ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ...

54
หัวข้อ ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐในการนา นโยบายไปปฏิบัติ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด) บรรยายโดย ศ.ดร.เรืองวิทย์ เกษสุวรรณ วิชา รม.632 โครงการปริญญาโทสาขาวิชาการเมือง การปกครอง สาหรับนักบริหาร คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคเรียนที่ 1/2558 1

Upload: pim-ngarm-mudha

Post on 12-Apr-2017

348 views

Category:

Education


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

หวขอ ความขดแยงระหวางหนวยงานภาครฐในการน า นโยบายไปปฏบต (ชดท 1 ภาคแนวคด)

บรรยายโดย ศ.ดร.เรองวทย เกษสวรรณ

วชา รม.632 โครงการปรญญาโทสาขาวชาการเมอง การปกครอง ส าหรบนกบรหาร

คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ภาคเรยนท 1/2558

1

Page 2: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

หวขอบรรยาย1. ทบทวนความรเบองตนเกยวกบนโยบายสาธารณะ2. หลกเหตผลและการเมองในนโยบายสาธารณะ3. การเมองในนโยบายสาธารณะ4. กรอบการวเคราะหการเมองในนโยบายสาธารณะ5. การน านโยบายไปปฏบต6. กรอบการวเคราะหการน านโยบายไปปฏบต7. ความขดแยงระหวางหนวยงานภาครฐในการน า

นโยบายไปปฏบต

2

Page 3: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

8. กรณตวอยางความขดแยง : การสรางบอบ าบดน าเสยรวมของไทย

9. กรณตวอยางความขดแยงใหม ๆ ทเกดขนในสงคมไทย เชน กรณนโยบายการจดการน า เปนตน

3

Page 4: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

หวขอท 1 ทบทวนความรเบองตน1.1 ความหมายของนโยบายสาธารณะนโยบายสาธารณะ คอ แนวทางทรฐบาลหรอผมอ านาจ

ตงใจจะท าหรอเลอกทจะท า- ตงใจ หมายถง เจาะจงทจะท า อาจไมมการศกษา

เปรยบเทยบตามหลกเหตผลเลยกได- เลอก หมายถง มการคดถงนโยบายและทางเลอก

หลายทาง อาจมการคดวเคราะหเชงเหตผลดวย

4

Page 5: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

1.2 ตวอยางนโยบายของรฐบาลนางสาวยงลกษณ &รฐบาล คสช. ทแถลงตอรฐสภา/สภานตบญญตแหงชาต

5

Page 6: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

1.3 นโยบายสาธารณะมทงแนวทางกวาง ๆ และส าเรจรปหมายถงมทงทยงเอาไปปฏบตไมไดทนท กบทมรายละเอยดพรอมทจะเอาไปปฏบตไดเลย

แตนโยบายสวนใหญเปนแนวทางกวาง ๆ จงตองมกระบวนการแปลงนโยบายไปสการปฏบต ซงเปนกระบวนการทส าคญมาก เพราะหากไมมการแปลงนโยบายจะไมเกดการปฏบต จากการศกษาของ McLaughlin เมอ ค.ศ. 1987 พบวา นโยบายสวนใหญ 90% ลมเหลวเพราะไมมการปฏบต หรอทเรยกวา “ปญหา Non-implementation”

6

Page 7: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

1.4 กระบวนการแปลงนโยบายไปสการปฏบต

7

นโยบาย

โครงการ

แผนงาน

แผน

Page 8: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

ระบบการพฒนาของประเทศ

แผนพฒนาระยะยาว/ปานกลางแหงชาต(National Development Plan)

นโยบายการพฒนา(Development Policy)

แผนสาขา(Sectoral

Plan)

โครงการพฒนา(development

Project)

แผนพนท(Area Plan orSpatial Plan)

8

Page 9: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

พนท

สาขา

ก. ข. ค. ง. จ.

เกษตร

อตสาหกรรม

ศกษา

สาธารณสข

เคหะ

ขนสง

อน ๆ

โครงการ 1

โครงการ 4

โครงการ 2

โครงการ 39

Page 10: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

หวขอท 2 หลกเหตผลและการเมองในนโยบาย

10

ปญหา

ความตองการพฒนา

การพจารณาปญหาและหาทางแกไข

นโยบาย

การน านโยบายไปปฏบต

Page 11: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

ดตวอยางปญหานโยบายจากโครงการ TVA

11

Page 12: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

ขนตอนของกระบวนนโยบายลวนมการเมอง เปนเรองพลงอ านาจของกลมผลประโยชนทจะเขามาผลกดนในแตละขน สมยกอนม 3 กลม แตปจจบนนบตงแตทศวรรษ 1980 เปนตนมา มกลมทสเพมเขามา กลายเปนกลมทมบทบาทส าคญ

1. กลมนกการเมอง2. กลมนกธรกจ3. กลมขาราชการ4. กลมภาคประชาชน

12

Page 13: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

กระบวนนโยบายจงเปนการเมอง และสนามแหงความรวมมอ การตอส และความขดแยงในทางนโยบาย

1. การน าเขา+ผลกดนนโยบาย –ใครผลกดน2. การก าหนดนโยบาย – ใครก าหนด3. การน านโยบายไปปฏบต –ใครน านโยบายไปปฏบต4. การประเมนผลนโยบาย – ใครประเมนผล + เพอใครนอกจากน เสนแบงกลมผลประโยชนยงไมแนนอน

บางครงในกลมเดยวกนกขดแยงกนเอง หรอออกไปขอความรวมมอจากคนนอกกลม เพอตอสกบคนในกลมดวย

13

Page 14: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

นกวชาการบางคน เชน Gerston จงกลาววา การเมองของประเทศเปนอยางไร อาจดไดจากการเมองในกระบวนนโยบาย เพราะการเมองในนโยบายเปนตวอธบายการใชอ านาจของรฐและเสนทางไหลเวยนของชวตการเมอง

14

Page 15: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

หวขอท 3 การเมองและความขดแยงในนโยบายสาธารณะในการศกษานโยบายสาธารณะ สวนใหญมองการเมอง

ในนโยบายสาธารณะเปนเรองการเจรจาตอรอง ความรวมมอและความขดแยง

โดยเฉพาะ ความขดแยง นน นกวชาการ เชน Schultze ใหความส าคญมาก เขามองวาเปนเรองธรรมดาทจะเกดความขดแยงในนโยบายสาธารณะ ทงในแงสภาพความขดแยงทเกดขน และความพยายามแกไขปญหาความขดแยงอยางสนตวธ

15

Page 16: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

สาเหตของความขดแยงหลก ๆ มาจาก (1) ความคดหรออดมการณ กบ (2) ผลประโยชน

Schultze นยาม “ความขดแยง” ไวดงน1. ความขดแยงเปนความจรงของมนษยทเปนอย2. มการเมองเขามาเกยวของเพอพยายามจดการหรอแก

ปญหาความขดอยางสนต3. ในระบอบประชาธปไตย สทธในการเสนอประเดน

ความขดแยงยอมไดรบการคมครอง4. ความขดแยงมโครงสรางและเปลยนแปลงได

16

Page 17: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

สวน Van Horn มองวา การเมองในนโยบายสาธารณะแบงตามตวแสดงไดเปน 6 กลม คอ

1. นกธรกจ2. ระบบราชการ3. ฝายนตบญญต4. ฝายบรหาร5. ศาล6. ภาคประชาชน

17

Page 18: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

หวขอท 4 กรอบการวเคราะหการเมองในนโยบายสาธารณะ4.1 ทฤษฎกลม (Group theory)

18

Page 19: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

4.2 การวเคราะหเครอขายนโยบาย (Policy Networks)เครอขายนโยบาย หมายถง การรวมกลมผลกดนหรอ

น านโยบายไปปฏบตของภาคประชาชน ซงเปนผลสบเนองจากการเกดการเมองภาคประชาชนนนเอง

อยางไรกตาม เครอขายนโยบายแบงออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ ไดแก

1. เครอขายภาคประชาชนทประชาชนรวมกนเองตามประเดนปญหา เรยกวา “issue networks”

19

Page 20: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

2. เครอขายทรฐจดตงขนเพอเปนฐานเสยงและฐานสนบสนนนโยบายของรฐ เรยกวา “policy communities” ซงมทงแงด และแงไมด

ในแงด เชน เครอขายการบรการสาธารณสข เครอขายปศสตว เครอขายการเกษตร หรอเครอขายการบรการอน ๆ ซงชวยขยายการบรการภาครฐออกไป และรวมมอกนใหบรการมากขน อาจแปรสภาพไปส governance ได

ในแงไมด เชน ลกคาในนโยบายและกลายเปนฐานคะแนนเสยงของรฐบาล เชน ลกคาในนโยบายประชานยมตาง ๆซงสนบสนนและพงพงรฐบาล จนอาจเปนปญหาภาระแกรฐ

20

Page 21: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

และเปนอนตรายตอประเทศ เพราะคนยอมจ านนตอชวตและไมคดจะชวยตนเอง จนกลายเปน help is harmful ซงเปนนโยบายหนงทเรแกนเสนอในสหรฐอเมรกา จนเปนผลใหคนอเมรกนยอมรบและเกดการผลกดนนโยบายเสรนยมใหม (neo-liberalism) หรอขวาใหม (new right) ในเวลาตอมา

สาเหตทนกวชาการมองชมชนนโยบายในแงหลงวาไมด เปนเพราะเหนวา policy communities ไมชวยพฒนาการเมองภาคประชาชน ยงเปนการปกครองแบบ top-down อย และยากทจะท าใหคนพงตนเองได

21

Page 22: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

4.3 ทฤษฎการตอสกนในนโยบายของ Sabatier & Jenkinsทฤษฎนอธบายวา นโยบายสาธารณะในระยะยาวจะ

เกดการเปลยนแปลง โดยตวแทนแตละกลมเสนอความคดในการเปลยนแปลงและหาผสนบสนน เพอผลกดนใหเกดการเปลยนแปลง

ความส าคญของทฤษฎนอยตรงทเสนอวาการเปลยนแปลงนโยบายนอกจากจะขนอยกบพลงกลม (เหมอนทฤษฎกลม) แลว ยงเสนอวา ล าดบขนของการเปลยนแปลงนโยบายจะมาจากขางนอกเขาหาขางใน โดยสวนทเปลยนยากทสดและตองใชเวลา คอ ปรชญาและอดมการณ

22

Page 23: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

ของนโยบายส าหรบล าดบขนของการเปลยนแปลงม 3 สวน ดงน1. แกนใน คอ ปรชญา อดมการณ ปทสถานของนโยบาย

เชน รฐบาลมภาระตองชวยคนจน (การเปลยนเปนความคดใหมวา รฐไมตองชวยคนจน เพราะการชวยคนจนเปนอนตราย จะท าใหคนจนชวยตวเองไมได แบบทเรแกนอางนน จงเปนเรองยากมาก เพราะตองขนอยกบระยะเวลาและปจจยอกหลายอยาง)

2. แกนนอก คอ กลยทธของนโยบาย เชน วธการชวยคนจน เชน การรกษาพยาบาลฟร กองทนหมบาน คนภาษรถคนแรก จ าน าขาว เปนตน

23

Page 24: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

3. ลกษณะทตยภม หมายถง เครองมอของนโยบาย เชนเงน กฎระเบยบ วธปฏบต ก าลงคน การปฏบตของเจาหนาทและทรพยากรอน ๆ

ทฤษฎของ Sabatier & Jenkins มชอวา ACF ยอมาจากAdvocacy Coalition Framework

เปนทฤษฎทไดรบความนยมในการน าไปศกษาการเปลยนแปลงนโยบาย (policy change) มากทสดทฤษฎหนง

24

Page 25: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

4.4 กระแสนโยบาย (Policy Stream)Kingdon เปนคนเสนอกรอบความคดน โดยอธบายวา

นโยบายหนง ๆ ไมไดเกดมาลอย ๆ และไมไดเปนเรองเหตผลอยางเดยว แตมแรงผลกดนพรอมกน 3 กระแส ไดแก

1. กระแสของปญหา ขนอยกบปญหา เหตการณและขอมล

2. กระแสของนโยบาย คอ ความคดในการแกปญหาและการผลกดนการแกปญหา ซงจะคอย ๆ ตกผลก

25

Page 26: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

3. กระแสของการเมอง ขนอยกบอารมณของคน การผลกดนของกลมผลประโยชน รฐบาลและความเหนของคนในชาต

หมายเหต : Kingdon ใชค าวา “กระแส” เพราะตองการสอใหเหนวา ทกอยางในนโยบายสาธารณะนน ไมนงสามารถเปลยนแปลงไดตามความรสกนกคดของคนและเวลา

ดตวอยางจากเรองเขอนแมวงก

26

Page 27: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

หวขอท 5 การน านโยบายไปปฏบตนโยบายสาธารณะเปนวชาเกดใหมเมอทศวรรษ 1950

สวนการน านโยบายไปปฏบตเปนสาขายอยทแตกแขนงออกมาเมอทศวรรษ 1970

วตถประสงคหลก คอ ตองการอธบายพฤตกรรมการปฏบตจรงวาเปนอยางไร โดยเฉพาะพฤตกรรมเบยงเบน ความลบและความด ามดในการน านโยบายไปปฏบต

27

Page 28: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

งานคลาสสค คอ การศกษาโครงการสรางงานทเมองโอคแลนดของ Pressman & Wildavski (1973) ซงตองการสรางงานใหม (ทาเรอ + สนามบน) 3,000 งาน แตสรางไดจรงเพยง 63 งาน ปญหาทคนพบ คอ ขนตอนการเบกจายและอนมตเงนของหนวยงานมมากเกนไป จงท าใหโครงการลมเหลว

28

นโยบาย/โครงการ การน าไปปฏบต ผลลพธ

Page 29: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

สวนงานคลาสสคอน ๆ เชน- งานของ Derthick เรอง “New Towns In-Towns” เมอ

ค.ศ. 1972 (ความจรงเกากวางานของ Pressman & Wildavski แตถกอางนอยกวา) งานนพบวาการสรางบานใหคนจนในเมองไมประสบความส าเรจ เพราะทองถนตอตาน เนองจากไมใชผลงานของทองถน

- งานของ Edwards III เรอง โรงเรยนในฝน ทตองการใหครสอนแบบเอาผเรยนเปนจดศนยกลาง แตจรง ๆ ครท าตามนโยบายนอยมาก เพราะท ายากและเสยเวลา

29

Page 30: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

การวจยการน านโยบายไปปฏบตแบงออกเปน 3 รนแรกรนแรก เนนการศกษาอปสรรคของการน านโยบาย

ไปปฏบต เชน งานของ Pressman & Wildavskiรนทสอง เนนการศกษาความส าเรจ/ความลมเหลวของ

การน านโยบายไปปฏบต ซงเปนแนว the best practice ของทางธรกจ (นกศกษาไทยชอบท าวทยานพนธแนวนมาก)

รนทสาม พยายามวจยเชงประจกษ เพอสรางทฤษฎ ซงเปนความพยายามเปลยนจาก case studies เปนการหา generalization

31

Page 31: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

หวขอท 6 กรอบการวเคราะหการน านโยบายไปปฏบตมอย 3 ทฤษฎ1. ทฤษฎบนลงลาง (top-down theories)ตองการศกษาวานโยบายตงแตตนน า ถกสงลงไปส

การปฏบตเบยงเบนไปอยางไรบาง เปนการด compliance คอ การท าตามนโยบายเปนหลก

2. ทฤษฎลางขนบน (bottom-up theories)ไมสนใจวานโยบายก าหนดอยางไร แตตองการดพฤตกรรม

ผปฏบตเปนหลก เชน ไมไดดวาสตช.มนโยบายเรองการจบกมผใชถนนหลวงอยางไร แตดพฤตกรรมของต ารวจทางหลวง

32

Page 32: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

ทจบกมผขบขยานพาหนะ ยกตวอยางเชน ตงประเดนวาต ารวจทางหลวงชอบจบรถเกง รถปกอพหรอรถสบลอ เพราะอะไร หรออาจวเคราะหลกลงไปวาเกยวของกบชนชนของต ารวจทจบดวยหรอไม เปนตน

3. ทฤษฎผสม (mixed theories)เอาทฤษฎท 1 กบทฤษฎท 2 มาบวกกน คอ มองทง

บนลงลางและลางขนบน ทจรง คอ ทฤษฎระบบ นนเอง ตวอยางเชน กรอบการวเคราะหของ Winter ดงภาพ

5

Page 33: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

5

การกอรปนโยบาย

1. ความขดแยง(conflict)

2. ทฤษฎรองรบ(causal theory)

3. การกระท าเชงสญลกษณ(symbolic action)

4. ความสนใจของสาธารณะ (public Attention)

การน านโยบายไปปฏบต

พฤตกรรมองคการและระหวางองคการ

พฤตกรรมเจาหนาท

พฤตกรรมกลมเปาหมาย

ผลผลต ผลลพธ

Page 34: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

หวขอท 7 ความขดแยงระหวางหนวยงานภาครฐในการน านโยบายไปปฏบต

7.1 ความคดของการศกษานโยบายสาธารณะยคคลาสสค(1950) (ไดรบอทธพลจาก Weber, Taylor และ Wilson)

1. เชอวาการก าหนดนโยบายกบการน านโยบายไปปฏบตมขอบเขต สามารถแยกออกจากกนได และมล าดบขนตอเนองกน

2. ขอบเขตทเกดขนนนเปนเพราะผก าหนดนโยบายกบผน านโยบายรจกแบงงานกนท า

3. กระบวนการน านโยบายไปปฏบตจงเปนขนตอนทตอมาจากการก าหนดนโยบาย

5

Page 35: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

4. การตดสนใจก าหนดนโยบายเปนเรองทางเทคนค (ไมมการเมอง) สวนผน านโยบายไปปฏบตกจะวางตวเปนกลาง (ไมมการเมองเชนกน)

5

Page 36: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

7.2 ตอมาเมอเกดสาขาการน านโยบายไปปฏบต (1970) ความคดเรองการน านโยบายไปปฏบตกเปลยนไป ดงน

1. การตดสนใจก าหนดนโยบายซบซอนมาก เชน- Lindblom พบวา การตดสนใจในนโยบายสาธารณะ

สวนใหญเปนการเมอง ความขดแยง การตอรอง ประนประนอมและตดสนใจแบบคอยเปนคอยไป

- Barnard พบวา การตดสนใจตามหลกเหตผลตองใชตนทนสงมาก ขณะเดยวกนกลบอยภายใตเงอนไขทไมแนนอนอยางมาก

5

Page 37: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

- Simon จงเอาความคดของ Barnard มาเสนอเปนทฤษฎการตดสนใจของนกบรหาร หรอแบบ bounded rationality

2. การน านโยบายไปปฏบตซบซอนมาก เชน- Appleby เหนวาการเมองกบการบรหารยากทจะแยก

ออกจากกนได- Simon เหนวา กระบวนการบรหารมความซบซอน

เพราะมปทสถานทหลากหลายและไดรบแรงกดดนจากระบบราชการ ซงระบบราชการกเปนการเมองระบบยอยระบบหนง

5

Page 38: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

3. ตวแบบคลาสสคอธบายการน านโยบายไปปฏบตไมได- Lowi พบวา นโยบายยค 1960 สภาคองเกรสก าหนด

นโยบายกวาง ๆ ทเหลอใหขาราชการไปก าหนดรายละเอยดเอง เทากบสภาคองเกรสมอบอ านาจการก าหนดนโยบายและการน านโยบายไปปฏบตใหกบขาราชการ ซงจรง ๆ แลว สภาคองเกรสควบคมขาราชการไมได เพราะขาราชการมอ านาจดลพนจ ซงใชดลพนจอยางไรกตความเขากบนโยบายของสภาคองเกรสได

- Nakamura & Smallwood จงสรปวา การน านโยบายไปปฏบตในยคปจจบนไมเหมอนยคคลาสสค เพราะมทงเทคนคและการเมอง ตลอดจนการตอสแขงขน การตความนโยบาย

5

Page 39: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

ผลประโยชน ความรวมมอและความขดแยง และมลกษณะเฉพาะทขนอยกบตวแสดง นโยบายและบรบทของแตละนโยบาย

5

Page 40: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

7.3 ลกษณะเดนของการเมอง/ความขดแยงในหนวยงานภาครฐ

Rourke อธบายวา การเมอง/ความขดแยงในหนวยงานภาครฐมลกษณะเดนอย 3 ประการ

1. มล าดบชนในการตดสนใจ แตไมใชวาจะควบคมเจาหนาทระดบลาง หรอ street level (ค านตงโดย Lipsky) ได เพราะเจาหนาทระดบลางมอ านาจในการใชดลพนจ และการเลอกทจะปฏบตหรอไมปฏบตอก

2. มการอางหลกการของวชาชพเฉพาะของแตละหนวยงาน3. มความลบหรอวาระซอนเรน

5

Page 41: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

7.4 สาเหตเชงโครงสรางทท าใหหนวยงานภาครฐขดแยงกนในการจดการนโยบาย

ระบบการจดการภาครฐสมยใหมไมไดมตวแบบเดยว ตรงกนขามหลายตวแบบและขดแยงกน ปจจบนการจดการภาครฐใชตวแบบ 3 ตวแบบหลก ๆ คอ

1. ตวแบบระบบราชการ ไดแก การสงการตามล าดบชน และแยกการท างานออกตามหนาท ตามกระทรวง ทบวง กรมใชหลกการบงคบบญชา ชวงการควบคม และการประสานงานในแนวดง

5

Page 42: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

2. ตวแบบการตลาด ไดแก การใชระบบราคาและตนทนการท าธรกรรมเปนตวตดสน เชน ถาภาคเอกชนท าไดดกวา กตองจางเหมาเอกชน (contracting out) หรอใหเอกชนรบเหมางานแยกเปนสวน ๆ ไปท า (outsourcing)

3. ตวแบบ governance ไดแก การใชระบบความรวมมอหลายฝายเขามาท างาน เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวม และเนนการประสานงานในแนวนอน เชน กรณการปองกนอบตภยอทกภย การขยายเครอขายการบรการ และเครอขายความรวมมออน ๆ เชน เครอขายความรวมมอปราบปรามยาเสพตด ปองกนอาชญากรรมขามชาต การกอการราย หรอการใหประชาชนอาสา

5

Page 43: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

หรอองคการสาธารณประโยชน (NGOs) เขามาท างานแทนขาราชการ

7.5 สาเหตของความขดแยงจากการปฏรประบบราชการสาเหตอกสาเหตหนงทท าใหเกดความขดแยง เปนเพราะ

ระบบราชการก าลงอยในชวงการเปลยนแปลงจากการปฏรประบบราชการ ท าใหขาราชการสบสนและปรบตวไมได

5

Page 44: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

การปฏรประบบราชการมวธหลกอย 5 วธ คอ

วธท 1 ปรบโครงสราง (restructuring)

- ประเมนผลดความคมคา เชน สหรฐอเมรกาสมยคลนตน ตง NPR (National Performance

Review) หรอองกฤษตง Efficiency Unit

- ยบหรอเลกหนวยงานทไมมผลงานหรอไมจ าเปน และถายโอนไปใหทองถน ภาคธรกจ หรอ NGOs

- ลดขนาดภาครฐ (Downsizing)

- จดกระทรวงทบวงกรมใหม (Reshuffling)

Page 45: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

- ตงหนวยงานขนมาใหม + เปลยนวธการบรหารใหอสระและรบผดชอบมากขน น าเอาหลก Accountability มาใช หมายถง หากท าไมไดตามเปาหมายและตวชวดจะตองลาออก

- ปรบเปลยนหลกเกณฑในการจดสรรงบประมาณ และใหความดความชอบ เชน สมยประธานาธบดบชจดสรรงบประมาณระบบไฟเขยว เหลอง แดง หรอองกฤษใชระบบประเมนผลการปฏบตงาน หรอการจดการผลการปฏบตงาน (Performance Management) และการจายตามผลงาน (Pay for Performance)

Page 46: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

วธท 2 การมสวนรวม (participation)

การมสวนรวม หมายถง การเขาไปมสวนรวมในกจกรรมสาธารณะ โดยมจตอาสาเพอแสวงหาความหมายของชวตในชมชน ผลกดนนโยบายและแกไขปญหารวมกนในชมชน

Page 47: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

เงอนไขความส าเรจของการมสวนรวม

- หวใจส าคญของการมสวนรวมอยท learning

process approach ซงผมสวนรวมตองเรยนรและตระหนกในปญหาของตน และรวมกนหาทางแกไขกนเอง

- ผมความรหรอนกวชาชพตองแทรกแซงใหนอยทสดตามหลก new professionalism

- ตองมองประชาชนทมาเขารวมในกระบวนการมสวนรวมเปนเปาหมายในตวเอง (end) ไมใชเปนเครองมอ (mean)

เชน เรมจากการสรางความรสกวาประชาชนม meaningful

และเปนทง inputs และ outputs ของกระบวนการพฒนา

Page 48: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

- กระบวนการสรางความรสกใหคนม meaningful และมอ านาจในการพฒนาน Amartya Sen เรยกวา “Development as

freedom” หรอรจกกนในหมนกพฒนาในปจจบนวา “Empowerment” อนเปนหลกการพฒนาสมยใหมทส าคญทสด

Page 49: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

วธท 3 การปฏรปทรพยากรมนษย แบงออกเปน HRM กบ HRD

HRD จะเนนกระบวนการฝกอบรมและพฒนาคน เชน- ฝกอบรมและพฒนาทกษะระหวางบคคล- ใหค าแนะน าอาชพและตดตามผล- กระตนใหคนเคลอนยายและหาประสบการณ- จดการแบบมสวนรวม- ใหขอมล feedback เกยวกบผลงานของบคคล- น าระบบ HR Planning มาใช- กระจายอ านาจสระดบลาง

Page 50: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

สวน HRM จะเนนเรองการจดการคาตอบแทนและผลงาน และการท างานเปนทม เชน ปฏรปโครงสรางเงนเดอนเพอใหเปนระบบ broad band มากขน หรอวดสมรรถนะในการท างาน และจายคาตอบแทนตามผลงาน

Page 51: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

วธท 4 การสรางความพรอมรบผด (Accountability)

หมายถง การสรางจตส านกใหมใหกบขาราชการใหรสกหรอมจตส านกรบผดชอบตอสาธารณะมากขน

หลกใหญ ๆ คอ ตองไมโกง และถาท าไมไดตามเปา ตองลาออก อาจแบงออกหลายดาน เชน

- ดานผลงาน - ดานการเงนและฐานะรายไดของหนวยงาน - ดานกฎหมาย - ดานองคการ/บคลากร- ดานการบรการ

Page 52: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

ตวชวดความพรอมรบผดใหญ ๆ ม 6 ตว ไดแก1. มความชอบธรรม หมายถง มกฎหมายรองรบอ านาจ2. มศลธรรม หมายถง ไมละเมดศลธรรม คานยมของ

สงคม และจรยธรรมของวชาชพ

3. ตอบสนอง (Responsive) หมายถง รจก + เขาใจ ความตองการของประชาชน และกระตอรอรนทจะตอบสนอง

4. เปดเผย หมายถง แจงขอมลใหสาธารณะทราบ + ไมปกปดขอมล

Page 53: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

5. ใชทรพยากรคมคา โดยเฉพาะงบประมาณของรฐ6. รจกปรบปรงประสทธภาพและประสทธผล มระบบ

การวดประสทธภาพและประสทธผล โดยการประเมนผลและการรบฟงความคดเหนของประชาชน และน ามาปรบปรงการท างานของหนวยงานอยางเปนรปธรรม เชน จดท าโครงการปรบปรงการท างานของหนวยงาน

นอกจากนน ยงมตวชวดตามความรบผดทแยกยอยออกในแตละดานอก

Page 54: ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐ (ชุดที่ 1 ภาคแนวคิด)

วธท 5 ระบบผสม (public-private mixes)

หมายถง การน าเอาภาคเอกชนและภาคประชาชนเขามามสวนรวมในการพฒนาประเทศมากขน เชน

- จายเงนอดหนนนกเรยนตอหวแกโรงเรยนเอกชน- ใหเอกชนบรหารกจการสาธารณะตามขอก าหนดและ

ขอบเขตของงานทระบไว- ตงกองทนหรอออกเงนชวยเหลอในรปบตรแทนเงน

โดยประชาชนไมตองจายเงนหรอจายเพมเพยงเลกนอย เชน การเขาโครงการอบรมเพอพฒนาทกษะทเอกชนจด