1

ปญญาดา ณปณพฒน พยาบาลช านาญการพเศษ

ผปฏบตการพยาบาลขนสงสาขาการพยาบาลผสงอาย (โรคเบาหวาน)

APN Case Manager โรงพยาบาลธรรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต

3 สงหาคม 2561 โรงพยาบาลชลบร

การตรวจระดบน าตาลในเลอดดวยตนเอง

Self-Monitoring of Blood Glucose; SMBG

2

ความส าคญ •เพมศกยภาพและเสรมพลง (Empowerment) ใหผเปนเบาหวาน

มความสามารถในการดแลตนเองรวมกบการใหความรในดานอนๆ • สะทอนระดบน าตาลในเลอดทเปลยนแปลงไปในแตละชวงเวลา

ในแตละวน ซงเปนผลจากการเปลยนแปลงของอาหาร การออกก าลงกาย และยา

การตรวจระดบน าตาลในเลอดดวยตนเอง

Self-Monitoring of Blood Glucose; SMBG

3

การตรวจระดบน าตาลในเลอดดวยตนเอง ใครควรท า SMBG

ผทตองการคมเบาหวานอยางเขมงวด • ผปวยเบาหวานทมครรภ (Pre-gestational DM)

•ผปวยเบาหวานขณะตงครรภ (gestational DM; GDM) •ผเปนเบาหวานทฉดอนซลนทกราย และควรบนทกผลลงในสมดตามแบบแผน เพอการแปลผลและปรบเปลยนขนาดยา หรออาหาร

Self-Monitoring of Blood Glucose; SMBG/ DTX

4

การเตรยมความพรอมและอปกรณ

1. ตรวจสอบความพรอมของเครอง เชน สภาพการใชงานของ แบตเตอร ความพรอมของเครอง ซงเครองแตละชนดอาจจะแสดง สญลกษณแตกตางกน 2. ตรวจสอบวนหมดอายของแถบตรวจทกครง 3. กรณใชเครองทมรหส (code) ใหตรวจสอบและตงรหสในตวเครอง ใหตรงกบรหสของแผนตรวจทระบไวขางขวด 4. ปรบระดบความลกของเขมใหเหมาะกบสภาพความหนาบางของ ผวหนง 5. ส าล.......กอน 6. alcohol 70% 7. กระปองทงเขม

5

ขนตอนการตรวจ

1. ลางมอใหสะอาดและเชดใหแหง 2. เพมการไหลเวยนเลอด โดยหอยแขนขางทจะเจาะลงประมาณ

10-15 วนาท หรอนวดคลงปลายนวทจะเจาะ 3. ใชส าลชบ 70% alcohol เชดบรเวณผวหนงทปลายนวทจะเจาะ

และรอใหแหง...อาจเจาะเลอดนวใดกได แต...มกนยมเจาะนวกลางหรอนาง

4. ใชอปกรณเจาะเลอด โดยพจารณาต าแหนงทเจาะ ดงน

6

ต าแหนง

คดวาควรเจาะต าแหนงไหนด???

ขนตอนการตรวจ

7

ขนตอนการตรวจ

9

ขนตอนการตรวจ

10

ขนตอนการตรวจ

5. กดป มเปดเครองและเสยบแผนทดสอบ 6. เชดเลอดหยดแรกออกกอนดวยส าลแหง บบบรเวณเหนอขอ สดทายของนวเบาๆ...ไมควรบบเคน และใชเลอดหยดทสองในการ ตรวจ 7. หยดเลอดลงบนแถบทดสอบใหเตมบรเวณทรบหยดเลอด 8. กดบรเวณทเจาะดวยส าลแหงจนเลอดหยด 9. บนทกผลการตรวจเลอด

ความถของการท า SMBG การบนทกผล การแปลผล

GDM

1. ตองตรวจอยางสม าเสมอ 1-4 ครงตอวน จนกระทงคลอด เพอใหสามารถปรบเปลยนแผนการรกษาไดทนกอนคลอด

2. เจาะกอนอาหารเชา และหลงอาหาร 1 หรอ 2 ชวโมงทกมอ

(หลงอาหารนบเวลาจากอาหารค าแรก)

3. นดตดตามผลทก 1-2 สปดาห

4. อาจพจารณาใหฉดอนซลนถาคมดวยอาหารน าตาลยงสง

ความถของการท า SMBG การบนทกผล การแปลผล

ชวงเวลาในการตรวจ เปาหมายระดบน าตาลในเลอด

กอนอาหารเชา < 95 มก./ ดล. หลงอาหาร 1 ชวโมง < 140 มก./ ดล. หลงอาหาร 2 ชวโมง < 120 มก./ ดล.

เปาหมายระดบน าตาลในเลอด

ขนาดของยาเบาหวาน ผลการตรวจเลอด

วนท ชนดของ

เชา เทยง เยน

กอน มอเชา

มอเทยง มอเยน

กอนนอน หลงอาหร

(ชม.)

ยาฉด นอน

กอน (60-95)

หลง กอน หลง กอน หลง

1 GDM

x x x x 1 < 140

2 x x x 2 < 120

3 x x x 1

4 x x x 2

5 x x x 1

6 x x x x 2

ขนาดของยาเบาหวาน ผลการตรวจเลอด

วนท ชนดของ

เชา เทยง เยน

กอน มอเชา

มอเทยง มอเยน

กอนนอน หลงอาหร

(ชม.)

ยาฉด นอน

กอน (60-95)

หลง กอน หลง กอน หลง

1 GDM

x x x 1 < 140

2 x x 2 < 120

3 x x 1

4 x x 2

5 x x 1

6 x x x 2

ขนาดของยาเบาหวาน ผลการตรวจเลอด

วนท ชนดของ

เชา เทยง เยน

กอน มอเชา

มอเทยง มอเยน

กอนนอน หลงอาหร

(ชม.)

ยาฉด นอน กอน

(60-95) หลง กอน หลง กอน หลง

1 GDM

x x 1 < 140

2 x 2 < 120

3 x 1

4 x 2

5 x 1

6 x x 2

ขนาดของยาเบาหวาน ผลการตรวจเลอด

วนท ชนดของ

เชา เทยง เยน

กอน มอเชา มอเทยง มอเยน

กอนนอน หลงอาหร

(ชม.)

ยาฉด นอน

กอน หลง กอน หลง กอน หลง

1 GDM??

156 161 179 162 1

2 200 166 157 2

3 138 167 170 186 1

4 187 187 181 2

5 134 167 166 159 1

6 155 167 162 2

ความถของการท า SMBG การบนทกผล การแปลผล

ขนาดของยาเบาหวาน ผลการตรวจเลอด

วนท ชนดของ

เชา เทยง เยน

กอน มอเชา

มอเทยง มอเยน

กอนนอน หลงอาหร

(ชม.)

ยาฉด นอน

กอน (60-95)

หลง

กอน (<95)

หลง

กอน (<95)

หลง

1

x x x

x x

x 1 < 140

2 x x x x x x 2 < 120

3 x x x x x x 1

4 x x x x x x 2

5 x x x x x x 1

6 x x x x x x 2

ขนาดของยาเบาหวาน ผลการตรวจเลอด

วนท ชนดของ

เชา เทยง เยน

กอน มอเชา

มอเทยง มอเยน

กอนนอน หลงอาหร

(ชม.)

ยาฉด นอน

กอน หลง กอน หลง กอน หลง

1

x x x

x 1 < 140

2 x x x x 2 < 120

3 x x x x 1

4 x x x x 2

5 x x x x 1

6 x x x x 2

ขนาดของยาเบาหวาน ผลการตรวจเลอด

วนท ชนดของ

เชา เทยง เยน

กอน มอเชา (65-95)

มอเทยง มอเยน

กอนนอน หลงอาหร

(ชม.)

ยาฉด นอน

กอน หลง กอน หลง กอน หลง

1

x x 1 < 140

2 x x 2 < 120

3 x x 1

4 x x 2

5 x x 1

6 x x 2

การท าความสะอาด เกบเครองและแถบตรวจ

• ควรเกบเครองและแถบไวในทแหง ไมรอนจด ไมทงไวในรถทรอน หรอในทชน

• เวลาเดนทางควรเกบเครองและแถบในกระเปาถอตดตว หามทงไวในกระเปาเดนทาง

• ท าความสะอาดตามค าแนะน าคมอการใชเครอง

ความแมนย าของผลการตรวจ

เครองตรวจน าตาลในเลอดชนดพกพา

* จะตองใหผลตรวจตางจากคาทแทจรงของพลาสมากลโคส อยในชวง

ไมเกน ± 15 มก./ดล. ในกรณระดบ PG < 100 มก./ดล. และ

* จะตองใหผลตรวจแตกตางไมเกนรอยละ 15 ของคาทแทจรงในกรณ

ระดบ PG ≥100 มก./ดล. (ISO 15197 พ.ศ. 2556)

ความแมนย าของผลการตรวจ

หากเกดความคลาดเคลอนใหตรวจสอบสาเหต ตอไปน

1. แถบตรวจหมดอาย หรอเสอมกอนเวลาเปด เนองจากการเกบไมเหมาะสม ปดฝาขวดไมแนน โดนแสงแดด

2. เครองมอเปอนเลอดหรอสกปรก ท าใหการอานคาผดไปหรอไมอานคา

3. ปรมาณเลอดนอยไป นวมอไมสะอาด หรอไมรอ alc. แหงกอนเจาะเลอด

4. เครองมความผดพลาดในการท างาน

30

Sick Day Care ดแลอยางไร???

31

การดแลตนเองของผปวยเบาหวานในสภาวะเจบปวย (Sick Day Care)

? เวลาไมสบาย กนอาหารไมได ควรหยดฉดยาหรอหยดกนยาเบาหวานดไหม

• ไมควรหยดยาเองเพราะ เวลาไมสบาย เชน มไข ทองเสย คลนไส อาเจยน เครยด มการบาดเจบ หรอผาตด รางกายอาจมภาวะน าตาลสงหรอต ากได •หากไมกนขาวสวยใหกนอาหารออนยอยงาย เชน โจก ขาวตม แทนขาวสวย

ถากนอะไรไมไดเลยจรง ๆ แนะน าใหดมน าผลไมในมอนน ๆ

32

ปญหาทพบ จากประสบการณการดแล

1. การฉดยา - ทกษะ เทคนคการฉด ทงของพยาบาลและ Pt. - ต าแหนงทฉดยาไมเหมาะสม - การหมนเวยนต าแหนง

33

ปญหาทพบ จากประสบการณการดแล

34

ปญหาทพบ จากประสบการณการดแล

35

ปญหาทพบ จากประสบการณการดแล

2. การ SMBG - ทกษะ เทคนค - ต าแหนงการเจาะ - ไมรวมมอ/ financial - ผปวยสงอาย

36

การเกบ Insulin

* ไมควรน ำปำกกำ ทบรรจ Penfill แลวไปแชตเยน*

สมาคมโรคเบาหวานแหงประเทศไทยฯ