دوای تێپه ڕینی چوار س���اڵ به سه ر ش���وبات و 17ی خۆپیش���اندانه كانی رۆژان���ی دواتردا، فه رمانی ده س���تگیر ك���ردن بۆ 15 ك���ه س ده رچوه ، به اڵم تا ئێستا هیچ كه س���ێكیان ده ستگیر نه ك���راون، تۆمه تبارێكیان 9 فه رمانی ده ستگیركردنی هه یه ، سه رۆكی لیژنه ی مافی مرۆڤ له په رله مانی كوردس���تان ده ڵێت "پێویس���ته وه زاره تی ناوخۆو ئاس���ایش و ئه نجومه ن���ه خۆجێیه كان هۆكاری جێبه جێ نه كردنی بڕیاره كانی

دادگا له ده ستگیر نه كردنی داواكراوان كه 15 كه سن، رونبكاته وه ".

س���ه رۆكی به ئاوێن���ه : تایب���ه ت له په رله مانی م���رۆڤ ماف���ی لیژنه ی كوردستان "سۆران عومه ر" به ئاوێنه ی راگه یان���د كه له كۆی 92 س���كااڵ كه له خۆپیش���اندانه كانی 17ی ش���وبات و رۆژانی دواتردا، له سلێمانی و گه رمیان و هه ڵه بجه و چه مچه م���ال تۆمار كراون، نه بون���ی به ه���ۆی كه یس���یان 63به ڵگه وه داخراون، له ش���اری سلێمانی

)42( دۆس���ێی دادگا هه ب���وه ، ته نها )7( كه یس���یان ل���ه دادگا ماوه ته وه و هه ندێكیان هێش���تا له لێكۆڵینه وه دان و ئه وانیتریان فه رمانی ده س���تگیركردنی بۆ 13 كه س تێدا ده رچوه كه هیچیان خۆپیش���انده ر نین، به ڵك���و ئه وانه ی خۆپیشانده ران و س���كااڵی ماونه ته وه كه س���وكاری هاواڵتیان���ی ش���ه هیده ، ئه و وتی "6 ك���ه س له وانه ی فه رمانی گرتنی���ان ب���ۆ ده رچ���ووه فه رمانه كه

جێبه جێ نه كراوه ".

سێ سكااڵی خۆپیش���انده ران هه یه له سه ر عه قیدێكی ئاسایشی سلێمانی ، ره زامه ندی ئاس���ایش ئ���ه وه ی پاش ده رده بڕێ له س���ه ر ناردنی ناوبراو بۆ به رده م دادگا، به اڵم له الیه ن ده سته ی ئه نجومه نی ش���وراوه ره زامه ندییه كه ی هه ڵوه ش���ێنراوه ته وه ، ئاس���ایش هه ڵوه ش���اندنه وه كه بڕی���اری بۆی���ه له 2013/5/14ه وه ئاڕاس���ته ی دادگای كارگێڕی كراوه به اڵم تا ئێس���تا وه اڵم

نه دراوه ته وه ".

ناوب���راو ئام���اژه ی به وه ك���رد كه له دۆس���ییه كانی گه رمیان و هه ڵه بجه دا كه یس���یان 32 س���كااڵن، 50 ك���ه داخ���راون، 18 س���كااڵیان ماوه ته وه كه 11 س���كااڵیان له س���ه ر كه س���ێكه به ن���اوی ئه كره م س���اڵح حه مه كه تا ئێستا ده ستگیر نه كراوه ، كه سێكی تر فه رمانی گرتنی هه یه به ناوی محه مه د كه م���ال ئه ویش ده س���تگیر نه كراوه ، س���ه رۆكی لیژنه ی ماف���ی مرۆڤ وتی "ئه وه ی جێی س���ه رنجه له ته واوی ئه و

خۆپیش���انده رێك ته نها دۆس���یانه دا له هه ڵه بج���ه به ناوی )بی���ال نوری (

حوكمدراوه ".وتیشی "پێویسته وه زاره تی ناوخۆو ئاس���ایش و ئه نجومه ن���ه خۆجێیه كان هۆكاری جێبه جێ نه كردنی بڕیاره كانی دادگا له ده ستگیر نه كردنی داواكراوان

كه 15 كه سن، رونبكاته وه ".

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )466( سێشەممە 2015/2/17

w w w . a w e n e . c o m

50 هه زار منداڵ وازیان له خوێندن هێناوه له ماوه ی

4ساڵدا له کوردستان

16

ریکام

13 9

داعش و داهێنان

لەتوندوتیژیی ڕەھادا

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار ته له فۆن: 3201274 تیراژ: 4500ناونیشان: سلێامنی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

فه رمانی ده ستگیركردن بۆ 15 تۆمه تباری كه یسی 17ی شوبات ده رده چێت، به اڵم هیچ كه سێكیان ده ستگیر ناکرێن

ئاوێنه‌‌ناوی‌‌سكااڵكارو‌تۆمه‌تباره‌كان‌باڵوده‌كاته‌وه‌

باوه ڕت به گریانی

سیاسییه كان هه یه کورد

کامۆ ده خویننه وه ئیسالم و

نەوت

1217

گاڵته جاڕیی قاره مانی میدیایی و

هوجام سورچی!14

3

سه عدی ئه حمه د پیره ئه ندامی مه كته بی سیاسیی یه كێتی نیشتمانی كوردستان ده ڵێت، "هاتنی په كه كه بۆ باش���وری كوردس���تان به پێی رێككه وتنێك بوه ". پێیوایه بارزانی نێچیرڤ���ان له كاتێكدا شوێنی كاری سیاسیی په كه كه باشوری

كوردستان نیه . تایب���ه ت، ئاوێن���ه : س���ه عدی پیره له چاوپێكه وتنێكدا له گه ڵ ئاوێنه ئاماژه ب���ه وه ده كات كه "په كه كه كاتی خۆی

ك���ه هاتوه بۆ باش���وری كوردس���تان ب���وه ، رێككه وتنامه ی���ه ك به پێ���ی هیواداریشین پرۆسه ی ئاشتی له توركیا

چاره سه ربكرێت". ئه و له باره ی نزیكبونه وه ی میلیش���یا شیعه كان له كه ركوك رایگه یاند، "ئه گه ر حكومه تی عێراق حه ش���دی ش���ه عبی ته به نی ده كات، له هه مو ئه و شوێنانه ی به رنامه ی هاوبه ش���مان هه ی���ه له گه ڵ عێراق، ده توانن به ش���داریبكه ن، به اڵم

ناوچه له كه رك���وك و جێگیركردنی���ان كێشه له سه ره كان كارێكی خراپه و نابێت

قبوڵبكرێت". له باره ی ئه و دو ساڵه ش كه دانرابو بۆ واده ی سه رۆكایه تی هه رێم و گه ڕانه وه ی ده ستورو هه مواركردنه وه ی له په رله مانی كوردستان، پیره ده ڵێت، "ئه وه ئیشی ئێمه ی یه كێتی نیه له س���ه ری بدوێین، ده بێت سه ره تا پارتی داوا له الیه نه كان

بكات قسه له و بابه ته بكرێت".

عێراق نوێنه رانی ئه نجومه ن���ی ئه ندامێكی ئام���اژه ب���ه وه ده كات كه ئه گ���ه ر به غداد نیه ت���ی باش بوایه بودج���ه ی ده نارد، ئه و ده ڵێ���ت "حكومه تی عێ���راق پاره ی مانگی یه كی موس���ڵ و تكریتی داوه ، به اڵم پاره ی

هه رێمی نه داوه ".ئه نجومه نی ئه ندام���ی به غ���دا: ئاوێنه ، نوێنه رانی عێراق، ئارێز عه بدواڵ به ئاوێنه ی راگه یاند كه ئه وه راس���ته پاره ی پێویست له بانكه كان���دا نی���ه و عێ���راق و هه رێم���ی

كوردستانیش به قه یرانێكی دارایی گه وره دا تێده په ڕن، به اڵم تائێستا نیه تی حكومه تی ناوه ن���د ب���ۆ ناردن���ی بودج���ه ی هه رێمی كوردس���تان باش نه بوه ، ئه و وتی "ئه گه ر حكومه تی عێراق بیویس���تایه پێویس���تی به هاتن���ی وه ف���دی حكومه ت���ی هه رێم���ی ئ���ه و ده یتوانی كوردس���تانی نه ده ك���رد، خۆی پاره ی مانگی ی���ه ك بنێرێت، ئه گه ر پاره كه ش���ی نه بوای���ه ده یتوان���ی نیوه ی بنێرێت، ئه گه ر ئه وه شی نه بوایه ده یتوانی

چاره كێكی بنێرێت، به اڵم حكومه تی عێراق پاره ی مانگی یه كی موسڵ و تكریتی داوه و

پاره ی هه رێمی كوردستانی نه داوه ".سه باره ت به هۆكاره كه شی ، وتی "مانه وه ی كێشه كانه به هه ڵواسراوی و چاره سه رنه كراوی له نێوان هه رێم و به غ���داد. بۆ ئه مه ش یان ده بێت كێش���ه كان له نێوان هه رێم و به غداد هه ردوال چاره سه ربكرێن و ریشه وه له ره گ و بۆ ئه و مه به سته بێنه پێشه وه یان ئه وه یه

ره وشه كه به ره و خراپ بون ده ڕوات".

سه عدی پیره : هاتنی په كه كه بۆ باشوری كوردستان به رێككه وتن بوه

"حكومه تی عێراق پاره ی مانگی یه كی موسڵ و تكریتی داوه ، به اڵم پاره ی هه رێمی نه ناردوه "

به رده م لقی 4ی پارتی له سلێمانی _ 17ی شوباتی 2011

تایبه‌ت(466( سێشه ممه 22015/2/17

ئا: ئاوێنه

حوسنی مه حلی رۆژنامه نوسی ناوداری عه ره ب له وتارێكیدا كه له رۆژنامه ی االخباری لوبنانی به ناوی "تاڵه بانی له دۆخی عێراق و سوریا نیگه رانه "، ئاماژه به وه ده كات ئێستا تیمێكی

پزیشكی ئه ڵمانی به هاوكاری تیمێكی پزیشكی ئێرانی كه به رده وام

له سلێمانین چاودێری ته ندروستی تاڵه بانی ده كه ن، ئه و ده ڵێت "كه

چومه نوسینگه تایبه تیه كه ی له ده باشان وێنه ی خۆی و به شار

ئه سه دی له پێشه وه ی کتێبخانه که یدا داناوه ".

حوس���نی مه حلی ئاماژه به وه ده كات كه ماوه ی 30 س���اڵه هاوڕێیه كی نزیكی تاڵه بانییه و له دوای نه خۆش���كه وتنیه وه ته ندروس���تی هه واڵ���ی ب���ه رده وام له كه سوكاری پرسیوه و هه فته ی رابردوش رۆژنامه نوس���ێك نه ك هاوڕێیه ك وه ك

سه ردانی كردوه له ده باشان.مه حلی ده ڵێت "م���ام جه الل یه كێك ب���وه له و كه س���ه ده گمه نانه ی كه هه ر

له س���ه ره تاوه گره وی له سه ر خۆڕاگریی ده وڵه تی س���وریا و مانه وه ی س���ه رۆك به ش���ار ئه س���ه د كردوه له ده سه اڵتدا، س���ه رباری ئه و مه ترس���ییه زۆرانه شی كه سوریایان كردبوه ئامانج و ئه مه شی به هه مو ئه و كه س���انه وت���وه كه وه ك پێیانكه وتووه ، س���ه رۆك كۆمار چاوی له نێویاندا باراك ئۆباماو ره جه ب ته یب

ئه ردۆغان.

مه حل���ی ئام���اژه ب���ه وه ده كات كه "سوریا بابه تی یه كه می گفتوگۆكانی بوه له گه ڵ تاڵه بانی ، ئه و ده ڵێت "مام جه الل لێگ���ه ڕێ پێتبڵێم كه له ته ندروس���تی و باش���تری ، له م���ن زۆر كه ش���خه ییدا ئه و گه نجێتیدایت. له هه ڕه ت���ی ده ڵێی زۆر به م قس���ه یه پێكه نی به بێ ئه وه ی كۆمێنت ب���دات، له به رئ���ه وه ی توانای ده ربڕینی رس���ته ی درێژی نیه به هۆی

ئه و جه ڵده یه ی توش���ی ب���وه و پێموایه له چه ن���د مانگی داهات���ودا ئه م حاڵه ته

تێده په ڕێنێت".هه روه ها باس له وه ده كات كه تاڵه بانی هه واڵی به شار ئه سه دی لێپرسیوه ، كه په یوه ندییه كی نزیك و توندوتۆڵی له گه ڵ خۆی و باوكی دا هه بوه و ته نها وێنه یه ك كه به دیواری نوسینگه تایبه تییه كه یه وه بوه له به غدا وێنه ی خۆی و حافز ئه سه د

بوه ، به اڵم له س���لێمانی وێنه ی خۆی و به شار ئه سه دی له نوسینگه تایبه تیه كه ی دانابو كاتێك كه پێش���وازی لێكردوه ، ئه و ده ڵێت "به ئاش���كرا به روخس���اری تاڵه بانیه وه دیاربو كه له دۆخی ئێستای عێراق و سوریا نیگه رانه ، نیگه رانی خۆی به رامب���ه ر به داعش له ئاس���تی عێراق و نێده وڵه تیش���دا ناوچه ك���ه و س���وریا و

ناشارێته وه ".

چه ن����د په رله مانتارێك هۆش����داریی ده ده ن له بون����ی چه ند كه س����ێك كه له رێگه ی ئامێرێكی تایبه ته وه ، به دوای زێڕو زیودا ده گه ڕێن و ش����وێنه واره كان هه ڵده كۆڵن، كوردس����تان له هه رێمی به رپرس����ێكی حكومیش ئ����ه و جۆره كه س����انه ب����ه "مافیای ش����وێنه وار"

وه سفده كات.له بانگه وازێكدا كه له رێگه ی ئاوێنه وه داموده زگاكانی حكومه ت و ئاراسته ی شوێنه واری كردوه ، فه رهاد سه نگاوی ئه ندامی په رله مانی كوردس����تان باس ل����ه وه ده كات كه "ئێس����تا په تایه كی تازه په یداب����وه ، زۆر كه س ئامێرێكی كڕی����وه كه هه ر به ق����ه د )ئایفۆنێك( ده بێ����ت، به كیلۆمه تر به ده وری خۆیدا ئاش����كرایده كات كه زێڕ، زیو، ئاسن

له كوێ هه یه ".ئ����ه وه ش هۆش����داریی فه ره����اد كه په یوه ندیداره كان الیه ن����ه ده داته ئه و كه س����انه "به ب����اوی كه وتونه ته

هه ڵكۆڵینی شوێنه واره كان". گش����تیی به ڕێوه به ری ئاوات، مه ال وه زاره تی ك����ه س����ه ربه ش����وێنه وار ئ����ه و گه ش����توگوزاره ، ش����اره وانی و جۆره كه س����انه به مافیا وه سفده كات و به ئاوێن����ه ی راگه یاند، "ئه وانه مافیای ش����وێنه وارن و له هه مو شوێنێكی دنیا هه ن، هه رێمی كوردستانیش به ده رنیه له هه رش����وێنێك بێگوم����ان ل����ه وه ، هه س����تیان پێبكه ی����ن، ده كه ونه ب����ه ر

لێپێچینه وه ".ئ����ه و داواده كات ئ����اوات م����ه ال تارێكاریی پێب����گات زانیارییانه ی����ان یاس����ایی دژ به و كه سانه بگرنه به ر كه

ئه و كارانه ده كه ن. له هه رێمی كوردستاندا یاسای ژماره 55ی س����اڵی 2002، هه یه كه تایبه ته مامه ڵه ی ئه و كه س����انه ی به سزادانی دێری����ن و به ئاس����ه واری نایاس����ایی

شوێنه واره وه ده كه ن. هاوكات عومه ر عینایه ت س����ه رۆكی لیژنه ی ئاسه وارو خزمه تگوزارییه كانی ش����اره وانی له په رله مانی كوردس����تان جگ����ه ل����ه وه ی بێئاگایی خ����ۆی له و بابه ته راگه یاند، وتیشی "هیچ شتێكی

لێ نازانم". له ئێس����تادا هه رێم����ی كوردس����تان گروپێك����ی له گ����ه ڵ له ش����ه ڕدایه چه كداری����ی به ناوی داع����ش و تێكڕای هێ����زه ئه منیه كان����ی بۆ ئه م ش����ه ڕه ته رخانكردوه ، ره نگه ئه مه ده رفه تێك ب����ێ ب����ۆ "مافیاكان����ی ش����وێنه وار" ره خس����اندبێت كه به ویس����تی خۆیان ته راتێن بكه ن له هه رێمی كوردستاندا.

ئا: ره وا بورهان

دوای تێپه ڕینی 9 ساڵ به سه ر له سێداره دانی سه دام حسێندا،

حاكم رزگار یه كه م دادوه ری دادگایی كردنه كه ی ناوبراو، ئاماژه به وه ده كات كه دادگاكه سه ربه خۆ

نه بوه و فشاری ده ره كی ره سمی و ناره سمی له سه ر بوه بۆ ئه وه ی بڕیاری له سێداره دانی ده ربكات،

ئه و ده ڵێت "من دادوه ری دوا دانیشتنی دادگایی كردنی سه دام

بومایه ، بڕیاری له سێداره دانیم ده رنه ده كرد، له به رئه وه ی هه ر له گه ڵ

حكومی له سێداره داندا نیم، سزای له سێداره دان گوزارشت له توندتیژیی

كۆمه ڵگه و یاساكان ده كات".

،2005 یه كه م���ی كانون���ی 19ی رۆژێكی گرنگه له ژیانی حاكم رزگاردا، س���ه رله به یانی ئ���ه و رۆژه ب���و ك���ه به ملیۆنه ه���ا له خه ڵكی عێراق و جیهان یه كه مجار بۆ ته له فزیۆنه وه له شاشه ی دادگایی كردنی سه دام حسێنیان له سه ر ده ستی ئه م دادوه ره كورده بینی و ئه م به كه س���ایه تییه كی كرد ئه وی روداوه ناودار و جێ���ی بایه خی زۆربه ی میدیاو

ناوه نده سیاسیه كانی عێراق و جیهان.

هه فت���ه ی رابردو، حوس���نی مه حلی ع���ه ره ب ن���اوداری رۆژنامه نوس���ی راپۆرتێك���ی له رۆژنام���ه ی االخب���اری ئاماژه ك���ه باوك���رده وه لوبنانی���دا به وه ده كات ئ���ه م راپۆرته ی پوخته ی چاوپێكه وتنیه ت���ی له گه ڵ حاكم رزگار كه له ماڵه كه ی خۆی له شاری سلێمانی له زاری مه حلی حوسنی ئه نجامیداوه ، حاكم رزگاره وه ده ڵێت "دادگایی كردنی

سه دام حسێن نادادپه روه رانه بو".له په یوه ندییه كیدا به اڵم حاكم رزگار له گ���ه ڵ ئاوێنه ره تیك���رده وه كه وه ك گفتوگ���ۆی رۆژنامه وان���ی قس���ه ی بۆ ئه و رۆژنامه و رۆژنامه نوس���ه كردبێت ، ئه و به ئاوێن���ه ی راگه یاند كه "به ڕێزان حوسنی مه حلی له گه ڵ به هرۆز گه اڵڵیدا له و دانیش���تنه دا س���ه ردانیان كردم و باس���ی زۆر ش���تمان كرد، به اڵم ئه و قس���انه هیچی بۆ باوكردنه وه نه بون و ته نها دانیش���تنی دۆس���تانه بون نه ك

قسه كردن بۆ ڕاگه یاندن ".وتیش���ی "كارێكی باش نییه كه ئه و

قسانه به و شێوه یه باوكراونه ته وه ".حاكم رزگار س���ه باره ت به و قسانه ی كه باوكراونه ته وه ، وتی "راس���ته من له و قسانه دا باس���م له وه كرد كه ئه و دادگایه ی بۆ دادگایی كردنی س���ه دام حسێن دانرا بو سه ربه خۆ نه بو، فشاری

ده ره كی ره سمی و ناره سمیش هه بو بۆ ئه وه ی بڕیاری له سێداره دان بۆ سه دام و داروده س���ته كه ی ده ربكه ی���ن، بۆی���ه ده ستله كاركێشانه وه م بڕیاری به ناچار ل���ه و دادگایه راگه یان���د، پاش ئه وه ی 8 دانیش���تنی دادگاییه كه ی س���ه دام و

داروده سته كه یم به ڕێوه برد".حاكم رزگار باسی له وه شكرد دادگاكه نه بو، س���ه ربه خۆ له س���ه ره تاوه هه ر چونكه به ش���ێك نه ب���و له ئه نجومه نی

قانونی به پێ���ی عێراقی و دادوه ری���ی ژماره 1 پێكهێنرابو له سه ر راسپارده ی حاكمی مه ده نی ئ���ه و كاتی عێراق كه

پۆل بریمه ر بو.حاكم رزگار له و لێدوانه یدا بۆ ئاوێنه ئه وه ی دوپات ك���رده وه كه ئه و وه ك له گه ڵ سزای له سێداره داندا پره نسیپ نییه و ئه گ���ه ر ئه ویش بوای���ه بڕیاری ل���ه س���ێداره دانی س���ه دام حس���ێنی ده رنه ده كرد، هه رچه نده له و دادگایه دا

5 دادوه ر بون و له دادگای ته میزیش 9 دادوه ری تر هه بون و دادوه رێك به ته نها نه بوه تا بتوانێت ئه و بڕیاره بدات، ئه و وتی "ده بێت زۆرینه ره زامه ندی له سه ر له س���ێداره دان ی���ان له س���ێداره نه دان

بنوێنێت تا بڕیاره كه ده ربچێت".وتیش���ی "ئه گه ر س���ه دام له دادگای تاوان���ی نێوده وڵه تی اله���ای دادگایی بكرایه بڕیاری له سێداره دانی نه ده درا و گه ر قورس���ترین س���زا بدرایه ئه وا 30

ساڵ زیندانی ده كرا".ناوب���راو ئه وه ش���ی رونك���رده وه كه قانونی دادگای الهای و هاوشێوه كانی كه به بڕیاری ئه نجومه نی ئاسایشی نه ته وه س���زای دروس���تده بن، یه كگرتوه كان له س���ێداره دان په یڕه و ناكه ن، زۆرترین حكوم ب���ده ن حوكمی زیندانیكردنه بۆ

ماوه ی 30 ساڵ . حاك���م رزگار وتی "له ه���ه ر واڵتێكدا ك���ه قانون���ه كان توند بون و س���زای له سێداره دان په یڕه و كرا ئه وه نیشانه ی

ئه وه یه واڵته كه توندوتیژی زۆره ، به داخه وه عێ���راق یه كێك���ه ل���ه و واڵتان���ه ی كه تێیدا س���زای له سێداره دان به رده وامه ،

ئه مه شكۆمه ڵگه و له توندتیژیی گوزارش���ت

یاساكانی ده كات".

ئا: ئاوێنه

سه ره ڕای هه وڵی به رده وامی الیه نه كوردییه كان بۆ ئازادكردنی

پێشمه رگه دیله كانی ده ستی داعش، به اڵم له ئێستادا به رپرسان ره شبینن

به وه ی هه وڵه كانیان ئه نجامێكی هه بێت، ته نها وه اڵمێك كه له الیه ن

داعشه وه پێیان گه یشتبێت ئه وه یه كه "سه روی خۆیان

ئاگادارده كه نه وه ".

ئاوێن����ه ، زانیارییه كان����ی به پێ����ی تێكڕای ئه و پێشمه رگانه ی كه وتونه ته

ده س����ت داعش، ژماره یان 22 كه سه . هه ندێك له به رپرس����انیش نایشارنه وه كه ئه گ����ه ر هه وڵی جددی نه درێت بۆ هێنانه وه یان، ئه وا ئه گه ری نه خوازراو ده كات، چاره نوس����یان چاوه ڕوان����ی چونكه به وته ی ئه وان "داعش ئامانی

نیه ". شه وی 29ی مانگی كانونی یه كه می رابردو، له هێرشێكی چاوه ڕواننه كراوی داعش بۆ س����ه ر چه ن����د میحوه رێكی كه رك����وك، ژماره ی����ه ك پێش����مه رگه له الیه ن داعشه وه به دیل گیران، له چه ند رۆژی رابردوش����دا گرته یه كی ڤیدیۆیی باوبۆوه كه تێیدا چه ند دیلێك به جلی

پرته قاڵی����ه وه و له ناو قه ف����ه زدا به ناو ق����ه زای حه ویجه دا س����وڕێنرانه وه كه

گوایه ئه مانه پێشمه رگه دیله كانن.ئاسۆ مامه ند، به رپرسی مه ڵبه ندی نیش����تمانی یه كێت����ی كه ركوك����ی كوردستان بۆ ئاوێنه ده ڵێت، "هه وڵێك هه ی����ه و له چه ند كه ناڵێك����ه وه چه ند راسپاردوه ، عه ره بمان كه سایه تیه كی یه كێ����ك له وانه ش كه چ����وه و الیه نی داعشی بینیوه ، ده ڵێت وتویانه ئێمه ئاگادارده كه ینه وه و خۆمان س����ه روی وه اڵمتان ده ده ینه وه ، به اڵم تائێس����تا

هیچ وه اڵمێكیان نه داوینه وه "به وت����ه ی مامه ند، ژماره ی داعش����ه

به شی پێش����مه رگه ش الی دیله كانی پێش����مه رگه هه م����و ده كات ئ����ه وه دیله كان����ی پێ ئازادبكرێ����ت، "به اڵم

بابزانین داواكاریی ئه وان چیه ".له ب����اره ی هی����وای گه ڕانه وه ی����ان، ئاس����ۆ مامه ن����د وت����ی ، "داعش هیچ ئامانیان نی����ه ، كۆمه ڵێك تاوانكارن و هه ریه ك����ه ی له واڵتێك����ه وه هات����ون، داعش����ه لۆكاڵیه كانی����ش هیچ جۆره

ده سه اڵتێكی وایان نیه ". ق����ه زای نمایش����ه كه ی له ب����اره ی حه ویج����ه ش، ناوبراو ده ڵێ����ت، ئه وه "فشارێكه بۆ س����ه ر كه سوكاریان تا له گه ڵ دروس����تبكه ن، گرفت كێشه و

ئه وه شدا داعش جێگه ی متمانه نین و هه رچیه كیان پێبكرێت، ده یكه ن".

ل����ه دو رۆژی راب����ردودا ده نگ����ۆی ئازادكردن����ی ئه و پێش����مه رگه دیالنه ئه ندامێك����ی ب����ه اڵم باوكرای����ه وه ، ئه نجومه نی پارێ����زگای كه ركوك ئه و ده نگۆیانه به بێ بنه ما وه سفده كات و

ده ڵێت، "دورن له راستیه وه ".ئه حم����ه د عه س����كه ری ، ئه ندام����ی كه رك����وك پارێ����زگای ئه نجومه ن����ی ده نگۆیانه "ئه و راگه یاند، به ئاوێنه ی ته نه����ا هه رایه ك ب����ون نرایه وه و هیچ بنه مایه كی دروس����تی نیه ، پێویستی

نه ده كرد به وجۆره گه وره بكرێت".

له باره ی سه ركه وتنی ئه و هه واڵنه ی كه ده درێن بۆ گێڕانه وه ی پێشمه رگه دیله كان، عه س����كه ریی ده ڵێت، "كێ س����ه ركه وتو بوه له گ����ه ڵ داعش له و مه سه له یه دا، تائێمه سه ركه وتو بین؟ داعش كوا گوێی داوه ته ئه و ش����تانه ، ئه وان هاتون بۆئه وه ی بكوژرێن تا زو

بچنه به هه شت".ئه و ئه ندام����ه ی كه ركوك ته ئكیدی له سه ر وته كانی ئاسۆ مامه ند كردوه و ره ش����بینی خۆی نیش����اندا به رامبه ر ئ����ه وه ی داعش نه رم����ی بنوێنێت بۆ ئازادكردنی دیله كان و پێیوایه "داعش

كه سانێكن جێگه ی متمانه نین".

"مام‌جه‌الل‌له‌ده‌باشان‌ته‌نها‌وێنه‌ی‌‌خۆی‌‌وبه‌شار‌ئه‌سه‌دی‌‌له‌کتێبخانه‌که‌یدا‌داناوه‌"

حاكم رزگار: یاسای دادگای تاوانی نێوده وڵه تی سزای له سێداره دانی تێدا نییه‌

سه‌دام‌له‌الهای‌‌دادگایی‌‌بكرایه‌‌له‌سێداره‌‌نه‌ده‌درا

داعش‌له‌باره‌ی‌‌پێشمه‌رگه‌‌دیله‌كانه‌وه‌:‌سه‌روی‌‌خۆمان‌ئاگادارده‌كه‌ینه‌وه‌ئاسۆ مامه ند: هه وڵێك هه یه بۆ ئازادکردنیان و له چه ند كه ناڵێكه وه چه ند كه سایه تیه كی عه ره بمان راسپاردوه

مافیاكانی‌‌شوێنه‌وار‌

ده‌گه‌نه‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌

له رێگه ی ئامێرێكی تایبه ته وه به دوای

زێڕو زیودا ده گه ڕێن

حاكم رزگار

مام جه الل وحوسنی مه حلی له ده باشان

وێنه که ی مام جه الل و به شار ئه سه د

3(466( سێشه ممه ‌2015/2/17هه‌نوکه

که رتی تۆمه تبارسکااڵکارژماره ی کێشه ژپۆلیس

ماده ی یاسایی

تێبینی

کوژراو/ سورکێو 12011/249زاهیر محه مه د، داواکار به مافی که سیی/ زاهیر محه مه د ئیمام

1- ئاسۆ ته ها عه بدولکه ریم

2- ساالر ته ها عه بدولکه ریم

3- به رهه م که مال محه مه د

داخراوه له /2014/6، په ڕاوی لێ جیابوه ته وه ، 405سه راله دژی تۆمه تبار ئارام سلێمان خالد، په ڕاوی

کوژراو/ شێرزاد قادر/ له دژی تۆمه تبار/ عه لی مه حمود عه بدول که ریم/ جیابوه ته وه .

هه ردو په ڕاوه که له قۆناغی لێکۆڵینه وه دان ، سورکێو له جیاتی مالزم ئارام رهنه و شێرزاد

جیاکراوه ته وه ،

عه لی ئه حمه د، 22011/237رێژوان عه لی

ئه حمه د...

1- هیوا ئه حمه د مسته فا 2- خه سره و

حه مه ڕه شید 3- ئاوات عه بدولکه ریم/ لقی 4

بڕیاری ده ستگیرکردنیان هه یه و )رهنه ( 405سه رانه گیراون.

عیرفان ئیحسان 32011/275وه هاب

دۆسیه که داخراوه له به ر نادیاری تۆمه تباراننیه سه رانادیار

رزگار سه عید 42011/1182که ریم و هاوڕێکانی

په راوه که ی داخراوه نیه سه را نادیار

تاوانلێکراو هه ردی 52011/521فاروق عوسمان

له قۆناغی لێکۆڵینه وه دایهنیه سه رانادیار

داواکاران به مافی -6که سیی

تاڵب غه ریب محه مه د

ئه م دۆسیه یه له بنکه ی سه ردا نییه نیه سه را

تۆڵه ره شید محه مه د مافی گشتیی72011/532سه عید

داخراوه به بریاری ژماره 2012/3236نیه سه را

به ختیار مه حمود 82011/247هه یاس و هاوڕێکانی

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار/خۆپیشانده ر

حسێن 92011/240عه بدولره حمان و

هاوڕێکانی

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار/خۆپیشانده ر

دانا جه مال 102011/579ره حیم

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار/خۆپیشانده ر

خه سره و 112011/234حه مه ڕه شید

ئه حمه دو هاوڕێکانی

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار/خۆپیشانده ر

هاوکار محه مه د 122011/578ئه حمه دو هاوڕێکانی

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار

یادگار عه لی 13مسته فاو هاوڕێکانی

ئه م دۆسیه یه له بنکه ی سه ردا نییه نیه سه رانادیار

ئیلیاس خدر 142012/1596فه ره ج و هاوڕێکانی

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار

152011/7242011/626

ڕاشد ئه کره م که ریم و هاوڕێکانی

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار

چۆمان محه مه د 162012/347ساڵه ح و هاوڕێکانی

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار

نوێنه ری ئاسایشی 172013/418سلێمانی

1- ڕزگار عومه ر میرزا 2- سه الم محه مه د

ئه مین 3- د.موسه نا ئه مین نادر

په راوی تۆمه تبار ڕزگار عومه ر میرزا نیه 477جیابۆته وه . داخراوه له /2014/9، په ڕاوی تۆمه تباران سه الم محه مه د ئه مین و د.

موسه نا ئه مین له قۆناغی لێکۆڵینه وه دایه .نامۆ نامیق سه عیدو نوێنه ری پ.د.ک182011/267

هاوڕێکانیله قۆناغی لێکۆڵینه وه دایه تا ئێستا شاهیدیان نیه سه را

نه هێناوه 1- سۆما عه زیز مافی گشتی192011/445

قادر 2- شێرزاد که ریم عه لی

داخراوه له /2013/8 له به ر نه بونی به ڵگه ی 240سه رابه لێبوردنی گشتیی کۆتایی هات.

عوسمان جه الل 202011/248محه مه د

له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که داخراوه نیه سه رانادیار

هه ردی حسێن 212011/239یه حیا، سه فین

حه مه ره شید/هاواڵتی

داخراوه به بڕیاری ژماره له /2012/1 له به ر 413سه رانادیارنادیاری بکه ری تاوانه که ، 130/ج/ نادیاری

تۆمه تباران.

قادر حه مه جان 222011/781عزیز

هه واڵه بوه بۆ بنکه ی پۆلیسی ئه زمه ڕ 433سه راکاروان که مالله /2013/7

نه ورۆز محه مه د 232011/520عه بدواڵو هاوڕێکانی

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار

له قۆناغی لێکۆڵینه وه دایه 413سه رانادیارئاری حه مه سه عید242011/566ره حیم ساڵه ح مافی گشتیی252013/550

ئه حمه دو هاوڕێکانیداخراوه له به ر نه بونی به ڵگه نیه سه را

فازڵ ئیبراهیم 262011/652محه مه د

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار

مسته فا ساڵح 272011/519محه مه د

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه کهنیه سه رانادیار

موختار سه ردار 282011/502مسته فا

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار

که ریم جه الل 292011/1182که ریم

ئیسماعیل عه بدواڵو هاوڕێکانی

ئه م دۆسیه یه دوباره یه نیه سه را

سه رچڵ ئه نوه ر 302011/653شوکری

محه مه د مه حمود ئه مین

داخراوه له به ر نه بونی به ڵگه نیه سه را

جه ماڵ ڕه سوڵ 312011/341له تیف

له قۆناغی لێکۆڵینه وه دایه نیه سه رانادیار

بابان سه لیم 322013/1100زوبێرو هاوڕێکانی

نادیار/خۆپیشانده ر

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه را

سامی مسته فا 332013/484عه باس

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار/خۆپیشانده ر

ئاوێنه‌‌ورده‌کاریی‌سکااڵکارو‌تۆمه‌تبارو‌داواکراوانی‌17ی‌شوبات‌باڵوده‌کاته‌وه‌‌

لیستی‌ژماره‌)2(‌تايبه‌ت‌به‌روداوه‌كاىن‌ئيداره‌ى‌گه‌رميان‌به‌پێی‌زانياريه‌كاىن‌داواكارى‌گشتى‌گه‌رميان

که رتی تۆمه تبارسکااڵکارژماره ی کێشه ژپۆلیس

ماده ی تێبینییاسایی

محه مه د مه حمود 342011/714ئه مین

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار

توانا له تیف مافی گشتیی352011/430مه حمود

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که 21سه را

داخراوه له به ر نه بونی به ڵگه 495سه رارێبوار عه لی حه مه مافی گشتیی362011/434فیدا ئه حمه د ئه حمه د محه مه د372012/431

حه میدداخراوه له به ر نه بونی به ڵگه نیه سه را

یاد ره فیق فه تاح و مافی گشتیی382011/552هاوڕێکانی

داخراوه له به ر نه بونی به ڵگه نیه سه را

ڕزگار عوسمان 392011/518که ریم

داخراوه له به ر نادیاری بکه ری تاوانه که نیه سه رانادیار

402011/3752011/3762011/377

عه قید/ نه جمه دین خۆپشانده رانمحه مه د ده روێش

ئه حمه د

هه ر سێ دۆسیه که ڕه وانه ی دادگای نیه راپه رینکارگێڕی کراوه له /2013/5 و تا ئێستا نه گه ڕاوه ته وه و له به ر ئه وه ی ئاسایش ڕه زامه ندبوه به هه واڵه کردنی بۆ دادگای

لێکۆڵینه وه و بڕیاره که ی ئاسایش له ده سته ی ئه نجومه نی شورا هه ڵوه شاوه ته وه .

سوتانی 412011/118ته له فزیۆنی

NRT

1- جه الل ناجی قادر 2- ڕۆژ

نه ریمان به هجه ت عه ونی

داخراوه له به ر نه بونی به ڵگه 342ئه زمر

بریندار/ که مال 422013/729هه یاس قادر، پاسه وان له ته له فزیۆنی

NRT

1-کارزان حه مه ڕه شید

2-کاروان هیدایه ت 3- فه الح عیزه دین

4- رێبوار میرزا 5- کۆچه ر فه ره ج 6- سه باح عیزه دین

406/ئه زمر301

تۆمه تباران )کارزان، کاروان، فه الح، رێبوار، کۆچه ر، سه باح، محه مه د حسن( تا ئێستا

ده ستگیرنه کراون و په ڕاویان بۆ جیاکراوه ته وه . تۆمه تباران )رۆژ نه ریمان، جه الل ناجی( ده ستگیرکراون و له /2014/7 به که فاله ت

ئازادکراون و له قۆناغی لێکۆڵینه وه دایه .

بریندار/ که مال 432012/102هه یاس قادر، پاسه وان له ته له فزیۆنی

NRT

1-کارزان حه مه ڕه شید

2-کاروان هیدایه ت 3- فه الح عیزه دین

4- رێبوار میرزا 5- کۆچه ر فه ره ج 6- سه باح عیزه دین7-محه مه د حه سه ن

حه مه سور

406/ئه زمر31

تا ئێستا تۆمه تبارنی هه ل اتو ده ستگیر نه کراون و له قۆناغی لێکۆڵینه وه دایه .

تێبینیدوا بڕیارماده ی یاساییتۆمه تبارسکااڵکارژسکااڵیان نه بوه داخراوه 405نه ناسراوره شید محه مه د مراد1له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه 413لقی پارتی/ گه رمیاننیهایه ت عوسمان نوروز3له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه 413لیوای 3ی گه رمیانسنگر حمید احمد4له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه /ئاسایشی گه رمیاناسعد محمد علی5

تنازلداخراوه 230نه ناسراوجلیل خلیل قادر6پاسه وانی لقی پارتی هه ژار علی احمد7

گه رمیانله به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه

له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه نه ناسراومحمد عادل عبدالله8تنازلداخراوه نه ناسراوهردی ابو بكر9له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه لقی پارتی/ گه رمیانهردی ئازاد10له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه نه ناسراولقی 19 پارتی چه مچه ماڵ11له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه لقی پارتی/ گه رمیانشۆڕش محمد فرج12له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه نه ناسراوبێستون نامق13له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه 11 خۆپیشانداننه وشیروان محمد زاهرمافی گشتی14تنازلداخراوه 413پشتیوان احمد سالحئامانج حسن احمد15قایمقامیه تی قه زای 16

چه مچه ماڵله به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه 11 خۆپیشانداننه ناسراو

له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه 11 خۆپیشاندانمحمود وهاب حسنداواكاری گشتی گه رمیان17له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه 413نه ناسراومحمد علی حاجی18له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه 413نه ناسراوفالح امین خلیفه19له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه نه ناسراوشمال محمد احمد20له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه نه ناسراوخالد عمر محی الدین21له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه لقی پارتیداواكاری گشتی گه رمیان22لقی 19ی پارتی كاوه عمر محمد23

گه رمیانله به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه

له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه مافی گشتیئیداره ی گه رمیان24له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه نه ناسراورفعت حمه ره وف25هێزه كانی ئاسایشی عبدالله نامق محمود26

ناوخۆله به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه

له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه 11 خۆپیشاندانمحمد همزه قادرمافی گشتی27له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه نه ناسراوعلی عاصی حسن28له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه نه ناسراوتوانا حمه كریم29له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه نه ناسراوشێركۆ مجید محمود30له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه نه ناسراوعقیل عمر حسن31لقی 19ی پارتی عبدالله رشید حمید32

گه رمیانله به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ک نه بوه داخراوه

لیستی‌ژماره‌‌)1(‌تایبه‌ت‌به‌روداوه‌كانی‌‌سلێامنی‌‌به‌پێی‌‌زانیاریه‌كانی‌‌فه‌رمانگه‌ی‌‌داواكاری‌‌گشتی‌‌شاری‌‌سلێامنی‌

هەنوکە(466( سێشه ممه 42015/2/17

17ی‌شوبات..‌له‌نێوان‌دوێنێ‌و‌ئه‌مڕۆدا

ئا: هاوكار حسێن

سه عدی ئه حمه د پیره ئه ندامی مه كته بی سیاسیی یه كێتی نیشتمانی

كوردستان له م چاوپێكه وتنه ی ئاوێنه دا ده ڵێت، جێگیركردنی حه شدی شه عبی له كه ركوك و

ناوچه كێشه له سه ره كان كارێكی خراپه و نابێت قبوڵبكرێت، له باره ی

ئه و دو ساڵه ی دانرابو بۆ واده ی سه رۆكایه تی هه رێم و گه ڕانه وه ی

ده ستورو هه مواركردنه وه ی ده ڵێت، "بۆیه ئه وه ئیشی ئێمه ی یه كێتی

نیه له سه ری بدوێین، ده بێت سه ره تا پارتی داوا له الیه نه كان بكات قسه له و بابه ته بكرێت". ئه و وتیشی ، "هاتنی

په كه كه بۆ باشوری كوردستان به پێی رێككه وتنێك بوه ".

ئاوێن���ه : وه ف���دی ك���وردی له به غدا له دۆخێكی به تاڵ گه ڕانه وه ، به ده ستی له مش���ێوه یه ئابوری كوردس���تان چی

به سه ردێت؟س���ه عدی ئه حمه د پیره : ئه و قه یرانه

هه میش���ه هه بوه و ده بێ���ت حكومه تی هه رێ���م له گه ڵ به غدا بیر له وه بكه نه وه كه ئه و كێشه یه چۆن چاره سه ربكه ن. عێراق و هه رێمی كوردس���تانیش واڵتی نه وتین و كۆمپانیا و بانك هه ن، ده بێت حكومه ت���ی هه رێم ئه ركی سه رش���انی خۆی به رامبه ر هاواڵتیان جێبه جێبكات.

به اڵم به وشێوه یه ی كه ده توانێت.ئاوێنه : باشترین رێگه چاره له به رده م

كورد له ئێستادا چیه ؟سه عدی ئه حمه د پیره : باشترین رێگه به رگییه له به رامبه ر داعش و پابه ندبونه ب���ه و رێكه وتننامه ی���ه ی هه مانه له گه ڵ

عێراق.ئاوێنه : پێتوای���ه هه رێم چوه ته ژێر باری مه رجێك كه توانای جێبه جێكردنی

نیه ؟پی���ره : هه رێمی س���ه عدی ئه حمه د ده س���ت له وس���اته ی كوردس���تان به هه نارده كردن���ی نه وت ده كات، نابێت بوترێت هه ر ده بێت 550 هه زار به رمیل ن���ه وت ره وانه ی به غدا ب���كات، چونكه له روی خه رجیه وه رێی تێناچێت. به ڵكو ئ���ه وه ورده ورده به پێی خش���ته یه كی

كات ده بێ���ت، به مش���ێوه یه ده توانێت جێبه جێیبكات.

ئاوێنه : ساڵێك له مه وبه ر هه رێم هیچ هۆكاریی له بودجه دا، نه بو كێشه یه كی

تێكچونی ئه م هاوكێشه یه چی بو؟س���ه عدی ئه حمه د پیره : زۆر هۆكار هه بون ب���ۆ ئه وه ، هه ر دوای رێكه وتنی مام جه الل، نه خۆش���كه وتنی سه وفاو كێش���ه كان ته شه نه یان س���ه ند، نوری مالكی هه میشه شانازیی به وه وه ده كرد كه فه رمانده ی هێزه چه كداره كانه ، نه ك واته س���ه رۆك وه زیرانی هه ڵبژێردراو، عه سكه ریی به ش���ێوه یه كی ده یویست كێش���ه كان چاره س���ه ربكات. من ناڵێم به اڵم مه الئیكه ته ، كوردستان هه رێمی به زه ق���ی كه موك���وڕ هه ب���وه له الیه ن

مالكیه وه .ده ڕوان���ن چ���ۆن ئێ���وه ئاوێن���ه : ش���یعه كان میلیش���یا له نزیكبونه وه ی

له كه ركوك و ده وروبه ری ؟ سه عدی ئه حمه د پیره : ئه مڕۆ عێراق هیچ پێكهاته یه كی س���ه ربازیی نه ماوه ، ئه گ���ه ر حكومه ت���ی عێراق حه ش���دی ش���ه عبی ته به نی ده كات، له هه مو ئه و

به رنامه ی هاوبه شمان هه یه شوێنانه ی به شداریبكه ن، ده توانن عێراق، له گه ڵ به اڵم جێگیركردنیان له كه ركوك و ناوچه كێشه له سه ره كان كارێكی خراپه و نابێت

قبوڵبكرێت. ئاوێن���ه : ئه و دو س���اڵه ی دانرابو بۆ واده ی سه رۆكایه تی هه رێم و گه ڕانه وه ی ده س���تور كۆتایی دێت، بۆچونی ئێوه

چیه ؟س���ه عدی ئه حمه د پیره : س���ه رۆكی هه رێم س���ه رۆكی پارتی���ه ، بۆیه ئه وه ئیش���ی ئێمه ی یه كێتی نیه له سه ر ئه و بابه ته بدوێین، ده بێت س���ه ره تا پارتی داوا له الیه نه كان بكات قسه له و بابه ته

بكرێت. ئاوێنه : ئێوه چ���ۆن له بونی په كه كه

ده ڕوانن له باشوری كوردستان؟سه عدی ئه حمه د پیره : په كه كه كاتی خۆی هاتوه بۆ باش���وری كوردس���تان ب���وه ، رێككه وتنامه ی���ه ك به پێ���ی هیواداریشین پرۆسه ی ئاشتی له توركیا

چاره سه ربكرێت. ئاوێن���ه : بۆچ���ی ماوه یه ك���ی زۆره سیاسیتان مه كته بی كۆبونه وه ی ئێوه

نه كردوه ؟له به رئه وه ی پیره : ئه حمه د سه عدی هه ندێ���ك ناكۆكی هه ب���وه كه خه ریكه ورده ورده یه كالده بێت���ه وه ، پاش���ان

كۆبونه وه ده كرێت.ئاوێن���ه : ئومێدێك بۆ رێكه وتنی باڵه

ناكۆكه كانی یه كێتی هه یه ؟س���ه عدی ئه حمه د پی���ره : ناكۆكی و باڵباڵێن له ناو یه كێتی���دا هه ر هه بوه ، به اڵم رێكه وتنی���ش هه بوه ، كه س دڵی خۆی به وه خۆش نه كات، س���ه د باڵی

یه كێتی یه ك ده نوكی هه یه .ئاوێنه : ئێستا كێ سه ركردایه تی ئه م

ده نوكه ده كات؟س���ه عدی ئه حمه د پی���ره : مه كته بی گشتی و س���كرتێری جێگری سیاسی،

یه كێتی خۆی .ئاوێنه : ل���ه م رۆژانه دا م���ام جه الل په یوه ندی پێوه كردیت، باس���ی چیتان

كرد؟س���ه عدی ئه حمه د پی���ره : له هه واڵی من و عه دنان موفتی و ئه رسه الن بایزی پرس���ی ، بابه ته كه شتێكی كۆمه اڵیه تی

بو.

ئا: محه مه د ره ئوف

ل����ه دواوه روداوێك����ه ش����وبات 17ی روداوێك����ه ی����ان به جێمانهێش����ت

له پێشمانه وه ؟

ئه م����ه پرس����یاره بنه ڕه تیه كه یه ، له و روانگه ی����ه وه ی كه 17ی ش����وبات ته نها بۆ نه ب����و ئاس����ایی خۆپیش����اندانێكی به ده س����تهێنانی كۆمه ڵێ����ك خواس����تی هه نوكه ی����ی و كۆتایی بێت، به ڵكو 17ی شوبات شۆڕش����ێك بو دژ به ناعه داله تی كۆمه الیه تی و خراپیی سیستمی سیاسی و گۆڕانی ریشه یی له هه رێمی كوردستاندا، به زه بری خۆپیش����اندانه كان ئه گه رچی هێ����ز كۆتایی پێهێنرا، به اڵم ئه و روداوه گرنگ وه رچه رخانێكی وه ك تائه مرۆش له مێژوی خه ڵكی كوردس����تان ته ماش����ا ده كرێت، به وه ی 17ی ش����وبات فشاری سیاس����ی له گوتاری راگه یاندن و میدیاوه گواسته وه بۆ شه قام، هه رچه نده دۆخی ئه من����ی و سیاس����ی و خزمه تگ����وزاری و ئابوری هه رێم زۆر له س����ه رده می 17ی شوبات خراپترو شێواوتره ، به اڵم هاتنی داعش و مه ترس����ی له س����ه ر كوردستان و چونی ئۆپۆزس����یۆن بۆ ناو ده سه اڵت، خه ڵكی نیگه ران����ی له گۆڕه پانه كه دا بێ پش����توپه نا كردوه ، له گه ڵ ئه و جه نگه ی كه دژ به چه كدارانی داعش هه ڵگیرساوه و به مه ترسیه كی كوردس����تان هاواڵتیانی گه وره ی ده زانن بۆ س����ه ر چاره نوس����ی هه رێمی كوردس����تان، وه ك هه ستكردن ب����ه به رپرس����یاریتی له ئاس����تی خراپی

بارودۆخه كه بێده نگن.

دۆخی كوردستان له نێوان 2011و 2015دا

خۆپیشاندانه كانی 17ی شوباتی 2011 كه دژ به ناعه داله تی و به رته سككردنه وه ی ئازادیه كان و خراپی و قۆرخكاری سیستمی سیاس����ی و گه نده ڵی و خزمه تگوزاریه كان بو، به به راورد به بارودۆخی ئێس����تا كه ساڵی 2015یه ، جیاوازیه كه نه ك باشتر نیه به ڵكو زۆر خراپتریشه له بارودۆخی 17ی ش����وباتی 2011 تاكه جیاوازیه ك له نێوانیاندا ته نها به ش����داریكردنی سێ الیه نه ك����ه ی ئۆپۆزس����یۆنه له حكومه تدا به ڕوكه ش����یی چه ن����د وه زیرێك����ه نه ك سیاس����ی و له پرۆس����ه ی هاوبه ش����ی

حكومه تداریدا.داوای هاواڵتی����ان له 17ی ش����وباتدا ریشه یی سیس����تمی سیاسیان گۆڕینی ده كرد، له مرۆش����دا هه مان سیس����تمی سیاس����ی و هه مان سه رۆك هه یه ، داوای عه داله تی كۆمه اڵیه تیان ده كرد، له مرۆشدا ناعه داله تی له ت����ه واوی كایه كاندا هه یه ، داوای بنبڕكردن����ی گه نده ڵی����ان ده كرد

له مرۆدا ئاستی گه نده ڵی زیاتر بوه .سه باره ت به بواره خزمه تگوزاریه كانیش له 17ی ش����وباتی 2011دا پێدانی موچه به فه رمانبه ران له كاتی خۆیدا بو، مانگانه واتا به )30( رۆژ جارێك، به اڵم ئێس����تا به دو مانگ بۆ س����ێ مانگ جارێك دێت واتا نزیكه ی)70 ب����ۆ 80( رۆژ جارێك ده درێت����ه فه رمانب����ه ران، واتا ئاس����تی

دواكه وتنی موچه دوجار بۆ س����ێ جار زیادی كردوه ، واتا له ئێستادا دواكه وتنی موچه به رێژه ی )%150 بۆ %200( زیادی

كردوه .رێ����ژه ی كاره با ئ����ه وكات زیاتر له 20 س����ه عات هه بو به ڕێژه ی )%83( به اڵم ئێس����تا كه له 10 بۆ 12 سه عات كاره با

هه یه به رێژه ی)%40( كه میكردوه .نرخی به نزین ئه وكات لیتری به )500 دینار( ب����و به اڵم ئێس����تا بۆته )900( دینار وات����ا نرخی لێترێك به نزین )400

به ڕێژه ی)45%( ك����ردوه زیادی دینار( ش����وفێرێك ئه گ����ه ر زیادیك����ردوه و مانگان����ه )50 لیتر( به نزی����ن وه ربگرێت ئ����ه وكات كه لیتری ب����ه )500 دینار( بو ده یكرده )25 هه زار دینار( به اڵم ئێستا كه لیتری به )900 دینار(ه ده كاته )45 هه زاردینار( واتا له هه فته یه كدا)20 هه زار وه رده گرن، له ش����وفێرێك زیاتر دینار( له مانگێكیشدا )80 هه زار دینار( زیاتر. سه باره ت به ئاس����تی وه به رهێنانیش له بودجه ی گش����تی كوردستان له ساڵی 2011دا بڕی )4 ترلی����ۆن و700 ملیارد( دینار ب����ۆ وه به رهێن����ان ته رخانكراوه ، به اڵم له مس����اڵدا یه ك دینار بۆ پرۆژه ی وه به رهێنان نیه ، واتا ئاس����تی بودجه ی قه باره ی ه����اوكات وه به رهێنان)0%(ه ، وه به رهێنان ته نها له چاو س����اڵی رابردو به ڕێژه ی)%300( كه میكردوه ، ئاڵوگۆڕی بازرگانی له گه ڵ توركیا به رێژه ی)60%( )80%( به رێ����ژه ی ئێ����ران له گ����ه ڵ

كه میكردوه . به و پێیه ش دۆخی ئابوری و سیاسی و ئه منی و خزمه تگوزاری له نێوان س����اڵی 2011 كه خۆپیش����اندانه كانی تیادا كرا بۆ 2015 به ڕێژه ی به رچاو كه میكردوه و

بارودۆخ زۆر له و كاته خراپ تره .

له نێوان 17ی شوبات و شۆڕشه كانی میسرو تونسدا

خۆپیش����اندانه كانی 17ی ش����وبات و رۆژانی دوایی هه روا له خۆوه و به سانایی ده ستی پێنه كردو هه ڵقواڵوی ته نها رۆژی 17ی شوبات نه بو، به ڵكو په یوه ست بو به سیستمی حوكمڕانی 20ساڵه ی هه رێمی كوردس����تانه وه كه له الیه ن دو حیزبه وه ق����ۆرغ كرابون، واتا خۆپیش����اندانه كان خه ڵك����ی په نگخ����واردوی فش����ارێكی كوردس����تان بو، به رامبه ر به ده سه اڵتی

سیاسی له هه رێمی كوردستان.به شێكی هه ڵگیرسانه كه شی هۆكاری ناوخۆی و به شێكی هۆكاره ده ره كیه كان و به ه����اری عه ره بی ب����و له وكات����ه دا كه شۆڕشی تونس به خۆپیشاندان و ناڕه زایی جه م����اوه ری ل����ه 17ی كانونی یه كه می

2010ده ستی پێكردو توانی له 14كانونی دووه م����ی 2011 رژێمێكی س����ه ركوتكه ر له س����ه ر ده س����ه اڵت دورخاته وه ، دواتر شۆڕشی میس����ر كه له 25ی یه نایه ری 2011 ده ستی پێكردو له 11ی شوباتی كۆتایی س����ه ركه وت و شۆڕشه كه 2011

به حوكمڕانی ئه و واڵته هات.له زۆر روه وه شۆڕش����ه كانی میس����رو تون����س له گ����ه ڵ 17ی ش����وبات له روی ناعه داله تی ئابوری و سیاس����ی و دۆخی كۆمه اڵیه تی����ه وه هاوش����ێوه بو، له تونس حیزبدا ی����ه ك له ده س����تی ده س����ه اڵت ب����و ب����ن عه لی، ك����ه له س����اڵی 1987 پۆستی س����ه رۆكایه تی تونسی وه رگرت )%99.2(ی 1989دا له هه ڵبژاردن����ی له دوایین هه ڵبژاردندا هێناو ده نگه كانی ده نگه كان����ی )%89.6(ی 2009 ل����ه زۆربه ی خزم و كه سه كانی به ده ستهێنا، له ده سه اڵتدا بون و قۆرغی بازاڕو ئابوریان كردبو له گ����ه ڵ گه نده ڵی و به هه ده ردان و باڵوبونه وه ی هه ژاری و بێكاری به جۆرێك رێژه ی ه����ه ژاری له هه ندێ����ك ویالیه تی تون����س له )%50( ب����وه له ناو گه نجان و ده رچوی زانك����ۆ و په یمانگاندا )38%( وه رێ����ژه ی گه نده ڵ����ی )%80( ب����وه ، له میسریش كه به هه مان شێوه ی تونس ده س����ه اڵت له الیه ن یه ك حیزبه وه قۆرغ كرابو له گ����ه ڵ باڵوبون����ه وه ی هه ژاری و بێ����كاری و قۆرغی ب����ازاڕ له الیه ن خزم و كه س����ه نزیكه كانی حوسنی موباره كه وه له س����اڵی 1981ه وه ده س����ه اڵتی ك����ه گرته ده ست، له هه ڵبژاردنی سه رۆكایه تی رێ����ژه ی)%88.6(ی موباره ك 2005دا ده نگه كانی به ده س����تهێناو حیزبه كه شی 97%ی كۆی كورس����یه كانی ئه نجومه نی گه لیان به ده س����تهێنا، رێژه ی گه نده ڵی ب����وه و ل����ه 2011 دا )64%( له میس����ر هه ژاری له ك����ۆی میس����ر )%40( بوه و له هه ندێك پارێزگا )%70( بوه ، ته واوی كۆمپانی����اگان و بازارگانی����ه كان له الیه ن ع����ه الو جه م����ال و كه س����ه نزیكه كان����ی

سه رۆكه وه قۆرغ كرابون.له هه رێمی كوردس����تانیش ده س����ه اڵت له الی����ه ن هه ردو )یه كێتی نیش����تیمانی

دیموكرات����ی پارت����ی كوردس����تان و كوردس����تان(ه وه ق����ۆرغ كراب����و له گه ڵ قۆرغكردن����ی ب����ازاڕو داموده زگاكان����ی بودجه ی گش����تی و بردنی حكوم����ه ت و ناعه داله تی كۆمه اڵیه تی له گه ڵ گه نده ڵی له بودجه ی زۆرو به فیڕۆدان����ی گ����ه وره

گشتیدا.بۆیه خۆپیش����اندان و ناڕه زاییه تیه كان له هه رێمی كوردس����تان هه م����ان فۆرم و میس����رو شۆڕش����ه كانی ش����ێوه ی

له كۆبون����ه وه ی وه رگ����رت تونس����یان خه ڵك له گۆڕه پانێكداو به ش����داریكردنی رۆش����نبیران و نوس����ه ران و هۆنه رمه ندان خۆپیش����اندانه كان و له پێش����ه وه ی گه نج����ان به رده وام����ی ئاماده بون����ی دروش����م و ل����ه خۆپیش����اندانه كاندا، داواكاری هه م����ان داواكاریه كانی����ش گۆڕینی گه نده ڵ����ی و له بنبڕكردنی ب����و ریشه یی له سیس����تمی سیاسی هه رێمی كوردس����تاندا. هاوكات فه یس����بوك كه بوه سیمای خۆپیشاندانه كان كه ناڵێكی گه وره ی ئاراس����ته كردنی گه نجان بو بۆ

خۆپیشاندانه كان.خاڵی لێكچوی نێوان خۆپیشاندانه كانی میس����رو تون����س و 17ی ش����وبات ئه وه ب����و ك����ه ده س����ه اڵت به گولل����ه وه اڵمی خۆپیش����انده رانی داوه ته وه ، له هه رێمی كوردس����تان به س����ه دان ك����ه س بریندار بون و 10 كه س����یش به گولله ی هێزه كان شه هیدبون، له میسرو تونسیش به ده یان

كه س شه هیدو بریندار بون.

17ی شوبات له دۆخی ئێستادا له ئێستادا كه دۆخی هه رێمی كوردستان له س����ه رجه م خراپدای����ه له ئاس����تێكی روه كانی����ه وه له قه یران����ی گه وره دای����ه ، له وه وه س����ه رچاوه هاواڵتیان بێده نگی ناگرێت كه ناتوانن خۆپیشاندان بكه ن، هێنده ی په یوه ندی به مه ترسی داعش بۆ سه ر كوردستان و چاوه ڕوانی چاكسازی له ده س����ه اڵتی سیاسی و ئیداری و ئابوری ده ك����ه ن ل����ه و الیه نان����ه ی كه پێش����تر پش����تیوانی خۆپیشاندانه كانیان ده كردو له ئێستاشدا به شدارن له حكومه تدا، خۆ ئه گه ر مه ترس����یه كانی داعش بڕه ونه وه و حكوم����ه ت ه����ه روا كه مته رخ����ه م بێت له ئاستی خزمه تگوزاریه سه ره تاییه كان، نیگه رانی و توڕه یی ئێس����تای هاواڵتیان زۆر زیاترو په نگخواردوتره له ساته كانی 17ی شوبات، بۆیه به شێك له پشودرێژی دواكه وتنی كاره باو له نه بونی هاواڵتیان موچه و گران����ی به نزین له هه س����تكردن ئاس����تی ل����ه به به رپرس����یاریه تیه وه یه

دۆخه كه .

سه‌عدی‌‌پیره‌:‌هاتنی‌‌په‌كه‌كه‌‌بۆ‌باشوری‌‌كوردستان‌به‌رێككه‌وتن‌بوه‌

له زۆر روه وه شۆڕشه كانی میسرو تونس له گه ڵ 17ی

شوبات له روی دۆخی سیاسی و

ئابوری و ناعه داله تی كۆمه اڵیه تیه وه

هاوشێوه بو، له تونس ده سه اڵت

له ده ستی یه ك حیزبدا بو

له میسریش به هه مان شێوه بو

هه رچه نده دۆخی خزمه تگوزاری و ئه منی و

سیاسی و ئابوری هه رێم زۆر له سه رده می 17ی شوبات خراپترو

شێواوتره ، به اڵم هاتنی داعش و مه ترسی

له سه ر كوردستان و چونی ئۆپۆزسیۆن بۆ ناو ده سه اڵت، خه ڵكی نیگه رانی

له گۆڕه پانه كه دا بێ پشتوپه نا كردوه

ماوه ی سه رۆکایه تی هه رێم و گه ڕانه وه ی

ده ستورو هه مواركردنه وه ی ئیشی

ئێمه ی یه كێتی نیه له سه ری بدوێین، ده بێت

سه ره تا پارتی داوا له الیه نه كان بكات قسه

له و بابه ته بكرێت

5(466( سێشه ممه 2015/2/17په‌رله‌مان

په رله مانی كوردستان چی بكا؟

فه رهاد سه نگاوی كوردس���تان په رله مان���ی گرنگ و زۆر پره نسیپ، وه ك په رله مانی چونكه گه وره یه ، گ���ه وره و له نه ت���ه وه ی���ه ك دێرینه كانی س���ه رزه مینه كه خوێناویتری���ن و دابه ش���ترین ب���ێ گ���ه وره نه ت���ه وه به پێودانگی ده وڵه ته كه ی���ه . به ف���ره راب���ردوه ، ئ���ه و دوژمنی ئ���ه م نه ته وه ، به فره نه ته وه ، ئ���ه م دواكه وتوویی به ف���ره ره هه ن���دی كێش���ه و كاره س���اته كانی ئه م نه ته وه ، بپێورێ ، هێش���تا په رله مانی گه وره و گرنگ و كوردس���تان گرنگترو ده ب���ێ بایه خداره و راكێش بكه ی���ن. گه وره تری راكێشی حیزب و به رژه وه ندی كه سی و كه ساندنی شته كان. بین���ی و ك���ۆن كۆنبی���ری و كۆن���كاری تاكه كان���ی ئ���ه م گه له و به تایبه ت س���ه ركرده و روناكبیره كانی . ئه م په رله مانه ئیفلیج ك���راوه و ناتوانێ ئه و كه گران���ه ی ئه ركه هه م���و بكا. ئه مه جێبه جێی ئه ركی كوش���نده كه ی په ت���ا حزب كوردستان. حزب ئامڕازه كه ی پارچه پارچه كردنی كۆمه ڵگا.كینه و كانی���ی رك و ح���زب ش���كاندن و دودڵی و گومان و زڕان���دن و چوه ته رێزی و بێ ن���او مێش���ك و دڵ و ده رونی نه ك ه���ه ر په رله م���ان تاك

تاكی خه ڵك.

په رله مان زۆر كاری گرنگی كه وتوه ته ئه ستۆ:

"گوشار و په سه ند":

یاسای نوێ و 1� ده ركردنی ستراتیجی .

یاساكانی 2�جێبه جێكردنی به ده زگاكانی جێبه جێكار.

مه ده ن����ی ده س����توری �3كوردستان.

به س����وپا یه كخس����تن و �4كردنی پێشمه رگه .

5� ریفران����دۆم ب����ۆ هه م����و كوردس����تان به تایبه ت ناوچه

داگیركراوه كان.

6� یاس����اكان له سه ر ره فی حكوم����ه ت بخات����ه كارو ناو

جێبه جێكردن.

ت����ری ئه رك����ی زۆر زۆر هه مه جۆرو وردودرشت.

ئاوه ه����ا په رله م����ان ده توانێت واقیعپارێ����ز له په رله مانێك����ی

ببێته په رله مانێكی واقیعگۆڕ.ئاوه ها په رله مانتار له ئه كته رو ده بێت����ه سینه ماریس����ته وه

په رله مانتار نه ك توتی تار.

له‌په‌رله‌مانه‌وه‌

گۆشه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌‌په‌رله‌مانتاران‌ده‌ینوسن

parlaman.awene@gmail.com

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

له ئێستادا ژماره یه كی زۆر راوێژكار له په رله مان بونیان هه یه و نازانرێت

كاری تایبه تی و تایبه تمه ندیان چییه ، په رله مانتارێكیش ده ڵێت، "سه رۆكی په رله مان بۆ هه مو شتێك راوێژكاری

داناوه ، ئه وه ی بۆ راوێژكاره كان كراوه مه گه ر له به هشتدا شتی وا

هه بێت".

په رله مانتار له فراكس����یۆنی یه كێتی رێواز فای����ه ق له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه ده ڵێت، "دواتری����ن ژماره مان النییه ، ماش����ه ڵاڵ هه ر ژماره یان زیاد ده كات و س����ه رۆكی په رله مان بۆ هه مو شتێك راوێژكاری داناوه ، به اڵم تا 57 كه سم ده زان����ی ئیت����ر نازانم ئێس����تا بوه ته چه ند، له كاتێكدا 23 س����اڵی پێشوی په رله م����ان ته نه����ا 190 فه رمانب����ه رو راوێژكاری یه كێتی دامه زراوه ، كه چی له ش����ه ش مانگ����دا، 91 فه رمانب����ه رو

راوێژكار دامه زراوه ".به وته ی ئه و په رله مانتاره ی یه كێتی ه����ه ر راوێژكارێك باش����ترین مۆدیل و جۆری "ئۆتۆمبیلی شه ش پستۆنیان" بۆ دابینكراوه و به نزی����ن و رۆنگۆڕین و هه مو مه سروفێكیان له سه ر په رله مانه ، به اڵم "زۆرینه یان به شێوه ی سیاسی و ب����ه ش به ش����ێنه ی حزبی دان����راون و لیژنه كاندا، به س����ه ر دابه شیانكردون باش����ن و هه ندێكی����ان هه رچه ن����ده

به په نجه ی ده ست ده ژمێردرێن".له كاتی په رله مانت����اره كان به وته ی مه سروفی موچه و داراییشدا قه یرانی

ب����ه رده وام ه����ه ر راوێ����ژكاره كان ب����وه ، رێ����واز ل����ه و باره ی����ه وه وتی "ئێم����ه له كاتی قه یرانه ك����ه دا نیوه ی موچه كانمان پێ����ده درا، ئه وان هه مو راوێژكاری پێ����ده درا، موچه كه ی����ان پێش����كه وتو هه ی����ه موچه كه ی به قه د په رله مانتار په رله مانتارێكه ، موچه ی ئۆتۆمبیل����ی نی����ه ئ����ه وان هه یان����ه ، په رله مانت����ار خه رج����ی ئۆتۆمبیل����ی له س����ه ر خۆیه تی ، هی ئه وان له سه ر په رله مان����ه ، له روی مه عنه ویه وه ئێمه باش����ترین، له روی مادیه وه ئه وان زۆر موچه یه كی باشترن و له په رله مانتاران مۆڵ وه رده گرن و هیچ فشاریان له سه ر نیه و ك����ه س قس����ه یه كیان پێناڵێت، هه یانه له خولی سێی په رله مان 12-10 ده فته ر دۆالری وه رگرتوه و خانوی پێ كڕیوه ، مه گه ر له به هه شت ئه و شتانه

هه بێت".

له وه ده كرێ����ت ب����اس هه رچه ن����ده له په رله مان����ی راوێ����ژكار 57 ك����ه كوردستاندا بونی هه یه ، به اڵم ئاوێنه زانیویه ت����ی له ئێس����تادا 65 راوێژكار بونی هه یه ، له كاتێك����دا هیچ یه كێك ژماره ی نه یزانی له په رله مانت����اره كان په رله م����ان راوێژكاران����ی ت����ه واوی

چه نده .راوێ����ژكاران، كاره كانی له ب����اره ی په رله مانتاری فراكسیۆنی گۆڕان په ری س����اڵح پێیوایه "ئه گه ر به دڵس����ۆزی به كاری خۆیان هه ستن ئه وا سودیان هه یه ، به اڵم ئه گه ر هه ر به و شێوه یه ی ئێستا بێت س����ودیان كه مه ، چونكه زۆربه یان چوار خوله له په رله ماندان".

په رله مانتاره ك����ه ی گ����ۆڕان ده ڵێت "حه زده ك����ه م ب����ۆ ه����ه ر لیژنه ی����ه ك راوێژكارێكی پس����پۆر هه بێت، چونكه به حوكمی كاره كانیان پێویس����ته زۆر زوتر وه كو مامۆستایه كی باش هه ست له په رله مانتاره كان بكه ن و به شته كان نازانم ژماره یان ب����ه اڵم زیره كتر بن، چه نده و له روی ئیمتیازاته كانیشیانه وه

قسه ناكه م".فراكس����یۆنی په رله مانتارێك����ی زه ردیش ئاشكرای ده كات كه له ماوه ی س����اڵی راب����ردو كه قه یران����ی دارایی هه بو، په رله م����ان چه ندین راوێژكارو كه دامه زراندوه ، دیكه ی فه رمانبه ری

به هه موی زیاتر له 56 راوێژكاره .په رله مانتار له فراكسیۆنی پارتی به یار تاهیر پێیوای����ه له هه مو په رله مانێكدا ده بێ����ت ب����ه اڵم هه ی����ه ، راوێ����ژكار "نه ك بێت، پیش����ه یی به شێوه یه كی له سه ر بنه مای حزبی و مه حسوبیه ت و مه نس����وبیه ت دابنرێن، جێگه ی داخه له هه رێمی كوردس����تان ئ����ه م بابه ته به شێوه ی پرۆفیش����ناڵ وه رنه گیراوه ، بۆیه ده بێت چاوخش����اندنه وه ی پێدا بكرێت و ئه و راوێژكارانه به شێوه یه كی

تایبه تمه ند دابمه زرێن".په رله مانتاره ك����ه ی پارتی بۆ ئاوێنه ده ڵێت "جارێكی تر قس����ه م له س����ه ر ئه وه كردوه ك����ه ده بێت لیژنه كان بۆ خۆیان ئه و كه سه وه ربگرن و كه سێكی له زانیارییه كانی به توانا بێت و س����ود وه ربگیرێت، به اڵم به داخه وه ژماره یه كی زۆر راوێژكار بونی هه یه و سه رۆكایه تی په رله مان به ش����ێوه یه كی نادروس����ت دابه شیكردوه ته سه ر لیژنه كان، بۆیه به ڕای م����ن كاره كه یان ت����ه واو نییه و ده بێت پێی����دا بچن����ه وه ، به تایبه تی

ئه وانه ی ئێستا دامه زراون".به پێ����ی وته ی په رله مانتارانی هه مو فراكس����یۆنه كان بێت، راوێژكاره كانی په رله مان نه یانتوانیوه به كاری خۆیان هه ستن و س����ودێكی ئه وتۆیان نه بوه ، په رله مانتاران هێن����ده ی له كاتێك����دا

ئیمتیازاتیان هه یه .فراكس����یۆنی یه كگرتوی ئیسالمیش قس����ه ی خۆی هه یه ، كه په رله مانتار كه ژاڵ هادی له و فراكسیۆنه ئاشكرای راوێژكارانی "له دامه زارندن����ی ده كات حزبایه تی پێ����وه ری زیاتر په رله مان ئه ژم����ار ك����راوه ، له كاتێك����دا ده كرا رێ����كاری كۆمه ڵێ ش����ت بكرێت، بۆ نمونه ش����اره زایی و تایبه تمه ندبونیان له بواره كاندا، كه ده بینین راوێژكارانێكی زۆری یاس����ایی بونی هه یه ، ده بوایه به پێی پێویستی لیژنه كان و پسپۆریی راوێ����ژكاران دابمه زرانایه ، نه ك له هه ر خولێ����ك الیه نێك����ی سیاس����ی چه ند

راوێژكارێكی دامه زراندوه ".ب����ه ڕای په رله مانتاره كه ی یه كگرتو دامه زارندن����ی راوێ����ژكاران له الی����ه ن هه مو حزبه كان����ه وه بوه ته عورفێكی په رله مانی، كه ه����ه ر حزبێك به پێی ژم����اره ی كورس����ییه كان و ده نگه كانی هه ڵب����ژاردن چه ن����د راوێژكارێكی بۆ ده كرێ����ت "له كاتێك����دا دام����ه زراوه ، كه س����انی حزب����ه كان ل����ه ده ره وه ی لێهاتویی و تواناو به پێی س����ه ربه خۆ له په رله مان ڤی( به )سی. پسپۆری و

به راوێژكار دابمه زرێن."راوێژكاره كانه وه ، ژماره ی له باره ی په رله مانتاره ك����ه ی یه كگرت����و ده ڵێت "ئ����اگام ل����ێ نیی����ه ئه مس����اڵ چه ند له په رله مان فه رمانب����ه ر راوێ����ژكارو دامه زرێن����دراون، ب����ه اڵم له خوله كانی پێشو ئه و گله ییه مان هه بو كه له نێوان حزبه كان����دا دابه ش����كراوه ، جا ئه گه ر ئێستا ئێمه ش وامان كردبێت كه واته

جیاوازییه كی ئه وتۆمان نه بوه .

ئا: ره وا بورهان

چوار ساڵ به سه ر روداوه كانی 17ی شوبات و رۆژانی دواتردا تێده په رێت،

ئێستا به شێك له ده موچاوه دیاره كانی سه رای ئازادی بونه ته په رله مانتار،

به اڵم تائێستا نه داواكاریه كانی سه رای ئازادی جێبه جێ كراوه ، نه بڕیاره كانی په رله مان، ئه و په رله مانتاره نوێیانه ش ده ڵێن "داواكاریه كانمان له یادنه كردوه ".

زۆرێك له و كه سانه ی له سه ر لیستی الیه نه ئۆپۆزسیۆنه كانی پێشوی هه رێم )گ����ۆڕان، یه كگرتو، كۆم����ه ڵ( بون به په رله مانتار، له رۆژانی 17ی شوباتدا رۆڵی سه ره كیان بینیوه له گه رمكردنی له س����ه روبه ندی خۆپیش����اندانه كانداو هه ڵبژاردنه كانیش����دا داوایان له خه ڵك كردوه ده نگیان پێبده ن و له به رامبه ردا چه ندین به ڵێنیان بۆ جێبه جێده كه ن.

له په رله مانی گ����ۆڕان په رله مانتاری كوردس����تان عادل عه زیز ب����ۆ ئاوێنه داواكاریه كان����ی ده ڵێت،"ئێم����ه هه وڵ له یادنه كردوه و خۆپیشاندانمان ده ده ین كه كاری����ان بۆ بكه ین، به اڵم دۆخ����ی هه رێم ره نگه ه����اوكار نه بێت

به هۆی ئه و قه یرانانه ی كه هه یه " .هاوكات په رله مانتاری فراكس����یۆنی یه كگرتوش، شێركۆ جه وده ت جه خت له وه ده كاته وه كه هه ر له س����ه ره تای ئ����ه م خول����ه ی په رله مان����ه وه ، پرۆژه پێشكه ش����كردوه و یاس����ایه كیان به اڵم ده ك����ه ن، ب����ۆ به دواداچون����ی تاوانب����اره كان "ده س����تگیركردنی یاسا كه وه ستاوه ته سه ر س����ه روه ری تائێس����تا یاسا سه روه ر نییه و ئێمه ش ده توانی����ن ته نه����ا په رله م����ان وه ك داواكاری له س����ه رۆكایه تی په رله م����ان بكه ین تا لێپرس����ینه وه ب����كات و ئێمه

داواكاریه كان له یاد ناكه ین".ك����ه ئه می����ن حه م����ه ش����ێركۆ

كوردس����تانه دیكه ی په رله مانتارێكی له سه ر لیستی گۆڕان، پێیوایه ئه وه ی له ده س����تیان هاتوه كردویانه و ده ڵێت كردوه و به دواداچونمان له په رله مان "پ����رۆژه یاس����امان پێشكه ش����كردوه ، له حكومه تیشدا كارمان بۆ ئه وه كردوه كه چاره سه ر بۆ برینداره كان بكرێت و گرێبه س����تێك له گه ڵ نه خۆشخانه یه ك كراوه بۆ چاره س����ه ركردنیان و ئه وه ی لێ����ره ش چاره س����ه رناكرێت بنێردرێت ب����ۆ ده ره وی هه رێم و به گوێره ی پرۆژه یاساكه ش ش����ه هیدانه بۆ ئه و كه سانه ره نگ����ه هه رچه ن����ده ببڕدرێت����ه وه ،

كه سوكاره كه ی قبوڵی نه كه ن ".

"هه رچیم����ان وتیش����ی ش����ێركۆ له ده ستبێت ده یكه ین و هه رچی بكه ین هه ر كه مه بۆ ئه و مه س����ه له یه ، به اڵم

هه ر ئه وه نده مان له ده ست هاتوه "له ئێس����تادا هه رێم����ی كوردس����تان روبه روی كۆمه ڵێ����ك قه یران بۆته وه ، هه رله قه یران����ی داراییه وه تا قه یرانی شه ڕو هاتنی ژماره یه كی زۆر ئاواره بۆ هه رێم، په رله مانتارێكیش ئاماژه به وه ده كات كه ئه گه ر شه ڕی داعش نه بوایه له ئێستادا پێویست به چه ندین 17ی ش����وباتی دیكه ده بو. به اڵم شێركۆ حه مه ئه مین پێداگری له س����ه ر ئه وه ده كات ك����ه "هۆكاری ئه وه ی ئێس����تا

خۆپیش����اندان نیی����ه ئه وه یه ، خه ڵك له حكومه ت هۆش����یارتره و س����ه یری باردۆخ����ی هه رێم ده كات گه رنا خه ڵك

بێده نگ نه ده بو".ع����ادل عه زیز پێی وای����ه كه دۆخی ئێس����تا دو دی����وی هه ی����ه و ده ڵێ����ت "دیوێكیان ئه وه یه كه پێیوسته ئێستا به م ده سه اڵته بڵیی ستۆپ و گه ر ئه و شه ڕه نه بێت پێویس����تمان به چه ندین

17ی شوباته ".4 ساڵ له مه وبه ر گۆڕه پانی سیاسیی هه رێم دابه ش����كرابو به سه ر دو به ره ی به ره ی پارتی ( و )یه كێتی و ده سه اڵت ئۆپۆزس����یۆن )گ����ۆڕان، یه كگرت����و،

ل����ه و نێوانه ش����دا خه ڵك كۆم����ه ڵ(، چاودێ����ری كاری ه����ه ردوالی ده كرد و هه ڵس����ه نگاندنی ب����ۆ ده ك����رد، به اڵم ئێس����تا هه ردو به ره له یه ك كابینه ی ش����ه ریكه به ش و بونه ته حكومه ت����دا 17ی خۆپیش����انده رانی داواكاری

شوباتیش بێسه روشوێن كرا. یه كگرت����و، په رله مانت����اری ش����ێركۆ جه وده ت ده ڵێ����ت، "له گه ڵ وه ك مه ده نیدای����ن خۆپیش����اندانی 17ی ش����وبات و به رده وامین له خه ڵك وه ك ب����ه رده وام هۆش����یاركردنه وه و یه كگرتو له رێكخس����تنه كانمان كارمان

بۆ كردوه ".

له شه ش مانگدا 65 راوێژكار بۆ په رله مان دامه زراون"ئه وه ی بۆ راوێژكاره كان كراوه مه گه ر له به هه شت شتی وا هه بێت"

ئه وانه ی دوێنێ له سه رای ئازادی بون و ئه مڕۆ له په رله ماننپه رله مانتارێك: به هۆی شه ڕه وه نه بێت ئێستا پێویستمان به چه ندین 17ی شوباتی دیكه یه

ده كرێت له ده ره وه ی

حزبه كان كه سانی سه ربه خۆ به پێی تواناو لێهاتویی و

پسپۆری و به )سی. ڤی(

له په رله مان به راوێژكار دابمه زرێن

هۆكاری ئه وه ی ئێستا

خۆپیشاندان نییه ئه وه یه ، خه ڵك

له حكومه ت هۆشیارتره و

سه یری باردۆخی هه رێم ده كات گه رنا خه ڵك

بێده نگ نه ده بو سه رای ئازادی له سلێمانی

تایبه‌ت(466( سێشه ممه 662015/2/17

ویکیلیکس 2009بۆ‌به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌خۆپیشانده‌ران

هێزه‌کانی‌پێشمه‌رگه‌‌خرابونه‌‌ئاماده‌باشییه‌وه‌

یه‌كێتی‌‌و‌پارتی‌‌و‌گۆڕان:‌ده‌بێت‌ئۆجه‌الن‌ئازادبكرێت

ئا: هاوار قادر

به رپرسانی یه كێتی نیشتمانی كوردستان، ناڕاسته وخۆ بزوتنه وه ی

گۆڕان تۆمه تبار ده كه ن به وه ی له پشت ئه و خۆپیشاندانانه وه بون كه له ساڵی 2009ه وه له ناوچه كانی ژێرده سه التیاندا

ئه نجامدراون، كه سه ره تاكه ی به خۆپیشاندنی شارۆچكه ی

پیره مه گرون ده ستیپێكرد، دوای ئه وه ی سه رۆكی شاره وانیه كه ی له به رنامه یه كی ته له فزیۆنیدا وتی: خه ڵكی پیره مه گرون

)كوێر(ن و ئه و به ره و پێشچوونانه ی فه رمانگه كه ی و چه ندین پرۆژه ی گه شه پێدانی شارۆچكه كه نابینن.

س����ایتی به ڵگه نامه یه ك����ی به پێ����ی ویكلیك����س ك����ه ئاوێن����ه له خ����واره وه ده قه كه ی كردووه به كوردی و مێژووه كه ی ده گه ڕێت����ه وه بۆ كۆتایی س����اڵی 2009 هات����وه ، خۆپیش����اند انی ش����ارۆچكه ی پیره مه گرون له ئاستێكی فراوانتردا ئاماژه ب����ه وه ده دات كه یه كێت����ی كه مته رخه م خزمه تگوزاری، له پێشكه شكردنی بووه له پیره مه گ����رون ك����ه ش����ارۆچكه یه كی خۆرئاوای باك����وری ده كه وێته بچوكه و س����لێمانییه وه به دووری 32 كیلۆمه تر، ڕێژه ی بێكاری زۆره و ژێرخانی ئابووری و نزمدایه و له ئاس����تێكی خزمه تگ����وزاری گه نجه كان����ی داهاتێك����ی كه میان هه یه . ده گمه نه ش����تێكی له وجۆره په شێویی له به رئ����ه وه كوردس����تان، له هه رێم����ی ئ����اژاوه و پش����ێوییه كی له و ئاس����ته كه له پیره مه گ����رون ڕویدا ب����ووه هه واڵێكی نیشتمانی یه كێتی له ناوچه كه دا. گرنگ له الیه ن خه ڵكانێكی زۆره وه كوردستان وا سه یر ده كرێت كه نه یتوانیوه له ئاستی پێویس����تدا بێ����ت له پێش����كه ش كردنی خزمه تگ����وزاری و بوژاندنه وه ی ژێرخانی

ئابووریدا.

ده قی به ڵگه نامه كه BAGHDAD 3346 09 :ئای دی

بابه ت: پشێویی له سلێمانی ژێر ده سه اڵتی یه كێتی

سه رچاوه : باڵیۆزخانه ی ئه مه ریكا له به غداد/ عێراق

كات: دووشه ممه 2009/12/28پۆلێن : نهێنی

به شی نهێنی - 01 له 02 بغداد 003346

وه رگیراوه له : سه رۆكی تیمی )RRT( ئاوه دانكردنه وه ی هه رێم

له هه ولێر، دێنیز وێندێ

1. كورت����ه : به مدواییه پش����ێوییه كی كه له پیره مه گ����رون، رویدا نائاس����ایی له هه رێم����ی بچوك����ه ش����ارۆچكه یه كی كوردستان و سه ر به پارێزگای سلێمانییه . كاتێ����ك كه ئ����اوات تۆفیق، س����ه رۆكی شاره وانی پیره مه گرون له چاوپێكه وتنێكی ك����ه ڕایگه یاندب����وو، ته له فزیۆنی����دا دانیش����توانی شارۆچكه كه ئاگاداری ئه و نین به ره و پێشچوونانه خزمه تگوزاری و پێشكه ش����ی به ڕێوه به رایه تیه كه یان كه ك����ردووه . س����ه ره تا خۆپیش����اندانێكی هێمنانه ده س����تیپێكرد له به رده م بینای ئ����ه وه ی پۆلیس و ش����اره وانی و له پاش ده س����ه اڵتدارانی دیكه ده ستێوه ردانیان كرد، گۆڕا بۆ توندوتیژیی. س����ه ره نجام مه ده نی چاالكی ئاس����ایش و هێزه كانی ئ����ه وێ گه یش����تنه له س����لێمانییه وه ده س����ه اڵت به ده ستخس����تنه وه ی ب����ۆ له ش����ارۆچكه كه . به رپرسه كانی یه كێتی ناڕاسته وخۆ كوردس����تان، نیش����تمانی كرد تۆمه تبار گۆڕانی����ان بزوتن����ه وه ی

به هۆكاری هاندانی توندوتیژییه كان. فراوانتردا له ئاس����تێكی ڕووداوه ك����ه ئام����اژه ی ب����ه وه ده دا ك����ه یه كێت����ی كه مته رخ����ه م بووه له پێشكه ش����كردنی له گه ڵ ب����ه راورد ب����ه خزمه تگ����وزاری

پارتیدا. ژێرده س����ه اڵتی كان����ی ناوچه له به رامبه ریش����دا یه كێت����ی ره خنه كانی ئاڕاس����ته ی گ����ۆڕان و الیه نه كان����ی ت����ر

ده كرد.یه كێتی گ����ۆڕان و نێوان كێبڕكێكانی ب����ه ره و توندت����ر ده ڕۆیش����ت به ه����ۆی هه ڵبژاردنه كانه وه . كه پێده چێت هۆكاری

ئه م پشێوییه زیاتر سیاسی بێت.ش����ارۆچكه یه كی پیره مه گ����رون، .3بچوكه ك����ه ده كه وێته باكوری خۆرئاوای س����لێمانییه وه به دووری 32 كیلۆمه تر، یه كێك����ه له ئ����ۆردوگا زۆره ملێیه كان����ی ڕژێمی سه دام، كه له كۆتایی هه شتاكاندا دروس����تیكرد بۆ ئه و گوندنشینانه ی كه ناچار كرابوون گونده كانیان چۆڵ بكه ن و له وێدا نیش����ته جێ ببن. ش����ارۆچكه كه چه ند س����ه د ماڵێكی تێدایه و ژماره یه ك فه رمانگه یه ك����ی چه ن����د خوێندن����گاو حكومی����ش. هه روه كو ش����ارۆچكه كانی ت����ری هه رێم، ڕێ����ژه ی بێ����كاری تێیدا زۆره و ژێرخانی ئابووری و خزمه تگوزاری گه نجه كان����ی نزمدای����ه و له ئاس����تێكی

داهاتێكی كه میان هه یه .4. ئاوات تۆفیق، سه رۆكی شاره وانی یه كێتی، لیس����تی له سه ر پیره مه گرون

له ئێواره ی ته له فزیۆنیدا له به رنامه یه كی 2009/9/22داو له میان����ه ی قس����ه كانیدا له سه ر وه اڵمی سكااڵی هاواڵتیان وتی: خه ڵك����ی پیره مه گ����رون )كوێر(ن و ئه و ب����ه ره و پێش����چوونانه ی فه رمانگه كه ی و گه ش����ه پێدانی پ����رۆژه ی چه ندی����ن

شارۆچكه كه نابینن.س����ه رله به یانی رۆژی دواتر به سه دان هاواڵت����ی ش����ارۆچكه كه رژان����ه س����ه ر له س����ه رۆكی داوای����ان ش����ه قامه كان و ش����اره وانی كرد ك����ه داوای لێبوردنیان لێب����كات و ده س����ت له كاربكێش����ێته وه . ئاس����ایش پۆلی����س و له كاتێك����دا ده س����تێوه ردانیان ك����رد ب����ۆ كۆنترۆڵ توندوتیژییه كان بارودۆخه ك����ه ، كردنی زیاتر په ره یانس����ه ندو هێ����زه كان ناچار كران بكشێنه وه . خۆپیشانده ران زیانیان به بینای شاره وانی گه یاندو دو ئۆتۆمبیلی پۆلیسیان تێكشكاندو دانه یه كی تریشیان

وه ڕگه ڕان و سوتێنرا.هه س����تان خۆپیش����انده ران .5به داخس����تنی ڕێگای س����ه ره كی نێوان سلێمانی و هه ولێر، به دانانی به ردو دارو س����وتاندنی تایه له سه ر شه قامه كه . له و كات����ه دا س����ه ربازێكی ئه مه ریكی به ناو

قه ڕه باڵغی ش����ارۆچكه كه دا تێپه ڕی كه خۆپیش����انده ران له نزیكه ی سه د گه نجی س����ه ره كی و زیاتر له هه زار كه س����ی تر ئاس����ایش و هێزه كانی نی����وه ڕۆ بوون. گه یش����تنه مه ده نی����ه كان چاالكی����ه ئێواره كه ی ڕۆژ هه م����ان پیره مه گرون و بكه ن. بارودۆخه كه كۆنترۆڵی توانییان پێش����مه رگه ش هێزه كان����ی ه����اوكات ب����ه اڵم ئاماده باش����ییه وه ، خرابوون����ه س����ه رچاوه یه كی پێنه كرابوو. باڵوه یان ئاگادار ئام����اژه ی به وه دا ك����ه به رهه م س����اڵح س����ه رۆكی حكومه ت����ی هه رێم، فه رمانی به هێزه كانی پێشمه رگه كردبوو

كه نه چنه ناو شارۆچكه كه وه . ك����ه س چ����وار س����ه ره نجام، ب����وون و برین����دار له خۆپیش����انده ران یه كێك له وانه برینه كه ی سه خت بووه و پاشان ته ندروستی جێگیر بووه . چه ند ل����ه وه ده كه ن كه ڕاپۆرتێكی����ش باس هێزه كانی ئاسایش پێنج بۆ ده كه سیان ده س����تگیر كردوه به هۆكاری به شداری كردنیان له كاری ئاژاوه گێڕیی، به اڵم ئه م

ڕاپۆرتانه پشتڕاست نه كراونه ته وه .6. ئاوات تۆفیق، سه رۆكی شاره وانی پیره مه گرون، به ئاشكرا داوای لێبوردنی

كردو ڕایگه یاند كه وته كانی لێكدانه وه ی خراپیان بۆ كراوه و مه به ستی سوكایه تی كردن نه بووه به هاواڵتیان. له قسه كانیدا بزووتن����ه وه ی گۆڕان����ی تۆمه تب����ار كرد به هاندانی خۆپیشانده ران و ڕایگه یاند كه چه ند كه س����ێكی دیاریكراو هه وڵده ده ن له میانه ی ڕاس����تییه كان. بۆ شێواندنی قسه كانیدا به ئاشكرا ده ستی بۆ گۆڕان درێژكرد كه له پش����ت ئ����ه م كاره وه بن. له كۆتای����ی یاداش����ته كه دا هات����ووه كه نوێنه رێك����ی یه كێت����ی ڕایگه یاندووه كه س����ه رۆكی حكومه ت، به رهه م س����الح خۆی لێكۆلینه وه له س����كااڵی هاواڵتیان

ده كات.7. كۆمێن����ت: په ش����ێویی له وجۆره شتێكی ده گمه نه له هه رێمی كوردستان، له به رئه وه ئاژاوه و پشێوییه كی له و ئاسته كه له پیره مه گرون ڕویدا بووه هه واڵێكی نیشتمانی یه كێتی له ناوچه كه دا. گرنگ له الیه ن خه ڵكانێكی زۆره وه كوردستان وا س����ه یر ده كرێ����ت ك����ه نه یتوانی����وه له ئاس����تی پێویس����تدا بێت له پێشكه ش كردن����ی خزمه تگ����وزاری و بوژاندنه وه ی ژێرخانی ئابووری����دا، به به راورد له گه ڵ پارتیدا، ده س����ه اڵتی ژێر ناوچه كان����ی س����ه ركردایه تییه كه ی تۆمه تبار ده كرێت

به گه نده ڵی . ئای����ا نیی����ه رون ئێس����تا هه ت����ا گ����ۆڕان ده س����تی هه ب����ووه له هاندانی خۆپیش����انده راندا یان نا. به اڵم له ڕووی له وجۆره ده بێت سودمه ند سیاسییه وه ژێر ناڕه زایه تییان����ه ی خۆپیش����اندان و ده س����ه اڵتی یه كێت����ێ. كێبڕكێی نێوان گۆڕان و یه كێتی ب����ه ره و توندتر ده ڕوات به تایبه تیش هه ڵبژاردنه كانه وه و به هۆی یه كێتی����دا ده س����ه اڵتی له س����نوری

له سلێمانی و كه ركوك.

پش����ێوییانه ی ئ����ه م له وانه ی����ه *په یوه ندییان زیات����ر ش����اره كان نێ����و به سیاسه ته وه هه بێت، هه ست به شكستی یه كێتی نیش����تمانی كوردستان ده كرێت خزمه تگوزاری و كردن����ی له پێش����كه ش به جێهێنان����ی به ڵێنه كان����دا، كه گۆڕان گورزێك ئه مانه وه له ڕێگای هه وڵده دات

له یه كێتی بدات.ڕه فتێ����ڵ/ ورده كاری زیات����ر ده دات ئه مدواییانه ی ناڕه زاییه كان����ی له س����ه ر كه ركوك، هه روه كو خۆپیشانده ران )كه ڕێكخرابوو له الیه ن هه ندێك له ئه ندامانی باش����تركردنی داوای گۆڕان����ه وه ( هه ڵمه تێكی ده ك����ردو خزمه تگوزارییان به رفراوانیان ده س����تپێكرد بۆ پێشكه ش كردن����ی س����كااڵ ب����ۆ نووس����ینگه كانی

یه كێتی.

ئا: هاوكار حسێن

رۆژی یه كشه ممه ی رابردو، 16 ساڵ تێپه ڕبو به سه ر ده ستگیركردن و

زیندانیكردنی عه بدواڵ ئۆجه الن، له و یاده دا زۆربه ی هێزه سیاسییه كانی

باشوری كوردستان، به تایبه ت پارتی و گۆڕان و یه كێتی داواده كه ن ناوبراو ئازادبكرێت، پێشیانوایه تا

ئه و له زینداندا بێت، پرۆسه ی ئاشتی هیچی وای لێ شین نابێت.

راب���ه ری ئۆج���ه الن، عه ب���دواڵ كرێكاران���ی پارت���ی زیندانیك���راوی كوردستان )په كه كه (، تاساڵی 1998، په ناگ���ه ی ئارامی له س���وریا بو، به اڵم ئه نكه ره و په یوه ندییه كان���ی كاتێ���ك داوایان س���وریا تێكچ���و، دیمه ش���ق له ئۆجه الن كرد شوێنێكی دیكه بۆخۆی هاتوچۆی له س���ه روبه ندی بدۆزێته وه . له نێوان واڵتانی روس���یا و یۆنان، رۆژی 15ی ش���وباتی 1999، ناوبراو له كینیا له الیه ن تیمێكی هاوبه ش���ی میت و سی

ئای ئه ی ، ده س���تگیركرا و تائێس���تاش له دورگه یه كی توركیا زیندانیه .

س���ه ره كییه كانی سیاس���ییه الیه نه باش���وری كوردس���تان له گه ڵ ئه وه دان كه ناوبراو له زیندان ئازادبكرێت، به اڵم پێده چێ���ت ئه م داوایه ی ئ���ه وان ته نها سیاسییدا زمانه وانی له گوزارش���تێكی قه تی���س بوبێ���ت و نه بوبێت���ه كردار، چونكه هیچ الیه كی���ان نایانه وێت باس له وه بكه ن ك���ه ئاخۆ له رێگه ی كه ناڵه به ره سمی خۆیانه وه دیپلۆماسییه كانی ئه م داوایه یان له الیه نی توركی كردوه ؟

س���ه عدی پیره ، ئه ندام���ی مه كته بی سیاسیی یه كێتی نیشتمانی كوردستان به ئاوێن���ه ی راگه یان���د، "ئێم���ه داوای ئازادكردن���ی ده كه ین و ئ���ه م داوایه ش ئاراسته ی حكومه تی توركیا ده كه ین".

س���ه عدی پی���ره ، ك���ه حزبه ك���ه ی له ئێس���تادا له گه ڵ پارته كه ی ئۆجه الن په یوه ندییه كی پته ویان هه یه و پێكه وه هه ماهه نگی داعش���دا دژی له ش���ه ڕی باس ئاماده نه بو له نێواندایه ، ته واویان بكات ورده كارییانه میكانی���زم و ل���ه و

به ره س���می له رێگه یه وه یه كێت���ی كه داوای ئازادكردن���ی ئۆجه النی كردبێت

له حكومه تی ئه نكه ره . تۆفی���ق ره حیم، ه���اوكات محه مه د په یوه ندیی���ه ژوری رێكخ���ه ری گۆڕان بزوتنه وه ی دیپلۆماس���ییه كانی به ئاوێنه ی راگه یاند، "بێگومان ئێمه ش داوای ئازادكردن���ی ئۆجه الن ده كه ین، له هه مو ش���وێنێك ك���ه بابه ته كه دێته پێش���ه وه ئێمه داوامان كردوه "، به اڵم ئه و ره تیكرده وه به ش���ێوه ی ره س���می

داویان له الیه نی توركی كردبێت.پارته ك���ه ی ئۆج���ه الن )په كه ك���ه ( له ملمالنێیه ك���ی سیاس���یی به هێزدایه له گه ڵ پارتی دیموكراتی كوردس���تان، هه ریه كه یان هه وڵده دات هه ژمونی خۆی به رێته نزیكترین س���نوری گه مه كردنی سیاسیی ئه وی دیكه ، ته نانه ت زۆرجار میدیاكان و ده به نه ن���او ناكۆكیه كانیان له وێوه هه ڵمه ت���ی راگه یاندن به رامبه ر له مه سه له ی به اڵم به رپاده كه ن. یه كتر ئازادكردنی ئۆجه الندا، پارتیش هه مان

داوای گۆڕان و یه كێتی هه یه .

كاكه مین نه ج���اڕ، ئه ندامی مه كته بی سیاسیی پارتی دیموكراتی كوردستان، به ئاوێنه ی راگه یان���د، "پارتی بۆچونی خۆی هه بوه و ته نانه ت نێچیرڤان بارزانی ئازادبكرێت، پێمانباشه وتی به ئاشكرا بۆیه ئێمه له گه ڵ ئه وه ین كه كێش���ه ی به ش���ێوه یه ی كوردس���تان باك���وری چاره سه ربكرێت و ئاش���تیانه دیه لۆگ و

عه بدواڵ ئۆجه النیش ئازادبكرێت".ب���ه اڵم كاكه مین بێئاگایی خۆی له وه نیش���اندا كه پارتی له س���ه ر ئاس���تی ره س���می ئ���ه م داوای���ه ی له حكومه تی توركیا كردبێت، ده ڵێت، "به هه ردوالمان راگه یان���دوه ك���ه ئه گه ر پێویس���تتان به ئێمه بێت بۆ پرۆس���ه ی ئاشتی ئه وا به اڵم ده كه ین، پش���تگیریتان ئێمه ش

ورده كارییه كانی شتێكی تره ".16 س���اڵ له مه وب���ه ر ك���ه ئۆجه الن نیازی ده ستگیركرا، حكومه تی توركیا هه بو كۆتایی به ژیان���ی بهێنێت، بۆیه بڕیاری له سێداره دانی بۆ ده ركرد، به اڵم ناڕه زایی جه ماوه ریی له زۆرینه ی واڵتانی جیه���ان و ش���ڵه ژانی بارودۆخی ئه منی

توركیا، رێگه ی له جێبه جێكردنی گرت، بۆیه بڕیاره كه س���وككرا ب���ۆ زیندانی

هه تاهه تایی . س���اڵی 2012ش، حكومه تی توركیا له گه ڵ ئاشتی پرۆس���ه یه كی ناچاربو یه كه مین رابگه یه نێ���ت، ك���ورده كان ئه م ده س���تپێكردنی ب���ۆ ده روازه ش پرۆس���ه یه ك���ه روی تێك���رد، ده رگا كڵۆمدراوه كه ی ئیمرالی بو كه ئۆجه النی تێدا زیندانیكراوه ، به اڵم گشت الیه نه پێیانوایه ، هه تا سیاسیه كوردییه كان ده رگای زین���دان له س���ه ر ئۆج���ه الن نه خرێته سه رپشت، هیچ ئومێدێك نیه

بۆ سه ركه وتنی ئه و پرۆسه یه .س���ه عدی پی���ره ده ڵێ���ت، "ئ���ه وه پێش���نیاری مام جه الل بۆ ئه ردۆگان كه كلیلی چاره سه ری كێشه كان ئێستا له ئیمرالی���ه ك���ه ئه وی���ش ئۆجه النه ، چونكه هه ركه س���ێك ك���ه له زینداندا له ده س���تدانیه "، بۆچونیش���ی ب���و به هه مانشێوه محه مه د تۆفیق ده ڵێت، "پێمانوای���ه ، ئازادكردن���ی ئۆج���ه الن

پرۆسه كه خێراتر ده كات".

ئه وه پێشنیاری مام جه الل بۆ ئه ردۆگان كه

كلیلی چاره سه ری كێشه كان ئێستا

له ئیمرالیه كه ئه ویش ئۆجه النه

یه كێتی نیشتمانی كوردستان له الیه ن خه ڵكانێكی زۆره وه

وا سه یر ده كرێت كه نه یتوانیوه له ئاستی

پێویستدا بێت له پێشكه ش كردنی

خزمه تگوزاری و بوژاندنه وه ی ژێرخانی

ئابووریداخۆپیشاندانی شارۆچه کی پیره مه گرون 2009

دوای‌‌رفاندنی‌‌په‌رله‌مانتارێكی‌‌سوننه‌په رله مانتاره كورده كانی عێراق: ده بێت باشتر ئاگاداری خۆمان بین

7 (466(‌سێشه‌ممه‌‌2015/2/17 عێراق

خشتە نەوتییەكەی هەرێم

‌رۆژانی‌)8،9(ی‌ئەم‌مانگە‌)لیژنەی‌ن����ەوت‌و‌وزە(‌ی‌پەرلەمان����ی‌عیراق‌سەردانی‌هەرێمی‌كوردستانمان‌كردو‌لەگەڵ‌س����ەرۆكی‌حكومەتی‌هەرێم‌و‌وەزیری‌سامانە‌سروشتییەكان‌و‌چەند‌وەزیرێكی‌دیكەی‌پەیوەندار‌بەكەیسی‌نەوت‌و‌بودجە‌كۆبوینەوە،‌پێشتریش‌لەلیژنەكەمان����دا‌میوانداری‌)د.عادل‌عبدالمه����دی(‌وەزیری‌نەوتی‌عیراق‌و‌كۆمپانیای‌ گش����تیی‌ بەڕێوەب����ەری‌)س����ۆمۆ(‌و‌چەن����د‌بەڕێوەبەرێكی‌دیك����ەی‌وەزارەتەكەم����ان‌كردب����و.‌لەكۆبونەوەكاندا‌بەرپرسانی‌حكومەتی‌هەرێ����م‌پێیانڕاگەیاندین‌كە‌لەهەوڵی‌ئ����ەوەدان‌كێش����ە‌تەكنیكییەكانیان‌چارەس����ەر‌بكەن‌و‌دوات����ر‌تاكۆتایی‌س����اڵەكە‌بەتێكڕا‌بڕی‌ئ����ەو‌نەوتە‌تەسلیم‌بەكۆمپانیای‌)سۆمۆ(‌بكەن‌كە‌لەگەڵ‌بەغدا‌لەسەری‌رێككەوتون.‌بۆیە‌دوای‌دروستبونی‌تێبینییەكانی‌حكومەتی‌عیراق‌لەسەر‌بڕی‌نەوتی‌تەسلیمكراو‌بەعەمبارەكانی‌)سۆمۆ(‌لەبەندەری‌جەیهانی‌توركیاو‌راگرتنی‌بەبڕیاری‌ هەرێ����م‌ بودجەی‌ بەش����ە‌ناوخۆی����ی‌ئەنجومەن����ی‌وەزیران����ی‌عیراق،‌حكومەتی‌هەرێم‌خشتەیەكی‌ب����ۆ‌حكومەتی‌فیدرال‌نارد‌كە‌تێیدا‌پالنیان‌بۆ‌تەواوی‌س����اڵی‌)2015(‌رونكردۆتەوە‌ك����ە‌دەتوانن‌تاكۆتایی‌ساڵەكە‌تێكڕای‌نەوتی‌هەناردەكراوی‌هەرێم‌لەرێگەی‌)سۆمۆ(وە‌بگەیەننە‌

(550(‌هەزار‌بەرمیلی‌رۆژانە.‌بەپێی‌ئەو‌خش����تەیە،‌لەسەرەتای‌ساڵەوە‌بەبڕی‌)250(‌هەزار‌بەرمیل‌دەستپێدەكەن،‌پێ‌بەپێ‌ئاستەكەی‌بەرزدەكرێتەوە‌تالە)5/1(ەوە‌دەبێت‌ب����ە)550(‌هەزارو‌‌ل����ە‌)6/15(ەوە‌دەبێت‌ب����ە)600(‌هەزارو‌لە)7/15(ەوە‌بۆ‌ئاستی‌)625(‌هەزار‌بەرمیلی‌ئەمەش‌ بەرزدەكرێت����ەوە،‌ رۆژان����ە‌تاكۆتایی‌س����اڵ‌ب����ەردەوام‌دەبێت،‌س����ەرەنجام‌تێكڕای‌ساڵەكە‌دەبێتە‌(552(‌ه����ەزار‌بەرمیل‌ن����ەوت‌كە‌لەرۆژێكدا‌هەرێم‌تەسلیمی‌)سۆمۆ(ی‌كردبێت.‌بەمشێوەیە‌ئەگەر‌هەرێم‌بەپێی‌ئەم‌خش����تەیە‌نەوت‌بنێرێت،‌خۆی‌ ئیلتیزامی‌ بەزیادەوە‌ دەتوانێ‌بەرێككەوتنەك����ەی‌لەگ����ەڵ‌بەغ����دا‌جێبەجێبكات‌و‌نیازپاكی‌و‌ئەستۆپاكی‌

خۆی‌بسەلمێنێت.‌لێرەوە‌هیوادارین‌حكومەتی‌هەرێم‌ئامادەس����ازیی‌تەكنیكی‌تەواوی‌بۆ‌جێبەجێكردنی‌ئەو‌خشتەیە‌كردبێت،‌تا‌هەم‌بەرپرسانی‌حكومەتی‌هەرێم‌و‌هەم‌ئێم����ەی‌نوێنەران����ی‌كوردیش‌لەبەغدا‌بتوانین‌گوشار‌بخەینە‌سەر‌حكومەتی‌فی����درال‌كە‌بەوردی‌و‌بێ‌دواكەوت����ن‌ئیلتیزامی‌خۆی‌بەرامبەر‌

هەرێم‌جێبەجێ‌بكات.‌دوای‌گەڕانەوەم����ان‌ب����ۆ‌بەغداو‌رایەكی‌ دروس����تكردنی‌ بەمەبەستی‌لەبارەی‌ بەیاننامەیەكمان‌ گش����تیی‌سەردانەكەمان‌بۆ‌هەرێم‌لەدانیشتنی‌رەسمی‌پەرلەمانی‌عیراقدا‌خوێندەوەو‌داوامانك����رد‌كە‌حكومەت����ی‌عیراق‌پابەند‌بێ����ت‌به‌رێككەوتنەكەو‌چیتر‌دوانەخات.‌ هەرێم‌ بودجەی‌ بەش����ە‌دواتریش‌بۆ‌هەمان‌مەبەست‌كەوتینە‌پەیوەندیك����ردن‌بەوەزارەتی‌دارایی‌و‌نەوتی‌عیراق‌تاهەوڵەكانمان‌بگەیەنینە‌ئاستی‌گوشارو‌وەك‌دامەزراوەیەكی‌چاودێ����ری‌و‌لیژن����ەی‌پەیوەندی����دار‌بەكەیس����ی‌ن����ەوت،‌رۆڵ����ی‌الیەنی‌س����ێیەم‌ببینین‌و‌چاودێر‌بین‌بەسەر‌جێبەجێكردنی‌رێككەوتنەكەوە.‌بەاڵم‌كاتێك‌دەتوانین‌لەسەر‌ئەو‌گوشارە‌سیاس����ی‌و‌یاس����اییانەمان‌بەردەوام‌بین‌و‌ئەنجامێكی‌باش‌لەبەرژەوەندیی‌بەدەستبهێنین‌ كوردستاندا‌ خەڵكی‌ك����ە‌حكومەت����ی‌هەرێ����م‌بەجدی‌و‌ب����ێ‌كەموكوڕی‌خش����تە‌نەوتییەكە‌جێبەجێ‌بكات‌و‌هیچ‌پاساوێك‌نەداتە‌دەست‌بەغدا‌كە‌لەوە‌زیاتر‌دەستی‌دەستی‌بەبەشە‌بودجەی‌هەرێمەوە‌بكات.‌چونكە‌ب����ەدەر‌لەوە‌هەرچی‌لەیاسای‌بودجەی‌ئەمساڵدا‌بۆ‌كورد‌بەدەس����تهاتوە،‌دەكەوێت����ە‌بەردەم‌رەشەباو‌ناتوانین‌خاوەندارێتیی‌هیچ‌

یەكێكیان‌بكەین.‌

ئا: هاوكار‌حسێن

رفاندنی‌‌په‌رله‌مانتارێك‌و‌كوشتنی‌‌پاسه‌وانه‌كانی‌‌له‌رێگه‌ی‌‌بازگه‌یه‌كی‌‌

سه‌ربازیی‌‌له‌ناوه‌ڕاستی‌‌به‌غدادا،‌ترس‌و‌نیگه‌رانی‌‌الی‌‌په‌رله‌مانتاره‌‌كورده‌كانی‌‌ناو‌په‌رله‌مانی‌‌عێراق‌دروستكردوه‌و‌

به‌ئاماژه‌یه‌كی‌‌مه‌ترسیداری‌‌وه‌سفده‌كه‌ن‌بۆ‌سه‌ر‌ژیانی‌‌تێكڕای‌‌به‌رپرسانی‌‌

دیكه‌.

هه‌ینی‌‌رابردو،‌ش���ێخ‌قاس���م‌سویدان‌له‌گ���ه‌ڵ‌كوڕه‌ك���ه‌ی‌و‌7 ئه‌لجه‌ناب���ی‌،‌چه‌ن���د‌ له‌الی���ه‌ن‌ له‌پاس���ه‌وانه‌كانی‌‌چه‌كدارێك���ی‌‌نه‌ناس���راوه‌وه‌‌ك���وژران‌و‌برازایه‌كیش���ی‌‌به‌ناوی‌‌زه‌ید‌ئه‌لجه‌نابی‌‌كه‌‌په‌رله‌مانتاری‌‌عێراق���ه‌‌به‌برینداریی‌‌رزگاری‌بو،‌ئێستا‌بنه‌ماڵه‌ی‌‌ئه‌و‌شێخه‌‌په‌نجه‌ی‌‌تۆمه‌ت‌بۆ‌میلیش���یا‌شیعه‌كان‌سونه‌كانیش‌ په‌رله‌مانتاره‌‌ درێژده‌كه‌ن‌و‌بڕی���اری‌‌بایكۆتیان‌دا،‌ل���ه‌م‌نێوه‌نده‌دا‌په‌رله‌مانت���اره‌‌كورده‌كانی���ش‌نیگه‌رانن‌له‌ئاڵۆزیی‌‌بارودۆخه‌كه‌و‌ده‌ڵێن‌هاتوچۆ‌كه‌مده‌كه‌ینه‌وه‌و‌باشتر‌ئاگامان‌له‌خۆمان‌

ده‌بێت.ئه‌م‌روداوه‌‌هاوكاته‌‌له‌گه‌ڵ‌باڵوبونه‌وه‌ی‌‌راپۆرتێك���ی‌‌چاودێریی‌‌مافه‌كانی‌‌مرۆڤ‌ل���ه‌رۆژی‌‌یه‌كش���ه‌ممه‌ی‌‌راب���ردو‌و‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌میلیش���یا‌ش���یعه‌كان‌كه‌‌ئێس���تا‌بونه‌ته‌‌به‌ش���ێك‌له‌پێكهاته‌ی‌‌له‌چه‌ند‌ عێ���راق،‌ ئه‌منییه‌كانی‌‌ هێ���زه‌‌مانگی‌‌راب���ردودا‌هه‌ڵمه‌تێكی‌‌تۆقاندن‌و‌رفاندن‌و‌هه‌راس���انكردنی‌‌س���ونه‌كانیان‌ئه‌ندامانی‌‌ زۆرین���ه‌ی‌‌ ده‌س���تپێكردوه‌و‌ئه‌م‌میلیش���یایانه‌‌له‌وان���ه‌ن‌كه‌‌گیانی‌‌تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌‌له‌س���وننه‌كان،‌پاڵنه‌ری‌‌سه‌ره‌كی‌چه‌كهه‌ڵگرتنیانه‌.‌ته‌نانه‌ت‌كار‌گه‌یشته‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ساڵح‌موتڵه‌گ،‌جێگری‌‌سه‌رۆك‌وه‌زیران‌داوا‌له‌حكومه‌ت‌بكات‌

ئه‌و‌میلیشیایانه‌‌كۆنترۆڵ‌بكات.ئه‌و‌روداوه‌‌په‌رله‌مانتارانی‌‌كوردیشی‌‌به‌پێش���ینه‌یه‌كی‌‌ ك���ردوه‌و‌ نیگ���ه‌ران‌مه‌ترس���یداریی‌‌وه‌س���فده‌كه‌ن‌بۆ‌سه‌ر‌

ژیانی‌‌به‌رپرسانی‌‌دیكه‌ی‌‌عێراق.‌‌ئارێ���ز‌عه‌بدواڵ،‌ئه‌ندام���ی‌‌په‌رله‌مانی‌‌عێراق‌له‌سه‌ر‌لیستی‌‌یه‌كێتی‌‌نیشتمانی‌‌كوردستان،‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند"‌بێگومان‌رفاندنی‌‌په‌رله‌مانتارێك‌و‌دواتر‌فڕێدانی‌‌به‌ده‌ست‌و‌قاچی‌‌شكاوه‌وه‌،‌مه‌ترسی‌‌بۆ‌سه‌ر‌هه‌مو‌به‌رپرس���انی‌‌دیكه‌ی‌‌عێراق‌ئ���ه‌وكاره‌ی‌‌ دروس���تده‌كات،‌به‌اڵم‌كێ‌‌

كردوه‌،‌دیارنیه‌".ئه‌و‌پێش���بینی‌ده‌كات‌كه‌‌"ئه‌و‌جۆره‌‌حاڵه‌تانه‌‌مه‌ترس���ی‌‌بۆسه‌ر‌ژیانی‌‌هه‌مو‌

الیه‌ك‌دروس���تده‌كات"،‌هۆكاره‌كه‌ش���ی‌‌ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‌بۆ‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌كه‌‌"له‌به‌غدا‌‌هێش���تا‌تاقمه‌‌تیرۆریسته‌كان‌چاالكن‌و‌قاعیده‌‌و‌داعش‌و‌كۆنه‌‌به‌عس���یه‌كانیش‌بونی���ان‌هه‌یه‌‌و‌كاری‌‌خۆی���ان‌ده‌كه‌ن،‌ئه‌مه‌‌جگه‌‌له‌گروپ‌و‌هێزه‌‌چه‌كداره‌كانی‌‌دیكه‌ی‌‌س���ه‌ربه‌‌س���وننه‌‌و‌ش���یعه‌‌كه‌‌حكومه‌تی���ان‌ ته‌واوه‌ت���ی‌‌ كۆنترۆڵ���ی‌‌به‌س���ه‌ره‌وه‌‌نی���ه‌،‌هه‌ندێكج���ار‌ره‌نگه‌‌له‌یه‌كتر‌ تۆڵه‌س���ه‌ندنه‌وه‌‌ به‌كاریگه‌ریی‌‌

هه‌ڵسوكه‌وت‌بكه‌ن".له‌باره‌ی‌‌ئه‌گه‌ری‌‌دروستبونی‌‌مه‌ترسی‌هاوش���ێوه‌‌له‌س���ه‌ر‌ژیانی‌‌په‌رله‌مانتاره‌‌ك���ورده‌كان،‌ئارێز‌ده‌ڵێ���ت،‌"بێگومان‌هه‌میش���ه‌‌مه‌ترس���ی‌‌له‌به‌غ���دا‌هه‌بوه‌،‌به‌اڵم‌ئه‌مجاره‌‌كه‌‌ئه‌و‌ئه‌ندام‌په‌رله‌مانه‌‌رفێندرا،‌ئێستا‌پرسیارێك‌دروستبوه‌‌كه‌‌ئاخۆ‌چ‌مه‌به‌ستێك‌له‌پشت‌ئه‌و‌كاره‌وه‌‌هه‌یه‌‌و‌له‌و‌حاڵه‌ته‌شه‌وه‌‌به‌ده‌رده‌كه‌وێت‌كه‌‌ده‌بێت‌هه‌مو‌ئه‌ندام‌په‌رله‌مانه‌كان‌و‌به‌رپرسه‌كانی‌‌باش���تر‌ئاگاداری‌خۆیان‌

بن‌و‌خۆیان‌بپارێزن".ئێواره‌ی‌‌یه‌كشه‌ممه‌‌پاش‌كۆبونه‌وه‌یه‌كی‌‌به‌په‌له‌ی‌‌په‌رله‌مانتاره‌‌س���وننه‌كان‌كه‌‌‌73كورسیان‌له‌كۆی‌‌‌328كورسی‌‌ناو‌په‌رله‌مان‌داگیركردوه‌،‌بڕیاریاندا‌به‌هۆی‌‌

ئه‌و‌روداوه‌وه‌‌به‌شدارییان‌له‌دانیشته‌كانی‌‌په‌رله‌مانی‌‌عێراق‌هه‌ڵپه‌سێرن.

سه‌لیم‌ئه‌لجه‌بوری‌،‌سه‌رۆكی‌‌په‌رله‌مان‌كه‌‌كه‌سایه‌تیه‌كی‌‌س���وننیه‌،‌له‌په‌یجی‌‌تایبه‌تی‌‌خ���ۆی‌‌له‌ت���ۆڕی‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌فه‌یس���بوك‌به‌یاننامه‌یه‌كی‌‌هاوبه‌ش���ی‌‌په‌رله‌مانتاره‌‌سونه‌كانی‌‌باڵوكردوه‌ته‌وه‌و‌تێیدا‌ئاماژه‌ی‌‌به‌بایكۆتی‌‌دانیشتنه‌كانی‌‌په‌رله‌مان‌داوه‌‌تا‌كاتێكی‌‌نادیار.‌‌‌‌‌‌ه���اوكات‌زان���ا‌رۆس���تایی‌،‌ئه‌ن���دام‌په‌رله‌مانی‌‌عێراق‌له‌سه‌ر‌لیستی‌‌كۆمه‌ڵی‌‌ئیس���المی‌‌كوردس���تان‌نیگه‌رانی‌‌خۆی‌‌ل���ه‌و‌روداوه‌‌ناش���ارێته‌وه‌و‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند،‌"رفاندن���ی‌‌ئه‌و‌په‌رله‌مانتاره‌و‌كوشتنی‌‌پاسه‌وانه‌كانی‌‌ئاماژه‌یه‌كی‌‌زۆر‌مه‌ترسیداره‌،‌عه‌ش���یره‌تی‌‌جه‌نابی‌‌كه‌‌عه‌ش���یره‌تێكی‌‌ئازان،‌ره‌نگه‌‌به‌ئاسانی‌‌له‌مه‌‌خۆش���نه‌بن،‌ئه‌گ���ه‌ر‌كاردانه‌وه‌ی‌‌لێدروست‌بێت،‌باری‌‌ئاسایشی‌‌ناو‌به‌غدا‌

به‌ره‌و‌په‌شێویی‌‌زیاتر‌ده‌ڕوات."دوباره‌بونه‌وه‌ی‌‌ ئه‌گ���ه‌ری‌‌ له‌ب���اره‌ی‌‌حاڵه‌ت���ی‌‌له‌وش���ێوه‌یه‌و‌مه‌ترس���ی‌‌بۆ‌رۆس���تایی‌‌ ك���ورده‌كان،‌ ژیانی‌‌ س���ه‌ر‌ده‌ڵێت،‌"ئێمه‌‌تائێس���تا‌به‌ش���ێك‌نین‌له‌ملمالنێكانی‌‌شیعه‌و‌سوننه‌،‌هه‌روه‌ها‌ئێمه‌‌له‌ش���وێنی‌‌حه‌وان���ه‌وه‌ی‌‌خۆمان،‌

به‌ن���او‌ش���وێن‌و‌ش���ه‌قامه‌كانی‌‌به‌غدا‌ناگه‌ڕێین،‌هه‌وڵده‌ده‌ین‌له‌م‌بارودۆخانه‌‌

زیاتر‌پارێزگاریی‌‌له‌خۆمان‌بكه‌ین"‌داواده‌كه‌ن‌ س���وننه‌كان‌ له‌ئێس���تادا‌به‌یاسایه‌كی‌‌تایبه‌ت‌بونی‌‌ئه‌و‌میلیشیا‌شیعانه‌‌قه‌ده‌غه‌بكرێت‌و‌بۆ‌ئه‌و‌مه‌به‌سته‌ش‌خه‌ریك���ی‌‌دروس���تكردنی‌‌كۆمیته‌یه‌كن‌به‌مه‌به‌س���تی‌‌فشارخستنه‌سه‌ر‌حه‌یده‌ر‌عه‌ب���ادی‌‌س���ه‌رۆك‌وه‌زیران���ی‌‌عێراق،‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌غازی‌‌ئه‌لكعود،‌په‌رله‌مانتاری‌‌سوننه‌‌ده‌ڵێت،‌"ئامانجی‌‌ئه‌و‌كۆمیته‌یه‌‌بۆ‌قه‌ده‌غه‌كردنی‌‌میلیش���یاكانه‌،‌ئێمه‌‌هاوبه‌شی‌‌حكومه‌تێك‌ ببینه‌‌ ئاماده‌نین‌نه‌توانێ���ت‌هاواڵتیه‌كان���ی‌‌خۆی‌‌ ك���ه‌‌

بپارێزێت".‌زانا‌رۆستایی‌ره‌شبینه‌‌به‌دۆزینه‌وه‌ی‌‌ئه‌نجامده‌رانی‌‌راس���ته‌قینه‌ی‌‌ئه‌م‌كاره‌و‌ده‌ڵێ���ت،‌"ئه‌م‌كه‌یس���ه‌ش‌ب���ه‌ده‌ردی‌‌كه‌یس���ه‌كانی‌‌تری‌‌راب���ردو‌ده‌چێت‌كه‌‌پێش���تریش‌چه‌ند‌ئه‌ن���دام‌په‌رله‌مان‌و‌به‌رپرس‌و‌هاواڵتیان‌ده‌بنه‌‌قوربانی‌،‌كه‌‌به‌شێكیان‌پاكتاویی‌‌سیاسیین،‌بێگومان‌ده‌زگا‌سیخوڕییه‌كان‌به‌ئاره‌زوی‌‌خۆیان‌له‌به‌غدا‌ته‌راتێ���ن‌ده‌كه‌ن‌و‌رۆڵیان‌هه‌یه‌‌له‌نان���ه‌وه‌ی‌‌ئاژاوه‌‌له‌نێ���وان‌پێكهاته‌و‌

عه‌شیره‌ته‌كانی‌‌عێراق".‌

شێخ‌قاسم‌سوێدان،‌سه‌رۆك‌خێڵی‌‌ئه‌لجه‌نابی‌‌هه‌وڵی‌‌ده‌دا‌به‌غدا‌نه‌بێته‌‌پایته‌ختێكی‌‌ش����یعی‌‌و‌ئه‌وه‌‌ له‌س����ه‌ر‌ لێده‌رنه‌په‌ڕێنرێت،‌ س����وننه‌كانی‌‌

به‌ده‌ستی‌‌میلیشیا‌شیعه‌كان‌كوژرا.

روداوێك����ی‌‌ راب����ردو‌2/13،‌ رۆژی‌‌هه‌یین����ی‌‌خه‌فه‌تهێنی‌‌ب����ۆ‌خێڵی‌‌ئه‌لجه‌نابی‌‌له‌گه‌ڵ‌خۆیدا‌هه‌ڵگرتب����و،‌كاتژمێر‌حه‌وتی‌‌ئێواره‌ی‌‌ئه‌و‌رۆژه‌،‌له‌كاتێك����دا‌س����ه‌رۆك‌خێڵه‌كه‌ی����ان‌له‌گه‌ڵ‌‌زه‌ید‌ئه‌لجه‌نابی‌،‌په‌له‌مانتاری‌‌برازا‌و‌محه‌مه‌دی‌‌كوڕی‌‌و‌شه‌ش‌پاسه‌واندا‌له‌له‌تیفییه‌ی‌‌باشوری‌‌به‌غداوه‌‌ب����ه‌ره‌و‌پایته‌خت‌ده‌چون،‌چه‌ن����د‌چه‌كدارێكی‌‌نه‌ناسراو‌كه‌‌به‌رگی‌‌س����ه‌ربازییان‌له‌به‌ردا‌بوه‌‌و‌چه‌ند‌ئوتومبێلێكی‌‌بێ‌‌ژماره‌یان‌پێبوه‌،‌له‌نزیك‌عه‌لوه‌ی‌‌ره‌ش����ید‌له‌باش����وری‌‌به‌غ����دا‌رێگه‌یان‌له‌ك����ه‌ژاوه‌ی‌‌قوربانی����ه‌كان‌گرتوه‌‌كه‌‌له‌س����ێ‌‌ئوتومبێلدا‌بون‌و‌به‌ره‌و‌گه‌ڕه‌كی‌‌شه‌عبیان‌بردون‌

له‌باكوری‌‌به‌غدا،‌كه‌‌گه‌ڕه‌كێكی‌‌شیعه‌نشینه‌.ته‌رمه‌كانیان‌ له‌رفاندنی����ان،‌ كاژێرێ����ك‌ دوای‌‌له‌خوار‌پردی‌‌ش����ه‌عب‌دۆزرای����ه‌وه‌،‌له‌كاتێكدا‌كه‌‌ش����ێخ‌قاس����م‌س����وێدان‌ئه‌لجه‌نابی‌‌ده‌ستی‌‌به‌كورس����ییه‌كه‌ی‌‌دواوه‌‌به‌ستراوه‌بۆوه‌و‌فیشه‌ك‌نرابو‌به‌س����ه‌ریه‌وه‌،‌محه‌مه‌دی‌‌كوڕیشی‌‌له‌نزیك‌ئوتومبێله‌كه‌یان‌له‌س����ه‌ر‌ع����ه‌رد‌و‌له‌ناو‌خوێنی‌‌خۆیدا‌كه‌وتبو،‌كه‌‌فیشه‌كیان‌نابو‌به‌سنگییه‌وه‌‌و‌

ده‌ستیش����ی‌‌له‌دواوه‌‌به‌سترابو،‌"محه‌مه‌د‌ماوه‌ی‌‌هه‌فته‌یه‌كه‌‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‌عێراق،‌دوای‌‌وه‌رگرتنی‌‌بڕوانامه‌ی‌‌دكتۆرا‌له‌یاسای‌‌نێوده‌وڵه‌تی‌‌له‌زانكۆی‌‌گالسكۆی‌‌س����كوتله‌ندا"،‌كه‌مێك‌له‌والتریشه‌وه‌‌هه‌مو‌پاسه‌وانه‌كانیان‌فیشه‌ك‌نرابو‌به‌سه‌ریانه‌وه‌‌و‌

كوژرابون.كه‌سوكاری‌‌شێخ‌قاسم،‌ئه‌و‌میلیشیا‌شیعیانه‌‌تۆمه‌تبار‌ده‌كه‌ن‌به‌وه‌ی‌‌ده‌س����تیان‌له‌كوشتنی‌‌شێخدا‌هه‌بوه‌،‌كه‌‌له‌الیه‌ن‌حكومه‌ته‌وه‌‌پشتیوانی‌‌ده‌كرێن‌له‌شه‌ڕی‌‌دژ‌به‌داعشدا،‌به‌وپێیه‌ی‌‌چه‌كی‌‌ده‌وڵه‌ت‌و‌شوناسی‌‌ده‌وڵه‌ت‌و‌به‌رگی‌‌ده‌وڵه‌تیان‌

له‌به‌ردابوه‌.ناوه‌نده‌‌ له‌سیاسه‌تمه‌دارانی‌‌س����وننه‌و‌ زۆرێك‌سیاس����یه‌كان‌پێیانوایه‌‌كه‌‌تیرۆر‌كردنی‌‌ش����ێخ‌قاسم‌په‌یامێكه‌‌بۆ‌"ئه‌هلی‌‌سوننه‌ی‌‌عێراق"،‌بۆ‌ئه‌وان����ه‌ی‌‌داوای‌‌رێگرتن‌له‌گۆڕینی‌‌دیموگرافیای‌‌به‌غ����دا‌ده‌كه‌ن،‌ئ����ه‌وه‌‌چاره‌نوس����یانه‌،‌ئه‌گه‌ر‌قس����ه‌‌بكه‌ن‌یان‌به‌رگری‌‌له‌سوننه‌‌بكه‌ن‌و‌داوای‌‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌ئاواره‌‌س����وننه‌كان‌ب����ۆ‌ناوچه‌كانی‌

خۆیان‌بكه‌ن،‌كوشتن‌چاوه‌ڕوانیانه‌.شێخ‌قاسم‌سوێدان‌سه‌رۆك‌خێڵی‌‌ئه‌لجه‌نابی‌،‌كه‌‌ته‌مه‌نی‌‌‌63س����اڵه‌و‌پێش����تر‌له‌گه‌ڵ‌‌رژێمی‌‌به‌ع����س‌ب����وه‌و‌دوای‌‌روخان����ی‌‌رژێمی‌‌س����ه‌دام‌له‌الی����ه‌ن‌هێزه‌كانی‌‌ئه‌مه‌ریكاوه‌،‌س����اڵی‌‌2007 ده‌س����تگیركراوه‌‌و‌ب����ۆ‌ماوه‌ی‌‌زیاتر‌له‌دو‌س����اڵ‌‌

خراوه‌ت����ه‌‌زیندانه‌وه‌،‌به‌مدواییه‌‌سه‌رس����ه‌ختانه‌‌داكۆكی‌‌له‌س����وننه‌كانی‌‌ناو‌به‌غ����داو‌ده‌وروبه‌ری‌‌ده‌كردو‌چه‌ندینجار‌ئه‌وه‌ی‌‌دوب����اره‌‌كردوه‌ته‌وه‌‌كه‌‌پێویس����ته‌‌ئه‌و‌خێزان‌و‌ماڵباته‌‌س����ونیانه‌ی‌‌له‌ناوچه‌ی‌‌"باشوری‌‌به‌غدا"‌هه‌اڵتون‌بگه‌ڕێنه‌وه‌‌س����ه‌ر‌ماڵوحاڵ����ی‌‌خۆی����ان،‌كه‌‌س����اڵی‌‌رابردو‌كه‌وتبوه‌‌بنده‌س����تی‌‌چه‌كداران����ی‌‌داعش‌و‌دواتر‌هێزه‌كانی‌‌عێراق‌له‌و‌چه‌كدارانه‌یان‌س����ه‌نده‌وه‌‌و‌دانیشتوانه‌كه‌ی‌له‌ترسی‌‌ملیشیا‌شیعه‌كان‌ئاواره‌‌

بون.سوننه‌كان‌دوای‌‌تیرۆركردنی‌‌شێخ‌قاسم‌زیاتر‌هه‌ست‌به‌نائارامی‌‌ده‌كه‌ن‌و‌پێیانوایه‌‌ئه‌م‌جۆره‌‌كارانه‌‌عێ����راق‌ده‌باته‌‌دۆخێك����ی‌‌نائارامتره‌وه‌‌و‌كه‌لێنی‌‌نێوان‌شیعه‌و‌سوننه‌ش‌گه‌وره‌تر‌ده‌كات،‌ك����ه‌‌له‌رێوڕه‌س����می‌‌به‌خاكس����پاردنی‌ناوبراودا،‌پرسه‌گێڕان‌هوتافیان‌له‌دژی‌‌شیعه‌‌و‌میلیشیاكانیان‌ده‌كێشاو‌هه‌ڕه‌شه‌ی‌‌تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌یان‌ده‌كرد.

ئه‌مه‌‌له‌كاتێكدایه‌‌ك����ه‌‌له‌دوای‌‌روخانی‌‌رژێمی‌‌سه‌دامه‌وه‌،‌س����وننه‌كانی‌‌به‌غدا‌رۆژگارێكی‌‌تاڵ‌‌و‌ناخۆش‌به‌س����ه‌رده‌به‌ن،‌كه‌‌روبه‌روی‌‌كوش����تارو‌ئاواره‌ی����ی‌ده‌بنه‌وه‌،‌له‌به‌رامبه‌ریش����دا‌ش����یعه‌‌و‌هێزه‌‌شیعه‌كان‌ش����ێلگیرانه‌‌هه‌وڵ‌‌و‌كۆشش‌بۆ‌پڕۆژه‌ی‌‌كردنی‌‌به‌غدا‌به‌پایته‌ختی‌‌شیعه‌‌ده‌كه‌ن‌و‌له‌س����ه‌رده‌می‌‌ئیبراهی����م‌جه‌عفه‌رییه‌وه‌‌كاری‌‌بۆ‌

ده‌كه‌ن.‌

تیرۆركردنی‌‌ئه‌لجه‌نابی‌په یامێك له شیعه كانه وه بۆ سوننه كان

له‌به‌غداوه‌گۆشه یه که

دو هه فته جارێک کاوه محمه د ده ینوسێت

پرۆفایل

ئێمه‌‌له‌شوێنی‌‌حه‌وانه‌وه‌ی‌‌خۆمان‌

به‌ناو‌شوێن‌و‌شه‌قامه‌كانی‌‌

به‌غدا‌ناگه‌ڕێین‌هه‌وڵده‌ده‌ین‌

له‌م‌بارودۆخانه‌‌زیاتر‌پارێزگاریی‌‌له‌خۆمان‌بكه‌ین

رێوره‌سمی‌به‌خاکسپاردنی‌ئه‌لجه‌نابی

شێخ‌قاسم‌ئه‌لجه‌نابی

‌‌‌ئا:‌شیروان‌شه‌ریف

كڕین‌و‌فرۆشتنی‌‌زێر‌یه‌كێكه‌‌له‌كار‌و‌كاسپییه‌‌په‌ككه‌وتوه‌كان‌به‌هۆی‌‌ئه‌و‌ده‌رده‌ی‌‌ماوه‌ی‌‌ساڵێكه‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستانی‌‌گرتوه‌ته‌وه‌،‌هه‌رچه‌ند‌زه‌ره‌نگه‌ران‌به‌ئومێدی‌‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌

بازاڕه‌‌گه‌رمه‌كه‌ی‌‌جارانیانن،‌به‌اڵم‌شاره‌زایه‌كی‌‌ئابوری‌‌ده‌ڵێت،‌

گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌متمانه‌‌و‌ئاسایی‌‌بونه‌وه‌ی‌‌دۆخه‌كه‌‌كاتی‌‌پێویسته‌.‌

دوكان‌و‌فرۆش���گه‌كانی‌‌زه‌ره‌نگه‌ری‌‌له‌خاوه‌نه‌كانیان‌ جگ���ه‌‌ له‌س���لێمانی‌‌به‌ده‌گم���ه‌ن‌نه‌بێت‌كه‌س���ی‌‌تری‌‌تیا‌به‌دی‌‌نه‌ده‌ك���را،‌زه‌ره‌نگه‌ران‌و‌خاوه‌ن‌له‌به‌تاڵیدا‌ هه‌ندێكی���ان‌ دوكان���ه‌كان‌زێڕه‌كانی���ان‌ ب���ه‌رده‌م‌ جامه‌كان���ی‌‌هه‌ندێكیش���یان‌ ده‌س���ڕییه‌وه‌‌و‌به‌دی���ار‌شاش���ه‌ی‌‌ته‌له‌فزیۆنه‌كانه‌وه‌‌

له‌روداوه‌كانیان‌ده‌ڕوانی‌.ش���ه‌قام‌جمه‌ی‌‌ده‌هات،‌به‌اڵم‌به‌و‌كه‌س���انه‌ی‌‌ته‌نه���ا‌وه‌ك‌رێبوارێ���ك‌ده‌یانویس���ت‌تێپه‌ڕبن،‌هه‌ندێك‌له‌وان‌جامخانه‌كان‌ له‌نزی���ك‌ یان‌ له‌دوره‌وه‌‌جاروب���ار‌هه‌ڵوه‌س���ته‌یه‌كیان‌له‌زێڕه‌‌زۆریان‌ به‌اڵم‌ ده‌كرد،‌ نمایشكراوه‌كان‌ه���ه‌رزو‌مل���ی‌‌رێگای���ان‌ده‌گرته‌وه‌‌و‌به‌ره‌و‌به‌ش���ه‌كانی‌‌تری‌‌ش���ه‌قامه‌كه‌‌

ده‌ڕۆیشتن.نزیكه‌ی‌‌س���اڵێكی‌‌ت���ه‌واوه‌‌كڕین‌و‌فڕۆش���تنی‌‌زێر‌له‌دۆخێكی‌‌خراپدایه‌،‌زه‌ره‌نگه‌ران‌واته‌ن���ی‌‌بازاڕه‌كه‌‌خۆڵی‌‌م���ردوی‌‌به‌س���ه‌ردا‌ڕژاوه‌،‌ناش���زانن‌ئه‌و‌رۆژانه‌‌ك���ه‌ی‌‌دێته‌وه‌‌كه‌‌خانمان‌له‌وێڵبون���ی‌‌مۆدێڵ‌و‌جۆره‌‌نوێیه‌كاندا‌بۆ‌ئاڵوگۆڕ‌و‌كڕینی‌‌زێڕ،‌به‌پۆل‌رویان‌

تێده‌كه‌نه‌وه‌.ئه‌می���ن‌ زه‌ره‌نگ���ه‌ری‌‌ خاوه‌ن���ی‌‌له‌سلێمانی‌،‌هێرش‌عه‌بدواڵ‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌‌2013 به‌س���اڵی‌‌ به‌به‌راورد‌ راگه‌یاند،‌فرۆش���تنی‌‌زێر‌به‌رێژه‌ی‌‌نزیكه‌ی‌‌‌%50

كه‌میكردوه‌.ئابوری‌‌و‌ وتیش���ی‌،‌خراپی‌‌ره‌وشی‌‌ترس���ی‌‌ئه‌منی‌‌خه‌ڵك‌بازاڕی‌‌ئه‌وانی‌‌كزكردوه‌،‌له‌كاتێكدا‌وه‌ك‌ده‌زانرێت‌زێڕ‌زیاتر‌ده‌چێته‌‌خانه‌ی‌‌جوانكارییه‌وه‌و‌

هاواڵتیان‌بونی‌‌به‌گرنگ‌نازانن.‌‌به‌گش���تی‌‌ هاواڵتیان‌ زه‌ره‌نگه‌ران‌و‌ئه‌وه‌بون‌س���اڵی‌‌‌2015 چاوه‌ڕوان���ی‌‌له‌گه‌ڵ‌مانگه‌كانی‌س���ه‌ره‌تایدا‌دۆخی‌‌ئابوری‌‌به‌ره‌و‌ئاسایی‌‌بونه‌وه‌‌بچێت،‌

ئ���ه‌وان‌چاویان‌ل���ه‌و‌رێكه‌وتنه‌بو‌كه‌‌له‌كۆتاییه‌كانی‌‌س���اڵی‌‌رابردو‌له‌نێوان‌هه‌رێ���م‌و‌ناوه‌ند‌واژۆكرا،‌به‌اڵم‌مانگ‌و‌تێپه‌ڕده‌بێت،‌هێشتا‌گرفته‌كه‌‌ نیوێك‌وه‌ك‌خۆیه‌تی‌،‌شاره‌زایه‌كی‌‌ئابوریش‌ده‌ڵێت،‌گه‌ر‌ئه‌م���ڕۆ‌دۆخی‌‌بودجه‌‌و‌موچه‌ی‌‌خه‌ڵ���ك‌ئاس���ایی‌‌ببێته‌وه‌،‌گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌‌بازار‌بۆ‌دۆخی‌‌ئاس���ایی‌‌خۆی‌‌نزیكه‌ی‌‌سێ‌مانگی‌‌پێویسته‌.

مامۆس���تای‌‌زانكۆ‌و‌شاره‌زای‌‌بواری‌‌ئابوری‌،‌د.‌خالید‌حه‌یده‌ر،‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یان���د،‌زێ���ر‌ك���ه‌‌كااڵیه‌كی‌‌نرخ‌به‌رزه‌،‌پێویس���تی‌‌به‌توانای‌دارایه‌كی‌‌باش‌هه‌ی���ه‌‌ب���ۆ‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌به‌كاربه‌ر‌بیكڕێت،‌جگه‌‌ل���ه‌وه‌ش‌زێر‌ده‌چێته‌‌بواری‌‌جوانكاری‌‌یان‌كه‌مالیاته‌وه‌‌بۆ‌

زۆرینه‌ی‌‌به‌كاربه‌ران.وتیشی‌،‌كێش���ه‌كه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌مینه‌‌كه‌‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌و‌خاوه‌ن‌سه‌رمایه‌كانن‌خواس���ت‌و‌كڕینیان‌به‌رده‌وامه‌،‌به‌اڵم‌كاریگه‌رییه‌كی‌‌گه‌وره‌یان‌نیه‌،‌چونكه‌‌ده‌كات،‌ دروس���تی‌‌ زۆرین���ه‌‌ ب���ازار‌

زۆرینه‌ش‌موچه‌خۆران‌و‌خاوه‌ن‌داهاته‌‌كه‌مه‌كان���ن‌ئه‌وان���ه‌ی‌‌م���اوه‌ی‌‌زیاتر‌

له‌ساڵێكه‌‌له‌گێژاوی‌‌دارایدان.د.‌خالی���د‌ئاماژه‌ش���ی‌دا،‌كه‌مینه‌‌بونی‌‌موچه‌‌و‌ له‌به‌رامب���ه‌ر‌ له‌رابردودا‌داهاتی‌‌ئاس���ایی‌‌له‌گه‌ڵ‌ره‌چاوكردنی‌‌كڕینی‌‌به‌شێوازی‌‌قیست‌كه‌‌فرۆشیاران‌زێڕ‌و‌ به‌ئاس���ایی‌‌ فه‌راهه‌میان‌كردبو،‌كه‌لوپه‌له‌‌الوه‌كیه‌كانی‌‌تریان‌ده‌كڕی‌،‌ب���ه‌اڵم‌دواكه‌وتن���ی‌‌موچ���ه‌‌ب���ۆ‌دو‌مانگ‌و‌س���ێ‌‌مانگ‌وایكردوه‌‌نه‌‌كڕیار‌ئه‌وه‌ن���ده‌‌گرنگی‌‌به‌كڕینیان‌بدات،‌نه‌‌فرۆش���یارانیش‌ده‌توانن‌هاوش���ێوه‌ی‌‌قیست‌ كارئاس���انی‌‌و‌شێوازی‌‌ رابردو‌دابینكه‌ن‌كه‌‌ئه‌مه‌یان‌نه‌بون‌و‌نه‌مانی‌‌

متمانه‌‌هۆكاره‌كه‌یه‌تی‌.ده‌رباره‌ی‌‌ئه‌گه‌ری‌‌ئاسایی‌‌بونه‌وه‌ی‌‌دۆخی‌‌ئابوری‌‌ئه‌و‌مامۆستایه‌ی‌‌زانكۆ‌رێكه‌وتنه‌كه‌ی‌‌ ب���ۆ‌ ده‌یگه‌ڕێنێت���ه‌وه‌‌نێ���وان‌هه‌ولێر‌و‌به‌غداد‌و‌به‌دوریش���ی‌‌ده‌زانێ���ت‌به‌غداد‌بڕیاره‌كانی‌‌له‌باره‌ی‌‌جێبه‌جێب���كات‌و‌ بودج���ه‌‌ ناردن���ی‌‌

وتیش���ی‌،‌ب���ه‌اڵم‌ئه‌گ���ه‌ر‌ب���ۆ‌چه‌ند‌مانگێكیش‌موچ���ه‌‌و‌ناردنی‌‌بودجه‌ی‌‌هه‌رێم‌ئاسایی‌‌ببێته‌وه‌‌هێشتا‌ناوه‌ند‌ده‌چێت���ه‌وه‌‌ژێر‌باری‌‌تاقیكردنه‌وه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بزانرێت‌تا‌چه‌ند‌پابه‌ند‌ده‌بێت‌به‌رێكه‌وتنه‌ك���ه‌ی‌‌له‌گ���ه‌ڵ‌حكومه‌تی‌‌

هه‌رێمی‌‌كوردستان.ده‌شڵێت،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌بازاڕ‌بۆ‌دۆخی‌‌ئاس���ایی‌‌خۆی‌‌زیاتر‌له‌دو‌مانگ‌و‌س���ێ‌‌مانگی‌‌پێویسته‌‌تا‌ئه‌و‌متمانه‌یه‌ی‌‌كه‌‌نه‌ماوه‌‌بگه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌نێ���وان‌هاواڵتی‌‌و‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌له‌الیه‌ك‌و‌حكومه‌تی‌‌به‌غداد‌له‌الیه‌كی‌دیک���ه‌وه‌.‌بۆیه‌‌ئه‌گه‌ر‌تا‌س���ێ‌‌مانگ‌پێدانی‌‌موچه‌‌له‌كاتی‌‌خۆی‌‌به‌رده‌وام‌بێت‌ئه‌وكات‌دۆخی‌‌بازار‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌

بۆ‌ره‌وشی‌‌ئاسایی‌‌خۆی‌.محه‌مه‌د‌وه‌هاب،‌خاوه‌نی‌‌زه‌ره‌نگه‌ری‌‌محه‌مه‌د‌له‌نزیك‌بازاڕی‌‌ئه‌سحابه‌سپی‌‌له‌گه‌ڵ‌ناوبه‌ناو‌س���ه‌یركردنی‌‌سایتی‌‌تایب���ه‌ت‌به‌بۆرس���ه‌ی‌‌جیهان���ی‌‌زێڕ‌وتی‌،‌موچه‌خۆر‌هه‌یه‌‌س���ێ‌‌تا‌چوار‌

مانگه‌‌موچه‌ی‌‌وه‌رنه‌گرتوه‌،‌ئه‌وه‌شی‌‌وه‌ریده‌گرێ���ت‌قه‌رزاره‌‌و‌پێداویس���تی‌‌تری‌‌هه‌یه‌،‌بۆیه‌‌زۆر‌ده‌گمه‌ن‌خه‌ڵكی‌‌شاره‌كه‌‌رو‌له‌كڕینی‌‌ئاڵتون‌ده‌كه‌ن.

ئه‌و‌وتیش���ی‌،‌كڕی���اران‌زیاتر‌ئه‌و‌له‌ناوچه‌كانی‌‌ كه‌‌ عه‌ره‌بانه‌ن‌ هاواڵتیه‌‌ناوه‌ڕاست‌و‌باشوره‌وه‌‌هاتون،‌بێگومان‌له‌سه‌ر‌ ئه‌وتۆیان‌ كاریگه‌ری‌‌ ئه‌وانیش‌

بازاڕ‌نیه‌.نه‌ك‌ته‌نها‌كڕین،‌به‌ڵكو‌فرۆش���تنی‌‌له‌الی���ه‌ن‌هاواڵتیان���ه‌وه‌‌ ئاڵتونی���ش‌كه‌میك���ردوه‌،‌ره‌ئ���وف‌تۆفی���ق‌كه‌‌وه‌ك‌ زیات���ر‌ زه‌ره‌نگه‌ران���دا‌ له‌نێ���و‌كڕیارێكی‌‌زێڕی‌‌به‌كارهاتو‌ده‌ناسرێت‌وتی‌،‌رێژه‌ی‌‌فرۆش���تنی‌‌زێڕ‌له‌الیه‌ن‌هاواڵتیانه‌وه‌‌به‌به‌راورد‌به‌ساڵی‌‌‌2013

زۆر‌كه‌مبوه‌ته‌وه‌.ئ���ه‌وكات‌ رونیش���یكرده‌وه‌،‌ ئ���ه‌و‌تاقم���ه‌‌ ئاڵت���ون‌و‌ زۆر‌ خه‌ڵێك���ی‌‌ده‌یانفرۆشت‌ ده‌هێنا‌و‌ گرانبه‌هاكانیان‌ت���ا‌تاقمی‌‌نوێتری‌‌پ���ێ‌‌بكڕن،‌به‌اڵم‌

ئێستا‌ئه‌وه‌‌نابینرێت.‌

‌‌‌ئا:‌شاهۆ‌ئه‌حمه‌د‌

ئه‌وه‌ی‌‌به‌ڕێكه‌وتنی‌‌نێوان‌هه‌ولێر‌و‌به‌غداد‌ناوده‌برێت‌تائێستا‌واژۆ‌نه‌كراوه‌‌و‌

وه‌ك‌شاره‌زایه‌كی‌‌ئابوری‌ده‌یڵێت‌ئاڵۆزی‌‌زۆری‌‌تێدایه‌،‌په‌رله‌مانتارێكیش‌پێیوایه‌‌لێكتێنه‌گه‌یشتن‌له‌نێوان‌هه‌ردوال‌

هه‌یه‌‌له‌باره‌ی‌‌جێبه‌جێكردنیه‌وه‌.

سه‌رۆكی‌‌لیژنه‌ی‌‌سامانه‌‌سروشتیه‌كان‌له‌په‌رله‌مان���ی‌‌كوردس���تان،‌د.‌ش���ێركۆ‌رێكه‌وتنه‌ك���ه‌ی‌‌ له‌ب���اره‌ی‌‌ ج���ه‌وده‌ت‌هه‌رێم‌و‌به‌غ���دا‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌"هه‌ر‌هه‌ی���ه‌‌ لێكتێنه‌گه‌یش���تن‌ له‌س���ه‌ره‌تاوه‌‌له‌نێ���وان‌ه���ه‌ردوال،‌حكومه‌ت���ی‌‌هه‌رێم‌ئه‌وه‌ی‌‌راگه‌یاندوه‌‌كه‌وا‌ده‌توانن‌به‌تێكرای‌‌رۆژانه‌‌‌250ه���ه‌زار‌به‌رمیل‌نه‌وت‌بده‌نه‌‌كۆمپانیای‌‌س���ۆمۆی‌‌عێ���راق‌له‌به‌نده‌ری‌‌جیهان،‌به‌اڵم‌ئێس���تا‌ده‌ڵێت‌ناتوانین‌و‌له‌داهاتو‌قه‌ره‌بوی‌‌ده‌كه‌ینه‌وه‌،‌له‌مالوه‌ش‌حكومه‌ت���ی‌‌عێراقی‌‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌راگه‌یاندوه‌‌كه‌‌ئه‌وان‌واتێگه‌یش���تون‌كه‌‌له‌ئێس���تادا‌ده‌توانن‌ئه‌و‌بڕه‌ی‌‌باس���ی‌‌لێوه‌كراوه‌‌له‌و‌كۆمپانیایه‌وه‌‌بنێ���رن.‌حاڵه‌تێكی‌‌تریش‌

ئه‌وه‌یه‌‌ئه‌و‌رێكه‌وتنه‌‌واژۆكراو‌نیه‌".ناوبراو‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌شكرد‌كه‌وا‌ئه‌گه‌ر‌

ئ���ه‌و‌رێكه‌وتنه‌‌واژۆنه‌كرێ���ت‌و‌نه‌كه‌وێته‌‌بواری‌‌جێبه‌جێكردنه‌وه‌‌ئه‌وا‌هه‌رێم‌نه‌وت‌له‌رێگای‌‌كۆمپانیای‌‌س���ۆمۆوه‌‌نانێرێت‌و‌نانێرێت‌ بودج���ه‌‌ عێراقیش‌ حكومه‌ت���ی‌‌ساڵی‌‌پێش���وش‌كێشه‌كه‌‌ئه‌وه‌‌بو‌هه‌رێم‌نه‌وتی‌‌ره‌وان���ه‌‌نه‌ده‌كرد‌له‌رێگای‌‌به‌غداو‌

ئه‌وانیش‌بودجه‌یان‌نه‌ده‌نارد.ئه‌ندام���ی‌‌لیژنه‌ی‌‌دارای���ی‌‌په‌رله‌مانی‌‌عێراق،‌ئه‌حمه‌دی‌‌حاجی‌‌ره‌شید‌له‌باره‌ی‌‌رێكه‌وتنه‌كه‌ی‌‌هه‌رێ���م‌و‌به‌غدا‌ئه‌وه‌ی‌‌بۆ‌له‌چوارچێوه‌ی‌‌ ك���ه‌وا‌ رونكرده‌وه‌‌ ئاوێنه‌‌یاس���اییدا‌پێویسته‌‌رێكه‌وتن‌واژۆبكرێت‌و‌بڕگه‌كانی‌‌بنوسرێت،‌به‌اڵم‌ئه‌و‌رێكه‌وتنه‌‌واژۆنه‌ك���راوه‌‌و‌بڕگه‌كانی���ش‌به‌ته‌واوه‌تی‌‌

نه‌نوس���راوه‌،‌به‌اڵم‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌هه‌ندێك‌بڕگ���ه‌ی‌‌گواس���تراوه‌ته‌وه‌‌ب���ۆ‌بودجه‌ی‌‌2015ی‌‌عێراق‌هه‌روه‌ها‌جۆرێك‌ئیلزامی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێ���م‌و‌به‌غدای‌‌كردوه‌ته‌‌ناو‌دۆس���یه‌كه‌وه‌،‌هه‌ر‌بۆیه‌‌له‌ئێس���تا‌به‌غدا‌ده‌ڵێت‌ئه‌مه‌‌لێكتێگه‌یشتنێكه‌،‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێمیش‌ده‌ڵێت‌نه‌خێر‌ئه‌مه‌‌رێكه‌وتنه‌.له‌باره‌ی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌بۆچی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌پابه‌ندی‌‌ئ���ه‌و‌رێكه‌وتنامه‌‌نابێت،‌ناوبراو‌ئه‌وه‌ی‌‌خس���ته‌رو‌كه‌‌"حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌ته‌فس���یری‌‌جیاوازی‌‌هه‌یه‌‌بۆ‌پابه‌ندبون،‌ب���ه‌وه‌ی‌‌ئ���ه‌وان‌ناتوان���ن‌پابه‌ندبن‌به‌و‌رێژه‌‌به‌رمیل���ه‌‌نه‌وته‌ی‌‌كه‌‌له‌رێكه‌وتنه‌كه‌‌هاتوه‌‌له‌ئێس���تادا،‌به‌اڵم‌له‌دوای‌‌مانگی‌‌

شه‌ش‌پابه‌ندده‌بێت‌به‌زیاد‌له‌و‌رێژه‌یه‌ی‌‌دیاریك���راوه‌"‌ئه‌و‌وتیش���ی‌‌"ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‌ جێبه‌جێنه‌كرێت‌ رێكه‌وتنامه‌‌بۆ‌خاڵی‌‌س���ه‌ره‌تا‌كه‌‌بودجه‌‌نه‌ده‌هات،‌ئ���ه‌وكات‌هه‌رێمیش‌ده‌بێت‌بۆ‌خۆی‌‌پاره‌‌

دابینبكات".له‌باره‌ی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌گه‌ر‌هاتو‌رێكه‌وتنه‌كه‌‌جێبه‌جێنه‌كرێ���ت‌ئایا‌هه‌رێ���م‌ده‌توانێت‌پشت‌به‌ئابوری‌‌خۆی‌‌ببه‌ستێت‌سه‌رۆكی‌‌مونته‌دای‌‌ئابوری‌‌كوردستان،‌د.‌محه‌مه‌د‌كه‌ریم‌به‌ئاوین���ه‌ی‌‌راگه‌یاند‌"له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌وه‌كو‌خۆیان‌باسیده‌كه‌ن‌كه‌‌هه‌رێم‌چۆته‌‌س���ه‌ر‌نه‌خشه‌ی‌‌نه‌وتی‌‌جیهانی‌‌ده‌ستبه‌تاڵ‌له‌پرۆسه‌كه‌‌ده‌رچوه‌،‌

هه‌روه‌ها‌توشی‌‌قه‌یرانێكی‌‌دارایی‌‌گه‌وره‌‌ب���وه‌،‌هه‌ر‌بۆیه‌‌ناچاربو‌ئ���ه‌و‌رێكه‌وتنه‌‌بكات‌له‌گه‌ڵ‌حكومه‌تی‌‌عێراق،‌ئێستاش‌ده‌گه‌رێته‌وه‌‌سه‌رئه‌وه‌ی‌‌ئایا‌ئه‌و‌رێكه‌وتنه‌‌جێبه‌جێده‌كرێت‌یان‌نا،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌زۆر‌به‌س���ه‌رپێیه‌وه‌‌ك���راوه‌‌و‌كه‌له‌به‌ری‌‌زۆری‌‌تێدای���ه‌‌هه‌روه‌ها‌ناڕونی‌‌زۆری‌‌تێدا‌هه‌یه‌‌ئه‌وه‌ش‌واده‌كات‌كێش���ه‌‌دروس���تبكات.‌ده‌بوایه‌‌ل���ه‌‌‌1/1ه‌وه‌‌پ���اره‌‌بهاتایه‌‌بۆ‌كوردس���تان‌ماوه‌ی‌‌دواكه‌وتوه‌‌هیچ‌دیار‌

نیه‌".ناوب���راو‌ئام���اژه‌ی‌‌به‌وه‌ش���كرد،‌بڕی‌‌‌24تریل���ۆن‌دین���ار‌له‌م���اوه‌ی‌‌‌2004بۆ‌‌2014ه���ی‌‌گوم���رگ‌و‌داهات���ه‌كان‌بوه‌‌تائێس���تا‌حكومه‌ت���ی‌‌هه‌رێ���م‌ره‌وانه‌ی‌‌به‌غ���دای‌‌نه‌كردوه‌،‌هه‌ر‌بۆیه‌‌به‌غدا‌دوای‌‌رێكه‌وتنه‌ك���ه‌‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌هه‌رێ���م‌وتوه‌‌كه‌‌ده‌بێت‌ئه‌و‌پاره‌ی���ه‌‌ره‌وانه‌بكاته‌وه‌،‌هه‌ر‌له‌به‌رئه‌وه‌ش‌"رێكه‌وتنه‌كه‌‌ئاڵۆزی‌‌زۆری‌‌تێدای���ه‌‌هه‌روه‌ها‌دوژمن���ی‌‌زۆری‌‌هه‌یه‌‌به‌تایبه‌تی‌‌له‌به‌غدا‌هه‌ر‌بۆیه‌‌وای‌‌ده‌بینم‌

بێ‌‌كێشه‌‌و‌بێ‌‌سه‌ر‌ئێشه‌‌نابێت".له‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ پارت���ی‌‌ په‌رله‌مانت���اری‌‌نوێنه‌ران���ی‌‌عێ���راق‌د.ئه‌ش���واق‌ج���اف‌بۆچون���ی‌‌جیاوازی‌‌هه‌ی���ه‌‌له‌مباره‌یه‌وه‌،‌ب���ۆ‌ئاوێنه‌‌وتی‌‌"هه‌ر‌كه‌س���ێك‌باس���ی‌‌

پابه‌ندنه‌بونی‌‌حكومه‌ت���ی‌‌هه‌رێم‌ده‌كات‌به‌رێكه‌وتنامه‌ك���ه‌وه‌‌پێویس���ته‌‌به‌ڵگه‌ی‌‌هه‌بێ���ت،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌هه‌رێم‌پێویس���تی‌‌به‌به‌غدایه‌و‌ئه‌وانیش‌پێویستیان‌به‌هه‌رێم‌هه‌ی���ه‌".‌وتیش���ی‌،‌حكومه‌ت���ی‌‌عێ���راق‌نه‌وته‌كه‌ی‌‌ بۆئه‌وه‌ی‌‌ به‌هه‌رێمه‌‌ پێویستی‌هه‌رێ���م‌ به‌پێچه‌وان���ه‌ش‌ ره‌وانه‌ب���كات،‌پێویستی‌به‌به‌غدا‌هه‌یه‌‌بۆئه‌وه‌ی‌‌موچه‌ی‌‌

فه‌رمانبه‌ره‌كانی‌‌بۆ‌دابینبكات.ناوبراو‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌ش���كرد،‌كێشه‌كه‌‌له‌ئێس���تادا‌ئه‌وه‌ی���ه‌‌كه‌‌)س���یوله‌(‌نیه‌‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌وه‌ك‌له‌سه‌ر‌زاری‌‌به‌رپرسانه‌وه‌‌راگه‌یه‌نراوه‌‌حكومه‌تی‌‌عێراق‌پێویس���تی‌‌به‌‌‌51تریل���ۆن‌دینار‌هه‌ی���ه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌موچه‌ی‌‌خانه‌نش���ین‌و‌فه‌رمانبه‌ران‌بدات،‌‌11تریلۆن‌بۆ‌خانه‌نش���ینی‌‌و‌هه‌روه‌ها‌‌40ترلیۆن‌دیناریش‌ب���ۆ‌فه‌رمانبه‌ران،‌هه‌ر‌بۆیه‌‌پێویس���ته‌‌عێراق‌رۆژانه‌‌دو‌ملیۆن‌و‌نیو‌به‌رمیل‌ره‌وانه‌بكات،‌به‌اڵم‌وه‌زاره‌تی‌‌نه‌وت‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌راگه‌یاندوه‌‌كه‌‌تائێس���تا‌نه‌یتوانیوه‌‌بگاته‌‌‌2ملیۆن‌به‌رمیل‌كه‌واته‌‌

ناتوانێت‌موچه‌‌دابینبكات.ئه‌شواق‌وتیش���ی‌‌"له‌بودجه‌ی‌‌2015دا‌هات���وه‌‌هه‌ر‌الیه‌نێ���ك‌پابه‌ندنه‌بێت‌ئه‌وا‌الیه‌نه‌كه‌ی‌‌به‌رامبه‌ر‌پابه‌ندنابێت‌به‌پێدانی‌‌

موسته‌حه‌قه‌كه‌".

ئابوری)466(‌سێشه‌ممه‌‌2015/2/17 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

بازاڕی‌‌زێر‌ساڵێكی‌‌بێ‌‌به‌ره‌كه‌تی‌‌به‌ڕێكردشاره‌زایه‌كی‌‌ئابوری‌:‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌دۆخی‌‌ئاسایی‌‌بازاڕ‌زیاتر‌له‌سێ‌‌مانگی‌‌پێویسته‌

رێكه‌وتنه‌كه‌ی‌‌نێوان‌هه‌رێم‌و‌به‌غدا‌ئاڵۆزیی‌‌زۆری‌‌تێدایه‌

چه‌ند‌دوکانێکی‌زه‌ڕه‌نگه‌ر‌له‌شاری‌سلێمانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌ئاوێنه‌

‌

كێشه‌كه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌مینه‌‌كه‌‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌و‌

خاوه‌ن‌سه‌رمایه‌كانن‌

خواست‌و‌كڕینیان‌به‌رده‌وامه‌،‌به‌اڵم‌كاریگه‌رییه‌كی‌‌گه‌وره‌یان‌نیه

له‌بودجه‌ی‌‌2015دا‌هاتوه‌‌هه‌ر‌الیه‌نێك‌پابه‌ندنه‌بێت‌ئه‌وا‌الیه‌نه‌كه‌ی‌‌به‌رامبه‌ر‌پابه‌ندنابێت‌به‌پێدانی‌‌موسته‌حه‌قه‌كه‌

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

له "كۆبانێ"وه بۆ ئه سحابه سپی، له بری چادرو كامپ، هۆتێل و پێاڵویان

هه ڵبژارد، ئه مه ژیانی دو خێزانی كوردی سوریایه كه له شاری كۆبانێوه په ناهه نده ی هه رێمی كوردستان بون،

ئه وان چاوه ڕوانی كامپ و رێكخراوه كان و كۆمه كی خه ڵكی خۆبه خش نه بون، به ڵكو سه نته ری شاری سلێمانیان

هه ڵبژارد بۆ ژیان، ئێستا ئه وان پێاڵو بۆیاخكردن ده یانژێنێت.

كه به قادرمه ی هۆتێله كه دا سه ركه وتین هێنده ی له ماڵێكی وێرانه ده چو، له هۆتێل نه ده چ���و، چه ندی���ن خێزان���ی ك���وردی س���وری تێدابو، راڕه وی هۆتێله كه به جلی رازێندرابۆه وه ، ئ���اواره كان ره نگاوڕه نگی ئه وان له بری ته ناف بۆ وش���ككردنه وه ی جله كانی���ان، په نجه ره كانی���ان كردب���وه ته ناف، به ته نیشتی یه كێك له ته نافه كانه وه

ماڵی زه ینه ب بو كه له ش���اری كۆبانێوه ئه سحابه س���پی گه ڕه ك���ی گه یش���تبونه

له سلێمانی.زه ینه ب و چ���وار منداڵه كه ی له ژورێكی تاریك���دا دانیش���تبون و الیتێكی بچوكیان له په نجه ره ی منداڵه كان���ی هه ڵكردب���و، ب���ازاڕی ده یانڕوانیی���ه ژوره ك���ه وه ئه سحابه سپی، كه پڕه له جۆره ها خواردن و ئه وانیش ناتوانن بیكڕن. زه ینه ب باس���ی له وه كرد كه خێزانه كه یان له شه ش كه س پێكدێن، مێرده كه ی )فایه ق(، منداڵه كانی )ده حامی 12 س���اڵ و نه جمه ی 11 ساڵ، محه مه دی 6 ساڵ، بچوكه كه شیان فه رحان ك���ه ته نها ته مه نی5 مانگ بو(، له ژورێكی )بابۆس���ی(دا هۆتێل به 2,5مه ت���ری 3

درێژه به ژیان ده ده ن.زه ین���ه ب كه به رده وام س���اوا ش���ه ش مانگانه كه ی له باوه ش���یدا راده ژند، وتی : "لێره ژیانمان قورس���ه ، ب���ۆ هه ر رۆژێك مان���ه وه )25 ه���ه زار( دین���ار ده ده ی���ن

به كرێی ئه م ژوره ، ب���ه اڵم تاڕاده یه كیش باش���ین، چونك���ه مێرده ك���ه م و كوڕێكم ده ك���ه ن و پێ���اڵو بۆیاغچێت���ی كاری ئه مانه ده فرۆشێت، كلینێكس كچه كه شم

ده مانژێنێت".ك���وڕه گه وره كه ی )ده ح���ام(، رۆژانه له كاژێ���ر 8:00ی به یانییه وه ده چێته الی چایخانه یه ك���ی ن���او بازاڕ داده نیش���ێت و پێاڵو بۆی���اغ ده كات و ئێواره كاژێر 5:00 ده گه ڕێت���ه وه ، ئه و ده ڵێ���ت، "له كۆبانێ چواره می له پۆل���ی ب���وم له قوتابخان���ه بنه ڕه تی ، ئێس���تا لێ���ره قوتابخانه نییه بخوێنم، ئه گه ر هه شبێت ناتوانم، چونكه ده بێت كاربكه م بۆ گوزه رانی خێزانه كه م". به اڵم ئه و هێشتا ئومێدی به ژیان و گه ڕانه وه هه بو بۆ زێدی خۆیان و به پێكه نینه وه وتی "له كۆبانی دوای قوتابخانه له گه ڵ باوكمدا كاری حه ماڵ���ی و بل���ۆك داگرتنم ده كرد، زۆر ح���ه ز ده كه م بگه ڕێینه وه بۆ كۆبانێ، كۆبان���ێ زۆر خۆش���ه ، خوایه گیان داعش

بمرێت".ئه مان���ه وه ، ژوره ك���ه ی له ته نیش���تی خێزانێك���ی دیكه ی )7 نه فه ری( ش���اری كۆبان���ێ له نێ���و ژورێك���ی 3 مه تری���دا ده ژیان، ئه ویش خێزان���ی ئه حمه د خالد بو كه له گوندی ته لشه عیری ئه و شاره وه

هاتبون.بچووك���ی ئاوێنه یه ك���ی ئه حم���ه د به س���تنی خه ریك���ی به ده س���ته وه بو جامانه یه ك���ی س���وور بو به س���ه ریه وه ، منداڵێكی بچووك به باوه شی كچه شه ش سااڵنه كه یه وه بو، له سوچی ژوره كه شه وه كوڕێك ناوی )موئه ی���ه د( بو به قاچێكی باوكی به وت���ه ی راكش���ابو، ش���كاوه وه

ده رگایه كی ئاسن كه وتوه به سه ریدا.ئه حم���ه دی ته مه ن 35 س���اڵ چیرۆكی ژیانی���ان ده گێڕێت���ه وه و ده ڵێ���ت "پێش ئه وه ی داعش بێت، سێ مانگ له قامیشلۆ چه ك���داری یه كینه كانی پاراس���تنی گه ل )یه په گ���ه ( ب���وه ، دواتر گه ڕام���ه وه بۆ

گونده كه م���ان له كۆبان���ێ، كه له وێ كارم راوكردنی ماس���ی بو، ژیان���م زۆر خۆش بو، به اڵم كه داعش هات ئێمه هه ڵهاتین و

رامانكرد"به وته ی ئه و گه نجه كه هاتونه ته باشوری كوردستان س���ه ردانی كامپی عه ربه تیان كردوه بۆ مانه وه ، به اڵم پێیانوتون جێگا له و گه ڕاونه ت���ه وه و به ناچ���اری نه ماوه ، هۆتێله جێگیر بون، كه بۆ هه ر ش���ه وێك

مانه وه 20 هه زار دینار ده ده ن.ئه حمه دی���ش كاری بۆیاخچێتی ده كات الی مزگه وتی گه وره ی بازاڕی س���لێمانی، له ب���اره ی بژێوی ژیانیانه وه وتی "من ئه و كاره ده ك���ه م و دو كوڕم له نێ���و بازاڕه كه عه الگه ده فرۆشن، به هه رسێكمانه وه رۆژانه

25-30 هه زار دینار په یداده كه ین ".ئه و خێزانه هه رچه نده له الیه ن حكومه تی هه رێم���ه وه ماف���ی مانه وه ی���ان پێدراوه ، به اڵم تائێس���تا هیچ رێكخراوێك سه ردانی

نه كردون و لێیانی نه پرسیوه ته وه .

ئا: هاوكار حسێن

گریانی سه ركرده سیاسییه كان له به رده م جه ماوه ردا، دیمه نێكه وا زو له بیرناچێته وه . سیاسیه كانیش

خۆیان هه ستیان به كاریگه ری ئه مه كردوه ، بۆیه هه ندێكجار

وه ك چه كێك بۆ راكێشانی سۆزی جه ماوه ر، به كاریده هێنن. به اڵم گریانی سیاسیه كان ره نگه زۆر

جێگه ی متمانه ی خه ڵك نه بێت، چونكه ئه وان هه مو جوڵه یه كیان

له ژێر ته لیسكۆبی گوماندایه .

مه ال مس���ته فا بارزان���ی ، یه كێكه ك���ه هه رچه نده له و سیاس���یانه ی كه سایه تیه كی توندو گرژی هه بوه ، به اڵم هاوڕێ نزیكه كانی چه ندجارێك بینیویانه ك���ه روداوێكی دیاریكراو خستویه تیه گریان. به اڵم ئه و زیاتر ئه و روداوان���ه وایان لێكردوه بگری كه كاریگه ریی په یوه ندی خوێن زاڵ

بوه به سه ریدا. مه حمود عوس���مان، كه له سااڵنی نێ���وان 1963 تا 1975، هه م وه ك پزیش���كێك و هه م وه ك سیاسیه ك له گه ڵ مه ال مس���ته فا بارزانیدا بوه ، خۆی ش���ایه تی ئ���ه وه بوه كه مه ال مس���ته فا جارجار گریاوه و ده ڵێت، براگه وره ی بابۆی "جارێكیان شێخ كه به نه خۆش���ی رۆیشت بۆ تاران و لێكرد، مه ال مس���ته فا خواحافیزی به هه مانشێوه به گریان. ده ستیكرد كه شێخ ئه حمه دی براشی وه فاتی

كرد، بۆی گریا".

گریانی جه الل دیمه ن���ی هاوكات تاڵه بانی و مه سعود بارزانی پێكه وه ، یه كێكه ل���ه و دیمه نان���ه ی تێكه ڵی نمایش���ێكی ش���انۆیی بوه ، كاتێك ئه وان له به رده م ژماره یه ك ئه كته ردا خۆی���ان ده بیننه وه كه ب���ۆ گیانی

چه ند قوربانیه ك ده الوێنه وه . له س���اڵیادی قوربانیان���ی هه ردو

ته قینه وه ك���ه ی ش���اری هه ولێر كه له یه ك���ه م رۆژی جه ژن���ی قوربان و رێكه وتی 1ی شوباتی 2004 رویدا، جه الل تاڵه بانی و مه س���عود بارزانی هاوش���انی ژماره ی���ه ك به رپرس���ی بانگهێش���تی بیانی ، ناوخۆو بااڵی ئه و نمایش���ه ش���انۆییه كرابون كه له س���لێمانی هونه رمه ند ژماره یه ك ب���ۆ ئ���ه و روداوه رێكیانخس���تبو. تاڵه بانی و بارزان���ی كه له نێوانیاندا پ���ۆڵ بریم���ه ری حاكم���ی مه ده نی پێشوی ئه مریكا له عێراق دانیشتبو، بكه ن خۆیان كۆنترۆڵی نه یانتوانی نمایش���ه كه و دیمه نی له به رامب���ه ر گریان���ی ژنه ئه كته رێ���ك كه هه ردو )ئیدریس و ش���ه هیده كه ی ك���وڕه بارزانی ده الوان���ده وه ، ناس���یح(ی به بیستنی وش���ه ی ئیدریس، چه ند كلینیكس���ێكی له مش���تیدا لولكردو پێ فرمێسكی چاوه كانی خێراخێرا وشك ده كرده وه ، تاڵه بانیش په نجه ی شایه تمانی له ژێر چاویلكه كه یه وه برد بۆ چاوی و فرمێسكه كانی ده سڕین. گریانی ئه و دو كه سایه تیه سیاسیه ش���انۆییدا، نمایش���ێكی له به رده م قوربانیه كانه گیان���ی بۆ نه ده زانرا الواندن���ه وه ی كاریگه ری���ی ی���ان ئه كته ره كه یه ، هه رچیه كیان بوبێت، ئ���ه م دیمه ن���ه هێزێكی گ���ه وره ی به خش���ییه ش���انۆییه كه و ته نانه ت خودی نمایشكاره كانیش چاوه ڕوانی كاردانه وه یه كی له وشێوه یه نه بون. بۆ تاڵه بانی ئه وه یه كه مجار نه بو، ك���ه له بۆنه یه كی گش���تیدا بگریت، به ڵكو ئ���ه و كاته ش ك���ه تاڵه بانی هێش���تا 2 ساڵ بو سه رۆك كۆماری عێراق بو، له رۆژێكی سارداو له 25ی شوباتی 2007، ته ندروستی تێكچو پایته ختی به په له ره وانه ی عه مانی ئ���وردون ك���را، پ���اش دو هه فته پزیشكی ، چاره سه ری له وه رگرتنی راس���ته وخۆ گه ڕایه وه بۆ سلێمانی . كاتێك تاڵه بانی حه شاماتی خه ڵكی بین���ی ك���ه چۆن ب���ۆ پێش���وازیی قسه كانیدا له ناوه ڕاستی وه ستاون، گریان له رزین و كه وتن���ه لێوه كانی ب���ه ری قوڕگی گرت. ئ���ه م دیمه نه هێن���ده ی دیك���ه جه ماوه ره ك���ه ی نه یده زانی تاڵه بانیش خرۆش���اندو چۆن هه ستی سوپاسگوزاریی خۆی

نیشانبدات بۆیان. نزیكه كان���ی كه س���ه ه���اوڕێ و تاڵه بانی و بارزانی ، چه ند چیرۆكێكی دیكه ی گریانی ئه و دو سه ركرده یه ده گێڕنه وه كه چه ند جارێكی دیكه له بۆن���ه ی جیاجیادا له به رده م كۆڕو

كۆبونه وه ی گشتیدا گریاون. شااڵوی عه لی عه سكه ری ئه ندامی ده ڵێت، یه كێت���ی س���ه ركردایه تی ئه و كات���ه ی له س���كرتاریه ت بوم، "رۆژێ���ك بینیم كه ل���ه دو ئه ندامی مه كته بی سیاسیی یه كێتی توڕه بو وتی ، ئه گه ر عه ل���ی و ئه وان )عه لی بمانایه ، هاوڕێكانی ( عه س���كه ری و من ئ���اوام لێنه ده هات و فرمێس���ك جارێكی هاته خ���واره وه ، به چاویدا تری���ش له كات���ی به خاكس���پاردنی ش���ه هید جه مال تاهیردا، بینیم كه

گریا".

خ���ودی مه س���عود بارزانی له الی هه ندێك له كه س���ه نزیكه كانی خۆی باس���ی له وه ك���ردوه ك���ه كاتێك پێش���مه رگه له رۆژی 28ی تشرینی یه كه م���ی 2014، ب���ۆ یارمه تیدانی ش���ه ڕڤانانی كوردس���تانی خۆرئاوا دژی داعش، رۆیش���تن و گه یش���تنه ده ستیكردوه له خۆش���یدا كۆبانێ ، بۆ گه ڕانه وه شیان له گه ڵ به گریان، پێشوازیكردن كوردستان و هه رێمی

له و پێشمه رگانه ، دیسان گریاوه .

یه كێكی مس���ته فا نه وش���یروان دیاره كانی له سیاس���ییه دیكه ی���ه باش���وری كوردس���تان كه ئه وانه ی له نزیك���ه وه ده یناس���ن چاوه ڕوانی ده ربڕینی هه مو هه ستێكی لێده كه ن كه مرۆڤی ئاس���ایی هه یه تی ، ته نها گریان نه بێت. چونكه سروشتی ئه م پیاوه ته مه ن 71 ساڵه ، به جۆرێكه ته نانه ت كه متری���ن پێكه نین و روی كات زۆرینه ی لێده بینرێت، خۆشی ناوچاوانی تێكناوه و له قسه كردنیشدا به چه ند وشه یه كی كه م و هه ندێكجار ره ق، بابه ته كان ده داته ده م یه ك. هاوڕێیه ك���ی نزیكی نه وش���یروان مس���ته فا یه كێك ل���ه و روداوانه بۆ ئاوێنه ده گێڕێته وه كه بینراوه ئه م پیاوه نزیكه ی گریان بێتاقه ت بوه ، كاتێك هه واڵ���ی مه رگی ئ���ه وه ش یه كێ���ك له و هاوڕێ نزیكانه ی خۆی ب���ۆ ده هێنن كه له س���ااڵنی كۆتایی شه س���ته كانی س���ه ده ی راب���ردودا پێكه وه له گۆڤاری رزگاری-دا كاریان ته مه نیان كردوه و چه ند س���اڵێكی

پێكه وه به سه ربردوه . ئه و هاوڕێیه ی مس���ته فا ده ڵێت، "كاتێك هه واڵی مردنی شازاد سائیب-زۆركاریگه ری پێگه یان���دوه و ی���ان هه بوه له س���ه ری ، هه ر ئه و رۆژه ش به جگه ره كێشان ده ستیكردوه ته وه كه بۆماوه یه كی زۆر وازی لێهێنابو. ئه م هه واڵه به جۆرێك كپ و بێتاقه تی كردوه ك���ه كه س نه یتوانیوه هیچی له گ���ه ڵ بڵێ���ت، خۆیش���ی ته نه���ا ئه وه نده ی به پاس���ه وانه كانی وتوه ، كه له ئۆتۆمبیله كه دابه زن و جگه ره ی ب���ۆ بك���ڕن". ئ���ه و س���ه رچاوه یه نایشارێته وه كه نه وشیروان مسته فا یه كێكه له وانه ی هه ست و سۆزه كانی خۆی ده شارێته وه ، "ده نا من چه ندین جار ئه وم بینیوه كه كه وتوه ته ژێر كاریگه رییه ك���ی به هێ���زه وه ، به اڵم

شاردویه تیه وه ".مه حمود عوس���مان ك���ه بۆخۆی له ته مه نی 17 س���اڵیداو له س���اڵی له گ���ه ڵ س���ه روكاری 1954ه وه سیاسه تدا هه یه ، له باره ی راستگۆیی له گریانی س���ه ركرده سیاسییه كاندا ده ڵێت، "ئه وه ی من بینیومه گریانی برا بۆ برا بوه و راستگۆیی تێدابوه ، ب���ه اڵم هه ندێك كه س���یش هه یه بۆ پێی بڕواشی ده گری و مه سه له یه ك

نیه ".

له س���ه ركرده دیك���ه یه كێك���ی هه رێم���ی سیاس���ییه كانی كوردس���تان، كه هه میش���ه به وته خه ڵك���ی سه رنجڕاكێش���ه كانی هێناوه ت���ه بزه و ته نانه ت به ش���ێك هاواڵتیانی���ش له سیاس���ییه كان و وته كانی له سه ر نوكته یان هه ندێك كردوه و به گاڵته وه باس له تێڕوانین و شرۆڤه سیاسییه كانی ده كه ن، به اڵم كۆتایی مانگی تشرینی دوه می ساڵی 2014، روداوێكی مردن كه په یوه ندی به م سیاس���ییه وه هه ب���و هه موانی روداوه كه وه س���تاند، له پێكه نی���ن مه رگ���ی كوڕێكی ئه م كه س���ایه تیه سیاس���ییه بو له به ره كانی ش���ه ڕی دژبه داعش و هه مو كوردس���تانیان محه مه دی له گ���ه ڵ ب���ون هاوخه م حاجی مه حمود، س���كرتێری حزبی

سۆشیالیست. محه م���ه دی حاج���ی مه حمود كه له دوای روخۆش���ه و سیاس���ییه كی ساڵح موسلیم-ی سه رۆكی په یه ده ، یه كه مین كه سایه تی سیاسیی كورده كه له پاڵ خۆی و له شه ڕێكی روبه رودا یه كێك له كوڕه كانی له ده س���تبدات. پێش چه ند رۆژێك له ش���ه هیدبونی عه ت���ای كوڕی ، بۆ كۆس���تی چه ند پێش���مه رگه یه ك گری���ا، ب���ه اڵم بۆ كوڕه ك���ه ی خۆی ، ك���ه س نه یبینی به ئاوێنه ی له وباره ی���ه وه بگ���ری . راگه یاند، "بۆ عه تای كوڕم ئاسایی بوم". ب���ه اڵم دان ب���ه وه دا ده نێت كه "ئ���ه و رۆژه ی ك���ه كیمیاییه كه كه بینیم رۆیشتم و دا، له هه ڵه بجه ی ئه و هه مو ش���ه هیده كه وتبو، زۆرم پێناخۆشبو، بۆ هه ندێك هه ڤاڵیشم،

ئاو به چاوانمدا هاتوه ته خواره وه ".

له سه ر ئاستی عێراقیشدا ده شێت له س���ه ركرده هه ندێ���ك گریان���ی خه ڵكیدا له بیره وه ری سیاسییه كان

ب���ه رد وه ك هه ڵكۆڵ���راوی س���ه ر وابێت، ك���ه به تێپه ڕبون���ی زه مه ن كاریگه رییه كی ئه وتۆی نابێت له سه ر كاڵكردنه وه ی . یه كێك له و كه س���ه سه رۆكی حس���ێنی سه دام دیارانه رژێمی روخاوی به عسه ، كه هه ندێك له گریانه كان���ی ب���ۆ زۆربه ی خه ڵك ئاش���كرابو ك���ه س���اخته یه ، به اڵم پاڵه وان ئه و كه س���ه بو له به رده می

خۆی ئه مه بڵێت.له رۆژێكی گ���ه رم و تاقه تپڕوكێنی هاوین���دا )22ی ته مموزی 1979(، نزیكه ی 400 به رپرسی بااڵ و كادری له هۆڵی به عس حزبی پێشكه وتوی خول���دی نزیك كۆش���كی كۆماریی نائاسایی دانیش���تنێكی بۆ به غدا، ح���زب كۆكران���ه وه . پیاوانی ئه من له ودیوه وه ده رگایان له س���ه ر توند كڵۆم���دان. ب���ه ده ر له ئه ڵقه یه ك���ی نزیكی س���ه دام، هی���چ كام له وانی به رنام���ه ی نه یانده زان���ی دیك���ه كۆبونه وه ك���ه چیه . ت���ا ئه وكاته ی ته خته ی شانۆو هاته س���ه ر سه دام پ���ه رده ی له س���ه ر ئه و ش���انۆییه هه ڵدایه وه كه خۆی ده رهێنه ره كه ی بو. تێیگه یاندن كه به شێك له ئێوه ئه سه دی سه رۆكی به هاندانی حافز دژی له پیالنێك تێوه گالون سوریا، حزب. س���ه دام كه وته خوێندنه وه ی ن���اوی 68 كه س له هاوه اڵنی خۆی ، به تایب���ه ت ئه وانه ی هه س���تیده كرد رۆژێ���ك له رۆژان چاوی���ان بڕیوه ته ح���زب و س���ه رۆكایه تی پۆس���تی ده وڵه ت، چونكه ئه م شانۆییه ته نها شه ش رۆژ پێش ده س���تبه كاربونی سه دام هات وه ك سه رۆكی عێراق. سه دام له گه ڵ خوێندنه وه ی ناوه كان له س���ه ر مێزێكی س���اده ، جارجار مژێكی له جگه ره چروته كه ی ده ستی ده دا كه هه تا ئێس���تاش له ئاستی شه قامدا ئه و جگه ره یه به "سه دامی " پفكردن���ی له گ���ه ڵ ناوده برێ���ت، دوكه ڵ���دا، ژماره ی���ه ك له ئه ندامانی دانیشتوی ناو هۆڵه كه شی ره وانه ی ده ره وه ده كرد. ناوه كان ده ستبه جێ دادگاییكران و له چه ند خوله كێكیشدا س���زادران: 22یان رۆحیان كێشراو زیندان له كونجی دیك���ه ش ئه وانی توندكران. سه رنجڕاكێشترین دیمه نی ئه م شانۆییه ، گریانی خودی سه دام بو ك���ه گوای���ه به رژه وه ندی حزب واده كات ئ���ه م هاوه اڵن���ه ی خ���ۆی له ناوببات، ده نا ره فتاری له وشێوه یه له م ناوه ش���ێته وه ، دانیشتوانی ناو هۆڵه كه ش به بینینی گریانی سه ددام تێك���ڕا ناڵ���ه و ه���اواری گریانیان به رزبۆوه ، به اڵم ك���ه س نه یده زانی له ترسی رۆحی ئه مان شیوه نه كه ی ش���یرینی خۆیانه یان هاوس���ۆزی ئه م ده كرێ���ت ب���ه اڵم س���ه دامن. له مێژوی سیاسیی گریانه ی سه دام له س���اخته ترین و به یه كێك عێراقدا درۆزنانه ترین گریان له قه ڵه مبدرێت.

له سه ر ئاس���تی جیهانیشدا ژماره یه ك سه ركرده ی سیاسیی هه ن كه به بینینیان، خه ڵكی ئه و فرمێسكانه ی دێنه وه خه یاڵ كه زۆرجار بێ بۆنه و به بۆنه ، له به ر چاوی

خه ڵكدا هه ڵیانوه راندون.

ده شێت نزیكترینیان گریانه به كوڵه كه ی ده یڤد كامیرۆن، سه رۆك وه زیرانی به ریتانیا بێت، كاتێك له سه روبه ندی ده نگدانه كه ی خه ڵك���ی س���كۆتله ندا ب���ۆ جیابون���ه وه له به ریتانی���ا له رۆژی 15ی ئه یلولی 2014، به ك���وڵ ده گری���ا و داوای له س���كۆته كان كرد ده نگ ن���ه ده ن به جیابونه وه . به الی چاودێرانی سیاس���ییه وه ئه م گریانه جگه له هه ندێ���ك ورده فرمێس���كی سیاس���یی

نه بێت، هچی دیكه نه بو.

له سیاس���ییه دیك���ه یه كێك���ی جیهانی���ه كان، ج���ۆن باونه ر، س���ه رۆكی ئه نجومه ن���ی نوێنه ران���ی ئه مریكایه ، كه زۆرج���ار له كۆبون���ه وه جه ماوه رییه كاندا، به رده وامی میوانێكی فرمێس���ك گریان و روخساریه تی و چاوه شینه كانی له ناو ئاودا

ونده بن.

هه روه ها سه رۆكی پێشوی به رازیل، لوال داس����لڤیا به وه ناس����راوه كه سیاسییه كی عاتفی����ه و له پ����ڕ له وته كانی����دا له ب����ه رده م جه م����اوه ر، له قوڵپی گریان ده دات، یه كێك له و دیمه نانه ی بیرناچنه وه ، گریانه كه ی بو له ساڵی 2009، كاتێك واڵته كه ی شه ره فی 2016ی ئۆڵۆمپی����ادی میوانداریكردن����ی

پێبه خشرا.گریانی سیاسییه كان له به رده م جه ماوه ردا، به تایبه ت ئه و گریانانه ی دورن له هه س����تی شه خسی ، به الی زۆرێك له شاره زایانه وه بۆ ئه وه یه كه سیاس����ییه كان سۆزی جه ماوه ر به الی خۆیاندا رابكێش����ن و ل����ه و رێگه یه وه

پشتیوانی خه ڵك به ده ستبهێنن.له وباره یه وه جودی جه یمس، ش����اره زای ب����واری ره فت����اره مرۆیی����ه كان ده ڵێ����ت، "زۆرینه ی سیاس����ییه كان بڕوایان وایه كه گریان پشتیوانیان بۆ زیاد ده كات له الیه ن خه ڵكی����ه وه ، كه له ڕاستیش����دا تاڕاده یه ك وایه ، چونكه گریان كاریگه رییه كی گه وره ی

له سه ر تاكه كان هه یه ".گریان سروشتی مرۆڤه و له گه ڵ له دایكبوندا ده بێت����ه چه كێك����ی كاریگ����ه ر به ده س����ت منداڵه وه بۆ راكێشانی سۆزو خۆشه ویستی دایك و باوك و كه سه كانی ده وروبه ری ، بۆیه ده ش����ێت له گه ڵ گه وره بونیشدا ئه م چه كه به ده ست سه ركرده سیاسییه كانه وه هێشتا كاریگه ری����ی خۆی بمێنێ����ت، به اڵم ده بێت ئه وان له بیریان بێ����ت كه گریانیش كاتێك كاریگه ری����ی خۆی ده بێت كه راس����تگۆیی

تێدابێت.

9 )466( سێشه ممه 2015/2/17 کۆمه‌اڵیه‌تی

باوه‌ڕت‌به‌گریانی‌‌سیاسییه‌كان‌هه‌یه‌

ژیانی‌دو‌خێزانی‌كۆبانێ‌له‌سه‌ر‌پێاڵو‌بۆیاخكردن‌به‌نده‌

له كۆبانی دوای قوتابخانه له گه ڵ باوكمدا

كاری حه ماڵی و بلۆك داگرتنم ده كرد، زۆر

حه ز ده كه م بگه ڕێینه وه بۆ كۆبانێ، كۆبانێ

زۆر خۆشه ، خوایه گیان داعش بمرێت

rangalayawene@gmail.com (466( سێشه ممه ‌2015/2/17ره‌نگاڵه

كه بچنه وه به كاره كانت له وانه یه ئه گه ر هه نگاوه كان ئێستا ده یكه یت، بۆ گرفتت له وانه یه نه ڕون باش

دروست بێت.

راسته كه وتویته دۆخێكه وه ده رچون به اڵم مه حاڵه ، تاراده یه ك لێی ده كرێت سه برت هه بێت و دان به خۆتا

بگریت.

هه بو پالنت هه رچه نده سودت به اڵم بۆكاره كانت، وه ك بیرۆكه كانت لێوه رنه گرت و

خۆی ده رنه چون.

ده كه ویته ئێستا وه ك به كه می زۆر ئه مه ش ئارامه وه ، زۆر دۆخێكی چاك په یوه ندیت كه لێده كات وات

بكه یته وه له گه ڵ هاوڕێ زویره كانت.

باشت رۆلێكی كاره كه ت له شوێنی راوێژو ده وروبه ره كه ت هه یه و وه رده گرن. له تۆوه ئامۆژگاری

ته ندروستیت باشه .

هه یه به خۆت زۆر باوه رت ئه مه ش خاڵی سه ركه وتنی تۆیه ، زۆرینه ی روداوه كان به قازانجی تۆ

ده ڕوات.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازوو

11

پرسیارێک‌و‌چه‌ند‌وه‌اڵمێک

تا چه ند رۆژانه گرنگیی به وه رزشکردن

ده ده یت؟خوێندکار: محه مه د، سارا ئێمه دا له کۆمه ڵگای هه رچه نده له الیه ن وه رزش زۆر تاڕاده یه کی له الیه ن کراوه و فه رامۆش کچانه وه زه مینه یان کۆمه ڵگایشه وه خێزان و بۆ وه رزشکردن، نه ڕه خسێنراوه بۆ خۆم توانای به گوێره ی من به اڵم وه رزش به ر ده وام هه وڵده ده م هه ندێک له رێگه ی ئه ویش بکه م، ئامێری وه رزشکردنه وه که له ماڵه وه دامانناوه . ئامانجی سه ره کیی منیش پاراستنی بۆ وه رزشکردنه له و

ته ندروستی خۆمه .

فه رمانبه ر: ساالر، فه رهه نگ بۆ نییه دیارییکراوم کاتێکی هیچ خوێندکاربوم کاتێک وه رزشکردن، له قۆناغی ئاماده یی و زانکۆ، هه ندێک جار له گه ڵ هاوڕێکانمدا ده چوم بۆ رێکترو له شم ئه وکات یارییکردن، ساغ تر بو. به اڵم له و کاته وه ی ژیانی هاوسه رییم پێک هێناوه و له هاوڕێکانم بۆ ده رفه تم که وتومه ته وه ، دور وه رزشکردن نه ماوه ته وه و قه ڵه ویش ورده ورده وایه نیازم به اڵم بوم.

ده ستبکه مه وه به وه رزشکردن.

هه رچه نده پارێزه ر: عومه ر، ئومێد چوه ، هه ڵکشان به ره و ته مه نم ده که م و وه رزش به رده وام به اڵم هه مو هه فته یه ک به الیه نی که مه وه ، بچوکه کان و یاریگا ده چمه جارێک ته مه نی هاوڕێی کۆمه ڵێک له گه ڵ ئه گه ر ده که ین. یاریی خۆمدا، ماوه یه ک تێپه ڕێت و نه چم بۆ وه رزش ده رونیی و له ڕوی ئه وا کردن، به نائارامیی هه ست جه سته ییشه وه خۆم کات به زوترین ده که م و ناشمه وێت یاریگاکان و ده گه یه نمه

هیچ کات لێی داببڕێم.

ماڵه وه : ژنی ئیبراهیم، په خشان نه مزانی ساڵیش 30 ته مه نی تا وه رزشکردن چییه . وامده زانی ئه وه ته نها بۆ کوڕان و پیاوانه ، دواتر که ره شاقه و سه نته رێکی چه ند زانیم وه زرشکردن بۆ ئافره تان کراوه ته وه و منیش پێویستمه و کێشی له شم زۆر په وه ندییم ده ستبه جێ زیادبو، چه ند ماوه ی بۆ ئێستا پێوه کرد. جگه به رده وامم و ده بێت مانگێک به شێوه یه کی له شم کێشی له وه ی هه ست کردوه ، که می به رچاو ده که م، باشیش به ته ندروستییه کی له سه ره تای هه ر ده خواست هیوام وه رزشکردندا له گه ڵ گه نجیمه وه

رابهاتمایه .

خوێندکار: ئه حمه د، کاروان له منداڵییمه وه خولیای وه رزشکردنم هه یه و به رده وام سه رقاڵی وه رزشم. جگه له وه ی هه فتانه چه ند جارێک هاوڕێکانمادا له گه ڵ یارییکردن بۆ بچوکه کانی یاریگا ده چمه گه ڕه که کان، خۆیشم رۆژانه له ماڵه وه وه رزشی به هێزکردنی ماسولکه کان و چه ند هه فته ی ده که م. له شم له ش شه وێکیش ده چمه هۆڵه کانی ده که م. ئاسن یاریی جوانیی و له خێزان و هه ندێک هه رچه نده هاوڕێکانم پێم ده ڵێن که من زیاده ڕه ویی ده که م له وه رزشکردندا، به اڵم من وای نابینم و جگه له وه ی چێژێکی له شێکی ده بینم، له وه رزش زۆر

ساغ و ته ندروستیشم هه یه .

ئا: ئاوێنه

هه رچه نده به هۆی قه یرانی داراییه وه چاوه ڕێ ده کرا ئه مساڵ

به شێوه یه کی به رچاو یادی رۆژی خۆشه ویستی )ڤاالنتاین(

نه کرێته وه ، به اڵم چاوه ڕوانییه کان له شوێنی خۆیدا نه بون و

له ئه مساڵدا به به راورد به سااڵنی پێشو، ژماره یه کی زۆرتر گوڵی

سور له فرۆشگا تایبه ته کانی سلێمانیدا فرۆشراون.

خاوه نی حه بیب، ئامانج بۆ فرۆشگای گوڵفرۆشی سلێمانی له مساڵدا که ڕونکرده وه ئاوێنه ی

سور گوڵی زۆر ژماره یه کی پێشبینی له ده ره وه ی فرۆشراون و

خۆیدا بون.گوڵفرۆشییه ئه و خاوه نی له هه ر که کرد به وه ش ئاماژه ی که سلێمانیدا گوڵفرۆشییه کی که مه وه به الیه نی ده بن، دانه 10سور گوڵی سه د پێنج هه زارو فرۆشراون، جگه له وه ی هه ندێکیان فرۆشتوه و زیاتریان ژماره یه له و

نزیک بوه ته وه له 2 هه زار.بێت، ژماره یه ش ئه و به گوێره ی له سلێمانی، ڤاالنتایندا له رۆژی سور گوڵی هه زار 20 نزیکه ی

فرۆشراون.ڕونکرده وه ئه وه شی ئامانج

ڤاالنتاینی ئه وه ی سه ره ڕای که ئه مساڵ که وتوه ته رۆژی شه ممه وه که پشوه و دۆخی قه یرانی دارایی و شه ڕی پێشمه رگه شی له گه ڵدا بوه ، "ئه گه ر فرۆشراوه ، ژماره یه ئه و بێ ئه وا له بارتربوایه ، دۆخه که

گومان زیاتریش ده فرۆشرا".سه رجه م ئه مساڵدا له ڤاالنتاینی تایبه ته کان فرۆشگا دوکان و جگه گوڵ، به فرۆشتنی تایبه ت پۆسته ری له هه ڵواسینی به بۆنه ی له عاشقان به پیرۆزبایی ئه و رۆژه وه ، هاوکات شوێنه کانیان ڕازاندبوه وه نائاسایی به شێوازێکی که هه ست به رۆژێکی تایبه ت ده کرا

له و شوێنانه دا.

ئه و هۆکاری له باره ی زۆرفرۆشییه ی گوڵ له مساڵدا، ئه و "به شێکی رایگه یاند گوڵفرۆشه زۆری هاواڵتیان له دژی داعش یادی ده که نه وه و خۆشه ویستیی رۆژی به زیندویی ده یهێڵنه وه ، له به رئه وه ی دژی تیرۆرستییه رێکخراوه ئه و

خۆشه ویستیی و گوڵ و جوانییه ".یاخود خۆشه ویستیی، رۆژی که خۆشه ویستیی جه ژنی رۆژێکه ناسراوه ، به ڤاالنتاینیش تێیدا شوباته وه و 14ی ده که وێته واڵتانی زۆری له به شێکی عاشقان جیهاندا یادی ده که نه وه و تێیدا وه ک خۆشه ویستی، دوپاتکردنه وه ی

گوڵی سور به یه کتر ده به خشن.

فرۆشتنی گوڵ له ڤاالنتایندا ژماره ی پێوانه یی تۆمارکرد"له‌دژی‌داعش،‌هاواڵتیان‌یادی‌ڤاالنتاینیان‌کرده‌وه‌"

فۆتۆ: سه فین ئیسماعیل

وه ستا عه لی، خوله پیزه ، مسته ر، خوله چه خماخه ... هه م���و ئه وانه ناوی چه ند که سایه تییه کی درامین که ده گه ڕێنه وه بۆ

یه ک که س، ئه ویش مسته فا ئه حمه ده .هونه رمه ندی بواری ش���انۆو فیلم و دراما، مس���ته فا ئه حمه د مه حم���ود له دایکبوی

ساڵی 1947ی شاری سلێمانییه . ئه و، که یه کێکه له ئه س���تێره کانی سه ر شاش���ه و هۆڵی ش���انۆکانی کوردستان، ده رچوی هی���چ ناوه ندێک���ی ئه کادیمیی هونه ریی نیی���ه ، به ڵکو ته نه���ا قۆناغی ئاماده یی- به شی وێژه یی خوێند وه و وه ک خۆی به ئاوێنه ی راگه یاند، له و رۆژگاره دا که متوانایی���ه وه هه ژاری���ی و به ه���ۆی نه یتوانی���وه درێ���ژه به خوێن���دن بدات و په ی���ژه ی به پل���ه چ���ۆن وه ک وه ک هونه ردا س���ه رکه وتوه ، به پله ی خوێندنی

ئه کادیمیشدا سه ربکه وێت.له س���اڵی 1971 مسته فا ئه حمه د ده بێته پێش���رتیش حکومی���ی و فه رمانب���ه ری کردوه ، ئه یلولی به ش���داریی شۆڕش���ی له دوای نسکۆی ئه و شۆڕشه ی کوردیش، ده گه ڕێته وه ش���اری س���لێمانیی و ژیانی هاوس���ه ری پێکده هێنێت و له ئێستاش���دا

خاوه نی 4 کوڕه .مس���ته فا ئه حمه د که ل���ه دوای درامای النه وازا نانه وه به وه س���تا عه لی ناسراوه و ئه و ن���اوه ی دوه م ک���ه ده رهێنه ره که ی بۆی هه ڵبژاردوه ، بۆ زیاتر له 30 س���اڵه ن���اوه ی باوکی لێیناوه ، هاوته ریبی ئه و هاتوه له گه ڵیداو که م نین ئه و که سانه شی ک���ه تاهه نوک���ه ش نازانن که مس���ته فا

ئه حمه دو وه ستا عه لی یه ک که سن!ل���ه و باره یه وه مس���ته فا ئه حمه د ده ڵێت "پێموای���ه هه م���و هونه رمه ندێك یاخود به رهه مێك���ی به كارێ���ك و نوس���ه رێك له نزیكه ی ب���ه ر منیش ده ناس���رێته وه ،

35 س���اڵ به رهه م���ی )الن���ه وازا ن( مان له س���تۆدیۆیه ك له ش���اری به غدا له گه ڵ كۆمه ڵێك هاوڕێی هونه رمه ندم تۆمار كرد، له گه ڵ ئه وه ی كامێراو تفاقی وه ك ئێستا نه بو، هه مو به شه ڕه ش���ه ق و بێنه وبه رده و سه رئێش���ه ك���را، كه چی ئ���ه و به رهه مه به جۆرێك چوه ن���او خه ڵك، كه تاوه كو ئێستاكه یش له هزریاندا ماوه ته وه ، منیش كه ڕۆڵی وه ستا عه لی-م ده نواند ، تاوه كو ئێس���تاكه یش ئه و ناوه بوه به ناسنامه ی هونه ری���م، ئه گ���ه ر نا من ده ی���ان ڕۆڵم گێڕاوه و س���ه دان ناوی دیكه ی هونه رییم هه ب���وه ل���ه كاره هونه رییه كانمدا، به اڵم هه ر ئه و ناوه به به رمدا بڕاوه و ماوه ته وه ، بۆیه پێموایه ئه گه ر مردیشم ده بێ له سه ر كێلی قه بره كه م بنوس���رێ وه ستا عه لی، ئه گه رن���ا زو گۆڕه كه م ون ده بێت و كه س

نایدۆزێته وه ".یه که مج���ار ب���ۆ ئه حم���ه د مس���ته فا له ته مه نی12 ساڵیدا چوه ته سه ر شانۆ، ئه ویش له یه که مین س���اڵیادی شۆڕش���ی 14ی ته م���وزی 1958 ب���وه ، له میانه ی

ئاهه نگی قوتابخانه دا.چه ندین به ش���داری ئه وه یشه وه له دوای شانۆو درامای دیکه کردوه ، له دیارترینیان:

ڕه جه ب و پیاوخۆران و خوله چه خماخه .له سااڵنی نه وه ته کانی سه ده ی ڕابردوشدا یه کێک بوه له ئه کته ره س���ه ره کییه کانی به رنامه ی که ش���کۆڵ، که له و س���ااڵنه دا به رنامه یه ک���ی پڕ بینه رب���وه . دواتریش بۆ چه ند س���اڵێک به ش���داری به رنامه ی

به رنامه ی کردوه .له ئێستاشدا جگه له وه ی ناو به ناو له دراماو شانۆگه رییدا به شداریی ده کات، هاوکات بۆ ماوه ی س���ێ س���اڵه پێشکه شکاری به رنام���ه ی "ترش و ش���یرین"�ه له رادیۆ

نه وا.

مسته فا ئه حمه د.. میوانی هه مو ماڵێک

2011ه وه له ساڵی کوردستان باکوری هونه رمه ندی فه قێ، نارین تاکو ئێستا به شداری زیاتر له 10 ئاهه نگی کردوه بۆ کۆکردنه وه ی

پاره و یارمه تی بۆ ئاواره کان و په نابه رانی کوردستان.نارین که بۆیه که مجار له ساڵی 2004 به گۆرانی "نالینه ک"ی هونه رمه ند محه مه د شێخۆ ناوبانگی ده رکردو دواتریش به زاراوه ی سۆرانی یه کێک له گۆرانییه کانی هونه رمه ند گۆرانیی و له باره ی وته وه ، خه یاتی ئیبراهیم هونه رمه نده ئه و کوردی، فۆلکلۆری مۆزیکی به الیه وه گرنگه هه ر که سێک که بڕیار ده دات ببێت به گۆرانیبێژ شاره زایی ته واوی له بواری کوردیدا فۆلکلۆری مۆزیکی گۆرانی و ناساندنی به بێ چونکه بیڵێت، هه بێت و هونه رمه ند کوردی، فۆلکلۆری هونه ری ناتوانێت بۆ خۆی ستایڵێک دروست بکات، چونکه فۆلکلۆری کورد زه نگینترین هونه ره ، "پێویسته هونه رمه ندی کورد فۆلکلۆر له بیر فۆلکلۆرو ڕه سه ن و موزیکی گۆرانی و نه کات و

مه قام دوباره تۆمار بکاته وه ".سێ خاوه نی تائێستا که هونه رمه نده ئه و کوردستانی باردۆخی تێکچونی له دوای ئه لبومه ، له دانیشتوانه که ی، به شێک ئاواره بونی رۆژئاواو کردوه تایبه تدا مه راسیمی ئاهه نگ و له چه ند به شداری ئاوارانه ، "له ساڵی 2011 تاکو ئێستا یارمه تیدانی ئه و بۆ به شداریم له زیاتر 10 ئاهه نگدا کردوه بۆ کۆکردنه وه ی پاره و یارمه تی بۆ ئاواره کان، وه ک که سێتیی و دایکێکیش له رێگای کۆمپانیاوه جل وبه رگ و ده رمان و یارمه تی دیکه م بۆ ئاواره کانی کۆبانی و شه نگال ناردوه ، تاکو ئێستاش من و باوکم به رده وامین

له یارمه تی په نابه ران".ته واوی دیداره که ی نارین فه قێ له ژماره ی نوێی )93( گۆڤاری ئاوێنه کاندا بخوێننه وه . گۆڤاری ئاوێنه کان گۆڤارێکی هه مه ڕه نگی

گشتییه ، کۆمپانیای ئاوێنه هه مو 15ی مانگێک ده ریده کات.

نارین به شداری

10 ئاهه نگی خێرخوازی

بۆ ئاواره کان کردوه

‌ره‌نگاڵه(466( سێشه ممه 2015/2/17 rangalayawene@gmail.com

گاکاوڕ

ئه و ئیشانه ی ئه م ماوه یه ی پێشو كردوته وه رده گریته وه ، پاداشتی ماوه یه له م له وانه یه پله ت به رز بكرێته وه له شوێنی

كاره كه ت.

په یوه ندیه چه ند ئه و به هۆی له نێوانتان كه ته له فۆنیانه ی زیاتر خۆشه ویسته كه ت روده دات

هۆگرت ده بێت و بایه خت پێده دات.

له وانه یه توشی قه یران ببیت به هۆی ماوه یه ئه م كه بارودۆخه ی ئه و ئاگاداری روده دات، ژیانت له

توره بونه كه ت به .

له دیزاینی گۆرانكاری هه ندێ ماوه یه ئه م ده كه ن، ماڵه كانتان میوانداری هه ندێ سه رقاڵی

ده بیت.

شوێنی له وه رده گریت پاداشت كه كارانه ی ئه و هۆی به كاره كه ت بۆی به ته واوه تی خۆتت ماوه یه كه

سه رقاڵ كردوه .

قرژاڵدوانه‌‌

بوه الواز تۆزێك په یوه ندییه كانتان زیاتر خۆت سه رقاڵی به هۆی ئه وه ی كه متر و به خۆتی تایبه ت كارێكی

تیكه ڵ به كه سانی تر ده بیت.

فه‌‌ریکشێر

1010

كاتێك ده ته وێت خۆت ئاماده بكه یت بۆ ئاهه نگێك پێویسته ئه وه بزانیت كه ئه و میكیاجه ی بۆ ئاهه نگ ده یكه یت ده بێت بهێنرێت. به كار تێدا تۆخی ره نگی زیاتر بێت و جیاوازتر بۆ ئه مه ش ده كرێت ئه م رێنمایانه ئه نجام بده یت بۆئه وه ی

جوانتر ده ركه ویت.

پشت چاوی ئاڵتونی بۆ ئاهه نگبۆی كه ئاهه نگه ی له و ده ركه ویت جوانتر ده ته وێت گه ر به كار ئاڵتونی ره نگی چاوی پشت ده توانی ئه وه ده چیت بهێنیت كه ره نگێكی جوان و بریقه داره و بۆ هه مو ره نگێكی تریشه وه جۆره كانی سپی و به ئه سمه رو ده بێت پێست به تایبه تیش ئه گه ر ئه م ره نگه تێكه ڵ بكرێت له گه ڵ ره ش و سپی . سه ره تاش به وه ده ست پێده كه ین ره نگی ئاڵتونیه كه به شێوه ی ماسی بده له هه مو پێڵوی چاوت، پاشان به قه ڵه می بكێشه كۆتاییه كه ی تا برژانگ سه ره تای له هێڵێك چاو دواتر كه گه یشتیته كۆتایی به شێوه ی حه وتی بگه ڕێوه بۆ پێلۆی ژێر برۆ پاشان ره نگه ره شه كه به فڵچه تێكه ڵ بكه له نێوان پێڵوی جواڵوو پێڵوی جێگیری ژێر برۆدا، بۆ ئه وه ی برۆ ژێر ئێسقانی بێت. تێكه ڵ ئاڵتونیه كه ره نگه له گه ڵ به هه مان ره نگ به اڵم به كاڵتر باڵو بكه ره وه . پاشان ناوچاوت تێكه ڵه یه كی به چاوت ژێر پێڵوی بكه و ره ش به قه ڵه م سپی و ئاڵتونی ره نگ بكه .) ئه م شێوه میكیاجه بۆ ئه و كه سانه یه كه چاویان له شێوه ی ماسی یاخود باده مه (. ئه م بكرێت ئاسایشدا رۆژی له ده توانین له پشته چاو شێوازه به هه مان رێگه ، به اڵم ده بێت ئه و ره نگانه ی به كار ده هێنرێت

به كاڵی بكرێن.

ئا: سه ردار قادر

ئه شکه وتی سه ردێمان، یاخود ئه شکه وتی شێرکۆ بێکه س له ده ڤه ری

باڵه کایه تی هه رچه نده شوێنێکی گرنگیی مێژوییه و رۆژانێک شوێنی ئێزگه ی

شۆڕش بوه ، به اڵم له ئێستادا مامه ڵه به زه ویوزاری ئه و ناوچه یه وه ده کرێت و

مه ترسی فرۆشتنی له سه ره .

به ئه شکه وتی که سه ردێمان ئه شکه وتی ئێزگه یاخود ئه شکه وتی شێرکۆ بێکه س قه سرێی ناحیه ی که وتۆته که ناسراوه له ده ڤه ری چۆمان قه زای سنوری رابردودا سه ده ی له نیو باڵه کایه تیی و ناو نوسه رانی ڕوناکبیران و شوێنی

شۆڕشی کورد بوه .له سه ره تای مانگی ئابی 1968، ئیزگه ی ده نگی کوردستی عێراق له گوندی وه اڵش سه ردێمان و ئه شکه وتی گواسترایه وه له دوای کارو که وته وه ئێزگه دوباره ئه وه وه که وته باڵوکردنه وه ی په یامه کانی به رپرسی یوسفی ساڵح شۆڕش و

رادیۆکه بو .ده ڤه ری رۆژنامه نوسی نوسه رو گونده ژوری ئیسماعیل باڵه کایه تی ، ئه شکه وته وه ئه و مێژوی له باره ی ئیزگه "ئه وکاته ی راگه یاند به ئاوێنه ی فڕۆکه بو، سه ردێمان له ئه شکه وتی فه وتا، زۆری به شێکی کردو بۆمبارانی سه رکردایه تی خه مخۆری به هۆی به اڵم کات به زوترین که لوپه له کان شۆڕشه وه، به رده وام ئیزگه یه ئه و کرانه وه ، دابین بو تا ساڵی 1970و دانوستاندنی کۆتایی شۆڕش و وه ک به هانه یه کی رژێم ئیزگه که

وه ستێندرا".

ئیزگه ماوه یه ی "ئه و وتیشی هه روه ها کارمه ندانی بو، له ئه شکه وتی سه ردێمان ئه و ئیزگه یه به که پر ژوری حه وانه وه یان دروستکردبو، ئه شکه وته که له ده روازه ی به هۆی فراوانی ئه و ئه شکه وته وه له ماوه ی پاشماوه ی به شێکی ساڵه شدا دو ئه و جبه خانه ی سه ربازی شۆڕشی ئه یلولیشی ئه شکه وته که له مه ش جگه لێبو، په ناگه یه کی باشی هاواڵتیانی ناوچه که یه و ناپاڵمه کانی فڕۆکه بۆردومانی له ترسی

رژێمی پێشوی عێراق".ته مه نی کاتێک شاعیر بێکه سی شێرکۆ

ده کات په یوه ندی ده بێت و ساڵ 25ده بێت په یوه ست ئه یلوله وه ، به شۆڕشی به و ئێزگه یه وه و به شێک له ته مه نی له وێ قه یسده یه کی دواتریش ده بات، به سه ر پیرۆزه که " "ئه شکه وته به ناونیشانی "ته ون"دا له دیوانی ده نوسێت و

باڵوکراوه ته وه .گونده ژوری ئاماژه به وه ش ده کات که ئه و ده کرێت سه رنجڕاکێشه و زۆر ئه شکه وته شوێنێکی بکرێته پێبدرێت و گرینگی به شی گه شتیاریی و سااڵنه خوێندکارانی ئه شکه وته به و شوێنه وار راگه یاندن و

ئاشنابکرێن، "پێویستیشه رۆژنامه نوسان و له سه ر زانیاریان کوردستان رۆشنبیرانی چونکه هه بێت، شوێنانه جۆره ئه م هیچ هه بو ئه شکه وته له و ئیزگه کاتێک له کوردستان کوردی تری ئیزگه یه کی

نه بوه و تاکه ئیزگه ی کورد بوه".له ئێستادا ئاوێنه ، زانیارییه کانی به پێی به زه ویوزاری ده وروبه ری کڕین و فرۆشتن وه زاره تی ده کرێت و ئه شکه وته که وه پشتگوێخستی وێڕای رۆشنبیریش له مامه ڵه کردن بێئاگایه ئه شکه وته که،

به ئه شکه وته که وه .

تارا عومەر، خاوەنی ئارایشتگای اللەلی بۆ جوانکردنی خانمان لەگەرەکی ئاشتی

سیحری جوانیپشتی چاوت

به م شێوه یه ئارایشت بكه

ئه شکه وته که ی شێرکۆ بێکه س مه ترسی فرۆشتنی له سه ره

2011ه وه له ساڵی کوردستان باکوری هونه رمه ندی فه قێ، نارین تاکو ئێستا به شداری زیاتر له 10 ئاهه نگی کردوه بۆ کۆکردنه وه ی

پاره و یارمه تی بۆ ئاواره کان و په نابه رانی کوردستان.نارین که بۆیه که مجار له ساڵی 2004 به گۆرانی "نالینه ک"ی هونه رمه ند محه مه د شێخۆ ناوبانگی ده رکردو دواتریش به زاراوه ی سۆرانی یه کێک له گۆرانییه کانی هونه رمه ند گۆرانیی و له باره ی وته وه ، خه یاتی ئیبراهیم هونه رمه نده ئه و کوردی، فۆلکلۆری مۆزیکی به الیه وه گرنگه هه ر که سێک که بڕیار ده دات ببێت به گۆرانیبێژ شاره زایی ته واوی له بواری کوردیدا فۆلکلۆری مۆزیکی گۆرانی و ناساندنی به بێ چونکه بیڵێت، هه بێت و هونه رمه ند کوردی، فۆلکلۆری هونه ری ناتوانێت بۆ خۆی ستایڵێک دروست بکات، چونکه فۆلکلۆری کورد زه نگینترین هونه ره ، "پێویسته هونه رمه ندی کورد فۆلکلۆر له بیر فۆلکلۆرو ڕه سه ن و موزیکی گۆرانی و نه کات و

مه قام دوباره تۆمار بکاته وه ".سێ خاوه نی تائێستا که هونه رمه نده ئه و کوردستانی باردۆخی تێکچونی له دوای ئه لبومه ، له دانیشتوانه که ی، به شێک ئاواره بونی رۆژئاواو کردوه تایبه تدا مه راسیمی ئاهه نگ و له چه ند به شداری ئاوارانه ، "له ساڵی 2011 تاکو ئێستا یارمه تیدانی ئه و بۆ به شداریم له زیاتر 10 ئاهه نگدا کردوه بۆ کۆکردنه وه ی پاره و یارمه تی بۆ ئاواره کان، وه ک که سێتیی و دایکێکیش له رێگای کۆمپانیاوه جل وبه رگ و ده رمان و یارمه تی دیکه م بۆ ئاواره کانی کۆبانی و شه نگال ناردوه ، تاکو ئێستاش من و باوکم به رده وامین

له یارمه تی په نابه ران".ته واوی دیداره که ی نارین فه قێ له ژماره ی نوێی )93( گۆڤاری ئاوێنه کاندا بخوێننه وه . گۆڤاری ئاوێنه کان گۆڤارێکی هه مه ڕه نگی

گشتییه ، کۆمپانیای ئاوێنه هه مو 15ی مانگێک ده ریده کات.

نارین‌به‌شداری

‌10ئاهه‌نگی‌خێرخوازی

‌بۆ‌ئاواره‌کان‌کردوه‌

له به ر له نجه ، گه نج، هونه رمه ندی خانمه به ریتانیا جێدێڵێت و هونه ره که ی خاتری کار زیاتر ئه و، سلێمانی. ده گه ڕێته وه کالسییکه ییه کاندا فۆلکلۆرو له گۆرانییه شه یدای تایبه تتریش به شێوه یه کی ده کات و ماملێ- محه مه دی هونه رمه ند گۆرانییه کانی

یه .له باره ی ئه وه ی بۆچی تائێستا که متر گۆرانیی گۆرانییه کانی زیاتر هه یه و به خۆی تایبه ت هونه رمه ندانی کۆن ده ڵێته وه ، له نجه ده ڵێت نوێ ئاوازی زۆرترین هونه رمه ندێک "ئه گه ر رێچکه ی که نییه ئه وه مانای نه ڵێت، مه زهه ری مامۆستا نمونه بۆ نه بێت، خۆی بوه فۆلکۆر گۆرانییه کانی زۆرینه ی خالقی بوه ، خۆی پێش هونه رمه ندانی هی یان

کامکارانه ئێستا دیکه ی نمونه یه کی یان سه رکه وتوه کان، زۆر گروپه له یه کێکن که هه یه ، به خۆیان تایبه ت گۆرانیه کی که چی یان فۆلکۆره یان به رهه مه کانیان نا ئه گه ر

هی هونه ر مه نده نه مره کانه".له نجه له و دیداره تایبه ته یدا له گه ڵ گۆڤاری ئاوێنه کان ئاشکرای ده کات که خه ونی "زۆر بهێنێت، به دیان بتوانێت هیواداره زۆره"و ببم ئه وه یه گه وره کانم له خه ونه "یه کێک له مێژوی باشه کان له گۆرانیبێژه به یه کێک

هونه ری کوردیدا". ته واوی راپۆرتێک له سه ر ئه و خانمه گۆرانیبێژه له ژماره 93ی گۆڤار ی ئاوێنه کان بخوێننه وه ، نیوه ی هه مو هه مه ڕه نگه و گۆڤارێکی که

مانگێک کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات.

له‌نجه‌‌خه‌ون‌ده‌بینێ‌ببێته‌‌‌گۆرانیبێژێکی‌

مێژویی

له پێن���چ س���اڵی راب���ردودا هه رێمی كوردستان به هۆی چه ند گۆڕانكارییه كه وه ، كه خۆیان له ته سفییه كردنی كێشه كۆن و دێرینه كانی ش���اخ و شاری ناو یه كێتی - دروس���تبونی بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان- و به چاولێكه ری له و شه پۆلی راپه ڕینه ی ، ك���ه واڵتان���ی ناوچه ك���ه گرتب���وه وه - ئاشوبه كه ی حه ڤده ی شوبات-و به ناوی لێكچونێك���ی ته واو له نێون سیس���تمی كوردس���تان و له هه رێم���ی سیاس���ی سیستمی سیاس���ی هه ریه كه له واڵتانی تونس و میس���رو لیبی���ا -ئیرحه ل- بوه به رنامه ی كارو ئه جێنده و دروشمی ئه و ئۆپۆزسیۆنه ئینتیهازی و ئانارشیسته ی ، ك���ه نه یانتوان���ی له یه ك خ���ول زیاتر ئۆپۆزس���یۆن بون قبوڵ بكه ن و له گه ڵ هه ڵكه وت���ی یه ك���ه م فرس���ه تی هاتنه ناو ده س���ه اڵته وه به ش���داری كابینه ی هه ش���ته میان كردو به ویست و ئاره زوی خۆیان پش���تیان كرده دروشمه كانیان و ئه م���ه ته اڵق���دا! ئۆپۆزس���یۆنبونیان له كاتێكدا دوێنێ ده یانوت له هه ر واڵت و له هه ر سیس���تمێكدا گه ر ئۆپۆزس���یۆن نه بێت، ئه وا له و واڵته دیموكراس���یه ت غائیب���ه و دیكتاتۆری���ه ت تیای���دا زاڵ و بااڵده س���ته ! ئیتر نازانین بۆ ئه مڕۆ چی ده ڵێن، كه هه رێمی كوردس���تان له ڕوی بێ ئۆپۆزس���یۆنییه وه بۆته )ش���ام(ی

شه ریف!ئینتیه���ازی و ده ڵێی���ن ك���ه ج���ا ئه وه ته نها مه به ستمان ئانارشیس���ت، نه رێی زاراوه گه لێكی له به خش���ینه وه ی نییه و له خۆمان���ه وه بڕیبێتمان به بااڵی خوانه خواس���ته ، یان ئۆپۆزس���یۆندا، تۆم���ه ت و ته ش���هیرێكی بێبنه ما بێت و هه ڵبه س���تبێ، ئۆپۆزس���یۆنمان ب���ۆ هه رگیز! به ڵكو ناكۆكی له نێوان گفتارو ره فتاری دوێنێ و ئه مڕۆی ئۆپۆزسیۆنداو پاراكدۆس���ی نێوان دروش���مه دینیی و دونیاییه كه ی���ان له رۆژان���ی حه ڤ���ده ی ش���وبات و ئه مڕۆیاندا هه قیقه تێكه ، كه هه مو كه س به ئاسانی هه ستی پێده كات! جا بۆئه وه ی خوێنه ری وشیار وانه زانێت له خۆمانه وه و بێ بنه ماو ئه رگۆمێنت قسه ده كه ین و ته هوین و ته ش���هیر به م هێزو به و الیه نی سیاسی ده كه ین! یا وانه زانێ په یوه ن���دی نێوان ئێمه و ئۆپۆزس���یۆن هه ر له ئه زه له وه په یوه ندییه كی نه رێیه ! ئ���ه وا ده ڵێین: ئه گه ر به راوردێك بكه ین له نێوان په ی���ڕه وو به رنام���ه و میتۆدی بیركردن���ه وه و ئه و س���ه رچاوانه ی ، كه هێزه ئیسالمییه ئۆپۆزسیۆنه كان ئاوی لێده خۆن���ه وه ، له گ���ه ڵ ئه و دروش���م و بانگ���ه وازو داواكارییان���ه ی ، كه له پێنچ ساڵی رابردوداو به تایبه تی له سه روبه ندی بنێشته كردبویانه ش���وباتدا حه ڤده ی ئه وكات���ه س���ه رده میان، خۆش���ه ی ده زانین چ بۆش���اییه كی گه وره و فراوان ب���ه اڵم ئه وه بۆچی له نێوانیاندا هه یه ! دوێن���ێ ئه و دروش���مه دیماگۆگیانه یان له هه م���و بۆن���ه و مناس���ه به تێكدا وه ك ئینش���ایه كی بێزراو ده وته وه و ته لقینی خه ڵكی كوردس���تانیان پێده دا، كه چی ئه مڕۆش له س���ه ر هێلكه ی ده س���ه اڵت كڕكه وت���ون و فزه ناك���ه ن! ئه وه بۆچی له دوێنێدا بوبونه الوالوو خۆیان به جۆرێ له قه دی دره ختی گۆڕان هه ڵپێچابو، كه ئه گ���ه ر له گرده كه ب���اران بوایه ئه مان له هه ڵه بجه چه تری���ان هه ڵده دا! كه چی ئه م���ڕۆ لێیان ت���وڕه ن! دی���اره ئه مه ئه وپ���ه ڕی پراكتیزه كردنی سیاس���ه تی میكاڤیلیستیانه ی ئه و هێزانه یه ، كه بۆ گه یش���تن به ئامانج شه رم له گرتنه به ری هی���چ رێگای���ه ك ناكه ن���ه وه ! ئه مه ش ئه وه م���ان ب���ۆ ده س���ه لمێنی ، كه ئه و هاتووهاوارو دروش���مبازییه یان ته نها بۆ به شداریكردنیان بو له ده سه اڵتداو هیچی دی ! واته هێنده ش���ین و شه پۆڕه كه یان بۆ هه ریسه كه بو، نیو هێنده بۆ حسه ین نه بو! ده نا واقیعه سیاسی و ئابورییه كه ی ئه م���ڕۆ، ك���ه لێوانلێ���وه له قه ی���ران و ئه م���ه ش ره نگدانه وه ی نه رێی له س���ه ر به دیهێنانی خواس���ت و داوای كۆمه اڵنی خه ڵ���ك دروس���تكردوه ، ده هێن���ده ی

رۆژانی دوێنێ پێویستی به بونی هێزی ئۆپۆزیس���ۆنی واقعی و خاوه ن پڕۆژه یه ! به اڵم ئه وه بۆ ئۆپۆزیسۆن ئه مڕۆ دیاری نییه و بۆ چونه ته قۆناغی س���ڕبونه وه ، پرس���یارێكه و وه اڵمه ك���ه ی وه ك رۆژی رون دی���اره ! ه���اوكات ده ریش���كه وت ئۆپۆزس���یۆنبون ره وایی كێشه و واقعی بون و سه بری شۆڕشگێڕانه ی ده وێ، كه ئه مه ش پێویس���تی به پڕۆژه ی جیاوازو دنیادیده ی جیاوازه و هه روا به ئاس���انی و به قس���ه و دروش���می باقوبریق دروست نابێ!چونكه ئۆپۆزیس���ۆنی راسته قینه هێن���ده ی مێ���ژو رۆڵی له دروس���تبون و س���ه رهه ڵدان و گه ش���ه كردنیدا هه یه ، شه خس���ی و به میزاجی هێن���ده نی���و حیقدو ئ���اره زوی تاكه كه س نایه ته دی ! ئه م���ه ش مانایوای���ه ئه وان���ه ی دوێنێ واته ناڕه سه ن، له ئۆپۆزیسۆنێكی جگه ئۆپۆزیسۆنێكی مارانه هیچیدی نه بون! دیماگۆگیان���ه ی سیاس���ه تی ئه گین���ا هێزه ئیس���المییه كان ب���ۆ پیاده كردنی حوكمی ئاس���مان له سه ر زه وی له كوێ و پێكهێنان���ی ب���ۆ خه ڵ���ك داواكاری كۆمه ڵ���گای مه ده نی له كوێ ! تێڕوانینی هێزه كۆنه په رس���تانه ی س���ه له فیانه و ئیسالمییه كان به رامبه ر كه یسی ئازادی ژن و قه ده غه كردن���ی فره ژن���ی له كوێ و داواكارییه كانی هاوڕێ كۆمۆنیسته كانیان یه كس���انی و بۆ س���ه را له به رده رك���ی بڕوابونی له ك���وێ ؟ وه كیه كی ژن وپیاو حزبه ئیس���المییه كان بۆ چه سپاندنی ش���ه ریعه ت نه گۆڕه كان���ی پرانس���یپه له ك���وێ و داوای خه ڵكان���ی ئازادیخواز بۆ به رجه س���ته كردنی ده ستورێك، كه ماف���ی وه كیه كی بۆ یه زیدیی و كاكه یی و له كوێ ! بكات ده س���ته به ر موسوڵمان ئه مه ش مانایوایه دروش���مه كانی پێنچ ساڵ له مه وبه ری ئه و هێزه ئیسالمییانه به تایبه تی له ڕۆژانی حه ڤده ی ش���وباتدا به هی���چ جۆرێ���ك له ت���ه ك ئ���ه و بڕواو ئایدی���او پرانس���یپه بنه ڕه تییانه ی ئه و هێزانه نه ده هاته وه ، كه چه ند س���اڵێكه ب���ۆ هێنانه دیان خه ریكی تێكۆش���انن و له و پێناوه ش���دا خۆیان توشی چه ندین

سه رئێشه كردوه !چونك���ه ئ���ه و هێ���زه ئیس���المیانه پێیانوابو دوای جه نگی جیهانی یه كه م و عوس���مانی و ئیمپراتۆریه تی كه وتن���ی ئاوابون���ی خ���ۆری خه الف���ه ت، ئ���ه وا ئه م���ڕۆ خه ریكه جارێكی دی ئاس���ۆی ئ���ه و س���ه رده مه و خه ونی گه ڕانه وه ی حوكمڕانیكردنی ئاس���مان له سه ر زه وی سه رهه ڵده داته وه ! بۆیه به درێژایی هه مو ته مه نی ئیخوانه كان له س���اڵی 1928تا 2010/12/17 واته تا ئه و چركه ساته ی، كه ژنه پۆلیس���ێكی شاره وانی له واڵتی تونس به ناوی )فادیه حه مدی( زلله كه ی سره وانده بناگوێی)محه مه د بوعه زیزی( رۆژێ ئاواب���ون، رۆژێكی چاوه ڕوان���ی ك���ه برایانیان له بیالدی ش���ام و ئه رزی كینانه بێنه س���ه ر حوكم و ده س���ه اڵت بگرنه ده س���ت! ئیتر ئه م���ه خوایه ئه و ش���ه پۆله ی له تونسه وه به ڕێوه یه و ورده ورده ب���ه ره و میس���رو یه م���ه ن و لیبیا كه وتۆته رێ، دواجار هه واری ره ش���ی

خۆی له كوردستاندا بخات!به مج���ۆره هێزه ئیس���المییه كان بۆ به رجه س���ته بونی ئه م خه وه و به هاندان

و ده س���تگیرۆیی )گۆڕان( ئاشوبه كه ی له پڕێكدا، خوڵقان���دو ش���وباتیان 17ل���ه داره داره ی سیاس���ه ته وه كه وتن���ه به ئیرحه لێ جێ س���ه رپێ و ویس���تیان پارتی ( پێگه ی )یه كێتی و به كورس���ی و لێژ بكه ن و خۆیان چوارمش���قی له سه ر كورسی ده سه اڵت دابنیشن! به بێئه وه ی ره چاوی بارودۆخی كوردس���تان بكه ن و ئه و حاڵه ته به هێند وه ربگرن! كه ئه گه ر تاڕاده یه ك جۆرێك له لێكچونیش هه بێت باش یان ناعه داله تی ، له پیاده كردن���ی به ڕێوه نه چونی سیس���تمی دیموكراسی له نێوان هه رێمی كوردس���تان و هه ریه كه له و واڵتان���ه ی ، كه ش���ه پۆلی به هاری عه ره بی گرتونییه وه ، ئه وا نابێت هه رگیز ئه وه نادیده بكه ی���ن، كه جیاوازییه كی زۆر ل���ه ڕوی كه لت���ورو فه رهه نگ و مێژو ته نانه ت قۆناغبه ندی و ئه و كێشه وگرفته نیشتمانی و سیاس���یانه ی، كه روبه ڕوی گه له كه م���ان بونه ت���ه وه و بۆته خه می گه وره و پله یه كی تاك���ی كورد، له گه ڵ كۆمه اڵیه ت���ی و سیاس���ی و واقیع���ه له هه ریه كه خه ڵك���ی داواكارییه كان���ی ل���ه و واڵتانه ی كه باس���مانكرد به یه ك

بچوێنین! ئاخر واڵتێ���ك گه له كه ی و خاكه كه ی و مێژوه ك���ه ی له الی���ه ن داگیركه ران���ه وه نه كراب���ێ و س���وتماك قڕنه كراب���ێ و به حاڵووه زعی ده ش���ێ نه شێوێندرابێ ، ل���ه م هه رێم���ه بچوێنرێ ! گه لی كورد ئ���ااڵو س���نورو خاوه ن���ی واڵتێ���ك بێ���ت و گه لێكیش س���ه روه ری خ���ۆی ئااڵو س���نوره كه ی بستێكیان له پانتایی فه رمی هی���چ كۆمه ڵ���ه و رێكخراوێكی نێوده وڵه تی���دا داگیرنه كردبێ، ده كرێت ئازاره كانی���ان وه ك یه ك و خه مه كانیان یه ك خه م بێت! به ك���وردی و به كورتی رزگاری له قۆناغی تائه م���ڕۆش گه لێك نیش���تمانیدا بێ���ت و له زۆرب���ه ی مافه بێبه ش نه ته وه ییه كان���ی نیش���تمانی و بێ���ت و گه لێكی تریش ب���ۆ یه ك خاك و یه ك نه ت���ه وه و یه ك زمان 22 ده وڵه تی فه رمی هه بێت! له كوێی ویژادنی مرۆڤ و له كوێی خه می ئاس���مان و له كوێی دادی ئ���ه م دونیای���ه دا خه مه كانی���ان له یه ك ده چن و كێش���ه كانیان یه ك كێش���ه ن و وه ك لێبكرێت! ئیرحه ل���ی پێویس���ته ئه وه ی ئه و هێزانه له س���ه روبه ندی 17 ش���وباتدا كردیان و هاوكات چی گفتارو كرداری ناشرین و قسه ی زبرو ناشایسته هه بو، به رامبه ر به ده س���ه اڵتی سیاسی نواندیان! به بێئه وه ی ش���ه رم له خه باتی نه زۆكی سیاسیانه ی خۆیان و له ته مه نی كورتی سیاس���یان بكه ن! ج���ا ئه گه ر هێزێ له رۆژه ره ش���ه كانی گه له كه ماندا رۆڵی چاره نوسس���ازانه ی گێڕابێ و ئه مه هه ڵوێس���تی بێ���ت، ئ���ه وا به هه رحاڵ! به اڵم ب���ۆ هێزێك، كه له س���ه روبه ندی ئه نفال و هه ڵه بج���ه و كیمابارانكردن���ی دواتری���ش له ڕاپه ڕی���ن و دروس���تبونی له دایك ی���ان هه رێم���دا، حكومه ت���ی نه بوبێ���ت، یان هێش���تا چه ن���د توله داعش���ێك بوبێ���ت له ن���او بزوتنه وه ی ئیسالمیدا، چۆن رویاندێت له به رده ركی س���ه راوه بانگ���ی ته كفی���رو ئیرح���ه ل له ده س���ه اڵتی سیاس���ی كوردی بكه ن! هێزێ���ك تائه م���ڕۆ هی���چ كاراكته رێكی له سه ر كێش���ه ی گه له كه ی هه اڵمه تێكی نه گرتبێ و نه یوێراب���ێ له رۆژگاری تاڵی به عس���دا دو ركات نوێ���ژ زیاتر بكات، نه ك خوانه خواس���ته به ر لێپرسینه وه ی پیاوان���ی رژێم بكه وێ! پێم���ان ناڵێت چۆن ئه ندامێكی روی دێت له به رده ركی س���ه را بڵ���ێ : كیماییه ك���ه ی س���ه دام له زه بروزه نگی ده س���ه اڵتی سیاسی ئه م هه رێم���ه ئه هوه نتر بو! یان كاراكته رێك هه بوبێ���ت تاس���اڵی 2003 له ناو )جند االسالمدا( فتوای ته كفیرو جیهادی دژی حكومه ت���ی هه رێم دابێت، پێمان ناڵێت چۆن روی دێت له به رده ركی س���ه راوه بانگه ش���ه ی ئازادی و داوای چه ككردنی هێزی پێشمه رگه ده كات! باشه ناكرێت ئه و هێزانه بزانن كه ئه و ده مگه رمیه یان دیموكراسی و ئه و سیس���تمه له سایه ی ئه و فه زا سیاس���یه وه یه ، ك���ه به فه زای بزوتنه وه ی رزگاریخوازانه ی گه لی كورد ناس���راوه ! ده نا ئه گ���ه ر ئه وه نده ئازاو بوێ���رن، ئه ی ب���ۆ دوێن���ێ ئیرحه لیان له به عس نه ده كرد! ئه ی ئه گه ر ئه وانه ی له 17ی شوباتدا رژابونه سه ر شه قام، كۆمه اڵن���ی خه ڵكی كوردس���تان بون و نه بون ئۆپۆزسیۆن ئه ندامانی هه وادارو به ته نها، بۆ نه یانتوانی میسرو تونسئاسا درێژه به راپه ڕینه كه یان بده ن و حكومه تی هه رێم بڕوخێنن! خۆ ده سه اڵتی سیاسی له میسر به 18 رۆژو له تونسیش به 24

رۆژ وات���ه هه ردو رژێمه ك���ه به 42 رۆژ روخان! ئه ی بۆ ئه مان نه یانتوانی نه ك 42 رۆژ به ڵكو به 62 رۆژیش حكومه تی

هه رێم بڕوخێنن؟جا خوێنه ری وش���یار، كه چوار ساڵ له مه وب���ه ر ده مانگوت ئ���ه م هێزانه نه ئۆپۆزسیۆنی واقعین و نه مێژو دروستی كردون و نه له هه ناوی كێشه وگرفته كانی كۆمه اڵنی خه ڵكیشه وه له دایك بون، ئایا راس���تمان ده وت یان نا؟ كه ده مانوت كۆم���ه ڵ و یه كگرت���و هیچ نی���ن جگه ل���ه الوالوێ، كه خۆیان به ق���ه دی داری )گ���ۆڕان(دا هه ڵواس���یوه و ده یانه وێت مشه خۆرانه خۆراكی خۆیان له و قه ده وه به ده س���ت بهێنن، ئاخۆ هه ڵه بوین؟ كه ده مانگ���وت ئه وه ی له س���ه ر ش���ه قام خ���ۆی به حس���ابی هاتوهاواریه ت���ی و ناڕازییه و موزاهه ره ده كات، ته نها ئه ندام و ئۆپۆزسیۆنن و هه وادارانی هه ڵس���وڕاوو كۆمه اڵنی خه ڵكی كوردستان نین، ئاخۆ راس���ت ده رنه چو؟ كه ده مانوت نابێت به دروشمه دیماگۆگییه كانی ئه م هێزانه هه ڵبخه ڵه تێی���ن، چونك���ه ئه مانه هیچ پرۆژه و خه ونێكی مه ده نی و دیموكراسی و ته نانه ت نه ته وه یش���یان نییه و هه رچی هاتوهاواریان���ه ه���ه ر بۆ ده س���ه اڵته و هیچی دی ، ئایا وانه بو؟ كه ده مانگوت به هاری عه ره بی مۆدێلی توركی به رهه م ناهێن���ێ و ئیخوانی ك���ورد، كه كتومت الس���ایكه ره وه ی ئیخوانی عه ره به و ئه م هێزانه هی���چ په یوه ندییه كیان به خه می سیاسی و فه رهه نگ و كه لتوری كورده وه نییه ، هه ڵه بوین؟ ك���ه ده مانگوت ئه م هێزان���ه )دیموكراس���یه ت و كۆمه ڵگای مه ده نی و پرۆس���ه ی هه ڵبژاردن(یان، تا ئه وكاته قبوڵه و بانگه شه ی بۆ ده كه ن، كه وه ك په یژه یه ك پێیده چنه سه ربانی ده سه اڵت، ئیتر كه چونه سه ره وه نایكه نه نامه ردی و یه كس���ه ر ب���ه دوای خۆیاندا په یژه كه ش هه ڵده كێش���نه سه ره وه ، بۆ ئ���ه وه ی ماباقی ئوممه تی ئیس���الم بۆ خۆیان له خ���واره وه هه ر زیته ی چاویان بێت، راس���تمان نه كرد؟ كه ده مانگوت ئه مان���ه هه ر كه ده س���تیان گه یش���ته كورس���ی ده س���ه اڵت، ئیتر پاكێجه كان به مۆزه خانه ی مێژو ده سپێرن، وانه بو؟ كه ده مانگوت یه كگرتو ئێستاش سوژده بۆ ئه و قه وله ی ش���ێخ حه س���ه ن به ننا ده بات ك���ه ده ڵێ :)ئیس���الم عه قیده و ئیمان���ه ، نیش���تمان و نه ته وه یه ، دین و ده وڵه ت���ه ، كتێب و شمش���ێره (ئه مه ش مانایوای���ه هیچ چه مكێك���ی دونیایی و یه كگرتودا له هه گبه ك���ه ی نیه مۆدێرن ده مانگوت كه هه ڵه بوین؟ جێیبێته وه ، په یوه ندی نێ���وان )كۆمه ڵ(و كێبڕكێی دیموكراسی و )كۆمه ڵ(و ئازادی ویژدان له په یوه ندی نێوان ره حمان و ش���ه یتان

ده چێت، راست نه بوین؟

پەیوەندیی نێوان نەوت و دین لەم ناوچەیەدا پەیوەندییەکی هێجگار ترسناکە، سەرەتاکانی ئەم پەیوەندیی���ە دەگەڕێتەوە بۆ دۆزینەوەی نەوت لەشێخنشینەکانی کەنداودا، بەتایبەتی لەواڵتی س���عودیەدا. ئەو دەستەواژەیەی کە ئ���ەم پەیوەندی���ەی نێوان ئیس���الم و دۆالری ن���ەوت نیش���اندەدات دەس���تەواژەی ”پێترۆ ئیس���المە“،Petro-Islam، پێترۆ لەپێترۆڵ و ئیسالمیش لەئیسالمەوە. مێژوی تێکەڵبونه ی پارەی ن���ەوت بەئیس���الم دەگەڕێت���ەوە بۆ کۆتای���ی چل���ەکان و س���ەرەتای پەنجاکانی س���ەدەی بیستەم، ئەودەم پادشای سعودییە لەگەڵ س���ەرۆکی ئەمریکادا ڕێکدەکەوێت کە نەوتەکەی س���عودیە بەئەمریکا بفرۆش���رێت و لەهه مو س���عودیە شانش���ینی ئەمری���کاش بپارێزێت. دەرەکیی ناوەکیی و هه ڕەشەیەکی بەاڵم ئەو ئیس���المەی کە تێک���ەڵ بەپارەی ن���ەوت و بەسیاس���ەتی ئەمری���کا لەناوچەی خۆرهه اڵتی ناوەڕاستدا دەبێت ئیسالمی خەڵکە سادەکەو ئیس���المی خوێندەوارە دینییەکان و عەقاڵنیی و ئیس���المیی س���وفیی و ئیسالمی ئیسالمی فەلس���ەفیی نییە، بەڵکو "ئیسالمی لەس���عودیەیەدا ک���ە وەهابیی"س���ەلەفییە یەکێکە لەکۆڵەکە س���ەرەکییەکانی پاراستنی لەدەرەوەش���دا س���وڵتانییەکەو سیس���تمە سەرقاڵی دروستکردنی جێپێیەکە بۆ سعودیە لەسەرەتای دۆالر" "ئیس���المی لەناوچەکەدا س���ااڵنی شەس���تەوە س���عودییە دەگۆڕێ���ت س���ەرەکییەکانی لەگەمەک���ەرە بەیەکێ���ک ناوچەکە. لەزۆر ئاستیش���دا ئەوەی سعودییە کردویەتی یان ویس���تویەتی بیکات پاراستنی قازانجی خێزانە سوڵتانییە دەسەاڵتدارەکەی ناو واڵتەکەو پاراس���تنی قازانجی ئەمریکابوە لەناوچەکەدا. تێکەڵبونی س���تراتیژیەتەکانی ئەمریکا لەناوچەکەدا بەپرۆژەی سوڵتانیزمی سیاسیی سعودیی ئەو ڕوبەرەیە کە ئیسالمی سعودیی بەدرێژایی مێژوی ئەو واڵتە لەسااڵنی پەنجاوە کاری لەسەردەکات. سااڵنی شەست و هه فتا شتێک بەناوی هێزی "چەپ"و "نیمچە چەپ"و"هێزی ڕاستڕەو"یی نادینیی "ناسیۆنالیستیی"و"سۆسیالیستیی"و"پێشکەوتنخواز"و"مۆدێرنیس���ت"لەم ناوچەیەدا هه بو کە وەک ڕێگر لەبەردەم پرۆژە وەهابییە سەلەفییەکەی لەبەردەم کاریگەرییە وێرانکەرو س���عودییەو وەهابی���زم و تێکەڵبون���ی ش���ێوێنەرەکانی بەدۆالری���ی ن���ەوت، کاریدەک���رد. لەدونیای عەرەبیدا ملمالنێی نێوان"ناسریزم"و"وەهابیزم" دیارترین دەرکەوتی ئ���ەم ڕێگرەبو لەبەردەم باڵوبونەوەی ئیسالمی س���عودییدا. لەیەکێک لەخوتبە بەناوبانگەکانیدا جەمال عەبدولناسر سڵ لەوە ناکاتەوە کە بڵێت:"جزمەکانی ئەو سەربازە میس���رییانەی لەیەمەن شەهیدبون، لەسەری ئەو پادش���او ئەمیرانە پیرۆزترە کە لەو س���ەربازانە دەگرن".مەبەس���تی ڕەخنە عەبدولناس���ر لەوانەش پادش���او ئەمیرەکانی سعودییەیە. بەاڵم لەدوای بەرپابونی شۆڕشی ئێرانیی و هاتنی خومەینی بەناوی"ئیسالمێکی شۆڕش���گێڕ"ەوە، ک���ە تەماح���ی گۆڕین���ی ناوچەکەو هه مو دونیای هه بو، شتێک بەناوی پرۆژەی چەپ و نیمچەچەپ، یان ڕاس���تڕەویی عەلمانیی لەم ناوچەیەدا نامێنێتەوەو ملمالنێ س���ەرەکییەکە دەکەوێت���ە نێوان"ئیس���المی خومەینی���ی"و "ئیس���المی ئال س���عود"ەوە. لەم ملمالنێی���ەدا هه م دۆالرەکانی خومەینی و هه م دۆالرەکانی سعودییە بەڕێژەو ڕادەیەکی زیات���ر تێکەڵ بەئیس���المی ئ���ەو دو بلۆکە دەب���ن و دەیه ها ڕێگا دەدۆزن���ەوە بۆ ئەوەی بەناوچەکەو بەدونی���ادا باڵوببنەوە. هه ر لەم ماوەی���ەدا دۆالری شێخنش���ینە نەوتییەکانی تری خەلیج دێنە ن���او گەمەکەوەو ملمالنێکە توندترو خەستتر دەکەنەوە. ئەم هێزانە نەک تەنها بەدەیان گروپی ئیس���المیی سەلەفیی و بەهێزدەکەن، لەناوچەکەدا جیاواز ش���یعیی بەتایبەت���ی لەفۆرمی دروس���تکردنی گروپی خێرخوازی���ی و مزگەوت و س���ێنتەری دینیدا، گەورەش میدیایی ئیمپراتۆریەتێک���ی بەڵکو دروس���تدەکەن کە وەک ئامرازێکی سەرەکی باڵوکردنەوەی ئیسالمی سەلەفیی و ئیسالمیی ئێرانیی ش���یعیی بەناوچەک���ەدا کاردەکەن. لەکۆتای���ی هه فتاکانەوە ئ���ەم ئیمپراتۆریەتە جەنگێک���ی لەدۆخ���ی گەورەی���ە دینیی���ە دەستەویەخەدایە لەگەڵ هه مو ئەو شێوازانەی ژیاندا کە نادینین، یان سەر بەو شێوازە لەدین نین کە س���ەلەفیەتی سعودیی و خومەینزیمی ئێران���ی نوێنەرایەت���ی دەک���ەن. بەهێزبونی گروپە ش���یعییەکانی ناوچەک���ەو بەهێزبونی ئیسالمی سەلەفیی، بەرهه مێکی ڕاستەوخۆی ئەم ملمالنێ سیاس���ییەی نێ���وان ڕژێمەکەی

خومەینیی و ڕژێمەکەی ئال سعودە.بەکورت���ی کاریگەرییەکانی نەوت لەس���ەر ژیان���ی دینی���ی و نادینی���ی ل���ەم ناوچەیەدا ش���ێوێنەرن، نێگەتیڤ و هێجگار کاریگەریی

بەدرێژایی س���ااڵنێکی درێژ ئەم دو ش���ێوازه لەئیس���الم قەڵ���ەو دەکرێت ک���ە دژەفیکرو دژەئاف���رەت و دژەپێش���کەوتن و دژەکرانەوەو دژەپلورالی���زم و دژەڕۆش���نبیرو دژەجوانیی و دژەپێکەوەبونێکی کۆمەاڵیەتیی کراوەن. ئەم ئیس���المە تێکەڵ بەنەوتە لەش���وێنێکی وەک س���عودیەدا بوه تە هۆی دروس���تبونی یەکێک لەبەرخۆرتری���ن و بێئیش���ترین و تەمەڵتری���ن لەچوارچێ���وەی ناوچەک���ە، کۆمەڵگاکان���ی سیس���تمێکی س���وڵتانیی ت���ەواو داخ���راوو گەندەڵکارو کۆنەپارێزدا. ئیس���المی وەهابیی خێڵەکیی، بەدەویی، ئیس���المێکی سعودیی بێڕۆح و بێقواڵییە، لەسەر وێناکردنێکی هێجگار سادەو دۆگمایی دین و لەسەر وێنەیەکی تەواو ترس���ناکی خودا دروس���تبوە. ئەو خودایەی س���ەلەفیەتی وەهابیی دروس���تیکردوە، ڕێک وەک"پۆلیسێکی ئەخالق" وایە کە داخلەداڵنە ب���ەدوای هه مو مرۆڤێکەوەیە کە بەدڵی نییە. خودای ئەمانە ڕێک لەسەر وێنەی ئەو جیهازە پۆلیس���ییە دروس���تکراوە کە لەس���عودییەدا دیس���پلینکردنی چاودێریک���ردن و ئیش���ی هه موانە، دین خۆیش���ی وەک ئەو تێاڵیە وایە کە ئەو پۆلیس���انە بۆ کۆنترۆڵکردنی خەڵک هه ڵیانگرتوە. ئیس���المی سعودیی وێنەیەکی هێجگار س���ادەو ترسناکیش���ی ب���ۆ مرۆڤ و کۆمەڵ���گاو نێرو م���ێ هه یە، هه م���و ئەمانە بونەوەری گوناهبارو تاوانبارن و ئیش���ی دین ئەوەیە لەگون���اه و تاوانەکانیان کەمبکاتەوە. هه روەها تێگەیش���تنێکی تەواو س���تمەگەرو ئ���ەو پەیوەندییانە بۆ دیکتاتۆرییانەش���یان هه یە ک���ە لەنێ���وان دەس���ەاڵت و کۆمەڵگاو دەسەاڵتداران و"رەعیەت"ەکاندا دروستدەبێت.

وەک وتم ئەم ڕوکارە ترس���ناکەی ئیسالم، لەفۆرمی دەیان شێواز لەسەلەفیەتی دینیدا، بەدونیادا باڵوکراوەتەوه . هێزی پش���تی ئەم باڵوبونەوەی���ەش پارەی زەبەالح���ی نەوتە. نەوت لێرەدا لەبات���ی ئەوەی هێزێک بێت بۆ بونیادنانی کۆمەڵ���گاو دونیایەکی بەختەوەر گۆڕاوە ب���ۆ ئامرازێکی گەورەی کۆنترۆڵکردن بەدەس���ت نوخبەیەکی سیاس���یی سوڵتانی داخراوی س���تمەگەرو بەدەس���ت نوخبەیەکی دین���ی پاش���کۆو گوێڕای���ەڵ و دواکەوتوەوە. یەکێ���ک لەنەخۆش���ییە گەورەکان���ی ئ���ەم ناوچەیە ئەم تێکەڵبونە ترس���ناکەی ئابوریی بەدوییانە، دواکەوتوو بەئیس���المێکی نەوتە ئیس���المێک توشی هیس���تریاو پەڕگیرییەکی بێوێنە بوە لەهه مو ش���تێک لەخۆی ناچێت، ئیس���المێک وێنەی کافرێک لەهه مو مرۆڤێکی

ناوەهابی و ناسەلەفیدا دەبینێت.ئەوەی ئ���ەم نوخب���ە دینیی���ە وەهابییە لەهه م���و دین���ە دابڕان���ی ئەنجامی���داوە دەسکەوتەکانی فیکری هاوچەرخ و لەهه مو ئەو ڕەهه ندە مەدەنییانە ک���ە دەتوانێت بەمرۆڤ جگە لەشوناس���ی دینی، چەندان شوناس���ی دیک���ەش ببەخش���ێت، ک���ە بەس���ەریەکەوە تاکەکەسیی و ژیانی کاریان دەوڵەمەندکردنی دەس���تەجەمعیی بێت. ئەم دیدە س���ەلەفییە وەهابییە دیدێکە بەدیار چەند کتێب و فەتواو حەدی���س و ئایەت���ی قورئانەوە دانیش���توەو دەیەوێ���ت هه مو مێ���ژوی مرۆڤایەت���ی لەناو ئ���ەو چەند دێڕو الپەڕە کەمان���ەدا دیلبکات. نەوت هێزی س���ەرەکیی سەپاندنی ئەم دیدە

ترسناکەیە.

بیروڕا)466( سێشه ممه 122015/2/17 birura.awene@gmail.com

ئیسالم و نەوت

بەهێزبونی گروپە شیعییەکانی

ناوچەکەو بەهێزبونی

ئیسالمی سەلەفیی، بەرهه مێکی

ڕاستەوخۆی ئەم ملمالنێ سیاسییەی

نێوان ڕژێمەکەی خومەینیی و

ڕژێمەکەی ئال سعودە

دروشمه دیماگۆگیه كانی ئۆپۆزیسۆن له 17 ی شوباتداپاكێجه كان هێشتا مره كه بیان لێده چۆڕێت!

ئازاد تۆفیق

چوار ساڵ له مه وبه ر ده مانگوت ئه م هێزانه

نه ئۆپۆزسیۆنی واقعین و نه مێژو دروستی كردون و

نه له هه ناوی كێشه وگرفته كانی

كۆمه اڵنی خه ڵكیشه وه له دایك بون، ئایا راستمان

ده وت یان نا؟

سیاسه تی دیماگۆگیانه ی هێزه ئیسالمییه كان بۆ

پیاده كردنی حوكمی ئاسمان له سه ر زه وی

له كوێ و داواكاری خه ڵك بۆ پێكهێنانی كۆمه ڵگای

مه ده نی له كوێ ! تێڕوانینی سه له فیانه و كۆنه په رستانه ی هێزه

ئیسالمییه كان به رامبه ر كه یسی ئازادی ژن و

قه ده غه كردنی فره ژنی له كوێ و داواكارییه كانی

هاوڕێ كۆمۆنیسته كانیان له به رده ركی سه را بۆ یه كسانی و وه كیه كی

ژن وپیاو له كوێ ؟

خەریکە بەخێرای����ی بەهێمن����ی و زۆر ببێ����ت بەدۆخێکی نۆرماڵی توندوتیژیی ڕۆژانەی ژیانی ئینس����انی ئێمە. لێشاوی وێنەی جەنگ و الف����اوی کلیپ و زانیاریی لەکۆمەڵگای ئێمەدا خەریکە توندوتیژیی ب����کات بەدۆخێک����ی نۆرماڵ����ی تاوان����ی کاتێک پێماندەڵێت، دۆرکهای����م ڕۆژانە. نۆرماڵبونی رێژەی����ی ت����اوان س����نوری خ����ۆی لەناو کۆمەڵ����گادا تێپەڕاند، لەوە بێت ئاس����ایی دەردەچێت جەریمەیەکی کە کۆمەڵگا پێی ڕاهاتوە، بەڵکو دەبێت بەتاوان، چونکی دەس����تکاری وش����یاری بەهاکان����ی دەکات و دەس����تەجەمعیمان تێکدەش����کێنێت. بۆنمون����ە دزییک����ردن تاوانێک����ی کۆمەاڵیەتیی����ە، ب����ەاڵم گەر دزییک����ردن ب����و بەسیس����تەم و لەفۆرمی بەرجەس����تەکرد، خ����ۆی گەندەڵی����دا ئەوکات دەبێت بەت����اوان، چونکی بەهاو نۆرمە ئینس����انییەکانمان وێران دەکات. ب����ۆ توندوتیژی����ش هه ر ئ����ەم نمونەیە ڕاس����تە. توندوتیژیی ک����ە زۆر دەبێت، دەبێت. س����ەروەر نۆرماڵبونی پرس����ی فەردییەوە لەکردەیەک����ی هه رکاتێکیش دەبێ����ت بەکردەیەکی دەس����تەجەمعیی و بەدۆخێکی باوی سیاسیی - کۆمەاڵیەتیی، ئ����ەوکات دەبێت باس لەت����اوان بکەین، نۆرماڵبونی خۆی چونکی س����نورەکانی تێدەپەڕێنێ����ت و دەبێت بەمەترس����یی بۆ بەه����ا کۆمەاڵیەتییەکان����ی پێکەوەژیان و

ئاشتیی کۆمەاڵیەتیی.م����رۆڤ بونەرێکە ک����ە ناتوانین بەبێ توندوتیژی����ی وێنایبکەی����ن، ب����ەاڵم هه ر مرۆڤیشە رێساو یاسا دادەنێت بۆئەوەی جڵەوگیریی لەتوندوتیژیی بکات. مەترسیی ئەم هه مو توندوتیژییەی کە لەناو میدیای ئێم����ەدا ئامادەیە، ته نها ئ����ەوە نییە کە دەی����کات بەدۆخێکی نۆرماڵ، بەڵکو پتر کە وشیاری دەستەجەمعییمان لەوەدایە ئاسایی تاوان تێکدەش����کێنێت و کردەی دەکاتەوە. دیارە لێرەدا مەبەس����تم نییە لەپرس����ی نائێتیکییانەی میدیای کوردی بدوێ����م لەس����ەر توندوتیژی����ی، بەڵک����و مەبەس����تم ڕاڤەکردنی ستراتیژیی داعشە لەگراماتیک����ی توندوتیژی����ی و چۆنێت����ی تێکشکاندنی وشیاری دەستەجەمعیمان.

لەتوندوتیژیی ب����اس لێ����رەدا کاتێک دەکەم، بەپلەی یەکەم باس لەکوش����تنی بونەوەرێکی ئینس����ان دەک����ەم وەک����و س����ەربەخۆ. بەڕای من، داعش لەس����ێ رەهه نددا کار لەسەر کوشتنی سەربەخۆیی ئینسان دەکات. هه ر بۆ بەرچاوڕونیش، دەکەم، لەس����ەربەخۆیی ب����اس کاتێک مەبەستم لەرەهه ندی سەرەکیی تاکێتیی )Singularity( مرۆڤە وەکو بونەوەرێکی ناو مێ����ژو ن����ەک وەک بونەوەرێکی ناو سروشت. مرۆڤبون واتە دانسقەیی. ئەم دانس����قەییەی مرۆڤیش لەزمان و کرداردا بەرجەستە دەبێت، لەتوانای بیرکردنەوەو قس����ەکردن و داهێنان و ئامادەبونی لەناو روبەری گشتیدا دەردەکەوێت کە هه مویان پێکەوە مێژومان بۆ دروستدەکەن. داعش لەڕێگای ئایینەوە زۆر بەسیس����تەماتیکی کار لەسەر گراماتیکی توندوتیژیی دەکات تێکش����کانی داگیرکردنی جەس����تەو بۆ عەقڵ و لەزمانخس����تنی م����رۆڤ و کردنی بەتەنێکی پاس����یڤ. یەک����ەم ڕوبەر کە داعش خەمی داگیرکردنێتی سەربەخۆیی م����رۆڤ و کوێلەکردن����ی جەس����تەیەتی، دوەمیان بێدەنگک����ردن و بێزمانکردنێتی و ش����ەلەلکردنی سێهه میش����یان

هه ستەکانێتی.توندوتیژی بیرمان دێنێتەوە ئاش����تی چەندە خەس����ڵەتێکی تایبەتی ئینسانە. خەسڵەتێکە کە ته نها ئینسان دەتوانێت رێس����ای رێگری����ی ب����ۆ دابنێ����ت و ته نها لێبکات. نەفرەتی دەتوانێت ئینسانیشە بەرامبەر بەم خەس����ڵەتە جوانانە، هه ر ئینسانیش����ە توندوتیژیی بەش����ێوەیەکی بەکاردەهێنێ����ت و سیس����تەماتیکی پ����ەروەردەی دەکات. توندوتیژی کاتێک دەبێت بەمیتۆدێک بۆ پەروەردەکردن کە بینەرێکی دروس����تبکات، بۆخۆی بینەر بێدەنگ و پاس����یڤی ناو روبەری گشتی. هه رکاتێ����ک توندوتی����ژی گەیش����تە ئەو قۆناغ����ەی لەناو ڕوبەری گش����تیدا گەمە بینەری ب����کات و م����رۆڤ بەجەس����تەی پاس����یڤی بەرهه مهێنا، زەبروزەنگی ڕەها ئەکتیڤ دەبێ����ت؛ هه ر کاتێکیش مرۆڤی بێدەنگی بەرهه مهێنا، کۆیال یه تی سەروەر دەبێت. وزەی توندوتیژیی ته نها لەهێزی بەکارهێنانیدا نییە، بەڵکو لەکوێلەکردنی

بەرگریی و وزه ی بێهێزکردنی جەس����تەو بااڵتری����ن ئینس����اندایە. پاس����یڤبونی لەدایکبونی لە س����ەروەریی توندوتیژیی تەماش����اکەر. وەک����و جەماوەردای����ە نماییشکردنی کە سەیری تەماشاکەرێک دیلەکان دەکات لەناو قەفەسی ئاسنین و سەیری س����ەربڕین یان لەسێدارەدان یان ئینسانێک ئەش����کەنجەدانی جەس����تەی دەکات، ئەم تەماش����اکەرە هێزی بینین و ویژدانی����ی عەقڵی����ی و داوەریکردن����ی لێدەسەندرێتەوەو دەکرێت بەبونەوەرێکی تەماشاکەر حەش����اماتی بەبێ پاسیڤ. ناتوانین باس لەپەروەردەی توندوتیژیی الی ئینس����ان بکەین، چونکه ئینس����ان تاکە بونەوەرێکە کە لەکاتی کوش����تندا تەماش����اکەر کۆدەکاتەوە. بەرهه مهێنانی تەماش����اکەر ته نه����ا مان����ای تەمێکردنی تاوانبار نیی����ە، بەڵکو مانایەکی قوڵتری هه ی����ە، س����ایکۆلۆژی پەروەردەی����ی و ئەوی����ش ئەوەیە هه موم����ان دەبێت لەو ترس����ەدا بژین کە لەتەماشاکەرەوە ببین بەقوربانیی. توندوتیژی وەکو بەهایەکی پەروەردەی����ی و س����یمبۆڵیی ته نه����ا الی م����رۆڤ بون����ی هه یە، چونک����ه لەرێگای یادەوەری تەماشاکەرەوە بەرهه مهێنانی لەوێشەوە بەرهه مدەهێنێت و بۆ ترس����ی نۆرماڵ بەرێسایەکی دەکات توندوتیژیی بۆ دروستکردنی وش����یارییەکی پاسیڤی

دەستەجەمعیی. بۆئەوەی قوڵتر لەتوندوتیژیی تێبگەین، لەڕەهه ن����دی تەماش����ەکەرەوە دەبێ����ت ن����او ڕوبەری بینینی بپەڕینەوەو بچینە تەماش����ادەکات، قوربانییش قوربانیی. بەاڵم هی����چ نابینێت. ئ����ەو قوربانییەی لەب����ەردەم جەالدەکەیدا لەس����ەر ئەژنۆ چۆکی داداوەو چاوەڕوان����ی ملپەڕاندنە، هیچ نابینێت. ئەو تەماش����ا دەکات، ئەو ش����تەی تەماش����ای دەکات، ئێمە نین، بەڵکو بۆش����اییەکی قوڵ����ە. ئەم دۆخە بااڵتری����ن پلەی کوژانەوەی هه س����تە کە مرۆڤ پێیبگات، هه ستی تەماشاکردنێک کە مرۆڤ تیایدا هیچ نابینێت. قوربانیی خاوەن جەس����تەی خ����ۆی نییە، چونکی ک����ۆی جەس����تەی لەژێ����ر جەبەروت����ی چۆکدادان لەچرکەساتی جەالدەکەیدایە. قوربانی لەبەردەم جەالددا، جەس����تەی خاوەن����ی هی����چ س����ەربەخۆییەک و هیچ قوربانی، جەستەی نییە. ئۆتۆنۆمییەک جەس����تەیەکی پاسیڤە، جەس����تەیەکی ماندو و بێ وزە لەبەردەم جەس����تەیەکی ئاکتی����ڤ و پڕ ل����ەوزەی جەالدەکەیدایە. یەکێکی����ان چاوەڕوانی مردنەو ئەویتریان لەرێگای یەکێکیان چاوەڕوانی کوشتنە، ئەویتریان دادەگیرسێت و توندوتیژییەوە دەکوژێتەوە. توندوتیژیی����دا لەک����ردەی وێنەک����ەی هوجام س����ورچی باش����ترین گەواهی ئەم دۆخە ناوەکییەی پەیوەندیی

نێوان قوربانیی و جەالدە.

13 )466( سێشه ممه 2015/2/17 birura.awene@gmail.comبیروڕا

داعش و داھێنان لەتوندوتیژیی ڕەھادا

ئاراس فه تاح

لەچرکەساتی چۆکدادان لەبەردەم جەالددا، جەستەی

قوربانی خاوەنی هیچ سەربەخۆییەک و هیچ ئۆتۆنۆمییەک نییە. جەستەی قوربانی،

جەستەیەکی پاسیڤە، جەستەیەکی ماندو و بێ وزە لەبەردەم

جەستەیەکی ئاکتیڤ و پڕ لەوزەی جەالدەکەیدایە.

یەکێکیان چاوەڕوانی مردنەو ئەویتریان چاوەڕوانی کوشتنە

)17(ی ش���وبات وێس���تگه یه كی گرنگی مێ���ژوی هاوچه رخی هه رێمی كوردس���تان و فه رهه نگ و ن���او نوێ���ی )موفرده (یه ك���ی ئه ده بیاتی سیاسی ئه م به شه له كوردستان و هاواڵتیانیه تی . بیركردن���ه وه ی ئه رش���یفی ئه گه ر )17(ی ش���وبات له دوێنێش���دا وه ك ئاماده ناڕازی سه رش���ه قام بزوتنه وه یه كی بوبێ���ت، ئ���ه وا ئێس���تاش وه ك داواكاری و رۆحیه ت و س���ه رچاوه ی ئیلهام به ئاراسته ی

جیاوازدا ئاماده یه . له رویه ك���ی ت���ره وه )17(ی ش���وبات گ���ه ر له رویه ك���ه وه مۆمێكی داگیرس���اوی ناو هۆش���یاری سیاس���ی و كۆمه اڵیه تیمان بێ���ت، النی كه م ب���ۆ به ش���ێ له كۆمه ڵگا و ده س���ته بژێره كه ی ، ئه وا ئه زمونێكیش���ه بۆ خوێندن���ه وه . خوێندن���ه وه ش ب���ۆ ئه وه ی كه ڵه كه بون دروس���ت بكات و مێژوش وه ك خ���ۆی دوباره نه كات���ه وه ، ده بێت بابه تی و هه مه الیه نه و هه ڵسه نگاندنی هێز و كاراكته ره ش���ێوازه كانی دروش���م و جی���اوازه كان و به ڕێوه ب���ردن و لێوه ش���اوه یی ته وزیفكردنی سیاسی بێت. هه رچۆنێك بێت له یادی )17(

ناڕه زایه تییه كه ی بزوتنه وه ی ش���وبات و ی له چوارچێوه ی رۆژانی دوات���ر ده خوازی���ن خوێندنه وه ی���دا وه ك ئه زمونێ���ك په نجه له سه ر هه ندێ ناونیش���ان دابنێم و ئه وه ش بخه ین���ه رو ك���ه حه ڤده ی ش���وبات ته نها

یاده وه رییه ك نیه له رابردودا:یه كه م/ هۆكاره كانی سه رهه ڵدانی )17(

ی شوباتبه نادادپ���ه روه ری و هه س���تكردن .1نایه كس���انی و نه بونی س���ه روه ری یاس���ا و

چه مكی هاواڵتێتی یه كسان و ئازاد.گه نده ڵی و كێش���ه كان و كه ڵه كه بونی .2خراپ به كارهێنانی ده س���ه اڵت و به فیڕۆدانی به شێ له تواناكانی ئه م واڵته له الیه ن حزبه فه رمانڕه واكان و رێكه وتن له سه ر دابه شكردنی وه ك یه كی به رژه وه ندییه ناڕه واكان و نه بونی هیچ پ���رۆژه و ئیراده یه كی راس���ته قینه بۆ روبه ڕوبونه وه ی ئه و دۆخه و ده وڵه مه ندبونی ن���اڕه وای كۆمه ڵێ له به رپرس���ان و توێژێكی مشه خۆر له س���ه ر حساب و سامانی گشتی و

مافی خه ڵك.3. كه م���ی و خراپ���ی پێشكه ش���كردنی خزمه تگوزاری���ه بنه ڕه تی���ه كان و تااڵندن���ی

هاواڵتیان به ده ست ئه م دۆخه وه .له ژیانی ئۆپۆزیس���یۆن سه رهه ڵدانی .4سیاس���ی هه رێمی كوردستاندا و هاتنه ئارای نوێ���ی پۆلێنكردنێكی ن���وێ له هه رێمدا له نێوان پارته حوكمڕان و ئۆپۆزیس���یۆنه كان، نیمچ���ه نائومێ���دی هاواڵتیان���ی ن���اڕازی له دۆخه كه و خ���ودی بنكه حزبییه كه ی ئه م له رێی بتوانرێت له وه ی ئۆپۆزیس���یۆنه ش، كه ناڵه ئاساییه كانی كاردردنی سیاسییه وه

هیچ چاكسازییه كی راسته قینه بێته دی .5. كاریگه ری شۆڕشه كانی ناوچه كه ، كه له بنه ڕه ت���دا دژ به قۆرخكردنی ده س���ه اڵت و گه نده ڵی و گێڕان���ه وه ی كه رامه تی هاواڵتی و هێنانه دی ئازادی و دادپه روه ری كۆمه اڵیه تی و فۆرمێكی ئینس���انیتری سیاس���ی سه ریان هه ڵداب���و. به حوكمی ئ���ه وه ی كه ش وهه وا ناوچه ییه كه ی راپه ڕینه كان سه قفی داخوازی هاواڵت���ی و ئۆپۆزیس���یۆن به رزتر كردبۆوه و

ترسی له ده سه اڵتیش شكاندبو.دوه م/ گرنگی )17(ی شوباتیش له زیاد

له رویه كه وه بو، له وانه ش:نوێ���ی فۆرمێك���ی هێنانه كای���ه ی �1مانیفێس���تكردنی مه ده ن���ی و تێكۆش���انی ناڕه زایه تی كۆمه اڵیه تی له مێژوی هاوچه رخی كوردستانی باش���وردا و هه ڵبڕینی دروشمی

)ئیتر به سه ( به ڕوی حوكمڕانه كاندا.ره خنه گرتنی له قۆناغی گواس���تنه وه �2رۆش���نبیرانه و ناڕه زای���ی ده ربڕینی تێكه ڵ به زوخاوی كۆمه اڵیه تی هه ندێ كه س و توێژ، بۆ قۆناغی خۆڕێكخس���تن و كاری مه یدانی و خه بات���ی سیاس���ی و خه ماڵندنی دروش���م و

داواكاریه كان.ناونیش���ان و قاڵ���ب و ش���كاندنی �3ئایدۆلۆژی و فكریه جیاوازه كان و ناس���نامه كۆكردنه وه ی جه م���اوه ری ناڕازی له ده وری

كۆمه ڵێ داواكاری هاوبه شی تایبه ت به ژیان و چاره نوس���ی ئێس���تاو ئاین���ده ی كۆمه ڵ ،

له وێنه ی چاكسازی و دادپه روه ری .چاكس���ازی هه ن���دێ ئه نجامدان���ی �4نوخب���ه ی راچڵه كاندن���ی له حكوم���ه ت و ئه گ���ه ری ب���ۆ حوكم���ڕان و حس���ابكردن

ته قیته وه ی ناڕه زایه تی كۆمه اڵیه تی .سێهه م/ هه ڵه كانی ئۆپۆزیسیۆن:

گردبونه وه و یه كه می له ساته كانی ئه گه ر سه راش���دا به رده ركی خۆپیش���اندانه كه ی ئۆپۆزیسیۆن له پشت بیرۆكه ی گردبونه كه وه نه بوبێ���ت، ئه وا رۆژانی دواتر به سروش���تی سیاس���ی وه به رهێنانی له س���ۆنگه ی حاڵ ناڕه زایه تییه كان���ه وه بێ���ت، یاخ���ود له ژێر فش���اری بنك���ه حزبیه ك���ه ی الیه نه كان���ی ئۆپۆزیسیۆندا بوبێت، تێكه ڵ به بزوتنه وه كه

بو، هه ر ئه ویش درێژه ی پێدا.گه ر بونی هێزه ئۆپۆزیسیۆنه كان له پشت بزوتنه وه كه وه نه بوایه ، ئاسان نه بو به و ماوه درێژه بمێنێته وه ، ئه وه ی ئۆپۆزیس���یۆنیش كردویه تی به شی بو له ئه ركه سروشتییه كه ی خۆی ، به اڵم سه ره ڕای ئه وه لێپرسراوێتیشی

ده كه وێته ئه ستۆ له وانه ش:1. نه بونی نه خش���ه ڕێگا و دیدێكی رون و

چوارچێوه دار بۆ ئامانج له بزوتنه وه كه .2. وه س���تان له دۆخی به رزه خ و ڕاڕاییدا، واته پشتی بزوتنه وه كه ی گرت به اڵم رۆژێ له رۆژان به ئاشكرا و به كرده وه و شێوه یه كی یه كالك���ه ره وه خ���ۆی نه كرد ب���ه خاوه نی ، ئه مه ش كارێكی كرد نه ك هه ر بزوتنه وه كه ل���ه روی مه یدانیی���ه وه به ره و س���نورداری و له دیاریكردن و به ڵكو بچێت، چه قبه ستویی داواكاری و دروش���م و فۆرمه ڵه كردن���ی ته كنیكه كانی به ڕێوه بردنیشدا به هۆی بونی هه ندێ ره گه زی تره وه ، دوچاری ش���ڵه ژان

بێت.ب���ۆ رۆش���ن دیدێك���ی نه بون���ی .3سیاس���ی سروش���تی ده ستنیش���انكردنی بزوتن���ه وه ناڕه زایه ته ك���ه و داواكاریه كانی و ئ���ه و رۆڵ���ه ی ده ب���وا له ژیانی سیاس���ی هه رێم���دا بیبین���ێ . مه به س���ت ئه وه یه كه چۆن له بزوتنه وه كه بڕوانرێ شۆڕش���ه ، یان هه وڵێك���ی ریفۆرمخوازانه یاخود ش���تێكی

تر؟

به نده ئه م بابه ته م له كۆبونه وه ی لوتكه ی هێزه كان���ی ئۆپۆزیس���یۆن به ئاماده بون���ی رێكخه ری گشتی بزوتنه وه ی گۆڕان وروژاند كات���ێ وت���م: پێویس���ته ئێمه سروش���تی بزوتنه وه ك���ه و وه زیفه كانی دی���اری بكه ین ده ن���ا ناتوانین تاس���ه ر له گه ڵی���دا بڕۆین و به رهه مه كانی وه ربگێڕینه سه ر ده سكه وتی سیاس���ی، وتیش���م: پێموایه ئه مه شۆڕش نیه و كوردس���تان زه مینه ی شۆڕشێكی وای تێدانیه و مه س���ه له نه ته وایه تییه كه و ترسی هاواڵتی و خودی ئۆپۆزیس���یۆن له تیاچونی ئ���ه وه ی هه یه و ده رودراوس���ێ رێ���گا به مه ن���ادات، بۆیه ده بێ���ت وه ك بزوتنه وه یه كی ریفۆرمخوازی ناڕه زایی كۆمه اڵیه تی سه یری بكه ین و مامه ڵه ی له گه ڵ���دا بكه ین و هه وڵی

ته وزیفكردنی بده ین.4. له سۆنگه ی خاڵی پێشوه وه ، هه روه ها له به رئ���ه وه ی ئۆپۆزیس���یۆن و به تایبه تیش بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان به س���یفه تی هێ���زه گه وره كه ی نێوی ، هێنده ی جه ماوه ره كه ی و راهێنانی له سه ر كۆبونه وه به ده وری هه ندێ

دروشمی وروژێنه ردا ئاراسته ی ده كرد، به و ئه ندازه یه له هه مو دۆخه كاندا سه ركردایه تی ئاراسته ی ئه وی نه ده كرد، هه ربۆیه نه یتوانی بزوتنه وه ك���ه به قازانج���ی چاكس���ازییه كی ئۆباڵی به مه ش به كاربێنێ ، راس���ته قینه دا ته وزیفكردنی زیاتری )17(ی شوبات گه ر به شێوه یه كی بنه ڕه تی له ئه ستۆی پارتی و یه كیه تیدا بێت ئه وا به شێكیشی له گه ردنی خودی ئۆپۆزیسیۆندا بو. چونكه له سه ره تادا حزبه حوكمڕانه كان تاڕاده یه كی زۆر ترسیان لێنیشتبو، چاوه ڕێی شتی زۆرتریان ده كرد، گه ر ئۆپۆزیس���یۆن له وكات���ه دا بكه وتایه ته گفتوگ���ۆ و ئاماده گی چونه ناو حكومه تێكی چاكس���ازیی نیش���تمانی هه بوایه ، ده توانرا

شتی زۆر له وه گه وره تر بكرێت، كه كرا.له ناو ئۆپۆزیسیۆنیشدا كه سانێ هه بون داوای ئ���ه م هه نگاوه ی���ان ده كردو ده یانوت دوای ئه وه ی پارت���ی و یه كێتی )صدمه (ی یه كه مجاریان له خۆگرت و هاتنه وه سه رخۆ، ئیدی گوێ ناگرن و ده كه ونه بیری سزادان و

سه ركوت، به اڵم ده نگی زاڵ نه بون.به اڵم س���ه ره ڕای ئه وه هه ر به هۆی )17(ی ش���وباته وه بو هه ن���دێ خزمه تگوزاری بۆ نمونه كاره با به ره و چاكبون رۆیش���ت، چونكه له و س���اڵه دا له كاتێكدا له بودجه دا ته نه���ا بڕی )80(ملیۆن دۆالری���ان بۆ ئه و كه رت���ه خزمه تگوزاریه ته رخان كردبو، ئه م

بڕه یان كرد به )600( ملیۆن .ئ���ه و كات���ه ش س������ه رۆك وه زیران���ی )د. به رهه م ئه حمه د( وه ك وه اڵمدانه وه یه ك خه ڵ���ك له خواس�����ته كانی به به ش�����ێ ك���ه ئاماده ب���و له هه ن���دێ روه وه له گ���ه ڵ زیات���ر ب���ۆ كارب���كات ئۆپۆزیس���یۆندا ته وزیفكردنی بزوتنه وه كه ، كۆمه ڵێ بڕیاری چاكسازی ده ركرد، له وانه ش:دامه زراندن به )CV( )كه النیكه م���ی دۆخه كه ی له %50 باش���تر كرد له پێش���و(، بڕین���ی یارمه تی كه مكردنه وه ی حزبی و داموده زگای هه ندێ یارمه تی حزبه گ���ه وره كان و هێنانه كایه ی

پرۆژه ی تواناسازی و ... هتد .چ���واره م/ چ���ی ل���ه )17(ی ش���وبات و بزوتن���ه وه ناڕه زایه تییه ك���ه ی رۆژانی دواتر

ماوه ته وه ؟ئایا بزوتنه وه ی )17(ی شوبات شكستی خ���وارد و ته نه���ا روداوێك���ه له راب���ردودا؟ پێموایه نه خێر. بزوتنه وه ی شوبات گه رچی به هۆی دۆخی دابه ش���بونی هه رێم و هه ڵه ی ئۆپۆزیس���یۆن و هه ندێ زی���اده ڕه وی ناوی و خه یاڵپ���اڵوی دروش���می به رزكردن���ه وه ی وه ك ده س���ت له كار كێش���انه وه ی هه رسێ به ئامانجه نه گه یش���ت س���ه رۆكایه تییه كه ، سروش���تییه كه ی خۆی كه چاكس���ازییه كی راس���ته قینه بو، به اڵم به ته واویش شكستی نه خ���وارد، به ڵك���و ده توانی���ن بڵێین وه ك پرۆژه یه ك���ی نات���ه واو مایه وه ، ه���ه ر بۆیه ده بن دواڕۆژیش���دا خه ڵكانێك له ئێس���تا و كاركردن هه لومه رجه كان���ی ج���ۆره ی به و ده یخوازن، هه وڵ بۆ ته واوكردنی ئه و پرۆژه

نیشتمانییه ته واو نه كراوه گرنگه بده ن.حه ڤده ی ش���وبات گه ر روداوێكیش بێت له رابردودا، روداوێكی سه رمه شقه بۆ داهاتو، كوردس���تانی مه ده نی خه بات���ی ئه زمونی ده وڵه مه ند كرد، گه ر نه شڵێین دایمه زراند و خستیه سه ر ڕێی گه شه كردن و گه وره بونی

خۆی .ده ستپێش���خه ری روداو رابردوبون���ی گرنگیش، واتای نائاماده نه بونی له ئێس���تا و ئاین���ده دا ناگه یه نێ���ت، چونك���ه مێژو له و ساته وه ختانه دا ده بێته سه رچاوه ی ئیلهام و رۆشنكردنه وه ی زیاتر لێوه رگرتن و ئه زمون

رێگای خه بات له داهاتودا.له به ر تیشكی ئه وه ی سه ره وه شدا )17(ی شوبات مۆمێكی نه كوژاوه ی ناو خه یاڵدانی به ش���ێكی گرنگ، گ���ه ر نه ڵێم له ئاس���تی جۆراوجۆردا زۆرین���ه ی هاواڵتیانی ئێمه یه و ئه م مۆمه ش بۆ دادپه روه ر و دیموكراس���ی و چاكس���ازیخوازه كان، س���ه رچاوه ی ئومێد و بێ���داری و بیركردنه وه له ئێس���تا و دواڕۆژه ، بۆ ئه وانه ی ده ستیشیان چۆته ماڵ و ماف و خوێنی خه ڵك و ئاماده ش نی���ن دابڕانێكی له گ���ه ڵ دوێنێ���ی خۆیان���دا راس���ته قینه دروس���ت بكه ن، مای���ه ی نیگه رانی و خه می به رژه وه ندیه ده س���ه اڵت و بچوكبون���ه وه ی له دواڕۆژدا. چونكه مۆمه كه وایان لێده كات وێنه ی له راس���تیه كانی كۆمه ڵگاو به ش���ێ خۆیان و به ش���ێك له كۆمه ڵگاش ببینن، كه كێش���ه ی )وال ء( ی���ان النیك���ه م به ئاقاری پرسه كانی دادپه روه ری و دیموكراسی و ماف و ئازادیی���ه كان له ناوخۆدا له گ���ه ڵ نوخبه ی هه ی���ه . ده ستڕۆیش���تودا ده س���ته اڵتداری له كاتێكدا تاریكایی پێویستییه كی ئارامیی ،

هه م���و ئه و ده س���ته بژێره فه رمانڕه وایانه یه پێویس���تیان به كۆكردن���ه وه ی به رژه وه ندی ناڕه واو س���اخته كردنی هه ڵبژاردن یاخود ئه نجام نه دانی و ده س���ه اڵتێكی س���وڵتانی هه یه ، كه واته )17(ی شوبات سه رچاوه ی ئیله���ام و پێش���ینه ی سه رمه ش���ق و مۆمی بێ���داری و ئومێ���د و ئه زمونه بۆ س���ه رجه م حساب چاكس���ازیخوازان، عه داله تخوازان و بۆ نه كردنی ئه م واقیعه ش بڕیاربه ده س���ت و حوكمڕان ده خاته هه ڵه ی گه وره وه . ئه گه ر ئامانجی )17(ی ش���وبات به ش���ێوه یه كی گشتی چاكسازی قوڵ و هه مه الیه نه بوبێت، ئه وا تا ئه م ساته وه خته ش ئه نجامنه دراوه و نییه . بونی ئه نجامدانیشی نه خش���ه ڕێگای بۆیه گه ر ئه زمون���ی حكومه تی بنكه فراوان النیكه می ئه م ئامانج���ه نه هێنێته دی ، هیچ گره نتیه ك نی���ه جارێكی ت���ر خه باتكردن ب���ۆ به دیهێنان���ی خواس���ته كان نه چێته وه پێناچێ���ت چونك���ه سه رش���ه قامه كان، ده س���تبه رداری له و ئامانجه بۆ به ش���ێكی به رچاوی كۆمه ڵگا له ب���واری بیركردنه وه دا بێ���ت و باری حكومه تیش به هۆی یارلێكردن به بنه ماكانی حوكمڕانی باش و به كارهێنانی له پێن���او هێنانه ڕیزی ح���زب و دامه زراندنی كوێرانه و بێ به رنامه ی سه دان هه زار كه س له سه ر بنه مای ته زكیه ی حزبی، به جۆرێك گران ب���وه و داهێزاوه ، ئاس���ان نیه توانای له خۆگرتنی سااڵنه ی ده یان هه زار ده رچوی زانكۆ و په یمانگا و نه وه ی نوێی ئه م واڵته ی

هه بێت.بۆیه ستراتیژی راس���ت ئه وه یه كابینه ی بنكه فراوان به ده رفه ت بزانرێت بۆ چاكسازی و زه مینه سازكردن بۆ سه ربه خۆیی و خستنه سه ر ڕێی گه شه كردنی سروشتی كۆمه ڵگا و ب���ه وه ش هه م���وان پێكه وه لێپرس���راوێتی كێش���ه كان و روبه ڕوبونه وه ی قۆناغه ك���ه و به دیهێنانی داواكاری و چاوه ڕوانیه كان بگرنه ئه س���تۆ. به ده رله وه درێ���ژه دان به دۆخه كه به رده م ده مانخاته پینه وپه ڕۆوه ، به هه ندێ ئاینده یه كی ته موم���ژاوی و نادیار و ته نانه ت نائومێدبونیش له چاكس���ازی ، گه ر ئه وه ش روبدات مه ترس���یه گه وره كه له وێوه ده ست پێده كات. هه ر بۆیه وائیش بكه ن كه )17(

ی شوبات ئێستا روده دات، چونكه كۆمه ڵگا بڕیار نیه یه كجار ژانی له دایكبون بیگرێت و خه می له ده ستدانی تاقانه ی جوانه مه رگیش

تاكه چاره سه ری به رده می بێت .) اللهم هل بلغت اللهم فاشهد(

بزوتنه وه ناڕه زایه تییه كه ی )17(ی شوبات و رۆژانی دواترئه زمونێك بۆ خوێندنه وه و

مۆمێك له خه یاڵدانی كۆمه اڵیه تیماندا

19 »»

ئه بوبه كر عه لی

ستراتیژی راست ئه وه یه كابینه ی بنكه

فراوان به ده رفه ت بزانرێت بۆ چاكسازی و زه مینه سازكردن بۆ

سه ربه خۆیی و خستنه سه ر ڕێی گه شه كردنی

سروشتی كۆمه ڵگا و به وه ش هه موان پێكه وه لێپرسراوێتی قۆناغه كه و

روبه ڕوبونه وه ی كێشه كان و به دیهێنانی

داواكاری و چاوه ڕوانیه كان بگرنه ئه ستۆ. به ده رله وه

درێژه دان به دۆخه كه به هه ندێ پینه وپه ڕۆوه ،

ده مانخاته به رده م ئاینده یه كی ته مومژاوی و

نادیار

حه ڤده ی شوبات گه ر روداوێكیش بێت له رابردودا، روداوێكی سه رمه شقه بۆ داهاتو

ئه زمونی خه باتی مه ده نی كوردستانی ده وڵه مه ند

كرد، گه ر نه شڵێین دایمه زراند و خستیه

سه ر ڕێی گه شه كردن و گه وره بونی خۆی

بیرورا(466( سێشه ممه 2015/2/17 14

هەنوکە چوار س����اڵ بەس����ەر کۆچی دوای����ی پاک����ڕەوان مامۆس����تا ش����ێخ عیزەدینی حوس����ەینیدا تێپەڕ دەبێت. کەس����ایەتیەک کە بە درێژایی تەمەنی ه����ەم وەک کەس����ایەتیەکی ئایین����ی و هەم سیاس����ی، یەکێ����ک لەکاره کته ره س����ەرەکیەکانی گۆڕەپان����ی سیاس����ی لەناوەڕاستەکانی رۆژهەاڵتی کوردستان سەدەی بیستەم هەتا کۆتاییەکانی ئەم

سەدەیە بوە.

مەبەس����ت لەنوس����ینی ئ����ەم بابەتە دوپاتکردن����ەوەی ئەو تێڕوانینە نیە کە کەسایەتیەکانمان قەدری کورد ئێمەی ناگرین هەت����ا دەمرن. بەڵک����و ئامانج ئەوەی����ە ک����ە تیش����ک بخرێتە س����ەر ناس����نامەی س����ەرەکی مامۆستا شێخ عیزەدین حوس����ەینی. مامۆس����تا وەک زۆر کەس����ایەتی ت����ری ک����ورد لەب����ەر هەس����تکردن بەئەرک و بەرپرس����یارێتی

نیشتمانپەروەری و ئازایخوازانە، تێکەڵی شۆڕش����ی رزگاریخ����وازی گەل����ی کورد لەس����ەردەمی شۆڕش����ی گەالنی ئێراندا ده بێت. لەو رۆژەوە هەتا ئەمڕۆ مامۆستا حوسەینی تەنها بەناسنامەو تێکۆشانە سیاسیەکەیەوە ناسراوە. هەرچەند ئەم تێكۆشانە بەشێک لەمێژوی پڕ لەشانازی رێزدار حوس����ێنیە، بەاڵم لەهەمانکاتدا بۆتە هۆی ئەوەی کە تێڕوانین و رامانی هزری مامۆستا حوسێنی وەک کەسێکی ئایینی کە هەڵگری تێڕوانینێکی تایبەت بەخۆیەت����ی، بکەوێت����ە ژێر س����ێبەری تێكۆشانە سیاسیەکەیەوەو گرینگی بەم بەشە لەژیانی ئەو مامۆستایە نەدرێت.

ئ����ەم خەس����ارە وەهای ک����ردوە کە ئێم����ە نەتوانێ����ن مێژوی ه����زری کورد بنوسینەوەو وەک ژێرخانێکی هزری بۆ تێگەیش����تن لەرابردو، هەنوکەو داهاتو کەڵکی لێوەرگرێت. گرینگی هزرو رامانی مامۆس����تا ش����ێخ عیزەدینی حوسەینی لەکۆمەڵگای کوردس����تاندا کە ئەمڕۆکە ش����ەپۆلی پەرەس����ەندنی بەدەس����تی ئیسالمی رادیکاڵەوە دەناڵێنێت، خاوەن

گرینگیەکی حاشاهەڵنەگرە. ه����زر و تێڕوانینی مامۆس����تا ش����ێخ لەناوەڕاس����تی حوس����ەینی عیزەدینی س����ەدەی بیس����تەمدا ش����کڵ دەگرێت. ئەوکاتەی کە بیرۆکەی رزگاری گەالن و چەپ بەواتای دادپەروەری کۆمەاڵیەتی، پارادیگیم����ی ئ����ەو س����ەردەمە ب����ون. مامۆستا حوسێنی لەسەر ئەم بەستێنە رۆڵی لەئایین، ن����وێ خوێندنەوەیەکی ئایین لەکۆمەڵگای مرۆڤایەتیداو ئایین- لەدەرئەنجام����دا دەکات و سیاس����ەت دەگاتە بیرۆکەیەک����ی تایبەت کە هەتا ئەمڕۆکە بۆ تاکی کورد نامۆ ماوەتەوە. بەپێی تێڕوانینی مامۆس����تا حوسەینی ئایین بەش����ێکە لەپرۆسەی پێگەیشتن و Evolution( گەشەسەندنی )تکامل ی

مرۆڤ.ه����ۆکاری ناوزەدکردن����ی پەیامبەری ئیسالم وەک ئاخرین پەیامبەر لەالیەن خوداوەندەوە، بەڕای مامۆستا حوسەینی، بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە ئیتر کۆمەڵگای مرۆڤایەت����ی گەیش����تۆتە ئاس����تێک کە ئیتر زانس����ت و عەقڵی مرۆڤ پێویستی

بەپەیامب����ەرو رێنوێ����ن، بۆ داڕش����تن و بەڕێوەبردن����ی کۆمەڵگاو حکومەت نیە. ئ����ەو ل����ەو بڕوایەدایە کە ل����ەرۆژگاری ئەمڕۆک����ەداو بەلەبەرچاوگرتن����ی ئ����ەو گۆڕان و پێشکەوتنانەی کە لەکۆمەڵگای مرۆڤدا هاتۆتە ئاراوە، دین هێزو توانای بەڕێوەبردنی کۆمەڵگاو حکومەتی نیە. بەڕای مامۆستا حوسەینی ئەمە بەواتای کۆتایی هاتنی رۆڵی ئایین لەکۆمەڵگادا

نیە.ئەو لەو بڕوایەدایە دین وەک بەشێک لەجیهان����ی مەعن����ەوی م����رۆڤ و ب����ۆ ئاراستەکردنی رەوشت لەناو کۆمەڵگای مرۆڤایەتیدا هەمیش����ە پێویستی خۆی دەپارێزێ����ت. ب����ەاڵم نابێ����ت ئ����ەم دو شەقامە، واتە حکومەتمەداری و دینداری تێکەڵ بەیەکتر بکرێن. بۆ وەاڵمدانەوەی ئ����ەو بڕگەو ئایەتانەی ک����ە لەپه رتوکی قورئاندا بەپێچەوانەی ئەم تێڕوانینانەن، مامۆستا دەڵێت کە، دەبێت خوێندنەوەی قورئ����ان بەلەبەرچاوگرتن����ی زەم����ەن و ش����وێنی نوس����ینیان بێت. بەبێ ئەمە، ئەم په رتوکە پیرۆزە ناتوانێت س����ودی

پێویستی هەبێت بۆ کۆمەڵگای مرۆڤ. ئەم چەند دێڕە تەنها وەک یادێک لەم مامۆستایە لەچوارەمین ساڵڕۆژی کۆچی دوایی ئەودا نوسراون، هەر بۆیە کەمی و كرچوکاڵی����ی پێوە دیارە. پێش����نیاری من بەم بۆنەی����ەوە ئەوەیە کە وەقفێک بەن����اوی رەوانپاک، مامۆس����تا ش����ێخ

عیزەدینی حوس����ەینی دابمەزرێندرێت و کاری ئ����ەم وەقفەش کارکردن لەس����ەر بیرۆک����ەو تێڕوانین����ە تێئۆلۆژیەکان����ی مامۆس����تا بێت و هاوکات ب����واری ئەمە بڕەخس����ێنێت کە لێکۆڵینەوەی ئایینی لەم س����ۆنگەنیگایەوە لەس����ەر ئایینی

ئیسالم پێشبخات.

هه ڵبژاردن���ی ئه مج���اره ی توركیا به ده ر له وه ی له كاتێكی زۆر هه س���تیاردا ئه نجام ده درێت، ش���ه ڕی داعش، دابه زینی به های نێوان ناكۆكییه كان���ی تورك���ی، لی���ره ی جه ماعه ته كه ی فه تحوڵاڵ گویله ن و حكومه ت كاریگه رییه كی به هێزیان هه یه . ئا له م كاته دا هه ده په ش سه ركێشی ده كات. بۆ یه كه مجار بزوتنه وه ی كوردی له باكوری كوردس���تان بڕیاری���دا له بری كاندیدی س���ه ربه خۆ وه ك پارت به ش���داری له هه ڵبژاردنی په رله مانی توركی���ادا ب���كات. ئه مه ش وات���ه ؛ ئه گه ر له س���ه دا "ده "ی ده نگه كان به ده ست بێنن وه ك پارت ده چن���ه په رله مان. خۆ ئه گه ر ئه و به ربه س���تی "سه دا ده "یه تێنه په ڕێنن، واته تا پێنج س���اڵ هیچ ئه ندامێكیان نابێت له په رله مان و ده بێت ئه نقه ره بۆ توركه كان

چۆڵ بكه ن.دیموكرات���ی پارت���ی هاوس���ه رۆكانی گه الن)هه ده په ( س���ه الحه دین ده میرتاش و هه میش���ه داغ، یوكس���ه ك فیگ���ه ن له وتاره كانیان���دا ئاماژه به س���ه ركه وتنیان ده كه ن له م هه ڵبژاردن���ه داو ئه گه ری ئه وه دانانێن كه به ربه س���ته كه تێنه په ڕێنن. كه ده چیته ناو خه ڵكی توركیاوه ، تاڕاده یه ك ده توانیت قه ناعه تێكت بۆ دروست ببێت كه ؛

به ڵێ هه ده په به ربه سته كه ده شكێنێت!ده پرس���ن بۆچی؟ چونكه هه ده په تاكه پارتی ئۆپۆزس���یۆنه له توركیا كه باڵێكی سه ربازی وه ك پارتی كرێكارانی كوردستان )په كه ك���ه (ی له پش���ته وه یه . هه ركاتێ���ك بیه وێت فش���ار دروست بكات، هانا بۆ باڵه سه ربازییه كه ی ده بات. حكومه ت له م باڵه سه ربازییه زۆر ده ترس���ێت، ئه وه تا زو زو توركیا وه زیران و س���ه ركۆماری س���ه رۆك داواده كه ن په كه كه ئه و به ڵێنه بباته س���ه ر له ب���اره ی دانانی چه كه وه ، ك���ه عه بدوڵاڵ ن���ه ورۆزی 2013دا له په یامه كه ی ئۆجه الن

به گوێی هه مو الیه كیدا چپاند.له ته نیش���ت هه ده پ���ه دا، دو پارتی تری ئۆپۆزس���یۆن هه ی���ه . پارت���ی كۆماری���ی بزوتن���ه وه ی پارت���ی گه ل)جه هه پ���ه (و توركیا)مه هه پ���ه (. نه ته وه په رس���تی مه هه په هیچكاتێك نه بوه به مه ترس���ی بۆ سه ر ده س���ه اڵتی توركیا، بۆیه نه ئێستاو نه داهاتوش ئه ردۆغان و ده سه اڵته كه ی لێی ناترس���ن. چونكه ئه م پارته تائێس���تاش له س���ه ر ڕه وتی ڕه گه زپه رستی كارده كات و چیت���ر له توركیایه كدا كه به ره و ئه وروپایی ب���ون ده چێ���ت، نه ژادپه رس���تی جێگه ی

نابێته وه .جه هه په ش به م دواییانه هه وڵیدا ڕیفۆرم بكات له بیركردنه وه یدا. به تایبه ت له بابه تی كران���ه وه ب���ه ڕوی عه له وییه كاندا كه خودی س���ه رۆكی پارته كه كه م���ال كڵچدارئۆغڵو، كوردێك���ی عه ل���ه وی خه ڵكی ده رس���یمه . ب���ه اڵم كه مالیس���ته تونده كانی ن���او ئه و پارت���ه ئه مه یان پێ ه���ه رس نه كراو چه ند ده ستله كاركێش���انه وه ی په رله مانتارێ���ك

خۆیان ڕاگه یاند. به جۆرێكی گ���ه الن دیموكراتی پارت���ی تری���ش متمان���ه ی ب���ۆ خه ڵك���ی توركیا دروس���تكردوه ، به ده ست هه ڵگرتن له بیری له یه كێ���ك كوردس���تان. س���ه ربه خۆیی دواییه دا، س���ه الحه دین ئه م له دیمانه كانی

په كه كه "هه ڵوێس���تی وت���ی؛ ده میرتاش له ب���اره ی س���ه ربه خۆییه وه ده مێك���ه ڕون بوه ت���ه وه . ئێم���ه ش وه ك���و هه ده په بوین به پارتێك كه كار بۆ ته واوی توركیا ده كات. ئێمه باوه ڕمان به خۆبه ڕێوه بردن هه یه ، به اڵم

چیتر سه ربه خۆیی نا."ئه م هه ڵوێس���ته ی هه ده په متمانه یه كی به خشیوه به چه پ و بێالیه نه كانی توركیا كه ده نگه كانیان ب���ۆ ده میرتاش بێت. چونكه هیچ پارتێكی به هێزی توركیا له ئێس���تادا

به قه ده ر هه ده په چه پی له خۆی نه گرتوه .جه ماعه ته كه ی ناو كورده كانی هه روه ها ك���ه هه ڵبژاردنه كه ی فه تحوڵاڵ گویل���ه ن، پێش���و ده نگیان به جه هه پ���ه و مه هه په دا، ئومێدێكیان ب���ه و پارتانه نه ماوه و ئه گه ری زۆره له هه ڵبژاردنی داهاتودا ده نگ به هه ده په بده ن، ئه گه ر له س���ه ره وه فه رمانی ئه وه یان بۆ نه یه ت كه ده ن���گ به په رله مانتاره كانی

نزیك له خۆیان بده ن.ئه وه ی كه بوه به مایه ی ڕه خنه به تایبه تی له ناو باكوری كوردس���تان، گواس���تنه وه ی دژایه تییه ك���ه ی دین���ه له قه ندیله وه بۆ ناو ش���ار. هه ده په كه بڕیاریداوه سه ركێش���ی بكات و وه ك پارت به شداری له هه ڵبژاردندا بكات، ده بوای���ه بیری له وه بكردایه ته وه كه به دی���ن س���ه باره ت له بیركردنه وه یان���دا كه مێ���ك ڕیفۆرم بك���ه ن، چونكه زۆرینه ی ئه و كوردانه ی ده نگی پ���ێ ناده ن به هۆی دینه وه ی���ه كه خۆیان ل���ه م پارته كوردییه كۆمه ڵێك هه رچه ن���ده ده گ���رن. ب���ه دور په رله مانت���اری ن���او هه ده په ، له س���ه روی هه موش���یانه وه ئاڵتان تان ماوه یه كی زۆره هه ده په پێداچونه وه به بیروبۆچونی داوای به رانبه ر به دین ده كات، به اڵم تا ئێستا له م له په یڕه و ئه وتۆ بابه ته دا گۆڕانكارییه ك���ی پڕۆگرامی هه ده په دا نه كراوه . هه ر ئه مه شه مه ترسی له سه ر تێنه په ڕاندنی به ربه سته كه

دروست ده كات.ئه گه ر به ربه ست تێنه په ڕێنن چی؟ زۆرێك پێیانوایه هه ده په س���ه ركه وتن به ده س���ت بهێنێت یان نا هه ر براوه یه . ئه گه ر س���ه دا تێپه ڕێنێ���ت و وه ك پ���ارت بچێته په رله مان قورس���اییه كی باش���ی ده بێت. ئه گه ر تێی نه په ڕێنێ���ت، په رله مانتاره كان ده گه ڕێنه وه بۆ زێ���دی خۆیان و له ب���ری په رله مان كار

له سه ر زیادكردنی ده نگده رانیان ده كه ن.

نامرۆڤان���ه ی ش���ه ڕی ڕۆژه ی ل���ه و ناموس���وڵمانانه ی داع���ش ڕوی له هه رێم���ی ك���وردی میدی���ای ك���ردوه ، كوردس���تان نوس���راوو بیس���تراو و به حیزبی و س���ێبه رو بینراوه وه كه وتۆته كێش���انی وێنای كۆمه ڵه "قاره مان"ێك كه خودی خۆش���یان باوه ڕیان به قاره مانێتی و ش���ه هامه تی ئه و كه راكته رانه نیه كه ده یهێننه س���ه ر شاشه ی شانۆگه ریه

گاڵته جاڕییه كه یان.زۆر ك���وردی میدی���ای هه رچه ن���ده "پڕۆفێشنااڵنه " هه وڵ ده ده ن ئه و كه راكته رانه بكه ن به "قاره مان���ی" جه نگی دژ به داعش، به اڵم چونكه قوماش���ه كه هی ئه و به رگه نیه كه ده یانه وێت بیدورن، جارێك كااڵكه كورت دێنێت و جارێك درێ���ژ ده رده چێت و جارێك كونی تێده بێت، گه ر هه ندێك جاریش دێڕێك درومانیان س���ه ربگرێت ئه وا گۆڕینی سوكه تاكتیكێكی داعش به س���ه بۆ تێكش���اندنی

كاریزمای قاره مانه میدیاییه كه !هه رچه ن���ده ش���ه ڕی داع���ش دژ به هه مو مرۆڤێك���ه كه ن���اوی كورد بێ���ت و هه ڵگری كوردبێت،هه رچه نده نه ته وه یی ناس���نامه ی داعش ب���ۆ ئه تكردن و س���وكایه تی پێكردن به ناموس و گیان و ماڵی كوردی قوڕبه س���ه ر حیزبیه كان میدیا خوێندنه وه ی هاتوه ،به اڵم ته س���كی له ڕوانگ���ه ی جه نگه ك���ه ب���ۆ به رژه وه ندخوازی شه وكوێری حیزبه كه یه تی و سه رچاوه ی قومه مه عاشه كه یه تی كه مانگانه

بۆی ده نرێت.میدیای كوردی وێنای قاره مانگه لێكمان بۆ ده كێشن كه هه ندێك جار له میدیاكه ی ئه مال به ترسنۆك وه س���ف ده كرێت و به گاڵته جاڕی سه یری قاره مانه كه ی ئه وال ده كات، میدیای یه ك���ه م ه���ه وڵ ده دات قاره مانی خۆی به رز

بكاته وه و ئه وانی تر سوك و ڕیسوا بكات.میدیای ئه وال گه ر ڕۆژێك بینی میحوه ری ئه مال به رامب���ه ر داعش به زیوه ئه وا ده یكات ت���ۆڕه هه ژم���اری پێ���ش به ش���اییلۆغان و ئاماری داعش ئینته رنێتی كۆمه اڵیه تیه كانی

قوربانیه كانی ئه وال باڵوده كاته وه !داعشیش وه ك س���ه رچاوه ی باوه ڕپێكراو ئاماره كانی میدیای ئه مال ده كات به به ڵگه ی

سه ركه وتنه كانی به سه ر میحوه ری ئه والدا!هه ندێك جار میدیای ئه مال شكس���ته كانی میحوه ری ئه وال به ڕاده یه ك ش���یده كاته وه بۆ بینه ری كه ناڵه كه ی، گومانی ئه وه ی لێده كرێت كه ئه و شاشه یه كه تۆته ده ستی ئه بوبه كری به غدادی و ئه و له جیاتی "به ڕێوه به ره كورده

ڕه سه نه كانی" كه ناڵه كه ده یبات به ڕێوه .میدیای ئ���ه وال فه رمانده كانی ئه مال به وه ده خاته ژێر نه ش���ته ری ڕه خنه كه وا خاوه نی كۆمپانیای زه به الحن یان ته مه نی فه رمانده كه بچوكه و ته كتیكی شه ڕ نازانێت، یان عه یباری ده كات به وه ی له به ره ی جه نگ یه كه م كه س تێیقوچاندوه و هه ڵهاتوه ، یان به وه ی ش���ه و له به ره ی جه ن���گ ناخه وێت و پاش نیوه ڕاوان

سه ردانی به ره كانی جه نگ ده كات.عه یباری فه رمان���ده ی میحوه ره كه ی ئه وال

ده كات ب���ه وه ی ئه وه نده ی خه می وێنه گرتنه له گه ڵ خانمه گۆرانیبێژه كانی كه س���ه ردانی به ته نگ ئه وه ن���ده ده كه ن، میحوه ره ك���ه ی

میحوه ره كه یه وه نیه .خ���ۆ میدیای ئه م���الش گوێ���ز نابژێرێت قابیله وه اڵمیكی شایس���ته ی نه بێت هه ڵبه ت به ژماردن���ی ده كات ده س���ت هه یه ت���ی، میحوه ره ك���ه ی فه رمان���ده ی عه یبه كان���ی ئه والو ده ڵێ���ت" فه رمانده كه ی تۆمه تباره به كوش���تنی ڕۆژنامه نوسێك، له گه ڵ میلیشیای شیعه ده ستی تێكه ڵ كردوه ، له گه ڵ واڵتێكی ته سلیمی میحوه ره كه ی ڕێكه وتوه و دراوسێ

فه رمانده ی بیانی كردوه ".پێموایه بینه ریش جیاوازی ناكات له نێوان هیچكام له میدیاو میحوه ره كان و به زمانی حاڵ ده ڵێت" ئه ش���هه دوبیلال تۆمه تی هه ردوالتان

بۆ یه كتری ڕاست و ڕه وانه "گاڵته ج���اڕی قاره م���اه كان ل���ه و كاتانه دا زیاتر ده ره كه وێت كه میحوه ره كه ده كه وێته ژێر ش���ااڵوی داعش و كۆمه ڵێ���ك قاره مانی ڕاسته قینه شه هید ده بن، دوای باڵوبونه وه ی هه واڵه كه له س���ایته كانی ه���ه واڵ یان دوای ته واوبونی ش���ه ڕه كه به هه ڵ���ه داوان خۆیان ده كه ن به میحوه ره ك���ه داو رێپۆرتاژ له گه ڵ

میدیاكاره كه ی سه ر به خۆیان ده كه ن.داعش���یش ش���ااڵوه كه ی بێ���ت و گ���ه ر تێكبش���كێنرێت ئه وا فه رمانده ی میحوه ره كه ك���ه به ته له فون���ی په یامنێره ك���ه هاتوه بۆ میحوه ره ك���ه ی ده س���ت ده كات به گڕه گ���ڕو مژده ی پاكردنه وه ی بس���ت به بس���تی خاكی

كوردستان ده دات به گه لی كورد!خه فه ت ئه وه یه له كاتی سه ركه وتندا مایكی كه ناڵه كان بۆ ئه و پێشمه رگانه درێژناكرێت ك���ه له میحوه ره ك���ه به چه ندی���ن هه فته ی���ه ش���ه ونخونی ده ك���ه ن و هه مو س���ه روچاوی له ناو تۆزوخۆڵ و عاره قی پیرۆزی جه س���ته ی غه رق بوه ، به ڵكو مای���ك بۆ ئه و "قاره مانه میدیاییان���ه " درێژ ده كرێ���ت كه به یانیه كه ی له حه مامی ماڵی خۆیان خۆی شتوه و شه وی

له پاڵ خێزانی خۆی به سه ربردوه .به قژی جێاڵوی و ڕیش���ی تاشراوو سمێڵی بۆیاخك���راوو جل���ی ئوتوك���راوه وه ڕێپۆرتاژ له گ���ه ڵ میدیاكار ده كات، پێش���مه رگه كانی شه ڕه كه ش���یان كردوه له پش���تی "قاره مانه میدیایه كه وه " ده ڵێن"بژی پێش���مه رگه و بژی كوردس���تان" یان ته له فونێ���ك ده گرێت به ده ستی و په یوه ندی به خێزانه كه یه وه ده كات كه هه فته یه ك���ه نه یبینیون و ده ڵێت" ئه منت لێدی���ارم ه���ه ی بتخۆم ئ���ه ره وه اڵ"و دوایش

ده بێت به گاڵته جاڕی فه یسبوك و تویته ر.ب���ه اڵم قاره مان���ی دڵ���ی هه موم���ان ئه و پێش���مه رگانه ن ك���ه ك���ه س نایانناس���ێت و مایكی ته له ڤیزیۆن���ه كان له كاتی غایب بونی

فه رمانده كان جارجار ده خرێته به رده میان.قاره مانی دڵی ئێمه هوجام س���ورچیه كه له ڕیزی پێش���ه وه ی به ره كان���ی جه نگ دوای ئه وه ی فیش���ه كی خه الس ده بێت ده كه وێته

ده ست داعش و به دیل ده گیرێت.قاره مان���ی دڵ���ی ئێمه هوجام س���ورچیه كاتێك باوكی 11 منداڵ���ه و بێئه وه ی موچه

وه ربگرێت ده چێت بۆ به ره ی جه نگ.هوجام ناموس���ی ژنه كه ی خۆی و ئێمه ی وه ك یه ك س���ه یر ده كرد، ئه و ته نیا ناموسی نه جه نگی، له پێناوی���دا نه پاراس���ت و خۆی به ڵكو ناموس���ی هه مومان له شاوه تا گه دا، له گه وره وه تا بچوك، ل���ه خوێنده واره وه تا نه خوێنده وارو له "سه ركرده وه " تا "بنكرده "

ئه مانه تی ده ستوپیلكه ی هوجام كراوه .هوج���ام له پێن���او ناموس���ی "قاره مان���ه

میدیایه كانی���ش" جه نگی و له پێن���او ئه واندا به دیلگیراو له پێناو ئه واندا كوژرا.

هوجام كاتێ���ك تیغی كافران���ه ی داعش ده خرێته سه ر ملی به شێوازێك سه یری زومی كامێراكه ده كات وه ك ئه وه ی به هه مومان بڵێ "ئێوه هه موتان قه رزاری منن، ئێوه به خوێنی

من و 11 منداڵه كه م ده ژین".هوجام له دوا وێنه ی س���ه یری 11 منداڵه هه تی���وه بێنازه ك���ه ی ده كات و به داخ���ه بۆ ئ���ه وه ی دوای خ���ۆی ك���ه س نی���ه نازیان بكێش���ێت، به داخه بۆ ئ���ه وه ی كه موچه ی هه رێم له به غداوه نه هات و فریا نه كه وت جلی

جوان بۆ هه مویان بكڕێت.هوجام س���ه یری زومی كامێراكه ده كات و به چ���او پێمان ده ڵێ���ت" هه موتان ش���ه رم بتانگرێت، ئه وه منم ده ژیم و ئێوه ن ده مرن، من ش���ایه نی به زه ی���ی نیم، ش���ایه نی ڕێزو قاره مانه میدیایی���ه كان خۆش، ته قدی���رم، بائ���ه وان بێن و باس���ی س���ه ركه وتن بكه ن ، با ئه وان داس���تانه كانی ش���ه ڕی دژ به داعش

بنوسن".به ڕاده ی���ه ك میدیایی���ه كان" "قاره مان���ه متمان���ه ی خه ڵكی���ان له ده س���تداوه مه گه ر له جه نگ���دا بكوژرێن و بمرن بۆ ئه وه ی خه ڵك

باوه ڕ به قاره مان بونیان بهێنن.هوجام ئ���ه و قاره مانه بو ك���ه له میدیای ئه مالوئ���ه وال بو به هه واڵ و هه ردوال س���ه ری ڕێزی���ان بۆ دان���ا، هوجام ب���ۆ یه كه م جار بوه ش���ه هیدی س���لێمانی و هه ولێرو دهۆك و

سنوره كانی نێوانمانی تێكشكاند.هوجام ئ���ه و قاره مانه بو ك���ه پڕۆفایلی هه مو فه یسبوكه كانمانی داگیر كرد، بێئه وه ی بزانین ناوه كه ی واتای چیه ،خه ڵكی كوێیه ، ل���ه چ میحوه رێك گیراوه ، بو به براو باوكمان، به م���ام و خاڵم���ان، ش���ه رم دایگرتی���ن كه ئێمه "ده مری���ن"و ئه و ژیانی ئه به دی بۆ خۆی

ده بات.قاره مانی دڵی ئێمه ئه و باوكه كه الریه بو كه له كه الره وه به 7 كاژێر گه یشته میحوه ری گوێ���ڕو كوڕه كه ی خۆی به برین���داری له ژێر

چنگی داعش ده رهێنا.داخومه خاب���ن ده بو ئه و باوك���ه كه الریه ببوایه به س���ه ردێڕی هه واڵ و له پاداشتی ئه و

كاره ی بكرایه فه رمانده ی میحوه رێك.چونكه ئه و باوكه كه الریه ده توانێت شه و له میحوه ره ك���ه ی بخه وێت و هه تا دوا دڵۆپه ی

خوێنیش شه ڕ بكات.ئ���ه و باوك���ه كه الری���ه پێی ش���وره ییه هه ڵبێ���ت له به ره ی جه ن���گ و به مه رگ نه بێت

سه نگه ره كه ی چۆڵ ناكات.له واڵتێكدای���ن پله ی قاره م���ان بون ته نیا بۆ كۆمه ڵه كه س���ێكه كه خۆی���ان حه زیان له قاره م���ان بون نیه ، میدی���ای ئه مالوئه وال به زۆر، به ڕێپۆرتاژ، به "پڕۆفێشنااڵنه " ده یكات

به قاره مان.سه رۆكایه تی هه رێم كه فه رمانده یی گشتی

هێزه كانی پێشمه رگه ده كات، ده بو خه اڵتی ئه و باوكه كه الریه ب���كات كه به هامه رێكه وه چو به گژ چه ته كانی داعشداو توانی كوڕه كه ی

خۆی قوتاركات به برینداری. س���ه رۆكایه تی هه رێ���م ده ب���و له جیات���ی كامێرامان���ی به س���ه ر خه اڵتبه خش���ینه وه تۆم���اری ك���ه ته له ڤیزیۆن���ی كه ناڵێك���ی قاره مانێتی هێزه كانی پێش���مه رگه ی كردوه ، خه اڵت به سه ر ئه و پێشمه رگانه دابه ش بكات

كه قاره مانێتیه كه یان تۆمار كردوه .ئاخ���ر گه ر قاره مانێتی���ه ك تۆمار كرابێت ئه وا پێشمه رگه كان به خوێن تۆماریان كردوه و ش���ایه نی خه اڵت���ن زیاتر ل���ه و كامێرامانه ی

به سوتفه له وێدا ئاماده بوه .س���ه رۆكایه تی هه رێم و كه ناڵ���ه كان ده بو به ش���وێن دروس���تكردنی قاره مانێك بن كه پێش���تر نه مانناس���یوه ، ده ب���و خه اڵتی ئه و پێش���مه رگانه بكات كه قاره مانێتی جیاجیا تۆمار ده ك���ه ن له میحوه ره جیاوازه كان به بێ

جیاوازی.ده بو قاره مانێك دروس���ت بكه ن كه ببێته تر،ده بو پێش���مه رگه كانی ب���ۆ چاولێكه ری له میدیا ئه فس���انه ی وه هایان له پێش���مه رگه دروس���ت بكردایه كه هه مومان سه ری ڕێزو

نه وازشی بۆ دابنێین به اڵم مه خابن...

لەپه راوێزی چوارەمین ساڵڕۆژی کۆچی دوایی مامۆستا حوسێنی

گاڵته جاڕی قاره مانی میدیایی و هوجام سورچی!یان هه ده په یان هه ده په

شەماڵ بەشیری

محه مه د ئیسماعیل

دین هێزو توانای بەڕێوەبردنی کۆمەڵگاو حکومەتی نیە بەڕای

مامۆستا ئەمە بەواتای کۆتایی هاتنی رۆڵی

ئایین لەکۆمەڵگادا نیە

زۆرێك پێیانوایه هه ده په سه ركه وتن

به ده ست بهێنێت یان نا هه ر براوه یه

زانا تۆفیق

هوجام سه یری زومی كامێراكه ده كات و

به چاو پێمان ده ڵێت" هه موتان شه رم

بتانگرێت، ئه وه منم ده ژیم و ئێوه ن ده مرن،

من شایه نی به زه یی نیم، شایه نی ڕێزو ته قدیرم، قاره مانه

میدیاییه كان خۆش، بائه وان بێن و باسی

سه ركه وتن بكه ن

15 (466( سێشه ممه 2015/2/17 tandrostyawene@gmail.comته‌ندروستی

رێنمایانه ی خواره وه بكه ین.1- س���ه ره تا جل وبه رگه كان���ی ئ���ه و شوێنه الده به ین كه برینه كه ی لێیه تی

بۆ ئه وه ی برینه كه ی ببینین.2-كاتێك شوێنێك به ر هه ر ته نێكی نامۆ )چه قۆ، بزمار، قه ڵه م ،ته ل...هتد( ده كه وێت، ده بێت هه وڵنه ده یت ده ربهێنیت ش���ته ئه و راس���ته وخۆ یان به پارچه گۆزێك ده بێ���ت به ڵكو برینه كه ده وروبه ری پاك په رۆیه كی بگریت و ده می برینه كه له یه ك نزیك له ده وروبه ری په ستانێكی بكه یته وه دروس���ت بكه یت تاوه ك���و ده گه یته

نه خۆشخانه .3- كاتێك ش���وێنێك بریندار ده بێت په نجه كانت به س���ه ری ده بێت ئه وه په رۆیه كی ی���ان گۆزێك به پارچ���ه پ���اك كه له و جۆره بێت نه نوس���ێت به برینه كه وه و په ستان بخه یته سه ر برینه كه بۆ ئ���ه وه ی خوێنی زیاتری

له به ر نه ڕوات.4- كاتێك په س���تان ده خه یته سه ر برینه كه ده بێت له هه مانكاتیش ئه و ش���وێنه به رزكه یته وه به ش���ێوه یه ك

له سه ر ئاستی دڵی به رزتربێت.5- یارمه ت���ی نه خۆش���ه كه ب���ده با راكشێت له س���ه ر جێگه یه ك چونكه به ه���ۆی خوێن له وانه یه كه س���ه كه به ربونه كه وه توش���ی شۆك بوبێت، بكه ره وه ب���ه رز قاچه كانی هه روه ها

بۆئه وه ی زیاتر توشی شوك نه بێت.6-به په ڕۆیه ك���ی خاوێن ئه و ش���وێنه بپێچه به په س���تانیك، ب���ه اڵم نابێت ئه وه نده ش توندبێت كه خوێن نه چێت

بۆ ئه و شوێنانه ی كه برینه كه ی لێوه نزیكه ئه و ش���وێنه توش���ی گانگرین

نه بێت.7-كاتێك ئه و ش���وێنه ی خوێنه كه ی

لێدێت به په رۆیه ك ده به ستیت و بینیت هه رخوێنی لێ دێت، ئه وه په ڕۆیه كی تر له س���ه ر په ڕۆك���ه ی تر ببس���ته به په ستانێكی زیاتر، به اڵم كه بینیت

كاتێك كه س���ێك به ه���ۆی روداوێك توش���ی خوێنبه ربون ده بێ���ت ئه وه پێویسته هه وڵبده ین چۆن كۆنترۆڵی زیانه كانی بكه ی���ن و خوێنبه ربونه كه

ك���ه م بكه ین���ه وه و نه هێڵێن توش���ی هه وكردن ببێت و كه سه كه دوخه كه ی بگۆڕێ���ت و ببێته ه���ۆی ش���ۆك. له م حاڵه ته ش���دا ئ���ه وه پێویس���ته ئه م

له كاتی دوگیان ب���ون ره نگه ددانه كان به ه���ۆی گۆڕانكاری���ه فیس���یۆلۆجی و هۆرمۆنه كانی له ش���ه وه توشی هه ندێ ناره حه ت���ی ببن، هه ربۆیه پزیش���كانی ددان چه ن���د رێنمایی���ه ك بۆدایكان���ی دوگیان داده نێن، رێنمایه كانیش بریتین

له :-

1- پێویس���ته دایكان سه ردانی پزیشك بكه ن له بنكه ی چاودێ���ری دوگیان بۆ پش���كنینی ده موددان و پاراس���تنیان و پێویست، به پێی ده رمان به كارهێنانی

چونكه چاره سه ركردنی ده موددان هیچ زیانێك به كۆرپه له ناگه یه نێت به تایبه تی

له سێ مانگی دووه می سكپڕی .كه پس���ولی ش���ێوه یه ك به هی���چ -2به كارمه هێن���ه چونكه تیتراس���ایكلین له دوای���دا ده بێت���ه ه���ۆی زه ردبوونی ددانی ش���یرو هه میشه ی منداڵ و دواتر الناچێ���ت، هه روه ها زۆرجاریش ده بێته

هۆی له ناوچونی ددانی منداڵه كه .3- به الیه نی كه م رۆژانه دو جار ددانت به فڵچ���ه و مه عجون بش���ۆو دوای نان خواردنیش په ت���ی ددان پاك كردنه وه

به كار بهێنه .4- ئه و خواردنانه بخۆ كه ده وڵه مه ندن به سه وزه و میوه و شیرو به رهه مه كانی .

5- دوركه وتنه وه ل���ه و خۆراكانه ی كه زۆر ش���یرینن هه روه ه���ا دوركه وتنه وه له خواردن���ه وه گازیه كان و خواردنی زۆر

ترش.. )XR( 6- دوركه وه له تیشكی سنی7- دوركه وه له جگه ره و دوكه ڵه كه ی .

8- به ددانه كان���ت ش���ت مه قرتێن���ه و مه ش���كێنه چونكه ده بێت���ه هۆی درز

بردنیان.

چه ند رێنامییه ك بۆ پاراستنی ده موددان��ی ژنان��ی دوگی��ان

جه ڵده ی مێش���ك یه كێكه له نه خۆشیه مه ترس���یداره كان كه هه ڕه شه له ژیانی جیهان له سه رانس���ه ری ده كات مرۆڤ به پێی ئاماری رێكخراوی ته ندروس���تی جیهانی س���ااڵنه ملیۆنان كه س به هۆی توشبون به م نه خۆشییه گیان له ده ست ده ده ن.. ل���ه م باره ی���ه وه پس���پۆرانی بواره ك���ه له واڵتی ئه ڵمانی���ا ئاماژه یان به وه ك���ردوه ك���ه ده كرێ���ت به چه ن���د رێگه یه ك خ���ۆت له جه ڵده ی مێش���ك

بپارێزیت.1- به بڕوای پس���پۆرانی واڵتی ئه ڵمانیا ك���ه له ئه نجامی توێژین���ه وه كان بۆیان رۆژان���ه وه رزش���كردن ده ركه وت���ووه نی���و كاتژمێ���ر زۆر پێویس���ته بكرێت ب���ۆ كه مكردنه وه ی جه ڵده ی مێش���ك، هه روه ه���ا ل���ه و راهێنان���ه ش كه زۆر پێویس���ته بكرێت مه له كردن و پاسكیل لێخورین و راكردن���ه . هه مو ئه مانه زۆر پێویس���تن بكرێ���ن چونكه ل���ه ش له و

په یوه ندی كه ده پارێزن نه خۆش���یانه به خوێن و ده ماره كانه وه هه یه .

2- س���ه باره ت به خۆراكیش پزیش���كه ئه ڵمانیه كان ده ڵێن نابێ مرۆڤ له 5 گرام زیاتر خوێ بخ���وارت له رۆژێكدا چونكه له و بڕه زیاتر ده بێته هۆی به رزبونه وه ی په ستانی خوێن كه دواتر ئه گه ری زۆری هه یه توش���ی جه ڵده ی مێش���ك ببێت. پس���پۆره كان باس له وه ش ده كه ن كه پێویسته كه س���ه كان خۆیان له چه وری

ئ���اژه ڵ بپارێزن زیاتر بایه خ به خواردنی س���ه وزه و میوه ب���ده ن و هه روه ها زیاتر

گۆشتی ماسی به كاربهێنن.3- هۆكارێكی تری نه خۆش���ی جه ڵده ی به رهه مه كانێت���ی ، توت���ن و مێش���ك جگ���ه ره ده بێته هۆی زی���ان گه یاندن به مولوله خوێن���ه و زیاد بونی په س���تان له س���ه ریان ك���ه ئه م���ه ش هۆكارێكی به جه ڵ���ده ی بۆتوش���بون س���ه ره كیه

مێشك.

باری ده رونی كاریگه ری له سه ر الوازبونی به رگری

له ش هه یه به م كارانه توشی جه ڵده نابیت

هه ن���دێ حاڵه تی ده رون���ی كاریگه ری نه رێنیان له س���ه ر كۆئه ندامی به رگری هه ی���ه ، ده بن���ه ه���ۆی الوازكردن���ی چاالكی گشتی جه س���ته . هه ندێ له و

حاڵه تانه ش:-• توێ���ژه ره وه كان ب���اس له وه ده كه ن هیالكی و ش���ه كه ت بونی زۆر هۆكارن بۆالوازی جه سته كه دواتر ده بێته هۆی له ناوبردنی ئ���ه و خانانه ی كه به رگری له ش به هێ���ز ده كه ن ب���ۆ له ناوبردنی

نه خۆشی و به كتریا.ده رم���ان. خواردن���ی زۆر •له خۆوه خواردن���ی ده رم���ان له كات���ی هه س���ت ك���ردن به نه خۆش���ی ده بێته ه���ۆی دابه زین���ی به رگری سروش���تی له ش و به مه ش جه س���ته رادێت له سه ر

به كارهێنانی ده رمان.• خ���ه وی پێویس���ت. توێژینه وه كان ئام���اژه به وه ده ك���ه ن ئه و كه س���انه ی به باش���ی ناخه ون واتا ك���ه م ده خه ون 50% ئه گه ری توش���بونیان به نه خۆشی په تاو هه اڵم���ه ت زیاتره به به راورد به و

كه سانه ی خه وی پێویست ده كه ن.• ئ���ه و كه س���انه ی هه م���و كێش���ه و هه سته كانیان ده ش���ارنه وه له ناو دڵی خۆی���ان هه ڵی ده گرن زیات���ر به رگری به و به ب���ه راورد داده به زێت له ش���یان كه سانه ی كه هه س���ته كانیان ده رده برن بۆكه سه كانی تر. هه روه ها توێژینه وه كان باس له وه ش ده كه ن ئه وانه ی گه شبینن له ژیان زیاتر له شس���اغ ده بن به رامبه ر

به و كه سانه ی ره شبینن.

چۆن زیانه كانی خوێنبه ربون كه م بكه ینه وه

د. سەروەر عارف ستار

خوێندن(466( سێشه ممه 162015/2/17

ریکالم

ئامارێکی‌مه‌ترسیدار‌له‌باره‌ی‌وازهێنانی‌مندااڵن‌له‌خوێندن‌باڵوده‌کرێته‌وه‌50 هه زار منداڵ وازیان له خوێندن هێناوه و 60 هه زاریش په یوه ندیان به خوێندنی مزگه وته وه کردوه

xwendn.awene@gmail.com

ئا: رێنوار نه جم

رێکخراوێکی په روه رده یی ئامارێک له باره ی وازهێنانی مندااڵن له خوێندن

باڵوده کاته وه و به پێی ئه و ئاماره له چوار ساڵی رابردودا زیاد له 50 هه زار منداڵ وازیان هێناوه و له به رامبه ریشدا ته نها

له هاوینی رابردودا60 هه زار منداڵ په یوه نییان به خوێندنی مزگه وته کانه وه کردوه که خوێندنێکی نافه رمین و هیچ

چاودێرییه کیان به سه ره وه نییه .

ئه نستیتیۆی په ی بۆ په روه رده و گه شه پێدان له کوردس����تان ئاماری چوار ساڵی ڕابردوی وازهێنانی خوێندکارانی له قۆناغی بنه ڕه تی باڵوکرده وه . به پێی ئه و ئاماره ش، له ماوه ی ئه و چوار س����اڵه دا 50 هه زارو 567 منداڵ له قۆناغه کانی 1ی بنه ڕه تی تا 9ی بنه ڕه تی

وازیان له خوێندن هێناوه .س����ه روه ر عه بدولره حم����ان، به ڕێوه ب����ه ری پ����ه روه رده و ب����ۆ ئه نس����تیتیۆی پ����ه ی گه ش����ه پێدان له کوردس����تان، له باره ی ئه و ئامارانه وه به ئاوێنه ی راگه یاند که سه رجه م ئه و ئامارانه فه رمیین و ئه وان به نوس����راوی فه رمی����ی داوایان له وه زاره ت����ی په روه رده کردوه ئاماری وازهێنان����ی خوێندکارانیان پێ بده ن، وه زاره تیش به نوسراوی فه رمیی

ئه و ئامارانه ی به ئێمه داوه .به رێوه ب����ه ری ئ����ه و رێکخراوه که پێش����تر ئه ندامی لیژنه ی په روه رده بوه له په رله مانی کوردس����تان، رایده گه یه نێت که هێشتا ئه و ئامارانه ژماره ی هه مو ئ����ه و خوێندکارانه نیی����ه ک����ه وازی����ان له خوێن����دن هێناوه ، "پێم وایه ئه و ئاماره هێش����تا ژماره یه کی که مه ، چونکه ئه و ئاماران����ه ته نها ئه وانه ده گرێته وه که له قۆناغی یه کی بنه ڕه تی تا نۆی بنه ڕه تی وازی����ان له خوێندن هێناوه ، ئه وانه ناگرێته وه ک����ه له قۆناغی 9 به ره و سه ره وه وازیان هێناوه. هه روه ها ئه وانه ش ناگرێته وه که له ئاماده ییه پیش����ه ییه کان و په یمانگاکانی س����ه ر به وه زاره تی په روه رده وازیان هێناوه ، یان په یمانگاو کۆلێژه کانی

سه ر به وه زاره تی خوێندنی بااڵ". هه روه ه����ا له ئاماره کانیش����دا ئام����اژه به و مندااڵنه ش نه کراوه ک����ه هه ر له بنه ڕه ته وه په یوه ندیی����ان نه ک����ردوه به قوتابخانه کان و ته مه نیش����یان له 6 س����اڵ تێپه ڕی����وه ، که

ته مه نی یاساییه بۆ په یوه ندیکردنی مندااڵن به خوێندنه وه له هه رێمی کوردستاندا.

له ب����اره ی ئ����ه وه ی وته بێ����ژی وه زاره ت����ی ڕۆژنامه وانییدا له لێدوانێک����ی پ����ه روه رده س����ه روه ر ڕه تکرده وه ، ئاماران����ه ی ئ����ه و ژماره کانمان "ئێمه ده ڵیت عه بدولره حمان له گیرفان����ی خۆمان ده رنه هێن����اوه، ئه وه ئام����اری چ����وار س����اڵه و به فه رمی����ی هی

وه زاره تی په روه رده یه ".هه روه ها ده ڵێت "که سانێک که ده ڵێن ئه و ئامارانه ڕاس����ت نییه ، ئ����ه وان حه ز ناکه ن فه رمیم نوس����راویی ده ربکه وێت. راستیی الیه . الم س����ه یره که له الیه ک ئه و ئامارانه باڵوده که ن����ه وه و له الیه کیش ده ڵێن وانییه ، ئ����ه وه بۆ داپۆش����ینی ئ����ه و حااڵته یه که

هه یه ".ئاوێن����ه په یوه ندیکرد به وته بێژی وه زاره تی

په روه رده وه ، به اڵم وه اڵمی په یوه ندییه که ی نه دایه وه .

به ڕێوه به ری ئه و رێکخ����راوه په روه رده ییه ئه وه ش راده گه یه نێ����ت که ئه وه ئامارێکی ت����ازه نیی����ه و ئه وان له س����اڵی ڕاب����ردودا ۆرکش����ۆپی تایبه تی����ان ل����ه و باره ی����ه وه سازکردوه و باس����یان له دیاره ی وازهێنانی

مندااڵن کردوه له قوتابخانه کاندا.له الی خۆش����یه وه به ڕێوه به ری په روه رده ی رۆژئ����اوای س����لێمانی، که مال ن����وری بۆ ئاوێنه ئاماژه به قورس����یی و زۆریی رێژه ی ئه و خوێندکارانه ک����رد که خوێندنگاکانیان ده بێ����ت ک����ه رایگه یان����د جێهێش����توه و ئ����ه و بابه ته ببێته باس����ێکی س����ه ره کیی کۆنگره ی په روه رده یی و وه ک کێش����ه یه ک

سه یربکرێت.له ب���اره ی هۆکاره کان���ی وازهێنان���ی ئه و

ژم���اره زۆره ی من���دااڵن له خوێندنگاکان، که مال نوری ده ڵێت "له مس���اڵدا هۆکاری ئاب���وری زیات���ره ، چونک���ه خێزان���ه کان له ره فاهیه ت جۆرێک پێش���وتر س���ااڵنی هه بوه و ئێس���تا نه ماوه ، هه روه ها هه ندێک ک���ه ده بینێ���ت ده رچ���وی کۆلێ���ژه کان دوای چه ند س���اڵێک دانه م���ه زراوه و هیچ ئیش���ێکی نییه ، منداڵ و خێزانه کان سارد ده بنه وه له خوێندن، ئێمه ش یاس���ایه کمان نیی���ه له وه زاره تی پ���ه روه رده بۆ ئه وه ی ئه گه ر منداڵێک له 6س���اڵی تا 15 ساڵی به خێزانه که ی به رامبه ر یاس���ایی رێکاری بگرینه ب���ه ر. کۆمه ڵێک ه���ۆکاری دیکه ش ناوخوێندن���گاکان و توندوتی���ژی هه ی���ه ،

مامۆستاکان".له ب���اره ی عه بدولره حمانی���ش س���ه روه ر هۆکارێک به چه ند ئام���اژه هۆکاره کانه وه

ئاب���وری و ه���ۆکاری له وان���ه ده کات، ده رونی���ی و سیاس���یی و کۆمه اڵیه تی���ی و ئه منیی، "به هۆی قه یرانی دارایی له هه رێم، ژماره یه ک خێزان هه یه به هۆی هه ژارییه وه منداڵه کانیان له خوێندن ده رهێناوه . یاخود به هۆی ئه منییه وه ، له و ناوچانه ی شه ڕیان

تێدایه مندااڵن بێبه شبون له خوێندن".هه روه ه���ا ده ڵێت "هۆکارێک���ی تر خودی پ���ه روه رده و سیس���تمه که یه تی. له جیاتی خوێندن له واڵت���ی ئێمه دا من���داڵ به الی خۆیدا رابکێش���ێت و خۆشه ویستی بکات،

به پێچه وانه وه پاڵی پێوه ده نێت".ه���ه ر له ئاماره کانی ئه نس���تیتیۆی په ی- دا، ئام���اژه به په یوه ندیکردنی ژماره یه کی زۆر من���داڵ ک���راوه به مزگه وته کانه وه بۆ خوێن���دن. بۆ نمون���ه له هاوینی س���اڵی 2013-2014، 40 هه زار منداڵ په یوه ندیان

ده رس���یان ک���ردوه و به مزگه وته کان���ه وه خوێندوه ، هه روه ها له هاوینی دواتردا ئه و ژماره یه بۆ 60 هه زار منداڵ به رزبوه ته وه .

سه روه ر عه بدولره حمان پێی وایه که ئه وه مه ترسیداره ، به هۆی ئه وه ی "هیچ فلته رێک له مزگه وته کان���دا نییه ، نازانین کێ ده رس ده ڵێته وه له و مزگه وتانه دا، چ ده رس���ێک ده وترێت���ه وه . ژماره یه ک له و توندڕه وانه ی ک���ردوه ، به داعش���ه وه په یوه ندیش���یان

له مزگه وته کانه وه ده رسیان خوێندوه ". ئاماران���ه له وه زاره ت���ی ئه وقافه وه ئ���ه و وه رگیراون و سه رجه م ئه و خوێندنگه ئاینیی و ئه وان���ه ی له مزگه وته کان���دا به ڕێوه ده چن، له ژێر سه رپه رشتیی وه زاره تی ئه وقافدایه ، ب���ه اڵم خوێندن���ی هاوینه ی من���دااڵن له و مزگه وتانه دا له ژێر هیچ چاودێرییه کدا نین و

خوێندنی نافه رمین.

هیچ فلته رێک له مزگه وته کاندا

نییه ، نازانین کێ ده رس ده ڵێته وه له و

مزگه وتانه دا، چ ده رسێک ده وترێته وه . ژماره یه ک

له و توندڕه وانه ی په یوه ندیشیان

به داعشه وه کردوه له مزگه وته کانه وه ده رسیان خوێندوه

"ده بێت ئه م باسه بکرێته باسێکی سه ره کی له کۆنگره ی په روه رده ییدا"

کورد‌کامۆ‌ده‌خوێننه‌وه‌په‌یتا‌په‌یتا‌‌کتێبه‌کانی‌ده‌کرێن‌به‌کوردیی‌

17(466( سێشه ممه 2015/2/17 کتێب

ئا: رێنوار نه جم

هه رچه نده خۆی زیاد له نیو سه ده یه له ژیاندا نه ماوه ، به اڵم تا ئێستاش

کتێبه کانی و هزره کانی له جیهاندا نوێن و نه وه له دوای نه وه ده خوێنرێته وه و هزری

تازه ی لێوه هه ڵده هێنجرێت.

ئه لبێ����ر کام����ۆ، نوس����ه رو بیرمه ن����دی له س����ه ختترین خۆی ژیانی فه ڕه نس����ی، رۆژگاره کانی ئه وروپاو جیهاندا به سه ربرد. له 46 ساڵی ته مه نیدا، دو جه نگی گه وره ی جیهانیی و چه ندان کاره ساتی مرۆیی گه وره

ڕایانچڵه کاند. کتێبه کانی کام����ۆ ته نها له زێدی خۆی و به زمانی خ����ۆی و له ئه وروپ����ادا ره واجیان نیی����ه، به ڵک����و ئه وه ت����ا له دۆخێک����ی پڕ له قه یراناویی ئێستای شوێنێکی چه په کی دونیاو پڕ شه ڕوشۆڕی وه ک کوردستاندا، کتێب له سه ر کتێبی وه رده گێردرێت و چاپ ده کرێته وه و خوێنه ران پێش����وازیی گه رمی

لێ ده که ن.ئازاد به رزنجی، نوس����ه رو وه رگێڕ پێی وای����ه ئه لبێر کامۆ له چ����او زۆربه ی زۆری نوس����ه رانی هاوس����ه رده می خۆیدا به ختی زیاتر ب����وه له گه ڕانه وه ب����ۆ رۆمان و هزرو کتێبه کانی، "ن����ه ک هه ر له الی ئێمه بگره له ئه وروپ����اش خوێنه ری کام����ۆ زۆره ، بۆ نمونه نوسه رێکی وه ک سارته ر که هاوڕێی ب����وه ، کتێبه کانی که مت����ر بره ویان هه یه له ناو خوێنه رانی فه ره نسیی و ئه وروپیشدا،

به به راود به کامۆ که بره وی زیاتره" . له ب����اره ی ه����ۆکاری ئ����ه و به بره و ییه ی کتێب و هزری کامۆ، ئه و نوس����ه ره ده ڵێت "ئ����ه وه وه ه����ا لێکده درێته وه ک����ه کامۆ روداوانه ی ئه و زیندوتربوه و نوس����ه رێکی مامه ڵه ی له گه ڵ ک����ردون و ئه و بابه تانه ی ش����یکاری کردون له رۆمان و کتێبه کانیدا، کۆمه ڵێ����ک بابه تی تازه ن و تا ئێس����تاش کۆمه ڵ����گای مرۆڤایه ت����ی به ده س����تییه وه ده ناڵێنێت. له وانه ب����ێ مانایی ژیان، که جاری وا هه یه س����ه ره تا وه ک هه س����تێک الی مرۆڤ دروست ده بێت، دواتر ده بێته دۆخێکی گش����تگیر. هه روه ها مه س����ه له ی تیرۆر، که ئێس����تا به ش����ێوه یه کی به رباڵو ده یبینین له دنیادا. جه ختکردنه وه له سه ر فه ردیه تی ئینس����ان، له س����ه ر که رامه ت و ش����کۆی مرۆڤ، که دیسانه وه ئێستا رۆژ به ڕۆژ شکۆی ئینسان له به رده م هه ڕه شه ی ئه مانه ئه فکاره کۆمه ڵییه کاندایه . تیرۆرو به شێکن له و شتانه ی وایکردوه خوێنه ر ی ئه وروپی ب����ه رده وام بگه ڕێته وه بۆ ئه لبێر کامۆ به به راورد به چه ندین نوسه ری دیکه ی

هاوسه رده می کامۆ".ئازاد به رزنجی زیات����ر له باره ی کامۆوه ده دوێ����ت و ده ڵی����ت "پێموای����ه کامۆ به و رۆشنبیرییه هه مه الیه ن و فره ڕه هه ندییه وه خوێندنه وه یه کی توانیویه تی هه یبوه ، که قوڵ بۆ سه رده مه که ی خۆی بکات، به مه ش توانیویه تی خوێندنه وه یه ک بۆ ئینسان وه ک بونه وه رێک بکات، دیسانه وه حاڵه ته کانی پوچیی و ڕوبه ڕوبو نه وه ی ئینسان له گه ڵیدا، هه روه ه����ا یاخیبون����ی م����رۆڤ به رامبه ر به هه مو ئه و هێزو ده سه اڵتانه ی ده یانه وێت س����ه رکوتی بکه ن و ده یانه وێت بیسڕنه وه و وه ک ژماره یه ک س����ه یری بکه ن له پێناوی به رژه وه ندی����ی و هێنان����ه دی ئایدۆلۆژی����او بۆچون����ه تۆتالیتاره کانی خۆیاندا به کاری بهێنن، دیس����انه وه ئه م سه رده مه ئه وه ی کامۆ لێی ده ترس����ا ئه وه بو ئینسان ببێته قوربانیی ئایدۆلۆژیا تۆتالیتارو گه وره کان.

ئه وه ش هاته دی".له سااڵنی حه فتاکان و هه شتاکانی سه ده ی ڕاب����ردودا، له ناو ب����ژارده ی خوێنه واران و رۆشنبیرانی کورددا، خوێندنه وه یه کی زۆری کامۆو سه رس����امبون هه بو به و نوسه ره . به شێکی زۆری ئه وانیش، کتێبه کانی ئه و نوس����ه ره فه ره نسییه یان به زمانی عه ره بی یاخود فارس����یی ده خوێنده وه . به اڵم له م س����ااڵنه ی دواییدا، ش����ه پۆلێک وه رگێڕان ب����ۆ زۆرین����ه ی کتێبه کان����ی ئه لبێر کامۆ کران. له ئێستاش����دا به شێکی زۆری کتێبه فکریی و ئه ده بیی و یاداش����تییه کانی کامۆ له کتێبخانه کوردییه کاندا به زمانی کوردیی

له به رده ستدان.له ب����اره ی په یوه ندی����ی تاک����ی کوردیی به ه����زرو کتێبه کان����ی کام����ۆوه ، ئ����ازاد به رزنج����ی که خۆی وه رگێ����ڕی دو له کاره نوس����ه ره یه ، ئه و فکریی����ه گرنگه کان����ی ئه گه ر ئێم����ه وه ، "به نیس����به ت ده ڵێ����ت بگه ڕێین����ه وه بۆ مێژویه کی ت����ا ڕاده یه ک نزیکی خۆمان، له هه ش����تاکانی س����ه ده ی

ڕابردو، رژێمێکی تۆتالیتاری ده س����ه اڵتی هه بو که هیچ مانایه کی بۆ بونی ئینس����ان نه هێش����تبوه وه.، له دوای راپه ڕینیش����ه وه ده بینین ئینسانی کورد روبه ڕوی جۆرێک له بێمانای����ی ده بێت����ه وه به هۆی ش����ه ڕی ناوخ����ۆو کۆمه ڵێک هه لومه رج����ی تازه وه که تێی����دا به ها مرۆیی����ه کان ون ده بن، که سیس����تمێک نییه به رگریی ل����ه و به هایانه بکات و هه ست به جۆرێک له فه وزاو ناڕێکی شته کان ده کرێت. له کاتێکدا مرۆڤی یاخی الی کامۆ بریتییه له و ئینسانه ی هه میشه ده گه ڕێت له یه کبون����دا به دوای جۆرێ����ک له ناو دنیاو گه ردوندا، به دوای دوا وه اڵمدا ده گه ڕێت بۆ به ش����ێک له و پرس����یارانه ی که هه یه تی به رامب����ه ر به ژیان و گه ردون. فکری کامۆ، فکرێکه به شێکی په یوه ندیی واقعییه کان����ه وه دنیای����ی و به پرس����یاره هه یه ، به شێکیش����ی یاخیبونێکه به رامبه ر به که ونێک که ئینسان به رامبه ری وه اڵمی

چنگ ناکه وێت".هه روه ه����ا ده ڵێت "پێم وایه ئینس����انی هۆش����یاری خۆم����ان، هه س����ت به جۆرێک له نائومێدی ده کات له باره ی ئه م سه رده مه و ئ����ه و واقع����ه ی تێیدایه ، دواجار هه س����ت ده کات ته ن����راوه به کۆمه ڵێک دیواری بێ مانا، ئه وه ی کام����ۆ ناوی ده نێت "دیواری پوچیی"، ئه و ئینس����انه هه س����ت ده کات کۆمه ڵێک پرس����یاری هه یه و پرسیاره کانی ب����ێ وه اڵم ده مێنن����ه وه ، هه س����ت ده کات ئینسانێک چه ند ڕه نج و هه وڵ ده دات بگات به ئامانجێک یاخود مانایه ک ، که به هۆیه وه پاساو بۆ بونی بهێنێته وه ، به اڵم له ناو ئه م جه نجاڵیی و فه وزا سیاسیی و کۆمه اڵیه تیی و ناس����ه قامگیرییه ی له م واڵت����ه ی خۆماندا هه یه ، له الیه کی ت����ره وه تیرۆر رۆژ به رۆژ په ره ده سه نێت، ئه مانه هه موی وا ده کات گه نجی ئێمه هه ست به جۆرێک له نائومێدی بکات و هه ست بکات ده رگاو په نجه ره کانی له س����ه ر داخ����راون، بگه ڕێت����ه وه بۆ ئه و تروسکاییانه ی له ناو ناخی خۆیدا به دییان ده کات، ئه م����ه ش به ش����ێکه له س����یفاتی

پاڵه وانی رۆمانه کانی ئه لبێر کامۆ".یه کێکی تر له و خااڵنه ی ئه و نوس����ه ره ئام����اژه ی پ����ێ ده دات له فک����ری کامۆدا، ئه خالقییان����ه ی پرس����یاری خس����تنه ژێر سیاس����ه ته ، " کامۆ به رده وام سیاس����ه تی ئه خالقییه وه ، پرسیاری ژێر خستوه ته وه ئای����ا سیاس����ه ت ب����ۆی هه ی����ه س����نور

ببه زێنێت".ئه لبێ����ر کام����ۆ وه ک چ����ۆن ژیانێک����ی له نوس����ین، هه مه ڕه نگ����ی هه ب����وه جگه وه رزش����ی تۆپی پێ یه کێک له خولیاکانی رۆژنامه نوسێک وه ک له رۆژنامه کاندا بوه ، کاری کردوه ، خولیایه کی زۆری بۆ ش����انۆ هه بوه . له هه مان کاتیش����دا له نوسینیشدا له س����ه ر یه ک ژان����ر نه وه س����تاوه ، له ڕێی ئه فس����انه مێژوییه کانه وه باسی له پوچیی ژی����ان ک����ردوه ، کتێبی فکری����ی و رۆمان و شانۆنامه و ستونی له رۆژنامه شدا نوسیوه .خوێن����ه ری وه اڵمدان����ه وه ی له ب����اره ی کورد ب����ۆ کامۆ، ئ����ازاد به رزنجی ده ڵێت "له میان����ه ی ئه زمون����ی خۆم����ه وه ، که دو کتێبی کامۆم کردوه به کوردی "ئه فسانه ی س����یزیف"و "مرۆڤی یاخی"، که دو کتێبه بنه ڕه تییه ک����ه ی فکری کامۆن، هه س����تم ک����ردوه وه اڵمدانه وه یه کی باش����ی هه بوه له الیه ن خوێنه ری کورده وه . گه نجم بینیوه ته مه نێکی که می هه بوه ، به اڵم سه رسامیی خۆی ده ربڕیوه به رامبه ر به مرۆڤی یاخیی یاخود ئه فسانه ی سیزیف، هه روه ها ئه و رۆمانان����ه ی دیکه ی ک����ه هه ندێک هاوڕێی

دیکه وه ریانگێڕاون".له ب����اره ی کاری نوێی ئ����ازاد به رزنجی "ره نگه رایگه یاند کام����ۆدا، له کتێبه کانی یه کێک له و کتێبانه ی کامۆ که له ئاینده دا ح����ه ز بک����ه م بیکه مه ک����وردی، کتێبێکه که زۆرب����ه ری خوێن����ه ری ئێم����ه ره نگه ئاش����نا نه بێ����ت پێ����ی، ئاماده کردنی ئه و رۆمانه یه تی که له کوردیدا به "شه یتانه کان" یاخود ش����انۆنامه . بۆ ته رجه مه ک����راوه ، هه ندێ����ک له وتاره کانی بتوانم وه ریبگێرم و

له کتێبێکدا باڵوی بکه مه وه ".

به شێک له کتێبه کانی کامۆ

ئه لبێر کامۆ له شارۆچکه یه کی بچوکی جه زائیر به ناوی مۆندۆڤۆ له ساڵی 1913 له دایکێکی ئیسپانیی و باوکێکی فه ڕه نسی

له دایکبوه ، پێش ئه وه ی ئه لبێر ساڵێک له ته مه نی ته واو بکات، باوکی له شه ڕێکی جه نگی جیهانی یه که مدا ده کوژرێت.

له ساڵی 1957دا خه اڵتی نۆبڵی ئه ده بیاتی پێ به خشراوه و سێ ساڵ له دوای ئه وه وه به ڕوداوی ئوتومبێل گیانی له ده ستداوه .

هه رچه نده کارێکی بچوکه ، به اڵم یه کێکه له کتێبه گرنگه کانی ئه لبێر کامۆ که وه ک

ده روازه یه ک بۆ چونه ناو فه لسه فه ی پوچگه رایی داده نرێت. له دوای ئه وه یشه وه ،

"به رده که ی سیزیف" وه ک ئیدیۆمێک له ناو کوردیی و زمانه کانی دیکه دا وه ک

نیشانه یه ک بۆ بێهوده یی به کارده هێنرێت. ئه م کتێبه له الیه ن ئازاد به رزنجییه وه کراوه

به کوردیی.

کامۆش وه ک به شێکی زۆر له نوسه رانی دونیا یاداشته کانی نوسیونه ته وه و به چه ند به شێک له کاتی جیاوازدا

باڵوکراونه ته وه . به کوردییش له چه ند مانگی ڕابردودا له فارسییه وه له الیه ن

پێشڕه و حسێنه وه وه رگێردراوه و له کتێبێکی چوار به رگیدا باڵوکرایه وه .

یه کێکه له رۆمانه گرنگه کانی ئه و نوسه ره و به شێک له بیرۆکه ی بێهوده یی

ژیان له کاره کته ری سه ره کیی رۆمانه که دا ره نگده داته وه . ئه م رۆمانه له ساڵی 1942 باڵوکراوه ته وه و له الیه ن موحسین ئه حمه د عومه ر له فه ره نسی

و حه مه که ریم عارف له فارسییه وه له دو کاتی جیاوازدا کراوه به کوردیی.

گرنگترین کتێبی فکریی ئه لبێر کامۆیه و له ساڵی 1951 باڵوکراوه ته وه و قه باره یه کی گه وره ی هه یه . کامۆ له م

کتێبه یدا باس له یاخی بون ده کات به شێوه یه کی قوڵ و مێژویی. ئه م

کتێبه زیاد له جارێک به کوردیی کراوه ، که دواهه مین جاریان به وه رگێڕانی

ئازاد به رزنجییه .

رۆمانێکی به ناوبانگی کامۆیه و روداوه کانی له شارۆچکه یه کی جه زائیردا روده ده ن، به شێک

له توێژه ران وای ده بین که ئه و شوێنه و ئه و نه خۆشیه ی تێدا باڵو ده بێته وه ،

میتافۆرن بۆ شوێنێکی گه وره ترو روداوێکی مه زنتر. ئه م رۆمانه له الیه ن ره سوڵ سوڵتانییه وه وه رگێڕدراوه بۆ

کوردیی.

کامۆ هه وڵده دات له م کتێبه دا ڕونی بکاته وه که بۆچی نابێت سزای

له سێداره دان و سه رپه ڕاندن بمێنێت. کامۆ له م کتێبه دا وه ک لێکۆڵه رێک

کار ده کات. ئه م کتێبه له الیه ن سامان عه لی حامد-ه وه کراوه به کوردیی.

یاداشته‌کان

ئه‌فسانه‌ی‌سیزیف

مرۆڤی‌یاخی

نامۆ‌)بێگانه‌(

گیلۆتین

تاعوننه ک هه ر

له الی ئێمه بگره له ئه وروپاش

خوێنه ری کامۆ زۆره

کامۆ به رده وام سیاسه تی خستوه ته وه ژێر

پرسیاری ئه خالقییه وه ، ئایا سیاسه ت بۆی هه یه

سنور ببه زێنێت

تایبه‌ت (466( سێشه ممه 182015/2/17

ئا: ئارام که ریم

ئاوێنه ئه م گفتوگۆیه ی له گه ڵ فه رمانده یی هێزه كانی په كه كه

له میحوه ری كه ركوك "عه گید كه الری " له گوندێكی نزیك داقوق ئه نجام دا، ئه و ده ڵێت "پێویست بو حكومه تی هه رێم چه كی نوێ بدات به ئێمه ش، وه زیری پێشمه رگه ئه و به ڵێنه ی پێداین به اڵم

به ڵێنه كه ی جێبه جێ نه كرد".

ئاوێنه : له كه یه وه هێزه كانتان هاتونه ته ناوچه كانی كه ركوكه وه ؟

عه گید: ماوه ی حه وت مانگه هاوشانی هێزه كانی پێشمه رگه ڕوبه ڕوی چه كدارانی باش���مان زه بری ده جه نگی���ن و داع���ش له داعش سره واندوه ، له سه رجه م قۆڵه كانی

میحوه ری كه ركوك. ئاوێنه : به مدواییه قسه ی ئه وه له ئارادایه كه به نیازن بكش���ێنه وه ، ئایا ده كشێنه وه

له كه ركوك؟ عه گید: كش���انه وه ی ئێمه له باش���ور له س���ه ر خواس���تی خه ڵكه ، ئه گه ر ئه وان

بڵین بمێننه وه ده مێنینه وه . ئاوێنه : پێتانوایه توركیا فشار ده خاته س���ه ر هێزه كوردییه كان بۆ ئه وه ی ئێوه

له كه ركوك بكشێنه وه ؟ عه گید: كش���انه وه یان مان���ه وه ته نها به بڕی���اری ئێمه یه ن���ه ك توركیا، توركیا ڕۆڵ���ی نیه ، توركیا س���ه ركه وتنی ئێمه ی نه ویس���توه ، به ڵگه ش ئه وه یه كه توركیا هاوكاری داعش بوه و جه نه ڕاڵی خانه نشین

له ناو چه كدارانی داعشدا هه یه .ئاوێن���ه : ئایا ئه و چه ك���ه نوێیانه ی كه هاتون بۆ پێشمه رگه به ر ئێوه ش كه وتوه و

پێتاندراوه ؟ عه گید: نه خێر ده بو یه كه مجار بدرایه به ئێم���ه ، ئێم���ه له گه ڵ پیش���مه رگه له م ڕوبه ڕوبونه وانه دا به رگری باشمان كردوه ، هاوكاری یه ك بوین، جار هه بوه پێشمه رگه نه بون ئام���اده پێنه م���اوه فیش���ه كیان ئێم���ه به جێبهێڵن وتویانه تا دوا س���ات

له گه ڵتانین، ئه مه ش بۆ ئێمه نیشانده دات كه هێزی پێش���مه رگه ش جیاوازی ناكات، به اڵم پێویست بو حكومه تی هه رێم چه ك بدات به ئێمه ش، وه زیری پێش���مه رگه ئه و به ڵێنه ی پێداین و نه یبرده سه ر و به ڵێنه كه ی

جێبه جێ نه كرد. ئاوێنه : بۆ تائێستا ئه م هێزه كوردییانه س���وپایه كی یه كبگ���رن و نه تانتوانی���وه

هاوبه ش پێكه وه بنێن؟عه گی���د: ئه وه ی الی ئێمه گرنگه ده بێ هێزێكی نه ته وه ی���ی هه بێت، نه ك ئه وه ی هه ر حیزبه و هێزو میلیشیای خۆی هه بێت، ئێس���تا هێزێك���ی هاوبه ش هه ی���ه به اڵم فه رمانده یی جیاوازه ، پێویسته له سه ره وه

رێوشوێنی یه كخستن بگیرێته به ر. به ڕای من گه ر هێزی حه فتاو هه شتاش بمێنێته وه كێش���ه نیه ئه وه ی پێویس���ته هه بێ���ت یه كێتی���ه ك له فه رمانده یی���دا له سه ره وه فه رمانده یه كی ژوردا له ئاستی تۆكم���ه ببێت له ژێره وه حه فتاو هه ش���تا ی���ان هه په گه بڕیاریان له س���ه روی خۆی ده بێت ئێستا به عه مه لی هه په گه و حه فتاو هه شتایه وه ك یه ك له شه ڕداین. به نمونه تاكو ئێس���ته شه نگال ئازاد نه بوه چونكه كێش���ه كه حیزبیه بۆ له كه ركوك هه رچی داع���ش هێ���رش ده كات ناتوانێ���ت بێته پێش���ه وه ، گورز ده خوات تێكده شكێت؟ به حیزبایه تی پێویس���تیمان قۆڵه وه له م نیه ، زۆریش په یوه ندیمان باش���ه ، به اڵم نه گرتنه وه ی ش���ه نگال عه یبێكی گه وره یه بۆ هێزی كورد، ئه گه ر وه ك عه یبه یه كیش نه ڕوانی���ن، له وانه ی���ه هه بێ���ت پێیخۆش بێت حیزبی خۆی س���ه ركه وێت و حیزبی به رامب���ه ر ژێركه وێت، ئ���ه وه باش نیه ، له به رئه وه یه داواده كه ین هێزێكی یه كگرتو

دروست ببێت. ئاوێنه : س���ه رۆكی حكومه ت نێچیرڤان pkk بارزان���ی ئام���اژه ی ب���ه وه داوه كههیچ به رپرس���یارێتیه كی نی���ه له هه رێمی

كوردستان، وه اڵمی ئێوه چییه ؟ عه گی���د: ئه و وتبوی ئێمه په یوه ندیمان له گه ڵ په كه كه باش���ه ، تا ئێره دروسته ،

به اڵم ئێمه ئه م قس���ه و ڕایه ی كاك نێچیر به ڕاس���ت نابینی���ن كه ده ڵێ���ت په كه كه هیچ به رپرس���یارێتیه كی نی���ه له هه رێمی كوردس���تان، چونك���ه به ب���اوه ڕی ئێمه كوردس���تان موڵكی هه مو ك���ورده ، هیچ پێویس���ت ن���اكات كاك نێچیر قس���ه ی وا بكات، چونكه باش���وری كوردس���تان دوژمن جیای كردۆته وه ، هه ر كه سێكیش باشوری كوردستان به پارچه كراوی ببینێت ئ���ه وه پیالن���ی داگیركه ران له مێش���كی ده س���وڕێته وه ، ك���ه س نابێ���ت باس���ی به پارچه كراوی ب���كات و پارچه پارچه بون

بڕوانێته كوردستان.ده كات په یوه ن���دی ك���ه س ئاوێن���ه :

پێتانه وه له م سنوره ؟عه گی���د: به ڵ���ێ دێ���ن په روه رده ی���ان ده كه ی���ن و خۆیان ده پارێزن، خه ڵكی ئه م گوندان���ه به تایبه تی ، ب���ه اڵم ناتوانن ببن به گه ری���ال چونكه ئ���ه وه په روه رده یه كی جودای���ه . هه روه ه���ا په یوه ن���دی ئێمه و خه ڵك���ی ئه م ناوچه یه و پێش���مه رگه له و ڕۆژه وه هاتوی���ن هاوكاریم���ان باش بوه و وه ك براین، بۆ نمون���ه له مه كته ب خالید سی وپێنج پێشمه رگه مانه وه له گه ڵ ئێمه ، فیشه كیشیان جێمانبێڵن ده ش���یانتوانی له گه ڵ به جێنه هێشت، ئێمه یان پێنه مابو شه هید عه مید ش���ێركۆ بون، ئه وه جێی

ستایش و شانازیه . به رامب���ه ر هه ڵوێس���تتان ئاوێن���ه :

به حه شدی شه عبی چۆنه ؟عه گید: ئه وان بێكێش���ه ن و له گه ڵ ئێمه خراپ نین، هاتوچۆمان هه یه ، ئیتر ئه وان بن ی���ان توركمان پش���تگیری له خۆیان

بكه ن، ئێمه ش پشتگیریان ده كه ین.ئاوێن���ه : ئای���ا له روماڵ���ی میدی���اكان س���ه باره ت به روداوه كانی ئ���ه م ناوچه یه

رازین؟ عه گید: میدیا ده بێ ڕۆڵی گرنگیان ببێت و له هه وڵی هیچ الیه ك كه م نه كه نه وه . ئێمه به یه ك حیزب و دو حیزب س���ه رناكه وین، پێویس���ته هێزێك���ی ك���وردی پێكبێت، به داخه وه به ش���ێك له راگه یاندنه كان له و

ئاس���ته دا نین، ته نانه ت به ش���ێكیان بۆ نمون���ه ڕاگه یاندن���ه كان دێنه ب���ه ره كان ده ڵێ���ن ده ی ته قه بكه ن ب���ا ئێمه وێنه بگرین ئه م نواندنانه ش���تێكی باش نییه ئه مه ناچێته خزمه ت���ی دۆزی كورده وه ، ناب���ێ الوازیه كانی ئێمه نیش���انی دوژمن بدرێت، ده بێ ڕاستگۆیانه و ئه ركی خۆیان

به جێبهێنن.

فه رمانده ی هێزه كانی په كه كه له میحوه ری كه ركوك: كوردستان موڵكی هه مو كورده ، پێویست ناكات

كاك نێچیر بڵێت به رپرسیارێتیمان نییه له باشور

ئا:ره وا بورهان

له دانیشتنی وه فدی کوردیی و حکومه تی ناوه ندا چه ندین خاڵی

ناکۆک هه بون و ئه ندامێکی ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراقیش

گرنگترین خاڵه ناکۆکه کانی نێوان هه رێم و به غدا ئاشکرا ده کات، که

خۆی ده بینێته وه له کێشه ی موچه و هه نارده کردنی نه وتدا.

هه فته ی����ه ئ����ه م س����ه ره تای چاویان تێکڕا هه رێم دانیش����توانی له سه ر وه فدی کوردی بو که به ره و به غ����دا به ڕێکه وتن تا بتوانن له گه ڵ خۆیان����دا موچه بهێنن����ه وه ، به اڵم جگه ده ستیان کوردییه که ، وه فده له ب����ێ ئومێدیی، هیچی دی دیکه ی

تێدا نه بو.مه به ستی سه ره کیی رۆیشتنی ئه م جاره ی وه فده که ی هه رێم بۆ به غدا ک����ه نێچیرڤان بارزانی، س����ه رۆکی س����ه رۆكایه تی هه رێم حکومه ت����ی ده کرد، زانینی هۆکارو چاره سه ری موچ����ه ی نه ناردن����ی کێش����ه ی حکومه تی له الیه ن بو فه رمانبه ران ناوه ن����ده وه ، له به ر رۆش����نایی ئه و رێکه وتنه وه ی ه����ه ردو الیه نه که له کۆتایی ساڵی رابردودا ئه نجامیاندا. دارای����ی لیژن����ه ی ئه ندام����ی له ئه نجومه ن����ی نوێنه ران����ی عێراق، مه سعود حه یده ر به شێک له ناوه رۆکی کوردییه که ی وه فده کۆبونه وه که ی بۆ ئاوێنه ئاشکرا ده کات که له گه ڵ به سه رۆکایه تی ناوه ندی حکومه تی حه یده ر عه بادیی سه رۆک وه زیراندا

سازیانکرد.

به وته ی ئه و ئه ندامه ی ئه نجومه نی نوێنه ران، وه ف����دی کوردی داوایان کردوه که به چوار قیس����ت بودجه ی هه رێم����ی بدرێت����ه 2015 س����اڵی کوردستان، واته سێ مانگ جارێک، حکومه تی ناوه ند به شێک له بودجه که بنێرێت. پێشترو له سااڵنی رابردودا میکانیزمی ناردنه که به دو قیس����ت بوه ، واته هه ر 6 مانگ جارێک پاره

نێردراوه .هه روه ه����ا هه رێ����م داوای له به غدا کردوه ک����ه پاره ی ئ����ه و کۆمپانیا نه وتیان����ه بدرێ����ت ک����ه له هه رێ����م کارده ک����ه ن، ب����ه اڵم به غ����دا ره تی کردوه ته وه و پێی����ات وتون خۆتان ئێمه بک����ه ن و دابی����ن پاره ک����ه ی

په یوه ندیمان به وه وه نییه .یه کێک له داواکارییه کانی حکومه تی ناوه ن����د له هه رێ����م، هه نارده کردنی رۆژانه ی 550 هه زار به رمیل نه وتی رۆژانه بوه له الیه ن هه رێمه وه ، به اڵم وه فده کوردییه که رایانگه یاندوه که هه نارده کردنی توانای له ئێس����تادا ئ����ه و بڕه نه وته ی����ان نییه ، ئه مه ش یه کێ����ک بوه له خاڵ����ه ناکۆکه کانی

نێوان هه رێم و به غدا.هه رچی له باره ی موچه یش����ه وه یه که ئامانجی س����ه ره کیی س����ه ردانی وه ف����ده کوردییه که ب����وه ، به وته ی ئه و ئه ندامه ی ئه نجومه نی نوێنه ران ک����ه له فراکس����یۆنی گۆڕانه ، هه رێم داوای ک����ردوه مانگان����ه به غدا بڕی 850 ملیار دینار بنێرێت بۆ موچه ی وه فده که ی ب����ه اڵم فه رمانب����ه ران، حکومه ت����ی ناوه ن����د رایانگه یاندوه که ئ����ه وان %17ی بودجه ی عێراق ده نێرن بۆ هه رێم، به و ش����ێوه یه ش

ئه گ����ه ر بودجه ی عێ����راق که م بو، ئ����ه وا ئه و بڕه ش که م ده بێت که بۆ موچه ی به ش����ی ده نێرن و هه رێمی

فه رمانبه ران ناکات.یه کێ����ک ت����ره وه له الیه ک����ی له کێش����ه کانی موچه ی فه رمانبه ران ئه وه یه که له الی حکومه تی عێراق، هه رێم����ی کوردس����تان 680 هه زار موچه خۆری هه ی����ه ، به اڵم له هه رێم ژماره ی موچه خ����ۆران زۆر زیاتره . ئه گ����ه ر حکومه تی ناوه ندیش موچه بنێرێت ئه وا ته نه����ا هی ئه و ژماره

فه رمانبه ره ده نێرێت که له الی خۆی هه ن، بڕه که شی ده گاته 583 ملیار دینار، له کاتێکدا هه رێم داوای 850

ملیار ده کات.حه ی����ده ر مه س����عود به ب����ڕوای ده بوایه حکومه تی هه رێم، خاڵێکی زیادبکردایه و له کۆبونه وه که دا باسی پاره ی له باره ی ئه وی����ش بکردایه ، کۆمپانیاکان و داناوه ی ئه و پارانه بۆ ماوه ی 6 مانگ دوابخرایه ، "تا ئه و کاته ی هه رێ����م ده یتوانی ئه و رێژه نه وته بنێرێته به غدا، تاکێش����ه کان بیانتوانیایه ببونای����ه و چاره س����ه ر دابین کۆمپانیایان����ه ئ����ه و پاره ی

بکه ن".ه����ه ردو کۆبون����ه وه ی ل����ه دوای وه فده ک����ه ش، بارزانی����ی رایگه یاند ک����ه حکومه ت����ی ناوه ندیش پاره ی نیی����ه ، به اڵم به وته ی ئه و ئه ندامه ی ئه نجومه ن����ی نوێنه ران، "ئه گه ر چی حکومه ت����ی به غ����دا ده ڵێت به هۆی موچه ی ناتوانن داراییه وه قه یرانی هه رێم بنێرن، به اڵم به غدا ده توانێت و ئه گه ر چی قه یرانێکی دارایی قورس هه ی����ه ، ب����ه اڵم ئه و ب����ڕه پاره یه ی ک����ه له فرۆش����تنی نه وت ده س����تی ده که وێ����ت، به ش����ی دابینکردن����ی موچ����ه ی س����ه رجه م فه رمانبه رانی به ش����ێوه یه ک ده کات، عێ����راق له مانگێکدا عێراق زیاتر له 3 ملیار دۆالر داهاتی له فرۆش����تنی نه وته وه یه ک نرخی ئه گه ر ده ستده که وێت،

به رمیلیش ته نها 45 دۆالر بێت".مه س����عود حه ی����ده ر ئه وه یش����ی ئاش����کرا کرد که حکومه تی هه رێم به تورکیاش ن����ه وت به فرۆش����تنی

ناتوانێت موچه دابینبکات.

گرنگترین خاڵه ناکۆکه کانی نێوان هه رێم و به غدا ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

هه رچه نده زۆربه ی واڵتانی رۆژئاوا چه ندین ته ن چه كی نوێیان بۆ هه رێمی

كوردستان ناردوه ، به اڵم عه قیدێكی سه ربازیی گله یی ده كات له وه ی له كۆی

فه وجێكی ئه وان كه زیاتر له 500 پۆلیسه له به ره كانی جه نگ، ته نها 7 پارچه

چه كی نوێیان بۆ نێردراوه .

پۆلیسێك له فه وجی 5ی سه ر به لیوای 3ی س���لێمانی هێ���زی ئام���اده ی هه رێم )به رگ���ری و فریاكه وتن( كه ئێس���تا له جێگیركراون، له كه رك���وك مه العه بدوڵاڵ ئاماژه به وه ده كات پ���اش ئه وه ی داعش ئ���ه و ناوچه یه كۆنت���رۆڵ ده كات، ئه وان ده برێ���ن ب���ۆ گرتنه وه ی ئه و ش���وێنانه و توانیویانه كۆنه كانیانه وه به كاڵشینكۆفه

كۆنترۆڵی بكه نه وه .ئ���ه و فه وجه زیات���ر ل���ه 540 پۆلیس پێكهاتوه و پێشتر له سنوری كفری تاوه كو ق���ه زای دوزخورماتو باڵوه ی���ان پێكرابو، ئێس���تاش گوێزراونه ت���ه وه بۆ س���نوری كه ركوك. ئه و پۆلیس���ه ئاشكرای ده كات "له هێرشه كه ی داعش بۆ سه ر پێشمه رگه له میحوه ری مه ال عه بدواڵو مه كته ب خالیدو چه ند ش���وێنێكی تر، لیوای پێش���مه رگه هه بوه 5 دۆشكه و 5 بیكه یسی و 3 )ئاڕ. پی. جی( و چه ندین جۆره كه ره س���ته ی تری جێهێشتوه و ده ست داعش كه وتوه ،

ئێمه ش ته نها كاڵشینكۆفمان پێبو". ل���ه و باره ی���ه وه به رپرس���ی فه وجی 5ی لی���وای 3ی به رگ���ری و فریاكه وت���ن له گه رمیان، عه قید ته ها تیماری بۆ ئاوێنه ده ڵێ���ت "ئێمه وه كو به رگری و فریاكه وتن به گشتی چه كێكی زۆر كه ممان پێدراوه ، نزیكه ی 15-16 هه زار پۆلیس 250 پارچه

چه كیان بۆ ناردوین، له هه مو ئه و فه وجه ی ئێمه له گه رمیان كه زیاتر له 540 پۆلیسه ، ته نه���ا حه وت پارچه چه ك���ی نوێمان بۆ نێردراوه ، ت���ه واوی لیواكه مان 40 چه ك و

چه ند دۆشكه یه كمان بۆ هاتوه " له به رامبه ردا بریكاری وه زاره تی ناوخۆ، س���ه ركه وت حه س���ه ن له لێدوانێك���دا بۆ ئاوێنه وتی، "ئه و بابه ته هیچ په یوه ندی به ئێم���ه وه نیی���ه و بچ���ن له وه زاره ت���ی

پێشمه رگه بپرسن." ئه ندامی په رله مانی كوردستان له لیژنه ی ناوخۆو ئاس���ایش، س���ه عید مه س���یفی له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه رونیده كاته وه كه ئه و چه كانه ی هاتون له رێگه ی وه زاره تی پێشمه رگه وه وه رگیراون و به پێی پێویست میحوه ره كاندا، به س���ه ر دابه شیانكردوه چونكه ئه وه ی هاتوه زیاتر په یوه س���ته

به پێشمه رگه وه . ئ���ه و په رله مانت���اره ده ڵێ���ت، "رۆژی ئاسایشی ناوخۆو لیژنه ی پێنجش���ه ممه ناوخ���ۆ وه زی���ری له گ���ه ڵ په رله م���ان ئه و پرس���یارانه ی ئه وكات كۆده بینه وه ، ئاڕاسته ده كه ین كه هێزه كانی وه زاره تی ناوخۆ كه له به ره كان���ی جه نگن، تاوه كو ئێس���تا چه ن���د س���ودمه ند ب���ون، بۆیه پێویس���ته ئه و هێزانه ش به هه مانشێوه ی هێزه كانی پێشمه رگه چه كیان پێبدرێت".

ئه و په رله مانت���اره ی لیژنه ی ناوخۆو ئاس���ایش ئاش���كرایده كات " بیستومانه له زۆر ش���وێن ئ���ه و چه كان���ه نه دراوه ته پێش���مه رگه ش، ب���ه اڵم ئ���ه وه ی گرنگه ئێمه س���ه ردانی ئه و س���نورانه ده كه ین و راسته وخۆ له گه ڵ به رپرسه كانی به رگری و فریاكه وتن و ئه و هێزانه داده نیش���ین، بۆ ئ���ه وه ی بزانین جیاوازی���ان هه یه له گه ڵ پێشمه رگه یان نا، ئه و كات كاری له سه ر

ده كه ین".

به 540 پۆلیس، ته نها 7 چه كیان پێدراوه شه ڕی داعشی پێبكه ن

كشانه وه یان مانه وه ته نها

به بڕیاری ئێمه یه نه ك توركیا،

توركیا ڕۆڵی نیه ، توركیا سه ركه وتنی ئێمه ی نه ویستوه ، به ڵگه ش ئه وه یه

كه توركیا هاوكاری داعش بوه و جه نه ڕاڵی خانه نشین له ناو

چه كدارانی داعشدا هه یه

عه گید که الری

ئه گه ر حکومه تی ناوه ندیش موچه

بنێرێت ئه وا ته نها هی ئه و ژماره فه رمانبه ره

ده نێرێت که له الی خۆی هه ن، بڕه که شی

ده گاته 583 ملیار دینار، له کاتێکدا هه رێم داوای 850

ملیار ده کات

(466( سێشه ممه 2015/2/17 19تایبه‌ت

ونبون * ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناو)فری���دون عپمان تالیع(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه. * ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )كامه ران حمید مجید(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه . * ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )فریدون غفور ده رویش(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه.* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )محمد علی صالح(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه.* ناس���نامه یه كی باری شارستانی سلێمانی ونبوه به ناوی )فریدون عپمان تالیع(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه.* ده فته ریكی نه خۆشیه دریژخایه نه كان ونبوه به ناوی )صابر حه مه صالح مارف(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه.* ناس���نامه یه كی باری شارستانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )ئارا ئازاد محمود(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

جەستە بەبێ زمان تەنێکی بێدەنگە. ئ���ەوە دەنگ و زمانە کە س���ەربەخۆیی بەجەس���تە دەدات. کاتێک قوربانییەک لەبەردەست جەالدەکەیدا لەسەر ئەژنۆ لەناو جەس���تەی دادەنیش���ێت، خۆی خۆی���دا حەش���اردەدات، هه س���تەکانی خۆی وەک���و لولپێچێک گرمۆڵەدەدات و بێدەن���گ دەبێت. ئەم بێدەنگییە مانای کوش���تنی گەورەترین توانای ئینسانیی مرۆڤە کە قس���ەکردنە. داعش یان هه ر هێزێکی زەبرپەرس���تی تۆتالیتاریی ئەو ڕاس���تییە باش دەزانێت کە کوش���تنی فیزیکیی���ەوە لەکوش���تنی م���رۆڤ دەس���تپێناکات، بەڵک���و لەکوش���تنی زمانەوە، کە مرۆڤ س���ەروەر دەکات. ئەو جەستانەی داعش پیشانماندەدات،

جەس���تەیەکی بێزمانە، ناتوانن تەعبیر لەخۆیان بکەن، بەڵکو لەرێگای نمایشی جەس���تەیەکی تێکش���کاوو داگیرکراوو روخس���ارەوە دەربڕین���ی چەش���نی دەگێڕنەوە. بۆ خۆیانمان چیرۆکەکانی چیرۆکێک کە خۆی گێڕەرەوەی مێژوی خۆی نیی���ە، بەڵکو یەکێک���ی تر ئەم چیرۆکەمان بۆ دەگێڕێتەوە، چیرۆکێک ک���ە لەچرکەس���اتی دەس���تپێکردنیدا تەواودەبێ���ت. بێدەنگکردنی جەس���تە ئینس���انە تۆتالیتێرانەی ڕازیکردنێکی بەرامبەر بەو توندوتیژییەی بەرامبەری بەکاردەهێنرێ���ت. پەمپدانی فڕۆکەوانە ئوردنییەک���ە بەم���ادەی بێهۆش���کەرو کوش���تنی هه مو هه س���تێکی بەئازاری س���وتاندن، کۆدێک���ی تۆتالیتێران���ەی

توندوتیژیی���ە کە ته نه���ا تەعبیر نییە لەبێدەنگکردن و بێزمانکردنی جەس���تە، بەڵکو رازیکردنی جەس���تەیە بۆ ئازار. داع���ش کولتورێکی نوێ���ی توندوتیژیی ڕەها دادەهێنێت، کولتوری ئازاری بێژان. ته نها داعش دەتوانێت مرۆڤی بێژانمان بۆ بەرهه مبهێنێت، هه ستنەکردن بەژان مان���ای پاڵەوانێتیی نییە، بەڵکو مانای تەس���لیمبونی ڕەهای جەس���تەو ڕۆحە ب���ۆ توندوتیژیی. دیارە م���رۆڤ تاکە بونەوەرێ���ک نییە کە هه س���ت بەئازار دەکات کاتێ���ک برین���دار دەبێت، بەاڵم مرۆڤ تاک���ە بونەوەرێکە کە دەتوانێت وایلێبکرێت نمایشی ئازارێکمان بۆ بکات

کە ژان ناکات. ئ���ازار هه س���تی زم���ان و کاتێ���ک

لەئینسان بس���ەندرێتەوە، گەورەترین و لەئینسان مرۆیی بااڵترین خەس���ڵەتی زەوتدەکرێت کە سەربەخۆبونی جەستەو ئازادی قس���ەکردن و دەربڕینی هه ستی ژانە. داع���ش چیدی ناتوانێت داهێنانی نوێت���ر لەزەبروزەنگدا بکات، چونکە لە ئێستادا گەیش���تۆتە دواقۆناغی ڕەهای توندوتیژیی کە لێس���ەندنەوەی هه ستی ئینس���انە بە ئازار. داعش دوای ئەوەی کار لەسەر رەهه ندی کوشتنی تاکێتیی و ک���ە دەکات ئینس���ان س���ەربەخۆیی بەکوێلەکردنی جەستەو نمایشکردنێکی کەرنەڤاڵییانەی سەربڕین دەستپێدەکات، ناو پێدەنێت���ە کۆتایی���دا لەقۆناغ���ی دۆزەخ���ەوە، ئەوی���ش لێس���ەندنەوەی هه ستی قوربانییەکانێتی بەئازارو ژان.

داعش‌و‌داهێنان‌لەتوندوتیژیی‌ڕەهادا...‌پاشماوه‌

سه رۆكایه تی زانكۆی سلیمانی به رێوبه رایه تی خۆی ژماره /7/7/ 262

به روار /2005/1/13 زاینی بۆ، ئاوێنه

ب�������/ بانگه واز

زانكۆی سلیمانی رایده گه یه نێت سكوڵی پزیشكی پێویستی به )12( دوانره فه رمانبه ری موعید هه یه )توێكاری دوو فه رمانبه ر، فسیۆلۆجی دوو فه رمانبه ر، بایۆكمستری دوو فه رمانبه ر، پایولۆجی دوو فه رمانبه ر، مایكرۆبایۆلۆجی دوو فه رمانبه ر، فارماكۆلۆجی دوو فه رمانبه ر به مه رجێك ده رچوی كۆلیجی پزیشكی گشتی بێت( به گواستنه وه یان

له فه رماتگه كانی تری حوكمه ته وه بۆ سه ر میالكی زانكۆ به م مه رجانه ی خواره وه . 1/ به ڵیننامه بدات كه دوای گواستنه وه ی راژه نه كات.

2/ الرینه بونی فه رمانگه كه ی پێبێت.دواكاریه كان له سه رۆكایه تی زانكۆی سلێمانی /به ڕێوبه رایه تی یاسا وه رده گیرێت و دوا واده 15 ڕۆژ دوای باڵوبونه وه ی ئه م بانگه وازه .

وێنه یه ك ب����ۆ:وه زاره تی خوێندنی باڵو تویژینه وه ی زانستی /فه رمانگه ی كارگێری و دارایی/ خۆیه تی /بۆ ئاگاداریتان له گه ڵ رێزدا.

وه زاره تی خوێندنی باڵو تویژینه وه ی زانستی / سایتی فه رمی وه زاره ت /به مه به ستی باڵو كردنه وه ، له گه ل ڕێزدا._نوسینگه ی به ڕێز سه رۆكی زانكۆ.

_ سكوڵی پزیشكی /خۆیی/ژمێریاری /تكایه بۆ له ئه ستۆگرتنی تێچونی دارایی بانگه وازه كه له رۆژنامه كه تان /له گه ڵ رێزدا_به ڕیوبه رایه تی خۆی / له گه ڵ سه ره تاكان

_به رێوبه رایه تی دارایی _ به رێوبه رایه تی یاسا

_دۆسیه ی نوسراوی ده رچو.

ئەو ڕۆژەی پێی ڕاس���تمان خستە قوتابخان���ە، یەك���ەم نیگامان گرتە باخچ���ە، درەخت، تەخت���ە ڕەش و دیوارەكانی، بەڕەنگاوڕەنگیی له هەمو پێچێ���ك، یەكەم پەیڤی مامۆس���تا و كارگ���وزار و دایك و باوكیش���مان ئەو ش���یعرەی ئەحمەد موختار جاف بو "بخوێنن، چونکه خوێندن بۆ دیفاعی تیغی دوژمنتان، هەمو ئان و زەمانێ

عەینی قەڵغان و سوپەرتانە". ئەمە یەك���ەم و گەورەترین درۆی ش���اخداری پەروەردە ب���و لەگەڵیان كردی���ن، زۆرین���ەی قوتابیان دوای ش���ازدە س���اڵ خوێن���دن و مانەوە و نەمان���ەوە له قۆناغ���ە جیاوازەكاندا، دەگەنه پەش���یمانییەكی گەورە لەو ڕاس���تییە تاڵەی ئه و ش���یعره جگە له درۆیەك���ی م���زری پەروەردەی���ی ڕەنگا وڕەنگی س���ەر دیوارێكی ڕەق، هیچی دیكە نیی���ە. دوای ئەو هەمو س���اڵە گوم���ان دەكەم ت���ا چەندی نەتوانێ ئێم���ە پەروەردەی تریش، النیكەم هی���چ نەبێ ئامانجی ئەو دو نیوەدێڕەی ئەحم���ەد موختار جاف بپێك���ێ ، ئاخر خوێن���دن نەك نەبو به دیفاعی تیغی دوژمن، بەڵكو بوەتە تیغێكی دو دەم به هەرچوارالدا خولیا و خەونت تیا دەكوژێ. سەدان گەنجی تەرا و بێ بەهرە ك���رد و هەندێكیانی له ئیجە خنكان و هەندێكیشان ئاگریان هەندێكیشان بەردا و له جەس���تەیان له باڵەخانەكانەوە كەوتنە خوارەوە و، هەنوكەی���ش هەندێكیان چونەتە ناو هیچ كە تون���دەڕەوەوه گروپێك���ی پێویس���ت به بەڵگە و لەسەر نوسینی ئەو گەنجانە ناكات، كە ئەمڕۆ له نێو له الش���ەیان مرۆڤ س���ەری داعش به ژیان���ی ورد گ���ەر دەكەن���ەوە. كەس���ییاندا ڕۆبچی و سەرنج بدەیتە ئەو پەروەردە و ژینگە و مامۆستایەی له قۆناغ���ەكان وان���ەی پ���ێ وتوە، گومانی تێ���دا نییە توش���ی دەیان توندوتی���ژی و لێدان بوەتەوە و تەرا ی كردوە له ژیانێكی ئارام و مەدەنیانەی بێ خوێن. تا ئێس���تایش ساڵ نییە له كات���ی وەرگرتن���ەوەی ئەنجام���ی تاقیكردنەوەكان���ی كۆتای���ی س���اڵ

قوتابی خۆی نەكوژێ. كای���ە س���ەروكارترین ب���ێ خێزان���ی پ���ەروەردەی ئەمڕۆك���ە ك���وردی و پرۆگرامەكانیەت���ی ه���ەر له س���ەرەتاییەوە و تا دواقۆناغەكانی زانكۆیش، ڕەنگە بەقەد ئەم دو سێ ساڵە له هیچ قۆناغێكدا نەبوبێ منداڵی كورد بەرله چونە قوتابخانە و گەنجان دوای تەواو كردنی زانكۆ له خوێندن بترسێ و پەش���یمان بێ لەو هەموە ساڵەی خوێندویەتی، بەدەر لەوەش ناتوان���ی بوێرانە و بێ ترس نە لەالی باوك و نە لەالی مامۆس���تا، ناڕەزایی بەرامبەر پەروەردە و سیس���تمەكەی دەرب���ڕێ و راس���تەوخۆ وێنای ئەوە دەكات "تۆ قوتابییەكی تەمبەڵی"ت و پ���الرت تێ دەگرێ ، چونكە له زەینی بێدەنگ و نابیس���ت و مرۆڤی ئەواندا كوێر له ئاس���تی خراپی سیستمەكە زی���رەك و به توانایە. ه���ەر ئەمەش وایكردوە پ���ەروەردەی ئێمە مرۆڤی نابیس���ت و نابین بەرامبەر ئەو هەمو نادادییە بەره���ەم بهێنێ ، كۆجیتۆی

"گۆشتەكەی بۆ تۆ و ئێسقانەكەی بۆ من" له نێو سه ری زۆرینەی باوكەكاندا ماوە و ڕۆژ به ڕۆژیش تۆختر دەبێتەوە وەك ئەوەی نوقڵی ترش و شیرین بێ، مامۆستا زمانیانە، لەسەر بەردەوام ئافرەتاكانی���ش هەر ك���ە پێ لەناو حەس���اری قوتابخان���ە دەنێن، وەك باوك و وەك نێرێكی نێرس���االرخواز توڕە و تۆسن ڕەفتار ده که ن و میهر و جوانییەک���ه ی مێیینەیی لەدەس���ت

دەده ن. گەر قوتابی قۆناغی كۆتایی یەكێك له كۆلیژە پەروەردەییەكان بیت، یان مامۆس���تایەكی تازە دام���ەزراو یان تازە بوبیتە باوك، دایك یان نوسەرو ڕۆژنامەنوس یان هیچیشیان نەبیت و تەنها بت���ەوێ هه ندێ���ک دەربارەی پ���ەروەردە و پ���ەروەدەكار بزان���ی و تەندروستی سیس���تمێکی پەیڕەوی كتێبخانەكان بكەی���ت، پ���ەروەردە بگەڕێی به بەش���ێكی سەربەخۆ و جیا وەك چی���رۆك و ش���یعر و ڕۆمان و... ناك���ەوێ و، بەرچ���او پ���ەروەردەت له قەهر و غەمگینی بەشانتدا كۆڵێك دەدەیت و ڕوە و دەرەوە ڕێدەگری، خۆ گەر بشتەوێ ناونیش���انی كتێبێكی به كتێبفرۆش���ییەكە پەروەردەی���ی بدەیت، وەاڵمەك���ەی یان نییە، یان ت���اك و ت���ەرا دەبێ لەپش���ت تاقی بەش���ەكانی دیك���ەی وەك چیرۆك و ڕۆمان و سیاس���ەتدا ب���ۆی بگەڕێی، بەجۆرێك كتێبفرۆش���ییەكەش پەی

پێ نابات. ئەم���ە هەڵدان���ەوەی پ���ەردەی ئەو ڕاس���تییەیه ک���ه پەروەردەمان له خاڵی س���فری پڕاكتیكدا له تیۆر و هۆش���مەند و تاكێكی بەرهەمهێنانی پڕ مەعریفەدایە، که بتوانێ كەمێك هەڵێنێ ، ژین هەن���گاوی به ئاوەزتر سیاس���ی و كۆمەاڵیەتی لێبورەدەیی پەروەردەیی و دەرونیی هەبێ ، لێرەوە و لەسەر ئاس���تی بااڵ گومانی گەورە دەكەوێتە عەقڵیەتی ئوس���تادەكانی دواتریش سیاسییەكان، پەروەردە و ب���ۆ سەرپەرش���تیار و بەڕێوەب���ەر و مامۆستا و نوسەرانی كورد لەساردی و بێ باكییان ك���ە كەمترین گفتوگۆ و نوس���ین لەس���ەر پەروەردە و دیاردە جگ���ە ك���راوە، پەروەردەیی���ەكان له هەندێ ئوس���تاد كە هەوڵەكانیان نادیدە ناگرم و هەوڵ���ی خۆیان و بێ

هاوكاری حكومەت لەبەرچاوە. به ڕوانین له خێزان و ڕەفتار و گوفتاری قوتابی و مامۆستا، كرێكار، خاوەنكار، ه���اوڕێ و دراوس���ێ ، ڕۆژنام���ەوان و نوسەران و سیاسی و مەالكان و، ژیانی ڕۆژانەی خەڵك بەگشتی، لەو هەمو ڕەفزكرنەوە، قبوڵنەك���ردن و یەكتر پەالماردان و جنێودان، دزی و ناپاكی لەیەكدی، ئەوە دەردەخات كارەساتی سیس���تمی پەروەردەیی لەم واڵتەدا هیچ���ی كەمت���ر نییە له كارەس���اتی كارەس���اتێك كیمیاباران.. ئەنفال و بێدەنگی���ی تان���ك و زرێپ���ۆش، بێ باڵەخانە بیناو هاوەن، كاتیوش���ا و به س���ەرماندا دەڕمێن���ێ و دەمانكاتە ئامان���ج و درك���ی پێ ناكەی���ن، گەر پێ���ی ڕانەگەی���ن فەرهەنگیش���مان

دەپوكێنێتەوە. چەن���د س���اڵێك بەر له ئێس���تا كوردس���تان و هاتن���ە كۆریی���ەكان دروست نەخۆشخانەیان قوتابخانە و له یەكێ���ك ئوس���تادێكیان ك���رد، چاوپێكەوتن���ی له هەفتەنام���ەكان باڵوب���وە و ك���ە چەند گرنگ باس���ی لەوەاڵم���ی دەك���رد لەپ���ەروەردە پرس���یارێكدا "ئەوەی ه���ەر واڵتێك پێش دەخات س���ێ ش���تە، یەكەم پەروەردە، سێیەم پەروەردە، دوەم پەروەردە" ئەرێ له كوردس���تان كێ

بیر لەپەروەردە دەكاتەوە؟

كێ‌‌بیر‌له‌پەروەردە‌دەكاتەوە؟

هێمن ع�وسمان عەبدوڵاڵ

وه ك مامۆس���تا ئێم���ه ی ئه رك���ی ڕوبه ڕوبونه وه یه ك���ی پیش���ه یه ك، به رده وامه ب���ۆ چۆنیه تی مامه ڵه كردنی ڕۆژانه له گه ڵ چه ندین قوتابی له ماوه ی س���اڵی خوێندندا،ئ���ه م ئه رك���ه له ناو پرۆسه ی خوێندن و قوتابخانه كاندا ته نها فێركردن���ی قوتابی نیی���ه وه كو الیه نه زانستییه كه ی و به س، به ڵكو گه وره ترین و هه ستیارترین به رپرسیاریه تی ده كه وێته س���ه رمان, بۆ چۆنیه تی مامه ڵه كردن و به پێی قوتابیان له گه ڵ هه ڵس���وكه وت ته مه نی گه ش���ه ی قۆناغه جیاوازه كانی مرۆڤ, به جۆرێك كه بتوانین ئاینده ی هه زاران قوتابی به ئاڕاس���ته ی مرۆڤێكی ته ندروس���ت و داهێن���ه رو به رهه مهێ���ن به رین,ك���ه كه س���ایه تییه كی خ���اوه ن ئیراده و بڕوا به خۆی وای لێ ده ربچێت،كه سود له تواناو به هره كانی وه ربگیرێت بۆ خزمه تی خۆی و كۆمه ڵگه و مرۆڤایه تی . ده بێت ئێمه ی مامۆس���تا له وه تێبگه ین هه مو ئه و قوتابیان���ه ی كه ڕۆژانه له ناو پۆله كان���ی خوێندندا وان���ه ده خوێنن و گ���وێ له په ی���ڤ و وته كانی مامۆس���تا ده گرن مرۆڤن,ك���ه هه ریه كه یان له ڕوی

خه س���ڵه تی كه س���ایه تی و بیركردنه وه و ئاس���تی توان���ای وه رگرت���ن و ح���ه زو ته مه نه وه جیاوازیان هه یه ، بۆیه ده بێت ڕه چاوی ئه م الیه نانه ی بكه ین, ناكرێت ئاستی عه قڵیه ت و ته مه نی خۆمان وه كو مامۆس���تا به جۆرێك هاوتای عه قڵیه ت و توان���ای قوتابییه كی پۆلی 1و 2و 3 ی قۆناغ���ی بنه ڕه تی بكه ی���ن, كه وه كو ئێمه ده مانه وێت هه ڵسوكه وت و ڕه فتار ب���كات و به پێی ح���ه زو ویس���تی ئێمه بجوڵێته وه , چونكه ئه مه تێگه یش���تن و لێكدانه وه یه كی ناڕاسته له ڕوی فیزیكی و

ده رونییه وه .قوتابی له م قۆناغه دا له ڕوی ته مه نه وه داده نرێت,ك���ه منداڵ���ی به قۆناغ���ی جیهانێك���ی تایب���ه ت به خ���ۆی هه ی���ه هه ڵس���وكه وت و بیركردنه وه و ل���ه ڕوی ح���ه زو توانایه وه كه ئه مه ویس���تێكی ناسك و هه ستێكی خۆڕسكه ,كه خاوه ن عه قڵیه تێكی ساده یه , هه ر جوڵه و قسه و هه ڵس���وكه وتێكمان به رامبه ر به قوتابی له م قۆناغه دا كاریگه ری له سه ر هه ست و ده رون و كه س���ایه تی و بی���ری قوتاب���ی جێده هێڵێت، بۆیه ده بێت به هه ستیاری و به رپرس���یاریه تییه كی په روه رده ییانه وه له گه ڵ ڕۆژانه هه ڵس���وكه وتی مامه ڵه و قوتابی ئه م قۆناغه دا بكه ین، هه نگاوی

سه ره كی بۆ جێبه جێكردنی ئه م كاره , ش���اره زایی و ته یاربون���ی مامۆس���تایه به ده رونزانی په روه رده یی و تێگه یش���تن له بڕگه و خاڵ���ه گرنگه كانی ئه م بواره و پابه ندب���ون و جێبه ج���ێ كردنی له كاتی وان���ه وتنه وه دا، ئه م زانیاریانه یارمه تی مامۆستا ده ده ن بۆ ناسینی كه سایه تی قوتابی و هه ڵسه نگاندنی باری ده رونیی و تێگه یشتن له كێشه و حه زو ئاره زوه كانی , به م���ه ش مامۆس���تا ئامانج���ی خ���ۆی

ده پێكێت بۆ فێربونی قوتابی .به اڵم له ب���ه ر نه بونی ش���اره زاییه كی ئه وتۆی ئێمه ی مامۆس���تا له زانس���تی ده رونناس���ی و الیه ن���ی په روه رده ی���ی و تێگه یش���تن له دنیای من���داڵ, زۆركات ك���ه قوتابییه ك���ی قۆناغ���ی بنه ڕه تی له ن���او پۆل���دا هه ڵس���وكه وتێكی وه ك )پێكه نین,قس���ه كردن,جوڵه یه كی زه رده خه نه ( جه سته یی ,پرسیاركردن، نه زانین و له س���ه ر ی���ان ده نوێنێ���ت, جێبه جێ نه كردن���ی ئه ركی ماڵه وه یان بابه ت و ده فته ر, له بیركردنی په رتوكی ئه وا مامۆستا په نا بۆ چه ندین شێوازی توندوتیژی و س���زای جۆراوجۆرده بات, ب���ێ ڕه چاوكردن���ی قۆناغ���ی ته مه ن و وێرانكردنی هه س���تی و برینداركردن���ی ده رون���ی , ئازاردان���ی كه س���ایه تی و

له كاتێكدا ئه م جۆره هه ڵس���وكه وتانه ی قوتابی له ناو پۆلدا حاڵه تێكی ئاساییه و سروشتی هه رمنداڵێكه له م قۆناغه دا .

تێڕوانی���ن و هه ڵس���وكه وتمان له گه ڵ هاوته ریب قۆناغ���ه ئه م قوتابییه ك���ی وه كو كه س���ێكی گه وره و پێگه یشتو،بێ پێنه ك���ردن له هه س���ت ئاگایمان���ه له جیاوازی قۆناغه كانی ته مه نی مرۆڤ، كردن هه ڵس���وكه وت چۆنیه ت���ی ب���ۆ له گه ڵیدا.پیش���ه ی مامۆستایه تی پێش هه رشتێك پێویستی به هونه ری مامه ڵه و له گه ڵ كردنه چۆنیه تی هه ڵس���وكه وت قوتابی , بۆ ڕه خساندنی ژینگه یه ك كه به رده وام هه ست به ئارامی و ئاسوده یی ده رون و مێش���كی بكات, به جۆرێك كه خۆشه ویس���تی بۆ ژی���ان و قوتابخانه و خوێندن فه راهه م بكات,با له و جیهانه تایبه ته ی منداڵ شاره زابین, بۆ ئه وه ی له هه س���ت و حه زو خولی���او ئاواته كانی تێبگه ی���ن, با واز له زمانی هه ڕه ش���ه و ش���ێوازه كانی كینه و ڕق و توندوتیژی و هه راسان كردن و بێده نگ كردنی قوتابی بهێنی���ن, ئه وس���ا وه ك���و فێركارێك و په روه رده كارێ���ك بچین���ه ناوپۆله كانی

خوێندنه وه .تایبه ت پ���ه روه رده ی *مامۆس���تای

له قوتابخانه ی بنار/قه الدزێ

هونه‌ری‌‌مامه‌ڵه‌كردن‌له‌گه‌ڵ‌قوتابی‌ م .حاجی عومه ر *

گەروەکان���ی لەکێش���ە یەکێ���ک دیموکراس���یەت ئەوەیە ک���ە دەبێت گوێ لەگەمژەکانیش بگریت و بێدەنگ بیت تا قس���ە کانیان تەواودەکەن , وەک چ���ۆن جوانتری���ن ڕوکارەکانی ک���ە ئەوەی���ە دیموکراس���ەتیش سەربەستانە هه ڵدەبژێریت و دەڵێیت و

لێیشی دەڕوانی .ب���ون نیگ���ەران زۆرک���ەس ئێ���ن و ڕوداو لەکەناڵەکان���ی مەالکرێکاریان دواندنەک���ەی ئاڕتی و زۆرکەسیش گەورەزانی و بەکوفرێکی داوای سنوردارکردنی سەرکێشیەکانی

ئەو کەنااڵنە دەکه ن!نوێکانیدا لەدی���دارە مەالکرێ���کار ش���تێکی نوێی ن���ەوت و هیچی تری زیاد نەکرد بۆ س���ەر ئەو قس���انەی کە پێش���وتر دەیک���ردن ته نها ئەوە نەبێت "خۆگێلکردن و خۆالدان و درۆ" کردنێک���ی نالوژییکیان���ەی زیاد کرد بۆسەر خوە تایبەتییەکانی, ئەویش ئەو کاتەی کە وتی داعش ن�اناس���م لەکاتێکدا داعش منداڵە بێ زمانەکەی تەنیشت مزگەوته کەی الی ماڵ ئێوەو درواس���ێ نوێکەی الی ماڵ ئەوانیش بەباش���ی داعش دەناسن! مەالکرێکار ناڕۆش���نانە قس���ەی ڕاس���تگۆیانەو لەبارەی ناخی خۆیەوە کردو ئەوەش گرنگە کە کۆنە ش���وێنکەوتوەکانی و ت���ازە عاش���قەکانی هه ڵوێس���ەکانی

زیاتر الیەنی نەیارەکانیش���ی بزانن و الوازی ئەو وەدەستبخەن .

مەالکرێ���کار زین���دان نەیتوانیبێت وەهای لێبکات دونیا جوانتر ببینێت و گفتۆگۆبکات و سەردەمیانەتر باشترو تائێس���تاش زمان���ی پ���ڕە لەجنێو, ئیت���ر ئەوە ئەوپ���ەڕی حەماقەتە کە دەرکەوتنەکان���ی ببێتە مایەی ترس و نیگەرانی و زۆرکەس خۆیان سەخڵەت بک���ەن؟ چونک���ە ئ���ەو مەالکرێکارە کەس���ێکە وەک ئەو هه مو کەسانەی تر کە لە باشترین باری تەندروستی و دەرون���ی خۆیان���دا خراپترین فەتوا ئەدەن ب���ۆ ب���ێ بەهاکردنی مرۆڤ و کوش���تنی جوانییەکانی ژیان و ژیانی

مرۆڤایەتی .دەکرێ مەالکرێ���کار نەکرێتە بیانو

ب���ۆ بەرتەس���ککردنەوەی مەوداکانی کەناڵ���ە دەمکوتکردن���ی ئ���ازادی و ن���احیزبی���ەکان چونکە س���ەردەمی مەالکرێکار بەس���ەرچوەو چەندیت�ر ڕادیکااڵنە قس���ە بکات و بیربکاتەوە, هێش���تا ناتوانێ���ت پێ���ش بی���ری توندڕەوانەی داعش���ێکی ئاس���ایی " کەنداو چیچان " ی بکەوێت لەکاتێکدا میللەت���ی ئێمە وەخت���ە کۆتایی بەو هه مو داعشه بهێنێت و سەردەمێکی نوێ دەستپێبکات, ئەوەی گرنگە بۆ ئێم���ە ئەوەیە کە لەدوای کۆتایهاتنی داع���ش ڕێگ���ە نەدەین ئەو داعش���ە کوردزمانانە پێکانی���ان بخەنەوە ناو خاکی کوردس���تان و ڕێگەیش نەدەین هی���چ هه وڵێک س���ەرکەوتو ببێت بۆ

بەرتەسککردنەوەی ئازادیەکان .

ترس‌لەمەال‌کرێکار‌ترسێکی‌بێهودەیەپێشڕەو حەمید

ئا: ره وا بورهان

شێوەکارێک له رێگه ی تابلۆکانیه وه که سایه تیه مێژوییه کورده کان بۆ ئه م

سه رده مه ده گوازێته وه و ده ڵێت "وێنەیەک پیشاندەدەین، ئه گەر ئەوکەسانە لەم

سەردەمی تەکنەلۆژیایەدا بژیانایە چۆن

دەبون".شاد کامەران له لێدوانێکیدا بۆ ئاوێنه باس ل����ە بیرۆکەی کارەک����ەی دەکات و دەڵێت "وێنەک����ەی ش����ێخ مەحم����ودی حەفید و قازی محەم����ەد و پیره مێ����رد تەنها چه ند کارێک����ن لەکۆمەڵە کارێک کە دەکرێت بە پرۆژەیەکی هونەری و مەبەس����تی من لەم

کارانە دروستکردنی پەیوەندیەکە لەنێوان دو سەردەمی جیاوازدا".

ش����اد پێی وایه که ژیانی ئه و که س����انه ل����ه م س����ه رده مه دا زۆر جی����اواز ده بو " ئەم س����ەردەمە س����ەردەمی پێشکەوتنی

پێم����ان تەکنەلۆژی����او نا، یاخود خۆش����بێت

ناتوانین خۆمان لەپێشکەوتنی تەکنەلۆژیا البدەین، ئەگەر ئەو کەسایەتیە مێژوییانەی کورد لەم س����ەردەمەدا بژیانایە ئەوانیش قبوڵ����ی ئ����ەو گۆڕانکاریانەی����ان دەکرد و

نەیاندەتوانی خۆیان البدەن".

پاره ی ڕه ش

زانیار محه مه د

دوای ڕاوڕوت و تااڵنیی بێشومار، سته مكاری و مرۆڤكوژی ، هه نوكه سیاس���ییه كان ده ستیانداوه ته كاس���پییه كی نوێ . خۆرێكی نوێ بۆ سیاسییه بازرگانه كان هه ڵهاتوه ، س���ه رده مێكی دیكه و مزگێنییه كی

دی .

پاره مۆڵكراوه كانیان س���پیده كه نه وه ، وه ك توحفه یه كی ناوازه و تاقانه ، جوانپه رست و ڕۆشنگه ر بانگه واز ده كه ن و میدیا داده مه زرێنن، گه له ری ده كه نه وه ، فیس���تیڤاڵ به ڕێده خ���ه ن، لێكۆڵینه وه ی فیكری ده نوس���ن. پاش بازرگانیی سیاس���ی ، س���ه رقاڵی بازرگانیی وشه و جوانین، كتێبگه ل چاپده كه ن. دوای ئه زمونی س���ه رده می كوش���تار،

ئێستا ئه زمونی سه رده می ئیستاتیكا ده كه ن.

ئه م كاسپییه ناشه رعییه ، بۆ ئاسوده كردنی ویژدان و گیرفانیانه ، گوایه كاره كانیان، بازرگانی و ڕاوڕوته كه یان ڕه وایی هه بوه . به چاكه ت و پانتۆڵه وه دێنه سه ر سه حنه كه و كه ڵبه ی خوێناوی و دۆالراوییان له ناو

میدیاو تابلۆو كتێب و ڕۆژنامه دا ده شارنه وه .

ئ���ه و سیاس���ییانه ی ئ���ه م كاس���پییه نوێیه یان ده س���تداوه تێ ، هێنده ی ئه و سیاس���ییانه ترسناكن، كه كتێب قه ده غه ده كه ن، هونه ر حه رامده كه ن. س���پیكردنه وه ی پاره به چاپكردنی كتێب و دامه زراندنی ده زگای میدیایی و كردنه وه ی باخچه ی ساوایان و گه له ری ، بازرگانییه كی گه ل���ه ك نائه خالقی و نائینس���انییه . ئه و پ���اره ڕه ش و دزراوانه هیی خه ڵكن، به هیچ لۆژیكێك س���پی نابنه وه . خۆحه ش���اردانی سیاسییه بازرگانه كان، له پشت نیگارو ش���یعرو ده زگای میدیاییه وه ، جۆرێكی

ترسناكی فاشیزمه .

به كارهێنان و به كااڵكردنی هونه رو كتێب و ڕۆژنامه ، بۆ شاردنه وه ی سته مكاری و دزی ، دروستكردنی وێنه ی ساخته ی نیانی و میهره بانی و

جواندۆستی ، كارێكی غه مگین و ترسناكه .

به ختی���ار عه ل���ی ده یگوت "م���ن زۆرجار ئه وه نده ی له س���یفاتی پۆزه تیڤی سیاس���ییه كان و عه س���كه رییه كان ده ترس���م، له س���یفاته به ده كانیان ناترس���م، زۆرجار ئه وه ی واده كات زۆر دڕه نده بن، ئه وه یه

كه حه زیان له گوڵه باغه ".

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه گه رمیانی، سەردەشت عوسمان، سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاهیر

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

خه‌ونی‌بون‌به‌سوڵتان

کاریکاتێرست: رێبوار ئاشناگه ر

که‌سایه‌تییه‌‌مێژوییه‌کان‌ده‌هێرنێنه‌وه‌‌‌ئه‌م‌سه‌رده‌مه‌