทจงหวดออกเปน 2 สวน คอ ฝงตะวนตก พนทสวนใหญเปนท ราบลมนาทวมถง มคคลองสาขาขนาดตาง ๆ เชอมโยงถงกนหลายสาย ทาใหเหมาะแกการทาสวนผลไมและทาการเกษตรอน ๆ และฝงตะวนออก ไดแก พนทในเขตเทศบาลนครนนทบรและเทศบาลนคร ปากเกรด อนเปนเขตเมองทมประชากรอาศยอยอยางหนาแนน และอาจถอเปนสวนหนงของกรงเทพมหานคร จากสภาพพนททมความอดมสมบรณของจงหวดนนทบร ทาใหมผคนมาตงถนฐานเปนชมชนมาตงแตอดต โดยเฉพาะตามรมแมนาเจาพระยาทมชมชนอยหนาแนน เชน บานวดชลอ บานวดเขมา บานบางมวง บานตลาดขวญ และบานบางขนน เปนตนเมองนนทบรนนมประวตศาสตรอนยาวนานถงกวา 400 ป เดมในสมยกรงศรอยธยา เมองนนทบรตงอยทตาบลบานตลาดขวญ ซงเปนสวนผลไมทขนชอในสมยนน ตอมาไดรบการยกฐานะเปนเมองนนทบรเมอ พ.ศ. 2092 ในรชกาลสมเดจพระมหาจกรพรรด และในป พ.ศ. 2179 สมเดจพระเจาปราสาททองโปรดใหขดคลองขนใหม ตงแตทางตอนใตของวดทายเมอง ลดไปทะลยงวดเขมา กลายเปนเสนทางไหลของแมนาเจาพระยาใหมในปจจบนกระทงในป พ.ศ. 2208 สมเดจพระนารายณมหาราชทรงเหนวาการทแมนาเปลยนทางเดนใหมนน อาจทาใหขาศกประชดพระนครไดงาย จงโปรดใหสรางปอมปราการไว ณ ปากแมนาออม และโปรดใหยายศาลหลกเมองและเมองนนทบรมาอยทปากแมนาออมดวยตอมาในสมยกรงรตนโกสนทร เมองนนทบรกยงมความสาคญมากขน เนองจากเปนเมองทอยตดกบพระนครหลวง พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 โปรดใหยายเมองนนทบรไปตงทปากคลองบางซอ บานตลาดขวญ และในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 โปรดใหตงศาลากลางเมองขนทปากคลองบางซอ ฝงซายของแมนาเจาพระยาตอมาในป พ.ศ. 2471 พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 โปรดใหยายศาลากลางมาตงทราชวทยาลย บานบางขวาง ตาบลบางตะนาวศร รมแมนาเจาพระยา ซงปจจบนเปนทตงของกองฝกอบรมกระทรวงมหาดไทย อยบนถนนประชาราษฎรสาย 1 อาเภอเมองฯ มตวอาคารเปนสถาปตยกรรมแบบยโรปทกรมศลปากรไดขนบญชเปนโบราณสถานแหงหนงแลวปจจบนศาลากลางจงหวดนนทบรไดยายททาการมาอยทถนนรตนาธเบศร และจงหวดนนทบรแบงเขตการปกครองออกเปน 6 อาเภอ ไดแก อาเภอเมองนนทบร อาเภอปากเกรด อาเภอบางกรวย อาเภอบางใหญ อาเภอบางบวทอง และอาเภอไทรนอย (การทองเทยวแหงประเทศไทย, ม.ป.ป.: ออนไลน) เทศกาลงานประเพณ งานสงกรานตของชาวมอญ อาเภอปากเกรด ทเกาะเกรด ในวนท 13 เมษายนจนถงตนเดอนพฤษภาคมของทก ๆ ป ถอเปนการเรมศกราชใหม จงจดการเฉลมฉลอง เปนการทาบญรกษาศลเพอ

45

ตอนรบศกราชใหม เพอบชาพระรตนตรยและนางสงกรานต และเปนเทศกาลทาบญของคนมอญ พธจะเรมจากการทาบญฉลองสงกรานต การทาบญกลางบาน และการรายราประจาปของแตละหมบาน กอนวนสงกรานตชาวบานจะเตรยมกวนกาละแม ขาวเหนยวแดง ขาวเหนยวแกวซงเปนขนมสาหรบในการทาบญเทศกาลน และมการทาขนมจน “คะนอมจน” เปนอาหารของคนมอญแตโบราณเพอทาบญรวม และขาวแช ซงเรยกวา “เปงฮงกราบ” งานเทศกาลผลไมและของดเมองนนท กาหนดจดงานชวงกลางเดอนเมษายน – ตนเดอนมถนายนของทกป บรเวณรมเขอนหนาศาลากลางเกา อาเภอเมอง มการจาหนายผลไม เชน ทเรยน มงคด กระทอน มะไฟ มะมวง ฯลฯ และไมดอกไมประดบของนนทบร ประเพณการทาบญตกบาตรพระรอยแปด เปนประเพณทปฏบตสบตอกนมาชานานในอาเภอบางกรวย อาเภอปากเกรด โดยจดขนตามลานาในคลองบางกอกนอยและแมนาเจาพระยา บรเวณเกาะเกรด งานจดขนในวนแรม 8 คาเดอน 12 เปนประจาของทกป ประเพณรามอญ เปนนาฏศลปเกาของคนมอญ ยงคงสบทอดกนมาจนกระทงทกวนนลกหลานมอญรนหลง ๆ ยงคงไดรบการถายทอด โดยเฉพาะอยางยงทปากเกรด พระประแดงและปทมธานยงมผทรามอญไดเปนจานวนมาก ซงรวมทงวงปพาทยทบรรเลงประกอบการรายงคงมอย พนททท าการวจย 6 แหลง 1. อ าเภอเมองนนทบร ไดแก วดเฉลมพระเกยรตวรวหาร วดเฉลมพระเกยรตวรวหาร เปนพระอารามหลวงชนโทชนดวรวหาร ตงอยรมฝงแมนาเจาพระยาดานทศตะวนตก (ฝงขวา) ทตาบลบางศรเมอง อาเภอเมองนนทบร เยองศาลากลางจงหวดไปทางทศเหนอประมาณ 1 กโลเมตรเศษ มเนอทประมาณ 24 ไร 7 งาน 22 ตารางวา แบงออกเปน 3 เขต คอ เขตพทธาวาส เขตสงฆาวาส และเขตนอกกาแพงใหญ วดเฉลมพระเกยรตวรวหาร เปนพระอารามหลวง ทมความสาคญ คบานคเมอง มารวม 135 ปแลว พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว รชกาลท 3 โปรดใหทาการสรางขน ดวยทรงมพระราชดารวา บรเวณปอมเกา (ปอมทบทมสมยกรงศรอยธยา) ซงตงอยรมฝง แมนาเจาพระยาฝงตะวนตก ใตวดตลาดขวญ เมองนนทบรเคยเปนทตงนวาสสถานของพระอยกา พระอยก และเปนสถานทประสตของ สมเดจพระศรสลาลย พระราชชนนพนป หลวงแหงพระองค เนองจากพระอยกา (นามเดม บญจน เคยเปนผวาราชการ จงหวดนนทบรท พระยานนทบรศรมหาอทยาน สมควรทจะสรางพระอารามหลวง ขนไวเพอเปนการ เฉลมพระเกยรตพระอยกา พระอยก และ สมเดจพระราชชนน จงไดโปรดใหพระยาพระคลง

46

(ดศ บนนาค) สมหพระกลาโหม เปนแมกอง สรางวดขนในบรเวณนน โปรดใหสราง ปอมปราการกออฐถอปน มใบเสมา (ทานองเดยวกบกาแพงพระบรมมหาราชวง) เปนรป 4 เหลยมไวรอบวดเพอเปน อนสรณดวยแลว พระราชทานนามพระอารามแหงนวา "วดเฉลมพระเกยรต" พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวยงสรางวดเฉลมพระเกยรตไมแลวเสรจกทรงประชวร และเสดจสวรรคตเสยกอน ตอมา พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยอย รชกาลท 4 เสดจเถลงถวลยราชสมบตแลวจง ทรงรบพระราชภารกจ ดาเนนการสรางตอ จนเสรจเรยบรอย วดเฉลมพระเกยรตนจงเปนอกวดหนงในหลาย ๆ วดทรชกาลท 3 ทรงสรางคางไว และรชกาลท 4 ทรงรบเปน พระราชภารกจดาเนนการตอภายในวดเฉลมพระเกยรตวรวหารมอโบสถทสรางดวย สถาปตยกรรมแบบไทยปนจน มภาพเขยนฝาผนงอนสวยงาม ดานในประดษฐาน พระประธานปางมารวชย หลอดวยทองแดง ทงองค หนาตกกวาง 6 ศอก สงจรดพระเศยร 8 ศอก 2 คบ 4 นว พระนามวา พระพทธมหาโลกาภนนทปฎมา สวนภายนอกมลายปนปนประดบกระเบอง หนาบน ลวดลายปนปนทกรอบประตหนาตาง สวยงามมาก (wikimapia, ม.ป.ป.: ออนไลน) 2. อ าเภอบางกรวย ไดแก ตลาดน าวดตะเคยน ตลาดนาวดตะเคยน ถกเปดอยางเปนทางการเมอวนท 2 พฤษภาคม 2552 โดยหลวงปแยม ไดมาทาพธเปดพรอมไดพรมนามนตใหกบเหลาบรรดาพอคา แมคา ทเตรยมตวมาพายเรอคาขายอยบรเวณตลาดนาวดตะเคยนแหงน ดวยแนว ความคดทตองการพลกฟนวถชวตของคนในอดตใหกบคนรนใหมไดสมผส และทานตองการทจะใชพนทบรเวณลาคลองแหงนใหเปนประโยชนกบชาวบาน ทมาอาศยอยในบรเวณนใหสามารถทามาหากนไดโดยทไมมคาใชจายใด ๆ โดยการนาพชผกตาง ๆ ทปลกกนเอง รวมถงของกนทหลากหลาย นามาขายโดยใชเรอเปนพาหนะ เพราะถอเปนการตอบแทนใหกบชาวบานเหลานดวยเชนกน เพราะวาวดแหงนอยมาไดกเพราะชาวบานในละแวกน ทมาทาบญ บรจาค ถวายอาหาร อยเปนประจา ปจจบนตลาดนาวดตะเคยนแหงนเรมไดรบความสนใจจากนกทองเทยวเปน จานวนมาก เนองจากอยไมไกลจากกรงเทพมหานครมากนก ความนาสนใจของการมาเทยวทตลาดนาวดตะเคยนแหงนคอ การลองเรอชมทศนยภาพสองฝงคลองบางคเวยง และคลองบางราวนก ชมวถชวตของชาวบานรมคลองทยงรกษาบานเรอนไทยโบราณ ซงเตมไปดวยสสนของธรรมชาต และรองรอยอารยธรรม ศลปกรรม กจกรรมการเดนลอดโบสถ เสอ มงกร กถอเปนอกกจกรรมทนกทองเทยวทมาเทยวทตลาดนาวดตะเคยนนยมทากน การเดนทางไปตลาดนาวดตะเคยน เรมตนจากแยกแคราย จ.นนทบร วงตรงไปขามสะพานพระราม 5 จากนนวงตรงไปตาม ถ.นครอนทร ถง ถ.กาญจนาภเษก ใหกลบรถใตสะพานกอนขามแยก

47

แลวมงหนายอนกลบมาทางเดมประมาณ 1 ก.ม. จะเหนสะพานลอยใหเลยวซายเขาไปชองคขนาน และเลยวซายเขาไปตรงปาย "วดตะเคยน" ในกรณทมาจากบางใหญ เมอถงแยกทจะเลยวซายไปสะพานพระราม 5 ใหเลยวซาย แลววงตรงไปประมาณ 1 ก.ม. เจอสะพานลอยและทางเขาวดอยซายมอ จากนนวงไปตามถนนประมาณ 1 ก.ม. เจอวดขางหนา ใหขามสะพานเขาไปจอดในลานวด (hoteldirect, ม.ป.ป.: ออนไลน) 3. อ าเภอไทรนอย ไดแก ตลาดน าไทรนอย ตลาดนาไทรนอย ตงอยรมคลองพระพมลราชา หนาวดไทรใหญ เรมกอตงตลาดนาจากความคดรเรมของอดตปลดอาเภอนายสรพล วานชเสนย ซงเหนวาชาวบานทไดรบการสงเสรมกลมอาชพจากทางราชการ ไมมสถานทจาหนายผลตภณฑของกลมอาชพตาง ๆ จงคดวาบรเวณหนาเทศบาลอาเภอไทรนอยมภมทศนทเหมาะสมอยตดกบคลองพระพมลราชา จงไดรวมมอกบชาวบาน จดตลาดนาขนและเปดเปนครงแรกในวนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2545 โดยจดตงตลาดนาขนเพอจาหนายผลตภณฑของชมชนในไทรนอย และใหเปนศนยรวมของอาหารคาวหวานผก ผลไม หลายชนดทชาวบานนามาจาหนายบรเวณตลาดนารมคลอง ทมรสชาตอรอย สะอาด ถกหลกอนามยและราคาเปนกนเอง สามารถเลอกซอเลอกหาตามตองการ นอกจากนนกทองเทยวยงสามารถชมวถชวตของชาวนนทบร ทอาศยอยตามรมฝงคลอง ทยงคงสภาพความเปนธรรมชาตและความเปนไทยอย เปดเฉพาะวนเสาร-อาทตย ตงแตเวลา 08.00 – 17.00 น. มการจดนาเทยว โดยใชรถกระแทะ (คลายรถอแตน) และมคนขบรถเปนคนพานาชม พาเทยวชมสถานททองเทยว 4 แหง คอ 1. ศาลเจาพอจย 2. สวนบอนสเฉลมพระเกยรต 3. สวนไมดอกไมประดบไทรนอย 4. สวนบว โดยคดคาราคาคาบรการ 20 บาทตอทาน 4. อ าเภอบางใหญ ไดแก วดสวนแกว ประวตวดสวนแกว เดมชอ วดแกว เปนวดรางมา 80 ป ภายหลงหลวงพอเทยน จตตสโภ และพระภกษอก 3-4 รป ไดเขามาพานกแตพนท ของวดเตมไปดวยเรอกสวน หลวงพอไมสามารถจะบรณะไดเพราะขาดบคลากรทจะชวยพฒนา พ.ศ. 2521 พระพยอมและเพอนพระภกษอก 2 รป ไดเดนทางมากราบหลวงพอเทยน เพอขอทาโครงการ บวชเณรภาคฤดรอน เมอเสรจแลวกจะลากลบสวนโมกข เมอหลวงพอเทยนไดอนญาตใหพานกแลว ยงไดชวยสนบสนนงานบวชเณรภาคฤดรอนดวยโดยชวยเปนพระพเลยงให

48

พ.ศ. 2522 หลวงพอเทยนไดมอบหมายใหพระพยอมและเพอนภกษเปนผดแลรกษาวดตอไป สวนตวหลวงพอเทยน กลบจงหวดเลย ทวดแกวน พระพยอมไดพฒนาพนทของวดและเตรยมจาลองสวนโมกขพลารามใหเกดขนในเมอง ตามคาททานพทธทาสเคยปรารภเมอคราวทยงศกษาธรรมอยทสวนโมกข ทานไดทมเทชวตใจเพอการบรณะวดอยางเตมทและไดนาทรพยสวนตวมาพฒนาวดแกว ภายหลงไดเปลยนชอเปนวดสวนแกว เมอพฒนาวดจนเหมาะสมกบสภาพสงแวดลอมของวดแลวจงมงเผยแพรพทธศาสนา อกครงหนง พ.ศ. 2529 เปนปทพระพยอมรบกจนมนตมากทาใหทราบถงปญหาตาง ๆ ของคนระดบกลางลงมาซงตองยอมรบวา บคคลเหลาน มพฤตกรรมทหลงใหล ใฝตาเรองเพศ เรองเหลา เมายา ไมมสมองทจะคดพฒนาใด ๆ เทาทควรทาใหพระพยอมตดสนใจทจะชวยบคคลเหลาน ใหมความเปนอยทดขน พระพยอมจงไดรวบรวม ทนทรพยสวนตว ซงมไมมากนกนามาใชพฒนาบรเวณวด และหาทนซอทดนบรเวณใกลเคยงตอออกไปอก เพอทาเปนมลนธสวนแกว กกกกกกก ทงน เพอความสะดวกในการบรหารงานชวยสงคม ปญหาของสงคมทกวนน เปนปญหาทเกดขนระหวาง ฐานะ อาชพ ความร และโอกาส ซงพระสงฆควรจะมสวนรวมแกไขปญหานดวย ดวยปณธานทจะชวยเหลอเพอนมนษย และเผยแพร ศลธรรมคาสอนของพระพทธเจา เพอใหประชาชนไดรจกการใช หลกธรรม ในการดาเนนชวตและแกปญหาดวยตนเอง ทานจงไดจดตงมลนธสวนแกวขน ในป พ.ศ. 2529 (มลนธสวนแกว, ม.ป.ป.: ออนไลน) โดยมวตถประสงคหลก 6 ประการ คอ 1. เพอเผยแพรพระพทธศาสนา 2. เพอสงเสรมศลธรรม จรรยาอนด 3. เพออนรกษ และสงเสรมวฒนธรรมและประเพณไทย 4. เพอรวมมอกบองคการการกศลอนๆ เพอสาธารณะประโยชน 5. ไมดาเนนการเกยวของกบการเมองแตอยางใด 6. จดการศกษา และสงเสรมการศกษา 5. อ าเภอบางบวทอง ไดแก วดบรมราชากาญจนาภเษกอนสรณ (วดเลงเนยย 2) วดบรมราชากาญจนาภเษกอนสรณ คณะสงฆจนนกายรงสรรค เดมเปนโรงเจขนาดเลก บนพนทประมาณ 2 ไร ตอมา คณะสงฆจนนกายแหงประเทศไทย โดยวดมงกรกมลาวาส (เลงเนยย) ไดมอบหมายให พระเดชพระคณพระคณาจารยจนธรรมปญญาจรยาภรณ (ทานเจาคณเยนเชยว) เปนประธานดาเนนการจดสรางฝายสงฆ และ พระมหาคณาจารยจนธรรมสมาธวตร เปนประธานทปรกษา

49

การจดสรางฝายสงฆ โดยเปดใหพทธบรษทไทย-จนไดรวมบญ ในการจดสราง เพอถวายเปนพระราชกศล ในวโรกาสดงกลาว โดยม นายแกวขวญ วชโรทย เลขาธการพระราชวง เปนผดาเนนการขอพระบรมราชานญาตจดสรางวดฯ จากพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ทงน มพระบรมราชานญาต ซงในการน ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานนามวา วดบรมราชากาญจนาภเษกอนสรณ คณะสงฆจนนกายรงสรรค โดยเมอเวลา 15.00 น. วนเสารท 30 พฤศจกายน พ.ศ. 2539 สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรนายก เสดจทรงเปนองคประธานในพธวางศลาฤกษวด ปจจบน วดบรมราชากาญจนาภเษกอนสรณ คณะสงฆจนนกายรงสรรค ไดจดสรางเสรจสมบรณ โดยใชระยะเวลาดาเนนการกวา 12 ป (2539-2551) ในบรเวณวดประกอบดวยวหารตาง ๆ ทมรปแบบสถาปตยกรรม ตามแนวปรชญา และคตธรรมทางพระพทธศาสนา จนนกายฝายมหายาน อนประกอบดวย วหารพระกวนอมโพธสตว วหารหมนพทธเจา วหารบรพาจารย หองปฏบตธรรม ทพานกสงฆ และโรงเรยนพระปรยตธรรม โดยพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมให สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร เสดจฯ แทนพระองค พรอมดวย พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาศรรศม พระวรชายาฯ ทรงเปนองคประธานในพธสมโภชเมอวนท 20 มนาคม พ.ศ. 2551 และสมเดจพระเทพรตนราชสดา สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชดาเนนทรงตดหวายลกนมตพระอโบสถ เมอวนท 30 กนยายน พ.ศ. 2552 (วกพเดย สารานกรมเสร, 2556: ออนไลน) 6. อ าเภอปากเกรด ไดแก เกาะเกรด เกดขนจากการขดคลองลดแมนาเจาพระยา ตรงสวนทเปนแหลม ในสมยสมเดจพระเจาอยหวทายสระ แหงกรงศรอยธยา เมอป พ.ศ. 2265 เรยกวา “คลองลดเกรดนอย ” (คลองลดเกรดใหญอยทจงหวดปทมธาน ขดลดแมนาเจาพระยาตอนทายอาเภอสามโคกมาทางใตถงคลองขวางเชยงราก) ตอมากระแสนาเปลยนทศทางแรงขนเซาะตลงทาใหคลองขยาย แผนดนตรงแหลมจงกลายเปนเกาะ เดมเรยกวา เกาะศาลากน เกาะเกรดมความเจรญมาตงแตสมยกรงศรอยธยา สงเกตไดจากวดวาอารามตาง ๆ บนเกาะสวนใหญจะเปนศลปะในสมยอยธยา แตคงจะมารางคนเมอพมามายดกรงศรอยธยาได หลงจากกอบกเอกราชไดแลว พระเจาตากสนมหาราชจงโปรดใหชาวมอญมาตงถนฐานทน ชาวมอญบนเกาะเกรดนนมทงทเขามาในสมยกรงธนบร และสมยรชกาลท 2 ตอมาเมอตงอาเภอปากเกรดขนแลวเกาะศาลากน จงมฐานะเปนตาบลและเรยกวาตาบลเกาะเกรด เกาะนจงมชอวา เกาะเกรด ประชาชนบนเกาะมทงชาวไทยเชอสายรามญ ชาวไทยพทธและชาวไทยอสลามรวมกนดวยความสามคคปรองดองกน ตาบลเกาะเกรดแบงการปกครองออกเปน 7 หมบาน คอ

50

หมท 1 บานลดเกรด หมท 2 บานศาลากลนอก หมท 3 บานศาลากลใน หมท 4 บานคลองสระนาออย หมท 5 บานทานา หมท 6 บานเสาธงทอง หมท 7 บานโองอาง อาชพของชาวบานคอ การทาสวน การทานา การรามอญรา การทาเครองปนดนเผา การทาขนมหวานขายสงและปลก อาหารมอญโบราณทขนชอคอแกงกลวยดบ แกงเขยวหวานคอ มะพราว แกงลกโยงผกบงใบมะขาม พรกกะเกลอ และขาวแช ประเพณสาคญของเกาะเกรดไดแก 1. ประเพณสงกรานต (ปจอะหตะห) จะจดตงแตวนท 13 เมษายนถงตนเดอนพฤษภาคมถอวาเปนชวงทเปดศกราชใหมจงมการทาบญตอนรบ และเพอบชาพระรตนตรยและนางสงกรานต 2. ประเพณคาตนโพธ จดขนในเดอนเมษายนเพอรดนาตนโพธหรอปลกตนโพธ (ชาวมอญท อน ๆ ตองปลกเพม) แตทเกาะเกรดจะทาการคาตนโพธแทน เพราะบนเกาะมตนโพธอยจานวนมากจงไมจาเปนตองปลกเพม 3. ประเพณเทศกาลเขาพรรษา มการทาบญตกบาตร ถวายพม ถวายเครองไทยธรรม อาหารเครองดม สงของทพระจาเปนตองใชในพรรษา 4. ประเพณ “เจาภาพกณฑเทศ” ตลอดไตรมาสเขาพรรษาเปนกจกรรมทชาวบานผมจตศรทธา แตละครอบครว จะสลบกนเปนเจาภาพวนพระละบานทกวนพระ เจาภาพจะจดเครองกณฑเทศทมเทศนาธรรมทกวนพระตลอดพรรษา เพอเปนการชวยสบทอดพระพทธศาสนาใหสบตอไป 5. ประเพณตกบาตรตกนาผง เดอนกนยายน ขน 15 คาเดอน 10 เปนวนตกบาตรนาผง ขาวตมลกโยง 6. ประเพณทาบญออกพรรษา เดอนตลาคมหรอเดอน 11 ทงชาวไทยและชาวรามญถอวางานทาบญออกพรรษาเปนงานทใหญและสาคญ จะมการทาบญ 3 วน เรมตงแตวนขน 14 คา 15 คา และแรม 1 คาเดอน 11

51

7. ประเพณตกบาตรขนมจน ในชวงออกพรรษาชาวบานจะทาขนมจนนาพรกนายา หรอแกงเผด ทงมกระยาสารท และกลวยไข เพอใสบาตรถวายพระและแบงปนเพอนบานและผทนบถอเพอเปนการทาทาน 8. ประเพณตกบาตรทางนา ในชวงออกพรรษาชาวบานจะทาการตกบาตรทางเรอ ทง 3 วนในเทศกาลออกพรรษาตงแตวนขน 14 คา 15 คา และแรม 1 คาเดอน 11 เวลาประมาณ 07.30 - 08.00 น. โดยจะนมนตพระหนมลงเรอทไดรบการตกแตงใหสวยงามจากชาวบานพรอมดวยฝพายออกมารบพระ ททาวดลาละ 1 องค เพอมารบบาตรจากญาตโยม 9. ประเพณชอนธป (การถวายธปเทยนแกพระสงฆ) ในชวงออกพรรษา (วนขน 15 คาเดอน 11) จะมชาวบานและประชาชนทวไป หลงจากพระฉนเพล พระสงฆจะเดนเขาสพระอโบสถ เพอปวารนาออกพรรษา ตามเสนทางทพระผานจะมชาวบานมานงเพอนาดอกไมธปเทยน มาใสบาตรเพอใหวดมธปเทยนใชบรการแกผทจะมาไหวพระ 10. ประเพณลอยกระทง จะทาตามประเพณของชาวไทย และชาวมอญทวไป ยกเวนตอนเทยงคน ซงมพระจนทรอยเหลอศรษะพอด จะมการตกนาในแมนามารดศรษะหรอตกใสโอง เพอเปนศรมงคลเพราะเชอวานาในแมนาเปนนามนตทเรยกวา “นาเพญ” (แผนพบการทองเทยวนนทบร การทองเทยวแหงประเทศไทย) งานวจยทเกยวของ พรกานต ศรรกษ (2554) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวในจงหวดภเกต ผลการศกษา พบวา 1. กลมนกทองเทยวเชงนเวศในจงหวดภเกตสวนใหญเปนเพศชาย โดยอายระหวาง 20-24 ป มสถานภาพสมรสโสด มการศกษาระดบปรญญาตรมอาชพพนกงานบรษทเอกชน มรายไดเฉลยตอเดอนเดอน 5,001 - 15,000 บาท ตามลาดบ 2. ความรความเขาใจเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศ พบวา นกทองเทยวทตอบแบบสอบถาม สวนใหญมความรความเขาใจระดบมากทสด 3. ลกษณะบคลกภาพ พบวา ผตอบแบบสอบถามมลกษณะบคลกภาพมระดบมาก เมอพจารณารายดานพบวา ดานชอบคนหาผจญภย ดานชอบเดนทางในสถานทแปลกใหม ดานมความยดมนในตนเองสง ดานชอบเดนทางทองเทยว ดานชอบเปดรบนวตกรรมใหม ดานความเปนคนสนกสนาน

52

มความคดเหนในระดบมาก สวนดานการมงเนนตนเองเปนหลกดานความเปนนกอนรกษ ทมความคดเหนในระดบกลาง 4. รปแบบกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ พบวา ผตอบแบบสอบถามมความสนใจในรปแบบกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ ในระดบสนใจมาก 5. พฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศ พบวา ดานระยะเวลาทเดนทางทองเทยวโดยเฉลยประมาณ 3 วนตอครง และงบประมาณการใชจายเงนเพอการทองเทยวตอครง ประมาณ 5,416 บาท 6. แนวโนมพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศในอนาคต พบวา ดานการกลบมาทองเทยวเชงนเวศ อยในระดบกลบมาอยางแนนอน และ ดานการแนะนาใหบคคลรจกมาทองเทยว อยในระดบแนะนาบคคลทรจกมาทองเทยวอยางแนนอน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา 1. ลกษณะทางประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส และ อาชพ ทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการเดนทางทองเทยวเชงนเวศดานระยะเวลาทเดนทางทองเทยวโดยเฉลย (จานวนวนตอครง)ไมแตกตางกนแต ระดบการศกษา รายไดแตกตางกนมพฤตกรรมการเดนทางทองเทยวเชงนเวศดานระยะเวลาทเดนทางทองเทยวโดยเฉลย แตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05 และ .01 ตามลาดบ 2. ความร ความเขาใจเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวในจงหวดภเกต ในดานระยะเวลาทเดนทางทองเทยวโดยเฉลยทไมแตกตางกน และ ความรความเขาใจเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแตกตางกนมพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวในจงหวดภเกต ดานงบประมาณการใชจายเงนเพอการทองเทยวเชงนเวศตอครงแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05 และ .01 ตามลาดบ 3. ลกษณะบคลกภาพดานมความยดมนในตนเองสง ดานมความสนกสนาน และดานชอบเปดรบนวตกรรมใหม มความสมพนธกบพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวในจงหวดภเกต ดานระยะเวลาทเดนทางทองเทยวโดยเฉลยและภเกต ดานงบประมาณการใชจายเงนเพอการทองเทยวเชงนเวศตอครงในระดบตามากและความสมพนธเปนไปในทศทางเดยวกนทระดบนยสาคญทางสถต .05 และ .01 ตามลาดบ 4. รปแบบกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ ดานกจกรรมพายเรอแคนน (Canoeing) / เรอคายค (Kayak) / เรอบด (Browbeating) / เรอใบ (Sailing) มความสมพนธกบพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวในจงหวดภเกต ดานระยะเวลาทเดนทางทองเทยวโดยเฉลย ในระดบตามากและความสมพนธเปนไปในทศทางเดยวกนทระดบนยสาคญทางสถต .05 และ .01

53

5. รปแบบกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ ดานกจกรรมการเดนปา( Hiking/Trekking) ดานกจกรรมศกษาธรรมชาต ( Nature Education) ดานกจกรรมสอง/ดนก ( Bird Watching) ดานกจกรรมศกษา/เทยวถา (Cave Exploring/Visiting) ดานกจกรรมลองเรอศกษาธรรมชาต ( Boat Sightseeing) ดานกจกรรมพายเรอแคนน ( Canoeing)/เรอคายค ( Kayak)/เรอบด ( Browbeating) /เรอใบ (Sailing) ดานกจกรรมดานาชมปะการงนาตน ( Snorkel Skin Diving) ดานกจกรรมดานาลก (Scuba Diving) มความสมพนธกบแนวโนมพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศในอนาคต ดานการกลบมาทองเทยว และ ดานการแนะนาบคคล ในระดบตามากและความสมพนธเปนไปในทศทางเดยวกนทระดบนยสาคญทางสถต .05 และ .01 ตามลาดบ 6. พฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวในจงหวดภเกต ดานงบประมาณการใชจายเงนเพอการทองเทยวเชงนเวศ มความสมพนธกบแนวโนมพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศในอนาคต ดานการกลบมาทองเทยวเชงนเวศ ในระดบตามากและความสมพนธเปนไปในทศทางเดยวกนทระดบนยสาคญทางสถต .01 ณฐชามญช สวทยพนธ (2545) ศกษาเรอง การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และแนวโนมพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตย ของนกทองเทยวชาวไทย ผลการศกษาพบวา 1. นกทองเทยวชาวไทยมการเปดรบขาวสารเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตยอยในระดบคอนขางตา มความรเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตยอยในระดบปานกลาง มทศนคตทดตอการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตย และมแนวโนมพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตยอยในระดบคอนขางสง 2. นกทองเทยวชาวไทยทมอายตางกน มการเปดรบขาวสารเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตยจากสอมวลชน สอบคคล และสอเฉพาะกจแตกตางกนผทมอาชพตางกน มการเปดรบขาวสารเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตยจากสอเฉพาะกจแตกตางกน แตเปดรบขาวสารจากสอมวลชน และสอบคคลไมแตกตางกน สวนนกทองเทยวชาวไทยทมเพศ สถานภาพสมรส การศกษา และรายไดตางกน มการเปดรบขาวสารเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตยจากสอมวลชน สอบคคล และสอเฉพาะกจไมแตกตางกน 3. การเปดรบขาวสารเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตยจากสอมวลชนสอบคคล และสอเฉพาะกจมความสมพนธในเชงลบกบความรเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตย 4. การเปดรบขาวสารเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตยจากสอเฉพาะกจมความสมพนธในเชงบวกกบทศนคตตอการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตย 5. การเปดรบขาวสารเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตยจากสอมวลชนสอบคคล และสอเฉพาะกจมความสมพนธในเชงบวกกบแนวโนมพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตย 6. ความรเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแบบ

54

โฮมสเตยมความสมพนธเชงบวกกบทศนคต และแนวโนมพฤตกรรมการทองเทยวเชงเนเวศแบบโฮมสเตย 7. ทศนคตตอการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตย มความสมพนธเชงบวกกบแนวโนมพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตย สภาพร รตนะรต (2542) ศกษาเรอง การสารวจพฤตกรรมการเปดรบขาวสารทางสอโทรทศน และการมสวนรวม ในการอนรกษสงแวดลอม กบความตระหนกรเรองสงแวดลอมของนกเรยน ระดบมธยมศกษาตอนปลาย เขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา รบขาวสารสงแวดลอม การมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอม และศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปดรบขาวสารสงแวดลอมทางสอโทรทศน และการมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย เขตกรงเทพมหานคร กบความตระหนกรเรองการอนรกษสงแวดลอม โดยศกษาจาก กลมตวอยางจานวน 398 คน ใชแบบสอบถามในการเกบรวบรวมขอมลวเคราะหใชการ แจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหความแปรปรวน ทางเดยว ( One-Way Analysis of Variance) และหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน ( Pearson Product Moment Correlation Coefficient) โดยประมวลผล ดวยคอมพวเตอรโปรแกรมสาเรจรป SPSS ผลการวจยพบวา 1. ระดบการชมรายการ โทรทศนของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ทม เนอหาเกยวกบสงแวดลอมอยในระดบนานๆ ครง การมสวนรวมในการอนรกษ สงแวดลอมอยในระดบปานกลางและความตระหนกรเรองสงแวดลอมอยในระดบมาก 2. พฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศนมความสมพนธทางบวกกบการเปดรบขาวสาร สงแวดลอม 3. พฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศนแตกตางกน มความตระหนกรไมแตกตางกน 4. พฤตกรรมการมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมแตกตางกน มความตระหนก รเรองสงแวดลอมแตกตางกน 5. พฤตกรรมการเปดรบขาวสารสงแวดลอม และมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอม มความสมพนธกบความตระหนกรเรองสงแวดลอม โสภ โสพน (2544) ศกษาเรอง กลยทธในการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศโดยใชสอแผนพบ

กรณศกษาการทองเทยว ลองแกง ตาบลกรงชง กงอาเภอนบพตา จงหวดนครศรธรรมราช ผลการศกษา

พบวา ในกลมทดลองมระดบความรและทศนคตแตกตางจากกลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 สาหรบปจจยทมผลตอระดบความรเรองการทอง เทยวเชงนเวศและทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมของแหลงทองเทยว ประกอบดวย การรบรขาวสารดานการทองเทยวเชงนเวศ และจานวนครง

ในการทองเทยว สวนปจจย ทมผลตอทศนคตตอการทองเทยวเชงนเวศ ประกอบดวย ลกษณะกลมผรวม

เดนทาง จานวนผรวมเดนทาง และความรเรองการทองเทยวเชงนเวศ จากการวเคราะหความสมพนธ

55

ระหวางความรและทศนคต โดยใชสถตการวเคราะห ความแปรปรวนทางเดยว พบวา ความรเรองการ

ทองเทยวเชงนเวศมความสมพนธกบทศนคต แตความรเรองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของแหลง

ทองเทยวและความรโดยรวม ไมมผลตอทศนคต สาหรบความสมพนธของปจจยทมผลตอทศนคต พบวา

ความรเรองการทองเทยวเชงนเวศ การรบรขาวสารดานการทองเทยวเชงนเวศจะสงผลกระทบในดานบวก

ตอระดบ ทศนคต ในขณะทการใชสอแผนพบและลกษณะของกลมนกทองเทยวเปนปจจยทสงผลกระทบ

ในดานลบตอระดบทศนคต จากการศกษาแสดงใหเหนวาการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศโดยใชสอแผน

พบ เพอสรางทศนคตทด จาเปนตองในเนนเรองการใหความรเรองการทองเทยวเชงนเวศ และ

ประชาสมพนธขอมลขาวสารดานการทองเทยวเชงนเวศผานสอประเภทตาง ๆ ใหมากขน ซงจาก

การศกษาพบวาแผนพบทใหความรเรองการทองเทยวเชงนเวศสาหรบนกทองเทยว มประโยชนในการ

นาไปใชเปนคมอประกอบในการทองเทยว ชวยเพมจานวนนกทองเทยว ทมคณภาพ ททองเทยวอยางม

ความรบผดชอบตอสงแวดลอม ผลการศกษาครงนสามารถ นาไปปรบปรงใชเปนแนวทางในการสงเสรม

การทองเทยวเชงนเวศในพนทอน ๆ ตอไป

งอกงาม เอยมศรปลง ( 2549) ศกษาเรอง แนวทางการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศของ

จงหวดนนทบรภายใตการจดการและการมสวนรวมของประชาชน ผลการศกษาพบวา

1. การสารวจศกยภาพและทรพยากรการทองเทยวในพนทวจยพบวาแหลงทองเทยวทง

4 แหลงมคะแนนในการประเมนศกยภาพของแหลงทองเทยวแตกตางกน อนดบ 1. เกาะเกรด อนดบ 2.

วดสวนแกว อนดบ 3. วดเฉลมพระเกยรตวรวหาร อนดบ 4. ตลาดนาไทรนอย

2. การวเคราะหขอมลพนฐานทวไป กลมตวอยางประชากรในพนทวจย สวนใหญมอายระหวาง

31-40 ปจบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย โดยสวนใหญไมไดเปนสมาชกกลมใด ดานความร

เกยวกบการทองเทยวเชงนเวศสวนใหญยงไมเขาใจเรองการทองเทยวเชงนเวศดเทาทควร ดานการพฒนา

มระดบความตองการทกดานอยในระดบสงและความตองการมสวนรวมในการพฒนาอยในระดบสง

กลมตวอยางนกทองเทยวในพนทวจย สวนใหญมอายระหวาง 20 - 30 ปเพศหญงมากกวาเพศชาย จบ

การศกษาระดบปรญญาตรคดเปนรอยละ 42 อาชพคาขายมากทสดรายไดเฉลยไมเกน 5,000 บาท

สวนใหญเคยมาเทยวจงหวดนนทบรมากกวา 3 ครง คาใชจายเฉลยตอครงตากวา 500 บาท เดนทางโดย

รถสวนตวและมากบเพอน เพอพกผอนหยอนใจชมภมทศนมความรดานการทองเทยวเชงนเวศอยางด

56

3. ปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศจงหวดนนทบร

ภายใตการจดการและการมสวนรวมของประชาชน ไดแก ปญหาเรองความปลอดภย ปายบอกทาง ทจอด

รถมนอย นกทองเทยวใชจายนอยในการมาเทยวงบประมาณทไดรบไมตอเนอง ขาดระบบการจดการทด

ขาดการประชาสมพนธเกยวกบกจกรรมดานการพฒนาแหลงการทองเทยวทครอบคลมทงปแนวทางใน

การพฒนาแนวทางในการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศของจงหวดนนทบรภายใตการจดการและการม

สวนรวมของประชาชนวสยทศน นนทบรแหลงวถชวตชาวสวน ลวนหลากหลายวฒนธรรม งามลาไม

ประดบกลยทธในการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศในพนทวจย 4 แหลง กาหนดเปนกลยทธในการพฒนา

4 ดาน คอ

1. กลยทธในการพฒนาแหลงทองเทยว

2. กลยทธในการพฒนากจกรรมการทองเทยว

3. กลยทธในการสงเสรมและสนบสนนการใหความรแกชมชนในการจดการการทองเทยว

เชงนเวศ

กก 4. กลยทธในการพฒนาดานการประชาสมพนธ

ศหลน เดยวสรนทร ( 2546) ศกษาเรอง ปจจยทมอทธพลตอความตองการของประชาชน

ทองถนในการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศ: ศกษาเฉพาะกรณชมชนบานโคกเกต ตาบลปลายโพงพาง

อาเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ผลการศกษาพบวา ประชาชนทองถนมความตองการใหมการ

พฒนาการทองเทยวเชงนเวศระดบสง และมความตองการใหหนวยงานภาครฐสนบสนนเงนทนในการ

เรมตนทาธรกจทเกยวของกบการทองเทยวเชงนเวศมากทสด สวนปจจยทมความสมพนธกบความ

ตองการในการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศอยางมนยสาคญทระดบ .05 ไดแก เพศ อาย อาชพ รายได

ความรเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศ การรบรผลกระทบทเกดขนจากการทองเทยวเชงนเวศ และ

ผลประโยชนทไดรบจากการทองเทยวเชงนเวศสาหรบความพรอมในการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศ ม

ความสมพนธกบความตองการทมตอการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.001 สวนตวแปรระยะเวลาทอยอาศยในทองถน เขตพนททประชาชนอาศย และการมสวนรวมใน

กจกรรมการทองเทยวเชงนเวศไมมความสมพนธกบความตองการทมตอการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศ

งานวจยนเสนอแนะวาหนวยงานทเกยวของควรใหความรเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศแกประชาชน

57

ทองถนในดานพฤตกรรมและการปฏบตตนของนกทองเทยวเพมขนและควรใหประชาชนทองถนเขามา

มสวนรวมในการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศทงทางตรงและทางออม และควรใหการสนบสนนเงนทนใน

การประกอบธรกจทเกยวของกบการทองเทยวเชงนเวศแกประชาชนทองถนเพอกระตนใหเกดการม

สวนรวมมากขน

สรปเขาสประเดนปญหาการวจย

จากการเจรญเตบโตของทองเทยวทาใหเกดผลกระทบจากการหวงผลประโยชนจากการ

ทองเทยวของผประกอบการและผเกยวของ ทาใหมผลกระทบตอชมชนในทองถนทงวถชวตและ

วฒนธรรม รวมทงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จงเกดแนวคดในการจดการแหลงทองเทยวท

มงเนนการทองเทยวทมความรบผดชอบตอสงแวดลอมมากขน นกทองเทยวหลายกลม เรมใหความสาคญ

กบกจกรรมทไมทาลายธรรมชาต และเปนการทองเทยวทมความรบผดชอบมากขนทเรยกวา การ

ทองเทยวเชงนเวศ และปจจบนการเผยแพรขาวสารการทองเทยวเชงนเวศนไดมการเผยแพรอยาง

หลากหลายผานสอตาง ๆ ไมวาจะเปน วทย โทรทศน นตยสาร อนเตอรเนต เปนตน ทาใหนกทองเทยว

เมอไดรบขาวสารดงกลาว ทองเทยวไปยงแหลงทองเทยวและใหความสาคญกบการอนรกษสงแวดลอม

ระบบนเวศ ศลปวฒนธรรม ธรรมชาต ของแหลงทองเทยวมากยงขน

จงหวดนนทบรเปนจงหวดหนงใน 5 จงหวดปรมณฑลทมความเจรญในแทบทกดานเทยบเทา

กบกรงเทพมหานคร และมสถานททองเทยวทนาสนใจ ไมวาจะเปนเรองราวทางประวตศาสตร วฒนธรรม

ประเพณ และวถชวตแบบไทยดงเดมและไทยผสมผสาน และทาเลทตงทอยใกลเมองหลวง มการคมนาคม

สะดวกทงทางบกและทางนา ทาใหจงหวดนนทบรกลายเปนเมองทองเทยวทสาคญอกแหงหนง จากท

กลาวมาขางตนทาใหผวจยสนใจศกษา ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวตามองคประกอบของการ

ทองเทยวเชงนเวศ โดยมงศกษาในปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบสอทมผลตอการตดสนใจ

เดนทางทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร และเปนแนวทาง

สาหรบหนวยงานทเกยวของสามารถนาไปใชในการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศใหมประสทธภาพยงขน

58

กรอบแนวคดการวจย

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม (Independent Variables) (Dependent Variables)

ภาพท 2.6 กรอบแนวคดการวจย

ปจจยสวนบคคล 1. เพศ 2. อาย 3. อาชพ 4. ระดบการศกษา 5. รายไดตอเดอน

การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ ของนกทองเทยวชาวไทย ตามองคประกอบการทองเทยวเชงนเวศ

1. ดานพนท 2. ดานการจดการ 3. ดานกจกรรมและกระบวนการ 4. ดานการมสวนรวม ปจจยชองทางการรบสอ

1. สอมวลชน 2. สอบคคล 3. สออเลกทรอนกส

59

บทท 3 วธด าเนนการวจย

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรกลมเปาหมายทใชในการศกษา คอ นกทองเทยวชาวไทยททองเทยวเชงนเวศในจงหวดนนทบร ทมอายตงแต 15 ป ขนไป จานวน 117,950 คนตอเดอน (แหลงทองเทยว จงหวดนนทบร, 2555) การกาหนดขนาดกลมตวอยาง ใชตารางและการคานวณจากสตรของ Yamane’s ในระดบความเชอมนรอยละ 95 ไดจานวน 400 คน (บญเลศ จตตงวฒนา, 2551: 62) กลมตวอยางในการศกษาครงน เปนกลมเปาหมาย นกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยว 6 อาเภอ จงหวดนนทบร จานวน 400 คน ผวจยทาการเลอกกลมตวอยางแบบแบงกลมชน (Stratified Random Sampling) ของพนทแหลงทองเทยว ไดจานวนกลมตวอยางตามสดสวน ดงตาราง 3.1

ตารางท 3.1 จานวนประชากรและกลมตวอยางในการศกษาครงน

อ าเภอ/แหลงทองเทยว จ านวนนกทองเทยว

ตอเดอน (คน) จ านวนกลม

ตวอยาง (คน)

1.วดเฉลมพระเกยรตวรวหาร อาเภอเมองนนทบร (วดเฉลมพระเกยรตวรวหาร, 2555)

2,600 9

2. ตลาดนาวดตะเคยน อาเภอบางกรวย (ตลาดนาวดตะเคยน, 2556)

5,000 17

3. ตลาดนาไทรนอย อาเภอไทรนอย (สภทรา เพยนดษฐ, 2553)

8,300 28

4. วดสวนแกว อาเภอบางใหญ (วดสวนแกว, 2556)

6,250 21

5. วดบรมราชากาญจนาภเษกอนสรณ (วดเลงเนยย 2) อาเภอบางบวทอง (เทศบาลบางบวทอง, 2555)

37,500 127

60

อ าเภอ/แหลงทองเทยว จ านวนนกทองเทยว

ตอเดอน (คน) จ านวนกลม

ตวอยาง (คน) 6. เกาะเกรด อาเภอปากเกรด (ศนยมานษยวทยาสรนธร(องคการมหาชน), 2553)

58,300 198

รวม 117,950 400

เครองมอในการวจย ลกษณะเครองมอในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบสอบถามแบงเปน 2 ตอน ไดแก ตอนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดตอเดอน และปจจยชองทางการรบสอ มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check list) ตอนท 2 ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ ของนกทองเทยวชาวไทยในจงหวดนนทบร จานวนรายการแบบสอบถาม แบงออกเปน 4 ดานไดแก 1. ดานพนท จานวน 5 ขอ 2. ดานการจดการ จานวน 5 ขอ 3. ดานกจกรรมและกระบวนการ จานวน 5 ขอ 4. ดานการมสวนรวม จานวน 5 ขอ แบบสอบถาม มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามวธของลเครท (Likert) โดยแบงออกเปน 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด โดยแตละระดบ มความหมาย คอ 5 หมายถง อยในระดบมากทสด 4 หมายถง อยในระดบ มาก 3 หมายถง อยในระดบปานกลาง 2 หมายถง อยในระดบนอย 1 หมายถง อยในระดบนอยทสด

61

ตอนท 3 ขอเสนอแนะและความคดเหนอน ๆ เปนคาถามปลายเปดใหผตอบแบบสอบถามตอบไดอยางอสระ การสรางเครองมอในการวจย 1. ศกษาแนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ เรองการทองเทยวเชงนเวศ องคประกอบของการทองเทยวเชงนเวศ ทง 4 ดาน ไดแก ดานพนท ดานการจดการ ดานกจกรรมและกระบวนการ และดานการมสวนรวม 2. สรางขอคาถาม เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคในการวจยทง 4 ดาน ไดแก ดานพนท จานวน 10 ขอ ดานการจดการ จานวน 7 ขอ ดานกจกรรมและกระบวนการ จานวน 7 ขอ และดานการมสวนรวม จานวน 5 ขอ 3. ตรวจสอบคณภาพของเครองมอในการวจย 3.1 นาแบบสอบถามทสรางขนจากการทไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของนาเสนอทปรกษางานวจยเพอตรวจสอบ 3.2 การหาความเทยงตรง โดยนาแบบสอบถามทผวจยสรางขนไปเสนอตอทผทรงคณวฒทเปนทปรกษางานวจย ไดแก รองศาสตราจารย ดร.วรช วรรณรตน เพอทาการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาของคาถามในแตละขอวาตรงตามวตถประสงคของการวจยครงนหรอไม หลงจากนนกนามาแกไขปรบปรงโดยปรบจานวนขอเหลอดานละ 5 ขอ เพอดาเนนการในขนตอไป 3.3 นาแบบสอบถามฉบบทแกไข ปรบปรงเรยบรอย ไปทดลองใชกบกลมทดสอบซงไมใชกลมตวอยางของงานวจยในครงน จานวน 30 คน แลวนาผลมาวเคราะหหาคาความเชอมน ( Reliability) โดยการหาคาความเชอมนดวยวธการสมประสทธแอลฟา ของครอนบาค ( Cronbach’s Alpha Coefficient:

α) โดยกาหนดใหแบบทดสอบทมคา α = 0.7 ขนไป เปนแบบทดสอบทมคาความเชอมนเปนทยอมรบได

โดยไดคา α = 0.782 3.4 นาแบบสอบถามทไดมาจดพมพ เพอนาไปเกบรวบรวมขอมลในการวจย การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมล ดาเนนการตามขนตอน ดงน 1. เตรยมแบบสอบถามทงหมด 400 ชด เพอนาไปเกบขอมล ยงแหลงทองเทยวทกาหนดในจงหวดนนทบร

62

2. ดาเนนการนาแบบสอบถามไปยงแหลงทองเทยวทกาหนดในจงหวดนนทบร เพอขอความรวมมอใหนกทองเทยวชาวไทยตอบแบบสอบถามระหวางเดอน มกราคม – มนาคม 2557 3. ผชวยนกวจยทาการแจกแบบสอบถามออกไปยงกลมตวอยางจานวน 400 ชด โดยนาแบบสอบถามไปสอบถามกบนกทองเทยวชาวไทยททองเทยวเชงนเวศในจงหวดนนทบร เปนผอานและตอบแบบสอบถามเอง โดยผชวยนกวจยจะอยรอรบแบบสอบถามกลบคนโดยทนท กรณทผตอบแบบสอบถามมขอสงสยไมเขาใจผชวยนกวจยจะคอยชแจง และอธบายขอสงสยใหแกผตอบแบบสอบถาม 4. ตรวจสอบความสมบรณของคาตอบในแบบสอบถาม 5. จดหมวดหมของขอมลในแบบสอบถามเพอนาขอมลไปวเคราะหทางสถต สถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยนาผลคะแนนทไดจากแบบสอบถามทงหมดไปวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรม สาเรจรปวเคราะหขอมล ดงน 1. ปจจยเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ไดแก ปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบสอวเคราะหดวย คาความถ รอยละ 2. ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ ของนกทองเทยวชาวไทยในจงหวดนนทบร วเคราะหโดยใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานจากเกณฑดงกลาว สามารถจดชวงคะแนนเฉลยอยระหวาง 1-5 คะแนน โดยกาหนดในการแบงชวงคะแนนออกเปน 5 ชวง (บญชม ศรสะอาด, 2535) จะไดเกณฑการวดระดบคะแนนทแบงเปน 5 ชวงไดดงน คะแนนเฉลย ความหมาย 4.51 - 5.00 มากทสด 3.51 - 4.50 มาก 2.51 - 3.50 ปานกลาง 1.51 - 2.50 นอย 1.00 - 1.50 นอยทสด

63

3. การวเคราะหเปรยบเทยบปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบสอ ตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทย ใชคา t-test กรณทมตวแปรตน 2 กลมและการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One - way ANOVA) กรณทมตวแปรตน 3 กลมขนไป เมอพบความแตกตาง ตรวจสอบรายคโดยใชวธ LSD

64

บทท 4 ผลของการวจย

การศกษาครงนเปนการศกษา “ ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยว

ชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ” ผศกษาไดจดแบงการนาเสนอผลการศกษาขอมล ตามลาดบ ดงน

1. ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง 2. ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวด

นนทบร 3. การเปรยบเทยบ การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยว

จงหวดนนทบรเมอจาแนกตามปจจยสวนบคคลและปจจยชองทางการรบสอ 4. ขอมลดานความคดเหนและขอเสนอแนะ

1. ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง ขอมลพนฐานของกลมตวอยางไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดตอเดอน และปจจยชองทางการรบสอ ตาราง 4.1 แสดงจานวนรอยละของกลมตวอยาง จาแนกตามขอมลทวไปของนกทองเทยว

เพศ (N = 400) จ านวน รอยละ

ชาย 187 46.8 หญง 213 53.2

อาย (N = 400)

15 – 25 ป 94 23.5 26 – 35 ป 105 26.2

36 – 45 ป 53 13.2

46 – 55 ป 55 13.8 56 – 65 ป 78 19.5

66 ปขนไป 15 3.8

65

ตาราง 4.1 (ตอ)

การศกษา (N = 400)

ประถมศกษา 29 7.2 มธยมศกษาตอนตน 73 18.2

มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. 77 19.2

อนปรญญา/ปวส. 79 19.8 ปรญญาตร 111 27.8

สงกวาปรญญาตร 25 6.2 อน ๆ 6 1.5

อาชพ (N = 400) นกเรยน-นกศกษา 88 22.0

ขาราชการ 29 7.2

พนกงานรฐวสาหกจ 63 15.8 บรษท/หางราน/เอกชน 112 28.0

รบจางทวไป 44 11.0

ประกอบธรกจสวนตว 59 14.8 อน ๆ 5 1.2

รายไดตอเดอน (N = 400) ตากวา 5,000 บาท 41 10.2

5,001-10,000 บาท 63 15.8

10,001-15,000 บาท 104 26.0 15,001-20,000 บาท 71 17.8

20,001-30,000 บาท 69 17.2

30,001 บาทขนไป 52 13.0

66

จากตาราง 4.1 พบวา ผตอบแบบสอบถาม จานวน 400 คน เมอจาแนกตามเพศ 2 กลม เปนเพศหญง จานวน 213 คดเปนรอยละ 53.2 เพศชาย จานวน 187 คน คดเปนรอยละ 46.8

เมอจาแนกตามกลมอาย 6 กลม ปรากฏวา เปนผมอายระหวาง 26-35 ป มากทสด จานวน 105 คน คดเปนรอยละ 26.2 รองลงมา อายระหวาง 15-25 ป จานวน 9 4 คน คดเปนรอยละ 23.5 อายระหวาง 56-65 ป จานวน 78 คน คดเปนรอยละ 19.5 อายชวง 46-55 ป จานวน 55 คน คดเปนรอยละ 13.8 อาย ระหวาง 36-45 ป จานวน 53 คน คดเปนรอยละ 13.2 และอาย 6 6 ปขนไป จานวน 1 5 คน คดเปนรอยละ 3.8

เมอจาแนกตามระดบการศกษา 7 กลม ปรากฎวา ระดบการศกษา ปรญญาตรสงสด จานวน 111 คน คดเปนรอยละ 27.8 รองลงมาระดบอนปรญญา/ปวส. จานวน 79 คน คดเปนรอยละ 19.8 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. จานวน 77 คน คดเปนรอยละ 19.2 ระดบมธยมศกษาตอนตน จานวน 73 คน คดเปนรอยละ 18.2 ระดบประถมศกษา จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 7. 2 ระดบสงกวาปรญญาตร จานวน 25 คน คดเปนรอยละ 6.2 และอน ๆ คอ ไมไดศกษา จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 1.5

เมอจาแนกตามอาชพ 7 กลม ปรากฏวา อาชพบรษท/หางราน/เอกชน สงสด จานวน 112 คน คดเปนรอยละ 28.0 รองลงมาอาชพนกเรยน-นกศกษา จานวน 88 คน คดเปนรอยละ 22.0 อาชพพนกงานรฐวสาหกจ จานวน 63 คน คดเปนรอยละ 15.8 อาชพประกอบธรกจสวนตว จานวน 59 คน คดเปนรอยละ 14.8 อาชพรบจางทวไป จานวน 44 คน คดเปนรอยละ 11.0 อาชพขาราชการ จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 7.2 และอาชพอนๆ จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 1.2

เมอจาแนกตามรายได 6 กลม ปรากฏวา รายไดตอเดอน ระหวาง 10,001 – 15,000 บาท สงสด จานวน 104 คน คดเปนรอยละ 26.0 รองลงมา มรายได ระหวาง 15,001 – 20,000 บาท จานวน 71 คน คดเปนรอยละ 17.8 รายไดระหวาง 20,001 – 30,000 บาท จานวน 69 คน คดเปนรอยละ 17.2 รายไดระหวาง 5,001 – 10,000 บาท จานวน 63 คน คดเปนรอยละ 15.8 รายได 30,001 บาทขนไป จานวน 52 คน คดเปนรอยละ 13.0 และรายไดตากวา 5,000 บาท จานวน 41 คน คดเปนรอยละ 10.2

67

ตาราง 4.2 แสดงจานวนรอยละของกลมตวอยาง จาแนกตามชองทางการรบสอ

ชองทางการรบสอ (N = 400) จ านวน รอยละ

สอมวลชน ไดแก วทย โทรทศน หนงสอพมพ นตยสาร/วารสาร แผนพบ, ใบปลว 109 27.2 สอบคคล ไดแก ญาต/เพอน เพอนรวมงาน เจาหนาทรฐ/เอกชน/บรษท 184 46.0

สออเลกทรอนกส ไดแก อนเทอรเนต เวบไซตตางๆ 107 26.8

จากตาราง 4.2 พบวา ผตอบแบบสอบถาม จานวน 400 คน เมอจาแนกตามชองทางการรบสอ 3 ชองทาง ปรากฏวา สอบคคล ไดแก ญาต/เพอน เพอนรวมงาน เจาหนาทรฐ/เอกชน/บรษท มากทสด จานวน 184 คน คดเปนรอยละ 46.0 รองลงมาไดแก สอมวลชน ไดแก วทย โทรทศน หนงสอพมพ นตยสาร/วารสาร แผนพบ , ใบปลว จานวน 109 คดเปนรอยละ 27.2 และสออเลกทรอนกส ไดแก อนเทอรเนต เวบไซตตางๆ จานวน 107 คดเปนรอยละ 26.8 2. ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร การนาเสนอครงนเสนอระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมและรายดาน ไดแก ดานพนท ดานการจดการ ดานกจกรรมและกระบวนการ และดานการมสวนรวม ตาราง 4.3 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร

การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยว ชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร

คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

การแปลผล

ดานพนท 3.97 0.568 มาก ดานการจดการ 3.62 0.655 มาก

ดานกจกรรมและกระบวนการ 3.63 0.597 มาก

ดานการมสวนรวม 3.65 0.671 มาก รวม 3.72 0.467 มาก

68

จากตาราง 4.3 ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร โดยภาพรวม อยในระดบมาก ( = 3.72) เมอพจารณาราย ดาน พบวา อยในระดบมากทง 4 ดาน ไดแก ดานดานพนท ( = 3.97) ดานการมสวนรวม ( = 3.65) ดานกจกรรมและกระบวนการ ( = 3.63) และดานการจดการ ( = 3.62) ตามลาดบ สรป ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร โดยภาพรวม อยในระดบมาก ( = 3.72) และรายดานทกดานอยในระดบมาก ( = 3.62-3.97) เมอพจารณารายละเอยดในแตละดานปรากฏผลดงตาราง 4.4-4.7 ตาราง 4.4 แสดงจานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานพนท

ดานพนท ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

การแปลผล มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

ความอดมสมบรณ ทศนยภาพ ความสวยงามและความหลากหลายของแหลงทองเทยว

212 (53.0)

123 (30.8)

58 (14.5)

6 (1.5)

1 (0.2)

4.35 0.799 มาก

ความเปนเอกลกษณเฉพาะถน วถชวตของวฒนธรรมแบบดงเดม (ทอยอาศยสภาพแวดลอมของชมชน ระบบนเวศธรรมชาตและสงแวดลอม) และความดงดดใจของแหลงทองเทยว

95 (23.8)

238 (59.5)

59 (14.8)

8 (2.0)

- 4.05 0.681 มาก

สภาพพนทมความสมพนธและมความเหมาะสมกบกจกรรมการทองเทยว

103 (25.8)

151 (37.8)

128 (32.0)

17 (4.2)

1 (0.2)

3.84 0.865 มาก

ศกยภาพของการเขาถงแหลงทองเทยว 66 (16.5)

162 (40.5)

132 (33.0)

33 (8.2)

7 (1.8)

3.62 0.916 มาก

อธยาศยและการบรการของคนในทองถนในแหลงทองเทยว รวมถงบคลากรในแหลงทองเทยวเชงนเวศเพยงพอในการใหบรการดานการทองเทยว

113 (28.2)

175 (43.8)

102 (25.5)

9 (2.2)

1 (0.2)

3.97 0.807 มาก

รวม 3.97 0.568 มาก

69

จากตาราง 4.4 ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานพนท ภาพรวม อยในระดบมาก ( = 3.97) เมอพจารณารายขอ พบวา อยในระดบมากทง 5 ขอ ไดแก ความอดมสมบรณ ทศนยภาพ ความสวยงามและความหลากหลายของแหล งทองเทยว มคาเฉลยมากทสด ( = 4.35) รองลงมาไดแก ความเปนเอกลกษณเฉพาะถน วถชวตของวฒนธรรมแบบดงเดม (ทอยอาศย สภาพแวดลอมของชมชน ระบบนเวศ ธรรมชาตและสงแวดลอม) และความดงดดใจของแหลงทองเทยว ( = 4.05) อธยาศยและการบรการของคนในทองถนในแหล งทองเทยว รวมถงบคลากรในแหลงทองเทยวเชงนเวศเพยงพอในการใหบรการดานการทองเทยว ( = 3.97) สภาพพนทมความสมพนธและมความเหมาะสมกบกจกรรมการทองเทยว ( = 3.84) และศกยภาพของการเขาถงแหลงทองเทยว มคาเฉลยนอยทสด ( = 3.62) ตามลาดบ

ตาราง 4.5 แสดงจานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการจดการ

ดานการจดการ ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

การแปลผล มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด การกาหนดขอปฏบตของนกทองเทยวในการทองเทยวและเสนทางทองเทยวอยางไมรบกวนและทาลายทรพยากรธรรมชาต

86 (21.5)

190 (47.5)

99 (24.8)

22 (5.5)

3 (0.8)

3.84 0.851 มาก

การคานงถงขดความสามารถในการรองรบนกทองเทยว

48 (12.0)

126 (31.5)

154 (38.5)

49 (12.2)

23 (5.8)

3.32 1.024 ปานกลาง

การจดการโครงสรางพนฐาน ไดแก ดานความปลอดภย คณภาพนา ไฟฟา เปนตน

67 (16.8)

174 (43.5)

119 (29.8)

32 (8.0)

8 (2.0)

3.65 0.919 มาก

ความชดเจนของปายสอความหมายเสนทาง พนธไม และแหลงทองเทยว

64 (16.0)

160 (40.0)

136 (34.0)

37 (9.2)

3 (0.8)

3.61 0.888 มาก

ทตงของทพก รานคา รานอาหาร และรานจาหนายสนคาและของทระลกมความเหมาะสมมความเหมาะสมและกลมกลนกบธรรมชาต

90 (22.5)

156 (39.0)

110 (27.5)

34 (8.5)

10 (2.5) 3.71 0.990

มาก

รวม 3.62 0.655 มาก

70

จากตาราง 4.5 ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานการจดการ โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.62) เมอพจารณารายขอ พบวา อยในระดบมาก 4 ดาน คอ การกาหนดขอปฏบตของนกทองเทยวในการทองเทยวและเสนทางทองเทยวอยางไมรบกวนและทาลายทรพยากรธรรมชาต มคาเฉลยมากทสด ( = 3.84) รองลงมาไดแก ทตงของทพก รานคา รานอาหาร และรานจาหนายสนคาและของทระลกมความเหมาะสมมความเหมาะสมและกลมกลนกบธรรมชาต ( = 3.71) การจดการโครงสรางพนฐาน ไดแก ดานความปลอดภย คณภาพนา ไฟฟา เปนตน ( = 3.65) และความชดเจนของปายสอความหมายเสนทาง พนธไม และแหลงทองเทยว( = 3.61) อยในระดบปานกลาง 1 ขอ ไดแก การคานงถงขดความสามารถในการรองรบนกทองเทยว( = 3.32)

ตาราง 4.6 แสดงจานวน รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานกจกรรมและกระบวนการ

ดานกจกรรมและกระบวนการ ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

การแปลผล มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด ความหลากหลายของกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ ไดแก ดนก/สองสตว ลองแพ ศกษาธรรมชาต ปนเขา ดานา เทยวถา/นาตก ตกปลา ขมา/ขชาง เรยนรวถชวตชมชน เปนตน

64 (16.0)

139 (34.8)

151 (37.8)

39 (9.8)

7 (1.8)

3.53 0.933 มาก

กจกรรมการทองเทยวสามารถสรางประสบการณและความประทบใจแกนกทองเทยว เชน เทยวถา/นาตก ตกปลา ขมา/ขชาง ปนเขา ดานา เปนตน

52 (13.0)

155 (38.8)

145 (36.2)

41 (10.2)

7 (1.8)

3.51 0.907 มาก

กจกรรมการทองเทยวเออตอการสรางจตสานกแกนกทองเทยว เชน ศกษาธรรมชาต เรยนรวถชวตชมชน เปนตน

59 (14.8)

146 (36.5)

148 (37.0)

46 (11.5)

1 (0.2)

3.54 0.889 มาก

กจกรรมการทองเทยวเออตอการเสรมสรางความเขมแขงชมชนทองถน

60 (15.0)

220 (55.0)

105 (26.2)

14 (3.5)

1 (0.2)

3.81 0.735 มาก

71

ดานกจกรรมและกระบวนการ ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

การแปลผล มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

มสอหลากหลายประเภทในการใหขอมลเกยวแกนกทองเทยว เชน โฆษณา แผนพบ นทรรศการ เปนตน

74 (18.5)

180 (45.0)

130 (32.5)

14 (3.5)

2 (0.5)

3.78 0.804 มาก

รวม 3.63 0.597 มาก

จากตาราง 4.6 ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานกจกรรมและกระบวนการ โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.63) เมอพจารณารายขอ พบวา อยในระดบมากทง 5 ขอ ไดแก กจกรรมการทองเทยวเออตอกา รเสรมสรางความเขมแขงชมชนทองถน มคาเฉลยมากทสด ( = 3.81) รองลงมาไดแก มสอหลากหลายประเภทในการใหขอมลเกยวแกนกทองเทยว เชน โฆษณา แผนพบ นทรรศการ เปนตน ( = 3.78) กจกรรมการทองเทยวเออตอการสรางจตสานกแกนกทองเทยว เชน ศกษาธรรมชาต เรยนรวถชวตชมชน เปนตน ( = 3.54) ความหลากหลายของกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ ไดแก ดนก/สองสตว ลองแพ ศกษาธรรมชาต ปนเขา ดานา เทยวถา/นาตก ตกปลา ขมา/ขชาง เรยนรวถชวตชมชน เปนตน ( = 3.53) และกจกรรมการทองเทยวสามารถสรางประสบการณและความประทบใจแกนกทองเทยว เชน เทยวถา/นาตก ตกปลา ขมา/ขชาง ปนเขา ดานา เปนตน มคาเฉลยนอยทสด ( = 3.51)

ตาราง 4.7 แสดงจานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม ดานการมสวนรวม ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

การแปลผล มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด การมสวนรวมของประชาชนในทองถนในการจดกจกรรมทางการทองเทยว

58 (14.5)

176 (44.0)

140 (35.0)

24 (6.0)

2 (0.5)

3.66 0.816

มาก

72

ดานการมสวนรวม ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

การแปลผล มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

การรวมกลมของประชาชนในทองถนในการบรหารจดการการทองเทยว

61 (15.2)

189 (47.2)

112 (28.0)

32 (8.0)

6 (1.5)

3.67 0.883 มาก

ประโยชนตอชมชนทองถนในทางเศรษฐกจและการกระจายรายได

84 (21.0)

155 (38.8)

114 (28.5)

45 (11.2)

2 (0.5)

3.69 0.945 มาก

การมสวนรวมของประชาชนในทองถนในการพฒนาการทองเทยว

81 (20.2)

146 (36.5)

123 (30.8)

40 (10.0)

10 (2.5)

3.62 0.997 มาก

การมสวนรวมของประชาชนในทองถนและนกทองเทยวในการอนรกษแหลงทองเทยว

76 (19.0)

140 (35.0)

140 (35.0)

36 (9.0)

8 (2.0)

3.60 0.960 มาก

รวม 3.65 0.671 มาก

จากตาราง 4.7 ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานการมสวนรวม โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.65) เมอพจารณารายขอ พบวา อยในระดบมาก ทง 5 ขอ ไดแก ประโยชนตอชมชนทองถนในทางเศรษฐกจและการกระจายรายได มคาเฉลยมากทสด ( = 3.69) รองลงมาไดแก การรวมกลมของประชาชนในทองถนในการบรหารจดการการทองเทยว ( = 3.67) การมสวนรวมของประชาชนในทองถนในการจดกจกรรมทางการทองเทยว ( = 3.66) การมสวนรวมของประชาชนในทองถนในการพฒนาการทองเทยว ( = 3.62) และ การมสวนรวมของประชาชนในทองถนและนกทองเทยวในการอนรกษแหลงทองเทยว มคาเฉลยนอยทสด ( = 3.60)

73

3. การเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบรเมอจ าแนกตามปจจยสวนบคคลและปจจยชองทางการรบสอ 3.1 ปจจยสวนบคคลจ ำแนกตำมเพศ ตาราง 4.8 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามเพศชายและหญง

การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลง

ทองเทยวจงหวดนนทบร

ตวแปร คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

การทดสอบ t-test

t df Sig. (2-tailed)

ดานพนท ชาย หญง

3.95 3.98

0.573 0.564

-0.534 398 0.594

ดานการจดการ ชาย หญง

3.60 3.64

0.657 0.654

-0.625 398 0.532

ดานกจกรรมและกระบวนการ ชาย หญง

3.60 3.66

0.613 0.581

-1.034 398 0.302

ดานการมสวนรวม ชาย หญง

3.62 3.66

0.644 0.694

-0.671 398 0.503

รวม ชาย หญง

3.69 3.73

0.452 0.479

-0.953 398 0.341

จากตาราง 4.8 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามเพศชายและหญง พบวา นกทองเทยวทมเพศตางกนมระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบรในภาพรวม และรายดาน ไมแตกตางกน

74

3.2 ปจจยสวนบคคลจ ำแนกตำมกลมอำย ตาราง 4.9 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามกลมอาย

ท การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยว

จงหวดนนทบร

ระหวางกลม Df SS MS F Sig.

1 ดานพนท ระหวางกลม ภายในกลม

5 394

1.287 127.398

0.257 0.323

0.769 0.553

2 ดานการจดการ ระหวางกลม ภายในกลม

5 394

2.656 168.553

0.531 0.428

1.242 0.289

3 ดานกจกรรมและกระบวนการ ระหวางกลม ภายในกลม

5 394

2.362 139.735

0.472 0.355

1.332 0.250

4 ดานการมสวนรวม ระหวางกลม ภายในกลม

5 394

4.296 175.279

0.859 0.445

1.931 0.088

ภาพรวม ระหวางกลม ภายในกลม

5 394

1.279 85.706

0.256 0.218

1.176 0.320

จากตาราง 4.9 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามกลมอาย พบวา นกทองเทยวทมอายแตกตางกน มระดบ การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมและรายดาน ไมแตกตางกน

75

3.3 ปจจยสวนบคคลจ าแนกตามระดบการศกษา ตาราง 4.10 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามระดบการศกษา

ท การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลง

ทองเทยวจงหวดนนทบร

ระหวางกลม Df SS MS F Sig.

1 ดานพนท ระหวางกลม ภายในกลม

6 393

2.420 126.265

0.403 0.321

1.255 0.277

2 ดานการจดการ ระหวางกลม ภายในกลม

6 393

5.015 166.195

0.836 0.423

1.976 0.068

3 ดานกจกรรมและกระบวนการ ระหวางกลม ภายในกลม

6 393

3.474 138.624

0.579 0.353

1.641 0.134

4 ดานการมสวนรวม ระหวางกลม ภายในกลม

6 393

7.182 172.393

1.197 0.439

2.729 0.013*

ภาพรวม ระหวางกลม ภายในกลม

6 393

2.680 84.305

0.447 0.215

2.082 0.054

*มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จากตาราง 4.10 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามระดบการศกษา พบวา นกทองเทยวทมระดบการศกษาตางกน มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมไมแตกตางกน แตถาพจารณารายดานพบวา ดานการมสวนรวม มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอนามาทดสอบรายค เฉพาะดานทแตกตางกนดวยวธ LSD ผลปรากฏ ดงตารางท 4.11

76

ตาราง 4.11 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานการมสวนรวม เมอจาแนกตามระดบการศกษา โดยวธเปรยบเทยบรายค LSD

ระดบการศกษา

1 2 3 4 5 6 7 3.86 3.67 3.71 3.41 3.67 3.58 4.06

1 3.86 - - - 0.44* - - - 2 3.67 - - - 0.26* - - -

3 3.71 - - - 0.29* - - -

4 3.41 - - - - 0.26* - - 5 3.67 - - - - - - -

6 3.58 - - - - - - -

7 4.06 - - - - - - - * มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 1= ประถมศกษา 2 = มธยมศกษาตอนตน 3 = มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. 4 = อนปรญญา/ปวส. 5 = ปรญญาตร 6 = สงกวาปรญญาตร 7 = อน ๆ

จากตาราง 4.11 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานการมสวนรวม เมอจาแนกตามระดบการศกษา โดยวธเปรยบเทยบรายค LSD พบวา นกทองเทยวกลมการศกษาระดบประถมศกษา มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ ดานการมสวนรวม แตกตางกบ การศกษาระดบอนปรญญา/ปวส. อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 นกทองเทยวกลมการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ การศกษาระดบอนปรญญา/ปวส. อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 นกทองเทยวกลมการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ การศกษาระดบอนปรญญา/ปวส. อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 นกทองเทยวกลมการศกษาระดบ ปรญญาตร มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ การศกษาระดบอนปรญญา/ปวส. อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

77

สรป นกทองเทยวกลมการศกษาระดบอนปรญญา/ปวส. มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ การศกษาระดบ ประถมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตน ระดบ มธยมศกษา ตอนปลาย/ปวช. และระดบปรญญาตร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนคอนไมพบความแตกตาง

3.4 ปจจยสวนบคคลจ าแนกตามกลมอาชพ ตาราง 4.12 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามกลมอาชพ

ท การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยว

จงหวดนนทบร

ระหวางกลม Df SS MS F Sig.

1 ดานพนท ระหวางกลม ภายในกลม

6 393

1.743 126.942

0.290 0.323

0.899 0.495

2 ดานการจดการ ระหวางกลม ภายในกลม

6 393

2.155 169.055

0.359 0.430

0.835 0.543

3 ดานกจกรรมและกระบวนการ ระหวางกลม ภายในกลม

6 393

4.525 137.573

0.754 0.350

2.154 0.47

4 ดานการมสวนรวม ระหวางกลม ภายในกลม

6 393

8.784 170.792

1.464 0.435

3.369 0.003*

ภาพรวม ระหวางกลม ภายในกลม

6 393

2.692 84.292

0.449 0.214

2.092 0.053

*มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 4.12 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตาม กลมอาชพ พบวา นกทองเทยวทม อาชพตางกน มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมไมแตกตางกน แตถาพจารณารายดานพบวา ดานการมสวนรวม มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอนามาทดสอบรายค เฉพาะดานทแตกตางกนดวยวธ LSD ผลปรากฏ ดงตารางท 4.13

78

ตาราง 4.13 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานการมสวนรวม เมอจาแนกตามกลมอาชพ โดยวธเปรยบเทยบรายค LSD

อาชพ 1 2 3 4 5 6 7 3.86 3.79 3.47 3.53 3.75 3.56 3.60

1 3.86 - - 0.38* 0.33* - 0.29* - 2 3.79 - - 0.31* - - - -

3 3.47 - - - - 0.27* - -

4 3.53 - - - - - - - 5 3.75 - - - - - - -

6 3.56 - - - - - - -

7 3.60 - - - - - - - * นยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 1= นกเรยน - นกศกษา 2 = ขาราชการ 3 = พนกงานรฐวสาหกจ 4 = บรษท/ หางราน/ เอกชน 5 = รบจางทวไป 6 = ประกอบธรกจสวนตว 7 = อน ๆ

จากตาราง 4.13 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลง

ทองเทยวจงหวดนนทบร ดานการมสวนรวม เมอจาแนกตาม กลมอาชพ โดยวธเปรยบเทยบรายค LSD พบวา นกทองเทยวกลมอาชพนกเรยน - นกศกษา มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ พนกงานรฐวสาหกจ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

นกทองเทยวกลมอาชพนกเรยน - นกศกษา มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ บรษท/ หางราน/ เอกชน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

นกทองเทยวกลมอาชพ นกเรยน - นกศกษา มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ ประกอบธรกจสวนตว อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

นกทองเทยวกลมอาชพขาราชการ มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ พนกงานรฐวสาหกจ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

79

นกทองเทยวกลมอาชพ รบจางทวไป มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบพนกงานรฐวสาหกจ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

สรป นกทองเทยวกลมอาชพ นกเรยน - นกศกษา มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบอาชพ พนกงานรฐวสาหกจ อาชพบรษท/ หางราน/ เอกชน และประกอบธรกจสวนตว นกทองเทยวกลมอาชพ พนกงานรฐวสาหกจ การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวมแตกตางกบอาชพนกเรยน - นกศกษา อาชพขาราชการ และอาชพรบจางทวไป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนคอนไมพบความแตกตาง 3.5 ปจจยสวนบคคลจ าแนกตามกลมรายได ตาราง 4.14 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามกลมรายได

ท การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยว

จงหวดนนทบร

ระหวางกลม Df SS MS F Sig.

1 ดานพนท ระหวางกลม ภายในกลม

5 394

3.690 124.994

0.738 0.317

2.326 0.042*

2 ดานการจดการ ระหวางกลม ภายในกลม

5 394

4.662 166.548

0.932 0.423

2.206 0.053

3 ดานกจกรรมและกระบวนการ ระหวางกลม ภายในกลม

5 394

1.495 140.602

0.299 0.357

0.838 0.523

4 ดานการมสวนรวม ระหวางกลม ภายในกลม

5 394

6.849 172.726

1.370 0.438

3.125 0.009*

ภาพรวม ระหวางกลม ภายในกลม

5 394

2.243 84.741

0.449 0.215

2.086 0.066

*มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

80

จากตาราง 4.14 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตาม กลมรายได พบวา นกทองเทยวทม รายไดตางกน มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมไมแตกตางกน แตถาพจารณารายดานพบวา ด านพนทและดาน การมสวนรวม มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอนามาทดสอบรายค เฉพาะดานทแตกตางกนดวยวธ LSD ผลปรากฏ ดงตารางท 4.15 – 4.16 ตาราง 4.15 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานพนท เมอจาแนกตามกลมรายได โดยวธเปรยบเทยบรายค LSD

รายได 1 2 3 4 5 6 4.00 3.85 4.10 3.88 3.89 4.00

1 4.00 - - - - - -

2 3.85 - - 0.25* - - - 3 4.10 - - - 0.21* 0.21* -

4 3.88 - - - - - -

5 3.81 - - - - - - 6 4.00 - - - - - -

* มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 1= ตากวา 5,000 บาท 2 = 5,001 – 10,000 บาท 3 = 10,001 – 15,000 บาท 4 = 15,001 – 20,000 บาท 5 = 20,001 – 30,000 บาท 6 = 30,001 บาทขนไป

ตาราง 4.15 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานพนท เมอจาแนกตามกลมรายได โดยวธเปรยบเทยบรายค LSD พบวา นกทองเทยวกลมรายไดระหวาง 10,001 – 15,000 บาท มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานพนท แตกตางกบ รายไดระหวาง 5,001 – 10,000 บาท อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

นกทองเทยวกลมรายไดระหวาง 10,001 – 15,000 บาท มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานพนท แตกตางกบ รายไดระหวาง 15,001 – 20,000 บาท อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

81

นกทองเทยวกลมรายไดระหวาง 10,001 – 15,000 บาท มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานพนท แตกตางกบ รายไดระหวาง 20,001 – 30,000 บาท อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

สรป นกทองเทยวกลมรายไดระหวาง 10,001 – 15,000 บาท มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานพนท แตกตางกบ รายไดระหวาง 5,001 – 10,000 บาท รายไดระหวาง 15,001 – 20,000 บาท และรายไดระหวาง 20,001 – 30,000 บาท อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนคอนไมพบความแตกตาง ตาราง 4.16 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานการมสวนรวม เมอจาแนกตามกลมรายได โดยวธเปรยบเทยบรายค LSD

รายได 1 2 3 4 5 6 3.91 3.73 3.71 3.53 3.50 3.53

1 3.91 - - - 0.38* 0.41* 0.38*

2 3.73 - - - - - - 3 3.71 - - - - 0.21* -

4 3.53 - - - - - -

5 3.50 - - - - - - 6 3.53 - - - - - -

* มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 1= ตากวา 5,000 บาท 2 = 5,001 – 10,000 บาท 3 = 10,001 – 15,000 บาท 4 = 15,001 – 20,000 บาท 5 = 20,001 – 30,000 บาท 6 = 30,001 บาทขนไป

ตาราง 4.16 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลง

ทองเทยวจงหวดนนทบร ดาน การมสวนรวม เมอจาแนกตามกลม รายได โดยวธเปรยบเทยบรายค LSD พบวา นกทองเทยวกลมรายได ตากวา 5,000 บาท มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ รายไดระหวาง 15,001 – 20,000 บาท อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

82

นกทองเทยวกลมรายไดตากวา 5,000 บาท มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ รายไดระหวาง 20,001 – 30,000 บาท อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

นกทองเทยวกลมรายไดตากวา 5,000 บาท มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ รายได 30,001 บาทขนไป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

นกทองเทยวกลมรายไดระหวาง 10,001 – 15,000 บาท มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบ รายไดระหวาง 20,001 – 30,000 บาท อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

สรป นกทองเทยวกลมรายได ตากวา 5,000 บาท มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศดานการมสวนรวม แตกตางกบรายไดระหวาง 15,001 – 20,000 บาท รายไดระหวาง 20,001 – 30,000 บาท และรายได 30,001 บาทขนไป นกทองเทยวกลมรายไดระหวาง 10,001 – 15,000 บาท มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบรแตกตางกบรายไดระหวาง 20,001 – 30,000 บาท อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนคอนไมพบความแตกตาง 3.6 จ าแนกตามปจจยชองทางการรบสอ ตาราง 4.17 เปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามปจจยชองทางการรบสอ

ท การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยว

จงหวดนนทบร

ระหวางกลม Df SS MS F Sig.

1 ดานพนท ระหวางกลม ภายในกลม

2 397

0.511 128.174

0.255 0.323

0.791 0.454

2 ดานการจดการ ระหวางกลม ภายในกลม

2 397

1.949 169.261

0.974 0.426

2.285 0.103

3 ดานกจกรรมและกระบวนการ ระหวางกลม ภายในกลม

2 397

0.489 141.609

0.244 0.357

0.685 0.505

4 ดานการมสวนรวม ระหวางกลม ภายในกลม

2 397

0.717 178.858

0.359 0.451

0.796 0.452

83

ท การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยว

จงหวดนนทบร

ระหวางกลม Df SS MS F Sig.

ภาพรวม ระหวางกลม ภายในกลม

2 397

0.530 86.455

0.265 0.218

1.217 0.297

จากตาราง 4.17 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยว ชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามปจจยชองทางการรบสอ พบวา นกทองเทยวทมชองทางการรบสอตางกน มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน

4. ขอมลดานความคดเหนและขอเสนอแนะ ตารางท 4.18 ผลการประมวลขอเสนอแนะ ความตองการ และขอควรปรบปรง แหลงทองเทยว ในจงหวดนนทบร

ท ขอเสนอแนะ ความถ รอยละ 1 ทจอดรถ หองนา ไมเพยงพอ 2 28.57

2 มการโฆษณา ประชาสมพนธไมเพยงพอ 2 28.57 3 ควรมการปรบปรงภมทศนของแหลงทองเทยว 1 14.29

4 ควรมปายแนะนาแหลงทองเทยวใหมากขน 1 14.29

5 ควรมการจดการเรองความสะอาดของแหลงทองเทยว 1 14.29 รวม 7 100.00

จากตาราง 4.18 ผลการประมวลขอเสนอแนะ ความตองการ และขอควรปรบปรง แหลงทองเทยวในจงหวดนนทบร โดยเรยงลาดบตามความถสงสดไปตาสด มผตอบแบบสอบถามทงหมด 7 คน คดเปนรอยละ 1.75 จากจานวนผตอบแบบสอบถามทงหมดไดแก ทจอดรถ หองนา ไมเพยงพอ และมการโฆษณา ประชาสมพนธไมเพยงพอ มผตอบแบบสอบถามมากทสด คดเปนรอยละ 28.57 รองลงมา ไดแก ควรมการปรบปรงภมทศนของแหลงทองเทยว ควรมปายแนะนาแหลงทองเทยวใหมากขน และควรมการจดการเรองความสะอาดของแหลงทองเทยว มจานวนเทากน คดเปนรอยละ 14.29

84

บทท 5 สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลง

ทองเทยวจงหวดนนทบร เปนการวจยเชงสารวจ (Survey Research) ผวจยไดสรปผลการวจยไว ดงตอไปน 1. วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร 2. เพอเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของ นกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร จาแนกตามปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบสอ 3. เปนแนวทางในการใหขอเสนอแนะแกแหลงทองเทยวในจงหวดนนทบร

2. ขอบเขตการวจย 1. ขอบเขตดานประชากร ประชากรกลมเปาหมายทใชในการศกษา คอ นกทองเทยวชาวไทยททองเทยวในจงหวดนนทบรทมอาย ตงแต 15 ป ขนไป จานวน 117,950 คนตอเดอน ในชวงเดอนเดอนสงหาคม 2556 ถงเดอนกรกฎาคม 2557 (ขอมลจากแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร) เลอกขนาดกลมตวอยางแบบแบงกลมชน (Stratified Random Sampling) ของพนทแหลงทองเทยวของจงหวดนนทบร ตามสดสวน จานวน 400 ตวอยาง 2. ขอบเขตดานเนอหา เนอหาทกาหนดศกษา ไดแก การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศตามองคประกอบของการทองเทยวเชงนเวศ 4 ดาน คอ ดานพนท ดานการจดการ ดานกจกรรมและกระบวนการ และดานการมสวนรวม โดยจาแนกตามปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบสอ 3. ขอบเขตดานพนท ผวจยทาการศกษาและเกบรวบรวมขอมลในแหลงทองเทยวพนท จงหวดนนทบร ทงหมด 6 อาเภอ ไดแก

85

1. อาเภอเมองนนทบร คอ วดเฉลมพระเกยรตวรวหาร 2. อาเภอบางกรวย คอ ตลาดนาวดตะเคยน 3. อาเภอไทรนอย คอ ตลาดนาไทรนอย 4. อาเภอบางใหญ คอ วดสวนแกว 5. อาเภอบางบวทอง คอ วดบรมราชากาญจนาภเษกอนสรณ (วดเลงเนยย 2) 6. อาเภอปากเกรด คอ เกาะเกรด 4. ขอบเขตดานเวลา การศกษาในครงนกาหนดระยะเวลาศกษา ตงแตเดอนสงหาคม 2556 – กรกฎาคม 2557 รวมระยะเวลาทงหมด 12 เดอน 3. วธด าเนนการ

3.1 กลมตวอยาง กลมตวอยางททาการศกษาในครงนคอ นกทองเทยวชาวชาวตางชาตทเดนทางทองเทยว ถนน

ขาวสาร กรงเทพมหานคร โดยการกาหนดขนาดของกลมตวอยาง จานวน 400 คน 3.2 เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามแบงเปน 3 ตอน ไดแก

เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบสอบถามแบงเปน 2 ตอน ไดแก ตอนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดตอเดอน และปจจยชองทางการรบสอ มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check list) ตอนท 2 ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศ ของนกทองเทยวชาวไทยในจงหวดนนทบร มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามวธของลเครท (Likert) จานวนรายการแบบสอบถาม แบงออกเปน 4 ดานไดแก 1. ดานพนท จานวน 5 ขอ 2. ดานการจดการ จานวน 5 ขอ 3. ดานกจกรรมและกระบวนการ จานวน 5 ขอ 4. ดานการมสวนรวม จานวน 5 ขอ ตอนท 3 ขอเสนอแนะและความคดเหนอนๆ

86

กกกกกก3.3 การด าเนนการศกษา มขนตอนในการศกษา 3 ขนตอน คอ กกกกกกขนตอนท 1 จดเตรยมโครงการวจย โดยกาหนดกรอบแนวคดเพอวางระบบการดาเนนการ ศกษาเอกสารขอมล ปญหาและงานวจยทเกยวของ สรางและพฒนาแบบสอบถามซงเปนเครองมอ กกกกกก ขนตอนท 2 การดาเนนการตามโครงการวจย เกบขอมลจากกลมตวอยาง นาขอมลทไดมาตรวจสอบความถกตอง คดเลอกและทาการวเคราะหขอมลทางสถต กกกกกกขนตอนท 3 สรปผลการวจย และอภปรายผลการวจย 4. สรปผลการศกษา 4.1 ขอมลพนฐาน ผตอบแบบสอบถาม จานวน 400 คน เมอจาแนกตามเพศ 2 กลม เปนเพศหญง จานวน 213 คดเปนรอยละ 53.2 เพศชาย จานวน 187 คน คดเปนรอยละ 46.8

เมอจาแนกตามกลมอาย 6 กลม ปรากฏวา เปนผมอายระหวาง 26-35 ป มากทสด จานวน 105 คน คดเปนรอยละ 26.2 รองลงมา อายระหวาง 15-25 ป จานวน 9 4 คน คดเปนรอยละ 23.5 อายระหวาง 56-65 ป จานวน 78 คน คดเปนรอยละ 19.5 อายชวง 46-55 ป จานวน 55 คน คดเปนรอยละ 13.8 อาย ระหวาง 36-45 ป จานวน 53 คน คดเปนรอยละ 13.2 และอาย 6 6 ปขนไป จานวน 1 5 คน คดเปนรอยละ 3.8

เมอจาแนกตามระดบการศกษา 7 กลม ปรากฎวา ระดบการศกษา ปรญญาตรสงสด จานวน 111 คน คดเปนรอยละ 27.8 รองลงมาระดบอนปรญญา/ปวส. จานวน 79 คน คดเปนรอยละ 19.8 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. จานวน 77 คน คดเปนรอยละ 19.2 ระดบมธยมศกษาตอนตน จานวน 73 คน คดเปนรอยละ 18.2 ระดบประถมศกษา จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 7. 2 ระดบสงกวาปรญญาตร จานวน 25 คน คดเปนรอยละ 6.2 และอน ๆ คอ ไมไดศกษา จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 1.5

เมอจาแนกตามอาชพ 7 กลม ปรากฏวา อาชพบรษท/หางราน/เอกชน สงสด จานวน 112 คน คดเปนรอยละ 28.0 รองลงมาอาชพนกเรยน-นกศกษา จานวน 88 คน คดเปนรอยละ 22.0 อาชพพนกงานรฐวสาหกจ จานวน 63 คน คดเปนรอยละ 15.8 อาชพประกอบธรกจสวนตว จานวน 59 คน คดเปนรอยละ 14.8 อาชพรบจางทวไป จานวน 44 คน คดเปนรอยละ 11.0 อาชพขาราชการ จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 7.2 และอาชพอนๆ จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 1.2

87

เมอจาแนกตามรายได 6 กลม ปรากฏวา รายไดตอเดอน ระหวาง 10,001 – 15,000 บาท สงสด จานวน 104 คน คดเปนรอยละ 26.0 รองลงมา มรายได ระหวาง 15,001 – 20,000 บาท จานวน 71 คน คดเปนรอยละ 17.8 รายไดระหวาง 20,001 – 30,000 บาท จานวน 69 คน คดเปนรอยละ 17.2 รายไดระหวาง 5,001 – 10,000 บาท จานวน 63 คน คดเปนรอยละ 15.8 รายได 30,001 บาทขนไป จานวน 52 คน คดเปนรอยละ 13.0 และรายไดตากวา 5,000 บาท จานวน 41 คน คดเปนรอยละ 10.2 เมอจาแนกตามชองทางการรบสอ 3 ชองทาง ปราก ฏวา สอบคคล ไดแก ญาต/เพอน เพอนรวมงาน เจาหนาทรฐ/เอกชน/บรษท มากทสด จานวน 184 คน คดเปนรอยละ 46.0 รองลงมาไดแก สอมวลชน ไดแก วทย โทรทศน หนงสอพมพ นตยสาร/วารสาร แผนพบ , ใบปลว จานวน 109 คดเปนรอยละ 27.2 และสออเลกทรอนกส ไดแก อนเทอรเนต เวบไซตตางๆ จานวน 107 คดเปนรอยละ 26.8 4.2 ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร

ผลการวเคราะหระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานพนท ภาพรวม อยในระดบมาก ( = 3.97) เมอพจารณารายขอ พบวา อยในระดบมากทง 5 ขอ ไดแก ความอดมสมบรณ ทศนยภาพ ความสวยงามและความหลากหลายของแหลงทองเทยว มคาเฉลยมากทสด ( = 4.35) รองลงมาไดแก ความเปนเอกลกษณเฉพาะถน วถชวตของวฒนธรรมแบบดงเดม (ทอยอาศย สภาพแวดลอมของชมชน ระบบนเวศ ธรรมชาตและสงแวดลอม) และความดงดดใจของแหลงทองเทยว ( = 4.05) อธยาศยและการบรการของคนในทองถนในแหลงทองเทยว รวมถงบคลากรในแหลงทองเทยวเชงนเวศเพยงพอในการใหบรการดานการทองเทยว ( = 3.97) สภาพพนทมความสมพนธและมความเหมาะสมกบกจกรรมการทองเทยว ( = 3.84) และศกยภาพของการเขาถงแหลงทองเทยว มคาเฉลยนอยทสด ( = 3.62) ตามลาดบ

ผลการวเคราะหระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานการจดการ โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.62) เมอพจารณารายขอ พบวา อยในระดบมาก 4 ดาน คอ การกาหนดขอปฏบตของนกทองเทยวในการทองเทยวและเสนทางทองเทยวอยางไมรบกวนและทาลายทรพยากรธรรมชาต มคาเฉลยมากทสด ( = 3.84) รองลงมาไดแก ทตงของทพก รานคา รานอาหาร และรานจาหนายสนคาและของทระลกมความเหมาะสมมความเหมาะสมและกลมกลนกบธรรมชาต ( = 3.71) การจดการโครงสรางพนฐาน ไดแก ดานความปลอดภย คณภาพนา ไฟฟา เปนตน ( = 3.65) และความชดเจนของปายสอความหมายเสนทาง พนธไม และแหลงทองเทยว

88

( = 3.61) อยในระดบปานกลาง 1 ขอ ไดแก การคานงถงขดความสามารถในการรองรบนกทองเทยว( = 3.32) ผลการวเคราะห ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานกจกรรมและกระบวนการ โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.63) เมอพจารณารายขอ พบวา อยในระดบมากทง 5 ขอ ไดแก กจกรรมการทองเทยวเออตอกา รเสรมสรางความเขมแขงชมชนทองถน มคาเฉลยมากทสด ( = 3.81) รองลงมาไดแก มสอหลากหลายประเภทในการใหขอมลเกยวแกนกทองเทยว เชน โฆษณา แผนพบ นทรรศการ เปนตน ( = 3.78) กจกรรมการทองเทยวเออตอการสรางจตสานกแกนกทองเทยว เชน ศกษาธรรมชาต เรยนรวถชวตชมชน เปนตน ( = 3.54) ความหลากหลายของกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ ไดแก ดนก/สองสตว ลองแพ ศกษาธรรมชาต ปนเขา ดานา เทยวถา/นาตก ตกปลา ขมา/ขชาง เรยนรวถชวตชมชน เปนตน ( = 3.53) และกจกรรมการทองเทยวสามารถสรางประสบการณและความประทบใจแกนกทองเทยว เชน เทยวถา/นาตก ตกปลา ขมา/ขชาง ปนเขา ดานา เปนตน มคาเฉลยนอยทสด ( = 3.51) ผลการวเคราะห ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานการมสวนรวม โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.65) เมอพจารณารายขอ พบวา อยในระดบมาก ทง 5 ขอ ไดแก ประโยชนตอชมชนทองถนในทางเศรษฐกจและการกระจายรายได มคาเฉลยมากทสด ( = 3.69) รองลงมาไดแก การรวมกลมของประชาชนในทองถนในการบรหารจดการการทองเทยว ( = 3.67) การมสวนรวมของประชาชนในทองถนในการจดกจกรรมทางการทองเทยว ( = 3.66) การมสวนรวมของประชาชนในทองถนในการพฒนาการทองเทยว ( = 3.62) และ การมสวนรวมของประชาชนในทองถนและนกทองเทยวในการอนรกษแหลงทองเทยว มคาเฉลยนอยทสด ( = 3.60) ผลการทดสอบสมมตฐาน 4.3 การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบ สอ ทมตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร 4.3.1 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามเพศชายและหญง พบวา เพศทตางกนมการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน

89

4.3.2 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามกลมอาย พบวา อายทตางกน มระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน 4.3.3 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามระดบการศกษา พบวา ระดบการศกษา ทตางกน มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมไมแตกตางกน แตรายดานแตกตางกน 1 ดาน คอ ดานการมสวนรวม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 4.3.4 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามอาชพ พบวา อาชพทตางกน มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมไม แตกตางกน ไมแตกตางกน แตรายดานแตกตางกน 1 ดาน คอ ดานการมสวนรวม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 4.3.5 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตาม รายได พบวา รายไดทตางกน มการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมไมแตกตางกน แตรายดานแตกตางกน 2 ดาน คอ ดานพนทและดานการมสวนรวม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 4.3.6 ผลการเปรยบเทยบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตาม ปจจยชองทางการรบสอ พบวา ปจจยชองทางการรบสอทตางกนม การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ในภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน 5. อภปรายผล การศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร มประเดนทนามาอภปรายผล ดงน 5.1 ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยใน แหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานพนท ผลการวเคราะห ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวา ความอดมสมบรณ ทศนยภาพ ความสวยงามและความหลากหลายของแหลงทองเทยว มคาเฉลยมากทสด ซงสอดคลองกบ

90

อศวน แสงพกล(2552: 21) กลาววา ปจจยทสงเสรมใหตลาดการทองเทยวเตบโต ไดแก ความหลากหลายของทรพยากรการทองเทยวทสมบรณ ทหลากหลาย ไมวาจะเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาต แหลงทองเทยวทางศลปวฒนธรรม โบราณสถาน วถชวตของคนในทองถน และอาหารไทยทมชอเสยงไปทวโลก และยงสอดคลองกบมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2548 : 93) กลาววา ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาต ไดแก สภาพภมอากาศ ทรพยากรธรรมชาต เชน นาตก ภเขา แมนา ปาไม เปนตน เปนสงดงดดความตองการพนฐานของนกทองเทยวสวนใหญใหเดนทางทองเทยวยงแหลงทองเทยวตาง ๆ ได ดานการจดการ ผลการวเคราะห ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารา ยขอ พบวา การกาหนดขอปฏบตของนกทองเทยวในการทองเทยวและเสนทางทองเทยวอยางไมรบกวนและทาลายทรพยากรธรรมชาต มคาเฉลยมากทสด ซงสอดคลองกบ บญเลศ จตตงวฒนา (2548 : 64) กลาววา แนวทางในการอนรกษทรพยากรการทองเทยวอยางยงยน ตองมการออกกฎ ขอบงคบในการอนรกษทรพยากรการทองเทยวประเภทธรรมชาตสาหรบนกทองเทยว โดยมการออกกฎระเบยบขอบงคบใหนกทองเทยวปฏบตอยางเครงครดในแหลงทองเทยวนน ๆ โดยจดเจาหนาทดแลใหนกทองเทยวปฏบตตามระเบยบ เพอรกษาทรพยากรการทองเทยวประเภทธรรมชาตใหคงความสวยงามตามธรรมชาตไวอยางยงยน และมการจดทาคมอเกยวกบการทองเทยวในทรพยากรการทองเทยวประเภทธรรมชาต เนองจากตองการใหทกฝายรวมมอในการอนรกษ จงตองมการประชาสมพนธโดยการจดทาคมอเกยวกบการทองเทยวใหผเกยวของทกฝายไดทราบถงความรเกยวกบทรพยากรการทองเทยวนนเปนอยางด และสามารถปฏบตตนไดอยางถกตองในการเขาไปทองเทยวสถานทแหงนน คมอการทองเทยวนน ประกอบไปดวยการแนะนาสถานททองเทยว จดทองเทยวทนาสนใจ ขอควรปฏบตและขอควรละเวนการปฏบต เพอใหทรพยากรการทองเทยวประเภทธรรมชาตนนดารงความเปนสถานททองเทยวอยางยงยน ดานกจกรรมและกระบวนการ ผลการวเคราะห ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา กจกรรมการทองเทยวเออตอกา รเสรมสรางความเขมแขงชมชนทองถน มคาเฉลยมากทสด ซงสอดคลองกบ พมพระว โรจนรงสตย (2553 : 7) กลาววา ชมชนสามารถมองถงผลประโยชนของการทองเทยวโดยการมสวนรวมของชมชน 5 ดาน ดงน 1.ดานเศรษฐกจ การทองเทยวหากสามารถนารายไดระยะยาวมาสชมชนไดกจะสรางความมนใจและไดรบความรวมมอจากชมชน 2. ดานจตวทยา การทองเทยวสามารถทาใหชมชนภมใจในทองถนของตนและอยากทจะใหนกทองเทยวมาเยยมชมชมชน

91

เพราะตองการใหชมชนเปนทรจก 3. ดานสงคม การทองเทยวเปนการเสรมสรางความเสมอภาคและสนตภาพแกทกฝาย รวมทงยกระดบคณภาพชวตในสงคมของชมชน 4. ดานการเมอง ชมชนมสทธมเสยงทางการเมองเนองจากมตวแทนมารวมวางแผน และรเรมทางการทองเทยว ทาใหชมชนรสกถงวาพวกเขาไดรบสทธและเกดความรสกหวงแหนและเปนเจาของชมชนอยางแทจรง 5. ดานสงแวดลอม หากชมชนตระหนก จะเกดจตสานกในการอนรกษสงแวดลอมและทรพยากรของชมชน และยงสอดคลองกบมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2549 : 62-63) กลาววา ผลจากการใหชมชนมสวนรวมในการจดกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ มสวนสงเสรมใหชมชมมความเขมแขง ดงน 1.ดานสงแวดลอม ชมชนมจตสานกในการอนรกษสงแวดลอม และมการจดการการใชประโยชนโดยคานงถงความยงยน ชมชนมการวางแผนในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชน การจดการเสนทาง การไมรบกวนสตวปา การกาจดใหมจานวนนกทองเทยวทเหมาะสม เปนตน ชมชนเกดแนวรวมในการดแลรกษาทรพยากรสงแวดลอม 2. ดานวฒนธรรม ชมชนเกดความภาคภมใจในวฒนธรรม ประเพณ และรจกคณคาในสงทตนทาอย ชมชนเกดการฟนฟและสบทอดวฒนธรรมจากรนอาวโสสคนหนมสาว 3. ดานสงคม ชมชน ไดรวมคด รวมแลกเปลยน เกดการทางานรวมกนอยางเปนระบบ เปนการลดชองวางระหวางชมชนกบรฐบาล ชมชนคณภาพชวตทดขน ชมชนมการแลกเปลยนเรยนร มความเคารพซงกนและกน และยอมรบกน 4. ดานเศรษฐกจ ชมชนมรายไดเพมขน ชมชนมกองทนพฒนาหมบาน ดานการมสวนรวม ผลการวเคราะห ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ภาพรวมอยในระดบ มาก เมอพจารณารายขอ พบวา ประโยชนตอชมชนทองถนในทางเศรษฐกจและการกระจายรายได มคาเฉลยมากทสด ซงสอดคลองกบ ฉนทช วรรณถนอม (2552 : 105) กลาววา การทองเทยวกอใหเกดการกระจายรายไดสภมภาค กลาวคอ เมอมการทองเทยวไปยงแหลงทองเทยวนน ๆ กจะกอใหเกดรายไดกระจายสชมชนในแตละภมภาคของประเทศ ประชาชนในสถานททองเทยวตางจงหวดจงมรายไดเพยงพอและขยายบรการไปในรปแบบตาง ๆ เพอรองรบการทองเทยวมากขน เชน การขายของทระลก การใหบรการในดานตางๆ แกนกทองเทยว เปนตน และยงสอดคลองกบพมพระว โรจนรงสตย (2553: 7, 34) กลาววา การมสวนรวมของชมชนในการจดการแหลงทองเทยวมความสาคญในการสรางรายไดสชมชน และยงไดนาเสนอเหตผลทควรใหชมชนเขามามสวนรวมในการจดการการทองเทยวโดยมชมชนเปนฐาน ดงน - การมสวนรวมของชมชน เปนองคประกอบทสาคญในการดาเนนการวางแผน และตงกลยทธทางการทองเทยว - การมสวนรวมของชมชนนาสการพฒนาการทองเทยวอยางยงยนในหลาย ๆ ทาง

92

- การมสวนรวมของชมชนทาใหเพมพนความพงพอใจของนกทองเทยว - การมสวนรวมของชมชนชวยใหนกวางแผนทางการทองเทยวตดสนใจหรอวางแผนทองเทยวไดงายขน - การมสวนรวมของชมชนทาใหเกดการกระจายผลประโยชนทเกดจากการทองเทยวแกชมชนอยางทวถง - การมสวนรวมของชมชนชวยใหความตองการชนสาเรจได - การมสวนรวมของชมชนทาใหเกดกระบวนการทางประชาธปไตยอยางแทจรงในแหลงทองเทยวนน ๆ 5.2 การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคล และปจจยชองทางการรบขาวสาร ทมตอ การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เพศ ผลการเปรยบเทยบระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามเพศชายและหญง พบวา เพศทแตกตางกนมระดบ การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานพนท ดานการจดการ ดานกจกรรมและกระบวนการ และดานการมสวนรวม ไมแตกตางกน สอดคลองกบพรกานต ศรรกษ (2554) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวในจงหวดภเกต ผลการศกษา พบวาลกษณะทางประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส และ อาชพ ทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการเดนทางทองเทยวเชงนเวศดานระยะเวลาทเดนทางทองเทยวโดยเฉลย (จานวนวนตอครง ) ไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05 นอกจากนผลยงไมสอดคลองกบ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2548 : 91) ทกลาววา โดยทวไปนกทองเทยวจะมพฤตกรรมการเดนทางทแตกตางกน โดยเพศชายเปนกลมทมการเดนทางมากกวาเพศหญง เนองจากสามารถเดนทางไดตามลาพงและเปนกลม มกจะกระจายตวไปไดแทบทกแหลงทองเทยว และสามารถทากจกรรมทหลากหลายมากกวา ในขณะทนกทองเทยวเพศหญงมความคลองตวนอยกวา มกเดนทางมากบเพอนหรอบรษทนาเทยว โดยจะพถพถนในการเลอกแหลงทองเทยวเปนพเศษ มกเลอกแหลงทองเทยวทมความปลอดภย เดนทางไดสะดวก จากผลการวจยทแตกตางกน ผวจยคดวาเกดจากกลมตวอยาง พนททศกษา และวธการดาเนนการวจยทแตกตางกน

93

กลมอาย ผลการเปรยบเทยบ ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามกลมอาย พบวา อาย ทแตกตางกนม ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานพนท ดานการจดการ ดานกจกรรมและกระบวนการ และดานการมสวนรวม ไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบ พรกานต ศรรกษ (2554) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวในจงหวดภเกต ผลการศกษา พบวาลกษณะทางประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส และ อาชพ ทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการเดนทางทองเทยวเชงนเวศดานระยะเวลาทเดนทางทองเทยวโดยเฉลย (จานวนวนตอครง ) ไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05 นอกจากนผลยงไมสอดคลองกบ บญเลศ พงษมงคลสาม (2546: 71) กลาววา ผบรโภคทมอายหรอวยทแตกตางกน กยอมจะมความตองการสนคาและบรการทแตกตางกน ตลาดจงตองจดเสนอสนคาและบรการทเหมาะสมกบกลมอายของผบรโภค และยงไมสอดคลองกบ Kotler and Armstong (2004: 179 อางถงใน ปณศา ลญชานนท : 2548: 113) กลาววา บคคลทมอายแตกตางกน จะมความตองการในสนคาและบรการทแตกตางกน ซงผลตภณฑแตละประเภทจะสามารถตอบสนองความตองการของกลมผบรโภคทมอายแตกตาง อกทงความชอบและรสนยมของบคคลจะเปลยนแปลงไปตามวย โดยทในแตละวยจะแบงเปนชวงอายทแตกตางกน และยงไมสอดคลองกบ ศรวรรณ เสรรตน (2538 : 43) กลาววา ผลตภณฑจะสามารถตอบสนองความตองการของกลมผบรโภคทมอายแตกตางกน ระดบการศกษา ผลการเปรยบเทยบระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตามระดบการศกษา พบวา ระดบการศกษา ทแตกตางกน มระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานพนท ดานการจดการและดานกจกรรมและกระบวนการไม แตกตางกน แ ตแตกตางกน 1 ดาน คอ ดานการมสวนรวม ซงสอดคลองกบ ศรวรรณ เสรรตน (2540: 135) กลาววา ผทมการศกษาสงจะมแนวโนมบรโภคผลตภณฑทมคณภาพดมากกวาผมการศกษาตา และยงสอดคลองกบปจจยทางประชากรศาสตร (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช: 2548: 92) กลาววา สวนใหญบคคลทมการศกษาสงกมกจะมอาชพและรายไดทด สงผลใหเดนทางไดบอยครงกวากลมทมการศกษาตา อาชพ ผลการเปรยบเทยบ ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตาม อาชพ พบวา อาชพทแตกตางกน ม ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานพนท ดานการจดการและดานกจกรรมและกระบวนการไม แตกตางกน แ ตแตกตางกน 1 ดาน คอ ดานการมสวนรวม ซงสอดคลองกบ

94

ศรวรรณ เสรรตน (2541 : 87) กลาววา อาชพของแตละบคคลจะนาไปสความจาเปนและ ความตองการสนคาและบรการทแตกตางกน เชน นกธรกจจะเดนทางทองเทยวโดยใชจายสงกวาอาชพอน ๆ และยงสอดคลองกบปจจยทางประชากรศาสตร (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช : 2548: 92) กลาววา กลมทมภารกจหนาทการงานทแตกตางกนมโอกาสในการเดนทางแตกตางกน โดยกลมคนททางานในอาชพระดบสง จะมโอกาสเดนทางไดมากกวากลมอาชพอน ๆ เพราะมทนทรพยมากกวา นอกจากนภาระหนาทการงานกมสวนกาหนดใหตองเดนทางไปตดตองานบอยครงเชนกน โดยเฉพาะผทอยในกลมบรหาร กลมนกวชาชพเฉพาะ ตวแทนขาย รายได ผลการเปรยบเทยบ ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตาม รายได พบวา รายไดทแตกตางกน ม ระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานการจดการและดานกจกรรมและกระบวนการไมแตกตางกน แ ตแตกตางกน 2 ดาน คอ ดานพนทและดานการมสวนรวม สอดคลองกบ สวช แยมเผอน : 2537: 54) กลาววา รายไดทตางกน จะมอานาจซอทแตกตางกน เชน ผทมรายไดมากจะ สามารถซอสงอานวยความสะดวกไดมากกวาผทมรายไดนอย และยงสอดคลองกบ เสาวลกษณ ปโกฎประภา : 2548: 26) กลาววา ผบรโภคแตละคนยอมมรสนยมทตางกน ผทมรายไดสงและผทมรายไดตายอมมรสนยมในการเลอกบรโภคสนคาทตางกน ผทมรายไดสงยอมมรสนยมในการเลอกบรโภคสนคาทมคณภาพด ราคาแพง และยงสอดคลองกบ บณฑต ผงนรนดร(2548: 54) กลาววา รายไดเปนตวกาหนดอานาจการซอและปรมาณความตองการซอของผบรโภค เมอรายไดเพมขนผบรโภคจะสามารถซอสนคาในปรมาณทมากขน เมอรายไดของผบรโภคลดลงจะทาใหซอสนคาในปรมาณทลดลง ปจจยชองทางการรบสอ ผลการเปรยบเทยบ ระดบ การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร เมอจาแนกตาม ปจจยชองทางการรบสอ พบวา ปจจยชองทางการรบสอทแตกตางกนมระดบ การตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร ดานพนท ดานการจดการ ดานกจกรรมและกระบวนการ และดานการมสวนรวม ไมแตกตางกน และพบวาสอบคคล ไดแก ญาต/เพอน เพอนรวมงาน เจาหนาทรฐ/เอกชน/บรษท เปนสอทมอทธพลในการตดสนใจทองเทยวแหลงทองเทยวเชงนเวศ ในจงหวดนนทบรมากทสด ซงสอดคลองกบ สนสา พกตรเพยงจนทร (2531) ศกษาเกยวกบการวเคราะหความสมพนธระหวางการเปดรบขาวสาร ความร ความเขาใจในอตสาหกรรมทองเทยวและทศนคตตออตสาหกรรมทองเทยวของประชาชนในเขตเทศบาลเมองเชยงใหม ผลการวจยพบวา สอบคคล เชน ญาตพนอง เพอนบาน คนในครอบครว เพอนรวมงาน และเจาหนาททางราชการ เปนสอทกลมตวอยางเปดรบมากทสด และยง

95

สอดคลองกบ เสถยร เชยประทบ ( 2528) กลาววา สอบคคลมลกษณะเปนการสอสารแบบตวตอตว สามารถโตตอบไดทนท ถาผรบไมเขาใจสารกสามารถไตถามหรอขอขาวสารเพมเตมจากแหลงสารไดในเวลาอนรวดเรว สวนผสงสารกสามารถปรบปรงแกไขสารทสงออกไปใหเขากบความตองการและความเขาใจของผรบไดในเวลาอนรวดเรวเชนเดยวกน ทาใหมประสทธภาพสง และสามารถจงใจใหคนเปลยนแปลงทศนคตไดด และยงสอดคลองกบ ศรวรรณ เสรรตน ( 2540) กลาววา การขายโดยพนกงานขายเปนรปแบบการตดตอสอสารจากผสงขาวสารไปยงผรบขาวสารโดยตรง ซงอาจจะเรยกวาเปนการตดตอสอสารระหวางบคคลโดยผสงขาวสารจะสามารถรบและประเมนผลจากผรบขาวสารไดทนท และยงสอดคลองกบ สมยศ โองเคลอบ (2544) ศกษาเรอง พฤตกรรมการเปดรบขาวสารเกยวกบการทองเทยวของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดขอนแกน กลาววา การทสอบคคลเปนสอทผรบและผสงสารสามารถโตตอบกนไดทนท มประสทธภาพสง สามารถสรางความเขาใจ จงใจใหเปลยนทศคตไดดแลว การทสอบคคลมอทธพลสงอาจเปนเพราะลกษณะวถชวตของสงคมไทยทอยกนอยางเครอญาต เมอมเรองอะไรกมกจะมการปรกษากนอยเสมอ ทาใหสอบคคลยงคงมบทบาทสงตอคนไทย 6. ขอเสนอแนะ 6.1 การใชผลการวจย จากการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม นกทองเทยวชาวไทยชแจงใหเหนถงขอเสนอแนะ ความคดเหน อนจะเปนแนวทางในการปรบปรงการบรหารจดการ แหลงทองเทยวเชงนเวศในจงหวดนนทบร ดงสรปเปนประเดนไดดงน 1. ดานพนท จากผลสารวจพบวา ผตอบแบบสอบถามมระดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร โดยภาพรวมอยในระดบมาก แตผวจยมความเหนวา ควรมการจดระเบยบแหลงทองเทยว โดยคานงถงการอนรกษทรพยากรการทองเทยวเปนหลก และควรพฒนาศกยภาพในการเขาถงแหลงทองเทยว เรองการมขนสงสาธารณะรบ-สงนกทองเทยวไปยงแหลงทองเทยวไดอยางสะดวกสบาย 2. ดานการจดการ จากผลสารวจพบวา ผตอบแบบสอบถามมร ะดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร โดยภาพรวมอยในระดบมาก แตผวจยมความเหนวา ควรมการเพมความชดเจนในเรองปายสอความหมายและสนทางศกษาธรรมชาต 3. ดานกจกรรมและกระบวนการ จากผลสารวจพบวา ผตอบแบบสอบถามมร ะดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร โดยภาพรวมอยในระดบมาก แตผวจยมความเหนวา

96

กจกรรมและความหลากหลายทางการทองเทยวเชงนเวศยงมนอย ไมวาจะเปน นก/สองสตว ลองแพ ศกษาธรรมชาต ปนเขา ดานา เทยวถา/นาตก ตกปลา ขมา/ขชาง เรยนรวถชวตชมชน เปนตน 4. ดานการมสวนรวม จากผลสารวจพบวา ผตอบแบบสอบถามมร ะดบการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร โดยภาพรวมอยในระดบมาก แตผวจยมความเหนวา ควรมการสงเสรมอยางจรงจงใหประชาชนทองถนเขามามสวนรวมในการจดการพฒนาแหลงทองเทยวของตนเอง เพออนรกษใหแหลงทองเทยวมความยงยนและชมชนมอาชพ มรายได 6.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป จากการศกษาในครงน นอกจากผลการศกษาทไดรบแลวนน ผศกษาไดพบประเดนอน ๆ ทนาสนใจทคาดวาจะเปนประโยชนตอผทสนใจนาผลการศกษาในครงนไปขยายเพอเปนประเดนศกษาในโอกาสตอ ๆ ไป จงขอเสนอขอแนะนาไวดงน 1. ควรมการศกษาการประเมนศกยภาพของแหลงทองเทยวในจงหวดนนทบร เพอพฒนาเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศทมประสทธภาพยงยนตอไป 2. ควรมการศกษาการมสวนรวมของประชาชนและผประกอบการทงภาครฐและภาคเอกชนในการมสวนรวมพฒนาแหลงทองเทยวจงหวดนนทบร 3. ควรมการศกษาในพนทแหลงทองเทยวอน ๆ ในจงหวดนนทบรดวย เพราะจะไดนาผลมาพฒนาแหลงทองเทยวทงหมดของจงหวดนนทบรใหเปนแหลงทองเทยวทมประสทธภาพตอไป

97

บรรณานกรม

98

บรรณานกรม กระทรวงทองเทยวและกฬา. (2553). แนวโนมทองเทยวไทยป 54 มโอกาสขยายตวเพมขน รอยละ 6. [Online]. วนทสบคน 25 มกราคม 2554 จาก http://www. mots.go.th การทองเทยวแหงประเทศไทย . (2556). สรปผลงานวจยโครงการศกษาสถานการณและโอกาส การสงเสรมการตลาดการทองเทยวกลม Eco & Adventure. [Online]. วนทสบคน 12 สงหาคม 2556 จาก http://www.etatjournal.com กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย. (2555). รายงานสถตจ านวนประชากรและบานทวประเทศ รายจงหวด ณ เดอนธนวาคม 2555. [Online]. วนทสบคน 10 สงหาคม 2556 จาก http:// www.dopa.go.th งอกงาม เอยมศรปลง. ( 2549). แนวทางการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศของจงหวดนนทบร ภายใตการจดการและการมสวนรวมของประชาชน . สารนพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต (การวางแผนและ การจดการการทองเทยวเพออนรกษสงแวดลอม). กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ฉนทช วรรณถนอม. (2545). ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจใหนกทองเทยวชาวไทยเลอก เดนทางทองเทยวภายในประเทศ . การคนควาอสระ ศลปศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชา การจดการการทองเทยว. เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม. ฉนทช วรรณถนอม. (2552). อตสาหกรรมทองเทยว. กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจ ากดสามลดา. ฉลองศร พมลสมพงศ. (2542). การวางแผนและพฒนาการทองเทยว. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ฐานเศรษฐกจ. (2556). ททท.กางเปาหมายทองเทยวป 57 ทะล 2 ลาน ลบ.-ตางชาตเทยวไทย 28 ลานคน. [Online]. วนทสบคน 12 สงหาคม 2556 จาก http://www.thanonline.com ณฐชามญช สวทยพนธ. (2545) . การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และแนวโนมพฤตกรรม การทองเทยวเชงนเวศแบบโฮมสเตยของนกทองเทยวชาวไทย. วทยานพนธ นเทศศาสตรมหาบณฑต(นเทศศาสตรพฒนาการ). กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. บญชม ศรสะอาด. (2535). การวจยเบองตน. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : ส านกพม พ สวรยาสาสน. บญเลศ จตตงวฒนา. (2542). การวางแผนพฒนาการทองเทยวแบบยงยน. พมพครงท 1. เชยงใหม: คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

99

บญเลศ จตตงวฒนา. (2548). อตสาหกรรมการทองเทยวธรกจทไมมวนตายของประเทศไทย. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพ ซ.พ.บค สแตนดารด. บญเลศ จตตงวฒนา. (2549). การพฒนาและการอนรกษแหลงทองเทยว. กรงเทพมหานคร: บรษทเพรส แอนด ดไซด จ ากด. บญเลศ จตตงวฒนา. (2551). ระเบยบวธวจยทางการทองเทยว. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : บรษท ธรรมสาร จ ากด. ปยวรรณ คงประเสรฐ. (2551). การทองเทยวเชงนเวศแบบบรณาการเพอการวางแผนพฒนา การทองเทยวอยางยงยนทเกาะพงน จงหวดสราษฏรธาน. ปรญญานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พมพรรณ สจารนพงศ. (2549). มคคเทศก. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. พมพระว โรจนรงสตย. (2553). การทองเทยวชมชน. กรงเทพมหานคร: โอ.เอส.พรนตง เฮาส. พรกานต ศรรกษ. (2554). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวใน จงหวด ภเกต . ปรญญานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต. สาขาวชาการตลาด. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. (2551). เอกสารการสอนวชาอตสาหกรรมการทองเทยว . พมพครง 3. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. (2551). หลกการตลาดเพอการทองเทยว. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2548). ความรเบองตนเกยวกบอตสาหกรรมทองเทยว หนวยท 1-7. พมพครงท 5. นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2549). การจดการทรพยากรการทองเทยว หนวยท 9-15 . พมพครงท 2. นนทบร : ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2548). จตวทยาการบรการ. พมพครงท 16. นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. วรรณา วงษวานช. (2546). ภมศาสตรการทองเทยว. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยธรรมศาสตร. วมล จโรจพนธ และคณะ. (2548). การทองเทยวเชงนเวศ. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพแสงดาว. ศหลน เดยวสรนทร. ( 2546). ปจจยทมอทธพลตอความตองการของประชาชนทองถน ในการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศ : ศกษาเฉพาะกรณชมชนบานโคกเกต ต าบลปลายโพงพาง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม . วทยานพนธ สงคมศาสตร มหาบณฑต(สงแวดลอม). กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยมหดล.

100

ศรวรรณ เสรรตน. (2540). การโฆษณาและการสงเสรมการตลาด. กรงเทพมหานคร: A.N. การพมพ. ศภลกษณ อครางกร . (2549). พฤตกรรมนกทองเทยว . ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน วทยาเขตหนองคาย. เสถยร เชยประทบ. (2539). การสอสารและการพฒนา.พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สมชย เบญจชย. (2549). การทองเทยวเชงนเวศ. [Online]. วนทสบคน 12 สงหาคม 2556 จาก http://www.dnp.go.th สขมาลย หนมาศ. (2552). แรงจงใจของนกทองเทยวชาวไทยในการเทยวชมวดและพพธภณฑ กรณศกษา วดพระมหาธาตวรมหาวหาร อ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช . การคนควาอสระ ศลปศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชาการจดการโรงแรมและการทองเทยว. พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร. สภาพร รตนะรต. (2542). การส ารวจพฤตกรรมการเปดรบขาวสารทางสอโทรทศน และ การมสวนรวม ในการอนรกษสงแวดลอม กบความตระหนกรเรองสงแวดลอมของ นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย เขตกรงเทพมหานคร . วทยานพนธ นเทศศาสตร ธรกจมหาบณฑต. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. สนสา พกตรเพรงจนทร. (2531). การวเคราะหความสมพนธระหวางการเปดรบขาวสาร ความร ความเขาใจในอตสาหกรรมทองเทยวและทศนคตตออตสาหกรรมทองเทยวของ ประชาชนในเขตเทศบาลเมองเชยงใหม . วทยานพนธ นเทศศาสตรมหาบณฑต. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สภาพร สกสเหลองและคณะ. (2553, มกราคม). แนวทางการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศของ จงหวดนนทบรภายใตการจดการและมสวนรวมของประชาชน . วารสารศรนครนทรวโรฒ วจยและพฒนา(สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร ปท 2: 213, 216, 219. โสภ โสพน. (2544). กลยทธในการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศโดยใชสอแผนพบ กรณศกษา การทองเทยว ลองแกง ต าบลกรงชง กงอ าเภอนบพต า จงหวดนครศรธรรมราช . วทยานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต (เทคโนโลยการวางแผนสงแวดลอมเพอ การพฒนาชนบท). กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยมหดล. ส านกพฒนาการทองเทยว. (ไมปรากฎวนท เดอน ปทเผยแพร). ค านยามของการทองเทยว. [Online]. วนทสบคน 9 ธนวาคม 2552 จาก : http://www.tourism.go.th อศวน แสงพกล. (2552). หลกการตลาดเพอการทองเทยว. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

101

Best Witted . (2010). ความหมายของพฤตกรรมนกทองเทยว . [Online]. วนทสบคน 12 สงหาคม 2556 จาก http://www.bestwitted.com/?p=753

107

ประวตผวจย

108

ประวตผวจย ชอ-ชอสกล : นางสาววนทกา หรญเทศ เกดเมอ : 23 พฤศจกายน 2526 สถานทเกด : โรงพยาบาลมหาราช จงหวดนครราชสมา สถานทอยปจจบน : บานเลขท 60/21 หมบานพฤกษา 41 หม 1 ต าบลบานใหม อ าเภอบางใหญ จงหวดนนทบร 11140 โทร. 089-4430429 ต าแหนงหนาท : อาจารยประจ าสาขาวชาการจดการการโรงแรมและการทองเทยว สถานทท างาน : วทยาลยราชพฤกษ เลขท 9 หม 1 ถนนนครอนทร ต าบลบางขนน อ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร 11130 ประวตการศกษา พ.ศ. 2548 : บธ.บ. (การจดการโรงแรมและการทองเทยว) มหาวทยาลยขอนแกน จงหวดขอนแกน พ.ศ. 2550 : ศศ.ม. (การจดการโรงแรมและการทองเทยว) มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก

102

ภาคผนวก

103

แบบสอบถาม เรอง ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทย ในแหลงทองเทยว

จงหวดนนทบร กกกกกกกแบบสอบถามนจดท าขนเพอเกบรวบรวมขอมลในการศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบรโดยมวตถประสงคเพอน าขอมลไปใชในการวจยการทองเทยว ค าตอบของผตอบแบบสอบถามทงหมดจะใชเปนขอมลเพอสรปผลการศกษา โดยผลทไดจากการวจยครงนจะเปนประโยชนทงในดานการศกษา และเปนขอเสนอแนะส าหรบหนวยงานทเกยวของตอไป กกกกกกก ผวจยขอขอบพระคณทานทไดกรณาใหความอนเคราะหเวลาในการตอบแบบสอบถามอนจะเปนประโยชนอยางยงในการศกษาครงน ตอนท 1 ขอมลสวนบคคล ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชอง ตามความเปนจรงหรอตรงกบความคดเหนของทาน 1. ปจจยสวนบคคล 1.1 เพศ 1.ชาย 2.หญง 1.2 อาย

1. 15 – 25 ป 2. 26 – 35 ป 3. 36 – 45 ป 4. 46 – 55 ป 5. 56 – 65 ป 6. 66 ปขนไป

1.3 ระดบการศกษาขนสงสด 1. ประถมศกษา 2. มธยมศกษาตอนตน 3. มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช.

4. อนปรญญา/ปวส. 5. ปรญญาตร 6. สงกวาปรญญาตร 7. อน ๆ......................................................... 1.4 อาชพ

1. นกเรยน - นกศกษา 2. ขาราชการ 3. พนกงานรฐวสาหกจ 4. บรษท/ หางราน/ เอกชน 5. รบจางทวไป 6. ประกอบธรกจสวนตว 7. อนๆ (โปรดระบ)..................................................................

104

1.5 รายไดประจ าตอเดอน 1. ต ากวา 5,000 บาท 2. 5,001 – 10,000 บาท 3. 10,001 – 15,000 บาท 4. 15,001 – 20,000 บาท 5. 20,001 บาท – 30,000 บาท 6. 30,001 บาทขนไป 2. ปจจยชองทางการรบสอ (ททานไดรบ/ใชบอย/มากทสด)

1. สอมวลชน ไดแก วทย โทรทศน หนงสอพมพ นตยสาร/วารสาร แผนพบ, ใบปลว 2. สอบคคล ไดแก ญาต/เพอน เพอนรวมงาน เจาหนาทรฐ/เอกชน/บรษท 3. สออเลกทรอนกส ไดแก อนเทอรเนต เวบไซตตางๆ

ตอนท 2 ปจจยทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงนเวศของนกทองเทยวชาวไทยในแหลงทองเทยวจงหวดนนทบรค าชแจง โปรดตอบค าถามทกขอ โดยท าเครองหมาย ลงในชอง ตรงตามความเปนจรงหรอตรงกบความ คดเหนของทาน *การทองเทยวเชงนเวศ หมายถง การทองเทยวในแหลงทองเทยวทางธรรมชาต โดยมการใหความรแกผเกยวของ และใหชมชนทองถน และสรางจตส านกใหทกฝายรวมกนรบผดชอบตอระบบนเวศอยางยงยน

องคประกอบของการทองเทยวเชงนเวศ

ระดบการตดสนใจเดนทางทองเทยว มากทสด

มาก

ปานกลาง

นอย

นอยทสด

ดานพนท

1 ความอดมสมบรณ ทศนยภาพ ความสวยงามและความหลากหลายของแหลงทองเทยว

5 4 3 2 1

2 ความเปนเอกลกษณเฉพาะถน วถชวตของวฒนธรรมแบบดงเดม (ทอยอาศย สภาพแวดลอมของชมชน ระบบนเวศ ธรรมชาตและสงแวดลอม) และความ ดงดดใจของแหลงทองเทยว

5 4 3 2 1

3 สภาพพนทมความสมพนธและมความเหมาะสมกบกจกรรมการทองเทยว

5 4 3 2 1

4 ศกยภาพของการเขาถงแหลงทองเทยว

5 4 3 2 1

105

องคประกอบของการทองเทยวเชงนเวศ

ระดบการตดสนใจเดนทางทองเทยว

มากทสด

มาก

ปานกลาง

นอย

นอยทสด

5 อธยาศยและการบรการของคนในทองถนในแหลงทองเทยว รวมถงบคลากรในแหลงทองเทยวเชงนเวศเพยงพอในการใหบรการดานการทองเทยว

5 4 3 2 1

ดานการจดการ

6 การก าหนดขอปฏบตของนกทองเทยวในการทองเทยวและเสนทางทองเทยวอยางไมรบกวนและท าลายทรพยากรธรรมชาต

5 4 3 2 1

7 การค านงถงขดความสามารถในการรองรบนกทองเทยว 5 4 3 2 1

8 การจดการโครงสรางพนฐาน ไดแก ดานความปลอดภย คณภาพน า ไฟฟา เปนตน

5 4 3 2 1

9 ความชดเจนของปายสอความหมายเสนทาง พนธไม และแหลงทองเทยว

5 4 3 2 1

10 ทตงของทพก รานคา รานอาหาร และรานจ าหนายสนคาและของทระลกมความเหมาะสมมความเหมาะสมและกลมกลนกบธรรมชาต

5 4 3 2 1

ดานกจกรรมและกระบวนการ

11 ความหลากหลายของกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ ไดแก ดนก/สองสตว ลองแพ ศกษาธรรมชาต ปนเขา ด าน า เทยวถ า/น าตก ตกปลา ขมา/ขชาง เรยนรวถชวตชมชน เปนตน

5 4 3 2 1

12 กจกรรมการทองเทยวสามารถสรางประสบการณและความประทบใจแกนกทองเทยว เชน เทยวถ า/น าตก ตกปลา ขมา/ขชาง ปนเขา ด าน า เปนตน

5 4 3 2 1

13 กจกรรมการทองเทยวเออตอการสรางจตส านกแกนกทองเทยว เชน ศกษาธรรมชาต เรยนรวถชวตชมชน เปนตน

5 4 3 2 1

106

องคประกอบของการทองเทยวเชงนเวศ

ระดบการตดสนใจเดนทางทองเทยว

มากทสด

มาก

ปานกลาง

นอย

นอยทสด

14 กจกรรมการทองเทยวเออตอการเสรมสรางความเขมแขงชมชนทองถน

5 4 3 2 1

15 มสอหลากหลายประเภทในการใหขอมลเกยวแกนกทองเทยว เชน โฆษณา แผนพบ นทรรศการ เปนตน

5 4 3 2 1

ดานการมสวนรวม

16 การมสวนรวมของประชาชนในทองถนในการจดกจกรรมทางการทองเทยว

5 4 3 2 1

17 การรวมกลมของประชาชนในทองถนในการบรหารจดการการทองเทยว

5 4 3 2 1

18 ประโยชนตอชมชนทองถนในทางเศรษฐกจและการกระจายรายได

5 4 3 2 1

19 การมสวนรวมของประชาชนในทองถนในการพฒนาการทองเทยว

5 4 3 2 1

20 การมสวนรวมของประชาชนในทองถนและนกทองเทยวในการอนรกษแหลงทองเทยว

5 4 3 2 1

ตอนท 3 ขอเสนอแนะและความคดเหนอน ๆ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ขอขอบคณทกรณาสละเวลาตอบแบบสอบถาม