tsmt manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค....

32
คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรูจัดพิมพ์โดย ทุนสนับสนุนการจัดโครงการประชุมปฏิบัติการสร้างสื่อและคู่มือการปฏิบัติตน ของครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาเครือข่ายครู สควค. ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประจำาปีงบประมาณ ๒๕๕๒ จากสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

Upload: sakanan-anantasook

Post on 29-May-2015

533 views

Category:

Education


8 download

DESCRIPTION

คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ ของ ชมรมครูที่มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี (ครู สควค.) ทุนสนับสนุนโดย สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ; ข้อมูลบางส่วนไม่ปรากฏในฉบับออนไลน์

TRANSCRIPT

Page 1: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

คมอการ

ปฏบตตนขอ

งคร

สควค

. ครผ

สรา

งสงค

มแห

งการ

เรยนร

จดพ

มพโด

ย ทน

สนบส

นนกา

รจดโ

ครงก

ารปร

ะชมป

ฏบตก

ารสร

างสอ

และค

มอกา

รปฏบ

ตตน

ของค

รผสร

างสง

คมแห

งการ

เรยน

ร เพ

อพฒ

นาเค

รอขา

ยคร

สควค

. ภาค

ตะวน

ออกเ

ฉยงเ

หนอ

ประจ

ำาปงบ

ประม

าณ ๒

๕๕๒

จากส

ถาบน

สงเส

รมกา

รสอน

วทยา

ศาสต

รและ

เทคโ

นโลย

(สสว

ท.)

Page 2: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

“หนงสอเปนสงสำ�คญสำ�หรบก�รพฒน�ทงก�ย ทงอ�ชพ ทงคว�มร

วช�ก�ร ทงก�รคนคว�และในทสดในคว�มพอใจในท�งจตใจของมนษย

ขนสงทสด จนกระทงถ�คนใดอย�กมคว�มรในด�นจตวทย�หรอในด�นปรชญ�

จนกระทงอ�จอย�กทจะเรยนท�งธรรมะหรอศ�สน� จนกระทงเปนคนทส�ม�รถ

ไปสคว�มสขทแทจรงคอ คว�มนงในจตใจ เปนผรอบรแทๆ กยอมตองอ�ศย

หนงสอ

เพร�ะหนงสอเปนก�รสะสมคว�มรและทกสงทกอย�งทมนษยไดสร�งม�

ทำ�ม� คดม�แตโบร�ณก�ลจนทกวนน หนงสอจงเปนสงทสำ�คญ เปนคล�ยๆ

ธน�ค�รคว�มรและเปนออมสน เปนสงทจะทำ�ใหมนษยก�วหน�ไดโดยแท”

พระบรมร�โชว�ท

พระร�ชท�นแกคณะสม�ชกหองสมดทวประเทศ

ในโอก�สทเข�เฝ�ทลละอองธลพระบ�ท

ณ ศ�ล�ดสด�ลย สวนจตรลด�

วนพฤหสบด ท ๒๕ พฤศจก�ยน พทธศกร�ช ๒๕๑๔

Page 3: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

“ง�นของครนนเปนง�นพเศษ

ทจะหวงผลตอบแทนเปนคว�มรำ�รวย

ยศศกดหรออำ�น�จคว�มเปนใหญเหมอน

ง�นอนๆ ไดโดยย�ก ผลตอบแทนทสำ�คญ

ยอมเปนผลท�งใจคอ คว�มปตชมชนใจ

ท ไ ด ฝ กสอนคนให ไ ดด ม คว�ม เจรญ

กบไดผกพนจตใจคนเปนพนเปนหมนไวได

อย�งแนนแฟน

ทงนเพร�ะครแตละคนนน ต�งได

แผเมตต�สงสอนศษยม�กม�ยหล�ยรน

ใหมทงคว�มรและคว�มด ทำ�ใหเข�เหล�นน

ส�ม�รถดำ�เนนชวตและประกอบกจก�ร

ง�นไดทกระดบทกส�ข� ใหเปนประโยชน

ทงแกตนเองและสวนรวม”

พระร�โชว�ทสมเดจพระบรมโอรส�ธร�ชฯ

สย�มมกฎร�ชกม�ร

ในโอก�สทคณะครอ�วโสเข�เฝ�ฯ

รบพระร�ชท�นเครองหม�ยเชดชเกยรต

และเงนชวยเหลอ ณ ศ�ล�ดสด�ลย

วนเส�รท ๑๕ สงห�คม พทธศกร�ช ๒๕๕๒

“ก�รทจะทำ�ใหเป�หม�ยทงเชง

ปรม�ณและคณภ�พดงกล�วสำ�เรจลลวง

ไปได ยอมตองอ�ศยครเปนปจจยสำ�คญ

แมในปจจบนเทคโนโลยจะก�วหน� ขอมล

ข�วส�รไรพรมแดน แตกไมส�ม�รถทดแทน

ครได เพร�ะก�รศกษ�มใช เปนเพยง

ก�รรบรขอมลข�วส�รเท�นน สงสำ�คญ

กว�คอ ก�รฝกคดก�รบมนสยใหแตละคน

ส�ม�รถพงพ�ตนเองและมนำ�ใจเออเฟอ

เผอแผตอคนอน สวนนตองใชคนสอน

เท�นน ยงเทคโนโลยก�วไกลเพยงใด

กยงตองก�รครทมคว�มส�ม�รถม�กขน

เพ ย งน น คร ต อ งพฒน�ตนเอง ให ร

เท�ทนโลก จงจะส�ม�รถอบรมบมนสย

คนในยคใหมได”พระร�ชดำ�รสสมเดจพระเทพรตนร�ชสด�ฯ

สย�มบรมร�ชกม�ร

ณ หอประชมครสภ� กระทรวงศกษ�ธก�ร

ในโอก�สเสดจพระร�ชดำ�เนน

ไปทรงเปดง�นวนครโลก ๒๐๐๔

วนองค�รท ๕ ตล�คม พทธศกร�ช ๒๕๔๗

Page 4: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

เพลง แมพมพของชาตผแตง : ครสเทพ โชคสกล

เนอเพลง :

แสงเรองๆ ทสองประเทองอยทวเมองไทย

คอแมพมพอนนอยใหญ

โอครไทยในแดนแหลมทอง

เหนอยย�กอย�งไร ไมเคยบนไปใหใครเข�มอง

ครนนยงลำ�พอง ในเกยรตของตนเสมอม�

ททำ�ง�นช�งสดกนด�รในป�ดงไพร

ถงจะไกลกเหมอนใกล เรงรดไปใหทนเวล�

กลบบ�นไมทน บ�งวนตองไปอ�ศยหลวงต�

ครอบครวคอยท� ไมรว�ไปอยไหน

ถงโรงเรยนกเจยนจะส�ยจวนไดเวล�

เหนศษยรออยพรอมหน�

ตองรบม�ทำ�ก�รสอน

ไมมเวล�ทจะไดม�หยดพอพกผอน

โรงเรยนในดงป�ดอน ใหโหยออนสะทอนอร�

ชอของครฟงดกรชวนชนใจ ง�นททำ�กยงใหญ

สร�งช�ตไทยใหวฒน�

ฐ�นะของครใครๆ กรว�ดอยหนกหน�

ยงสทนอตส�หสงสอนศษยม�เปนหล�ยป

นแหละครทใหคว�มรอยรอบเมองไทย

หวงสงเดยวคอขอใหเดกของไทยในผนธ�น

ไดมคว�มรเพอชวยเชดชไทยใหผองศร

ครกภมใจทสมคว�มเหนอยย�กตร�กตรำ�ม�...

เพลง พระคณทสามผแตง : ครอร�ม ข�วสะอ�ด

เนอเพลง :

ครบ�อ�จ�รยทท�นประท�นคว�มรม�ให

อบรมจตใจใหรผดชอบชวด

กอนจะนอนสวดมนตออนวอนทกท

ขอกศลบญบ�รมสงเสรมครนใหรมเยน

ครมบญคณจงตองเทดทนเอ�ไวเหนอเกล�

ท�นสงสอนเร�อบรมใหเร�ไมเวน

ท�นอทศไมคดถงคว�มย�กเยน

สอนจนรจดเจน เฝ�แนะเฝ�เนนมไดอำ�พร�ง

* พระคณทส�มงดง�มแจมใส

แตว�ใครหนอใครเปรยบเปรยครไว

ว�เปนเรอจ�ง

นอกจ�กคว�มจรงยงคดยงเหนว�ผดท�ง

มใครไหนบ�งแนะนำ�แนวท�งอย�งคร

บญเคยทำ�ม�ตงแตป�งใด เร�ยกใหท�น

ตงใจกร�บกร�น ระลกคณท�นกตญญ

โรคและภยอย�ม�แผวพ�นคณคร

ขอกศลผลบญคำ�ชใหครมสขชวนรนดร

(ซำ� *)

ใหครมสข...ชวนรนดร

Page 5: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

5คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนรเจาของ ชมรมครทมคว�มส�ม�รถพเศษท�งวทย�ศ�สตร คณตศ�สตรและเทคโนโลย (คร สควค.) ส�ข�ภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ จดพมพเนองในโอก�สครบรอบ ๕ ป ก�รกอตงชมรมคร สควค. วนท ๒๗ สงห�คม พ.ศ. ๒๕๕๔ และสนบสนนก�รดำ�เนนกจกรรมของกองทนคร สควค. ครผสร�งสงคมแหงก�รเรยนรด�วนโหลดฉบบออนไลนทเวบไซต www.krusmart.com โทร ๐๘๙๐๒๘๖๓๒๗ ([email protected])บรรณาธการ ศกดอนนต อนนตสข ผชวยบรรณาธการ รสน� อนนตสข กองบรรณาธการ วองไว ธอนทร, ณฐพล แสงทว, บญเลยง จอดนอก, ชำ�น�ญ เพรดพร�ว, วงคณภ� แกวไกรษร, จตรภทร ประทม, ทองคำ� อำ�ไพ พมพท บรษท รงธนเกยรตออฟเซท จำ�กด พมพครงแรก พฤษภ�คม ๒๕๕๔ จำ�นวน ๕๐๐ เลม

สารบญหน�

- แบบแผนพฤตกรรมทพงประสงค ๖

ต�มจรรย�บรรณวช�ชพท�งก�รศกษ�

- ม�ตรฐ�นครวทย�ศ�สตร คณตศ�สตร ๑๔

และเทคโนโลย

- คร สควค. ครผสร�งสงคมแหงก�รเรยนร ๑๖

- คณลกษณะของคร สควค.ทพงประสงค ๑๗

- ครเพอคว�มอยรอดของผอน ๑๘

- ทศ ๖ หลกแหงก�รปฏบตตอกนทดง�ม ๒๑

- มงคลชวต ๓๘ ประก�ร ๒๔

- ข�วตอกดอกไมบนพ�นไหวคร ๒๗

- บทสวดมนตและไหวคร ๒๘

- บทสวดมนตและระลกถง ๒๘

พระคณบรพ�จ�รย

- ปฏทนชวต พลงใจประจำ�วน ๒๙

- คำ�ขวญประจำ�จงหวด ๓๐

ภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ

- บทสวดมนต/ค�ถ� แกวส�รพดนก ๓๒

ทปรกษา

อ.พรพรรณ ไวทย�งกร, อ.ดวงสมร คลองส�ร�,

อ.อรวรรณ อนทวชญ, อ.ปร�ณ สรอยสน,

อ.พวงเพญ บญญภทโร, อ.โสภณ แยมทองคำ�,

อ.มตรชย คำ�งอก, อ.สประดษฐ สะอ�ด, ผอ.ธนชย

สทธย�นช, รอง ผอ.พล สด, รอง ผอ.ประเสรฐ

สนทอง, น�ยไพรช อนนตสข

บทบรรณาธการ

เมอครงก�รจดโครงก�รพฒน�เครอข�ยคร

สควค. ในป ๒๕๕๒ เร�คดกนว� จะทำ�กองทน จงทำ�เสอ

“คร สควค. รกครอบครว” ขนม�จำ�หน�ย ไดกำ�ไรม�

เลกนอย ๑,๕๐๐ บ�ทเปนทนกอนแรกของกองทนของ

พวกเร� ตอม�ป ๒๕๕๓ เร�เดนหน�เรอง “กองทนคร

สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร”อย�งจรงจง โดย

มเป�หม�ยเพอตงมลนธคร สควค. ในอน�คต ซงมเพอน

ทเหนดเหนง�มและสนบสนนเร�ดวยจำ�นวนไมม�กนก

แตพวกเร�คดว� “เร�รอได” เพร�ะอ�จจะออนก�ร

ประช�สมพนธและเร�ตองก�รแสวงห�คว�มรวมมอ

หนงสอฉบบน ตงใจทำ�ออกม�พเศษสำ�หรบเพอน

คร สควค. ภ�คอส�น โดยอยบนพนฐ�นทว� ในฐ�นะ

ครคนหนงนน ควรจะทร�บว�ตนเองจะตองปฏบตตน

อย�งไร ทงในฐ�นะทเปนคร เปนช�วพทธและเปนมนษย

คนหนง ซงเชอว�ห�กไดปฏบตต�มแนวท�งดงกล�ว

คว�มเปนมงคลแกชวตของตนเองและคว�มก�วหน�

ในวช�ชพยอมเกดขนอย�งแนนอน

ห�กมขอเสนอแนะประก�รใด ขอนอมรบไว

ดวยคว�มขอบคณ

Page 6: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

6 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

แบบแผนพฤตกรรมทพงประสงคตามจรรยาบรรณวชาชพทางการศกษา

จรรยาบรรณตอตนเอง ๑. ผประกอบวช�ชพท�งก�รศกษ� ตองมวนยในตนเอง พฒน�ตนเองด�นวช�ชพ บคลกภ�พ

และวสยทศน ใหทนตอก�รพฒน�ท�งวทย�ก�ร เศรษฐกจ สงคม และก�รเมองอยเสมอ

วชาชพคร ๑. ประพฤตตนเหม�ะสมกบสถ�นภ�พและเปนแบบอย�งทด

๒. ประพฤตตนเปนแบบอย�งทดในก�รดำ�เนนชวตต�มประเพณ และวฒนธรรมไทย

๓. ปฏบตง�นต�มหน�ททไดรบมอบหม�ยใหสำ�เรจอย�งมคณภ�พต�มเป�หม�ยทกำ�หนด

๔. ศกษ� ห�คว�มร ว�งแผนพฒน�ตนเอง พฒน�ง�น และสะสมผลง�นอย�งสมำ�เสมอ

๕. คนคว� แสวงห� และนำ�เทคนคด�นวช�ชพทพฒน�และก�วหน�เปนทยอมรบม�ใชแกศษย

และผรบบรก�รใหเกดผลสมฤทธทพงประสงค

วชาชพผบรหารสถานศกษา ๑. ประพฤตตนเหม�ะสมกบสถ�นภ�พและเปนแบบอย�งทด

๒. ศกษ� คนคว� รเรมสร�งสรรคคว�มรใหมในก�รพฒน�วช�ชพอยเสมอ

๓. สงเสรมและพฒน�ครในก�รใชนวตกรรมและเทคโนโลยในก�รจดก�รเรยนร

๔. สร�งผลง�นทแสดงถงก�รพฒน�คว�มรและคว�มคดในวช�ชพจนเปนทยอมรบ

๕. สงเสรมก�รปฏบตง�นโดยมแผนปฏบตก�รแบบมสวนรวมและใชนวตกรรม เทคโนโลย

ทเหม�ะสมกบสภ�พปจจบน และก�วทนก�รเปลยนแปลงในอน�คต

วชาชพผบรหารการศกษา ๑. ประพฤตตนเหม�ะสมกบสถ�นภ�พและเปนแบบอย�งทด

๒. ศกษ� คนคว� รเรมสร�งสรรคคว�มรใหมในก�รพฒน�วช�ชพอยเสมอ

๓. สงเสรมก�รใชนวตกรรมเพอพฒน�ก�รศกษ�ใหมคณภ�พ

๔. นำ�แนวท�งหรอรปแบบใหมม�ใชในก�รปฏบตง�นจนเกดประโยชนตอง�นในหน�ทและ

องคกร

๕. ส�ม�รถใชนวตกรรม เทคโนโลยในก�รปฏบตง�น

๖. สร�งผลง�นทแสดงถงก�รคนพบและพฒน�คว�มรคว�มคดในวช�ชพ

๗. เปนผนำ�ในก�รจดทำ�แผนปฏบตก�รให เหม�ะสมกบสภ�พปจจบนและก�วทน

ก�รเปลยนแปลงในอน�คต

Page 7: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

7คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

วชาชพศกษานเทศก ๑. ประพฤตตนเหม�ะสมกบสถ�นภ�พและเปนแบบอย�งทด

๒. ปฏบตง�นต�มหน�ททไดรบมอบหม�ยใหสำ�เรจอย�งมคณภ�พต�มเป�หม�ยทกำ�หนด

๓. ศกษ� ห�คว�มร ว�งแผนพฒน�ตนเอง พฒน�ง�น และสะสมผลง�นอย�งสมำ�เสมอ

๔. สร�งผลง�นทแสดงถงก�รพฒน�ตนเองด�นวช�ชพ

๕. คนห�วธก�รทำ�ง�น ก�รพฒน�วช�ชพ และ ส�ม�รถนำ�ม�ประยกตใหเกดผลดตอผรบก�ร

นเทศ

๖. นเทศโดยยดผรบก�รนเทศเปนสำ�คญดวยกระบวนก�รเรยนรรวมกนอย�งสมำ�เสมอ

๗. พฒน�วสยทศนโดยผสมผส�นนวตกรรม เทคโนโลย และแนวคด เพอใชในก�รพฒน�วช�ชพ

จรรยาบรรณตอวชาชพ ๒. ผประกอบวช�ชพท�งก�รศกษ� ตองรก ศรทธ� ซอสตยสจรต รบผดชอบตอวช�ชพและ

เปนสม�ชกทดขององคกรวช�ชพ

วชาชพคร ๑. แสดงคว�มชนชมและศรทธ�ในคณค�ของวช�ชพ

๒. รกษ�ชอเสยงและปกปองศกดศรแหงวช�ชพ

๓. ยกยองและเชดชเกยรตผมผลง�นในวช�ชพใหส�ธ�รณชนรบร

๔. อทศตนเพอคว�มก�วหน�ของวช�ชพ

๕. ปฏบตหน�ทดวยคว�มรบผดชอบ ซอสตยสจรตต�มกฎระเบยบและแบบแผนของท�ง

ร�ชก�ร

๖. เลอกใชหลกวช�ทถกตอง สร�งสรรคเทคนค วธก�รใหมๆ เพอพฒน�วช�ชพ

๗. ใชองคคว�มรหล�กหล�ยในก�รปฏบตหน�ทและแลกเปลยนเรยนรกบสม�ชกในองคกร

๘. เข�รวมกจกรรมของวช�ชพหรอองคกรวช�ชพอย�งสร�งสรรค

Page 8: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

8 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

วชาชพผบรหารสถานศกษา ๑. แสดงคว�มชนชมและศรทธ�ในคณค�ของวช�ชพ

๒. รกษ�ชอเสยงและปกปองศกดศรแหงวช�ชพ

๓. ยกยองและเชดชเกยรตผมผลง�นในวช�ชพใหส�ธ�รณชนรบร

๔. ปฏบตหน�ทดวยคว�มรบผดชอบ ซอสตยสจรตต�มกฎระเบยบและแบบแผนของท�ง

ร�ชก�ร

๕. ปฏบตหน�ทดวยคว�มมงมน ตงใจ และใชคว�มรคว�มส�ม�รถในก�รพฒน�ครและบคล�กร

๖. สนบสนนก�รจดกจกรรมเกยวกบก�รพฒน�คร ก�รเรยน ก�รสอน และก�รบรห�รสถ�น

ศกษ�

๗. สงเสรมใหครและบคล�กรไดศกษ� คนคว� วเคร�ะห วจยและนำ�เสนอผลง�นทเกยวของ

กบวช�ชพ

๘. เข�รวม สงเสรม และประช�สมพนธกจกรรมของวช�ชพหรอองคกรวช�ชพอย�งสร�งสรรค

วชาชพผบรหารการศกษา ๑. แสดงคว�มชนชมและศรทธ�ในคณค�ของวช�ชพ

๒. รกษ�ชอเสยงและปกปองศกดศรแหงวช�ชพ

๓. ยกยองและเชดชเกยรตผมผลง�นในวช�ชพใหส�ธ�รณชนรบร

๔. ปฏบตหน�ทดวยคว�มรบผดชอบ ซอสตยสจรตต�มกฎระเบยบและแบบแผนของท�ง

ร�ชก�ร

๕. ปฏบตหน�ทดวยคว�มมงมน ตงใจ และใชคว�มรคว�มส�ม�รถในก�รพฒน�ครและบคล�กร

๖. ใหคว�มรวมมอจดกจกรรมทเกยวกบก�รพฒน�ง�นทตนปฏบตหรอง�นทรบผดชอบ

โดยไมเรยกรองผลประโยชนตอบแทนทควรไดรบ

๗. สนบสนน สงเสรมก�รศกษ� คนคว� วเคร�ะห วจย และนำ�เสนอผลง�นทเกยวของ

กบวช�ชพ กอใหเกดประโยชนตอวช�ชพ

๘. สร�งสรรคเทคนค วธก�รใหมท�งก�รศกษ�เพอพฒน�วช�ชพ

๙. เข�รวม สงเสรม และประช�สมพนธกจกรรมของวช�ชพหรอองคกร

Page 9: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

9คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

วชาชพศกษานเทศก ๑. แสดงคว�มชนชมและศรทธ�ในคณค�ของวช�ชพ

๒. รกษ�ชอเสยงและปกปองศกดศรแหงวช�ชพ

๓. ยกยองและเชดชเกยรตผมผลง�นในวช�ชพใหส�ธ�รณชนรบร

๔. ปฏบตหน�ทดวยคว�มรบผดชอบ ซอสตยสจรตต�มกฎระเบยบและแบบแผนของท�ง

ร�ชก�ร

๕. เลอกใชหลกก�ร วธก�รทถกตอง ไดผลด ทนสมย และสอดคลองกบผรบก�รนเทศ

๖. อทศตนเพอประโยชนของผรบก�รนเทศและคว�มก�วหน�ของวช�ชพ

๗. สร�งสรรคเทคนค วธก�รใหมๆ ท�งก�รศกษ�เพอพฒน�วช�ชพ เปนสม�ชกทดขององคกร

วช�ชพ

๘. แลกเปลยนเรยนรกบสม�ชกในองคกรหรอวช�ชพอย�งตอเนอง ใชศ�สตรองคคว�มรในก�ร

ปฏบตง�น

๙. เข�รวม สงเสรม และประช�สมพนธกจกรรมของวช�ชพหรอองคกรวช�ชพอย�งสร�งสรรค

จรรยาบรรณตอผรบบรการ ๓. ผประกอบวช�ชพท�งก�รศกษ� ตองรก เมตต� เอ�ใจใส ชวยเหลอ สงเสรม ใหกำ�ลงใจ

แกศษย และผรบบรก�ร ต�มบทบ�ทหน�ท โดยเสมอหน�

๔. ผประกอบวช�ชพท�งก�รศกษ� ตองสงเสรมใหเกดก�รเรยนร ทกษะ และนสยทถกตอง

ดง�มแกศษย และผรบบรก�ร ต�มบทบ�ทหน�ท อย�งเตมคว�มส�ม�รถดวยคว�มบรสทธใจ

๕. ผประกอบวช�ชพท�งก�รศกษ� ตองประพฤต ปฏบตตน เปนแบบอย�งทด ทงท�งก�ย

ว�จ� และจตใจ

๖. ผประกอบวช�ชพท�งก�รศกษ� ตองไมกระทำ�ตนเปนปฏปกษ ตอคว�มเจรญท�งก�ย

สตปญญ� จตใจ อ�รมณ และสงคมของศษย และผรบบรก�ร

๗. ผประกอบวช�ชพท�งก�รศกษ� ตองใหบรก�ร ดวยคว�มจรงใจ และเสมอภ�ค โดยไม

เรยกรบ หรอยอมรบผลประโยชน จ�กก�รใชตำ�แหนงหน�ทโดยมชอบ

Page 10: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

10 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

วชาชพคร ๑. ใหคำ�ปรกษ�หรอชวยเหลอศษยและผรบบรก�รดวยคว�มเมตต�กรณ�อย�งเตมกำ�ลง

คว�มส�ม�รถและเสมอภ�ค

๒. สนบสนนก�รดำ�เนนง�นเพอปกปองสทธเดก เย�วชนและผดอยโอก�ส

๓. ตงใจ เสยสละ และอทศตนในก�รปฏบตหน�ท เพอใหศษยและผรบบรก�รไดรบก�รพฒน�

ต�มคว�มส�ม�รถ คว�มถนดและคว�มสนใจของแตละบคคล

๔. สงเสรมใหศษยและผรบบรก�รส�ม�รถแสวงห�คว�มรไดดวยตนเองจ�กสออปกรณ และ

แหลงเรยนรอย�งหล�กหล�ย

๕. ใหศษยและผรบบรก�ร มสวนรวมว�งแผนก�รเรยนรและเลอกวธก�รปฏบตทเหม�ะสมกบตนเอง

๖. เสรมสร�งคว�มภ�คภมใจใหแกศษยและผรบบรก�รดวยก�รรบฟงคว�มคดเหน ยกยอง

ชมเชย และใหกำ�ลงใจอย�งกลย�ณมตร

วชาชพผบรหารสถานศกษา ๑. ปฏบตง�นหรอใหบรก�รอย�งมคณภ�พ โดยคำ�นงถงสทธขนพนฐ�นของผรบบรก�ร

๒. สงเสรมใหมก�รดำ�เนนง�นเพอปกปองสทธเดก เย�วชน และผดอยโอก�ส

๓. บรห�รง�นโดยยดหลกก�รบรห�รกจก�รบ�นเมองทด

๔. รบฟงคว�มคดเหนทมเหตผลของศษยและผรบบรก�ร

๕. ใหครและบคล�กร มสวนรวมว�งแผนก�รปฏบตง�นและเลอกวธก�รทเหม�ะสมกบตนเอง

๖. เสรมสร�งคว�มภ�คภมใจใหแกศษยและผรบบรก�รดวยก�รรบฟงคว�มคดเหน ยกยอง

ชมเชย และใหกำ�ลงใจอย�งกลย�ณมตร

๗. ใหศษยและผรบบรก�รไดมสวนรวมในก�รเสนอแนวคดหรอวธก�รทเปนประโยชนตอก�ร

พฒน�วช�ชพ

วชาชพผบรหารการศกษา ๑. ปฏบตง�นหรอใหบรก�รอย�งมคณภ�พ โดยคำ�นงถงสทธขนพนฐ�นของผรบบรก�ร

๒. สงเสรมใหมก�รดำ�เนนง�นเพอปกปองสทธเดก เย�วชนและผดอยโอก�ส

๓. บรห�รง�นโดยยดหลกก�รบรห�รกจก�รบ�นเมองทด

๔. รบฟงคว�มคดเหนทมเหตผลของผรบบรก�ร

๕. ปฏบตหน�ทอย�งมงมน ตงใจเพอใหผรบบรก�รพฒน�ตนเองไดเตมต�มศกยภ�พ

๖. ใหผรบบรก�รไดรวมว�งแผนก�รปฏบตง�นและเลอกวธก�รปฏบตทเหม�ะสมกบตนเอง

๗. เปนกลย�ณมตรกบผรบบรก�ร

Page 11: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

11คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

วชาชพศกษานเทศก ๑. สนบสนน สงเสรมผรบก�รนเทศ ใหประสบคว�มสำ�เรจต�มคว�มถนดคว�มสนใจ และศกยภ�พของแตละคน ๒. สงเสรมใหมก�รดำ�เนนง�นเพอปกปองสทธเดก เย�วชนและผดอยโอก�ส ๓. มขอมล แนวท�งทปฏบตทหล�กหล�ยใหผรบก�รนเทศนำ�ไปใชเปนตวอย�ง ๔. รบฟงคว�มคดเหนทมเหตผลของผรบก�รนเทศ ๕. ปฏบตหน�ทอย�งมงมน ตงใจ เพอใหผรบก�รนเทศพฒน�ตนเองไดเตมต�มศกยภ�พ ๖. ใหผรบก�รนเทศไดรวมว�งแผนพฒน�ตนเองและเลอกวธก�รทเหม�ะสมกบตนเอง ๗. เสรมสร�งคว�มภ�คภมใจใหผรบก�รนเทศดวยก�รรบฟงคว�มคดเหน ยกยองชมเชยและใหกำ�ลงใจอย�งกลย�ณมตร

จรรยาบรรณตอผรวมประกอบวชาชพ ๘. ผประกอบวช�ชพท�งก�รศกษ� พงชวยเหลอเกอกลซงกนและกนอย�งสร�งสรรค โดยยดมนในระบบคณธรรม สร�งคว�มส�มคคในหมคณะ

วชาชพคร ๑. เสยสละ เอออ�ทร และใหคว�มชวยเหลอผรวมประกอบวช�ชพ ๒. มคว�มรก คว�มส�มคค และรวมใจกน ผนกกำ�ลงในก�รพฒน�ก�รศกษ�

วชาชพผบรหารสถานศกษา ๑. รเรมสร�งสรรคในก�รบรห�รเพอใหเกดก�รพฒน�ทกด�นตอผรวมประกอบวช�ชพ ๒. สงเสรมและพทกษสทธของผรวมประกอบวช�ชพ ๓. เปนผนำ�ในก�รเปลยนแปลงและพฒน� ๔. ใชระบบคณธรรมในก�รพจ�รณ�ผลง�นของผรวมประกอบวช�ชพ ๕. มคว�มรก คว�มส�มคค และรวมใจกนผนกกำ�ลงในก�รพฒน�ก�รศกษ� ๖. ยอมรบฟงคว�มคดเหนและขอเสนอแนะของผรวมประกอบวช�ชพ

วชาชพผบรหารการศกษา ๑. รเรมสร�งสรรคในก�รบรห�รเพอใหเกดก�รพฒน�ทกด�นตอผรวมประกอบวช�ชพ ๒. สงเสรมและพทกษสทธของผรวมประกอบวช�ชพ ๓. เปนผนำ�ในก�รเปลยนแปลงและพฒน� ๔. ใชระบบคณธรรมในก�รพจ�รณ�ผลง�นของผรวมประกอบวช�ชพ ๕. มคว�มรก คว�มส�มคค และรวมใจกนผนกกำ�ลงในก�รพฒน�ก�รศกษ� ๖. ยอมรบฟงคว�มคดเหนและขอเสนอแนะของผรวมประกอบวช�ชพ

Page 12: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

12 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

วชาชพศกษานเทศก ๑. เสยสละ เอออ�ทร และใหคว�มชวยเหลอผรวมประกอบวช�ชพ

๒. สงเสรมและพทกษสทธของผรวมประกอบวช�ชพ

๓. เปนผนำ�ในก�รเปลยนแปลงและพฒน�

๔. ยอมรบฟงคว�มคดเหนและขอเสนอแนะของผรวมประกอบวช�ชพ

๕. มคว�มรก คว�มส�มคค และรวมใจกนผนกกำ�ลงในก�รพฒน�ก�รศกษ�

จรรยาบรรณตอสงคม ๙. ผประกอบวช�ชพท�งก�รศกษ� พงประพฤตปฏบตตนเปนผนำ�ในก�รอนรกษและพฒน�

เศรษฐกจ สงคม ศ�สน� ศลปวฒนธรรม ภมปญญ� สงแวดลอม รกษ�ผลประโยชนของสวนรวม

และยดมนในก�รปกครองระบอบประช�ธปไตยอนมพระมห�กษตรยทรงเปนประมข

วชาชพคร ๑. ยดมน สนบสนน และสงเสรมก�รปกครองระบอบประช�ธปไตยอนมพระมห�กษตรย

ทรงเปนประมข

๒. นำ�ภมปญญ�ทองถนและศลปวฒนธรรม ม�เปนปจจยในก�รจดก�รศกษ�ใหเปนประโยชน

ตอสวนรวม

๓. จดกจกรรมสงเสรมใหศษยเกดก�รเรยนรและส�ม�รถดำ�เนนชวตต�มหลกเศรษฐกจพอเพยง

๔. เปนผนำ�ในก�รว�งแผนและดำ�เนนก�รเพออนรกษสงแวดลอม พฒน�เศรษฐกจ ภมปญญ�

ทองถน และศลปวฒนธรรม

วชาชพผบรหารสถานศกษา ๑. ยดมน สนบสนน และสงเสรมก�รปกครองระบอบประช�ธปไตยอนมพระมห�กษตรย

ทรงเปนประมข

๒. ใหคว�มรวมมอและชวยเหลอในท�งวช�ก�ร หรอวช�ชพแกชมชน

๓. สงเสรมและสนบสนนก�รจดกจกรรมเพอใหศษยและผรบบรก�รเกดก�รเรยนร และส�ม�รถ

ดำ�เนนชวตต�มหลกเศรษฐกจพอเพยง

๔. เปนผนำ�ในก�รว�งแผนและดำ�เนนก�รเพออนรกษสงแวดลอม พฒน�เศรษฐกจ

Page 13: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

13คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

วชาชพผบรหารการศกษา ๑. ยดมน สนบสนน และสงเสรมก�รปกครองระบอบประช�ธปไตย อนมพระมห�กษตรย

ทรงเปนประมข

๒. ใหคว�มรวมมอและชวยเหลอในท�งวช�ก�ร หรอวช�ชพแกชมชน

๓. สงเสรมและสนบสนนก�รจดกจกรรมเพอใหศษยและผรบบรก�รเกดก�รเรยนร และส�ม�รถ

ดำ�เนนชวตต�มหลกเศรษฐกจพอเพยง

๔. เปนผนำ�ในก�รว�งแผนและดำ�เนนก�รเพออนรกษสงแวดลอม พฒน�เศรษฐกจ ภมปญญ�

ทองถน และศลปวฒนธรรม

วชาชพศกษานเทศก ๑. ยดมน สนบสนน และสงเสรมก�รปกครองระบอบประช�ธปไตยอนมพระมห�กษตรย

ทรงเปนประมข

๒. ใหคว�มรวมมอและชวยเหลอในท�งวช�ก�ร หรอวช�ชพแกชมชน

๓. สงเสรมและสนบสนนก�รจดกจกรรมเพอใหศษยและผรบบรก�รเกดก�รเรยนร และส�ม�รถ

ดำ�เนนชวตต�มหลกเศรษฐกจพอเพยง

๔. เปนผนำ�ในก�รว�งแผนและดำ�เนนก�รเพออนรกษสงแวดลอม พฒน�เศรษฐกจ ภมปญญ�

ทองถน และศลปวฒนธรรม

เพลง ใครคอคร...เนาวรตน พงษไพบลย

ศลปนแหงชาต ประพนธ

ใครคอคร ครคอใคร ในวนน ใชอยท ปรญญ� มห�ศ�ล

ใชอยท เรยกว� ครอ�จ�รย ใชอยน�น สอนน�น ในโรงเรยน

ครคอผ ชนำ� ท�งคว�มคด ใหรถก รผด คดอ�นเขยน

ใหรทกข รย�ก รพ�กเพยร ใหรเปลยน แปลงส รสร�งง�น

ครคอผ ยกระดบ วญญ�ณมนษย ใหสงสด กว�สตว เดรจฉ�น

ปลกสำ�นก สงสม อดมก�รณ มดวงม�ลย เพอมวลชน ใชตนเอง

ครจงเปน นกสร�ง ผใหญยง สร�งคนจรง สร�งคนกล� สร�งคนเกง

สร�งคนให ไดเปนตว ของตวเอง ขอมอบเพลง นม� บช�คร

Page 14: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

14 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

สถ�บนสงเสรมก�รสอนวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย (สสวท.) ไดกำ�หนดม�ตรฐ�นครวทย�ศ�สตร

คณตศ�สตรและเทคโนโลย ขนโดยมเป�หม�ย ดงน

๑. เพอใหครวทย�ศ�สตร คณตศ�สตรและเทคโนโลย ไดมแนวท�งก�รพฒน�ตนเองและ

พฒน�ง�นใหเข�สม�ตรฐ�นส�กล

๒. เพอใหสถ�นศกษ�ไดใชเปนแนวท�งในก�รพฒน�ครวทย�ศ�สตร คณตศ�สตรและเทคโนโลย

ใหมคว�มร คว�มส�ม�รถต�มม�ตรฐ�นทกำ�หนด

วทย�ศ�สตรและเทคโนโลย มบทบ�ทสำ�คญยงตอก�รพฒน�คว�มคดและศกยภ�พของบคคล

ในด�นคว�มมเหตผล คว�มมระบบและเปนระเบยบ ก�รสอส�ร ก�รเลอกสรรส�รสนเทศและก�ร

กำ�หนดกลยทธในก�รแกปญห� ซงลวนเกยวของกบก�รดำ�เนนชวตของทกคน และยงเปนเครองมอ

สร�งเสรมทกษะเพอก�รศกษ�ในศ�สตรอนๆ อกดวย

มาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย มงเนนใหครส�ม�รถจดก�รเรยนก�รสอนทพฒน�

ผเรยนใหเกดคว�มร คว�มคด ทกษะ กระบวนก�รเรยนร เจตคต คณธรรม จรยธรรม และค�นยม

ทพงประสงคต�มม�ตรฐ�นทสอดคลองกบสงคมไทยและทดเทยมกบน�น�ช�ต ประกอบดวยม�ตรฐ�น

หลก ๑๐ ม�ตรฐ�น แบงเปนม�ตรฐ�นยอย ๔๐ ขอ และ ๗๖ ตวชบง ทอยในกรอบของคณลกษณะ

๓ ด�น คอ คว�มร ก�รแสดงออกและคว�มส�ม�รถ

สาระสำาคญของมาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย มดงน

มาตรฐานท ๑ ธรรมชาตของวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เข�ใจในธรรมช�ตของวช�

วทย�ศ�สตรและเทคโนโลยทประกอบดวยโครงสร�งเนอห�ต�มหลกสตรและส�ระคว�มรของวช�

วทย�ศ�สตรและเทคโนโลย แนวคดด�นกระบวนก�รสบเส�ะห�คว�มรและก�รแกปญห� รวมทง

ส�ม�รถนำ�คว�มรคว�มเข�ใจไปสร�งประสบก�รณก�รเรยนรททำ�ใหเนอห�วช�มคว�มหม�ยตอผเรยน

มาตรฐานท ๒ การนำาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชอยางมคณธรรมและมความสนใจ

ใฝพฒนาวชาชพของตนเอง ใชวช�วทย�ศ�สตรและเทคโนโลยอย�งมคณธรรมทกอใหเกดประโยชน

ตอสงคม และก�รดำ�รงชวตโดยคำ�นงถงคว�มปลอดภยตอสขภ�พ รวมทงเปนผทใฝห�โอก�สในก�ร

พฒน�วช�ชพของตนเอง

มาตรฐานท ๓ การจดโอกาสในการเรยนรตามระดบการเรยนรและพฒนาการของผเรยน

เข�ใจถงระดบก�รเรยนรและพฒน�ก�รเรยนของผเรยน จดโอก�สในก�รเรยนรใหแกผเรยน

เพอสงเสรมใหเกดก�รพฒน�ท�งสตปญญ� สงคมและบคลกภ�พ

มาตรฐานครวทยาศาสตร

คณตศาสตรและเทคโนโลย

Page 15: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

15คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

มาตรฐานท ๔ การจดกระบวนการเรยนรตามความแตกตางของผเรยน เข�ใจถงคว�ม

แตกต�งของผเรยนและใชคว�มแตกต�งดงกล�วเปนพนฐ�นในก�รจดกระบวนก�รเรยนรเพอพฒน�

โอก�สในก�รเรยนรทสอดคลองกบผเรยน

มาตรฐานท ๕ การใชวธการสอนทเหมาะสมเพอชวยพฒนาการเรยนรของผเรยน เข�ใจ

และใชวธก�รสอนอย�งหล�กหล�ย เพอสงเสรมใหผเรยนไดพฒน�คว�มคดด�นก�รวเคร�ะหวจ�รณ

ก�รแกปญห�และทกษะปฏบต

มาตรฐานท ๖ การสรางแรงกระตนใหผเรยนเกดแรงบนดาลใจ เข�ใจถงแรงกระตนและ

พฤตกรรมของผเรยนหรอกลมของผเรยน และส�ม�รถสร�งสภ�พแวดลอมของก�รเรยนรทสงเสรม

ก�รมปฏสมพนธกนในท�งบวก เพอกอใหเกดก�รเรยนรและแรงบนด�ลใจ

มาตรฐานท ๗ พฒนาทกษะการสอสารเพอสงเสรมการเรยนรโดยการสบเสาะหาความร

มทกษะก�รสอส�รและส�ม�รถใชภ�ษ�อย�งถกตองทงก�รพด ก�รเขยน และก�รแสดงออก ใชวธ

ก�รสอส�รเพอกระตนใหมก�รสบเส�ะห�คว�มร ก�รมปฏสมพนธและก�รทำ�ง�นรวมกน

มาตรฐานท ๘ การพฒนาหลกสตร สาระการเรยนรและการวางแผนการสอน พฒน�หลกสตร

ทอยบนพนฐ�นของส�ระและม�ตรฐ�นก�รเรยนรอย�งสอดคลองกบคว�มตองก�รของชมชนและ

พฒน�ผเรยนไดอย�งเตมศกยภ�พ

มาตรฐานท ๙ การประเมนผลเพอพฒนาการเรยนร ใชวธก�รประเมนผลต�มสภ�พจรงและ

นำ�ผลก�รประเมนไปใชเพอยนยนถงพฒน�ก�รเรยนรของผเรยนอย�งตอเนองทงท�งสตปญญ� สงคม

และร�งก�ย

มาตรฐานท ๑๐ การนำาชมชนมารวมจดการศกษาและพฒนาการเรยนรแกผเรยน สงเสรม

คว�มสมพนธกบผรวมง�นในสถ�นศกษ� ผปกครอง และองคกรในชมชนเพอสนบสนนก�รเรยนรและ

พฒน�ก�รเรยนรแกผเรยน

คณตศ�สตรมบทบ�ทสำ�คญยงตอก�รพฒน�คว�มคดและศกยภ�พของบคคลในด�นคว�มม

เหตผล คว�มมระบบและเปนระเบยบ มแบบแผนส�ม�รถวเคร�ะหปญห�และสถ�นก�รณไดอย�ง

ถถวน รอบคอบ ทำ�ใหส�ม�รถค�ดก�รณ ว�งแผน ตดสนใจและแกปญห�ไดอย�งถกตองและเหม�ะสม

และเปนเครองมอในก�รศกษ�วทย�ศ�สตรและเทคโนโลย ตลอดจนศ�สตรอนๆ ทเกยวของ

มาตรฐานครคณตศาสตร มงเนนใหครส�ม�รถจดก�รเรยนก�รสอนทพฒน�ผเรยนใหเกดคว�มร

คว�มคด ทกษะ กระบวนก�รเรยนร เจตคต คณธรรม จรยธรรม และค�นยมทพงประสงคต�มม�ตรฐ�น

ทสอดคลองกบสงคมไทยและทดเทยมกบน�น�ช�ต ประกอบดวยม�ตรฐ�นหลก ๑๐ ม�ตรฐ�น

แบงเปนม�ตรฐ�นยอย ๓๗ ขอ และ ๗๕ ตวชบง ทอยในกรอบของคณลกษณะ ๓ ด�น คอ คว�มร

ก�รแสดงออกและคว�มส�ม�รถ

Page 16: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

16 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

สาระสำาคญของมาตรฐานครคณตศาสตร มดงน

มาตรฐานท ๑ ธรรมชาตของวชาคณตศาสตร เข�ใจในธรรมช�ตของวช�คณตศ�สตรทประกอบ

ดวยโครงสร�งเนอห�ต�มหลกสตรและส�ระคว�มรของ ส�ข�วช�คณตศ�สตร แนวคดเกยวกบก�ร

แกปญห�และส�ม�รถนำ�คว�มรคว�มเข�ใจไปสร�งประสบก�รณก�รเรยนรททำ�ใหเนอห�วช�มคว�ม

หม�ยตอผเรยน

มาตรฐานท ๒ การนำาคณตศาสตรมาใชอยางมคณธรรมและมความสนใจใฝพฒนาวชาชพ

ของตนเอง ใชคณตศ�สตรอย�งมคณธรรมทกอใหเกดประโยชนตอสงคมและก�รดำ�รงชวตโดยคำ�นง

ถงคว�มปลอดภยตอสขภ�พ รวมทงเปนผทใฝห�โอก�สในก�รพฒน�วช�ชพของตนเอง

มาตรฐานท ๓-๑๐ มร�ยละเอยดเดยวกบม�ตรฐ�นครวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย

คร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร “คร สควค. ครผสร�งสงคมแหงก�รเรยนร” เปนขอคว�มทชมรมคร สควค. ใชในก�รประช�สมพนธและสร�งภ�พลกษณของเครอข�ยคร สควค. ม�ตงแตป พ.ศ. ๒๕๔๘ โดยหยบยกขอคว�ม “สงคมแหงก�รเรยนร” ม�จ�ก พรบ. ก�รศกษ�แหงช�ต พทธศกร�ช ๒๕๔๒ โดยกำ�หนดไวว�“ครผสร�งสงคมแหงก�รเรยนร” คอ คร สควค. ทมบทบ�ทนำ�และเปนแบบอย�งได ๔ ด�น คอ ก�รพฒน�ผเรยน ก�รพฒน�ตนเอง ก�รพฒน�เครอข�ยครและก�รพฒน�สงคม

คณะกรรมการบรหารชมรมคร สควค. สาขาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ชดท ๑/๓(๑ มกราคม ๒๕๕๔-๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๕)

สำานกงาน :: เลขท ๔๖ หมท ๑๐ ตำาบลธาต อำาเภอรตนบร จงหวดสรนทร ๓๒๑๓๐

ชอ- สกล สถานทปฏบตงาน ตำาแหนง

๑. น�ยศกดอนนต อนนตสข ร.ร.น�ร�ยณคำ�ผงวทย� อ.โนนน�ร�ยณ จ.สรนทร (0890286327) ประธ�น

๒. น�ยบญเลยง จอดนอก ร.ร.บ�นหวบง อ.เมอง จ.อดรธ�น (0831479974) รองประธ�น

๓. น�ยวองไว ธอนทร ร.ร. ศรสขวทย� อ.สำ�โรงท�บ จ.สรนทร (0879972002) เลข�นก�ร

๔. น�ยชำ�น�ญ เพรดพร�ว ร.ร.เตรยมอดมศกษ�ฯ อ.สว�งแดนดนจ.สกลนคร (0845112119) ผชวยเลข�นก�ร

๕. น�ยณฐพล แสงทว ร.ร.น�ร�ยณคำ�ผงวทย� อ.โนนน�ร�ยณ จ.สรนทร (0851594391) เหรญญก

๖. น�ยปรมนทร แกวด ร.ร.เฉลมพระเกยรตสมเดจพระศรนครนทร จ.ศรสะเกษ (0846041413) น�ยทะเบยน

๗. น�ยกตตชย แผนจนทร ร.ร.พน�สนวทย� อ.ลำ�ดวน จ.สรนทร (0872469890) ปฏคม

๘. น�ยจตรภทร ประทม ร.ร. คำ�น�ดพทย�คม อ.โพนทอง จ.รอยเอด (0899402211) ประช�สมพนธ

๙. น�ยจกรพนธ พรกษ� ร.ร.ลำ�ดวนพทย�คม อ.กระสง จ.บรรมย (0892831483) กรรมก�ร

๑๐. น�ยวงคณภ� แกวไกรษร ร.ร.โนนสะอ�ดชมแสงวทย� อ.บ�นดง จ.อดรธ�น (0872169899) กรรมก�ร

๑๑. น�ยสร�วธ วเชยรลม ร.ร.สว�งแดนดน อ.สว�งแดนดน จ.สกลนคร (0872275604) กรรมก�ร

๑๒. น.ส.วพ�ภรณ สงเสรม ร.ร.เดชอดม อ.เดชอดม จ.อบลร�ชธ�น (0897171788) กรรมก�ร

Page 17: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

17คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

คณลกษณะของคร สควค. ทพงประสงค๑. คณลกษณะของคร สควค. ทพงประสงค มดงน

๑) มคว�มรคว�มส�ม�รถท�งด�นวทย�ศ�สตร คณตศ�สตร วทย�ศ�สตรศกษ� และ

คณตศ�สตรศกษ�เปนอย�งด

๒) มคว�มร คว�มเข�ใจในวช�ทสอนอย�งแทจรง ส�ม�รถเชอมโยงทฤษฎในศ�สตรคว�มร

แขนงต�งๆ สก�รปฏบตได

๓) มคว�มรด�นก�รวจย/ก�รวจยในชนเรยน เพอใชเปนเครองมอในก�รแสวงห�คว�มรและ

พฒน�ก�รเรยนร

๔) มคว�มรในก�รจดทำ�หลกสตรด�นเทคนคก�รสอน จตวทย� ก�รวดและประเมนผลท�งก�ร

ศกษ�

๕) มคว�มส�ม�รถทจะพฒน�ตนเองใหเปนครแบบใหมในระบบส�กลได

- เปนครทเนนคว�มหล�กหล�ยเพอตอบสนองตอผเรยนเปนหลก แนะนำ�ใหผเรยนส�ม�รถ

พฒน�ก�รเรยนรไดอย�งเตมศกยภ�พและสร�งสรรค และใหขอมลสะทอนกลบผเรยนไดอย�งตอเนอง

- รวทย�ก�รด�นคอมพวเตอรและเทคโนโลยส�รสนเทศม�กขน เพร�ะก�รศกษ�ยคใหม

เปนก�รศกษ�ผ�นสออเลกทรอนกสม�กขน

- เปนครทตองไปห�นกเรยนม�กขน เข�เยยมชมชนไดม�กขน

๖) มคว�มส�ม�รถเชอมโยงคว�มรสทองถน จดก�รเรยนก�รสอนใหสอดคลองกบคว�มตองก�ร

ของชมชน

๒. คณลกษณะคว�มเปนครทด

๑) มคว�มรกและศรทธ�ในวช�ชพครและพรอมทจะพฒน�วช�ชพของตน

๒) มคณธรรม จรยธรรม เปนแบบอย�งทดแกนกเรยนและมคว�มเปนประช�ธปไตย

๓) มคว�มเปนไทย อนรกษและทะนบำ�รงศลปวฒนธรรมไทย

๔) มคว�มเมตต�แกศษย และเหนคณค�ของศษย

๕) มบทบ�ทในก�รพฒน�ชมชน และส�ม�รถเปนผนำ�ชมชนได

๖) มคว�มขยนหมนเพยร อดทนและมงมนในก�รทำ�ง�นและมคว�มรบผดชอบสง

๓. บคลกภ�พและมนษยสมพนธทด

๑) มคว�มส�ม�รถทำ�ง�นรวมกบผอนไดอย�งมประสทธภ�พ

๒) มคว�มส�ม�รถในก�รแกปญห�รวมกบผอนและปรบตวเข�กบผอนได

๓) มลกษณะทดของก�รเปนแบบอย�งในก�รประพฤตและปฏบตตนเปนพลเมองทดของ

ประเทศช�ต

Page 18: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

18 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

ธรรมช�ตสร�งมนษยม�เพอจะเปนเพอน

ทกข เกด แก เจบ ต�ย ดวยกน คนทเกดม�ทหลง

ตองก�รคว�มชวยเหลอของคนทเกดม�กอน เชน

ท�รกเกดม�ตองก�รคว�มชวยเหลอของบด�

ม�รด� ครบ�อ�จ�รย พระเจ� พระสงฆ ทเกด

ม�กอน ฉะนนเร�จงทำ�หน�ท ทจะตองทำ�คว�มรอด

เพอผอนดวย ในท�งธรรมกเรยกว� ประโยชนตน

(อตตโถ) แลวกประโยชนผอน (ปรตโถ) เร�ตอง

ทำ�ใหเตมทสดฝไมล�ยมอ ดวยคว�มไมประม�ท

พวกคณเปนครกตองนกถงอดมคต คอ

คว�มรอดของผอน อย�คดว�เร�เปนครเอ�เงนเดอน

ม�เลยงตวกคนเดยวใหสบ�ย นกถงตวเอง

คนเดยวมนใชไมได แลวจะไมทำ�ใหดไดดวยคอ

จตใจจะไมมคว�มสข ฉะนนจะตองนกถงผอน

คว�มเปนคร กคอสร�งคว�มส�ม�รถ

ในก�รทจะชวยผอน ในท�งศ�สน�ในท�งธรรม

เข�เรยกว�อดมคตของโพธสตว โพธสตวมอดมคต

เพอชวยผอน พระพทธเจ�ลงทนในก�รชวยผอน

ดวยก�รบำ�เพญโพธสตวเปนวรรคเปนเวรนมน�น

เหลอเกน ฉะนน อดมคตของโพธสตวคอ เพอคว�ม

รอดของผอน พรอมกบคว�มอยรอดของตวเอง

ฉะนน เร�จะไมรบผดชอบไมได ถ�ไมรบ

ผดชอบในคว�มรอดของผอน แลวมนจะเกดกเลส

ฝ�ยเร� แลวเร�กจะไมรอดดวย ถ�เร�เหนแก

ผอนคว�มเหนแกตวมนจะสล�ยไป กเลสมนเกด

ไมไดเร�กจะรอดดวย จงขอใหยดถอหลกธรรม

ในพระพทธศ�สน�กแลวกน ว�ทกอย�งมนเพอ

ทงสองฝ�ย คอ ฝ�ยเร�เองและฝ�ยผอน

อ�จจะมคนถ�มขนว� ฝ�ยไหนสำ�คญ

กว�? เร�จะตองว�สำ�คญเท�กน คอ มนจะตอง

ผกพนไปดวยกน แตเร�คงจะชอบฝ�ยเร�ม�กกว�

หรอว�ถ�จะถอว�อนไหนมนมค�มนกจะนกถง

ฝ�ยเร�นนแหละมค�กว� เร�ไมตองเสยประโยชน

ทเปนคว�มรอดของเร�เพอผอนรอดหรอก

นพระพทธเจ�ท�นกยอมรบขอนว� เร�ไมถง

กบตองสญเสยคว�มรอดของเร�เพอคว�มรอด

ของผอน มนตองเปนคว�มรอดทไปดวยกน แมว�

เร�จะยอมเสยสละชวตเพอคว�มรอดของผอน

เร�กยงไดคว�มรอดอยนนเอง

ก�รเสยสละชวตเพอชวยโลก เพอชวยผอน

มนกเปนคว�มรอดของผเสยสละชวตนนดวย ทน

มนไดม�ก คอ มนเปนคว�มรอดของคนทกคน

ในโลก มนมประโยชนม�ก แปลว�เข�ไดใชชวต

นนใหมค�ม�กทสดคอ เพอทกคน ไมใชเพอรอด

ของตวคนเดยว เพร�ะฉะนนจงใหถอเปนหลกว�

วตถทพงประสงคมอยสองสถ�นคอ ประโยชนตน

และประโยชนท�น

ถ�ใครถอหลกอน นแลว จะไมมก�ร

เบยดเบยนกนเลยในโลกน ฟงดเถอะไมมก�ร

เบยดเบยนกนเลยในโลกน อย�งท เร�เรยก

ในภ�ษ�โบร�ณนนว�ศ�สน�พระศรอ�รย

ไมเบยดเบยนกนเลยในโลกน ไมตองปดประต

บ�น ไมตองปดประตเรอน หรอว�เรอนไมตอง

ทำ�ประตกได ถ�ขเกยจมนนอนสบ�ยไดโดยไม

ตองปดประตบ�น ปดประตเรอน เพร�ะว�มน

ไมมใครเบยดเบยนใคร

ครเพอความอยรอดของผอนธรรมะบรรยายของทานพทธทาสภกข คดจากหนงสอวนไหวคร ๒๕๓๙ องคการนกศกษามหาวทยาลยขอนแกน

Page 19: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

19คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

เข�มคำ�พดแปลกๆ ทเปนอปม� พอลงจ�ก

เรอนไปในทองถนน ไมรว�ใครเปนใคร เหมอนกน

หมด ไมรว�ใครเปนใคร ไมรว�เปนอะไรของเร�

เปนพอเปนแม เปนลก เปนผว เปนเมยของเร�

มนเหมอนกนไปหมด จนกว�จะกลบม�ถงบ�นแลว

จงจะรว�อ�วน แมของเร� พอของเร� พของเร�

ลกของเร� ถ�ลงไปทถนนละกมนเหมอนกนหมด

มนไมมศตร มนไมมผอน มนมแตผรกใครเปน

คนเดยวกนไปหมด นอดมคตอปม� ในจดสงสด

ของพระพทธศ�สน�

นเรยกว� ประโยชนตนกบประโยชนผอน

มนหลอมเข�เปนสงเดยวกน เสยแตเดยวน

ยงอยในระยะก�รปฏบต เร�กปฏบตประโยชนตน

พรอมกนไปกบประโยชนผอน โดยเฉพ�ะอย�งยง

ท�นทงหล�ยทเปนคร ทำ�หน�ทคร อย�มองแต

ว�ทำ�ประโยชนตน ใหมองททำ�ประโยชนผอน

แลวประโยชนทงหล�ยกจะกล�ยเปนประโยชน

ของตน นเร�กเลยไดม�กไดม�กกว�ผทไมไดเปนคร

อ�ตม�เคยบอก บอกจนเข�ห�ว�ประจบ

บอกว�อ�ชพครนนประเสรฐทสด เพร�ะมนได

ทงเงนและไดทงบญ อ�ชพหล�ยๆ อ�ชพจะได

แตเงนเท�นนแหละไมไดบญหรอก แตถ�อ�ชพ

ครนจะได เงนเดอนหรออะไรกต�มประโยชน

ท�งวตถนนไดดวยแลวไดบญดวย เพร�ะว�อ�ชพ

ครนนท�นทำ�ประโยชนผอน

คร แปลว� ผเปดประตในท�งวญญ�ณ

ใหคนเดนถกตองต�มหนท�งแลวกรอดได ฉะนน

จงว�ครไดบญ เปนอ�ชพทไดบญ แลวเร�กไมได

อทศตนเพยงเพอเปนลกจ�งสอนหนงสอ เร�ถอ

อดมคตว�เปนมนษยบำ�เพญประโยชนตนและ

ประโยชนท�นใหสมบรณ ทนอ�ชพมนอำ�นวย

ทสดแลว มนใหคว�มสะดวกแกเร�แลวทจะ

ดำ�เนนอ�ชพ มผลสองอย�งพรอมกนไปในตว คอ

ก�รเลยงชพกได แลวบญกได

ถ�เร�รบจ�งทำ�ง�นอย�งอนอย�งธรรมด�

ส�มญ อ�จจะไดแตเงนจ�กอ�ชพแตบญไมได

ดงนน อ�ชพทจะไดบญดวย อนแรกกตองชระบ

ระบไปทอ�ชพคร อ�ตม�พดอย�งนบอยๆ เข�

บอกว�ประจบครแลว กเลยห�ท�งออกว�อ�ตม�

เปนครเวย คอตวเองกพย�ย�มทำ�หน�ทคร

ไปอกแบบหนงต�มหน�ทของบรรพชต อย�ระแวง

ไปว�เพอประจบเลย

ฉะนน ขอใหยนด พอใจ ในอ�ชพครคอ

อ�ชพผเปนมคคเทศกในท�งวญญ�ณ เปดประต

คอกเล�ทมดทเหมน ทสกปรกน ใหสตวมนได

ออกม�เสยจ�กคอกเหล�นน

นจงเรยกว�วตถทพงประสงค มอยสองจด

คอประโยชนตวเองและประโยชนผอน ทบทวน

อกทกได ไมองส�มข� ศ�สตร�จ�รยส�มอน

โจรฉกรรจส�มกก ป�รกส�มดง เวยนวนส�มวง

ทกขทนทงส�มโลก เข�โคกส�มเนน ท�งห�มเดน

สองแพรง ตวแมลงห�ตว ม�รทน�กลวห�ตน

บวงคลองคนหกหวง เหตแหงสงทงปวงหก

ตำ�แหนง แหลงอบ�ยมขส สงทตองควบคม

ส�มจด หนท�งแหงวมตมแปดองค วตถทพง

ประสงคสองสถ�น รวมหมดดวยกนเปน 16 หวขอ

กล�ท�ว� เปนหวขอทสะดวกทจะจำ� จะศกษ�

เล�เรยนหรอจะปฏบต แลวท�ใหม�กกว�นนอก

กคอว� ทงหมดนมอยในทกศ�สน� เอ�ชวตและ

เกยรตยศเปนประกนว� ทกขอเหล�นไปคนได

จ�กหลกในพระศ�สน�ทกศ�สน�เลย

Page 20: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

20 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

มนเปนส�กล ยงกว�ส�กล เปนเรอง

ธรรมช�ต เปนเรองทเปนไปต�มกฎเกณฑของ

ธรรมช�ตเร� จะทำ�เปนอย�งอนไมไดถ�เร�

ประสงคคว�มสงบสขหรอสนตสขต�มหลกของ

ธรรมช�ต

ดงนน จงหวงว�ท�นทงหล�ยทกคน

คงจะไดสนใจ ควรจะสนใจนกเพอคว�มสะดวก

จงไดสรปไวเปนคำ�กลอน แลวในฐ�นะเปนหวขอ

จรงๆ จงไดเรยกว� ป�ฏโมกข ธรรมะป�ฏโมกข

เอ�ไวพดเลน ทองเลน ใหตดรมฝป�กไว สบหก

ขอนแลวกคงจะสบ�ย สะดวกสบ�ย สำ�หรบ

ผทจะดำ�เนนชวตเปนครบ�อ�จ�รย แมว�ไมเปน

ครบ�อ�จ�รย เปนลกศษย เปนคนธรรมด�ทวไป

ทงสบหกหวขอนกยงคงใชได แปลว�ใชไดสำ�หรบ

ทกคน ใชไดสำ�หรบทกววฒน�ก�รแหงบคคล

ไมว�จะเปนเดก เปนผใหญ เปนคนเฒ�คนแก

ไมว�จะเปนพอค� เปนช�วน� เปนช�วสวน

เปนอะไรกต�ม เข�ควรจะรกฎเกณฑเหล�น

แลวดำ�รงตนอยอย�งถกตอง เข�กจะไดคว�ม

เปนมนษยทด คอจะไดรบสงทดทสดทมนษย

ควรจะไดรบ

บอกเข�ว�ก�รเกดเปนมนษยนมนเกด

ม�เพอทำ�อะไรสกอย�งหนงทดทสด คอว�ก�ร

เกดม�เปนมนษยน ธรรมช�ตมนใหสงๆ หนงม�

สงนนคอคว�มส�ม�รถหรอแรงง�น ในแรงง�น

มนมสมรรถภ�พ เร�เรยกว�แรงง�น สงมชวต

มแรงง�น เร�ตองใชแรงง�น เร�ตองใชแรงง�น

นนต�มกฎของธรรมช�ต ดงนน เร�จงอยนงไมได

เปนคนกต�ม เปนสตวกต�ม มนอยนงไมได

มนตองเคลอนไหว ดวยอำ�น�จของแรงง�น

ทธรรมช�ตมนใหม�

สรปคว�มว� มนอยนงไมได มนตองทำ�

ทนมนกมปญห�เมออยนงไมได ตองทำ� แลวจะ

ทำ�อะไร? กตอบว� ทำ�สงทเหม�ะสมแกคว�ม

เปนมนษย ทำ�สงทตรงต�มเจตน�รมณของคว�ม

เปนมนษยคออะไร? คอถงจดสงสดของคว�มเปน

มนษย จดสงสดของคว�มเปนมนษยคออะไร?

กคอคว�มหมดปญห� เพร�ะว�บรรลถงนพพ�น

หรอว�อยกบพระเจ�เปนนรนดรไปเลย พดอย�ง

อปม�กพดไดว� อยกบพระเจ�อย�งนรนดร

ไปเลย พดอย�งไมอปม�กพดว� มนดบทกข

นรนดร เปนนพพ�นไปเลย นคอจดปล�ยท�ง

สำ�หรบมนษยทธรรมช�ตมอบใหม�

ฉะนน ถ�ใครไมถงจดน เข�กยงไมเปน

มนษยทเตมคว�มหม�ย ทนเร�ไมใหเสยททเกดม�

เปนมนษย จะเปนมนษยใหเตมคว�มหม�ย เร�ก

ตองเดนท�งน ท�งสำ�หรบมนษยเดนจะเรยกว�

พฒน�ก�รกได พฒน�ก�รก�ย จตวญญ�ณทกอย�ง

ใหมนสงขนม� ม�จนถงจดสงสดทเร�เรยกกนว�

รอดทงตวเองรอดทงผอน หน�ทมนกหมด

หมดเท�นนแหละ มนไมมอะไรดไปกว�น หน�ท

มนจบลงไปทตรงน คอ เร�กรอดผอนกรอด

เอ�ละคดว� ก�รบรรย�ยในวนน กพอ

สมควรแกเวล�แลว ขอตงคว�มปร�รถน�ว�

ทกสงทกอย�งจะเปนไปในท�งทพงปร�รถน�

ขอใหทกท�นมกำ�ลง มคว�มเชอ มคว�มกล�ห�ญ

มคว�มยนดพอใจในหน�ทก�รง�น แลวมคว�มสข

ในก�รง�น คว�มสขอย�งอนไมดเท�คว�มสข

ในก�รทำ�ง�น แลวเร�กจะมคว�มสขทแทจรง

ทไมตองใชเงนซอ อย�งทเข�ไปห�เงนม�ซอ

คว�มสขหลอกๆ กน เร�กมคว�มสขแทจรง

โดย ไมตองใชเงนซอ กนบว�ดทสดสำ�หรบมนษย

Page 21: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

21คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

สมยพทธก�ล เมอครงพระสมม�สมพทธเจ�เสดจอยในกรงร�ชคฤห เช�วนหนง ขณะกำ�ลงเสดจ

รบบณฑบ�ต ไดทอดพระเนตรเหนม�ณพผหนง ชอ สงค�ละ กำ�ลงประนมมอนอมนมสก�รทศทงหก

(หม�ยถง ทศเหนอ ทศใต ทศตะวนออก ทศตะวนตก ทศเหนอศรษะ ทศใตพนดน) เพอสกดกนอนตร�ย

อนจะมม�แตทศนน ๆ พระพทธองคจงตรสบอกว� ทศทงหกน ในพทธศ�สน�เข�ไมไดไหวกนอย�งนน

แลวทรงแสดงวธไหวทศทงหก ดงน

๑. ทศเบองหน� หม�ยถง พอและแม วธไหวคอ ปฏบตตน ดงน

- เลยงดท�น

- ชวยท�นทำ�กจก�รง�น

- ดำ�รงวงศสกลไว

- ประพฤตตนใหเหม�ะสมกบคว�มเปนท�ย�ท

- เมอท�นลวงลบไปแลว กตองทำ�บญอทศไปใหท�น

ในท�งกลบกน ผเปนพอ แม พงอนเคร�ะหตอลก ดงน

- ห�มไมใหทำ�คว�มชว

- สอนใหตงอยในคว�มด

- ใหศกษ�เล�เรยนศลปะวทย�

- ห�ภรรย�ทเหม�ะสม และสมควรให

- มอบทรพยมรดกให

๒. ทศเบองขว� หม�ยถง ครอ�จ�รย วธไหวคอ ปฏบตตน ดงน

- ลกขนยนรบ

- เข�ไปคอยรบใช

- เค�รพเชอฟงคำ�สงสอนของท�น

- อปฏฐ�ก ปรนนบตท�น

- ตงใจเรยนศกษ�เล�เรยนดวยคว�มเค�รพ

ในท�งกลบผเปนคร อ�จ�รย พงอนเคร�ะหตอบตอศษย ดงน

- ใหคำ�แนะนำ�ทด

- ใหตงใจเรยน

- บอกวช�คว�มรแกศษยโดยไมปดบง

- ยกยองศษยใหปร�กฏแกเพอนฝง

- ปกปองศษยจ�กอนตร�ยจ�กทกทศท�ง

ทศ ๖ หลกแหงการปฏบตตอกนทดงาม

วนกอตงชมรม จ.สรนทร

ป พ.ศ. ๒๕๔๙ จ.สรนทร

ป พ.ศ. ๒๕๕๑ จ.สรนทร

ป พ.ศ. ๒๕๕๒ จ.สรนทร

Page 22: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

22 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

๓. ทศเบองหลง หม�ยถง ภรรย� วธไหว คอปฏบตตนดงน

- ยกยองนบถอว�เปนภรรย�

- ไมดหมน

- ไมประพฤตนอกใจ

- มอบคว�มเปนใหญให

- ใหเครองแตงตว

ในท�งกลบกนผเปนภรรย� พงปฏบตตอส�ม ดงน

- จดก�รง�นใหด (ดแลบ�น)

- สงเคร�ะหคนข�งเคยงของส�ม (ญ�ตของส�ม)

- ไมประพฤตนอกใจส�ม

- รกษ�ทรพยทส�มห�ม�ได

- ขยนไมเกยจคร�นในก�รง�นทงปวง

๔. ทศเบองซ�ย หม�ยถง เพอน วธไหวคอ ปฏบตตน ดงน

- เผอแผแบงปน

- พดจ�ไพเร�ะ มนำ�ใจ

- ชวยเหลอเกอกลซงกนและกน

- รวมทกขรวมสขดวย

- ซอสตยจรงใจตอกนและกน

๕. ทศเบองล�ง หม�ยถง คนง�น หรอ คนรบใช (บ�ว) วธไหวคอ ปฏบตตน ดงน

- จดก�รง�นใหทำ�ต�มสมควรแกกำ�ลง คว�มส�ม�รถ

- ใหค�จ�ง และใหร�งวล

- รกษ�พย�บ�ลในเวล�ทเข�เจบไข

- ไดของแปลกๆ พเศษๆ ม� กแบงปนให

- นอกจ�กวนหยดปกตแลว กใหหยดในวนอนบ�ง

ในท�งกลบกน บ�วคนรบใช หรอ ลกจ�ง พงปฏบตตอ เจ�น�ย หรอ น�ยจ�ง ดงน

- ลกขนม�ทำ�ง�นกอนน�ย

- เลกง�นทหลงน�ย

- ถอเอ�แตสงของทน�ยใหเท�นน

- ทำ�ง�นใหดขนเรอยๆ

- นำ�คณธรรมคว�มดของน�ยไปสรรเสรญในทไปทนนๆ

เครอขายการพฒนาวชาชพ

ป พ.ศ. ๒๕๕๒ ม.ขอนแกน

ป พ.ศ. ๒๕๕๒ มรภ.ภเกต

ป พ.ศ. ๒๕๕๓ จ.สรนทร

ป พ.ศ. ๒๕๕๓ ม.ขอนแกน

Page 23: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

23คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

๖. ทศเบองบน หม�ยถง พระสงฆ สมณพร�หมณ, นกบวช วธไหวคอ ปฏบตตน ดงน

- จะทำ�สงใด กทำ�ดวยคว�มเมตต�

- จะพดอะไร กพดดวยคว�มเมตต�

- จะคดอะไร กคดดวยคว�มเมตต�

- ตอนรบดวยคว�มเตมใจ (ไมปดประตเรอน)

- อปฏฐ�กบำ�รงท�นดวยปจจย ๔

ในท�งกลบกนฝ�ยพระสงฆ สมณะพร�หมณ นกบวช พงอนเคร�ะหตอบ ดงน คอ

- ห�มไมใหทำ�คว�มชว

- สงสอนใหตงอยในคว�มด

- อนเคร�ะหดวยนำ�ใจอนง�ม

- ใหฟงสงทยงไมเคยฟง

- ทำ�สงทเคยฟงแลวใหแจมแจง

- บอกหนท�งสวรรคให (บอกวธทำ�คว�มดต�งๆ ทจะเปนหนท�งไปสคตโลกสวรรค)

ชมรมครทมคว�มส�ม�รถพเศษท�งวทย�ศ�สตร คณตศ�สตรและเทคโนโลย (คร สควค.) ไดเรมตนกอร�งสร�งทมม�ตงแตวนท ๑๘ ตล�คม ๒๕๔๘ และไดจดตงอย�งเปนท�งก�ร เมอวนท ๒๗ สงห�คม ๒๕๔๙ โดยก�รสนบสนนจ�กสถ�บนสงเสรมก�รสอนวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย (สสวท.) และวนท ๒๒ ธนว�คม ๒๕๕๑ ไดประชมจดตงชมรมคร สควค. ๔ ภมภ�ค เพอเพมบทบ�ท

และกระจ�ยก�รมสวนรวมในก�รสร�งเครอข�ยคร สควค. ไปทกภ�คของประเทศไทย ป พ.ศ. ๒๕๕๓ ชมรมคร สควค. ส�ข�ภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ ไดดำ�เนนก�รจดตงกองทน “คร สควค. ครผสร�งสงคมแหงก�รเรยนร” โดยไดจดทำ�ของทระลกจำ�หน�ยและก�รรบบรจ�คเงนจ�กคร สควค. คนละไมเกน ๕๐๐ บ�ท เพอใหไดทนจดตงมลนธฯ จำ�นวน ๒๕๐,๐๐๐ บ�ท ซงจะทำ�ใหองคกรของเร�มฐ�นะเปนนตบคลต�มกฎหม�ย และเกดจ�กก�รมสวนรวมของพนองเพอนคร สควค. อย�งกว�งขว�ง (บรจ�คกครงกได แตรวมแลวไมเกน ๕๐๐ บ�ท) ป พ.ศ. ๒๕๕๔ น�ยศกดอนนต อนนตสข ประธ�นชมรมคร สควค. ส�ข�ภ�คตะวนออก เฉยงเหนอ และคณะกรรมก�รบรห�รชมรม เหนสมควรใหมก�ร “รวมใจคร สควค. สร�งเครอข�ยบญ สงสมบ�รม ทำ�คว�มด แทนคณแผนดน” โดยก�รสร�งหอพระประจำ�โรงเรยน จำ�นวน ๒๐ แหงในภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ ผสนใจรวมสร�งบญบ�รม ส�ม�รถเปนเจ�ภ�พผ�ป�กองละ ๕๐๐ บ�ท โดยเจ�ของผ�ป�ทกกองจะไดรบก�รสลกชอประจำ�หอพระแหงนนๆชอบญช “ชมรมคร สควค.” ธน�ค�รไทยพ�ณชย ส�ข�รตนบร หม�ยเลข 593-231427-4

Page 24: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

24 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

ยอและสรปคว�มจ�กหนงสอมงคลชวต ท�งก�วหน�และพระไตรปฎก ฉบบประช�ชน

มงคลชวต คอ เหตแหงคว�มสขและคว�มเจรญก�วหน�ของชวต เปนสตรทพระสมม�

สมพทธเจ� ทรงแสดงไวเปนขอควรประพฤตปฏบต ซงมอย ๓๘ ประก�ร ดงน

มงคลท ๑ ไมคบคนพ�ล ก�รคบคนพ�ลจะพ�ไปห�ผด ก�รไมคบคนพ�ลจงทำ�ใหพนจ�กโอก�ส

ทจะหลงเข�สคว�มผด และปองกนไมใหถกคนพ�ลกลนแกลงทำ�ร�ยได

มงคลท ๒ คบบณฑต ไดคว�มร คว�มปลอดภย คว�มสรรเสรญ คว�มสข เกยรตยศ ชอเสยง

และรบเอ�นสยดๆ คณธรรมต�งๆ ม�สตวเร�

มงคลท ๓ บช�บคคลทควรบช� ทำ�ใหเร�ลดทฏฐม�นะลงได ปองกนคว�มเหนผด และทำ�ให

เร�ไดแบบอย�งทดจ�กคนทเร�เค�รพ เปนก�รขจดคนพ�ลใหพน�ศไปโดยท�งออมและเปนก�รเชดช

บณฑตใหสงเดนยงขน

มงคลท ๔ อยในถนทเหม�ะสม ก�รอยในสงแวดลอมทดยอมทำ�ใหเปนคนด และทำ�ใหคนเร�

กล�ตอก�รเผชญกบปญห� เพอสร�งสงแวดลอมใหมทดได โดยตองรจกเลอกและปรบปรงสงแวดลอม

ใหพอเหม�ะแกตน

มงคลท ๕ มบญว�สน�ม�กอน ก�รทำ�บญเปนก�รสร�งคว�มด ซงมระยะเวล�ย�วน�นตองอดทน

เหมอนปลกตนไมยนตนจะตองคอยผลไมนนเปนปๆ ก�รทำ�บญในอดตสงผลในปจจบน ก�รทำ�บญ

ในปจจบนสงผลในปจจบนและอน�คต ผทำ�คว�มดจงตองคดว�เปนก�รสร�งฐ�นแหงอน�คตไว

มงคลท ๖ ตงตนชอบ คอ มเป�หม�ยชวตทถกตอง เปนตวอย�งทดแกคนอน มคว�มก�วหน�

ก�รมเป�หม�ยจะทำ�ใหเร�มคว�มกระตอรอรน ทมเทพลงคว�มส�ม�รถของตนฝกตนใหบรรล

เป�หม�ยนนอย�งเตมท

มงคลท ๗ เปนพหสต ก�รฟงม�ก ยอมเพมวฒปญญ� เช�วน และไหวพรบ นำ�คว�มรทไดยน

ไดฟง ไดอ�น ไปปฏบตเพอชวยเหลอตนเองหรอคนอนไดม�ก

มงคลท ๘ รอบรในศลปะ คนมศลปะจะชวยตวเองได ไมว�จะตกอยในสถ�นะใด คนมศลปะ

ยอมเจรญก�วหน� ไดรบคว�มสขทงในโลกนและโลกหน� และทำ�ใหโลกเจรญทงด�นวตถและจตใจ

มงคลท ๙ มวนย วนยเปนตวกำ�หนดใหเกดคว�มส�มคค สร�งคว�มเขมแขงในกจก�รง�น

ต�งๆ ทำ�ใหสงคมทดดำ�รงอย บคคลควรมวนยในตนเอง คอ รว�ควรทำ�อะไร เมอไร อย�งไร

มงคลท ๑๐ มว�จ�อนเปนสภ�ษต รจกควบคมว�จ�ใหด จะบนด�ลใหก�รง�นทงปวงสำ�เรจ

ลลวงไปดวยด ไดรบคว�มสำ�เรจในเรองทเจรจ�เพร�ะฉล�ดพด

มงคลท ๑๑ บำ�รงบด�ม�รด� ใหไดรบคว�มสขสบ�ย ซงจะสงผลทำ�ใหไดรบก�รยกยองสรรเสรญ

มคว�มเจรญก�วหน� เปนตวอย�งทดแกอนชนรนหลง

มงคลชวต ๓๘ ประการ

Page 25: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

25คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

มงคลท ๑๒ สงเคร�ะหบตร รจกวธเลยงลกใหเปนคนด นำ�ชอเสยงและเกยรตภมม�สพอแม

ก�รเลยงดบตรใหไดรบก�รศกษ�ทด กเท�กบสร�งครอบครวใหด ประเทศช�ตจะเจรญมนคง

มงคลท ๑๓ สงเคร�ะหภรรย� (ส�ม) ส�มภรรย�ตองรจกวธปฏบตตวตอกน เกรงอกเกรงใจ

เค�รพใหเกยรตกน ไมนอกใจกน สร�งครอบครวใหอบอน ครอบครวมคว�มสงบสข ไดรบก�รยกยอง

สรรเสรญ และเปนตวอย�งทดแกอนชนรนหลง

มงคลท ๑๔ ทำ�ก�รง�นไมใหคงค�ง เพร�ะถ�ห�กง�นคงค�งแลวยอมไมมประโยชน

ง�นไมคงค�งจะทำ�ใหฐ�นะของตน ครอบครว และประเทศช�ตเจรญขน

มงคลท ๑๕ บำ�เพญท�น เปนก�รฝกใจใหเปนนกเสยสละ เปนก�รลดคว�มเหนแกตว ถ�ต�งคน

ต�งมงหวงใหท�น คว�มเหนแกตวจะลดลง ก�รทจรตจะลดลง ทำ�ใหมชอเสยงในสงคม และเปนก�ร

สร�งสนตสขแกมวลมนษยช�ต

มงคลท ๑๖ ประพฤตธรรม เปนก�รยกระดบจตใจใหสงขน ผประพฤตธรรมมแตคว�มสข

มงคลท ๑๗ สงเคร�ะหญ�ต/พนอง คอ ก�รชวยเหลอทงญ�ตส�ยโลหตเดยวกน รวมทงผรจก

มกคน ญ�ตรวมจงหวด รวมประเทศและรวมโลกเดยวกน เปนก�รสร�งคว�มเปนปกแผนในสงคม

มงคลท ๑๘ ทำ�ง�นทไมมโทษ ง�นทไมมโทษ คอ ง�นส�ธ�รณกศล ง�นส�ธ�รณประโยชน

และง�นสงเคร�ะหต�งๆ รวมถงง�นททำ�ไมผดกฎหม�ยและขดกบศลธรรมอนด

มงคลท ๑๙ ละเวนก�รทำ�บ�ป บ�ปคอสงทไมด เสย คว�มชวทตดตว ซงไมควรทำ� เพร�ะ

จะทำ�ใหใจเร�เศร�หมอง เสยคณภ�พอนดง�ม

มงคลท ๒๐ สำ�รวมจ�กก�รดมนำ�เม� นำ�เม� อ�จทำ�ม�จ�กแปง ข�วสก ก�รปรงโดยผสมเชอ

หรออะไรกแลวแต ทดมแลวทำ�ใหมนเม� เชน เบยร ไวน เปนตน สงเหล�นลวนมโทษอนไดแก ทำ�ให

เสยทรพย, ทำ�ใหเกดก�รทะเล�ะวว�ท, ทำ�ใหเกดโรค, ทำ�ใหเสยชอเสยง

มงคลท ๒๑ ไมประม�ทในธรรม พระสมม�สมพทธเจ�ไดทรงโปรดแนะท�งไว คนทประม�ท

ในธรรมนนมลกษณะทสรปไดดงนคอ (๑) ไมทำ�เหตด แตจะเอ�ผลด (๒) ทำ�ตวเลว แตจะเอ�ผลด

(๓) ทำ�ยอหยอน แตจะเอ�ผลม�ก จงไมควรปลอยชวตไปต�มยถ�กรรม

มงคลท ๒๒ มคว�มเค�รพ สงทควรเค�รพมอยดงน (๑) พระพทธเจ� (๒) พระธรรม (๓)

พระสงฆ (๔) ก�รศกษ� (๕) คว�มไมประม�ท คอ ก�รดำ�เนนต�มหลกธรรมคำ�สอนพระพทธศ�สน�

อนๆ ดวยคว�มเค�รพ (๖) ก�รสนทน�ปร�ศรย คอ ก�รตอนรบอ�คนตกะผม�เยอนดวยคว�มเค�รพ

มงคลท ๒๓ มคว�มถอมตน โทษของก�รอวดดนนมอยดงนคอ (๑) ทำ�ใหเสยคน คอ ไมส�ม�รถ

กลบม�อยในรองในรอยไดเหมอนเดม เสยอน�คต (๒) ทำ�ใหเสยมตร คอไมมใครคบห�เปนเพอนดวย

ถงจะมกไมใชเพอนแท ดงนน จงไมอวดดอถอด ไมเบง ไมยโสโอหง รจกค�ตนเองต�มคว�มเปนจรง

Page 26: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

26 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

มงคลท ๒๔ มคว�มสนโดษ ลกษณะของคว�มสนโดษเปนดงน คอ (๑) ยถ�ล�ภสนโดษ

หม�ยถงคว�มยนดต�มมต�มเกด คอ มแคไหนกพอใจเท�นน เปนอยอย�งไรกควรจะพอใจ ไมคด

นอยเนอตำ�ใจในสงทตวเองเปนอย (๒) ยถ�พลสนโดษ หม�ยถงคว�มยนดต�มกำ�ลง เร�มกำ�ลงแคไหน

กพอใจเท�นน ตงแตกำ�ลงก�ย กำ�ลงทรพย กำ�ลงบ�รม หรอกำ�ลงคว�มส�ม�รถ เปนตน

มงคลท ๒๕ มคว�มกตญญ กตญญนนมดงน (๑) กตญญตอบคคล บคคลทควรกตญญกคอ

ใครกต�มทมบญคณควรระลกถงและตอบแทนพระคณ เชน บด� ม�รด� อ�จ�รย เปนตน (๒) กตญญ

ตอสตว ไดแกสตวทมคณตอเร�ชวยทำ�ง�นใหเร� เร�กควรเลยงดใหดเชนช�ง ม� วว คว�ย หรอสนข

ทชวยเฝ�บ�น เปนตน

มงคลท ๒๖ ฟงธรรมต�มก�ล เวล�ทควรไปฟงธรรมนนมดงนคอ (๑) วนธรรมสวนะ กคอวนพระ

หรอวนสำ�คญท�งศ�สน� (๒) เมอมผม�แสดงธรรม อย�งเชน ก�รฟงธรรมต�มวทย ก�รทมพระม�

แสดงธรรมต�มสถ�นทต�งๆ หรอก�รอ�นจ�กสอต�งๆ (๓) เมอมโอก�สอนสมควร เชน ในวนอ�ทตย

เมอมเวล�ว�ง หรอในง�นมงคล ง�นบวช ง�นกฐน ง�นวด เปนตน

มงคลท ๒๗ มคว�มอดทน คว�มอดทนนนส�ม�รถจำ�แนกออกไดเปนดงตอไปนคอ (๑) คว�ม

อดทนตอคว�มลำ�บ�ก (๒) คว�มอดทนตอทกขเวทน� (๓) คว�มอดทนตอคว�มเจบใจ (๔) คว�มอดทน

ตออำ�น�จกเลส

มงคลท ๒๘ เปนผว�ง�ย ผว�ง�ยนนมลกษณะทสงเกตไดดงนคอ (๑) ไมพดกลบเกลอนเมอ

ไดรบก�รว�กล�วตกเตอน (๒) ไมนงเฉยเมอไดรบก�รเตอน (๓) ไมจบผดผว�กล�วสงสอน

มงคลท ๒๙ เหนสมณะ คณสมบตของสมณะตองประกอบไปดวย ๓ อย�งคอ (๑) ตองสงบก�ย

(๒) ตองสงบว�จ� (๓) ตองสงบใจ พทธศ�สนกชนพงบำ�รงท�นดวยปจจย ๔

มงคลท ๓๐ สนทน�ธรรมต�มก�ล กอนทเร�จะสนทน�ธรรม ควรตองพจ�รณ�และคำ�นงถง

สงตอไปนคอ (๑) ตองรเรองทจะพดด (๒) ตองพดเรองจรง มประโยชน (๓) ตองเปนคำ�พดทไพเร�ะ

(๔) ตองพดดวยคว�มเมตต� (๕) ตองไมพดจ�โออวด หรอยกตนขมท�น

มงคลท ๓๑ บำ�เพญตบะ ก�รบำ�เพญตบะ หม�ยคว�มถงก�รทำ�ใหกเลส คว�มรมรอนต�งๆ

หมดไป หรอเบ�บ�งลง ลกษณะก�รบำ�เพญตบะมดงน (๑) ก�รมใจสำ�รวมในอนทรยทง ๖ ไดแก ต�

ห จมก ลน ก�ย และใจ (๒) ก�รประพฤตรกษ�พรหมจรรย เวนจ�กก�รรวมประเวณ หรอก�มกจทงปวง

มงคลท ๓๒ ประพฤตพรหมจรรย เมอบำ�เพญตบะจนกเลสเบ�บ�งแลว ควรรบปลกฝงคณธรรม

ต�งๆ กอนทกเลสจะกลบฟนคนม� ตองยกใจออกจ�กก�มอนเปนทม�ของคว�มเสอม ช�ยไทยทมอ�ย

ครบ ๒๐ ปบรบรณ พงอปสมบทในพระพทธศ�สน�

มงคลท ๓๓ เหนอรยสจ หลกแหงอรยสจมอย ๔ ประก�รมดงน ทกข สมทย นโรธ มรรค

มงคลท ๓๔ ทำ�พระนพพ�นใหแจง เมอเหนอรยะสจแลว กตงใจทำ�สม�ธตอไป จนกเลสต�งๆ

คอยๆ รอนหลดไปจ�กใจต�มลำ�ดบ จนหมดกเลสเปนพระอรหนตในทสด

Page 27: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

27คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

ขาวตอกดอกไมบนพานไหวคร เมอจะเรมก�รเรยนรสรรพวช�ก�ร บรรด�ศษยนอยใหญในทกสถ�บน ตงแตเดกอนบ�ลถงมห�วทย�ลย จะพ�กนจดพธไหวคร ในวนพฤหสบด ซงถอว�เปนวนมงคลยงของศษยและคร โดยจดแตงพ�นไหวคร มข�วตอกดอกไมประดบสวยง�ม ซงโบร�ณ�จ�รย ไดอปม�ไวดงน ขาวตอก หม�ยถง คว�มเปนผเจรญงอกง�มอย�งมระเบยบ เวล�เร�ควข�วตอก ข�วตอกจะแตกออก คนควจะใชตะแกรงครอบไวเพอใหข�วตอกอยในกระทะ ข�วตอกเมดใดกระเดนออกนอกกระทะ กจะตกดนเกลอกลวกบฝนธลไปและจะกล�ยเปนข�วตอกทเสยไปใชไมได เชนเดยวกบศษยตองมระเบยบวนย ห�กข�ดวนยกจะเปนคนไรรปแบบ แลวจะเสยคนในทสด ดอกมะเขอ หม�ยถง คว�มออนนอมถอมตน เพร�ะดอกมะเขอทจะผลตผล ก�นของมะเขอโนมตวลงตลอด เพอสอนใหเดกไดรจกก�รมสมม�ค�รวะ เพร�ะค�รวธรรมเปนสญลกษณแหงคว�มเจรญ คนอนๆ จะใหเกยรตคนมสมม�ค�รวะ ตรงกนข�มจะเหยยดหย�มคนทแขงกระด�ง หญาแพรก หม�ยถง คว�มเจรญงอกง�ม เพร�ะหญ�แพรกนนแมจะเหยวเฉ�ในหน�แลง เพยงฝนตกม�กงอกเงยแลว ดงนนเดกๆ หรอศษยแมแตไดรบคำ�พรำ�สอนจ�กครกรจกดชวรรบผดชอบตอตวเองและสงคม ดอกเขม หม�ยถง คว�มแหลมคมดจเขม หม�ยเอ�สตปญญ�ของศษยขอใหแหลมคมพรอมทจะใชประโยชนไดในทกโอก�ส ดงภ�ษตไทยว� “ปญญ�คออ�วธ”

มงคลท ๓๕ จตไมหวนไหวในโลกธรรม มคว�มหนกแนนไมยนดยนร�ยในล�ภ ยศ สรรเสรญ

สข หรอคว�มเสอมล�ภ เสอมยศ นนท� ทกข อกตอไป

มงคลท ๓๖ จตไมโศก เหต ๕ ประก�รททำ�ใหจตเร�ตองโศกเศร�คอ (๑) คว�มโศกเศร�ทเกด

เนองม�จ�กคว�มรก (๒) คว�มโศกเศร�ทเกดจ�กคว�มใคร (๓) ใชปญญ�พจ�รณ�อยเนองๆ ถงคว�ม

ไมเทยงในสงของทงหล�ย และร�งก�ยของเร� (๔) ไมยดมนในตวตน หรอคว�มจรงยงยน ในคนหรอ

สงของว�เปนของเร� (๕) ทกอย�งในโลกลวนเปลยนแปลงอยทกขณะ แมร�งก�ยเร�กใชเปนทอ�ศย

ชวคร�วเท�นน พทธศ�สนกชนพงเข�ใจในคว�มเปนไปต�มเหตและปจจยของทกสรรพสง

มงคลท ๓๗ จตปร�ศจ�กกเลส จตทฝกฝนดแลวยอมหลดพนไมพวพนอยกบกเลสทงปวง

เปนจตทปลอดโปรงเปนอสระเสรและมศกยภ�พสงสด เหมอนหยดนำ�บนใบบว

มงคลท ๓๘ จตเกษม หม�ยถง ก�รละแลวซงกเลส เปนเครองผกอย ๔ ประก�รคอ (๑) ก�รละ

ก�มโยคะ (๒) ก�รละภวโยคะ (๓) ก�รละทฏฐโยคะ (๔) ก�รละอวชช�โยคะ จงมอสระเสรเตมท

มใจสะอ�ดผองใสบรสทธ บรบรณ เข�พระนพพ�นต�มพระสมม�สมพทธเจ�และเหล�พระอรหนต

ส�วกทงหล�ย

Page 28: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

28 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

บทสวดมนตและไหวครผนำานกเรยนสวด

(หนทะ มะยง พทธสสะ ภะคะวะโต ปพพะ

ภ�คะนะมะก�รง กะโรมะ เส)

นกเรยนสวดพรอมกน

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต

อะระหะโต สมม�สมพทธสสะ ( 3 จบ)

อะระหง สมม�สมพทโธ ภะคะว�

พทธง ภะคะวนตง อภว�เทม

สว�กข�โต ภะคะวะต� ธมโม

ธมมง นะมสส�ม

สปฏปนโน ภะคะวะโต ส�วะกะสงโฆ

สงฆง นะม�ม

ผนำานกเรยนสวด

ป�เจร�จรย� โหนต คณตร�นส�สก�

นกเรยนสวดพรอมกน

ข�ขอประณตนอมสกก�ร บรพคณ�จ�รย

ผกอรปเกดประโยชนศกษ�

ทงท�นผประส�ทวช� อบรมจรย�

แกข�ในก�ลปจจบน

ข�ขอเค�รพอภวนท ระลกคณอนนต

ดวยใจนยมบช�

ขอเดชกตเวทต� อกวรยะพ�

ปญญ�ใหเกดแตกฉ�น

ศกษ�สำ�เรจทกประก�ร อ�ยยนน�น

อยในศลธรรมอนด

ใหไดเปนเกยรตเปนศร ประโยชนทว

แกช�ตและประเทศไทย เทอญ

ผนำานกเรยน

ปญญ�วฒ กะเร เตเต ทนโนว�เท นะม�มหง

บทสวดมนตและระลกถงพระคณบรพาจารย

ผนำาครสวด (หนทะ มะยง พทธสสะ ภะคะวะโต ปพพะ ภ�คะนะมะก�รง กะโรมะ เส)ครสวดพรอมกน นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมม�สมพทธสสะ ( 3 จบ) อะระหง สมม�สมพทโธ ภะคะว� พทธง ภะคะวนตง อภว�เทม สว�กข�โต ภะคะวะต� ธมโม ธมมง นะมสส�ม สปฏปนโน ภะคะวะโต ส�วะกะสงโฆ สงฆง นะม�มผนำาครสวดป�เจร�จรย� โหนต คณตร�นส�สก�ครสวดพรอมกนข�ขอประนมกรกระพม อภว�ทน�ก�รกร�บคณอดลครประท�น หตเทดทวสรรสงสมอดมคตประพฤต นรยดประคองธรรมครชวถทษอนนต อนส�สนประภ�ษสอนใหเรองและเปรองปรวช�น นะตระก�รสถ�พรท�นแจงแสดงนตบวร ดนยลยคลส�รโอบเออและเจอคณวจตร ทะนศษยนรนดรก�ลไปเบอกเพอดรณช�ญ ลฉล�ดประส�ทสรรพบ�ปบญกสนทรแถลง ธระแจงประจกษครนเพอศษยสฤษฎคตจรล มนเทดผดงธรรมปวงข�ประด�นกรศษ (ษ) ยะคดระลกคำ�ดวยสตยสะพดกมลนำ� อนสรณเผดยงคณโปรดอวยสพธพรอเนก อดเรกเพร�ะแรงบญสงเสรมเฉลมพหลสน- ทรศษยเสมอเทอญฯผนำาครสวดปญญ�วฒ กะเร เตเต ทนโนว�เท นะม�มหง

Page 29: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

29คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

ปฏทนชวต พลงใจประจำ�วน วนท ๑ เร�จะปฏบตต�มจรรย�บรรณของครอย�งเครงครดวนท ๒ เร�จะเปนตวของตวเอง พงตวเองใหม�กและดทสดวนท ๓ เร�จะมคว�มมนใจในสงทจะทำ�ข�งหน�ตอไปเสมอวนท ๔ เร�จะคดและทำ�สงต�งๆ ดวยคว�มใครครวญรอบคอบวนท ๕ เร�จะชวยเหลอเออเฟอคนอนดวยไมตรจต เปนกนเองวนท ๖ เร�จะอ�นหนงสอ และนวนย�ยเพอคว�มบนเทงใจวนท ๗ เร�จะมนคงในคว�มกตญญกตเวทตอผมพระคณเสมอวนท ๘ เร�จะเปนผทตรงตอเวล�และหน�ทก�รง�นเสมอวนท ๙ เร�จะสร�งทกโอก�สท�งก�รศกษ�แกศษยทเร�สอนวนท ๑๐ เร�จะยดมนในส�มคคธรรม กบญ�ตมตรสห�ยทงมวลวนท ๑๑ เร�จะหมนเยยมเยยน พบปะเพอนฝงและญ�ตสนทวนท ๑๒ เร�จะคำ�นงถงอน�คตของชวตและจะทำ�สงมประโยชน วนท ๑๓ เร�จะทำ�บญ ใหท�น เข�วด ฟงธรรมและสนทน�กบกลย�ณมตร วนท ๑๔ เร�จะซอมแซมของทเก�และชำ�รดใหดขนวนท ๑๕ เร�จะเขยนจดหม�ย/โทรศพทคยกบญ�ตพนองและสห�ยวนท ๑๖ เร�จะห�เวล�พกผอนและชนชมคว�มง�มของธรรมช�ตวนท ๑๗ เร�จะตงใจทำ�ง�นก�รทไดรบมอบหม�ยใหดทสดวนท ๑๘ เร�จะไมดใจเกนไปตอคว�มสขหรอคว�มพอใจทไดรบวนท ๑๙ เร�จะไมทำ�อะไรต�มใจตนเอง จะเอ�ใจเข�ม�ใสใจเร�วนท ๒๐ เร�จะประหยดในก�รใชจ�ยไมฟมเฟอย ไมสร�งหนสนวนท ๒๑ เร�จะมคว�มหวงใยในชวตของคนในครอบครววนท ๒๒ เร�จะตดต�มเหตก�รณบ�นเมองทงในและนอกประเทศวนท ๒๓ เร�จะอดทนตอส ม�นะและเพยรพย�ย�มอย�งสดกำ�ลงวนท ๒๔ เร�จะมนคงในคว�มซอสตยสจรตตลอดชวตวนท ๒๕ เร�จะยอมรบผดอย�งเตมใจเสมอเมอทำ�ผดวนท ๒๖ เร�จะเปนคนทมคว�มสภ�พออนโยนเสมอวนท ๒๗ เร�จะหมนสะสมทรพยเปนสดสวนใหตดเปนนสยวนท ๒๘ เร�จะไมยอมใหผอนล�กจงไปสคว�มเสยห�ยเดดข�ดวนท ๒๙ เร�จะยมและมอ�รมณขนเสมอแมจะมปญห�อปสรรควนท ๓๐ เร�จะมงมนพฒน�ตนเองและจะไปพบกนทจดสงสดเพอรวมกนพฒน�ประเทศวนท ๓๑ เร�จะพกผอนใหม�กเพยงพออย�งสบ�ยใจ เพอเตรยมรบวนใหมทกำ�ลงจะม�ถง

PHOTO

PHOTO

PHOTO

PHOTO

PHOTO

Page 30: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

30 คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

กรงเทพมหานคร เมองหลวงของประเทศไทยกรงเทพมหานคร อมรรตนโกสนทร มหนทรา อยธยามหาดลก ภพนพรตน ราชธานบรรมย

อดมราชนเวศน มหาสถาน อมรพมาน อวตารสถต สกกะ ทตตยะ วษณกรรมประสทธ

๑. จงหวดก�ฬสนธ เมองฟ�แดดสงย�ง โปงล�งเลศลำ� วฒนธรรมผไท ผ�ไหมแพรว� ผ�เสวยภพ�น มห�ธ�รลำ�ป�ว ไดโนเส�รสตวโลกล�นป๒. จงหวดขอนแกน พระธ�ตข�มแกน เสยงแคนดอกคน ศนยรวมผ�ไหม รวมใจผกเสยว เทยวบงแกนนครใหญ ไดโนเส�รสรนธรเน สดเทหมวยเหรยญทองโอลมปก๓. จงหวดชยภม ทวทศนสวย รวยป�ใหญ มช�งหล�ย ดอกไมง�ม ลอน�มวรบรษ สดยอดผ�ไหม พระใหญทว�ร�วด๔. จงหวดนครร�ชสม� เมองหญงกล� ผ�ไหมด หมโคร�ช ปร�ส�ทหน ดนด�นเกวยน๕. จงหวดนครพนม พระธ�ตพนมค�ลำ� วฒนธรรมหล�กหล�ย เรณผไท เรอไฟโสภ� ง�มต�ฝงโขง๖. จงหวดบรรมย เมองปร�ส�ทหน ถนภเข�ไฟ ผ�ไหมสวย รวยวฒนธรรม๗. จงหวดมห�ส�รค�ม พทธมณฑลอส�น ถนฐ�นอ�รยธรรม ผ�ไหมลำ�เลอค� ตกศล�นคร๘. จงหวดมกด�ห�ร หอแกวสงเสยดฟ� ภผ�เทบแกงกระเบ� ๘ ชนเผ�ชนพนเมอง ลอเลองมะข�มหว�น กลองโบร�ณลำ�เลศ ถนกำ�เนดลำ�ผญ� ตระก�รต�ช�ยโขง เชอมโยงอนโดจน๙. จงหวดยโสธร เมองประช�ธปไตย บงไฟโก แตงโมหว�น หมอนขว�นผ�ขด แหลงผลตข�วหอมมะล๑๐. จงหวดรอยเอด สบเอดประตเมองง�ม เรองน�มพระสงใหญ ผ�ไหมส�เกต บญผะเหวดประเพณ มห�เจดยชยมงคล ง�มน�ยลบงพล�ญชย เขตกว�งไกลทงกล� โลกลอช�ข�วหอมมะล๑๑. จงหวดเลย เมองแหงทะเลภเข� สดหน�วในสย�ม

คำ�ขวญประจำ�จงหวด ภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ (อส�น)

Page 31: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

31คมอการปฏบตตนของคร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนร

ผมไมทราบวาจะใชเวลาแคไหน แตผมตงใจจรงๆ ครบมารวมทำาดดวยกนทกป ปละครง เพออสานของเรานะครบ

สรางหอพระประจำาโรงเรยนใน ๒๐ จงหวดภาคตะวนออกเฉยงเหนอและขบเคลอนกองทนสมลนธ คร สควค. ครผสรางสงคมแหงการเรยนรคร สควค.รวมใจสรางเครอขาย บญ บารม ทำาความด แทนคณแผนดน

๑๒. จงหวดศรสะเกษ แดนปร�ส�ทขอม หอมกระเทยมด มสวนสมเดจ เขตดงลำ�ดวน หล�กลวนวฒนธรรม เลศลำ�ส�มคค๑๓. จงหวดสกลนคร พระธ�ตเชงชมคบ�น พระตำ�หนกภพ�นคเมอง ง�มลอเลองหนองห�น แลตระก�รปร�ส�ทผง สวยสดซงส�วภไท ถนมนในพทธธรรม๑๔. จงหวดสรนทร ถนช�งใหญ ผ�ไหมง�ม ปะคำ�สวย รำ�รวยปร�ส�ท ผกก�ดหว�น ข�วส�รหอม ง�มพรอมวฒนธรรม๑๕. จงหวดหนองค�ย อนส�วรยปร�บฮอ หลวงพอพระใส สะพ�นไทย-ล�ว๑๖. จงหวดหนองบวลำ�ภ ศ�ลสมเดจนเรศวรมห�ร�ช อทย�นแหงช�ตภเก�ภพ�นคำ� แผนดนธรรมหลวงปข�ว เดนสก�วถำ�เอร�วณ นครเขอนขนธก�บแกวบวบ�น ๑๗. จงหวดอดรธ�น นำ�ตกจ�กสนภพ�น อทย�นแหงธรรมะ อ�รยธรรมห�พนป ธ�นผ�หมขด แดนเนรมตรหนองประจกษ เลศลกษณกลวยไมหอมอดรซนไฌน ๑๘. จงหวดอบลร�ชธ�น เมองแหงดอกบวง�ม แมนำ�สองส มปล�แซบหล�ย ห�ดทร�ยแกงหน ถนไทยนกปร�ชญ ทวยร�ษฎรใฝธรรม ง�มลำ�เทยนพรรษ�๑๙. จงหวดอำ�น�จเจรญ พระมงคลมงเมอง แหลงรงเรองเจดลมนำ� ง�มถำ�ศกดสทธ เทพนมตรพระเหล� เก�ะแกงเข�แสนสวย เลอค�ดวยผ�ไหม ร�ษฎรเลอมใสใฝธรรม๒๐. จงหวดบงก�ฬ สองน�งศ�ลศกดสทธ อทธฤทธหลวงพอใหญ แหลงนำ�ใสหนองกดทง สดใหญยงแขงเรอย�ว ห�ดทร�ยข�วเปนสง� น�ทศน�แกงอ�ฮง ง�มนำ�โขงทบงก�ฬ สขสำ�ร�ญทไดยล

Page 32: TSMT Manual (คู่มือการปฏิบัติตนของครู สควค. ครูผู้สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้)

บทสวดมนต/คาถา แกวสารพดนกบชาพระรตนตรยอะระหง สมม�สมพทโธภะคะว� พทธงภะคะวนตงอภว�เทม (กร�บ)

ส�ว�กข�โต ภะคะวะต� ธมโม ธมมงนะมสส�ม (กร�บ)

สปะฏปนโน ภะคะว�โต ส�วะกะสงโฆ สงฆงนะม�ม (กร�บ)

นมสการพระรตนตรยนะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมม�สมพทธสสะ (สวด 3 จบ)

เรมบทนสวดทกวน วนละ 9 จบ ชวตจะมแตคว�มสข

ถวายพรพระ (อตปโสฯ) อตปโส ภะคะว� อะระหง สมม�สมพทโธ วช�จะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท อะนตตะโร

ปรสสะทมมะส�ระถ สตถ� เทวะมะนสส�นง พทโธ ภะคะว�ต สะว�กข�โต ภะคะวะต�ธมโม สนทฏฐโก

อะก�ลโก เอหปสสโก โอปะนะยโก ปจจตตง เวทตพโพ วญญหต สปะฏปนโน ภะคะวะโต ส�วะกะ

สงโฆ อชปะฏปนโน ภะคะวะโต ส�วะกะสงโฆ ญ�ยะปะฏปนโน ภะคะวะโต ส�วะกะสงโฆ ส�มจปะฏ

ปนโน ภะคะวะโต ส�วะกะสงโฆ ยะททง จตต�ร ปรสะยค�น อฏฐะปรสะปคคะล� เอสะภะคะวะโต

ส�วะกะสงโฆ อ�หเนยโย ป�หเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโย อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสส�ต

บทสวด คาถาแกวสารพดนกนะโม เม สมพะพทธ�นง อปนน�นง มะเหสนง ตณหงกะโร มะห�วโร

เมธงกะโร มะห�ยะโส สะระนงกะโร โลกะหโต ทปงกะโร ชตนธะโร

โกณฑญโญ ชะนะป�โมกโข มงคะโล ปรส�สะโภ สมะโน สมะโน ธโร

เรวะโต ระตวฑฒะโน โสภโต คณะสมปนโน อะโนมะทสส ชะนตตะโม

ปะทโม โลกะปชโชโต น�ระโท วะระส�ระถ ปะทมตตะโร สตตะส�โร

สเมโธ อปปะฏปคคะโล สช�โต สพพะโลกคโค ปยะทสส นะร�สะโภ

อตถะทสส ก�รณโก ธมมะทสส ตะโมนโท สทธตโถ อะสะโม โลเก

ตสโส จะ วะทะตง วะโร ปสโส จะ วะระโท พทโธ วปสส จะ อะนปะโม

สข สพพะหโต สตถ� เวสสะภ สขะท�ยะโก กะกสนโธ สตถะว�โห

โกน�คะมะโน ระณญชะโห กสสะโป สรสมปนโน โคตะโม สกยะปงคะโว ฯ

จบทบทน

การสวดมนต/คาถา ทำาใหจตสงบเกดสมาธและกอใหเกดผลทางใดทางหนงตามความตงมนแหงจต

จตทมความตงมนและความเพยรทบรสทธ จะนำามาซงสงทพงปรารถนา

สพพทานำ ธมมธานำ ชนาต : การใหธรรมะเปนทาน ชนะการใหทงปวง