UNIVERZITET U SARAJEVU

AKADEMIJA LIKOVNIH UMJETNOST

NASATAVNIČKI ODSIJEK

Profesor:

KONTRAST(seminarski rad)

Studentica: Godina studija: 1.godina

Sarajevo, 12.01.2014.g.

1

SADRŽAJ:

Uvod............................................................................................................................................3

Kontrast boje prema boji.............................................................................................................4

Kontrast svijetlo-tamno...............................................................................................................4

Kontrast toplo-hladno.................................................................................................................5

Komplementarni kontrast............................................................................................................5

Simultani kontrast.......................................................................................................................6

Kontrast kvaliteta........................................................................................................................6

Kontrast kvantiteta......................................................................................................................7

Zaključak.....................................................................................................................................9

Popis literature i ostalih izvora informacija..............................................................................10

2

UVOD

Kontrast, kao jedan od osnovnih zakona umjetnosti, je sinonim za suprotnost, odnosno

naglašena različitost. Možemo reći da kontrast predstavlja jedan od najvažnijih principa

komponovanja a njegova važnost nije ograničena samo na oblast likovnih umjetnosti. Takođe,

kontrast je stilska figura u kojoj se nešto poredi po suprotosti. Njegovom primenom, suprotne

pojave su jače izražene.

Kontraste možemo tražiti u uspoređivanju mnogih maksimalnih razlika, kao npr.: veliko-

malo, visoko-nisko, dugo-kratko, mršavo-debelo, jedno-mnogo,oštro-tupo i tako dalje.

 KONTRAST

 

Kontrast je sinonim za suprotnost, odnosno naglašena različitost.To znači da najmanje dva ili više elemenata moramo postaviti uodnos:Usporedbomzaključujemo da su prvadva trokuta jednaka,druga dva nenaglašenoraličita, dok je tek kodzadnjeg para različitostdovoljno naglašena damožemo govoriti isuprotnosti, odnosno okontrastu.

 

Još nekoliko kontrastnih mogućnosti:osim po veličini, trokut je suprotan odkružnice po tome što ima kuteve; ali itrokut i kružnica postaju slični kadase kao geometrijski likovi usporedesa slobodnom krivuljom. U trećojopciji tokut se uspoređuje s drugimtrokutom iste veličine, ali kontrastnimpo boji - jedan je bijeli, drugi crn.EduardoPaolozzi:"Posljednjiidol", 1963.Nadalje kontraste možemo tražiti u uspoređivanju drugihmaksimalnih razlika: veliko-malo, visoko-nisko, dugo-kratko,mršavo-debelo, jedno-mnogo,oštro-tupo i tako dalje.

Koloristički kontrasti čine zasebnu grupu.PremaOstwaldovom krugukontrastne su boje na suprotnimstranama kruga. Sistematizaciju kontrastnih svojstava dao jeJohanes Itten prema kojem razlikujemo:a) kontrast boje prema bojib) kontrast svjetlo - tamnoc) kontrast toplo - hladnod) komplementarni kontraste) simultani (istodobni) kontrastf) kontrast kvaliteteg) kontrast kvantitet

3

Kontrast

Koloristički kontrasti čine zasebnu grupu.

Prema Ostwakdskom krugu kontrastne su boje na suprotnim stranama kruga. Johanes Itten je

dao sistematizaciju kontrastnih svojstava prema kojem razlikujemo:

1. kontrast boje prema boji

2. kontrast svjetlo - tamno

3. kontrast toplo - hladno

4. komplementarni kontrast

5. simultani (istodobni) kontrast

6. kontrast kvaliteta

7. kontrast kvantiteta

Kontrast boje prema boji

Ovo je najjednostavniji kontrast gdje se uspoređuju samo čiste boje. Najjači stepen kontrasta

predtavlja kontrast žuto-crveno-plavo od kojih nijedna ne sadrži nimalo od druge dvije boje.

Dok kontrast narančasta-zelena-ljubičasta je daju slabiji kontrast jer su to boje drugog reda.

Kontrast svijetlo-tamno

Najjači kontrast svijetlo-tamno nose boje crna i bijela. Ali ovaj kontrast se može izraziti svim

bojama dodavnjam crne i bijele.  Čak i bez dodavanja crne i bijele boje imaju vlastitu količinu

svjetla, tzv. valere, pa je tako žuta boja najsvjetlija a ljubičsta najtamnija.

4

Michelangelo da Caravaggio: "Narcis"Zrcalna simetrija, svjetlo - tamni kontrast, vertikalni zlatni rez osi simetrije ;

Kontrast toplo-hladno

Toplina i hladnoća boja su psihološka svojstva boja koje nesvjeno ali dokazano osjećamo.

Eksperimenti sa bojama su pokazali da postoji subjektivni osjećaj toplote i hladnoće, kako

kod čovjeka, tako i kod životinja. Uostalom, crvena, žuta i narančasta su boje sunca i vatre, a

plava, zelena i ljubičasta su boje voda i leda.

U tople boje ubrajamo: žutu, žuto-narančastu, narančastu, crveno-narančastu, crvenu i crveno-

ljubičastu boju dok u hladne ubrajamo: žuto-zelenu,zelenu, plavo-zelenu, plavu, plavo-

ljubičastu i ljubičastu boju.

5

Henry Matisse:"Harmonija u crvenom (Crvena soba)"Kompozicija, ornament, toplo-hladni kontrast 

Komplementarni kontrast

Komplementarni kontrast dobivamo stavljanjem u odnos jedne primarne boje s jednom

sekundarnom dobivenom od druge dvije primarne, npr: crvena-zelena (zelena = žuta + plava).

Mješanjem ovih boja uvijek dobivamo sivu boju a to vrijedi samo za mješanje pigmenata.

Komplementarni parovi su:

crvena – zelena,

žuta – ljubičasta i

plava – narančasta.

Ti parovi su istovremeno u toplo-hladno kontrastu i u svijetlo-tamno kontrastu.

Za prijmjer možemo izdvijoti Van Gogha koji je razvio strog sistem, zasnovan na "zakonima

istovremenog kontrasta i komplementarnih boja". Ukoliko se kombinuju dvije od osnovnih

boja, recimo žuta i crvena, da bi se dobila izvedena boja-narandžasta-ova izvedena boja će

dostići maksimum svog blještavila kada se stavi uz treću osnovnu boju, koja nije korištena za

miješanje.

6

Vincent van Gogh: "Autoportret"Komplementarni kontrast

Simultani kontrast

To je optički komplementarni kontrast.

Npr. ako se zagledamo u crvenu tačku oko pola minute pa skrenemo pogled na bijelu podlogu

pojaviti će se prividna zelena tačka iz razloga što samo naše oko stvara suprotnost viđenoj

boji (zelena boja je komplementarna crvenoj). Nastala zelena boja objektivno ne portoji, ona

je optička iluzija koja nastaje u oku posmarača.Naime, naše oko ne vidi doslovno boju koja je

pred nama, već je simultano modificira tražeći joj vizualni par.

Kontrast kvaliteta

Ovo je kontrast između zasićenih i nezasićenih boja. Kvalitet boje označava njenu čistoću,tj.

zasićenost. Što je veća količina sive boje, ili u slučaju akvarela vode, intenzitet boje je manji.

Tako pravimo kontrast jače i slabije boje, odnosno kontrast kvaliteta.

7

Pablo Picasso: Žena koja sjediKontrast kvliteta

Kontrast kvantiteta

To je kontrast veličine obojenih površina ili mrlja. Nositelji količine svjetla u boji određuju i

materijalnu količinu boje na površinu koja teži uravnoteženosti.

Površinska zastupljenost jedne boje određuje snagu njenog izraza.

8

Juan Gris: Mrtva priroda s novinamaKontrast kvantiteta, kvaliteta

9

ZAKLJUČAK

10

POPIS LITERATURE I OSTALIH IZVORA INFORMACIJA

1. Dr. Pavle Vasić: Uvod u likovne umetnosti – Elementi likovnog izražavanja (četvrto dopunjeno izdanje); Beograd, 1988.

2. Radenko Mišević: Izbor tekstova za izučavanje predmeta teorija forme (treće, prošireno izdanje); Beograd, 1989.

3. Kontrast; http://likovna-kultura.ufzg.unizg.hr/kontrast.htm4. Slike; http://likovna-kultura.ufzg.unizg.hr/reprodukcije%20slika.htm

11