BEZ

PIEC

ZNE

MIA

STO

IN

NA

DRO

GA

1

ROLA

SA

MO

RZĄ

DU

BEZPIECZNE MIASTO INNA DROGA

5

Rolasamorządu

Realizatorzy projektuProjekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG

2

WSTĘPNIAKLubicie być zaskakiwani tym, co się dzieje w Waszej okolicy? Czy chcielibyście wiedzieć, kto decyduje o wyglądzie Waszej codziennej drogi do pracy czy szkoły? Część tych decyzji należy do radnych gminy (w Łodzi: Rady Miejskiej), część do wójta/burmistrza/prezydenta miasta (w Łodzi: prezydenta)

ROLA SAMORZĄDUW tym odcinku naszego wydawnictwa poruszamy temat samorządu. Są różne szczeble samorządu terytorialnego, a co za tym idzie, także różne kompetencje. Raz na cztery lata obserwujemy festiwal obietnic wyborczych, z których część nie pokrywa się z kompetencjami radnych czy prezy-denta.

DECYZYJNOŚĆCzasami, pomimo iż jakaś ulica leży w granicach administracyjnych danej miejscowości, to o sta-nie jej nawierzchni nie musi decydować prezy-dent miasta, ale na przykład Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. O terminie i zakresie remontu chodnika nie decydują wprost radni, ale bez ich zaangażowania na etapie tworzenia budżetu miasta - taki remont może się nie odbyć.

Wydaje się to skomplikowane? Można odnieść wrażenie, że nieraz sami kandydaci na radnych różnego szczebla nie do końca zdają sobie sprawę, że nie na wszystko mogą mieć wpływ.

W TYM NUMERZEW tym numerze naszego przewodnika postara-my się Wam pomóc zrozumieć, jakimi sprawami mogą zajmować się radni Rady Miejskiej, jakimi prezydent Łodzi, a jakie będziecie w stanie sami przeprowadzić. Jest to istotne zwłaszcza w kon-tekście wyborów samorządowych i składanych pr-zez kandydatów obietnic.

Zachęcamy Was do świadomego wyboru swoich przedstawicieli, którzy będą wiedzieć, jak dbać o bezpieczeństwo na naszych drogach.

Hubert Barański Fundacja Normalne Miasto-Fenomen

BEZ

PIEC

ZNE

MIA

STO

IN

NA

DRO

GA

3

KIM JEST RADNY?Radny to mieszkaniec miasta, taki sam jak my, z tą różnicą, że wybrany, aby nas repre-zentować w gminie i pilnować „zawodowo” (nie-jako „za nas”) – tego, co robi wójt/burmistrz/prezydent miasta. Na etapie kampanii wybor-czej kandydaci do rady miejskiej obiecują nam wiele rzeczy, często wymieniają tematy, jakimi się zajmą podczas swojej czteroletniej kadencji i obiecują, jakich spraw dopilnują. Niestety, cza-sami są to obietnice nie do spełnienia, ponie-waż radni deklarują zajęcie się kwestiami, które całkowicie lub w większości leżą poza zakresem ich działania. Inaczej mówiąc: radni w niektórych sprawach mają dokładnie takie same możliwości działania jak każdy z nas.

W tej publikacji przybliżymy, w jaki sposób funkcjonuje Rada Miejska w Łodzi.

JAK PRACUJĄ RADNI gMINY? Zadaniem radnych jest kontrolowanie działań prezydenta. Mają tę możliwość między innymi poprzez działalność w komisjach rady miejskiej. To właśnie podczas spotkań komisji radni mają okazję szczegółowo zapoznać się z projektami do-kumentów, analizami oraz dopytać urzędników o interesujące ich kwestie. Każdy radny ma obo-wiązek pracować w komisjach, jednak nigdzie nie jest napisane, w ilu. To decyzja radnego, jakim obszarem działalności miasta będzie się szcze-gólnie interesować.

ZAKRES OBOWIĄZKÓW RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI

SAMORZĄD

AUTORZY RO

LA S

AM

OR

ZĄD

U

WOJCIECH MAKOWSKIAbsolwent stosunków międzynarodowych na UŁ oraz Szkoły Liderów Społeczeństwa Obywatels-kiego. Aktywny w Fundacji Fenomen od chwili jej powstania, pełni funkcję wiceprzewodniczącego Rady Programowej. Na co dzień pracuje w łódzkim Instytucie Spraw Obywatelskich (INSPRO), gdzie kieruje projektami dotyczącymi zrównoważonego transportu. Przedstawiciel INSPRO w europejs-kiej federacji Transport & Environment.

Od 7 lat po mieście jeździ głównie rowerem, jest pomysłodawcą przystąpienia Łodzi do „Karty Brukselskiej”, zobowiązującej władze miasta do zwiększenia transportu rowerowego do 15% do 2020 roku. Certyfikowany audytor polityki rowerowej BYPAD.

KATARZYNA MIKOŁAJCZYKCzłonkini Zarządu i Rady Programowej Fundacji Normalne Miasto Fenomen. Od 2009 roku zaangażowana w działania dotyczące zrównoważonego transportu i aktywizowania obywateli. Zajmuje się tłumaczeniem zawiłości języka „urzędniczego” w zakresie współpracy urzędu z mieszkańcami.

4

W ŁODZI STATUT MIASTA NAKAZUJE fUNKCJONOWANIE NASTĘPUJĄCYCH KOMISJI

1. Edukacji2. Finansów, Budżetu i Polityki Podatkowej3. Gospodarki Mieszkaniowej i Komunalnej4. Inwentaryzacyjnej5. Jednostek Pomocniczych Miasta6. Kultury7. Ładu Społeczno-Prawnego8. Nagród i Odznaczeń9. Ochrony i Kształtowania Środowiska10. Ochrony Zdrowia i Opieki Społecznej11. Planu Przestrzennego, Budownictwa, Urbanistyki i Architektury12. Promocji Miasta i Współpracy Zagranicznej13. Rewizyjnej14. Rozwoju i Działalności Gospodarczej15. Sportu i Rekreacji16. Statutowej

DODATKOWO RADNI MOgĄ POWOŁYWAĆ TAK ZWANE KOMISJE DORAźNE

Ich czas trwania nie może być dłuższy niż 12 miesięcy od momentu powołania. W ostatniej kadencji były to komisje:

Doraźna Komisja ds. Budżetu Obywa-telskiego – zajmująca się opiniowaniem wniosków do budżetu obywatelskiego oraz kontrolą ich realizacji;

Doraźna Komisja ds. Nowego Centrum Łodzi – która mniej więcej raz w miesiącu monitoruje postępy prac związanych z bu-dową Nowego Centrum Łodzi;

Doraźna Komisja ds. Transportu Zbio-rowego, Inwestycji Drogowych i Orga-nizacji Ruchu Drogowego – powołana w listopadzie 2013 roku przez 11 radnych, aby kontrolować realizowane w Łodzi remonty. Obecny skład osobowy komisji (stan na koniec października 2014) to 5 osób (z 43 radnych).

CZYM SIĘ ZAJMUJĄ POSZCZEgÓLNE KOMISJE?W skrócie: radni w komisjach zajmują się tym, co znajduje się w nazwie danej komisji. Stąd też dochodzi do interesujących sytuacji, gdyż:

• sprawami finansowania transportu w mieście (np. cenami biletów komunika-cji zbiorowej lub cenami biletów parkin-gowych) zajmuje się Komisja Finansów, Budżetu i Polityki Podatkowej;

• sprawami bezpieczeństwa (także w kon-tekście zdarzeń drogowych) – Komisja Ładu Społeczno-Prawnego;

• kwestiami bezpieczeństwa rowerzystów i infrastrukturą rowerową – Komisja Spor-tu i Rekreacji;

• kwestie dotyczące remontów ulic opinio-wane są zazwyczaj przez Komisję Planu Przestrzennego, Budownictwa, Urbanisty-ki i Architektury;

• kwestiami organizacji komunikacji zbio-rowej zajmuje się Komisja Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej.

Radni, którzy chcieliby zająć się kompleksowo kwestiami bezpieczeństwa ruchu drogowego, musieliby zapisać się aż do 5 różnych komisji.

Częściowo tę kwestię rozwiązało powołanie do-raźnej komisji drogowej, która przyjęła, że będzie się zajmować:

• analizą organizacji transportu zbiorowego;• kontrolą przygotowań i terminowej realizacji

drogowych projektów inwestycyjnych i remon-towych zlokalizowanych na terenie miasta;

• nadzorem nad prawidłowością organizacji ru-chu rowerowego w mieście, w tym nad pro-cesem projektowania i budowy infrastruktury rowerowej;

• wspieraniem jednostek organizacyjnych miasta w sprawie możliwości usprawnie-nia ruchu drogowego oraz koordynacji robót w rejonach prowadzenia inwestycji i remontów;

• współtworzeniem i wdrażaniem programu po-prawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Czy wiesz, że posiedzenia komisji są otwarte dla mieszkańców? Możesz przyjść i przyglądać się obradom, a po uzyskaniu zgody przewodniczącego spotkania – także wyrazić swoją opinię lub zadać pytanie.

BEZ

PIEC

ZNE

MIA

STO

IN

NA

DRO

GA

5

ROLA

SA

MO

RZĄ

DU

Foto Hubert Barański

JAKIE DOKUMENTY OPISUJĄ TRANS-PORT?Aby skutecznie działać w zakresie transportu i bezpieczeństwa ruchu, radny powinien znać poniższe dokumenty, które wyznaczają kieru-nek działań miasta w tym zakresie. Są to między innymi studium transportowe, plan rozwoju transportu zbiorowego czy program poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Niestety, ża-den z tych dokumentów w Łodzi nie został przy-jęty przez Radę Miejską (czytaj: nie obowiązuje).

Aktualizacja studium transportowegoDokument ten, opracowany w latach 2013–2014 przez firmę zewnętrzną za kwotę miliona złotych, zawiera prognozy, jak poruszać się będą miesz-kańcy Łodzi w roku 2025. Cele opracowywania dokumentu zmieniały się w trakcie jego powsta-wania. Miał on być całościową strategią transpor-tową (podobnie jak istnieją strategie dotyczące innych spraw, którymi miasto się zajmuje), wy-znaczać priorytety inwestycyjne, w efekcie jednak będzie tylko zestawem wytycznych do studium kierunków zagospodarowania przestrzennego. Inwestycje, na które Łódź będzie pozyskiwać dofi-nansowanie unijne z budżetu 2014–2020, zostały natomiast wybrane bez oparcia na jakiejkolwiek strategii.

Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Łodzi na lata 2014–2025Plan ma zawierać propozycję zmian w układzie linii transportu zbiorowego, a także zmian innych aspektów funkcjonowania transportu publiczne-go oraz strefy płatnego parkowania. Założony ter-min jego opracowania to 31 października 2014. Plan powinien pokazywać między innymi, jak spiąć transport miejski z regionalnym i krajowym (pociągi). Taki plan musi być zgodny z planem wojewódzkim, który w województwie łódzkim nie istnieje (jest w opracowaniu).

Miejski Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego do roku 2020Zawiera on cele w postaci zmniejszenia liczby ofiar oraz długą listę działań, które mają do tego doprowadzić. Jest gotowy od połowy 2014 r., ale z nieznanych powodów do listopada b.r. nie zos-tał przedstawiony Radzie Miejskiej do uchwalenia. Zawiera on również „Koncepcję stref ruchu uspo-kojonego w Łodzi”, rozbieżną jednak z założenia-mi zarówno aktualizacji studium, jak i programu rozwoju sieci dróg rowerowych.

Program rozwoju sieci dróg rowerowych do roku 2020+Program ten sprowadza się do mapy docelowej infrastruktury rowerowej – dróg rowerowych, pasów, przejazdów przez tory oraz stref ruchu uspokojonego. Ma określać, jak należy rozwinąć infrastrukturę rowerową, aby objęła całe mias-to oraz umożliwiała dojazd z gmin ościennych. W czasie opracowywania tego materiału program był konsultowany z mieszkańcami. Jak na razie w budżecie nie ma ani jednej złotówki na jego re-alizację.

Jeśli zaś tych dokumentów nie ma, to na jakiej podstawie organizowany jest transport w mieście i na czym mogą opierać się radni? Jedynie na poli-tyce transportowej uchwalonej w 1997 roku (i od tamtej pory nieaktualizowanej).

Co mogą zatem zrobić radni? Domagać się od pra-cowników Urzędu Miasta Łodzi przedstawienia tych dokumentów Radzie Miejskiej, uchwalić je, a następnie kontrolować ich przestrzeganie.

Co natomiast może zrobić obywatel? Napisać do radnych ze swojego okręgu z prośbą o dopil-nowanie powstania wyżej wymienionych doku-mentów. Listę radnych znajdziemy np. na stronie bip.uml.lodz.pl lub na www.radni.dlalodzi.info.

6

OBIETNICE WYBORCZE

CO MOgĄ OBIECAĆ NAM RADNI?Zakres tematyczny działania radnych w Łodzi jest ograniczony do spraw, jakimi zajmuje się gmina i powiat. Są to między innymi kwestie:• gminnych dróg (ale już nie dróg krajowych, np.

apel o powstanie drogi S14. Taki apel może wysłać każdy mieszkaniec);

• transportu zbiorowego (ale już nie spraw związanych z polskimi kolejami, np. zwiększe-nia częstotliwości pociągów do Warszawy – o to do PKP może apelować każdy pasażer);

• utrzymania porządku publicznego i bezpie-czeństwa (ale w ograniczonym zakresie mają wpływ na funkcjonowanie policji).

Radni na przykład nie mają bezpośredniego wpływu na tworzenie miejsc pracy (chociaż mias-to ma obowiązek prowadzenia urzędów pracy). Mogą jednak – poprzez uchwalenie budżetu – za-rezerwować środki na działalność Łódzkiego Cen-trum Przedsiębiorczości, które organizuje kursy i szkolenia dla osób chcących rozpocząć działal-ność gospodarczą.

Radni mogą powstrzymać budowę sklepu wielko-powierzchniowego poprzez przyjęcie miejscowe-go planu zagospodarowania przestrzennego. Te jednak obejmują obecnie tylko 8% obszaru Łodzi. Zwykły mieszkaniec w takiej sytuacji mógłby tylko wyjść na ulicę i protestować.

Radni ustalają (zatwierdzają) stawki lokalnych opłat – cen biletów, opłat za parkowanie czy korzystanie z roweru publicznego.

CO ZNAJDUJEMY W OBIETNICACH WYBORCZYCH?„Przywracanie zieleni i tworzenie niewielkich, przyjaznych enklaw na podwórkach, w kwar-tałach i przy ulicach (mimo niekorzystnych prze-pisów w tym zakresie)”. Jest to możliwe tylko na terenach miasta (np. gminne kamienice). W tym zakresie radny może działać poprzez uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przes-

trzennego oraz osobiste pilnowanie poszczegól-nych inwestycji.

„Remont nawierzchni ulicy X”, „przebudowa uli-cy Y” – radny ma możliwość doprowadzenia do realizacji takiej obietnicy tylko poprzez propozycję (zasugerowanie) umieszczenia takiego zapisu w budżecie miasta, wraz z zarezerwowaną kwotą na ten cel.

„Rozbuduję i zmodernizuję sieć lokalnych połączeń drogowych” – drogi powinny być wyko-nywane według jakiegoś planu bądź studium, a te w Łodzi nadal nie istnieją. Zatem działania radnych powinny najpierw być skierowane na uchwalenie tych dokumentów.

„Przekażę 100 mln zł na budowę nowych oraz naprawę istniejących dróg gruntowych” – w budżecie Łodzi na 2014 r. na utrzymanie dróg, w tym na remonty dróg gruntowych, ale także i chodników, mostów, ustawianie znaków, malowa-nie pasów czy łatanie dziur, przeznaczono 30 mln zł.

„Zajmę się przepisami regulującymi przestrzega-nie i realizację planów Karty Brukselskiej” – taki plan może być realizowany głównie poprzez działal-ność w komisji ds. transportu, pisanie interpelacji (zapytań) lub przyjęcie uchwały kierunkowej.

„Doprowadzę do likwidacji Łódzkiej Masy Kry-tycznej” – radni nie mają możliwości zabronienia organizacji zgromadzenia, jakim jest Masa Kry-tyczna, mogą jednak podejmować działania, aby Masa nie była już potrzebna – np. poprzez reali-zację działań z punktu powyżej.

„Rozbudowa sieci dróg rowerowych, w tym budowa stacji roweru publicznego” – radni nie mają bezpośredniego wpływu na lokalizacje stacji roweru publicznego (albo mówiąc inaczej: mają dokładnie taki sam wpływ, jak każdy mieszkaniec Łodzi), mogą jednak zapisać odpowiednie środki na realizację zadania tego typu.

BEZ

PIEC

ZNE

MIA

STO

IN

NA

DRO

GA

7

ROLA

SA

MO

RZĄ

DU

„Budowa bezpiecznych przejść dla pieszych” – radny może zabiegać o to mniej więcej w takim samym zakresie, jak każdy mieszkaniec miasta – pisząc pisma, dopytując, składając wnioski.

„Zwiększenie liczby patroli policji” – rada mias-ta może wnioskować o zwiększenie liczby etatów w policji na danym terenie, ale tylko wtedy, jeśli gmina pokryje koszty utrzymania tych etatów.

Rada gminy (lub powiatu) może wnioskować o zwiększenie liczby etatów w policji na danym terenie, ale tylko jeśli gmina (powiat) pokryje koszty utrzymania tych etatów.

Takie zwiększenie etatów jest możliwe tylko wtedy, gdy gmina zapewni finansowanie tych etatów przez okres co najmniej 5 lat oraz podpisze porozumienie z właściwym komendantem wojewódzkim po-licji, które będzie zawierać między innymi termin obowiązywania po-rozumienia, liczbę oraz strukturę dodatkowych etatów, wysokość kosztów utrzymania dodatkowych etatów na dany rok budżetowy. Koszty takie muszą być zapisane w Wieloletniej Prognozie Finansowej.

(Zgodnie z art. 13 ust. 4 Ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji)

„Poprawa obsługi komunikacją publiczną ta-kich obszarów jak X, Y, Z” – oprócz przekaza-nia środków z budżetu miasta, radni nie mają bezpośredniego wpływu na trasy poszczególnych linii autobusowych czy tramwajowych.

„Przywrócenie biletów 10-minutowych” – to jest zdecydowanie w gestii radnych, gdyż to oni usta-lają ceny biletów.

„Zwiększenie liczby kursów komunikacji miej-skiej” – zwiększenie liczby kursów może nastą-pić, jeżeli radni (uchwalając budżet) zagłosują za przekazaniem większych środków dla MPK. Warto jednak pamiętać, że o tym, jakie istnieją kursy, decyduje organizator przewozów, którym jest prezydent miasta. Jednak radni, uchwalając plan transportowy (który w Łodzi będzie się nazy-wać „Planem zrównoważonego transportu zbio-rowego”), określą też minimalną liczbę kursów na poszczególnych liniach oraz te linie.

PODSUMOWANIEJakich zatem działań może się podjąć radny, a co nie leży w mocy zwykłego mieszkańca? Radni decydują o budżecie miasta, o głównych inwes-tycjach oraz strategicznych dla naszego miasta dokumentach. Oprócz tego, podobnie jak my, mogą pisać wnioski i zapytania, mogą brać udział w spotkaniach i konsultacjach społecznych, z tą zasadniczą różnicą, że mogą się tym zajmować w godzinach pracy. Dlatego warto wiedzieć, jacy radni reprezentują rejon miasta, w którym mies-zkamy. Do nich właśnie powinniśmy zwracać się z prośbą o pilnowanie kwestii bezpieczeństwa przy szkołach, drobnych inwestycji, remontów chodników, obniżania krawężników, lokalizacji przystanków MPK itp.

7

Za co odpowiada gmina?

Za co odpowiada powiat?

Za co odpowiada samorząd województwa?

• przychodnie zdrowia• szkoły podstawowe

i gimnazja• sieć wodno-kanalizacyjna• pomoc społeczna• parki, chodniki,

oświetlenie ulic, drogi lokalne

• wysypiska śmieci• komunikacja publiczna• boiska• biblioteki, domy kultury• straż miejska

i bezpieczeństwo publiczne

• szpitale• urzędy pracy• szkoły ponadgimnazjalne• domy dziecka• służby weterynaryjne• rzecznik konsumentów• drogi powiatowe• rejestracja pojazdów

• autobusy regionalne• kolej• szpitale specjalistyczne• opieka nad zabytkami• rozdzielanie środków

unijnych• rejestracja produktów

tradycyjnych

8

OBOWIĄZKI ORAZ KOMPETENCJE RADNYCH/RADY gMINY Każdy radny, kandydując w wyborach, przed-stawia (lub raczej: powinien przedstawić) swój program wyborczy. Deklaruje w nim, czym chciałby się zajmować w ciągu najbliż-szej, czteroletniej kadencji. Warto więc przyj-rzeć się temu, co może zrobić.

Radny jest obowiązany kierować się dobrem wspólnoty samorządowej gminy (art. 23 ust. 1 UoSG), czyli dobrem mieszkańców, którzy tę wspólnotę tworzą (art. 1 ust. 1 UoSG). Oznacza to, że jest on zobowiązany działać na rzecz wszystkich mieszkańców, nie zaś je-dynie swoich wyborców czy mieszkańców ze swojego okręgu wyborczego. Ponadto warto mieć na uwadze fakt, że mandat radnego to tzw. mandat wolny – radny nie jest związany instrukcjami wyborców. Ma jednak obowią-zek utrzymywać stałą więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami (art. 23 ust. 1 UoSG).

Trzeba również pamiętać o tym, że rad-ny nie podejmuje wiążących decyzji samo-

dzielnie. Rada gminy (miasta), w ramach której pracują radni, to formalnie rzecz biorąc ciało kolegialne (organ wieloosobo-wy). Rozstrzygnięcia rady miejskiej mają formę uchwał (nad którymi głosują wszyscy radni), podejmowanych zwykłą większo-ścią głosów (więcej radnych za niż przeciw) w obecności co najmniej połowy ustawowe-go składu rady, chyba że ustawa stanowi ina-czej (art. 14 UoSG).

Do właściwości rady miejskiej jako orga-nu władzy należą wszystkie sprawy po-zostające w zakresie działania gminy (o ile ustawy nie stanowią inaczej; art. 18 UoSG). Ustawa wymienia przykładowe kom-petencje, do których należą m.in. ustalanie wysokości wynagrodzenia prezydenta mia-sta, stanowienie o kierunkach jego działania, podejmowanie uchwał w sprawie podatków i opłat lokalnych czy nadawanie honorowego obywatelstwa miasta.

Jak zatem radny może realizować swój pro-gram wyborczy? Może to robić m.in. poprzez

KOMPENDIUM

Na tak postawione pytanie zapewne wiele osób odpowiedziałoby, że wójt, burmistrz lub prezydent miasta – w zależności od wielkości danej gminy. Jednak ustawa o sa-morządzie gminnym (dalej: UoSG) mówi, że rozstrzygnięcia danej kwestii podejmują się mieszkańcy w głosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum) lub za pośrednictwem organów gminy (art. 11).

Oznacza to, że nawet jeżeli jeden z organów gminy (rada gminy lub wójt/burmistrz/prezydent miasta) podejmuje decyzję w jakiejś sprawie, czyni to nie w imieniu włas-nym, ale w imieniu mieszkańców

KTO SPRAWUJE WŁADZĘ W gMINIE

BEZ

PIEC

ZNE

MIA

STO

IN

NA

DRO

GA

9

ROLA

SA

MO

RZĄ

DUudział w pracach komisji rady miejskiej oraz

udział w sesjach tej rady, w czasie których głosuje nad poszczególnymi projektami uchwał (w praktyce często ma również pra-wo do zgłaszania własnych projektów, jak również zgłaszania poprawek). Choć udział w pracach rady miejskiej oraz komisji jest ustawowym obowiązkiem radnego (art. 24 UoSG), poszczególni radni mogą wykazywać się różnym poziomem zaangażowania.

Radny ma także uprawnienia do składania interpelacji (żądań, zapytań) do prezydenta miasta. W ramach interpelacji może żądać podjęcia bądź zaniechania jakiegoś działania lub uzyskiwać wiedzę na dany temat. Treści interpelacji wraz z odpowiedziami są publi-kowane w Biuletynie Informacji Publicznej (http://bip.uml.lodz.pl - Rada Miejska w Ło-dzi - interpelacje i zapytania radnych). Zgod-

nie z Regulaminem Pracy Rady Miejskiej w Łodzi (§ 32. pkt 6), odpowiedź na złożoną przez radnego interpelację może być przed-miotem stanowiska rady.

Chociaż lista kompetencji rady miejskiej może wydawać się bardzo długa i szczegóło-wa, w praktyce jej rola ogranicza się do nada-wania ogólnych kierunków działań. Warto pamiętać o charakterystycznych elementach pracy rady: ścieraniu się wielu różnych inte-resów oraz silnym upartyjnieniu, co wiąże się z tym, że realizacja kompetencji kontrol-nych bywa często nieefektywna. Również tak ważne kompetencje rady gminy, jakimi są przyjmowanie budżetu miasta1 czy uchwała w sprawie udzielenia absolutorium2 w prak-tyce sprowadzane są nierzadko do gry sił lokalnych ugrupowań politycznych.

9

PREZYDENT MIASTA

URZĄDMIASTA

RADA MIEJSKA

Rada Miejska kontroluje Prezydenta miasta w zakresie realizacji zadań gminy

Urząd Miasta dostarcza Radzie Miejskiej informacji nt. realizacji zadań gminy

Prezydent miasta realizuje zadania gminy za pośrednictwem Urzędu Miasta

10

KOMPETENCJE PREZYDENTA MIASTAW przeciwieństwie do rady miejskiej prezy-dent miasta jest organem jednoosobowym. Oznacza to, że w zakresie swoich kompetencji podejmuje on decyzje samodzielnie.

Głównym zadaniem prezydenta miasta (któ-rego kadencja związana jest z kadencją rady miejskiej, art. 26 UoSG) jest wykonywanie uchwał tej rady (wraz z innymi zadaniami określonymi przepisami prawa; art. 30 ust. 1 UoSG).

Inne przykładowe zadania prezydenta mia-sta to przygotowywanie projektów uchwał3, określanie sposobu wykonywania przyjętych przez radę miejską uchwał, gospodarowanie majątkiem miasta czy wykonywanie budżetu (art. 30 ust. 2 UoSG). W realizacji zadań wła-snych gminy prezydent miasta podlega wy-łącznie radzie gminy (art. 30 ust. 3 UoSG).

Choć wydaje się, że kompetencji prezydenta jest znacznie mniej niż kompetencji rady gmi-ny, w praktyce polskich samorządów sprawu-je on znacznie silniejszą władzę w zakresie bezpośrednio dotykającym mieszkańców.

Prezydent miasta ma kompetencje do kie-rowania bieżącymi sprawami gminy oraz re-prezentowania jej na zewnątrz (art. 31 UoSG), wykonując swoje zadania przy pomocy urzę-

du miasta (art. 33 UoSG). Co istotne, ci sami – podlegający prezydentowi – urzędnicy ob-sługują radnych, którym z kolei podlega pre-zydent w zakresie realizacji zadań gminy (art. 30 ust. 3 UoSG).

ORgANIZACJA RUCHU – EgZEKUCJA PRZEPISÓWPrezydent miasta dysponuje także mieniem komunalnym (art. 30 ust. 2 pkt 3 UoSG) oraz budżetem – ma wyłączne prawo do dokony-wania wydatków budżetowych, zgłaszania propozycji zmian w budżecie gminy czy dys-ponowania rezerwami budżetu gminy (art. 30 ust. 2 pkt 4 oraz art. 60 ust. 2, pkt 3–5 UoSG).

1. Projekt budżetu miasta przedstawiany jest radnym przez prezydenta. Jego przyjęcie oznacza w praktyce akceptację dla prowadzonej przez prezydenta miasta polityki.

2. Absolutorium to akceptacja dla prezydenta miasta w zakresie realizacji budżetu. Mechanizm ten jest ważny dla funkcjonowania samorządu, gdyż nieudzielenie absolutorium (poza pewnym okresem) jest równoznaczne z podjęciem inicjatywy przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania prezydenta miasta.

3. W teorii tylko wójt/burmistrz/prezydent miasta ma prawo przygotowywania projektów uchwał. W praktyce funkcjonowania samorządu prawo takie przyznane zostało również innym osobom (radnym czy mieszkańcom).

Pałac Juliusza Heinzla, obecnie Urząd Miasta Łodzi - ul. Piotrkowska 104. Foto HuBar, CC BY-SA

BEZ

PIEC

ZNE

MIA

STO

IN

NA

DRO

GA

11

ROLA

SA

MO

RZĄ

DU

KARTA PRAW MIESZKAŃCA 1. Masz prawo do informacji2. Masz prawo wstępu na sesje rady i sejmików oraz posiedzeń komisji3. Masz prawo nagrywać sesje rady, sejmików oraz posiedzeń rady4. Masz prawo spotkać się z wójtem/ burmistrzem/ prezydentem miasta5. Masz prawo do rozmowy z radnym6. Masz prawo wyrazić opinię7. Masz prawo złożyć wniosek8. Masz prawo zgłosić skargę9. Masz prawo odwołać się do sądu10. Masz prawo zorganizować referendum

Źródło: www.maszglos.pl - strefa wiedzy

JAROSŁAW gÓRALCZYKCzłonek Zarządu i Rady Programowej Fundacji Normalne Miasto – Fenomen. Administra-tywista. Pracował w zespołach roboczych przygotowujących łódzki regulamin konsultacji społecznych oraz wytyczne do pierwszego, łódzkiego budżetu obywatelskiego.

Interesuje się partycypacją społeczną, planowaniem przestrzeni, system transportowym miast, religioznawstwem i prawem.

AUTOR

PROŚBA O WSPARCIE Fundacja Normalne Miasto Fenomen od ponad pięciu lat działa w Łodzi, m.in. by dbać o interesy niezmotoryzowanych uczestników ruchu. W 2014 roku prowadzi-my w łódzkich szkołach 30 spotkań eduka-cyjnych nt. jazdy na rowerze. W 2013 roku wraz z mieszkańcami przygotowaliśmy projekt pierwszego łódzkiego podwórca przy ul. 6 sierpnia - przyjaznej przestrzeni, w której bezpiecznie i przyjemnie mogą po-czuć się całe rodziny.

W 2011 roku skłoniliśmy władze miasta do podpisania tzw. Karty Brukselskiej - zobowiązania na rzecz większej dbałości o jakość dróg rowerowych i działań promu-jących ten środek transportu. Doprowadzi-liśmy do regularnego odśnieżania dróg dla rowerów zimą, co jeszcze w 2011 roku nie było standardem.

Nasza działalność wymaga zaangażowania, wiedzy, czasu i niekiedy także pieniędzy. Pomysłów na przyjaźniejszą mieszkańcom Łódź i zapału do ich realizacji mamy bar-dzo dużo. Brak nam często środków, aby plany skutecznie wdrożyć w życie. Pomóż nam w kontynuacji i poszerzeniu naszej pracy przekazując darowiznę na działalność statutową Fundacji.

Fundacja posiada konto w Multibanku numer

25 1140 2017 0000 4002 1209 2997

Na to konto można wpłacać darowizny na działania statutowe Fenomenu.

12

Miasto może nam drogę bardziej oświetlić a stopień oświetlenie wpływa na nasze po-czucie bezpieczeństwa na drodze. W kolejnej broszurze przybliżymy czy zmiana oświetlenia może realnie wpłynąć na poprawę bezpieczeń-stwa na naszych drogach. Przedstawimy koszty jakie ponosi miasto na całoroczne oświetlenie, spróbujemy wyjaśnić zasady lokalizacji latarni oraz przytoczyć zapisy europejskich standar-dów w zakresie oświetlenia.

Zebrane materiały powinny być pomocne zwłaszcza dla wnioskodawców budżetu oby-watelskiego a także grup mieszkańców, którzy będą chcieli rozmawiać z Radą Osiedla lub Spół-dzielnią Mieszkaniową o oświetleniu najbliż-szej okolicy.

Szczegóły na www.innadroga.dlalodzi.info

W NASTĘPNEJ CZĘŚCI...W grudniu dni są wyjątkowo krótkie, a słońce zachodzi około godziny 15.35. Drogę do pra-cy, szkoły czy na popołudniowe zakupy pokonujemy w sztucznym świetle miejskich latarni. I na to nie mamy wpływu. Ale mamy wpływ na miejskie oświetlenie.

Katarzyna MikołajczykFundacja Normalne Miasto-Fenomen

AUTORZY Jarosław Góralczyk, Wojciech Makowski, Katarzyna MikołajczykREDAKCJA JĘZYKOWA Magdalena KokosińskafOTOgRAfIA na okładce Jarosław GóralczykfOTOgRAfIA s. 5 Hubert BarańskifOTOgRAfIA s. 8 unsplashSKŁAD Paulina Milewska

UTWÓR OPUBLIKOWANY na licencji niewyłącznej Creative Commons - Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach 4.0

http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0