tipitaka 26

272
0 1 0 0 0 1 1 1 0 0 พพพพพพพพพพพพพพ 2 1 1 0 0 พพพพ พพ 4 1 1 0 0 พพพพพพพพพพ พพพพพ-พพพพพพพพ พพพพ-พพพพพพพพ 5 1 0 0 0 พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ 0 2 1 0 0 พพพพพพพพพพ พ . พพพพพพพพพพพ พ 0 1 0 0 0 พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ -2 1 0 0 0 -1 1 0 20 0 0 0 [] พพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ. พพพ พพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพ พพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพ พพพ พพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพ พพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพ พพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ. พพ พพพพพพพพพพพ พ พ พพพพพพพพพพพ พ -2 1 0 0 0 -1 2 0 21 0 0 0 [] พพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพ พพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพพพ พพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพพ พพพ

Upload: redoctober27

Post on 14-Nov-2014

121 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: Tipitaka 26

0 1 0 0 0

1 1 1 0 0

พระสุ�ตต�นตปิฎก2 1 1 0 0

เล่�ม ๑๘4 1 1 0 0

ขุ�ททกน�กาย วิ�มาน-เปิตวิ�ตถุ� เถุระ-เถุร�คาถุา5 1 0 0 0

ขุอนอบน�อมแด่�พระผู้#�ม�พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค)น�*น0 2 1 0 0

ปิฐวิรรคท�, ๑๑. ปิฐวิ�มานท�, ๑0 1 0 0 0

วิ�าด่�วิยท-าบ�ญอะไรจ้0งเปิ1นเทพธ�ด่าสุวิยงาม-2 1 0 0 0 -110 20 0 0 0

[๑] พระโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�า ต�,งทองค-าขุองท�านอ�นใหัญ�โต ล่อยไปิในท�,ต�างๆ ได่�เร5วิด่�งใจ้ตามปิรารถุนาท�านม�กายอ�นปิระด่�บแล่�วิทรงมาล่�ยน��งหั�มผู้�าสุวิยงามม�ร�ศม�เปิล่�งปิล่�,ง ด่�งสุายฟ้8าอ�นแล่บออกจ้ากกล่�บเมฆท�านม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญอะไรอ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* เพราะบ�ญอะไร อน0,งโภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญอะไรด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งเม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�*แล่ะร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญอะไร. นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ใจ้ย�นด่�ได่�พยากรณ) ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ในมน�ษยโล่ก ได่�ถุวิายอาสุนะแก�หัม#�ภ�กษ�ผู้#�มาใหัม�ได่�อภ�วิาท ได่�ท-าอ�ญช่ล่�แล่ะใหั�ทานตามสุต�ก-าล่�ง ด่�ฉั�นม�วิรรณะเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในท�,น�*เพราะบ�ญน�*น อน0,ง โภคะ อ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�างย�อมเก�ด่แก�ด่�ฉั�นก5เพราะบ�ญน�*น ขุ�าแต� ภ�กษ�ผู้#�ม�อาน�ภาพมาก ด่�ฉั�นขุอบอกแก�ท�านเม<,อคร�*งด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย) ได่�ท-าบ�ญใด่ไวิ� ด่�ฉั�นน�*นม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�*แล่ะม�ร�ศม�กายสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�ศเพราะบ�ญน�*น.

จ้บ ปิฐวิ�มานท�, ๑ ๒ ปิฐวิ�มานท�, ๒-2 1 0 0 0 -120 21 0 0 0

[๒] พระโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�า ต�,งอ�นล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิไพฑู#รย)ขุองท�าน อ�นใหัญ�โต ล่อยไปิในท�,ต�างๆ ได่�เร5วิด่�งใจ้ตามปิรารถุนาท�านม�กายอ�นปิระด่�บแล่�วิ ท�ด่ทรงมาล่�ยน��งหั�มผู้�าอ�นสุวิยงามม�

Page 2: Tipitaka 26

ร�ศม�เปิล่�งปิล่�,งด่�งสุายฟ้8าอ�นแล่บออกจ้ากกล่�บเมฆท�านม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญอะไร อน0,ง โภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,ง ท�กอย�าง ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญอะไรด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมากอาตมาขุอถุามท�านคร�*งเม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศ เพราะบ�ญอะไรฯ นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านะถุามแล่�วิ ม�ใจ้ย�นด่�ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�าเม<,อด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ในมน�ษยโล่ก ได่�ถุวิายอาสุนะแก�หัม#�ภ�กษ�ผู้#�มาใหัม� ได่�อภ�วิาทกระท-าอ�ญช่ล่� แล่ะถุวิายทานตามสุต�ก-าล่�ง ด่�ฉั�นม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญน�*นอ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในท�,น�*เพราะบ�ญน�*นแล่ะ โภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง ย�อมเก�ด่แก�ด่�ฉั�นเพราะบ�ญน�*น ขุ�าแต�ภ�กษ�ผู้#�ม�อาน�ภาพมากด่�ฉั�นขุอบอกแก�ท�านเม<,อคร�*งด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญใด่ไวิ�ด่�ฉั�นม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�*แล่ะม�ร�ศม�กายสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญน�*น.

จ้บ ปิฐวิ�มานท�, ๒ ๓. ปิฐวิ�มานท�, ๓ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในปิฐวิ�มานท�, ๓ -2 1 0 0 0 -130 23 0 0 0

[๓] พระโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�า ต�,งทองค-าขุองท�านอ�นใหัญ�โต ล่อยไปิในท�,ต�างๆ ได่�เร5วิด่�งใจ้ตามปิรารถุนาท�านม�กายอ�นปิระด่�บแล่�วิทรงมาล่�ยน��งหั�มผู้�าสุวิยงามม�ร�ศม�เปิล่�งปิล่�,ง ด่�งสุายฟ้8าอ�นแล่บออกจ้ากกล่�บเมฆ ท�านม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญอะไร อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* เพราะบ�ญอะไรอน0,งโภคะอ�นเปิ1น ท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญอะไรด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งเม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะร�ศม�กายขุองท�าน สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญอะไร.นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านะถุามแล่�วิม�ใจ้ย�นด่�ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�าด่�ฉั�นม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* เพราะผู้ล่กรรมอ�นน�อยขุองด่�ฉั�น เม<,อด่�ฉั�น เก�ด่เปิ1นมน�ษย)ในมน�ษยโล่กในช่าต�ก�อน ได่�เหั5นภ�กษ�ผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่�ม�อ�นทร�ย)ผู้�องใสุ ไม�ขุ��นม�วิ ด่�ฉั�นม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายต�,งแก�ท�านด่�วิยม<อท�*งสุองขุองตน ด่�ฉั�นม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญน�*น อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก� ด่�ฉั�นในท�,น�*เพราะบ�ญน�*น แล่ะโภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ด่�ฉั�นเพราะบ�ญน�*น ขุ�าแต�ภ�กษ�ผู้#�ม�มหัาน�ภาพ ด่�ฉั�นขุอบอกแก�ท�าน เม<,อคร�*งด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญใด่ไวิ� ด่�ฉั�นม�อาน�ภาพ ร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�ศ เพราะบ�ญน�*น.

Page 3: Tipitaka 26

จ้บ ปิฐวิ�มานท�, ๓ ๔. ปิฐวิ�มานท�, ๔ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในปิฐวิ�มานท�, ๔ -2 1 0 0 0 -140 23 0 0 0

[๔] พระโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�า ต�,งอ�นล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิไพฑู#รย)ขุองท�านอ�นใหัญ�โต ล่อยไปิในท�,ต�างๆได่�เร5วิด่�งใจ้ตามปิรารถุนา ท�านม�กายอ�นปิระด่�บแล่�วิ ท�ด่ทรงมาล่�ย น��งหั�ม ผู้�าอ�นสุวิยงาม ม�ร�ศม�เปิล่�งปิล่�,งด่�งสุายฟ้8าแล่บออกจ้ากกล่�บเมฆ ท�านม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญอะไร อน0,ง โภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งเม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม� อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญอะไร. นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านะถุามแล่�วิ ม�ใจ้ย�นด่�ได่�พยากรณ) ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�า ด่�ฉั�นม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* เพราะผู้ล่กรรมอ�นน�อยขุองด่�ฉั�น เม<,อด่�ฉั�น เก�ด่เปิ1นมน�ษย)ในหัม#�มน�ษย)ท�*งหัล่ายในมน�ษยโล่กในช่าต�ก�อน ได่�เหั5นภ�กษ�ผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่� ม�อ�นทร�ย)ผู้�องใสุ ไม�ขุ��นม�วิ ด่�ฉั�นม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายต�,งแก�ท�านด่�วิยม<อท�*งสุองขุองตน ด่�ฉั�นม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญ น�*น อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในท�,น�*เพราะบ�ญน�*น แล่ะโภคะอ�นเปิ1นท�,ร �ก แหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง ย�อมเก�ด่แก�ด่�ฉั�นเพราะบ�ญน�*น ขุ�าแต�ภ�กษ�ผู้#�ม� อาน�ภาพมาก ด่�ฉั�นขุอบอกท�าน เม<,อคร�*งด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญใด่ไวิ�ม�อาน�ภาพมากร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะม�ร�ศม�กายสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�ศเพราะ บ�ญน�*น.

จ้บ ปิฐวิ�มานท�, ๔ ๕. ก�ญช่รวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในก�ญช่รวิ�มาน-2 1 0 0 0 -150 30 0 0 0

[๕] พระโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�า ก�ญช่รเปิ1นยานอ�นปิระเสุร�ฐขุองท�าน ปิระด่�บปิระด่าด่�วิยแก�วิหัล่ายช่น�ด่เปิ1นสุ�ตวิ)น�าร�ก ม�ก-าล่�งวิ�องไวิมาก เท�,ยวิไปิในอากาศได่� ม�สุ�เหัม<อนก�บ หัม�อใหัม� ม�น�ยน)ตากล่มคล่�ายใบบ�วิ ม�ต�วิปิระด่�บด่�วิยพวิงด่อกปิท�มแล่ะพวิงอ�บล่ท�พย)งามร� �งเร<อง ม�กายอ�นโปิรยปิรายไปิด่�วิยเกสุรปิท�ม ปิระด่�บด่�วิยปิท�มทอง ตามทางท�,ช่�างเด่�นไปิแล่ะหัย�ด่ย<นอย#� ม�ด่อกบ�วิทองใหัญ�ๆ คอยร�บเท�าช่�างท�กฝีGเท�า แล่ะปิระด่�บด่�วิยด่อกปิท�มแล่ะด่อกอ�บล่ทอง เวิล่าเด่�นก5ค�อยๆ เด่�นไปิ ขุณะเม<,อเด่�นไปิม�เสุ�ยงกระด่�,งไพเราะ น�าเพล่�ด่ เพล่�นใจ้ คล่�ายก�บด่นตร�เคร<,อง ๕ ฉัะน�*น บนคอช่�างน�*นม�ผู้�าอย�างสุะอาด่ เปิ1นเคร<,องล่าด่ ท�านร� �งเร<องกวิ�าหัม#�เทพ

Page 4: Tipitaka 26

ก�ญญาในเช่�งร#ปิร�าง การท�,ท�านได่� ท�พยสุมบ�ต�น�* ด่�วิยผู้ล่แหั�งทาน ผู้ล่แหั�งศ�ล่ หัร<อผู้ล่แหั�งการกราบไหัวิ� (ช่น�ด่ไหัน) อาตมาถุามท�านแล่�วิขุอได่�โปิรด่ตอบค-าถุามน�*นแก�อาตมาด่�วิย.นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านะถุามแล่�วิม�ใจ้ย�นด่� ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�า ด่�ฉั�นได่�เหั5นพระเถุรเจ้�าผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยค�ณ ผู้#�เพ�งฌาน ย�นด่�ในฌาน เปิ1นผู้#�สุงบ ได่�ถุวิายอาสุนะท�,ล่าด่ด่�วิยผู้�า โปิรยด่อกไม�ล่งรอบๆ อาสุนะ ด่�ฉั�นม�ใจ้เล่<,อมใสุ ได่�ปิระด่�บพวิงมาล่�ยปิท�มม�ใบต�ด่ล่งคร0,งหัน0,ง แล่ะโรย เกสุรปิท�มล่งคร0,งหัน0,ง ด่�วิยม<อท�*งสุองขุองตน ผู้ล่เช่�นน�*เปิ1นผู้ล่แหั�งก�ศล่กรรมน�*น เพราะด่�ฉั�นได่�ท-าสุ�กการบ#ช่าแก�ท�านผู้#�ปิระหัารก�เล่สุท�*งปิวิงได่� ผู้#�ม�กาย วิาจ้า ใจ้ สุงบระง�บแล่�วิ ผู้#�ปิระพฤต�ธรรมอ�นปิระเสุร�ฐ อย�าง ท�านผู้#�ปิระเสุร�ฐด่�วิยค�ณท�*งหัล่ายบ#ช่าก�นมาแล่�วิ ด่�ฉั�นได่�ถุวิายอาสุนะด่�วิย น-*าใจ้อ�นผู้�องใสุ เด่�Jยวิน�*ด่�ฉั�นจ้0งร<,นเร�งบ�นเท�งใจ้ เหัม<อนอย�างท�,คนอ<,นเขุา ร<,นเร�งบ�นเท�งก�น เพราะเหัต�น�*นแหัล่ะ ท�านท�,ม��งปิระโยช่น)ตน ปิระสุงค)ควิามสุ�ขุอ�นย�,งใหัญ�ค<อ เพ<,อควิามเปิ1นผู้#�สุ�*นอาสุวิขุ�ยในช่าต� อ�นเปิ1นอวิสุานจ้0งควิรถุวิายอาสุนทาน.

จ้บ ก�ญช่รวิ�มานท�, ๕ ๖. นาวิาวิ�มานท�, ๑ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในนาวิาวิ�มานท�, ๑ -2 1 0 0 0 -160 35 0 0 0

[๖] พระโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�า ด่#กรนางเทพนาร� ท�านขุ0*นน�,งวิ�มานเร<อ อ�นบ�ญกรรมบ�ด่�วิยทองค-า เล่�น ในสุระโบกขุรณ�เก5บด่อกปิท�มอย#� ท�านม�ปิราสุาทเปิ1นเทวิาล่�ยอ�นบ�ญกรรม จ้�ด่แจ้งเนรม�ตใหั�แล่�วิ เปิ1นสุ�วินๆ โด่ยรอบท�*งสุ�,ท�ศ ร� �งเร<องเปิ1นสุง�าอย#�เพราะบ�ญอะไร ท�านม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญอะไร อ�ฐผู้ล่สุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�*เพราะบ�ญอะไร อน0,ง โภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งเม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม� อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญอะไร? เทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านะถุามแล่�วิ ม�ใจ้ย�นด่� ได่�พยากรณ) ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�า ในช่าต�ก�อน คร�*งเม<,อด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย)ในมน�ษยโล่ก ได่�เหั5นภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�กระหัายน-*า เหัน5ด่เหัน<,อยมา จ้0งถุวิายน-*าฉั�นโด่ยขุม�ขุม�น อ�นวิ�าผู้#�ใด่แล่ ได่�ถุวิายน-*าฉั�นโด่ยขุม�ขุม�นแก�ภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�เหัน5ด่ เหัน<,อยกระหัายน-*ามา แม�น-*าหัล่ายสุายม�น-*าเย<อกเย5นเต5มไปิด่�วิยบ�วิขุาวิ(ร�มฝี>, ง) ม�ไม�จ้�นทน)แล่ะมะม�วิงอย�างเล่5กม�รสุหัวิานอย#�ล่�นหัล่าม ย�อมเก�ด่ แก�ผู้#�น�*น ท�,อย#�แล่ะหัม#�ไม�ขุองผู้#�น�*น ม�น-*าหัล่ายสุายล่�อมรอบปิระจ้-า

Page 5: Tipitaka 26

แม�น-*าท�*งหัล่ายม�ทรายม#ล่ น-*าเย5นสุน�ท ก5เก�ด่ขุ0*นแก�ผู้#�น�*น หัม#�ไม�มะม�วิง หัม#�ต�นร�ง หัม#�ต�นหัมากหัอม หัม#�ต�นช่มพ# � หัม#�ต�นราช่-

พฤกษ) แล่ะต�นแคฝีอย ท�*งหัล่ายม�ผู้ล่ด่กด่<,น ออกด่อกช่#สุล่�างเก�ด่ขุ0*นล่�อมรอบวิ�มานขุองผู้#�น�*นเขุาได่�วิ�มานช่�*นด่�เย�,ยมงามหัน�กหันาเช่�นน�*น วิ�าโด่ยภ#ม�ภาคแล่�วิ ม�ล่�กษณะควิรสุรรเสุร�ญ น�*เปิ1นวิ�บากแหั�งกรรมน�*นท�*งน�*น คนท�*งหัล่ายท�,ท-าบ�ญไวิ�แล่�วิต�องได่�ผู้ล่เช่�นน�* ด่�ฉั�นม�ปิราสุาทเปิ1นเทวิาล่�ย อ�นบ�ญกรรมจ้�ด่แจ้งเนรม�ตใหั� จ้�ด่ไวิ�เปิ1นสุ�วินๆ โด่ยรอบท�ศท�*งสุ�, ร� �งเร<อง เปิ1นสุง�าอย#� เพราะบ�ญน�*น ด่�ฉั�นม�วิรรณะเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้ แก�ด่�ฉั�นในวิ�มานน�*เพราะบ�ญน�*น อน0,ง โภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,ง ท�กอย�าง เก�ด่ขุ0*นแก�ด่�ฉั�นเพราะบ�ญน�*น ขุ�าแต�ภ�กษ�ผู้#�ม�อาน�ภาพมาก ด่�ฉั�นขุอบอกแก�ท�าน คร�*งเม<,อด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)ได่�กระท-าบ�ญอ�นใด่ไวิ� ด่�ฉั�นม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะม�ร�ศม�กายขุองด่�ฉั�นสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญน�*น.

จ้บ นาวิาวิ�มานท�, ๖ ๗. นาวิาวิ�มานท�, ๒ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในนาวิาวิ�มานท�, ๒ -2 1 0 0 0 -170 33 0 0 0

[๗] พระโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�า ด่#กรนางเทพนาร� ท�านขุ0*นน�,งวิ�มานเร<อ อ�นบ�ญกรรมบ�ด่�วิยทองค-า เล่�น ในสุระโบกขุรณ�เก5บด่อกปิท�มอย#� ท�านม�ปิราสุาทเปิ1นเทวิาล่�ยอ�นบ�ญกรรม จ้�ด่แจ้งเนรม�ตใหั�แล่�วิ เปิ1นสุ�วินๆ โด่ยรอบท�*งสุ�,ท�ศ ร� �งเร<องเปิ1นสุง�าอย#�เพราะบ�ญอะไร ท�านม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญอะไร อ�ฐผู้ล่สุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* เพราะบ�ญอะไร อน0,ง โภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�างย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งเม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม� อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านะถุามแล่�วิ ม�ใจ้ย�นด่�ได่�พยากรณ) ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�า ในช่าต�ก�อน คร�*งเม<,อด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย)ในมน�ษยโล่ก ได่�เหั5นภ�กษ�ผู้#�กระหัายน-*า เหัน5ด่เหัน<,อยมา จ้0งถุวิายน-*าฉั�นโด่ยขุม�ขุม�น ท�านผู้#�ใด่แล่ได่�ถุวิายน-*าฉั�นโด่ยขุม�ขุม�นแก�ภ�กษ�ท�,เหัน5ด่เหัน<,อย กระหัายน-*า มา แม�น-*าหัล่ายสุายม�น-*าเย<อกเย5น ด่าระด่าษไปิด่�วิยบ�วิขุาวิ (ช่ายฝี>, ง)ม�หัม#�ไม�จ้�นทน)แล่ะมะม�วิงขุนาด่เล่5กม�รสุหัวิานอย#�ล่�นหัล่าม ย�อมเก�ด่แก� ผู้#�น�*น ท�,อย#�แล่ะหัม#�ไม�ขุองผู้#�น�*นม�แม�น-*าหัล่ายสุายล่�อมรอบปิระจ้-า แม�น-*า ท�*งหัล่ายม�ทรายม#ล่ น-*าเย5นสุน�ท ย�อมเก�ด่แก�ผู้#�น�*น หัม#�ไม�มะม�วิงหัม#�ต�นร�ง หัม#�ต�นหัมากหัอม หัม#�ต�นช่มพ# � หัม#�ไม�ราช่พฤกษ) แล่ะต�นแค ฝีอยท�*งหัล่ายม�ผู้ล่ด่กด่<,น ออกด่อกช่#สุล่�าง

Page 6: Tipitaka 26

เก�ด่ขุ0*นล่�อมรอบวิ�มานขุองผู้#�น�*น เขุาได่�วิ�มานช่�*นด่�เย�,ยมงามหัน�กหันาเช่�นน�*น วิ�าโด่ยพ<*นท�,แล่�วิม�ล่�กษณะ ควิรสุรรเสุร�ญ น�*เปิ1นวิ�บากแหั�งกรรมน�*นท�*งน�*น คนท�*งหัล่ายท�,ท-าบ�ญไวิ�แล่�วิต�องได่�ผู้ล่เช่�นน�* ด่�ฉั�นม�วิรรณะเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น อ�ฐผู้ล่ย�อม สุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในวิ�มานน�* เพราะบ�ญน�*น อน0,ง โภคะอ�นน�าร�กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�างเก�ด่ขุ0*นแก�ด่�ฉั�นเพราะบ�ญน�*น ขุ�าแต�ภ�กษ�ผู้#�ม�อาน�ภาพมาก ด่�ฉั�น ขุอบอกแก�ท�าน คร�*งเม<,อด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#� ได่�ท-าบ�ญอ�นใด่ไวิ� ด่�ฉั�นม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะร�ศม�กายขุองด่�ฉั�นสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญน�*น.

จ้บ นาวิาวิ�มานท�, ๗ ๘. นาวิาวิ�มานท�, ๓ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในนาวิาวิ�มานท�, ๓ -2 1 0 0 0 -180 36 0 0 0

[๘] พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุถุามวิ�าด่#กรนางเทพนาร� ท�านขุ0*นน�,งวิ�มานเร<อ อ�นบ�ญกรรมบ�ด่�วิยทองค-า เล่�น ในสุระโบกขุรณ�เก5บด่อกปิระท�มอย#� ท�านม�ปิราสุาทเปิ1นเทวิาล่�ยอ�นบ�ญ กรรมจ้�ด่แจ้งเนรม�ตใหั�แล่�วิ เปิ1นสุ�วินๆ โด่ยรอบท�*งสุ�,ท�ศ ร� �งเร<องเปิ1นสุง�าอย#� เพราะบ�ญอะไร ท�านม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญอะไร อ�ฐผู้ล่สุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�*เพราะบ�ญอะไร อน0,ง โภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพ มาก อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งเม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ�ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญอะไรนางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าตร�สุถุามแล่�วิม�ใจ้ย�นด่� ได่�ท#ล่ตอบปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ตร�สุซั�กถุามวิ�าในช่าต�ก�อน คร�*งเม<,อหัม�อมฉั�น ย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) ในมน�ษยโล่ก ได่�เหั5นภ�กษ�หัล่ายร#ปิกระหัายน-*าเหัน5ด่เหัน<,อยมาจ้0งถุวิายน-*าฉั�นโด่ยขุม�ขุม�น ผู้#�ใด่แล่ได่�ถุวิายน-*าฉั�นโด่ยขุม�ขุม�นแก�ภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�เหัน5ด่เหัน<,อยกระหัายน-*ามา แม�น-*าหัล่ายสุายม� น-*าเย<อกเย5น ด่าระด่าษไปิด่�วิยบ�วิขุาวิ (ช่ายฝี>, ง) ม�หัม#�ไม�จ้�นทน) แล่ะมะม�วิงขุนาด่เล่5กม�รสุหัวิานอย#�ล่�นหัล่าม ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ผู้#�น�*น ท�,อย#�แล่ะ หัม#�ไม�ขุองผู้#�น�*น ม�แม�น-*าหัล่ายสุายล่�อมรอบปิระจ้-า น-*าเย5นสุน�ท แม�น-*าท�*งหัล่ายท�,ทรายม#ล่ ก5เก�ด่ขุ0*นแก�ผู้#�น�*น หัม#�ไม�มะม�วิง หัม#�ต�นร�ง หัม#�ต�นหัมากหัอม หัม#�ต�นช่มพ# � หัม#�ไม�ราช่พฤกษ) แล่ะต�นแคฝีอยมากมาย ม�ผู้ล่ ด่กด่<,นออกด่อกช่#สุล่�าง ก5เก�ด่ขุ0*นล่�อมรอบวิ�มานขุองผู้#�น�*น เขุาได่�วิ�มานด่�เย�,ยมงามน�กหันาเช่�นน�*น วิ�าก�นโด่ยพ<*นท�,แล่�วิม�ล่�กษณะควิรสุรรเสุร�ญ น�*เปิ1นวิ�บากแหั�งกรรมน�*น ท�*งน�*น คนท�*งหัล่ายท�,ท-าบ�ญไวิ�แล่�วิต�องได่�ผู้ล่เช่�นน�* หัม�อมฉั�นม�ปิราสุาทเปิ1นเทวิาล่�ย อ�นบ�ญกรรมจ้�ด่เนรม�ตมาใหั�แล่�วิเปิ1นสุ�วินๆ โด่ยรอบท�*ง

Page 7: Tipitaka 26

สุ�,ท�ศ งด่งามเปิ1นสุง�าอย#� เพราะบ�ญน�*น หัม�อม ฉั�นม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญน�*น อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�หัม�อมฉั�นในวิ�มานน�*เพราะบ�ญน�*น อน0,ง โภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง เก�ด่ขุ0*นแก� หัม�อมฉั�นเพราะบ�ญน�*น หัม�อมฉั�นม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะร�ศม�กาย ขุองหัม�อมฉั�นสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญน�*น น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมน�*น ค<อ หัม�อมฉั�นขุม�ขุม�นถุวิายน-*าแก�พระพ�ทธเจ้�า. จ้บ นาวิาวิ�มานท�, ๘.

๙. ปิท�ปิวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในปิท�ปิวิ�มาน-2 1 0 0 0 -190 31 0 0 0

[๙] พระมหัาโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�าด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�ร#ปิงาม ม�ร�ศม�ร� �งเร<อง สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เหัม<อนก�บด่วิงด่าวิปิระกายพฤกษ) ฉัะน�*น ท�านม�ผู้�วิพรรณเช่�นน�*เพราะบ�ญอะไร อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�*เพราะบ�ญอะไร อน0,ง โภคะอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญอะไรด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�ร�ศม�สุ�กใสุไพโรจ้น) ล่�วิงเทวิด่าท�*งหัล่ายเพราะ บ�ญอะไร ท�านม�อวิ�ยวิะท�กสุ�วินสุ�ด่สุ�องสุวิ�างไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งท�านย�ง เปิ1นมน�ษย)อย#�ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<องถุ0งเช่�นน�* แล่ะร�ศม� กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านะซั�กถุามแล่�วิ ม�ใจ้ย�นด่�ได่�พยากรณ) ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กซั�กถุามวิ�าในช่าต�ก�อน คร�*งเม<,อด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย)ในมน�ษยโล่ก เม<,อถุ0งเด่<อนม<ด่มาก ได่�เวิล่าตามปิระท�ปิ ด่�ฉั�นได่�ถุวิายด่วิงปิระท�ปิอ�นเปิ1น อ�ปิกรณ)ก-าจ้�ด่ควิามม<ด่ใหั�เปิ1นทาน อ�นวิ�าผู้#�ใด่ ถุ0งเวิล่าเด่<อนม<ด่มากได่�เวิล่าตามปิระท�ปิ ได่�ถุวิายปิระท�ปิอ�นเปิ1นอ�ปิกรณ)ก-าจ้�ด่ควิามม<ด่ใหั� เปิ1นทาน วิ�มานอ�นม�แสุงสุวิ�างเปิ1นผู้ล่ ปิระด่�บด่�วิยด่อกไม�จ้�นทน) แล่ะ บ�วิขุาวิอย�างมากมาย ย�อมเก�ด่แก�ผู้#�น�*น ด่�ฉั�นม�ผู้�วิพรรณถุ0งเช่�นน�* เพราะ การใหั�ปิระท�ปิเปิ1นทานน�*น อ�ฐผู้ล่สุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในวิ�มานน�* เพราะการใหั�ปิระท�ปิเปิ1นทานน�*น อน0,ง โภคทร�พย)ท�*งหัล่ายอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง เก�ด่แก�ด่�ฉั�นเพราะการใหั�ปิระท�ปิเปิ1นทานน�*น เพราะการใหั� ปิระท�ปิเปิ1นทานน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�ร�ศม�สุ�กใสุไพโรจ้น)ล่�วิงเทวิด่าท�*งหัล่ายม�สุร�ระร�างท�กๆ สุ�วินสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ ขุ�าแต�ภ�กษ�ผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นใหัญ�ย�,ง ด่�ฉั�นขุอบอกแก�ท�าน คร�*งด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)ได่�ใหั� ด่วิงปิระท�ปิใด่เปิ1นทานไวิ� ด่�วิยการใหั�ปิระท�ปิน�*นเปิ1นทาน ด่�ฉั�นจ้0งม�อาน�ภาพร� �งโรจ้น)ถุ0งเช่�นน�* แล่ะร�ศม�การขุองด่�ฉั�นจ้0งสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศ.

Page 8: Tipitaka 26

จ้บ ปิท�ปิวิ�มานท�, ๙ ๑๐. ต�ล่ท�กขุ�ณวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�เก�ด่ในต�ล่ท�กขุ�ณวิ�มาน-2 1 0 0 0 -1100 27 0 0 0

[๑๐]พระมหัาโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�าด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�ร#ปิงาม ม�ร�ศม�ร� �งเร<องสุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเหัม<อนก�บด่วิงด่าวิปิระกายพฤกษ)ฉัะน�*น ท�านม�ผู้�วิพรรณเช่�นน�* เพราะบ�ญอะไร อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�*เพราะบ�ญอะไร อน0,ง โภคะอ�น เปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ ท�กสุ�,งท�กอย�างย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�ร�ศม�สุ�กใสุไพโรจ้น)ล่�วิงเทวิด่าท�*งหัล่าย เพราะบ�ญอะไร ท�านม�อวิ�ยวิะท�กสุ�วินสุ�ด่สุ�องสุวิ�างไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญอะไรด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งท�านย�ง เปิ1นอย#� ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านผู้#�ม�อาน�ภาพร� �งเร<องถุ0งเช่�นน�* แล่ะร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านะซั�กถุามแล่�วิ ม�ใจ้ย�นด่�ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กซั�กถุามวิ�า ในช่าต�ก�อน คร�*งด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย)ในมน�ษยโล่ก ได่�เหั5นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่� ม�น-*าพระหัฤท�ยใสุสุะอาด่ย�,ง ด่�ฉั�นม�ควิามเล่<,อมใสุขุ0*น อ�นม�ได่�ต�*งไวิ�เด่�ม ได่�ถุวิายเมล่5ด่งาเปิ1นทาน แก�พระพ�ทธเจ้�าผู้#�พระท�กขุ�ไณยบ�คคล่ด่�วิยม<อตนเอง ด่�วิยการถุวิายเมล่5ด่งาเปิ1นทานน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม� ผู้�วิพรรณถุ0งเช่�นน�* อ�ฐผู้ล่จ้0งสุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในวิ�มานน�* อน0,ง โภคทร�พย)ท�*งหัล่ายอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง เก�ด่แก�ด่�ฉั�นเพราะการใหั�เมล่5ด่ งาเปิ1นทานน�*น ขุ�าแต�ภ�กษ�ผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� ด่�ฉั�นขุอบอกแก�ท�านคร�*งด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ได่�ท-าบ�ญ ค<อ ถุวิายเมล่5ด่งาเปิ1นทานอ�นใด่ไวิ�เพราะการถุวิายเมล่5ด่งาเปิ1นทานน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�อาน�ภาพร� �งโรจ้น)ถุ0งอย�างน�*แล่ะร�ศม�กายขุองด่�ฉั�นก5สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ.

จ้บ ต�ล่ท�กขุ�ณวิ�มานท�, ๑๐ ๑๑. ปิต�พพตาวิ�มานท�, ๑ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในปิต�พพตาวิ�มานท�, ๑ -2 1 0 0 0 -1110 27 0 0 0

[๑๑]พระมหัาโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�าด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� ท�านได่�วิ�มานอ�นม�นกกระเร�ยน นกย#งทอง นกด่�เหัวิ�าด่-า แล่ะนกด่�เหัวิ�าขุาวิ ซั0,งม�ท�พยาน�ภาพเท�,ยวิสุ�งเสุ�ยง อย�างไพเราะอย#�รอบด่�าน ในวิ�มานน�*นเต5มไปิด่�วิยด่อกไม�หัอมช่<,นใจ้ วิ�จ้�ตรไปิด่�วิยนานาปิระการ แวิด่ล่�อมไปิด่�วิยเทพบ�ตรแล่ะเทพธ�ด่า อน0,ง หัม#�นางเทพอ�ปิสุรเหัล่�าน�*ม�ฤทธ�P น�รม�ตร#ปิร�างขุ0*น

Page 9: Tipitaka 26

แปิล่กๆ ก�นเปิ1นอ�นมาก ฟ้8อนร-าขุ�บร�องอย#�รอบขุ�าง ใหั�ท�านม�ควิามร�าเร�งอย#� ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม� อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� คร�*งท�านย�งเปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญสุ�,งใด่ไวิ� จ้0งบรรล่� ควิามสุ-าเร5จ้ ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�าง ไสุวิไปิท�,วิท�ศเพราะบ�ญอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านะซั�กถุามแล่�วิ ม�ใจ้ย�นด่� ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กซั�กถุามวิ�า คร�*งด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) ได่�เปิ1นผู้#�ม�สุ�จ้จ้ะม�,นในสุาม� ไม� ปิระพฤต�นอกใจ้ ม�ควิามจ้งร�กต�อสุาม� เหัม<อนก�บมารด่าร�กบ�ตร แม�ด่�ฉั�นจ้ะโกรธเค<องก5ไม�กล่�าวิถุ�อยค-าอ�นหัยาบคาย ล่ะท�*งการพ#ด่เท5จ้เสุ�ย ด่-ารง ม�,นอย#�ในควิามสุ�ตย) ย�นด่�ในการใหั�ทาน ตามปิกต�ช่อบสุงเคราะหั)ผู้#�อ<,น เช่�นก�บสุงเคราะหั)ตน ม�ใจ้เล่<,อมใสุ ได่�ใหั�ขุ�าวิแล่ะน-*าอย�างด่�เปิ1นทานโด่ยควิามเคารพ ด่�วิยควิามเปิ1นผู้#�ถุ<อสุ�จ้จ้ะม�,น เหัต�น�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�ผู้�วิพรรณ ถุ0งเช่�นน�* อ�ฐผู้ล่จ้0งสุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในวิ�มานน�* แล่ะโภคทร�พย)ท�*งหัล่ายอ�น เปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�างบ�งเก�ด่แก�ด่�ฉั�น ก5เพราะควิามเปิ1นผู้#�ถุ<อสุ�จ้จ้ะม�,นในสุาม�เปิ1นเหัต�น�*น ขุ�าแต�ภ�กษ�ผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� ด่�ฉั�นขุอบอกแก�ท�าน คร�*งด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย) ได่�ท-าบ�ญสุ�,งใด่ไวิ� เพราะบ�ญอ�นน�*นด่�ฉั�นจ้0งม�อาน�ภาพร� �งเร<องถุ0งเช่�นน�* แล่ะร�ศม�กายขุองด่�ฉั�นจ้0งสุวิ�างไสุวิไปิ ท�,วิท�กท�ศ.

จ้บ ปิต�พพตาวิ�มานท�, ๑๑ ๑๒. ปิต�พพตาวิ�มานท�, ๒-2 1 0 0 0 -1120 24 0 0 0

[๑๒]พระมหัาโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�าด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� ท�านได่�ขุ0*นวิ�มานม�เสุา อ�นแล่�วิ ไปิด่�วิยแก�วิไพฑู#รย)งด่งาม ม�แสุงระย�บตา ในวิ�มานขุองท�านน�*นวิ�จ้�ตรไปิด่�วิยนานาปิระการ อน0,ง หัม#�นางเทพอ�ปิสุรเหัล่�าน�* ม�ร�างกายกระท�ด่ร�ด่ ม�ฤทธ�Pน�รม�ตตนได่� ฟ้8อนร-าขุ�บร�องใหั�ท�านร�าเร�งอย#�รอบขุ�าง ด่#กรนาง เทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก คร�*งท�านย�งเปิ1นมน�ษย) ได่�ท-าบ�ญสุ�,งใด่ไวิ� จ้0งบรรล่�ควิามสุ-าเร5จ้ ท�านจ้0งม�อาน�ภาพร� �งเร<องถุ0งอย�างน�* แล่ะร�ศม�กาย ขุองท�านจ้0งสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญอะไร?

นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านะซั�กถุามแล่�วิม�ใจ้ย�นด่� ได่� พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กซั�กถุามวิ�า คร�*งด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ใน หัม#�มน�ษย) ได่�เปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระจ้�กขุ�มาตถุาคตเจ้�า เปิ1นผู้#�งด่เวิ�นจ้าก การฆ�าสุ�ตวิ) งด่เวิ�นจ้ากการล่�กทร�พย) ย�นด่�เฉัพาะสุาม�ขุองตน ไม�กล่�าวิค-าเท5จ้แล่ะไม�ด่<,มน-*าเมา อน0,ง ด่�ฉั�นม�ใจ้เล่<,อมใสุ ได่�ใหั�ขุ�าวิแล่ะน-*าอย�างด่�เล่�ศเปิ1นทานโด่ยเคารพ ด่�วิยผู้ล่แหั�งการถุ<อสุ�จ้จ้ะม�,นในสุาม�เปิ1นอาท�น�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�ผู้�วิพรรณถุ0งเช่�นน�* ด่�วิยผู้ล่แหั�งการถุ<อสุ�จ้จ้ะม�,นในสุาม�เปิ1นเด่�ม น�*น อ�ฐผู้ล่จ้0งสุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในวิ�มานน�* แล่ะโภคทร�พย)ท�*งหัล่ายอ�นเปิ1น ท�,ร �ก

Page 10: Tipitaka 26

แหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง จ้0งเก�ด่ขุ0*นแก�ด่�ฉั�น ขุ�าแต�ภ�กษ�ผู้#�ม�อาน�ภาพ อ�นย�,งใหัญ� ด่�ฉั�นขุอบอกแก�ท�าน คร�*งด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ได่�ท-าบ�ญสุ�,งใด่ ไวิ� ด่�ฉั�นม�อาน�ภาพร� �งเร<องถุ0งอย�างน�* แล่ะร�ศม�กายขุองด่�ฉั�นย�อมสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ ก5เพราะบ�ญสุ�,งน�*น.

จ้บ ปิต�พพตาวิ�มานท�, ๑๒.

๑๓. สุ�ณ�สุาวิ�มานท�, ๑ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในสุ�ณ�สุาวิ�มานท�, ๑ -2 1 0 0 0 -1130 23 0 0 0

[๑๓]พระมหัาโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�าด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณงาม ม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิฉัายแสุงไปิท�,วิท�กท�ศเหัม<อนก�บด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านจ้0งม�ผู้�วิพรรณงามถุ0งอย�างน�* เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ� อ�ฐผู้ล่จ้0งสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�*แล่ะโภคทร�พย)อ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง จ้0งเก�ด่ขุ0*นแก�ท�าน ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งท�านย�งเปิ1น มน�ษย)อย#� ได่�ท-าบ�ญสุ�,งใด่ไวิ� ท�านจ้0งม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<องถุ0งอย�างน�* อน0,งร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ�?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านะซั�กถุามแล่�วิม�ใจ้ย�นด่�ได่�พยากรณ) ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�า คร�*นด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) ได่�เปิ1นบ�ตรสุะใภ�อย#�ในตระก#ล่แหั�งพ�อผู้�วิ ได่�เหั5นภ�กษ�ผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่�ม�อ�นทร�ย)ผู้�องใสุ ไม�ขุ��นม�วิ ด่�ฉั�นเล่<,อมใสุได่�ถุวิายขุนมแก�ภ�กษ�ร#ปิน�*นด่�วิยม<อท�*งสุองขุองตน คร�*น ถุวิายสุ�วินขุนมก0,งสุ�วินแล่�วิ ด่�ฉั�นจ้0งมาบ�นเท�งใจ้อย#�ในสุวินน�นทวิ�นท�,ท�านเหั5นอย#�น�* ด่�วิยการท-าบ�ญเช่�นน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�ผู้�วิพรรณเช่�นน�* ด่�วิยการ ท-าบ�ญเช่�นน�*น อ�ฐผู้ล่จ้0งสุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในวิ�มานน�* อน0,ง เพราะบ�ญน�*น โภคทร�พย)อ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง จ้0งเก�ด่แก�ด่�ฉั�น เพราะบ�ญน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�อาน�ภาพร� �งเร<องอย�างน�* แล่ะร�ศม�กายขุองด่�ฉั�นจ้0งสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ.

จ้บ สุ�ณ�สุาวิ�มานท�, ๑๓.

๑๔. สุ�ณ�สุาวิ�มานท�, ๒ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในสุ�ณ�สุาวิ�มานท�, ๒ -2 1 0 0 0 -1140 22 0 0 0

[๑๔]พระมหัาโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�าแน�ะนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณงาม ม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิฉัายแสุงไปิท�,วิท�กท�ศเหัม<อนก�บด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านจ้0งม�ผู้�วิพรรณงามถุ0งอย�างน�* เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ� อ�ฐผู้ล่จ้0งสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�*แล่ะโภคทร�พย)อ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�างจ้0งเก�ด่ขุ0*นแก�ท�าน ด่#กร นางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� อาตมาขุอถุามท�าน

Page 11: Tipitaka 26

คร�*งท�านย�งเปิ1น มน�ษย)อย#� ได่�ท-าบ�ญสุ�,งใด่ไวิ� ท�านจ้0งม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<องถุ0งอย�างน�* อน0,งร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเพราะท-าบ�ญอะไรไวิ�? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ใจ้ย�นด่�ได่�พยากรณ) ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กซั�กถุามวิ�าคร�*งด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) ได่�เปิ1นบ�ตรสุะใภ�อย#�ในตระก#ล่แหั�งพ�อผู้�วิ ได่�เหั5นภ�กษ�ผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่� ม�อ�นทร�ย)ผู้�องใสุ ไม�ขุ��นม�วิด่�ฉั�นเล่<,อมใสุได่�ถุวิายขุ�าวิบาร)ล่� แล่ะขุนมถุ�,วิเหัล่<องแก�ภ�กษ�ร#ปิน�*นด่�วิยม<อ ตนเอง คร�*นถุวิายแล่�วิ จ้0งมาบ�นเท�งใจ้อย#�ในสุวินน�นทวิ�น ด่�วิยการท-าบ�ญ เช่�นน�*น อ�ฐผู้ล่จ้0งสุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในวิ�มานน�* อน0,ง เพราะบ�ญน�*น โภคทร�พย)ท�*งหัล่ายอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง จ้0งเก�ด่แก�ด่�ฉั�น ด่�ฉั�นจ้0งม� อาน�ภาพร� �งเร<องถุ0งอย�างน�* อน0,ง ร�ศม�กายขุองด่�ฉั�นสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศก5เพราะบ�ญน�*นๆ.

จ้บ สุ�ณ�สุาวิ�มานท�, ๑๔ ๑๕. อ�ตตราวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอ�ตตราวิ�มาน -2 1 0 0 0 -1150 41 0 0 0

[๑๕]พระมหัาโมคค�ล่ล่านะถุามวิ�าแน�ะนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงาม ม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิฉัายแสุงไปิท�,วิท�กท�ศ เหัม<อนก�บด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านจ้0งม�ผู้�วิพรรณงาม ถุ0งอย�างน�* เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ� อ�ฐผู้ล่จ้0งสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* แล่ะ โภคทร�พย)อ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง จ้0งเก�ด่ขุ0*นแก�ท�าน ด่#กร นางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งท�านย�งเปิ1น มน�ษย)อย#�ได่�ท-าบ�ญสุ�,งใด่ไวิ� ท�านจ้0งม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<องถุ0งอย�างน�* อน0,ง ร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ�?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ใจ้ย�นด่�ได่�พยากรณ) ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กซั�กถุามวิ�าเม<,อคร�*งด่�ฉั�นย�งปิกครองบ�านเร<อนอย#� ด่�ฉั�นไม�ม�ควิามร�ษยา ไม�ม�ควิาม ตระหัน�, ไม�เย�อหัย�,ง ไม�ต�เสุมอ ไม�โกรธ ไม�ปิระพฤต�นอกใจ้สุาม�ไม�ปิระมาทในวิ�นอ�โบสุถุแล่ะวิ�นปิกต� เขุ�าจ้-าอ�โบสุถุอ�นปิระกอบด่�วิยองค)๘ ปิระการ ตล่อด่วิ�น ๑๔ ค-,า วิ�น ๑๕ ค-,า แล่ะวิ�น ๘ ค-,าแหั�งปิ>กษ) แล่ะตล่อด่ปิาฏิ�หัาร�ยปิ>กษ) ระม�ด่ระวิ�งในน�จ้ศ�ล่แล่ะอ�โบสุถุศ�ล่อย�างเคร�งคร�ด่ ตล่อด่กาล่ท�กเม<,อ ขุณะท�,อย#�ในวิ�มาน ด่�ฉั�นม�ควิามสุ-ารวิมจ้-าแนกทาน ย�นด่�ในสุ�กขุาบทท�*ง ๕ ค<อ งด่เวิ�นจ้ากปิาณาต�บาตอย�างเด่5ด่ขุาด่ ๑ งด่เวิ�นจ้ากควิามเปิ1นขุโมยอย�างหั�างไกล่ ๑ ไม�ปิระพฤต�ล่�วิงปิระเวิณ� ๑ ระม�ด่ระวิ�ง ในการพ#ด่เท5จ้ ๑ สุ-ารวิมการด่<,มน-*าเมาอย�างเด่5ด่ขุาด่ ๑ ด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในอร�ยสุ�จ้ธรรม เปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระโคด่มผู้#�ม�พระจ้�กษ�เปิร<,องยศ ด่�ฉั�นน�*นผู้#�ย�,งยศโด่ยยศได่�ก5เพราะศ�ล่ขุองตนเอง ด่�ฉั�น

Page 12: Tipitaka 26

ได่�เสุวิยผู้ล่แหั�งบ�ญขุองตนอย#� จ้0งสุ�ขุกายสุ�ขุใจ้ปิราศจ้ากโรค เพราะการกระท-าแล่ะการปิระพฤต�อย�าง น�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�ผู้�วิพรรณถุ0งเช่�นน�* อ�ฐผู้ล่สุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�นในวิ�มานน�*ได่� ก5เพราะการกระท-าแล่ะการปิระพฤต�อย�างน�*น โภคทร�พย)อ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง เก�ด่แก�ด่�ฉั�นก5เพราะการกระท-าอย�างน�*น ขุ�าแต�ภ�กษ�ผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� ด่�ฉั�นขุอบอกแก�ท�าน คร�*งด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#� ได่�บ-าเพ5ญก�จ้แล่ะปิระพฤต�สุ�,งใด่ไวิ� เพราะการกระท-าแล่ะควิามปิระพฤต� น�*นด่�ฉั�นจ้0งม�อาน�ภาพอย�างร� �งโรจ้น)ถุ0งเช่�นน�* อน0,ง ร�ศม�กายขุองด่�ฉั�นสุวิ�าง ไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ ก5เพราะการกระท-าแล่ะควิามปิระพฤต�น�*น.ก5แล่ะนางเทพธ�ด่าได่�กราบเร�ยนต�อไปิวิ�า ขุอท�านได่�กร�ณาน-าไปิกราบท#ล่แด่�พระผู้#�ม�พระ ภาคตามค-าขุองด่�ฉั�นด่�วิยเถุ�ด่วิ�า นางอ�ตตราอ�บาสุ�กา ขุอถุวิายบ�งคมพระบาทย�คล่ขุองพระผู้#�ม�พระ ภาคด่�วิยเศ�ยรเกล่�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ขุ�อท�,พระผู้#�ม�พระภาคพ0งทรงพยากรณ)ด่�ฉั�น ในสุาม�ญผู้ล่ อย�างใด่อย�างหัน0,งน�*น ไม�น�าอ�ศจ้รรย)เล่ย แต�ขุ�อท�,พระผู้#�ม�พระภาคทรงพยากรณ)ด่�ฉั�นในสุกทาคาม�ผู้ล่ น�*นน�าอ�ศจ้รรย). จ้บ อ�ตตราวิ�มานท�, ๑๕ ๑๖. สุ�ร�มาวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในสุ�ร�มาวิ�มาน -2 1 0 0 0 -1160 73 0 0 0

[๑๖]พระวิ�งค�สุเถุระปิระสุงค)จ้ะใหั�นางสุ�ร�มาเทพธ�ด่า ได่�ปิระกาศบ�ญกรรมท�,นางท-าไวิ� ในคร�*งก�อน จ้0งย�อนถุามนางด่�วิยคาถุาสุองคาถุา ควิามวิ�า ด่#กรนางงามปิระจ้-าช่�*นไตรทศ ผู้#�ม�ร�างกายสุะโอด่สุะอง ฉั�นจ้ะขุอถุามท�าน การท�,ท�านเขุ�าถุ0งควิามเปิ1นผู้#�ม�สุกล่กาย แล่ะยานพาหันะอย�างปิระเสุร�ฐเล่�ศ ย�,ง ค<อ ท�านม�รถุถุ0ง ๕๐๐ ค�น บ�ญกรรมเนรม�ตมาใหั�โด่ยเฉัพาะ ท�*งเท�ยม แล่�วิด่�วิยม�าอาช่าไนยหัล่ายต�วิ ท�กๆ ต�วิเคร<,องปิระด่�บปิระจ้-า ล่�วิน เคร<,องสุ#ง ม�นพาก�นก�มหัน�าล่ง ในขุณะท�,ท�านจ้ะล่งมาจ้ากเทวิโล่กแล่ะ เหั�นไปิตามอากาศได่� ม�ก-าล่�งฉั�บเฉั�,ยวิ ม�าอาช่าไนยท�กม�า อ�นบ�ญกรรมด่�งนายสุารถุ�เร�งแล่�วิก5พาต�วิท�านไปิได่� ท�านน�*นขุณะท�,ย<นอย#�บนรถุอ�นเพร�ศแพร�วิท�,บ�ญกรรมตกแต�งมาใหั�แล่�วิ ก5สุวิ�างไสุวิคล่�ายก�บไฟ้ก-าล่�งโช่ต� ช่�วิงอย#�เช่�นน�* เพราะได่�ท-าบ�ญสุ�,งใด่ไวิ�?

นางเทพธ�ด่าอ�นพระเถุระถุามแล่�วิ เม<,อจ้ะปิระกาศการกระท-าขุองตนใหั�ปิระจ้�กษ) จ้0งตอบเปิ1นคาถุาควิามวิ�า พระค�ณเจ้�าพ#ด่ถุ0งหัม#�ทวิยเทพช่�*นปิรน�มม�ตวิสุวิ�สุด่� ซั0,งเปิ1นผู้#�เล่�ศโด่ยเช่�งภพท�,อย#� แล่ะโภคสุมบ�ต�หัม#�ใด่วิ�า เปิ1นทวิยเทพท�,เย�,ยมหัาท�,เปิร�ยบม�ได่� ทวิยเทพเหัล่�าน�*น ก5ม�ควิามสุ�ขุสุบายแต�ในภพแล่ะโภคสุมบ�ต�ท�,ทวิยเทพ พวิกอ<,นมาเนรม�ตใหั�เท�าน�*น เพราะฉัะน�*น ทวิยเทพท�,ม�หัน�าท�,เนรม�ต ภพแล่ะโภคสุมบ�ต�ใหั� ค<อพวิกท�,พระค�ณเจ้�าพ#ด่ถุ0งอย#�น�* จ้0ง

Page 13: Tipitaka 26

ได่�นามวิ�า "น�มมานรด่�" เปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร�างกายแล่ะผู้�วิพรรณงด่งามอ�นก�อใหั�เก�ด่ควิามงวิยงงเพราะควิามร�ก เด่�Jยวิน�*มาถุ0งมน�ษยโล่กน�*แล่�วิเพ<,อจ้ะถุวิายบ�งคมพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าเม<,อนางเทพธ�ด่าปิระกาศควิามท�,ตนเปิ1นน�มมานรด่�เทพ ใหั�ปิรากฏิเช่�นน�*แล่�วิ พระเถุระ ใคร�จ้ะถุามถุ0งบ�ญกรรมท�,นางใหั�ก�อสุร�างไวิ�ในช่าต�ก�อน จ้0งได่�ภาษ�ตสุองคาถุาควิามวิ�าช่าต�ก�อนแต�จ้ะเปิ1นนางเทพธ�ด่าน�* ท�านได่�สุ�,งสุมสุ�จ้ร�ตกรรมอย�างไรไวิ�ท�านม�ยศบร�วิารอย#�มากมาย เปิG, ยมไปิด่�วิยควิามสุ�ขุ สุ-าหัร�บต�วิท�านเล่�าก5ม�ฤทธ�Pแล่ะอ-านาจ้พ�นจ้ากสุ�,งธรรมด่าสุ#งเย�,ยม แล่ะม�กเหัาะไปิในอากาศได่� (เช่�นน�*) เพราะบ�ญกรรมอะไร อน0,ง ร�ศม�กายขุองท�านก5สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ แล่ะท�านเล่�าก5ม�มวิล่เทพเจ้�าเกรงกล่�วิแล่ะหั�อมล่�อมอย#�รอบท�านจ้�ต�มาจ้ากคต�ไหันจ้0งมาถุ0งสุ�คต�น�* แม�เทพธ�ด่า อน0,ง ท�านได่�ท-าตาม ด่�วิยอาการยอมร�บเอาโอวิาทาน�สุาสุน�ในศาสุนปิาพจ้น)ขุองพระศาสุด่าองค)ไหัน หัากท�านเปิ1นสุาวิ�กาขุองพระพ�ทธเจ้�าจ้ร�งไซัร� ขุอท�านได่�โปิรด่ตอบค-าถุามขุองฉั�นน�*แก�ฉั�นด่�วิย? เม<,อนางเทพธ�ด่า จ้ะตอบเน<*อควิามตามท�,พระเถุระถุามอย�างน�* จ้0งกล่�าวิตอบด่�วิยคาถุา เหัล่�าน�*ควิามวิ�าด่�ฉั�นเปิ1นพระสุนมขุองพระเจ้�าพ�มพ�สุารผู้#�ปิระเสุร�ฐ ม�ศ�ร� อย#�ในพระนครราช่คฤหั) ซั0,งต�*งอย#�ในระหัวิ�างภ#เขุา อ�นเปิ1นนครท�,แออ�ด่ไปิด่�วิยน�กปิราช่ญ)ด่�ฉั�นม�ควิามช่-านาญในการฟ้8อนร-าขุ�บร�องช่�*นเย�,ยม ช่าวิเม<องในกร�ง ราช่คฤหั) เขุาพาก�นเร�ยกด่�ฉั�นวิ�า "นางสุ�ร�มา" พระพ�ทธเจ้�าทรงเปิ1นผู้#� องอาจ้ในจ้-าพวิกผู้#�แสุวิงหัาค�ณอ�นปิระเสุร�ฐ ผู้#�แนะน-าสุ�ตวิ)โล่กใหั�เปิ1นผู้#�พ�เศษ ได่�ทรงแสุด่งควิามไม�เท�,ยงแหั�งขุองจ้ร�ง ค<อ เหัต�เก�ด่ขุองท�กขุ) แล่ะทางใหั�ถุ0งควิามด่�บท�กขุ) อ�นเปิ1นธรรมท�,ไม�ม�ปิ>จ้จ้�ยอะไรปิร�งแต�ง เปิ1น ทางถุาวิร ทางตรง เปิ1นทางสุ�ขุเกษมแก�ด่�ฉั�น คร�*นด่�ฉั�นฟ้>งธรรมอ�นเปิ1นทางไม�ตาย ไม�ม�เหัต�ปิ>จ้จ้�ยอะไรปิร�งแต�งได่� ซั0,งเปิ1นค-าสุอนขุองพระตถุาคตผู้#�ปิระเสุร�ฐแล่�วิ จ้0งเปิ1นผู้#�สุ-ารวิมอย�างเคร�งคร�ด่ในศ�ล่ท�*งหัล่าย ด่-ารงม�,นอย#�ในธรรมปิฏิ�บ�ต� ท�,พระพ�ทธเจ้�าผู้#�เล่�ศกวิ�านรช่นทรงแสุด่งไวิ� แล่�วิ คร�*นด่�ฉั�นร# �จ้�กบทอ�นปิราศจ้ากธ�ล่� ซั0,งหัาเหัต�ปิ>จ้จ้�ยปิร�งแต�งไม�ได่�ท�,พระตถุาคตผู้#�ปิระเสุร�ฐทรงแสุด่งไวิ�น�*น ด่�ฉั�นจ้0งได่�บรรล่�สุมาธ�อ�นเก�ด่ จ้ากควิามสุงบจ้�ตใจ้ในอ�ตภาพน�*นเอง ด่�ฉั�นน�*นจ้0งได่�ม�ควิามแน�นอนในมรรคผู้ล่อ�นเปิ1นธรรมช่�*นเย�,ยมขุ0*น คร�*นด่�ฉั�นได่�ฟ้>งธรรมอ�นปิระเสุร�ฐ อ�นไม�เก�ด่ไม�ตายอย�างวิ�เศษแล่�วิ จ้0งหัมด่ควิามเคล่<อบแคล่งในพระร�ตน ตร�ย ม�ควิามร# �พ�เศษในการร# �อร�ยสุ�จ้ธรรม หัมด่ควิามสุงสุ�ยในสุ�,งท�*งปิวิงจ้0งควิรเปิ1นท�,บ#ช่าขุองช่�มน�มช่น ได่�ร�บผู้ล่ค<อควิามสุ�ขุอ�นม�,นคง เปิ1นเคร<,องตอบแทนมากมาย โด่ยท-านองตามท�,กราบเร�ยนมาน�* ด่�ฉั�นจ้0งเปิ1นนางเทพธ�ด่าผู้#�เหั5นน�พพาน เปิ1นสุาวิ�กาขุองพระตถุาคตผู้#�ปิระเสุร�ฐ เปิ1นผู้#�ได่�เหั5น ธรรมตามควิามเปิ1นจ้ร�ง เปิ1นผู้#�ต�*งอย#�ในผู้ล่ขุ�*นแรก

Page 14: Tipitaka 26

ค<อ เปิ1นพระโสุด่าบ�น ก5ท�คต�ย�อมไม�ม�แก�ด่�ฉั�นอ�ก ด่�ฉั�นน�*นมาเฝี8าพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระ เสุร�ฐ ก5เพ<,อจ้ะถุวิายบ�งคม แล่ะนม�สุการภ�กษ�ท�*งหัล่ายท�,น�าเล่<,อมใสุผู้#�ย�นด่�ในธรรมอ�นไม�ม�โทษ แล่ะเพ<,อจ้ะนม�สุการสุถุานท�,ๆ พระสุมณะ ปิระช่�มก�น อ�นเปิ1นสุถุานท�,ม�ธรรมเกษม ด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ม�ควิามเคารพในพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�ทรงพระศ�ร� เปิ1นพระธรรมราช่า คร�*นได่�เหั5น พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นน�กปิราช่ญ)แล่�วิ ก5อ�,มเอ�บปิล่าบปิล่<*มใจ้ ด่�ฉั�น ขุอถุวิายบ�งคมพระตถุาคต ผู้#�เปิ1นสุารถุ�ขุองบ�คคล่ท�,ควิรฝีRกอย�างยอด่เย�,ยม ทรงต�ด่ต�ณหัาเสุ�ยได่� ทรงย�นด่�แล่�วิในก�ศล่ธรรม ผู้#�ทรงแนะน-าปิระช่�มช่น ใหั�พ�นจ้ากท�กขุ)ได่� ผู้#�ทรงอน�เคราะหั)สุ�ตวิ)โล่กในทางท�,เปิ1นปิระโยช่น)อย�างย�,ง.

จ้บ สุ�ร�มาวิ�มานท�, ๑๖.

๑๗. เปิสุการ�ยวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในเปิสุการ�ยวิ�มาน-2 1 0 0 0 -1170 43 0 0 0

[๑๗]นางเปิสุการ�เทพธ�ด่าช่มวิ�มานขุองตนเองด่�วิยคาถุา ก0,งคาถุาควิามวิ�า วิ�มานหัล่�งน�*เปิ1นวิ�มานงามร� �งเร<อง ม�เสุาล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิไพฑู#รย) ใหัญ�โตสุะอาด่สุะอ�าน ล่�อมรอบด่�วิยต�นไม�ทองค-า วิ�มานหัล่�งน�*เก�ด่เพราะผู้ล่กรรมขุองเรา นางเทพอ�ปิสุรต�*งแสุนเหัล่�าน�* ซั0,งเก�ด่ปิระจ้-าในวิ�มานก5เพราะกรรมขุองเรา สุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ ม�เทวิโองการตร�สุถุามด่�วิยคาถุาสุองคาถุาก0,งควิามวิ�า ท�านเปิ1นผู้#�เพร�ยบพร�อมไปิด่�วิยบร�วิาร ม�ร�ศม�กายแผู้�ซั�านกวิ�าเทพเจ้�าท�,เก�ด่ก�อน พระจ้�นทร)ม�ร�ศม�สุ�กสุะกาวิย�,งกวิ�าหัม#�ด่าวิน�กขุ�ตฤกษ) ฉั�นใด่ ท�าน ก5ร� �งเร<องสุ�กใสุกวิ�านางเทพอ�ปิสุรท�*งหัมด่ โด่ยเช่�งบร�วิาร ฉั�นน�*นเหัม<อนก�น แน�ะนางงามผู้#�ม�พ�กตร)ควิรพ�ศ ท�านมาจ้ากภพไหัน จ้0งได่�มาเก�ด่ท�,ภพขุองเราน�* เทพเจ้�าช่าวิไตรทศรวิมหัมด่ท�*งพระอ�นทร) พระพรหัม ด่#เหัม<อน จ้ะไม�ร# �สุ0กอ�,มในการด่#ท�าน? นางเทพธ�ด่า อ�นสุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ม�เทวิโองการตร�สุถุามอย�างน�*น เม<,อจ้ะปิระกาศเน<*อควิามน�*น จ้0งกล่�าวิคาถุาสุองคาถุาควิามวิ�า ขุอเด่ช่ะ พระองค)ผู้#�องอาจ้ พระองค)ตร�สุถุามหัม�อมฉั�นถุ0งตระก#ล่เด่�มขุองหัม�อมฉั�นวิ�า ท�านจ้�ต�มาจ้ากภพไหันจ้0งได่�มาเก�ด่ท�,ภพขุองเราน�* หัม�อม ฉั�นได่�จ้�ต�มาจ้ากกร�งพาราณสุ� ซั0,งเปิ1นบ�ร�ขุองแควิ�นกาสุ� เม<,อก�อนขุณะท�,อย#�ในนครน�*น หัม�อมฉั�นเปิ1นธ�ด่านายช่�างหั#ก ผู้#�ม�ใจ้เล่<,อมใสุใน พระพ�ทธเจ้�า พระธรรม แล่ะพระสุงฆ) ซั0,งหัม�อมฉั�นได่�ถุ0งแล่�วิโด่ยใกล่�ช่�ด่ ไม�ม�ควิามสุงสุ�ย ม�สุ�กขุาบทอ�นได่�สุมาทานแล่�วิ ไม�ด่�างพร�อย ได่�สุ-าเร5จ้อร�ยผู้ล่ เปิ1นผู้#�แน�นอนในทางท�,จ้ะตร�สุร# �ซั0,งธรรม ขุองสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า เปิ1นผู้#�ม�พระอนาม�ยด่�.สุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ เม<,อจ้ะทรงอน�โมทนาบ�ญสุมบ�ต� ขุองนางเทพธ�ด่าน�*น จ้0งตร�สุคาถุาถุ0,ง

Page 15: Tipitaka 26

ควิามวิ�า เราขุอแสุด่งควิามย�นด่�ต�อท�านผู้#�มาในท�,น�*ได่�โด่ยสุวิ�สุด่� ท�านเปิ1นผู้#�ร� �งเร<อง ด่�วิยยศ ม�ใจ้เล่<,อมใสุในพระพ�ทธเจ้�า พระธรรม แล่ะพระสุงฆ)อย�างใกล่�ช่�ด่ ไม�ม�ควิามสุงสุ�ย เปิ1นผู้#�ต�*งอย#�ในสุ�กขุาบทอย�างบร�บ#รณ) เปิ1นได่�สุ-าเร5จ้อร�ยผู้ล่ เปิ1นคนหัมด่โรค ควิรท�,จ้ะได่�ตร�สุร# �ธรรมขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าแน�นอน.

จ้บเปิสุการ�ยวิ�มานท�, ๑๗.

รวิมพระสุ#ตรท�,ม�ในวิรรคน�* ค<อ๑. ปิฐวิ�มานท�, ๑ ๒. ปิฐวิ�มานท�, ๒ ๓. ปิฐวิ�มานท�, ๓๔. ปิฐวิ�มานท�, ๔ ๕. ก�ญช่รวิ�มาน ๖. นาวิาวิ�มานท�, ๑ ๗. นาวิาวิ�มานท�, ๒ ๘. นาวิาวิ�มานท�, ๓ ๙. ปิท�ปิวิ�มาน ๑๐. ต�ล่ท�กขุ�ณาวิ�มาน ๑๑. ปิต�พพตาวิ�มานท�, ๑ ๑๒. ปิต�พพตาวิ�มานท�, ๒ ๑๓. สุ�ณ�สุาวิ�มานท�, ๑ ๑๔. สุ�ณ�สุาวิ�มานท�, ๒ ๑๕. อ�ตตราวิ�มาน ๑๖. สุ�ร�มาวิ�มาน ๑๗. เปิสุการ�ยวิ�มาน.

จ้บ วิรรคท�, ๑ ในอ�ตถุ�วิ�มาน. ---------------------------

จ้�ตตล่ด่าวิรรคท�, ๒ ๑. ทาสุ�วิ�มาน วิ�าด่�วิยบ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในทาสุ�วิ�มาน -2 1 0 0 0 -1180 48 0 0 0

[๑๘]ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ท�านผู้#�แวิด่ล่�อมด่�วิยหัม#�นางเทพนาร� เท�,ยวิช่มไปิโด่ยรอบในสุวินจ้�ตตล่ด่าวิ�นอ�นน�าร<,นรมย) ปิระด่�จ้ท�าวิสุ�กกเทวิาธ�ราช่ ย�งท�ศท�*งปิวิงใหั�สุวิ�างไสุวิเหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) ท�านม�วิรรณะเช่�นน�* เพราะกรรมอะไร อ�ฐผู้ล่ ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* เพราะกรรมอะไร ปิระการหัน0,ง โภคสุมบ�ต� ต�างๆ อ�นเปิ1นเคร<,องปิล่<*มใจ้ ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะกรรมอะไร ด่#กร นางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก อาตมาขุอถุามท�าน คร�*งเม<,อท�านเก�ด่เปิ1น มน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านเปิ1นผู้#�ม�อาน�ภาพร� �งเร<องเช่�นน�* แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่<*มใจ้ จ้0ง ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า คร�*งเม<,อด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1น มน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) ได่�เปิ1นทาสุ�หัญ�งร�บใช่�ในตระก#ล่แหั�งช่นอ<,น ด่�ฉั�นน�*นเปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระสุมณโคด่ม ผู้#�ม�พระจ้�กษ�แล่ะพระเก�ยรต�ยศ เม<,อด่�ฉั�นร�กษาศ�ล่ ท-ามนสุ�การในกรรมฐานอย#� ๑๖ ปิG กรรมฐานกล่�าวิค<อ โพธ�ปิ>กขุ�ยธรรม ๓๗ ปิระการได่�สุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�น ด่�วิยอาน�ภาพแหั�งการมนสุ�การน�*น การออกไปิจ้ากก�เล่สุได่�เก�ด่ม�แก�ด่�ฉั�น ในศาสุนาขุองพระ สุมณโคด่มผู้#�ทรงพระค�ณคงท�, เพราะม�มนสุ�การม�,นอย#�ในจ้�ตวิ�า แม�ถุ0งร�างกายน�*จ้ะแตกท-าล่ายไปิก5ตามท� การท�,จ้ะ

Page 16: Tipitaka 26

หัย�ด่ควิามเพ�ยรในการเจ้ร�ญ กรรมฐานน�* เปิ1นอ�นไม�ม�เปิ1นอ�นขุาด่ ขุอท�านจ้งด่#ผู้ล่แหั�งควิามเพ�ยร เปิ1นเหัต�ก�าวิไปิสุ#�ค�ณเบ<*องหัน�า กล่�าวิค<อควิามสุวิ�สุด่� ควิามเกษมควิามปิราศจ้ากเสุ�*ยนหันามค<อก�เล่สุ สุภาวิะท�,หัาเคร<,องย0ด่เหัน�,ยวิม�ได่�ควิามซั<,อตรง แล่ะองค)อร�ยมรรค ท�,สุ�ตบ�ร�ษท�*งหัล่าย ม�พระพ�ทธเจ้�า เปิ1นต�นปิระกาศแล่�วิ อ�นเปิ1นอ�ปิน�สุ�ยสุ<บเน<,องมาจ้ากการร�กษาสุ�กขุาบท ๕ปิระการขุองด่�ฉั�นน�*น อ�นเปิ1นเหัต�ใหั�บรรล่�ซั0,งผู้ล่อ�นน�* ด่�ฉั�นเปิ1นท�,โปิรด่ ปิรานแล่ะค��นเคยก�บท�าวิสุ�กกเทวิราช่ เทพบ�ตรอ�นม�นามวิ�าอาล่�มพะ ค�คคมะ ภ�มะ สุาธ�วิาท� ปิสุ�งสุ�ยะ โปิกขุรา แล่ะสุ�ผู้�สุสุะ แล่ะเหัล่�าเทพธ�ด่าน�อยๆ อ�นม�นามวิ�า วิ�ณา โมกขุา น�นทา สุ�น�นทา โสุณท�นนาสุ�จ้�มหั�ตา อาล่�มพ�สุา ม�สุสุเกสุ� แล่ะนางบ�ณฑูร�กา ได่�ท-าการบ-าเรอ ปิล่�กปิล่<*มแก�ด่�ฉั�น ด่�วิยด่นตร�ท�พย)ม�ปิระมาณได่�หักหัม<,น แล่ะนางเทพก�ญญาเหัล่�าน�* ค<อ นางเอน�ปิ>สุสุา นางสุ�ปิ>สุสุา นางสุ�ภ�ททา นางม�ท�กาวิท� ผู้#�ปิระเสุร�ฐกวิ�า นางเทพอ�ปิสุรท�*งหัล่าย แล่ะนางเทพก�ญญาเหัล่�าอ<,นผู้#�บ-าร�ง บ-าเรอ นางเทพอ�ปิสุรท�*งหัล่ายเหัล่�าน�*น ได่�เขุ�ามาสุ#�ท�,ใกล่�ช่�ด่ตามกาล่ อ�นควิร สุนองเสุนอด่�ฉั�นด่�วิยวิาจ้าท�,น�าย�นด่�วิ�า เอาเถุอะ พวิกด่�ฉั�นจ้�กฟ้8อนร-า ขุ�บร�อง จ้�กย�งท�านใหั�ร<,นรมย) ด่�งน�* ฐานะท�,ด่�ฉั�นได่�ร�บในบ�ด่น�*ย�อมไม�ม�แก�ผู้#�ท�,ไม�ได่�ท-าบ�ญไวิ� ฐานะท�,หัาควิามโศกม�ได่� น�าเพล่�ด่เพล่�นน�าร<,นรมย) เปิ1นอ�ทยานใหัญ�ขุองเทวิด่าช่าวิไตรทศเช่�นน�* ย�อมเก�ด่ม�สุ-าหัร�บผู้#�ม�บ�ญเท�าน�*น ผู้#�ไม�ได่�ท-าบ�ญไวิ� ย�อมไม�ม�ควิามสุ�ขุท�*งในโล่กน�*แล่ะโล่ก หัน�า สุ�วินผู้#�ม�บ�ญอ�นได่�บ-าเพ5ญแล่�วิ ย�อมม�ควิามสุ�ขุท�*งในโล่กน�*แล่ะโล่ก หัน�า อ�นบ�คคล่ผู้#�ปิรารถุนา เพ<,อสุถุ�ตร�วิมก�บเทวิด่าช่าวิไตรเทศเหัล่�าน�*น ควิรจ้ะบ-าเพ5ญก�ศล่ไวิ�ใหั�มาก เพราะวิ�าผู้#�ม�บ�ญอ�นก�อสุร�างไวิ�แล่�วิ ย�อมเพร�ยบพร�อมด่�วิยโภคสุมบ�ต� ร�าเร�งบ�นเท�งอย#�ในสุวิรรค). จ้บ ทาสุ�วิ�มานท�, ๑.

๒. ล่ขุ�มาวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในล่ขุ�มาวิ�มาน-2 1 0 0 0 -1190 31 0 0 0

[๑๙]พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ เม<,อขุณะท�องเท�,ยวิอย#� ณ เทวิสุถุานได่�ถุามนางเทพธ�ด่า ตนหัน0,งวิ�า ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านเปิ1นผู้#�ม�ร�ศม�งามย�,งน�ก สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�ศ สุถุ�ตอย#� ปิระด่�จ้ด่าวิปิระจ้-าร� �ง ฉัะน�*น ท�านม�วิรรณะเช่�นน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�บ�านขุองด่�ฉั�นต�*งอย#�ใกล่�ก�บปิระต#บ�านช่าวิปิระมง ด่�ฉั�นได่�ถุวิายขุ�าวิสุ�กขุนมก�มมาสุ ผู้�กด่อง แล่ะน-*าเคร<,องด่<,ม เจ้<อด่�วิยรสุ

Page 17: Tipitaka 26

ต�างๆ แก�พระ สุาวิกท�*งหัล่ายผู้#�แสุวิงหัาค�ณอ�นใหัญ�ย�,ง ซั0,งออกจ้ากปิระต#บ�านช่าวิปิระมง ก-าล่�งท�องเท�,ยวิไปิในบ�านขุองด่�ฉั�นน�*น ปิระการหัน0,ง ด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ม�จ้�ต เล่<,อมใสุในพระอร�ยสุาวิกผู้#�ม�จ้�ตอ�นซั<,อตรง ได่�เขุ�าร�กษาอ�โบสุถุศ�ล่อ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการ ตล่อด่วิ�น ๑๔ ค-,า ๑๕ ค-,า ๘ ค-,า แล่ะ ตล่อด่ปิาฏิ�หัาร�ยปิ>กษ) เปิ1นผู้#�สุ�งวิรด่�วิยด่�ในองค)ศ�ล่ท�กเม<,อ เปิ1นผู้#�สุ-ารวิม แล่ะจ้-าแนกทาน จ้0งได่�ครอบครองวิ�มานน�* เปิ1นผู้#�เวิ�นจ้ากปิาณาต�บาตเวิ�นขุาด่จ้ากการเอาสุ�,งขุองขุองผู้#�อ<,นด่�วิยไถุยจ้�ต จ้ากการปิระพฤต�ล่�วิง ล่ะเม�ด่ในกาม สุ-ารวิมจ้ากม�สุาวิาท แล่ะจ้ากการด่<,มน-*าเมา เปิ1นผู้#�ย�นด่�ในเบญจ้ศ�ล่ ฉัล่าด่ในอร�ยสุ�จ้ เปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระสุมณโคด่มผู้#�ม�พระจ้�กษ� แล่ะพระเก�ยรต�ยศ ด่�ฉั�นม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญกรรมน�*น ฯล่ฯแล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิ ไปิท�,วิท�กท�ศ ปิระการหัน0,ง ขุอท�านผู้#�เจ้ร�ญพ0ง ถุวิายบ�งคมพระย�คล่บาทขุองพระผู้#�ม�พระภาคด่�วิยเศ�ยรเกล่�า แล่�วิท#ล่ตาม ค-าขุองด่�ฉั�นวิ�า ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เจ้ร�ญ อ�บาสุ�กาช่<,อล่ขุ�มา ถุวิายบ�งคม พระบาทท�*งค#�ขุองพระผู้#�ม�พระภาคด่�วิยเศ�ยรเกล่�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ก5การ ท�,พระผู้#�ม�พระภาคพ0งทรงพยากรณ)ด่�ฉั�นในสุาม�ญผู้ล่ อย�างใด่อย�างหัน0,งน�*นไม�น�าอ�ศจ้รรย) แต�การท�,พระผู้#�ม�พระภาคทรงพยากรณ)ด่�ฉั�น ในสุกทาคาม�ผู้ล่น�*น น�าอ�ศจ้รรย)แท�จ้ร�ง.

จ้บ ล่ขุ�มาวิ�มานท�, ๒.

๓. อาจ้ามทาย�กาวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอาจ้ามทาย�กาวิ�มาน -2 1 0 0 0 -1200 31 0 0 0

[๒๐]ท�าวิสุ�กกเทวิราช่เม<,อจ้ะตร�สุถุามถุ0งท�,เก�ด่แหั�งหัญ�งน�*น กะพระมหัาก�สุสุปิเถุระ จ้0งตร�สุคาถุาสุองคาถุาควิามวิ�าหัญ�งขุ�ด่สุน เปิ1นคนก-าพร�า อาศ�ยช่ายคาเร<อนขุองคนอ<,นอย#� ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายขุ�าวิต�งแด่�พระค�ณเจ้�าผู้#�เท�,ยวิไปิบ�ณฑูบาต ซั0,งมาหัย�ด่ย<นน�,งอย#� เฉัพาะหัน�า ด่�วิยม<อขุองตนเอง คร�*นล่ะจ้ากอ�ตภาพมน�ษย)แล่�วิ ได่�ไปิบ�งเก�ด่ในฉักามาพจ้รสุวิรรค)ช่�*นไหันหันอ?พระมหัาก�สุสุปิเถุระถุวิายพระพรวิ�า หัญ�งขุ�ด่สุน เปิ1นคนก-าพร�า อาศ�ยช่ายคาเร<อนขุองคนอ<,นอย#� ม�จ้�ต เล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายขุ�าวิต�งแก�อาตมภาพผู้#�ก-าล่�งเท�,ยวิไปิเพ<,อบ�ณฑูบาต ซั0,งมาย<นหัย�ด่น�,งเฉัพาะหัน�า ด่�วิยม<อขุองตนเองน�*น คร�*นล่ะจ้ากอ�ตภาพ มน�ษย) จ้�ต�จ้ากมน�ษยโล่กน�*พ�นไปิแล่�วิ ได่�บ�งเก�ด่เปิ1นเทพธ�ด่าผู้#�ม� ฤทธ�Pมาก อย#� ณ ช่�*นน�มมานรด่� ถุ0งควิามสุ�ขุอ�นเปิ1นท�พย) ร�าเร�งบ�นเท�งใจ้อย#�ในช่�*นน�มมานรด่�น�*น เหัต�สุ�กวิ�าอาจ้ามทานฯท�าวิสุ�กกเทวิราช่กล่�าวิสุรรเสุร�ญทานน�*นวิ�า น�าอ�ศจ้รรย)จ้ร�งหันอ ทานขุองคนก-าพร�าไร�ญาต� เปิ1นทานท�,น-ามาแต�ผู้#�อ<,นแล่�วิ ได่�นอบน�อมถุวิายแก�พระมหัาก�สุสุปิ สุ-าเร5จ้เปิ1นท�กษ�ณามากถุ0งเพ�ยงน�* นางแก�วิผู้#�งาม

Page 18: Tipitaka 26

ท�,วิสุรรพางค) สุาม�ไม�จ้<ด่จ้างในการมองช่ม ได่�ร�บอภ�เษกเปิ1นเอกอ�ครมเหัสุ�ขุองพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ก5ย�งไม� เท�ยบเท�าเสุ�*ยวิท�, ๑๖ ขุองอาจ้ามทานน�* ทองค-าแท�งม�ปิร�มาณต�*งร�อยก5ด่�ม�าม�ก-าล่�งเร5วิม�ปิร�มาณต�*งร�อยก5ด่� ราช่รถุอ�นเท�ยมด่�วิยม�าอ�ศด่รต�*งร�อยก5ด่� นางราช่ก�ญญาอ�นปิระด่�บปิระด่าแล่�วิด่�วิยแก�วิม�กด่า แล่ะแก�วิมณ�แล่ะต�างหั#ม�ปิร�มาณต�*งแสุนก5ด่� ก5ย�งไม�เท�ยบเท�าเสุ�*ยวิท�, ๑๖ ขุองอาจ้ามทานน�* คช่สุารต�วิปิระเสุร�ฐเก�ด่แต�ปิSาหั�มพานต)เปิ1นคช่สุารตระก#ล่มา ต�งคะ ม�งางามงอนด่�จ้งอนรถุ ม�สุายร�ด่แล่�วิด่�วิยทองค-า ม�ขุ�ายทองค-าปิกเหัน<อกระพองศ�รษะ ม�ปิระมาณต�*งร�อยเช่<อก ก5ย�งไม�เท�ยบเท�าเสุ�*ยวิท�, ๑๖ ขุองอาจ้ามทานน�* ถุ0งแม�พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ได่�เสุวิยราช่สุมบ�ต� เปิ1นใหัญ�ในมหัาทวิ�ปิท�*งสุ�, ก5ย�งไม�เท�ยบเท�าเสุ�*ยวิท�, ๑๖ ขุองอาจ้ามทานน�*. จ้บ อาจ้ามทาย�กาวิ�มานท�, ๓ ๔. จ้�ณฑูาล่�วิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในจ้�ณฑูาล่�วิ�มาน-2 1 0 0 0 -1210 40 0 0 0

[๒๑]พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�กล่�าวิคาถุาสุองคาถุาควิามวิ�า แน�ะยายจ้�ณฑูาล่ท�านจ้งถุวิายอภ�วิาทพระบาทย�คล่ขุองพระสุมณโคด่มผู้#�อ�ด่ม ด่�วิยพระ เก�ยรต�ยศ พระองค)ผู้#�ปิระเสุร�ฐกวิ�าผู้#�วิ�เศษท�*งหัล่าย ได่�ปิระท�บย<นอย#�เพ<,อทรงอน�เคราะหั)ท�านคนเด่�ยวิเท�าน�*น ท�านจ้งย�งจ้�ตใหั�เล่<,อมใสุย�,ง ใน พระพ�ทธเจ้�าผู้#�หั�างไกล่จ้ากก�เล่สุท�*งมวิล่ เปิ1นผู้#�หัน�กแน�น แล่�วิจ้งปิระคอง หั�ตถุ)ถุวิายอภ�วิาทโด่ยเร5วิเถุ�ด่ ช่�วิ�ตขุองท�านย�งเหัล่<อน�อยเต5มท�.เพ<,อจ้ะแสุด่งปิระวิ�ต�ขุองหัญ�งจ้�ณฑูาล่น�*นโด่ยตล่อด่ ท�านพระสุ�งค�ต�กาจ้ารย)จ้0งกล่�าวิคาถุา สุองคาถุาน�*วิ�าหัญ�งจ้�ณฑูาล่ผู้#�น�*ม�ตนอ�นอบรมแล่�วิ ด่-ารงไวิ�ซั0,งสุร�ระอ�นเปิ1นท�,สุ�ด่ อ�น พระมหัาเถุระต�กเต<อนแล่�วิ จ้0งถุวิายบ�งคมพระบาทย�คล่ขุองพระสุมณ โคด่ม ผู้#�อ�ด่มด่�วิยพระเก�ยรต�ยศ แต�โคนมได่�ขุวิ�ด่นางในขุณะท�,ก-าล่�งย<นปิระคองหั�ตถุ) นม�สุการพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้#�สุ�องแสุงสุวิ�าง ค<อพระญาณในโล่กอ�นม<ด่ม�วิ. เพ<,อปิระกาศขุ�อควิามเปิ1นไปิขุองตน นางเทพธ�ด่าจ้0งกล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านวิ�รบ�ร�ษผู้#�ม�อาน�ภาพมาก พวิกด่�ฉั�นถุ0งแล่�วิซั0,งควิามเปิ1นผู้#�ม�ฤทธ�P อ�นปิระเสุร�ฐ เขุ�ามาขุอถุวิายนม�สุการท�านผู้#�สุ�*นอาสุวิะปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่� เปิ1นผู้#�ไม�หัวิ� ,นไหัวิ. พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระจ้0งกล่�าวิกะนางน�*นวิ�า ท�านท�*งหัล่ายผู้#�ม�ร�ศม�อร�ามงามร� �งโรจ้น) มากด่�วิยเก�ยรต�ยศ ปิระด่�บปิระด่าด่�วิยเคร<,องอาภรณ)งามวิ�จ้�ตรพ�สุด่าร แวิด่ล่�อมด่�วิยหัม#�นางอ�ปิสุรพาก�นล่ง มาจ้ากวิ�มาน แนะแม�เทพธ�ด่าผู้#�ม�ค�ณอ�นงาม ท�านเปิ1นใคร มาไหัวิ� ฉั�นอย#�นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาเถุระถุามอย�างน�* จ้0งกล่�าวิคาถุา ๔ คาถุา ควิามวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ เม<,อด่�ฉั�นย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก

Page 19: Tipitaka 26

เปิ1นหัญ�ง จ้�ณฑูาล่ อ�นท�านผู้#�เปิ1นวิ�รบ�ร�ษสุ�งไปิเพ<,อถุวิายบ�งคมพระบาทขุองพระ พ�ทธเจ้�า ด่�ฉั�นได่�ถุวิายบ�งคมพระบาทย�คล่ขุองพระสุมณโคด่มผู้#�เปิ1นพระอรหั�นต) ม�พระเก�ยรต�ยศอ�นงาม คร�*นได่�ถุวิายบ�งคมพระบาทย�คล่ แล่�วิ เคล่<,อนจ้ากก-าเน�ด่หัญ�งจ้�ณฑูาล่ไปิบ�งเก�ด่ในวิ�มาน อ�นเพร�ยบพร�อมด่�วิยสุมบ�ต�ท�*งปิวิงในเทวิราช่อ�ทยานม�นามวิ�าน�นทวิ�น นางเทพอ�ปิสุรปิระมาณพ�นหัน0,งได่�พาก�นมาย<นหั�อมล่�อมด่�ฉั�น ด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐเล่�ศ กวิ�านางเทพอ�ปิสุรเหัล่�าน�*นโด่ยร�ศม� เก�ยรต�ยศ แล่ะอาย� ด่�ฉั�นได่�กระท-ากรรมอ�นงามมากมาย ม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะ ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ พวิกด่�ฉั�นพา ก�นมาคร�*งน�* เพ<,อถุวิายนม�สุการท�านผู้#�เปิ1นน�กปิราช่ญ) ปิระกอบด่�วิยควิาม เอ5นด่#ในโล่ก.นางเทพธ�ด่าน�*น คร�*นกล่�าวิถุ�อยค-าน�*แล่�วิ เปิ1นผู้#�ปิระกอบด่�วิยควิามกต�ญญู#กตเวิท� ไหัวิ�เท�าท�*งสุองขุองพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ องค)อรหั�นต)แล่�วิก5อ�นตรธานไปิ ณ ท�,น�*นน�,นเอง.

จ้บ จ้�ณฑูาล่วิ�มานท�, ๔.

๕. ภ�ทท�ตถุ�กาวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในภ�ทท�ตถุ�กาวิ�มาน-2 1 0 0 0 -1220 36 0 0 0

[๒๒]พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุถุามถุ0งบ�รพกรรมท�,นางภ�ททาเทพธ�ด่าน�*นได่�กระท-าไวิ� วิ�าท�านผู้#�ม�กายอ�นม�ร�ศม�สุ�สุรรต�างๆ บ�างเขุ�ยวิ บ�างเหัล่<อง บ�างด่-า หังสุบาทแล่ะแด่ง แวิด่ล่�อมด่�วิยกล่�บเกสุรด่อกไม� ม�เกศเกล่�าอ�นแพรวิพราวิด่�วิยพวิงมณฑูาท�พย) ด่#กรนางผู้#�ม�ปิ>ญญาด่� ต�นไม�เหัล่�าน�*ย�อมไม�ม�ในหัม#�เทวิด่า เหัล่�าอ<,น ด่#กรนางผู้#�เล่อยศ ท�านได่�บ�งเก�ด่ในหัม#�เทวิด่าช่�*นด่าวิด่0งสุ) เพราะ กรรมอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่า ขุอท�านจ้งแถุล่งขุ�อท�,เราถุาม ผู้ล่เช่�นน�*แหั�งกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่า เม<,อพระผู้#�ม�พระภาคตร�สุถุามอย�างน�*แล่�วิ จ้0งกราบท#ล่พยากรณ)ด่�วิยคาถุา เหัล่�าน�*วิ�าหัม�อมฉั�นเปิ1นอ�บาสุ�กาอย#�ในก�มพ�ล่นคร ช่นท�*งหัล่ายร# �จ้�กหัม�อมฉั�นช่<,อวิ�า ภ�ทท�ตถุ�กา หัม�อมฉั�นเปิ1นผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศร�ทธา แล่ะศ�ล่ ย�นด่�ในการจ้-าแนกทานท�กเม<,อ ม�จ้�ตอ�นผู้�องใสุ ได่�ถุวิายผู้�าน��งหั�ม ภ�ตตาหัาร เสุนาสุนะ แล่ะปิระท�ปิพร�อมด่�วิยเคร<,องอ�ปิกรณ) ในพระอร�ยเจ้�าผู้#�ปิฏิ�บ�ต�ซั<,อตรง หัม�อมฉั�นได่�เขุ�าร�กษาอ�โบสุถุอ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการในด่�ถุ�ท�, ๑๔-๑๕ แล่ะด่�ถุ�ท�, ๘ ขุองปิ>กษ) ตล่อด่ปิาฏิ�หัาร�ยปิ>กษ) เปิ1น ผู้#�สุ-ารวิมแล่�วิด่�วิยด่�ในศ�ล่ท�กเม<,อ ค<อ งด่เวิ�นจ้ากปิาณาต�บาต เปิ1นผู้#�เวิ�นขุาด่จ้ากการถุ<อเอาสุ�,งขุองขุองผู้#�อ<,นด่�วิยไถุยจ้�ต จ้ากการปิระพฤต�ผู้�ด่ในกามสุ-ารวิมจ้ากม�สุาวิาท แล่ะจ้ากการด่<,มน-*าเมา เปิ1นผู้#�ย�นด่�ในสุ�กขุาบทท�*ง ๕ แล่ะเปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในอร�ยสุ�จ้ เปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�พระสุม�นตจ้�กษ� ม�ปิกต�เปิ1นอย#�ด่�วิยควิามไม�ปิระมาท หัม�อมฉั�นได่�

Page 20: Tipitaka 26

บ-าเพ5ญสุ�จ้ร�ต ธรรมควิามช่อบสุ-าเร5จ้แล่�วิ จ้�ต�จ้ากมน�ษยโล่กน�*นแล่�วิ เปิ1นนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�ร�ศม�กายอ�นร� �งโรจ้น) เท�,ยวิเช่ยช่มอย#�ในสุวินน�นทวิ�น อน0,ง หัม�อมฉั�นได่�เล่�*ยงด่#ท�านภ�กษ�ผู้#�เปิ1นอ�ครสุาวิกท�*งสุอง ผู้#�อน�เคราะหั)ช่าวิโล่กด่�วิยปิระโยช่น)เก<*อก#ล่อย�างย�,ง ผู้#�เพร�ยบพร�อมด่�วิยตบะธรรม เปิ1นจ้อมปิราช่ญ) แล่ะได่�บ-าเพ5ญสุ�จ้ร�ตธรรมควิามช่อบไวิ�มาก คร�*นจ้�ต�จ้ากมน�ษยโล่กน�*นแล่�วิ ได่�บ�งเก�ด่เปิ1นเทพธ�ด่า ผู้#�ม�ร�ศม�กายอ�นสุวิ�างไสุวิ เท�,ยวิเช่ยช่ม อย#�ในสุวินน�นทวิ�น หัม�อมฉั�นได่�เขุ�าร�กษาอ�โบสุถุ อ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการ ม�ค�ณอ�นก-าหันด่ม�ได่� น-ามาซั0,งควิามสุ�ขุเน<องน�ตย) แล่ะได่�สุร�างก�ศล่ธรรมควิามช่อบไวิ�บร�บ#รณ)แล่�วิ คร�*นจ้�ต�จ้ากมน�ษยโล่กน�*นแล่�วิได่�บ�งเก�ด่เปิ1นนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�ร�ศม�กายอ�นร� �งเร<อง เท�,ยวิเช่ยช่มอย#�ในเทพอ�ทยานน�นทวิ�น.

จ้บ ภ�ทท�ตถุ�กาวิ�มานท�, ๕.

๖. โสุณท�นนาวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในโสุณท�นนาวิ�มาน-2 1 0 0 0 -1230 27 0 0 0

[๒๓]พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�สุอบถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งด่�วิยคาถุาควิามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านจ้0ง ม�ผู้�วิพรรณงามเช่�นน�* เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ� อ�ฐผู้ล่สุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�*แล่ะโภคทร�พย)อ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�างจ้0งเก�ด่ขุ0*นแก�ท�าน แน�ะ แม�เทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก อาตมาขุอถุามท�าน เม<,อท�านย�งเปิ1นมน�ษย) ได่�กระท-าบ�ญสุ�,งใด่ไวิ� แล่ะเพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม�อาน�ภาพร� �งเร<องถุ0งเพ�ยงน�* แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นเปิ1นอ�บาสุ�กาอย#�ใน พระนครนาล่�นทา ช่นช่าวินาล่�นทานครร# �จ้�กด่�ฉั�นวิ�า โสุณท�นนาเปิ1นผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศร�ทธาแล่ะศ�ล่ ย�นด่�แล่�วิในทานบร�จ้าคเสุมอ ได่�ถุวิายผู้�าน��งหั�ม ภ�ตตาหัาร เสุนาสุนะ แล่ะปิระท�ปิพร�อมด่�วิยเช่<*อ ในพระอร�ยเจ้�าผู้#�ม�จ้�ตเท�,ยงธรรมเปิ1นอ�นมาก ด่�วิยจ้�ตอ�นผู้�องใสุ ด่�ฉั�นได่�เขุ�าร�กษา อ�โบสุถุศ�ล่อ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการ ท�กวิ�น ๑๔-๑๕ ค-,า แล่ะวิ�น ๘ ค-,า แหั�งปิ>กษ) แล่ะตล่อด่ปิาฏิ�หัาร�ยปิ>กษ)ด่�วิย เปิ1นผู้#�สุ-ารวิมด่�วิยด่�ในองค)ศ�ล่ท�กเม<,อ เปิ1นผู้#�งด่เวิ�นจ้ากปิาณาต�บาต เวิ�นหั�างไกล่จ้ากอท�นนาทาน แล่ะการปิระพฤต�ผู้�ด่ในกาม สุ-ารวิมจ้ากม�สุาวิาท แล่ะจ้ากการด่<,มน-*าเมา ด่�ฉั�นเปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระสุมณโคด่มผู้#�ม�พระจ้�กษ� แล่ะ พระเก�ยรต�ยศ เปิ1นผู้#�ย�นด่�ในสุ�กขุาบทท�*ง ๕ ม�ปิ>ญญาเฉัล่�ยวิฉัล่าด่ในอร�ยสุ�จ้ ด่�ฉั�นจ้0งม�ร�ศม�งามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ

Page 21: Tipitaka 26

ท�กท�ศเพราะบ�ญน�*น.

จ้บ โสุณท�นนาวิ�มานท�, ๖.

๗. อ�โบสุถุวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอ�โบสุถุวิ�มาน -2 1 0 0 0 -1240 30 0 0 0

[๒๔]ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามถุ0งบ�รพกรรมขุองนางเทพธ�ด่าน�*นวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศสุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม�ผู้�วิพรรณงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นเปิ1นอ�บาสุ�กาอย#�ในเม<องสุาเกต ปิระช่าช่นเร�ยกด่�ฉั�นวิ�าแม�อ�โบสุถุ เปิ1นผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศร�ทธาแล่ะศ�ล่ ... ได่�เปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระสุมณโคด่ม ผู้#�ม�พระจ้�กษ� สุมบ#รณ)ด่�วิยพระเก�ยรต�ยศ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0ง ม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญน�*น.เม<,อจ้ะแสุด่งโทษขุองตน นางเทพธ�ด่าน�*นจ้0งได่�กล่�าวิคาถุา ๒ คาถุาอ�กวิ�าควิามพอใจ้ได่�เก�ด่ม�แก�ด่�ฉั�น เพราะได่�ทราบถุ0งท�พสุมบ�ต�ต�างๆ ในน�นทวิ�นเน<องๆ เพราะเหัต�ท�,ต�*งใจ้ไวิ� ด่�ฉั�นจ้0งได่�บ�งเก�ด่ในน�นทวิ�น ช่�*นด่าวิด่0งสุพ�ภพน�*น ด่�ฉั�นม�ได่�ใสุ�ใจ้ถุ0ง เพราะวิาจ้าขุองพระพ�ทธเจ้�าเหัล่�ากอแหั�งพระอาท�ตย) ต�*งจ้�ตไวิ�ในภพอ�นเล่วิ จ้0งม�ควิามเด่<อด่ร�อนใน ภายหัล่�ง.

เพ<,อจ้ะปิล่�กปิล่อบใจ้นางเทพธ�ด่าน�*น พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระจ้0งกล่�าวิคาถุาน�*น ควิามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า อาตมาถุามท�านแล่�วิ ถุ�าทราบอาย�ขุองท�าน ผู้#�อย#�ในอ�โบสุถุวิ�มาน ในโล่กน�* จ้งบอกวิ�าสุ�*นกาล่นานเท�าไร?นางเทพธ�ด่าน�*นตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านจ้อมปิราช่ญ)ด่�ฉั�นด่-ารงอย#�ในอ�โบสุถุวิ�มานน�* สุ�*นกาล่ปิระมาณหักหัม<,นปิGท�พย) จ้�ต�จ้ากท�,น�*แล่�วิ จ้�กไปิบ�งเก�ด่เปิ1นมน�ษย).พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ย�งนางเทพธ�ด่าน�*นใหั�อาจ้หัาญร�าเร�งด่�วิยคาถุาน�* ควิามวิ�า ท�านอย�าสุะทกสุะท�านถุ0งการอย#�ในอ�โบสุถุวิ�มานน�*เล่ย ท�านเปิ1นผู้#�อ�นพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงพยากรณ)ไวิ�แล่�วิ ท�านจ้�กถุ0งค�ณวิ�เศษ ค<อ เปิ1นพระโสุด่าบ�น ท�คต�ขุองท�านก5จ้�กพล่�นเสุ<,อมไปิ.

จ้บ อ�โบสุถุวิ�มานท�, ๗.

๘. สุ�น�ททาวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในสุ�น�ททาวิ�มาน-2 1 0 0 0 -1250 15 0 0 0

[๒๕]พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ เม<,อจ้ะถุามถุ0งบ�รพกรรมขุองนางเทพธ�ด่าน�*นจ้0งกล่�าวิคาถุาน�*ควิามวิ�าด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านเปิ1น

Page 22: Tipitaka 26

ผู้#�ม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิ ท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�รพกรรมอะไร ท�านจ้0งม�ผู้�วิพรรณงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นเปิ1นอ�บาสุ�กาอย#�ใน พระนครราช่คฤหั) ปิระช่าช่นเร�ยกวิ�า สุ�น�ททา เปิ1นผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศร�ทธาแล่ะศ�ล่ ... เปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระสุมณโคด่มผู้#�ม�พระจ้�กษ� สุมบ#รณ)ด่�วิย พระเก�ยรต�ยศ เพราะบ�ญกรรมน�*น แล่ะจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ ด่�ฉั�นม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น จ้บ สุ�น�ททาวิ�มานท�, ๘.

๙. สุ�ท�นนาวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในสุ�ท�นนาวิ�มาน-2 1 0 0 0 -1260 15 0 0 0

[๒๖]พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ เม<,อจ้ะถุามถุ0งบ�รพกรรมขุองนางเทพธ�ด่าน�*น จ้0งกล่�าวิ คาถุาน�*ควิามวิ�าด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านเปิ1นผู้#�ม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร? ท�านจ้0งม�ผู้�วิพรรณงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นเปิ1นอ�บาสุ�กาอย#�ในเม<องราช่คฤหั) ปิระช่าช่นเร�ยกด่�ฉั�นวิ�า แม�สุ�ท�นนา เปิ1นผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศร�ทธาแล่ะศ�ล่ ... เปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระสุมณโคด่มผู้#�ม� พระจ้�กษ� สุมบ#รณ)ด่�วิยพระเก�ยรต�ยศ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญ กรรมน�*น.

จ้บ สุ�ท�นนาวิ�มานท�, ๙.

๑๐. ภ�กษาทาย�กาวิ�มานท�, ๑ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในภ�กษาทาย�กาวิ�มานท�, ๑ -2 1 0 0 0 -1270 15 0 0 0

[๒๗]พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าน�*น ด่�วิยคาถุาเหัล่�าน�* ควิามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านเปิ1นผู้#�ม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญ กรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,พระเถุระถุามน�*นวิ�า ในช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย)ในมน�ษยโล่ก ได่�พบ

Page 23: Tipitaka 26

เหั5นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่� ม�อ�นทร�ย)ผู้�องใสุไม�ขุ��นม�วิ ด่�ฉั�นเก�ด่ ควิามเล่<,อมใสุ ได่�ท#ล่ถุวิายภ�กษาแด่�พระองค)ท�านด่�วิยม<อขุองด่�ฉั�นเองเพราะบ�ญกรรมอ�นน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ ภ�กษาทาย�กาวิ�มานท�, ๑๐.

๑๑. ภ�กษาทาย�กาวิ�มานท�, ๒ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในภ�กษาทาย�กาวิ�มานท�, ๒ -2 1 0 0 0 -1280 24 0 0 0

[๒๘]พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนน�*น ด่�วิยคาถุาน�*ควิามวิ�า.ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านเปิ1นผู้#�ม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิ ไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไรท�านจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะ บ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,พระเถุระถุามน�*นวิ�า ในช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ในหัม#�ในมน�ษย)มน�ษยโล่ก ได่�พบเหั5นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่� ม�อ�นทร�ย)ผู้�องใสุไม�ขุ��นม�วิ ด่�ฉั�นเก�ด่ควิาม เล่<,อมใสุ ได่�ท#ล่ถุวิายภ�กษาแด่�พระองค)ท�านด่�วิยม<อขุองด่�ฉั�นเอง เพราะบ�ญกรรมอ�นน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิ ไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ ท�ต�ยภ�กษาทาย�กาวิ�มานท�, ๑๑. -------------------

รวิมวิ�มานท�,ม�ในวิรรคน�* ค<อ ๑. ทาสุ�วิ�มาน ๒. ล่ขุ�มาวิ�มาน ๓. อาจ้ามทาย�กาวิ�มาน ๔. จ้�ณฑูาล่�วิ�มาน ๕. ภ�ทท�ต ถุ�กาวิ�มาน ๖. โสุณท�นนาวิ�มาน ๗. อ�โปิสุถุวิ�มาน ๘. สุ�น�ททาวิ�มาน ๙. สุ�น�นนาวิ�มาน ๑๐. ภ�กษา ทาย�กาวิ�มานท�, ๑ ๑๑. ภ�กษาทาย�กาวิ�มานท�, ๒.

จ้บ วิรรคท�, ๒ ในอ�ตถุ�วิ�มาน.

จ้บ ปิฐมภาณวิาร.

ปิาร�ฉั�ตตกวิรรคท�, ๓ ๑. อ�ฬารวิ�มาน วิ�าด่�วิยอ�ฬารวิ�มาน -2 1 0 0 0 -1290 25 0 0 0

[๒๙]พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ถุามนางเทพธ�ด่าด่�วิยคาถุาควิามวิ�า ด่#กรนางเทพธ�ด่า ยศแล่ะวิรรณะขุองท�านใหัญ�ย�,ง สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เหัล่�าเทพนาร�แล่ะเหัล่�าเทพบ�ตรท�*งหัล่ายปิระด่�บปิระด่าด่�แล่�วิ ฟ้8อนร-าขุ�บร�อง ท-าใหั�ท�านร�าเร�ง หั�อมล่�อมเพ<,อบ-าเรอท�านอย#� วิ�มานขุองท�านเหัล่�าน�*ล่�วินแต�เปิ1นวิ�มานทองค-า

Page 24: Tipitaka 26

น�าด่#น�าช่มมาก ท�*งท�านเล่�าก5เปิ1นใหัญ�กวิ�าเทพเจ้�า เหัล่�าท�,สุมบ#รณ)ด่�วิยควิามปิรารถุนาท�กอย�าง ม�ควิามเปิ1นอย#�อ�นย�,งใหัญ� ร�าเร�งใจ้อย#�ในหัม#�ทวิยเทพ ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านอ�นอาตมาถุามแล่�วิ ขุอจ้งบอกผู้ล่น�*แหั�งกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าตอบวิ�าด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก เปิ1นบ�ตรสุะใภ�ในตระก#ล่ขุองคนท�ศ�ล่ ซั0,งเปิ1นตระก#ล่ท�,ม�พ�อผู้�วิแม�ผู้�วิไม�ม�ศร�ทธา เปิ1นคนตระหัน�,ด่�ฉั�นถุ0งพร�อมด่�วิยศร�ทธาแล่ะศ�ล่ ได่�ถุวิายขุนมเบ<*องแก�ท�านซั0,งก-าล่�งเท�,ยวิบ�ณฑูบาตอย#� แล่�วิจ้0งได่�บอกแก�แม�ผู้�วิวิ�า ม�พระสุมณะมาท�,น�, ด่�ฉั�น เล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายขุนมเบ<*องแก�ท�านด่�วิยม<อขุองตน แม�ผู้�วิด่�าด่�ฉั�นวิ�านางสุ#�ร# � ท-าไมเธอจ้0งไม�ถุามฉั�นเสุ�ยก�อนวิ�า จ้ะถุวิายทานแก�สุมณะด่�งน�*เล่�า เพราะการถุวิายขุนมเบ<*องน�*น แม�ผู้�วิเกร�*ยวิกราด่เอา ท�บต�ด่�ฉั�นด่�วิยสุากด่�ฉั�นไม�อาจ้ม�ช่�วิ�ตอย#�ได่�นานจ้0งสุ�*นช่�พล่ง พ�นจ้ากการทรมานอย�างสุาหั�สุ จ้�ต�จ้ากมน�ษย)น�*นแล่�วิจ้0งได่�มาเก�ด่บนสุวิรรค) เปิ1นพวิกเด่�ยวิก�นก�บเทพเจ้�า ช่�*นด่าวิด่0งสุ) เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะ ม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ อ�ฬารวิ�มานท�, ๑.

๒. อ�จ้ฉั�วิ�มาน

วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอ�จ้ฉั�วิ�มาน -2 1 0 0 0 -1300 40 0 0 0

[๓๐]พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ถุามนางเทพธ�ด่าน�*นด่�วิยคาถุาควิามวิ�าด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�ศ�ร� ม�ผู้�วิพรรณเปิล่�งปิล่�,ง ม�ยศแล่ะเด่ช่ สุวิ�างไสุวิไพโรจ้น)ท�,วิแผู้�นด่�นรวิมท�*งเทวิโล่กเหัม<อนก�บพระจ้�นทร)แล่ะพระอาท�ตย) เปิ1นผู้#� ปิระเสุร�ฐเหัม<อนท�าวิมหัาพรหัม ร� �งเร<องกวิ�าเทพเจ้�าเหัล่�าไตรทศพร�อมท�*ง อ�นทร) อาตมาขุอถุามท�านผู้#�ท�ด่ทรงด่อกอ�บล่ ย�นด่�แต�พวิงมาล่�ยปิระด่�บเศ�ยร ม�ผู้�วิพรรณเปิล่�งปิล่�,งด่�,งทองค-า ปิระด่�บปิระด่าอาภรณ)สุวิยงามน��งหั�มผู้�าอย�างด่� ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�เล่อโฉัม ท�านเปิ1นใครมาไหัวิ�อาตมาอย#� เม<,อก�อน คร�*งเม<,อเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ในช่าต�ก�อน ท�านได่�ท-ากรรมอะไร ไวิ�ด่�วิยตน ได่�ใหั�ทานหัร<อร�กษาศ�ล่อย�างไรไวิ� ท�านได่�เขุ�าถุ0งสุ�คต� ม�เก�ยรต�ยศ เพราะกรรมอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่า อาตมาถุามแล่�วิขุอจ้งบอกผู้ล่น�*แหั�งกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ กล่�าวิตอบด่�วิยคาถุาควิามวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ พระเถุระร#ปิหัน0,งเขุ�ามาย�งบ�านขุองด่�ฉั�นเพ<,อบ�ณฑูบาต ในกร�งราช่คฤหั)น�* ท�นใด่น�*น ด่�ฉั�นม�จ้�ตเล่<,อมใสุ เพราะปิGต�สุ�ด่ท�,จ้ะหัา สุ�,งใด่มาเท�ยมได่� จ้0งได่�ถุวิายท�อนอ�อยแก�ท�าน ภายหัล่�งแม�ผู้�วิได่�ถุามถุ0ง ท�อนอ�อยท�,หัายไปิวิ�า ท�อนอ�อยหัายไปิไหัน จ้0งตอบวิ�า ท�อนอ�อยน�*น ด่�ฉั�นไม�ได่�ท�*ง ท�*งไม�ได่�ร�บปิระทาน แต�ด่�ฉั�นได่�

Page 25: Tipitaka 26

ถุวิายแก�ภ�กษ�ผู้#�สุงบระง�บท�นใด่น�*นแม�ผู้�วิได่�บร�ภาษด่�ฉั�นวิ�า เธอหัร<อฉั�นเปิ1นเจ้�าขุองท�อนอ�อยน�*นวิ�าแล่�วิก5ควิ�าเอาต�,งฟ้าด่ด่�ฉั�นจ้นถุ0งตาย เม<,อด่�ฉั�นจ้�ต�จ้ากมน�ษยโล่กน�*นแล่�วิ จ้0งมาเก�ด่เปิ1นนางเทพธ�ด่า ด่�ฉั�นได่�ท-าก�ศล่กรรมน�*นไวิ�อย�างเด่�ยวิเพราะกรรมน�*นเปิ1นเหัต� ด่�ฉั�นจ้0งมาเสุวิยควิามสุ�ขุด่�วิยตนเอง เพ�ยบพร�อมด่�วิยเทพเจ้�าผู้#�ร �บใช่� ร�าเร�งบ�นเท�งใจ้อย#�ด่�วิยเบญจ้กามค�ณ อน0,งด่�ฉั�นได่�ท-าก�ศล่กรรมน�*นเท�าน�*น เพราะกรรมน�*นเปิ1นเหัต� ด่�ฉั�นจ้0งมาเสุวิย ควิามสุ�ขุด่�วิยตนเอง เปิ1นผู้#�ท�,ท�าวิสุ�กกะจ้อมเทพค��มครองแล่�วิ แล่ะเปิ1นผู้#� อ�นเทพเจ้�าช่าวิไตรทศอาร�กขุาด่�วิย จ้0งเปิ1นผู้#�เพ�ยบพร�อมไปิด่�วิยเบญจ้ กามค�ณ ผู้ล่บ�ญเช่�นน�*ม�ใช่�น�อย การถุวิายท�อนอ�อยขุองด่�ฉั�นม�ผู้ล่อ�น ย�,งใหัญ� ด่�ฉั�นเพ�ยบพร�อมด่�วิยเทพเจ้�าผู้#�ร �บใช่� ร�าเร�งบ�นเท�งใจ้อย#�ด่�วิย เบญจ้กามค�ณ ผู้ล่บ�ญเช่�นน�*ม�ใช่�น�อย การถุวิายท�อนอ�อยขุองด่�ฉั�นม�ผู้ล่ร� �งเร<องมาก ด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ท�,ท�าวิสุ�กกะจ้อมเทพทรงค��มครองแล่�วิ ท�*งเทพเจ้�าช่าวิไตรทศก5ใหั�อาร�กขุาด่�วิย ด่�งท�าวิสุหั�สุสุน�ยน)ในสุวินน�นทวิ�นฉัะน�*นขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ก5ด่�ฉั�นเขุ�ามานม�สุการท�านผู้#�ม�ควิามกร�ณา ม�ปิ>ญญา ร# �แจ้�งแล่ะถุามถุ0งควิามไม�ม�โรคภ�ยด่�วิย เพราะฉัะน�*น ด่�ฉั�นม�ใจ้เล่<,อมใสุ ด่�วิยปิGต�สุ�ด่ท�,จ้ะหัาสุ�,งใด่ๆ มาเท�ยบเค�ยงได่� ได่�ถุวิายท�อนอ�อยแก�พระค�ณเจ้�าในคร�*งน�*น.

จ้บ อ�จ้ฉั�วิ�มานท�, ๒ ๓. ปิ>ล่ล่�งกวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในปิ>ล่ล่�งกวิ�มาน-2 1 0 0 0 -1310 34 0 0 0

[๓๑]พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ถุามนางเทพธ�ด่าน�*นด่�วิยคาถุาควิามวิ�าด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก ท�านอย#�บนท�,นอนใหัญ�เปิ1นบ�ล่ล่�งก)อ�นปิระเสุร�ฐ อ�นบ�ญกรรมตกแต�งใหั�วิ�จ้�ตรด่�วิยแก�วิมณ�แล่ะทองค-า โรยด่อกไม�ไวิ�เกล่<,อนกล่�น อน0,ง รอบๆ ต�วิท�าน เหัล่�านางเทพอ�ปิสุรม�ร�างสุมทรงแผู้ล่ฤทธ�Pได่�ต�างๆ ฟ้8อนร-า ขุ�บร�อง ใหั�ท�านร�าเร�งบ�นเท�งใจ้อย#�เปิ1นน�จ้ ท�านเปิ1นนางเทพธ�ด่าผู้#�ศ�กด่�Pสุ�ทธ�Pม�ฤทธ�Pอาน�ภาพมากคร�*ง เม<,อท�าน ย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านเปิ1นผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<องแล่ะม�ร�ศม�กายสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*นตอบวิ�าด่�ฉั�นเม<,อเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก เปิ1นบ�ตรสุะใภ�ในตระก#ล่อ�น ม�,งค�,งตระก#ล่หัน0,ง ด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ไม�โกรธ เปิ1นผู้#�ปิระพฤต�อย#�ใต�บ�งค�บบ�ญช่าขุองสุาม� ไม�ปิระมาทในวิ�นอ�โบสุถุ เม<,อด่�ฉั�นย�งเปิ1นสุาวิอย#� เปิ1นผู้#�ภ�กด่�ด่�วิยการไม�ปิระพฤต�นอกใจ้สุาม�หัน��ม ด่�ฉั�นเปิ1นท�,โปิรด่ปิรานขุองสุาม� เปิ1นอย�างย�,ง ก5เพราะด่�ฉั�นม�น-*าใจ้ผู้�องใสุ ด่�ฉั�นได่�ปิระพฤต�ตนใหั�เปิ1นท�, ช่<,นช่อบใจ้ขุองสุาม�ท�*งกล่างวิ�นแล่ะกล่างค<น ช่าต�ก�อนด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ม�ศ�ล่ เปิ1นผู้#�บ-าเพ5ญในสุ�กขุาบท

Page 26: Tipitaka 26

ท�*งหัล่ายอย�างครบถุ�วิน ค<อ เวิ�นขุาด่จ้ากการฆ�าสุ�ตวิ) ไม�ล่�กทร�พย) ม�การงานทางกายบร�สุ�ทธ�P ปิระพฤต�พรมจ้รรย) อย�างสุะอาด่ไม�กล่�าวิค-าเท5จ้ แล่ะเวิ�นขุาด่จ้ากด่<,มน-*าเมา ด่�ฉั�นม�ใจ้เล่<,อมใสุปิระพฤต�ตามธรรม ปิล่าบปิล่<*มใจ้ เขุ�าร�กษาอ�โบสุถุปิระกอบด่�วิยองค) ๘ปิระการ ในวิ�น ๑๔ ค-,า ๑๕ ค-,า แล่ะวิ�น ๘ ค-,าแหั�งปิ>กษ) แล่ะตล่อด่ปิาฏิ�หัาร�ยปิ>กษ) คร�*นด่�ฉั�นสุมาทานก�ศล่ธรรมอ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ปิระการอย�างปิระเสุร�ฐ เปิ1นอร�ยะ ม�ควิามสุ�ขุเปิ1นก-าไร เช่�นน�*แล่�วิ ช่าต�ก�อนด่�ฉั�นได่�เปิ1นสุาวิ�กขุองพระสุ�คตเจ้�า ได่�เปิ1นผู้#�อย#�ใต�บ�งค�บบ�ญช่าขุองสุาม�เปิ1นอ�นด่� คร�*นด่�ฉั�นท-าก�ศล่กรรมเช่�นน�* ในขุณะท�,ย�งม�ช่�วิ�ตอย#�ใน มน�ษยโล่ก เปิ1นผู้#�ม�สุ�วินแหั�งภพอ�นวิ�เศษ พอสุ�*นช่�พล่งแล่�วิ ด่�ฉั�นจ้0งถุ0งควิามเปิ1นนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�ฤทธ�P ในอภ�สุ�มปิรายภพ มาสุ#�สุวิรรค) หั�อมล่�อมด่�วิยหัม#�นางเทพอ�ปิสุรในวิ�มานม�ปิราสุาทอย�างปิระเสุร�ฐ น�า ร<,นรมย) คณะเทพเจ้�าแล่ะเหัล่�านางเทพธ�ด่าท�*งหัล่าย ซั0,งม�ร�ศม�ซั�านออกจ้ากกายตน พาก�นมาช่<,นช่มย�นด่�ก�บด่�ฉั�นผู้#�ม�อาย�ย<น มาสุ#�เทพวิ�มาน.

จ้บ ปิ>ล่ล่�งกวิ�มานท�, ๓.

๔. ล่ตาวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในล่ตาวิ�มาน -2 1 0 0 0 -1320 43 0 0 0

[๓๒]นางเทพนาร� ๕ องค) ม�ควิามร� �งเร<อง ม�ปิ>ญญา งด่งามด่�วิยค�ณธรรมเปิ1นธ�ด่าขุองท�าวิเวิสุสุวิ�ณมหัาราช่ ค<อ นางล่ด่าเทพธ�ด่า ๑ นางสุ�ช่ช่าเทพธ�ด่า ๑ นางปิวิราเทพธ�ด่า ๑ นางอ�จ้ฉั�ม�ต�เทพธ�ด่า ๑ นางสุ�ด่าเทพธ�ด่า ๑ต�างเปิ1นนางบ-าเรอขุองท�าวิสุ�กกเทวิราช่ผู้#�ปิระเสุร�ฐ ม�ศ�ร� ได่�พาก�นไปิย�ง แม�น-*าอ�นไหัล่มาจ้ากสุระอโนด่าด่ ม�น-*าเย<อกเย5น ม�ด่อกอ�บล่น�าร<,นรมย)ในปิSาหั�มพานต) เพ<,อสุรงสุนาน คร�*นสุรงสุนาน ฟ้8อนร-าขุ�บร�อง ร<,นเร�งสุ-าราญใจ้ในแม�น-*าแล่�วิ จ้0งนางสุ�ด่าเทพธ�ด่าได่�ถุามนางล่ด่าเทพธ�ด่าผู้#�พ�,องค)ใหัญ�วิ�า เจ้�าพ�,จ้Vาผู้#�ม�ด่วิงตาเหัล่<องปินแด่ง ม�ร�างปิระด่�บด่�วิยพวิงมาล่�ย อ�บล่ ม�พวิงมาล่�ยปิระด่�บเศ�ยร ผู้�วิพรรณก5งด่งามเปิล่�งปิล่�,งด่�งทองค-า ม�อวิ�ยวิะ ท�กสุ�วินงด่งามผู้�องใสุ เหัม<อนท�องฟ้8าท�,ปิราศจ้ากเมฆหัมอก ม�อาย�ย<น ด่�ฉั�นขุอถุามเจ้�าพ�,เพราะท-าบ�ญอะไรไวิ� เจ้�าพ�,จ้0งได่�ม�ยศมาก ท�*งเปิ1นท�,ร �กแล่ะโปิรด่ปิรานขุองพระภ�สุด่า ม�ร#ปิงามสุะสุวิยย�,งน�ก ท�*งฉัล่าด่ในการ ฟ้8อนร-าขุ�บร�อง แล่ะบรรเล่งเปิ1นเย�,ยม จ้นพวิกเทพบ�ตรแล่ะเทพธ�ด่าไต�ถุามถุ0งเสุมอๆ ขุอโปิรด่ได่�บอกแก�หัม�อมฉั�นด่�วิยเถุ�ด่? นางเทพธ�ด่าจ้0งตอบวิ�า คร�*นพ�,ย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก เปิ1นบ�ตรสุะใภ�ในตระก#ล่ม�,งค�,ง ตระก#ล่หัน0,ง พ�,ม�ได่�เปิ1นคนม�กโกรธ เปิ1นผู้#�ปิระพฤต�อย#�ใต�บ�งค�บบ�ญช่าขุองสุาม� ไม�ปิระมาทในวิ�นอ�โบสุถุ เม<,อพ�,ย�งเปิ1นสุาวิอย#� เปิ1นผู้#�ภ�กด่�ด่�วิยการไม�ปิระพฤต�นอกใจ้สุาม�หัน��ม พ�,เปิ1นท�,โปิรด่ปิราน

Page 27: Tipitaka 26

ขุองสุาม�เปิ1น อย�างย�,ง ก5เพราะพ�,ม�น-*าใจ้ผู้�องใสุ ได่�ท-าต�วิใหั�เปิ1นท�,โปิรด่ปิรานขุองสุาม� พร�อมท�*งญาต�ช่�*นผู้#�ใหัญ� แล่ะบ�ด่ามารด่าขุองสุาม� ตล่อด่จ้นคนใช่�ช่าย หัญ�ง พ�,จ้0งได่�ม�บร�วิารยศอ�นบ�ญกรรมจ้�ด่มาใหั�ถุ0งอย�างน�* เพราะก�ศล่กรรม น�*น พ�,จ้0งได่�เปิ1นผู้#�พ�เศษกวิ�านางฟ้8าพวิกอ<,น ในท�, ๔ สุถุาน ค<อ อาย� วิรรณะ สุ�ขุะ พล่ะ ได่�เสุวิยควิามย�นด่�ม�ใช่�น�อย. เม<,อนางสุ�ด่าเทพธ�ด่าได่�ฟ้>งด่�งน�*แล่�วิ จ้0งได่�พ#ด่ก�บพ�,สุาวิท�*งสุามวิ�าขุ�าแต�เจ้�าพ�,ท�*งสุาม เจ้�าพ�,ล่ด่าได่�แถุล่งถุ�อยค-าน�าฟ้>งมากม�ใช่�หัร<อจ้�ะ หัม�อมฉั�นท#ล่ถุามถุ0งเร<,องท�,พวิกเราช่อบสุงสุ�ยก�นมาก ก5กล่�าวิแก�ได่�อย�าง ไม�ผู้�ด่พล่าด่ เจ้�าพ�,ล่ด่าควิรเปิ1นต�วิอย�างอ�นด่�เย�,ยมสุ-าหัร�บเราท�*งสุ�,แล่ะนาร�ท�*งหัล่าย มาเราท�*งปิวิงพ0งปิระพฤต�ธรรมในสุาม�ท�*งหัล่าย เราท�*งปิวิงพ0งปิระพฤต�ในสุาม� เหัม<อนอย�างสุตร�ท�,ด่�ปิระพฤต�ย-าเกรงสุาม� ฉัะน�*น คร�*นเราท�*งหัล่ายปิฏิ�บ�ต�ธรรม ค<อ การอน�เคราะหั)ต�อสุาม�ด่�วิยสุภาพท�*ง ๕อย�างแล่�วิ ก5จ้ะได่�สุมบ�ต�อย�างท�,เจ้�าพ�,ล่ด่าพ#ด่ถุ0งอย#�ปิระเด่�Jยวิน�* พระยา ราช่สุ�หั)ผู้#�สุ�ญจ้รไปิตามราวิไพรใกล่�เช่�งเขุา อาศ�ยอย#�บนบรรพตเขุาหัล่วิง แล่�วิก5เท�,ยวิตะคร�บจ้�บสุ�ตวิ) ๔ เท�าใหัญ�น�อยท�กๆ ช่น�ด่ก�ด่ก�นเปิ1นอาหัาร ได่� ฉั�นใด่ สุตร�ท�,ม�ศร�ทธาเปิ1นอร�ยสุาวิ�กาในศาสุนาน�* ก5ฉั�นน�*น เม<,อ ย�งอาศ�ยภ�สุด่าอย#� ควิรปิระพฤต�ย-าเกรงสุาม� ฆ�าควิามโกรธเสุ�ย ก-าจ้�ด่ควิามตระหัน�,เสุ�ยได่�แล่�วิ เขุาผู้#�ปิระพฤต�ธรรมโด่ยช่อบ จ้0งร<,นเร�งบ�นเท�งใจ้ อย#�บนสุวิรรค). จ้บ ล่ตาวิ�มานท�, ๔.

๕. ค�ตต�ล่วิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในค�ตต�ล่วิ�มาน -2 1 0 0 0 -1330 208 0 0 0

[๓๓] พระมหัาสุ�ตวิ)นามวิ�าค�ตต�ล่บ�ณฑู�ต อ�นสุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ทรงจ้-าแล่งองค)เปิ1น พราหัมณ)โกสุ�ยโคตร เสุด่5จ้เขุ�าไปิหัาทรงซั�กถุามแล่�วิ ได่�ท#ล่ตอบแสุด่งควิามเจ้5บใจ้ขุองตนใหั� ท�าวิเธอทรงทราบ ด่�วิยคาถุาควิามวิ�า ขุ�าแต�ท�าวิโกสุ�ย) ขุ�าพระองค)ได่�สุอนวิ�ช่าด่�ด่พ�ณ ๗ สุาย อ�นม�เสุ�ยง ไพเราะมาก น�าร<,นรมย) ใหั�แก�ม�สุ�ล่ะผู้#�เปิ1นศ�ษย) เขุาต�*งใจ้จ้ะด่�ด่พ�ณ ปิระช่�นก�บขุ�าพระองค)บนกล่างเวิท� ขุอพระองค)ทรงเปิ1นท�,พ0,งขุองขุ�าพระ องค)ด่�วิย. สุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ ทรงสุด่�บค-าปิร�บท�กขุ)น�*นแล่�วิ เม<,อจ้ะทรงปิล่อบอาจ้ารย) จ้0งตร�สุ ปิล่�กใจ้ด่�วิยคาถุาควิามวิ�า จ้ะกล่�วิไปิท-าไมนะท�านอาจ้ารย) ขุ�าพเจ้�าจ้ะเปิ1นท�,พ0,งขุองท�านอาจ้ารย) เพราะขุ�าพเจ้�าเปิ1นผู้#�บ#ช่าท�านอาจ้ารย) ขุ�าพเจ้�าผู้#�เปิ1นศ�ษย)จ้ะไม�ปิล่�อยใหั� ท�านอาจ้ารย)ปิราช่�ย ท�านอาจ้ารย)ต�องเปิ1นผู้#�ช่นะนายม�สุ�ล่ะผู้#�เปิ1นศ�ษย) แน�นอน.เม<,อสุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ตร�สุปิล่อบใจ้เช่�นน�* ค�ตต�ล่บ�ณฑู�ตก5โล่�งใจ้ คล่ายท�กขุ) พอถุ0งวิ�นน�ด่ก5ไปิปิระล่องศ�ล่ปิWก�นบนเวิท�หัน�าพระโรง ในท�,สุ�ด่ค�ตต�ล่บ�ณฑู�ตผู้#�อาจ้ารย)เปิ1นฝีSายช่นะ

Page 28: Tipitaka 26

นายม�สุ�ล่ะผู้#�เปิ1นศ�ษย)เปิ1นฝีSายแพ�ถุ0งแก�ควิามตายกล่างเวิท� เพราะอาช่ญาขุองปิวิงช่น สุมเด่5จ้ อ�มร�นทราธ�ราช่ทรงกล่�าวิวิาจ้าแสุด่งควิามย�นด่�ด่�วิยค�ตต�ล่บ�ณฑู�ตแล่�วิ เสุด่5จ้กล่�บเทวิสุถุาน คร�*น กาล่ต�อมา สุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ตร�สุใช่�ใหั�พระมาตล่�เทพสุารถุ� น-าเวิช่ย�นตราช่รถุล่งมาร�บ ค�ตต�ล่บ�ณฑู�ตไปิย�งเทวิโล่กเพ<,อใหั�ด่�ด่พ�ณถุวิาย ค�ตต�ล่บ�ณฑู�ตจ้0งกราบท#ล่ท�าวิโกสุ�ย)ในท�ามกล่าง เทพบร�ษ�ท เพ<,อไต�ถุามถุ0งบ�รพกรรมขุองเทพธ�ด่าท�*งหัล่าย ณ ท�,น�*น เปิ1นรางวิ�ล่แหั�งการด่�ด่พ�ณ เสุ�ยก�อน เม<,อได่�ร�บพระอน�ญาตแล่�วิ จ้0งไต�ถุามถุ0งบ�รพกรรมขุองเทพธ�ด่าเหัล่�าน�*นวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องแสุงสุวิ�างไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรม อะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นค�ตต�ล่บ�ณฑู�ตถุามเหัม<อนท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิม�ใจ้ย�นด่� ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�าด่�ฉั�นเปิ1นสุตร�ผู้#�ปิระเสุร�ฐในนระแล่ะนาร�ท�*งหัล่าย ได่�ถุวิายผู้�าอย�างด่�ผู้<นหัน0,งแก�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,ง ด่�ฉั�นได่�ถุวิายผู้�าอ�นน�าร�กอย�างน�* จ้0งมาได่�ท�พยวิ�มานอ�นน�าปิล่<*มใจ้ถุ0งเช่�นน�* เช่�ญด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ย�,งกวิ�า น�*น ด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย เช่�ญด่#ผู้ล่แหั�งบ�ญ ค<อ การถุวิายผู้�าอย�างด่�ท�*งหัล่ายน�*นเถุ�ด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงาม เช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.๔.วิ�มานท�,จ้ะกล่�าวิต�อไปิน�* ม�ควิามพ�สุด่ารเหัม<อนวิ�ตถุทาย�กวิ�มาน.

(๑)พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นเปิ1นสุตร�ผู้#�ปิระเสุร�ฐในนระแล่ะนาร�ท�*งหัล่าย ได่�ถุวิายด่อกมะล่� อย�างด่�แก�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,ง ด่�ฉั�นได่�ถุวิายด่อกมะล่�อ�นน�าร�กอย�างน�* จ้0งมาได่� ท�พยวิ�มานน�าปิล่<*มใจ้ถุ0งเช่�นน�* น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ย�,งกวิ�าน�*น ด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1น ผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นอ�กด่�วิย น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#ผู้ล่แหั�งบ�ญ ค<อ การถุวิายด่อกมะล่�อย�างด่�ท�*งหัล่ายน�*นเถุ�ด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม� วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

(๒)พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ)เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�

Page 29: Tipitaka 26

สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะ บ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นเปิ1นสุตร�ผู้#�ปิระเสุร�ฐในนระแล่ะนาร�ท�*งหัล่าย ได่�ถุวิายจ้�รณขุองหัอมอย�างด่�แก�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,ง ด่�ฉั�นได่�ถุวิายจ้�รณขุองหัอมอ�นน�าร�กอย�างน�* จ้0ง มาได่�ท�พยวิ�มานอ�นน�าปิล่<*มใจ้เช่�นน�* น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*เถุ�ด่ ย�,งกวิ�าน�*น ด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#ผู้ล่แหั�งบ�ญ ค<อ การถุวิายจ้�รณขุองหัอมอย�างด่�ท�*งหัล่ายน�*นเถุ�ด่ เพราะบ�ญกรรม น�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญกรรมน�*น.

(๓)พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะ บ�ญกรรมอะไร?

นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นเปิ1นสุตร�ผู้#�ปิระเสุร�ฐในนระแล่ะนาร�ท�*งหัล่าย ได่�ถุวิายผู้ล่ไม�อย�างด่�แก�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,ง ด่�ฉั�นได่�ถุวิายผู้ล่ไม�อ�นน�าร�กอย�างน�* จ้0งมาได่�ท�พยวิ�มาน อ�นน�าปิล่<*มใจ้ถุ0งเช่�นน�* น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ย�,งกวิ�าน�*น ด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#ผู้ล่แหั�งบ�ญ ค<อ การถุวิายผู้ล่ไม�อย�างด่�ท�*งหัล่ายน�*นเถุ�ด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม� วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

(๔)พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศสุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นเปิ1นสุตร�ผู้#�ปิระเสุร�ฐในนระแล่ะนาร�ท�*งหัล่าย ได่�ถุวิายอาหัารม�รสุ อย�างด่�แก�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,ง ด่�ฉั�นได่�ถุวิายอาหัารอ�นน�าร�กอย�างน�* จ้0งมาได่� ท�พยวิ�มานอ�นน�าปิล่<*มใจ้ถุ0งเช่�นน�* น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ย�,งกวิ�าน�*น ด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#ผู้ล่แหั�งบ�ญค<อการถุวิายอาหัารม�รสุอย�างด่�ท�*งหัล่ายน�*นเถุ�ด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�น จ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�าง

Page 30: Tipitaka 26

ไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะ บ�ญกรรมน�*น.พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศสุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่<*มใจ้ ได่� พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�าด่�ฉั�นได่�น-าขุองหัอม ๕ อย�าง ไปิปิระพรมท�,องค)พระสุถุ#ปิทองค-า สุ-าหัร�บบรรจ้�พระบรมธาต�ขุองพระก�สุสุปิสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า น�มนต)พระค�ณเจ้�า ด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*เถุ�ด่ ย�,งกวิ�าน�*น ด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะ ผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#ผู้ล่แหั�งบ�ญค<อการถุวิายขุองหัอม ๕ อย�างน�*นเถุ�ด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

๔.วิ�มานท�,จ้ะกล่�าวิต�อไปิน�* ม�เน<*อควิามพ�สุด่ารเหัม<อนก�บค�นธปิ>ญจ้�งคล่�กวิ�มาน (๑)พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่าท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม� วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญ กรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�น ภ�กษ�แล่ะภ�กษ�ณ� ท�*งหัล่าย พาก�นเด่�นทางไกล่ ได่�ฟ้>งธรรมเทศนาขุองท�านเหัล่�าน�*น ได่�เขุ�าร�กษาอ�โบสุถุอย#�วิ�นหัน0,ง ค<นหัน0,ง น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ย�,งกวิ�าน�*น ด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�กท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#ผู้ล่แหั�งบ�ญท�*งหัล่ายเถุ�ด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯแล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

(๒)พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�ก ท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม� วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญ กรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�า ด่�ฉั�นย<นอย#�ในน-*า ม�จ้�ต เล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายน-*าใช่�แล่ะน-*าฉั�นแก�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,ง น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ย�,งกวิ�าน�*น ด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#ผู้ล่แหั�งบ�ญท�*งหัล่ายเถุ�ด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�

Page 31: Tipitaka 26

วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

(๓)พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�ก ท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม� วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรม อะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นไม�ค�ด่ม��งร�าย ต�*งใจ้ปิฏิ�บ�ต�เปิ1นอย�างด่� ซั0,งแม�ผู้�วิแล่ะพ�อผู้�วิผู้#�ด่�ร�าย ผู้#�ม�กโกรธง�ายแล่ะหัยาบ คาย เปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาทในการร�กษาศ�ล่ขุองตน น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ย�,งกวิ�าน�*น ด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย น�มนต)พระค�ณเจ้�า ด่#ผู้ล่แหั�งบ�ญท�*งหัล่ายเถุ�ด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงาม เช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

(๔)พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศสุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม� วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*ม ใจ้ ได่�พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นเปิ1นหัญ�งร�บใช่� ร�บจ้�างท-าก�จ้การงานขุองคนอ<,น ไม�เก�ยจ้คร�าน ไม�เปิ1นคนโกรธง�าย ไม�ถุ<อต�วิ ช่อบแบ�งปิ>นสุ�,งขุอง อ�นเปิ1นสุ�วินขุองตนท�,ได่� มาแก�ปิวิงช่นท�,ต�องการ น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ย�,ง กวิ�าน�*นด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศ กวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#ผู้ล่แหั�งบ�ญท�*ง หัล่ายเถุ�ด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศสุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม� วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญ กรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบ ปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นได่�ถุวิายขุ�าวิสุ�กคล่�กนมวิ�วิสุด่แก�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,ง ผู้#�ก-าล่�งเท�,ยวิบ�ณฑูบาตอย#� น�มนต)พระค�ณเจ้�าจ้งด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ย�,งกวิ�าน�*นด่�ฉั�นเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�*

Page 32: Tipitaka 26

ฯล่ฯแล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.ในวิ�มานเหัล่�าน�*น ๒๕ วิ�มานท�,จ้ะกล่�าวิต�อไปิน�* ม�เน<*อควิามพ�สุด่ารเหัม<อนก�บขุ�โรทนทา ย�กาวิ�มาน.พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิ ไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบ ปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ด่�ฉั�นได่�ถุวิาย๑) น-*าอ�อยงบ ฯล่ฯ (๒) ผู้ล่มะพล่�บสุ�ก ฯล่ฯ (๓) อ�อยท�อนหัน0,ง ฯล่ฯ (๔) แตงโมผู้ล่หัน0,ง ฯล่ฯ(๕) ฟ้>กทองผู้ล่หัน0,ง ฯล่ฯ (๖) ยอด่ผู้�กต�ม ฯล่ฯ (๗) ผู้ล่ล่�*นจ้�, ฯล่ฯ (๘) เช่�งกราน ฯล่ฯ(๙) ผู้�กด่องก-าหัน0,ง ฯล่ฯ (๑๐) ด่อกไม�ก-าหัน0,ง ฯล่ฯ(๑๑) ม�น ฯล่ฯ(๑๒) สุะเด่าก-าหัน0,ง ฯล่ฯ (๑๓) น-*าผู้�กด่อง ฯล่ฯ(๑๔) แปิ8งคล่�กงาค�,วิ ฯล่ฯ (๑๕) ปิระคตเอวิ ฯล่ฯ (๑๖) ผู้�าอ�งสุะ ฯล่ฯ (๑๗) พ�ด่ ฯล่ฯ(๑๘) พ�ด่สุ�,เหัล่�,ยม ฯล่ฯ(๑๙) พ�ด่ใบตาล่ ฯล่ฯ (๒๐) หัางนกย#งก-าหัน0,ง ฯล่ฯ(๒๑) ร�ม ฯล่ฯ(๒๒) รองเท�า ฯล่ฯ(๒๓) ขุนม ฯล่ฯ(๒๔) ขุนมต�ม ฯล่ฯ (๒๕)

น-*าตาล่กรวิด่ แก�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,งผู้#�ก-าล่�งบ�ณฑูบาตอย#� น�มนต)พระค�ณเจ้�าด่#วิ�มานขุองด่�ฉั�น น�*นเถุ�ด่ ย�,งกวิ�าน�*น ด่�ฉั�นย�งเปิ1นนางฟ้8าท�,ม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�ก ท�*งย�งเปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�านางอ�ปิสุรต�*งพ�นนางอ�กด่�วิย เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�น จ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะ บ�ญกรรมน�*น.เม<,อนางเทพธ�ด่าเหัล่�าน�*น เฉัล่ยผู้ล่กรรมท�,ได่�ท-ามาเปิ1นอ�นด่�อย�างน�*แล่�วิ ค�ตต�ล่บ�ณฑู�ต ร�าเร�ง บ�นเท�งใจ้ เม<,อจ้ะแสุด่งควิามช่<,นช่มย�นด่�ขุองตน จ้0งกล่�าวิวิ�าขุ�าพเจ้�ามาถุ0งเม<องสุวิรรค)วิ�นน�* เปิ1นการด่�แท� เปิ1นฤกษ)งามยามด่�ท�, ขุ�าพเจ้�าได่�เหั5นนางเทพธ�ด่าท�*งหัล่าย ท�,เปิ1นนางฟ้8าม�ร#ปิร�างแล่ะผู้�วิพรรณน�าร�กใคร� ท�*งย�งได่�ฟ้>งธรรมอ�นแนะน-าทางบ�ญก�ศล่จ้ากเธอเหัล่�าน�*นด่�วิย แต�น�*ไปิ ขุ�าพเจ้�าจ้�กกระท-าบ�ญก�ศล่ใหั�มาก ด่�วิยการใหั�ทาน ด่�วิยการปิระพฤต�ธรรมสุม-,าเสุมอ ด่�วิยการร�กษาศ�ล่สุ�งวิร แล่ะด่�วิยการฝีRกอ�นทร�ย) ขุ�าพเจ้�าจ้�กได่�ไปิสุ#�สุถุานท�,ๆ ไปิแล่�วิไม�เศร�าโศก.

จ้บ ค�ตต�ล่วิ�มานท�, ๕.

๖. ท�ทท�ล่ล่วิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในท�ทท�ล่ล่วิ�มานนางภ�ททาเทพธ�ด่าผู้#�พ�,สุาวิ ได่�ถุามนางสุ�ภ�ททาเทพธ�ด่าผู้#�น�องสุาวิวิ�า -2 1 0 0 0 -1340 80 0 0 0

[๓๔]ท�านร� �งเร<องด่�วิยร�ศม� ท�*งเปิ1นผู้#�เร<องยศ ย�อมร� �งเร<องโรจ้น)ล่�วิงเทพเจ้�าช่าวิด่าวิด่0งสุ)ท�*งหัมด่ ด่�วิยร�ศม� ด่�ฉั�นไม�เคยเหั5นท�านเพ�,งจ้ะมาเหั5นในวิ�นน�*เปิ1นคร�*งแรก ท�านมาจ้ากเทวิโล่กช่�*นไหัน จ้0งมาเร�ยกด่�ฉั�นโด่ยช่<,อเด่�มวิ�า ภ�ททา ด่�งน�*เล่�า? นางสุ�ภ�ททาเทพธ�ด่าผู้#�น�องสุาวิตอบวิ�า ขุ�าแต�พ�,ภ�ททา ฉั�นช่<,อวิ�าสุ�ภ�ททา ในภพ

Page 33: Tipitaka 26

ก�อนคร�*งเปิ1นมน�ษย)อย#� ด่�ฉั�นได่�เปิ1นน�องสุาวิขุองพ�, ท�*งได่�เคยเปิ1นภร�ยาร�วิมสุาม�เด่�ยวิก�บพ�,มาด่�วิย ด่�ฉั�นตายจ้ากมน�ษยโล่กน�*นมาแล่�วิ ได่�มาเก�ด่เปิ1นเทพธ�ด่าปิระจ้-าสุวิรรค) ช่�*นน�มมานรด่�.นางภ�ททเทพธ�ด่าจ้0งถุามต�อไปิอ�กวิ�า ด่#กรแม�สุ�ภ�ททา ขุอเธอได่�บอกการอ�บ�ต�ขุองเธอในหัม#�เทพเจ้�า เหัล่�าน�มมานรด่� ซั0,งเปิ1นท�,ๆ สุ�ตวิ)ได่�สุ�,งสุมบ�ญก�ศล่ไวิ�มาก แล่�วิจ้0งได่�มา บ�งเก�ด่ เธอได่�มาเก�ด่ในท�,น�* เพราะท-าบ�ญก�ศล่สุ�,งใด่ไวิ� แล่ะใครเปิ1นคร#ผู้#�แนะน-าสุ�,งสุอนเธอ เธอเปิ1นผู้#�เร<องยศ แล่ะถุ0งควิามสุ�ขุพ�เศษไพบ#ล่ย)ถุ0งเช่�นน�* เพราะได่�ใหั�ทานแล่ะร�กษาศ�ล่เช่�นไรไวิ� ด่#กรแม�เทพธ�ด่าฉั�นถุามเธอแล่�วิ น�,เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร โปิรด่ตอบฉั�นด่�วิย? นางสุ�ภ�ททาเทพธ�ด่าตอบวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นม�ใจ้เล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายบ�ณฑูบาต ๘ ท�, แก�สุงฆ)ผู้#�เปิ1นท�กขุ�ไณยบ�คคล่ ๘ ร#ปิ ด่�วิยม<อขุองตน เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะ บ�ญกรรมน�*น.นางภ�ททาเทพธ�ด่าได่�ถุามต�อไปิอ�กวิ�าพ�,ได่�เล่�*ยงด่#พระภ�กษ�ท�*งหัล่าย ผู้#�สุ-ารวิมด่� ผู้#�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรย) ใหั� อ�,มหัน-าสุ-าราญด่�วิยขุ�าวิแล่ะน-*า ด่�วิยม<อขุองตนเอง มากกวิ�าเธอ คร�*น ใหั�ทานมากกวิ�าเธอแล่�วิ ก5ย�งได่�บ�งเก�ด่ในเหัล่�าเทพเจ้�าต-,ากวิ�าเธอ สุ�วินเธอได่�ถุวิายทานเพ�ยงเล่5กน�อย อย�างไรจ้0งมาได่�ผู้ล่อย�างพ�เศษไพบ#ล่ย)ถุ0งเช่�นน�*เล่�า แน�ะแม�เทพธ�ด่า ฉั�นถุามเธอแล่�วิ น�,เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร โปิรด่ตอบฉั�นด่�วิย? นางสุ�ภ�ททาเทพธ�ด่าตอบวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นได่�เหั5นพระภ�กษ�ผู้#�อบรบทางจ้�ตใจ้เพ<,อค�ณอ�นย�,งใหัญ�จ้0งได่�น�มนต)ท�านรวิม ๘ ร#ปิด่�วิยก�น ม�พระเรวิตเถุระเปิ1นปิระธานด่�วิยภ�ตตาหัาร ท�านพระเรวิตเถุระน�*นม��งจ้ะใหั�เก�ด่ปิระโยช่น) อน�เคราะหั)แก� ด่�ฉั�น จ้0งบอกด่�ฉั�นวิ�า จ้งถุวิายสุงฆ)เถุ�ด่ ด่�ฉั�นได่�ท-าตามค-าขุองท�านท�กขุ�ณาขุองด่�ฉั�นน�*น จ้0งเปิ1นสุ�งฆทาน ด่�ฉั�นใหั�เขุ�าต�*งไวิ�ในสุงฆ)เปิ1นทาน ท�,ไม�อาจ้ปิร�มาณผู้ล่ได่�วิ�า ม�อย#�เท�าไร สุ�วินทานท�,ค�ณพ�,ได่�ถุวิายแก�ภ�กษ�ด่�วิยควิามเล่<,อมใสุเปิ1นรายบ�คคล่ จ้0งม�ผู้ล่ไม�มาก. นางภ�ททาเทพธ�ด่า เม<,อจ้ะร�บรองควิามขุ�อน�*นจ้0งกล่�าวิวิ�า พ�,เพ�,งร# �เด่�Jยวิน�*เองวิ�า การถุวิายสุ�งฆทานน�* ม�ผู้ล่มาก ถุ�าวิ�าพ�,ได่�ไปิ บ�งเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อ�ก จ้�กเปิ1นผู้#�ร# �ควิามปิระสุงค)ขุองผู้#�ขุอ ปิราศจ้ากควิาม ตระหัน�, ถุวิายสุ�ฆทาน แล่ะไม�ปิระมาทเปิ1นน�ตย). เม<,อสุนทนาก�นแล่�วิ นางสุ�ภ�ททาเทพธ�ด่าก5กล่�บไปิสุ#�ท�พยวิ�มานขุองตนบนสุวิรรค)ช่�*น น�มมานรด่� ท�าวิสุ�กกเทวิราช่ได่�ทรงสุด่�บการสุนทนาน�*น เม<,อนางสุ�ภ�ททาเทพธ�ด่ากล่�บไปิแล่�วิ จ้0งตร�สุถุามนางเทพธ�ด่าวิ�าด่#กรนางภ�ททา เทพธ�ด่าผู้#�น�*นเปิ1นใคร มาสุนทนาอย#�ก�บเธอย�อมร� �งโรจ้น)กวิ�าเทพเจ้�าเหัล่�าด่าวิด่0งสุ)ท�*งหัมด่ด่�วิยร�ศม�?นางภ�ททาเทพธ�ด่า เม<,อจ้ะบรรยายขุ�อท�,สุ�งฆทานขุองเทพธ�ด่าผู้#�น�องสุาวิวิ�าม�ผู้ล่มาก จ้0งท#ล่วิ�าขุอเด่ช่ะ ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เปิ1นจ้อมเทพ เทพธ�ด่าผู้#�น�*น เม<,อช่าต�ก�อนย�งเปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก เปิ1นน�องสุาวิขุองหัม�อมฉั�น

Page 34: Tipitaka 26

แล่ะได่�เคยร�วิมสุาม�เด่�ยวิก�นก�บหัม�อมฉั�นด่�วิย เธอสุ�,งสุมบ�ญก�ศล่ค<อถุวิาย สุ�งฆทาน จ้0งได่�ไพโรจ้น)ถุ0งอย�างน�* เพคXะ. สุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ เม<,อจ้ะทรงสุรรเสุร�ญสุ�งฆทาน จ้0งตร�สุวิ�า ด่#กรนางภ�ททา น�องสุาวิขุองเธอไพโรจ้น)กวิ�าเธอ ก5เพราะเหัต�ในปิางก�อน ค<อการถุวิายสุ�งฆทานท�,ไม�อาจ้จ้ะปิร�มาณผู้ล่ได่� อ�นท�,จ้ร�ง ฉั�นได่�ท#ล่ถุาม พระพ�ทธเจ้�า คร�*งปิระท�บอย#� ณ ภ#เขุาค�ช่ฌก#ฏิ ถุ0งผู้ล่แหั�งไทยธรรม ท�,ได่�จ้�ด่แจ้งถุวิายในเขุตท�,ม�ผู้ล่มาก ขุองมน�ษย)ท�*งหัล่ายผู้#�ม��งบ�ญใหั�ทาน อย#� หัร<อท-าบ�ญปิรารภเหัต�แหั�งการเวิ�ยนเก�ด่เวิ�ยนตาย จ้ะถุวิายในบ�คคล่ปิระเภทใด่จ้0งจ้ะม�ผู้ล่มาก พระพ�ทธเจ้�าตร�สุตอบขุ�อควิามน�*น แก�ฉั�นอย�างแจ้�มแจ้�งวิ�า ท�านผู้#�ปิฏิ�บ�ต�เพ<,ออร�ยมรรค ๔ จ้-าพวิก แล่ะท�านผู้#�ต�*งอย#�ในอร�ยมรรค ๔ จ้-าพวิก พระอร�ยบ�คคล่ ๘ จ้-าพวิกน�* ช่<,อวิ�าสุงฆ) เปิ1นผู้#�ปิฏิ�บ�ต�ตรงด่-ารงม�,นอย#�ในปิ>ญญาแล่ะศ�ล่ เม<,อมน�ษย)ท�*งหัล่ายผู้#�ม��งบ�ญถุวิายทานในท�านเหัล่�าน�* หัร<อท-าบ�ญปิรารภการเวิ�ยนเก�ด่เวิ�ยนตาย ทานท�,ถุวิายในสุงฆ) ย�อมม�ผู้ล่มาก พระสุงฆ)น�*เปิ1นผู้#�ม�ค�ณควิามด่�อ�นย�,งใหัญ� ย�งผู้ล่ใหั�เก�ด่แก�ผู้#�ถุวิายทานในท�านอย�างไพบ#ล่ย) ยากท�,ใครจ้ะปิร�มาณวิ�าเท�าน�*ๆ ได่� เหัม<อนทะเล่ยากท�,จ้ะคาด่คะเนได่�วิ�าม�น-*าเท�าน�*ๆ ได่� ฉัะน�*น พระสุงฆ)เหัล่�าน�*แล่ เปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ เปิ1นสุาวิกขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�ควิามเพ�ยร เปิ1นเย�,ยมในหัม#�นรช่นเปิ1นแหัล่�งสุร�างแสุงสุวิ�าง ค<อ ญาณขุองช่าวิโล่ก ได่�แก� น-า เอาแสุงสุวิ�าง ค<อพระสุ�ทธรรมท�,พระพ�ทธเจ้�าทรงปิระกาศไวิ�แล่�วิมาช่�*แจ้ง ปิวิงช่นท�,ใคร�ต�อบ�ญเหัล่�าใด่ ถุวิายทานม��งตรงต�อสุงฆ) ท�กขุ�ณา ขุองเขุาเหัล่�าน�*นช่<,อวิ�าเปิ1นท�กขุ�ณาท�,ถุวิายด่�แล่�วิ เปิ1นย�ญวิ�ธ�ท�,เซั�นสุรวิงถุ#กต�อง จ้�ด่เปิ1นบ#ช่ากรรมท�,บ#ช่าแล่�วิช่อบ เพราะท�กขุ�ณาน�*นจ้�ด่เปิ1นสุ�งฆทาน ม�ผู้ล่มาก อ�นพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่ายผู้#�ร# �แจ้�งโล่ก ทรงสุรรเสุร�ญช่น เหัล่�าใด่ย�งท�องเท�,ยวิอย#�ในโล่ก มาหัวินระล่0กถุ0งบ�ญเช่�นน�*ได่� เก�ด่ปิGต� โสุมน�สุ ก5จ้ะก-าจ้�ด่มล่ท�น ค<อ ควิามตระหัน�,พร�อมท�*งควิามร# �เท�าไม�ถุ0งการณ)ควิามล่�งเล่ในใจ้ แล่ะการต�ตนเสุมอท�าน อ�นเปิ1นม#ล่ฐานเสุ�ยได่� ท�*งจ้ะไม�เปิ1นผู้#�ถุ#กผู้#�ร# �ต�เต�ยน แต�น�*นก5จ้ะเขุ�าถุ0งสุถุานท�,ๆ เปิ1นแด่น สุวิรรค). จ้บ ท�ทท�ล่ล่วิ�มานท�, ๖.

๗. เสุสุวิด่�วิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในเสุสุวิด่�วิ�มาน เม<,อพระวิ�งค�สุเถุระจ้ะไต�ถุามถุ0งบ�รพกรรมขุองนางเทพธ�ด่าน�*น จ้0งสุรรเสุร�ญวิ�มานขุอง เธอเสุ�ยก�อนเปิ1นปิฐม ด่�วิยคาถุา ๗ คาถุา ควิามวิ�า -2 1 0 0 0 -1350 52 0 0 0

[๓๕] ด่#กรแม�เทพธ�ด่า อาตมาได่�เหั5นวิ�มานขุองท�านน�* อ�นม�งแล่ะบ�งด่�วิย ขุ�ายแก�วิผู้ล่0ก ขุ�ายเง�นแล่ะขุ�ายทองค-า ม�พ<*นท�,เต5มไปิด่�วิยต�นไม�ม� ผู้ล่วิ�จ้�ตรนานาพรรณเปิ1นระเบ�ยบเร�ยบร�อย น�าร<,น

Page 35: Tipitaka 26

รมย) เปิ1นวิ�มาน ซั0,งเก�ด่ก�บสุ-าหัร�บบ�ญ ม�ซั� �มปิระต#แล่�วิด่�วิยแก�วิ ๗ ปิระการ ท�,ล่าน วิ�มานเร�,ยรายไปิด่�วิยทรายทองงด่งามมาก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไปิท�,วิท�กท�ศ เหัม<อนพระอาท�ตย)ม�ร�ศม�ต�*งพ�น ซั0,งก-าจ้�ด่ควิามม<ด่มนได่�เปิ1นปิกต�ใน ยามสุรทกาล่ หัร<อเหัม<อนก�บแสุงเปิล่วิเพล่�งซั0,งก-าล่�งล่�กอย#�บนยอด่ ภ#เขุาในเวิล่ากล่างค<น หัร<อคล่�ายก�บการล่<มตาขุ0*นขุณะท�,ฟ้8าแล่บในโอกาสุ ฉัะน�*น วิ�มานน�*เปิ1นวิ�มานล่อยอย#�ในอากาศ ก�องก�งวิาล่ไปิด่�วิยเสุ�ยง ด่นตร� ค<อ พ�ณเคร<,องใหัญ� กล่อง แล่ะก�งสุด่าล่ ปิระโคม อย#�ม�ได่�ขุาด่ระยะ สุ�ท�สุนะเทพนคร อ�นเปิ1นเม<องพระอ�นทร) ซั0,ง ม�,งค�,งไปิด่�วิยสุมบ�ต�ท�พย)ฉั�นใด่ วิ�มานขุองท�านน�*ก5ฉั�นน�*น วิ�มานขุอง ท�านน�*ฟ้� 8งไปิด่�วิยกล่�,นหัอมอย�างยอด่เย�,ยมหัล่ายอย�างต�างๆ ก�น ค<อ กล่�,นด่อกปิท�ม ด่อกโกม�ท ด่อกอ�บล่ ด่อกจ้งกล่ณ� ด่อกค�ด่เค�าด่อกพ�ด่ซั�อน ด่อกก�หัล่าบ ด่อกอ�งกาบ ด่อกร�ง ด่อกอโศก แย�มกล่�บ สุ�งกล่�,นหัอมระร<,น ท�*งต�*งอย#�ร �มฝี>, งสุระโบกขุรณ� น�าร<,นรมย) เร�ยงรายไปิด่�วิยไม�หั#กวิาง ขุน�นสุ-ามะรอ แล่ะต�นไม� กล่�,นหัอม ม�ท�*งไม�เล่<*อยช่#ด่อกออกช่�อหัอมระร<,น หั�อยย�อยเกาะก�ายล่งมา จ้ากปิล่ายใบต�นตาล่ แล่ะมะพร�าวิ คล่�ายก�บขุ�ายแก�วิมณ� แล่ะแก�วิปิระพาฬจ้�ด่เปิ1นขุองท�พย) ม�ขุ0*นสุ-าหัร�บท�านผู้#�เร<องยศ อน0,ง ต�นไม�แล่ะด่อกไม�ผู้ล่ท�*งหัล่ายซั0,งเปิ1นต�นไม�เก�ด่อย#�ในน-*าแล่ะบนบก ท�*ง เปิ1นร�กขุช่าต�ม�อย#�ในเม<องมน�ษย) แล่ะไม�ม�ในเม<องมน�ษย) ตล่อด่จ้นพรรณไม�ท�พย)ปิระจ้-าเม<องสุวิรรค) ก5ได่�ม�พร�อมอย#�ใกล่�วิ�มานขุองท�าน ท�านได่�สุมบ�ต�ท�พย)ท�*งน�* เปิ1นผู้ล่แหั�งการปิระพฤต�ทางกาย วิาจ้า ใจ้แล่ะการฝีRกฝีนอ�นทร�ย)อย�างไร เพราะผู้ล่กรรมอะไร ท�านจ้0งมาเก�ด่ในวิ�มานน�*ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�ขุนตางอนงาม ขุอท�านจ้งตอบถุ0งผู้ล่กรรม เปิ1นเหัต�ได่�วิ�มานท�,ท�านได่�แล่�วิน�* เปิ1นไปิตามท�,อาตมาถุามท�านแล่�วิตามล่-าด่�บด่�วิย เถุ�ด่? ล่-าด่�บน�*น นางเทพธ�ด่าตอบวิ�าก5วิ�มานท�,ด่�ฉั�นได่�แล่�วิน�* ม�ฝี#งหังสุ) นกกระเร�ยน ไก�ฟ้8า นกกด่แล่ะนกเขุาไฟ้ เท�,ยวิร�อนร�องไปิมา ท�*งเต5มไปิด่�วิยหัม#�นกนางนวิล่นกกะท�ง แล่ะพญาหังสุ)ทอง ซั0,งเปิ1นนกท�พย) เท�,ยวิบ�นไปิมา อย#�ตามล่-าน-*า แล่ะอ0งคน0งไปิด่�วิยฝี#งนกปิระเภทอ<,นๆ อ�ก ค<อ นกเปิ1ด่น-*า นกค�อนหัอย นกด่�เหัวิ�าล่าย นกด่�เหัวิ�าขุาวิ ม�ท�*งต�นไม�ด่อก ไม�ต�น ไม�ผู้ล่ อ�นเก�ด่เองหัล่ายอย�างต�างพรรณค<อ ต�นแคฝีอย ต�นหัวิ�า ต�นอโศก พระค�ณเจ้�าขุา ด่�ฉั�นได่�วิ�มาน เหัต�น�*ด่�วิยเหัต�ผู้ล่อ�นใด่ ด่�ฉั�นจ้ะเล่�าเหัต�ผู้ล่อ�นน�*นถุวิายพระค�ณเจ้�า น�มนต)ฟ้>งเถุ�ด่ ค<อ ม�หัม#�บ�านหัม#�หัน0,งช่<,อนาฬกคาม ต�*งอย#�ทางท�ศ ตะวิ�นออกขุองพระนครราช่คฤหั) ด่�ฉั�นเปิ1นบ�ตรสุะใภ�ปิระจ้-าตระก#ล่ขุองบ�านน�*นอ�นต�*งอย#�ภายในบ�ร� ช่�มน�มในหัม#�บ�านน�*นเร�ยกด่�ฉั�นวิ�า เสุสุวิด่� ด่�ฉั�นม�ใจ้ช่<,นบาน ได่�ก�อสุร�างก�ศล่กรรมไวิ�ในช่าต�น�*น ค<อได่�บ#ช่าพระธาต�พระธรรมเสุนาบด่� นามวิ�า อ�ปิต�สุสุะ ซั0,งเปิ1นท�,บ#ช่าขุองทวิยเทพแล่ะมน�ษย)ท�*งหัล่ายผู้#�มากไปิด่�วิยค�ณควิามด่�ม�ศ�ล่เปิ1นต�น หัาปิระมาณ

Page 36: Tipitaka 26

ม�ได่� ซั0,งน�พพานไปิแล่�วิ ด่�วิยเคร<,องสุ�กการะหัล่าย อย�าง ล่�วินแต�ร�ตนะแล่ะด่อกค-า ก5แหัล่ะคร�*นบ#ช่าพระธาต�ขุองพระผู้#�แสุวิงหัาซั0,งค�ณอย�างยอด่ย�,ง ผู้#�ถุ0งอน�ปิท�เสุสุน�พพานธาต�แล่�วิ ซั0,งในท�,สุ�ด่ย�งเหัล่<ออย#�แต�พระธาต�เท�าน�*น คร�*นด่�ฉั�นล่ะกายมน�ษย)น�*นแล่�วิจ้0งได่�มาเก�ด่ในด่าวิด่0งสุ)สุวิรรค)ช่�*นไตรทศ อย#�ปิระจ้-าวิ�มานในเทวิโล่ก.

จ้บ เสุสุวิด่�วิ�มานท�, ๗.

๘. ม�ล่ล่�กาวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในม�ล่กาวิ�มานพระนารทเถุระไต�ถุามนางม�ล่ล่�กาเทพธ�ด่าวิ�า -2 1 0 0 0 -1360 29 0 0 0

[๓๖]ด่#กรนางเทพธ�ด่า ผู้#�ม�ผู้�าน��งหั�มแล่ะธงล่�วินแต�สุ�เหัล่<อง ปิระด่�บปิระด่าด่�วิยเคร<,องก5ล่�วินเหัล่<อง เธอถุ0งจ้ะไม�ปิระด่�บด่�วิยเคร<,องปิระด่�บอ�นงด่งามเหัล่<องอร�ามเช่�นน�* ก5ย�งงามโด่ยธรรมช่าต� ด่#กรนางเทพธ�ด่า ผู้#�ม�เคร<,องปิระด่�บล่�วินแต�ทองค-าธรรมช่าต� แก�วิไพฑู#รย) จ้�นด่า ม�กายาปิกคล่�ม ไวิ�ด่�วิยร�างแหัทองค-าเหัล่<องอร�าม เปิ1นระเบ�ยบงด่งามด่�วิยสุายแก�วิสุ� ต�างๆ สุายแก�วิเหัล่�าน�*น ล่�วินแต�สุ-าเร5จ้ด่�วิยทองค-าธรรมช่าต� แก�วิท�บท�มแก�วิม�กด่า แก�วิไพฑู#รย) บางสุายก5ล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิล่าย คล่�ายตาแมวิบ�างก5สุ-าเร5จ้ด่�วิยแก�วิแด่งคล่�ายสุ�เล่<อด่ บ�างก5สุ-าเร5จ้ด่�วิยแก�วิอ�นสุด่ใสุ สุ�ตานกพ�ล่าปิ เคร<,องปิระด่�บท�*งหัมด่ท�,ต�วิขุองท�านน�*ท�กๆ สุาย ยามต�องล่มพ�ด่ ม�เสุ�ยงไพเราะเหัม<อนเสุ�ยงนกย#งพญาหังสุ)ทองหัร<อเสุ�ยงนกการะเวิก หัร<อม�ฉัะน�*นก5เสุ�ยงเบญจ้างคด่�ร�ยด่นตร� ท�,พวิกคนธรรพ)พาก�น บรรเล่งเปิ1นค#�ๆ อย�างไพเราะน�าฟ้>งก5ปิานก�น อน0,ง รถุขุองท�านงด่งามมาก หัล่ากไปิด่�วิยเนาวิร�ตนนานาพรรณ อ�นบ�ญกรรมจ้�ด่สุรรมาใหั�จ้ากธาต�นานาช่น�ด่ ด่#ม#ล่มองพ�จ้�ตรจ้ร�สุจ้-าร#ญยามท�านย<นอย#�เหัน<อ สุ�พรรณรถุขุ�บไปิถุ0งปิระเทศใด่ ท�,ตรงน�*นก5สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิถุ0งก�น ด่#กรนาง เทพธ�ด่า อาตมาถุามท�านแล่�วิ ท�านจ้งตอบอาตมาวิ�า น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร? นางม�ล่ล่�กาเทพธ�ด่าตอบวิ�า พระค�ณเจ้�าขุา ด่�ฉั�นม�ร�างกายซั0,งปิกปิด่ไวิ�ด่�วิยร�างแหัทองค-า วิ�จ้�ตรไปิด่�วิย แก�วิแด่งอ�อนๆ แล่ะแก�วิม�กด่า น�บวิ�าด่�ฉั�นคล่�มร�างไวิ�ด่�วิยตาขุ�ายทองค-าเช่�นน�* ก5เพราะด่�ฉั�นม�จ้�ตผู้�องใสุ ได่�บ#ช่าพระโคด่มบรมคร# ผู้#�ทรงพระค�ณหัาปิระมาณม�ได่� ซั0,งเสุด่5จ้เขุ�าสุ#�น�พพานไปิแล่�วิ คร�*นด่�ฉั�น ท-าก�ศล่ธรรมท�,พระพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่ายสุรรเสุร�ญแล่�วิ จ้0งสุร�างโศก หัมด่โรคภ�ย ได่�ร�บแต�ควิามสุ�ขุกาย สุ�ขุใจ้ ร<,นเร�งบ�นเท�งใจ้เปิ1นน�ตย). จ้บ ม�ล่ล่�กาวิ�มานท�, ๘.

๙. วิ�สุาล่�กขุ�วิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในวิ�สุาล่�กขุ�วิ�มาน สุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ตร�สุถุามนางสุ�น�นทาเทพธ�ด่าวิ�า

Page 37: Tipitaka 26

-2 1 0 0 0 -1370 35 0 0 0

[๓๗]ด่#กรแม�เทพธ�ด่าผู้#�ม�น�ยย)ตางาม เธอช่<,อไร ได่�ท-ากรรมอะไรไวิ� จ้0งได่�ม�หัม#� นางฟ้8าแวิด่ล่�อมเปิ1นบร�วิารเด่�นวินเวิ�ยนอย#�รอบๆ ในสุวินจ้�ตรล่ด่าอ�นน�า ร<,นรมย) ในคราวิท�,พวิกเทวิด่าช่�*นด่าวิด่0งสุ) ล่�วินแต�ขุ0*นม�า ขุ0*นรถุตบแต�งร�างกายวิ�จ้�ตรงด่งาม เขุ�าไปิย�งสุวินน�*นแล่�วิ จ้0งมาในท�,น�* แต�เม<,อเธอพอมาถุ0งในท�,น�* ก-าล่�งเท�,ยวิช่มสุวิน ร�ศม�ก5สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิจ้�ตรล่ด่าวิ�น โอภาสุขุองสุวินม�ได่�ปิรากฏิ ร�ศม�ขุองท�านมาขุ�มเสุ�ย ด่#กรแม�เทพธ�ด่าฉั�นถุามเธอแล่�วิ ขุอเธอจ้งบอกวิ�า น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร?นางสุ�น�นทาเทพธ�ด่าผู้#�เปิ1นอ�ครช่ายาท#ล่ตอบวิ�า ขุอเด่ช่ะ ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เปิ1นจ้อมเทพ ผู้#�ทรงบ-าเพ5ญทานมาแต�เก�าก�อน ร#ปิอ�นสุวิยงาม คต� ฤทธ�P แล่ะอาน�ภาพขุองหัม�อมฉั�น ย�อมม�ได่�ด่�วิยกรรม อ�นใด่ ขุอพระองค)จ้งทรงสุด่�บกรรมน�*น หัม�อมฉั�นเปิ1นอ�บาสุ�กาม�นามวิ�า สุ�น�นทาอย#�ในพระนครราช่คฤหั)อ�นน�าร<,นรมย) ถุ0งพร�อมด่�วิยศร�ทธา แล่ะ ศ�ล่ ย�นด่�ในการจ้-าแนกทานท�กเม<,อ ค<อหัม�อมฉั�นม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่� ถุวิายผู้�าน��งผู้�าหั�ม ภ�ตตาหัาร เสุนาสุนะแล่ะเคร<,องปิระท�ปิ ในภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�เท�,ยงตรง ท�*งได่�ร�กษาอ�โบสุถุ อ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการตล่อด่วิ�น ๑๔ ค-,า วิ�น ๑๕ ค-,า แล่ะวิ�น ๘ ค-,าแหั�งปิ>กษ) แล่ะตล่อด่ ปิฏิ�หัาร�ยปิ>กษ) เปิ1นผู้#�สุ-ารวิมอย#�ในศ�ล่เปิ1นน�ตย) หัม�อมฉั�นย�นด่�แล่�วิในสุ�กขุาบทท�*ง ๕ ค<อ งด่เวิ�นจ้ากปิาณาต�บาต จ้ากควิามเปิ1นขุโมยจ้ากการปิระพฤต�นอกใจ้ ระม�ด่ระวิ�งจ้ากการพ#ด่เท5จ้ แล่ะเวิ�นไกล่ จ้ากการด่<,มน-*าเมา เปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในอร�ยสุ�จ้จ้ธรรมท�*ง ๔เปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระสุมณโคด่มผู้#�ม�พระจ้�กษ� ผู้#�เร<องยศ บ�ด่าขุองหัม�อมฉั�นใช่�ใหั�หัม�อมฉั�นน-าด่อกไม�มาท�กๆ วิ�น หัม�อมฉั�นได่�บ#ช่าท�,สุถุ#ปิอ�นเปิ1นท�,บรรจ้�พระบรมธาต�ขุองพระผู้#�ม�พระภาคท�กๆ วิ�น ในวิ�นอ�โบสุถุหัม�อมฉั�นม�ใจ้ผู้�องใสุ ได่�ถุ<อเอาพวิงมาล่�ย ขุองหัอมแล่ะเคร<,องล่#บไล่� ไปิบ#ช่าพระสุถุ#ปิขุองพระผู้#�ม�พระภาคน�*นด่�วิยม<อขุองตน ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�จ้อมเทพ ร#ปิอ�นสุวิยงาม คต� ฤทธ�P แล่ะอน�ภาพเช่�นน�* เก�ด่ม�แก� หัม�อมฉั�นเพราะกรรมน�*น ม�ใช่�วิ�าผู้ล่ท�,หัม�อมฉั�นได่�บ#ช่าพระสุถุ#ปิด่�วิย พวิงมาล่�ย แล่ะท�,หัม�อมฉั�นได่�ร�กษาศ�ล่ จ้ะใหั�ผู้ล่เท�าน�*นก5หัาม�ได่� ย�งกล่�บ ใหั�หัม�อมฉั�นพ0งได่�สุกทาคาม� ตามควิามปิรารถุนาขุองหัม�อมฉั�นอ�กด่�วิย.

จ้บ วิ�สุาล่�กขุ�วิ�มานท�, ๙ ๑๐. ปิาร�ฉั�ตตกวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในปิาร�ฉั�ตตกวิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1380 32 0 0 0

[๓๘]ด่#นางเทพธ�ด่า ท�านมาเก5บเอาด่อกปิาร�กฉั�ตตกะ ม�สุ�งาม

Page 38: Tipitaka 26

หัอมหัวินยวินใจ้ อ�นเปิ1นด่อกไม�ท�พย) มาร�อยกรองเปิ1นพวิงมาล่�ยปิระด่�บกายขุ�บร�องเล่�น สุ-าเร�งอย#� เม<,อท�านก-าล่�งฟ้8อนร-าอย#� เสุ�ยงอ�นเปิ1นท�พย)น�าฟ้>งวิ�งเวิงใจ้ เปิล่�งจ้ากอวิ�ยวิะใหัญ�น�อยพร�อมๆ ก�น ท�*งกล่�,นท�พย)อ�นหัอมหัวินยวินใจ้ ก5ฟ้� 8งขุจ้รไปิจ้ากอวิ�ยวิะใหัญ�น�อยท�กๆ สุ�วิน เม<,อท�านไหัวิกายผู้ายผู้�นกล่�บ ไปิมา เสุ�ยงเคร<,องปิระด่�บอ�นท�านปิระด่�บไวิ�ท�,ช่�องผู้มท�กๆ แหั�ง เม<,อคราวิ ล่มพ�ด่พานมาต�องเขุ�า ก5เปิล่�งเสุ�ยงไพเราะ คล่�ายก�บเสุ�ยงด่นตร�เคร<,อง ๕ อน0,ง เสุ�ยงแหั�งมาล่�ย เคร<,องปิระด่�บเศ�ยร ค<อ มงก�ฏิ ท�,ถุ#กล่มพ�ด่ต�อง เขุ�าแล่�วิก5ก�งวิานไพเราะ คล่�ายก�บเสุ�ยงด่นตร�เคร<,อง ๕ แม�กล่�,นแหั�ง ด่อกไม�ท�,ท�านสุอด่แซัมไวิ�บนเศ�ยรเกล่�า ก5ม�กล่�,นหัอมหัวินช่วินใหั�ช่<,นใจ้หัอมฟ้� 8งไปิท�,วิสุารท�ศ ด่�งต�นอ�โล่กท�,ม�อย#�บนเขุาค�นธมาทน) ฉัะน�*น ท�านย�อมสุ#ด่ด่มกล่�,นอ�นหัอมหัวินน�*น ท�*งได่�ช่มร#ปิท�พย)ซั0,งม�ใช่�ขุองมน�ษย) ด่#กรนางเทพธ�ด่า อาตมาถุามท�านแล่�วิ ขุอท�านจ้งบอก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�ง กรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*นตอบวิ�าพระค�ณเจ้�าขุา แต�ก�อน เม<,อด่�ฉั�นย�งอย#�ในเม<องมน�ษย) ได่�น�อมน-า เอาด่อกอโศกซั0,งม�เกษรงามเล่<,อมปิระภ�สุสุร ม�กล่�,นหัอมฟ้� 8ง ไปิบ#ช่า พระพ�ทธเจ้�า คร�*นด่�ฉั�นท-าก�ศล่กรรมท�,พระพ�ทธเจ้�าทรงสุรรเสุร�ญแล่�วิ จ้0งสุร�างโศกหัมด่โรคภ�ย ได่�ร�บแต�ควิามสุ�ขุกายสุ�ขุใจ้ ร<,นเร�งบ�นเท�งอย#� เปิ1นน�ตย). จ้บ ปิาร�ฉั�ตตกวิ�มานท�, ๑๐ ---------------

รวิมวิ�มานท�,ม�ในวิรรคน�* ค<อ ๑. อ�ฬารวิ�มาน๒. อ�งฉั�วิ�มาน๓. ปิ>ล่ล่�งกวิ�มาน ๔. ล่ตาวิ�มาน ๕. ค�ตต�ล่วิ�มาน๖. ท�ทท�ล่ล่วิ�มาน ๗. เสุสุวิด่�วิ�มาน ๘. ม�ล่ล่�กาวิ�มาน๙. วิ�สุาล่�กขุ�วิ�มาน ๑๐. ปิาร�ฉั�ตตกวิ�มาน.

จ้บ ปิาร�ฉั�ตตกวิรรคท�, ๓. -------------------

ม�ญช่�ฏิฐกวิรรคท�, ๔ ๑. ม�ญช่�ฏิฐกวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในม�ญช่�ฏิฐกวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1390 20 0 0 0

[๓๙]ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านย�นด่�ร<,นรมย)อย#�ในวิ�มานแก�วิผู้ล่0ก ม�ภาคพ<*น ด่ารด่าษไปิด่�วิยทรายทอง ก0กก�องไปิด่�วิยด่นตร�เคร<,อง ๕ เม<,อท�านล่ง จ้ากวิ�มานแก�วิผู้ล่0กอ�นบ�ญกรรมแต�งไวิ� เขุ�าไปิสุ#�ปิSาไม�ร�งอ�นม�ด่อกบาน สุะพร�,งตล่อด่กาล่ท�*งปิวิง ย<นอย#�ท�,โคนต�นร�งต�นใด่ๆ ต�นร�งน�*นๆ ก5น�อมก�,งอ�นงาม โปิรยปิรายด่อกล่งถุ#กต�องอวิ�ยวิะขุองท�าน ปิSาร�งน�*น อ�นล่มพ�ด่พานแล่�วิก�,งก�านสุบ�ด่โบกไปิมา เปิ1นท�,อาศ�ยแหั�งฝี#งสุก�ณช่าต�ม�กล่�,นหัอมฟ้� 8งไปิท�,วิท�ศาน�ท�ศ ด่�จ้

Page 39: Tipitaka 26

ต�นอ�โล่ก ฉัะน�*น ท�านย�อมสุ#ด่ด่มกล่�,นอ�นหัอมหัวินน�*น ท�*งได่�ช่มร#ปิท�พย)อ�นม�ใช่�ขุองมน�ษย) ด่#กรนาง เทพธ�ด่า อาตมาถุามแล่�วิ ขุอท�านจ้งบอก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าตอบวิ�าเม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก เปิ1นทาสุ�อย#�ในตระก#ล่เจ้�า ได่�เหั5นพระพ�ทธเจ้�าปิระท�บน�,งอย#� ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�โปิรย ด่อกร�งถุวิายเปิ1นอาสุนะ แล่ะได่�น�อมน-าพวิงด่อกร�งอ�นร�อยกรองอย�าง งด่งาม ถุวิายพระพ�ทธเจ้�าด่�วิยม<อขุองตน คร�*นด่�ฉั�นท-าก�ศล่กรรม อ�นพระพ�ทธเจ้�าสุรรเสุร�ญแล่�วิ จ้0งสุร�างโศกหัมด่โรคภ�ย ได่�ร�บแต�ควิามสุ�ขุ กายสุ�ขุใจ้ ร<,นเร�งบ�นเท�งอย#�เปิ1นน�ตย). จ้บ ม�ญช่�ฏิฐกวิ�มานท�, ๑.

๒. ปิภ�สุสุรวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในปิภ�สุสุรวิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1400 23 0 0 0

[๔๐]ด่#กรนางเทพธ�ด่า ผู้#�ม�ร�ศม�งามผู้�ด่ผู้�องย�,งน�ก น��งผู้�าสุ�แด่งงาม ม�ฤทธ�Pมาก ร�างกายสุวิยงาม ล่#บไล่�ด่�วิยจ้�ณจ้�นทน) ท�านเปิ1นใครมาไหัวิ�อาตมาอย#�อน0,ง ท�านน�,งบนบ�ล่ล่�งก)ใด่ ย�อมไพโรจ้น) ด่�งท�าวิสุ�กกเทวิราช่ในน�นทวิโนทยาน บ�ล่ล่�งก)ขุองท�านน�*นม�ค�ามาก งามวิ�จ้�ตรด่�วิยร�ตนะต�างๆ ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�เจ้ร�ญ เม<,อช่าต�ก�อน ท�านได่�ปิระพฤต�สุ�จ้ร�ตอะไร จ้0ง ได่�มาเสุวิยผู้ล่แหั�งกรรมเช่�นน�*ในเทวิโล่ก อาตมาถุามแล่�วิ ขุอท�านจ้งบอก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นได่�ถุวิายพวิงมาล่�ยแล่ะน-*าอ�อยแก�พระค�ณเจ้�าผู้#� เท�,ยวิบ�ณฑูบาตอย#� ด่�ฉั�นจ้0งได่�มาเสุวิยผู้ล่แหั�งกรรมน�*นในเทวิโล่ก ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ แต�ด่�ฉั�นย�งม�ควิามเด่<อด่ร�อนก�นแหันง เปิ1นท�กขุ) เพราะด่�ฉั�นไม�ได่�ฟ้>งธรรมอ�นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นธรรมราช่าทรงแสุด่งด่�แล่�วิ ขุ�าแต� ท�านผู้#�เจ้ร�ญ เพราะเหัต�น�*น ด่�ฉั�นจ้0งมากราบเร�ยนพระค�ณเจ้�า ซั0,งเปิ1น ผู้#�อน�เคราะหั)แก�ด่�ฉั�น ช่�กช่วินด่�ฉั�นใหั�ต�*งม�,นในธรรมท�*งหัล่าย เทวิด่าพวิกอ<,นท�,ม�ควิามเช่<,อในพระพ�ทธร�ตนะ พระธรรมร�ตนะ แล่ะพระสุ�งฆร�ตนะ ได่�ฟ้>งธรรมอ�นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นพระธรรมราช่าทรงแสุด่งด่�แล่�วิ ย�อมร� �งเร<องย�,งกวิ�าด่�ฉั�นด่�วิยอาย� ยศ ศ�ร� อ-านาจ้ วิรรณะ แล่ะม�ฤทธ�P มากกวิ�าด่�ฉั�น.

จ้บ ปิภ�สุสุรวิ�มานท�, ๒.

๓. นาควิ�มาน

วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในนาควิ�มาน พระวิ�งค�สุเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1410 24 0 0 0

Page 40: Tipitaka 26

[๔๑]ท�านปิระด่�บปิระด่าแล่�วิ ขุ0*นน�,งบนคช่สุารอ�นปิระเสุร�ฐ ปิระด่�บไปิด่�วิย แก�วิแล่ะทอง ม�กระพองปิกคล่�มด่�วิยขุ�ายทองอ�นวิ�จ้�ตร ผู้#กสุายร�ด่ ปิระคนทองเร�ยบร�อย เล่<,อนล่อยไปิในอากาศเวิหัา ท�,งาท�*งสุองขุองคช่สุาร ม�สุระโบกขุรณ� ๔ เหัล่�,ยม เต5มเปิG, ยมด่�วิยน-*าใสุสุะอาด่ อ�นบ�ญกรรมเนรม�ตใหั�แล่�วิ ด่ารด่าษไปิด่�วิยด่อกปิท�มบานสุะพร�,ง ด่อกปิท�มท�กๆ ด่อก ม�หัม#�นางเทพอ�ปิสุรพาก�นมาขุ�บระบ-าร-าฟ้8อน ช่วินใหั�เก�ด่ควิามร<,นเร�งบ�นเท�งใจ้ ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� ท�านถุ0งควิาม เปิ1นเทพธ�ด่าผู้#�ม�ฤทธ�Pอย�างน�* คร�*งเม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย) ได่�ท-าบ�ญอะไร ไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*นตอบวิ�าด่�ฉั�นได่�เขุ�าไปิเฝี8าพระพ�ทธเจ้�าท�,เม<องพาราณสุ� ได่�ถุวิายผู้�าค#�หัน0,งแด่�พระพ�ทธองค) ถุวิายบ�งคมพระย�คล่บาท แล่�วิน�,งอย#�ท�,พ<*นด่�น ได่�กระท-า อ�ญช่ล่�ด่�วิยจ้�ตอ�นเล่<,อมใสุ พระพ�ทธเจ้�าพระองค)น�*น ม�พระฉัวิ�วิรรณด่�จ้ ทองค-าธรรมช่าต� ได่�ทรงแสุด่งท�กขุสุ�จ้แล่ะสุม�ท�ยสุ�จ้ วิ�าเปิ1นขุองไม� เท�,ยง เปิ1นท�กขุ) แล่ะทรงแสุด่งท�กขุน�โรธสุ�จ้แล่ะม�คคสุ�จ้วิ�า อ�นปิ>จ้จ้�ยอะไรๆ ปิร�งแต�งไม�ได่� ใหั�ด่�ฉั�นฟ้>ง เพราะฉัะน�*น ด่�ฉั�นจ้0งได่�ร# �แจ้�งช่�ด่ในอร�ยสุ�จ้ ๔ ด่�ฉั�นเปิ1นคนม�อาย�น�อย ท-ากาล่ะจ้�ต�จ้ากช่าต�น�*นแล่�วิ ไปิบ�งเก�ด่ในช่�*นไตรทศ เปิ1นผู้#�เร<องยศ เปิ1นปิช่าบด่�คนหัน0,งขุองท�าวิสุ�กกะ นามวิ�ายสุ�ตตรา ปิรากฏิไปิท�,วิท�กท�ศ.

จ้บ นาควิ�มานท�, ๓.

๔. อโล่มวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่ท�,บ�ญท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอโล่มวิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1420 17 0 0 0

[๔๒]ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศสุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบ ปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในเม<องพาราณสุ� ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายขุนมแหั�งแด่�พระพ�ทธเจ้�า ผู้#�เปิ1นเผู้�าพ�นธ�)แหั�งพระอาท�ตย) ด่�วิย ม<อขุองตน ขุอพระค�ณเจ้�าจ้งด่#ผู้ล่แหั�งก�อนขุนมแหั�งอ�นหัารสุเค5มม�ได่�ใครได่�เหั5นควิามสุ�ขุขุองบ�คคล่ผู้#�ถุวิายขุนมแหั�งอ�นหัารสุเค5มม�ได่�แล่�วิ ไฉัน จ้�กไม�กระท-าบ�ญเล่�า เพราะผู้ล่แหั�งการถุวิายขุนมแหั�งอ�นหัารสุเค5มม�ได่�น�*นด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ อโล่มวิ�มานท�, ๔.

Page 41: Tipitaka 26

๕. ก�ญช่กทาย�กาวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในก�ญช่�กทาย�กาวิ�มาน พระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1430 25 0 0 0

[๔๓]ด่#กรแม�เทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�ก ท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม� วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรม อะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบ ปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย) ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายน-*าขุ�าวิอ�นปิร�ง ด่�วิยพร�กแล่ะใสุ�น-*าม�นอ�นเจ้�ยวิแล่�วิ แล่ะปิร�งด่�วิยด่�ปิล่� กระเท�ยม ขุ�งขุ�า กระช่าย แด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นเผู้�าพ�นธ�)แหั�งพระอาท�ตย) ซั0,งปิระท�บ อย#� ณ พระนครอ�นธกวิ�นทะ ด่�ฉั�นจ้0งได่�เสุวิยท�พยสุมบ�ต�เช่�นน�* นางแก�วิผู้#�งด่งามท�,วิสุรรพางค) สุาม�ไม�จ้<ด่จ้างในการมองช่ม ได่�ร�บอภ�เษกเปิ1น เอกอ�ครมเหัสุ�ขุองพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช่ ก5ย�งไม�เท�ยบเท�าเสุ�*ยวิท�, ๑๖แหั�งการถุวิายน-*าขุ�าวิน�*น ทองค-าแท�งต�*งร�อยแท�ง ม�าอ�ศด่รร�อยม�า รถุ อ�นเท�ยมด่�วิยม�าอ�ศด่รร�อยค�น นางราช่ก�ญญาอ�นปิระด่�บปิระด่าด่�วิยแก�วิ ม�กด่าแก�วิมณ� แล่ะก�ณฑูล่ปิระมาณต�*งแสุน ก5ย�งไม�เท�ยบเท�าเสุ�*ยวิท�, ๑๖แหั�งการถุวิายน-*าขุ�าวิน�*น คช่สุารต�วิปิระเสุร�ฐอ�นเก�ด่แต�ปิSาหั�มพานต)เปิ1นตระก#ล่คช่สุารมาต�งคะ ม�งาอ�นงอนงามด่�จ้งอนรถุ ม�สุายร�ด่แล่�วิด่�วิย ทองค-า ร�อยเช่<อก ก5ย�งไม�เท�ยบเท�าเสุ�*ยวิท�, ๑๖ แหั�งการถุวิายน-*าขุ�าวิน�*นถุ0งแม�พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้#�ได่�เสุวิยราช่สุมบ�ต�เปิ1นใหัญ�ในทวิ�ปิท�*ง ๔ ก5ย�ง ไม�เท�ยบเท�าเสุ�*ยวิท�, ๑๖ แหั�งการถุวิายน-*าขุ�าวิน�*น.

จ้บ ก�ญช่�กทาย�กาวิ�มานท�, ๕.

๖. วิ�หัารวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในวิ�หัารวิ�มานท�านพระอน�ร�ทธเถุระได่�ถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1440 76 0 0 0

[๔๔]ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�ก ท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เม<,อท�านฟ้8อนอย#� เสุ�ยงอ�นเปิ1น ท�พย)น�าฟ้>ง ร<,นรมย)ใจ้ ย�อมเปิล่�งออกจ้ากอวิ�ยวิะน�อยใหัญ�ท�กสุ�วิน ท�*งกล่�,นท�พย)อ�นหัอมหัวินยวินใจ้ ก5ฟ้� 8งออกจ้ากอวิ�ยวิะน�อยใหัญ�ท�กสุ�วินเม<,อท�านไหัวิกายกล่�บไปิมา เสุ�ยงขุองเคร<,องปิระด่�บช่�องผู้มก5ด่�งเสุ�ยง ไพเราะ ด่�จ้เสุ�ยงด่นตร�เคร<,อง ๕ อน0,ง เสุ�ยงมงก�ฎท�,ถุ#กล่มร-าเพยพ�ด่ใหั� หัวิ� ,นไหัวิ ก5ก�งวิานไพเราะด่�จ้เสุ�ยงด่นตร�เคร<,อง ๕ แม�พวิงมาล่�ยบน เศ�ยรเกล่�าขุอง

Page 42: Tipitaka 26

ท�าน ม�กล่�,นหัอมช่วินใหั�เบ�กบานใจ้ หัอมฟ้� 8งไปิท�,วิท�กท�ศ ด่�จ้ต�นอ�โล่ก ฉัะน�*น ด่#กรนางเทพธ�ด่า อาตมาถุามท�านแล่�วิ ขุอท�าน จ้งบอก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าตอบวิ�าขุ�าแต�พระค�ณเจ้�าผู้#�เจ้ร�ญ นางวิ�สุาขุามหัาอ�บาสุ�กา เปิ1นสุหัายขุองด่�ฉั�นอย#�ในเม<องสุาวิ�ตถุ� ได่�สุร�างมหัาวิ�หัารถุวิายสุงฆ) ด่�ฉั�นเหั5นมหัาวิ�หัารน�*น แล่�วิ ม�จ้�ตเล่<,อใสุอน�โมทนา ก5วิ�มานอ�นเปิ1นท�,ร �กน�*อ�นด่�ฉั�นได่�แล่�วิเพราะการอน�โมทนาด่�วิยจ้�ตบร�สุ�ทธ�Pแต�อย�างเด่�ยวิเท�าน�*น วิ�มานน�*เปิ1นวิ�มานอ�ศจ้รรย)น�าด่#น�าช่ม โด่ยรอบสุ#ง ๑๖ โยช่น) เล่<,อนล่อยไปิในอากาศ ได่�ตามควิามปิรารถุนาขุองด่�ฉั�น ด่�ฉั�นม�ปิราสุาทเปิ1นท�,อย#�อาศ�ย อ�นบ�ญกรรมจ้�ด่แจ้งเนรม�ตใหั�เปิ1นสุ�วินๆ งามร� �งโรจ้น)ตล่อด่ร�อยโยช่น)โด่ยรอบท�ศ อน0,ง ท�,วิ�มานขุองด่�ฉั�น ม�สุระโบกขุรณ�เปิ1นท�,อาศ�ยขุองหัม#�ม�จ้ฉัาช่าต� ม�น-*าใสุสุะอาด่ ม�ท�าอ�นล่าด่ด่�วิยทรายทอง ด่ารด่าษไปิด่�วิยปิท�มช่าต�นานาช่น�ด่พร�อมท�*งบ�วิขุาวิ เกษรแหั�งบ�วิท�*งหัล่ายอ�นล่มร-าเพยพ�ด่ ย�อมหัอมฟ้� 8งเจ้ร�ญใจ้ ม�ร�กขุช่าต�ต�างๆ อ�นบ�ญกรรมปิล่#กไวิ�ใกล่�วิ�มาน ค<อ ไม�หัวิ�าขุน�น ตาล่ มะพร�าวิ วิ�มานน�*ก0กก�องไปิด่�วิยเสุ�ยงด่นตร�ต�างๆ แล่ะ ก0กก�องไปิด่�วิยหัม#�นางอ�ปิสุร แม�นรช่นใด่ได่�เหั5นวิ�มานน�*ด่�วิยควิามฝี>น นรช่นน�*นก5พ0งปิล่<*มใจ้ วิ�มานอ�นม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ น�าอ�ศจ้รรย)น�าด่#น�าช่มเช่�นน�* เก�ด่แต�ด่�ฉั�นเพราะก�ศล่กรรมท�*งหัล่าย ควิรท-าบ�ญโด่ยแท�. พระอน�ร�ทธเถุระ เม<,อจ้ะใหั�นางเทพธ�ด่าบอกท�,เก�ด่ขุองนางวิ�สุาขุามหัาอ�บาสุ�กา จ้0งกล่�าวิ ถุามด่�วิยคาถุาควิามวิ�า วิ�มานอ�นอ�ศจ้รรย)น�าด่#น�าช่มน�* ท�านได่�แล่�วิ เพราะการอน�โมทนาด่�วิยจ้�ตอ�นบร�สุ�ทธ�Pอย�างเด่�ยวิเท�าน�*น นางนาร�อ�นม�นามวิ�าวิ�สุาขุา ได่�ถุวิายทานแล่ะได่�สุร�างมหัาวิ�หัาร ไปิเก�ด่ท�,ไหัน ขุอท�านจ้งบอกคต�ขุองนางวิ�สุาขุาน�*น แก�อาตมาด่�วิยเถุ�ด่?นางเทพธ�ด่าน�*นตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ นางวิ�สุาขุามหัาอ�บาสุ�กา เปิ1นสุหัายขุองด่�ฉั�น ได่�สุร�าง มหัาวิ�หัารถุวิายแด่�สุงฆ)แล่ะได่�ถุวิายทานแด่�สุงฆ) เปิ1นผู้#�ร# �ธรรมแจ้�มแจ้�งเธอได่�บ�งเก�ด่ในหัม#�ทวิยเทพช่�*นน�มมานรด่� เปิ1นปิระช่าบด่�ขุองท�าวิสุ�น�มม�ตวิด่� ผู้#�เปิ1นใหัญ�ในช่�*นน�มมานรด่�น�*น วิ�บากแหั�งกรรมขุองนางวิ�สุาขุา มหัาอ�บาสุ�กาน�*น อ�นใครไม�ควิรค�ด่ ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นได่�พยากรณ)ท�,เก�ด่ขุองนางวิ�สุาขุาท�,พระค�ณเจ้�าถุามวิ�า นางวิ�สุาขุาน�*นบ�งเก�ด่ ณ ท�,ไหันโด่ยถุ#กต�องแล่�วิ ถุ�าอย�างน�*น ขุอพระค�ณเจ้�าได่�ช่�กช่วินแม�ช่นเหัล่�าอ<,นวิ�าท�านท�*งหัล่ายจ้งปิล่<*มใจ้ถุวิายทานแด่�สุงฆ)เถุ�ด่ แล่ะจ้งม�ใจ้เล่<,อมใสุฟ้>งธรรม การได่�อ�ตภาพมาเปิ1นมน�ษย)เปิ1นการได่�ด่�วิยแสุนยาก อ�นพวิกท�านได่�แล่�วิ พระพ�ทธเจ้�าม�พระสุ�รเสุ�ยงด่�จ้เสุ�ยงพรหัม ม�พระฉัวิ�วิรรณด่�จ้ทองค-า เปิ1นอธ�บด่�แหั�งมรรคา ได่�ทรงแสุด่งธรรมใด่ไวิ�วิ�า เปิ1นทางสุวิรรค) ทางน�*นเปิ1นทางอ�นปิระเสุร�ฐ ท�านท�*งหัล่ายจ้งปิล่<*มใจ้ถุวิายทาน แด่�สุงฆ) ท�,บ�คคล่ถุวิายท�กษ�ณาแล่�วิม�ผู้ล่มาก บ�คคล่เหัล่�าใด่อ�นพระพ�ทธ

Page 43: Tipitaka 26

เจ้�าเปิ1นต�นสุรรเสุร�ญแล่�วิวิ�า ค#�แหั�งบ�ร�ษ ๔ บ�ร�ษบ�คคล่ ๘ เหัล่�าน�* บ�คคล่เหัล่�าน�*นเปิ1นพระท�กขุ�ไณยบ�คคล่ สุาวิกแหั�งพระสุ�คต ทานอ�น บ�คคล่ถุวิายแล่�วิในพระท�กขุ�ไณยบ�คคล่เหัล่�าน�*น ม�ผู้ล่มาก ท�านผู้#�ปิฏิ�บ�ต� เพ<,ออร�ยมรรค ๔ จ้-าพวิก แล่ะท�านผู้#�ต�*งอย#�ในอร�ยผู้ล่ ๔ จ้-าพวิก พระ อร�ยบ�คคล่ ๘ จ้-าพวิกน�* ช่<,อวิ�าสุงฆ) เปิ1นผู้#�ปิฏิ�บ�ต�ซั<,อตรง ด่-ารงม�,นอย#� ในปิ>ญญาแล่ะศ�ล่ เม<,อมน�ษย)ท�*งหัล่ายผู้#�ม��งบ�ญ ถุวิายทานในท�านเหัล่�าน�* หัร<อท-าบ�ญปิรารภการเวิ�ยนเก�ด่เวิ�ยนตาย ทานท�,ถุวิายในสุงฆ)ย�อมม�ผู้ล่มากพระสุงฆ)น�* เปิ1นผู้#�ม�ค�ณควิามด่�อ�นย�,งใหัญ� ย�งผู้ล่ใหั�เก�ด่แก�ผู้#�ถุวิายทานในท�านอย�างไพบ#ล่ย) ยากท�,จ้ะปิร�มาณได่�วิ�าเท�าน�*ๆ เหัม<อนทะเล่ยาก ท�,จ้ะคาด่คะเนได่�วิ�าม�น-*าเท�าน�*ๆ ฉัะน�*น พระสุงฆ)เหัล่�าน�*แล่ เปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐ เปิ1นสุาวิกขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�ควิามเพ�ยร เปิ1นเย�,ยมในหัม#�นรช่น เปิ1นแหัล่�งสุร�างแสุงสุวิ�าง ค<อ ญาณขุองช่าวิโล่ก ได่�แก� น-าเอาแสุงสุวิ�าง ค<อ พระสุ�ทธรรมท�,พระพ�ทธเจ้�าทรงปิระกาศไวิ�แล่�วิมาช่�*แจ้ง ปิวิงช่นผู้#�ใคร�ต�อบ�ญเหัล่�าใด่ ถุวิายทานม��งตรงต�อสุงฆ) ท�กษ�ณาขุองเขุาเหัล่�าน�*น ช่<,อวิ�าเปิ1นท�กษ�ณาท�,ถุวิายด่�แล่�วิ เปิ1นย�ญวิ�ธ�ท�,เซั�นสุรวิงถุ#กต�อง จ้�ด่เปิ1นบ#ช่ากรรมท�,บ#ช่าแล่�วิช่อบ เพราะท�กษ�ณาน�*นจ้�ด่เปิ1น สุ�งฆทาน ม�ผู้ล่มาก อ�นพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่ายผู้#�ร# �แจ้�งโล่ก ทรง สุรรเสุร�ญ ช่นเหัล่�าใด่ย�งท�องเท�,ยวิอย#�ในโล่ก มาหัวินระล่0กถุ0งบ�ญเช่�นน�*ได่� เก�ด่ปิGต�โสุมน�สุ ก5จ้ะก-าจ้�ด่มล่ท�น ค<อ ควิามตระหัน�, พร�อมท�*ง ควิามร# �เท�าไม�ถุ0งการณ) ควิามล่�งเล่ใจ้ แล่ะการต�ตนเสุมอท�าน อ�นเปิ1น ม#ล่ฐานเสุ�ยได่� ท�*งจ้ะไม�เปิ1นผู้#�อ�นผู้#�ร# �ต�เต�ยน แต�น�*นก5จ้ะเขุ�าถุ0งสุถุานท�,อ�นเปิ1นแด่นสุวิรรค). จ้บ วิ�หัารวิ�มานท�, ๖ จ้บ ภาณวิารท�, ๒.

๗. จ้ต�ร�ตถุ�วิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในจ้ต�ร�ตถุ�วิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1450 37 0 0 0

[๔๕]ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิ ไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบ ปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นได่�ถุวิายด่อกผู้�กตบก-าม<อหัน0,ง แก�ภ�กษ�ผู้#�เท�,ยวิบ�ณฑูบาต ในปิ>ญณกตนครอ�นปิระเสุร�ฐ น�าร<,นรมย) อ�นปิระด่�บแล่�วิด่�วิยเสุาระเน�ยด่เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิ ไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิ ท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่าน

Page 44: Tipitaka 26

เถุระถุามแล่�วิม�ควิามปิล่าบปิล่<*ม ใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�าเม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นได่�ถุวิายด่อกน�ล่อ�บล่ก-าม<อหัน0,ง แก�ภ�กษ�ผู้#�เท�,ยวิบ�ณฑูบาต ในปิ>ณณกตนครอ�นปิระเสุร�ฐ น�าร<,นรมย)อ�นปิระด่�บแล่�วิ ด่�วิยเสุาระเน�ยด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะเปิ1นผู้#�ม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น. ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิ ท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบ ปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นได่�ถุวิายด่อกบ�วิหัล่วิงก-าม<อหัน0,ง ซั0,งม�โคนขุาวิ กล่�บขุาวิ เก�ด่แล่�วิท�,สุระน-*า แก�ภ�กษ�ผู้#�เท�,ยวิบ�ณฑูบาต ในปิ>ณณกตนครอ�นปิระเสุร�ฐ น�าร<,นรมย) ปิระด่�บด่�วิยเสุาระเน�ยด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณงามย�,งน�ก ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบ ปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นได่�ถุวิายพวิงมาล่�ยอ�นร�อยด่�วิยด่อกมะล่�ต#ม ม�สุ�ขุาวิ ด่�งงาช่�าง แก�ภ�กษ�ผู้#�เท�,ยวิบ�ณฑูบาต ในปิ>ณณกตนครอ�นปิระเสุร�ฐ น�า ร<,นรมย) ปิระด่�บแล่�วิด่�วิยเสุาระเน�ยด่ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม� วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญ กรรมน�*น.

จ้บ จ้ต�ร�ตถุ�วิ�มานท�, ๔.

๘. อ�มพวิ�มาน

วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอ�มพวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1460 28 0 0 0

[๔๖]สุวินมะม�วิงท�พย)ขุองท�านน�*น�าร<,นรมย) ในสุวินขุองท�านน�*นม�ปิราสุาทใหัญ�กวิ�างขุวิาง ก0กก�องไปิด่�วิยด่นตร�ต�างๆ แล่ะก0กก�องด่�วิยหัม#�นางอ�ปิสุรอน0,ง ในปิราสุาทขุองท�านน�*ม�ปิระท�ปิทองด่วิงใหัญ�สุ�องสุวิ�างร� �งเร<,องเปิ1น น�ตย) ปิราสุาทขุองท�านแวิด่ล่�อมด่�วิยต�นไม�ม�ผู้ล่เปิ1นผู้�าโด่ยรอบ สุวิน มะม�วิงอ�นน�าร<,นรมย)ใจ้ แล่ะในสุวินมะม�วิงน�*น ม�ปิราสุาทสุ#งใหัญ�กวิ�างขุวิางเก�ด่ขุ0*นแก�ท�าน เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯแล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบ ปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่� ใหั�สุร�างวิ�หัาร

Page 45: Tipitaka 26

ถุวิายสุงฆ) แวิด่ล่�อมไปิด่�วิยต�นมะม�วิง เม<,อใหั�สุร�างวิ�หัาร สุ-าเร5จ้เร�ยบร�อยแล่�วิ จ้0งท-าการฉัล่อง แวิด่ล่�อมต�นมะม�วิงด่�วิยผู้�า เอาผู้�าท-าเปิ1นผู้ล่มะม�วิงตามปิระท�ปิไวิ�ท�,ต�นมะม�วิงน�*น อ�นอ�ด่ม แล่ะน�มนต) พระสุงฆ)ผู้#�เปิ1นหัม#�อ�ด่มสุาวิกขุองพระผู้#�ม�พระภาคใหั�ฉั�น แล่�วิมอบถุวิาย วิ�หัารน�*นแก�สุงฆ) ด่�วิยม<อขุองตน เพราะบ�ญกรรมน�*นด่�ฉั�นจ้0งม�สุวิน มะม�วิงอ�นน�าร<,นรมย)ใจ้ แล่ะม�ปิราสุาทสุ#งใหัญ�กวิ�างขุวิางอย#�ในสุวิน มะม�วิงน�*น ก0กก�องไปิด่�วิยด่นตร�ต�างๆ แล่ะก0กก�องไปิด่�วิยหัม#�นางอ�ปิสุร แล่ะท�,ปิราสุาทขุองด่�ฉั�นน�* ม�ปิระท�ปิทองด่วิงใหัญ�สุ�องสุวิ�างเร<องเปิ1นน�ตย) ปิราสุาทขุองด่�ฉั�นแวิด่ล่�อมไปิด่�วิยต�นมะม�วิง ม�ผู้ล่เปิ1นผู้�าโด่ยรอบ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ อ�มพวิ�มานท�, ๘.

๙. ปิGตวิ�มาน

วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในปิGตวิ�มาน สุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ตร�สุถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1470 36 0 0 0

[๔๗]ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�เจ้ร�ญ ผู้#�น��งหั�มผู้�าล่�วินแล่�วิด่�วิยสุ�เหัล่<อง ม�ธงก5เหัล่<อง ตกแต�งด่�วิยเคร<,องอล่�งการเหัล่<อง ม�กายอ�นล่#บไล่�ด่�วิยจ้�ณจ้�นทน)เหัล่<องท�ด่ทรงด่อกบ�วิหัล่วิง ม�ปิราสุาทอ�นแล่�วิด่�วิยทองค-า ม�ท�,นอนแล่ะท�,น�,งสุ�เหัล่<อง ท�*งภาช่นะท�,รองร�บขุาทน�ยะแล่ะโภช่น�ยะสุ�เหัล่<อง ม�ฉั�ตรสุ�เหัล่<อง รถุสุ�เหัล่<อง ม�ม�าแล่ะพ�ด่ล่�วินแล่�วิสุ�เหัล่<อง เม<,อช่าต�ก�อนท�านเปิ1นมน�ษย)ได่�กระท-าบ�ญอะไรไวิ� ฉั�นถุามท�านแล่�วิขุอท�านจ้งบอก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไรนางเทพธ�ด่าตอบวิ�าขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เจ้ร�ญ หัม�อมฉั�นได่�น�อมน-าเอาด่อกบวิบขุมซั0,งม�รสุขุมไม�ม�ใครช่อบ จ้-านวิน ๔ ด่อก ไปิบ#ช่าพระสุถุ#ปิต�*งจ้�ตอ�ท�ศต�อพระบรมธาต�ขุองพระบรมศาสุด่า ด่�วิยจ้�ตอ�นเล่<,อมใสุก-าล่�งสุ�งใจ้ไปิในพระบรมธาต� ขุองพระศาสุด่าน�*น ไม�ท�นได่�พ�จ้ารณาถุ0งหันทางท�,มาแหั�งแม�โค ท�นใด่น�*น แม�โคได่�ขุวิ�ด่หัม�อมฉั�นผู้#�ม�ควิามปิรารถุนาแหั�งใจ้ย�งไม�ถุ0งพระสุถุ#ปิ ถุ�าหัม�อมฉั�นได่�สุ�,งสุมบ�ญน�*นไซัร� หัม�อมฉั�นพ0งได่�ท�พยสุมบ�ต�ย�,งกวิ�าน�*เปิ1นแน� ขุ�าแต�ท�าวิม�ฆวิานจ้อมเทพผู้#�เทพก�ญช่ร เพราะบ�ญกรรมน�*น หัม�อมฉั�นล่ะอ�ตภาพมน�ษย)แล่�วิ จ้0งได่�มาอภ�รมย)อย#�ก�บพระองค)ท�าวิม�ฆวิานผู้#�เปิ1นอธ�บด่�แหั�งทศเทพผู้#�ทรงเทพก�ญช่ร ได่�ทรงสุด่�บเน<*อควิามน�*แล่�วิ เม<,อจ้ะทรงย�งทวิยเทพเจ้�าช่าวิด่าวิด่0งสุ)สุวิรรค)ใหั�เล่<,อมใสุ ได่� ตร�สุกะมาตล่�เทพบ�ตรวิ�า ด่#กรมาตล่� จ้งด่#ผู้ล่แหั�งกรรมอ�นวิ�จ้�ตรน�าอ�ศจ้รรย)น�* ทานวิ�ตถุ�แม�ม�ปิระมาณน�อยอ�นนางเทพธ�ด่าน�*ท-าแล่�วิ ย�อมเปิ1นบ�ญม�ผู้ล่ มาก เม<,อจ้�ตเล่<,อมใสุ

Page 46: Tipitaka 26

ในพระตถุาคตสุ�มพ�ทธเจ้�า ในพระปิ>จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า หัร<อในสุาวิกขุองพระตถุาคต ท�กษ�ณา ย�อมไม�เช่<,อวิ�าม�ผู้ล่น�อยเล่ย มา เถุ�ด่มาตล่� แม�เราท�*งหัล่ายพ0งร�บเร�งบ#ช่าพระบรมสุาร�ร�กธาต�ขุองพระตถุา คตใหั�ย�,งๆ ขุ0*นเถุ�ด่ เพราะการสุ�,งสุมบ�ญย�อมน-าสุ�ขุมาใหั� เม<,อพระตถุาคต จ้ะย�งทรงพระช่นม)อย#� หัร<อเสุด่5จ้ปิร�น�พพานไปิแล่�วิก5ตาม เม<,อจ้�ตสุม-,าเสุมอผู้ล่ก5ย�อมสุม-,าเสุมอ เพราะเหัต�ท�,ต�*งจ้�ตไวิ�ช่อบธรรม สุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายย�อมไปิสุ#�สุ�คต� ทายกท�*งหัล่ายได่�กระท-าสุ�กการะบ#ช่าในพระตถุาคตเหัล่�าใด่ ไวิ�แล่�วิ ย�อมไปิสุ#�สุวิรรค) พระตถุาคตเหัล่�าน�*นย�อมเสุด่5จ้อ�บ�ต�ขุ0*น เพ<,อปิระโยช่น)แก�ช่นเปิ1นอ�นมากหันอ.

จ้บ ปิGตวิ�มานท�, ๙.

๑๐. อ�จ้ฉั�วิ�มาน

วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอ�จ้ฉั�วิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1480 37 0 0 0

[๔๘]ท�านม�ศ�ร� วิรรณะ ยศ แล่ะเด่ช่ ม�ร�ศม�สุ�องสุวิ�างไปิท�,วิพ<*นปิฐพ� ตล่อด่ถุ0งเทวิโล่ก งามไพโรจ้น) ด่�งพระจ้�นทร)แล่ะพระอาท�ตย)แล่ะเหัม<อนท�าวิ มหัาพรหัม รวิมท�*งสุมเด่5จ้อ�มร�นทราธ�ราช่ ผู้#�เปิ1นใหัญ�กวิ�าทวิยเทพช่�*น ด่าวิด่0งสุ) อาตมาขุอถุามท�าน ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�งามท�,วิสุรรพรางค) ท�ด่ ทรงพวิงมาล่�ยอ�บล่ ม�ช่�องผู้มอ�นล่�วินแล่�วิด่�วิยทอง ม�ผู้�วิพรรณงด่งาม เปิล่�งปิล่�,งทอง ตกแต�งปิระด่�บปิระด่าด่�วิยภ#ษาอ�นเปิ1นท�พย) ท�านเปิ1นใคร ไหัวิ�เราอย#� ด่#กรท�านผู้#�เร<องยศ ท�านได่�บร�จ้าคทาน หัร<อสุ-ารวิมในศ�ล่อย�างไร จ้0งได่�เขุ�าถุ0งสุ�คต� ด่#กรนางเทพธ�ด่า อาตมาถุามท�านแล่�วิขุอท�านโปิรด่บอก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*นตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ (เม<,อด่�ฉั�นอย#�ในมน�ษยโล่ก) พระค�ณเจ้�าเขุ�าไปิบ�ณฑูบาตตามบ�านจ้นถุ0งเร<อนขุองด่�ฉั�น ขุณะน�*นด่�ฉั�นม�จ้�ตเล่<,อมใสุ เต5มต<*น ด่�วิยปิGต�หัาปิระมาณม�ได่� ได่�ถุวิายท�อนอ�อยแด่�พระค�ณเจ้�า แต�ภายหัล่�ง แม�ผู้�วิมาซั�กถุามด่�ฉั�นวิ�า นางใจ้ร�าย เจ้�าเอาอ�อยไปิไวิ�ท�,ไหัน ด่�ฉั�นตอบวิ�า ฉั�นไม�ได่�เอาไปิท�*งแล่ะไม�ได่�ร�บปิระทาน ได่�ถุวิายแก�ภ�กษ�ผู้#�ม�ควิาม สุงบด่�วิยตนเอง แม�ผู้�วิได่�บร�ภาษด่�ฉั�นวิ�า อ�อยน�*เปิ1นขุองขุ�าแล่ะขุ�าก5เปิ1นเจ้�าขุอง ฉัะน�*แล่�วิ ควิ�าได่�ก�อนด่�นขุวิ�างด่�ฉั�น (จ้นตาย) เม<,อด่�ฉั�นตายจ้ากมน�ษยโล่กน�*นแล่�วิ มาบ�งเก�ด่เปิ1นเทพธ�ด่า เพราะเหัต�ท�,ด่�ฉั�นท-าก�ศล่กรรมน�*นไวิ� ด่�ฉั�นจ้0งได่�มาเสุวิยควิามสุ�ขุด่�วิยตนเอง ได่�ร�วิมบ-าร�งบ-าเรอ อย#�ก�บเทวิด่าท�*งหัล่าย แล่ะร�าเร�งบ�นเท�งใจ้อย#�ด่�วิยเบญจ้กามค�ณอ�นเปิ1น ท�พย) เพราะเหัต�ท�,ด่�ฉั�นได่�กระท-าก�ศล่กรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งมาเสุวิยสุ�ขุด่�วิย ตนเอง อ�นท�าวิเทวิราช่จ้อมเทพทรงค��มครอง อ�น

Page 47: Tipitaka 26

เทวิด่าช่าวิไตรทศร�กษาเพ�ยบพร�อมด่�วิยเบญจ้กามค�ณอ�นเปิ1นท�พย) โอ ผู้ล่แหั�งบ�ญน�*ม�ใช่�น�ด่หัน�อย การถุวิายอ�อยขุองด่�ฉั�นม�วิ�บากมากมาย ด่�ฉั�นได่�ร�วิมบ-าร�งบ-าเรอ อย#�ก�บเทวิด่าท�*งหัล่าย ร�าเร�งบ�นเท�งใจ้อย#�ด่�วิยเบญจ้กามค�ณอ�นเปิ1นท�พย) ผู้ล่บ�ญเช่�นน�*ม�ใช่�น�อย การถุวิายอ�อยขุองด่�ฉั�น ม�ผู้ล่อ�นร� �งโรจ้น)มาก ด่�ฉั�นอย#�ในควิามค��มครองร�กษาขุองท�าวิเทวิราช่ แล่ะช่าวิไตรทศท�*งหัล่าย ด่�งหัน0,งท�าวิสุหั�สุน�ยน)ในสุวินน�นทวิ�น ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นระล่0กถุ0งพระค�ณเจ้�าผู้#�ม�พระค�ณอน�เคราะหั)ด่�ฉั�น จ้0งเขุ�ามาสุ#�ท�,ใกล่�ถุวิายนม�สุการ ถุามถุ0งสุ�ขุท�กขุ) ด่�ฉั�นม�จ้�ตเล่<,อมใสุเต5มต<*นด่�วิยปิGต�เปิ1นล่�นพ�น ได่�ถุวิาย ท�อนอ�อยแด่�พระค�ณเจ้�าคร�*งเปิ1นมน�ษย). จ้บ อ�จ้ฉั�วิ�มานท�, ๑๐ ๑๑. วิ�นทนวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในวิ�นทนวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1490 15 0 0 0

[๔๙]ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก ม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิ ไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�เหัม<อนด่าวิปิระกายพฤกษ) เพราะบ�ญกรรมอะไร ท�านจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก ได่�เหั5นพระสุมณะท�*งหัล่ายผู้#�ม�ศ�ล่ จ้0ง นม�สุการเท�าท�*งค#�แล่�วิท-าใจ้ใหั�เล่<,อมใสุ ม�ควิามร�าเร�งบ�นเท�งใจ้ ได่�ถุวิายนม�สุการโด่ยเคารพ เพราะบ�ญกรรมน�*น ด่�ฉั�นจ้0งม�วิรรณะงามเช่�นน�* ฯล่ฯแล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ วิ�นทนวิ�มานท�, ๑๑ ๑๒. ร�ช่ช่�มาล่าวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในร�ช่ช่�มาล่าวิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามนางเทพธ�ด่าตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1500 83 0 0 0

[๕๐]ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก กร�ด่กรายร�ายร-าอย#�ในวิ�มานอ�นก0กก�องไปิด่�วิยเสุ�ยงเพล่งขุ�บท�พย) เม<,อท�านเย<*องย�างฟ้8อนร-าอย#� เสุ�ยง ท�พย)อ�นไพเราะน�าฟ้>งด่�งจ้�บใจ้ ย�อมเปิล่�งออกจ้ากอวิ�ยวิะน�อยใหัญ�ท�กสุ�วิน ท�*งกล่�,นท�พย)หัอมระร<,นน�าช่<,นใจ้ ย�อมฟ้� 8งขุจ้รออกจ้ากอวิ�ยวิะน�อยใหัญ�ขุองท�านท�กสุ�วิน เม<,อท�านไหัวิกายกล่�บกล่อกไปิมา เสุ�ยงขุองเคร<,องปิระด่�บท�,ท�านปิระด่�บบนช่�องผู้ม ย�อมเปิล่�งเสุ�ยงไพเราะก�งวิานปิานด่นตร�เคร<,อง ๕

Page 48: Tipitaka 26

แล่ะเสุ�ยงมงก�ฎขุองท�านท�,ถุ#กล่มร-าเพยพ�ด่ ย�อมเปิล่�งเสุ�ยงด่�งเสุนาะ ด่�จ้ด่นตร�เคร<,อง ๕ แม�พวิงด่อกไม�บนเศ�ยรเกล่�าขุองท�าน ก5ม�กล่�,น หัอมระร<,นน�าช่<,นใจ้ หัอมตระหัล่บไปิท�,วิท�กท�ศ ปิระด่�จ้ด่อกอ�โล่กฉัะน�*น ท�านย�อมสุ#ด่ด่มกล่�,นอ�นหัอมระร<,น ท�*งได่�เหั5นร#ปิอ�นเปิ1นท�พย) ด่#กรนาง เทพธ�ด่า อาตมาถุามท�านแล่�วิ ขุอท�านจ้งบอก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*นตอบวิ�าเม<,อช่าต�ก�อน ด่�ฉั�นเปิ1นหัญ�งร�บใช่�ขุองพราหัมณ)อย#�ในบ�านคยา เปิ1นคนม� บ�ญน�อย ต-,าทราม ช่นท�*งหัล่ายเร�ยกด่�ฉั�นวิ�าร�ช่ช่�มาล่า ด่�ฉั�นถุ#กเจ้�านายล่งโทษด่�วิยการด่�าวิ�าเฆ�,ยนต� แล่ะขุ#�เขุ5ญอย�างหัน�ก จ้0งถุ<อเอาหัม�อน-*าออกจ้ากบ�านเพ<,อต�กน-*าแล่�วิวิางหัม�อน-*าไวิ�เสุ�ยขุ�างทางบ�ายหัน�าสุ#�ปิSาช่�ฏิ ด่�วิยต�*งใจ้วิ�า เราจ้�กตายเสุ�ยในท�,น�*แหัล่ะ ควิามเปิ1นอย#�ขุองเราหัาปิระโยช่น)อะไรม�ได่�เล่ย คร�*นแล่�วิผู้#กเช่<อกใหั�เปิ1นบ�วิงร�ด่คออย�างแน�น แล่�วิปิล่�อยหั�อย ไปิตามต�นไม� ค�ด่วิ�าจ้ะโด่ด่ล่งไปิใหั�ตาย เหัล่�ยวิไปิด่#รอบท�ศ ด่�วิย เกรงวิ�า จ้ะม�ผู้#�ใด่มาแอบด่#อย#�บ�าง ได่�เหั5นพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นปิราช่ญ) ผู้#�ทรงเก<*อก#ล่แก�โล่กท�*งปิวิง ผู้#�ไม�ม�ภ�ยแต�ท�,ไหันๆ ก-าล่�งปิระท�บน�,งเขุ�าณานอย#�ท�,โคนไม� ด่�ฉั�นน�*นเก�ด่ควิามสุ�งเวิช่ โล่มช่าต�ช่#ช่�นไม�เคยม� มาแต�ก�อน ด่�วิยค�ด่วิ�า ใครหันอจ้ะเปิ1นมน�ษย)หัร<อเทวิด่ามาน�,งอย#� เพราะได่�เหั5นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�สุมควิรท�,จ้ะเก�ด่ควิามเล่<,อมใสุโด่ยแท�จ้ร�ง ผู้#�หัล่�ก ออกจ้ากปิSา ค<อก�เล่สุแล่�วิมาสุ#�น�พพาน ใจ้ขุองด่�ฉั�นก5เก�ด่ควิามเล่<,อมใสุเพราะค�ด่วิ�าท�านผู้#�สุ-ารวิมอ�นทร�ย) ย�นด่�ณาน ม�ใจ้คงท�,เช่�นน�* คงไม�ใช่�ผู้#�อ<,น จ้�กเปิ1นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ทรงเก<*อก#ล่แก�สุ�ตวิ)โล่กท�*งปิวิง ทรงหัวิาด่กล่�วิต�อภ�ยทรงหัล่�กเล่�,ยงเสุ�ยหั�างไกล่ ด่�งพญาราช่สุ�หั) หัล่�กเล่�,ยงจ้ากภ�ย เขุ�าอาศ�ย อย#�ในถุ-*าฉัะน�*น การได่�พบเหั5นพระพ�ทธเจ้�าเช่�นน�*เปิ1นการยาก ด่�งด่อก มะเด่<,อ อ�นบ�คคล่เหั5นได่�ยากฉัะน�*น (ขุณะท�,ด่�ฉั�นก-าล่�งค�ด่อย#�อย�างน�*)พระตถุาคตเจ้�าพระองค)น�*น ได่�ตร�สุเร�ยกด่�ฉั�นด่�วิยพระวิาจ้าอ�นอ�อนหัวิาน วิ�า ด่#กรนางร�ช่ช่�มาล่า ด่�งน�*แล่�วิ ม�พระด่-าร�สุสุ<บต�อไปิวิ�า ท�านจ้งถุ0ง ตถุาคตเปิ1นท�,พ0,งเถุ�ด่ ด่�ฉั�นได่�สุด่�บพระวิาจ้าอ�นปิราศจ้ากโทษ ปิระกอบด่�วิยปิระโยช่น)บร�สุ�ทธ�Pสุะอาด่ เปิ1นพระวิาจ้าล่ะเอ�ยด่อ�อนหัวิาน ไพเราะน�าฟ้>ง สุามารถุบรรเทาควิามโศกเศร�าท�*งปิวิงเสุ�ยได่�น�*น จ้0งเขุ�าไปิเฝี8าตามร�บสุ�,ง พระตถุาคตเจ้�าผู้#�ทรงเก<*อก#ล่แก�สุ�ตวิ)โล่กท�กหัม#�เหัล่�าทรงทราบวิ�า ด่�ฉั�นม�จ้�ตอ�อนเล่<,อมใสุ ม�ใจ้บร�สุ�ทธ�Pแล่�วิ จ้0งตร�สุสุอนด่�ฉั�นต�อไปิวิ�าน�*ท�กขุ) น�*เปิ1นแด่นเก�ด่ท�กขุ) น�*ควิามด่�บท�กขุ) น�*ทางใหั�ถุ0งควิามด่�บท�กขุ) เปิ1นทางหัย�,งล่งสุ#�อมตธรรม ด่�ฉั�นต�*งอย#�ในพระโอวิาทขุองพระตถุาคต ผู้#�ทรงพระมหัากร�ณา ฉัล่าด่ในเทศนาสุ�,งสุอนสุ�ตวิ) จ้0งได่�บรรล่�ถุ0งทาง น�พพานเปิ1นธรรมอ�นไม�ตาย สุงบระง�บ ไม�ม�จ้�ต�ต�อไปิ ด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ม�ควิามภ�กด่�ม�,น ไม�หัวิ� ,นไหัวิในพระร�ตนตร�ยด่�วิยควิามเช่<,อม�,นเปิ1นรากฐาน เพราะเหั5นวิ�า พระผู้#�ม�พระภาคเปิ1นผู้#�ตร�สุร# �เองโด่ยช่อบ พระ

Page 49: Tipitaka 26

ธรรมอ�นพระผู้#�ม�พระภาคตร�สุด่�แล่�วิ พระสุงฆ)สุาวิกขุองผู้#�ม�พระภาคเปิ1นผู้#�ปิฏิ�บ�ต� ช่อบ จ้0งถุวิายต�วิเปิ1นสุาวิ�กาผู้#�เก�ด่แต�พระอ�ระขุองพระพ�ทธเจ้�า ด่�ฉั�นร<,น เร�งบ�นเท�งอย#�เปิ1นผู้#�ไม�ม�ภ�ยแต�ท�,ไหันๆ ท�ด่ทรงท�พย)มาล่า ด่<,มน-*าผู้0*งท�พย)อ�นม�รสุหัวิานสุน�ท ม�นางฟ้8าหักหัม<,นบรรเล่งด่นตร� กระท-าควิามปิล่าบปิล่<*มใหั�แก�ด่�ฉั�น นางเทพอ�ปิสุร ม�ช่<,อต�างๆ ก�น ค<อ อาฬั�มพา ค�ครา ภ�มาสุาธ�วิาท� สุ�งสุยา โบกขุรา สุ�ผู้�สุสุา วิ�ณา โมกขุา น�นทา สุ�น�นทา โสุณท�นนา สุ�จ้�มหั�ตา อาล่�มพ�สุา ม�สุสุเกสุ� ปิ�ณฑูร�กา เอณ�ปิ>สุสุาสุ�ปิ>สุสุา สุ�ภ�ททา ม�ท�กาวิท� เหัล่�าน�*แล่ะเหัล่�าอ<,น ล่�วินปิระเสุร�ฐกวิ�า นางเทพอ�ปิสุรท�*งหัล่าย ในทางบ-าเรอ ใหั�ปิล่าบปิล่<*ม นางเทพธ�ด่าเหัล่�าน�*น เม<,อถุ0งเวิล่า จ้ะเขุ�ามาใกล่�ช่�ด่ แล่�วิกล่�าวิปิระเล่�าปิระล่มด่�ฉั�น วิ�า เอาเถุอะ พวิกด่�ฉั�นจ้ะฟ้8อนร-า ขุ�บร�อง บ-าเรอท�านใหั�ร<,นรมย)ท�เด่�ยวิก5เทพอ�ทยานช่<,อวิ�าน�นทวิ�น อ�นหัาควิามโศกเศร�าม�ได่� ม�แต�ควิามร<,นเร�งบ�นเท�งใจ้ น�บวิ�าเปิ1นเทพอ�ทยานอ�นใหัญ�ย�,งขุองเทวิด่าช่าวิไตรทศน�* ไม� เปิ1นท�,อย#�ขุองผู้#�ไม�ได่�ท-าบ�ญไวิ� แต�เปิ1นท�,อย#�ขุองผู้#�ท-าบ�ญไวิ�เท�าน�*น ควิาม ผู้าสุ�กย�อมไม�ม�แก�ผู้#�ไม�ได่�ท-าบ�ญไวิ� ท�*งในโล่กน�*แล่ะโล่กอ<,น แต�ย�อมม� แก�ผู้#�ท-าบ�ญไวิ� ท�*งในโล่กน�*แล่ะโล่กอ<,น นรช่นผู้#�ปิรารถุนาจ้ะอย#�ก�บเทวิด่าเหัล่�าน�*น ควิรท-าก�ศล่ไวิ�ใหั�มาก เพราะผู้#�ท-าบ�ญไวิ�แล่�วิ ย�อมเพร�ยบพร�อม ด่�วิยโภคสุมบ�ต�บ�นเท�งใจ้อย#�ในสุวิรรค) ทายกท�*งหัล่ายได่�กระท-าสุ�กการะบ#ช่าในพระตถุาคตเจ้�าเหัล่�าใด่แล่�วิ ย�อมบ�นเท�งใจ้อย#�ในสุวิรรค) พระ ตถุาคตเจ้�าเหัล่�าน�*นเปิ1นท�กขุ�ไณยบ�คคล่ แล่ะเปิ1นบ�อเก�ด่แหั�งเน<*อนาบ�ญขุองมน�ษย)ท�*งหัล่าย ย�อมเสุด่5จ้อ�บ�ต�ขุ0*น เพ<,อปิระโยช่น)แก�สุรรพสุ�ตวิ) เปิ1นอ�นมากหันอ.

จ้บ ร�ช่ช่�มาล่าวิ�มานท�, ๑๒ รวิมวิ�มานท�,ม�ในวิรรค รวิมวิ�มานท�,ม�ในวิรรคน�* ค<อ ๑. ม�ญช่�ฏิฐกวิ�มาน๒.

ปิภ�สุสุรวิ�มาน๓. นาควิ�มาน ๔. อโล่มวิ�มาน๕. ก�ญช่�กทาย�กาวิ�มาน ๖. วิ�หัารวิ�มาน๗. จ้ต�ร�ตถุ�วิ�มาน ๘. อ�มพวิ�มาน ๙. ปิGตวิ�มาน ๑๐. อ�จ้ฉั�วิ�มาน๑๑. วิ�นทนวิ�มาน ๑๒. ร�ช่ช่�มาล่าวิ�มาน.

จ้บ วิรรคท�, ๔ ในอ�ตถุ�วิ�มาน.

มหัารถุวิรรคท�, ๕ ม�ณฑู�กเทวิปิ�ตตวิ�มาน

วิ�าด่�วิยบ�ญกรรมขุองม�ณฑู�กเทพบ�ตร พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุถุามม�ณฑู�กเทพบ�ตรวิ�า -2 1 0 0 0 -1510 13 0 0 0

[๕๑] ใครม�วิรรณะงามย�,งน�ก ร� �งเร<องด่�วิยฤทธ�Pแล่ะยศ ย�งท�ศท�*งปิวิงใหั�สุวิ�าง ไสุวิ ไหัวิ�เท�าท�*งสุองขุองเราอย#�?ม�ณฑู�กเทพบ�ตร

Page 50: Tipitaka 26

กราบท#ล่วิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ขุ�าพระองค)เปิ1นกบเท�,ยวิหัาอาหัารอย#�ในน-*า เม<,อขุ�าพระองค)ก-าล่�งฟ้>งธรรมขุองพระองค)อย#� คนเล่�*ยงโคได่�ฆ�าขุ�าพระองค) ขุอพระองค) ทรงด่#ฤทธ�P ยศ อาน�ภาพ ผู้�วิพรรณแล่ะควิามร� �งเร<องขุองขุ�าพระองค)ผู้#�ม�จ้�ตเล่<,อมใสุคร# �หัน0,งเท�าน�*น ขุ�าแต�พระโคด่ม ก5ผู้#�ใด่ได่�ฟ้>งธรรมขุองพระองค)สุ�*นกาล่นาน ผู้#�น�*นพ0งได่�บรรล่�น�พพานอ�นเปิ1นฐานะไม�หัวิ� ,นไหัวิเปิ1นสุถุานท�,ท�,ไปิแล่�วิไม�เศร�าโศกเปิ1นแน�. จ้บม�ณฑู�กเทวิปิ�ตตวิ�มานท�, ๑.

เรวิด่�วิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในเรวิด่�วิ�มานพระผู้#�ม�พระภาคตร�สุกะท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระวิ�า-2 1 0 0 0 -1520 80 0 0 0

[๕๒]ญาต� ม�ตร แล่ะสุหัายท�*งหัล่าย ย�อมพาก�นช่<,นช่มย�นด่�กะบ�ร�ษผู้#�พล่�ด่พรากจ้ากก�นไปินาน กล่�บมาโด่ยสุวิ�สุด่�แต�ท�,ไกล่วิ�าเปิ1นผู้#�มาแล่�วิ ฉั�นใด่บ�ญท�*งหัล่ายย�อมต�อนร�บบ�คคล่ผู้#�ท-าบ�ญไวิ�แล่�วิ จ้ากโล่กน�*ไปิสุ#�ปิรโล่กด่�จ้ญาต�ต�อนร�บญาต�ท�,ร �กผู้#�กล่�บมาแล่�วิ ฉั�นน�*น.ย�กษ)ผู้#�เปิ1นท#ตขุองพญายม ปิรารถุนาจ้ะจ้�บนางเรวิด่�โยนล่งไปิในอ�สุสุทนรก เพราะฉัะน�*น จ้0งได่�กล่�าวิกะนางเรวิด่�วิ�า แน�ะนางเรวิด่�ผู้#�แสุนจ้ะช่�,วิช่�า ผู้#�ไม�ใหั�ทาน ปิระต#นรกได่�เปิด่ไวิ�คอยใหั� เจ้�าเขุ�าไปิ เพราะเจ้�าด่�าวิ�าพระอร�ยเจ้�า เพราะฉัะน�*นเจ้�าจ้งร�บล่�กขุ0*นเร5วิ เถุ�ด่ พวิกเราจ้�กพาเจ้�าไปิโยนล่งในอ�สุสุทนรก อ�นเปิ1นท�,ทอด่ถุอนใจ้ขุองเหัล่�าสุ�ตวิ)นรก พร�,งพร�อมอย#�ด่�วิยท�กขุ). ย�กษ) ๒ ตนผู้#�เปิ1นท#ตขุองพญายม คร�*นกล่�าวิอย�างน�*แล่�วิ ม�น�ยน)ตาล่�กแด่งใหัญ�โตน�าสุะพร0งกล่�วิ จ้�บนางเรวิด่�ท�,แขุนคนล่ะขุ�าง หัล่�กไปิใน สุ-าน�กแหั�งหัม#�เทวิด่าในด่าวิด่0งสุ). นางเรวิด่�อ�นย�กษ) ๒ ตนน�*นน-าไปิสุ#�ภพด่าวิด่0งสุ)อย�างน�*แล่�วิ วิางไวิ� ณ ท�,ใกล่�วิ�มานขุอง น�นท�ยเทพบ�ตร ได่�เหั5นวิ�มานอ�นม�ร�ศม�เปิล่�งปิล่�,งย�,งน�ก ด่�จ้ร�ศม�พระอาท�ตย) จ้0งถุามย�กษ)ท�*ง ๒ น�*นวิ�าน�,วิ�มานขุองใคร ม�ร�ศม�จ้�ด่พระอาท�ตย) งามระย�บเล่<,อมปิระภ�สุสุรปิกคล่�มด่�วิยขุ�ายทองงามแพรวิพราวิ เกล่<,อนกล่�นไปิด่�วิยเทพบ�ตรแล่ะเทพธ�ด่า ม�ร�ศม�ร� �งเร<องด่�งร�ศม�พระอาท�ตย) ม�หัม#�นางเทพนาร�ผู้#�ม�สุกล่กายล่#บไล่� ไปิ ด่�วิยจ้�รณจ้�นทน)แด่งอย#�ท�*งภายในแล่ะภายนอกวิ�มานท�*ง ๒ ขุ�าง ต�างก5พาก�นเขุ�าไปิขุ�บกล่�อมด่�วิยด่�ร�ยางค)ด่นตร� วิ�มานน�*นปิรากฏิม�ร�ศม�ด่�จ้พระ อาท�ตย) ใครมาเก�ด่ในสุวิรรค)บ�นเท�งอย#�ในวิ�มานน�*?

ย�กษ) ๒ ตนจ้0งบอกแก�นางเรวิด่�วิ�าวิ�มานขุองน�นท�ยอ�บาสุกในเม<องพาราณสุ� ซั0,งเปิ1นผู้#�ไม�ตระหัน�,เปิ1นทานา ธ�บด่� ม�ใจ้โอบอ�อมอาร� เปิ1นวิ�มานเกล่<,อนกล่�นไปิด่�วิยเทพบ�ตรเทพธ�ด่าม�ร�ศม�ร� �งเร<อง ด่�จ้ร�ศม�พระอาท�ตย) ม�หัม#�นางเทพนาร�ผู้#�ม�สุกล่กายล่#บไล่� ด่�วิยจ้�รณจ้�นทน)แด่ง อย#�ท�*งภายในแล่ะภายนอกท�*งสุองขุ�าง ต�างพาก�น เขุ�า

Page 51: Tipitaka 26

ไปิขุ�บกล่�อมด่�ร�ยางค)ด่นตร� วิ�มานขุองน�นท�ยอ�บาสุกน�*น ปิรากฏิม� ร�ศม�ด่�จ้พระอาท�ตย) น�นท�ยอ�บาสุกน�*นมาเก�ด่ในสุวิรรค)บ�นเท�งอย#�ในวิ�มานน�*. ล่-าด่�บน�*น นางเรวิด่�กล่�าวิวิ�าฉั�นเปิ1นภรรยาขุองน�นท�ยอ�บาสุก เปิ1นหัญ�งแม�เร<อน เปิ1นใหัญ�ในสุก�ล่ ท�*งปิวิง เพราะฉัะน�*น บ�ด่น�*ฉั�นจ้�กร<,นรมย)อย#�ในวิ�มานขุองสุาม� ก5พวิกท�านปิรารถุนาจ้ะน-าฉั�นไปิสุ#�นรก ฉั�นไม�ปิรารถุนาจ้ะเหั5นนรกน�*น.ย�กษ) ๒ ตนน�*นม�ยอมอน�ญาตใหั� จ้0งพาต�วิล่งไปิใกล่�อ�สุสุทนรก แล่�วิจ้0งกล่�าวิวิ�า แน�นางเรวิด่�แสุนจ้ะช่�,วิช่�า นรกน�,แล่เปิ1นขุองเจ้�า เพราะเม<,อเจ้�าอย#�ในมน�ษยโล่ก ไม�ได่�ท-าบ�ญไวิ� ด่�วิยวิ�า บ�คคล่ผู้#�ม�ควิามตระหัน�,ขุ0*งโกรธ ม�ธรรมอ�นเล่วิทราม ย�อมไม�ได่�ควิามเปิ1นสุหัายแหั�งเทวิด่าผู้#�เขุ�าถุ0งสุวิรรค). คร�*นย�กษ)ท�*งสุองกล่�าวิอย�างน�*แล่�วิ ก5หัายไปิ ณ ท�,น�,นเอง ก5วิ�นน�*น นางเรวิด่�เหั5นนาย น�รยบาล่ ๒ คนพาก�นมาฉั�ด่คร�าตนเพ<,อจ้ะโยนล่งในค#ถุนรก ช่<,อวิ�าสุ�งสุวิกะ จ้0งถุามนายน�รยบาล่ น�*นวิ�าเหัต�ไรค#ถุนรกแล่ะม#ตนรกจ้0งปิรากฏิม�กล่�,นเหัม5น ไม�สุะอาด่ ไฉันค#ถุน�*จ้0ง ม�กล่�,นเหัม5นฟ้� 8งไปิเล่�า? นายน�รยบาล่ตอบวิ�าแน�ะนางเรวิด่� น�,เปิ1นนรกช่<,อสุ�งสุวิกะ ล่0กร�อยช่�,วิบ�ร�ษ เจ้�าจ้�กหัมกไหัม�อย#�ในนรกน�*นสุ�*นพ�นปิG. นางเรวิด่�จ้0งถุามวิ�า ฉั�นท-าช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ เพราะกรรมอะไรฉั�นจ้0งตกนรกสุ�งสุวิกะอ�นล่0กร�อยช่�,วิบ�ร�ษเล่�า? นายน�รยบาล่ตอบวิ�าเพราะเจ้�าด่�าวิ�าสุมณพราหัมณ) แล่ะวิณ�พกเหัล่�าอ<,น ด่�วิยค-าม�สุาวิาท บาปิ น�*นเจ้�าท-าไวิ�แล่�วิ เพราะฉัะน�*น เจ้�าจ้0งต�องตกนรกสุ�งสุวิกะล่0กร�อยช่�,วิบ�ร�ษ แน�ะนางเรวิด่� เจ้�าจ้�กหัมกไหัม�อย#�ในนรกน�*นสุ�*นพ�นปิG ใช่�แต�เท�าน�*น นายน�รยบาล่ท�*งหัล่ายจ้ะต�ด่ม<อ เท�า หั# แล่ะแม�จ้ม#กขุองเจ้�า อน0,ง ฝี#งกา ปิากเหัล่5กย�อมพาก�นมาร�มจ้�กก�นเน<*อขุองเจ้�าใหั�ด่�*นรนอย#�.นางเรวิด่�จ้0งวิ�งวิอนวิ�าขุอไหัวิ�เถุ�ด่พ�อค�ณ ขุอจ้งได่�น-าฉั�นกล่�บไปิสุ�งย�งมน�ษยโล่กเถุ�ด่ ฉั�นจ้�กท-าบ�ญใหั�มากด่�วิยการใหั�ทาน การปิระพฤต�ธรรมสุม-,าเสุมอ ควิามสุ-ารวิม การฝีRกฝีนตน ช่นท�*งหัล่ายท-าสุ�,งใด่แล่�วิ ย�อมได่�ร�บควิามสุ�ขุแล่ะไม� เด่<อด่ร�อนในภายหัล่�ง ฉั�นจ้�กท-าแต�สุ�,งน�*น. นายน�รยบาล่กล่�าวิวิ�าเม<,อก�อนเจ้�าปิระมาทม�วิเมา เด่�Jยวิน�*จ้ะมาร-,าไรไปิท-าไมเล่�า เจ้�าจ้�กต�องเสุวิยผู้ล่แหั�งกรรมท�*งหัล่ายอ�นท-าไวิ�เอง.นางเรวิด่�สุ�,งวิ�า ถุ�าใครจ้ากเทวิโล่กไปิสุ#�มน�ษยโล่ก พ0งช่�วิยบอกแก�บ�ตรขุองฉั�นอย�างน�*วิ�า จ้งใหั�ผู้�าน��ง ผู้�าหั�ม ท�,นอน ท�,น�,ง ขุ�าวิแล่ะน-*าเปิ1นทานในสุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่าย ผู้#�ม�อาญาอ�นวิางแล่�วิ เพราะวิ�า บ�คคล่ผู้#�ตระหัน�, ขุ0*งโกรธด่�าวิ�า ม�ธรรมอ�นเล่วิทราม ย�อมไม�ได่�เปิ1นสุหัายขุองหัม#�เทวิด่าผู้#�เขุ�าถุ0งสุวิรรค). นางเรวิด่�ได่�กล่�าวิต�อไปิวิ�าถุ�าฉั�นไปิจ้ากนรกน�*แล่�วิ ได่�ก-าเน�ด่เปิ1นมน�ษย) จ้�กเปิ1นผู้#�ม�ใจ้โอบอ�อม อาร� สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ท-าก�ศล่ใหั�มาก โด่ยใหั�ทาน ปิระพฤต�ธรรมสุม-,าเสุมอ สุ-ารวิมกาย วิาจ้า ใจ้ ฝีRกฝีนตน จ้�กสุร�างอารามแล่ะสุพานในท�,ล่��ม ขุ�ด่บ�อ ขุ�ด่สุระน-*าใหั�เปิ1นทาน ด่�วิยจ้�ตอ�นเล่<,อมใสุ จ้�กร�กษาอ�โบสุถุอ�น

Page 52: Tipitaka 26

ปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการ ในวิ�น ๑๔ ค-,า ๑๕ ค-,า ๘ ค-,าแหั�งปิ>กษ) แล่ะในวิ�นปิาฏิ�หัาร�ยปิ>กษ) จ้�กเปิ1นผู้#�สุ-ารวิมระวิ�งในศ�ล่ท�กเม<,อแล่ะจ้�กไม�ปิระมาทในทาน เพราะผู้ล่แหั�งกรรมน�*ฉั�นได่�เหั5นเองแล่�วิ. พระสุ�งค�ต�กาจ้ารย)กล่�าวิไวิ�วิ�านายน�รยบาล่ท�*งหัล่ายพาก�นจ้�บนางเรวิด่� ผู้#�ด่�*นรนร-าพ�นอย#�อย�างน�* เอาเท�า ขุ0*นเบ<*องบน เอาหั�วิล่งเบ<*องต-,า โยนล่งไปิในนรกอ�นร�ายกาจ้.เม<,อช่าต�ก�อน เราเปิ1นคนตระหัน�, ด่�าวิ�าสุมณพราหัมณ) หัล่อกล่วิงสุาม� ด่�วิยเร<,องเท5จ้ จ้0งได่�มาหัมกไหัม�อย#�ในนรกอ�นร�ายกาจ้น�*. จ้บเรวิด่�วิ�มานท�, ๒.

ฉั�ตตมาณวิกวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในฉั�ตตมาณวิกวิ�มานพระผู้#�ม�พระภาค เม<,อจ้ะทรงแสุด่งวิ�ธ�เร�ยนไตรสุรณคมน)แก�ฉั�ตตมาณพ จ้0งได่�ตร�สุวิ�า -2 1 0 0 0 -1530 93 0 0 0

[๕๓]พระพ�ทธเจ้�าพระองค)ใด่ เปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐกวิ�าเทวิด่าแล่ะมน�ษย)ท�*งหัล่ายเปิ1นโอรสุแหั�งศากยราช่ เปิ1นผู้#�จ้-าแนกแจ้กธรรม ม�ก�จ้อ�นท-าเสุร5จ้แล่�วิ ผู้#�ถุ0งฝี>, ง เปิ1นผู้#�พร�,งพร�อมด่�วิยก-าล่�งแล่ะควิามเพ�ยร ท�านจ้งถุ0งพระพ�ทธเจ้�าพระองค)น�*นผู้#�เสุด่5จ้ไปิด่�แล่�วิ เพ<,อเปิ1นท�,พ0,งขุองตนเถุ�ด่ ท�านจ้งเขุ�าถุ0ง พระธรรม อ�นเปิ1นธรรมคล่ายควิามก-าหัน�ด่ เปิ1นธรรมไม�หัวิ� ,นไหัวิ ไม�ม� ควิามเศร�าโศก อ�นปิ>จ้จ้�ยอะไรปิร�งแต�งไม�ได่� ไม�ปิฏิ�ก#ล่ เปิ1นธรรม ไพเราะคล่�องแคล่�วิ เปิ1นธรรมอ�นพระผู้#�ม�พระภาคทรงจ้-าแนกด่�แล่�วิเพ<,อเปิ1นท�,พ0,งเถุ�ด่ บ�ณฑู�ตท�*งหัล่ายกล่�าวิทาน อ�นบ�คคล่ใหั�แล่�วิในพระอร�ยสุงฆ)ผู้#�สุะอาด่ เปิ1นค#�แหั�งบ�ร�ษท�*ง ๔ เปิ1นบ�ร�ษบ�คคล่ ๘ เพราะเหัต�ได่�แสุด่งธรรมวิ�าม�ผู้ล่มาก ท�านจ้งเขุ�าถุ0งพระสุงฆ)น�* เพ<,อเปิ1นท�,พ0,งเถุ�ด่. พระผู้#�ม�พระภาค เพ<,อจ้ะทรงปิระกาศบ�ญกรรมอ�นฉั�ตตเทพบ�ตรน�*นท-าแล่�วิ ใหั�ปิรากฏิ แก�มหัาช่น จ้0งได่�ตร�สุถุามฉั�ตตเทพบ�ตรน�*นวิ�า.วิ�มานขุองท�านน�* ม�ร�ศม�ร� �งเร<องมากมายหัาท�,เปิร�ยบเท�ยบม�ได่� ฉั�นใด่ ถุ0งพระอาท�ตย) พระจ้�นทร) แล่ะด่าวิน�กขุ�ตฤกษ) ร� �งเร<องอย#�ในท�องฟ้8า ก5ไม�อาจ้จ้ะเปิร�ยบเท�ยบได่� ฉั�นน�*น ท�านเปิ1นใครหันอ มาเก�ด่ในวิ�มานน�* อน0,ง วิ�มานขุองท�านน�*ม�ร�ศม�ร� �งเร<องต�ด่เสุ�ยซั0,งร�ศม�แหั�งพระจ้�นทร) แล่ะพระอาท�ตย) ม�ร�ศม�แผู้�ไปิเก�นกวิ�า ๒๐ โยช่น) แล่ะท-าแม�กล่างค<น ใหั�เปิ1นด่�จ้กล่างวิ�น วิ�มานขุองท�านน�*งามบร�สุ�ทธ�Pผู้�ด่ผู้�องไม�หัม�นหัมอง งด่งามไปิด่�วิยด่อกปิท�มแล่บ�วิขุาวิเปิ1นอ�นมาก เกล่<,อนกล่าด่ไปิด่�วิยด่อก โกสุ�ม งามวิ�จ้�ตรด่�วิยมาล่ากรรมหัล่ายอย�างต�างๆ ก�น ปิกคล่�มไปิด่�วิยขุ�ายทองค-าอ�นบร�สุ�ทธ�P ปิราศจ้ากธ�ล่� ด่�จ้พระอาท�ตย)แผู้ด่แสุงสุวิ�างอย#�ในอากาศฉัะน�*น อน0,ง ท�านทรงผู้�าก�มพล่แด่ง ล่างท�ก5ทรงภ#ษาสุ�เหัล่<อง สุด่ใสุ ม�สุกล่กาย ล่#บไล่�ด่�วิยกล่�,นกฤษณา ด่อกปิระยงค)

Page 53: Tipitaka 26

แล่ะ แก�นจ้�นทน) ค�นธช่าต� ม�ผู้�วิพรรณเปิล่�งปิล่�,งด่�วิยทองค-า ท�านจ้ะไปิเท�,ยวิ ในวิ�มานใด่ วิ�มานน�*ก5เต5มไปิด่�วิยเทพบ�ตรแล่ะนางเทพธ�ด่า อ�นเท�,ยวิไปิในท�,น�*น ด่�จ้ท�องฟ้8าอ�นด่าด่าษไปิด่�วิยหัม#�ด่าวิ ฉัะน�*น เทพบ�ตรเทพธ�ด่า ในวิ�มานน�*นมากมายม�วิรรณะต�างๆ ก�น ทรงอาภรณ)ท�พย)อ�นปิระด่�บ ด่�วิยด่อกโกสุ�มแล่ะด่อกมะล่� สุวิมใสุ�เคร<,องปิระด่�บผู้�ด่ผู้�อง ม�กาย ร� �งเร<องวิ�จ้�ตรปิกปิด่ด่�วิยเคร<,องทอง หัอมฟ้� 8งไปิ น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไรท�านมาเก�ด่ในวิ�มานน�* เพราะผู้ล่แหั�งกรรมอะไร ก5วิ�มานน�*อ�นท�านได่�แล่�วิด่�วิยปิระการใด่ ตถุาคตถุามแล่�วิ ขุอท�านจ้งบอกเหัต�แหั�งการ ได่�วิ�มานน�*น ด่�วิยปิระการน�*นเถุ�ด่?ฉั�ตตเทพบ�ตรกราบท#ล่วิ�า ขุ�าแต�พระผู้#�ม�พระภาค พระองค)ได่�พบก�บมาณพคนหัน0,งช่<,อฉั�ตตมาณพ ซั0,งเด่�นทางมาในทางน�* พระองค)ทรงเปิ1นคร# ทรงเอ5นด่#พร-,าสุอนธรรมแก�เขุา ฉั�ตตมาณพน�*นค<อขุ�าพระองค) ได่�ฟ้>งธรรมขุองพระองค)ผู้#�เปิ1นร�ตนะอ�นปิระเสุร�ฐ แล่�วิได่�ท#ล่ร�บรองวิ�า จ้�กกระท-าตามท�,พระองค)พร-,าสุอน อน0,ง พระองค)ได่�ตร�สุบอกแก�ขุ�าพระองค)วิ�า ท�านจ้งเขุ�าถุ0ง พระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐ ก�บท�*งพระธรรมแล่ะพระสุงฆ)วิ�าเปิ1นท�,พ0,งเถุ�ด่ ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เจ้ร�ญ ท�แรกขุ�าพระองค)ท#ล่ปิฏิ�เสุธ ภายหัล่�งได่�ท-าตามพระด่-าร�สุขุองพระองค)เหัม<อนอย�างน�*น อน0,ง พระองค)ได่�ตร�สุบอกวิ�าท�านอย�าได่�ปิระพฤต�ฆ�าสุ�ตวิ)ม�ปิระการต�างๆ อ�นเปิ1นควิามไม�สุะอาด่ เพราะท�านผู้#�ม�ปิ>ญญาท�*งหัล่าย ย�อมไม�สุรรเสุร�ญควิามไม�สุ-ารวิมในสุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เจ้ร�ญ ท�แรกขุ�าพระองค)ท#ล่ปิฏิ�เสุธ แต�ภายหัล่�งได่�ท-าตามพระด่-าร�สุขุองพระองค)เหัม<อนอย�างน�*น อน0,ง พระองค)ตร�สุ บอกวิ�า ท�านอย�าได่�ถุ<อเอาสุ�,งขุองท�,คนอ<,นร�กษาหัวิงแหัน แล่ะอย�าได่�คบช่#�กะภรรยาขุองผู้#�อ<,น เพราะขุ�อน�*ไม�ปิระเสุร�ฐ ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เจ้ร�ญ ท�แรกขุ�าพระองค)ท#ล่ปิฏิ�เสุธ แต�ภายหัล่�งได่�กระท-าตามพระด่-าร�สุขุองพระองค)เหัม<อนอย�างน�*น อน0,ง พระองค)ได่�ตร�สุบอกวิ�า ท�านอย�า ได่�พ#ด่ใหั�คล่าด่เคล่<,อนจ้ากควิามจ้ร�ง เพราะผู้#�ม�ปิ>ญญาท�*งหัล่ายม�ได่�สุรรเสุร�ญการพ#ด่เท5จ้ ท�แรกขุ�าพระองค)ท#ล่ปิฏิ�เสุธ แต�ภายหัล่�งได่� ท-าตามพระราช่ด่-าร�สุขุองพระองค)เหัม<อนอย�างน�*น อน0,ง พระองค)ได่�ตร�สุบอกวิ�า สุ�ญญาขุองบ�ร�ษย�อมฟ้>, นเฟ้Zอนไปิ เพราะน-*าเมาอ�นได่�ด่<,มแล่�วิ ท�านจ้งงด่เวิ�นน-*าเมาอ�นเปิ1นโทษท�*งหัมด่ ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เจ้ร�ญ ท�แรก ขุ�าพระองค)ได่�ปิฏิ�เสุธ แต�ภายหัล่�งได่�ท-าตามพระราช่ด่-าร�สุขุองพระองค) เหัม<อนอย�างน�*น ขุ�าพระองค)น�*นได่�ร�กษาศ�ล่ ๕ ในศาสุนาขุองพระองค) แล่ะได่�ปิฏิ�บ�ต�ในธรรมขุองพระตถุาคต ได่�เด่�นทางไปิถุ0งระหัวิ�างเขุตบ�านท�*งสุอง ในท�ามกล่างหัม#�โจ้ร โจ้รเหัล่�าน�*นได่�ฆ�าขุ�าพระองค)เพราะเหัต� แหั�งโภคทร�พย) ขุ�าพระองค)ระล่0กถุ0งก�ศล่ม�ปิระมาณเท�าน�* สุ�,งอ<,นอ�น ย�,งไปิกวิ�าก�ศล่ตามท�,กราบท#ล่แล่�วิน�*น ม�ได่�ม�แก�ขุ�าพระองค) เพราะกรรมอ�นสุ�จ้ร�ตน�*น ขุ�าพระองค)จ้0งได่�เก�ด่ในไตรท�พย) พร�,งพร�อม

Page 54: Tipitaka 26

ด่�วิยกามค�ณตามปิรารถุนา ขุอพระองค)ทรงด่#ผู้ล่แหั�งการถุ0งสุรณคมน) สุมาทานศ�ล่ แล่ะการปิฏิ�บ�ต�ธรรมอ�นสุมควิร สุ�*นกาล่เพ�ยงคร# �หัน0,งเหัม<อนด่�งร� �งเร<อง อย#�ด่�วิยฤทธ�Pแล่ะยศเก�นจ้ะปิระมาณ ช่นท�*งหัล่ายซั0,งม�โภคทร�พย)ด่�อยกวิ�าสุมบ�ต�ขุองขุ�าพระองค)เปิ1นอ�นมาก มาเหั5นสุมบ�ต�อ�นมากขุองขุ�าพระองค) ย�อมอยากได่� ขุอพระองค)ทรงด่#ผู้ล่แหั�งเทศนาอ�นเล่5กน�อย อ�นขุ�าพระองค)ฟ้>งแล่�วิ ขุ�าพระองค)ย�งไปิสุ#�สุ�คต�แล่ะได่�ปิระสุบควิามสุ�ขุ ช่นเหัล่�าใด่ได่�ฟ้>งธรรมขุองพระองค)เน<องๆ ช่นเหัล่�าน�*นเหั5นจ้ะได่�บรรล่� น�พพานอ�นเปิ1นธรรมไม�ตาย เปิ1นธรรมเกษม เพราะก�ศล่ม�ปิระมาณไม�น�อย อ�นช่นเหัล่�าน�*นท-าแล่�วิ ขุอพระองค)ทรงด่#ผู้ล่อ�นมากมายไพบ#ล่ย) อ�นขุ�าพระองค)ต�*งอย#�ในธรรมขุองพระตถุาคตท-าไวิ�แล่�วิ ฉั�ตตเทพบ�ตรย�งปิฐพ�ใหั�สุวิ�างไสุวิด่�จ้พระอาท�ตย) เพราะเปิ1นผู้#�ม�บ�ญอ�นท-าไวิ�แล่�วิ ก5ช่นบางพวิกได่�พบได่�เหั5นแล่�วิพาก�นค�ด่วิ�า พวิกเราจ้�กท-าก�ศล่อย�างไรจ้ะปิระพฤต�อย�างไร จ้0งจ้ะได่�อย�างน�* (ค�ด่ไปิๆ เหั5นวิ�าท-าได่�แสุนยากด่�จ้พล่�กแผู้�นด่�นแล่ะด่�จ้ยกเขุาสุ�เนร�ราช่) ช่นเหัล่�าน�*นจ้0งค�ด่วิ�า พวิกเรา ได่�ควิามเปิ1นมน�ษย)อ�กแล่�วิ ควิรเปิ1นผู้#�ม�ศ�ล่ ปิฏิ�บ�ต� ปิระพฤต�ธรรมพระองค)เปิ1นคร#ขุองขุ�าพระองค) ทรงม�อ�ปิการะแล่ะอน�เคราะหั)แก�ขุ�า พระองค)เปิ1นอ�นมาก เม<,อขุ�าพระองค)ได่�พบพระองค)แล่�วิในวิ�นน�*น ก5ได่�ถุ#กพวิกโจ้รฆ�าตายในเวิล่าเช่�า ขุ�าพระองค)เปิ1นฉั�ตตมาณพได่�เขุ�าถุ0งสุ�จ้จ้นาม ขุอพระองค)ทรงอน�เคราะหั)แก�ขุ�าพระองค) ขุ�าพระองค)จ้ะขุอฟ้>งธรรมอ�กช่นเหัล่�าใด่ในศาสุนาน�* ล่ะกามราคะ ภวิราคะ อ�นเปิ1นอน�สุ�ยแล่ะ โมหัะแล่�วิ ช่นเหัล่�าน�*นย�อมไม�เขุ�าถุ0งการนอนในครรภ)ต�อไปิ เพราะวิ�า เปิ1นผู้#�บรรล่�น�พพาน ม�ควิามเย5นเก�ด่แล่�วิ.

จ้บ ฉั�ตตมาณวิกวิ�มานท�, ๓ ก�กกฏิรสุทายกวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในก�กกฏิรสุทายกวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1540 26 0 0 0

[๕๔]วิ�มานขุองท�านน�*สุ#งมาก ท�*งยาวิแล่ะกวิ�าง ๑๒ โยช่น) ม�ยอด่ ๗๐๐ ยอด่ม�เสุาล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิมณ�แล่ะแก�วิไพฑู#รย) ปิ#ล่าด่ด่�วิยแผู้�นทองค-างามวิ�จ้�ตรอย�างย�,ง ท�านอย#� ก�น แล่ะด่<,ม อย#�ในวิ�มานน�* อน0,ง ทวิยเทพผู้#�ม�เสุ�ยงอ�นไพเราะพาก�นมาบรรเล่งพ�ณท�พย)ใหั�ท�านฟ้>ง เบญจ้กามค�ณม�รสุอ�นเปิ1นท�พย) ก5ม�พร�อมอย#�ในวิ�มานน�* อน0,ง เหัล่�าเทพ นาร�ผู้#�ปิระด่�บปิระด่าด่�วิยอาภรณ)ทองค-าพาก�นมาฟ้8อนร-าอย#� ท�านม�วิรรณะงามเช่�นน�*เพราะบ�ญกรรมอะไร อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร อน0,ง โภคสุมบ�ต�อ�นเปิ1นท�,ช่อบใจ้ท�กสุ�,งท�ก อย�าง ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญกรรมอะไร ด่#กรเทพเจ้�าผู้#�ม�อาน� ภาพมาก อาตมาขุอ

Page 55: Tipitaka 26

ถุามท�าน เม<,อท�านเปิ1นมน�ษย) ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<องแล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�*เพราะบ�ญกรรมอะไร? เทพบ�ตรน�*นอ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ปิ#ม� ๑๐ เท�า สุ-าเร5จ้ด่�วิยทองค-า หั�อมล่�อมอย#�ท�,ปิระต#วิ�มาน งามร� �งเร<อง เปิ1น การเต<อนใหั�เก�ด่ควิามระล่0กวิ�า สุมบ�ต�น�*เราได่�เพราะการถุวิายแกงปิ#ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�*เพราะบ�ญกรรมน�*น อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ขุ�าพเจ้�าในวิ�มานน�*เพราะบ�ญกรรมน�*น อน0,ง โภคสุมบ�ต�อ�นเปิ1นท�,ช่อบใจ้ ท�กสุ�,งท�กอย�างย�อมเก�ด่แก�ขุ�าพเจ้�าเพราะบ�ญกรรมน�*น ขุ�าพเจ้�าม�อาน�ภาพร� �งเร<องแล่ะม�ร�ศม�กายสุวิ�างไสุวิ ไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ ก�กกฏิรสุทายกวิ�มานท�, ๔. อ�ก ๕ วิ�มานท�,เหัล่<อพ0งใหั�พ�สุด่ารเหัม<อนก�กกฏิรสุทายกวิ�มานน�*. ทวิารปิาล่กวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในทวิารปิาล่กวิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1550 15 0 0 0

[๕๕]วิ�มานขุองท�านสุ#งมาก ท�*งยาวิแล่ะกวิ�าง ๑๒ โยช่น) ม�ยอด่ ๗๐๐ ยอด่ ม�เสุาล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิมณ� ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิ ท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร?เทพบ�ตรน�*นอ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า พ�นปิGท�พย)เปิ1นอาย�ขุอง ขุ�าพเจ้�า เพราะขุ�าพเจ้�าได่�ท-าก�ศล่ด่�วิยเหัต�เพ�ยงพ#ด่อ�อนหัวิาน ปิระ พฤต�ด่�วิยใจ้ บ�คคล่ผู้#�ท-าบ�ญด่�วิยเหัต�เพ�ยงพ#ด่อ�อนหัวิานแล่ะย�งใจ้ใหั� เล่<,อมใสุเท�าน�* จ้�กด่-ารงอย#�ในช่�*นด่าวิด่0งสุ)น�*สุ�*นพ�นปิG แล่ะพร�,งพร�อมไปิ ด่�วิยท�พยกามค�ณ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�*เพราะบ�ญกรรมน�*น ฯล่ฯแล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ ทวิารปิาล่กวิ�มานท�, ๕.

กรณ�ยวิ�มานท�, ๑ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในกรณ�ยวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1560 15 0 0 0

[๕๖]วิ�มานขุองท�านน�*สุ#งมาก ท�*งยาวิแล่ะกวิ�าง ๑๒ โยช่น) ม�ยอด่ ๗๐๐ยอด่ ม�เสุาล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิมณ� ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า บ�ญท�*งหัล่าย อ�น

Page 56: Tipitaka 26

บ�ณฑู�ตผู้#�ร# �แจ้�ง พ0งท-าในพระพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่ายผู้#�ปิฏิ�บ�ต�ช่อบ ซั0,งเปิ1นเขุตท�,บ�คคล่ใหั�ทานแล่�วิม�ผู้ล่มาก พระพ�ทธเจ้�าเสุด่5จ้จ้ากปิSามาสุ#�บ�านเพ<,อปิระโยช่น)แก�ขุ�าพเจ้�าโด่ยแท� ขุ�าพเจ้�าย�งจ้�ตใหั�เล่<,อมใสุ ในพระพ�ทธเจ้�าพระองค)น�*น จ้0งได่�เก�ด่ในด่าวิด่0งสุ) ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงาม เช่�นน�*เพราะบ�ญกรรมน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิท�,วิท�กท�ศอย�างน�*เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ กรณ�ยวิ�มานท�, ๖.

กรณ�ยวิ�มานท�, ๒ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในกรณ�ยวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1570 15 0 0 0

[๕๗] วิ�มานขุองท�านน�*สุ#งมาก ท�*งยาวิแล่ะกวิ�าง ๑๒ โยช่น) ม�ยอด่ ๗๐๐ ยอด่ ม�เสุาล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิมณ� ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า บ�ญท�*งหัล่าย อ�นบ�ณฑู�ตร# �แจ้�งพ0งกระท-าในภ�กษ�ผู้#�ปิฏิ�บ�ต�ช่อบ ซั0,งเปิ1นเขุตท�,บ�คคล่ใหั� ทานแล่�วิม�ผู้ล่มาก ภ�กษ�ท�*งหัล่ายจ้ากปิSามาสุ#�บ�าน เพ<,อปิระโยช่น) แก�ขุ�าพเจ้�าโด่ยแท� ขุ�าพเจ้�าย�งจ้�ตใหั�เล่<,อมใสุในภ�กษ�เหัล่�าน�*น จ้0งได่�เก�ด่ในด่าวิด่0งสุ) ฯล่ฯ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญกรรมน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ กรณ�ยวิ�มานท�, ๗.

สุ#จ้�วิ�มานท�, ๑ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในสุ#จ้�วิ�มานท�, ๑พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1580 13 0 0 0

[๕๘]วิ�มานขุองท�านน�*สุ#งมาก ท�*งยาวิแล่ะกวิ�าง ๑๒ โยช่น) ม�ยอด่๗๐๐ ยอด่ ม�เสุาล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิมณ� ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร? เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า บ�คคล่ใหั�สุ�,งใด่ ผู้ล่สุ�,งน�*นย�อมไม�ม� แต�ย�อมม�ผู้ล่ด่�กวิ�าสุ�,งท�,ตนใหั� ขุ�าพเจ้�า ได่�ถุวิายเขุ5ม ๒ เล่�ม การถุวิายเขุ5มน�*นแล่ เปิ1นเหัต�ใหั�ขุ�าพเจ้�าได่� สุมบ�ต�อ�นปิระเสุร�ฐ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญกรรมน�*นฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ สุ#จ้�วิ�มานท�, ๘.

สุ#จ้�วิ�มานท�, ๒

Page 57: Tipitaka 26

วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในสุ#จ้�วิ�มานท�, ๒พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1590 14 0 0 0

[๕๙]วิ�มานขุองท�านน�*สุ#งมาก ท�*งยาวิแล่ะกวิ�าง ๑๒ โยช่น) ม�ยอด่ ๗๐๐ ยอด่ม�เสุาล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิมณ� ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร? เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ขุ�าพเจ้�าเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก ได่�เหั5นภ�กษ�ผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่� ม� อ�นทร�ย)อ�นผู้�องใสุ ไม�ขุ��นม�วิ ขุ�าพเจ้�าม�ควิามเล่<,อมใสุได่�ถุวิายเขุ5มแก�ภ�กษ�น�*นด่�วิยม<อท�*งสุองขุองตน ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะ บ�ญกรรมน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ สุ#จ้�วิ�มานท�, ๙ นาควิ�มานท�, ๑ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในนาควิ�มานท�, ๑พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1600 20 0 0 0

[๖๐]ท�านขุ0*นน�,งบนคอเทพก�ญช่รเผู้<อกผู้�อง ม�งางอนงาม ท�*งก-าล่�งวิ�งช่า วิ�องไวิย�,ง สุมเปิ1นม�,งคช่สุาร ยอด่เย�,ยม ผู้#กสุอด่ไปิด่�วิยสุายร�ด่ปิระคนทองอ�นเร�ยบร�อย เล่<,อนล่อยมาในอากาศเวิหัา ท�,งาท�*งสุองขุองคช่สุาร ม�สุระโบกขุรณ� ๔ เหัล่�,ยม เต5มเปิG, ยมด่�วิยน-*าใสุสุะอาด่ อ�นบ�ญกรรมธรรมช่าต�เนรม�ตใหั�ด่าด่าษไปิด่�วิยปิท�มพ� �มสุล่อน ม�ด่อกอ�อนต#มบานแย�มเกสุร ในด่อกปิท�มท�กด่อกม�หัม#�นางเทพอ�ปิสุร ออกมาบรรเล่ง ด่นตร� ฟ้8อนร-า น-าใหั�เก�ด่ควิามร<,นเร�งใจ้ ท�านเก�ด่เปิ1นเทพบ�ตร ม� ฤทธ�Pอาน�ภาพอ�นย�,งใหัญ� เม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม� อาน�ภาพอ�นร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร?

เทพบ�ตรน�*น อ�นพระโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ขุ�าพเจ้�าม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�น-าเอาด่อกไม� ๘ ก-า ไปิบ#ช่าท�,พระสุถุ#ปิขุอง ขุองพระผู้#�ม�พระภาคพระนามวิ�าก�สุสุปิ ด่�วิยม<อท�*งสุองขุองตน ฯล่ฯ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ นาควิ�มานท�, ๑๐ นาควิ�มานท�, ๒ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในนาควิ�มานท�, ๒พระวิ�งค�สุเถุระได่�ร�บอน�ญาตจ้ากพระผู้#�ม�พระภาคแล่�วิ จ้0งได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า

Page 58: Tipitaka 26

-2 1 0 0 0 -1610 18 0 0 0

[๖๑]ท�านขุ0*นน�,งบนคอช่�างใหัญ�เผู้<อกผู้�อง ม�กระพองปิระด่�บไปิด่�วิยขุ�ายแก�วิเปิ1นคช่สุารอ�นอ�ด่ม แวิด่ล่�อมไปิด่�วิยหัม#�เทพนาร�ย�งท�ศท�*ง ๔ ใหั�สุวิ�างไสุวิ ด่�งด่าวิปิระกายพฤกษ) เท�,ยวิไปิมาจ้ากสุวินโน�นสุ#�สุวินน�* ท�านม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระวิ�งค�สุเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0ง พยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�าเม<,อช่าต�ก�อน ขุ�าพเจ้�าเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก เปิ1นอ�บาสุกขุองพระผู้#�ม�พระภาคผู้#�ม�พระญาณจ้�กษ�เปิ1นผู้#�งด่เวิ�นจ้ากปิาณาต�บาต อท�นนาทาน ย�นด่�เฉัพาะภร�ยาขุองตน ไม�พ#ด่เท5จ้ ไม�ด่<,มน-*าเมา ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่� ถุวิายขุ�าวิน-*าใหั�เปิ1นทานอ�นไพบ#ล่ย) ด่�วิยควิามเคารพ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญกรรมน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ อย�างน�* เพราะบ�ญกรรมน�*น.

จ้บ นาควิ�มานท�, ๑๑ นาควิ�มานท�, ๓

วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในนาควิ�มาน บ�ณฑู�ตคนหัน0,งได่�ถุามบ�พกรรมขุองเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1620 16 0 0 0

[๖๒] ใครหันอม�เสุ�ยงก0กกล่�องไปิด่�วิยด่�ร�ยางค)แล่ะก�งสุด่าล่ ม�คช่สุาร เผู้<อกผู้�องเปิ1นท�พยยาน ล่อยอย#�ในอากาศ อ�นบร�วิารเปิ1นอ�นมาก บ#ช่าอย#�ท�านเปิ1นเทวิด่า เปิ1นคนธรรพ) หัร<อเปิ1นท�าวิสุ�กกะ จ้อมเทวิ�นผู้#�ใหั�ทาน ในปิางก�อน เราไม�ร# �จ้�กท�านจ้0งขุอถุาม ไฉันเราจ้ะร# �จ้�กท�านอย�างไร? เทพบ�ตรตอบวิ�า ขุ�าพเจ้�าไม�ใช่�เทวิด่า ไม�ใช่�คนธรรพ) แล่ะไม�ใช่�ท�าวิสุ�กกะ ผู้#�ใหั�ทานในปิางก�อน ขุ�าพเจ้�าเปิ1นผู้#�หัน0,งในจ้-านวินเทพเจ้�าช่าวิสุ�ธรรมา. บ�ณฑู�ตถุามวิ�าด่#กรท�านสุ�ธรรมเทวิ�น เราขุอท-าอ�ญช่ล่�แก�ท�านโด่ยเคารพขุอถุามท�านวิ�า ท�านได่�ท-ากรรมอะไรไวิ�ในมน�ษยโล่ก จ้0งมาเก�ด่เปิ1น เทพบ�ตรช่าวิสุ�ธรรมา?เทพบ�ตรตอบวิ�า ผู้#�ใด่ได่�ถุวิายเร<อนอ�นม�งบ�งด่�วิยใบอ�อย ม�งบ�งด่�วิยหัญ�า แล่ะม�งบ�งด่�วิยผู้�าผู้#�น�*นคร�*นได่�ถุวิายเร<อนท�*งสุามอย�างใด่อย�างหัน0,งแล่�วิ ย�อมบ�งเก�ด่เปิ1นเทพบ�ตรช่าวิสุ�ธรรมา. จ้บ นาควิ�มานท�, ๑๒ จ้#ฬรถุวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในจ้#ฬรถุวิ�มานพระมหัาก�จ้จ้ายนเถุระถุามสุ�ช่าตก�มารวิ�า -2 1 0 0 0 -1630 88 0 0 0

Page 59: Tipitaka 26

[๖๓] ท�านเปิ1นกษ�ตร�ย) เปิ1นราช่โอรสุ หัร<อเปิ1นพรานปิSาพเนจ้ร สุพายธน#อ�นท-าด่�วิยไม�แก�นอ�นม�,นคง ย<นอย#�?สุ�ช่าตก�มารตร�สุตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ขุ�าพเจ้�าเปิ1นราช่โอรสุขุองพระเจ้�าอ�สุสุกะ ผู้#�เปิ1นใหัญ�ในแควิ�นอ�สุสุกร�ฐ เท�,ยวิไปิในปิSา ขุ�าแต�ภ�กษ� ขุ�าพเจ้�าจ้ะขุอบอกนามขุอง ขุ�าพเจ้�าแก�ท�าน ช่นท�*งหัล่ายเร�ยกขุ�าพเจ้�าวิ�า สุ�ช่าต ขุ�าพเจ้�าเท�,ยวิล่�ด่เล่าะไปิในปิSาใหัญ�แสุวิงหัาหัม#�เน<*อ ไม�ได่�เหั5นเน<*อ มาเหั5นท�าน ขุ�าพเจ้�าจ้0งได่�ย<นอย#�.พระมหัาก�จ้จ้ายนเถุระกล่�าวิวิ�า ด่#กรท�านผู้#�ม�บ�ญใหัญ� ท�านมาด่�แล่�วิ อน0,ง ถุ0งท�านมาไกล่ก5เหัม<อนมาใกล่�ขุอท�านจ้งต�กน-*าจ้ากภาช่นะน�*ล่�างเท�าขุองท�านเสุ�ยเถุ�ด่ น-*าน�*เย5นใสุสุะอาด่อาตมภาพต�กมาจ้ากซัอกเขุา ด่#กรพระราช่บ�ตร ขุอเช่�ญท�านด่<,มน-*าจ้าก ภาช่นะน�*แล่�วิ เช่�ญน�,งบนพ<*นอ�นปิ#ล่าด่เถุ�ด่.สุ�ช่าตก�มารตร�สุถุามวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เปิ1นมหัาม�น� วิาจ้าขุองท�านน�*ไพเราะเสุนาะโสุต ไม�ม�โทษม�แต�ปิระโยช่น) จ้�บใจ้น�ก ใหั�เก�ด่ปิ>ญญา แล่ะท�านร# �วิ�าม�ปิระโยช่น)แล่�วิ จ้0งพ#ด่ ขุ�าแต�ท�านฤาษ�ผู้#�องอาจ้ อะไรเปิ1นควิามย�นด่�ขุองท�านผู้#�อย#�ในปิSาขุ�าพเจ้�าถุามท�านแล่�วิ ขุอท�านจ้งบอก ขุ�าพเจ้�าฟ้>งถุ�อยค-าขุองท�านแล่�วิจ้ะปิระพฤต�อรรถุธรรมใหั�สุม-,าเสุมอ. พระมหัาก�จ้จ้ายนเถุระตอบวิ�า ด่#กรพระราช่ก�มาร อาตมภาพช่อบการไม�เบ�ยด่เบ�ยนสุ�ตวิ)ท�*งปิวิง ช่อบการงด่เวิ�นจ้ากการล่�กขุโมย จ้ากการปิระพฤต�ล่�วิงล่ะเม�ด่ในหัญ�งท�,เขุาหัวิงหั�าม จ้ากการด่<,มน-*าเมา แล่ะช่อบควิามปิระพฤต�ช่อบ ควิามเปิ1นพหั#สุ#ต ควิามกต�ญญู# เพราะธรรมเหัล่�าน�*เปิ1นเหัต�เก�ด่ควิามสุรรเสุร�ญ วิ�ญญู#ช่นพ0งสุรรเสุร�ญในปิ>จ้จ้�บ�นโด่ยแท� ควิามตายขุองท�านใกล่�เขุ�ามา แล่�วิ ท�านจ้�กตายภายใน ๕ เด่<อน ด่#กรพระราช่บ�ตร ขุอท�านจ้งร# �เถุ�ด่ จ้งร�บปิล่ด่เปิล่<*องตนเสุ�ยเถุ�ด่.พระราช่ก�มารตร�สุถุามวิ�า ขุ�าพเจ้�าพ0งไปิสุ#�ช่นบทไหัน ท-าการงานอะไร ท-าก�จ้อะไรขุองบ�ร�ษ หัร<อ พ0งเล่�าเร�ยนวิ�ช่าอะไรหันอ จ้0งจ้ะไม�แก�ไม�ตาย?พระมหัาก�จ้จ้ายนเถุระตอบวิ�า ด่#กรพระราช่ก�มาร สุ�ตวิ)พ0งไปิในปิระเทศใด่แล่�วิ ปิระกอบการงานแล่ะเล่�าเร�ยนวิ�ช่า กระท-าก�จ้ขุองบ�ร�ษ จ้ะไม�แก�ไม�ตาย ปิระเทศเช่�นน�*นจ้ะไม�ม�เล่ย แม�ช่นท�*งหัล่ายผู้#�ม�ทร�พย)มาก ม�โภคสุมบ�ต�มาก เปิ1นกษ�ตร�ย)ปิกครองแวิ�นแควิ�น ม�ทร�พย)แล่ะขุ�าวิเปิล่<อกมากมาย จ้ะไม�แก�ไม�ตายไม�ม�เล่ย ถุ0งช่นเหัล่�าน�*นจ้ะเปิ1นล่#กอ�นธกเวิณฑูะ ม�เพล่งอาวิ�ธอ�นได่�ศ0กษาแล่�วิ แกล่�วิกล่�า องอาจ้ สุามารถุจ้ะต�อสุ#�ศ�ตร#ได่�ก5ตาม แต�ช่น เหัล่�าน�*นก5ถุ0งควิามสุ�*นอาย� จ้ะด่-ารงย�,งย<นเหัม<อนพระจ้�นทร)พระอาท�ตย) ก5หัาไม� เหัล่�าช่นท�,เปิ1นกษ�ตร�ย) พราหัมณ) แพศย) สุ#ทร คนจ้�ณฑูาล่คนอยากเหัย<,อ แล่ะช่นช่าต�อ<,นท�,จ้ะไม�แก�ไม�ตายก5ไม�ม� ช่นเหัล่�าใด่เล่�าเร�ยนมนต)อ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๖ ท�,เปิ1นพรหัมล่�ขุ�ตแล่ะพวิกท�,เร�ยน วิ�ช่าเหัล่�าอ<,น แม�ช่นเหัล่�าน�*นท�,จ้ะไม�แก�ไม�ตายก5ไม�ม� อน0,ง ฤาษ�ท�*งหัล่าย ผู้#�สุงบสุ-ารวิมตนบ-าเพ5ญตบะ ก5จ้-าต�องล่ะท�*งสุร�ระไปิตามกาล่ ถุ0งพระอรหั�นต)ผู้#�ม�อ�นทร�ย)อ�นอบรมแล่�วิ เสุร5จ้ก�จ้แล่�วิ

Page 60: Tipitaka 26

ไม�ม�อาสุวิะ สุ�*นบ�ญ แล่ะบาปิแล่�วิ ก5ย�งต�องทอด่ท�*งร�างกายน�*ไปิ.

พระราช่ก�มารตร�สุวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เปิ1นมหัาม�น� คาถุาขุองท�านเปิ1นสุ�ภาษ�ตม�ปิระโยช่น) ขุ�าพเจ้�าโล่�งใจ้เพราะวิาจ้าอ�นท�านกล่�าวิด่�แล่�วิ ขุอท�านจ้งเปิ1นท�,พ0,งขุองขุ�าพเจ้�าเถุ�ด่. พระเถุระกล่�าวิวิ�า ท�านอย�าถุ0งอาตมภาพเปิ1นท�,พ0,งเล่ย จ้งถุ0งพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นศากยบ�ตรเปิ1นมหัาวิ�รบ�ร�ษ ท�,อาตมภาพถุ0งเปิ1นท�,พ0,ง วิ�าเปิ1นท�,พ0,งเถุ�ด่.พระราช่ก�มารตร�สุถุามวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�น�รท�กขุ) พระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นพระบรมคร#ขุองท�านพระองค)น�*น เวิล่าน�*ปิระท�บอย#�ในช่นบทไหัน แม�ขุ�าพเจ้�าก5จ้�กไปิเฝี8าพระพ�ทธเจ้�าพระองค)น�*น ผู้#�ช่นะมาร หัาบ�คคล่เปิร�ยบปิรานม�ได่�?พระเถุระตอบวิ�า แม�พระพ�ทธเจ้�าพระองค)น�*น ผู้#�เปิ1นบรมคร# เปิ1นบ�ร�ษอาช่าไนย ทรงสุมภพในวิงศ)แหั�งพระเจ้�าโอกกากราช่ อย#�ในช่นบทปิ�ร�ตถุ�มท�ศ แต�วิ�า พระองค)เสุด่5จ้ปิร�น�พพานแล่�วิ.พระราช่ก�มารตร�สุวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�น�รท�กขุ) ก5ถุ�าพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นบรมคร#ขุองท�านพ0งย�งด่-ารง พระช่นม)อย#�ไซัร� ถุ0งจ้ะปิระท�บอย#�ไกล่พ�นโยช่น) ขุ�าพเจ้�าก5จ้ะไปิเฝี8าใหั�จ้งได่� ขุ�าแต�ท�านผู้#�น�รท�กขุ) ก5เพราะพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�เปิ1นบรมคร#ขุองท�าน เสุด่5จ้ปิร�น�พพานแล่�วิ ขุ�าพเจ้�าขุอถุ0งพระพ�ทธเจ้�าซั0,งเสุด่5จ้ปิร�น�พพานแล่�วิ เปิ1นมหัาวิ�รบ�ร�ษ เปิ1นท�,พ0,ง อน0,ง ขุ�าพเจ้�าขุอถุ0งพระพ�ทธเจ้�าก�บท�*งพระ ธรรมอ�นยอด่เย�,ยม แล่ะพระสุงฆ)สุาวิกขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐกวิ�านรช่น เปิ1นท�,พ0,ง ขุ�าพเจ้�าขุองด่เวิ�นจ้ากปิาณาต�บาต อท�นนาทาน จ้ะขุอย�นด่�ด่�วิยภรรยาขุองตนไม�พ#ด่เท5จ้แล่ะไม�ด่<,มน-*าเมา.พระเถุระกล่�าวิวิ�า พระอาท�ตย)ม�ร�ศม�ต�*งพ�น โคจ้รไปิในท�องฟ้8าสุ�องแสุงสุวิ�างไปิท�,วิท�ศ ฉั�นใด่ รถุใหัญ�ขุองท�านน�*ก5ฉั�นน�*น วิ�ด่โด่ยรอบยาวิได่�ร�อยโยช่น) หั��ม ด่�วิยแผู้�นทองค-ารอบด่�าน งอนรถุน�*นวิ�จ้�ตรด่�วิยแก�วิม�กด่า แล่ะแก�วิมณ�ล่อยจ้-าหัล่�กเปิ1นร#ปิด่อกไม�ล่ด่าวิ�ล่ย) ตระการไปิด่�วิยแก�วิไพฑู#รย) อ�นบ�ญ กรรมตบแต�งแล่�วิ งามเพร�ด่แพร�วิด่�วิยทองค-าแล่ะเง�น แล่ะปิล่ายงอน รถุน�*อ�นบ�ญกรรมตบแต�งด่�วิยแก�วิไพฑู#รย) แอกรถุวิ�จ้�ตรไปิด่�วิยแก�วิท�บท�มสุายเช่<อกล่�วินแล่�วิไปิด่�วิยทองค-าแล่ะเง�น อน0,ง ม�าเหัล่�าน�*ฝีGเท�าวิ�องไวิด่�งใจ้ งามร� �งเร<อง ท�านย<นอย#�บนรถุทองด่#องอาจ้ ด่�จ้ท�าวิสุ�กกเทวิราช่ผู้#�เปิ1นใหัญ�กวิ�าหัม#�ทวิยเทพ ผู้#�ทรงราช่รถุอ�นเท�ยมด่�วิยม�าอาช่าไนยต�*งพ�นฉัะน�*น อาตมภาพขุอถุามท�านผู้#�ม�ยศ ผู้#�ฉัล่าด่ รถุอ�นย�,งใหัญ�น�* ท�านได่� มาอย�างไร?สุ�ช่าตเทพบ�ตรตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ช่าต�ก�อน ขุ�าพเจ้�าเปิ1นราช่บ�ตรนามวิ�า สุ�ช่าตก�มารพระค�ณเจ้�าอน�เคราะหั)สุ�,งสุอนขุ�าพเจ้�าใหั�ต�*งอย#�ในควิามสุ-ารวิม แล่ะ พระค�ณเจ้�าร# �วิ�าขุ�าพเจ้�าจ้ะสุ�*นอาย�ได่�ใหั�พระบรมสุาร�ร�กธาต�แก�ขุ�าพเจ้�า โด่ยกล่�าวิวิ�า ด่#กรสุ�ช่าตราช่ก�มาร ท�านจ้งบ#ช่าพระบรมสุาร�ร�กธาต�น�*เถุ�ด่ พระบรมสุาร�ร�กธาต�น�* จ้�กเปิ1นปิระโยช่น)แก�ท�าน ขุ�าพเจ้�าได่�บ#ช่าพระบรม สุาร�ร�กธาต�น�*น ด่�วิยขุองหัอมแล่ะพวิงมาล่�ย ขุวินขุวิายในการท-าบ�ญใหั�ทาน ล่ะ

Page 61: Tipitaka 26

ร�างมน�ษย)น�*นแล่�วิ ได่�ไปิบ�งเก�ด่ในสุวินน�นทวิ�น เด่�Jยวิน�* ขุ�าพเจ้�าม�หัม#�นางเทพอ�ปิสุรฟ้8อนร-า ขุ�บร�องหั�อมล่�อม ร<,นเร�งอย#�ในสุวิน น�นทวิ�นอ�นปิระเสุร�ฐ น�าร<,นรมย) เกล่<,อนกล่�นไปิด่�วิยหัม#�สุก�ณช่าต�นานาช่น�ด่.

จ้บ จ้#ฬรถุวิ�มานท�, ๑๓.

มหัารถุวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในมหัารถุวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1640 109 0 0 0

[๖๔]ท�านขุ0*นรถุม�าอ�นงามวิ�จ้�ตรม�ใช่�น�อย เท�ยมด่�วิยม�าหัน0,งพ�นมาในท�,ใกล่�ภ#ม� สุถุานอ�ทยาน ย�อมร� �งเร<อง ด่�จ้ท�าวิวิาสุวิปิ�ร�นททะผู้#�เปิ1นใหัญ�กวิ�าเทวิด่าแม�แคร�รถุท�,งสุองขุองท�านก5ล่�วินแล่�วิด่�วิยทองค-า ปิ#เร�ยบด่�วิยแผู้�นกระด่านทองสุน�ทด่� ม�ล่#กกรงอ�นจ้�ด่ไวิ�ได่�ระเบ�ยบเร�ยบร�อย ด่�งสุ-าเร5จ้ด่�วิย นายช่�างผู้#�ม�ควิามเพ�ยร งามไพโรจ้น)ด่�จ้พระจ้�นทร)ในวิ�นเพ5ญ รถุขุองท�าน น�*ปิกคล่�มด่�วิยขุ�ายทอง วิ�จ้�ตรด่�วิยรตนะต�างๆ อย�างมากมาย ม�เสุ�ยงก0กก�องไพเราะ น�าเพล่�ด่เพล่�น ร� �งเร<องไปิด่�วิยหัม#�เทพบ�ตรแล่ะเทพนาร�ผู้#�ถุ<อจ้ามร อน0,ง ด่�มรถุเหัล่�าน�*วิ�จ้�ตรไปิด่�วิยล่วิด่ล่ายอย�างล่ะร�อย ด่�จ้วิ�าเนรม�ตแล่�วิด่�งใจ้น0ก สุวิ�างไสุวิด่�งสุายฟ้8าแล่บ น�บได่�ด่�านล่ะร�อย รถุน�*ปิกคล่�มด่�วิยมาล่ากรรมอ�นวิ�จ้�ตรเปิ1นอเนก กงใหัญ�อ�นม�ร�ศม�ต�*งพ�น เสุ�ยง แหั�งกงเหัล่�าน�*นด่�งไพเราะด่�จ้ด่นตร�เคร<,อง ๕ อ�นบ�คคล่บรรเล่งแล่�วิ ท�,งอนรถุร�อยด่�วิยแก�วิมณ�กล่มด่�จ้มณฑูล่ พระจ้�นทร) งามวิ�จ้�ตร แต�งด่�วิย ล่ายทองล่ายแก�วิไพฑู#รย)งามย�,งน�ก บร�สุ�ทธ�Pผู้�ด่ผู้�องท�กเม<,อ ม�าเหัล่�าน�* ผู้#กสุอด่แล่�วิด่�วิยแก�วิมณ� ท�*งสุ#งท�*งใหัญ� วิ�องไวิ ด่�งพรหัมพล่�ม�ฤทธ�Pมาก อ�วินพ� ม�ก-าล่�งเร5วิมาก ร# �ใจ้ขุองท�านวิ�,งไปิได่�รวิด่เร5วิด่�งใจ้น0ก ม�าท�*งหัมด่น�*อด่ทนไปิด่�วิยเท�า ๔ ร# �ใจ้ขุองท�าน วิ�,งไปิได่�รวิด่เร5วิด่�งใจ้ น0ก เปิ1นม�าอ�อนโยน ไม�ล่-าพอง วิ�,งเร�ยบย�งใจ้ผู้#�ขุ�บขุ�,ใหั�เบ�กบาน เปิ1นม�าอ�นอ�ด่มกวิ�าม�าท�*งหัล่าย ผู้#กสุอด่เคร<,องปิระด่�บอ�นนายช่�างทองท-าด่�แล่�วิสุล่�ด่ขุนหัางอย#�ไปิมา บางท�ก5วิ�,งยกย�างเท�าไปิ บางท�ก5เหัาะไปิ เสุ�ยง แหั�งเคร<,องปิระด่�บเหัล่�าน�*น ด่�งไพเราะน�าฟ้>ง ด่�งด่นตร�เคร<,อง ๕ อ�นบ�คคล่บรรเล่งแล่�วิ เสุ�ยงรถุเสุ�ยงเคร<,องปิระด่�บท�*งหัล่าย เสุ�ยงบ�นล่<อ แหั�งกล่�บม�า เสุ�ยงม�าค-ารนร�อง แล่ะเสุ�ยงเทพเจ้�าผู้#�บ�นเท�ง ด่�งไพเราะน�าฟ้>ง ด่�งด่นตร�แหั�งคนธรรพ)ในสุวินจ้�ตรล่ด่า ม�นางเทพอ�ปิสุรท�*งหัล่ายย<นอย#�บนรถุ ม�ด่วิงตาร� �งเร<องด่�งตาล่#กเน<*อทราย ม�ขุนตาด่ก ม�หัน�าย�*ม แย�มพ#ด่จ้าอ�อนหัวิาน ม�สุร�ระปิกคล่�มด่�วิยขุ�ายแก�วิไพฑู#รย) ม�ผู้�วิพรรณอ�นล่ะเอ�ยด่อ�อน ผู้#�อ�นคนธรรพ)เทวิด่าผู้#�เล่�ศบ#ช่าแล่�วิ น��งหั�มผู้�าแด่งแล่ะ ผู้�าเหัล่<องอ�นน�าก-าหัน�ด่ร�กใคร� ม�ตากวิ�างยาวิ ม�ด่วิงตางาม ม�สุร�ระงด่งาม หั�วิเราะเพราะพร�*งเก�ด่แล่�วิในตระก#ล่ นาง

Page 62: Tipitaka 26

อ�ปิสุรท�*งหัล่ายย<น ปิระนมปิรากฏิอย#�บนรถุ สุอด่สุวิมก-าไล่ทองม�ร�างสุ�วินกล่างงด่งาม ม�ล่-าขุาแล่ะถุ�นอ�นสุมบ#รณ) น�*วิม<อกล่ม หัน�างาม น�าด่#น�าช่ม นางอ�ปิสุร บางพวิกย<นปิระนมม<ออย#�บนรถุ ม�ช่�องผู้มอ�นงาม ล่�วินแต�เปิ1นสุาวิร� �นๆม�ผู้มอ�นสุอด่แซัมด่�วิยแก�วิมาล่า ล่อนผู้มเร�ยบร�อย งด่งาม แบ�งออกเท�าๆ ก�น นางอ�ปิสุรเหัล่�าน�*น ม�ก�ร�ยาเร�ยบร�อย ม�ใจ้ย�นด่�ต�อท�านนางอ�ปิสุรท�*งหัล่ายย<นปิระนมม<อปิรากฏิบนรถุ บางเหัล่�าสุวิมพวิงมาล่�ยปิกคล่�มไปิด่�วิยด่อกปิระท�มแล่ะด่อกอ�บล่ ตบแต�งแล่�วิด่�วิยมาล่ามาล่�ย ล่#บไล่�ด่�วิยแก�นจ้�นทน) นางเทพอ�ปิสุรเหัล่�าน�*นม�ก�ร�ยาเร�ยบร�อย ม�ใจ้ ย�นด่�ต�อท�าน นางเทพอ�ปิสุรท�*งหัล่ายย<นปิระนมม<อปิรากฏิอย#�บนรถุ บางพวิกสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ ด่�วิยเคร<,องปิระด่�บท�*งหัล่ายท�,ปิระด่�บแล่�วิท�,คอ ท�,ม<อ ท�,เท�า ท�,ศ�รษะ ด่�จ้พระอาท�ตย)สุ�องแสุงอ�ท�ยในสุารทกาล่ ด่อกไม� แล่ะเคร<,องปิระด่�บท�,แขุนท�*งสุอง อ�นก-าล่�งล่มพ�ด่พานแล่�วิ ย�อมเปิล่�งเสุ�ยงก0กก�องไพเราะเจ้ร�ญใจ้ เปิ1นเสุ�ยงอ�นเล่�ศ อ�นวิ�ญญู#ช่นท�*งปิวิงพ0งฟ้>งด่#กรท�านผู้#�เปิ1นจ้อมเทพ ก5เสุ�ยงอ�นเก�ด่แล่�วิเพราะรถุ ช่�างแล่ะด่�ร�ยางค)ด่นตร�ท�*งหัล่าย อ�นต�*งอย#�แล่�วิในภ#ม�สุถุานอ�ทยาน โด่ยสุองขุ�างเหัล่�าน�*น ย�อมย�งท�านใหั�บ�นเท�งใจ้ ด่�จ้พ�ณท�พย)ท�*งหัล่าย ม�รางแล่ะค�นถุ<อปิระกอบแล่�วิเร�ยบร�อย อ�นน�กด่�ด่พ�ณบรรเล่งอย#� ย�อมย�งช่นผู้#�ฟ้>งใหั�บ�นเท�งฉัะน�*น เม<,อพ�ณเปิ1นอ�นมากน�* ม�เสุ�ยงไพเราะเจ้ร�ญใจ้ อ�นนางอ�ปิสุร ท�*งหัล่ายบรรเล่งอย#� แม�เสุ�ยงน�*นจ้�บใจ้ย�,งน�ก นางเทพก�ญญาท�*งหัล่าย ผู้#�ได่�ศ0กษาแล่�วิ พาก�นฟ้8อนร-าขุ�บร�องอย#�ในด่อกปิท�มท�*งหัล่ายเปิร�ยบ เหัม<อนการขุ�บร�อง การฟ้8อนร-า แล่ะการปิระโคม ย�อมปิระสุานเสุ�ยง เปิ1นเสุ�ยงเด่�ยวิก�น ฉัะน�*น นางเทพอ�ปิสุรบางพวิกฟ้8อนร-าอย#�บนรถุขุอง ท�านน�*แล่ะนางเทพอ�ปิสุรบางพวิกย�อมย�งทศท�ศใหั�สุวิ�างไสุวิ ในขุ�าง ท�*งสุองในปิระเทศน�*น ด่�วิยสุร�ระขุองตนแล่ะด่�วิยร�ศม�แหั�งวิ�ตถุาภรณ) ท�านน�*นเปิ1นผู้#�อ�นหัม#�ท�พยด่นตร�ปิล่�กปิล่<*ม บ�นเท�งใจ้ อ�นหัม#�ทวิยเทพท�*งหัล่ายบ#ช่าอย#� ด่�จ้ท�าวิวิช่�ราวิ�ธ เม<,อพ�ณท�พย)เปิ1นอ�นมากน�* เสุ�ยงไพเราะ เจ้ร�ญใจ้ อ�นนางอ�ปิสุรท�*งหัล่ายบรรเล่งอย#� แม�เสุ�ยงน�*นก5จ้�บใจ้อย�างย�,งเม<,อช่าต�ก�อน ท�านได่�ท-ากรรมอะไรไวิ�ด่�วิยตนเอง ช่าต�ก�อน ท�านเปิ1น มน�ษย)ได่�ร�กษาอ�โบสุถุ หัร<อวิ�าได่�ช่อบใจ้การปิระพฤต�ธรรม แล่ะการ สุมาทานวิ�ตรอะไร การท�,ท�านม�อ�ทธาน�ภาพอ�นไพบ#ล่ย)ร� �งโรจ้น)โช่ต�ช่�วิงครอบง-าซั0,งหัม#�เทวิด่าอย�างย�,ง น�*ไม�ใช่�ผู้ล่แหั�งกรรมอ�นท�านท-าแล่�วิ หัร<อแหั�งอ�โบสุถุอ�นท�านปิระพฤต�แล่�วิในช่าต�ก�อน ม�ปิระมาณน�ด่หัน�อยเล่ยน�,เปิ1นผู้ล่แหั�งทาน ศ�ล่หัร<ออ�ญช่ล่�กรรมขุองท�าน อาตมาถุามแล่�วิขุอท�านจ้งบอกผู้ล่กรรมน�*นแก�อาตมา?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ขุ�าพเจ้�าได่�เหั5นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�อ�นทร�ย)อ�นช่นะแล่�วิ ม�ควิามก�าวิหัน�าไม�ต-,าทรามผู้#�

Page 63: Tipitaka 26

สุ#งสุ�ด่กวิ�านระ ทรงพระนามวิ�าก�สุสุปิเปิ1นอ�ครบ�คคล่ ผู้#�เปิด่ปิระต#แหั�งอมตธรรม เปิ1นเทวิด่าย�,งกวิ�าเทวิด่า ม�มหัาปิ�ร�สุล่�กษณะอ�นเก�ด่แล่�วิด่�วิยอ-านาจ้บ�ญต�*งร�อย ผู้#�เช่�นก�บก�ญช่รขุ�ามโอฆะได่�แล่�วิ ม�พระร#ปิงามด่�จ้ทองสุ�งค�วิรรณแล่ะทองช่มพ#น�ท คร�*นได่�เหั5นพระพ�ทธเจ้�าพระองค)น�*นแล่�วิก5เก�ด่ควิามเล่<,อมใสุท�นท� ขุ�าพเจ้�าได่�เหั5นพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�เปิ1นธงช่�ยแหั�ง พระธรรมได่�ถุวิายขุ�าวิแล่ะน-*า อ�นปิระกอบด่�วิยรสุอร�อย สุะอาด่ ปิระณ�ตก�บท�*งจ้�วิร แก�พระผู้#�ม�พระภาคพระองค)น�*น ในท�,อย#�ขุองตนอ�นเกล่<,อน กล่�นไปิด่�วิยด่อกไม� ขุ�าพเจ้�าม�ใจ้ไม�ขุ�องอย#�ในอะไรๆ ได่�อ�งคาสุพระ พ�ทธเจ้�าพระองค)น�*น ซั0,งเปิ1นผู้#�สุ#งสุ�ด่กวิ�าหัม#�สุ�ตวิ) ด่�วิยขุ�าวิ น-*า จ้�วิรขุองเค�*ยวิ ขุองบร�โภค แล่ะขุองควิรล่�*ม จ้0งร<,นรมย)อย#�ในสุวิรรค)อ�นเปิ1นเทพบ�ร�โด่ยอ�บายน�* ขุ�าพเจ้�าได่�ถุวิายมหัาทานท�,ควิรบ#ช่าอ�นบร�สุ�ทธ�P ๓อย�างน�*เสุมอๆ ล่ะร�างมน�ษย)แล่�วิ เปิ1นผู้#�เสุมอด่�วิย พระอ�นทร) ร<,นรมย) อย#�ในเทพบ�ร�.โคบาล่เทพบ�ตร คร�*นบอกบ�รพกรรมอ�นตนท-าแล่�วิแก�พระเถุระด่�วิยปิระการด่�งน�*แล่�วิ บ�ด่น�* ม�ควิามปิรารถุนาเพ<,อย�งช่นแม�เหัล่�าอ<,นใหั�ด่-ารงอย#�ในน�สุสุยสุมบ�ต� เม<,อจ้ะปิระกาศควิามเล่<,อมใสุ ขุองตนในพระตถุาคต จ้0งกล่�าวิคาถุา ๒ คาถุาควิามวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เปิ1นม�น� เม<,อใครๆ หัวิ�งซั0,งอาย� วิรรณะ สุ�ขุะ พล่ะ แล่ะ ร#ปิอ�นปิระณ�ต อย�างพ0งม�ใจ้ขุ�องอย#�ในสุ�,งอ<,น พ0งย�งขุ�าวิแล่ะน-*าอ�นตน ตบแต�งด่�แล่�วิเปิ1นอ�นมาก ใหั�ต�*งไวิ�ในพระพ�ทธเจ้�า เพราะใครๆ ใน โล่กน�*หัร<อโล่กอ<,น จ้ะเปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐหัร<อเสุมอด่�วิยพระพ�ทธเจ้�า ม�ได่�ม�พระตถุาคตเจ้�าน�*นถุ0งแล่�วิซั0,งควิามเปิ1นผู้#�ควิรบ#ช่าอย�างย�,ง กวิ�าบ�คคล่ผู้#�ควิรบ#ช่าท�*งหัล่าย ขุองช่นผู้#�ม�ควิามต�องการบ�ญ แสุวิงหัาผู้ล่อ�นไพบ#ล่ย). จ้บ มหัารถุวิ�มานท�, ๑๔. -----------------

รวิมวิ�มานท�,ม�ในวิรรคน�* ค<อ ๑. ม�ณฑู�กเทวิปิ�ตตวิ�มาน๒. เรวิด่�วิ�มาน๓. ฉั�ตตมาณวิกวิ�มาน๔. ก�กกฏิรสุทายกวิ�มาน๕. ทวิารปิาล่กวิ�มาน๖. กรณ�ยวิ�มานท�, ๑๗. กรณ�ยวิ�มานท�, ๒๘. สุ#จ้�วิ�มานท�, ๑ ๙. สุ#จ้�วิ�มานท�, ๒ ๑๐. นาควิ�มานท�, ๑ ๑๑. นาควิ�มานท�, ๒๑๒. นาควิ�มานท�, ๓ ๑๓. จ้#ฬรถุวิ�มาน๑๔. มหัารถุวิ�มาน.

จ้บ มหัารถุวิรรคท�, ๕.

จ้บ ภาณวิารท�, ๓. ----------

ปิายาสุ�กวิรรคท�, ๖ ๑. อาคาร�ยวิ�มานท�, ๑ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอาคาร�ยวิ�มานท�, ๑ พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -165

Page 64: Tipitaka 26

0 16 0 0 0

[๖๕]สุวินจ้�ตรล่ด่า เปิ1นสุวินปิระเสุร�ฐสุ#งสุ�ด่ขุองช่าวิไตรทศ ย�อมสุวิ�างไสุวิฉั�นใด่ วิ�มานขุองท�านน�*ก5ม�อ�ปิมาฉั�นน�*น ม�ร�ศม�ร� �งเร<องล่อยอย#�ในอากาศแล่ะท�านถุ0งควิามเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�Pม�อาน�ภาพมาก คร�*งท�านเก�ด่เปิ1น มน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิ ท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อเราท�*งสุอง ค<อ ขุ�าพเจ้�าแล่ะภรรยา อย#�ครองเร<อนในมน�ษยโล่ก เปิ1นด่�จ้อ#�ขุ�าวิอ#�น-*า ม�จ้�ต เล่<,อมใสุ ได่�ใหั�ขุ�าวิแล่ะน-*าเปิ1นทานอ�นไพบ#ล่ย)โด่ยเคารพ ขุ�าพเจ้�าม� วิรรณะงามเช่�นน�*เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ อาคาร�ยวิ�มานท�, ๑.

๒. อาคาร�ยวิ�มานท�, ๒ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอาคาร�ยวิ�มานท�, ๒ พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1660 16 0 0 0

[๖๖]สุวินจ้�ตรล่ด่า เปิ1นสุวินปิระเสุร�ฐสุ#งสุ�ด่ขุองช่าวิไตรทศ ย�อมสุวิ�างไสุวิฉั�นใด่ วิ�มานขุองท�านน�*ก5ม�อ�ปิมาฉั�นน�*น ม�ร�ศม�ร� �งเร<อง ล่อยอย#�ในอากาศ แล่ะท�านถุ0งควิามเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�P ม�อาน�ภาพมาก คร�*งท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม� สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญกรรมอะไร?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อเราท�*งสุอง ค<อ ขุ�าพเจ้�าแล่ะภรรยา อย#�ครองเร<อนในมน�ษยโล่ก เปิ1นด่�จ้บ�อขุ�าวิบ�อน-*า ม�จ้�ต เล่<,อมใสุ ได่�ใหั�ขุ�าวิน-*าเปิ1นทานอ�นไพบ#ล่ย)โด่ยเคารพ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะ งามเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�*เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ อาคาร�ยวิ�มานท�, ๒ ๓. ผู้ล่ทายกวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในผู้ล่ทายกวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1670 23 0 0 0

[๖๗]วิ�มานแก�วิมณ�ขุองท�านน�*สุ#ง ๑๒ โยช่น) โด่ยรอบม�ปิราสุาท ๗๐๐ ม�เสุา แล่�วิไปิด่�วิยแก�วิไพฑู#รย) ปิ#ล่าด่ด่�วิยเคร<,องล่าด่อ�นงามย�,ง ท�านอย#� ด่<,ม บร�โภคสุ�ธาโภช่น)ในวิ�มานน�*น อน0,ง

Page 65: Tipitaka 26

เทพบ�ตรผู้#�ม�เสุ�ยงไพเราะ พาก�นมาบรรเล่งพ�ณท�พย)ในปิราสุาทหัล่�งหัน0,งๆ ม�นางเทพอ�ปิสุร ๖ หัม<,นคนล่�วินเคยศ0กษามาแล่�วิ ท�*งร#ปิก5งามย�,ง อย#�ในช่�*นไตรทศ พาก�นมาฟ้8อนร-า ขุ�บร�องใหั�ท�านบ�นเท�งใจ้ ท�านถุ0งควิามเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�P ม�อาน�ภาพมาก เม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<องแล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร? เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�าผู้#�ใด่ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิาย ผู้ล่มะม�วิงในภ�กษ�สุงฆ)ผู้#�ปิฏิ�บ�ต�ตรงย�อมได่�ผู้ล่อ�นไพบ#ล่ย) ผู้#�น�*นแล่ไปิสุ#�สุวิรรค)บ�นเท�งอย#�ในไตรท�พย) เสุวิยผู้ล่บ�ญอ�นไพบ#ล่ย) ฉั�นใด่ ขุ�าแต�ท�านมหัาม�น� ขุ�าพเจ้�าได่�ถุวิายผู้ล่ไม� ๔ ผู้ล่ ก5ฉั�นน�*นเหัม<อนก�น เพราะเหัต�น�*นแล่ การถุวิายผู้ล่ไม�จ้0งควิรแท�ท�เด่�ยวิ มน�ษย)ผู้#�ต�องการควิามสุ�ขุ ปิรารถุนาควิามสุ�ขุอ�นเปิ1นท�พย) หัร<อปิรารถุนาควิามเปิ1นผู้#�ม�สุ�วินด่�งามในมน�ษย) จ้งถุวิายทานเปิ1นน�ตย)ท�เด่�ยวิ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�*เพราะ บ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ ผู้ล่ทายกวิ�มานท�, ๓ ๔. อ�ปิ>สุสุยทายกวิ�มานท�, ๑ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอ�ปิ>สุสุยทายกวิ�มานท�, ๑ พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1680 15 0 0 0

[๖๘]พระจ้�นทร)สุ�องแสุงร� �งเร<อง ล่อยอย#�ในนภากาศอ�นปิราศจ้ากเมฆหัมอกฉั�นใด่ วิ�มานขุองท�านน�*ก5ฉั�นน�*น สุ�องแสุงร� �งเร<องอย#�ในอากาศ ท�านถุ0งควิามเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�P ม�อาน�ภาพมาก เม<,อท�านเปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร?

เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เราท�*งสุอง ค<อ ขุ�าพเจ้�า แล่ะภรรยา เม<,อย�งอย#�ในมน�ษยโล่กได่�ถุวิายท�,อย#�แก�พระอรหั�นต)แล่ะม� จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายขุ�าวิแล่ะน-*าเปิ1นทานอ�นไพบ#ล่ย)โด่ยเคารพ ขุ�าพเจ้�า ม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ อ�ปิ>สุสุยทายกวิ�มานท�, ๑ ๕. อ�ปิ>สุสุยทายกวิ�มานท�, ๒ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอ�ปิ>สุสุยทายกวิ�มานท�, ๒ พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรคนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1690 11 0 0 0

[๖๙]พระอาท�ตย)สุ�องแสุงร� �งเร<องล่อยอย#�ในนภากาศ ปิราศจ้าก

Page 66: Tipitaka 26

เมฆหัมอกฉั�นใด่ เราท�*งสุอง ค<อ ขุ�าพเจ้�าแล่ะภรรยา เม<,อย�งอย#�ในมน�ษยโล่ก ได่�ถุวิายท�,อย#�แก�พระอรหั�นต) แล่ะม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายขุ�าวิแล่ะน-*าเปิ1นทานอ�นไพบ#ล่ย)โด่ยเคารพ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ อ�ปิ>สุสุยทายกวิ�มานท�, ๕ (ขุ�อควิามพ�สุด่ารเหัม<อนก�บวิ�มานก�อน)

๖. ภ�กขุาทายกวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในภ�กขุาทายกวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1700 14 0 0 0

[๗๐]วิ�มานแก�วิมณ�ขุองท�านน�*สุ#ง ๑๒ โยช่น) ม�ปิราสุาท ๗๐๐ ยอด่ ม�เสุาล่�วิน ด่�วิยแก�วิไพฑู#รย) ปิ#ล่าด่ด่�วิยเคร<,องล่าด่ทองค-างามวิ�จ้�ตรอย�างย�,ง ท�านถุ0งควิามเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�P ม�อาน�ภาพมาก ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิ ท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร?

เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า เม<,อช่าต�ก�อนขุ�าพเจ้�าเก�ด่ เปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก ได่�เหั5นภ�กษ�ล่-าบาก อด่อยาก ในกาล่น�*น ขุ�าพเจ้�าได่�มอบถุวิายภ�กษาอย�างหัน0,ง พร�อมด่�วิยภ�ต ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงาม เช่�นน�*เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ ภ�กขุาทายกวิ�มานท�, ๖ ๗. ยวิปิาล่กวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในยวิปิาล่กวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1710 13 0 0 0

[๗๑]วิ�มานแก�วิมณ�ขุองท�านน�* ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร? เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�าขุ�าพเจ้�าเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ใน หัม#�มน�ษยโล่ก เปิ1นคนเฝี8าขุ�าวิได่�เหั5นภ�กษ�ผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่� ม�อ�นทร�ย) ผู้�องใสุ ไม�ขุ��นม�วิ ม�ควิามเล่<,อมใสุได่�แบ�งขุนมก�มมาสุถุวิายท�านด่�วิยม<อ ขุองตน คร�*นแล่�วิจ้0งบ�นเท�งใจ้อย#�ในสุวินน�นทวิ�น ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศเพราะบ�ญน�*น.

จ้บ ยวิปิาล่กวิ�มานท�, ๗ ๘. ก�ณฑูล่�วิ�มานท�, ๑ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในก�ณฑูล่�วิ�มาน

Page 67: Tipitaka 26

พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1720 20 0 0 0

[๗๒]ท�านปิระด่�บปิระด่าแล่�วิ ท�ด่ทรงด่อกไม� น��งหั�มผู้�าท�พย) สุอด่ใสุ�ต�างหั# อ�นงาม ม�ผู้มแล่ะหันวิด่อ�นต�ด่เร�ยบร�อย ม�ม<อสุวิมเคร<,องปิระด่�บเร<องยศอย#�ในวิ�มานท�พย) งามด่�จ้พระจ้�นทร)ในวิ�นเพ5ญ อน0,ง เทพบ�ตรผู้#�ม�เสุ�ยง ไพเราะพาก�นมาบรรเล่งพ�ณท�พย) ในปิราสุาทหัล่�งหัน0,งๆ ม�นางเทพอ�ปิสุร๖ หัม<,นคน ล่�วินได่�ศ0กษามาแล่�วิ ม�ร#ปิงามย�,ง อย#�ในช่�*นไตรทศ พาก�นมาฟ้8อนร-าขุ�บร�องใหั�ท�านบ�นเท�งใจ้ ท�านถุ0งควิามเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�Pม�อาน�ภาพมาก เม<,อท�านเปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพ ร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร?

เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าพเจ้�าเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) ได่�เหั5นสุมณะท�*งหัล่ายผู้#�ม�ศ�ล่ ถุ0งพร�อมด่�วิยวิ�ช่ช่าแล่ะจ้รณะ ม�ยศ เปิ1นพหั#สุ#ต บรรล่�ควิามสุ�*นต�ณหัา ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายขุ�าวิแล่ะ น-*าเปิ1นอ�นมากเปิ1นทาน โด่ยควิามเคารพ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ ก�ณฑูล่�วิ�มานท�, ๘ ๙. ก�ณฑูล่�วิ�มานท�, ๒ วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในก�ณฑูล่�วิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1730 11 0 0 0

[๗๓]ท�านปิระด่�บปิระด่าแล่�วิ ท�ด่ทรงด่อกไม� น��งหั�มผู้�าท�พย) ฯล่ฯ ท�านม� อาน�ภาพมาก ร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะ บ�ญอะไร?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าพเจ้�าเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) ได่�เหั5นสุมณะม�ร#ปิงาม ฯล่ฯ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�*เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญน�*น จ้บ ก�ณฑูล่�วิ�มานท�, ๙ ๑๐. อ�ตตรวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอ�ตตรวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1740 23 0 0 0

[๗๔]สุ�ธรรมสุภาขุองท�าวิสุ�กกเทวิราช่ เปิ1นท�,น�,งปิระช่�มขุองหัม#�ทวิยเทพ ฉั�นใด่ วิ�มานขุองท�านน�*ก5ม�อ�ปิมาฉั�นน�*น สุ�องแสุง

Page 68: Tipitaka 26

สุวิ�างไสุวิ ล่อยอย#�ในอากาศท�านถุ0งควิามเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�P ม�อาน�ภาพมาก เม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย) ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<องแล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าพเจ้�าเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) เปิ1นมาณพร�บใช่�สุอยขุองพระเจ้�าปิายาสุ� ได่�ทร�พย)มาแล่�วิ ได่�กระท-าการแจ้กจ้�าย อน0,ง ท�านผู้#�ม�ศ�ล่ท�*งหัล่าย เปิ1นท�,ร �กขุองขุ�าพเจ้�าขุ�าพเจ้�าม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายขุ�าวิแล่ะน-*าเปิ1นทานอ�นไพบ#ล่ย) โด่ยควิามเคารพ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ อ�ตตรวิ�มานท�, ๑๐ รวิมวิ�มานท�,ม�ในวิรรคน�* ค<อ ๑. อาคาร�ยวิ�มานท�, ๑ ๒. อาคาร�ยวิ�มานท�, ๒ ๓. ผู้ล่ทายกวิ�มาน๔. อ�ปิ>สุสุยทายกวิ�มานท�, ๑๕. อ�ปิ>สุสุยทายกวิ�มานท�, ๒ ๖. ภ�กขุาทายกวิ�มาน๗. ยวิปิาล่กวิ�มาน๘. ก�ณฑูล่�วิ�มานท�, ๑ ๙. ก�ณฑูล่�วิ�มานท�, ๒๑๐. อ�ตตรวิ�มาน.

จ้บ วิรรคท�, ๖ สุ�น�กขุ�ตวิรรคท�, ๗ ๑. จ้�ตตล่ด่าวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในจ้�ตตล่ด่าวิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1750 17 0 0 0

[๗๕]สุวินจ้�ตล่ด่า เปิ1นสุวินปิระเสุร�ฐสุ#งสุ�ด่ขุองช่าวิไตรทศ ย�อมสุวิ�างไสุวิ ฉั�นใด่ วิ�มานขุองท�านน�*ก5ม�อ�ปิมาฉั�นน�*น ย�อมสุวิ�างไสุวิ ล่อยอย#�ในอากาศ ท�านถุ0งควิามเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�P ม�อาน�ภาพมาก เม<,อคร�*งท�านเปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าพเจ้�าเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) เปิ1นคนขุ�ด่สุน ไม�ม�ท�,พ0,ง เปิ1นคนก-าพร�า เปิ1นกรรมกร เล่�*ยงด่#มารด่าบ�ด่าผู้#�แก�เฒ่�า อน0,ง ท�านผู้#�ม�ศ�ล่เปิ1นท�,ร �กขุองขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�าม�จ้�ต เล่<,อมใสุได่�ถุวิายขุ�าวิแล่ะน-*าเปิ1นทานอ�นไพบ#ล่ย) โด่ยควิามเคารพ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ อย�างน�* เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ จ้�ตตล่ด่าวิ�มานท�, ๑ ๒. น�นทนวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในน�นทนวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า

Page 69: Tipitaka 26

-2 1 0 0 0 -1760 11 0 0 0

[๗๖]สุวินจ้�ตล่ด่า เปิ1นสุวินปิระเสุร�ฐสุ#งสุ�ด่ขุองช่าวิไตรทศ ฯล่ฯ ท�านม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร? เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าพเจ้�าเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) เปิ1นคนขุ�ด่สุน ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ น�นทนวิ�มานท�, ๒ ๓. มณ�ถุ#ณวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในมณ�ถุ#ณวิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1770 19 0 0 0

[๗๗]วิ�มานแก�วิมณ�ขุองท�านน�*สุ#ง ๑๒ โยช่น) โด่ยรอบม�ปิราสุาท ๗๐๐ ม�เสุา ล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิไพฑู#รย) ปิ#ล่าด่ด่�วิยเคร<,องล่าด่ทองค-าอ�นงามย�,ง ท�านอย#� ด่<,ม แล่ะบร�โภคสุ�ธาโภช่น)ในวิ�มานน�*น อน0,ง เทพบ�ตรผู้#�ม�เสุ�ยงไพเราะก5พาก�นมาบรรเล่งพ�ณท�พย) เบญจ้กามค�ณม�รสุอ�นเปิ1นท�พย)ก5ม�อย#�ในวิ�มาน น�* ท�*งเหัล่�าเทพนาร�ผู้#�ปิระด่�บปิระด่าด่�วิยเคร<,องทองค-า พาก�นมาฟ้8อนร-าอย#�ท�านม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญอะไร ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าพเจ้�าเปิ1นมน�ษย)อย#�ในหัม#�มน�ษย) ได่�สุร�างท�,จ้งกรมไวิ�ใกล่�ทางในปิSาใหัญ� แล่ะปิล่#กต�นไม�อ�นน�าร<,นรมย) อน0,ง ท�านผู้#�ม�ศ�ล่เปิ1นท�,น�าร�กขุองขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�าม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายขุ�าวิน-*ามากมายเปิ1นทานโด่ยควิามเคารพ ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะงามเช่�นน�* เพราะบ�ญน�*น ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญน�*น.

จ้บ มณ�ถุ#ณวิ�มานท�, ๓ ๔. สุ�วิรรณวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในสุ�วิรรณวิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1780 27 0 0 0

[๗๘]วิ�มานขุองท�านสุวิ�างไสุวิท�กสุ�วิน ปิกคล่�มด่�วิยขุ�ายทองค-า ผู้#กขุ0งขุ�ายกระด่0งต�*งอย#�บนภ#เขุาทอง เสุาท�กต�นขุองวิ�มานน�*นแปิด่เหัล่�,ยม อ�นบ�ญกรรม ท-าด่�แล่�วิ สุ-าเร5จ้ด่�วิยแก�วิไพฑู#รย)ท�,เหัล่�,ยมหัน0,งๆ ม�รตนะ ๗ ปิระการอ�นบ�ญกรรมเนรม�ตแล่�วิ ม�พ<*น

Page 70: Tipitaka 26

อ�นน�าร<,นรมย)ใจ้ วิ�จ้�ตรด่�วิยแก�วิไพฑู#รย) ทองค-า แก�วิผู้ล่0ก ร#ปิยะ มรกต ม�กด่า ท�บท�ม แล่ะแก�วิมณ� วิ�มานน�*นไม�ม�ธ�ล่�พ� �งขุ0*น หัม#�กล่อนท�*งหัล่ายม�สุ�เหัล่<อง อ�นบ�ญกรรมเนรม�ตแล่�วิ ทรงไวิ�ซั0,งช่�อฟ้8า บ�ญกรรมเนรม�ตบ�นได่ ๔ บ�นได่ในท�ศท�*ง ๔ ม�หั�อง สุ-าเร5จ้ด่�วิยรตนะต�างๆ ร� �งเร<องสุวิ�างไสุวิด่�จ้พระอาท�ตย) ม�อ�ฒ่จ้�นท) ๔ จ้-าแนกออกเปิ1นสุ�วินๆ ร� �งเร<องสุวิ�างไสุวิไปิตล่อด่ท�,วิท�ศท�*ง ๔ โด่ยรอบ ท�านม�ร�ศม�ร� �งเร<องล่�วิงเหัล่�าเทพบ�ตรผู้#�ม�ร�ศม�มาก ในวิ�มานอ�นปิระเสุร�ฐน�*นด่�จ้พระอาท�ตย)อ�ท�ย น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งทาน ศ�ล่ หัร<ออ�ญช่ล่�กรรมขุองท�าน อาตมาถุามแล่�วิ ขุอท�านจ้งบอกผู้ล่กรรมน�*นแก�อาตมา? เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าพเจ้�าเปิ1นมน�ษย)อย#�ในเม<องอ�นธกวิ�นทะ ม�จ้�ตเล่<,อมใสุได่�สุร�างวิ�หัารถุวิายพระศาสุด่าผู้#�เปิ1น พระพ�ทธเจ้�าเผู้�าพ�นธ�)พระอาท�ตย) ด่�วิยม<อขุองตน ขุ�าพเจ้�าม�ใจ้ผู้�องใสุ ได่�บ#ช่าด่�วิยขุองหัอม ด่อกไม� ปิ>จ้จ้�ย แล่ะเคร<,องล่#บไล่� แด่�พระศาสุด่าผู้#�อย#�ในวิ�หัารน�*น เพราะบ�ญน�*น ขุ�าพเจ้�าจ้0งได่�ผู้ล่น�*ม�อ-านาจ้ปิกครองน�นทนอ�ทยาน อ�นหัม#�นางอ�ปิสุรฟ้8อนร-าขุ�บร�องหั�อมล่�อม ร<,นรมย)อย#�ใน สุวินน�นทวิ�นอ�นปิระเสุร�ฐ เปิ1นท�,ร <,นรมย)เกล่<,อนไปิด่�วิยหัม#�นกต�างๆ พรรณ.

จ้บ สุ�วิรรณวิ�มานท�, ๔ ๕. อ�มพวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอ�มพวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1790 30 0 0 0

[๗๙] วิ�มานแก�วิมณ�ขุองท�านน�*สุ#ง ๑๒ โยช่น) โด่ยรอบม�ปิราสุาท ๗๐๐ ม�เสุาล่�วินแล่�วิด่�วิยแก�วิไพฑู#รย) ปิ#ล่าด่ด่�วิยเคร<,องล่าด่ทองค-าอ�นงามย�,ง ต�วิขุอง ท�านก5อย#� ด่<,ม แล่ะบร�โภคสุ�ธาโภช่น)ในวิ�มานน�*น อน0,ง เทพบ�ตรผู้#�ม�เสุ�ยงอ�นไพเราะ พาก�นมาบรรเล่งเพล่งพ�ณท�พย)ใหั�ฟ้>ง เบญจ้กามค�ณซั0,งม� รสุอ�นเปิ1นท�พย)ม�อย#�พร�,งพร�อมในวิ�มานน�* ท�*งเหัล่�าเทพนาร�ม�ร�างอ�นปิระด่�บด่�วิยเคร<,องทองค-า พาก�นมาฟ้8อนร-าอย#� ท�านม�วิรรณะงามเช่�นน�*เพราะบ�ญอะไร ฯล่ฯ แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร? เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าพเจ้�าเปิ1นบ�ร�ษร�บจ้�างขุอง ช่นเหัล่�าอ<,น เม<,อพระอาท�ตย)ก-าล่�งแผู้ด่แสุงในเด่<อนท�ายแหั�งฤด่#ร�อนได่�ต�กน-*ารด่สุวินมะม�วิงอย#� คร�*งน�*นภ�กษ�ปิรากฏิช่<,อวิ�า สุาร�บ�ตร ล่-าบากกาย ไม�ล่-าบากใจ้ได่�มาทางสุวินมะม�วิงน�*น คร�*งน�*น ขุ�าพเจ้�าเปิ1นคนรด่น-*าต�นมะม�วิง ได่�เหั5นท�านพระสุาร�บ�ตรก-าล่�งเด่�นมา จ้0งได่�กล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ

Page 71: Tipitaka 26

ขุอโอกาสุเถุ�ด่ ขุอน�มนต)ท�านสุรงน-*า ขุ�อน�*นจ้ะพ0งน-าควิามสุ�ขุ มาใหั�แก�ขุ�าพเจ้�า ท�านพระสุาร�บ�ตรวิางบาตรแล่ะจ้�วิรไวิ� เหัล่<อแต�จ้�วิรต�วิเด่�ยวิน�,งท�,ร �มโคนต�นไม� เพ<,ออน�เคราะหั)แก�ขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�าม�ใจ้ เล่<,อมใสุ เอาน-*าอ�นใสุสุรงพระเถุระผู้#�ม�จ้�วิรต�วิเด่�ยวิ น�,งอย#�ท�,ร �ม ณ โคนต�นไม� ต�นมะม�วิง ขุ�าพเจ้�าได่�รด่น-*าแล่�วิ แล่ะสุมณะขุ�าพเจ้�าได่�สุรงน-*าแล่�วิ ขุ�าพเจ้�าได่�ปิระสุบบ�ญม�ปิระมาณม�ใช่�น�อย บ�ร�ษน�*นย�อมซัาบซั�านไปิท�,วิกายขุองตนด่�วิยควิามปิGต�ด่�วิยค�ด่วิ�า เราได่�ท-ากรรมม�ปิระมาณเท�าน�*ในช่าต�น�*น ล่ะร�างมน�ษย)แล่�วิ ได่�มาบ�งเก�ด่ในสุวินน�นทวิ�น ขุ�าพเจ้�าอ�นนางเทพอ�ปิสุรพาก�นฟ้8อนร-าขุ�บร�องหั�อมล่�อม ร<,นรมย)อย#�ในสุวินน�นทวิ�นอ�นปิระเสุร�ฐ เปิ1นสุถุานอ�นร<,นรมย)เกล่<,อนไปิด่�วิยหัม#�นกนานาพรรณ.

จ้บ อ�มพวิ�มานท�, ๕.

๖. โคปิาล่วิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในโคปิาล่วิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1800 37 0 0 0

[๘๐]ภ�กษ�เหั5นขุ�าพเจ้�าแล่�วิได่�ถุามวิ�า ท�านม�ม<อสุวิมเคร<,องปิระด่�บเร<องยศ ร� �งโรจ้น)อย#�ในวิ�มานอ�นสุ#ง อ�นต�*งอย#�สุ�*นกาล่นาน ด่�จ้พระจ้�นทร) ร� �งโรจ้น) อย#�ในท�พยวิ�มานฉัะน�*น อน0,ง เทพบ�ตรผู้#�ม�เสุ�ยงอ�นไพเราะพาก�นมาบรร เล่งพ�ณท�พย)ใหั�ฟ้>ง ในปิราสุาทหัล่�งหัน0,งๆ ม�นางเทพอ�ปิสุร ๖ หัม<,นนาง ล่�วินได่�ศ0กษาแล่�วิม�ร#ปิงามย�,ง เท�,ยวิไปิในไตรทศ พาก�นมาฟ้8อนร-าขุ�บร�อง ใหั�ท�านบ�นเท�งใจ้ ท�านถุ0งควิามเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�P ม�อาน�ภาพมาก เม<,อท�านเปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ เพราะบ�ญอะไร? เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งกรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าพเจ้�าเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษย) ได่�ร�บจ้�างร�กษาแม�โคนมขุองช่นเหัล่�าอ<,น ภายหัล่�งม�สุมณะ มาย�งสุ-าน�กขุองขุ�าพเจ้�า แม�โคท�*งหัล่าย ได่�ไปิเพ<,อจ้ะก�นถุ�,วิราช่มาสุ แล่ะ ขุ�าพเจ้�าได่�ท-าก�จ้สุองอย�างในวิ�นน�* ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ คร�*งน�*น ขุ�าพเจ้�าได่�ค�ด่อย#�อย�างน�*น ภายหัล่�งกล่�บได่�สุ�ญญาโด่ยอ�บายอ�นแยบคาย จ้0งวิางขุนมก�มมาสุล่งในม<อขุองพระเถุระ พร�อมก�บกล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญขุอจ้งใหั�โอกาสุ ขุ�าพเจ้�าได่�ร�บเขุ�าไปิสุ#�ไร�ถุ�,วิราช่มาสุก�อนกวิ�าเจ้�าขุองไร� ท�,หัม#�โคหั�กรานทร�พย)น�*น ง#เหั�าท�,ม�พ�ษมากได่�ก�ด่เท�าขุองขุ�าพเจ้�าผู้#�ร �บไปิในไร�ถุ�,วิราช่มาสุน�*น ขุ�าพเจ้�าผู้#�อ�นท�กขุ)บ�บค�*นแล่�วิเปิ1นผู้#�อ0ด่อ�ด่ใจ้ ภ�กษ�ฉั�น ขุนมก�มมาสุน�*นเองแล่�วิได่�ใหั�ขุนมก�มมาสุเพ<,ออน�เคราะหั)ขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�า กระท-ากาล่ะ จ้�ต�จ้ากอ�ตภาพน�*น แล่�วิไปิบ�งเก�ด่เปิ1นเทวิด่า ก�ศล่กรรม เพ�ยงเท�าน�*น

Page 72: Tipitaka 26

อ�นขุ�าพเจ้�ากระท-าแล่�วิ ขุ�าพเจ้�าได่�เสุวิยกรรมอ�นเปิ1นสุ�ขุด่�วิยตนเอง ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ก5ขุ�าพเจ้�าเปิ1นผู้#�อ�นพระค�ณเจ้�าอน�เคราะหั) แล่�วิอย�างย�,ง ขุออภ�วิาทพระค�ณเจ้�าด่�วิยควิามเปิ1นผู้#�กต�ญญู# ม�น�อ<,นในโล่ก พร�อมเทวิโล่ก มารโล่ก เปิ1นผู้#�อน�เคราะหั)ย�,งกวิ�าพระค�ณเจ้�าม�ได่�ม� ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ก5ขุ�าพเจ้�าเปิ1นผู้#�อ�นพระค�ณเจ้�าอน�เคราะหั)แล่�วิอย�างย�,ง ขุออภ�วิาทพระค�ณเจ้�าด่�วิยควิามเปิ1นผู้#�กต�ญญู# ม�น�อ<,นในโล่กน�*หัร<อในโล่กหัน�าเปิ1นผู้#�อน�เคราะหั)ย�,งกวิ�าพระค�ณเจ้�า ม�ได่�ม� ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ก5ขุ�าพเจ้�าเปิ1น ผู้#�อ�นพระค�ณเจ้�าอน�เคราะหั)แล่�วิอย�างย�,ง ขุออภ�วิาทพระค�ณเจ้�าด่�วิยควิามเปิ1นผู้#�กต�ญญู#. จ้บ โคปิาล่วิ�มานท�, ๖.

๗. ก�ณฐกวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในก�ณฐกวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1810 61 0 0 0

[๘๑]พระจ้�นทร)ในวิ�นเพ5ญ อ�นหัม#�ด่าวิน�กษ�ตรแวิด่ล่�อมแล่�วิ เปิ1นใหัญ�กวิ�าหัม#�ด่าวิ ม�ร#ปิกระต�าย ย�อมหัม�นเวิ�ยนไปิโด่ยรอบฉั�นใด่ วิ�มานขุองท�านน�*ก5ม�อ�ปิไมยฉั�นน�*น ย�อมไพโรจ้น)ย�,งด่�วิยร�ศม� อย#�ในเทพบ�ร� ด่�ล่พระ อาท�ตย)อ�ท�ยฉัะน�*น พ<*นวิ�มานขุองท�านน�าร<,นรมย)ใจ้ วิ�จ้�ตรแล่�วิด่�วิยไพฑู#รย)ทองค-า แก�วิผู้ล่0ก ร#ปิGยะ มรกต ม�กด่า แล่ะแก�วิท�บท�ม ล่าด่ด่�วิยแก�วิไพฑู#รย) ปิราสุาทท�*งหัล่ายขุองท�านงามน�าร<,นรมย) ปิราสุาทขุองท�าน อ�นบ�ญกรรมเนรม�ตด่�แล่�วิ อน0,ง สุระโบกขุรณ�ขุองท�าน เปิ1นสุถุานน�าร<,นรมย)กวิ�างขุวิาง อ�นหัม#�ปิล่าเปิ1นอ�นมาก อาศ�ยแล่�วิ ม�น-*าใสุสุะอาด่ พ<*นล่าด่ด่�วิยทรายทอง ด่ารด่าษด่�วิยปิท�มช่าต�นานา เปิ1นท�,รวิมอย#�แหั�ง บ�วิขุาบ คร�*นล่มร-าเพยพ�ด่ กล่�,นหัอมฟ้� 8งช่<,นใจ้ ท�,สุองขุ�างแหั�งสุระโบกขุรณ�ขุองท�านน�*น ม�พ� �มไม�อ�นบ�ญกรรมเนรม�ตไวิ�ใหั�เปิ1นอย�างด่� ปิระกอบ ด่�วิยหัม#�ไม�ด่อกแล่ะไม�ผู้ล่ หัม#�นางเทพอ�ปิสุรปิกคล่�มด่�วิยสุรรพาภรณ) ท�ด่ทรงมาล่าต�างๆ พาก�นมาบ-าร�ง ท�านผู้#�ม�ฤทธ�Pมาก ผู้#�น�,งบนบ�ล่ล่�งก)เช่�งทองค-า อ�อนน��ม อ�นบ�ญกรรมล่าด่แล่�วิด่�วิยผู้�าโกเช่าวิ) ใหั�ร<,นรมย)ใจ้ด่�จ้ท�าวิวิสุวิด่�เทวิราช่ ท�านสุมบ#รณ)ด่�วิยควิามย�นด่�ในการฟ้8อนร-า ขุ�บร�องแล่ะการปิระโคม ร<,นเร�งด่�วิยกล่อง สุ�งขุ) ตะโพน พ�ณ แล่ะบ�ณเฑูาะวิ)ร#ปิ เสุ�ยง กล่�,น รสุ โผู้ฏิฐ�พพะ อ�นเปิ1นท�พย)อ�นท�านปิระสุงค)แล่�วิน�าร<,นรมย)ใจ้ ม�อย#�พร�อมในวิ�มานขุองท�าน ท�านม�ร�ศม�ร� �งเร<องย�,งกวิ�าเทพบ�ตรผู้#�ม�ร�ศม�ร� �งเร<องในวิ�มาน อ�นปิระเสุร�ฐน�*น ด่�จ้พระอาท�ตย)อ�ท�ยน�*เปิ1นผู้ล่แหั�งทาน ศ�ล่หัร<ออ�ญช่ล่�กรรมขุองท�าน อาตมาถุามแล่�วิ ขุอจ้ง บอกผู้ล่น�*น แก�อาตมา? เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญญาแหั�งผู้ล่

Page 73: Tipitaka 26

กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าพเจ้�าเปิ1นพญาม�าช่<,อก�ณฐกะ เปิ1นสุหัช่าต�ขุองพระโอรสุ ขุองพระเจ้�าสุ�ทโธทนะ ผู้#�เปิ1นใหัญ�กวิ�าเจ้�าศากยะท�*งหัล่ายในกร�งกบ�ล่พ�สุด่�) เม<,อพระราช่โอรสุน�*น เสุด่5จ้ออกมหัาภ�เนษกรมณ)ในม�ช่ฌ�มยามเพ<,อควิามตร�สุร# � เอาฝีSาพระหั�ตถุ)อ�นอ�อนเล่5บแด่งจ้างสุ�กใสุ ตบอกขุ�าพเจ้�าเบาๆ แล่�วิตร�สุกะขุ�าพเจ้�าวิ�า จ้งพา ฉั�นไปิเถุ�ด่สุหัาย ฉั�นได่�บรรล่�พระโพธ�ญาณอ�นอ�ด่มแล่�วิ จ้�กย�งโล่กใหั� ขุ�ามพ�นจ้ากหั�วิงน-*าใหัญ�ค<อสุงสุาร เม<,อขุ�าพเจ้�าฟ้>งพระด่-าร�สุน�*นแล่�วิ ได่�ม�ควิามร�าเร�งย�นด่�เบ�กบาน บ�นเท�งใจ้เปิ1นอ�นมาก ขุ�าพเจ้�าจ้0งได่�ร�บค-าขุองท�านโด่ยควิามเคารพ คร�*นขุ�าพเจ้�าร# �วิ�า พระมหัาบ�ร�ษผู้#�เปิ1นพระโอรสุแหั�งศากยราช่ผู้#�เร<องยศ ปิระท�บน�,งบนหัล่�งขุองขุ�าพเจ้�าแล่�วิ ม�จ้�ตเบ�กบานบ�นเท�งใจ้ น-าพระมหัาบ�ร�ษออกไปิจ้ากพระนคร ไปิจ้นถุ0งแวิ�นแควิ�นขุอง กษ�ตร�ย)เหัล่�าอ<,น เม<,อพระอาท�ตย)ขุ0*นแล่�วิ พระมหัาบ�ร�ษม�ได่�ม�ควิามอาล่�ย ล่ะท�*งขุ�าพเจ้�าก�บฉั�นนะอ-ามาตย)ไวิ� ทรงหัล่�กไปิ ขุ�าพเจ้�าได่�เล่�ยพระบาทท�*ง ๒ ขุองพระองค) ซั0,งม�เล่5บอ�นแด่ง ด่�วิยล่�*น ร�องไหั� แล่ด่#พระล่#กเจ้�าผู้#�ม�ควิามเพ�ยรอ�นย�,งใหัญ�เสุด่5จ้ไปิอย#� ขุ�าพเจ้�าปิSวิยอย�างหัน�กเพราะม�ได่�เหั5นพระมหัาบ�ร�ษศากโยรสุ ผู้#�ม�ศ�ร�พระองค)น�*น ขุ�าพเจ้�าได่�ตายล่งอย�างรวิด่เร5วิด่�วิยอาน�ภาพแหั�งปิGต�แล่ะโสุมน�สุน�*น ขุ�าพเจ้�าจ้0งได่�มาอย#�ย�งมานน�* อ�นปิระกอบด่�วิยกามค�ณอ�นเปิ1นท�พย) ด่�จ้ท�าวิสุ�กกเทวิราช่ผู้#�เปิ1นใหัญ�ในเทพบ�ร�ฉัะน�*น ควิามย�นด่�แล่ะควิามร�าเร�งได่�เก�ด่ม�แก�ขุ�าพเจ้�า เพราะได่�ฟ้>งเสุ�ยง วิ�า เพ<,อพระโพธ�ญาณก�อนกวิ�าสุ�,งอ<,นๆ ฉั�กจ้�กบรรล่�ควิามสุ�*นไปิแหั�งอาสุวิะ เพราะก�ศล่กรรมน�*นน�,นแล่ ขุ�าแต�พระค�ณเจ้�าผู้#�เจ้ร�ญ ถุ�าพระค�ณเจ้�าพ0งไปิในสุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ศาสุด่าไซัร� ขุอพระค�ณเจ้�าจ้งท#ล่ถุ0งการถุวิายบ�งคมด่�วิยเศ�ยรเกล่�ากะพระองค)ตามค-าขุองขุ�าพเจ้�า แม�ขุ�าพเจ้�า ก5จ้�กไปิเฝี8าพระช่�นเจ้�าผู้#�หัาบ�คคล่อ<,นเปิร�ยบม�ได่� การได่�เหั5นพระโล่กนาถุเจ้�าเช่�นน�*น หัาได่�ยาก. พระสุ�งค�ต�กาจ้ารย)ได่�รจ้นาคาถุาไวิ� ๒ คาถุา ควิามวิ�าก5ก�ณฐกเทพบ�ตรน�*น เปิ1นผู้#�กต�ญญู#กตเวิท� ได่�เขุ�าเฝี8าพระศาสุด่าฟ้>งพระ ด่-าร�สุขุองพระศาสุด่าผู้#�ม�พระจ้�กษ�แล่�วิ ได่�บรรล่�ธรรมจ้�กษ�กล่�าวิค<อโสุด่า ปิ>ตต�ผู้ล่ ได่�ช่-าระท�ฏิฐ�แล่ะวิ�จ้�ก�จ้ฉัา สุ�ล่�พพตปิรามาสุขุองตนใหั�บร�สุ�ทธ�P ถุวิายบ�งคมพระบาทท�*งสุองขุองพระศาสุด่า แล่�วิอ�นตรธานไปิในท�,น�*น น�,นเอง.

จ้บ ก�ณฐกวิ�มานท�, ๗.

๘. อเนกวิ�ณณวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในอเนกวิ�ณณวิ�มานพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1820 28 0 0 0

[๘๒] ท�านอ�นหัม#�นางเทพอ�ปิสุรแวิด่ล่�อมแล่�วิ ขุ0*นสุ#�วิ�มานอ�น

Page 74: Tipitaka 26

ม�ร�ศม�ต�างๆ เปิ1น ท�,ระง�บควิามกระวินกระวิาย แล่ะควิามเศร�าโศกม�ร#ปิอ�นวิ�จ้�ตรต�างๆ อ�นบ�ญกรรมตบแต�งด่�แล่�วิ บ�นเท�งอย#�ด่�จ้ท�าวิสุ�น�มม�ตเทวิราช่ผู้#�เปิ1นใหัญ�กวิ�า เทวิด่า ไม�ม�ผู้#�จ้ะเสุมอเหัม<อนท�าน ไม�ม�ใครแม�ท�,ไหันย�,งไปิกวิ�าท�านด่�วิยยศบ�ญแล่ะฤทธ�P เทพเจ้�าท�*งหัมด่ แล่ะเทพเจ้�าช่�*นไตรทศก5พาก�นมาปิระช่�ม ไหัวิ�ท�าน ด่�จ้มน�ษย)แล่ะเทวิด่าไหัวิ�พระจ้�นทร) ซั0,งปิรากฏิในวิ�นเพ5ญฉัะน�*น เทพบ�ตรแล่ะนางเทพอ�ปิสุรเหัล่�าน�* พาก�นมาฟ้8อนร-าขุ�บร�องอย#� โด่ยรอบเพ<,อใหั�ท�านเบ�กบานใจ้ ท�านเปิ1นผู้#�ถุ0งควิามเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�P ท�านม�อาน�ภาพมาก เม<,อท�านเปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� ท�านม�อาน�ภาพ อ�นร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร? เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ เม<,อก�อนขุ�าพเจ้�าเปิ1นสุาวิกขุองพระช่�นเจ้�าทรงพระนามวิ�าสุ�เมธ เปิ1นปิ�ถุ�ช่นย�งไม�ได่�ตร�สุร# �มรรคผู้ล่ บวิช่อย#� ๗ พรรษา เม<,อพระศาสุด่าทรงพระนามวิ�าสุ�เมธผู้#�ช่นะมาร ม�โอฆะอ�นขุ�ามได่�แล่�วิ ผู้#�คงท�, ปิร�น�พพานแล่�วิ ขุ�าพเจ้�าน�*นได่� ไหัวิ�ร�ตนเจ้ด่�ย)อ�นหั��มด่�วิยขุ�ายทองค-า ย�งใจ้ใหั�เล่<,อมใสุในพระสุถุ#ปิน�*นขุ�าพเจ้�าไม�ม�การใหั�ทาน เพราะขุ�าพเจ้�าไม�ม�ไทยวิ�ตถุ�ใหั� แต�ได่�ช่�กช่วินช่น เหัล่�าอ<,นในการใหั�ทานน�*นวิ�า ท�านท�*งหัล่ายจ้งบ#ช่าพระธาต�ขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ควิรบ#ช่าเถุ�ด่ ได่�ย�นวิ�าพวิกท�านจ้�กไปิสุ#�สุวิรรค) เพราะการบ#ช่าพระบรมธาต�อย�างน�* ก�ศล่กรรมเท�าน�*นอ�นขุ�าพเจ้�าได่�กระท-าแล่�วิ ขุ�าพเจ้�า จ้0งได่�เสุวิยสุ�ขุอ�นเปิ1นท�พย)ด่�วิยตนเอง บ�นเท�งใจ้อย#�ในท�ามกล่างหัม#�เทพเจ้�าช่าวิไตรทศ ขุ�าพเจ้�าย�งไม�ถุ0งควิามสุ�*นไปิแหั�งบ�ญน�*น.

จ้บ อเนกวิ�ณณวิ�มานท�, ๘.

๙. ม�ฏิฐก�ณฑูล่�วิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในม�ฏิฐก�ณฑูล่�วิ�มาน-2 1 0 0 0 -1830 55 0 0 0

[๘๓] พราหัมณ)ถุามเทพบ�ตรน�*นวิ�า ท�านปิระด่�บแล่�วิ ม�ต�างหั#อ�นเกล่�*ยง ท�ด่ทรงด่อกไม� ม�ต�วิล่#บไล่�ด่�วิยจ้�นทน)แด่ง ปิระคองแขุนท�*งสุองขุ�างคร-,าครวิญอย#�ในปิSาช่�า ท�านเปิ1น ท�กขุ)ถุ0งอะไรเล่�า?

ม�ฏิฐก�ณฑูล่�เทพบ�ตรตอบวิ�า เร<อนรถุท-าด่�วิยทองค-างามผู้�ด่ผู้�อง เก�ด่ขุ0*นแล่�วิแก�ขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�าหัาค#�ล่�อ ขุองรถุน�*นย�งไม�ได่� ขุ�าพเจ้�าจ้�กสุล่ะช่�วิ�ตเพราะควิามท�กขุ)น�*น. พราหัมณ)กล่�าวิวิ�า ด่#กรมาณพผู้#�เจ้ร�ญ ท�านอยากได่�ค#�ล่�อท-าด่�วิยทองค-า ท-าด่�วิยแก�วิ ท-าด่�วิย ทองแด่ง หัร<อท-าด่�วิยเง�น ขุอจ้งบอกแก�ขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�าจ้ะใหั�ท�านได่�ค#�ล่�อน�*น.มาณพตอบแก�พราหัมณ)น�*นวิ�าพระจ้�นทร)อาท�ตย) ย�อมปิรากฏิในวิ�ถุ�ท�*งสุอง รถุขุองขุ�าพเจ้�าท-าด่�วิยทองค-าย�อมงามด่�วิยค#�ล่�อน�*น.พราหัมณ)กล่�าวิวิ�า ด่#กรมาณพ ท�านเปิ1นคนโง� ท�,ท�าน

Page 75: Tipitaka 26

มาปิรารถุนา สุ�,งท�,ไม�ควิรปิรารถุนาขุ�าพเจ้�าเขุ�าใจ้วิ�าท�านจ้�กตาย จ้�กไม�ได่�พระจ้�นทร) แล่ะพระอาท�ตย)ท�*งสุอง เล่ย.มาณพกล่�าวิวิ�าแม�การไปิแล่ะการมาขุองพระจ้�นทร) แล่ะพระอาท�ตย)ย�งปิรากฏิอย#� ร�ศม�ขุองพระจ้�นทร)แล่ะพระอาท�ตย)น�*น ย�งปิรากฏิอย#�ในวิ�ถุ�ท�*งสุอง สุ�วินคนท�,ตายล่�วิงล่�บไปิแล่�วิย�อมไม�ปิรากฏิ เราท�*งสุองคร-,าครวิญอย#�ในท�,น�* ใครจ้ะโง�กวิ�าก�น. พราหัมณ)กล่�าวิวิ�า ด่#กรมาณพ ท�านพ#ด่จ้ร�ง เราท�*งสุองคนผู้#�คร-,าครวิญอย#� ขุ�าพเจ้�าเองเปิ1นคนโง�กวิ�า เพราะขุ�าพเจ้�าอยากได่�บ�ตรท�,ตายไปิแล่�วิ เหัม<อนทารกร�องไหั�อยากได่�พระจ้�นทร)ฉัะน�*น ท�านมารด่ขุ�าพเจ้�าผู้#�เร�าร�อนใหั�สุงบ ย�งควิามกระวินกระวิายท�*งปิวิงใหั�ด่�บเหัม<อนบ�คคล่ด่�บไฟ้ ท�,ล่าด่เปิร�ยงด่�วิยน-*าฉัะน�*น ล่#กศรค<อควิามโศกอ�นเสุ�ยบแทงหัท�ยขุองขุ�าพเจ้�า อ�นท�านผู้#�บรรเทาควิามโศกถุ0งบ�ตรแก�ขุ�าพเจ้�า ผู้#�ถุ#กควิามโศกครอบง-าแล่�วิ ถุอนขุ0*นแล่�วิ ด่#กร มาณพ ขุ�าพเจ้�าเปิ1นผู้#�ม�ล่#กศรค<อควิามโศก อ�นท�านถุอนขุ0*นแล่�วิ เปิ1น ผู้#�เย5น ด่�บสุน�ท จ้ะไม�เศร�าโศก ไม�ร�องไหั� เพราะฟ้>งค-าขุองท�าน ท�าน เปิ1นเทวิด่า เปิ1นคนธรรพ) หัร<อเปิ1นท�าวิสุ�กกปิ�ร�นททะ ท�านเปิ1นใครหัร<อเปิ1นบ�ตรขุองใคร ไฉันขุ�าพเจ้�าจ้ะร# �จ้�กท�านเล่�า? มาณพกล่�าวิวิ�าท�านเผู้าบ�ตรท�,ปิSาช่�าเองแล่�วิ คร-,าครวิญร�องไหั�ถุ0งบ�ตรคนใด่บ�ตรคนน�*นค<อ ขุ�าพเจ้�า ท-าก�ศล่กรรมแล่�วิ ถุ0งควิามเปิ1นสุหัายขุองเทพเจ้�าช่าวิไตรทศ.พราหัมณ)ถุามวิ�า เม<,อท�านใหั�ทานน�อยหัร<อมากในเร<อนขุองตน หัร<อร�กษาอ�โบสุถุกรรม เช่�นน�*น ขุ�าพเจ้�าไม�เคยเหั5น ท�านไปิสุ#�เทวิโล่กได่�เพราะกรรมอะไร?มาณพกล่�าวิวิ�าเม<,อขุ�าพเจ้�าปิSวิยเปิ1นไขุ�ได่�ร�บท�กขุ) ม�กายกระสุ�บกระสุ�ายอย#�ในท�,อย#�ขุอง ตน ได่�เหั5นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่� ผู้#�ขุ�ามพ�นควิามสุงสุ�ยผู้#�เสุด่5จ้ไปิด่�แล่�วิ ม�พระปิ>ญญาไม�ทราม ขุ�าพเจ้�าม�ใจ้เบ�กบานเล่<,อมใสุ ได่�ท-าอ�ญช่ล่�แด่�พระตถุาคต ขุ�าพเจ้�าถุ0งควิามเปิ1นสุหัายขุองเทวิด่าช่าวิไตรทศ เพราะท-าก�ศล่กรรมน�*น.พราหัมณ)กล่�าวิวิ�า น�าอ�ศจ้รรย)หันอ ไม�เคยม�มาแล่�วิหันอ ผู้ล่ขุองอ�ช่ล่�กรรมเปิ1นได่�ถุ0งเช่�นน�*ถุ0งขุ�าพเจ้�าก5ม�ใจ้เบ�กบานเล่<,อมใสุ ขุอถุ0งพระพ�ทธเจ้�าวิ�าเปิ1นท�,พ0,งในวิ�นน�* ท�เด่�ยวิ.มาณพกล่�าวิวิ�าขุอท�านจ้งม�จ้�ตเล่<,อมใสุถุ0งพระพ�ทธเจ้�า พระธรรม แล่ะพระสุงฆ)วิ�าเปิ1น ท�,พ0,งในวิ�นน�*ท�เด่�ยวิ อน0,ง ท�านจ้งสุมาทานสุ�กขุาบท ๕ อย�าใหั�ขุาด่แล่ะด่�างพร�อย ค<อ จ้งงด่เวิ�นจ้ากการฆ�าสุ�ตวิ)โด่ยพล่�น จ้งเวิ�นการถุ<อเอาสุ�,งขุองท�,เขุาม�ได่�ใหั�ในโล่ก จ้งย�นด่�ด่�วิยภรรยาขุองตน อย�ากล่�าวิเท5จ้ อย�าด่<,มน-*าเมา. พราหัมณ)กล่�าวิวิ�า ด่#กรเทวิด่าผู้#�ควิรบ#ช่า ท�านเปิ1นผู้#�ปิรารถุนาปิระโยช่น) ปิรารถุนาสุ�,งเก<*อก#ล่แก�ขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�าจ้ะท-าตามค-าขุองท�าน ท�านเปิ1นอาจ้ารย)ขุองขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�าขุอถุ0งพระพ�ทธเจ้�า พระธรรมอ�นยอด่เย�,ยม แล่ะพระสุงฆ)สุาวิก ขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นนรเทพวิ�าเปิ1นท�,พ0,ง ขุ�าพเจ้�าขุองด่เวิ�นจ้ากการฆ�าสุ�ตวิ) โด่ยพล่�น ขุองด่เวิ�นการถุ<อเอาสุ�,งขุองท�,เขุาม�ได่�ใหั�ในโล่ก ย�นด่�ใน

Page 76: Tipitaka 26

ภรรยาขุองตน ไม�กล่�าวิเท5จ้ แล่ะไม�ด่<,มน-*าเมา. จ้บ ม�ฏิฐก�ณฑูล่�วิ�มานท�, ๙.

๑๐. เสุร�สุสุกวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในเสุร�สุสุกวิ�มาน -2 1 0 0 0 -1840 162 0 0 0

[๘๔] ท�านพระควิ�มปิต�กล่�าวิวิ�า ขุอท�านท�*งหัล่ายจ้งฟ้>งค-าเทวิด่า แล่ะพวิกพ�อค�ามาพบก�น ในเวิล่าท�,พวิก พ�อค�าหัล่งทางในทะเล่ทราย อน0,ง ถุ�อยค-าท�,พวิกเทวิด่าแล่ะพวิกพ�อค�าโต�ตอบก�น ฉั�นใด่ ขุอท�านท�*งหัล่ายจ้งฟ้>งค-าน�,น ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ย�งม� พระราช่าทรงพระนามวิ�าปิายาสุ� ม�ยศ ถุ0งควิามเปิ1นสุหัายขุองภ�มมเทวิด่าบ�นเท�งอย#�ในวิ�มานขุองตนเปิ1นเทวิด่าแต�ได่�มาปิราศร�ยก�บพวิกมน�ษย).เสุร�สุสุกเทพบ�ตรถุามพวิกพ�อค�าด่�วิยคาถุาวิ�า มน�ษย)ท�*งหัล่ายผู้#�กล่�วิทางคด่ หัล่งทางแล่�วิมาท-าไมในปิSาท�,น�าร�งเก�ยจ้ เปิ1น ท�,สุ�ญจ้รไปิแหั�งอมน�ษย) เปิ1นท�,ก�นด่ารไม�ม�น-*า ไม�ม�อาหัาร เด่�นไปิ แสุนยาก เปิ1นท�ามกล่างแหั�งทะเล่ทราย ในทะเล่ทรายน�* ไม�ม�ผู้ล่ไม�ไม�ม�เผู้<อกม�น หัาเช่<*อม�ได่� จ้�กม�อาหัารแต�ท�,ไหัน นอกจ้ากฝี�Sนแล่ะทรายอ�นร�อนทาร�ณด่�งไฟ้เผู้า ท�,น�*ม�ภาคพ<*นอ�นแขุ5ง ร�อนด่�งแผู้�นเหัล่5กแด่ง หัาควิามสุ�ขุม�ได่� เท�าก�บนรก สุถุานท�,น�*เปิ1นท�,อย#�ด่�*งเด่�มขุองพวิกหัยาบช่�าม�ปิGศาจ้เปิ1นต�น เปิ1นเหัม<อนภ#ม�ปิระเทศถุ#กสุาปิแช่�งไวิ� เออก5พวิกท�าน หัวิ�งปิระโยช่น)อะไร ไม�ท�นพ�จ้ารณาค�ณแล่ะโทษ พาก�นหัล่งทางเขุ�ามา ย�งปิระเทศน�* เพราะเหัต�อะไร เพราะควิามโล่ภหัร<อควิามกล่�วิหัร<อเพราะควิามหัล่ง.

พวิกพ�อค�าตอบวิ�า พวิกขุ�าพเจ้�าเปิ1นพ�อค�าเกวิ�ยนอย#�ในแควิ�นมคธ แล่ะแควิ�นอ�งคะ บรรท�กสุ�นค�ามามาก ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายม�ควิามต�องการทร�พย) ปิรารถุนาอด่�เรกล่าภเพ�,มพ#น จ้0งพาก�นไปิย�งสุ�นธ�ปิระเทศแล่ะโสุวิ�ระปิระเทศ ขุ�าพเจ้�าท�กคนไม�อาจ้จ้ะอด่กล่�*นควิามกระหัายในเวิล่ากล่างวิ�น แล่ะหัมายจ้ะอน�เคราะหั)โคท�*งหัล่าย จ้0งได่�พาก�นร�บเด่�นทางมาในราตร� อ�นเปิ1นเวิล่าค-,าค<น ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายจ้0งได่�พล่�ด่จ้ากทางไปิสุ#�ทางผู้�ด่ม<ด่มนด่�จ้คนบอด่ หัล่งเขุ�าไปิในปิSาท�,ไปิได่�แสุนยาก อ�นเปิ1นท�ามกล่างทะเล่ทราย ม�จ้�ตงงงวิย ไม�อาจ้ก-าหันด่ท�ศได่� ด่#กรเทพเจ้�าผู้#�ควิรบ#ช่า พวิกขุ�าพเจ้�าได่�เหั5นวิ�มานอ�น ปิระเสุร�ฐขุองท�านน�*ก�บต�วิท�าน ซั0,งไม�เคยเหั5นมาก�อนจ้0งหัวิ�งวิ�าจ้ะรอด่ช่�วิ�ตได่�ย�,งกวิ�าก�อน เพราะเหั5นวิ�มานขุองท�าน ก�บต�วิท�าน พวิกขุ�าพเจ้�าม� ควิามด่�ใจ้ร�าเร�ง ขุนล่�กขุนพอง. เสุร�สุสุกเทพบ�ตรกล่�าวิวิ�าด่#กรพ�อค�าท�*งหัล่าย ท�านท�*งหัล่ายเท�,ยวิไปิสุ#�ฝี>, งทะเล่ทรายขุ�างน�* จ้ด่ฝี>, ง ทะเล่ทรายขุ�างโน�น แล่ะไปิสุ#�ทางอ�นเปิ1นทางไปิยาก ปิระกอบด่�วิยเซั�งหัวิายแล่ะหัล่�กตอ ขุ�ามแม�น-*าแล่ะภ#เขุาท�*งหัล่ายไปิสุ#�ท�ศต�างๆ เปิ1นอ�นมาก เพราะเหัต�อยากได่�โภคทร�พย) เม<,อพวิกท�านไปิสุ#�แวิ�นแควิ�นขุองพระ

Page 77: Tipitaka 26

ราช่าเหัล่�าอ<,น ท�านไปิเหั5นมน�ษย)ในต�างปิระเทศ เราจ้ะขุอฟ้>งสุ�,งอ�ศจ้รรย)ท�,ท�านท�*งหัล่ายได่�ฟ้>ง หัร<อได่�เหั5นแล่�วิ ในสุ-าน�กขุองท�านท�*งหัล่ายฯ พวิกพ�อค�าตอบวิ�า ด่#กรก�มาร พวิกขุ�าพเจ้�าไม�เคยได่�ย�นหัร<อได่�เหั5นสุมบ�ต�มน�ษย) ในปิระเทศ อ<,นท�*งหัมด่ ท�,น�าอ�ศจ้รรย)ย�,งไปิกวิ�าสุมบ�ต�ในวิ�มานขุองท�านน�* พวิก ขุ�าพเจ้�าได่�เหั5นวิ�มานขุองท�าน อ�นม�ร�ศม�ไม�ทราม อ�นเล่<,อนล่อยไปิได่�ใน อากาศ จ้0งอ�,มใจ้น�ก ในวิ�มานขุองท�านน�* ม�ท�*งสุระโบกขุรณ� พวิงมาล่า บ�วิขุาบมากมาย ม�หัม#�ร�กช่าต�อ�นเผู้ล่5ด่ด่อกออกผู้ล่อย#�เปิ1นน�จ้น�ร�นด่ร สุ�งกล่�,นหัอมฟ้� 8งขุจ้รไปิ ในวิ�มานน�* ม�เสุาแก�วิไพฑู#รย)สุ#งร�อยศอก ปิระด่�บด่�วิยแก�วิผู้ล่0ก แก�วิปิระพาฬ บ�ษราค�ม แล่ะแก�วิมณ�ม�เหัล่�,ยมกวิ�าง ม�ร�ศม�แผู้�ซั�านไปิ วิ�มานขุองท�านน�*งามด่�ม�เสุาพ�นหัน0,ง ม�อาน�ภาพหัาท�,เปิร�ยบ ม�ได่� เสุาเหัล่�าน�*นม�วิ�มานอ�นงาม แวิด่ล่�อมด่�วิยก-าแพงทอง ด่�วิยแก�วิต�างๆ ม�หัล่�งคาอ�นม�งแล่�วิด่�วิยแก�วิต�างๆ ช่น�ด่ วิ�มานขุองท�านน�*ม�แสุง แหั�งทองช่มพ#น�ท ทอแสุงขุ0*นในเบ<*องบน ปิระกอบด่�วิยปิราสุาท บ�นได่ แล่ะแผู้�นกระด่านอ�นเกล่�*ยง งามด่� ม�,นคงแล่ะทรวิด่ทรงงด่งาม สุม-,าเสุมออ�นบ�ญกรรมปิร�งด่�แล่�วิ น�าด่#น�าช่ม น�าร<,นรมย)ใจ้ย�,งน�ก ภายในวิ�มาน แก�วิน�*น ม�ขุ�าวิแล่ะน-*าอ�นสุมบ#รณ) ท�านเองก5แวิด่ล่�อมด่�วิยหัม#�นางเทพ อ�ปิสุรเสุ�ยงก0กก�องด่�วิยตะโพน เปิงมาง แล่ะด่�ร�ยางค)เปิ1นน�จ้ ท�านเปิ1นผู้#�อ�นหัม#�เทพยด่านอบนบแล่�วิด่�วิยการช่มเช่ย แล่ะกราบไหัวิ� ปิล่าบปิล่<*มอย#�ด่�วิยหัม#�เทพนาร� บ�นเท�งใจ้อย#�ในวิ�มาน แล่ะปิราสุาทอ�นปิระเสุร�ฐน�าร<,นรมย)ใจ้ ม�อาน�ภาพเปิ1นอจ้�นไตย ปิระกอบไปิด่�วิยค�ณท�*งปิวิง ด่�จ้ท�าวิเวิสุสุ�วิรรณผู้#�เปิ1นใหัญ� ท�านเปิ1นเทวิด่าหัร<อเปิ1นย�กษ) เปิ1นท�าวิสุ�กกะ จ้อมเทพหัร<อเปิ1นมน�ษย) พวิกพ�อค�าเกวิ�ยนถุามท�าน ขุอท�านจ้งบอกวิ�าท�านเปิ1นเทวิด่าช่<,ออะไร?เสุร�สุสุกเทพบ�ตรตอบวิ�าขุ�าพเจ้�าเปิ1นเทวิด่าช่<,อวิ�าเสุร�สุสุกะ เปิ1นผู้#�ร �กษาทางก�นด่ารเปิ1นเจ้�าทะเล่ ทราย ท-าตามค-าสุ�,งขุองท�าวิเวิสุสุ�วิรรณ ร�กษาปิระเทศน�*อย#�.พวิกพ�อค�าถุามวิ�า วิ�มานน�*ท�านได่�ตามควิามปิรารถุนา หัร<อเก�ด่ในกาล่บางคราวิ ท�านท-าเองหัร<อเทวิด่าท�*งหัล่ายมอบใหั� พ�อค�าเกวิ�ยนท�*งหัล่ายถุามท�าน วิ�มานอ�นเปิ1นท�, ช่อบใจ้น�*ท�านได่�มาอย�างไร? เสุร�สุสุกเทพบ�ตรตอบวิ�าวิ�มานอ�นเปิ1นท�,ช่อบใจ้น�* ม�ใช่�ขุ�าพเจ้�าได่�ตามควิามปิรารถุนา ม�ใช่�เก�ด่ขุ0*นในกาล่บางคราวิ ขุ�าพเจ้�าม�ได่�ท-าเอง แล่ะเทวิด่าท�*งหัล่ายก5ม�ได่�มอบใหั� วิ�มานอ�นเปิ1นท�,ช่อบใจ้น�* ขุ�าพเจ้�าได่�มาเพราะบ�ญกรรมอ�นด่�งามขุองตน. พวิกพ�อค�าถุามวิ�า อะไรเปิ1นวิ�ตรแล่ะเปิ1นพรหัมจ้รรย)ขุองท�าน น�*เปิ1นวิ�บากแหั�งบ�ญอะไร ท�,ท�านสุ�,งสุมไวิ�แล่�วิ พ�อค�าเกวิ�ยนท�*งหัล่าย ถุามท�าน วิ�มานน�*ท�านได่�มา อย�างไร?เสุร�สุสุกเทพบ�ตรตอบวิ�าขุ�าพเจ้�าม�นามวิ�าปิายาสุ� เม<,อคร�*งขุ�าพเจ้�าเสุวิยสุมบ�ต�ในแควิ�นโกศล่ขุ�าพเจ้�าม�ควิามเหั5นผู้�ด่วิ�าไม�ม� ม�ควิามตระหัน�,เหัน�,ยวิแน�น ม�ธรรมอ�นล่ามกม�ปิรกต�กล่�าวิวิ�าขุาด่สุ#ญ ม�

Page 78: Tipitaka 26

สุมณะนามวิ�า ก�มารก�สุสุปิ เปิ1นพหั#สุ#ตเปิ1นผู้#�เล่�ศในทางม�ถุ�อยค-าอ�นวิ�จ้�ตร คร�*งน�*นท�านได่�แสุด่งธรรมกถุาแก�ขุ�าพเจ้�า ได่�บรรเทาท�ฏิฐ�ผู้�ด่ขุองขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�าได่�ฟ้>งธรรมกถุาขุองท�านน�*นแล่�วิ ได่�ปิระกาศตนเปิ1นอ�บาสุก งด่เวิ�นจ้ากปิาณาต�บาต จ้าก อท�นนาทาน สุ�นโด่ษย�นด่�ด่�วิยภรรยาขุองตน ไม�พ#ด่เท5จ้ ไม�ด่<,มน-*าเมาขุ�อน�*นเปิ1นวิ�ตรแล่ะเปิ1นพรหัมจ้รรย)ขุองขุ�าพเจ้�า น�*เปิ1นวิ�บากแหั�งบ�ญท�, ขุ�าพเจ้�าได่�สุ�,งสุมไวิ� วิ�มานน�*ขุ�าพเจ้�าได่�มาเพราะบ�ญกรรมอ�นด่�งามน�*นน�,นแล่. พวิกพ�อค�าถุามวิ�า ได่�ย�นวิ�า ถุ�อยค-าขุองนรช่นผู้#�ม�ปิ>ญญา เปิ1นบ�ณฑู�ต ท�,ได่�พ#ด่ไวิ�เปิ1นค-าจ้ร�ง ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,นวิ�า บ�คคล่ผู้#�ท-าบ�ญจ้ะไปิในท�,ใด่ๆ ย�อมได่�ตามควิามปิรารถุนา บ�นเท�งใจ้ในท�,น�*นๆ ควิามเศร�าโศก ควิามร-,าไร การเบ�ยด่เบ�ยน การจ้องจ้-า ควิามเศร�าหัมอง ม�อย#�ในท�,ใด่ๆ คนท-าบาปิย�อมไม�พ�นจ้ากท�คต�ในกาล่ไหันๆ ด่#กรก�มาร เพราะเหัต�ใด่หันอ ควิาม โทมน�สุจ้0งได่�บ�งเก�ด่แก�เทวิด่าผู้#�เปิ1นบร�วิารขุองท�านน�*แล่ะแก�ท�าน ด่�จ้คนผู้#�หัล่งใหัล่ฟ้>, นเฟ้Zอน แล่ะด่�จ้น-*าอ�นขุ��นในคร# �เด่�ยวิน�*.เสุร�สุสุกเทพบ�ตรตอบวิ�าแน�ะพ�อท�*งหัล่าย ปิSาไม�ซั0กเหัล่�าน�*เปิ1นท�พย)ม�กล่�,นหัอมฟ้� 8งตระหัล่บไปิท�,วิวิ�มานน�* ใช่�แต�เท�าน�*น ปิSาไม�ซั0กน�*ย�งก-าจ้�ด่ควิามม<ด่ได่�ท�*งกล่างวิ�นแล่ะกล่างค<น ล่�วิงไปิร�อยปิG เปิล่<อกฝี>กแหั�งต�นซั0กน�*จ้0งจ้ะสุ�กหัล่�นล่งคร�*งหัน0,งๆเปิ1นอ�นร# �วิ�าร�อยปิGขุองมน�ษย)ล่�วิงไปิแล่�วิ ด่#กรพ�อท�*งหัล่าย ต�*งแต�ขุ�าพเจ้�าเก�ด่ในเทพน�กายน�*จ้�กต�*งอย#�ในวิ�มานน�*ตล่อด่ ๕๐๐ ปิGท�พย) แล่�วิจ้0งจ้�ต�เพราะสุ�*นอาย� เพราะสุ�*นบ�ญ ขุ�าพเจ้�าสุยบซับเซัา เพราะควิามเศร�าโศก น�*นน�,นแล่. พวิกพ�อค�ากล่�าวิวิ�า ท�านได่�วิ�มานน�*มานาน จ้ะน�บปิระมาณม�ได่� เม<,อท�านเปิ1นเช่�นน�*น จ้ะเศร�าโศกไปิท-าไมเล่�า ก5แหัล่ะคนท�,ม�บ�ญน�อย เขุ�าอย#�วิ�มานน�*น�ด่หัน�อยควิรเศร�าโศกแน�แท� แต�ท�านม�อาย�ถุ0ง ๙ ล่�านปิGขุองมน�ษย) จ้ะเศร�าโศก ไปิท-าไมเล่�า ท�านอย�าเศร�าโศกไปิเล่ย. เสุร�สุสุกเทพบ�ตรกล่�าวิวิ�าด่#กรท�านท�*งหัล่าย การท�,ท�านท�*งหัล่ายกล่�าวิต�กเต<อนขุ�าพเจ้�าด่�วิยวิาจ้าอ�น เปิ1นท�,ร �กน�*น สุมควิรแก�ขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�าจ้ะตามร�กษาพวิกท�าน ท�านท�*งหัล่ายจ้งไปิโด่ยสุวิ�สุด่� ย�งท�,ท�,ท�านท�*งหัล่ายปิรารถุนาเถุ�ด่. พวิกพ�อค�ากล่�าวิวิ�า ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายม�ควิามต�องการทร�พย)ปิรารถุนาอด่�เรกล่าภเพ�,มพ#น จ้0งไปิ สุ#�สุ�นธ�ปิระเทศแล่ะโสุวิ�ระปิระเทศ บ�ด่น�* พวิกขุ�าพเจ้�าขุอบวิงสุรวิงท�าน ขุอใหั�ปิฏิ�ญาณไวิ�แก�ท�าน ถุ�าพวิกขุ�าพเจ้�าได่�ทร�พย)สุมควิามปิรารถุนาแล่�วิจ้�กท-าการบ#ช่าเสุร�สุสุกเทพบ�ตรใหั�ย�,ง.เสุร�สุสุกเทพบ�ตรกล่�าวิวิ�าท�านท�*งหัล่ายอย�าได่�ท-าการบ#ช่าแก�เสุร�สุสุกเทพบ�ตรเล่ย สุ�,งท�,ท�านพ#ด่ถุ0งท�*งหัมด่ จ้�กเปิ1นขุองท�าน ขุอพวิกท�านจ้งงด่เวิ�นกรรมท�*งหัล่ายอ�นเปิ1นบาปิแล่ะจ้งอธ�ษฐานการปิระกอบตามซั0,งธรรม ในหัม#�พ�อค�าเกวิ�ยนน�* ม�อ�บาสุก ผู้#�เปิ1นพหั#สุ#ต สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่แล่ะวิ�ตร ม�ศร�ทธา ม�ปิกต�บร�จ้าค ม�ศ�ล่เปิ1น ท�,ร �ก ม�ปิ>ญญาเคร<,องพ�จ้ารณา เปิ1นผู้#�สุ�นโด่ษ เปิ1นผู้#�ร# � เม<,อร# �สุ0กอย#�

Page 79: Tipitaka 26

ไม�พ#ด่ม�สุา ไม�ค�ด่เพ<,อเบ�ยด่เบ�ยนผู้#�อ<,น ไม�พ0งกล่�าวิค-าสุ�อเสุ�ยด่ใหั�เขุาแตก ก�น พ#ด่แต�วิาจ้าอ�อนหัวิานล่ะม�นล่ะม�อม ม�ควิามเคารพ ย-าเกรงอ�อนน�อม ไม�เปิ1นคนท-าบาปิ หัมด่จ้ด่ในอธ�ศ�ล่ เปิ1นคนเล่�*ยงมารด่า แล่ะบ�ด่าโด่ยธรรม ม�ควิามปิระพฤต�บร�สุ�ทธ�P แสุวิงหัาโภคะท�*งหัล่ายเพราะเหัต�แหั�งมารด่าแล่ะบ�ด่า ไม�ใช่�เพราะเหัต�แหั�งตน เม<,อมารด่าบ�ด่าล่�วิงล่�บไปิแล่�วิ ม�จ้�ตน�อมไปิในเนกขุ�มมะ จ้�กปิระพฤต�พรหัมจ้รรย) เปิ1นคนตรง ไม�คด่โกง ไม�โอ�อวิด่ ไม�ม�มารยา ไม�พ#ด่โยด่�วิยอ�างเล่ศ อ�บาสุกผู้#�ท-างานอ�นบร�สุ�ทธ�Pต�*งอย#�ในธรรม เช่�นน�* จ้ะพ0งได่�ท�กขุ)อย�างไร เล่�า เพราะอ�บาสุกน�*นเปิ1นเหัต�ขุ�าพเจ้�าจ้0งมาแสุด่งตนใหั�ปิรากฏิ ด่#กรพ�อ ค�าท�*งหัล่าย เพราะฉัะน�*น พวิกท�านจ้0งได่�เหั5นขุ�าพเจ้�า ก5ถุ�าเวิ�นอ�บาสุก น�*นเสุ�ย พวิกท�านก5จ้�กม<ด่มน ด่�จ้คนตาบอด่ หัล่งเขุ�าไปิในปิSา จ้�กเปิ1นเถุ�าถุ�านไปิ อ�นคนอ<,นเบ�ยด่เบ�ยนคนอ<,นน�*น เปิ1นการกระท-าได่�ง�าย การสุมาคมด่�วิยสุ�ปิบ�ร�ษ น-ามาซั0,งควิามสุ�ขุ.พวิกพ�อค�าถุามวิ�า อ�บาสุกน�*นช่<,ออะไร ท-ากรรมอะไร ม�ช่<,ออย�างไร ม�โคตรอย�างไร ด่#กรเทพเจ้�าผู้#�ควิรบ#ช่า ท�านมาในท�,น�*เพ<,ออน�เคราะหั)อ�บาสุกคนใด่ แม�พวิกขุ�าพเจ้�าก5ต�องการจ้ะเหั5นอ�บาสุกน�*น แม�ท�านร�กอ�บาสุกคนใด่ ก5เปิ1นล่าภขุองอ�บาสุกคนน�*น.เสุร�สุสุกเทพบ�ตรกล่�าวิวิ�าบ�ร�ษใด่เปิ1นก�ล่บกม�ช่<,อวิ�า สุ�มภวิะเปิ1นคนร�บใช่�สุอยขุองพวิกท�าน อาศ�ยการต�ด่ผู้มเล่�*ยงช่�พ ท�านท�*งหัล่ายจ้งร# �บ�ร�ษน�*นวิ�าเปิ1นอ�บาสุก ท�าน ท�*งหัล่ายอย�าได่�ด่#หัม�,นอ�บาสุกน�*น ด่�วิยวิ�าอ�บาสุกน�*นผู้#�ม�ศ�ล่เปิ1นท�,ร �ก.

พวิกพ�อค�ากล่�าวิวิ�า ด่#กรเทพเจ้�าผู้#�ควิรบ#ช่า ท�านพ#ด่ถุ0งช่�างต�ด่ผู้มคนใด่ ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายร# �จ้�กแล่�วิ แต�ก�อนขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายไม�ร# �จ้�กวิ�าเปิ1นเช่�นน�*เล่ย เพราะฟ้>งค-า ขุองท�าน แม�ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายก5จ้�กบ#ช่าอ�บาสุกน�*นเปิ1นอย�างย�,ง.เสุร�สุสุกเทพบ�ตรกล่�าวิวิ�ามน�ษย)ท�*งหัมด่ในโล่กน�* เปิ1นหัน��ม แก�หัร<อปิานกล่าง มน�ษย)เหัล่�าน�*นท�*งหัมด่จ้งขุ0*นสุ#�วิ�มานน�*แล่�วิ จ้งด่#ผู้ล่บ�ญขุองคนตระหัน�,. พระธรรมสุ�งค�ต�กาจ้ารย)ได่�รจ้นาคาถุาเหัล่�าน�*ไวิ�ในท�,สุ�ด่วิ�าพวิกพ�อค�าเหัล่�าน�*นท�*งหัมด่ในท�,น�*น พาก�นหั�อมล่�อมช่�างก�ล่บกน�*นขุ0*นสุ#�วิ�มาน ด่�จ้วิ�มานแหั�งท�าวิวิาสุะ ด่�วิยการกล่�าวิวิ�าเราก�อนๆ พวิกพ�อค�าท�*งหัมด่น�*น ได่�ปิระกาศควิามเปิ1นอ�บาสุกวิ�า เราก�อนๆ ด่�งน�* เปิ1นผู้#�งด่เวิ�นจ้ากปิาณาต�บาต จ้ากอท�นนาทาน ย�นด่�ด่�วิยภรรยาขุองตน ไม�พ#ด่เท5จ้แล่ะไม�ด่<,มน-*าเมา พวิกพ�อค�าท�*งหัมด่น�*น คร�*นปิระกาศควิามเปิ1นอ�บาสุก แล่�วิ ผู้#�อ�นเสุร�สุสุกเทพบ�ตรบอกแล่�วิ บ�นเท�งอย#�ด่�วิยเทวิฤทธ�Pบ�อยๆ แล่�วิหัล่�กไปิ พวิกพ�อค�าเหัล่�าน�*นม�ควิามต�องการด่�วิยทร�พย) ปิรารถุนาอด่�เรกล่าภเพ�,มพ#น ได่�ไปิย�งสุ�นธ�ปิระเทศแล่ะโสุวิ�ระปิระเทศ พยายาม ท-าตามควิามปิรารถุนาขุองตน ได่�ทร�พย)บร�บ#รณ)ตามควิามปิรารถุนา กล่�บมาสุ#�ปิาตล่�บ�ตรด่�งเด่�ม หัาอ�นตรายม�ได่� ม�ควิามสุวิ�สุด่� ไปิสุ#�เร<อนขุองตน พร�,งพร�อมด่�วิยบ�ตรแล่ะภรรยา ม�จ้�ตย�นด่�โสุมน�สุปิล่าบปิล่<*ม ได่�ท-าการ บ#ช่า

Page 80: Tipitaka 26

อย�างย�,งแก�เสุร�สุสุกเทพบ�ตร ใหั�สุร�างเทวิาล่�ยช่<,อวิ�าเสุร�สุสุกะ การ คบหัาด่�วิยสุ�ปิบ�ร�ษย�งปิระโยช่น)ใหั�สุ-าเร5จ้อย�างน�* การคบหัาบ�คคล่ผู้#�ม�ค�ณธรรม ม�ปิระโยช่น)มาก สุ�ตวิ)ท�*งปิวิงย�อมได่�ร�บปิระโยช่น) แล่ะม�ควิามสุ�ขุ เพราะคบหัาอ�บาสุกคนหัน0,งๆ จ้บ เสุร�สุสุกวิ�มานท�, ๑๐ ๑๑. สุ�น�กขุ�ตตวิ�มาน วิ�าด่�วิยผู้ล่บ�ญท�,ท-าใหั�ไปิเก�ด่ในสุ�น�กขุ�ตตวิ�มาน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1850 32 0 0 0

[๘๕] วิ�มานแก�วิมณ�ขุองท�านน�* สุ#ง ๑๒ โยช่น)โด่ยรอบ ม�ปิราสุาท ๗๐๐ ม�เสุา ล่�วินแล่�วิไปิด่�วิยแก�วิไพฑู#รย) ปิ#ล่าด่ด่�วิยเคร<,องล่าด่อ�นงามย�,ง ท�านอย#�ด่<,ม แล่ะบร�โภคสุ�ธาโภช่น)ในวิ�มานน�* อน0,ง เทพบ�ตรผู้#�น�*ม�เสุ�ยงอ�น ไพเราะพาก�นมาบรรเล่งพ�ณท�พย) เบญจ้กามค�ณซั0,งม�รสุเปิ1นท�พย)ก5ม�อย#� พร�อมในวิ�มานน�* ท�*งเหัล่�าเทพนาร�ปิกคล่�มด่�วิยเคร<,องปิระด่�บทองค-าพาก�นมาฟ้8อนร-าอย#� ท�านม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญอะไร อ�ฏิฐผู้ล่ย�อม สุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* แล่ะโภคสุมบ�ต�อ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�ก อย�าง ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะบ�ญอะไร ด่#กรเทพเจ้�าผู้#�ม�อาน�ภาพมากอาตมาขุอถุามท�าน ท�านเปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไร ท�านม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร?เทพบ�ตรน�*น อ�นพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามแล่�วิ ม�ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ จ้0งพยากรณ)ปิ>ญหัาแหั�งผู้ล่กรรมท�,ถุ#กถุามน�*นวิ�าขุ�าพเจ้�าได่�จ้�ด่ด่อกไม� อ�น มหัาช่นจ้�ด่ไวิ�แล่�วิไม�เร�ยบร�อย แล่�วิได่�ปิระด่�ษฐานไวิ�ท�,พระสุถุ#ปิขุองพระสุ�คตเจ้�า จ้0งเปิ1นผู้#�ม�ฤทธ�Pมากแล่ะม�อาน�ภาพมาก พร�,งพร�อมด่�วิยกามค�ณ อ�นเปิ1นท�พย) ขุ�าพเจ้�าม�วิรรณะเช่�นน�*เพราะบ�ญน�*น อ�ฏิฐผู้ล่สุมบ�ต�อ�นเปิ1น ท�,ร �กแหั�งใจ้ท�กสุ�,งท�กอย�าง ย�อมเก�ด่แก�ขุ�าพเจ้�าเพราะบ�ญน�*น ขุ�าพเจ้�าม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญน�*นๆ.

จ้บ สุ�น�กขุ�ตตวิ�มานท�, ๑๑ จ้บ สุ�น�กขุ�ตตวิรรคท�, ๗. ---------------------

รวิมวิ�มานท�,ม�ในวิรรคน�* ค<อ ๑. จ้�ตตล่ด่าวิ�มาน ๒. น�นทนวิ�มาน ๓. มณ�ถุ#ณวิ�มาน ๔. สุ�วิรรณวิ�มาน ๕. อ�มพวิ�มาน๖. โคปิาล่วิ�มาน ๗. ก�ณฐกวิ�มาน ๘. อเนกวิรรณวิ�มาน๙. ม�ฏิฐก�ณฑูล่�วิ�มาน ๑๐. เสุร�สุสุกวิ�มาน ๑๑. สุ�น�กขุ�ตตวิ�มาน.

จ้บ ภาณวิารท�, ๔.

เปิตวิ�ตถุ� ๑. เขุตต#ปิมาเปิตวิ�ตถุ�

Page 81: Tipitaka 26

วิ�าด่�วิยพระอรหั�นต)เปิร�ยบเหัม<อนนา พระผู้#�ม�พระภาคได่�ตร�สุพระคาถุาเหัล่�าน�*ควิามวิ�า -2 1 0 0 0 -1860 11 0 0 0

[๘๖] พระอรหั�นต)ท�*งหัล่ายเปิร�ยบด่�วิยนา ทายกท�*งหัล่ายเปิร�ยบด่�วิยช่าวินา ไทยธรรมเปิร�ยบด่�วิยพ<ช่ ผู้ล่ทานย�อมเก�ด่แต�การบร�จ้าคไทยธรรมขุองทายกแล่ะปิฏิ�คคาหักผู้#�ร �บ พ<ช่ท�,บ�คคล่หัวิ�านล่งในนาน�*น ย�อมเก�ด่ผู้ล่แก�เปิรตท�*งหัล่ายแล่ะทายกเปิรตท�*งหัล่ายย�อมบร�โภคผู้ล่น�*น ทายกย�อมเจ้ร�ญ ด่�วิยบ�ญ ทายกท-าก�ศล่ในโล่กน�*แล่�วิ อ�ท�ศใหั�เปิรตท�*งหัล่าย คร�*นท-ากรรม ด่�แล่�วิย�อมไปิสุวิรรค). จ้บ เขุตต#ปิมาวิ�ตถุ�ท�, ๑.

๒. สุ#กรเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตปิากหัม#ท�านพระนารทะถุามเปิรตตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1870 11 0 0 0

[๘๗] กายขุองท�านม�สุ�เหัม<อนทองค-าท�,วิท�*งกาย ร�ศม�กายขุองท�านสุวิ�างไสุวิไปิ ท�,วิท�กท�ศ แต�ปิากขุองท�านเหัม<อนปิากสุ�กร เม<,อก�อนท�านได่�ท-ากรรมอะไรไวิ�?เปิรตน�*นตอบวิ�าขุ�าแต�พระนารทะ เม<,อก�อนขุ�าพเจ้�าได่�สุ-ารวิมกาย แต�ไม�ได่�สุ-ารวิมวิาจ้าเพราะเหัต�น�*นร�ศม�กายขุองขุ�าพเจ้�าจ้0งเปิ1นเช่�นก�บท�,ท�านเหั5นอย#�น�*น เพราะ เหัต�น�*น ขุ�าพเจ้�าขุอกล่�าวิกะท�าน สุร�ระขุองขุ�าพเจ้�าท�านเหั5นเองแล่�วิ ขุอ ท�านอย�าท-าบาปิด่�วิยปิาก อย�าใหั�ปิากสุ�กรเก�ด่ม�แก�ท�าน.

จ้บ สุ#กรเปิตวิ�ตถุ�. ๓. ปิ#ต�ม�ขุเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตปิากเน�า ท�านพระนารทะถุามเปิรตตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1880 14 0 0 0

[๘๘] ท�านม�ผู้�วิพรรณงามด่�งท�พย) ย<นอย#�ในอากาศ แต�ปิากขุองท�านม�กล่�,น เหัม5น หัม#�หันอนพาก�นมาไช่ช่อนอย#� เม<,อก�อนท�านท-ากรรมอะไรไวิ�?เปิรตน�*นตอบวิ�าเม<,อก�อนขุ�าพเจ้�าเปิ1นสุมณะล่ามก ม�วิาจ้าช่�,วิ สุ-ารวิมกายเปิ1นปิกต� ไม� สุ-ารวิมปิาก ผู้�วิพรรณด่�งทองขุ�าพเจ้�าได่�แล่�วิ เพราะพรหัมจ้รรย)น�*น แต�ปิากขุองขุ�าพเจ้�าเหัม5นเน�าเพราะกล่�าวิวิาจ้าสุ�อเสุ�ยด่ ขุ�าแต�ท�านพระนารทะร#ปิขุองขุ�าพเจ้�าน�*ท�านเหั5นเองแล่�วิ ท�านผู้#�ฉัล่าด่อน�เคราะหั)กล่�าวิไวิ�วิ�า ท�านอย�าพ#ด่สุ�อเสุ�ยด่แล่ะอย�าพ#ด่ม�สุา ถุ�าท�านล่ะค-าสุ�อเสุ�ยด่แล่ะค-าม�สุาแล่�วิ สุ-ารวิมด่�วิยวิาจ้า ท�านจ้�กเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยสุ�,งท�,น�าใคร�.

Page 82: Tipitaka 26

จ้บ ปิ#ต�ม�ขุเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๓.

๔. ปิฏิฐธ�ตล่�กเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยการท-าบ�ญอ�ท�ศใหั�เปิรต พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุวิ�า -2 1 0 0 0 -1890 14 0 0 0

[๘๙] บ�คคล่ผู้#�ไม�ตะหัน�, ควิรท-าเหัต�อย�างใด่อย�างหัน0,ง ค<อปิรารภถุ0งบ�รพเปิตช่นเทวิด่าผู้#�สุ�งอย#�ในเร<อน หัร<อท�าวิมหัาราช่ท�*ง ๔ ผู้#�ร �กษาโล่ก ผู้#�ม�ยศ ค<อ ท�าวิธตร�ฐ ๑ ท�าวิวิ�ร�ฬหัก ๑ ท�าวิวิ�ร#ปิ>กษ) ๑ ท�าวิก�เวิร ๑ ใหั�เปิ1นอารมณ) แล่ะพ0งใหั�ทาน ท�านเหัล่�าน�*นเปิ1นผู้#�อ�นบ�คคล่ได่�บ#ช่าแล่�วิ แล่ะทายกก5ไม� ไร�ผู้ล่ ควิามร�องไหั� ควิามเศร�าโศก หัร<อควิามร-,าไหั�อย�างอ<,น ไม�ควิรท-า เล่ย เพราะควิามร�องไหั�เปิ1นต�นน�*น ย�อมไม�เปิ1นปิระโยช่น)แก�ผู้#�ท�,ล่�วิงล่�บ ไปิแล่�วิ ญาต�ท�*งหัล่ายคงต�*งอย#�ตามธรรมด่าขุองตนๆ อ�นท�กษ�ณาทานน�* ท�,ท�านเขุ�าไปิต�*งไวิ�ด่�แล่�วิในสุงฆ)ใหั�แล่�วิ ย�อมสุ-าเร5จ้ปิระโยช่น)แก�บ�รพเปิต ช่นโด่ยท�นท� สุ�*นกาล่นาน.

จ้บ ปิฏิฐธ�ตล่�กเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๔.

๕. ต�โรก�ฑูฑูเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตญาต�พระเจ้�าพ�มพ�สุารพระผู้#�ม�พระภาคตร�สุกะพระเจ้�าพ�มพ�สุารวิ�า-2 1 0 0 0 -1900 35 0 0 0

[๙๐] เปิรตท�*งหัล่ายพาก�นมาสุ#�เร<อนขุองตนแล่�วิ ย<นอย#�ภายนอกฝีาท�,ตรอกก-าแพง แล่ะทาง ๓ แพร�ง แล่ะย<นอย#�ท�,ใกล่�บานปิระต# เม<,อขุ�าวิ น-*าขุองก�น ขุองบร�โภคเปิ1นอ�นมากเขุาเขุ�าไปิต�*งไวิ�แล่�วิ แต�ญาต�ไรๆ ขุอง สุ�ตวิ)เหัล่�าน�*นระล่0กไม�ได่� เพราะกรรมเปิ1นปิ>จ้จ้�ย เหัล่�าช่นผู้#�อน�เคราะหั)ย�อมใหั�น-*าแล่ะโภช่นะอ�นสุะอาด่ ปิระณ�ตสุมควิรแก�ญาต�ท�*งหัล่ายตามกาล่ ด่�จ้ทานท�,มหัาบพ�ตรทรงถุวิายแล่�วิฉัะน�*น ด่�วิยเจ้ตนาอ�ท�ศวิ�า ขุอทานน�*แล่ จ้งสุ-าเร5จ้ผู้ล่แก�ญาต�ท�*งหัล่ายขุองเรา ขุอญาต�ท�*งหัล่ายขุองเราจ้งเปิ1นสุ�ขุ เถุ�ด่ สุ�วินเปิรตผู้#�เปิ1นญาต�เหัล่�าน�*น พาก�นมาช่�มในท�,น�*น เม<,อขุ�าวิ แล่ะน-*าม�อย#�บร�บ#รณ) ย�อมอน�โมทนาโด่ยเคารพวิ�า เราได่�สุมบ�ต�เพราะเหัต�แหั�งญาต�เหัล่�าใด่ ขุอญาต�ขุองเราเหัล่�าน�*น จ้งม�ช่�วิ�ตอย#�ย<นนาน การบ#ช่าเปิ1นอ�นพวิกญาต�ได่�ท-าแล่�วิแก�เราท�*งหัล่าย แล่ะญาต�ท�*งหัล่ายผู้#�ใหั�ก5ไม�ไร�ผู้ล่ เพราะในเปิรตวิ�สุ�ยน�*น ไม�ม�กสุ�กรรม ไม�ม�โคร�กขุกรรม ไม�ม�การค�าขุายเช่�นน�*น ไม�ม�การซั<*อการขุายด่�วิยเง�น เปิรตท�*งหัล่ายผู้#�ไปิในปิตต�วิ�สุ�ย ย�อมเย�ยวิยาอ�ตภาพด่�วิยทานท�,ญาต�หัร<อม�ตรใหั�แล่�วิแต�มน�ษยโล่กน�* น-*าฝีนอ�นตกล่งในท�,ด่อน ย�อมไหัล่ไปิสุ#�ท�,ล่��ม ฉั�นใด่ ทานอ�นญาต�หัร<อม�ตรใหั�แล่�วิในมน�ษยโล่กน�* ย�อมสุ-าเร5จ้ผู้ล่แก�เปิรตท�*งหัล่ายฉั�นน�*นเหัม<อนก�น

Page 83: Tipitaka 26

หั�วิงน-*าใหัญ�เต5มแล่�วิ ย�อมย�งสุาครใหั�เต5มเปิG, ยม ฉั�นใด่ ทานอ�นญาต�หัร<อม�ตรใหั�แล่�วิ แต�มน�ษยโล่กน�* ย�อมสุ-าเร5จ้ผู้ล่ แก�เปิรตท�*งหัล่าย ฉั�นน�*นเหัม<อนก�น ก�ล่บ�ตรเม<,อระล่0กถุ0งอ�ปิการะท�,ท�าน ท-าแล่�วิในกาล่ก�อนวิ�า ญาต�ม�ตรแล่ะสุหัายได่�ใหั�สุ�,งขุองแก�เรา ได่�ช่�วิยท-าก�จ้ขุองเรา ด่�งน�* พ0งใหั�ท�กษ�ณาแก�เปิรตท�*งหัล่าย ควิามเศร�าโศกหัร<อควิามร-,าไรอย�างอ<,น ไม�ควิรท-าเล่ย เพราะควิามร�องไหั�เปิ1นต�นน�*นไม�เปิ1นปิระโยช่น)แก�เปิรตท�*งหัล่ายญาต�ท�*งหัล่ายย�อมด่-ารงอย#�โด่ยปิกต�ธรรมด่า อ�นท�กษ�ณาน�*แล่ท�,ท�านเขุ�าไปิต�*งไวิ�ด่�แล่�วิในสุงฆ) ใหั�แล่�วิ ย�อม สุ-าเร5จ้ปิระโยช่น)แก�เปิรตน�*นโด่ยพล่�น สุ�*นกาล่นาน ญาต�ธรรมมหัาพ�ตร ได่�แสุด่งใหั�ปิรากฏิแล่�วิ การบ#ช่าอ�นย�,งเพ<,อเปิรตท�*งหัล่าย มหัาพ�ตรทรงท-าแล่�วิ แล่ะก-าล่�งกายมหัาบพ�ตรได่�เพ�,มใหั�แก�ภ�กษ�ท�*งหัล่ายแล่�วิ บ�ญม� ปิระมาณไม�น�อยมหัาบพ�ตรได่�ทรงขุวินขุวิายแล่�วิ.

จ้บ ต�โรก�ฑูฑูเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๕.

๖. ปิ>ญจ้ปิ�ตตขุาท�กเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตก�นล่#กคราวิล่ะ ๕ คน พระสุ�งฆเถุระถุามวิ�า -2 1 0 0 0 -1910 23 0 0 0

[๙๑] ท�านเปิล่<อยกาย ม�ผู้�วิพรรณเล่วิทราม ม�กล่�,นเหัม5นเน�าฟ้� 8งไปิ หัม#�แมล่ง วิ�นพาก�นตอมเกล่<,อนกล่�น ท�านเปิ1นใครหันอมาย<นอย#�ในท�,น�*? หัญ�งเปิรตน�*นตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นเปิ1นเปิรต ถุ0งท�คต� เก�ด่ในยมโล่ก เพราะท-า กรรมอ�นล่ามกจ้0งต�องจ้ากโล่กน�*ไปิสุ#�เปิตโล่ก เวิล่าเช่�าคล่อด่บ�ตร ๕ คนเวิล่าเย5นอ�ก ๕ ตน แล่�วิก�นล่#กเหัล่�าน�*นหัมด่ ถุ0งบ�ตร ๑๐ คนเหัล่�าน�*นก5ย�งไม�อาจ้บรรเทาควิามหั�วิขุองด่�ฉั�น หั�วิใจ้ขุองด่�ฉั�นเร�าร�อนอย#�เปิ1นน�จ้ เพราะควิามหั�วิด่�ฉั�นไม�ได่�ด่<,มน-*าท�,ควิรด่<,ม ขุอท�านจ้งด่#ด่�ฉั�นผู้#�ถุ0งควิามพ�นาศเช่�นน�*เถุ�ด่. พระเถุระถุามวิ�า เม<,อก�อน ท�านได่�ท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ หัร<อท�านก�นเน<*อบ�ตรท�*งหัล่าย เพราะวิ�บากแหั�งกรรมอะไร?หัญ�งเปิรตน�*นตอบวิ�าเม<,อก�อน หัญ�งร�วิมสุาม�ขุองด่�ฉั�นคนหัน0,งม�ครรภ) ด่�ฉั�นค�ด่ช่�,วิต�อเขุา ม�ใจ้ปิระท�ษร�าย ได่�ท-าใหั�ครรภ)ตกไปิ เขุาม�ครรภ) ๒ เด่<อนเท�าน�*น ไหัล่ออกเปิ1นโล่หั�ต คร�*งน�*น มารด่าขุองเขุาโกรธ เช่�ญพวิกญาต�ขุองด่�ฉั�นมา ปิระช่�มซั�กถุาม ใหั�ด่�ฉั�นท-าการสุบถุแล่ะขุ#�เขุ5ญใหั�กล่�วิ ด่�ฉั�นได่�กล่�าวิค-าสุบถุแล่ะม�สุาวิาทอย�างแรงวิ�า ถุ�าด่�ฉั�นท-าช่�,วิอย�างน�* ขุอใหั�ด่�ฉั�นก�นเน<*อบ�ตรเถุ�ด่ ฉั�นม�กายอ�นเปิZ* อนด่�วิยหันองแล่ะโล่หั�ต ก�นเน<*อบ�ตรท�*งหัล่าย เพราะวิ�บากแหั�งกรรม ค<อ การท-าใหั�ครรภ)ตกแล่ะการพ#ด่ม�สุาท�*งสุองน�*น จ้บ ปิ>ญจ้ปิ�ตตขุาท�กเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๖.

๗. สุ�ตตปิ�ตตขุาท�กเปิตวิ�ตถุ�

Page 84: Tipitaka 26

วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตก�นล่#กคราวิล่ะ ๗ ตน พระเถุระถุามหัญ�งเปิรตตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1920 25 0 0 0

[๙๒] ท�านเปิล่<อยกายม�ผู้�วิพรรณเล่วิทราม ม�กล่�,นเหัม5นเน�าฟ้� 8งไปิ หัม#�แมล่งวิ�น พาก�นตอมเกล่<,อนกล่�น ท�านเปิ1นใครหันอมาย<นอย#�ท�,น�*?หัญ�งเปิรตน�*นตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นเปิ1นเปิรต ถุ0งท�คต� เก�ด่ในยมโล่ก เพราะท-า กรรมอ�นล่ามกจ้0งต�องจ้ากโล่กน�*นไปิสุ#�เปิตโล่ก เวิล่าเช่�าคล่อด่บ�ตร ๗ ตน เวิล่าเย5นอ�ก ๗ ตน แล่�วิก�นบ�ตรเหัล่�าน�*นหัมด่ ถุ0งบ�ตร ๑๔ คนน�*นก5ย�ง ไม�อาจ้บรรเทาควิามหั�วิขุองด่�ฉั�นได่� หั�วิใจ้ขุองด่�ฉั�นย�อมเร�าร�อนอย#�เปิ1นน�จ้เพราะควิามหั�วิ ด่�ฉั�นเปิ1นด่�จ้ถุ#กเผู้าด่�วิยไฟ้ในท�,อ�นร�อนย�,ง ไม�ได่� ปิระสุบควิามเย5นเล่ย. พระเถุระถุามวิ�า ท�านท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ หัร<อท�านก�นเน<*อบ�ตรเพราะวิ�บากแหั�งกรรมอะไร?หัญ�งเปิรตน�*นตอบวิ�าเม<,อก�อนด่�ฉั�นม�บ�ตร ๒ คน บ�ตร ๒ คนน�*นก-าล่�งหัน��มแน�น ด่�ฉั�นเปิ1น ผู้#�เขุ�าถุ0งก-าล่�งค<อบ�ตร (ถุ<อต�วิวิ�าม�บ�ตร) จ้0งได่�ด่#หัม�,นสุาม�ขุองตน ภาย หัล่�งสุาม�ขุองด่�ฉั�นโกรธ จ้0งได่�หัาภรรยามาใหัม� ก5ภรรยาใหัม�น�*นม�ครรภ) ด่�ฉั�นค�ด่ช่�,วิต�อเขุา ม�ใจ้ปิระท�ษร�าย ได่�ท-าใหั�ครรภ)ตกไปิ ภรรยาใหัม�ม� ครรภ) ๓ เด่<อนเท�าน�*น ตกเปิ1นโล่หั�ตเน�า มารด่าขุองเขุาโกรธแล่�วิเช่�ญ พวิกญาต�ขุองด่�ฉั�นมาปิระช่�มซั�กถุาม ใหั�ด่�ฉั�นท-าการสุบถุแล่ะขุ#�เขุ5ญด่�ฉั�น ใหั�กล่�วิ ด่�ฉั�นได่�กล่�าวิค-าสุบถุแล่ะม�สุาวิาทอย�างแรงวิ�า ถุ�าด่�ฉั�นท-าช่�,วิอย�างน�* ขุอใหั�ด่�ฉั�นก�นเน<*อบ�ตรเถุ�ด่ ด่�ฉั�นม�กายเปิZ* อนหันองแล่ะโล่หั�ตก�นเน<*อบ�ตรท�*งหัล่าย เพราะวิ�บากแหั�งกรรม ค<อ การท-าครรภ)ใหั�ตกไปิ แล่ะม�สุาวิาทท�*งสุองน�*น.

จ้บ สุ�ตตปิ�ตตขุาท�กเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๗.

๘. โคณเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยล่#กสุอนพ�อ ก�ฎุ]มพ�ผู้#�เปิ1นบ�ด่าถุามสุ�ช่าตก�มารวิ�า-2 1 0 0 0 -1930 20 0 0 0

[๙๓] เจ้�าเปิ1นบ�าไปิแล่�วิหัร<อ จ้0งเก�,ยวิหัญ�าอ�นเขุ�ยวิสุด่แล่�วิบ�งค�บโคแก�อ�นเปิ1นสุ�ตวิ)ตายแล่�วิวิ�า จ้งก�น จ้งก�น อ�นโคตายแล่�วิย�อมไม�ล่�กขุ0*นก�นหัญ�า แล่ะน-*าม�ใช่�หัร<อ เจ้�าเปิ1นท�*งคนพาล่ท�*งม�ปิ>ญญาทรามเหัม<อนคนอ<,น ท�,ม�ปิ>ญญาทรามฉัะน�*น?สุ�ช่าตก�มารตอบวิ�าโคต�วิน�*ย�งม�เท�าท�*ง ๔ ม�ศ�รษะ ม�ต�วิพร�อมท�*งหัาง น�ยน)ตาก5ม�อย#�ตามเด่�มขุ�าพเจ้�าค�ด่วิ�าโคต�วิน�*พ0งล่�กขุ0*นก�นหัญ�าสุ�กวิ�นหัน0,ง สุ�วินม<อ เท�า กาย แล่ะศ�รษะขุองปิ#Sไม�ปิรากฏิ แต�ค�ณพ�อมาร�องไหั�ถุ0งกระด่#กขุองปิ#Sท�,บรรจ้�ไวิ� ในสุถุ#ปิด่�น ไม�เปิ1นคนโง�หัร<อ. ก�ฎุ]มพ�ได่�ฟ้>งค-าน�*นแล่�วิ จ้0งกล่�าวิสุรรเสุร�ญสุ�ช่าตก�มารวิ�า เจ้�าด่�บควิาม

Page 85: Tipitaka 26

กระวินกระวิายท�*งปิวิงขุองเรา ผู้#�เร�าร�อนอย#�ใหั�หัาย เหัม<อนบ�คคล่ด่�บไฟ้อ�นล่าด่ด่�วิยน-*าม�น ด่�วิยน-*าฉัะน�*น ได่�ถุอนขุ0*นแล่�วิหันอซั0,งล่#กศรค<อควิามโศก อ�นเสุ�ยบแล่�วิท�,หัท�ยขุองบ�ด่า บ�ด่าผู้#�ม�ล่#กศรอ�นเจ้�าถุอนขุ0*นแล่�วิ เปิ1นผู้#�เย5นสุงบแล่�วิ ด่#กรมาณพ ต�อไปิน�*บ�ด่าจ้ะไม� เศร�าโศกจ้ะไม�ร�องไหั� เพราะฟ้>งค-าขุองเจ้�า ช่นเหัล่�าใด่ท�,ม�ปิ>ญญาม�ควิามอน�เคราะหั)ต�อมารด่าบ�ด่า ช่นเหัล่�าน�*นย�อมท-าอย�างน�* ย�อมย�งมารด่าบ�ด่า ใหั�หัายจ้ากควิามเศร�าโศก ฉัะน�*น.

จ้บ โคณเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๘.

๙. มหัาเปิสุการเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตก�นม#ตรค#ถุ ภ�กษ�ร#ปิหัน0,งถุามเทพบ�ตรตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1940 16 0 0 0

[๙๔] หัญ�งเปิรตน�*ก�นค#ถุ ม#ตร โล่หั�ต แล่ะหันอง น�*เปิ1นวิ�บากแหั�งกรรมอะไรหัญ�งเปิรตน�* เม<,อก�อนได่�ท-ากรรมอะไรไวิ� จ้0งม�เล่<อด่แล่ะหันองเปิ1นภ�กษาเปิ1นน�จ้ ผู้�าท�*งหัล่ายอ�นใหัม�แล่ะงาม อ�อนน��ม บร�สุ�ทธ�P ม�ขุนอ�อนอ�นท�านใหั�แล่�วิแก�หัญ�งเปิรตน�* ย�อมกล่ายเปิ1นเหัล่5กไปิ เม<,อก�อนหัญ�งเปิรตน�*ได่�ท-ากรรมอะไรไวิ�หันอ? เทพบ�ตรน�*นตอบวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ เม<,อก�อน หัญ�งเปิรตน�*เปิ1นภรรยาขุองขุ�าพเจ้�า ม�ควิาม ตระหัน�,เหัน�ยวิแน�น ไม�ใหั�ทาน นางได่�ด่�าแล่ะบร�ภาษขุ�าพเจ้�าผู้#�ก-าล่�งใหั� ทานแก�สุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่ายวิ�า จ้งก�นค#ถุ ม#ตร เล่<อด่ แล่ะหันอง อ�นไม�สุะอาด่ตล่อด่กาล่ท�กเม<,อ ค#ถุ ม#ตร เล่<อด่ แล่ะหันอง จ้งเปิ1นอาหัารขุองท�านในปิรโล่ก แผู้�นเหัล่5กจ้งเปิ1นผู้�าขุองท�าน นางมาเก�ด่ใน ท�,น�*ก�นแต�ค#ถุแล่ะม#ตรเปิ1นต�นตล่อด่กาล่นาน เพราะปิระพฤต�ช่�,วิเช่�นน�*. จ้บ มหัาเปิสุการเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๙.

๑๐. ขุล่าตยเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตเปิล่<อยหั�วิหัน�าพ�อค�าถุามหัญ�งเปิรตตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1950 39 0 0 0

[๙๕]ท�านเปิ1นใครหันออย#�ภายในวิ�มานน�* ไม�ออกจ้ากวิ�มานเล่ย ด่#กรนางผู้#�เจ้ร�ญ เช่�ญท�านออกมาเถุ�ด่ ขุ�าพเจ้�าจ้ะขุอด่#ท�านผู้#�ม�ฤทธ�P? นางเวิมาน�กเปิรตฟ้>งค-าถุามด่�งน�*นแล่�วิ จ้0งกล่�าวิวิ�า ด่�ฉั�นเปิ1นหัญ�งเปิล่<อยกาย ม�แต�ผู้มปิด่บ�งไวิ� กระด่ากอายท�,จ้ะออกภายนอก ด่�ฉั�นได่�ท-าบ�ญไวิ�น�อยน�ก.พ�อค�ากล่�าวิวิ�าด่#กรนางผู้#�ม�ร#ปิงาม เอาเถุอะ ขุ�าพเจ้�าจ้ะใหั�ผู้�าเน<*อด่�แก�ท�าน เช่�ญท�านน��งผู้�าน�* แล่�วิจ้งออกมาภายนอก เช่�ญออกมาภายนอกวิ�มานเถุ�ด่ ขุ�าพเจ้�าจ้ะขุอด่#ผู้#�ม�ฤทธ�Pมาก.นางเวิน�กเปิรตตอบวิ�าผู้�าน�*นถุ0งท�านจ้ะใหั�ท�,ม<อขุองด่�ฉั�นเอง ก5ไม�สุ-าเร5จ้แก�ด่�ฉั�น ถุ�าในหัม#�ช่นน�* ม�อ�บาสุกผู้#�ม�ศร�ทธา

Page 86: Tipitaka 26

เปิ1นสุาวิกขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ขุอท�านจ้งใหั�อ�บาสุกน�*นน��งหั�มผู้�าท�,ท�านจ้ะใหั�ด่�ฉั�นแล่�วิอ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ใหั�ด่�ฉั�น เม<,อท�านท-าอย�างน�*น ด่�ฉั�นจ้0งจ้ะได่�น��งหั�มผู้�าน�*ตามปิรารถุนา ถุ0งซั0,งควิามสุ�ขุ.

พ�อค�าท�*งหัล่ายได่�ฟ้>งด่�งน�*นแล่�วิ จ้0งใหั�อ�บาสุกน�*นอาบน-*า ล่#บไล่�แล่�วิใหั�น��งหั�มผู้�า แล่�วิ อ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ใหั�นางเวิมาน�กเปิรตน�*น พระสุ�งค�ต�กาจ้ารย)เม<,อจ้ะปิระกาศเน<*อควิามน�*น ได่�กล่�าวิ คาถุา ๓ คาถุา ควิามวิ�าก5พ�อค�าเหัล่�าน�*นย�งอ�บาสุกน�*นใหั�อาบน-*า ล่#บไล่�ด่�วิยขุองหัอมแล่�วิใหั�น��ง หั�มผู้�า แล่�วิอ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ไปิใหั�นางเวิมาน�กเปิรตน�*น ในท�นตาเหั5นน�*นเอง วิ�บากย�อมบ�งเก�ด่ขุ0*นแก�นางเวิมาน�กเปิรตน�*น โภช่นะ เคร<,องน��งหั�มแล่ะน-*าด่<,ม ย�อมบ�งเก�ด่ขุ0*น น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งท�กษ�ณา ล่-าด่�บน�*น นางม� สุร�ระบร�สุ�ทธ�P น��งหั�มผู้�าสุะอาด่ งามด่�กวิ�าแควิ�นกาสุ� เด่�นย�*มออกมาจ้ากวิ�มานปิระกาศวิ�า น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งท�กษ�ณา.พ�อค�าเหัล่�าน�*นถุามวิ�า วิ�มานขุองท�านงด่งาม ม�ร#ปิภาพวิ�จ้�ตรด่� สุวิ�างไสุวิ ด่#กรนางเทพธ�ด่าพวิกขุ�าพเจ้�าถุามแล่�วิขุอท�านจ้งบอก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*นตอบวิ�าเม<,อด่�ฉั�นเปิ1นมน�ษย)อย#�น�*น ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ถุวิายแปิ8งค�,วิอ�นเจ้<อด่�วิย น-*าม�น แก�ภ�กษ�ผู้#�เท�,ยวิบ�ณฑูบาต ม�จ้�ตซั<,อตรง ด่�ฉั�นเสุวิยวิ�บากแหั�ง ก�ศล่กรรมน�*นในวิ�มานน�*สุ�*นกาล่นาน ก5ผู้ล่บ�ญน�*น เด่�Jยวิน�*ย�งเหัล่<อน�ด่หัน�อย พ�น ๔ เด่<อนไปิแล่�วิ ด่�ฉั�นจ้�กจ้�ต�จ้ากวิ�มานน�* จ้�กไปิตกนรก อ�นเร�าร�อนสุาหั�สุ ม� ๔ เหัล่�,ยม ม� ๔ ปิระต# จ้-าแนกเปิ1นหั�องๆ ล่�อมด่�วิยก-าแพงเหัล่5ก ครอบด่�วิยแผู้�นเหัล่5ก พ<*นนรกน�*นล่�วินเปิ1นเหัล่5กแด่งล่�กเปิ1นเปิล่วิเพล่�ง ปิระกอบด่�วิยควิามร�อน แผู้�ไปิตล่อด่ร�อยโยช่น)โด่ยรอบ ต�*งอย#�ท�กเม<,อ ด่�ฉั�นจ้�กต�องเสุวิยท�กขุเวิทนาในนรกน�*นตล่อด่กาล่นาน ก5การเสุวิยท�กขุ)เช่�นน�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมช่�,วิ เพราะฉัะน�*น ด่�ฉั�นจ้0งเศร�าโศกท�,จ้ะไปิเก�ด่ในนรกน�*น.

จ้บ ขุล่าตยเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๐.

๑๑. นาคเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตก�นน-*าเล่<อด่น-*าหันองสุามเณรถุามวิ�า-2 1 0 0 0 -1960 39 0 0 0

[๙๖]คนหัน0,งขุ�,ช่�างเผู้<อกไปิขุ�างหัน�า คนหัน0,งขุ�,รถุเท�ยมด่�วิยม�าอ�สุด่รไปิท�ามกล่าง นางสุาวิน�อยขุ0*นวิอไปิขุ�างหัล่�ง เปิล่�งร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิทศท�ศ สุ�วิน ท�านท�*งหัล่ายม<อถุ<อฆ�อนเด่�นร�องไหั� ม�หัน�าช่� �มไปิด่�วิยน-*าตา ม�ต�วิเปิ1น แผู้ล่แตกพ�ง ท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบาปิอะไรไวิ� ท�านท�*งหัล่ายด่<,มก�น โล่หั�ตขุองก�นแล่ะก�น เพราะกรรมอะไร?เปิรตท�*งสุองได่�ฟ้>งสุามเณรถุามจ้0งตอบวิ�า ผู้#�ใด่ขุ�,ช่�างเผู้<อกช่าต�ก�ญช่รม� ๔ เท�าไปิขุ�างหัน�า คนน�*นเปิ1นบ�ตรหั�วิปิGขุองขุ�าพเจ้�าท�*งสุอง เม<,อเปิ1นมน�ษย)เขุาได่�ถุวิายทานแก�สุงฆ) จ้0งได่�

Page 87: Tipitaka 26

ร�บควิามสุ�ขุบ�นเท�งใจ้ ผู้#�ใด่ขุ�,รถุเท�ยมด่�วิยม�าอ�สุด่ร ๔ ม�า แล่�นเร�ยบไปิท�ามกล่าง ผู้#�น�*นเปิ1นบ�ตรคนกล่างขุองขุ�าพเจ้�าท�*งสุอง เม<,อเขุาเปิ1นมน�ษย)เปิ1นคนไม� ตระหัน�, เปิ1นทานบด่�ร� �งโรจ้น)อย#� นาร�ท�,ม�ปิ>ญญา ด่วิงตากล่มงามร� �งเร<องด่�จ้ตาเน<*อ ขุ0*นวิอมาขุ�างหัล่�ง ผู้#�น�*นเปิ1นธ�ด่าคนสุ�ด่ท�ายขุองขุ�าพเจ้�าท�*งสุอง นางม�ควิามสุ�ขุเบ�กบานใจ้ เพราะสุ�วินแหั�งทานก0,งสุ�วิน เม<,อก�อนเขุาท�*งสุามม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ได่�ใหั�ทานแก�สุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่าย สุ�วิน ขุ�าพเจ้�าท�*งสุองเปิ1นคนตระหัน�, บร�ภาษสุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่าย เขุาท�*ง สุามน�*ถุวิายทานแล่�วิ บ-าร�งบ-าเรอด่�วิยกามค�ณอ�นเปิ1นท�พย) สุ�วินขุ�าพเจ้�า ท�*งสุองซั#บซั�ด่อย#� ด่�จ้ไม�อ�ออ�นไฟ้ไหัม� ฉัะน�*น.สุามเณรถุามวิ�าอะไรเปิ1นโภช่นะขุองท�าน อะไรเปิ1นท�,นอนขุองท�าน แล่ะท�านม�บาปิธรรม อย�างย�,ง ย�งอ�ตภาพใหั�เปิ1นไปิอย�างไร เม<,อโภคะเปิ1นอ�นมากม�อย#�ไม�น�อยท�านหัน�ายสุ�ขุ ได่�เสุวิยท�กขุ)ในวิ�นน�*?เปิรตท�*งสุองตอบวิ�า ขุ�าพเจ้�าท�*งสุองด่�ซั0,งก�นแล่ะก�น แล่�วิก�นหันองแล่ะเล่<อด่ขุองก�นแล่ะก�นได่�ด่<,มหันองแล่ะเล่<อด่เปิ1นอ�นมาก ก5ย�งไม�หัายอยาก ม�ควิามหั�วิอย#�เปิ1น น�จ้ สุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายไม�ใหั�ทาน ล่ะไปิแล่�วิ เก�ด่ในยมโล่ก ย�อมร-,าไรอย#� เหัม<อนขุ�าพเจ้�าท�*งสุองฉัะน�*น สุ�ตวิ)เหัล่�าใด่ ได่�ปิระสุบโภคะต�างๆ แล่�วิ ไม�ใช่�สุอยเอง ท�*งไม�ท-าบ�ญ สุ�ตวิ)เหัล่�าน�*นจ้�กต�องหั�วิกระหัายในปิรโล่ก ภายหัล่�งถุ#กควิามหั�วิแผู้ด่เผู้าไหัม�อย#�สุ�*นกาล่นาน คร�*นท-ากรรมท�*งหัล่าย ม�ผู้ล่เผู้5ด่ร�อน ม�ท�กขุ)เปิ1นก-าไรแล่�วิ ย�อมได่�เสุวิยท�กขุ) ก5บ�ณฑู�ตท�*งหัล่ายร# �ทร�พย)แล่ะขุ�าวิเปิล่<อกเปิ1นอย�างหัน0,ง ร# �ช่�วิ�ตขุองสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายในมน�ษย) โล่กน�*เปิ1นอย�างหัน0,ง ร# �ทร�พย)แล่ะขุ�าวิเปิล่<อกแล่ะช่�วิ�ตมน�ษย)เปิ1นอ�กอย�าง หัน0,ง จ้ากสุ�,งนอกน�*แล่�วิ พ0งท-าท�,พ0,งขุองตน ช่นเหัล่�าใด่เปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในธรรม ฟ้>งค-าขุองพระอรหั�นต)ท�*งหัล่ายแล่�วิ มาร# �ช่�ด่อย�างน�* ช่นเหัล่�าน�*นย�อมไม�ปิระมาทในทาน.

จ้บ นาคเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๑.

๑๒. อ�รคเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยการไม�ร�องไหั�ถุ0งผู้#�ตาย พราหัมณ)ได่�ฟ้>งด่�งน�*นแล่�วิ เม<,อจ้ะบอกเหัต�แหั�งการไม�เศร�าโศก จ้0งกล่�าวิคาถุา ๒ คาถุา ควิามวิ�า-2 1 0 0 0 -1970 40 0 0 0

[๙๗]บ�ตรขุองเรา ล่ะสุร�ระอ�นคร-,าคร�าขุองตนไปิ เหัม<อนง#ล่อกคราบฉัะน�*นเม<,อสุร�ระแหั�งบ�ตรขุองเรา ใช่�สุอยไม�ได่� ล่ะไปิแล่�วิ ม�กาล่ะอ�นกระท-า แล่�วิอย�างน�* บ�ตรขุองเราเม<,อญาต�เผู้าอย#� ย�อมไม�ร# �สุ0กถุ0งควิามร-,าไรขุองญาต�ท�*งหัล่าย เพราะฉัะน�*น เราจ้0งไม�เศร�าโศกถุ0งเขุา คต�ขุองเขุาม�อย�างไร เขุาได่�ไปิสุ#�คต�น�*น. นางพราหัมณ�กล่�าวิวิ�าบ�ตรขุองด่�ฉั�น ด่�ฉั�นไม�ได่�เช่�ญมา มาแล่�วิจ้ากปิรโล่ก ด่�ฉั�นไม�ได่�อน�ญาต ใหั�ไปิ ก5ไปิแล่�วิจ้ากมน�ษยโล่กน�* เขุามา

Page 88: Tipitaka 26

อย�างไร เขุาก5ไปิอย�างน�*นท-าไมจ้ะต�องไปิร-,าไรในการไปิจ้ากโล่กน�*ขุองเขุาเล่�า บ�ตรขุองด่�ฉั�นเม<,อ พวิกญาต�เผู้าอย#� ย�อมไม�ร# �สุ0กถุ0งควิามร-,าไรขุองหัม#�ญาต� เพราะฉัะน�*น ด่�ฉั�นจ้0งไม�ร�องไหั�ถุ0งบ�ตรน�*น คต�ขุองเขุาม�อย�างไร เขุาได่�ไปิสุ#�คต�น�*นแล่�วิ.น�องสุาวิกล่�าวิวิ�า ถุ�าด่�ฉั�นร�องไหั� ก5จ้ะเปิ1นผู้#�ซั#บผู้อม ผู้ล่อะไรจ้ะพ0งม�แก�ด่�ฉั�น ในการ ร�องไหั�น�*น ควิามไม�สุบายใจ้ก5จ้ะพ0งม�แก�ญาต�แล่ะม�ตรสุหัายท�*งหัล่ายโด่ย ย�,ง พ�,ช่ายขุองด่�ฉั�นอ�นญาต�เผู้าอย#� ย�อมไม�ร# �สุ0กถุ0งควิามร-,าไรขุองญาต�ท�*งหัล่าย เพราะฉัะน�*น ด่�ฉั�นจ้0งไม�ร�องไหั�ถุ0งพ�,ช่ายขุองด่�ฉั�นน�*น คต�ขุองเขุาม�อย�างไร เขุาได่�ไปิสุ#�คต�น�*นแล่�วิ.

สุ�วินภรรยาขุองเขุากล่�าวิวิ�า ผู้#�ใด่เศร�าโศกถุ0งคนท�,ล่�วิงล่�บไปิแล่�วิ ผู้#�น�*นก5เปิร�ยบเหัม<อนทารกร�องไหั�ถุ0งพระจ้�นทร) อ�นล่อยอย#�ในอากาศฉัะน�*น สุาม�ขุองด่�ฉั�นอ�นญาต�เผู้าอย#�ย�อมไม�ร# �สุ0กถุ0งควิามร-,าไรขุองพวิกญาต� เพราะฉัะน�*น ด่�ฉั�นจ้0งไม�ร�องไหั�ถุ0งเขุา คต�ขุองเขุาม�อย�างไร เขุาได่�ไปิแล่�วิสุ#�คต�น�*น. สุ�วินนางทาสุ�กล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เปิ1นวิ�านเคร<อแหั�งพรหัม หัม�อน-*าอ�นแตกแล่�วิพ0งปิระสุานใหั�ต�ด่อ�กไม�ได่� ฉั�นใด่ ผู้#�ใด่เศร�าโศกถุ0งผู้#�ล่�วิงล่�บไปิแล่�วิ ผู้#�น�*นก5เปิร�ยบ เหัม<อนฉั�นน�*น นายขุองด่�ฉั�นอ�นพวิกญาต�เผู้าอย#� ย�อมไม�ร# �สุ0กถุ0งควิาม ร-,าไรขุองญาต�ท�*งหัล่าย เพราะฉัะน�*น ด่�ฉั�นจ้0งไม�ร�องไหั�ถุ0งท�าน คต�ขุอง ท�านม�อย�างไร ท�านได่�ไปิสุ#�คต�น�*นแล่�วิ.

จ้บ อ�รคเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๒. -----------------

รวิมเร<,องในอ�รควิรรค ค<อ ๑. เขุตต#ปิมาเปิตวิ�ตถุ�๒. สุ#กรเปิตวิ�ตถุ�๓. ปิ#ต�ม�ขุเปิตวิ�ตถุ� ๔. ปิฏิฐธ�ตล่�กเปิตวิ�ตถุ�๕. ต�โรก�ฑูฑูเปิตวิ�ตถุ� ๖. ปิ>ญจ้ปิ�ตตขุาท�กเปิตวิ�ตถุ�๗. สุ�ตตปิ�ตตขุาท�กเปิตวิ�ตถุุ�๘. โคณเปิตวิ�ตถุ�๙. มหัาเปิสุการเปิตวิ�ตถุ�๑๐. ขุล่าตยเปิตวิ�ตถุ� ๑๑. นาคเปิตวิ�ตถุ� ๑๒. อ�รคเปิตวิ�ตถุ�. จ้บ อ�รควิรรคท�, ๑. -----------

อ�พพร�วิรรคท�, ๒ ๑. สุ�งสุารโมจ้กเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยไม�ท-าบ�ญไปิเปิ1นนางเปิรต ท�านพระสุาร�บ�ตรเถุระถุามนางเปิรตตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -1980 54 0 0 0

[๙๘] ท�านเปิ1นผู้#�เปิล่<อยกาย ม�ร#ปิร�างน�าเกล่�ยด่ ซั#บผู้อม สุะพร�,งไปิด่�วิย เสุ�นเอ5น ด่#กรนางผู้#�ซั#บผู้อมม�แต�ซั�,โครง ท�านเปิ1นใครเล่�ามาย<นอย#�ในท�,น�*? นางเปิรตน�*นตอบวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นเปิ1นเปิรต เขุ�าถุ0งท�คต�เก�ด่ในยมโล่ก ได่�ท-ากรรมอ�นช่�,วิไวิ� จ้0งไปิจ้ากมน�ษยโล่กสุ#�เปิตโล่ก. พระเถุระถุามวิ�า ท�านท-ากรรมช่�,วิอะไรด่�วิย

Page 89: Tipitaka 26

กาย วิาจ้า ใจ้ เล่�า ท�านไปิจ้ากมน�ษยโล่กน�* สุ#�เปิตโล่ก เพราะวิ�บากแหั�งกรรมอะไร? นางเปิรตน�*นตอบวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ช่นเหัล่�าใด่เปิ1นบ�ด่าก5ด่� มารด่าก5ด่� หัร<อแม�เปิ1นญาต�ผู้#�ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ พ0งช่�กช่วินด่�ฉั�นวิ�า จ้งใหั�ทานแก�สุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่ายช่นผู้#�อน�เคราะหั)แก�ด่�ฉั�นเช่�นน�*นม�ได่�ม� เพราะไม�ได่�ท-าก�ศล่กรรมม�ทาน เปิ1นต�น ด่�ฉั�นจ้0งเปิ1นเปิรตเปิล่<อยกาย ถุ#กควิามหั�วิแล่ะควิามกระหัาย เบ�ยด่เบ�ยนเท�,ยวิไปิเช่�นน�*ตล่อด่ ๕๐๐ ปิG น�,เปิ1นผู้ล่แหั�งบาปิกรรมขุองด่�ฉั�น ขุ�าแต�พระผู้#�เปิ1นเจ้�า ด่�ฉั�นม�จ้�ตเล่<,อมใสุจ้ะขุอไหัวิ�ท�าน ขุ�าแต�ท�านผู้#�แกล่�วิกล่�า ม�อาน�ภาพมาก ขุอท�านจ้งอน�เคราะหั)แก�ด่�ฉั�นเถุ�ด่ ขุอ ท�านจ้งใหั�ทานอย�างใด่อย�างหัน0,ง แล่�วิจ้งอ�ท�ศก�ศล่มาใหั�ด่�ฉั�นบ�าง ขุอท�านจ้งเปิล่<*องด่�ฉั�นจ้ากท�คต�ด่�วิยเถุ�ด่. ท�านพระสุาร�บ�ตรเถุระผู้#�ม�ใจ้อน�เคราะหั) ร�บค-าขุองนางเปิรตน�*นแล่�วิ จ้0งถุวิายขุ�าวิค-าหัน0,ง ผู้�าปิระมาณเท�าฝีSาม<อผู้<นหัน0,ง แล่ะน-*าด่<,มขุ�นหัน0,ง แก�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,งแล่�วิ อ�ท�ศสุ�วินบ�ญไปิใหั�นางเปิรตน�*น พอท�านพระสุาร�บ�ตรเถุระอ�ท�ศสุ�วินบ�ญใหั� ขุ�าวิน-*าแล่ะเคร<,องน��งหั�ม ก5บ�งเก�ด่ขุ0*นท�นท� น�, เปิ1นผู้ล่แหั�งท�กษ�ณา ภายหัล่�งนางเปิรตน�*นม�ร�างกายบร�สุ�ทธ�P น��งหั�มผู้�า อ�นสุะอาด่ ม�ค�ามากย�,งกวิ�าผู้�าแควิ�นกาสุ� ม�วิ�ตถุาภรณ)อ�นวิ�จ้�ตรงด่งาม เขุ�าไปิหัาท�านพระสุาร�บ�ตรเถุระ.พระสุาร�บ�ตรเถุระถุามวิ�า ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�ด่�จ้ด่าวิปิระกายพฤกษ) ท�านม�วิรรณะเช่�นน�* เพราะกรรมอะไรอ�ฏิฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* เพราะกรรมอะไร แล่ะโภคะท�กสุ�,งท�กอย�างอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ ย�อมเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะกรรมอะไร ด่#กร นางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก เราขุอถุามท�าน ท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� อน0,ง ท�านม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิ ท�กท�ศอย�างน�* เพราะกรรมอะไร? นางเทพธ�ด่าน�*นตอบวิ�าเม<,อก�อนด่�ฉั�นเปิ1นเปิรต พระค�ณเจ้�าเปิ1นม�น�ม�ควิามกร�ณาในโล่ก ได่�เหั5น ด่�ฉั�นซั#บผู้อม ถุ#กควิามหั�วิแผู้ด่เผู้า เปิล่<อยกาย ม�หัน�งแตกเปิ1นร�*วิรอย เสุวิยท�กขุเวิทนา ได่�ใหั�ขุ�าวิค-าหัน0,ง ผู้�าปิระมาณเท�าฝีSาม<อผู้<นหัน0,ง น-*า ขุ�นหัน0,ง แก�ภ�กษ� แล่�วิอ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ไปิใหั�ด่�ฉั�น ขุอท�านจ้งด่#ผู้ล่แหั�งขุ�าวิค-าหัน0,งท�,พระค�ณเจ้�าใหั�แล่�วิ ด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ปิระกอบด่�วิยกามท�,น�า ปิรารถุนา บร�โภคอาหัารม�ก�บขุ�าวิม�รสุหัล่ายอย�าง ต�*งพ�นๆ ปิG ขุอพระ ค�ณท�านจ้งด่#ผู้ล่แหั�งการใหั�ผู้�าปิระมาณเท�าฝีSาม<อ ด่�ฉั�นได่�ร�บน�*เถุ�ด่ ขุ�าแต�พระค�ณเจ้�าผู้#�เจ้ร�ญ ผู้�าในแวิ�นแควิ�นขุองพระเจ้�าน�นทราช่ม�ปิระมาณเท�าใด่ ผู้�าน��งผู้�าหั�มขุองด่�ฉั�นม�มากกวิ�าน�*นอ�ก ค<อ ผู้�าไหัม ผู้�าขุนสุ�ตวิ)ผู้�าปิSาน ผู้�าฝี8าย ผู้�าแม�เหัล่�าน�*น ท�*งกวิ�างท�*งยาวิ ท�*งม�ค�ามาก หั�อยอย#�ในอากาศ ด่�ฉั�นเล่<อกเอาแต�ผู้<นท�,พอใจ้น��งหั�ม ขุอพระค�ณท�านจ้งด่#ผู้ล่แหั�งการใหั�น-*าขุ�นหัน0,งซั0,งด่�ฉั�นได่�ร�บอย#�น�* สุระโบกขุรณ� ๔ เหัล่�,ยมล่0ก อ�นบ�ญกรรมสุร�างใหั�ด่�แล่�วิ ม�น-*าใสุ ม�ท�า

Page 90: Tipitaka 26

ราบเร�ยบ ม�น-*าเย5น ม�กล่�,นหัอม หัาสุ�,งเปิร�ยบม�ได่� ด่าด่าษไปิด่�วิยด่อกปิท�มแล่ะด่อกอ�บล่ เต5มไปิด่�วิยน-*าอ�นด่าด่าษไปิด่�วิยเกษรบ�วิ ด่�ฉั�นปิราศจ้ากภ�ย ย�อมร<,นรมย) ช่<,นช่ม บ�นเท�งใจ้ ขุ�าแต�พระค�ณเจ้�าผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นมาเพ<,อจ้ะไหัวิ�พระค�ณเจ้�าผู้#�เปิ1นปิราช่ญ) ม�ควิามกร�ณาในโล่ก.

จ้บ สุ�งสุารโมจ้กเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑.

๒. สุาร�ปิ�ตตเถุรมาต�เปิต�วิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยนางเปิรตเคยเปิ1นมารด่าพระสุาร�บ�ตรพระสุาร�บ�ตรเถุระถุามหัญ�งเปิรตตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1990 44 0 0 0

[๙๙] ด่#กรนางเปิรตผู้#�ผู้อมม�แต�ซั�,โครง ท�านเปิ1นผู้#�เปิล่<อยกาย ม�ร#ปิร�างน�าเกล่�ยด่ซั#บผู้อม ม�ต�วิสุะพร�,งไปิด่�วิยเสุ�นเอ5น ท�านเปิ1นใครหัร<อ มาย<นอย#�ในท�,น�*?นางเปิรตน�*นตอบวิ�า เม<,อก�อนด่�ฉั�นเปิ1นมารด่าขุองท�าน ในช่าต�เหัล่�าอ<,น ด่�ฉั�นเขุ�าถุ0งเปิรตวิ�สุ�ยเพร�ยบพร�อมไปิด่�วิยควิามหั�วิแล่ะควิามกระหัาย เม<,อถุ#กควิามหั�วิครอบง-า แล่�วิ ย�อมก�นน-*าล่าย น-*าม#ก เสุมหัะอ�นเขุาถุ�มท�*งแล่�วิ แล่ะก�นม�นเหัล่วิแหั�งซัากศพท�,เขุาเผู้าอย#�ท�,เช่�งตะกอน ก�นโล่หั�ตขุองหัญ�งท�*งหัล่ายท�,คล่อด่ บ�ตรแล่ะโล่หั�ตแหั�งบ�ร�ษท�*งหัล่ายท�,ถุ#กต�ด่ม<อ เท�า แล่ะศ�รษะท�,เปิ1นแผู้ล่ ก�นเน<*อ เอ5น แล่ะขุ�อม<อขุ�อเท�าเปิ1นต�นขุองช่ายหัญ�ง ก�นหันองแล่ะแล่ะเล่<อด่แหั�งปิศ�สุ�ตวิ)แล่ะมน�ษย)ท�*งหัล่าย ไม�ม�ท�,พ0,ง ไม�ม�ท�,อย#�อาศ�ยนอนบนเต�ยงขุองผู้#�ตาย ซั0,งเขุาท�*งไวิ�ในปิSาช่�า ล่#กเอVย ขุอล่#กจ้งใหั�ทานแล่�วิอ�ท�ศสุ�วินบ�ญมาใหั�แม�บ�าง ไฉันหันอ แม�จ้0งจ้ะพ�นจ้ากการก�นหันองแล่ะเล่<อด่. ทานพระสุาร�บ�ตรเถุระผู้#�ม�จ้�ตอน�เคราะหั) ได่�ฟ้>งค-าขุองมารด่าแล่�วิ จ้0ง ปิร0กษาก�บท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ท�านพระอน�ร�ทธะ แล่ะท�านพระก�ปิปินะ แล่�วิใหั�สุร�างก�ฎ� ๔ หัล่�ง ในท�ศท�*ง ๔ แล่�วิถุวิายก�ฎ� เหัล่�าน�*น ขุ�าวิแล่ะน-*าแก�สุงฆ) อ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ไปิใหั�มารด่า ในท�นใด่ น�*นเอง ขุ�าวิ น-*าแล่ะผู้�า ก5บ�งเก�ด่เปิ1นวิ�บาก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งท�กษ�ณาภายหัล่�งนางม�ร�างกายบร�สุ�ทธ�Pสุะอาด่ น��งหั�มผู้�าอ�นม�ค�าย�,งกวิ�าผู้�าแควิ�นกาสุ�ปิระด่�บด่�วิยวิ�ตถุาภรณ)อ�นวิ�จ้�ตรเขุ�าไปิหัาท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ.ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระจ้0งถุามวิ�าด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�ด่�จ้ด่าวิปิระกายพฤกษ) ท�านม�วิรรณะเช่�นน�* เพราะกรรมอะไรอ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* เพราะกรรมอะไร แล่ะโภคะท�กสุ�,ง ท�กอย�างอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ ย�อมบ�งเก�ด่แก�ท�านเพราะกรรมอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก อาตมาขุอถุามท�าน เม<,อท�านเปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� อน0,ง ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<องแล่ะม�ร�ศม�กายสุวิ�างไสุวิ ไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะบ�ญอะไร?นางเทพธ�ด่าน�*นตอบวิ�าเม<,อก�อน ด่�ฉั�นเปิ1นมารด่า

Page 91: Tipitaka 26

ขุองท�านพระสุาร�บ�ตรเถุระ ในช่าต�อ<,นๆ เก�ด่ ในเปิตวิ�สุ�ย เพร�ยบพร�อมไปิด่�วิยควิามหั�วิแล่ะควิามกระหัาย เม<,อถุ#ก ควิามหั�วิครอบง-าแล่�วิ จ้0งก�นน-*าล่าย น-*าม#ก เสุมหัะอ�นเขุาถุ�มท�*งไวิ� แล่ะก�นม�นเหัล่วิแหั�งซัากศพท�,เขุาเผู้าอย#�บนเช่�งตะกอน ก�นโล่หั�ตขุองหัญ�งท�,คล่อด่บ�ตรแล่ะโล่หั�ตแหั�งบ�ร�ษท�*งหัล่ายซั0,งถุ#กต�ด่ม<อ เท�า แล่ะศร�ษะ ท�,เปิ1นแผู้ล่ ก�นเน<*อ เอ5น ขุ�อม<อแล่ะขุ�อเท�าขุองช่ายหัญ�ง ก�นหันอง แล่ะเล่<อด่ขุองปิศ�สุ�ตวิ)แล่ะมน�ษย) ด่�ฉั�นไม�ม�ท�,พ0,ง ไม�ม�ท�,อย#�อาศ�ยนอนบนเต�ยงขุองคนตาย ท�,เขุาท�*งไวิ�ในปิSาช่�า ด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ไม�ม�ภ�ยแต�ท�,ไหันๆ บ�นเท�งอย#� เพราะทานขุองท�านพระสุาร�บ�ตร ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นมาคร�*งน�* เพ<,อจ้ะไหัวิ�ท�านสุาร�บ�ตรผู้#�เปิ1นน�กปิราช่ญ) ม�ควิามกร�ณา ในโล่ก.

จ้บ สุาร�ปิ�ตตเถุรมาต�เปิต�วิ�ตถุ�ท�, ๒.

๓. ม�ตตาเปิต�วิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�ญกรรมขุองนางม�ตตาเปิรต นางต�สุสุาถุามหัญ�งเปิรตคนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -11000 81 0 0 0

[๑๐๐] ด่#กรนางเปิรตผู้#�ซั#บผู้อมม�แต�ซั�,โครง ท�านเปิ1นผู้#�เปิล่<อยกาย ม�ร#ปิร�าง น�าเกล่�ยด่ ซั#บผู้อม ม�ต�วิสุะพร�,งไปิด่�วิยเสุ�นเอ5น ท�านเปิ1นใคร มาย<นอย#� ในท�,น�*? นางเปิรตน�*นตอบวิ�า เม<,อก�อน ท�านช่<,อต�สุสุา สุ�วินฉั�นช่<,อม�ตตาเปิ1นหัญ�งร�วิมสุาม�ก�บท�าน ได่�ท-ากรรมอ�นล่ามกไวิ� จ้0งไปิจ้ากมน�ษยโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก. นางต�สุสุาถุามวิ�าท�านได่�ท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ หัร<อเพราะวิ�บากแหั�งกรรมอะไร ท�านจ้0งไปิจ้ากมน�ษยโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก?นางเปิรตน�*นตอบวิ�า ฉั�นเปิ1นหัญ�งด่�ร�ายแล่ะหัยาบคาย ม�กหั0งหัวิง ม�ควิามตระหัน�, เปิ1นคนโอ�อวิด่ ได่�กล่�าวิวิาจ้าช่�,วิกะท�าน จ้0งไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก.นางต�สุสุากล่�าวิวิ�าเร<,องน�*เปิ1นควิามจ้ร�ง แม�ฉั�นก5ร# �วิ�า ท�านเปิ1นหัญ�งด่�ร�ายอย�างไร แต�อยากจ้ะถุามท�านอย�างอ<,น ท�านม�สุร�ระเปิZ* อนฝี�Sน เพราะกรรมอะไร? นางเปิรตน�*นตอบวิ�า ท�านก�บฉั�นพาก�นอาบน-*าแล่�วิ น��งหั�มผู้�าอ�นสุะอาด่ ตบแต�งร�างกายแล่�วิแต�ฉั�นแต�งร�างกายเร�ยบร�อยย�,งกวิ�าท�าน เม<,อฉั�นแล่ด่#ท�านค�ยอย#�ก�บสุาม� ล่-าด่�บน�*น ควิามร�ษยาแล่ะควิามโกรธได่�เก�ด่แก�ฉั�นเปิ1นอ�นมาก ท�นใด่ น�*นฉั�นจ้0งกวิาด่เอาฝี�Sนโปิรยล่งรด่ท�าน ฉั�นม�สุร�ระเปิZ* อนด่�วิยฝี�Sน เพราะวิ�บากแหั�งกรรมน�*น.นางต�สุสุากล่�าวิวิ�าเร<,องน�*เปิ1นควิามจ้ร�ง แม�ฉั�นก5ร# �วิ�า ท�านเอาฝี�Sนโปิรยใสุ�ฉั�น แต�ฉั�นอยากจ้ะ ถุามท�านอย�างอ<,น ท�านเปิ1นหั�ด่ค�นไปิท�,วิต�วิ เพราะกรรมอะไร?

นางเปิรตน�*นตอบวิ�า เราท�*งสุองเปิ1นคนหัายา ได่�พาก�นไปิปิSา สุ�วินท�านหัายามาได่� แต�ฉั�น น-าเอาผู้ล่หัมาม��ยมา เม<,อท�านเผู้ล่อ ฉั�นได่�โปิรยหัมาม��ยล่งบนท�,นอนขุองท�าน ฉั�นเปิ1นหั�ตค�นไปิท�,วิท�*งต�วิเพราะวิ�บากแหั�งกรรมน�*น. นางต�สุสุากล่�าวิวิ�าเร<,องน�*เปิ1นควิาม

Page 92: Tipitaka 26

จ้ร�ง แม�ฉั�นก5ร# �วิ�า ท�านโปิรยผู้ล่หัมาม��ยล่งบนท�,นอนขุองฉั�น แต�ฉั�นอยากจ้ะถุามท�านอย�างอ<,น ท�านเปิ1นผู้#�เปิล่<อยกายเพราะ กรรมอะไร? นางเปิรตน�*นตอบวิ�า วิ�นหัน0,ง ได่�ม�การปิระช่�มพวิกม�ตรสุหัายแล่ะญาต�ท�*งหัล่าย สุ�วินท�านได่�ร�บเช่�ญ แต�ฉั�นซั0,งร�วิมสุาม�ก�บท�านไม�ม�ใครเช่�ญ เม<,อท�านเผู้ล่อฉั�นได่�ล่�กผู้�าขุองท�านซั�อนเสุ�ย ฉั�นเปิ1นผู้#�เปิล่<อยกายเพราะวิ�บากแหั�งกรรมน�*น.นางต�สุสุากล่�าวิวิ�าเร<,องน�*เปิ1นควิามจ้ร�ง แม�ฉั�นก5ร# �วิ�า ท�านได่�ล่�กผู้�าขุองฉั�นไปิซั�อน แต�ฉั�น อยากจ้ะถุามท�านอย�างอ<,น ท�านม�กล่�,นกายเหัม5นด่�งค#ถุ เพราะกรรมอะไร? นางเปิรตน�*นตอบวิ�า ฉั�นได่�ล่�กขุองหัอม ด่อกไม� แล่ะเคร<,องล่#บไล่� อ�นม�ค�ามากขุองท�านท�านท�*งล่งในหัล่�มค#ถุ บาปิน�*นฉั�นได่�ท-าไวิ�แล่�วิ ฉั�นม�กล่�,นกายเหัม5น ด่�งค#ถุ เพราะวิ�บากแหั�งกรรมน�*น.นางต�สุสุากล่�าวิวิ�าเร<,องน�*เปิ1นควิามจ้ร�ง แม�ฉั�นก5ร# �วิ�า บาปิน�*นท�านท-าไวิ�แล่�วิ แต�ฉั�นอยากจ้ะถุามท�านอย�างอ<,น ท�านเปิ1นคนยากจ้นเพราะกรรมอะไร?นางเปิรตน�*นตอบวิ�า ทร�พย)สุ�,งใด่ม�อย#�ในเร<อน ทร�พย)น�*นขุองเราท�*งสุองม�เท�าๆ ก�น เม<,อไทยธรรมม�อย#� แต�ฉั�นไม�ได่�ท-าท�,พ0,งแก�ตน ฉั�นเปิ1นคนยากจ้นเพราะวิ�บาก แหั�งกรรมน�*น คร�*งน�*น ท�านได่�วิ�ากล่�าวิต�กเต<อนฉั�น หั�ามไม�ใหั�ท-าบาปิ กรรมวิ�า ท�านจ้ะไม�ได่�สุ�คต�เพราะกรรมอ�นล่ามก.นางต�สุสุากล่�าวิวิ�าท�านไม�เช่<,อถุ<อเราแล่ะร�ษยาเรา ขุอท�านจ้งด่#วิ�บากแหั�งกรรมอ�นล่ามกเช่�นน�* เม<,อก�อนนางทาสุ�แล่ะเคร<,องอาภรณ)ท�*งหัล่าย ได่�ม�แล่�วิในเร<อนขุองท�านแต�เด่�Jยวิน�* นางทาสุ�เหัล่�าน�*นพาก�นหั�อมล่�อมคนอ<,น โภคะท�*งหัล่ายย�อม ไม�ม�แก�ท�านแน�แท� เด่�Jยวิน�* ก�ฎุ]มพ�ผู้#�เปิ1นบ�ด่าขุองบ�ตรเรา ย�งไปิในตล่าด่ อย#� ท�านอย�าเพ�,งไปิจ้ากท�,น�*เสุ�ยก�อน บางท�เขุาจ้ะใหั�อะไรแก�ท�านบ�าง. นางเปิรตน�*นกล่�าวิวิ�า ฉั�นเปิ1นผู้#�เปิล่<อยกาย ม�ร#ปิร�างน�าเกล่�ยด่ซั#บผู้อม สุะพร�,งไปิด่�วิยเสุ�นเอ5นการเปิล่<อยกายแล่ะม�ร#ปิร�างน�าเกล่�ยด่เปิ1นต�นน�* เปิ1นการย�งควิามล่ะอาย ขุองหัญ�งท�*งหัล่ายใหั�ก-าเร�บ ขุออย�าใหั�ก�ฎุ]มพ�ได่�เหั5นฉั�นเล่ย. นางต�สุสุากล่�าวิวิ�าถุ�าอย�างน�*น จ้ะใหั�ฉั�นใหั�ทานสุ�,งไร หัร<อท-าบ�ญอะไรใหั�แก�ท�าน ท�านจ้0งจ้ะ ได่�ควิามสุ�ขุสุ-าเร5จ้ควิามปิรารถุนาท�*งปิวิง. นางเปิรตน�*นกล่�าวิวิ�า ขุอท�านจ้งน�มนต)ภ�กษ�จ้ากสุงฆ) ๔ ร#ปิ แล่ะจ้ากบ�คคล่ ๔ ร#ปิ รวิมเปิ1น๘ ร#ปิ ใหั�ฉั�นภ�ตตาหัารแล่�วิอ�ท�ศสุ�วินบ�ญใหั�ฉั�น เม<,อท-าอย�างน�*นฉั�นจ้0ง จ้ะได่�ควิามสุ�ขุ สุ-าเร5จ้ควิามปิรารถุนาท�*งปิวิง.นางต�สุสุาร�บค-าแล่�วิ น�มนต)ภ�กษ� ๘ ร#ปิ ใหั�ฉั�นภ�ตตาหัาร ใหั�ครองไตร จ้�วิรแล่�วิ อ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ไปิใหั�นางเปิรต ขุ�าวิน-*าแล่ะเคร<,องน��งหั�มอ�นเปิ1นวิ�บาก ได่�บ�งเก�ด่ขุ0*นในท�นใด่น�*นน�,นเอง น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งท�กษ�ณา ในขุณะน�*นน�,นเอง นางเปิรตม�ร�างกายบร�สุ�ทธ�Pสุะอาด่ น��งผู้�าหั�มอ�นม�ค�าย�,งกวิ�าผู้�าแควิ�นกาสุ� ปิระด่�บด่�วิยผู้�าแล่ะอาภรณ)อ�นวิ�จ้�ตร เขุ�าไปิหัานางต�สุสุาผู้#�ร �วิมสุาม�. นางต�สุสุาจ้0งถุามวิ�า ด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�ก สุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ สุถุ�ตอย#�ด่�จ้ด่าวิ

Page 93: Tipitaka 26

ปิระการพฤกษ) ท�านม�วิรรณะเช่�นน�* อ�ฐผู้ล่ย�อมสุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* แล่ะโภคะท�กสุ�,งท�กอย�าง อ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ย�อมบ�งเก�ด่ขุ0*นแก�ท�านเพราะกรรมอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมาก ฉั�นขุอถุามท�าน เม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไรไวิ� อน0,ง ท�านม�อาน�ภาพอ�นร� �งเร<อง แล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะกรรมอะไร? นางม�ตตาเทพธ�ด่าตอบวิ�า เม<,อก�อน ท�านช่<,อต�สุสุา ฉั�นช่<,อม�ตตา เปิ1นหัญ�งร�วิมสุาม�ก�นก�บท�าน ฉั�นได่�ท-ากรรมอ�นล่ามกไวิ� จ้0งไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก ฉั�นอน�โมทนาทาน ท�,ท�านใหั�แล่�วิ จ้0งไม�ม�ภ�ยแต�ท�,ไหัน ค�ณพ�, ขุอท�านพร�อมด่�วิยญาต�ท�กคน จ้งม�อาย�ย<นนานเถุ�ด่ ค�ณพ�,ผู้#�งด่งามพร�อมด่�วิยญาต�ท�*งปิวิงจ้งม�อาย�ย<นนาน เถุ�ด่ ค�ณพ�,ปิระพฤต�ธรรมแล่ะใหั�ทานในโล่กน�*แล่�วิ จ้�กเขุ�าถุ0งฐานะอ�น ไม�เศร�าโศก ปิราศจ้ากธ�ล่� อ�นเปิ1นท�,อย#�แหั�งท�าวิสุวิ�สุด่� ท�านก-าจ้�ด่มล่ท�น ค<อควิามตระหัน�,พร�อมด่�วิยรากแล่�วิ อ�นใครๆ ไม�ต�เต�ยนได่� จ้�กเขุ�าถุ0ง โล่กสุวิรรค) จ้บ ม�ตตาเปิต�วิ�ตถุ�ท�, ๓ ๔. น�นทาเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองนางน�นทาเปิรต น�นทเสุนอ�บาสุกถุามวิ�า -2 1 0 0 0 -11010 43 0 0 0

[๑๐๑] ท�านม�ผู้�วิพรรณด่-า ม�ร#ปิร�างน�าเกล่�ยด่ ต�วิขุร�ขุระด่#น�ากล่�วิ ม�ตาเหัล่<องเขุ�*ยวิงอกออกเหัม<อนหัม# เราไม�เขุ�าใจ้วิ�าท�านเปิ1นมน�ษย)?นางเปิรตตอบวิ�า ขุ�าแต�ท�านน�นทเสุน เม<,อก�อน ฉั�นช่<,อน�นทา เปิ1นภรรยาขุองท�าน ได่� ท-ากรรมอ�นล่ามกไวิ�จ้0งจ้ากโล่กน�*ไปิสุ#�เปิตโล่ก.น�นทเสุนถุามวิ�า ท�านท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ เพราะวิ�บากแหั�งกรรมอะไร ท�านจ้0งไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก?

นางเปิรตน�*นตอบวิ�า เม<,อก�อนฉั�นเปิ1นหัญ�งด่�ร�าย หัยาบคาย ไม�เคารพท�าน พ#ด่ค-าช่�,วิหัยาบ กะท�าน จ้0งไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก. น�นทเสุนถุามวิ�า เอาล่ะ เราจ้ะใหั�ผู้�าน��งแก�ท�าน ขุอท�านจ้งน��งผู้�าน�*แล่�วิจ้งมา เราจ้�กน-าท�านไปิสุ#�เร<อน ท�านไปิเร<อนแล่�วิจ้�กได่�ผู้�า ขุ�าวิแล่ะน-*า ท�*งจ้�กได่�ช่มบ�ตร แล่ะล่#กสุะใภ�ขุองท�าน. นางเปิรตน�*นตอบวิ�า ผู้�าน�*นถุ0งท�านจ้ะใหั�ท�,ม<อขุองฉั�น ด่�วิยม<อขุองท�าน ก5ย�อมไม�สุ-าเร5จ้ปิระโยช่น)แก�ฉั�น ขุอท�านจ้งเล่�*ยงด่#ภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ปิราศจ้ากราคะ เปิ1นพหั#สุ#ต ใหั�อ�,มหัน-าด่�วิยขุ�าวิแล่ะน-*า แล่�วิอ�ท�ศสุ�วิน ก�ศล่ไปิใหั�ฉั�น เม<,อท�านท-าอย�างน�*น ฉั�นจ้�กม�ควิามสุ�ขุ สุ-าเร5จ้ควิามปิรารถุนาท�*งปิวิง. เม<,อน�นทเสุนอ�บาสุกร�บค-าแล่�วิ ได่�ใหั�ทานเปิ1นอ�นมาก ค<อ ขุ�าวิ น-*าขุองก�น ขุองเค�*ยวิ ผู้�า เสุนาสุนะ ร�ม ขุองหัอม ด่อกไม� แล่ะรองเท�าต�างๆ แล่ะเล่�*ยงด่#ภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ปิราศจ้ากราคะเปิ1นพหั#สุ#ตใหั�อ�,มหัน-าด่�วิยขุ�าวิแล่ะน-*า แล่�วิอ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ไปิใหั�นางน�นทา ขุ�าวิ น-*า

Page 94: Tipitaka 26

แล่ะเคร<,องน��งหั�มอ�นเปิ1นวิ�บาก ย�อมบ�งเก�ด่ในท�นตา น�*นน�,นเอง น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งท�กษ�ณา ในขุณะน�*นน�,นเอง นางเปิรตน�*นม� ร�างกายบร�สุ�ทธ�Pสุะอาด่ น��งหั�มผู้�าอ�นด่�ม�ค�าย�,งกวิ�าผู้�าแควิ�นกาสุ� ปิระด่�บ ด่�วิยวิ�ตถุาภรณ)อ�นวิ�จ้�ตร เขุ�าไปิหัาสุาม�.น�นทเสุนอ�บาสุกจ้0งถุามวิ�าด่#กรนางเทพธ�ด่า ท�านม�วิรรณะงามย�,งน�กสุ�องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศสุถุ�ตอย#�ด่�จ้ด่าวิปิระกายพฤกษ) ท�านม�วิรรณะงามเช่�นน�* อ�ฐผู้ล่ย�อม สุ-าเร5จ้แก�ท�านในวิ�มานน�* แล่ะโภคะท�กสุ�,งท�กอย�างอ�นเปิ1นท�,ร �กแหั�งใจ้ ย�อมเก�ด่แก�ท�านเพราะกรรมอะไร ด่#กรนางเทพธ�ด่าผู้#�ม�อาน�ภาพมากฉั�นขุอถุามท�าน เม<,อท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-าบ�ญอะไร อน0,ง ท�านม�อาน�ภาพร� �งเร<องแล่ะม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศอย�างน�* เพราะกรรมอะไร?นางน�นทาเทพธ�ด่าตอบวิ�า ขุ�าแต�ท�านน�นทเสุน เม<,อก�อน ฉั�นช่<,อน�นทาเปิ1นภรรยาขุองท�าน ได่�ท-ากรรมช่�,วิช่�าจ้0งไปิจ้ากมน�ษยโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก ฉั�นอน�โมทนาทานท�,ท�านใหั�แล่�วิจ้0งเปิ1นผู้#�ไม�ม�ภ�ยแต�ท�,ไหันๆ ด่#กรคฤหับด่� ขุอท�านพร�อมด่�วิยญาต�ท�*งปิวิงจ้งม�อาย�ย<นนานเถุ�ด่ ด่#กรคฤหับด่� ท�านปิระพฤต�ธรรมแล่ะใหั�ทานในโล่กน�*แล่�วิ จ้ะเขุ�าถุ0งถุ�,นฐานอ�นไม�เศร�าโศก ปิราศจ้ากธ�ล่� อ�นเปิ1น ท�,อย#�ขุองท�าวิวิสุวิ�สุด่� ท�านก-าจ้�ด่มล่ท�น ค<อ ควิามตระหัน�,พร�อมด่�วิย รากแล่�วิ อ�นใครๆ ไม�ต�เต�ยนได่� จ้�กเขุ�าถุ0งโล่กสุวิรรค). จ้บ น�นทาเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๔.

๕. ม�ฏิฐก�ณฑูล่�เปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองม�ฏิฐก�ณฑูล่�เปิรต พราหัมณ)ถุามวิ�า -2 1 0 0 0 -11020 7 0 0 0

[๑๐๒] ท�านตกแต�งร�างกาย ใสุ�ต�างหั#เกล่�*ยง ฯล่ฯ (เหัม<อนในม�ฏิฐก�ณฑูล่�วิ�มานท�, ๙ สุ�น�กขุ�ตตวิรรคท�, ๗ ในวิ�มานวิ�ตถุ�) จ้บ ม�ฏิฐก�ณฑูล่�เปิตวิ�ตถุ�ท�, ๕ ๖. ก�ณหัเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยควิามปิราถุนากระต�ายพระจ้�นทร)โรหั�ไณยอ-ามาตย)กราบท#ล่วิ�า-2 1 0 0 0 -11030 53 0 0 0

[๑๐๓] ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ก�ณหัโคตร ขุอพระองค)จ้งล่�กขุ0*นเถุ�ด่ จ้ะม�วิทรงบรรทมอย#�ท-าไม จ้ะม�ปิระโยช่น)อะไรแก�พระองค)ด่�วิยการทรงบรรทมอย#� เล่�า ขุ�าแต�พระเกสุวิะ บ�ด่น�*พระภาด่าร�วิมพระอ�ทรขุองพระองค) ซั0,งเปิ1น ด่�จ้พระหัท�ยแล่ะน�ยน)เนตรเบ<*องขุวิาขุองพระองค) ม�ล่มก-าเร�บคล่�,งเพ�อ ไปิเสุ�ยแล่�วิ. พระเจ้�าเกสุวิะ ได่�ทรงฟ้>งค-าขุองโรหั�ไณยอ-ามาตย)แล่�วิ ถุ#กควิามโศกถุ0ง พระภาด่า

Page 95: Tipitaka 26

ครอบง-า ร�บเสุด่5จ้ล่�กขุ0*นท�นท� จ้�บพระหั�ตถุ)ท�*งสุองขุองฆฏิ บ�ณฑู�ตไวิ�ม�,นแล่�วิ เม<,อจ้ะทรงปิราศร�ยจ้0งตร�สุพระคาถุา ม�ควิามวิ�า เหัต�ไรหันอ เธอจ้0งท-าด่�จ้เปิ1นคนบ�าเท�,ยวิไปิท�,วินครทวิารกะน�* เพ�ออย#�วิ�ากระต�ายๆ เธอปิรารถุนากระต�ายเช่�นไร ฉั�นจ้�กใหั�นายช่�างท-ากระต�ายทอง กระต�ายแก�วิมณ� กระต�ายโล่หัะ กระต�ายร#ปิยะ กระต�ายสุ�งขุ) กระต�าย หั�น กระต�ายแก�วิปิระพาฬ ใหั�แก�เธอ หัร<อวิ�ากระต�ายอ<,นๆ ท�,เท�,ยวิ หัาก�นอย#�ในปิSาม�อย#� ฉั�นจ้�กใหั�เขุาน-ากระต�ายเหัล่�าน�*นมาใหั�เธอ เธอ ปิรารถุนากระต�ายเช่�นไร?

ฆฏิบ�ณฑู�ตกราบท#ล่วิ�าขุ�าพระองค)ไม�ปิรารถุนากระต�ายท�,อาศ�ยแผู้�นด่�น ขุ�าพระองค)ปิรารถุนากระต�ายจ้ากพระจ้�นทร) ขุ�าแต�พระเจ้�าเกสุวิะ ขุอพระองค)ได่�ทรงพระกร�ณาน-ากระต�ายน�*นล่งมาปิระทานแก�ขุ�าพระองค)เถุ�ด่. พระเจ้�าวิาสุ�เทพตร�สุวิ�า ด่#กรพระญาต� เธอจ้�กล่ะช่�วิ�ตท�,สุด่ช่<,นไปิเสุ�ยเปิ1นแน� เพราะเธอปิรารถุนา กระต�ายจ้ากด่วิงจ้�นทร) ช่<,อวิ�าปิรารถุนาสุ�,งท�,ไม�พ0งปิรารถุนา. ฆฏิบ�ณฑู�ตกราบท#ล่วิ�าขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ก�ณหัโคตร ถุ�าพระองค)ทรงพร-,าสุอนผู้#�อ<,น ฉั�นใด่ ขุอใหั�พระองค)ทรงทราบฉั�นน�*นเถุ�ด่ เพราะเหัต�ไฉัน พระองค)จ้0งทรงพระกรรแสุงถุ0งราช่โอรสุท�,ท�วิงคตแล่�วิ แต�ก�อนมา แม�จ้นวิ�นน�*เล่�ามน�ษย)หัร<ออมน�ษย)ไม�พ0งได่�ตามปิรารถุนาวิ�า ขุอบ�ตรขุองเราท�,เก�ด่มาแล่�วิ จ้งอย�าตาย พระองค)จ้ะทรงได่�โอรสุท�,ท�วิงคตแล่�วิซั0,งไม�ควิรได่�แต�ท�,ไหันขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ก�ณหัโคตร พระองค)ทรงกรรแสุงถุ0งราช่โอรสุท�,ท�วิงคตแล่�วิไม�สุามารถุจ้ะน-าค<นมาด่�วิยมนต) รากยาโอสุถุ หัร<อทร�พย)ได่�แม�กษ�ตร�ย)ท�*งหัล่ายม�แวิ�นแควิ�นมาก ม�ทร�พย)มาก ม�โภคะมาก ม�ทร�พย)แล่ะขุ�าวิเปิล่<อกมาก จ้ะไม�ทรงช่ราแล่ะไม�สุวิรรคต ไม�ม�เล่ย แม�กษ�ตร�ย) พราหัมณ) แพศย) ศ#ทร คนจ้�ณฑูาล่ คนเทหัยากเย<,อ จ้ะไม�แก�แล่ะไม�ตาย เพราะช่าต�ขุองตน ก5ไม�ม�เล่ย ช่นเหัล่�าใด่ร�ายมนต) อ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๖อ�นพราหัมณ)ค�ด่แล่�วิ ช่นเหัล่�าน�*นจ้ะไม�แก�แล่ะไม�ตายเพราะวิ�ช่าขุองตน ก5ไม�ม�เล่ย แม�พวิกฤาษ�เหัล่�าใด่เปิ1นผู้#�สุงบม�ตนอ�นสุ-ารวิมแล่�วิ ม�ตบะ แม�พวิกฤาษ�ผู้#�ม�ตบะเหัล่�าน�*น ย�อมล่ะร�างกายไปิตามกาล่ พระอรหั�นต)ท�*งหัล่ายม�ตนอ�นอบรมแล่�วิ ท-าก�จ้เสุร5จ้แล่�วิ ไม�ม�อาสุวิะ สุ�*นบ�ญแล่ะบาปิ ย�อมทอด่ท�*งร�างกายน�*ไวิ�.พระเจ้�าวิาสุ�เทพตร�สุวิ�า เธอด่�บควิามกระวินกระวิายท�*งปิวิงขุองเรา ผู้#�เร�าร�อนอย#�ใหั�หัายเหัม<อนบ�คคล่ด่�บไฟ้ท�,ราด่น-*าม�นด่�วิยน-*าน�*น ฉัะน�*น เธอบรรเทาควิามโศกถุ0งบ�ตรขุองเราผู้#�ถุ#กควิามโศกครอบง-า ได่�ถุอนขุ0*นแล่�วิหันอซั0,งล่#กศร ค<อควิามโศกอ�นเสุ�ยบแทงแล่�วิท�,หัท�ยขุองเรา เราเปิ1นผู้#�ม�ล่#กศร ค<อ ควิามโศกอ�นถุอนขุ0*นแล่�วิเปิ1นผู้#�เย5น สุงบแล่�วิ เราจ้ะไม�เศร�าโศก ไม�ร�อง ไหั�อ�ก เพราะได่�ฟ้>งค-าขุองเธอ ช่นเหัล่�าใด่ผู้#�ม�ปิ>ญญา ผู้#�อน�เคราะหั)ก�นแล่ะก�น ช่นเหัล่�าน�*นย�อมท-าอย�างน�* ย�อมย�งก�นแล่ะก�นใหั�หัายโศก เหัม<อนเจ้�า

Page 96: Tipitaka 26

ช่ายฆฏิะย�งพระเช่ฏิฐาใหั�หัายโศก ฉัะน�*น พวิกอ-ามาตย)ผู้#�เปิ1น บร�จ้าร�กาขุองพระราช่าใด่ ย�อมม�เช่�นน�* ย�อมแนะน-าด่�วิยสุ�ภาษ�ตเหัม<อนเจ้�าช่ายฆฏิะแนะน-าพระเช่ฏิฐาขุองตน ฉัะน�*น.

จ้บ ก�ณหัเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๖.

๗. ธนปิาล่เปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองธนปิาล่เปิรต พวิกพ�อค�าถุามเปิรตตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -11040 50 0 0 0

[๑๐๔] ท�านเปิล่<อยกาย ม�ร#ปิร�างน�าเกล่�ยด่ ซั#บผู้อม สุะพร�,งไปิด่�วิย เสุ�นเอ5น เหั5นกระด่#กซั�,โครง แน�ะเพ<,อนยาก ท�านเปิ1นใครหันอ? เปิรตน�*นตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญท�*งหัล่าย ขุ�าพเจ้�าเปิ1นเปิรต ท�กขุ)ยาก เก�ด่อย#�ใน ยมโล่ก ได่�ท-ากรรมอ�นล่ามกไวิ� จ้0งจ้ากโล่กน�*ไปิสุ#�เปิตโล่ก.พวิกพ�อค�าถุามวิ�า ท�านท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ หัร<อ เพราะวิ�บากแหั�งอะไรท�านจ้0งจ้ากโล่กน�*ไปิสุ#�เปิตโล่ก?

เปิรตน�*นตอบวิ�า ม�พระนครขุองพระเจ้�าทสุ�นนราช่ ปิรากฏินามวิ�า เอรก�จ้ฉัะ เม<,อก�อน ขุ�าพเจ้�าเปิ1นเศรษฐ�อย#�ในนครน�*น ปิระช่าช่นเร�ยกขุ�าพเจ้�าวิ�า ธนปิาล่เศรษฐ� ขุ�าพเจ้�าม�เง�น ๘๐ เล่�มเกวิ�ยน ทองค-า แก�วิม�กด่า แก�วิไพฑู#รย) ก5ม�มากมายเหัล่<อท�,จ้ะน�บ แม�ขุ�าพเจ้�าจ้ะม�ทร�พย)มากมายถุ0งเพ�ยงน�*น ก5ไม� ร�กท�,จ้ะใหั�ทาน ปิด่ปิระต#แล่�วิจ้0งบร�โภคอาหัารด่�วิยค�ด่วิ�า พวิกยาจ้ก อย�าได่�เหั5นเรา ขุ�าพเจ้�าไม�ม�ศร�ทธา เปิ1นคนตระหัน�,เหัน�ยวิแน�น ได่�ด่�า วิ�าพวิกยาจ้ก แล่ะหั�ามปิรามมหัาช่นผู้#�ใหั�ทานท-าบ�ญ เปิ1นต�น ด่�วิยค-าวิ�า ผู้ล่แหั�งทานไม�ม� ผู้ล่แหั�งการสุ-ารวิม จ้�กไม�ม�แต�ท�,ไหัน ได่�ท-าล่ายสุระน-*าบ�อน-*าท�,เขุาขุ�ด่ไวิ� สุวินด่อกไม� สุวินผู้ล่ไม� ศาล่าน-*า แล่ะสุะพานในท�,เด่�นล่-าบาก ท�,เขุาปิล่#กสุร�างใหั�พ�นาศ ขุ�าพเจ้�าน�*นไม�ได่�ท-าควิามด่�ไวิ�เล่ย ท-าแต�ควิามช่�,วิไวิ� จ้�ต�จ้ากช่าต�น�*นแล่�วิ บ�งเก�ด่ในปิตต�วิ�สุ�ย เพร�ยบพร�อมไปิด่�วิยควิามหั�วิกระหัายตล่อด่ ๕๕ ปิG ต�*งแต�ตายแล่�วิ ขุ�าพเจ้�าย�งไม�ได่�ก�นขุ�าวิแล่ะน-*าเล่ยแม�แต�น�อย การสุงวินทร�พย) ค<อ ไม�ใหั�แก�ใครๆเปิ1นควิามพ�นาศขุองสุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย ควิามฉั�บหัายก5ค<อการสุงวินทร�พย) ได่�ย�นวิ�าเปิรตท�*งหัล่ายร# �วิ�า การสุงวินทร�พย)ค<อการไม�ใหั�แก�ใครๆ เปิ1นควิามพ�นาศ เม<,อก�อนขุ�าพเจ้�าสุงวินทร�พย)ไวิ� เม<,อทร�พย)ม�อย#�เปิ1นอ�นมากไม�ใหั�ทาน เม<,อไทยธรรมม�อย#� ไม�ท-าท�,พ0,งแก�ตน ขุ�าพเจ้�าได่�ร�บผู้ล่แหั�งกรรมขุองตนจ้0งเด่<อด่ร�อนในภายหัล่�ง พ�นจ้าก ๔ เด่<อนไปิแล่�วิ ขุ�าพเจ้�าจ้�กตาย จ้�กไปิตกนรกอ�นเผู้5ด่ร�อนสุาหั�สุ ม� ๔ เหัล่�,ยม ๔ ปิระต# จ้-าแนกเปิ1นหั�องๆ ล่�อมด่�วิยก-าแพงเหัล่5ก พร�อมด่�วิยแผู้�นเหัล่5ก พ<*นขุองนรกน�*น ล่�วินแล่�วิด่�วิยทองแด่งล่�ก

Page 97: Tipitaka 26

เปิ1นเปิล่วิเพล่�ง ปิระกอบด่�วิยควิามร�อนแผู้�ไปิตล่อด่ร�อยโยช่น)โด่ยรอบ ต�*งอย#�ท�กเม<,อ ขุ�าพเจ้�าจ้�กต�องเสุวิย ท�กขุเวิทนาในนรกน�*นตล่อด่กาล่นาน ก5การเสุวิยท�กขุเวิทนาเช่�นน�* เปิ1น ผู้ล่แหั�งกรรมอ�นช่�,วิ เพราะฉัะน�*น ขุ�าพเจ้�าจ้0งเศร�าโศกท�,จ้ะไปิเก�ด่ในนรก อ�นเร�าร�อนน�*น ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญท�*งหัล่าย ขุ�าพเจ้�าขุอเต<อนท�านท�*งหัล่ายขุอควิามเจ้ร�ญ จ้งม�แก�ท�านท�*งหัล่ายผู้#�มาปิระช่�มก�นในท�,น�* พวิกท�านอย�าได่� ท-าบาปิกรรมในท�,ไหันๆ ค<อ ในท�,แจ้�งหัร<อในท�,ล่�บ ถุ�าพวิกท�านจ้�กกระท-า หัร<อกระท-าบาปิกรรมน�*นไวิ�แม�พวิกท�านจ้ะเหัาะหัน�ไปิอย#�ท�,ไหัน ก5ย�อมไม�พ�นไปิจ้ากท�กขุ) ขุอท�านท�*งหัล่ายจ้งเล่�*ยงมารด่า จ้งเล่�*ยงบ�ด่า ปิระพฤต� อ�อนน�อมต�อผู้#�ใหัญ�ในสุก�ล่ เปิ1นผู้#�เก<*อก#ล่แก�สุมณะแล่ะพราหัมณ) ท�านท�*งหัล่ายจ้�กไปิสุวิรรค)ด่�วิยการปิฏิ�บ�ต�อย�างน�* บ�คคล่จ้ะอย#�ในอากาศในท�ามกล่างมหัาสุม�ทร หัร<อเขุ�าไปิสุ#�ช่�องภ#เขุา พ0งพ�นจ้ากบาปิกรรมไม�ม� หัร<อบ�คคล่อย#�ในสุ�วินแหั�งภาคพ<*นใด่ พ0งพ�นจ้ากบาปิกรรม สุ�วินแหั�งภาค พ<*นน�*นไม�ม�. จ้บ ธนปิาล่เปิตวิ�ตถุ�ท�, ๗ ๘. จ้#ฬเสุฏิฐ�เปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองจ้#ฬเสุฏิฐ�เปิตวิ�ตถุ� พระเจ้�าอช่าตศ�ตร#ตร�สุถุามเศรษฐ�เปิรตวิ�า-2 1 0 0 0 -11050 49 0 0 0

[๑๐๕] ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ท�านเปิ1นบรรพช่�ตเปิล่<อยกายซั#บผู้อม เพราะเหัต� แหั�งกรรมอะไร ท�านจ้ะไปิท�,ไหันในราตร�เช่�นน�* ขุอท�านจ้งบอกการท�,ท�าน จ้ะไปิแก�เราเถุ�ด่ เราสุามารถุจ้ะใหั�ทร�พย)เคร<,องปิล่<*มใจ้แก�ท�านด่�วิยควิามอ�ตสุาหัะท�*งปิวิง? จ้�ฬเศรษฐ�เปิรตกราบท#ล่วิ�า เม<,อก�อนพระนครพาราณสุ�ม�ก�ตต�ค�ณเล่<,องล่<อไปิไกล่ ขุ�าพระองค)เปิ1น คฤหับด่�ผู้#�ม�,งค�,งอย#�ในพระนครน�*น แต�เปิ1นคนตระหัน�,เหัน�ยวิแน�นไม�เคยใหั�สุ�,งขุองแก�ใครๆ ม�ใจ้ขุ�องอย#�ในอาม�สุ ได่�ถุ0งวิ�สุ�ยแหั�งพญายมเพราะ เปิ1นผู้#�ท�ศ�ล่ ขุ�าพระองค)ล่-าบากแล่�วิเพราะควิามหั�วิเสุ�ยด่แทงเพราะ บาปิกรรมเหัล่�าน�*น เพราะเหัต�น�*น ขุ�าพระองค)ปิรารถุนาอาม�สุ จ้0งได่�มาหัาหัม#�ญาต� มน�ษย)แม�เหัล่�าอ<,นม�ปิกต�ไม�ใหั�ทาน แล่ะไม�เช่<,อวิ�าผู้ล่แหั�ง ทานม�อย#�ในโล่กหัน�า มน�ษย)แม�เหัล่�าน�*นจ้�กเก�ด่เปิ1นเปิรตเสุวิยท�กขุ)ใหัญ� เหัม<อนขุ�าพระองค) ฉัะน�*น ธ�ด่าขุองขุ�าพระองค)บ�นอย#�เน<องๆ วิ�า เราจ้�กใหั�ทานอ�ท�ศใหั�มารด่า บ�ด่า ล่�ง ปิ8า น�า อา ปิ#S ย�า ตา ยาย พวิกพราหัมณ) ก-าล่�งบร�โภคทานอ�นธ�ด่าขุองขุ�าพระองค)ตกแต�งแล่�วิ ขุ�าพระองค)จ้ะไปิย�งเม<องอ�นธกาวิ�นทนคร เพ<,อบร�โภคอาหัาร พระราช่าจ้0ง ตร�สุสุ�,งเขุาวิ�า ถุ�าท�านไปิได่�เสุวิยผู้ล่ทานน�*น พ0งร�บกล่�บมาบอกเหัต�ท�,ม� จ้ร�งแก�เรา เราฟ้>งค-าอ�นม�เหัต�ผู้ล่ควิรเช่<,อถุ<อได่�แล่�วิ จ้�กท-าสุ�กการบ#ช่าบ�างจ้#ฬเศรษฐ�เปิรตท#ล่ร�บพระราช่ด่-าร�สุ

Page 98: Tipitaka 26

แล่�วิ ได่�ไปิย�งอ�นธกาวิ�นทนครน�*นแต�ไม�ได่�ร�บผู้ล่แหั�งทานน�*นเพราะพราหัมณ)ท�*งหัล่ายท�,บร�โภคภ�ต เปิ1นผู้#� ไม�ม�ศ�ล่ ไม�สุมควิรแก�ท�กษ�ณา ภายหัล่�งจ้#ฬเศรษฐ�เปิรตกล่�บมาสุ#�นครราช่คฤหั)อ�ก ได่�ไปิแสุด่งกายใหั�ปิรากฏิ เฉัพาะพระพ�กตร)ขุองพระเจ้�าอช่าตศ�ตร#ผู้#�เปิ1นใหัญ�กวิ�าหัม#�ช่น พระราช่าทอด่พระเนตรเหั5นเปิรตน�*นกล่�บมาอ�ก จ้0งตร�สุถุามวิ�า เราจ้ะใหั�ทานอะไร ถุ�าเหัต�ท�,จ้ะใหั�ท�าน อ�,มหัน-าตล่อด่กาล่ม�อย#�ไซัร� ขุอท�านจ้งบอกเหัต�น�*นแก�เรา. จ้#ฬเศรษฐ�เปิรตกราบท#ล่วิ�า ขุ�าแต�พระราช่า ขุอพระองค)จ้งทรงอ�งคาสุพระพ�ทธเจ้�าแล่ะพระสุงฆ) ด่�วิยขุ�าวิแล่ะน-*า แล่ะจ้งทรงถุวิายจ้�วิร แล่�วิทรงอ�ท�ศก�ศล่น�*นเพ<,อ ปิระโยช่น)เก<*อก#ล่ขุ�าพระองค) ด่�วิยการทรงบ-าเพ5ญก�จ้อย�างน�* ขุ�าพระองค) จ้งพ0งอ�,มหัน-าตล่อด่กาล่นาน.

ล่-าด่�บน�*น พระราช่าเสุด่5จ้ออกจ้ากปิราสุาทท�นท� ทรงถุวิายทานอ�นปิระณ�ตย�,งแก�สุงฆ) ด่�วิยพระหั�ตถุ)ขุองพระองค) แล่�วิทรงกราบท#ล่เร<,องราวิแด่�พระตถุาคต ทรงอ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ใหั�จ้#ฬเศรษฐ�เปิรต จ้#ฬเศรษฐ�เปิรตน�*นอ�นพระราช่าทรงบ#ช่าแล่�วิ เปิ1นผู้#�งด่งามย�,งน�ก ได่�มาปิรากฏิเฉัพาะพ�กตร)ขุองพระราช่าผู้#�เปิ1นใหัญ�กวิ�าช่น แล่�วิกราบท#ล่วิ�า ขุ�าพระองค)เปิ1นเทวิด่า ม�ฤทธ�Pอย�างยอด่เย�,ยมแล่�วิมน�ษย)ท�*งหัล่ายผู้#�ม�ฤทธ�Pเสุมอด่�วิยขุ�าพระองค)ไม�ม� ขุอพระองค)ทรงทอด่ พระเนตรด่#อาน�ภาพอ�นหัาปิระมาณม�ได่�ขุองขุ�าพระองค)น�*เถุ�ด่ ซั0,งเก�ด่จ้ากผู้ล่ท�,พระองค)ทรงถุวิายทานอ�นจ้ะน�บม�ได่�แก�สุงฆ) อ�ท�ศสุ�วินพระราช่ก�ศล่ใหั�แก�ขุ�าพระองค)ด่�วิยทรงอน�เคราะหั) ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เปิ1นเทพแหั�งมน�ษย) ขุ�าพระองค)เปิ1นผู้#�อ�นพระองค) ย�งพระอร�ยสุงฆ)ใหั�อ�,มหัน-าด่�วิยไทยธรรม ม�ขุ�าวิแล่ะน-*า แล่ะผู้�าผู้�อนเปิ1นต�นเปิ1นอ�นมาก จ้0งได่�อ�,มหัน-าแล่�วิเน<องๆบ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ม�ควิามสุ�ขุแล่�วิ ขุอท#ล่ล่าพระองค)ไปิ.

จ้บ จ้#ฬเสุฏิฐ�เปิตวิ�ตถุ�ท�, ๘ ๙. อ�งก�รเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองอ�งก�รเปิรต พราหัมณ)พ�อค�าคนหัน0,ง เหั5นขุองท�พย)ออกจ้ากม<อร�กขุเทวิด่าจ้0งเก�ด่ควิามโล่ภขุ0*น ได่� บอกแก�อ�งก�รพาณ�ช่วิ�า -2 1 0 0 0 -11060 166 0 0 0

[๑๐๖] เราท�*งหัล่ายเท�,ยวิหัาทร�พย) ไปิสุ#�แควิ�นก�มโพช่เพ<,อปิระโยช่น)สุ�,งใด่ เทพบ�ตรน�*เปิ1นผู้#�ใหั�สุ�,งท�,เราอยากได่�น�*น พวิกเราจ้�กน-าเทพบ�ตรน�*ไปิหัร<อจ้�กจ้�บเทพบ�ตรน�* ขุ�มขุ�,เอาด่�วิยการวิ�งวิอนหัร<ออ��มใสุ�ยานร�บน-าไปิสุ#�ทวิารกนคร โด่ยเร5วิ.อ�งก�รพาณ�ช่เม<,อจ้ะหั�ามพราหัมณ)พ�อค�าน�*น จ้0งได่�กล่�าวิคาถุาควิามวิ�าบ�คคล่อาศ�ยน�,งนอนท�,ร �มเงาขุองต�นไม�ใด่ ไม�ควิรหั�กรานก�,งขุองต�นไม�น�*น เพราะการปิระท�ษร�ายม�ตร เปิ1นควิามเล่วิทราม. พราหัมณ)พ�อค�ากล่�าวิวิ�า บ�คคล่อาศ�ยน�,งนอนท�,ร �มเงาขุองต�นไม�ใด่ พ0งต�ด่แม�ล่-าต�นขุองต�น

Page 99: Tipitaka 26

ไม�น�*นได่�ถุ�าม�ควิามต�องการเช่�นน�*น. อ�งก�รพาณ�ช่กล่�าวิวิ�า บ�คคล่อาศ�ยน�,งนอนท�,ร �มเงาขุองต�นไม�ใด่ ไม�พ0งท-าล่ายแม�ใบขุองต�นไม�น�*น เพราะการปิระท�ษร�ายม�ตร เปิ1นควิามเล่วิทราม. พราหัมณ)พ�อค�ากล่�าวิวิ�า บ�คคล่อาศ�ยน�,งนอนท�,ร �มเงาขุองต�นไม�เหัล่�าใด่ พ0งถุอนต�นไม�น�*นพร�อมท�*งรากได่� ถุ�าพ0งปิระสุงค)เช่�นน�*น.

อ�งก�รพาณ�ช่กล่�าวิวิ�า ก5บ�ร�ษพ0งพ�กอย#�ในเร<อนขุองบ�คคล่ใด่ตล่อด่ราตร�หัน0,ง หัร<อพ0งได่�ขุ�าวิน-*าในท�,ใด่ ไม�ควิรค�ด่ช่�,วิต�อบ�คคล่น�*น แม�ด่�วิยใจ้ควิามเปิ1นผู้#�กต�ญญู# สุ�ปิบ�ร�ษ สุรรเสุร�ญ บ�คคล่พ0งพ�กอาศ�ยในเร<อนขุองบ�คคล่ใด่แม�เพ�ยงค<นหัน0,ง พ0งได่�ร�บบ-าร�งด่�วิยขุ�าวิแล่ะน-*า ก5ไม�พ0งค�ด่ช่�,วิต�อบ�คคล่น�*นแม�ด่�วิยใจ้ บ�คคล่ผู้#�ม�ม<ออ�นไม�เบ�ยด่เบ�ยน ย�อมแผู้ด่เผู้าบ�คคล่ผู้#�ปิระท�ษร�ายม�ตร ผู้#�ใด่ท-า ควิามด่�ไวิ�ในก�อน ภายหัล่�งเบ�ยด่เบ�ยนด่�วิยควิามช่�,วิ ผู้#�น�*น ช่<,อวิ�าเปิ1นคน อกต�ญญู# ย�อมไม�พบเหั5นควิามเจ้ร�ญท�*งหัล่าย ผู้#�ใด่ปิระท�ษร�ายต�อนระผู้#� ไม�ปิระท�ษร�าย ผู้#�เปิ1นบ�ร�ษบร�สุ�ทธ�Pไม�ม�ก�เล่สุเคร<,องย�ยวิน บาปิย�อมกล่�บ มาถุ0งผู้#�น�*นซั0,งเปิ1นคนพาล่แน�แท� เหัม<อนธ�ล่�อ�นล่ะเอ�ยด่ท�,บ�คคล่ซั�ด่ไปิ ทวินล่มฉัะน�*น.เม<,อร�กขุเทวิด่าได่�ฟ้>งด่�งน�*นแล่�วิ เก�ด่ควิามโกรธต�อพราหัมณ)น�*น จ้0งกล่�าวิวิ�าไม�เคยม�เทวิด่าหัร<อมน�ษย) หัร<ออ�สุรช่นคนใด่จ้ะมาขุ�มเหังเราได่�โด่ยง�าย เราเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ม�มหั�ทธ�ฤทธ�Pอย�างยอด่เย�,ยม เปิ1นผู้#�ไปิได่�ไกล่สุมบ#รณ)ด่�วิย ร�ศม�แล่ะก-าล่�ง.อ�งก�รพาน�ช่จ้0งถุามร�กขุเทวิด่าน�*นวิ�า ฝีSาม<อขุองท�านม�สุ�ด่�งทองค-าท�,วิไปิ ทรงไวิ�ซั0,งวิ�ตถุ�ท�,บ�คคล่อ<,นปิรารถุนาด่�วิยน�*วิท�*ง ๕ เปิ1นท�,ไหัล่ออกแหั�งวิ�ตถุ�ม�รสุอร�อย วิ�ตถุ�ม�รสุต�างๆ ย�อมไหัล่ ออกจ้ากฝีSาม<อขุองท�าน ขุ�าพเจ้�าเขุ�าใจ้วิ�าท�านเปิ1นท�าวิสุ�กกะ. ร�กขุเทวิด่าตอบวิ�า เราไม�ใช่�เทพเจ้�า ไม�ใช่�คนธรรพ) ไม�ใช่�ท�าวิสุ�กกปิ�ร�นททะ ด่#กรอ�งก�ระ ท�านจ้งทราบวิ�าเราเปิ1นเปิรต จ้�ต�จ้ากโรร�วินครมาอย#�ท�,ต�นไทรน�*. อ�งก�รพาณ�ช่ถุามวิ�า เม<,อก�อน ท�านอย#�ในโรร�วินคร ท�านม�ปิกต�อย�างไร ม�ควิามปิระพฤต�อย�างไร ผู้ล่บ�ญสุ-าเร5จ้ท�,ฝีSาม<อขุองท�าน เพราะพรหัมจ้รรย)อะไร?

ร�กขุเทวิด่าตอบวิ�า เม<,อก�อน เราเปิ1นช่�างหั#กอย#�ในโรร�วินคร เปิ1นคนก-าพร�าเล่�*ยงช่�วิ�ตโด่ย ควิามล่-าบากน�ก เราไม�ม�อะไรจ้ะใหั�ทาน เร<อนขุองเราอย#�ใกล่�เร<อนขุอง อสุ�ยหัเศรษฐ� ซั0,งเปิ1นคนม�ศร�ทธาเปิ1นทานาธ�บด่� ม�บ�ญอ�นท-าแล่�วิ เปิ1น ผู้#�ล่ะอายต�อบาปิ พวิกยาจ้กวิณ�พกม�นามแล่โคตรต�างๆ ก�น ไปิท�,บ�านขุองเราน�*น พาก�นถุามถุ0งเร<อนขุองอสุ�ยหัเศรษฐ�กะเราวิ�า ขุอควิามเจ้ร�ญจ้งม�แก�ท�านท�*งหัล่าย พวิกเราจ้ะไปิทางไหัน ทานเขุาใหั�ท�,ไหัน เราถุ#กพวิกยาจ้กวิณ�พกถุามแล่�วิ ได่�ยกม<อเบ<*องขุวิาช่�*บอกเร<อนขุองอสุ�ยหัเศรษฐ�แก�ยาจ้กวิณ�พกเหัล่�าน�*นวิ�า ท�านท�*งหัล่ายจ้งไปิทางน�* ควิามเจ้ร�ญจ้�กม�แก�ท�านท�*งหัล่าย ทานเขุาใหั�อย#�ท�,น�,น เพราะเหัต�น�*น ฝีSาม<อขุองเราจ้0งใหั�สุ�,งท�,น�าปิรารถุนาเปิ1นท�,ไหัล่ออกแหั�งวิ�ตถุ�ม�รสุอร�อย ผู้ล่บ�ญย�อมสุ-าเร5จ้ท�,ฝีSาม<อ ขุองเราเพราะพรหัมจ้รรย)น�*น.

Page 100: Tipitaka 26

อ�งก�รพาณ�ช่ถุามวิ�า ได่�ย�นวิ�า ท�านไม�ได่�ใหั�ทานแก�ใครๆ ด่�วิยม<อท�*งสุองขุองตนเปิ1นแต�เพ�ยงอน�โมทนาทานขุองคนอ<,น ยกม<อช่�*บอกทางใหั� เพราะเหัต�น�*นฝีSาม<อ ขุองท�านจ้0งใหั�สุ�,งท�,น�าใคร� เปิ1นท�,ไหัล่ออกแหั�งวิ�ตถุ�ม�รสุอร�อย ผู้ล่บ�ญ ย�อมสุ-าเร5จ้ท�,ฝีSาม<อขุองท�านเพราะพรหัมจ้รรย)น�*น ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ อสุ�ยหัเศรษฐ�ผู้#�เล่<,อมใสุ ได่�ใหั�ทานด่�วิยม<อท�*งสุองขุองตน ล่ะร�างกาย มน�ษย)แล่�วิ ไปิทางท�ศไหันหันอ?ร�กขุเทวิด่าตอบวิ�า เราไม�ร# �ทางไปิหัร<อทางมาขุองอสุ�ยหัเศรษฐ� ผู้#�เปิ1นเจ้�าขุองแหั�งทาน ผู้#�ม�ร�ศม�ซั�านออกจ้ากตน แต�เราได่�ฟ้>งมาในสุ-าน�ก ขุองท�าวิเวิสุสุ�วิ�ณวิ�าอสุ�ยหัเศรษฐ� ถุ0งควิามเปิ1นสุหัายแหั�งท�าวิสุ�กกะ. อ�งก�รพาณ�ช่กล่�าวิวิ�า บ�คคล่ควิรท-าควิามด่�แท� ควิรใหั�ทานตามสุมควิร ใครได่�เหั5นฝีSาม<ออ�นใหั�สุ�,งท�,น�าใคร�แล่�วิ จ้�กไม�ท-าบ�ญเล่�า เราไปิจ้ากท�,น�*ถุ0งทวิารกนครแล่�วิ จ้�กร�บใหั�ทานอ�นจ้�กน-าควิามสุ�ขุมาใหั�เราแน�แท� เราจ้�กใหั�ขุ�าวิ น-*า ผู้�าเสุนาสุนะ บ�อน-*า แล่ะสุะพานในท�,เด่�นยากเปิ1นทาน. อ�งก�รพาณ�ช่ถุามวิ�า เพราะเหัต�ไร น�*วิม<อขุองท�านจ้0งงอหัง�ก ปิากขุองท�านจ้0งเบ�*ยวิแล่ะน�ยน)ตา ทะเล่�นออก ท�านได่�ท-าบาปิกรรมอะไรไวิ�?เปิรตน�*นตอบวิ�าเราอ�นคฤหับด่�ต�*งไวิ�ในการใหั�ทาน ในโรงทานขุองคฤหับด่� ผู้#�ม�อ�งค�รสุ ผู้#�ม�ศร�ทธา เปิ1นฆราวิาสุ ผู้#�ครอบครองเร<อนเหั5นยาจ้กผู้#�ม�ควิามปิระสุงค) ด่�วิยโภช่นะ มาท�,โรงทานน�*น ได่�หัล่�กไปิท-าการบ��ยปิากอย#� ณ ท�,ขุ�างหัน0,งเพราะกรรมน�*น น�*วิขุองเราจ้0งงอหัง�ก ปิากขุองเราจ้0งเบ�*ยวิ น�ยน)ตาทะเล่�นออกมา เราได่�ท-าบาปิกรรมน�*นไวิ�. อ�งก�รพาณ�ช่ถุามวิ�า แน�ะบ�ร�ษเล่วิทราม การท�,ท�านม�ปิากเบ�*ยวิ ตาท�*ง ๒ ทะเล่�นเปิ1นการช่อบแล่�วิ เพราะท�านได่�ท-าการบ��ยปิากต�อทานขุองผู้#�อ<,น ก5ไฉัน อสุ�ยหัเศรษฐ� เม<,อจ้ะใหั�ทานจ้0งได่�มอบขุ�าวิ น-*าขุองเค�*ยวิ ผู้�า แล่ะเสุนาสุนะ ใหั�ผู้#�อ<,น จ้�ด่แจ้ง ก5เราไปิจ้ากท�,น�,ถุ0งทวิารกะนครแล่�วิ จ้�กเร�,มใหั�ทานท�,น-าควิามสุ�ขุมาใหั�แก�เราแน�แท� เราจ้�กใหั�ขุ�าวิ น-*า ผู้�า เสุนาสุนะ บ�อน-*าสุระน-*าแล่ะสุะพานท�*งหัล่ายในท�,เด่�นล่-าบาก เปิ1นทาน ก5อ�งก�รพาณ�ช่กล่�บจ้าก ทะเล่ทราย ไปิถุ0งทวิารกะนครแล่�วิได่�เร�,มใหั�ทาน อ�นจ้ะน-าควิามสุ�ขุมาใหั� ตนได่�ใหั�ขุ�าวิ น-*า ผู้�า เสุนาสุนะ บ�อน-*า สุระน-*า ด่�วิยจ้�ตอ�นเล่<,อมใสุ.ช่�างก�ล่บก พ�อคร�วิ ช่าวิมคธ พาก�นปิSาวิร�องในเร<อนขุองอ�งก�รพาณ�ช่ น�*น ท�*งในเวิล่าเย5น ท�*งในเวิล่าเช่�าท�กเม<,อวิ�า ใครหั�วิจ้งมาก�นตามช่อบ ใจ้ ใครกระหัายจ้งมาด่<,มตามช่อบใจ้ ใครจ้�กน��งหั�มผู้�าจ้งน��งหั�ม ใครต�องการพาหันะสุ-าหัร�บเท�ยมรถุ จ้งเท�ยมพาหันะในค#�แอกน�* ใครต�องการร�ม จ้งเอาร�มไปิ ใครต�องการขุองหัอม จ้งมาเอาขุองหัอมไปิ ใครต�องการด่อกไม�จ้งมาเอาด่อกไม�ไปิ ใครต�องการรองเท�า จ้งมาเอารองเท�าไปิมหัาช่นย�อมรุ#�เราวิ�า อ�งก�ระนอนเปิ1นสุ�ขุ ด่#กรสุ�นธ�มาณพ เรานอนเปิ1นท�กขุ) เพราะไม�ได่�เหั5นพวิกยาจ้ก มหัาช่นร# �เราวิ�า อ�งก�ระนอนเปิ1นสุ�ขุ ด่#กรสุ�นธ�กมาณพ เรานอนเปิ1นท�กขุ) ในเม<,อวิณ�พกม�น�อย.สุ�นธ�มาณพ

Page 101: Tipitaka 26

ได่�ฟ้>งด่�งน�*น จ้0งกล่�าวิคาถุาควิามวิ�าถุ�าท�าวิสุ�กกะผู้#�เปิ1นใหัญ�กวิ�าช่าวิด่าวิด่0งสุ) แล่ะเปิ1นใหัญ�กวิ�าโล่กท�*งปิวิงพ0งใหั�พรท�าน ท�านเม<,อจ้ะเล่<อก พ0งเล่<อกเอาพรเช่�นไร?อ�งก�รพาณ�ช่กล่�าวิวิ�า ถุ�าท�าวิสุ�กกะผู้#�เปิ1นใหัญ�กวิ�าช่าวิด่าวิด่0งสุ) พ0งใหั�พรแก�เราจ้ะพ0งขุอพรวิ�า เม<,อเราล่�กขุ0*นแต�เช่�า ในเวิล่าพระอาท�ตย)ขุ0*น ขุอภ�กษาหัารอ�นเปิ1นท�พย)แล่ะพวิกยาจ้กผู้#�ม�ศ�ล่พ0งปิรากฏิ เม<,อเราใหั�อย#� ไทยธรรมไม�พ0งสุ�*นไปิคร�*นเราใหั�ทานน�*นแล่�วิ ไม�พ0งเด่<อด่ร�อนในภายหัล่�ง เม<,อก-าล่�งใหั�พ0งย�ง จ้�ตใหั�เล่<,อมใสุ ขุ�าแต�ท�าวิสุ�กกะ ขุ�าพเจ้�าพ0งเล่<อกเอาพรอย�างน�*. โสุณกบ�ร�ษกล่�าวิเต<อนอ�งก�รพาณ�ช่วิ�า บ�คคล่ไม�พ0งใหั�ทร�พย)เคร<,องปิล่<*มใจ้ท�*งหัมด่แก�บ�คคล่อ<,น ควิรใหั�ทานแล่ะควิรร�กษาทร�พย)ไวิ� เพราะวิ�าทร�พย)เท�าน�*นปิระเสุร�ฐกวิ�าทาน สุก�ล่ท�*ง หัล่ายย�อมต�*งอย#�ไม�ได่� เพราะการใหั�ทานเก�นปิระมาณไปิ บ�ณฑู�ตย�อมไม� สุรรเสุร�ญการไม�ใหั�ทานแล่ะการใหั�เก�นควิร เพราะเหัต�ผู้ล่น�*นแล่ ทร�พย) เท�าน�*นปิระเสุร�ฐกวิ�าทาน บ�คคล่ผู้#�เปิ1นปิราช่ญ) สุมบ#รณ)ด่�วิยธรรม ควิรปิระพฤต�โด่ยพอเหัมาะ.อ�งก�รพาณ�ช่กล่�าวิวิ�า ด่#กรช่าวิเราท�*งหัล่าย ด่�หันอ เราพ0งใหั�ทานแล่ ด่�วิยวิ�าสุ�ปิบ�ร�ษผู้#�สุงบ ระง�บพ0งคบหัาเรา เราพ0งย�งควิามปิระสุงค)ขุองวิณ�พกท�*งปิวิงใหั�เต5ม เล่�*ยง ด่#ใหั�อ�,มหัน-า เปิร�ยบเหัม<อนฝีนย�งท�,ล่��มท�*งหัล่ายใหั�เต5มฉัะน�*น สุ�หัน�าขุองบ�คคล่ใด่ย�อมผู้�องใสุ เพราะเหั5นพวิกยาจ้ก บ�คคล่น�*นคร�*นใหั�ทานแล่�วิม� ใจ้เบ�กบาน ขุ�อน�*นเปิ1นควิามสุ�ขุขุองบ�คคล่ผู้#�อย#�ครองเร<อน สุ�หัน�าขุองบ�คคล่ใด่ย�อมผู้�องใสุเพราะเหั5นพวิกยาจ้ก บ�คคล่น�*นคร�*นใหั�ทานแล่�วิย�อมปิล่าบปิล่<*มใจ้ น�*เปิ1นควิามถุ0งพร�อมแหั�งย�ญบ�คคล่ ก�อนแต�ใหั�ก5ม�ใจ้เบ�กบาน เม<,อก-าล่�งใหั�ก5ย�งจ้�ตใหั�ผู้�องใสุ คร�*นใหั�แล่�วิ ก5ม�ใจ้เบ�กบาน น�* เปิ1นควิามถุ0งพร�อมแหั�งย�ญ.พระสุ�งค�ต�กาจ้ารย)กล่�าวิคาถุาท�*งหัล่ายควิามวิ�า ในเร<อนขุองอ�งก�รพาณ�ช่ผู้#�ม��งบ�ญ โภช่นะอ�นเขุาใหั�แก�หัม#�ช่นวิ�นล่ะ ๖หัม<,นเล่�มเกวิ�ยนเปิ1นน�ตย) พ�อคร�วิ ๓๐๐๐ คน ปิระด่�บด่�วิยต�างหั#อ�นวิ�จ้�ตรด่�วิยม�กด่าแล่ะแก�วิมณ� เปิ1นผู้#�ขุวินขุวิายในการใหั�ทาน พาก�นเขุ�าไปิอาศ�ยอ�งก�รพาณ�ช่เล่�*ยงช่�วิ�ต มาณพ ๖ หัม<,นคน ปิระด่�บด่�วิยต�างหั#อ�นวิ�จ้�ตร ด่�วิยแก�วิม�กด่า แล่ะแก�วิมณ� ช่�วิยก�นผู้�าฟ้Zนสุ-าหัร�บหั�งอาหัาร ในมหัา ทานขุองอ�งก�รพาณ�ช่น�*น พวิกนาร� ๑๖๐๐๐ คนปิระด่�บด่�วิยอล่�งการท�*งปิวิงช่�วิยก�นบด่เคร<,องเทศสุ-าหัร�บปิร�งอาหัาร ในมหัาทานขุองอ�งก�รพาณ�ช่น�*น นาร�อ�ก ๑๖๐๐๐ คน ปิระด่�บด่�วิยเคร<,องอล่�งการท�*งปิวิง ถุ<อท�พพ�เขุ�าย<นคอยร�บใช่�ในมหัาทานขุองอ�งก�รพาณ�ช่น�*น อ�งก�รพาณ�ช่น�*น ได่�ใหั�ขุอง เปิ1นอ�นมากแก�มหัาช่นโด่ยปิระการต�างๆ ได่�ท-าควิามเคารพ แล่ะควิาม ย-าเกรงในกษ�ตร�ย)ด่�วิยม<อขุองตนเองบ�อยๆ ใหั�ทานโด่ยปิระการต�างๆ สุ�*นกาล่นานอ�งก�รพาณ�ช่ ย�งมหัาทานใหั�เปิ1นไปิแล่�วิสุ�*นเด่<อน สุ�*นปิ>กษ) สุ�*นฤด่# แล่ะปิGเปิ1นอ�นมากตล่อด่กาล่นาน อ�งก�รพาณ�ช่ได่�ใหั�ทานแล่ะท-า การบ#ช่าแล่�วิอย�างน�* ตล่อด่กาล่

Page 102: Tipitaka 26

นาน ล่ะร�างมน�ษย)แล่�วิ ได่�ไปิบ�งเก�ด่ในด่าวิด่0งสุ) อ�นทกมาณพได่�ถุวิายภ�กษาท�พพ�หัน0,ง แก�พระอน�ร�ทธเถุระล่ะร�างมน�ษย)แล่�วิ ได่�ไปิบ�งเก�ด่ในด่าวิด่0งสุ)เหัม<อนก�น แต�อ�นทกเทพบ�ตร ร� �งเร<องย�,งกวิ�าอ�งก�รเทพบ�ตรโด่ยฐานะ ๑๐ อย�าง ค<อ ร#ปิ เสุ�ยง กล่�,น รสุ โผู้ฏิฐ�พพะ อ�นน�าร<,นรมย)ใจ้ อาย� ยศ วิรรณะ สุ�ขุ แล่ะควิามเปิ1นใหัญ�.พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุถุามวิ�าด่#กรอ�งก�ระ มหัาทานท�านได่�ใหั�แล่�วิสุ�*นกาล่นาน ท�านมาในสุ-าน�กขุองเราไฉันจ้0งน�,งอย#�ไกล่น�ก?

เม<,อพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นอ�ด่มบ�ร�ษ ปิระท�บอย#�ท�,บ�ณฑู�ก�มพล่ศ�ล่าอาสุน) ภายใต�ต�นปิาร�ฉั�ตตกพฤกษ) ณ ด่าวิด่0งสุ) คร�*งน�*น เทวิด่าในหัม<,นโล่กธาต�พาก�นมาน�,งปิระช่�มเฝี8าพระสุ�มพ�ทธเจ้�าซั0,งปิระท�บบนยอด่เขุา เทวิด่าไรๆไม�ร� �งโรจ้น)เก�นกวิ�าพระสุ�มพ�ทธเจ้�าด่�วิยร�ศม� พระสุ�มพ�ทธเจ้�าเท�าน�*น ย�อม ร� �งโรจ้น) ล่�วิงหัม#�เทวิด่าท�*งปิวิง คร�*งน�*น อ�งก�รเทพบ�ตรน�*น�,งอย#�ไกล่ ๑๒ โยช่น) จ้ากท�,พระพ�ทธเจ้�าปิระท�บ สุ�วินอ�นทกเทพบ�ตรน�,งในท�,ใกล่�พระผู้#�ม�พระภาค ร� �งเร<องกวิ�าอ�งก�รเทพบ�ตร พระสุ�มพ�ทธเจ้�า ทอด่พระเนตรเหั5น อ�งก�รเทพบ�ตรก�บอ�นทกเทพบ�ตรอย#�แล่�วิ เม<,อจ้ะทรงปิระกาศท�กขุ�ไณยบ�คคล่จ้0งได่�ตร�สุพระพ�ทธพจ้น)น�*ควิามวิ�า ด่#กร อ�งก�รเทพบ�ตร มหัาทาน ท�านใหั�แล่�วิสุ�*นกาล่นาน ท�านมาสุ#�สุ-าน�กขุองเรา ไฉันจ้0งน�,งอย#�ไกล่น�ก.อ�งก�รเทพบ�ตร อ�นพระผู้#�ม�พระภาคผู้#�ม�พระองค)อ�นอบรมแล่�วิทรงต�กเต<อน แล่�วิ ได่�กราบท#ล่วิ�า จ้ะทรงปิระสุงค)อะไรด่�วิยทานขุองขุ�าพระองค)น�*น อ�น วิ�างเปิล่�าจ้ากท�กขุ�ไณยบ�คคล่ อ�นทกเทพบ�ตรน�*ใหั�ทานน�ด่หัน�อย ร� �งเร<อง ย�,งกวิ�าขุ�าพระองค)ด่�จ้พระจ้�นทร)ในหัม#�ด่าวิฉัะน�*น.อ�นทกเทพบ�ตรท#ล่วิ�าพ<ช่แม�มากท�,บ�คคล่หัวิ�านแล่�วิในนาด่อน ผู้ล่ย�อมไม�ไพบ#ล่ย)ท�*งไม�ย�งช่าวินา ใหั�ปิล่<*มใจ้ ฉั�นใด่ ทานมากมายอ�นบ�คคล่เขุ�าไปิต�*งไวิ�ในบ�คคล่ผู้#�ท�ศ�ล่ ก5ฉั�นน�*นเหัม<อนก�น ย�อมไม�ม�ผู้ล่ไพบ#ล่ย) ท�*งไม�ย�งทายกใหั�ปิล่าบปิล่<*ม พ<ช่แม�น�อยอ�นบ�คคล่หัวิ�านแล่�วิในนาด่� เม<,อฝีนหัล่�,งสุายน-*าโด่ยสุม-,าเสุมอ ผู้ล่ย�อมย�งช่าวินาใหัุ�ปิล่าบปิล่<*มใจ้ แม�ฉั�นใด่ ทานแม�น�อยอ�นบ�คคล่บร�จ้าคแล่�วิในท�านผู้#�ม�ศ�ล่ ม�ค�ณควิามด่� ผู้#�คงท�, บ�ญย�อมม�ผู้ล่มาก ฉั�นน�*นเหัม<อนก�น ทานอ�นบ�คคล่ใหั�แล่�วิในเขุตใด่ ม�ผู้ล่มาก ควิรเล่<อกใหั�ในเขุตน�*น ทายก เล่<อกใหั�ทานแล่�วิ ย�อมไปิสุ#�สุวิรรค) ทานท�,เล่<อกใหั� พระสุ�คตทรงสุรรเสุร�ญ ท�กขุ�ไณยบ�คคล่เหัล่�าใด่ม�อย#�ในโล่กน�* ทานท�,ทายกใหั�แล่�วิในท�กขุ�ไณยบ�คคล่เหัล่�าน�*น ย�อมม�ผู้ล่มากเหัม<อนพ<ช่ท�,หัวิ�านแล่�วิในนาด่�ฉัะน�*น.

จ้บ อ�งก�รเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๙.

๑๐. อ�ตตรมาต�เปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองอ�ตตรมาต�เปิรต-2 1 0 0 0 -11070 25 0 0 0

Page 103: Tipitaka 26

[๑๐๗] นางเปิรตม�ผู้�วิพรรณน�าเกล่�ยด่น�ากล่�วิ ม�ผู้มยาวิหั�อยล่งมาจ้ด่พ<*นด่�น คล่�มต�วิด่�วิยผู้ม เขุ�าไปิหัาภ�กษ�อย#�ในท�,พ�กในกล่างวิ�นน�,งอย#�ร �มฝี>, งแม�น-*า คงคา ได่�กล่�าวิกะภ�กษ�น�*นด่�งน�*วิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นต�*งแต�ตายมาจ้ากมน�ษยโล่ก ย�งไม�ได่�บร�โภคขุ�าวิหัร<อด่<,มน-*าเล่ย ตล่อด่เวิล่า ๕๕ ปิGแล่�วิ ขุอท�านจ้งใหั�น-*าด่<,มแก�ด่�ฉั�นผู้#�กระหัายน-*าด่�วิยเถุ�ด่.ภ�กษ�น�*นกล่�าวิวิ�า แม�น-*าคงคาม�น-*าเย5นใสุสุะอาด่ ไหัล่มาแต�ปิSาหั�มพานต) ท�านจ้งต�กเอาน-*าจ้ากแม�น-*าคงคาน�*นด่<,มเถุ�ด่ จ้ะมาขุอน-*ากะเราท-าไม. นางเปิตรกล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ถุ�าด่�ฉั�นต�กน-*าในแม�น-*าคงคาน�*เองไซัร� น-*าน�*นย�อมกล่�บ กล่ายเปิ1นเล่<อด่ปิรากฏิแก�ด่�ฉั�น เพราะฉัะน�*น ด่�ฉั�นจ้0งขุอน-*าแก�ท�าน.ภ�กษ�น�*นถุามวิ�า ท�านได่�ท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ หัร<อ น-*าในแม�น-*าคงคาจ้0ง กล่ายเปิ1นเล่<อด่ปิรากฏิแก�ท�าน?นางเปิรตน�*นกล่�าวิวิ�า ด่�ฉั�นม�บ�ตรคนหัน0,งช่<,ออ�ตตระ เปิ1นอ�บาสุกม�ศร�ทธา เขุาได่�ถุวิายจ้�วิรบ�ณฑูบาต ท�,นอน ท�,น�,งแล่ะค�ล่านปิ>จ้จ้�ย แก�สุมณะท�*งหัล่ายด่�วิยควิามไม�พอใจ้ขุองด่�ฉั�น ด่�ฉั�นถุ#กควิามตระหัน�,ครอบง-าแล่�วิ ด่�าเขุาวิ�า เจ้�าอ�ตตระเจ้�าถุวิายจ้�วิร บ�ณฑูบาต ท�,นอน ท�,น�,งแล่ะค�ล่านปิ>จ้จ้�ย แก�สุมณะท�*งหัล่าย ด่�วิยควิามไม�พอใจ้ขุองเรา น�*น จ้งกล่ายเปิ1นเล่<อด่ ปิรากฏิแก�เจ้�าใน ปิรโล่ก เพราะวิ�บากแหั�งกรรมน�*น น-*าในแม�น-*าคงคาจ้0งกล่ายเปิ1นเล่<อด่ปิรากฏิแก�ด่�ฉั�น.

จ้บ อ�ตตรมาต�เปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๐.

๑๑. สุ�ตตเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยคนไปิอย#�ก�บเปิรตหัญ�งคนหัน0,งไปิอย#�ก�บเวิมาน�กเปิรตตล่อด่ ๗๐๐ ปิG เก�ด่ควิามเบ<,อหัน�ายจ้0งกล่�าวิ กะเวิมาน�กเปิรตน�*นวิ�า -2 1 0 0 0 -11080 27 0 0 0

[๑๐๘] เม<,อก�อน ฉั�นได่�ถุวิายด่�ายแก�พระปิ>จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าซั0,งเขุ�าไปิ ขุอถุ0งเร<อน ขุองฉั�น วิ�บากแหั�งการถุวิายด่�ายน�*น ฉั�นจ้0งได่�เสุวิยผู้ล่อ�นไพบ#ล่ย)อย�างน�* ปิระการหัน0,ง ผู้�ามากมายหัล่ายโกฏิ�บ�งเก�ด่แก�ฉั�น วิ�มานขุองฉั�นเกล่<,อน กล่�นไปิด่�วิยด่อกไม� น�าร<,นรมย) วิ�จ้�ตรด่�วิยร#ปิภาพต�างๆ เพร�ยบพร�อมไปิด่�วิยเทพบ�ตรเทพธ�ด่าผู้#�เปิ1นบร�วิาร ฉั�นเล่<อกใช่�สุอยน��งหั�มตามช่อบใจ้ ถุ0งเพ�ยงน�* สุรรพวิ�ตถุ�อ�นปิล่<*มใจ้มากมายก5ไม�หัมด่สุ�*นไปิ ฉั�นได่�ร�บควิาม สุ�ขุควิามสุ-าราญในวิ�มานน�* เพราะอาศ�ยวิ�บากแหั�งกรรมน�*น ฉั�นกล่�บไปิสุ#�มน�ษยโล่กแล่�วิ จ้�กท-าบ�ญใหั�มากขุ0*น ขุ�าแต�ล่#กเจ้�า ขุอท�านจ้งน-าฉั�นไปิสุ#�ถุ�,นมน�ษย)เถุ�ด่.เวิมาน�กเปิรตน�*นกล่�าวิวิ�า ท�านมาอย#�ในวิ�มานน�*ถุ0ง ๗๐๐ ปิG เปิ1นคนแก�เฒ่�าแล่�วิ จ้�กไปิอย#�ในมน�ษยโล่กท-าไม อน0,ง ญาต�ขุองท�านตายไปิหัมด่แล่�วิ ท�านไปิจ้ากเทวิโล่กน�*สุ#�มน�ษยโล่กน�*นแล่�วิ จ้�กกระท-าอย�างไร? หัญ�งน�*นกล่�าวิวิ�าเม<,อ

Page 104: Tipitaka 26

ฉั�นมาอย#�ในวิ�มานน�* ๗๐๐ ปิG ได่�เสุวิยท�พยสุมบ�ต� แล่ะควิามสุ�ขุอ�,มหัน-าแล่�วิ ฉั�นกล่�บไปิสุ#�ถุ�,นมน�ษย)แล่�วิ จ้�กท-าบ�ญใหั�มากขุ0*น ขุ�าแต�ล่#กเจ้�า ขุอท�านจ้งน-าฉั�นไปิสุ�งถุ�,นมน�ษย)เถุ�ด่. เวิมาน�กเปิรตน�*น จ้�บหัญ�งน�*นท�,แขุน น-ากล่�บไปิสุ#�บ�านท�,นางเก�ด่ แล่�วิพ#ด่กะหัญ�งน�*น ซั0,งกล่�บเปิ1นคนแก� ม�ก-าล่�งน�อยท�,สุ�ด่วิ�า ท�านพ0งบอกช่นแม�อ<,นท�,มาสุ#�ท�,น�*วิ�า ท�านท�*งหัล่ายจ้งท-าบ�ญเถุ�ด่ ท�านท�*งหัล่ายจ้ะได่�ร�บควิามสุ�ขุ เราได่�เหั5นเปิรตท�*งหัล่าย ผู้#�ไม�ได่�ท-าควิามด่�ไวิ�เด่<อด่ร�อนอย#� ฉั�นใด่ มน�ษย) ท�*งหัล่ายก5ฉั�นน�*น ก5หัม#�สุ�ตวิ)ค<อ เทวิด่าแล่ะมน�ษย)กระท-ากรรม อ�นม�สุ�ขุเปิ1นวิ�บากแล่�วิ ย�อมเปิ1นผู้#�ด่-ารงอย#�ในควิามสุ�ขุ.

จ้บ สุ�ตตเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๑.

๑๒. กรรณม�ณฑูเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองนางเวิมาน�กเปิรตพระเจ้�าพาราณสุ�ตร�สุถุามนางเวิมาน�กเปิตรวิ�า-2 1 0 0 0 -11090 44 0 0 0

[๑๐๙] สุระโบกขุรณ�ม�น-*าใสุสุะอาด่ ม�บ�นได่ทองค-าล่าด่ด่�วิยทรายทองโด่ยรอบ ในสุระน�*นม�กล่�,นหัอมฟ้� 8งน�าร<,นรมย)ใจ้ ด่าด่ด่<,นไปิด่�วิยหัม#�ไม�นานา ม�กล่�,น ต�างๆ หัอมตล่บไปิด่�วิยล่มร-าเพยพ�ด่ ด่ารด่าษด่�วิยบ�วิต�างๆ เกล่<,อนกล่�น ด่�วิยบ�วิขุาวิม�กล่�,นหัอมเจ้ร�ญใจ้ อ�นล่มร-าเพยพ�ด่ฟ้� 8งขุจ้ร เสุ�ยงระงมไปิด่�วิยหังสุ)แล่ะนกกะเร�ยน นกจ้�กพรากมาร-,าร�องไพเราะจ้�บใจ้ เกล่<,อนกล่�นไปิด่�วิยฝี#งนกต�างๆ สุ�งเสุ�ยงร�องอย#�อ0งม�, ม�หัม#�ร�กขุช่าต�อ�นม�ด่อกแล่ะผู้ล่นานาพรรณ ไม�ม�เม<องใด่ในมน�ษย)เหัม<อนเม<องขุองท�านน�* ปิราสุาทเปิ1น อ�นมากขุองท�าน ล่�วินแล่�วิด่�วิยทองค-าแล่ะเง�น ร� �งเร<องงามสุง�าไปิท�,วิท�*ง ๔ ท�ศโด่ยรอบ นางทาสุ� ๕๐๐ คอยบ-าเรอท�านปิระด่�บด่�วิยก-าไรทอง น��งหั�มผู้�าทองค-าบ�ล่ล่�งก)ขุองท�านม�มาก ซั0,งสุ-าเร5จ้ด่�วิยทองค-าแล่ะเง�น ปิ#ล่าด่ด่�วิยหัน�งช่ะมด่ แล่ะผู้�าโกเช่าวิ)อ�นบ�คคล่จ้�ด่แจ้งไวิ�แล่�วิ ท�านจ้ะเขุ�านอน บนบ�ล่ล่�งก)ใด่ ก5สุ-าเร5จ้ด่�งควิามปิรารถุนาท�กอย�าง เม<,อถุ0งเท�,ยงค<น ท�านล่�กจ้ากบ�ล่ล่�งก)น�*นล่งไปิสุ#�สุวินใกล่�สุระโบกขุรณ� ย<นอย#�ท�,ฝี>, งสุระน�*นอ�นม� หัญ�าเขุ�ยวิอ�อน งด่งาม ล่-าด่�บน�*น สุ�น�ขุหั#ด่�วินก5ขุ0*นมาจ้ากสุระน�*น ก�ด่อวิ�ยวิะน�อยใหัญ�ขุองท�านเม<,อใด่ ท�านถุ#กสุ�น�ขุก�ด่ก�นแล่�วิเหัล่<อแต�กระด่#กเม<,อน�*น ท�านจ้0งล่งสุ#�สุระโบกขุรณ� ร�างกายก5กล่�บม�เหัม<อนเด่�มภายหัล่�งจ้ากเวิล่าล่งสุระโบกขุรณ� ท�านกล่�บม�อวิ�ยวิะน�อยใหัญ�เต5มบร�บ#รณ) งด่งามด่#น�าร�ก น��งหั�มแล่�วิ มาสุ#�สุ-าน�กขุองเรา ท�านได่�ท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ� ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ หัร<อแล่ะเพราะวิ�บากแหั�งกรรมอะไร สุ�น�ขุหั#ด่�วิน จ้0งก�ด่ก�นอวิ�ยวิะน�อยใหัญ�ขุองท�าน? นางเวิมาน�กเปิรตกราบท#ล่วิ�าม�คฤหับด่�คนหัน0,ง เปิ1นอ�บาสุกผู้#�ม�ศร�ทธา อย#�ในเม<องก�มพ�ล่ะ หัม�อมฉั�น เปิ1นภรรยาขุอง

Page 105: Tipitaka 26

อ�บาสุกน�*น เปิ1นคนท�ศ�ล่ ปิระพฤต�นอกใจ้เขุา เม<,อหัม�อม ฉั�นนอกใจ้เขุาอย�างน�*น สุาม�หัม�อมฉั�นจ้0งพ#ด่วิ�า การท�,เธอปิระพฤต�นอกใจ้ฉั�นน�*นเปิ1นการไม�เหัมาะไม�สุมควิร แล่ะหัม�อมฉั�นได่�กล่�าวิม�สุาวิาทสุบถุอย�างร�างแรงวิ�า ฉั�นไม�ได่�ปิระพฤต�นอกใจ้ท�านด่�วิยกายหัร<อด่�วิยใจ้ ถุ�าฉั�นปิระพฤต�นอกใจ้ท�านด่�วิยกายหัร<อด่�วิยใจ้ ขุอใหั�สุ�น�ขุหั#ด่�วินต�วิน�*ก�ด่ก�นอวิ�ยวิะน�อยใหัญ�ขุองฉั�นเถุ�ด่ วิ�บากแหั�งกรรมอ�นล่ามก ค<อ การ ปิระพฤต�นอกใจ้สุาม� แล่ะม�สุาวิาทท�*งสุอง อ�นหัม�อมฉั�นได่�เสุวิยแล่�วิ ตล่อด่ ๗๐๐ ปิG เพราะกรรมอ�นล่ามกน�*น สุ�น�ขุหั#ด่�วินก�ด่ก�นอวิ�ยวิะน�อยใหัญ�ขุองหัม�อมฉั�น ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ปิระเสุร�ฐ พระองค)ม�อ�ปิการะแก�หัม�อมฉั�นมาก พระองค)เสุด่5จ้มาท�,น�* เพ<,อปิระโยช่น)แก�หัม�อมฉั�น หัม�อมฉั�นพ�นด่�แล่�วิจ้ากสุ�น�ขุหั#ด่�วิน ไม�ม�ควิามโศก ไม�ม�ภ�ยแต�ท�,ไหันๆ ขุอเด่ช่ะหัม�อมฉั�นขุอถุวิายบ�งคมพระองค) หัม�อมฉั�นขุอปิระนมอ�ญช่ล่�วิ�งวิอนวิ�า ขุอพระองค)จ้งเสุวิยกามสุ�ขุอ�นเปิ1นท�พย) ร<,นรมย)อย#�ก�บหัม�อมฉั�นเถุ�ด่.พระราช่าตร�สุวิ�ากามสุ�ขุอ�นเปิ1นท�พย)เราเสุวิยแล่�วิ แล่ะร<,นรมย)แล่�วิก�บท�าน ด่#กรนางผู้#� ปิระกอบด่�วิยควิามงาม เราขุออ�อนวิอนท�าน ขุอท�านจ้งร�บน-าฉั�นกล่�บ เสุ�ยเถุ�ด่.

จ้บ กรรณม�ณฑูเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๒.

๑๓. อ�พพร�เปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยด่าบสุถุวิายโอวิาทแก�พระนางอ�พพร� -2 1 0 0 0 -11100 62 0 0 0

[๑๑๐] พระเจ้�าพรหัมท�ตต)ผู้#�เปิ1นใหัญ� ได่�เสุวิยราช่สุมบ�ต�ในแควิ�นปิ>ญจ้าล่ราช่พระองค)เสุด่5จ้สุวิรรคตโด่ยกาล่อ�นล่�วิงไปิแหั�งวิ�น แล่ะราตร�ท�*งหัล่าย พระนางเจ้�าอ�พพร�มเหัสุ�เสุด่5จ้ไปิย�งพระเมร�มาศ แล่�วิทรงกรรแสุงอย#� เม<,อพระนางไม�เหั5นพระเจ้�าพรหัมท�ตต) ก5กรรแสุงวิ�า พรหัมท�ตต)ๆ ก5ด่าบสุผู้#�เปิ1นม�น�สุมบ#รณ)ด่�วิยจ้รณญาณ ได่�มาท�,พระนางอ�พพร�ปิระท�บอย#� น�*น ท�านได่�ถุามช่นท�*งหัล่ายท�,มาปิระช่�มก�นในท�,น�*นวิ�า น�,เปิ1นพระเมร�มาศ ขุองใครม�กล่�,นหัอมต�างๆ ฟ้� 8งตล่บไปิ หัญ�งน�*เปิ1นภรรยาขุองใคร เม<,อไม� เหั5นพระเจ้�าพรหัมท�ตต)ผู้#�เปิ1นใหัญ� ซั0,งเสุด่5จ้ไปิแล่�วิไกล่จ้ากโล่กน�* คร-,าครวิญอย#�วิ�า พรหัมท�ตต)ๆ ช่นท�,มาปิระช่�มก�นอย#�ในท�,น�*น กล่�าวิตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญน�,เปิ1นพระเมร�มาศขุองพระเจ้�าพรหัมท�ตต) ขุ�าแต�ท�านผู้#�น�รท�กขุ) น�,เปิ1นพระเมร�มาศขุองพระเจ้�าพรหัมท�ตต) ม�กล่�,นหัอมฟ้� 8งตล่บไปิ หัญ�งน�*เปิ1นพระมเหัสุ�ขุองท�าวิเธอ เม<,อไม�เหั5นพระเจ้�าพรหัมท�ตต)พระราช่ สุวิาม� ซั0,งเสุด่5จ้ไปิไกล่จ้ากโล่กน�* ทรงพระกรรแสุงอย#�วิ�า พรหัมท�ตต)ๆ ด่าบสุจ้0งถุามวิ�า พระราช่าม�พระนามวิ�าพรหัมท�ตต) ถุ#กเผู้าในปิSาช่�าน�* ๘๖,๐๐๐ พระองค)แล่�วิ บรรด่าพระเจ้�าพรหัมท�ตต)เหัล่�าน�*น พระนางทรงกรรแสุงถุ0งพระเจ้�า พรหัมท�ตต)พระองค)ไหัน?

Page 106: Tipitaka 26

พระนางอ�พพร�ตร�สุตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ พระราช่าพระองค)ใด่ เปิ1นพระราช่โอรสุขุองพระเจ้�า จ้�ฬน� ทรงเปิ1นใหัญ�อย#�ในแควิ�นปิ>ญจ้าล่ราช่ ด่�ฉั�นเศร�าโศกถุ0งพระราช่า พระองค)น�*น ผู้#�เปิ1นพระราช่สุวิาม� ทรงปิระทานสุ�,งขุองท�,น�าใคร�ท�กอย�าง.ด่าบสุกล่�าวิวิ�าพระราช่าท�กพระองค)ทรงพระนามวิ�า พรหัมท�ตต)เหัม<อนก�นท�*งหัมด่เปิ1น พระราช่โอรสุขุองพระเจ้�าจ้�ฬน� เปิ1นใหัญ�อย#�ในแควิ�นปิ>ญจ้าล่ราช่ พระนาง เปิ1นพระมเหัสุ�ขุองพระราช่าเหัล่�าน�*น ท�*งหัมด่โด่ยล่-าด่�บก�นมา เหัต�ไร พระนางจ้0งเวิ�นพระราช่าองค)ก�อนๆ มาทรงกรรแสุงถุ0งแต�พระราช่าองค)หัล่�งเล่�า? พระนางอ�พพร�ตร�สุตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�น�รท�กขุ) ด่�ฉั�นเก�ด่เปิ1นแต�หัญ�งตล่อด่กาล่นานเท�าน�*นหัร<อหัร<อเก�ด่เปิ1นบ�ร�ษ ท�านพ#ด่ถุ0งแต�การท�,ด่�ฉั�นเปิ1นหัญ�งในสุงสุารเปิ1นอ�นมาก.

ด่าบสุตอบวิ�าบางคราวิพระนางเก�ด่เปิ1นหัญ�ง บางคราวิก5เก�ด่เปิ1นบ�ร�ษ บางคราวิก5เขุ�าถุ0ง ก-าเน�ด่ปิศ�สุ�ตวิ) ท�,สุ�ด่แหั�งอ�ตภาพท�*งหัล่ายอ�นเปิ1นอด่�ต ย�อมไม�ปิรากฏิ อย�างน�*. พระนางอ�พพร�ตร�สุวิ�า ท�านด่�บควิามกระวินกระวิายท�*งปิวิงขุองด่�ฉั�น ผู้#�เร�าร�อนอย#�ใหั�หัายเหัม<อน บ�คคล่ด่�บไฟ้ท�,ราด่น-*าม�นด่�วิยน-*า ฉัะน�*น ท�านได่�บรรเทาควิามโศกถุ0งพระสุวิาม�ขุองด่�ฉั�นผู้#�ถุ#กควิามโศกครอบง-าแล่�วิ ถุอนขุ0*นแล่�วิหันอซั0,งล่#กศร ค<อควิามโศกอ�นเสุ�ยบแทงท�,หัท�ยขุองด่�ฉั�น ขุ�าแต�ท�านผู้#�เปิ1นมหัาม�น� ด่�ฉั�น เปิ1นผู้#�ม�ล่#กศรค<อ ควิามโศกอ�นท�านถุอนขุ0*นได่�แล่�วิ เปิ1นผู้#�เย5นสุงบแล่�วิ ด่�ฉั�นจ้ะไม�เศร�าโศก ไม�ร�องไหั�อ�กเพราะได่�ฟ้>งค-าขุองท�าน. พระนางอ�พพร� ฟ้>งค-าสุ�ภาษ�ตขุองด่าบสุผู้#�เปิ1นสุมณะน�*นแล่�วิ ถุ<อบาตร แล่ะจ้�วิรออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ต คร�*นออกบวิช่แล่�วิเจ้ร�ญเมตตาจ้�ต เพ<,อเขุ�าถุ0งพรหัมโล่ก พระนางอ�พพร�น�*น เม<,อท�องเท�,ยวิไปิสุ#�บ�านหัน0,งจ้ากบ�านหัน0,ง สุ#�น�คมแล่ะราช่ธาน�ท�*งหัล่าย ได่�เสุด่5จ้สุวิรรคตท�,บ�านอ�ร�เวิล่าพระนางเบ<,อหัน�ายควิามเปิ1นหัญ�ง เจ้ร�ญเมตตาจ้�ตเพ<,อบ�งเก�ด่ในพรหัมโล่ก จ้0งได่�เปิ1นผู้#�เขุ�าถุ0งพรหัมโล่ก.

จ้บ อ�พพร�เปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๓.

รวิมเร<,องท�,ม�ในอ�พพร�วิรรคน�* ค<อ๑. สุ�งสุารโมจ้กเปิตวิ�ตถุ� ๒. สุาร�ปิ�ตตเถุรมาต�เปิต�วิ�ตถุ� ๓. ม�ตตาเปิต�วิ�ตถุ� ๔. น�นทาเปิตวิ�ตถุ� ๕. ม�ฏิฐก�ณฑูล่�เปิตวิ�ตถุ� ๖. ก�ณหัเปิตวิ�ตถุ� ๗. ธนปิาล่เปิตวิ�ตถุ� ๘. จ้#ฬเสุฏิฐ� เปิตวิ�ตถุ� ๙. อ�งก�รเปิตวิ�ตถุ� ๑๐. อ�ตตรมาต�เปิตวิ�ตถุ� ๑๑. สุ�ตตเปิตวิ�ตถุ� ๑๒. กรรณม�ณฑู เปิตวิ�ตถุ� ๑๓. อ�พพร�เปิตวิ�ตถุ�. จ้บอ�พพร�วิรรคท�, ๒. -----------------------

Page 107: Tipitaka 26

จ้#ฬวิรรคท�, ๓ ๑. อภ�ช่ช่มานเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตเปิล่<อยโกสุ�ยมหัาอ-ามาตย)ขุองพระเจ้�าพ�มพ�สุาร ถุามเปิรตตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -11110 52 0 0 0

[๑๑๑] ด่#กรเปิรต ท�านเปิ1นผู้#�เปิล่<อยกาย ม�ร�างกายเปิ1นเปิรตก0,งหัน0,งท�ด่ทรงด่อกไม� ตกแต�งร�างกาย เด่�นไปิในน-*าอ�นไม�ขุาด่สุายในแม�น-*าคงคาน�* ท�านจ้�กไปิไหัน ท�,อย#�ขุองท�านอย#�ท�,ไหัน?เพ<,อจ้ะแสุด่งเน<*อควิามท�,เปิรตน�*น แล่ะโกสุ�ยมหัาอ-ามาตย)กล่�าวิแล่�วิ พระสุ�งค�ต�กาจ้ารย) จ้0งกล่�าวิคาถุาควิามวิ�าเปิรตน�*นกล่�าวิวิ�า ขุ�าพเจ้�าจ้�กไปิย�งบ�านจ้�นท�ฏิฐ�ล่ะ อ�นอย#�ในระหัวิ�างแหั�งวิาสุภคามก�บเม<องพาราณสุ� แต�บ�านน�*นอย#�ใกล่�เม<องพาราณสุ� ก5มหัาอ-ามาตย)อ�นปิรากฏิช่<,อวิ�าโกล่�ยะเหั5นเปิรตน�*นแล่�วิ ได่�ใหั�ขุ�าวิสุ�ตต#แล่ะค#�ผู้�าสุ�เหัล่<องแก�เปิรตน�*น เม<,อเร<อหัย�ด่เด่�น ได่�ใหั�ขุ�าวิสุ�ตต#แล่ะค#�ผู้�าแก�อ�บาสุกเม<,อค#�ผู้�าอ�นโกล่�ยะอ-ามาตย)ใหั�ช่�างก�ล่บกแล่�วิ ผู้�าน��งผู้�าหั�มก5ปิรากฏิแก�เปิรตท�นท� ภายหัล่�ง เปิรตน�*นน��งหั�มผู้�าด่�แล่�วิ ท�ด่ทรงด่อกไม�ตบแต�งร�างกายด่�วิยอาภรณ) ท�กษ�ณาย�อมเขุ�าไปิสุ-าเร5จ้แก�เปิรตน�*น ผู้#�อย#�แล่�วิในท�,น�*น เพราะฉัะน�*น บ�ณฑู�ตผู้#�ม�ปิ>ญญา พ0งใหั�ท�กษ�ณาบ�อยๆ เพ<,อ อน�เคราะหั)แก�เปิรตท�*งหัล่าย เปิรตเหัล่�าอ<,น บางพวิกน��งผู้�าขุ�*ร �*วิขุาด่ร� �งร�,ง บางพวิกน��งผู้ม หัล่�กไปิสุ#�ท�ศน�อยใหัญ�เพ<,อหัาอาหัาร บางพวิกวิ�,งไปิแม� ในท�,ไกล่ไม�ได่�แล่�วิกล่�บมา บางพวิกสุล่บแล่�วิเพราะควิามหั�วิกระหัายนอนกล่�*งไปิบนพ<*นด่�น บางพวิกล่�มล่งท�,แผู้�นด่�นในท�,ตนวิ�,งไปิน�*นร�องไหั�ร-,าไรวิ�า เม<,อก�อน เราท�*งหัล่ายไม�ได่�ท-าก�ศล่ไวิ�จ้0งได่�ถุ#กไฟ้ค<อควิามหั�วิ แล่ะควิามกระหัายเผู้าอย#� ด่�จ้ถุ#กไฟ้เผู้าแล่�วิในท�,ร �อน เม<,อก�อน พวิกเราม�ธรรมอ�นล่ามก เปิ1นหัญ�งแม�เร<อนมารด่าทารกในตระก#ล่ เม<,อไทยธรรมท�*งหัล่ายม�อย#�ไม�กระท-าพ0งแก�ตน เออ ก5ขุ�าวิแล่ะน-*าม�มาก แต� เราไม�กระท-าการแจ้กจ้�ายใหั�ทาน แล่ะไม�ได่�ใหั�อะไรในบรรพช่�ตท�*งหัล่าย ผู้#�ปิฏิ�บ�ต�ช่อบ อยากท-าแต�กรรมท�,คนด่�ไม�พ0งท-า เปิ1นคนเก�ยจ้คร�านใคร�แต�ควิามสุ-าราญแล่ะขุองท�,อร�อย ก�นมาก ใหั�แต�เพ�ยงโภช่นะก�อนหัน0,งด่�าต�ด่พ�อปิฏิ�คาหักผู้#�ร �บอาหัาร เร<อน พวิกทาสุ�ทาสุาแล่ะผู้�าอาภรณ)ขุองเราเหัล่�าน�*น ไม�สุ-าเร5จ้ปิระโยช่น)แก�พวิกเรา กล่ายเปิ1นขุองคนอ<,นไปิ หัมด่ เราม�แต�สุ�วินแหั�งท�กขุ) เราจ้�ต�จ้ากเปิรตน�*แล่�วิ จ้�กไปิเก�ด่ในตระก#ล่ อ�นต-,าช่�าเล่วิทราม ค<อ ตระก#ล่จ้�กสุาน ตระก#ล่ช่�างรถุ ตระก#ล่นายพรานตระก#ล่คนจ้�ณฑูาล่ ตระก#ล่คนก-าพร�า ตระก#ล่ช่�างก�ล่บก น�*เปิ1นคต�แหั�งควิามตระหัน�, สุ�วินทายกท�*งหัล่ายผู้#�ม�ก�ศล่อ�นท-าไวิ�แล่�วิในช่าต�ก�อน ปิราศจ้ากควิามตระหัน�, ย�อมย�งสุวิรรค)ใหั�บร�บ#รณ) แล่ะย�อมย�งน�นทนวิ�นใหั�สุวิ�างไสุวิร<,นรมย)แล่�วิในเวิช่ย�นตปิราสุาทสุ-าเร5จ้

Page 108: Tipitaka 26

ควิามปิรารถุนา คร�*น จ้�ต�จ้ากเทวิโล่กแล่�วิ ย�อมเก�ด่ในตระก#ล่สุ#ง ม�โภคะมาก ค<อ ในตระก#ล่แหั�งบ�คคล่ม�เร<อนยอด่แล่ะปิราสุาทราช่มนเท�ยรม�บ�ล่ล่�งก)อ�นล่าด่แล่�วิด่�วิยผู้�าโกเช่าวิ) ม�เหัล่�าบ�ร�ษแล่ะสุตร�ถุ<อพ�ด่อ�นปิระด่�บแล่�วิด่�วิยแวิวิหัางนกย#งคอยพ�ด่อย#� ในเวิล่าเปิ1นทารกก5ท�ด่ทรงด่อกไม� ตบแต�งร�างกาย หัม#�ญาต�แล่ะพ�,เล่�*ยงนางนมผู้ล่�ด่ก�นอ��ม ไม�ต�องล่งสุ#�พ<*นด่�น อ�นช่นท�*งหัล่ายผู้#�ปิรารถุนาควิามสุ�ขุเขุ�าไปิบ-าร�งอย#�ท�*งเช่�าแล่ะเย5นตล่อด่ช่าต� สุวินใหัญ� แหั�งเทวิด่าช่าวิไตรทศเทพช่<,อวิ�าน�นทนวิ�น อ�นเปิ1นสุถุานไม�เศร�าโศกน�าร<,นรมย)น�*ย�อมไม�ม�แก�ช่นท�*งหัล่ายผู้#�ไม�ได่�ท-าบ�ญไวิ� ย�อมม�แต�เฉัพาะเหัล่�าช่นผู้#�ม�บ�ญอ�นท-าไวิ�แล่�วิเท�าน�*น ควิามสุ�ขุในโล่กน�*แล่ะในปิรโล่ก ย�อมไม�ม�แก�เหัล่�าช่นผู้#�ไม�ท-าบ�ญ ควิามสุ�ขุในโล่กน�*แล่ะโล่กหัน�า ย�อมม�เฉัพาะแก�เหัล่�าช่นผู้#�ท-าบ�ญไวิ� ผู้#�ปิรารถุนาควิามเปิ1นสุหัายแหั�งเทวิด่าช่าวิ ไตรทศเทพ พ0งท-าบ�ญก�ศล่ไวิ�ใหั�มาก เพราะวิ�าบ�คคล่ผู้#�ท-าบ�ญไวิ�แล่�วิ ย�อมบ�นเท�งใจ้อย#�ในสุวิรรค)เพร�ยบพร�อมไปิด่�วิยโภคสุมบ�ต�. จ้บ อภ�ช่ช่มานเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑ ๒. สุาน�วิาสุ�เถุรเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยเปิรตญาต�พระสุาน�วิาสุ�เถุระ-2 1 0 0 0 -11120 77 0 0 0

[๑๑๒] พระเถุระช่าวิก�ณฑู�นครร#ปิหัน0,ง อย#�ท�,ภ#เขุาสุาน�วิาสุ� ม�นามวิ�า โปิฏิฐ ปิาทะ เปิ1นสุมณะผู้#�ม�อ�นทร�ย) อ�นอบรมด่�แล่�วิ มารด่าบ�ด่าแล่ะพ�,ช่ายขุองท�านเก�ด่ในยมโล่ก เสุวิยท�กขุเวิทนาเพราะท-ากรรมล่ามก จ้0งไปิจ้าก โล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก เปิรตเหัล่�าน�*นถุ0งท�คต� ม�ช่�องปิากเท�าร#เขุ5ม ล่-าบากย�,ง น�ก เปิล่<อยกายซั#บผู้อม ม�ควิามเกรงกล่�วิสุะด่��งหัวิาด่เสุ�ยวิมาก ม�การงานทาร�ณ ไม�อาจ้แสุด่งตนแก�พระเถุระได่� เปิรตผู้#�เปิ1นพ�,ช่ายขุองท�าน ตนเด่�ยวิ เปิล่<อยกายร�บไปิน�,งค�กเขุ�าปิระนมม<อแสุด่งตนแก�พระเถุระ พระเถุระไม�ใสุ�ใจ้ถุ0ง เปิ1นผู้#�น�,งเด่�นเล่ยไปิ เปิรตน�*นจ้0งบอกใหั�พระเถุระร# �วิ�า ขุ�าพเจ้�าพ�,ช่ายขุองท�านไปิแล่�วิสุ#�เปิตโล่ก ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ มารด่าบ�ด่าขุองท�านเก�ด่ในยมโล่กเสุวิยท�กขุ) เพราะท-าบาปิกรรม จ้0งไปิจ้าก โล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก เปิรตผู้#�เปิ1นมารด่าบ�ด่าขุองท�านท�*งสุองน�*น ม�ช่�องปิากเท�าร#เขุ5ม ล่-าบากมาก เปิล่<อยกาย ซั#บผู้อม ม�ควิามเกรงกล่�วิสุะด่��ง หัวิาด่เสุ�ยวิมาก ม�การงานทาร�ณ ไม�อาจ้แสุด่งตนแก�ท�าน ขุอท�านจ้ง เปิ1นผู้#�ม�ควิามกร�ณา อน�เคราะหั)แก�มารด่าบ�ด่า จ้งใหั�ทานแล่�วิอ�ท�ศสุ�วิน ก�ศล่ไปิใหั�พวิกเรา พวิกเราผู้#�ม�การงานอ�นทาร�ณ จ้�กย�งอ�ตภาพใหั� เปิ1นไปิได่�เพราะทานอ�นท�านใหั�แล่�วิ พระเถุระก�บภ�กษ�อ<,นอ�ก ๑๒ ร#ปิ เท�,ยวิไปิบ�ณฑูบาตแล่�วิ กล่�บมาปิระช่�มในท�,เด่�ยวิก�น เพราะเหัต�แหั�ง ภ�ตก�จ้ พระเถุระจ้0งกล่�าวิกะภ�กษ�ท�*งหัมด่น�*นวิ�า ขุอท�านท�*งหัล่ายจ้งใหั� ภ�ตตาหัารท�,

Page 109: Tipitaka 26

ท�านได่�แล่�วิแก�ผู้มเถุ�ด่ ผู้มจ้�กท-าสุ�งฆทานเพ<,ออน�เคราะหั)ญาต� ท�*งหัล่าย ภ�กษ�เหัล่�าน�*นจ้0งมอบถุวิายพระเถุระ พระเถุระน�มนต)สุงฆ)ถุวิายสุ�งฆทานแล่�วิอ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ไปิใหั�มารด่าบ�ด่าแล่ะพ�,ช่าย ด่�วิยอ�ท�ศ เจ้ตนาวิ�า ขุอทานน�*จ้งสุ-าเร5จ้แก�ญาต�ท�*งหัล่ายขุองเรา ขุอญาต�ท�*งหัล่าย จ้งม�ควิามสุ�ขุเถุ�ด่ ในล่-าด่�บท�,อ�ท�ศใหั�น�,นเอง โภช่นะอ�นปิระณ�ต สุมบ#รณ)ม�แกงแล่ะก�บหัล่ายอย�าง เก�ด่ขุ0*นแก�เปิรตเหัล่�าน�*น ภายหัล่�ง เปิรตผู้#�เปิ1นพ�,ช่ายม�ผู้�วิพรรณด่� ม�ก-าล่�ง ม�ควิามสุ�ขุ ได่�ไปิแสุด่งตนแก�พระเถุระแล่�วิกล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ โภช่นะอ�นมากมายท�,พวิกขุ�าพเจ้�าได่�แล่�วิ แต�ขุอท�านจ้งด่#ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายย�งเปิ1นคนเปิล่<อยกายอย#� ขุอท�านจ้งพยายามใหั�ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายได่�ผู้�าน��งผู้�าหั�มด่�วิยเถุ�ด่ พระเถุระเล่<อกเก5บผู้�าจ้ากกองหัยากเย<,อเอามาท-าจ้�วิรแล่�วิ ถุวิายสุงฆ)อ�นมาแล่�วิจ้ากจ้าต�รท�ศคร�*นถุวิายแล่�วิได่�อ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ใหั�มารด่าบ�ด่าแล่ะพ�,ช่าย ด่�วิยอ�ท�ศเจ้ตนา วิ�า ขุอทานน�*จ้งสุ-าเร5จ้แก�ญาต�ท�*งหัล่าย ขุอพวิกญาต�ขุองเราจ้งม�ควิาม สุ�ขุเถุ�ด่ ในล่-าด่�บแหั�งการอ�ท�ศน�,นเอง ผู้�าท�*งหัล่ายได่�เก�ด่ขุ0*นแก�เปิรตเหัล่�า น�*น ภายหัล่�ง เปิรตเหัล่�าน�*นน��งหั�มผู้�าเร�ยบร�อยแล่�วิได่�มาแสุด่งตนแก� พระเถุระกล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายม�ผู้�วิพรรณด่� ม�ก-าล่�งม�ควิามสุ�ขุ ม�ผู้�าน��งผู้�าหั�มมากกวิ�าผู้�าท�,ม�ในแควิ�นขุองพระเจ้�าน�นทราช่ผู้�าน��งผู้�าหั�มท�*งหัล่ายขุองพวิกเรา ไพบ#ล่ย)แล่ะม�ค�ามาก ค<อ ผู้�าไหัม ผู้�าขุนสุ�ตวิ) ผู้�าเปิล่<อกไม� ผู้�าฝี8าย ผู้�าปิSาน ผู้�าด่�ายแกมไหัม ผู้�าเหัล่�าน�*น แขุวินอย#�ในอากาศ ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายเล่<อกน��งหั�มแต�ผู้<นท�,พอใจ้ (แต�วิ�า พวิกขุ�าพเจ้�าย�งไม�ม�บ�านเร<อนอย#�) ขุอท�านจ้งพยายามใหั�พวิกขุ�าพเจ้�าได่� บ�านเร<อนเถุ�ด่ พระเถุระสุร�างก�ฎ�อ�นม�งด่�วิยใบไม� แล่�วิได่�ถุวิายสุงฆ)ซั0,ง มาแต�จ้าต�รท�ศคร�*นแล่�วิได่�อ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ใหั�มารด่าบ�ด่าแล่ะพ�,ช่าย ด่�วิยอ�ท�ศเจ้ตนาวิ�า ขุอผู้ล่แหั�งการถุวิายก�ฎ�น�* จ้งสุ-าเร5จ้แก�พวิกญาต�ขุองเรา ขุอพวิกญาต�ขุองเราจ้งม�ควิามสุ�ขุเถุ�ด่ ในล่-าด่�บแหั�งการอ�ท�ศน�,นเอง เร<อน ท�*งหัล่าย ค<อ ปิราสุาทแล่ะเร<อนอย�างอ<,นๆ อ�นบ�ญกรรมก-าหันด่ แบ�งไวิ�เปิ1นสุ�วินๆ เก�ด่ขุ0*นแล่�วิแก�เปิรตเหัล่�าน�*น เร<อนขุองพวิกเราในเปิตโล่กน�* ไม�เปิ1นเช่�นก�บเร<อนในมน�ษยโล่ก เร<อนขุองพวิกเราในเปิตโล่กน�*งามร� �งเร<องสุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�*ง ๘ ท�ศ เหัม<อนเร<อนในเทวิโล่กแต�พวิกเราย�งไม�ม�น-*าด่<,ม ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ขุอท�านจ้งพยายามใหั�พวิกขุ�าพเจ้�าได่�ด่<,มน-*าด่�วิยเถุ�ด่ พระเถุระจ้0งต�กน-*าเต5มธรรมกรก แล่�วิถุวิายสุงฆ)ซั0,งมาแต�จ้าต�รท�ศ คร�*นแล่�วิได่�อ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ใหั�มารด่าบ�ด่าแล่ะพ�,ช่าย ด่�วิยอ�ท�ศเจ้ตนาวิ�า ขุอผู้ล่ทานน�*จ้งสุ-าเร5จ้แก�พวิกญาต�ขุองเรา ขุอพวิกญาต�ขุองเราจ้งม�ควิามสุ�ขุเถุ�ด่ ในล่-าด่�บแหั�งการอ�ท�ศน�,นเอง น-*า ด่<,มค<อสุระโบกขุรณ� กวิ�าง ๔ เหัล่�,ยม ล่0ก ม�น-*าเย5น ม�ท�าราบเร�ยบด่� น-*าเย5นม�กล่�,นหัอมหัาท�,เปิร�ยบม�ได่� ด่ารด่าษด่�วิยกอปิท�มแล่ะอ�บล่ เต5มด่�วิยล่ะอองเกสุรบ�วิอ�นล่�วิงบนวิาร� ได่�เก�ด่ขุ0*น เปิรตเหัล่�าน�*นอาบแล่ะ

Page 110: Tipitaka 26

ด่<,มก�นในสุระน�*นแล่�วิ ไปิแสุด่งตนแก�พระเถุระแล่�วิกล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ น-*าด่<,มขุองพวิกขุ�าพเจ้�ามากเพ�ยงพอแล่�วิ บาปิย�อมเผู้ล่5ด่ผู้ล่เปิ1น ท�กขุ)แก�พวิกขุ�าพเจ้�า พวิกขุ�าพเจ้�าพาก�นเท�,ยวิไปิล่-าบากในภ#ม�ภาคอ�นม� ก�อนกรวิด่แล่ะหัน�อหัญ�าคา ขุอท�านพยายามใหั�พวิกขุ�าพเจ้�าได่�ยานอย�าง ใด่อย�างหัน0,งเถุ�ด่ พระเถุระได่�รองเท�าแล่�วิ ถุวิายสุงฆ)ซั0,งมาแต�จ้าต�รท�ศคร�*นแล่�วิอ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ใหั�มารด่าบ�ด่าแล่ะพ�,ช่าย ด่�วิยอ�ท�ศเจ้ตนาวิ�า ขุอผู้ล่ทานน�*จ้งสุ-าเร5จ้แก�พวิกญาต�ขุองเรา ขุอพวิกญาต�ขุองเราจ้งม�ควิามสุ�ขุ เถุ�ด่ ในล่-าด่�บแหั�งการอ�ท�ศน�,นเอง เปิรตท�*งหัล่ายได่�พาก�นมาแสุด่งตนใหั�ปิรากฏิด่�วิยรถุ แล่�วิกล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ พวิกขุ�าพเจ้�าเปิ1นผู้#�อ�นท�านอน�เคราะหั)แล่�วิ ด่�วิยการใหั�ขุ�าวิ ผู้�าน��งผู้�าหั�ม เร<อน น-*าด่<,ม แล่ะ ยาน เพราะฉัะน�*น ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายจ้0งมาเพ<,อจ้ะไหัวิ�ท�านผู้#�เปิ1นม�น�ม� ควิามกร�ณาในโล่ก.

จ้บ สุาน�วิาสุ�เถุรเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๒.

๓. รถุการ�เปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยผู้ล่กรรมท-าใหั�ได่�อย#�ร �วิมก�บนางเวิมาน�กเปิรตมาณพคนหัน0,งถุามนางเวิมาน�กเปิรตตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -11130 27 0 0 0

[๑๑๓] ด่#กรนางเทวิ�ผู้#�ม�อาน�ภาพมาก ท�านขุ0*นสุ#�วิ�มานม�เสุาเปิ1นวิ�การแก�วิไพฑู#รย)งามผู้�ด่ผู้�อง ม�ร#ปิภาพอ�นวิ�จ้�ตรต�างๆ อย#�ในวิ�มานน�*น ด่�จ้พระจ้�นทร)ในวิ�นเพ5ญ งามโช่ต�ช่�วิงในท�องฟ้8า ฉัะน�*น อน0,ง ร�ศม�ขุองท�านม�สุ�ด่�ง ทองค-า ท�านม�ร#ปิร�างอ�นอ�ด่มน�าด่#น�าช่มย�,งน�ก น�,งอย#�แต�ผู้#�เด่�ยวิบนบ�ล่ล่�งก) อ�นปิระเสุร�ฐม�ค�ามาก สุาม�ขุองท�านไม�ม�หัร<อ ก5สุระโบกขุรณ�ขุองท�านเหัล่�าน�*ม�อย#�โด่ยรอบ ม�กอบ�วิต�างๆ เปิ1นอ�นมาก ม�บ�วิขุาวิมาก เกล่<,อนกล่�นด่�วิยทรายทองโด่ยรอบ ในสุระโบกขุรณ�น�*น หัาเปิZอกตมแล่ะ จ้อกแหันม�ได่� ม�หังสุ)น�าด่#น�าช่มน�าร<,นรมย)ใจ้เท�,ยวิเล่าะเวิ�ยนไปิในน-*า ท�กเม<,อ หังสุ)ท�*งปิวิงน�*นม�เสุ�ยงไพเราะพาก�นมาปิระช่�มร-,าร�องอย#� เสุ�ยง ร-,าร�องแหั�งหังสุ)ในสุระโบกขุรณ�ขุองท�าน ม�ได่�ขุาด่เสุ�ยง ด่�จ้เสุ�ยง กล่อง ท�านม�ยศงามร� �งเร<อง ล่งน�,งอย#�ในเร<อ ท�านม�ค�*วิโก�งด่-าด่� ม�หัน�าย�*มแย�มพ#ด่จ้าน�าร�กใคร� ม�อวิ�ยวิะท�*งปิวิงงามร� �งเร<องย�,งน�ก วิ�มานขุอง ท�านน�*ปิราศจ้ากล่ะอองธ�ล่� ต�*งอย#�ท�,ภาคพ<*นอ�นราบเร�ยบ ม�สุวินน�นทวิ�นอ�นใหั�เก�ด่ควิามย�นด่�เพล่�ด่เพล่�นเจ้ร�ญใจ้ ด่#กรนาร�ผู้#�ม�ร#ปิร�างน�าด่#น�าช่ม เราปิรารถุนาเพ<,อจ้ะอย#�บ�นเท�งก�บท�านในสุวินน�นทวิ�นขุองท�านน�*.นางเวิมาน�กาเปิรตกล่�าวิวิ�า ท�านจ้งท-ากรรมอ�นจ้ะใหั�ท�านได่�เสุวิยผู้ล่ในวิ�มานขุองเราน�* แล่ะจ้�ตขุอง ท�านจ้งน�อมมาในวิ�มานน�*ด่�วิย ท�านท-ากรรมอ�นบ�นเท�งในท�,น�*แล่�วิจ้�กได่� อย#�รวิมก�บเราสุมควิามปิระสุงค) มาณพน�*นร�บค-านางเวิมาน�กเปิรตน�*นแล่�วิจ้0งได่�ท-ากรรมอ�นเปิ1นก�ศล่ อ�นสุ�งผู้ล่ใหั�เก�ด่ในวิ�มานน�*น คร�*นแล่�วิได่�

Page 111: Tipitaka 26

เขุ�าถุ0งควิามเปิ1นสุหัายขุองนางเวิมาน�กเปิรตน�*น.

จ้บ รถุการ�เปิตวิ�ตถุ�ท�, ๓.

จ้บ ภาณวิารท�, ๒.

๔. ภ�สุเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรต ๔ ตน พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ถุามบ�พกรรมขุองเปิรตท�*ง ๔ ด่�วิยคาถุาน�*ควิามวิ�า -2 1 0 0 0 -11140 20 0 0 0

[๑๑๔] ท�านท�*ง ๔ น�* คนหัน0,งกอบเอาแกล่บขุ�าวิสุาล่�ท�,ไฟ้ล่�กโช่นโปิรยใสุ�ศ�รษะขุองตนเอง อ�กคนหัน0,งท�บศ�รษะขุองตนด่�วิยฆ�อนเหัล่5ก สุ�วิน คนท�,เปิ1นหัญ�งเอาเล่5บจ้�กหัล่�งก�นเน<*อแล่ะเล่<อด่ขุองตนเอง สุ�วินท�านก�น ค#ถุอ�นเปิ1นขุองไม�สุะอาด่ไม�น�าปิรารถุนา น�*เปิ1นวิ�บากแหั�งกรรมอะไร?ภรรยาขุองพ�อค�าโกงตอบวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ผู้#�น�*เปิ1นบ�ตรขุองด่�ฉั�น ได่�ต�ศ�รษะขุองฉั�นผู้#�เปิ1นมารด่า ผู้#�น�*เปิ1นสุาม�ขุองด่�ฉั�น เปิ1นพ�อค�าโกงขุ�าวิเปิล่<อกปินแกล่บ ผู้#�น�*เปิ1นล่#กสุะใภ�ขุองด่�ฉั�น ล่�กก�นเน<*อแล่�วิกล่�บหัล่อกล่วิงด่�วิยม�สุาวิาท ด่�ฉั�นเม<,อเก�ด่เปิ1นมน�ษย)อย#�ในมน�ษยโล่ก เปิ1นหัญ�งแม�เร<อน เปิ1นใหัญ�กวิ�าสุก�ล่ท�*งปิวิง เม<,อสุ�,งขุองม�อย#� เหัล่�ายาจ้กขุอแล่�วิ เก5บซั�อนไวิ�เสุ�ย ไม�ได่�ใหั�อะไรจ้ากขุองท�,ม�อย#� ปิกปิด่ไวิ�ด่�วิยม�สุาวิาทวิ�า ขุองน�*ไม�ม�ในเร<อนขุองเรา ถุ�าเราปิกปิด่ขุองท�,ม�ไวิ� ขุอค#ถุจ้งเปิ1นอาหัารขุองเรา ภ�ตแหั�งขุ�าวิสุาล่�อ�นม�กล่�,นหัอม ย�อมกล่�บกล่ายเปิ1นค#ถุเพราะวิ�บากแหั�งกรรม ค<อ ม�สุาวิาทขุองด่�ฉั�น ก5กรรมท�*งหัล่ายไม�ไร�ผู้ล่ กรรมน�*นย�อมไม�สุาบสุ#ญ เพราะฉัะน�*น ด่�ฉั�นจ้0งก�นแล่ะด่<,มแต�ม#ตรค#ถุอ�นม�กล่�,นเหัม5น ม�หันอน.

จ้บ ภ�สุเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๔.

๕. ก�มารเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองก�มารเปิรตเม<,อจ้ะปิระกาศเน<*อควิามน�*น พระสุ�งค�ต�กาจ้ารย)ได่�กล่�าวิคาถุา ๗ คาถุา ควิามวิ�า -2 1 0 0 0 -11150 36 0 0 0

[๑๑๕] พระญาณขุองพระสุ�คตศาสุด่าน�าอ�ศจ้รรย) เปิ1นเหัต�ใหั�พระองค)ทรงพยากรณ)บ�คคล่วิ�า บ�คคล่บางคนม�บ�ญมาก บางคนม�บ�ญน�อย ได่�ถุ#กต�องคฤหับด่�ผู้#�น�*เม<,อย�งเปิ1นเด่5ก ถุ#กเขุาท�*งไวิ�ในปิSาช่�า เปิ1นอย#�ได่�ด่�วิยน-*า นมจ้ากน�*วิม<อตล่อด่ราตร� ย�กษ)แล่ะภ#ตปิGศาจ้ หัร<อง#เล่5กง#ใหัญ� ก5ไม� เบ�ยด่เบ�ยนเด่5กผู้#�ม�บ�ญอ�นได่�ท-าไวิ�แล่�วิ แม�สุ�น�ขุท�*งหัล่ายก5พาก�นมาเล่�ย เท�าท�*งสุองขุองเด่5กน�* ฝี#งกาแล่ะสุ�น�ขุจ้�*งจ้อก ก5พาก�นมาเด่�นเวิ�ยนร�กษาฝี#งนกก5พาก�นมาคาบเอามล่ท�นครรภ)ไปิท�*ง สุ�วินฝี#งกาพาก�นมาน-าเอาขุ�*ตา ไปิท�*ง มน�ษย)แล่ะอมน�ษย)ไรๆ ม�ได่�จ้�ด่แจ้งร�กษาเด่5กน�* หัร<อใครๆ ท�, จ้ะท-าเมล่5ด่พรรณผู้�กกาด่ใหั�เปิ1นยาม�ได่�ม� แล่ะไม�ได่�ถุ<อเอาการปิระกอบฤกษ)

Page 112: Tipitaka 26

ยามท�*งไม�ได่�เร�,ยรายซั0,งขุ�าวิเปิล่<อกท�*งปิวิง พระผู้#�ม�พระภาคผู้#�อ�นเทวิด่าแล่ะมน�ษย)บ#ช่าแล่�วิ ม�พระปิ>ญญากวิ�างขุวิาง ได่�ทอด่พระเนตรเหั5นเด่5ก อ�นบ�คคล่น-ามาท�*งไวิ�ในปิSาช่�าในราตร� ผู้#�ถุ0งแล่�วิซั0,งควิามท�กขุ)อย�างย�,งเช่�น น�* เหัม<อนก�อนแหั�งเนยใสุหัวิ�,นไหัวิอย#� ม�ควิามสุงสุ�ยวิ�ารอด่หัร<อไม�รอด่ หันอ เหัล่<ออย#�แต�สุ�กวิ�าช่�วิ�ต คร�*นแล่�วิได่�ทรงพยากรณ)วิ�า เด่5กคนน�*จ้�กเปิ1นผู้#�ม�ตระก#ล่สุ#ง ม�โภคสุมบ�ต�ในพระนครน�*.พวิกอ�บาสุกผู้#�ย<นอย#�ในท�,ใกล่�พระศาสุด่าท#ล่ถุามวิ�า อะไรเปิ1นวิ�ตรเปิ1นพรหัมจ้รรย)ขุองเขุา น�*เปิ1นวิ�บากแหั�งวิ�ตรหัร<อพรหัมจ้รรย)ท�,เขุาปิระพฤต�แล่�วิเช่�นไร เขุาถุ0งควิามพ�นาศเช่�นน�*แล่�วิ จ้�กเสุวิยควิามสุ-าเร5จ้เช่�นน�*น เพราะกรรมอะไร?

พระผู้#�ม�พระภาคทรงพยากรณ)วิ�า เม<,อก�อน มหัาช่นท-าการบ#ช่าอย�างโอฬารแก�ภ�กษ�สุงฆ)ผู้#�ม�พระพ�ทธเจ้�าเปิ1นเปิ1นปิระธาน เด่5กน�*นม�ได่�ม�จ้�ตเอ<*อเฟ้Z* อในการบ#ช่า ได่�กล่�าวิวิาจ้าหัยาบ คายอ�นม�ใช่�สุ�ตบ�ร�ษ ภายหัล่�งเด่5กน�*นถุามมารด่าต�กเต<อนใหั�กล่�บควิามวิ�ตกอ�นล่ามกน�*นแล่�วิ กล่�บได่�ปิGต�แล่ะควิามเล่<,อมใสุ ได่�บ-าร�งพระตถุาคตซั0,ง ปิระท�บอย#� ณ วิ�หัารเช่ตวิ�น ด่�วิยขุ�าวิยาค# ๗ วิ�น ขุ�อน�*นเปิ1นวิ�ตรเปิ1น พรหัมจ้รรย)ขุองเขุา น�*เปิ1นวิ�บากแหั�งวิ�ตรแล่ะพรหัมจ้รรย)ท�,เขุาปิระพฤต� แล่�วิน�*น เขุาถุ0งควิามพ�นาศเช่�นน�*นแล่�วิ จ้�กได่�ควิามสุ-าเร5จ้เช่�นน�*น เขุาต�*งอย#�ในมน�ษย)โล่กน�*สุ�*นร�อยปิG เปิ1นผู้#�พร�,งพร�อมด่�วิยกามค�ณท�*งปิวิง เม<,อตายไปิจ้�กเขุ�าถุ0งควิามเปิ1นสุหัายแหั�งท�าวิวิาสุวิะ ในสุ�มปิรายภพ.

จ้บ ก�มารเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๕.

๖. เสุร�น�เปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเสุร�น�เปิรต อ�บาสุกคนหัน0,งถุามนางเปิรตเสุร�น�วิ�า-2 1 0 0 0 -11160 38 0 0 0

[๑๑๖] ท�านเปิล่<อยกาย ม�ผู้�วิพรรณน�าเกล่�ยด่ ซั#บผู้อม สุะพร�,งไปิด่�วิยเสุ�นเอ5น ผู้อมย�,งน�กจ้นเหั5นแต�ซั�,โครง ท�านเปิ1นใครมาย<นอย#�ท�,น�*?นางเปิรตเสุร�น�ตอบวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นเปิ1นเปิรต ตกท�กขุ) เก�ด่ในยมโล่ก ท-ากรรม อ�นล่ามกไวิ� จ้0งไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก. อ�บาสุกถุามวิ�าท�านท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ หัร<อเพราะวิ�บากแหั�งกรรม อะไร ท�านจ้0งไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก?

นางเปิรตเสุร�น�ตอบวิ�า เม<,อสุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่ายผู้#�เปิ1นท�,พ0,งอ�นหัาโทษม�ได่� ม�อย#� ด่�ฉั�นถุ#กควิามตระหัน�,ครอบง-า จ้0งไม�สุ�,งสุมบ�ญแม�เพ�ยงก0,งมาสุก เม<,อไทยธรรมม�อย#�ไม�ท-าท�,พ0,งแก�ตน ด่�ฉั�นหั�วิน-*าเขุ�าไปิใกล่�แม�น-*า แม�น-*ากล่�บวิ�างเปิล่�าไปิ ในเวิล่าร�อน ด่�ฉั�นเขุ�าไปิสุ#�ร �มไม� ร�มไม�กล่�บกล่ายเปิ1นแด่ด่ไปิ ท�*งล่มก5กล่�บกล่ายเปิ1นเปิล่วิไฟ้เผู้าร�างกายขุองด่�ฉั�นฟ้� 8งไปิ ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นควิรจ้ะเสุวิย

Page 113: Tipitaka 26

ท�กขุ)ม�ควิามกระหัายเปิ1นต�น ตามท�,กล่�าวิมาแล่�วิน�* แล่ะ ท�กขุ)อย�างอ<,นอ�นช่�,วิช่�าทาร�ณกวิ�าน�*น ท�านไปิถุ0งหั�ตถุ�น�นครแล่�วิ ขุอช่�วิยบอกแก�มารด่าขุองด่�ฉั�นวิ�า เราเหั5นธ�ด่าขุองท�านตกท�กขุ) เก�ด่ในยมโล่กเขุาไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก เพราะท-าบาปิกรรมไวิ� ทร�พย)ขุองด่�ฉั�นม�อย#�๔ แสุน ด่�ฉั�นซั�อนไวิ�ภายใต�เต�ยง ไม�ได่�บอกใครๆ ขุอมารด่าขุองด่�ฉั�น จ้งถุ<อเอาทร�พย)จ้ากท�,ซั�อนไวิ�น�*น ใหั�ทานบ�าง เล่�*ยงช่�วิ�ตบ�าง คร�*นใหั�ทานแล่�วิ ขุอจ้งอ�ท�ศสุ�วินบ�ญมาใหั�แก�ด่�ฉั�นบ�าง เม<,อน�*นจ้ะม�ควิามสุ�ขุ สุ-าเร5จ้ควิามปิระสุงค)ท�*งปิวิง อ�บาสุกน�*นร�บค-าขุองนางเปิรตเสุร�น�แล่�วิกล่�บไปิสุ#� หั�ตถุ�น�นคร บอกแก�มารด่าขุองนางวิ�า ขุ�าพเจ้�าเหั5นนางเสุร�น�ธ�ด่าขุองท�าน เขุาตกท�กขุ) เก�ด่ในยมโล่ก เพราะได่�ท-ากรรมช่�,วิไวิ� จ้0งไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก นางได่�สุ�,งฉั�นในท�,น�*นวิ�า ท�านไปิถุ0งหั�ตถุ�น�นครแล่�วิ จ้งบอก แก�มารด่าขุองด่�ฉั�นด่�วิยวิ�า ธ�ด่าขุองท�านเราเหั5นแล่�วิ ตกท�กขุ) เก�ด่อย#� ในยมโล่ก เพราะท-ากรรมช่�,วิไวิ�จ้0งไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก ทร�พย)ขุองด่�ฉั�นม�อย#� ๔ แสุน ด่�ฉั�นซั�อนไวิ�ภายในใต�เต�ยงไม�ได่�บอกแก�ใครๆ ขุอมารด่าขุองด่�ฉั�น จ้งถุ<อเอาทร�พย)จ้ากท�,ซั�อนน�*นมาใหั�ทานบ�าง เล่�*ยงช่�วิ�ตบ�าง คร�*นใหั�ทานแล่�วิ ขุอจ้งอ�ท�ศสุ�วินบ�ญไปิใหั�แก�ด่�ฉั�น เม<,อน�*น ด่�ฉั�นจ้�กม�ควิามสุ�ขุสุ-าเร5จ้ควิามปิระสุงค)ท�*งปิวิง ก5มารด่าขุองนางเปิรตเสุร�น�น�*น ถุ<อ เอาทร�พย)ท�,นางเปิรตเสุร�น�ซั�อนไวิ�น�*นมาใหั�ทาน คร�*นแล่�วิอ�ท�ศสุ�วินบ�ญไปิใหั�นางเปิรตเสุร�น� นางเปิรตเสุร�น�เปิ1นผู้#�ม�ควิามสุ�ขุ แม�มารด่าขุองนาง ก5เปิ1นอย#�สุบาย.

จ้บ เสุร�น�เปิตวิ�ตถุ�ท�, ๖.

๗. ม�คล่�ททกเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑ วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตพรานเน<*อท�, ๑ พระนารทเถุระถุามเปิรตตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -11170 29 0 0 0

[๑๑๗] ท�านเปิ1นคนหัน��มแน�น หั�อมล่�อมด่�วิยเทพบ�ตรแล่ะเทพธ�ด่าร� �งเร<องอย#�ด่�วิยกามค�ณ อ�นใหั�เก�ด่ควิามก-าหัน�ด่ย�นด่�ในราตร� เสุวิยท�กขุ)ในกล่างวิ�นท�านได่�ท-ากรรมอะไรไวิ�ในช่าต�ก�อน?

เปิรตน�*นตอบวิ�า เม<,อก�อน กระผู้มเปิ1นพรานเน<*อ อย#�ท�,ภ#เขุาวิงกตอ�นเปิ1นท�,ร <,นรมย) ใกล่�กร�งราช่คฤหั) เปิ1นผู้#�ม�ฝีSาม<อเปิZ* อนโล่หั�ต เปิ1นคนหัยาบช่�าทาร�ณม�ใจ้ปิระท�ษร�ายในสุ�ตวิ)เปิ1นอ�นมาก ผู้#�ไม�กระท-าควิามโกรธเค<อง ย�นด่�แต�ในการ เบ�ยด่เบ�ยนสุ�ตวิ)อ<,น เปิ1นผู้#�สุ-ารวิมแล่�วิด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ เปิ1นน�ตย) อ�บาสุกคนหัน0,งผู้#�เปิ1นสุหัายขุองกระผู้ม เปิ1นคนใจ้ด่�ม�ศร�ทธา ก5อ�บาสุกคนน�*น เปิ1นคนเอ5นด่#กระผู้ม หั�ามกระผู้มอย#�เน<องๆ วิ�า อย�าท-าบาปิกรรมเล่ย พ�อเอVย อย�าไปิท�คต�เล่ย ถุ�าท�านปิรารถุนาควิามสุ�ขุในโล่กหัน�า จ้งงด่

Page 114: Tipitaka 26

เวิ�นการฆ�าสุ�ตวิ) อ�นเปิ1นการไม�สุ-ารวิมเสุ�ยเถุ�ด่ กระผู้มฟ้>งค-าขุองสุหัายผู้#�หัวิ�งด่�ม�ควิามอน�เคราะหั)ด่�วิยปิระโยช่น)น�*นแล่�วิ ไม�ท-าตามค-าสุ�,งสุอนท�*งสุ�*น เพราะกระผู้มเปิ1นคนไม�ม�ปิ>ญญา ย�นด่�แล่�วิในบาปิตล่อด่ กาล่นาน สุหัายผู้#�ม�ปิ>ญญาด่�น�*น แนะน-ากระผู้มใหั�ต�*งอย#�ในควิามสุ-ารวิมด่�วิยควิามอน�เคราะหั)วิ�า ถุ�าท�านฆ�าสุ�ตวิ)ในกล่างวิ�นสุ�วินกล่างค<นจ้งงด่เวิ�น เสุ�ยกระผู้มจ้0งฆ�าสุ�ตวิ)แต�เฉัพาะกล่างวิ�น กล่างค<นเปิ1นผู้#�สุ-ารวิมงด่เวิ�น เพราะฉัะน�*นกล่างค<นกระผู้มจ้0งได่�ร�บควิามสุ�ขุ กล่างวิ�นได่�เสุวิยท�กขุ) ถุ#ก สุ�น�ขุร�มก�ด่ก�น ค<อ กล่างค<นได่�เสุวิยท�พยสุมบ�ต� ด่�วิยผู้ล่แหั�งก�ศล่กรรมน�*น สุ�วินกล่างวิ�นฝี#งสุ�น�ขุม�จ้�ตเด่<อด่ด่าล่ พาก�นหั�อมล่�อมก�ด่ก�นกระผู้มรอบด่�าน ก5ช่นเหัล่�าใด่ผู้��ม�ควิามเพ�ยรเน<องๆ บากบ�,นม�,นในศาสุนาขุอง พระสุ�คต กระผู้มเขุ�าใจ้วิ�าช่นเหัล่�าน�*นจ้�กได่�บรรล่�อมตบทอ�นปิ>จ้จ้�ยอะไรๆ ปิร�งแต�งไม�ได่�อย�างแน�นอน.

จ้บ ม�คล่�ททกเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๗.

๘. ม�คล่�ททกเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๒ วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตพรานเน<*อท�, ๒ พระนารทเถุระถุามเปิรตตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -11180 18 0 0 0

[๑๑๘] ท�านร<,นรมย)อย#�ในเร<อนยอด่แล่ะปิราสุาท บนบ�ล่ล่�งก)อ�นปิ#ล่าด่ด่�วิยผู้�าขุน สุ�ตวิ) ด่�วิยด่นตร�เคร<,อง ๕ อ�นบ�คคล่ปิระโคมแล่�วิ ภายหัล่�งเม<,อสุ�*นราตร� พระอาท�ตย)ขุ0*นแล่�วิ ท�านเขุ�าไปิเสุวิยท�กขุ)เปิ1นอ�นมากอย#�ในปิSาช่�า ท�านท-า กรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้หัร<อ เพราะวิ�บากแหั�งกรรมอะไร ท�านจ้0งได่�เสุวิยท�กขุ)เช่�นน�*? เปิรตน�*นตอบวิ�าเม<,อก�อน กระผู้มเปิ1นพรานเน<*อ อย#�ท�,ภ#เขุาวิงกตอ�นเปิ1นท�,ร <,นรมย) ใกล่�กร�งราช่คฤหั)เปิ1นคนหัยาบช่�าทาร�ณ ไม�สุ-ารวิมกาย วิาจ้า ใจ้ อ�บาสุกคนหัน0,งผู้#�เปิ1นสุหัายขุองกระผู้มเปิ1นคนใจ้ด่�ม�ศร�ทธา ม�ภ�กษ�ผู้#�ค��นเคยขุอง เขุาเปิ1นสุาวิกขุองพระโคด่ม ก5อ�บาสุกน�*นเอ5นด่#กระผู้ม หั�ามกระผู้ม เน<องๆ วิ�าอย�าท-าบาปิกรรมเล่ย พ�อเอVย อย�าไปิท�คต�เล่ย ถุ�าสุหัาย ปิรารถุนาควิามสุ�ขุในโล่กหัน�า จ้งงด่เวิ�นการฆ�าสุ�ตวิ)อ�นเปิ1นการไม�สุ-ารวิม เสุ�ยเถุ�ด่ ... กระผู้มเขุ�าใจ้วิ�า ช่นเหัล่�าน�*นจ้�กได่�บรรล่�อมตบทอ�นปิ>จ้จ้�ยอะไรๆ ปิร�งแต�งไม�ได่�เปิ1นแน�. จ้บ ม�คล่�ททกเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๘.

๙. ก#ฏิวิ�น�จ้ฉัยกเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตผู้#�พ�พากษาโกง พระนารทเถุระถุามเปิรตตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -11190 21 0 0 0

[๑๑๙] ต�วิท�านท�ด่ทรงด่อกไม� ใสุ�ช่ฎา สุวิมก-าไล่ทอง ล่#บไล่�

Page 115: Tipitaka 26

ด่�วิยจ้�รณจ้�นทร)ม�สุ�หัน�าผู้�องใสุ งด่งามด่�จ้สุ�พระอาท�ตย)อ�ท�ยขุ0*นมาบนอากาศ ม�นางฟ้8าหัม<,นหัน0,งเปิ1นบร�วิารบ-าร�งบ-าเรอท�าน นางฟ้8าเหัล่�าน�*นล่�วินสุวิมก-าไล่ทองน��งหั�มผู้�าอ�นขุล่�บด่�วิยทองค-า ท�านเปิ1นผู้#�ม�อาน�ภาพมาก ม�ร#ปิเปิ1นท�,ใหั�เก�ด่ขุนช่#ช่�นแก�ผู้#�พบเหั5น แต�ท�านจ้�กเน<*อท�,หัล่�งขุองตนก�นเปิ1นอาหัาร ท�านได่�ท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ หัร<อเพราะวิ�บากแหั�งกรรมอะไร ท�านจ้0งจ้�กเน<*อหัล่�งขุองตนเองก�นเปิ1นอาหัาร? เปิรตน�*นตอบวิ�ากระผู้มได่�ปิระพฤต�ท�จ้ร�ตด่�วิยการสุ�อเสุ�ยด่ พ#ด่เท5จ้แล่ะหัล่อกล่วิง เพ<,อควิามฉั�บหัายแก�ตนในมน�ษยโล่ก กระผู้มไปิแล่�วิสุ#�บร�ษ�ทในมน�ษยโล่กน�*นเม<,อเวิล่าควิรจ้ะพ#ด่ควิามจ้ร�งปิรากฏิแล่�วิ ล่ะเหัต�ล่ะผู้ล่เสุ�ย ปิระพฤต� คล่�อยตามอธรรม ผู้#�ใด่ปิระพฤต�ท�จ้ร�ตม�ค-าสุ�อเสุ�ยด่เปิ1นต�น ผู้#�น�*นต�อง จ้�กเน<*อหัล่�งขุองตนก�น เหัม<อนกระผู้มจ้�กเน<*อหัล่�งขุองตนก�นในวิ�นน�*ฉัะน�*น ขุ�าแต�พระนารทะ ท�กขุ)ท�,กระผู้มได่�ร�บอย#�น�*ท�านได่�เหั5นเองแล่�วิ ช่นใด่เปิ1นคนฉัล่าด่ ม�ควิามอน�เคราะหั) ช่นเหัล่�าน�*นพ0งกล่�าวิต�กเต<อนวิ�า ท�านอย�าพ#ด่สุ�อเสุ�ยด่ อย�าพ#ด่เท5จ้ อย�าเปิ1นผู้#�ม�เน<*อหัล่�งขุองตนเปิ1นอาหัารเล่ย.

จ้บ ก#ฏิวิ�น�จ้ฉัยกเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๙.

๑๐. ธาต�วิ�วิ�ณณเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองธาต�วิ�วิ�ณณเปิรต พระมหัาก�สุสุปิเถุระถุามเปิรตตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -11200 36 0 0 0

[๑๒๐] ท�านย<นอย#�ในอากาศ ม�กล่�,นเน�าเหัม5นฟ้� 8งไปิแล่ะหัม#�หันอนพาก�นบ�อน ฟ้อนก�นปิาก อ�นม�กล่�,นเหัม5นเน�าขุองท�าน เม<,อก�อนท�านท-ากรรมอะไรไวิ� เพราะการฟ้� 8งไปิแหั�งกล่�,นเหัม5นน�*นนายน�รยบาล่ถุ<อเอาศาตรามาเฉั<อนปิากขุองท�านเน<องๆ รด่ท�านด่�วิยน-*าแสุบแล่�วิเช่<,อด่เน<*อไปิพล่าง ท�านท-า กรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้หัร<อ เพราะวิ�บากแหั�งกรรมอะไร ท�านจ้0งได่�ปิระสุบควิามท�กขุ)อย�างน�*? เปิรตน�*นตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�น�รท�กขุ) เม<,อก�อน กระผู้มเปิ1นอ�สุรช่นอย#�ท�,ภ#เขุาวิงกตอ�นเปิ1นท�,ร <,นรมย) ใกล่�กร�งราช่คฤหั) เปิ1นผู้#�ม�,งค�,งด่�วิยทร�พย)แล่ะขุ�าวิเปิล่<อกมากมาย แต�กระผู้มได่�หั�ามปิรามภรรยาธ�ด่า แล่ะล่#กสุะใภ�ขุองกระผู้ม ซั0,งพาก�นน-าพวิงมาล่าด่อกอ�บล่แล่ะเคร<,องล่#บไล่�อ�นหัาค�าม�ได่� ไปิสุ#�สุถุ#ปิเพ<,อบ#ช่า บาปิน�*นกระผู้มได่�ท-าไวิ�แล่�วิ จ้0งได่�เสุวิยท�กขุเวิทนาเหั5นปิระจ้�กษ)แล่ะจ้�กหัมกไหัม�อย#�ในนรกอ�นหัยาบช่�าทาร�ณ ๘๖,๐๐๐ ปิG เพราะต�เต�ยนการบ#ช่าพระสุถุ#ปิ ก5เม<,อการบ#ช่าแล่ะการฉัล่องพระสุถุ#ปิขุองพระอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า อ�นมหัาช่นใหั�เปิ1นไปิอย#� ช่นเหัล่�าใด่มาปิระกาศโทษ แหั�งการบ#ช่าพระสุถุ#ปิน�*น เหัม<อนกระผู้ม ช่นเหัล่�าน�*นพ0งหั�างเหั�นจ้ากบ�ญ ขุอท�านจ้งด่# ช่นท�*งหัล่ายซั0,งท�ด่ทรงด่อกไม�ตบแต�งร�างกายเหัาะมา

Page 116: Tipitaka 26

ทาง อากาศเหัล่�าน�*เปิ1นผู้#�ม�ศร�ทธาเล่<,อมใสุ เปิ1นผู้#�ม�,งค�,งม�ยศเสุวิยอย#�ซั0,งวิ�บาก แหั�งการบ#ช่าด่�วิยด่อกไม� ช่นท�*งหัล่ายผู้#�ม�ปิ>ญญา ได่�เหั5นผู้ล่อ�นน�าอ�ศจ้รรย)น�าขุนพองสุยองเกล่�าอ�นไม�เคยม�น�*นแล่�วิ ย�อมท-าการนอบน�อมวิ�นทาพระ มหัาม�น�น�*น กระผู้มไปิจ้ากเปิตโล่กน�*แล่�วิ ได่�ก-าเน�ด่เปิ1นมน�ษย)จ้�กเปิ1นผู้#� ไม�ปิระมาท ท-าการบ#ช่าพระสุถุ#ปิเน<องๆ เปิ1นแน�แท�. จ้บ ธาต�วิ�วิ�ณณเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๐. ----------------------

รวิมเร<,องท�,ม�ในวิรรคน�* ค<อ๑. อภ�ช่ช่มานเปิตวิ�ตถุ� ๒. สุาน�วิาสุ�เถุรเปิตวิ�ตถุ� ๓. รถุการ�เปิตวิ�ตถุ� ๔. ภ�สุเปิตวิ�ตถุ� ๕. ก�มารเปิตวิ�ตถุ� ๖. เสุร�น�เปิตวิ�ตถุ� ๗. ม�คล่�ททกเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑ ๘. ม�คล่�ททกเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๒ ๙. ก#ฏิวิ�น�จ้ฉัยกเปิตวิ�ตถุ� ๑๐. ธาต�วิ�วิ�ณณเปิตวิ�ตถุ�. จ้บ จ้#ฬวิรรคท�, ๓. ----------------

มหัาวิรรคท�, ๔.

๑. อ�มพสุ�กขุรเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยพระเจ้�าอ�มพสุ�กขุระทรงสุนทนาก�บเปิรตเปิล่<อย -2 1 0 0 0 -11210 256 0 0 0

[๑๒๑] ม�นครขุองช่าวิวิ�ช่ช่�นครหัน0,งนามวิ�าเวิสุาล่� ในนครเวิสุาล่�น�*นม�กษ�ตร�ย)ล่�จ้ฉัวิ�ทรงพระนามวิ�าอ�มพสุ�กขุระ ได่�ทอด่พระเนตรเหั5นเปิรตตนหัน0,ง ท�,ภายนอกพระนคร ม�พระปิระสุงค)จ้ะทรงทราบเหัต� จ้0งตร�สุถุามเปิรตน�*นในท�,น�*นน�,นเองวิ�า การนอน การน�,ง การเด่�นไปิเด่�นมา การล่�*มการด่<,ม การเค�*ยวิ การน��งหั�ม แม�หัญ�งบ-าเรอขุองบ�คคล่ผู้#�ถุ#กเสุ�ยบไวิ�บน หัล่าวิน�* ย�อมไม�ม� ช่นเหัล่�าใด่ผู้#�เปิ1นญาต� เปิ1นม�ตรสุหัาย เคยเหั5น เคยฟ้>งร�วิมก�นมา เคยม�ควิามเอ5นด่#กร�ณา ขุองบ�คคล่ใด่ม�อย#�ในกาล่ก�อนเด่�Jยวิน�*ช่นเหัล่�าน�*นแม�จ้ะเย�,ยมเย�ยนบ�คคล่น�*นก5ไม�ได่� บ�ร�ษน�*ม�ตนอ�นญาต� เปิ1นต�นสุล่ะแล่�วิ ม�ตรสุหัายย�อมไม�ม�แก�บ�คคล่ผู้#�ตกยาก พวิกม�ตรสุหัายทราบวิ�าผู้#�ใด่ขุาด่แคล่น ย�อมล่ะท�*งผู้#�น�*น แล่ะเหั5นใครม�,งค�,งบร�บ#รณ)ก5พาก�นไปิหั�อมล่�อม คนท�,ม�,งค�,งด่�วิยสุมบ�ต� ย�อมม�ม�ตรสุหัายมาก สุ�วินบ�คคล่ผู้#�เสุ<,อมจ้ากทร�พย)สุมบ�ต� เปิ1นผู้#�ฝีZด่เค<องด่�วิยโภคะ ย�อมหัาม�ตรสุหัายยาก [น�*เปิ1นธรรมด่าขุองโล่ก] บ�ร�ษผู้#�ถุ#กหัล่าวิเสุ�ยบน�* ม�ร�างกาย เปิZ* อนด่�วิยเล่<อด่ต�วิทะล่�เปิ1นช่�องๆ ช่�วิ�ตขุองบ�ร�ษน�*จ้�กด่�บไปิในวิ�นน�*พร� �งน�*เหัม<อนหัยาด่น-*าค�างอ�นต�ด่อย#�บนปิล่ายหัญ�า ฉัะน�*น เม<,อเปิ1นอย�างน�*เพราะเหัต�ไร ท�านจ้0งพ#ด่กะบ�ร�ษผู้#�ถุ0งควิามล่-าบากอย�างย�,ง นอนหังายอย#� บนหัล่าวิไม�สุะเด่าเช่�นน�*วิ�า ด่#กรบ�ร�ษผู้#�เจ้ร�ญ ขุอท�านจ้งม�ช่�วิ�ตอย#�เถุ�ด่ การท�,ม�ช่�วิ�ตอย#�เท�าน�*นเปิ1นขุองปิระเสุร�ฐ.เปิรตน�*นกราบท#ล่วิ�าขุ�าแต�พระราช่า

Page 117: Tipitaka 26

บ�ร�ษน�*เปิ1นสุายโล่หั�ตขุองขุ�าพระองค) ขุ�าพระองค)ระล่0กช่าต� ก�อนขุ�าพระองค)เหั5นแล่�วิม�ควิามกร�ณาแก�เขุาวิ�าขุออย�าใหั�บ�ร�ษผู้#�เล่วิทรามน�* ไปิตกนรกเล่ย ขุ�าแต�กษ�ตร�ย)ล่�จ้ฉัวิ� บ�ร�ษผู้#�ท-ากรรมช่�,วิน�* จ้�ต�จ้ากอ�ตภาพน�*แล่�วิ จ้�กเขุ�าถุ0งนรกอ�นย�ด่เย�ยด่ไปิด่�วิยสุ�ตวิ)ผู้#�ท-าบาปิ เปิ1นสุถุานร�ายกาจ้ม�ควิามเร�าร�อนมาก เผู้5ด่ร�อนใหั�เก�ด่ควิามน�ากล่�วิ หัล่าวิน�*ปิระเสุร�ฐกวิ�านรกน�*นต�*งหัล่ายพ�นเท�า ขุออย�าใหั�บ�ร�ษน�*ไปิตกนรกอ�นม�แต�ควิามท�กขุ)โด่ยสุ�วินเด่�ยวิ เผู้5ด่ร�อน ใหั�เก�ด่ควิามน�ากล่�วิม�ควิามท�กขุ)กล่�าแขุ5งอย�างเด่�ยวิ บ�ร�ษน�*ฟ้>งค-าขุองขุ�าพระองค)อย�างน�*แล่�วิ ปิระหัน0,งวิ�าขุ�าพระองค)น�อมเขุ�าไปิสุ#�ท�กขุ)ในนรกน�*น จ้ะพ0งสุล่ะช่�วิ�ตขุองตนเสุ�ย เพราะฉัะน�*นขุ�าพระองค)จ้ะไม�พ#ด่ในท�,ใกล่�เขุา ด่�วิยหัวิ�งวิ�า ช่�วิ�ตขุองบ�ร�ษน�*อย�าได่�ด่�บ ไปิเสุ�ยเพราะค-าขุองขุ�าพระองค)เล่ย เพราะฉัะน�*น ขุ�าพระองค)จ้0งพ#ด่วิ�า ขุอท�านจ้งม�ช่�วิ�ตอย#�เถุ�ด่ การม�ช่�วิ�ตอย#�เปิ1นขุองปิระเสุร�ฐ.เม<,อเปิรตแสุด่งควิามปิระสุงค)ขุองตนอย�างน�*แล่�วิ พระราช่าทรงขุอโอกาสุเพ<,อจ้ะ ตร�สุถุามควิามเปิ1นไปิขุองนางเปิรตน�*นอ�ก จ้0งได่�ตร�สุพระคาถุาน�*ควิามวิ�า เร<,องขุองบ�ร�ษน�*เราร# �แล่�วิ แต�เราปิรารถุนาจ้ะถุามท�านถุ0งเร<,องอ<,น ถุ�าท�าน ใหั�โอกาสุแก�เรา เราจ้ะขุอถุามท�าน แล่ะท�านไม�ควิรโกรธเรา. เปิรตน�*นกราบท#ล่วิ�าขุ�าพระองค)ได่�ใหั�ปิฏิ�ญาณไวิ�ในกาล่น�*นแน�นอนแล่�วิ การไม�บอกย�อมม�แก� ผู้#�ไม�เล่<,อมใสุ บ�ด่น�*ขุ�าพระองค)ม�วิาจ้าท�,ควิรเช่<,อถุ<อได่� แม�โด่ยพระองค)จ้ะไม�ทรงเล่<,อมใสุ เพราะเหัต�น�*น ขุอเช่�ญพระองค)ตร�สุถุามขุ�าพระองค) ตามพระปิระสุงค)เถุ�ด่ ขุ�าพระองค)จ้ะกราบท#ล่ตามท�,สุามารถุจ้ะกราบท#ล่ได่�.เม<,อเปิรตใหั�โอกาสุเช่�นน�*นแล่�วิ พระเจ้�าอ�มพสุ�กขุระจ้0งตร�สุถุามวิ�า เราเหั5นสุ�,งใด่สุ�,งหัน0,งด่�วิยจ้�กษ� เราควิรเช่<,อสุ�,งน�*นแม�ท�*งสุ�*น ถุ�าเราเหั5นสุ�,งน�*นแล่�วิไม�เช่<,อ ก5ขุอใหั�ล่งโทษถุอด่ยศเราเถุ�ด่ท�าน.เปิรตน�*นท#ล่วิ�าขุอสุ�จ้จ้ปิฏิ�ญาณขุองพระองค)น�*จ้งม�แก�ขุ�าพระองค) พระองค)ได่�ทรงฟ้>งธรรม ท�,ขุ�าพระองค)กล่�าวิแล่�วิ จ้งทรงได่�ควิามเล่<,อมใสุ ขุ�าพระองค)ม�ควิามต�องการอย�างอ<,น ไม�ได่�ม�จ้�ตปิระท�ษร�ายขุ�าพระองค)จ้ะกราบท#ล่ธรรมท�*งหัมด่ท�,ขุ�าพระองค)ได่�สุด่�บแล่�วิบ�าง หัร<อไม�สุด่�บแล่�วิบ�าง แก�พระองค) ตามท�,ขุ�าพระองค)ร# �.พระเจ้�าอ�มพสุ�กขุระตร�สุวิ�าท�านขุ�,ม�าขุาวิอ�นปิระด่�บปิระด่าแล่�วิ เขุ�าไปิย�งสุ-าน�กขุองบ�ร�ษท�,ถุ#กเสุ�ยบ หัล่าวิ ม�าขุาวิต�วิน�*เปิ1นม�าน�าอ�ศจ้รรย) น�าด่#น�าช่ม น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร?

เปิรตน�*นกราบท#ล่วิ�าท�,กล่างเม<องเวิสุาล่�น�*น ม�หัล่�มท�,หันทางล่<,น ขุ�าพระองค)ม�จ้�ตเล่<,อมใสุ เอาศ�รษะโคศ�รษะหัน0,งวิางทอด่ท�,หัล่�มใหั�เปิ1นสุะพาน ขุ�าพระองค)แล่ะ บ�คคล่อ<,นเหัย�ยบบนศ�รษะโคน�*นเด่�นไปิได่�สุะด่วิก ม�าน�*เปิ1นม�าน�าอ�ศจ้รรย) น�าด่#น�าช่ม น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมน�*น.

พระเจ้�าอ�มพสุ�กขุระตร�สุถุามวิ�า ท�านม�ร�ศม�สุวิ�างไสุวิไปิท�,วิท�กท�ศ

Page 118: Tipitaka 26

แล่ะม�กล่�,นหัอมฟ้� 8งไปิ ท�านได่�สุ-าเร5จ้ฤทธ�Pแหั�งเทวิด่าเปิ1นผู้#�ม�อาน�ภาพมาก แต�ท�านเปิล่<อยกาย น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรม อะไร?

เปิรตน�*นกราบท#ล่วิ�าเม<,อก�อน ขุ�าพระองค)เปิ1นคนม�กโกรธ แต�ม�ใจ้เล่<,อมใสุเปิ1นน�ตย) พ#ด่ก�บคนท�*งหัล่ายด่�วิยวิาจ้าอ�อนหัวิาน ขุ�าพระองค)ม�ร�ศม�ท�พย)สุวิ�างไสุวิอย#�เน<องน�ตย) น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมน�*น ขุ�าพระองค)เหั5นยศ แล่ะช่<,อเสุ�ยงขุองบ�คคล่ ผู้#�ต�*งอย#�ในธรรมม�จ้�ตเล่<,อมใสุกล่�าวิสุรรเสุร�ญ ขุ�าพระองค)ม�กล่�,นท�พย)หัอม ฟ้� 8งไปิเน<องน�ตย) น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมน�*น เม<,อพวิกสุหัายขุองขุ�าพระองค)อาบน-*าท�,ท�าน-*า ขุ�าพระองค)ล่�กเอาผู้�าซั�อนไวิ�บนบกไม�ม�ควิามปิระสุงค)จ้ะล่�กขุโมยแล่ะไม�ม�จ้�ตค�ด่ปิระท�ษร�าย เพราะกรรมน�*น ขุ�าพระองค)จ้0งเปิ1นคน เปิล่<อยกายเปิ1นอย#�อย�างฝีZด่เค<อง.

พระเจ้�าอ�มพสุ�กขุระตร�สุถุามวิ�า ผู้#�ใด่ท-าบาปิเล่�นๆ น�กปิราช่ญ)ท�*งหัล่ายกล่�าวิวิ�า ผู้#�น�*นได่�ร�บผู้ล่กรรมเช่�นน�*สุ�วินผู้#�ใด่ต�*งใจ้ท-าบาปิจ้ร�งๆ น�กปิราช่ญ)ท�*งหัล่ายกล่�าวิผู้ล่กรรมขุองผู้#�น�*นวิ�า เปิ1นอย�างไร?เปิรตน�*นกราบท#ล่วิ�ามน�ษย)เหัล่�าใด่ม�ควิามด่-าร�ช่�,วิร�าย เปิ1นผู้#�เศร�าหัมองด่�วิยกายแล่ะวิาจ้า เม<,อตายไปิ มน�ษย)เหัล่�าน�*นย�อมเขุ�าถุ0งนรกในสุ�มปิรายภพโด่ยไม�ต�องสุงสุ�ย สุ�วินช่นเหัล่�าอ<,นปิรารถุนาสุ�คต�ย�นด่�ย�,งในทาน ม�อ�ตภาพอ�นสุงเคราะหั)แล่�วิ เม<,อตายไปิย�อมเขุ�าถุ0งสุ�คต�ในสุ�มปิรายภพโด่ยไม�ต�องสุงสุ�ย.เม<,อเปิรตน�*น ช่�*แจ้งจ้-าแนกผู้ล่กรรมแต�โด่ยย�ออย�างน�* พระราช่าไม�ทรงเช่<,อ จ้0ง ตร�สุถุามเปิรตน�*นวิ�าเราจ้ะพ0งร# �เร<,องน�*นได่�อย�างไรวิ�า น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมด่�แล่ะกรรมช่�,วิ หัร<อเราจ้ะพ0งเหั5นอย�างไร จ้0งจ้ะเช่<,อถุ<อได่� หัร<อแม�ใครจ้ะพ0งท-าใหั�เราเช่<,อถุ<อเร<,องน�*นได่�?เปิรตน�*นกราบท#ล่วิ�าพระองค)ได่�ทรงเหั5นแล่�วิแล่ะได่�ทรงสุด่�บมาแล่�วิ ก5จ้งทรงเช่<,อเถุ�ด่วิ�า น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมด่�แล่ะกรรมช่�,วิ เม<,อม�กรรมด่�แล่ะกรรมช่�,วิท�*งสุอง ก5พ0งม�สุ�ตวิ)ไปิสุ#�สุ�คต�แล่ะท�คต� ถุ�าสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายในมน�ษยโล่กน�* ไม�พ0งท-า กรรมด่�แล่ะกรรมช่�,วิ สุ�ตวิ)ผู้#�ไปิสุ#�สุ�คต� ท�คต� เล่วิ แล่ะปิระณ�ต ก5ไม�ม�ในมน�ษยโล่กน�* แต�เพราะสุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย ในมน�ษยโล่กท-ากรรมด่�แล่ะ กรรมช่�,วิไวิ� ฉัะน�*น จ้0งไปิสุ#�สุ�คต� ไปิสุ#�ท�คต� เล่วิบ�าง ปิระณ�ตบ�างน�กปิราช่ญ)ท�*งหัล่ายกล่�าวิวิ�บากแหั�งกรรมท�*งสุองน�*นวิ�า เปิ1นท�,ต�*งแหั�งการเสุวิยสุ�ขุแล่ะท�กขุ) เทวิด่าย�อมพาก�นหั�อมล่�อมพวิกช่น ผู้#�ได่�เสุวิยผู้ล่อ�นเปิ1นสุ�ขุ คนพาล่ผู้#�ไม�เหั5นบาปิแล่ะบ�ญท�*งสุอง ย�อมเด่<อด่ร�อนกรรมท�,ขุ�าพระองค)เองท-าไวิ�ในช่าต�ก�อน ซั0,งจ้ะเปิ1นเหัต�ใหั�ได่�เคร<,องน��งหั�มเปิ1นต�นในบ�ด่น�* ม�ได่�ม�แก�ขุ�าพระองค) แล่ะบ�คคล่ผู้#�ท�,ใหั�ผู้�าน��งผู้�าหั�ม ท�,นอนท�,น�,งขุ�าวิแล่ะน-*า แก�สุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่ายแล่�วิพ0งอ�ท�ศสุ�วินบ�ญมาใหั�ขุ�าพระองค)ม�ได่�ม� เพราะเหัต�น�*น ขุ�าพระองค)จ้0งเปิ1นคนเปิล่<อยกาย ม�ควิามเปิ1นอย#�อย�างฝีZด่เค<อง.พระเจ้�าอ�มพสุ�กขุระตร�สุถุามวิ�า ด่#กรย�กษ) เหัต�อะไรๆ ท�,จ้ะใหั�ท�านได่�เคร<,อง

Page 119: Tipitaka 26

น��งหั�มพ0งม�อย#�หัร<อ ถุ�าเหัต�ท�,ควิรเช่<,อพอจ้ะฟ้>งเปิ1นเหัต�ได่�ม�อย#� ขุอท�านจ้งบอกเหัต�น�*นแก�เรา?เปิรตน�*นกราบท#ล่วิ�าในเม<องเวิสุาล่�น�* ม�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,งนามวิ�าก�ปิปิตกะเปิ1นผู้#�ได่�ฌานม�ศ�ล่บร�สุ�ทธ�P เปิ1นพระอรหั�นต)ผู้#�หัล่�ด่พ�น ม�อ�นทร�ย)อ�นค��มครองแล่�วิ สุ-ารวิมในพระ ปิาต�โมกขุ) เย<อกเย5น บรรล่�ผู้ล่อ�นสุ#งสุ�ด่ ม�วิาจ้าสุล่ะสุล่วิย ร# �ควิามปิระสุงค)ขุองผู้#�ขุอ วิ�าง�าย ม�หัน�าเบ�กบาน เปิ1นผู้#�มาด่�ไปิด่� พ#ด่จ้าโต�ตอบด่� เปิ1นเน<*อนาบ�ญขุองโล่ก ม�ปิกต�อย#�ด่�วิยเมตตา เปิ1นท�กขุ�ไณยบ�คคล่ขุอง เทวิด่าแล่ะมน�ษย) สุงบระง�บ ก-าจ้�ด่ม�จ้ฉัาวิ�ตกได่� ไม�ม�ท�กขุ) ไม�ม�ต�ณหัา หัล่�ด่พ�นแล่�วิ ปิราศจ้ากล่#กศร ไม�ถุ<อเราถุ<อเขุา ไม�คด่กายวิาจ้าใจ้ ไม�ม�อ�ปิธ� สุ�*นก�เล่สุเปิ1นเคร<,องเน�,นช่�าท�*งปิวิง ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ ม�ควิาม ร� �งเร<อง ไม�ม�ช่<,อเสุ�ยงปิรากฏิเพราะควิามเปิ1นผู้#�ม�ค�ณวิ�เศษอ�นปิกปิด่ไวิ�แม�ใครๆ เหั5นก5ไม�ร# �วิ�าเปิ1นคนด่�ในหัม#�ช่นช่าวิวิ�ช่ช่� เขุาพาก�นเร�ยกท�านวิ�าม�น� ร# �ก�นวิ�าท�านเปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐ หัน�กแน�น ไม�หัวิ� ,นไหัวิ ม�ธรรมอ�นด่�งาม เท�,ยวิไปิในโล่ก ถุ�าพระองค)ทรงถุวิายผู้�าค#�หัน0,งหัร<อสุองค#�แก�ภ�กษ�น�*นแล่�วิทรงอ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ใหั�ขุ�าพระองค) เม<,อพระองค)ทรงถุวิายแล่�วิ แล่ะ ท�านร�บผู้�าน�*นแล่�วิ พระองค)ก5จ้ะทรงเหั5นขุ�าพระองค)น��งหั�มผู้�าเร�ยบร�อย. พระเจ้�าอ�มพสุ�กขุระตร�สุถุามวิ�า บ�ด่น�* สุมณะน�*นอย#�ท�,ปิระเทศไหัน เราจ้�กไปิพบท�านท�,ไหันใครจ้ะพ0งแก�ไขุควิามสุงสุ�ยสุนเท�หั) อ�นเปิ1นเสุ�*ยนหันามแหั�งควิามเหั5นขุองเราได่�ในวิ�นน�*?

เปิรตน�*นกราบท#ล่วิ�าท�านอย#�ท�,เม<องกปิน�จ้จ้นา ม�หัม#�เทวิด่าเปิ1นอ�นมากหั�อมล่�อม เปิ1นผู้#�ม�นามจ้ร�งแท� แล่ะเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาท แสุด่งธรรม�กถุาอย#�ในหัม#�ขุองตน.พระเจ้�าอ�มพสุ�กขุระตร�สุวิ�าเราจ้�กไปิแล่�วิ จ้�กท-าตามท�,ท�านสุ�,งน�*นเด่�Jยวิน�* จ้�กใหั�สุมณะน�*นน��งหั�มผู้�า ขุอท�านจ้งด่#ค#�ผู้�าเหัล่�าน�*น อ�นสุมณะน�*นร�บปิระเคนแล่�วิ แล่ะเราจ้�กคอย ด่#ท�านน��งหั�มผู้�าเปิ1นอ�นด่�.เปิรตน�*นกราบท#ล่วิ�าขุอร�บปิระทานพระวิโรกาสุ ขุอพระองค)อย�าเสุด่5จ้เขุ�าไปิหัาบรรพช่�ตในเวิล่าไม�ควิร การเสุด่5จ้เขุ�าไปิหัาบรรพช่�ตในเวิล่าไม�ควิรน�* ไม�เปิ1นธรรม เน�ยมท�,ด่�ขุองกษ�ตร�ย)ล่�จ้ฉัวิ�ท�*งหัล่าย ก5เม<,อพระองค)เสุด่5จ้เขุ�าไปิหัาในเวิล่า สุมควิร ก5จ้�กทรงเหั5นภ�กษ�น�*นน�,งอย#�ในท�,สุง�ด่ในท�,น�*นเอง.

พระเจ้�าล่�จ้ฉัวิ�ตร�สุอย�างน�*นแล่�วิ ก5แวิด่ล่�อมด่�วิยหัม#�ขุ�าราช่บร�พาร เสุด่5จ้ไปิในนครน�*น คร�*นเสุด่5จ้เขุ�าไปิย�งนครน�*นแล่�วิ จ้0งเสุด่5จ้เขุ�าไปิย�งท�,ปิระท�บ ในน�เวิสุน)ขุองพระองค) ทรงกระท-าก�จ้ขุองคฤหั�สุถุ)ท�*งหัล่าย ทรงสุรงสุนาน แล่ะทรงด่<,มน-*าแล่�วิได่�เวิล่าอ�นควิร จ้0งทรงเล่<อกผู้�า ๘ ค#�จ้ากหั�บร�บสุ�,งใหั�หัม#�ขุ�าราช่บร�พารถุ<อไปิ พระราช่าคร�*นเสุด่5จ้เขุ�าไปิในปิระเทศน�*น แล่�วิ ได่�ทอด่พระเนตรเหั5นสุมณะร#ปิหัน0,งผู้#�ม�จ้�ตสุงบระง�บกล่�บจ้ากท�,โคจ้รเปิ1นผู้#�เย<อกเย5นน�,งอย#�ท�,โคนต�นไม� คร�*นแล่�วิได่�ตร�สุถุามสุมณะน�*นถุ0งควิาม เปิ1นผู้#�ม�อาพาธน�อย การอย#�สุ-าราญแล่ะตร�สุบอกนามขุองพระองค)

Page 120: Tipitaka 26

ใหั� ทรงทราบวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ โยมเปิ1นกษ�ตร�ย)ล่�จ้ฉัวิ�อย#�ในเม<องเวิสุาล่�ช่าวิล่�จ้ฉัวิ�เร�ยกโยมวิ�าอ�มพสุ�กขุระ ขุอท�านจ้งร�บผู้�า ๘ ค#�น�*ขุองด่�ฉั�นโยมขุอถุวิายท�าน โยมมาในท�,น�*ด่�วิยควิามปิระสุงค)เพ�ยงเท�าน�* โยมม�ควิามปิล่<*มใจ้น�ก. พระเถุระท#ล่ถุามวิ�าสุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่าย พาก�นล่ะเวิ�นพระราช่น�เวิสุน)ขุองมหัาบพ�ตรแต�ท�,ไกล่ท�เด่�ยวิ เพราะในพระราช่น�เวิสุน)ขุองมหัาบพ�ตร บาตรย�อมแตกแม�สุ�งฆาฏิ�ก5ถุ#กเขุาฉั�ก เม<,อก�อนสุมณะท�*งหัล่ายม�ศ�รษะหั�อยล่ง ตกล่งไปิ จ้ากเขุ�ยงเท�า มหัาบพ�ตรได่�เบ�ยด่เบ�ยนบรรพช่�ตเช่�นน�* สุมณะท�*งหัล่ายเคยถุ#กมหัาบพ�ตรท-าการเบ�ยด่เบ�ยนแล่�วิ มหัาบพ�ตรไม�เคยพระราช่ทานแม�แต�น-*าม�นสุ�กหัยด่หัน0,งเล่ย ไม�ตร�สุบอกทางใหั�คนหัล่งทาง ช่�งเอาไม�เท�า จ้ากม<อคนตาบอด่เสุ�ยเอง มหัาบพ�ตรเปิ1นคนตระหัน�, ไม�สุ-ารวิมเช่�นน�*แต�บ�ด่น�* เพราะเหัต�อะไร มหัาบพ�ตรทรงเหั5นผู้ล่อะไร จ้0งทรงจ้-าแนกแจ้กจ้�ายก�บอาตมภาพท�*งหัล่ายเล่�า? พระราช่าตร�สุวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ โยมขุอร�บผู้�ด่ โยมได่�เบ�ยด่เบ�ยนสุมณะท�*งหัล่าย ด่�งค-า ท�,ท�านพ#ด่ ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ โยมม�ควิามปิระสุงค)จ้ะล่�อเล่�น ไม�ได่�ม�จ้�ต ปิระท�ษร�าย แต�กรรมอ�นช่�,วิช่�าน�*นโยมท-าแล่�วิ เด่5กหัน��มเปิล่<อยกาย ม�โภคะ น�อย ได่�สุ�,งสุมบาปิเพ<,อจ้ะล่�อเล่�น จ้0งต�องเสุวิยท�กขุ) ก5ท�กขุ)อะไรเล่�าท�, เปิ1นท�กขุ)กวิ�าควิามเปิล่<อยกาย ย�อมม�แก�เปิรตน�*น ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ โยมเหั5นเหัต�อ�นน�าสุ�งเวิช่แล่ะเศร�าหัมองน�*นแล่�วิจ้0งใหั�ทาน เพราะเหัต�น�*นเปิ1นปิ>จ้จ้�ย ขุอท�านจ้งร�บผู้�า ๘ ค#�น�* ท�กษ�ณาท�,โยมถุวิายน�* จ้งสุ-าเร5จ้ผู้ล่แก�เปิรตน�*น เพราะการใหั�ทาน น�กปิราช่ญ)ม�พระพ�ทธเจ้�าเปิ1นต�นสุรรเสุร�ญแล่�วิโด่ยมากแน�แท�. พระเถุระท#ล่วิ�า อาตมภาพจ้ะร�บผู้�า ๘ ค#�ขุองมหัาบพ�ตร ขุอท�กษ�ณาทานเหัล่�าน�* จ้งสุ-าเร5จ้ผู้ล่แก�เปิรตน�*น ล่-าด่�บน�*น พระเจ้�าล่�จ้ฉัวิ�ทรงช่-าระพระหั�ตถุ)แล่ะพระบาท แล่�วิ ทรงถุวิายผู้�า ๘ ค#�แก�พระเถุระ พอพระเถุระร�บปิระเคนผู้�าเหัล่�าน�*น แล่�วิ พระราช่าทรงเหั5นเปิรตน��งหั�มผู้�าเร�ยบร�อย ล่#บไล่�ด่�วิยจ้ร�ณจ้�นทน) แด่ง ม�ผู้�วิพรรณเปิล่�งปิล่�,งปิระด่�บปิระด่า น��งผู้�าด่� ขุ�,ม�าอาช่าไนย ม�บร�วิาร หั�อมล่�อม สุ-าเร5จ้มหั�ทธ�ฤทธ�Pขุองเทวิด่า คร�*นทรงเหั5นเช่�นน�*นแล่�วิ ทรง ปิล่<*มพระท�ย เก�ด่ปิGต�ปิราโมทย) ม�พระท�ยร�าเร�งเบ�กบาน พระเจ้�าล่�จ้ฉัวิ� ได่�ทรงเหั5นกรรมแล่ะวิ�บากแหั�งกรรม แจ้�งปิระจ้�กษ)ด่�วิยพระองค)เองแล่�วิ จ้0งเสุด่5จ้เขุ�าไปิใกล่� แล่�วิตร�สุกะเปิรตน�*นวิ�า เราจ้�กใหั�ทานแก�สุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่าย เราควิรใหั�ทานท�กสุ�,งท�กอย�างท�,ม�อย#� ด่#กรเปิรตท�านม� อ�ปิการะแก�เรามาก. เปิรตน�*นกราบท#ล่วิ�าขุ�าแต�กษ�ตร�ย)ล่�จ้ฉัวิ� ก5พระองค)ได่�พระราช่ทานเพ<,อขุ�าพระองค)สุ�วินหัน0,งแต�การพระราช่ทานน�*นม�ได่�ไร�ผู้ล่ ขุ�าพระองค)เปิ1นเทวิด่า จ้�กท-าควิามเปิ1น สุหัายก�บพระองค)ผู้#�เปิ1นมน�ษย).พระราช่าตร�สุวิ�าท�านเปิ1นคต� เปิ1นเผู้�าพ�นธ�) เปิ1นท�,ย0ด่เหัน�,ยวิ เปิ1นม�ตร แล่ะเปิ1นเทวิด่าขุองเรา ด่#กรเปิรต เราขุอท-าอ�ญช่ล่�ท�าน ปิรารถุนาเพ<,อจ้ะเหั5นท�าน

Page 121: Tipitaka 26

แม�อ�กเปิรตกราบท#ล่วิ�าถุ�าพระองค)จ้�กเปิ1นผู้#�ไม�ม�ศร�ทธา ม�ควิามตระหัน�, ม�จ้�ตไม�เล่<,อมใสุพระองค)จ้�กไม�ได่�เหั5นขุ�าพระองค) แล่ะขุ�าพระองค)ก5จ้�กไม�ได่�เหั5นไม�ได่� เจ้รจ้ากะพระองค)อ�ก ถุ�าพระองค)จ้ะทรงเคารพธรรม ทรงย�นด่�ในการบร�จ้าคทาน ทรงสุงเคราะหั) ทรงเปิ1นด่�งบ�อน-*าขุองสุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่ายด่�วิยอาการอย�างน�*พระองค)ก5จ้�กได่�ทรงเหั5นขุ�าพระองค) แล่ะขุ�าพระองค)จ้�กได่�เหั5น ได่�เจ้รจ้ากะพระองค) ขุอพระองค)โปิรด่ทรงปิล่�อยบ�ร�ษน�*จ้ากหัล่าวิโด่ยเร5วิเถุ�ด่ เพราะการปิล่�อยบ�ร�ษน�* เราท�*งสุองจ้�กได่�เปิ1นสุหัายก�น ขุ�าพระองค)เขุ�าใจ้วิ�า เราท�*งสุองจ้�กได่�เปิ1นสุหัายก�นแล่ะก�น เพราะเหัต� แหั�งบ�ร�ษถุ#กหัล่าวิเสุ�ยบ ก5บ�ร�ษถุ#กหัล่าวิเสุ�ยบน�* อ�นพระองค)ทรงร�บ ปิล่�อยแล่�วิ พ0งเปิ1นผู้#�ปิระพฤต�ธรรมโด่ยเคารพ พ0งพ�นจ้ากนรกน�*นแน�นอนพ0งพ�นจ้ากกรรมอ�นเปิ1นท�,ต�*งแหั�งเวิทนา พระองค)เสุด่5จ้เขุ�าไปิหัาก�ปิปิตก ภ�กษ�แล่�วิ ทรงจ้-าแนกทานก�บท�าน ในเวิล่าท�,ควิร จ้งเสุด่5จ้เขุ�าไปิหัาแล่�วิ ตร�สุถุามด่�วิยพระองค)เอง ท�านจ้�กกราบท#ล่เน<*อควิามน�*นแก�พระองค) ก5พระองค)ทรงปิระสุงค)บ�ญ ม�จ้�ตไม�ปิระท�ษร�ายก5เช่�ญเสุด่5จ้เขุ�าไปิหัาภ�กษ� น�*นเถุ�ด่ ท�านจ้�กแสุด่งธรรมท�*งปิวิงท�,ทรงสุด่�บแล่�วิ แล่ะย�งไม�ได่�ทรงสุด่�บ แก�พระองค) ตามควิามร# �เหั5น พระองค)ได่�ทรงฟ้>งธรรมน�*นแล่�วิจ้�กทรงเหั5นสุ�คต�.พระเจ้�ารหั�สุ ทรงเจ้รจ้าท-าควิามเปิ1นสุหัายก�บเทวิด่าน�*นแล่�วิเสุด่5จ้ไปิ สุ�วินเปิรตน�*นได่�กล่�าวิกะบร�ษ�ทแหั�งกษ�ตร�ย)ล่�จ้ฉัวิ�ท�*งหัล่าย พร�อมก�บบ�ตร ขุองตน ซั0,งน�,งปิระช่�มก�นอย#�วิ�า ท�านผู้#�เจ้ร�ญท�*งหัล่าย ขุอจ้งฟ้>งค-าอย�างหัน0,ง ขุองเรา เราจ้�กเล่<อกพร จ้�กได่�ปิระโยช่น) บ�ร�ษท�,ถุ#กเสุ�ยบหัล่าวิ ม�กรรม อ�นหัยาบช่�า ม�อาช่ญาอ�นต�*งไวิ�แล่�วิ ถุ#กหัล่าวิร�อยจ้ะตายหัร<อไม�ตาย ปิระมาณ ๒๐ ราตร�เท�าน�* เด่�Jยวิน�* เราจ้�กปิล่�อยเขุาตามควิามช่อบใจ้ขุองเรา ขุอหัม#�ท�านจ้งอน�ญาต จ้งร�บปิล่�อยบ�ร�ษน�*นแล่ะบ�ร�ษอ<,นท�,พระราช่าร�บสุ�,ง ใหั�ล่งอาช่ญาโด่ยเร5วิเถุ�ด่ ใครพ0งบอกท�านผู้#�ท-ากรรมอย�างน�*น ท�านร# �อย�างไรจ้0งท-าอย�างน�*น หัม#�ท�านย�อมอน�ญาตตามช่อบใจ้ พระเจ้�าล่�จ้ฉัวิ�เสุด่5จ้เขุ�าไปิสุ#�ปิระเทศน�*นแล่�วิ ร�บปิล่�อยบ�ร�ษท�,ถุ#กเสุ�ยบหัล่าวิโด่ยเร5วิแล่ะได่�ตร�สุ กะบ�ร�ษน�*นวิ�า อย�ากล่�วิเล่ยเพ<,อนแล่ะร�บสุ�,งใหั�หัมอพยาบาล่ แล่�วิเสุด่5จ้เขุ�าไปิหัาก�ปิปิตกภ�กษ� แล่�วิทรงถุวิายทานก�บท�านในเวิล่าอ�นควิร ม�พระปิระสุงค)จ้ะทรงทราบเหัต� จ้0งเสุด่5จ้เขุ�าไปิใกล่�แล่�วิตร�สุถุามด่�วิยพระองค) เองวิ�า บ�ร�ษผู้��ถุ#กเสุ�ยบหัล่าวิ ม�กรรมอ�นหัยาบช่�า ม�อาช่ญาอ�นต�*งไวิ�แล่�วิถุ#กหัล่าวิร�อยจ้ะตายหัร<อไม�ตายปิระมาณ ๒๐ ราตร�เท�าน�* ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ เด่�Jยวิน�* ด่�ฉั�นปิล่�อยเขุาไปิแล่�วิ เขุาไปิบอกเปิรตน�*น เหัต�อะไรๆ ท�,จ้ะไม�ต�องไปิสุ#�นรกน�*น พ0งม�หัร<อหันอ ถุ�าม� ขุอท�านโปิรด่บอกแก�ด่�ฉั�นด่�ฉั�นรอฟ้>งเหัต�ท�,ควิรเช่<,อถุ<อจ้ากท�าน.ก�ปิปิตกภ�กษ�ท#ล่วิ�าควิามพ�นาศแหั�งกรรมเหัล่�าน�*นย�อมไม�ม� ควิามพ�นาศในโล่กน�*เก�ด่ขุ0*น เพราะควิามไม�ร# �แจ้�ง ถุ�าเขุาพ0งเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาท

Page 122: Tipitaka 26

ปิระพฤต�ธรรมท�*งหัล่าย โด่ยเคารพตล่อด่ค<นแล่ะวิ�น เขุาพ0งพ�นจ้ากนรกน�*นได่�แน� กรรมอ�นเวิ�น จ้ากการใหั�ผู้ล่พ0งม�. พระราช่าตร�สุวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ผู้#�ม�ปิ>ญญากวิ�างขุวิาง ปิระโยช่น)ขุองบ�ร�ษผู้#�น�*ด่�ฉั�นร# �ท�,วิถุ0งแล่�วิ บ�ด่น�* ขุอท�านอน�เคราะหั)ด่�ฉั�นบ�าง ขุอท�านได่�กล่�าวิต�กเต<อนพร-,าสุอน ด่�ฉั�น โด่ยวิ�ธ�ท�,ด่�ฉั�นจ้ะไม�พ0งไปิสุ#�นรกด่�วิยเถุ�ด่.ก�ปิปิตกภ�กษ�ท#ล่วิ�าวิ�นน�* ขุอมหัาบพ�ตรทรงม�พระท�ยเล่<,อมใสุถุ0งพระพ�ทธเจ้�า พระธรรมแล่ะ สุงฆ) เปิ1นสุรณะ จ้งทรงสุ�กขุาบท ๕ อย�าใหั�ขุาด่แล่ะด่�างพร�อย จ้งทรง งด่เวิ�นจ้าการฆ�าสุ�ตวิ) ล่�กทร�พย) ทรงย�นด่�ด่�วิยพระมเหัสุ�ขุองพระองค)ไม�ทรงพ#ด่เท5จ้ ไม�ทรงด่<,มน-*าจ้�ณฑู) แล่ะทรงสุมาทานอ�โบสุถุศ�ล่อ�นปิระ กอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการอ�นปิระเสุร�ฐ เปิ1นก�ศล่ ม�สุ�ขุเปิ1นก-าไร จ้งทรงพระราช่ทานจ้�วิร บ�ณฑูบาต ท�,นอน ท�,น�,ง ค�ล่านปิ>จ้จ้�ย ขุ�าวิ น-*า ขุองก�นขุองเค�*ยวิ ผู้�า เสุนาสุนะ ในภ�กษ�ผู้#�ม�จ้�ตซั<,อตรงท�*งหัล่าย บ�ญย�อมเจ้ร�ญ ท�กเม<,อ ทรงอ�งคาสุภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ปิราศจ้ากราคะ เปิ1น พหั#สุ#ต ใหั�อ�,มหัน-าด่�วิยขุ�าวิแล่ะน-*า บ�ญย�อมเพ�,มพ#นท�กเม<,อ เม<,อบ�คคล่เปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาท ปิระพฤต�ธรรมโด่ยเคารพตล่อด่ค<นแล่ะวิ�นอย�างน�* พ0งพ�นจ้ากนรกน�*น กรรมท�,เวิ�นจ้ากการใหั�ผู้ล่พ0งม�. พระราช่าตร�สุวิ�าวิ�นน�* ด่�ฉั�นม�จ้�ตเล่<,อมใสุ ขุอถุ0งพระพ�ทธเจ้�าพระธรรมแล่ะพระสุงฆ) วิ�าเปิ1นสุรณะ ขุอสุมาทานสุ�กขุาบท ๕ ไม�ใหั�ขุาด่แล่ะด่�างพร�อย ขุองด่เวิ�นจ้ากการฆ�าสุ�ตวิ) ล่�กทร�พย) ย�นด่�ด่�วิยภรรยาขุองตน ไม�กล่�าวิเท5จ้ ไม�ด่<,มน-*าเมา แล่ะจ้�กสุมาทานอ�โบสุถุศ�ล่ อ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการอ�นปิระเสุร�ฐ เปิ1นก�ศล่ ม�สุ�ขุเปิ1นก-าไร จ้�กถุวิายจ้�วิร บ�ณฑูบาต ท�,นอน ท�,น�,ง ค�ล่านปิ>จ้จ้�ย ขุ�าวิ น-*า ขุองก�น ขุองเค�*ยวิ ผู้�า แล่ะเสุนาสุนะแก�ภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ปิราศจ้ากราคะ เปิ1นพหั#สุ#ต จ้�กไม� ก-าหัน�ด่ ย�นด่�แล่�วิในศาสุนาขุองพระพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่าย.พระเจ้�าล่�จ้ฉัวิ�ทรงพระนามวิ�าอ�มพสุ�กขุระ ได่�เปิ1นอ�บาสุกคนหัน0,งในเม<อง เวิสุาล่� ทรงม�ศร�ทธาม�พระหัฤท�ยอ�อนโยนทรงท-าอ�ปิการะแก�ภ�กษ� ทรงบ-าร�งสุงฆ)โด่ยควิามเคารพ ในกาล่น�*นบ�ร�ษผู้#�ถุ#กเสุ�ยบหัล่าวิ หัายโรค เปิ1นสุ�ขุ สุบายด่� ได่�เขุ�าถุ0งบรรพช่า แม�ช่นท�*งสุองอาศ�ยก�ปิปิGตกภ�กษ�ผู้#�ปิระเสุร�ฐได่�บรรล่�สุาม�ญผู้ล่ การคบหัาสุ�ปิบ�ร�ษเช่�นน�*ย�อมม�ผู้ล่มากต�*งร�อยแก�วิ�ญญู#ช่น ผู้#�ร# �แจ้�ง บ�ร�ษผู้#�ถุ#กเสุ�ยบหัล่าวิได่�บรรล่�ผู้ล่อ�นยอด่เย�,ยม สุ�วินพระเจ้�า อ�มพสุ�กขุระได่�บรรล่�โสุด่าปิ>ตต�ผู้ล่.

จ้บอ�มพสุ�กขุรเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑ ๒. เสุร�สุสุกเปิตวิ�ตถุ� -2 1 0 0 0 -11220 6 0 0 0

[๑๒๒] ขุอท�านท�*งหัล่ายจ้งฟ้>งค-าเจ้รจ้าขุองเทวิด่า แล่ะพวิกพ�อค�า ฯล่ฯ (พ0งด่#ในเร<,องท�, ๑๐ แหั�งสุ�น�กขุ�ตตวิรรคท�, ๗

Page 123: Tipitaka 26

ในวิ�มานวิ�ตถุ�) จ้บ เสุร�สุสุกเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๒ ๓. น�นท�กาเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองนางน�นท�กาเปิรต -2 1 0 0 0 -11230 125 0 0 0

[๑๒๓] ม�พระราช่าพระองค)หัน0,ง ทรงพระนามวิ�าปิงคล่ะเปิ1นใหัญ�ในสุ�ร�ฏิฐปิระเทศเสุด่5จ้ไปิเฝี8าเจ้�าพระโมร�ยะแล่�วิ กล่�บมาสุุ#�สุ�ร �ฏิฐปิระเทศ เสุด่5จ้มาถุ0งท�,ม�เปิZอกตม ในเวิล่าเท�,ยงซั0,งเปิ1นเวิล่าร�อนทอด่พระเนตรเหั5นทางอ�นร<,นรมย)เปิ1นทางท�,เปิรตเนรม�ตไวิ� จ้0งตร�สุบอกนายสุารถุ�วิ�า ทางน�*น�าร<,นรมย) เปิ1นทางปิล่อด่ภ�ย ม�ควิามสุวิ�สุด่� ไม�ม�อ�ปิ>ทวิ�นตราย ด่#กรนายสุารถุ� ท�านจ้ง ตรงไปิทางน�*แหัล่ะ เม<,อเราไปิโด่ยทางน�* จ้�กถุ0งเขุตเม<องสุ�ร�ฏิฐะเร5วิท�เด่�ยวิพระเจ้�าสุ�ร�ฏิฐะได่�เสุด่5จ้ไปิโด่ยทางน�*น พร�อมด่�วิยจ้ต�รงคเสุนา บ�ร�ษคนหัน0,งสุะด่��งตกใจ้กล่�วิได่�กราบท#ล่พระเจ้�าสุ�ร�ฏิฐ)วิ�า พวิกเราเด่�นทางผู้�ด่ เปิ1นทางน�ากล่�วิขุนพองสุยองเกล่�า เพราะทางปิรากฏิเฉัพาะขุ�างหัน�า แต�ขุ�างหัล่�งไม�ปิรากฏิ พวิกเราเด่�นทางผู้�ด่เสุ�ยแล่�วิ พวิกเราเหั5นจ้ะเด่�น มาใกล่�สุ-าน�กพวิกอมน�ษย) กล่�,นอมน�ษย)ฟ้� 8งไปิ ขุ�าพระองค)ได่�ย�นเสุ�ยงอ�น พ�ล่0กน�าสุะพ0งกล่�วิ พระเจ้�าสุ�ร�ฏิฐ)ทรงสุะด่��งพระท�ย ตร�สุกะนายสุารถุ�วิ�า พวิกเราเด่�นทางผู้�ด่เสุ�ยแล่�วิ เปิ1นทางน�ากล่�วิขุนพองสุยองเกล่�า เพราะทางปิรากฏิเฉัพาะขุ�างหัน�า แต�ขุ�างหัล่�งไม�ปิรากฏิ พวิกเราเด่�นทางผู้�ด่ พวิก เราเหั5นจ้ะเด่�นมาใกล่�สุ-าน�กพวิกอมน�ษย) กล่�,นอมน�ษย)ย�อมฟ้� 8งไปิ เราได่�ย�นเสุ�ยงอ�นน�าสุะพ0งกล่�วิ แล่�วิเสุด่5จ้ขุ0*นสุ#�คอช่�าง ทอด่พระเนตรไปิใน ท�ศท�*ง ๔ ได่�ทรงเหั5นต�นไทรต�นหัน0,ง ม�ร�มเงาช่�ด่สุน�ทด่� เขุ�ยวิช่อ��มด่�จ้สุ�เมฆม�สุ�แล่ะสุ�ณฐานคล่�ายเมฆร�บสุ�,งกะนายสุารถุ�วิ�า ปิSาใหัญ�เขุ�ยวิช่อ��มด่�จ้ สุ�เมฆ ม�สุ�แล่ะสุ�ณฐาณคล่�ายเมฆปิรากฏิอย#�น�,นใช่�ไหัม? นายสุารถุ�กราบท#ล่วิ�าขุ�าแต�พระมหัาราช่า น�,นเปิ1นต�นไทร ม�ร�มเงาช่�ด่สุน�ทด่� เขุ�ยวิช่อ��ม ม�สุ�แล่ะสุ�ณฐานคล่�ายเมฆ. พระเจ้�าสุ�ร�ฏิฐเสุด่5จ้เขุ�าไปิจ้นถุ0งต�นไทรใหัญ�ท�,ปิรากฏิอย#� แล่�วิเสุด่5จ้ล่งจ้ากคอช่�าง เสุด่5จ้เขุ�าไปิสุ#�ต�นไทร ปิระท�บน�,งท�,โคนต�น พร�อมด่�วิยหัม#�อ-ามาตย)ราช่บร�พาร ได่�ทอด่พระเนตรเหั5นขุ�นน-*าม�น-*าเต5ม แล่ะขุนมอ�น หัวิานอร�อย บ�ร�ษม�เพศด่�งเทวิด่า ปิระด่�บด่�วิยสุรรพาภรณ) เขุ�าไปิเฝี8า พระเจ้�าสุ�ร�ฏิฐแล่�วิได่�กราบท#ล่วิ�า ขุ�าแต�พระมหัาราช่า พระองค)เสุด่5จ้มาด่�แล่�วิแล่ะพระองค)ไม�ได่�เสุด่5จ้มาร�าย ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ก-าจ้�ด่ศ�ตร# เช่�ญ พระองค)เสุวิยน-*าแล่ะขุนมเถุ�ด่ พระเจ้�าขุ�า.พระเจ้�าสุ�ร�ฏิฐพร�อมด่�วิยอ-ามาตย)แล่ะขุ�าราช่บร�พาร พาก�นด่<,มน-*าแล่ะก�น ขุนมแล่�วิ จ้0งถุามวิ�า ท�านเปิ1นเทวิด่า เปิ1นคนธรรพ) หัร<อเปิ1นท�าวิสุ�กกปิ�ร�นททะ พวิกเราไม�ร# �จ้�กท�าน จ้0งถุามวิ�า พวิกเราพ0งร# �จ้�กท�านอย�างไร?น�นท�กาเปิรตกราบท#ล่วิ�า ขุ�าแต�พระมหัา

Page 124: Tipitaka 26

ราช่า ขุ�าพระองค)ไม�ใช่�เทวิด่า ไม�ใช่�คนธรรพ) ไม�ใช่�ท�าวิ สุ�กกปิ�ร�นททะ ขุ�าพระองค)เปิ1นเปิรต จ้ากปิระเทศสุ�ร�ฏิฐ)มาอย#�ท�,น�*. พระราช่าตร�สุถุามวิ�า เม<,อก�อน ท�านอย#�ในปิระเทศสุ�ร�ฏิฐ) ม�ปิกต�อย�างไร ม�ควิามปิระพฤต�อย�างไร ท�านม�อาน�ภาพอย�างน�* เพราะพรหัมจ้รรย)อะไร? น�นท�กาเปิรตตอบวิ�า ขุ�าแต�พระมหัาราช่าผู้#�ก-าจ้�ด่หัม#�ศ�ตร# ผู้#�ผู้ด่�งร�ฐใหั�เจ้ร�ญ ขุอพระองค)อ-ามาตย) ราช่บร�พารแล่ะพราหัมณ)ปิ�โรหั�ต จ้งสุด่�บฟ้>ง ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ปิระเสุร�ฐ เม<,อก�อน ขุ�าแต�พระองค)เปิ1นบ�ร�ษอย#�ในเม<องสุ�ร�ฏิฐ) เปิ1นคนใจ้บาปิ เปิ1น ม�จ้ฉัาท�ฏิฐ� เปิ1นคนท�ศ�ล่ตระหัน�, บร�ภาษสุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่าย หั�าม ปิรามมหัาช่น ซั0,งพาก�นท-าบ�ญใหั�ทาน ท-าอ�นตรายแก�หัม#�ช่นเหัล่�าอ<,นผู้#�ก-าล่�งใหั�ทานได่�หั�ามวิ�า ผู้ล่แหั�งทานไม�ม�ผู้ล่ ผู้ล่แหั�งการสุ-ารวิม จ้�กม�แต�ท�,ไหัน ใครๆ ผู้#�ช่<,อวิ�า เปิ1นอาจ้ารย)ไม�ม� ใครจ้�กฝีRกฝีนบ�คคล่ผู้#�ไม�เคยฝีRกฝีนแล่�วิเล่�า สุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายเปิ1นสุ�ตวิ)เสุมอก�นท�*งสุ�*น การเคารพอ�อนน�อมต�อผู้#�เจ้ร�ญใน ตระก#ล่ จ้�กม�แต�ท�,ไหัน ก-าล่�งหัร<อควิามเพ�ยรไม�ม� ควิามพากเพ�ยรขุองบ�ร�ษจ้�กม�แต�ท�,ไหัน ผู้ล่ทานไม�ม� ทานแล่ะศ�ล่ไม�ท-าบ�คคล่ผู้#�ม�เวิรใหั�หัมด่จ้ด่ได่�สุ�ตวิ)ย�อมได่�ขุองท�,ควิรได่� สุ�ตวิ)เม<,อจ้ะได่�สุ�ขุหัร<อท�กขุ) ย�อมได่�สุ�ขุหัร<อท�กขุ)อ�นเก�ด่แต�ท�,น�อมมาเอง มารด่า บ�ด่า พ�,ช่าย น�องช่าย ไม�ม� โล่กอ<,นจ้ากโล่กน�* ก5ไม�ม� ทานอ�นบ�คคล่ใหั�แล่�วิย�อมไม�ม�ผู้ล่ พล่�กรรมไม�ม�ผู้ล่แม�ทานอ�นบ�คคล่ต�*งไวิ�ด่�แล่�วิก5ไม�ม�ผู้ล่ บ�ร�ษใด่ฆ�าบ�ร�ษอ<,นแล่ะต�ด่ศ�รษะ บ�ร�ษอ<,น จ้ะจ้�ด่วิ�าบ�ร�ษน�*นท-าล่ายช่�วิ�ตขุองผู้#�อ<,นหัาไม�ได่� ไม�ม�ใครฆ�าใครเปิ1นแต�ศาตราย�อมเขุ�าไปิในระหัวิ�างอ�นเปิ1นช่�องกาย ๗ ช่�องเท�าน�*น ช่�พขุองสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายไม�ขุาด่สุ#ญ ไม�แตกท-าล่าย บางคราวิม� ๘ เหัล่�,ยม บางคราวิกล่มเหัม<อนงบน-*าอ�อย บางคราวิสุ#งต�*ง ๕๐๐ โยช่น) ใครเล่�าสุามารถุต�ด่ช่�พใหั�ขุาด่ได่� เหัม<อนหัล่อด่ด่�ายอ�นบ�คคล่ซั�ด่ไปิแล่�วิ หัล่อด่ด่�ายน�*นอ�นด่�ายพ�นอย#� ย�อมกล่�*งไปิได่� ฉั�นใด่ ช่�พน�*นก5ฉั�นน�*น ย�อม แหัวิกหัน�ไปิจ้ากร�างได่� บ�คคล่ผู้#�ออกจ้ากบ�านน�*ไปิเขุ�าบ�านอ<,น ฉั�นใด่ ช่�พน�*นก5ออกจ้ากร�างน�*แล่�วิไปิเขุ�าร�างอ<,นฉั�นน�*นเหัม<อนก�น บ�คคล่ออกจ้ากเร<อนหัล่�งน�*แล่�วิไปิเขุ�าเร<อนหัล่�งอ<,น ฉั�นใด่ แม�ช่�พน�*นก5ออกจ้ากร�างน�* แล่�วิเขุ�าไปิอาศ�ยร�างอ<,นฉั�นน�*นเหัม<อนก�น เม<,อสุ�*นก-าหันด่ ๘ ล่�าน ๔ แสุน มหัาก�ปิ สุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายท�*งท�,เปิ1นพาล่ ท�*งท�,เปิ1นบ�ณฑู�ตจ้�กย�งสุงสุารใหั�สุ�*นไปิ แล่�วิจ้�กท-าท�,สุ�ด่แหั�งท�กขุ)ได่�เอง สุ�ขุท�กขุ)เหัม<อนต�กตวิงได่�ด่�วิย ทะนานแล่ะกะเช่�า พระช่�นเจ้�าย�อมร# �ท�,วิถุ0งสุ�ขุท�กขุ)ท�*งปิวิง สุ�ตวิ)นอกน�*ล่�วินเปิ1นผู้#�ล่��มหัล่ง เม<,อช่าต�ก�อน ขุ�าพระองค)ม�ควิามเหั5นอย�างน�*จ้0งได่� เปิ1นคนหัล่งถุ#กโมหัะครอบง-า เปิ1นม�จ้ฉัาท�ฏิฐ� ท�ศ�ล่ ตระหัน�, บร�ภาษสุมณพราหัมณ)ภายใน ๖ เด่<อน ขุ�าพระองค)จ้�กท-ากาล่ก�ร�ยา จ้�กตกไปินรกอ�นเผู้5ด่ร�อน ร�ายกาจ้โด่ยสุ�วินเด่�ยวิ นรกน�*นม� ๔ เหัล่�,ยม ๔ ปิระต#จ้-าแนกออกเปิ1น

Page 125: Tipitaka 26

สุ�วินๆ ล่�อมด่�วิยก-าแพงเหัล่5กครอบด่�วิยแผู้�นเหัล่5ก พ<*นนรกน�*นเปิ1นเหัล่5กแด่งล่�กเปิ1นเปิล่วิเพล่�งโช่ต�ช่�วิง แผู้�ไปิร�อยโยช่น)โด่ย รอบต�*งอย#�ท�กเม<,อ ล่�วิงไปิแสุนปิG ในกาล่น�*นขุ�าพระองค)จ้0งจ้ะได่�ย�นเสุ�ยง ในนรกน�*นวิ�า แน�ะเพ<,อนยาก เม<,อพวิกเราไหัม�อย#�ในนรกน�* กาล่ปิระมาณแสุนปิGล่�วิงไปิแล่�วิ ขุ�าแต�พระมหัาราช่า แสุนโกฏิ�ปิGเปิ1นก-าหันด่ อาย�ขุองสุ�ตวิ)ผู้#�หัมกไหัม�อย#�ในนรก ช่นท�*งหัล่ายเปิ1นม�จ้ฉัาท�ฏิฐ� เปิ1นคน ท�ศ�ล่ ต�เต�ยนพระอร�ยเจ้�า ย�อมหัมกไหัม�อย#�ในนรกแสุนโกฏิ�ปิG ขุ�าพระองค)จ้�กเสุวิยท�กขุเวิทนาอย#�ในนรกน�*นตล่อด่กาล่นาน น�*เปิ1นผู้ล่แหั�ง กรรมช่�,วิขุองขุ�าพระองค) เพราะฉัะน�*นขุ�าพระองค)จ้0งเศร�าโศกน�ก ขุ�าแต�พระมหัาราช่าผู้#�ก-าจ้�ด่ศ�ตร# เปิ1นท�,เจ้ร�ญใจ้ขุองช่าวิแวิ�นแควิ�น ขุอพระองค) จ้งทรงสุด่�บค-าขุองขุ�าพระองค) ขุอควิามเจ้ร�ญจ้งม�แด่�พระองค) ธ�ด่าขุองขุ�าพระองค)ช่<,ออ�ตตราท-าแต�กรรมด่� ย�นด่�แล่�วิในน�จ้ศ�ล่แล่ะอ�โบสุถุศ�ล่ ย�นด่�ในทานจ้-าแนกแจ้กทาน ร# �ควิามปิระสุงค)ขุองผู้#�ขุอ ปิราศจ้ากควิามตระหัน�, ม�ปิกต�ท-าไม�ใหั�ขุาด่ในสุ�กขุา เปิ1นสุะใภ�อย#�ในตระก#ล่อ<,นเปิ1นอ�บาสุ�กาขุองพระศากยม�น�สุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�ทรงศ�ร� ขุ�าแต�พระมหัาราช่า ขุอควิามเจ้ร�ญจ้งม�แด่�พระองค) นางอ�ตตราได่�เหั5นภ�กษ�ผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ เขุ�าไปิบ�ณฑูบาตในบ�าน ม�จ้�กษ�อ�นทอด่ล่งแล่�วิ ม�สุต�ค��มครอง ทวิาร สุ-ารวิมด่�แล่�วิ เท�,ยวิไปิตามล่-าด่�บตรอก เขุ�าไปิสุ#�บ�านน�*น นายได่�ถุวิายน-*าขุ�นหัน0,งแล่ะขุนมม�รสุหัวิานอร�อย แล่�วิอ�ท�ศสุ�วินก�ศล่ใหั�ขุ�าพระ องค)วิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ขุอผู้ล่ทานท�,ด่�ฉั�นถุวิายน�* จ้งพล่�นสุ-าเร5จ้แก� บ�ด่าขุองด่�ฉั�นท�,ตายไปิแล่�วิเถุ�ด่ ในท�นใด่น�*น ผู้ล่แหั�งทานก5บ�งเก�ด่ม�แก�ขุ�าพระองค) ขุ�าพระองค)ม�ควิามปิระสุงค)สุ-าเร5จ้ได่�ด่�งควิามปิรารถุนา บร�โภคกามสุ�ขุเหัม<อนด่�งท�าวิเวิสุสุวิรรณมหัาราช่ ขุ�าแต�พระมหัาราช่าผู้#�ก-าจ้�ด่ศ�ตร# เปิ1นท�,เจ้ร�ญใจ้ขุองช่าวิแวิ�นแควิ�น ขุอพระองค)จ้งทรงสุด่�บค-าขุองขุ�าพระองค) พระพ�ทธเจ้�าบ�ณฑู�ตกล่�าวิวิ�า เปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�าโล่กพร�อมท�*งเทวิโล่กขุอพระองค)พร�อมท�*งพระโอรสุแล่ะพระอ�ครมเหัสุ� จ้งถุ0งพระพ�ทธเจ้�า พระองค)น�*นเปิ1นสุรณะเถุ�ด่ ช่นท�*งหัล่ายย�อมบรรล่�อมตบทด่�วิยมรรคอ�น ปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ขุอพระองค)พร�อมด่�วิยพระโอรสุแล่ะพระอ�ครมเหัสุ� จ้งถุ0งมรรคม�องค) ๘ แล่ะอมตบทเปิ1นสุรณะเถุ�ด่ พระอร�ยบ�คคล่ผู้#�ปิฏิ�บ�ต� อย#�ในมรรค ๔ จ้-าพวิก แล่ะผู้#�ต�*งอย#�ในผู้ล่ ๔ จ้-าพวิกน�*เปิ1นพระสุงฆ) ผู้#�ปิฏิ�บ�ต�ซั<,อตรง ปิระกอบด่�วิยปิ>ญญาแล่ะศ�ล่ ขุอพระองค)พร�อมท�*งพระโอรสุแล่ะพระอ�ครมเหัสุ� จ้งถุ0งพระสุงฆ)น�*นเปิ1นสุรณะเถุ�ด่ ขุอพระองค)จ้งร�บงด่เวิ�นจ้ากการฆ�าสุ�ตวิ) ล่�กทร�พย) ทรงย�นด่�ด่�วิยพระมเหัสุ�ขุอง พระองค) ไม�ตร�สุเท5จ้ ไม�ทรงด่<,มน-*าจ้�ณฑู)เถุ�ด่. พระราช่าตร�สุวิ�าด่#กรเทวิด่า ท�านเปิ1นผู้#�ปิรารถุนาควิามเจ้ร�ญแก�เรา ปิรารถุนาเก<*อก#ล่เราเราจ้ะท-าตามค-าขุองท�าน ท�านเปิ1นอาจ้ารย)ขุองเรา เราจ้�กเขุ�าถุ0งพระพ�ทธ เจ้�า พระธรรมแล่ะพระสุงฆ)อ�นยอด่เย�,ยมกวิ�า

Page 126: Tipitaka 26

เทวิด่าแล่ะมน�ษย)วิ�าเปิ1น สุรณะ เราจ้ะร�บงด่เวิ�นจ้ากการฆ�าสุ�ตวิ) ล่�กทร�พย) จ้ะย�นด่�ด่�วิยพระมเหัสุ� ขุองตน จ้ะไม�พ#ด่เท5จ้ ไม�ด่<,มน-*าเมา เราจ้ะคล่ายควิามเหั5นอ�นช่�,วิช่�าเหัม<อนโปิรยแกรบล่อยไปิในล่มอ�นแรง เหัม<อนท�*งหัญ�าแล่ะใบไม�ล่อย ไปิในแม�น-*าม�กระแสุอ�นเช่�,ยวิ จ้�กเปิ1นผู้#�ย�นด่�แล่�วิในพระพ�ทธศาสุนาพระเจ้�าสุ�ร�ฏิฐ)คร�*นตร�สุด่�งน�*แล่�วิ ทรงงด่ควิามเหั5นอ�นช่�,วิช่�า ทรงนอบน�อมต�อพระผู้#�ม�พระภาค เสุด่5จ้ขุ0*นทรงรถุพระท�,น�,ง บ�ายพระพ�กตร)ไปิทางท�ศปิราจ้�น กล่�บค<นสุ#�พระนคร.

จ้บ น�นท�กาเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๓.

๔. เรวิด่�เปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองนางเรวิด่�เปิรต -2 1 0 0 0 -11240 8 0 0 0

[๑๒๔] บ�ร�ษคนใช่�ขุองพระยายมราช่ จ้ะจ้�บนางเรวิด่�โยนล่งไปิในอ�สุสุทนรกจ้0งได่�กล่�าวิวิ�า แน�ะแม�เรวิด่�ผู้#�ม�ธรรมอ�นแสุนจ้ะช่�,วิช่�า จ้งล่�กขุ0*น ฯล่ฯ (พ0งด่#ในเร<,องท�, ๒ แหั�งมหัารถุวิรรคท�, ๕ ในวิ�มานวิ�ตถุ�). จ้บ เรวิด่�เปิตวิ�ตถุ�ท�, ๔.

๕. อ�จ้ฉั�เปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองอ�จ้ฉั�เปิรต เปิรตตนหัน0,งถุามพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระวิ�า-2 1 0 0 0 -11250 26 0 0 0

[๑๒๕] ไร�อ�อยใหัญ�น�*เก�ด่ขุ0*นแก�ขุ�าพเจ้�า เปิ1นผู้ล่บ�ญไม�น�อย แต�เด่�Jยวิน�* ขุ�าพเจ้�าก�นอ�อยน�*นไม�ได่� ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ขุอท�านโปิรด่บอก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร ขุ�าพเจ้�าย�อมเด่<อด่ร�อนจ้ะก�ด่ก�นพยายามตะเก�ยก ตะกายเพ<,อจ้ะบร�โภคสุ�กหัน�อยก5ไม�สุมหัวิ�ง ก-าล่�งก5สุ�*นล่ง บ�นเพ�อน�กน�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร อน0,ง ขุ�าพเจ้�าถุ#กควิามหั�วิแล่ะควิามกระหัาย เบ�ยด่เบ�ยน แล่�วิหัม�นล่�มไปิท�,แผู้�นด่�น กล่�*งเกล่<อกไปิมา ด่�จ้ปิล่าด่�*นรน อย#�ในท�,ร �อน เม<,อขุ�าพเจ้�าร�องไหั�อย#�สุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายย�อมพาก�นมาก�นน-*าตาขุองขุ�าพเจ้�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ขุอท�านโปิรด่บอก น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมอะไร ขุ�าพเจ้�าเปิ1นผู้#�หั�วิกระหัายล่-าบาก ด่�*นรนไปิวิ�า ย�อมไม�ปิระสุบ ควิามสุ�ขุทุ�,น�าย�นด่� ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญขุ�าพเจ้�าขุอถุามเน<*อควิามน�*นกะท�าน ขุ�าพเจ้�าจ้ะพ0งบร�โภคอ�อยได่�อย�างไร?พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระกล่�าวิวิ�า เม<,อช่าต�ก�อน ท�านเก�ด่เปิ1นมน�ษย)ได่�ท-ากรรมไวิ�ด่�วิยตนเอง เราจ้ะบอก เน<*อควิามน�*นกะท�าน ขุอท�านจ้งฟ้>งแล่�วิจ้-าเน<*อควิามขุ�อน�*นไวิ� ท�านเด่�น ก�ด่ก�นอ�อยไปิ แล่ะม�บ�ร�ษคนหัน0,งเด่�นตามหัล่�งท�านไปิ เขุาหัวิ�งจ้ะก�นอ�อย จ้0งบอกแก�ท�าน ท�านก5ม�ได่�พ#ด่อะไรๆ แก�เขุา เขุาจ้0งได่�พ#ด่วิ�งวิอนท�านผู้#�ไม�พ#ด่ตอบวิ�า ขุอท�านพ0งใหั�อ�อย

Page 127: Tipitaka 26

เถุ�ด่ ท�านได่�ใหั�อ�อยแก�บ�ร�ษน�*น โด่ยขุ�างหัล่�ง น�*เปิ1นผู้ล่แหั�งกรรมน�*น เช่�ญท�านพ0งไปิถุ<อเอาอ�อยขุ�างหัล่�ง ซั� คร�*นถุ<อเอาได่�แล่�วิ จ้งก�นใหั�อ�,มหัน-าเถุ�ด่ เพราะเหัต�น�*นแหัล่ะ ท�านจ้�กเปิ1นผู้#�เบ�กบานร�าเร�งบ�นเท�งใจ้ เปิรตน�*นได่�ไปิถุ<อเอาโด่ยขุ�างหัล่�งคร�*นแล่�วิจ้0งได่�ก�นอ�อยน�*นจ้นอ�,มหัน-า เพราะเหัต�น�*นแล่ เปิรตน�*นได่�เปิ1น ผู้#�เบ�กบานร�าเร�งบ�นเท�งใจ้.

จ้บ อ�จ้ฉั�เปิตวิ�ตถุ�. ๖. ก�มารเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองก�มารเปิรต-2 1 0 0 0 -11260 21 0 0 0

[๑๒๖] ขุ�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาด่�งน�*วิ�า ม�พระก�มาร ๒ องค)เปิ1นพระราช่โอรสุอย#�ในพระนครสุาวิ�ตถุ� ขุ�างปิระเทศหั�มพานต) พระราช่ก�มารท�*ง ๒ องค)น�*นเปิ1น ผู้#�ม�วิเมาในอารมณ)เปิ1นท�,ต�*งแหั�งควิามก-าหัน�ด่ ทรงเพล่�ด่เพล่�นด่�วิยอ-านาจ้ ควิามย�นด่�ในกาม ทรงต�ด่อย#�ในควิามสุ�ขุปิ>จ้จ้�บ�น ไม�ทรงเหั5นสุ�ขุในอนาคต คร�*นจ้�ต�จ้ากควิามเปิ1นมน�ษย)ไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่กแล่�วิ เก�ด่เปิ1น เปิรตไม�แสุด่งกายใหั�ปิรากฏิ ร�องปิระกาศกรรมช่�,วิขุองตนท�,ได่�กระท-าไวิ�ในกาล่ก�อนวิ�า เม<,อพระท�กขุ�ไณยบ�คคล่ม�อย#�เปิ1นอ�นมาก แล่ะไทยธรรม อ�นเขุาเขุ�าไปิต�*งไวิ�ก5ม�อย#� พวิกเราไม�อาจ้ท-าบ�ญอ�นน-ามาซั0,งควิามสุ�ขุต�อไปิแม�เล่5กน�อย แล่ะท-าตนใหั�ม�ควิามสุวิ�สุด่�ได่�อะไร จ้ะพ0งล่ามกกวิ�ากามน�*นพวิกเราจ้�ต�จ้ากราช่ก�ล่แล่�วิไปิบ�งเก�ด่ในเปิตวิ�สุ�ย พร�,งพร�อมไปิด่�วิยควิาม หั�วิแล่ะควิามกระหัาย เม<,อก�อน เคยเปิ1นเจ้�าขุองในท�,ใด่ในโล่ก ย�อมไม�ได่�เปิ1นเจ้�าขุองในท�,น�*นอ�ก มน�ษย)ท�*งหัล่ายเจ้ร�ญขุ0*นแล่�วิเสุ<,อมล่ง ย�อมตายเพราะควิามหั�วิแล่ะควิามกระหัาย นรช่นร# �โทษอ�นเก�ด่ด่�วิยอ-านาจ้ ควิามถุ<อต�วิวิ�าเปิ1นใหัญ�อย�างน�*แล่�วิ ล่ะควิามเมาในควิามเปิ1นใหัญ�ได่�แล่�วิพ0งไปิสุ#�สุวิรรค) นรช่นผู้#�ม�ปิ>ญญาเม<,อตายไปิ ย�อมเขุ�าถุ0งสุวิรรค). จ้บ ก�มารเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๖.

๗. ราช่ปิ�ตตเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมเปิรตราช่บ�ตร -2 1 0 0 0 -11270 31 0 0 0

[๑๒๗] ผู้ล่แหั�งกรรมท�*งหัล่าย ท�,พระราช่โอรสุท-าไวิ�ในช่าต�ก�อนพ0งย-,าย�หั�วิใจ้พระราช่โอรสุได่�เสุวิยร#ปิ เสุ�ยง กล่�,น รสุ โผู้ฏิฐ�พพะ อ�นน�าร<,นรมย) ใจ้ แล่ะการฟ้8อนร-าขุ�บร�อง ควิามย�นด่� ควิามสุน�กสุนานเปิ1นอ�นมาก เสุด่5จ้เท�,ยวิไปิในสุวินแล่�วิเขุ�าไปิสุ#�เม<องราช่คฤหั) ได่�ทรงเหั5นพระปิ>จ้เจ้กพ�ทธเจ้�านามวิ�าสุ�เนตตะ ผู้#�ม�ตนอ�นฝีRกแล่�วิม�จ้�ตต�*งม�,น ม�กน�อย สุมบ#รณ)ด่�วิยหั�ร� ย�นด่�ในอาหัาร

Page 128: Tipitaka 26

เฉัพาะท�,ม�อย#�ในบาตร เสุด่5จ้ล่งจ้ากคอช่�างแล่�วิตร�สุถุามวิ�า ได่�อะไรบ�าง พระผู้#�เปิ1นเจ้�า แล่�วิทรงจ้�บบาตรขุองพระปิ>จ้เจ้ก พ�ทธเจ้�ายกขุ0*นสุ#ง แล่�วิท��มล่งท�,พ<*นด่�นใหั�แตก ทรงพระสุรวิล่ หัล่�กไปิหัน�อยหัน0,งได่�ตร�สุกะพระปิ>จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า ผู้#�แล่ด่#อย#�ด่�วิยอ-านาจ้ควิามกร�ณาวิ�า เราเปิ1นพระราช่โอรสุขุองพระเจ้�าก�ตวิ�สุสุะ แน�ะภ�กษ� ท�านจ้�กท-าอะไร เรา พระราช่โอรสุได่�เสุวิยผู้ล่อ�นเผู้5ด่ร�อนแหั�งกรรมอ�นหัยาบช่�าน�*นเพร�ยบพร�อมแล่�วิในนรก พระราช่โอรสุผู้#�เปิ1นพาล่ท-าบาปิหัยาบช่�าไวิ� จ้0งได่� ปิระสุบท�กขุ)อ�นกล่�าแขุ5งอย#�ในนรก ๘๔,๐๐๐ ปิG นอนหังายบ�าง นอนควิ-,าบ�าง นอนตะแคงซั�ายบ�าง นอนตะแคงขุวิาบ�าง เท�าช่�*ขุ0*นขุ�างบนบ�าง หัมกไหัม�อย#�สุ�*นกาล่นาน ท-าบาปิหัยาบช่�าไวิ� จ้0งได่�ปิระสุบท�กขุ)อ�นกล่�า แขุ5งในนรกหัล่ายหัม<,นปิGเปิ1นอ�นมาก บ�คคล่ผู้#�ม�การงานอ�นล่ามก พาก�นปิระท�ษร�ายฤาษ�ผู้#�ไม�ปิระท�ษร�ายต�อผู้#�ปิระท�ษร�ายม�วิ�ตรอ�นงาม ย�อมได่�เสุวิยท�กขุ)อ�นเผู้5ด่ร�อนอย�างย�,งเหั5นปิานน�*แล่ เปิรตผู้#�เปิ1นพระราช่บ�ตรเสุวิยท�กขุ)เปิ1นอ�นมากในนรกน�*นสุ�*นปิGเปิ1นอ�นมาก จ้�ต�จ้ากนรกแล่�วิมาเก�ด่เปิ1นเปิรตอด่อยากอ�ก บ�คคล่ร# �โทษอ�นเก�ด่เพราะอ-านาจ้แหั�งควิามม�วิเมาในควิามเปิ1นใหัญ�อย�างน�*แล่�วิ พ0งล่ะควิามม�วิเมาในควิามเปิ1นใหัญ�เสุ�ย แล่�วิพ0งปิระพฤต�อ�อนน�อมต�อผู้#�ควิรอ�อนน�อมผู้#�ใด่ม�ควิามเคารพในพระพ�ทธเจ้�า พระธรรมแล่ะพระสุงฆ) ผู้#�น�*นอ�นบ�คคล่พ0งสุรรเสุร�ญในปิ>จ้จ้�บ�น ผู้#�น�*นเปิ1นคนม�ปิ>ญญา เม<,อตายไปิ ย�อมเขุ�าถุ0งสุวิรรค). จ้บ ราช่ปิ�ตตเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๗.

๘. ค#ถุขุาท�กเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑ วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตก�นค#ถุท�, ๑ พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ถุามเปิรตตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -11280 27 0 0 0

[๑๒๘] ท�านเปิ1นใครหันอ โผู้ล่�ขุ0*นจ้ากหัล่�มค#ถุใหั�เราเหั5นเช่�นน�* ท�านร�องครวิญ ครางอ<*ออ0งไปิท-าไมเล่�า ท�านม�การงานอ�นล่ามกเปิ1นแน�?

เปิรตน�*นตอบวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ขุ�าพเจ้�าเปิ1นเปิรตเสุวิยท�กขุ)เก�ด่ในยมโล่ก เพราะได่�ท-ากรรมอ�นล่ามกไวิ� จ้0งไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก.

พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ท�านท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้หัร<อ เพราะผู้ล่แหั�งกรรมอะไรท�านจ้0งได่�ปิระสุบท�กขุ)เช่�นน�*?เปิรตน�*นตอบวิ�าช่าต�ก�อน ม�ภ�กษ�ร#ปิหัน0,งเปิ1นเจ้�าอาวิาสุ อย#�ในอาวิาสุขุองขุ�าพเจ้�า ท�านม�ปิกต�ร�ษยา ตระหัน�,ตระก#ล่ ม�ใจ้กระด่�าง ม�กด่�าบร�ภาษ ได่�ยกโทษ ภ�กษ�อาค�นต�กะท�*งหัล่ายท�,เร<อนขุองขุ�าพเจ้�า ขุ�าพเจ้�าฟ้>งค-าขุองภ�กษ�น�*นแล่�วิ ได่�ด่�าพวิกภ�กษ�ท�*งหัล่าย เพราะผู้ล่แหั�งกรรมน�*น

Page 129: Tipitaka 26

ขุ�าพเจ้�าจ้0งไปิจ้ากโล่กน�* สุ#�เปิตโล่ก.

พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ภ�กษ�ท�,เขุ�าไปิสุ#�ตระก#ล่ขุองท�าน ไม�ใช่�ม�ตรแท�เปิ1นม�ตรเท�ยม เปิ1นคนปิ>ญญาทราม ท-าล่ายขุ�นธ)ล่ะไปิแล่�วิ ไปิสุ#�คต�ไหันหันอ?

เปิรตน�*นตอบวิ�าขุ�าพเจ้�าย<นอย#�บนศ�รษะขุองภ�กษ�ผู้#�ม�กรรมอ�นล่ามกน�*น ก�ล่�ปิกภ�กษ�ไปิเก�ด่เปิ1นเปิรตบร�วิารขุองขุ�าพเจ้�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ช่นเหัล่�าอ<,นถุ�ายม#ตรค#ถุ ล่งในเวิ5จ้น�* ม#ตรค#ถุน�*นเปิ1นอาหัารขุองขุ�าพเจ้�าแล่ะขุ�าพเจ้�าก�นม#ตรค#ถุน�*นแล่�วิ ถุ�ายม#ตรค#ถุสุ�,งใด่ล่งไปิ ก�ล่�ปิกเปิรตน�*นก5เล่�*ยงช่�พด่�วิยม#ตรค#ถุน�*น.

จ้บ ค#ถุขุาท�กเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๘.

๙. ค#ถุขุาท�กเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๒ วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตก�นค#ถุท�, ๒ พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ถุามเปิรตตนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -11290 10 0 0 0

[๑๒๙] ท�านเปิ1นใครหันอ โผู้ล่�ขุ0*นมาจ้ากหัล่�มค#ถุใหั�เราเหั5นเช่�นน�* ท�านมาร�อง ครวิญครางอ<*ออ0งไปิท-าไมเล่�า ท�านม�กรรมอ�นล่ามกเปิ1นแน�? นางเปิรตน�*นตอบวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ด่�ฉั�นเปิ1นนางเปิรตได่�เสุวิยท�กขุ) เก�ด่ในยมโล่ก เพราะ ได่�กรรมช่�,วิไวิ� จ้0งไปิจ้ากโล่กน�*สุ#�เปิตโล่ก.

(เหัม<อนขุ�อ ๑๒๘)

จ้บ ค#ถุขุาท�กเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๙.

๑๐. คณเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองนางเปิรตผู้อม พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ถุามนางเปิรตท�*งหัล่ายวิ�า -2 1 0 0 0 -11300 34 0 0 0

[๑๓๐] ท�านท�*งหัล่ายเปิล่<อยกาย ม�ร#ปิร�างผู้�วิพรรณน�าเกล่�ยด่ ซั#บผู้อมม�ต�วิ สุะพร�,งไปิด่�วิยเสุ�นเอ5น ผู้อมจ้นแล่เหั5นแต�ซั�,โครงเช่�นน�* แน�ะท�าน ผู้#�น�รท�กขุ) ท�านท�*งหัล่ายเปิ1นอะไรหันอ?เปิรตท�*งหัล่ายตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ พวิกขุ�าพเจ้�าเปิ1นเปิรตเสุวิยท�กขุ) เก�ด่ในยมโล่ก เพราะ ท-ากรรมช่�,วิไวิ� จ้0งไปิจ้ากมน�ษยโล่กมาสุ#�เปิตโล่ก.พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระถุามวิ�า ท�านท�*งหัล่ายท-ากรรมช่�,วิอะไรด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้หัร<อ เพราะผู้ล่แหั�งกรรม อะไร ท�านท�*งหัล่ายจ้0งไปิจ้ากมน�ษยโล่กสุ#�เปิตโล่ก?

เปิรตเหัล่�าน�*นตอบวิ�า เม<,อสุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่ายผู้#�เปิ1นท�,พ0,ง อ�นหัาโทษม�ได่�ม�อย#� ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายม�ได่�ก�อสุร�างก�ศล่ไวิ�แม�เพ�ยงก0,งมาสุก เม<,อไทยธรรมม�อย#�ก5ไม�ได่� ท-าท�,พ0,งแก�ตน พวิกขุ�าพเจ้�าหั�วิน-*า

Page 130: Tipitaka 26

จ้0งเขุ�าไปิใกล่�แม�น-*า แม�น-*ากล่�บกล่าย เปิ1นวิ�างเปิล่�าไปิ เม<,อเวิล่าร�อนขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายเขุ�าไปิสุ#�ร �มไม� ร�มไม�กล่�บ กล่ายเปิ1นแด่ด่แผู้ด่เผู้าไปิ ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายควิรท�,จ้ะ เสุวิยท�กขุ)อ�นม�ควิามกระหัายเปิ1นต�นน�* แล่ะท�กขุ)อย�างอ<,นอ�นช่�,วิช่�ากวิ�าท�กขุ) น�*น อน0,ง ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายเปิ1นผู้#�ถุ#กควิามหั�วิแผู้ด่เผู้าแล่�วิ อยากอาหัารพาก�นไปิสุ�*นทางหัล่ายโยช่น) ก5ไม�ได่�อาหัารอะไรๆ เล่ย จ้0งพาก�นกล่�บ มา ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายน�*หัาบ�ญม�ได่�หันอ เม<,อม�ควิามหั�วิโหัยอ�ด่โรยมากขุ0*นก5พาก�นล่�มสุล่บล่งท�,พ<*นด่�น บางคราวิก5ล่�มนอนหังาย บางคราวิก5ล่�มควิ-,าด่�*นรนไปิมา ก5ขุ�าพเจ้�าเหัล่�าน�*นสุล่บอย#�ท�,พ<*นด่�นท�,ล่�มอย#�น�,นเอง เอาศ�รษะ ช่นหัน�าอกก�นแล่ะก�น ขุ�าพเจ้�าเหัล่�าน�*หัาบ�ญม�ได่�หันอ ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายควิรท�,จ้ะเสุวิยท�กขุ) อ�นม�ควิามกระหัายเปิ1นต�นน�* แล่ะ ท�กขุ)อย�างอ<,นอ�นช่�,วิช่�ากวิ�าท�กขุ)น�*น เพราะเม<,อไทยธรรมม�อย#� ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายก5ไม�ได่�ท-าท�,พ0,งแก�ตน ก5ขุ�าพเจ้�าเหัล่�าน�*นไปิจ้ากท�,น�* ได่�ก-าเน�ด่ เปิ1นมน�ษย)แล่�วิ จ้�กเปิ1นผู้#�ร# �ควิามปิระสุงค)ขุองผู้#�ขุอ สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่กระท-าก�ศล่ใหั�มาก.

จ้บ คณเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๐.

๑๑. ปิาฏิล่�ปิ�ตตเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยหัญ�งช่าวิเม<อง ปิาฏิล่�บ�ตรสุนทนาก�บนางเปิรตเวิมาน�กเปิรตตนหัน0,ง ได่�กล่�าวิกะหัญ�งมน�ษย)คนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -11310 15 0 0 0

[๑๓๑] สุ�ตวิ)นรกบางพวิกท�านก5เหั5นแล่�วิ สุ�ตวิ)เด่�ยร�จ้ฉัาน เปิรต อสุ#ร มน�ษย) หัร<อเทวิด่าบางพวิก ท�านก5เหั5นแล่�วิ ผู้ล่กรรมขุองตนท�านก5เหั5นปิระจ้�กษ)ด่�วิยตนเองแล่�วิ เราจ้�กน-าท�านไปิสุ�งย�งเม<องปิาฏิล่�บ�ตร ท�านไปิถุ0งเม<อง ปิาฏิล่�บ�ตรแล่�วิ จ้งท-ากรรมอ�นเปิ1นก�ศล่ใหั�มาก.เม<,อหัญ�งน�*นได่�ฟ้>งด่�งน�*นแล่�วิ ม�ควิามปิล่<*มใจ้ จ้0งกล่�าวิตอบวิ�า ขุ�าแต�เทพเจ้�าผู้#�อ�นบ�คคล่พ0งบ#ช่า ท�านปิรารถุนาควิามเจ้ร�ญแก�ด่�ฉั�น ปิรารถุนาปิระโยช่น)เก<*อก#ล่แก�ด่�ฉั�น ด่�ฉั�นจ้�กท-าตามค-าขุองท�าน ท�านเปิ1นอาจ้ารย) ขุองด่�ฉั�น สุ�ตวิ)นรกบางพวิก ด่�ฉั�นก5เหั5นแล่�วิ สุ�ตวิ)เด่�ยร�จ้ฉัาน เปิรตอสุ#ร มน�ษย)หัร<อเทวิด่าบางพวิก ด่�ฉั�นก5เหั5นแล่�วิ ผู้ล่กรรมขุองตนด่�ฉั�น ก5ได่�เหั5นเองแล่�วิ ด่�ฉั�นจ้�กท-าบ�ญใหั�มาก.

จ้บ ปิาฏิล่�ปิ�ตตเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๑ ๑๒. อ�มพวินเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตเฝี8าสุวินมะม�วิงพวิกพ�อค�าได่�ถุามเวิมาน�กเปิรตตนหัน0,งวิ�า-2 1 0 0 0 -1

Page 131: Tipitaka 26

1320 29 0 0 0

[๑๓๒] สุระโบกขุรณ�ขุองท�านน�*น�าร<,นรมย)ด่� ม�พ<*นราบเร�ยบ ม�ท�าอ�นงด่งามม�น-*ามาก ด่ารด่าษไปิด่�วิยปิท�มช่าต�ต�างๆ ม�ด่อกอ�นบานด่�เกล่<,อนกล่�น ด่�วิยหัม#�ภมร ท�านได่�สุระโบกขุรณ�อ�นเปิ1นท�,ฟ้#ใจ้น�*อย�างไร สุวินมะม�วิง ขุองท�านน�*น�าร<,นรมย)ด่�เผู้ล่5ด่ผู้ล่ท�กฤด่# ม�ด่อกบานเปิ1นน�ตย)น�ร�นด่ร)เกล่<,อนหัล่�นด่�วิยหัม#�ภมร ท�านได่�วิ�มานน�*อย�างไร?เวิมาน�กเปิรตน�*นตอบวิ�า สุระโบกขุรณ�ม�ร�มเงาอ�นเย<อกเย5น น�าร<,นรมย)ใจ้ ขุ�าพเจ้�าได่�ในท�,น�*เพราะทานท�,ธ�ด่าขุองขุ�าพเจ้�าถุวิายมะม�วิงสุ�ก น-*าขุ�าวิยาค# แด่�พระผู้#�ม� พระภาคแล่ะพระภ�กษ�สุงฆ)ท�*งหัล่าย.เวิมาน�กเปิรตน�*น คร�*นกล่�าวิอย�างน�*แล่�วิ จ้0งน-าพวิกพ�อค�าไปิด่#ทร�พย) ๕๐๐ กหัาปิณะ แล่�วิสุ�,งวิ�า พวิกท�านจ้งถุ<อเอาเปิ1นสุ�วินต�วิก0,งหัน0,งจ้ากทร�พย)น�* แล่�วิใหั�ธ�ด่าขุอเราใช่�หัน�*ท�,เราย<มเขุา มาก0,งหัน0,งเถุ�ด่. พวิกพ�อค�ากล่�บมาถุ0งเม<องสุาวิ�ตถุ�แล่�วิ ได่�บอกแก�ธ�ด่าขุองเปิรตน�*น แล่�วิได่�ใหั�ทร�พย) สุ�วินท�,เปิรตน�*นใหั�แก�ตนแก�เทพธ�ด่าน�*น นางได่�ใหั�กหัาปิณะร�อยกหัาปิณะแก�เจ้�าหัน�* แล่�วิใหั�ทร�พย)ท�, เหัล่<อแก�สุหัายขุองบ�ด่า สุ�วินตนร�บท-าการใช่�สุอยก�ฎุ]มพ�น�*นอย#� ก�ฎุ]มพ�น�*นกล่�บค<นทร�พย)น�*นใหั�แก� นาง แล่�วิยกนางใหั�เปิ1นภรรยาขุองบ�ตรช่ายคนหั�วิปิG ต�อมาภายหัล่�ง นางม�บ�ตรคนหัน0,ง ได่�กล่�าวิคาถุาเปิ1นเช่�งกล่�อมบ�ตรวิ�า ขุอท�านท�*งหัล่าย จ้งด่#ผู้ล่แหั�งทานท�,จ้ะพ0งเหั5นเอง แล่ะผู้ล่ขุองควิามขุ�มใจ้ ควิามสุ-ารวิม เราเปิ1นทาสุ�อย#�ในตระก#ล่ขุองล่#กเจ้�า บ�ด่น�* มาเปิ1น ล่#กสุะใภ�เปิ1นใหัญ�ในเร<อน.ภายหัล่�ง พระศาสุด่าทรงเหั5นนางม�ญาณแก�เกล่�าจ้0งทรงแผู้�พระร�ศม�ไปิแสุด่งพระองค)ใหั�ปิรากฏิ ด่�จ้ปิระท�บอย#�เฉัพาะหัน�าแล่�วิได่�ตร�สุพระคาถุาน�*ควิามวิ�าควิามปิระมาท ย�อมครอบง-าบ�คคล่ผู้#�ต�ด่อย#�ในควิามย�นด่�ย�นร�ายในควิามร�กควิามช่�งในท�กขุ)แล่ะสุ�ขุ.

จ้บ อ�มพวินเปิรตวิ�ตถุ�ท�, ๑๒ ๑๓. อ�กขุร�กขุเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยเทวิด่าเต<อนอ�บาสุกภ�มมเทวิด่าตนหัน0,งได่�กล่�าวิเต<อนอ�บาสุกคนหัน0,งวิ�า -2 1 0 0 0 -11330 10 0 0 0

[๑๓๓] บ�คคล่ใหั�สุ�,งใด่ สุ�,งน�*นย�อมไม�ม� แต�ผู้ล่อย�างอ<,นท�,น�าปิรารถุนาน�าใคร�ม�มาก เพราะฉัะน�*นท�านจ้งใหั�ทาน แล่�วิท�านจ้�กพ�นจ้ากท�กขุ)แล่ะควิามฉั�บหัาย ท�*งจ้�กได่�ปิระสุบสุ�ขุอ�นเปิ1นไปิในปิ>จ้จ้�บ�นแล่ะสุ�มปิรายภพเพราะทานน�*น ขุอท�านจ้งต<,นเถุ�ด่ อย�าได่�ปิระมาท.

จ้บ อ�กขุร�กขุเปิรตวิ�ตถุ�ท�, ๑๓.

๑๔. โภคสุ�งหัรเปิตวิ�ตถุ�

Page 132: Tipitaka 26

วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตรวิบรวิมโภคะในเวิล่าราตร� หัญ�งเปิรต ๔ ตน ถุ#กท�กขุ)ครอบง-า จ้0งพาก�นร�องไหั�ร-าพ�นด่�วิยเสุ�ยงด่�ง อย�างน�ากล่�วิวิ�า-2 1 0 0 0 -11340 7 0 0 0

[๑๓๔] พวิกเรารวิบรวิมโภคทร�พย)ไวิ�โด่ยช่อบธรรมบ�าง โด่ยไม�ช่อบธรรมบ�างแต�คนอ<,นๆ พาก�นใช่�สุอยธรรมเหัล่�าน�*น สุ�วินพวิกเรากล่�บม�สุ�วินแหั�งท�กขุ). จ้บ โภคสุ�งหัรเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๔.

๑๕. เสุฏิฐ�ปิ�ตตเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตเศรษฐ�บ�ตร พระศาสุด่าได่�ตร�สุพระคาถุาท�,เปิรต ๔ ตน ปิรารภจ้ะกล่�าวิคนล่ะคาถุาใหั�บร�บ#รณ)วิ�า -2 1 0 0 0 -11350 12 0 0 0

[๑๓๕] เม<,อพวิกเราพาก�นหัมกไหัม�อย#�ในนรก ๖ หัม<,นปิGเต5มบร�บ#รณ) โด่ยปิระการท�*งปิวิง เม<,อไรท�,สุ�ด่จ้�กม�. ท�,สุ�ด่ไม�ม� ท�,สุ�ด่จ้�กม�แต�ท�,ไหัน ท�,สุ�ด่ย�อมไม�ปิรากฏิ แน�ะท�านผู้#�น�รท�กขุ) เพราะเราก�บท�านได่�ท-าบาปิกรรมไวิ�. พวิกเราเหัล่�าใด่ไม�ใหั�ขุองท�,ม�อย#� พวิกเราเหัล่�าน�*นย�อมเปิ1นอย#�ล่-าบาก เม<,อไทยธรรมม�อย#� พวิกเราไม�ได่�ท-าท�,พ0,งแก�ตน. เราน�*นไปิจ้ากเปิตโล่กน�* ได่�ก-าเน�ด่เปิ1นมน�ษย)แล่�วิ จ้�กเปิ1นผู้#�ร# �ควิาม ปิระสุงค) สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ท-าก�ศล่ใหั�มากเปิ1นแน�. จ้บ เสุฏิฐ�ปิ�ตตเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๕.

๑๖. สุ�ฏิฐ�ก#ฏิสุหั�สุสุเปิตวิ�ตถุ� วิ�าด่�วิยบ�พกรรมขุองเปิรตหักหัม<,นฆ�อนวิ�นหัน0,ง พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระล่งจ้ากเขุาค�ช่ฌก#ฏิ ได่�เหั5นเปิรตตนหัน0,ง จ้0งซั�กถุาม ด่�วิยคาถุาวิ�า-2 1 0 0 0 -11360 34 0 0 0

[๑๓๖] ท-าไมหันอ ท�านจ้0งวิ�,งพล่�านไปิเหัม<อนคนบ�า เหัม<อนเน<*อผู้#�ระแวิงภ�ยท�านมาร�องอ<*ออ0งไปิท-าไม ท�านคงท-าบาปิกรรมไวิ�เปิ1นแน�?เปิรตน�*นตอบวิ�าขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ขุ�าพเจ้�าเปิ1นเปิรตเสุวิยท�กขุ) เก�ด่ในยมโล่ก เพราะท-าบาปิกรรมไวิ� จ้0งไปิจ้ากมน�ษย)สุ#�เปิตโล่ก ฆ�อนเหัล่5ก ๖ หัม<,น ครบบร�บ#รณ)โด่ยปิระการท�*งปิวิง ตกใสุ�ศ�รษะแล่ะต�อยกระหัม�อมขุองขุ�าพเจ้�า.พระเถุระถุามวิ�า ท�านท-ากรรมช่�,วิอะไรไวิ�ด่�วิยกาย วิาจ้า ใจ้ หัร<อ เพราะผู้ล่แหั�งกรรมอะไร ท�านจ้0งไปิจ้ากมน�ษยโล่กสุ#�เปิตโล่ก อน0,ง ฆ�อนเหัล่5ก ๖ หัม<,น ครบ บร�บ#รณ)โด่ยปิระการท�*งปิวิง ตกใสุ�ศ�รษะแล่ะต�อยศ�รษะขุองท�าน เพราะผู้ล่แหั�งกรรมอะไร? เปิรตน�*นตอบวิ�าคร�*งน�*น ขุ�าพเจ้�าได่�เหั5นพระปิ>จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าองค)หัน0,ง นามวิ�า สุ�เนตตะม�อ�นทร�ย)อ�นอบรมแล่�วิ ผู้#�หัาภ�ยแต�ท�,ไหันม�ได่� น�,งเขุ�าฌานอย#�ท�,โคนต�นไม�ขุ�าพเจ้�า

Page 133: Tipitaka 26

ได่�ต�อยศ�รษะขุองท�านแตกด่�วิยการด่�ด่ก�อนกรวิด่ เพราะผู้ล่แหั�งกรรมน�*น ขุ�าพเจ้�าจ้0งได่�ปิระสุบท�กขุ)เช่�นน�* ฆ�อนเหัล่5ก ๖ หัม<,น ครบบร�บ#รณ) โด่ยปิระการท�*งปิวิง จ้0งตกล่งใสุ�ศ�รษะขุองขุ�าพเจ้�า แล่ะต�อยศ�รษะขุองขุ�าพเจ้�า. พระเถุระกล่�าวิวิ�า แน�ะบ�ร�ษช่�,วิ ฆ�อนเหัล่5ก ๖ หัม<,น ครบบร�บ#รณ) โด่ยปิระการท�*งปิวิงตกล่งใสุ�ศ�รษะแล่ะต�อยศ�รษะขุองท�าน เพราะเหัต�อ�นสุมควิรแก�ท�านแล่�วิ.

จ้บ สุ�ฏิฐ�ก#ฏิสุหั�สุสุเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๖. ------------------

รวิมเร<,องท�,ม�ในวิรรคน�* ค<อ๑. อ�มพสุ�กขุรเปิตวิ�ตถุ� ๒. เสุร�สุสุกเปิตวิ�ตถุ� ๓. น�นท�กาเปิตวิ�ตถุ� ๔. เรวิด่�เปิตวิ�ตถุ� ๕. อ�จ้ฉั�เปิตวิ�ตถุ�๖. ก�มารเปิตวิ�ตถุ�๗. ราช่ปิ�ตตเปิตวิ�ตถุ�๘. ค#ถุขุาท�กเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๑๙. ค#ถุขุาท�กเปิตวิ�ตถุ�ท�, ๒ ๑๐. คณเปิตวิ�ตถุ� ๑๑. ปิาฏิล่�ปิ�ตตเปิตวิ�ตถุ� ๑๒. อ�มพวินเปิตวิ�ตถุ�๑๓. อ�กขุร�กขุเปิตวิ�ตถุ� ๑๔. โภคสุ�งหัรเปิตวิ�ตถุ� ๑๕. เสุฏิฐ�ปิ�ตตเปิตวิ�ตถุ� ๑๖. สุ�ฏิฐ�ก#ฏิสุหั�สุสุเปิตวิ�ตถุ� จ้บ มหัาวิรรคท�, ๔.

เปิตวิ�ตถุ�จ้บบร�บ#รณ) ------------------------

เถุรคาถุา เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๑ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๑-2 1 0 0 0 -11370 12 0 0 0

[๑๓๗] ขุอท�านท�*งหัล่าย จ้งฟ้>งคาถุาอ�นน�อมเขุ�าไปิสุ#�ปิระโยช่น) ขุองพระเถุระ ท�*งหัล่ายผู้#�ม�ตนอ�นอบรมแล่�วิ บ�นล่<ออย#� ด่�จ้การบ�นล่<อแหั�งสุ�หัะท�*งหัล่ายซั0,งเปิ1นสุ�ตวิ)ปิระเสุร�ฐกวิ�าเหัล่�าสุ�ตวิ)ผู้#�ม�เขุ�*ยวิท�*งหัล่าย ท�,ใกล่�ถุ-*าท�,ภ#เขุา ฉัะน�*น ก5พระเถุระเหัล่�าน�*นม�ช่<,อ โคตร ม�ธรรมเปิ1นเคร<,องอย#� ม�จ้�ตน�อมไปิแล่�วิ ในธรรมตามท�,ปิรากฏิแล่�วิ ม�ปิ>ญญา เปิ1นผู้#�ไม�เก�ยจ้คร�าน อย#�ในเสุนาสุนะอ�นสุง�ด่ ม�ปิSา โคนไม� แล่ะภ#เขุาเปิ1นต�นน�*นๆ ได่�เหั5นธรรมแจ้�มแจ้�ง แล่ะได่�บรรล่�น�พพานอ�นเปิ1นธรรมไม�แปิรผู้�น เม<,อพ�จ้ารณาเหั5นผู้ล่อ�นเปิ1นท�,สุ�ด่ก�จ้ซั0,งตนท-าเสุร5จ้แล่�วิ จ้0งได่�ภาษ�ตเน<*อควิามน�*. -------------

๑. สุ�ภ#ต�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บจ้�ตหัล่�ด่พ�น-2 1 0 0 0 -11380 7 0 0 0

[๑๓๘] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระสุ�ภ#ต�เถุระได่�ภาษ�ตคาถุาน�*ไวิ�อย�างน�*วิ�า ด่#กรฝีน ก�ฎ�ขุองเราม�งด่�แล่�วิ ม�เคร<,องปิ8องก�นอ�นสุบายม�ด่ช่�ด่ด่� ท�านจ้งตกล่งมาตามสุะด่วิกเถุ�ด่ จ้�ตขุองเราต�*งม�,นด่�แล่�วิ หัล่�ด่พ�น

Page 134: Tipitaka 26

แล่�วิจ้ากก�เล่สุท�*งปิวิง เราเปิ1นผู้#�ม�ควิามเพ�ยรอย#� เช่�ญตกล่งมาเถุ�ด่ฝีน.

๒. มหัาโกฏิฐ�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามสุงบ -2 1 0 0 0 -11390 6 0 0 0

[๑๓๙] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระมหัาโกฏิฐ�ตเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาน�*ไวิ�อย�างน�*วิ�า บ�คคล่ ผู้#�สุงบ งด่เวิ�นจ้ากการท-าควิามช่�,วิพ#ด่ด่�วิยปิ>ญญา ไม�ฟ้� 8งซั�าน ย�อมก-าจ้�ด่บาปิธรรมท�*งหัล่าย เหัม<อนล่มพ�ด่ใบไม�ใหั�ล่�วิงหัล่�นไปิ ฉัะน�*น.

๓. ก�งขุาเรวิตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บปิ>ญญา-2 1 0 0 0 -11400 7 0 0 0

[๑๔๐] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระก�งขุาเรวิตเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาน�*ไวิ�อย�างน�*วิ�า ท�านจ้งด่#ปิ>ญญาน�* ขุองพระตถุาคตเจ้�าท�*งหัล่ายด่�งไฟ้อ�นร� �งเร<องในเวิล่าพล่บค-,า พระตถุาคตเหัล่�าใด่ ย�อมก-าจ้�ด่ควิามสุงสุ�ยขุองเวิไนยสุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย ผู้#�มา เฝี8าถุ0งสุ-าน�กขุองพระองค) พระตถุาคตเหัล่�าน�*น ย�อมช่<,อวิ�าเปิ1นผู้#�แสุงสุวิ�าง เปิ1นผู้#�ใหั�ด่วิงตา. ๔. ปิ�ณณม�นตาน�ปิ�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการคบคนด่�-2 1 0 0 0 -11410 7 0 0 0

[๑๔๑] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระปิ�ณณม�นตาน�บ�ตรเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาน�*ไวิ�อย�างน�*วิ�า บ�คคล่ควิรสุมาคมก�บสุ�ปิบ�ร�ษ ผู้#�เปิ1นบ�ณฑู�ตช่�*แจ้งปิระโยช่น)เท�าน�*นเพราะธ�รช่นท�*งหัล่ายเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาท เหั5นปิระจ้�กษ)ด่�วิยปิ>ญญา ย�อมได่�บรรล่�ถุ0งปิระโยช่น)อย�างใหัญ� ปิระโยช่น)อย�างล่0กซั0*ง เหั5นได่�ยาก ล่ะเอ�ยด่ สุ�ขุ�ม.

๕. ท�พพเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการฝีRกอบรม -2 1 0 0 0 -11420 8 0 0 0

[๑๔๒] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระท�พพเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาน�*ไวิ�อย�างน�*วิ�า เม<,อก�อนพระท�พพม�ล่ล่บ�ตรองค)ใด่ เปิ1นผู้#�อ�นบ�คคล่อ<,น ฝีRกฝีนได่�โด่ยยาก แต�เด่�Jยวิน�*พระท�พพม�ล่ล่บ�ตรองค)น�*น เปิ1นผู้#�อ�นพระศาสุด่าได่�ทรงฝีRกฝีนด่�วิยการฝีRกฝีนด่�วิยมรรคอ�นปิระเสุร�ฐ เปิ1นผู้#�สุ�นโด่ษ ขุ�ามควิามสุงสุ�ยได่�แล่�วิเปิ1นผู้#�ช่นะก�เล่สุ ปิราศจ้ากควิามขุล่าด่ ม�จ้�ตต�*งม�,น ด่�บควิามเร�าร�อนได่�แล่�วิ.

๖. สุ�ตวิน�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามสุ�นโด่ษ

Page 135: Tipitaka 26

-2 1 0 0 0 -11430 6 0 0 0

[๑๔๓] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระสุ�ตวิน�ยเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาน�*ไวิ�อย�างน�*วิ�า ภ�กษ�ใด่มา สุ#�ปิSาสุ�ตวิ�นแล่�วิ ภ�กษ�น�*นเปิ1นผู้#�อย#�แต�ผู้#�เด่�ยวิ สุ�นโด่ษ ม�จ้�ตต�*งม�,น ช่นะ ก�เล่สุ ปิราศจ้ากขุนล่�กขุนพอง ม�ปิ>ญญาร�กษากายาคตาสุต�อย#�. ๗. ภ�ล่ล่�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บผู้#�ช่นะ -2 1 0 0 0 -11440 7 0 0 0

[๑๔๔] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระภ�ล่ล่�ยเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาน�*ไวิ�อย�างน�*วิ�า ผู้#�ใด่ก-าจ้�ด่ เสุนาแหั�งม�จ้จ้�ราช่ เหัม<อนหั�วิงน-*าใหัญ� ก-าจ้�ด่สุะพานไม�อ�ออ�นแสุนจ้ะ ทร�ด่โทรม ฉัะน�*น ก5ผู้#�น�*นจ้�ด่วิ�าเปิ1นผู้#�ช่นะมาร ปิราศจ้ากควิามหัวิาด่กล่�วิม�ตนอ�นฝีRกฝีนแล่�วิม�จ้�ตต�*งม�,น ด่�บก�เล่สุแล่ะควิามเร�าร�อนได่�แล่�วิ.

๘. วิ�รเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการช่นะก�เล่สุ -2 1 0 0 0 -11450 8 0 0 0

[๑๔๕] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระวิ�รเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาน�* ในเวิล่าภรรยาเก�าไปิเล่�าโล่มเพ<,อใหั�สุ0ก วิ�า เม<,อก�อน ผู้#�ใด่เปิ1นผู้#�อ�นบ�คคล่อ<,นฝีRกได่�โด่ยยาก แต�เด่�Jยวิน�*ผู้#�น�*นอ�น พระผู้#�ม�พระภาคฝีRกฝีนได่�ด่�แล่�วิ เปิ1นน�กปิราช่ญ)ม�ควิามสุ�นโด่ษ ขุ�ามควิาม สุงสุ�ยได่�แล่�วิ เปิ1นผู้#�ช่นะก�เล่สุมาร ปิราศจ้ากขุนล่�กขุนพอง ปิราศจ้าก ควิามก-าหัน�ด่ ม�จ้�ตต�*งม�,น ด่�บก�เล่สุแล่ะควิามเร�าร�อนได่�แล่�วิ.

๙. ปิล่�นทวิ�จ้ฉัเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการฟ้>งธรรม -2 1 0 0 0 -11460 8 0 0 0

[๑๔๖] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระปิล่�นทวิ�จ้ฉัเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาน�*ไวิ�อย�างน�*วิ�า การท�,เรามาสุ#�สุ-าน�กขุองพระศาสุด่าน�* เปิ1นการมาด่�แล่�วิ ไม�ไร�ปิระโยช่น) การท�,เราค�ด่ไวิ�วิ�าจ้�กฟ้>งธรรมในสุ-าน�กขุองพระผู้#�ม�พระภาคแล่�วิจ้�กบวิช่ เปิ1น ควิามค�ด่ท�,ไม�ไร�ปิระโยช่น) เพราะเม<,อพระผู้#�ม�พระภาคทรงจ้-าแนกธรรม ท�*งหัล่ายอย#� เราได่�บรรล่�ธรรมอ�นปิระเสุร�ฐแล่�วิ.

๑๐. ปิ�ณณมาสุเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการไม�ต�ด่ในสุ�,งท�*งปิวิง -2 1 0 0 0 -11470 16 0 0 0

[๑๔๗] ได่�ย�นวิ�า พระปิ�ณณมาสุเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาน�*อย�างน�*วิ�า

Page 136: Tipitaka 26

ผู้#�ใด่ไม�ทะเยอทะยานในโล่กน�*หัร<อโล่กอ<,น ผู้#�น�*นเปิ1นผู้#�จ้บไตรเพท เปิ1นผู้#�สุ�นโด่ษ สุ-ารวิมแล่�วิ ไม�ต�ด่อย#�ในธรรมท�*งปิวิง เปิ1นผู้#�ร# �แจ้�งซั0,งควิามเก�ด่ขุ0*นแล่ะ ควิามเสุ<,อมไปิขุองโล่ก. ---------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ๑. พระสุ�ภ#ต�เถุระ ๒. พระมหัาโกฏิฐ�ตเถุระ๓. พระก�งขุาเรวิตเถุระ๔. พระปิ�ณณม�นตาน�ปิ�ตตเถุระ๕. พระท�พพเถุระ ๖. พระสุ�ตวิน�ยเถุระ๗. พระภ�ล่ล่�ยเถุระ๘. พระวิ�รเถุระ ๙. พระปิล่�นทวิ�จ้ฉัเถุระ๑๐. พระปิ�ณณมาสุเถุระ. จ้บ วิรรคท�, ๑. ---------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๒ วิ�าด่�วิยสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๒ ๑. จ้#ฬวิ�จ้จ้ฉัเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามย�นด่�ในธรรม-2 1 0 0 0 -11480 5 0 0 0

[๑๔๘] ภ�กษ�ผู้#�มากไปิด่�วิยควิามปิราโมทย)ในธรรมอ�นพระพ�ทธเจ้�าทรงปิระกาศแล่�วิพ0งบรรล่�สุ�นตบทอ�นเปิ1นธรรมเขุ�าไปิสุงบระง�บสุ�งขุาร เปิ1นสุ�ขุ.

๒. มหัาวิ�จ้ฉัเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บไตรสุ�กขุา-2 1 0 0 0 -11490 5 0 0 0

[๑๔๙] ภ�กษ�ม�ก-าล่�งปิ>ญญา สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่แล่ะวิ�ตร ม�จ้�ตต�*งม�,น ย�นด่�ในฌานม�สุต� บร�โภคโภช่นะตามม�ตามได่� ม�ราคะไปิปิราศแล่�วิ พ0งหัวิ�งได่� ซั0,ง กาล่ปิร�น�พพานในศาสุนาน�*. ๓. วินวิ�จ้ฉัเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บรมณ�ยสุถุาน-2 1 0 0 0 -11500 5 0 0 0

[๑๕๐] ภ#เขุาท�*งหัล่ายอ�นล่�วินแล่�วิด่�วิยหั�น ม�สุ�เขุ�ยวิด่�งเมฆ ด่#ร�จ้�เรกงามด่� ม� ธารวิาร�เย5นใสุสุะอาด่ ด่ารด่าษไปิด่�วิยแมล่งค�อมทอง ภ#เขุาเหัล่�า น�*นย�อมท-าใหั�เราร<,นรมย)ใจ้.

๔. วินวิ�จ้ฉัสุามเณรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการอย#�ปิSา -2 1 0 0 0 -11510 5 0 0 0

[๑๕๑] พระอ�ปิ>ช่ฌาย)ขุองเราได่�กล่�าวิกะเราวิ�า ด่#กรสุ�วิกะ เราจ้ะไปิจ้ากท�,น�* กายขุองเราอย#�ในบ�าน แต�ใจ้ขุองเราไปิอย#�ในปิSา แม�

Page 137: Tipitaka 26

เรานอนอย#�ก5จ้�กไปิ ควิามเก�,ยวิขุ�องด่�วิยหัม#� ย�อมไม�ม�แก�ผู้#�ร# �แจ้�งช่�ด่.

๕. ก�ณฑูธานเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการขุ�ามโอฆะ -2 1 0 0 0 -11520 6 0 0 0

[๑๕๒] ภ�กษ�พ0งต�ด่สุ�งโยช่น)เบ<*องต-,า ๕ พ0งล่ะสุ�งโยช่น)เบ<*องบน ๕ พ0งเจ้ร�ญ อ�นทร�ย) ๕ ม�ศร�ทธาเปิ1นต�นใหั�ย�,งขุ0*นไปิ ภ�กษ�ผู้#�ก�าวิล่�วิงธรรมเปิ1นเคร<,องขุ�อง ๕ ปิระการได่�แล่�วิ พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุวิ�า ขุ�ามโอฆะได่�แล่�วิ.

๖. เพล่�ฏิฐสุ�สุเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บวิ�นค<น -2 1 0 0 0 -11530 5 0 0 0

[๑๕๓] โคอาช่าไนยผู้#�สุามารถุเท�ยมไถุแล่�วิ ย�อมล่ากไถุไปิได่�โด่ยไม�ล่-าบาก ฉั�นใด่ เม<,อเราได่�ควิามสุ�ขุอ�นไม�เจ้<อด่�วิยอาม�สุ ค<นแล่ะวิ�นท�*งหัล่าย ย�อมผู้�านพ�นเราไปิโด่ยยาก ฉั�นน�*น.

๗. ทาสุกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามเก�ยจ้คร�าน -2 1 0 0 0 -11540 5 0 0 0

[๑๕๔] เม<,อใด่ บ�คคล่เปิ1นผู้#�ง�วิงเหังาแล่ะก�นมากม�กนอนหัล่�บกล่�*งเกล่<อกไปิมาเม<,อน�*นเขุาเปิ1นคนเขุล่า ย�อมเขุ�าหั�องบ�อยๆ เหัม<อนสุ�กรใหัญ�ท�,เขุา ปิรนปิร<อด่�วิยเหัย<,อ ฉัะน�*น.

๘. สุ�งคาล่ปิตาเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บพ�ทธทายาท-2 1 0 0 0 -11550 5 0 0 0

[๑๕๕] ภ�กษ�ผู้#�อย#�ในปิSาเภสุกฬาวิ�น พ�จ้ารณาแผู้�นด่�นน�*ด่�วิยควิามสุ-าค�ญวิ�ากระด่#กท�*งสุ�*นเปิ1นอารมณ)จ้�กได่�เปิ1นทายาทขุองพระพ�ทธเจ้�า เราเขุ�าใจ้วิ�าจ้ะล่ะกามราคะได่�โด่ยเร5วิพล่�น.

๙. ก�ฬเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บหัน�าท�,บ�ณฑู�ต-2 1 0 0 0 -11560 4 0 0 0

[๑๕๖] พวิกคนไขุน-*าก5ไขุน-*าไปิ ช่�างศรก5ด่�ด่ล่#กศร พวิกช่�างถุากก5ถุากไม� พวิกบ�ณฑู�ตผู้#�ม�วิ�ตรอ�นงาม ก5ฝีRกฝีนตน.

๑๐. อช่�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามตาย -2 1 0 0 0 -11570 14 0 0 0

Page 138: Tipitaka 26

[๑๕๗] เราไม�ม�ควิามกล่�วิตาย ไม�ม�ควิามอาล่�ยในช่�วิ�ต จ้�กเปิ1นผู้#�ม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะ ล่ะท�*งกายน�*ไปิ. --------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ ๑. พระจ้#ฬวิ�จ้ฉัเถุระ ๒. พระมหัาวิ�จ้ฉัเถุระ ๓. พระวินวิ�จ้ฉัเถุระ ๔. พระสุ�วิกเถุระ ๕. พระก�ณฑูธานเถุระ๖. พระเพล่�ฏิฐสุ�สุเถุระ๗. พระทาสุกเถุระ๘. พระสุ�งคาล่ปิตาเถุระ๙. พระก�ฬเถุระ ๑๐. พระอช่�ตเถุระ. จ้บ ท�ต�ยวิรรค. --------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๓ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๓ ๑. น�โครธเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บทางด่-าเน�นช่�วิ�ต-2 1 0 0 0 -11580 5 0 0 0

[๑๕๘] เราไม�กล่�วิภ�ย พระศาสุด่าขุองเราท�*งหัล่ายเปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในธรรมอ�นไม�ตายภ�ยย�อมไม�ต�*งอย#�ในหันทางใด่ ภ�กษ�ท�*งหัล่ายย�อมไปิโด่ยหันทางน�*น.

๒. จ้�ตตกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บผู้#�เจ้ร�ญฌาน-2 1 0 0 0 -11590 5 0 0 0

[๑๕๙] นางนกย#งท�*งหัล่ายม�ขุนเขุ�ยวิ ขุนคองาม หังอนงาม พาก�นร-,าร�องอย#�ในปิSาการวิ� นางนกย#งเหัล่�าน�*นพาก�นร-,าร�องในเวิล่าม�ล่มหันาวิเจ้<อด่�วิยฝีน ย�อมปิล่�กบ�คคล่ผู้#�เจ้ร�ญฌานซั0,งหัล่�บอย#�ใหั�ต<,น.

๓. โคสุาล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการเจ้ร�ญวิ�เวิก -2 1 0 0 0 -11600 5 0 0 0

[๑๖๐] เราฉั�นขุ�าวิมธ�ปิายาสุท�,พ� �มกอไผู้�แล่�วิ พ�จ้ารณาควิามเก�ด่แล่ะควิามเสุ<,อม ไปิแหั�งขุ�นธ)ท�*งหัล่ายโด่ยควิามเคารพ จ้�กกล่�บไปิสุ#�สุาน�บรรพตท�,เรา เคยอย#�มาแล่�วิ เจ้ร�ญวิ�เวิกต�อไปิ.

๔. สุ�ค�นธเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการปิฏิ�บ�ต�ตามค-าสุอน-2 1 0 0 0 -11610 5 0 0 0

[๑๖๑] ภ�กษ�บวิช่มาย�งไม�ท�นครบพรรษา ได่�เหั5นธรรมเปิ1นธรรมด่�งาม บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ ได่�ท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ.

Page 139: Tipitaka 26

๕. น�นท�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเต<อนมาร-2 1 0 0 0 -11620 5 0 0 0

[๑๖๒] จ้�ตขุองภ�กษ�ใด่ได่�บรรล่�ผู้ล่ญาณ สุวิ�างร� �งเร<องอย#�เปิ1นน�ตย) ท�านมา เบ�ยด่เบ�ยนภ�กษ�น�*นเขุ�า จ้�กได่�ร�บท�กขุ)แน�นอน นะมาร.

๖. อภ�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญพ�ทธภาษ�ต -2 1 0 0 0 -11630 5 0 0 0

[๑๖๓] เราได่�ฟ้>งพระวิาจ้าอ�นเปิ1นสุ�ภาษ�ตขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�เปิ1นเผู้�าพ�นธ�)แหั�งพระอาท�ตย) จ้0งได่�ร# �แจ้�งแทงตล่อด่ซั0,งธรรมอ�นล่ะเอ�ยด่ เหัม<อนบ�คคล่ย�งปิล่ายขุนทรายด่�วิยล่#กศร ฉัะน�*น.

๗. โล่มสุก�งค�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บวิ�เวิก-2 1 0 0 0 -11640 4 0 0 0

[๑๖๔] เราจ้�กเอาอ�ระแหัวิกปิSาหัญ�าแพรก หัญ�าคา หัญ�าด่อกเล่า แฝีกหัญ�าปิล่�อง หัญ�าม�งกระต�าย พอกพ#นวิ�เวิก.

๘. ช่�มพ�คาม�กปิ�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บศ�ล่ -2 1 0 0 0 -11650 5 0 0 0

[๑๖๕] ท�านเปิ1นผู้#�ขุวินขุวิายในเร<,องผู้�าหัร<อไม� ย�นด่�ในเคร<,องปิระด่�บหัร<อไม�ท�านท-ากล่�,นอ�นสุ-าเร5จ้ด่�วิยศ�ล่ฟ้� 8งไปิใช่�ไหัม?

หัม#�ช่นนอกน�* ไม�อาจ้ท-ากล่�,นใหั�สุ-าเร5จ้ด่�วิยศ�ล่ฟ้� 8งไปิได่�. ๙. หัาร�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการปิร�บต�วิ -2 1 0 0 0 -11660 5 0 0 0

[๑๖๖] แน�ะท�านหัาร�ตะ ท�านจ้งยกตนขุองท�านขุ0*นจ้ากควิามเก�ยจ้คร�าน เหัม<อนช่�างศรยกล่#กศรขุ0*นด่�ด่ ฉัะน�*น ท�านจ้งท-าจ้�ตใหั�ตรงแล่�วิ ท-าล่ายอวิ�ช่ช่าเสุ�ย.

๑๐. อ�ตต�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามไม�ปิระมาท-2 1 0 0 0 -11670 14 0 0 0

[๑๖๗] เม<,ออาพาธบ�งเก�ด่ขุ0*นแก�เรา สุต�ก5เก�ด่ขุ0*นแก�เราวิ�า อาพาธเก�ด่ขุ0*นแก� เราแล่�วิ เวิล่าน�*เปิ1นเวิล่าท�,เราไม�ควิรปิระมาท.

Page 140: Tipitaka 26

----------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ ๑. พระน�โครธเถุระ๒. พระจ้�ตตกเถุระ ๓. พระโคสุาล่เถุระ๔. พระสุ�ค�นธเถุระ ๕. พระน�นท�ยเถุระ ๖. พระอภ�ยเถุระ ๗. พระโล่มสุก�งค�ยเถุระ ๘. พระช่�มพ�คาม�กปิ�ตตเถุระ ๙. พระหัาร�ตเถุระ ๑๐. พระอ�ตต�ยเถุระ. จ้บ ตต�ยวิรรคท�, ๓. ----------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๔ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๔ ๑. คหั�รต�ร�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามอด่ทน -2 1 0 0 0 -11680 5 0 0 0

[๑๖๘] บ�คคล่ถุ#กย�งแล่ะเหัล่<อบก�ด่แล่�วิในปิSาใหัญ� พ0งเปิ1นผู้#�ม�สุต�อด่ทนต�อสุ�มผู้�สุ แหั�งย�งแล่ะเหัล่<อบในปิSาใหัญ�น�*น เหัม<อนช่�างอด่ทนต�อการถุ#กอาวิ�ธในสุงคราม ฉัะน�*น.

๒. สุ�ปิปิยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามเพ�ยร-2 1 0 0 0 -11690 5 0 0 0

[๑๖๙] บ�คคล่ผู้#�ม�ควิามเพ�ยร ถุ0งจ้ะแก� แต�เผู้าก�เล่สุใหั�เร�าร�อน พ0งบรรล่�น�พพานอ�นไม�ร# �จ้�กแก� ไม�ม�อาม�สุ เปิ1นธรรมสุงบอย�างย�,ง เกษมจ้ากโยคะอย�างยอด่เย�,ยม.

๓. โสุปิากเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บเมตตา-2 1 0 0 0 -11700 4 0 0 0

[๑๗๐] บ�คคล่พ0งม�เมตตาในคนเด่�ยวิผู้#�เปิ1นท�,ร �ก ฉั�นใด่ ภ�กษ�พ0งม�เมตตาในสุ�ตวิ)ท�*งปิวิงในท�,ท�กสุถุาน ฉั�นน�*น.

๔. โปิสุ�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการออกบวิช่-2 1 0 0 0 -11710 6 0 0 0

[๑๗๑] หัญ�งเหัล่�าน�*ด่�แต�เม<,อย�งไม�เขุ�าไปิใกล่� เม<,อเขุ�าไปิใกล่� น-าควิาม ฉั�บหัายมาใหั�เปิ1นน�ตย)ท�เด่�ยวิ เราเด่�นออกจ้ากปิSามาสุ#�บ�าน เขุ�าไปิสุ#� เร<อนแหั�งญาต�แล่�วิ ไม�ได่�อ-าล่าใครๆ ออกจ้ากเร<อนน�*นหัน�มาแล่�วิ.

๕. สุาม�ญญกาน�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บเก�ยรต�ยศ -2 1 0 0 0 -1

Page 141: Tipitaka 26

1720 6 0 0 0

[๑๗๒] บ�คคล่ผู้#�ต�องการควิามสุ�ขุ เม<,อปิระพฤต�ใหั�สุมควิรแก�ควิามสุ�ขุน�*น ย�อมได่�ควิามสุ�ขุ ผู้#�ใด่เจ้ร�ญอร�ยมรรค อ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ เปิ1นทางตรง เพ<,อมรรล่�อมตธรรม ผู้#�น�*นย�อมได่�ควิามสุรรเสุร�ญแล่ะเจ้ร�ญ ด่�วิยยศ.

๖. ก�มาปิ�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามด่� -2 1 0 0 0 -11730 6 0 0 0

[๑๗๓] การฟ้>ง เปิ1นควิามด่� ควิามปิระพฤต�ม�กน�อย เปิ1นควิามด่� การอย#�โด่ยไม�ม�หั�วิงใยเปิ1นควิามด่�ท�กเม<,อ การถุามสุ�,งท�,เปิ1นปิระโยช่น)เปิ1นควิามด่� การท-าตามโอวิาทโด่ยเคารพ เปิ1นควิามด่� ก�จ้ม�การฟ้>งเปิ1นต�นน�*เปิ1นเคร<,องสุงบขุองผู้#�ไม�ม�ก�งวิล่.

๗. ก�มาปิ�ตตเถุรสุหัายกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามเจ้ร�ญฌาน-2 1 0 0 0 -11740 6 0 0 0

[๑๗๔] ภ�กษ�ท�*งหัล่ายไม�สุ-ารวิมกาย วิาจ้า ใจ้ พาก�นเท�,ยวิไปิสุ#�ช่นบท ต�างๆ ทอด่ท�*งสุมาธ� การเท�,ยวิไปิสุ#�แควิ�นต�างๆ จ้�กสุ-าเร5จ้ ปิระโยช่น)อะไรเล่�า เพราะฉัะน�*น ภ�กษ�พ0งก-าจ้�ด่ควิามแขุ�งด่� อย�าใหั�ม�จ้ฉัาวิ�ตกแล่ะก�เล่สุม�ต�ณหัาเปิ1นต�นครอบง-า พ0งเจ้ร�ญฌาน.

๘. ควิ�มปิต�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการพ�นก�เล่สุ-2 1 0 0 0 -11750 6 0 0 0

[๑๗๕] เทวิด่าแล่ะมน�ษย)ท�*งหัล่าย พาก�นนอบน�อมพระควิ�มปิต� ผู้#�หั�ามแม�น-*าสุรภ#ใหั�หัย�ด่ไหัล่ได่�ด่�วิยฤทธ�P ไม�ต�ด่อย#�ในก�เล่สุแล่ะต�ณหัาไรๆไม�หัวิ� ,นไหัวิต�อสุ�,งอะไรท�*งสุ�*น เปิ1นผู้#�ผู้�านพ�นเคร<,องขุ�องท�*งปิวิง เปิ1นมหัาม�น� ผู้#�ถุ0งฝี>, งแหั�งภพ.

๙. ต�สุสุเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บสุต� -2 1 0 0 0 -11760 5 0 0 0

[๑๗๖] บ�ร�ษถุ#กแทงด่�วิยหัอก หัร<อถุ#กไฟ้ไหัม�ท�,กระหัม�อม แล่�วิร�บร�กษาฉั�นใด่ ภ�กษ�พ0งเปิ1นผู้#�ม�สุต�เวิ�นรอบ เพ<,อล่ะควิามก-าหัน�ด่ย�นด่�ในกาม ฉั�นน�*น.

๑๐. วิ�ฑูฒ่มานเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บสุต� -2 1 0 0 0 -1177

Page 142: Tipitaka 26

0 14 0 0 0

[๑๗๗] บ�ร�ษท�,ถุ#กแทงด่�วิยหัอก หัร<อถุ#กไฟ้ไหัม�ท�,กระหัม�อม แล่�วิร�บร�กษา ฉั�นใด่ ภ�กษ�พ0งเปิ1นผู้#�ม�สุต�เวิ�นรอบ เพ<,อล่ะควิามก-าหัน�ด่ย�นด่�ในภพฉั�นน�*น. -------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ๑. พระคหั�รต�ร�ยเถุระ ๒. พระสุ�ปิปิยเถุระ๓. พระโสุปิากเถุระ ๔. พระโปิสุ�ยเถุระ ๕. พระสุาม�ญญกาน�เถุระ ๖. พระก�มาปิ�ตตเถุระ ๗. พระก�มาปิ�ตตเถุรสุหัายกเถุระ ๘. พระควิ�มปิต�เถุระ๙. พระต�สุสุเถุระ๑๐. พระวิ�ฑูฒ่มานเถุร.

จ้บ วิรรคท�, ๔. --------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๕ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๕ ๑. สุ�ร�วิ�ฑูฒ่เถุรคาถุา -2 1 0 0 0 -11780 4 0 0 0

[๑๗๘] สุายฟ้8าแล่บสุ�องล่อด่เขุ�าไปิตามช่�องแหั�งภ#เขุาเวิภาระ แล่ะภ#เขุาปิ>ณฑูวิะ ฉั�นใด่ ภ�กษ�ผู้#�เปิ1นบ�ตรแหั�งพระพ�ทธเจ้�าผู้#�คงท�, ไม�ม�ผู้#�เปิร�ยบปิาน อย#�ในช่�องแหั�งภ#เขุาเจ้ร�ญฌานอย#� ฉั�นน�*น.

๒. ขุท�รวิน�ยเถุรคาถุา -2 1 0 0 0 -11790 5 0 0 0

[๑๗๙] ด่#กรสุามเณร�หัล่า อ�ปิหัล่า สุ�สุ�ปิหัล่า ท�านท�*งสุามเปิ1นผู้#�ม�สุต�เฉัพาะหัน�าอย#�หัร<อ พระสุาร�บ�ตรผู้#�เปิ1นล่�งขุองพวิกท�าน ม�ปิ>ญญา วิ�องไวิ หัย�,งร# �เหัต�ผู้ล่ได่�โด่ยถุ#กต�องแม�นย-า เปิร�ยบด่�งนายขุม�งธน#ผู้#�ช่-านาญย�งปิล่ายขุนทรายมาแล่�วิ.

๓. สุ�ม�งคล่เถุรคาถุา-2 1 0 0 0 -11800 7 0 0 0

[๑๘๐] เราพ�นด่�แล่�วิๆ เราเปิ1นผู้#�พ�นด่�แล่�วิจ้ากควิามค�อมท�*ง ๓ ค<อ เราพ�น แล่�วิจ้ากการเก�,ยวิขุ�าวิ จ้ากการไถุนา จ้ากการถุางหัญ�า ถุ0งแม�วิ�า ก�จ้ม�การเก�,ยวิหัญ�าเปิ1นต�น จ้ะอย#�ในท�,ใกล่�ๆ เราน�*เอง แต�ก5ไม�สุม ควิรแก�เราท�*งน�*น ท�านจ้งเจ้ร�ญฌานไปิเถุ�ด่สุ�ม�งคล่ะ จ้งเจ้ร�ญฌานไปิเถุ�ด่ สุ�ม�งคล่ะ ท�านจ้งเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาทอย#�เถุ�ด่สุ�ม�งคล่ะ. ๔. สุาน�เถุรคาถุา-2 1 0 0 0 -11810 5 0 0 0

[๑๘๑] ค�ณโยมจ้Vา ช่นท�*งหัล่ายเขุาพาก�นร�องไหั�ถุ0งคนท�,ตายแล่�วิ ร�องไหั�ถุ0งคนท�,ย�งเปิ1นอย#� แต�หัายหัน�าจ้ากไปิ สุ�วินฉั�นย�งม�

Page 143: Tipitaka 26

ช่�วิ�ตอย#� ท�*งปิรากฏิต�วิอย#� เหัต�ไรค�ณโยมจ้0งมาร�องไหั�ถุ0งฉั�นเล่�า? ๕. รมน�ยวิ�หัาร�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามพล่าด่พล่�*ง -2 1 0 0 0 -11820 5 0 0 0

[๑๘๒] โคอาช่าไนยผู้#�สุมบ#รณ)พล่าด่ล่�มแล่�วิ ย�อมกล่�บล่�กขุ0*นต�*งต�วิได่� ฉั�นใด่ท�านท�*งหัล่ายจ้งจ้-าเราไวิ�วิ�า เปิ1นสุาวิกขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยท�สุสุนะ ฉั�นน�*นเถุ�ด่.

๖. สุม�ทธ�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามไม�กล่�วิมาร -2 1 0 0 0 -11830 5 0 0 0

[๑๘๓] เราออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ตด่�วิยศร�ทธา ม�สุต�แล่ะปิ>ญญาอ�นเจ้ร�ญ ม� จ้�ตต�*งม�,นด่�แล่�วิ ด่#กรมาร ถุ0งท�านจ้�กบ�นด่าล่ร#ปิต�างๆ ท�,น�ากล่�วิ ใหั�เก�ด่ขุ0*น แต�ก5ไม�สุามารถุท-าใหั�เราสุะด่��งกล่�วิได่�เล่ย.

๗. อ�ช่ช่ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการพ0,งพระพ�ทธเจ้�า-2 1 0 0 0 -11840 6 0 0 0

[๑๘๔] ขุ�าแต�พระพ�ทธเจ้�าผู้#�แกล่�วิกล่�า ขุ�าพระองค)ขุอนอบน�อมแด่�พระองค) พระองค)เปิ1นผู้#�หัล่�ด่พ�นแล่�วิจ้ากสุ�,งท�*งปิวิงเม<,อขุ�าพระองค)อย#�ในพระ บ�ญช่าขุองพระองค) จ้0งเปิ1นผู้#�ไม�ม�อาสุวิะ อย#�เปิ1นสุ�ขุสุ-าราญ.

๘. สุ�ญช่ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการบวิช่-2 1 0 0 0 -11850 4 0 0 0

[๑๘๕] ต�*งแต�เราออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ต เราไม�ร# �สุ0กถุ0งควิามด่-าร�อ�นไม�ปิระ เสุร�ฐปิระกอบด่�วิยโทษเล่ย.

๙. รามเณยยกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บพล่�งจ้�ต-2 1 0 0 0 -11860 6 0 0 0

[๑๘๖] ด่#กรมาร บ�คคล่บางจ้-าพวิก ย�อมสุะด่��งกล่�วิเพราะเสุ�ยงค-ารามขุองท�าน แล่ะเสุ�ยงร�องค-ารามแหั�งเทวิด่า แต�จ้�ตขุองเราไม�หัวิ� ,นไหัวิ เพราะเสุ�ยงเหัล่�าน�*น เพราะจ้�ตขุองเราย�นด่�ในควิามเปิ1นผู้#�เด่�ยวิ.

๑๐. วิ�มล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บสุมาธ�จ้�ต-2 1 0 0 0 -1

Page 144: Tipitaka 26

1870 13 0 0 0

[๑๘๗] แผู้�นด่�นช่��มช่<,นด่�วิยน-*าฝีน ล่มก5พ�ด่ สุายฟ้8าก5แล่บไปิในท�องฟ้8า วิ�ตกท�*งหัล่ายย�อมสุงบไปิ จ้�ตขุองเราต�*งม�,นแล่�วิเปิ1นอ�นด่�. ------------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ๑. พระสุ�ร�วิ�ฑูฒ่เถุระ๒. พระขุท�รวิน�ยเรวิตเถุระ๓. พระสุ�ม�งคล่เถุระ๔. พระสุาน�เถุระ ๕. พระรมณ�ยวิ�หัาร�เถุระ ๖. พระสุม�ทธ�เถุระ๗. พระอ�ช่ช่ยเถุระ ๘. พระสุ�ญช่ยเถุระ ๙. พระรามเณยยกเถุระ ๑๐. พระวิ�มล่เถุระ. จ้บวิรรคท�, ๕. -----------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๖ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๖ ๑. โคธ�กเถุรคาถุา -2 1 0 0 0 -11880 4 0 0 0

[๑๘๘] ฝีนตกล่งมา ม�เสุ�ยงไพเราะด่�งเสุ�ยงเพล่งขุ�บ ก�ฎ�ขุองเราม�งด่�แล่�วิ ม�ปิระต# หัน�าต�างม�ด่ช่�ด่ด่� จ้�ตขุองเราก5ต�*งม�,นด่�แล่�วิ ถุ�าท�านปิรารถุนาจ้ะตก ก5เช่�ญตกล่งมาเถุ�ด่ฝีน.

๒. สุ�พาหั�เถุรคาถุา-2 1 0 0 0 -11890 4 0 0 0

[๑๘๙] ฝีนตกล่งมา ม�เสุ�ยงไพเราะด่�งเสุ�ยงเพล่งขุ�บ ก�ฎ�ขุองเราม�งด่�แล่�วิ ม�ปิระต# หัน�าต�างม�ด่ช่�ด่ด่� จ้�ตขุองเราก5ต�*งม�,นด่�แล่�วิ ถุ�าท�านปิรารถุนาจ้ะตก ก5เช่�ญตกล่งมาเถุ�ด่ฝีน.

๓. วิ�ล่ล่�ยเถุรคาถุา-2 1 0 0 0 -11900 4 0 0 0

[๑๙๐] ฝีนตกล่งมา ม�เสุ�ยงไพเราะด่�งเสุ�ยงเพล่งขุ�บ ก�ฎ�ขุองเราม�งด่�แล่�วิ ม�ปิระต# หัน�าต�างม�ด่ช่�ด่ด่� เราเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาทอย#�ในก�ฎ�น�*น ถุ�าท�านปิรารถุนาจ้ะตก ก5เช่�ญตกล่งมาเถุ�ด่ฝีน.

๔. อ�ตต�ยเถุรคาถุา-2 1 0 0 0 -11910 4 0 0 0

[๑๙๑] ฝีนตกล่งมา ม�เสุ�ยงไพเราะด่�งเสุ�ยงเพล่งขุ�บ ก�ฎ�ขุองเราม�งด่�แล่�วิ ม�ปิระต# หัน�าต�างม�ด่ช่�ด่ด่� เราผู้#�เด่�ยวิไม�ม�เพ<,อนอย#�ในก�ฎ�น�*น ถุ�าท�านปิรารถุนาจ้ะตก ก5เช่�ญตกล่งมาเถุ�ด่ฝีน.

๕. อ�ญช่นาวิน�ยเถุรคาถุา-2 1 0 0 0 -11920 3 0 0 0

Page 145: Tipitaka 26

[๑๙๒] เราเขุ�าไปิสุ#�ปิSาอ�ญช่นาวิ�น ท-าต�,งใหั�เปิ1นก�ฎ�แล่�วิได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ เราได่�กระท-าค-าสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ.

๖. ก�ฏิ�วิ�หัาร�เถุรคาถุา -2 1 0 0 0 -11930 4 0 0 0

[๑๙๓] ใครน�,งอย#�ในก�ฎ� ภ�กษ�ผู้#�ปิราศจ้ากราคะ ม�จ้�ตต�*งม�,น อย#�ในก�ฎ� ขุอท�าน จ้งร# �อย�างน�*เถุ�ด่อาวิ�โสุ ก�ฎ�ท�,ท�านท-าไวิ�แล่�วิ ไม�ไร�ปิระโยช่น)เล่ย.

๗. ก�ฏิ�วิ�หัาร�เถุรคาถุา -2 1 0 0 0 -11940 3 0 0 0

[๑๙๔] ก�ฎ�น�*เปิ1นก�ฎ�เก�า ท�านปิรารถุนาก�ฎ�ใหัม� ก5จ้งล่ะควิามหัวิ�งในก�ฎ�ใหัม�เสุ�ยด่#กรภ�กษ� ก�ฎ�ใหัม�น-าท�กขุ)มาใหั�. ๘. รมณ�ยก�ฏิ�กเถุรคาถุา-2 1 0 0 0 -11950 5 0 0 0

[๑๙๕] ก�ฎ�ขุองเราน�าร<,นรมย)บ�นเท�งใจ้ เปิ1นก�ฎ�ท�,ทายกใหั�ด่�วิยศร�ทธา ด่#กรนาร�ท�*งหัล่าย เราไม�ต�องการด่�วิยก�มาร�ท�*งหัล่าย ช่นเหัล่�าใด่ม�ควิามต�องการ เธอท�*งหัล่ายก5จ้งไปิในสุ-าน�กขุองช่นเหัล่�าน�*นเถุ�ด่.

๙. โกสุ�ล่ล่วิ�หัาร�เถุรคาถุา -2 1 0 0 0 -11960 3 0 0 0

[๑๙๖] เราบวิช่แล่�วิด่�วิยศร�ทธา เราท-าก�ฎ�ไวิ�ในปิSา เราเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาท ม�ควิาม เพ�ยร ม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะ. ๑๐. สุ�วิล่�เถุรคาถุา-2 1 0 0 0 -11970 16 0 0 0

[๑๙๗] เราเขุ�าไปิสุ#�ก�ฎ�เพ<,อปิระโยช่น)อ�นใด่ เม<,อเราแสุวิงหัาวิ�ช่ช่าแล่ะวิ�ม�ตต� ได่�ถุอนขุ0*นซั0,งมานาน�สุ�ย ควิามด่-าร�ขุองเราเหัล่�าน�*นสุ-าเร5จ้แล่�วิ. ---------------

ในวิรรคน�* รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ ๑. พระโคธ�กเถุระ๒. พระสุ�พาหั�เถุระ ๓. พระวิ�ล่ล่�ยเถุระ๔. พระอ�ตต�ยเถุระ๕. พระอ�ญช่นาวิน�ยเถุระ๖. พระก�ฏิ�วิ�หัาร�เถุระ๗. พระก�ฏิ�วิ�หัาร�เถุระ๘. พระรมณ�ยก�ฏิ�กเถุระ๙. พระโกสุ�ล่ล่วิ�หัาร�เถุระ ๑๐. พระสุ�วิล่�เถุระ. จ้บ วิรรคท�, ๖. ----------------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๗

Page 146: Tipitaka 26

วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๗ ๑. วิ�ปิปิเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ต วิ�าด่�วิยการเหั5นแล่ะไม�เหั5นอ�นธพาล่-2 1 0 0 0 -11980 6 0 0 0

[๑๙๘] บ�คคล่ผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยท�สุสุนะ ย�อมเหั5นคนอ�นธพาล่ผู้#�เหั5นอย#�ด่�วิย ย�อมเหั5น คนอ�นธพาล่ผู้#�ไม�เหั5นอย#�ด่�วิย สุ�วินคนอ�นธพาล่ผู้#�ไม�สุมบ#รณ)ด่�วิยท�สุสุนะย�อมไม�เหั5นคนอ�นธพาล่ผู้#�ไม�เหั5นแล่ะคนอ�นธพาล่ผู้#�เหั5น.

๒. วิ�ช่ช่�ปิ�ตตกเถุรถุาคา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการอย#�ปิSา-2 1 0 0 0 -11990 5 0 0 0

[๑๙๙] เราอย#�ในปิSาแต�ผู้#�เด่�ยวิ เหัม<อนท�อนไม�ท�,เขุาท�*งไวิ�ในปิSา ช่นเปิ1นอ�นมากพาก�นร�กใคร�ต�อเรา เหัม<อนสุ�ตวิ)นรกพาก�นร�กใคร�ต�อบ�คคล่ผู้#�ไปิสุ#�สุวิรรค) ฉัะน�*น.

๓. ปิ>กขุเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บสุ�งสุารวิ�ฎ -2 1 0 0 0 -12000 7 0 0 0

[๒๐๐] เหัย�,ยวิท�*งหัล่ายย�อมโฉับล่ง ช่�*นเน<*อหัล่�ด่จ้ากปิากขุองเหัย�,ยวิต�วิหัน0,งตกล่งพ<*นด่�น แล่ะเหัย�,ยวิอ�กพวิกหัน0,งมาคาบเอาไวิ�อ�ก ฉั�นใด่ สุ�ตวิ) ท�*งหัล่ายผู้#�หัม�นเวิ�ยนไปิในสุงสุารก5ฉั�นน�*น จ้�ต�จ้ากก�ศล่ธรรมแล่�วิไปิตกในนรกเปิ1นต�น ควิามสุ�ขุย�อมต�ด่ตามเราผู้#�สุ-าเร5จ้ก�จ้แล่�วิ ผู้#�ย�นด่�ต�อน�พพาน ด่�วิยควิามสุ�ขุ.

๔. วิ�มล่โกณฑู�ญญเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการท-าล่ายก�เล่สุ-2 1 0 0 0 -12010 6 0 0 0

[๒๐๑] ภ�กษ�เปิ1นบ�ตรขุองอ�มพปิาล่� ท�,หัม#�ช่นเร�ยกก�นวิ�า ท�มะ เก�ด่เพราะพระเจ้�า พ�มพ�สุาร ท�านผู้#�เปิ1นบ�ตรขุองท�านผู้#�ทรงไวิ�ซั0,งธงค<อพระเจ้�าแผู้�นด่�น ท-าล่าย ธงใหัญ� ค<อ ก�เล่สุได่�ด่�วิยปิ>ญญาแล่�วิ.

๕. อ�กเขุปิกฏิวิ�จ้ฉัเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บผู้#�สุงบ -2 1 0 0 0 -12020 5 0 0 0

[๒๐๒] ภ�กษ�ผู้#�สุงบด่�แล่�วิ ม�ควิามปิราโมทย)อย�างย�,ง ย�อมกล่�าวิพระพ�ทธวิจ้นะท�, ได่�เล่�าเร�ยนมาหัล่ายปิGในสุ-าน�กขุอง

Page 147: Tipitaka 26

อ�กเขุปิกฏิวิ�จ้ฉัภ�กษ� แก�คฤหั�สุถุ)ท�*งหัล่าย.

๖. เมฆ�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการปิฏิ�บ�ต�ตามค-าสุอน-2 1 0 0 0 -12030 6 0 0 0

[๒๐๓] พระมหัาวิ�รเจ้�าผู้#�ถุ0งฝี>, งแหั�งธรรมท�*งปิวิงได่�สุ�,งสุอนเรา เราฟ้>งธรรมขุอง พระองค)แล่�วิ ย�นด่�อย#�ในสุ-าน�กขุองพระองค) เราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า เรากระท-าเสุร5จ้แล่�วิ.

๗. เอกธรรมสุวิน�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการเผู้าก�เล่สุ -2 1 0 0 0 -12040 4 0 0 0

[๒๐๔] ก�เล่สุท�*งหัล่ายเราเผู้าแล่�วิ ภพท�*งปิวิงเราถุอนขุ0*นแล่�วิ ช่าต�สุงสุารขุองเรา สุ�*นไปิแล่�วิ บ�ด่น�*ภพใหัม�ม�ได่�ม�ต�อไปิ.

๘. เอก�ทน�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บผู้#�ไม�ม�ควิามโศก -2 1 0 0 0 -12050 5 0 0 0

[๒๐๕] ควิามโศกท�*งหัล่ายย�อมไม�ม�แก�ภ�กษ�ผู้#�ม�จ้�ตม�,น ไม�ปิระมาท เปิ1นม�น� ศ0กษา ในคล่องแหั�งโมไนย ผู้#�คงท�, ผู้#�สุงบระง�บ ม�สุต�ท�กเม<,อ.

๙. ฉั�นนเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญรสุพระธรรม-2 1 0 0 0 -12060 7 0 0 0

[๒๐๖] เราพ0งธรรมม�รสุอ�นปิระเสุร�ฐ ขุองพระผู้#�ม�พระภาคผู้#�เปิ1นพระมหัาสุมณะได่�ด่-าเน�นไปิสุ#�ทางอ�นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�ญาณอ�นปิระเสุร�ฐ กล่�าวิ ค<อ ควิาม เปิ1นผู้#�ร# �ธรรมท�*งปิวิง ทรงแสุด่งไวิ�แล่�วิ เพ<,อบรรล่�อมตธรรม พระผู้#�ม� พระภาคพระองค)น�*น ทรงเปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในทางอ�นเกษมจ้ากโยคะ. ๑๐. ปิ�ณณเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญศ�ล่แล่ะปิ>ญญา-2 1 0 0 0 -12070 15 0 0 0

[๒๐๗] ในโล่กน�* ศ�ล่เท�าน�*นเปิ1นเล่�ศ แต�ผู้#�ม�ปิ>ญญาเปิ1นผู้#�สุ#งสุ�ด่ ควิามช่นะย�อมม� เพราะศ�ล่แล่ะปิ>ญญา ท�*งในหัม#�มน�ษย)แล่ะหัม#�เทวิด่า. --------------------

ในวิรรคน�* รวิมพระเถุระ ๑๐ องค) ค<อ

Page 148: Tipitaka 26

๑. พระวิ�ปิปิเถุระ๒. พระวิ�ช่ช่�ปิ�ตตกเถุระ๓. พระปิ>กขุเถุระ๔. พระวิ�มล่โกณฑู�ญญเถุระ ๕. พระอ�เขุปิกฏิวิ�จ้ฉัเถุระ ๖. พระเมฆ�ยเถุระ ๗. พระเอกธรรมสุวิน�ยเถุระ๘. พระเอก�ทาน�ยเถุระ ๙. พระฉั�นนเถุระ๑๐. พระปิ�ณณเถุระ. จ้บ วิรรคท�, ๗ -----------------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๘ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๘ ๑. วิ�จ้ฉัปิาล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการบรรล่�น�พพาน -2 1 0 0 0 -12080 5 0 0 0

[๒๐๘] พระโยคาวิจ้รผู้#�ม�ปิกต�เหั5นเน<*อควิามอ�นสุ�ขุ�มแล่ะล่ะเอ�ยด่ ผู้#�ม�ปิ>ญญา เฉั�ยบแหัล่ม ผู้#�ปิระพฤต�ศ�ล่ขุองพระพ�ทธเจ้�าโด่ยเอ<*อเฟ้Z* อ พ0งได่�บรรล่�น�พพานโด่ยไม�ยาก.

๒. อาต�มเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการออกบวิช่-2 1 0 0 0 -12090 6 0 0 0

[๒๐๙] หัน�อไม�ม�ยอด่อ�นงอกงาม เจ้ร�ญด่�วิยก�,งก�านโด่ยรอบ ย�อมเปิ1นขุองท�,บ�คคล่ขุ�ด่ขุ0*นได่�โด่ยยาก ฉั�นใด่ เม<,อค�ณแม�น-าภรรยามาใหั�แก�ฉั�นแล่�วิ ถุ�าฉั�นม�บ�ตรหัร<อธ�ด่าขุ0*น ก5ยากท�,จ้ะถุอนตนขุ0*นออกบวิช่ได่� ฉั�นน�*น เพราะฉัะน�*น ฉั�นจ้ะบวิช่ในบ�ด่น�*. ๓. มาณวิเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการออกบวิช่-2 1 0 0 0 -12100 5 0 0 0

[๒๑๐] ฉั�นเหั5นคนแก� คนเจ้5บหัน�ก แล่ะคนท�,ตายตามอาย�ขุ�ยแล่�วิ จ้0งล่ะได่�ซั0,งกามารมณ)อ�นเปิ1นขุองร<,นรมย)ใจ้ แล่�วิออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ต.

๔. สุ�ยามนเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บพระด่�-2 1 0 0 0 -12110 5 0 0 0

[๒๑๑] ควิามพอใจ้ในเบญจ้กามค�ณ ควิามพยาบาท ควิามง�วิงเหังาหัาวินอนควิามฟ้� 8งซั�าน ร-าคาญใจ้ แล่ะควิามสุงสุ�ย ย�อมไม�ม�แก�ภ�กษ� โด่ยปิระการ ท�*งปิวิง.

๕. สุ�สุารทเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการพบเหั5นคนด่� -2 1 0 0 0 -1212

Page 149: Tipitaka 26

0 7 0 0 0

[๒๑๒] การเหั5นสุ�ตบ�ร�ษท�*งหัล่ายผู้#�เพร�ยบพร�อมด่�วิยศ�ล่าท�ค�ณ ย�อมย�งปิระโยช่น)ใหั�สุ-าเร5จ้ เปิ1นเหัต�ต�ด่ควิามสุงสุ�ยเสุ�ยได่� ท-าควิามร# �ใหั�เจ้ร�ญงอกงาม สุ�ตบ�ร�ษท�*งหัล่าย ย�อมกระท-าพาล่ช่นใหั�เปิ1นบ�ณฑู�ตได่� เพราะฉัะน�*น การสุมาคมก�บสุ�ตบ�ร�ษ จ้0งย�งปิระโยช่น)ใหั�สุ-าเร5จ้ได่�. ๖. ปิย�ญช่หัเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการเล่<อกทางท�,ด่� -2 1 0 0 0 -12130 5 0 0 0

[๒๑๓] เม<,อผู้#�อ<,นยกตน ควิรถุ�อมตน เม<,อผู้#�อ<,นตกต-,า ควิรยกตนขุ0*น เม<,อผู้#�อ<,นไม�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรย) ควิรปิระพฤต�พรหัมจ้รรย) เม<,อผู้#�อ<,นย�นด่�ในกามค�ณไม�ควิรย�นด่�ในกามค�ณ.

๗. หั�ตถุาโรหัปิ�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการฝีRกจ้�ต -2 1 0 0 0 -12140 6 0 0 0

[๒๑๔] แต�ก�อน จ้�ตน�*เคยจ้าร�กไปิในอารมณ)ต�างๆ ตามควิามปิรารถุนา ตามควิามต�องการ ตามควิามสุบาย วิ�นน�* เราจ้�กขุ�มจ้�ตน�*นโด่ยอ�บายอ�นช่อบ เหัม<อนนายควิาญช่�างผู้#�ฉัล่าด่ ขุ�มขุ�,ช่�างผู้#�ซั�บม�นไวิ�ได่�ด่�วิยขุอ ฉัะน�*น.

๘. เมณฑูสุ�รเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บกองท�กขุ)-2 1 0 0 0 -12150 5 0 0 0

[๒๑๕] เม<,อเราย�งม�ได่�ปิระสุบญาณ ได่�ท�องเท�,ยวิไปิในสุงสุารสุ�*นช่าต�ม�ใช่�น�อยเราน�*นเก�ด่มาแล่�วิในกองท�กขุ) ก-าจ้�ด่กองท�กขุ)ได่�แล่�วิ.

๙. ร�กขุ�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บผู้#�เย<อกเย5น -2 1 0 0 0 -12160 4 0 0 0

[๒๑๖] เราล่ะราคะได่�ท�*งหัมด่แล่�วิ ถุอนโทสุะได่�หัมด่แล่�วิ เราม�โมหัะท�*งปิวิงไปิปิราศแล่�วิ เปิ1นผู้#�เย<อกเย5น ด่�บควิามร�อนได่�แล่�วิ.

๑๐. อ�คคเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการสุ�*นกรรม-2 1 0 0 0 -12170 14 0 0 0

[๒๑๗] กรรมใด่ท�,เราได่�ท-าไวิ�แล่�วิ น�อยหัร<อมากก5ตาม กรรมท�*งหัมด่น�*นสุ�*นไปิ แล่�วิ บ�ด่น�* การเก�ด่ในภพใหัม�ไม�ม�.

Page 150: Tipitaka 26

--------------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระ ๑๐ องค) ค<อ๑. พระวิ�จ้ฉัปิาล่เถุระ๒. พระอาต�มเถุระ๓. พระมาณวิเถุระ๔. พระสุ�ยามนเถุระ๕. พระสุ�สุารทเถุระ ๖. พระปิย�ญช่หัเถุระ๗. พระหั�ตถุาโรหัปิ�ตตเถุระ ๘. พระเมณฑูสุ�รเถุระ๙. พระร�กขุ�ตเถุระ๑๐. พระอ�คคเถุระ. จ้บ วิรรคท�, ๘. ------------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๙ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๙ ๑. สุม�ต�ค�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บกรรม -2 1 0 0 0 -12180 5 0 0 0

[๒๑๘] บาปิกรรมใด่ท�,เราได่�กระท-าไวิ�แล่�วิในช่าต�อ<,นๆ ในกาล่ก�อนเราจ้0งได่�เสุวิยผู้ล่ขุองบาปิกรรมน�*นในอ�ตภาพน�*เอง เร<,องบาปิกรรมอ<,นจ้ะไม�ม�อ�กต�อไปิ.

๒. ก�สุสุปิเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการเล่<อกท�ศทางท�,ถุ#ก-2 1 0 0 0 -12190 5 0 0 0

[๒๑๙] ทางท�ศาภาคใด่ๆ ม�ภ�กษาหัาได่�ง�าย ม�ควิามเกษม แล่ะไม�ม�ภ�ย เจ้�าจ้งไปิทางท�ศาภาคน�*นๆ เถุ�ด่ล่#กเอVย ขุออย�าใหั�เจ้�าปิระสุบควิามเศร�าโศกเสุ�ยใจ้เล่ย.

๓. สุ�หัเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามไม�ปิระมาท-2 1 0 0 0 -12200 5 0 0 0

[๒๒๐] ด่#กรสุ�หัะ ท�านจ้งอย�าปิระมาท อย�าเก�ยจ้คร�านท�*งกล่างค<นแล่ะกล่างวิ�น จ้งอบรมก�ศล่ธรรมใหั�เก�ด่ขุ0*น จ้งล่ะฉั�นทราคะในอ�ตภาพเสุ�ยโด่ยเร5วิพล่�น เถุ�ด่.

๔. น�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บคนโง�-2 1 0 0 0 -12210 4 0 0 0

[๒๒๑] คนโง�เขุล่า ม�วิแต�นอนหัล่�บตล่อด่ท�*งค<นแล่ะคล่�กคล่�อย#�ในหัม#�ช่นตล่อด่วิ�น ย�งค-,า เม<,อไรจ้�กท-าท�,สุ�ด่ท�กขุ)ได่�เล่�า. ๕. สุ�นาคเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการปิฏิ�บ�ต�ธรรม-2 1 0 0 0 -1222

Page 151: Tipitaka 26

0 5 0 0 0

[๒๒๒] ผู้#�ฉัล่าด่ในการถุ<อเอา ซั0,งน�ม�ตแหั�งภาวินาจ้�ตเสุวิยรสุแหั�งวิ�เวิก เพ�งฌาน ฉัล่าด่ในการร�กษาก�มม�ฏิฐาน ม�สุต�ต�*งม�,น พ0งบรรล่�น�ราม�สุสุ�ขุอย�าง แน�นอน.

๖. นาค�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บทางไปิน�พพาน -2 1 0 0 0 -12230 6 0 0 0

[๒๒๓] ในล่�ทธ�แหั�งเด่�ยรถุ�ร)ภายนอกพระศาสุนาน�* ย�อมไม�ม�ทางไปิสุ#�น�พพาน เหัม<อนอร�ยอ�ฏิฐ�งค�กมรรคน�*เล่ย พระผู้#�ม�พระภาคผู้#�เปิ1นบรมคร# ทรงพร-,า สุอนภ�กษ�สุงฆ)ด่�วิยพระองค)เอง เหัม<อนด่�งทรงแสุด่งผู้ล่มะขุามปิ8อมในฝีSา พระหั�ตถุ) ฉัะน�*น.

๗. ปิวิ�ฏิฐเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการเหั5นเบญจ้ขุ�นธ) -2 1 0 0 0 -12240 4 0 0 0

[๒๒๔] เราเหั5นเบญจ้ขุ�นธ)ตามควิามจ้ร�งได่�แล่�วิ ท-าล่ายภพท�*งปิวิงได่�แล่�วิ ช่าต� สุงสุารสุ�*นแล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ไม�ม�. ๘. อ�ช่ช่�นคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการยกคนพ�นก�เล่สุ-2 1 0 0 0 -12250 5 0 0 0

[๒๒๕] เราอาจ้ยกตนจ้ากน-*า ค<อ ก�เล่สุ ขุ0*นบนบกค<อน�พพานได่� เหัม<อนคนท�,ถุ#กหั�วิงน-*าใหัญ�พ�ด่ไปิแล่�วิ ยกตนขุ0*นจ้ากน-*าฉัะน�*น เราแทงตล่อด่สุ�จ้จ้ะ ท�*งหัล่ายแล่�วิ.

๙. เทวิสุภเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการพ�นก�เล่สุ-2 1 0 0 0 -12260 5 0 0 0

[๒๒๖] กามราคะเพ�ยงด่�งเปิZอกต�ม แล่ะฉั�นทราคะเพ�ยงด่�งหัล่�ม เราขุ�ามพ�นแล่�วิเราเวิ�นท�ฏิฐ�ราคะเพ�ยงด่�งบาด่าล่แล่�วิ เราพ�นจ้ากโอฆะแล่ะก�เล่สุเคร<,องร�อยกรอง ท�*งก-าจ้�ด่มานะหัมด่สุ�*นแล่�วิ.

๑๐. สุาม�ท�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการร# �เหั5นเบญจ้ขุ�นธ) -2 1 0 0 0 -12270 14 0 0 0

[๒๒๗] เบญจ้ขุ�นธ)เราก-าหันด่ร# �แล่�วิ ต�ด่รากขุาด่แล่�วิ ต�*งอย#� ช่าต�สุงสุารสุ�*นแล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ไม�ม�. --------------------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ

Page 152: Tipitaka 26

๑. พระสุม�ต�ค�ตตเถุระ๒. พระก�สุสุปิเถุระ ๓. พระสุ�หัเถุระ ๔. พระน�ตเถุระ ๕. พระสุ�นาคเถุระ ๖. พระนาค�ตเถุระ ๗. พระปิวิ�ฏิฐเถุระ ๘. พระอ�ช่ช่�นเถุระ ๙. พระเทวิสุภเถุระ๑๐. พระสุาม�ท�ตตเถุระ. จ้บ วิรรคท�, ๙ ----------------------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๑๐ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๑๐ ๑. ปิร�ปิ�ณณกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญรสุพระธรรม-2 1 0 0 0 -12280 5 0 0 0

[๒๒๘] สุ�ธาโภช่น)ม�รสุต�*งร�อย ท�,เราบร�โภคในวิ�นน�* ก5ไม�เหัม<อนอมตะท�,เราได่� บร�โภค พระธรรมท�,พระพ�ทธเจ้�าผู้#�โคด่ม ทรงเหั5นซั0,งธรรมหัาปิระมาณม�ได่�ทรงแสุด่งไวิ�แล่�วิ.

๒. วิ�ช่ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญผู้#�สุ�*นอาสุวิะ-2 1 0 0 0 -12290 6 0 0 0

[๒๒๙] ผู้#�ใด่ม�อาสุวิะสุ�*นแล่�วิ ไม�ต�ด่อย#�ในอาหัารม�สุ�ญญตวิ�โมกขุ)แล่ะอน�ม�ตต วิ�โมกขุ)เปิ1นโคจ้ร รอยเท�าขุองผู้#�น�*นร# �ได่�ยาก เหัม<อนรอยเท�าขุองฝี#งนกในอากาศ ฉัะน�*น.

๓. เอรกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ต วิ�าด่�วิยโทษขุองกาม-2 1 0 0 0 -12300 4 0 0 0

[๒๓๐] ด่#กรเอรกะ กามเปิ1นท�กขุ) กามไม�เปิ1นสุ�ขุเล่ย ผู้#�ใด่ใคร�กามผู้#�น�*นช่<,อวิ�าใคร�ท�กขุ) ผู้#�ใด่ไม�ใคร�กาม ผู้#�น�*นช่<,อวิ�าไม�ใคร�ท�กขุ). ๔. เมตตช่�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญพระพ�ทธองค)-2 1 0 0 0 -12310 5 0 0 0

[๒๓๑] ขุอนอบน�อมแด่�พระผู้#�ม�พระภาคศากยบ�ตร ผู้#�ม�พระศ�ร�พระองค)น�*น พระองค)ผู้#�ถุ0งแล่�วิซั0,งธรรมอ�นสุ#งสุ�ด่ ได่�ทรงแสุด่งอ�ครธรรมน�*ด่�วิยด่�. ๕. จ้�กขุ�ปิาล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการไม�คบคนช่�,วิ-2 1 0 0 0 -12320 5 0 0 0

Page 153: Tipitaka 26

[๒๓๒] เราเปิ1นคนบอด่ ม�น�ยน)ตาอ�นโรคก-าจ้�ด่แล่�วิ เด่�นทางไกล่อย#� เรายอมนอน(ตาย) ณ ท�,น�* จ้�กไม�ไปิก�บเพ<,อนผู้#�ร �วิมทางอ�นล่ามก.

๖. ขุ�ณฑูสุ�มนเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญควิามเสุ�ยสุล่ะ-2 1 0 0 0 -12330 5 0 0 0

[๒๓๓] เพราะเสุ�ยสุล่ะด่อกไม�เพ�ยงด่อกเด่�ยวิ เราได่�ร�บการบ-าเรออย#�ในสุวิรรค) ถุ0ง ๘๐ โกฏิ�ปิG ท�,สุ�ด่ได่�บรรล่�น�พพาน เพราะผู้ล่กรรมท�,เหัล่<อ.

๗. ต�สุสุเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญบาตรด่�นเผู้า -2 1 0 0 0 -12340 5 0 0 0

[๒๓๔] เราได่�สุล่ะภาช่นะทองค-า ม�น-*าหัน�กปิระมาณ ๑๐๐ ปิล่ะ วิ�จ้�ตรด่�วิยล่วิด่ล่ายต�*งร�อยช่น�ด่ มาถุ<อเอาบาตรด่�น น�*เปิ1นการอภ�เษกคร�*งท�,สุองขุองเรา. ๘. อภ�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษร#ปิารมณ)-2 1 0 0 0 -12350 5 0 0 0

[๒๓๕] เม<,อบ�คคล่ได่�เหั5นร#ปิแล่�วิ ม�วิใสุ�ใจ้ถุ0งอารมณ)เปิ1นท�,ร �ก สุต�ก5หัล่งล่<มผู้#�ใด่ม�จ้�ตก-าหัน�ด่ย�นด่�เสุวิยร#ปิารมณ) ร#ปิารมณ)ก5ครอบง-าผู้#�น�*น อาสุวิะ ท�*งหัล่ายย�อมเจ้ร�ญแก�ผู้#�น�*น ผู้#�เขุ�าถุ0งซั0,งม#ล่แหั�งภพ.

๙. อ�ตต�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษสุ�ททารมณ) -2 1 0 0 0 -12360 6 0 0 0

[๒๓๖] บ�คคล่ได่�สุด่�บเสุ�ยงแล่�วิ ม�วิใสุ�ใจ้ถุ0งอารมณ)เปิ1นท�,ร �ก สุต�ก5หัล่งล่<ม ผู้#�ใด่ม�จ้�ตก-าหัน�ด่ย�นด่�เสุวิยสุ�ททารมณ) สุ�ททารมณ)ก5ครอบง-าผู้#�น�*น อาสุวิะ ท�*งหัล่ายย�อมเจ้ร�ญแก�ผู้#�น�*น ผู้#�เขุ�าถุ0งซั0,งสุงสุาร.

๑๐. เทวิสุภเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามเพ�ยรช่อบ-2 1 0 0 0 -12370 14 0 0 0

[๒๓๗] ภ�กษ�ผู้#�ถุ0งพร�อมด่�วิยควิามเพ�ยรช่อบ ม�สุต�ปิ>ฏิฐานเปิ1นอารมณ) ปิระด่�บ ปิระด่าด่�วิยด่อกไม� ค<อ วิ�ม�ต� จ้�กเปิ1นผู้#�ไม�ม�อาสุวิะปิร�น�พพาน. -------------

Page 154: Tipitaka 26

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ๑. พระปิร�ปิ�ณณกเถุระ๒. พระวิ�ช่ยเถุระ๓. พระเอรกเถุระ๔. พระเมตตช่�เถุระ๕. พระจ้�กขุ�ปิาล่เถุระ๖. พระขุ�ณฑูสุ�มนเถุระ๗. พระต�สุสุเถุระ ๘. พระอภ�ยเถุระ ๙. พระอ�ตต�ยเถุระ๑๐. พระเทวิสุภเถุระ จ้บ วิรรคท�, ๑๐ ---------------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๑๑ วิ�าด่�วิยคาถุาต�างๆ ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๑๑ ๑. เพล่�ฏิฐกาน�เถุรคาถุา -2 1 0 0 0 -12380 5 0 0 0

[๒๓๘] ท�านล่ะควิามเปิ1นคฤหั�สุถุ)มาแล่�วิ ย�งไม�ท�นสุ-าเร5จ้ก�จ้ เปิ1นผู้#�ม�ปิากหั�างไถุ เหั5นแก�ท�องเปิ1นคนเก�ยจ้คร�าน เปิ1นคนโง�เขุล่า เขุ�าหั�องบ�อยๆ เหัม<อนสุ�กรต�วิใหัญ�ท�,เขุาปิรนปิร<อด่�วิยเหัย<,อ ฉัะน�*น.

๒. เสุต�จ้ฉัเถุรคาถุา -2 1 0 0 0 -12390 4 0 0 0

[๒๓๙] ช่นท�*งหัล่ายถุ#กมานะหัล่อกล่วิงแล่�วิ เศร�าหัมองอย#�ในสุ�งขุารท�*งหัล่ายถุ#กควิามม�ล่าภแล่ะควิามเสุ<,อมล่าภย-,าย�แล่�วิ ย�อมไม�ได่�บรรล่�สุมาธ�เล่ย.

๓. พ�นธ�รเถุรคาถุา-2 1 0 0 0 -12400 4 0 0 0

[๒๔๐] เราไม�ม�ควิามต�องการด่�วิยล่าภ ค<อ อาม�สุน�*นม�ควิามสุ�ขุพอแล่�วิ เปิ1นผู้#�อ�,ม เอ�บแล่�วิด่�วิยรสุแหั�งธรรม คร�*นได่�ด่<,มรสุอ�นล่-*าเล่�ศเช่�นน�*แล่�วิ จ้ะไม�กระท-าควิามสุน�ทสุนมด่�วิยรสุอ<,นอ�ก.

๔. ขุ�ตกเถุรคาถุา-2 1 0 0 0 -12410 4 0 0 0

[๒๔๑] กายขุองเราเปิ1นกายเบาหันอ อ�นปิGต�แล่ะสุ�ขุอย�างไพบ#ล่ย)ถุ#กต�องแล่�วิ ย�อมเล่<,อนล่อยได่�เหัม<อนน��นท�,ถุ#กล่มพ�ด่ไปิ ฉัะน�*น.

๕. มล่�ตวิ�มภเถุรคาถุา -2 1 0 0 0 -12420 5 0 0 0

[๒๔๒] เราเก�ด่ควิามกระสุ�นขุ0*นในท�,ใด่ เราย�อมไม�อย#�ในท�,น�*น แม�เราจ้ะย�นด่�อย�างน�*น ก5พ0งหัล่�กไปิเสุ�ย แต�เราเหั5นวิ�า การอย#�ในท�,ใด่จ้ะไม�ม�ควิาม เสุ<,อมเสุ�ย เราก5พ0งอย#�ในท�,น�*น.

Page 155: Tipitaka 26

๖. สุ�เหัม�นตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ล่�กษณะคนโง�แล่ะคนฉัล่าด่ -2 1 0 0 0 -12430 5 0 0 0

[๒๔๓] คนโง�เขุล่า ม�กเหั5นเน<*อควิามอ�นม�ควิามหัมายต�*งร�อย ทรงไวิ�ซั0,งล่�กษณะต�*งร�อย วิ�าม�ควิามหัมายแล่ะล่�กษณะเพ�ยงอย�างเด่�ยวิเท�าน�*น สุ�วินคนฉัล่าด่ ย�อมเหั5นได่�ต�*งร�อยอย�าง.

๗. ธรรมสุ�งวิรเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการบวิช่-2 1 0 0 0 -12440 4 0 0 0

[๒๔๔] เราได่�พ�จ้ารณาแล่�วิ จ้0งออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ต เราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่�วิบ-าเพ5ญก�จ้ในพระพ�ทธศาสุนาเสุร5จ้แล่�วิ.

๘. ธรรมสุฏิปิต�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการบวิช่เม<,อแก�-2 1 0 0 0 -12450 4 0 0 0

[๒๔๕] เราม�อาย� ๑๒๐ ปิG จ้0งออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ต ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่�วิบ-าเพ5ญก�จ้ในพระพ�ทธศาสุนาเสุร5จ้แล่�วิ.

๙. สุ�งฆร�กขุ�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษการไม�สุ�งวิร-2 1 0 0 0 -12460 5 0 0 0

[๒๔๖] ภ�กษ�ผู้#�อย#�ในท�,สุง�ด่น�* เหั5นจ้ะไม�ค-าน0งถุ0งค-าสุอนขุองพระศาสุด่า ผู้#�ทรง อน�เคราะหั)สุ�ตวิ)โล่กด่�วิยปิระโยช่น)อย�างเย�,ยมเปิ1นแน� จ้0งไม�สุ-ารวิมอ�นทร�ย)เหัม<อนแม�เน<*อล่#กอ�อนในปิSาฉัะน�*น.

๑๐. อ�สุภเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บอบรมจ้�ต -2 1 0 0 0 -12470 15 0 0 0

[๒๔๗] พฤกษช่าต�ท�*งหัล่ายบนยอด่เขุา ท�,ถุ#กน-*าฝีนใหัม�ตกรด่แล่�วิย�อมงอกงามจ้�ตอ�นควิรแก�ภาวินา ย�อมเก�ด่ทวิ�ขุ0*นแก�เรา ผู้#�ช่<,อวิ�าอ�สุภะ ผู้#�ใคร�ต�อวิ�เวิก ม�ควิามสุ-าค�ญไปิแล่�วิในปิSา ----------------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ ๑. พระเพล่�ฏิฐกาน�เถุระ ๒. พระเสุต�จ้ฉัเถุระ ๓. พระพ�นธ�รเถุระ๔. พระขุ�ตกเถุระ ๕. พระมล่�ตวิ�มภเถุระ ๖. พระสุ�เหัม�นตเถุระ ๗. พระธรรมสุ�งวิรเถุระ ๘. พระธรรมสุฏิปิต�เถุระ ๙. พระสุ�งฆร�กขุ�ตเถุระ๑๐. พระอ�สุภเถุระ. จ้บ วิรรคท�, ๑๑

Page 156: Tipitaka 26

--------------------

เถุรคาถุา เอกกน�บาต วิรรคท�, ๑๒ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต วิรรคท�, ๑๒ ๑. เช่นตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามยาก -2 1 0 0 0 -12480 6 0 0 0

[๒๔๘] การบวิช่กระท-าได่�ยากแท� การอย#�ครองเร<อนก5ยากแท� ธรรมเปิ1นขุองล่0กการหัาทร�พย)เปิ1นขุองยาก การเล่�*ยงช่�พขุองเราด่�วิยปิ>จ้จ้�ย ๔ ตามม�ตามได่�ก5เปิ1นขุองยาก ควิรค�ด่ถุ0งอน�จ้จ้ตาเน<องๆ.

๒. วิ�จ้ฉัโคตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บฉัล่าด่ในอ�บาย -2 1 0 0 0 -12490 5 0 0 0

[๒๔๙] เราเปิ1นผู้#�ได่�ไตรวิ�ช่ช่า ม�กเพ�งธรรมอ�นปิระณ�ต ฉัล่าด่ในอ�บายสุงบใจ้ ได่�บรรล่�ปิระโยช่น)ขุองตน เสุร5จ้ก�จ้ พระพ�ทธศาสุนาแล่�วิ.

๓. วินวิ�จ้ฉัเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการอย#�ปิSา-2 1 0 0 0 -12500 5 0 0 0

[๒๕๐] ภ#เขุากวิ�างใหัญ� ม�น-*าใสุสุะอาด่ เกล่<,อนกล่�นไปิด่�วิยล่�งแล่ะค�าง ด่าด่ด่<,นไปิ ด่�วิยน-*าแล่ะสุาหัร�าย ย�อมท-าใจ้ขุองเราใหั�ร<,นรมย). ๔. อธ�ม�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษควิามเก�ยจ้คร�าน -2 1 0 0 0 -12510 4 0 0 0

[๒๕๑] เม<,อช่�วิ�ตจ้ะสุ�*นไปิ ควิามเปิ1นสุมณะท�,ด่�จ้�กม�แก�ภ�กษ�ผู้#�เก�ยจ้คร�าน ผู้#�ต�ด่อย#� ในควิามสุ�ขุในร�างกายแต�ท�,ไหัน.

๕. มหัานามเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเต<อนตน -2 1 0 0 0 -12520 6 0 0 0

[๒๕๒] ด่#กรมหัานาม ท�านน�*จ้ะเสุ<,อมจ้ากภ#เขุาช่<,อเนสุาทกะ ท�,สุะพร�,งไปิด่�วิยต�นโมกม�นแล่ะไม�อ�อยช่�าง เปิ1นภ#เขุาท�,สุมบ#รณ)ด่�วิยร�มเงาแล่ะน-*าเปิ1น อ�นมากปิระด่�บด่�วิยต�นไม�แล่ะเถุาวิ�ล่ย)โด่ยรอบ.

๖. ปิาราปิร�ยเถุรคาถุา

Page 157: Tipitaka 26

สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการก-าจ้�ด่ก�เล่สุ -2 1 0 0 0 -12530 5 0 0 0

[๒๕๓] เราล่ะผู้�สุสุายตนะ ๖ ปิระการได่�แล่�วิ เปิ1นผู้#�ค��มครองทวิารสุ-ารวิมด่�วิยด่� ก-าจ้�ด่เสุ�ยได่�ซั0,งสุรรพก�เล่สุ อ�นเปิ1นม#ล่รากแหั�งวิ�ฏิท�กขุ) บรรล่�ควิามสุ�*น อาสุวิะแล่�วิ.

๗. ยสุเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการท-าก�จ้ศาสุนา-2 1 0 0 0 -12540 5 0 0 0

[๒๕๔] เราเปิ1นผู้#�ล่#บไล่�ด่�แล่�วิ ม�เคร<,องน��งหั�มอ�นงด่งาม ปิระด่�บด่�วิยสุรรพาภรณ) ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ บ-าเพ5ญก�จ้พระพ�ทธศาสุนาเสุร5จ้แล่�วิ.

๘. ก�มพ�ล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตไม�ใหั�ล่<มตน-2 1 0 0 0 -12550 5 0 0 0

[๒๕๕] วิ�ยย�อมล่�วิงไปิพล่�น ร#ปิท�,ม�อย#�โด่ยอาการน�*นย�อมปิรากฏิแก�เราเหัม<อนเปิ1น อย�างอ<,น เราระล่0กถุ0งตนขุองเรา ผู้#�ไม�อย#�ปิราศจ้ากสุต�เหัม<อนขุองผู้#�อ<,น.

๙. วิ�ช่ช่�ปิ�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเต<อนใหั�ปิฏิ�บ�ต�ธรรม -2 1 0 0 0 -12560 5 0 0 0

[๒๕๖] ด่#กรอานนท)ผู้#�โคตมโคตร ท�านจ้งเขุ�าไปิสุ#�ช่�ฏิแหั�งโคนไม� จ้งหัน�วิงน�พพานไวิ�ในหัท�ยแล่�วิจ้งเพ�งฌาน แล่ะอย�าปิระมาท การใสุ�ใจ้ถุ0งปิระช่�มช่น จ้�กท-าปิระโยช่น)อะไรใหั�แก�ท�านได่�. ๑๐. อ�สุ�ท�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการร# �เหั5นเบญจ้ขุ�นธ) -2 1 0 0 0 -12570 19 0 0 0

[๒๕๗] เบญจ้ขุ�นธ)ขุ�าพระองค)ก-าหันด่ร# �แล่�วิ ต�ด่รากขุาด่แล่�วิ ต�*งอย#� ขุ�าพระองค) บรรล่�ถุ0งควิามสุ�*นท�กขุ)แล่�วิ บรรล่�ควิามสุ�*นอาสุวิะแล่�วิ. ------------------------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ๑. พระเช่นตเถุระ ๒. พระวิ�จ้ฉัโคตตเถุระ ๓. พระวินวิ�จ้ฉัเถุระ๔. พระอธ�ม�ตตเถุระ ๕. พระมหัานามเถุระ ๖. พระปิาราปิร�ยเถุระ ๗. พระยสุเถุระ ๘. พระก�มพ�ล่เถุระ ๙. พระวิ�ช่ช่�ปิ�ตตเถุระ๑๐. พระอ�สุ�ท�ตตเถุระ.

Page 158: Tipitaka 26

จ้บวิรรคท�, ๑๒ รวิมหั�วิขุ�อท�,ม�ในเอกกน�บาตพระสุ�งค�ต�กาจ้ารย)ผู้#�หัวิ�งปิระโยช่น)สุ�วินใหัญ� ได่�รวิบรวิมพระเถุระผู้#�ท-าก�จ้เสุร5จ้แล่�วิ หัาอาสุวิะม�ได่� ม�จ้-านวิน ๑๒๐ องค)ไวิ�ในเอกกน�บาต. -----------------------

ท�กน�บาต เถุรคาถุา ท�กน�บาต วิรรคท�, ๑ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในท�กน�บาต วิรรคท�, ๑ ๑. อ�ตตรเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษขุองภพ-2 1 0 0 0 -12580 7 0 0 0

[๒๕๘] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระอ�ตตรเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาไวิ� ๒ คาถุาอย�างน�*วิ�า ภพอะไรท�,เท�,ยงไม�ม� แม�สุ�งขุารท�,เท�,ยงก5ไม�ม� ขุ�นธ)เหัล่�าน�*นย�อมเวิ�ยนเก�ด่แล่ะ เวิ�ยนด่�บไปิ เราร# �โทษอย�างน�*แล่�วิ จ้0งไม�ม�ควิามต�องการด่�วิยภพ เราสุล่�ด่ตนออกจ้ากกามท�*งปิวิง บรรล่�ถุ0งควิามสุ�*นอาสุวิะแล่�วิ.

๒. ปิณโฑูล่ภารทวิาช่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ทางด่-าเน�นช่�วิ�ตท�,ถุ#ก -2 1 0 0 0 -12590 9 0 0 0

[๒๕๙] ได่�ย�นวิ�า ท�านพระปิณโฑูล่ภารทวิาช่เถุระได่�ภาษ�ตคาถุาไวิ� ๒ คาถุาอย�างน�*วิ�า ช่�วิ�ตขุองเราน�* ย�อมไม�เปิ1นไปิโด่ยไม�สุมควิร อาหัารไม�ได่�ท-าจ้�ตใหั�สุงบเราเหั5นวิ�า ร�างกายจ้ะด่-ารงอย#�ได่�เพราะอาหัาร จ้0งได่�เท�,ยวิแสุวิงหัาอาหัาร โด่ยทางท�,ช่อบ น�กปิราช่ญ)ม�พระพ�ทธเจ้�าเปิ1นต�น ได่�กล่�าวิการไหัวิ�การบ#ช่าในตระก#ล่ท�*งหัล่ายวิ�า เปิ1นเปิZอกตม เปิ1นล่#กศรอ�นล่ะเอ�ยด่ถุอนขุ0*นได่�ยาก สุ�กการะอ�นบ�ร�ษช่�,วิล่ะได่�ยาก.

๓. วิ�ล่ล่�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการฝีRกจ้�ต -2 1 0 0 0 -12600 6 0 0 0

[๒๖๐] วิานรเขุ�าไปิอย#�ในกระท�อมม�ปิระต# ๕ ปิระต# พยายามเวิ�ยนเขุ�าออกทางปิระต#น�*นเน<องๆ จ้งหัย�ด่น�,งนะเจ้�าล่�ง อย�าวิ�,งไปิด่�งกาล่ก�อนเล่ย เราจ้�บเจ้�าไวิ�ได่�ด่�วิยปิ>ญญาแล่�วิ เจ้�าจ้�กไปิไกล่ไม�ได่�ล่ะ. ๔. ค�งคาต�ร�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญควิามสุ�นโด่ษ -2 1 0 0 0 -12610 7 0 0 0

Page 159: Tipitaka 26

[๒๖๑] เราท-ากระท�อมด่�วิยใบตาล่ ๓ ใบ ท�,ร �มฝี>, งแม�น-*าคงคา บาตรขุองเราเหัม<อนด่�งหัม�อสุ-าหัร�บต�กน-*ารด่ศพ แล่ะจ้�วิรขุองเราเปิ1นด่�งผู้�าคล่�กฝี�Sน ในระหัวิ�าง ๒ พรรษา เราพ#ด่เพ�ยงค-าเด่�ยวิเท�าน�*น ในภายในพรรษาท�, ๓ เราท-าล่าย กองควิามม<ด่ ค<ออวิ�ช่ช่าได่�แล่�วิ.

๕. อช่�นเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ล่�กษณะคนพาล่-2 1 0 0 0 -12620 7 0 0 0

[๒๖๒] ถุ0งแม�บ�คคล่จ้ะม�วิ�ช่ช่า ๓ ล่ะม�จ้จ้�ราช่แล่�วิเปิ1นผู้#�หัาอาสุวิะม�ได่� คนพาล่ท�*งหัล่ายผู้#�ไม�ม�ควิามร# � ก5ย�อมด่#หัม�,นบ�คคล่น�*นวิ�า เปิ1นผู้#�ไม�ม�ช่<,อเสุ�ยง สุ�วินบ�คคล่ใด่ในโล่กน�* เปิ1นผู้#�ได่�ขุ�าวิแล่ะน-*า ถุ0งแม�วิ�าบ�คคล่น�*นจ้ะเปิ1น คนช่�,วิช่�าเล่วิทราม ก5เปิ1นท�,สุ�กการะน�บถุ<อขุองคนพาล่ท�*งหัล่าย.

๖. เมฬช่�นเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญพระพ�ทธองค)-2 1 0 0 0 -12630 6 0 0 0

[๒๖๓] เม<,อใด่ เราได่�ฟ้>งธรรมขุองพระศาสุด่าผู้#�ทรงแสุด่งอย#� เม<,อน�*นเราไม�ร# �สุ0กควิามสุงสุ�ยในพระศาสุด่าผู้#�ร# �ธรรมท�*งปิวิง ผู้#�อ�นใครๆ ช่นะไม�ได่� ผู้#�น-าหัม#� แกล่�วิกล่�าเปิ1นอ�นมาก ปิระเสุร�ฐสุ�ด่กวิ�าสุารถุ�ท�*งหัล่าย หัร<อวิ�าควิามสุงสุ�ย ในม�คคปิฏิ�ปิทา ย�อมไม�ม�แก�เรา. ๗. ราธเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการอบรมจ้�ตใจ้-2 1 0 0 0 -12640 6 0 0 0

[๒๖๔] เร<อนท�,บ�คคล่ม�งไม�ด่� ฝีนย�อมร�,วิรด่ได่� ฉั�นใด่ จ้�ตท�,ไม�ได่�อบรมแล่�วิ ราคะ ย�อมร�,วิรด่ได่� ฉั�นน�*น เร<อนท�,ม�งด่�แล่�วิฝีนย�อมร�,วิรด่ไม�ได่� ฉั�นใด่ จ้�ตท�,อบรมด่�แล่�วิ ราคะย�อมร�,วิรด่ ไม�ได่� ฉั�นน�*น.

๘. สุ�ราธเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บผู้#�ปิฏิ�บ�ต�ถุ#กต�อง -2 1 0 0 0 -12650 7 0 0 0

[๒๖๕] ช่าต�ขุองเราสุ�*นแล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระช่�นเจ้�าเราอย#�จ้บแล่�วิ ขุ�าย ค<อ ท�ฏิฐ�แล่ะอวิ�ช่ช่าเราล่ะได่�แล่�วิ ต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพเราถุอนได่�แล่�วิ เราออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ตเพ<,อปิระโยช่น)ใด่ ปิระโยช่น)น�*นเราได่�บรรล่�แล่�วิ ควิามสุ�*นสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิงเราก5ได่�บรรล่�แล่�วิ.

๙. โคตมเถุรคาถุา

Page 160: Tipitaka 26

สุ�ภาษ�ตเต<อนไม�ใหั�ต�ด่กาม-2 1 0 0 0 -12660 7 0 0 0

[๒๖๖] ม�น�เหัล่�าใด่ ย�อมไม�พ�วิพ�นในหัญ�งท�*งหัล่าย ม�น�เหัล่�าน�*นย�อมนอนหัล่�บเปิ1นสุ�ขุ สุ�จ้จ้ะท�,ได่�ยากแสุนยากในหัญ�งเหัล่�าใด่ หัญ�งเหัล่�าน�*นอ�นบ�คคล่ ต�องร�กษาท�กเม<,อแท� ด่#กรกาม เราปิระพฤต�พรหัมจ้รรย)เพ<,อฆ�าท�าน บ�ด่น�* เราไม�เปิ1นหัน�*ท�านอ�ก บ�ด่น�* เราไปิถุ0งน�พพานอ�นเปิ1นท�,บ�คคล่ไปิแล่�วิไม� เศร�าโศก.

๑๐. วิสุภเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษคนล่วิงโล่ก -2 1 0 0 0 -12670 19 0 0 0

[๒๖๗] บ�คคล่ผู้#�ล่วิงโล่กย�อมฆ�าตนก�อน ภายหัล่�งจ้0งฆ�าผู้#�อ<,น บ�คคล่ผู้#�ล่วิงโล่กน�*น ย�อมฆ�าตนได่�ง�ายด่าย เหัม<อนนายพรานนกท�,หัาอ�บายฆ�านก แล่ะท-าตนใหั�ได่�ร�บควิามท�กขุ)ในอบายภ#ม� ฉัะน�*น บ�คคล่ผู้#�ล่วิงโล่กน�*นไม�ใช่�พราหัมณ) เพ�ยงแต�ม�เพศเหัม<อนพราหัมณ)ในภายนอกเท�าน�*น เพราะพราหัมณ)ม�เพศอย#�ภายใน บาปิกรรมท�*งหัล่ายม�ในบ�คคล่ใด่ บ�คคล่น�*นเปิ1นคนด่-า ด่#กร ท�าวิสุ�ช่�มบด่� ขุอจ้งทรงทราบอย�างน�*. --------------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ ๑. พระอ�ตตรเถุระ๒. พระปิณโฑูล่ภารทวิาช่เถุระ ๓. พระวิ�ล่ล่�ยเถุระ๔. พระค�งคาต�ร�ยเถุระ ๕. พระอช่�นเถุระ ๖. พระเมฬช่�นเถุระ ๗. พระราธเถุระ ๘. พระสุ�ราธเถุระ ๙. พระโคตมเถุระ ๑๐. พระวิสุภเถุระ ล่�วินม�มหั�ทธ�ฤทธ�P. จ้บ วิรรคท�, ๑ ---------------------

เถุรคาถุา ท�กน�บาต วิรรคท�, ๒ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในท�กน�บาต วิรรคท�, ๒ ๑. มหัาจ้�นทเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญการฟ้>ง -2 1 0 0 0 -12680 8 0 0 0

[๒๖๘] การฟ้>งด่�เปิ1นเหัต�ใหั�ฟ้>งเจ้ร�ญ การฟ้>งเปิ1นเหัต�ใหั�เจ้ร�ญปิ>ญญา บ�คคล่จ้ะร# �ปิระโยช่น)ก5เพราะปิ>ญญา ปิระโยช่น)ท�,บ�คคล่ร# �แล่�วิ ย�อมน-าสุ�ขุมาใหั� ภ�กษ�ควิรสุ�องเสุพเสุนาสุนะอ�นสุง�ด่ ควิรปิระพฤต�ธรรมอ�นเปิ1นเหัต�ใหั�จ้�ต หัล่�ด่พ�นจ้ากสุ�งโยช่น) ถุ�าย�งไม�ได่�ปิระสุบควิามย�นด่�ในเสุนาสุนะอ�นสุง�ด่ แล่ะธรรมน�*น ก5ควิรเปิ1นผู้#�ม�สุต�ร�กษาตนอย#�ในหัม#�สุงฆ). ๒. โช่ต�ทาสุเถุรคาถุา

Page 161: Tipitaka 26

สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บกฎแหั�งกรรม -2 1 0 0 0 -12690 8 0 0 0

[๒๖๙] ช่นเหัล่�าใด่แล่พยายามในทางร�ายกาจ้ ย�อมเบ�ยด่เบ�ยนมน�ษย)ท�*งหัล่ายด่�วิยการกระท-าอ�นเจ้<อด่�วิยควิามผู้ล่�นผู้ล่�นก5ด่� ด่�วิยการกระท-าม�ควิามปิระสุงค)ต�างๆ ก5ด่� ช่นเหัล่�าน�*นกระท-าท�กขุ)ใหั�แก�ผู้#�อ<,น ฉั�นใด่ แม�ผู้#�อ<,น ก5ย�อมท-าท�กขุ)ใหั�แก�ตน ฉั�นน�*น เพราะนรช่นท-ากรรมใด่ไวิ�ด่�หัร<อช่�,วิก5ตาม ย�อมเปิ1นผู้#�ร �บผู้ล่แหั�งกรรมท�,ตนท-าไวิ�น�*นโด่ยแท�. ๓. เหัร�ญญ�กาน�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษคนพาล่-2 1 0 0 0 -12700 6 0 0 0

[๒๗๐] วิ�นแล่ะค<นย�อมล่�วิงไปิๆ ช่�วิ�ตย�อมด่�บไปิ อาย�ขุองสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายย�อมสุ�*นไปิเหัม<อนน-*าในแม�น-*าน�อย ฉัะน�*น เม<,อเปิ1นเช่�นน�*น คนพาล่ท-าบาปิกรรมอย#� ย�อมไม�ร# �สุ0กต�วิ ต�อภายหัล่�งเขุาจ้0งได่�ร�บท�กขุ)อ�นเผู้5ด่ร�อน เพราะบาปิกรรมน�*นม�วิ�บากเล่วิทราม.

๔. โสุมม�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษควิามเก�ยจ้คร�าน -2 1 0 0 0 -12710 8 0 0 0

[๒๗๑] เต�าตาบอด่เกาะขุอนไม�เล่5กๆ จ้มล่งไปิในหั�วิงน-*าใหัญ� ฉั�นใด่ ก�ล่บ�ตรอาศ�ยคนเก�ยจ้คร�านด่-ารงช่�พ ย�อมจ้มล่งในสุ�งสุารวิ�ฏิ ฉั�นน�*น เพราะฉัะน�*นบ�คคล่พ0งเวิ�นคนเก�ยจ้คร�านผู้#�ม�ควิามเพ�ยรเล่วิทรามเสุ�ย ควิรอย#�ร �วิมก�บบ�ณฑู�ตท�*งหัล่ายผู้#�สุง�ด่เปิ1นอร�ยะ ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิ ผู้#�เพ�งฌาน ม�ควิามเพ�ยรอ�นปิรารภแล่�วิเปิ1นน�ตย). ๕. สุ�พพม�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บคน-2 1 0 0 0 -12720 6 0 0 0

[๒๗๒] คนเก�,ยวิขุ�องในคน คนย�นด่�กะคน คนถุ#กคนเบ�ยด่เบ�ยน แล่ะคนเบ�ยด่เบ�ยนคน ก5จ้�กต�องการอะไรก�บคนหัร<อก�บสุ�,งท�,คนท-าใหั�เก�ด่แล่�วิแก�คน เล่�า ควิรล่ะคนท�,เบ�ยด่เบ�ยนคนเปิ1นอ�นมากไปิเสุ�ย.

๖. มหัากาล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษอ�ปิธ� -2 1 0 0 0 -12730 8 0 0 0

[๒๗๓] หัญ�งช่<,อกาฬั� ม�ร�างกายใหัญ� ด่-าด่�งกา หั�กขุาซั�ายขุาขุวิา

Page 162: Tipitaka 26

แขุนซั�ายแขุนขุวิา แล่ะท�บศ�รษะขุองซัากศพ ใหั�ม�นสุมองไหัล่ออกด่�งหัม�อทธ�แล่�วิวิางไวิ�ตามเด่�ม น�,งอย#� ผู้#�ใด่แล่ไม�ร# �แจ้�งเปิ1นคนเขุล่า ก�อใหั�เก�ด่ก�เล่สุ ผู้#�น�*นย�อมเขุ�าถุ0งท�กขุ)ร-,าไปิ เพราะฉัะน�*น บ�คคล่ร# �วิ�าอ�ปิธ�เปิ1นเหัต�เก�ด่ท�กขุ) จ้0งไม�ควิรก�อก�เล่สุใหั�เก�ด่ เราอย�าถุ#กเขุาท�บศ�รษะนอนอย#�อย�างน�*อ�กต�อไปิ.

๗. ต�สุสุเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษล่าภสุ�กการะ -2 1 0 0 0 -12740 6 0 0 0

[๒๗๔] ภ�กษ�ศ�รษะโล่�น ครองผู้�าสุ�งฆาฏิ� ได่�ขุ�าวิ น-*า ผู้�า แล่ะท�,นอน ท�,น�,ง ย�อมช่<,อวิ�าได่�ขุ�าศ0กไวิ�มาก ภ�กษ�ร# �โทษในล่าภสุ�กการะวิ�าเปิ1นภ�ยอย�างน�*แล่�วิควิรเปิ1นผู้#�ม�ล่าภน�อย ม�จ้�ตไม�ช่� �มด่�วิยราคะ ม�สุต�งด่เวิ�นควิามย�นด่�ในล่าภ.

๘. ก�มพ�ล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญการย�นด่�ในธรรม-2 1 0 0 0 -12750 6 0 0 0

[๒๗๕] พระศากยบ�ตรท�*งหัล่ายผู้#�เปิ1นสุหัายก�นในปิาจ้�นวิ�งสุทายวิ�น ได่�พาก�นล่ะ โภคะไม�น�อย มาย�นด่�ในการเท�,ยวิบ�ณฑูบาต ปิรารภควิามเพ�ยร ม�จ้�ตเด่5ด่เด่�,ยวิ ม�ควิามบากบ�,นม�,นเปิ1นน�ตย) ล่ะควิามย�นด่�ในโล่ก มาย�นด่�อย#�ในธรรม.

๙. น�นทเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ทางปิฏิ�บ�ต�-2 1 0 0 0 -12760 7 0 0 0

[๒๗๖] เราม�วิแต�ปิระกอบการปิระด่�บตกแต�ง เพราะไม�ม�โยน�โสุมนสุ�การ ม�ใจ้ ฟ้� 8งซั�าน กล่�บกล่อก ถุ#กกามราคะเบ�ยด่เบ�ยน เราได่�ปิฏิ�บ�ต�โด่ยอ�บายท�,ช่อบตามท�,พระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นเผู้�าพ�นธ�)พระอาท�ตย) ฉัล่าด่ในอ�บาย ได่�ทรง สุ�,งสุอนแนะน-า แล่�วิถุอนจ้�ตจ้มล่งในภพขุ0*นได่�. ๑๐. สุ�ร�มาเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการสุรรเสุร�ญแล่ะน�นทา-2 1 0 0 0 -12770 17 0 0 0

[๒๗๗] ถุ�าตนม�จ้�ตไม�ต�*งม�,น ถุ0งช่นเหัล่�าอ<,นจ้ะสุรรเสุร�ญ ช่นเหัล่�าอ<,นก5สุรรเสุร�ญเปิล่�า เพราะตนม�จ้�ตไม�ต�*งม�,น ถุ�าตนม�จ้�ตต�*งม�,นด่�แล่�วิ ถุ0งช่นเหัล่�าอ<,น จ้ะต�เต�ยน ช่นเหัล่�าอ<,นก5ต�เต�ยนเปิล่�า เพราะตนม�จ้�ตต�*งม�,นด่�แล่�วิ. ----------------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ

Page 163: Tipitaka 26

๑. พระมหัาจ้�นทเถุระ ๒. พระโช่ต�ทาสุเถุระ ๓. พระเหัร�ญญ�กาน�เถุระ ๔. พระโสุมม�ตตเถุระ ๕. พระสุ�พพม�ตตเถุระ ๖. พระมหัากาล่เถุระ ๗. พระต�สุสุเถุระ๘. พระก�มพ�ล่เถุระ ๙. พระน�นทเถุระ ๑๐. พระสุ�ร�มาเถุระ จ้บ วิรรคท�, ๒ ----------------------

เถุรคาถุา ท�กน�บาต วิรรคท�, ๓ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในท�กน�บาต วิรรคท�, ๓ ๑. อ�ตตรเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การปิฏิ�บ�ต�ธรรม -2 1 0 0 0 -12780 5 0 0 0

[๒๗๘] ขุ�นธ)ท�*งหัล่ายเราก-าหัน�ด่ร# �แล่�วิ ต�ณหัาเราถุอนขุ0*นแล่�วิ โพช่ฌงค)เราเจ้ร�ญ แล่�วิ ควิามสุ�*นไปิแหั�งอาสุวิะเราบรรล่�แล่�วิ คร�*นเราก-าหันด่ร# �ขุ�นธ)ท�*งหัล่ายแล่�วิ เปิ1นผู้#�ไม�ม�อาสุวิะ จ้�กน�พพาน.

๒. ภ�ททช่�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่มปิราสุาททอง -2 1 0 0 0 -12790 6 0 0 0

[๒๗๙] พระเจ้�าปินาทะม�ปิราสุาททอง กวิ�างโยช่น)ก0,ง สุ#ง ๒๕ โยช่น) ม�ช่�*นพ�นช่�*น ร�อยพ<*น สุล่�างสุล่อนไปิด่�วิยธง แวิด่ล่�อมไปิด่�วิยแก�วิมณ�ม�สุ�เขุ�ยวิเหัล่<องในปิราสุาทน�*น ม�คนธรรพ)ปิระมาณ ๖ พ�น แบ�งเปิ1น ๗ พวิก พาก�น ฟ้8อนร-าอย#�. ๓. โสุภ�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การปิฏิ�บ�ต�ธรรม -2 1 0 0 0 -12800 5 0 0 0

[๒๘๐] เราเปิ1นภ�กษ�ผู้#�ม�สุต� ม�ปิ>ญญา ปิรารภควิามเพ�ยรเปิ1นก-าล่�ง ระล่0กช่าต�ก�อนได่� ๕๐๐ ก�ปิ ด่�จ้ค<นเด่�ยวิ เราเจ้ร�ญสุต�ปิ>ฏิฐาน ๔ โพช่ฌงค) ๗ มรรค ๘ ระล่0กช่าต�ก�อนได่� ๕๐๐ ก�ปิ ด่�จ้ค<นเด่�ยวิ.

๔. วิ�ล่ล่�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามเพ�ยร-2 1 0 0 0 -12810 8 0 0 0

[๒๘๑] สุ�,งใด่อ�นบ�คคล่ผู้#�ม�ควิามเพ�ยรม�,นพ0งท-า ก�จ้ใด่อ�นบ�คคล่ผู้#�ปิรารถุนาจ้ะตร�สุร# �พ0งท-า เราจ้�กท-าก�จ้น�*นๆ ไม�ใหั�ผู้�ด่พล่าด่ตามค-าพร-,าสุอนขุองท�าน จ้งด่#ควิามเพ�ยร ควิามบากบ�,นขุองเรา อน0,ง ขุอท�านจ้งบอกหันทางอ�นหัย�,งล่งสุ#� อมตมหัาน�พพานใหั�เรา เราจ้�กร# �ด่�วิยปิ>ญญา เหัม<อนกระแสุแหั�งแม�น-*า คงคาไหัล่ไปิสุ#�

Page 164: Tipitaka 26

สุาคร ฉัะน�*น ๕. วิ�ตโสุกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการด่#ต�วิเอง-2 1 0 0 0 -12820 7 0 0 0

[๒๘๒] ช่�างก�ล่บกเขุ�ามาหัาเราด่�วิยค�ด่วิ�า จ้�กต�ด่ผู้มขุองเรา เราจ้0งร�บเอากระจ้ก จ้ากช่�างก�ล่บกน�*นมาสุ�องด่#ร�างกาย ร�างกายขุองเราน�*ได่�ปิรากฏิเปิ1นขุอง เปิล่�า ควิามม<ด่ ค<อ อวิ�ช่ช่าในกายอ�นเปิ1นต�นเหัต�แหั�งควิามม<ด่มน ได่�หัาย หัมด่สุ�*นไปิ ก�เล่สุด่�จ้ผู้�าขุ�*ร �*วิท�*งปิวิงเราต�ด่ขุาด่แล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ม�ได่�ม�. ๖. ปิ�ณณมาสุเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บแวิ�นธรรม-2 1 0 0 0 -12830 6 0 0 0

[๒๘๓] เราล่ะน�วิรณ) ๕ เพ<,อบรรล่�ควิามเกษมจ้ากโยคะ แล่�วิถุ<อเอาแวิ�นธรรมค<อ ญาณท�สุสุนะขุองตน สุ�องด่#ร�างกายน�*ท�,วิท�*งหัมด่ท�*งภายในภายนอก ร�างกายขุองเราน�* ปิรากฏิเปิ1นขุองวิ�างเปิล่�าท�*งภายในแล่ะภายนอก.

๗. น�นทกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามพล่าด่พล่�*ง -2 1 0 0 0 -12840 6 0 0 0

[๒๘๔] โคอาช่าไนยท�,ด่� ถุ0งพล่าด่แล่�วิก5ต�*งต�วิได่� ได่�ควิามสุ�งเวิช่อย�างย�,งแล่�วิ น-าภาระต�อไปิ ฉั�นใด่ ท�านท�*งหัล่ายจ้งทรงจ้-าขุ�าพเจ้�าไวิ�วิ�า เปิ1นอาช่าไนย ผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยท�สุสุนะ เปิ1นสุาวิกขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า เปิ1นบ�ตรผู้#� เก�ด่แก�อ�ระแหั�งพระพ�ทธเจ้�า. ๘. ภารตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การบวิช่-2 1 0 0 0 -12850 7 0 0 0

[๒๘๕] มาเถุ�ด่น�นทกะ เราจ้งพาก�นไปิย�งสุ-าน�กขุองพระอ�ปิ>ช่ฌายะเถุ�ด่ เราจ้�ก บ�นล่<อสุ�หันาท เฉัพาะพระพ�กตร)ขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐ พระผู้#�ม�พระภาคผู้#�เปิ1นม�น� ม�ควิามเอ5นด่#เราทรงใหั�บรรพช่าเพ<,อปิระโยช่น)อ�นใด่ ปิระโยช่น)อ�นน�*นเราก5ได่�บรรล่�แล่�วิ ควิามสุ�*นไปิแหั�งสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิงเรา ก5ได่�บรรล่�แล่�วิ.

๙. ภารทวิาช่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามช่นะ -2 1 0 0 0 -12860 7 0 0 0

[๒๘๖] ธ�รช่นผู้#�ม�ปิ>ญญา ช่นะมารพร�อมท�*งพาหันะแล่�วิ ช่<,อวิ�า

Page 165: Tipitaka 26

ผู้#�ช่นะสุงครามย�อมบ�นล่<อสุ�หันาท ด่�งราช่สุ�หั)ในถุ-*าภ#เขุา ฉัะน�*น เราได่�ท-าควิามค��นเคยก�บพระศาสุด่าแล่�วิ พระธรรมก�บพระสุงฆ)เราได่�บ#ช่าแล่�วิ แล่ะเราปิล่าบ ปิล่<*มใจ้ เพราะเหั5นบ�ตรหัมด่อาสุวิก�เล่สุแล่�วิ.

๑๐. ก�ณหัท�นนเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การปิฏิ�บ�ต�ธรรม -2 1 0 0 0 -12870 17 0 0 0

[๒๘๗] สุ�ปิบ�ร�ษเราเขุ�าไปิหัาแล่�วิ ธรรมท�*งหัล่ายเราฟ้>งแล่�วิเน<องน�ตย) คร�*นฟ้>งธรรม แล่�วิ จ้�กด่-าเน�นไปิสุ#�ทางอ�นหัย�,งล่งสุ#�อมตธรรม เม<,อเราม�สุต� ก-าจ้�ด่ควิามก-าหัน�ด่ย�นด่�ในภพได่�แล่�วิ ควิามก-าหัน�ด่ย�นด่�ในภพ ย�อมไม�ม�แก�เราอ�ก ไม�ได่�ม�แล่�วิในอด่�ต จ้�กไม�ม�ในอนาคต ถุ0งแม�เด่�Jยวิน�*ก5ไม�ม�แก�เราเล่ย. -------------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ๑. พระอ�ตตรเถุระ ๒. พระภ�ททช่�เถุระ๓. พระโสุภ�ตเถุระ ๔. พระวิ�ล่ล่�ยเถุระ๕. พระวิ�ตโสุกเถุระ๖. พระปิ�ณณมาสุเถุระ ๗. พระน�นทกเถุระ ๘. พระภารตเถุระ๙. พระภารทวิาช่เถุระ ๑๐. พระก�ณหัท�นนเถุระ. จ้บ วิรรคท�, ๓ -------------------

เถุรคาถุา ท�กน�บาต วิรรคท�, ๔ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในท�กน�บาต วิรรคท�, ๔ ๑. ม�คสุ�รเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การบวิช่ -2 1 0 0 0 -12880 7 0 0 0

[๒๘๘] เม<,อใด่ เราได่�บวิช่ในศาสุนาขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�วิ หัล่�ด่พ�นจ้าก ก�เล่สุ ได่�บรรล่�ธรรมอ�นผู้�องแผู้�วิแล่�วิ ล่�วิงเสุ�ยซั0,งกามธาต� เม<,อน�*น จ้�ตขุองเราผู้#�เพ�งธรรมขุองพระผู้#�ม�พระภาคผู้#�เปิ1นด่�งพรหัม หัล่�ด่พ�นแล่�วิ จ้ากก�เล่สุท�*งปิวิง แล่ะมาร# �ช่�ด่วิ�า วิ�ม�ต�ขุองเราไม�ก-าเร�บ เพราะควิามสุ�*นไปิแหั�งสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิง.

๒. สุ�วิกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเย�ยต�ณหัา -2 1 0 0 0 -12890 9 0 0 0

[๒๘๙] เร<อนค<ออ�ตภาพท�,เก�ด่ในภพน�*นๆ บ�อยๆ เปิ1นขุองไม�เท�,ยง เราแสุวิงหัา นายช่�างค<อต�ณหัาผู้#�สุร�างเร<อน เม<,อไม�พบ ได่�ท�องเท�,ยวิไปิสุ#�สุงสุารสุ�*น ช่าต�ม�ใช่�น�อย การเก�ด่บ�อยๆ เปิ1นท�กขุ)ร-,าไปิ ด่#กรนายช่�างผู้#�สุร�างเร<อนบ�ด่น�* เราพบท�านแล่�วิ ท�านจ้�กไม�ต�อง

Page 166: Tipitaka 26

สุร�างเร<อนใหั�เราอ�ก ซั�,โครงค<อก�เล่สุขุองท�าน เราหั�กเสุ�ยหัมด่แล่�วิ แล่ะช่�อฟ้8าค<ออวิ�ช่ช่าแหั�งเร<อนท�าน เราท-าล่ายแล่�วิ จ้�ตขุองเราไม�เก�ด่ต�อไปิเปิ1นธรรมด่าแล่�วิ จ้�กด่�บอย#�ในภพ น�*เอง ๓. อ�ปิวิาณเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญพระพ�ทธองค)-2 1 0 0 0 -12900 10 0 0 0

[๒๙๐] ด่#กรพราหัมณ) พระผู้#�ม�พระภาคผู้#�เปิ1นพระอรหั�นต) ผู้#�เสุด่5จ้ไปิด่�แล่�วิในโล่ก เปิ1นม�น� ถุ#กล่มเบ�ยด่เบ�ยนแล่�วิ ถุ�าท�านม�น-*าร�อน ขุอจ้งถุวิายแด่�พระผู้#�ม�พระภาคผู้#�เปิ1นม�น�เถุ�ด่ พระผู้#�ม�พระภาคพระองค)น�*น เปิ1นผู้#�อ�นบ�คคล่บ#ช่า แล่�วิ กวิ�าเทวิด่าแล่ะพรหัมท�*งหัล่าย แม�บ�คคล่ควิรบ#ช่า อ�นบ�คคล่สุ�กการะแล่�วิ กวิ�าพระเจ้�าพ�มพ�สุารแล่ะพระเจ้�าโกศล่ ผู้#�อ�นบ�คคล่พ0งสุ�กการะ อ�นบ�คคล่นอบน�อมแล่�วิ กวิ�าเหัล่�าพระขุ�ณาสุพท�,บ�คคล่ควิร นอบน�อม เราปิรารถุนาจ้ะน-าน-*าร�อนไปิถุวิายพระองค). ๔. อ�สุ�ท�นนเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษขุองกาม-2 1 0 0 0 -12910 9 0 0 0

[๒๙๑] อ�บาสุกท�*งหัล่ายผู้#�ทรงธรรมกล่�าวิวิ�า กามท�*งหัล่ายไม�เท�,ยง เราได่�เหั5นแล่�วิอ�บาสุกเหัล่�าน�*นเปิ1นผู้#�ก-าหัน�ด่ ร�กใคร�หั�วิงใยในแก�วิมณ� บ�ตรธ�ด่า แล่ะภรรยา เราได่�เหั5นแล่�วิ เพราะอ�บาสุกเหัล่�าน�*น ไม�ร# �ธรรมในพระพ�ทธ ศาสุนาน�*แน�แท� แม�ถุ0งอย�างน�*นก5ได่�กล่�าวิวิ�า กามท�*งหัล่ายไม�เท�,ยง แต�ก-าล่�งญาณเพ<,อจ้ะต�ด่ราคะขุองอ�บาสุกเหัล่�าน�*น ไม�ม� เพราะฉัะน�*น อ�บาสุก เหัล่�าน�*นจ้0งต�ด่อย#�ในบ�ตรภรรยาแล่ะในทร�พย). ๕. สุ�มพหั�ล่ก�จ้จ้านเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บผู้#�ร �กสุงบ -2 1 0 0 0 -12920 7 0 0 0

[๒๙๒] ฝีนก5ตก ฟ้8าก5กระหั0,ม เราอย#�ในถุ-*าอ�นน�ากล่�วิแต�คนเด่�ยวิ เม<,อเราอย#�ในถุ-*าอ�นน�ากล่�วิคนเด่�ยวิ ควิามกล่�วิ ควิามสุะด่��ง หัวิาด่เสุ�ยวิ หัร<อขุนล่�ก ขุนพองม�ได่�ม�เล่ย การท�,เราอย#�ในถุ-*าอ�นน�ากล่�วิแต�ผู้#�เด่�ยวิ ไม�ม�ควิามกล่�วิ หัร<อสุะด่��งหัวิาด่เสุ�ยวิน�* เปิ1นธรรมด่าขุองเรา. ๖. ขุ�ตณเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การอบรมจ้�ต-2 1 0 0 0 -12930 9 0 0 0

[๒๙๓] จ้�ตขุองใครต�*งม�,น ไม�หัวิ� ,นไหัวิ ด่�งภ#เขุา ไม�ก-าหัน�ด่

Page 167: Tipitaka 26

แล่�วิในอารมณ)เปิ1นท�,ต�*งแหั�งควิามก-าหัน�ด่ ไม�ขุ�ด่เค<องในอารมณ)เปิ1นท�,ต�*งแหั�งควิามขุ�ด่เค<องผู้#�ใด่อบรมจ้�ตได่�อย�างน�* ท�กขุ)จ้�กมาถุ0งผู้#�น�*นแต�ท�,ไหัน จ้�ตขุองเราต�*งม�,น ไม�หัวิ� ,นไหัวิ ด่�งภ#เขุา จ้�ตขุองเราไม�ก-าหัน�ด่แล่�วิในอารมณ)เปิ1นท�,ต�*งแหั�งควิามก-าหัน�ด่ ไม�ขุ�ด่เค<องในอารมณ)เปิ1นท�,ต�*งแหั�งควิามขุ�ด่เค<อง เราอบรมจ้�ตได่�แล่�วิอย�างน�* ท�กขุ)จ้�กมาถุ0งเราแต�ท�,ไหันๆ ๗. โสุณโปิฏิ�ร�ยปิ�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งการไม�ยอมแพ�ก�เล่สุ -2 1 0 0 0 -12940 9 0 0 0

[๒๙๔] ราตร�อ�นปิระกอบด่�วิยฤกษ)มาล่�น�เช่�นน�* ย�อมไม�เปิ1นราตร�เพ<,อจ้ะหัล่�บ โด่ยแท� ราตร�เช่�นน�* ย�อมเปิ1นราตร�อ�นผู้#�ร# �แจ้�ง ปิรารถุนาแล่�วิเพ<,อปิระกอบ ควิามเพ�ยร.คร�*นพระโสุณะได่�ฟ้>งด่�งน�*นก5สุล่ด่ใจ้ ย�งหั�ร�แล่ะโอตต�ปิปิะใหั�เขุ�าไปิต�*งไวิ�แล่�วิ อธ�ษฐาน อ�พโภคาสุ�ก�งคธ�ด่งค) กระท-ากรรมในวิ�ปิ>สุสุนา ได่�กล่�าวิคาถุาท�, ๒ น�*วิ�า ถุ�าช่�างพ0งเหัย�ยบเราผู้#�ตกล่งจ้ากคอช่�าง เราตายเสุ�ยในสุงครามปิระเสุร�ฐ กวิ�า แพ�แล่�วิ เปิ1นอย#�จ้ะปิระเสุร�ฐอะไร.

๘. น�สุภเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งควิามม��งหัมายขุองการบวิช่ -2 1 0 0 0 -12950 5 0 0 0

[๒๙๕] วิ�ญญู#ช่นล่ะเบญจ้กามค�ณอ�นน�าร�ก น�าร<,นรมย)ใจ้แล่�วิ ออกบวิช่ด่�วิยศร�ทธา แล่�วิพ0งท-าท�,สุ�ด่แหั�งท�กขุ)ได่� เราไม�อยากตาย ไม�อยากม�ช่�วิ�ตอย#� แล่ะเราม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะรอเวิล่าอ�นควิรเท�าน�*น.

๙. อ�สุภเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บควิามฝี>น -2 1 0 0 0 -12960 8 0 0 0

[๒๙๖] เราฝี>นวิ�าได่�หั�มจ้�วิรสุ�อ�อนเฉัวิ�ยงบ�า น�,งบนคอช่�าง เขุ�าไปิบ�ณฑูบาตย�งหัม#�บ�าน พอเขุ�าไปิก5ถุ#กมหัาช่นพาก�นมาร�มม�งด่#อย#� จ้0งล่งจ้ากคอช่�าง กล่�บล่<มตาต<,นขุ0*นแล่�วิ คร�*งน�*น ได่�ควิามสุล่ด่ใจ้วิ�า ควิามฝี>นน�*เราไม�ม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะนอนหัล่�บฝี>นเหั5นแล่�วิ คร�*งน�*น เราเปิ1นผู้#�กระด่�างด่�วิยควิามม�วิเมาเพราะช่าต�สุก�ล่ ได่�ควิามสุ�งเวิช่แล่�วิ ได่�บรรล่�ควิามสุ�*นอาสุวิะ. ๑๐. ก�ปิปิฏิก�รเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเต<อนตนม�ใหั�ง�วิงเหังา -2 1 0 0 0 -12970 19 0 0 0

[๒๙๗] ก�ปิปิฏิก�รภ�กษ�เก�ด่ควิามวิ�ตกผู้�ด่วิ�า เราจ้�กน��งหั�มผู้�าผู้<นน�*แล่�วิจ้�กเล่�*ยงช่�พตามม�ตามเก�ด่ เม<,อน-*าใสุค<ออมตธรรมขุองเรา ม�

Page 168: Tipitaka 26

อย#�เต5มเปิG, ยมในหัม�ออมตะเราเอาบาตรต�กน-*าค<ออมตธรรมใสุ�หัม�ออมตะ เพ<,อสุ�,งสุมณานท�*งหัล่ายด่#กรก�ปิปิฏิะ ท�านอย�ามาน�,งโงกง�วิงอย#�ด่�วิยค�ด่วิ�า จ้�กฟ้>งธรรม เม<,อเราแสุด่งธรรมอย#�ในท�,ใกล่�หั#ขุองท�านเช่�นน�* ท�านอย�าม�วิน�,งโงกง�วิงอย#� ด่#กร ก�ปิปิฏิะ ท�านน�,งโงกง�วิงอย#�ในท�ามกล่างสุงฆ)เช่�นน�* ไม�ร# �จ้�กปิระมาณเล่ย. -------------

ในวิรรคน�*รวิมพระเถุระได่� ๑๐ องค) ค<อ๑. พระม�คสุ�รเถุระ๒. พระสุ�วิกเถุระ๓. พระอ�ปิวิาณเถุระ ๔. พระอ�สุ�ท�นนเถุระ ๕. พระสุ�มพหั�ล่ก�จ้จ้านเถุระ๖. พระขุ�ตกเถุระ ๗. พระโสุณปิฏิ�ร�ยปิ�ตตเถุระ๘. พระน�สุภเถุระ ๙. พระอ�สุภเถุระ๑๐. พระก�ปิปิฏิก�รเถุร.

จ้บ วิรรคท�, ๔ ---------------

เถุรคาถุา ท�กน�บาต วิรรคท�, ๕ วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในท�กน�บาต วิรรคท�, ๕ ๑. ก�มารก�สุสุปิเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญพระร�ตนตร�ย-2 1 0 0 0 -12980 8 0 0 0

[๒๙๘] น�าอ�ศจ้รรย)หันอ พระพ�ทธเจ้�า พระธรรมแล่ะพระค�ณสุมบ�ต�ขุองพระศาสุด่าขุองเราท�*งหัล่าย ซั0,งเปิ1นท�,อย#�อาศ�ยปิระพฤต�พรหัมจ้รรย)ขุองพระสุาวิกผู้#�จ้�ก ท-าใหั�แจ้�งซั0,งธรรมเช่�นน�* พระสุาวิกเหัล่�าใด่เปิ1นผู้#�ย�งไม�ปิราศจ้ากขุ�นธ) ๕ในอสุ�งไขุยก�ปิ พระก�มารก�สุสุปิน�*เปิ1นร#ปิสุ�ด่ท�าย แหั�งพระสุาวิกเหัล่�าน�*นร�างกายน�*ม�ในท�,สุ�ด่ สุงสุารค<อการเก�ด่การตายม�ในท�,สุ�ด่บ�ด่น�* ภพใหัม�ไม�ม�. ๒. ธรรมปิาล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งช่�วิ�ตไม�ไร�ปิระโยช่น) -2 1 0 0 0 -12990 7 0 0 0

[๒๙๙] ภ�กษ�หัน��มร#ปิใด่แล่ เพ�ยรพยายามอย#�ในพระพ�ทธศาสุนา ก5เม<,อสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายนอกน�*พาก�นหัล่�บแล่�วิ ภ�กษ�หัน��มน�*นต<,นอย#� ช่�วิ�ตขุองเธอไม�ไร�ปิระโยช่น) เพราะฉัะน�*น บ�คคล่ผู้#�ม�ปิ>ญญาระล่0กถุ0งค-าสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่าย พ0งปิระกอบศร�ทธา ศ�ล่ ควิามเล่<,อมใสุ แล่ะการเหั5นธรรมเน<องๆ เถุ�ด่ ๓. พรหัมาล่�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญผู้#�สุงบ-2 1 0 0 0 -13000 7 0 0 0

[๓๐๐] อ�นทร�ย)ขุองใครถุ0งควิามสุงบแล่�วิ เหัม<อนม�าอ�นนายสุารถุ�ฝีRกด่�แล่�วิ แม�เทวิด่าท�*งหัล่าย ย�อมร�กใคร�ต�อผู้#�น�*น ผู้#�ม�มานะ

Page 169: Tipitaka 26

อ�นล่ะแล่�วิ ไม�ม�อาสุวิะ ร# �คงท�, อ�นทร�ย)ท�*งหัล่ายขุองเราก5ถุ0งควิามสุงบแล่�วิ เหัม<อนม�าอ�นนายสุารถุ�ฝีRกด่�แล่�วิ แม�เทวิด่าท�*งหัล่ายก5พาก�นร�กใคร�ต�อเรา ผู้#�ม�มานะอ�นล่ะแล่�วิ ไม�ม�อาสุวิะ เปิ1นผู้#�คงท�,. ๔. โมฆราช่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บกายเศร�าหัมองใจ้ผู้�องใสุ-2 1 0 0 0 -13010 7 0 0 0

[๓๐๑] ด่#กรโมฆราช่ ภ�กษ�ผู้#�ม�ผู้�วิพรรณเศร�าหัมอง แต�ม�จ้�ตผู้�องใสุ ท�านเปิ1นผู้#�ม�ใจ้ต�*งม�,นเปิ1นน�ตย) จ้�กท-าอย�างไรตล่อด่ราตร�แหั�งเวิล่าหันาวิเย5นเช่�นน�*ขุ�าพระองค)ได่�ฟ้>งมาวิ�า ปิระเทศมคธล่�วินแต�สุมบ#รณ)ด่�วิยขุ�าวิกล่�า ขุ�าพระ องค)พ0งคล่�มกายด่�วิยฟ้างแล่�วินอนใหั�เปิ1นสุ�ขุ เหัม<อนคนเหัล่�าอ<,นท�,ม�การเปิ1นอย#�เปิ1นสุ�ขุ ฉัะน�*น.

๕. วิ�สุาขุปิ>ญจ้าล่�ปิ�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งองค)ค�ณพระธรรมกถุ0ก-2 1 0 0 0 -13020 9 0 0 0

[๓๐๒] พระธรรมกถุ0กปิระกอบด่�วิยองค)ด่�งน�* ค<อ ไม�พ0งยกตน ๑ ไม�ขุ�มบ�คคล่เหัล่�าอ<,น ๑ ไม�พ0งกระทบกระท�,งบ�คคล่เหัล่�าอ<,น ๑ ไม�กล่�าวิค�ณควิามด่�ขุองตนในท�,ช่�มน�มช่นเพ<,อม��งล่าภผู้ล่ ๑ ไม�ม�จ้�ตฟ้� 8งซั�าน กล่�าวิแต�พอปิระมาณ ม�วิ�ตร ๑ ภ�กษ�ผู้#�เปิ1นธรรมกถุ0ก พ0งเปิ1นผู้#�ม�ปิกต�เหั5นเน<*อควิามอ�นสุ�ขุ�มล่ะเอ�ยด่ ม�ปิ>ญญาเฉัล่�ยวิฉัล่าด่ ปิระพฤต�อ�อนน�อม ม�ศ�ล่ตามเย�,ยงอย�างขุองพระพ�ทธเจ้�าน�*น พ0งได่�น�พพานไม�ยากเล่ย.

๖. จ้#ฬกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่มธรรมช่าต�แล่ะการปิฏิ�บ�ต�ธรรม -2 1 0 0 0 -13030 9 0 0 0

[๓๐๓] นกย#งท�*งหัล่ายม�หังอนงาม ปิGกก5งาม ม�สุร�อยคอเขุ�ยวิงาม ปิากก5งามม�เสุ�ยงไพเราะ สุ�งเสุ�ยงร-,าร�องร<,นรมย)ใจ้ อน0,ง แผู้�นด่�นใหัญ�น�* ม�หัญ�า เขุ�ยวิช่อ��ม ด่#งาม ม�น-*าเอ�บอาบท�,วิไปิ ท�องฟ้8าก5ม�วิล่าหักอ�นงาม ท�านก5ม� ใจ้เบ�กบานควิรแก�การงาน จ้งเพ�งฌานท�,พระโยคาวิจ้ร ผู้#�ม�ใจ้ด่�เจ้ร�ญแล่�วิ ม�ควิามบากบ�,นในพระพ�ทธศาสุนาเปิ1นอ�นด่� จ้งบรรล่�ธรรมอ�นสุ#งสุ�ด่ อ�นเปิ1นธรรมขุาวิผู้�ด่ผู้�อง ล่ะเอ�ยด่ เหั5นได่�ยาก เปิ1นธรรมไม�จ้�ต�แปิรผู้�น.

๗. อน#ปิมเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนใจ้-2 1 0 0 0 -13040 8 0 0 0

[๓๐๔] จ้�ตถุ0งควิามเพล่�ด่เพล่�นเพราะธรรมใด่ ธรรมใด่ยกขุ0*นสุ#�หัล่าวิ แล่ะจ้�ตเปิ1นด่�งหัล่าวิ เปิ1นด่�งท�อนไม� ขุอท�านจ้งเวิ�นธรรม

Page 170: Tipitaka 26

น�*นๆ ใหั�เด่5ด่ขุาด่ ด่#กรจ้�ต เรากล่�าวิธรรมน�*นวิ�าเปิ1นธรรมม�โทษ เรากล่�าวิธรรมน�*นวิ�า เปิ1นเคร<,องปิระท�ษร�ายจ้�ต พระศาสุด่าท�,บ�คคล่ได่�ด่�วิยยาก ท�านก5ได่�แล่�วิ ท�านอย�า ช่�กช่วินเราในทางฉั�บหัายเล่ย.

๘. วิ�ช่ช่�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการร# �อร�ยสุ�จ้-2 1 0 0 0 -13050 6 0 0 0

[๓๐๕] เม<,อเราย�งเปิ1นปิ�ถุ�ช่นม<ด่มนอย#� ไม�เหั5นอร�ยสุ�จ้ จ้0งได่�ท�องเท�,ยวิวินเวิ�ยน ไปิมาอย#�ในคต�ท�*งหัล่าย ตล่อด่กาล่นาน บ�ด่น�* เราเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาทแล่�วิ ก-าจ้�ด่สุงสุารได่�แล่�วิ คต�ท�*งปิวิงเรากุ5ต�ด่ขุาด่แล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ม�ได่�ม�. ๙. สุ�นธ�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญอน�จ้จ้สุ�ญญา-2 1 0 0 0 -13060 20 0 0 0

[๓๐๖] เราเปิ1นผู้#�ม�สุต� ได่�อน�จ้จ้สุ�ญญาอ�นสุหัรคตด่�วิยพ�ทธาน�สุต� อย#�ท�,โคนอ�สุสุ�ตถุพฤกษ)อ�นสุวิ�างไสุวิไปิด่�วิยแสุงแหั�งไฟ้แล่ะแก�วิมณ� แล่ะผู้�าม�สุ� เขุ�ยวิงาม ควิามสุ�*นอาสุวิะเราได่�บรรล่�แล่�วิเร5วิพล่�น เพราะสุ�ญญาท�,เราได่�แล่�วิในคร�*งน�*นในก�ปิท�, ๓๑ แต�ภ�ททก�ปิน�*ไปิ. -----------------

ในวิรรคน�* รวิมพระเถุระได่� ๙ องค) ค<อ๑. พระก�มารก�สุสุปิเถุระ ๒. พระธรรมปิาล่เถุระ๓. พระพรหัมาล่�เถุระ ๔. พระโมฆราช่เถุระ ๕. พระวิ�สุาขุปิ>ญจ้าล่�ปิ�ตตเถุระ๖. พระจ้#ฬกเถุระ๗. พระอน#ปิมเถุระ๘. พระวิ�ช่ช่�ตเถุระ ๙. พระสุ�นธ�ตเถุระ. จ้บ วิรรคท�, ๕.

ในท�กน�บาตน�* รวิมพระคาถุาได่� ๙๘ คาถุา แล่ะรวิมพระเถุระผู้#�ฉัล่าด่ในน�ย ผู้#�ภาษ�ตคาถุาไวิ�ได่� ๔๙ องค). จ้บ ท�กน�บาต. ----------------------

เถุรคาถุา ต�กน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในต�กน�บาต ๑. อ�งคณ�กภารทวิาช่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การเล่<อกทางท�,ถุ#กต�อง-2 1 0 0 0 -13070 9 0 0 0

[๓๐๗] เม<,อเราแสุวิงหัาควิามบร�สุ�ทธ�Pโด่ยอ�บายไม�สุมควิร ได่�บ#ช่าไฟ้อย#�ในปิSาเม<,อเราไม�ร# �ทางแหั�งควิามบร�สุ�ทธ�P ได่�บ-าเพ5ญตบะ

Page 171: Tipitaka 26

ต�างๆ ควิามสุ�ขุน�*นเราได่�แล่�วิเพราะขุ�อปิฏิ�บ�ต�อ�นสุบาย ขุอท�านจ้งด่#ควิามท�,ธรรมเปิ1นธรรมอ�นด่�งาม วิ�ช่ช่า ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วิ เราท-าก�จ้พระพ�ทธศาสุนาสุ-าเร5จ้แล่�วิ เม<,อก�อนเราเปิ1นเผู้�าพ�นธ�)แหั�งพรหัม แต�บ�ด่น�*เราเปิ1นพราหัมณ) สุ-าเร5จ้ วิ�ช่ช่า ๓ ล่�างบาปิแล่�วิ เปิ1นผู้#�ม�ควิามสุวิ�สุด่� ร# �จ้บไตรเพท.

๒. ปิ>จ้จ้ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การท-าจ้ร�ง-2 1 0 0 0 -13080 9 0 0 0

[๓๐๘] เราบวิช่แล่�วิได่� ๕ วิ�น ย�งเปิ1นเสุขุบ�คคล่อย#� ย�งไม�ได่�บรรล่�อรหั�ต ควิามต�*งใจ้ได่�ม�แล่�วิแก�เราผู้#�เขุ�าไปิสุ#�วิ�หัารวิ�า เม<,อเราย�งถุอนล่#กศร ค<อ ต�ณหัาขุ0*นไปิไม�ได่� เราจ้�กไม�ก�น จ้�กไม�ด่<,ม จ้�กไม�ออกไปิจ้ากวิ�หัาร จ้�ก ไม�เอนกายล่งนอน เช่�ญท�านด่#ควิามเพ�ยร ควิามบากบ�,นขุองเราผู้#�ต�*งจ้�ตอธ�ษฐาน ควิามเพ�ยรอย�างม�,นคงอย#�อย�างน�* วิ�ช่ช่า ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วิเราท-าก�จ้พระพ�ทธศาสุนาสุ-าเร5จ้แล่�วิ.

๓. พาก�ล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนใหั�พ#ด่จ้ร�งท-าจ้ร�ง -2 1 0 0 0 -13090 9 0 0 0

[๓๐๙] ผู้#�ใด่ปิรารถุนาจ้ะท-าการงานท�,ท-าก�อนในภายหัล่�ง ผู้#�น�*นย�อมพล่าด่จ้าก ฐานะอ�นน-ามาซั0,งควิามสุ�ขุ แล่ะย�อมเด่<อด่ร�อนในภายหัล่�ง พ0งท-าอย�างใด่ พ0งพ#ด่อย�างน�*น ไม�พ0งท-าอย�างใด่ ไม�พ0งพ#ด่อย�างน�*น บ�ณฑู�ตท�*งหัล่าย ย�อมก-าหันด่ร# �วิ�า บ�คคล่ผู้#�ไม�ท-า ม�แต�พ#ด่น�*นม�มาก น�พพานท�,พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงแสุด่งแล่�วิ เปิ1นสุ�ขุด่�หันอ ไม�ม�ควิามโศก ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่� ปิล่อด่โปิร�ง เปิ1นท�,ด่�บท�กขุ). ๔. ธน�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนการเปิ1นสุมณะ -2 1 0 0 0 -13100 8 0 0 0

[๓๑๐] ถุ�าภ�กษ�ม��งหัวิ�งในควิามเปิ1นสุมณะ ปิรารถุนาจ้ะเปิ1นอย#�สุบาย ไม�ควิร ด่#หัม�,นจ้�วิร ขุ�าวิแล่ะน-*าขุองสุงฆ) ถุ�าภ�กษ�ม��งหัวิ�งในควิามเปิ1นสุมณะปิรารถุนาจ้ะเปิ1นอย#�สุบาย พ0งเสุพท�,นอน ท�,น�,ง ตามม�ตามได่� เหัม<อน ง#แล่ะหัน#ขุ�ด่ร#อย#� ฉัะน�*น ถุ�าภ�กษ�ม��งหัวิ�งในควิามเปิ1นสุมณะ ปิรารถุนาจ้ะ เปิ1นผู้#�อย#�สุบาย พ0งย�นด่�ด่�วิยปิ>จ้จ้�ยตามม�ตามได่� แล่ะพ0งเจ้ร�ญธรรมอย�างเอก ค<อควิามไม�ปิระมาท.

๕. มาต�งคปิ�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษควิามเก�ยจ้คร�าน -2 1 0 0 0 -1

Page 172: Tipitaka 26

3110 7 0 0 0

[๓๑๑] ขุณะท�*งหัล่ายย�อมล่�างพ�นบ�คคล่ ผู้#�สุล่ะการงานโด่ยอ�างเล่ศวิ�า เวิล่าน�* หันาวิน�ก ร�อนน�ก เย5นน�ก ก5ผู้#�ใด่เม<,อท-าก�จ้ขุองล่#กผู้#�ช่าย ไม�สุ-าค�ญควิามหันาวิแล่ะร�อนย�,งไปิกวิ�าหัญ�า ผู้#�น�*นย�อมไม�เสุ<,อมจ้ากควิามสุ�ขุ เราจ้�กแหัวิกหัญ�าแพรก หัญ�าคา หัญ�าด่อกเล่า แฝีก หัญ�าปิล่�อง แล่ะ หัญ�าม�งกระต�ายด่�วิยอก พอกพ#นวิ�เวิก.

๖. ขุ�ช่ช่โสุภ�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ทางแหั�งควิามสุ�ขุ-2 1 0 0 0 -13120 10 0 0 0

[๓๑๒] สุมณะเหัล่�าใด่เปิ1นผู้#�กล่�าวิธรรมอ�นวิ�จ้�ตร เปิ1นพหั#สุ#ต ม�ปิกต�อย#�ในเม<องปิาฏิล่�บ�ตร ท�านขุ�ช่ช่โสุภ�ตะซั0,งย<นอย#�ท�,ปิระต#ถุ-*าน�* เปิ1นสุมณะผู้#�หัน0,ง ในจ้-านวินสุมณะเหัล่�าน�*น สุมณะเหัล่�าใด่เปิ1นผู้#�กล่�าวิธรรมวิ�จ้�ตร เปิ1น พหั#สุ#ต ม�ปิกต�อย#�ในเม<องปิาฏิล่�บ�ตร ท�านผู้#�มาด่�วิยก-าล่�งฤทธ�Pด่�งล่มพ�ด่ ย<นอย#�ท�,ปิระต#ถุ-*าน�* ก5เปิ1นสุมณะผู้#�หัน0,งในจ้-านวินสุมณะเหัล่�าน�*น ขุ�ช่ช่โสุภ�ตภ�กษ�น�* ได่�ร�บควิามสุ�ขุด่�วิยการปิระกอบด่� การบ#ช่าด่� การช่นะ สุงคราม แล่ะการปิระพฤต�พรหัมจ้รรย)เน<องๆ.

๗. วิารณเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนขุ�อควิรศ0กษา -2 1 0 0 0 -13130 8 0 0 0

[๓๑๓] ในหัม#�มน�ษย) นรช่นใด่เบ�ยด่เบ�ยนสุ�ตวิ)อ<,น นรช่นน�*นย�อมเสุ<,อมจ้ากควิามสุ�ขุในโล่กท�*งสุอง ค<อ โล่กน�*แล่ะโล่กหัน�า นรช่นใด่ม�จ้�ตปิระกอบด่�วิยเมตตา อน�เคราะหั)แก�สุ�ตวิ)ท�*งปิวิง นรช่นผู้#�เช่�นน�*น ย�อมได่�ปิระสุบบ�ญเปิ1นอ�นมาก ควิรศ0กษาถุ�อยค-าสุ�ภาษ�ต การเขุ�าไปิน�,งใกล่�สุมณะ การอย#�แต�ผู้#�เด่�ยวิในท�,อ�นสุง�ด่ แล่ะธรรมเคร<,องสุงบระง�บจ้�ต.

๘. ปิ>สุสุ�กเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การแนะน-าใหั�คนท-าด่�-2 1 0 0 0 -13140 9 0 0 0

[๓๑๔] ก5บรรด่าหัม#�ญาต�ผู้#�ไม�ม�ศร�ทธา ถุ�าม�คนม�ศร�ทธาแม�สุ�กคนหัน0,งเปิ1นน�ก ปิราช่ญ) ต�*งอย#�ในธรรม สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ย�อมเปิ1นปิระโยช่น)แก�พวิก พ�อง ญาต�ท�*งหัล่ายอ�นขุ�าพระองค)ขุ�มขุ�,อน�เคราะหั) ต�กเต<อน ใหั�ท-า สุ�กการบ#ช่าในภ�กษ�ท�*งหัล่าย ด่�วิยควิามร�กในญาต�แล่ะเผู้�าพ�นธ�) ญาต� เหัล่�าน�*นท-ากาล่ะล่�วิงไปิแล่�วิ ได่�ร�บควิามสุ�ขุในไตรท�พย) พ�,ช่าย น�อง ช่าย แล่ะมารด่าขุองขุ�าพระองค)เปิ1นผู้#�พร�,งพร�อมด่�วิยกามค�ณบ�นเท�งอย#�.

Page 173: Tipitaka 26

๙. ยโสุช่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการอย#�ผู้#�เด่�ยวิ -2 1 0 0 0 -13150 9 0 0 0

[๓๑๕] นรช่นผู้#�ม�ใจ้ไม�ย�อท�อ เปิ1นผู้#�ร# �จ้�กปิระมาณในขุ�าวิแล่ะน-*า ม�ร�างกายซั#บ ผู้อม ม�ต�วิสุะพร�,งไปิด่�วิยเสุ�นเอ5น เหัม<อนก�บเถุาหัญ�านาง ภ�กษ�ถุ#ก เหัล่<อบย�งท�*งหัล่ายก�ด่แล่�วิในปิSาใหัญ� พ0งเปิ1นผู้#�ม�สุต�อด่กล่�*นในอ�นตราย เหัล่�าน�*น เหัม<อนช่�างในสุงคราม ภ�กษ�อย#�ผู้#�เด่�ยวิย�อมเปิ1นเหัม<อนพรหัมผู้#�อย#� ๒ องค)เหัม<อนเทพเจ้�า ผู้#�ท�,อย#�ด่�วิยก�นมากกวิ�า ๓ องค)ขุ0*นไปิเหัม<อน ช่าวิบ�าน ย�อมม�ควิามโกล่าหัล่มากขุ0*น เพราะฉัะน�*น ภ�กษ�พ0งเปิ1นผู้#�อย#� แต�ผู้#�เด่�ยวิ.

๑๐. สุาฏิ�ม�ตต�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนการพ0,งล่-าแขุ�งตนเอง -2 1 0 0 0 -13160 9 0 0 0

[๓๑๖] เม<,อก�อนท�านม�ศร�ทธา แต�วิ�นน�*ท�านไม�ม�ศร�ทธา สุ�,งใด่ท�,เปิ1นขุองท�าน ขุอสุ�,งน�*นจ้งเปิ1นขุองท�านน�,นแหัล่ะ ท�จ้ร�ตขุองเราไม�ม� เพราะศร�ทธาไม�เท�,ยงกล่�บกล่อก ศร�ทธาน�*นเราเคยเหั5นมาแล่�วิ คนท�*งหัล่ายปิระเด่�Jยวิร�กปิระเด่�Jยวิหัน�าย ด่#กรท�านผู้#�เปิ1นม�น� ท�านจ้ะเอาช่นะในคนเหัล่�าน�*นได่� อย�างไร บ�คคล่ย�อมหั�งอาหัารไวิ�เพ<,อน�กปิราช่ญ)ท�กๆ สุก�ล่ สุก�ล่ล่ะเล่5กล่ะน�อย เราจ้�กเท�,ยวิไปิบ�ณฑูบาต ก-าล่�งแขุ�งขุองเราย�งม�อย#�. ๑๑. อ�บาล่�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนพระบวิช่ใหัม�-2 1 0 0 0 -13170 8 0 0 0

[๓๑๗] ภ�กษ�ผู้#�ออกบวิช่ด่�วิยศร�ทธา ย�งเปิ1นผู้#�ใหัม�ต�อการศ0กษา พ0งคบหัาก�ล่ยาณม�ตรผู้#�ม�อาช่�พบร�สุ�ทธ�P ไม�เก�ยจ้คร�าน ภ�กษ�ผู้#�ออกบวิช่ด่�วิยศร�ทธาย�งเปิ1นผู้#�ใหัม�ต�อการศ0กษา พ0งเปิ1นผู้#�ฉัล่าด่อย#�ในสุงฆ) ศ0กษาวิ�น�ยด่�วิย อ-านาจ้การบ-าเพ5ญวิ�ตรปิฏิ�บ�ต�ใหั�บร�บ#รณ) ภ�กษ�ผู้#�ออกบวิช่ด่�วิยศร�ทธา ย�ง เปิ1นผู้#�ใหัม�ต�อการศ0กษา พ0งเปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในสุ�,งควิรแล่ะไม�ควิร ไม�ควิรถุ#ก ต�ณหัาครอบง-าเท�,ยวิไปิ.

๑๒. อ�ตตรปิาล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนใหั�ล่ะกาม -2 1 0 0 0 -13180 8 0 0 0

[๓๑๘] เบญจ้กามค�ณอ�นท-าใจ้ใหั�ล่��มหัล่ง ได่�ย�งเราผู้#�เปิ1นบ�ณฑู�ต ผู้#�สุามารถุค�น ควิ�าปิระโยช่น)ใหั�ตกอย#�ในโล่ก เราได่�แล่�นไปิในวิ�สุ�ยแหั�งมาร ถุ#กล่#กศรค<อ ราคะเสุ�ยบอย#�ท�,หัท�ย อย�างม�,นคง แต�สุามารถุเปิล่<*องตนออกจ้าก บ�วิงแหั�งม�จ้จ้�ราช่ได่� เราล่ะกาม

Page 174: Tipitaka 26

ท�*งปิวิงแล่�วิ ท-าล่ายภพได่�หัมด่แล่�วิ ช่าต�สุงสุารสุ�*นแล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ไม�ม�. ๑๓. อภ�ภ#ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษการเก�ด่ -2 1 0 0 0 -13190 8 0 0 0

[๓๑๙] ขุอบรรด่าญาต�เท�าท�,มาปิระช่�มก�น ณ ท�,น�*ท�*งหัมด่จ้งฟ้>ง เราจ้�กแสุด่ง ธรรมแก�ท�านท�*งหัล่าย การเก�ด่บ�อยๆ เปิ1นท�กขุ)ร-,าไปิ ท�านท�*งหัล่ายจ้งปิรารภควิามเพ�ยร จ้งก�าวิออกไปิ จ้งปิระกอบควิามเพ�ยรในพระพ�ทธ ศาสุนา จ้งก-าจ้�ด่เสุนาแหั�งม�จ้จ้�ราช่เสุ�ย เหัม<อนก�ญช่รหั�กไม�อ�อ ฉัะน�*น ผู้#�ใด่จ้�กเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาทอย#�ในธรรมวิ�น�ยน�* ผู้#�น�*นจ้�กล่ะช่าต�สุงสุาร ท-าท�,สุ�ด่แหั�งท�กขุ)ได่�. ๑๔. โคตมเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนใหั�ม��งสุ�นต�ธรรม -2 1 0 0 0 -13200 9 0 0 0

[๓๒๐] เม<,อเราท�องเท�,ยวิอย#�ในสุงสุาร ได่�ไปิสุ#�นรกบ�าง ไปิสุ#�เปิตโล่กบ�าง ไปิสุ#�ก-าเน�ด่สุ�ตวิ)เด่�ยร�จ้ฉัานอ�นเปิ1นท�กขุ)บ�าง เราได่�เสุวิยท�กขุ)หัล่ายอย�าง ตล่อด่กาล่นาน เราได่�อ�ตภาพเปิ1นมน�ษย)บ�าง ได่�ไปิสุ#�สุวิรรค)บ�างเปิ1นคร�*งคราวิ เราเก�ด่ในร#ปิภพบ�าง ในอร#ปิภพบ�าง ในเนวิสุ�ญญ�นาสุ�ญญ� ภพบ�าง ภพท�*งหัล่ายเราร# �แจ้�งแล่�วิวิ�า ไม�ม�แก�นสุาร อ�นปิ>จ้จ้�ยปิร�งแต�ง ขุ0*น เปิ1นขุองแปิรปิรวินกล่�บกล่อก ถุ0งควิามแตกหั�กท-าล่ายไปิท�กเม<,อคร�*นเราร# �แจ้�งภพน�*นอ�นเปิ1นขุองเก�ด่ในตนท�*งสุ�*นแล่�วิ เปิ1นผู้#�ม�สุต� ได่�บรรล่�สุ�นต�ธรรม.

๑๕. หัาร�ตเถุรคาถุา -2 1 0 0 0 -13210 3 0 0 0

[๓๒๑] เหัม<อนขุ�อ ๓๐๙.

๑๖. วิ�มล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนการคบม�ตร-2 1 0 0 0 -13220 21 0 0 0

[๓๒๒] บ�คคล่ปิรารถุนาควิามสุ�ขุอ�นแน�นอน พ0งเวิ�นบาปิม�ตรแล่�วิ พ0งคบหัา ก�ล่ยาณม�ตร แล่ะพ0งต�*งอย#�ในโอวิาทขุองก�ล่ยาณม�ตรน�*น เต�าตาบอด่ เกาะขุอนไม�เล่5กๆ จ้มอย#�ในหั�วิงน-*าใหัญ� ฉั�นใด่ ก�ล่บ�ตรอาศ�ยคนเก�ยจ้ คร�านเปิ1นอย#� ย�อมจ้มล่งในสุ�งสุารวิ�ฏิ ฉั�นน�*น เพราะฉัะน�*น บ�คคล่พ0งเวิ�นคนเก�ยจ้คร�าน ม�ควิามเพ�ยรเล่วิทราม ควิรอย#�ร �วิมก�บบ�ณฑู�ตท�*งหัล่ายผู้#�สุง�ด่เปิ1นอร�ยะ ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิ เพ�งฌาน ปิรารภควิามเพ�ยรเปิ1นน�ตย). ในต�กน�บาตน�* รวิมพระเถุระได่� ๑๖ องค) ค<อ

Page 175: Tipitaka 26

๑. พระอ�งคณ�กภารทวิาช่เถุระ๒. พระปิ>จ้จ้ยเถุระ ๓. พระพาก�ล่เถุระ๔. พระธน�ยเถุระ ๕. พระมาต�งคปิ�ตตเถุระ๖. พระขุ�ช่ช่โสุภ�ตเถุระ ๗. พระวิารณเถุระ๘. พระปิ>สุสุ�กเถุระ ๙. พระยโสุช่เถุระ ๑๐. พระสุาฏิ�ม�ตต�ยเถุระ ๑๑. พระอ�บาล่�เถุระ ๑๒. พระอ�ตตรปิาล่เถุระ ๑๓. พระอภ�ภ#ตเถุระ ๑๔. พระโคตมเถุระ ๑๕. พระหัาร�ตเถุระ ๑๖. พระวิ�มล่เถุระ เปิ1นคาถุาท�,ท�านรจ้นาไวิ�รวิม ๔๘ คาถุา ฉัะน�*แล่.

จ้บ ต�กน�บาต. ----------------------

เถุรคาถุา จ้ต�กกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในจ้ต�กกน�บาต ๑. นาคสุมาล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษแหั�งบ�วิงม�จ้จ้�ราช่ -2 1 0 0 0 -13230 11 0 0 0

[๓๒๓] เราเด่�นเขุ�าไปิบ�ณฑูบาตในพระนคร ได่�เหั5นหัญ�งฟ้8อนร-าคนหัน0,ง ตกแต�งร�างกายด่�วิยเคร<,องอาภรณ) น��งหั�มผู้�าสุวิยงาม ท�ด่ทรงด่อกไม� ล่#บไล่�ด่�วิยกระแจ้ะจ้�นทน) ฟ้8อนร-าอย#�ในวิงด่นตร�ท�,ถุนนหัล่วิง ท�ามกล่างพระนคร เปิ1นด่�จ้บ�วิงแหั�งม�จ้จ้�ราช่อ�นธรรมช่าต�มาด่�กไวิ� เพราะฉัะน�*น การกระท-าไวิ�ในใจ้โด่ยอ�บายอ�นแยบคาย จ้0งบ�งเก�ด่ขุ0*นแก�เรา อาท�นวิ โทษปิรากฏิแก�เรา ควิามเบ<,อหัน�ายก5ต�*งล่งม�,น ล่-าด่�บน�*นจ้�ตขุองเราก5หัล่�ด่พ�นจ้ากสุรรพก�เล่สุ ขุอท�านจ้งด่#ควิามท�,แหั�งธรรมเปิ1นธรรมอ�นด่�เล่�ศเราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่�วิ ได่�ท-าก�จ้พระพ�ทธศาสุนาเสุร5จ้แล่�วิ.

๒. ภค�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนใหั�ม�โยน�โสุมนสุ�การ-2 1 0 0 0 -13240 12 0 0 0

[๓๒๔] ขุ�าพระองค)ถุ#กควิามง�วิงเหังาหัาวินอนครอบง-า ได่�ออกไปิจ้ากวิ�หัารขุ0*นสุ#�ท�,จ้งกรม ล่�มล่งท�,แผู้�นด่�น ณ ท�,ใกล่�บ�นได่ จ้งกรมน�*นน�,นเอง ขุ�าพระองค)ล่#บเน<*อล่#บต�วิแล่�วิขุ0*นสุ#�ท�,จ้งกรมอ�ก เปิ1นผู้#�ม�จ้�ตต�*งม�,นแล่�วิใน ภายใน เด่�นจ้งกรมอย#� แต�น�*น การกระท-าไวิ�ในใจ้โด่ยอ�บายอ�นแยบ คาย ได่�บ�งเก�ด่ขุ0*นแก�ขุ�าพระองค) อาท�นวิโทษปิรากฏิแก�ขุ�าพระองค) ควิามเบ<,อหัน�ายก5ต�*งล่งม�,น ล่-าด่�บน�*น จ้�ตขุองขุ�าพระองค)ก5หัล่�ด่พ�นจ้าก สุรรพก�เล่สุ ขุอพระองค)ทรงทอด่พระเนตรด่#ควิามท�,แหั�งธรรมเปิ1นธรรม อ�นด่�เล่�ศ ขุ�าพระองค)ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่�วิ ได่�ท-าก�จ้พระพ�ทธศาสุนา เสุร5จ้แล่�วิ.

๓. สุภ�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษการทะเล่าะวิ�วิาท

Page 176: Tipitaka 26

-2 1 0 0 0 -13250 15 0 0 0

[๓๒๕] พวิกอ<,นเวิ�นบ�ณฑู�ตย�อมไม�ร# �สุ0กวิ�า พวิกเราท�,ทะเล่าะวิ�วิาทก�นน�* จ้ะ พาก�นย�บย�บในท�ามกล่างสุงฆ)น�* พวิกใด่มาร# �ช่�ด่ในท�ามกล่างสุงฆ)น�*นวิ�า พวิกเราพาก�นไปิสุ#�ท�,ใกล่�ม�จ้จ้�ราช่ ควิามทะเล่าะวิ�วิาท ย�อมระง�บไปิได่�จ้ากสุ-าน�กขุองพวิกน�*นเม<,อใด่ เขุาไม�ร# �ธรรมอ�นเปิ1นอ�บายระง�บการทะเล่าะ วิ�วิาทตามควิามเปิ1นจ้ร�ง ปิระพฤต�อย#�ด่�จ้ไม�แก�ไม�ตาย เม<,อน�*น ควิามทะเล่าะวิ�วิาทก5ไม�สุงบล่งได่� ก5ช่นเหัล่�าใด่มาร# �แจ้�งธรรมตามควิามเปิ1นจ้ร�ง เม<,อสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายพาก�นเร�าร�อนอย#� ช่นเหัล่�าน�*น ย�อมไม�เร�าร�อนควิามทะเล่าะวิ�วิาทขุองพวิกเขุา ย�อมระง�บไปิได่�โด่ยสุ�วินเด่�ยวิ การงานอย�างใด่อย�างหัน0,งท�,ย�อหัย�อน วิ�ตรอ�นเศร�าหัมอง แล่ะพรหัมจ้รรย)อ�นบ�คคล่พ0งระล่0กด่�วิยควิามสุงสุ�ย กรรม ๓ อย�างน�*น ย�อมไม�ม�ผู้ล่มากผู้#�ใด่ไม�ม�ควิามเคารพในเพ<,อนพรหัมจ้รรย)ท�*งหัล่าย ผู้#�น�*นย�อมเปิ1นผู้#�หั�าง ไกล่จ้ากสุ�ทธรรม เหัม<อนฟ้8าก�บด่�น ฉัะน�*น.

๔. น�นทกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษแหั�งบ�วิงมาร-2 1 0 0 0 -13260 13 0 0 0

[๓๒๖] เราต�เต�ยนร�างกายอ�นเต5มไปิด่�วิยขุองน�าเกล่�ยด่ ม�กล่�,นเหัม5น เปิ1นฝี>ก ฝีSายแหั�งมาร ช่��มไปิด่�วิยก�เล่สุ ม�ช่�อง ๙ ช่�อง เปิ1นท�,ไหัล่ออกแหั�งขุองไม�สุะอาด่เปิ1นน�ตย) ท�านอย�าค�ด่ถุ0งเร<,องเก�า อย�ามาเล่�าโล่มอร�ยสุาวิกผู้#�บรรล่�อร�ยสุ�จ้ธรรมใหั�ย�นด่�ด่�วิยอ-านาจ้ก�เล่สุ เพราะอร�ยสุาวิกขุองพระตถุาคตเหัล่�าน�*น ย�อมไม�ย�นด่�ในกามค�ณแม�ในสุวิรรค) จ้ะปิSวิยกล่�าวิไปิไยถุ0งกามค�ณอ�นเปิ1นขุองมน�ษย)เล่�า ก5ช่นเหัล่�าใด่แล่เปิ1นคนพาล่ ม�ปิ>ญญาทราม ม�ควิามค�ด่ช่�,วิ ถุ#กโมหัะหั��มหั�อไวิ�แล่�วิ ช่นเหัล่�าน�*น จ้0งจ้ะก-าหัน�ด่ย�นด่�ในเคร<,องผู้#กท�,มารด่�กไวิ� ช่นเหัล่�าใด่คล่ายราคะ โทสุะ แล่ะอวิ�ช่ช่าได่�แล่�วิ ช่นเหัล่�าน�*นผู้#�คงท�, เปิ1นผู้#�ต�ด่เสุ�นด่�ายค<อต�ณหัา เคร<,องน-าไปิสุ#�ภพขุาด่แล่�วิ ไม�ม�เคร<,องผู้#กพ�น ย�อมไม�ก-าหัน�ด่ย�นด่�ใน บ�วิงมารน�*น.

๕. ช่�มพ�กเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษการปิระพฤต�ทรมานตน-2 1 0 0 0 -13270 9 0 0 0

[๓๒๗] เราเอาธ�ล่�แล่ะฝี�Sนทาต�วิอย#� ๕๕ ปิG บร�โภคอาหัารเด่<อนล่ะคร�*ง ถุอนผู้มแล่ะหันวิด่ ย<นอย#�ด่�วิยเท�าขุ�างเด่�ยวิ งด่เวิ�นการน�,ง ก�นค#ถุแหั�ง ไม� ย�นด่�อาหัารท�,เขุาเช่<*อเช่�ญ เราได่�ท-าบาปิกรรมอ�นเปิ1นเหัต�ใหั�ไปิสุ#�ท�คต�เปิ1น อ�นมากเช่�นน�*น ถุ#กโอฆะใหัญ�พ�ด่ไปิอย#� ได่�ถุ0งพระพ�ทธเจ้�าเปิ1นท�,พ0,งขุอท�านจ้งด่#สุรณคมน)แล่ะควิามท�,ธรรมเปิ1นธรรมอ�นด่�เล่�ศ วิ�ช่ช่า ๓ เราได่� บรรล่�แล่�วิ เราได่�ท-าก�จ้

Page 177: Tipitaka 26

พระพ�ทธศาสุนาเสุร5จ้แล่�วิ.

๖. เสุนกเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญพระพ�ทธองค)-2 1 0 0 0 -13280 12 0 0 0

[๓๒๘] การท�,เราได่�มา ณ ท�,ใกล่�ท�าคยาในเด่<อนผู้�คค�ณมาสุน�* เปิ1นการมาด่�แล่�วิ หันอ เพราะได่�เหั5นพระผู้#�ม�พระภาค ผู้#�ตร�สุร# �ช่อบด่�วิยพระองค)เองผู้#�แสุด่งธรรมอ�นสุ#งสุ�ด่ ม�พระร�ศม�มาก เปิ1นพระคณาจ้ารย) ถุ0งควิามเปิ1นผู้#�เล่�ศ เปิ1นนายกวิ�เศษขุองมน�ษยโล่ก พร�อมท�*งเทวิโล่ก ผู้#�ช่นะมารผู้#�ม�การเหั5นหัาสุ�,งจ้ะเปิร�ยบม�ได่� ม�อาน�ภาพมาก เปิ1นมหัาวิ�รบ�ร�ษผู้#�ร� �งเร<องใหัญ� ไม�ม�อาสุวิะ สุ�*นอาสุวิะท�*งปิวิง เปิ1นศาสุด่าขุองเทวิด่าแล่ะมน�ษย) ไม�ม�ภ�ยแต�ท�,ไหัน พระผู้#�ม�พระภาคพระองค)น�*น ทรงปิล่ด่เปิล่<*องเราผู้#�ม�นามวิ�าเสุนกะ ผู้#�เศร�าหัมองมาแล่�วินาน ม�สุ�นด่านปิระกอบด่�วิยม�จ้ฉัาท�ฏิฐ� จ้ากก�เล่สุเคร<,องร�อยร�ด่ท�*งปิวิง.

๗. สุ�มภ#ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ล่�กษณะคนพาล่แล่ะบ�ณฑู�ต -2 1 0 0 0 -13290 10 0 0 0

[๓๒๙] ผู้#�ใด่ร�บด่�วินในเวิล่าท�,ควิรช่�า แล่ะช่�าในเวิล่าท�,ควิรร�บด่�วิน ผู้#�น�*นเปิ1น พาล่ ย�อมปิระสุบท�กขุ) เพราะไม�จ้�ด่แจ้งโด่ยอ�บายอ�นช่อบ ปิระโยช่น)ขุองผู้#�น�*นย�อมเสุ<,อมไปิ เหัม<อนพระจ้�นทร)ขุ�างแรม เขุาย�อมถุ0งควิามเสุ<,อมยศ แล่ะแตกจ้ากม�ตรท�*งหัล่าย ผู้#�ใด่ช่�าในเวิล่าท�,ควิรช่�า ร�บด่�วินในเวิล่าท�,ควิรร�บด่�วิน ผู้#�น�*นเปิ1นบ�ณฑู�ตถุ0งควิามสุ�ขุ เพราะได่�จ้�ด่แจ้งโด่ยอ�บายอ�นช่อบ ปิระโยช่น)ขุองผู้#�น�*นย�อมบร�บ#รณ) เหัม<อนพระจ้�นทร) ขุ�างขุ0*น เขุาย�อมได่�ยศได่�เก�ยรต�ค�ณ แล่ะไม�แตกจ้ากม�ตรท�*งหัล่าย.

๘. ราหั�ล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งค�ณสุมบ�ต� ๒ ปิระการ-2 1 0 0 0 -13300 13 0 0 0

[๓๓๐] ช่นท�*งหัล่ายย�อมร# �จ้�กเราวิ�า พระราหั�ล่ผู้#�เจ้ร�ญ สุมบ#รณ)ด่�วิยค�ณสุมบ�ต�๒ ปิระการ ค<อ ช่าต�สุมบ�ต� ๑ ปิฏิ�บ�ต�สุมบ�ต� ๑ เพราะเราเปิ1นโอรสุขุอง พระพ�ทธเจ้�า แล่ะเปิ1นผู้#�ม�ปิ>ญญาเหั5นธรรมท�*งหัล่าย อน0,ง เพราะอาสุวิะขุองเราสุ�*นไปิแล่ะภพใหัม�ไม�ม�ต�อไปิ เราเปิ1นพระอรหั�นต) เปิ1นพระท�กขุ� ไณยบ�คคล่ ม�วิ�ช่ช่า ๓ เปิ1นผู้#�เหั5นอมตธรรม สุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายเปิ1นด่�งคนตาบอด่ เพราะเปิ1นผู้#�ไม�เหั5นโทษในกาม ถุ#กขุ�ายค<อต�ณหัาปิกคล่�มแล่�วิ ถุ#ก หัล่�งคา ค<อต�ณหัาปิกปิด่แล่�วิ ถุ#กมารผู้#กแล่�วิด่�วิยเคร<,องผู้#ก ค<อควิามปิระมาทเหัม<อนปิล่าในปิากล่อบ เราถุอนกามน�*นขุ0*นได่�แล่�วิ ต�ด่เคร<,อง ผู้#ก

Page 178: Tipitaka 26

ขุองมารได่�แล่�วิ ถุอนต�ณหัา พร�อมท�*งรากขุ0*นแล่�วิ เปิ1นผู้#�ม�ควิามเย<อกเย5นด่�บแล่�วิ.

๙. จ้�นทนเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนใหั�เหั5นโทษสุ�งขุาร-2 1 0 0 0 -13310 10 0 0 0

[๓๓๑] ภรรยาผู้#�ปิกคล่�มด่�วิยเคร<,องปิระด่�บล่�วินแต�เปิ1นทอง หั�อมล่�อมด่�วิยหัม#�ทาสุ� อ� �มบ�ตรเขุ�ามาหัาเรา ก5เวิล่าท�,เราเหั5นภรรยาผู้#�เปิ1นมารด่าขุองบ�ตร ขุองเราน�*นตบแต�งร�างกาย น��งหั�มผู้�าใหัม�เด่�นมา เปิ1นด่�จ้บ�วิงม�จ้จ้�ราช่ด่�ก ไวิ� ควิามท-าไวิ�ในใจ้โด่ยอ�บายอ�นแยบคาย ก5เก�ด่ขุ0*นแก�เรา โทษแหั�ง สุ�งขุารท�*งหัล่ายก5เก�ด่ปิรากฏิแก�เรา ควิามเบ<,อหัน�ายก5ต�*งม�,น ล่-าด่�บน�*นจ้�ตขุองเราหัล่�ด่พ�นแล่�วิจ้ากก�เล่สุ ขุอท�านจ้งด่#ควิามท�,แหั�งธรรมเปิ1นธรรมด่�เล่�ศ วิ�ช่ช่า ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วิ เราได่�ท-าก�จ้พระพ�ทธศาสุนาเสุร5จ้แล่�วิ.

๑๐. ธรรม�กเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่ต�างระหัวิ�างธรรมแล่ะอธรรม -2 1 0 0 0 -13320 14 0 0 0

[๓๓๒] ธรรมแล่ย�อมร�กษาผู้#�ปิระพฤต�ธรรม ธรรมอ�นบ�คคล่ปิระพฤต�ด่�แล่�วิ ย�อมน-าสุ�ขุมาใหั� น�*เปิ1นอาน�สุงสุ)ในธรรมอ�นบ�คคล่ปิระพฤต�ด่�แล่�วิ ผู้#� ปิระพฤต�ธรรมย�อมไม�ไปิสุ#�ท�คต� สุภาพท�*งสุองค<อ ธรรมแล่ะอธรรมย�อมม�วิ�บากไม�เสุมอก�น อธรรมย�อมน-าไปิสุ#�นรก ธรรมย�อมน-าใหั�ถุ0งสุ�คต� เพราะฉัะน�*นแหัล่ะ บ�คคล่เม<,อบรรเท�งอย#�ด่�วิยการใหั�โอวิาทท�,พระตถุาคตผู้#�คงท�,ตร�สุไวิ�แล่�วิอย�างน�* ควิรท-าควิามพอใจ้ในธรรมท�*งหัล่ายเพราะสุาวิกท�*งหัล่ายขุองพระตถุาคตผู้#�ปิระเสุร�ฐ เปิ1นน�กปิราช่ญ) ต�*งอย#�แล่�วิในธรรม น�บถุ<อธรรมวิ�าเปิ1นท�,พ0,งอ�นปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ย�อมน-าตนใหั�พ�นจ้ากท�กขุ)ได่� ผู้#�ใด่ก-าจ้�ด่รากเง�าแหั�งหั�วิฝีG ถุอนขุ�าย ค<อ ต�ณหัาได่�แล่�วิ ผู้#�น�*นเปิ1นผู้#�สุ�*นสุงสุาร ไม�ม�ก�เล่สุเคร<,องก�งวิล่อ�กเหัม<อนพระจ้�นทร)ในวิ�นเพ5ญปิราศจ้ากโทษ ฉัะน�*น.

๑๑. สุ�ปิปิเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่มธรรมช่าต�โด่ยธรรม-2 1 0 0 0 -13330 13 0 0 0

[๓๓๓] เม<,อใด่ นกยางท�*งหัล่ายม�ขุนอ�นขุาวิสุะอาด่ ถุ#กควิามกล่�วิต�อเมฆค�กคามแล่�วิ ปิรารถุนาจ้ะหัล่บซั�อนอย#�ในร�ง บ�นเขุ�าไปิสุ#�ร �ง เม<,อน�*น แม�น-*า อช่กรณ�ย�อมย�งเราใหั�ย�นด่� เม<,อใด่นกยางม�ขุนขุาวิสุะอาด่ด่� ถุ#กควิาม กล่�วิต�อเมฆด่-าค�กคามแล่�วิ ไม�เหั5นท�,หัล่บล่�* จ้0งแสุวิงหัาท�,หัล่บล่�*เม<,อน�*น แม�น-*าอช่กรณ�ย�อมย�งเราใหั�ย�นด่� ต�นหัวิ�าท�*งหัล่ายท�*งสุองขุ�าง แหั�งแม�น-*าอช่กรณ� ท-าฝี>, งแม�น-*าขุ�าง

Page 179: Tipitaka 26

หัล่�งแหั�งถุ-*าใหัญ�ขุองเราใหั�งาม จ้ะไม�ย�งสุ�ตวิ)อะไรใหั�ย�นด่�ในท�,น�*นได่�เล่�า กบท�*งหัล่ายม�ปิ>ญญาน�อย พ�นด่�แล่�วิจ้ากหัม#�แหั�งง#ม�พ�ษแล่ะง#ไม�ม�พ�ษ พาก�นร�องด่�วิยเสุ�ยงอ�นไพเราะ วิ�นน�*เปิ1นสุม�ยท�,อย#�ปิราศจ้ากภ#เขุาแล่ะแม�น-*าก5หัาม�ได่� แม�น-*าอช่กรณ�น�*เปิ1นแม�น-*า ปิล่อด่ภ�ย เปิ1นแม�น-*าเกษมสุ-าราญร<,นรมย)ด่�. ๑๒. ม�ท�ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การท-าจ้ร�ง-2 1 0 0 0 -13340 22 0 0 0

[๓๓๔] เราม�ควิามต�องการเล่�*ยงช่�พ ได่�บรรพช่าอ�ปิสุมบทแล่�วิ ภายหัล่�งกล่�บได่�ศร�ทธา ม�ควิามเพ�ยรบากบ�,นม�,นคง โด่ยต�*งใจ้วิ�า ร�างกายขุองเราน�*จ้งแตกท-าล่ายไปิ เน<*อหัน�งขุองเราพ0งเหั<อด่แหั�งไปิ แขุ�งขุาท�*งสุองขุองเราจ้ะหัล่�ด่จ้ากท�,ต�อแหั�งเขุ�าท�*งสุอง ตกล่งไปิท�,พ<*นด่�นก5ตามท� เม<,อเราย�งถุอน ล่#กศรค<อต�ณหัาไม�ได่� เราจ้�กไม�ก�น ไม�ด่<,ม จ้�กไม�ออกจ้ากวิ�หัาร แล่ะจ้�กไม�เอนกายนอน ขุอท�านจ้งด่#ควิามเพ�ยรแล่ะควิามบากบ�,นขุองเรา ผู้#�อย#� ด่�วิยควิามต�*งใจ้อย�างน�*น เราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่�วิ ได่�ท-าก�จ้พระพ�ทธศาสุนาเสุร5จ้แล่�วิ. ----------------------------

พระเถุระท�,กล่�าวิคาถุาองค)ล่ะ ๔ คาถุา รวิมเปิ1น ๕๒ คาถุา รวิมเปิ1นพระเถุระ ๑๓ องค) ค<อ ๑. พระนาคสุมาล่เถุระ ๒. พระภค�เถุระ ๓. พระสุภ�ยเถุระ ๔. พระน�นทกเถุระ๕. พระช่�มพ�กเถุระ๖. พระเสุนกเถุระ๗. พระสุ�มภ#ตเถุระ๘. พระราหั�ล่เถุระ ๙. พระจ้�นทนเถุระ ๑๐. พระธรรม�กเถุระ ๑๑. พระสุ�ปิปิกเถุระ ๑๒. พระม�ท�ตเถุระ. จ้บ จ้ต�กกน�บาตท�, ๔. --------------------

เถุรคาถุา ปิ>ญจ้กน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในปิ>ญจ้กน�บาต ๑. ราช่ท�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนใหั�พ�จ้ารณาสุ�งขุาร-2 1 0 0 0 -13350 13 0 0 0

[๓๓๕] ภ�กษ�ไปิปิSาช่�าผู้�ด่�บ ได่�เหั5นซัากศพหัญ�งคนหัน0,งซั0,งเขุาท�*งไวิ�ในปิSาช่�า ม� หัม#�หันอนฟ้อนก�ด่ก�นอย#� ก5ธรรมด่าคนท�,ช่อบสุวิยช่อบงามบางพวิก ได่� เหั5นซัากศพอ�นเปิ1นขุองเล่วิทราม ย�อมเกล่�ยด่ แต�ควิามก-าหัน�ด่ร�กใคร�ย�อมเก�ด่แก�เขุา เขุาเปิ1นเหัม<อนคนตาบอด่ เพราะไม�เหั5นขุองไม�สุะอาด่ ท�,ไหัล่ออกจ้ากทวิารท�*ง ๙ ในซัากศพน�*น ภายในเวิล่าหัม�อขุ�าวิสุ�กหัน0,งเราหัล่�กออกจ้ากท�,น�*น เราม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะ เขุ�าไปิสุ#�ท�,ควิรแหั�งหัน0,ง ท�น�*นการกระท-าไวิ�

Page 180: Tipitaka 26

ในใจ้โด่ยอ�บายอ�นช่อบจ้0งเก�ด่ขุ0*นแก�เรา โทษปิรากฏิ แก�เรา ควิามเหัน<,อยหัน�ายก5ต�*งม�,น ล่-าด่�บน�*น จ้�ตขุองเราก5หัล่�ด่พ�นจ้าก ก�เล่สุ ขุอท�านจ้งด่#ควิามท�,ธรรมเปิ1นธรรมด่�เล่�ศเถุ�ด่ เพราะวิ�ช่ช่า ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วิ เราได่�ท-าก�จ้พระพ�ทธศาสุนาเสุร5จ้แล่�วิ.

๒. สุ�ภ#ตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนไม�ใหั�ด่�แต�พ#ด่-2 1 0 0 0 -13360 14 0 0 0

[๓๓๖] บ�ร�ษผู้#�ปิระสุงค)จ้ะท-าธ�รก�จ้ เม<,อปิระกอบตนในก�จ้ท�,ไม�ควิรปิระกอบ ถุ�า เม<,อขุ<นปิระพฤต�อย#�อย�างน�*น ก5ไม�พ0งได่�สุ-าเร5จ้ผู้ล่ การปิระกอบในก�จ้ท�,ไม�ควิรปิระกอบน�*น ม�ใช่�ล่�กษณะบ�ญ ถุ�าบ�คคล่ใด่ ไม�ถุอนควิามเปิ1นอย#� อย�างล่-าบากแล่�วิมาสุล่ะธรรมอ�นเอกเสุ�ย บ�คคล่น�*นก5พ0งเปิ1นด่�งคนกาล่� ถุ�าสุล่ะท�*งค�ณธรรมแม�ท�*งปิวิง ผู้#�น�*นก5พ0งเปิ1นเหัม<อนคนตาบอด่ เพราะ ไม�เหั5นธรรมท�,สุงบแล่ะธรรมไม�สุงบ บ�คคล่พ0งท-าอย�างใด่ พ0งพ#ด่อย�างน�*นแล่ ไม�พ0งท-าอย�างใด่ ไม�พ0งพ#ด่อย�างน�*น บ�ณฑู�ตท�*งหัล่ายย�อมก-าหันด่ร# �วิ�า บ�คคล่ผู้#�ไม�ท-า ด่�แต�พ#ด่น�*นม�มาก ด่อกไม�งาม ม�สุ�แต�ไม�ม�กล่�,น ฉั�นใด่ วิาจ้าอ�นเปิ1นสุ�ภาษ�ต ย�อมไม�ม�ผู้ล่แก�บ�คคล่ผู้#�ไม�ท-าอย#�ก5ฉั�นน�*น ด่อกไม�งาม ม�สุ� ม�กล่�,น ฉั�นใด่ วิาจ้าอ�นเปิ1นสุ�ภาษ�ตย�อม ม�ผู้ล่แก�บ�คคล่ผู้#�ท-าอย#� ฉัะน�*น.

๓. ค�ร�มาน�นทเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเย�ยฟ้8าท�าฝีน -2 1 0 0 0 -13370 10 0 0 0

[๓๓๗] ฝีนตกเสุ�ยงไพเราะเหัม<อนเพล่งขุ�บ ก�ฏิ�ขุองเราม�งด่�แล่�วิ ม�ปิระต#หัน�าต�างม�ด่ช่�ด่ด่� เราเปิ1นผู้#�สุงบอย#�ในก�ฏิ�น�*น ถุ�าปิระสุงค)จ้ะตกก5ตกล่งมา เถุ�ด่ฝีน ฝีนตกไพเราะเหัม<อนเพล่งขุ�บ ก�ฏิ�ขุองเราม�งด่�แล่�วิ ม�ปิระต#หัน�าต�างม�ด่ช่�ด่ด่� เราเปิ1นผู้#�ม�จ้�ตสุงบอย#�ในก�ฏิ�น�*น ถุ�าปิระสุงค)จ้ะตกก5ตกล่งมาเถุ�ด่ฝีน ฯล่ฯ เราเปิ1นผู้#�ปิราศจ้ากราคะ อย#�ในก�ฏิ�น�*น ฯล่ฯ เราเปิ1นผู้#�ปิราศจ้ากโทสุะอย#�ในก�ฏิ�น�*น ฯล่ฯ เราเปิ1นผู้#�ปิราศจ้ากโมหัะอย#�ในก�ฏิ�น�*น ถุ�าปิระสุงค)จ้ะตกก5ตกล่งมาเถุ�ด่ฝีน.

๔. สุม�นเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การปิฏิ�บ�ต�ธรรม -2 1 0 0 0 -13380 14 0 0 0

[๓๓๘] ท�านพระอ�ปิ>ช่ฌายะปิรารถุนาธรรมใด่ ในบรรด่าธรรมท�*งหัล่ายเพ<,อเรา อน�เคราะหั) เราผู้#�จ้-านงหัวิ�งอมตน�พพาน ก�จ้ท�,ควิรในธรรมน�*นเราท-าเสุร5จ้แล่�วิ ธรรมท�,ม�ใช่�สุ�,งท�,อ�างวิ�าท�านกล่�าวิมาอย�างน�* เราได่�บรรล่�แล่�วิ ท-าใหั�แจ้�งแล่�วิด่�วิยตนเอง เราม�

Page 181: Tipitaka 26

ญาณอ�นบร�สุ�ทธ�P หัมด่ควิามสุงสุ�ย จ้0งได่�พยากรณ)ในสุ-าน�กขุองท�าน เราร# �จ้�กขุ�นธ)ท�,เคยอย#�อาศ�ยในก�อน ท�พยจ้�กษ� เราได่�ช่-าระแล่�วิ ปิระโยช่น)ขุองตนเราได่�บรรล่�แล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระ พ�ทธเจ้�าเราได่�ท-าแล่�วิ สุ�กขุา ๓ อ�นเราผู้#�ไม�ปิระมาท ได่�ฟ้>งด่�แล่�วิในสุ-าน�กขุองท�าน อาสุวิะท�*งปิวิงขุองเราสุ�*นแล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ไม�ม�ท�านเปิ1นผู้#�ม�ควิามเอ5นด่# อน�เคราะหั)สุ�,งสุอนเราด่�วิยวิ�ตรอ�นปิระเสุร�ฐ โอวิาทขุองท�านไม�ไร�ปิระโยช่น) เราได่�ศ0กษาอย#�ในสุ-าน�กขุองท�าน.

๕. วิ�ฑูฒ่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญมารด่า-2 1 0 0 0 -13390 13 0 0 0

[๓๓๙] โยมมารด่าขุองเราด่�แท� เพราะได่�แนะน-าเราใหั�ร# �สุ0กต�วิ เหัม<อนบ�คคล่แทงพาหันะด่�วิยปิระต�ก ฉัะน�*น เราได่�ฟ้>งค-าขุองโยมมารด่าท�,พร-,าสุอนแล่�วิได่�ปิรารภควิามเพ�ยร ม�จ้�ตต�*งม�,น ได่�บรรล่�โพธ�ญาณอย�างสุ#งสุ�ด่ เราเปิ1นพระอรหั�นต)ควิรแก�ท�กษ�ณา ม�วิ�ช่ช่า ๓ ได่�เหั5นอมตธรรม ช่นะเสุนาแหั�งมาร ไม�ม�อาสุวิะอย#� อาสุวิะขุองเราเหัล่�าใด่ ได่�ม�แล่�วิท�*งภายในท�*งภายนอก อาสุวิะเหัล่�าน�*นท�*งหัมด่ เราต�ด่ขุาด่แล่�วิ แล่ะไม�เก�ด่ขุ0*นอ�กต�อไปิ โยมมารด่าขุองเราเปิ1นผู้#�แกล่�วิกล่�า ได่�กล่�าวิเน<*อควิามน�*กะเราแม�เม<,อเราผู้#�เปิ1นบ�ตรขุองท�านไม�ม�ก�เล่สุ ก�เล่สุอ�นเปิ1นด่�งหัม#�ไม�ในปิSาขุองท�านคงจ้ะไม�ม�เปิ1นแน� ท�กขุ)เราท-าใหั�สุ�*นสุ�ด่แล่�วิ อ�ตภาพน�*ม�ในท�,สุ�ด่ สุงสุาร ค<อควิามเก�ด่ตายสุ�*นแล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ไม�ม�. ๖. นท�ก�สุสุปิเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญพระพ�ทธองค)-2 1 0 0 0 -13400 13 0 0 0

[๓๔๐] พระพ�ทธเจ้�าเสุด่5จ้มาสุ#�แม�น-*าเนร�ญช่รา เพ<,อปิระโยช่น)แก�เราหันอเพราะเราได่�ฟ้>งธรรมขุองพระองค)แล่�วิ ล่ะม�จ้ฉัาท�ฏิฐ�ได่� เม<,อเราเปิ1น ปิ�ถุ�ช่นย�งม<ด่มนอย#� สุ-าค�ญวิ�า การบ#ช่าย�ญน�*เปิ1นควิามบร�สุ�ทธ�P จ้0งได่� บ#ช่าย�ญสุ#งๆ ต-,าๆ แล่ะได่�บ#ช่าไฟ้ แล่�นไปิสุ#�การถุ<อท�ฏิฐ� ล่��มหัล่งไปิด่�วิยการเช่<,อถุ<อ เปิ1นคนตาบอด่ไม�ร# �แจ้�ง สุ-าค�ญควิามไม�บร�สุ�ทธ�Pวิ�าเปิ1นควิามบร�สุ�ทธ�P บ�ด่น�* เราล่ะม�จ้ฉัาท�ฏิฐ�ได่�แล่�วิ ท-าล่ายภพท�*งปิวิงหัมด่แล่�วิ เราบ#ช่าไฟ้ ค<อ พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นท�กขุ�ไณยบ�คคล่ เราขุอ นม�สุการพระตถุาคต ควิามล่��มหัล่งท�*งปิวิงเราล่ะหัมด่แล่�วิ ต�ณหัาอ�นจ้ะ น-าไปิสุ#�ภพเราท-าล่ายแล่�วิ ช่าต�สุงสุารสุ�*นแล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ม�ได่�ม�. ๗. คยาก�สุสุปิเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งควิามเปิ1นพ�ทธทายาท

Page 182: Tipitaka 26

-2 1 0 0 0 -13410 13 0 0 0

[๓๔๑] เราล่งไปิล่อยบาปิในแม�น-*าคยา ท�,ท�าคยาผู้�คค� วิ�นล่ะ ๓ คร�*ง ค<อ เวิล่าเช่�าเวิล่าเท�,ยง เวิล่าเย5น เพราะค�ด่เหั5นวิ�า บาปิใด่ท�,เราท-าไวิ�ในช่าต�ก�อนบ�ด่น�* เราจ้ะล่อยบาปิน�*นในท�,น�* ควิามเหั5นอย�างน�* ได่�ม�แก�เราในกาล่ก�อนบ�ด่น�* เราได่�ฟ้>งวิาจ้าอ�นเปิ1นสุ�ภาษ�ต เปิ1นบทอ�นปิระกอบด่�วิยเหัต�ผู้ล่แล่�วิพ�จ้ารณาเหั5นเน<*อควิามได่�ถุ�องแท�ตามควิามเปิ1นจ้ร�ง โด่ยอ�บายอ�น ช่อบ จ้0งได่�ล่�างบาปิท�*งปิวิง เปิ1นผู้#�ไม�ม�มล่ท�น หัมด่จ้ด่ สุะอาด่ เปิ1น ทายาทผู้#�บร�สุ�ทธ�Pขุองพระพ�ทธเจ้�า เปิ1นบ�ตรผู้#�เก�ด่แต�พระอ�ทรขุองพระ พ�ทธเจ้�า เราได่�หัย�,งล่งสุ#�กระแสุน-*า ค<อ มรรคอ�นม�องค) ๘ ล่อยบาปิท�*งปิวิง แล่�วิเราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่ะได่�ท-าก�จ้พระพ�ทธศาสุนาเสุร5จ้แล่�วิ.

๘. วิ�กกล่�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตปิฏิ�ญาณเปิ1นผู้#�ไม�เก�ยจ้คร�านพระผู้#�ม�พระภาคตร�สุถุามวิ�า-2 1 0 0 0 -13420 13 0 0 0

[๓๔๒] ด่#กรภ�กษ� เม<,อเธออย#�ในปิSาใหัญ�ซั0,งเปิ1นท�,ปิราศจ้ากโคจ้ร เปิ1นท�,เศร�าหัมองถุ#กโรคล่มครอบง-า จ้�กท-าอย�างไร?ท�านพระวิ�กกล่�เถุระกราบท#ล่วิ�า ขุ�าพระองค)จ้ะย�งปิGต�แล่ะควิามสุ�ขุอ�นไพบ#ล่ย)ใหั�แผู้�ไปิสุ#�ร �างกาย ครอบง-าปิ>จ้จ้�ยอ�นเศร�าหัมองอย#�ในปิSาใหัญ� จ้�กเจ้ร�ญสุต�ปิ>ฏิฐาน ๔ อ�นทร�ย) ๕พล่ะ ๕ แล่ะโพช่ฌงค) ๗ อย#�ในปิSาใหัญ� เพราะได่�เหั5นภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�ปิรารภควิามเพ�ยร ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิ ม�ควิามบากบ�,นม�,นเปิ1นน�ตย) ม�ควิามพร�อมเพร�ยงก�น ม�ควิามเหั5นร�วิมก�น ขุ�าพระองค)จ้0งจ้�กอย#�ในปิSาใหัญ�เม<,อขุ�าพระองค)ระล่0กถุ0งพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�พระองค)อ�นฝีRกแล่�วิ ม�พระหัฤท�ย ต�*งม�,น จ้0งเปิ1นผู้#�ไม�เก�ยจ้คร�านตล่อด่ท�*งกล่างค<นแล่ะกล่างวิ�นอย#�ในปิSาใหัญ�. ๙. วิ�ช่�ตเสุนเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเก�,ยวิก�บการฝีRกจ้�ต -2 1 0 0 0 -13430 14 0 0 0

[๓๔๓] เราจ้�กระวิ�งจ้�ตน�*นไวิ� เหัม<อนนายหั�ตถุาจ้ารย) ก�กช่�างไวิ�ท�,ปิระต#นคร ฉัะน�*น เราจ้�กไม�ปิระกอบจ้�ตไวิ�ในธรรมอ�นล่ามก จ้�กไม�ยอมใหั�จ้�ตตกล่ง ไปิสุ#�ขุ�ายแหั�งกามอ�นเก�ด่ในร�างกาย เจ้�าถุ#กเราก�กขุ�งไวิ�แล่�วิ จ้�กไปิตาม ช่อบใจ้ไม�ได่� เหัม<อนช่�างได่�ช่�องปิระต# ฉัะน�*น ด่#กรจ้�ตผู้#�ช่� ,วิช่�า บ�ด่น�*เจ้�าจ้�กขุ<นย�นด่�ในธรรมอ�นล่ามกเท�,ยวิไปิเน<องๆ ด่�งก�อนม�ได่� นายควิาญช่�างม�ก-าล่�งแขุ5งแรง ย�อมบ�งค�บช่�างท�,จ้�บได่�ใหัม� ย�งไม�ได่�ฝีRก ใหั�อย#�ใน อ-านาจ้ด่�วิยขุอ ฉั�นใด่ เราจ้�กบ�งค�บเจ้�าใหั�อย#�ในอ-านาจ้ ฉั�นน�*น นายสุารถุ�ผู้#�ฉัล่าด่

Page 183: Tipitaka 26

ในการฝีRกม�าใหั�ด่� เปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐ ย�อมฝีRกม�าใหั�รอบร# �ได่� ฉั�นใด่ เราจ้�กฝีRกเจ้�าใหั�ต�*งอย#�ในพล่ะ ๕ ฉั�นน�*น จ้�กผู้#กเจ้�าไวิ�ด่�วิยสุต�จ้�กฝีRกจ้�กบ�งค�บเจ้�าใหั�ท-าธ�ระด่�วิยควิามเพ�ยร เจ้�าจ้�กไม�ได่�ไปิไกล่จ้าก อารมณ)ภายในน�*ล่ะนะจ้�ต.

๑๐. ยสุท�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตต-าหัน�คนปิ>ญญาทราม-2 1 0 0 0 -13440 13 0 0 0

[๓๔๔] คนม�ปิ>ญญาทราม ค�ด่จ้ะยกโทษ ฟ้>งค-าสุอนขุองท�านผู้#�ช่นะมาร ย�อมเปิ1นผู้#�ไกล่จ้ากสุ�ทธรรม เหัม<อนฟ้8าก�บด่�นฉัะน�*น คนม�ปิ>ญญาทราม ค�ด่จ้ะยกโทษ ฟ้>งค-าสุอนขุองท�านผู้#�ช่นะมาร ย�อมเสุ<,อมจ้ากสุ�ทธรรม เหัม<อนพระจ้�นทร)ขุ�างแรม ฉัะน�*น คนม�ปิ>ญญาทราม ค�ด่จ้ะยกโทษ ฟ้>งค-าสุอนขุองท�านผู้#�ช่นะมาร ย�อมเหั�,ยวิแหั�งในสุ�ทธรรม เหัม<อนปิล่าใน น-*าน�อย ฉัะน�*น คนม�ปิ>ญญาทราม ค�ด่จ้ะยกโทษ ฟ้>งค-าสุอนขุองท�าน ผู้#�ช่นะมาร ย�อมไม�งอกงามในสุ�ทธรรม เหัม<อนพ<ช่เน�าในไร�นา ฉัะน�*นสุ�วินผู้#�ใด่ม�จ้�ตอ�นค��มครองแล่�วิ ฟ้>งค-าสุอนขุองท�านผู้#�ช่นะมาร ผู้#�น�*นท-าอาสุวิะท�*งปิวิงใหั�สุ�*นไปิ ท-าใหั�แจ้�งซั0,งธรรมอ�นไม�ก-าเร�บ พ0งได่�บรรล่� ควิามสุงบอย�างยอด่เย�,ยม เปิ1นผู้#�ไม�ม�อาสุวิะ ย�อมปิร�น�พพาน.

๑๑. โสุณก�ฏิ�ก�ณณเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งควิามภ#ม�ใจ้ในการเปิ1นพ�ทธสุาวิก -2 1 0 0 0 -13450 13 0 0 0

[๓๔๕] เราได่�อ�ปิสุมบทแล่�วิ เปิ1นผู้#�หัล่�ด่พ�นจ้ากก�เล่สุ ไม�ม�อาสุวิะ ได่�เหั5น พระผู้#�ม�พระภาค แล่ะได่�อย#�ร �วิมก�บพระองค)ในวิ�หัารเด่�ยวิก�น พระผู้#�ม�พระภาคปิระท�บอย#�ในท�,แจ้�งตล่อด่ราตร�เปิ1นอ�นมากท�เด่�ยวิ พระศาสุด่าผู้#�ฉัล่าด่ในธรรมเปิ1นเคร<,องอย#� ได่�เสุด่5จ้เขุ�าไปิสุ#�พระวิ�หัาร เม<,อน�*นพระโคด่มทรงล่าด่ผู้�าสุ�งฆาฏิ�แล่�วิ สุ-าเร5จ้สุ�หัไสุยา ทรงล่ะควิามขุล่าด่ กล่�วิเสุ�ยแล่�วิ เหัม<อนราช่สุ�หั)อย#�ในถุ-*าภ#เขุา ล่-าด่�บน�*น ท�านโสุณะผู้#�เปิ1นสุาวิกขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้#�กล่�าวิวิาจ้าไพเราะ ได่�ภาษ�ตสุ�ทธรรม ในท�,เฉัพาะพระพ�กตร)ขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐ ท�านโสุณะก-าหันด่ร# � เบญจ้ขุ�นธ)แล่�วิ อบรมอ�ฏิฐ�งค�กมรรคอ�นปิระเสุร�ฐ พ0งได่�บรรล่�ควิามสุงบ อย�างย�,ง จ้�กเปิ1นผู้#�ไม�ม�อาสุวิะ ปิร�น�พพาน.

๑๒. โกสุ�ยเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตยกย�องผู้#�เคารพคร#-2 1 0 0 0 -13460 26 0 0 0

[๓๔๖] ผู้#�ใด่เปิ1นธ�รช่น เปิ1นผู้#�ร# �ถุ�อยค-าขุองคร#ท�*งหัล่าย อย#�ในโอวิาทขุองคร#น�*น แล่ะย�งควิามเคารพใหั�เก�ด่ในโอวิาทขุองคร#น�*น

Page 184: Tipitaka 26

ผู้#�น�*นช่<,อวิ�าเปิ1นผู้#�ม�ภ�กด่�แล่ะช่<,อวิ�าเปิ1นบ�ณฑู�ตแล่ะพ0งเปิ1นผู้#�วิ�เศษ เพราะร# �ธรรมท�*งหัล่าย อ�นตราย อ�นร�ายแรงเก�ด่ขุ0*นแล่�วิ ไม�ครอบง-าบ�คคล่ใด่ผู้#�พ�จ้ารณาอย#� บ�คคล่น�*น ย�อมช่<,อวิ�าม�ก-าล่�ง ช่<,อวิ�าเปิ1นบ�ณฑู�ต แล่ะพ0งเปิ1นผู้#�วิ�เศษเพราะร# �ธรรม ท�*งหัล่าย ผู้#�ใด่แล่ต�*งม�,นไม�หัวิ� ,นไหัวิ เหัม<อนมหัาสุม�ทร ม�ปิ>ญญาล่0กซั0*ง เหั5นเหัต�ผู้ล่อ�นล่ะเอ�ยด่ ช่<,อวิ�าเปิ1นผู้#�ไม�ง�อนแง�น ไม�คล่อนแคล่น ช่<,อวิ�าเปิ1นบ�ณฑู�ต แล่ะพ0งเปิ1นผู้#�วิ�เศษเพราะร# �ธรรมท�*งหัล่าย ผู้#�ใด่เปิ1นพหั#สุ#ต ทรงธรรมแล่ะปิระพฤต�ธรรมสุมควิรแก�ธรรม ผู้#�น�*นช่<,อวิ�าผู้#�คงท�, เปิ1น บ�ณฑู�ตแล่ะพ0งเปิ1นผู้#�วิ�เศษเพราะร# �ธรรมท�*งหัล่าย ผู้#�ใด่ร# �เน<*อควิามแหั�งสุ�ภาษ�ต คร�*นร# �แล่�วิท-าตามท�,ร# � ผู้#�น�*นช่<,อวิ�าเปิ1นบ�ณฑู�ต อย#�ในอ-านาจ้เหัต�ผู้ล่แล่ะพ0งเปิ1นผู้#�วิ�เศษเพราะร# �ธรรมท�*งหัล่าย. -----------------------

พระเถุระ ๑๒ ร#ปิ กล่�าวิคาถุาร#ปิล่ะ ๕ คาถุา รวิมเปิ1น ๖๐ คาถุา ค<อ ๑. พระราช่ท�ตตเถุระ ๒. พระสุ�ภ#ตเถุระ ๓. พระค�ร�มานนทเถุระ ๔. พระสุ�มนเถุระ๕. พระวิ�ฑูฒ่เถุระ ๖. พระนท�ก�สุสุปิเถุระ ๗. พระคยาก�สุสุปิเถุระ๘. พระวิ�กกล่�เถุระ๙. พระวิ�ช่�ตเถุระ๑๐. พระยสุท�ตตเถุระ๑๑. พระโสุณก�ฏิ�ก�ณณเถุระ๑๒. พระโกสุ�ยเถุระ. จ้บ ปิ>ญจ้กน�บาต -------------------

เถุรคาถุา ฉั�กกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในฉั�กกน�บาต ๑. อ�ร�เวิล่ก�สุสุปิเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งควิามภ#ม�ใจ้ท�,ได่�บวิช่ในพระพ�ทธศาสุนา -2 1 0 0 0 -13470 14 0 0 0

[๓๔๗] เราย�งไม�เหั5นปิาฏิ�หัาร�ย)ขุองพระโคด่มผู้#�เร<องยศ เพ�ยงใด่ เราก5ย�งเปิ1นคนล่วิงโล่กด่�วิยควิามร�ษยาแล่ะมานะไม�นอบน�อม เพ�ยงน�*น พระผู้#�ม�พระภาค ผู้#�เปิ1นสุารถุ�ขุองนรช่น ทรงทราบควิามด่-าร�ขุองเรา ทรงต�กเต<อนเรา ล่-าด่�บน�*น ควิามสุล่ด่ใจ้ได่�เก�ด่แก�เรา เก�ด่ควิามอ�ศจ้รรย)ใจ้ ขุนล่�กช่#ช่�น ควิามสุ-าเร5จ้อ�นเล่5กน�อยขุองเราผู้#�เปิ1นช่ฏิ�ล่ เคยม�อย#�เม<,อ ก�อนเราได่�สุล่ะ ควิามสุ-าเร5จ้อ�นน�*นแล่�วิ บวิช่ในศาสุนาขุองพระช่�นเจ้�า เม<,อก�อน เราย�นด่�การบ#ช่าย�ญ หั�อมล่�อมด่�วิยกามารมณ) ภายหัล่�ง เราถุอนราคะ โทสุะแล่ะโมหัะได่�แล่�วิ เราร# �บ�พเพน�วิาสุญาณ ช่-าระท�พยจ้�กษ�หัมด่จ้ด่ เปิ1นผู้#�ม� ฤทธ�P ร# �จ้�ตขุองผู้#�อ<,น แล่ะบรรล่�ท�พโสุต อน0,ง เราออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ตเพ<,อปิระโยช่น)ใด่ ปิระโยช่น)น�*นเราได่�บรรล่�แล่�วิ ควิามสุ�*นไปิแหั�งสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิงเราได่�บรรล่�แล่�วิ.

๒. เตก�จ้ฉักาน�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตโต�มาร มารกล่�าวิวิ�า -2 1 0 0 0 -1

Page 185: Tipitaka 26

3480 16 0 0 0

[๓๔๘] ขุ�าวิเปิล่<อกขุ�าวิสุาล่�ท�*งหัล่าย อ�นช่นท�*งหัล่ายขุนมาจ้ากล่านไปิไวิ�ในย��ง แล่�วิ ท�านไม�พ0งได่� แม�ก�อนขุ�าวิ จ้�กค�ด่วิ�า บ�ด่น�*จ้�กท-าอย�างไร?พระเถุระกล่�าวิวิ�า เราจ้�กระล่0กถุ0งพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�พระค�ณปิระมาณม�ได่� จ้�กม�ใจ้เล่<,อมใสุ เปิ1นผู้#�ม�สุร�ระอ�นปิGต�ถุ#กต�องแล่�วิ ม�จ้�ตเบ�กบานแล่�วิเน<องๆ เราจ้�กระล่0ก ถุ0งพระธรรม อ�นม�ค�ณหัาปิระมาณม�ได่� จ้�กม�ใจ้เล่<,อมใสุ เปิ1นผู้#�ม�สุร�ระ อ�นปิGต�ถุ#กต�องแล่�วิ ม�จ้�ตเบ�กบานแล่�วิเน<องๆ เราจ้�กระล่0กถุ0งพระสุงฆ) ผู้#�ม�ค�ณหัาปิระมาณม�ได่� จ้�กม�ใจ้เล่<,อมใสุ เปิ1นผู้#�ม�สุร�ระอ�นปิGต�ถุ#กต�องแล่�วิม�จ้�ตเบ�กบานแล่�วิเน<องๆ. มารกล่�าวิวิ�า ท�านอย#�ในท�,แจ้�ง ฤด่#น�*เปิ1นฤด่#หันาวิ ท�านอย�าเปิ1นผู้#�ถุ#กควิามหันาวิครอบง-าล่-าบากเล่ย น�มนต)ท�านเขุ�าไปิสุ#�ท�,อย#� อ�นม�บานปิระต#แล่ะหัน�าต�างม�ด่ช่�ด่เถุ�ด่. พระเถุระกล่�าวิวิ�า เราจ้�กเจ้ร�ญอ�ปิปิม�ญญา ๔ แล่ะจ้�กม�ควิามสุ�ขุอย#�ด่�วิยอ�ปิปิม�ญญาเหัล่�าน�*นเราจ้�กเปิ1นผู้#�ไม�หัวิ� ,นไหัวิ ไม�ล่-าบากด่�วิยควิามหันาวิ.

๓. มหัานาคเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษผู้#�ไม�ม�ควิามเคารพ-2 1 0 0 0 -13490 14 0 0 0

[๓๔๙] ผู้#�ใด่ไม�ม�ควิามเคารพ ในเพ<,อนสุพรหัมจ้าร�ท�*งหัล่าย ผู้#�น�*นย�อมเสุ<,อมจ้ากสุ�ทธรรม เหัม<อนปิล่าในน-*าน�อยฉัะน�*น ผู้#�ใด่ไม�ม�ควิามเคารพในเพ<,อนสุพรหัมจ้าร�ท�*งหัล่าย ผู้#�น�*นย�อมไม�งอกงามในสุ�ทธรรม เหัม<อนพ<ช่เน�าใน ไร�นาฉัะน�*น ผู้#�ใด่ไม�ม�ควิามเคารพในเพ<,อนสุพรหัมจ้าร�ท�*งหัล่าย ผู้#�น�*นเปิ1นผู้#�ไกล่จ้ากน�พพานในศาสุนา ขุองพระผู้#�ม�พระภาคผู้#�เปิ1นพระธรรมราช่าผู้#�ใด่ม�ควิามเคารพในเพ<,อนสุพรหัมจ้าร�ท�*งหัล่าย ผู้#�น�*นย�อมไม�เสุ<,อมจ้าก สุ�ทธรรม เหัม<อนปิล่าในน-*ามากฉัะน�*น ผู้#�ใด่ม�ควิามเคารพในเพ<,อนสุพรหัม จ้าร�ท�*งหัล่าย ผู้#�น�*นย�อมงอกงามในสุ�ทธรรม เหัม<อนพ<ช่ท�,ด่�ในไร�นาฉัะน�*น ผู้#�ใด่ม�ควิามเคารพในเพ<,อนสุพรหัมจ้าร�ท�*งหัล่าย ผู้#�น�*นย�อมอย#�ใกล่�น�พพานในศาสุนาขุองพระผู้#�ม�พระภาค ผู้#�เปิ1นพระธรรมราช่า. ๔. ก�ล่ล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งการพ�จ้ารณาสุ�งขุาร-2 1 0 0 0 -13500 14 0 0 0

[๓๕๐] เราผู้#�ช่<,อวิ�าก�ล่ล่ะ ไปิท�,ปิSาช่�าผู้�ด่�บ ได่�เหั5นซัากศพหัญ�งคนหัน0,ง เขุาท�*งไวิ�ในปิSาช่�า ม�หัม#�หันอนฟ้อนก�ด่อย#� ด่#กรก�ล่ล่ภ�กษ� ท�านจ้งด่#ร�างกายอ�นกระสุ�บกระสุ�าย ไม�สุะอาด่ เปิ1นขุองเปิZ, อยเน�า ม�ขุองโสุโครกไหัล่เขุ�า ไหัล่ออกอย#� อ�นหัม#�คนพาล่พาก�นช่<,นช่ม

Page 186: Tipitaka 26

น�ก เราได่�ถุ<อเอาแวิ�นธรรมแล่�วิสุ�องด่#ร�างกายอ�นไร�ปิระโยช่น) ท�*งภายในแล่ะภายนอกน�* สุร�ระเราน�* ฉั�นใด่ ซัากศพน�*นก5ฉั�นน�*น ซัากศพน�*นฉั�นใด่ สุร�ระเราน�*ก5ฉั�นน�*นร�างกายเบ<*องต-,าฉั�นใด่ ร�างกายเบ<*องบนก5ฉั�นน�*น ร�างกายเบ<*องบนฉั�นใด่ ร�างกายเบ<*องต-,าก5ฉั�นน�*น กล่างวิ�นฉั�นใด่ กล่างค<นก5ฉั�นน�*น กล่างค<น ฉั�นใด่ กล่างวิ�นก5ฉั�นน�*น เม<,อก�อนฉั�นใด่ ภายหัล่�งก5ฉั�นน�*น ภายหัล่�งฉั�นใด่ เม<,อก�อนก5ฉั�นน�*น ควิามย�นด่�ด่�วิยด่นตร�เคร<,อง ๕ เช่�นน�*น ย�อมไม�ม�แก�เราผู้#�ม�จ้�ตแน�วิแน� พ�จ้ารณาเหั5นธรรมแจ้�มแจ้�งโด่ยช่อบ.

๕. มาล่�งกยปิ�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนใหั�ล่ะต�ณหัา -2 1 0 0 0 -13510 19 0 0 0

[๓๕๑] ต�ณหัาย�อมเจ้ร�ญแก�สุ�ตวิ)ผู้#�ปิระพฤต�ปิระมาท เหัม<อนเถุาย�านทรายเจ้ร�ญอย#�ในปิSาฉัะน�*น บ�คคล่ผู้#�ตกอย#�ในอ-านาจ้ขุองต�ณหัา ย�อมเร�ร�อนไปิในภพน�อยภพใหัญ� เหัม<อนวิานรอยากได่�ผู้ล่ไม� เร�ร�อนไปิในปิSาฉัะน�*นต�ณหัาอ�นช่�,วิช่�า ซั�านไปิในโล่ก ครอบง-าบ�คคล่ใด่ ควิามโศกท�*งหัล่าย ย�อมเจ้ร�ญแก�บ�คคล่น�*น เหัม<อนหัญ�าคมบางท�,ถุ#กฝีนตกเช่ยแล่�วิฉัะน�*นสุ�วินผู้#�ใด่ครอบง-าต�ณหัาอ�นช่�,วิช่�าน�* ซั0,งยากท�,จ้ะล่�วิงได่�ในโล่ก ควิามโศกท�*งหัล่ายย�อมตกไปิจ้ากบ�คคล่น�*น เหัม<อนหัยาด่น-*าตกไปิจ้ากในบ�วิฉัะน�*นเพราะฉัะน�*นเราขุอเต<อนท�านท�*งหัล่าย ขุอควิามเจ้ร�ญจ้งม�แก�ท�านท�*งหัล่ายท�,มาปิระช่�มก�นอย#�ในสุมาคมน�*ท�*งหัมด่ ท�านท�*งหัล่ายจ้งขุ�ด่รากแหั�งต�ณหัา ด่�จ้บ�คคล่ผู้#�ม�ควิามต�องการด่�วิยแฝีก ขุ�ด่แฝีกอย#�ฉัะน�*น มารอย�าได่�ระรานท�านท�*งหัล่ายบ�อยๆ ด่�งกระแสุน-*าพ�ด่พานไม�อ�อฉัะน�*น ท�านท�*งหัล่ายจ้งท-าตามพระพ�ทธพจ้น) ขุณะอย�าได่�ล่�วิงท�านท�*งหัล่ายไปิเสุ�ย เพราะผู้#�ม�ขุณะ อ�นล่�วิงแล่�วิ ย�อมย�ด่เย�ยด่ก�นในนรกเศร�าโศกอย#� ควิามปิระมาทด่�จ้ธ�ล่�ธ�ล่�เก�ด่ขุ0*นเพราะควิามปิระมาท ท�านท�*งหัล่ายพ0งถุอนล่#กศรอ�นเสุ�ยบอย#�ใน หัท�ยขุองตน ด่�วิยควิามไม�ปิระมาทแล่ะด่�วิยวิ�ช่ช่าเถุ�ด่.

๖. สุ�ปิปิทาสุเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การเหั5นโทษสุ�งขุาร -2 1 0 0 0 -13520 14 0 0 0

[๓๕๒] น�บต�*งแต�เราบวิช่มาแล่�วิได่� ๒๕ ปิG ย�งไม�เคยได่�ร�บควิามสุงบใจ้ แม�ช่�,วิเวิล่าล่�ด่น�*วิม<อเล่ย เราไม�ได่�เอก�คคตาจ้�ต ถุ#กกามราคะครอบง-าแล่�วิ ปิระคองแขุนท�*งสุองร�องไหั�คร-,าครวิญเขุ�าไปิสุ#�ท�,อย#�ด่�วิยค�ด่วิ�า จ้�กน-าศาตรามา ช่�วิ�ตขุองเราจ้ะม�ปิระโยช่น)อะไรเล่�า ก5คนอย�างเราจ้ะล่าสุ�กขุาเสุ�ยอย�างไรได่� ควิรตายเสุ�ยเถุ�ด่คราวิน�* เราได่�ฉัวิยเอาม�ด่โกนขุ0*นไปินอนบนเต�ยง ม�ด่โกนเล่�มน�*นเราสุบ�ด่ด่�แล่�วิ สุามารถุจ้ะต�ด่เสุ�นเอ5นใหั�ขุาด่ได่�ขุณะน�*น

Page 187: Tipitaka 26

โยน�โสุมนสุ�การก5บ�งเก�ด่ขุ0*นแก�เรา โทษปิรากฏิแก�เรา ควิามเบ<,อหัน�ายในสุ�งขุารก5เก�ด่ขุ0*นแก�เรา เพราะควิามเบ<,อหัน�ายในสุ�งขุารน�*นจ้�ตขุองเราหัล่�ด่พ�นแล่�วิ ขุอท�านจ้งด่#ควิามท�,ธรรมเปิ1นธรรมด่�เถุ�ด่ วิ�ช่ช่า ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วิ ค-าสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเราได่�ท-าเสุร5จ้แล่�วิ.

๗. กาต�ยานเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตเต<อนไม�ใหั�ปิระมาท -2 1 0 0 0 -13530 23 0 0 0

[๓๕๓] จ้งล่�กขุ0*นน�,งเถุ�ด่กาต�ยานะ อย�าม�วินอนหัล่�บอย#�เล่ย จ้งต<,นขุ0*นเถุ�ด่ อย�า ใหั�ม�จ้จ้�ราช่ผู้#�เปิ1นพวิกพ�องขุองคนปิระมาทช่นะ ท�านผู้#�เก�ยจ้คร�านด่�วิย อ�บายอ�นโกงเล่ย ก-าล่�งคล่<,นแหั�งมหัาสุม�ทร ย�อมครอบง-าบ�ร�ษผู้#�ไม�อาจ้ขุ�ามมหัาสุม�ทรน�*นได่� แม�ฉั�นใด่ ช่าต�แล่ะช่ราย�อมครอบง-าท�านผู้#�ถุ#ก ควิามเก�ยจ้คร�านครอบง-าแล่�วิ ฉั�นน�*น ขุอท�านจ้งท-าเกาะ ค<อ อรหั�ตผู้ล่ แก�ตนเถุ�ด่ เพราะท�,พ0,งอย�างอ<,นในโล่กน�*แล่ะโล่กหัน�า ย�อมไม�ม�แก�ท�านก5พระศาสุด่าได่ทรงบอกทางน�* อ�นล่�วิงพ�นจ้ากเคร<,องขุ�องแล่ะจ้ากภ�ย ค<อ ช่าต�แล่ะช่ราแก�ท�านแล่�วิ ท�านอย�าเปิ1นผู้#�ปิระมาทตล่อด่ยามต�นแล่ะยามหัล่�ง จ้งพยายามท-าควิามเพ�ยรใหั�ม�,นเถุ�ด่ ท�านจ้งปิล่ด่เปิล่<*องเคร<,องผู้#กท�*งหัล่ายอ�นเปิ1นขุองเด่�มเสุ�ย จ้งใช่�สุอยผู้�าสุ�งฆาฏิ�แล่ะโกนศ�รษะด่�วิยม�ด่โกน ฉั�นอาหัารท�,ขุอเขุามาได่� จ้งอย�าเหั5นแก�การเล่�นสุน�กสุนาน อย�าเหั5นแก�นอน จ้งหัม�,นเพ�งด่#ธรรมเถุ�ด่ กาต�ยานะ จ้งเจ้ร�ญฌาน จ้งช่นะก�เล่สุเถุ�ด่กาต�ยานะ ท�านจ้งเฉัล่�ยวิฉัล่าด่ในทางอ�นปิล่อด่โปิร�งจ้ากโยคะจ้งบรรล่�ถุ0งควิามบร�สุ�ทธ�Pอ�นยอด่เย�,ยม จ้งด่�บเพล่�งก�เล่สุ ด่�งบ�คคล่ด่�บไฟ้ ด่�วิยน-*า ฉัะน�*น ปิระท�ปิท�,สุ�องแสุง ถุ�าม�แสุงน�อย ย�อมด่�บไปิด่�วิยล่มด่�งเถุาวิ�ล่ย)เหั�,ยวิแหั�ง ฉั�นใด่ ท�านก5จ้งเปิ1นผู้#�ไม�ถุ<อม�,น ก-าจ้�ด่มารผู้#�ม� โคตรเสุมอด่�วิยพระอ�นทร)ฉั�นน�*นเถุ�ด่ ก5เม<,อท�านก-าจ้�ด่มารได่�อย�างน�*แล่�วิ เปิ1นผู้#�ปิราศจ้ากควิามก-าหัน�ด่พอใจ้ในเวิทนาท�*งหัล่าย เปิ1นผู้#�ม�ควิามเย5น รอคอยเวิล่าน�พพานขุองตน ในอ�ตภาพน�*ท�เด่�ยวิ.

๘. ม�คช่าล่เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญพระธรรม -2 1 0 0 0 -13540 19 0 0 0

[๓๕๔] ธรรมอ�นก�าวิล่�วิงสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิง เปิ1นธรรมย�งวิ�ฏิฏิะใหั�พ�นาศหัมด่สุ�*นเปิ1นเคร<,องน-าออกไปิจ้ากสุงสุาร เปิ1นเคร<,องขุ�ามพ�นสุงสุาร ท-ารากต�ณหัา ใหั�เหั�,ยวิแหั�ง อ�นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นเผู้�าแหั�งพระอาท�ตย) ผู้#�ม�พระจ้�กษ� ทรงแสุด่งด่�แล่�วิ ท-าล่ายกรรมก�เล่สุเคร<,องก�อภพก�อช่าต� อ�นม�รากเปิ1นพ�ษแล่�วิ ท-าใหั�เราถุ0งควิามด่�บสุน�ท ธรรมอ�นเปิ1นเคร<,องก-าจ้�ด่กรรมใหั�สุ�*น สุ�ด่ อ�นพระพ�ทธเจ้�า

Page 188: Tipitaka 26

ทรงแสุด่งแล่�วิ เพ<,อท-าล่ายรากเหัง�าแหั�งอวิ�ช่ช่ามารเพ�ยงด่�งแก�วิวิ�เช่�ยรเปิ1นเคร<,องย�งวิ�ญญาณใหั�ตกไปิ ปิรากฏิแก�เราในการก-าหันด่ถุ<อวิ�ญญาณท�*งหัล่าย ธรรมเคร<,องปิราศจ้ากเวิทนา ปิล่ด่เปิล่<*องอ�ปิาทาน อ�นเปิ1นเคร<,องพ�จ้ารณาเหั5นภพด่�จ้หัล่�มถุ�านเพล่�งด่�วิยญาณ ม�รสุ มาก ล่0กซั0*ง เปิ1นธรรมหั�ามควิามแก�ควิามตายใหั�เก�ด่แก�เรา อร�ยมรรคอ�น ปิระกอบด่�วิยองค) ๘ เปิ1นทางสุงบท�กขุ) ปิล่อด่โปิร�ง พระผู้#�ม�พระภาคทรงแสุด่งแล่�วิ ธรรมอ�นเปิ1นเคร<,องเหั5นโล่กตามควิามเปิ1นจ้ร�ง ใหั�ถุ0งควิามปิล่อด่โปิร�งเปิ1นอ�นมาก เจ้ร�ญในท�,สุ�ด่ พระพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�พระจ้�กษ� ทรงร# � กรรมวิ�าเปิ1นกรรม ทรงร# �จ้�กวิ�บากโด่ยควิามเปิ1นวิ�บาก แหั�งธรรมอ�นอาศ�ย ก�นแล่ะก�นเก�ด่ขุ0*น ทรงแสุด่งด่�แล่�วิ.

๙. เช่นตปิ�โรหั�ตปิ�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งการล่ะมานะเพราะพบเหั5นพระพ�ทธองค)-2 1 0 0 0 -13550 16 0 0 0

[๓๕๕] เราเปิ1นผู้#�เมาด่�วิยควิามเมาเพราะช่าต�สุก�ล่ ด่�วิยโภคะ แล่ะอ�สุร�ยยศ ด่�วิย ทรวิด่ทรง ผู้�วิพรรณแล่ะร#ปิร�าง แล่ะเปิ1นผู้#�เมาแล่�วิด่�วิยควิามเมาอย�างอ<,น เราจ้0งไม�สุ-าค�ญใครๆ วิ�าเสุมอตน แล่ะย�,งกวิ�าตน เราเปิ1นผู้#�ม�ก�ศล่อ�นอต�มานะ ก-าจ้�ด่แล่�วิ เปิ1นคนโง�เขุล่า เปิ1นผู้#�ม�ใจ้กระด่�าง เปิ1นผู้#�ถุ<อต�วิม�มานะกระด่�าง ไม�เอ<*อเฟ้Z* อ จ้0งไม�กราบไหัวิ�ใคร แม�เปิ1นมารด่าหัร<อบ�ด่าแม�พ�,ช่ายหัร<อพ�,สุาวิ แล่ะแม�สุมณพราหัมณ)เหัล่�าอ<,นท�,โล่กสุมมต�วิ�าเปิ1น คร#บาอาจ้ารย) เราเหั5นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นนายกขุองโล่ก ผู้#�เล่�ศปิระเสุร�ฐสุ#งสุ�ด่กวิ�าสุารถุ�ท�*งหัล่าย ผู้#�ร� �งเร<องด่�จ้พระอาท�ตย) อ�นหัม#�ภ�กษ�สุงฆ)หั�อมล่�อมแล่�วิ จ้0งล่ะท�*งมานะแล่ะควิามม�วิเมา ม�ใจ้ผู้�องใสุ ถุวิายบ�งคมพระองค) ผู้#�สุ#งสุ�ด่กวิ�าสุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย ด่�วิยเศ�ยรเกล่�า การถุ<อต�วิวิ�าด่�กวิ�าเขุา วิ�าเล่วิกวิ�าเขุา แล่ะวิ�าเสุมอเขุา เราล่ะแล่�วิ ถุอนขุ0*นแล่�วิด่�วิยด่� การถุ<อต�วิวิ�าเปิ1นเราเปิ1นเขุา เราต�ด่ขุาด่แล่�วิ การถุ<อต�วิต�างๆ ท�*งหัมด่ เราก-าจ้�ด่แล่�วิ.

๑๐. สุ�มนเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การบรรล่�ธรรม -2 1 0 0 0 -13560 15 0 0 0

[๓๕๖] เม<,อคร�*งเราบวิช่ใหัม� ม�อาย�ได่� ๗ ปิGแต�ก-าเน�ด่ ได่�ช่นะพญานาคผู้#�ม�ฤทธ�Pมากด่�วิยฤทธ�P ได่�ต�กน-*าจ้ากสุระใหัญ� ช่<,อวิ�าอโนด่าตมาถุวิายพระอ�ปิ>ช่ฌายะ ล่-าด่�บน�*น พระศาสุด่าทอด่พระเนตรเหั5นเราแล่�วิ ตร�สุวิ�า ด่#กรสุาร�บ�ตรเธอจ้งด่#ก�มารผู้#�ถุ<อหัม�อน-*ามาน�* ม�จ้�ตต�*งม�,นด่�แล่�วิในภายใน สุามเณรน�* เปิ1นผู้#�ม�อ�ร�ยาบถุงด่งาม ม�วิ�ตรอ�นน�าเล่<,อมใสุ เปิ1นศ�ษย)ขุองพระอน�ร�ทธะ แกล่�วิกล่�าด่�วิยฤทธ�P เปิ1นผู้#�อ�นพระอน�ร�ทธะ ผู้#�เปิ1นบ�ร�ษอาช่าไนยฝีRกใหั�ร# �

Page 189: Tipitaka 26

ได่�รวิด่เร5วิ ผู้#�อ�นพระอน�ร�ทธะผู้#�เปิ1นคนด่�ฝีRกใหั�ด่�แล่�วิ เปิ1นผู้#�อ�นพระอน�ร�ทธะผู้#�ท-าก�จ้เสุร5จ้แล่�วิ แนะน-าแล่�วิ ใหั�ศ0กษาแล่�วิ สุ�มนสุามเณรน�*น ได่�บรรล่�สุ�นต�ธรรมอ�นยอด่เย�,ยม ท-าใหั�แจ้�งซั0,งธรรมอ�นไม�ก-าเร�บ ไม� ปิรารถุนาจ้ะอวิด่ค�ณวิ�เศษขุองตนแก�ใครๆ.

๑๑. นหัาตกม�น�เถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งควิามพอใจ้ในการอย#�ปิSา พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุถุามวิ�า-2 1 0 0 0 -13570 14 0 0 0

[๓๕๗] ด่#กรภ�กษ� เม<,อเธออย#�ในปิSาใหัญ�อ�นปิราศจ้ากโคจ้ร เปิ1นปิSาเศร�าหัมองถุ#กโรคล่มครอบง-า จ้�กท-าอย�างไร?

พระนหัาตกม�น�กราบท#ล่วิ�าขุ�าพระองค)จ้�กย�งปิGต� แล่ะควิามสุ�ขุอ�นไพบ#ล่ย)ใหั�แผู้�ไปิสุ#�ร �างกายครอบง-า ปิ>จ้จ้�ยอ�นเศร�าหัมองอย#�ในปิSาใหัญ� แล่ะจ้�กเจ้ร�ญโพช่ฌงค) ๗ อ�นทร�ย) ๕ พล่ะ ๕ ถุ0งพร�อมด่�วิยสุ�ขุอ�นเก�ด่แต�ฌาน จ้�กเปิ1นผู้#�หัมด่อาสุวิะอย#� ขุ�าพระองค)จ้�กพ�จ้ารณาเน<องๆ ซั0,งจ้�ตอ�นบร�สุ�ทธ�P หัล่�ด่พ�นแล่�วิจ้ากก�เล่สุไม�ขุ��นม�วิ เปิ1นผู้#�หัมด่อาสุวิะอย#� อาสุวิะท�*งปิวิงขุองขุ�าพระองค) ซั0,งม�อย#� ท�*งภายในแล่ะภายนอก ขุ�าพระองค)ถุอนขุ0*นแล่�วิ ไม�เก�ด่ขุ0*นอ�กต�อไปิเบญจ้ขุ�นธ) ขุ�าพระองค)ก-าหันด่ร# �แล่�วิ ม�รากอ�นขุาด่แล่�วิ ต�*งอย#� ธรรมอ�นเปิ1นท�,สุ�*นท�กขุ) ขุ�าพระองค)ได่�บรรล่�แล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ไม�ม� พระเจ้�าขุ�า. ๑๒. พรหัมท�ตตเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญการช่นะควิามโกรธ -2 1 0 0 0 -13580 15 0 0 0

[๓๕๘] ท�,ไหันควิามโกรธจ้ะพ0งเก�ด่ขุ0*นแก�บ�คคล่ผู้#�ไม�โกรธ ผู้#�ฝีRกตนแล่�วิ เล่�*ยงช่�พโด่ยช่อบ ผู้#�หัล่�ด่พ�นแล่�วิเพราะร# �โด่ยช่อบ ผู้#�สุงบ ผู้#�คงท�, บ�คคล่โกรธตอบบ�คคล่ผู้#�โกรธ จ้�ด่วิ�าเปิ1นคนเล่วิกวิ�าบ�คคล่ผู้#�โกรธ เพราะควิามโกรธตอบ น�*น บ�คคล่ผู้#�ไม�โกรธตอบบ�คคล่ผู้#�โกรธ ช่<,อวิ�าช่นะสุงครามท�,ช่นะได่�ยากบ�คคล่ใด่ร# �วิ�าบ�คคล่อ<,นโกรธแล่�วิ ม�สุต�สุงบใจ้ได่� บ�คคล่น�*นช่<,อวิ�า ปิระพฤต�ปิระโยช่น)แก�ท�*งสุองฝีSาย ค<อ แก�ตนแล่ะบ�คคล่อ<,น ช่นเหัล่�าใด่ เปิ1นผู้#�ไม�ฉัล่าด่ในธรรม ช่นเหัล่�าน�*นย�อมสุ-าค�ญบ�คคล่ผู้#�ร �กษาท�*งสุองฝีSาย ค<อ ตนแล่ะบ�คคล่อ<,นวิ�า เปิ1นคนโง�เขุล่า ถุ�าควิามโกรธเก�ด่ขุ0*น จ้งระล่0ก ถุ0งพระโอวิาทอ�นอ�ปิมาด่�วิยเล่<,อย ถุ�าต�ณหัาในรสุเก�ด่ขุ0*น จ้งระล่0กถุ0ง พระโอวิาทอ�นอ�ปิมาด่�วิยเน<*อบ�ตร ถุ�าจ้�ตขุองท�านแล่�นไปิในกามแล่ะภพ ท�*งหัล่าย จ้งร�บขุ�มเสุ�ยด่�วิยสุต� เหัม<อนบ�คคล่หั�ามโคท�,ช่อบก�นขุ�าวิกล่�า ฉัะน�*น.

๑๓. สุ�ร�ม�ณฑูเถุรคาถุา

Page 190: Tipitaka 26

สุ�ภาษ�ตสุอนใหั�ใช่�เวิล่าใหั�เปิ1นปิระโยช่น)-2 1 0 0 0 -13590 14 0 0 0

[๓๕๙] ม�งบ�งไวิ�ฝีนย�,งร�,วิรด่ เปิด่ไวิ�ฝีนกล่�บไม�ร�,วิรด่ เพราะฉัะน�*นท�านท�*งหัล่ายจ้งเปิด่ท�,ม�งบ�งเสุ�ยเถุ�ด่ ฝีนจ้�กไม�ร�,วิรด่ท�านด่�วิยอาการอย�างน�* โล่กถุ#กม�จ้จ้�เผู้าสุ�ม ถุ#กช่ราร�มล่�อม ถุ#กศร ค<อ ต�ณหัาท�,มแทง ถุ#กควิามปิรารถุนาแผู้ด่เผู้าท�กเม<,อ โล่กถุ#กม�จ้จ้�เผู้าสุ�ม แล่ะถุ#กช่ราร�มล่�อม ไม�ม�สุ�,งใด่ต�านทานได่� ย�อมเด่<อด่ร�อนอย#�เปิ1นน�ตย) เหัม<อนคนกระท-าควิามผู้�ด่ได่�ร�บอาช่ญาเด่<อด่ร�อนอย#�ฉัะน�*น ช่รา พยาธ�แล่ะมรณะท�*ง ๓ เปิ1นด่�จ้กองไฟ้ตามไหัม�หัม#�สุ�ตวิ)โล่กน�* สุ�ตวิโล่กเหัล่�าน�*นไม�ม�ก-าล่�งต�อต�าน ไม�ม� ก-าล่�งจ้ะหัน�ไปิได่� ควิรท-าวิ�นแล่ะค<นไม�ใหั�ไร�ปิระโยช่น) ด่�วิยมนสุ�การ น�อยบ�าง มากบ�าง เพราะวิ�นค<นล่�วิงไปิๆ เท�าใด่ ช่�วิ�ตขุองสุ�ตวิ)ก5ล่�วิงไปิเท�าน�*น เวิล่าตายย�อมร�กร�นเขุ�าไปิใกล่�บ�คคล่ท�กอ�ร�ยาบถุ ค<น เด่�น ย<นน�,ง หัร<อนอน เพราะฉัะน�*น ท�านไม�ควิรปิระมาทเวิล่า. ๑๔. สุ�พพกามเถุรคาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนการพ�จ้ารณาสุ�งขุาร-2 1 0 0 0 -13600 26 0 0 0

[๓๖๐] สุ�ตวิ)สุองเท�าน�*เปิ1นสุ�ตวิ)ไม�สุะอาด่ ม�กล่�,นเหัม5นเต5มไปิด่�วิยซัากศพต�างๆ ม�ขุองโสุโครกไหัล่ออกท�,วิกาย ต�องบร�หัารอย#�เปิ1นน�ตย) เบญจ้กามค�ณ อ�นน�าร<,นรมย)ใจ้เหัล่�าน�* ค<อ ร#ปิ เสุ�ยง กล่�,น รสุ แล่ะโผู้ฏิฐ�พพะ ท�,ม� ปิรากฏิอย#�ในร#ปิร�างหัญ�ง ย�อมล่�อล่วิงปิ�ถุ�ช่นใหั�ล่-าบาก เหัม<อนพรานเน<*อ แอบด่�กเน<*อด่�วิยเคร<,องด่�ก พรานเบ5ด่จ้�บปิล่าด่�วิยเบ5ด่ บ�คคล่จ้�บวิานร ด่�วิยเคร<,องล่�อ ฉัะน�*น ปิ�ถุ�ช่นเหัล่�าใด่ ม�จ้�ตก-าหัน�ด่เขุ�าไปิสุ�องเสุพหัญ�งเหัล่�าน�*น ปิ�ถุ�ช่นเหัล่�าน�*นย�อมย�งสุงสุารอ�นน�ากล่�วิใหั�เจ้ร�ญ ย�อมก�อภพ ใหัม�ขุ0*นอ�ก สุ�วินผู้#�ใด่งด่เวิ�นหัญ�งเหัล่�าน�*นเหัม<อนบ�คคล่สุล่�ด่หั�วิง#ด่�วิยเท�าผู้#�น�*นเปิ1นผู้#�ม�สุต�ระง�บต�ณหัาอ�นซั�านไปิในโล่กเสุ�ยได่� เราเหั5นโทษในกามท�*งหัล่าย เหั5นการออกบรรพช่าโด่ยควิามเกษม สุล่�ด่ตนจ้ากกามท�*งปิวิงแล่�วิ ได่�บรรล่�ควิามสุ�*นอาสุวิะ. ---------------------

ในวิรรคน�*รวิมคาถุาได่� ๘๔ คาถุา พระเถุระท�,ภาษ�ตคาถุา ๑๔ ร#ปิ ค<อ ๑. พระอ�ร�เวิล่ก�สุสุปิเถุระ๒. พระเตก�จ้ฉักาน�เถุระ ๓. พระมหัานาคเถุระ ๔. พระก�ล่ล่เถุระ ๕. พระมาล่�งกยปิ�ตตเถุระ ๖. พระสุ�ปิปิทาสุเถุระ ๗. พระกาต�ยานเถุระ ๘. พระม�คช่าล่เถุระ ๙. พระเช่นตปิ�โรหั�ตปิ�ตตเถุระ๑๐. พระสุ�มนเถุระ ๑๑. พระนหัาตกม�น�เถุระ ๑๒. พระพรหัมท�ตตเถุระ ๑๓. พระสุ�ร�ม�ณฑูเถุระ ๑๔. พระสุ�พพกามเถุระ. จ้บ ฉั�กกน�บาต.

Page 191: Tipitaka 26

-----------------

เถุรคาถุา สุ�ตตกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในสุ�ตตกน�บาต ๑. สุ�นทรสุม�ททเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระสุ�นทรสุม�ทร-2 1 0 0 0 -13610 18 0 0 0

[๓๖๑] หัญ�งแพศยาผู้#�ปิระด่�บปิระด่าร�างกาย น��งหั�มผู้�าใหัม�อ�นงามท�ด่ทรงด่อกไม� ล่#บไล่�ด่�วิยเคร<,องหัอม เท�าย�อมด่�วิยสุ�แด่ง สุวิมรองเท�า ทอง ย<นปิระคองอ�ญช่ล่�อย#�ขุ�างหัน�า กล่�าวิเล่�าโล่มเราด่�วิยถุ�อยค-า อ�นอ�อนหัวิานวิ�า ท�านเปิ1นผู้#�บรรพช่�ตหัน��ม ขุอจ้งเช่<,อฟ้>งค-าขุองด่�ฉั�น ขุอเช่�ญท�านสุ0กออกมาบร�โภคกามอ�นเปิ1นขุองมน�ษย)เถุ�ด่ ด่�ฉั�นจ้�กมอบ ทร�พย)สุมบ�ต�อ�นใหั�เก�ด่ควิามปิล่<*มใจ้แก�ท�าน ด่�ฉั�นขุอใหั�สุ�จ้ปิฏิ�ญาณแก� ท�านวิ�า ด่�ฉั�นจ้�กเปิ1นภรรยา ปิฏิ�บ�ต�ท�าน เหัม<อนพราหัมณ)บ#ช่าไฟ้ฉัะน�*น เม<,อใด่เราท�*งสุองแก�เฒ่�าจ้นถุ0งถุ<อไม�เท�า เม<,อน�*น เราท�*งสุองจ้0งค�อยบวิช่เราท�*งสุองถุ<อเอาช่�ยในโล่กท�*งสุองก�อนเถุ�ด่ เราเหั5นหัญ�งแพศยาคนน�*นผู้#�ตบแต�งร�างกาย น��งหั�มผู้�าใหัม�อ�นงามด่�มาท-าอ�ญช่ล่� พ#ด่จ้าเล่�าโล่มเรา เหัม<อนก�บบ�วิงม�จ้จ้�ราช่อ�นธรรมช่าต�ด่�กไวิ� ล่-าด่�บน�*น โยน�โสุมนสุ�การบ�งเก�ด่ขุ0*นแก�เรา เราได่�เหั5นโทษขุองสุ�งขุารแล่�วิ เก�ด่ควิามเบ<,อหัน�าย ล่-าด่�บน�*น จ้�ตขุองเราก5หัล่�ด่พ�นจ้ากก�เล่สุ ขุอท�านจ้งเหั5นค�ณวิ�เศษขุองพระธรรมอย�างน�*เถุ�ด่ บ�ด่น�* เราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่�วิ ได่�ท-าตามค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ.

๒. ล่ก�ณฏิกเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระล่ก�ณฏิกเถุระ-2 1 0 0 0 -13620 16 0 0 0

[๓๖๒] ภ�ทท�ยภ�กษ�อย#� ณ อ�มพาฏิการามอ�นสุวิยงามในช่�ฏิแหั�งปิSา ได่�ถุอนต�ณหัาพร�อมท�*งรากขุ0*นแล่�วิ เปิ1นผู้#�เจ้ร�ญด่�วิยค�ณม�ศ�ล่เปิ1นต�น เพ�งฌานอย#�ในไพรสุณฑู)น�* กามโภค�บ�คคล่บางพวิกย�อมย�นด่�ด่�วิยเสุ�ยงตะโพน เสุ�ยงพ�ณแล่ะบ�ณเฑูาะวิ) แต�ควิามย�นด่�ขุองพวิกเขุาน�*นไม�ปิระเสุร�ฐ ไม�ปิระกอบด่�วิยปิระโยช่น) สุ�วินเราย�นด่�แล่�วิในค-าสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าอย#�ท�,โคนไม� ก5พระพ�ทธเจ้�าได่�ปิระทานพรแก�เรา เราร�บพรน�*น แล่�วิ ถุ<อเอากายคตาสุต�อ�นโล่กท�*งปิวิงพ0งเจ้ร�ญเปิ1นน�ตย) ช่นเหัล่�าใด่ถุ<อร#ปิร�างเราเปิ1นปิระมาณ แล่ะถุ<อเสุ�ยงเราเปิ1นปิระมาณ ช่น เหัล่�าน�*นตกอย#�ในอ-านาจ้ฉั�นทราคะ ย�อมไม�ร# �จ้�กเรา คนพาล่ถุ#กก�เล่สุก�*นไวิ�รอบด่�าน ย�อมไม�ร# �ท�*งภายใน ไม�เหั5นท�*งภายนอกย�อม ล่อยไปิตามเสุ�ยง แม�บ�คคล่ผู้#�เหั5นผู้ล่ภายนอก ไม�ร# �ภายใน แต� เหั5นภายนอก ก5ล่อยไปิตามเสุ�ยง สุ�วินผู้#�ใด่ม�ควิามเหั5นไม�ถุ#กก�*นย�อมร# �ช่�ด่ท�*งภายใน ท�*ง

Page 192: Tipitaka 26

เหั5นแจ้�งภายนอก ผู้#�น�*นย�อมไม�ล่อยไปิตามเสุ�ยง.

๓. ภ�ททเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระภ�ททเถุระ -2 1 0 0 0 -13630 19 0 0 0

[๓๖๓] เราเปิ1นบ�ตรคนเด่�ยวิ จ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองมารด่าบ�ด่า เพราะเหัต�วิ�า มารด่าบ�ด่าได่�เรามาด่�วิยการปิระพฤต�วิ�ตร แล่ะการเซั�นสุรวิงเปิ1นอ�น มาก ก5มารด่าแล่ะบ�ด่าท�*งสุองน�*น ม��งหัวิ�งควิามเจ้ร�ญ แสุวิงหัาปิระโยช่น)เพ<,ออน�เคราะหั)เรา จ้0งน-าเรามาถุวิายแด่�พระพ�ทธเจ้�า แล่�วิท#ล่วิ�า บ�ตรขุองขุ�าพระองค)น�*เปิ1นสุ�ขุ�มาล่ช่าต� เจ้ร�ญด่�วิยควิามสุ�ขุ เปิ1นบ�ตรท�,ขุ�าพระองค)ได่�มาโด่ยยาก ขุ�าแต�พระองค)ผู้#� เปิ1นนาถุะขุองโล่ก ขุ�าพระองค)ท�*งสุองขุอถุวิายบ�ตรสุ�ด่ท�,ร �กน�* ใหั�เปิ1นคนร�บใช่�สุอยขุองพระองค)ผู้#�ทรงช่นะก�เล่สุมารก5พระศาสุด่า ทรงร�บเราแล่�วิ ร�บสุ�,งกะท�านพระอานนท)วิ�า จ้งร�บใหั�เด่5กคนน�*บรรพช่า เถุ�ด่ เพราะเด่5กคนน�*จ้�กเปิ1นผู้#�รอบร# �รวิด่เร5วิ พระศาสุด่าผู้#�ทรงช่นะมาร ร�บสุ�,งใหั�พระอานนท)บรรพช่าใหั�เราแล่�วิเสุด่5จ้เขุ�าสุ#�พระค�นธก�ฎ�เม<,อพระอาท�ตย)ย�งไม�อ�ศด่งคต จ้�ตขุองเราก5พ�นจ้ากอาสุวิะก�เล่สุท�*งปิวิง ภายหัล่�ง พระศาสุด่าทรงออกจ้ากสุมาบ�ต�แล่�วิ เสุด่5จ้ออกจ้ากท�,เร�น ร�บสุ�,งกะเราวิ�า จ้งเปิ1นภ�กษ�มาเถุ�ด่ภ�ททะ การร�บสุ�,ง เช่�นน�*น เปิ1นการอ�ปิสุมบทขุองเรา เราเก�ด่มาได่� ๗ ปิG ก5ได่� อ�ปิสุมบท ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ น�าอ�ศจ้รรย) ควิามท�,ธรรมเปิ1น ควิามด่� ๔. โสุปิากเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระโสุปิากเถุระ -2 1 0 0 0 -13640 18 0 0 0

[๓๖๔] เราได่�เหั5นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�สุ#งสุ�ด่กวิ�านรช่น เปิ1นบ�ร�ษอ�ด่มเสุด่5จ้จ้งกรมอย#�ท�,ร �มเงาหัล่�งพระค�นธก�ฎ� จ้0งเขุ�าไปิเฝี8าถุวิายบ�งคม ณ ท�,น�*น เราหั�มจ้�วิรเฉัวิ�ยงบ�าขุ�างหัน0,ง ปิระนมม<อเด่�นตามพระองค)ผู้#�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่�ผู้#�สุ#งสุ�ด่กวิ�าสุ�ตวิ)ท�*งปิวิง ล่-าด่�บน�*น พระองค)ได่�ตร�สุถุามปิ>ญหัาเรา เรา เปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ รอบร# �ปิ>ญญาท�*งหัล่าย เปิ1นผู้#�ไม�ม�ควิามหัวิาด่หัวิ�,นแล่ะไม�กล่�วิ ได่�พยากรณ)แด่�พระศาสุด่า เม<,อเราวิ�สุ�ช่นาปิ>ญหัาแล่�วิ พระตถุาคต ทรงอน�โมทนา ทรงทอด่พระเนตรหัม#�ภ�กษ�แล่�วิ ได่�ตร�สุเน<*อควิามน�*วิ�า โสุปิากภ�กษ�น�*บร�โภคจ้�วิร บ�ณฑูบาต เสุนาสุนะ แล่ะค�ล่านปิ>จ้จ้�ยขุองช่าวิอ�งคะแล่ะช่าวิมคธเหัล่�าใด่ ก5เปิ1นล่าภขุองช่าวิอ�งคะแล่ะช่าวิมคธ เหัล่�าน�*น อน0,ง ได่�ตร�สุวิ�า เปิ1นล่าภขุองช่าวิอ�งคะแล่ะช่าวิมคธท�,ได่�ต�อนร�บแล่ะท-าสุาม�จ้�กรรม แก�โสุปิากภ�กษ� ด่#กรโสุปิากะ ต�*งแต�วิ�นน�* เปิ1นต�นไปิ ใหั�เธอเขุ�ามาหัาเราได่� ด่#กรโสุปิากะ การวิ�สุ�ช่นาปิ>ญหัาน�*จ้งเปิ1นการอ�ปิสุมบทขุองเธอ เราม�อาย�ได่� ๗ ปิG แต�เก�ด่มา

Page 193: Tipitaka 26

ก5ได่�อ�ปิสุมบทเปิ1นภ�กษ� ทรงร�างกายอ�นม�ในท�,สุ�ด่ น�าอ�ศจ้รรย)จ้ร�ง ควิามท�,ธรรมเปิ1นกรรมด่�. ๕. สุรภ�งเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระสุรภ�งคเถุระ-2 1 0 0 0 -13650 27 0 0 0

[๓๖๕] เราหั�กแขุมด่�วิยม<อท�*งสุองท-ากระท�อมอย#� เพราะฉัะน�*น เราจ้0งม�ช่<,อ โด่ยสุมมต�วิ�า สุรภ�งคะ วิ�นน�*เราไม�ควิรหั�กแขุม ด่�วิยม<อท�*ง สุองอ�ก เพราะพระสุมณโคด่มผู้#�เร<องยศ ทรงบ�ญญ�ต�สุ�กขุาบทแก� เราท�*งหัล่าย เม<,อก�อน เราผู้#�ช่<,อวิ�าสุรภ�งคะไม�เคยได่�เหั5นโรคค<อ อ�ปิาทานขุ�นธ) ๕ ครบบร�บ#รณ)ท�*งสุ�*น โรคน�*น อ�นเราผู้#�ท-าตามพระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�า ซั0,งเปิ1นเทพเจ้�าผู้#�ย�,งใหัญ� ได่�เหั5นแล่�วิ พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามวิ�า พระวิ�ปิ>สุสุ� พระสุ�ขุ� พระเวิสุสุภ# พระกก�สุ�นโธ พระโกนาคม พระก�สุสุปิ ได่� เสุด่5จ้ไปิแล่�วิโด่ยทางใด่แล่ พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามวิ�าโคด่มก5ได่�เสุด่5จ้ไปิแล่�วิ โด่ยทางน�*น พระพ�ทธเจ้�า ๗ พระองค)น�*ทรงปิราศจ้ากต�ณหัา ไม�ทรงถุ<อม�,น ทรงหัย�,งถุ0งควิามสุ�*นก�เล่สุเสุด่5จ้อ�บ�ต�แท� โด่ยธรรมกาย ผู้#�คงท�, ทรงเอ5นด่#อน�เคราะหั)สุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย ได่�ทรงแสุด่งธรรม ค<อ อร�ยสุ�จ้ ๔ อ�นได่�แก�ท�กขุ) เหัต�เก�ด่ท�กขุ) ควิามด่�บท�กขุ) ทางเปิ1นท�,สุ�*นท�กขุ) เปิ1นทางไม�เปิ1นไปิแหั�งท�กขุ) อ�นไม�ม�ท�,สุ�ด่ในสุงสุาร เพราะกายน�*แตก แล่ะ เพราะควิามสุ�*นช่�วิ�ตน�* การเก�ด่ในภพใหัม�อย�างอ<,นม�ได่�ม� เราเปิ1น ผู้#�หัล่�ด่พ�นแล่�วิจ้ากสุรรพก�เล่สุแล่ะภพท�*งปิวิง. -------------------------

พระเถุระ ๕ องค) ได่�กล่�าวิคาถุาองค)ล่ะ ๗ คาถุา รวิมเปิ1น ๓๕ คาถุาค<อ ๑. พระสุ�นทรสุม�ททเถุระ๒. พระล่ก�ณฏิภ�ทท�ยเถุระ ๓. พระภ�ททเถุระ ๔. พระโสุปิากเถุระ๕. พระสุรภ�งคเถุระ. จ้บ สุ�ตตกน�บาต. -------------

เถุรคาถุา อ�ฏิฐกน�บาต ๑. มหัาก�จ้จ้ายนเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระมหัาก�จ้จ้ายนเถุระ-2 1 0 0 0 -13660 23 0 0 0

[๓๖๖] ภ�กษ�ไม�ควิรท-าการงานใหั�มาก ควิรหัล่�กเร�นหัม#�ช่น ไม�ควิรขุวิน ขุวิายเพ<,อย�งปิ>จ้จ้�ยใหั�เก�ด่ เพราะภ�กษ�ใด่เปิ1นผู้#�ต�ด่รสุอาหัาร ภ�กษ�น�*นช่<,อ วิ�าเปิ1นผู้#�ขุวินขุวิายเพ<,อย�งปิ>จ้จ้�ยใหั�เก�ด่ แล่ะช่<,อวิ�าล่ะท�*งปิระโยช่น)อ�นจ้ะน-าควิามสุ�ขุมาใหั� พระอร�ยะท�*งหัล่าย ม�พระพ�ทธเจ้�าเปิ1นต�นกล่�าวิการไหัวิ�การบ#ช่าในสุก�ล่ท�*งหัล่ายวิ�า

Page 194: Tipitaka 26

เปิ1นเปิZอกตม เปิ1นล่#กศรอ�นล่ะเอ�ยด่ถุอนได่�ยาก เพราะสุ�กการะอ�นบ�ร�ษช่�,วิล่ะได่�ยาก ภ�กษ�ไม�ควิรแนะน-าสุ�ตวิ)อ<,นใหั�ท-ากรรมอ�นเปิ1นบาปิ แล่ะไม�พ0งสุ�องเสุพกรรมน�*นด่�วิยตนเอง เพราะสุ�ตวิ)ม�กรรมเปิ1นเผู้�าพ�นธ�) คนเราย�อมไม�เปิ1นโจ้รเพราะค-าขุองบ�คคล่อ<,น ไม�เปิ1นม�น�เพราะค-าขุองบ�คคล่อ<,นบ�คคล่ร# �จ้�กตนเองวิ�าเปิ1นอย�างไร แม�เทพเจ้�าท�*งหัล่ายก5ร# �จ้�กบ�คคล่น�*นวิ�าเปิ1นอย�างน�*น ก5คนพวิกอ<,นย�อมไม�ร# �ต�วิสุ0กวิ�า พวิกเราท�,สุมาคมน�* จ้�กพาก�นย�บย�บในหัม#�ช่นพวิกน�*น พวิกใด่มาร# �สุ0กต�วิวิ�า พวิกเราจ้�กพา ก�นไปิสุ#�ท�,ใกล่�ม�จ้จ้�ราช่ ควิามทะเล่าะวิ�วิาท ย�อมระง�บไปิเพราะพวิกน�*น บ�คคล่ผู้#�ม�ปิ>ญญาถุ0งจ้ะสุ�*นทร�พย)ก5ย�งเปิ1นอย#�ได่� สุ�วินบ�คคล่ถุ0งจ้ะม�ทร�พย) ก5เปิ1นอย#�ไม�ได่� เพราะไม�ได่�ปิ>ญญา บ�คคล่ย�อมได่�ย�นเสุ�ยงท�กอย�างด่�วิยหั#ย�อมเหั5นสุ�,งท�*งปิวิงด่�วิยจ้�กษ� แต�น�กปิราช่ญ)ย�อมไม�ควิรล่ะท�*งสุ�,งท�*งปิวิงท�,ได่�เหั5นได่�ฟ้>งมาแล่�วิ ผู้#�ม�ปิ>ญญาถุ0งม�ตาด่� ก5ท-าเหัม<อนคนตาบอด่ถุ0งม�หั#ด่�ก5ท-าเปิ1นด่�งคนหั#หันวิก ถุ0งม�ปิ>ญญาก5ท-าด่�งคนใบ� ถุ0งม�ก-าล่�งก5ท-าเปิ1นด่�งคนท�รพล่ แต�เม<,อปิระโยช่น)เก�ด่ขุ0*น ถุ0งจ้ะนอนอย#�ในเวิล่าใกล่�ตาย ก5ย�งท-าปิระโยช่น)น�*นได่�. ๒. สุ�งร�ม�ตตเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระสุ�ร�ม�ตตเถุระ -2 1 0 0 0 -13670 21 0 0 0

[๓๖๗] ภ�กษ�ใด่ไม�ม�กโกรธ ไม�ผู้#กโกรธไวิ� ไม�ม�มายา ไม�สุ�อเสุ�ยด่ ภ�กษ�น�*นแล่เปิ1นผู้#�คงท�, ด่�วิยขุ�อปิฏิ�บ�ต�ตามท�,กล่�าวิมาแล่�วิอย�างน�* ภ�กษ� น�*นย�อมไม�เศร�าโศกในโล่กเบ<*องหัน�า ภ�กษ�ใด่ไม�ม�กโกรธ ไม�ผู้#ก โกรธไวิ� ไม�ม�มายา ไม�สุ�อเสุ�ยด่ ภ�กษ�น�*นเปิ1นผู้#�ม�ทวิารอ�น ค��มครองแล่�วิท�กเม<,อ ด่�วิยขุ�อปิฏิ�บ�ต�ตามท�,กล่�าวิแล่�วิอย�างน�* ภ�กษ�น�*นย�อมไม�เศร�าโศกในโล่กเบ<*องหัน�า ภ�กษ�ใด่ไม�ม�กโกรธ ไม�ผู้#ก โกรธไวิ� ไม�ม�มายา ไม�สุ�อเสุ�ยด่ ม�ศ�ล่งาม ด่�วิยขุ�อปิฏิ�บ�ต� ตามท�,กล่�าวิมาแล่�วิอย�างน�* ภ�กษ�น�*นย�อมไม�เศร�าโศกในโล่กเบ<*องหัน�า ภ�กษ�ใด่ไม�ม�กโกรธ ไม�ผู้#กโกรธไวิ� ไม�ม�มายา ไม�สุ�อเสุ�ยด่ ม�ก�ล่ยาณม�ตร ด่�วิยขุ�อปิฏิ�บ�ต�ตามท�,กล่�าวิมาแล่�วิอย�างน�* ภ�กษ�น�*นย�อมไม�เศร�าโศกในโล่กเบ<*องหัน�า ภ�กษ�ใด่ไม�ม�กโกรธ ไม�ผู้#ก โกรธไวิ� ไม�ม�มายา ไม�สุ�อเสุ�ยด่ ม�ปิ>ญญางาม ด่�วิยขุ�อปิฏิ�บ�ต� ตามท�,กล่�าวิมาแล่�วิอย�างน�* ภ�กษ�น�*นย�อมไม�เศร�าโศกในโล่กเบ<*องหัน�า ผู้#�ใด่ม�ศร�ทธาไม�หัวิ� ,นไหัวิในพระตถุาคต ต�*งม�,นด่�แล่�วิ ม�ศ�ล่อ�นงาม อ�นพระอร�ยใคร�แล่�วิ สุรรเสุร�ญแล่�วิ ม�ควิามเล่<,อมใสุในพระสุงฆ) แล่ะม�ควิามเหั5นตรง บ�ณฑู�ตท�*งหัล่ายกล่�าวิผู้#�น�*นวิ�า เปิ1นผู้#�ไม�ขุ�ด่สุนช่�วิ�ตขุองผู้#�น�*นไม�ไร�ปิระโยช่น) เพราะฉัะน�*น น�กปิราช่ญ)เม<,อระล่0กถุ0งค-าสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่าย ก5ควิรปิระกอบศร�ทธา ศ�ล่ ปิสุาทะ แล่ะการเหั5นธรรมเน<องๆ เถุ�ด่.

๓. มหัาปิ>นถุกเถุรคาถุา

Page 195: Tipitaka 26

คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระมหัาปิ>นถุกเถุระ -2 1 0 0 0 -13680 24 0 0 0

[๓๖๘] เม<,อใด่ เราได่�เหั5นพระศาสุด่าผู้#�ปิล่อด่ภ�ยเปิ1นคร�*งแรก เม<,อน�*นควิามสุล่ด่ใจ้ได่�เก�ด่ม�แก�เรา เพราะได่�เหั5นพระศาสุด่าผู้#�อ�ด่มบ�ร�ษ ผู้#�ใด่ นอบน�อมพระศาสุด่าผู้#�ทรงศ�ร� ท�,พระบาทด่�วิยม<อท�*งสุอง ผู้#�น�*น พ0งท-าพระศาสุด่าใหั�ทรงย�นด่�โปิรด่ปิราน คร�*งน�*น เราได่�ล่ะท�*งบ�ตร ภรรยา ทร�พย) แล่ะธ�ญญาหัาร ปิล่งผู้มแล่ะหันวิด่ออกบวิช่ เปิ1นบรรพช่�ต เปิ1นผู้#�ถุ0งพร�อมด่�วิยสุ�กขุาสุาช่�พ สุ-ารวิมด่�แล่�วิใน อ�นทร�ย)ท�*งหัล่าย ถุวิายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�า เปิ1นผู้#�ไม�พ�ายแพ�ต�อมาร คร�*งน�*น ควิามต�*งใจ้ปิรารถุนาสุ-าเร5จ้แก�เรา เราไม�ได่�น�,งอย#�เปิล่�าแม�เพ�ยงคร# �เด่�ยวิ ในเม<,อย�งถุอนล่#กศรค<อต�ณหัาขุ0*นไม�ได่� ขุอจ้งด่#ควิามเพ�ยร ควิามบากบ�,นขุองเราผู้#�อย#�ด่�วิยควิามต�*งใจ้อย�างน�*น เราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเราได่�ท-าเสุร5จ้แล่�วิ เราระล่0กช่าต�ก�อนๆ ได่� ได่�ช่-าระท�พยจ้�กษ�หัมด่จ้ด่แล่�วิ เปิ1นพระอรหั�นต)ผู้#�ควิรแก�ท�กษ�ณา หัล่�ด่พ�นแล่�วิ ไม�ม�อ�ปิธ� ต�อเม<,อราตร�สุ�*นไปิแล่�วิ พระอาท�ตย)อ�ท�ยขุ0*นมา เราท-าต�ณหัาท�*งปิวิงใหั�เหั<อด่ แหั�งไปิ จ้0งเขุ�าไปิสุ#�ภายในก�ฎ� โด่ยบ�ล่ล่�งก). ------------------------ พระเถุระ ๓ องค) ได่�กล่�าวิคาถุาไวิ�ในอ�ฏิฐกน�บาตองค)ล่ะ ๘ คาถุา รวิมเปิ1น ๒๔ คาถุา ค<อ ๑.

พระมหัาก�จ้จ้ายนเถุระ ๒. พระสุ�ร�ม�ตตเถุระ ๓. พระมหัาปิ>นถุกเถุระ จ้บ อ�ฏิฐกน�บาต. ----------------

เถุรคาถุา นวิกน�บาต ๑. ภ#ตเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระภ#ตเถุระ-2 1 0 0 0 -13690 42 0 0 0

[๓๖๙] เม<,อใด่ บ�ณฑู�ตก-าหันด่ร# �ท�กขุ)ในเบญจ้ขุ�นธ)ท�,ปิ�ถุ�ช่นท�*งหัล่ายไม�ร# �แจ้�งวิ�าควิามแก�แล่ะควิามตายน�*เปิ1นท�กขุ) แล่�วิจ้มอย#� เปิ1นผู้#�ม�สุต�เพ�งพ�น�จ้อย#�เม<,อน�*น ย�อมไม�ปิระสุบควิามย�นด่�ในเบญจ้ขุ�นธ)น�*น ย�,งไปิกวิ�าควิามย�นด่�ในวิ�ปิ>สุสุนาแล่ะในมรรคผู้ล่ เม<,อใด่ บ�ณฑู�ตล่ะต�ณหัาอ�นน-าท�กขุ)มา ใหั�ซั�านไปิในอารมณ)ต�างๆ น-ามาซั0,งท�กขุ)อ�นเก�ด่เพราะควิามต�อเน<,อง แหั�งธรรม เปิ1นเคร<,องเน�,นช่�า เปิ1นผู้#�ม�สุต�เพ�งพ�น�จ้อย#� เม<,อน�*น ย�อมไม�ปิระสุบควิามย�นด่�ย�,งไปิกวิ�าการพ�จ้ารณาธรรมน�*น เม<,อใด่ บ�ณฑู�ตถุ#กต�องทางอ�นสุ#งสุ�ด่เปิ1นทางปิล่อด่โปิร�ง ใหั�ถุ0งองค) ๒ แล่ะองค) ๔ เปิ1นท�,ช่-าระ ก�เล่สุท�*งปิวิง ด่�วิยปิ>ญญา ม�สุต�เพ�งพ�น�จ้อย#� เม<,อน�*น ย�อมไม�ได่�ปิระสุบ ควิามย�นด่�ย�,งไปิกวิ�าการเพ�งพ�น�จ้พ�จ้ารณาน�*น

Page 196: Tipitaka 26

เม<,อใด่ บ�ณฑู�ตเจ้ร�ญ สุ�นตบทอ�นไม�ท-าใหั�เศร�าโศก ปิราศจ้ากธ�ล่�อ�นปิ>จ้จ้�ยอะไรๆ ปิร�งแต�งไม�ได่� ใหั�หัมด่จ้ด่จ้ากก�เล่สุท�*งปิวิงเปิ1นเคร<,องต�ด่ก�เล่สุเคร<,องผู้#กพ�น ค<อสุ�งโยช่น) เม<,อน�*น ย�อมไม�ได่�ปิระสุบควิามย�นด่�ย�,งไปิกวิ�าการเจ้ร�ญสุ�นตบทน�*น เม<,อใด่ กล่อง ค<อ เมฆอ�นเกล่<,อนกล่�นด่�วิยสุายฝีน ย�อม ค-ารณร�องอย#�ในนภากาศ อ�นเปิ1นทางไปิแหั�งฝี#งนกอย#�โด่ยรอบ แล่ะภ�กษ� ไปิเพ�งพ�จ้ารณาธรรมอย#�ท�,เง<*อมเขุา เม<,อน�*น ย�อมไม�ได่�ปิระสุบควิามย�นด่�อย�างอ<,น ย�,งไปิกวิ�าการเพ�งธรรมน�*น เม<,อใด่ บ�ณฑู�ตม�จ้�ตเบ�กบาน น�,งเพ�ง พ�จ้ารณาธรรมอย#�ท�,ฝี>, งแม�น-*าท�*งหัล่าย อ�นด่ารด่าษไปิด่�วิยด่อกโกสุ�มแล่ะด่อกมะล่�ท�,เก�ด่ในปิSา อ�นวิ�จ้�ตรงด่งาม ย�อมไม�ได่�ปิระสุบ ควิามย�นด่�อย�างอ<,น ย�,งไปิกวิ�าการน�,งเพ�งพ�จ้ารณาธรรมน�*น เม<,อใด่ ม�ฝีนฟ้8าร�องในเวิล่าราตร� ฝี#งสุ�ตวิ)ท�,ม�เขุ�*ยวิ ก5พาก�นย�นด่�อย#�ใน ปิSาใหัญ� แล่ะภ�กษ�ไปิเพ�งพ�จ้ารณาธรรมอย#�ท�,เง<*อมเขุา เม<,อน�*น ย�อมไม�ปิระสุบควิามย�นด่�อย�างอ<,น ย�,งไปิกวิ�าการพ�จ้ารณาธรรมน�*น เม<,อใด่ ภ�กษ�ก-าจ้�ด่วิ�ตกท�*งหัล่ายขุองตน เขุ�าไปิสุ#�ถุ-*าภายในภ#เขุา ปิราศจ้ากควิามกระวินกระวิายใจ้ ปิราศจ้ากก�เล่สุอ�นตร0งใจ้ เพ�งพ�จ้ารณาธรรมอย#� เม<,อน�*น ย�อมไม�ได่�ปิระสุบควิามย�นด่�อย�างอ<,น ย�,งไปิกวิ�าการพ�จ้ารณาธรรมน�*น เม<,อใด่ ภ�กษ�ม�ควิามสุ�ขุ ย�งมล่ท�นก�เล่สุอ�นตร0งจ้�ตแล่ะควิามโศกใหั�พ�นาศ ไม�ม�กล่อนปิระต# ค<อ อวิ�ช่ช่า ไม�ม�ปิSา ค<อ ต�ณหัาปิราศจ้ากล่#กศร ค<อ ก�เล่สุ เปิ1นผู้#�ท-าอาสุวิะท�*งปิวิงใหั�สุ�*นไปิ เพ�งพ�จ้ารณา ธรรมอย#� เม<,อน�*น ย�อมไม�ได่�ปิระสุบควิามย�นด่�อย�างอ<,น ย�,งไปิกวิ�าการเพ�งพ�จ้ารณาธรรมน�*น. ---------------------

พระภ#ตเถุระผู้#�เหั5นธรรมโด่ยถุ�องแท� เปิ1นผู้#�เด่�ยวิด่�จ้นอแรด่ ได่�ภาษ�ตคาถุา ๙ คาถุาน�*ไวิ�ในนวิกน�บาต ฉัะน�*แล่.

จ้บ นวิกน�บาต. ---------------

เถุรคาถุา ทสุกน�บาต ๑. กาฬ�ทาย�เถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระกาฬ�ทาย�-2 1 0 0 0 -13700 35 0 0 0

[๓๗๐] ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เจ้ร�ญ บ�ด่น�* หัม#�ไม�ท�*งหัล่าย ม�ด่อกแล่ะใบม�สุ�แด่งด่�ง ถุ�านเพล่�ง ผู้ล่�ผู้ล่ถุอด่ใบเก�าล่�วิงหัล่�นไปิ หัม#�ไม�เหัล่�าน�*นงามร� �งเร<อง ด่�งเปิล่วิเพล่�ง ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ม�ควิามเพ�ยรใหัญ� เวิล่าน�*เปิ1นเวิล่าสุมควิร อน�เคราะหั)หัม#�พระญาต� ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�แกล่�วิกล่�า หัม#�ไม�ท�*งหัล่ายม� ด่อกบานงามด่� น�าร<,นรมย)ใจ้สุ�งกล่�,นหัอมฟ้� 8งตระหัล่บไปิท�,วิท�ศโด่ยรอบ ผู้ล่�ด่ใบเก�า ผู้ล่�ด่อกออกผู้ล่ เวิล่าน�*เปิ1นเวิล่าสุมควิรจ้ะหัล่�กออกไปิจ้ากท�,น�* ขุอเช่�ญพระ

Page 197: Tipitaka 26

พ�ช่�ตมารเสุด่5จ้ไปิสุ#�กร�งกบ�ล่พ�สุด่�)เถุ�ด่ ขุ�าแต�พระองค) ผู้#�เจ้ร�ญ ฤด่#น�*ก5เปิ1นฤด่#ท�,ไม�หันาวิน�ก ไม�ร�อนน�ก เปิ1นฤด่#พอสุบายท�*งมรรคาก5สุะด่วิก ขุอพวิกศากยะแล่ะโกล่�ยะท�*งหัล่าย จ้งได่�เขุ�าเฝี8าพระ องค)ท�,แม�น-*าโรหั�ณ�อ�นม�หัน�าในภายหัล่�งเถุ�ด่ ช่าวินาไถุนาด่�วิยควิาม หัวิ�งผู้ล่ หัวิ�านพ<ช่ด่�วิยควิามหัวิ�งผู้ล่ พ�อค�าผู้#�เท�,ยวิหัาทร�พย)ย�อมไปิสุ#�สุม�ทรด่�วิยควิามหัวิ�งทร�พย) ขุ�าพระองค)อย#�ในท�,น�* ด่�วิยควิามหัวิ�งผู้ล่ อ�นใด่ ขุอควิามหัวิ�งผู้ล่อ�นน�*นจ้งสุ-าเร5จ้แก�ขุ�าพระองค)เถุ�ด่ ช่าวินาหัวิ�าน พ<ช่บ�อยๆ ฝีนตกบ�อยๆ ช่าวินาไถุนาบ�อยๆ แวิ�นแควิ�นสุมบ#รณ)ด่�วิยธ�ญญาหัารบ�อยๆ พวิกยาจ้กเท�,ยวิขุอบ�อยๆ ผู้#�เปิ1นทานาธ�บด่�ใหั�บ�อยๆ คร�*นใหั�บ�อยๆ แล่�วิย�อมเขุ�าถุ0งสุวิรรค)บ�อยๆ บ�ร�ษผู้#�ม�ควิามเพ�ยร ม� ปิ>ญญากวิ�างขุวิาง เก�ด่ในสุก�ล่ใด่ ย�อมย�งสุก�ล่น�*นใหั�บร�สุ�ทธ�Pสุะอาด่ตล่อด่ ๗ ช่�,วิคน ขุ�าพระองค)ย�อมเขุ�าใจ้วิ�า พระองค)เปิ1นเทพเจ้�าปิระเสุร�ฐกวิ�าเทพเจ้�าท�*งหัล่าย ย�อมทรงสุามารถุท-าใหั�สุก�ล่บร�สุ�ทธ�P เพราะพระองค)เก�ด่แล่�วิโด่ยอร�ยช่าต� ได่�สุ�จ้นามวิ�าเปิ1นน�กปิราช่ญ) สุมเด่5จ้พระบ�ด่าขุองพระองค)ทรงแสุวิงหัาค�ณอ�นย�,งใหัญ� ทรงพระนามวิ�าสุ�ทโธทนะ สุมเด่5จ้พระนางเจ้�ามายาพระมเหัสุ�ขุองพระเจ้�าสุ�ทโธทนะ เปิ1นพระพ�ทธมารด่า ทรงบร�หัารพระองค)ผู้#�เปิ1นพระโพธ�สุ�ตวิ)มา ด่�วิยพระครรภ)เสุด่5จ้สุวิรรคต ไปิบ�นเท�งอย#�ในไตรท�พย) สุมเด่5จ้พระนางเจ้�ามายาเทวิ�น�*น คร�*นสุวิรรคตจ้�ต�จ้ากโล่กน�*แล่�วิ ทรงพร�,งพร�อมด่�วิยกามค�ณอ�นเปิ1นท�พย) ม�หัม#�นางฟ้8าหั�อมล่�อม บ�นเท�งด่�วิยเบญจ้กามค�ณ อาตมภาพเปิ1นบ�ตรขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ไม�ม�สุ�,งใด่จ้ะย-,าย�ได่� ม�พระร�ศม�แผู้�ซั�านจ้ากพระกาย ไม�ม�ผู้#�จ้ะเปิร�ยบปิาน ผู้#�คงท�, ด่#กรมหัาบพ�ตร พระองค)เปิ1นโยมขุองพระบ�ด่า ขุองโยมบ�ด่า แหั�งอาตมภาพ ด่#กรมหัาบพ�ตร พระองค)เปิ1นพระไอยกาขุองอาตมภาพโด่ยธรรม.

๒. เอกวิ�หัาร�ยเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระเอกวิ�หัาร�ยเถุระ-2 1 0 0 0 -13710 21 0 0 0

[๓๗๑] ถุ�าไม�ม�ผู้#�อ<,นอย#�ขุ�างหัน�าหัร<อขุ�างหัล่�งเรา ควิามสุบายใจ้อย�างย�,งคงจ้ะม�แก�เราผู้#�อย#�ในปิSาผู้#�เด่�ยวิ ผู้�ฉัะน�*น เราผู้#�เด่�ยวิจ้�กไปิสุ#�ปิSาอ�นพระพ�ทธเจ้�าทรงสุรรเสุร�ญวิ�า ควิามผู้าสุ�กย�อมม�แก�ภ�กษ�อย#�แต�ผู้#�เด่�ยวิ ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิเราผู้#�เด่�ยวิเปิ1นผู้#�ช่-านาญในสุ�,งท�,เปิ1นปิระโยช่น) จ้�กเขุ�าไปิสุ#�ปิSาใหัญ� อ�นท-าใหั�เก�ด่ปิGต�แก�พระโยคาวิจ้ร น�าร<,นรมย) เปิ1นท�,อย#�ขุองหัม#�ช่�างตกม�นโด่ยเร5วิพล่�น เราผู้#�เด่�ยวิ จ้�กอาบน-*าในซัอกเขุาอ�นเย<อกเย5นในปิSาอ�นเย5น ม�ด่อกไม�บานสุะพร�,ง จ้�กจ้งกรมใหั�เปิ1นท�,สุ-าราญใจ้ เม<,อไรเราจ้0งจ้�กได่�อย#�ในปิSาใหัญ�อ�นน�าร<,นรมย)แต�ผู้#�เด่�ยวิ ไม�ม�เพ<,อนสุอง จ้�กเปิ1นผู้#�ท-าก�จ้สุ-าเร5จ้ หัาอาสุวิะม�ได่� ขุอควิามปิระสุงค)ขุองเราผู้#�ปิรารถุนาจ้ะท-าอย�างน�*จ้ง

Page 198: Tipitaka 26

สุ-าเร5จ้เถุ�ด่ เราจ้�กย�งควิามปิระสุงค)ขุองเราใหั�สุ-าเร5จ้จ้งได่� ผู้#�อ<,นไม�อาจ้ ท-าผู้#�อ<,นใหั�สุ-าเร5จ้ได่� เราจ้�กผู้#กเกราะ ค<อ ควิามเพ�ยร จ้�กเขุ�าไปิสุ#�ปิSาใหัญ� เราย�งไม�บรรล่�ถุ0งควิามสุ�*นอาสุวิะแล่�วิ จ้�กไม�ออกไปิจ้ากปิSา น�*นเม<,อล่มพ�ด่เย5นมา กล่�,นด่อกไม�ก5หัอมฟ้� 8งมา เราจ้�กน�,งอย#�บนยอด่เขุาท-าล่ายอวิ�ช่ช่า เราจ้�กได่�ร�บควิามสุ�ขุร<,นรมย)อย#�ด่�วิยวิ�ม�ตต�สุ�ขุในถุ-*าท�,เง<*อม เขุา ซั0,งด่ารด่าษไปิด่�วิยด่อกโกสุ�ม ม�ภาคพ<*นเย<อกเย5น อ�นม�อย#�ใน ปิSาใหัญ�เปิ1นแน� เราม�ควิามด่-าร�อ�นเต5มเปิG, ยม เหัม<อนพระจ้�นทร)ใน วิ�นเพ5ญ เปิ1นผู้#�สุ�*นอาสุวิะท�*งปิวิงแล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ม�ได่�ม�. ๓. มหัาก�ปิปินเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระมหัาก�ปิปินเถุระ-2 1 0 0 0 -13720 29 0 0 0

[๓๗๒] ผู้#�ใด่พ�จ้ารณาเหั5นแจ้�งหัร<อแสุวิงหัาปิระโยช่น) ย�อมพ�จ้ารณาเหั5นก�จ้ ท�*งสุอง ค<อ ท�,เปิ1นปิระโยช่น)แล่ะไม�เปิ1นปิระโยช่น) อ�นย�งไม�มาถุ0งได่�ก�อนอม�ตรหัร<อศ�ตร#ขุองผู้#�น�*น ซั0,งคอยแสุวิงหัาช่�องอย#�ไม�ท�นเหั5น ผู้#�น�*น เร�ยกวิ�า ผู้#�ม�ปิ>ญญา ผู้#�ใด่เจ้ร�ญอานาปิาณสุต�ใหั�บร�บ#รณ)ด่�วิยด่�แล่�วิ อบรมแล่�วิโด่ยล่-าด่�บตามท�,พระพ�ทธเจ้�าทรงแสุด่งไวิ� ผู้#�น�*นย�อม ย�งโล่กน�*ใหั�สุวิ�างไสุวิ เหัม<อนพระจ้�นทร)เพ5ญออกจ้ากกล่�บเมฆฉัะน�*น จ้�ตขุองเราผู้�องใสุแล่�วิหันอ อบรมด่�แล่�วิ หัาปิระมาณม�ได่� เปิ1นจ้�ตปิระคองไวิ�แล่�วิเปิ1นน�ตย) ย�อมย�งท�ศท�*งปิวิงใหั�สุวิ�างไสุวิ บ�คคล่ผู้#�ม�ปิ>ญญาถุ0งจ้ะสุ�*นทร�พย) ก5ย�งม�ช่�วิ�ตอย#�เปิ1นได่�แน�แท� สุ�วินบ�คคล่ ผู้#�ไม�ม�ปิ>ญญาถุ0งจ้ะม�ทร�พย)ก5เปิ1นอย#�ไม�ได่� ปิ>ญญาเปิ1นเคร<,องต�ด่สุ�นสุ�,ง ท�,ตนฟ้>งมาแล่�วิ เปิ1นเคร<,องเจ้ร�ญช่<,อเสุ�ยงแล่ะควิามสุรรเสุร�ญ นรช่นในโล่กน�* ผู้#�ปิระกอบด่�วิยปิ>ญญา แม�ในเวิล่าท�,ตนตกท�กขุ) ก5ย�อมได่�ร�บควิามสุ�ขุ ธรรมน�*ม�ใช่�ม�ในวิ�นน�* ไม�ใช่�น�าอ�ศจ้รรย)แล่ะไม�ใช่�เคยม�มาแล่�วิ แต�ด่#เหัม<อนเปิ1นขุองท�,ไม�เคยม�ในโล่ก ซั0,งเปิ1นท�,เก�ด่ท�,ตาย เม<,อสุ�ตวิ)เก�ด่มาแล่�วิ ก5ม�ควิามเปิ1นอย#�ก�บควิามตายแน�แท� สุ�ตวิ)ท�,เก�ด่มาแล่�วิๆ ในโล่กน�* ย�อมตายไปิท�*งน�*นเพราะสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายม�อย�างน�*เปิ1นธรรมด่า ช่�วิ�ตอ�นใด่เปิ1นปิระโยช่น) แก�บ�ร�ษเหัล่�าอ<,น ช่�วิ�ตอ�นน�*นย�อมไม�เปิ1นปิระโยช่น)แก�ผู้#�ท�,ตายไปิแล่�วิ อ�นการร�องไหั�ถุ0งผู้#�ท�,ตายไปิแล่�วิ ย�อมไม�ท-าใหั�เก�ด่ผู้ล่ ไม�ท-าใหั� เก�ด่ควิามสุรรเสุร�ญ สุมณะแล่ะพรหัมณ)ไม�สุรรเสุร�ญเล่ย การร�องไหั�ย�อมเบ�ยด่เบ�ยนจ้�กษ�แล่ะร�างกาย ท-าใหั�เสุ<,อมวิรรณะ ก-าล่�ง แล่ะควิามค�ด่ ช่นท�*งหัล่ายผู้#�เปิ1นขุ�าศ0กย�อมม�จ้�ตย�นด่� สุ�วินช่น ผู้#�เปิ1นม�ตรก5พล่อยเปิ1นท�กขุ)ไปิด่�วิย เพราะฉัะน�*น บ�คคล่พ0งปิรารถุนาท�านผู้#�เปิ1นน�กปิราช่ญ) เปิ1นพหั#สุ#ต ใหั�อย#�ในสุก�ล่ขุองตน เพราะก�จ้ท�กอย�างจ้ะสุ-าเร5จ้ได่� ด่�วิยก-าล่�งปิ>ญญาขุองท�านท�,เปิ1นน�กปิราช่ญ)แล่ะเปิ1นพหั#สุ#ตเท�าน�*น เหัม<อนบ�คคล่ขุ�ามแม�น-*าอ�นเต5มฝี>, ง ด่�วิยเร<อ ฉัะน�*น.

Page 199: Tipitaka 26

๔. จ้#ฬปิ>นถุกเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระจ้#ฬปิ>นถุกเถุระ -2 1 0 0 0 -13730 22 0 0 0

[๓๗๓] เม<,อก�อน ญาณคต�เก�ด่แก�เราช่�า เราจ้0งถุ#กด่#หัม�,น แล่ะพ�, ช่ายจ้0งขุ�บไล่�เราวิ�า จ้งกล่�บไปิเร<อนเด่�Jยวิน�*เถุ�ด่ เราถุ#กพ�,ช่ายขุ�บไล่�แล่�วิไปิย<นร�องไหั�อย#�ท�,ใกล่�ซั� �มปิระต#สุ�งฆาราม เพราะย�งม�ควิามอาล่�ยในศาสุนา พระผู้#�ม�พระภาคได่�เสุด่5จ้มา ณ ท�,น�*น ทรงล่#บศ�รษะเรา ทรงจ้�บแขุนเราพาเขุ�าไปิสุ#�สุ�งฆาราม พระศาสุด่าทรงอน�เคราะหั) ปิระทานผู้�าเช่5ด่พระบาท ใหั�แก�เรา ตร�สุวิ�า จ้งอธ�ษฐานผู้�าสุะอาด่ผู้<นน�*ใหั�ต�*งม�,นด่�โด่ยมนสุ�การวิ�า รโช่หัรณ-ๆ ผู้�าสุ-าหัร�บเช่5ด่ธ�ล่�ๆ จ้งต�*งจ้�ตใหั�ม�,น น�,ง ณ ท�,ควิรขุ�างหัน0,ง เราฟ้>งพระด่-าร�สุขุองพระองค)แล่�วิ เก�ด่ควิามย�นด่�ในศาสุนา ได่� บ-าเพ5ญสุมาธ�ใหั�เก�ด่ขุ0*นเพ<,อบรรล่�ปิระโยช่น)อ�นสุ#งสุ�ด่ เราระล่0กถุ0งช่าต� ก�อนๆ ได่� ช่-าระท�พยจ้�กษ�ใหั�หัมด่จ้ด่แล่�วิ ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า เราได่�ท-าสุ-าเร5จ้แล่�วิ พระจ้#ฬปิ>นถุก เถุระได่�เนรม�ตตนขุ0*นพ�นหัน0,ง น�,งอย#�ท�,ช่�วิก�มพวิ�นอ�นร<,นรมย) จ้นถุ0งเวิล่าเขุามาบอกน�มนต) คร�*งน�*น พระศาสุด่าทรงสุ�งท#ตไปิบอกเวิล่า ภ�ตตาหัารแก�เรา เม<,อท#ตบอกเวิล่าภ�ตตาหัารแล่�วิ เราได่�เขุ�าไปิ เฝี8าโด่ยอากาศ ถุวิายบ�งคมพระย�คล่บาทขุองพระศาสุด่าแล่�วิ น�,งณ ท�,ควิรสุ�วินขุ�างหัน0,ง ล่-าด่�บน�*น พระศาสุด่าทรงร�บรองเราผู้#� ถุวิายบ�งคมแล่�วิน�,งอย#� เราเปิ1นผู้#�ควิรบ#ช่าขุองโล่กท�*งปิวิง เปิ1นผู้#�ควิรร�บขุองอ�นเขุาน-ามาบ#ช่า เปิ1นนาบ�ญแหั�งหัม#�มน�ษย) ได่�ร�บท�กษ�ณาทานแล่�วิ.

๕. ก�ปิปิเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระก�ปิปิเถุระ -2 1 0 0 0 -13740 25 0 0 0

[๓๗๔] ร�างกายน�* เต5มไปิด่�วิยขุองอาก#ล่แล่ะขุองอ�นเปิ1นมล่ท�นต�างๆ ม� หัล่�มค#ถุใหัญ�เปิ1นท�,เก�ด่ เปิ1นด่�จ้บ�อน-*าคร-าอ�นม�มานมนาน เปิ1นด่�จ้ฝีGใหัญ� เปิ1นด่�จ้แผู้ล่ใหัญ� เต5มไปิด่�วิยหันองแล่ะเล่<อด่ เต5มไปิด่�วิยหัล่�มค#ถุ ม�น-*าไหัล่ออกเปิ1นน�ตย) ม�ขุองเน�าไหัล่ออกท�กเม<,อ กายอ�น เปิZ, อยเน�าน�*ร �ด่ร0งด่�วิยเอ5นใหัญ� ๖๐ เสุ�น ฉัาบทาด่�วิยเคร<,องฉัาบทา ค<อ เน<*อ หั��มหั�อด่�วิยเสุ<*อ ค<อ หัน�ง เปิ1นขุองหัาปิระโยช่น)ม�ได่�เปิ1นขุองสุ<บต�อเน<,องก�นด่�วิยร�างกระด่#ก เก�,ยวิร�อยด่�วิยด่�าย ค<อเสุ�น เอ5น เปิล่�,ยนอ�ร�ยาบถุได่� เพราะย�งม�เคร<,องปิระกอบพร�อม นรช่น ผู้#�ย�งคล่�กคล่�อย#�ในกามค�ณ เปิ1นผู้#�ตระเตร�ยมไปิสุ#�ควิามตายเปิ1นน�ตย) เปิ1นผู้#�ต�*งอย#�ในท�,ใกล่�ม�จ้จ้�ราช่ จ้�กต�องท�*งร�างกายไวิ�ในโล่กน�*เอง กายน�*เองอวิ�ช่ช่าหั��มหั�อแล่�วิ ผู้#กร�ด่ด่�วิยเคร<,องผู้#ก ๔ ปิระการ จ้มอย#� ในหั�วิงน-*า ค<อ ก�เล่สุ ปิกคล่�ม

Page 200: Tipitaka 26

ไวิ�ด่�วิยขุ�าย ค<อ ก�เล่สุอ�นนอน เน<,องอย#�ในสุ�นด่าน ปิระกอบแล่�วิในน�วิรณ) ๕ เพ�ยบพร�อมด่�วิยวิ�ตก ปิระกอบด่�วิยรากเหัง�าแหั�งภพ ค<อ ต�ณหัา ปิกปิด่ด่�วิยเคร<,องปิกปิด่ ค<อ โมหัะ หัม�นไปิอย#�ด่�วิยเคร<,องหัม�น ค<อกรรม ร�างกายน�*ย�อมม�สุมบ�ต�ก�บวิ�บ�ต�เปิ1นค#�ก�น ม�ควิามเปิ1นต�างๆ ก�นเปิ1นธรรมด่า ปิ�ถุ�ช่นคนอ�นธพาล่เหัล่�าใด่ มาย0ด่ถุ<อร�างกายน�*วิ�าเปิ1น ขุองเรา ย�อมย�งสุงสุารอ�นน�ากล่�วิใหั�เจ้ร�ญ ปิ�ถุ�ช่นเหัล่�าน�*นย�อมถุ<อเอา ภพใหัม�อ�ก ก�ล่บ�ตรผู้#�เปิ1นบ�ณฑู�ตเหัล่�าใด่ ล่ะเวิ�นร�างกายอ�นฉัาบทาแล่�วิ ด่�วิยค#ถุ ด่�งบ�ร�ษผู้#�ปิระสุงค)ควิามสุ�ขุอยากม�ช่�วิ�ตอย#� เหั5นอสุรพ�ษแล่�วิ หัล่�กหัน�ไปิฉัะน�*น ก�ล่บ�ตรเหัล่�าน�*นล่ะอวิ�ช่ช่าอ�นเปิ1นรากเหัง�าแหั�งภพแล่�วิ เปิ1นผู้#�ไม�ม�อาสุวิะจ้�กปิร�น�พพาน.

๖. อ�ปิเสุนวิ�งค�นตปิ�ตตเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระอ�ปิเสุนวิ�งค�นตปิ�ตตเถุระ -2 1 0 0 0 -13750 22 0 0 0

[๓๗๕] ภ�กษ�สุ�องเสุพเสุนาสุนะอ�นสุง�ด่ ปิราศจ้ากเสุ�ยงอ<*ออ0ง เปิ1นท�,อย#�อาศ�ย แหั�งสุ�ตวิ)ร�ายเพราะการหัล่�กออกเร�นเปิ1นเหัต� ภ�กษ�พ0งเก5บผู้�ามาจ้ากกองหัยากเย<,อ จ้ากปิSาช่�า จ้ากตรอกน�อยตรอกใหัญ� แล่�วิท-าเปิ1นผู้�าน��งหั�มพ0งทรงจ้�วิรอ�นเศร�าหัมอง ภ�กษ�ควิรท-าใจ้ใหั�ต-,า ค��มครองทวิาร สุ-ารวิมด่�แล่�วิ เท�,ยวิไปิบ�ณฑูบาต ตามล่-าด่�บตรอก ค<อ ตามล่-าด่�บสุก�ล่ ภ�กษ�พ0งย�นด่�ด่�วิยขุองๆ ตน แม�จ้ะเปิ1นขุองเศร�าหัมอง ไม�พ0งปิรารถุนารสุ อาหัารอย�างอ<,นมาก เพราะใจ้ขุองบ�คคล่ผู้#�ต�ด่ในรสุอาหัาร ย�อมไม�ย�นด่� ในฌาน ภ�กษ�ควิรเปิ1นผู้#�ม�ควิามปิรารถุนาน�อย สุ�นโด่ษ ช่อบสุง�ด่ เปิ1นม�น� ไม�คล่�กคล่�ด่�วิยพวิกคฤหั�สุถุ) แล่ะพวิกบรรพช่�ตท�*งสุอง ภ�กษ�ผู้#� เปิ1นบ�ณฑู�ต ควิรแสุด่งตนใหั�เปิ1นคนบ�าแล่ะคนใบ� ไม�ควิรพ#ด่มากใน ท�ามกล่างสุงฆ) ไม�ควิรเขุ�าไปิกล่�าวิวิ�าใครๆ ควิรล่ะเวิ�นการเขุ�ากระทบ กระท�,ง เปิ1นผู้#�สุ-ารวิมในพระปิาต�โมกขุ) แล่ะพ0งเปิ1นผู้#�ร# �จ้�กปิระมาณในโภช่นะ เปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในการเก�ด่ขุ0*นแหั�งจ้�ต ม�น�ม�ตอ�นถุ<อเอาแล่�วิพ0งปิระกอบสุมถุะแล่ะวิ�ปิ>สุสุนาตามเวิล่าอ�นสุมควิรอย#�เน<องๆ พ0ง เปิ1นบ�ณฑู�ตผู้#�ถุ0งพร�อมด่�วิยควิามเพ�ยรเปิ1นน�ตย) เปิ1นผู้#�ปิระกอบภาวินาท�กเม<,อ ด่�วิยควิามต�*งใจ้วิ�า ถุ�าย�งไม�ถุ0งท�,สุ�ด่ท�กขุ) ไม�พ0งถุ0งควิามวิางใจ้ อาสุวิะท�*งปิวิงขุองภ�กษ� ผู้#�ปิรารถุนาควิามบร�สุ�ทธ�Pเปิ1นอย#�อย�างน�* ย�อมสุ�*นไปิ แล่ะภ�กษ�น�*นย�อมบรรล่�น�พพาน.

๗. โคตมเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระโคตมเถุระ-2 1 0 0 0 -13760 32 0 0 0

[๓๗๖] บ�คคล่พ0งร# �จ้�กปิระโยช่น)ขุองตน พ0งตรวิจ้ตราด่#ค-าสุ�,ง

Page 201: Tipitaka 26

สุอนขุองพระ ศาสุด่า แล่ะพ0งตรวิจ้ตราสุ�,งท�,สุมควิรแก�ก�ล่บ�ตร ผู้#�เขุ�าถุ0งซั0,งควิามเปิ1นสุมณะในศาสุนาน�* การม�ม�ตรด่� การสุมาทานสุ�กขุา ใหั�บร�บ#รณ) การเช่<,อฟ้>งต�อคร#ท�*งหัล่าย ขุ�อน�*ล่�วินแต�สุมควิรแก� สุมณะ ในศาสุนาน�* ควิามเคารพในพระพ�ทธเจ้�า ควิามย-า เกรงในพระธรรมแล่ะพระสุงฆ)ตามควิามเปิ1นจ้ร�งขุ�อน�* ล่�วินสุมควิรแก�สุมณะ การปิระกอบในอาจ้าระแล่ะโคจ้ร อาช่�พท�,หัมด่จ้ด่ อ�นบ�ณฑู�ตไม�ต�เต�ยน การต�*งจ้�ตไวิ�ช่อบน�* ล่�วินแต�สุมควิรแก�สุมณะจ้าร�ตศ�ล่แล่ะวิาร�ตศ�ล่ การเปิล่�,ยนอ�ร�ยาบถุอ�นน�าเล่<,อมใสุ แล่ะการปิระกอบในอธ�จ้�ต ก5ล่�วินแต�สุมควิรแก�สุมณะ เสุนาสุนะ ปิSาอ�นสุงบ ปิราศจ้ากเสุ�ยงอ0กท0ก ม�น�พ0งคบหัา น�*เปิ1นขุองสุม ควิรแก�สุมณะ จ้ต�ปิาร�สุ�ทธศ�ล่ พาหั�สุ�จ้จ้ะ การเล่<อกเฟ้8นธรรมตามควิามเปิ1นจ้ร�ง การตร�สุร# �อร�ยสุ�จ้ น�*ก5ล่�วินแต�สุมควิร แก�สุมณะ ขุ�อท�,บ�คคล่มาเจ้ร�ญอน�จ้จ้สุ�ญญาในสุ�งขุารท�*งปิวิงวิ�า สุ�งขุาร ท�*งปิวิงไม�เท�,ยง เจ้ร�ญอน�ตตสุ�ญญาวิ�า ธรรมท�*งปิวิงเปิ1นอน�ตตา แล่ะเจ้ร�ญอสุ�ภสุ�ญญาวิ�า กร�ช่กายน�*ไม�น�าย�นด่�ในโล่ก น�*ก5ล่�วินแต�สุมควิรแก�สุมณะ การท�,บ�คคล่มาเจ้ร�ญโพช่ฌงค) ๗ อ�ทธ�บาท ๔ อ�นทร�ย) ๕ พล่ะ ๕ แล่ะอร�ยมรรคม�องค) ๘ ก5ล่�วินสุมควิรแก�สุมณะ การท�,บ�คคล่ผู้#�เปิ1นม�น�มาล่ะต�ณหัาท-าล่ายอาสุวิะ พร�อมท�*งรากเหัง�า เปิ1นผู้#�หัล่�ด่พ�นจ้ากอาสุวิะก�เล่สุอย#� ก5ล่�วินแต�สุมควิรแก�สุมณะ. --------------

ในทสุกน�บาตน�* พระเถุระ ๗ องค) ค<อ พระกาฬ�ทาย�เถุระ ๑พระเอกวิ�หัาร�ยเถุระ ๑ พระมหัาก�ปิปินเถุระ ๑ พระจ้#ฬปิ>นถุกเถุระ ๑พระก�ปิปิเถุระ ๑ พระอ�ปิเสุนวิ�งค�นตปิ�ตตเถุระ ๑ พระโคตมเถุระ ๑ได่�เปิล่�งอ�ทานคาถุาองค)ล่ะ ๑๐ คาถุา รวิมเปิ1น ๗๐ คาถุา ฉัะน�*แล่.

จ้บ ทสุกน�บาต. --------------

เถุรคาถุา เอกาทสุกน�บาต ๑. สุ�งก�จ้จ้เถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระสุ�งก�จ้จ้เถุระ อ�บาสุกคนหัน0,ง ได่�วิอนขุอใหั�ก�จ้จ้สุามเณรอย#�ในวิ�หัารแหั�งหัน0,งด่�วิยคาถุาวิ�า-2 1 0 0 0 -13770 33 0 0 0

[๓๗๗] ด่#กรพ�อสุามเณร จ้ะม�ปิระโยช่น)อะไรในปิSา ภ#เขุาช่<,ออ�ช่ช่�หัานะ เปิ1น ท�,ไม�สุบายในฤด่#ฝีน เพราะฉัะน�*น ภ#เขุาอ�ช่ช่�หัานะจ้ะม�ปิระโยช่น)อะไรแก�ท�าน ล่มหั�วิด่�วินพ�ด่มาอย#� ท�านพอใจ้หัร<อ เพราะ ควิามเง�ยบสุง�ด่เปิ1นท�,ต�องการขุองผู้#�เจ้ร�ญฌาน.สุ�งก�จ้จ้สุามเณรตอบวิ�า ล่มหั�วิด่�วินในฤด่#ฝีนย�อมพ�ด่ผู้�นเอาวิล่าหักไปิฉั�นใด่ สุ�ญญาอ�นปิระกอบด่�วิยวิ�เวิก ย�อมคร�าเอาจ้�ตขุองอาตมามาสุ#�ควิามสุง�ด่ ก5ฉั�นน�*น

Page 202: Tipitaka 26

กายคตาสุต�ก�มม�ฏิฐาน อ�นปิระกอบด่�วิยควิามคล่ายก-าหัน�ด่ในร�างกาย ย�อม เก�ด่ขุ0*นแก�อาตมาท�นท� เหัม<อนกาอ�นเปิ1นสุ�ตวิ)เก�ด่แต�ฟ้องไขุ�ม�สุ�ด่-า เท�,ยวิอาศ�ยอย#�ในปิSาช่�า ฉัะน�*น บ�คคล่เหัล่�าอ<,น ย�อมไม�ร�กษาบรรพช่�ต แล่ะบรรพช่�ตก5ไม�ร�กษาคนเหัล่�าอ<,น ภ�กษ�น�*นแล่เปิ1นผู้#�ไม�หั�วิงใยในกามท�*งหัล่าย ย�อมอย#�เปิ1นสุ�ขุ แอ�งศ�ล่า ซั0,งม�น-*าใสุ ปิระกอบด่�วิยหัม#�ช่ะน�แล่ะค�างด่ารด่าษไปิด่�วิยสุาหัร�าย ย�อมย�งอาตมาใหั�ย�นด่� การท�,อาตมาอย#� ในเสุนาสุนะปิSา ค<อ ซัอกเขุาแล่ะถุ-*าอ�นเปิ1นท�,สุง�ด่ เปิ1นท�,สุ�องเสุพอาศ�ย แหั�งมวิล่มฤค ย�อมท-าใหั�อาตมาย�นด่� อาตมาไม�เคยร# �สุ0กถุ0งควิามด่-าร�อ�นไม� ปิระเสุร�ฐ ปิระกอบด่�วิยโทษเล่ยวิ�า ขุอสุ�ตวิ)เหัล่�าน�*จ้งถุ#กเบ�ยด่เบ�ยน จ้งถุ#กฆ�า จ้งได่�ร�บท�กขุ) อาตมาได่�ท-าควิามค��นเคยก�บพระศาสุด่าแล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า อาตมาท-าเสุร5จ้แล่�วิ อาตมาปิล่งภาระอ�นหัน�กล่งแล่�วิ ถุอนต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพแล่�วิ บรรล่�ถุ0งปิระโยช่น)ท�,ก�ล่บ�ตรออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ตด่�วิยศร�ทธาต�องการแล่�วิ ถุ0งควิามสุ�*นไปิแหั�งสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิงแล่�วิ อาตมาไม�ย�นด่�ควิามตาย ไม�เพล่�ด่เพล่�นควิามเปิ1นอย#� แล่ะรอเวิล่าอย#� เหัม<อนล่#กจ้�างรอใหั�สุ�*นเวิล่าท-างาน ฉัะน�*น อาตมาไม�ย�นด่�ควิามตาย ไม�เพล่�ด่เพล่�นควิามเปิ1นอย#� แล่ะเปิ1นผู้#�ม� สุต�สุ�มปิช่�ญญะ รอเวิล่าตายอย#� ในเอกาทสุน�บาตน�* พระสุ�งก�จ้จ้เถุระองค)เด่�ยวิเท�าน�*น ผู้#�เสุร5จ้ก�จ้แล่�วิ หัมด่อาสุวิะ ได่�ภาษ�ตคาถุาไวิ� ๑๑ คาถุาถุ�วินฉัะน�*แล่.

จ้บ เอกาทสุกน�บาต --------------

เถุรคาถุา ทวิาทสุกน�บาต ๑. สุ�ล่วิเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระสุ�ล่วิเถุระ -2 1 0 0 0 -13780 28 0 0 0

[๓๗๘] ท�านท�*งหัล่ายพ0งศ0กษาศ�ล่ในศาสุนาน�* ด่�วิยวิ�าศ�ล่อ�นบ�คคล่ศ0กษาด่�แล่�วิ สุ�,งสุมด่�แล่�วิ ย�อมน-าสุมบ�ต�ท�*งปิวิงมาใหั�ในโล่กน�* น�กปิราช่ญ) เม<,อปิรารถุนาควิามสุ�ขุ ๓ ปิระการ ค<อ ควิามสุรรเสุร�ญ ๑ การได่�ควิามปิล่<*มใจ้ ๑ ควิามบ�นเท�งในสุวิรรค)เม<,อล่ะไปิแล่�วิ ๑ พ0งร�กษาศ�ล่ ด่�วิยวิ�าผู้#�ม�ศ�ล่ ม�ควิามสุ-ารวิม ย�อมได่�ม�ตรมาก สุ�วินผู้#�ท�ศ�ล่ปิระพฤต�แต�กรรมอ�นล่ามก ย�อมแตกจ้ากม�ตร นรช่น ผู้#�ท�ศ�ล่ ย�อมได่�ร�บการต�เต�ยนแล่ะควิามเสุ�ยช่<,อเสุ�ยง สุ�วินผู้#�ม�ศ�ล่ย�อมได่�ร�บการสุรรเสุร�ญแล่ะช่<,อเสุ�ยงท�กเม<,อ ศ�ล่เปิ1นเบ<*องต�น เปิ1น ท�,ต�*ง เปิ1นบ�อเก�ด่แหั�งค�ณควิามด่�ท�*งหัล่าย แล่ะเปิ1นปิระธานแหั�งธรรมท�*งปิวิง เพราะฉัะน�*น พ0งช่-าระศ�ล่ใหั�บร�สุ�ทธ�P สุ�งวิรศ�ล่เปิ1นเคร<,องก�*นควิามท�จ้ร�ต ท-าจ้�ตใหั�ร�าเร�ง เปิ1นท�าท�,หัย�,งล่งมหัาสุม�ทร ค<อ น�พพานขุองพระพ�ทธเจ้�าท�*งปิวิง เพราะฉัะน�*นพ0ง

Page 203: Tipitaka 26

ช่-าระศ�ล่ใหั�บร�สุ�ทธ�P ศ�ล่เปิ1นก-าล่�งหัาเปิร�ยบม�ได่� เปิ1นอาวิ�ธอย�างสุ#งสุ�ด่ เปิ1นอาภรณ)อ�นปิระเสุร�ฐ เปิ1นเกราะอ�นน�าอ�ศจ้รรย) ศ�ล่เปิ1นสุะพาน เปิ1นมหัาอ-านาจ้ เปิ1นกล่�,นหัอมอย�างยอด่เย�,ยม เปิ1น เคร<,องล่#บไล่�อ�นปิระเสุร�ฐ บ�คคล่ผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ย�อมหัอมฟ้� 8งไปิท�,วิ ท�กท�ศ ศ�ล่เปิ1นก-าล่�งอย�างเล่�ศ เปิ1นเสุบ�ยงเด่�นทางช่�*นเย�,ยม เปิ1น พาหันะอ�นปิระเสุร�ฐย�,งน�ก เปิ1นเคร<,องหัอมฟ้� 8งไปิท�,วิท�ศาน�ท�ศ คนพาล่ ผู้#�ม�จ้�ตไม�ต�*งม�,นในศ�ล่ ย�อมได่�ร�บการน�นทาในเวิล่าท�,ม�ช่�วิ�ตอย#�ในโล่กน�* เม<,อตายไปิแล่�วิ ย�อมได่�ร�บท�กขุ)โทมน�สุในอบายภ#ม� ย�อมได่�ร�บท�กขุ)โทมน�สุในท�,ท�,วิไปิ ธ�รช่นผู้#�ม�จ้�ตต�*งม�,นด่�วิยด่�ในศ�ล่ ย�อมได่�ร�บการสุรรเสุร�ญในเวิล่าท�,ม�ช่�วิ�ตอย#�ในโล่กน�* คร�*นตายไปิแล่�วิ ก5ได่�ร�บควิามสุ�ขุ โสุมน�สุในสุวิรรค) ย�อมร<,นเร�งใจ้ในท�,ท�กสุถุานในโล่กน�* ศ�ล่เท�าน�*นเปิ1น ยอด่แล่ะผู้#�ม�ปิ>ญญาเปิ1นผู้#�สุ#งสุ�ด่ในโล่กน�* ควิามช่นะในมน�ษยโล่กแล่ะเทวิโล่ก ย�อมม�ได่�เพราะศ�ล่แล่ะปิ>ญญา. ๒. สุ�น�ตเถุรคาถุา คาถุาภาษ�ตขุองพระสุ�น�ตเถุระ-2 1 0 0 0 -13790 33 0 0 0

[๓๗๙] เราเก�ด่มาในสุก�ล่ต-,า เปิ1นคนยากจ้น ม�เคร<,องบร�โภคน�อย การงานขุองเราเปิ1นการงานต-,า เราเปิ1นคนเทด่อกไม� เราถุ#กมน�ษย)เกล่�ยด่ช่�ง ด่#หัม�,นแล่ะแช่�งด่�า เราถุ�อมตนไหัวิ�หัม#�ช่นเปิ1นอ�นมาก คร�*งน�*น เราได่�เหั5น พระพ�ทธเจ้�า ผู้#�เปิ1นมหัาวิ�รบ�ร�ษ หั�อมล่�อมด่�วิยพระภ�กษ�สุงฆ) เสุด่5จ้ เขุ�าไปิสุ#�พระนครอ�นอ�ด่ม ขุองช่าวิมคธเพ<,อบ�ณฑูบาต เราจ้0งวิางกระเช่�า ล่งแล่�วิเขุ�าไปิถุวิายบ�งคม พระองค)ผู้#�เปิ1นอ�ด่มบ�ร�ษได่�ปิระท�บย<นอย#�เพ<,ออน�เคราะหั)เรา คร�*งน�*นเราได่�ถุวิายบ�งคมพระย�คล่บาทขุองพระศาสุด่าแล่�วิ ย<นอย#� ณ ท�,ควิรสุ�วินขุ�างหัน0,ง แล่�วิจ้0งท#ล่ขุอบรรพช่ากะพระองค)ผู้#�สุ#งสุ�ด่กวิ�าสุ�ตวิ)ท�*งปิวิง ล่-าด่�บน�*น พระศาสุด่าผู้#�ม�พระกร�ณาอน�เคราะหั)สุ�ตวิ)โล่กท�*งปิวิง ได่�ตร�สุเร�ยกเราวิ�า จ้งเปิ1นภ�กษ�มาเถุ�ด่ พระด่-าร�สุน�*นเปิ1น อ�ปิสุมบทขุองเรา เม<,อเราอ�ปิสุมบทแล่�วิ อย#�ในปิSาแต�ผู้#�เด่�ยวิ ไม�เก�ยจ้ คร�าน ได่�ท-าตามพระด่-าร�สุขุองพระศาสุด่าผู้#�พ�ช่�ตมาร ท�,ทรงสุ�,งสุอนเรา ในราตร�ปิฐมยาม เราก5ระล่0กถุ0งช่าต�ก�อนๆ ได่�ในม�ช่ฌ�มยาม ก5ได่�ท�พยจ้�กษ� ในปิ>จ้ฉั�มยาม เราก5ท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่ ค<อ อวิ�ช่ช่าได่� คร�*นร� �งราตร�พระอาท�ตย)อ�ท�ย เทพเจ้�าเหัล่�าอ�นทร)แล่ะพรหัมท�*งหัล่าย พาก�นปิระนมอ�ญช่ล่�นม�สุการเราพร�อมก�บกล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เปิ1นบ�ร�ษอาช่า ไนย ขุอนอบน�อมต�อท�าน ขุ�าแต�ท�านผู้#�เปิ1นอ�ด่มบ�ร�ษ ขุอนอบน�อมต�อท�าน ขุ�าแต�ท�านผู้#�น�รท�กขุ) ท�านเปิ1นผู้#�สุ�*นอาสุวิะ เปิ1นท�กขุ�ไณยบ�คคล่ ล่-าด่�บน�*น พระศาสุด่าทอด่พระเนตรเหั5นเราหั�อมล่�อมด่�วิยหัม#�เทพเจ้�าจ้0งทรงย�*มแย�ม แล่�วิได่�ตร�สุเน<*อควิามน�*วิ�า บ�คคล่ช่<,อวิ�าเปิ1นพราหัมณ)

Page 204: Tipitaka 26

เพราะค�ณธรรม ๔ ปิระการ ค<อ ตบะ ๑ พรหัมจ้รรย) ๑ สุ�ญญมะ ๑ทมะ ๑ ท�านผู้#�ร# �ท� *งหัล่ายกล่�าวิบ�คคล่ผู้#�ปิระกอบด่�วิยค�ณธรรม ๔ ปิระการ ม�ตบะเปิ1นต�นน�*นวิ�า เปิ1นพราหัมณ)ผู้#�อ�ด่ม. ในทวิาทสุกน�บาตน�* พระเถุระ ๒ ร#ปิ ค<อ พระสุ�ล่วิเถุระ ๑ พระสุ�น�ต เถุระ ๑ ล่�วินแต�ม�มหั�ทธ�ฤทธ�P ได่�ภาษ�ตคาถุาร#ปิล่ะ ๑๒ คาถุา รวิมเปิ1น ๒๔ คาถุา ฉัะน�*. จ้บ ทวิาทสุกน�บาต. --------------

เถุรคาถุา เตรสุกน�บาต ๑. โสุณโกฬั�วิ�สุเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระโสุณโกฬั�วิ�สุเถุระ-2 1 0 0 0 -13800 39 0 0 0

[๓๘๐] ผู้#�ใด่เปิ1นผู้#�สุ-าเร5จ้ควิามปิรารถุนา เปิ1นผู้#�สุ#งสุ�ด่ในแวิ�นแควิ�นขุองพระเจ้�าอ�งคะ วิ�นน�* ผู้#�น�*นม�นามวิ�าโสุณะ เปิ1นผู้#�เย�,ยมในธรรมท�*งหัล่ายเปิ1นผู้#�ถุ0งฝี>, งแหั�งท�กขุ) ภ�กษ�พ0งต�ด่สุ�งโยช่น)เบ<*องต-,า ๕ พ0งล่ะสุ�งโยช่น)เบ<*องบน ๕ แล่ะพ0งเจ้ร�ญอ�นทร�ย) ๕ ใหั�ย�,ง ภ�กษ�ผู้#�ล่�วิงธรรมเปิ1น เคร<,องขุ�อง ๕ ท�านเร�ยกวิ�า ผู้#�ขุ�ามโอฆะได่�แล่�วิ ศ�ล่ สุมาธ� แล่ะ ปิ>ญญา ขุองภ�กษ�ผู้#�ม�มานะเพ�ยงด่�งวิ�าไม�อ�ออ�นยกขุ0*นแล่�วิ ผู้#�ปิระมาท ย�นด่�ในอายตนะอ�นม�ในภายนอก ย�อมไม�ถุ0งควิามบร�บ#รณ) ก�จ้ใด่ท�,ควิรท-า ภ�กษ�เหัล่�าน�*มาล่ะท�*งก�จ้อ�นน�*นเสุ�ย แต�มาท-าก�จ้ท�,ไม�ควิรท-า อาสุวิะท�*งหัล่ายย�อมเจ้ร�ญแก�ภ�กษ�เหัล่�าน�*น ผู้#�ม�มานะเพ�ยงด่�งไม�อ�ออ�นยกขุ0*นแล่�วิ เปิ1นผู้#�ปิระมาท สุ�วินภ�กษ�เหัล่�าใด่ปิรารภกายคตาสุต�ด่�วิยด่�เปิ1น น�ตย) ภ�กษ�เหัล่�าน�*นกระท-ากรรมท�,ควิรท-าเน<องน�ตย) ย�อมไม�เสุพกรรมม�ใช่� ก�จ้อาสุวิะขุองภ�กษ�เหัล่�าน�*นผู้#�ม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะ ย�อมถุ0งควิามสุ�*นสุ#ญ เม<,อ ม�ทางตรงพระพ�ทธเจ้�าตร�สุบอกไวิ�แล่�วิ ขุอท�านท�*งหัล่ายจ้งด่-าเน�นไปิเถุ�ด่อย�าพาก�นกล่�บ จ้งต�กเต<อนตนด่�วิยตนเอง พ0งน�อมตนเขุ�าไปิสุ#�น�พพานเม<,อเราปิรารภควิามเพ�ยร พระศาสุด่าผู้#�ม�พระจ้�กษ�ยอด่เย�,ยมในโล่ก ได่�ทรงแสุด่งธรรมอ�ปิมาด่�วิยสุายพ�ณสุอนเรา เราฟ้>งพระด่-าร�สุขุองพระองค) แล่�วิ ย�นด่�อย#�ในพระศาสุนา ย�งสุมถุภาวินาใหั�เก�ด่ขุ0*น เพ<,อบรรล่�ปิระโยช่น)อ�นสุ#งสุ�ด่ เราบรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเราได่�ท-าเสุร5จ้แล่�วิ จ้�ตขุองเราผู้#�น�อมไปิในเนกขุ�มมะ ในควิามวิ�เวิกแหั�งจ้�ต ในควิามไม�เบ�ยด่เบ�ยน ในควิามสุ�*นไปิแหั�งอ�ปิาทาน ในควิามสุ�*นต�ณหัาแล่ะในควิามไม�หัล่งใหัล่แหั�งใจ้ ย�อมหัล่�ด่พ�นโด่ยช่อบ เพราะ เหั5นควิามเก�ด่ขุ0*นแหั�งอายตนะ การสุ�,งสุมย�อมไม�ม�แก�ภ�กษ�น�*น ผู้#�หัล่�ด่ พ�นแล่�วิโด่ยช่อบ ม�จ้�ตสุงบระง�บเสุร5จ้ก�จ้แล่�วิ ก�จ้อ<,นท�,จ้ะพ0งท-าอ�กไม�ม� ภ#เขุาศ�ล่าล่�วินเปิ1นแท�งท0บ ย�อมไม�สุะเท<อนด่�วิยล่ม ฉั�นใด่ ร#ปิ เสุ�ยง กล่�,น รสุ โผู้ฏิฐ�พพะ แล่ะธรรมารมณ)ท�*งสุ�*น ท�*งท�,เปิ1น

Page 205: Tipitaka 26

อ�ฏิฐารมณ) แล่ะ อน�ฏิฐารมณ) ย�อมไม�ท-าจ้�ตขุองบ�คคล่ผู้#�คงท�,ใหั�หัวิ� ,นไหัวิได่� ฉั�นน�*น จ้�ต ขุองผู้#�คงท�,น�*น เปิ1นจ้�ตต�*งม�,นไม�หัวิ� ,นไหัวิ ไม�เกาะเก�,ยวิด่�วิยอารมณ)อะไรๆ เพราะผู้#�คงท�,น�*นพ�จ้ารณาเหั5นควิามเสุ<,อมไปิแหั�งอารมณ)น�*น. ---------------

ในเตรสุกน�บาตน�* พระโสุณโกฬั�วิ�สุเถุระผู้#�ม�มหั�ทธ�ฤทธ�Pร#ปิเด่�ยวิเท�าน�*น ได่�ภาษ�ตคาถุาไวิ� ๑๓ คาถุา ฉัะน�*แล่.

จ้บ เตรสุกน�บาต ---------------

เถุรคาถุา จ้�ททสุกน�บาต ๑. เรวิตเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระเรวิตเถุระ-2 1 0 0 0 -13810 29 0 0 0

[๓๘๑] น�บแต�เราออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ตแล่�วิ ไม�ร# �สุ0กถุ0งควิามด่-าร�อ�นไม�ปิระเสุร�ฐ ปิระกอบด่�วิยโทษเล่ย ในระยะกาล่นานท�,เราบวิช่อย#�น�* เราไม�ร# �สุ0กถุ0ง ควิามด่-าร�วิ�า ขุอใหั�สุ�ตวิ)เหัล่�าน�*น จ้งถุ#กฆ�า ถุ#กเขุาเบ�ยด่เบ�ยน จ้งได่� ร�บท�กขุ) เราร# �สุ0กแต�การเจ้ร�ญเมตตาอ�นหัาปิระมาณม�ได่� อบรมสุ�,งสุม ด่�แล่�วิโด่ยล่-าด่�บ ตามท�,พระพ�ทธเจ้�าทรงแสุด่งไวิ�แล่�วิ เราได่�เปิ1นม�ตร เปิ1นสุหัายขุองสุ�ตวิ)ท�*งปิวิง เปิ1นผู้#�อน�เคราะหั)สุ�ตวิ)ท�*งปิวิง ย�นด่�แล่�วิใน การไม�เบ�ยด่เบ�ยน เจ้ร�ญเมตตาจ้�ตอย#�ท�กเม<,อ เราย�งจ้�ตอ�นไม�ง�อนแง�นไม�ก-าเร�บใหั�บ�นเท�งอย#� เจ้ร�ญพรหัมวิ�หัารอ�นบ�ร�ษผู้#�เล่วิทรามไม�ซั�องเสุพสุาวิกขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า เปิ1นผู้#�เขุ�าท�ต�ยฌานอ�นไม�ม�วิ�ตกวิ�จ้าร ปิระกอบด่�วิยควิามเปิ1นผู้#�น�,งเปิ1นอร�ยะ โด่ยแท�จ้ร�ง ภ#เขุาศ�ล่าล่�วินไม�หัวิ� ,น ไหัวิ ต�*งอย#�คงท�, แม�ฉั�นใด่ ภ�กษ�ก5ฉั�นน�*น ย�อมไม�หัวิ� ,นไหัวิด่�จ้บรรพต เพราะสุ�*นโมหัะ ควิามช่�,วิแม�ม�ปิระมาณเท�าปิล่ายขุนทราย ย�อมปิรากฏิ เหัม<อนปิระมาณท�าหัมอกเมฆ แก�ท�านผู้#�ไม�ม�ก�เล่สุเคร<,องย�,วิยวิน ผู้#�แสุวิง หัาควิามสุะอาด่เปิ1นน�ตย) เม<องหัน�าด่�านเปิ1นเม<องอ�นเขุาค��มครองแล่�วิ ท�*งภายในแล่ะภายนอก ฉั�นใด่ ท�านท�*งหัล่ายจ้งค��มครองตนฉั�นน�*นเถุ�ด่ขุณะอย�าได่�ล่�วิงเล่ยท�านท�*งหัล่ายไปิเสุ�ย เราไม�ย�นด่�ต�อควิามตาย ไม� เพล่�ด่เพล่�นต�อควิามเปิ1นอย#� แต�เรารอเวิล่าตาย เหัม<อนล่#กจ้�างคอยใหั� หัมด่เวิล่าท-างานฉัะน�*น เราไม�ย�นด่�ควิามตาย ไม�เพล่�ด่เพล่�นควิามเปิ1น อย#� แต�เราม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะ รอท�าเวิล่าตาย พระศาสุด่าเราค��นเคยแล่�วิ เราท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ ปิล่งภาระอ�นหัน�กล่งแล่�วิถุอนต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพแล่�วิ ได่�บรรล่�ถุ0งปิระโยช่น)ท�,ก�ล่บ�ตรออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ตต�องการแล่�วิ บรรล่�ถุ0งควิามสุ�*นสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิง ท�านท�*ง หัล่ายจ้งย�งควิามไม�ปิระมาทใหั�ถุ0งพร�อมเถุ�ด่ น�*เปิ1นค-าสุอนขุองเรา เราจ้�กอ-าล่าท�านท�*งหัล่ายปิร�น�พพานในบ�ด่น�*

Page 206: Tipitaka 26

เพราะเราเปิ1นผู้#�หัล่�ด่พ�นแล่�วิ จ้ากก�เล่สุท�*งปิวิง.

๒. โคท�ตตเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระโคท�ตตเถุระ-2 1 0 0 0 -13820 40 0 0 0

[๓๘๒] โคอาช่าไนยท�,ด่� อ�นเขุาเท�ยมแล่�วิท�,แอกเกวิ�ยน ย�อมอาจ้น-าแอกเกวิ�ยน ไปิได่� ไม�ย�อท�อต�อภาระอ�นหัน�ก ไม�ทอด่ท�*งเกวิ�ยนอ�นเขุาเท�ยมแล่�วิ แม�ฉั�นใด่ บ�คคล่เหัล่�าใด่บร�บ#รณ)ด่�วิยปิ>ญญา เหัม<อนมหัาสุม�ทรอ�นเต5มด่�วิยน-*า บ�คคล่เหัล่�าน�*นย�อมไม�ด่#หัม�,นผู้#�อ<,น ฉั�นน�*น ย�อมเปิ1นด่�งอร�ยธรรม ขุองสุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย นรช่นผู้#�ตกอย#�ในอ-านาจ้ขุองเวิล่า ตกอย#�ในอ-านาจ้ขุอง ภพน�อยภพใหัญ� ย�อมเขุ�าถุ0งควิามท�กขุ)แล่ะต�องเศร�าโศก คนพาล่ไม� พ�จ้ารณาเหั5นตามควิามเปิ1นจ้ร�ง ย�อมเด่<อด่ร�อนด่�วิยเหัต� ๒ อย�าง ค<อม�ใจ้ฟ้#ขุ0*นเพราะเหัต�แหั�งสุ�ขุ ๑ ม�ใจ้ฟ้�บล่งเพราะเหัต�แหั�งท�กขุ) ๑ ช่น เหัล่�าใด่ก�าวิล่�วิงต�ณหัาเคร<,องร�อยร�ด่ในท�กขุเวิทนา ในสุ�ขุเวิทนา แล่ะในอท�กขุมสุ�ขุเวิทนา ช่นเหัล่�าน�*นเปิ1นผู้#�ต�*งม�,นไม�หัวิ� ,นไหัวิเหัม<อนเสุา เขุ<,อน เปิ1นผู้#�ไม�ฟ้#ขุ0*นแล่ะไม�ฟ้�บล่ง ช่นเหัล่�าน�*นย�อมไม�ต�ด่อย#�ในล่าภ ควิามเสุ<,อมล่าภ ยศ ควิามเสุ<,อมยศ น�นทา สุรรเสุร�ญ สุ�ขุ แล่ะท�กขุ)ท�*งหัมด่ ด่�งหัยาด่น-*าไม�ต�ด่อย#�บนใบบ�วิ ฉัะน�*น น�กปิราช่ญ)ท�*งหัล่าย ม�ควิามสุ�ขุแล่ะได่�ช่�ยช่นะในท�,ท�กแหั�งไปิ การไม�ได่�ล่าภโด่ยช่อบธรรมก�บ การได่�ล่าภโด่ยไม�ช่อบธรรมท�*งสุองอย�างน�* การไม�ได่�ล่าภอ�นช่อบธรรมปิระเสุร�ฐกวิ�า การได่�ล่าภอ�นไม�ช่อบธรรมจ้ะปิระเสุร�ฐอะไร คนไม�ม� ควิามร# � ม�ยศ ก�บคนม�ควิามร# �แต�ไม�ม�ยศ คนม�ควิามร# �ไม�ม�ยศปิระเสุร�ฐกวิ�า คนไม�ม�ควิามร# �ม�ยศจ้ะปิระเสุร�ฐอะไร การสุรรเสุร�ฐจ้ากคนพาล่ก�บการต�เต�ยนจ้ากน�กปิราช่ญ) การต�เต�ยนจ้ากน�กปิราช่ญ)ปิระเสุร�ฐกวิ�า การ สุรรเสุร�ญจ้ากคนพาล่ระปิระเสุร�ฐอะไร ควิามสุ�ขุอ�นเก�ด่จ้ากกามค�ณก�บ ควิามท�กขุ)อ�นเก�ด่จ้ากวิ�เวิก ควิามท�กขุ)อ�นเก�ด่จ้ากวิ�เวิกปิระเสุร�ฐกวิ�า ควิามสุ�ขุอ�นเก�ด่จ้ากกามค�ณจ้ะปิระเสุร�ฐอะไร ควิามเปิ1นอย#�โด่ยไม�ช่อบ ธรรมก�บควิามตายโด่ยธรรม ควิามตายโด่ยธรรมปิระเสุร�ฐกวิ�า ควิาม เปิ1นอย#�โด่ยไม�ช่อบธรรมจ้ะปิระเสุร�ฐอะไร ช่นเหัล่�าใด่ล่ะกามแล่ะควิาม โกรธได่�แล่�วิ ม�จ้�ตสุงบระง�บเท�,ยวิไปิในภพน�อยภพใหัญ� ไม�ต�ด่อย#�ในโล่ก ช่นเหัล่�าน�*นไม�ม�ควิามร�กควิามช่�ง บ�คคล่เจ้ร�ญโพช่ฌงค) ๗ อ�นทร�ย) ๕ แล่ะพล่ะ ๕ แล่�วิบรรล่�ถุ0งควิามสุงบอ�นยอด่เย�,ยม หัาอาสุวิะม�ได่� ย�อมปิร�น�พพาน. -------------

ในจ้�ททสุกน�บาตน�* พระเถุระ ๒ ร#ปิผู้#�ม�ฤทธ�Pมาก ค<อ พระเรวิตเถุร ๑พระโคท�ตตเถุระ ๑ ได่�ภาษ�ตคาถุาร#ปิล่ะ ๑๔ คาถุา รวิมเปิ1น ๒๘ คาถุา ฉัะน�*แล่.

Page 207: Tipitaka 26

จ้บ จ้�ททสุกน�บาต. ------------

เถุรคาถุา โสุฬสุกน�บาต ๑. อ�ญญโกณฑู�ญญเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระอ�ญญาโกณฑู�ญญเถุระ -2 1 0 0 0 -13830 52 0 0 0

[๓๘๓] ท�าวิสุ�กกเทวิราช่ เม<,อจ้ะปิระกาศควิามเล่<,อมใสุขุองพระองค) จ้0งตร�สุพระคาถุา ท�, ๑ วิ�าขุ�าพเจ้�าได่�ฟ้>งธรรมม�รสุอ�นปิระเสุร�ฐ จ้0งเก�ด่ควิามเล่<,อมใสุอย�างย�,ง ธรรม อ�นคล่ายควิามก-าหัน�ด่ เพราะไม�ย0ด่ถุ<อม�,นโด่ยปิระการท�*งปิวิง พระผู้#�เปิ1น เจ้�าได่�แสุด่งแล่�วิท�าวิเธอตร�สุช่มเช่ยเทศนาขุองพระเถุระด่�งน�*แล่�วิ ทรงนม�สุการพระเถุระ แล่�วิเสุด่5จ้ กล่�บไปิสุ#�ท�,อย#�ขุองพระองค) ภายหัล่�งวิ�นหัน0,ง พระเถุระเหั5นวิารจ้�ตขุองปิ�ถุ�ช่นบางจ้-าพวิก ซั0,งถุ#ก ม�จ้ฉัาวิ�ตกครอบง-า แล่ะระล่0กถุ0งค-าสุอนอ�นเปิ1นปิฏิ�ปิ>กษ)ต�อม�จ้ฉัาวิ�ตกน�*นแล่�วิ น0กถุ0งควิามท�,คน ม�ใจ้อ�นพรากแล่�วิจ้ากการฟ้>งท�*งปิวิง จ้0งได่�ภาษ�ตคาถุา ๒ คาถุา อ�นแสุด่งซั0,งเน<*อควิามน�*นวิ�า อารมณ)อ�นวิ�จ้�ตรม�อย#�ในโล่กเปิ1นอ�นมาก ช่รอยจ้ะย-,าย�บ�คคล่ผู้#�ค�ด่ถุ0งอารมณ)วิ�า งาม อ�นปิระกอบด่�วิยราคะในปิฐพ�มณฑูล่น�* ฝีนตกล่งมาใน ฤด่#ฝีน พ0งระง�บธ�ล่�ท�,ถุ#กล่มพ�ด่ไปิได่� ฉั�นใด่ เม<,อใด่ พระอร�ยสุาวิกพ�จ้ารณาเหั5นด่�วิยปิ>ญญา เม<,อน�*น ควิามด่-าร�ขุองพระอร�ยสุาวิกน�*นย�อม ระง�บไปิฉั�นน�*น เม<,อใด่ พระอร�ยสุาวิกพ�จ้ารณาเหั5นด่�วิยปิ>ญญาวิ�า สุ�งขุารท�*งปิวิงไม�เท�,ยง เม<,อน�*น พระอร�ยสุาวิกน�*นย�อมหัน�ายในท�กขุ) น�*เปิ1นทางแหั�งควิามหัมด่จ้ด่ เม<,อใด่ พระอร�ยสุาวิกพ�จ้ารณาเหั5นด่�วิยปิ>ญญาวิ�า สุ�งขุารท�*งปิวิงเปิ1นท�กขุ) เม<,อน�*น พระอร�ยสุาวิกน�*นย�อมหัน�ายในท�กขุ)น�*เปิ1นทางแหั�งควิามหัมด่จ้ด่ เม<,อใด่ พระอร�ยสุาวิกพ�จ้ารณาเหั5นด่�วิยปิ>ญญาวิ�า ธรรมท�*งปิวิงเปิ1นอน�ตตา เม<,อน�*นพระอร�ยสุาวิกน�*นย�อมหัน�ายในท�กขุ) น�*เปิ1นทางแหั�งควิามหัมด่จ้ด่ พระโกณฑู�ญญเถุระองค)ใด่เปิ1นผู้#� ตร�สุร# �ตามพระพ�ทธเจ้�า เปิ1นผู้#�ม�ควิามบากบ�,นอย�างแรงกล่�า ล่ะควิามเก�ด่ แล่ะควิามตายได่�แล่�วิ เปิ1นผู้#�บร�บ#รณ)ด่�วิยพรหัมจ้รรย)อ�นได่�ด่�วิยยาก พระ โกณฑู�ญญเถุระองค)น�*นได่�ต�ด่บ�วิง ค<อ โอฆะ ตาปิ#ตร0งจ้�ตอ�นม�,นคง แล่ะภ#เขุาท�,ท-าล่ายได่�ยากแล่�วิขุ�ามไปิถุ0งฝี>, ง ค<อ น�พพาน เปิ1นผู้#�เพ�งฌาน หัล่�ด่พ�นจ้ากเคร<,องผู้#กแหั�งมาร.ภายหัล่�งวิ�นหัน0,ง ท�านพระโกณฑู�ญญเถุระได่�เหั5นภ�กษ�ร#ปิหัน0,งซั0,งเปิ1นสุ�ทธ�วิ�หัาร�กขุองท�าน เปิ1นผู้#�เก�ยจ้คร�าน ม�ควิามเพ�ยรทราม ม�ใจ้ฟ้� 8งซั�าน ม�กใหัญ�ใฝีSสุ#ง เพราะการคบหัาด่�วิยม�ตร ช่�,วิช่�า จ้0งไปิย�งท�,น�*นด่�วิยฤทธ�P แล่�วิต�กเต<อนวิ�า ท�านอย�าท-าอย�างน�*ต�อไปิ ขุอท�านจ้งล่ะม�ตรช่�,วิช่�า เสุ�ยแล่�วิคบหัาก�ล่ยาณม�ตรท-าสุมณธรรมเถุ�ด่ ภ�กษ�น�*นไม�เช่<,อฟ้>งค-าขุองท�าน ท�านจ้0งเก�ด่ควิาม สุล่ด่ใจ้ เม<,อจ้ะต�เต�ยนขุ�อ

Page 208: Tipitaka 26

ปิฏิ�บ�ต�อ�นผู้�ด่ แล่ะสุรรเสุร�ญการปิฏิ�บ�ต�ช่อบแล่ะการอย#�สุง�ด่ ด่�วิย ถุ�อยค-าอ�นเปิ1นบ�คคล่าธ�ษฐาน จ้0งได่�ภาษ�ตคาถุาน�*ใจ้ควิามวิ�าภ�กษ�ม�ใจ้ฟ้� 8งซั�าน กล่�บกล่อก คบหัาแต�ม�ตรท�,เล่วิทราม ถุ#กคล่<,นซั�ด่ใหั� จ้มอย#�ในหั�วิงน-*า ค<อ สุงสุาร สุ�วินภ�กษ�ม�ใจ้ไม�ฟ้� 8งซั�าน ไม�กล่�บกล่อกม�ปิ>ญญาร�กษาต�วิรอด่ สุ-ารวิมอ�นทร�ย) คบหัาก�ล่ยาณม�ตร เปิ1นน�กปิราช่ญ) พ0งท-าท�,สุ�ด่แหั�งท�กขุ)ได่� นรช่นผู้#�ซั#บผู้อม ม�ต�วิสุะพร�,งไปิด่�วิยเสุ�นเอ5นด่�ง เถุาหัญ�านาง เปิ1นผู้#�ร# �จ้�กปิระมาณในขุ�าวิแล่ะน-*า ม�ใจ้ไม�ย�อท�อ ถุ#กเหัล่<อบย�งท�*งหัล่ายก�ด่อย#�ในปิSาใหัญ� ย�อมเปิ1นผู้#�ม�สุต�อด่กล่�*น ได่�อย#�ในปิSาน�*นเหัม<อนช่�างท�,อด่ทนต�อศาตราวิ�ธในย�ทธสุงครามฉัะน�*น เราไม�ย�นด่�ควิามตาย ไม�เพล่�ด่เพล่�นควิามเปิ1นอย#� เรารอเวิล่าตาย เหัม<อนล่#กจ้�างรอใหั� หัมด่เวิล่าท-างาน ฉัะน�*น เราไม�ย�นด่�ควิามตาย ไม�เพล่�ด่เพล่�นควิามเปิ1นอย#� แต�เราม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะรอเวิล่าตาย พระศาสุด่าเราได่�ค��นเคยแล่�วิเราท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ ปิล่งภาระอ�นหัน�กล่งแล่�วิถุอนต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพขุ0*นแล่�วิ ได่�บรรล่�ถุ0งปิระโยช่น)ท�,ก�ล่บ�ตรท�*งหัล่ายออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ตต�องการแล่�วิ เพราะฉัะน�*น จ้ะม�ปิระโยช่น) อะไรด่�วิยสุ�ทธ�วิ�หัาร�ก ผู้#�วิ�ายากแก�เรา. ๒. อ�ทาย�เถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระอ�ทาย�เถุระ-2 1 0 0 0 -13840 43 0 0 0

[๓๘๔] เราเคยได่�ฟ้>งมาจ้ากพระอรหั�นต)ท�*งหัล่ายวิ�า มน�ษย)ท�*งหัล่ายย�อมนอบน�อมบ�คคล่ใด่ ผู้#�เก�ด่เปิ1นมน�ษย) เปิ1นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุร# �เอง ม�ตนอ�นได่� ฝีRกฝีนแล่�วิ ม�จ้�ตต�*งม�,น ด่-าเน�นไปิในทางขุองพรหัม ย�นด่�ในการสุงบระง�บจ้�ต ถุ0งฝี>, งแหั�งธรรมท�*งปิวิง แม�เทวิด่าท�*งหัล่ายก5พาก�นนอบน�อมบ�คคล่น�*น เทวิด่าแล่ะมน�ษย)ย�อมนอบน�อมพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค) ใด่ ผู้#�ก�าวิล่�วิงสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิง ออกจ้ากปิSา ค<อ ก�เล่สุมาสุ#�น�พพานออกจ้ากกามมาย�นด่�ในเนกขุ�มมะ เหัม<อนทองค-าอ�นพ�นแล่�วิจ้ากหั�นฉัะน�*นพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า พระองค)น�*นแล่ เปิ1นนาคร� �งเร<อง พ�นโล่กน�*ก�บท�*งเทวิโล่ก เหัม<อนขุ�นเขุาหั�มวิ�นต)ร� �งเร<องล่�วิงภ#เขุาเหัล่�าอ<,นฉัะน�*น เราจ้�กแสุด่งช่�างอ�นปิระเสุร�ฐ ซั0,งเปิ1นช่�างม�ช่<,อโด่ยแท�จ้ร�ง เปิ1นเย�,ยมกวิ�า บรรด่าผู้#�ม�ช่<,อวิ�าช่�างท�*งหัมด่ แก�ท�านท�*งหัล่าย เพราะผู้#�ใด่ไม�ท-าบาปิ ผู้#�น�*น ช่<,อวิ�า นาค ควิามสุงบเสุง�,ยมแล่ะการไม�เบ�ยด่เบ�ยน ๒ อย�างน�* เปิ1น เท�าหัน�าท�*งสุองขุองนาค สุต�สุ�มปิช่�ญญะเปิ1นเท�าหัล่�ง ช่�างต�วิปิระเสุร�ฐควิรบ#ช่า ม�ศร�ทธาเปิ1นงวิง ม�อ�เบกขุาเปิ1นงาอ�นขุาวิ ม�สุต�เปิ1นคอ ม�ปิ>ญญาเคร<,องพ�จ้ารณาค�นควิ�าธรรมเปิ1นศ�รษะ ม�ธรรม ค<อ สุ�มมาวิาจ้าเปิ1นท�อง ม�วิ�เวิกเปิ1นหัาง ช่�างต�วิปิระเสุร�ฐ ค<อ พระพ�ทธเจ้�าน�*น เปิ1นผู้#�ม�ปิกต�เพ�งฌาน ย�นด่�ในน�พพาน ม�จ้�ตต�*งม�,นด่�แล่�วิในภายใน ค<อ เม<,อ เด่�นก5ม�จ้�ตต�*งม�,น เม<,อย<นก5ม�จ้�ตต�*ง

Page 209: Tipitaka 26

ม�,น นอนก5ม�จ้�ตต�*งม�,น แม�เม<,อน�,งก5ม� จ้�ตต�*งม�,น เปิ1นผู้#�สุ-ารวิมในท�,ท�*งปิวิง อ�นน�*เปิ1นค�ณสุมบ�ต�ขุองช่�างผู้#�ปิระเสุร�ฐ ค<อ พระพ�ทธเจ้�า ช่�างต�วิปิระเสุร�ฐ ค<อ พระพ�ทธเจ้�าน�*นบร�โภคขุองอ�นหัาโทษม�ได่� ไม�บร�โภคขุองท�,ม�โทษ ได่�อาหัารแล่ะเคร<,องน��งหั�มแล่�วิ ก5ไม�สุ�,งสุมไวิ� ต�ด่เคร<,องเกาะเก�,ยวิผู้#กพ�นน�อยใหัญ�ท�*งสุ�*น ไม�ม�ควิามหั�วิงใยเล่ย เท�,ยวิไปิในท�,ท�กแหั�ง เปิร�ยบเหัม<อนด่อกบ�วิขุาบ ม�กล่�,นหัอมหัวิานช่วินใหั�ร<,นรมย) เก�ด่ในน-*า เจ้ร�ญในน-*า ย�อมไม�ต�ด่อย#�ด่�วิยน-*า ฉั�นใด่ พระพ�ทธเจ้�าเสุด่5จ้อ�บ�ต�แล่�วิในโล่ก อย#�ในโล่กไม�ต�ด่อย#� ด่�วิยโล่ก เหัม<อนด่อกปิท�มไม�ต�ด่อย#�ด่�วิยน-*า ฉั�นน�*น ไฟ้กองใหัญ�ล่�กโช่นเม<,อหัมด่เช่<*อก5ด่�บไปิ ก5เม<,อเถุ�าย�งม�อย#� เขุาก5เร�ยกวิ�าก�นวิ�า ไฟ้ด่�บแล่�วิ ฉั�นใด่ อ�ปิมาอ�นท-าใหั�ร# �เน<*อควิามแจ้�มแจ้�งน�* วิ�ญญู#ช่นท�*งหัล่ายแสุด่งไวิ� แล่�วิ ก5ฉั�นน�*น มหัานาคท�*งหัล่ายจ้�กร# �แจ้�งนาค อ�นพระพ�ทธเจ้�าทรงแสุด่งแล่�วิ พ�ทธนาคเปิ1นผู้#�ปิราศจ้าก ราคะ โทสุะ แล่ะโมหัะ หัมด่อาสุวิะ เม<,อล่ะสุร�ระร�างกายน�*แล่�วิ ก5จ้�กไม�ม�อาสุวิะปิร�น�พพาน. --------------

ในโสุฬสุกน�บาตน�* พระเถุระผู้#�ม�มหั�ทธ�ฤทธ�P ๒ ร#ปิ ค<อ พระโกณฑู�ญญ เถุระ ก�บ พระอ�ทาย�เถุระ ได่�ภาษ�ตคาถุาไวิ�องค)ล่ะ ๑๖ คาถุา รวิมเปิ1น๓๒ คาถุา ฉัะน�*แล่.

จ้บ โสุฬสุกน�บาต. --------------

เถุรคาถุา วิ�สุต�น�บาต ๑. อธ�ม�ตตเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระอธ�ม�ตตเถุระ -2 1 0 0 0 -13850 55 0 0 0

[๓๘๕] พระอธ�ม�ตตเถุระถุ#กพวิกโจ้รจ้�บไวิ� ม�ได่�ม�ควิามกล่�วิหัวิาด่เสุ�ยวิ ม�หัน�าผู้�องใด่ เม<,อหั�วิหัน�าโจ้รเหั5นด่�งน�*น เก�ด่ควิามอ�ศจ้รรย)ใจ้ จ้0งได่�กล่�าวิคาถุาสุรรเสุร�ญ ๒ คาถุาวิ�าเม<,อก�อน เราจ้ะฆ�าสุ�ตวิ)เหัล่�าใด่เพ<,อบ#ช่าย�ญ หัร<อเพ<,อทร�พย) ควิามกล่�วิ ก5ย�อมเก�ด่แก�สุ�ตวิ)เหัล่�าน�*นท�*งสุ�*น สุ�ตวิ)เหัล่�าน�*นย�อมพาก�นหัวิาด่หัวิ�,นแล่ะบ�นเพ�อ แต�ควิามกล่�วิม�ได่�ม�แก�ท�านเล่ย สุ�หัน�าขุองท�านผู้�องใสุย�,ง น�ก เม<,อภ�ยใหัญ�เหั5นปิานน�*ปิรากฏิแล่�วิ เหัต�ไรท�านจ้0งไม�คร-,าครวิญเล่�า. พระเถุระเม<,อจ้ะแสุด่งธรรม โด่ยม��งการตอบค-าถุามขุองนายโจ้รน�*น จ้0งได่�กล่�าวิคาถุา เหัล่�าน�*ควิามวิ�าด่#กรนายโจ้ร ท�กขุ)ทางใจ้ย�อมไม�ม�แก�ผู้#�ไม�หั�วิงใยในช่�วิ�ต ควิามกล่�วิท�*ง ปิวิงอ�นเราผู้#�สุ�*นสุ�งโยช่น)ล่�วิงพ�นได่�แล่�วิ เม<,อต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพสุ�*น ไปิแล่�วิ ควิามกล่�วิตายในปิ>จ้จ้�บ�นม�ได่�ม�ด่�วิยปิระการใด่ปิระการหัน0,งเล่ย ด่�จ้บ�ร�ษไม�กล่�วิควิามหัน�ก เพราะวิางภาระแล่�วิฉัะน�*น พรหัมจ้รรย)เรา ปิระพฤต�ด่�แล่�วิ แม�มรรคเราก5อบรมด่�แล่�วิ เราไม�ม�

Page 210: Tipitaka 26

ควิามกล่�วิตายเหัม<อนบ�คคล่ไม�กล่�วิโรคเพราะโรคสุ�*นไปิแล่�วิฉัะน�*น พรหัมจ้รรย)เราปิระพฤต�ด่� แล่�วิ แม�มรรคเราก5อบรมด่�แล่�วิ ภพท�*งหัล่ายอ�นไม�น�าย�นด่�เราได่�เหั5นแล่�วิเหัม<อนบ�คคล่ด่<,มยาพ�ษแล่�วิคายท�*งฉัะน�*น บ�คคล่ผู้#�ถุ0งฝี>, งแหั�งภพ ไม�ม� ควิามถุ<อม�,น เสุร5จ้ก�จ้แล่�วิ หัมด่อาสุวิะ ย�อมย�นด่�ต�อควิามสุ�*นอาย�เหัม<อนบ�คคล่พ�นแล่�วิจ้ากการถุ#กปิระหัารฉัะน�*น บ�คคล่ผู้#�บรรล่�ธรรมอ�นสุ#งสุ�ด่แล่�วิ ไม�ม�ควิามต�องการอะไรในโล่กท�*งหัมด่ ย�อมไม�เศร�าโศกในเวิล่า ตาย ด่�จ้บ�คคล่ออกจ้ากเร<อนท�,ถุ#กไฟ้ไหัม�ฉัะน�*น สุ�,งใด่สุ�,งหัน0,งซั0,งม�อย#� ในโล่กน�*ก5ด่� ภพท�,สุ�ตวิ)ย�อมได่�ในโล่กน�*ก5ด่� พระพ�ทธเจ้�าแสุวิงหัาค�ณ อ�นใหัญ�ย�,งได่�ตร�สุไวิ�วิ�า สุ�,งท�*งหัมด่น�*ไม�เปิ1นอ�สุระ ผู้#�ใด่ร# �แจ้�งธรรมขุ�อน�*น เหัม<อนด่�งท�,พระพ�ทธเจ้�าทรงแสุด่งไวิ� ผู้#�น�*นย�อมไม�ย0ด่ถุ<อภพอะไร ด่�งบ�คคล่ผู้#�ไม�จ้�บก�อนเหัล่5กแด่งอ�นร�อนโช่น ฉัะน�*น เราไม�ม�ควิามค�ด่วิ�าได่�เปิ1นมาแล่�วิ จ้�กเปิ1นต�อไปิ จ้ะไม�เปิ1น หัร<อสุ�งขุารจ้�กฉั�บหัายไปิ จ้ะ คร-,าครวิญไปิท-าไมในเพราะสุ�งขุารน�*นเล่�า ด่#กรนายโจ้ร ควิามกล่�วิ ย�อมไม�ม�แก�ผู้#�พ�จ้ารณาเหั5นตามควิามเปิ1นจ้ร�ง ซั0,งควิามเก�ด่ขุ0*นแหั�งธรรมอ�นบร�สุ�ทธ�P แล่ะควิามสุ<บต�อแหั�งสุ�งขุารอ�นบร�สุ�ทธ�P เม<,อใด่บ�คคล่ พ�จ้ารณาเหั5นโล่กเสุมอด่�วิยหัญ�าแล่ะไม�ด่�วิยปิ>ญญา เม<,อน�*น บ�คคล่น�*น ย�อมไม�ย0ด่ถุ<อวิ�าเปิ1นขุองเรา ย�อมไม�เศร�าโศกวิ�า ขุองเราไม�ม� เรากล่�ด่ กล่��มด่�วิยสุร�ระ ไม�ต�องการด่�วิยภพ ร�างกายน�*จ้�กแตกไปิ แล่ะจ้�กไม�ม�ร�างกายอ<,น ถุ�าท�านท�*งหัล่ายปิรารถุนาจ้ะท-าก�จ้ใด่ด่�วิยร�างกายขุองเรา ก5จ้ง ท-าก�จ้น�*นเถุ�ด่ ควิามขุ�ด่เค<องแล่ะควิามร�กใคร�ในสุร�ระน�*น จ้�กไม�ม�แก�เราเพราะเหัต�ท�,ท�านท�*งหัล่าย ท-าก�จ้ตามปิรารถุนาด่�วิยร�างกายขุองเราน�*น.โจ้รท�*งหัล่ายได่�ฟ้>งค-าขุองท�าน อ�นอ�ศจ้รรย)อ�นท-าใหั�ขุนล่�กช่#ช่�นด่�งน�*น แล่�วิ จ้0งพาก�นวิางศาตราวิ�ธ แล่�วิกล่�าวิด่�งน�*วิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญ ควิาม ไม�เศร�าโศกท�,ท�านได่�น�* เพราะท�านได่�ท-ากรรมอะไรไวิ� หัร<อใครเปิ1นอาจ้ารย)ขุองท�าน หัร<อเพราะอาศ�ยค-าสุ�,งสุอนขุองใคร? พระเถุระได่�ฟ้>งด่�งน�*นแล่�วิ จ้0งได่�กล่�าวิตอบวิ�าพระศาสุด่าผู้#�เปิ1นสุ�พพ�ญญู# ร# �เหั5นธรรมท�*งปิวิง ช่นะหัม#�มารม�พระกร�ณา ใหัญ�ผู้#�ร �กษาพยาบาล่ช่าวิโล่กท�*งปิวิง เปิ1นอาจ้ารย)ขุองเรา ธรรมเคร<,องใหั�ถุ0งควิามสุ�*นอาสุวิะอ�นยอด่เย�,ยมน�* พระองค)ทรงแสุด่งไวิ�แล่�วิ ควิามไม� เศร�าโศก เราได่�เพราะอาศ�ยค-าสุ�,งสุอนขุองพระองค) พวิกโจ้รฟ้>งถุ�อยค-าอ�นเปิ1นสุ�ภาษ�ตขุองพระเถุระผู้#�เปิ1นฤาษ�แล่�วิ พาก�นวิางศาตราแล่ะอาวิ�ธ บางพวิกก5งด่เวิ�นจ้ากโจ้รกรรม บางพวิกก5ขุอบรรพช่า โจ้รเหัล่�าน�*นคร�*นได่�บรรพาในศาสุนาขุองพระสุ�คตแล่�วิ ได่�เจ้ร�ญโพช่ฌงค)แล่ะพล่ธรรมเปิ1น บ�ณฑู�ต ม�จ้�ตเฟ้Z, องฟ้#เบ�กบาน ม�อ�นทร�ย)อ�นอบรมด่�แล่�วิ ได่�บรรล่�สุ�นตบทค<อ น�พพานอ�นหัาปิ>จ้จ้�ยปิร�งแต�งม�ได่�. ๒. ปิาราสุร�ยเถุรคาถุา

Page 211: Tipitaka 26

คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระปิาราสุร�ยเถุระ -2 1 0 0 0 -13860 49 0 0 0

[๓๘๖] ควิามค�ด่ได่�ม�แล่�วิแก�ภ�กษ�ผู้#�ช่<,อวิ�าปิาราสุร�ยะ ผู้#�เปิ1นสุมณะน�,งอย#�แล่�วิแต�ผู้#�เด่�ยวิ ม�จ้�ตสุงบสุง�ด่ เพ�งฌาน บ�ร�ษพ0งท-าอะไรโด่ยล่-าด่�บ พ0งปิระพฤต� วิ�ตรอย�างไร ปิระพฤต�มารยาทอย�างไร จ้0งช่<,อวิ�าเปิ1นผู้#�ท-าก�จ้ขุองตน แล่ะช่<,อวิ�าไม�เบ�ยด่เบ�ยนใครๆอ�นทร�ย)ท�*งหัล่ายย�อมม�เพ<,อปิระโยช่น)แล่ะไม�ใช่�ปิระโยช่น) แก�มน�ษย)ท�*งหัล่าย อ�นทร�ย)ท�,ไม�ร�กษา ย�อมไม�เปิ1นไปิเพ<,อปิระโยช่น) อ�นทร�ย)ท�,ร �กษา ย�อมเปิ1นไปิเพ<,อปิระโยช่น) บ�ร�ษผู้#�ร �กษาแล่ะค��มครองอ�นทร�ย)น�,นแล่ จ้0งช่<,อวิ�าเปิ1นผู้#�กระท-าก�จ้ขุองตน แล่ะช่<,อวิ�า ไม�เบ�ยด่เบ�ยนใครๆ ถุ�าผู้#�ใด่ไม�หั�ามจ้�กขุ�นทร�ย) อ�นไปิอย#�ในร#ปิท�*งหัล่าย ไม�เหั5นโทษผู้#�น�*นย�อมไม�พ�นจ้ากท�กขุ)ได่�เล่ย อน0,ง ผู้#�ใด่ไม�หั�ามโสุต�นทร�ย)อ�นเปิ1นไปิอย#�ในเสุ�ยงท�*งหัล่าย ไม�เหั5นโทษ ผู้#�น�*นย�อมไม�พ�นจ้ากท�กขุ)ได่�เล่ย ถุ�าผู้#�ใด่ไม�เหั5นอ�บายเคร<,องสุล่�กออก ซั�องเสุพในกล่�,น ผู้#�น�*นเปิ1น ผู้#�หัมกม��นอย#�ในกล่�,นย�อมไม�พ�นไปิจ้ากท�กขุ) ผู้#�ใด่ม�วิแต�ค-าน0งถุ0งรสุเปิร�*ยวิรสุหัวิานแล่ะรสุขุมเปิ1นผู้#�ก-าหัน�ด่ย�นด่�ด่�วิยต�ณหัาในรสุ ไม�ร# �สุ0กถุ0งควิาม ค�ด่ในใจ้อ�นเก�ด่ขุ0*นในขุณะบรรพช่าวิ�า จ้�กท-าท�,สุ�ด่ท�กขุ) ผู้#�น�*นย�อมไม�พ�น ไปิจ้ากท�กขุ) ผู้#�ใด่ม�วิน0กถุ0งโผู้ฏิฐ�พพะอ�นสุวิยงาม ไม�ปิฏิ�ก#ล่ ย�นด่�แล่�วิผู้#�น�*นย�อมได่�ปิระสุบท�กขุ)ม�ปิระการต�างๆ อ�นม�ราคะเปิ1นเหัต� ก5ผู้#�ใด่ไม�อาจ้จ้ะร�กษาใจ้จ้ากธรรมเหัล่�าน�* ท�กขุ)อ�นเก�ด่จ้ากกระแสุอารมณ)ท�*ง ๕ น�*น ย�อมต�ด่ตามผู้#�น�*นไปิ เพราะการไม�ร�กษาใจ้น�*น ร�างกายน�*เต5มไปิด่�วิยหันอง เล่<อด่แล่ะซัากศพเปิ1นอ�นมาก เปิ1นขุองอ�นนายช่�างผู้#�ฉัล่าด่ท-าไวิ� เปิ1นขุอง เกล่�*ยงเกล่าวิ�จ้�ตรงด่งามแต�ภายนอก ภายในเต5มไปิด่�วิยขุองไม�สุะอาด่ ม� ค#ถุเปิ1นต�น ด่�งสุม�คฉัะน�*น คนพาล่ย�อมไม�ร# �สุ0กวิ�า ร�างกายน�*เปิ1นขุองเผู้5ด่ร�อน ม�รสุหัวิานเปิ1นท�,ย�นด่� เก�,ยวิพ�นด่�วิยควิามร�ก เปิ1นท�กขุ) เปิ1น ขุองฉัาบไล่�ไวิ�ด่�วิยสุ�,งท�,น�าช่<,นใจ้ เหัม<อนม�ด่โกนอ�นทาแล่�วิด่�วิยน-*าผู้0*ง ฉัะน�*น บ�คคล่ผู้#�ก-าหัน�ด่ย�นด่�ในร#ปิ เสุ�ยง กล่�,น รสุ แล่ะโผู้ฏิฐ�พพะขุองหัญ�ง ย�อมต�องปิระสุบท�กขุ)ม�ปิระการต�างๆ กระแสุต�ณหัาในหัญ�งท�*งปิวิงย�อมไหัล่ไปิในทวิารท�*ง ๕ ขุองบ�ร�ษ ผู้#�ใด่ม�ควิามเพ�ยร อาจ้ท-าการ ปิ8องก�นกระแสุต�ณหัาเหัล่�าน�*นได่� ผู้#�น�*นต�*งอย#�ในอรรถุ ต�*งอย#�ในธรรมเปิ1นผู้#�ขุย�นม�ปิ>ญญาเคร<,องพ�จ้ารณา ก5บ�คคล่ควิรเปิ1นผู้#�ย�นด่�ท-าก�จ้อ�นปิระ กอบด่�วิยอรรถุแล่ะธรรม การปิระกอบด่�วิยกามารมณ)ย�อมท-าใหั�จ้มอย#�ใน โล่กบ�คคล่พ0งเวิ�นก�จ้อ�นไร�ปิระโยช่น)เสุ�ย เม<,อร# �วิ�า สุ�,งน�*นไม�ควิรท-าแล่�วิ พ0งเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาท ม�ปิ>ญญาสุอด่สุ�องในสุ�,งน�*น บ�คคล่พ0งย0ด่เอาแต�ก�จ้ท�,ปิระกอบด่�วิยปิระโยช่น) แล่ะควิามย�นด่�อ�นปิระกอบด่�วิยธรรม แล่�วิพ0งปิระพฤต� เพราะวิ�าควิามย�นด่�ในธรรมน�*นแล่ เปิ1นควิามย�นด่�สุ#ง

Page 212: Tipitaka 26

สุ�ด่ ผู้#�ใด่ปิรารถุนาจ้ะช่�งเอาสุ�,งขุองขุองผู้#�อ<,นด่�วิยอ�บายใหัญ�น�อย ฆ�าผู้#�อ<,น เบ�ยด่เบ�ยนผู้#�อ<,น ท-าคนอ<,นใหั�เศร�าโศก ฉักช่�งเอาสุ�,งขุองขุองคนอ<,นด่�วิยควิามทาร�ณร�ายกาจ้ การกระท-าขุองผู้#�น�*น เปิ1นการกระท-าอาศ�ยควิาม ย�นด่�ในการปิระกอบด่�วิยควิามฉั�บหัาย บ�คคล่ผู้#�ม�ก-าล่�ง เม<,อผู้�าไม� ย�อม ตอกล่�,มด่�วิยล่�,ม ฉั�นใด่ ภ�กษ�ผู้#�ฉัล่าด่ย�อมก-าจ้�ด่อ�นทร�ย) ด่�วิยอ�นทร�ย)ฉั�นน�*น บ�คคล่ผู้#�อบรมศร�ทธา วิ�ร�ยะ สุต� สุมาธ� แล่ะปิ>ญญา ก-าจ้�ด่อ�นทร�ย) ๕ ด่�วิยอ�นทร�ย) ๕ แล่�วิ เปิ1นพราหัมณ)ผู้#�ไม�ม�ท�กขุ)ไปิ บ�คคล่น�*น เปิ1นผู้#�ต�*งอย#�ในอรรถุต�*งอย#�ในธรรม ท-าตามค-าสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าท�*งปิวิง โด่ยปิระการท�*งปิวิง ย�อมได่�ร�บควิามสุ�ขุ.

๓. เตล่�กาน�เถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระเตล่�กาน�เถุระ.-2 1 0 0 0 -13870 53 0 0 0

[๓๘๗] เราม�ควิามเพ�ยรค�นค�ด่ธรรมอย#�นาน ก5ไม�ได่�ควิามสุงบใจ้ จ้0งได่�ถุาม สุมณพราหัมณ)ท�*งหัล่ายวิ�า ใครหันอในโล่กเปิ1นผู้#�ถุ0งฝี>, งแล่�วิ ใครเล่�า เปิ1นผู้#�ได่�บรรล่�ธรรมอ�นหัย�,งล่งสุ#�อมตะ เราจ้�กปิฏิ�บ�ต�ธรรมขุองใคร ซั0,ง เปิ1นเคร<,องใหั�ร# �แจ้�งปิรม�ตถุ) เราเปิ1นผู้#�ม�ควิามคด่ ค<อ ก�เล่สุอ�นไปิแล่�วิในภายใน เหัม<อนปิล่าท�,ก�นเหัย<,อฉัะน�*น เราถุ#กผู้#กด่�วิยบ�วิงใหัญ� ค<อ ก�เล่สุ เหัม<อนท�าวิเวิปิจ้�ตต�อสุ#ร ถุ#กผู้#กด่�วิยบ�วิงขุองท�าวิสุ�กกะฉัะน�*น เรากระช่าก บ�วิง ค<อ ก�เล่สุน�*นไม�หัล่�ด่ จ้0งไม�พ�นไปิจ้ากควิามโศกแล่ะควิามร-,าไร ใครในโล่กจ้ะช่�วิยเราผู้#�ถุ#กผู้#กแล่�วิใหั�หัล่�ด่พ�นปิระกาศทางเปิ1นเคร<,องตร�สุร# �ใหั�เรา เราจ้ะร�บสุมณะหัร<อพราหัมณ) คนไหันไวิ�เปิ1นผู้#�แสุด่งธรรม อ�นก-าจ้�ด่ก�เล่สุได่�จ้ะปิฏิ�บ�ต�ธรรมเคร<,องน-าไปิ ปิราศจ้ากช่ราแล่ะมรณะขุองใคร จ้�ตขุองเราถุ#กร�อยไวิ�ด่�วิยควิามล่�งเล่สุงสุ�ย ปิระกอบด่�วิยควิาม แขุ�งด่�เปิ1นก-าล่�ง ฉั�นเฉั�ยวิ ถุ0งควิามเปิ1นจ้�ตกระด่�างด่�วิยใจ้ เปิ1นเคร<,องรองร�บต�ณหัา สุ�,งใด่ม�ธน# ค<อ ต�ณหัาเปิ1นสุม�ฏิฐานม�ปิระเภท ๓๐ เปิ1นขุองม�อย#�ในโล่ก เปิ1นขุองหัน�ก ท-าล่ายหัท�ยแล่�วิต�*งอย#� ขุอท�านจ้งด่#สุ�,ง น�*นเถุ�ด่ การไม�ล่ะท�ฏิฐ�น�อยๆ อ�นล่#กศร ค<อ ควิามด่-าร�ผู้�ด่ใหั�อาจ้หัาญ แล่�วิ เราถุ#กย�งด่�วิยล่#กศร ค<อ ท�ฏิฐ�น�*น หัวิ� ,นไหัวิอย#� เหัม<อนใบไม�ท�, ถุ#กล่มพ�ด่ฉัะน�*น กรรมอ�นล่ามก ต�*งขุ0*นแล่�วิในภายในขุองเราย�อมพล่�นใหั�ผู้ล่ กายอ�นเน<,องด่�วิยสุ�มผู้�สุ ๖ เก�ด่แล่�วิในท�,ใด่ ย�อมแล่�นไปิในท�,น�*นท�กเม<,อ เราไม�เหั5นหัมอผู้#�ท�,จ้ะถุอนล่#กศรขุองเราได่�เล่ย หัมอไม�สุามารถุ จ้ะเย�ยวิยาเรา ด่�วิยศาตราอย�างอ<,นต�างๆ ช่น�ด่ ใครไม�ต�องใช่�ศาตราไม�ท-าใหั�ร�างกายเราเปิ1นแผู้ล่ ไม�เบ�ยด่เบ�ยนร�างกายเราท�*งหัมด่ จ้�กถุอน ล่#กศรอ�นเสุ�ยบอย#�ภายในหัท�ยขุองเราออกได่� ก5บ�คคล่ผู้#�น�*นเปิ1นใหัญ�ใน ธรรม เปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐ ล่อยโทษอ�นเปิ1นพ�ษเสุ�ยได่� ช่�วิยยกเราผู้#�ตกไปิ ในหั�วิงน-*า ค<อ สุงสุารอ�นล่0กขุ0*นสุ#�

Page 213: Tipitaka 26

บกได่� เราเปิ1นผู้#�จ้มอย#�ในหั�วิงน-*าใหัญ� อ�นเปิ1นท�,สุ�ด่แหั�งธ�ล่� เปิ1นหั�วิงน-*าล่าด่ไปิด่�วิยมายา ร�ษยา ควิามแขุ�งด่� แล่ะควิามง�วิงเหังาหัาวินอน ไม�ม�ใครจ้ะน-าออกได่� ควิามด่-าร�ท�*งหัล่าย อ�นอาศ�ยซั0,งราคะ เปิ1นเช่�นก�บหั�วิงน-*าใหัญ� ม�เมฆ ค<อ อ�ทธ�จ้จ้ะเปิ1นเสุ�ยงค-ารน ม�สุ�งโยช่น)เปิ1นฝีน ย�อมน-าบ�คคล่ผู้#�ม�ควิามเหั5นผู้�ด่ไปิสุ#�สุม�ทรค<อ อบาย กระแสุต�ณหัาท�*งหัล่ายย�อมไหัล่ไปิในอารมณ)ท�*งปิวิง ต�ณหัา เพ�ยงด่�งเถุาวิ�ล่ย)เก�ด่ขุ0*นแล่�วิต�*งอย#� ใครจ้ะพ0งก�*นกระแสุต�ณหัาเหัล่�าน�*นได่� ใครเล่�าจ้ะต�ด่ต�ณหัา อ�นเปิ1นด่�งเถุาวิ�ล่ย)น�*นได่� ขุ�าแต�ท�านผู้#�เจ้ร�ญท�*งหัล่ายขุอท�านท�*งหัล่ายจ้งท-าฝี>, งอ�นเปิ1นเคร<,องก�*นกระแสุ ต�ณหัาเหัล่�าน�*นเถุ�ด่อย�าใหั�กระแสุต�ณหัาอ�นเก�ด่แต�ใจ้ พ�ด่ท�านท�*งหัล่ายไปิเร5วิพล่�น ด่�งกระแสุน-*า พ�ด่ต�นไม�อ�นต�*งอย#�ร �มฝี>, งฉัะน�*น พระศาสุด่าผู้#�ม�อาวิ�ธ ค<อ ปิ>ญญา ผู้#�อ�นหัม#�ฤาษ�อาศ�ยแล่�วิเปิ1นท�,พ0,งแก�เราผู้#�ม�ภ�ยเก�ด่แล่�วิ ผู้#�แสุวิงหัาฟ้>, ง ค<อ น�พพานจ้ากท�,ม�ใช่�ฝี>, ง พระองค)ได่�ทรงปิระทานบ�นได่อ�นนาย ช่�างท-าด่�แล่�วิบร�สุ�ทธ�Pท-าด่�วิยไม�แก�น ค<อ ธรรม เปิ1นบ�นได่ม�,นคงแก�เรา ผู้#�ถุ#กกระแสุต�ณหัาพ�ด่ไปิอย#� แล่ะได่�ตร�สุเต<อนเราวิ�า อย�ากล่�วิเล่ย เราได่�ขุ0*นสุ#�ปิราสุาท ค<อ สุต�ปิ>ฏิฐานแล่�วิ พ�จ้ารณาเหั5นหัม#�สุ�ตวิ)ผู้#�ย�นด่�ในร�างกายขุองตน ท�,เราได่�สุ-าค�ญในกาล่ก�อนโด่ยเปิ1นแก�นสุาร ก5เม<,อใด่เราได่�เหั5นทางอ�นเปิ1นอ�บายขุ0*นสุ#�เร<อ เม<,อน�*นเราจ้�กไม�ย0ด่ถุ<อวิ�าเปิ1นต�วิตน ได่�เหั5นท�า ค<อ อร�ยมรรคอ�นอ�ด่ม พระพ�ทธเจ้�าได่�ทรงแสุด่งทางอ�นสุ#ง สุ�ด่เพ<,อไม�ใหั�บาปิธรรมท�*งหัล่าย ม�ท�ฏิฐ�แล่ะมานะเปิ1นต�น ซั0,งเปิ1นด่�ง ล่#กศรเก�ด่ในตน เก�ด่แต�ต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพ เปิ1นไปิได่� พระพ�ทธ เจ้�าทรงก-าจ้�ด่โทษอ�นเปิ1นพ�ษได่� ทรงบรรเทาก�เล่สุเคร<,องร�อยกรองขุองเราอ�นนอนเน<,องอย#�ในสุ�นด่านอ�นต�*งอย#�แล่�วิในใจ้ขุองเราตล่อด่กาล่นาน.

๔. ร�ฏิฐปิาล่เถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระร�ฏิปิาล่เถุระ.-2 1 0 0 0 -13880 67 0 0 0

[๓๘๘] เช่�ญด่#อ�ตภาพอ�นธรรมด่าตกแต�งใหั�วิ�จ้�ตร ม�กายเปิ1นแผู้ล่อ�นกระด่#ก ๓๐๐ท�อนยกขุ0*นแล่�วิ กระสุ�บกระสุ�าย คนพาล่พาก�นด่-าร�หัวิ�งมาก อ�นไม�ม� ควิามย�,งย<นต�*งม�,น เช่�ญด่#ร#ปิอ�นปิ>จ้จ้�ยกระท-าใหั�วิ�จ้�ตรด่�วิยแก�วิมณ�แล่ะก�ณฑูล่ หั��มด่�วิยหัน�งม�ร�างกระด่#กอย#�ภายใน งามพร�อมไปิด่�วิยผู้�าต�างๆม�เท�าท�*งสุองอ�นฉัาบทาด่�วิยคร�,งสุด่ ม�หัน�าอ�นไล่�ทาด่�วิยฝี�Sน สุามารถุท-าใหั�คนพาล่ล่��มหัล่งได่� แต�ไม�สุามารถุท-าใหั�ผู้#�แสุวิงหัาฝี>, งโน�นล่��มหัล่งผู้มท�*งหัล่าย อ�นบ�คคล่ตบแต�งเปิ1นล่อนคล่�ายกระด่านหัมากร�ก น�ยน)ตาท�*งสุองอ�นหัยอด่ด่�วิยยาตา สุามารถุท-าใหั�คนพาล่ล่��มหัล่งได่� แต�ไม�สุามารถุท-าใหั�ผู้#�แสุวิงหัาฝี>, งโน�นล่��มหัล่ง กายอ�นเปิZ, อยเน�าอ�นบ�คคล่ตบแต�งแล่�วิเหัม<อนกล่�องยาตาใหัม�ๆ วิ�จ้�ตรด่�วิยล่วิด่ล่ายต�างๆ สุามารถุท-า

Page 214: Tipitaka 26

ใหั�คนพาล่ล่��มหัล่งได่� แต�ไม�สุามารถุท-าใหั�ผู้#�แสุวิงหัาฝี>, งโน�นล่��มหัล่ง นายพรานเน<*อด่�กบ�วิงไวิ� แต�เน<*อไม�ต�ด่บ�วิง เม<,อนายพรานเน<*อคร-,าครวิญอย#�พวิกเน<*อพาก�นมาก�นเหัย<,อแล่�วิหัน�ไปิ บ�วิงขุองนายพรานขุาด่ไปิแล่�วิ เน<*อไม�ต�ด่บ�วิง เม<,อนายพรานเศร�าโศกอย#� พวิกเน<*อพาก�นมาก�นเหัย<,อ แล่�วิหัน�ไปิ เราเหั5นหัม#�มน�ษย)ท�,ม�ทร�พย)ในโล่กน�* ได่�ทร�พย)แล่�วิไม�ใหั�ทาน เพราะควิามล่��มหัล่ง ได่�ทร�พย)แล่�วิท-าการสุ�,งสุมไวิ� แล่ะปิรารถุนาอยากได่�ย�,งขุ0*นไปิ พระราช่ากด่ขุ�,ช่�วิงช่�งเอาแผู้�นด่�นครอบครองแผู้�นด่�นอ�นม�สุาครเปิ1นท�,สุ�ด่ ตล่อด่ฝี>, งสุม�ทรขุ�างน�*แล่�วิ ไม�ร# �จ้�กอ�,ม ย�งปิรารถุนาจ้�ก ครอบครองฝี>, งสุม�ทรขุ�างโน�นอ�กต�อไปิ พระราช่าก5ด่� มน�ษย)เหัล่�าอ<,นเปิ1น อ�นมากก5ด่� ผู้#�ย�งไม�ปิราศจ้ากต�ณหัา ย�อมเขุ�าถุ0งควิามตาย ย�งไม�เต5มควิามปิระสุงค) ก5พาก�นล่ะท�*งร�างกายไปิ ควิามอ�,มด่�วิยกามท�*งหัล่าย ย�อมไม�ม�ในโล่กเล่ย หัม#�ญาต�พาก�นสุยายผู้มร�องไหั�คร-,าครวิญถุ0งผู้#�น�*น แล่ะพ�นวิ�า ท-าอย�างไรหันอ พวิกญาต�ขุองเราจ้0งจ้ะไม�ตาย คร�*นพวิกญาต�ตายแล่�วิ ก5เอาผู้�าหั�อน-าไปิเผู้าเสุ�ยท�,เช่�งตะกอน ผู้#�ท�,ตายไปิน�*นถุ#กเขุาแทงด่�วิยหัล่าวิ เผู้าด่�วิยไฟ้ ล่ะโภคะท�*งหัล่าย ม�แต�ผู้�าผู้<นเด่�ยวิต�ด่ต�วิไปิ เม<,อบ�คคล่จ้ะตาย ย�อมไม�ม�ญาต�หัร<อม�ตรสุหัายช่�วิยต�านทานได่� พวิกท�,ร �บมรด่กก5มาขุนเอาทร�พย)ขุองผู้#�ตายน�*นไปิ สุ�วินสุ�ตวิ)ท�,ตายย�อมไปิตามยถุากรรม เม<,อตายไม�ม�ทร�พย)สุมบ�ต�อะไรๆ ค<อ พวิกบ�ตร ภร�ยา ทร�พย) แวิ�นแควิ�น สุ�,งใด่ๆ จ้ะต�ด่ตามไม�ได่�เล่ย บ�คคล่จ้ะได่�อาย�ย<นเพราะทร�พย)ก5หัาไม� จ้ะล่ะควิามแก�ไปิแม�เพราะทร�พย)ก5หัาไม� น�กปิราช่ญ)ท�*งหัล่ายกล่�าวิช่�วิ�ตน�*นแล่วิ�าเปิ1นขุองน�อย ไม�ย�,งย<น ม�ควิามแปิรปิรวินเปิ1นธรรมด่า ท�*งคนม�,งม�แล่ะคนยากจ้น ย�อมถุ#กต�องผู้�สุสุะเหัม<อนก�น ท�*งคนพาล่แล่ะคนฉัล่าด่ ก5ต�องถุ#กผู้�สุสุะเหัม<อนก�นท�*งน�*น แต�คนพาล่ถุ#กอารมณ)ท�,ไม�พอใจ้ เบ�ยด่เบ�ยน ย�อมอย#�เปิ1นท�กขุ)เพราะควิามเปิ1นพาล่ สุ�วินน�กปิราช่ญ)อ�น ผู้�สุสุะถุ#กต�องแล่�วิ ย�อมไม�หัวิ� ,นไหัวิ เพราะฉัะน�*นแล่ะ ปิ>ญญาจ้0งจ้�ด่วิ�าปิระเสุร�ฐกวิ�าทร�พย) เพราะปิ>ญญาเปิ1นเหัต�ใหั�บรรล่�น�พพาน แต�คนพาล่ไม�ปิรารถุนาจ้ะบรรล่� พาก�นท-ากรรมช่�,วิต�างๆ อย#�ในภพน�อยภพใหัญ� เพราะควิามหัล่ง ผู้#�ใด่ท-ากรรมช่�,วิแล่�วิ ผู้#�น�*นจ้ะต�องเวิ�ยนตายเวิ�ยนเก�ด่ อย#�ในวิ�ฏิสุงสุารร-,าไปิ บ�คคล่ผู้#�ม�ปิ>ญญาน�อย เม<,อมาเช่<,อต�อการท-าขุอง บ�คคล่ผู้#�ท�,ท-าควิามช่�,วิน�*น ก5จ้ะต�องเวิ�ยนตายเวิ�ยนเก�ด่อย#�ร -,าไปิเหัม<อนก�น โจ้รผู้#�ม�ธรรมอ�นช่�,วิช่�า ถุ#กเขุาจ้�บได่�พร�อมท�*งขุองกล่างย�อมเด่<อด่ร�อนเพราะกรรมขุองตน ฉั�นใด่ หัม#�สุ�ตวิ)ผู้#�ม�ธรรมอ�นช่�,วิช่�า ล่ะไปิแล่�วิ ย�อม เด่<อด่ร�อนในปิรโล่กเพราะกรรมขุองตน ฉัะน�*น กามท�*งหัล่ายงามวิ�จ้�ตรม�รสุอร�อย น�าร<,นรมย)ใจ้ ย�อมย-,าย�จ้�ตด่�วิยร#ปิแปิล่กๆ ด่#กรมหัาบพ�ตร เพราะอาตมภาพได่�เหั5นโทษในกามค�ณท�*งหัล่าย จ้0งออกบวิช่ สุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายท�*งหัน��มท�*งแก� ย�อมตกไปิเพราะร�างกายแตก เหัม<อนผู้ล่ไม�

Page 215: Tipitaka 26

หัล่�น ฉัะน�*น ด่#กรมหัาบพ�ตร อาตมภาพเหั5นควิามไม�เท�,ยงแม�ขุ�อน�* จ้0งออกบวิช่ควิามเปิ1นสุมณะอ�นไม�ผู้�ด่น�*นแล่ ปิระเสุร�ฐ อาตมภาพออกบวิช่ด่�วิยศร�ทธาเขุ�าถุ0งการปิฏิ�บ�ต�ช่อบในศาสุนาขุองพระช่�นเจ้�า บรรพช่าขุองอาตมภาพ ไม�ม�โทษ อาตมภาพไม�เปิ1นหัน�*บร�โภคโภช่นะ อาตมภาพเหั5นกามท�*งหัล่าย โด่ยเปิ1นขุองอ�นไฟ้ต�ด่ท�,วิแล่�วิ เหั5นทองท�*งหัล่ายโด่ยเปิ1นศาตรา เหั5นท�กขุ)จ้-าเด่�มแต�ก�าวิล่งในครรภ) เหั5นภ�ยใหัญ�ในนรก จ้0งออกบวิช่ อาตมภาพ เหั5นโทษอย�างน�*แล่�วิได่�ควิามสุ�งเวิช่ในกาล่น�*น ในกาล่น�*นอาตมภาพเปิ1นผู้#�ถุ#กล่#กศร ค<อ ราคะเปิ1นต�นแทงแล่�วิ บ�ด่น�*บรรล่�ถุ0งควิามสุ�*นอาสุวิะแล่�วิ พระศาสุด่าอ�นอาตมภาพค��นเคยแล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าอาตมภาพท-าสุ-าเร5จ้แล่�วิ อาตมภาพได่�ปิล่งภาระอ�นหัน�กล่งแล่�วิ ถุอน ต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพขุ0*นแล่�วิ บรรล่�ถุ0งปิระโยช่น) ท�,ก�ล่บ�ตรออกบวิช่ เปิ1นบรรพช่�ตต�องการน�*นแล่�วิ บรรล่�ถุ0งควิามสุ�*นสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิงแล่�วิ.

๕. มาล่�งกยปิ�ตตเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระมาล่�งกยเถุระ. -2 1 0 0 0 -13890 83 0 0 0

[๓๘๙] เม<,อบ�คคล่ได่�เหั5นร#ปิแล่�วิ ม�วิใสุ�ใจ้ถุ0งร#ปิน�*นวิ�าเปิ1นน�ม�ตท�,น�าร�ก สุต�ก5ล่��มหัล่ง เม<,อเปิ1นเช่�นน�*น ผู้#�น�*นย�อมม�จ้�ตก-าหัน�ด่เพล่�ด่เพล่�นอย#� ท�*งย0ด่ม�,นร#ปิน�*นด่�วิย เวิทนาม�ใช่�น�อยซั0,งม�ร#ปิเปิ1นแด่นเก�ด่ ย�อมเจ้ร�ญมากขุ0*น แก�ผู้#�น�*น อภ�ช่ฌาแล่ะวิ�หั�งสุาย�อมเบ�ยด่เบ�ยนจ้�ตขุองผู้#�น�*นใหั�เด่<อด่ร�อนควิามท�กขุ)ย�อมเปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ม�วิค-าถุ0งร#ปิอย#�อย�างน�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*นวิ�า เปิ1นผู้#�หั�างไกล่น�พพาน เม<,อบ�คคล่ได่�ฟ้>งเสุ�ยงแล่�วิ ม�วิใสุ�ใจ้ถุ0งเสุ�ยงน�*นวิ�าเปิ1นน�ม�ตท�,น�าร�ก สุต�ก5ล่��มหัล่ง เม<,อเปิ1นเช่�นน�*น ผู้#�น�*นย�อมม�จ้�ตก-าหัน�ด่เพล่�ด่เพล่�นอย#� ท�*งย0ด่ม�,นเสุ�ยงน�*นด่�วิย เวิทนาม�ใช่�น�อย ซั0,งม�เสุ�ยงเปิ1นแด่นเก�ด่ ย�อมเจ้ร�ญมากขุ0*นแก�ผู้#�น�*น อภ�ช่ฌาแล่ะวิ�หั�งสุาย�อมเบ�ยด่เบ�ยนจ้�ตขุองผู้#�น�*นใหั�เด่<อด่ร�อน ควิามท�กขุ)ย�อมเปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ม�วิค-าน0งถุ0งเสุ�ยงอย#�อย�างน�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*นวิ�า เปิ1นผู้#�หั�างไกล่น�พพาน เม<,อบ�คคล่ได่�ด่มกล่�,นแล่�วิ ม�วิใสุ�ใจ้ถุ0งกล่�,นน�*นวิ�าเปิ1นน�ม�ตท�, น�าร�ก สุต�ก5ล่��มหัล่ง เม<,อเปิ1นเช่�นน�*นผู้#�น�*นย�อมม�จ้�ตก-าหัน�ด่เพล่�ด่เพล่�น อย#� ท�*งย0ด่ม�,นกล่�,นน�*น ด่�วิยเวิทนาม�ใช่�น�อยซั0,งม�กล่�,นเปิ1นแด่นเก�ด่ ย�อม เจ้ร�ญมากขุ0*นแก�ผู้#�น�*น อภ�ช่ฌาแล่ะวิ�หั�งสุาย�อมเบ�ยด่เบ�ยนจ้�ตขุองผู้#�น�*นใหั�เด่<อด่ร�อน ควิามท�กขุ)ย�อมเปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ม�วิค-าน0งถุ0งกล่�,นอย#�อย�าง น�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*นวิ�า เปิ1นผู้#�หั�างไกล่น�พพาน เม<,อบ�คคล่ใด่ ล่�*มรสุแล่�วิ ม�วิใสุ�ใจ้ถุ0งรสุน�*นวิ�าเปิ1นน�ม�ตท�,น�าร�ก สุต�ก5ล่��มหัล่ง เม<,อเปิ1นเช่�นน�*น ผู้#�น�*นย�อมม�จ้�ตก-าหัน�ด่เพล่�ด่เพล่�นอย#� ท�*งย0ด่ม�,นรสุน�*นด่�วิย เวิทนาม�ใช่�น�อยซั0,งม�รสุเปิ1นแด่นเก�ด่ ย�อมเจ้ร�ญมากขุ0*นแก�ผู้#�น�*น

Page 216: Tipitaka 26

อภ�ช่ฌา แล่ะวิ�หั�งสุาย�อมเบ�ยด่เบ�ยนจ้�ตขุองผู้#�น�*นใหั�เด่<อด่ร�อน ควิามท�กขุ)ย�อม เปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ม�วิค-าน0งถุ0งรสุอย#�อย�างน�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*นวิ�า เปิ1นผู้#�หั�างไกล่น�พพาน เม<,อบ�คคล่ถุ#กต�องผู้�สุสุะแล่�วิ ม�วิใสุ�ใจ้ถุ0ง ผู้�สุสุะน�*นวิ�าเปิ1นน�ม�ตท�,น�าร�ก เม<,อเปิ1นเช่�นน�*น ผู้#�น�*นย�อมม�จ้�ตก-าหัน�ด่ เพล่�ด่เพล่�นอย#� ท�*งย0ด่ม�,นผู้�สุสุะน�*นด่�วิย เวิทนาม�ใช่�น�อยซั0,งม�ผู้�สุสุะ เปิ1นแด่นเก�ด่ ย�อมเจ้ร�ญมากขุ0*นแก�ผู้#�น�*น อภ�ช่ฌาแล่ะวิ�หั�งสุาย�อมเบ�ยด่ เบ�ยนจ้�ตขุองผู้#�น�*นใหั�เด่<อด่ร�อน ควิามท�กขุ)ย�อมเปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ม�วิ ค-าน0งถุ0งผู้�สุสุะอย#�อย�างน�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*นวิ�า เปิ1นผู้#�หั�างไกล่น�พพาน เม<,อบ�คคล่ร# �ธรรมารมณ)แล่�วิ ม�วิใสุ�ใจ้ถุ0งธรรมารมณ)น�*นวิ�าเปิ1น ม�ตรท�,น�าร�ก สุต�ก5ม�ล่��มหัล่ง เม<,อเปิ1นเช่�นน�*น ผู้#�น�*นย�อมม�จ้�ตก-าหัน�ด่ เพล่�ด่เพล่�นอย#� ท�*งย0ด่ม�,นธรรมารมณ)น�*นอย#� เวิทนาม�ใช่�น�อยซั0,งม�ธรรมารมณ)เปิ1นแด่นเก�ด่ ย�อมเจ้ร�ญขุ0*นมากแก�ผู้#�น�*น อภ�ช่ฌาแล่ะวิ�หั�งสุาย�อม เบ�ยด่เบ�ยนจ้�ตขุองผู้#�น�*นใหั�เด่<อด่ร�อน ควิามท�กขุ)ย�อมเปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ม�วิค-าน0งถุ0งธรรมารมณ)อย#�อย�างน�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*นวิ�า เปิ1นผู้#�หั�างไกล่น�พพาน สุ�วินผู้#�ใด่เหั5นร#ปิแล่�วิเปิ1นผู้#�ม�สุต�เฉัพาะหัน�า ผู้#�น�*นไม� ก-าหัน�ด่ย�นด่�ในร#ปิ เปิ1นผู้#�ม�จ้�ตคล่ายก-าหัน�ด่เสุวิยอารมณ)อย#� ท�*งไม�ย0ด่ม�,นร#ปิน�*น ก�เล่สุช่าต�ม�อภ�ช่ฌาเปิ1นต�น ย�อมไม�เปิ1นไปิแก�พระโยค� ผู้#�พ�จ้ารณา เหั5นร#ปิโด่ยควิามเปิ1นขุองไม�เท�,ยงเปิ1นต�น หัร<อแม�ก�เล่สุท�*งปิวิงขุองพระโยค�ผู้#�เสุวิยเวิทนาอย#� ย�อมสุ�*นไปิ ก�อรากขุ0*นไม�ได่� ฉั�นใด่ ผู้#�น�*นม� สุต�ปิระพฤต�อย#� ก5ฉั�นน�*น ท�กขุ)ย�อมไม�เปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ไม�ค-าน0งถุ0งอย�างน�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*นวิ�า ม�ในท�,ใกล่�น�พพาน ผู้#�ใด่ได่�ฟ้>ง ม�เสุ�ยงแล่�วิเปิ1นผู้#�ม�สุต�เฉัพาะหัน�า ผู้#�น�*นไม�ก-าหัน�ด่ย�นด่�ในเสุ�ยง เปิ1นผู้#� จ้�ตคล่ายก-าหัน�ด่เสุวิยอารมณ) ท�*งไม�ย0ด่ม�,นเสุ�ยงน�*น ก�เล่สุช่าต�ม�อภ�ช่ฌา เปิ1นต�น ย�อมไม�เปิ1นไปิแก�พระโยค�ผู้#�ได่�ฟ้>งเสุ�ยง โด่ยควิามเปิ1นขุองไม� เท�,ยงเปิ1นต�น ก�เล่สุท�*งปิวิงขุองพระโยค�ผู้#�เสุวิยเวิทนาอย#� ย�อมสุ�*นไปิ ก�อรากขุ0*นไม�ได่� ฉั�นใด่ ผู้#�น�*นเปิ1นผู้#�ม�สุต�ปิระพฤต�อย#� ก5ฉั�นน�*น ท�กขุ) ย�อมไม�เปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ไม�ค-าน0งถุ0งอย�างน�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*น วิ�า ม�ในท�,ใกล่�น�พพาน ผู้#�ใด่ได่�ด่มกล่�,นแล่�วิ เปิ1นผู้#�ม�สุต�เฉัพาะหัน�า ผู้#�น�*นไม�ก-าหัน�ด่ย�นด่�ในกล่�,น เปิ1นผู้#�ม�จ้�ตคล่ายก-าหัน�ด่เสุวิยอารมณ)อย#� ท�*งไม�ย0ด่ม�,นกล่�,นน�*น ก�เล่สุช่าต�ม�อภ�ช่ฌาเปิ1นต�น ย�อมไม�เปิ1นไปิแก�พระโยค�ผู้#�ด่มกล่�,นโด่ยควิามเปิ1นขุองไม�เท�,ยงเปิ1นต�น หัร<อแม�ก�เล่สุท�*งปิวิงขุองพระโยค�ผู้#�เสุวิยเวิทนาอย#�ย�อมสุ�*นไปิ ก�อรากขุ0*นไม�ได่� ฉั�นใด่ ผู้#�น�*น เปิ1นผู้#�ม�สุต�ปิระพฤต�อย#� ก5ฉั�นน�*น ท�กขุ)ย�อมไม�เปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ไม�ค-าน0งถุ0ง อย#�อย�างน�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*นวิ�า ม�ในท�,ใกล่�น�พพาน ผู้#�ใด่ได่� ล่�*มรสุแล่�วิ เปิ1นผู้#�ม�สุต�เฉัพาะหัน�า ผู้#�น�*นไม�ก-าหัน�ด่ย�นด่�ในรสุ เปิ1น ผู้#�ม�จ้�ตคล่ายก-าหัน�ด่เสุวิยอารมณ)อย#� ท�*งไม�ย0ด่ม�,นรสุน�*น ก�เล่สุช่าต�ม� อภ�ช่ฌาเปิ1นต�น ย�อมไม�เปิ1นไปิแก�พระ

Page 217: Tipitaka 26

โยค�ผู้#�ล่�*มรสุ โด่ยควิามเปิ1นขุอง ไม�เท�,ยงเปิ1นต�น ก�เล่สุท�*งปิวิงขุองพระโยค�ผู้#�เสุวิยเวิทนาอย#�ย�อมสุ�*นไปิ ก�อรากขุ0*นไม�ได่� ฉั�นใด่ ผู้#�น�*นเปิ1นผู้#�ม�สุต�ปิระพฤต�อย#� ก5ฉั�นน�*น ท�กขุ)ย�อม ไม�เปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ไม�ค-าน0งถุ0งอย�างน�*น ผู้#�ใด่ถุ#กต�องผู้�สุสุะแล่�วิเปิ1น ผู้#�ม�สุต�เฉัพาะหัน�า ผู้#�น�*นไม�ก-าหัน�ด่ย�นด่�ในผู้�สุสุะ เปิ1นผู้#�ม�จ้�ตคล่าย ก-าหัน�ด่เสุวิยอารมณ)อย#� ท�*งไม�ย0ด่ม�,นผู้�สุสุะน�*น ก�เล่สุช่าต�ม�อภ�ช่ฌาเปิ1นต�น ย�อมไม�เปิ1นไปิแก�พระโยค�ผู้#�ถุ#กต�องผู้�สุสุะ โด่ยควิามเปิ1นขุอง ไม�เท�,ยงเปิ1นต�น ก�เล่สุท�*งปิวิงขุองพระโยค�ผู้#�เสุวิยเวิทนาอย#�ย�อมสุ�*นไปิไม�ก�อรากขุ0*นได่� ฉั�นใด่ ผู้#�น�*นเปิ1นผู้#�ม�สุต�ปิระพฤต�อย#� ก5ฉั�นน�*น ท�กขุ)ย�อมไม�เปิ1นไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ไม�ค-าน0งถุ0งอย�างน�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*นวิ�าม�ในท�,ใกล่�น�พพาน ผู้#�ใด่ร# �แจ้�งธรรมารมณ)แล่�วิเปิ1นผู้#�ม�สุต�เฉัพาะหัน�าผู้#�น�*นไม�ก-าหัน�ด่ย�นด่�ในธรรมารมณ) เปิ1นผู้#�ม�จ้�ตคล่ายก-าหัน�ด่เสุวิยอารมณ) อย#� ท�*งไม�ย0ด่ม�,นธรรมารมณ)น�*น ก�เล่สุช่าต�ม�อภ�ช่ฌาเปิ1นต�น ย�อมไม� เปิ1นไปิแก�พระโยค�ผู้#�ร# �แจ้�งธรรมารมณ) โด่ยควิามเปิ1นขุองไม�เท�,ยงเปิ1นต�นหัร<อแม�ก�เล่สุท�*งปิวิง ขุองพระโยค�ผู้#�เสุวิยเวิทนาอย#�ย�อมสุ�*นไปิ ไม�ก�อรากขุ0*นได่� ฉั�นใด่ ผู้#�น�*นเปิ1นผู้#�ม�สุต�ปิระพฤต�อย#� ก5ฉั�นน�*น ท�กขุ)ย�อมไม�เปิ1น ไปิแก�ผู้#�น�*น ผู้#�ไม�ค-าน0งถุ0งอย�างน�*น พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุผู้#�น�*นวิ�า ม�ในท�, ใกล่�น�พพาน.

๖. เสุล่เถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระเสุล่เถุระ-2 1 0 0 0 -13900 76 0 0 0

[๓๙๐] พระเสุล่เถุระเม<,อคร�*งย�งเปิ1นพราหัมณ)ได่�กล่�าวิช่มเช่ยพระผู้#�ม�พระภาคด่�วิยคาถุา ๖ คาถุา ควิามวิ�า ขุ�าแต�พระผู้#�ม�พระภาค พระองค)ผู้#�ทรงม�พระวิ�ร�ยภาพ ม�พระสุร�ระกาย สุมบ#รณ) ม�พระร�ศม�งด่งามช่วินใหั�น�าด่#ย�,งน�ก พระฉัวิ�วิรรณก5เปิล่�งปิล่�,งด่�งทองค-า พระเขุ�*ยวิแก�วิท�*งซั�ายขุวิาก5สุ�กใสุ ด่�วิยวิ�าล่�กษณะแหั�งมหัาบ�ร�ษเหัล่�าใด่ ย�อมม�ปิรากฏิแก�พระอร�ยเจ้�า หัร<อพระบรมจ้�กรพรรด่� ผู้#�เปิ1น นระเก�ด่แล่�วิโด่ยช่อบ ล่�กษณะแหั�งมหัาบ�ร�ษเหัล่�าน�*น ย�อมม�ปิรากฏิใน พระกายขุองพระองค)ครบท�กสุ�,ง พระองค)ม�ด่วิงพระเนตรแจ้�มใสุ พระพ�กตร)ผู้�ด่ผู้�อง พระวิรกายท�*งสุ#งท�*งกวิ�างแล่ะต�*งตรง ม�พระเด่ช่ร� �งโรจ้น)อย#�ในท�ามกล่างแหั�งหัม#�พระสุมณะ ปิานด่�งด่วิงอาท�ตย)ฉัะน�*น พระองค)ทรงเปิ1นภ�กษ�ท�,ม�ค�ณสุมบ�ต�งด่งามน�าช่ม ม�พระฉัวิ�วิรรณผู้�ด่ผู้�องงด่งามด่�งทองค-า พระองค)ทรงสุมบ#รณ)ด่�วิยพระวิรรณะแล่ะพระล่�กษณะอ�นอ�ด่มถุ0ง อย�างน�* จ้ะม�วิมาเปิ1นสุมณะอย#�ท-าไมก�น พระองค)ควิรจ้ะเปิ1นพระราช่า หัร<อไม�ก5จ้�กรพรรด่�ราช่�นย)ผู้#�ปิระเสุร�ฐ ทรงปิราบปิรามไพร�ช่นะแล่�วิเสุด่5จ้ผู้�านพ�ภพ เปิ1นบรมเอกราช่ในสุากล่ช่มพ#ทวิ�ปิ ม�สุม�ทรสุาครสุ�,เปิ1นขุอบเขุต ขุ�าแต�พระโคด่ม ขุอเช่�ญพระองค)

Page 218: Tipitaka 26

เสุด่5จ้ขุ0*นผู้�านราช่สุมบ�ต� เปิ1นองค)ราช่าธ�ราช่จ้อมมน�ษย)น�กรท�*งหัล่าย ตามพระราช่ปิระเพณ�ขุองกษ�ตราธ�ราช่ โด่ยพระช่าต�ท�,ได่�เสุวิยราช่ย) อ�นม�หัม#�เสุวิกามาตย)โด่ยเสุด่5จ้ตามพระองค) มาเถุ�ด่.

พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุตอบวิ�าด่#กรเสุล่พราหัมณ) เราเปิ1นพระราช่าอย#�แล่�วิ ค<อ เปิ1นธรรมราช่ายอด่ เย�,ยม เราย�งจ้�กรอ�นใครๆ ใหั�เปิ1นไปิไม�ได่�ใหั�เปิ1นไปิโด่ยธรรม. เสุล่พราหัมณ)ได่�กราบท#ล่ด่�วิยคาถุา ๒ คาถุาวิ�าขุ�าแต�พระโคด่ม พระองค)ทรงปิฏิ�ญาณวิ�า เปิ1นพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า เปิ1นธรรมราช่าผู้#�ยอด่เย�,ยม ท�*งย�งได่�ตร�สุย<นย�นวิ�า จ้ะทรงย�งจ้�กรใหั�เปิ1นไปิโด่ยธรรม ใครหันอเปิ1นเสุนาบด่�ขุองพระองค) เปิ1นสุาวิกผู้#�ปิระพฤต�ตามพระองค)ผู้#�เปิ1นศาสุด่า ใครจ้ะปิระกาศธรรมจ้�กรท�,พระองค)ทรงปิระกาศ แล่�วิใหั�เปิ1นไปิตามได่�.พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุตอบวิ�าด่#กรเสุล่พราหัมณ) สุาร�บ�ตรผู้#�อน�ช่าตบ�ตรขุองตถุาคต จ้ะปิระกาศธรรมจ้�กรอ�นยอด่เย�,ยมท�,เราปิระกาศแล่�วิ ด่#กรพราหัมณ) เราร# �ย�,งซั0,งธรรมท�,ควิรร# �ย�,งแล่�วิ เจ้ร�ญธรรมท�,ควิรเจ้ร�ญแล่�วิ ล่ะธรรมท�,ควิรล่ะแล่�วิ เหัต�น�*น เราจ้0งเปิ1นพระพ�ทธเจ้�า ด่#กรพราหัมณ) ท�านจ้งน-าควิามเคล่<อบแคล่งในเรา ออกเสุ�ย จ้งน�อมใจ้เช่<,อเถุ�ด่ เพราะการเหั5นพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าเน<องๆ ท�,ปิรากฏิขุ0*นในโล่ก เปิ1นการหัาได่�ยาก ด่#กรพราหัมณ) เราเปิ1นพระพ�ทธเจ้�าเปิ1นหัมอผู้�าต�ด่ล่#กศร ค<อ ก�เล่สุช่�*นเย�,ยม เราเปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐด่�งพรหัมไม�ม�ผู้#�เสุมอเหัม<อน เปิ1นผู้#�ย-,าย�มารแล่ะเสุนามาร ท-าใหั�หัม#�สุ�ตวิ)ผู้#�ม�ใช่� ม�ตรท�กๆ จ้-าพวิกไวิ�ในอ-านาจ้ได่� เปิ1นผู้#�ม�ภ�ยแต�ท�,ไหันๆ เบ�กบานอย#�. เสุล่พราหัมณ)กราบท#ล่วิ�าขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เจ้ร�ญ ขุอเช่�ญพระองค)ทรงสุด่�บค-าขุองขุ�าพระองค)น�*ก�อนพระตถุาคตผู้#�ม�พระจ้�กษ�เปิ1นแพทย)ผู้�าต�ด่ล่#กศร ทรงม�ควิามเพ�ยรย�,งใหัญ�ได่�ตร�สุพระวิาจ้าเหัม<อนราช่สุ�หั)บ�นล่<อสุ�หันาทในปิSา ใครได่�เหั5นพระองค)ผู้#�ปิระเสุร�ฐด่�งพรหัม ไม�ม�ใครเสุมอเหัม<อน ทรงย-,าย�มารแล่ะเสุนามาร ได่�แล่�วิ จ้ะไม�พ0งเล่<,อมใสุเล่�า แม�คนท�,เก�ด่ในเหัล่�ากอคนด่-า ก5ย�อม เล่<,อมใสุ ผู้#�ใด่ปิรารถุนาจ้ะตามฉั�นมา ก5เช่�ญตามมา หัร<อไม�ปิรารถุนาก5จ้งกล่�บไปิเถุ�ด่ แต�ต�วิฉั�นจ้ะบวิช่ในสุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�พระปิ>ญญา อย�างปิระเสุร�ฐน�*ล่ะ. พอเสุล่พราหัมณ)ผู้#�อาจ้ารย)พ#ด่จ้บล่ง ท�นใด่น�*นเอง มาณพอ�นเตวิาสุ�ก ๓๐๐ คนเปิ1นผู้#� ม��งจ้ะบวิช่เหัม<อนก�น จ้0งกล่�าวิคาถุาวิ�า ถุ�าท�านอาจ้ารย)ช่อบใจ้ค-าสุอน ขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าน�* แม�ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่ายก5จ้ะพาก�นบวิช่ในสุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�ม�พระปิ>ญญาอย�างปิระเสุร�ฐ. เสุล่พราหัมณ)กราบท#ล่พระผู้#�ม�พระภาควิ�าขุ�าแต�พระผู้#�ม�พระภาค พราหัมณ) ๓๐๐ คนน�* พาก�นปิระนมอ�ญช่ล่�ท#ล่ขุอบรรพช่าวิ�า ขุ�าพระองค)ท�*งหัล่ายจ้�กปิระพฤต�พรหัมจ้รรย)ในสุ-าน�กขุองพระองค) พระเจ้�าขุ�า.พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุวิ�า ท�านท�*งหัล่ายจ้งเปิ1นภ�กษ�มาเถุ�ด่ พรหัมจ้รรย)เรากล่�าวิด่�แล่�วิ อ�นผู้#�บรรล่�จ้ะ พ0งเหั5นเอง ไม�ปิระกอบด่�วิยกาล่ เพราะการบวิช่ในศาสุนาน�* ไม�

Page 219: Tipitaka 26

ไร�ผู้ล่แก�บ�คคล่ผู้#�ไม�ปิระมาทศ0กษาอย#�.คร�*นพระเสุล่เถุระได่�บรรล่�อรหั�ตแล่�วิ จ้0งเขุ�าไปิเฝี8าพระผู้#�ม�พระภาค เม<,อจ้ะปิระกาศ อรหั�ตผู้ล่ท�,ตนได่�บรรล่� จ้0งกล่�าวิคาถุา ๔ คาถุา ควิามวิ�า ขุ�าแต�พระผู้#�ม�พระภาคผู้#�ม�พระจ้�กษ� น�บแต�วิ�นท�,ขุ�าพระองค)ท�*งหัล่ายถุ0ง สุรณคมน)ล่�วิงไปิแล่�วิได่� ๗ วิ�น ครบ ๘ วิ�นเขุ�าวิ�นน�* ขุ�าพระองค)ท�*งหัล่าย เปิ1นผู้#�ม�อ�นทร�ย)อ�นฝีRกแล่�วิ ในศาสุนาขุองพระองค) พระองค)เปิ1นผู้#�ต<,นแล่�วิแล่ะย�งทรงปิล่�กผู้#�อ<,นใหั�ต<,นได่�อ�กด่�วิย พระองค)เปิ1นคร#ผู้#�สุ� ,งสุอนแก� ทวิยเทพแล่มน�ษย)ท�*งหัล่าย เปิ1นจ้อมปิราช่ญ) ทรงครอบง-ามารแล่ะเสุนามาร ทรงต�ด่อน�สุ�ยได่�แล่�วิ ทรงขุ�ามหั�วิงแหั�งสุ�งสุารวิ�ฏิได่�แล่�วิ ทรง ย�งหัม#�สุ�ตวิ)น�*ใหั�ขุ�ามหั�วิงแหั�งสุ�งสุารวิ�ฏิได่�ด่�วิย ทรงก�าวิล่�วิงอ�ปิธ�ได่�แล่�วิทรงท-าล่ายอาสุวิะท�*งหัล่ายได่�แล่�วิ ทรงเปิ1นผู้#�ไม�ม�ควิามย0ด่ม�,น ทรงล่ะ ควิามขุล่าด่กล่�วิต�อภ�ยได่�แล่�วิ เหัม<อนสุ�หัราช่ผู้#�ไม�คร�,นคร�ามต�อหัม#�เน<*อฉัะน�*น ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�แกล่�วิกล่�า ภ�กษ� ๓๐๐ ร#ปิเหัล่�าน�* พาก�นมาย<น ปิระนมอ�ญช่ล่�อย#�พร�อมหัน�า ขุอพระองค)โปิรด่ทรงเหัย�ยด่ฝีSาพระบาทท�*งสุองมาเถุ�ด่ ภ�กษ�ผู้#�ปิระเสุร�ฐท�*งหัล่ายจ้ะขุอถุวิายบ�งคมพระองค)ผู้#�เปิ1น ศาสุด่า. ๗. ภ�ทท�ยกาล่�โคธาปิ�ตตเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระภ�ทท�ยเถุระ-2 1 0 0 0 -13910 47 0 0 0

[๓๙๑] ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เจ้ร�ญ เม<,อก�อนขุ�าพระองค)จ้ะไปิไหันก5ขุ0*นคอช่�างไปิ แม�จ้ะน��งหั�มผู้�า ก5น��งหั�มแต�ผู้�าท�,สุ�งมาจ้ากแควิ�นกาสุ�ม�เน<*ออ�นล่ะเอ�ยด่ แม� จ้ะบร�โภค ก5บร�โภคแต�อาหัารล่�วินเปิ1นขุ�าวิสุาล่� พร�อมด่�วิยเน<*ออ�น สุะอาด่ม�โอช่ารสุ ถุ0งกระน�*น ควิามสุ�ขุน�*นก5หัาได่�ท-าจ้�ตขุองขุ�าพระองค) ใหั�ย�นด่�เหัม<อนควิามสุ�ขุในวิ�เวิกในบ�ด่น�*ไม� แต�เด่�Jยวิน�* ขุ�าพระองค)ผู้#�ม�นามวิ�าภ�ทท�ยะเปิ1นโอรสุขุองพระนางกาล่�โคธา เปิ1นผู้#�เจ้ร�ญ ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ย�นด่�แต�อาหัารท�,ได่�มาด่�วิยการเท�,ยวิบ�ณฑูบาต ไม�ถุ<อม�,นในสุ�,งใด่ๆ เพ�งฌานอย#� บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ผู้#�ช่<,อวิ�าภ�ทท�ยะ เปิ1นโอรสุขุองพระนางกาล่�โคธาถุ<อการน��งหั�มผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิาม เพ�ยร ย�นด่�แต�อาหัารท�,ได่�มาด่�วิยการบ�ณฑูบาต ไม�ถุ<อม�,นในสุ�,งใด่ๆ เพ�งฌานอย#� บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการเท�,ยวิบ�ณฑูบาตเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบ ด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ใช่�แต�ผู้�าไตรจ้�วิรเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการเท�,ยวิบ�ณฑูบาต ไปิตามล่-าด่�บ ตรอกเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการน�,งฉั�นบน อาสุนะแหั�งเด่�ยวิเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการฉั�นอาหัารเฉัพาะในบาตรเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�*ขุ�าพระองค)ถุ<อการฉั�นอาหัารท�,เขุาน-ามาถุวิายภายหัล่�งเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบ

Page 220: Tipitaka 26

ด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการอย#�ปิSาเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิย ควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการอย#�โคนไม�เปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการอย#�ในท�,แจ้�งเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิย ควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการอย#�แต�ในปิSาช่�าเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบ ด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการอย#�ในเสุนาสุนะตามท�,ท�านจ้�ด่ ใหั� อย�างไรเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการไม�นอนเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการ เปิ1นผู้#�ม�กน�อยเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อ การเปิ1นผู้#�สุ�นโด่ษเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการเปิ1นผู้#�ช่อบสุง�ด่เปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ถุ<อการไม�คล่�กคล่�ด่�วิยหัม#�คณะเปิ1นวิ�ตร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร... บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)นามวิ�าภ�ทท�ยะเปิ1นโอรสุขุองพระนางกาล่�โคธา เปิ1นผู้#�ปิรารภควิามเพ�ยร ปิระกอบด่�วิยควิามเพ�ยร ย�นด่�แต�อาหัารท�,ได่�มาด่�วิย การเท�,ยวิบ�ณฑูบาต ไม�ถุ<อม�,นในสุ�,งใด่ๆ เพ�งฌานอย#� ขุ�าพระองค)ล่ะท�*ง เคร<,องราช่#ปิโภค ค<อ จ้านทองค-าอ�นม�ราคา ๑๐๐ ต-าล่0ง ซั0,งปิระกอบไปิด่�วิยล่วิด่ล่ายอย�างงด่งาม วิ�จ้�ตรไปิด่�วิยภาพท�*งภายในแล่ะภายนอกน�บ ได่�ต�*ง ๑๐๐ มาใช่�บาตรด่�นใบน�* น�*เปิ1นการอภ�เษกคร�*งท�,สุอง แต�ก�อน ขุ�าพระองค)ม�หัม#�ทหัารถุ<อด่าบร�กษาบนปิ8อมแล่ะก-าแพง ท�,ล่�อมรอบซั0,งอาจ้ มองเหั5นได่�ไกล่ แล่ะท�,ซั� �มปิระต#พระนครอย�างแน�นหันา ก5ย�งม�ควิาม หัวิาด่เสุ�ยวิอย#�เปิ1นน�ตย) บ�ด่น�* ขุ�าพระองค)ผู้#�ม�ช่<,อวิ�าภ�ทท�ยะ เปิ1นโอรสุขุองพระนางกาล่�โคธาเปิ1นผู้#�เจ้ร�ญ ไม�ม�ควิามสุะด่��งหัวิาด่เสุ�ยวิ ล่ะควิาม ขุล่าด่ กล่�วิภ�ยได่�แล่�วิ มาหัย�,งล่งสุ#�ปิSา เพ�งฌานอย#� ขุ�าพระองค)ต�*งม�,นอย#�ในศ�ล่ขุ�นธ) เจ้ร�ญสุต�ปิ>ญญา ได่�บรรล่�ถุ0งควิามสุ�*นไปิแหั�งสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิง โด่ยล่-าด่�บ.

๘. องค�ล่�มาล่เถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระองค�ล่�มาล่เถุระ-2 1 0 0 0 -13920 73 0 0 0

[๓๙๒] พระองค�ล่�มาล่เถุระ สุม�ยเม<,อย�งเปิ1นโจ้ร ได่�กล่�าวิคาถุากราบท#ล่พระผู้#�ม�พระภาควิ�า ด่#กรสุมณะ ท�านสุ�ก-าล่�งเด่�นอย#� กล่�บกล่�าวิวิ�า เราหัย�ด่แล่�วิ สุ�วินขุ�าพเจ้�าหัย�ด่แล่�วิ ท�านกล่�บกล่�าวิวิ�าไม�หัย�ด่ ด่#กรสุมณะ ขุ�าพเจ้�าขุอถุาม ควิามขุ�อน�*กะท�าน ท�านก-าล่�งเด่�นอย#�เพราะเหัต�ไร ท�านจ้0งกล่�าวิวิ�าหัย�ด่แล่�วิ ขุ�าพเจ้�าสุ�หัย�ด่แล่�วิ ท�านกล่�บกล่�าวิวิ�าไม�หัย�ด่? พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุตอบวิ�าด่#กรองค�ล่�มาล่ เราวิางอาช่ญาในสุ�ตวิ)ท�*งปิวิงแล่�วิ สุ�วินท�านสุ�ย�งไม�สุ-ารวิม ในสุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย ฉัะน�*น เราจ้0งช่<,อวิ�าหัย�ด่แล่�วิ สุ�วินท�านช่<,อวิ�าย�งไม�หัย�ด่. องค�ล่�มาล่โจ้รกราบท#ล่วิ�าพระองค)เปิ1นสุมณะท�,ช่าวิโล่กก�บท�*งเทวิโล่กบ#ช่าด่�วิยเคร<,องบ#ช่ามากมาย ผู้#�ทรงแสุวิงหัาค�ณอ�นย�,ง

Page 221: Tipitaka 26

ใหัญ� เพ�,งจ้ะเสุด่5จ้มาถุ0งปิSาใหัญ�เพ<,อโปิรด่ขุ�าพระองค) โด่ยกาล่นานหันอ ขุ�าพระองค)ได่�สุด่�บพระคาถุา ซั0,งปิระกอบด่�วิยเหัต�ผู้ล่ขุองพระองค)แล่�วิ จ้�กล่ะเล่�กบาปิกรรมต�*งพ�นเสุ�ย. พระสุ�งค�ต�กาจ้ารย)ได่�กล่�าวิคาถุาไวิ� ๒ คาถุา ควิามวิ�า คร�*นองค�ล่�มาล่โจ้รกราบท#ล่ด่�งน�*แล่�วิ ก5โยนด่าบแล่ะอาวิ�ธท�*งหัมด่ท�*งล่งในหันองน-*า บ�อน-*าแล่ะในเหัวิ ได่�ถุวิายบ�งคมพระย�คล่บาทขุองพระสุ�คตเจ้�า แล่�วิท#ล่ขุอบรรพช่ากะพระพ�ทธเจ้�า ณ ท�,น�*นเอง ท�นใด่น�*นแล่พระพ�ทธเจ้�าปิระกอบไปิด่�วิยพระมหัากร�ณา ทรงแสุวิงหัาค�ณอ�นย�,งใหัญ�เปิ1นศาสุด่าขุองโล่กก�บท�*งเทวิโล่ก ได่�ตร�สุวิ�า จ้งเปิ1นภ�กษ�มาเถุ�ด่ เท�าน�* ควิามเปิ1นภ�กษ�ได่�ม�แก�องค�ล่�มาล่โจ้รน�*น ในขุณะน�*นท�เด่�ยวิ. เม<,อท�านพระองค�ล่�มาล่ได่�บรรพช่าอ�ปิสุมบทแล่�วิ ได่�บรรล่�อรหั�ตแล่�วิเสุวิยวิ�ม�ตต�สุ�ขุอย#� เก�ด่ปิGต�โสุมน�สุ ได่�กล่�าวิคาถุาด่�วิยสุามารถุอ�ทานน�* ควิามวิ�าผู้#�ใด่เคยปิระมาทในตอนต�น ภายหัล่�งเขุาไม�ปิระมาท ผู้#�น�*นย�อมท-าโล่กน�*ใหั�สุวิ�างไสุวิ เหัม<อนพระจ้�นทร)พ�นแล่�วิจ้ากหัมอก ฉัะน�*น บาปิกรรมท�, ท-าไวิ�แล่�วิ อ�นผู้#�ใด่ย�อมปิด่ก�*นไวิ�ด่�วิยก�ศล่ ผู้#�น�*นย�อมท-าโล่กน�*ใหั�สุวิ�างไสุวิ เหัม<อนพระจ้�นทร)พ�นแล่�วิจ้ากหัมอก ฉัะน�*น ภ�กษ�ใด่แล่ แม�จ้ะย�งหัน��ม ปิระกอบควิามขุวินขุวิายในพระพ�ทธศาสุนา ภ�กษ�น�*น ย�อมท-า โล่กน�*ใหั�สุวิ�างไสุวิ เหัม<อนพระจ้�นทร)พ�นแล่�วิจ้ากหัมอก ฉัะน�*น ก5ผู้#�ท�, เปิ1นขุ�าศ0กต�อเรา ขุอจ้งฟ้>งธรรมกถุาท�,เราได่�ฟ้>งแล่�วิในสุ-าน�กขุองพระศาสุด่า ขุอจ้งปิระกอบควิามขุวินขุวิายในพระพ�ทธศาสุนา ขุอจ้งคบหัาก�บมน�ษย)ผู้#�เปิ1นสุ�ตบ�ร�ษ ซั0,งถุ<อม�,นแต�ธรรมอย�างเด่�ยวิ ก5ผู้#�ท�,เปิ1นขุ�าศ0กต�อ เรา ขุอเช่�ญฟ้>งธรรมขุองท�านผู้#�กล่�าวิสุรรเสุร�ญควิามอด่ทน ผู้#�ม�ปิกต�สุรรเสุร�ญควิามไม�พ�โรธ ตามเวิล่าอ�นสุมควิร แล่ะขุอจ้งปิฏิ�บ�ต�ตามธรรมอ�นสุมควิรแก�ธรรมน�*นเถุ�ด่ ขุออย�าเบ�ยด่เบ�ยนเราแล่ะช่าวิปิระช่าหัร<อวิ�าสุ�ตวิ)อ<,นใด่เล่ย พ0งบรรล่�ควิามสุงบอย�างเย�,ยม แล่ะพ0งร�กษาสุ�ตวิ) ท�*งปิวิงใหั�เปิ1นเหัม<อนบ�ตรท�,ร �กเถุ�ด่ ก5ช่าวินาท�,ต�องการน-*าย�อมไขุน-*าไปิช่�างศรย�อมด่�ด่ล่#กศร ช่�างไม�ย�อมถุากไม� บ�ณฑู�ตย�อมฝีRกตน คนบางพวิก ฝีRกช่�างแล่ะม�าเปิ1นต�น ด่�วิยท�อนไม�บ�าง ด่�วิยขุอบ�าง ด่�วิยแซั�บ�าง สุ�วินเราเปิ1นผู้#�อ�นพระศาสุด่าผู้#�คงท�,ทรงฝีRกแล่�วิ โด่ยไม�ได่�ทรงใช่�อาญาแล่ะศาตรา เม<,อก�อนเราม�ช่<,อวิ�า อหั�งสุกะ ผู้#�ไม�เบ�ยด่เบ�ยน แต�เราย�งเบ�ยด่เบ�ยนผู้#�อ<,นอย#� วิ�นน�*เราเปิ1นผู้#�ม�ช่<,อจ้ร�ง ไม�เบ�ยด่เบ�ยนใคร แต�ก�อน เราเปิ1นโจ้รล่<อช่าท�,วิไปิวิ�า องค�ล่�มาล่ ถุ#กหั�วิงน-*าใหัญ�พ�ด่ไปิจ้นได่�มาพบ พระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นท�,พ0,งเขุ�า คร�*งก�อน เราม�ม<อเปิZ* อนด่�วิยโล่หั�ตล่<อช่<,อไปิท�กท�ศวิ�า องค�ล่�มาล่ แต�บ�ด่น�* องค�ล่�มาล่ได่�มาพบพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นท�, พ0,งเขุ�าแล่�วิ ถุอนต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพน�อยภพใหัญ�ขุ0*นได่�แล่�วิ เราได่� ท-ากรรมเช่�นน�*นอ�นเปิ1นเหัต�ใหั�ไปิสุ#�ท�คต�เปิ1นอ�นมาก จ้0งต�องมาร�บผู้ล่ กรรมท�,ท-าไวิ� แต�บ�ด่น�*เราบร�โภคโภช่นะโด่ยไม�เปิ1นหัน�* คนพาล่ผู้#�ม� ปิ>ญญา

Page 222: Tipitaka 26

ทราม ย�อมปิระกอบตามควิามปิระมาท สุ�วินน�กปิราช่ญ) ย�อมร�กษาควิามไม�ปิระมาทไวิ� เหัม<อนทร�พย)อ�นปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ฉัะน�*น ท�านท�*งหัล่ายอย�าปิระกอบตามควิามปิระมาท อย�าปิระกอบควิามสุน�ทสุนม ด่�วิยควิามย�นด่�ในกาม เพราะวิ�าผู้#�ไม�ปิระมาทเพ�งพ�น�จ้อย#� ย�อมถุ0งควิามสุ�ขุ อ�นไพบ#ล่ย) การท�,เรามาสุ#�สุ-าน�กขุองพระศาสุด่าเปิ1นการมาด่�แล่�วิ ม�ใช่�วิ�า เปิ1นการมาไม�ด่� การท�,เราค�ด่จ้ะบวิช่ในสุ-าน�กขุองพระศาสุด่าน�* ก5ไม�ใช่�เปิ1นควิามค�ด่ท�,เล่วิเล่ย เพราะเปิ1นการเขุ�าถุ0งธรรมอ�นปิระเสุร�ฐ ในธรรมท�*งหัล่ายท�,พระศาสุด่าทรงจ้-าแนกด่�แล่�วิ การท�,เรามาสุ#�สุ-าน�กขุองพระศาสุด่าน�* เปิ1นการมาด่�แล่�วิ ม�ใช่�วิ�าเปิ1นการมาไม�ด่� การท�,เราค�ด่จ้ะมาบวิช่ ในสุ-าน�กขุองพระศาสุด่าน�* ก5ไม�ใช่�เปิ1นควิามค�ด่ท�,เล่วิเล่ย เพราะเราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ ตามล่-าด่�บ ได่�ท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ แต�ก�อนเราอย#�ในปิSา โคนไม� ภ#เขุา หัร<อในถุ-*าท�กๆ แหั�ง ม�ใจ้หัวิาด่เสุ�ยวิอย#�เปิ1นน�ตย) เราผู้#�อ�นพระศาสุด่าทรงอน�เคราะหั)แล่�วิไม�ไปิในบ�วิงมาร จ้ะย<นเด่�นน�,งนอนก5เปิ1นสุ�ขุ เม<,อก�อนเราม�เช่<*อช่าต�เปิ1นพราหัมณ)ม�ครรภ)เปิ1นท�,ถุ<อปิฏิ�สุนธ�บร�สุ�ทธ�Pท�*ง ๒ ฝีSาย บ�ด่น�* เราเปิ1นโอรสุขุองพระสุ�คตศาสุด่า ผู้#�เปิ1นธรรมราช่า เราเปิ1นผู้#�ปิราศจ้ากต�ณหัาแล่�วิ ไม�ถุ<อม�,น ค��มครองทวิารสุ-ารวิมด่�แล่�วิ เราต�ด่รากเง�าขุองท�กขุ)ได่�แล่�วิ บรรล่� ถุ0งควิามสุ�*นอาสุวิะแล่�วิ เราม�ควิามค��นเคยก�บพระศาสุด่า ท-าค-าสุอนขุอง พระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ ปิล่งภาระอ�นหัน�กล่งแล่�วิ ถุอนต�ณหัาเคร<,องน-า ไปิสุ#�ภพขุ0*นแล่�วิ.

๙. อน�ร�ทธเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระอน�ร�ทธเถุระ -2 1 0 0 0 -13930 72 0 0 0

[๓๙๓] พระอน�ร�ทธะล่ะพระช่นกช่นน� พระปิระย#รญาต� ล่ะเบญจ้กามค�ณได่�แล่�วิ เพ�งฌานอย#� บ�คคล่ผู้#�เพ�ยบพร�อมด่�วิยการฟ้8อนร-าขุ�บร�อง ม�ด่นตร�บรรเล่งปิล่�กใหั�ร<,นเร�งใจ้อย#�ท�กค-,าเช่�า ก5ไม�บรรล่�ถุ0งควิามบร�สุ�ทธ�Pด่�วิยการฟ้8อนร-า ขุ�บร�องน�*นได่� เพราะย�งเปิ1นผู้#�ย�นด่�ในกามค�ณอ�นเปิ1นวิ�สุ�ยแหั�งมาร พระ อน�ร�ทธะก�าวิล่�วิงเบญจ้กามค�ณน�*นเสุ�ยแล่�วิ ย�นด่�ในพระพ�ทธศาสุนาก�าวิล่�วิงโอฆะท�*งปิวิงแล่�วิ เพ�งฌานอย#� พระอน�ร�ทธะได่�ก�าวิล่�วิงกามค�ณเหัล่�าน�* ค<อ ร#ปิ เสุ�ยง กล่�,น รสุ แล่ะโผู้ฏิฐ�พพะ อ�นน�าร<,นรมย)ใจ้แล่�วิเพ�งฌานอย#� พระอน�ร�ทธะเปิ1นน�กปิราช่ญ) หัาอาสุวิะม�ได่�ผู้#�เด่�ยวิ ไม�ม� เพ<,อนสุอง กล่�บจ้ากบ�ณฑูบาตแล่�วิเท�,ยวิแสุวิงหัาผู้�าบ�งสุ�ก�ล่อย#� พระอน�ร�ทธะเปิ1นน�กปิราช่ญ)ม�ปิร�ช่า หัาอาสุวิะม�ได่� เท�,ยวิเล่<อกหัาเอาแต�ผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ คร�*นได่�มาแล่�วิ ก5มาซั�กย�อมเอาเองแล่�วิน��งหั�ม บาปิธรรมอ�นเศร�า หัมอง เหัล่�าน�* ย�อมม�แก�ภ�กษ�ผู้#�ม�กมาก ไม�สุ�นโด่ษ ระคนด่�วิยหัม#� ม�จ้�ตฟ้� 8งซั�าน อน0,ง ภ�กษ�ใด่เปิ1นผู้#�ม�สุต� ม�กน�อย สุ�นโด่ษ ไม�ม�ควิามขุ�ด่เค<อง ย�นด่�ในวิ�เวิก ช่อบสุง�ด่ ปิรารภ

Page 223: Tipitaka 26

ควิามเพ�ยรเปิ1นน�ตย) ก�ศล่ธรรมซั0,งเปิ1นฝีSาย ใหั�ตร�สุร# �เหัล่�าน�* ย�อมม�แก�ภ�กษ�น�*น ท�*งพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�ทรงแสุวิง หัาค�ณอ�นย�,งใหัญ� ก5ตร�สุสุรรเสุร�ญภ�กษ�น�*นวิ�า เปิ1นผู้#�หัมด่อาสุวิะ พระศาสุด่าผู้#�ยอด่เย�,ยมในโล่ก ทรงทราบควิามด่-าร�ขุองเราแล่�วิ เสุด่5จ้มาหัาเรา ด่�วิยมโนมย�ทธ�ทางกาย เม<,อใด่ ควิามด่-าร�ได่�ม�แก�เรา เม<,อน�*น พระพ�ทธเจ้�าทรงทราบควิามด่-าร�ขุองเราแล่�วิ ได่�เสุด่5จ้เขุ�ามาหัาเราด่�วิยพระฤทธ�P แล่�วิทรงแสุด่งธรรมอ�นย�,งแก�เรา พระพ�ทธเจ้�าผู้#�ทรงย�นด่�ในธรรมเคร<,องไม�เน�,นช่�า ได่�ทรงแสุด่งธรรมเคร<,องไม�เน�,นช่�าแก�เรา เราร# �ท�,วิถุ0งพระธรรม เทศนาขุองพระองค)แล่�วิ เปิ1นผู้#�ย�นด่�ในพระศาสุนา ปิฏิ�บ�ต�ตามค-าพร-,า สุอนอย#� เราบรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ โด่ยล่-าด่�บ ได่�ท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า เสุร5จ้แล่�วิ เราถุ<อการไม�นอนเปิ1นวิ�ตรมาเปิ1นเวิล่า ๕๕ ปิG เราก-าจ้�ด่ควิามง�วิงเหังาหัาวินอนมาแล่�วิเปิ1นเวิล่า ๒๕ ปิG ในเวิล่าท�,พระผู้#�ม�พระภาคจ้ะเสุด่5จ้ด่�บขุ�นธปิร�น�พพาน ภ�กษ�ท�*งหัล่ายถุามเราวิ�า พระผู้#�ม�พระภาค ปิร�น�พพานแล่�วิหัร<อย�ง เราได่�ตอบวิ�า ล่มหัายใจ้ออกแล่ะหัายใจ้เขุ�าม�ได่� ม�แก�พระผู้#�ม�พระภาค ผู้#�ม�พระหัฤท�ยต�*งม�,น คงท�, แต�พระองค)ย�งไม�ปิร�น�พพานก�อน พระผู้#�ม�พระภาคผู้#�ม�พระจ้�กษ� ผู้#�ไม�ม�ต�ณหัาเปิ1นเคร<,องท-าใจ้ใหั�หัวิ� ,นไหัวิ ทรงท-าน�พพานใหั�เปิ1นอารมณ)ค<อ เสุด่5จ้ออกจ้ากจ้ต�ตถุ ฌาน แล่�วิจ้0งจ้ะเสุด่5จ้ปิร�น�พพาน พระผู้#�ม�พระภาคทรงอด่กล่�*นเวิทนา ด่�วิยพระหัฤท�ยอ�นเบ�กบาน ก5เม<,อพระผู้#�ม�พระภาคผู้#�เปิ1นด่วิงปิระท�ปิขุองช่าวิโล่กก�บท�*งเทวิโล่ก เสุด่5จ้ด่�บขุ�นธปิร�น�พพาน ควิามพ�นพ�เศษแหั�งพระ หัฤท�ยได่�ม�ขุ0*นแล่�วิ บ�ด่น�*ธรรมเหัล่�าน�*อ�นม�สุ�มผู้�สุเปิ1นท�, ๕ ขุองพระมหัา ม�น�ได่�สุ�*นสุ�ด่ล่งแล่�วิ ในเม<,อพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าเสุด่5จ้ปิร�น�พพานแล่�วิ จ้�ตแล่ะเจ้ตสุ�กธรรมเหัล่�าอ<,นจ้�กไม�ม�อ�กต�อไปิ ด่#กรเทวิด่า บ�ด่น�* การอย#�อ�กต�อไปิด่�วิยอ-านาจ้การอ�บ�ต�ในเทพน�กาย ย�อม ไม�ม� ช่าต�สุงสุารสุ�*นไปิแล่�วิ บ�ด่น�* การเก�ด่ในภพใหัม�ม�ได่�ม� ภ�กษ�ใด่ ร# �แจ้�งมน�ษยโล่ก เทวิโล่ก พร�อมท�*งพรหัมโล่กอ�นม�ปิระเภทต�*งพ�น ได่� ในเวิล่าคร# �เด่�ยวิ ท�*งเปิ1นผู้#�เช่�,ยวิช่าญในค�ณ ค<อ อ�ทธ�ฤทธ�P แล่ะในจ้�ต�แล่ะอ�บ�ต�ขุองสุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย ภ�กษ�ร#ปิน�*นย�อมเหั5นเทพเจ้�าท�*งหัล่ายได่�ตาม ควิามปิระสุงค) เม<,อก�อนเราม�นามวิ�าอ�นนภาระเปิ1นคนยากจ้น เท�,ยวิหัาร�บ จ้�างเล่�*ยงช่�พ ได่�ถุวิายอาหัารแด่�พระอ�ปิร�ฏิฐปิ>จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นสุมณะเร<องยศ เพราะบ�ญกรรมท�,ได่�ท-ามาแล่�วิ เราจ้0งได่�มาเก�ด่ในศากยตระก#ล่พระปิระย#รญาต�ขุนานนามใหั�เราวิ�า อน�ร�ทธะ เปิ1นผู้#�เพ�ยบพร�อมไปิด่�วิยการฟ้8อนร-าแล่ะขุ�บร�อง ม�เคร<,องด่นตร�บรรเล่งปิล่�กใหั�ร<,นเร�งใจ้อย#�ท�กค-,า เช่�า ต�อมา เราได่�เหั5นพระบรมศาสุด่าสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้#�ไม�ม�ภ�ย แต�ท�,ไหันๆ ได่�ย�งจ้�ตใหั�เล่<,อมใสุในพระองค)ท�านแล่�วิ ออกบวิช่เปิ1นบรรพ ช่�ต เราระล่0กถุ0งช่าต�ก�อนๆ ได่� เราได่�เคยเปิ1นท�าวิสุ�กกร�นทร)เทวิราช่อย#�ในด่าวิด่0งสุ)เทพพ�ภพมาแล่�วิ เราได่�ปิราบปิราม

Page 224: Tipitaka 26

ไพร�พ�ายแพ�แล่�วิ ขุ0*นผู้�านสุมบ�ต�เปิ1นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมมน�ษย)น�กร ในช่มพ#ทวิ�ปิม�สุม�ทรสุาคร ท�*ง ๔ เปิ1นขุอบเขุต ๗ คร�*ง ได่�ปิกครองปิวิงปิระช่าน�การโด่ยธรรม ด่�วิยไม�ต�องใช่�อาช่ญาหัร<อศาตราใด่ๆ เราระล่0กช่าต�หันหัล่�งในคราวิท�,อย#� ในมน�ษยโล่กได่�ด่�งน�* ค<อ เปิ1นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ ช่าต� เปิ1นพระอ�นทร) ๗ ช่าต� รวิมการท�องเท�,ยวิอย#�เปิ1น ๑๔ ช่าต�ด่�วิยก�น ในเม<,อสุมาธ�อ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๕ เปิ1นธรรมอ�นเอกปิรากฏิขุ0*น ท�,เราได่�เพราะควิามสุงบระง�บก�เล่สุ ท�พยจ้�กษ�ขุองเราจ้0งบร�สุ�ทธ�Pเราด่-ารงอย#�ในฌานอ�นปิระกอบ ด่�วิยองค) ๕ ปิระการ ร# �จ้�ต�แล่ะอ�บ�ต� การมา การไปิ ควิามเปิ1นอย�างน�*แล่ะควิามเปิ1นอย�างอ<,น ขุองสุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย เราม�ควิามค��นเคยก�บพระบรมศาสุด่ามาแล่�วิเปิ1นอย�างด่� เราได่�ท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ ปิล่งภาระอ�นหัน�กล่งได่�แล่�วิ ถุอนต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพขุ0*นได่�แล่�วิ เปิ1นผู้#�ไม�ม�อาสุวิะ จ้�กน�พพานด่�วิยอน�ปิาท�เสุสุน�พพานธาต� ภายใต�พ� �มกอไม�ไผู้�ใกล่�บ�านเวิฬ�วิคามแหั�งแควิ�นวิ�ช่ช่�. ๑๐. ปิาราสุร�ยเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระปิาราสุร�ยเถุระ -2 1 0 0 0 -13940 88 0 0 0

[๓๙๔] พระปิาราสุร�ยเถุระผู้#�เปิ1นสุมณะ ม�จ้�ตแน�วิแน�เปิ1นอารมณ)อ�นเด่�ยวิ ผู้#�สุงบระง�บ ช่อบสุง�ด่ เจ้ร�ญฌานอย#�ในปิSาใหัญ� ฤด่#ด่อกไม�ผู้ล่� ได่�ม�ควิามค�ด่วิ�า ในเม<,อพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นอ�ด่มบ�ร�ษ ทรงเปิ1นนาถุะ ขุองโล่กย�งทรงพระช่นมช่�พอย#� ควิามปิระพฤต�ขุองภ�กษ�ท�*งหัล่ายเปิ1น อย�างหัน0,ง เม<,อพระองค)เสุด่5จ้ปิร�น�พพานไปิแล่�วิ เด่�Jยวิน�*ปิรากฏิเปิ1นอย�างหัน0,ง ค<อภ�กษ�ท�*งหัล่ายแต�ปิางก�อน เปิ1นผู้#�สุ�นโด่ษด่�วิยปิ>จ้จ้�ยตามม�ตามได่� น��งหั�มผู้�าเปิ1นปิร�มณฑูล่ ก5เพ�ยงเพ<,อจ้ะปิ8องก�นควิามหันาวิอ�น เก�ด่แต�ล่ม แล่ะปิกปิด่ควิามล่ะอายเท�าน�*น ภ�กษ�ท�*งหัล่ายแต�ปิางก�อน ขุบฉั�นอาหัารปิระณ�ตก5ตาม เศร�าหัมองก5ตาม น�อยก5ตาม มากก5ตาม ก5เพ<,อย�งอ�ตภาพใหั�เปิ1นไปิเท�าน�*น ไม�ต�ด่ไม�พ�วิพ�นเล่ย ภ�กษ�ท�*งหัล่ายแต�ปิางก�อน (แม�จ้ะถุ#กควิามเจ้5บไขุ�ครอบง-า) ไม�ขุวินขุวิายหัาเภสุ�ช่ปิ>จ้จ้�ยอ�นเปิ1นบร�การแก�ช่�วิ�ต เหัม<อนการขุวินขุวิายในควิามสุ�*นไปิแหั�งอาสุวิะท�*งหัล่าย ท�านเหัล่�าน�*นขุวินขุวิายพอกพ#นวิ�เวิก ม��งแต�เร<,องวิ�เวิกอย#�ในปิSา โคนไม� ซัอกเขุาแล่ะถุ-*าเท�าน�*น ภ�กษ�ท�*งหัล่ายแต�ปิางก�อน เปิ1นผู้#�อ�อนน�อม ม�ศร�ทธาต�*งม�,น เล่�*ยงง�าย อ�อนโยน ม�น-*าใจ้ไม�กระด่�าง ไม�ปิราศจ้ากสุต� ปิากไม�ร�าย เปิล่�,ยนแปิล่งควิามค�ด่อ�นเปิ1นปิระโยช่น)ขุองตนแล่ผู้#�อ<,น เพราะเหัต�น�*น ภ�กษ�แต�ปิางก�อน เปิ1นผู้#�ม�ขุ�อ ปิฏิ�บ�ต�ในการก�าวิไปิขุ�างหัน�า ถุอยกล่�บมาขุ�างหัล่�ง การบร�โภคปิ>จ้จ้�ยการสุ�องเสุพโคจ้ร แล่ะม�อ�ร�ยาบถุ ล่ะม�นล่ะไม ก�อใหั�เก�ด่ควิามเล่<,อมใสุ เหัม<อนปิาก

Page 225: Tipitaka 26

ไม�ร�าย เปิล่�,ยนแปิล่งตามควิามค�ด่อ�นเปิ1นปิระโยช่น)ขุองตนแล่ะผู้#�อ<,น เพราะเหัต�น�*น ภ�กษ�แต�ปิางก�อน เปิ1นผู้#�ม�ขุ�อปิฏิ�บ�ต�ในการ ก�าวิไปิขุ�างหัน�า ถุอยกล่�บมาขุ�างหัล่�ง การบร�โภคปิ>จ้จ้�ย การสุ�องเสุพ โคจ้ร แล่ะม�อ�ร�ยาบถุล่ะม�นล่ะไม ก�อใหั�เก�ด่ควิามเล่<,อมใสุ เหัม<อนสุายน-*าม�นเหัล่วิไหัล่ออกจ้ากปิากภาช่นะไม�ขุาด่สุาย ฉัะน�*น บ�ด่น�* ท�าน เหัล่�าน�*น สุ�*นอาสุวิะท�*งปิวิงแล่�วิ ม�กเจ้ร�ญฌานเปิ1นอ�นมาก ปิระกอบแล่�วิ ด่�วิยฌานใหัญ�เปิ1นพระเถุระผู้#�คงท�,พาก�นน�พพานไปิเสุ�ยหัมด่แล่�วิ บ�ด่น�* ท�านเช่�นน�*นเหัล่<ออย#�น�อยเต5มท� เพราะควิามสุ�*นไปิแหั�งก�ศล่ธรรมแล่ะปิ>ญญา ค-าสุ�,งสุอนขุองพระช่�นสุ�หั) อ�นปิระกอบแล่�วิด่�วิยอาการอ�นปิระเสุร�ฐท�กอย�าง จ้ะสุ�*นไปิในเวิล่าท�,ควิรจ้ะท-าใหั�ธรรมท�*งหัล่ายอ�นล่ามก แล่ะก�เล่สุท�*งหัล่ายสุงบไปิ ภ�กษ�เหัล่�าใด่ปิรารถุนาควิามเพ�ยรเพ<,อควิาม สุง�ด่ ภ�กษ�เหัล่�าน�*นช่<,อวิ�าเปิ1นผู้#�ม�พระสุ�ทธรรมท�,เหัล่<อเปิ1นขุ�อปิฏิ�บ�ต� ก�เล่สุเหัล่�าน�*นเจ้ร�ญงอกงามขุ0*น ย�อมครอบง-าคนพาล่เปิ1นอ�นมากไวิ�ในอ-านาจ้ ด่�งจ้ะเล่�นก�บพวิกคนพาล่ เหัม<อนปิGศาจ้เขุ�าสุ�งคนท-าใหั�เปิ1นบ�า เพ�อคล่�,งอย#� ฉัะน�*น นรช่นเหัล่�าน�*นถุ#กก�เล่สุครอบง-า ท�องเท�,ยวิไปิมา ในสุงสุารเพราะก�เล่สุน�*นๆ ย0ด่ถุ<อในสุ�,งท�,ปิรากฏิวิ�าเปิ1นต�วิตนเพราะก�เล่สุ เปิ1นเหัต� พาก�นล่ะท�*งพระสุ�ทธรรมเสุ�ยท-าการทะเล่าะซั0,งก�นแล่ะก�น ย0ด่ถุ<อตามควิามเหั5นขุองตน สุ-าค�ญวิ�าสุ�,งน�*เท�าน�*นปิระเสุร�ฐ นรช่นท�*งหัล่ายท�, ล่ะท�*งทร�พย)สุมบ�ต� บ�ตรแล่ะภรรยา ออกบวิช่แล่�วิพาก�นท-ากรรมท�,ไม� ควิรท-า แม�เพราะเหัต�แหั�งภ�กษาหัารเพ�ยงท�พพ�เด่�ยวิ ภ�กษ�ท�*งหัล่ายฉั�นภ�ตตาหัารเต5มอ�,มแล่�วิ ถุ0งเวิล่านอนก5นอนหังาย ต<,นแล่�วิก5กล่�าวิแต� ถุ�อยค-าท�,พระศาสุด่าทรงต�เต�ยน ภ�กษ�ผู้#�ม�จ้�ตไม�สุงบในภายใน พาก�นเร�ยนท-าแต�ศ�ล่ปิะท�,ไม�ควิรท-า ม�การปิระด่�บร�มเปิ1นต�น ย�อมไม�หัวิ�งปิระโยช่น)ในทางบ-าเพ5ญสุมณธรรมเสุ�ยเล่ย ภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�ม��งแต�สุ�,งขุองด่�ๆ ใหั�มาก จ้0งน-าเอาด่�นเหัน�ยวิบ�าง น-*าม�นบ�าง จ้�รณเจ้�มบ�าง น-*าบ�างท�,น�,งท�,นอนบ�าง อาหัารบ�าง ไม�สุ�ฟ้>นบ�าง ผู้ล่มะขุวิ�ด่บ�าง ด่อกไม�บ�างขุองควิรเค�*ยวิบ�าง บ�ณฑูบาตบ�าง ผู้ล่มะม�วิงบ�าง ผู้ล่มะขุามปิ8อมบ�าง ไปิใหั�แก�คฤหั�สุถุ)ท�*งหัล่าย ภ�กษ�ท�*งหัล่ายพาก�นปิระกอบเภสุ�ช่เหัม<อนพวิกหัมอร�กษาโรค ท-าก�จ้น�อยใหัญ�อย�างคฤหั�สุถุ)ตบแต�งร�างกายเหัม<อนหัญ�งแพศยา ปิระพฤต�ตนเหัม<อนกษ�ตร�ย)ผู้#�เปิ1นใหัญ� บร�โภคอาม�สุด่�วิยอ�บาย เปิ1นอ�นมาก ค<อท-าใหั�คนหัล่งเช่<,อ หัล่อกล่วิง เปิ1นพยานโกงตามโรง ศาล่ใช่�เล่�หั)เหัล่�,ยมต�างๆ อย�างน�กเล่ง ภ�กษ�เหัล่�าน�*น บร�โภคอาม�สุด่�วิยการพ#ด่เล่�ยบเค�ยงเปิ1นอ�นมาก เท�,ยวิแสุ�หัาปิ>จ้จ้�ยโด่ยใช่�อ�บายต�างๆ ล่�อล่วิงโด่ยปิร�ยายเพ�ยงเล่5กน�อย รวิบรวิมทร�พย)ไวิ�เปิ1นอ�นมากเพราะเหัต�แหั�งอาช่�พ ย�อมย�งบร�ษ�ทใหั�บ-าเรอตนเพราะเหัต�แหั�งการงาน แต�ม�ใหั� บ-าร�งโด่ยธรรม เท�,ยวิแสุด่งธรรมตามถุ�,นต�างๆ เพราะเหัต�แหั�งล่าภ ม�ใช่�เพราะม��งปิระโยช่น) ภ�กษ�เหัล่�าน�*นทะเล่าะวิ�วิาทก�นเพราะเหัต�แหั�ง

Page 226: Tipitaka 26

ล่าภสุงฆ) เปิ1นผู้#�เหั�นหั�างจ้ากอร�ยสุงฆ) เล่�*ยงช่�วิ�ตด่�วิยการอาศ�ยล่าภขุองผู้#�อ<,นไม�ม�หั�ร� ไม�ล่ะอาย จ้ร�งอย�างน�*น ภ�กษ�บางพวิก ไม�ปิระพฤต�ตามสุมณธรรมเสุ�ยเล่ย เปิ1นเพ�ยงคนโล่�น คล่�มร�างไวิ�ด่�วิยผู้�ากาสุาวิพ�สุตร)เท�าน�*น ปิรารถุนาแต�การสุรรเสุร�ญถุ�ายเด่�ยวิ ม��งหัวิ�งแต�ล่าภแล่ะสุ�กการะเม<,อธรรมเปิ1นเคร<,องท-าล่ายม�ปิระการต�างๆ เปิ1นไปิอย#�อย�างน�* การบรรล่�ธรรมท�,ย�งไม�ได่�บรรล่� หัร<อการตามร�กษาธรรมท�,ได่�บรรล่�แล่�วิ ไม�ใช่�ท-าได่�ง�าย เหัม<อนเม<,อพระศาสุด่าย�งทรงพระช่นม)อย#� ม�น�พ0งต�*งสุต�เท�,ยวิไปิในบ�านเหัม<อนก�บบ�ร�ษผู้#�ไม�ได่�สุวิมรองเท�า ต�*งสุต�เท�,ยวิไปิในถุ�,นท�,ม�หันามฉัะน�*น พระโยค�เม<,อตามระล่0กถุ0งวิ�ปิ>สุสุนาท�,ปิรารภมาแล่�วิในกาล่ก�อน ไม�ทอด่ท�*งวิ�ตรสุ-าหัร�บภาวินาวิ�ธ�เหัล่�าน�*นเสุ�ย ถุ0งเวิล่าน�*จ้ะเปิ1นเวิล่าสุ�ด่ท�ายภายหัล่�ง แต�ก5พ0งบรรล่�อมตบทได่� พระปิาราสุร�ยเถุระผู้#�เปิ1นสุมณะม�อ�นทร�ย)อ�นอบรมแล่�วิ เปิ1นพราหัมณ)ผู้#�แสุวิงหัาค�ณอ�นย�,งใหัญ� ม�ภพ ใหัม�สุ�*นไปิแล่�วิ คร�*นกล่�าวิวิ�ธ�ปิฏิ�บ�ต�อย�างน�*แล่�วิ ปิร�น�พพานในสุาล่วิ�น. -------------

รวิมพระเถุระในวิ�สุต�น�บาตน�* พระเถุระ ๑๐ ร#ปิน�* ค<อ พระอธ�ม�ตตเถุระ ๑ พระปิาราสุร�ยเถุระ ๑ พระเตล่�กาน�เถุระ ๑ พระร�ฐบาล่เถุระ ๑ พระมาล่�งกย ปิ�ตตเถุระ ๑ พระเสุล่เถุระ ๑ พระภ�ทท�ยกาล่�โคธาปิ�ตตเถุระ ๑ พระองค�ล่�มาล่เถุระ ๑ พระอน�ร�ทธเถุระ ๑ พระปิารสุร�ยเถุระ ๑ ปิระกาศคาถุาไวิ�ด่� เร�ยบร�อยแล่�วิ รวิมคาถุาได่� ๒๔๕ พระคาถุา. จ้บ วิ�สุต�น�บาต. -------------

เถุรคาถุา ต�งสุน�บาต ๑. ปิ�สุสุเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระปิ�สุสุเถุระ -2 1 0 0 0 -13950 79 0 0 0

[๓๙๕] ฤาษ�ม�ช่<,อตามโคตรวิ�า ปิ>ณฑูรสุะ ได่�เหั5นภ�กษ�เปิ1นอ�นมาก ท�,น�าเล่<,อมใสุม�ตนอ�นอบรมแล่�วิ สุ-ารวิมด่�วิยด่� จ้0งได่�ถุามพระปิ�สุสุเถุระวิ�า ในอนาคต ภ�กษ�ท�*งหัล่ายในศาสุนาน�*จ้�กม�ควิามพอใจ้อย�างไร ม�ควิามปิระสุงค)อย�างไรกระผู้มถุามแล่�วิขุอจ้งบอกควิามขุ�อน�*นแก�กระผู้มเถุ�ด่? พระปิ�สุสุเถุระจ้0งกล่�าวิตอบด่�วิยคาถุาเหัล่�าน�* ควิามวิ�าด่#กรปิ>ณฑูรสุฤาษ� ขุอเช่�ญฟ้>งค-าขุองอาตมา จ้งจ้-าค-าขุองอาตมาใหั�ด่�อาตมาจ้ะบอกซั0,งขุ�อควิามท�,ท�านถุามถุ0งอนาคต ค<อในกาล่ขุ�างหัน�า ภ�กษ�เปิ1นอ�นมากจ้�กเปิ1นคนม�กโกรธ ม�กผู้#กโกรธไวิ� ล่บหัล่#�ค�ณท�าน หั�วิด่<*อโอ�อวิด่ ร�ษยา ม�วิาทะต�างๆ ก�น จ้�กเปิ1นผู้#�ม�มานะในธรรมท�,ย�งไม�ร# �ท�,วิถุ0งค�ด่วิ�าต<*นในธรรมท�,ล่0กซั0*ง เปิ1นคนเบา ไม�เคารพธรรม ไม�ม�ควิามเคารพก�นแล่ะก�น ในกาล่

Page 227: Tipitaka 26

ขุ�างหัน�า โทษเปิ1นอ�นมากจ้�กเก�ด่ขุ0*นในหัม#�สุ�ตวิโล่ก ก5เพราะภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�ไร�ปิ>ญญา จ้�กท-าธรรมท�,พระศาสุด่าทรงแสุด่งแล่�วิน�*ใหั�เศร�าหัมอง ท�*งพวิกภ�กษ�ท�,ม�ค�ณอ�นเล่วิ โวิหัารจ้�ด่ แกล่�วิกล่�า ม� ก-าล่�งมาก ปิากกล่�า ไม�ได่�ศ0กษาเล่�าเร�ยน ก5จ้�กม�ขุ0*นในสุ�งฆมณฑูล่ ภ�กษ�ท�*งหัล่ายในสุ�งฆมณฑูล่ แม�ท�,ม�ค�ณควิามด่� ม�โวิหัารโด่ยสุมควิรแก�เน<*อควิาม ม�ควิามล่ะอายบาปิ ไม�ต�องการอะไรๆ ก5จ้�กม�ก-าล่�งน�อย ภ�กษ�ท�*งหัล่ายในอนาคตท�,ทรามปิ>ญญา ก5จ้ะพาก�นย�นด่�เง�นทอง ไร�นาท�,ด่�น แพะ แกะ แล่ะคนใช่�หัญ�งช่าย จ้�กเปิ1นคนโง�ม��งแต�จ้ะยกโทษ ผู้#�อ<,น ไม�ด่-ารงม�,นอย#�ในศ�ล่ ถุ<อต�วิ โหัด่ร�าย เท�,ยวิย�นด่�แก�การทะเล่าะ วิ�วิาท จ้�กม�ใจ้ฟ้� 8งซั�าน น��งหั�มแต�จ้�วิรท�,ย�อมสุ�เขุ�ยวิแด่ง เปิ1นคนล่วิงโล่กกระด่�าง เปิ1นผู้#�แสุ�หัาแต�ล่าภผู้ล่ เท�,ยวิช่#เขุา ค<อมานะ ท-าตนด่�,งพระอร�ยเจ้�าท�องเท�,ยวิไปิอย#� เปิ1นผู้#�แต�งผู้มด่�วิยน-*าม�น ท-าใหั�ม�เสุ�นล่ะเอ�ยด่ เหัล่าะแหัล่ะ ใหั�ยาหัยอด่แล่ะทาตา ม�ร�างกายคล่�มด่�วิยจ้�วิรท�,ย�อมด่�วิยสุ� งา สุ�ญจ้รไปิตามตรอกน�อยใหัญ� จ้�กพาก�นเกล่�ยด่ช่�งผู้�าอ�นย�อมด่�วิยน-*าฝีาด่เปิ1นขุองไม�น�าเกล่�ยด่ พระอร�ยเจ้�าท�*งหัล่ายผู้#�หัล่�ด่พ�นแล่�วิย�นด่�ย�,งน�กเปิ1นธงช่�ยขุองพระอรหั�นต) พอใจ้แต�ในผู้�าขุาวิๆ จ้�กเปิ1นผู้#�ม��งแต�ล่าภผู้ล่เปิ1นคนเก�ยจ้คร�าน ม�ควิามเพ�ยรเล่วิทราม เหั5นการอย#�ปิSาอ�นสุง�ด่เปิ1น ควิามล่-าบาก จ้�กใคร�อย#�ในเสุนาสุนะท�,ใกล่�บ�าน ภ�กษ�เหัล่�าใด่ย�นด่�ม�จ้ฉัา ช่�พ จ้�กได่�ล่าภเสุมอๆ จ้�กพาก�นปิระพฤต�ตามภ�กษ�เหัล่�าน�*น (เท�,ยวิคบหัา ราช่สุก�ล่เปิ1นต�นเพ<,อใหั�เก�ด่ล่าภแก�ตน) ไม�สุ-ารวิมอ�นทร�ย) เท�,ยวิไปิ อน0,ง ในอนาคตกาล่ ภ�กษ�ท�*งหัล่ายจ้ะไม�บ#ช่าพวิกภ�กษ�ท�,ม�ล่าภน�อย จ้�ก ไม�สุมคบภ�กษ�ท�,เปิ1นน�กปิราช่ญ)ม�ศ�ล่เปิ1นท�,ร �ก จ้�กทรงผู้�าสุ�แด่ง ท�,ช่นช่าวิ ม�ล่�กขุะช่อบย�อมใช่� พาก�นต�เต�ยนผู้�าอ�นเปิ1นธงช่�ยขุองตนเสุ�ย บางพวิก ก5น��งหั�มผู้�าสุ�ขุาวิอ�นเปิ1นธงขุองพวิกเด่�ยรถุ�ย) อน0,ง ในอนาคตกาล่ ภ�กษ�เหัล่�าน�*นจ้�กไม�เคารพในผู้�ากาสุาวิะ จ้�กไม�พ�จ้ารณาในอ�บายอ�นแยบคาย บร�โภคผู้�ากาสุาวิะ เม<,อท�กขุ)ครอบง-า ถุ#กล่#กศรแทงเขุ�าแล่�วิ ก5ไม�พ�จ้ารณาโด่ยแยบคาย แสุด่งอาการย��งยากในใจ้ออกมา ม�แต�เสุ�ยงโอด่ครวิญอย�างใหัญ�หัล่วิง เปิร�ยบเหัม<อนช่�างฉั�ทท�นต) ได่�เหั5นผู้�ากาสุาวิะ อ�นเปิ1นธงช่�ยขุองพระอรหั�นต) ท�,นายโสุณ�ตระพราน น��งหั�มไปิในคราวิ น�*น ก5ไม�กล่�าท-าร�าย ได่�กล่�าวิคาถุาอ�นปิระกอบด่�วิยปิระโยช่น)มากมายวิ�า ผู้#�ใด่ย�งม�ก�เล่สุด่�จ้น-*าฝีาด่ ปิราศจ้ากทมะแล่ะสุ�จ้จ้ะจ้�กน��งผู้�ากาสุาวิะ ผู้#�น�*นย�อมไม�ควิรน��งหั�มผู้�ากาสุาวิะ สุ�วินผู้#�ใด่คายก�เล่สุด่�จ้น-*าฝีาด่ออกแล่�วิ ต�*งม�,นอย#�ในศ�ล่อย�างม�,นคง ปิระกอบด่�วิยทมะแล่ะสุ�จ้จ้ะ ผู้#�น�*นจ้0งสุมควิรจ้ะน��งหั�มผู้�ากาสุาวิะโด่ยแท� ผู้#�ใด่ม�ศ�ล่วิ�บ�ต� ม�ปิ>ญญาทราม ไม�สุ-ารวิมอ�นทร�ย)กระท-าตามควิามใคร�อย�างเด่�ยวิ ม�จ้�ตฟ้� 8งซั�าน ไม�ขุวินขุวิายในทางท�,ควิรผู้#�น�*นไม�สุมควิรจ้ะน��งหั�มผู้�ากาสุาวิะ สุ�วินผู้#�ใด่สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ปิราศจ้าก ราคะ ม�ใจ้ต�*งม�,น ม�ควิามด่-าร�ในใจ้ผู้�องใสุ ผู้#�น�*นสุมควิร

Page 228: Tipitaka 26

น��งหั�มผู้�ากาสุาวิะ โด่ยแท� ผู้#�ใด่ไม�ม�ศ�ล่ ผู้#�น�*นเปิ1นคนพาล่ ม�จ้�ตใจ้ฟ้� 8งซั�าน ม�มานะฟ้#ขุ0*นเหัม<อนไม�อ�อ ย�อมสุมควิรจ้ะน��งหั�มแต�ผู้�าขุาวิเท�าน�*น จ้�กควิรน��งผู้�าหั�มผู้�ากาสุาวิะอย�างไร อน0,ง ภ�กษ�แล่ะภ�กษ�ณ�ท�*งหัล่ายในอนาคต จ้�กเปิ1นผู้#�ม�จ้�ตใจ้ช่�,วิร�าย ไม�เอ<*อเฟ้Z* อ จ้�กขุ�มขุ�,ภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�คงท�, ม�เมตตาจ้�ต แม�ภ�กษ� ท�*งหัล่ายท�,เปิ1นคนโง�เขุล่า ม�ปิ>ญญาทราม ไม�สุ-ารวิมอ�นทร�ย) กระท-า ตามควิามใคร� ถุ0งพระเถุระใหั�ศ0กษาการใช่�สุอยผู้�าจ้�วิร ก5จ้�กไม�เช่<,อฟ้>ง พวิกภ�กษ�ท�,โง�เขุล่าเหัล่�าน�*น อ�นพระเถุระท�*งหัล่ายใหั�การศ0กษาแล่�วิเหัม<อน อย�างน�*น จ้�กไม�เคารพก�นแล่ะก�น ไม�เอ<*อเฟ้Z* อในพระอ�ปิ>ช่ฌายาจ้ารย) จ้�กเปิ1นเหัม<อนม�าพ�การไม�เอ<*อเฟ้Z* อนายสุารถุ� ฉัะน�*น ในกาล่ภายหัล่�งแต� ตต�ยสุ�งคายนา ภ�กษ�แล่ะภ�กษ�ณ�ท�*งหัล่าย ในอนาคต จ้�กปิฏิ�บ�ต�อย�างน�*.คร�*นพระปิ�สุสุเถุระแสุด่งมหัาภ�ยอ�นจ้ะบ�งเก�ด่ขุ0*น ในกาล่ภายหัล่�งอย�างน�*แล่�วิ เม<,อจ้ะ ใหั�โอวิาทภ�กษ�ท�,ปิระช่�มก�น ณ ท�,น�*นอ�ก จ้0งได่�กล่�าวิคาถุา ๓ คาถุา ควิามวิ�าภ�ยอย�างใหัญ�หัล่วิงท�,จ้ะท-าอ�นตรายต�อขุ�อปิฏิ�บ�ต� ย�อมมาในอนาคตอย�างน�* ก�อน ขุอท�านท�*งหัล่าย จ้งเปิ1นผู้#�วิ�าง�าย จ้งพ#ด่แต�ถุ�อยค-าท�,สุล่ะสุล่วิย ม�ควิามเคารพก�นแล่ะก�น ม�จ้�ตเมตตากร�ณาต�อก�น จ้งสุ-ารวิมในศ�ล่ ปิรารภควิามเพ�ยร ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิบากบ�,นอย�างม�,นเปิ1นน�ตย) ขุอท�าน ท�*งหัล่ายจ้งเหั5นควิามปิระมาท โด่ยควิามเปิ1นภ�ย แล่ะจ้งเหั5นควิามไม�ปิระมาทโด่ยควิามเปิ1นขุองปิล่อด่ภ�ย แล่�วิจ้งอบรมอ�ฏิฐ�งค�กมรรค เม<,อ ท-าได่�ด่�งน�*แล่�วิ ย�อมจ้ะบรรล่�น�พพานอ�นเปิ1นทางไม�เก�ด่ไม�ตาย.

๒. สุาร�ปิ�ตตเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระสุาร�บ�ตรเถุระ พระสุาร�บ�ตรเถุระ คร�*นสุ-าเร5จ้แหั�งสุาวิกบารม�ญาณ ด่-ารงอย#�ในต-าแหัน�งพระธรรมเสุนาบด่� อย�างน�*แล่�วิ เม<,อจ้ะท-าปิระโยช่น)แก�หัม#�สุ�ตวิ) วิ�นหัน0,งเม<,อพยากรณ)อรหั�ตผู้ล่โด่ยม�ขุะ ค<อ ปิระกาศควิามปิระพฤต�ขุองตนแก�เพ<,อนพรหัมจ้รรย)ท�*งหัล่าย จ้0งได่�กล่�าวิคาถุาควิามวิ�า-2 1 0 0 0 -13960 89 0 0 0

[๓๙๖] ผู้#�ใด่สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ สุงบระง�บ ม�สุต� ม�ควิามด่-าร�ช่อบ ไม�ปิระมาทย�นด่�แต�เฉัพาะกรรมฐานภาวินาอ�นเปิ1นธรรมภายใน ม�ใจ้ม�,นคงอย�างย�,ง อย#�ผู้#�เด่�ยวิ ย�นด่�ด่�วิยปิ>จ้จ้�ยตามม�ตามได่� ปิราช่ญ)ท�*งหัล่ายเร�ยกผู้#�น�*นวิ�าภ�กษ�ภ�กษ�เม<,อบร�โภคอาหัารจ้ะเปิ1นขุองสุด่หัร<อขุองแหั�งก5ตาม ไม�ควิรต�ด่ใจ้จ้นเก�นไปิ ควิรเปิ1นผู้#�ม�ท�องพร�อง ม�อาหัารพอปิระมาณ ม�สุต�อย#� การบร�โภคอาหัารย�งอ�ก ๔-๕ ค-าจ้ะอ�,ม ควิรงด่เสุ�ย แล่�วิด่<,มน-*าเปิ1นการ สุมควิรเพ<,ออย#�สุบายขุองภ�กษ�ผู้#�ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิ อน0,งการน��งหั�มจ้�วิรอ�นเปิ1นก�ปิปิยะ น�บวิ�าเปิ1นปิระโยช่น) จ้�ด่วิ�าพอ เปิ1นการอย#�สุบายขุองภ�กษ�ผู้#�ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิ การน�,งขุ�ด่สุมาธ�น�บวิ�าพอ เปิ1นการอย#�สุบายขุองภ�กษ� ผู้#�ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิ

Page 229: Tipitaka 26

ภ�กษ�ร#ปิใด่พ�จ้ารณาเหั5นสุ�ขุ โด่ยควิามเปิ1นท�กขุ) พ�จ้ารณาเหั5นท�กขุ)โด่ยควิามเปิ1นล่#กศรปิ>กอย#�ท�,ร �าง ควิามถุ<อม�,นวิ�าเปิ1นต�วิเปิ1นตนใน อท�กขุมสุ�ขุเวิทนา ไม�ได่�ม�แก�ภ�กษ�น�*น จ้ะพ0งต�ด่อย#�ในโล่กอย�างใด่ด่�วิยก�เล่สุอะไร ภ�กษ�ผู้#�ม�ควิามปิรารถุนาล่ามกเก�ยจ้คร�าน ม�ควิามเพ�ยร เล่วิทราม ได่�สุด่�บน�อย ไม�เอ<*อเฟ้Z* อ อย�าได่�มาในสุ-าน�กขุองเราแม�ใน กาล่ไหันๆ เล่ย จ้ะม�ปิระโยช่น)อะไรด่�วิยการใหั�โอวิาทบ�คคล่เช่�นน�*นในหัม#�สุ�ตวิ)โล่กน�* อน0,ง ขุอใหั�ภ�กษ�ผู้#�เปิ1นพหั#สุ#ต เปิ1นปิราช่ญ)ต�*งม�,นอย#�ในศ�ล่ ปิระกอบใจ้ใหั�สุงบระง�บเปิ1นเน<องน�ตย) จ้งมาปิระด่�ษฐานอย#�บน ศ�รษะขุองเราเถุ�ด่ ภ�กษ�ใด่ปิระกอบด่�วิยธรรมเคร<,องเน�,นช่�า ย�นด่�ในธรรมเคร<,องเน�,นช่�า ภ�กษ�น�*นย�อมพล่าด่น�พพานค�นเปิ1นธรรมเกษมจ้าก โยคะอย�างยอด่เย�,ยม สุ�วินภ�กษ�ใด่ ล่ะธรรมเคร<,องเน�,นช่�าได่�แล่�วิ ย�นด่� ในอร�ยมรรคอ�นเปิ1นทางไม�ม�ธรรมเคร<,องเน�,นช่�า ภ�กษ�น�*น ย�อมบรรล่�น�พพานอ�นเปิ1นธรรมเกษม จ้ากโยคะอย�างยอด่เย�,ยม พระอรหั�นต)ท�*งหัล่าย อย#�ในสุถุานท�,ใด่ เปิ1นบ�านหัร<อปิSาก5ตามท�,ด่อนหัร<อท�,ล่��มก5ตาม สุถุานท�,น�*นเปิ1นภ#ม�สุถุานท�,น�าร<,นรมย) คนผู้#�แสุวิงหัากามย�อมไม�ย�นด่�ในปิSาอ�นน�าร<,นรมย)เช่�นใด่ ท�านผู้#�ปิราศจ้ากควิามก-าหัน�ด่ จ้�กย�นด่�ในปิSาอ�น น�าร<,นรมย)เช่�นน�*น เพราะท�านเหัล่�าน�*นไม�เปิ1นผู้#�แสุวิงหัากาม บ�คคล่ควิรเหั5นท�านผู้#�ม�ปิ>ญญาช่�*โทษม�ปิกต�กล่�าวิขุ�มขุ�, เหัม<อนผู้#�บอกขุ�มทร�พย)ใหั�ควิรคบบ�ณฑู�ตเช่�นน�*น เพราะวิ�าเม<,อคบก�บบ�ณฑู�ตเช่�นน�*น ย�อมม�แต�ควิามด่�ไม�ม�ช่�,วิเล่ย ปิราช่ญ)ก5ควิรโอวิาทสุ�,งสุอน ควิรหั�ามผู้#�อ<,นจ้ากธรรมท�,ม�ใช่�ขุองสุ�ตบ�ร�ษ แต�บ�คคล่เหั5นปิานน�*น ย�อมเปิ1นท�,ร �กใคร�ขุองสุ�ตบ�ร�ษ เท�าน�*น ไม�เปิ1นท�,ร �กใคร�ขุองอสุ�ตบ�ร�ษ พระผู้#�ม�พระภาคได่�ตร�สุร# �แล่�วิ ม�พระจ้�กษ� ทรงแสุด่งธรรมแก�ผู้#�อ<,นอย#� เม<,อพระองค)ก-าล่�งทรงแสุด่ง ธรรมอย#� เราผู้#�ม��งปิระโยช่น)ต�*งใจ้ฟ้>ง การต�*งใจ้ฟ้>ง ฟ้>งขุองเราน�*น ไม�ไร�ปิระโยช่น) เราเปิ1นผู้#�หัมด่อาสุวิะ เปิ1นผู้#�หัล่�ด่พ�นพ�เศษ เราไม�ได่�ต�*งควิามปิรารถุนาเพ<,อปิ�พเพน�วิาสุญาณ ท�พจ้�กขุ�ญาณ เจ้โตปิร�ยญาณอ�ทธ�วิ�ธ� จ้�ต#ปิปิาตญาณ ท�พโสุตญาณ อ�นเปิ1นธาต�บร�สุ�ทธ�P มาแต�ปิางก�อน เล่ย แต�ค�ณธรรมขุองสุาวิกท�*งหัมด่ได่�ม�ขุ0*นแก�เรา พร�อมก�บการบรรล่�มรรคผู้ล่ เหัม<อนค�ณธรรม ค<อ พระสุ�พพ�ญญู�ตญาณ ได่�ม�แก�พระพ�ทธ เจ้�า ฉัะน�*น ม�ย�กษ)ตนหัน0,งมากล่�าวิวิ�า ม�ภ�กษ�หั�วิโล่�นร#ปิหัน0,งช่<,ออ�ปิต�สุสุะ เปิ1นพระเถุระผู้#�อ�ด่มด่�วิยปิ>ญญา หั�มผู้�าสุ�งฆาฏิ�น�,งเขุ�าฌานอย#�ท�,โคนไม� สุาวิกขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้#�ก-าล่�งเขุ�าสุมาบ�ต�อ�นไม�ม�วิ�ตกในขุณะ ถุ#กย�กษ)ต�ศ�รษะ ก5ย�งปิระกอบด่�วิยธรรมค<อควิามน�,งอย�างปิระเสุร�ฐ ภ#เขุา หั�นล่�วินต�*งม�,นไม�หัวิ� ,นไหัวิ ฉั�นใด่ ภ�กษ�ย�อมไม�หัวิ� ,นไหัวิเหัม<อน ภ#เขุาเพราะสุ�*นโมหัะ ก5ฉั�นน�*น ควิามช่�,วิช่�าเพ�ยงเท�าปิล่ายขุนทราย ย�อมปิรากฏิเหัม<อนเท�าก�อนเมฆท�,ล่อยอย#�บนท�องฟ้8า แก�ภ�กษ�ผู้#�ไม�ม�ก�เล่สุ เคร<,องย�,วิยวิน แสุวิงหัาควิามสุะอาด่เปิ1นน�ตย) เราไม�ย�นด่�ต�อ

Page 230: Tipitaka 26

ควิามตาย แล่ะช่�วิ�ต เราเปิ1นผู้#�ม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะจ้�กล่ะท�*งร�างกายน�*ไปิ ไม�ย�นด่�ต�อควิามตายแล่ะช่�วิ�ต รอคอยเวิล่าตายอย#� เหัม<อนล่#กจ้�างรอใหั�หัมด่เวิล่าท-างาน ฉัะน�*น ควิามตายน�*ม�แน�นอนในสุองคราวิ ค<อ ในเวิล่าแก�หัร<อในเวิล่าหัน��ม ท�,จ้ะไม�ตายเล่ยย�อมไม�ม� เพราะฉัะน�*น ท�านท�*งหัล่ายจ้งบ-าเพ5ญแต�สุ�มมาปิฏิ�บ�ต�เถุ�ด่ขุอจ้งอย�าได่�ปิฏิ�บ�ต�ผู้�ด่พ�นาศเสุ�ยเล่ยขุณะอย�าได่�ล่�วิงเล่ยท�านท�*งหัล่ายไปิเสุ�ย เม<องท�,ต�*งอย#�ช่ายแด่น เขุาค��มครองปิ8องก�นด่�ท�*งภายนอกแล่ะภายในฉั�นใด่ ท�านท�*งหัล่ายก5จ้งค��มครอง ตนฉั�นน�*นเถุ�ด่ ขุณะอย�าได่�ล่�วิงเล่ยท�านท�*งหัล่ายไปิเสุ�ย เพราะผู้#�ม�ขุณะ อ�นล่�วิงเล่ยไปิเสุ�ยแล่�วิ ต�องพาก�นไปิเศร�าโศกย�ด่เย�ยด่อย#�ในนรก ภ�กษ� ผู้#�สุงบระง�บ งด่เวิ�นโทษเคร<,องเศร�าหัมองใจ้ได่�อย�างเด่5ด่ขุาด่ ม�ปิกต�พ#ด่ด่�วิยปิ>ญญา ไม�ฟ้� 8งซั�าน ย�อมก-าจ้�ด่บาปิธรรมได่�เหัม<อนล่มพ�ด่ใบไม�ล่�วิง หัล่�นไปิ ฉัะน�*น ภ�กษ�ผู้#�สุงบระง�บ งด่เวิ�นจ้ากโทษเคร<,องเศร�าหัมอง ใจ้ได่�อย�างเด่5ด่ขุาด่ ม�ปิกต�พ#ด่ด่�วิยปิ>ญญา ไม�ฟ้� 8งซั�าน ได่�ล่อยบาปิธรรมเสุ�ยได่� เหัม<อนล่มพ�ด่ใบไม�ล่�วิงหัล่�นไปิ ฉัะน�*น ภ�กษ�ผู้#�สุงบระง�บล่ะเวิ�นกองก�เล่สุแล่ะกองท�กขุ) ท�,เปิ1นเหัต�ท-าใหั�เก�ด่ควิามค�บแค�น ม�ใจ้ผู้�องใสุไม�ขุ��นม�วิ ม�ศ�ล่งาม เปิ1นน�กปิราช่ญ) พ0งท-าท�,สุ�ด่ท�กขุ)ได่� บ�คคล่ไม�ควิร ค��นเคย ในบ�คคล่บางพวิกจ้ะเปิ1นคฤหั�สุถุ)หัร<อบรรพช่�ตก5ตาม หัร<อเบ<*องต�นเขุาจ้ะเปิ1นคนด่� ตอนปิล่ายเปิ1นคนไม�ด่�ก5ตาม น�วิรณ) ๕ ค<อกามฉั�นทะ ๑พยาบาท ๑ ถุ�นม�ทธะ ๑ อ�ทธ�จ้จ้ะ ๑ วิ�จ้�ก�จ้ฉัา ๑ เปิ1นธรรมเคร<,องเศร�าหัมองจ้�ต สุมาธ�ขุองภ�กษ�ผู้#�ม�ปิกต�ช่อบอย#�ด่�วิยควิามไม�ปิระมาท ไม�หัวิ� ,นไหัวิด่�วิยเหัต� ๒ ปิระการ ค<อ ด่�วิยม�ผู้#�สุ�กการะ ๑ ด่�วิยไม�ม� ผู้#�สุ�กการะ ๑ น�กปิราช่ญ)เร�ยกบ�คคล่ผู้#�เพ�งธรรมอย#�เปิ1นปิกต� พากเพ�ยรเปิ1นเน<องน�ตย) พ�จ้ารณาเหั5นด่�วิยปิ>ญญาสุ�ขุ�ม สุ�*นควิามย0ด่ถุ<อแล่ะควิามย�นด่�วิ�า เปิ1นสุ�ตบ�ร�ษ มหัาสุม�ทร ๑ แผู้�นด่�น ๑ ภ#เขุา ๑ แล่ะแม�ล่ม ๑ ไม�ควิรเปิร�ยบเท�ยบควิามหัล่�ด่พ�นก�เล่สุอย�างปิระเสุร�ฐขุองพระศาสุด่าเล่ย พระเถุระผู้#�ย�งพระธรรมจ้�กรอ�นพระศาสุด่าใหั�เปิ1นไปิแล่�วิ ใหั�เปิ1นไปิตาม ผู้#�ม�ปิ>ญญามาก ม�จ้�ตม�,นคง เปิ1นผู้#�เสุมอด่�วิยแผู้�นด่�นแล่ะไฟ้ย�อมไม�ย�นด่�ย�นร�าย ภ�กษ�ผู้#�บรรล่�ปิ>ญญาบารม�ธรรมแล่�วิ ม�ปิ>ญญา เคร<,องตร�สุร# �มาก เปิ1นน�กปิราช่ญ)ผู้#�ใหัญ� ไม�ใช่�เปิ1นคนเขุล่า ท�*งไม�เหัม<อน คนเขุล่า เปิ1นผู้#�ด่�บควิามท�กขุ)ร�อนได่�ท�กเม<,อ ท�องเท�,ยวิไปิอย#� เราม�ควิามค��นเคยก�บพระศาสุด่ามาก เราท-าค-าสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ ปิล่ง ภาระหัน�กล่งได่�แล่�วิ ถุอนต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพแล่�วิ ท�านท�*งหัล่าย จ้งย�งควิามไม�ปิระมาทใหั�ถุ0งพร�อมเถุ�ด่ น�*เปิ1นอน�ศาสุน�ย)ขุองเรา เรา พ�นจ้ากก�เล่สุท�*งปิวิงแล่�วิ จ้�กปิร�น�พพาน.

๓. อาน�นทเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระอาน�นทเถุระ-2 1 0 0 0 -1

Page 231: Tipitaka 26

3970 90 0 0 0

[๓๙๗] บ�ณฑู�ต ไม�ควิรท-าตนใหั�เปิ1นม�ตรสุหัายก�บคนท�,ช่อบสุ�อเสุ�ยด่ ม�กโกรธ ตระหัน�, แล่ะผู้#�ปิรารถุนาใหั�ผู้#�อ<,นพ�นาศ เพราะการสุมาคมก�บคนช่�,วิ เปิ1นควิามล่ามก แต�บ�ณฑู�ตควิรท-าตนใหั�เปิ1นม�ตรสุหัายก�บคนผู้#�ม�ศร�ทธาม�ศ�ล่น�าร�ก ม�ปิ>ญญา แล่ะเปิ1นคนได่�สุด่�บเล่�าเร�ยนมามาก เพราะการ สุมาคมก�บคนด่� ย�อมม�แต�ควิามเจ้ร�ญอย�างเด่�ยวิ เช่�ญด่#ร�างกายอ�นม�กระด่#ก ๓๐๐ ท�อน ซั0,งม�เอ5นใหัญ�น�อยผู้#กขุ0*นเปิ1นโครงต�*งไวิ� อ�นบ�ญกรรม ตบแต�งใหั�วิ�จ้�ตร ม�แผู้ล่ท�,วิท�กแหั�ง กระสุ�บกระสุ�าย คนโง�เขุล่าพาก�น ด่-าร�เปิ1นอ�นมาก ไม�ม�ควิามย�,งย<นต�*งม�,น พระอานนทเถุระผู้#�โคตมโคตร เปิ1นผู้#�ได่�สุด่�บมามาก ม�ถุ�อยค-าไพเราะ เปิ1นผู้#�อ�ปิฐากพระพ�ทธเจ้�า ปิรงภาระล่งแล่�วิ บรรล่�อรหั�ต สุ-าเร5จ้การนอน พระอานนทเถุระสุ�*นอาสุวิะ แล่�วิ ปิราศจ้ากก�เล่สุเคร<,องเกาะเก�,ยวิแล่�วิ ล่�วิงธรรมเปิ1นเคร<,องขุ�องแล่�วิ ด่�บสุน�ท ถุ0งฝี>, งแหั�งช่าต�แล่ะช่รา ทรงไวิ�แต�ร�างกายอ�นม�ในท�,สุ�ด่ธรรมท�*งหัล่ายขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นเผู้�าพ�นธ�)แหั�งพระอาท�ตย) ต�*งอย#�แล่�วิในบ�คคล่ใด่ บ�คคล่น�*น ค<อ พระอานนทเถุระผู้#�โคตมะ ช่<,อวิ�าย�อมต�*งอย#�ในมรรคเปิ1นทางไปิสุ#�น�พพาน พระอานนทเถุระได่�เร�ยนธรรมจ้ากพระพ�ทธเจ้�ามา ๘๒,๐๐๐ ธรรมขุ�นธ) ได่�เร�ยนมาจ้ากสุ-าน�กภ�กษ�ม�พระธรรม เสุนาบด่�เปิ1นต�น ๒,๐๐๐ ธรรมขุ�นธ) จ้0งรวิมเปิ1นท�,คล่�องปิากขุ0*นใจ้๘๔,๐๐๐ ธรรมขุ�นธ) คนท�,เปิ1นช่ายม�การศ0กษาเล่�าเร�ยนมาน�อย ย�อม แก�เปิล่�า เหัม<อนก�บโคท�,ก-าล่�งแต�เขุาไม�ได่�ใช่�งาน ฉัะน�*น เน<*อย�อม เจ้ร�ญแก�เขุา ปิ>ญญาไม�เจ้ร�ญแก�เขุา ผู้#�ใด่เล่�าเร�ยนมามาก ด่#หัม�,นผู้#�ท�, ศ0กษาเล่�าเร�ยนมาน�อยด่�วิยการสุด่�บ แต�เขุาไม�ได่�ปิฏิ�บ�ต�ตามท�,เล่�าเร�ยนมาย�อมปิรากฏิแก�เรา เหัม<อนคนตาบอด่ถุ<อด่วิงไฟ้ไปิ ฉัะน�*น บ�คคล่ควิร เขุ�าไปิน�,งใกล่�ผู้#�ท�,ศ0กษามามาก แต�ไม�ควิรท-าสุ�ตะท�,ตนได่�มาใหั�พ�นาศเพราะสุ�ตะท�,ตนได่�มาน�*น เปิ1นเบ<*องต�นแหั�งพรหัมจ้รรย) เพราะฉัะน�*นจ้0งควิรเปิ1นผู้#�ทรงธรรม บ�คคล่ผู้#�ร# �อ�กษรท�*งเบ<*องต�นแล่ะเบ<*องปิล่าย ร# �อรรถุ แหั�งภาษ�ต ฉัล่าด่ในน�ร�ต�แล่ะบท ย�อมเล่�าเร�ยนธรรมใหั�เปิ1นการเล่�าเร�ยนด่�แล่ะพ�จ้ารณาเน<*อควิาม เปิ1นผู้#�กระท-าควิามพอใจ้ ด่�วิยควิามอด่ทน พยายามพ�จ้ารณา ต�*งควิามเพ�ยรในเวิล่าพยายาม ม�จ้�ตต�*งม�,นด่�วิยด่� ในภายใน บ�คคล่ควิรคบหัาท�านผู้#�เปิ1นพหั#สุ#ต ทรงธรรม ม�ปิ>ญญา เปิ1นสุาวิกขุองพระพ�ทธเจ้�า หัวิ�งการร# �แจ้�ง ธรรมเช่�นน�*นเถุ�ด่ บ�คคล่ผู้#�เปิ1น พหั#สุ#ต ทรงธรรม เปิ1นผู้#�ร �กษาคล่�งพระธรรมแหั�งพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�ทรงแสุวิงหัาค�ณอ�นย�,งใหัญ� เปิ1นด่วิงตาขุองโล่กท�,วิไปิ ผู้#�ท�,เปิ1นพหั#สุ#ตน�*น เปิ1นผู้#�อ�นมหัาช่นควิรบ#ช่า ภ�กษ�ม�ธรรมเปิ1นท�,ย�นด่� ย�นด่�แล่�วิในธรรมค�นควิ�าธรรม ระล่0กถุ0งธรรม ย�อมไม�เสุ<,อมไปิจ้ากสุ�ทธรรม เม<,อกายแล่ะช่�วิ�ตขุองตนเสุ<,อมไปิ ภ�กษ�ผู้#�หัน�กใน

Page 232: Tipitaka 26

ควิามตระหัน�,กาย ต�ด่อย#�ด่�วิยควิาม สุ�ขุทางร�างกาย ไม�ขุวิานขุวิายบ-าเพ5ญเพ�ยร ควิามผู้าสุ�กทางสุมณะจ้�กม�แต�ท�,ไหัน ท�ศท�*งหัมด่ไม�ปิรากฏิ ธรรมท�*งหัล่ายไม�แจ้�มแจ้�งแก�ขุ�าพเจ้�า ในเม<,อท�านธรรมเสุนาบด่�ผู้#�เปิ1นก�ล่ยาณม�ตร น�พพานแล่�วิ โล่กท�*งหัมด่ น�*ปิรากฏิเหัม<อนควิามม<ด่มน กายคตาสุต�ย�อมน-ามาซั0,งปิระโยช่น)โด่ยสุ�วินเด่�ยวิ ฉั�นใด่ ก�ล่ยาณม�ตรเช่�นน�*น ย�อมไม�ม�แก�ภ�กษ�ผู้#�ม�สุหัาย ล่�วิงล่�บไปิแล่�วิ ม�พระศาสุด่าน�พพานไปิแล่�วิ ฉั�นน�*น ม�ตรเก�าพาก�นล่�วิงล่�บไปิแล่�วิ จ้�ตขุองเราไม�สุมาคมด่�วิยม�ตรใหัม� วิ�นน�*เราจ้ะเพ�งฌานอย#�ผู้#�เด่�ยวิ เหัม<อนก�บนกท�,อย#�ในร�งในฤด่#ฝีน ฉัะน�*น. พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุกะพระอานนท)ด่�วิยพระคาถุา ๑ พระคาถุา ควิามวิ�าเธออย�าหั�ามปิระช่าช่นเปิ1นอ�นมาก ท�,พาก�นมาแต�ต�างปิระเทศ ในเม<,อล่�วิงเวิล่าเทศนาเล่ย เพราะปิระช่�มช่นเหัล่�าน�*นเปิ1นผู้#�ม��งจ้ะฟ้>งธรรม จ้งเขุ�ามาหัาเราได่� เวิล่าน�*เปิ1นเวิล่าท�,จ้ะเหั5นเรา. พระอานนทเถุระจ้0งกล่�าวิเปิ1นคาถุาต�อไปิวิ�าพระศาสุด่าผู้#�ม�พระจ้�กษ� ทรงปิระทานโอกาสุใหั�ปิระช่�มช่นท�,พาก�นมาแต�ต�างปิระเทศ ในเม<,อล่�วิงเวิล่าเทศนา ไม�ทรงหั�ามเม<,อเราย�งเปิ1นพระเสุขุบ�คคล่อย#� ๒๕ ปิG กามสุ�ญญาไม�เก�ด่ขุ0*นเล่ย เช่�ญด่#ควิามท�,ธรรมเปิ1นธรรมด่�เม<,อเราย�งเปิ1นพระเสุขุบ�คคล่อย#� ๒๕ ปิG โทสุสุ�ญญาไม�เก�ด่ขุ0*นเล่ย เช่�ญด่#ควิามท�,ธรรมเปิ1นธรรมด่� เราได่�อ�ปิฐากพระผู้#�ม�พระภาคด่�วิยเมตตากายกรรมเหัม<อนพระฉัายาต�ด่ตามพระองค)อย#� ๒๕ ปิG เราอ�ปิฐากพระผู้#�ม�พระภาคด่�วิยเมตตาวิจ้�กรรม เหัม<อนพระฉัายาต�ด่ตามพระองค)อย#� ๒๕ ปิG เรา อ�ปิฐากพระผู้#�ม�พระภาคด่�วิยเมตตา มโนกรรม เหัม<อนพระฉัายาต�ด่ตาม พระองค)อย#� ๒๕ ปิG เม<,อพระพ�ทธองค)เสุด่5จ้ด่-าเน�นไปิ เราก5ได่�เด่�นตาม ไปิเบ<*องพระปิฤษฎางค)ขุองพระองค) เม<,อพระองค)ทรงแสุด่งธรรมอย#� ฌานเก�ด่ขุ0*นแก�เรา เราเปิ1นผู้#�ม�ก�จ้ท�,จ้ะต�องท-า ย�งเปิ1นพระเสุขุะ ย�งไม�บรรล่�อรหั�ต พระศาสุด่าพระองค)ใด่เปิ1นผู้#�ทรงอน�เคราะหั)เรา พระศาสุด่าพระองค)น�*น ได่�เสุด่5จ้ปิร�น�พพานไปิเสุ�ยก�อนแล่�วิ เม<,อพระสุ�มมา สุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�ถุ<อควิามเปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐโด่ยอาการท�*งปิวิง เสุด่5จ้ปิร�น�พพานแล่�วิ คร�*งน�*น ได่�เก�ด่ม�ควิามหัวิาด่เสุ�ยวิแล่ะได่�เก�ด่ขุนพองสุยองเกล่�า.พระสุ�งค�ต�กาจ้ารย)เม<,อจ้ะสุรรเสุร�ญพระอานนทเถุระ ได่�รจ้นาคาถุา ๓ คาถุา ควิามวิ�า พระอานนทเถุระเปิ1นพหั#สุ#ต ทรงธรรม เปิ1นผู้#�ร �กษาคล่�งพระธรรมขุอง พระพ�ทธเจ้�า ผู้#�ทรงแสุวิงหัาพระค�ณอ�นย�,งใหัญ� เปิ1นด่วิงตาขุองโล่ก ท�,วิไปิ ปิร�น�พพานไปิเสุ�ยแล่�วิ พระอานนทเถุระเปิ1นพหั#สุ#ต ทรงธรรม เปิ1นผู้#�ร �กษาคล่�งพระธรรม ขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ทรงแสุวิงหัาค�ณอ�นย�,งใหัญ�เปิ1นด่วิงตาขุองช่าวิโล่กท�,วิไปิ เปิ1นผู้#�ก-าจ้�ด่ควิามม<ด่มนท�,เปิ1นเหัต�ท-าใหั�ด่�งคนตาบอด่ได่�แล่�วิ พระอานนทเถุระเปิ1นผู้#�ม�คต� ม�สุต�แล่ะฐ�ต� เปิ1นผู้#� แสุวิงค�ณ เปิ1นผู้#�ทรงจ้-าพระสุ�ทธรรมไวิ�ได่� เปิ1นบ�อเก�ด่แหั�งร�ตนะ.พระอานนทเถุระ ก�อนแต�น�พพานได่�กล่�าวิ

Page 233: Tipitaka 26

คาถุา ควิามวิ�าเราม�ควิามค��นเคยก�บพระศาสุด่า เราท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุด่5จ้ แล่�วิ ปิล่งภาระหัน�กล่งแล่�วิ ถุอนต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพได่�แล่�วิ. -------------

พระเถุระ ๓ ร#ปิน�* ค<อ พระปิ�สุสุเถุระ ๑ พระสุาร�บ�ตรเถุระ ๑ พระอานนทเถุระ ๑ ท�านน�พนธ)คาถุาไวิ�ในต�งสุน�บาตน�*น รวิม ๑๐๕ คาถุา ฉัะน�*นแล่.

จ้บ ต�งสุน�บาต ------------

เถุรคาถุา จ้�ตตาฬั�สุน�บาต ๑. มหัาก�สุสุปิเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระมหัาก�สุสุปิเถุระ -2 1 0 0 0 -13980 96 0 0 0

[๓๙๘] ผู้#�ม�ปิ>ญญาเหั5นวิ�า ไม�ควิรอย#�คล่�กคล่�ด่�วิยหัม#� เพราะเปิ1นเหัต�ท-าใจ้ใหั�ฟ้� 8งซั�าน ได่�สุมาธ�โด่ยยาก การสุงเคราะหั)ช่นต�างๆ เปิ1นควิามล่-าบาก ด่�งน�* จ้0งไม�ช่อบใจ้หัม#�คณะ น�กปิราช่ญ)ไม�ควิรเก�,ยวิขุ�องก�บตระก#ล่ท�*งหัล่าย เพราะเปิ1นเหัต�ท-าใจ้ใหั�ฟ้� 8งซั�าน ได่�สุมาธ�โด่ยยาก ผู้#�ท�,เก�,ยวิขุ�อง ก�บตระก#ล่น�*น ย�อมต�องขุวินขุวิายในการเขุ�าไปิสุ#�ตระก#ล่ ม�กต�ด่รสุอาหัาร ย�อมล่ะท�*งปิระโยช่น)อ�นจ้ะน-าควิามสุ�ขุมาใหั� น�กปิราช่ญ) ได่�กล่�าวิการกราบไหัวิ�แล่ะการบ#ช่าในตระก#ล่ท�*งหัล่าย วิ�าเปิ1นเปิZอกตมแล่ะเปิ1นล่#กศรท�,ล่ะเอ�ยด่ถุอนได่�ยาก บ�ร�ษผู้#�เล่วิทรามย�อมล่ะสุ�กการะได่� ยากย�,ง เราล่งจ้ากเสุนาสุนะแล่�วิก5เขุ�าไปิบ�ณฑูบาตย�งนคร เราได่�เขุ�าไปิ หัาบ�ร�ษโรคเร<*อน ผู้#�ก-าล่�งบร�โภคอาหัารด่�วิยควิามอ�อนน�อม บ�ร�ษโรคเร<*อน น�*น ได่�น�อมเขุ�าซั0,งค-าขุ�าวิด่�วิยม<อโรคเร<*อน เม<,อเขุาใสุ�ค-าขุ�าวิล่ง น�*วิม<อขุองเขุาก5ขุาด่ตกล่งในบาตรขุองเราน�* เราอาศ�ยช่ายคาเร<อน ฉั�นขุ�าวิน�*น อย#� ในเวิล่าท�,ก-าล่�งฉั�นแล่ะฉั�นเสุร5จ้แล่�วิ เราม�ได่�ม�ควิามเกล่�ยด่ช่�งเล่ยภ�กษ�ใด่ไม�ด่#หัม�,นปิ>จ้จ้�ยท�*งสุ�, ค<อ อาหัารบ�ณฑูบาตท�,จ้ะพ0งล่�กขุ0*นย<นร�บ ๑บ�งสุ�ก�ล่จ้�วิร ๑ เสุนาสุนะค<อโคนไม� ๑ ยาด่องด่�วิยน-*าม#ตรเน�า ๑ ภ�กษ�น�*นแล่ สุามารถุจ้ะอย#�ในจ้าต�รท�ศได่�ในเวิล่าแก� ภ�กษ�บางพวิกเม<,อขุ0*นเขุา ย�อมล่-าบาก แต�พระมหัาก�สุสุปิะผู้#�เปิ1นทายาสุขุองพระพ�ทธเจ้�า เปิ1นผู้#�ม�สุต�สุ�มปิช่�ญญะ แม�ในเวิล่าแก�เปิ1นผู้#�แขุ5งแรงด่�วิยก-าล่�งแหั�งฤทธ�P ย�อมขุ0*นไปิได่�ตามสุบาย พระมหัาก�สุสุปิะผู้#�หัมด่อ�ปิาทาน ล่ะควิามหัวิาด่กล่�วิภ�ยได่�แล่�วิกล่�บจ้ากบ�ณฑูบาตแล่�วิ ขุ0*นสุ#�ภ#เขุา เพ�งฌานอย#� พระมหัาก�สุสุปิะผู้#�หัมด่อ�ปิาทานเม<,อสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายถุ#กไฟ้ไหัม�อย#� เปิ1นผู้#�ด่�บไฟ้ได่�แล่�วิ กล่�บจ้ากบ�ณฑูบาตแล่�วิ ขุ0*นสุ#�ภ#เขุา เพ�งฌานอย#� พระมหัาก�สุสุปิะผู้#�หัมด่อ�ปิทาน ท-าก�จ้เสุร5จ้แล่�วิ ไม�ม�อาสุวิะ กล่�บจ้ากบ�ณฑูบาตแล่�วิ ขุ0*นสุ#�ภ#เขุา เพ�งฌาน อย#� ภ#ม�ภาคอ�นปิระกอบด่�วิย

Page 234: Tipitaka 26

ระเบ�ยบแหั�งต�นก��มท�*งหัล่าย น�าร<,นรมย)ใจ้ ก0กก�องด่�วิยเสุ�ยงช่�างร�อง น�าร<,นรมย) ล่�วินแล่�วิด่�วิยภ#เขุา ย�อมท-าใหั�เรา ย�นด่� ภ#เขุาม�สุ�เขุ�ยวิด่�จ้เมฆงด่งาม ม�ธารน-*าเย5นใสุสุะอาด่ ด่ารด่าษไปิด่�วิยหัญ�าม�สุ� เหัม<อนแมล่งท�บท�มทอง ย�อมย�งเราใหั�ร<,นรมย) ภ#เขุาอ�นสุ#งตระหัง�านแทบจ้ด่เมฆเขุ�ยวิช่ะอ��ม เปิร�ยบปิานด่�งปิราสุาท ก0กก�องด่�วิยเสุ�ยงช่�างร�อง น�าร<,นรมย)น�ก ย�อมย�งเราใหั�ย�นด่� ภ#เขุาท�,ฝีนตกรด่แล่�วิ ม�พ<*นน�าร<,นรมย) เปิ1นท�,อาศ�ยขุองเหัล่�าฤาษ� เซั5งแซั�ด่�วิยเสุ�ยงนกย#ง ย�อมย�งเราใหั�ร<,นรมย) สุถุานท�,เหัล่�าน�*นเหัมาะสุ-าหัร�บเราผู้#�ย�นด่�ในการเพ�ง ฌาน ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิ ม�สุต� เหัมาะสุ-าหัร�บเราผู้#�ใคร�ปิระโยช่น) ร�กษาตนด่�แล่�วิ ผู้#�เหั5นภ�ยในวิ�ฏิสุงสุาร เหัมาะสุ-าหัร�บเราผู้#�ปิรารถุนาควิามผู้าสุ�ก ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิ เหัมาะสุ-าหัร�บเราผู้#�ปิรารถุนา ปิระกอบควิามเพ�ยร ม�ใจ้แน�วิแน� ศ0กษาอย#� ภ#เขุาท�,ม�สุ�ด่�งด่อกผู้�กตบ ปิกคล่�มด่�วิยหัม#�เมฆบน ท�องฟ้8า เกล่<,อนกล่�นด่�วิยหัม#�นกต�างๆ ย�อมย�งเราใหั�ร<,นรมย) ภ#เขุาอ�น ไม�เกล่<,อนกล่�นด่�วิยผู้#�คน ม�แต�หัม#�เน<*ออาศ�ย ด่ารด่าษด่�วิยหัม#�นกต�างๆ ย�อมย�งเราใหั�ร<,นรมย) ภ#เขุาท�,ม�น-*าใสุสุะอาด่ ม�แผู้�นหั�นเปิ1นแท�งท0บ เกล่<,อนกล่�นด่�วิยค�างแล่ะมฤคช่าต� ด่ารด่าษไปิด่�วิยสุาหัร�าย ย�อมย�งเราใหั�ร<,นรมย) เราผู้#�ม�จ้�ตต�*งม�,น พ�จ้ารณาเหั5นธรรมโด่ยช่อบ ย�อมไม�ม� ควิามย�นด่�ด่�วิยด่นตร�เคร<,อง ๕ เช่�นน�*น ภ�กษ�ไม�พ0งท-าการงานใหั�มากน�ก พ0งเวิ�นคนผู้#�ม�ใช่�ก�ล่ยาณม�ตรเสุ�ย ไม�ควิรขุวินขุวิายในล่าภผู้ล่ ท�านผู้#�ปิฏิ�บ�ต�เช่�นน�*น ย�อมจ้ะต�องขุวินขุวิายแล่ะต�ด่ในรสุอาหัาร ย�อมล่ะท�*ง ปิระโยช่น)อ�นจ้ะน-าควิามสุ�ขุมาใหั� ภ�กษ�ไม�พ0งท-าการงานใหั�มากน�กพ0งเวิ�นสุ�,งท�,ไม�เปิ1นปิระโยช่น)เสุ�ย เม<,อภ�กษ�ขุวินขุวิายในการงานมากก5จ้ะต�องเย�ยวิยาร�างกายล่-าบาก ผู้#�ม�ร�างกายล่-าบากน�*น ย�อมไม�ได่�ปิระสุบควิามสุงบใจ้ ภ�กษ�ไม�ร# �สุ0กตนด่�วิยเหัต�สุ�กวิ�าการท�องบ�นพ�ทธ วิจ้นะ ย�อมท�องเท�,ยวิช่#คอ สุ-าค�ญตนปิระเสุร�ฐกวิ�าผู้#�อ<,น ผู้#�ใด่บ�ณฑูบาตไม�ปิระเสุร�ฐ เปิ1นพาล่ แต�สุ-าค�ญตนวิ�าปิระเสุร�ฐกวิ�าเขุาเสุมอเขุาน�กปิราช่ญ)ท�*งหัล่ายย�อมไม�สุรรเสุร�ญผู้#�น�*น ซั0,งเปิ1นผู้#�ม�ใจ้กระด่�างเล่ย ผู้#�ใด่ ไม�หัวิ� ,นไหัวิเพราะมานะ ๓ อย�าง ค<อ วิ�าเราเปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐกวิ�าเขุา ๑ เสุมอเขุา ๑ เล่วิกวิ�าเขุา ๑ น�กปิราช่ญ)ท�*งหัล่าย ย�อมสุรรเสุร�ญผู้#�น�*นแหัล่ะวิ�า เปิ1นผู้#�ม�ปิ>ญญา ม�วิาจ้าจ้ร�ง ต�*งม�,นด่�แล่�วิในศ�ล่ท�*งหัล่าย แล่ะวิ�าปิระกอบด่�วิยควิามสุงบใจ้ ภ�กษ�ใด่ไม�ม�ควิามเคารพในเพ<,อนพรหัมจ้รรย)ท�*งหัล่ายภ�กษ�น�*นย�อมเปิ1นผู้#�เหั�นหั�างจ้ากพระสุ�ทธรรม เหัม<อนฟ้8าก�บด่�น ฉัะน�*นภ�กษ�เหัล่�าใด่เขุ�าไปิต�*งหั�ร�แล่ะโอตต�ปิปิะไวิ�ช่อบท�กเม<,อ ม�พรหัมจ้รรย)อ�นงอกงาม ภ�กษ�เหัล่�าน�*นม�ภพใหัม�สุ�*นแล่�วิ ภ�กษ�ผู้#�ย�งม�ใจ้ฟ้� 8งซั�าน กล่�บกล่อกถุ0งจ้ะน��งหั�มผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ ภ�กษ�น�*นย�อมไม�งด่งามด่�วิยผู้�าบ�งสุ�ก�ล่น�*น เหัม<อน ก�บวิานรคล่�มด่�วิยหัน�งราช่สุ�หั) ฉัะน�*น สุ�วินภ�กษ�ผู้#�ม�ใจ้ไม�ฟ้� 8งซั�าน ไม� กล่�บกล่อก ม�ปิ>ญญา เคร<,องร�กษาตน สุ-ารวิมอ�นทร�ย) ย�อมงด่งามเพราะผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ ด่�งราช่สุ�หั)

Page 235: Tipitaka 26

ในถุ-*า ฉัะน�*น เทพเจ้�าผู้#�ม�ฤทธ�P ม�เก�ยรต�ยศเปิ1นอ�นมากปิระมาณหัม<,นแล่ะพรหัมท�*งปิวิง ได่�พาก�นมาย<นปิระนมอ�ญช่ล่� นอบน�อมท�านพระธรรมเสุนาบด่�สุาร�บ�ตร ผู้#�ม�ปิ>ญญามาก ผู้#�ม�ฌานใหัญ� ม�ใจ้ต�*งม�,นเปิล่�งวิาจ้าวิ�า ขุ�าแต�ท�านบ�ร�ษอาช่าไนย ขุอนอบน�อมแด่�ท�าน ขุ�าแต� ท�านผู้#�เปิ1นอ�ด่มบ�ร�ษ ขุอนอบน�อมแด่�ท�าน ท�านย�อมเขุ�าฌานอย#� เพราะ อาศ�ยอารมณ)ใด่ ขุ�าพเจ้�าท�*งหัล่าย ย�อมร# �ไม�ถุ0งอารมณ)เหัล่�าน�*นขุองท�านน�าอ�ศจ้รรย)จ้ร�งหันอ วิ�สุ�ยขุองท�านผู้#�ร# �ท�*งหัล่าย ล่0กซั0*งย�,งน�ก ขุ�าพเจ้�า ท�*งหัล่ายผู้#�มาปิระช่�มก�นอย#� ณ ท�,น�* น�บวิ�าเปิ1นผู้#�เฉั�ยบแหัล่ม ด่�จ้นายขุม�งธน#ก5ย�งร# �ไม�ถุ0ง ควิามย�*มแย�มได่�ปิรากฏิม�แด่�ท�านพระก�ปิปินเถุระ เพราะ ได่�เหั5นท�านพระสุาร�บ�ตร ผู้#�ควิรแก�สุ�กการะบ#ช่า อ�นหัม#�ทวิยเทพบ#ช่าอย#� เช่�นน�*น ในเวิล่าน�*น ตล่อด่ท�,วิพ�ทธอาณาเขุต ยกเวิ�นแต�สุมเด่5จ้พระมหัาม�น�องค)เด่�ยวิเท�าน�*น เราเปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ในทางธ�ด่งคค�ณ ไม�ม� ใครเท�ยบเท�าเล่ย เราเปิ1นผู้#�ค��นเคยก�บพระบรมศาสุด่า เราท-าค-าสุอนขุอง พระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ ปิล่งภาระอ�นหัน�กล่งแล่�วิ ถุอนต�ณหัาเคร<,องน-า ไปิสุ#�ภพขุ0*นได่�แล่�วิ พระสุมณโคด่มผู้#�ทรงพระค�ณหัาปิร�มาณม�ได่� ม�พระท�ย น�อมไปิในเนกขุ�มมะ ทรงสุล่�ด่ภพท�*ง ๓ ออกได่�แล่�วิ ย�อมไม�ทรงต�ด่อย#�ด่�วิยจ้�วิรบ�ณฑูบาตแล่ะเสุนาสุนะ เปิร�ยบเหัม<อนบ�วิไม�ต�ด่อย#�ด่�วิยน-*า ฉัะน�*น พระองค)ทรงเปิ1นจ้อมน�กปิราช่ญ) ม�สุต�ปิ>ฏิฐานเปิ1นพระศอม�ศร�ทธาเปิ1นพระอรหั�ตถุ) ม�ปิ>ญญาเปิ1นพระเศ�ยร ทรงพระปิร�ช่ามาก ทรงด่�บเสุ�ยแล่�วิซั0,งก�เล่สุแล่กองท�กขุ)ตล่อด่กาล่ท�กเม<,อ. ------------

ในจ้�ตตาฬั�สุน�บาตน�* ม�พระมหัาก�สุสุปิเถุระองค)เด่�ยวิเท�าน�*น ได่�ภาษ�ตคาถุาไวิ� ๔๐ คาถุา. จ้�ตตาฬั�สุน�บาตจ้บบร�บ#รณ). ------------

เถุรคาถุา ปิ>ญญาสุน�บาต ๑. ตาล่ปิ�ฏิเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระตาล่ปิ�ฏิเถุระ-2 1 0 0 0 -13990 189 0 0 0

[๓๙๙] เม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กได่�อย#�แต�ผู้#�เด่�ยวิ ไม�ม�ต�ณหัาเปิ1นเพ<,อนสุอง ณภ#เขุาแล่ะซัอกเขุา เม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กพ�จ้ารณาเหั5นแจ้�งภพท�*งปิวิง โด่ยควิามเปิ1นขุองไม�เท�,ยง ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอเม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กได่�เปิ1นน�กปิราช่ญ) น��งหั�มผู้�ากาสุาวิพ�สุตร)อ�น เศร�าหัมอง ไม�ม�ควิามย0ด่ม�,น ไม�ม�ควิามหัวิ�ง เปิ1นผู้#�ฆ�าราคะ โทสุะแล่ะโมหัะได่�แล่�วิ เท�,ยวิไปิตามปิSาใหัญ�อย�างสุบาย ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กได่�เหั5นแจ้�งซั0,งร�างกายน�* อ�นเปิ1นขุองไม�เท�,ยง เปิ1นร�ง

Page 236: Tipitaka 26

แหั�งโรค ค<อควิามตาย ถุ#กควิามตายแล่ะควิาม เสุ<,อมโทรมบ�บค�*นแล่�วิ เปิ1นผู้#�ปิราศจ้ากภ�ย อาศ�ยอย#�ในปิSาแต�ผู้#�เด่�ยวิ ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ จ้�กเราจ้0งได่�ถุ<อ เอาซั0,งด่าบอ�นคมกร�บ ค<ออร�ยมรรคอ�นสุ-าเร5จ้ด่�วิยปิ>ญญา แล่�วิต�ด่เสุ�ย ซั0,งล่ด่าช่าต� ค<อ ต�ณหัาอ�นก�อใหั�เก�ด่ภ�ย น-ามาซั0,งท�กขุ) เปิ1นเหัต�ใหั�ค�ด่วินเวิ�ยนไปิในอารมณ)ภายนอก ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอเม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กได่�ถุ<อเอาซั0,งศาตราอ�นสุ-าเร5จ้ด่�วิยปิ>ญญา ม�เด่ช่าน�ภาพมากขุองฤาษ� ค<อ พระพ�ทธเจ้�า พระปิ>จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าแล่ะพระอร�ยสุาวิก แล่�วิ หั�กราญเสุ�ยซั0,งก�เล่สุมารพร�อมท�*งเสุนาโด่ยเร5วิพล่�น เหัน<อเถุรอาสุน)ม�ล่�ล่าศด่�งราช่สุ�หั) ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ น�กปิราช่ญ)ม�พระพ�ทธเจ้�าเปิ1นต�น ผู้#�ม�ควิามหัน�กแน�นในธรรม ผู้#�คงท�,ม�ปิกต�เหั5นตามควิามเปิ1นจ้ร�ง ม�อ�นทร�ย)อ�นช่นะแล่�วิ จ้�กเหั5นวิ�าเราบ-าเพ5ญเพ�ยร ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ ควิามเก�ยจ้คร�านควิามหั�วิกระหัายล่ม แด่ด่ เหัล่<อบ ย�ง แล่ะสุ�ตวิ)เสุ<อกคล่านท�*งหัล่ายจ้0งจ้�กไม�เบ�ยด่เบ�ยนเรา ตามซัอกเขุา ขุ�อน�*นเปิ1นควิามปิระสุงค)ขุองเรา ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กเปิ1นผู้#�ม� จ้�ตม�,นคง ม�สุต� ได่�บรรล่�อร�ยสุ�จ้ ๔ ท�,เหั5นได่�แสุนยาก อ�นพระผู้#�ม�พระภาคผู้#�ทรงแสุวิงหัาค�ณอ�นย�,งใหัญ�ทรงทราบแล่�วิด่�วิยปิ>ญญา ควิามตร0ก เช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กปิระกอบด่�วิย ควิามสุงบระง�บ จ้ากเคร<,องเร�าร�อนใจ้ในเพราะร#ปิ เสุ�ยง กล่�,น รสุโผู้ฏิฐ�พพะ แล่ะธรรมารมณ) ท�,เราย�งไม�ร# �เท�าถุ0ง พ�จ้ารณาเหั5นด่�วิยปิ>ญญา ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ เราเม<,อถุ#ก วิ�ากล่�าวิต�เต�ยนด่�วิยถุ�อยค-าช่�,วิหัยาบแล่�วิ จ้�กไม�เด่<อด่ร�อนใจ้เพราะถุ�อยค-าช่�,วิหัยาบน�*น อน0,ง ถุ0งเขุาจ้ะสุรรเสุร�ญก5จ้�กไม�ย�นด่� เพราะถุ�อยค-าเช่�นน�*น ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอเราจ้0งจ้�กพ�จ้ารณาเหั5นสุภาพภายใน กล่�าวิค<อ เบญจ้ขุ�นธ)แล่ะร#ปิธรรมเหัล่�าอ<,น ท�,ย�งไม�ร# �ท�,วิถุ0ง แล่ะสุภาพภายนอก ค<อ ต�นไม� หัญ�า แล่ะ แล่ะล่ด่าช่าต� วิ�าเปิ1นสุภาพเสุมอก�น ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ ฝีนท�,ตกในเวิล่าปิ>จ้จ้�สุม�ย จ้�กตกรด่เราผู้#�น��งหั�มผู้�ากาสุาวิพ�สุตร) ผู้#�ปิฏิ�บ�ต�อย#�ในม�คคปิฏิ�ปิทาท�,น�กปิราช่ญ)ม�พระพ�ทธเจ้�าเปิ1นต�น ด่-าเน�นไปิแล่�วิด่�วิยน-*าใหัม�อย#�ในปิSา ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กได่�ฟ้>งเสุ�ยงร-,า ร�องแหั�งนกย#ง แล่ะท�ช่าช่าต�ในปิSาแล่ะซัอกเขุา ล่�กขุ0*นจ้ากการนอนแล่�วิ พ�จ้ารณาธรรมโด่ยควิามไม�เท�,ยงเพ<,อบรรล่�อมตธรรม ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กขุ�ามพ�นแม� น-*าคงคา ยม�นา สุร�สุสุด่� ท�,ไหัล่ไปิกระท�,งถุ0งบาด่าล่ เปิ1นปิาก น-*าใหัญ�น�ากล่�วิน�ก ไปิได่�ด่�วิยฤทธ�Pโด่ยไม�ต�ด่ขุ�ด่ ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อ

Page 237: Tipitaka 26

ไรหันอ เม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กงด่เวิ�นควิามเหั5นวิ�าน�ม�ตงามท�*งปิวิงเสุ�ยโด่ยเด่5ด่ขุาด่ ขุวินขุวิายอย#�ในฌาน แล่�วิท-าล่ายควิามพอใจ้ในกามค�ณท�*งหัล่ายเสุ�ยได่� เหัม<อนช่�างท-าล่ายเสุาตล่�ง แล่ะโซั�เหัล่5กแล่�วิ เท�,ยวิไปิในสุงคราม ฉัะน�*น ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ เม<,อไรหันอ เราจ้0งจ้�กล่ะควิามพอใจ้ในกามค�ณ ได่�บรรล่�ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�แสุวิงหัาค�ณอ�นย�,งใหัญ� แล่�วิเก�ด่ควิามย�นด่�เปิร�ยบเหัม<อนล่#กหัน�*ผู้#�ขุ�ด่สุน เม<,อถุ#กเจ้�าหัน�*บ�บค�*นแล่�วิ แสุวิงหัาทร�พย)มาได่�แล่ะช่-าระหัน�*เสุร5จ้แล่�วิ พ0งด่�ใจ้ ฉัะน�*น ควิามตร0กเช่�นน�*ขุองเราจ้�กสุ-าเร5จ้เม<,อไรหันอ ด่#กรจ้�ต ท�านได่�อ�อนวิอนเราเปิ1นเวิล่าหัล่ายปิGแล่�วิ วิ�าท�านไม�สุมควิรอย#�ครองเร<อนเล่ย บ�ด่น�*เราก5ได่�บวิช่สุมปิระสุงค)แล่�วิ เหัต�ไฉันท�านจ้0งล่ะท�*งสุมถุะวิ�ปิ>สุสุนาม�วิแต�เก�ยจ้คร�านอย#�เล่�า ด่#กรจ้�ต ท�านได่�อ�อนวิอนเรามาแล่�วิม�ใช่�หัร<อวิ�าฝี#งนกย#งม�ขุนปิGกอ�นแพรวิพราวิ แล่ะเสุ�ยงก0กก�องแหั�งธารน-*าตกตาม ซัอกเขุา จ้�กย�งท�านผู้#�เพ�งฌานอย#�ในปิSาใหั�เพล่�ด่เพล่�น เรายอมสุล่ะญาต� แล่ะม�ตรท�,ร �กใคร�ในตระก#ล่ สุล่�ด่ควิามย�นด่�ในการเล่�นแล่ะกามค�ณในโล่กได่�หัมด่แล่�วิ ได่�เขุ�าถุ0งปิSาแล่ะบรรพช่าเพศน�*แล่�วิ ด่#กรจ้�ต สุ�วินท�านไม�ย�นด่�ต�อเราผู้#�ด่-าเน�นตามเสุ�ยเล่ย เม<,อเราพ�จ้ารณาเหั5นวิ�าจ้�ตน�*เปิ1นขุองเรา ไม�ใช่�ขุองผู้#�อ<,น จ้ะปิระโยช่น)อะไรด่�วิยการร�องไหั�ร-,าพ�ไร ในเวิล่าท-าสุงครามก�บก�เล่สุมาร เพราะจ้�ตท�*งหัมด่น�*เปิ1นธรรมช่าต�หัวิ� ,น ไหัวิ ด่�งน�* จ้0งได่�ออกบวิช่ แสุวิงหัาทางอ�นไม�ตาย พระสุ�มมาสุ�ม พ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐกวิ�าสุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย ผู้#�เปิ1นจ้อมท�าวิสุ�กกเทวิราช่ เปิ1นจ้อมสุารถุ�ฝีRกนระ ตร�สุสุ�ภาษ�ตไวิ�วิ�า จ้�ตน�*กวิ�ด่แกวิ�งเช่�นวิานร หั�าม ได่�แสุนยาก เพราะย�งไม�ปิราศจ้ากควิามก-าหัน�ด่ ปิ�ถุ�ช่นท�*งหัล่ายผู้#�ไม�ร# �เท�าท�น พ�วิพ�นอย#�ในกามท�*งหัล่ายอ�นล่�วินแต�เปิ1นขุองงด่งาม ม�รสุอร�อย น�าร<,นรมย)ใจ้ เขุาเหัล่�าน�*นเปิ1นผู้#�แสุวิงหัาภพใหัม� กระท-า แต�สุ�,งไร�ปิระโยช่น) ช่<,อวิ�าปิระสุงค)ท�กขุ) ย�อมถุ#กจ้�ตน-าไปิสุ#�นรกโด่ยแท� ด่#กรจ้�ต แต�ก�อนท�านเคยแนะน-าเราไวิ�วิ�า ท�านจ้งเปิ1นผู้#�แวิด่ ล่�อมด่�วิยเสุ�ยงร-,าร�องแหั�งนกย#ง แล่ะนกกะเร�ยน อ�กท�*งเสุ<อเหัล่<องแล่ะเสุ<อโคร�งอย#�ในปิSา ท�านจ้งสุล่ะควิามหั�วิงใยในร�างกาย อย�าม�ควิาม อาล่�ยเล่ย ด่#กรจ้�ต แต�ก�อนท�านเคยแนะน-าเราวิ�า จ้งอ�ตสุ�าหั)เจ้ร�ญฌาน อ�นทร�ย) พล่ะ โพช่ฌงค) แล่ะสุมาธ�ภาวินา จ้งบรรล่�วิ�ช่ช่า ๒ ในพระพ�ทธศาสุนา ด่#กรจ้�ต แต�ก�อนท�านเคยแนะน-าเรา วิ�า จ้งเจ้ร�ญอ�ฏิฐ�งค�กมรรคเพ<,อบรรล่�น�พพาน อ�นเปิ1นทางน-าสุ�ตวิ)ออก จ้ากโล่ก ใหั�ถุ0งควิามสุ�*นท�กขุ)ท�*งปิวิง เปิ1นเคร<,องช่-าระล่�างก�เล่สุท�*งปิวิง ด่#กรจ้�ต แต�ก�อนท�านเคยแนะน-าเราวิ�า จ้งพ�จ้ารณาเหั5นเบญจ้ขุ�นธ)โด่ยอ�บายอ�นแยบคายวิ�า เปิ1นท�กขุ) จ้งล่ะเหัต�อ�นก�อใหั�เก�ด่ท�กขุ) จ้ง ท-าท�,สุ�ด่แหั�งท�กขุ)ในอ�ตภาพน�*เถุ�ด่ ด่#กรจ้�ต แต�ก�อนท�านเคยแนะน-าเรา วิ�า จ้งพ�จ้ารณาเบญจ้ขุ�นธ)โด่ยอ�บายอ�นแยบคายวิ�า เปิ1นขุองไม�เท�,ยง เปิ1นท�กขุ) เปิ1นขุองวิ�างเปิล่�า

Page 238: Tipitaka 26

หัาต�วิตนม�ได่� เปิ1นขุองวิ�บ�ต�แล่ะวิ�า เปิ1นผู้#�ฆ�า จ้งด่�บมโนวิ�จ้ารณ)เสุ�ยโด่ยแยบคายเถุ�ด่ ด่#กรจ้�ต แต�ก�อน ท�านเคยแนะน-าเราวิ�า จ้งปิล่งผู้มแล่ะหันวิด่แล่�วิ ถุ<อเอาเพศสุมณะม� ร#ปิล่�กษณะอ�นแปิล่ก ต�องถุ#กเขุาสุาบแช่�ง ถุ<อเอาบาตรเท�,ยวิภ�กษาตามตระก#ล่ จ้งปิระกอบตนอย#�ในค-าสุอนขุองพระบรมศาสุด่าผู้#�แสุวิงหัาค�ณอ�นย�,งใหัญ�เถุ�ด่ ด่#กรจ้�ต แต�ก�อนท�านเคยแนะน-าเราวิ�า จ้งสุ-ารวิมระวิ�งเม<,อเวิล่าเท�,ยวิไปิบ�ณฑูบาตตามระหัวิ�างตรอก อย�าม�ใจ้เก�,ยวิขุ�องในตระก#ล่แล่ะกามารมณ)ท�*งหัล่าย เหัม<อนพระจ้�นทร)ในวิ�นเพ5ญเวิ�นจ้าก โทษฉัะน�*น ด่#กรจ้�ต แต�ก�อนท�านเคยแนะน-าเราวิ�า จ้งย�นด่�ใน ธ�ด่งคค�ณท�*ง ๕ ถุ<ออย#�ในปิSาเปิ1นวิ�ตร ถุ<อเท�,ยวิบ�ณฑูบาตเปิ1นวิ�ตรถุ<ออย#�ปิSาช่�าเปิ1นวิ�ตร ถุ<อน��งหั�มผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ1นวิ�ตร ถุ<อการไม�นอนเปิ1นวิ�ตร ตล่อด่กาล่ท�กเม<,อเถุ�ด่ บ�คคล่ผู้#�ต�องการผู้ล่ไม� ปิล่#กต�นไม�ไวิ�แล่�วิ เก5บผู้ล่ไม�ได่� ก5ปิระสุงค)จ้ะโค�นต�นไม�น�*นเสุ�ย ฉั�นใด่ ด่#กร จ้�ต ท�านแนะน-าเราผู้#�ใด่ใหั�หัวิ� ,นไหัวิในควิามไม�เท�,ยง ท�านจ้งท-าเราผู้#�น�* ใหั�เหัม<อนก�บบ�คคล่ผู้#�ปิล่#กต�นไม�ไวิ�ฉัะน�*นเถุ�ด่ ด่#กรจ้�ตผู้#�หัาร#ปิม�ได่� ไปิ ได่�ในท�,ไกล่ เท�,ยวิไปิแต�ผู้#�เด่�ยวิ บ�ด่น�*เราจ้�กไม�ท-าตามค-าขุองท�านแล่�วิ เพราะวิ�ากามท�*งหัล่ายล่�วินเปิ1นท�กขุ) ม�ผู้ล่เผู้5ด่ร�อน เปิ1นภ�ยใหัญ�หัล่วิง เราจ้�กม�ใจ้ม��งน�พพานเท�าน�*น เราไม�ได่�ออกบวิช่เพราะหัมด่บ�ญ เพราะ ไม�ม�ควิามล่ะอาย เพราะเหัต�แหั�งจ้�ต เพราะเหัต�แหั�งการท-าผู้�ด่ต�อช่าต�บ�านเม<อง หัร<อเพราะเหัต�แหั�งอาช่�พ ด่#กรจ้�ต ท�านได่�ร�บรองก�บเราไวิ�วิ�า จ้�กอย#�ในอ-านาจ้ขุองเราม�ใช่�หัร<อ ด่#กรจ้�ต ท�านได่�แนะน-าเราไวิ� ในคร�*งน�*นวิ�า ควิามเปิ1นผู้#�ม�กน�อย การล่ะควิามล่บหัล่#�ค�ณท�าน แล่ะควิามสุงบระง�บท�กขุ) สุ�ตบ�ร�ษท�*งหัล่ายสุรรเสุร�ญ แต�บ�ด่น�* ท�านกล่�บเปิ1น ผู้#�ม�ควิามม�กมากขุ0*น เราไม�อาจ้กล่�บไปิสุ#�ต�ณหัา ราคะ ควิามร�ก ควิาม ช่�ง ร#ปิอ�นสุวิยงาม สุ�ขุเวิทนา แล่ะเบญจ้กามค�ณ อ�นเปิ1นขุองช่อบใจ้ท�,เราคายเสุ�ยแล่�วิอ�ก ด่#กรจ้�ต เราได่�ปิฏิ�บ�ต�ตามถุ�อยค-าขุองท�าน ในภพท�*งปิวิงแล่�วิ เราไม�ได่�ม�ควิามขุ��นเค<องต�อท�านหัล่ายช่าต�มาแล่�วิ เพราะควิามท�,ท�านม�ควิามกต�ญญู# จ้0งปิรากฏิม�อ�ตภาพน�*ขุ0*นอ�ก ท�านท-าใหั�เราต�องท�องเท�,ยวิไปิในกองท�กขุ)มาช่�านานแล่�วิ ด่#กรจ้�ต ท�านท-าเราใหั�เปิ1นพราหัมณ)ก5ม� เปิ1นพระราช่ามหัากษ�ตร�ย)ก5ม� เพราะอ-านาจ้แหั�งท�านบางคราวิเราเปิ1นแพทย) เปิ1นศ#ทร เปิ1นเทพเจ้�าก5ม� เพราะอ-านาจ้แหั�งท�าน เพราะเหัต�แหั�งท�าน ม�ท�านเปิ1นม#ล่เหัต� เราเปิ1นอสุ#ร บางคราวิเปิ1น สุ�ตวิ)นรก บางคราวิเปิ1นสุ�ตวิ)ด่�ร�จ้ฉัาน บางคราวิเปิ1นเปิรต ท�านได่�ปิระท�ษ ร�ายเรามาบ�อยๆ ม�ใช่�หัร<อ บ�ด่น�* เราจ้�กไม�ใหั�ท�านท-าเหัม<อนกาล่ก�อนอ�กล่ะ แม�เพ�ยงคร# �เด่�ยวิ ท�านได่�ล่�อล่วิงเราเหัม<อนก�บคนคนบ�าได่�ท-าควิามผู้�ด่ ใหั�แก�เรามาแล่�วิม�ใช่�หัร<อ จ้�ตน�*แต�ก�อนเคยเท�,ยวิจ้าร�กไปิในอารมณ)ต�างๆ ตามควิามปิระสุงค) ตามควิามใคร� ตามควิามสุบาย วิ�นน�* เราจ้�กขุ�มจ้�ตน�*นไวิ� โด่ยอ�บายอ�นช่อบด่�งนาย

Page 239: Tipitaka 26

หั�ตถุาจ้ารย)ขุ�มช่�างต�วิตกม�นไวิ�ด่�วิยขุอ ฉัะน�*น พระ ศาสุด่าขุองเราได่�ทรงต�*งโล่กน�* โด่ยควิามเปิ1นขุองไม�เท�,ยง ไม�ย�,งย<นไม�เปิ1นแก�นสุาร ด่#กรจ้�ต ท�านจ้งพาเราบ�ายหัน�าไปิในศาสุนาขุองพระ ช่�นสุ�หั) จ้งพาเราขุ�ามจ้ากหั�วิงใหัญ�ท�,ขุ�ามได่�แสุนยาก ด่#กรจ้�ต เร<อนค<ออ�ตภาพขุองท�านน�* ไม�เปิ1นเหัม<อนกาล่ก�อนเสุ�ยแล่�วิ เพราะเราจ้�กไม�เปิ1นไปิตามอ-านาจ้ขุองท�านอ�กต�อไปิ เราได่�บวิช่ในศาสุนาขุองพระ พ�ทธเจ้�าผู้#�แสุวิงหัาปิระโยช่น)อ�นย�,งใหัญ�แล่�วิ สุมณะท�*งหัล่ายผู้#�ทรงควิาม พ�นาศไม�เปิ1นเช่�นเรา ภ#เขุา มหัาสุม�ทร แม�น-*าคงคาเปิ1นต�น แผู้�นด่�นท�ศใหัญ�สุ�, ท�ศน�อยสุ�, ท�ศเบ<*องบน ท�ศเบ<*องต-,า แล่ะภพสุาม ล่�วินเปิ1นสุภาพไม�เท�,ยง ม�แต�ถุ#กเบ�ยด่เบ�ยนอย#�เสุมอ ด่#กรจ้�ต ท�านจ้ะไปิ ณ ท�,ไหันเล่�าจ้0งจ้ะม�ควิามสุ�ขุร<,นรมย) ด่#กรจ้�ต เบ<*องหัน�าแต�จ้�ตขุองเราต�*งม�,น แล่�วิ ท�านจ้�กท-าอะไรแก�เราได่� เราไม�เปิ1นไปิตามอ-านาจ้ขุองท�านแล่�วิ บ�คคล่ไม�ควิรถุ#กต�องไถุ�สุองปิาก ค<อร�างกายอ�นเต5มไปิด่�วิยขุองไม�สุะอาด่ม�ช่�อง ๙ แหั�ง เปิ1นท�,ไหัล่ออก น�าต�เต�ยน ท�านผู้#�ไปิสุ#�เร<อนค<อถุ-*าท�,เง<*อม ภ#เขุาอ�นสุวิยงามตามธรรมช่าต� เปิ1นท�,อาศ�ยอย#�แหั�งสุ�ตวิ)ปิSา ค<อ หัม#แล่ะ กวิาง แล่ะในปิSาท�,ฝีนตกใหัม�ๆ จ้�กได่�ควิามร<,นรมย)ใจ้ ณ ท�,น�*น ฝี#งนกย#ง ม�ขุนท�,คอเขุ�ยวิ ม�หังอนแล่ะปิGกงาม ล่-าแพนหัางม�แวิวิวิ�จ้�ตรน�ก สุ�ง สุ-าเน�ยงก�องก�งวิาล่ไพเราะจ้�บใจ้ จ้�กย�งท�านผู้#�บ-าเพ5ญฌานอย#�ในปิSาใหั� ร�าเร�งได่� เม<,อฝีนตนหัญ�างอกยาวิปิระมาณ ๔ น�*วิ ท�องฟ้8างามแจ้�มใสุไม�ม�เมฆปิกคล่�ม เม<,อท�านท-าตนใหั�เสุมอด่�วิยไม�แล่�วิ นอนอย#�เหัน<อหัญ�า ระหัวิ�างภ#เขุาน�*น จ้ะร# �สุ0กอ�อนน��มด่�งสุ-าล่� เราจ้�กกระท-าใหั�เหัม<อนผู้#�ใหัญ�จ้ะย�นด่�ด่�วิยปิ>จ้จ้�ยตามม�ตามได่� บ�คคล่ผู้#�ไม�เก�ยจ้คร�าน ย�อมกระท-าจ้�ต ขุองตนใหั�ควิรแก�การงาน ฉั�นใด่ เราจ้�กกระท-าจ้�ต ฉั�นน�*น เหัม<อนบ�คคล่เล่<,อนถุ�งใสุ�แมวิไวิ� ฉัะน�*นเราจ้�กท-าใหั�เหัม<อนผู้#�ใหัญ� จ้�กย�นด่�ด่�วิย ปิ>จ้จ้�ยตามม�ตามได่� จ้�กน-าท�านไปิสุ#�อ-านาจ้ขุองเราด่�วิยควิามเพ�ยรเหัม<อนนายหั�ตถุาจ้ารย)ผู้#�ฉัล่าด่ น-าช่�างท�,ซั�บม�นไปิสุ#�อ-านาจ้ขุองตนด่�วิยขุอ ฉัะน�*นเราย�อมสุามารถุท�,จ้ะด่-าเน�นตามหันทางอ�นเกษมสุ�ขุ ซั0,งเปิ1นทางอ�นบ�คคล่ผู้#�ตามร�กษาจ้�ต ได่�ด่-าเน�นมาแล่�วิท�กสุม�ย ด่�วิยหัท�ยอ�นเท�,ยงตรงท�,ท�านฝีRกฝีนไวิ�ด่�แล่�วิ ม�,นคงแล่�วิ เปิร�ยบเหัม<อนนายหั�ตถุาจ้ารย) สุามารถุจ้ะด่-าเน�นไปิ ตามภ#ม�สุถุานท�,ปิล่อด่ภ�ย ด่�วิยม�าท�,ฝีRกด่�แล่�วิ ฉัะน�*น เราจ้�กผู้#กจ้�ตไวิ�ในอารมณ) ค<อ กรรมฐานด่�วิยก-าล่�งภาวินา เหัม<อนนายหั�ตถุาจ้รรย) ม�ด่ช่�างไวิ� ท�,เสุาตล่�งด่�วิยเช่<อกอ�นม�,นคง ฉัะน�*น จ้�ตท�,เราค��มครองด่�แล่�วิ อบรมด่�แล่�วิด่�วิยสุต� จ้�กเปิ1นจ้�ตอ�นต�ณหัาเปิ1นต�น ไม�อาศ�ยในภพท�*งปิวิง ท�านจ้งต�ด่ ทางด่-าเน�นท�,ผู้�ด่เสุ�ยด่�วิยปิ>ญญา ขุ�มใจ้ใหั�ด่-าเน�นไปิในทางท�,ถุ#กด่�วิยควิามเพ�ยร ได่�เหั5นแจ้�งท�*งควิามเก�ด่ขุ0*นแล่ะควิามเสุ<,อมไปิ แล่�วิจ้�กได่�เปิ1นทายาทขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�ม�กแสุด่งธรรมอ�นปิระเสุร�ฐ ด่#กรจ้�ตท�านได่�น-าเอาใหั�เปิ1นไปิตามอ-านาจ้ขุองควิาม

Page 240: Tipitaka 26

เขุ�าใจ้ผู้�ด่ ๔ ปิระการ เหัม<อน บ�คคล่จ้#งเด่5กช่าวิบ�านวิ�,งวินไปิ ฉัะน�*น ท�านควิรคบหัาพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้#�ต�ด่เคร<,องเกาะเก�,ยวิแล่ะเคร<,องผู้#กเสุ�ยได่� เพ�ยบพร�อมด่�วิย พระมหัากร�ณา เปิ1นจ้อมปิราช่ญ)ม�ใช่�หัร<อ มฤคช่าต�เขุ�าไปิย�งภ#เขุาอ�นน�าร<,นรมย) ปิระกอบด่�วิยน-*าแล่ะด่อกไม� เท�,ยวิไปิในปิSาอ�นงด่งามตามล่-าพ�ง ใจ้ ฉั�นใด่ ด่#กรจ้�ต ท�านก5จ้�กร<,นรมย)อย#�ในภ#เขุาท�,ไม�เกล่<,อนกล่�น ด่�วิย ผู้#�คนตามล่-าพ�งใจ้ ฉั�นน�*น เม<,อท�านไม�ย�นด่�อย#�ท�,ภ#เขุาน�*น ท�านก5จ้�กต�อง เสุ<,อมโด่ยไม�ต�องสุงสุ�ย ด่#กรจ้�ต หัญ�งช่ายเหัล่�าใด่ปิระพฤต�ตามควิามพอใจ้ ตามอ-านาจ้ขุองท�านแล่�วิเสุวิยควิามสุ�ขุใด่อ�นอาศ�ยเบญจ้กามค�ณ หัญ�งช่ายเหัล่�าน�*นช่<,อวิ�าเปิ1นผู้#�โง�เขุล่า ตกอย#�ในอ-านาจ้ขุองมาร เปิ1นผู้#� เพล่�ด่เพล่�นอย#�ในภพน�อย ภพใหัญ� แล่ะช่<,อวิ�าเปิ1นสุาวิกขุองท�าน.

จ้บ ตาล่ปิ�ฏิเถุรคาถุา ---------------

พระตาล่ปิ�ฏิเถุระองค)เด่�ยวิเท�าน�*น ได่�ภาษ�ตคาถุา ไวิ�ในปิ>ญญาสุน�บาตน�*รวิมเปิ1นคาถุา ๕๕ คาถุา ฉัะน�*แล่.

ปิ>ญญาสุน�บาต จ้บบร�บ#รณ). ----------------

เถุรคาถุา สุ�ฏิฐ�กน�บาต ๑. มหัาโมคค�ล่ล่านเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ-2 1 0 0 0 -14000 183 0 0 0

[๔๐๐] พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ได่�ภาษ�ตคาถุา ๔ คาถุาเบ<*องต�น ควิามวิ�าภ�กษ�ผู้#�ถุ<อการอย#�ปิSาเปิ1นวิ�ตร ถุ<อการเท�,ยวิบ�ณฑูบาตเปิ1นวิ�ตร ย�นด่� เฉัพาะอาหัารท�,ม�อย#�ในบาตรอ�นเน<,องแต�การแสุวิงหัา ม�จ้�ตใจ้ม�,นคงด่�วิยด่�ในภายใน พ0งท-าล่ายเสุนาแหั�งพระยาม�จ้จ้�ราช่เสุ�ยได่� ภ�กษ�ผู้#�ถุ<อการอย#�ในปิSาเปิ1นวิ�ตร ถุ<อการเท�,ยวิบ�ณฑูบาตเปิ1นวิ�ตร ย�นด่�เฉัพาะ อาหัารท�,ม�อย#�ในบาตรอ�นเน<,องแต�การเสุาะแสุวิงหัา พ0งก-าจ้�ด่เสุนาแหั�งพระยาม�จ้จ้�ราช่เสุ�ยได่� เหัม<อนก�ญช่รท-าล่ายเร<อนไม�อ�อ ฉัะน�*น ภ�กษ� ผู้#�ถุ<อการอย#�โคนต�นไม�เปิ1นวิ�ตร ม�ควิามพากเพ�ยรเปิ1นน�ตย) ย�นด่�เฉัพาะอาหัารในบาตรอ�นเน<,องแต�การแสุวิงหัา ม�จ้�ตใจ้ม�,นคงด่�วิยด่� พ0ง ท-าล่ายเสุนาแหั�งพระยาม�จ้จ้�ราช่เสุ�ยได่� ภ�กษ�ท�*งหัล่ายผู้#�ถุ<อการอย#�โคน ไม�เปิ1นวิ�ตร ม�ควิามพากเพ�ยรเปิ1นน�ตย) ย�นด่�เฉัพาะอาหัารในบาตร อ�นเน<,องแต�การแสุวิงหัา พ0งก-าจ้�ด่เสุนาแหั�งพระยาม�จ้จ้�ราช่เสุ�ยได่� เหัม<อน ช่�างก�ญช่รท-าล่ายเร<อนไม�อ�อ ฉัะน�*น. อ�ก ๔ คาถุาต�อไปิ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ภาษ�ตไวิ� ด่�วิยอ-านาจ้ สุอนหัญ�งเพศยาซั0,งมาเล่�าโล่มท�านวิ�า เราต�เต�ยนกระท�อม ค<อสุร�ระร�างอ�นสุ-าเร5จ้ด่�วิยโครงกระด่#ก อ�นฉัาบทาด่�วิยเน<*อ ร�อยร�ด่ด่�วิยเสุ�นเอ5น เต5มไปิด่�วิย

Page 241: Tipitaka 26

ขุองไม�สุะอาด่ ม�กล่�,นเหัม5นน�าเกล่�ยด่ ท�,คนท�,วิๆ ไปิเขุ�าใจ้วิ�าเปิ1นขุองผู้#�อ<,นแล่ะเปิ1นขุองตน ในร�างกายขุองเธอเช่�นก�บถุ�งอ�นเต5มไปิด่�วิยค#ถุ ม�หัน�งหั��มหั�อปิกปิด่ไวิ�เหัม<อนนางปิGศาจ้ ม�ฝีGท�,อก ม�ช่�องเก�าช่�องเปิ1นท�,ไหัล่ออกเน<องน�ตย) ภ�กษ�ควิรล่ะเวิ�นสุร�ระขุองเธออ�นม�ช่�องเก�าช่�อง เต5มไปิด่�วิยกล่�,นเหัม5น ด่�งช่ายหัน��มผู้#�ช่อบ สุะอาด่ หัล่�กเล่�,ยงม#ตรค#ถุไปิจ้นหั�างไกล่ ฉัะน�*น หัากวิ�าคนพ0งร# �จ้�กสุร�ระขุองเธอเช่�นเด่�ยวิก�บฉั�นร# �จ้�ก ก5จ้ะพาก�นหัล่บหัล่�กเธอไปิเสุ�ยหั�างไกล่เหัม<อนบ�คคล่ผู้#�ช่อบสุะอาด่เหั5นหัล่�มค#ถุในฤด่#ฝีนแล่�วิ หัล่�กเล่�,ยงไปิเสุ�ย หั�างไกล่ ฉัะน�*น. เม<,อหัญ�งแพศยาคนน�*นได่�ฟ้>งด่�งน�*แล่�วิ ก5เก�ด่ควิามสุล่ด่ใจ้ จ้0งตอบพระเถุระเปิ1นคาถุาควิามวิ�า ขุ�าแต�สุมณะผู้#�ม�ควิามเพ�ยรมาก ท�านพ#ด่อย�างไรก5เปิ1นจ้ร�งอย�างน�*น แต�คน บางจ้-าพวิกย�งจ้มอย#�ในร�างกายอ�นน�* เหัม<อนก�บโคเฒ่�าท�,จ้มอย#�ในตม ฉัะน�*น. พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระเม<,อจ้ะช่�*แจ้งใหั�นางร# �วิ�า การปิระพฤต�ตามใจ้ช่อบเช่�นน�*ไม�ม� ปิระโยช่น) ม�แต�น-าโทษมาใหั�โด่ยถุ�ายเด่�ยวิ จ้0งกล่�าวิเปิ1นคาถุา ๒ คาถุาควิามวิ�าผู้#�ใด่ปิระสุงค)ย�อมอากาศด่�วิยขุม�*น หัร<อด่�วิยน-*าย�อมอย�างอ<,น การกระท-าขุองผู้#�น�*นก5ล่-าบากเปิล่�าๆ จ้�ตขุองเราน�*ก5เสุมอก�บอากาศ เปิ1นจ้�ตต�*งม�,นด่�วิยด่�ในภายใน เพราะฉัะน�*น เธออย�ามาหัวิ�งควิามร�กท�,ม�อย#�ในด่วิงจ้�ต อ�นล่ามกขุองเธอจ้ากฉั�นเล่ย เหัม<อนต�วิแมล่งถุล่าเขุ�าสุ#�กองไฟ้ย�อมถุ0งควิามพ�นาศ ฉัะน�*น เธอจ้งด่#ร�างกายอ�นกระด่#ก ๓๐๐ ท�อนยกขุ0*นต�*งไวิ� ม�แผู้ล่ท�,วิๆ ไปิ อ�นบ�ญกรรมกระท-าใหั�วิ�จ้�ตร กระสุ�บกระสุ�าย พวิกคนพาล่พาก�นด่-าร�โด่ยมาก ไม�ม�ควิามย�,งย<นม�,นคงอย#�เล่ยน�*เถุ�ด่. พระมหัาโมคค�ล่ล่านะ ปิรารภการน�พพานขุองพระสุาร�บ�ตรเถุระเปิ1นเหัต�จ้0งกล่�าวิคาถุา ขุ0*น ๔ คาถุาควิามวิ�า เม<,อท�านพระสุาร�บ�ตรเถุระ ผู้#�เพ�ยบพร�อมไปิด่�วิยอ�ฏิฐานะ เปิ1นอ�นมากม�ศ�ล่สุ�งวิรเปิ1นต�น น�พพานไปิแล่�วิ ก5เก�ด่เหัต�น�าสุะพ0งกล่�วิ ขุนพอง สุยองเกล่�า สุ�งขุารท�*งหัล่ายไม�เท�,ยงหันอ ม�ควิามเก�ด่ขุ0*นแล่ะควิามเสุ<,อมไปิเปิ1นธรรมด่า เก�ด่ขุ0*นแล่�วิก5ด่�บไปิ ควิามท�,สุ�งขุารเหัล่�าน�*นสุงบระง�บ เปิ1นสุ�ขุ ช่นเหัล่�าใด่พ�จ้ารณาเหั5นเบญจ้ขุ�นธ) โด่ยควิามเปิ1นขุองแปิรปิรวิน แล่ะโด่ยไม�ใช่�ต�วิตน ช่นเหัล่�าน�*น ช่<,อวิ�าแทงตล่อด่ธรรมอ�นล่ะเอ�ยด่เหัม<อนนายขุม�งธน#ย�งขุนทรายจ้ามร�ถุ#กด่�วิยล่#กศร ฉัะน�*น อน0,ง ช่นผู้#�ม� ควิามเพ�ยรเหัล่�าใด่ พ�จ้ารณาเหั5นสุ�งขุารท�*งหัล่ายโด่ยควิามเปิ1นขุองแปิรปิรวินแล่ะโด่ยไม�ใช่�ต�วิตน ช่นผู้#�ม�ควิามเพ�ยรเหัล่�าน�*น ช่<,อวิ�าแทงตล่อด่ธรรมอ�นล่ะเอ�ยด่ เหัม<อนนายขุม�งธน#ย�งขุนทรายจ้ามร�ถุ#กด่�วิยล่#กศร ฉัะน�*น. พระมหัาโมคค�ล่ล่านะปิรารภพระต�สุสุเถุระ จ้0งกล่�าวิเปิ1นคาถุาหัน0,งคาถุาควิามวิ�า ภ�กษ�ผู้#�ม�สุต� ควิรร�บล่ะเวิ�นควิามพอใจ้ร�กใคร�ในกามารมณ)เสุ�ย เหัม<อนบ�คคล่ร�บถุอนหัอกออกจ้ากตน แล่ะเหัม<อนบ�คคล่ร�บด่�บไฟ้ซั0,งไหัม�อย#� บนศ�รษะตน ฉัะน�*น ภ�กษ�ผู้#�ม�สุต�ควิรร�บล่ะเวิ�นควิามก-าหัน�ด่ในภพ

Page 242: Tipitaka 26

เสุ�ยเหัม<อนบ�คคล่ร�บถุอนหัอกออกจ้ากกายตน แล่ะเหัม<อนบ�คคล่ท�,ร �บด่�บไฟ้ ซั0,งไหัม�อย#�บนศ�รษะตน ฉัะน�*น เราเปิ1นผู้#�อ�นพระผู้#�ม�พระภาคซั0,งได่�ทรงอบรมพระองค)มาแล่�วิผู้#�ทรงไวิ�ซั0,งพระสุร�ระอ�นม�ในท�,สุ�ด่ทรงต�กเต<อนแล่�วิ จ้0งท-าปิราสุาทขุองนางวิ�สุาขุาม�คารมารด่าใหั�หัวิ� ,นไหัวิด่�วิยปิล่ายน�*วิเท�า บ�คคล่ ปิรารภควิามเพ�ยรอ�นย�อหัย�อนแล่�วิพ0งบรรล่�น�พพาน อ�นเปิ1นเหัต�ปิล่ด่ เปิล่<*อง ก�เล่สุ เคร<,อง ร�อยกรอง ท�*งปิวิงด่�วิยก-าล่�งควิามเพ�ยร อ�นน�อยก5หัาไม� แต�พ0งบรรล่�ได่�ด่�วิยควิามเพ�ยรช่อบ ๕ ปิระการ ก5ภ�กษ�หัน��มน�* น�บวิ�าเปิ1นบ�ร�ษผู้#�สุ#งสุ�ด่ช่นะมารพร�อมท�*งพาหันะแล่�วิ ทรงร�างกายอ�นม�ในท�,สุ�ด่สุายฟ้8าท�*งหัล่ายฟ้าด่ล่งไปิตามช่�องภ#เขุาเวิภารบรรพต แล่ะภ#เขุาปิ>ณฑูวิบรรพต สุ�วินอาตมาเปิ1นบ�ตรขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�ไม�ม�ใครเปิร�ยบ ผู้#�คงท�,ได่�เขุ�าไปิสุ#�ช่�องภ#เขุาเจ้ร�ญฌานอย#� อาตมาเปิ1นผู้#�สุงบระง�บ ย�นด่�แต�ใน ธรรมอ�นเปิ1นเคร<,องเขุ�าไปิสุงบระง�บ อย#�แต�ในเสุนาสุนะอ�นสุง�ด่ เปิ1นม�น� เปิ1นทายาทขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐ เปิ1นผู้#�อ�นท�าวิมหัาพรหัมพร�อมท�*ง เทวิด่ากราบไหัวิ� ด่#กรพราหัมณ) ท�านจ้งไหัวิ�พระก�สุสุปิผู้#�สุงบระง�บ ผู้#�ย�นด่�แต�ในธรรมอ�นสุงบ อย#�ในเสุนาสุนะอ�นสุง�ด่ เปิ1นม�น� เปิ1นทายาท แหั�งพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐท�,สุ�ด่ อน0,ง ในหัม#�มน�ษย)ท�*งปิวิง ผู้#�ใด่เปิ1นกษ�ตร�ย)หัร<อเปิ1นพราหัมณ)สุ<บวิงศ)ตระก#ล่มาเปิ1นล่-าด่�บๆ ต�*ง ๑๐๐ ช่าต�ถุ0งพร�อมด่�วิยไตรเทพ ถุ0งแม�จ้ะเปิ1นผู้#�เล่�าเร�ยนมนต) เปิ1นผู้#�ถุ0งฝี>, งแหั�งเวิทนา ๓ การกราบไหัวิ�ผู้#�น�*นแม�บ�อยๆ ย�อมไม�ถุ0งเสุ�*ยวิ ๑๖ อ�นจ้-าแนก ออก ๑๖ คร�*ง ขุองบ�ญท�,ไหัวิ�กระก�สุสุปิน�*เพ�ยงคร�*งเด่�ยวิเล่ย ภ�กษ�ใด่เวิล่า เช่�าเขุ�าวิ�โมกขุ) ๘ โด่ยอน�โล่มแล่ะปิฏิ�โล่ม ออกจ้ากสุมาบ�ต�น�*นแล่�วิเท�,ยวิไปิบ�ณฑูบาต ด่#กรพราหัมณ) ท�านอย�าร�กรานภ�กษ�เช่�นน�*นเล่ย อย�าได่�ท-าล่ายตนเสุ�ยเล่ย ท�านจ้งย�งใจ้ใหั�เล่<,อมใสุในพระอรหั�นต)ผู้#�คงท�,เก�ด่ จ้งร�บปิระณมอ�ญช่ล่�ไหัวิ�เถุ�ด่ ศ�รษะขุองท�านอย�าแตกไปิเสุ�ยเล่ย, พระ โปิฐ�ล่ะไม�เหั5นพระสุ�ทธรรม เพราะเปิ1นผู้#�ถุ#กอวิ�ช่ช่าหั��มหั�อไวิ�แล่�วิ เด่�นไปิสุ#�ทางผู้�ด่ซั0,งเปิ1นทางคด่ไม�ควิรเด่�น พระโปิฐ�ล่ะหัมกม��นอย#�ในสุ�งขุาร ต�ด่อย#�ในล่าภแล่ะสุ�กการะ ด่�งต�วิหันอนท�,ต�ด่อย#�ในค#ถุ จ้0งเปิ1นผู้#�ไม�ม�แก�น สุาร อน0,ง เช่�ญท�านมาด่# ท�านพระสุาร�บ�ตรผู้#�เพ�ยบพร�อมไปิด่�วิยค�ณท�,น�าด่#น�าช่ม ผู้#�พ�นแล่�วิจ้ากก�เล่สุด่�วิยสุมาธ�แล่ะปิ>ญญา ม�จ้�ตต�*งม�,นใน ภายใน เปิ1นผู้#�ปิราศจ้ากล่#กศร สุ�*นสุ�งโยช่น) บรรล่�วิ�ช่า ๓ ล่ะม�จ้จ้�ราช่เสุ�ยได่�เปิ1นพระท�กขุ�เณยยบ�คคล่ ผู้#�เปิ1นนาบ�ญอ�นยอด่เย�,ยมขุองมน�ษย)ท�*งหัล่าย เทวิด่าเปิ1นอ�นมากท�,ม�ฤทธ�Pเด่ช่เร<องยศศ�กด่�Pน�บจ้-านวินหัม<,น พร�อมด่�วิยพรหัมช่�*นพรหัมปิโรหั�ต ได่�พาก�นมาปิระณมอ�ญช่ล่�นม�สุการพระโมคค�ล่ ล่านเถุระ โด่ยกล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�เปิ1นบ�ร�ษผู้#�อาช่าไนย ขุอนอบน�อมแด่�ท�าน ขุ�าแต�ท�านผู้#�เปิ1นบ�ร�ษอ�ด่ม ขุอนอบน�อมแด่�ท�าน ขุ�าแต�ท�านผู้#�น�ร ท�กขุ) พระค�ณเจ้�าม�อาสุวิะท�*งหัล่ายสุ�*นไปิ เปิ1นท�กขุ�เณยยบ�คคล่ พระโมคค�ล่

Page 243: Tipitaka 26

ล่านเถุระ เปิ1นผู้#�อ�นมน�ษย)แล่ะเทวิด่าบ#ช่าแล่�วิ เปิ1นผู้#�เก�ด่โด่ยอร�ยช่าต�ครอบง-าควิามตายได่�แล่�วิไม�ต�ด่อย#�ในสุ�งขุาร เหัม<อนด่อกบ�วิไม�ต�ด่อย#�ด่�วิย น-*า ฉัะน�*น พระโมคค�ล่ล่านเถุระร# �แจ้�งโล่กได่�ต�*งพ�นเพ�ยงคร# �เด่�ยวิเสุมอด่�วิย ท�าวิมหัาพรหัม เปิ1นผู้#�ช่-านาญในค�ณ ค<ออ�ทธ�ฤทธ�P ในจ้�ต�แล่ะอ�บ�ต�ขุองสุ�ตวิ) ย�อมเหั5นเทวิด่าท�*งหัล่ายในกาล่อ�นสุมควิร ภ�กษ�ใด่ทรงค�ณธรรมช่�*นสุ#งด่�วิยปิ>ญญา ศ�ล่ แล่ะอ�ปิสุมะ ภ�กษ�น�*นค<อพระสุาร�บ�ตร เปิ1นผู้#�สุ#งสุ�ด่อย�างย�,ง แต�เราเปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในวิ�ธ�แสุด่งฤทธ�Pต�างๆ เปิ1นผู้#�ถุ0งควิามช่-านาญ ในฤทธ�Pพ0งเนรม�ตอ�ตภาพช่�,วิขุณะเด่�ยวิได่�ต�*งแสุนโกฏิ� เราช่<,อวิ�าโมคค�ล่ล่านะโด่ยโคตร เปิ1นผู้#�ช่-านาญในสุมาธ�แล่ะวิ�ช่ช่า ถุ0งท�,สุ�ด่แหั�งบารม�เปิ1นปิราช่ญ)ในศาสุนาขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�อ�นต�ณหัาไม�อาศ�ย ม�อ�นทร�ย) ม�,นคง ได่�ต�ด่เคร<,องจ้องจ้-าค<อก�เล่สุท�*งสุ�*นเสุ�ยอย�างเด่5ด่ขุาด่ เหัม<อนก�บ ก�ญช่รช่าต�ต�ด่ปิล่อกท�,ท-าด่�วิยเถุาหั�วิด่�วินใหั�ขุาด่กระเด่5นไปิ ฉัะน�*น เราค��น เคยก�บพระศาสุด่า ฯล่ฯ ถุอนต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพขุ0*นได่�แล่�วิ เราบรรล่� ถุ0งปิระโยช่น)ท�,ก�ล่บ�ตรผู้#�ออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ตต�องการน�*นแล่�วิ บรรล่�ถุ0ง ควิามสุ�*นสุ�งโยช่น)ท�*งปิวิงแล่�วิ มารผู้#�ม�กปิระท�ษร�าย เบ�ยด่เบ�ยนพระสุาวิก นามวิ�าวิ�ธ�ระแล่ะพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงนามวิ�ากก�สุ�นธะ แล่�วิหัมกไหัม� อย#�ในนรกใด่ นรกน�*นเปิ1นเช่�นไร ค<อ เปิ1นนรกท�,ม�ขุอเหัล่5กต�*งร�อย แล่ะ เปิ1นท�,ท-าใหั�เก�ด่ท�กขุเวิทนาเฉัพาะตนท�กแหั�ง มารผู้#�ม�กปิระท�ษร�าย เบ�ยด่ เบ�ยนพระสุาวิกนามวิ�าวิ�ธ#ระ แล่ะพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงนามวิ�ากก�สุ�นธะ หัมกไหัม�อย#�ในนรกใด่ นรกน�*นเปิ1นเช่�นน�* ภ�กษ�ใด่เปิ1นสุาวิกแหั�ง พระพ�ทธเจ้�า ร# �กรรมแล่ะผู้ล่กรรมโด่ยปิระจ้�กษ) ด่#กรมารผู้#�ม�ธรรมด่-าท�านเบ�ยด่เบ�ยนภ�กษ�น�*นเขุ�า ก5จ้ะต�องปิระสุบท�กขุ)เปิ1นแน�แท� วิ�มานท�*งหัล่ายล่อยอย#�ท�ามกล่างมหัาสุม�ทร ต�*งอย#�ตล่อด่ก�ปิ ม�สุ�เหัม<อนแก�วิไพฑู#รย) เปิ1นวิ�มานงด่งาม ม�ร�ศม�พล่��งออกเหัม<อนเปิล่วิไฟ้ผู้�ด่ผู้�อง ม�หัม#�นางอ�ปิสุรผู้#�ม�ผู้�วิพรรณแตกต�างก�นเปิ1นอ�นมากฟ้8อนร-า ภ�กษ�ใด่เปิ1นสุาวิกแหั�งพระพ�ทธเจ้�า ร# �กรรมแล่ะผู้ล่กรรมโด่ยปิระจ้�กษ) ด่#กรมารผู้#�ม�ธรรมด่-าท�านเบ�ยด่เบ�ยนภ�กษ�ร#ปิน�*นเขุ�า ก5จ้ะต�องปิระสุบท�กขุ)เปิ1นแน�แท� ภ�กษ� ร#ปิใด่ท�,พระพ�ทธเจ้�าทรงใช่�ไปิแล่�วิ ภ�กษ�สุงฆ)เปิ1นอ�นมากก5เหั5นอย#� ได่�ท-า ปิราสุาทขุองนางวิ�สุาขุาม�คารมารด่า ใหั�หัวิ� ,นไหัวิได่�ด่�วิยปิล่ายน�*วิเท�า ภ�กษ�ใด่เปิ1นสุาวิกแหั�งพระพ�ทธเจ้�า ร# �กรรมแล่ะผู้ล่แหั�งกรรมโด่ยปิระจ้�กษ)ด่#กรมารผู้#�ม�ธรรมด่-า ท�านเบ�ยด่เบ�ยนภ�กษ�ร#ปิน�*นเขุ�า ก5จ้ะต�องปิระสุบท�กขุ)เปิ1นแน�แท� ภ�กษ�ใด่ม�อ�ทธ�พล่อ�นกล่�าแขุ5ง ท-าเวิช่ย�นตปิราสุาทใหั�หัวิ� ,นไหัวิ ได่�ด่�วิยปิล่ายน�*วิเท�า แล่ะย�งเทพเจ้�าท�*งหัล่ายใหั�สุล่ด่ใจ้ ภ�กษ�ใด่เปิ1น สุาวิกแหั�งพระพ�ทธเจ้�า ร# �กรรมแล่ะผู้ล่กรรมโด่ยปิระจ้�กษ) ด่#กรมารผู้#�ม� ธรรมด่า ท�านเบ�ยด่เบ�ยนภ�กษ�ร#ปิน�*นเขุ�า ก5จ้ะต�องปิระสุบท�กขุ)เปิ1นแน�แท�ภ�กษ�ใด่ไต�ถุามท�าวิสุ�กกเทวิราช่ท�,

Page 244: Tipitaka 26

เวิช่ย�นตปิราสุาทวิ�า มหัาบพ�ตรทรงทราบวิ�ม�ต�อ�นเปิ1นท�,สุ�*นต�ณหัาบ�างหัร<อ ขุอถุวิายพระพร ท�าวิสุ�กกเทวิราช่ถุ#ก ถุามปิ>ญหัาแล่�วิ ทรงพยากรณ)ตามแนวิเทศนาท�,พระศาสุด่าทรงแสุด่งแล่�วิแก�ภ�กษ�น�*น ภ�กษ�ใด่เปิ1นสุาวิกแหั�งพระพ�ทธเจ้�าร# �กรรมแล่ะผู้ล่กรรมโด่ย ปิระจ้�กษ) ด่#กรมารผู้#�ม�ธรรมด่-า ท�านเบ�ยด่เบ�ยนภ�กษ�น�*นเขุ�า ก5จ้ะต�องปิระสุบท�กขุ)เปิ1นแน�แท� ภ�กษ�ใด่สุอบถุามท�าวิมหัาพรหัมวิ�า ด่#กรอาวิ�โสุ แม�วิ�นน�*ท�านย�งม�ควิามเหั5นผู้�ด่อย#�เหัม<อนเม<,อก�อนวิ�า สุ�ธรรมสุภาน�*ม�อย#�บนพรหัมโล่กเท�าน�*น ท�,ด่าวิด่0งสุพ�ภพไม�ม�หัร<อ หัร<อวิ�าท�านย�งม�ควิามเหั5นผู้�ด่อย#�เหัม<อนก�อน ค<อ ท�านย�งเหั5นอย#�วิ�า บนพรหัมโล่กม�แสุงสุวิ�างพวิยพ� �ง ออกได่�เองหัร<อ คร�*นท�าวิมหัาพรหัมถุ#กถุามปิ>ญหัาแล่�วิ ได่�พยากรณ)ตาม ควิามเปิ1นจ้ร�งแก�ภ�กษ�น�*นวิ�า ขุ�าแต�พระค�ณเจ้�าผู้#�น�รท�กขุ) ขุ�าพเจ้�าไม�ได่�เหั5นผู้�ด่เหัม<อนเม<,อก�อน ค<อ ไม�ได่�เหั5นวิ�า บนพรหัมโล่กม�ร�ศม�พวิยพ� �งออกไปิได่�เอง ท�กวิ�นน�*ขุ�าพเจ้�าล่ะท�*งค-าพ#ด่ท�,วิ�ามาน�*นเสุ�ยได่� กล่�บม�ควิามเหั5นวิ�าไม�เท�,ยง ภ�กษ�ใด่เปิ1นสุาวิกขุองพระพ�ทธเจ้�า ร# �กรรมแล่ะผู้ล่กรรมโด่ยปิระจ้�กษ) ด่#กรมารผู้#�ม�ธรรมด่-า ท�านเบ�ยด่เบ�ยนภ�กษ�น�*นเขุ�าก5จ้ะต�องปิระสุบท�กขุ)เปิ1นแน�แท� ภ�กษ�ใด่แสุด่งยอด่ขุ�นเขุาสุ�เนร�ราช่ช่มพ#ทวิ�ปิ แล่ะปิ�พพวิ�เทหัทวิ�ปิ ใหั�หัม#�มน�ษย)ช่าวิอมรโคยานทวิ�ปิแล่ะช่าวิอ�ตตรก�ร�ทวิ�ปิเหั5นก�นด่�วิยวิ�โมกขุ) ภ�กษ�ใด่เปิ1นสุาวิกขุองพระพ�ทธเจ้�า ร# �กรรมแล่ะผู้ล่กรรมโด่ยปิระจ้�กษ) ด่#กรมารผู้#�ม�ธรรมด่-า ท�านเบ�ยด่เบ�ยน ภ�กษ�ร#ปิน�*นเขุ�า ก5จ้ะต�องปิระสุบท�กขุ)เปิ1นแน�แท� ไฟ้ไม�ได่�ต�*งใจ้วิ�าเราจ้ะไหัม�คนพาล่เล่ย แต�คนพาล่ร�บเขุ�าไปิหัาไฟ้อ�นล่�กโพล่งใหั�ไหัม�ตนเองฉั�นใด่ ด่#กรมาร ท�านปิระท�ษร�ายพระตถุาคตน�*นแล่�วิ ก5จ้�กเผู้าตนเองเหัม<อนก�บคนพาล่ถุ#กไฟ้ไหัม� ฉัะน�*น แน�ะมารผู้#�ช่าต�ช่�,วิ ต�วิท�านเปิ1นมารคอยแต�ปิระท�ษร�ายพระตถุาคตพระองค)น�*น ก5ต�องพบแต�สุ�,งซั0,งม�ใช่�บ�ญ หัร<อท�านเขุ�าใจ้วิ�า บาปิไม�ใหั�ผู้ล่แก�เรา แน�นะมารผู้#�ม��งแต�ควิามตาย เพราะท�านได่�ท-าบาปิมาโด่ยสุ�วินเด่�ยวิ จ้ะต�องเขุ�าถุ0งท�กขุ)ตล่อด่กาล่นานท�านจ้งอย�าค�ด่ร�ายต�อพระพ�ทธเจ้�า แล่ะภ�กษ�ท�*งหัล่าย ผู้#�สุาวิกขุอง พระพ�ทธเจ้�าอ�กต�อไปิเล่ย พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ค�กคามมารท�,ปิSาเภสุกฬาวิ�นด่�งน�*แล่�วิ ล่-าด่�บน�*น มารน�*นเสุ�ยใจ้จ้0งได่�หัายไปิ ณ ท�,น�*นน�,นเอง.ได่�ทราบวิ�า ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาท�*งหัมด่ด่�วิยปิระการฉัะน�*แล่. --------------

ในสุ�ฏิฐ�กน�บาตปิรากฏิวิ�า พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระ ผู้#�ม�ฤทธ�Pมากองค)เด่�ยวิ เท�าน�*น ได่�ภาษ�ตคาถุาเหัล่�าน�*นไวิ� ๖๘ คาถุา. จ้บ สุ�ฏิฐ�กน�บาต. -------------

เถุรคาถุา มหัาน�บาต

Page 245: Tipitaka 26

๑. วิ�งค�สุเถุรคาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองพระวิ�งค�สุเถุระพระวิ�งค�สุเถุระ เม<,อบวิช่แล่�วิใหัม�ๆ ได่�เหั5นสุตร�หัล่ายคนล่�วินแต�แต�งต�วิเสุ�ยงด่งาม พาก�นไปิวิ�หัาร ก5เก�ด่ควิามก-าหัน�ด่ย�นด่� เม<,อบรรเทาควิามก-าหัน�ด่ย�นด่�ได่�แล่�วิ จ้0งได่�กล่�าวิคาถุา ๙ คาถุาสุอนตนเอง ควิามวิ�า -2 1 0 0 0 -14010 261 0 0 0

[๔๐๑] ควิามตร0กท�*งหัล่าย ก�บควิามคนองอย�างเอวิทรามเหัล่�าน�*ได่�เขุ�าครอบง-า เราผู้#�ออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ต เหัม<อนก�บบ�ตรขุองคนสุ#งศ�กด่�Pซั0,งม�ธน#มาก ท�*งได่�ศ0กษาวิ�ช่าธน#ศ�ล่)ปิมาอย�างเช่�,ยวิช่าญ ย�งล่#กธน#มารอบๆ ต�วิเหัล่�าศ�ตร#ผู้#�หัล่บหัล่�กไม�ท�นต�*งพ�นล่#ก ฉัะน�*น ถุ0งแม�หัญ�งจ้ะมามากย�,งกวิ�าน�* ก5จ้�กท-าการเบ�ยด่เบ�ยนเราไม�ได่� เพราะเราได่�ต�*งอย#�ในธรรมเสุ�ยแล่�วิ ด่�วิยวิ�าเราได่�สุด่�บทางอ�นเปิ1นท�,ใหั�ถุ0งน�พพานขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�เปิ1นเผู้�าพ�นธ�)แหั�ง พระอาท�ตย)คร�*งเด่�ยวิ ใจ้ขุองเราก5ย�นด่�ในทางน�*นแน�นอน ด่#กรมารผู้#�ช่� ,วิร�ายถุ�าท�านย�งเขุ�ามาร�กรานเราผู้#�เปิ1นอย#�อย�างน�* ท�านก5จ้ะไม�ได่�เหั5นทางขุองเราตามท�,เราท-าไม�ใหั�ท�านเหั5นควิามจ้ร�ง ภ�กษ�ควิรล่ะควิามไม�ย�นด่� ควิามย�นด่�แล่ะควิามตร0กอ�นเก�,ยวิก�บบ�ตรแล่ะภรรยาเปิ1นต�นเสุ�ยท�*งหัมด่แล่�วิ ไม�ควิรจ้ะท-าต�ณหัาด่�งปิSาช่�ฏิในท�,ไหันๆ อ�ก เพราะไม�ม�ต�ณหัาด่�งปิSาช่�ฏิ ร#ปิอย�างใด่ อย�างหัน0,งซั0,งอาศ�ยแผู้�นด่�นก5ด่� อย#�ในอากาศก5ด่� แล่ะม�อย#�ใต�แผู้�นด่�นก5ด่�เปิ1นขุองไม�เท�,ยงล่�วินแต�คร-,าคร-,าไปิท�*งน�*น ผู้#�ท�,แทงตล่อด่อย�างน�*แล่�วิย�อม เปิ1นผู้#�หัล่�ด่พ�น ปิ�ถุ�ช่นท�*งหัล่ายหัมกม��นพ�วิพ�นอย#�ในร#ปิท�,ได่�เหั5น เสุ�ยงท�,ได่�ฟ้>ง กล่�,นท�,มากระทบ แล่ะอารมณ)ท�,ได่�ทราบ ภ�กษ�ควิรเปิ1นผู้#�ไม�หัวิ� ,นไหัวิ ก-าจ้�ด่ควิามพอใจ้ในเบญจ้กามค�ณเหัล่�าน�*เสุ�ย เพราะผู้#�ใด่ไม�ต�ด่อย#�ในกามค�ณเหัล่�าน�* บ�ณฑู�ตท�*งหัล่ายกล่�าวิผู้#�น�*นวิ�าเปิ1นม�น� ม�จ้ฉัาท�ฏิฐ�ซั0,งอ�งอาศ�ยท�ฏิฐ� ๖๘ ปิระการ เปิ1นไปิก�บด่�วิยควิามตร0ก ต�*งล่งม�,นในสุ�,งอ�นไม�เปิ1นธรรม ในควิามเปิ1นปิ�ถุ�ช่นในกาล่ไหันๆ ผู้#�ใด่ไม�เปิ1นไปิในอ-านาจ้ขุอง ก�เล่สุท�*งไม�กล่�าวิถุ�อยค-าหัยาบคาย ผู้#�น�*นช่<,อวิ�าเปิ1นภ�กษ� ภ�กษ�ผู้#�เปิ1นบ�ณฑู�ต ม�ใจ้ม�,นคงมานมนานแล่�วิ ไม�ล่วิงโล่ก ม�ปิ>ญญาร�กษาตน ไม�ม�ควิามทะเยอ ทะยาน เปิ1นม�น� ได่�บรรล่�สุ�นต�บทแล่�วิ หัวิ�งคอยเวิล่าเฉัพาะปิร�น�พพาน. เม<,อพระวิ�งค�สุเถุระก-าจ้�ด่มานะท�,เปิ1นไปิแก�ตนได่�แล่�วิ เพราะอาศ�ยค�ณสุมบ�ต� ค<อ ควิาม ไหัวิพร�บขุองตน จ้0งได่�กล่�าวิคาถุา ๔ คาถุาต�อไปิอ�ก ควิามวิ�าด่#กรท�านผู้#�สุาวิกขุองพระโคด่ม ท�านจ้งล่ะท�*งควิามเย�อหัย�,งเสุ�ย จ้งล่ะท�*งทางแหั�งควิามเย�อหัย�,งใหั�หัมด่เสุ�ยด่�วิย เพราะผู้#�หัมกม��นอย#�ในทางแหั�ง ควิามเย�อหัย�,งจ้ะต�องเด่<อด่ร�อนอย#�ตล่อด่กาล่ช่�านาน หัม#�สุ�ตวิ)ผู้#�ย�งม�ควิามล่บหัล่#�ค�ณท�านถุ#กมานะก-าจ้�ด่แล่�วิไปิตกนรก

Page 246: Tipitaka 26

ช่�มช่นคนก�เล่สุหันา ถุ#กควิามทะนงต�วิก-าจ้�ด่แล่�วิ พาก�นตกนรกต�องเศร�าโศกอย#�ตล่อด่ในกาล่นาน กาล่บางคร�*งภ�กษ�ปิฏิ�บ�ต�ช่อบแล่�วิช่นะก�เล่สุด่�วิยมรรคจ้0งไม�ต�องเศร�าโศกย�ง กล่�บได่�เก�ยรต�ค�ณ แล่ะควิามสุ�ขุ บ�ณฑู�ตท�*งหัล่ายเร�ยกภ�กษ�ผู้#�ปิฏิ�บ�ต�ช่อบอย�างน�*นวิ�า เปิ1นผู้#�เหั5นธรรม เพราะเหัต�น�*น ภ�กษ�ในศาสุนาน�*ไม�ควิรม�ก�เล่สุเคร<,องตร0งใจ้ ควิรม�แต�ควิามเพ�ยรช่อบ ล่ะน�วิรณ)แล่�วิเปิ1นผู้#�บร�สุ�ทธ�Pแล่ะล่ะมานะโด่ยไม�เหัล่<อแล่�วิ เปิ1นผู้#�สุงบระง�บ บรรล่�ท�,สุ�ด่แหั�งวิ�ช่ช่าได่�ขุ�าพเจ้�าเร�าร�อนเพราะกามราคะ แล่ะจ้�ตใจ้ขุองขุ�าพเจ้�าก5เร�าร�อนเพราะกามราคะเหัม<อนก�น ด่#กรท�านผู้#�สุาวิกขุองพระโคด่ม ขุอพระค�ณจ้งกร�ณาบอกธรรมเคร<,องด่�บควิามเร�าร�อนด่�วิยเถุ�ด่. ท�านพระอานนท)เถุระกล่�าวิคาถุา ควิามวิ�าจ้�ตขุองท�านเร�าร�อนก5เพราะควิามสุ-าค�ญผู้�ด่ เพราะฉัะน�*น ท�านจ้งล่ะท�*งน�ม�ต อ�นงามซั0,งปิระกอบด่�วิยราคะเสุ�ย ท�านจ้งอบรมจ้�ตใหั�ม�อารมณ)อ�นเด่�ยวิ ต�*งม�,นเด่5ด่เด่�,ยวิ ด่�วิยการพ�จ้ารณาสุ�,งท�*งปิวิงวิ�าเปิ1นขุองไม�สุวิยงาม จ้งอบรมกายคตาสุต� จ้งเปิ1นผู้#�มากไปิด่�วิยควิามเบ<,อหัน�าย ท�านจ้งเจ้ร�ญอน�ม�ตตาน�ปิ>สุสุนา การน0กถุ0งก�เล่สุเปิ1นเคร<,องหัมาย จ้งต�ด่อน�สุ�ยค<อมานะเสุ�ย แต�น�*นท�านจ้�กเปิ1นผู้#�สุงบระง�บเท�,ยวิไปิ เพราะล่ะมานะเสุ�ยได่�. คราวิหัน0,งพระวิ�งค�สุเถุระ เก�ด่ควิามปิล่าบปิล่<*มใจ้ในสุ�ภาษ�ตสุ#ตรท�,พระผู้#�ม�พระภาคทรง แสุด่งไวิ�แล่�วิ จ้0งกราบท#ล่ขุ0*นในท�,เฉัพาะพระพ�กตร)ด่�วิยคาถุา ๔ คาถุา ควิามวิ�า บ�คคล่ควิรพ#ด่แต�วิาจ้าท�,ไม�ย�งตนใหั�เด่<อด่ร�อนเท�าน�*น อน0,ง วิาจ้าใด่ท�,ไม�เบ�ยด่เบ�ยนคนอ<,น วิาจ้าน�*นแล่เปิ1นวิาจ้าสุ�ภาษ�ต บ�คคล่ควิรพ#ด่แต�วิาจ้า ท�,น�าร�กใคร� ท�*งเปิ1นวิาจ้าท�,ท-าใหั�ร�าเร�งได่� ไม�พ0งย0ด่ถุ<อวิาจ้าช่�,วิช่�าขุองคนอ<,น พ0งกล่�าวิแต�วิาจ้าอ�นเปิ1นท�,ร �ก ค-าสุ�ตย)แล่เปิ1นวิาจ้าไม�ตาย ธรรมน�*เปิ1นขุองเก�า สุ�ตบ�ร�ษท�*งหัล่ายต�*งอย#�แล่�วิในค-าสุ�ตย) ท�*งท�,เปิ1นอรรถุเปิ1นธรรม พระพ�ทธเจ้�าตร�สุพระวิาจ้าใด่ เปิ1นพระวิาจ้าปิล่อด่ภ�ย พระวิาจ้าน�*นเปิ1นไปิ เพ<,อบรรล่�น�พพาน เพ<,อท-าซั0,งท�,สุ�ด่แหั�งท�กขุ) พระวิาจ้าน�*นแล่เปิ1นวิาจ้า สุ#งสุ�ด่กวิ�าวิาจ้าท�*งหัล่าย.

คร�*งหัน0,ง พระวิ�งค�สุเถุระกล่�าวิคาถุา ๓ คาถุา ด่�วิยอ-านาจ้สุรรเสุร�ญพระสุาร�ปิ�ตตเถุระ ควิามวิ�าท�านพระสุาร�บ�ตรม�ปิ>ญญาสุ�ขุ�ม เปิ1นน�กปิราช่ญ) เปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในทางแล่ะ ม�ใช่�ทาง ม�ปิ>ญญามากแสุด่งธรรมแก�ภ�กษ�ท�*งหัล่ายย�อบ�าง พ�สุด่ารบ�าง เสุ�ยงขุองท�านผู้#�ก-าล่�งแสุด่งธรรมอย#�ไพเราะ เหัม<อนก�บเสุ�ยงนกสุาล่�กา ม�ปิฏิ�ภาณปิรากฏิรวิด่เร5วิ เหัม<อนก�บคล่<,นในมหัาสุม�ทร เม<,อท�านแสุด่ง ธรรมด่�วิยเสุ�ยงอ�นน�าย�นด่� น�าสุด่�บฟ้>ง ไพเราะจ้�บใจ้ ภ�กษ�ท�*งหัล่าย ได่�ฟ้>งค-าอ�นไพเราะ ก5ม�ใจ้ร�าเร�งเบ�กบาน พาก�นต�*งใจ้ฟ้>ง.

ในวิ�นเทศนาพระสุ#ตรเน<,องในวิ�นปิวิารณา คร�*งหัน0,ง พระวิ�งค�สุเถุระเหั5นพระบรมศาสุด่า ซั0,งก-าล่�งปิระท�บอย#� ม�ภ�กษ�สุงฆ)หัม#�ใหัญ�หั�อมล่�อม จ้0งกล่�าวิคาถุาช่มเช่ยพระองค)ขุ0*น ๔ คาถุาควิามวิ�า ใน

Page 247: Tipitaka 26

วิ�น ๑๕ ค-,า เปิ1นวิ�นปิวิารณาปิร�สุ�ทธ� วิ�นน�*ม�ภ�กษ�ปิระมาณ ๕๐๐ ร#ปิมาปิระช่�มก�น ล่�วินแต�เปิ1นผู้#�ต�ด่เคร<,องเกาะเก�,ยวิผู้#กพ�นเสุ�ยได่�สุ�*น ไม�ม� ควิามท�กขุ) สุ�*นภพสุ�*นช่าต�แล่�วิ เปิ1นผู้#�แสุวิงหัาค�ณธรรมอ�นปิระเสุร�ฐท�*งน�*น พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�Pม�หัม#�อ-ามาตย)หั�อมล่�อม เสุด่5จ้เล่�ยบแผู้�นด่�นอ�นไพศาล่ ม�มหัาสุม�ทรเปิ1นอาณาเขุตน�*ไปิรอบๆ ได่� ฉั�นใด่ พระสุาวิกท�*งหัล่ายผู้#�ม�วิ�ช่ช่า ๓ ล่ะม�จ้จ้�ราช่ได่�แล่�วิ พาก�นเขุ�าไปิหั�อมล่�อมพระผู้#�ม� พระภาคผู้#�ทรงช่นะสุงครามแล่�วิ ผู้#�น-าพวิกช่�*นเย�,ยม ฉั�นน�*น พระสุาวิกท�*งมวิล่ล่�วินแต�เปิ1นพ�ทธช่�โนรสุ ก5ในพระสุาวิกเหัล่�าน�* ไม�ม�ควิามวิ�างเปิล่�าจ้ากค�ณธรรมเล่ย ขุ�าพระองค)ขุอถุวิายบ�งคมพระองค)ผู้#�เปิ1นเผู้�าพ�นธ�)แหั�งพระอาท�ตย) ผู้#�ทรงปิระหัาณล่#กศร ค<อต�ณหัาได่�แล่�วิ. คร�*งหัน0,ง ท�านพระวิ�งค�สุเถุระได่�กล่�าวิคาถุา ๔ คาถุา ช่มเช่ยพระผู้#�ม�พระภาค ซั0,งก-าล่�ง ทรงแสุด่งธรรมอ�นเก�,ยวิก�บเร<,องน�ทานแก�ภ�กษ�ท�*งหัล่าย ควิามวิ�า ภ�กษ�มากกวิ�าพ�น ได่�เขุ�าไปิเฝี8าพระสุ�คตเจ้�าผู้#�ก-าล่�งทรงแสุด่งธรรมอ�นปิราศจ้ากธ�ล่� ค<อน�พพานอ�นไม�ม�ภ�ยแต�ท�,ไหันๆ ภ�กษ�ท�*งหัล่ายก5พาก�น ต�*งใจ้ฟ้>งธรรมอ�นไพบ#ล่ย) ท�,พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงแสุด่งแล่�วิ พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าอ�นหัม#�ภ�กษ�สุงฆ)หั�อมล่�อม เปิ1นสุง�างามแท�หันอ พระผู้#�ม� พระภาคทรงพระนามวิ�านาคะ ผู้#�ปิระเสุร�ฐ ทรงเปิ1นพระฤาษ�สุ#งสุ�ด่กวิ�า บรรด่าฤาษ� ค<อพระสุาวิกแล่ะพระปิ>จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า ทรงโปิรยฝีนอมฤตธรรมรด่พระสุาวิกท�*งหัล่าย คล่�ายก�บฝีนหั�าใหัญ� ฉัะน�*น ขุ�าแต�พระมหัาวิ�รเจ้�าพระวิ�งค�สุะสุาวิกขุองพระองค)ออกจ้ากท�,พ�กกล่างวิ�น มาถุวิายบ�งคมพระ ย�คล่บาทขุองพระองค)อย#� ด่�วิยปิระสุงค)จ้ะเฝี8าพระองค). คราวิหัน0,ง พระผู้#�ม�พระภาคทรงสุด่�บภ�กษ�ท�*งหัล่ายสุนทนาก�นวิ�า พระวิ�งค�สุะไม�ต�*งใจ้จ้ะ ศ0กษาเล่�าเร�ยน พระองค)จ้0งตร�สุพระคาถุา ๔ พระคาถุา ควิามวิ�า พระวิ�งค�สุะครอบง-าทางผู้�ด่แหั�งก�เล่สุมารได่�แล่�วิ ท�*งท-าล่ายก�เล่สุเคร<,อง ตร0งใจ้ได่�สุ�*นแล่�วิ จ้0งเท�,ยวิไปิอย#� เธอท�*งหัล่ายจ้งด่#พระวิ�งค�สุะผู้#�ปิล่ด่ เปิล่<*องเคร<,องผู้#กเสุ�ยแล่�วิ ผู้#�อ�นต�ณหัามานะท�ฏิฐ�ไม�อ�งแอบเล่ย ท�*ง จ้-าแนกธรรมเปิ1นสุ�วินๆ ได่�ด่�วิยน�*น เปิ1นต�วิอย�างเถุ�ด่ อ�นท�,จ้ร�ง พระ วิ�งค�สุะได่�บอกทางไวิ�หัล่ายปิระการ เพ<,อใหั�ขุ�ามหั�วิงน-*าค<อกามเปิ1นต�นเสุ�ยก5ในเม<,อพระวิ�งค�สุะได่�บอกทางอ�นไม�ตายน�*นไวิ�ใหั�แล่�วิ ภ�กษ�ท�*งหัล่ายท�,ได่�ฟ้>งแล่�วิ ก5ควิรเปิ1นผู้#�ต�*งอย#�ในควิามเปิ1นผู้#�เหั5นธรรม ไม�ง�อนแง�นคล่อนแคล่นในธรรม พระวิ�งค�สุะเปิ1นผู้#�ท-าแสุงสุวิ�างใหั�เก�ด่ขุ0*น แทงตล่อด่ แล่�วิซั0,งธรรมฐ�ต�ท�*งปิวิง แสุด่งธรรมอ�นเล่�ศตามกาล่เวิล่าได่�อย�างฉั�บพล่�นเพราะร# �มาเอง แล่ะท-าใหั�แจ้�งมาเอง เม<,อพระวิ�งค�สุะแสุด่งธรรมด่�วิยด่� แล่�วิอย�างน�* จ้ะปิระมาทอะไรต�อธรรมขุองท�านผู้#�ร# �แจ้�งเล่�า เพราะเหัต�น�*น แหัล่ะ ภ�กษ�พ0งเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาทในค-าสุอนขุองพระผู้#�ม�พระภาคพระองค)น�*น ต�*งใจ้ศ0กษาไตรสุ�กขุาด่�วิยปิฏิ�ปิทา อ�นเล่�ศในกาล่ท�กเม<,อเถุ�ด่.คร�*งหัน0,ง ท�านพระวิ�งค�สุเถุร

Page 248: Tipitaka 26

กล่�าวิคาถุาช่มเช่ยท�านพระอ�ญญาโกณฑู�ญญะ ๓ คาถุา ควิามวิ�าพระอ�ญญาโกณฑู�ญญเถุระ เปิ1นผู้#�ตร�สุร# �ตามพระพ�ทธเจ้�า ม�ควิามเพ�ยรอย�างแก�กล่�า ได่�วิ�เวิกอ�นเปิ1นธรรมเคร<,องอย#�เปิ1นสุ�ขุเปิ1นน�ตย) สุ�,งใด่ท�, พระสุาวิกผู้#�กระท-าตามค-าสุอนขุองพระศาสุด่า พ0งบรรล่� สุ�,งน�*นท�*งหัมด่ ท�านพระอ�ญญาโกณฑู�ญญเถุระผู้#�ไม�ปิระมาทศ0กษาอย#� ก5บรรล่�ตามได่�แล่�วิท�านพระอ�ญญาโกณฑู�ญญเถุระม�อาน�ภาพมาก ม�วิ�ช่ช่า ๓ ฉัล่าด่ในการร# �จ้�ตขุองผู้#�อ<,น เปิ1นทายาทขุองพระพ�ทธเจ้�า ได่�มาถุวิายบ�งคมพระย�คล่บาทขุองพระบรมศาสุด่าอย#�. คร�*งหัน0,ง พระวิ�งค�สุเถุระ เม<,อจ้ะกล่�าวิช่มเช่ยพระผู้#�ม�พระภาคแล่ะพระเถุระท�*งหัล่าย ม�พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระเปิ1นต�น จ้0งได่�กล่�าวิคาถุา ๓ คาถุา ควิามวิ�าเช่�ญท�านด่#พระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นจ้อมปิราช่ญ) เสุด่5จ้ถุ0งฝี>, งแหั�งควิามท�กขุ) ก-าล่�ง ปิระท�บอย#�เหัน<อยอด่เขุากาล่สุ�ล่าแหั�งอ�สุ�ค�ล่�บรรพต ม�หัม#�พระสุาวิกผู้#�ม�วิ�ช่ช่า ๓ ล่ะม�จ้จ้�ราช่ได่�แล่�วิน�,งเฝี8าอย#� พระมหัาโมคค�ล่ล่านเถุระผู้#�เร<อง อ�ทธ�ฤทธ�Pมาก ตามพ�จ้ารณาด่#จ้�ตขุองภ�กษ�ผู้#�มหัาขุ�ณาสุพเหัล่�าน�*นอย#� ท�านก5 ก-าหันด่ได่�วิ�าเปิ1นด่วิงจ้�ตท�,หัล่�ด่พ�นแล่�วิ ไม�ม�อ�ปิธ� ด่�วิยใจ้ขุองท�านด่�วิยปิระการฉัะน�* ภ�กษ�ท�*งหัล่ายจ้0งได่�พาก�นหั�อมล่�อมพระผู้#�ม�พระภาคพระนามวิ�าโคด่ม ผู้#�ทรงสุมบ#รณ)ด่�วิยพระค�ณธรรม ท�กอย�าง ทรงเปิ1นจ้อม ปิราช่ญ) เสุด่5จ้ถุ0งฝี>, งแหั�งท�กขุ) ทรงเต5มเปิG, ยมด่�วิยพระอาการเปิ1นอ�นมาก. คราวิหัน0,ง ท�านพระวิ�งค�สุเถุระกล่�าวิคาถุาสุรรเสุร�ญพระผู้#�ม�พระภาค ซั0,งก-าล่�ง ปิระท�บอย#�ในท�ามกล่างสุงฆ)หัม#�ใหัญ� เทวิด่าแล่ะนาคน�บจ้-านวินพ�น ท�,ร �มสุระโบกขุรณ� ช่<,อค�คครา ใกล่�เม<องจ้-าปิา ๑ คาถุา ควิามวิ�าขุ�าแต�พระมหัาม�น�อ�งค�รสุ พระองค)ไพโรจ้น)ล่�วิงโล่กน�*ก�บท�*งเทวิโล่กท�*งหัมด่ด่�วิยพระยศเหัม<อนก�บพระจ้�นทร) แล่ะพระอาท�ตย)ท�,ปิราศจ้ากมล่ท�น สุวิ�างจ้�าอย#�บนท�องฟ้8าอ�นปิราศจ้ากเมฆหัมอก ฉัะน�*น.คราวิหัน0,ง ท�านพระวิ�งค�สุเถุระพ�จ้ารณาด่#ขุ�อปิฏิ�บ�ต�ท�,ตนได่�บรรล่�แล่�วิ เม<,อจ้ะปิระกาศ ค�ณขุองตน จ้0งกล่�าวิคาถุาขุ0*น ๑๐ คาถุา ควิามวิ�าเม<,อก�อนขุ�าพระองค)ม�ผู้#�เคารพในเวิล่าไปิบ�านโน�นเม<องน�* แต�เด่�Jยวิน�* ขุ�า พระองค) ได่�เหั5นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�ถุ0งฝี>, งแหั�งธรรมท�*งปิวิง พระองค)ผู้#�เปิ1น มหัาม�น� เสุด่5จ้ถุ0งฝี>, งแหั�งท�กขุ) ได่�ทรงแสุด่งธรรมแก�ขุ�าพระองค) ขุ�าพระองค)ได่�ฟ้>งธรรมแล่�วิ เก�ด่ควิามเล่<,อมใสุ เก�ด่ศร�ทธา ขุ�าพระองค)ได่�ฟ้>ง พระด่-าร�สุขุองพระองค)แล่�วิ จ้0งร# �แจ้�งขุ�นธ) อายตนะ แล่ะธาต�แจ้�มแจ้�ง แล่�วิได่�ออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ต พระตถุาคตเจ้�าท�*งหัล่ายเสุด่5จ้อ�บ�ต�ขุ0*นมาเพ<,อปิระโยช่น)แก�สุตร�แล่ะบ�ร�ษ ผู้#�กระท-าตามค-าสุ�,งสุอนขุองพระองค)เปิ1น อ�นมากหันอ พระองค)ผู้#�เปิ1นม�น�ได่�ทรงบรรล่�โพธ�ญาณ เพ<,อปิระโยช่น)แก�ภ�กษ�แล่ะภ�กษ�ณ�ซั0,งได่�บรรล่�สุ�มม�ตตน�ยามหันอ พระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นเผู้�าพ�นธ�) แหั�งพระอาท�ตย) ม�พระจ้�กษ�ทรงแสุด่งอร�ยสุ�จ้ ๔ ค<อ ท�กขุ) เหัต� เก�ด่ท�กขุ) ควิามด่�บท�กขุ) แล่ะอร�ยมรรค

Page 249: Tipitaka 26

ปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการ อ�นใหั�ถุ0งควิามสุงบระง�บท�กขุ) เพ<,อทรงอน�เคราะหั)แก�สุ�ตวิ)ท�*งหัล่าย อร�ยสุ�จ้ธรรมเหัล่�าน�* พระองค)ทรงแสุด่งไวิ�แล่�วิอย�างไร ขุ�าพระองค)ก5เหั5น อย�างน�*น ม�ได่�เหั5นผู้�ด่เพ�*ยนไปิอย�างอ<,น ขุ�าพระองค)บรรล่�ปิระโยช่น)ขุองตนแล่�วิ ท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ การท�,ขุ�าพระองค)ได่�มา ในสุ-าน�กขุองพระองค)เปิ1นการมาด่�ขุองขุ�าพระองค)หันอ เพราะขุ�าพระองค)ได่�เขุ�าถุ0งธรรมอ�นปิระเสุร�ฐ ในบรรด่าธรรมท�,พระองค)ทรงจ้-าแนกไวิ�ด่�แล่�วิขุ�าพระองค)ได่�บรรล่�ถุ0งควิามสุ#งสุ�ด่แหั�งอภ�ญญาแล่�วิ ม�โสุตธาต�อ�นหัมด่จ้ด่ ม�วิ�ช่ช่า ๓ ถุ0งควิามเปิ1นผู้#�ม�อ�ทธ�ฤทธ�Pทางใจ้ เปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในการก-าหันด่ร# �จ้�ตขุองผู้#�อ<,น.คร�*งหัน0,ง ท�านพระวิ�งค�สุเถุระน0กถุ0งพระน�โครธก�ปิปิเถุระ ผู้#�เปิ1นพระอ�ปิ>ช่ฌาย)ขุองตน มรณภาพแล่�วิวิ�า จ้าได่�สุ-าเร5จ้น�พพานหัร<อไม� จ้0งกราบท#ล่ถุามพระบรมศาสุด่าด่�วิยคาถุา ๑๒ คาถุา ควิามวิ�าขุ�าพระองค)ขุอท#ล่ถุามพระศาสุด่า ผู้#�ม�พระปิ>ญญาไม�ทราบวิ�า ภ�กษ�ร#ปิใด่ม�ใจ้ ไม�ถุ#กมานะท-าใหั�เร�าร�อน เปิ1นผู้#�เร<องยศ ต�ด่ควิามสุงสุ�ยในธรรมท�,ตนเหั5นมาได่�แล่�วิ ได่�มรณภาพล่งท�,อ�คคาฬวิวิ�หัาร ขุ�าแต�พระผู้#�ม�พระภาค ภ�กษ�ร#ปิน�*นเปิ1นพราหัมณ)มาแต�ก-าเน�ด่ ม�นามตามท�,พระองค)ทรงปิระทานต�*งใหั�วิ�า พระน�โครธก�ปิปิเถุระ ผู้#�ม��งแต�ทางเคร<,องหัล่�ด่พ�น ปิรารภควิามเพ�ยร เหั5นธรรมอ�นม�,นคง ก-าล่�งถุวิายบ�งคมพระองค)อย#� ขุ�าแต�พระองค) ผู้#�ศากยะทรงม�พระจ้�กษ�รอบคอบ แม�ขุ�าพระองค)ท�*งหัมด่ปิรารถุนาจ้ะทราบ พระสุาวิกองค)น�*น โสุตขุองขุ�าพระองค)ท�*งหัล่าย เตร�ยมพร�อมท�,จ้ะฟ้>งพระด่-าร�สุตอบ พระองค)ม�ใช่�หัร<อท�,เปิ1นพระศาสุด่า ซั0,งจ้ะหัาศาสุด่าอ<,น เท�ยมเท�าม�ได่�ขุองพระเถุระร#ปิน�*น ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ม�พระปิ>ญญากวิ�างขุวิาง ขุอพระองค) ทรงต�ด่ควิามเคล่<อบแคล่งสุงสุ�ยขุองขุ�าพระองค)ท�*งหัล่ายเถุ�ด่แล่ะขุอได่�โปิรด่ตร�สุบอกพระน�โครธก�ปิปิเถุระผู้#�ปิร�น�พพานไปิแล่�วิ แก�ขุ�าพระองค)ด่�วิย พระองค)ทรงทราบมาแล่�วิ ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ม�พระจ้�กษ�รอบคอบ ขุอพระองค)โปิรด่ตร�สุบอก ในท�ามกล่างแหั�งขุ�าพระองค)ท�*งหัล่าย เถุ�ด่ เหัม<อนท�าวิสุ�กกเทวิราช่ผู้#�ม�พระเนตรต�*งพ�น ตร�สุบอกแก�เทวิด่าท�*งหัล่าย ฉัะน�*น ค�นธช่าต�ช่น�ด่ใด่ช่น�ด่หัน0,งในโล่กน�*ท�,เปิ1นทางก�อใหั�เก�ด่ ควิามหัล่งล่<ม เปิ1นฝีSายแหั�งควิามไม�ร# � เปิ1นม#ล่ฐานแหั�งควิามเคล่<อบแคล่งสุงสุ�ย ค�นธช่าต�เหัล่�าน�*นม�ได่�ม�มาถุ0ง พระตถุาคตเจ้�าผู้#�ม�พระจ้�กษ�ม�พระ ค�ณย�,งกวิ�านรช่นท�*งหัล่ายน�*เล่ย ก5ถุ�าพระผู้#�ม�พระภาคจ้ะเปิ1นบ�ร�ษช่น�ด่ท�, ทรงถุ<อเอาแต�เพ�ยงพระก-าเน�ด่มาเท�าน�*นไซัร� ก5จ้ะไม�พ0งทรงปิระหัาณก�เล่สุ ท�*งหัล่ายได่� คล่�ายก�บล่มท�,ล่-าเพยพ�ด่มาคร�*งเด่�ยวิ ไม�อาจ้ท-าล่ายกล่��มเมฆ หัมอกท�,หันาได่� ฉัะน�*น โล่กท�*งปิวิงท�,ม<ด่อย#�แล่�วิ ก5จ้ะย�,งซั-*าม<ด่หัน�กล่งถุ0งจ้ะม�สุวิ�างมาบ�าง ก5ไม�สุ�กใสุได่� น�กปิราช่ญ)ท�*งหัล่ายเปิ1นผู้#�กระท-าแสุง สุวิ�างใหั�เก�ด่ขุ0*น ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ทรงปิร�ช่า เหัต�น�*น ขุ�าพระ

Page 250: Tipitaka 26

องค)จ้0งขุอเขุ�าถุ0งพระองค) ผู้#�ท�,ขุ�าพระองค)เขุ�าใจ้วิ�าทรงท-าแสุงสุวิ�างใหั�เก�ด่ขุ0*นได่�เองเช่�นน�*นเปิ1นแม�นม�,น ผู้#�เหั5นแจ้�ง ทรงรอบร# �สุรรพธรรมตามควิามเปิ1นจ้ร�ง ได่� ขุอเช่�ญพระองค)โปิรด่ทรงปิระกาศพระน�โครธก�ปิปิเถุระ ผู้#�อ�ปิ>ช่ฌายะขุองขุ�าพระองค)ท�,ปิร�น�พพานไปิแล่�วิ ใหั�ปิรากฏิในบร�ษ�ทด่�วิยเถุ�ด่ พระผู้#�ม� พระภาค เม<,อทรงเปิล่�งพระด่-าร�สุ ก5ทรงเปิล่�งด่�วิยพระกระแสุเสุ�ยงก�งวิานท�,เก�ด่แต�พระนาสุ�ก ซั0,งน�บเขุ�าในมหัาบ�ร�ษล่�กษณะด่�วิยปิระการหัน0,ง อ�น พระบ�ญญาธ�การตบแต�งมาด่� ท�*งเปิล่�งได่�อย�างรวิด่เร5วิแล่ะแผู้�วิเบาเปิ1นระเบ�ยบ เหัม<อนก�บพระยาหังสุ)ทองท�,กล่�บมาจ้ากท�องเท�,ยวิหัาเหัย<,อ พบราวิไพรใกล่�สุระน-*า ก5ช่#คอปิ8องปิGกท�*งสุองขุ0*นสุ�งเสุ�ยงร�องอย#�ค�อยๆ ด่�วิย จ้ะงอยปิากอ�นแด่ง ฉัะน�*น ขุ�าพระองค)ท�*งหัมด่ต�*งใจ้ตรงก-าล่�งจ้ะฟ้>งพระด่-าร�สุขุองพระองค)อย#� ขุ�าพระองค)จ้�กเผู้ยการเก�ด่ แล่ะการตายท�, ขุ�าพระองค)ล่ะมาได่�หัมด่สุ�*นแล่�วิ จ้�กแสุด่งบาปิธรรมท�*งหัมด่ท�,เปิ1นเคร<,องก-าจ้�ด่ เพราะผู้#�กระท-าตามควิามพอใจ้ขุองตน ๓ จ้-าพวิกม�ปิ�ถุ�ช่นเปิ1นต�นไม�อาจ้เพ<,อจ้ะร# �ธรรมท�,ตนปิรารถุนาหัร<อแสุด่งได่� สุ�วินผู้#�กระท-าควิามไตร�ตรองพ�จ้ารณาตามเหัต�ผู้ล่ขุองตถุาคตเจ้�าท�*งหัล่าย สุามารถุจ้ะร# �ธรรมท�,ตนปิรารถุนาท�*งแสุด่งได่� พระด่-าร�สุขุองพระองค)น�*เปิ1นไวิยากรณ)อ�นสุมบ#รณ) พระองค)ตร�สุไวิ�ด่�แล่�วิด่�วิยพระปิ>ญญาท�,ตรงๆ โด่ยไม�ม�การ เสุ�ยด่สุ�ใครเล่ย การถุวิายบ�งคมคร�*งน�*เปิ1นคร�*งสุ�ด่ท�าย อ�นขุ�าพระองค)ถุวิายบ�งคมด่�แล่�วิ ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ม�พระปิ>ญญาไม�ทราม พระองค)ทรงทราบแล่�วิจ้ะทรงหัล่งล่<มไปิก5หัาม�ได่� ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�ม�พระวิ�ร�ยะอ�นไม�ต-,า ทราม พระองค)ตร�สุร# �อร�ยธรรมอ�นปิระเสุร�ฐกวิ�าโล่ก�ยธรรมมาแล่�วิ ก5ทรงทราบพระเญยยธรรมท�กอย�างได่�อย�างไม�ผู้�ด่พล่าด่ ขุ�าพระองค)หัวิ�ง เปิ1นอย�างย�,ง ซั0,งพระด่-าร�สุขุองพระองค)เหัม<อนก�บคนท�,ม�ร�างอ�นช่��มเหัง<,อ คราวิหัน�าร�อน ปิรารถุนาน-*าเย5น ฉัะน�*น ขุอพระองค)ทรงย�งฝีน ค<อพระธรรมเทศนาท�,ขุ�าพระองค)เคยฟ้>งมาแล่�วิใหั�ตกล่งเถุ�ด่ พระเจ้�าขุ�า ท�านน�โครธก�ปิปิะได่�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรย) เพ<,อปิระโยช่น)ใด่ ปิระโยช่น)ขุองท�านน�*นเปิ1นปิระโยช่น)ไม�เปิล่�าแล่หัร<อ ท�านน�พพานด่�วิยอน�ปิาท�เสุสุ น�พพานแล่�วิ ท�านเปิ1นพระเสุขุะย�งม�เบญจ้ขุ�นธ)เหัล่<ออย#� หัร<อวิ�าท�านเปิ1น พระอเสุขุะผู้#�หัล่�ด่พ�นแล่�วิ ขุ�าพระองค)ขุอฟ้>งพระด่-าร�สุท�,ขุ�าพระองค)ม��ง หัวิ�งน�*น พระเจ้�าขุ�า.เม<,อพระผู้#�ม�พระภาคจ้ะทรงพยากรณ)จ้0งตร�สุพระคาถุา ๑ พระคาถุา ควิามวิ�า พระน�โครธก�ปิปิะได่�ต�ด่ขุาด่ ซั0,งควิามทะยานอยากในนามแล่ะร#ปิน�* ก�บ ท�*งกระแสุแหั�งต�ณหัาอ�นนอนเน<,องอย#�ในสุ�นด่านมาช่�านานแล่�วิ ขุ�ามพ�นช่าต�แล่ะมรณะได่�หัมด่สุ�*นแล่�วิ พระผู้#�ม�พระภาคผู้#�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ด่�วิยพระจ้�กษ�ท�*ง ๕ ได่�ตร�สุพระด่-าร�สุเพ�ยงเท�าน�*.เม<,อพระผู้#�ม�พระภาคตร�สุตอบอย�างน�*แล่�วิ ท�านพระวิ�งค�สุเถุระ ก5ช่<,นช่มย�นด่�พระพ�ทธ ภาษ�ตเปิ1นอย�างย�,ง จ้0งได่�

Page 251: Tipitaka 26

กราบท#ล่ด่�วิยอวิสุานคาถุา ๓ คาถุา ควิามวิ�าขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เปิ1นพระฤาษ�เย�,ยมกวิ�าฤาษ�ท�*งหัล่าย ขุ�าพระองค)น�*ได่�ฟ้>ง พระด่-าร�สุขุองพระองค)แล่�วิก5เล่<,อมใสุ ทราบวิ�าค-าถุามท�,ขุ�าพระองค)ท#ล่ถุามแล่�วิ ไม�ไร�ปิระโยช่น) พระองค)ไม�หัล่อกล่วิงขุ�าพระองค) ขุ�าพระองค)เปิ1นสุาวิกขุองพระพ�ทธเจ้�า ม�ปิกต�กล่�าวิอย�างใด่ ท-าอย�างน�*น ได่�ต�ด่ขุ�ายค<อต�ณหัาอ�นกวิ�างขุวิาง ม�,นคง ขุองพระยาม�จ้จ้�ราช่ผู้#�เจ้�าเล่�หั)มาก ได่� เด่5ด่ขุาด่ ขุ�าแต�พระผู้#�ม�พระภาค ท�านพระน�โครธก�ปิปิเถุระก�ปิปิายนโคตร ได่�เหั5นม#ล่เหัต�แหั�งอ�ปิาทาน ขุ�ามบ�วิงมารท�,ขุ�ามได่�แสุนยากไปิได่�แล่�วิหันอ ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�สุ#งสุ�ด่กวิ�าบรรด่าสุรรพสุ�ตวิ) ขุ�าพระองค)ขุอนม�สุการท�านพระน�โครธก�ปิปิเถุระผู้#�เปิ1นวิ�สุ�ทธ�เทพ ล่�วิงเสุ�ยซั0,งเทพด่า อน�ช่าตบ�ตรขุองพระองค) ม�ควิามเพ�ยรมาก เปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐ ท�*งเปิ1นโอรสุขุอง พระองค)ผู้#�ปิระเสุร�ฐ. ได่�ทราบวิ�า ท�านพระวิ�งค�สุเถุระได่�ภาษ�ตคาถุาท�*งหัมด่น�* ด่�วิยปิระการ ฉัะน�*แล่.

จ้บ มหัาน�บาต -----------

ในมหัาน�บาตน�* ปิรากฏิวิ�าพระวิ�งค�สุเถุระ ผู้#�ม�เช่าวิ)เฉั�ยบแหัล่มองค)เด่�ยวิ ไม�ม�ร#ปิอ<,น ได่�ภาษ�ตคาถุาไวิ� ๗๑ คาถุา พระเถุระ ๒๖๔ ร#ปิ ผู้#�พระพ�ทธบ�ตร ไม�ม�อาสุวิะ บรรล่�น�พพานอ�นเปิ1นแด่นเกษมแล่�วิ พาก�น บ�นล่<อสุ�งหันาทปิระกาศคาถุาไวิ�รวิม ๑๓๖๐ คาถุาแล่�วิ ก5พาก�นน�พพานไปิ เหัม<อนกองไฟ้ท�,สุ�*นเช่<*อแล่�วิด่�บไปิ ฉัะน�*แล่.

จ้บ เถุรคาถุา ------------

เถุร�คาถุา เอกกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกกน�บาต ๑. เถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนการน��งหั�ม -2 1 0 0 0 -14020 6 0 0 0

[๔๐๒] ได่�ย�นวิ�าภ�กษ�ณ�เถุร�ร#ปิหัน0,งผู้#�ไม�ปิรากฏิช่<,อ ได่�ภาษ�ตคาถุาไวิ�อย�างน�*วิ�าด่#กรพระเถุร� ท�านจ้งท-าไตรจ้�วิรด่�วิยท�อนผู้�า แล่�วิน��งหั�มใหั�สุบายเถุ�ด่ เพราะวิ�าราคะขุองท�านสุงบระง�บแล่�วิ ด่�จ้น-*าผู้�กด่องอ�นแหั�งในหัม�อ ฉัะน�*น.

๒. ม�ตตาเถุร�คาถุา พระพ�ทธโอวิาทสุอนนางม�ตตาเถุร�-2 1 0 0 0 -14030 7 0 0 0

[๔๐๓] ได่�ย�นวิ�าพระผู้#�ม�พระภาค ทรงกล่�าวิสุอนนางม�ตตา

Page 252: Tipitaka 26

สุ�กขุมานาเน<องๆ ด่�วิยพระคาถุา น�* อย�างน�*วิ�าด่#กรนางม�ตตา เธอจ้งเปิล่<*องจ้�ตจ้ากก�เล่สุเคร<,องปิระกอบท�*งหัล่าย ด่�จ้ พระจ้�นทร)ถุ#กราหั#จ้�บแล่�วิพ�นจ้ากเคร<,องเศร�าหัมอง ฉัะน�*น เธอม�จ้�ตหัล่�ด่ พ�นแล่�วิ จ้งไม�ม�หัน�*บร�โภคก�อนขุ�าวิเถุ�ด่.

๓. ปิ�ณณาเถุร�คาถุา พระพ�ทธโอวิาทสุอนนางปิ�ณณาเถุร�-2 1 0 0 0 -14040 5 0 0 0

[๔๐๔] ด่#กรนางปิ�ณณา เธอจ้งบร�บ#รณ)ด่�วิยธรรมท�*งหัล่าย เหัม<อนพระจ้�นทร)ในวิ�นเพ5ญ ฉัะน�*น เธอจ้งท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่ด่�วิยปิ>ญญาอ�นบร�บ#รณ) เถุ�ด่.

๔. ด่�สุสุาเถุร� พระพ�ทธโอวิาทสุอนนางด่�สุสุาเถุร�-2 1 0 0 0 -14050 5 0 0 0

[๔๐๕] ด่#กรนางด่�สุสุา เธอจ้งศ0กษาในไตรสุ�กขุา ก�เล่สุเคร<,องปิระกอบท�*งหัล่ายอย�าครอบง-าเธอเล่ย เธอจ้งเปิ1นผู้#�ไม�เกาะเก�,ยวิด่�วิยโยคะท�*งปิวิง ไม�ม� อาสุวิะ เท�,ยวิไปิในโล่กเถุ�ด่.

๕. อ�ญญตราด่�สุสุาเถุร�คาถุา พระพ�ทธโอวิาทสุอนนางด่�สุสุาเถุร�-2 1 0 0 0 -14060 5 0 0 0

[๔๐๖] ด่#กรนางด่�สุสุา เธอจ้งปิระกอบด่�วิยธรรมท�*งหัล่าย ขุณะอย�าได่�ก�าวิล่�วิง เธอไปิเสุ�ย เพราะวิ�าช่นท�*งหัล่ายผู้#�ม�ขุณะอ�นก�าวิล่�วิงแล่�วิ ย�อมพาก�นไปิ ย�ด่เย�ยด่ในนรกเศร�าโศกอย#�. ๖. ธ�ราเถุร�คาถุา พระพ�ทธโอวิาทสุอนนางธ�ราเถุร� -2 1 0 0 0 -14070 5 0 0 0

[๔๐๗] ด่#กรนางธ�รา เธอจ้งถุ#กต�องน�โรธอ�นเปิ1นท�,สุงบระง�บสุ�ญญาเปิ1นสุ�ขุ เธอ จ้งท-าน�พพานอ�นยอด่เย�,ยมปิล่อด่โปิร�งจ้ากโยคะใหั�สุ-าเร5จ้เถุ�ด่.

๗. อ�ญญตราธ�ราเถุร�คาถุา พระพ�ทธโอวิาทสุอนนางธ�ราเถุร� -2 1 0 0 0 -14080 5 0 0 0

[๔๐๘] นางธ�ราภ�กษ�ณ�ผู้#�ม�อ�นทร�ย)อ�นอบรมแล่�วิ ด่�วิยธรรมท�*งหัล่ายอ�นเปิ1นเคร<,อง ทรง เธอจ้งช่นะมารพร�อมด่�วิยพาหันะแล่�วิทรงไวิ�ซั0,งกายอ�นม�ในท�,สุ�ด่เถุ�ด่.

๘. ม�ตตาเถุร�คาถุา

Page 253: Tipitaka 26

พระพ�ทธโอวิาทสุอนนางม�ตตาเถุร�-2 1 0 0 0 -14090 5 0 0 0

[๔๐๙] ด่#กรนางม�ตตา เธอบวิช่แล่�วิด่�วิยศร�ทธา จ้งเปิ1นผู้#�ย�นด่�แล่�วิในก�ล่ยาณม�ตรจ้งอบรมก�ศล่ท�*งหัล่ายใหั�เจ้ร�ญ เพ<,อบรรล่�ธรรมอ�นเปิ1นแด่นเกษมจ้ากโยคะ. ๙. ภ�ทราเถุร�คาถุา พระพ�ทธโอวิาทสุอนนางภ�ทราเถุร�-2 1 0 0 0 -14100 5 0 0 0

[๔๑๐] ด่#กรนางภ�ทรา เธอบวิช่แล่�วิด่�วิยศร�ทธา จ้งเปิ1นผู้#�ย�นด่�แล่�วิในธรรมอ�น เจ้ร�ญ จ้งอบรมก�ศล่ท�*งหัล่ายใหั�เจ้ร�ญ เพ<,อบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยคะ อย�างยอด่เย�,ยม.

๑๐. อ�ปิสุมาเถุร�คาถุา พระพ�ทธโอวิาทสุอนนางอ�ปิสุมาเถุร�-2 1 0 0 0 -14110 5 0 0 0

[๔๑๑] ด่#กรนางอ�ปิสุมา เธอจ้งขุ�ามโอฆะอ�นเปิ1นบ�วิงมารท�,ขุ�ามได่�แสุนยาก เธอ จ้งช่นะมารพร�อมด่�วิยพาหันะ ทรงไวิ�ซั0,งกายอ�นม�ในท�,สุ�ด่.

๑๑. ม�ตตาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งควิามหัล่�ด่พ�น-2 1 0 0 0 -14120 6 0 0 0

[๔๑๒] เราผู้#�ช่<,อวิ�าม�ตตาเปิ1นผู้#�หัล่�ด่พ�นแล่�วิด่�วิยด่� ด่�วิยการหัล่�ด่พ�นจ้ากควิามค�อม๓ อย�าง ค<อ ค�อมเพราะครก ๑ ค�อมเพราะสุาก ๑ ค�อมเพราะสุาม� ๑ แล่ะเปิ1นผู้#�หัล่�ด่พ�นแล่�วิจ้ากควิามเก�ด่แล่ะควิามตาย ถุอนต�ณหัาเคร<,องน-าไปิสุ#�ภพขุ0*นได่�แล่�วิ.

๑๒. ธรรมท�นนาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งการบรรล่�น�พพาน -2 1 0 0 0 -14130 5 0 0 0

[๔๑๓] เราเปิ1นผู้#�ม�ฉั�นทะอ�นเก�ด่แล่�วิ ม�ท�,สุ�ด่อ�นม�ใช่�วิ�สุ�ย เปิ1นผู้#�ถุ#กต�องแล่�วิซั0,ง น�พพานด่�วิยใจ้ แล่ะไม�ม�จ้�ตปิฏิ�พ�ทธ)ในกามท�*งหัล่าย บ�ณฑู�ตย�อมเร�ยกวิ�าม�กระแสุในเบ<*องต�น.

๑๓. วิ�สุาขุาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่วินปิระพฤต�ธรรม -2 1 0 0 0 -14140 5 0 0 0

[๔๑๔] ท�านท�*งหัล่าย จ้งท-าตามค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า ท�,

Page 254: Tipitaka 26

บ�คคล่ท-าแล่�วิไม� เด่<อด่ร�อนในภายหัล่�ง ขุอท�านท�*งหัล่ายร�บล่�างเท�าท�*งสุองแล่�วิน�,ง ณ ท�, ควิรเถุ�ด่.

๑๔. สุ�มนาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนการพ�จ้ารณาธาต� -2 1 0 0 0 -14150 5 0 0 0

[๔๑๕] ท�านจ้งพ�จ้ารณาเหั5นธาต� ท�*งหัล่ายโด่ยควิามเปิ1นท�กขุ)แล่�วิ อย�าเขุ�าถุ0งควิามเก�ด่อ�กเล่ย ท�านคล่ายควิามพอใจ้ในภพแล่�วิ จ้�กเปิ1นผู้#�สุงบระง�บเท�,ยวิไปิ.

๑๕. อ�ตตราเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนการสุ�งวิร -2 1 0 0 0 -14160 4 0 0 0

[๔๑๖] เราเปิ1นผู้#�สุ-ารวิมแล่�วิด่�วิยกาย วิาจ้า แล่ะใจ้ ถุอนต�ณหัาขุ0*นพร�อมท�*งรากแล่�วิ เปิ1นผู้#�ม�ควิามเย5นใจ้ด่�บสุน�ทแล่�วิ.

๑๖. สุ�มนวิ�ฐฒ่ปิ>พพช่�ตาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนการน��งหั�ม -2 1 0 0 0 -14170 5 0 0 0

[๔๑๗] ด่#กรนางสุ�มนาผู้#�เจ้ร�ญ ท�านจ้งท-าไตรจ้�วิรด่�วิยท�อนผู้�า น��งหั�มแล่�วินอนใหั� สุบายเถุ�ด่ เพราะราคะขุองท�านสุงบระง�บแล่�วิ ท�านเปิ1นผู้#�ม�ควิามเย5นใจ้ ด่�บสุน�ทแล่�วิ.

๑๗. ธรรมาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนการพ�จ้ารณากาย-2 1 0 0 0 -14180 5 0 0 0

[๔๑๘] เราเปิ1นคนท�พพล่ภาพ ม�กายอ�นสุ�,นเทา ถุ<อไม�เท�าเท�,ยวิไปิเพ<,อบ�ณฑูบาตได่�ล่�มล่งท�,แผู้�นด่�นตรงน�*นเอง ท�,น�*นจ้�ตขุองเราหัล่�ด่พ�นแล่�วิ เพราะพ�จ้ารณาเหั5นโทษในกาย.

๑๘. สุ�งฆาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การออกบวิช่ -2 1 0 0 0 -14190 10 0 0 0

[๔๑๙] เราล่ะเร<อนแล่ะล่ะบ�ตร ท�*งสุ�ตวิ)ขุองเล่�*ยงอ�นเปิ1นท�,ร �กออกบวิช่แล่�วิ ล่ะราคะ โทสุะ แล่ะคล่ายอวิ�ช่ช่าแล่�วิ ถุอนต�ณหัาพร�อมท�*งราก เปิ1นผู้#�สุงบระง�บด่�บแล่�วิ.

จ้บ เอกกน�บาต ------------

เถุร�คาถุา ท�กน�บาต

Page 255: Tipitaka 26

วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในท�กน�บาต ๑. น�นทาเถุร�คาถุา พระพ�ทธโอวิาทสุอนนางน�นทาเถุร�-2 1 0 0 0 -14200 9 0 0 0

[๔๒๐] ได่�ทราบวิ�า พระผู้#�ม�พระภาคได่�ตร�สุสุอนนางน�นทาสุ�กขุมานาเน<องๆ ด่�วิยพระ คาถุาเหัล่�าน�* อย�างน�*วิ�า ด่#กรนางน�นทา เธอจ้งพ�จ้ารณาอ�ตภาพอ�นกระด่#ก ๓๐๐ ท�อนยกขุ0*นแล่�วิ อ�นกระสุ�บกระสุ�าย ไม�สุะอาด่ เปิ1นขุองเปิZ, อยเน�า จ้งอบรมจ้�ตใหั�ต�*งม�,นม�อารมณ)เด่�ยวิ ด่�วิยอสุ�ภภาวินา อน0,ง เธอจ้งอบรมจ้�ตใหั�หัาน�ม�ตม�ได่� แล่ะบรรเทาซั0,งอน�สุ�ย ค<อมานะ เพราะการล่ะมานะเสุ�ยได่� แต�น�*นจ้�กเปิ1นผู้#�สุงบเท�,ยวิไปิ.

๒. ช่�นตาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การเจ้ร�ญโพช่ฌงค) -2 1 0 0 0 -14210 7 0 0 0

[๔๒๑] โพช่ฌงค) ๗ ปิระการน�* อ�นเปิ1นหันทางแหั�งการบรรล่�น�พพาน เราเจ้ร�ญ แล่�วิท�*งหัมด่ ตามท�,พระพ�ทธเจ้�าทรงแสุด่งไวิ�แล่�วิ พระผู้#�ม�พระภาคพระองค)น�*นเราเหั5นแล่�วิ เพราะฉัะน�*น อ�ตภาพร�างกายขุองเราน�*ม�ในท�,สุ�ด่ ช่าต�สุงสุารสุ�*นแล่�วิ บ�ด่น�* การเก�ด่อ�กไม�ม�. ๓. อ�ญญตราเถุร�ภ�กขุ�น�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งการม�ควิามสุ�ขุ-2 1 0 0 0 -14220 7 0 0 0

[๔๒๒] เราพ�นแล่�วิพ�นแล่�วิด่�วิยด่� เปิ1นผู้#�พ�นด่�แล่�วิจ้ากสุาก จ้ากสุาม� ผู้#�หัาควิามล่ะอายม�ได่� ซั0,งเราไม�ช่อบใจ้ จ้ากการท-าร�มขุองสุาม�ท�,เราไม�ช่อบใจ้ จ้ากหัม�อขุ�าวิ จ้ากควิามขุ�ด่สุน เราได่�ต�ด่ราคะ แล่ะโทสุะขุาด่แล่�วิ เรา เขุ�าไปิอาศ�ยโคนไม� เพ�งฌานอย#�โด่ยควิามสุ�ขุวิ�า สุ�ขุหันอ.

๔. อ�ฑูฒ่กาสุ�เถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งการปิฏิ�บ�ต�ตามค-าสุอน-2 1 0 0 0 -14230 7 0 0 0

[๔๒๓] กาสุ�ช่นบทม�ปิระมาณเท�าใด่ สุ�วินขุองเราได่�ม�แล่�วิปิระมาณเท�าน�*นช่าวิน�คมก-าหันด่ราคา แควิ�นกาสุ�ไวิ�แล่�วิ ต�*งราคาเราไวิ�คร0,งราคาแควิ�นกาสุ�ภายหัล่�งเราเบ<,อหัน�ายในร#ปิ เบ<,อหัน�ายจ้0งคล่ายก-าหัน�ด่ ไม�พ0งแล่�นไปิสุ#� ช่าต�สุงสุารอ�กบ�อยๆ วิ�ช่ช่า ๓ เราท-าใหั�แจ้�งแล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุอง พระพ�ทธเจ้�าเราก5ท-าเสุร5จ้แล่�วิ.

๕. จ้�ตตาเถุร�คาถุา

Page 256: Tipitaka 26

สุ�ภาษ�ตแสุด่งถุ0งพล่�งจ้�ต-2 1 0 0 0 -14240 6 0 0 0

[๔๒๔] เราเปิ1นผู้#�ม�ร�างกายผู้อม ท�พพล่ภาพหัน�กเพราะควิามไขุ� ถุ<อไม�เท�าไปิในท�,ไหันๆ ก5จ้ร�ง ถุ0งอย�างน�*น เราย�งขุ0*นภ#เขุาได่� วิางผู้�าสุ�งฆาฏิ� แล่ะควิ-,าบาตร แล่�วิน�,งบนภ#เขุา ท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่ ขุ�มตนไวิ�. ๖. เมตต�กาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งถุ0งพล่�งจ้�ต-2 1 0 0 0 -14250 7 0 0 0

[๔๒๕] เราเปิ1นผู้#�ถุ0งแล่�วิซั0,งท�กขุ) ม�ก-าล่�งน�อย ผู้�านพ�นควิามเปิ1นสุาวิไปิแล่�วิ ถุ<อไม�เท�าไปิในท�,ไหันๆ ก5จ้ร�ง ถุ0งอย�างน�*น เราย�งขุ0*นภ#เขุาได่� วิางผู้�า สุ�งฆาฏิ�แล่ะควิ-,าบาตร แล่�วิน�,งบนภ#เขุา ท�น�*นจ้�ตขุองเราหัล่�ด่พ�นแล่�วิ วิ�ช่ช่า ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเราท-าเสุร5จ้แล่�วิ.

๗. ม�ตตาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตปิระกาศไม�ปิรารถุนาเทพน�กาย-2 1 0 0 0 -14260 7 0 0 0

[๔๒๖] เราปิรารถุนาเทพน�กายช่�*นจ้าต�มมหัาราช่ จ้0งเขุ�าจ้-าอ�โบสุถุอ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการ ตล่อด่วิ�น ๑๔ ค-,า ๑๕ ค-,า ๘ ค-,า แหั�งปิ>กษ) แล่ะ ตล่อด่ปิาฏิ�หัาร�ยปิ>กขุ) วิ�นน�*เราม�การบร�โภคภ�ตตาหัารคร�*งเด่�ยวิ ม�ศ�รษะ โล่�น หั�มผู้�าสุ�งฆาฏิ�บวิช่แล่�วิ เราก-าจ้�ด่ควิามกระวินกระวิาย ในหัฤท�ย เสุ�ยได่�ไม�ปิรารถุนาเทพน�กายอ�ก.

๘. อภยมาตาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนใหั�พ�จ้ารณากายขุองตน -2 1 0 0 0 -14270 6 0 0 0

[๔๒๗] ขุ�าแต�แม� ท�านจ้งพ�จ้ารณากายอ�นน�*อ�นไม�สุะอาด่เปิZ, อยเน�า ม�กล่�,นเหัม5นเบ<*องต�นต�*งแต�ปิล่ายเท�าขุ0*นไปิ เบ<*องต-,าต�*งแต�ปิล่ายผู้มล่งมา เราได่�พ�จ้ารณาอย#�อย�างน�* ถุอนราคะท�*งปิวิงได่�แล่�วิ ต�ด่ควิามเร�าร�อนขุาด่แล่�วิเปิ1นผู้#�ม�ใจ้เย5น ด่�บสุน�ทแล่�วิ.

๙. อภยเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนม�ใหั�ต�ด่กาย-2 1 0 0 0 -14280 7 0 0 0

[๔๒๘] ด่#กรพระอภยเถุร� ปิ�ถุ�ช่นท�*งหัล่ายเปิ1นผู้#�ขุ�องอย#�ในกายใด่ กายน�*นเปิ1น ขุองไม�เท�,ยง เพราะม�อ�นแตกไปิเปิ1นสุภาพ เราม�สุต�ร# �สุ0กต�วิอย#�วิ�า เรา อ�นท�กขุ)มากมายถุ#กต�องแล่�วิ จ้�กล่ะท�*งร�าง

Page 257: Tipitaka 26

กายน�*ไวิ� เราผู้#�ย�นด่�แล่�วิในควิามไม�ปิระมาท บรรล่�ควิามสุ�*นต�ณหัาแล่�วิ ได่�ท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระ พ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ.

๑๐. สุามาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การอย#�ในโอวิาท -2 1 0 0 0 -14290 12 0 0 0

[๔๒๙] เราม�ปิกต�ไม�ย�งใจ้ใหั�อย#�ในอ-านาจ้ จ้0งไม�ได่�ควิามสุงบใจ้ ต�องออกไปิจ้าก วิ�หัาร ๔ คร�*ง ๕ คร�*ง จ้-าเด่�มแต�เราได่�ร�บโอวิาทในสุ-าน�กพระอานนทเถุระเปิ1นวิ�นท�, ๘ ต�ณหัาอ�นเราถุอนขุ0*นแล่�วิ เราเปิ1นผู้#�อ�นท�กขุ)เปิ1นอ�นมากถุ#กต�องแล่�วิ ย�นด่�แล่�วิในควิามไม�ปิระมาท บรรล่�ควิามสุ�*นต�ณหัาแล่�วิ ได่�ท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ.

จ้บ ท�กน�บาต.

เถุร�คาถุา ต�กน�บาต

วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในต�กน�บาต ๑. อ�ญญตรสุามาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การระล่0กถุ0งค-าสุอน-2 1 0 0 0 -14300 9 0 0 0

[๔๓๐] ต�*งแต�เราบวิช่แล่�วิตล่อด่เวิล่า ๒๕ ปิG เราไม�ร# �สุ0กวิ�าได่�ควิามสุงบจ้�ตในกาล่ไหันๆ เล่ย เราม�ปิกต�ไม�ย�งจ้�ตใหั�เปิ1นไปิในอ-านาจ้ จ้0งไม�ได่�ควิามสุงบใจ้ เราระล่0กถุ0งค-าสุอนแหั�งพระช่�นเจ้�าแล่�วิ ย�งควิามสุ�งเวิช่ใหั�เก�ด่ ขุ0*น เราผู้#�อ�นท�กขุ)เปิ1นอ�นมากถุ#กต�องแล่�วิ ย�นด่�ในควิามไม�ปิระมาท บรรล่� ควิามสุ�*นต�ณหัาแล่�วิ ได่�ท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ ต�*งแต� เราท-าต�ณหัาใหั�เหั<อด่แหั�งไปิแล่�วิ วิ�นน�*เปิ1นวิ�นท�, ๗.

๒. อ�ตตมาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การฟ้>งธรรม-2 1 0 0 0 -14310 9 0 0 0

[๔๓๑] เราม�ปิกต�ไม�ย�งจ้�ตใหั�อย#�ในอ-านาจ้ จ้0งไม�ได่�ควิามสุงบจ้�ต ออกไปิจ้าก วิ�หัารสุ�,หั�าคร�*ง เราเขุ�าไปิหัาพระภ�กษ�ณ�ผู้#�ม�วิาจ้าอ�นเราพ0งเช่<,อถุ<อได่� พระภ�กษ�ณ�น�*นได่�แสุด่งธรรม ค<อ ขุ�นธ) อายตนะ แล่ะธาต� แก�เรา เราฟ้>ง ธรรมขุองท�านแล่�วิ ปิฏิ�บ�ต�ตามโอวิาทท�,ท�านพร-,าสุอน เปิ1นผู้#�เอ�บอ�,ม ด่�วิยสุ�ขุอ�นเก�ด่จ้ากปิGต� น�,งอย#�โด่ยบ�ล่ล่�งก)อ�นเด่�ยวิตล่อด่ ๗ วิ�น เราท-า ล่ายกองแหั�งควิามม<ด่แล่�วิ จ้0งเหัย�ยด่เท�าออกในวิ�นท�, ๘.

๓. อ�ญญตราอ�ตตมาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การเจ้ร�ญโพช่ฌงค) ๗

Page 258: Tipitaka 26

-2 1 0 0 0 -14320 8 0 0 0

[๔๓๒] โพช่ฌงค) ๗ ปิระการน�* เปิ1นหันทางแหั�งการบรรล่�น�พพาน เราเจ้ร�ญแล่�วิท�*งหัมด่ ตามท�,พระพ�ทธเจ้�าทรงแสุด่งแล่�วิ เราม�ปิกต�ได่�สุ�ญญตสุมาบ�ต�แล่ะอน�ม�ตตสุมาบ�ต�ตามปิรารถุนา เราเปิ1นธ�ด่าผู้#�เก�ด่แต�พระอ�ระขุองพระพ�ทธเจ้�า ย�นด่�แล่�วิในน�พพานท�กเม<,อ กามท�*งปิวิง ท�*งเปิ1นขุองท�พย)แล่ะเปิ1นขุองมน�ษย) เราก5ต�ด่ขุาด่แล่�วิ ช่าต�สุงสุารสุ�*นแล่�วิบ�ด่น�* ภพใหัม�ม�ได่�ม�. ๔. ท�นถุ�กาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งการเอาอย�างท�,ด่� -2 1 0 0 0 -14330 10 0 0 0

[๔๓๓] เราออกจ้ากท�,พ�กในกล่างวิ�นบนภ#เขุาค�ช่ฌก#ฏิ ได่�เหั5นช่�างล่งสุ#�แม�น-*า แล่�วิขุ0*นจ้ากแม�น-*าน�*น ท�,ฝี>, งแม�น-*าจ้�นทรภาคา นายหั�ตถุาจ้ารย)ถุ<อขุอแล่�วิ ใหั�สุ�ญญาวิ�า จ้งเหัย�ยด่เท�าออก ช่�างเหัย�ยด่เท�าออกแล่�วิ นายหั�ตถุาจ้ารย) จ้0งขุ0*นช่�างน�*น เราเหั5นช่�างน�*นผู้#�ไม�เคยได่�ร�บการฝีRก คร�*นนายหั�ตถุาจ้ารย) ฝีRกแล่�วิ เปิ1นสุ�ตวิ)ตกอย#�ในอ-านาจ้ขุองมน�ษย)ท�*งหัล่าย ภายหัล่�งแต�การเหั5น ช่�างน�*นแล่�วิ เราจ้0งไปิสุ#�ปิSา ย�งจ้�ตใหั�เปิ1นสุมาธ� เพราะก�ร�ยาน�*นเปิ1นเหัต�. ๕. อ�พพ�ร�เถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตปิระกาศตนถุ0งไตรสุรณคมน) พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุถุามวิ�า-2 1 0 0 0 -14340 12 0 0 0

[๔๓๔] ด่#กรนางอ�พพ�ร� ท�านควิ-,าครวิญอย#�ในปิSาวิ�า "ล่#กช่�วิาเอVย" ด่�งน�* ท�าน จ้งร# �สุ0กตนก�อนเถุ�ด่ บรรด่าธ�ด่าขุองท�านท�,ม�ช่<,อเหัม<อนก�นวิ�าช่�วิา ถุ#กเผู้า อย#�ในปิSาช่�าใหัญ�น�*ปิระมาณ ๘๔,๐๐๐ คน ท�านจ้ะเศร�าโศกถุ0งธ�ด่าคนไหัน? นางอ�พพ�ร�ท#ล่วิ�าล่#กศรค<อควิามโศก เปิ1นขุองเหั5นได่�ยาก เสุ�ยบอย#�แล่�วิในหัท�ย หัม�อม ฉั�นถุอนขุ0*นได่�แล่�วิ หัม�อมฉั�นบรรเทาควิามเศร�าโศกถุ0งธ�ด่าขุองหัม�อมฉั�นผู้#�ถุ#กควิามโศกครอบง-าได่�แล่�วิ วิ�นน�* หัม�อมฉั�นถุอนล่#กศรค<อควิามโศกขุ0*นแล่�วิ. หัมด่ควิามอยาก ด่�บรอบแล่�วิ เขุ�าถุ0งแล่�วิซั0,งพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�เปิ1นน�กปิราช่ญ) ก�บท�*งพระธรรมแล่ะพระภ�กษ�สุงฆ) วิ�าเปิ1นสุรณะ ๖. สุ�กกาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่วินด่<,มธรรมรสุ -2 1 0 0 0 -14350 10 0 0 0

[๔๓๕] พวิกมน�ษย)ในเม<องราช่คฤหั)เหัล่�าน�* ท-าอะไรก�น ม�วิด่<,มน-*าผู้0*ง ด่�ด่น�*วิม<ออย#� ไม�เขุ�าไปิหัาพระสุ�กกาเถุร� ผู้#�แสุด่งค-าสุ�,ง

Page 259: Tipitaka 26

สุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าอย#�เล่�า สุ�วินช่นเหัล่�าผู้#�ม�ปิ>ญญา ย�อมด่<,มธรรมค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าน�*น เปิ1นธรรมไม�น-ากล่�บหัล่�ง เปิ1นธรรมเคร<,องท-าบ�คคล่ผู้#�ฟ้>งใหั�ช่� �มช่<,นม�โอช่ะด่�จ้บ�คคล่ผู้#�เด่�นทางไกล่ ด่<,มน-*าอ�นไหัล่มาจ้ากซัอกเขุา ฉัะน�*น พระสุ�กกาเถุร�ม�ธรรมอ�นบร�สุ�ทธ�P ปิราศจ้ากราคะ ม�จ้�ตต�*งม�,น ช่นะมาร พร�อมท�*งพาหันะ ทรงไวิ�ซั0,งร�างกายอ�นม�ในท�,สุ�ด่.

๗. เสุล่าเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตโต�มาร มารกล่�าวิกะพระเสุล่าเถุร�วิ�า-2 1 0 0 0 -14360 10 0 0 0

[๔๓๖] น�พพานอ�นเปิ1นท�,สุล่�ด่ออกไม�ม�ในโล่ก ท�านจ้�กท-าปิระโยช่น)อะไรได่� ด่�วิยวิ�เวิกเล่�า จ้งบร�โภคควิามย�นด่�ในกามท�*งหัล่ายเถุ�ด่ ท�านอย�าได่�เปิ1น ผู้#�ม�ควิามเด่<อด่ร�อนในภายหัล่�งเล่ย.

พระเสุล่าเถุร�กล่�าวิวิ�า กามท�*งหัล่ายม�อ�ปิมาด่�งหัอกแล่ะหัล่าวิ ครอบง-าขุ�นธ)ท�*งหัล่ายไวิ� ท�านกล่�าวิถุ0งควิามย�นด่�ในกามช่น�ด่ใด่ เด่�Jยวิน�* ควิามย�นด่�ในกามช่น�ด่น�*นขุองเราไม�ม�แล่�วิ เราก-าจ้�ด่ควิามเพล่�ด่เพล่�นในสุ�,งท�*งปิวิงแล่�วิ ท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่ได่�แล่�วิ ด่#กรมารผู้#�ช่� ,วิช่�า ท�านจ้งร# �อย�างน�* ต�วิท�านเปิ1นผู้#�อ�นเรา ก-าจ้�ด่แล่�วิ ๘. โสุมาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตโต�มาร มารกล่�าวิวิ�า -2 1 0 0 0 -14370 14 0 0 0

[๔๓๗] ฐานะอ�นปิระเสุร�ฐกล่�าวิค<อ อรหั�ต อ�นฤาษ�ท�*งหัล่ายพ0งบรรล่� บ�คคล่ เหัล่�าอ<,นใหั�สุ-าเร5จ้ได่�โด่ยยาก ท�านเปิ1นหัญ�งม�ปิ>ญญาเพ�ยง ๒ องค�ล่�เท�าน�*น ไม�สุามารถุจ้ะบรรล่�ฐานะอ�นปิระเสุร�ฐน�*นได่�.พระโสุมาเถุร�กล่�าวิวิ�า เม<,อจ้�ตต�*งม�,นด่�แล่�วิ เม<,อญาณเปิ1นไปิอย#� แล่ะเม<,อเราเหั5นแจ้�งธรรมโด่ยช่อบ ควิามเปิ1นหัญ�งจ้ะพ0งท-าอะไรเราได่� เราก-าจ้�ด่ควิามเพล่�ด่เพล่�นในสุ�,งท�*งปิวิงได่�แล่�วิ ท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่แล่�วิ ด่#กรมารผู้#�ม�บาปิ ท�าน จ้งร# �อย�างน�* ท�านเปิ1นผู้#�อ�นเราก-าจ้�ด่เสุ�ยแล่�วิ.

จ้บ ต�กน�บาต. -----------

เถุร�คาถุา จ้ต�กกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในจ้ต�กกน�บาต ภ�ททกาปิล่าน�เถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งเหัต�ออกบวิช่ -2 1 0 0 0 -14380 15 0 0 0

[๔๓๘] พระมหัาก�สุสุปิะท�านเปิ1นโอรสุขุองพระพ�ทธเจ้�า เปิ1นทายาทขุองพระ พ�ทธเจ้�า เปิ1นผู้#�ม�จ้�ตต�*งม�,นด่�แล่�วิ ร# �ระล่0กถุ0งช่าต�

Page 260: Tipitaka 26

ก�อนๆ ได่� ท�*งเหั5น สุวิรรค)แล่ะอบาย อน0,ง ท�านบรรล่�อรหั�ต อ�นเปิ1นควิามสุ�*นไปิแหั�งช่าต�เปิ1นผู้#�เสุร5จ้ก�จ้แล่�วิเพราะร# �ย�,ง เปิ1นม�น� เปิ1นพราหัมณ)ผู้#�ม�วิ�ช่ช่า ๓ ด่�วิยวิ�ช่ช่า๓ เหัล่�าน�* นางภ�ททกาปิล่าน�เปิ1นผู้#�ม�วิ�ช่ช่า ๓ เหัม<อนพระมหัาก�สุสุปิะ เปิ1นผู้#�ล่ะม�จ้จ้�ช่นะมารพร�อมท�*งพาหันะแล่�วิ ย�อมทรงไวิ�ซั0,งร�างกายอ�นม�ในท�,สุ�ด่ เราท�*งสุองบวิช่แล่�วิเพราะเหั5นโทษในโล่ก เราท�*งสุองน�*นเปิ1นผู้#�ม�อาสุวิะ สุ�*นแล่�วิ ม�อ�นทร�ย)อ�นฝีRกแล่�วิ เปิ1นผู้#�ม�ควิามเย5นใจ้ ด่�บสุน�ทแล่�วิ.

จ้บ จ้ต�กกน�บาต. -------------

เถุร�คาถุา ปิ>ญจ้กน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในปิ>ญจ้กน�บาต ๑. อ�ญญตราภ�กษ�ณ�เถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การฟ้>งธรรม-2 1 0 0 0 -14390 12 0 0 0

[๔๓๙] ต�*งแต�เราบวิช่มาตล่อด่ ๒๕ ปิG ย�งไม�ปิระสุบควิามสุงบจ้�ต แม�ช่�,วิเวิล่า ล่�ด่น�*วิม<อหัน0,งเล่ย เราไม�ได่�ควิามสุงบจ้�ต ม�จ้�ตช่��มแล่�วิด่�วิยกามราคะ ปิระคองแขุนท�*งสุองควิ-,าครวิญเด่�นเขุ�าไปิสุ#�วิ�หัาร เราได่�เขุ�าไปิหัาพระ ภ�กษ�ณ�ผู้#�ท�,เราควิรเช่<,อถุ<อ พระภ�กษ�ณ�น�*นได่�แสุด่งธรรม ค<อขุ�นธ) อายตนะ แล่ะธาต�แก�เรา เราฟ้>งธรรมขุองภ�กษ�ณ�น�*นแล่�วิ เขุ�าไปิน�,ง ณ ท�,ควิรแหั�งหัน0,ง ย�อมร# �ระล่0กช่าต�ก�อนๆ ได่� ท�พยจ้�กษ�เราช่-าระใหั�หัมด่จ้ด่แล่�วิเจ้โตปิร�ยญาณแล่ะโสุตธาต�เราช่-าระใหั�หัมด่จ้ด่แล่�วิ แม�ฤทธ�Pเราก5ท-าใหั� แจ้�งแล่�วิ เราได่�บรรล่�ธรรมเปิ1นท�,สุ�*นอาสุวิะแล่�วิ ท-าใหั�แจ้�งอภ�ญญา ๖แล่�วิ ท-าค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ.

๒. วิ�มล่ปิ�รณคณ�กาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษควิามสุวิย -2 1 0 0 0 -14400 12 0 0 0

[๔๔๐] เราเปิ1นผู้#�เมาแล่�วิด่�วิยผู้�วิพรรณ ร#ปิสุมบ�ต� ควิามสุวิยงาม บร�วิารสุมบ�ต�แล่ะควิามเปิ1นสุาวิ ม�จ้�ตกระด่�าง ด่#หัม�,นหัญ�งอ<,นๆ ปิระด่�บร�างกายงด่งาม วิ�จ้�ตร สุ-าหัร�บล่วิงบ�ร�ษผู้#�โง�เขุล่า ได่�ย<นอย#�ท�,ปิระต#บ�านหัญ�งแพศยา ด่�จ้ นายพรานท�,คอยด่�กเน<*อ ฉัะน�*น เราได่�แสุด่งเคร<,องปิระด่�บต�างๆ แล่ะ อวิ�ยวิะท�,ควิรปิกปิด่เปิ1นอ�นมากใหั�ปิรากฏิแก�บ�ร�ษ กระท-ามายาหัล่ายอย�างใหั�ช่ายเปิ1นอ�นมากย�นด่� วิ�นน�*เราม�ศ�รษะโล่�น หั�มผู้�าสุ�งฆาฏิ�เท�,ยวิบ�ณฑูบาต แล่�วิมาน�,งท�,โคนต�นไม� เปิ1นผู้#�ได่�ฌานอ�นไม�ม�วิ�ตก เราต�ด่ เคร<,องเกาะเก�,ยวิ ท�*งท�,เปิ1นขุองท�พย)ท�*งท�,เปิ1นขุองมน�ษย)ได่�ท�*งหัมด่ แล่ะ ท-าอาสุวิะท�*งปิวิงใหั�สุ�*นไปิ เปิ1นผู้#�ม�จ้�ตใจ้เย<อกเย5น ด่�บสุน�ทแล่�วิ.

๓. สุ�หัาเถุร�คาถุา

Page 261: Tipitaka 26

สุ�ภาษ�ตช่�*โทษกามราคะ -2 1 0 0 0 -14410 13 0 0 0

[๔๔๑] เม<,อก�อนเราเปิ1นผู้#�ถุ#กกามราคะเบ�ยด่เบ�ยน ม�จ้�ตฟ้� 8งซั�าน จ้0งท-าจ้�ตใหั�อย#� ในอ-านาจ้ไม�ได่� เพราะไม�มนสุ�การโด่ยอ�บายอ�นแยบคาย เปิ1นผู้#�อ�นก�เล่สุท�*งหัล่ายกล่��มร�มแล่�วิ ม�ปิกต�เปิ1นไปิตามควิามเขุ�าใจ้ในกามค�ณวิ�าเปิ1นสุ�ขุตกอย#�ในอ-านาจ้แหั�งจ้�ตอ�นสุ�มปิย�ตด่�วิยราคะ จ้0งไม�ได่�ควิามสุงบแหั�งจ้�ตเราจ้0งเปิ1นผู้#�ผู้อมเหัล่<อง ม�ผู้�วิพรรณไม�ผู้�องใสุอย#�ตล่อด่ ๗ ปิG เราเปิ1นผู้#� อ�นท�กขุ)ครอบง-าแล่�วิ ไม�ได่�ควิามสุบายใจ้ท�*งกล่างวิ�นกล่างค<น เพราะ เหัต�น�*น เราจ้0งถุ<อเอาเช่<อกเขุ�าไปิสุ#�ราวิปิSา ด่�วิยค�ด่วิ�า จ้ะผู้#กคอตายเสุ�ยใน ท�,น�* ด่�กวิ�าท�,จ้ะกล่�บไปิสุ#�ควิามเปิ1นคฤหั�สุถุ)อ�ก พอเราท-าบ�วิงใหั�ม�,นคงผู้#กท�,ก�,งไม�แล่�วิ สุวิมบ�วิงท�,คอ ในท�นใด่น�*น จ้�ตขุองเราก5หัล่�ด่พ�นจ้ากอาสุวิะก�เล่สุท�*งหัล่าย.

๔. น�นทาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตสุอนตน-2 1 0 0 0 -14420 13 0 0 0

[๔๔๒] ด่#กรนางน�นทา ท�านจ้งด่#ร�างกายอ�นกระสุ�บกระสุ�าย ไม�สุะอาด่ เปิZ, อยเน�า จ้งอบรบจ้�ตใหั�ต�*งม�,นด่�วิยด่� ม�อารมณ)เปิ1นหัน0,งด่�วิยอสุ�ภสุ�ญญา ร�างกายน�*ฉั�นใด่ ร�างกายขุองท�านก5ฉั�นน�*น ร�างกายขุองท�านน�*นฉั�นใด่ ร�างกายน�*ก5ฉั�นน�*น ร�างกายเปิ1นขุองเปิZ, อยเน�า ม�กล่�,นเหัม5นฟ้� 8งไปิ อ�น พวิกช่นพาล่ปิรารถุนาก�นย�,งน�ก เม<,อท�านพ�จ้ารณาร�างกายน�*อย�างน�* ไม� เก�ยจ้คร�านท�*งกล่างวิ�นกล่างค<น แทงตล่อด่แล่�วิ จ้�กเหั5นด่�วิยปิ>ญญาขุอง ตนได่� เม<,อเราเปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาท ค�นควิ�าอย#�โด่ยอ�บายอ�นแยบคาย จ้0ง เหั5นกายน�*ท�*งภายในแล่ะภายนอกตามควิามเปิ1นจ้ร�ง ท�น�*นเราจ้0งเบ<,อหัน�าย ในกายแล่ะคล่ายควิามก-าหัน�ด่ในภายใน เปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาท ไม�เกาะเก�,ยวิ ในสุ�,งอะไร เปิ1นผู้#�สุงบระง�บด่�บสุน�ทแล่�วิ.

๕. น�นท�ตตราเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษการถุ<อผู้�ด่ -2 1 0 0 0 -14430 11 0 0 0

[๔๔๓] เม<,อก�อนเราไหัวิ�ไฟ้ พระจ้�นทร) พระอาท�ตย)แล่ะเทวิด่า ไปิสุ#�ท�าน-*า แล่�วิล่งด่-าน-*า เราสุมาทานวิ�ตรเปิ1นอ�นมาก โกนศ�รษะเสุ�ยคร0,งหัน0,ง นอนแผู้�นด่�น ไม�ก�นขุ�าวิในกล่างค<น แต�ย�นด่�ในการปิระด่�บตบแต�ง บ-าร�ง ร�างกายน�* ด่�วิยกายอาบน-*า แล่ะนวิด่ฟ้>, นขุ�ด่สุ� เปิ1นผู้#�ถุ#กกามราคะครอบแล่�วิ ต�อมาเราได่�ศร�ทธาในพระศาสุนา ออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ต เราพ�จ้ารณาเหั5นกายตามควิามเปิ1นจ้ร�งแล่�วิ จ้0งถุอนกามราคะเสุ�ยได่� ต�ด่ภพควิามอยาก แล่ะควิาม

Page 262: Tipitaka 26

ปิรารถุนาท�*งปิวิง ไม�เกาะเก�,ยวิด่�วิยก�เล่สุเคร<,องปิระกอบท�กอย�าง บรรล่�ถุ0งควิามสุงบใจ้แล่�วิ.

๖. ม�ตตกาล่�เถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*โทษการต�ด่ล่าภสุ�กการะ-2 1 0 0 0 -14440 12 0 0 0

[๔๔๔] เราออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ตด่�วิยศร�ทธา แต�เปิ1นร# �ขุวินขุวิายในล่าภสุ�ก การะ ปิระพฤต�พรหัมจ้รรย)ด่�วิยการม��งล่าภ เปิ1นเหัต�ล่ะปิระโยช่น)อ�นเย�,ยม แล่�วิ ถุ<อเอาปิระโยช่น)อ�นเล่วิ เราตกอย#�ในอ-านาจ้ขุองก�เล่สุ ไม�ย�นด่� ปิระโยช่น)ขุองควิามเปิ1นสุมณะ เม<,อเราน�,งในท�,อย#� ได่�เก�ด่ควิามสุ�งเวิช่ วิ�า เราเปิ1นผู้#�เด่�นทางผู้�ด่เสุ�ยแล่�วิ จ้0งตกอย#�ในอ-านาจ้ขุองต�ณหัา ช่�วิ�ต ขุองเราเปิ1นขุองน�อย ถุ#กช่ราแล่ะพยาธ�ย-,าย�อย#�เปิ1นน�ตย) กายน�*ย�อมท-าล่ายไปิก�อน เวิล่าน�*เราไม�ควิรปิระมาท เม<,อเราพ�จ้ารณาเหั5นควิามเก�ด่ขุ0*น แล่ะควิามเสุ<,อมไปิขุองขุ�นธ)ท�*งหัล่าย ตามควิามเปิ1นจ้ร�ง จ้0งม�จ้�ตหัล่�ด่พ�น จ้ากภพ ๓ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเราท-าเสุร5จ้แล่�วิ.

๗. สุก�ล่าเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การฟ้>งธรรม-2 1 0 0 0 -14450 12 0 0 0

[๔๔๕] เม<,อเราย�งอย#�ในเร<อน ได่�ฟ้>งธรรมขุองภ�กษ�ร#ปิหัน0,ง ได่�เหั5นน�พพาน อ�นเปิ1นธรรมปิราศจ้ากธ�ล่� เปิ1นทางเคร<,องถุ0งควิามสุ�ขุ ไม�จ้�ต�ต�อไปิเราจ้0งล่ะบ�ตร ธ�ด่า ทร�พย) แล่ะธ�ญช่าต� โกนผู้มออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ตเราศ0กษาทางสุงบใจ้อย#� เจ้ร�ญมรรคช่�*นสุ#ง จ้0งล่ะราคะ โทสุะ แล่ะอาสุวิะท�*งหัล่ายอ�นกล่�าแขุ5งกวิ�าราคะโทสุะน�*นได่� เราอ�ปิสุมบทเปิ1นภ�กษ�ณ�แล่�วิ ระล่0กถุ0งช่าต�ก�อนได่� ช่-าระท�พยจ้�กษ�ใหั�บร�สุ�ทธ�Pหัมด่มล่ท�น อบรมแล่�วิด่�วิยด่� เราเหั5นสุ�งขุารท�*งหัล่าย โด่ยควิามเปิ1นอน�ตตา เปิ1น ขุองเก�ด่แต�เหัต� ม�อ�นทร�ด่โทรมไปิเปิ1นสุภาพ แล่�วิล่ะอาสุวิะท�*งปิวิง เปิ1นผู้#�ม�ควิามเย5นใจ้ ด่�บสุน�ทแล่�วิ.

๘. โสุณาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การฟ้>งธรรม-2 1 0 0 0 -14460 11 0 0 0

[๔๔๖] ในร#ปิกายน�* เราคล่อด่บ�ตร ๑๐ คน ต�อมาเปิ1นคนช่ราท�พพล่ภาพ จ้0งเขุ�าไปิหัาภ�กษ�ณ�ร#ปิหัน0,ง ภ�กษ�ณ�น�*นแสุด่งธรรม ค<อ ขุ�นธ) อายตนะแล่ะธาต�แก�เรา เราฟ้>งธรรมขุองภ�กษ�ณ�น�*นแล่�วิ โกนผู้มออกบวิช่ เม<,อเราศ0กษาอย#� ได่�ช่-าระท�พยจ้�กษ�ใหั�บร�สุ�ทธ�Pแล่�วิ ร# �ระล่0กช่าต�ก�อนๆ ได่� อน0,ง เราเปิ1นผู้#�ม�จ้�ตต�*งม�,น ม�อารมณ)เปิ1นหัน0,ง เจ้ร�ญอน�ม�ตสุมาธ�เปิ1นผู้#�ม�วิ�โมกขุ)เก�ด่แล่�วิ ในล่-าด่�บแหั�ง

Page 263: Tipitaka 26

มรรคอ�นเล่�ศ เปิ1นผู้#�ด่�บแล่�วิโด่ยหัาเช่<*อม�ได่� ขุ�นธ) ๕ ท�,เราก-าหันด่ร# � ม�รากขุาด่แล่�วิต�*งอย#� สุ�,งท�,ย�งคงอย#�ก5คงม�อย#�ในกายท�,คร-,าคร�าเล่วิทราม บ�ด่น�* ภพใหัม�ไม�ม�. ๙. ภ�ททาก�ณฑูล่าเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งโทษการถุ<อผู้�ด่-2 1 0 0 0 -14470 12 0 0 0

[๔๔๗] เม<,อก�อนเราต�องถุอนผู้ม อมขุ�*ฟ้>น น��งหั�มผู้�าผู้<นเด่�ยวิเท�,ยวิไปิ เรา สุ-าค�ญในสุ�,งท�,ไม�ม�โทษวิ�า ม�โทษ แล่ะเหั5นสุ�,งท�,ม�โทษวิ�า ไม�ม�โทษ ออกจ้ากท�,พ�กในกล่างวิ�น ได่�เหั5นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิราศจ้ากธ�ล่� ม�พระภ�กษ� สุงฆ)หั�อมล่�อม ท�,ภ#เขุาค�ช่ฌก#ฏิ จ้0งค�กเขุ�าล่งถุวิายบ�งคมปิระนมอ�ญช่ล่� เฉัพาะพระพ�กตร) พระองค)ตร�สุวิ�า มาเถุ�ด่นางภ�ททา เท�าน�*นเราก5เปิ1นอ�นได่�อ�ปิสุมบทแล่�วิ เราเปิ1นผู้#�ไม�ม�หัน�*สุ�น บร�โภคก�อนขุ�าวิขุองช่าวิ แวิ�นแควิ�น เท�,ยวิไปิในแควิ�นอ�งคะ มคธ วิ�ช่ช่� กาสุ�แล่ะโกศล่ ๕๐ ปิGอ�บาสุกผู้#�ม�ปิ>ญญา ได่�ถุวิายจ้�วิรแก�เราผู้#�ช่<,อวิ�าภ�ททา ผู้#�พ�นแล่�วิจ้ากก�เล่สุเคร<,องร�อยกองท�*งปิวิง ได่�ปิระสุบบ�ญเปิ1นอ�นมาก.

๑๐. ปิฏิาจ้าราเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การท-าสุมาธ�-2 1 0 0 0 -14480 11 0 0 0

[๔๔๘] มาณพท�*งหัล่ายไถุนาด่�วิยไถุ หัวิ�านพ<ช่ล่งบนแผู้�นด่�น หัาทร�พย)เล่�*ยง บ�ตรภรรยา เราเปิ1นผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ท-าตามค-าสุ�,งสุอนขุองพระศาสุด่าไม�เก�ยจ้คร�าน ไม�ม�ใจ้ฟ้� 8งซั�าน เหัต�ไรจ้0งจ้ะไม�บรรล่�น�พพาน เราล่�างเท�า เหั5นน-*าล่�างเท�าไหัล่มาแต�ท�,ด่อนสุ#�ท�,ล่��ม กระท-าใหั�เปิ1นน�ม�ต แต�น�*นท-า จ้�ตใหั�เปิ1นสุมาธ� เหัม<อนม�าอาช่าไนยท�,ด่� อ�นนายสุารถุ�ฝีRกแล่�วิโด่ยง�าย ฉัะน�*น ล่-าด่�บน�*น เราถุ<อปิระท�ปิเขุ�าไปิย�งวิ�หัารตรวิจ้ด่#ท�,นอนแล่�วิขุ0*น บนเต�ยง ล่-าด่�บน�*น เราจ้�บเขุ5มหัม�นไสุ�ล่ง พอไฟ้ด่�บควิามหัล่�ด่พ�นแหั�งใจ้ได่�ม�แล่�วิ.

๑๑. ต�งสุม�ตตาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การเช่<,อฟ้>งค-าสุอน-2 1 0 0 0 -14490 17 0 0 0

[๔๔๙] พระเถุร�ปิระมาณ ๓๐ ร#ปิน�* ได่�พยากรณ)อรหั�ตผู้ล่ในสุ-าน�กพระปิฏิาจ้าราเถุร�อย�างน�*วิ�า มาณพท�*งหัล่ายถุ<อเอาสุากซั�อมขุ�าวิ แสุวิงหัาทร�พย)มาเล่�*ยงบ�ตรภรรยา ท�านท�*งหัล่ายจ้งท-าตามค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า ท�,กระท-าแล่�วิไม�เด่<อด่ ร�อนในภายหัล่�ง ท�านท�*งหัล่ายจ้งร�บล่�างเท�าแล่�วิน�,ง ณ ท�,ควิรขุ�างหัน0,ง จ้งปิระกอบควิามสุงบใจ้ ท-าตามค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า ภ�กษ�ณ�เหัล่�าน�*น

Page 264: Tipitaka 26

ได่�ฟ้>งค-าสุ�,งสุอนขุองพระปิฏิาจ้าราเถุร�น�*นแล่�วิ ล่�างเท�าเขุ�าไปิน�,ง ณ ท�,ควิรขุ�างหัน0,ง ได่�ปิระกอบควิามสุงบใจ้ กระท-าตามค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธ เจ้�า ในยามต�นแหั�งราตร� พาก�นระล่0กช่าต�ก�อนได่� ในม�ช่ฌ�มยามได่� บรรล่�ท�พยจ้�กษ� ในปิ>จ้ฉั�มยาม ได่�ท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่ พระภ�กษ�ณ�เหัล่�าน�*นพาก�นล่�กขุ0*นไปิกราบเท�าพระปิฏิาจ้าราเถุร� แล่�วิกล่�าวิวิ�า ค-าสุ�,ง สุอนขุองท�าน พวิกเราได่�กระท-าแล่�วิ เทวิด่าช่�*นด่าวิด่0งสุ)พาก�นหั�อมล่�อมพระอ�นทร)ผู้#�ช่นะสุงคราม ฉั�นใด่ พวิกเราจ้�กพาก�นล่�อมท�านอย#� ฉั�นน�*นเพราะพวิกเราเปิ1นผู้#�ได่�วิ�ช่ช่า ๓ เปิ1นผู้#�ไม�ม�อาสุวิะ. ๑๒. จ้�นทาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตแสุด่งผู้ล่การเช่<,อฟ้>งค-าสุอน-2 1 0 0 0 -14500 16 0 0 0

[๔๕๐] เม<,อก�อนเราเปิ1นคนเขุ5ญใจ้ เปิ1นหัญ�งหัม�ายไม�ม�บ�ตร ปิราศจ้ากญาต� แล่ะม�ตร ไม�ได่�ปิระสุบควิามบร�บ#รณ)ด่�วิยอาหัารแล่ะผู้�าน��งหั�ม เราถุ<อภาช่นะด่�นแล่ะไม�เท�าเท�,ยวิไปิขุอทานตามสุก�ล่น�อยใหัญ� ถุ#กควิามหันาวิร�อนเบ�ยด่เบ�ยนอย#�ตล่อด่ ๗ ปิG ต�อมาภายหัล่�ง เราได่�พบพระปิฏิาจ้ารา ภ�กษ�ณ� ผู้#�ได่�ขุ�าวิแล่ะน-*าเปิ1นปิกต� จ้0งเขุ�าไปิหัาท�านแล่�วิขุอบรรพช่าอย#�ในสุ-าน�กท�าน ท�านใหั�เราบวิช่ด่�วิยควิามอน�เคราะหั) ต�อมาท�านกล่�าวิสุอน เรา แนะน-าเราใหั�ปิระกอบในปิฏิ�ปิทาอ�นเปิ1นปิระโยช่น)อย�างย�,ง เราฟ้>งค-าขุองท�านแล่�วิ ได่�ท-าตามท�านสุอน โอวิาทขุองท�านไม�เปิ1นโมฆะ เพราะ เราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ เปิ1นผู้#�ไม�ม�อาสุวิะ. จ้บ ปิ>ญจ้กน�บาต.

เถุร�คาถุา ฉั�กกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในฉั�กกน�บาต ๑. ปิ>ญจ้สุตาปิฏิาจ้าราเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตระง�บโศกพระปิฏิาจ้าราเถุร�แสุด่งธรรมด่�วิยคาถุา ควิามวิ�า-2 1 0 0 0 -14510 16 0 0 0

[๔๕๑] ท�านไม�ร# �ทางขุองผู้#�ใด่ซั0,งมาแล่�วิหัร<อไปิแล่�วิ แต�ท�านก5ย�งร�องไหั�ถุ0งคนน�*นซั0,งมาแล่�วิจ้ากไหันวิ�า บ�ตรขุองเราๆ ถุ0งท�านจ้ะร# �จ้�กทางขุองเขุาผู้#�มาแล่�วิ หัร<อไปิแล่�วิก5ไม�ควิรเศร�าโศกถุ0งเขุาเล่ย เพราะสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายม�อย�างน�*เปิ1นธรรมด่า เม<,อเขุามาจ้ากปิรโล่ก ใครๆ ไม�ได่�อ�อนวิอนเล่ย เขุาก5มาแล่�วิ เม<,อเขุาจ้ะไปิจ้ากมน�ษยโล่ก ใครๆ ก5ไม�ได่�อน�ญาตใหั�ไปิ เขุามาจ้ากไหันก5ไม�ร# � พ�กอย#�ท�,น�* ๒-๓ วิ�นแล่�วิไปิก5ด่� มาจ้ากท�,น�*สุ#�ท�,อ<,น ไปิจ้ากท�,น�*นสุ#�ท�,อ<,นก5ด่� เขุาล่ะไปิแล่�วิจ้�กท�องเท�,ยวิไปิโด่ยร#ปิมน�ษย) มาอย�างไรก5ไปิอย�างน�*น การร-,าไหั�ในการไปิขุองสุ�ตวิ)น�*นจ้ะเปิ1นปิระโยช่น)อะไร.

Page 265: Tipitaka 26

พระภ�กษ�ณ� ๕๐๐ ร#ปิกล่�าวิวิ�าท�านได่�ช่�วิยถุอนขุ0*นซั0,งล่#กศร ท�,บ�คคล่เหั5นได่�ยาก อ�นเสุ�ยบแทงอย#�ในหัท�ยขุองเราแล่�วิ เม<,อเราถุ#กควิามโศกถุ0งบ�ตรครอบง-า ท�านได่�บรรเทาเสุ�ยแล่�วิวิ�นน�* เราม�ล่#กศร อ�นถุอนขุ0*นแล่�วิ หัมด่ควิามหั�วิ ด่�บรอบแล่�วิเขุาขุอถุ0งพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นน�กปิราช่ญ) ก�บท�*งพระธรรมแล่ะภ�กษ�สุงฆ)วิ�าเปิ1นสุรณะ. ๒. วิาสุ�ฏิฐ�เถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตด่�บควิามฟ้� 8งซั�าน -2 1 0 0 0 -14520 13 0 0 0

[๔๕๒] เราอ0ด่อ�ด่เพราะควิามโศกถุ0งบ�ตร ม�จ้�ตฟ้� 8งซั�าน ไม�ม�ควิามร# �สุ0ก เปิล่<อย กายแล่ะสุยายผู้มร�องไหั�เท�,ยวิไปิในท�,ต�างๆ เราได่�เท�,ยวิไปิในถุนน กองหัยากเย<,อ ในปิSาช่�า ในตรอกใหัญ� แล่ะตรอกน�อย อด่ๆ อยากๆ ตล่อด่ ๓ ปิG ภายหัล่�งได่�พบพระสุ�คตผู้#�ฝีRกบ�คคล่ท�,ย�งไม�ได่�ฝีRกตน ตร�สุร# � ด่�วิยพระองค)เอง หัาภ�ยม�ได่� ก-าล่�งเสุด่5จ้ไปิสุ#�พระนครม�ถุ�ล่า กล่�บได่�สุต�แล่�วิเขุ�าไปิถุวิายบ�งคม พระองค)ได่�ทรงแสุด่งธรรมแก�เรา ด่�วิยควิามอน�เคราะหั) เราฟ้>งธรรมขุองพระองค)แล่�วิ ออกบวิช่เปิ1นบรรพช่�ต เพ�ยรพยายามในค-าสุอนขุองพระองค) ได่�ท-าใหั�แจ้�งซั0,งธรรมอ�นปิล่อด่โปิร�ง เราต�ด่ควิามโศกท�*งปิวิงได่�แล่�วิ ล่ะควิามโศกอ�นม�อรหั�ตผู้ล่เปิ1นท�,สุ�ด่ได่�แล่�วิ เพราะเราก-าหันด่ร# �ท�,ต�*งแล่ะเหัต�เก�ด่แหั�งควิามโศกท�*งหัล่าย.

๓. เขุมาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตโต�มาร มารกล่�าวิวิ�า -2 1 0 0 0 -14530 14 0 0 0

[๔๕๓] ด่#กรนางเขุมา เธอก-าล่�งเปิ1นสุาวิ ม�ร#ปิงาม แม�เราก5ย�งเปิ1นหัน��มร� �นๆจ้งมาร<,นรมย)ด่�วิยด่นตร�เคร<,อง ๕ ด่�วิยก�นเถุ�ด่. พระเขุมาเถุร�กล่�าวิวิ�า เราอ0ด่อ�ด่ระอาด่�วิยกายอ�นเปิZ, อยเน�ากระสุ�บกระสุ�าย ม�ควิามแตกพ�งไปิ เปิ1นธรรมด่าน�*อย#� เราถุอนกามต�ณหัาขุ0*นได่�แล่�วิ กามท�*งหัล่าย ม�อ�ปิมา ด่�วิยหัอกแล่ะหัล่าวิ ครอบง-าขุ�นธ)ท�*งหัล่ายไวิ� บ�ด่น�* ควิามย�นด่�ในกามท�,ท�านพ#ด่ถุ0งไม�ม�แก�เราแล่�วิ เราก-าจ้�ด่ควิามเพล่�ด่เพล่�น ในสุ�,งท�*งปิวิงแล่�วิท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่แล่�วิ ด่#กรมารในบาปิ ท�านจ้งร# �อย�างน�* ด่#กรมารต�วิท�านเราก-าจ้�ด่แล่�วิ คนพาล่ไม�ร# �ตามควิามเปิ1นจ้ร�ง พาก�นไหัวิ�ด่าวิ น�กษ�ตร) บ#ช่าไฟ้อย#�ในปิSา ย�อมสุ-าค�ญวิ�าเปิ1นควิามบร�สุ�ทธ�P สุ�วินเราแล่ไหัวิ�แต�พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นอ�ด่มบ�ร�ษ จ้0งพ�นแล่�วิจ้ากท�กขุ)ท�*งปิวิง เปิ1นผู้#�ท-าตามค-าสุ�,งสุอนขุองพระศาสุด่า. ๔. สุ�ช่าตาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ต ช่�*ผู้ล่การฟ้>งธรรม -2 1 0 0 0 -14540 15 0 0 0

Page 266: Tipitaka 26

[๔๕๔] เม<,อเราเปิ1นฆราวิาสุ ได่�ตกแต�งร�างกาย น��งหั�มผู้�าอ�นงาม ท�ด่ทรงด่อกไม� ล่#บไล่�ด่�วิยจ้�รณจ้�นทน) ปิกคล่�มด่�วิยอาภรณ)ท�*งปิวิง หั�อมล่�อมด่�วิยหัม#�นางทาสุ� ใหั�หัม#�นางทาสุ�ถุ<อเอาขุ�าวิน-*า ขุองเค�*ยวิ ขุองบร�โภคไม�น�อย ออกจ้ากเร<อนไปิสุ#�อ�ทยาน ร<,นรมย)ช่มเช่ยเล่�นอย#�ในสุวินน�*นแล่�วิ มาสุ#� เร<อนขุองตน เขุ�าสุ#�ท�กขุ�วิ�หัาร ในปิSาอ�ญช่นวิ�นใกล่�เม<องสุาเกต ได่�พบพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นแสุงสุวิ�างขุองโล่กแล่�วิ เขุ�าไปิถุวิายบ�งคม พระองค)ผู้#�ม�พระจ้�กษ�ได่�ทรงแสุด่งธรรมแก�เราด่�วิยควิามทรงอน�เคราะหั) แล่ะเรา ได่�ฟ้>งพระธรรมขุองพระองค)ผู้#�แสุวิงหัาค�ณอ�นย�,งใหัญ�แล่�วิ ได่�ตร�สุร# �ขุองจ้ร�ง ได่�บรรล่�อมตธรรมอ�นปิราศจ้ากธ�ล่�ในท�,น�*นน�,นเอง เราได่�ร# �แจ้�งพระสุ�ทธรรมแล่�วิ ได่�บรรพช่าในพระธรรมวิ�น�ย ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าไม�เปิล่�าจ้ากปิระโยช่น). ๕. อโนปิมาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การฟ้>งธรรม-2 1 0 0 0 -14550 14 0 0 0

[๔๕๕] เราเก�ด่แล่�วิในสุก�ล่สุ#ง อ�นม�เคร<,องปิล่<*มใจ้มาก ม�ทร�พย)มากสุมบ#รณ)ด่�วิยผู้�วิพรรณสุ�ณฐาน เปิ1นธ�ด่าขุองเมฆ�เศรษฐ� เปิ1นผู้#�อ�นพระราช่บ�ตรปิรารถุนา พวิกเศรษฐ�บ�ตรพาก�นม��งหัวิ�ง อ�สุรช่นม�พระราช่บ�ตรเปิ1นต�น พาก�นสุ�งท#ตไปิขุอกะบ�ด่าขุองเราวิ�า ขุอจ้งใหั�นางอโนปิมาแก�เรา นางอโนปิมาธ�ด่าขุองท�านน�*นม�น-*าหัน�กเท�าใด่ เราจ้�กใหั�เง�นแล่ะทองม�น-*าหัน�ก ๘ เท�าขุอง น-*าหัน�กน�*น เราน�*นได่�เหั5นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐท�,สุ�ด่ในโล่กไม�ม�ผู้#�อ<,น ย�,งไปิกวิ�า ได่�ถุวิายบ�งคมพระย�คล่บาทขุองพระองค)แล่�วิ เขุ�าไปิน�,ง ณ ท�,ควิรสุ�วินขุ�างหัน0,ง พระองค)ได่�ทรงแสุด่งธรรมแก�เราด่�วิยควิามทรง อน�เคราะหั) เราน�,งอย#�ท�,อาสุนะน�*นบรรล่�ผู้ล่ท�, ๓ คร�*นแล่�วิ ได่�โกนผู้ม ออกบวิช่ในพระธรรมวิ�น�ย ต�*งแต�ต�ณหัาอ�นเราใหั�เหั<อด่แหั�งแล่�วิ ถุ0งวิ�นน�* เปิ1นวิ�นท�, ๗.

๖. มหัาปิช่าบด่�โคตม�เถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตสุรรเสุร�ญพระพ�ทธองค)-2 1 0 0 0 -14560 20 0 0 0

[๔๕๖] ขุ�าแต�พระพ�ทธเจ้�าผู้#�แกล่�วิกล่�า ผู้#�สุ#งสุ�ด่กวิ�าสุ�ตวิ)ท�*งปิวิง หัม�อมฉั�นขุอ นอบน�อมแด่�พระองค) ซั0,งทรงช่�วิยปิล่ด่เปิล่<*องหัม�อมฉั�น แล่ะช่นอ<,นเปิ1นอ�นมากใหั�พ�นจ้ากท�กขุ) หัม�อมฉั�นก-าหันด่ร# �ท�กขุ)ท�*งปิวิงแล่�วิ เผู้าต�ณหัาอ�นเปิ1นเหัต�แหั�งท�กขุ)ใหั�เหั<อด่แหั�งแล่�วิ ได่�เจ้ร�ญมรรคอ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ แล่�วิ ได่�บรรล่�น�โรธแล่�วิ ช่นท�*งหัล่ายเปิ1นมารด่า เปิ1นบ�ตร เปิ1นธ�ด่าเปิ1นพ�,ช่ายน�องช่าย เปิ1นปิ#Sย�าตายายก�นในช่าต�ก�อน หัม�อมฉั�นไม�ร# �ตามควิาม

Page 267: Tipitaka 26

เปิ1นจ้ร�ง ไม�ปิระสุบอร�ยสุ�จ้ ๔ จ้0งได่�ท�องเท�,ยวิไปิในภพน�อยใหัญ� ก5หัม�อมฉั�นได่�เหั5นพระผู้#�ม�พระภาคพระองค)น�*นแล่�วิ อ�ตภาพน�*ม�ในท�,สุ�ด่ช่าต�สุงสุารสุ�*นไปิแล่�วิ บ�ด่น�* ภพใหัม�ม�ได่�ม� ขุอพระองค)ทรงทอด่พระเนตรพระสุาวิกท�*งหัล่ายผู้#�ปิรารภควิามเพ�ยร ม�ใจ้เด่5ด่เด่�,ยวิม�ควิามบากบ�,นม�,นคงเปิ1นน�ตย) ม�ควิามพร�อมเพร�ยงก�น การกระท-าโล่ก�ตตรธรรมใหั� ปิระจ้�กษ)แก�ตนอย�างน�* เปิ1นการถุวิายบ�งคมต�อพระพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่ายพระนางเจ้�ามหัามายาเทวิ�ได่�ปิระสุ#ต�พระโคด่มมา เพ<,อปิระโยช่น)แก�ช่น เปิ1นอ�นมากหันอ เพราะพระองค)ได่�บรรเทากองท�กขุ)ขุองช่นท�*งหัล่ายผู้#�อ�นพยาธ�แล่ะมรณะท�,มแทงแล่�วิ.

๗. ค�ตตาเถุร�คาถุา พระพ�ทธโอวิาทเต<อนนางค�ตตาเถุร� พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุวิ�า -2 1 0 0 0 -14570 14 0 0 0

[๔๕๗] ด่#กรนางค�ตตา การท�,ท�านล่ะบ�ตร หัม#�ญาต�แล่ะกองแหั�งโภคะอ�นเปิ1นท�,ร �ก แล่�วิ ออกบวิช่เพ<,อปิระโยช่น)แก�น�พพานใด่ ท�านจ้งพอกพ#นน�พพานน�*นเน<องๆ เถุ�ด่ ท�านอย�าตกอย#�ในอ-านาจ้ขุองจ้�ต สุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายผู้#�ไม�ร# �แจ้�งถุ#กจ้�ตหัล่อกล่วิงแล่�วิ ย�นด่�ในสุ�,งอ�นเปิ1นวิ�สุ�ยขุองมาร ย�อมพาก�น ท�องเท�,ยวิไปิสุ#�ช่าต�สุงสุารม�ใช่�น�อย ด่#กรนางภ�กษ�ณ� ท�านจ้งล่ะขุาด่ซั0,งสุ�งโยช่น)อ�นเปิ1นสุ�วินเบ<*องต-,าเหัล่�าน�* ค<อกามฉั�นทะ ๑ พยาบาท ๑ สุ�กกายท�ฏิฐ� ๑ วิ�จ้�ก�จ้ฉัา ๑ สุ�ล่�พพตปิรามาสุอ�นเปิ1นขุ�อท�,หั�า ๑ แล่�วิอย�ากล่�บ มาสุ#�กามภพอ�ก ท�านจ้งล่ะเวิ�นราคะ มานะ อวิ�ช่ช่า อ�ทธ�จ้จ้ะ แล่ะต�ด่สุ�งโยช่น)ท�*งหัล่ายแล่�วิ จ้�กท-าท�,สุ�ด่แหั�งท�กขุ)ได่� ท�านย�งช่าต�สุงสุารใหั�สุ�*นไปิแล่�วิ ก-าหันด่ร# �ภพใหัม� หัมด่ควิามทะยานอยาก จ้�กเปิ1นผู้#�สุงบระง�บ เท�,ยวิไปิในปิ>จ้จ้�บ�น.

๘. วิ�ช่ยาเถุร�คาถุา สุ�ภาษ�ตช่�*ผู้ล่การฟ้>งธรรม-2 1 0 0 0 -14580 17 0 0 0

[๔๕๘] เราย�งจ้�ตใหั�อย#�ในอ-านาจ้ไม�ได่� จ้0งไม�ได่�ควิามสุงบใจ้ ออกจ้ากท�,อย#�ไปิภายนอก ๔-๕ คร�*ง ภายหัล่�งเขุ�าไปิหัาพระเขุมาภ�กษ�ณ�ไต�ถุามโด่ยเคารพท�านได่�แสุด่งธรรม ค<อ ธาต� อายตนะ อร�ยสุ�จ้ ๔ อ�นทร�ย) พล่ะ โพช่ฌงค)แล่ะอ�ฏิฐ�งค�กมรรค แก�เรา เพ<,อการบรรล่�ปิระโยช่น)อ�นสุ#งสุ�ด่ เราได่� ฟ้>งค-าขุองท�านแล่�วิ กระท-าตามค-าพร-,าสุอน ในปิฐมยามแหั�งราตร�น�*นก5ระล่0กถุ0งช่าต�ก�อนได่� ในม�ช่ฌ�มยามแหั�งราตร� เราช่-าระท�พยจ้�กษ�ใหั�หัมด่จ้ด่ ในปิ>จ้ฉั�มยามแหั�งราตร� เราท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่ได่� ก5ใน กาล่น�*น เราม�ควิามสุ�ขุอ�นเก�ด่แต�ปิGต�แผู้�ไปิท�,วิกายอย#� ในวิ�นท�,ครบ ๗เราท-าล่าย

Page 268: Tipitaka 26

กองแหั�งควิามม<ด่ได่�แล่�วิ จ้0งเหัย�ยด่เท�าออก.

จ้บ ฉั�กกน�บาต. ------------

เถุร�คาถุา สุ�ตตกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในสุ�ตตกน�บาต ๑. อ�ตตราเถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางอ�ตตราเถุร�พระปิฏิาจ้าราเถุร�กล่�าวิวิ�า-2 1 0 0 0 -14590 17 0 0 0

[๔๕๙] มาณพท�*งหัล่ายพาก�นถุ<อสุากซั�อมขุ�าวิอย#� ย�อมหัาทร�พย)มาเล่�*ยงด่#บ�ตรภรรยาฉั�นใด่ ท�านท�*งหัล่ายก5ฉั�นน�*น จ้งบ-าเพ5ญเพ�ยรในค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า ท�,เปิ1นเหัต�ใหั�ผู้#�ท-าไม�เด่<อด่ร�อนในภายหัล่�ง ท�านท�*งหัล่าย จ้งร�บล่�างเท�าแล่�วิน�,ง ณ ท�,ควิรขุ�างหัน0,ง จ้งเขุ�าไปิต�*งจ้�ตไวิ�ใหั�ม�อารมณ) เด่�ยวิต�*งม�,นด่�วิยด่�แล่�วิ พ�จ้ารณาสุ�งขุารท�*งหัล่ายโด่ยควิามเปิ1นขุองแปิร ปิรวิน แล่ะโด่ยควิามเปิ1นขุองไม�ใช่�ตน. พระอ�ตตราเถุร�กล่�าวิวิ�า เราได่�ฟ้>งค-าพร-,าสุอนขุองพระปิฏิาจ้าราเถุร�น�*นแล่�วิ ล่�างเท�าเขุ�าไปิน�,ง ณท�,ควิรแหั�งหัน0,ง ในปิฐมยามแหั�งราตร� เราก5ระล่0กช่าต�ก�อนได่� ในม�ช่ฌ�มยามแหั�งราตร� ได่�ช่-าระท�พยจ้�กษ�ใหั�หัมด่จ้ด่ ในปิ>จ้ฉั�มยามแหั�งราตร�ได่�ท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่ได่�แล่�วิ เราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ จ้0งล่�กจ้ากอาสุนะ ในภายหัล่�งเราได่�ท-าตามค-าพร-,าสุอนขุองท�านแล่�วิ ด่�ฉั�นเปิ1นผู้#�ม�วิ�ช่ช่า ๓ไม�ม�อาสุวิะ จ้�กหั�อมล่�อมท�านอย#� ด่�จ้เทวิด่าช่าวิด่าวิด่0งสุ) พาก�นหั�อมล่�อมท�าวิสุ�กกะผู้#�ช่นะสุงครามมาแล่�วิ ฉัะน�*น.

๒. จ้าล่าเถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางจ้าล่าเถุร� พระจ้าล่าเถุร�กล่�าวิ-2 1 0 0 0 -14600 19 0 0 0

[๔๖๐] เราเปิ1นภ�กษ�ณ�ผู้#�ม�อ�นทร�ย)อ�นเจ้ร�ญแล่�วิ เขุ�าไปิต�*งสุต�ไวิ�ม�,น ได่�แทงตล่อด่ สุ�นตบทอ�นเปิ1นเคร<,องเขุ�าไปิระง�บสุ�งขุารเปิ1นสุ�ขุ. มารกล่�าวิวิ�า ท�านเปิ1นผู้#�ม�ศ�รษะโล่�น ปิรากฏิเหัม<อนสุมณะ เจ้าะจ้งใครหันอ ท�านไม� ช่อบใจ้ในล่�ทธ�เด่�ยรถุ�ย)แล่�วิ ย�งจ้�กมาหัล่งปิระพฤต�ทางผู้�ด่น�*อย#�ท-าไม.พระจ้าล่าเถุร�กล่�าวิวิ�า เด่�ยรถุ�ย)เหัล่�าใด่ ผู้#�ม�ล่�ทธ�เปิ1นภายนอกจ้ากศาสุนาน�* เปิ1นผู้#�เขุ�าไปิอาศ�ย ท�ฏิฐ�ท�*งหัล่าย เด่�ยรถุ�ย)เหัล่�าน�*นย�อมไม�ร# �แจ้�งธรรม ไม�เปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในธรรม สุ�วินพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เสุด่5จ้อ�บ�ต�ในสุก�ล่ศากยะ ไม�ม�ผู้#�ใด่เปิร�ยบปิาน พระ องค)ได่�ทรงแสุด่งธรรมอ�นเปิ1นอ�บายล่�วิงเสุ�ยซั0,งท�ฏิฐ�ท�*งหัล่าย ค<อ ท�กขุ) เหัต�ใหั�เก�ด่ท�กขุ) ควิามด่�บท�กขุ)แล่ะอร�ยมรรคอ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ เปิ1นทางด่-าเน�นใหั�ถุ0งควิามด่�บ

Page 269: Tipitaka 26

ท�กขุ)แก�เรา เราได่�ฟ้>งค-าสุ�,งสุอนขุองพระองค)แล่�วิย�นด่�อย#�ในพระศาสุนา เราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าได่�ท-าเสุร5จ้แล่�วิ เราก-าจ้�ด่ควิามเพล่�ด่เพล่�นในสุ�,งท�*งปิวิงได่�แล่�วิ ท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่แล่�วิ ด่#กรมารผู้#�ใจ้บาปิ ท�านจ้งร# �อย�างน�*เถุ�ด่ต�วิท�านเราก-าจ้�ด่ได่�แล่�วิ.

๓. อ�ปิจ้าล่าเถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางอ�ปิจ้าล่าเถุร� พระอ�ปิจ้าล่าเถุร�กล่�าวิวิ�า-2 1 0 0 0 -14610 24 0 0 0

[๔๖๑] เราเปิ1นภ�กษ�ณ�ผู้#�ม�สุต� ม�จ้�กษ� ม�อ�นทร�ย)อ�นอบรมแล่�วิ แทงตล่อด่สุ�นตบทอ�นอ�ด่มบ�ร�ษเสุพแล่�วิ.มารกล่�าวิวิ�า เหัต�ไฉันหันอท�านจ้0งไม�ช่อบควิามเก�ด่ เพราะธรรมด่าผู้#�เก�ด่ย�อมบร�โภคกามท�*งหัล่าย เช่�ญท�านบร�โภคควิามย�นด่�ในกามท�*งหัล่ายเถุ�ด่ อย�าได่�เปิ1นผู้#�ม�ควิามเด่<อด่ร�อนในภายหัล่�งเล่ยพระอ�ปิจ้าล่าเถุร�กล่�าวิวิ�าเพราะควิามตายย�อมม�แก�ผู้#�เก�ด่ ไม�ม�แก�ผู้#�ไม�เก�ด่ การถุ#กต�ด่ม<อแล่ะเท�า การถุ#กฆ�าแล่ะถุ#กจ้องจ้-าย�อมม�แก�ผู้#�เก�ด่ ไม�ม�แก�ผู้#�ไม�เก�ด่ ผู้#�เก�ด่แล่�วิย�อม ได่�ปิระสุบท�กขุ) ผู้#�ไม�เก�ด่ย�อมไม�ปิระสุบ พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�เสุด่5จ้อ�บ�ต�ใน สุก�ล่ศากยะ ไม�ม�ผู้#�ใด่เปิร�ยบปิาน พระองค)ได่�ทรงแสุด่งธรรมอ�นเปิ1นอ�บายล่�วิงเสุ�ยซั0,งท�ฏิฐ�ท�*งหัล่าย ค<อ ท�กขุ) เหัต�ใหั�เก�ด่ท�กขุ) ควิามด่�บท�กขุ) อร�ยมรรคอ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ เปิ1นทางด่-าเน�นใหั�ถุ0งควิาม ด่�บท�กขุ)แก�เรา เราได่�ฟ้>งค-าสุ�,งสุอนขุองพระองค)แล่�วิ ย�นด่�อย#�ในพระ ศาสุนา เราได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ แล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเราได่�ท-า เสุร5จ้แล่�วิ เราก-าจ้�ด่ควิามเพล่�ด่เพล่�นในสุ�,งท�*งปิวิงได่�แล่�วิ ท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่แล่�วิ ด่#กรมารผู้#�ใจ้บาปิ ท�านจ้งร# �อย�างน�*เถุ�ด่ ต�วิท�านเราก-าจ้�ด่ได่�แล่�วิ.

จ้บ สุ�ตตกน�บาต. -------------

เถุร�คาถุา อ�ฏิฐกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในอ�ฏิฐกน�บาต ๑. สุ�สุ�ปิจ้าล่าเถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางสุ�สุ�ปิจ้าล่าเถุร�พระสุ�สุ�ปิจ้าล่าเถุร�กล่�าวิวิ�า-2 1 0 0 0 -14620 24 0 0 0

[๔๖๒] เราเปิ1นภ�กษ�ณ�ผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ สุ-ารวิมด่�แล่�วิในอ�นทร�ย)ท�*งหัล่าย ได่� บรรล่�สุ�นตบทอ�นช่<,นใจ้ ม�โอช่ารสุ.มารกล่�าวิวิ�า ท�านจ้งต�*งจ้�ตปิรารถุนาเพ<,อจ้ะเก�ด่ไวิ� ในหัม#�เทวิด่าช่�*นด่าวิด่0งสุ) ช่�*นยามา ช่�*นด่�สุ�ต ช่�*นน�มมานรด่� แล่ะช่�*นวิสุวิ�สุด่� ท�,ท�านเคยอย#�มา

Page 270: Tipitaka 26

แล่�วิในก�อนเถุ�ด่.พระสุ�สุ�ปิจ้าล่าเถุร�ตอบวิ�าเทวิด่าช่�*นด่าวิด่0งสุ) ช่�*นยามา ช่�*นด่�สุ�ต ช่�*นน�มมานรด่� ช่�*นวิสุวิ�สุด่�พาก�นไปิจ้ากภพเขุ�าสุ#�ภพตล่อด่ท�กๆ กาล่ ต�ด่อย#�ในร�างกายขุองตน ม�ปิกต�เด่<อด่ร�อนเพราะควิามเก�ด่ แล่ะควิามตาย ไม�ล่�วิงพ�นร�างกายขุองตนไปิได่� โล่กท�*งปิวิงถุ#กไฟ้ไหัม�ล่�กร� �งโรจ้น)โช่ต�ช่�วิง โล่กท�*งปิวิงหัวิ�,นไหัวิแล่�วิ พระพ�ทธเจ้�าได่�ทรงแสุด่งธรรม อ�นเปิ1นธรรมไม�หัวิ� ,นไหัวิ ใครๆ ก5ช่�,งไม�ได่� เปิ1นธรรมอ�นปิ�ถุ�ช่นเสุพไม�ได่�แก�เรา ใจ้ขุองเราย�นด่�แล่�วิใน ธรรมน�*น เราได่�ฟ้>งค-าสุ�,งสุอนขุองพระองค)แล่�วิ ย�นด่�อย#�ในพระศาสุนา วิ�ช่ช่า ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเราได่�ท-าเสุร5จ้แล่�วิเราก-าจ้�ด่ควิามเพล่�ด่เพล่�น ในสุ�,งท�*งปิวิงได่�แล่�วิ ท-าล่ายกองแหั�งควิามม<ด่ ได่�แล่�วิ ด่#กรมารผู้#�ใจ้บาปิ ท�านจ้งร# �อย�างน�*เถุ�ด่ ต�วิท�านเราก5ก-าจ้�ด่ได่�แล่�วิ.

จ้บ อ�ฏิฐกน�บาต. ---------------

เถุร�คาถุา นวิกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในนวิกน�บาต วิ�ฑูฒ่มาตาเถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางวิ�ฑูฒ่มาตาเถุร� พระวิ�ฑูฒ่มาตาเถุร� เม<,อจ้ะกล่�าวิต�กเต<อนพระวิ�ฑูฒ่เถุระ ได่�ภาษ�ตคาถุาเหัล่�าน�*ควิามวิ�า -2 1 0 0 0 -14630 26 0 0 0

[๔๖๓] ด่#กรท�านวิ�ฑูฒ่ะผู้#�เปิ1นบ�ตร ก�เล่สุด่�จ้หัม#�ไม�ในปิSาอย�าได่�ม�แก�ท�านในโล่กในกาล่ไหันๆ เล่ย ท�านอย�าเปิ1นผู้#�ม�สุ�วินแหั�งท�กขุ)ร-,าไปิเล่ย ด่#กรท�าน วิ�ฑูฒ่ะ ม�น�ท�*งหัล่ายเปิ1นผู้#�ไม�หัวิ� ,นไหัวิ ต�ด่ควิามสุงสุ�ยเสุ�ยได่� เปิ1นผู้#�ม�ควิามเย<อกเย5นถุ0งควิามฝีRกฝีนแล่�วิ ไม�ม�อาสุวิะ ย�อมอย#�เปิ1นสุ�ขุ ด่#กร ท�านวิ�ฑูฒ่ะ ท�านพ0งเพ�,มพ#นมรรคอ�นฤาษ�เหัล่�าน�*นสุ�,งสุมแล่�วิ เพ<,อการบรรล่�ทรรศนะ เพ<,อการท-าท�,สุ�ด่แหั�งท�กขุ).พระวิ�ฑูฒ่เถุระกล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�มารด่าผู้#�ม�ควิามแกล่�วิกล่�า มารด่าย�อมกล่�าวิเน<*อควิามน�* แก�ฉั�น ฉั�นเขุ�าใจ้วิ�า ปิSาค<อควิามร�กในฉั�นย�อมไม�ม�แก�ท�าน.พระเถุร�ตอบวิ�า ด่#กรท�านวิ�ฑูฒ่ะ สุ�งขุารอย�างใด่อย�างหัน0,งเปิ1นสุ�งขุารเล่วิอ�กกฤษฏิ) แล่ะปิานกล่าง ย�อมไม�ม�แก�เราแม�แต�น�อย แม�ปิSาเพ�ยงเล่5กน�อย ในสุ�งขุารเหัล่�าน�*นย�อมไม�ม�แก�เรา เพราะอาสุวิะท�*งปิวิงขุองเราผู้#�ไม�ปิระมาทแล่�วิเพ�งอย#� สุ�*นไปิแล่�วิ วิ�ช่ช่า ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเราได่�ท-าเสุร5จ้แล่�วิ.พระวิ�ฑูฒ่เถุระกล่�าวิวิ�า มารด่าขุองเรา แทงเราด่�วิยปิฏิ�กอ�นใหัญ�หันอ มารด่าขุองเราได่�กล่�าวิคาถุาอ�นปิระกอบด่�วิยปิระโยช่น)อย�างย�,ง เหัม<อนคนท�,อน�เคราะหั)แก�ก�นฉัะน�*นเราได่�ฟ้>งค-าพร-,าสุอนขุองมารด่าแล่�วิ เราได่�ย�งธรรมสุ�งเวิช่ใหั�เก�ด่ขุ0*น เม<,อบรรล่�ธรรมปิล่อด่โปิร�งจ้ากโยคะ เราเปิ1นผู้#�อ�นมารด่าต�กเต<อน

Page 271: Tipitaka 26

แล่�วิม�ใจ้ สุ�งไปิแล่�วิเพ<,อควิามเพ�ยร ไม�เก�ยจ้คร�านตล่อด่ท�*งกล่างวิ�นแล่ะกล่างค<นได่�บรรล่�สุ�นต�อ�นสุ#งสุ�ด่.

จ้บ นวิกน�บาต. --------------

เถุร�คาถุา เอกาทสุกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในเอกาทสุกน�บาต ก�สุาโคตม�เถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางก�สุาโคตม�เถุร�-2 1 0 0 0 -14640 31 0 0 0

[๔๖๔] น�กปิราช่ญ)กล่�าวิสุรรเสุร�ญ ควิามเปิ1นผู้#�ม�ก�ล่ยาณม�ตรไวิ�เฉัพาะในโล่กวิ�าบ�คคล่ผู้#�คบก�ล่ยาณม�ตร ถุ0งแม�จ้ะเปิ1นพาล่ก5พ0งเปิ1นบ�ณฑู�ตได่�บ�าง ควิรคบสุ�ตบ�ร�ษ เพราะปิ>ญญาย�อมเจ้ร�ญแก�บ�คคล่ผู้#�คบสุ�ตบ�ร�ษโด่ยแท� คนท�กคนม�กษ�ตร�ย)เปิ1นต�น เม<,อคบสุ�ตบ�ร�ษท�*งหัล่าย พ0งพ�นจ้ากท�กขุ)แม�ท�*งปิวิงได่� แล่ะพ0งร# �แจ้�งอร�ยสุ�จ้ ๔ ค<อ ท�กขุ) ๑ เหัต�ใหั�เก�ด่ท�กขุ) ๑ควิามด่�บท�กขุ) ๑ อ�ฏิฐ�งค�กมรรค ๑ พระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นสุารถุ� ฝีRกบ�ร�ษผู้#�ควิรฝีRก ได่�ตร�สุไวิ�วิ�า ควิามเปิ1นหัญ�ง เปิ1นเหัต�น-ามาซั0,งท�กขุ) เพราะวิ�าการอย#�ร �วิมก�บหัญ�งร�วิมสุาม�ก�นก5ด่� การคล่อด่บ�ตรก5ม� เปิ1นท�กขุ)ท�*งน�*น หัญ�งบางพวิกคล่อด่บ�ตรคร�*งแรก อด่กล่�*นท�กขุ)อ�นเก�ด่ขุ0*นเพราะการคล่อด่บ�ตรไม�ไหัวิจ้0งต�ด่คอตนเองเสุ�ยก5ม� พวิกหัญ�งท�,เจ้ร�ญด่�วิยควิามสุ�ขุพาก�น ก�นยาพ�ษก5ม� เด่5กตายในครรภ)ก5ม� คนท�*งสุองค<อเด่5กอย#�ในครรภ)แล่ะมารด่าผู้#�ม�ครรภ) ย�อมได่�ร�บควิามพ�นาศ เราเด่�นทางในเวิล่าจ้วินคล่อด่ ได่�เหั5นสุาม�ตายแล่�วิ ย�งไม�ท�นถุ0งเร<อนขุองตน ก5คล่อด่บ�ตรกล่างทาง บ�ตรท�*งสุองคนก5ตาย แล่ะสุาม�ก5ตายในหันทาง มารด่าบ�ด่าแล่ะพ�,ช่าย ขุองเราผู้#�ก-าพร�า อ�มเขุาเผู้าอย#�บนเช่�งตะกอนเด่�ยวิก�น เม<,อสุ�*นสุก�ล่แล่�วิเปิ1นก-าพร�า ท�านเสุวิยท�กขุ) หัาปิระมาณม�ได่� ก5น-*าตาขุองท�านไหัล่ออก แล่�วิ หัล่ายพ�นช่าต� เราเหั5นท�านแล่ะเน<*อบ�ตรขุองท�าน อ�นสุ�ตวิ)ม�สุ�น�ขุ เปิ1นต�นก�ด่ก�นแล่�วิ ท�,กล่างปิSาช่�า เราม�วิงศ)สุก�ล่อ�นฉั�บหัายแล่�วิ เปิ1นผู้#�อ�น ช่นท�*งปิวิงต�เต�ยน สุาม�ตายแล่�วิ ได่�บรรล่�อมตธรรม อร�ยมรรคอ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ เปิ1นท�,ใหั�ถุ0งอมตธรรม เราได่�เจ้ร�ญแล่�วิ แม�น�พพาน เราก5ได่�ท-าใหั�แจ้�งแล่�วิ เราได่�เหั5นแวิ�นธรรมแล่�วิ เราเปิ1นผู้#�ม�ล่#กศรอ�นต�ด่แล่�วิ ปิรงภาระล่งแล่�วิ ก�จ้ท�,ควิรท-าเราได่�ท-าเสุร5จ้แล่�วิ พระก�สุาโคตม� เถุร�เปิ1นผู้#�ม�จ้�ตหัล่�ด่พ�นด่�แล่�วิ ได่�กล่�าวิเน<*อควิามน�* ด่�งน�*แล่.

จ้บ เอกาทสุกน�บาต. ---------------

เถุร�คาถุา ทวิาทสุกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ตในทวิาทสุกน�บาต อ�บล่วิ�ณณาเถุร�คาถุา

Page 272: Tipitaka 26

คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางอ�บล่วิ�ณณาเถุร�-2 1 0 0 0 -14650 34 0 0 0

[๔๖๕] เราท�*งสุอง ค<อ มารด่าแล่ะธ�ด่า เปิ1นหัญ�งร�วิมสุาม�ก�น ควิามสุล่ด่ใจ้ขุนพองสุยองเกล่�าก�นไม�เคยม� ได่�บ�งเก�ด่แก�เรา น�าต�เต�ยนน�ก กามท�*งหัล่ายเปิ1น ขุองไม�สุะอาด่ ม�กล่�,นเหัม5น ม�หันามเปิ1นอ�นมาก เพราะเปิ1นท�,ท-าใหั�เราท�*งสุอง ค<อ มารด่าแล่ะธ�ด่าร�วิมสุาม�เด่�ยวิก�นได่� เราเหั5นโทษในกาม ท�*งหัล่าย เหั5นการออกจ้ากกามโด่ยควิามปิล่อด่โปิร�ง เราจ้0งออกบวิช่ในธรรมวิ�น�ยในกร�งราช่คฤหั) เราระล่0กถุ0งช่าต�ก�อนๆ ได่�ท�พยจ้�กษ�เจ้โตปิร�ย ญาณแล่ะโสุตธาต� เราช่-าระใหั�หัมด่จ้ด่แล่�วิ แม�ฤทธ�Pเราก5ท-าใหั�แจ้�งแล่�วิควิามสุ�*นอาสุวิะเราบรรล่�แล่�วิ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งแล่�วิ ค-าสุ�,งสุอน ขุองพระพ�ทธเจ้�าเราได่�ท-าเสุร5จ้แล่�วิ ในเวิล่าท�,พระพ�ทธเจ้�าจ้ะทรงกระท-ายมกปิาฏิ�หัาร�ย) เราได่�เนรม�ตรถุอ�นเท�ยมด่�วิยม�า ๔ ต�วิด่�วิยฤทธ�P เขุ�าไปิ ถุวิายบ�งคมพระบาทขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�ศ�ร� เปิ1นท�,พ0,งขุองสุ�ตวิ)โล่กแล่�วิ ได่�ปิระด่�ษฐานอย#� ณ ท�,ควิรสุ�วินขุ�างหัน0,ง. มารกล่�าวิวิ�า ท�านผู้#�เด่�ยวิเขุ�าไปิอาศ�ยปิSาไม�ร�ง อ�นม�ด่อกบานสุะพร�,งตล่อด่ยอด่ ย<นอย#�ท�,โคน ท�านไม�ม�ใครเปิ1นเพ<,อนสุอง ท�านไม�กล่�วิควิามพาล่ขุองน�กเล่งท�*งหัล่ายหัร<อ. พระอ�บล่วิ�ณณาเถุร�กล่�าวิวิ�าถุ0งจ้ะม�พวิกน�กเล่งต�*งร�อยต�*งพ�นเช่�นน�* มาหั�อมล่�อม แม�เพ�ยงขุนขุองเราก5ไม�พ0งหัวิ�,นไหัวิสุ�,นสุะเท<อน ด่#กรมาร ท�านผู้#�เด่�ยวิจ้�กท-าอะไรเราได่�เล่�า เราน�*นจ้�กหัายไปิ ณ บ�ด่น�*ก5ได่�หัร<อจ้ะเขุ�าไปิในท�องท�านก5ได่� จ้ะย<นอย#�ในระหัวิ�างค�*วิท�านก5ได่� ท�านจ้�กไม�เหั5นเราย<นอย#� เราเปิ1นผู้#�ช่-านาญในทางจ้�ต อบรมอ�ทธ�บาทด่�แล่�วิ ได่�กระท-าใหั�แจ้�งอภ�ญญา ๖ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระ พ�ทธเจ้�าเราได่�ท-าเสุร5จ้แล่�วิ กามท�*งหัล่ายเปิร�ยบด่�งหัอกแล่ะหัล่าวิ เปิ1น ขุองครอบง-าขุ�นธ)ท�*งหัล่ายไวิ� บ�ด่น�*ควิามย�นด่�ในกามท�,ท�านพ#ด่ถุ0งน�*น ไม�ม�แก�เรา เราก-าจ้�ด่ควิามเพล่�ด่เพล่�นในสุ�,งท�*งปิวิงได่�แล่�วิ ท-าล่ายกอง แหั�งควิามม<ด่แล่�วิ ด่#กรมาร ท�านจ้งร# �อย�างน�*เถุ�ด่ ถุ0งต�วิท�านเราก5ก-าจ้�ด่เสุ�ยแล่�วิ.

จ้บ ทวิาทสุกน�บาต. ----------------

เถุร�คาถุา โสุฬสุกน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ตในโสุฬสุกน�บาต ปิ�ณณ�กาเถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางปิ�ณณ�กาเถุร� พระปิ�ณณ�กาเถุร�กล่�าวิวิ�า-2 1 0 0 0 -14660 38 0 0 0

[๔๖๖] เราเปิ1นหัญ�งต�กน-*า กล่�วิต�อภ�ย ค<ออาญาขุองนาย แล่ะ

Page 273: Tipitaka 26

ถุ#กภ�ย ค<อ วิาจ้า แล่ะโทสุะขุองนายบ�บค�*นแล่�วิ จ้0งล่งต�กน-*าในฤด่#หันาวิท�กเม<,อ ด่#กรพราหัมณ) ท�านกล่�วิต�อใครเล่�าจ้0งล่งต�กน-*าท�กเม<,อ ท�านม�ต�วิอ�นสุ�,นเทา เสุวิยท�กขุ) ค<อควิามหันาวิอ�นร�ายกาจ้.

พราหัมณ)กล่�าวิวิ�า ด่#กรนางปิ�ณณ�กาผู้#�เจ้ร�ญ ก5เม<,อท�านร# �อย#�วิ�าเราผู้#�ท-าซั0,งก�ศล่กรรมอ�นหั�ามซั0,ง บาปิกรรม จ้ะสุอบถุามเราท-าไม ก5ผู้#�ใด่เปิ1นคนแก�หัร<อคนหัน��มท-าบาปิกรรมไวิ� แม�ผู้#�น�*นก5ย�อมพ�นจ้ากบาปิกรรมได่�ด่�วิยการอาบน-*า.พระปิ�ณณ�กาเถุร�กล่�าวิวิ�าก5ใครหันอบอกควิามน�*แก�ท�านผู้#�ไม�ร# � เขุาก5ไม�ร# �เหัม<อนก�น ก5เม<,อบ�คคล่จ้ะพ�นจ้ากบาปิกรรมได่�เพราะการอาบน-*า กบ เต�า นาค จ้รเขุ� แล่ะสุ�ตวิ) เหัล่�าอ<,นท�,เท�,ยวิไปิในแม�น-*า ก5จ้�กพาก�นไปิสุ#�สุวิรรค)แน�นอน พวิกคนฆ�า เน<*อทรายเล่�*ยงช่�วิ�ต คนฆ�าสุ�กร พวิกช่าวิปิระมง พวิกพรานเน<*อ พวิกโจ้รพวิกนายเพช่ฌฆาต แล่ะคนท�,ม�กรรมอ�นเปิ1นบาปิเหัล่�าอ<,น แม�คนเหัล่�าน�*นก5พ0งพ�นจ้ากบาปิกรรมเพราะการอาบน-*า ถุ�าแม�น-*าเหัล่�าน�* พ0งน-าบาปิท�,ท�านท-าไวิ�แล่�วิในกาล่ก�อนไปิได่�ไซัร� แม�น-*าเหัล่�าน�*ก5พ0งน-าบ�ญมาใหั�ท�านบ�าง เพราะเหัต�น�*น ท�านพ0งเปิ1นผู้#�เหั�นหั�างจ้ากพระศาสุนา ด่#กรพราหัมณ) ท�านกล่�วิต�อบาปิกรรมอ�นใด่ จ้0งล่งอาบน-*าท�กเม<,อ ท�านอย�าได่�ท-าบาปิกรรมอ�นน�*นเล่ย ควิามหันาวิอย�าได่�เบ�ยด่เบ�ยนผู้�วิขุองท�าน. พราหัมณ)กล่�าวิวิ�า ท�านน-าขุ�าพเจ้�าผู้#�เด่�นทางผู้�ด่ไปิสุ#�อร�ยมรรค ด่#กรนางปิ�ณณ�กาผู้#�เจ้ร�ญ ขุ�าพเจ้�าขุอถุวิายผู้�าสุาฏิกสุ-าหัร�บสุรงน-*าน�*แก�ท�าน.พระปิ�ณณ�กาเถุร�กล่�าวิวิ�าผู้�าสุาฏิกจ้งเปิ1นขุองท�านตามเด่�มเถุ�ด่ เราไม�ปิระสุงค)ผู้�าสุาฏิก ถุ�าท�านกล่�วิต�อท�กขุ) ถุ�าท�านเกล่�ยด่ท�กขุ) ท�านอย�าท-ากรรมอ�นเปิ1นบาปิท�*งในท�,แจ้�ง หัร<อในท�,ล่�บ ก5ถุ�าท�านจ้�กท-าหัร<อก-าล่�งท-ากรรมอ�นเปิ1นบาปิไซัร� แม�ท�านจ้ะเหัาะหัน�ไปิในอากาศ ก5จ้�กไม�พ�นท�กขุ)ได่�เล่ย ถุ�าท�านกล่�วิต�อท�กขุ) ถุ�าท�านไม�ช่อบท�กขุ) จ้งเขุ�าถุ0งพระพ�ทธเจ้�าก�บท�*งพระธรรมแล่ะพระสุงฆ) ผู้#�คงท�,เปิ1นสุรณะ จ้งสุมาทานศ�ล่ท�*งหัล่าย สุรณคมน)แล่ะการสุมาทานศ�ล่ ขุองท�าน จ้�กเปิ1นไปิเพ<,อควิามพ�นจ้ากท�กขุ).พราหัมณ)กล่�าวิวิ�า เม<,อก�อนเราเปิ1นเผู้�าพ�นธ�)แหั�งพรหัม วิ�นน�*เราได่�เปิ1นพราหัมณ)จ้ร�งๆ เรา เปิ1นผู้#�ม�วิ�ช่ช่า ๓ สุมบ#รณ)ด่�วิยเวิท ม�ควิามสุวิ�สุด่� ม�บาปิอ�นล่�างแล่�วิ.

จ้บ โสุฬสุกน�บาต. -------------

๑. เถุร�คาถุา วิ�สุต�น�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในวิ�สุต�น�บาต อ�มพปิาล่�เถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางอ�มพปิาล่�เถุร�-2 1 0 0 0 -14670 61 0 0 0

[๔๖๗] เม<,อก�อน ผู้มขุองเราม�สุ�ด่-า คล่�ายก�บสุ�ปิGกแมล่งภ#� ม�

Page 274: Tipitaka 26

ปิล่ายงอน เด่�Jยวิน�* กล่ายเปิ1นเช่�นปิอเพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-า แท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อนมวิยผู้มขุองเราม�กล่�,นหัอม ด่�จ้อบด่�วิยด่อกมะล่�เปิ1นต�น เต5มด่�วิยด่อกไม� เด่�Jยวิน�*ม�กล่�,นเหัม<อนขุนกระต�าย เพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บ กล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อน ผู้มขุองเราม�ปิล่ายอ�นงาม วิ�จ้�ตรด่�วิยหัวิ�แล่ะเคร<,องปิ>กผู้มเหัม<อนปิSาไม�อ�นปิล่#กเปิ1นแถุวิงามสุะพร�,ง เด่�Jยวิน�*กล่าย เปิ1นผู้มโกรVนในท�,น�*นๆ พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อน ผู้มขุองเราปิระด่�บด่�วิยมวิยผู้ม อ�นงด่งาม ด่�งปิระด่�บด่�วิยทองค-าอ�นล่ะเอ�ยด่ ม�กล่�,นหัอม เด่�Jยวิน�* ล่�าน ตล่อด่หั�วิเพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อนค�*วิขุองเรางด่งามคล่�ายรอยเขุ�ยน อ�นนายช่�างเขุ�ยนด่�แล่�วิ เด่�Jยวิน�* กล่ายเปิ1นค�*วิคด่เค�*ยวิเหัม<อนเถุาวิ�ล่ย)เพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บ กล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อนน�ยน)ตาขุองเราด่-าขุล่�บ เหัม<อนน�ล่มณ�ร� �งเร<องงาม เด่�Jยวิน�*ถุ#กช่ราขุจ้�ด่แล่�วิไม�งามเล่ย พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อเวิล่าเราย�งร� �นสุาวิ จ้ม#กขุองเราโด่�งงาม เหัม<อนเกล่�ยวิหัรด่าล่ เด่�Jยวิน�* กล่�บหั�อเหั�,ยวิไปิ เหัม<อนจ้มหัายเขุ�าไปิในศ�รษะเพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อนใบหั#ขุองเรางด่งาม เหัม<อนต��มหั#ท�,ท-าเสุร5จ้เร�ยบร�อยด่� เด่�Jยวิน�*กล่�บหัย�อนยานเหัม<อนเอาเถุาวิ�ล่ย)หั�อยไวิ�เพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อน ฟ้>นขุองเราขุาวิงามด่� เหัม<อนสุ�ด่อกมะล่�ต#ม เด่�Jยวิน�*กล่ายเปิ1นฟ้>นหั�กแล่ะม�สุ�เหัล่<องเพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อน เราพ#ด่เสุ�ยงไพเราะเหัม<อนเสุ�ยงนกด่�เหัวิ�า อ�นม� ปิกต�เท�,ยวิไปิในไพรสุณฑู)ร-,าร�องอย#�ในปิSาใหัญ�ฉัะน�*น เด่�Jยวิน�*ค-าพ#ด่ขุองเราพล่าด่ไปิท�กๆ ค-าเพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อน คอขุองเรางด่งาม กล่มเกล่�*ยงเหัม<อนสุ�งขุ)ท�,ขุ�ด่ด่�แล่�วิ เด่�Jยวิน�*ย�นเพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อนแขุนท�*งสุองขุองเรางด่งามเปิร�ยบด่�งกล่อนเหัล่5กอ�นกล่มฉัะน�*น เด่�Jยวิน�* ล่�บคด่ด่�จ้ฝี>กแคฝีอยเพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�งเปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อน ม<อท�*งสุองขุองเราปิระด่�บด่�วิยแหัวินทองค-างด่งาม เด่�Jยวิน�*เปิ1นเหัม<อนเหัง�าม�นเพราะช่ราพระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อน ถุ�นท�*งค#�ขุองเราเต�งต�,งกล่มกล่0งช่�ด่สุน�ทก�น แล่ะม� ปิล่ายงอนขุ0*นงด่งาม

Page 275: Tipitaka 26

เด่�Jยวิน�*กล่�บหัย�อนเหัม<อนผู้ล่น-*าเต�าเพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,นเม<,อก�อน กายขุองเราเกล่�*ยงเกล่า งด่งาม เหัม<อนแผู้�นทองท�,ขุ�ด่ด่�แล่�วิเด่�Jยวิน�*สุะพร�,งไปิด่�วิยเสุ�นเอ5นอ�นล่ะเอ�ยด่เพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อน ขุาอ�อนท�*งสุองขุองเรางด่งามเปิร�ยบเหัม<อนงวิงช่�าง เด่�Jยวิน�*เปิ1นปิ�Sมเปิ1นปิม เหัม<อนขุ�อไม�ไผู้�เพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อนแขุ�งท�*งสุองขุองเรา ปิระด่�บ ด่�วิยก-าไล่ทองค-าอ�นเกล่�*ยงเกล่างด่งาม เด่�Jยวิน�*กล่�บเหั�,ยวิแหั�งเหัม<อนต�นงา เพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น เม<,อก�อน เท�าท�*งสุองขุองเรางด่งามอ�ปิมาเช่�นก�บปิ�ยน��นเพราะควิามท�,เท�าอ�อนน��ม เด่�Jยวิน�*กล่�บแตกเปิ1นร�*วิรอยงอง� �มด่�งเถุาวิ�ล่ย)เพราะช่รา พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น ร�างกายขุองเราน�*เน<,องด่�วิยควิามหัย�อน เปิ1นท�,อย#� แหั�งท�กขุ)มาก เปิ1นสุภาพตกไปิจ้ากเคร<,องล่#บไล่� เปิ1นด่�จ้เร<อนอ�นคร-,าคร�า พระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ตร�สุจ้ร�ง เปิ1นค-าจ้ร�งแท�ไม�กล่�บกล่ายเปิ1นอย�างอ<,น.

๒. โรหั�ณ�เถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางโรหั�ณ�เถุร� บ�ด่าถุามเราวิ�า -2 1 0 0 0 -14680 55 0 0 0

[๔๖๘] ด่#กรแม�โหัร�ณ�ผู้#�เจ้ร�ญ เจ้�าเหั5นสุมณะน�*วิ�าเปิ1นสุมณะ ร# �สุ0กวิ�าเปิ1นสุมณะสุรรเสุร�ญสุมณะท�*งหัล่าย เจ้�าเหั5นจ้�กเปิ1นสุมณะเปิ1นแน�แท� เจ้�าได่�ถุวิายขุ�าวิน-*าอ�นไพบ#ล่ย)แก�สุมณะท�*งหัล่าย ด่#กรแม�โรหั�ณ� บ�ด่น�* เราจ้�กขุอถุาม เจ้�า เพราะเหัต�ไร สุมณะท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองเจ้�า สุมณะล่�วินแต� เปิ1นผู้#�ไม�ใคร�ต�อการงาน เก�ยจ้คร�าน อาศ�ยสุ�,งขุองท�,คนอ<,นใหั�เล่�*ยงช่�วิ�ตเปิ1นผู้#�ม�ควิามหัวิ�งอาหัารแล่ะเคร<,องน��งหั�มเปิ1นต�น แต�คนอ<,นใคร�ต�ออาหัารอ�นอร�อยด่� เพราะเหัต�ไร สุมณะท�*งหัล่าย จ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองขุ�าพเจ้�า? เราตอบท�านวิ�า ขุ�าแต�ค�ณพ�อ ค�ณพ�อถุามด่�ฉั�นถุ0งค�ณควิามด่�ขุองสุมณะท�*งหัล่ายมานาน แล่�วิ ด่�ฉั�นจ้�กช่�*แจ้งค�ณควิามด่� ค<อ ปิ>ญญา ศ�ล่ แล่ะควิามบากบ�,นขุองสุมณะเหัล่�าน�*นใหั�ทราบ สุมณะท�*งหัล่ายเปิ1นผู้#�ใคร�ต�อการงาน ไม�เก�ยจ้คร�าน ท-าแต�การงานงานปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ย�อมล่ะราคะแล่ะโทสุะได่� เพราะเหัต�น�*นสุมณะท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองด่�ฉั�น สุมณะท�*งหัล่ายย�อมก-าจ้�ด่ รากเหัง�าท�*ง ๓ ขุองบาปิ ม�ปิกต�ท-าแต�กรรมอ�นสุะอาด่ ล่ะบาปิกรรมท�*งปิวิงได่�แล่�วิ เพราะเหัต�น�*น สุมณะท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองด่�ฉั�น กายกรรม วิจ้�กรรม แล่ะมโนกรรมขุองสุมณะเหัล่�าน�*น ล่�วินแต�สุะอาด่ เพราะเหัต� น�*น สุมณะท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองด่�ฉั�น สุมณะท�*งหัล่ายล่�วินแต�

Page 276: Tipitaka 26

ปิราศ จ้ากมล่ท�น เหัม<อนสุ�งขุ)ท�,เขุาขุ�ด่ด่�แล่�วิ เปิ1นผู้#�บร�สุ�ทธ�Pท�*งภายในแล่ะภายนอก บร�บ#รณ)ด่�วิยธรรมขุาวิ เพราะเหัต�น�*นสุมณะท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1นท�,ร �ก ขุองด่�ฉั�น สุมณะท�*งหัล่ายเปิ1นพหั#สุ#ตทรงธรรม เปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐเล่�*ยงช่�วิ�ต โด่ยช่อบธรรม แสุด่งอรรถุแล่ะธรรมใหั�ฟ้>ง เพราะเหัต�น�*น สุมณะท�*งหัล่าย จ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองด่�ฉั�น สุมณะท�*งหัล่ายเปิ1นพหั#สุ#ตทรงธรรมเปิ1นผู้#�ปิระเสุร�ฐเล่�*ยงช่�วิ�ตโด่ยช่อบธรรม ม�จ้�ตแน�วิเปิ1นอารมณ)เด่�ยวิ ม�สุต� เพราะเหัต�น�*นสุมณะท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองด่�ฉั�น สุมณะท�*งหัล่ายเปิ1นผู้#�ไปิไกล่ ม�สุต�พ#ด่พอปิระมาณ ไม�ฟ้� 8งซั�าน ร# �ท�,วิถุ0งท�,สุ�ด่แหั�งท�กขุ) เพราะเหัต�น�*นสุมณะ ท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองด่�ฉั�น สุมณะท�*งหัล่ายหัล่�กไปิจ้ากบ�านใด่ ย�อมไม� ก�งวิล่ถุ0งสุ�ตวิ)หัร<อสุ�งขุารอะไรในบ�านน�*น เปิ1นผู้#�ไม�ม�ควิามหั�วิงใยหัล่�กไปิเพราะเหัต�น�*น สุมณะท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองด่�ฉั�น สุมณะท�*งหัล่ายย�อมไม�เก5บสุะสุมขุ�าวิไวิ�ในฉัาง ไม�สุะสุมไวิ�ในหัม�อ ไม�สุะสุมไวิ�ในกระเช่�าเท�,ยวิแสุวิงหัาแต�อาหัารท�,สุ-าเร5จ้แล่�วิ เพราะเหัต�น�*น สุมณะท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1น ท�,ร �กขุองด่�ฉั�น สุมณะท�*งหัล่ายท�านไม�ร�บเง�นไม�ร�บทอง ไม�ร�บร#ปิยะ เย�ยวิยาอ�ตภาพด่�วิยอาหัารอ�นเก�ด่ขุ0*นเฉัพาะหัน�า เพราะเหัต�น�*น สุมณะ ท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองด่�ฉั�น สุมณะท�*งหัล่ายออกบวิช่จ้ากตระก#ล่ต�างๆก�น แล่ะจ้ากช่นบทต�างๆ ก�น แต�ย�อมร�กใคร�ก�นแล่ะก�นด่� เพราะเหัต�น�*น สุมณะท�*งหัล่ายจ้0งเปิ1นท�,ร �กขุองด่�ฉั�น.บ�ด่ากล่�าวิกะเราต�อไปิวิ�าด่#กรล่#กโรหั�ณ�ผู้#�เจ้ร�ญ เจ้�าเก�ด่ในตระก#ล่ขุองเราเพ<,อปิระโยช่น)แก�เราหันอเพราะเจ้�าเปิ1นผู้#�ม�ศร�ทธา แล่ะม�ควิามเคารพอย�างแรงกล่�าในพระพ�ทธเจ้�าพระธรรม แล่ะพระสุงฆ) แล่ะเจ้�าย�อมร# �จ้�กพระสุงฆ)วิ�าเปิ1นเขุตบ�ญอ�น ยอด่เย�,ยมขุองโล่ก ขุอใหั�สุมณะเหัล่�าน�*นร�บท�กษ�ณาทานขุองเราบ�าง เพราะไทยธรรมท�,เราต�*งไวิ�แล่�วิในสุมณะเหัล่�าน�*น จ้�กม�ผู้ล่ไพบ#ล่ย)แก�เรา.เรากล่�าวิกะบ�ด่าอย�างน�*วิ�า ถุ�าค�ณพ�อกล่�วิต�อท�กขุ) ถุ�าค�ณพ�อเกล่�ยด่ท�กขุ) จ้งเขุ�าถุ0งพระพ�ทธเจ้�าก�บท�*งพระธรรมแล่ะพระสุงฆ)ผู้#�คงท�,วิ�าเปิ1นสุมณะ จ้งสุมาทานศ�ล่ ด่�วิยวิ�าสุรณคมน) แล่ะการสุมาทานศ�ล่ จ้�กเปิ1นไปิเพ<,อปิระโยช่น)แก�ค�ณพ�อ.บ�ด่าได่�กล่�าวิกะเราวิ�าพ�อจ้ะเขุ�าถุ0งพระพ�ทธเจ้�า พระธรรม แล่ะพระสุงฆ)ผู้#�คงท�,วิ�าเปิ1นสุรณะ แล่ะจ้ะสุมาทานศ�ล่ เพราะสุรณคมน)แล่ะการสุมาทานศ�ล่น�*น จ้�กเปิ1นไปิเพ<,อปิระโยช่น)แก�เรา เม<,อก�อนเราเปิ1นเผู้�าพ�นธ�)แหั�งพรหัม แต�เด่�Jยวิน�*เราเปิ1นพราหัมณ)แล่�วิ เราเปิ1นผู้#�ม�วิ�ช่ช่า ๓ ม�ควิามสุวิ�สุด่�ถุ0งฝี>, งแหั�งเวิท แล่ะเปิ1นผู้#�ล่�างบาปิได่�แล่�วิ.

๓. จ้าปิาเถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางจ้าปิาเถุร� ท�านอ�ปิกะกล่�าวิวิ�า -2 1 0 0 0 -14690 50 0 0 0

[๔๖๙] เม<,อก�อนเราถุ<อไม�เท�า เด่�Jยวิน�*เราเปิ1นพรานเน<*อ เราไม�

Page 277: Tipitaka 26

อาจ้ออกจ้ากเปิZอกตม อ�นร�ายกาจ้ขุ�ามไปิย�งฝี>, งโน�นด่�วิยควิามหัวิ�งได่� เม<,อก�อนนางจ้าปิาด่#หัม�,นเรา วิ�า เปิ1นผู้#�ม�วิเมา ได่�ปิล่อบบ�ตรเยาะเย�ยเรา เราจ้0งต�ด่เคร<,องผู้#กขุองนางจ้าปิาแล่�วิออกบวิช่. เรากล่�าวิวิ�า ขุ�าแต�ท�านมหัาวิ�ระ ขุอท�านจ้งอย�าโกรธเราเล่ย ขุ�าแต�ท�านมหัาม�น� ขุอท�าน จ้งอย�าโกรธเราเล่ย เพราะวิ�าผู้#�ท�,ถุ#กควิามโกรธครอบง-าย�อมไม�ม�ควิาม บร�สุ�ทธ�Pตบะจ้�กม�มาแต�ไหัน ก5เราจ้�กหัล่�กไปิสุ#�บ�านนาล่า ใครในท�,น�*จ้�กไปิย�งบ�านนาล่าบ�าง ช่นท�*งหัล่ายย�อมผู้#กสุมณะ ผู้#�เล่�*ยงช่�พโด่ยช่อบธรรมไวิ�ด่�วิยมารยาหัญ�ง ด่#กรท�านกาฬะท�านจ้งกล่�บมาเถุ�ด่ จ้งมาบร�โภคกามสุ�ขุเหัม<อนในกาล่ก�อน เราแล่ะพวิกญาต�ขุองเราท�*งหัมด่จ้�กยอมอย#�ใต�อ-านาจ้ขุองท�าน.ท�านอ�ปิกะกล่�าวิวิ�า ด่#กรนางจ้าปิา เจ้�าพ#ด่ค-าเช่�นใด่ ค-าเช่�นน�*นจ้ะพ0งเปิ1นถุ�อยค-าท�,ด่�ย�,งแก�บ�ร�ษผู้#�ท�,ร �กเจ้�า ย�,งไปิกวิ�าท�,เจ้�าพ#ด่ถุ0ง ๔ เท�าท�เด่�ยวิ.เรากล่�าวิวิ�า ด่#กรท�านกาฬะ เพราะเหัต�ไร ท�านจ้0งล่ะท�*งเราผู้#�ม�ร#ปิงามผู้#�เปิ1นด่�จ้ต�นต�ณหัาม�ด่อกบานสุะพร�,งต�*งอย#�บนยอด่เขุา เปิ1นด่�งต�นการะเกด่ม�ด่อกอ�นบานแล่ะเปิ1นด่�จ้ต�นแคฝีอยภายในทวิ�ปิ ผู้#�ม�ร�างกายร#ปิไล่�ด่�วิยจ้�รณจ้�นทน)แด่ง น��งหั�มผู้�าแควิ�นกาสุ�ม�ค�าอ�นสุ#ง เปิ1นผู้#�สุมบ#รณ)ไปิเสุ�ยเล่�า.ท�านอ�ปิกะกล่�าวิวิ�า พรานนกปิรารถุนาตามเบ�ยด่เบ�ยนนก ฉั�นใด่ เจ้�าจ้�กตามเบ�ยด่เบ�ยนเราด่�วิยร#ปิร�างอ�นม�การตบแต�งต�างๆ ฉั�นน�*นหัาได่�ไม�. เรากล่�าวิวิ�า ด่#กรท�านกาฬะ ก5ผู้ล่ ค<อบ�ตรขุองเราน�* ท�านเปิ1นผู้#�ท-าใหั�เก�ด่ขุ0*นแล่�วิ ไฉัน ท�านจ้0งมาล่ะท�*งเราซั0,งเปิ1นผู้#�ม�บ�ตรไปิเสุ�ยเล่�า.ท�านอ�ปิกะกล่�าวิวิ�า ท�านผู้#�ม�ปิ>ญญาท�*งหัล่าย ผู้#�เปิ1นมหัาวิ�รบ�ร�ษ ย�อมล่ะบ�ตร ล่ะญาต� ล่ะทร�พย)ต�ด่เคร<,องผู้#กพ�นเสุ�ยแล่�วิออกบวิช่ เหัม<อนช่�างสุล่�ด่เคร<,องผู้#กไปิ ฉัะน�*น. เรากล่�าวิวิ�า บ�ด่น�* เราพ0งเอาท�อนไม�หัร<อม�ด่ท�บหัร<อเฉั<อนบ�ตรขุองท�านน�*ใหั�จ้มล่งใน แผู้�นด่�น ท�านจ้�กไม�เศร�าโศกถุ0งบ�ตรหัร<อ?ท�านอ�ปิกะกล่�าวิวิ�า ด่#กรนางช่�,วิช่�า ผู้#�ม�บ�ตรอ�นท-าแล่�วิ ถุ�าแม�เจ้�าจ้�กท�*งบ�ตรใหั�สุ�น�ขุจ้�*งจ้อกก�นเปิ1นอาหัาร เจ้�าก5จ้�กย�งเราใหั�กล่�บค<นมาอ�กไม�ได่�.เรากล่�าวิวิ�า เอาเถุอะท�านกาฬะผู้#�เจ้ร�ญ บ�ด่น�* ท�านจ้�กไปิไหัน ค<อจ้�กไปิสุ#�บ�าน น�คมนคร ราช่ธาน�ไหัน? ท�านอ�ปิกะกล่�าวิวิ�า เม<,อก�อนเราเคยเปิ1นเจ้�าหัม#�เจ้�าคณะ ไม�ใช่�สุมณะ แต�ถุ<อต�วิวิ�าเปิ1นสุมณะได่�เท�,ยวิไปิตามบ�านท�กๆ บ�าน ท�กนคร ท�กราช่ธาน�น�อยใหัญ� บ�ด่น�*พระผู้#�ม�พระภาคพ�ทธเจ้�าพระองค)น�*ปิระท�บอย#� ณ ท�,ใกล่�แม�น-*าเนร�ญช่ราทรงแสุด่งธรรมแก�หัม#�สุ�ตวิ)เพ<,อใหั�ล่ะท�กขุ)ท�*งปิวิง เราได่�ไปิ ณ สุ-าน�กขุองพระองค) พระองค)ก5จ้�กเปิ1นศาสุด่าขุองเรา. เรากล่�าวิวิ�า บ�ด่น�* ขุอท�านจ้งกราบท#ล่การกราบไหัวิ�ขุองฉั�น กะพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นท�,พ0,ง ขุองสุ�ตวิ)โล่ก ผู้#�ยอด่เย�,ยม พ0งท-าปิระท�กษ�ณ ๓ รอบ แล่�วิอ�ท�ศสุ�วินบ�ญมาใหั�ฉั�นบ�าง. ท�านอ�ปิกะกล่�าวิวิ�า ด่#กรนางจ้าปิา ตามท�,เจ้�าพ#ด่เราท-าได่� บ�ด่น�*เราจ้�กกราบท#ล่การกราบไหัวิ�ขุองเจ้�ากะพระพ�ทธเจ้�าผู้#�เปิ1นท�,พ0,ง ขุองสุ�ตวิ)โล่ก ผู้#�ยอด่เย�,ยม แล่ะจ้�กท-าปิระท�กษ�ณสุ�*น

Page 278: Tipitaka 26

๓ รอบแล่�วิอ�ท�ศสุ�วินบ�ญมาใหั�เจ้�า. ก5ล่-าด่�บน�*น ท�านกาฬะได่�หัล่�กไปิถุ0งแม�น-*าเนร�ญช่รา ท�านได่�พบพระสุ�ม พ�ทธเจ้�าก-าล่�งทรงแสุด่งอมตบท ค<อ ท�กขุ) เหัต�ใหั�เก�ด่ท�กขุ) ควิามด่�บท�กขุ) แล่ะอร�ยมรรคม�องค) ๘ อ�นเปิ1นทางด่-าเน�นถุ0งควิามสุงบท�กขุ) ถุวิายบ�งคม พระย�คล่บาทขุองพระพ�ทธเจ้�าแล่�วิ ท-าปิระท�กษ�ณ ๓ รอบ อ�ท�ศสุ�วินบ�ญ ไปิใหั�นางจ้าปิาแล่�วิออกบวิช่ในพระธรรมวิ�น�ย ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ ท-าตามค-าสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�าเสุร5จ้แล่�วิ.

สุ�นทร�เถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางสุ�นทร�เถุร� -2 1 0 0 0 -14700 74 0 0 0

[๔๗๐] สุ�ช่าตพราหัมณ)ผู้#�บ�ด่า เม<,อจ้ะถุามถุ0งเหัต�แหั�งการบรรเทาควิามเศร�าโศก จ้0งกล่�าวิ คาถุาถุามวิ�า ด่#กรแม�สุ�นทร�ผู้#�เจ้ร�ญ เม<,อก�อนท�านเค�*ยวิก�นบ�ตรท�*งหัล่ายท�,ตายแล่�วิเปิ1นอ�นมาก ท�านเด่<อด่ร�อนอย�างย�,งท�*งกล่างวิ�นแล่ะกล่างค<น ด่#กรนางพราหัมณ� ผู้#�เปิ1นเหัล่�ากอวิาเสุฏิฐโคตร วิ�นน�*ท�านได่�เค�*ยวิก�นบ�ตรรวิมท�*งหัมด่ ๗ คนเพราะเหัต�ไรจ้0งไม�เด่<อด่ร�อนเล่�า. พระสุ�นทร�เถุร�กล่�าวิวิ�า ด่#กรพราหัมณ) ในเวิล่าท�,ล่�วิงมาแล่�วิ บ�ตรแล่ะหัม#�ญาต�ขุองเราหัล่ายร�อย อ�นเราแล่ะท�านได่�ก�นแล่�วิ เราน�*นได่�ร# �น�พพานอ�นเปิ1นธรรมเคร<,องสุล่�ด่ ออกซั0,งช่าต�แล่ะมรณะ จ้0งไม�เศร�าโศก ไม�ร�องไหั� แล่ะไม�เด่<อด่ร�อน. พราหัมณ)กล่�าวิวิ�า ด่#กรนางวิาสุ�ฏิฐ� วิาจ้าท�,ท�านพ#ด่น�*เปิ1นวิาจ้าท�,น�าอ�ศจ้รรย)หันอ ท�านร# �ธรรม ขุองใคร จ้0งกล่�าวิวิาจ้าเช่�นน�*ได่�? พระสุ�นทร�เถุร�กล่�าวิวิ�าด่#กรพราหัมณ) พระสุ�มพ�ทธเจ้�าเสุด่5จ้มาถุ0งเม<องม�ถุ�ล่า ทรงแสุด่งธรรม แก�หัม#�สุ�ตวิ)เพ<,อใหั�ล่ะท�กขุ)ท�*งปิวิง ด่#กรพราหัมณ) เราฟ้>งธรรมอ�นหัาอ�ปิธ�ก�เล่สุม�ได่� ขุองพระอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค)น�*นแล่�วิเปิ1น ผู้#�ม�สุ�ทธรรมอ�นร# �แจ้�งแล่�วิ ณ ท�,น�*น จ้0งบรรเทาควิามเศร�าโศกถุ0งบ�ตร เสุ�ยได่�.แม�เราก5จ้�กไปิสุ#�เม<องม�ถุ�ล่าบ�าง ถุ0งอย�างไร พระผู้#�ม�พระภาคพระองค)น�*นก5คงเปิล่<*องเราจ้ากสุรรพท�กขุ)ได่�เปิ1นแน� พราหัมณ)ได่�พบพระพ�ทธเจ้�าผู้#�หัล่�ด่พ�นแล่�วิ ไม�ม�อ�ปิธ�ก�เล่สุ พระพ�ทธเจ้�าเปิ1นม�น� ผู้#�ถุ0งฝี>, งแหั�งท�กขุ)ทรงแสุด่งธรรม ค<อ ท�กขุ) เหัต�ใหั�เก�ด่ท�กขุ) ควิามก�าวิล่�วิงท�กขุ) แล่ะอร�ยมรรคปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการ อ�นเปิ1นทางด่-าเน�นถุ0งควิามด่�บ ท�กขุ) พราหัมณ)ม�พระสุ�ทธรรมอ�นร# �แจ้�งแล่�วิ ณ สุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าน�*นพอใจ้การออกบวิช่ พอบวิช่แล่�วิได่� ๓ ราตร� ก5ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ มาน�,เถุ�ด่นายสุารถุ� ไปิเถุ�ด่ เรามอบรถุน�*ใหั�ท�าน ขุอท�านจ้งบอกพราหัมณ�วิ�าเรา สุบายด่� แต�เด่�Jยวิน�*พราหัมณ)ได่�บวิช่แล่�วิได่� ๓ ราตร� ก5ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ ล่-าด่�บน�*น นายสุารถุ�ได่�พารถุ แล่ะกหัาปิณะพ�นหัน0,งไปิมอบใหั�นางพราหัมณ� แล่ะได่�บอกนางพราหัมณ�วิ�า พราหัมณ)สุบายด่�แต�เด่�Jยวิน�*บวิช่เสุ�ยแล่�วิ พอบวิช่แล่�วิได่� ๓ ราตร� ก5บรรล่�

Page 279: Tipitaka 26

วิ�ช่ช่า ๓.นางพราหัมณ�กล่�าวิวิ�าด่#กรนายสุารถุ� เราใหั�รถุม�าน�*ก�บกหัาปิณะพ�นหัน0,งแล่ะบาตรอ�นเต5มแล่�วิแก�ท�าน เพราะได่�ฟ้>งวิ�าพราหัมณ)ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓. เม<,อนางพราหัมณ�ใหั�รางวิ�ล่อย�างน�* นายสุารถุ�ไม�ร�บ กล่�บกล่�าวิวิ�าด่#กรนางพราหัมณ� รถุม�าแล่ะกหัาปิณะพ�นหัน0,ง ขุอจ้งเปิ1นขุองท�านตามเด่�มเถุ�ด่ แม�ขุ�าพเจ้�าก5จ้�กออกบวิช่ในสุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�ม�พระปิ>ญญาอ�นปิระเสุร�ฐ.

ก5เม<,อนายสุารถุ�ออกบวิช่แล่�วิ นางพราหัมณ�เร�ยกนางสุ�นทร�ธ�ด่าขุองตนมาแล่�วิ ได่�กล่�าวิ คาถุาใจ้ควิามวิ�าล่#กสุ�นทร� บ�ด่าขุองเจ้�าล่ะช่�าง โค ม�า แก�วิมณ� แก�วิก�ณฑูล่ แล่ะเคร<,องอ�ปิกรณ)แหั�งเร<อนเปิ1นอ�นมากน�*ออกบวิช่แล่�วิ เจ้�าจ้งบร�โภคโภคะ เหัล่�าน�*เถุ�ด่ เพราะวิ�าเจ้�าเปิ1นทายาทในสุก�ล่น�*.นางสุ�นทร�ฟ้>งค-ามารด่าแล่�วิ เม<,อจ้ะปิระกาศควิามต�*งใจ้ในการออกบวิช่ขุองตน จ้0งกล่�าวิ คาถุาควิามวิ�าบ�ด่าขุองด่�ฉั�นถุ#กควิามเศร�าโศกถุ0งบ�ตรครอบง-าจ้0งล่ะช่�าง โค ม�าแก�วิมณ� แก�วิก�ณฑูล่ แล่ะเคร<,องอ�ปิกรณ)แหั�งเร<อนอ�นร<,นรมย)น�*แล่�วิออกบวิช่ ด่�ฉั�นผู้#�ถุ#กควิามเศร�าโศกถุ0งพ�,ช่ายครอบง-าแล่�วิ จ้�กออกบวิช่บ�าง.ล่-าด่�บน�*น มารด่าเม<,อจ้ะช่�กน-านางสุ�นทร�ในทางเนกขุ�มมะจ้0งได่�กล่�าวิคาถุาควิามวิ�า ล่#กสุ�นทร� ขุอควิามด่-าร�ในการออกบวิช่ขุองเจ้�าจ้งสุ-าเร5จ้ตามท�,เจ้�าปิรารถุนา เถุ�ด่ เจ้�าจ้งบร�โภคก�อนขุ�าวิอ�นต�องย<นร�บ จ้งม�การเท�,ยวิแสุวิงหัา จ้งเปิ1น ผู้#�น��งหั�มผู้�าบ�งสุ�ก�ล่จ้�วิรแล่ะจ้งเปิ1นผู้#�ไม�ม�อาสุวิะในโล่กหัน�า. นางสุ�นทร�กล่�าวิก�บนางภ�กษ�ณ�ผู้#�เปิ1นอ�ปิ>ช่ฌายะวิ�าขุ�าแต�แม�เจ้�า ด่�ฉั�นศ0กษาอย#� ได่�ช่-าระท�พยจ้�กษ�ใหั�หัมด่จ้ด่แล่�วิ ร# �ระล่0กถุ0ง ขุ�นธ)ท�,เคยอย#�มาแล่�วิก�อนๆ ได่� ขุ�าแต�แม�เจ้�าผู้#�ม�ค�ณอ�นด่�งาม เปิ1นผู้#�งาม ในหัม#�พระเถุร� วิ�ช่ช่า ๓ ด่�ฉั�นได่�บรรล่�แล่�วิ ค-าสุ�,งสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า ด่�ฉั�นได่�ท-าเสุร5จ้แล่�วิ เพราะอาศ�ยท�าน ขุ�าแต�ท�านแม� ด่�ฉั�นปิรารถุนาจ้ะ ไปิย�งนครสุาวิ�ตถุ� ขุอท�านแม�จ้งอน�ญาตใหั�ด่�ฉั�นไปิเถุ�ด่ ด่�ฉั�นจ้�กบ�นล่<อสุ�หันาทในสุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่.พระสุ�นทร�ไปิถุ0งพระนครสุาวิ�ตถุ�แล่�วิ เขุ�าไปิย�งพระวิ�หัารได่�เหั5นพระศาสุด่าปิระท�บน�,งอย#� จ้0งกล่�าวิคาถุาควิามวิ�าด่#กรแม�สุ�นทร� ท�านจ้งด่#พระศาสุด่าผู้#�ม�พระวิรรณะด่�จ้ทองค-า ม�พระฉัวิ�วิรรณเหัล่<องด่�งทองค-า ทรงฝีRกคนท�,ผู้#�อ<,นฝีRกไม�ได่� ผู้#�ตร�สุร# �ด่�วิยพระองค)เอง ผู้#�ไม�ม�ภ�ยแต�ท�,ไหันๆ ขุอพระองค)ทรงทอด่พระเนตรนางสุ�นทร�ผู้#�หัล่�ด่พ�นแล่�วิ ไม�ม�อ�ปิธ�ก�เล่สุ ปิราศจ้ากราคะ ผู้#�ไม�เกาะเก�,ยวิ ไม�ม�อาสุวิะ เสุร5จ้ก�จ้แล่�วิมาเฝี8าอย#� ขุ�าแต�พระมหัาวิ�รเจ้�า นางสุ�นทร� สุาวิ�กาขุองพระองค) ออกจ้ากพระนครพาราณสุ�มาสุ#�สุ-าน�กขุองพระองค)แล่�วิ ถุวิายบ�งคมพระย�คล่บาทอย#� พระองค)เปิ1นพระพ�ทธเจ้�า พระองค) เปิ1นพระศาสุด่า ขุองหัม�อมฉั�น ขุ�าแต�พระองค)ผู้#�เปิ1นพราหัมณ) หัม�อมฉั�นเปิ1นธ�ด่าผู้#�ซั0,งเก�ด่แต�พระอ�ระ แต�พระโอฐขุองพระองค) เปิ1นผู้#�ท-าก�จ้ เสุร5จ้แล่�วิ ไม�ม�อาสุวิะ. พระผู้#�ม�พระภาคตร�สุวิ�า ด่#กรนางสุ�นทร�ผู้#�เจ้ร�ญ การท�,เธอมาน�* ช่<,อวิ�าเปิ1นการมาด่�แล่�วิ

Page 280: Tipitaka 26

เธอมาแต�ท�,ไกล่ก5เหัม<อนมาใกล่� เพราะวิ�า ผู้#�ท�,ม�อ�นทร�ย)อ�นฝีRกแล่�วิ ปิราศจ้ากควิามก-าหัน�ด่ ไม�เกาะเก�,ยวิ ท-าก�จ้เสุร5จ้แล่�วิ ไม�ม�อาสุวิะ ย�อมมาไหัวิ�เท�า ขุองพระศาสุด่าอย�างน�*. ๕. สุ�ภาก�มมารธ�ตาเถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางสุ�ภาก�มมารธ�ตาเถุร� -2 1 0 0 0 -14710 75 0 0 0

[๔๗๑] เม<,อก�อนเราย�งเปิ1นสุาวิ น��งหั�มผู้�าสุะอาด่ ได่�ฟ้>งธรรมในสุ-าน�กพระศาสุด่าการตร�สุร# �อร�ยสุ�จ้จ้0งได่�ม�แก�เราผู้#�ไม�ปิระมาท เพราะเหัต�น�*น เราจ้0งล่ะควิามย�นด่�อ�นแรงกล่�าในกามท�*งปิวิง เหั5นภ�ยในกายขุองตน (อ�ปิาทานขุ�นธ) ๕)จ้0งปิรารถุนาน�พพานเคร<,องออกจ้ากก�เล่สุ เราล่ะหัม#�ญาต� ทาสุ กรรมกร บ�าน ไร�นาเปิ1นอ�นมาก อ�นเปิ1นเคร<,องร<,นเร�งบ�นเท�งใจ้ แล่ะทร�พย)สุมบ�ต�ไม�น�อย ออกบวิช่ ก5การท�,เราออกบวิช่ในพระสุ�ทธรรมอ�นพระสุ�มมา สุ�มพ�ทธเจ้�า ทรงปิระกาศด่�แล่�วิด่�วิยศร�ทธาอย�างน�* จ้ะกล่�บมาสุ#�กามท�*งหัล่ายอ�นเราต�ด่ได่�แล่�วิน�*น ไม�สุมควิรเล่ย เพราะเราปิรารถุนาควิามเปิ1นผู้#�ไม�ม�หั�วิงใย ผู้#�ใด่ล่ะทองค-าแล่ะเง�นแล่�วิ ย�งกล่�บมาร�บทองค-าแล่ะเง�น น�*นอ�ก ไฉันผู้#�น�*นจ้ะพ0งเงยหัน�า ในระหัวิ�างบ�ณฑู�ตท�*งหัล่ายได่�เล่�า เพราะ เง�นหัร<อทองค-า ย�อมไม�ม�เพ<,อควิามสุงบใจ้แม�แก�บ�คคล่น�*น เง�นแล่ะทองค-าน�*น เปิ1นขุองไม�สุมควิรแก�สุมณะ ไม�เปิ1นอร�ยทร�พย) แท�จ้ร�งทองค-าแล่ะเง�นน�* เปิ1นเหัต�ใหั�เก�ด่ควิามโล่ภ น-ามาซั0,งควิามม�วิเมา ใหั� เก�ด่ควิามล่��มหัล่ง เปิ1นเคร<,องใหั�ก-าหัน�ด่พ�วิพ�น ม�ควิามระแวิง ม�ควิาม ค�บแค�นเปิ1นอ�นมาก แล่ะไม�ม�ควิามย�,งย<นม�,นคง ก5คนท�*งหัล่ายผู้#�ย�นด่�ในทร�พย)น�*น ช่<,อวิ�าเปิ1นผู้#�ปิระมาท ม�ใจ้เศร�าหัมอง ต�างผู้�ด่ใจ้ต�อก�นแล่ะก�น กระท-าควิามบาด่หัมาง ทะเล่าะวิ�วิาทก�นเปิ1นอ�นมาก การฆ�าก�น การถุ#กจ้องจ้-า การถุ#กล่งโทษม�การต�ด่ม<อแล่ะเท�าเปิ1นต�น ควิามเสุ<,อมเสุ�ย ควิามเศร�าโศกร-,าไร ควิามฉั�บหัายวิอด่วิายเปิ1นอ�นมาก ย�อมปิรากฏิ แก�บ�คคล่ผู้#�ต�ด่เน<,องอย#�ในกามท�*งหัล่าย ท�านท�*งหัล่ายเปิ1นญาต�ขุองเรา แต� เหัต�ไฉันจ้0งมาท-าเปิ1นเหัม<อนศ�ตร# ช่�กช่วินเราในกามท�*งหัล่ายเล่�า ท�าน ท�*งหัล่ายจ้งร# �เถุ�ด่วิ�า เราม�ปิกต�เหั5นภ�ยในกามท�*งหัล่ายบวิช่แล่�วิ อาสุวิะ ท�*งหัล่าย ย�อมไม�สุ�*นไปิเพราะเง�นแล่ะทอง กามท�*งหัล่าย เปิ1นศ�ตร# เปิ1นผู้#�ฆ�า เปิ1นขุ�าศ0ก เปิ1นด่�จ้ล่#กศรแล่ะเคร<,องจ้องจ้-า ท�านท�*งหัล่ายเปิ1นญาต�ขุองเรา แต�เหัต�ไฉันจ้0งมาท-าเปิ1นเหัม<อนศ�ตร#ช่�กช่วินเรา ในกามท�*งหัล่ายเล่�า ท�านท�*งหัล่ายจ้งร# �เถุ�ด่วิ�า เราบวิช่แล่�วิ ม�ศ�รษะโล่�น ครองผู้�าสุ�งฆาฏิ� ก�อนขุ�าวิขุองช่าวิแวิ�นแควิ�นอ�นจ้�กต�องย<นร�บ การเท�,ยวิแสุวิงหัา แล่ะผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ สุมควิรแก�เรา เพราะเปิ1นเคร<,องอาศ�ยขุองบรรพช่�ตกามท�*งหัล่ายท�*งท�,เปิ1นขุองท�พย)ท�*งท�,เปิ1นขุองมน�ษย) อ�นท�านผู้#�แสุวิงหัาค�ณอ�นย�,งใหัญ�ม�พระพ�ทธเจ้�าเปิ1นต�นคายเสุ�ยแล่�วิ ท�านเหัล่�าน�*นม�

Page 281: Tipitaka 26

ใจ้น�อมไปิแล่�วิในสุถุานท�,อ�นปิล่อด่โปิร�ง ได่�บรรล่�ควิามสุ�ขุอ�นไม�หัวิ� ,นไหัวิ เราอย�า ได่�สุมาคมด่�วิยกามท�*งหัล่าย อ�นไม�ม�ท�,ต�านทานเล่ย เพราะกามท�*งหัล่ายเปิ1นเหัม<อนขุ�าศ0ก เปิ1นด่�จ้เพช่ฌฆาต อ�ปิมาด่�วิยกองไฟ้ เปิ1นท�กขุ)กามน�*เปิ1นขุองไม�บร�สุ�ทธ�P ม�ภ�ย เปิ1นไปิก�บด่�วิยควิามค�บแค�น เปิ1น เสุ�*ยนหันาม เปิ1นเหัต�ใหั�ก-าหัน�ด่ ไม�เร�ยบร�อย ม�ก�งวิล่มาก เปิ1นทางแหั�งควิามล่��มหัล่งใหัญ� เปิ1นเหัต�ใหั�ขุ�ด่ขุ�อง แล่ะเปิ1นขุองน�ากล่�วิพ�ล่0ก เปิร�ยบด่�วิยหั�วิง#เหั�า ปิ�ถุ�ช่นผู้#�โง�เขุล่าม<ด่มนเหัล่�าใด่ ย�อมเพล่�ด่เพล่�นต�อกามเหัล่�าน�*น ปิ�ถุ�ช่นเหัล่�าน�*นเปิ1นอ�นมาก ขุ�องอย#�แล่�วิด่�วิยเคร<,องขุ�องค<อกาม ก5ไม�ร# �สุ0กในโล่ก ย�อมไม�ร# �จ้�กควิามสุ�*นสุ�ด่แหั�งควิามเก�ด่แล่ะ ควิามตาย มน�ษย)เปิ1นอ�นมากแล่พาก�นด่-าเน�นไปิตามทางเปิ1นท�,ไปิสุ#�ท�คต�น-าโรคมาใหั�แก�ตน ล่�วินแต�ม�กามเปิ1นเหัต�ใหั�เก�ด่ขุ�าศ0กศ�ตร# เด่<อด่ร�อนน-ามาซั0,งควิามเศร�าหัมอง เปิ1นเหัย<,อในโล่ก เปิ1นเคร<,องจ้องจ้-า เก�,ยวิ เน<,องด่�วิยควิามตาย กามท�*งหัล่ายเปิ1นเหัต� ใหั�บ�า ใหั�บ�นเพ�อ ใหั�จ้�ตม�วิเมา เปิ1นขุองอ�นมารด่�กไวิ�เพ<,อควิามพ�นาศ ขุองหัม#�สุ�ตวิ)เร5วิพล่�น กามท�*งหัล่ายม�โทษหัาท�,สุ�ด่ไม�ได่� ม�ท�กขุ)มาก ม�พ�ษมาก ม�ควิามพอใจ้ น�อย เปิ1นบ�อเก�ด่แหั�งการรบราฆ�าฟ้>นก�น เปิ1นเหัต�ใหั�ธรรมฝีSายขุาวิเหั<อด่แหั�งไปิ เราล่ะควิามพ�นาศอ�นม�กามเปิ1นเหัต�เช่�นน�*นแล่�วิ จ้�กไม�กล่�บมาบร�โภคกามน�*นอ�ก เพราะวิ�าจ้-าเด่�มแต�บวิช่แล่�วิ เราย�นด่�อย�างย�,ง ในน�พพานท�กเม<,อ เราหัวิ�งควิามเย<อกเย5น จ้0งท-าสุงครามต�อกามท�*งหัล่าย เปิ1นผู้#�ไม�ปิระมาท ย�นด่�แล่�วิในน�พพานเปิ1นท�,สุ�*นไปิแหั�งสุ�งโยช่น) เราจ้ะ เด่�นไปิตามอร�ยมรรคอ�นปิระกอบด่�วิยองค) ๘ ปิระการ อ�นเปิ1นทางไม�ม� ควิามเศร�าโศก ปิราศจ้ากธ�ล่� ปิล่อด่โปิร�ง เปิ1นทางตรง เปิ1นทางท�,ท�านผู้#�แสุวิงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วิงด่-าเน�นขุ�ามหั�วิงน-*าใหัญ�ไปิแล่�วิ. พระผู้#�ม�พระภาค ทรงแสุด่งพระเถุร�ผู้#�บรรล่�อรหั�ตในวิ�นท�, ๘ แต�วิ�นบวิช่แล่�วิน�,งเขุ�าฌาน อย#�ท�,โคนต�นไม�แหั�งหัน0,ง แก�ภ�กษ�ณ�ท�*งหัล่าย เม<,อจ้ะทรงสุรรเสุร�ญจ้0งตร�สุพระคาถุา ๓ พระคาถุา ควิามวิ�าท�านท�*งหัล่ายจ้งด่#นางสุ�ภา ผู้#�เปิ1นธ�ด่าแหั�งนายช่�างทอง ผู้#�ต�*งอย#�ในธรรมน�*เธอได่�บรรล่�ธรรมอ�นไม�หัวิ� ,นไหัวิแล่�วิ เพ�งฌาน อย#�โคนต�นไม� วิ�นน�*เปิ1นวิ�นท�, ๘ นางสุ�ภาบวิช่แล่�วิ เปิ1นผู้#�ม�ศร�ทธางามด่�วิยการบรรล่�สุ�ทธรรม เปิ1นผู้#�อ�นพระอ�บล่วิรรณาเถุร�แนะน-าแล่�วิ บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ เปิ1นผู้#�ล่ะม�จ้จ้�มารพระสุ�ภาภ�กษ�ณ�เปิ1นไทยแก�ต�วิเอง ไม�เปิ1นหัน�* ม�อ�นทร�ย)อ�นอบรมด่�แล่�วิพรากจ้ากเคร<,องเกาะเก�,ยวิท�*งปิวิง ท-าก�จ้เสุร5จ้แล่�วิ ไม�ม�อาสุวิะ ท�าวิสุ�กกะ ผู้#�ใหัญ�กวิ�าเหัล่�าสุ�ตวิ)พร�อมด่�วิยหัม#�เทวิด่า พาก�นล่งมาไหัวิ� พระสุ�ภาก�มมารธ�ตาเถุร�น�*นด่�วิยฤทธ�P. จ้บ วิ�สุต�น�บาต เถุร�คาถุา ต�งสุน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในต�งสุน�บาต

Page 282: Tipitaka 26

สุ�ภาช่�วิก�มพวิน�กาเถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางสุ�ภาช่�วิก�มพวิน�กาเถุร� -2 1 0 0 0 -14720 104 0 0 0

[๔๗๒] น�กเล่งเจ้�าช่# �คนหัน0,ง ได่�ย<นก�*นทางพระสุ�ภาภ�กษ�ณ�ผู้#�ก-าล่�งเด่�นไปิสุ#�สุวินอ�มพวิ�นอ�นเปิ1นสุถุานท�,ร <,นรมย) ขุองหัมอช่�วิกโกมารภ�จ้ พระสุ�ภาภ�กษ�ณ� ได่�กล่�าวิกะน�กเล่งน�*นวิ�า ฉั�นท-าผู้�ด่อะไรต�อท�านหัร<อ ท�านจ้0งมาย<นขุวิางทางเราไวิ� ด่#กรอาวิ�โสุ บ�ร�ษย�อมไม�ควิรถุ#กต�องหัญ�งท�,บวิช่แล่�วิเล่ย สุ�กขุาอ�นใด่ อ�นพระสุ�คตทรงบ�ญญ�ต�ไวิ�แล่�วิ ในศาสุนาท�,น�าเคารพแหั�งพระศาสุด่าขุองเรา เพราะเหัต�ไร ท�านจ้0งมาย<นขุวิางเราผู้#�ม�สุ�วินบร�สุ�ทธ�Pด่�วิย สุ�กขุาเหัล่�าน�*น ไม�ม�ก�เล่สุเคร<,องย�,วิยวิน ท�านเปิ1นผู้#�ม�จ้�ตขุ��นม�วิ ม�ธ�ล่�ค<อ ราคะ เพราะเหัต�ไรจ้0งมาย<นขุวิางเราผู้#�ม�จ้�ตไม�ขุ��นม�วิ ปิราศจ้ากธ�ล่�ค<อราคะไม�ม�ก�เล่สุเคร<,องย�,วิยวิน ม�จ้�ตหัล่�ด่พ�นแล่�วิจ้ากเบญจ้ขุ�นธ)ท�*งปิวิง. เม<,อพระเถุร�กล่�าวิเช่�นน�*แล่�วิ น�กเล่งเจ้�าช่# �เม<,อจ้ะปิระกาศควิามปิระสุงค)ขุองตน จ้0งได่� กล่�าวิคาถุาเหัล่�าน�*ควิามวิ�า ท�านย�งเปิ1นสุาวิท�*งร#ปิก5ไม�เล่วิ การบรรพช่า จ้�กท-าปิระโยช่น)อะไรใหั�ท�านท�านจ้งเปิล่<*องจ้�วิร อ�นย�อมด่�วิยน-*าฝีาด่ออกเสุ�ยเถุ�ด่ เช่�ญท�านมาร<,นรมย) ก�นในปิSาไม�อ�นม�ด่อกบานสุะพร�,งเถุ�ด่ แล่ะหัม#�ไม�เหัล่�าน�* อ�นล่มพ�ด่เอาล่ะอองเกษรหัอมฟ้� 8งไปิโด่ยรอบ ฤด่#น�*เร�,มฤด่#ฝีน เปิ1นฤด่#ม�ควิามสุ�ขุเช่�ญท�านมาร<,นรมย)ก�นในปิSาไม�ม�ด่อกสุะพร�,งเถุ�ด่ ก5ต�นไม�ท�*งหัล่ายม�ด่อก อ�นบานแล่�วิ ถุ#กล่มโช่ยย�อมสุ�งกล่�,นฟ้� 8งไปิตามล่ม ถุ�าท�านจ้�กอย#�ในปิSาแต�ผู้#�เด่�ยวิ ควิามย�นด่�ในปิSาน�*นจ้�กม�แก�ท�านอย�างไรเล่�า ท�านไม�ม�เพ<,อน ปิรารถุนาจ้ะไปิสุ#�ปิSาใหัญ�ท�,หัม#�เน<*อร�ายอาศ�ย เกล่<,อนกล่�นด่�วิยช่�างพล่ายแล่ะช่�างพ�งผู้#�เมาม�น เวิ�นแล่�วิจ้ากช่น น�ากล่�วิ ท�านเปิ1นต�Xกตาท�,ช่�างฉัล่าด่ ท-าแล่�วิด่�วิยทองค-าม�สุ�สุ�ก แล่ะเหัม<อนนางอ�ปิสุรเท�,ยวิอย#�ในสุวินจ้�ตร�ถุ บ�ด่น�*ท�านย�อมงาม ด่�วิยเคร<,องน��งหั�มแควิ�นกาสุ� อ�นม�เน<*อล่ะเอ�ยด่อ�อน ไม�ม�ผู้�าอ<,นเปิร�ยบปิาน ถุ�าเราท�*งสุองได่�อย#�ร �วิมก�น ฉั�นพ0งยอมอย#�ใน อ-านาจ้ขุองท�าน ด่#กรท�านผู้#�ม�ด่วิงตาด่�งก�นนร� ช่�วิ�ตขุองเราก5ย�งไม�เปิ1นท�,ร �กไปิย�,งกวิ�าท�าน ถุ�าท�านจ้�กท-าตามค-าขุองเรา ท�านจ้�กได่�ร�บควิามสุ�ขุ เช่�ญท�านมาอย#�ครองเร<อนก�บเราเถุ�ด่ ท�านจ้�กได่�อย#�ในปิราสุาทอ�นไม�ม�ล่มเขุ�าม�สุาวิใช่�คอยท-าการร�บใช่�ท�าน ท�านจ้งน��งหั�มผู้�าแควิ�นกาสุ�ม�เน<*อล่ะเอ�ยด่จ้งตบแต�งร�างกายด่�วิยด่อกไม�แล่ะเคร<,องล่#บไล่�ผู้�วิพรรณ เราจ้ะท-าเคร<,อง อาภรณ)ต�างๆ หัล่ายช่น�ด่ ซั0,งล่�วินด่�วิยทองค-า แล่ะแก�วิมณ� แก�วิม�กด่าใหั�ขุอเช่�ญท�านขุ0*นสุ#�ท�,นอนใหัม�อ�นงามม�ค�ามาก อ�นปิ#ล่าด่ด่�วิยผู้�าขุนสุ�ตวิ)แล่ะฟ้#กไม�ม�ธ�ล่�เพราะซั�กฟ้อกด่�แล่�วิ ปิระด่�บด่�วิยแก�นจ้�นทน) ม�กล่�,น หัอม ด่อกบ�วิใด่ ผู้�ด่ขุ0*นพ�นน-*าอ�นอมน�ษย)หัวิงแหันแล่�วิ ด่อกบ�วิน�*น เปิ1นขุองอ�นใครๆ ไม�เคยใช่�สุอยเล่ย ฉั�นใด่ ท�านเปิ1นสุาวิพรหัมจ้าร�ก5ฉั�น

Page 283: Tipitaka 26

น�*น เม<,ออวิ�ยวิะขุองตนอ�นใครไม�ได่�ใช่�สุอยเล่ย จ้�กถุ0งควิามคร-,าคร�าไปิเสุ�ยเปิล่�าโด่ยหัาปิระโยช่น)ม�ได่�.เม<,อน�กเล่งน�*นปิระกาศควิามปิระสุงค)ขุองตนอย�างน�*แล่�วิ พระเถุร�เม<,อจ้ะปิระกาศควิามท�, สุร�ระเปิ1นสุภาพเต5มด่�วิยซัากศพต�างๆ จ้0งได่�กล่�าวิตอบวิ�าในร�างกาย ท�,เต5มไปิด่�วิยซัากศพ อ�นจ้�กทอด่ท�*งไวิ�ในปิSาช่�า ม�อ�นแตกท-าล่ายไปิเปิ1นธรรมด่าน�* อะไรเล่�าท�,ท�านเขุ�าใจ้วิ�าเปิ1นแก�นสุาร ท�านเหั5น สุ�,งใด่แล่�วิ ม�ควิามพอใจ้ในสุ�,งน�*น ขุอจ้งบอกแก�เรา.น�กเล่งน�*นกล่�าวิวิ�าน�ยน)ตาท�*งสุองขุองท�านเหัม<อนน�ยน)ตาล่#กเน<*อ แล่ะเหัม<อนน�ยน)ตานางก�นนร�ท�,เท�,ยวิไปิภายในภ#เขุา ควิามร�กขุองเราเก�ด่ขุ0*นอย�างแรงกล่�า เพราะ เหั5นด่วิงตาท�*งค#�ขุองท�าน กามค�ณย�อมเจ้ร�ญแก�เราโด่ยย�,ง เพราะเหั5นหัน�าแล่ะน�ยน)ตาขุองท�านซั0,งเปิร�ยบปิานด่�งด่อกบ�วิ ปิราศจ้ากมล่ท�น งามด่�ง แผู้�นทองค-า แน�ะน�องหัญ�งผู้#�ม�น�ยน)ตาบร�สุ�ทธ�Pท�*งยาวิท�*งกวิ�าง แม�เราจ้�ก ไปิไกล่สุ�กเท�าไร ก5จ้�กไม�น0กถุ0งอะไรๆ อย�างอ<,น จ้�กน0กถุ0งด่วิงตาท�*งค#�ขุองท�านเท�าน�*น น�องร�กผู้#�ม�ด่วิงตาด่�งก�นนร� สุ�,งอ<,นอ�นเปิ1นท�,ร �กย�,งไปิกวิ�าด่วิงตาขุองน�องม�ได่�ม�แก�เราเล่ย. พระสุ�ภาเถุร�ตอบวิ�า ท�านปิรารถุนาเราผู้#�เปิ1นธ�ด่าขุองพระพ�ทธเจ้�า ช่<,อวิ�าปิรารถุนาจ้ะด่-าเน�นไปิโด่ยทางผู้�ด่ ช่<,อวิ�าแสุวิงหัาด่วิงจ้�นทร)มาเปิ1นขุองเล่�น ปิรารถุนาจ้ะโด่ด่ขุ0*นภ#เขุาสุ�เนร� บ�ด่น�* ควิามก-าหัน�ด่ในอารมณ)ใด่ อารมณ)น�*นไม�ม�แก�เราใน โล่กพร�อมท�*งเทวิโล่ก เราทราบวิ�าสุภาพอ�นน�าร<,นรมย)แม�ท�กช่น�ด่ไม�ม�แก� เรา แล่ะเราก-าจ้�ด่เสุ�ยได่�แล่�วิพร�อมท�*งรากด่�วิยมรรคญาณ สุภาพอ�นน�าร<,นรมย)เปิ1นเหัม<อนถุ#กท�*งไปิในหัล่�มถุ�านเพล่�ง เหัม<อนถุ#กด่<,มยาพ�ษ เรา ท-าใหั�พ�นาศแล่�วิแต�ยอด่ เราเหั5นวิ�าสุภาพอ�นน�าร<,นรมย)แม�ท�กช่น�ด่ม�ได่�ม�แก�เรา แล่ะเราก-าจ้�ด่เสุ�ยแล่�วิพร�อมท�*งรากด่�วิยมรรคญาณ เบญจ้ขุ�นธ)น�*อ�นหัญ�งใด่ไม�พ�จ้ารณาแล่�วิ หัร<อไม�ได่�ร�บค-าสุ�,งสุอนขุองพระศาสุด่า ท�านจ้งเล่�าโล่มหัญ�งเช่�นน�*น ท�านมาเล่�าโล่มเราผู้#�ร# �ตามเปิ1นจ้ร�งน�* ย�อมจ้ะ ล่-าบากเปิล่�า เพราะวิ�าสุต�ขุองเราม�,นคงด่�แล่�วิ ในการด่�า การไหัวิ� แล่ะ ในสุ�ขุท�กขุ) ท�านจ้งร# �วิ�า ธรรมอ�นปิ>จ้จ้�ยปิร�งแต�งเปิ1นขุองไม�งาม ใจ้ขุองเราไม�ต�ด่อย#�ในอารมณ)ท�*งปิวิงเล่ย เราเปิ1นสุาวิ�กาขุองพระสุ�คตเจ้�า เปิ1นผู้#� ด่-าเน�นไปิสุ#�น�พพานด่�วิยญาณกล่�าวิ ค<อ อ�ฏิฐ�งค�กมรรค ม�ล่#กศรอ�นถุอน ขุ0*นได่�แล่�วิ ไม�ม�อาสุวิะ ย�นด่�อย#�ในเร<อนวิ�างเปิล่�า ก5ร#ปิภาพท-าด่�วิยใบ ล่านหัร<อท�อนไม�ท�,บ�คคล่ท-าใหั�งด่งาม ผู้#กด่�วิยเช่<อกหัร<อเอาไม�ตอกตะปิ#ต�ด่ไวิ�โด่ยอาการต�างๆ ท-าใหั�เหัม<อนก�บจ้ะฟ้8อนร-าได่� เราเคยได่�เหั5นมา แล่�วิ เม<,อแก�เช่<อกแล่ะถุอนตะปิ#ออกจ้ากร#ปิน�*น แล่ะแยกออกจ้ากก�น แล่�วิ โด่ยท-าใหั�เปิ1นแผู้นกๆ เร�ยงรายไวิ� เม<,อท-าร#ปิน�*นโด่ยเปิ1นช่�*นๆ อย�างน�*ไม�พ0งได่�ช่<,อวิ�าร#ปิ เม<,อเปิ1นอย�างน�*น บ�คคล่พ0งต�*งควิามสุ-าค�ญใจ้ไวิ�ในร#ปิน�*น จ้ะเปิ1นปิระโยช่น)อะไร ร�างกายน�*ก5เหัม<อนร#ปิไม�ฉัะน�*นเวิ�นจ้ากธรรมม�ธาต� ๔ เปิ1นต�นเหัล่�าน�*นแล่�วิ ย�อมเปิ1นไปิไม�ได่�

Page 284: Tipitaka 26

เวิ�นจ้าก ธรรมม�ธาต� ๔ เปิ1นต�นแล่�วิ ย�อมเปิ1นไปิไม�ได่� บ�คคล่พ0งต�*งควิามสุ-าค�ญใจ้ ไวิ�ในร�างกายน�*น จ้ะเปิ1นปิระโยช่น)อะไร เหัม<อนบ�คคล่ได่�เหั5นร#ปิภาพอ�นนายช่�างผู้#�ฉัล่าด่วิาด่เขุ�ยนไวิ�ท�,ฝีาด่�วิยหัรด่าล่ฉัะน�*น ปิ>ญญาสุ-าหัร�บมน�ษย)ขุองท�านหัาปิระโยช่น)ม�ได่� เพราะท�านม�ควิามเหั5นวิ�ปิร�ตในร�างกาย น�*น แน�ะท�านผู้#�บอด่ ท�านเขุ�าไปิย0ด่ถุ<ออ�ตภาพอ�นวิ�างเปิล่�า เปิ1นเหัม<อน พย�บแด่ด่ท�,ปิรากฏิอย#�ขุ�างหัน�า แล่ะเหัม<อนด่�งต�นไม�ทองท�,ปิรากฏิใน ควิามฝี>น เปิ1นด่�งเช่�นร#ปิยนต)ท�,คนเล่�นกล่ แสุด่งแล่�วิในท�ามกล่างแหั�งช่น ด่วิงตาเปิ1นด่�งฟ้องน-*า ปิรากฏิเหัม<อนโพรงไม�ม�ฟ้องน-*าต�*งอย#�กล่างตาเปิ1นขุองม�ขุ�*ตาแล่ะน-*าตา เก�ด่เปิ1นต�อมด่-าๆ ม�สุ�ต�างๆ ก�น.

พระสุ�ภาเถุร�ผู้#�ม�ด่วิงตางาม ม�ใจ้ไม�ขุ�องอย#�ในอารมณ)ไหันๆ ได่�ควิ�กด่วิงตา ออกจ้ากเบ�าตา แล่�วิสุ�งใหั�น�กเล่งน�*นพร�อมก�บกล่�าวิวิ�าเช่�ญท�านเอาด่วิงตา น�*นไปิเถุ�ด่เราใหั�ด่วิงตาน�*นแก�ท�าน. ในท�นใด่น�*น ควิามก-าหัน�ด่ในน�ยน)ตาขุองน�กเล่งน�*นได่�หัายไปิแล่�วิ น�กเล่งน�*นได่�ขุอใหั�พระเถุร�น�*นอด่โทษด่�วิยค-าวิ�า ขุ�าแต�ท�านผู้#�ปิระพฤต� พรหัมจ้รรย) ขุอควิามสุวิ�สุด่�พ0งม�แก�ท�าน การปิระพฤต�อนาจ้ารเช่�นน�*จ้�กไม�ม�อ�กต�อไปิ. พระสุ�ภาเถุร�กล่�าวิวิ�า ท�านกระทบกระท�,งช่นเช่�นน�* เหัม<อนกอด่ไฟ้อ�นล่�กโพล่ง ฉัะน�*น. น�กเล่งกล่�าวิวิ�าเราด่�จ้จ้�บอสุรพ�ษ ขุอควิามสุวิ�สุด่�พ0งม�แก�เราท�*งหัล่ายบ�าง ขุอท�านจ้งอด่โทษใหั�เราท�*งหัล่ายเถุ�ด่.ก5พระภ�กษ�ณ�น�*น พ�นจ้ากน�กเล่งน�*นแล่�วิ ได่�ไปิสุ#�สุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้#�ปิระเสุร�ฐ ได่�ช่มเช่ยบ�ญล่�กษณะอ�นปิระเสุร�ฐ จ้�กษ�ได่�เก�ด่ม�ขุ0*นเหัม<อน เด่�ม.

จ้บ ต�งสุน�บาต -------------

เถุร�คาถุา จ้�ตตาฬั�สุน�บาต วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในจ้�ตตฬั�สุน�บาต อ�สุ�ทาสุ�เถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางอ�สุ�ทาสุ�-โพธ�เถุร� -2 1 0 0 0 -14730 114 0 0 0

[๔๗๓] ภ�กษ�ณ� ๒ ร#ปิผู้#�ทรงค�ณธรรม เปิ1นก�ล่ธ�ด่าในศากยสุก�ล่ ในนครอ�นม�ช่<,อวิ�าโกสุ�ม ค<อ เม<องปิาตล่�บ�ตร เด่�Jยวิน�* จ้�กเปิ1นมณฑูล่แหั�งแผู้�นด่�น ในภ�กษ�ณ� ๒ ร#ปิน�*น ร#ปิหัน0,งช่<,ออ�สุ�ทาสุ� ร#ปิหัน0,งช่<,อโพธ� เปิ1นผู้#�สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่ ย�นด่�ในการเพ�งฌาน เปิ1นพหั#สุ#ต เปิ1นผู้#�ก-าจ้�ด่ก�เล่สุได่�แล่�วิ ภ�กษ�ณ�ท�*ง ๒ ร#ปิน�*น ไปิเท�,ยวิบ�ณฑูบาตกล่�บมา แล่�วิ ท-าภ�ตก�จ้เสุร5จ้ล่�างบาตรแล่�วิ น�,งพ�กสุบายอย#�ในท�,อ�นสุง�ด่ ได่�ไต�ถุามแล่ะแก�ไขุต�อก�นอย�างน�*. พระโพธ�ถุามวิ�า ขุ�าแต�พระแม�เจ้�าอ�สุ�ทาสุ� พระแม�เจ้�าเปิ1นท�,น�าเล่<,อมใสุอย#� แม�วิ�ยขุองท�าน ก5ย�งไม�เสุ<,อม ก5พระแม�เจ้�าเหั5นโทษอะไรจ้0งปิระกอบเนกขุ�มมะ?พระอ�สุ�ทาสุ�น�*นเปิ1นผู้#�ฉัล่าด่ในการแสุด่งธรรมใน

Page 285: Tipitaka 26

ฐานะแหั�งบ�ญ เม<,อถุ#ก ถุามอย�างน�* จ้0งได่�กล่�าวิตอบอย�างน�*วิ�า ขุ�าแต�พระแม�เจ้�าโพธ� ขุอพระ แม�เจ้�าจ้งฟ้>งตามเร<,องท�,ฉั�นบวิช่แล่�วิ.

ต�อไปิน�*เปิ1นค-าวิ�สุ�ช่นาโยมบ�ด่าขุองด่�ฉั�นอย#�ในบ�ร�อ�นปิระเสุร�ฐช่<,อวิ�าอ�ช่เช่น� เปิ1นเศรษฐ�ผู้#�สุ-ารวิม แล่�วิด่�วิยศ�ล่ ด่�ฉั�นเปิ1นธ�ด่าผู้#�เด่�ยวิขุองท�าน ซั0,งเปิ1นท�,ร �กท�,ช่อบใจ้แล่ะเปิ1นผู้#�อ�นท�านเอ5นด่# ในเวิล่าท�,ด่�ฉั�นเจ้ร�ญวิ�ยแล่�วิ เศรษฐ�ผู้#�ม�ร�ตนะมาก เปิ1นสุก�ล่อ�นอ�ด่มคนหัน0,งในเม<องสุาเกต มาขุอด่�ฉั�นเปิ1นสุะใภ� โยมบ�ด่าได่�ใหั� ด่�ฉั�นเปิ1นสุะใภ�ขุองเศรษฐ�น�*น ด่�ฉั�นได่�ไปิสุ#�สุ-าน�กมารด่าแล่ะบ�ด่าขุองสุาม� ท-าการนอบน�อมด่�วิยเศ�ยรเกล่�า ไหัวิ�เท�าท�านท�*ง ๒ ท�กเช่�าเย5น ท�านท�*ง ๒สุอนด่�ฉั�นอย�างไร ด่�ฉั�นก5ท-าอย�างน�*น พ�,หัญ�งน�องหัญ�ง พ�,ช่ายน�องช่ายหัร<อบ�าวิไพร�ขุองสุาม�ด่�ฉั�น ไม�วิ�าคนใด่ ด่�ฉั�นเหั5นแล่�วิแม�คร�*งเด่�ยวิ ก5ม�ควิาม ย-าเกรงใหั�อาสุนะ ด่�ฉั�นต�อนร�บด่�วิยขุ�าวิน-*าแล่ะขุองเค�*ยวิ ซั0,งเปิ1นขุองท�, เขุาจ้�ด่หัาไวิ�ท�,เร<อน แล่ะสุ�,งใด่ควิรแก�ผู้#�ใด่ ก5ใหั�สุ�,งน�*นแก�ผู้#�น�*น ด่�ฉั�นล่�กขุ0*นแต�เช่�าเขุ�าไปิย�งเร<อนสุาม� ล่�างม<อล่�างเท�าท�,ธรณ�ปิระต#แล่�วิ ปิระนมม<อเขุ�าไปิกราบสุาม� จ้�ด่หัาหัวิ� เคร<,องผู้�ด่หัน�า ยาหัยอด่ตา แวิ�นสุ�องหัน�า มาตบแต�งสุาม�เสุ�ยเองเหัม<อนสุาวิใช่� ด่�ฉั�นหั�งขุ�าวิต�มแกงเอง ล่�างภาช่นะ เอง มารด่าบ-าร�งบ-าเรอบ�ตรน�อยคนเด่�ยวิ ฉั�นใด่ ด่�ฉั�นก5บ-าเรอสุาม� ฉั�นน�*น ด่�ฉั�นม�ควิามจ้งร�กภ�กด่� ม�วิ�ตรอ�นยอด่ย�,ง ท-าการงานอ�นหัญ�งพ0ง ท-าท�กอย�าง ไม�ม�ควิามถุ<อเน<*อถุ<อต�วิ ขุย�นไม�เก�ยจ้คร�าน สุมบ#รณ)ด่�วิยศ�ล่อย�างน�* สุาม�ก5ย�งโกรธ สุาม�ขุองด่�ฉั�นพ#ด่กะมารด่าขุองเขุาวิ�า ฉั�นจ้�กล่าไปิ จ้�กไม�อย#�ร �วิมก�บนางอ�สุ�ทาสุ� ฉั�นไม�ควิรอย#�ร �วิมในเร<อนหัล่�งเด่�ยวิก�บนางอ�สุ�ทาสุ�.มารด่าบ�ด่าขุองเขุาจ้0งหั�ามวิ�า ล่#กเอVย เจ้�าอย�าพ#ด่อย�างน�*นเล่ย นางอ�สุ�ทาสุ�เปิ1นบ�ณฑู�ตฉัล่าด่รอบคอบ ขุย�นไม�เก�ยจ้คร�าน ไฉันจ้0งไม�ช่อบใจ้เจ้�าล่�ะล่#ก. นางอ�สุ�ทาสุ�ไม�ได่�เบ�ยด่เบ�ยนอะไรฉั�นเล่ย แต�วิ�าฉั�นไม�อยากอย#�ร �วิมก�บ นางอ�สุ�ทาสุ�เท�าน�*น ฉั�นไม�อยากเหั5น ไม�ต�องการ ฉั�นจ้�กล่าบ�ด่ามารด่า ไปิล่ะ. แล่ะบ�ด่าขุองสุาม�ขุองด่�ฉั�นฟ้>งค-าขุองเขุาแล่�วิ ได่�ถุามด่�ฉั�นวิ�า เจ้�าท-าผู้�ด่อย�างไร สุาม�ขุองเจ้�าจ้�กล่ะท�*งเจ้�าเช่�นน�* เจ้�าจ้งบอกสุ�,งท�,เจ้�าได่�ท-าตามจ้ร�งเถุ�ด่. ด่�ฉั�นตอบวิ�า ด่�ฉั�นไม�ได่�ท-าผู้�ด่อะไร ท�*งไม�ได่�ท-าใหั�เขุาเด่<อด่ร�อนอะไร แล่ะไม�ได่�ด่#หัม�,นอะไร ด่�ฉั�นจ้�กอาจ้กล่�าวิค-าช่�,วิหัยาบอะไร อ�นเปิ1นเหัต�ใหั�สุาม� โกรธด่�ฉั�นได่�เล่�า มารด่าแล่ะบ�ด่าแหั�งสุาม�เสุ�ยใจ้ ถุ#กท�กขุ)ครอบง-าแล่�วิเหัม<อนก�น แต�หัวิ�งจ้�กร�กษาบ�ตรไวิ� จ้0งได่�น-าด่�ฉั�นกล่�บไปิสุ�งค<นใหั�โยมบ�ด่าขุองฉั�นท�,เร<อน ด่�ฉั�นเปิ1นหัญ�งหัม�ายม�ร#ปิสุวิยเท�,ยวิไปิ ภายหัล่�ง โยมบ�ด่าขุองด่�ฉั�น ได่�ยกด่�ฉั�นใหั�แก�ก�ล่บ�ตรผู้#�ม�ทร�พย)สุมบ�ต�น�อยกวิ�าสุาม�เก�าคร0,งหัน0,ง โด่ยสุ�นสุอด่คร0,งหัน0,ง ต�อก�บสุ�นสุอด่ท�,เศรษฐ�คนเก�าได่�ม�,น ด่�ฉั�น ด่�ฉั�นอย#�ท�,เร<อนขุองสุาม�คนท�,สุองน�*นเด่<อนหัน0,ง ต�อมาเขุาได่�ขุ�บ ด่�ฉั�นผู้#�บ-าร�งบ-าเรออย#�ด่�งนางทาสุ� ปิระพฤต�ต�วิด่�ม�ศ�ล่จ้ากเร<อนเขุาอ�กโยม

Page 286: Tipitaka 26

บ�ด่าขุองด่�ฉั�นบอกกะบ�ร�ษคนหัน0,งเปิ1นผู้#�ฝีRกจ้�ตแหั�งช่นเหัล่�าอ<,น ม�กายแล่ะวิาจ้าอ�นฝีRกแล่�วิ เท�,ยวิขุอทานอย#�วิ�า เจ้�าจ้งท�*งผู้�าขุ�*ร �*วิแล่ะหัม�อเสุ�ยจ้งมาเปิ1นล่#กเขุยเราเถุ�ด่ เขุาอย#�ก�บด่�ฉั�นได่�คร0,งเด่<อน ก5บอกโยมบ�ด่าขุองด่�ฉั�นวิ�า ท�านจ้งใหั�ผู้�าขุ�*ร �*วิ หัม�อ แล่ะกระเบ<*องขุอทานแก�ขุ�าพเจ้�าขุ�าพเจ้�าจ้ะไปิเท�,ยวิขุอทานอ�ก ล่-าด่�บน�*น โยมบ�ด่ามารด่าก�บพวิกหัม#�ญาต� ขุองด่�ฉั�นท�*งหัมด่พาก�นถุามคนขุอทานน�*นวิ�า สุ�,งใด่ท�,เจ้�าท-าไม�สุ-าเร5จ้ในท�,น�* ขุอเจ้�าจ้งร�บบอกเร5วิๆ เขุาจ้�กท-าสุ�,งน�*นๆ ใหั�เจ้�า เม<,อโยมบ�ด่า มารด่าแล่ะพวิกญาต�ขุองด่�ฉั�นพ#ด่อย�างน�*แล่�วิ คนขุอทานน�*นจ้0งตอบวิ�า เราอาจ้ท-าต�วิขุองเราใหั�เปิ1นไทยโด่ยแท� แต�ขุ�าพเจ้�าไม�ต�องการอย#�ร �วิม เร<อนหัล่�งเด่�ยวิก�บนางอ�สุ�ทาสุ�ได่� โยมบ�ด่าขุองด่�ฉั�นปิล่�อยใหั�เขุาไปิด่�ฉั�นผู้#�เด่�ยวิค�ด่วิ�า จ้�กล่าโยมมารด่า โยมบ�ด่าไปิตาย หัร<อไปิบวิช่ด่�กวิ�าล่-าด่�บน�*น พระแม�เจ้�า ช่�นท�ตตาผู้#�ทรงไวิ�ซั0,งวิ�น�ย เปิ1นพหั#สุ#ต ม�ศ�ล่สุมบ#รณ) มาเท�,ยวิบ�ณฑูบาตท�,สุก�ล่โยมบ�ด่าขุองด่�ฉั�น ด่�ฉั�นเหั5นท�าน จ้0งล่�กไปิจ้�ด่อาสุนะขุองด่�ฉั�นถุวิายท�าน แล่ะเม<,อท�านน�,งเสุร5จ้แล่�วิ ด่�ฉั�นกราบเท�าแล่ะถุวิายโภช่นาหัารแก�ท�าน ด่�ฉั�นเล่�*ยงด่#ท�านด่�วิย ขุ�าวิ น-*า ขุองเค�*ยวิ แล่ะสุ�,งท�,จ้�ด่ไวิ�ในเร<อนใหั�อ�,มหัน-าแล่�วิ จ้0งกราบเร�ยนวิ�า พระแม�เจ้�า ด่�ฉั�นปิรารถุนาจ้ะบวิช่ ล่-าด่�บน�*น โยมบ�ด่าบอกกะด่�ฉั�นวิ�า ล่#กเอVย ขุอเจ้�าจ้งอย#�ปิระพฤต�ธรรมในเร<อนน�*เถุ�ด่ แล่ะเจ้�าจ้งเล่�*ยงด่# สุมณะพราหัมณ)ท�*งหัล่ายด่�วิยขุ�าวิน-*าเถุ�ด่ คร�*งน�*น ด่�ฉั�นปิระนมอ�ญช่ล่� ร�องไหั� พ#ด่กะโยมบ�ด่าวิ�า ขุอค�ณพ�อจ้งอน�ญาตล่#กเถุ�ด่ ล่#กจ้�กย�งกรรมท�,ท-ามาแล่�วิใหั�พ�นาศ โยมบ�ด่าพ#ด่กะด่�ฉั�นวิ�า ขุองเจ้�าจ้งบรรล่�โพธ�ญาณ แล่ธรรมอ�นปิระเสุร�ฐ แล่ะจ้งได่�น�พพานท�,พระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐกวิ�า สุ�ตวิ)ทรงท-าใหั�แจ้�งแล่�วิ ด่�ฉั�นไหัวิ�โยมบ�ด่ามารด่าแล่ะพวิกญาต�ท�*งปิวิงแล่�วิออกบวิช่ได่� ๗ วิ�น ก5ได่�บรรล่�วิ�ช่ช่า ๓ ด่�ฉั�นระล่0กช่าต�หันหัล่�งขุองตนได่� ๗ ช่าต� วิ�บากแหั�งกรรมอ�นช่�,วิช่�าใด่ ซั0,งเปิ1นผู้ล่ใหั�เก�ด่ควิาม ไม�พอใจ้แก�สุาม� ด่�ฉั�นจ้ะบอกวิ�บากแหั�งกรรมน�*นแก�ท�าน ขุอท�านจ้งม�ใจ้เปิ1นหัน0,งแน�นอนฟ้>งวิ�บากแหั�งกรรมน�*นเถุ�ด่ เม<,อก�อนด่�ฉั�นเปิ1นนาย ช่�างทอง ม�ทร�พย)มาก อย#�ในนครเอรกก�จ้ฉัะ เปิ1นคนม�วิเมาเพราะควิามม�วิเมาด่�วิยควิามเปิ1นหัน��ม ได่�คบช่#�ภรรยาขุองบ�คคล่อ<,น ด่�ฉั�นจ้�ต�จ้ากช่าต�น�*นแล่�วิ ต�องหัมกไหัม�อย#�ในนรกตล่อด่กาล่นาน คร�*นพ�นจ้ากนรกน�*นแล่�วิเก�ด่ในท�องแหั�งนางวิานร พอคล่อด่ได่� ๗ วิ�น วิานรใหัญ�ท�,เปิ1นนายฝี#ง ก5ก�ด่อวิ�ยวิะสุ<บพ�นธ�)ขุองด่�ฉั�นเสุ�ย น�,เปิ1นผู้ล่กรรมขุองด่�ฉั�นท�,ได่�คบช่#� ภรรยาขุองช่ายอ<,น ด่�ฉั�นท-ากาล่ะจ้�ต�จ้ากก-าเน�ด่วิานรน�*นแล่�วิ เก�ด่ในท�อง นางแพะตาบอด่ท�*งขุาก5ฉั�,งในแควิ�นสุ�นธ# อย#�มาได่� ๑๒ ปิG ก5ถุ#กเด่5กต�ด่อวิ�ยวิะสุ<บพ�นธ�)เสุ�ย ต�อมาเปิ1นโรคถุ#กหัม#�หันอนฟ้อนท�,อวิ�ยวิะสุ<บพ�นธ�) น�,เพราะโทษท�,ด่�ฉั�นคบช่#�ภรรยาขุองช่ายอ<,น ด่�ฉั�นจ้�ต�จ้ากก-าเน�ด่แพะน�*นแล่�วิเก�ด่ในท�องแม�โคขุองพ�อค�าคนหัน0,ง เปิ1นล่#กโค

Page 287: Tipitaka 26

ม�ขุนแด่งเหัม<อนสุ�คร�,ง เม<,อล่�วิงได่� ๑๒ เด่<อน ก5ถุ#กตอน ด่�ฉั�นถุ#กเขุาใช่�เท�ยมไถุแล่ะเขุ5นเกวิ�ยน ต�อมาเปิ1นโคตาบอด่ เปิ1นโคกระจ้อก เปิ1นโคขุ�*โรค น�,เพราะโทษท�,ด่�ฉั�นคบช่#�ภรรยาขุองช่ายอ<,น ด่�ฉั�นจ้�ต�จ้ากก-าเน�ด่โคน�*นแล่�วิ เก�ด่ในเร<อนขุองนางทาสุ�ในถุนน จ้ะเปิ1นหัญ�งก5ไม�ใช่� เปิ1นช่ายก5ไม�เช่�ง น�,เพราะโทษท�, ด่�ฉั�นคบช่#�ก�บภรรยาขุองช่ายอ<,น ด่�ฉั�นม�อาย�ได่� ๓๐ ปิG ก5ถุ0งแก�กรรมแล่�วิมาเก�ด่เปิ1นล่#กหัญ�งในสุก�ล่ช่�างสุานเสุ<,อ เปิ1นสุก�ล่ขุ�ด่สุน ม�ทร�พย)น�อย ถุ#กแต�เจ้�าหัน�*ร�มทวิงอย#�เปิ1นน�ตย) ต�อมาเม<,อหัน�*เจ้ร�ญมากขุ0*น พ�อค�าเกวิ�ยนคนหัน0,งมาร�บทร�พย)สุมบ�ต�แล่�วิ ฉั�ด่เอาด่�ฉั�นล่งจ้ากเร<อนแหั�งสุก�ล่ ภายหัล่�งท�,ด่�ฉั�นม�อาย�ครบ ๑๖ ปิG บ�ตรขุองพ�อค�าเกวิ�ยนน�*นม�ช่<,อวิ�าค�ร�ทาสุ ได่�เหั5นด่�ฉั�นเปิ1นสุาวิก-าล่�งร� �น ม�จ้�ตปิฏิ�พ�ทธ)ร�กใคร�ขุอไปิเปิ1นภรรยาแต�นายค�ร�ทาสุน�*นม�ภรรยาอ<,นอ�กคนหัน0,ง ซั0,งเปิ1นคนม�ศ�ล่ทรงค�ณสุมบ�ต� ท�*งม�ยศ ร�กใคร�สุาม�เปิ1นอย�างด่�ย�,ง ด่�ฉั�นบ�งค�บนายค�ร�ทาสุใหั�ขุ�บไล่� ภรรยาขุองตน สุาม�ท�กคนได่�หัย�าร�างด่�ฉั�นผู้#�บ-าร�งอย#�เหัม<อนนางทาสุ�ไปิ น�,ผู้ล่กรรมท�,ขุ�บไล่�ภรรยาขุองช่ายอ<,น แล่ะการบ�งค�บสุาม�ใหั�ขุ�บไล่�ภรรยาตน ท�,สุ�ด่แหั�งบาปิกรรมน�*นด่�ฉั�นท-าเสุร5จ้แล่�วิ.

จ้บ จ้�ตตาฬั�สุน�บาต ---------------

เถุร�คาถุา มหัาน�บาต

วิ�าด่�วิยคาถุาสุ�ภาษ�ต ในมหัาน�บาต สุ�เมธาเถุร�คาถุา คาถุาสุ�ภาษ�ตขุองนางสุ�เมธาเถุร�-2 1 0 0 0 -14740 202 0 0 0

[๔๗๔] เราเปิ1นธ�ด่าขุองพระอ�ครมเหัสุ�แหั�งพระเจ้�าโกญจ้ะ ในนครม�นตาวิด่�ช่<,อวิ�าสุ�เมธา เปิ1นผู้#�อ�นพระอร�ยเจ้�าท�*งหัล่ายผู้#�กระท-าตามค-าสุ�,งสุอนใหั�เล่<,อมใสุแล่�วิ เปิ1นผู้#�ม�ศ�ล่ ม�ถุ�อยค-าไพเราะ เปิ1นพหั#สุ#ต ได่�ร�บแนะน-า ด่�แล่�วิในพระพ�ทธศาสุนา เขุ�าไปิเฝี8าพระช่นกแล่ะพระช่นน� แล่�วิกราบท#ล่วิ�า ขุอพระช่นกพระช่นน�ท�*งสุองโปิรด่ฟ้>งค-าขุองหัม�อมฉั�น หัม�อมฉั�นย�นด่�ในน�พพาน เพราะวิ�าภพ ถุ0งแม�เปิ1นท�พย)ก5เปิ1นขุองไม�ย�,งย<น จ้ะปิSวิยกล่�าวิไปิไยถุ0งกามท�*งหัล่ายอ�นเปิ1นขุองเปิล่�า ม�ควิามย�นด่�น�อยม�ควิามค�บแค�นมาก กามท�*งหัล่ายเผู้5ด่ร�อนเปิร�ยบด่�วิยอสุรพ�ษ เปิ1นท�,ท-าใหั� คนพาล่หัล่งหัมกม��นอย#� คนพาล่เหัล่�าน�*นต�องถุ0งท�กขุ) เด่<อด่ร�อนย�ด่เย�ยด่อย#�ในนรกตล่อด่กาล่นาน แล่ะเปิ1นเหัต�ท-าใหั�คนพาล่ผู้#�ม�ควิามร# � ช่�,วิ ไม�สุ-ารวิมด่�วิยกาย วิาจ้าแล่ะใจ้ ท-าควิามช่�,วิต�างๆ ย�อมเศร�าโศก ในอบาย ในกาล่ท�กเม<,อ เปิ1นเหัต�ท-าใหั�คนพาล่ ผู้#�ม�ปิ>ญญาทราม ไม�ม�ควิามค�ด่ ย�นด่�แล่�วิในท�กขุ)แล่ะเหัต�ใหั�เก�ด่ท�กขุ) ไม�ร# �จ้�กธรรมอ�น

Page 288: Tipitaka 26

พระอร�ยเจ้�า แสุด่งอย#� ท�*งไม�ร# �จ้�กอร�ยสุ�จ้ ขุ�าแต�เสุด่5จ้แม� คนเหัล่�าใด่ไม�ร# �จ้�กสุ�จ้จ้ะอ�นพระพ�ทธเจ้�าผู้#�ปิระเสุร�ฐทรงแสุด่งแล่�วิ พาก�นช่<,นช่มภพ ปิรารถุนาการเก�ด่ในเทวิด่า ช่นเหัล่�าน�*นม�อย#�เปิ1นอ�นมากในโล่กน�* การเก�ด่แม� ในพวิกท�พย)ในภพอ�นไม�เท�,ยง ก5เปิ1นขุองไม�ย�,งย<นแล่ะพวิกคนโง�เขุล่า ย�อมไม�สุะด่��งกล่�วิต�อการเก�ด่ร-,าไปิ พวิกเขุาจ้0งปิระสุบวิ�น�บาต ๔ คต� ๒ในกาล่ท�กเม<,อ แล่ะการบวิช่ขุองคนท�,ตกอย#�ในวิ�น�บาตท�*งหัล่าย ย�อม ไม�ม�ในนรก ขุอพระช่นกช่นน�ท�*งสุองทรงโปิรด่อน�ญาตใหั�หัม�อมฉั�นบวิช่ ในพระศาสุนาขุองพระทศพล่เถุ�ด่ หัม�อมฉั�นจ้�กเปิ1นผู้#�ม�ควิามขุวินขุวิายน�อย พยายามเพ<,อล่ะการเก�ด่การตาย จ้ะเปิ1นปิระโยช่น)อะไรด่�วิยภพอ�นพวิกคนพาล่พาก�นเพล่�ด่เพล่�น เปิ1นโทษทางกาย ไม�เปิ1นแก�นสุาร ขุอพระช่นกช่นน� ทรงโปิรด่อน�ญาตเถุ�ด่ หัม�อมฉั�นจ้ะบวิช่เพ<,อด่�บต�ณหัา ในภพ การเสุด่5จ้อ�บ�ต�แหั�งพระพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่าย หัม�อมฉั�นไม�ได่�พบแล่�วิ ขุณะอ�นเปิ1นขุณะไม�ควิร หัม�อมฉั�นก5ได่�แล่�วิ หัม�อมฉั�นไม�พ0งปิระท�ษร�ายศ�ล่แล่ะพรหัมจ้รรย)ตล่อด่ช่�วิ�ต เม<,อนางสุ�เมธาราช่ก�ญญากราบท#ล่อย�างน�*ล่-าด่�บน�*น พระช่นกช่นน�ได่�ตร�สุกะนางสุ�เมธาราช่ก�ญญาวิ�า มารด่าบ�ด่า เปิ1นคฤหั�สุถุ)ถุ0งจ้ะตกอย#�ในอ-านาจ้ขุองควิามตาย ก5จ้�กไม�ยอมล่ะท�*งมารด่าเปิ1นท�กขุ)ร�องไหั� แล่ะบ�ด่าก5เปิ1นท�กขุ) ถุ#กควิามโศกครอบง-าแล่�วิเหัม<อนก�น พยายามปิล่อบโยนนางสุ�เมธาซั0,งฟ้�บอย#�ท�,แผู้�นด่�นท�,พ<*นปิราสุาทวิ�า ล่�กขุ0*น เถุ�ด่ล่#กร�ก จ้ะเศร�าโศกไปิท-าไม มารด่าบ�ด่าได่�ยกเจ้�าใหั�พระนครวิารณวิด่�แล่�วิ ค<อ ได่�ยกเจ้�าใหั�พระเจ้�าอน�กร�ตต)ผู้#�ม�ร#ปิงาม เจ้�าจ้�กเปิ1นพระ อ�ครมเหัสุ�ขุองพระเจ้�าอน�กร�ตต) ล่#กร�กเอVย ศ�ล่พรหัมจ้รรย)แล่ะการบวิช่ กระท-าได่�ยาก อ-านาจ้ในแวิ�นแควิ�นขุองพระเจ้�าอน�กร�ตต) ทร�พย) ควิาม เปิ1นอ�สุสุระ โภคะ ควิามสุ�ขุถุ0งสุก�ล่น�*แล่ะสุก�ล่ขุองพระราช่สุาม�ท�*งหัมด่ล่#กปิรารถุนาแล่�วิ ก5จ้�กอย#�ในเง<*อมม<อขุองล่#ก แม�ล่#กก5ย�งเปิ1นสุาวิ จ้งบร�โภค กามท�*งหัล่าย เพราะเหัต�น�*นมารด่าบ�ด่าจ้0งขุอร�องไวิ� ขุอล่#กจ้งอย#�เถุ�ด่ล่-าด่�บน�*น นางสุ�เมธาราช่ก�ญญาจ้0งกราบท#ล่พระช่นกช่นน�วิ�า อ-านาจ้เปิ1นต�นเช่�นน�*ขุอจ้งอย�าม�เล่ย เพราะภพไม�เปิ1นแก�นสุาร หัม�อมฉั�นจ้�ก บวิช่ หัร<อถุ�าทรงขุอร�องไวิ�ก5จ้�กตายเท�าน�*น หัม�อมฉั�นร# �อย#�วิ�า ร�างกายน�* เปิ1นขุองเปิZ, อยเน�าไม�สุะอาด่ ม�กล่�,นเหัม5นฟ้� 8งไปิ เปิ1นขุองน�ากล่�วิ ต�วิ เปิ1นด่�จ้กระสุอบหัน�งอ�นเต5มด่�วิยซัากศพ เต5มด่�วิยขุองไม�สุะอาด่ ไหัล่ ออกมาอย#�เน<องๆ เหัม<อนอะไร หัม�อมฉั�นร# �วิ�า ร�างกายน�*เปิ1นด่�จ้ ซัากศพอ�นปิฏิ�ก#ล่อย�างย�,ง ฉัาบทาไวิ�ด่�วิยเน<*อแล่ะเล่<อด่ เปิ1นท�,อย#�แหั�ง หัม#�หันอน เปิ1นเหัย<,อเล่<อด่ พระช่นกช่นน�จ้ะยกใหั�ใครท-าไม กายน�*ไม�นานน�ก ม�วิ�ญญาณไปิปิราศจ้ากแล่�วิ อ�นหัม#�ญาต�เกล่�ยด่อย#� ย�อมท�*งถุมปิSาช่�า เหัม<อนท�อนไม�ฉัะน�*น มารด่าบ�ด่าขุองตนย�งเกล่�ยด่ พาก�นน-าเอาซัากศพน�*นไปิท�*งใหั�เปิ1นเหัย<,อขุองสุ�ตวิ)อ<,นในปิSาช่�า แล่�วิกล่�บไปิอาบน-*าจ้ะกล่�าวิ

Page 289: Tipitaka 26

ไปิใยถุ0งปิระช่�มช่นท�,วิไปิ ช่นท�*งหัล่ายย�นด่�แล่�วิในกายอ�นเปิZ, อยเน�า เปิ1นซัากศพ ไม�ม�แก�นสุาร อ�นม�กระด่#กม�เอ5นเปิ1นเคร<,องผู้#กร�ด่ เต5มด่�วิยน-*าล่าย น-*าตาแล่ะเหัง<,อไคล่ ผู้#�ใด่มาแยกกายน�*นท-าใหั�เหั5นท�*งภายในแล่ะภายนอก ผู้#�น�*นไม�อาจ้ทนต�อกล่�,นกายได่� แม�มารด่า ขุองตนก5พ0งเกล่�ยด่ บ�ณฑู�ตท�*งหัล่ายกล่�าวิไวิ�โด่ยอ�บายอ�นแยบคายวิ�า ขุ�นธ) ธาต�แล่ะอายตนะ อ�นปิ>จ้จ้�ยปิร�งแต�ง ม�ช่าต�เปิ1นม#ล่เหัต� เปิ1นท�กขุ)ไม�น�าช่อบใจ้ เพราะเหัต�ไรหัม�อมฉั�นจ้ะพ0งปิรารถุนาพระด่-าร�สุท�,ขุอร�องเล่�า หัอก ๓๐๐ เล่�มอ�นล่�บแล่�วิใหัม�ๆ พ0งตกล่งในกายท�กวิ�นๆ ควิามกระทบกระท�,ง แม�เปิ1นไปิสุ�*นร�อยปิGย�งปิระเสุร�ฐกวิ�า ฉั�นใด่ ควิามสุ�*นไปิแหั�งท�กขุ)พ0งม� ฉั�นน�*น ผู้#�ใด่เปิ1นผู้#�ร# �แจ้�งพระด่-าร�สุขุองพระศาสุด่า โด่ยน�ยตามท�,กล่�าวิแล่�วิ พ0งปิระสุบควิามกระทบกระท�,ง แม�ควิามสุ�*นท�กขุ)ขุองผู้#�น�*นพ0งปิระเสุร�ฐย�,ง แล่ะสุงสุารขุองคนพาล่เหัล่�าน�*นผู้#�ถุ#กช่รา พยาธ�แล่ะมรณะเบ�ยด่เบ�ยนบ�อยๆ เปิ1นขุองยาวิ ควิาม ค�บแค�นอ�นหัาปิระมาณม�ได่� บ�ณฑู�ตแสุด่งไวิ�ในเทวิด่า หัม#�มน�ษย) ก-าเน�ด่สุ�ตวิ)ด่�ร�จ้ฉัาน อสุ�รกาย เปิรต นรก ในนรกม�ท�กขุ)เปิ1นอ�นมาก ควิามต�านทานในหัม#�เทวิด่าท�*งหัล่ายไม�ม�แก�สุ�ตวิ)ผู้#�ไปิแล่�วิในวิ�น�บาต ผู้#� เศร�าหัมอง สุ�ขุอ<,นจ้ากสุ�ขุ ค<อ น�พพานไม�ม� ผู้#�ใด่ขุวินขุวิายในค-าสุ�,งสุอน ขุองพระทศพล่ เปิ1นผู้#�ม�ควิามขุวินขุวิายน�อย พยายามเพ<,อล่ะควิามเก�ด่ แล่ะตาย ผู้#�น�*นช่<,อวิ�าบรรล่�น�พพาน ขุ�าแต�เสุด่5จ้พ�อ วิ�นน�* หัม�อมฉั�น จ้�กออกบวิช่แน�นอน จ้ะม�ปิระโยช่น)อะไรด่�วิยโภคสุมบ�ต�อ�นหัาสุาระม�ได่� กามท�*งหัล่ายอ�นเสุมอด่�วิยอาเจ้�ยน หัม�อมฉั�นเบ<,อหัน�ายแล่�วิ กระท-าใหั� เปิ1นด่�งตาล่ยอด่ด่�วิน นางสุ�เมธาราช่ธ�ด่ากราบท#ล่แด่�พระช่นกอย�างน�* แล่ะนางสุ�เมธาราช่ธ�ด่าน�*น อ�นพระช่นกช่นน�ปิระทานใหั�แก�พระเจ้�าอน�กร�ตต)ใด่ พระเจ้�าอน�กร�ตต)น�*นแวิด่ล่�อมด่�วิยคนหัน��มๆ ตระเตร�ยมมาแล่�วิเม<,อกาล่จ้วินเขุ�ามาแล่�วิ ล่-าด่�บน�*น นางสุ�เมธาราช่ก�ญญา ได่�ทรงสุด่�บวิ�า พระเจ้�าอน�กร�ตต)เสุด่5จ้มา จ้0งเอาพระขุรรค)ต�ด่พระเกศาอ�นด่-าสุน�ท อ�อนสุล่วิย งด่งาม ปิด่ปิราสุาทแล่�วิเขุ�าปิฐมฌาน นางสุ�เมธาราช่ก�ญญาเขุ�าสุมาบ�ต�เจ้ร�ญอน�จ้จ้สุ�ญญาอย#�ในปิราสุาทน�*นน�,นเอง แล่ะพระเจ้�าอน�กร�ตต) ได่�เสุด่5จ้มาถุ0งพระนคร แล่ะนางสุ�เมธาราช่ก�ญญาก-าล่�งมนสุ�การถุ0งอน�จ้จ้ สุ�ญญาอย#� พระเจ้�าอน�กร�ตต)ม�พระองค)อ�นปิระด่�บด่�วิยแก�วิมณ�แล่ะทองค-า ได่�ร�บเสุด่5จ้ขุ0*นสุ#�ปิราสุาท ทรงท-าอ�ญช่ล่�อ�อนวิอนนางสุ�เมธาราช่ก�ญญาวิ�า อ-านาจ้ ทร�พย) อ�สุร�ยยศ โภคะ ควิามสุ�ขุ ในราช่สุมบ�ต�หัม�อมฉั�นขุอมอบใหั�พระน�องนาง พระน�องนางย�งเปิ1นสุาวิ ขุอจ้งบร�โภคกามสุ�ขุเถุ�ด่ กามสุ�ขุเปิ1นขุองหัาได่�ยากในโล่ก ราช่สุมบ�ต�หัม�อมฉั�น ยอมสุล่ะใหั�น�องนาง ขุอพระน�องนาง จ้งบร�โภคโภคะท�*งหัล่าย จ้งใหั�ทานเถุ�ด่ อย�าทรงโทมน�สุเล่ย พระช่นกช่นน�ขุองพระน�องนางทรงเปิ1น ท�กขุ) นางสุ�เมธาราช่ก�ญญาผู้#�ไม�ม�ควิามต�องการด่�วิยกามท�*งหัล่าย

Page 290: Tipitaka 26

ปิราศ จ้ากโมหัะ กราบท#ล่พระเจ้�าอน�กร�ตต)วิ�า พระองค)อย�าทรงเพล่�ด่เพล่�น ในกาม จ้งทรงเหั5นโทษในกามท�*งหัล่าย พระเจ้�าม�นธาต�ผู้#�เปิ1นใหัญ�ใน ทวิ�ปิท�*ง ๔ เปิ1นผู้#�เล่�ศกวิ�าบ�คคล่ผู้#�บร�โภคกามท�*งหัล่าย ย�งไม�ทรงอ�,มด่�วิยกามท�*งหัล่าย ก5สุวิรรคตไปิ ควิามปิรารถุนาขุองท�าวิเธอก5ย�งไม�ท�นบร�บ#รณ)เล่ย เทวิด่าผู้#�เปิ1นเจ้�าแหั�งฝีน พ0งบ�นด่าล่ร�ตนะ ๗ ปิระการใหั�ตกโด่ยรอบ ท�,วิท�ศ ๑๐ ท�ศ ควิามอ�,มด่�วิยกามท�*งหัล่ายม�ได่�ม� นรช่นท�*งหัล่ายผู้#�ไม�อ�,มด่�วิยกามพาก�นตายไปิหัมด่ กามท�*งหัล่าย เปิร�ยบด่�วิยด่าบแล่ะหัล่าวิ เหัม<อนหั�วิง#เหั�า เปิร�ยบด่�งคบเพล่�งเผู้าอย#�เน<องๆ เหัม<อนร�างกระด่#กกามท�*งหัล่ายเปิ1นขุองไม�เท�,ยง ไม�ย�,งย<น ม�ท�กขุ)มาก เหัม<อนง#ท�,ม�พ�ษมาก เหัม<อนก�อนเหัล่5กอ�นไฟ้ต�ด่ท�,วิ เปิ1นรากเหัง�าแหั�งท�กขุ) ม�ท�กขุ) เปิ1นผู้ล่ กามท�*งหัล่ายเปิร�ยบเหัม<อนผู้ล่ไม�อ�นเปิ1นพ�ษ เหัม<อนช่�*นเน<*อ น-ามาซั0,งท�กขุ) กามท�*งหัล่ายเปิร�ยบเหัม<อนควิามฝี>นเปิ1นขุองหัล่อกล่วิงเหัม<อนขุองท�,ย<มเขุามา เปิร�ยบด่�วิยหัอกแล่ะหัล่าวิ เปิ1นโรค เปิ1นด่�งหั�วิฝีG เปิ1นควิามท�กขุ)ยาก เปิ1นควิามล่-าบาก เช่�นด่�งหัล่�มถุ�านเพล่�งเปิ1นรากเหัง�าแหั�งควิามท�กขุ)เปิ1นภ�ย เปิ1นนายเพช่ฌฆาต กามท�*งหัล่าย บ�ณฑู�ตกล่�าวิวิ�าม�ท�กขุ)มาก ม�อ�นตรายมากอย�างน�* เช่�ญพระองค)เสุด่5จ้กล่�บเสุ�ยเถุ�ด่ หัม�อมฉั�นไม�ม�ควิามค��นเคยในสุมบ�ต�ขุองตนเล่ย เม<,อไฟ้ ไหัม�อย#�ท�,ศ�รษะขุองตน ผู้#�อ<,นจ้�กช่�วิยท-าปิระโยช่น)อะไรใหั�หัม�อมฉั�น เม<,อ ช่ราแล่ะมรณะต�ด่ตามแล่�วิ ควิรจ้ะพยายามเพ<,อท-าล่ายช่ราแล่ะมรณะน�*นนางสุ�เมธาราช่ก�ญญา ทอด่พระเนตรเหั5นพระช่นกช่นน�แล่ะพระเจ้�าอน�กร�ตต)เสุด่5จ้มาย�งไม�ท�นถุ0ง ปิระต#ปิด่ ปิระท�บน�,งร�องไหั�อย#�ท�,แผู้�นด่�น จ้0งได่�กราบท#ล่วิ�า สุงสุารขุองคนพาล่ท�*งหัล่ายผู้#�ร �องไหั�ถุ0งมารด่า บ�ด่า พ�,ช่าย น�องช่าย แล่ะตนเองซั0,งตายแล่�วิในสุงสุาร เปิ1นสุภาพยาวิ ขุอพระองค)ทรงระล่0กถุ0งน-*าตา น-*านม เล่<อด่ แล่ะกองกระด่#ก ขุองสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายผู้#�ท�องเท�,ยวิอย#�ไปิมา เพราะควิามท�,สุงสุารม�ท�,สุ�ด่อ�นบ�คคล่ร# � ไม�ได่� ขุอจ้งทรงน0กถุ0งมหัาสุม�ทรท�*ง ๔ ท�,พระพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่ายทรงน�อมเขุ�าไปิเปิร�ยบในน-*าตา น-*านม แล่ะเล่<อด่ จ้งทรงน0กถุ0งกองกระด่#กขุองคนหัน0,งในก�ปิคนหัน0,งเท�าภ#เขุาวิ�บ�ล่บรรพต จ้งทรงน0กถุ0งแผู้�นด่�นใหัญ� ค<อ ช่มพ#ทวิ�ปิ ท�,พระพ�ทธเจ้�าทรงเปิร�ยบด่�วิยมารด่าบ�ด่าขุองบ�คคล่ผู้#�ท�องเท�,ยวิอย#�ในสุงสุาร แผู้�นด่�นใหัญ�เม<,อแบ�งออกเปิ1นก�อนกล่มๆ เท�าเมล่5ด่พ�ทรา ย�งไม�เพ�ยงพอในมารด่าบ�ด่าเล่ย จ้งทรงน0กถุ0งหัญ�า ไม�ก�,งไม�แล่ะใบไม� ท�,พระพ�ทธเจ้�าท�*งหัล่ายทรงเปิร�ยบด่�วิยมารด่าบ�ด่าขุอง บ�คคล่ ผู้#�ท�องเท�,ยวิอย#�ในสุงสุาร เพราะสุงสุารม�ท�,สุ�ด่อ�นร# �ไม�ได่� หัญ�าไม� ก�,งไม�แล่ะใบไม�ช่�*นหัน0,งปิระมาณเท�า ๔ น�*วิ ย�งไม�เพ�ยงพอในบ�ด่า ท�*งหัล่ายเล่ย แล่ะช่�*นหัน0,งม�ปิระมาณเท�าน�*น ย�งไม�เพ�ยงพอใน ปิ#S ย�า ตา ยาย ทรงน0กถุ0งเต�าตาบอด่ แล่ะช่�องแอกอ�นหัม�นวินไปิในท�ศบ#รพาแล่ะทางอ<,นๆ อ�ก ในมหัาสุม�ทร มาสุวิม

Page 291: Tipitaka 26

ศ�รษะเต�าตาบอด่ต�วิน�*น ขุ�อน�*อ�ปิมาด่�งการได่�อ�ตภาพเปิ1นมน�ษย)จ้งทรงน0กถุ0งร#ปิแหั�งโทษ ค<อการอ�นหัา สุาระม�ได่� เปิร�ยบเหัม<อนก�อนฟ้องน-*า จ้งทรงพ�จ้ารณาเหั5นขุ�นธ)ท�*งหัล่ายอ�นไม�เท�,ยง จ้งทรงค-าน0งถุ0งนรกอ�นม�ควิามค�บแค�นมาก จ้งทรงน0กถุ0งสุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายผู้#�พอกพ#นปิSาช่�าอย#�บ�อยๆ ในช่าต�น�*นๆ จ้งทรงน0กถุ0งภ�ยอ�นเก�ด่แต�ท�อง จ้งทรงน0กถุ0งอร�ยสุ�จ้ ๔ เม<,ออมตมหัาน�พพานม�อย#� จ้ะม�ปิระโยช่น)อะไรด่�วิยขุองเผู้5ด่ร�อน ๕ ปิระการ ท�,พระองค)ทรงด่<,มแล่�วิเพราะวิ�าควิามย�นด่�ในกามท�*งปิวิง ม�ควิามเผู้5ด่ร�อน ๕ ปิระการอ�ก เม<,ออมตมหัาน�พพานม�อย#� พระองค)จ้ะต�องการอะไร ด่�วิยกามท�*งหัล่ายอ�นเปิ1นเหัต�ใหั�เร�าร�อนเล่�า เพราะวิ�าควิามย�นด่�ในกามท�*งปิวิง อ�นไฟ้ ๑๑กองใหั�ร� �งเร<องแล่�วิ ใหั�เด่<อด่พล่�านแล่�วิ ใหั�ก-าเร�บแล่�วิ ใหั�ร�อนพร�อมแล่�วิ เม<,อการออกจ้ากกามอ�นไม�ม�ขุ�าศ0กม�อย#� ไฉันพระองค)จ้0งทรงต�องการด่�วิยกามท�*งหัล่ายอ�นม�ขุ�าศ0กมากเล่�า กามท�*งหัล่ายม�ขุ�าศ0กมาก ท�,วิไปิด่�วิย พระราช่า ไฟ้ โจ้ร น-*าแล่ะบ�คคล่อ�นไม�เปิ1นท�,ร �ก เม<,อควิามพ�นม�อย#� ไฉันพระองค)จ้0งต�องการด่�วิยกามท�*งหัล่ายอ�นเปิ1นเหัต�ใหั�ถุ#กฆ�าถุ#กจ้-าจ้องเล่�า เพราะวิ�าการถุ#กฆ�าแล่ะถุ#กจ้-าจ้องก5เพราะกามท�*งหัล่าย สุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายได่� เสุวิยท�กขุ)ต�างๆ เพราะควิามใคร�ในกาม คบเพล่�งหัญ�าอ�นไฟ้ต�ด่โช่นย�อมไหัม�คนผู้#�ถุ<ออย#�แล่ะไม�ท�*ง เพราะวิ�ากามท�*งหัล่ายเปิร�ยบด่�งคบเพล่�งย�อมไหัม�คนผู้#�ท�,ไม�ล่ะ พระองค)อย�าทรงล่ะสุ�ขุอ�นไพบ#ล่ย) เพราะเหัต� แหั�งกามสุ�ขุอ�นเล่5กน�อยเล่ย พระองค)อย�าทรงเปิ1นเหัม<อนปิล่ากล่<นก�น เบ5ด่ แล่�วิเด่<อด่ร�อนในภายหัล่�ง พระองค)อย�าหัม�นไปิผู้�ด่ เพราะกาม ท�*งหัล่าย ด่�งสุ�น�ขุอ�นถุ#กเขุาล่�ามโซั�ไวิ�เล่ย สุ�ตวิ)ท�*งหัล่ายผู้#�ม�ควิามอยากเพราะกามจ้�ด่ บร�โภคกามน�*น เหัม<อนเสุ<อปิล่าถุ#กควิามหั�วิครอบง-า ได่�สุ�น�ขุแล่�วิ ถุ0งควิามพ�นาศฉั�บหัาย ฉัะน�*น พระองค)ทรงปิระกอบด่�วิย กาม จ้�กต�องทรงเสุวิยท�กขุ) หัาปิระมาณม�ได่� แล่ะโทมน�สุแหั�งจ้�ตเปิ1นเปิ1นอ�นมาก จ้งทรงสุล่ะกามท�*งหัล่ายอ�นไม�ย�,งย<นเสุ�ยเถุ�ด่ เม<,อ น�พพานอ�นเปิ1นธรรมไม�แก�ม�อย#� ไฉันพระองค)จ้0งต�องการด่�วิยกาม ท�*งหัล่ายท�,ม�ควิามแก�เล่�า เพราะการเก�ด่ท�กช่าต�ในภพท�*งปิวิง ปิระกอบด่�วิยควิามตายแล่ะพยาธ� น�พพานน�*ไม�แก� ไม�ตาย เปิ1นทางด่-าเน�นถุ0ง ควิามไม�แก� ไม�ตาย ไม�ม�ควิามเศร�าโศก ไม�ค�บแคบเพราะขุ�าศ0ก ไม�ม�ควิามพล่�*งพล่าด่ ไม�ม�ภ�ย ไม�ม�ควิามเด่<อด่ร�อน อมตน�พพานน�* อ�นพระ อร�ยเจ้�าเปิ1นอ�นมากได่�บรรล่�มาแล่�วิ แล่ะอมตน�พพานน�* อ�นบ�คคล่ผู้#�พยายามโด่ยอ�บายอ�นแยบคายจ้ะพ0งได่�แม�ในวิ�นน�* แต�บ�คคล่ผู้#�ไม�พยายาม ไม�อาจ้จ้ะได่�แม�ในกาล่ไหันๆ นางสุ�เมธาราช่ก�ญญาตร�สุอย�างน�* เม<,อ ไม�ได่�ควิามย�นด่�ในสุ�งขุาร เม<,อจ้ะทรงย�งพระเจ้�าอน�กร�ตต)ใหั�ทรงย�นยอม จ้0งทรงโยนผู้มท�,ทรงต�ด่แล่�วิด่�วิยพระขุรรค)ไปิท�,พ<*นด่�น พระเจ้�าอน�กร�ตต) เสุด่5จ้ล่�กขุ0*นปิระคองอ�ญช่ล่� ท#ล่ขุอกะพระบ�ด่าขุองนางสุ�เมธาราช่ก�ญญา

Page 292: Tipitaka 26

น�*นวิ�า ขุองจ้งทรงโปิรด่ปิล่�อยใหั�นางสุ�เมธาบวิช่เถุ�ด่ นางจ้ะเปิ1นผู้#�เหั5น วิ�โมกขุ)แล่ะสุ�จ้จ้ะ ก5นางสุ�เมธาราช่ก�ญญา อ�นพระช่นกช่นน�ทรงปิล่�อย แล่�วิ เปิ1นผู้#�กล่�วิต�อภ�ย ค<อควิามโศกออกบวิช่แล่�วิ เม<,อศ0กษาอย#� ได่�กระท-าใหั�แจ้�ง ซั0,งอภ�ญญา ๖ กระท-าใหั�แจ้�งซั0,งผู้ล่อ�นเล่�ศ ค<ออรหั�ตผู้ล่น�พพานขุองนางสุ�เมธาราช่ก�ญญา เปิ1นธรรมน�าอ�ศจ้รรย) ไม�เคยม� เม<,อจ้ะแสุด่งวิ�ธ�ตามท�,ตนได่�ปิระพฤต�แล่�วิในปิ�พเพน�วิาสุญาณ พระสุ�เมธาเถุร�จ้0งพยากรณ)ในเวิล่าปิร�น�พพานวิ�า เม<,อพระผู้#�ม�พระภาคพระนามวิ�า โกนาคมน) เสุด่5จ้อ�บ�ต�แล่�วิในโล่ก เม<,อสุ�งฆารามต�*งล่งใหัม�ๆ ขุ�าพเจ้�า เปิ1นหัญ�ง ๓ คน เปิ1นสุหัายก�น (ค<อนางธน�ญช่าน� นางเขุมา แล่ะ ขุ�าพเจ้�า) ได่�ถุวิายอารามใหั�เปิ1นท�,อย#�ขุองสุงฆ) ขุ�าพเจ้�าท�*ง ๓ ได่�อ�บ�ต�ในเทวิโล่ก ๑๐ คร�*ง ๑๐๐ คร�*ง ๑,๐๐๐ คร�*ง แล่ะ ๑๐,๐๐๐ คร�*ง ไม�ต�องพ#ด่ถุ0งการเก�ด่ในหัม#�มน�ษย) ขุ�าพเจ้�าท�*ง ๓ เปิ1นผู้#�ม�มหั�ทธ�ฤทธ�Pในเทวิโล่ก ท�*งหัล่าย ไม�ต�องกล่�าวิถุ0งควิามเปิ1นผู้#�ม�มหั�ทธ�ฤทธ�Pในหัม#�มน�ษย) ขุ�าพเจ้�า ได่�เปิ1นพระมเหัสุ�นาร�ร�ตน)ขุองพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้#�ม�ร�ตนะ ๗ ปิระการ การท�,เราสุร�างอารามถุวิายใหั�เปิ1นท�,อย#�ขุองสุงฆ) ในการแหั�งพระพ�ทธเจ้�าพระนามวิ�าโกนาคมน)น�*นเปิ1นเหัต� เปิ1นแด่นเก�ด่แหั�งท�พยสุมบ�ต�ตามท�, กล่�าวิมาแล่�วิ ท�*งเปิ1นรากเหัง�า เปิ1นเหัต�ใหั�อด่ทนในค-าสุ�,งสุอน เปิ1นเหัต�ใหั�ต�*งล่งม�,นคร�*งแรกในพระศาสุนา แล่ะเปิ1นท�,สุ�ด่สุ�*นแหั�งควิามเพ�ยรขุอง ขุ�าพเจ้�าผู้#�ย�นด่�แล่�วิในธรรม บ�คคล่เหัล่�าใด่ย�อมเช่<,อพระด่-าร�สุขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้#�ม�ปิ>ญญาไม�ต-,าทราม บ�คคล่เหัล่�าน�*นย�อมกล่�าวิอย�างน�*ย�อมเบ<,อหัน�ายในภพ คร�*นเบ<,อหัน�ายแล่�วิ ย�อมคล่ายก-าหัน�ด่.

จ้บ มหัาน�บาต ในเถุร�คาถุาน�* รวิมเปิ1นคาถุา ๕๘๐ คาถุา พระเถุร� ๑๗ ร#ปิน�*น ล่�วินแต� เปิ1นผู้#�สุ�*นอาสุวิะ. เถุร�คาถุาจ้บบร�บ#รณ). ----------------------------