rghr rªâu nghr - ulakaththamizh.in · rghr rªâu nghr 3 1 . k‹dÂ åu® “bguªjif¤ jiyt®...

ïªüš 2003 ïš fiythz‹ gâ¥gf«, br‹id - 88btËÆ£l gâ¥ig _ykhf¡ bfh©L btËtU»wJ.

RghR rªâu nghRKj‰ gâ¥ò - 1949

m¥gh¤Jiua« - 62

RghR rªâu nghR3

1 . K‹dÂ åu®

“bgUªjif¤ jiyt® ne¤jhÍ”

ïªâahÉ‹ ÉLjiy¡fhf¥ nghuhoa åu®v©z‰wt®. ïªâa k¡fS¡F tÊfh£oa jiyt®¡Fmt®fis ÉLjiy neh¡» el¤â¢ br‹w jsgâfS«gy®. jiyt® bgUªjif RghZ rªâunghÞ m›åu®fSŸX® x¥g‰w åu®; m¤jiyt®fSŸS« jsgâfSŸS«K‹dÂÆš it¤bj©z¤ j¡f jiyik¤ jsgâ.ïªâah cŸssî« mt® òfiH k¡fŸ v‹W« kw¡fKoahJ. ïjid cz®ªnj ïªâa¥ bgUk¡fŸ jiyt®fËilnaí« mtiu¢ áw¥ã¤J¤ jiyt® bgUªjifnejhÍ v‹W miH¤jd®.

‘njh‹¿š òfbHhL njh‹Wf’ v‹w tŸSt® thŒbkhÊ¡F ïy¡fhd thœî cilat® jiyt® bgUªjifnghÞ. mt® òfœ mt® ãwªj njrkh»a ïªâa khÃybk§F« Ãu¥ã, Máah f©lbk§F« guÉ, cy»nynangbuhË åáíŸsJ.

nghÞ K‹it¤j fhiy¥ ã‹itahj bt‰¿ åu®.njhšÉ v‹gJ ï‹dJ v‹gijna, m¢r« v‹gJï‹dJ v‹gijnah mt® m¿akh£lhjt®. be¥nghÈa‹v‹w ~ãuŠR eh£L¥ bgUåu® j« mfuhâÆš bra‰fÇaJv‹w brhšny »ilahJ v‹whuh«! ïªâahÉ‹be¥nghÈadhd nghÞ thœ¡if mfuhâÆY« m¢brhšïl« bgwÉšiybadyh«.

m¥gh¤Jiua« - 64

x¥g‰w âah»

nghÌ‹ thœ¡if ïilôWfS« ï‹dšfS«ÃiwªjJ. cy»‹ Äf¥bgÇa tšyuR Md ãÇ£oZ M£áj‹ KG tÈikíl‹ mtiu ml¡f¥ gh®¤jJ. ÔÉuthâí« tz§fhKo k‹dUkhd mtiu, eh£o‹ã‰ngh¡F¢ r¡âfS« Äjthj r¡âfS« v¥g¡f¤âY«Ã‹W jh¡»d. Mdhš mt® mit vt‰¿‰F« ris¡fÉšiy. mt® X® x¥g‰w âah»; eh£L eyidí«ÉLjiyiaí« k£Lnk F¿¡nfhshf¡ bfh©lt®.Mfnt clš eÈî, áiwthœî, ehLfl¤jš, joaoKjÈa všyh¤ J‹g§fisí« mt® tunt‰wh®. mt®j« eh£o‹ ca®î¡fhfnt x›bthU Édhoiaí«bryÉ£lh®. mtuJ x›bthU _¢R« eh£o‹ _¢rhfntïUªjJ. ‘v‹ò« ãw®¡F cÇa’uhŒ¤ ‘jk¡bfd thHh¥ãw®¡FÇahs®’ mt®.

fhªâaofS« nghÞ bgUªjifí«

Ú©lfhy moik¤ jisÆš tho Ã‹w ïªâÇailnaãwªJ, cyF¡F ïªâahÉ‹ bgUikia vL¤J¡ fh£oat®fhªâaofŸ. mJnghynt ïªâahÉ‹ åu¤ijí« j‹kâ¥igí« ghu¿a Ãiy eh£oat® nghÞ bgUªjif.ïªâa ão btË eh£lhÇÈUªJ 1947 MfÞL 15-ïšÉLjiy bg‰wJ. mJtiu ïUüW M©LfS¡F nkyhfïªehL ãÇ£oõh® M£á¡F c£g£oUªjJ. 1858-ïšïªâahÉ‹ Kjš ÉLjiy¥ ngh® vGªjJ. ïâš ïªâa®mÇa bgÇa åu¢ brašfŸ òÇªjd®. MÆD« ïWâÆšmt®fŸ K¿î‰wd®.

“K‹dÂ”åu®

mj‹ ã‹ 1885-ïš ïªâa njáa fh§»uÞnjh‹¿‰W. beLehshf muáaš Ó®âU¤j« nfhÇa ï¥nguit ïa¡f« ã‹dhš ÔÉu¡ »s®¢áahf¡ FK¿‰W.m¤ÔÉu¥ òaÈY« mâ ÔÉukhf K‹nd¿¢ br‹WK‹dÂÆš Ã‹W nghuhoat® nghÞ. mt® ïªâahÉš

RghR rªâu nghR5

V‰gL¤âa ÔÉu¡ f£á¡F¤ njÓa K‹dÂ¡ f£á vd¥bgauikªjJ bghU¤jnkahFk‹nwh?

ïUngh® åu® : ngh[&«, t.c.á.í«

ïªâahÉš ãÇ£oZ M£áahsiu vâ®¤Jïa¡f§fis el¤âat® gy®. Mdhš, m› M£áianeuoahf vâ®¡f¤ JÂªjt® ïUtnu. ït®fSŸfhy¤jhš Kªâat® ‘f¥gnyh£oa jÄH®’ v‹W ÉjªJTw¥gL« t.c.áj«gudh®. k‰wt® »H¡fháahÉÈUªJbfh©L ïªâahÉ‹ åu¡bfhoia thdsht¥gw¡fÉ£l åu® RghZ nghÞ. t.c.á. ãÇ£oõh® f¥gšbjhÊiyí« flš thÂf¤ijí« vâ®¥gj‹ _y«M£áia vâ®¡f Kidªjh®. Mdhš nghÞ jiu¥gilí«,fl‰gilí« Ékhd¥gilí« âu£o¥ ãÇ£oõhiu¥ngh®¡fs¤ânyna vâ®¤j khåu®. cy»‹ KjšjutšyuRfS¡F¤ jh¡F¥ ão¤j ãÇ£oZ nguuR mt®jh¡Fjyhš mirî‰wJ. mt® åu bt‰¿ f©L cyf«Éa¥ò« k»œ¢áí« bfh©lJ. ‘bra‰fÇa brŒj bgÇah®’vd mtiu¥ ghuh£oaJ.

nghÌ‹ thœ¡if ïªâahî¡F¥ bghJthfî«mtiu <‹w t§f eh£o‰F¢ áw¥ghfî« bgUikjutšyJ. t.c.á.Æ‹ åu¤jhš jÄHf« xË bgWtJ nghy,nghÞ åu¤jhš t§f« òfbHhË åR»wJ. Mdhšt§f¤â‰F mL¤jgo nghÞ bt‰¿Æš jÄHf« bgUikbfhŸs¤jF«. VbdÅš nghÌ‹ ÉLjiy¥ gilahdïªâa njáa uhQt¤âš bgU«ghyuhf¢ nr®ªJciH¤jt®fS« mj‰F¥ bgU« bghUSjÉ brŒjt®fS« jÄH®fns.

ïªâa ÉLjiy¥ ngh®fS« jÄHfK«

tl eh£oš 1858-ïš Kjš ÉLjiy¥ nghuh£l«vGtj‰F beLehŸ K‹dnu. jÄHf« btŸisauh£áiavâ®¤J¥ ghŠrhy§F¿¢áÆš kw¥nghuh‰¿¥ bgUikí‰wJ. mjDl‹ ïªâahî¡F btËnaíŸs ãweh£L

m¥gh¤Jiua« - 66

ïªâaÇ‹ bgU«gh‹ik¤ bjhifÆduhŒ ïU¥gt®fŸjÄHnuahjyhš, fhªâaofË‹ bj‹ M¥ãÇ¡fmw¥nghÇY« RghÎ‹ njáa¥ nghÇY« jÄHnubgU«ghyuhf clš bghUŸ MÉ <ªJ òfœ eh£lne®ªjJ. ï›tiffshš ïªâahÉ‹ ÉLjiyïa¡f¤âY« fhªâaofŸ nghÞ bgUªjif M»at®fŸòfÊY« jÄHf« bgUª bjhl®ò bfh©LŸsJ. ïJjÄHuh»a ek¡F Äfî« bgUik jUtnjahF«.

nghÌ‹ nghuh£l¤âš k£LÄ‹¿ mt® muáašthœÉY« jÄHf« mtUl‹ ešy bjhl®ò cilaJ, 1938-ïš mt® ïu©lhtJ jlitahf fh§»uÞ nguit¡F¤jiytuhŒ Ã‹wnghJ jÄHf« mtiuna bgU«gh‹ikahf MjÇ¤jJ. ngh[&¡F¤ jiyik¥ gjÉ mË¡f¥bgÇJ« fhuzkhÆUªj mnj jÄHfnk, mt® ÉLjiy¥nghuh£l¤âY« ngUjÉaË¤jJ v‹gJ mUŠáw¥nga‹nwh?

ïisP®fË‹ ïy£áa åu®

ïªâa ïisP® jiytuhd nghÌ‹ tuyhW jÄœïisP®fS¡F åuK« eh£lh®tK« âahf cz®î«C£ltšyJ v‹gâš IaÄšiy. mt® åu tuyhWc©ikÆš xU ÉLjiy¥ bgU§fh¥ãankahF«. mt®mŠrh beŠrK« JÂò« j‹dy kW¥ò« vªeh£lt®¡F« go¥ãidfshf¤ j¡f g©òfŸ MF«.

RghR rªâu nghR7

2. ïsikí« fšÉí«

t§f eh£o‹ òfœ kuò

fhÉÇah‰¿dhš ts« bg‰WŸsJ nrhH ehL. mJnghy¡ f§ifah‰¿dhš t©ik bg‰wJ t§fehL. Ú® Ãyts§fËY« k¡fŸ thœ¡if¥ g©ãY« ï¡f§if ehLfhÉÇ eh£Ll‹ Äfî« x¥òik cilaJ. fiyí« fÉijí«m¿î¢ brštK« fhÉÇ ÚÇš Éistjhf¢ brhštJ©L.mJnghynt ï¡f§if ÚÇY« mit Éis»‹wdvdyh«.

g©il ehËnyna ò¤j®, kfhåu® M»at®fË‹rka¥ gu¥ò¡F« rªâuF¥j®, mnrhf® KjÈanguur®fË‹ M£á¡F« Ãiy¡fskhÆUªjJ t§fehL.ehyªjh, É¡ukáyh KjÈa g©il¥ gšfiy¡fHf§fŸjiH¤jJ« ï«khÃy¤ânyna. jÄHf¤âš ïuhkhD#®njh‰WÉ¤j itzt¥ ngÇa¡f¤â‰F tleh£oš ò¤JÆ®bfhL¤j bgÇah® irj‹Åa® ïªeh£ltnu. 19-M«ü‰wh©oš r_f, rka, muáaš Ó®âU¤j§fS¡FtÊfh£oa òâa ïªâahÉ‹ Kjš jªijauhdïuh#huh« nkhf‹uha®, kfÇÎ njntªâueh¤ jhT®,nfr¥ rªâunrd® KjÈat®fŸ t§f¤ânyna ãuk rkh#ïa¡f« f©ld®. mt®fisaL¤J ïªâahÉ‹ rka¥bgUikia cyF¡F vL¤J¡ fh£oa ïuhk»UZzU«Éntfhdªj mofS« t§f¤â‹ všiy flªJïªâahÉY« cy»Y« j« òfœ åád®.

fiyíy»š t§f ïy¡»a¤ij cyf ïy¡»akhfcjÉa ïuåªâueh¤ jhT®, g§»« rªâu®, m¿ÉašJiwÆš ïªâahî¡F¥ bgUik jªj #fÔr rªâunghÞ,

m¥gh¤Jiua« - 68

ãuòšy rªâunu (ã.Ì.nu). muáaš »s®¢áÆšïªâahit¤ j£obaG¥ãa ã‹ rªâunghÞ,á¤juŠrdjhÞ M»a <L« vL¥ò« m‰w khÂ¡f§fŸt§f kuãš tªj ts§fŸ MF«. ï¤jifa gštift©ikfŸ Ãiwªj eh£L¡F« nghÞ xU bgU És¡f«jªjd® vÅš mt® bgUikia v‹bd‹W TWtJ.

jhŒ jªija®, FL«g«

nghÞ kuòÇikahš t§f¤âduhÆD« mt® ãwªjehL t§fk‹W; t§f eh£il mL¤J¤ bj‹ghYŸsfÈ§fehL. ïJ xÇrh v‹W« c¤fy« v‹W« ï‹WtH§F»wJ. ïj‹ jiyefuhd f£lh¡»š nghÞFL«g¤âd® Ú©l ehshf thœªJ tªjd®. nghÌ‹jªijahuhd #hd»ehj nghÞ ïªefÇš murh§ftH¡f¿Puhf (Public Prosecutor) mYtš gh®¤J tªjh®.mjDl‹ mt® mªj efÇš efuit¤ jiytuhfî«m«kht£l¤â‹ jiytuhfî« mk®î bg‰W eh£L¥gÂÆY« <Lg£L thœªjh®.

nghÌ‹ m‹idahuhd ãughtâ m«ikah® vËagH¡f tH¡f§fS« Mœªj rka¥ g‰W« cilat®. nghÌ‹ne®ik¡F« bfhŸifíWâ¡F« mt® m‹idahÇ‹gÆ‰ána bgÇJ« fhuzkhÆUªjJ v‹W Tw¥gL»wJ.

ãw¥ò« cl‹ ãw¥ò«

RghZ rªâu nghÞ 1897-M« M©L #dtÇ 23-M«ehËš ãwªjh®. mtUl‹ ãwªj M©fŸ mWt®; bg©fŸIt®. ã‰fhy¤âš ït®fŸ midtUnk jªijia¥ nghšeh£o‹ ca®gÂfËš <Lg£L¥ bgUikí‰wd®.mt®fSŸ nghÌ‹ jikadhuhd ru¤rªâu nghÞRghõ&l‹ gy tiffËš beU§»a bjhl®òilat®.ïUtU« j« thœ¡if¤ bjhl¡f¤âÈUªnj beU§»am‹ò« x¤JiH¥ò« cilatuhÆUªjd®. vdnt nghÌ‹eh£lh®t¤âY« eh£L¥ gÂÆY« ru¤rªâu®, nghÌ‹xU ÃHšnghy mt® ïizãÇah¤ njhHuhf És§»dh®.thœÉY« jhœÉY«, ïsikÆY« KJikÆY« xnu

RghR rªâu nghR9

ÃiyÆš khWghošyhkš Jy¡fK‰w mt®fŸ x‰Wik,cl‹ãw¥òÇik¡F xU fy§fiu És¡fbkdyh«.

bjŒt¡ FHªij

RghZ td¥ghd njh‰wKilat®. mt® Kf«KGkâ ngh‹w bk‹ikí« xËí« cilaJ. FHªij¥gUt¤âš gyÉl§fËY« fhz¥gL« ï›tikâts®¢áí‰wã‹ kÅjÇl« kh¿Él¡ToaJ. FHªijaHFk£Lk‹¿ ïsikaHF« ahÇlK« Ãiy¤âU¥gâšiy.Mdhš nghÌ‹ Kf« FHªij¥ gUt¤ij¥ nghyntïsikÆY« Kâ® gUt¤âY« FHªijaikâF‹whâUªjJ. ïªâa m‹id mtiu v‹W« j‹m‹ò¡FÇa FHªijahfnt ghÉ¤jhŸ nghY«!ï¤njh‰w§ fhuzkhf ïtiu ïªâahÉ‹ ‘bjŒt¡FHªij’ (The cherub of India) v‹W btËeh£lh®ghuh£LtJ©L.

nghÌ‹ clš ïsikÆnyna Äf eÈî‰¿UªjJ;mt® thœ¡ifÆ‹ fLikfS« ï‹dšfS« ïªeÈik¥bgU¡f cjÉd. áiw thœî, nghuh£l«. ml¡FKiwfŸ,j‹dy kW¥ò M»at‰¿Åilna mt® clY¡F V‰g£lbjhšiyfŸ v©Â¤ bjhiyah. Mdhš ï¤jid¡»ilÆY« mt® jh« vL¤j fhÇa¤ij Ko¡F« kdcuKilatuhÆUªjh® v‹gJ Éa¥ò¡»lkhdnj.

RghZ ïsikÆÈUªnj Äf¡TÇa m¿îilatuhÆUªjh®. tU§fhy¤âš mt® bgU« òfHilth®v‹W mtiu¡ f©lt® ahtUnk T¿tªjd®. Mdhšc©ikÆš mt® j« eh£L k¡fŸ vtUnk brŒâuhjbra‰fUŠ brašfis¢ brŒJ Ko¥gh® v‹W mt®bg‰nwhU« c‰nwhU« fdÉš Tl¡ fUâÆU¡fkh£lh®fŸ!

fšÉ¥gŸË thœî

áWtuhÆU¡F«nghJ RghZ j« efÇš Inuh¥ãa¢áWt®fS¡fhf mik¡f¥g£oUªj ònuh£lÞl©L

m¥gh¤Jiua« - 610

Inuh¥ãa¥ gŸËÆš nr®ªJ gÆ‰á bg‰wh®. ï§FVHh©LfŸ gÆ‹wã‹ mt® uhbt‹õh fhnyÍba£gŸË v‹w fšÉ¢rhiyÆš nr®ªJ gŸËÆWâ¥ go¥ò¤nj¿dh®. ï¤nj®Éš mt® j« gšfiy¡fHf¤ânynaïu©lh« ïl« bg‰wh®. gŸË¡ fšÉÆš áw¥ò¥bg‰wt®fŸ všyhUnk thœ¡ifÆš áw¥ò‰W ÉLth®fŸv‹W Tw KoahJ. gŸËÆš áw¥òwhkš ã‰fhy¤âšáw¥ò‰wt®fS« c©L. Mdhš nghÞ br‹wÉlbkšyh«áw¥ò¥ bg‰wt®. mt® thœ¡if všyh tifÆY«ÃiwîilaJ v‹gj‰F ïJî« xU rh‹W.

xUt® thœ¡ifÆš ca®î¡F¥ bgÇJ« cjîgt®jhŒ, jªij, MáÇa® M»a K¤âw¤jh®fns. nghÞ j«jhÆ‹ _y« xG¡f«, kd cWâ, flî£g‰W M»a bgU§Fz§fis mila¥bg‰wh®. jªij _y« m¿th®t«,Élh Ka‰á, eh£L¥g‰W, eh£L¥gÂah®t« M»at‰¿šáw¥bgŒâdh®. ït‰nwhblh¥ghf mt® thœ¡if¡FÉs¡f§fshaikªjit mt® gŸË¤ jiyikaháÇaÇ‹ÓÇa thœî« m¿îiufS« MF«. ADkªj Fkh® v‹D«xU e©gU« gŸË thœÉš mtU¡F¤ Jiz jªjh®.j‹dyk‰w thœî thœtnj ãw¥òÇikÆ‹ ga‹ v‹wgo¥ãidia¥ gRku¤jhÂnghš nghÞ kdâš gâait¤jt®fŸ mt® gŸË¤ jiytU« ïªe©gUnk v‹WTw¥gL»wJ.

rka¥ g‰W

FHªij¥ gUt¤âY« gŸË thœÉY« nghÞthœ¡if k‰w ãŸisfŸ thœÉÈUªJ khWg£ljhfntÆUªjJ. mt® k‰wt®fis¥ nghy XoahLtnjh FW«òbrŒtnjh »ilahJ. ï‹g thœÉšTl mt® eh£l«brY¤jÉšiy. á‹dŠáW nah» nghš v¥nghJ« mt®Mœªj áªijÆY« üyhuhŒ¢áY« <Lg£oU¥gh®.Mdhš rka¥ g‰W¢ rh®ghd ï«kdÃiyahš mt®gŸË thœ¡if¥ ngh¡»š v¤jifa ïilôW«V‰glÉšiy. vÅD« gŸË¥ gUt« flªJ

RghR rªâu nghR11

fšÿÇailªjã‹ mt® rka¥g‰W« eh£L¥ g‰W«ïu©Lnk gy bjhšiyfis tUÉ¥gitahÆUªjd.

fšÿÇ thœî

RghZ 1913-M« M©L fšf¤jh br‹W m§FŸskhfhz¡ fšÿÇÆš (Presidency College) nr®ªjh®. ï§nfgÆY« nghJ mt® Éntfhdªj mofË‹ rka¡nfh£ghLfËš bgÇJ« <Lg£L¡ fšÿÇ¥ ghl§fisÉlmt‰¿nyna fU¤ö‹¿dh®;m¡nfh£ghLfis thŒ¥giwaiwtj‰fhf k£L« ãwiu nghš mt® f‰fÉšiy. f‰wgomDgt¤âš bfh©Ltu v©Âdh®. Mfnt òydl¡f«,rkhâ KjÈat‰¿š MœªJ <Lglyhdh®. ïj‹_y«j‰fhÈfkhf mt® fšÿÇ thœî¡F ïilôW« V‰g£lJ.

Jwî thœî

Mœªj flî£ g‰W¡ fhuzkhf nghÞ j« fšÿÇ¥gÆ‰áÆ‹ ïu©lh« M©oš âLbkd¤ Jwîthœ¡ifia nk‰bfh©L vtU¡F« m¿É¡fhkšfšÿÇia É£nlho¡ fhL« nkL« elªJ ïkakiy¥gFâ br‹wh®. gH§fhy¥ ò¤j® nghš mt® PhdFUiteho¥ gy ehŸ kiyfËš fLneh‹ãUªjh®. JwîthœÉdhš òâa m¿î vJî« bgw KoahJ v‹W f©Lmt® fhá, fah, ãUªjhtd« M»a ïl§fËš R‰¿aiyªjh®. ït‰whY« v¥gaD« fhzhkš clš ey¤ijí«Ó®Fiy¤J¡ bfh©L mt® j« CU¡F¤ âU«ã tªjh®.

nghÞ fšÿÇ¥ go¥ig É£nl»aJ nf£lbg‰nwhU« c‰nwhU« nguâ®¢áailªjd®. j« ãŸisfšÿÇ¥ go¥ò¤ nj¿¥ bgÇa gjÉ t»¥gh‹ v‹Wkd¥ghš Fo¤J¡ bfh©oUªj mt®fS¡F mt® rka¥ngh¡F ngÇoahÆUªjJ. Mdhš mt®fŸ ftiyÆilnaghš th®¤jJnghš mt® âU«ã åL tªjJ« mt®fŸvšiyÆyh¡ fË¥gilªjd®. MÆD« bk‹ikahdthœ¡ifÆnyna gH»a mt® behŒa clš Äfî«Ó®Fiyî‰W mt® fšÿÇ¡F bršy Koahkš beLehŸgL¡ifÆÈU¡F«go ne®ªjJ.

m¥gh¤Jiua« - 612

nghÌ‹ Jwî thœî ò©Âa ah¤âiuí« mtU¡FehsilÉš ga‹glhkš nghfÉšiy. flîis¡ fhQ«M®t« ã‰fhy¤âš eh£o‹ ÉLjiyia¡ fhQ«M®tkhf kh¿‰W. Jwî thœÉš fLik ngh®åu® thœÉ‹fLikia mt® nk‰bfhŸs ešy gÆ‰áahÆ‰W. JwÉfŸthœÉÈUªJ mt® f‰w go¥ãid k¡fËilna xUt®bgUikíilat® k‰wt® áWik¥g£lt® v‹w ntWghLfh£lhkš vËnah®¡F cjî« vËnahdhf, k¡fŸbjh©ldhf thœjš nt©L« v‹gnj.

nghÌ‹ rka¥g‰W mt® eh£L¥ g‰W¡F cWânajªjJ v‹gij mt® åL âU«ãa ã‹ 1915-ïš, xUe©gU¡F vGâa foj¤jhš czuyh«. “vdJ ãw¥ò«vdJ clY« ftiya‰w ï‹g thœî¡fhfmikªjitašy v‹gijí«; Vnjh xU F¿¥ã£lthœ¡if neh¡f¤â‰fhfnt eh‹ ãwªJŸns‹ v‹gijí«,eh‹ ehS¡F ehŸ bjËthf cz®ªJ tU»nw‹; cyfk¡fŸ v‹id¥ g‰¿ v‹d TWth®fŸ ghuh£Lth®fsh,ïfœth®fsh v‹gJ g‰¿ vd¡F vŸs¤jidí«m¡fiwÆšiy. eh‹ ÉU«òtJ, ã‹g‰WtJ ntW vt®ÉU¥g¤ijí« m‹W; vdJ ï›ÉU¥g¤ijí«ï¡F¿¡nfhisínk” v‹W mt® m¡foj¤âš F¿¡»wh®.

mŠrh beŠr« gil¤jtiuí« JQ¡Fw¢ brŒí«ïL¡f©fis¡ flªJ bt‰¿ neh¡»¢ br‹w nghÌ‹thœ¡if¡F¤ âwînfhš ï¡foj¤âYŸsJ!

eh£lh®t« j‹kâ¥ò

clš eykilªjã‹ nghÞ Û©L« fšÿÇÆšnr®ªjh®. rka M®t« fhuzkhf K‹ò jil V‰g£lJnghynt ï¥nghJ« eh£lh®t«, j‹khd« M»at‰¿‹fhuzkhf mt® go¥ò¤ jil¥g£lJ. bjhl¡f¥òyik(Intermediate) jh©o ïs« òyik tF¥ãš (B.A.) f‰F«nghJâU.Ì. v~›. X£l‹ v‹D« M§»y MáÇa® Mzt¤ijvâ®¤J mt® nghuhodh®. Ãw ïWkh¥ò¡ bfh©lï›btŸisa® ïªâaiu¡ fW¥g® vd¡ T¿ ïÊî

RghR rªâu nghR13

brŒJ« khzt®fis mtkâ¤J« tªjh®. mtiu vâ®¤jkhzt®fSŸ nghÞ xUtuhÆUªjJld‹¿m›btâ®¥ãš ãwiu¤ ö©o¤ jiyikí« t»¤jh®.nkyâfhÇfŸ MáÇaiu¢ r‰W eakhf v¢rÇ¤J¡f©o¤JÉ£ld®. ïjdhš kâ¥ãHªj MáÇa® nghÞ ÛJfWÉ¡ bfh©lh®. mL¤j thŒ¥ò V‰g£lJ« mt®nghi[ ïu©lh©LfŸ fšÿÇÆÅ‹W Ú¡» it¤JtŠr« Ô®¤J¡ bfh©lh®.

ã‰fhy¤âš v¤jifa jiyt®¡F« mŠá xL§fkW¤j tz§fhKo k‹duh»a nghÞ thœ¡if¥ g©ã‹xU T‰¿id ï¢brŒâÆš fhzyh«.

fšÿÇ¥ gil¥ gÆ‰á

ïu©lh©LfŸ fšÿÇ¥ go¥ig É£L Éy» Ã‹WnghÞ âU«g¡ fšf¤jh Þfh£oZ r®¢ fšÿÇÆš go¤J1919-ïš ïs«òyt® (B.A.) v‹w g£l¤Jl‹ btËtªjh®.ï¤jWthÆš fšÿÇ¥ gil¥gÆ‰á¥ ãÇÉš mt® fyªJngh®¥ gÆ‰á bg‰wh®. ï¥gÆ‰á mt® ã‰fhy ÉLjiy¥ngh® thœ¡if¡F¥ bgÇJ« ga‹g£lJ.

muáaš <LghL

fšÿÇ thœÉilna rka¥g‰¿š <Lg£l nghÞï¥nghJ eh£o‹ muáaš ïa¡f§fËš <Lglyhdh®.kfh¤kh fhªâ bj‹ M¥ãÇ¡fhÉÈUªJ ïªâah tªJM§»y M£áÆ‹ ml¡F Kiwia vâ®¡f¤ bjhl§»afhy« ïJnt. nghÞ ï¥nghÇš Fâ¤J eh£L¡F¥ gÂbrŒa¤ JoJo¤jh®. Mdhš bg‰nwh® mtiu kht£l¤jiyt® gÂ¡FÇa (I.C.S.) nj®Éš nrU«go t‰òW¤âd®.nghÞ mjid btW¥gJ f©l áy e©g®fŸm¤nj®Édhš V‰gL« muáaš Nœ¢áa¿î vâ®fhythœÉš mtU¡F¥ ga‹gL« v‹W gÇªJiu¤jd®. ïJnghÌ‹ cŸs¤J¡F ïirªj v©zkhÆD« gjÉiaÉU«ãa bg‰nwhiu Vkh‰w¡ Tlhnj vd¥ bgÇJ«ja§»dh®.

m¥gh¤Jiua« - 614

I.Ì.vÞ. gÆ‰áí« g£l¤ Jw¥ò«

nghÌ‹ M§»y eh£L¥gÆ‰á c©ikÆš mtU¡F¢áwªj muáaš mDgtkË¤jJ v‹gâš IaÄšiy.mjDl‹ mt® TÇa f©fŸ M§»y k¡fË‹ thœ¡ifÃiy, brštÃiy, ïªâah g‰¿ mt®fŸ bfh©lfU¤J¡fŸ M»at‰iw e‹F ftÅ¤jd. ïªâahî¡F tU«M§»nya® ï§»yhªâ‹ ey¤ijí« òfiHínk F¿ahf¡bfh©L ïªâahit MuhŒªJ ftÅ¥gh®. Mdhšïnjnghy ïªâahÉ‹ ey«, òfœ M»at‰iw¡ fU¤âšbfh©L ãwehLfis MuhŒªJ cz®ªj ïisP® nghÞxUtnu vdyh«.

1910 M« M©L RghZ j« nj®Éš bt‰¿ailªjh®.ïªâa®, btŸisa® M»a ïU âw¤âdU« fyªJbfh©l ï¥ng£o¤ nj®Éš mt® eh‹fhÄl« bg‰wh®.ï¤nj®î ïªâa® gyuhš óîyf ïªâu gjÉahf¡fUj¥g£l kht£l¤ jiyt® gÂ¡F EiHî¢Ó£L MF«.ïij¡ if¡bfh©L ïªâa® tªjhš, eh£L¥ gÂbrŒtj‰F khwhf eh£L¥ gÂ brŒgt®fisí«ViHfisí« ml¡FKiwahš bfhLik¥gL¤j nt©L«v‹gij mt® v©Â¥ gh®¤jh®. Mfnt m¢Ó£iltUK‹dnu JwªJÉl v©Â mj‰FÇa mâfhÇahdïªâah kªâÇÆl« j« nj®î¥ g£l¤ij¤ JwªJÉLtjhf m¿É¤jh®. ïisP® nghÌ‹ eh£lh®t«f©L k»Hî« mt® j‹ kâ¥òz®¢á f©L m¢rK«bfh©l m›îa® gÂahs® mtU¡F v›tsnth eakhdm¿îiufŸ jªJ« nghÞ m¥gjÉ¤ Jw¥ãš cWâahfÃ‹WÉ£lh®. gjÉ Mir ö©l eh£il¥ òw¡fÂ¡F«bgU«gh‹ik k¡fS¡F« ngh[&¡F« v›tsîntWghL!

f©fhzh cyF¡F¡ fšÉia¤ Jwªj mnj áWt®eh£L ÉLjiy¡ F¿¡nfhS¡fhf m¡fšÉÆ‹ gadhf¥gy® fUJ« ca® gjÉiana Jw¡f¤ JÂªjh®. ïJ âahfåuÇilnaTl vËâš fhzKoahj ÉGÄa âahfnkahF«.

RghR rªâu nghR15

3. ehL« eh£oa¡fK«

ÉLjiy ïa¡f tuyhW : nguit

nghÌ‹ thœî ïªâa ÉLjiy ïa¡f tuyh‰¿‹xU gFânaahF«. nghÌ‹ thœ¡if¥ gÂia czu mt®ïsik v¥go¥ ã‹dÂahŒ mikªJŸsnjh,m¥gonah eh£oa¡f tuyh‰¿‹ K‰gFâí« mj‹ã‹dÂahfnt mikªJŸsJ. Kj‰ ã‹dÂah»a mt®ïsik¡fhy mDgt§fis¡ f©nlh«. mL¤jã‹dÂah»a eh£L ÉLjiy ïa¡f¤â‹ njh‰wts®¢áfis ïÅ MuhŒnth«.

ïªâa ÉLjiy¥ nghuh£l¤âš KidªJ Ã‹wfh§»uÞ nguit 1885-ïš xUáy K‹nd‰w¡ fU¤JŸsM§»nyauhY« go¤j ïªâauhY« ÃWt¥g£lJ.Mdhš ïªâa ÉLjiy ïa¡f¤â‹ ïu©L gofŸfh§»uÞ njh‹W K‹ng V‰g£LÉ£ld. ïªâahÉšãÇ£oZ M£á nt%‹W K‹dnu bj‹dh£ošghŠrhy§F¿¢á åu® »s®¢á brŒJ ml¡f¥g£ld®.ïj‰F¥ ã‹d® 1857 ïš tl ïªâahbt§F« gilåu®»s®¢á vd¥gL« Kjš ïªâa ÉLjiy¥ ngh® vGªjJ.ïJî« bgU Ka‰áíl‹ ml¡f¥g£lJ. Mdhš mjdhšvG¥g¥g£l ÉLjiyah®t« cŸqu k¡fËilnaòu£á¡fdiy vG¥ã¡ bfh©nl ÆUªjJ. kiwÉÈUªJãÇ£oZ M£á¡F vâuhd r¡âfŸ FK¿¡ bfh©oUªjd.ït‰iw muáaš Ó®âU¤j be¿Æš âU¥ò«neh¡f¤Jlndna M£áahs®fŸ fh§»uÞ nguit¡FXusî Mjuî jªjd®.

m¥gh¤Jiua« - 616

ÔÉu¡ »s®¢áí« ÄjthâfS«

1907-M« M©Ltiu fh§»uÞ bgÇJ« muáašÓ®âU¤j« nfhÇa rigahfnt ïUªjJ. mjDl‹ m~Jïªâa®fS¡F ca®gÂfŸ tH§f nt©Lbk‹W«k‹who tªjJ. Mdhš ïªâahÉ‹ jiy Kjšt® (GovernorGeneral) f®[‹ bgUkfdhÇ‹ t§fhs¥ ãÇÉidÆ‹gadhf Rnjá ïa¡f« v‹w ÔÉu¡ »s®¢á V‰g£lJ.t§f¤âš ãã‹ rªâughyU«, kfhuhZou¤âš âyfU«mjid el¤âd®. jÄHf¤âš t.c.áj«gudh® f¥gšthÂf ïa¡f« el¤â¥ òfœ bg‰wJ« ï¡fhy¤ânyna.ïj‹ ã‰gFâÆš nfhfny ngh‹w áy®muáabyâ®¥ãÈUªJ Éy» M¡f ntiyÆš <Lg£ld®.br‹idÆš m‹Åbg[©l«ikah® ‘jhaf M£á’ (Home

Rule) ïa¡f« bjhl§»dh®.

fh§»uÌš ÔÉuthâfËlÄUªJ nfhfny nghšÉy» Ã‹wt®fŸ ÄjthâfŸ vd¥g£ld®. ït®fŸ jÉu,tF¥ò¥ ãuâÃâ¤Jt« nfhÇa KÞÈ«fŸ jÅahfKÞÈ«äF« mjid vâ®¤J ïªJ¡fŸ ïªJ¥ nguití«mik¤âUªjd®. bj‹dh£oš muáaš Ó®âU¤j« tF¥òne®ik M»a neh¡f§fSl‹ ne®ik¡ f£á (Justice Party)

v‹w k‰bwhU Äjthj¡ FG V‰g£lJ.

busy¤ r£l«: #hÈa‹ thyhgh¡ gLbfhiy

1907-ïš ãÇ£oõh® tH§»a Ä©nlh-kh®È¢Ó®âU¤j¤ijí« 1919-ïš ju¥g£l kh©nlF br«Þngh®L¢ Ó®âU¤j¤ijí« ÄjthâfŸ gyU« V‰W¡bfh©L el¤j ÉU«ãd®. âyf® jiyikÆš ÔÉuthâfŸmjid vâ®¤jd®. ngh®¡fhy¤âš ãÇ£oõhUl‹ïªâa®fŸ x¤JiH¤jj‰fhf ïªâahî¡F¤ j‹dh£átH§Fnth« v‹W M£áahs® cWâ T¿ÆUªjd®. ngh®Koªjã‹ ju¥g£l Ó®âU¤j¤âš m›îWâ ÃiwîbgwÉšiy. ïjdhš v§F« »s®¢áfŸ V‰g£ld.ït‰iw <Éu¡fÄ‹¿ ml¡Ftj‰fhf muáayh® busy¤r£l« v‹w mtru¢ r£l¤ij¥ ãw¥ã¤jd®.

RghR rªâu nghR17

busy¤ r£l¤ij vâ®¤J ehbl§F« bgUthÇahf¡»s®¢áfS« T£l§fS« eilbg‰wd. ghŠrhy¤âš#hÈa‹ thyhgh¡ v‹w ïl¤âš gil¤jiyt® la®k¡fis tis¤jo¤J¢ R£L¤ jŸË¥ gLbfhiyòÇªjh‹. ï¢brŒâ v§F« guthkš muáayh®thŒ¥ó£L elto¡ifí« 144 jilí¤juî« ãw¥ã¤jd®.MÆD« vâ®¥ò¤Ô cŸs¤âÅ‹W cŸs« jhÉ¥ gl®ªJehbl§F« guªjJ. la® v‹D« m¡bfhonahD¡F¤j©lid vJîÄšyhjJl‹ btŸisa® eh£ošmuáayh® mtid¥ ghuh£o åu¥gj¡f« mË¤jd®.mJ f©L njr¤â‹ Ó‰w« flyf¤bjG« vÇkiy¥òašnghš bfhªjË¤bjGªjJ. bj‹ M¥ãÇ¡fhÉšÃwntWghLfis vâ®¤J mikâahf mw¥nghuh‰¿bt‰¿íl‹ Û©L« ïªâah tªâUªj fhªâaofŸïj‰F¤ jiyik t»¤J x¤JiHahik ïa¡f¡ bfhoV‰¿dh®. nghÞ ïªâahî¡F tU« rka« ï¥ngh®c¢rÃiyailªâUªjJ.

nghÞ M§»y eh£L¥ go¥ãidfŸ

ï§»yhªâÈU¡F«nghnj nghÞ ïªâahÉš elªJtU« fhÇa§fËš Äfî« ftd« brY¤âtªjh®.ïªâahÉš tWik, M§»y k¡fË‹ brštÃiy,ïªâahÉš m‹Åa M£áÆ‹ ml¡FKiw, M§»yeh£oš j‹dh£áÆ‹Ñœ k¡fS¡»Uªj FoíÇik,ïªâa® moik kd¥gh‹ik m¢r«, M§»y eh£lh®j‰bgUik, ïªâah g‰¿ mt®fŸ bfh©oUªj mtkâ¥òv©z§fŸ M»a ntWghLfŸ mt® kd¤ij cW¤âd.ï›tsî¡»ilÆY« ‘ïªâahÉš j‹dh£á V‰gLtj‰fhd tifJiwfŸ ahit; ešyh£á KiwÆ‹ xG§FfŸ,r£lâ£l§fŸ, Ãiya§fŸ M»at‰¿‹ eilKiwfŸvit’ v‹gdt‰iw M§»y M£áÆÅ‹nw m¿aî« mt®ghLg£lh®.

ïªâahÉš jk¡F¡ Ñœ¥g£oU¡F« ïªâaÇl«ãuÌbl‹Ì¡ fšÿÇaháÇa® ngh‹w btŸisa®j«eh£L¢ brU¡if¡ fh£LtJ nghÞ cŸs¤ij cW¤â¡

m¥gh¤Jiua« - 618

bfh©nlÆUªâU¡f nt©L«. VbdÅš ï§»yhªâšjk¡F¡ Ñœ¥g£l ÃiyÆYŸs j« ntiyah£fshdbtŸisa® j« ghJiffis bkU»Ltijí« j«Äl«bfŠá tz§Ftijí« f©L kd mikâ bgWtjhf mt®j« e©g®fS¡F vGJ« foj§fËš F¿¥ã£LŸsh®.

ïªâah g‰¿a e«ã¡if

jhŒeh£o‹ bgUik kâ¡f¥gl¡TL« ïl§fËY«nghÞ k»œªJ <Lg£lh®. y©l‹ ïªâa k{ÈÌšâUkâ nu, âUkâ [nuhÍÅ ehíL M»a ïªâa khj®âyf§fS« ïªâa m¿P®fS« btŸis m¿P®fËilnabrh‰bghÊth‰Wtijí« j§Fjila‰w ghuh£L¥bgWtiuí« f©L nghÞ m› ïªâa® bgUikahš mf«óÇ¤J¥ nghth®. vL¤J¡fh£lhf âUkâ [nuhÍÅngáanghJ mt®, “âUkâ [nuhÍÅ ehíL ï§nfngáaij¡ nf£L v‹ beŠR bgUÄj¤jhš ïW«óJvŒâaJ. j‹ g©ghL, m¿î¤ âw« M»at‰¿‹ _y«ïªâa khj® nkdh£od® cskh®ªj e‹kâ¥ig¥bgwKoí« v‹gij eh‹ fh©»nw‹. ï¤jifa khjiu¥bg‰w ehL vâ®fhy¤âš bgUikailtj‰FÇaJ v‹gâšIaÄšiy” v‹W bgUÄj¤Jl‹ F¿¥ãL»wh®.

kfh¤kh fhªâíl‹ ng£o

mšY« gfY« ïªâah x‹W g‰¿na áªâ¤J tªjnghÞ ïªâah tªJ nr®ªjJ« tU§fhy muáašâ£l§fis m¿ªJ bfhŸS« mthîl‹ kfh¤khfhªâaofis¢ br‹W f©lh®. mt®fŸ rªâ¥òïªâahÉ‹ ïwªj fhy¥ òfG« vâ®fhy¥ òfG«Ãfœfhybk‹D« nkilÆš rªâ¤j rªâ¥ò¥ ngh‹wJ.ïj‰F K‹ng ngU« òfG« bt‰¿í« f©L nkY«bt‰¿¥ ghijÆš K‹nd¿¡ bfh©oUªj kfh¤khÉ‹K‹dhš, tU§fhy¥ òfÊ‹ áW Éijah»a nghÞ Ã‹WgÂîlD«, M®t¤JlD«, MÆ‹ j‹ kâ¥òlD«m¿î¤ âw¤JlD« gytif¡ nfŸÉfŸ nf£lh®.fhªâaofŸ T¿a kWbkhÊfshš nghÞ fhªâaofË‹

RghR rªâu nghR19

bgUªj‹ikia cz®ªJbfh©lh®. Mdhš mt®kd¤â‰F m«bkhÊfŸ Ãiwî juÉšiy. nghÌ‹JoJo¡F« ïsikah®t«, M®ªjk®ªj fhªâaofË‹mikâ flÈš Ãiy fhzKoaÉšiy. Mdhš á¿Jfhy¤â‰FŸ mt® fhªâaofS¡fL¤j goahd bgUªjiytU« t§f¤â‹ KoNlh k‹dUkhd njrgªJÌ.M®.jhi[¡ f©L ïJnghynt mstshÉdh®.

njrgªJ Ì.M®.jhÞ

eh£o‹ ehoiaí« k¡fŸ beŠr¤ Jo¥igí«ïisP® fdîfË‹ ngh¡ifí« f©Lz®ªj njrgªJjhÞ, ÚWó¤j beU¥ò¥ nghš ïisP® nghÞ cŸs¤âšfd‹W bfh©oU¡F« njáa M®t¤ijí« brašâw¤ijí« EÅ¤j¿ªJ bfh©lh®. Mfnt mt®M®t¤â‰F cfªj j« fdÉaš â£l§fis¢ RU¡fkhfmtU¡F És¡» mt® Ia§fis mf‰¿dh®. mjDl‹nghÌ‹ ïsikíŸs¤âš mt® j« njáa¤ â£l§fis¥gR k©Âš bgh¿¤j bgh¿¥ò¥ nghš gâa it¤jh®.fhªâaofË‹ kuòÇikahsuhf¥ g©oj #tA®yhšneU ã‰fhy§fËš És§»aJ nghy, ïJ Kjš nghÞÌ.M®. jhÌ‹ KoNlh k‹d® gjÉ¡F ïstuRÇikahsuhf És§»dh®.

m¥gh¤Jiua« - 620

4. muáaš gÂ <LghL

fhªâ CÊ: nghÞ thœî

ïªâa muáaš thœÉš 1918-¡F« 1948-¡F«ïil¥g£l K¥gjh©L¡ fhy¤ijí« fhªâ CÊv‹wiH¥gJ©L. ïªâahÉš ï› CÊ bjhl§FK‹fhªâaofŸ bj‹ M¥ãÇ¡fhÉš jÄHÇilnaÆUªJr¤âah¡»uf« brŒJ bt‰¿¥ òfœ f©oUªjh®. 1918-ïšïªâa muáaš thÅš mt® xU fâut‹ nghš njh‹¿1930-M« M©oš j« òfÊ‹ c¢r Ãiy¡F tªJ 1940-¡F¥ã‹ cybfyh« ngh‰W« ‘br¡f® th‹’ òfGl‹ És§»1948 #dtÇÆš njr¤â‹ ã‰ngh¡F¢ r¡âfshšbeU¡F©L kiwî‰wh®. ïnj fhªâôÊÆš RghZnghÞïªâa thœÉilna thš btŸËnghš âLbkd¤ njh‹¿tisªnjho¡ nfho PhÆ‰bwhËíl‹ xË åá, 1942-ïšk¡fŸ f©izí« fU¤ijí« g¿¤J¡ bfh©L k§fh¥òfGl‹ khakhf kiwªjd®. mt® òfÊ‹ KG msiteh« ï¥nghJjh‹ go¥goahfnt m¿ªJ tU»nwh«.m§‡d« m¿a m¿a mt® fhy§ flªj åu® v‹gijcz®»nwh«. VbdÅš rhjhuz k¡fis¥nghš mt®thœ¡ifÆš Únuh£l¤âš ÄjªJ br‹wtnuh, mšyJbgU«gh‹ik åu®fis¥ nghš FW¡fhf btŸs¤ij¡flªJ òašfisí« xU§nf vâ®¤J¢ br‹W vâ® Ú¢R¥gH»a xU áy åu¥ bgUªjiffSŸ mt® xUt®.

nghÞ thœÉ‹ _‹W gFâfŸ

fhªâaofË‹ thœ¡ifia¥ nghš nghÌ‹thœ¡ifiaí« _‹W ãÇîfshf¥ ãÇ¡fyh«. Kj‰ãÇîfh§»uÞ jiyt®fSl‹ jiytuhf Ã‹W mt® mj‹

RghR rªâu nghR21

bfhŸifiaí« neh¡f¤ijí« âU¤âaik¡f¥ ghLg£lfhy« MF«. ïJ 1920-ïš bjhl§» 1929-ïš KoîW»wJ.mJ Kjš 1938 tiu mt® j« âahf§fshš eh£o‹bghJk¡fŸ cŸs¤âš mir¡f Koahj ïl« bg‰W,eh£o‹ bgUªjiyt®fSl‹ ngh£oÆ£L¥ ghuh£LjY¡F« cÇatuhdh®. 1938 Kjš ãÇ£oZ Vfhâg¤âa¤ijí« eh£o‹ vâ®¥ò r¡âfsid¤ijí« xU§nfj‹dªjdauhŒ vâ®¤J Ã‹W, cyf tuyhnw v‹W«v§F« fhzhj Ä‹dš bt‰¿fŸ f©lh®. bt‰¿¡ bfh©lh£l¤âš fythJ khakhŒ kiwªj mt® bt‰¿ vtU«g§F bfhŸs Koahj, vt® bghwhikfS¡F« v£lhjc¢rÃiy bt‰¿ahikªJŸsJ.

muáaš EiHî : x¤JiHahik¥ngh®

RghZ rªâu nghÌ‹ muáaš gÂ njrgªJ Ì.M®.jhÌ‹ x¥g‰w jiyikÆš bjhl§»‰W, kfh¤khfhªâÆ‹ x¤JiHahik¥ nghiu t§f¤âš K‹Å‹Wel¤âa m›bth¥g‰w jiytU¡F¥ nghÞ mªehËš xUty¡ifahf cjÉdh®. jiyt®fË‹ miH¥ò¡ »z§»m‹W tH¡f¿P®fŸ gy® tH¡F k‹w¤ij¤ Jwªjd®.ca® gÂahs® gy® j« gÂfis¤ Jwªjd. khztU«MáÇaU« gy®j« gŸËfisí« JwªJ eh£L k¡fŸnghÇš g§F bfh©ld®. ï§‡d« f© âw¡F« fšÉts®¢áÆHªj khzt®f£F¤ njr¢ rh®ghf fšÉô£lnt©Lbk‹W Ãid¤j jiyt®fŸ gy njáa¥ gŸËfŸ,fšÿÇfŸ V‰gL¤jyhÆd®. t§f eh£L¤ jiyefuh»afšf¤jhÉY« m¤jifa njáa¡ fšÿÇ x‹W âw¡f¥g£lJ. Ì.M®. jhÞ ï¡fšÿÇ¡ nf‰w jiyt® nghÞ jh‹vd¡ f©L mt® bghW¥ãš m¡fšÿÇia É£Lit¤jh®.

nkšehLfËš nghÞ go¡F«nghJ«, mªehLfis¢R‰¿¥ gh®itÆL«nghJ« ïªâahî¡F vJ njit, vJïªâahÉ‹ ey¤J¡F cfªjJ v‹w F¿¡nfhSlndnamt® vijí« ftÅ¤jh®. Mfnt ãw eh£L¥ gšfiy¡fHf§fËš jh« f©l¿ªj bkŒikfisbašyh« j«

m¥gh¤Jiua« - 622

bghW¥ãš Él¥g£oUªj fšÿÇÆš mt®ga‹gL¤âdh®. <L« vL¥òk‰w j« mDgt¤ij mt® e«eh£lh®t«, fšÉah®t« M»at‰Wl‹ fyªJïisP®fŸ cŸs§fËš fšÉiaí« njáa M®t¤ijí«nritíz®¢áiaí« xU§nf C£odh®. mt® gÆ‰áKiw¡F c£g£l ïs§fhisfŸ njáa thœÉidïa¡F« M‰wYilatuhÆd®. mt® òfœ jhÌ‹ òfÊ‹òJ¥ gâ¥bgd tsuyhÆ‰W.

fW¥ò¡ bfhoÆa¡f« : áiw òFjš

1922-ïš ntšÞ ïstur® (ã‰fhy v£lh« v£t®Lk‹d®) ïªâahit¥ gh®itÆl tªjh®. ãÇ£oõhÇ‹ml¡F Kiwia¡ f©o¡FKfkhf mtU¡F¡ fW¥ò¡bfho ão¡f nt©Lbk‹W jiyt®fŸ f£lis ãwªjJ.ï¡fW¥ò¡ bfhoÆa¡f¤âš <Lg£lj‰fhf¥ nghÞMWkhj¢ áiw j©lid Éâ¡f¥g£lh®.

btŸs Ãthuz Ãâ

nghÞ áiwÆÈU¡F«nghJ t§f¤âš bgUbtŸs«x‹W V‰g£lJ. t§f k¡fË‰ gy® ïjdhš åoHªJ«bghUËHªJ« jÉ¤jd®. muáa‰ bfhªjË¥ò¡fËdhšmšyšg£l k¡fŸ thœÉš ïa‰ifÆ‹ bfhªjË¥ò«nr®ªJ mkË g©Â‰W. áiwÆÈUªJ btËtªj nghÞk¡fŸ Jau« f©L kdªJo¤jh®. eh£L¥ gÂ v‹gJmuáa‰ gÂk£Lk‹W v‹W cz®ªj nghÞ cl‹ jhnkk‰w všyh ntiyfisí« xJ¡» it¤J btŸs cjÉ Ãââu£l¥ òw¥g£lh®.

ngh® åuuhd nghÞ ï›tsî vËjhf¢ brašåuuhf kh¿¥ gÂ brŒjj‹ gadhf, k¡fŸ cŸs¤âšmt® Ú¡fÄyh ïl« bg‰wh®. t§f khfhz¤â‹jiytuhd (Governor) È£l‹ bgUkfdh® mt® j«muáaÈ‹ vâÇ v‹W« ghuhkš ï›tU«gÂ¡F mtiuthahu thœ¤âdh®. ‘m‹ã‰F K©nlh mil¡F« jhœ?M®ty® ò‹fÙ® órš jU«’ v‹w tŸSt®

RghR rªâu nghR23

kÂth¡»‹go, m‹ò v‹gJ f£á, rka«, ehL, ïd«,tF¥ò M»at‰iwí« flªJ bršYk‹nwh?

Rauh{a¡ f£á¤ njh‰w«

fhªâaofŸ x¤JiHahik ïa¡f¡ nfh£gh£o‹gofh§»uÞfhu® r£lrig¡F¢ brštij¥ òw¡fÂ¤jd®.ÄjthâfŸ k£Lnk nj®jY¡F Ã‹W r£lrigfis¡if¥g‰¿ÆUªjd®. Mdhš 1922-ïš fhªâaofŸ âObu‹Wnghuh£leLÉš r¤âah¡»uf¤ij ÃW¤âÉ£lh®. k¡fŸcz®¢á bgU»¢ braY¡F¤ Jo¡F« neu¤âš brsÇbrsuh v‹DÄl¤âš xU gyh¤fhu¡ bfhLikÃfœªjij¡ f©nl fhªâaofŸ ï¥nghiu ÃW¤j¡f£lisÆ£lh®. ï§‡d« k¡fŸ cz®¢á ÛJ Ú%‰WtJjtW vd¤ ÔÉuthâfŸ fUâd®. fhªâaofnsh j«mÏ«ir be¿ia k¡fŸ cz®ªJ bfh©L cu«bgWK‹ò ïa¡f« el¤âaJ j« ‘ïkhya ãiH’ v‹W vâÇfŸkd§FËu x¤J¡ bfh©L É£lh®.

“K‹ndh¡F” g¤âÇfháÇa®

ÔÉuthâfŸ mâU¥â xU òwÄU¡f kWòw« r£lrig¡F br‹W ciH¡fnt©L« v‹W« gy® ÉU«ãd®.á¤juŠr‹jhr® ï¢rka¤J¡F ïJnt j¡fbjd¡bfh©L ï¤ju¥ò thâfS¡F¤ jiyik t»¤jh®.fahÉš elªj fh§»uÌš Ì.M®. jhn[ jiyik t»¤J¡fhªâaofŸ nfh£ghLfS¡F vâuhf¥ bgU«gh‹ikMjuî bg‰wh®. fh§»u[&¡FŸnsna mt® jiyikÆš‘Rauh{a¡ f£á’ mik¡f¥g£lJ. nghÞ ï¡fh§»uÌšÌ.M®. jhÌ‹ JiztuhÆUªJ Mjuî jªjh®. òâaf£á¢ rh®ghf¤ bjhl§f¥g£l ‘K‹ndh¡F’ (Forward)v‹w M§»y¤ âdrÇ¥ g¤âÇif¡F« nghÞ MáÇauhdh®.g¤âÇif¤ JiwÆY« btËÆY« ngh[&« jh[&« brŒjÔÉu¥ ãur§f§fË‹ gadhf k¤âa r£lrigÆY«br‹id Ú§fyhf k‰W« khfhz¢ r£lrigfËY«Rauh{a¡ f£á¡F¥ bgUthÇahf Mjuî »il¤jJ.nghÌ‹ òfœ ï›bt‰¿fËdhš ï‹D« guÉ‰W.

m¥gh¤Jiua« - 624

efuit mâfhÇ : eh£L¥gÂ

1924-ïš Rauh{a¡ f£á fšf¤jh efu¥ nguit¤nj®jY¡F« Ã‹W bgUbt‰¿ f©lJ. njrgªJ jhÞefu¥ nguit¤ jiyt® (Mayor) Mdh®. nghÞ jiyik¢braš mâfhÇahf (Chief Excutive Officer) mk®î bg‰wh®.ï¥gÂ¡F khj« %. 1500 CâakhÆUªjJ. ï›îa®ªjCâa¤â‹ bgU« gFâiaí« nghÞ ViH khzt® cjÉ¢r«gs¤â‰fhf¥ ga‹gL¤â c©ik¤ âahf¤â‰F xU tÊfh£odh®. I.Ì.vÞ. g£l« bgwhJ, g£l¤ jFâ bg‰wnghÞ j« gÆ‰áia e‹F ga‹gL¤â¡ fh£l ï~J xUešy thŒ¥ghÆ‰W. ï›tsî ïsikÆš m¥gÂ¡Fïj‰F K‹ ahtU« tªjâšiy. m¥goÆUªJ«ï¥gjÉ¡F ïtnu jFâ vd ahtU« fUJ« tifÆšnghÞ âw«gl¢ brayh‰w murh§f¤jhU« kâ¡F«Ãiyia c©L g©Âdh®. clš ey«, fšÉ KjÈaJiwfËš mt®bfh©L tªj Ó®âU¤j§fŸ k¡fËilnanguhjuî bg‰wd.

jh[&« ngh[&« nr®ªJ el¤âa ïªefu rig M£áãÇ£oZ mâfhÇfŸ f©fis cW¤J« msî fh§»uÞkakhÆUªjJ. efu¤ jiyt® Kjš ifah£fŸ tiuahtU« xnu fj® kakhÆUªjd®. ãÇ£oZfhuuhÆUªjmâfhÇfS¡F Ãw§ fhuzkhd jÅkâ¥ò« áw¥òÇikí«nghŒ¥ gÂíÇikfŸ k£Lnk Ûªjd. ït‰iw¡ f©LM£áahs® kd« bt«ãd®. 1924 m¡nlhg® 24-M«njâa‹W eh£o‹ jiy Kjšt® (Governor General) eh£ošvtiuí« fyªJ bfhŸshkš âLbkd t§f mtru¢r£lbkh‹iw¥ ãw¥ã¤jh®. mj‹go mnj ehŸ ïuîngh[&« gy K¡»a fh§»uÞ jiyt®fS« r£lrigcW¥ãd®fS« ifjh»¡ fhtÈš it¡f¥g£ld®.

mÈ¥ó® khªjny¢ áiwfŸ

efuit¤ jiytuhd jhÞ ï¢r£l¤ijí« mj‹gojiyt®fŸ ÉrhuizÆšyhkš j©o¡f¥g£lijí«f©o¤jh®. ngh[&« k‰w¤ njhH®fS« F‰wthËfshdhš, mnj F‰w¤J¡F¤ jhK« bghW¥òilatnu

RghR rªâu nghR25

v‹W T¿¤ j«ikí« áiw¥ ão¡F«go nfhÇdh®. j§fŸbraY¡F ï›tsî vâ®ghuh vâ®¥ò V‰g£lJ f©L«M£áahs® nghi[ ÉLÉ¡f¤ JÂahkš mÈ¥ó®áiw¡F« m§»UªJ mby¡[®Ah« áiw¡F«kh‰¿dh®fŸ. mj‹ ã‹ ïªâahÉš mt® ïUªjjhšmo¡fo bjhšiy V‰gL»wJ v‹W v©Â mtiukhªjny¢ áiw¡F kh‰¿dh®fŸ.

khªjny¢ áiw cu« bg‰w bfhiy¡ F‰wthËfË‹beŠr¤ijí« JQ¡Fw¢ brŒa¤j¡f nfhu mDgt«ÃiwªjjhÆUªjJ. MÆD« ngh[&« mt® njhH®fS«kdk»œîl‹ m¢áiw thœit V‰wd®. j« eh£o‹ÉLjiy¡FÇa Éiy bfhL¡»nwh« v‹w v©z«mt®fis C¡»aJ. “ï›Él¤ânyna nyhfkhÅa âyf®MW M©LfŸ eh£L ÉLjiy¡fhf¡ fÊ¤jh®. mj‹ã‹yhyh y#gâ uhŒ ïnj ïl¤âšjh‹ Xuh©Lneh‹ãa‰¿dh®. ïªÃidîfŸ vk¡F MWjš mË¤jJk£Lk‹W; bgUikí« jªjd” v‹W nghÞ ï¢áiwthœî g‰¿¡ F¿¥ãL»wh®. ï›Él« ï‹bdhUtifÆY« ïªâahÉ‹ ÉLjiy¡ nfhÆš v‹WTw¤j¡fJ. 1858-M« M©L elªj Kjš ïªâa ÉLjiy¥nghÇš fyªjj‰fhf ïªâahÉ‹ filá Kfyha¥nguurU« mt® ïs« òjšÉahU« koªjÊí« tiuáiwthr« brŒj ïlK« ïJnt.

nghÞ c©zh neh‹ò

khªjny thœ¡ifÆš F¿¥ãl¤j¡f xU Ãfœ¢ánghÌ‹ c©zh neh‹ò MF«. ngh[&« áiwÆYŸst§f eh£L¢ áiwahËfS« j§fŸ eh£L ÉHhth»aetuh¤âÇia¢ áiwÆš bfh©lhl ÉU«ã ïz¡f«nfhÇd®. áiw nk‰gh®itahs® (Superintendant) xUt®mt®fŸ g¡f« Ã‹W mjid xG§fhf el¤J«bghW¥ig¤ jh« V‰gjhf¡ T¿dh®. Mdhš áiwMizahs® (Prison Commissioner) âU. gh£l®[‹ ïj‰Fïz¡fªju kW¤JÉ£lh®. t§fhËfsh»a m› v£L¢áiwahËfS« Äf¥ bghšyhj òu£áahs®fŸ v‹W

m¥gh¤Jiua« - 626

mt® mj‰F¡ fhuz« T¿dh®. nfošyhj xU ÉHh¡bfh©lhl cÇikTl kW¡f¥g£lJ f©l ngh[&«mt® njhH®fS« 1925-ã¥utÇÆš c©zh neh‹ò nk‰bfh©ld®. áiw¢ brŒâfŸ vJî« btËtuhkšfh¡f¥g£l ÃiyfËY« ï~J v¥gonah eh£L k¡fS¡Fv£o‰W. mt®fŸ vG¥ãa T¡FuÈ‹ gadhf mâfhÇfŸm¢r§bfh©L ÉHhî¡F ïz¡f« jªjd®.

c©zh neh‹ò v‹gij X® muáaš fUÉahf¥ gy®ga‹gL¤âaJ©L. ïªâahÉš fhªâaofŸ mjid X®xG¡fKiwahfnt ã‹g‰¿dh®. nghÌ‹ c©zh neh‹òfhªâaofË‹ c©zh neh‹ò nghy X® xG§FKiwa‹W. mÚâÆ‹ ml¡F Kiw¡F c£g£L ntWbray‰w ÃiyÆYŸst®fË‹ filá¡ fUÉahfnt mt®mjid¥ ga‹gL¤âdh®. fhªâaofË‹ c©zhneh‹ã‹ mo¥gil j‹ xW¥ò«, e©g®fŸ ÛJ m‹òxW¥ò« MF«, Mdhš nghÞ nk‰bfh©l c©zhneh‹ã‹ mo¥gil j‹ kâ¥ò« j‹khd cWâínkahF«.cÆiuÉl¤ JÂªJ« khd« fh¡F« cWâna ï›î©zhneh‹ig C¡»aJ. fhªâaofŸ neh‹ã‹ neh¡f«mtiu¥ ã‹g‰Wtjhf¡ TWgt®fŸ jtWfis¡f©o¤J mt®fis¥ gÂa it¥gnjahF«. j« eh£Lk¡fisa‹¿ vâÇfis¥ gÂa it¡f mt® neh‹gh‰wÉšiy. nghÞ neh‹ò bfhL§ nfhyiuí« vâÇfisí«gÂait¡F« neh¡f« cilajhF«. fhªâaofŸ c©zhneh‹ò nkdh£oduhnyh j‰fhy m¿îyf¤âdhnyhvËâš czuKoahj M‹Äf ïašòilaJ. nghÌdnjhcybf§F« j‹kâ¥ò cWâ cila khåuuhšifahs¥gLtJ« kâ¡f¥gLtJ« MF«.

áiw¡FŸËUªnj nj®jÈš bt‰¿

nghÞ ÉLjiy g‰¿a eh£L k¡fŸ »s®¢áiaM£áahs® ïu©L M©Lfshf¥ òw¡fÂ¤J tªjd®.Mfnt muáayhÇ‹ jt‰iw¡ f©o¡f eh£L k¡fŸ xUòJ tÊ f©ld®. 1926 et«gÇš t§f r£lrig¤ nj®jštªjJ. áiwÆÈUªnj nghi[í« mt® njhH®fSŸ

RghR rªâu nghR27

xUtuhd vÞ.Ì. Äjuhití« eh£L k¡fŸ ïu©LbjhFâ¡F¥ bgU«gh‹ik th¡Ffshš nj®ªbjL¤jd®.òâa mit cW¥ãd® v‹w KiwÆš mt®fisÉLÉ¡F« go r£lk‹wK« t‰òW¤j ne®ªjJ.ïj‰F« murh§f« brÉ rhŒ¡f kW¤jJ. Mdhš 1927V¥uÈš nghÞ fLŠáiw thœÉ‹ bfhLikahš mt®<uÈš gG¥ng¿aJ. mt® Ãiw 40 fšbyil (bgs©L)fshf¡ FiwªjJ. kU¤Jt m¿P® midtU« mt® Ãiymghafukhd bj‹W v¢rÇ¤jd®.

nehŒ eÈî« ÉLjiyí«

Élh¡f©l®fshf k¡fŸ t‰òW¤j bfhlh¡f©l®fshf muáayh® nk‹nkY« ãothjnkfh£od®. mt® clš Ãiyia¢ rÇ¥gL¤âÉL«neh¡Fl‹ muáayh® mtiu ïu§T‹ bfhz®ªJmtuJ cl‹ ãwªjh® lh¡l® [&èš rªâunghÞcŸË£l xU kU¤Jt¡ FHh¤âid mk®¤â mt®cliy¥ gÇnrhâ¤jd®. m¡FHh¤âdÇ‹ fU¤Jiu ÛJmt®fŸ nghÞ j« brhªj¢ bryÉš kU¤Jt« brŒJbfhŸtjhdhš ÞÉ£[®yhªJ¡F mtiu mD¥gïz§Ftjhf¡ T¿d®. Mdhš nghÞ ïj‰F ïz§fkW¤jh®. Ãgªjid ÛJ bjhiy bršYtijÉleh£o‰fhf mjdU»nynaÆUªJ áiwÆš khŸtnj nkšv‹W mt® JÂªjh®.

nk 15-M« ehËš ntW tifÆ‹¿ muáayh®nghi[ ïªâahî¡F¡ bfh©LtªJ kht£l¤ jiyt®khËifÆš Û©L« kU¤Jt nrhjid brŒjd®.mj‹ã‹ kWehŸ mt® mtU¡F Ãgªjida‰w ÉLjiyjªjd®. ï§‡d« ngh® åuuhf M£áahs® ÉUªâduhŒkhªjny br‹w nghÞ, _‹wh©Lf£F¥ ã‹ nehŒåuuhf¤ jhŒeh£o‰F¤ âU«ã tªjh®. mt® ÉLjiy¡fhf¥ ghLg£l t§f k¡fŸ, murh§f« mtiu ÉLÉ¡fkW¤j kW¥ò _y« mt® c©ik kâ¥ig e‹f¿ªJbfh©ld®. e©g® m‹ã‹ msî gift® vâ®¥ã‹msÉdhš k£Lnk ms¡f¥glš TL« mšyth?

m¥gh¤Jiua« - 628

5. Fona‰w eh£LÇikah?KGÃiw ÉLjiyah?

t§f á§f¤â‹ `thÇR’fh§»uÞ gjÉfŸ

nghÞ khªjny¢ áiw thœÉÈUªJ t§f eh£LthœÉš òFªj áy ehis¡bfšyh« t§f á§f« Ì.M®.jhÞ cyf thœit Ú¤jh®. mt® kiwîl‹ t§f muáašthÅš ngÇUŸ NœªjJ nghyhÆ‰W. t§f k¡fŸ f©Ù®É£L¡ fj¿d®. njr gªJth»a mt® t»¤J tªjkhbgU« bghW¥òfis¤ jh§f mt®fŸ mt® muáaško jtœªj á§f¡ FUisah»a nghi[na vâ®gh®¤jd®.mtU« clš r‰W eykilªnj btË tªJ m¥bghW¥igV‰wh®. m›th©onyna mt® t§f khfhz¡ fh§»uÞfÄ£oÆ‹ jiytuhdh®.

nghÞ ÉLjiyahd MW khj¤â‰FŸ fh§»uÞnguitÆ‹ M©L¡ T£l« br‹idÆš lh¡l® m‹rhÇjiyikÆš To‰W. ï¥nguit¡F t§f¤âÈUªJ tªjãuâÃâ¡ FGití« Ì.M® jhÌ‹ ïl¤âÈUªJ nghn[jiyik t»¤J tunt‰wh®. njáa¡ fh§»uÞ nguitÆšjiyt®fS« mt®j« x¥g‰w âahf thœ¡ifiaí«âwidí« ghuh£o mtiu¥ g©oj #tA®yhYl‹fh§»uÞ bghJ¡ fhÇajÇáahf ÃaÄ¤jd®.

1928 : fh§»uÞ tuyh‰¿š xU f£l«

1928-M« M©L fh§»uÞ ïa¡f¤â‹ tuyh‰¿š xUK¡»akhd f£l« MF«. 1919-ïš ïªâahî¡F¤ ju¥g£lkh©£~ngh®L¢ Ó®âU¤j§fË‹go 10 M©L¡F xUKiwïªâa ÃiyikfŸ Muha¥g£L m›tDgt¤â‹ ÛJ

RghR rªâu nghR29

òâa Ó®âU¤j§fŸ tH§f¥glš nt©L« v‹WtiuaW¡f¥g£oUªjJ. mij¥ ã‹ g‰¿ 1928-ïš nguuá‹M£áahs® X® Miz¡FG (Commission) mD¥ãÆUªjd®.ïj‹ jiyt® [®#h‹ irk‹ bgauhš ïJ irk‹ FGv‹W miH¡f¥g£lJ. ï¡FGÉš ïªâa® vtUÄšyhjjhš fh§»u[&« ãw ïªâa muáaš f£áÆdÇ‹bgU«ghnyhU« ïjid vâ®¤J¥ òw¡fÂ¥ò¡ fh£od®.ï¡FGÉd® neh¡f« ïªâahî¡F¡ Fona‰weh£LÇikiana bjhiy Æy¡fhf¡ bfh©L mjid vªjmsî¡F cldoahf¤ juyh« v‹W gh®¥gnjahF«.fh§»uÌ‹ k£lhd ngh¡»d® cldoahf mšyJÉiuÉš Fona‰w eh£LÇik nfhÇd®. MdhšÔÉuthâfŸ mªneh¡fnk ïªâahî¡F¥ nghjhJ;cldoahf¡ bfhL¤jhY« ïªâahÉ‹ mthit mJÃiwnt‰whJ v‹W fUâd®.

ï›th©o‹ k‰w ïU Ãfœ¢áfŸ neU FGÉ‹T£l§fS« všyh¡ f£á khehLfS« MF«. g©oj#tA®yhÈ‹ jªijahuhd g©oj nkhâyhš neUit¤jiytuhf¡ bfh©l neU FGit¡ fh§»uÌ‹ k£lhdngh¡Fila f£á MjÇ¤jJ. m¡FGÉ‹ KoîfŸ mikªjneU m¿¡if ïªâahî¡F¡ Fona‰w cÇik nfhÇmj‰fhd ÉÇthd â£l« tF¤âUªjJ. y¡ndhÉš Toavšyh¡ f£á kheh£oš bgU«gh‹iknah®ï¤â£l¤ij V‰W¡ bfh©ld®.

“KG ÉLjiy¡ FHh«”

všyh¡ f£á kheh£oš ÔÉu¡ f£áÆd® ïlJrhÇahf¥ ãÇªJ Ã‹W Fona‰w eh£LÇik nfhUtijvâ®¤jd®. ï¡FGÉdÇš RghZ rªâungh[&« g©oj#tA®yhY« K¡»akhdt®fŸ. všyh¡ f£á kheh£o‹ngh¡ifí« Koití« f©l mt®fŸ y¡ndhÉnynajÅahf¡ To¤ j« Ãiyia¥ gÇÓyid brŒjd®. mâšg©oj #tA®yhš, RghZ nghÞ M»a ïUtÇ‹Ka‰áahš KG ÉLjiy¡ FHh« (Independence League) x‹WÃWt¥ g£lJ. neU FGÉ‹ Koîfisí« mjid¥

m¥gh¤Jiua« - 630

ã‹g‰¿a všyh¡ f£á kheh£o‹ JÂití« f©o¥gnjï¡FHh¤â‹ neh¡fbkd tiuaW¡f¥g£lJ.

ÄjthâfŸ 1919-ïš fh§»ui[ É£L btËna¿ntW f£á f©lã‹ Û©L« xU Äjthj miyfh§»uÌš ã‹dilªJ Ã‰»wJ v‹W ïJnghJ nghÞfUj¤ bjhl§»dh®. jh« bfh©l bfhŸif¡fhf, eh£Leyid K‹ÅW¤â eh£L¥ nguitÆ‹ ngh¡F¡F vâuhfK‹dÂ¡ bfhoia¥ nghÞ ão¡f¤ bjhl§»aJ« ïJKj‰ bfh©nl v‹dyh«.

i[k‹ FG vâ®¥ò« ngh[&«

i[k‹ FGÉdiu¡ »£l¤j£l všyh¡ f£áÆdUnkvâ®¡f¤ JÂªjduhÆD« vâ®¥ò Kiw g‰¿a k£ošngh[&«, mt® ÔÉuthj e©g® áyU« mo¥gilÆnynakhWg£l fU¤JilatuhÆUªjd®. kfh¤kh fhªâÆ‹jiyikÆš fh§»uÞ fh£oa vâ®¥ò x¤JiH¥ò kW¥ò(g»Zfhu«), fW¥ò¡ bfho fh£lš M»a vâ®kiwelto¡if k£Lnk. nghn[ m¡FGÉ‹ vâ®¥òlndnar¤âah¡»uf ïa¡f« bjhl§f nt©L bk‹W fhªâaofËl« neÇš br‹W t‰òW¤âdh®. mtnu ïJg‰¿¥ã‰fhy¤âš T¿íŸsjhtJ: “fh§»uÞ bra‰FG nghâaC¡f§ fh£oÆUªjhš 1928-ïš el¤j¥g£l ïa¡f¤ijïu©lh©LfS¡F K‹ng bjhl§»ÆU¡fyh« v‹gâY«,irk‹ FG Ãakdnk mj‰F¥ nghâa fhuzkhÆUªâU¡F« v‹gâY« IaÄšiy. 1928 nk-Æš eh‹ kfh¤khfhªâia¢ rg®kâ Máuk¤âš f©lnghJ khfhz§fËÈUªJ tU« k¡fSz®¢áia mtU¡F vL¤Jiu¤Jeh£o‹ jiyikia V‰W el¡f K‹tU«go t‰òW¤â¡nfhÇnd‹. m›tka« mt® ï‹D« jk¡F ïJtifÆšmUbshË njh‹¿ tÊ fh£lÉšiy ba‹W T¿dh®.Mdhš mnj rka¤âš gh®nlhÈ k¡fŸ tÇbfhlh ïa¡f«el¤â¤ jh§fŸ nghU¡F¢ á¤jkhíŸsij mt® f©K‹fh£od®.”

RghR rªâu nghR31

khfhz ïisP® khehLfŸ

fhªâaofËl« nghÞ khfhz k¡fŸ cz®¢áia¥g‰¿¡ T¿aJ nfŸÉÆÈUªjj‹W. m›th©oš mt® gykhfhz§fËš br‹W, neuoahf k¡fSz®¢áÆš g§F¡bfh©oUªjh®. nk khj¤âš ódhÉš eilbg‰wkfhuhZou khfhz kheh£oš mt® jiyik t»¤jh®.MfÞoš fšf¤jhÉš g©oj #tA®yhš jiyikÆšToa t§f khfhz kheh£oš fyªJ bfh©oUªjh®.o[«gÇš mnj efÇš nf.v~¥ eÇk‹ jiyikÆš elªjm»y ïªâa thÈg® fh§»uÌš mt® âw¥òiuah‰¿dh®.ï«kheh£o‹ âw¥ò ÉHhîiuÆšjh‹ Kj‹Kjyhf¡fhªâaofË‹ M‹kh®¤j¥ ngh¡F eh£o‹ muáaY¡Fcfªjj‹W v‹W btË¥gilahf¤ bjÇÉ¤jh®. “rg®kâMáku¤J kfh¤khî« gh©o¢nrÇ Máuk¤J muÉªjnfhõ&« fh£L« braYUt‰w vâ®¥ig Él¤ ÔÉu¢braYUthd vâ®¥ng e‰ga‹ ju¤j¡fJ” v‹W mt®T¿dh®. thœ¡if KiwÆY« ‘ï¡fhy¤âš nt©l¥gLtJ gH§fhy M‹Äf Kiwa‹W; j‰fhy eådcyfhaj Kiwna’ v‹W mt® T¿dh®. muáayDgtK«nkdhLfËš mt® f©l fh£áfS« K‹ Jwî eho¢br‹w nah»Æ‹ kd¤âš bgU¤j khWjš brŒâUªjdv‹gij¡ fhzyh«.

fšf¤jh fh§»uÞ : Fona‰wîÇikah?ÉLjiyíÇikah?

tyJrhÇ¥ ngh¡Filat®f£F«, ïlJrhÇÆdU¡F« cŸs Ku©ghL 1928-M« M©oš fšf¤jhÉšeilbg‰w fh§»uÌš K‹dÂ¡F tªjJ. g©ojnkhâyhš neUî« mt® njhH®fS« neU m¿¡ifiam¥gona V‰f¢ á¤jkhÆUªjd®. ïj‹go fh§»uÌ‹Koªj Kothd muáaš F¿¡nfhŸ ãÇ£oZ nguuR¡Fc£g£l Fona‰w eh£LÇiknaahF«. RghZ nghÞ,g©oj #tA®yhš neU, vÞ. ÓÅthr Ia§fh® KjÈaïlJrhÇÆd® KG ÉLjiy cÇikna fh§»uÌ‹cldo¡ F¿¡nfhshf nt©L« v‹W t‰òW¤âd®.

m¥gh¤Jiua« - 632

eh£o‹ ïisP® nguhjuî bg‰w ï¡nfhÇ¡if¡F¡fšf¤jh¡ fh§»uÞ nguhjuî fh£o‰W. ïªÃiyÆšmJnt fh§»uÌš Ãiwnt‰w¥gL« v‹w Ãiy V‰g£lJ.

Mdhš ïlJrhÇÆd® bt‰¿aila ïU¡F« rka«kfh¤kh fhªâ xU rku[¤ Ô®khd« bfh©L tªjh®. 1929o[«g® 31 m‹W mšyJ mj‰FŸshf¥ ãÇ£oZmuáaš k‹w« Fona‰w eh£LÇik tH§»dhš mij¡fh§»uÞ rh®ãš midtU« V‰W¡bfhŸs nt©L«v‹W« m¤njâ tiu mjid tH§fhÉ£lhnyh mšyJm¤njâ¡F K‹ mij kW¤JÉ£lhnyh KG ÉLjiyíÇikia¤ jilÆ‹¿¡ fh§»uÞ V‰W¡ bfhŸsyhbk‹W« mt® thjhodh®. nkY« mt® j« brhªj¢bršth¡if¥ ga‹gL¤â ïlJrhÇÆduhd g©oj#tA®yhš neUitna j« Ô®khd¤ij MjÇ¡F«gobrŒjh®. ïitaid¤J« nghjhkš, ï¤Ô®khd«ÃiwntwhÉ£lhš fhªâaofŸ fh§»ui[ É£LÉy»ÉlÉU¡»wh® v‹w xU tjªâí« vG¥g¥g£lJ.ït‰¿‹ gadhf, rku[¤ Ô®khd« bgU«gh‹ikbkhÊfshš Ãiwnt‰w¥g£lJ.

bgausÉš ï¡fh§»uÌ‹ Koî ngh[&¡F«ïlJrhÇÆdU¡F« njhšÉahÆD«, m«Koî mt®bršth¡»‹ ts®¢áiaí« eh£L¥ ngh¡ifí« e‹FvL¤J¡fh£l cjÉ‰W. Ô®khd¤ij MjÇ¤jt®fŸ 1350ng®. vâ®¤jt®fŸ 973. v¤jidnah vâ®NœÃiyfËilnaí« Ô®khd¤â‰F Mjuî ü‰W¡F 58-¡F« nkš V‰gl KoaÉšiy.

yhT® fh§»uÞ Toa M©lh»a 1929-ïš ïisP®M®t« ã‹D« bjhl®ªJ bgU»aJ. RghZ rªâu nghÞ,g©oj #tA®yhš neU, fkyhnjÉ, r£nlhgh¤ahahKjÈa ïlJrhÇÆd® jiyikÆš ódh, mfkjhghJ,ehfòÇ, yhT® KjÈa gy ïl§fËš ïisP®T£l§fS« khzt® khehLfS« Tod. yhT® khzt®kheh£oš nghn[ jiyik t»¤jh®.

RghR rªâu nghR33

yhT® fh§»uÞ : #tA® jiyik¤ nj®î

fh§»uÞ TLK‹ng ÔÉu¡ f£áÆ‹ if mâš Äfî«X§»ÆU¡F« v‹W f©l jiyt®fŸ mt®fËl«bršth¡F¥ bg‰W mt®fis¡ f£L¥gL¤jî«rkhË¡fî« M‰wš thŒªjtuhd xUtiuna T£l¤jiytuh¡f ehod®. KjÈš mt®fŸ fhªâaofË‹bgaiuna F¿¥ã£ld®. Mdhš mt® kW¤JÉ£lh®.[®jh® g£nlš ïlJrhÇÆd®f£F cfªjtušyuhjyhšfhªâaofns mt® bgaiu¤ jL¤jh®. ïWâÆš ïlJrhÇÆ‹ jiytUŸ xUtU« fhªâaofS¡F¥ ngusîÉ£L¡ bfhL¤JŸstUkhd g©oj #tA®yhšneUitna fhªâaofŸ MjÇ¤jh®.

rku[ Ka‰á K¿î

Fona‰w eh£LÇikah, KG ÉLjiyah v‹wãu¢áid ÛJ vGªj Éthj¤ij¡ fU¤â‰ bfhŸshjJnghynt ãÇ£oZ murh§f« ïUªJ tªjJ. Mdhšm¡nlhg® 31 m‹W jiy Kjšt® ï®É‹ bgUkfdh® X®m¿¡if btËÆ£lh®. 1917-ïš brŒa¥g£l ãÇ£oZmuáayh® m¿¡ifÆ‹ thrf¤ânyna ïªâahî¡F¡Fona‰w eh£LÇik mË¥gJ v‹w nfh£ghL ml§»íŸsJ v‹gnj mj‹ ngh¡F mnjhL irk‹ FG m¿¡ifbtËahdîl‹ xU t£l nki# khehL el¤j¥gLbk‹W« mL¤j muáaš Ó®âU¤j« g‰¿ mâšMnyhá¡f¥gL bk‹W« mt® F¿¤jh®.

jiy Kjšt® m¿É¥ã‰F kWbkhÊ¤ bjÇÉ¡FkhWošÈÆš všyh¡f£á khehL x‹W¡ T£l¥g£lJ. mâšfhªâaofŸ, g©oj nkhâyhš, g©oj #tA®yhš,g©oj khsÉah, lh¡l® m‹[hÇ, r®jh® gnlš KjÈafh§»uÞ jiyt®fSl‹ lh¡l® _Šnr, fd« ÓÅthrrhÞâÇ, [®nj{gfö® rh¥%, âUkâ bg[©£, âUkârnuhÍÅ ehíL M»at®fŸ fyªJ¡ bfh©ld®. mt®fŸKa‰áahš jiy Kjšt® â£l¤ij ïªâa® V‰gbj‹WKoî¢ brŒa¥g£lJ. Mdhš ï¤â£l¤ij na‰fnth,t£lnkil kheh£oš fy¡fnth nghÞ xUt® k£L« xU

m¥gh¤Jiua« - 634

á¿J« ïz§fÉšiy. mt® j« njhH®fSl‹ ntW jÅm¿É¥ò x‹W mD¥ã it¤jh®. nghÌ‹ tÈikiaíz®ªj É.n[. g£nlš k‰w¤ jiyt®fËl« Û©LbkhUKiw ï®É‹ bgUkfdhiu¡ fhQ«goö©odh®. ïJ ga‹bgwhkš nghfnt, nghÞ KontrÇahd Koî vd¡ f©L ahtU« mjid tunt‰wd®.

KGÉLjiy¤ Ô®khd«: nghÞ Ãiyik

yhT® fh§»uÞ nguit¡ T£l¤âš KG ÉLjiy¤Ô®khd« kfh¤kh fhªâahnyna bfh©Ltu¥g£LÃiwnt¿‰W. Mdhš m¤ Ô®khd¤ij x£oa Ãfœ¢áx‹W fhªâaofŸ ngh¡ifí«, nghÞ ngh¡ifí« e‹FvL¤J¡fh£o‰W. fhªâaofŸ KG ÉLjiy¤Ô®khd¤ij¤ jÅ¤ Ô®khdkhf¡ bfh©L tuÉšiy.òu£á¡fhu® brayhš ï®É‹ bgUkfdh® br‹wòift©oÆš xU btoF©L Ég¤J V‰g£lJ. mt®mâš j¥ãaj‰fhf ïiwtD¡F e‹¿ TWtJ«m¤Ô®khd¤Jl‹ ãiz¡f¥ g£oUªjJ. nghÞjiyikÆš ÔÉuthj ïisP® ïjid¥ bgÇJ«vâ®¤jd®. MÆD« T£L¤ Ô®khd« v‹w KiwÆš mJÃiwnt¿‰W.

fhªâaofË‹ Mjuit¥ bg‰w g©oj nkhâyhšneU FGî¡F«, nghÞ jiyikÆYŸs ïisP®FGî¡F« ïilna cŸs ãsî yhTÇš ÉÇtila¤bjhl§»‰W. #tA®yhš jiytuhdã‹ mt® nk‹nkY« fhªâaofŸ bršth¡»‰F¡ f£L¥g£L ïlJrhÇfËlÄUªJ Éyfyhdh®. 1920 Kjš fh§»uÌš fyªJ1926-ïš fh§»uÞ jiytuhÆUªj br‹id ÓÅthrIa§fh® nghi[ MjÇ¤jh®. Mdhš #tA®yhš j«bra‰FGÉš mtiu¢ nr®¡fhJ Éy¡»dh®.

nghÌ‹ ãw â£l§fŸ

KG ÉLjiy¤ Ô®khd¤â‹ âU¤jkhf, nghÞ áynfhÇ¡iffŸ bfh©Ltªjh®. mt‰¿š mt® btËeh£L¢ru¡FfË‹ ó®z g»Zfhu«, ngh£o murh§f«

RghR rªâu nghR35

mik¤jš KjÈa¡ nfh£ghLfis t‰òW¤âd®. ïisP®,bjhÊyhs®, Foahdt®fŸ M»at®fË‹ r§f§fŸmik¤J ïa¡f§fŸ ÃWtnt©L« v‹W KH§»dh®.fh§»uÞ ït‰iw Ãiwnt‰wÉšiyahÆD« ïit k¡fŸáªjidia¤ ö©l¥ bgÇJ« cjÉd.

ï¤Ô®khd§fŸ njhšÉí‰w¥ ã‹ nghÞngáajhtJ: “ï¤Ô®khd§fnsh mšyJ ït‰¿‹rhuh«rnkh tU»w fh§»uÌš Ãiwnt‰w¥gLbk‹gâšvd¡F cWâ c©L. mj‰»ilna c§fŸ gÇÓyid¡F¥g‹Åu©L khj§fŸ cŸsd. Mdhš eh‹ tUªJtbjšyh« mJtiuÆš v›tsnth¡ fhy« åzhf¥ngh»wnj v‹gJjh‹. Mdhš ïJ jÉ®¡f¡ Tlhj¤jl§fny. bghJk¡fËilna muáay¿î¥ guîtJv‹gJ rhtjhdkhd¢ brayhfnt ïU¥gJ ïašò.mâY« ï¥nghJnghš všyh¢ bršth¡F Ä¡fjiyt®fS« vâÇilahÆU¡F«nghJ nf£fnt©oaâšiy.”

bra‰FG cW¥ãd® Ãakd« : nghÞ nfhÇ¡if

nghÞ bfh©Ltªj ï‹bdhU¤ Ô®khd« bra‰FGcW¥ãd® Ãakd« g‰¿aJ. ïJtiu mt®fŸ jiytuhšmk®¤j¥g£L tªjd®. ïÅ mt®fŸ m»y ïªâa¡fh§»uÞ fÄ£oahš nj®ªbjL¡f¥gl nt©L« v‹WnghÞ nfhÇdh®. ï¤Ô®khd¤ij tyJrhÇÆd®K«KukhŒ vâ®¤J K¿ao¤jd®. ï¤njhšÉ nghÌ‹vâ®¥ò¡F cu« jªjJ. ïÅ fh§»uÌ‰FŸns ïisP®ïUªJ jÅ¤jÅahf Ã‹W x‹Wg£l Kânah®vâ®¥ig¢ rkhË¡f KoahJ v‹W mt® f©lh®. Mfntmt® fh§»uÌDŸnsna xU jÅ¡ f£á¤ bjhl§»tyJrhÇÆÅ‹W« ãÇªJ Ã‰f Kidªjh®. 1922 fahfh§»uÌš V‰g£l Rauh{a¡ f£áia¥ ngh‹w òâa¡f£á¤ njh‰WÉ¡f nt©L« v‹W mt® v©zÄ£lh®.ï¡f£á¡F mt® 1929-ïš ï£l bga® fh§»uÞFoah£á¡ f£á (Congress Democratic Party) v‹gjhF«.

m¥gh¤Jiua« - 636

br‹id¤ jiyt® ÓÅthr Ia§fh® fh§»uÞnkÈl¤âÈUªJ Éy», nghÌ‹ òâa¡ FGÉš nr®ªjh®.ït® ïj‹ã‹ v‹W« fh§»uÌš neuoahf¡ fyªJbfhŸsntÆšiy v‹gJ F¿¥ãl¤j¡fJ.

t§f¡ fh§»uÞ ãu¢áid : nghÞ bgUªj‹ikyhT® fh§»u[&l‹ nr®¤J¡ ftÅ¡f nt©oa

k‰bwhU Ãfœ¢á t§fkhfhz¡ fh§»uÌDŸ V‰g£lïU f£áfË‹ órš MF«. t§f¡ fh§»uÌš 1927 KjšnghÞ FGbth‹W«, br‹F¥jh FGbth‹W« ïUªJtªjd. ït‰¿‹ jiyt®fshd RghZ nghÞ, n#.v«.br‹F¥jh M»a ïUtU« Ì.M®.jhÌ‹ ïU iffŸ ngh‹Wx¤JiH¤jt®fns, ÔÉuthâahd nghÞ áiw br‹wnghbjšyh« mtuJ ïl¤âÈUªJ fhÇa§fisel¤âat® br‹F¥jh. nghÌ‹ khªjny áiw thr«Úo¤jâdhš Rauh{a¡ f£á¡F« mj‹ rh®ãš t§f¢ r£lk‹w¤J¡F« fšf¤jh efuit¡F« mt® IªJ jlitbjhl®ªJ jiytuhÆUªJ ngU« òfG« bg‰wh®. MdhšnghÞ áiwÆÈUªJ tªjJ« mt® Éy» Ã‰f nt©otªjJ. t§f¡ fh§»uÞ jiyik¥ gjÉia¤ jf®¥gâ‹_y« m»y ïªâahÉš ngh[&¡F¥ gy¡ Fiwit c©Lg©z v©Âa tyJ rhÇÆd® br‹F¥jh FGÉD¡FMjuî jªjd®.

ï¡f£á¥ óriy¢ rh¡fhf¡ bfh©L t§f muáaÈšEiHî‰w nkÈl¤jh® mt®fŸ tH¡if¤ Ô®¤Jit¡F«eLtuhf¥ g£lhã Ójhuhikahit mD¥ãd®. MdhšnghÞ ïjid V‰f ÉU«gÉšiy. gjÉ¥ ngh£o¡fhfÃ‹W t§f eh£blh‰Wikia¡ bfL¥gijÉl¡ jhnkÉy» ÉLtbj‹W JÂªjh®. ï›îa® kd¥gh‹ikia¡f©L kdkh‰wkilªj br‹F¥jh FGÉd® ngh[&l‹rkur« brŒJ bfh©ld®. ïJt‹nwh ca® eh£L¥g‰¿D¡F m¿F¿!

És¡bfhË ãw És¡Ffis V‰¿¤ jhD« xËÄ¡FÉs§FtJnghš c©ikahd eh£L¥g‰W« bgUªj‹ikí«mjid cilat®¡F« k‰nwh®¡F« xU§nf e‹ikga¥gjhF« v‹gij ï¢brŒâ vL¤J¡fh£l tšyJ.

RghR rªâu nghR37

6. âahf thœî« btËeh£L¥gaz§fS«

ÔÉuthâfS« r£l kW¥ãa¡fK«

jiyik¥ gjÉí« muáaš gjÉí« v§Fnkngh£oiaí« nt‰Wikiaí« ÉisÉ¡F«. Mdhšâahf« mt‰iw xÊ¡F« x¥g‰w kUªJ MF«. gjÉ¡F¥ngh£oÆLgt® âahf¤J¡F¥ ngh£oÆl¤ JÂakh£lh®. gjÉÆš ÄjthâfŸ ngh£o¡F ïlK©L;mt®fŸ nk«gLtj‰F« NœÃiy cjt¡TL«. Mdhšâahf¤â‹ NœÃiy ÔÉuthâfS¡nf cÇaJ. nghÌ‹thœ¡if Û©L« Û©L« gyfhš ï›î©ikiatÈíW¤â És¡»¡ fh£L« j‹ik cilaJ.

ïlJrhÇÆd® bghJthfî« nghÞ áw¥ghfî«t‰òW¤â tªj KG ÉLjiy¤ Ô®khd« Ãiwnt¿aJ òâax‰WikÆ‹ Kj‰goahŒ mikªjJ. Mdhš ngh[&«mt® njhHuhd ÓÅthr Ia§fhU« ït‰Wl‹ kd ÃiwîbgwÉšiy. mt®fŸ bghiw vâ®¥òKiw v‹w mw¥ngh®(r¤âah¡»uf«), tÇbfhlh t‰òW¤âd®. eh£ošïisP® kd¤âš FKW« ml¡f Koahj cz®¢á ntf«bgU¤jbjhU eh£L bt¿ah»¥ ga§fu¥ òu£áïa¡f¤ijí« btoF©L tH¡F, gLbfhiy tH¡FM»aitfisí« bgU¡» tªjd. ït‰iw¤ njáaKiwÆš gaDilaitah¡f¤ ÔÉu ïa¡f§fns ešy tÊv‹gij mt®fŸ t‰òW¤âd®. ga§fu ïa¡f¤â‹ ca®neh¡f§fis É£L mt®fŸ Kiwfis k£L« f©o¥gJeh£lh®t¤â‹ ÛJ j©ÙU‰W« ntiyahF« v‹W«mt®fŸ fUâd®.

m¥gh¤Jiua« - 638

ÔÉuthâfË‹ â£l§fŸ KGtijí« tyJrhÇÆd® V‰f KoaÉšiy; fhªâaofS« V‰f¤JÂaÉšiy. MÆD« k¡fŸ ÉU¥g¤ij kâ¡f kW¡F«M£áia¥ gÂa it¡f mt‰iw¥ go¥goahfthtJifahs tÊÆšiy v‹gij¡ fhªâaofŸ f©LbghWik vâ®¥ãa¡f« bjhl§f¤ JÂªjh®. Mœªjx‹¿u©L JiwfËš nk‰bfhŸtjhf Koî brŒjh®.mt® nj®ªbjL¤j JiwfŸ c¥ò¢r£l« fh£L¢ r£l«.FotÇ¢ r£l« M»a _‹¿‹ vâ®¥ònk. 1920-ïšngusÉš el¤j¥g£l btËeh£L¤ JÂ kW¥ò, r®jh®g£nlš jiyikÆš bt‰¿fukhd el¤j¥g£ltÇbfhlh ïa¡f« M»ait JÂa¥glÉšiy. MÆD«,ngh£o muáaš á¿a msÉš áy gFâfËš eilbg‰wJ.

òâa ghuj¥ nghÇ‹ `ngh®thŸ mãk‹d‹’

j©oÆš kfh¤kh fhªâahš bjhl§f¥g£lc¥ò¥ngh® muáayh® vâ®ghuhtifÆš xU bgÇanjáa¥ nghuh£lkhf¥ guÉ‰W. ï¥nghuh£l« c©ikÆšj‰fhy ïªâahÉ‹ xU òâa ghuj¥ nghnuahF«. òuhzfhy¥ ghuj¤â‹ vG¢áílD« bgUÄj¤JlD«tuyh‰W thŒikÆ‹ åW«, cz®¢áí« ïâš ïl«bg‰wd. ï¥bgU§fh¥ãa¤âš fhªâaofŸ, g©oj#tA®yhš neU M»at®fŸ bfh©l g§if åk‹,Éra‹ M»at®fŸ g§F v‹W Twyhkhdhš, nghÞg§if¥ ngh®thŸ mãk‹d‹ g§F v‹W bfhŸsšbghUªJ«. Mdhš mãk‹d‹ nghÇš Koî‰wh‹.nghn[h ehLfl¤j¥g£L Û©L« ïu©L bgÇa ïâfhr¥nghuh£l§fŸ el¤j nt©oatuhÆUªjh®.

áiw : áiwÆY« vâ®¥ãa¡f«

r£lkW¥ò¥ nghÇš t§f¤â‹ g§if¡ FiwtwÃiwnt‰w RghZ ngh[&«, br‹F¥jhî« ïsŠ á§f§fŸnghy KH¡fÄ£L K‹ tªjd®. gy ïisP®fSl‹ ïUjiyt®fS« 124-V ãÇÉ‹go 9 khj« áiw¤j©lidbg‰W mÈ¥ó® áiw¡F¡ bfh©L bršy¥g£ld®.

RghR rªâu nghR39

“ÉLjiy” (Liberty)¥ g¤âÇif MáÇaU« t§f¡ fh§»uÞbrayhs® »u©r§fuuhí« mt®fSl‹ áiw¥g£ld®.

mÈ¥ó®¢ áiwthr¤âš elªj Ãfœ¢ábah‹WnghÌ‹ j‹khd cz®¢áiaí« mŠrh beŠRWâiaí«ehl¿a vL¤J¡ fh£o‰W. r£lkW¥ò¥ nghuh£l¤J¡FK‹ÅUªnj ehbl§F« eilbg‰W tªj òu£á ïa¡fÃfœ¢áfSŸ x‹W k¢Rth g#h® btoF©L å¢R v‹gJ.mJ g‰¿a tH¡»š F‰wŠrh£l¥g£l áiwahËfŸ,mâfhÇfŸ bfhLikia vâ®¡F« KiwÆš tH¡Fk‹w¤J¡F¢ bršyÉU¡F« áiw t©oÆš Vw kW¤jd®.clnd nghÈÌ‹ mgha¡FHš Cj¥g£lJ. mâfhÇfŸm¥g¡f« Tod®. k‰iwa áiwahËfS« nto¡if gh®¡ftªjd®. áiwahËfS¡»ilÆš ngh[&« br‹F¥jhî«ïUªjd®. F‰wthËfis¥ g£lhÂa¥ gil åu®cjÉahš gytªjkhf t©oÆny‰w v©Â mâfhÇfŸnghi[í« mt® njhH®fisí« m¥òw« nghF«gof£lisÆ£ld®. Mdhš nghÞ áiwahËfis¥gytªj¥gL¤JtJ jtW v‹W f©o¤J¥ nghf kW¤jh®.mt®fis¡ fiy¡f¤ joao c¤juÉl¥g£lJ. nghÞï¢rka« jh¡»a moahš mt® ÑnH ÉGªJ xU kÂneu« cz®t‰W¡ »lªjh®. k‰W« gyU¡F« fha§fŸV‰g£ld.

áiw nk‰gh®itahs® ïªj Ãfœ¢áia¢ á¿J gL¤jKa‹wd®. Mdhš ehbl§F« bgU¤j f©ld¤ Ô»s«ã‰W. khbgU§ T£l§fËš k¡fŸ To¤ Ô®khd§fŸÃiwnt‰¿d®. ntiy ÃW¤j§fŸ, filail¥ò¡fŸbgU»d. ïWâÆš muáayh® nghi[ ntW áiw¡Fkh‰W« goahÆ‰W.

efÇ‹ gÇR« eh£o‹ gÇR«

RghZ áiwÆÈU¡F«nghnj fšf¤jh efu k¡fŸmtiu¤ j§fŸ efu¥ bgUªjiytuhf (Mayor)¤ nj®ªbjL¤jd®. ÉLjiyailíK‹ t§f« brŒj ï¢áw¥igaL¤J ÉLjiyailªjJ« ehL mtiu¢ áw¥ã¤jJ.

m¥gh¤Jiua« - 640

ïªâahÉ‹ njáa¤ bjhÊyhs® mik¥ghd m»y ïªâabjhÊ‰r§f ïiz¥ò¡F (All India Trade Union Congress) mt®jiytuhf¤ nj®ªbjL¡f¥g£lh®. nghÞ ï¤bjhÊyhs®mik¥ã‹ jiytuhÆUªj fhy¤âšjh‹ bjhÊyhs®mik¥ò njáa mik¥gh»a fh§»u[&l‹ Äf beU§»abjhl®ò bfh©lJ v‹gJ ÃidÉš it¡f¤j¡fJ.

ÉLjiy ehŸ ÉHhÉš Û©L« áiw

nghÞ ÉLjiy bg‰wJ 1930 br¥l«gÇnyna. Mdhš1931 #dtÇÆš mt® Û©L« kh®jht£l¤âš áiw¥g£lh®.yhT®¡ fh§»u[&¡F¥ ã‹ M©LnjhW« #dtÇ 26ÉLjiy ehshf ehbl§F« bfh©lhl¥gL« tH¡f«V‰g£lJ. ï›ÉHhÉš fh§»uÞ bra‰FGÉd®â£l¥gL¤âa ÉLjiy bkhÊíWâ v§F« go¤J,Û©L« cWâ brŒa¥g£lJ. 1931M« M©oY« fšf¤jhï›ÉHhit¥ bgUKH¡f¤Jl‹ bfh©lho‰W. Mdhš,ÉHh C®ty« r£l¤J¡F khwhdbjd¥ nghäÞm¿É¤jJ. gÇô®ªj nghäÞ gilfŸ joaoahšT£l¤ij¡ fiy¤jd. C®ty¤ jiytuhd ngh[&¡F«ntW gyU¡F« fha§fŸ V‰g£ld. mtUl‹ k‰W« 11 ng®áiw brŒa¥g£ld®. Mdhš j©lid¡ fhy« KoíK‹r£lkW¥ò ïa¡f« ÃW¤j¥g£L¡ fhªâ-ï®É‹ x¥gªj«V‰g£lJ. Mfnt, mt®fis murh§f« ÉLjiy brŒjJ.

r£l kW¥ò¥ ngh® ÃW¤j«

r£l kW¥ãa¡f« el¡»‹w fhy¤ânyna bj‹ïªâa ne®ik¡ f£áÆd®, ÄjthâfŸ M»at®fŸx¤JiH¥ã‹ _y« t£lnkir kheh£o‹ Kjš T£l«eilbg‰wJ. jhŒeh£oš vâ®¥ãa¡f« el¡F«nghJmj‹ muáayik¥ig btËÆÈUªJ cWâ¥gL¤JjšïaYtj‹W v‹W f©l btŸisa® nghuh£l¤ijÃW¤â¡ fh§»ui[ mâš <LgL¤j Ãid¤jd®. [®.nj{gfö®rh¥%, v«.M®.#af® KjÈa tleh£L Äjthj¤jiyt®fŸ áiwÆnyna fh§»uÞ jiyt®fis¢ rªâ¤J¢

RghR rªâu nghR41

rku[« ngád®. mj‹ gadhf¡ fh§»uÞ rh®ãš kfh¤khfhªâ t£l nkir kheh£o‹ ïu©lh« rªâ¥ãš fyªjh®.

gf¤á§ âahf« : fuh¢á¡ fh§»u[&« et#th‹rigí«

t£l nkil khehL To K‹ng ïªâahÉš ïUbgUkhehLfŸ Tod. x‹W fuh¢á¡ fh§»uÞ nguit¡T£l«; k‰bwh‹W ïisP® rh®ãš mik¡f¥ g£lm»y ïªâa ò¤âisP® (et#th‹) fHf khehL.x‹¿u©lh©Lfshf elªJ tªj gŠrh¥ râ tH¡»šF‰wthËfshd gf¤á§, Rfnj›, uh#FU KjÈa åuïisP®fŸ ï¢rka« ö¡»Èl¥gL«go Ô®¥ò¢ brŒa¥g£oUªjJ. r£l¥go F‰wthËfshÆD« eh£o‹ÉLjiyah®t¤âdhnyna ö©l¥g£l ïªj eh£Låu®fË‹ cÆ®fŸ åzh¡f¥gl¡ TlhbjdïisPuidtU« Jo¤jd®. kfh¤kh fhªâí« mt®fŸcÆ®fis¥ ghJfh¡fhkš t£l nkil brštâšiyv‹W cWâ T¿ÆUªjh®. Mdhš, fhªâaofŸ ï›îWâia¡ fh¡f KoaÉšiy. muáayh® gy rh¡F¥ngh¡F¡ T¿¡ fuh¢á fh§»uÞ TL« mnj ehËš, mjhtJkh®¢ 23-M« njâÆš mt®fŸ ö¡F¤ j©lidiaÃiwnt‰¿dh®fŸ.

ï¡bfhiy tH¡F¤ j©lid tifÆš X®cWâbkhÊ bgwhkš fhªâaofŸ ï®É‹ x¥gªj¤âšifbaG¤âl nt©lh« v‹W ïisP® rh®ãš nghÞnt©o¡ bfh©oUªJ« mJ ga‹glhkš nghÆ‰W.ï›îuk‰w nfhiH kd¥gh‹ikia¡ f©o¥gj‰fhfeh£o‹ ïisP® fh§»uÞ gªjÈnyna m»y ïªâaet#th‹ ghu¤ rig¡ T£l¤ijí« elªâd®. ïj‰FRghZ rªâu nghn[ jiyik t»¤jh®. mnj gªjÈš m»yïªâa muáaš JaU‰nwh® khehL« (All India Political Sufferers)

mt® jiyikÆnyna To‰W. fh§»uÞ gªjÈš ïisP®FGbth‹W fhªâaofË‹ rkur kd¥gh‹ikia¡f©o¥gj‰f¿F¿ahf mtU¡F xU fW¥ò ky® mË¤jd®.

m¥gh¤Jiua« - 642

m»y ïªâa muáaš JaUHªnjh® kheh£L¤jiyik¥ ngUiuÆš nghÞ, fhªâaofŸ r£lkW¥ò¥nghiu ÃW¤âaJ bgUªjtbw‹W«, eh£L k¡fŸÉLjiy¥ ngh¡F K‹ÅY« ÄFâahf xL§» Ã‹W rka«m§‡d« ÃW¤â¢ rkur« brŒtbj‹gJ k¡fŸcÇikfis É£L¡ bfhL¤J É£ljhfntahF« v‹W«,Mfnt, rkur x¥gªj« f©o¡f¤ jFªjbj‹W« ÔÉukhf¥ngádh®.

t£lnkil Vkh‰w« : nghÞ áiw thœî« eh£Lel¥ò«

1932-ïš fhªâaofS« mt® Jizt®fS«ïu©lh« t£l nkilÆš vJî« rhâ¡f Koahikf©L btW§ifíl‹ âU«ãd®. g«ghÆš tªâw§»aJ«mt® fh§»uÞ bra‰FG¡ T£l« x‹W T£odh®. yhT®fh§»uÞ fhy¤âÈUªJ nghÞ fh§»uÞ bra‰FGÉšïl« bgwhâUªjh®. MÆD«, t£l nkir¤ njhšÉ¡F¥ã‹ mt® bfhŸif¡F¤ jÅ ca®î V‰g£oUªjJ. Mfntmtiu kfh¤kh fhªâ jÅ¥gl¢ bra‰FG¡ T£l¤â‰FmiH¤jh®. Mdhš, fh§»uÞ jiyik ngh[&¡F¡fh£oa kâ¥ig Él¥ ãÇ£oZ murh§f« mtU¡FÄFâahf kâ¥ig¡ fh£o‰W. VbdÅš, fhªâaofismt® rªâ¡FK‹ng mtiu murh§f« áiw brŒjJ.

áiwÆš ï¤jlití« nghÌ‹ clš eÈî‰W¡fL§fhŒ¢rš f©lJ. Mfnt, 1938-ïš murh§f« mtiuÛ©L« ÉLjiy brŒjJ. Mdhš ï¤jlit brŒjÉLjiy gy ÃgªjidfS¡F c£g£ljhÆUªjJ. clšey« fUâna mt® ÉLÉ¡f¥g£lduhjÈ‹ mt®clšey¤ij nk‰bfh©L Inuh¥gh bršyntmDkâ¡f¥g£lh®. ïªâahÉš ïU¡f mDkâ¡f¥glÉšiy. mJk£Lk‹W. Inuh¥ghÉY« b#®kÅ, ãÇ£l‹KjÈa xU áy ehLfS¡F¢ brštJ jil brŒa¥g£oUªjJ. nghÞ ïªÃgªjidfis V‰W nkšehLfS¡F¢ br‹wh®.

RghR rªâu nghR43

7. btËeh£L¥ gaz§fŸ

Éa‹dhåu®, nghÞ: É.n#. g£nlš

nghÞ Inuh¥ghÉš gy ehLfS¡F« efu§fS¡F«br‹whuhdhY« KjÈš br‹W j§»aJ« beLehŸj§»aJ« Éa‹dhÉnyna ahF«. nkdhLfËš k‰bwªjefu¤ijí«Él Éa‹dhnt mt® thœ¡ifíl‹ ÄfbeU§»a bjhl®îila efu« MF«. MÞoÇahÉ‹jiyefuhd ï~J Inuh¥ghÉ‹ fiy¤ jiyefu§fSŸx‹W. kU¤Jt¡fiyí« muáaš Jiwí« mªefu thœÉšÄFâahf ïl« bg‰wd. gyehLfËš m¿P®fŸ m§FtªJ Tod®. ïªâahÉÈUªJ« nghÞ tUtj‰F K‹ngï‹bdhU ïªâa¥ bgÇah® clš ey¤â‰fhf m§nftªâUªjh®. mt® É.n#. glnlš; g®nlhÈ åu® r®jh®tšyghŒ g£nlÈ‹ jikadh®. ïªâa r£lrigÆ‹jiytuhfÆUªJ eh£L¥ gÂ¡F btËtªj bgÇah®mt® nghi[¥ ngh‹nw eh£lh®tK« ÔÉu¥òu£á¡fU¤J« bfh©l mt® x¤JiH¥ò« ngh[&¡FcjÉahÆUªjJ.

Éa‹dh efuit ah£á¤ âw«

MÞoÇahÉš ï¥nghJ njáa rkj®k¡ f£áah»aehÌ¡ f£á tY¤âUªjJ. cyf muáaÈš mt®fŸ gyehLfS¡F¥ giftuhÆUªj nghâY« cŸeh£LÃ®thf¤âš mt®fŸ gy ešy Ó®âU¤j§fS« âw«g£lelto¡iffS« cilatuhÆUªjd®. áw¥ghf Éa‹dhefurigÆš mt®fŸ bfhz®ªj òJKiwfŸ nghÌ‹fU¤ij¡ ft®ªjd. Inuh¥ãa¡ f£á nt‰WikfS¡FŸ

m¥gh¤Jiua« - 644

kh£o¡ bfhŸshkny nghÞ všyh ehLfËÈUªJ«ïªâahÉ‹ ey¤J¡fhd TWfis¡ T®ªJ ftÅ¤Jtªjh®.

Éa‹dhÉ‹ efuit¥ bgUªjiytuhd fh®š Ó£Þ(Karl Sietz) ngh[&l‹ mstshÉ¤ j« f£áÆ‹ Kiwfis¡fh£odh®. K‹ò fšf¤jh efu¥ bgUª jiytuhÆUªjnghÞ ïªef® Ãiyikfis fšf¤jh efUl‹ ïiz¤J¥gh®¤J mt‰¿‹ áw¥ig cz®ªjh®. ïªâahÉš j«ã‰fhy¤âš ït‰iw¡ ifahs nt©L« v‹W mt®kd¤âš cWâ brŒJ bfh©lhuh«! JU¡»aU¡bfâuhfMÞoÇa® milªj bt‰¿Æ‹ Ãidî ehŸ x‹W nghÞÉa‹dhÉÈU¡F« nghJ bfh©lhl¥g£lJ. m¢rka«elªj gil mÂtF¥ãid nghÞ gh®itÆ£lh®.mªeh£odÇ‹ gil xG§F¤ âw« mt® f©fS¡FÉUªjhÆUªjJ. ã‰fhy¤âš ÉLjiy ïªâahÉ‹ gil¤jsgâahfÉUªj mtU¡F ïJ Äfî« ešyö©LjyhÆUªâU¡f nt©L«.

nghÞ-g£nlš e£ò« mU«gÂí«

RghÎ‹ btËeh£L thœÉš É.n#. g£nlÈ‹e£ng Äf¢ áw¥ghf¡ F¿¡f¥gl nt©oa Ãfœ¢áahF«.nghÞ g£nlYlndna j§»dh®. g£nliyÉl nghÞclšÃiy r‰W nk«g£ljhŒ ïUªjâdhš, nghn[ j«cliy¥ ngÂaJl‹ mtU¡F« nt©oa cjÉfisbašyh« brŒa KoªjJ. bjhiyöu eh£oš ï›ÉUïªâa®fË‹ njhHik mt®fS¡F k£LÄ‹¿¤ jhŒeh£L¡nf bgU e‹ikahÆUªjJ. mt®fŸ ïUtU«ïªâahÉ‹ ïU ntW JiwfËÈUªJ eh£L¥ gÂ brŒjt®fshÆD« nfh£ghLfËY« KoîfËY« ngusîx‰Wikíilat®fshÆUªjd®; ïªâa muáaÈšïUtUnk fh§»uáš nkÈl¤â‹ gHik, Äjthj¤ jisM»at‰iw mf‰¿ mj‹ eilKiwia¤ ÔÉukh¡fKa‹wd®. Mdhš ï¢braš bjhiyÉÈUªJ brŒa¡Toaj‹W. MÆ‹ bjhiy öu¤âY« jhŒ eh£o‰F¥ gÂbrŒí« x‹W ïUªjbjd mt®fŸ f©lh®fŸ. ãÇ£oZ

RghR rªâu nghR45

M£áahs® ïªâah g‰¿¤ jtwhd v©z§fis¥ gu¥ã¤j§fŸ M£áÆ‹ Fiwfis kiw¤J¤ j§fŸ ãoiatY¥gL¤j¥ gh®¤jd®. g£nlY« ngh[&« mU«ghLg£L všyh ehLfËY« ïªâahî¡fhd ãurhu« Ãiya§fis mik¤J eh£o‹ bkŒªÃiyfis És¡»d®.ï¤JiwÆš ï›Éu©L jiyáwªj ïªâa¤ jiyt®fS«ïªâahî¡F¢ brŒj mU«gÂ kw¤j‰FÇaj‹W.

1933 nk-Æš ïªâahÉš kfh¤kh fhªâ Û©L« j«ïa¡f¤ij ÃW¤â¢ rkur« ngR»wh® v‹W bjÇa tªjJ.m¢rka« ngh[&« g£nlY« m¤jifa ïa¡f ÃW¤j«jtwhdbj‹W t‰òW¤â xU bghJ m¿É¥ò ÉL¤jd®.m¢rkaKŸs fh§»uÞ jiyik eh£il K‹ndh¡»el¤â¢ bršy¤jFâa‰wbj‹W«, jiyik khwnt©L«mšyJ f£ánaD« mik¡f¥gl nt©L« v‹W«mt®fŸ m›t¿É¥ãš F¿¥ã£oUªjd®.

btËeh£Lwî, btËeh£L¥ ãurhu« M»a ïu©LbrŒâfËY« g©oj #tA®yhš neU Äfî« <Lg£L¡ftd« brY¤â tªJŸsh®. ï›tifÆš mtU¡F¥ngusî tÊfh£ofshŒ ïUªjt®fŸ ngh[&« g£nlYnk.mt®fŸ Ka‰áahš #tAÇ‹ m¥ãurhu Kiw¡Fnt©oa mik¥òfŸ K‹nd‰ghlhf ÃWt¥g£oUªjd.

ò¤âa¡f« nkdh£oš

nghÞ Éa‹dhÉÈU¡F«nghJ ãÇ£lÅš ïªâa®fshš y©l‹ efÇš všyh¡ f£á ïªâa® khehL x‹Wel¤j¥g£lJ. mj‰F nghi[na jiytuhf tU«goïªâat®fŸ miH¤jd®. ngh[&« nghfÉUªjh®. vÅD«ãÇ£oZ muáayh® mtiu tuÉlÉšiy. Mfnt mt®j« jiyikíiuia vGâaD¥ãdh®. lh¡l® v‹gt®mij kheh£oš thá¤jh®.

ï¤ jiyikíiuÆnyna nghÞ òu£á¡ fU¤Jfisna nk‰bfh©l j« òâa r§f mik¥ig¥ g‰¿¡F¿¥ã£oUªjh®. mj‰F mt® bfhL¤j bga® ‘rkthâa®r§f«’ v‹gJ. ïªâahÉ‹ ÉLjiy cÇikia vâ®¤J

m¥gh¤Jiua« - 646

tªj ãÇ£lÅ‹ gHik (Conservative) f£áah® ï¥òJ Ka‰ág‰¿ mtöwhd ãurhu« brŒa¤ bjhl§»d®. áw¥ghf,ehÌa® nfh£ghLfis¥ òJ¡f£á MjÇ¥gjhf mt®fŸrh‰¿d®. Mdhš nghÞ “Inuh¥ghÉ‹ f£á vJthdhY« ïªâah mjid m¥gona V‰f KoahJ. j« Ãiyik¡bfh¤j ešy Kiwfis v¡f£áÆÈUªJ« vL¤J¡bfhŸS«. ïâš jtW vJî« ahU« TwKoahJ” v‹WÉilÆW¤jh®.

nghÌ‹ ãurhu¤â‹ bt‰¿ ãÇ£oZ muáayhÇ‹ngh¡if¥ gy jlit kh‰Wksî tÈikíilajhÆUªjJ. cyf khehLfËš ãÇ£l‹ jd¡F nt©oaïªâa® vtiunaD« ïªâahÉ‹ ãuâÃâ vd mD¥ãïªâahit¥ g‰¿¤ jtwhd fU¤ij¥ gu¥ãaJ©L.Éa‹dhÉš elªj xU bghUshjhu kheh£ošïªâahî¡F ï¤jifa nghÈ¥ ãuâÃâ¤Jt«ju¥g£oUªjJ. ‘ï¤jifa ãuâÃâfŸ _y« V‰gL«ÉâfŸ ïªâahit¡ f£L¥gL¤j kh£lh’ v‹W nghÞf©ld« ÉL¤jh®. Mfnt mL¤jgoahf y©lÅš Toamnj kheh£L¡ T£l¤âš ïªâah rh®ãš ãÇ£l‹ãuâÃâia mD¥gÉšiy.

k[hÇ¡ ïšy« : g£nlš kiwî

#]iy khj¤âš nghÞ Éa‹dhÉÈUªJ òw¥g£Lb#¡ jiyefukhd ãnu¡ br‹wh®. ï§F« efuit¤jiyt® mtU¡F tunt‰gË¤jh®. g¤J ehŸ ï§nf j§»¥nghÞ ï§F« efuit eilKiwfis¥ gh®itÆ£lh®.nehahËfS¡F¢ brŒa¥gL« á»¢ir Kiwfisí«áw¥ghf¤ bjhGnehahËfŸ eyÉLâfshd ‘k[hÇ¡ïšy§fis’í« ãnu¢ gšfiy¡fHf«, cy»‹ Äf¥bgÇaïU«ò¤ bjhÊ‰rhiyahd ‘Þnfhlh’¤ bjhÊ‰rhiyM»at‰iwí« mt® R‰¿¡ f©lh®.

ãnuáÈUªJ nghÞ Éa‹dhî¡F Û©L«tUtj‰FŸ g£nlÈ‹ clšÃiy Äfî« nflilªJ mt®cÆ® Ú¤jh®. mt® clš ïªâahÉš ml¡f«

RghR rªâu nghR47

brŒa¥gL«go f¥gÈny‰¿ mD¥g¥g£lJ. nghÞ jhnkkh®nršÞ tiu tªJ mjid¡ f¥gny‰¿dh®. ngh[&«g£nlY« xnu jhÆ‹ ïU ãŸisfŸ nghš btËeh£ošciH¤J tªjt®fŸ. Mfnt nghÞ Jiz ïHªjm‹¿šnghš bgUªJaiuªjh®. ïUtU« nr®ªJ brŒjgÂia¥ nghÞ xUtnu brŒí«goahÆ‰W.

ï¤jhÈ, ghšf‹ R‰W¥ gaz«

kh®nršÌÈUªJ RghZ nghÞ b#Åthî¡F«,ãuh‹R¡F« br‹W ã‹ ï¤jhÈÆš eilbg‰W Máakhzt® fHf¤âš g§F bfhŸs mªehL br‹wh®. nuhÄšmt® áy eh£fŸ j§» m§nf elªJ tªj ïisP®ïa¡f§fis¡ ftÅ¤jh®. ïj‹ã‹ mt® ghšf‹Ôgf‰g¤âYŸs gy áW ehLfËY« R‰W¥ gaz«brŒjh®. n[hÉah, òlh¥bgÞ£L, òfhbuÞ£ KjÈavšyh efu§fËY« k¡fŸ nghÞ _y« ïªâa®ÃiyikfŸ, mt®fŸ mth¡fŸ M»ait g‰¿M®t¤Jl‹ gy brŒâfŸ nf£ld®.

jªij ãÇî : ïªâah tªJ ÛSjš

nghÞ ghšf‹ ehLfËÈU¡F«nghJ ïªâahÉšmt® jªij Äfî« nkhrkhd clšÃiymilªJŸsjhf¢ brŒâ tªjJ. clnd mt® Ékhdnk¿ïªâah tªjh®. g«ghÆš mt® ïw§»aJ neuoahf¤ j«C® br‹W j« å£onyna j§f nt©L« v‹W mtiu¡f£L¥gL¤J« c¤juî x‹W mtU¡F¤ ju¥g£lJ.Mdhš mt® åL bršYK‹ jªij cÆ® ãÇªJÉ£lJ.mt® <k¡ fl‹fis k£Lnk nghÞ el¤j KoªjJ.

btËehLfËš beLehËÈUªj nghÞ áyeh£fshtJ ïªâahÉš ïU¡f ÉU«ãdh®. Mdhšmurh§f« mj‰F mDkâ juÉšiy. mtiu Éa‹dhkU¤JtU« clnd âU«ãÉL«go T¿dh®. Mfnt 1934#dtÇ 10-M« njâ mt® Û©L« Éa‹dh br‹wh®.

m¥gh¤Jiua« - 648

btËeh£L¥ ãurhu ïa¡f«

ï¤jlit nghÞ Kjš jlitia Él¥bghWikahf Inuh¥ãa muáaš Ãiyfis MuhŒªjh®.mjDl‹ ïªâahÉ‹ vâ®fhy« g‰¿¥ gy â£l§fŸÔ£l mtU¡F ï¤jlit thŒ¥ò V‰g£lJ. ïªâah g‰¿ajtwhd ãu¢rhu§fŸ gyt‰iw vâ®¤J mt®vâ®¥ãu¢rhu« brŒJ bt‰¿ bg‰wh®. ‘bg§fhË’ ngh‹wm¤jifa gl¡fh£áfŸ mt® Ka‰áahš ÃW¤j¥g£ld.Ï£y® ‘btŸisa® Ms¥ ãwªjt®; fW¥g®moikfshfnt thH¥ ãwªjt®’ v‹W T¿a nghJ gyeh£L k¡fS« mtiu¡ f©o¤jduhÆD« nghÞ ÉL¤jnfhghntrÄ¡f f©ld« Ï£yiuna gÂa it¤jJ.jh« ïªâaiunah, #¥ghÅaiunah fW¥gUl‹ nr®¤J¡TwÉšiy v‹W Ï£y® kG¥g¥ gh®¤jh®. Mdhš nghÞm«kG¥giy V‰fhJ mjid¡ f©o¤J¤ j« j‹kâ¥igí« eLÃiyiaí« Ãiy eh£odh®. nghÇšÏ£yiu ï§‡d« vâ®¤jâšiy v‹gJ ftÅ¡f¤j¡fJ.

Ï£yUl‹ bjhl®ãšyhj fhy¤âY« Ï£yUl‹ner cwî ó©L ïªâa ÉLjiy¡F¥ ghLg£lã‰fhy¤âY« v¡fhy¤âY« nghÞ j‹kâ¥igí«j‹d«ã¡ifiaí« É£L¡ bfhL¤jnj »ilahJ. RjªâuehLfË‹ k¡fŸ Tl¡ fh£l Koahj bfhŸif¢Rjªâu¤ij jhŒeh£oÈUªJ Ju¤j¥g£l ïªj‘moikeh£L’¡ FoíÇikahs® fh£o¤ j«jhŒeh£L¡F¥ bgUik jªjh®.

nuh« efÇš nghÞ M¥fhÅÞjhÅ‹ K‹dhŸmur® mkhDšyhit¢ rªâ¤jh®. caÇa bfhŸifíilatuhÆD« j«eh£L¥ ònuh»j¡ F«gšfŸ Nœ¢áahšmuáHªj m¥bgUªjif k‹d® Ãiyia¡ f©L nghÞÄfî« gÇî« x¤Jz®î« bfh©lh®.

f£á flªj njáa åu®

Éa‹dhÉš nghÞ g£nlÈ‹ cUt¢áiybah‹iw¤ âwªJ it¤jh®. t§f¤âš nghÞ f£á,

RghR rªâu nghR49

br‹ F¥jh f£á¥ órš Û©L« V‰gLtJ nf£L mt®tUªâd®. t§f¤âš j« FGÉd® bgU«gh‹iknahuhÆUªJ« ïU f£áfS« rÇrk¥ ãuâÃâ¤Jt«t»¤J¢ rkur¥gL«go mt®fS¡F¥ nghÞ m¿îiuT¿dh®. bfhŸif¡fhf vtiuí« mŠrhJ vâ®¡F«ï¥ngh® åu® f£á¥ óršfS¡F v¡fhy¤âY«c£g£lâšiy v‹gJ F¿¥ãl¤j¡fJ. bfhŸiffËšÉ£L¡ bfhL¤J« f£áahâ¡f¤J¡fhf¥ ghLgL« ïªâak¡fS¡F¥ nghÞ thœ¡if tuyhW X® xG¡f Kiw üšvdyh«.

‘nj tnyuh’

ïªâah âU«òK‹ 1936M« M©oš nghÞma®yhªJ br‹W mªeh£L¤ jiyt® ‘nj tnyuh’it¡f©lh®. moik¤ J‹g¤J¡fhshd ï› ïu©LehLfË‹ jiyt®fS« xUtÇlÄUªJ k‰wt® mt®fŸjhŒeh£L muáaš g‰¿ ÉÇthd És¡f« bg‰wd®.ïªâahit Él Ú©l ehshf ma®yhªJ ãÇ£oZM£áia vâ®¤J¥ nghÇ£L tªJŸsJ. ïªâa®mDgÉ¡F« bfhLikfis všyh« ma®yhªJ«mDgÉ¤jJ. ãÇ£oõhÇ‹ Nœ¢á KiwfŸ mid¤ijí«e‹F m¿a¥ nghÌ‹ ma®yhªâ‹ muáaš g‰¿ MuhŒ¢ábgÇJ« ga‹g£oU¡f nt©L« v‹W Twyh«.

y¡ndh fh§»uÞ - #tA® miH¥ò, áiw òfš

1936-ïš ïªâa njáa fh§»uÞ nguit y¡ndhÉšToaJ. ïlJrhÇÆ‹ x¥g‰w jiyt®fSŸ xUtuhdg©oj #tA® mj‹ jiytuhf¤ nj®ªbjL¡f¥g£lh®.eh£oÈUªJ beLªbjhiyÉš thœªJ clš eÈªJ«eh£L¡F mUªbjh©LfŸ brŒJ tU« nghÞ bgUªjifï¡fh§»uÞ nguitÆš fyªJ bfhŸs nt©L« v‹Wg©oj #tA®yhY« k‰iwa jiyt®fS« bgÇJ«ÉU«ãd®. Mfnt eh£L k¡fŸ rh®ãš #tA®ngh[&¡F« miH¥ò mD¥ãdh®.

m¥gh¤Jiua« - 650

ãÇ£oZ murh§f¤â‹ Éa‹dh ÞjhÅf® _y«nghÞ ïªâah bršy¡TlhJ v‹W« ïªâah br‹whšcl‹ áiw¥gL¤j¥gLth® v‹W« mtU¡F m¿É¡f¥g£lJ. nghÞ ãÇ£oZ murh§f¤â‹ ÉU¥g¤ijÉlïªâa k¡fŸ ÉU¥g¤ijna ca®thf kâ¤Jïªâahî¡F¥ òw¥g£lh®. òw¥gL«nghJ ãÇ£oZg¤âÇif x‹W¡F vGâa foj¤âš mt® “ïªâahî¡F¡bfhL¤âU¥gjhf¡ Tw¥gL« òâa Ó®âU¤j¤â‹ ÉLjiyt©lths« ïJjh‹ nghY«” v‹W ádªJ T¿dh®.

V¥uš 11-M« njâ nghÞ tU« f¥giy vâ® neh¡»¥gšyhÆu¡fz¡fhd k¡fŸ fh¤âUªjd®. Mdhš mt®fŸahtU« Vkh‰wkilªjd®. mt® ïw§»aJ« ïw§fhjJ«áiw¥gL¤j¥g£L Vuthlh¢ áiw¡F mD¥g¥g£lh®.‘ÉLjiy¡ bfhoia¤ jsuhJ gw¡f ÉL§fŸ’ v‹wbrŒâia k¡fS¡F ÉL¤J mt® áiw br‹wh®.

j©lid vâ®¥ò : ÉLjiy

nghÌ‹ áiw¤ j©lid fh§»uÞ bghJ¡ T£l«,ïªâahÉ‹ r£lrigfŸ, ãÇ£oZ muáaš k‹w« M»avšyh nkilfËY« Kjšju¡ »s®¢áahf cUbtL¤Jvâ®¥ò¥ òašfis¤ ö©o‰W. ïªâa k¤âar£lrigÆš òyghŒ njrhŒ KH¡f§fŸ, ãÇ£lÅ‹muáaš k‹w§fËY« mâfhÇfË‹ mYtšk‹w§fËY« kh¡Þl‹, ÞOt‹ KjÈa K‰ngh¡F¡f£áÆd® nfŸÉfŸ, fh§»uÞ bra‰FG, fh§»uÞrkj®k¡ f£á M»at‰¿‹ f©ld¤ Ô®khd§fŸ KjÈamid¤J« xU Kfkhf M£áahs® ngh¡if¡ f©o¤jd.ï›btâ®¥ò¡fS¡ fŠáí« khfhz Ra M£á¡Fx¤JiH¥ò¢ NœÃiyia ÉU«ãí« M£áahs® 1937kh®¢áš mtiu ÉLjiy brŒjd®.

1935-M« M©ila ïªâa muáaš r£l¥gomikªj khfhz Ra M£á¢ r£lrigfË‹ nj®jšfËšfh§»uÞ fyªJ bgUthÇahd bt‰¿fŸ bg‰w rka«ïJnt.

RghR rªâu nghR51

Û©L« btËehL : òâa fh§»uÌ‹ jiyik¥gjÉ

1937 nk khj¤âš Û©L« clšÃiy fhuzkhfnghÞ nkdhL br‹wh®. y©lÅš mtU¡F¥ bgU¤jtunt‰gË¡f¥g£lJ. òâa Ó®âU¤j¥go tU«ïªâahÉ‹ k¤âa M£áia¡ fh§»uÞ vâ®¡f nt©L«v‹W mt® ï¡T£l¤âš t‰òW¤âdh®. ï¤jlit mt®Inuh¥ghÉš beLehŸ j§fÉšiyahdhY« gyïl§fËš òâa Ó®âU¤j muáaiy¡ f©o¤J¥ ngádh®.mt® âU«ã ïªâah tUK‹ mt® thœ¡ifÆš òâanjh®CÊ ãw¡fyhÆ‰W. ãÇ£lÅÈUªj mt® fh§»uÞjiytuhf¤ nj®ªbjL¡f¥g£lh®.

m¥gh¤Jiua« - 652

8. fh§»uÞ jiyikí«jiyik¥ ngh£oí«

AÇòuhî« âÇòÇí«

fh§»uÞ jiyt®fËilna fh§»uÞ jiytuhŒ¥gy fU¤J ntWghLfËilnaí« fh§»uÌ‹ K‹dÂåuuhŒ ïUªJ tªjt® RghZ nghÞ. ï¡fhuz¤âdhnyna mt® ïlJ rhÇÆdÇilna ÔÉuthâahÆU¥gt® v‹W bjÇªJ« všyh¤ jiyt®fS« mtÇl«jÅ¥g£l kâ¥ò it¤âUªjd®. ïªÃiyik bgÇJ«khWg£L mt® ãÇ£oZ Vfhâg¤âa¤ijí« fh§»uÞÄjthj r¡âfisí« xU§nf vâ®¤J eh£il É£LbtËna¿¥ ngh®¤bjhL¡f nt©oa ÃiyikiaV‰gL¤âait AÇòuh, âÇòÇ¡ fh§»uÞ kâ¤J el¤âabt‰¿ ÉHh. ã‹dJ ‘tz§fhKo k‹d’uhd nghÞÉLjiy ïªâah neh¡» K‹ndWtj‰fhf¡ bfh£oangh® KuR. ï›Éu©L« nr®ªJ nghÞ thœ¡if¥ngh¡»D«, ïªâahÉ‹ muáaš kâ¥ãY« cyF fhzh¥bgU« òu£áia c©L g©Âd. ï›Éu©L nguitfË‹ Ãfœ¢áfS« fh§»uÌš g‰Wilat®fS¡F¡f©Ù® tUÉ¡f¤j¡fit. mnj rka« fh§»ui[¡ flªJïªâahÉl« g‰Wilat®fS¡F ïW«óJ« Éa¥ò«jUgit.

âahf k‹d®fË‹ âahf¥ gÇR

fh§»uÌ‹ 51-tJ nguit¡ T£lkhd AÇòuh¡fh§»uR¡fhf¢ brŒa¥g£l V‰ghLfŸ nghÞ ãÇ£lÅÈU¡F« nghnj bjhl§f¥g£ld. m›th©L jiy

RghR rªâu nghR53

tuhtj‰fhf K‹bkhÊa¥g£l bga®fŸ RghZ nghÞ,bksyhdh mòšfyh« M#h¤, g©oj #tA®yhš neU,fh‹ mòš fó®fh‹ M»a ehšt®. ï¤jidngUnkjÅ¤jFâí« áw¥ò« cilat®fŸ. midtU« x¥g‰wâah»fŸ. MÆD« nghÌ‹ bga® nf£l clnd k‰w_tU« Éy» mtU¡F xU Kf Mjuî fh£od®. bfhŸifntWghLfËilna Tl¤ âahf¤J¡F¤ jÅ kâ¥ò c©Lv‹gij¡ fh§»uÞ ï¤âah»fŸ âahf¢ braš _ynkfh£o‰W.

jiyt® C®ty«

1938 #dtÇ 14 nghÞ Ékhd _y« tªâw§»dh®.fh§»uÌ‹ jiyt® v‹w áw¥òÇikfSl‹ eh£Lk¡fS« eh£o‹ khbgUª jiyt®fS« fuh¢á ÉkhdÃiya¤â‰F¥ bgUªâushf¢ br‹W mtiu tunt‰wd®.jgâ M‰w§fiuÆš mik¡f¥g£l AÇòuh¡ fh§»uÞefU¡F É£lš ghŒ g£nlš Ãidî¡ F¿ahf É£lš ef®vd¥ bga® N£l¥g£oUªjJ. tunt‰ò¡ fHf¤âd®gªjY¡F¥ nghi[ C®tykhf miH¤J¢ br‹wd®.fh§»uÌ‹ 51 M« M©L¥ gÂia Ãidñ£L« tifÆšjiyt® C®â 51 vUJfŸ ó£l¥g£L 51 njáa¡bfhofis¤ jh§» 51 thÆšfË}lhf¢ br‹wJ. É£lšefbu§F« xnu FöfykhŒ¡ fhz¥g£lJ. btŸËafjuhilaÂªj jiyt®fS« bjh©l®fS« efbu§F«gugu¥òl‹ miyªJ âÇªj fh£á bt© ky®fis neh¡»bt© áiw¤J«ãfŸ elkhLtJ ngh‹¿UªjJ.

ã¥utÇ 13 jiyt® tªJ nr®ªJ j« gil å£ošmk®ªjh®. mjid mL¤J kfh¤kh fhªâÆ‹ FoirÆ‹K‹ò bgÇa KªÃw¤ njáa¡ bfhobah‹W« gwªjJ.k‰bwhU òw« g©oj #tA®yhÈ‹ ciwÉl«mikªâUªjJ. _t® FošfËY« jiyt® kh¿ kh¿¥bgUªâushf¥ To¥ngád®. 14 bra‰FG¡T£lK«, 16m»y ïªâa¡ fh§»uÞ FGÉ‹ T£lK« eilbg‰wd.fh§»uÞ FGÉ‹ T£l¤âš g©oj #tA®yhš neUKªâa M©L Ãfœ¢áfis¤ bjhF¤J És¡»a ã‹ òâa

m¥gh¤Jiua« - 654

jiytiu¤ jiyikna‰F«go nt©o¡ bfh©lh®. thdKflâU«goahd ‘tªnjkhju’¡ FušfËilna nghÞjiyikÆU¡ifÆyk®ªjh®.

eh£L beU¡foí« cyf beU¡foí«

ï¡fh§»uÞ Toa rka« ïªâahî¡F« cyF¡F«Äf beU¡foahd rka« MF«. muáaš áiwahs®ÉLjiy brŒa¥glhjij¡ f©o¤J ïU khfhzKjšt®fŸ khfhz¤ jiytÇl« gjÉ Jw¥ò¤jh‹mË¤âUªjd®. Inuh¥ghÉnyh ïu©lh« cyf¥ ngh®_S« ÃiyÆÈUªjJ. ïªÃiyÆš fh§»uÞ fÄ£oÆšv©z‰w Ô®khd§fŸ brŒa nt©oÆUªjâšÉa¥ãšiy. fh§»uÌY« fÄ£oÆY« ïlJrhÇÆd®jiyt®fis beU¡»¤ ÔÉu eilKiwfËš <LgL« goö©o tªjd®. Õfh®, I¡»a khfhz§fËY«vâ®¥ãa¡f« el¤â muáayhiu¤ jh¡f nt©Lbk‹Wmt®fŸ ÉU«ãd®.

tunt‰ò¡ fHf¤ jiyt® nfhghš jhÞ nghÌ‹ïilÉlhj âahf thœit¥ ghuh£o, ïªj¤ jiyt®M£áÆ‹ Ñœ¡ fh§»uÞ K‹ v‹W« milªâuhK‹nd‰wK« bt‰¿í« cilajhFkhf v‹W thœ¤âahtiuí« tunt‰wh®.

jiyikíiu

RghZ rªâunghÞ gšyhÆu¡fz¡fhd k¡f£flšfË‹ Muthu§fS¡»ilna j« cz®¢á Ä¡fjiyikíiuia thá¤jh®. eh£L¢ NœÃiyfŸ, cyfbeU¡fo Ãiy, br‹w fhy¥ gÂfŸ, tU§fhy¤ â£l§fŸM»a ahî« mtuhš bjŸËa eilÆš És¡fkhfvL¤Jiu¡f¥g£ld.

nghÌ‹ eLÃiyikí« bghW¥òz®¢áí«

nghÞ ÔÉu¡ fU¤J¡fis c£bfh©lï¡fh§»uÌ‹ Ô®khd§fS« elto¡iffS« ÔÉu¡

RghR rªâu nghR55

f£áÆd®¡F k£LÄ‹¿ k‰wt®f£F« âU¥âfukhdjhfnt aikªjd. nguit¡ T£l¤â‹ nghJ«mj‹ã‹D« nghÞ clšey§ F‹¿atuhfnt ïUªJ«gugu¥òl‹ všyh¢ brašfËY« fyªJ c¢r msîciH¥ò¢ brŒjh®. vâÇfS¡F X® ï«Äasî« É£L¡bfhL¡fhj cWâíila ï›åu® fU¤J ntWghLilaj« eh£L k¡fËlK« jiyt®fËlK« v‹Wnk rkurkd¥gh‹ikí« ner Kiwí« cilat® v‹gJ mt®jiyik¡ fhy eLÃiyÆÈUªJ e‹F És§»‰W, mtuJf£á¥ g‰W« nfh£ghLfS§ Tl eh£L¥ g‰W¡F c£g£Lmj‰F É£L¡ bfhL¥gjhfnt ïUªjJ. nkdh£Lmuáaš thœÉš mt® f©l f£L¥ghL« x‰Wikí«mtuJ ï¥g©ig nkY« t‰òW¤j cjÉd. bfhŸifcWâí« braš âwK« JÂî« xU§nf gil¤jï›bth¥g‰w jiyt® Foah£áia¤ âw«go el¤â¡fh£L« eh£L¤ bjh©luhfî« ïUªjj‰F ïJntfhuz« MF«.

‘åizÆ‹ c£Ñwš’

fh§»uÞ tuyh‰¿š AÇòuh fh§»uÞ khR kWt‰wX® ca® ctif ehlf«. Mdhš mjidaL¤J tªj âÇòÇfh§»uÞ ïj‰F ne®khwhd Ja® ehlfkhaikªjJ.åizÆ‹ c£Ñwš nghš 1927-M« M©L br‹idfh§»uÌ‹ nghJ V‰g£l tyJrhÇ ïlJrhÇ ntWghnl ïj‰F¡ fhuzkhF«. y©lÅÈU¡F« nghnjnghÞ 1935M« M©L¢ r£l¤â‹go k¤âa ïiz¥òM£á V‰gLtij KG _¢Rl‹ vâ®¡f nt©L« v‹Wïªâa k¡fisí« jiyt®fisí« C¡FÉ¤jh®.fh§»uÌY« btË¥gh®it¡F všyhUila ngh¡FfS« ïj‰F MjuthÆU¥gJ nghynt njh‹¿‰W.Mdhš tyJrhÇ¤ jiyt®fËš gy® ÔÉuthâfis¥nghuh£l¤âš C¡»¡ fh§»uÞ nguh‰wiy ÄFâ¥gL¤âaã‹ rkur« brŒJ bfhŸtânyna eh£l§bfh©oUªjd®. fhªâaofË‹ rkur kd¥gh‹ikï¢rh®ãdU¡F¤ Jiz jUtjhf ïUªjJ. Mfnt

m¥gh¤Jiua« - 656

y©lÅÈUªJ tªjîl‹ mtiu tunt‰w jiyt®fËšgy® mt® ÔÉu¡ nfh£ghLfis MjÇ¡fhkY« vâ®¡fhkY« Éy» Ã‹W, jiyik¥ gjÉia¤ j§fŸ rh®ghf¤â£lÄ£L tªjd®. fhªâaofS« nkÈl Mjuî bg‰wbra‰FGÉdU« ï¡fhuz¤jhš nghÌ‹ jiyik¥gjÉianah ntW vªj ïlJrhÇ¤ jiyik ianahÉU«g Éšiy. j« rh®ghd xUtiuna ÃW¤â k¡fŸMjuit¤ j« g¡f« bfh©Ltu Ka‹wd®.

jiyik¥Õl¥ ngh£o

ï¤jlit jiyik¥ Õl¤J¡F Ã‹wt®fŸ RghZnghÞ, bksyhdh mòšfyh« M#h¤, g£lhã Ójhuhikah M»at®fns. clšey« fhuzkhf M#h¤ Éyfne®ªjJ. ïJ rªj®¥gtrkhd xU Ãfœ¢ánaahF«. Mdhšmt® ÉyF« nghJ ÉL¤j m¿¡if Ãiyikia Äfî«á¡fyh¡f cjÉ‰W. “lh¡l® g£lhã ÓjhuhikahÉ‹bga® F¿¥ãl¥g£oU¥gJ nf£L eh‹ k»œ¢áail»nw‹. eh‹ ÉyFtjhf m¿íK‹ng mt® vd¡fhfÉyFtjhf¡ nfŸÉ¥g£nl‹. Mdhš m§‡d« brŒant©lhbk‹W eh‹ nf£L¡ bfh©lj‹ ngÇš mt®Ã‰f ïz§»íŸsh®. mt® fh§»uÞ bra‰FGÉš xUgiHikahd cW¥ãd®; rÈah ciH¥òilat®.nj®ths®fS¡F mt® bgaiu¢ ághÇR brŒ»nw‹. mt®xUKfkhf¤ nj®î bgWthuhf” v‹W mt® F¿¥ã£lh®.

_‹W ng® nj®î¡F Ã‰FÄl¤âš xUt® Éy» k‰wïUt® Ã‰fî« mt®fSŸ xUtiu MjÇ¥gJ fh§»uÌšïJtiu ã‹g‰w¥g£L tªj vGjh¢ r£l« (Convention)

mšyJ kuò¡F khwhdjhF«. ïjdhš bghJthfkd¡fr¥ò V‰g£lJ. tyJrhÇÆd® ne®ika‰w KiwÆšïlJ rhÇÆdiu Éy¡f¢ Nœ¢á brŒ»‹wd® v‹wnghÌ‹ Ia« tY¥bg‰wJ. ã‹ eilbg‰w Ãfœ¢áfŸahî« m› Ia¤ij cWâ¥gL¤jyhÆd.

RghR rªâu nghR57

òâa Ãiyik : òâa kuòfŸ

yhT® fh§»uÞ Kj‰bfh©nl g©oj #tA®yhšfhªâaofŸ bršth¡F tiyÆš á¡» ïlJrhÇÆÅ‹W«go¥goahf Éy»dh®. fh§»uÞ mngjthâfS« ï›ÉjbgUªjiyt®fis vâ®¡f¤ ja§»¢ á¿J á¿jhfeGtyhÆd®. Mfnt ïlJrhÇÆ‹ cÇikfis ïlJrhÇ¤ jiyt®fns É£L¡ bfhL¥gjhf¤ njh‹¿‰W.Mdhš ï¢NœÃiyÆY« nghÞ jiyik¤ nj®î¥ngh£o¡F Ã‰gbj‹nw JÂªjh®. ïjdhš fh§»uÌ‹ï‹bdhU kuò tH¡»HªjJ. ïJtiu jiyt® nj®Éšngh£onah nj®jnyh V‰glhknyna xUKfkhdnj®ªbjL¥ò ïUªJ tªjJ. jiyt® v‹gJ fh§»ui[el¤J« bghW¥ò v‹W k£L« ïUªj ÃiyÆš ah®tªjhY« mâš ntWghL ïšiy. Mdhš ï¤jlitngh£oÆilna bfhŸif ntWghL òFªjjdhš nghÞgiHa kuig ÉL¤J¥ òJ kuig c©Lg©z Ãid¤jh®.

mu©kid ïufáa« m§fho m«gy«

tyJrhÇ¤ jiyt®fŸ midtU« ïlJrhÇÆdU«K¡»akhd jiyt®fS« nghi[ MjÇahjjdhšmtU¡F¤ jiyt®fSila Mjuî FiwªjJ. MdhY«eh£L k¡fŸ beŠáš mt® bfh©oUªj ïl« vtU¡F«bjÇahjj‹W. Mjyhš r£lk‹w¥ ngh£oÆš nj®ths®v›tsî K«Kukhf Kidth®fnsh mnj tifÆšï¤nj®jÈš jiyt®fŸ KidªJ ntiy brŒjh®fŸ.fh§»uÌ‹ x‰WikÆY« ne®ikÆY« Mœªj g‰WilanghÞ nj®jš ntiyÆÈw§f ÉU«gÉšiy. VbdÅšfh§»uÞ jiyik¥ ngh£o MŸ ngh£o m‹W; eh£L¥gÂ¥ ngh£o v‹W mt® v©Âdh®. Mfnt mt®ï¥ngh£o Ãfœtj‰F¡ fhuzkhd bfhŸifntWgh£ilna j« rh®ãš És¡f ne®ªjJ.

“tU»w M©oš ãÇ£oZ murh§f¤J¡F«fh§»uÞ tyJ rhÇ¡F« ïilna ïiz¥guáaš â£l«g‰¿ xU rkur« V‰glyh« v‹W v©z¥gL»wJ. ïj‹

m¥gh¤Jiua« - 658

gadhfnt X® ïlJrhÇ¤ jiyt® tUtij tyJrhÇÆd®ÉU«g Éšiy. mt® rkur¥ ng¢R¡fËš Fªjfkhfî«x¥gªj¤â‹ ghijÆš xU KŸshfî« ïU¡fyh« v‹Wmt®fŸ v©Q»wh®fŸ.”

nkÈl¤â‹ foths¤ij¡ ifÆš ão¤J¡bfh©oUªjt®fS¡F muáaÈ‹ mªju§f¥ ngh¡ifm«gykh¡F« ï›t¿¡if btoF©L ngh‹¿UªâU¡fnt©L« v‹gJ vâ®gh®¡f¤j¡fnj. Mdhš guÞgux¤JiH¥gh»a fhiu¡nfh£il kâÈš xU br§fšvL¡f¥g£lhš ã‹ go¥goahf x›bthU br§fšY«eGîtJ ïa‰if jhnd!

vâ®¥ãilna bt‰¿ : nkÈl mâ®¢á

tyJ rhÇÆd® ï¡T‰iw Mntr¤Jl‹ kW¤jd®.‘nghÞ mÏ«irÆš g‰w‰wt®; kiwKfkhf¥ òu£á¡fhuU¡F cjîgt®; kfh¤kh fhªâÆ‹ e«ã¡ifia¥bgwhjt®’ v‹bwšyh« Tw¥g£lJ. ït‰whšãÇ£oõh® jh‹ nghi[ ÄFâ btW¡f Koínk jÉueh£L k¡fŸ btW¥ò mâfkhf KoahJ v‹gij mt®fŸv©Â¥ gh®¡fÉšiy. r®jh® g£nlš, kfh¤kh fhªâ,#tA®yhš neU M»a khbgUª jiyt®fŸ kiwKfkhfî«neÇilahfî« g£lhãia MjÇ¤J« ngh[&¡F« 200bkhÊfŸ tiu bgU«gh‹ikahf¡ »il¤J mt® bt‰¿bg‰wh®.

ngh[&¡F¥ bgUthÇahd MjutË¤j gFâfŸ mt®bgh‹dhlh»a t§fK« f¥gnyh£oa jÄHid p‹wkÂ¤ âUehlh»a jÄHfKnkahF«. ïlJrhÇÆd®,mngjthâfŸTl Éy»Ã‹w ïªneu¤âš, jÄHf¤â‹m¿î¢ áfu§fSŸ x‹bwd¤ j¡f ïlJrhÇ¤ jiyt®vÞ. ÓÅthr Ia§fhU« mt® njhH®fshd âU.K¤JuhkÈ§f¤ njtU« jÄœeh£oš ngh[&¡F¤ j« KGMjuit¤ jªjJ kw¡f Koah mUŠbraš MF«.

tyJrhÇÆ‹ mªju§f R¤âg‰¿ Ia« vGªjJ eh£Lk¡fS¡F¥ nguâ®¢ána jªâU¡f nt©L«. Mdhš k¡fŸ

RghR rªâu nghR59

ïUâw¤jhÇlK« xU rh®ò bfhŸs ïlÄU¡f KoahJ.jªijí« jhí« thâ vâ®thâfshf tH¡Fk‹¿šthjhL« nghJ m¤jhŒ jªijaÇ‹ FHªijfŸ ïU¡F«ÃiyÆnyna eh£L k¡fŸ ïUªâU¡f nt©L« v‹dyh«.Mdhš nj®jš Koî bjÇªjnghJ fhªâaofŸthŒÉ£L¢ brh‹d brh‰fŸ ïijÉl mâ®¢ájUgitahÆUªjd. mt® neuoahfnt jh« nghÞjiytuhtij xU á¿J« ÉU«gÉšiyba‹WÉs¡fkhf¤ bjÇÉ¤jh®. “bjhl¡f¤âÈUªnj nghÞÛ©L« nj®ªbjL¡f¥gLtij eh‹ ÔÉukhf vâ®¤JtªJŸns‹ v‹gij eh‹ x¤J¡ bfhŸ»nw‹. mj‰fhdfhuz§fis eh‹ ï¥nghJ Tw¥nghtâšiy. g£lhãÓjhuhikah Éyf nt©lh« v‹W nf£L¡ bfh©lt‹ehnd ahifahš, mt® njhšÉ v‹ njhšÉna” v‹WfhªâaofŸ F¿¥ã£lh®.

ngh® åuÇ‹ bghiw vâ®¥ò

j« bt‰¿ahš V‰gL« kd¡ fr¥ãdhš fh§»uÞx‰Wik¡F« bt‰¿¡F« CW tu¡TlhJv‹bw©Âdh® nghÞ. Mfnt v¥ghL g£L« vijÉ£L¡bfhL¤J« vâ®¤ju¥òl‹ rkur« brŒaî«kfh¤kh fhªâÆ‹ MÓ®thjK« x¤JiH¥ò« bgwî«Ka‰áfŸ brŒjh®. Mdhš fhªâaofŸ nfhÆÈ‹ thÆšmtU¡F mil¥g£ljhfnt ïUªjJ. jh« mtUl‹x¤JiH¡f¥ nghtâšiyba‹W« Éy»na Ã‰f¤JÂªJÉ£ljhfî« mt® T¿dh®.

ngh[&¡F ïa‰ifahf ïUªj clš eÈî kd¡fr¥ghY« mâf ciH¥ghY« ÄFâahÆ‰W. MdhšåuU« âah»í« eh£L¥ g‰W Ä¡ftU« Md mt®kdªjsuhJ j« ntiyfsid¤ijí« ah® cjÉíÄ‹¿¤jhnk brŒJ tªjh®. fhªâaofŸ ÉU¥g¥gona fh§»uÞbra‰FG cW¥ãd®fËš 12 ng® xU§nf gÂ JwªJÉy»d®. fhªÔa¡ FGÉd® nghi[ Éy¡fntghLg£ld® v‹gJ bt£l btË¢rkhÆ‰W. xUòw«fh§»uÞ ntiyia eil bgwKoahkš x¤JiHahik

m¥gh¤Jiua« - 660

brŒJÉ£L¡ fšf¤jhÉš To ‘fh§»uÌ‹ bfhŸiffËY« â£l§fËY« â£l§fËY« v¤jifa khWghL«Tlhbj‹W ï¥nghJ V‰g£LŸs beU¡foÆš všyhmâfhuK« fhªâaofË‹ ifÆnyna ïU¡f nt©L«’v‹W xU Éá¤âu¤ Ô®khd« bfh©L tªJ Ãiwnt‰¿d®.e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd¤J¡ bfh¥ghd ï«Koî¡F¥ã‹ nghÞ jiyt® Ãiyia¤ Jwªnj ÔUth® v‹Wvâ®gh®¡f¥g£lJ.

KŸshrd¤âš mk®ªj jiyt®

x¤JiH¥ò« kW¤J¢ braš RjªâuK« kW¡f¥g£lïªj ÃiyÆY« mt®fŸ vâ®gh®¤jgo nghÞ gjÉJw¡fÉšiy. kU¤Jt Ãòz® v¡fhuz¤jhY« ntiybrŒa¡ Tlhbj‹W t‰òW¤âí« mt® gy® brŒant©oa ntiyia xUtuhfntÆUªJ brŒJ, nehŒ¥gL¡ifÆÈUªjgona fh§»u[&¡F¡ bfh©Ltu¥g£lh®. mt® clš bt¥ò 103 ghiffS¡F nkšbr‹¿UªjJ. gªjY¡FŸ tªjã‹ mt® Ãiy ï‹D«gLnkhrkhÆ‰W. mt® Rthrnfhr« tiu nehŒ guÉmgha Ãiy V‰g£L É£lbjd kU¤Jt®fŸ T¿d®.Mdhš nghÌ‹ nehia¥ nghynt mt® muáašvâÇfS« É£L¡ bfhL¡fÉšiy. ngh[&« j« ntiyiaÉ£L kU¤Jt ïšy« bršy kW¤JÉ£lh®. “#gšó®br‹W kU¤Jt« gh®¡f eh‹ ï§nf tuÉšiy. fh§»uÞT£l« To KoíK‹ eh‹ ïw¥gjhÆUªjhš, kU¤JtÉLâÆš rhtijÉl ï§nf rhtnj nkyhdJ.” v‹Wmt® T¿dh®.

nghÌ‹ Ãiy F¿¤J¥ g©oj #tA®yhšfhªâaofS¡F¤ bjÇÉ¤J muáaš ngh£o jÉ®¡F«gont©o¡ bfh©ljhf¤ bjÇ»wJ. Mdhš fhªâaofŸïªj¥ nghuh£l neu¤ânyna uh{nfh£ k¡fŸ cÇik¡fhf c©zhneh‹ò¥ nghuh£l¤âš <Lg£oUªjh®.Mfnt ïJg‰¿ vJî« ftÅ¡f neuÄšiy v‹WT¿É£lh®.

RghR rªâu nghR61

C®ty¤âš jiyt® gl«

kh®¢ 10 M« njâ fh§»uÞ T£l« bjhl§»‰W,m‹iwa C®ty¤âš jiyt® fyªJ bfhŸs Koahjmsî mt® bray‰wtuhdh®. mt® glnk C®ty¤âšjiyik jh§»‰W. tH¡f« nghš 52-tJ M©L fh§»uÞthœit¡ F¿¡f 52 ahidfŸ ó£oa C®âÆš jiyt®gl« bfh©L bršy¥g£lJ.

fhªâaofis¥ ã‹g‰W« bfhŸif g‰¿a Ô®khd«bghJ¡T£l¤âš Ãiwnt¿‰W. ngh[&« k»œ¢áílndna fhªâia¥ ã‹g‰Wtjhfî« mt®Mnyhrid¥go el¥gjhfî« x¥ò¡ bfh©lh®. Mdhšclš eÈî tutu mâfÇ¡fnt mtuhš fhªâaofËl«nghf KoaÉšiy. ïj‰fhfî« mt® ÛJ FiwTw¥g£lJ. j« clš Ãiyia v©Â¡ fšf¤jh tUkhWmt® fhªâaofis nt©odh®. ïJ ga‹glhJ nghfntfoj _y« mt® fU¤j¿a ÉU«ãdh®. ïJî« v¤jifaKoî« c©L g©zÉšiy. vdnt V¥uš 28-ïšfšf¤jhÉš Û©L« m»y ïªâa¡ fhÇa¡ fÄ£oT£l¥g£lJ. nghÞ j«ik ï‹D« MjÇ¤J Ã‹wïisP®fis v›tsnth f£L¥gL¤â it¤âUªjh®.MÆD« á¿jsî FH¥g« f©L mt® kdKilªJjiyikÆl¤ij¤ Jw¡f¤ JÂªjh®. filá neu¤âšg©oj #tA® mtiu m§‡d« brŒahjgo jL¡fKa‹wh®. nghÞ ï¥nghJ j« Koit kh‰wïz§fÉšiy. mt® ïl¤âš ghò uhnrªâu ãurh¤jiytuh¡f¥g£lh®.

fh§»uR¡F¤ j« thœehisna gÈ bfhL¡fv©Âa nghi[¡ fh§»uÞ cj¿¤ jŸË‰W. MdhšïJî« nghÞ tiuÆš e‹ikna brŒjJ. fh§»u[hY«mj‹ jiyt® fshY« M‰wKoahj bgU« nghuh£l¤ijmt® el¤Jtj‰F¡ fh§»uÞ jiyik¥ gjÉ¤ Jw¥ngfhuzkhaikªj bj‹dyh«.

m¥gh¤Jiua« - 662

9. njáa K‹dÂ ïa¡fK«kha kiwî«

njr§flªj njáa åu®

ïªâahÉ‹ njáathâfËilna nghÌ‹ gÂÄ¡fca®thdJ. f£á thj§fŸ flªj njáa thj« v‹D«Ãiy ïªâahÉš ï‹D« V‰glÉšiy. fhªâaofŸ,#tA®yhš neU, nghÞ ngh‹w Kjšju¤ jiyt®fnsf£á flªj njáa¤ij¡ fdî fhzî« mj‰fhf ciH¡fî«tif njoat®fŸ. Mdhš fhªâaofŸ njáa¤ijÉlmÏ«ir, r¤âa« KjÈa rka¡ nfh£ghLfËY«gH§fhy¥ bghUshjhu KiwfËY« ÄFâahf¥g‰Wilat®. #tA®yhnyh cyf ehLfËilna X®cW¥ghf, cyif¥ ã‹g‰¿na ïªâah K‹ndw Koí«v‹w nfh£ghLilat®. Mfnt cyifah£o¥ gil¡F«tšyuRfË‹ rJu§f M£l¤âÅilna mt® xUgFâahÆUªJ MLgtuhŒ É£lh®. Mdhš nghÞ f£áflªJ njáa¤ij¡ f©lJ nghynt, njáa§ flªJnjr¤ijí«, njr§ flªJ njr k¡fisí«, njr k¡fisí«flªJ njr eyD¡fhd kh®¡f¤ijí« f©lt® Mth®.

CiHí« c¥g¡f« f©l jiyt®

k‰w všyh¤ njáa¤ jiyt®fS« njr¤â‹ jiyÉâia V‰W el¤âd®; nghÞ njr¤â‹ jiyÉâianakh‰¿aik¡f K‰g£lh®; K‰g£L¥ bgU bt‰¿í«f©lh®; KGbt‰¿ fh©gâš mtU¡F V‰g£l jilxnu xU jiljh‹ - mt® xU kÅj®, cyif¥gil¤jÊ¡F« flîŸ mšy® v‹gnj. RU§f¢ brhšy¥

RghR rªâu nghR63

nghdhš “CiHí« c¥g¡f« fh©g®. ciyÉ‹¿¤jhHhJ cP‰Wgt®” v‹W tŸSt® bgUkh‹ F¿¥ã£lCœ flªj bgÇah®fSŸ mt® xUt®. mby¡[h©l®,è[®, be¥nghÈa‹ M»a Kjšju cyf¥ bgU åu®fŸtÇirÆš it¤J mt® v©z¤j¡ft®.

kfh‹fËilna xU khåu®

âÇòÇ fh§»uÞ nghÞ milªj gL åœ¢á nghi[¤jÉu ntW vªj muáaš jiytiuí« K¿ao¤âU¡F«v‹gâš IaÄšiy. ï¤jifa beU¡foÆ‹ ã‹ muÉªj®xU JwÉahdh®; t.c.á. muáaÈš e«ã¡ifÆHªJ, r_f¢Ó®âU¤jthâahdh®. Mdhš nghÞ fh§»ui[e«gKoahj Él¤J¤ jhnk fh§»u[h»¤ njr¤ije«gyhdh®. njr« g¡FtkilahjJ f©L jhnk njrkh»muáaY« gilí« mik¤J MztÄ¡f ãÇ£oZtšyuir vâ®¤J¥ nghÇlyhdh®. JÂ¢rš Ä¡fï›åuÇ‹ åufhij ïªâah tuyh‰¿Y« fhzhj,òuhz¤âY« fhzhj òJ ïâfhrkhF«. nghÌ‹thœ¡if ïªâahÉ‹ edit k£LÄ‹¿, fdití«flªjJ v‹dš nt©L«.

‘njáa K‹dÂ¡ f£á mik¥ò’

fh§»uÞ ïa¡f¤Jl‹ khzt® ïa¡f«, bjhÊyhËfŸ ïa¡f«, Foahdt® ïa¡f«, rkj®kthâfŸ ïa¡f«,bghJîilik ïa¡f« M»a všyh Vfhâg¤âavâ®¥ãa¡f§fisí« x‹WgL¤jnt nghÞ ghLg£Ltªjh®. fh§»uÞ nkÈl« Vfhâg¤âa vâ®¥ãš mo¡fots®¢áíWtJ f©L« mt® X® ïlJrhÇ mÂtF¥òV‰gL¤â Élyh« v‹w e«ã¡ifÆnyna 1928 Kjš 1939tiu fh§»uÌ‹ X® m§fkhÆUªJ ciH¤jh®. âÇòÇfh§»uÞ _y« m›bth¤JiH¥ò¡F tÊÆšyhkšnghfnt, fh§»u[&¡F btËÆÈUªnj ‘njáa K‹dÂ’v‹w òJ ïa¡f« bjhl§f Kidªjh®.

fh§»uÌÈUªJ btËna Ju¤j¥g£l ÔÉuthâfŸïªâahÉš v¤jidnah ng®fŸ c©L. mt®fSŸ btËa

m¥gh¤Jiua« - 664

br‹W jÅ¡f£á mik¡f Ka‹wt®fŸ Äf¢ áy®. jÅ¡f£á mik¡f Ka‹W bt‰¿ f©lt® XÇUt® v‹dyh«.mt®fSŸ nghÞ xUt®. 1939-ÈUªJ 1941 tiu ït®njh‰WÉ¤j f£á e‹F ts®¢áailªJ tªjbj‹gâšIaÄšiy. nghÞ btËehL br‹w ã‹ mt® brŒjbrašfS« c©ikÆš ï¡f£áia¤ bjhl®ªjbrašfnsahF«.

nghÞ clšey« bg‰wJ« ehbl§F« R‰W¥ gaz«brŒJ j« njáa K‹dÂ¡ f£á¡F¡ »isfŸ mik¤Jmij xG§fhf M¡»dh®. mj‹ neh¡f§fŸ, bfhŸiffŸM»at‰iw És¡»¥ ãurhu« brŒjh®. mt® btËeh£LmDgt«, muáaš gÆ‰á M»at‰¿‹ fhuzkhfÉiuÉš ehbl§F« xU òâa njáa ïa¡f ÉijÉij¡f¥g£lJ. br‹idÆš âU. Ia§fhU«, ãw jÄœ¤njhH®fS« K‹dÂ¡ f£áia tY¥gL¤j¥ ghLg£ld®.nghÌ‹ jikadh® ru¤ rªâu ngh[&« mtU¡F¤JizahÆUªjh®.

nkÈl ml¡FKiwÆilnaí« eh£L¥gÂ;áiw¥gÇR

nghÌ‹ ts®¢áia¡ f©L tyJrhÇÆd® thshïU¡fÉšiy. nghÌ‹ jsuhj ÃÄ®ªj njáa M®t«všyh ïlJrhÇ¡ f£áÆdiuí« Û©L«xU§»iz¤JÉl¡ TL« v‹W mt®fŸ f©ld®. MfntnghÌ‹ bršth¡F ÄFâahíŸs khfhz fh§»uÞfÄ£oÆ‹ cÇikfis¡ Fiw¤J kªâÇ rigfË‹cÇikfis tY¥gL¤jyhÆd®. ïjid¡ f©o¤J, nghÞãurhu¡ T£l§fŸ el¤âdh®. mj‹ÛJ nkÈl«, mt®m»y ïªâa fh§»uÞ fÄ£o¡F vâuhf¡ »s®¢ábrŒjh® v‹W Fiwfh£o mtiu t§f¡ fh§»uÞ fÄ£o¤jiyt® gjÉÆÈUªJ« fÄ£ofËÈUªJ« Ú¡»‰W.th®jhÉ‹ ï¡f£lisia t§f¡ fh§»uÞ fÄ£o V‰f¤ja§»anghJ m¡fÄ£oí« Ú¡f¥ g£lJ. ïjdhšnghÌ‹ jikadh® ru¤ rªâungh[&« gjÉÆHªjh®.

RghR rªâu nghR65

fh§»uÞ nkÈl« ngh® bjhL¤JÉ£l ãwF«nghÞ j« tH¡f¥go njáa¥ gÂÆš KidªJ <LgLtijÃW¤jÉšiy. br‹idÆš laÇ‹ ‘j«ã’ ÚÈ‹ cUt¢áiyia m¥òw¥gL¤J« ïa¡f¤ij¤ jÄœeh£L¡fh§»uÞfhu®fŸ el¤âaJ nghynt, fšf¤jhÉšAhÞbtš v‹w btŸis m£^Êa åu® cUt¢ áiyiam¥òw¥gL¤Jtj‰fhd »s®¢áÆš nghÞ <Lg£lh®. t§fïisP®fŸ mtUl‹ bgUthÇahf¢ nr®ªJ »s®¢ábrŒjd®. mJ f©L ádªj t§f murh§f« ïªâa¥ghJfh¥ò¢ r£l¤â‹Ñœ mtiu¡ ifJ brŒJ fhtyiuaiwÆ‹¿¢ áiwÆÈ£lJ.

nghÞ áiw¥g£l ã‹D« mt® njh‰WÉ¤j»s®¢á XŒªjghošiy. t§f ïisP®fŸ rhÇahf tªJmjid¤ bjhl®ªJ el¤âd®. ntWtÊÆ‹¿murh§f¤jh® m¢áiyia m¥òw¥gL¤âd®. nghÞ vL¤jbraš ï§F« bt‰¿ bg‰wJ. Mdhš murh§f¤â‹btŠádK« gÊíz®¢áí« nghi[¡ fhtÈnynait¤âUªjJ. mt® ÛJ ntW áy F‰w¢rh£Lfisí«jahÇ¤J Érhuiz¡F« bfh©Ltuhknyna áiwit¤âUªjd®.

Û©L« c©zh neh‹ò : eh£L k¡fS¡F xUrh[d«

ÉrhuizÆšyhkš nghi[¢ áiw it¤âUªjijÛ©L« eh£L k¡fŸ gygo f©o¤J¡ »s®¢á brŒjt©zÄUªjd®. K‹ x¤JiHahikÆa¡f eh£fËšáiwÆÈU¡F« nghnj k¡fŸ mtiu¢ r£lrig¡F¤nj®ªbjL¤jJ nghynt ï¥nghJ« cgnj®jÈš mtiu¤nj®ªbjL¤jd®. murh§f« v¡fhuz§ bfh©L« mtiuÉLjiy brŒa¤ JÂaÉšiy.

ngh[&« j«ik tiuaiwÆ‹¿¡ fhtÈšit¤âU¥gij¥ gythW vâ®¤J tªJ ïWâÆš c©zhneh‹ãU¡f¥ nghtjhf v¢rÇ¡if brŒjh®. mªneh‹òv§‡d« KoÆD« eh£L¡F¤ j« ïWâ Koití«

m¥gh¤Jiua« - 666

ÉU¥g¤ijí« gâî brŒJ bjÇÉ¡f nt©L« v‹wfU¤Jl‹ mt® j« rh[d« x‹iw vGâ it¤J mjidkfhzh¤ jiyt®f£F« mik¢r®f£F« mD¥ãit¤jh®. mâš mt® TWtjhtJ:

“v‹ thœÉš Äf beU¡fo ÉisÉ¡F« elto¡ifÆš ïw§FK‹ mJtifÆš v‹id¤ ö©oav©z§fis ï§nf vGâit¡»nw‹.”

“Äf Mœªj áªjid¡F¥ ã‹d® eh‹ tªJŸs KoîkÅj‹ v¡fhuz§bfh©L« NœÃiyfS¡F moikah»Él¡TlhJ v‹gJjh‹. ”

ï¥nghJŸs NœÃiyÆš thœtJ v‹gJ v‹dhšV‰W¡ bfhŸs Koahj braš. r£l xG§F¡ nfL. mÚâM»at‰W¡F É£L¡ bfhL¤J thœ¡ifiaÚo¥gbj‹gJ v‹ thœ¡if¥ g©ò¡nf khwhdJ.thœ¡if¡F ï›Éiy bfhL¥gijÉl thœ¡ifiacj¿ba¿tijna eh‹ ÉU«ò»nw‹. murh§f« v‹id¥gyh¤fhu¤jhš fhtÈš it¡f ÉU«ãdhš eh‹mt®f£F¡ TWtJ, “v‹id ÉLÉ¡f! m‹nwš eh‹ thHkW¤JÉLnt‹” v‹gnj. thH ÉU«òtnjh, rhf¤JÂtnjh v‹ brhªj Koit¥ bghW¤jJ.

“xU bfhŸif¡fhf thœªnjh«; mj‰fhf ïwªnjh«”v‹gijÉl xUtU¡F ntW ahJ nt©L«?

v‹ eh£L k¡fS¡F eh‹ TWtJ; moikahŒthœtâD« rhg¡nfL kÅjD¡F ntW ïšiy.mÚâílD« ÔikílD« rkur« brŒJ bfhŸtijÉlxUt‹ brŒí« gÊ¢ braš ntW ïšiy.

ïªehisa murh§f¤â‰F eh‹ TWtJ...

“vdJ ïWâ nt©LnfhŸ ïJ.”

vdJ ïWâ mikâia¥ gyh¤fhu¤âdhš Fiy¡fK‰glnt©L«. blbu‹Þ kh¡ÞÉÅ, #â‹jhÞ,kfh¤kh fhªâ M»at®fŸ tifÆš murh§f« neh‹ãšjiyÆl v©zÉšiy. mJnghynt v‹ tifÆY«

RghR rªâu nghR67

ïU¥Õ®fŸ v‹W e«ò»nw‹. ïâš khWghL V‰g£L,gyh¤fhukhŒ czî âÂ¡f Ka‰á vL¤J¡bfh©lhšTl eh‹ mjid v‹ KG gy¤Jl‹ vâ®¡f¥nghtJ cWâ. mj‹ ga‹ ï‹D« mghafukhdjhŒÉL«. v‹ c©zh neh‹ò 1910 et«g® 20-M« njâbjhl§F« ÉLjiy.

nghÞ v¤jifa kÅj® v‹gij ïªâahm¿ªâU¥gij Él¥ ãÇ£oZ murh§f« e‹F m¿í«v‹dyh«. brhšbyh‹W, brabyh‹W, brhšÈagobrŒa kh£lhjt® v‹w tF¥ãš mt® nr®ªjt® v‹Wmt®fŸ v©zÉšiy. Mfnt neh‹ò v¢rÇ¡if¡FÇaehŸ tiu mt®fŸ thsh ïUªJ mªehŸ tªjnj mtiuÉLjiy brŒjd®.

ÉLjiy brŒj ã‹D« mt®ÛJ ïU tH¡FfŸtH¡F k‹w¤âš ïUªJtªjd. mt® clšÃiy rÇ¥gL«tiu mt‰iw tÈíW¤JtJ x¤â it¡f¥g£oUªjJ.

btË¤ njh‰w¤âš nghÞ ï¥nghJ ïªâaÇilnaïªâauhŒ, fh§»uÞ jiytÇilna fh§»uÞ jiytuhŒmt® ÃiyÆš k‰w ahtU« ïU¡»wgona jh‹ ïUªJtªjjhf¤ njh‹¿ÆU¡f¡TL«. MÆD« eh£L k¡fS«jiyt®fS« muáayhU« vâ®gh®¤âuhj â£l§fŸmt® cŸs¤âš cUth» tªjd v‹gJ ã‹d® ÃfœªjÃfœ¢áfËdhš k£Lnk btËahÆ‰W. c©ikÆš mt®â£l KGtJ« bra‰g£L Kotilªj ã‹jh‹ mj‹KG totK« ek¡F¤ bjÇa tªjJ. M¿ak®ªj ÚWngh‹¿Uªj mt® c©ikÆš ÚWó¤j beU¥ghfntmikªjh® v‹gij k¡fŸ czuÉšiy.

nghÌ‹ ïufáa¤ â£l«

1939 br¥l«gÇš cyf¥ ngh® bjhl§»aâÈUªnjnghÞ btËehL br‹W fh§»uÞ nghuh£l¤â‰FcjÉahf btËehLfËÈUªJ X® Vfhâg¤âa vâ®¥ò¥nghuh£l¤ij cUth¡f nt©Lbk‹W fUâ tªjh®.Mdhš mt® â£l§fŸ KG mikâ bgw Xuh©lhÆ‰W.

m¥gh¤Jiua« - 668

ïj‰»ilÆš 1940-ïš mt® njr¥gÂÆäLg£L¡fhytiuaiwÆ‹¿¢ áiw¥g£lh®. c©zhneh‹ã‹_y« muáayhiuna gÂa it¤J btËna¿a ã‹ïªâahÉÈUªJ btËna¿ khÞnfh bršy v©Âdh®.m›th©L or«gÇš nghtjhf v©Â¡ fhóÈšmj‰fhd V‰ghLfŸ brŒí«go m§FŸs e©g®fS¡FvGâÆUªjh®. Mdhš F¿¥ã£l fhy¤âš òw¥glïu©L jilfŸ V‰g£ld. x‹W fšf¤jh efu rig¡Fmt® bghW¥ghd áy fhÇa§fËš cjÉ brŒant©oÆUªjJ. k‰bwhU jil mt® btË¢bršYtj‰fhd kh‰WUÉ‰F ïa‰if¤jho ts®¥gJmtáakhÆUªjJ. jho ts®¥gj‰F¡ FiwªjJ MWkhj« nt©oÆUªjJ.

kha kiwî

ÉLjiy bg‰w nghÞ fšf¤jh všÍ‹ nuhoYŸsj« å£oš j§»dh®. rka tÊgh£oš KG neuK«<Lgl¥nghtjhš vtU« j«ik¥ gh®¡f¡ TlhJ v‹Wâ£l¥gL¤â¤ jÅaiwÆnyna ïuî« gfY« fÊ¤Jtªjh®. go¥goahf¥ ãwUl‹ foj¥ ngh¡Ftuî,bjhiyngáÆš ngRtJ M»at‰iw¡ Fiw¤J¡bfh©lh®. czî bfh©L tUgtU« btËna it¤JÉ£L¥ nghŒÉl nt©L«. nghÞ muáaÈš kd kY¤JmuÉªj® nghš rka¥ gÂÆÈw§»É£lh® v‹w v©z«guÉ‰W. ïj‰»ilna âObud xUehŸ nghÞ fhzhk‰nghŒÉ£lh® v‹w brŒâ v§F« guÉ‰W. gy ehsh»í«tšyik Ä¡f murh§f¥ nghärh® mÇ¤J¤ njoí«v›Éj¥ gyD« »£lÉšiy. fšÿÇ thœÉš JwÉahfïkakiy¡F¥ nghdJ nghynt nghÆU¥gh® v‹nwahtU« Koî brŒjd®. Mdhš muáayh® k£L« mt®ïªâahitÉ£L btËna nghŒÉ£lh® v‹W«,ehÍa®fSl‹ T£lhf ntiy brŒ»wh® v‹W« T¿tªjd®. KjÈš eh£L k¡fŸ ïjid e«g¡TlÉšiy.ï~J vâ®gh®¡f¤ j¡fnj. Mdhš ehsilÉš ï~JXusî cWâ¥g£lJ.

RghR rªâu nghR69

10. btËehLfËš òu£á ïa¡f«

nghÌ‹ kiwî g‰¿ cyfK« muáayhU« gythWngá¡ FH¥gkilªâUªjd®. Mdhš mt® c©ikÆš 1941#dtÇ 16-ïš kh‰WUÉš - xU KÞä« g¡»Ç cUÉš -btËna¿¥ nghä[h® f©fS¡F¤ j¥ã ïªâahÉ‹všiy tiu gy ïilôWfisí« flªJ br‹W 19-M«njâ bgõhtiu milªJÉ£lh®. mt® btËna¿abrŒâ bghJ k¡fS¡F¤ bjÇatªjJ #dtÇ 26-nyna.mj‰F K‹ mt® ïªâahÉ‹ všiy br‹WÉ£lh®.ï§»UªJ òw¥gL«nghJ mt® ngrKoahj Cik, fhJnfshj brÉL v‹W eo¤J všiy¡ fhtyU¡F¤ j¥ã 1941#dtÇ 22-ïš fhóš br‹W nr®ªjh®. tÊÆš kiyeh£L¡FofË‹ jiyt®fŸ gy® mtU¡F MjutË¤jd®.ït®fSŸ mlh[ß¥ãYŸs rka¤ jiytuhd Õ®ghghî« yhšòuhÉ‹ jiytuhd uàk¤fhD«K¡»akhdt®fŸ. uàk¤fh‹ fhóš muritÆšbršth¡F¥ bg‰wtuhd goahš mt® if¢Ó£L tÊÆšfhty®fËlÄUªJ j¥g¥ ngUjÉahÆUªjJ.

fhóÈš murh§f x‰w® xUt® nghi[í«e©g®fisí« ã‹bjhluyhdh®. nghÞ e©g®fŸmtU¡F¢ á¿J bghUŸ jªJ mD¥ãd®. mj‹ã‹ nghÞuZa öjiu¡ fhz Ka‹wh®. XÇl¤âš tÊÆnynamtiu¡ f©L«, nghÞ e©g® j«KlÅUªjt® nghÞjh‹ v‹W mt® e«ò«go brŒa KoaÉšiy.Msilahs« kiw¡f vL¤J¡bfh©l Ka‰ánaa‹¿,cWâ¥gL¤j¤ j¡f rh‹WfŸ mt®fËlÄšiy! Mdhšï¤jhÈa öjiu mt®fŸ f©lnghJ bjËthd bt‰¿»il¤jJ. n[P® ¡nuhÅ v‹w mt® nghÞ j¥ã tªjh®

m¥gh¤Jiua« - 670

v‹W nf£L všiya‰w k»œ¢áailªjh®. mt® _y«nuh« efUlD« bg®ÈDlD« bjhl®î bfhŸsKa‹wd®. Mdhš v¡fhuz¤jhnyh vJî«eilbgwhkš eh£fŸ fÊªjd.

c¤j« rªâ‹ c¤jk nrit

K‹ Tw¥g£l x‰w‹ RghZ nghi[í« mt® njhH®uAk¤ fhidí« mo¡fo bjhšiy¥gL¤âdh‹.m¢rka« nuonah É‰gidahsU« nghÌl«g‰WjYŸstUkhd c¤j« rª¤ v‹w ïªâa® mtU¡FMjuî jªjh®. 48 ehŸtiu nehí« bjhšiyí«g£Lm§nf j§»dh®. mj‹ã‹ elªnj uZa všiybrštbj‹W mt® JÂªjh®. Mdhš ïj‰FŸ ï¤jhÈaöjÇ‹ Ka‰áÆ‹ gadhŒ Inuh¥gh bršynt©oaV‰ghLfŸ jahuhÆd v‹W brŒâ tªjJ. kh®¢ 17-ïšmt® m§»UªJ òw¥g£L b#®kÅ btËeh£L¡fhÇahya¤jh® cjÉíl‹ khÞnfh br‹W m§»UªJkh®¢ 28-ïš bg®È‹ br‹wh®.

ïªâa¤ jiyt® ngh[&« b#®k‹ jiyt®Ï£yU«

RghZ M¥fhÅÞjhÅÈU¡F«nghJ mt® X®ï¤jhÈa¥ bgaUl‹ ï¤jhÈauhf eo¤jh®. ï¥nghJb#®kÅÆš k‰bwhU ï¤jhÈa¥ bgaUl‹ m§FŸs gyeh£L¤ jiyt®fisí« neÇš f©L ngryhdh®.m¡nlhg® khj¤J¡F¥ ã‹ ï«kiw bga®fËÈUªJbtËtªJ j« bgaiu btË¥gilahf¤ bjÇÉ¤jh®.ïjDl‹ Inuh¥ghbt§F« mt® b#®kÅÆÈU¡F«brŒâ guÉ‰W. áy eh£fËš mt® K‹T£o¤ â£l«brŒj go mlhš~¥ Ï£yiu¢ rªâ¤jh®. mt®fŸrªâ¤J¡ ifFY¡»a fh£áÆ‹ gl« nkdhbl§F«M®t¤Jl‹ guÉ‰W. Ï£y® m‹òlD«, e£òÇikílD« nghi[ tunt‰W tz¡fkË¤jh®.

nghÞ j« Inuh¥ghÉYŸs ïªâa®fËilnaí«ngh®¡ ifâfËilnaí« ãu¢rhu« brŒJ ïªâa

RghR rªâu nghR71

ÉLjiy¥ gilbah‹W âu£Ltj‰fhfnt Inuh¥ghtªjjhf¤ bjÇÉ¤jh®. ïªâahÉ‹ Rjªâu¤J¡f‹¿ ntWv›tifÆY« mJ ntiy brŒahJ v‹W«, mj‹Ã®thf« ah® jiypLÄ‹¿¤ j‹Å¢irahÆU¡f nt©L«v‹W« M»a ïu©L ÃgªjidfSl‹ m~J ïa§F«v‹W mt® F¿¥ã£lh®. Ï£y® mªÃgªjidfis V‰Wm«Ka‰á¡F ïz¡fkË¤jh®.

nkdh£L ïªâa ÉLjiy ïa¡f tuyhW

ïªâahÉš òu£á ïa¡f¤âäLg£L btËna¿dgy® Inuh¥ghÉY« mbkÇ¡fhÉY« ïUªjd®.ït®fSŸ gy® ïªâa ÉLjiy¡ fHf§fis el¤âd®.Kjš cyf¥ nghÇ‹ nghJ uh#knfªâu ãujh¥ v‹gt®xU ÉLjiy murh§fnk mik¤âUªjh®. e«ãah®,ï¡ghš õlh, v«.É. uh› M»at®fŸ b#®kÅÆšciH¤J tªjd®. ~ãuh‹áÈUªJ Xo¢br‹w mÍ¤ á§K[hÈÅ muáaÈš nuonahÉ‹ bghW¥ghsuhÆUªJciH¤jh®. ï¤jhÈ cyf¥nghÇš <Lg£L M¥ãÇ¡fhÉšngh® el¤âa nghJ ïªâa¥ gil åu®fŸ bgUthÇahf¢áiw¥g£ld®. mt®fËš áy® ï¤jhÈÆYŸs mÍ¤á§»‹ ÉLjiy¡ FHh¤âš nr®ªjd®. Äf¥ gy® b#®kÅbr‹W nghÌ‹ ÉLjiy ïªâa¥ gil (Froise Indian

Logire)Æš nr®ªjd®.

br¥l«g® khj¤âš RghZ b#®k‹ murh§f¤jhšmtU¡F¥ gÇrhf mË¡f¥g£l Ékhd¤âš V¿ ~ãuh‹R,ï¤jhÈ, AhyªJ M»a ehLfËš R‰W¥ gaz« brŒjh®.ehÍa® f£á¡ nfh£ghLfis vâ®¤j gy ïªâa®fŸáiwÆÈUªjd®. ïªâahÉš ÉLjiy¡F ciH¥gâšmt®fËilna fU¤J nt‰WikÆšiyba‹W f©lnghÞ j« brhªj¥ bghW¥ãš mt®fis ÉLjiybrŒí«go m›t› murh§f§fis¡ nfhÇdh®.ït®fsidtiuí« nr®¤J 1941 m¡nlhgÇš bg®ÈÅšInuh¥ãa ïªâa® khehL x‹W T£odh®.

m¥gh¤Jiua« - 672

ne¤jhÍ g£lkË¥ò

ngh[&¡F ïªâa k¡fŸ jiyt® bgUªjif (nejhÍ)v‹w bgaÇ£liH¤jJ ïªj bg®È‹ kheh£onyjh‹.b#®k‹ murh§fK« ãw ner (ãÇ£lÅ‹ gif) ehLfS«mtiu ÉLjiy ïªâa tšyhs® (Freize Indische Fuehrer)

v‹W miH¤jd.

M~#h¤ Ïª¤ ~bgs{

Kj‹Kjš nghÌ‹ ÉLjiy ïªâa¥ gilÆš(M~#h¤ Ïª¤ ~bgs{) nr®ªjt®fŸ Ãô u«g®¡»šïUªj ifâfshd 250 ïªâa¥ gilåu®fns.mt®fS¡F¡ TÅ¡Þg®¡»YŸs gil KfhÄš gÆ‰áju¥g£lJ. mj‹ã‹ m‹dhò®¡ v‹w ïl¤âY« gyåu®fË‹ K‹ nghÞ ngá mt®fis¢ nr®¤jh®. v§F«nghÞ åu®fËl« ÉLjiy¥ gil ïªâahÉ‹ey¤J¡f‹¿ ntW vj‰F« ciH¡f nt©oaâšiyv‹gijí«, b#®kÅíl‹ ntW vªj mo¥gilÆY«jk¡F¤ bjhl®ò »ilahJ v‹gijí« bjËîgL¤âdh®.ÉLjiy¥ gilÆš nru ÉU«ghjt®fŸ tifÆY« jh«ghLglnt nghtjhš, eh£L¢ nritia ÉU«ã¤âahf¤ij V‰gt®fŸ mšyhj vtU« mt‰¿š nrunt©lh« v‹W« mt® És¡»dh®.

M~#h¤ Ïª¤ r§¡

ÉLjiy ïªâa¥ gil mik¤jã‹ ïªâa ÉLjiy¥ãurhu¤ij¤ bjhl®ªJ Inuh¥ghbt§F«el¤Jtj‰fhf¥ nghÞ ÉLjiy ïªâa¤ jiyÃiya«(M~#h¤ Ïª¤ nfª¤u«) x‹W mik¤jh®. ïj‹jiyikÆl« bg®ÈÅÈUªjJ. Inuh¥ghÉ‹ K¡»aefu§fËbyšyh« mj‰F¡ »isfŸ mik¡f¥g£ld.jiy Ãiya¤J¡F¥ nghÞ bgUªjifna jiytuhfî«nejhÍahš ÉLjiy bg‰w âU.V.á.v‹. e«ãah® bghJ¢brayhsuhfî« mk®î bg‰wd®. X® mik¢ruitÆšm›t¤ Jiwaik¢r®fŸ miktJ nghš ï§F« muáaš

RghR rªâu nghR73

Jiw x›bth‹W¡F« X® mik¢r® ÃWt¥g£ld®. ãwehLfS¡F¤ öj®fS« mk®¤j¥g£ld®. ÉÎ(~ãuh‹Þ), bgšÍa«, AhyªJ, A§nfÇ KjÈaehLfËš ÉLjiy ïªâa murh§f¤ öj®fŸ ïUªjd®.

Inuh¥ghÉš mikªj ïªj ïªâa ÉLjiyÃiya¤â‹ K¡»a ntiy ïªâah g‰¿a brŒâgu¥òjY«, ÉLjiy ïa¡f¤â‰fhfî« ÉLjiy¥gilts®¢á¡ fhfî« Ãâ âu£LtjY« MF«. ï¢r§f¢ rh®ãš~ãßÞ ïªâa‹ kh~fÍ‹ v‹w bgaUl‹ M§»y¤âY«b#®kÅÆY« x›bthU khj¥ g¤âÇifí«, ïªJÞjhÅÆY« ãw ïªâa bkhÊfËY« ghp gª¤ (Bhai Band) v‹wthu¥ g¤âÇifí« btËtªjd. K‹dJ bghJk¡fS¡F«,ã‹dJ gil åuU¡F« cÇadthÆUªjd.

‘b#Œ Ïª¤’ kªâu¤ njh‰w«

Inuh¥ãa ïªâa ÉLjiy ïa¡f« brŒje‰fhÇa§fSŸ x‹W ï‹W ïªâahÉš njáa kªâukhŒÉ£l b#ŒÏª¤ v‹w tz¡f Kiw MF«. ïj‰F K‹Inuh¥ghÉš ïªâa® xUtiu xUt® fhQÄl¤âšM§»y KiwÆY« mtut® rka bkhÊ kuòfis x£oí«gytif tz¡f§fŸ TWtJ ãweh£od® eif¥ò¡»l«jªJ tªjJ. njáathâfËY« ïªJ¡fŸ b#Œuh« v‹W«,fh§»uÞfhu® tªnj khju« v‹W«, KÞä«fŸ,Ó¡»a®fŸ ntW tifÆY« tz¡f« T¿d®. nghÌ‹brayhs® âU. mã¤Ay[‹ nahridíl‹ Ïªâ, cUJM»a ïU bkhÊfËY« ntWglhj brh‰fsikªj ‘b#ŒÏª¤’ v‹w bjhliu nghÞ tz¡f Kiwah¡»dh®.

JÂ¢rš Ä¡f eLÃiy åu®

ÉiuÉš ÉLjiy¥ gil MÆu¡ fz¡»š bgU»‰W.eh}W IªüW åu®fis¥ nghÞ KjÈš nfhÇdh®.Mdhš 5000 tiu nr®ªJÉ£ld®. mt®f£F¥ gÆ‰áíl‹mt®fS¡fhd clš ey«, kU¤Jt«, fšÉ KjÈatrâfS« brŒa¥g£ld. ÉLjiy ïªâa nuonah,

m¥gh¤Jiua« - 674

ÉLjiy ïªâa¥ gl¡fh£á KjÈaití« xG§FgL¤j¥g£ld. 1942 et«gÇš nghÞ ÞlhÈ‹ »uhošb#®khÅa® elªâa nghiu¥ gh®itÆ£lh®. m§»UªJâU«ãaJ« mt® uZaUl‹ b#®khÅa® rkhjhdnkbrŒJbfhŸsnt©L« v‹W JÂªJ T¿dhuh«.ï¤JÂî nghÌ‹ eLÃiy åu¤J¡F X® vL¤J¡fh£L.Mdhš mnj rka« b#®khÅa® bgUªj‹ikí«bghWikí« cilatuhÆUªjhy‹¿ ï›îiuiamt®T¿¤ j¥ãÆU¡f KoahJ. 1943 #dtÇ 26ïšTÅ¡Þg®¡»š mt® ïªâa ÉLjiy ehisb#®kÅÆnyna bfh©lhodh®. njáa¡ bfho ca®¤â¤njáa Ñj¤JlD« ïir nks¤JlD« ïªâa¥ gilåu®b#®k‹ ef®fËš C®ty« tªjd®! ï›ÉHhÉš nghÞj« åuiu C¡»¥ ngáaJl‹ b#®k‹ jsgâfS« ïªâaåu Ôu¤ijí« f£L¥gh£ilí« njr g¡âiaí«ghuh£o¥ ngád®. ïu©L thu§fS¡F¥ ã‹ elªjx¤âifÆš ïªâa¥ gil b#®k‹ gilíl‹ ngh® el¤âbt‰¿ f©lJ.

»H¡fháa murh§f¤J¡F¥ gazkhjš

nghÞ Inuh¥ghÉš ÉLjiy ïªâa¥ gilí«muáaY« ÃWÉanghJ mt® cjÉ Ñœ¤ âirÆY«ehl¥g£lJ. »H¡fháahÉš nghÞ FL«g¤ij¢ nr®ªjuhZãAhÇ nghÞ v‹gt® ÃWÉa ÉLjiy ïªâaïa¡f¤âš cŸeh£L¥ ãsî« órY« V‰g£ld.uh{ãAhÇ nghÞ #¥ghÅa murh§f¤â‹ _y« RghÎ‹cjÉ nfhÇdh®.

1943 #dtÇ 27M« njâ »H¡fháa® bršY«neh¡f¤Jl‹ nghÞ AhyªâYŸs xU JiwKf«br‹wh®. Mdhš ãÇ£oZ ïufáa ïyhfh mtiu¡ftÅ¤J tUtjhf¤ bjÇªjJ« mt® âU«ãÉ£lh®.ïj‹ã‹ nghÞ gaz¢ brŒâ vtU« m¿ahkšit¡f¥g£lJ. mt® Û©L« jho ts®¤J¡ bfh©Lngh®nlh¤ Jiw Kf¤âÈUªJ b#®k‹ Ú® _œ»Æš

RghR rªâu nghR75

òw¥g£lh®. bj‹ M¥ãÇ¡fhit¢ R‰¿ ïªJ kfh flštªjJ« #¥ghÅa Ú® _œ» x‹W mtiu¢ rªâ¤J ï£L¡bfh©L ãdh§ tªJ nr®ªjJ. m§»UªJ mt®Ékhd¤âš nlh¡»nah tªJ nr®ªjh®.

»H¡fháa ÉLjiy ïa¡f tuyhW

»H¡fháahÉš uhZãAhÇ nghÞ jiyikÆšïa§»a ÉLjiy ïªâa ïa¡f¢ rh®ãš gh§fh¡»š xUkhehL eilbg‰¿UªjJ. 1943 #]iy 4-M« njâuhZãAhÇ jiyikÆš ïu©lhtJ khehL á§f¥ó®mšyJ nõhdhÅš eilbg‰wJ. Rghiõ¥ ãAhÇm¿Kf« brŒJ it¤J mtÇlnk ïªâa ÉLjiy¡FHh¤â‹ jiyikia x¥gil¥gjhf¡ T¿dh®. nghÞï«kheh£oš ngh® Ãiyik, ïªâa Ãiyik M»at‰iwÉs¡» ïªâa ÉLjiy¡fhf¤ jh« ïªâa njáa¥ gilí«j‰fhÈf ÉLjiy ïªâa murh§fK« mik¡fÉU«òtjhfî« mj‰fhd x¤JiH¥ig¡ »H¡fháaïªâa k¡fŸ jUt® v‹W jh« e«òtjhfî« T¿dh®.

gšJiw¤ jiyt®

RghZ nghÞ ïªâahÉš brh‰bghÊî¥ãu¢rhuK« r£l kW¥ò« k£Lnk brŒJ tªjh®. Mdhš»H¡fháahÉš ïªâa ÉLjiy ïa¡f¤âš všyhKkhŒvšyh ïl¤âY« ïUªJ mt® všyh¥ gÂ¡F«jhafkhÆUªjh®. murh§f«, ãurhu«, brh‰bghÊî,gil¤ jiyik, Ã®thf¤ jiyik M»a mid¤â‹bghW¥igí« mt® xUtnu V‰W el¤âdh®. ïsikÆšrka¥ g‰¿yhœªJ JwÉahŒ ïkakiy br‹w ïisP®ï¤jid Jiwfisí« ïa¡F« jÅ¥ bgU«åuuhÆU¥gh® v‹W ahtnu F¿ T¿ÆU¡f Koí«!

1943 #]iy 5-M« njâ eilbg‰w ÉLjiy ïªâa¥gil mÂ tF¥ãšjh‹ nghÞ Kjš jlitahf ‘bršfbršf âšÈ neh¡» (âšÈ rnyh)’ v‹w åuKH¡f«brŒjh®. mj‰fL¤jehŸ ï.nj.uh. mšyJ ïªâa njáa

m¥gh¤Jiua« - 676

uhQt« (I.N.A. or Indian National Army) v‹w bgaUl‹ mj‹bjhl¡f ÉHh el¤j¥g£lJ. ‘b#Œ Ïª¤’ v‹w bt‰¿KH¡f« V‰W¡ bfhŸs¥g£lJ« ï¢T£l¤ânyna,eh‹F eh£fS¡F¥ ã‹ ïªâa åu¥bg©kÂfË‹ gilâu£L« nahridí« cUthÆ‰W.

kyhah KGtJ« ïªâa njáa ïa¡f« g‰¿¥ãu¢rhu« brŒjã‹ RghZ bgUªjif jhŒyhªJ (rah«mšyJ Óa«), g®kh, #hth, Rk¤uh, ngh®Ånah v§F«br‹wh®. gy eh£L¥ g¤âÇif¥ ãuâÃâfŸkfhehLfisí« T£o¤ j« neh¡f§fis És¡»dh®.ïªâa®fŸ k£LÄ‹¿ Máa eh£L k¡fŸ midtUnknghÞ åuKH¡f§fisí« m¿î És¡f§fisí« nf£LïªâahÉÅlK« ïªâa ÉLjiy ïa¡f¤âÅlK«bgU« g‰W¡ bfh©ld®. kyhŒfËilí« bršt®, ViH¤bjhÊyhËfŸ, ift©o ïG¥gt® tiu ahtU« bgÇJ«á¿Jkhd e‹bfhilfS« fhÂ¡iffS« k‰W« gycjÉfS« mË¤J ïªâa ïa¡f¤â‰F C¡f« jªjd®.

MfÞL 25 M« njâ RghZ ïªâa njáa¥ gilÆ‹nrdhâgâ¥ bghW¥ig¤ jhnk V‰wh®. mt® j« x¥g‰wM®tK« åuK«, gil åu®fËl« mt® fh£oa gÇî«x¥òz®¢áí« gilÆš ò¤Jz®¢áiaí« òJ M‰wiyí«c©L g©Âd. xU áy khj§fS¡FŸ gilÆ‹v©Â¡if 30,000-¡F nkš ts®¢áailªjJ. ïj‹ã‹nghÞ K‹ò r‰W¢ Ó®Fiyî‰¿Uªj ïªâa ÉLjiy¡FHh¤ij¢ Óuik¤J¤ jhŒyhªJ, g®kh, mªjkh‹, #hth,Rk¤uh, b[ÈãÞ, ngh®Ånah, ~ãÈ¥iga‹, Ódh, #¥gh‹M»a ïl§fËš »is Ãiya§fS« á§f¥óÇš jiyÃiyaK« mik¤jh®. 1945 #dtÇÆš jiy Ãiya«u§TD¡F kh‰w¥g£L ïªâahî¡F mU»š bfh©Ltu¥g£lJ. 1945 m¡nlhg® 21-ïš eilbg‰w kfheh£ošj‰fhÈf ÉLjiy ïªâa murh§f« mik¡f¥g£Lmj‰F¥ nghn[ jiytuhfî«, ngh® btËeh£L¤bjhl®ò mik¢ruhfî« mk®¤j¥ bg‰wh®. m¡nlhg® 22-ïš #h‹Ì uhÂ giljahuhÆ‰W.

RghR rªâu nghR77

mªjkh‹ Ãy M£á cÇik

m¡nlhgÇnyna nlh¡»nahÉš elªj »H¡fháamâfhÇfŸ kheh£oš #¥gh‹ Kjyik¢r® jsgânlhn#h mªjkh‹. Ã¡nfhgh®¤ Ôîfis¤ j‰fhÈfïªâa murh§f¤âÅl« x¥gil¤jh®. nghÞ #¥gh‹r¡fut®¤âia¡ bfhYk©lg¤âš rªâ¤J mstshÉdh®. ïj‹ ã‹ X® ïªâa¡ FWÃy k‹d® u§TidaL¤âUªj Iuhtâ bgUÃy¡»Hikia¤ j‰fhymurh§f¤J¡F¡ bfhL¤jh®. ïJî« 50 rJu ikš gu¥ò«15,000 k¡fŸ bjhifí« cilajhÆUªjJ.

m¡nlhg® 24-ïš ÉLjiy murh§f« ãÇ£lDlD«mbkÇ¡fhîlD« ngh® m¿É¥ò¢ brŒjJ, 1944 #dtÇÆšgil¤jiyikÆlK« u§TD¡F kh‰w¥g£lJ.

mu¡fh‹ - kÂ¥ó® ngh®KidfŸ

1944 ã¥utÇ 4-ïš ïªâa¥gil mu¡fh‹ KidÆšjh¡Fjš bjhl§» bt‰¿ bg‰wJ. vâ®gh®¡f¥g£lgoïªâahÉš VjhtJ brašKiw ï¢rka« elªâUªjhšïªâah vËjhf ÉLjiy neh¡» ÉiuªâU¡f¡TL«.Mdhš m§‡d« el¡f neuhjjhš gy J‹g§fS¡»ilna ïªâa¥gilfŸ »il¤j bt‰¿ia ÉlhâU¡f¥nghuhl nt©oajhÆ‰W. ngh® bt‰¿ia x£o¥gil¤jiyik Ãiya« bkÇnahî¡F¡ bfh©Ltu¥g£lJ. kh®¢ 18-ïš ïªâa¥ gilfŸ ïªâavšiy¡FŸ òFªJ gy jy§fis¥ ão¤jd. ïnj rka«kÂ¥ó®¤ jÅauá‹ jiyefuhd ï«ghš ÛJ« vâ®¥ò¤bjhl§»‰W. ÉiuÉš ï§nf 15,000 rJu ikš gFâbtšy¥g£lJ. bt‰¿bg‰w gFâ¡F nk#® b#dušV.Í.rh£l®Í kht£l¤jiyt® (ft®d®) M¡f¥g£lh®.

ï.nj.uh.É‹ C¡f« - eh£o‹ ja¡f«

#¥gh‹ gy¡Fiwtiljš, fhyÃiy, xU áyï.nj.uh. mâfhÇfË‹ râ¢ braš M»at‰¿‹ gadhfï.nj.uh.É‹ bt‰¿¥nghÇ‹ ngh¡»š khWjš V‰g£lJ.

m¥gh¤Jiua« - 678

ngh® Kiwiabah£o mt®fis¤ â£lÄ£L¥ã‹th§F«go nghÞ f£lisÆ£lh® nehí«fLªbjhšiyfS« ï¥nghJ js®¢áí‰w åu®fisth£o tij¤J¥ bgU«gÈ bfh©ld. j¥ã¥ ãiH¤jåu®fŸ khªjny¡F« bkÅnahî¡F« br‹wd®.

ïUüW M©Lfshf¤ j« jiyt®fS¡f‹¿¤jk¡bfd¥ nghnu m¿ahJ«, ïªâa¤ jiyikaâfhÇfis¡ Tl¥ bgwhJ« ïUªj ïªâa® jk¡bfdm¤jiytiu vâ®¤J 1944-ïš Kjš Kjš nghÇ£ld®.m«Kj‰ nghnu mt®fS¡F¥ ngusî bt‰¿ jªJ«ïªâahÉš mj‰fhd Mjuî vGtj‰F¤ jiyt®fŸjahuhÆšyhjjhš bt‰¿ bjhlu Koahkš nghÆ‰W.MÆD« NœÃiy »il¤jhš ïªâa® j« eh£L¡fhf¥nghÇ£L bt‰¿ bgw Koí« v‹gij mu¡fh‹, m«ghŒ¥ngh® KidfŸ cyF¡F¤ bjËîgL¤âd.

js®ÉY« jiyt®!

ï.nj.uh.É‹ ã‹dilÉ‹nghJ jiyt® bgUªjifnghÞ fh£oa Ôu« bt‰¿ ehËY« g‹kl§F mt®jiyik¤ jFâia¡ fh£LtjhÆUªjJ. mt® gilåuUl‹ gil åuuhÆUªJ j« J‹g« ghuhkš ahU¡F«nt©oa cjÉfS« jahÇ¥òfS« brŒtâš <Lg£lh®.kU¤Jt ÉLâfis nk‰gh®itÆ£L¡ fhakilªnjh®fS¡F¤ j¡f V‰ghLfŸ brŒjh®. m›th©L KoÉšmt® Û©L« »H¡fháah KGtJ« R‰W¥ gaz« brŒJk¡fS¡F C¡fkË¤J¡ filá¥ nghuh£l¤â‰F Ma¤j«brŒjh®. Éõ‹ó® (ÉZûòu«) ï«ghš bfhÏkh¤bjhl®òfis ClW¤JÉ£lhš ïªâahbršytÊna‰gL«. ïJnt ï›ÉWâ cÆ®¥ nghuh£l¤â‹F¿¡nfhshÆUªjJ. Mdhš ãÇ£oZ gilí« khªjny.k¤âa g®khit¥ ão¡f¤ â£lÄUªjJ. uZa - b#®k‹nghuh£l¤ij x¤j f¤âÇ¡nfhš ngh® Kiw ÃfœªjJ.ïU âw§fS« beLehŸ bjËthd bt‰¿Æ‹¿¥órÈ£ld. Mdhš kWgoí« ï.nj.uh. mâfhÇfŸ áy®rÇahš Ãiyik bkŸs bkŸs ïªâaU¡F khwhÆ‰W.

RghR rªâu nghR79

#¥ghÅaU¡F« ï¢rka« Ékhd gy« F‹¿¤ jsthl¤bjhl®î V‰gL¤j Koahkš nghÆ‰W.

ïWâ V‰ghLfS« m¿îiufS«

mL¤jgo nt©L« brašfS¡F V‰ghL brŒanghÞ nlh¡»nah bršynt©o tªjJ. gil mâfhÇfisí« 6,000 åu®fisí« ïªâa® ghJfh¥ò¡fhfÉ£LÉ£L mt® òw¥g£lh®. mt® gh§fh¡F¢ bršY«gaz« ïªâahÉÈUªJ btËna¿a gaz¤J¡bfh¤jfLikíilajhÆUªjJ. ãÇ£oZ gilfŸ NœªJ tªJbjhšiy jªjd. ãÇ£oZ mbkÇ¡f Ékhd§fŸ mtiu¥ão¡f nt£ilahod. ï¤jid jilfisí« flªJ 1945nk 13-M« njâ mt® gh§fh¡ tªjilªjh®. ï¥nghJ mt®ïªâaU¡F btËÆ£l brŒâ; “ïªâah ï‹D«nghuhL»wJ; ošÈ neh¡»a ghijna Rjªâu« neh¡F«ghij. Mdhš ošÈ¡F¥ ghijfŸ gy c©L” v‹gnj.

nk 21-M« njâ gh§fh¡»š xU khbgU« bghJ¡T£l¤âš ngRifÆš nejhÍ nghÞ T¿ajhtJ; “e«Ä‹dš ïa¡f K‹nd‰w¤â‹ bkŒ tot¤ij ïªâahczU« fhy« tU«nghJ ïªâah KGikí« xU ghiwnghš ek¡F¥ ã‹dÂahÆU¡F«. ïªâa ÉLjiy¥nghÇ‹ Kjš f£l¤âš eh« njhšÉailªjJ c©ikna.Mdhš gy f£l§fŸ ï‹D« cŸsd. ÉLjiy ïªâamurh§fK« gilfS« g®khÉš ïªâaU¡F v‹dbrŒJŸsd® v‹gJ ÉiuÉš fhz¥gL«.”

ï.nj.uh.É‹ ja¡f« ïªâahÉ‹ ka¡f«

nk 28-ïš nejhÍ gh§fh¡»ÈUªJ kyhah br‹wh®.ï¢rka¤âšjh‹ ïªâahÉš 1942-ïš áiw¥g£ljiyt®fŸ ÉLÉ¡f¥g£L ïªâa muáaš khWjš g‰¿aá«yh khehL elªJ bfh©oUªjJ. ï«kheh£L¥ngh¡if¡ f©o¤J¤ j« bfhŸiffis ïªâaU¡F¢á§f¥ó® nuonahÉš m¿É¡fnt mt® m§nf br‹wh®.#]iy khj¤âš nghÇš g£l åu®fS¡fhf¢ á§f¥óÇšáiy brŒa¥ nghÞ V‰ghL brŒjh®. ãÇ£oõh® Û©L«

m¥gh¤Jiua« - 680

tªJÉLt® v‹w Ãiy tªj ã‹D« nghÞ ïjidÉiuî¥gL¤âdnua‹¿ ÃW¤jÉšiy. f£o Koªjîl‹tªj ãÇ£oZ gilfŸ j« Kjš Ó‰w¤J¡F mijïiuah¡»d.

“f‰ù© ãsªjJ”

ï.nj.uh.É‹ ngh® Ka‰áfshš ïÅ¥ ngh®åu®fS¡F¡ nfl‹¿ ntW gaÅuhJ v‹W bjËîg£lã‹ 1945 #]‹ 234-M« njâ nghÞ ngh® ÃW¤j¡f£lisÆ£lh®. njhšÉa¿ahj jsuh cs§bfh©lnghÞ eh£L k¡fŸ e‹ikia v©Â¤ j‰fhÈf¤njhšÉia x¥ò¡ bfh©lJ. ï›bthU jlitjh‹.Mdhš ïj‹ ã‹ mt® thœ¡ifí« kWgoí« kiwbt‹D« kha ïUËš fyªJÉ£lJ. v¢Rik¡F« js®ªJtisahj fš ö© ãsªâ‰wJ nghš mJ njh‹¿‰W.mJ ãsªâ‰wnjh Éy» Ã‹wnjh ah® m¿th®!

1945-M« M©L nlh¡»ahî¡F Ékhd¤âšbršYifÆš Ékhd« ÉGªJ behW§» kh©lh® v‹Wm¿É¡f¥g£lJ. ïjid¥ gy® cWâ¥gL¤âd® - gy®kW¤jd®. Mdhš 1942 kh®¢ 23-Y« ï¤jifa brŒâ tªJã‹dhš ïwªjJ RghZ nghÞ mšy®; uhZãAhÇ nghÞv‹W Tw¥g£lJ f©L, nghÌ‹ jikadh® ru¤ghòî«mt® njhH®fŸ gyU« ï‹D« nghÞ ïU¡»wh® v‹nwe«ò»wh®fŸ. vJ v¥goahÆD« nghÌ‹ òfœ cU ïªâa®kd¤âš v‹W« kiwahbj‹gJ cWâ. mt® bgaU«òfG« åuK« áªâ¡F« ïªâa ïisP®, k§ifa®cŸs§fË byšyh« tU§fhy¡ fdîyf nghÞfŸfUîÆ®¤J ts®¢á bgWth®fŸ v‹gâš IaÄšiy.

ÉLjiy¥ gilåu® jÉ¥ò

jiyt® bgUªjif RghZ nghi[na cÆuhf¡bfh©l gy clšfshd ÉLjiy ïªâa¥ gilÆd® jiyJ©o¡f¥g£l clšfbsd nkdhLfËY« ÑHháahÉY«fh£oY« eh£oY« gštif mtâf£fhsh» kœ»d®.

RghR rªâu nghR81

gy® ãogl kW¤J¤ j‰bfhiy brŒJ bfh©ld®. gy®gyehŸ j¥ã¥ gytif tijf£fhsh»d®. ãog£lt®fŸãÇ£oZ åuuhY« mt®fŸ Jizt®fshY« gyfhš j«jhŒ eh£oduhYnk v©z‰w J‹g¤â‰F«mtkâ¥ò¡F« Mshdh®fŸ. Mdhš ï›tsîbjhšiyfËilÆY« òuhz§fËš f£Liu¡f¥g£l eufthijfËD« bfhoa euf thijfËD« nghÌ‹âUehk« x‹W k£L« mt®fŸ cŸs¤âš Rl®É£LMWjš ju¤j¡fjhfntÆUªjJ. åœªJg£L«ãiH¤bjG«go ïªâa® cŸs¤âš xËna‰¿am›És¡f« Û©L« vG«ehŸ vªehnsh v‹W eh£Lk¡fnsnghš ehK« mthîwhâU¡f KoaÉšiy.

br§nfh£il bt§nfh£ilahÆ‰W

jhŒyhªâY« ãw »H¡fháa¥ gFâfËY« vŠámil¡fy« òFªj ï.nj.uh. ifâfŸ gL« bjhšiyfŸïªâa k¡fS¡bf£oaJ. bt‰¿ ehËš nghÇš fy¡fKoahj ïªâa® njhšÉÆš j« flikia kwªJÉlÉšiy. fhZÛu« Kjš f‹ÅahFkÇ tiu ïªâahx‹bwd xnu _¢áš b#ŒÏª¤, thœf ï.nj.uh. v‹wKH¡f¤ JlbdGªJ mt®fŸ ghš mDjhg« fh£oaJ.fh§»uÌ‹ khbgUªjiyt®fŸ j¡f Ka‰ábaL¤jd®.ifâfŸ ošÈ bfh©L tu¥g£L¢ br§nfh£ilÆšmilg£ld®. ÉLjiy¡ bfhoia V‰w nt©oa ošÈbr§nfh£ilna mt®fŸ áiw¥gL« ïlkhÆ‰W!br§nfh£ilna mt®f£F bt§nfh£ilahÆ‰W!

njhšÉÆÅ‹W ãwªj bt‰¿ xË

MÆD« bt‰¿Æil njhšÉ, njhšÉÆil bt‰¿v‹gJ bghŒ¡fÉšiy. nghÌ‹ jsuhj ngh®elto¡ifahš K‰¿Y« rhâ¡f Koahj braš m¥ngh®¡Fuyh»a b#ŒÏª¤ _y« xU tifÆš ga‹ jªjbj‹dyh«. ïªâahÉš K‹ v‹WÄšyhj x‰Wikiaí«M®t¤ijí« j‹d«ã¡ifí« njhšÉÆY« ï.nj.uh.c©L g©ÂaJ. ïªâahÉ‹ fh§»uÞ flªJ, eh£L

m¥gh¤Jiua« - 682

k¡fisí« flªJ, eh£o‹ mâfhÇfŸ, nghäÞ gilåu®,fl‰gil, Ékhd¥gil v§Fª njáa kakhŒ xnuM‹Äf¥ ngh®¡fskhÆ‰W. g«ghÆš eilbg‰wfl‰gil åu® »s®¢á ïjid btŸis M£áahs®¡F«És¡fkh¡»‰W. ïªâahÉš kfh¤khfhªâ #tA®yhšneU KjÈa v©z‰w jiyt®fS« nghÞ bgUªjifí«brŒj gytif¤ âahf§fshš ó¤J¡ fhŒ¤âUªj ÉLjiyï.nj.uh. cz®¢á _y« gG¤J¡ fhŒªJ Ka‰áÆ‹¿¡ifÆš eGÉaJnghy ïªâa® if¡F tªjJ v‹WT¿dhš jt¿šiy. VbdÅš vâ®ghuh tifÆš 1947MfÞL 15-ïš ïªâahî¡F¥ nguuáÈUªJ ãÇí«cÇiknahL Toa Fona‰w eh£L ÉLjiymË¡f¥g£LÉ£lJ.

ÉLjiy ehË‹ ï‹gJ‹g cz®¢áfŸ

nghÌ‹ Ka‰á gÈ¤âUªjhš ek¡F¡ »il¡F«ÉLjiyia Él ï‹W ek¡F¡ »il¤JŸs ÉLjiy xUtifÆš Éiyna¿anj. fzt‹ ïUªJ k»œ¢áÆilnabg‰bwL¤j ãŸisiaÉl¡ fztÅHªj ã‹ mtŸfUå‹w ãŸis if«bg©Q¡F¤ J‹g¤âilnaí«J‹g§ fyªj ï‹gK« MWjY« jUtnj a‹nwh?fztidÆHªj JaÇilTl¤ jhŒ ãŸisia¡ FiwTwnth òw¡fÂ¡fnth brŒakh£lhŸ. mJ nghyntï›ÉLjiy nghÞ fdî f©l ÉLjiyÆ‰FiwªjjhÆD« mt® x¥g‰w åu¤â‹ kiwia kw¡f cjÉbrŒí« fhuz¤jhš ek¡F mJ Éiyna¿ajhF«.

ï›ÉLjiy kyUl‹ ek¡F Éy¡f KoahjË¡f¥g£l K£fsh»a FiwfS« ï‹dšfS« gy. gh¡»Þjh‹ãÇÉidí« mij x£o Ãfœªj tUªj¤j¡f fytu§fS«mÊî« x‹W. ï›ÉLjiy¡F¤ jiyehaf¡ fhuzkhdjªij kfh¤kh fhªâí« mL¤jgo Kj‹ikahd jiykfdhuhd nghÞ kiwî« ïj‹ k‰iwa fijfŸ MF«.

ïªâa k¡fŸ jiyt®fŸ bgU Ka‰áahš ï.nj.uh.åu®fŸ ÉLjiy bg‰WŸsd®. gy jl§fšfS¡»ilna

RghR rªâu nghR83

mt®fŸ go¥goahf¥ gilfËY« ãw eh£L¥gÂfËY« <Lg£L ïªâa k¡fË‹ thœÉny thœthf¡fyªJ tU»‹wd®. mt®fŸ nghÇš áªâa ÉLjiy¡FUâí« nghÞ òfœ fyªj mj‹ Jo¥ò« tU§fhy¤âšòâanjh® ïªâahit cUth¡Fkhf.

m¥gh¤Jiua« - 684

11. jiyt® bgUªjifthœ¡ifÆ‹ go¥ãidfŸ

xËfËilna xU Ä‹bdhË

ïªâah bgÇah®fŸ v©z‰wtiu <‹WŸskhbgUªnjr«. mJ »£l¤j£l xU bgÇa f©l bk‹D«goahd gu¥ò« cy»ilna cŸsik¡f¥g£l xUF£oíyfbk‹D« goahd ehfÇf¥ bgU¡fK« cilaJ.mnjhL mj‹ tuyhW gšyhÆu¡fz¡fhd M©Lbjhl®ªj ts®¢áíilaJ. všiya‰w ï›ÉUif¥gu¥òfËilna bgÇah®fis¤ njh‰WÉ¡fhj Ãy¥gFânah bgÇah® xËahš És¡f Koahj ü‰wh©nlh»ilahbj‹dyh«. m¥bgÇah®fËš gy® ïªâathÅilna ÄËU« É©Û‹fshf k£LÄuhkšcybf§F« xË âfG« ÉÇfâ® És§f§fshŒ cyf¥bgÇa®fshfî« És§»íŸsd®. mt®fËilnaâUtŸSt® bgUkh‹, ò¤j®ãuh‹ Kjyhd m¿î¤ Jiw¥bgÇa®, mnrhf‹, áthÍ ngh‹w nguur®, fhªâaofŸ,Éntfhdªj® ngh‹w k¡fŸ jiyt® vd všyh¤JiwfËY« bgUikíilat® njh‹¿íŸsd®. Mdhšï¤jid És¡f§fËilnaí§Tl Ä‹dš nghš âLbkdnjh‹¿ eh£ilí« cyifí« âif¡f it¤J âLbkdkiwªJÉ£l bgÇah® nghi[¥ nghy vtUÄy®. mt®thœ¡if jªj âif¥ãilna mt® bgUikia eh«K‰¿Y« czu ek¡F ï‹D« gy fhy« br‹WÉl¡ TL«.

moik kd¥gh‹ikia mwnt xÊ¤jt®

nghÞ thœ¡ifÆš eh« fhz¤jF« Kjš go¥ãidmoik kd¥gh‹ikia xÊ¤J ïªâa® thœtJ v‹gij

RghR rªâu nghR85

m¿tjhF«. ïªâahÉ‹ gH«bgUik ngRtjhš moikkd¥gh‹ik xÊahJ. c©ikÆš m¥bgUikia e«òJthœÉš Ãiy eh£lhÉ£lhš gHik¥ ng¢Rmoik¤jd¤J¡F xU e‰rh‹whfnt M»ÉL« v‹gij¥nghÞ e‹F cz®ªjh®. ïjdhnyna mt® eh£L¥ g‰Wmtiu¥ ãw ehLfË‹ áw¥ò¡fis C‹¿¡ ftÅ¡f¤ö©o‰W. j‹ eh£o‹ áw¥ng áw¥ò v‹w »z‰W¤jtis kd¥gh‹ikia mt® bfhŸs KoaÉšiy. ãw®ïªâahit¡ Fiw TWtij¡ f©L mt® á§f« nghšádªbjGªjJ©L. Mdhš FiwÆU¥gjhf mt®cz®ªjhš m¥nghJ ád§bfhŸtj‰F khwhf M¤âu§bfh©L Ó®âU¤j¡ nfhlÇÆ‹ _y« mjid¤ âU¤Jtâš<LgLth®.

ïªâahÉ‹ moik¤jd« btW« moik¤ jd«k£Lk‹W. bray‰W Vykh£lh¤jd«, m¿t‰w f©_o¤jd«, moik kd¥gh‹ikia kiw¡F« j‹dyïWkh¥ò, ï¢rf¥ng¢R, thŒ ntjhªj«, moik Ú¡F«Ka‰á¡F khwhf moikfËilna moikahâ¡f¥ngh£o nt£ilahLjš M»a v©z‰w ÔikfŸnjhŒªJ »lªjd v‹W mt® f©lh®. ïitaid¤J¡F«kUªJ v¥g‰¿D¡F« nkyhd eh£L¥ g‰W;v¢brayh®t¤J¡F« nkyhd eh£L¥ gÂÆ‹ M®t«M»aitnaba‹W f©lh®. Mfnt ntW ïÅa gr¥ò¡F¿¡nfhŸfshš k¡fŸ x‰Wikia¢ ájwo¡fhJ eh£LÉLjiy x‹iw neh¡»na ahtiuí« C¡» tªjh®.

x‰Wik¡F kiw âwînfhš

nghÞ eh£L¡F¤ jªj k‰bwhU Éiy kâ¡f Koah¥gÇR x‰Wik¡F tÊ fh£oajhF«. e« njr¤âšv¤jidnah rka¤ jiyt®fŸ njh‹¿í« rhâ¥ óršxÊªjghošiy. vâ®ghuhj tifÆš rhâíz®¢á bgU»¡bfh©L jh‹ tU»wJ. v¤jidnah m¿P®fŸ, eh£L¤jiyt®fŸ njh‹¿í« rkathj§fŸ mU»ÉlÉšiy;bgU»l¤jh‹ brŒ»‹wd. rhâ rka§fis¥ghuh£lhjt®fshY« rhâ rka ntWgh£il mf‰wnt

m¥gh¤Jiua« - 686

KoaÉšiy. mij¥ ghuh£L gt®fshY« mÊ¡fntKoahJ. Mdhš thŒ ngrh¢ braš åuuhd nghÞnjh‹WÉ¤j ïa¡f bkh‹¿š k£Lnk bjhl¡f KjšïWâ tiu ï¥ng¢RfS¡F ïlÄšyhJ nghÆ‰W.

rhâ rka¥ órš k£Lnkh? mt‰¿‹ òJ¥ gâ¥ghf¤j‰fhy muáaš cy»ny njh‹¿ÆU¡F« f£á¥ óršfŸTl mt® ïa¡f¤ij mir¡f KoaÉšiy. ït®ïa¡fâ‹ ã‹d® ïªâahÉš gy rhâ, gy bkhÊ, gy rka,gy f£á¡ bfhofŸ xU§nf xnu gÂÆilna gw¡fÉLtij¡ fh©»nwh«. 1947-ïš g«ghÆš eilbg‰wfl‰gil åu® »s®¢áÆ‹ nghJ všyh¡ f£á¡bfhofisí« Mjuths® jh§»¢ br‹w fh£áãÇ£oõhÇ‹ ãÇ¤jhS« Nœ¢á¡ fdîfS¡F xUngÇoahŒ mikªjJ. ïªâahÉ‹ ÛJŸs muáašãoia¡ ifÉ£LÉl mt®fŸ JÂªjj‰fhdfhuz§fËny ïJ Kj‹ikahdJ v‹gâš IaÄšiy.

flîsiu bah¤j kfh‹fshY« m¿P®fshY«muáaš bgÇah®fshY« rhâ¡f Koahj ï¢rhjidÆ‹kiw âwînfhš ahJ? mJ ntW vJî« ïšiy. brašR¤jnkahF«.

gy® kd¢ R¤jKilat®fshÆU¡fyh«. mÚâf©lîl‹ ï~J mÚâ v‹w¿tJl‹ Ã‰g®. ntW áy®mjid mÚâbad Ãiyeh£o thâLtJl‹ Ã‰g®.nghn[h Ãid¤jij¡ TWth®; T¿aij¢ brŒth®;bgU¤j mÚâfis Ãid¡F K‹, ngR K‹, braš åuuh»vâ®¥gh®. ãw® kd¤âš mÚâ v‹Wg£L, mjid mt®fŸthŒÉ£L¡ T¿, thjho Ãiy eh£o braš Nœ¢áfshšmjid mf‰W« tiu mt® bghW¤âU¥gâšiy.mt‰iw¤ jh« cz®ªjnj xÊ¥gh®.

nghÞ xUtnu jÅ¥ bgUªjiytuhÆUªj ‘ÉLjiyïªâa ïa¡f’¤âš k£Lnk, xU bkhÊÆd®. xU tF¥ãd®,xU rak¤âd®, xU f£áÆd®Tl Mâ¡f« t»¤jd®v‹nwh, cÇik kW¡f¥g£ld® v‹nwh vtU« Twv©Qtj‰F¡ Tl ïlÄšyhâUªjJ. ïJnt ntW vªj

RghR rªâu nghR87

ïªâa¤ jiytiuí«Él mt® ngusÉš x‰Wikrhâ¤jj‰fhd tÊ.

j‹kâ¥òz®¢á

RghÎ‹ thœ¡ifÆš vtU« fhz¤ jtwhj bgUŠáw¥ò mt® j‹kâ¥òz®¢á MF«.

‘kÆ® Ú¥ã‹ thHh¡ ftÇkh m‹dh® ca®Ú¥g® khd« tÇ‹’

v‹w tŸSt® th¡F¡F ïy¡»a« nt©Lkhdhšïu#ò¤âu åu® fijfËš gh®¡f nt©L«; mšyJfhªâaofŸ, nghÞ thœ¡iffis¥ gh®¡fnt©L«.fhªâaofË‹ rka cz®¢áfshš mt® thœ¡ifÆšï¢áw¥ig¥ gy® ftÅ¡f Koahkš nghŒÉL»wJ.Mdhš nghÞ thœ¡ifÆš ïjid¤ bjËthf¡ fhzyh«.mÈ¥ó®¢ áiw Ãfœ¢á, Ï£y® fW¥giu¥ g‰¿¥ngáaj‹ f©ld« M»at‰¿š ïjid KªJw¡fhzyh«. ï¤ j‹kâ¥ig Ãiy eh£Ltâš mt® fh£L«JÂ¢rš c©ikÆnyna vtiuí« mâu it¡f¤j¡fjhF«.

fhªâ tÊíz®ªJ elªjt®

nghÞ thœÉš vtU« fhz Ãid¡fhj, vâ®ghuhjáw¥ò x‹W c©L. m~J mt® fhªâaofË‹áw¥ò¡fisí« mt® fh£oa tÊÆ‹ e‹ik Ôikfisí«tGtw cz®ªJ elªJ bfh©lt® v‹gjh«. ‘fhªÔa«’v‹w òfœ¡ bfhoÆ‹ Ñœ¤ j§fŸ áW j‹dy§fisí«Fiwfisí« gy® kiw¤J¡ bfhŸ»‹wd®.ï¤jifnahiu¡ fhªÔa¤â‹ e©g® v‹gijÉl¥ gift®v‹W v©zš nt©L«. Mdhš nghÞ ïªâahÉ‹ vªj¥bgÇahiuí« Fiw TWgt® mšy®. fhªâaofisnahmt® ïªâahÉ‹ jªij v‹nw bfh©ld®. kÅj cUÉšflîŸ v‹W x‹iw¥ nghÞ e«ãÆU¡f¡ TLkhÆ‹ mJfhªâna v‹W mt® x¥ò¡ bfh©oU¥gh®. Mdhš xUt®bgUikia x¥ò¡ bfhŸtJ v‹gJ mt®fis¥ òfœªJ

m¥gh¤Jiua« - 688

ghuh£LtJ v‹gj‹W; bgUikia cŸsthWcz®tJ« mâš cŸs Fiwfis vL¤Jiu¥gJnk MF«.fhªâaofŸ ïªâahî¡F ÉLjiyah®t« C£oat®;m›th®¤ij ehbl§F« gu¥ãat®; m¢r¤ij Ú¡»at®.ãÇ£oõhiu¡ f©L eL§Fjš, ãÇ£oõhiu É£lhšfâÆšiy v‹W v©Qjš, mt®fŸ M£áÆšgjÉailtâD« ngW nt¿šiy v‹w kd¥gh‹ikbfhŸSjš M»ait ‘fhªâ’ v‹w bga® guÉaJnkeh£ilÉ£L xodJ jtW v‹W f©lhš cÆiuí«mt® bfhL¥gh®; ïªâahî¡F ey« v‹whš vªeyK«ÉLth®; mnj rka« kÅj® ïd¤âš mt®g‰WjYilat®. fhªâaofË‹ ï¤jid bgUikfisí«nghÞ ghuh£o g‹Kiw ãwU¡F« tÈíW¤âdh®.

Mdhš fhªâaofË‹ muáaÈš bfh©l M‹Äf¥ngh¡F, gH§fhy M£á nt©Lbk‹w v©z«,ãÇ£oõh® jaití« ne®ikí« vâ®gh®¤jhš, rkur«brŒa KªJjš, k¡fŸ kdÃiy, FiwghLfis m¿ªJbrayh‰whik, M‹Äf¥ bgUªj‹ik fhuzkhfvâÇfS¡F É£L¡ bfhL¤jš M»aitfis nghÞf©o¤J eh£L k¡fS¡F v¢rÇ¡if Tw v©Âdh®. ïJfhªâaofË‹ bgUikia czuhjjhy‹W; eh£o‹ ey«fUâí« mt® òfœ fUâínkahF«. fhªâaofŸ x¥g‰wtÊfh£o v‹gij¥ nghÞ cŸs§if bešÈ¡fÅ nghym¿ªjh®. MÆD« jªijia¡ FiwTwhkš brayh‰¿¥ngQ« jda‹nghš mt® brayh‰w Kidªjh®. Mdhšmt® fhªâaofisí« eh£ilí« m¿ªj msîfhªâaofS« Kânahuh»a fhªÔa g¡j®fS« mtiunaheh£ilnah czuÉšiy. ï~J ïªâahÉ‹ jt¡Fiwv‹Wjh‹ Twnt©L«.

nghÞ mÏ«i[ tÊÆš Ãšyhjt® v‹WfhªâaofŸ Tl v©Âajhf¤ njh‹W»wJ. Mdhšjiyt® ngh£oiaí« m¢rka« fhªâí« ngh[&« elªJbfh©l tiffisí« fh©gt®fS¡F mÏ«i[ åu®vd¥ òfœ bg‰w fhªâaofisÉl nghÞ ÄFâahf

RghR rªâu nghR89

mÏ«i[ia¡ fh£odh® v‹W És§f¡ TL«. MdhšfhªâaofË‹ mÏ«i[¡F« nghÞ mÏ«i[¡F«nt‰Wik c©L. fhªâaofŸ mÏ«i[a¥ gift®fËlnk áw¡f¡ fh£odh®. nghÞ mjid e©g®fËilna fh£odh®. J¥gh¡»Æ‹ K‹ÅiyÆšmjhtJ ngh®¡fs¤âY« mÏ«i[ bršYbk‹WfhªâaofŸ v©Âdh®. fhªÔa g¡j®fS« m§‡d«M£áia vâ®¥gâš k£Lnk mij xU ngh® Kiwahf¡bfh©ld®; vâÇfis¥ ngh®KidÆš vâ®¡F«nghj‹W!

mÏ«i[ m‹ò¡F mo¥gilahdJ. m‹òilahÇil vG« m‹ò¥ órÈš k£Lnk mJ ga‹gL«.ïªÃiyia¡ FL«g thœÉY« FL«g thœî x¤ješyurh£áÆYnk fhzyh«. fhªâaofŸ f©fS¡Fcyf KGtJnk xU FL«gkhf njh‹¿‰W. mjdhš mt®mij v§F« ga‹gL¤j v©Âdh®. fhªÔa g¡j®fŸm§‡d« v©Qtjhf¡ TWtâš bghUËšiy. VbdÅšmt®fŸ cyif xU FL«gkhf v©z¤ JÂakh£lh®fŸ!

nghÞ thœ¡ifÆš gU¥ bghUshf¡ fhz¤jF«áw¥ò¡fŸ És¡f¥glhkny vtU« fhz¤j¡fit.gâbdhU jlit áiw; cybf§F« fLŠNœÃiyfËšâÇjš, nehŒ, eÈî M»at‰¿ilna Xah ciH¥ò«;thœ¡if K‰¿Y« ïilŠršfËilnaí«, mgha§fËilnaí« JÂfukhf¥ gÂah‰wš; cy»‹ M‰wšÄ¡f tšyuRfisí«, jiyt®fisí« mŠrhJ vâ®¤jš,e£ghLjš M»a g©òfS« v§F« ïiykiwfhŒ nghšmt® thœÉš fhz¤j¡fit.

xnu xU g©ò mt® thœit¡ fhªâaofŸÉntfhdªj® ngh‹w M‹Äf¥ bgÇah®fSl‹ãiz¡f¤ j¡fjhíŸsJ. mJnt mt® rka¥g‰W.ïªâahÉš rka¥g‰W gygoÆY« bgÇah®fŸ gyÇlK«c©L. MÆD« mj‹ ntWghLfS« mt‰¿‹ gaD«T®ªJ ftÅ¡f¤ j¡fit. fhªâaofŸ rka¥g‰W mt®

m¥gh¤Jiua« - 690

muáaY¡F¡ FªjjfkhÆUªjJ. mnj rka« mt®muáaš thœî mt® rka¥g‰iw ïa§f Élhkš brŒjJ.ïuh#huh« nkhf‹uhÆl« rka¥g‰W muáaš cz®thšòJik bg‰wJ. Mdhš Ì.M®.jhÞ, nghÞ M»a ïUt®thœÉY« rka¥g‰W öŒikahdjhŒ vjdhY«bflhâUªjJ. muáayh®tK« öŒikahŒ ïUªjJ.x‹W k‰bwh‹iw mÊ¡f KoaÉšiy. cy»‹f©fS¡F¥ òu£á åuuhf¡ fh£áaË¤j nghÞ xUtnuthŒ ngrh r¡âahuhjidahsuhf ïšyw thœî g‰¿aáªjidiana ÉL¤J eh£L¥òfœ v‹D« e§if¡nf j«thœit m®¥gÂ¤âUªjh® v‹gJ ftÅ¤j‰FÇaJ.

nejhÍÆ‹ åu ciufŸ91

nejhÍÆ‹ åu ciufŸ

m¥gh¤Jiua« - 692

t§f« jªj á§f«nejhÍÆ‹ åu ciufŸ

21-10-1943ïš khåu‹ nejhÍ mt®fŸ á§f¥óÇšRjªâu¡ fHf kheh£oš M‰¿a jiyik ciuí«, mnj ehËš(21-10-1943) ã‰gfÈš nejhÍ mt®fŸ ïªâa ÉLjiyiabt‹bwL¥gj‰fhf mik¤j j‰fhÈf murik¥ò g‰¿am¿É¥ò«, 22-10-1943ïš #h‹á ïuhÂ gil¥gÆ‰á Kfhikbjhl§» it¤J Ãfœ¤âa ciuí«, 25-10-1943ïš knyah-ïªâa brštªj®fŸ kheh£oš ngáanghJ nejhÍ ÉL¤jnt©LnfhS«, 04-07-1944ïš »H¡fháa ïªâa®fŸ eLÉš,ïªâa®fis¥ gh®¤J ïªâa ÉLjiyia bt‹bwL¥gj‰Fïu¤j« bfhL§fŸ, eh‹ ÉLjiyia bt‹bwL¤J¤jU»nw‹ v‹W ngáa ng¢R«, 06-07-1944ïš fhªâaofS¡FcŸs« Ãiwªj m‹ò fhÂ¡ifahf thbdhÈ _y« thœ¤Jbgw ÉiHªj brŒâí«, 08-07-1944ïš g®khÉÈUªJ ïªâa®fS¡F thbdhÈ _y« ïªâa ÉLjiyia bgWtj‰F bjËîgL¤âa cWâbkhÊí«, 11-07-1944ïš r¡fut®¤â gfö®õhÉ‹ fšyiwÆÈUªJ nejhÍ M‰¿a ciuí«,nejuhÍÆ‹ tuyhW v‹gjhš mt® M‰¿a åu ciufŸïªüYŸ nr®¡f¥g£LŸsJ


1. òu£áia ts®¥gJ?

(»H¡fháa ïªâa¢ Rjªâu¡ fHf kfhehL 21–10–43 ïšá§f¥ó® ijnjhth bf»n#hÉš eilbg‰wnghJ,mj‰F¤ jiyik t»¤J nejhÍ M‰¿a jiyik íiu)

e©g®fns!

br‹w #]iyÆš elªj ekJ rªâ¥ã‹ ãwF,v‹bd‹d K‹nd‰w« – v‹bd‹d mUŠbrašfŸne®ªJŸsd bt‹gijí« ïÅnkš ifahs nt©oaelto¡iffŸ v‹bd‹d bt‹gijí« kâ¥ãLtj‰fhfntjh‹ ï« kfhehL. »H¡fháa ïªâa¢ Rjªâu¡ fHf¤jiyik¥ gjÉia eh‹ V‰W¡bfh©lJ«, Kj‹ KjÈšjiyik¡ fhÇahya¤ij¤ âU¤âaik¡fntKG¡ftdK« brY¤ând‹. mâš gy òâa ïyhfh¡fŸÃWt¥g£oU¡»‹wd. r®t #d r¡âiaí« rhjd§fisí« x‹W âu£L« bfhŸif ï§F ïl« bg‰WÉ£lJ. ïªj mÞâthu¤Jl‹ »H¡fháa KGik ÆYŸs»is Þjhgd§fS« âU¤âaik¡f¥ bg‰¿U¡ »‹wd.r®th«r¥ gil âu£lš bfhŸif v§Fnk mkY¡F tªJÉ£lJ.

mL¤j goahf, ïªâa njÓa uhQt« (M[h¤ Ïª¤bgsŠ) âU¤âaik¡f¥g£L É£lJ. ï‹D« gykhWjšfŸ brŒa neuyh«. K‹idÉl ï¥bghGJ e«uhQt¤â‹ c¤rhfK« gyK« mâfÇ¤âU¡»‹wd.tlâir neh¡» VnjD« xU gil mD¥g¥gL«nghJjh‹. m¥ gilÆdÇ‹ k»œ¢áí« c¤rhfK«btËahF«. e« åu®fŸ “ošÈ bršYnth«” v‹D«kªâu¤ijna rjh c¢rÇ¤J¡ bfh©oU¡»wh®fŸ v‹gij

m¥gh¤Jiua« - 694

cWâ TW»nw‹. ï¥bghGJ mt®fS¡F ïaªâu¥ gÆ‰ájªJ braY¡F¤ jahuh¡FtJl‹. uhQt ÉÞjÇ¥òntiyí« ÔÉukhf elªJ bfh©oU¡»wJ. vâ®gh®¤jgo,ïuhQt¤âš òâjhf¢ nr®ªjt®fS« c‰rhfkhfntïU¡»wh®fŸ.

knyah KGJ« gÆ‰á Kfh«fŸ ïU¡»‹wd.òâjhf uhQt¤âš nru K‹ tUgt®fË‹v©Â¡ifia¡ ftÅ¤jhš, m« Kfh«fŸ nghjh.mt®fŸ všnyhU¡F« gÆ‰áaË¡F« ÃiyikÆš eh«ïšiyba‹nw brhšy nt©L«. Mdhš, mt®fŸx›bthUtUila njitiaí«, clD¡Fl‹ ftÅ¡fV‰ghLfŸ brŒa¥gL«. mj‰fhf¤jh‹ jhŒyhªJ, g®khngh‹w ïju ïl§fËY« gÆ‰á Kfh«fŸ âw¡f¥gL»‹wd. všyh ïl§fËY« thÈg®fis Él ïs«bg©fŸ jh‹ mâf c‰rhf¤Jl‹, v›Éj nrit¡F«jahbud kh®j£o K‹tU»‹wd®. Mjyhš #h‹áuhÂ¥ gilbah‹W njitahÆ‰W. mt®fS¡F uhQt¥gÆ‰áí«, brŠáYit¥ gÆ‰áí« bfhL¡f¥gL«.m¥gilÆš k¤âa gÆ‰á Kfh« ehis (22–« njâ)âw¡f¥gL«.

gil âu£L« â£l« nghynt, gz« âu£L«ntiyí« uhQt¤J¡F¤ njitahd rhjd§fis¢nrfÇ¡F« ntiyí« K«Kukhf eilbg‰W tU»‹wd.k¤âaju – Ñœ¤ju tF¥ò k¡fËilna fhz¥ bgW«âahf cz®¢á, Rjªâu« ÉU«ò»‹w ïªâaD¡F¥bgUikí« âU¥âí« mË¥gjhF«. gz« gil¤jt®fS« bfhŠr« bfhŠrkhf K‹ tªJ bfh©oU¡ »‹wd®.k‰wt®fis¥ nghynt ït®fS«, nrit – âahf«M»aitfËš g§F bgWtbu‹gJ vdJ e«ã¡if.

ïªâa¢ Rjªâu¤J¡fhf rfy cjÉfS«, brŒant©Lbk‹w X® tifahd nguhtš ïªâa r_f¤âš FoòFªJ tUtjhš, ï‹D« mâf elto¡iffisvâ®gh®¡fyh«. k¡fŸ gL« J‹g« ÄjÄŠáÆUªjhY«,


áy khj§fshf cŸ eh£L Ãiyik ek¡F¢ rhjfkhfntgydË¤J tU»wJ. áy rka«, rkhjhd¡ fU¤J¡fismâfhu t®¡f¤âd® áy® btËÆ£L tªjhY«,ãÇ£oõhÇ‹ bfhŸif k£L« fšY¥ ãŸisahuhfntï‹D« ïU¡»wJ.

e« áwªj ïªâa¤ jiyt®fŸ fz¡f‰w bjh©l®fSlD« åu®fSlD« áiw¢rhiyfËš milg£oU¡»‹wd®. ïªj¢ rªj®¥g¤âny, VnjD« bfsut¡Fiwthd rkur¤J¡F, å© Ka‰áfis¥ gy tÊfËY«brŒayh«. ïJ x‹W jÉu, ntbw›Éj khWjY«cŸeh£oš V‰gLtj‰»šiy. ïªâahÉ‹ gy ghf§fËY« Éahã¤âU¡F« muáaš bfhªjË¥ig, t§f¥gŠr« mâ ÔÉukh¡»ÆU¡»wJ. ïªj¥ gŠr¤J¡F¡fhuz«, ãÇ£oõh® j§fŸ nghU¡fhf, ïªâahÉ‹ÉisbghUŸfisí«, _y¥bghUŸfisí« eh‹FM©Lfshf mŸË¢ br‹wJjh‹. ïâš á¿J«rªnjfÄšiy. ïªj¥ gŠr¤ij¤ Ô®¡f, xU y£r« l‹mÇáia e« fHf¤â‹ rh®ãš mË¥gjhf¡ T¿nd‹.kW¤jJ k£Lkšy; e«ik¡ nfÈí« brŒa¤jiy¥g£ld®. fšf¤jh fh®¥gnuõ‹ ngh‹w bghJÃiya§fŸ “tWikahš thL« y£r¡fz¡fhd k¡fS¡Fczî¥ bghUŸ mD¥ò§fŸ” v‹W ãÇ£oZ ãujk®r®¢áY¡F« mbkÇ¡f #dhâgâ %Þbtš£ L¡F« ÉL¤jnt©LnfhŸfbsšyh« F¥ig¤ bjh£o fËšnghl¥g£ld. ïª ÃiyikÆš ‘òu£áia ts®¥gJg£oÅjh‹’ v‹w ghl¤ij¡ f‰W¡ bfh©L É£nlh«.

tl MãÇ¡fhÉY« ï¤jhÈÆY« e« vâÇfŸ áWáW bt‰¿ fh©gj‰F K‹ãUªj cyf Ãiyik, ï‹W«ek¡F¢ rhjfkhfnt jh‹ ïU¡»wJ. ïªj Ãiyikia, e«jhŒeh£oYŸst®fS« e‹F cz®¤âU¡»‹wd®.cyf¤âš v‹d khWjš ne®ªjhY« e« Rjªâu¡ fHfK«uhQtK« r«gªj¥g£l k£oš, nghÇ£L bt‰¿

m¥gh¤Jiua« - 696

bgWtbj‹w cWâ ehS¡F ehŸ cu« bg‰W¡ bfh©nljh‹ ïU¡»wJ.

br‹w #]iyÆÈUªJ knyah – jhŒyhªJ – g®kh –ïªnjh irdh M»a ïl§fËš, eh‹ R‰W¥ ãuahz«brŒjij Ú§fŸ bjÇªâU¥Õ®fŸ. m›Él§fËš eh‹rªâ¤j e« jhŒeh£L k¡fËl« ituh¡»a« njh‹¿ÆU¥gij¡ f©nl‹. mt®fsJ kndhght« vd¡Fc¤rhf¤ijí«, V‰fdnt ïUªj e«ã¡ifiaí« nkY«ts®¤J É£lJ. mJ k£Lkšy, ekJ všyhÉjKa‰áfS¡F« bgU« g¡f gykhfî« M»É£lJ. br‹wMfÞoš g®kh Rjªâukilªj brŒâí«, ïªj khj«ãÈ¥ig‹ Rjªâu¥ ãufld« ÉL¤jJ«, ïªâahÉ‹cŸnsí« btËnaíKŸs ïªâa®fS¡F kf¤jhdcz®¢áia¡ »s¥ãÆU¡»‹wd. m›ÉU Rjªâur®¡fh®fS¡F«, »H¡fháahÉYŸs ehkidtU«mitfË‹ Rjªâu âd itgt§fis¡ bfh©lhoanjhL ekJ kd¥ó®tkhd thœ¤J¡fisí« bjÇÉ¤âU¡»nwh«.

MáahÉ‹ ïWâ ÉLjiyia¡ bfh©LtU«bghW¥ò, ï¥bghGJ e«ik vâ®neh¡»ÆU¡»wJ.ãÇ£oõhiuí« mt®fsJ Jizt®fisí« ïªâak©ÂÈUªJ Éu£l nt©oaJ ekJ flikahF«. g®kh– ãÈ¥ig‹ Rjªâu âd§fis M®¥gh£lkhf¡bfh©lhoa eh«, mnj _¢áš ekJ kf¤jhdbghW¥igí« K‹idÉl mâfkhf cz®ªâU¡»‹ nwh«.mâ®Zl trkhf, jhŒyhªâ‹ ãujk® – ïju kªâÇfŸ,g®khÉ‹ ãujk® lh¡l® ghkh – ïju kªâÇfŸvšnyhiuí« jÅ¤j KiwÆš rªâ¤nj‹. mt®fŸ _y«mt®fSila r®¡fh®fËlÄUªJ, ekJ nghU¡Fnt©oa mDjhg¤ijí« ešby©z¤ijí«bg‰WÉ£nl‹. mt®fŸ ekJ nghuh£l¤â‹ x›bthU


Jiw¡F« nt©oa cjÉfis¢ brŒtjhf th¡FWâí«jªâU¡»‹wd®.

e«ik vâ® neh¡»ÆU¡F« nghU¡F«, mj‹ ã‹njitahF« òdU¤jhuz ntiyfS¡F« nt©oaK‹nd‰ghLfŸ mid¤ijí« eh« brŒJ bfh©oU¡»nwhbk‹gij c§fS¡F¤ bjÇÉ¡f ÉU«ò»nw‹.ãÇ£oõhiuí« mt®fŸ Jizt®fisí« e« eh£oÈUªJ btËna‰¿a ã‹, e« jhŒ eh£o‹ Ãiyikv¥goÆU¡Fbk‹gij K‹T£ona eh« bjÇªJbfhŸsyh«. mij c¤njá¤J¤jh‹, “òdU¤jhuzïyhfh” bth‹iw e« jiyik¡ fhÇahya¤âšòF¤âíŸns‹. ïªj ïyhfhî« jdJ flik g‰¿Mnyhá¤J¡ bfh©oU¡»wJ. mj‰fhd gÆ‰áfŸ,uhQt elto¡iffnshL nr®¤J Vf fhy¤âšmË¡f¥gL»‹wd. RU§f¡ T¿dhš, vâ®neh¡»ÆU¡F«ngh®, ã‹d® brŒa nt©oa ntiyfŸ M»aitfS¡fhd V‰ghLfŸ ahití« jahÇ¤J¡ bfh©nlÆU¡»nwh«. v¥go¥ gh®¤jhY«, ekJ nghÇ‹ mL¤j f£l«Äf¢ rÛã¤J É£lbj‹gâš rªnjfÄšiy.

»H¡fháahÉYŸs ïªâa®fŸ, áw¥ghf ïªâanjáa uhQt åu®fŸ, ïªâa všiyjh©o ÉLjiy¥nghiu el¤J« eªehS¡fhf¡ fh¤âU¡»‹wd®.mj‰FK‹ xU áy muáaš â£l§fis eh« tF¤JÉlnt©L«. cjhuzkhf, M[h¤ Ïª¤ (Rjªâu ïªâa)j‰fhÈf r®¡fhiu mik¤J mj‹ jiyikÆš ekJnghiu¤ bjhl§f nt©L«. m¥go X® murh§f¤ijmik¤J É£lhš, cyf KGJKŸs ïªâa®fËilnaxUÉj¢ áwªj c¤ntfjijí« gyidí« fhzyh«.m¤Jl‹, ekJ nghÇš – mt®fS¡F kf¤jhd åuhntrK« r¡âí« njh‹W«. c©ikahfnt, všnyhU«M[h¤ Ïª¤ j‰fhÈf r®¡fhÇ‹ Mu«g âd¤ijmsÉwªj MtYl‹ vâ®gh®¤J¡ bfh©Ljh‹

m¥gh¤Jiua« - 698

ïU¡»‹wd®. ekJ fHf« »H¡fháah KGâYKŸsïªâa®fË‹ Vf¥ ãuâÃâ rigahfî« KG e«ã¡ifbg‰wjhfîÄU¥gjhš, m¤jifa r®¡fhiu mik¡fKG¤jFâ bg‰¿U¡»wJ. fHfK« vd¡F mâfhu«bfhL¤âU¥gjhš, M[h¤ Ïª¤ j‰fhÈf r®¡fh®mik¡F« ntiy vdJ flikahÆ‰W.

e« jhŒeh£oš ï¥go X® r®¡fh® mik¡f¥bg‰Wmj‹_y« ïWâ ÉLjiy¥ ngh® Mu«gkh»ÆUªjhš,kâ¡f Koahj kf¤Jtkhfntjh‹ ïU¡F«. Mdhšv¤jid kh‰w§fŸ ÃfœªjhY«, m§FŸs khbgU«jiyt®fŸ áiw¢rhiyfËš mil¥g£oU¥gjhš,m«khâÇahd r®¡fh® mik¥gij vâ®gh®¡f KoahJ.mnjhL m§F ÉLjiy¥ ngh® el¤Jtij mšyJbjhl§Ftij eh« vâ®gh®¤jhš gf‰fdthf¤jh‹Koí«. mªj¥ òÅj if§fhÇa¤ij ï§FŸs e«khš jh‹brŒa Koí«.

ïªj¢ rªj®¥g¤âš, e« jhŒeh£L všiy¡F btËnaX® j‰fhÈf r®¡fhiu mik¡fyhbk‹gj‰F, cyf¢rÇ¤âu« gy rh‹WfŸ jU»wJ. m‹¿, e« eh£o‹btËna ïUªJ bfh©L Tl Rjªâu í¤j¤ij eh«el¤jyhbk‹W« m¢ rÇ¤âu« f‰ã¡»wJ. ïªâavšiy¡F btËna muáašßâahfî« uhQt ßâahfî«eh« bfh©L bršY« Rjªâu ïa¡f«, e« jhŒeh£o‹c£òw¤âny elªJ bfh©oU¡»wJ; ïªj c©ikia eh«všnyhU« bjÇªJ bfhŸsnt©L«.

ï§F eh« brŒJtU« x›bthU Ka‰á¡F«, jhŒeh£oYŸs ïªâa®fËlÄUªJ Ãiwa Mjuî »il¤J¡bfh©oU¡»wJ. m§FŸs ãÇ£oZ ïªâa uhQt¤âšbgU«ghyhdt®fËlÄUªJ Tl nguhjuî tªJbfh©oU¡»wJ. jÉu, ïªâahÉYŸs njr g¡j®fS¡F«btË ehLfËÈUªJ bfh©L jhŒ eh£o‹


Rjªâu¤J¡fhf¥ ghLgL« ïªâa njrg¡j®fS¡FÄilna beU§»a Ãuªju¤ bjhl®ò ÃyîtJ«všnyhU« m¿ªjJjh‹. ekJ Vb#©LfËš áyiu,ãÇ£oZ mâfhÇfŸ mo¡fo ifJ brŒtJ«J‹òW¤JtJ«, bfhiy brŒtJkhf ïU¡»‹wd®.MÆD« ekJ bjhl®ò¡F v›Éj¡ Fiwî« V‰g£lnjÆšiy.

ïªj c©ikfisbašyh« ftÅ¡F«nghJ, e«uhQt« všiyjh©o _t®z¡ bfhoíl‹ ekJò©Âa óÄÆš òFªJ, bfhoia¥ gw¡f É£lJ«, m§Frªnjf¤J¡»lÄšyhj c©ikahd cWâahdc¡»ukhdnjh® òu£á ÃfœªJ jh‹ ÔUbk‹gijm¿nth«. mªj¥ òu£á, ïªâahÉš ãÇ£oZ M£áÆ‹Koit¡ f©LÉLbk‹gâš vŸssî« IaÄšiy.

e©g®fns!

ï‹W eh« brŒJ tUtbjšyh« ïWâ¥nghU¡fhd jahÇ¥òfŸjh‹. ïªâa všiy jh©oaJ«ekJ nghuh£l« Mu«gkhF«. mj‹ã‹d® ‘ošÈ rnyh’bjhl§F«. mªj K‹nd‰w«, filá¥ ãÇ¤jhÅa‹Ju¤j¥gL«tiu – mšyJ mt‹ áiw¡ f«ãfS¡FŸnsmilgL« tiu Úo¡F«. ošÈÆš – itáuhŒ khËifÆše« njÓa¡ bfhoia cšyhrkhf¥ gw¡fÉ£L, giHabr§nfh£ilÆš ekJ uhQt« bt‰¿ mÂ tF¥igel¤J«tiu ‘ošÈ rnyh’ jh‹ ekJ kªâu«.

e©g®fns!

ek¡F kf¤jhd Mjuî« kd¥ó®tkhd x¤JiH¥ò«eš»a Ã¥bgh‹ k¡fŸ – Ã¥bgh‹ r®¡fh® – ï«ÕÇašÃ¥bgh‹ uhQt«, M»nahU¡F ekJ kdkh®ªj tªjd«cÇaJ. ïJtiu eh« bg‰WŸs cjÉfS¡F ekJe‹¿a¿jiy¤ jFªj KiwÆš bjÇÉ¡F« eªehŸbtFbjhiyÉÈšiy. ï‹iwa ÃiyikÆš m›îjÉfis¥ ghuh£L« bghU£L, Ã¥bgh‹ ï«ÕÇašuhQt¤J¡F IªJ Ékhd§fŸ f£L« bryî¤

m¥gh¤Jiua« - 6100

bjhifiaí«, Ã¥bgh‹ fl‰ gil¡fhf IªJ Ékhd§fŸf£L« bryî¤ bjhifí«, e« fHf¤â‹ rh®ghfe‹bfhilaË¡»nw‹.

ïªj¥ ngh® v›tsî Ú©ljhfî« fLikahfî«ïUªjnghJ«, e« bghJ vâÇ ïWâahf¤ njhšÉailí« tiu Ã¥bghÅa®fSl‹ njhnshL njhŸ Ã‹WnghÇl cWâ bfh©LŸnshbk‹gij, mt®fS¡FcWâTw ÉU«ò»nw‹. Ã¥bgh‹ – mj‹ nerehLfŸM»aitfË‹ ïWâ bt‰¿ÆY« e« brhªj¤ njrÉLjiyÆY« óuz e«ã¡if bfh©oU¡»nwh«.njhH®fns! ã‰gfÈš M[h¤ Ïª¤ j‰fhÈf r®¡fh®mik¥ig c§fS¡F¤ bjÇÉ¡»nw‹.

n#Œ Ïªâ!


2. j‰fhÈf r®¡fh® ãufld«

(21-10-43ïš »H¡fháa Rjªâu¡ fHf kfheh£o‹nghJ, ã‰gfš 4-15 kÂ¡F nejhÍ btËÆ£l, M[h¤Ïª¤ (Rjªâu ïªâa) j‰fhÈ r®¡fh® mik¥ò g‰¿aãufld«)

ãÇ£oõhuhš 1757–ïš ïªâa kfh#d§fŸ Kj‹Kjyhf¤ njhšÉí‰wd® t§fhs¤âš. mj‹ ãwF, ïHªjÉLjiyia¤ âU«g¥ bgw üW M©Lfshf¡ fL«ngh®eilbg‰wJ. m¡fhy¤âš e« k¡fŸ brŒj âahfK«åu¢brašfS« kÆ® áÈ®¡f¢ brŒ»‹wit ahF«. mªj¢rÇ¤âu VLfËš, t§f¤ij¢ nr®ª¤ Ruh#& bjsyh,nkhf‹yhš; bj‹Åªâahit¢ nr®ªj m¥gh rhÏ¥gh‹Þny, ÕZth ghÍuh›, mjhÇthyh M»a ïiza‰wåu®fS«; filáahf åu¤Ôu¤âš ahU¡F«ïis¥ãšyhj #h‹ÌuhÂ ïy£RÄ ghŒ, mŠrhbeŠr« gil¤j jhªânahnjhã, kfhuh#h Fdt®á§,ehdhrh»¥ KjÈa åu®fS« áuŠÓÉahf ïl«bg‰¿U¡»‹wd®.

ãÇ£oõh® ekJ eh£L¡F, v›thW ã‰fhy¤âšmghafukhd – mZlk¤J¢ rÅadhf És§Ftbu‹ gije« K‹ndh®fŸ KjÈš czuhjJ JuâZlnk ahF«.Mjyhš, mt®fis ïªâa všiyÆÈUªJ Éu£oao¡fX® I¡»a K‹dÂia mik¡fÉšiy. ehŸ bršy¢bršy ãÇ£oõhÇ‹ c©ik¢ brh%g« kd¥gh‹ikí«btËahfnt, ngh®¡nfhy« ó©ld® ïªâak¡fŸ.gfö®õh jiyikÆš 1857–ïš j§fsJ filá¥nghuh£l¤ij e‹whf el¤âdh®fŸ. mªj¥ nghÇšMu«g bt‰¿fŸ gy »il¤jd. MÆD«, fhy¢r¡fu¢


Nœ¢áahY«, jFªj jiytÇšyh¡ Fiw ahY«go¥goahf¥ gyådkilªjjhš, ïWâåœ¢áí« moikÉy§F« bfsÉ¡ bfh©ld. ã‹d®, giftU«mârÆ¡f¤j¡fthW, ãwªj bgh‹dh£L¡ fhf¤ j§fis¥gÈÆ£l åu #h‹á uhÂ – jhªâahnjhã – F‹t®á§ –ehdhrh»¥ ngh‹wt®fË‹ Ãidî, e« njr¤jh®kdâÅ‹W« mfy KoahjjhF«. cyf« cŸssî«ek¡F tÊfh£L« e£r¤âu§fns mt®fŸ.

1857 –¡F¥ ã‹ ïªâa kfh#d§fŸ, gytªjkhfÃuhíjghÂfsh¡f¥ bg‰W, Ú©lfhy« jiyö¡fhj goãÇ£oõhÇ‹ ÄUf¤j‹ik¡F« bfhL§nfh‹ik¡ F«MshÆd®. cz®¢áÆHªJ, e« ehL e«knj v‹gijí«kwªJ áWikí‰wd®. 1885–M« M©oš ïªâa njáafh§»uÞ njh‹¿aJ« òâanjh® vG¢á bfh©nlh«.Kjš kfhí¤j« Koí« tiu ïªâa k¡fŸ j§fŸRjªâu¤ij Û£F« Ka‰áÆš <Lg£L, rh¤âakhd rfyKiwfisí« if¡bfh©ld®. »s®¢á, ãu¢rhu«,ãÇ£oZ rhkh‹ g»Zfhu«, ga§fu ïa¡f«, ehrntiyM»a JiwfËš ïw§», ïWâÆš Míj« jh§»aòu£áí« el¤âdh®fŸ. m« Ka‰áfbsšyh«m¥bghGJ bt‰¿ juÉšiy. filáahf¤ njhšÉkd¥gh‹ikjh‹ Õo¤jJ.

òâa KiwfS¡fhf¡ fh¤âU¡F« neu¤âš,nfhil¡fhy kiH nghš kfh¤kh fhªâ jkJ òâaMíj§fshd x¤JiHahik, rh¤åf¢ r£l kW¥òïitfSl‹ njh‹¿dh®. mJ Kjš ïUgJ M©LfŸtiu k¡fË‹ cz®¢áí« vG¢áí« ÔÉukhf ts®ªjd.“ÉLjiy” – “Rjªâu«” v‹w jhuf kªâu« x›bthU efu«,»uhk« v§F« òFªjJ. åLnjhW« ï« kªâu« xÈ¤jJ.âahf cz®¢á cu« bg‰wJ. xnu muáaš Þjhgd¤â‹Ñœ k¡fŸ x‹Wg£ld®. ï›thW cz®¢á bfh©lïªâa®fŸ, muáaÈš j§fŸ r¡âÆ‹ j‹ikia


cz®ªjd®. ï‹W všnyhU« xnu FuÈš ngá, bghJïy£áa¤ijaila åW bfh©oU¡ »‹wd®.

1937 Kjš 1939 tiu v£L khfhz§fËš fh§»uÞkªâÇ rigfŸ mik¤J¥ bghW¥ng‰W el¤â¤ j§fŸÃ®thf¤ âwikiaí« Ã%ã¤jd® ïªâa®fŸ. ïªj cyfkfh í¤j Mu«g¤ânyna ÉLjiy¡fhf ïWâ¥nghuh£l¤ij el¤j e« ehL tšyik bfh©oUªjJ.ï¥bghGnjh, b#®kÅí« mj‹ ner ehLfS« ekJ gukvâÇ¡F¤ jiy bj¿¡F«go mo bfhL¤âU¡»‹wd.»H¡fháahÉš Ã¥bgh‹, mj‹ ner ehLfsJ cjÉíl‹cij¤J åœ¤âÆU¡»wJ. Mfnt, ïa‰if m‹idÆ‹nguU£ fUizahš ïªâa k¡fË‹ njÓa Énkhrd¤J¡F, »il¥gj‰fÇanjh® m‰òj¤ jUz« ï‹W thŒ¡f¥bg‰¿U¡»wJ. flš flªj ïªâa®fS«, Kj‹ Kjyhfx‹Wg£L xnu Þjhgd¤â‹ Ñœ nghU¡F jahuhfÉs§FtJ« mâ®Zl trnkahF«. áªjid ahY«,cz®¢áahY«, flš flªj ïªâa®fS« jhŒeh£oYŸst®fS« rk ÃiyÆš K‹nd¿¡ bfh©oU¡»‹wd®. F¿¥ghf ï§F ïUgJ y£r¤J¡F« mâfkhdïªâa®fŸ ‘gÇóuz¤ âahf«’ vD« Ä‹rhu mu©tF¤J, jUk í¤j¤âš <Lgl¤ njhŸ bfh£o Ã‰»‹wd®.ït®fS¡F K‹dÂahf ïªâa¢ Rjªâu uhQt«f¢irf£o KurikªJ, f£L¥ghlhf ‘ošÈ neh¡»K‹ndWnth«’ vd M®¥gÇ¡»‹wJ.

ãÇ£oZ M£áÆ‹ eatŠrfK« xG§ÑdK« mj‹ÛJ ïªâaU¡F¡ nfhghntr¤ij c©lh¡»É£lJ.ïªâaiu¥ gy tifÆY« Ru©o¡ bfhŸisao¤J¢Niwaho, g£oÅngh£L koa it¤jjhš, ïªâa®fŸbtW¥ò« Ôuh¥ gifikí« bfh©oU¡»‹wd®.F‰WÆU« bfhiyíÆUkhf ïU¡»‹wd® ïªâa®fŸ.ïªj nrhf« Ãiwªj M£áÆ‹ filá¢ á‹d§fismÊ¤J¢ rh«gyh¡f, X® áW beU¥ò¥ bgh¿jh‹ njit.mªj <k¤ Ôia¡ bfhS¤J« bghW¥ò ïªâa¤ njÓauhQt¤ij¢ rh®ªâU¡»wJ. mj‰F¤ jhŒ eh£oYŸs


rnfhju®fË‹ c‰rhfkhd Mjuî«, ãÇ£oZ ïªâauhQt¤â‹ bgU« gFâ cjÉí«, tšyik ÄFªj e«nerehLfË‹ g¡fgyK«, ï§FŸs ïªâa¥ bghJk¡fË‹ nguhjuî« Ã¢rakhf¤ JizbrŒíbk‹gâšrªnjfÄšiy. ïUªjhY«, ï«kf¤jhd flikiaÃiwnt‰W« nghÇš, ïªâa njÓa uhQt«, áw¥ghf jdJbrhªj gy¤ijna fs§fkw e«ãÆU¡»wJ.

moik ïUŸ Ú§»¢ Rjªâu xË njh‹w¥ nghtjhš,X® j‰fhÈf r®¡fhiu mik¤J mj‹ bfhoÆ‹ ÑœïWâ¥ nghiu¤ bjhl§FtJ x›bthU ïªâaÅ‹jÉ®¡f Koahj flikahF«. Mdhš ïªâahÉYŸsjiyt®fŸ midtU« áiwÆÈU¥gjhY«, m§FŸsk¡fŸ ÃuhíjghÂfshf ïU¥gjhY«, m§F j‰fhÈfr®¡fhiu mik¥gnjh mj‹ Ñœ Míj« jh§»¥ ngh®brŒtnjh rh¤âaÄšiy. vdnt, mªj¡ flik»H¡fháahÉYŸs Rjªâu ïªâa¡ fHf¤ij¢rh®ªJÉ£lJ. cŸeh£oY« btË ehLfËYKŸsnjrg¡j®fŸ všnyhU« ïj‰F cjt¡ flik¥g£oU¡»‹wd®.

ï¥bghGJ Rjªâu ïªâa¤ j‰fhÈf r®¡fhiueh§fŸ mik¤J É£nlh«. v§fŸ bghW¥ig cz®ªJbrŒifÆš ïw§F»‹nwh«. v§fŸ Ka‰áaid¤â‰F«všyh« tšy ïiwt‹ KG bt‰¿ia mUSkhWkdbkhÊ bkŒfshš ïiwŠR»‹nwh«. m‹idÆ‹ÉLjiy¡fhf v§fŸ MUÆiuí« Míj« jh§»arfh¡fË‹ cÆiuí« m®¥gz« brŒa¤ ja§nfhbkd,âÇfuz R¤âíl‹ r¤âa« brŒ»‹nwh«. v§fŸ ehL cyfehLfËÅilna rÇÃf® rkkhf¤ jiyáwªJ És§fî«,v§fŸ eh£o‹ÛJ jhÆ‹ kÂ¡bfho j‹Åfu‰W¥gw¡fî«, v§fŸ cÆ® ngh«tiu ngh® brŒnthbkd¢rgj« nk‰bfhŸS»‹nwh«.

ïªâa k©ÂÈUªJ ãÇ£oõhiuí« mt®fsJT£lhËfiËí« btËna‰W« nghiu¤ bjhl§»el¤JtJ ïªj¤ j‰fhÈf r®¡fhÇ‹ bghW¥ò. ãwF,


ïªâa k¡fË‹ ÉU¥gJ¡F¡ »z§f mt®fŸe«ã¡if¡F¥ gh¤âukhd Ãuªju¢ Rjªâu r®¡fhiu –mik¡fî«, ïªj¤ j‰fhÈf r®¡fh®, nt©oaV‰ghLfis¢ brŒí«. mªj Ãuªju r®¡fh® V‰gL« tiu,ïªj¤ j‰fhÈf r®¡fhnu ïªâa k¡fË‹ rh®ãš eh£LÉtfhu§fis Ã®t»¡F«. ïªâa M© bg©midtiuí« ïªj¤ j‰fhÈf r®¡fhU¡F cjî« goí«j§fŸ ÉRthr¤ij mË¡F« goí«, miw TÉaiH¡fïªj r®¡fhU¡F cÇikí©L. kj¢ RjªâuK«, rÇrk¥ãu#h cÇikfS«, ïªâa k¡fŸ všnyhU¡F« neÇaKiwÆš mË¥gjhf ïªj r®¡fh® cWâbkhÊTW»‹wJ. ïka« Kjš FkÇtiu thG« ïªâa®fŸahtU« Rã£rkhfî« bgh§F« bghUshjhuey§fSlD« thGtj‰FÇa tifahití« tF¥gnj, ïªjr®¡fhÇ‹ jiy áwªj ïy£áa bk‹gij cyf¤jhU¡F¥giwrh‰W»‹wJ. V‰bfdntíŸs m‹Åa M£áÆ‹Nœ¢áahš Ãyî»‹w nt‰Wik aid¤ijí« xÊ¤J,V‰w¤ jhœÉšyhj Ãiyikia ï› turh§f«áUZo¡Fbkd cWâ TW»wJ.

nguU£ flîŸ âUto ahiz;ãw¥gË¤J vik bayh« òu¡F«jhuÂ És¡fh« v«kU eh£od Ûjhiz;e« jhŒehL thœf btd åœªj ÉGÄnah®âU¥ bga®fŸ mj‹ Äir ahiz;ghuj eh£o‹ bt«ãÂÆš <Lg£L brhšyÇams¥ãšyhj âahf§fŸ brŒJŸs jtuh# nfhsÇfË‹

Ûjhiz

ïªâa k¡fns! c§fŸ midtiuí« miH¡»nwh«.jhŒeh£o‹ ÉLjiy c§fŸ y£áa«; jhŒ kÂ¡bfhoÆ‹ Ñœ x‹W TL§fŸ; Míj« VªJ§fŸ;m‹Åaid Éu£l¡ f§fz« f£L§fŸ. eilbgwÉU¡F«ïWâ¥ nghÇš bt‰¿ milí« tiu, vªj ïL¡f©


ne®ªjhY«, v¤jid cÆ®fŸ gÈahdhY« ja§fhJfldh‰w, Rjªâu¥ gÈÕl¤âš ïJtiu ïiuahdMÉfË‹ bgauhš c§fis tunt‰»‹nwh«. m‹idmiw TÉ miH¡»‹whŸ.

vGÄ‹!vGÄ‹! vGÄ‹!

M[h¤ Ïª¤ j‰fhÈf r®¡fh® rh®ghf:

(x¥g«) RghZ rªâu nghÞ

(r®¡fh® jiyt®, ãujk®, í¤j kªâÇ, m‹Åa eh£LkªâÇ)

“nf¥l‹ lh¡l® by£RÄ (bg©fŸ ïyhfh kªâÇ)”

“vÞ.V. mŒa® (ãu¢rhu – És«gu kªâÇ)”

“by¥od‹£ f®dš V.Ì. rh£l®Í (Ãâ kªâÇ)

by¥od‹£ f®dš mèÞ mfkJ

by¥od‹£ f®dš v‹.vÞ. g¡¤

by¥od‹£ f®dš n#.nf. gh‹Þny

by¥od‹£ f®dš Fš[huh á§

by¥od‹£ f®dš v«.b[£ »ahÅ

by¥od‹£ f®dš V.o. nyhfehj‹

by¥od‹£ f®dš v[h‹ fhj®

by¥od‹£ f®dš õh ethÞ

Míj« jh§»a gilfË‹ ãuâÃâfŸ

V.v«. [fh¥ – fhÇjÇá, kªâÇ mªjÞJl‹

uhZ ãfhÇ nghÞ – ãujk Mnyhridahs®

fß« fÅ

njteh¤ jhÞ


o.v«. fh‹

V. všy¥gh

Mnyhridahs®fŸ

n#.V. âÉ

r®jh® ïõh® á§

V.v‹. r®¡fh® – r£l Mnyhridahs®

nõhdh‹, m¡nlhg® 21, 1943

n#Œ Ïª¤!


3. M«; ïªâah mË¡F«!

(á§f¥óÇš 22.10.43ïš khiy 5 kÂ¡F #h‹ÌuhÂ¥gil¥ gÆ‰á Kfhik nejhÍ âwªJit¤JÃfœ¤âa brh‰bgU¡F)

rnfhjÇfns!

#h‹á uhÂ¥gil¥ gÆ‰á KfhÄ‹ Mu«g ÉHh,ekJ ïa¡f¢ rÇ¤âu¤âÈnyna òJikí« K¡»a¤J tK«bfh©ljhF«. et ïªâahit cUth¡F« ntiyÆš eh«<Lg£oU¡»‹nwh«. mâš e« bg©fS« g§Fbfh©oU¥gJ Äf Äf¥ bghU¤jkhdnj. ekJ ntiyãu¢rhu Nœ¢áašy bt‹gij c§fŸ kdâš e‹whf¥gâa it¤J¡bfhŸs nt©L«. ekJ g©il¥ bgUikí«K‹ndh® âwikí« c‹djkhdit. mªj¥ gu«giu¥bgUikÆšyh É£lhš, #h‹Ì uhÂ ngh‹wbg©kÂfS¡F ïªâah ãw¥ãlkh ÆUªâU¡fhJ.

òuhjd ïªâahÉš ik¤ânuÆ ngh‹w bt©kÂfŸ njh‹¿aJ nghynt, ãÇ£oZ M£á ïªâahÉšnt%‹W K‹ò, kfhuh£ou¤âš mfšah ghí«, t§f¤âšgthÅ uhÂ – uÍahÕf« – ü®#Ah‹ M»nahU«r®¡fh® Ã®thf§fisna‰W Úâ brY¤â¥ bgUikí‰wd®.nkijfŸ ãw¥gj‰nf‰w m›tsî ts¥g§ bfh©oU¡F«ïªâah, v‹W«nghš cyf« mârÆ¡f¤ jFªj åu¥bg©kÂfis¤ njh‰WÉ¡f¢ á¿J« ris¡fhbj‹gJvdJ âl e«ã¡if.

ïªâahÉš òâa muáaš thd« 1921–š bj‹g£lJ«, MÆu¡fz¡fhd, ïšiy – y£r¡fz¡fhd bg©fŸ


âahf¤âš g§F bg‰wd®. áiwba‹whš âL¡»L« fhy«mJ. m¥bghGnj M©fnshL bg©fS« áiwthœ¡if¡F¥ ngh£oÆ£lh®fŸ. mjdhš, fšf¤jhÉYŸs ïu©L áiw¡Tl§fS« Ãu«ã É£ld. òâaáiw¢rhiyfŸ Tl f£l ne®ªjJ. mitfS« áyâd§fËš Ãu«ã É£ld.

áiw thœ¡if ïªâa®fS¡F m¢r« juÉšiyba‹gij¡ f©l ãÇ£oõh®, ntW Kiwfis¡ ifahs¤bjhl§»d®. jiyt®fis¢ áiwÆš jŸË É£L, bghJk¡fis¡ F©lhª joahY« J¥gh¡»¡ F©lhY«ml¡f Ka‹wh®fŸ. ïªj mu¡f¤jd¤J¡F ïiuahf¡TlM©fnshL bg©fS« jahuh»É£l d®. xU Ãfœ¢áiav‹dhš kw¡fKoaÉšiy. ãÇ£oZ r®¡fhÇ‹ c¤juitÛ¿ fšf¤jhÉš X® C®ty« el¤ândh«. mij¡fiy¡f¤ joao¥ ãunahf« brŒa¥g£lJ. mJ rka«C®ty¤âÈUªj bg©fŸ, mªj¡ F©lhªjofis¢á¿J« y£áa« brŒahkš, v§fS¡F« nghärhU¡F«ïilÆny mÂtF¤J Ã‹wij¡ f©nl‹. m›tsîJÂî bfh©lt®fŸ ekJ bg©fŸ.

mij¥ nghyntjh‹ ïªâahÉš elªJŸs òu£áïa¡f elto¡iffËY« ÄFªj ijÇa¤Jl‹ Ã‹WmUŠbrašfis¢ brŒâU¡»‹wd®. t§fhs¤âny ÆUªjuhZou k»sh v‹w bg©fŸ r§f«, 1928 or«gÇš 500bg©fsl§»a X® bjh©l® gilia¤ âu£o‰W.mt®fsJ gÆ‰áí« mÂtF¥ò« f©l vd¡F m¥nghnjxU e«ã¡if ãwªjJ. nghâa C¡fK« trâíkË¤jhš,rªj®¥g« tU«nghJ mU«bgU« nritbrŒa tšyikgil¤jt®fshÆU¥gh®fbs‹gJ mªj e«ã¡if. mªje«ã¡if <nlw, ï‹W ïªj¥ gÆ‰áKfh« jahuh»É£lJ. ï›tsî fhyjhkj¤J¡F mt®fsšy – fhuz«.jFâahd ïlK« ïju V‰ghLfS« jahÇ¥gâš jh‹fhyjhkj« ne®ªjJ. ïj‰»ilÆš ekJ rnfhjÇfŸbghWikÆHªJ ftiyí‰wJ«, x‹W To “v§fis


Ú§fŸ kwªJ É£O®fsh?” v‹W nfŸÉbaG¥ãaJ«ehd¿nt‹.

ïªj¢ rªj®¥g¤âš #h‹Ì uhÂia¥ g‰¿¢ áyth®¤ijfŸ T¿¤jhdhf nt©L«. #h‹áuhÂ í¤j«bjhl§»anghJ taJ ïUgJjh‹. mªj ïs«taJ¥bg©, Fâiu Ûnj¿ ngh®¡fs¤â‹ eLÉš thŸåádhbs‹whš, mtsJ C¡fK« cz®¢áí« v›tsîïUªâU¡Fbk‹gij Ú§fns áªâ¤J¥ ghU§fŸ. mtisvâ®¤J¥ ngh® òÇªj M§»nya¤ jsgâna T¿dh‹:“fyf¡fhu #h‹ÌuhÂna òu£á åu®fË byšyh«jiyáwªj guh¡»ukrhÈ” v‹W. m›tsî Énrlguh¡»uk¤ij #h‹ÌuhÂ bg‰¿UªjhŸ. mªj¤jsgâahš mjid kiw¤J¡ TWtj‰F¡Tl ïayÉšiy. Kj‹KjÈš #h‹Ì¡ nfh£il¡FŸnsí¤j¤ij¤ bjhl§»dhŸ; nfh£il K‰WifÆl¥g£lJ« j¥ãnahodhŸ fšã¡F. jh‹ k£Lkh? k‰W«gy åu®fnshL. m§»UªJ bjhl§»dhŸ í¤j¤ij;m¥bghGJ« njhšÉ. ã‹th§»¢ br‹W jhªâahnjhãnahL X® x¥gªj« brŒJ bfh©L, FthÈa®nfh£ilia¤ jh¡» mij¡ if¥g‰¿dhŸ. FthÈa®nfh£ilia K¡»a gil¤jskhf¢ brŒJbf©Lí¤j¤ij el¤âdhŸ. filáahf m›Él¤âš í¤j«brŒí« bghGnj í¤jfs¤âš ïwªjhŸ.

x‹W¡F mâfkhd njhšÉ ne®ªJ«, rÈ¡fhJ ngh®brŒa v›tsî ijÇa« mtS¡F ïUªâU¡f nt©L«?Ãid¤J¥ ghU§¡Ÿ. 20 taJŸs #h‹Ì uhÂ ï›thWkd« jsuhkš nghÇ£lJ ekJ gy jiyKiwfS¡F¥bgUikí« cz®¢áí« C¡fK« mË¡f¡Toacjhuzk‹nwh? mtsJ njhšÉ ekJ J®¥gh¡»ank.mtsJ njhšÉ ïªâahÉ‹ njhšÉahF«. mtŸ clšmÊªJ É£lJ; Mdhš mtsJ M¤kh xUfhY«mÊahJ. mªj xU #h‹Ì uhÂÆ‹ MÉ k‰bwhUjiyKiwÆš gy #h‹Ì uhÂfis¤ njh‰WÉ¤J bt‰¿khiy NLbk‹gâš rªnjfÄšiy. xU áy MÆu«


kf¡is¡ bfh©l #h‹ÌÆ‹ Rjªâu¤ij¡ fh¥gh‰w xUïy£RÄghia ïªâah mË¡Fkhdhš, 38 nfho k¡fË‹Rjªâu¤ij¥ bgWtj‰F MÆu¡fz¡ fhd #h‹ÌuhÂfis V‹ ïªâah mË¡fhJ? M«; Ã¢ra«mË¡f¤jh‹ brŒí«.

mªj #h‹Ì uhÂÆ‹ ãwªj âdkh»a ï¢Rgâd¤âš, ïªj #h‹Ì uhÂ¥ gilÆ‹ gÆ‰á Kfhik¤âwªJ it¥gâš nguhdªjkil»‹nw‹. ï« KfhÄš 156rnfhjÇfŸ gÆ‰áia¤ bjhl§Fth®fŸ. ï¤ bjhifÉiuÉš MÆukhf¥ bgUFbk‹W e«ò»nw‹. jhŒyhªJ,g®kh KjÈa ïl§fËš bg©fS¡F¥ gÆ‰á Kfh«fŸïU¡»‹wd. MÆD« ïJjh‹ jiyik Ãiya«. Mjyhšï§F gy« thŒªj MÆu« #h‹Ì uhÂfŸ ïU¡fnt©Lbk‹W vâ®gh®¡»nw‹. “ošÈ¡F¢ bršYnth«”v‹w nfhõ¤ij c§fËl ÄUªJ nf£LMdªjkil»nw‹. eh‹ ï¥bghGJ ÉL¤j brŒâiaÚ§fŸ bršYÄl§fS¡bfšyh« vL¤J¢br‹W, vdJâ£l¤ij Ãiwnt‰WkhW nf£L¡ bfhŸS»nw‹.

n#Œ Ïª¤!


4. ïHªj cÆ® âU«òkh?

(1943 m¡nlhg® 25 M« ehŸ â§f£ »Hik a‹Wá§f¥óÇš eilbg‰w m»y knyah ïªâa¥ gz¡fhu®kfheh£o‹ nghJ, nejhÍ ÉL¤j nt©LnfhŸ – mšy,c¤juÉ‹ RU¡f«)

e©g®fns!

c§fŸ všnyhiuí« kdkhu tunt‰»‹nw‹.ïªâa¢ rÇ¤âu¤ânyna ÄfÄf K¡»a¤Jt« thŒªjJï« kfhehL. Ú©l brh‹khÇ ïª neu« njitÆšiy;Mjyhš vdJ nt©LnfhŸ ïJjh‹. e« kf¤jhdy£áa¤ijaila, ï« kfhehL c§fis¢ nrhâ¡f¥ngh»wJ. ïªâahit ÉLjiy brŒí« kf¤jhd bghW¥òc§fŸ x›bthUt® ÛJ« ï¥bghGJ Rk¤j¥g£oU¡»wbj‹gij Ú§fŸ cz®å®fbs‹nw e«ò»nw‹.

ngh®¡fs« bršY»‹w ïuhQt¤âš, rhjhuzá¥ghŒ Kjš mâfhÇ tiu všnyhU« j¤j« bghW¥igrÇ rkkhf¥ g§»£L¡ bfh©L, rÇtu¡ flikia¢brŒjhš jh‹ bt‰¿ »il¡F«. »H¡fháahÉYŸsïªâa®fŸ všnyhUnk. ï‹W xnu ïuhQt kakh»É£O®fŸ. c§fËš áy® gz¡fhu®fŸ; áy® ViHfŸ;áy® f›É m¿îilat®fŸ; áy® m~âšyhjt®fŸ;v‹gJ vd¡F¤ bjÇí«. v¤jid jh‹ nt‰WikÆUªjhY« ï‹WŸs flikia¥ bghW¤jtiuÆš,všnyhU« rÇÃf® rkhdkhdt®fns. ïªj¡ flikÆÈUªJ ahnuD« j¥ã¤J¡ bfhŸs Ka‰ábrŒayhfhbj‹gij c§fŸ kdâš e‹whf¥ gâait¤J¡ bfhŸsnt©L«.


ekJ nghuh£l¤J¡F nõhdh‹ K¡»a¤Jt«thŒªâU¡»wJ. ïªâa¢ Rjªâu¡ fHf¤â‹ jiyik¡fhÇahya« ï§nf jh‹ ïU¡»wJ. M[h¤ Ïª¤ j‰fhÈfr®¡fhU« ï§Fjh‹ ÃWt¥ bg‰¿U¡»wJ. ïªâa¤ njáauhQt¤â‹ jiyik¡ fhÇahyaK« ï§nf jh‹ ïl«bg‰¿U¡»wJ. xU fhy¤âš ãÇ£oõhÇ‹ nfh£ilahfÉs§»a ïªj nõhdh‹, ï‹W ekJ ïa¡f¤â‹jiyik¡ nfh£ilahf kh¿ÆU¡»wJ. xUuhQt¤J¡F« mj‹ jsgâ¡F« v›tsî bjhl®òïU¡Fnkh, mnj bjhl®ò jh‹ nõhdhD¡F«»H¡fháahÉYŸs ïju¥ gFâfS¡F« ïU¡»wJ.Mjyhš ï§»UªJ »s«ò« vâbuhÈ »H¡fháahKGikí« Éahã¡F«. c§fŸ elto¡ ifia¥bghW¤âU¡»wJ ãw ïl§fË‹ elto¡if. vdnt,c§fŸ g§F« bghW¥ò« kf¤jhditfshF«.

‘ïªâah xU Rjªâu ehL’ v‹W Ãid¤J¡bfhŸS§fŸ. mj‰F m‹ÅaÅ‹ gilbaL¥ò mgha«beU§» tªJÉ£lbj‹W it¤J¡ bfhŸS§fŸ.m¥bghGJ, mªj¢ Rjªâu r®¡fh® v‹d brŒíbk‹gij¢á¿J áªâí§fŸ. ehL KGikíKŸs rfy r¡âfisí«bršt§fisí« x‹W âu£Lkšyth? mJ jh‹ vªj¢Rjªâu¢ r®¡fhU¡F« ïa‰ifahd flik; Äf¢rhjhuzkhdJ§Tl. ïªj c©ikia vËâš cz®ªJbfhŸå®fshdhš Rjªâu« bg‰W mij¡ fh¥gh‰W«ntiyÆš c§fŸ flik v‹dbt‹gijí« vËâšbjÇªJ bfhŸå®fbs‹gâš IaÄšiy.

í¤j beU¡fo¡FŸsh»a vªj¢ Rjªâu r®¡fhU«,mj‹ k¡fËl« gz¤J¡fhf¥ gšiy¡ fh£lhJ. ïJtiu eh« brŒJ tªjJ nghš, nt©LnfhS¡F«T£l§fS¡F« ïlÄU¡fhJ. xnu xU m¿¡if jh‹;F¿¥ã£l fhy¤J¡FŸ k¡fËlÄUªJ ï‹Å‹dJnjitba‹gij k£L«jh‹ m›t¿¡if TW«. v›ÉjKQKQ¥òÄ‹¿ k¡fŸ jhdhfnt K‹ tªJ,


m›t¿¡if¡F k»œ¢áíl‹ kÇahij brŒt®.Vbd‹whš, Rjªâu¤â‹ bgUik Rjªâu« Jo¡F«k¡fS¡F¤jh‹ bjÇí«!

c§fis x‹W nf£»nw‹; xU Rjªâu eh£oš,ïuhQt¤âš nrunth í¤j tÇ bfhL¡fnth, ahnuD«kW¡f Koíkh? Koant – KoahJ; xUfhY« KoahJ.e« ïªâah ï‹D« Rjªâukila Éšiy; MdhšcŸs¤âY« cz®¢áÆY« eh« RjªâukilªJÉ£nlh«. m¤Jl‹, ï§F Rjªâu ïªâa¤ j‰fhÈfr®¡fhiuí« mik¤J É£ljhš, Rjªâu k¡fshfntM»É£nlh«.

r£l ó®tkhf¢ brh‹dhš, í¤j¤âš <Lg£LŸsvªj eh£oY«, jÅ¢ brh¤JÇik v‹gJ v¤jifa¤ jÅegU¡F« ïU¡f KoahJ. í¤j¢ rka¤âš, k¡fË‹brh¤J« RfK« mªeh£L r®¡fhU¡nf cÇad. mij¥nghynt jh‹, ï§F Rjªâu r®¡fhiu mik¤J Rjªâuk¡fshfnt thG« c§fŸ, cÆ®, brh¤J, cilik všyh«ï¥bghGJ c§fis¢ rh®ªjitašy. mita¤ jidí«ï‹W ïªâahî¡F¢ brhªj«; ntW ahU¡F« cÇik»ilahJ.

ïªj c©ikiaí« c§fŸ flikiaí«V‰W¡bfhŸs kW¥Õ®fshdhš, ntbwhU bjËthdtÊÆU¡»wJ. xU rka« M§»nya®fŸ ï§F M£áel¤âanjhlšyhkš, k‹d®fis¥ nghyî« lh«Õfthœ¡if el¤âd®. ï‹W mt®fŸ všnyhU« ïU¡FÄl« áiw¢rhiyjh‹. c©ikiaí« flikiaí«kW¥gt®fŸ, jhuhskhf mªj tÊia ã‹g‰¿¢ br‹Wmt®fnshL To¡ bfhŠá¡ Fyhtyh«. Mdhš x‹Wk£L« e‹whf c§fŸ kdâš gâªâU¡f£L«. í¤j«Koªjã‹, Rjªâu ïªâahÉš c§fS¡F ïlÄU¡fhJ.mJ rka« Rjªâu ïªâa r®¡fh®, xUfhš c§fŸ ÛJca®jukhd ïu¡f« fh£l ÉU«ãdhš, _‹wh« tF¥ò


o¡bf£Ll‹ c§fis ï§»yhªJ¡F mD¥ãit¥gjhfnt ïU¡F«.

kyhŒ eh£oYŸs áy gz¡fhu®fŸ, mt®fiseh‹ bjhªjuî brŒJ bfh©oU¥gjhf KQKQ¡»wh®fsh«. mt®fŸ ïÅnkš cldoahf tÊÆšïw§F« bghU£L, mt®fSl‹ ne®Kfkhf Ã‹W ngrÉU«ò»‹nw‹. ïªâa¢ Rjªâu ïy£áa¤J¡fhf Vnjhe‹bfhil tH‡Ftj‹ _y« j§fis¡ fh¥gh‰¿¡bfhŸs, j§fŸ ïd¤ijna kh‰¿¡bfh©L Élyh bkd¢áy® nahrid brŒtjhfî« X® brŒâ v£L»wJ. ntWáy®, vâÇ brh¤J¥ ghJfh¥ghsÇl« j§fŸbrh¤J¡fis x¥gil¤JÉ£L, í¤j« Ã‹wJ« âU«g¥bg‰W¡ bfhŸsyhbk‹W« Fí¡â brŒ»‹wd®fsh«.ï‹D« áy®, xU nfho %ghŒ e‹bfhilaË¥gjhfth¡FWâ bfhL¤JÉ£L¥ g®khî¡F¥ nghŒÉLtbj‹W«, m§»UªJ ïªâahî¡FŸ EiHí«tiuth¡fË¤j gz¤ij¢ á¿J á¿jhf¡ bfhL¥gJnghšghrh§F brŒJ, filáahf¤ j£o¡ fÊ¤J ÉLt bj‹W«Ãid¤J¡ bfh©oU¥gjhf k‰nwh® brŒâ tU»wJ. eh«nõhdhÅnyh, g®khÉnyh, mšyJ ïªâahÉnyh,v§»UªjhY«, ïªâah gÇóuz Rjªâu« milªJ filábtŸisa‹ j‰fhÈf r®¡fh® nõhdhÅnyjh‹ ïU¡F«.

x›bthU ïªâaU«, vªj kj¤âduhÆD« rÇ,mtut® flikia¢ rÇtu¢ brŒa nt©Lbk‹gnj vdJnfhÇ¡if. mij ah® ah® brŒ»wh®fŸ? ah® ah®brŒaÉšiy ba‹gJ vd¡F¤ bjÇí«. vªj Éj¤âY«,v¤jifa âahf¤ij¢ brŒnj«, eh‹ ïªâahit ÉLjiybrŒa nt©oatdhf ïU¡»‹nw‹; brŒnj ÔUnt‹.ïªj kf¤jhd bghW¥ig mJ rªnjhõ kË¤jhY«mË¡ffhÉ£lhY«, Ú§fŸ cz®ªJjhdhf nt©L«.Rjªâu¤âš c§fS¡F ÉU¥gÄšiy ba‹whš,btË¥gilahf¢ brhšÈÉL§fŸ. ãwF eh‹ K‹brh‹dgo, ïu©lhtJ tÊ c§fS¡f fhf¤


âwªJjhÅU¡»wJ. ïJjh‹ nõhdhÅÈUªJ eh‹ ÉL«filá nt©LnfhŸ.

Rjªâu ïªâa¤ j‰fhÈf r®¡fhÇ‹ ãuâÃâahfc§fŸ K‹ Ã‰F« eh‹, ifnaªâ¥g ã¢ir nf£ftuÉšiy; c§fŸ cÆ® cilikaid¤ijí«Vfnghfkhf vL¤J¡ bfhŸS« cÇikílndnajh‹ï§F Ã‰»nw‹. ïJ å© gaKW¤jyšy; mªj tH¡f« v‹mfuhâÆnyna »ilahJ. v‹ ÉnuhâfŸ Tl mjide‹F m¿th®fŸ. jhkhf K‹ tªJ cjîtj‰F¢ rªj®¥g«mË¡fÉšiyna v‹w Fiw ïU¡f¡TlhJ. Ú§fshfK‹tuh É£lhš, ifia¡ f£o¡ bfh©L R«khÆU¡fî«KoahJ.

x‹W – e©g®fshf ïU§fŸ; mšyJ – Énuhâah»ÉL§fŸ. ãÇ£oõh® k£Lkšy v§fŸ Énuhâ;ãÇ£oõhU¡F cjÉ brŒgt®fŸ,v§fŸ ïy£áa¤J¡Fcjt kW¥gt®fŸ M»nahU« v§fŸ Énuhâfns.VbdÅš, ï‹W ‘ïU¥gjh – ïw¥gjh’ v‹gâš KoîfhQ« nghuh£l¤âš <Lg£oU¡»nwh«.

jhkhfnt K‹tªJ e« uhQt¤âš gÆ‰ábgWgt®fË‹ cz®¢á¥ bgU¡if¥ ghU§fŸ.v¤jidng® cÆnuhL Rjªâu ïªâahit¡ fh©gh®fbs‹gJ mt®fS¡nf bjÇahJ. ã‹th§F« â£lnkmt®fS¡»šiy. mªj¤ â£l« nttY¡F« mtuJuhQt¤J¡F« k£Lnk xJ¡f¥bg‰¿U¡»wJ. cl«ãšfilá¤ JË ïu¤j« ïU¡F« tiu¥ nghÇLtJ«, bt‰¿¡bfhoíl‹ Rjªâu ïªâahÉš EiHtJ, mšyJ tÊÆnybr¤J kotJ v‹gJînk ekJ uhQt¤â‹ ïy£áa«.

Ãiyik ï¥goÆU¡f, v‹id¥ gh®¤J¢ áygz¡fhu®fŸ nf£»‹wd®, r®th«r¥ gil âu£lby‹gJ, ‘10 rjÉ»jkhf 5 rjÉ»jkh’ v‹W. mt®fisx‹W nf£»‹nw‹? ekJ ngh® åu®fŸ, ngh®¡fs¤âš 10rjÉt»j« ngh® brŒJ cl«ãYŸs ïu¤j¤âY« 10


rjÉ»j k£Lnk áªâÉ£L, Ûâia nrÄ¤J it¤J¡bfhŸtJ v¥go?

mâ®Zltrkhf ek¡F MŸ gŠrÄšiy. Ú©lnjh®bgU« í¤j¤ij¡Tl rkhË¡f MŸ gy« ek¡F ïU¡»wJ.ekJ njitbašyh« gzK« rhjd§fSnk.ehbkšnyhU« Äf ViHfshf ïUªjhš btËeh£lhÇ‹cjÉia ehLtJ F‰wkšy. e«Älªjh‹ gz¡fhu®fŸïU¡»wh®fns! ït®fis it¤J¡ bfh©L mayhÇl«cjÉ¡F¡ ifnaªâdhš, mijÉl¡ nftyK« bt£fK«v‹d ïU¡»wJ. cÆiuna âahf« brŒa e« rnfhjurnfhjÇfŸ K‹ tªâU¡F«nghJ, cÆiu btšykhfÃid¡F« gz¡fhu®fŸ j§fËlKŸsitfis É£L¥ãÇa V‹ KQKQ¡f nt©L«? cÆnuhL gz¤ijx¥ã£L¥ gh®¤jhš, gz¤J¡F kâ¥ngJ? gz« ï‹WtU«, ehis nghF«; ïHªj cÆ® âU«g tUkh? fdî Tl¡fhz Koahnj! btËeh£L r®¡fh® c§fis¥gh®¤J,“c‹ brh¤ij¡ bfhL, mšyJ c‹ cÆiu¡ bfhL”v‹W c¤uÉ£lhš, Ú§fŸ v‹d brŒå®fŸ? Ã¢rakhf,cÆiu¡ bfhL¡fhkš c§fŸ brh¤ij¤ jhndbfhL¥Õ®fŸ!

ï‹W, ïisP®fŸ j§fŸ cÆ®fisna âahf«brŒa K‹tªJŸsd®. ViHfŸ, ngh®fs¤âš j§fis¥gÈÆL« bghU£L, mt®fSila cilikbašyht‰iwí« x‹WTl¥ gh¡»Æšyhkš m®¥gz«brŒJ É£ld®; cÆiuí« Rjªâu¥ nghU¡F¥ gza«it¤J É£lh®fŸ. ïªj¥ ghku k¡fË‹ f©fËny,v‹WÄšyhj X® xË åR»‹wJ. mt®fsJ Mntrcz®¢ány c¤rhf« bgh§F»wJ. ï¥go¡ fz¡f‰wk¡fŸ elªJ bfh©oU¡»‹wd®. ït®fsJ cjhuz¤âÈUªJ ‘r®th«r¥ gil âu£lš’ v‹whš v‹dbt‹gij cyfnk bjÇªJ bfh©L É£lJ. ïnjcz®¢áíl‹, knyahÉYŸs ïªâa¥ gz¡fhu®fËš


xUt®Tl ‘ïªâa¢ Rjªâu¤J¡fhf ïnjh vdJ nrÄ¥ò¢brh¤J’ v‹dW m®¥gz« brŒa K‹ tUthÇšiyah?

Raey¤ âahf y£áa¤âš ïªâa®fS¡F¥ gÇóuze«ã¡ifí©L. ïªâahÉYŸs ÏªJ r‹ÅaháfS«KÞÈ« g¡»ÇfS«jh‹ mj‰F cjhuz«. c©ik, Ãâ,âahf e«ã¡if M»aitfis Ãiy ÃW¤J« bghU£L,jkJ mur nghf¤ijí« cilikfisí« JwªJ, v¤jidk‹d®fŸ r‹aháfshfî« g¡Çfshfî« kh¿ÆU¡»‹wdbu‹gij¢ rÇ¤âu« ek¡F¡ f‰ã¡»‹wJ. m›tsîbgUik gil¤j eh£oš ãwªj ek¡F, ekJ 38 nfhok¡fis ÉLjiy brŒí« flikiaÉl¥ òÅjK«ÚâíKŸs gÂ ntbw‹d ïU¡»wJ? Ú§fŸ cÆ®¤âahf« brŒa¤ jahuhf ïšiyba‹whš, “cÆ®Ú§fyhfîŸs v§fŸ brh¤J KGikí« vL¤J¡bfhŸS§fŸ” v‹W V‹ brhšy¡TlhJ?

e« r®¡fhÇ‹ ntiy¤ â£l§fis ï¥nghJbjÇÉ¤J ÉL»nw‹; mitfis Ãjhdkhfî«xG§fhfî« Ú§fŸ Ãiwnt‰¿ it¡f nt©L«. í¤j¤J¡FK‹ knyahÉÈUªj ïªâa®fË‹ brh¤J Rkh® 100 nfho%ghŒ. í¤jfhy¤âš m« kâ¥ò g‹kl§F bgU»ts®ªJŸs bj‹gJ c§fS¡nf bjÇí«. ãwr®¡fh®fis¥ nghyntjh‹, ek¡F« xU tUl¤njit¡fhd tuî bryî¤ â£l¤ij¤ jahÇ¡fc¤njá¤JŸns‹. mjid Ãiwnt‰W« bghU£L c§fŸbrh¤J¡fis¤ âahf« brŒa Ú§fshfnt K‹tunt©L«; mšyJ í¤j« Koí«tiu eh§fŸ ÉL«nfhÇ¡iffis¥ ó®¤â brŒJ bfh©nlÆU¡f nt©L«.ï›Éu©oš vij¢ brŒtbj‹gJ c§fŸ Koit¥bghW¤jJ. Kj‹KjÈš ïJ rka« c§fËlÄUªJÉU«òtJ g¤J¡ nfho %ghŒjh‹. ï¤ bjhif c§fŸgiHa brh¤âš g¤âbyhU gFâjh‹. knyah ïªâa¥gz¡fhu®fËš bgU« gz¡fhu®fŸ gy® ï§F


tªâU¥gjhš, c§fËlÄUªJ cldoahf xU nfho%ghahtJ v‹ if¡F tªJÉLbk‹W Ãid¡»nw‹.ï‹D« xU khj fhy¤âš 10 nfhoí« v‹Ål«»il¡Fbkd¥ gÇóuzkhf e«ò»nw‹.


5. ïu¤j« bfhL! Rjªâu« ïnjh!

(1994 #]iy 4-M« ehŸ, ïªâa¢ Rjªâu¡ fHf¤â‰FnejhÍ jiyik V‰W Xuh©L ÃiwbtŒâaJ g‰¿,»H¡fháa ïªâa®fŸ mfk»œªJ bfh©lhoa nejhÍthu ÉHhÉ‹nghJ, nejhÍ M‰¿a brh‰bgU¡F.)

g‹Åu©L khj§fshf ekJ Rjªâu ïa¡f« btFöu« K‹nd¿ÆU¡»wJ. ïªâaahÉš ïUgJM©Lfshf CÊa« brŒJ mDgt« bg‰¿U¥gjhš,ï§F elªJŸs ntiyfË‹ kâ¥igí« ju¤ijí«v‹dhš rÇahf msÉl Koí«. v‹Dl‹ x¤JiH¤jc§fŸ midtU¡F« vdJ kd¥ó®tkhd e‹¿. ï‹D«c§fŸ K‹ gy ntiyfŸ ïU¡»‹wd. c¤rhf¤JlD«cWâílD«, MŸ, gz«, bghUŸ ïitfis¢ nrfÇ¥gJmtáa«. ïitfis¢ nrfÇ¡F«nghJ gy á¡fšfŸFW¡»L«. mitfis cil¤bj¿ªJ bfh©L jh‹ eh«K‹ndw nt©L«. k‰wgo ÉLÉ¡f¥g£l ïªâahÉšÃ®thf«, òdU¤jhuz« M»a ntiyfS¡F« M© bg©ïUghyhU« njit.

g®khÉÈUªJ e« vâÇfŸ ã‹ th§F«nghJifah©l Kiwfis, mjhtJ R£blÇ¡F« bfhŸifiaïªâahÉYŸs mt®fŸ ifahsyh«. m¥go ne®ªjhš,mªj Ãiyikia¢ rkhË¡f eh« jahuh» Élnt©L«.všyht‰iwí« Él Äf K¡»akhd ãu¢rid bah‹WïU¡»wJ. e« í¤j fs¤J¡F r§»È¤ bjhl®nghš cjÉ¥gilfisí«, nghU¡F mtáakhd rhjd§fisí«mD¥òtnj m¥ãu¢rid. ïªj¥ ãu¢ridÆš jt¿dhš,ngh® KidÆš bgW« bt‰¿í«, mj‹ ghJfh¥ò«,


ïªâahÉDŸns EiHa nt©Lbk‹w v©zK«ÃiwntwhJ nghŒÉL«.

ïªâa ÉLjiy¥ nghÇ‹ mo¤js« »H¡fháah.mâY« g®kh Kj‹ikahdJ. ïªj mo¤js«gyKŸsjhf ïUªjhšjh‹, ngh® KidÆYŸsJU¥òfŸ bt‰¿ bgw Koí«. cŸeh£o‹ Ãiyikí«e‹whf¥ ghJfh¡f¥gl nt©L«. e«ik vâ®neh¡f»ÆU¡F« khj§fËš, ngh® KidÆY«ïªâahÉY« òu£áia c©L g©Qtânyna KG¡ftd« brY¤j nt©oÆU¡»wJ. mªj ntiy¡fhf ehD«í¤j rigÆYŸs vdJ rfh¡fS« bršy neÇlyh«.m¥bghGJ Ú§fŸ ï§nf brŒa nt©oa ntiyfis¡FiwÉ‹¿¢ áw¥ghf Ãiwnt‰Wtj‹ _y« v§fis¥óuz âU¥â brŒå®fbsd e«ò»nw‹.

ekJ giftÅ‹ ãu¢rhu¤ jªâu§fŸ c§f£Fe‹whf¤ bjÇí«. mªj¤ jªâu§fŸ ek¡F Énuhjkhditk£Lkšy; nto¡ifí§ Tl. Kj‹ KjÈš e« uhQt«x‹¿U¥gijna my£áŒ brŒjh®fŸ. ã‹d® mijm§ÑfÇ¡fhkÈU¡f mt®fshš KoaÉšiy. mu¡fhÅšmt®fS¡F eh« bfhL¤j cij, mªj my£áa ò¤âiaxÊ¤J É£lJ. eh« ïªâahî¡FŸ EiHa Koahbj‹Wfj¿abjšyh«, eh« kÂ¥ó® – mÞ[h« všiyfËY«EiHªjJ« cyf¤jhÇl« bršyh¡ fhrh» É£ld. ïªjmtkhd¤jhš e« gift®fS« mt®fS¡F¤ JizahfÃ‹W TÈ¡F khuo¡F« ekJ nrhz»ÇfS« á¤j« fy§»thÆš tªjgo csu Mu«ã¤jd®. ï¥bghGJ v‹dbrhšY»wh®fŸ bjÇíkh? ekJ ïuhQt« X®bgh«kyh£lkh«! eh« ošÈ¡F¢ bršy Koahjh«!kÂ¥óÇÈUªJ ošÈ¡F btF öu« ïU¡»wjh«! ïªâa¥ónfhs üš ek¡F¤ bjÇahbjd Ãid¤J É£lh®fnsh,v‹dnkh? mt®fis Él ek¡F¤jh‹ e‹whf¤ bjÇínk!kÂ¥óÇÈUªJ ošÈ¡F v›tsî öunkh, mijÉlmâf öu¤ij e« gilfŸ ïJtiu flªJ É£ld.


ï‹D« caukhd F‹WfŸ, MHkhd gŸs¤jh¡FfŸ, mfykhd F‹WfŸ ïU¡»‹wd. v¤jid jh‹fuLKulhd tÊahfÆUªjhY«, mita¤ jidiaí«jh©o¢ bršyî«, v›tsî Ú©l öu¤ijí« flªJÉlî« ekJ gilfŸ jahuh»É£ld. gift®fŸbrŒ»‹w Vsd«, ek¡F neÇa ghijia¡ fh£LtnjhLâl e«ã¡ifiaí« mË¡»wJ. Vsd« brŒtijÃW¤âÉ£L. v‹iw¡F e«ik mt®fŸ òfH¤bjhl§F»wh®fnsh, m‹Wjh‹ ek¡F¡ bfLâ neÇL«.ekJ ntiyfŸ ahî« Äf¤ âwikahdJ« áwªjjhfî«ïU¥gjhš jh‹, mt®fŸ f©fS¡F eh« öÎ¡f¥ gl¤jFªjt®fsh»nwh«. mt®fŸ öõiz ek¡F¥ bgUik.Mjyhš mt®fis eh« ngh‰W»nwh«.

e©g®fns! c§fËl« áy âd§fS¡F K‹ áynfhÇ¡iffŸ ÉL¤nj‹. e« r®th«r¥ gil âu£lY¡FÃ§fŸ KG Mjuî bfhL¤jhš, c§fS¡fhf ïu©lhtJngh® Kidia¤ âwªJ ÉL»nwbd‹W cWâ T¿Æªnj‹.mªj cWâ bkhÊia ï¥bghGJ Ãiwnt‰¿ É£nl‹.ekJ nghÇ‹ Kj‰ gly« K‰W¥ bg‰W É£lJ. ekJbt‰¿ åu®fSl‹ Ã¥bghÅa åu®fS« xU Ä¤J Ã‹Wngh® òÇ»‹wd®. ï¥bghGJ gift®fis¥ òw§fh£onahl¢ brŒJ bfh©nl ïªâa k©Âš e« åu®fŸnghÇL»‹wd®. ïªneu« c§fŸ flikia Ãiwnt‰wf¢iria tÇªJ f£L§fŸ. MŸ, gz«, bghUŸ všyh«mâfkhf¤ njit. mitk£Lkšy; bfh©l ïy£áa¤ijÃiwnt‰¿na Mf nt©Lbk‹w kndh âlK« e«Äl«cWâahf ïU¡f nt©L«. mªj cWâ jh‹ åu¢brašfS¡F« gGâšyh bt‰¿¡F«, óuz r¡âia¡bfhL¡F«.

Rjªâu« e« f©Q¡ bf£oa öu¤âš ïU¡»wJ.Rjªâu ïªâahit cÆnuhoUªJ gh®¡f nt©Lbk‹WÃid¤jhš, mJ r»¡f Koahj Mg¤ij¤ jU»‹w bgU«jtnwwahF«. ãiH¤âUªJ Rjªâu¤ij¡ fhznt©Lbk‹w Ãid¥ò ahU¡F« ïU¡f¡TlhJ. ï‹D«


fLikahdJ« Ã©lJkhd ngh® e«ik vâ®neh¡»ÆU¡»wJ. Mjyhš, ïªâah Ú^Ê thH, cÆ®¤âahf«brŒa nt©Lbk‹w Mtšjh‹ nt©L«. ‘Rjªâu¥ ghijekJ ïu¤j¤jhš Ãu«g nt©L«; mj‹ _y« åu kuz«ek¡F nt©L«’ v‹w Mir e«Äl« Fo bfhŸs nt©L«.e©g®fns! c§fËl« x‹W nf£»‹nw‹. c§fŸïu¤j¤ij¡ bfhL§fŸ; ïu¤j¤J¡F ïu¤j¤jhnynagÊ Ô®¡f Koí«. ïu¤j«jh‹ Rjªâu¤â‹ Éiy.v‹Ål« ïu¤j« bfhL§fŸ; c§fS¡F¢ Rjªâu«bfh©L tU»nw‹. ïJ r¤âa«.


6. fhªâÍ¡F¡ fhÂ¡if!

(ïªâahÉÈU¡F« kfh¤khÍ¡F, 1944 #]iy 6-M«ehŸ jdJ cŸs« Ãiwªj m‹ò¡ fhÂ¡ifia nejhÍRghZ nghÞ, »H¡fháa¥ ãunjr¤âÈUªJ thbdhÈ_y« mË¤J, Máia¥bgw ÉiHªjh®.)

kfh¤khÍ!

bghJ ntiyfËš <Lgl¤ j§fŸ clšÃiyïlªjUtjhf ïU¥gjhš, j§fËl« áy th®¤ijfŸbrhšy vd¡F cÇikí©L. ïªâahî¡F btËnaÆU¡F«ïªâa®fË‹ neh¡f«, eilKiw, njrhãkhd«M»aitfis¥ bghW¤jnj mªj th®¤ijfŸ. áiwÆnym‹id fÞöÇghŒ cÆ®Ú¤j brŒâ v£oaJ«, j§fŸeh£odÇ‹ ftdK« ftiyí« j§fŸ clšÃiy ÛJgâªJ É£ld. mJ ïa‰ifÆ‹ Ãaâna. 38 nfhok¡fS¡F« jiyik jh§» tÊfh£o¡ bfh©oU¡F«j§fŸ bgh‹Dlš njwî«, Ú©l Míis ïiwt‹j§fS¡F mË¡fî« všnyhU« ãuh®¤â¤jd®.

mL¤jgoahf, jhaf¤â‹ btËna tá¡F« j§fŸeh£od® v¤jifa v©z§ bfh©oUªjd bu‹gij¢brhšy Mir¥gL»nw‹. ï¥nghJ eh‹ brhšt bjšyh«bt£l btË¢rkhd c©ikfns. “rÇ¤âu ó®tkhdtÊfis¥ ã‹g‰¿ el¤j¥bgW« nghÇ‹ _y«jh‹ïªâah ÉLjiy bgW«” v‹W ï§FŸs t®fŸk£Lkšy. jhaf¤âYŸst®fS« cWâahf e«ò»‹wd®.m»«irí« – x¤JiHahikí« – rh¤åf vâ®¥ò«, e«K‹ãÇ£oZ r®¡fhiu¥ gÂait¡f Koahbj‹nwczU»‹wd®. ehD« m¥go¤jh‹. ï§FŸs


ïªâa®fËl« v›Éj nt‰Wikíz®¢áí« á¿JTlïl« bgwÉšiy.

1929 or«gÇš elªj yhT® fh§»uÞ, j§fŸKa‰áahš óuz Rjªâu¤ Ô®khd¤ij Ãiwnt‰¿‰W.mJKjš, mªj¤ Ô®khdnk fh§»uÞfhu®fË‹ bghJy£áakh»É£lJ. ï‹W btËehLfËYŸs ïªâa®fË‹ vG¢á¡F, jh§fŸ áUZo¤j ÉÊ¥òjh‹ fhuz«.j§fis cy»‹ jiyik¥ Õl¤âš it¤J¥ óá¥gj‰F«,j§fŸ x¥òtika‰w jiyiknajh‹ fhuz«. xnuy£áa« – Mir – cWâ M»ad xU§nf gil¤j ïªâa¤njrhãkhÅfsh»a ehkidtU«, cyf¥ bghJk¡fË‹K‹ÅiyÆš xnu khâÇjh‹.

eh‹ 1941 – ïš ïªâahitÉ£L btËna¿aJ«,ãÇ£oZ bršth¡F¢ bršYgoahfhj gy njr§fËšR‰W¥ ãuahz« brŒnj‹. m§bfšyh« j§fŸ jiyikngh‰w¥gLtijí«, br‹w ü‰wh©Ltiu thœªj ïªâamuáaš nkijfŸ midtiuí«Él j§fS¡nf mâf¢áw¥ò¤ jUtijí« neÇš f©nl‹. muáaš JiwÆnyx›bthU ehL« j¤j« y£áa§fis cWâbrŒJbfh©LÉ£ld. MÆD« eåd r¡âfSl‹ Toa X®Kjšju tšyuir, Äf¤ âwikahfî« åukhfî«vâ®¤J¥ ngh®brŒJ, j‹ njr k¡fS¡F thœehŸ KGJ«nrit brŒJtU« j§fŸ nkij¡F ïizna »ilahJ.ãÇ£oZ bršth¡F¥ ãunjr§ fËš fhz¥gLtijÉl,MÆu« kl§F mâfkhfnt ãw ïl§fËš j§fŸ kâ¥ò«jh§fŸ milªJŸs ngWfS« òfH¥gL»‹wd. 1942-ïšjh§fŸ JÂªJ brŒj “btŸisand btËnaW”Ô®khd«, ï‹D« üW kl§F j§fŸ òfiHts®¤âU¡»wJ.

ïªâahÉš, ãÇ£oZ Vfhâg¤âa¤â‹ _y« ehD«Ãiwa mDgt« bg‰¿U¡»nw‹. vdJ btËeh£Lthœ¡ifÆ‹ nghJ«, gy ïufáa c©ikfis¤ bjÇªJbfh©oU¡»nw‹. “ïªâahÉ‹ ÉLjiyia ãÇ£oZVfhâg¤âí« xUfhY« x¥ò¡ bfhŸshJ” v‹w Koî¡F


v‹ mDgt« v‹did¡ bfh©L tªJ É£L É£lJ.ïªj í¤j¤âš bt‰¿ bgWtj‰fhf, gy§bfh©l k£L«j§fŸ KG r¡âiaí« cgnah»¤J, ïªâahit¥ghiytdkh¡»Él nt©Lbk‹W ãÇ£l‹ cWâ brŒJÉ£lJ. ïªj í¤j¤âš xUfhš nerehLfŸbt‰¿bgWkhdhš, mªj bt‰¿ I¡»a mbkÇ¡fhit¢rh®ªjjhfntÆU¡F«. ãÇ£lD¡F mâš v›Éj cÇikí«ïU¡fhJ. j‹ Vfhâg¤âa¥ ãunjr§fËš xU gFâianer eh£odÇl« x¥gil¤J« k‰bwhU gFâiavâÇfËl« ïHªJ« gÇjã¤J¡ bfh©oU¡F« ãÇ£l‹,bt‰¿ÆY« cÇik »il¡fhÉ£lhš vªj ÃiyikÆÈU¡F«? f©o¥gghf, ïJ tiuÆY« ifahshjÄUf¤jd¤ij bašyh« Äf¡ fLikahf¡ ifah©L,ïªâahit¡ bfhŸisao¥gj‹ _y« ïHªj eZl§fis<L brŒa¤ ja§fhJ. mj‰fhf, ï¥bghGnj y©lÅšâ£l§fŸ jahuh»É£ld. ï›t Égu§fbsšyh«,ïufáa M£fŸ _y« »il¤j e«gfkhd jftšfŸ.Mjyhš, mitfis¤ j§fŸ ftd¤J¡F¡ bfh©Ltunt©oaJ vdJ flik.

ãÇ£oZ r®¡fhbu‹W« ãÇ£oZ k¡fbs‹W«ãÇ¤J¡ fh£LtJ ïayhj fhÇa«. ïªâa ÉLjiyÆšM®t§ bfh©l xU áy mbkÇ¡fU« xU áy ãÇ£oõhU«ïU¡f¤jh‹ brŒ»‹wd®. mªj ïy£áa e©g®fŸ áWgFâÆduhfnt ÆU¥gjhš, mt®fsJ njr¤jh®fshnyna ö‰wY¡F« J‹g¤J¡F« Msh»‹wd®.ïªâa elto¡ifia¥ bghW¤j tiuÆš, ãÇ£oZr®¡fhU« ãÇ£oZ k¡fS« xnu khâÇjh‹. mbkÇ¡fhÉ‹y£áankh brhšy nt©lh«!

cyf¤â‹ jiyik¥ Õl¤ij¥ g‰¿na thÎ§l‹mâfhut®¡f« fdî fh©»wJ. m¥go¡ fdî fh©gJk£Lkšy, mbkÇ¡fhÉ‹ 49-MtJ rkÞjhdkhfntãÇ£l‹ És§Fbk‹W btË¥gilahf¢ brhšyî«thÎ§l‹ mâfhu t®¡f¤âd® JÂªJ É£ld®.


ïªj ÃiyikÆš ïªâah, j§fsJ thœehŸ KGJ«ifahs¥g£LŸs ïu¤j« áªjhj tÊfË‹ _y«ÉLjiy bg‰W É£lhš, mijÉl¥ bgU« ngWntbwJînkÆšiybad ïªâa®fsidtU« k£l‰wk»œ¢áailt®; rªnjfnk Æšiy. Mdhš ÃiyikÆšv›Éj kh‰w¤ijí« fhzh«. m‹¿UªjJ nghšjh‹ï‹W« ïU¡»wJ. Mfnt, “eh« c©ikÆš ÉLjiy bgwÉU¥gKŸst®fshf ÆUªjhš, ïu¤j¥ ãuthf¤ âšnjhŒªJÉl e«ik¤ jahuh¡»¡ bfhŸs nt©L«” v‹wv©z« c©lh»wJ.

ïªâahî¡FŸnsna Míj« jh§»a nghiu el¤jtrâfS« rªj®¥gK« thŒ¤âUªjhš, mJnt áwªjkh®¡fbkd cŸs¥óÇ¥gilayh«. Mdhš kfh¤khÍ!ïªâa®fË‹ Ãiyik, k‰bwšnyhiuí« Él, c§fS¡F¤jh‹ e‹whf¤ bjÇí«. v‹id¥ bghW¤j tiuÆš, ïUgJtUlkhf ïªâa¥ bghJ thœÉš <Lg£lj‹ gadhf¡»il¤JŸs mDgt« v‹id xU Koî¡F¡ bfh©LtªJÉ£lJ. ïªâahî¡F btËna bjhiy öu¤âYŸsïªâa®fË‹ cjÉí« r¡â ÄFªj m‹Åa eh£lhÇ‹cjÉí« »il¡fhÉ£lhš, cŸeh£oš Míjgy§bfh©l vâ®¥ig el¤j KoahJ.

ïªj í¤j« bjhl§»aã‹, btË ehLfËÈUªJMíj cjÉia vâ®gh®¥gJ« bjhiyöu¤âYŸsïªâa®fË‹ cjÉia ehLtJ«, ïªâahÉYŸst®fS¡F ïayhj fhÇakh» É£ld. Mdhš ïªj í¤j«,ãÇ£oZ tšyuá‹ vâÇfËlÄUªJ nghJkhd msîvšyhÉj cjÉfisí«, ïªâahî¡F btËnaÆU¡F«ïªâa®fŸ bg‰W¡bfhŸs tÊia¤ âwªJ É£lJ. mªjcjÉfis eh‹ vâ®gh®¤jj‰F K‹, ïªâa ÉLjiy¥ãu¢idÆš mt®fŸ bfh©LŸs mã¥ ãuha§fisKj‹KjÈš bjÇªJbfhŸs nt©oa jhÆ‰W. “m¢Reh£lh® Rjªâu¤â‹ ÉnuhâfŸ; Mfnt ïªâaÉLjiy¡F« ÉnuhâfŸ” v‹W ãÇ£oZ ãurhuf®fŸgy M©Lfshf¥ giwrh‰¿ tU»‹wdnu, mJ


c©ikjhdh? v‹W v‹idna eh‹ nf£nl‹. mj‰F¢rÇahd gâiy¡ fhQ« neh¡f¤Jlndjh‹ ïªâahitÉ£L btËna¿nd‹.

å£ilí« eh£ilí« É£L¥ ãÇtbj‹W eh‹Koî brŒjj‰FK‹, bjhiy öu¤âÈUªJ cjÉiaehLtJ ne®ikah? v‹gijí« áªâ¤nj‹. ïju njr§fŸRjªâu« bgw v‹bd‹d Kiwfis¡ ifah©ld v‹gJg‰¿a gy òu£á rÇ¤âu§fis V‰bfdnt f‰¿U¡»nw‹.vªj moik eh£lhU«, ãweh£lhÇ‹ cjÉÆ‹¿¢Rjªâu« bg‰wjhf xUtÇTl mitfËl«fhz¥glÉšiy. 1940–fËš Û©L« mªj VLfis¥òu£ond‹. VnjD« xU tifÆš ãweh£o‹ cjÉbg‰W¤jh‹ vªj ehL« Rjªâu« milªâU¥gij¡f©nl‹. xUjÅ kÅj‹, j‹ brhªj¥ bghW¥ãšãweh£o‹ cjÉia¡ fldhf¥ bgWtJ«, ã‹dhšmªj¡ flid¤ âU«g¡ bfhL¥gJ« ne®ikjhbd‹wKoî¡F« tªnj‹. jÉu, ãÇ£oZ Vfhâg¤âa« ngh‹wr¡â ÄFªj tšyuRfns cyif¢ R‰¿ cjÉ¥ã¢irbaL¡F«nghJ, e«ik¥nghš moik¥g£L MíjgyÄšyhkš jÉ¥gt®fŸ btËeh£lhÇl« fldhf cjÉnf£gâš v‹d j¥ò ïU¡f Koí«?

kfh¤khÍ! ïªj¡ fLikahd ntiyia¤bjhl§FK‹, Äf v¢rÇ¡ifíl‹ ehŸ – thu« –khj¡fz¡fhd, ãu¢ridia myá myá MuhŒªnj‹. v‹njr k¡fS¡F v‹ r¡âbfh©l k£L« ï›tsî fhy«CÊa« òÇªj eh‹, njr¤Jnuh»ahfnth, njr¤Jnuh»v‹W vtU« v‹id¡ fUj ïl« bfhL¡fnth, eh‹ÉU«gÉšiy.

ïªâahÉnyna j§», v‹W«nghš v‹ CÊa¤ij¢brŒjhš, vd¡F Äf¢ Rygkhfnt jhÅU¡F«. ngh® KuRbrÉLg£lJ«, ïªâa¢ áiwÆny milg£o U¥gJ«Ryg«jh‹. m¥go¢ brŒâUªjhš, v‹id¥bghW¤jtiuÆš vijí« ïHªjtdhf kh£nl‹.


ïªâa¥ bghJ CÊa® vtU« bgWtj‰FÇa ca®ju¢áw¥ig vd¡F mË¤âU¡F« v‹ njr k¡fË‹ ngu‹ò¡FvdJ tz¡f«. mirahj m‹ò«, ãÇ¡f Koahj g‰W«ÄfªJŸs mãkhÅfŸ Ãiwªj X® f£áiaí«ÃWÉÆU¡»nw‹. J‹g« Ãiwªj Ú©l ghijÆš, v‹cÆ®, njhH®fŸ, vâ®fhy«, vijí« bghU£gL¤jhkšïw§»É£nl‹. btË íjÉÆ‹¿ Rjªâu« bg‰WÉLnthbk‹W á¿jsntD« e«ã¡if bfh©ltdhfïUªâUªjhš, ïªj beU¡foahd neu¤âšïªâahitÉ£L btËna¿ÆU¡f kh£nl‹. mL¤j xUbgh‹dhd rªj®¥g« »il¡fhbj‹W«, btËÆÈUªJelto¡if vL¡fhkš cŸeh£oÈUªJ bfh©nl e«brhªj Ka‰áÆ‹ _y« bt‰¿bgw Koahbj‹W«rªnjfkw¤bjËªnj‹. mjdhš jh‹ ï¥go ijÇakhfïw§f Koî brŒnj‹.

ïa‰ifÆ‹ fUiz »il¤jJ. v¤jidnahfZl§fŸ ne®ªJ«, ïJtiu vdJ â£l§fS¡F bt‰¿»il¤J É£lJ. ïªâahî¡F btËna, eh‹ rªâ¤jïªâa®fŸ midtÇ‹ x‹Wg£l mã¥ãuha¤ij¤âu£l Ka‹nw‹. ïªâa¢ Rjªâu¤J¡fhf j§fshšïa‹w vijí« âahf« brŒa x›bthUtU« K‹tªJŸsd bu‹gij¤ j§fS¡F¤ bjÇÉ¥gâšk»œ¢áail»‹nw‹. ã‹d®, ïªj í¤j¤âš ãÇ£lD¡Fvâuhf¥ nghÇL« r®¡fh®fË‹ mã¥ãuha§fis m¿aKidªnj‹. gy M©Lfshf ãÇ£oõh® ek¡F¢ brŒJtªJŸs ãu¢rhubkšyh« btW« Nœ¢ána ba‹wc©ik òydhÆ‰W. m¢R eh£od® ïªâa¢ Rjªâu¤â‹e©g®fshf ïU¡»‹wd®. mJ k£Lkšy, m¢R eh£od®,mt®fŸ brhªj gy¤âÈUªJ ek¡F¤ njitahd všyhcjÉfisí« mŸË¡ bfhL¡fî« á¤jkhf ÆU¡»‹wdbu‹gij¡ f©L bfh©nl‹.

e« vâÇfŸ vd¡F vâuhf ãu¢rhu« brŒ»‹wdbu‹gij m¿nt‹. mªj¥ ãu¢rhu Nœ¢áÆš v‹ njr


k¡fŸ xUfhY« ka¡f kh£lh®fbs‹gJ Ã¢ra«.VbdÅš, v‹id¥ g‰¿ mt®fS¡F e‹whf¤ bjÇí«.njÓa¢ RakÇahijia ÉU«ã thœehŸ KGJ«všiya‰w J‹g§fisaDgÉ¤j xUt‹, vªj m‹Åar¡â¡F« gÂa kh£lh‹. jÉu, m‹Åa r¡âÆ‹ jathš,vd¡bfd vªj¥ gyidí« ÉU«gÉšiy. v‹ njrk¡fshnyna ca®ju¡ bfsutK« òfG« bg‰WŸsvd¡F, m‹Åa r¡âfŸ mË¡F« bfsut¤âš v‹dbgUik ïU¡f Koí«? RakÇahijí« Raaîz®î«,brhªjkhf¤ j‹ Ãiyikia cWâ brŒí« M‰wY«ïšyhj xUt‹ jh‹, m‹Åa gy¤â‹ if¥ghitahth‹.

v‹ njr¤â‹ bfsut¤ijí« RakÇahijiaí«eh‹ Éiy¡F É‰W ÉLntbd‹W, vdJ Äf¡ bfhoagift‹Tl brhšy¤ JÂakh£lh‹. m‹¿, v‹njr¤âš eh‹ X® mdhijahf ÆUªjtbd‹nwh, vd¡fhfX® brhªj¡ bfsut¤ij ãw® jathš r«ghâ¡fKaY»wtbd‹nwh, vtuhY« Ãid¡ff¡ Tl KoahJ.ïªâahit É£L btËna¿anghJ, v‹cilikaid¤ijí«, cÆiuí« Tl ïH¡F« Mg¤ijV‰W¡ bfh©nl‹. V‹? mªj Mg¤Jfis¡ fl¥gj‹_y« ïªâahÉ‹ Rjªâu¤J¡F cjt Koîbk‹gjhšjh‹.

Mdhš, m¢R eh£L r¡âfis¥ g‰¿anjh®nfŸÉ¡F eh‹ gjyË¡f nt©oaJjh‹. mt®fshš eh‹Vkh‰w¥gLntbd‹gJ el¡f¡ Toa fhÇakh?ãÇ£oõhÇilna ò¤â rhJÇakhd muáaš jªâu Ä¡feg®fŸ fhz¥gL»wh®fbs‹gJ cyf« x¤J¡ bfh©lc©ik. mªj¥ ãÇ£oZ muáašthâfSlndnathœehŸ KGJ« ïizªJ« vâ®¤J« nghuhoa xUt‹,cyf¤âYŸs ntbwªj muáaš thâfshY«Vkh‰wkila KoahJ. ãÇ£oõhnu mt®fSilaKa‰áfËš v‹Ål« njhšÉí‰¿U¡F« nghJ, ïÅcy»YŸs vªj r¡âí« v‹id¤ Ô©lnt KoahJ.


ãÇ£oõhuhš ne®ªj Ú©l fhy¢ áiwthrK«, clšeÈî« ïju ïl®fSnk v‹ cŸSz®¢áia beU§fKoaÉšiy ba‹whš, ntbwªj r¡â¡F¤ jh‹ v‹id¥gÂa it¡f Koí«? eh‹ m»y cyf ïa¡f§fSl‹beU§»a bjhl®ò bfh©l X® khzh¡f‹ v‹gJj§fS¡nf e‹F bjÇí«. ïªj í¤j« bjhl§FK‹ng,m»y cyf¤ jiyt®fSl‹ neÇilahd beU§»abjhl®ò vd¡F c©L. ïªj tÇ vd¡F¥ òâjšy. Mjyhšv¤jifa¡ fgl ehlf muáaš jªâÇfshY« v‹id¥ngijah¡» mK¡» Él KoahJ.

m¢R eh£L r¡âfË‹ neh¡f¤ij¥ g‰¿ myáMuhŒªJ X® Koî¡F tUK‹, M§fh§FŸs k¡fË‹bghW¥ò thŒªj K¡»a jiyt®fnshL beU§»¥ gH»,neÇilahd bjhl®ig V‰gL¤â¡ bfh©nl‹. Mfnt,m»y cyf ïa¡f§fŸ g‰¿a vdJ Ô®¥ãš, v‹ njr k¡fŸKG e«ã¡if it¡f Koíbk‹gâš rªnjf Äšiy. eh‹ïªâahÉÈUªJ btËna¿aJ«, btËÆYŸs v‹ njrk¡fŸ v‹ Ô®¥ig¢ nrhjid Æ£lh®fŸ. v‹ jhŒ eh£o‹bfsut¤J¡nfh, RakÇahij¡nfh, njÓa eyD¡nfhkhwhf vijí« v¥bghGJ« eh‹ brŒaÉšiy v‹wKoî« V‰g£L É£lJ. v‹ brašKiw ahî«, cyf¤â‹K‹ÅiyÆny ïªâahÉ‹ bfsut¤ij ÃiyÃW¤jî«,ïªâa ÉLjiyia ÉiuÉš bfh©L tuînkahF«.

kfh¤khÍ! »H¡ffháa¥ ngh® bjhl§»aJ«, ekJgift®fŸ #¥ghÅa®fS¡F vâuhf¡ fLikahd í¤j¥ãu¢rhu¤ij¢ brŒJ tU»‹wd®. Mjyhš, #¥ghÅa®fŸg‰¿ k£L« áy th®¤ijfŸ c§fS¡F¢ brhšY»nw‹.VbdÅš, ïJ rka« #¥ghÅa r®¡fh®, uhQt«, bghJk¡fŸ M»nahUl‹ beU§»a T£LwnthL, eh‹ ntiybrŒJ bfh©oU¡»nw‹. ekJ gift®fSl‹ ïªj#¥gh‹ cwî bfh©oUªj fhyK« x‹¿UªjJ. mªj cwîcÆUl‹ ïUªj neu« tiu eh‹ #¥ghD¡F tuntÆšiy.“ãÇ£l‹ ÛJ« mbkÇ¡fh ÛJ« v‹iw¡F #¥gh‹ í¤j¥ãufld« brŒ»wnjh, m‹W jh‹ #¥ghÅ‹ rÇ¤âu«


òÅj« bgW«” v‹w v‹ fU¤J Ãiwnt¿aij¡ f©Q‰wãwF jh‹, #¥ghD¡F¢ brštbjd¤ Ô®khÅ¤nj‹. v‹njr¤jh® gyiuí« nghynt, ehD« gy M©Lfshf,#¥ghÅaU¡F vâuhd ãu¢rhu§fis¥ go¤âU¡»nw‹.1937-ïš ÓdhnthL #¥gh‹ ngh® bjhL¤j fhuz«mt®fis¥ nghynt vd¡F« És§fhkny jh‹ ïUªjJ.1937 – 38ïš v‹ njr¤jhiu¥ nghyntjh‹ v‹mDjhgK« R§»§ ÛJ ïUªjJ.

1938 or«gÇš, ekJ fh§»uÞ kfhrigÆ‹ rh®ãšR§»§F¡F mD¥g¥g£l kU¤Jt¡ nfhZo¡F, ehndbghW¥ghËahf ïUªnjbd‹gij jh§fŸ ÃidÉšit¤âU¥Õ®fŸ. eh‹ #¥ghD¡F tªj ã‹d®, giHarªnjf¤âš bjËî f©nl‹; Mdhš v‹ njr¤jh®ï‹D« rªnjf« bfh©oU¡»‹wd®. ïªj¡ »H¡fháaí¤j«, #¥ghÅa®fŸ, bghJthf cyf¤â‹ ÛJ« áw¥ghfMáa ehLfË‹ ÛJ« bfh©oUªj kd¥gh‹ikiaòu£áfukh¡» É£lJ. ïªj kh‰w« #¥ghÅa r®¡fhÇl«k£Lkšy, #¥ghÅa k¡fËlK« fh£á jU»wJ; Máak¡fËlK« òâa cz®¢áia¤ njh‰WÉ¤J É£lJ.mjyhš, Máa ehLfbsšyh« #¥ghÅ‹ gÇR¤jm‹ò¡F« Mjuî¡F« ïG¡f¥g£L É£ld. ãÈ¥ig‹,g®kh, ïªâah, òâa Ódh, ïitfË‹ ÛJ #¥gh‹ ï‹Wfh£otU« kndhghtnk m«kh‰w¤ij¤ bjËî gL¤J«.

eh‹ #¥ghD¡F tªj ã‹d®, ï‹iwa #¥gh‹jiyt®fSl‹ beU§»a bjhl®ig V‰gL¤â¡bfh©lJ«, Máah g‰¿ #¥gh‹ bfh©LŸs eilKiw¡bfhŸif nghÈahdjšy bt‹gij¡ fhz, óuz¤âU¥âailªnj‹. òâanjh® cz®¢áÆš xU njr«KGikínk x‹Wg£L Ã‰gJ, cyf¢ rÇ¤âu¤âšòJikašy. ãuŠR¥ òu£áÆ‹ nghJ ãuh‹ÌY«,bghJîilik¥ òu£áÆ‹nghJ UZahÉY«, mªjÃiyiia¡ f©oU¡»nwh«. ïu©lhtJ Kiwahf 1943et«gÇš eh‹ #¥ghD¡F tªjnghJ, ãÈ¥igD¡F¢br‹nw‹. mj‹ jiyt®fis¢ rªâ¤nj‹; m§FŸs


Ãiyikia neÇš gh®¤nj‹. ã‹d® Rjªâu« bg‰wg®khî¡F¢ br‹nw‹; Ú©l ehshf mj‹ Ãiyikí« v‹f©fshš f©L k»œªJŸns‹. ÓdhÛJ #¥gh‹bfh©LŸs kndhght« c©ikadjh? nghÈah?v‹gij a¿a, Ódhî¡F« br‹nw‹. #¥gh‹ – njÓa¢ Ódhx¥gªj«, njÓa ÓdhÉ‹ njitfis¥ ó®¤âbrŒJbfh©oU¡»wJ. í¤j« KoªjJ« #¥ghÅa® jdJgilfis thgÞ bg‰W¡ bfhŸtjhf m› bth¥gªj¤âšcWâ brŒâU¡»‹wd®.

ãwF V‹ R§»§ Ódh r©il brŒ»wJ? R§»§F¡F,ãÇ£lD« mbkÇ¡fhî« kd¥ó®tkhfnt cjÉaË¡»‹wd bt‹W e«gKoíkh? gâY¡F R§»§ ÓdhÉlÄUªJ vijí« âU«g th§fhkš É£LÉLkh? #¥gh‹ÛJŸs giHa gifikiaí« tŠrf¤ijí« Ô®¤J¡bfhŸS« bghU£L, ãÇ£lD¡F« mbkÇ¡fhî¡F«R§»§ mlkhd« brŒa¥g£L É£lbjd cWâbrhšY»nw‹. #¥ghD¡F Ódh ÛJ ï‹iwa kndhght«ïšyhâUªjhš, #¥ghid vâ®¤J í¤j« brŒaãÇ£lÅlÄUªJ« mbkÇ¡fhÉlÄUªJ« cjÉbgWtâš m®¤jK©L; ÃahaK©L. Mdhš, ï¥bghGJ Ód – #¥gh‹ cwÉš ò¤j« òâa m¤âaha«Mu«gkh»É£lJ. ïªneu¤âš í¤j¤ij m®¤jÄšyhkš mJ Úo¤J¡bfh©nlÆU¡Fkhdhš, bfhŠr§Tlk‹Å¥gË¡f ïlÄšiy. R§»§»‹ el¤ij Ód k¡fS¡Fe‹ikahdjšy; Máahî¡F¡Tl e‹ikašy. 1942 V¥uškhj¤âš, j§fS¡F¢ Rjªâukhf Ãiwa mtfhr«»il¤jhš Ód #¥gh‹ ãz¡Ffis¤ Ô®¤J it¥gâš<LgLtjhf¡ T¿Ü®fŸ. mªj m¿¡if, muáaš nkijÆ‹mó®tkhd jiyáwªj th®¤ij bfh©ljhF«.

ÓdhÉ‹ FH¥g¤J¡F, ïªâahÉ‹ moik¤jdnkjh‹ bghW¥òŸs mÞâthu«. ïªâahÛJ ãÇ£lÅ‹ão¥ò ïU¥gjhfnyna M§»nya mbkÇ¡f®fŸ, R§»§– #¥gh‹ nghiu Úo¤J el¤J« bghU£L R§»§»¡F¥nghâa cjÉaË¥gjhf¡ T¿, R§»§if e«ò«go brŒJ


ög« nghL»‹wd®. kfh¤khÍ! ‘Rjªâu ïªâah, Ód#¥gh‹ ešYwî¡F ciH¡F«’ v‹W jh§fŸ Ãid¤jJK‰¿Y« rÇna. ïªâahÉ‹ ÉLjiy, klikahf¤ jtWbrŒJ bfh©oU¡F« R§»§»‹ f©fis¤ âwªJÉL«.mj‹_y«, Ódhî¡F #¥ghD¡F Äilna X®bfsutkhd ešYwî« jhnd njh‹¿ÉL«. eh‹»H¡fháahî¡F tªjJ« Ódhî¡F¢ br‹nw‹. ÓdhÉ‹njitfis ï‹D« mâfkhf¤ bjÇªJbfhŸS«rªj®¥g« »il¤jJ. R§»§»š r®thâfhu« M£ábrŒtij¡ f©nl‹. ne®ikahd fhÇa§fS¡F¢ R§»§Ódhnth, fy¥g‰w M§»nya – mbkÇ¡f¢ bršth¡ Fl‹r®thâfhu¤J¡F c£g£oU¡»wJ. Juâ®Zl trkhfR§»§ mâfhÇfis Vkh‰Wtj‰fhd trâfis M§»nya– mbkÇ¡f®fŸ bg‰W É£lh®fŸ. #¥gh‹njh‰fo¡f¥g£L R§»§ ÓdhÉ‹ mâfhu« MáahKGJ« guîbk‹W mt®fŸ e«ò«go brŒJÉ£lh® fŸ.c©ikba‹dbt‹whš, v¥gonaD« #¥gh‹njh‰fo¡f¥gLkhdhš, Ódh KGikí« m‹ÅambkÇ¡fÇ‹ f£L¥gh£o‹Ñœ tªJ ÉLtJ Ã¢ra«.m¥go ne®ªjhš, Ódhit k£Lkšy, Máah KGikínkmªj¢ nrhf nkf« bfsÉ¡ bfhŸS«.

R§»§ r®¡fhÇ‹ ãu¢rhu®fŸ ïªâahÉÈUªJbfh©L, ïªâahÉ‹ mDjhg¤ij¥ bgw Ka‰á¥gJ g‰¿vd¡F¢ á¿J bjÇí«. thš bjU (Wall Street) ÉY«y«gh®L bjU (Lombard Street) ÉY« j‹id <Lit¤â¡F«mªj R§»§, (Ódh g‰¿a òJ¡bfhŸifia #¥gh‹giwrh‰¿a ã‹) ïªâa®fË‹ mDjhg¤ij bgwv¡fhy¤âY« yha¡»šiyba‹W jh‹ bfsukhf¢brhšy ÉU«ò»nw‹.

kfh¤khÍ!

btW« th¡FWâfËš ïªâa®fŸ v›tsîe«ã¡ifíŸst® fbs‹gJ, všnyhiuí«Él


c§fS¡nf e‹whf¤ bjÇí«. #¥ghÅ‹ ãufldK«btW« th¡FWâahfntÆUªjhš, v‹ rnfhju®fË‹mte«ã¡if¡F ehnd jh‹ filá kÅjdhf ïU¥ng‹.Mdhš, ïªj cyf kfhí¤j¤â‹ eLnt, ãÈ¥ig‹, g®kh,njÓa¢ Ódh ngh‹w ehLfËš #¥gh‹ brŒâU¡F«òu£»fukhd kh‰w§fis v‹ ïU f©fshY«f©LÉ£nl‹. #¥gh‹, b#duš nlhn#hit ãujkkªâÇahfî« jiytuhfî« bg‰¿U¡»wJ. th¡»Y«braÈY« cWâ ãwHhj c¤jkbud, nlhn#hitrhjhuz á¥ghŒ Kjš ca®ju mâfhÇfŸ tiuVfkdjhf¥ ngh‰¿¥ òfG»‹wd®.

ïªâahit¥ bghW¤jtiuÆš, jd¡»U¡F«mªju§f R¤âia #¥gh‹ mj‹ braš_y« Ã%ã¤JÉ£lbjd eh‹ cWâahf¢ brhšnt‹. ïªâa¥ãu¢idÆš, #¥ghÅa® Raey« bfh©oU¡»‹wd bu‹Wk¡fŸ xU rka« brh‹dh®fŸ. m¥goahdhš, ekJj‰fhÈf r®¡fhiu vj‰fhf mt®fŸ m§ÑÇ¡f nt©L«?mªjkhidí«, Ã¡nfhg® Ôîfisí« Rjªâu ïªâa¤j‰fhÈf r®¡fhÇl« x¥gil¡f mJ Koî brŒjnj‹?m›ÉU ÔîfS¡F« jiyik mâfhÇahf ïªâa® xUt®ï¥bghGJ ngh®£ ãisaÇš ïU¥gnj‹?»H¡fháahÉš ïªâa Rjªâu¥ nghU¡fhf, ïªâaU¡FÃgªjida‰w cjÉfis mJ mË¤J tUtnj‹?#¥ghÅ‹ mªju§f R¤âiaí«, mj‹_y« »il¡F«ngUjÉfisí« f©LfË¡F« ïªâa®fŸ, »H¡fháahKGJ« ïU¡»wh®fŸ. #¥gh‹ ÛJ mte«ã¡ifbfh©oUªjhš, »H¡fháahÉYŸs 30 y£r«ïªâa®fS« xUKfkhd T£Lwî¡ bfhŸifia V‰W¡bfh©oU¥gh®fsh? xU jÅ kÅjid Vkh‰wnthmšyJ j‹ ta¥gL¤jnth xUtdhš Koí«. Mdhš,»H¡fháahÉš áj¿¡ »l¡F« 30 y£r« ïªâa®fisí«gyh¤fhukhŒ ïiz¡f vtuhY« Koahnj!


»H¡fháahÉYŸs ïªâa®fŸ, brhªj Ka‰ávJî« brŒahkY« mâf¥goahd âahf« brŒahkY«#¥ghÅ‹ cjÉia vâ®gh®¤jhš, mªj¤ jtwhdel¤ij¡F #th¥jhÇahf nt©oaJjh‹. Mdhš eh‹ X®ïªâa‹ v‹w KiwÆš, ‘ïªâa¢ Rjªâu¥ nghU¡F¤ j§fŸr¡â bfh©l k£L« MŸ – gz« – rhjd«všyht‰iwí« âu£o¡ FÉ¥gâš »H¡fháa ïªâa®fŸK‹tªJŸsd®’ v‹gij¤ j§fS¡F¤ bjÇÉ¥gâšk»œ¢áí« bgUikí« mil»‹nw‹. njr CÊa¤J¡fhf¤ jhŒ eh£onyna MŸ – gz« – rhjd§fis¤âu£Ltâš 20 tUl mDgt« bg‰¿U¡»nw‹. mªjmDgt« ï‹W ngUjÉahÆ‰W. ï¥bghGJ »H¡fháaïªâa®fË‹ Ka‰á bgUÄj§ bfh©oU¡»wJ.mt®fË‹ âahf r¡â msÉl‰fÇaJ. mt®fsJ cz®¢ánkY« nkY« bgU»¡ bfh©oU¡»wJ. mt®fsJnguhjuî« gzK« Ãiwa FÉªJ bfh©oU¥gjhš,e«khš c‰g¤â brŒa KoahjJ« ek¡F¤njitahdJkhd Míj§fisí« jsthl§ fisí«,#¥ghÅlÄUªJ bg‰W¡ bfhŸtâš vªjÉj¤jtWÄšiyna!

kfh¤khÍ!

ï§F e«khš ÃWt¥ bg‰¿U¡F« j‰fhÈf r®¡fh®g‰¿¢ á¿J brhšy ÉU«ò»nw‹. M[h¤ Ïª¤ j‰fhÈfr®¡fhiu, b#®kÅí« #¥ghD« m§ÑfÇ¤âU¡»‹wd.jÉu mitfË‹ VG ner ehLfS« m§ÑfÇ¤JŸsd.cyf¤â‹K‹ X® jÅ kâ¥ò« bfsutK« bg‰¿U¡»wJe« r®¡fh®. Mfnt, ãÇ£lÅlÄUªJ ïªâahitÉLjiy brŒa ïªj M[h¤ Ïª¤ r®¡fh® Míj« jh§»anghiu el¤j nt©oÆU¡»wJ. ïªâahÉÈUªJ ekJvâÇfŸ xÊªjã‹ r£lK« rkhjhdK« ÃiyÃW¤j¥g£lJ«, ïªj r®¡fhÇ‹ ntiy K‰W¥bghW«.ã‹d®, ïªâa kfh#d§fŸ jh§fshfnt j§fŸÉU¥g«nghš Ãuªju r®¡fhiu ÃWîtj‰F« mj‹


jiyikia Ã®zÆ¥gj‰F«, ïªj r®¡fh® g¡fgykhfïU¡F«.

kfh¤khÍ!

ehD« v‹Dl‹ x¤JiH¡F« všyh ïªâa®fS«,ïªâa kfh#d§fË‹ CÊa®fbs‹gij c§fS¡F cWâTW»nw‹. v§fŸ Ka‰áÆny eh§fŸ mDgÉ¡F« fZleZl§fS¡F« âahf§fS¡F« gÇrhf ÉiHtJ e«jhŒeh£o‹ ÉLjiy bah‹nwahF«. ïªâahRjªâukilªjJ«, muáaš JiwÆÈUªnj Éy»Élnt©Lbk‹W fUJgt®fŸ gy® v«Kl‹ ïU¡»wh® fŸ.gh¡»íŸst®fŸ, Rjªâu ïªâahÉš v›tsî rhjhuzntiyahf ïUªjhY« mjid V‰W el¤JtâšâU¥âailgt®fshfnt ïU¡»‹wd®. ‘ãÇ£oZM£áÆš ca®ju¥ gjÉ t»¥gijÉl Rjªâu ïªâahÉšnjh£o ntiy gh®¥gnj nkš’ v‹w cz®¢áia¥bg‰WÉ£ld® ï§FŸst®fŸ. gšyhÆu¡fz¡fhdM©fS« bg©fS« ïU¡»‹wd bu‹gijí« ït®fŸe‹F m¿th®fŸ.

filá M§»nya‹ ïªâa k©ÂÈUªJ btËna‰w¥gL« tiu #¥ghÅlÄUªJ ek¡F v›tsî cjÉnjit¥gLbk‹gJ, jhaf¤âÈUªJ »il¡f¥ bgW«T£LwÉ‹ msit¥ bghW¤âU¡»wJ. #¥gh‹, mj‹cjÉia ek¡F mË¡f¤ jhdhf K‹tuÉšiy;ïªâa®fŸ jh§fshfnt K‹nd¿ ÉLjiy bg‰WÉ£lhš, #¥gh‹ rªnjhõ¤ijna milí«. gy ehLfË‹cjÉia vâ®gh®¤J Ã‰F« ãÇ£l‹ÛJ«mbkÇ¡fhÛJ« #¥gh‹ ngh®¥ ãufld« brŒjã‹d®jh‹, #¥ghÅ‹ cjÉia ehnk ÉU«ãndh«.jhaf¤âÈUªJ vâ®gh®¡F« cjÉ v›tsî mâfkhf¥bgUF»wnjh, m›tsî¡F #¥ghÅaÇlÄUªJvâ®gh®¡F« cjÉ Fiwíbk‹W e«ò»nw‹.“btŸisand btËnaW” v‹w j§fŸ Ô®khd¤J¡FãÇ£oZ r®¡fh® kÇahij brŒjhY« rÇ, ntbwªj


tifÆnyD« jhŒeh£lh® j§fŸ Ka‰áÆ‹ÛJRjªâu¤ij¥ bg‰WÉ£lhY« rÇ, v‹idÉl mâf¢rªnjhõ¤ijailgt®fŸ ntbwtUnk ïU¡f KoahJ.Míj« jh§»a nghiu el¤jhkš ntbwªj tifÆY«ekJ cÇikia¢ rhâ¡f Koahbj‹w fhuz¤jhnynajh‹, ïªj tÊÆš eh‹ ïw§fnt©LtJ jÉ®¡fKoahjjhÆ‰W.

kfh¤khÍ! vdJ nt©Lnfhis Ko¡FK‹, ïªjí¤j¤â‹ Koî v¥go ïU¡Fbk‹gJ g‰¿a xUÉõa¤ij¢ brhšy ÉU«ò»nw‹. bt‰¿ mt®fS¡nfv‹w e«ã¡ifia¥ gu¥ò« bghU£L, e« ÉnuhâfŸifah©LtU« ãu¢rhu¤â‹ j‹ik vd¡F e‹whf¤bjÇí«. mªj¥ ãu¢rhu§fshš e« njr¤jh®VkhªJÉlnth, M§»nya – mbkÇ¡f®fŸjh‹bt‰¿ailt bu‹w jtwhd v©z¤â‹ÛJ ãÇ£l Dl‹rkhjhd¤ij ehlnth kh£lh®fbs‹W e«ò»nw‹.âwªj f©fSl‹ í¤jfhy cyf¤ij¢ R‰¿ tªJ É£nl‹.ïªâahÉY«, g®Äa ïªâa všiyÆY« e« vâÇfŸMjut‰w¥ gy§F‹¿ÆU¡»‹wd®. Mjyhš, ekJ Ragy¤ij¡ fz¡»L« eh‹, ïWâ bt‰¿ ÉnuhâfË‹gy¤ij¡ Fiw¤J¥ ngR« msî¡F, eh‹fLikahdJkhd ngh® fh¤J Ã‰gij m¿nt‹. Mdhš,mJ v›tsî Ú©ljhfî« fLikahdjhfî«ïUªjhY«, ïWâ bt‰¿ ek¡F¤jh‹ v‹gâšrªnjfÄšiy. ïªâahÉ‹ filá¢ Rjªâu¥ ngh®bjhl§f¥g£L É£lJ. M[h¤ Ïª¤ uhQt¤âd®ïªâa k©Âš åukhf¥ nghÇ£L bfh©oU¡»‹wd®.všyhÉj ïl®fisí« J‹g§fisí« J¢rkhf¤jŸËÉ£L, bkJthf – Mdhš cWâahf m› åu®fŸK‹nd¿¡ bfh©oU¡»‹wd®. ïªj Míj« jh§»a¥ngh®, filá M§»nyaid ïªâa k©ÂÈUªJö¡»ba¿ªJ É£L, ošÈ itáuhŒ khËifÆš e« njÓa_t®z¡bfhoia¥ bgUikbgw¥ gw¡f ÉL« tiuÚo¡F«.


v§fŸ njr¤â‹ jªijna! ïªâa ÉLjiy¡fhfeilbgW« ïªj¥ ò©Âa¥ nghÇny bt‰¿bgw, j§fŸm‹ò fÅªj MÓ®thj¤ij mUSkhW nt©L»‹nwh«.

n#Œ Ïª¤!

kfh¤khÍÆ‹ kÂkhiy

“RghZ nghÞ ÛJ eh‹ bfh©oUªj cwî, Äf¢áwªjJ« gÇR¤jkhdJkhF«. mtuJ âahf r¡âiabtFeh£fS¡F K‹ng cz®ªâU¡»nw‹. Mdhš,y£áa¤âš gy« âu£L« âwikí«, ngh®KidÆšJÂªJ Ã‰F« åuK« mtU¡F všiya‰¿Uªjdbt‹gij, ïªâahÉÈUªJ mt® btËna¿a ã‹d®jh‹bjŸs¤ bjËa¤ bjÇªJ bf©nl‹.”

– fhªâÍ 15.1.47


7. Inuh¥ghit¥ ghU§fŸ!

(ïu§TÅÈUªJ 8.7.44ïš thbdhÈ _y«, nejhÍïªâa®fS¡F¤ bjËî gL¤â¤ jªj rhrd«)

e©g®fns! jahf¤jh®fns!

j‰fhy Inuh¥ghÉ‹ Ãiyik, ïªâahî¡F«Rjªâu¥ nghU¡FKŸs Énrl¡ F¿¥òfŸ, M»ad g‰¿ï‹W c§fËl« ngr¥ ngh»nw‹. eh‹ brhštbjšyh«vdJ brhªj mã¥ãuha§fnsa‹¿ ntbwtUiladîk‹W. v‹dhš msÉl¥ g£L¡ Tw¥gL« c©ik Ãiyfis, Ú§fns ÉÇîgL¤â c©ikia¤ bjÇªJbfhŸscjîbkd e«ò»nw‹. muáaš mšyJ uhQt«ïitfËš VnjD« x‹Wg‰¿ MuhŒ¢á brŒjhš, ek¡F¤bjÇahkny rhjfkhd v©z§fŸ njh‹¿ Mg¤jhdÃiyik¡F tªJ ÉL»nwh«. jÅbahU tDilaMirÆ‹ Éisthf btËtU« Ô®¥ò c©ikahfïU¡fî« KoahJ. Mdhš Inuh¥ãa Ãiyikg‰¿avdJ MuhŒ¢áÆš, m¤jifa MirÆ‹ ÉisîfS¡Feh‹ á¿J« ïl« bfhL¡fÉšiy. Inuh¥ghÉ‹ÃiyikÆÈUªJ ïªâahÉ‹ Ãiyik, Rjªâu Éõa¤âškhWg£lnjba‹gij cz®ªâU¡» nw‹. Inuh¥ghÉšv‹d ne®ªjhY«, ïªâa®fŸ mt®fsJ Rjªâu¤ij¥ bgwKoí«; bg‰nw Ô®th®fŸ v‹gJ vdJ Ô®¥ò.

br‹w cyf kfhí¤j¤âš nerehLfŸ bt‰¿bg‰wJ« b#®kÅ njhšÉí‰wJ« V‹? v¥go? v‹gij¥g‰¿a c©ikfns ï¥nghija MuhŒ¢á¡F mÞâ thu«.mªj í¤j Koî¡F ïu©L K¡»a fhuz§fŸ: br‹wí¤j¤â‹ nghJ, ãuŠR k¡fŸ j§fŸ brhªj eyD¡fhfj« brhªj åLthrY¡fhfî« nghÇLtjhf cz®¢á


bg‰¿Uªjh®fŸ; áw¥ghf j§fS¡F cÇikahd mš[h¡yhbuŒ‹ ãunjr¤ij¤ âU«g milªnj Ôunt©Lbk‹W« cWâ bfh©oUªjh®fŸ. Mfnt,“bt‰¿mšyJ kuz«” v‹w cz®¢á nkä£lhš x¤J Ã‹WnghÇ£ld®. Mdhš b#®k‹ ïuhQtnkh, áwªjgÆ‰áí« gyK« KÞÔòfS« bg‰W ïaªâu« nghšnghÇ£lbjÅD«, ãuŠR uhQt¤âlÄUªj cz®¢á¤Jo¥ò mjÅl« ÄfÄf¡ Fiwî. ïªj c©ik, nernjr¤jiyik¤ jsgâ kh®õš ngh¡ v‹ghÇ‹ thœ¡if¢rÇ¤âu¤ij¥ go¤jhš e‹F òydhF«. b#®kÅ Ú©lfhyjh¡F¥ão¡f Koahjgo m›tsî nkhrkhd cŸeh£L¥bghUshjhu« Ó®nfL‰wJ« k‰bwhU fhuz«.

ïªj í¤j¤â‹ Ãiyik K‰¿Y« khWg£oU¡»wJ.ï‹iwa b#®kÅ, jdJ jÉ®¡fKoahj njitfS¡fhfî«, beU¡foahd FiwghLfis¤ jÉ®¥gj‰fhfî«nghÇL»‹wJ. í¤j« bjhl§F K‹ng b#®kÅa®fŸmidtU« cz®¢áÆš gÆ‰á bg‰WÉ£ld®. ‘ïªjí¤j¤âš b#®kÅ njh‰whš, Ã¢rakhf b#®k‹ r_fnkmÊªJÉL«’ v‹w cz®¢á x›bthU b#®khÅa‹cŸs¤âY« ghŒªJ É£lJ. RU§f¡ T¿dhš, br‹wí¤j¤â‹nghJ nereh£od®, F¿¥ghf ãuŠR njr¤jh®bfh©oUªj M¤Ûf cz®¢á¥ bgU¡if ï¥bghGJb#®kÅa®fŸ j§fS¡F cÇikah¡» É£lh®fŸ. giHamDgt¤â‹ fhuzkhf, cŸehL¡F¤ njitahdvšyht‰iwí« eh‹F tUl¤ â£l« _y« nrfÇ¤jã‹d®jh‹ í¤j¤J¡F mJ jahuhÆ‰W. jÉu, b#®kÅahdJ, UZah Ú§fyhf Inuh¥gh KGikiaí«f£L¥gh£o‹_y« j‹ tr¥gL¤â¡bfh©L, í¤j¡ fhy¥bghUshjhu¤ijí« gy¥gL¤â¡ bfh©oU¡ »wJ.Mifahš, Ú©l fhy í¤j¤ijí« f¥gš jilfisí«jh§Ftj‰F r¡â bg‰WÉ£lJ.

br‹w í¤j¤âš ãuŠR njrK« ï¤jhÈ njrK«b#®kÅia vâ®¤J¥ nghÇ£ld. ãuŠR njr« jdJ


óuz r¡âiaí« b#®kÅ¡F vâuhf cgnah»¤jJF¿¥ãl¤j¡fJ. ãuŠR, ï¤jhÈí£gl Inuh¥ghÉ‹bgU« ghfK« b#®k‹ f£L¥gh£L¡F« mâfhu¤J¡ F«btËna ïUªjd. ï¥bghGnjh, UZah Ú§fyhfInuh¥gh KGJnk b#®k‹ Mâ¡f¤âš ïU¡»wJ.UZa¥ ãu¢idbah‹W jh‹ b#®kÅia vâ®neh¡»íŸsJ. ner eh£lh® ï¤jhÈÆY« ãuh‹ÌY«EiHªjJ b#®khÅaU¡F¤ bjhªjuthf ïUªjnghJ«,òâanjh® ÉWÉW¥ò¡ fhz¥gL»wJ. mjdhšb#®khÅaÇl« ãÇ¡f Koahj f£L¥ghL cu« bg‰WÉ£lJ. j§fŸ eh£L¡FŸnsna nghiu el¤j ï¤jhÈí«ãuh‹[&« kd¥ó®tkhd Mjuî juÉšiy. ner eh£lh®,ï¤jhÈa k‹diuí« khÍ ãujk® glh¡Ënahití«ïufáakhf¤ j§fŸghš miz¤J¡ bfh©oU¥gJ,ï¤jhÈa k¡fËilna btW¥ig c©lh¡»ÆU¡»wJ.mij¥ nghynt jh‹ ãuŠR k¡fS«btW¥gilªâU¡»‹wd®. ïªj vdJ m¿¡ifiaahnuD« V‰W¡ bfhŸsÉšiyba‹whš, mt®fŸãuh‹ÌÈUªJ btËtU« mbkÇ¡f¢ brŒâfis k£L«go¥gt®fshf¤jh‹ ïU¡f Koí«.

v¥goí« ãÇ£oõh® jh‹ ïWâ bt‰¿ bgWth®fbs‹W«, mt®fŸjh‹ nahfrhÈfŸ v‹W« áy®Ãid¤J¡ bfh©oU¡»‹wdbu‹gJ vd¡F¤ bjÇí«.FW»a kndhghtKilat®fŸjh‹ m¥go Ãid¡fKoí«. rÇ¤âu«, bgU« r¡â bfh©lJ; mâšfhz¥bgW« Ãfœ¢áfbsšyh« vâ®ghuhjit ašy.Mfnt Inuh¥ghÉš ï‹W el¥git vªj mÞâthu¤ â‹ÛJ el¡»‹wd? vªjÉjkhd Koî¡F tU«?v‹gitfis eh« f©LbfhŸs nt©L«.

1939–M« M©L Kjš 1942 tiuíŸs Inuh¥ghÉ‹Ãiyikia¢ brhšÈÉ£L, ï¥bghGJŸs Inuh¥ghÉ‹ Ék®rd¤J¡F tU»nw‹. 1940, 1941, 1942 ï›th©LfËš ãÇ£oõhU¡F Äfî« ga§fukhd f£lÄUªjJc§fS¡F ÃidÉU¡fyh«. ãÇ£l‹ x›bthU í¤j


KidÆY«, njhšÉnkš njhšÉ f©L J‹g¥g£lJxUòwÄU¡f, mt®fsJ njr k¡fË‹ c‰rhf¤ij¡fh¥gh‰w všyhtifÆY« bgU« Ka‰áí« vL¡fnt©oajhÆ‰W. m¥bghGJ, âdªnjhW« mbkÇ¡fhÉ‹ c‰g¤â¢ rhjd§fis thdsht¥ òfœªJ ngádh®fŸ; mbkÇ¡f®fshš »il¡f¥bgW« bghUshjhu¥bgU¡f¤ij ÉaªJ T¿, bt‰¿ Ã¢rabk‹W ešby©z¤ij¥ gu¥g Ka‹wh®fŸ. ïªâahî¡bfd mt®fŸbrŒj ãu¢rhu« v‹d? í¤j¤â‹ ã‹d®, ïªâahit¥òdU¤jhuz« brŒa¥ nghtjhfî«, mj‰fhfrigfisí« nrÄ¥ò Ãâfisí« jahÇ¤J tUtjhfî«Xahkš ãu¢rhu« brŒJ, ãÇ£lÅ‹ bt‰¿Æš ïªâa®fË‹ ftd¤ij¤ âU¥g KG¡ ftd« brY¤âd®. MdhšmbkÇ¡fh í¤j¤âš Fâ¤j neu« tiu M§»nyaÇ‹ãu¢rhubkšyh« gy‹ juÉšiy. ïªneu¤âš, nereh£odU¡F Inuh¥ghÉ‹ Ãiyik á¿J rhjfkhfïU¡»wJ. mªj¢ á¿J rhjf§fisí« ftdkhfMuhŒªjhš, mªj bt‰¿fS¡F¥ bgU« gh‹ikahdfhuz« mbkÇ¡fhÉ‹ cjÉjh‹ v‹gJ És§F«.

ï‹W ner eh£lhÇl« fhz¥bgW« cz®¢áïu©L M©LfS¡F K‹ mt®fËlÄšiy. ï‹iwacz®¢á¡F¡ fhuz« mbkÇ¡fhjh‹. MÆD« ãÇ£lÅ‹jiyik ï‹D« Vœikahf¤jhÅU¡»wJ. mjdhšjh‹mbkÇ¡f #dhâgâÆl« ãÇ£oZ ãujk®ruzhfâailªâU¡»wh®. mbkÇ¡f¤ jsgâÆ‹ Ñœx‹Wg£L¥ nghÇlî«, kâ¥ãyh ãÇ£oZ ãunjr§fismbkÇ¡fhî¡F¡ bfhL¤J mâf¢ rYif fh£lî« x¥ò¡bfh©oU¡»wh® Vfhâg¤âa¤â‹ itu¤ö© É‹Þl‹r®¢áš, “mbkÇ¡f rfh¥j«” v‹W mbkÇ¡f®fŸTWtijí«, r®¢áÈ‹ rfh¡fS« m‹ò¡FÇa jhr®fS«btË¥gilahf x¥ò¡ bfhŸS »wh®fŸ. mbkÇ¡fhÉ‹r¡â KjšjukhfÆU¥gjhš mbkÇ¡fh ÉU«ò«ãunjr§fisbašyh« x¥gil¤J É£L, mbkÇ¡fhÉ‹jaÉš j§fŸ Vfhâg¤âa¤J¡F ïl« njo¡bfhŸs,


ãÇ£oõh® jahuhf ïU¡»wh® fbs‹gJ f©TL. ïªj¡fhuz¤jhšjh‹ ïªâahÉ‹ Rjªâu¤ij ãÇ£l‹kW¥gJ«, ïªâa¢ Rjªâu¥ ãu¢áid¡F ãÇ£lidt‰òW¤j mbkÇ¡fh ã‹th§FtJ«. vdnt í¤j«xÊªjJ«, ï¥bghGJ jd¡F ne®ªJŸs eZl§fis <LbrŒa, ïªâahit¡ fLikahf – ÄUf¤jdkhf¡ fr¡»¥ãÊtbjd ãÇ£l‹ â£lÄ£oU¡»wJ. v¥goí« í¤j«Koí«nghJ, ïªâa njÓa ïa¡f¤J¡F¢ rkhâf£oÉLtbjd y©lÅny â£l§fŸ jahuh»É£ld.

mbkÇ¡fhÉ‹ gÇóuz cjÉí« x¤JiH¥ò«bfh©l ner eh£lh®, 1942 et«gÇš tl M¥Ç¡fhÉY«filáahf ï¤jhÈÆY« bt‰¿ bgw KoªjJ. mbkÇ¡fmuáaš jªâu« k£L« ïšyhJ nghdhš, nereh£lhU¡F¥ ãuŠR m£Äuš lh®y‹ f£áÆ‹ cjÉ»il¤âuhÉ£lhš, tl M¥ãÇ¡f¥ nghÇš ner eh£lh®bt‰¿ailtbj‹gJ rªnjfªjh‹. ïUªjhY«, m£Äušlh®y‹ f£áahU¡F vâuhf, ãÇ£oõh® ï‹D«b#duš Ofhnyia¥ òfœªJbfh©L jh‹ ïU¡»‹wd®.mJ r«gªjkhf ãÇ£lD¡F« mbkÇ¡fh î¡F« v›Éjx¥gªjK« V‰glÉšiy. ãÇ£lÅ‹ Ka‰áahš m£Äušlh®y‹, b#duš Íuh£ M»nah® fS¡F vâuhf,b#duš OfhnyÆ¡F bt‰¿ »il¤âU¡ »wJ. M§»y –mbkÇ¡f x¥gªj Ä‹ikahš, ãuŠR tl M¥Ç¡fhÉšUZahî¡F bt‰¿ »il¤J, mj‹ Mâ¡fK«X§»ÆU¡»wJ. ãuh‹Ì‹ ÉLjiy í¤j« v‹Wbrhšy¥gL»wnjahÆD«, b#duš OfhnyÆ¡Fãuh‹Ìš v›Éj¥ gjÉí« bfhL¥gj‰F nernjr¤jsgâahd mbkÇ¡f b#duš <r‹ nAht®kdbkh¥gÉšiy. ãuŠR eh£ony VnjD« xU ghf¤ijner¤ Ju¥òfŸ if¥g‰¿dhšTl, m¥gFâ Ofhny tr«x¥òÉ¡f¥glhkš ner eh£L uhQt¤â‹trnkjhÅU¡F«,


ãÇ£l‹, mbkÇ¡fh, UZah ï« _‹W njr¤J¡FÄilna Inuh¥ãa¥ ãu¢idÛJ v›Éj x¥gªjK«V‰glÉšiyba‹gJ« cyf KGt« bjÇí«. ï«_‹Wr®¡fh®fS¡F« cŸqw x‰Wikíz®¢ánah x‹Wg£lfU¤njh ïšiybaÅD«, bghJ Énuhj¤ â‹ fhuzkhfner« bfh©oU¡»‹wd. ïªj khâÇ ner«, í¤j¤â‹bt‰¿ianah V‰gL»‹w gyidnah cÇikah¡fhJ.br‹w kfh í¤j¤âš 1918–ïš ãÇ£l‹ – mbkÇ¡fh –bgšÍa« – ãuh‹R M»ad m‹iwa nernjr¤ jiyik¤jsgâ kh®õš ngh¡ jiyikÆš x‹Wg£oUªjÃiyik¡F« ï‹iwa nereh£lhÇ‹ Ãiyik¡F« ÄFªjnt‰Wik fhz¥gL»‹wJ. Inuh¥ghÉ‹ Ãy¥gu¥ãšnereh£od® ãuntá¥gjhš bt‰¿ tªJÉ£lbjd¡TwKoahJ. VbdÅš UZahÉny òFªJ khÞnfhit¡if¥g‰W« bghU£L â£lÄ£l be¥nghÈaÅ‹bt‰¿ia¥ nghš m›tsî nghÈahdnjahF« mªjbt‰¿. b#®khÅa®fŸ ï§»yhªâny ãuntá¤âUªjhš,eh‹ Ã¢rakhf¢ brhšnt‹ – ãÇ£oõh®, á§f« nghšnghÇ£oU¥gh® fbs‹W. Mdhš ï¥bghGJ mt®fŸnjr¤J¡F btËna bjhiy öu¤âš í¤j« el¥gjhš,mt®fshš m›tsî M©ikíl‹ r©il brŒaî«KoahJ; brŒaî« kh£lh®fŸ. uhQt« v‹gJ cÆu‰wïaªâukšy; kÅj¥ ãuhÂfis¡ bfh©lJjh‹uhQt«. m« kÅj®fS¡F« kÅj cz®¢áfŸ c©L;v§bf§nf v¥goba¥go¥ nghÇl nt©Lbk‹gJ«mt®fS¡F¤ bjÇí«.

mDgtÄšyhj ïs« taJila be¥nghÈa‹jiyikÆš, gÆ‰áa‰w ãuŠR uhQt« âwikiahf¥nghÇ£L Inuh¥gh KGâY« bgU« bt‰¿ia¢r«ghâ¤J. cyf vâ®¥ãÈUªJ òu£áiaí« mj‹gyidí« ghJfh¡F« bghU£L, ãuh‹Þ njr«KGikínk nghÇ£lJ. Inuh¥ghit bt‰¿f©L mj‹r¡»ut®¤âahf be¥nghÈa‹ És§»í«, mnj uhQt«í¤j¤jhš mDgtÄUªâUªJ« vâÇfsš ïWâÆš


K¿ao¡f¥g£lJ. Kj‹KjÈš milªj bt‰¿òÅjkhdJ, VbdÅš thÈg be¥nghÈa‹ jiyikÆšmDgtÄšyhj ãuŠR uhQt« el¤âa ngh®, mt®fsJbrhªj eh£o‹ eyid¥ g‰¿ajhF«. ã‹dhš el¤âaJ«òÅj¥ nghušy; m¥bghGJ Inuh¥ghitna M¡uÄ¡F«neh¡f« òFªJÉ£lJ. Mfnt r¡ut®¤â be¥nghÈa‹jiyikÆÈUªj ãuŠR uhQt«, cŸSz®¢áiaí« í¤jneh¡f¤ijí« ïH¡f ne®ªjj‹ fhuzkhf,KG¤njhšÉia milªjJ.

ïnj cjhuz«, M§»nya mbkÇ¡f®fS¡F«bghUªJ«, ït®fS¡F¥ òÅjkhd neh¡f« vJî«»ilahJ. cyf¤ijna M¡uÄ¤JÉl nt©Lbk‹W«nghÇL»wh®fŸ. Mjyhš, ïªj¥ nghiu cŸSz®¢áíl‹ Ú©lehŸ Úo¤J el¤j KoahJ.

ï¥bghGJTl ãÇ£lÅ‹ r¡â ÄfÄf¡ nftykhfïU¡»‹wbjd K‹ng bjÇÉ¤JÉ£nl‹. Mfnt,Inuh¥ghÉš mbkÇ¡fhÉ‹ uhQt gy« fhÈah»wJtiu, ner eh£od® åuKl‹ nghÇLth®fŸ. v›tsîfhy¤J¡F¤ jh‹ m¥go Úo¤J Ã‰fKoí«? mâfhuó®tkhd òŸË Égu§fË‹go, mbkÇ¡fhî¡F br‹wí¤j¤ij Él ïªj í¤j¤âš eZl« mâfkh»É£lJ.mbkÇ¡fh X® bgU« #d¤bjhif bfh©l ehLjh‹.Mdhš mbkÇ¡f®, ngh®¡Fz« gil¤j r_f¤âdušybt‹gij eh« kwªJÉl¡ TlhJ. ÉtrhÆfisí«bjhÊyhËfisí« bfh©l r_fnk mJ. Inuh¥ãaí¤j« mbkÇ¡fhî¡F btF öu¤âš eilbgWtjhš,mbkÇ¡fh KGikí« mJ mãkhd« bfhŸS«gobrŒaÉšiy. ïªj Inuh¥ãa í¤j¤J¡F mâf MjuîjUgt®fŸ #dhâgâ %Þbtšo‹ áZa nfhofshdôj®fns aht®. bghUshjhu Mâ¡f¤â‹ Ñœ bfh©Ltu¡ fdî fh©»wh®fŸ.

bršth¡FŸs k‰nwh® jÅ¡ f£áahU« m§FïU¡»‹wd®. mt®fS¡F Inuh¥ãa í¤j¤âš âU¥âÆšyh É£lhY«, gáã¡ nghÇš mâf¡ftd« brY¤J


»‹wd®. mjdhš mbkÇ¡fhÉ‹ ïilÉlhj Ka‰ácWâ bg‰¿U¡»wJ. mj‹ fhzukhf Inuh¥ãa¥ nghiuÉ£LÉ£L gáã¡ nghÇš KG¡ ftd¤ijí« brY¤jneÇlyh«. m¥go ne®ªjhš, mbkÇ¡fhÉ‹ í¤j eZl«c¢rÃiyailªJÉL«. m¥bghGJ KQ KQ¥ò¤njh‹¿ÉL«; r¡âÆ‹ikí« òFªJ ÉL«.uhQt¤JiwÆš neh¡»dhš, í¤j Kid¤bjhl®òfŸÄfî« ÉÇtilªJ ÉL«. mjdhš uhQt¥ ãu¢id fS«fZl§fS« mâfÇ¤J ÉLtnjhL mbkÇ¡fÇ‹js®¢áiaí« mâf¥gL¤âÉL«. mbkÇ¡fh v‹iw¡F¤jdJ js®¢áia¡ fh£L»wnjh m‹nw mt®fsJ Koî«bjhl§»ÉL«. mJ k£Lkšy, M§»nya mbkÇ¡fhÉ‹Inuh¥ãa åœ¢áí« òy®ªJÉL«.

nrhÉa¤ UZah g‰¿a nfŸÉ x‹Wjh‹ï¥bghGJ gh¡». b#®kÅ¡FŸns òFªJ mj‹ muáašbfhŸiffis kh‰W« âwik UZahî¡F ïU¡»wjh? nernjr¥ ãu¢rhu®fË‹ T‰W¥go, bg®Èid UZa®fshšbeU§f¤jh‹ ïaYkh? ïªj¡ nfŸÉfS¡F¥ gâšbrhšY«nghJ UZahÉ‹ í¤j c‰g¤âiaí« í¤jeZl¤ijí« eh« ftÅ¡fnt©L«. nrhÉa¤J¡F cÆ®eZlK« bghUŸ eZlK« Äf mâfbk‹gij vtU«kW¡f KoahJ. mt®fsJ Ka‰á¡F« X® všiyí©L.vâ®fhy¤ijí« mt®fŸ msÉLth®fŸ. kh®õšÞlhÈÅ‹ áwªj ãu¢rhu r¡â, vªjÉj eZl§fisí«bghU£gL¤jhkš í¤j¤ij Úo¤J el¤Jtj‰fhdkf¤jhd gy¤ijí« cz®¢á iaí« UZa k¡fS¡FmË¤âU¡»wJ. mt®fŸ j§fŸ jªij eh£L¡fhfî«j§fŸ brhªj brh¤J¢ Rf§fS¡ fhfî« k£LnknghÇ£L¡ bfh©oU¡»‹wd®. UZah î¡F btËnam›tsî cWâíl‹ nghÇl mt®fS¡F kd« tuhJ.ÞlhÈ‹ »nuoš b#®kÅa®fS¡F ne®ªjJjh‹UZahî¡F btËna UZa®fS¡F« neU«. Mfnt,UZa®fŸ mt®fsJ 1939M« tUl všiy¡F m¥ghš


btštj‰F, nrhÉa¤ gilfshš ïaYbk‹W v‹dhše«gKoaÉšiy. ï‹bdhU v©zK« njh‹W»wJ.ãÇ£l‹ – mbkÇ¡fh – UZah ï« _‹W¡FÄilnavªjÉj x¥gªjK« V‰glhjjhš, ner njr§fË‹ bt‰¿Inuh¥ghÉ‹ jiyÉâia v¥go Ã®zÆ¡F« v‹gJvtU¡F« bjÇahJ. bgU« gFâ Inuh¥ghÉš M§»nyambkÇ¡fÇ‹ y£áaK« nrhÉa¤â‹ y£áaK«Ku©g£oU¡»‹wd.

k‰bwhU Uáfukhd Éõa«. Inuh¥ghÉš j§fŸãuntr¤ij¥g‰¿ M§»nya mbkÇ¡f®fŸ cu¤j FuÈšãukhjkhf És«gu« brŒJbfh©oU¡»wh®fŸ. mnjrka¤âš, “ngh®Kidia mfy¥gL¤â ãuh‹[&¡ FŸnsMŸ gy¤ijí« rhjd gy¤ijí« mŸËÆiw¡fM§»nya mbkÇ¡f®fŸ ã‹th§»dhš, b#®k‹uhQt¤jhš xUehŸ mÊî ne®ªnj ÔU«” v‹W,ïu©lh« ngh®Kid F¿¤J nrhÉa¤ mašeh£L¡fhÇahya m¿¡if M§»nya mbkÇ¡f®fisv¢rÇ¡ifí« brŒ»wJ.

ï‹bdhU Éõa¤ijí« kdâš it¤J¡ bfhŸsnt©L«. M¥Ç¡fhÉY« MáahÉY«, cjhuzkhfãuŠR tl M¥Ç¡fh – ÌÇah – v»¥J <uh‹ M»aïl§fŸg‰¿ nrhÉa¤J¡»U¡F« vâ®¥ò kd¥gh‹ik,M§»nya mbkÇ¡f®fS¡F¥ ão¡fÉšiy. jÉunghyªJ – ã‹yhªJ – ghšf‹ M»a ïl§fËš nrhÉa¤el¤J« nghU¡F Mjuî bfhL¡f, M§»nyambkÇ¡f®fS¡F ÉU¥gÄšiy. Mjyhš 1912–M« tUl¤JU¡» í¤j¤âš ghšf‹ ehLfS¡F ne®ªj ÃiyikxUfhš ner ehLfS¡F« neuyh«. m¥bghGJ, 1939–M«tUl¤âa UZa všiyia¤ jh©o nrhÉa¤ K‹ndw¤bjhl§»dhš, M§»nya mbkÇ¡fU¡F« nrhÉa¤UZaU¡FÄilna btW¥ò« mte«ã¡ifí« vâ®ghuhjtifÆš jiyÉÇ¤jhL«. mnjhL bgU§ FH¥gK«V‰gL«.


JU¡» g‰¿a k‰bwhU nfŸÉí« vG»wJ. JU¡»jdJ gy« KGtijí« ner eh£L¡F m®¥gÂ¡f¥nghtjhf, ãÇ£oZ ãu¢rhuf®fŸ cyf¤ij Vkh‰wKaš»‹wd®. ïªâa KÞÈ«fisí« ãÇ£oZmãkhÅfsh¡» Élyhbk‹gJ ïªj¥ ãurhuf®fË‹Ãid¥ò. eåd¤ JU¡»ia¤ bjÇªJ bfh©lt‹ vtD«ïªj¥ ãu¢rhu§fis e«gnt kh£lh‹. JU¡»Ænynernjr mãkhd t£lhu§fŸ áy ïU¡»‹wd. JU¡»Æ‹m§fhuh xÈgu¥ã, ner njr mãkhd¤Jl‹KH§F»‹wJ; vÅD« ïªj í¤j¤âš vªj¡ f£áíldhtJ JU¡» nrUkh bt‹gj‰F, v›Éj Mjhunkhfhuznkh »ilahJ. m¥goahdhš JU¡»Æ‹ Ãiyikv‹d? eLÃiyikahfntjh‹ ïUªJtU«.

Mu«g¤âš eh‹ T¿aJnghš, e« vâÇ¥ ãu¢rhuf®fŸ mbkÇ¡fhÉ‹ í¤j rhrd c‰g¤â g‰¿¥ãu«khjkhf¥ òfœªJ bfh©oU¡»‹wd®. nernjr¤jh®fË‹ kndh cWâia¥ gy¥L¤Jtj‰fhfntjh‹ mªj¥ ãu¢rhu«. Mdhš mbkÇ¡fhÉ‹ í¤jc‰g¤â¥ bgU¡f¤J¡F« X® všiyí©bl‹gij eh«kwªJÉlyhfhJ. mbkÇ¡fhÉ‹ c‰g¤â V‰bfdntc¢rÃiyailªJ É£ljhš ïÅnkš mJ FiwîgLnka‹¿, nkY« bgUFtj‰F ïlÄšiy. b#®kÅiavL¤J¡ bfh©lhš, Ékhd¤ jh¡FjšfË‹ fhuzkhfmj‹ c‰g¤âÆš v›Éj js®¢áí« m§F fhz¥glÉšiy; gy tiffËš K‹nd¿naÆU¡»wJ. Mifahš,í¤jJ¡F¤ njitahd všyht‰iwí« c‰g¤â brŒJbfhŸS« trâia, b#®kÅ bg‰¿U¡»wJ.

ï¥bghGJ Inuh¥ãa Ãiyikia¢ RU¡fkhfmsÉ£L¡ TW»nw‹:– »H¡F í¤j KidÆš UZa®fis¤ njh‰fo¡f b#®khÅa®fshš KoaÉšiy;mij¥ nghynt b#®khÅa®fis¤ njh‰fo¡f UZa®fshY« ïayÉšiy. á¿J fhy« bghW¤J nk‰FInuh¥ghÉš b#®khÅaU¡F¢ rhjfkhd ÃiyikV‰glyh«. m¥bghGJ jh‹ ãuh‹ÌÈUªJ M§»nya


mbkÇ¡fiu¥ ã‹D¡F¤ jŸs b#®khÅauhš Koí«.ï¤jhÈÆ‹ Ôgf‰g¤ij¡ flªJ tlï¤jhÈÆš EiHí«nghJjh‹, b#®khÅa®fŸ j§fŸ KG¥ghJ fh¥igí«mu© brŒth®fŸ. mªj ïl¤âÈUªJ b#®khÅa®fism¥òw¥gL¤j ner njr¤jhuhš KoahJ; m›tsî_®¡fkhd b#®k‹ vâ®¥ig mt®fŸ fh©gh®fŸ.

ï¤jhÈÆY«, ãuh‹ÌY« cŸs ngh® KidfisvL¤J¡ bfh©lhš, nernjr¤jhÇ‹ M¤Ûf gy«mÄœªJ nghtJtiu b#®khÅa®fË‹ ãothjMntr« jÂahbj‹gJ Ã¢ra«. m‹¿, b#®khÅaÇ‹M¤Ûf¥ gy« ájW©L ÉLbk‹W v‹dhš e«gKoaÉšiy. Mu«g¤âš b#®kÅ¡F ne®ªj Ékhd¤jh¡Fjš b#®khÅa®fË‹ gw¡F« F©L Ékhd§fshšK¿ao¡f¥g£L¡ Fiwîglnt, Ékhd gy¤âš K‹nd¿É£ld® b#®khÅa®fŸ. b#®khÅa®fË‹ M¤kgy¤J¡F« tÈik¡F« ïJ bth‹nw nghâa rh£áahF«.mL¤J tU« áy khj§fŸ b#®khÅaU¡F Mg¤J ÃiwªjbeU¡foiana bfhL¡F«. Mdhš bt‰¿Æ‹ všiy¡FgiHago b#®kÅ âU«ãÉL«. ïJ v‹Dila Ô®¥ò.br‹w í¤j¢ rka« ne®ªjJ nghš ï¥bghGJ«b#®khÅaÇ‹ M¤k gy« FH¥gkilªj jhš jh‹, vdJÔ®¥ò ãunahrdk‰wjhF«. Mdhš m›Éj Ãfœ¢á¡fhdv›Éj m¿F¿iaí« v‹dhš fhz KoaÉšiy.UZahÉš kh®õš ÞlhÈ‹ brŒjij¥ nghynt,b#®kÅÆY« cŸeh£L vâ®¥ò r¡âfŸ mid¤ií«r®thâfhÇ Ï£y® K‹T£ona xÊ¤J¡ f£oghJfh¥ig mik¤JŸsh®.

ïªj Inuh¥ãa í¤j« btW« Míj gy í¤jkšy;cz®¢á¥ bgU¡F« rkÃiy bfh©oU¡»wJ. cz®¢á¥bgU¡»‹ gy« vtÇl« mâfkhfÆU¡»wnjh mt®fS¡F¤jh‹ bt‰¿. vâÇfË‹ r¡âbašyh« ïªj Ú©lInuh¥ãa¥ nghÇš xU§F âu©L f£L¥g£oU¡F« ïªjneu«, ïªâa®fS¡F »il¤j‰fÇa cjÉiamË¤JŸsJ v‹gJjh‹, gÇR¤j ïªâa¡ f©bfh©L


gh®¥gt®fS¡F e‹F bjÇatU«. ï¤jhÈÆY«,ãuh‹ÌY« M§»y mbkÇ¡f¥ gilfŸ ájwhkÈUªjhš, mªj jiu¥ gil f¥gš gil¥ gy« ahî«,ïªâahî¡FŸnsí« ïju »H¡fháa¥ gFâfËnyí«guªJ ÉÇªâU¡F«. mt®fsJ Inuh¥ãa elto¡iffŸ,ekJ ÉLjiy¥ nghU¡F neuoahd cjÉia¤jªâU¡»‹wd.

filáahf, Inuh¥ãa Ãiyikahš ïªâahÉ‹Rjªâu« rh¤âakhf ïU¡»wbj‹W, âU«gî« TwMir¥gL»‹nw‹. Inuh¥ghÉ‹ vâ®fhy« v¡fâailªjhY« ek¡F¡ ftiyÆšiy. ïªâa®fŸ j§fŸÉLjiyia¥ bg‰W bfhŸS« bghU£L flîŸjh‹ïªj¥ bgh‹dhd thŒ¥ig mË¤âU¡»wh®. ek¡FInuh¥ãa Ãiyik c‰rhf _£o¡ bfh©nljh‹ïU¡»wJ. mj‹ fâ v¡nfL bf£lhY« mij¥ g‰¿ eh«ftiy¥gl nt©oanjÆšiy; ekJ Rjªâu« v£o¥ão¡F« msÉšjh‹ ïU¡»wJ. rªj®¥g« tU«nghJmij¡ if¥g‰¿¡ bfhŸSnthkhf! ïU«ògG¤âU¡F«nghJ X§» miwa¤jhnd nt©L«!

n#Œ Ïª¤!


8. f‰W¡ bfh©l ghl«!

(r¡ut®¤â gfö® õhÉ‹ Ãidî ehs‹W (1944#]iy 11–M« ehŸ) mtuJ fšyiwÆš nejhÍ brŒjbrh‹khÇ)

br‹w tUl« br¥l«gÇš k‹dhâ k‹d® gfö®õhÉ‹ âd¤ij¡ bfh©lhondh«. ïªâahÉ‹KjyhtJ ÉLjiy¥ nghÇš, mjhtJ 1857M« tUl¥òu£áÆš, ekJ jiytuhf És§»at® gfö®õh. br‹wtUl¤âš mtuJ âd¤âš ï§F tªJ fyªJ bfh©lM[h¤ Ïª¤ uhQt¤J¡F« ïªâa¢ Rjªâu¥ nghU¡F«,rÇ¤âu r«gªj¤ij c©lh¡»É£lJ. rÇ¤âur«gªjKilabj‹W V‹ brhšY»‹nw‹? 1857–¡F¥ ãwF,m‹Wjh‹ Kj‹ Kiwahf ïªâahÉ‹ òâa òu£áuhQt«, jdJ Mâ¥ òu£á uhQt¤ jsgâÆ‹M‹khî¡F kd« FÉªJ kÇahij brY¤â tz§»Ã‹wJ. m‹W âd«, r¡fut®¤â gfö® õhÉ‹ ntiyia¤bjhl®ªJ brŒnthbk‹W«, ãÇ£oZ ão¥ãÈUªJïªâahit ÉLÉ¥nghbk‹W«, ehkidtU« rgj«vL¤J¡ bfh©nlh«. ï¥bghGJ, mªj¢ rgj«ÃiwntW« jUz¤J¡F eh« tªJ É£nlhbk‹gij¤bjÇÉ¡f, k»œ¢áí« bgUikí« mil»‹nw‹. m‹Wï§F tªâUªj uhQt¤âdUŸ bgU«ghnyh®, ï‹Wïªâa všiyjh©o jhaf¤âš nghÇ£L¡ bfh©oU¡»‹wd®.

ï›tUl«, k‹d® gfö® õhÉ‹ Ãidî ehS«nejhÍ thu ÉHhî« xnu fhy¤âš tªâU¡»wJ.m¤Jl‹, óuz Rjªâu« bgW«tiu í¤j¤ij Úo¤J


el¤Jnthbk‹W, »H¡fháah KGikíKŸs ïªâa®fŸ j§fŸ ãuâ¡iPia¥ òJ¥ã¤âU¡F« rªj®¥gK«nr®ªJ bfh©ljhš, ïªâa bt‰¿ kf¤Jt«bg‰WÉ£lJ. KjyhtJ Rjªâu¥ nghiu el¤âajsgâÆ‹ kuz óÄ, filá¢ Rjªâu¥ nghiuel¤Jtj‰F mÞâthukh» ÆU¡»wJ. ïJî« ïiwt‹fUizjh‹. ïnj óÄÆš – ïªj¥ ò©Âa óÄÆÈUªJekJ gilfŸ jhŒeh£il neh¡» K‹nd¿¡ bfh©oU¡»‹wd. Mjyhšjh‹, br‹w tUl¢ rgj« Xusîbt‰¿aË¤âU¥gijízU« Rjªâu ïªâa uhQt«, mªjkhbgU« njrhãkhÅ – x¥g‰w jiytÇ‹ M¤khî¡Fk»œ¢á bjÇÉ¤J kÇahij brŒaî«, btW¡f¤ jFªjãÇ£oõhÇlÄUªJ ïªâa¥ ò©Âa óÄiaÉLÉ¥gJtiu M‰wiy¤ jU«go nt©lînk, Û©L«ï§F ToÆU¡»wJ.

1857–M« tUl Ãfœ¢áfis¥ g‰¿ áy th®¤ijfŸbrhštJ bghUªJbk‹nw Ãid¡»nw‹. 1857–M« tUl¥nghiu, ãÇ£oZ CÊa¤âÈUªj ïªâa¢ á¥ghŒfË‹fyfbk‹W, M§»nya rÇ¤âu¡fhu®fŸ mgh©lkhf¤âÇ¤J¡ T¿É£ld®. c©ikba‹d bt‹whš, ïªâa¢á¥ghŒfS« ïªâa¥ bghJ k¡fS« x‹W nr®ªJ el¤âaX® njÓa¥ òu£ána ahF«. ïªâa¢ á‰wur®fŸ gy® mªj¥òu£á¥ nghÇš g§F bfh©oUªjd®. áy á‰wur®fŸmâš g§F bfhŸshkš xJ§» Ã‹wJ Juâ®Zl«v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. mªj í¤j Mu«g¤âš ek¡Fbt‰¿nkš bt‰¿ »il¤jJ. ïWâÆš vâÇfË‹ gy«mâf r¡â bg‰¿Uªjjhš njhšÉí‰nwh«. òu£á¢rÇ¤âu¤âš ïªj¤ njhšÉ el¡f¡ Tlhjj‹W. KjšnghÇnyna bt‰¿ailªJŸs njr« VnjD«c©lhbt‹gij, cyf¢ rÇ¤âu¤ânyna fh©gJ Äfmó®t«. Rjªâu¥ ngh® v‹gJ xUKiw câ¤JÉ£lhš,mJ jiyKiw jiyKiwahf ïilÉlhJ xË®ªJbfh©nljhÅU¡ F«. òu£áí§Tl njhšÉíwyh«.eR¡f¥glyh«; Mdhš j‰fhÈfkhfntjh‹


mªÃiyÆU¡f Koí«. mj‹ gyhgy‹fis vtuhY«mÊ¡f KoahJ. mJ f‰W¡ bfhL¤j ghl§fŸ e«ikM£bfhŸS»‹wd; mâf¥ gy« bghUªâa k‰bwhUòâa nghU¡F tÊiaí« âwªJ ÉL»‹wd. mj‰bfd¢áwªj jahÇ¥òfS« ifTo ÉL»‹wd. 1857–ïš ne®ªjnjhšÉ g‰¿a ghl§fis¡ f‰WÉ£nlh«. mªj mDgt«fhuzkhf, ïªj í¤j¤J¡F e«ik¤ jahuh¡»¡bfh©nlh«. ïJjh‹ ïªâa ÉLjiy¡fhf el¤j¥gL«ïWâ¥ngh®.

1857–ïš xUehŸ Éoa‰ fhiyÆš, ïªâa®fŸâObud Míjnkªâ ãÇ£oõhiu vâ®¤J¥ nghÇ£lbu‹W Ãid¥gJ jtW. vªj¥ òu£á¥ nghU« m›tsîmtrukhfnth xG§Ñdkhfnth eilbgWtâšiy. e«jiyt®fŸ, mt®fshš ïa‹w msî í¤j¤ njit fis¤jahÇ¤J¡ bfh©Ljh‹ nghÇš Fâ¤jh®fŸ. Mdhšbt‰¿ailí«tiu¤ njitahd rhjd§fË‹ FiwghLne®ªJÉ£lJ. mªj¥ òÅj¥ nghÇš, K¡»a jiyt®fSŸxUtuh»a ehdhrh»¥, Inuh¥gh KGikí« R‰W¥ãuahz« brŒJ, btËeh£L cjÉiaí« Jiziaí«bgw¤ j‹dhyhdk£L« Ka‰á brŒjh®. Juâ®Zltrkhf mtuJ Ka‰áfËš njhšÉ ne®ªJÉ£lJ. mªj¥òu£á neu¤âš cyf¤J ehLfSl‹ ãÇ£l‹ e£ò¡bfh©oUªjjhš, ïªâa kfh#d§fis eR¡Ftj‰Fnt©oa gy¤ijí« rhjd§fisí« mJ nrfÇ¤Jit¤âUªjJ.

áyfhy« bghJ k¡fËilnaí« ïªâa¢ á¥ghŒfËilnaí«, ngh‰w¤jFªj KiwÆš ò¤ârhÈ¤ jdkhdãu¢rhu« ïªâahî¡FŸns eilbg‰¿UªjJ. mj‰nf‰g,F¿¥ò¡ fh£oaJ« njr¤â‹ gy ghf§fËY« Vffhy¤âš mªj¥ òu£á¥ ngh® Mu«gkhÆ‰W. bt‰¿nkšbt‰¿ milªjd® òu£á åu®fŸ. tl ïªâahÉYŸsK¡»a efu§fbsšyh« ãÇ£oõhÇlÄUªJÉLÉ¡f¥g£ld. òu£á uhQt« bt‰¿¡ bfhoíl‹gtÅtªjJ. ï¥goahf všyh ïl§fËY« òu£áÆ‹


Kj‰f£l« áw¥ghf KoªjJ. ïu©lhtJ f£l¤âšvâÇÆ‹ vâ® elto¡if Mu«g khÆ‰W. ekJ M£fshšmij vâ®¤J Ã‰fKoa Éšiy. Mfnt ÉÇthd njÓa¥ngh® KidfS«, bfh©L brY¤j âwik ÄFªj òu£ájsgâí« njitahÆd. mªj¢ rªj®¥g¤âš ïªâahÉ‹áy gFâfËYŸs á‰wur®fŸ, òu£áÆš ftiya‰wt®fshŒ xJ§» Ã‹wd®. ït®fsJ Ãiyikf©L kd«jh§fhkš k‹d® gfö®õh, b#a¥ó® – n#hâòÇ –ã¡fhÜ® – MŸth® ngh‹w gy á‰wur®fS¡F« ÉL¤jfo¤jij¥ ghU§fŸ:

“vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©nlD« vªj tÊÆnyD«M§»nya®fis e« ÏªJÞjhd¤âÈUªJ btËnaJu¤âahf nt©Lbk‹gJjh‹ vdJ kd¥ó®tkhdMir. ÏªJÞjhd« KGJ« Rjªâukhf ïU¡fnt©Lbk‹gJ v‹ nguth. mj‰fhfnt elªJbfh©oU¡F« ïªj¥ òu£á¥ ngh® bt‰¿Ko jÇ¡fnt©Lkhdhš, ïªj ïa¡f¤â‹ KG¥ bghW¥igí«jhnd jh§»¡ bfhŸtnjhL, njr¤â‹ všyh r¡âfisí«xU§F âu£o ïªâa kfh#d§fŸ midtiuí« j‹ghšmiz¤J¡ bfh©L, tÊ el¤â¢ bršY« M‰wš gil¤jX® jiyt® nt©L«. m›tsî Ã®thf¤ âwikbfh©ljiyik »il¡fhÉ£lhš bt‰¿ Ko jÇ¡f KoahJnghŒÉL«. M§»nya®fŸ btËna‰w¥g£l ãwF, m»yïªâahití« f£oahs eh‹ ÉU«gÉšiy. k‹d®fns!vâÇia btËna Ju¤J«bghU£L, ciwÆÈU¡F«c§fŸ th£fis cUt K‹ tUå®fshÆ‹, vdJVfhâg¤âa cÇikfisbašyh« JwªJ ÉLtnjhL,c§fshš nj®ªbjL¡f¥bgW« vªj ïªâa k‹dÇlK«vdJ mâfhu¤ij, gjÉia x¥gil¤J ÉL»nw‹.”

gfö® õhÉ‹ brhªj¡ ifahš vGj¥g£lï¡foj«, v›tsî âahf áªijiaí« jiyáwªj njrg¡âiaí« bfh©oU¡»wbj‹gij czU»‹w vªjïªâa‹ jh‹, ÉLjiy nt£if bfh©l vt‹jh‹,


gfö® õhî¡F¤ jiytz§» kÇahij brY¤jh kÈU¡fKoí«?

KJikí« gyådK« cilatuhf ïUªjhš, mªjí¤j¤ij¤ jhnd el¤â¢ brštJ j‹ r¡â¡Fm¥gh‰g£lbjd gfö® õh cz®ªjh®. Mfnt _‹WuhQt¤ jsgâfŸ, _‹W bghJ #d¤jiyt®fŸ, MfMWng® bfh©l í¤j rigia mik¤J mjÅl«bghW¥ò KGikí« x¥gil¤jh®. ïªâah óuz Rjªâu«bgWtj‰fhd rÇahd g¡Ft¤ij m¥bghGJ milahjfhuz¤jhš, mtUila Ka‰áfbsšyh« njhšÉí‰wd.Mdhš mªj tnahâf¤ jiytÇl« Fo bfh©oUªjòu£á¡ fdÈ‹ j‹ik c¢rÃiyailª âUªjJ. I¡»akhfhz¤ij¢ nr®ªj bgiuÈ efÇ‹ Rt®fËnyx£l¥g£oUªj gfö® õhÉ‹ ãufldnk mtuJkd¥g©ig És¡F«.

“ïªj ekJ uhQt¤âš ca®î jhœî¡F ïlÄšiy;rk¤Jtnk ãuâgÈ¡»wJ. ïªj¥ òÅj í¤j¤âš ah® ah®thnsªJ»wh®fnsh, mt®fŸ midtU« rkbgUikíilat®fns. všnyhU« rnfhju®fŸ;mt®fËilna v›Éj V‰w¤ jhœî« »ilahJ. Mfnt,ïªâa¢ rnfhju®fns! vGf! ngh®¡fs¤âš Fâí§fŸ!ïJnt e« jiy áwªj flik.”

ïJjh‹ gfö® õhÉ‹ ãufld«. ïitfbsšyh«vj‰fhf eh‹ F¿¥ãL»nwbd‹whš ekJ M[h¤ Ïª¤bgsÍ‹ mÞâthu«, mªj 1857 nyna ïl¥g£LÉ£lbj‹gij¡ fh£Ltj‰fhf¤jh‹. ïªj¡ filáí¤j¤â‹ nghJ e«K‹ mªj 1857–M« tUl¤âa Kjší¤j« f‰W¡ bfhL¤j ghl§fS« mj‹ njhšÉí« e«cz®¢áia¤ ö©Ltdthf ïU¡»‹wd.

ïªneu« ïiwaUŸ e« g¡fnk ïU¡»‹wJ. gyngh®KidfËš ekJ vâÇ cÆU¡fhf¥ nghuho¡bfh©oU¡»wh‹. e« njr¤jh® e‹whf ÉÊ¥bgŒâÆU¡»‹wd®. ekJ M[h¤ Ïª¤ bgsŠ všiya‰w


r¡âíŸsJ. jhŒeh£o‹ ÉLjiy¡fhf e« uhQt¤âd®midtU« bghJ y£áa¤â‹ ÛJ x‹Wg£L Ã‰»‹wd®.KG bt‰¿ailí« tiu v›tsî fhy« Úo¤jhY«, e«uhQt mâfhÇfŸ ÃÄ®ªJ Ã‹W nghuhL« M‰wšbg‰WŸsd®. ekJ mo¥gilÆš xG§F« Ãaâí«âw«gl mik¡f¥g£oU¡»‹wd. gfö® õhÉ‹åu¢brašfS« cjhuzK« e« ÃidÉš gâªJ, e«ikC¡FÉ¡»‹wd. vdnt, ïWâ bt‰¿ ek¡F¤ jh‹v‹gâš VnjD« rªnjf« ïU¡f Koíkh?

1857–M« tUl¥ òu£á jiyÑHhf åœ¢ábg‰wã‹d®, ãÇ£oõh® ifah©l m£^Êa§fis¥go¡F«nghJ« mitfis Ãid¡F«nghJ«, v‹ ïu¤j«bfhâ¡f¤ bjhl§F»wJ. eh« kÅj®fshf ÆUªjhš,1857Y« mj‰F¥ ã‹dU« e« åu®fS¡F ne®ªj fâ¡F¥gÊ Ô®¤J¤jhdhf nt©L«. ãÇ£o õhÇ‹ÄUf¤jd¤J¡F, m›åu®fŸ Msh» mDgÉ¤jJ‹g§fŸ bfhŠr eŠrkšy. mitfis ahuhY« r»¡fKoahJ. ãÇ£oõh® í¤j fhy¤âš k£Lkšy,ã‹dU§Tl ÉLjiy ÉU«ãa ïªâa®fË‹ ïu¤j¤ij¢áªâdh®fŸ; kÅj¤ j‹ika‰W á¤âutij brŒjh®fŸ.m¡bfhLikfS¡bfšyh« mt®fŸ gÊ bfhL¤Jjh‹Mfnt©L«. ïªâah ÉU«òtbjšyh« gÊ¡F¥gÊv‹gJnt. ïªâa®fsh»a ek¡F, ï‹D« gift‹ÛJm›tsî btW¥ò tsuÉšiy. c§fŸ njr¤jh® ÃÄ®ªJÃ‹W kÅj r¡â¡F Û¿a åu¤Jl‹ âfHnt©LbkdÉU«ãdhš, Ú§fŸ mt®fS¡F¥ ghl« f‰ã¡f nt©L«.njr¤â‹ÛJ m‹ò brY¤Jtj‰F k£L«f‰W¡bfhL¤jhš nghjhJ; giftid btW¡fî« f‰W¡bfhL¤Jjhdhf nt©L«.

Mfnt, eh‹ ïu¤j« áªJtj‰fhf miH¡»‹nw‹.g©L brŒj bfhLikfS¡bfšyh« mªj¥ giftÅ‹ïu¤j«jh‹ <LbrŒa Koí«. eh« ekJ ïu¤j¤ij¢ áªj¤jahuhf ïUªjhšjh‹, mt®fË‹ ïu¤j¤ij¡ Fo¡fKoí«. vdnt ekJ vâ®fhy¤ â£l« ïu¤j«


áªJtnjahF«. ïªj í¤j¤âš e« åu®fŸ áªJ»‹wïu¤j MW ekJ giHa ght§fisbašyh« mo¤J¢br‹W ÉL«. e« åu®fË‹ ïu¤jnk, e« ÉLjiy¡FÇagÇR, e« åu®fË‹ ïu¤j« – åu« – ijÇa« ïitna mªjm‹Åa M¡uÄ¥ò¡fhu ãÇ£oõhiu tŠr« Ô®¤J¥gÊth§f, ïªâa kfh#d§fS¡F¡ »il¤ âU¡F«bgU«ngWfŸ.

n#Œ Ïª¤!

f‹dl eh£o‹ ngh®thŸ IjuÈ159

ïªüš 2003 ïš Kšiy Ãiya«, br‹id - 17btËÆ£l gâ¥ig _ykhf¡ bfh©L btËtU»wJ.

Kj‰ gâ¥ò 1964

f‹dl eh£o‹ ngh®thŸ IjuÈ


1. ÉLjiy¥ ghiw

Korh®ªj k‹d®, ãorh«guhÆd®! ïJnt k‹d®kuã‹ bghJ Úâ. ïj‰F Éy¡fhd bj‹dh£L k‹d®ïUt® c©L. ‘ãorh«g®’ thœ¡iffis xG§fhŒ vGâa‘jhŸtuyhW’, mt®fŸ òfœ bgh¿¥gâš jŸshoaJ©L. Mdhš, k¡fŸ cŸskh»a bgh‹ tuyh‰W V£ošïUt® òfG« Úo¤JŸsd. òJ¥òJ nkÅíl‹ ïUt®òfG« Úo¤J ts®»‹wd.

jÄHf¤â‹ bj‹ nfhoÆny, ghŠrhy§F¿¢áaUnfxU k©nkL fh£áaË¡»wJ. mJ jÄH® f©fËšxU åufhÉa VL. jÄH® cŸs§fËš mJ ÉLjiy¡F¡bfho vL¤j åu¤â‹ fhL. åu¤â‹ všiy neh¡»,ÉLjiy M®t« v‹w ft© bgh¿ Vªâ, åugh©oa¡f£lbgh«k‹ åá v¿ªj òfœ¡ fšÈ‹ RtL mJ! clšrhŒªjhY« rhahj xU åu cŸs« ï‹W« m›Él¤âšÃ‹W tU§fhy« neh¡» å¿£L KH¡fÄL»wJ.

bj‹ nfhoÆ‹ ï¡FuY¡F¤ jÄHf¤â‹ tlnfhovâ®¡Fuš jU»wJ. á¤ö® mUnf, euá§fuha‹ng£il¥òwbtËÆny, mJ f‹dl bkhÊÆny FubyG¥ò»‹wJ.mJnt f‹dl¤â‹ ngh®thŸ, iAj® mÈÆ‹ åuKH¡f«. mJ jÄHf¤â‹ cŸs« jlÉ, Mªâu« neh¡»ml®ªbjG»‹wJ. f‹dl« mâu, kiyahs« kiy¥òvŒj, mJ bj‹df¤ij¤ j£o vG¥ò»wJ.

k‹d‹ kuãš tªj Fok‹d‹ f£lbgh«k‹.Mdhš, mt‹ k¡fŸ jiytdhdh‹; btËah® Mâ¡f¤ijåWl‹ vâ®¤J Ã‹W ÉLjiy¡ bfhona‰¿dh‹. ïj‰Fkhwhf iAjnuh, Fokuãny, bghJk¡fËilna


bghJkfdhf¤ njh‰¿at‹. mt‹ åudhdh‹.åu¤ij ehL miH¡f. mt‹ åu k‹ddhdh‹; nguuReh£odh‹. mJ k£Lnkh? mt‹ k‰w¥ bgU« nguuRfSl‹ nkhâ¡bfh©lh‹. MÆD«, mt‹ j‹ nguuir¡fh¥gijÉl, khÃy« fh¥gânyna bgÇJ« kd§bfh©lh‹.

Mstªj btËah®fis Ûsit¡f mt‹ mU«ghLg£lh‹. vÅD«, Ms¤ bjÇahj nfhiH k‹d® gy®btËah® tYthš thH v©Âd®. nguuRfnshrÇªJtU« j« tYit¢ râ vâ® râfË‹ cjÉahšr¥ig¡f£L¡ f£l v©Âd. ï‹D« áy® gy®btËahiu m©o¥ ãiH¥gijna M¡fkhf¡ bfh©ld®.ÉLjiy¡fhd cÆ®¥ nghuh£l¤ij¡Tl mt®fŸ j«áWjÅ ey¤J¡fhf¥ ga‹gL¤â, mâš FË®fhav©Âd®.

ÉLjiy¥ óŠnrhiyÆš ï›thwhf nt‰Wik¥òayo¡f¤ bjhl§»‰W; x‰Wik rha¤ jiy¥g£lJ;râí« órY« râuhl K‰g£ld. mŠrh beŠr‹ iAj®ï¤jid NHšfisí« j‹dªjÅadhŒ Ã‹W K«Kukhf¤ jh¡»dh‹; rhŒit¤ jL¡f Ka‹wh‹; x‰Wikia¤jhnd gil¤J cUth¡f Éiuªjh‹. m›bth‰Wik¥ghiwÆ‹ Kf£oš ÉLjiy¡ bfhoia ca®¤âÉl mt‹Éâ® Éâ®¤jh‹.

rhŒit mtdhš Ú©lehŸ jL¤J ÃW¤j KoaÉšiy. rhŒî tY¤jJ. ÉLjiy¡ bfhoia mtdhšV‰w KoaÉšiy. nt‰Wik¥ òaš nkY« ÑG«ehyhòwK« FK¿ao¤jJ. Mdhš, òaÈilna Ä‹dšnghy, mt‹ RH‹W nghuhodh‹. m¥òaÈ‹ å¢Rvâ®å¢R¡fisbašyh« rkhË¤J, mt‹ ÉLjiy¡f«g¤â‹ mo¥gil¡fš eh£odh‹.

òaš vËâš mikaÉšiy. Mdhš, òaÈilnaiAj® e£l fš mªj¥ òayoÆnyna mirahj ÉLjiy¥ghiwahŒ ÃyÉ‰W.


òaÈilna ‘åubt‰¿¢ á§f«’ iAj® eh£oamo¥gil¡ fšÈ‹ Ûnj ã‹dhËš åugh©oa¡f£lbgh«k‹ ÉLjiy¡bfho eh£odh‹.

iAjÇ‹ òjšt‹ â¥ò, á§f¤â‹ ã‹tªj á§fkhŒ,mªj¡ bfhoia cyf mu§F¡nf ca®¤j Ka‹wh‹. mt‹Ka‰á bt‰¿ bgwÉšiyahdhY«, åzhfÉšiy. mj‹vâbuhÈna btŸisaiu¥ ã‹dhËš btU£o¤Ju¤âao¡f KoªjJ.

iAjiu¡ fh£o¡bfhL¡f Kidªj nghÈ kuòfËškuh£oa kuò x‹W c©L. mJ áthÍÆ‹ åukuh£oakug‹W. m«kuã‹ mÇahrd¤ij¡ ft®ªJ, mjid¤ j‹eÇahrdkh¡»¡ bfh©l ngZth kuò. MÆD«, m«kuòTl iAj® fhy¤J¡F beL eh£fS¡F¥ ã‹, j‹ khRfGt K‰g£lJ. iAj®, f£lbgh«k‹ M»atÇ‹ òfœkuò¡ bfhoia m«kuã‹ filá¤ njh‹wyhd ehdhrh»¥ áyfhy« thdsht¥ gw¡fÉ£lh‹. ïj‹ _y«mt‹ j‹ K‹ndh® khrf‰¿, áthÍÆ‹ åukuò¡FÛ©L« xË jªjh‹.

khÃy¤â‹ ÉLjiyia kâ¡fÉšiy, khÃy¤âšmoikah£á gu¥ãa M§»y muáayh®. 1857-M« M©Låáa ÉLjiy¥nghÇ‹ xU nguiyia mt®fŸ ‘á¥ghŒ¡fyf«’ v‹W T¿ ieah©o brŒjd®. kjbt¿ bfh©lt®fË‹ kl vâ®¥bg‹W mij mt®fŸ j£o¡ fÊ¡f¥gh®¤jd®. Mdhš, ÉLjiy tuyh‰wháÇa®fËšjiyáwªjt®, kuh£oa âyf« åurt®¡fh®, ‘vÇkiy’ahŒ_©L bto¤j bgU«nguhf mij¤ âu£o¡ fh£odh®.ÉLjiy¥ òJ¥ gÆ® tsU«go, khÃybk§F« bto¤J¢áj¿ Éij öÉa be‰whf mij¢ á¤jÇ¤J¡ fh£odh®.Mdhš, ÉLjiy¥ gÆU¡fhd Éijfis¢ ájwo¤jfh£áíl‹ mt® MuhŒ¢á neh¡F Ã‹WÉ£lJ.

ÉLjiy Éij jªj bfho Éisî‰wJ kuh£oa¤ânyjh‹. mij åurt®¡fh® âw«gl¢ R£o¡fh£L»wh®. mt® jhafkh»a kuh£oa¤â‹ bgUik


mJ. áthÍÆ‹ åu kuò És§»a ïl« mJ v‹gijí«mt® kw¡fÉšiy. Mdhš, kuh£oa¤âš fhŒ¤J K‰¿Éisî‰w bfho, jÄHf¤âny ky®ªjJ v‹gijnah,f‹dl¤âny _y Éijô‹¿abj‹gijnah mt®fdÉ‰Tl¡ fhz KoaÉšiy. xUntis m¡fh£áiamt® kw¡f v©ÂÆU¡fyh«. áthÍÆ‹ kuò¡F«ehdhrh»¥ò¡F« ïilnaíŸs nghÈ kuò ngZth kuò.mJ f‹dl¤â‹ ÉLjiy¥ nghuh£l¤âilna bfh©lg§if mt® åu tuyh‰W¡ f© fhz ÉU«ãÆU¡fKoahJ. mJ mt® ÉGÄa kuh£oa cŸs¤ij cŸqucW¤â ïU¡f¡TL«!

kuh£oa k©ly¤â‹ nt‰Wik¥ ãz¡F, Ijuhghij M©l Ã#hÄ‹ nfhiH moik¤jd«, M®¡fh£Lethò kfkjÈÆ‹ FŸs eatŠrf¢ Nœ¢áfŸ, »Èbfh©lâUth§T® k‹d® kuã‹ M§»y Mâ¡f ner« - ï¤jidïUŸfŸ Nœªj bj‹dh£o‹ mªehisa thœÉny,åbwhË gu¥ãa åunrhâ, iAj®! mt‹ thœ¡iftuyhW bj‹dh£lt® cŸs§fis, áw¥ghf åu«fU¡bfhŸS« ÃiyÆš cŸs ïisP® cŸs§fis<®¡F« j‹ikíilaJ. mJ fhy¤â‹ bršt«.fhyªjh©o Phy¤J¡F tÊfh£L« ÓÇa g©ò mj‰Fc©L.

tuyh‰¿š kiw¡f¥g£oUªj bgh‹ndL ghŠrhy§F¿¢á. M©l mayh® mij¡ f‰gid¡ f© bfh©Lgh®¡fî« mŠád®. 19-M« ü‰wh©o‹ thÆÈšmt®fis vâ®bfh©liH¤j mªÃfœ¢áÆ‹ ÃHiy¡Tlmt®fŸ tuyh‰¿š F¿¡fÉšiy. mj‹ ã‹ 1857-ïšvGªj åu V£ilnah mt®fŸ âÇ¤J¡ T¿ mikªjd®.Mdhš, iAj® thœit mt®fŸ âÇ¤J¡ TwÉšiy;kiw¡fÉšiy. mij mt®fŸ kw¡fî« ïšiy. MÆD«,mt®fŸ mij¤ j« ïd¤jt®¡F - MS« ïd¤jt®¡F -xUÃiyahd v¢rÇ¡ifahf k£Lnk Ô£od®. Ms¥gL«k¡fŸ f©fËš mj‹ bkŒahd cUt« bj‹glhkšïU¡F«go, mt®fŸ mj‰F¢ rhako¤J cUkhwh£l«


brŒjd®. bkŒahd CL üYl‹ bghŒahd ghîüÈiH¤J, mt®fŸ âiu ïa‰¿d®. m¤âiuÆnyÉLjiyÆ‹ åu¤âUîU nt£il¡ fh£o‹bt§bfhLik¥ ngUUthf¡ fh£á jªjJ.

ï«khwh£l¤ âiu mf‰¿, iAj® thœÉ‹ ghuÔucUÉš eh« fU¤J¢ brY¤jnt©L«.

ÉLjiy¥ gÆ® ts®¡fKidí« ek¡F,m›ÉLjiy ïa¡f¤â‹ eh‰W¥ g©iz¡nf É¤J«cuKÄ£l åuthœî xU ešy tÊfh£oahjš xUjiy.ek¡F« e« ã‹ndh®fS¡F« mJ e‰ga}£L«g©òilajhŒ mikí« v‹gJ« cWâ.


2. fhyK« fsD«

iAj® thœth»a ehlf¤J¡F 18-M« ü‰wh©o‹eL¥gFâ xU nkilahŒ mikªjJ. m¡fhy¤bj‹df¤â‹ muáaš NHšfns mj‰nf‰w ã‹dÂ¤âiufshf ïa§»d. fhy«, fs‹ M»a m¤âiuÆ‹ïu©L TWfisí« bjËthf cz®ªjhyšyhkš,iAj® thœit¢ rÇtu kâ¥ãl KoahJ.

f‹dl ehL ï‹D« muáayu§f¤âny miH¡f¥glÉšiy. jÄHf« ‘br‹id’ v‹W miH¡f¥gLtJ nghy,mJ ikN® v‹nw miH¡f¥gL»wJ. Mdhš,mÂiktiu ikN® v‹gJ xU jÅauá‹ bgauhfntÃyÉ‰W. iAj® fhy« Kjšjh‹ ïJ ï§‡d« xU KG¥gFâahf ïaš»wJ. mj‰F K‹ mJ gy FWÃy¥gFâfshfnt ãÇªâUªjJ, Kjš Kjš m¥bgU«gFâiax‹WgL¤â, xnu murh¡», xU Fil¡Ñœ M©lt‹iAjnu! ikN® v‹w bgauhš m¥gFâ KGtJ«miH¡f¥g£lJ« m¡fhy Kjšjh‹.

gH§fhy¤âš ikN® gFâ f§fehLv‹wiH¡f¥g£lJ. ï¥bga® bfh§F ehL v‹gj‹ kWtotnkahF«. ï‹W bfh§FehL v‹w bgaiu eh« nry«,nfha«ò¤ö® kht£l§fsl§»a jÄHf¥ gFâ¡Fk£Lnk tH§F»nwh«. Mdhš, r§f fhy§fËš - mjhtJ».ã. _‹wh« ü‰wh©L tiu - ïJ bfh§Feh£o‹ xUgFâahf k£Lnk bfhŸs¥g£lJ. mij m‹W bj‹bfh§F ehL v‹W tH§»d®. ï‹iwa ikN®¥ gFâtlbfh§F ehL v‹W«, bj‹f‹dl kht£lkl§»ankš fl‰fiu¥ gFâ nkšbfh§FehL v‹W«F¿¡f¥g£ld. ï«_‹W« nr®ªnj g©il¡ bfh§F ehLmšyJ bgU§ bfh§FehL MÆUªjJ.


ikN®¤ jÅauR iAj® neuoahf M©l gFâna.mt‹ nguurh£áÆ‹ ÉÇî nk‰F¿¥ã£l bgU§bfh§FehL KGtijí« cŸsl¡»ÆUªjJ. m¤Jl‹ gyrka§fËš mJ m›btšiy flªJ kygh® kht£l«,bfh¢á¤ jÅauR, nrhHehL, bjh©ilehL, iAjuhghâ‹ gFâ M»a všiyfËY« guÉÆUªjJ.

bj‹dh£oš v§F« KoauRfŸ njh‹Wtj‰FK‹ FoauRfS« Fok‹d® M£áfSnk guÉÆUªjdv‹W v©z ïlK©L. r§ffhy¤âš jÄHf¤âny nrunrhH gh©oa® v‹w K¤jÄœ Kok‹d® M©ld®.Mdhš, jÄHf« Ú§fyhf v¥gFâÆY« mªehËš bkhÊvšiy tF¥ngh, bkhÊ rh®ªj muRfnsh V‰glÉšiy.Fo kuòfns ÃyÉd. jÄHf¤ânyTl. KoauRfŸV‰g£l ã‹ò«, mt®fS¡F ml§»í« ml§fhkY« gyFokuòfŸ ÃyÉd. jÄHf¤J¡F m¥ghš KoauRfŸïšiy; FoauRfns ÃyÉd. jÄHf¤âY«, jÄHf¤J¡Fm¥ghY« ï¡Fo k‹d®fŸ ntË® mšyJ rhS¡f®fŸvd¥g£ld®.

tlbjh©il eh£oš ï‹iwa¤ bjY§F eh£L¥gFâÆš MŒ m©ouD« âiuaU« ntËuhf M©ld®.m©ou® Fona Mªâu kughŒ ».K. _‹wh« ü‰wh©LKjš ».ã. _‹wh« ü‰wh©L tiu nguurhf ÃyÉ‰W.fÈ§fU« ï¤jifa Foaurnu. áyfhy« fÈ§fU«áyfhy« MªâuUkhf ïkaKjš tlbg©iztiunguurh£á el¤âd®. r§ffhy¤ âiua® Fo _‹wh«ü‰wh©L¡F¥ ã‹ gšyt¥ nguuR ÃWÉ, ï‹iwaMªâu, tljÄHf¥ gFâ KGJ« M©lJ. ïnjrka«nkšâirÆš fl«g® FoauR kuãduhf M©ld®.fÈ§f®, Mªâu®, gšyt® mšyJ âiua®, fl«g® M»aï›btšyh kuòfS« flnyhofshf És§», flšthÂf« el¤âd®. maš ehLfËš, áw¥ghf¤bj‹»H¡fháahbt§F« ït®fŸ bj‹df ehfÇf« gu¥ã,bj‹df¡ Fona‰w§fŸ ÃWÉd®.


ï¡fhy¤âš ikN® gFâÆš vUik mšyJvUikôu‹ v‹w ntS«, bj‹f‹dl¥ gFâÆš e‹d‹v‹w ntS« M©ld®. ït®fŸ bga®fŸ ï‹wsî«e«Äilna Ãyî»‹wd. vUikô® v‹gj‹ rkÞ»Ujtot« kÏõòÇ v‹gJ. mj‹ ghË mšyJ ghfj(ãuh»Uj) totnk ï‹W ikN® v‹w bgaiu¤jªJŸsJ. mJ KjÈš ‘ikN®’ v‹w C®¥ bgauhŒïUªjJ. ikAj® fhy¤âÈUªJ, mJ m›ñiu¤jiyefuhf¡ bfh©l gu¥ã‹ bgauhŒ ïa§F»‹wJ.

_‹wh« ü‰wh©L¡F¥ ã‹ gh©oa® nrhH®Fofis¢ nr®ªj ïstšfŸ gy® bj‹ bjY§Feh£oY«, nk‰F ikN®¥ gFâÆY« gy jÅauRfŸÃWÉd®. bjY§F f‹dl bkhÊfËš ‘nrhH’ v‹w brhš‘nrhl’ v‹W âÇªjJ. e‹d‹ v‹w bgaUl‹ nrhl v‹wbgaU« ïizªJ, ï‹Wtiu ‘e‹Ånrhl’ v‹wFo¥bgauhŒ m¥gFâfËš Ãyî»wJ.

».ã. 3 Kjš 10-M« ü‰wh©Ltiu jÄHf¤â‹ bgU«gFâia¥ gh©oa® M©ld®. tljÄHf¤ijí« Mªâu¥gFâiaí« gšyt® M£ábfh©ld®. ïnjrka«,bj‹dh£o‹ tlgFâia M©lt®fŸ fl«g®,rhS¡»a®, ïuhZouTl® M»a kuãd®. mt®fS¡F¡Ñœ¥g£L«, Ñœ¥glhkY« f§f® (nkiy¡ f§f®) v‹wkuãd® ikN®¥ gFâia M©L tªjh®fŸ. f§fU«mtU¡F¥ ã‹tªj kuãdU« rkz rka« rh®ªjt®fŸ.AsÕL, ngÿ® M»a ïl§fŸ ï‹W« mt®fŸfiyts¤J¡F¢ á‹d§fshŒ mik»‹wd. A«ãÆYŸsÉ#a efu¢ á‰g§fSl‹ ngh£oÆ£L, ïit f‹dleh£o‹ fiy¢ bršt§fshf¥ òfœ bg‰WŸsd.

12-M« ü‰wh©oš ikN®¥ gFâ nrhH¥ nguur®M£á¡F«, mj‹ã‹ gh©oa¥ nguur® M£á¡F«c£g£oUªjJ. Mdhš, m¥nguuRfË‹ åœ¢á¡F¥ã‹ 14-M« ü‰wh©Ltiu bAhŒrs® v‹w tÈik thŒªjkuãd® JthurK¤âu¤ij¤ jiyefuhf¡bfh©Lm¥gFâÆš M©Ltªjd®.


14-M« ü‰wh©o‹ bjhl¡f¤âšjh‹ Kj‹Kjyhf¤ bj‹df¤â‹ muáaš thœÉš tlâirÆÈUªJ xU ngÇo tªJ ÉGªjJ. nrhH¥ nguuá‹åœ¢á¡F¥ ã‹ bj‹dh£L¡f¥ghYŸs áªJ f§if btËM¥fhÅa kuã‹ M£á¡F c£g£lJ. ošÈÆš M©lM¥fhÅa¥ nguur‹ myhîÔ‹ »šÍÆ‹ gil¤ jiyt‹khÈ¡fhó® 1310-ïš bj‹dh£o‹ ÛJ gilbaL¤jh‹.

ikN®¥ gFâ¡F tl¡nf njt»ÇÆš ahjtkuãdU«, thu§fÈš fhfÔaU« M£á brŒJ tªjd®.khÈ¡fhó® gilbaL¥ã‹ K‹ ït®fS« bAhŒrsU«åœ¢áí‰wd®. khÈ¡fhó® jÄHf¤âY« gh©oa¥nguuir ÃiyFiya¢ brŒJ ïuhnkRtu« tiubfhŸisao¤J¢ br‹wh‹.

khÈ¡fhó® gilbaL¥ã‹ mÊÉÈUªJ Kjš Kjšjiy ö¡»a ïl« ikN®¥ gFâna. ï§nf É#aefu¥nguuR cUth», 16-M« ü‰wh©Ltiu f‹dl«, bjY§FehL, jÄHf« M»a _‹iwí« cŸsl¡» M©lJ. ïj‹tlghš gfkË v‹w k‰bwhU ïÞyhÄa¥ nguuR njh‹¿ts®ªjJ. ï¥nguuR ÉiuÉš Õ#¥ó®, nfhšbfh©lh,mfkJef®, ÕAh®, Õlh® M»a IªJ jÅauRfshf¢ájW©lJ. MÆD«, ïit tÈik F‹whj muRfshfntÃyÉd.

gh©oa¥ nguur® M£á¡ fhy¤âY« É#aefu¥nguur® M£á¡ fhy¤âY« bj‹dh£o‹ flš thÂfK«bršt tsK« c¢rÃiy milªjd. cyf thÂf¤âšbj‹dh£lt® ÓdUlD« muhãaUlD« ifnfh¤JcyhÉd®. cy»‹ bgh‹D« kÂí« Äf¥ngusÉšjÄHf¤âY« bj‹dh£oY« tªJ FÉªJ »lªjd.ï¥bgU ts« nkiy eh£od® bgh‹dhiria¤ö©o‰W. 15-M« ü‰wh©o‹ ïWâÆš ngh®¢RÑáaeh£lhdh»a thÞnfhlfhkh flš _ykhf¤bj‹dh£L¡F tu tÊ f©lh‹. mt‹ fŸË¡ nfh£ilÆšïw§», mj‹ Fo k‹ddh»a rh_âÇÆ‹ Mjuití«,É#aefu¥ nguurdh»a »UZz njtuhaÇ‹ Mjuití«bg‰wh‹.


16-M« ü‰wh©oš ngh®¢RÑáaU« l¢R¡fhuU«, 17-M« ü‰wh©oš ãuŠR¡fhuU« M§»nyaU« bj‹df¡fl‰fiu¥ g£od§fŸ gyt‰¿š thÂf¤ js§fŸV‰gL¤âd®. go¥goahf thÂf M£á eh£lh£áÆšjiyÆ£L, jhnk áW eh£lh£áfshf¤ bjhl§»d.

É#aefu¥ nguuR 16-M« ü‰wh©o‹ ã‰gFâÆÈUªJ rÇa¤ bjhl§»‰W. jiyefiu¤ jÄHf¤â‹tlgFâÆYŸs rªâu»Ç¡F kh‰¿, nguur® bgausÉšnguuruhf Ã‹W, á‰wur®nghy xJ§» M£á brŒJtªjd®. jÄHf¤âš mt®fŸ Ñœ M©l jŠirehafU«kJiuehafU« tÈik thŒªj mur®fshÆd®.mJnghynt f‹dl¥ gFâÆš nkš fiunahu¤âšï¢nrÇ ehaf®fS« ikN®¥ gFâÆš cilah® kuãdU«nguuá‹ nkYÇikia cj¿¤jŸË, jÅah£á ÃWÉd®.

gfkË¥ nguuáÈUªJ »is¤j muRfËš, tl¡nfmfkJ efU«, bj‰nf Õ#¥ó®, nfhšbfh©lhM»aití« É#aefu¥ nguuá‹ mÊî¡F¥ã‹tÈikí‰W ts®¢á milªjd. Õ#¥ó®, jÄœ¡bfh§Feh£il neh¡»í«, nfhšbfh©lh bjh©ileh£ilneh¡»í« j« M£áia¥ gu¥g Ka‹wd. ï«Ka‰áfshšÉ#aefu muR ã‹D« eÈªjJ. jŠir ehafU«åœ¢áí‰wd®. Mdhš, kJiu ehaf®, ikN® cilah®,ï¢nrÇ, ngl}®¤ jiyt® M»nah® ts« bg‰wd®.

Õ#¥ó® RšjhÅl« õhÍ v‹w kuh£oa åu‹gil¤jiytdhÆUªjh‹. mtD« mt‹ òjšt®fshdv¡nfhÍí« áthÍí« jŠir ehaf® M£áÆš jiyÆ£L,m¥gFâia¡ if¡bfh©ld®. jŠirÆš 18-M«ü‰wh©L ïWâtiu xU kuh£oa kuò Ãiybg‰wJ.áthÍ k‰bwhUòw« nkš flnyhu¤âš bfh©fhz¡fiuÆš xU kuh£oa¥ nguuR¡F mo¤js« ï£lh‹.

áªJ f§if btËÆš 16-M« ü‰wh©ošM¥fhÅaiu bt‹W, bkhfyha® nguuR mik¤jd®.mfkJ ef® muR 17-M« ü‰wh©onyna Kfyha¥nguur‹ m¡guhš ÉG§f¥g£oUªjJ. mt‹


ã‹ndh®fshd õh#Ah‹, mîu§fÓ¥ M»at®fŸÕ#¥óiuí«, nfhšbfh©lhití« go¥goahf mÊ¤J¡ÑHl¡», jÄHf¤âY« j« gil¤jiytiu mD¥ãd®.m¢rka« mt®fshš K‰¿Y« ÑHl¡f¥glhâUªj gFâáthÍÆ‹ kuh£oa¥ gFâ x‹nwahF«.

Mdhš, kuh£oa k©ly¤âny, áthÍ kuig¡fÉœ¤J, ngZth¡fŸ v‹w òâa kuãd® M©ld®.ït®fŸ nguuR eh£od®. ï¥nguuR IªJ »ismuRfshŒ ãÇî‰¿UªjhY«, ngZth¡fË‹ âwikahšx‰Wik Fiyahkš tÈik thŒªj T£lurhfntïa§»‰W.

17-M« ü‰wh©o‹ ïWâ¡FŸ cilah® kuãd®ï‹iwa ikN®¤ jÅauá‹ xU ghâasthd gu¥ig¥go¥goahf bt‹W ts®¢áí‰wd®. cilah® kuãdÇšòfœ thŒªjtuhd á¡fnjtuha® 1699-ïš bkhfyha¥nguur® mîu§fÓ¥òl‹ e£òwîbfh©L, mt® Mjuit¥bg‰wh®. Mdhš, á¡fnjtuha® 1704-ïš cyF Ú¤jh®.mtU¡F¥ã‹ tªj mur®fŸ âwika‰wt®fshÆUªjd®.ikN® muR Û©L« mty Ãiyaila¤ bjhl§»‰W.mj‹ nkš âirÆš FlF¥ gFâiaah©l ngl}®¤jiytU«, Ñœ¤ âirÆš á¤jy JU¡f¤ jiytU« ikN®mur®fS¡F¥ bgU« ngh£oahf ts®¢áailªJ tªjd®.

jÄHf¤âš bkhfyha¥ nguuá‹ Mshf, M®¡fh£Lethò«, mj‹ tlghš, bj‹dhL KGtj‰F« nguur®nguhshf iAjuhghJ Ã#hK« Ãiy bg‰wd®.mîu§fÓ¥ 1707-ïš kh©lã‹, bkhfyha¥ nguuRrÇªjJ. Ã#hK« M®¡fh£L ethò« »£l¤ j£l¤ j‹DÇikíila jÅaur®fŸ MÆd®. bgausÉš k£L«M®¡fh£o‹ ÛJ Ã#hK¡F nkYÇik ïUªjJ.

nkdh£L tÂf M£á ÃWÉa btŸisa®fËš,ãuŠR¡fhu® iftÇirna 18-M« ü‰wh©oš nknyh§»ïUªjJ. oô¥ns ngh‹w x¥g‰w muáaš jiyt®fS«,yhÈ, òÌ ngh‹w âwikahd gil¤ jiyt®fS«bj‹df¤âny ãuŠR¥ nguuR eh£l¡ fdî f©Ltªjd®.ïj‰nf‰g¤ bj‹dh£L k¡fËilnaí« bj‹df mur


kuòfËilnaí« mt®fŸ e£òwî« bršth¡F« ts®ªJtªjd. ïªÃiyÆdhš j« thÂf« g§f« milínk v‹wm¢r¤âdhš, M§»nya® mt®fŸ ts®¢áia vâ®¤JÃW¤j mU«ghL g£L tªjd®.

ãuŠR¡fhuU¡F¤ jhaf¤âÈUªJ nghâaešyhjuî »il¡fÉšiy. jÄHiu¥nghy, ãuŠR¡fhuU« ngh£o bghwhik Nœ¢áfS¡F ïl«jUgtuhÆUªjd®. ïªÃiy go¥goahf, ãuŠR ïd¤â‹bgUik Fiy¤J, M§»nya® Nœ¢áfS¡F tY¤jUtjhŒ mikªjJ.

bj‹df muáaš thœÉš iAj® òFªj rka«ïJnt.

bj‹df¤âš m¢rka« tÈik thŒªj nguur®fŸkuh£oa¥ ngZth kuãdU« Ã#hKnk aht®.mt®fS¡F mL¤jgoahd tÈik thŒªj mur‹M®¡fh£L ethò. Mdhš, ï¥nguuRfËilnaí«,muRfËilnaí« ãuŠR¡fhuU« M§»nyaU« muáašNjh£l¤âš ïw§»ÆUªjd®.

ïªj muáaš nt£il¡fhuÇ‹ nt£il¡F, ikN®eLehafkhf mikªâUªjJ. mj‰F¤ bjhšiy bfhL¤J,mj‹ ts®¢áia¤ jil brŒí« nt£il ehŒfshf,ngl}®, á¤jyJU¡f¤ jiyt®fŸ ïUòwK« ïUªjd®.ït®fŸ jÉu tl¡nf ï‹iwa jh®th® gFâÆš, F¤âv‹w ïl¤âš bkhuhÇuh› v‹w xU kuh£oa¤jiytD«, fl¥ig, f®üš, rht}® M»a gFâfËšjÅ¤jÅ eth¥òfS« M£á brŒjd®.

cŸeh£L nt‰Wik¥ órš fskhfî«, btËeh£lh® nt£il¡ fskhfî« És§»a mªehisabj‹dh£L muáaš thœÉš iAj® òFªJ, mijv›thW j‹ åu bt‰¿¡ fskhf kh‰¿dh® v‹gij ïÅ¡fh©ngh«.


3. Fo kuò

k‹d® kuãny njh‹¿ k‹d® MdtU« c©L;Fokuãš njh‹¿ k‹dtuhdtU« c©L. òfÊY«M‰wÈY« g©ãY« ãªâa tifÆdnu nk«g£lt®fŸv‹W tuyhW fh£L»wJ. c©ikÆš òfœÄ¡f k‹d®kuòfis M¡»at®fns Fokuãd®jh‹. MÆD«, k‹d®kuò¡nf òfœ jªjt®fŸTl¤ j« Fo kuig kiw¡fntÉU«ãíŸsd®. Kokuã‹ kha¥ òâ® ïJ. k‹dÇ‹ï«ka¡f M®t¤ij¥ ga‹gL¤â k‹did¤ j‹dy¥gr¥g®fS« ònuh»j® FHh§fS« nghÈ murkuòfisnah, bjŒåf kuòfisnah gil¤JUth¡fKidªJŸsd®. ït‰¿‹ _y« mt®fŸ k‹diu¤ j«ta¥gL¤jî«, Fok¡fËlÄUªJ mt®fis¥ ãÇ¤Jit¤J¤ j‹dy« bgU¡fî« ja§»aâšiy.

Fokuãny ãwªJ nfh kuò¡F kâ¥gË¤jt‹iAj®. Mdhš, nk‰T¿a M®t¤J¡F mt‹TlÉy¡fhdt‹ v‹W Tw KoahJ. j‹ åu¥ òfœ M£áÆ‹c¢rÃiyÆnyTl, mt‹ jh‹ Õ#¥ó® k‹d® kuãd‹v‹W T¿, j‹ bgUikia Õ#¥óÇ‹ bgUikah¡»k»œtJ©lh«! Mdhš, fhy Ãiyia C‹¿ neh¡»dhš,iAjÇ‹ ï›th®t« f©o¡f¤ j¡fjšy v‹dš nt©L«.Vbd‹whš, mªehisa ïÞyhÄa ca® FoahsU«,mt®fis¥ ã‹g‰¿ btŸisaU« Õ#¥ó® ngh‹wbj‹dh£L muRfË‹ kuòfis¡Tl ca® kughf¡fUjÉšiy. ca®Fo v‹whš bj‹dh£L¡F mayhd Fov‹nw mt®fŸ fUâd®. kuã‹ gHik¡ bfhotlòy¤âÈUªnjh, ïÞyhÄa nkiy¥òw§fËÈUªnjhtªâUªjhšjh‹ ca®Fo¢ áw¥ò« kâ¥ò« mj‰F ïU¡fKoí« v‹W mt®fŸ v©Âdh®fŸ.


ïªÃiyÆš iAj® kuig¥ bgUik¥gL¤jv©Âa ïÞyhÄa tuyh‰wháÇa®, mt‹ Fokuã‹gHikia yhTU¡F« gh¡jhJ¡F« bfh©L br‹W,mj‹ÛJ mašeh£L¥ gHik¥ òfbHhË gu¥gKa‹WŸsd®.

ï«Ka‰á KG bt‰¿ fhzÉšiy. Vbd‹whš,gh£l‹ K¥gh£l‹ flªJ Fo kuò¥ g£ofŸ x‹Wl‹x‹W x¤JtuÉšiy.

xUrhuhÇ‹ Fykuò¡ bfhoÆ‹go, iAjÇ‹bjhiyK‹ndh‹ A[‹ v‹gt‹. ït‹ïÞyhÄaÇilna òfœ Kj‹ik bg‰w ‘FnuZ’ FoÆd‹.ï‹iwa <uh¡»‹ gH§fhy¤ jiyefuhd gh¡jhâÈUªJ,áªJ btËÆYŸs M{ÛU¡F tªJ m§nf Fona¿at‹.mt‹ òjšt‹ tÈKf«kJ j‹ á‰w¥gDl‹ kd¤jh§fšbfh©L, bj‹dh£oYŸs Fšg®fh efU¡F Xotªjh‹.mt‹ kfnd iAj® mÈÆ‹ gh£ldhd mÈKfkJ.

k‰bwhU T‰¿‹go, Kjš K‹ndh‹ KfkJghŒnyhš v‹gt‹. ï¥bga® bkhfyhaU¡F K‹âšÈia M©l nyho kuãdÇ‹ bgaiu Ãidñ£LtJ.mt‹ j‹ òjšt®fŸ tÈKfkJ, mÈKfkJv‹gt®fSl‹ ghŠrhy¤âÈUªJ ãiH¥ò¡fhf Fšg®fhtªJ nr®ªjh‹. Kªâa kuãš mÈKfkJÉ‹ jªijahf¡fhz¥g£l tÈKfkJ, ï«kuãš mt‹ jikadhf¤njh‰wkË¡»wh‹.

iAj® Fokuãš mÈKfkJî¡F¥ ã‹ FsWgovJî« ïšiy. Mfnt mÈKfkJÉ‹ fhy Kjny FokuòtuyhW bkŒahdJ v‹W bfhŸsyh«.

mÈKfkJ fšÉ nfŸÉfËš tšyt‹. ï¥òfœFšg®fh efÇš mt‹ kâ¥ig ca®¤â‰W. mªefÇš thœªjrÆ¤g®[h K‹Î v‹w rka¤ Jiw¥ bgÇahÇ‹ òjšÉiamt‹ kz« brŒJbfh©lh‹. Fšg®fhÉš V‰g£lM£á khWjš fhuzkhf, mt‹ mªefiuÉ£L btËnawne®ªjJ. mt‹ ik¤Jd®fŸ VGng® ïUªjh®fŸ. VGngUnk Õ#¥ó® RšjhÅl« gil¤Jiw mYtÈš


mk®ªâUªjt®fŸ. mt®fŸ Mjuthš mÈKfkJî«Õ#¥ó® br‹W gÂak®î bg‰wh‹. ïÅ¤ j‹ thœîg£L bk¤ij ÉÇ¤j thœthfnt ïU¡F« v‹W mt‹v©ÂÆU¡f nt©L«. Mdhš, mJ m›thWmikaÉšiy. mîu§fÓ¥ Õ#¥óiu¥ gilbaL¤jnghJ,mt‹ ik¤Jd® VG ngU« xUt® ã‹ xUtuhf mÇaåu¢ brašfsh‰¿¡fs¤ânyna òfGl‹ kh©ld®.ï¢brŒâ nf£l mt®fŸ j§ifah»a mÈÆ‹ kidÉ,thœÉny KGJ« btW¥gilªJ tho tj§»dhŸ. vt®nj‰¿dhY« njwhkš mtŸ thœî-khŸî¡»ilnaCryhodhŸ.

ïlkh‰w¤jhš kidÉÆ‹ cÆ® fh¡f v©Â, mÈÛ©L« Fo ö¡»dh‹. Ruh khfhz¤âYŸs nfhyh®(nfhyhW) mtD¡F¤ jŠr« mË¤jJ. nfhyh®¤ jiyt‹õhKfkJ mtD¡F Mjuî fh£o, mtid¤ j‹mu©kidÆš gÂau§f¤ jiyt‹ M¡»dh‹. mt‹ FoÛ©L« jiH¤jJ. KfkJ ïÈahÞ, KfkJ, KfkJïkh«, ~it¤nj KfkJ M»a eh‹F òjštiu¥ bg‰Wts®¤jh‹. mt‹ 1678-š cyF Ú¤jh‹.

jiy_¤jtdhd Kf«kJ ïÈah[&¡F« filáïstyhd ~t¤njKfkJî¡F« thœ¡if¥ g©ãnyÄfî« Ku©ghL ïUªjJ. ïÈahÞ rka¥g‰wh®t«Ä¡ft‹; ~t¤nj ïsik¤ Jo¥ò« åuK« cilat‹.mt®fŸ Ku©ghL KW»¥ ãz¡fkhÆ‰W. ïÈahÞFL«g¤ijna JwªJÉ£L jŠirÆÈUªj g®Ah‹ cÔ‹v‹w ‘Õ®rhjh’ - mjhtJ PhdFUitailªJ, mt®gÂÆš eh£fÊ¤jh‹. ~t¤njKfkJ M®¡fh£L eth¥rhj¤ cšyhÉl« jhid¤jiyt‹ (bgs{jh®) Mfntiy gh®¤jh‹. brŠá¡nfh£ilia eth¥K‰WifÆL«nghJ brŠá¤ jiyt‹ Ô¥á§ ethã‹ÛJ_®¡fkhf¤ jh¡»dh‹. ethã‹ cÆU¡nf ngÇilôWV‰glÉUªjJ. ~t¤njKfkJ Ô¥á§if vâ®¤J åœ¤âethig¡ fh¥gh‰¿dh‹. ïjdhš mtD¡F Mid m«ghÇKuR« KjÈa kâ¥òfS«, ‘ehŒf‹’ v‹w g£lK«, òfG«»£od.


1701-ïš ïÈahÞ cÆ® Ú¤jh‹. mt‹ rh®ªjPhdFUÉ‹ òjšÉia kzªJbfh©L, ~t¤nj KfkJj‹ goKiwia ca®¤â¡bfh©lh‹. Vbd‹whš,ï«kz cwî_y« M®¡fh£L¡ nfh£il Kjšt‹ï¥uhÏ« mt‹ ik¤Jddhdh‹.

ïÈah[&¡F iAj® rh»ò v‹w òjšt‹ ïUªjh‹.mt‹ f‹dl eh£o‹ ngh®thŸ iAj® mÈÆ‹bgÇa¥g‹ òjštdhjyhš, _¤j iAj® rh»¥ vd¡F¿¡f¥gL»wh‹. mt‹ á‰w¥g‹ ~t¤nj KfkJit¥nghynt áwªj åu‹. ikNiu m¥nghJ M©lt‹á¡fnjtuhaÇ‹ òjštdhd bjh£l »UZzuh{ Mt‹._¤j iAj® rh»ò ikN® mur‹ gil¤JiwÆš ‘ehŒf‹’v‹w g£l¤Jl‹, üW FâiufS«, ïU üWfhyh£fS« cila gil¥ ãÇÉ‹ jiytdhdh‹.

òfG«, Fo kâ¥ò« ~t¤njKfkJî¡F ï‹g«juÉšiy. ethã‹ NHÈÈUªj bghwhik¥ óršfŸmt‹ÛJ òG¡f¤ijí« btW¥igí« ts®¤jd.muRÇik kh‰w¤Jl‹ mt‹ m§»UªJ« btËnawnt©oajhÆ‰W. áyfhy« jika‹ kf‹ _¤j iAj®rh»òÉ‹ cjÉahš mt‹ ikNÇš mYtš gh®¤jh‹.ã‹ Ruh khfhz¤ jiytdhd j®fh fäfhÅl« br‹WbgÇa gyh¥ó®¡ nfh£il Kjštdhf mk®î bg‰wh‹.ï§nf khfhz¤ jiyik muRÇik¥ gjÉ mo¡fokh¿‰W. ~t¤njKfkJÉ‹ âwikí« òfG« v‹W«bgÇjhfnt ïUªjJ. Mdhš M£á kh‰w«, f£á -vâ®¡f£á¥ órš fhuzkhf mo¡fo mt‹ mšy‰g£Lï¡f£LfS¡F Mshdh‹.

~t¤nj KfkJî¡F g®Ah‹ cÔÅ‹ òjšÉašyhkš, k‰W« ïu©L kidÉa® ïUªjh®fŸ.mt®fËš ïisahŸ _y« mtD¡F _‹W FHªijfŸãwªjd®. ïu©lhtJ òjšt‹ ïsikÆnynafhykhdh‹. õhghÞfh‹, iAj® mÈfh‹ v‹w k‰w ïUòjšt®fSnk mt‹ Fokuã‹ òfœ¢ á‹d§fshf


ÃyÉd®. õhghÞ 1718-Y« iAj® 1721-Y« ãwªjd®.ïisatuh»a iAjnu ã‹dhËš f‹dl¤â‹ngh®thshf¥ òfœ bg‰w á§f¡FUis Mth®.

~t¤nj Kf«kJ mªehisa j‹dy, j‹dhâ¡f¥óršfËilna j‹ jiytdh»a j®fhfÈfhD¡F« mt‹ã‹ndh®fS¡F« c©ik jtwhkš ciH¤J tªjh‹.MÆD«, clÅUªnjh® jtWfshš mt‹ njhšÉí‰W¥nghÇš khsne®ªjJ. j®fhÈfhÅ‹ òjštdh»am¥ghÞfÈfh‹ e‹¿bf£ljdkhf, mt‹brštKGtijí« g¿Kjš brŒJ vL¤J¡ bfh©lh‹.m¤Jl‹ Ãšyhkš m¡bfhonah‹ gz¥nguhirahš~t¤njÆ‹ kidÉk¡fŸ mÂkÂ Milfisí«g¿¤J¡bfh©L, mt®fis¢ áiwÆÈ£L¡ bfhLik¡FMsh¡»dh‹. v£L tajhd õhgh[&«, _‹nw taJilaiAjU« xU bgÇa Kur¤âDŸ it¤J, mâ®¢áÆšJoJo¤J å¿L«go KuriwÉ¡f¥ bg‰wduh«!

ikNÇš thœªj _¤j iAj® rh»¥ j‹á‰w‹idaU« j«ãaU« gL« mtânf£L, mt®fis¢br‹W ÉLÉ¤jh‹. mt®fis¤ j‹ ghJfh¥ãnynait¤J mt‹ ts®¤jh‹. õhgh[&¡F taJ tªjJ«mt‹ j‹Dl‹ mtidí« gil¤Jiw mYtÈšnr®¤J¡ bfh©lh‹.

1749-ïš njtd AŸË¡ nfh£il K‰WifÆ‹nghJ, _¤j iAj® rh»¥ åu¥ ngh® brŒJ kh©lh‹.õhghÞ nghÇš fh£oa åu¤ij bk¢á, ikN®mik¢rdhd eŠáuh{ mtid _¤j iAjÇ‹ gjÉÆšmk®¤â¡ bfh©lh‹. ïisa iAj® ï¥nghÇš xU òJ¥gil åudhfnt nr®ªâUªjh‹. mªÃiyÆY« mt‹M‰¿a mŠrh åuÔu¢ brašfŸ mik¢rÅ‹ kâ¥igí«ghuh£ilí« bg‰wd. Mfnt, iAjÇlK« xU á¿agil¥ ãÇÉ‹ bghW¥ò x¥gil¡f¥g£lJ.

f‹dl¤â‹ ngh®thshf iAj® ïJKjštsuyhdh‹. thŸ bfh©L mt‹ j‹ åu¥ òfœ¡ fHÅiacH¤ bjhl§»dh‹.


mL¤J eilbg‰w M®¡fh£L K‰WifÆ‹ nghJ«,mj‹ ã‹ eilbg‰w nghuh£l§fË‹ nghJ« iAj®òfG« M‰wY« ehbshUnkÅí« bghGbjhUt©zKkhf ts®ªjd.

ikN® ï¢rka« <Lg£oUªj nghuh£l« Ã#h«,M®¡fh£L eth¥ M»a ïu©L mur® FofËY«»£l¤j£l xnu rka¤âš vGªj muRÇik¥nghuh£lnkahF«. ïJnt, f®ehlf¥ ngh® v‹w bgauhš1748 Kjš 1754 tiu bj‹dhbl§F« RH‹wo¤jnghuh£l¥ òaš MF«. ï¥nghuh£l¥ òaÈ‹fUÉÈUªnj iAj® mÈÆ‹ òfœ Kâ®¢áí‰W ts®ªJbj‹df thœÉš jtH¤ bjhl§»‰W. m¥òaÈ‹ tuyhnwmt‹ òfœ tuyh‰¿‹ bjhl¡f« MF«.


4. bj‹df muáaš mkË

M§»y M£á bj‹df¤âš nt%‹w tif brŒjbgUÃfœ¢á fUehlf¥ nghnuahF«. mj‹ ã‹dhisaÉisîfis neh¡f, mij eh« ‘bj‹dhL ÉLjiy ïHªjtuyhW’ v‹W F¿¥ãlyh«. bj‹dh£L¡F mj‹go¥ãidfŸ Ãiyahdit. mj‹ v¢rÇ¡iffŸfhy¤âiuÆš MH¥ gâªJŸsit.

ÉLjiy ïH¥ghš ga‹ ïHªjt®fŸ bj‹dh£Lk¡fŸ. ga‹ milªjt®fŸ M§»nya®. Mdhš, ga‹mila¤ â£lÄ£lt®fŸ ãuŠR¡fhu®fŸ. áw¥ghfãuŠR¤ jiytuhÆUªj mªehisa jiyáwªj muáašnkij, oô¥ns!

gH«, ku¤ijÉ£L mf‹WÉ£lJ. Mdhš, mJvŒjt‹ ifÆš ÉHÉšiy. mj‹ mUika¿ahj_‹whtJ ng®tÊÆ‹ iftr¥ g£LÉ£lJ. bj‹dh£Ltuyh‰¿‹ xU K¡nfhz¥ òâ® ïJ.

bj‹df¤â‹ ÉLjiy thœî, ãuŠR¥ nguurh£á,M§»y Mâ¡f« v‹W _‹W jiyfisíila K¡nfhz¢r¡fu¤â‹ RH‰ána fUehlf¥ nghuh£l«. Kjš Ãfœ¢áÃiwntw¥ ghLg£lt‹ iAj®. k‰w¤ bj‹df¥nguuRfS« muRfS« FªjfkhÆUªâuhÉ£lhš, mâšmt‹ bt‰¿ bg‰¿U¥gh‹. Mdhš, bj‹df¤â‹nt‰Wik¥ ãz¡FfŸ ïu©lh« Ãfœ¢á¡F cjÉd.

ïu©lh« Ãfœ¢á bt‰¿bgw¡ fdî f©lt‹oô¥ns. mij miltj‰FÇa JÂî, muáaš E£g«mtÅl« ïUªjJ. òÌ, yhÈ ngh‹w mt‹ gil¤jiyt®fËl« mj‰FÇa jiyik¤âw«, ngh®¢


rhjd§fŸ, gil¤âw«, åu« M»a ahî« ïUªjd. jÉu,oô¥ns bj‹df k¡fŸ åu¤ij mo¥gilahf¡bfh©nl ãuŠR¥ òfœ¥ nguuR vG¥g Kidªjh‹.bj‹df k¡fŸ k‹d® kuòfŸ M»at‰¿š mtD¡F¢bršth¡F« nerghrK« ÄFâahfnt ïUªjJ. Mdhš,ï¤jid thŒ¥ò¡fisí« ÉHY¡»iu¤j Úuh¡»d,ãuŠR jha¤âš ïUªj thÂf M£áahs®fË‹bjhiyneh¡»‹ik, eh£L¥ g‰w‰w FW»a bghwhik¥ngh¡F, M»ait. ïitna, ãuŠR k¡fŸ if¥gl ïUªjnguuir. mjid¡ F¿¡bfhŸshj, mâš neÇilahdm¡fiwa‰w M§»nya® trkh¡»‰W.

M§»nyaÇl« muáaš neh¡f« bjhl¡f¤âšïšiy. thÂf neh¡fnk ïUªjJ. ãuŠR Mâ¡f« j«thÂf¤J¡F¡ nfL brŒí« v‹gjdhnyna mt®fŸãuŠR M£áia vâ®¤jd®. m¤Jl‹ m¡fhuz¤jhšmuáaš neh¡f¤ij mt®fŸ V‰f nt©oajhÆ‰W.Mdhš, mij V‰w ã‹ò« mt®fŸ Kjš neh¡f«mJtšy. M£á mt®fS¡F thÂf Mâ¡f¤J xU fUÉk£Lnk. mJ if¡F tªjã‹, mt®fŸãuŠR¡fhuiu¥nghy, thÂf¤ij¡ if¡bfhŸtJlD«òfœ M£á brŒtJlD« Ã‹WÉlÉšiy.

mt®fŸ M£áia¥ ga‹gL¤â, bj‹df¤âš m‹WFÉªJ »lªj cy»‹ bgUŠ bršt¤ij¡ if¡bfh©L,mj‹ _y« cyf Mâ¡fnk ehod®. mJ k£Lnkh?if¤bjhÊš JiwÆY« bjhÊš E£g¤ JiwÆY« m‹Wbj‹df« cyf¤âš jiyik ó©L, cyf¤ijna M£o¥gil¤J tªjJ. m¤bjhÊš ts¤ij mÊ¡fî«, mij¤j‹ iftrkh¡»¤ bjhÊš ehlhf tsuî« M§»y M£áï§»yhªJ¡F cjÉ‰W.

ãuŠR M£á V‰g£oUªjhš, bj‹dhL ÉLjiyïHªJ jis¥g£oU¡F«. Mdhš, mJ j§f¤ jisahfntïUªâU¡F«. ÉLjiy ïH¥ò Ú§fyhf ntW vªj¥bghšyh¥ò¡F« mJ Msh»ÆU¡fhJ. ne® khwhf,M§»y M£áÆ‹ KG¤Ô§F, mJ maš M£á v‹gJ


k£Lkšy; mJ muáaš ÉLjiy thœit k£LÄ‹¿,bj‹df¤â‹ bghUËaš thœití«, fiy thœÉ‹bgUikiaí« mÊ¤jJ v‹gnj. 18-M« ü‰wh©L tiucy»š ï¤JiwfËš ngh£oa‰W Kj‹ik ÃiymilªâUªj bj‹dhL, 19, 20-M« ü‰wh©LfS¡FŸcy»š k£Lkšy; Ñœ¤âirÆšTl¡ fil¥g£lehlhÆ‰W. mj‹ Kj‹ikÃiy jl« ïšyhJmÊ¤bjhÊ¡f¥g£lJ.

iAjÇ‹ bgUik mt‹ ÉLjiy thœî rÇahkšfh¡f Ka‹wh‹ v‹gJ k£Lkšy; ÉLjiy rÇîW«fhy¤ânyna òâa ÉLjiy¡F monfhÈdh‹ v‹gJk£Lkšy; mt‹ KG¥ bgUik ïit flªj x‹W. mt‹bj‹df¤â‹ bghUËaš rÇî f©L, mij¤ jL¡fmU«ghLg£lh‹ v‹gnj.

iAj® muáaš thœÉš EiHtj‰F K‹ng Ã#hK«M®¡fh£L ethò« ÉLjiy thœÉ‹ rÇî neh¡»¢ rW¡f¤bjhl§»É£ld®.

Ã#h« muir Kjš Kjš ÃWÉat‹ Û® fkU¤Ô‹v‹gt‹. mt‹ jªij bkhfyha¥ nguuá‹ ÑœT®¢ru¤â‹ k©ly¤ jiytdhÆUªjt‹. mt‹ gh£l‹M{Û® k©ly¤ jiytdhÆUªjt‹. Mdhš,mîu§fÓ¥ã‹ M£áÆ‹ ã‹ bkhfyha¥ nguuR rÇa¤bjhl§»anghJ, mt‹ bj‹df¤âš jÅah£á ÃWÉ 1713Kjš 1748 tiu Ã#h«cšKš¡ v‹w g£l¥ bgaUl‹bj‹df KGtJ« nkyh£á ÃWÉdh‹.

mtD¡F¥ ã‹ mt‹ ïu©lh« òjštdhdehÌ®#§F«, kfŸ ãŸisahd Krg®#§F« Ã#h«muRÇik¡F¥ ngh£oÆ£ld®. bj‹dh£o‹ ÉLjiyåœ¢á¡F ïªÃfœ¢ána É¤â£lJ.

Ã#hik¥nghynt M®¡fh£oš jÅah£á ÃWÉ 1710Kjš 1732 tiu rhj¤Jšyhfh‹ ethghf M£á brŒjh‹.mL¤J tªj eth¥ njhÞ¤ mÈfh‹ ikN®ÛJgilbaL¤J, m¥nghJ ikNiu M©l á¡f »UZz


uh#Å‹ gilfshš K¿ao¡f¥ bg‰wh‹. mtD¡F¥ ã‹M£á gy iffŸ kh¿ tYÉHªjJ. Mdhš, Ã#hÄ‹Mjuî bg‰W m‹tUÔ‹ 1743 Kjš 1748 tiu ešyh£áel¤âdh‹. mj‹ ã‹ ï§F« muRÇik¥ ngh£o vGªjJ.m‹tUÔ‹ kfdhd thyh#h-Ruh{ c¤bjsyh-KfkjÈxU òwK«, njhÞ¤ mÈfhÅ‹ kUkfdhd rªjh rh»¥k‰bwhU òwK« ngh£oÆ£ld®. KfkjÈiaehÌ®#§F«, rªjh rh»ig Krg® #§F« ãuŠR¡fhuU«MjÇ¤jd®.

nghÇ‹ Kjš f£l¤âš ehÌ®#§»‹ ifnknyh§»‰W. fkU¤Ô‹ ïwªj rka« ehÌ®#§mU»ÈUªjjhš mt‹ muáU¡ifia vËâš fh¥gh‰wKoªjJ. ikN® k‹dU« k‰W« FWÃy murU« mtidMjÇ¤jd®. ãuŠR¥ gilÆš m¥nghJ c£»s®¢áïUªJ tªjjdhš, K[g®#§ òJ¢nrÇ¡F Xl ne®ªjJ.

òâa Ã#hkhd ehÌ® #§»‹ Miz¡F ïz§»naikN® mur‹ nghÇš ïw§»dh‹. mur‹ á¡f »UZzuh#‹ âwika‰wtdhÆUªjjhš, mik¢r‹ eŠáuh#ndïJnghJ muáaiy el¤â tªjh‹. mt‹ K[g®#§»‹M£fŸ trÄUªj njtd AŸË¡ nfh£ilia K‰WifbrŒjh‹. _¤j iAj® rh»ò åu¥ngh® brŒJ koªjJ«,iAjU« õhgh[&« âwikahf¥ gil el¤â _¤jiAjÇ‹ ïl¤âš õhghÞ mk®î bg‰wJ«ï«K‰WifÆnyjh‹. iAj® j‹ f‹Å¥ngh® M‰¿¥òfG« Mjuî« bg‰wJ« ï§nfna.

ikN®¥ gilfË‹ mL¤j Ãfœ¢á M®¡fh£LK‰Wifna. ehÌ®#§ KfkjÈia ethgh¡FÉ¡F«Ka‰áÆš j‹ gilfSl‹ ïâš <Lg£lh‹. õhgh[&«iAjU« ikN®¥ gilfis ï§nf el¤âdh®fŸ.K‰Wif bt‰¿ailªjJ. KfkjÈ ethgh¡f¥g£lh‹.ehÌ®#§ bt‰¿¥ òfGl‹ m§nfna j§»ÆUªjh‹.ikN®¥ gilfŸ ï§nf åu Ôu¤JlD« f£L¥gh£LlD« Ã‹W nghÇ£lJ f©L, M§»y tuyh‰wháÇa®fŸTl Éa¥gilªJŸsd®. ïâš ò¤j« òâa


åu‹ iAjÇ‹ iftÇirna Kid¥ghÆUªjJ v‹gJã‹dh£fËnyna mt®fS¡F¤ bjÇatªjJ. Mdhš,ikN® mik¢r‹ eŠáuh#‹ ï›åu ïsPhÆ‰¿‹bgUikia K‰¿Y« cz®ªJbfh©lh‹. mtD¡FkhÅa« mË¤J ÃytÇia neÇilahf¥ ãÇ¡F«cÇikí« jªjh‹. m¤Jl‹ k‹d® bgaÇš jÅ¥ gilâu£L« cÇikí« mtD¡F¤ ju¥g£lJ. mik¢rnuhblh¤j Jizaik¢ruhf mt‹ goÃiy ca®ªjJ.

1750-¡FŸ ngh® ehÌ®#§ gföU¡F vâuhf¤âObu‹W âU«ã‰W. muáaš Nœ¢áfËš tšy oô¥nsj‹ iftÇiria¤ âLbkd¢ brŠá¡ nfh£il ÛJâU¥ãdh‹. eth¥òfŸ M®¡fh£il¤ jiyefuhf¤nj®ªbjL¡FK‹, áthÍ fhyKjš mJnt jÄHf¤â‹jiyehaf¡ fskhf ïUªJ tªjJ. ãuŠR¥ gil¤jiyt‹òÌ mij¡ if¥g‰¿ajdhš fl¥ig, f®üš KjÈagFâfËYŸs tÈik thŒªj FWÃy k‹d® ãuŠR¢bršth¡F¡F cl‹g£ld®. mt®fŸ cjÉíl‹ehÌ®#§F Nœ¢á¥ bgh¿Æš á¡fit¡f¥g£lh‹.á‹dh£fËš mt‹ râfhu® if¥ g£L ïwªjh‹.

K[g®#§ ï¥nghJ ãuŠR cjÉíl‹ Ã#hkhdh‹.KfkjÈ M®¡fh£il É£L¤ âU¢áuh¥gŸË¡F Xlnt©oajhÆ‰W. ï§F« mt‹ rªjhrh»ãdhšK‰WifÆl¥g£lh‹. ï¢rka¤âš, KfkjÈ M§»nya®cjÉ ehodh‹. ïJ Kjš, KfkjÈ, ïwªJnghd ehÌ®#§kuãd® M»at® g¡fkhf M§»nyaU« fUehlf¥ nghÇš<Lg£ld®.

bghJthf ï¢rka¤âY« ïj‰F¢ áy ehŸ ã‹dU«ãuŠR¤ jiyt®fisÉl M§»y¤ jiyt®fŸ muáašâwikí« ngh®¤ âwikí« F‹¿at®fshfntïUªjh®fŸ. MÆD«, iAjiu¥nghy¡ Fok¡fŸkuãÈUªJ vGªj uhg®£ »is› v‹w åu‹ ï¥nghJM§»nya® kâ¥ig ca®¤j K‹ tªjh‹. mt‹ muáašftwh£l¤âš vâ® ftwh£lkho, M®¡fh£il¡if¥g‰¿dh‹. KfkjÈ Û£L« jÉnr¿dh‹.


iAj® ï¥nghJ ngh®åudhf k£L« brayh‰wÉšiy. khÃy¤â‹ NœÃiyiaí« ikNÇ‹ Ãiyiaí«mt‹ T®ªJ ftÅ¤jh‹. gzK«, gil tÈikí«,gil¤Jiw¢ rhjd§fS« m‹iwa ÃiyÆš X® muá‹cWâ¡F ÄfÄf ï‹¿aikahjit v‹gij mt‹f©lh‹. vdnt, ehÌ®#§ åœ¢áailªjJ«, ehÌ®#§»‹fUñyK« gil¤Jiw¢ rhjd§fS« vâ®ju¥ghÇl«á¡»Élhkš mt‹ jL¤jh‹. mt‰iw¤ jhnd if¡bfh©Lmt‰Wl‹ ikNU¡nf Û©lh‹. á¿a gilåu®fËilÆÈUªJ« bghJk¡fËilÆÈUªJ« MŸ âu£omt‹ j‹ gilaÂfis¥ bgU¡»¡ bfh©lh‹. áw¥ghfkiy eh£L k¡fsh»a ntl®fŸ mt‹ gilÆ‹ xUjiy¡TwhŒ mikªjd®.

ehÌ®#§ åœ¢áíl‹ kfkjÈÆ‹ if tY¤âUªjJ.»isÉ‹ cjÉahš mt‹ muáU¡if bg‰whY«, mijit¤J¡ fh¡F« tifÆš mt‹ ifahyhfhjtdhfntïUªjh‹. ïªÃiyÆš, iAjU« ikN® mik¢rU« f£á¢rh®ãšyhkš j« jÅ ey« ngQtânyna <LglyhÆd®.ï¢NœÃiyia¥ ga‹gL¤â ikN® tU« tÊÆnynaiAj® òJ¢nrÇia¢ br‹W gh®itÆ£lh‹. ãuŠR¡fhuUlD« ãuŠR¤ jiytUlD« e£ò KiwÆšmstshÉ, mt®fŸ ngh® KiwfŸ, f£L¥ghL,mik¥gh©ik¤âw«, åu cz®¢á M»aitfis mt‹T®ªJ ftÅ¤jh‹.

ïªÃfœ¢á iAj® muáaš thœÉš xU ešbyhËÉs¡if¥nghš mikªjJ. òJ¥gilfis¤ âw«gl¥gÆ‰WÉ¥gâš ïJKjš mt‹ ÄFâ¡ ftd«brY¤âdh‹. gil¤Jiw elto¡if E£g§fËY«mt‹ fU¤jhuhŒ¢á Xo‰W. jÉu, gÆ‰á tiffËY«,mik¥gh©ik¤ JiwÆY« ãuŠR¥ gil¤JiwtšYe®fisí« gÂ¤ jiyt®fisí« mk®¤j ïJö©LjyË¤jJ. ãuŠR k¡fË‹ thŒikí« cWâí«ï›ntisÆš mtD¡F¥ bgÇJ« ga‹g£ld.

ikN® mik¢r‹ eŠáuh#‹ j‹ g¡fK«ãuŠR¡fhu® g¡fKkhf CryhLtij KfkjÈ f©lh‹.


eŠáuh#‹ nguthit¤ ö©o mtid¤ j‹g¡f« ïG¡fKa‹wh‹. Mfnt, j‹ vâÇah»a rªjhrh»ig mÊ¤J¤jÄHf KGtijí« btšy cjÉdhš âU¢áuh¥gŸË¡nfh£iliaí« mij¢ rh®ªj gFâfisí«eŠáuh#D¡F mË¥gjhf mt‹ ie¥ghir fh£odh‹.ikN® k‹dD« k¡fS« ïij ÉU«gÉšiy. MÆD«,nguhtš ö©l eŠá uh#‹ ïij V‰wh‹. iAjiunagilíl‹ m¥g¡f« mD¥ãdh‹.

j‹ f£áia tY¥gL¤J«go, eŠáuh#‹ F¤âiaM©l kuh£oa¤ jiyt‹ bkhuhÇuhití« ãwjiyt®fisí« gz« bfhL¤J¤ j‹ tr¥gL¤âdh‹.kuh£oa¥ gilfS« bfhŸis¡ TÈ bgW«M®t¤Jl‹ cl‹ br‹wd.

ïu©lhtJ fUehlf¥ nghÇš ãuŠR¡fhu®åœ¢á¡F« M§»nya® bt‰¿¡F« iAj® mÈna ngusîfhuzkhŒ mikªjh‹. M§»y tuyh‰wháÇa® ïijkiw¤J kG¥ãíŸsd®. »isÉ‹ Nœ¢á elto¡ifx‹¿y‹¿, M§»nya® vâ®¥ò¡F ãuŠR¤ jsgâfŸris¤jâšiy. Mdhš, m¤jifnah® ï¥nghJ iAjÇ‹jh¡FjY¡F Û©L« Û©L« cilªjd®. áw¥ghfiAjÇ‹ Fâiu¥ gilÆ‹ M‰wš bj‹df« K‹òfhzhj x‹whÆUªjJ. fhÓfh‹ ngnlÆ‹ jiyikÆšmJ ïuî«gfY« vâÇfis¤ jh¡»¢ Ó®Fiy¤jJ.vâÇfË‹ J¥gh¡»fisí« Õu§»fisí« if¡bfh©L, m¥gil vâÇfË‹ tYit¤ j‹ tYth¡»tªjJ.

rªjhrh»¥ kJiuehaf kuã‹ filá ïstuáiaMir th®¤ijfshš e«git¤J Vkh‰¿at‹. bj‹dfthœÉš iAj® v›tsî öaåundh, mnj msîgÊ¡fŠrh¤ ö®¤j‹ mt‹. mt‹ thœÉ‹ ngh¡F¡FV‰g, mt‹ if jhH¤ bjhl§»aJnk, mt‹ c£gift®fŸifahnyna mt‹ nfhu kuz« milªjh‹.

rªjhrh»¥ bfhoatdhdhš, mtid vâ®¤jKfkjÈ Foy eatŠrf¢ brašfËš mtid Él¡


Fiwªjtdšy. ie¥ghir ö©o¥ bgU«gilaÊî¡F«bryî¡F« eŠáuh#id Msh¡»¥ ga‹bg‰w ã‹, mt‹jh‹ K‹ò brh‹d brh‰go ikNuhU¡F¤ âU¢áuh¥gŸËia¤ ju kW¤jh‹. m¤Jl‹ ikN® mik¢r‹ãuŠR¡fhuUl‹ Clhoajhf¡ T¿, M§»nya®fisí«mt®fËlÄUªJ ãÇ¤J, M§»nya®fis¤ j‹kd«nghš if¥ghitahf it¤J M£o¥ gil¡fyhdh‹.

eŠáuh#‹ bgUŠ Ó‰w§bfh©L iAjiumD¥ã¤ âU¢áuh¥gŸËia K‰WifÆ£lh‹. ï¥nghJKfkjÈ ãuŠR¡fhu® jait¥ bg‰W, K‰Wifia¢rkhË¤jh‹; K‰Wif »£l¤j£l bt‰¿ bgW«rka¤âš, mt‹ Û£L« rkur¥ ng¢R¥ ngáVkh‰¿dh‹.

vâÇfis¡Tl¢ rÇahdgo kâ¤Jz®ªjt‹iAj®. ãbuŠR¡fhuÇl« mt‹ bfh©l kâ¥ò«e«ã¡ifí« F¿¥ãl¤j¡fJ. M§»nyaÇl« TlthŒikiaí« åu¤ijí« f©L mt‹ kâ¤jh‹. Mdhš,KfkjÈÆ‹ Vykh£lh¡ FŸseÇ¤jd¤ij mt‹ kdkhubtW¤jh‹. m¤jifa xU nfhiHÆ‹ ãoÆš á¡», j«eh£L eyidí«, rh®ªj eh£L eyidí« ÉHY¡»iu¤jÚuh¡»a M§»y M£áahs® m¿î Ãiy f©L mt‹gÇªJ ïu¡fK‰wh‹!

ght«! KfkjÈÆ‹ Nœ¢áahš M§»yca®gÂahs® bg‰w if¡TÈí« bfhŸis MjhaK«öa åudhd iAjU¡F v¥go¤ bjÇªâU¡f Koí«?

1754-ïš fUehlf¥ ngh® Koî‰wJ. KfkjÈÆ‹Nœ¢á iAj® åu¤ij M§»nya® g¡fkhf Ã‹W cjt¢brŒjJ. mJnt, ãuŠR k¡fŸ tY¤ jsu it¤jJ.bj‹df¤â‹ ÔaCœ m‹W KfkjÈ cUÉš Ã‹W, åuK«jFâí« m‰w âirÆš eh£L ÉLjiyia x¥gil¤jJ.

ï¥ngh® KoÉš iAj® gilÆš 1500 gÆ‰á bg‰wFâiu åuU«, 3000 gÆ‰á bg‰w fhyhŸ åuU« ïUªjd®.KGJ« gÆ‰á bgwhj åu® 4000-¡F nkš ïUªjd®.


5. òfœ VÂ

iAjÇ‹ thœ¡if bjh£oš gUt¤âÈUªnjïl®fŸ gy ÃiwªjJ. ït‰iw¤ jh§F« clYuK«cscuK« mtD¡F thŒ¤âUªjJ. Mdhš, mt‹òwthœÉš fhzhj bk‹ikí« ïÅikí« mt‹ mfthœÉš njhŒªâUªjJ. FL«g ghr¤J¡F« ner¤J¡F«neuÄšyhj mt‹ åuthœÉš, FL«g ghrK«, nerghrK« Ãiy¤âUªjd.

iAjÇ‹ jikadhd õhgh[&¡F Kjš kidÉ_y« xU òjšÉ ïUªjhŸ. Kjš kidÉ ïwªjã‹ïu©lhtJ kidÉ _y« ïu©L òjšÉa®fS«, fhj®rh»ò v‹w òjštD« ïUªjd®. _¤j kidÉÆ‹ òjšÉyhyhÄah‹ v‹w brštU¡F kz« brŒJit¡f¥g£lhŸ.

iAjU¡F 19 M©L Ãiwî‰wã‹ õhghÞ mtD¡FõhÄah‹ khŒDÔ‹ v‹gtÇ‹ òjšÉah»a g¡U‹ÅrhitkidÉah¡»dh‹. xU òjšÉ ãwªjj‹ã‹, mªe§ifthjnehŒ g£L¥ ghí« gL¡ifíkhdhŸ. mtËU¡fk‰bwhU kidÉia¡ bfhŸs iAj® ÉU«gÉšiy.MÆD« mt‹ brštK« bršth¡F« tsUªnjhW«, X®M©kfÉšyh¡ Fiw ÃidªJ mªe§if cU»dhŸ. k‰W«xU Jiz njL«go mtŸ iAjiu t‰òW¤âdhŸ.mj‹go iAj® F®« T©lh¡ nfh£il¤ jiytdhdÛ®mÈ u[hfhÅ‹ ik¤JÅia ÉU«ã kz« brŒJbfh©lh‹. mtŸ jªij k¡ö« rh»ò v‹gt®.ïªe§ifÆ‹ åu¥òjštnd â¥ò. iAj® njtd AŸË¥nghÇš bt‰¿bg‰w mnj M©onyna, mjhtJ 1749-


nyna mt‹ ãwªjh‹. åuikªj‹ nkÅíl‹ nkÅahfntïJKjš iAjÇ‹ òfœ ts®ªjJ.

KfkjÈÆ‹ râahš eŠáuh#‹ Ãiy ïu©lfÃiyahÆ‰W. gilåu®fŸ Câa« nfhÇ mkË brŒjd®.KfkjÈia e«ãajhš M§»nyaU« ãbuŠR¡fhuU«ïUtUnk mt‹ vâÇfshÆd®. m¤Jl‹ ikN®mu©kidÆš mt‹ kâ¥ò Äfî« åœ¢áailªjJ.mt‹ vâÇfŸ k‹d‹ fhâš mtD¡F vâuhf¡nfhŸ_£o, k‹d‹ Ó‰w¤ij ts®¤jd®. ï›tsî«nghjhkš gz Mirahš mtDl‹ tªâUªj kuh£oa¤jiytU« ãwU« mtid m¢RW¤âd®. ï¤jidï¡f£LfSl‹ ikNU¡F¤ âU«g kdÄ‹¿, eŠáuh#‹r¤âak§fy« v‹w ïl¤ânyna jhtdko¤J¤j§»dh‹. iAj® mtDlÅUªJ j¡f m¿îiu,cjÉíiufŸ jªjh‹.

ï¢rka« ikNÇ‹ Ãiya¿ªJ, kuh£oa¥ nguuR¤jiytdhd ngZth ghyhÍuh› ehdh, ikN®¥ gFâ ÛJgilbaL¤jh‹. ikNiu mL¤j Ruh khfhz¤âš eth¥âyht®fh‹ jiytdhÆUªjh‹. kuh£oa®m«khfhz¤ij¡ if¥g‰¿ gytªjuh› v‹gtid mâšmk®É¤jd®. âyht®fhD¡F¡ nfhyh®¥ gFâ k£lnkÉ£L¡ bfhL¡f¥g£lJ. ikN® M£á¥ gFâÆY«mt®fŸ òFªJ iAj®gil g‰¿a ftiyÆ‹¿¢Niwahod®. mur‹ mtru mtrukhf mik¢rD¡FmiH¥ò ÉL¤J«, mik¢r‹ tuÉšiy. ïWâÆš mt‹kuh£oaU¡F xU nfho btŸË ifíiw jªJ, á¿J XŒîbg‰wh‹. xU áy gil¥ ãÇîfis eh£oš É£L it¤J,ngZth ódhî¡F¢ br‹wh‹.

eŠáuh{ ikNU¡F tuÉlhkš jL¤jt®fŸ Câa«nt©o mkË brŒj mt‹ gilåu®fns. AÇá§v‹gt‹ jiyikÆš iAj® ïšyhj rka¤âš mt®fŸeŠáuh#id¢ áiwÆÈ£L, czî« ÚU« mË¡fhkštij¤jd®. ïªÃiyÆš, eŠáuh#‹ j‹ btŸË¥bgh‰fy§fis É‰W mt®fS¡F¥ gz« junt©oa


jhÆ‰W. ï¥gz¤Jl‹ mt®fŸ bg§fq® mU»šbr‹W, Fo¤J¡ T¤jho k»œªâUªjd®.

iAj® âU«ã tªJ brŒâ m¿ªjnghJ, KjÈšeŠáuh#Ålnk mt‹ Ó‰w« bfh©lh‹. “m©zny!c§fis mt®fŸ g£oÅÆ£L tij¤jJ mlhjbrašjh‹. Mdhš, m›tÊÆš Ú§fŸ ïwªâUªjhš,c§fS¡fhf mt®fŸÛJ eh‹ f£lha« gÊ th§»ÆU¥ng‹. m¤Jl‹ c§fŸ åuuhf¥ óá¤âU¥ng‹.Mdhš, Ú§fŸ khd¤ijÉl cÆ® bgÇbj‹WfUâÉ£O®fŸ. mj‰fhf tUªJ»nw‹. Vbd‹whš Ú§fŸv‹ åu¤jiyt® v‹gj‰fhd jFâia ïHªJÉ£O®fŸ” v‹W fdš gw¡f¥ ngádh‹.

eŠáuh#Å‹ brhªj Ãiy ÉiuÉš iAj®cŸs¤ij cU¡»‰W. mt‹ Ó‰w« AÇá§ FGÉd®ÛJâU«ã‰W. 500 J¥gh¡» åu®fis k£L« cl‹ bfh©L,mt‹ ïunthouthf¡ Fâiuna¿¥ òaš ntf¤âšbr‹wh‹. jiytD¡bfâuhf¡ if X§»a m¤jWjiyfŸÛJ _®¡fkhf¤ jh¡» mt®fis¡ bfh‹nwh, ájwo¤njhxÊ¤jh‹. mt®fËlÄUªj gz«, JÂkÂ, jsthl§fSl‹ mt‹ eŠáuh#Ål« tªJ, m¥bghUŸfis mt‹ fhyoÆš it¤jh‹.

jsgâÆ‹ åuK« khwhj cWâí« f©L k»œªjeŠáuh#‹, mt‹ Û£L¡bfh©L tªj bršt¤âš á¿njjd¡F vL¤J¡bfh©L, Ûªjt‰iw mtD¡nf mË¤jh‹.ïwªj åuÇ‹ Fâiu, x£liffŸ, gil¡fy§fŸKjÈat‰iwí« eŠáuh#‹ mtÅlnk x¥gil¤jh‹.m¤Jl‹ ïJKjš mt‹ j‹Dl‹ iAjiu¢rÇahrd¤âš ïU¤â, mik¢rD¡F X® mik¢rdhfel¤âdh‹. iAj® m¿îiu fyªnj mt‹ v¥nghJ«brayh‰¿dh‹. ï«KiwÆny kâ¥ò k£L« FiwahkšikNU¡F¢ brštj‰F tÊtif v‹d v‹W eŠáuh#‹mtid nt©odh‹.

thœ¡ifÆš Kjš jlitahf, iAj® j‹ jÅKiwÆš braš â£l« tF¡f ne®ªjJ. âU¢áuh¥gŸË


K‰WifÆ‹nghnj, M®¡fh£L ethã‹ bgauhšeŠáuh#‹ nkš fl‰fiu¥ gFâia Û£f iAjiumD¥ãÆUªjh‹. iAj® m¥nghJ â©L¡fš,nfhaK¤ö®, ghy¡fhL, fŸË¡nfh£il M»agFâfis¡ ÑHl¡», mt‰¿‹ jiyt®fËlÄUªJ âiwãÇ¤J tªâUªjh‹. ï¥nghJ« mt®fËlnk br‹W kWjtiz¤ âiwia¥ bg‰W ikN® murÇl«fhÂ¡ifahf¤ juyh« v‹W iAj® m¿îiu T¿dh‹.

Vkh‰w«, njhšÉ, tWik, mtkâ¥ò M»aïU£gly§fshš jh¡F©L »lªj mik¢r‹, jsgâÆ‹ï›t¿îiu xËia M®t¤Jl‹ miz¤J¡ bfh©lh‹.mj‹ Ãiwnt‰w¤ijí« mtÅlnk É£lh‹.

iAj® v‹w bgaU¡F¥ òÈ v‹gnj bghUŸ. bj‹bfh§F, kiyahs¡ fiu k¡fŸ mtid¥ òÈ v‹nwkâ¤âUªjd®. Mfnt, bgU«ghyhd jiyt®fŸ m£oTwhkš j«khÈa‹w bjhiffis mt‹ K‹ bfh©LtªJFÉ¤jd®. juhjt®fS« mt‹ jh¡Fjš Kur« fhâšÉGªjîlnd gÂªJ, x‰iw¡F ïu©lilahf¥ gÇášfŸbfh©LtªJ bfh£o msªjd®.

iAj® _y« eŠáuh#‹ milªj òfG« gzK«ikNÇš k‹d‹ Ó‰w« jÂ¤jd. eŠáuh#‹ mD¥ãabgUªbjhifah»a xU nfho btŸËia V‰W, k‹d‹mtid Û£L« murit¡F tutiH¤J¡ bfh©lh‹.iAjU« cl‹ br‹W mik¢rUl‹ mik¢ruhfkâ¥òl‹ gÂah‰¿dh‹.

ehÌ®#§if¡ bfhiy brŒa¤ ö©oa fl¥igf®üš jiyt®fŸ, nk‰F ikN®¥ gFâÆš Fok¡fisí«jiyt®fisí« »s®¢á¡F¤ ö©od®. jhid¤ jiyt‹f§fhuh« »s®¢á¡F¤ jiytdhÆUªjh‹. iAj®m¤âirÆš »s®¢áia ml¡f mD¥g¥g£lh‹.

j‹ gilfSlnd iAj® ïuî gfyhf ÉiuªJbr‹wh‹. vâ®ghuhj tifÆš f§fhu« iAj® gilÆ‹âO®¤ jh¡FjY¡F Mshdh‹. »s®¢á¡fhu® bgU«ghnyhU« ‘j¥ãndh«, ãiH¤njh«’ v‹W Xod®. iAj®


Xoat®fis ÉlhJ Ju¤â thS¡»iuah¡»dh‹, mšyJ cÆUl‹ áiw¥ão¤jh‹. f§fhuh« ghÇar§»Èia¢ RkªJ ïG¤jt©z« k‹d®K‹ bfh©Ltu¥g£lh‹.

ikNÇš iAj® milªJtªj bgUikí«,mjdhš eŠáuh#D¡F ïUªJ tªj kâ¥ò«mu©kidÆš gy® cŸs¤âš Ôuh¥ bghwhikC£oÆUªjJ. ï¤jifat®fËš eŠáuh#Å‹j«ãah»a njtuh#‹ xUt‹. mt‹ kiw râfËš<Lg£oUªJ, xU ehŸ xU gilíl‹ mu©kidiatis¤J¡bfh©lh‹. iAjU¡F« eŠáuh#D¡F« ïJbrŒâ v£LK‹, mu©kid thÆiy neh¡» Õu§»fŸKH§»d. J¥gh¡»¡ F©LfS« Õu§»¡ F©LfS«mu©kid kâšfis¤ Jis¡f¤ bjhl§»d. Mdhš,eŠáuh#D« iAjU« ït‰iw m¿ªJ, ÉiuªJ tªJ»s®¢áia ml¡»d®.

iAj®mÈ ikN® muá‹ ghJfh¥ig c‹Å,bjhiyÉl§fËÈUªJ åu® gyiu¡ bfhz®ªJ, giliatY¥gL¤âdh‹. ãuŠR¡fhu® gyiu¥ gilÆ‹ gÆ‰á¤JiwÆY«, mik¥gh©ik¤ JiwÆY« mk®É¤jh‹.m¤Jl‹ M®¡fh£oš KfkjÈahš mUik m¿ahJJu¤j¥g£l gy gil¤jiyt®fis tutiH¤J ca®Câa¤jhš mt®fis¤ j‹Dl‹ ãiz¤jh‹.ït®fËš Mrh¤fh‹, r®jh® fh‹, KfkJ ck®KjÈat®fŸ K¡»akhdt®fŸ. KfkJ ckÇ‹ òjšt‹Kfk¤ mÈna iAjÇ‹ ã‰fhy thœÉš ikNÇ‹ x¥g‰wgil¤ jiytdhdh‹.

ts®ªJtU« iAjÇ‹ òfœ f©L, btËeh£LvâÇfisÉl cŸeh£L vâÇfŸ fy§»d®. mnjrka«mtid nenu vâ®¡fî« mŠád®. eŠáuh#id mt‹ïšyhj rka« mf‰Wtnj mt‹ tYit¡ Fiw¡f tÊv‹W mt®fŸ â£lÄ£ld®. mij¢ bra‰gL¤jî« xU thŒ¥ò V‰g£lJ.

â©L¡fš, ghy¡fh£L¥ gFâfËš áy »s®¢áfisml¡Ftj‰fhf, eŠáuh#D« iAjU« br‹¿Uªjd®.


eŠáuh#‹ ã‹dÂ ntî¤ js§fËš R‰¿¡bfh©oUªjh‹. iAj® K‹dÂ¥ ngh® KidÆš <Lg£oUªjh‹.ï¢rka« gh®¤J, mu©kid vâÇfŸ k‹did VÉeŠáuh#id¥ gil¤ JiwÆÈUªJ tutiH¤jd®.eŠáuh#‹ bjhl®¢áahf¥ ngh® ntiyfËš <Lg£L¢nrh®î‰¿Uªjh‹. Mfnt, ÉiuÉš ngh® Ko¤JikNU¡nf ÛS«go iAjU¡F c¤juî mD¥ãÉ£L,mt‹ mu©kid¡F tªjh‹.

ï¤jlit vâÇfË‹ Nœ¢áfŸ ngusÉš ga‹jªjd. iAjÇl« fhÇa¤ Jiztdhf¡ Fªâuh› v‹wxUt‹ ïUªjh‹. mt‹ Nœ¢áfËš tšyt‹. eŠáuh#ÅlÄUªJ mik¢r® gÂia¡ if¡ bfhŸsnt©Lbk‹W mt‹ Ú©l ehŸ â£lÄ£oUªjh‹. Mfnt, xUòw« k‹d‹ kd¤ij mt‹ eŠáuh#D¡F vâuhf¡fiy¤jh‹. k‰bwhUòw« iAjÇlK« eŠáuh#id¥g‰¿¡FiwfŸ T¿ tªjh‹. Mfnt, eŠáuh#‹ âU«ãtªj rka«k‹d‹ mt‹ÛJ giHa F‰w¢rh£Lfis Ú£odh‹.eŠáuh#‹ vâ®¤J¥ nghÇl v©zÉšiy. muáašgÂfËÈUªJ xJ§»ÉLtjhf¥ gÂîl‹ T¿dh‹.

iAj® âU«ã tªjnghJ, Fªâuhnt mik¢r®gÂia M‰¿tªjh‹. eŠáuh#‹ bgausÉnymik¢rdhf xJ§»ÆUªjh‹. j‹ braš Jiztndmik¢rdhtij¥ bgUªj‹ik Ä¡f iAjÇ‹ cŸs«k»œîl‹ tunt‰wJ. Mdhš, Fªâuhî¡F ïJnghjÉšiy. mt‹ mik¢r® cÇikfisna KGtJ«bgw ÉU«ãdh‹. Mfnt, eŠáuh#D¡bfâuhf mt‹k‹d‹ kd¤ij k£Lk‹¿, iAj® kd¤ijí«,âU¥ãdh‹. mt‹ Nœ¢áa¿ahJ iAj® eŠáuh#idt‰òW¤â, FªâuhÉlnk mik¢r® cÇikfis th§»mË¤jh‹.

khwh cWâíila iAjÇ‹ e£ig¡Tl ïHªJÉ£nlhnk v‹w Jau¤Jl‹, eŠáuh#‹ j‹ jhafkhdbf‹}U¡F¢ br‹W XŒîl‹ thHyhdh‹.bf‹}iuaL¤J¥ bgÇa g£lz«, m®¡fšFuh,


mŠáo JU¡f« KjÈa nfh£ilfŸ eŠáuh#‹ FL«gkhÅa§fshŒ mikªâUªjd. mt‰¿‹ nk‰gh®it¡fhfvGüW Fâiu åuiuí«, ïu©lhÆu« gÆ‰á bg‰wfhyh£fisí«, gÆ‰á K‰W¥ bgwhj ehyhÆu« gilåuiuí« k£Lnk eŠáuh#‹ ï¥nghJ j‹Dl‹it¤J¡ bfh©lh‹.

1755-ïš iAj® â©L¡fš kht£l¤â‹ gil¤JiwM£áahsuhf mk®î bg‰wh‹. ï§nf mt‹ ãuŠR¥gil¤ jiyt®fis¤ jUÉ¤J, mt®fŸ nk‰gh®itÆšj‹ gilfis e‹F gÆ‰á brŒÉ¤jh‹. m¤Jl‹ï›Él¤ânyna mt‹ xU btokUªJ¢ rhiy mik¤J,mâš btokUªJ¢ ru¡Ffisí« gil¡ fUÉfisí« bjhF¤J¤ âu£odh‹. ï§‡d« ikN® muRjs®¢áí‰WtU« eh£fËny, m¤js®¢áia¤ jL¡fiAj® mU«bgU Ka‰á brŒjh‹. ï«Ka‰ána mtidm¢á¿a muá‹ mUnf xU murh¡»‰W. vt® vâ®¥ò«ïšyhknyna k¡fŸ r¡â mtid¡ f‹dl eh£o‹ òfœVÂÆ‹ Kjš goÆš bfh©L tªJ É£lJ.

mL¤j MW M©LfS¡FŸ eilbg‰w _‹WÃfœ¢áfŸ, mtid¤ âLâLbt‹W m¥òfnHÂÆ‹gofËš V‰¿, òfœnkilÆš ïl« bgWÉ¤jJ.

1750-ïš Ã#hkhf¤ jÉnr¿a Krg®#§ X® M©L¡Fnkš M£á brŒaÉšiy. mL¤j M©onynaehÌ®#§»‹ j«ãahd ryhg¤#§ v‹gt‹ Û® mr¥c¤bjsyh v‹w g£l¤Jl‹ Ã#hkhdh‹. ãuŠR¡fhu®cjÉíl‹ mt‹ iAj® ÛJ gilbaL¤J, Û©L«Û©L« bfhŸisÆ£L eh£il¥ ghHh¡» tªjh‹.k‹d‹ IªJ ïy£r« btŸËia cldo¡ ifíiwahf¡bfhL¤J, ï‹D« ïUg¤njG ïy£r« jUtjhfth¡fË¤J¤ jiy j¥ãdh‹. Mdhš, th¡fË¤jbjhif¡fhf eh£o‹ tlgFâ KGJ« <Lit¡f¥g£oUªjJ. kuh£oa¡ fht‰gil åu® M§fh§nf j§»,kd«nghy k¡fŸ bršt¤ij¢ Niwaho tªjd®.


ikN® k‹d‹ eh£il tY¥gL¤â kuh£oaiufh£oÈUªJ Ju¤jnt ÉU«ãdh‹. ï«KiwÆš mt‹j‹ Fo¥gil¤ jiyt®fis C¡f Ka‹wh‹. Mdhš,mt®fŸ nfhiHfshfî« j‹dy¥ ngofshfî«fhy§fÊ¤jh®fŸ. k‹dnd K‹dÂÆš Ã‹W nghÇltªjhyšyhkš, jh« gilâu£l KoahJ v‹wd®.brŒtif ï‹dbj‹w¿ahJ k‹d‹ âif¤jh‹.

Ãiyikia¢ rkhË¡f tšyt‹ iAj® xUtndv‹W k‹did mL¤âUªjt®fŸ T¿d®. mj‹ÛJk‹d‹ iAjiu miH¤J, mtid eh£o‹ KGÃiwcÇikíila gil Kjšt‹ M¡»dh‹. k‹dndhblh¤jbgh‹dÂ kÂ ÉUJfSl‹ gil âu£lš, Fo¥gil¤jiyt®fS¡F MizÆlš, fUñy¤ijí« eh£L¢brythÂiaí« ifahsš, tÇ Éâ¤jš M»aáw¥òÇikfŸ mtD¡F mË¡f¥g£ld.

gil¤ JiwÆš ï¢rka« fz¡FfŸÓ®Fiy¤âUªjd. gil¢ r«gs¤âš gyehŸ jtiz¥gh¡»fŸ ïUªjd. gilåu® gyÉl§fËš »s®¢áfŸbrŒjd®. v§F« mkË FkËahf ïUªjJ. iAj®»s®¢á¡fhuiu ml¡»dh‹. nt©lhj gil åuiuí«gil¤Jiw¥ gÂahsiuí« »s®¢áia¢ rh¡»£nlFiw¤jh‹. fz¡Ffis neuoahf¢ rÇgh®¤J, vÇ»wÉ£oš Mjha« njl K‰g£l fz¡Ffis xÊ¤jh‹.ne®ikahd r«gs¥ gh¡»Æš xU gFâ bfhL¤J,kWgFâia vâÇ eh£oš bfhŸis _y« rÇ brŒJbfhŸS« cÇik mË¤jh‹. ï›tifÆš gil¤JiwÆšmikâ V‰g£lJ.

kuh£oaU¡F¡ bfhL¡f nt©oa gz¤ij iAj®nt©Lbk‹nw bfhL¡fhkš fl¤â tªjJl‹, mj‰ÑlhfmË¡f¥g£l Ãy¥gFâiaí« if¡bfh©lh‹.ï¢brašfshš Ó‰w§bfh©l ngZth, 1759-ïš nfhghšuh›AÇ v‹w j« gil¤ jiytid¥ bgU«gilíl‹ikN® ÛJ VÉdh‹.


flš ngh‹w kuh£oa¥ gilfŸ ikN® KGtJ«gwªJ M£bfh©ld. bg§fq® efu¤ijí« nfhghšuh›K‰WifÆl¤ bjhl§»dh‹. ï¢rka¤J¡nf fh¤âUªjiAj®, y¤¥ mÈ ng¡ v‹w gil¤ jiytid mD¥ã,kuh£oaÇ‹ ã‹dÂÆÈUªj ikN®¢ br‹id¥g£lz¤ij¡ if¡bfh©lh‹. ïjdhš, bg§fq®K‰Wif ifÉl¥gl nt©oajhÆ‰W. ïj‹ ã‹D«neuo¡ fs¥nghÇš ïw§f iAj® ÉU«gÉšiy.VbdÅš, kuh£oa¥ gil iAj®¥ gilia¥ nghy¥gâ‹ kl§F bgÇjhf ïUªjJ. MÆD«, bghW¡» vL¤jFâiu¥ gilfis M§fh§F ÉiuªJ mD¥ã, iAj®kuh£oa¥ gil¤jiytD¡F¥ bgUªbjhšiyÉisÉ¤jh‹. ïu©lh©L bgU«gilíl‹ ehbl§F«R‰¿í«, nfhghšuhÉdhš vJî« rhâ¡f KoahkšnghŒÉ£lJ. cL«ò nt©lh«, ifia É£lhš nghJ«v‹whÆ‰W mtD¡F.

ï¢rka« gh®¤J¡ fhy« iAjU¡F xU ngUjÉbrŒjJ. kuh£oa¥ nguuR« âšÈÆš bgausÉšnkyh£á el¤âa Kfyha¥ nguuR« âLbkd 1761-ïšM¥fhÅa åu‹ mfkJõh m¥JuhÂÆ‹ jh¡Fjyhš_‹wh« ghÅg£L¥ nghÇš åœ¢áailªjd. nfhghšuh›âU¥ã miH¡f¥g£lh‹.

nghF« mtru¤âš, K¥g¤âu©L ïy£r«btŸË¡Ñlhf bt‹w gFâiaí« ãizakhf¡ nfhÇagFâiaí« É£L É£L, nfhghšuh› ódhî¡F Û©lh‹.K¥g¤âu©L ïy£r¤âš Tl¥ ghâna cldoahf¡bfhL¡f¥g£lJ. kWghâ¡F iAj® cWâbkhÊ jÉuntW ãiza« nfhu¥glÉšiy.

ikNiu¢ Nœªj fhÇUŸ ï§‡d« iAj® ÉlhKa‰áfshY« m¿th®ªj â£l§fshY« Éy»‰W.ïjdhš všiya‰w k»œ¢áailªj k‹d‹ iAj®jiyik¥ gjÉia Ãytukh¡» mt‹ ÛJ nkY«ÉUJfis¢ brhÇªjh‹. ~tj~ iAj® gfö® v‹w jÅ¢áw¥ò¥ g£l« ïJnghJ mtD¡F mË¡f¥g£lJ.


1761-ïš iAj® xU á‰wuá‹ ÑGŸsgil¤jiytdhf muáaš thœ¡if bjhl§»dh‹.Mdhš, m‹nw mt‹ òfœ, ikNiu¥ nguuRfË‹ ãojh©oa xU áW tšyurh¡f KidªâUªjJ. mt‹ehošyhj M£áahsdhf, Ko Nlh k‹ddhf¤bj‹dh£o‹ òfœ tuyh‰¿š xU òâa VL bjhl§F«Ãiyia milªjh‹.


6. Foy‹ åœ¢á

M£á v‹gJ ïu©L g¡fKŸs xU bfhLthŸ.mj‹ xU òw« T®ik thŒªjJ; vâ®¤njhiuml§bfh©L rhLtJ; mÊî brŒtJ. Mdhš, mj‰Fk‰bwhU òw« c©L. mJ m¡ T®ik¡F tYî«ghJfh¥ò« mË¥gJ. mÊit¤ jL¤J M¡f¤ij c©Lg©Q« e‰g¡f« mJnt! iAjÇ‹ brayh£áÆš ïªjïU g¡f§fisí« bjËthf¡ fhzyh«. Mdhš, Fªâuh›ngh‹nwh® M£áÆš thË‹ xU òwnk brayh‰¿‰W.mt®fŸ TÇaòw¤jhš mÊî brŒjd®. mjidtY¥gL¤j, k£L¥gL¤jÉšiy. bkh£il¥ g¡f¤â‹mUikia mt®fŸ m¿akh£lh®fŸ. Fªâuhit¤ jd¡Fnkš ca®¤âÉ£l iAjU¡F ïJ ÉiuÉš mDgtc©ikahÆ‰W.

Ms¤ bjÇªjt® ifÆš Fªâuh› X® x¥g‰w M£á¡fUÉahf¢ rikªjh‹. iAjÇ‹ Ñœ mt‹ brayhsuhfïU¡F«nghJ mt‹ Ãiy ïJnt. mt‹ âwika¿ªJiAj® mtid¤ j‹Ål« ntiy¡fk®¤âdh‹. FofŸÛJ tÇ Éâ¥gâš - ÉGÉšyhkš tÇ tNÈ¥gâš -ï«Äí« ãrfhkš fz¡F it¤J¡ bfhŸtâšFªâuhî¡F <L ahU« ïšiy. ïij¡ f©nl iAj®mtD¡F¥ go¥goahf ca®î jªJ, ïWâÆš mtid¤j‹ e«gfkhd mªju§f¢ brayhsdh¡»¡ bfh©lh‹.Mdhš, ïªÃiy milªj ã‹, x¥g‰w M£á¡ fUÉahdmt‹ m¤Jl‹ mikahkš, M£áiana if¥g‰W«nguh®t« bfh©lh‹. bgUªj‹ik Ä¡f iAj® ï§F«mtD¡F cjÉdh‹. mªÃiyÆY« mtD¡F c©ikílÅUªJ, j‹ÅY« mtid ca®¤â Mjuî ju


Kidªjh‹. Mdhš, ‘M£á¡ fUÉ’ MS« Õl¤âšmk®ªjã‹ Ms¤ bjÇahjt‹ Mf¤ jiy¥g£lhd.

iAjÇ‹ tÈik mtD¡F¤ bjÇí«. Mdhš,iAjÇ‹ Fiwgh£ilí« mt‹ cŸs§ifbešÈ¡fÅnghy¡ f©lh‹. iAjiu vâ®¤J btšYtJmUik. Mdhš, Nœ¢áahš mtid åœ¤JtJ vËJ.vdnt, Fªâuh› btË¤njh‰w¤âš e©gdhfnteo¤jh‹. cŸqu, k‹did iAjU¡bfâuhf¤ âU¥ãtªjh‹. k‹dD¡F mt‹ ÛJ bghwhik V‰gL«gobrŒjh‹.

“k‹dnu, jh§fŸ MS« kuãš ãwªjt®fŸ.mªjz®, mur®, tÂf®, ntshs® v‹w ïa‰if¥ goÆš,jh« mur® kuãd®. ehndh mik¢r® kuãd‹.m¥goÆU¡f, ãw¥ghš Úr‹, rka¤jhš ntWg£lKrškh‹, e« ikN® muR¡F btËnaÆUªJ tªj xUKul‹ - ï¥go¥g£lt‹ e« eh£oš - e« M£á¡ fÆ‰¿šif it¥gjh? ïij¥ gh®¤J¡bfh©oU¡fyhkh?khdKila k‹d® kuò¡F, khshj e« itâf eyD¡FïJ ïG¡fšyth?” v‹W mt‹ k‹d‹ kd¤âš rhâkjntWgh£L¡ fU¤J¡fis¥ òF¤âdh‹.

k‹d‹ kd« fiuªjJ. Mdhš, iAjiu¥ gif¤J¡bfhŸs mŠádh‹. vÅD«, FŸseÇ¡ FoydhdFªâuh›, k‹dD¡F¤ njWjš jªjh‹. “vâ®¡F«bghW¥ig v‹Ål« É£LÉL§fŸ. munr! Ú§fŸbrŒant©LtJ ntW vJîkšy; eh‹ brh‹dgo elªJbfh©lhš nghJ«. k‰wt‰iw eh‹ gh®¤J¡ bfhŸ»nw‹”v‹wh‹ mt‹.

k‹d‹ kd¤ij¡ fiu¤j ã‹, Fªâuh› eh£o‹vâÇah»a kuh£oa¥nguur‹ ngZthit¤ j‹fUÉah¡f¤ JÂªjh‹. jh‹ ngZthÉ‹ tF¥ãd‹v‹gij mtD¡F Ãidñ£odh‹. iAjÇ‹ kuigí«Foiaí« ïÊ¤J¡ T¿dh‹. ïit nghjhbt‹WngZthÉ‹ gz Mir, M£á Miriaí« mt‹ö©odh‹. ikNÇ‹ ÛJ gilbaL¤J, iAj® mÊî¡F


cjÉdhš, gilbaL¥ò¢ bryî¡fhf IªJ ïy£r«btŸË jUtjhfî«, m¤Jl‹ M©LnjhW« âiwahfïu©L ïy£r« mD¥ãtu ïz§Ftjhfî« mt‹bjÇÉ¤J kiwthf¡ foj« tiuªjh‹.

Nj¿ahj iAj®, ï¢Nœ¢á tiyÆš bkšy bkšy¢á¡»dh‹. rªj®¥g§fŸ ï§nf mt‹ vâÇ¡F¥go¥goahf¢ rhjfkh» tªjd.

j‹ M‰wš vJîÄšyhkš, M®¡fh£L¡F ethghf,ï¢rka« thyh#h-Ruh{ c¤bjsyh - KfkjÈ És§»dh‹.Nœ¢áahš bg‰w muir mt‹ Nœ¢áahnyna ngzv©Âdh‹. Mfnt, ãuŠR¡fhuiu¥ g‰¿ Xahj nfhŸ_£o, M§»nyaiu mt®fŸ ÛJ VÉÉ£lh‹. M§»nya¥gilfS« mt‹ Miz¥go òJ¢nrÇia K‰WifÆ£ld. M§»nya® åu¤ijÉl iAjÇ‹ åu¤J¡nfïJtiu ãuŠR¡fhu® mŠáÆUªjd®. Mfnt, ï¢rªj®¥g¤âš mt®fŸ iAj® cjÉia ehod®. jk¡FMjuî jªjhš, mj‰F khwhf, brŠáiaí« âahfefiuí« ikNU¡F mË¥gjhf th¡fË¤jd®.

iAj® j‹ gilfË‹ bgU«gFâia ira¤k¡ö«, mN¤fh‹, kTÇehíL M»a gil Kjšt®fË‹jiyikÆš òJ¢nrÇ¡F mD¥ã it¤jh‹. k¡ö«fh‹gh®khš t£l« - mjhtJ bj‹ M®¡fh£o‹ xU gFâia- bt‹W, mij mN¤fhÅ‹ bghW¥ãš x¥gil¤JÉ£L¥ òJ¢nrÇ br‹wh‹. K‰Wif tisa« flªJ,nfh£il¡ fhtš åuU¡F mt‹ cjÉí« C¡fK«mË¤jh‹. Mdhš, K‰Wif jf®ªJÉlÉšiy. ikN®åunu nfh£ilia¡ fh¤J tªjd®.

òJ¢nrÇ elto¡if fhuzkhf, iAjÇl«ï¥nghJ x‹¿u©L gil¥ ãÇîfns ïUªjd. MÆD«,FªâuhÉ‹ ngh¡FfËš á¿J Ia¤J¡F ïlÄU¥gjhfiAj® fhz¤ bjhl§»aâÈUªJ, mt‹ j‹FL«g¤âdiu¥ ghJfh¡f xU ‘gilfhtš mu©’mik¤J¡ bfh©oUªjh‹. á‹dh£fS¡FŸ FªâuhÉ‹gfik btË¥gilahÆ‰W. mt‹ nt©LnfhS¡»z§»,


òâa ngZththd khjtuh›, <rhÍ g©o£ v‹w gil¤jiytid mD¥ãdh‹. mtDl‹ eh‰gâdhÆu« FâiuåuU«, ïUgâdhÆu« fhyhŸ åuU« tªJ nr®ªjd®. mªjÉehona Fªâuh› iAjÇ‹ muiz tis¤J¡bfh©L,Õu§»¡ F©Lfis mj‹ thÆš neh¡»¥ bghÊait¤jh‹.

iAj® thœÉš V‰g£l beU¡fofËš Kj‹ikahdJ ïJnt. gil tY ïšyhj ïªj neu¤âY« mt‹åu¥ gil¤âw« á¿J« jsuÉšiy. j‹ Õu§»fis¤j‰fhÈf¥ ghJfh¥ãš <LgL¤â, mt‹ vâÇÆ‹jh¡FjY¡F vâ®¤jh¡F¢ brŒjh‹. mnj rka« mt‹FªâuhÉ‹ Nœ¢á¥ bgh¿ÆÈUªJ j¥ò« â£l§fËY«Kidªjh‹.

clnd âU«ã tU«go mt‹ k¡öK¡F Mizãw¥ã¤jh‹. j‹ r£lfdhd Û® mÈ u[hfhD¡F«ÉiuªJ tU«go miH¥gD¥ãdh‹. mt®fŸ âU«ãtU« tiuÆš fh¤âU¡fhkš, mt‹ j‹ gÂ¤Jiw¢bršt§fsid¤ijí« bjhF¤J, mt‰¿‰fhd fz¡F¤jahÇ¤J¡bfh©lh‹. xU áW gilia mD¥ã, ahU«m¿ahkš muiz mL¤âUªj M‰¿‹ glFfisí«,glF¡fhu®fisí« ão¤J mil¤J it¤jh‹. eŸËuÉšj‹ mU«bghUŸfis k£L« vL¤J¡bfh©LFL«g¤Jl‹ ïunthouthf M‰iw¡ flªJ, fh‰Wntfkhd FâiuÆš V¿, vâÇÆ‹ tiyÆÈUªJj¥ãnahodh‹.

j‹ mtru¤ njitfis v©Â, iAj® âLbkd¥bg§fq® nfh£ilíŸ EiHªJ, mij¡ iftr¥gL¤â¡bfh©lh‹. mj‹ jiyt‹ fÕ® ngF«, efÇ‹ tÂf¢brštU« mt‹ JÂfu åu§f©L, mtid MjÇ¡fK‹tªjd®. mt®fËl« gz cjÉ bg‰W¡ FL«g¤ijmt®fŸ ghJfh¥ãš É£lã‹, mt‹ Û©L«ehnlhoahf¥ òw¥g£lh‹.

Fªâuhî« kuh£oaU« bg§fqiu K‰WifÆ£ld®. ï¢rka« k¡ö« rh»ò iAjÇ‹ Miz¡


»z§»¥ òJ¢nrÇia É£L¥ òw¥g£lh‹. tÊÆšmN¤fhÅlÄUªJ gil¡fy§fS« czî¥ bghUŸfS«bg‰W, iAjiu neh¡» tªjh‹. kuh£oaU« Fªâuhî«bg§fq® K‰Wifia É£LÉ£L, Mid¡fš v‹DÄl¤âšmtid¢ Nœªjd®. k¡ö« j‹ Ãiyiaí«, gil¡fyK«czî« bfh©L tªJ« mt‰iw¥ ga‹gL¤j KoahkšïU¡F« ï¡f£ilí« bjÇÉ¤J iAjU¡F¡ foj«tiuªjh‹.

iAj® j§f ïlÄ‹¿, j‹ Jizt® ïl® Ô®¡ftifÆ‹¿, fhLnklhf miyªJ tªjh‹. mtD¡Fï¢rka« j‹ giHa e©gD« jiytDkhd eŠáuhÉ‹Ãidî ïUËš xËahf Ä‹Å£lJ. ïUtÇilnaíŸse£ò mÂikÆš K¿î‰¿UªjJ. Mdhš, eŠáuhÉ‹bgUªj‹ikÆY« e‹¿íz®ÉY« iAjU¡F mirahje«ã¡if ïUªjJ. FªâuhÉ‹ Nœ¢áÆš á¡»¤ jh‹ÉGªjj‰F k‹Å¥ò¡nfhÇ, mnj Nœ¢áÆš á¡»¤ jh‹milªj Ãiyiaí« És¡» mt‹ eŠáuhî¡F Kl§fštiuªjh‹.

“Ú®»Êa vŒj tL¥nghy khWnk ÓbuhGF rh‹nwh® ád«”

v‹w _Jiu, eŠáuh› tifÆš bghŒ¡fÉšiy. mt‹iAjiu¡ ifö¡»Él M®t¤Jl‹ K‹ tªjh‹. m¤Jl‹ïlÇš á¡»a iAjÇ‹ njhH‹ k¡öK¡F cjî«go j‹trÄUªj mŠáo JU¡f¤ jiytD¡F mt‹ Mizãw¥ã¤jh‹.

mŠáo JU¡f¤â‹ MjuÉÈUªJbfh©L k¡ö«vâÇfis ÉiuÉš vâ®¤J¤ Ju¤j KoªjJ. mt‹åu®fŸ ïuÉš vâÇ Kfh«fis¥ ã‹ÅUªJ jh¡»,mt®fŸ gilfis¢ ájwo¤jd®. eÇíl‹ nr®ªjáW¤ijí« ahidÆ‹ Ó‰w¤J¡F Msh»¢ ÓuÊªjJnghy, Fªâuhîl‹ nr®ªj gÊ¡F Msh», <[hÍ g©o£gy bjhšiyfis mila nt©o tªjJ. ïªÃiyÆšeŠáuh{ mtD¡F xU Kl§fš tiuªjh‹. “kuh£oa¥nguuáš bgU« bghW¥ò t»¥gt® jh§fŸ. Fªâuhnth


xU á‰wuá‹ všiyÆš mlhJ brŒj c£gifts®¥gt‹. ï¤jifatDl‹ nr®ªJ brayh‰WtJj§fŸ bgUkuò¡F ïG¡fhF« v‹W Twnt©o tªjj‰FtUªJ»nw‹. MÆD«, j« MŒªjikªj m¿tikâ¥gonael¡fî«” v‹W mt‹ ea«gl vGâdh‹.

V‰bfdnt kd« ò©g£oUªj <[hÍuh›, Fªâuhîlnd órÈ£L, mtÅl« ngh®¢ bryî nfhÇdh‹.Fªâuh› kW¡fnt, khuh£oa¤ jiyt‹ mt‹gilfisna bfhŸisÆ£L m¥gz¤Jl‹ âU«ãdh‹.

Û® mÈ u[hfhÅ‹ gilfS« ï¢rka« tªJnr®ªjd. mt‰WlD« k¡ö« gilfSlD« iAj®Fªâuhit nt£ilahl¤ bjhl§»dh‹. nfh£ilnfh£ilahf mt‹ br‹W òfÈl« njodh‹.nfh£ilÆ‹ ã‹ nfh£ilahf všyh« eŠáuh›, iAj®M»at® tr¥g£ld.

ikNÇš iAj® mÈ ïšyhjjhš, mur‹ M£ábrŒa Koahj Ãiy V‰g£lJ. FªâuhÉ‹ åœ¢áiavâ®gh®¤J, x›bthUtU« jhnk muruhf¤jiy¥g£ld®. ï¡FH¥g¤âš mur‹ j‹ FL«g¤ijí« bršt¤ijínk ghJfh¡f Koahkšngutâ¡fhshdh‹. murÅ‹ ifbaG¤Jl‹ mur‹jhí« gh£oí« iAjiu ikNU¡F miH¤jd®.

“bgUªj‹ik Ä¡f åu ikªjnd! c‹ thŸ tÈÆ‹¿vk¡F¥ ghJfh¥ãšiy; òfÈlÄšiy. c‹ åu¡ fuÄ‹¿ï§nf M£áí« bršyhJ; thœÉš mikâí« ÃšyhJ.Mfnt ÉiuªJ tªJ, v« åu ikªjdhF« ng‰iwí«M£á¥ bghW¥igí« neuoahf V‰W, vk¡F« eh£Lk¡fS¡F« eš thœtË¡f¡ nfhU»nwh«” v‹W murïy¢áidÆ£l miH¥ãjœ iAjiu ehotªjJ.

iAj® j‹ åuthœÉš Kjšjlitahf, j‹åu¥ngh¡»š ja§»dh‹. “nfshnj tªj ï›tU«bgU«bghW¥ig V‰gjh? kW¥gjh?” v‹w ãu¢áid vGªjJ.V‰f mt‹ ÉU«gÉšiy; MdhY« kW¡f mt‹


JÂaÉšiy. k¡fŸ mdhij Ãiyia mt‹v©Âdh‹. k‹d‹ mfânghš mšyYWtij¡ f©Lmt‹ cŸs« cU»dh‹. mt‹ f©K‹ j‹ e©gdhd åumik¢r‹ eŠáuh#‹ åœ¢á¥gly« ehlf¤ âiu¡fh£ánghš ïa§»‰W. ït‰iw bašyh« áªâ¤jã‹ïWâÆš m¥bghW¥ig V‰gbj‹W mt‹ JÂªjh‹.

JÂî¡F Mjhukhd m¡foj¤ij mt‹ j‹_y¥g¤âukhf¥ g¤âu¥gL¤âdh‹.

FªâuhÉl« ï‹D« VHhÆu« Fâiuåu®,g‹Åu©lhÆu« fhyhŸ åu®, khDbtš v‹wbtŸisa‹ jiyikÆš 800 M§»y¥ gilåu®, g¤J¥g‹Åu©L Õu§»fŸ M»ait ïUªjd. mdhš,mf¥gilah»a åu« ïšyhjnghJ, òw¥gilfshš ahJgy‹? Nœ¢áÆny e«ã¡if it¤j mt‹, j‹ Nœ¢á¡nfh£il ïoªjJ«, m¢r¤J¡F Msh» Xodh‹. mt‹gil åunu mt‹ nfhiHik f©L btW¤J mtid¥ão¤J k‹dÅl« x¥gil¤jd®.

Fªâuhî¡F ï¥nghJ« xU gy« ïUªjJ.mu©kid¥ bg©o® kd« nghy elªJbfh©lt‹mt‹. mt®fŸ j« giHa »Èia kwªJ, mtid MjÇ¡f¤jiy¥g£ld®. jd¡bfd xU â£lk‰w k‹dD« mt®fŸngh¡»š Ã‹wh‹.

iAj® åu¥nghiu ÃW¤âdh‹. cŸqu mt‹k‹d‹ FL«g¤â‹ mty Ãiy f©L eif¤jh‹. j‹åuUŸ áyiu bt‰W¤ njh£lh¡fSl‹ mD¥ã,mªj¥òu¤â‹ khoÛJ RL«go MizÆ£lh‹. bg©o®nfh£il mšnyhyfšnyh¥ g£lJ. k‹dD¡F¥ òâakD¡fŸ br‹wd. Fªâuhî¡F k‹Å¥ò« cÆ®¥ ã¢irí«tH§»dhš, iAjÇl« K‹ò bjÇÉ¤jgo mt‹ghJfh¥ig V‰gjhf mur‹ ïz¡f« bjÇÉ¤jh‹.

iAj® cŸqu eif¤jh‹. Mdhš, ïz§»dh‹.


åu«, mUËu¡f«, eif¤âw«, á¿J nrhf« fyªjbgUÄj« M»a gytif cz®¢áfË‹ T£LUthfm¢rka« mt‹ fh£áaË¤jh‹.

Fªâuh› Ûsh¢ áiw thœî bg‰wh‹. iAj® khsh¥òfœ thœî bjhl§»dh‹.

òâa KiwÆš òâjhf M£áia¡ if¡bfh©l j‹milahskhf mt‹ ikN® eh£L¡F¡ ‘nfhjhjh¤’ -‘òÅj ehL’ v‹W bga® bfhL¤jh‹. k‹did¥bgausÉš k‹ddhf kâ¥òl‹ thH É£L, mt‹k‹dDÇikfŸ aht‰iwí« if¡ bfh©L neuo M£ábjhl§»dh‹.


7. bt‰¿¥ ghij

iAj® mÈÆ‹ M£á 1761-ÈUªJ 1782 tiuÚo¤âUªjJ. ïªj ïUg¤njhuh©L¡ fhy¤âY« X®M©LTl¥ ngh® ïšyhkš fÊªjâšiy. X® M©L¡fhy«Tl mt‹ jiyefÇš mu©kid thœî thœªjJ«ïšiy. MÆD«, ït‰W¡»ilÆš mt‹ FL«g¤â‹thœÉY« mu©kid thœÉY« všyh« â£l¥gL¤âxG§F brŒa¥g£oUªjd. m¡FL«g¤â‹ xG§if¥nghynt eh£o‹ M£á KGtJ« r£lâ£l¤J¡Fc£g£L, všyh mu§f§fS« xU á¿J« tGthkšïaªâu§fŸ nghš f£L¥gL¤j¥g£oUªjd. mt‹åubt‰¿fŸ vªj mur‹ åu bt‰¿fS¡F« ïis¤jitašy. Mdhš, mt‹ M£á¤ âw« m›bt‰¿fË‹òfiHí« k§fit¥gjhÆUªjJ.

k‹DÇik V‰wîl‹ iAj® j‹ bgauhš òâaehza« btËÆ£lh‹. mur‹, mik¢r‹ eŠáuh#‹M»at®fisí« mt®fŸ FL«g¤âdiuí« neuoahf¡f©L, Éiykâ¥g‰w MilaÂfis mt®f£F¥gÇrË¤J mt®fis¥ bgUik¥gL¤âdh‹. mt®fŸFiwt‰w Ãiwthœî¡fhd všyh V‰ghLfisí«Ãiwnt‰¿dh‹. Óu§fg£lz« nfh£il¡F åuÄ¡fk¡ö« rh»igna jiytdhf Ãakd« brŒjh‹. gyjiyt®fËl« x¥g‰w åu¥gÂ brŒJ« jFâ¡nf‰gkâ¥ò¥ bgwhâUªj g¤UÞ [kh‹fh‹ eh£L v‹wåuid, mt‹ j‹ fhyh£gilfË‹ jsgâah¡»¥bgUik¥gL¤âdh‹.

FªâuhÉ‹ râahš gjÉÆHªJ ehnlhoahf¤âÇªjnghJ, bg§fq® tÂfÇl« iAj® th§»afl‹fS« ï¥nghJ Ô®¡f¥g£ld.


FªâuhÉ‹ cwÉd‹ xUt‹ mt‹ rh®ãšnfhaK¤ö® gFâÆYŸs nfh£ilfis M£á brŒJtªjh‹. Fªâuh› åœ¢áailªj ã‹D« mt‹ Ñœ¥goakW¤jh‹. iAj® j‹ ik¤Jddhd ïÞkhÆÈ‹jiyikÆš xU gilia mD¥ã m¡nfh£ilfis¡if¥g‰¿dh‹. á¿a gyh¥ó®¡ nfh£ilÆ‹ jiyt‹»s®ªbjGªjh‹. mtidí« iAj® jhnd neÇš br‹Wml¡» xL¡f Kidªjh‹.

cilah® kuãd® M£áÆ‹ ÑÊUªj gFâ ï‹iwaikN®¤ jÅauá‹ xU ghâ¡F« Fiwthdnj v‹W nknybjÇÉ¤âU¡»nwh«. mJ KGtJ« ï¥nghJ iAj®M£áÆ‹ Ñœ mikâí‰¿UªjJ. M£á¥ bghW¥g‹¿ïÅ ntW bghW¥ãšiy v‹w Ãiy V‰g£L É£ljhfntï¢rka« njh‹¿‰W. Mdhš, âLbkd btËnaÆUªJòâa bghW¥ò¡fŸ iAjiu¡ TÉ miH¤jd.

[yhg¤#§ Û® m[¥ c¤bjsyh 1761 tiu M©lh‹.mt‹ j«ãa® ïUtÇš _¤jt‹ g[hy¤.

mt‹ V‰bfdnt mnlhÅ k©ly¤ jiytdhÆUªjh‹. #§Û® õ&#h cšKš¡ åuK« nguthî«cilat‹. ïisat‹ Û® Ã#h« mÈfh‹ KªâaÃ#hik¢ áiw¥gL¤â tij¤J, ã‹ jhnd Ã#hkh», 1761Kjš 1803 tiu 42 M©L¡ fhy« Úo¤J M£á brŒjh‹.Ã#h« muRÇikÆ‰ ã‰g£LÉ£l g[hy¤ ï¢rªj®¥g¤ij¥ ga‹gL¤â, mlhÅÆš jÅah£áÃWÉdh‹. m¤Jl‹ M£áia¥ gu¥g v©z§bfh©Lkuh£oa® iftrÄUªj Ruh khfhz¤â‹ÛJgilbaL¤jh‹.

Ruh khfhz¤â‹ jiyefuhd AÞ nfh£ilbg§fqiu mL¤âUªjJ. mij¡ if¥g‰W« Ka‰áÆšg[hy¤ #§ bt‰¿ bgw KoaÉšiy. m›tifÆš jd¡FcjÉ brŒjhš, khfhz M£áia iAjÇlnk É£LÉLtjhf mt‹ bjÇÉ¤jh‹. ï¢braš _y« j‹M£áiaí« ÉÇîgL¤â¡ bfhŸs Koí«. m¤Jl‹


Ã#hÄ‹ tYití« Fiw¡f Koí« v‹W f©L, iAj®mâš Kidªjh‹.

AÞ nfh£ilia iAj® ïu©L _‹W eh£fËšbt‹wl¡»dh‹. mj‹ ã‹, mt‹ bgÇa gyh¥ó®¡nfh£ilia mQ»dh‹. iAjU« mt‹ jikaD« áWãŸisfshÆU¡F«nghJ, mt®fŸ jhíl‹ áiwÆšmtâ¥g£oUªj nfh£il ïJnt. mt®fis¤J‹òW¤âa m¥ghÞ mÈfhnd mj‹ KjštdhÆUªjh‹. ts®ªJÉ£l òÈ¡F£oÆ‹ Ó‰w¤J¡F mŠá, mt‹bg©L ãŸisfSl‹ nfh£iliaÉ£L Xodh‹.

khfhz¤â‹ filá¡ nfh£il <¤jh v‹gJ.kuh£oa® jÄHf¡ bfh§F k©ly¤ij btšY«nguthîl‹ ï§nf Õu§»fŸ, bto kUªJ¡ FitfŸ,czî¥ bghUŸfŸ M»at‰iw¥ nghâa msî nrÄ¤Jit¤âUªjd®. ïit mid¤J« iAj® iftrkhÆd.ngh® KoÉš g[hy¤ #§ x‹¿u©L Õu§»fŸ jÉu k‰w¢bršt§fisí« khfhz M£áiaí« iAjÇlnkx¥gil¤jh‹. m¤Jl‹ mt‹ mÇa cjÉia¥ ghuh£oeth¥ gfhö® r¡ k¡ #§ v‹w g£l¤ijí« muRÇik¢á‹d§fisí« mtD¡F mË¤jh‹. iAj® g£l¤âš‘#§’ v‹w milbkhÊia k£L« Ú¡», k‰wt‰iw¤ j‹Ãytu cilikah¡»¡ bfh©lh‹. Û® ïÞkhÆšA&nrid khfhz¤ jiytdh¡» É£L, iAj®bt‰¿íl‹ Óu§fg£lz¤J¡F Û©lh‹.

á¿a gyh¥ó® bt‰¿ia mL¤J, mij¢ rh®ªâUªjuhaJU¡f«, A®¥gd AŸË, á¤jy JU¡f« M»anfh£il KjÈaitfisí« iAj® j‹ M£á¡F¡Ñœ¡bfh©L tªJ, âiw jUÉ¡f Ka‹wh‹. ï›ntiy»£l¤j£l Koí« rka¤âš ngl}® muáaÈš V‰g£lmuRÇik¥ órš mt‹ ftd¤ij <®¤jJ.

iAjÇ‹ nguur thœî¡F mothuÄ£l Ãfœ¢ángl}® bt‰¿naahF«. ngl}® ï‹iwa ikN®¥gFâÆ‹ tlnk‰»YŸs kiyeh£L áW Ãy muR MF«.16-M« ü‰wh©oš »yho v‹w jiyefÇÈUªJ ehafkuò


k‹d® mij M©ld®. mt®fŸ È§fhaj®, mjhtJ åuirt kuãd®. É#aefu¥ nguuá‹ åœ¢á¡F¥ ã‹, ï¢nrÇòâa jiyefuhÆ‰W. ï¢nrÇ ehaf®fŸ ikN® cilah®fSl‹ ngh£oÆl¤j¡f tÈik thŒªj mur® MÆd®.1640-ïš át¥g ehaf‹ v‹w mur‹ jiyefiu¥ ngl}®mšyJ ‘_§»š efu’¤J¡F kh‰¿, mij btšy Koahjnfh£il M¡»dh‹. mt‹ M£á¡ fhy¤âš ngl}Ç‹bršt« bj‹dhbl§F« òfœ bg‰wjhÆ‰W. M£áí«nkš fl‰fiu tiu guªâUªjJ.

1765-ïš ngl}® k‹d‹ grt¥g ehaf‹ kh©lh‹mt‹ kidÉ åu«kh, v¡fhuz¤jhnyh j‹ kf‹br‹dg[itahÉl« M£áia¡ bfhL¡fhkš jhnd MsK‰g£lhŸ. br‹dg[itah bfhšy¥g£LÉ£ljhf¡Tw¥g£lJ. Mdhš, br‹dg[itah j¥ãnaho iAj®mÈÆl« cjÉ nfhÇdh‹. muRÇik bg‰whš iAjÇ‹Mshf ïUªJ M£á brŒtjhfî«, âiw brY¤Jtjhfî«th¡fË¤jh‹.

iAjÇ‹ ngl}®¥ gilbaL¥ò 1763-ïšbjhl§»‰W. jiyefiu mQF« tiu muá xU á¿J«ftiy bfhŸsÉšiy. fhLkiyfis¡ flªJ vªj¥gilí« m›Él« tuKoahbj‹w JÂ¢rny mj‰F¡fhuz«. Mdhš, ïstur‹ cjÉahY« X® mik¢r‹cjÉahY« gilfŸ fh£LtÊa¿ªJ Éiuªjd.nfh£ilia mQ»a ã‹ muá gÂªJ rkhË¡f Ka‹whŸ.M©LnjhW« X® ïy£r« btŸË âiwaË¥gjhfth¡fË¤jhŸ. Mdhš, muRÇik ïH¥gij¤ jÉu ntWvªj¤ â£l¤J¡F« iAj® ïz§fÉšiy.

MSgtÇl« v¤jid nt‰Wik ïUªjhY« mªjkiyeh£L k¡fË‹ ngh® cWâÆš js®¢á vJî«ïšiy. mt®fis¡ bfhštJjh‹ vËjhÆUªjJ;ml¡FtJ vËjhÆšiy. jiyef®¡nfh£il K‰Wif X®M©L Úo¤jJ. mj‹ ã‹D«, kiw Ru§f tÊ x‹iwcsthËfŸ f©L T¿ajdhnyna nfh£il åœ¢áí‰wJ. mu©kidia¤ jhnd Ô¡»iuah¡» É£L,


eife£LfSl‹ muá ntW nfh£ilfS¡F XodhŸ.Mdhš, ïWâÆš všyh¡ nfh£ilfS« ãog£ld.muáí« mtŸ e©g®fS« kj»Ç¡ nfh£ilÆš áiwit¡f¥g£ld®.

ngl}Ç‹ kiyeh£L k¡fns bjhl¡f¤âUªJiAjÇ‹ gilÆ‹ _ygykhÆUªJ tªjd®. k¡fŸåu«,eh£o‹ ts«, muzik¥ò¡fŸ M»a ahînk iAjU¡F¥ão¤âUªjd. Mfnt, mt‹ ngl}iu¤ j‹ neuoah£á¥gFâahfnt nr®¤J¡ bfh©lh‹. ikN® muá‹ všiyÉÇî‰wJ. m¤Jl‹ mt‹ ngl}iuna j‹ jiyefu«M¡»¡ bfhŸs v©ÂÆUªjjhf m¿»nwh«. ï¤â£l«ifÉl¥g£lhY« mªef®ÛJ mtD¡»Uªj M®t«v‹W« FiwaÉšiy. mt‹ mj‹ bgaiu iAj® ef®v‹W kh‰¿aik¤jh‹. efÇ‹ f£ll§fisí« bjUmik¥igí« mHFgl¢ br¥g« brŒjh‹. m§nf xU jÅmu©kid, xU bto kUªJ¢rhiy, ehza¤ j«g£lrhiy M»at‰iw c©Lg©Âdh‹. efU¡FmUfhikÆYŸs fl‰fiuÆš xU òâa JiwKf¤ijí«f£lik¤jh‹.

bt‰¿ah®t¤Jl‹ òw¥g£l iAj® cŸs¤âšngl}®, thœ¡if M®t¤ijí« M£áah®t¤ijí« j£ovG¥ã‰W.

òâa ikN® muá‹ òfœªnjhuiu tisÉš ngl}®eLehaf kÂ¡fšyhf mikªjJ.

ikNUl‹ mikahkš nguurh£á mik¡fnt©Lbk‹w M®tK«, bj‹dh£L muáaš thœit¢Óuik¡f m¥nguuir xU fUÉah¡f nt©Lbk‹wM®tK«jh‹ ngl}iu¤ jiyefuh¡f nt©Lbk‹wKjyh®t¤ij¡ ifÉL«go iAjiu¤ ö©od.mt‹ muáaš bjhiy neh¡F¡F ïªj M®t¤ Jwî xUÓÇa rh‹W MF«.

ngl}® bt‰¿ahš iAjU¡F x‹wiu¡ nfhobgh‹D¡F¡ Fiwahj bgUŠ bršt« »il¤jbj‹W


Tw¥gL»wJ. ïJ ï‹iwa kâ¥ãš g¤J¡nfhobtŸË¡Fnkš M»wJ.

ngl}®¥ nghÇ‹nghJ, rht}® eth¥ m¥JšA¡Ñ« ngl}® muá¡F cjÉaË¤âUªjh‹. V‰bfdntRuh khfhz¤â‹ bt‰¿ _y« iAj®, kuh£oa®gifikia Éiy¡F th§»ÆUªjh‹. rht}® kuh£oa®muir mL¤âUªjjdhš, e£ò KiwÆnyh, vâ®¥òKiwÆnyh, mij¤ j‹ g¡fkh¡»¡bfhŸs iAj® cWâbfh©lh‹. e£òwit eth¥ V‰fhjjhš, iAj® gilfŸrht}® ÛJ br‹wd. eh£o‹ bgU« gFâ mÊ¡f¥g£lã‹dnu, eth¥ gÂªJ âiwbrY¤j x¥ò¡ bfh©lh‹.mtÅlÄUªJ« nfho¡fz¡fhd Éiykâ¥òilabghUŸfŸ if¥g‰w¥g£ld.

ï¢rka« M®¡fh£L ethã‹ vâÇahdr©lhrh»ã‹ kf‹ Û® u[h mÈfh‹ iAjÇl« mYtšnjotªjh‹. ãuŠR¥ ngh® KiwfËY« gÆ‰áfËY«nj¿a mtid iAj® j‹ gÆ‰á¥ gil¤ jiytdh¡»¡bfh©lh‹.

iAjÇ‹ gil K‹nd‰w§f©L ngZth khjtuh›kd¡ bfhâ¥gilªJ, nfhghšuhÉ‹ jiyikÆš xUgilia mD¥ãdh‹. iAjÇ‹ gil, msÉšá¿jhÆUªjhY«, iAjÇ‹ jiyik¤ âwikahš gyfs§fËš bt‰¿ f©lJ. nfhghšuh› kdKilªJâU«gnt©oajhÆ‰W. Mdhš, ÉiuÉš ngZth j‹ _ygy« KGtJ« âu£o¡bfh©L ikN® ÛJgilbaL¤jh‹. rht}U¡F¤ bj‰nf u¤âAŸË v‹wïl¤âš xU fL«ngh® ÃfœªjJ. iAj® ngh® KiwfŸgyt‰iw¤ âw«gl¡ ifah©L«, kuh£oa®bgU«gilK‹ KG¤njhšÉ V‰f nt©oajhÆ‰W. xUáy Fâiu åuUl‹ ngl}®¡ fhLfS¡FŸ Xo¤jh‹iAj® cÆ® j¥g nt©oÆUªjJ.

kuh£oa¥ gilfŸ ikN®¥ gFâ KGtJ« guÉiAjiu bk‹nkY« beU¡»d. FL«g¤ijí« FL«g¢bršt¡ FÉaiyí« Óu§fg£lz¤J¡F mD¥ã É£L,


iAj® ne® cl‹go¡if nfhÇdh‹. ïªj xU jlitcl‹go¡ifÆ‹ f£L¥ghLfŸ mtD¡F K‰¿Y«ghjfkhŒ ïUªjd. mt‹ rht}iuí« bkhuhÇuhÉlÄUªJ K‹ò if¥g‰¿a F¤â¥ gFâiaí« É£L¡bfhL¡fïz¡fkË¤jh‹. m¤Jl‹ ngh® ïH¥Õlhf 32 ïy£r«btŸË bfhL¡f nt©o tªjJ. MÆD«, iAjÇ‹ Ruhkhfhz bt‰¿í« ãw M£á¥ gFâfS« mtÅlnk É£Lit¡f¥g£ld. njhšÉ ïilnaí« mt‹ åu¤J¡F¡»il¤j kâ¥ng ïJ.

njhšÉ fhzhj åu‹ iAjÇ‹ òfœ kuh£oa¥nghÇ‹ njhšÉahš ts®ªjnja‹¿¡ FiwaÉšiy.Vbd‹whš, ï¤njhšÉ, mL¤j bt‰¿¥ ghŒ¢rY¡fhdxU gJ§fyhf k£Lnk mikªjJ. gilfË‹ msthšg‹kl§F nk«g£l vâÇ. Kf« âU«ãa kWfznk iAj®ÉiuªJ j‹ eh£il¢ Ó® brŒJ bfh©L mL¤j bt‰¿¥ghŒ¢rY¡F¡ »s«ãdh‹. ï¤jlit mt‹ eh£l« nk‰Fkiyahs¡fiu neh¡»‰W.

nk‰F¡ fiu¥ gFâ ».ã. 9-M« ü‰wh©LtiuK¤jÄœ ehLfËš x‹wh»a nruehlhÆUªjJ. Mdhš,mªü‰wh©oš nru¥ nguuR åœ¢áailªJ gyá‰wuRfshÆd. bj‰nf, ntzhL mšyJ âUth§T®,cjat® kuãduhY«, mj‹ tlghš bfh¢á, bgU« gl¥òkuãduhY«, fŸË¡nfh£il, rh_âÇ kuãduhY«,tlnfhoÆYŸs áu¡fš, nfhy¤âÇ kuãduhY«Ms¥g£lJ. É#aefu M£á¡fhy¤âš òâjhf¡ flš tÊf©L nkdh£L¡ flnyho thÞnfhlfhkh tªJbj‹dh£oš ïw§»a gFâ, fŸË¡nfh£ilna. KjšKjš nkdh£odUl‹ bjhl®ò bfh©l ÑiH cyfk‹dD« rh_âÇna.

kiyahs¡ fiuÆ‹ k¡fŸ bjhifÆš bgU«gFâÆd® eha®fŸ. mt®fŸ nghiuna j§fŸ thœthf¡bfh©l kw¡FoÆd®. 9-M« ü‰wh©L¡F¥ ã‹ òâaïÞyh« be¿í« muhãa® Fona‰wK« tlkiyahs¡fiuÆš V‰g£lJ. muhãaU« eh£L¡ FofS«


fy¥ò‰wã‹ kiyahseh£L ïÞyhÄa® kh¥ãŸisfŸv‹W miH¡f¥g£ld®. mt®fS« eha®fis¥nghyntåuKilat®fshÆUªjd®. iAj® eh£fËš áu¡fšjiytD«, mÈuh#‹ v‹w xU ïÞyhÄadhfntïUªjh‹.

1757-ïš iAj® eŠáuh#Dl‹ jÄHf¥ ngh®fËš<Lg£oUªjh‹. m¢rka« mt‹ kiyahs¡ fiuÆšgilbaL¤J¤ âiw ãÇ¤j brŒâ nkny Tw¥g£LŸsJ.rh_âÇ murU¡F« ghy¡fh£L murU¡F« ïUªj ngh£om¢rka« iAjU¡F cjÉ‰W. ghy¡fh£L mur‹ gÂªJe©gdhdh‹. mt‹ cjÉíl‹ rh_âÇ K¿ao¡f¥g£L, âiw brY¤â¥ gÂªjh‹. M©LnjhW« âiwbrY¤Jtjhfî« ïU k‹dU« th¡fË¤jd®. ngh£ofhuzkhf¥ ghy¡fh£lur‹ m›t¥nghJ ïijmD¥ãtªjhY«, rh_âÇ ïij ÉiuÉš ÃW¤âdh‹.ikN® muáaš thœî ntW âirÆš br‹wjhY«,kuh£oa® gilbaL¥ghY« iAj® ï¥g¡f«âU«gÉšiy. Mdhš, 1765-š kuh£oa¥ gilâU«ãaîl‹, mt‹ rh_âÇÆl« âiw nfhÇdh‹.rh_âÇ kW¤JÉlnt, iAj® gilbaL¥ò¤bjhl§»‰W.

KjÈš ikN®¥ gilfŸ ngl}® tÊ, nkšfiuÆ‹tlnfho br‹wd. jsthl§fis¡ flš tÊ mD¥ãÉ£L, iAj® fiu tÊahf¡ FlFÛJ gilbaL¤jh‹.x‹¿u©L Fo k‹d® vâ®¤J åœ¢áailªjã‹,k‰wt®fŸ gÂªjd®. f©z}ÇYŸs mÈuh#‹gÂªjJld‹¿, iAjU¡F e©gdh» mt‹ gilfS¡FtÊ fh£o cjÉdh‹.

kiyahs¡ fiu¥ nghuh£l¤âš iAj®gilfS¡F¥ bgU¤j nrj« V‰g£lJ. gy ml®ªj rJ¥òÃy¡ fhLfŸ jh©o¥ gilfŸ bršy nt©oÆUªjJ.eha® åu®fS« m§Fy« m§Fykhf mt®fŸ K‰ngh¡if_®¡fkhf¤ jL¤J Ã‹wd®. Mdhš, ïWâÆš gilfŸfŸË¡nfh£ilia mQ»d. rh_âÇ ï¤jlit vËâš


gÂªJ e£ghodh‹. MÆD«, âiw brY¤Jtâš mt‹ehŸ fl¤â tªjh‹. iAj® Ó‰w§bfh©L rh_âÇiaí«mt‹ mik¢ridí« mtut® mu©kidfËnynaáiw¥gL¤âdh‹. m¥nghJ« braš rhaÉšiy. iAj®mik¢rid tij¤J¤ J‹òW¤âdh‹. jd¡F« ïªj¤j©lid ju¥gl¡TL« v‹W v©Â rh_âÇ j‹mu©kid¡F¤ jhnd Ô it¤J mâš kh©lh‹. efÇ‹bršt¤ij¡ bfhŸisÆ£l ã‹, iAj® kiyahs¡fiuÆš bj‰F neh¡» K‹nd¿dh‹. bfh¢á murU«ghy¡fh£L murU« gÂªJ bgUŠ bršt¤ij¤ âiwahfmË¤jd®.

rh_âÇÆ‹ beŠrG¤j¤â‹ gaid iAj® ÉiuÉšf©lh‹. ehL KGtJ« ml¡»É£l k»œ¢áíl‹ mt‹nfhaK¤ö® br‹wîlnd, kiyahs¡fiu KGtJ«fh£L¤ Ô nghy¡ »s®ªbjGªjJ. khl¡fiuÆÈUªJiAj® »s®¢áia ml¡F«go u[h rh»¥ v‹w gil¤jiytid mD¥ãdh‹.

Mdhš, »s®¢á ï¤jlit gilåu® »s®¢áahÆšiy. eha®Fo k¡fŸ midtUnk »s®ªbjGªjd®.u[h rh»ò K‹D« bršykh£lhkš, ã‹D«tukh£lhkš âz¿dh‹. iAj® brŒâ m¿íK‹Ãiyik gLnkhrkhÆ‰W. brŒâa¿ªj ã‹D«bgUbtŸs¤jhš iAj® K‰ngh¡F¥ bgÇJ«jil¥g£lJ. ehaf® åu®fŸ gšyhÆu¡ fz¡»š âu©LikN®¥ gilfS¡F¥ bgUŠ nrj« Éis¤jd®. efiumQf Koahkš ïU gilfS« jilg£L Ã‹wd. Mdhš,ï¢rka« iAjÇl« ïUªj ãbuŠR¥ gil¥ ãÇÉ‹jiyt‹ cU¥goahd cjÉ brŒjh‹. mt‹ c¡»ukhfK‹nd¿ mu© tÇirfis¥ ãsªjh‹. ãsÉ‹ tÊiAj® gilfŸ K‹nd¿ efiu¡ if¡bfh©ld.

ehL iftrkhdã‹ iAj® t£oí« KjYkhf¥ gÊth§»dh‹. kygh® k¡fŸ v‹W« mt‹ bgaiu kw¡fKoahjgo j‹ M‰wiy mt‹ mt®fŸÛJ bgh¿¤jh‹.mt‹ ï¥nghJ vL¤j elto¡iffŸ gil¤ Jiw tuyhW


K‹ã‹ m¿ahjJ. áiw¥g£lt®fis xUt® Élhkšmt‹ bfh‹W åœ¤âdh‹. Fok¡fis¤ bjhFâ bjhFâahf¤ âu£o¤ bjhiy ehLfËš br‹W ãiH¤JmtâíW«go mD¥ã it¤jh‹.

muáaš neh¡Fl‹ kâ¥ã£lhy‹¿, kyghÇšiAj® ifah©l KiwfŸ öaåudhd mt‹ òfG¡F¡fs§f« jUgitnaahF«. Mdhš, tl¡F, »H¡F, bj‰FM»a K¤âirÆY« gift®fSl‹ nghuhl nt©oaÃiyÆÈUªj ikNU¡F, ehyhtJ âirÆš, nk‰F kiy¤bjhlÇ‹ ÃHÈš xJ§»ÆUªj kyghÇ‹ mikâ Äfï‹¿aikahjjhÆUªjJ. iAjÇ‹ fL elto¡iffŸTl, ï›tifÆš mtD¡F KGJ« ga‹glÉšiyv‹gij mt‹ ã‹dhisa tuyhW fh£L»wJ.


8. M§»nyaUl‹ ngh®

iAj® xU áwªj ngh® åu‹; Mdhš, mt‹bt¿a‹ mšy‹. mt‹ thœ¡ifiaí« NHiyí« c‰Wneh¡Fgt®fS¡F ïJ vËâš És§F«. 18-M«ü‰wh©oš bj‹dh£oš, ngh® Éy¡f Koahjx‹whÆUªjJ. mâÈUªJ X® muR xU á¿J XŒî bgwnt©LkhdhšTl, mJ tÈik thŒªj murhfî«, Xusînguurhfî« ïUªJ Ôu nt©L«. iAj® fhy¤J¡FK‹ng js®ªJ behW§»¡bfh©oUªj ikN® muirm¤jifa tÈik thŒªj murh¡Ftânyna iAjÇ‹bjhl¡f¡ fhy¥ ngh®fŸ KidªâUªjd. Mdhš, mªjÃiy milªj ã‹D« ikN®, ngh® ïšyhkš ïU¡fKoaÉšiy. ïj‰F¥ ngusî kuh£oa¥ nguuá‹ g©ò«,Ã#h«, M®¡fh£L eth¥ M»at®fË‹ g©ònkfhuz§fŸ.

kuh£oa¥ nguuir¡ if¡bfh©oUªj ngZthkuãd® nguurh£áÆ‹ všiy ÉÇit ÉU«ãat®fsšy.mt®fŸ ÉU«ãaJ NœªJŸs ehLfis¡ bfhŸisÆLtnj. mt®fS¡F¥ nguuR v‹gJ ï¤jifa xUbfhŸis¥ gil¡fhd _yjs« k£Lnk! Ã#hK«M®¡fh£L ethò« jk¡bfd tYî« bfhŸifí« m‰wmuRfŸ. M§»nyaiuí« ãuŠR¡fhuiuí« nkhjÉ£nlmt®fŸ tsu v©Âd®. ïªÃiy bj‹dh£o‹ÉLjiy¡F¢ rhîkÂ mo¤JÉL« v‹gij iAj®bjËthf cz®ªjh‹. mt‹ ã‰fhy¥ ngh®fË‹ngh¡if¡ ftÅ¤jhš ïJ És§F«. Mfnt, m¥ngh®fŸikN® muR¡fhd ngh®fnsh, nguuR¡fhd ngh®fnshmšy. mit njÓa¥ ngh®fŸ.


nkY« iAjÇ‹ njÓa« btËeh£lhiu btW¤jnjÓak‹W. ãuŠR¡fhuÇ‹ åu«, cWâ, f£L¥ghLM»at‰iw iAj® kdkhu¥ ghuh£odh‹. j‹muáaÈnyna mt®fis¥ gy JiwÆY« <LgL¤j mt‹ja§fÉšiy. M§»nyaÇlK« mt‹ bgUkâ¥ò it¤âUªjh‹. mt®fŸ e£igna ÉU«ãdh‹. Mfnt, mt‹njÓa« ãweh£lhiunah ãweh£L¥ g©ignah btW¤jnjÓak‹W. mt‰iw¥ ga‹gL¤ânaD« rÇªJtªj njÓathœit¡ fh¡f mt‹ mU«ghLg£lh‹. Mdhš, mt‹njÓa¤J¡F vâuhÆUªjJ btËeh£lh® muáašjiypL«, mj‰F M¡fkË¡f clªijahÆUªj k‰w¥nguuRfË‹ g©ònkahF«.

ïªj ÃiyÆš iAj® nguuRfis¡ Toa k£L«vâ®¡fhkny ikNiuí« k‰w¤ bj‹df muRfisí«tY¥gL¤j Ka‹wh‹. mt‹ fhy¤âš vtU« ïªj¡ fhy§flªj caÇa neh¡f¤ij cz®ªjh®fËšiy. Mdhšmt‹ ciuahlšfŸ, fU¤Jiufis btË eh£L¤ öJt®ek¡F¤ bjÇÉ¡»‹wd®. mt‰¿š ïªj neh¡f«Kis¥ghf¤ bj‹gL»‹wJ.

bgausÉš ikN® k‹ddhÆUªj á¡f»UZzuh#‹ 1767-š cÆ® Ú¤jh‹. mt‹ kf‹ eŠáuh#‹k‹d® bgaU¡F cÇatdhdh‹. Mdhš, m¢áWt‹ j‹M‰wY« bghW¥ò« m¿ahJ åzhuthu§fËšïw§»dh‹. mtid¤ âU¤j Ka‹W« KoahJ nghfnt,iAj® mt‹ mu©kid¢ bršt§fis¥ g¿¤J,mtid¢ áiw¥gL¤âdh‹. k‹d® bghW¥igk£Lk‹¿¥ bgaiuí« mt‹ ïj‹ã‹ btË¥gilahfnk‰bfh©L eth¥ Mdh‹.

ï¢braš _y« iAj® Û©L« ngZth khjtuhÉ‹Ó‰w¤J¡F Mshdh‹. ngZthÉ‹ bgU«gil ikNiuneh¡» K‹nd¿‰W. ngZthîl‹ Ã#hK« gilbaL¥ãšnr®ªJ bfhŸtjhf x¥ò¡ bfh©lh‹. iAj® M®¡fh£Lethã‹ jikadhd kFó{fhid¤ öjuhf mD¥ã¢rªâ¤J¥ ngr Ka‹wh‹. ngZthÉ‹ Ó‰w« khwÉšiy.


gilfË‹ tuit¤ jL¡f iAj® gy ÔÉu elto¡iffis nk‰bfh©lh‹. tÊ v§F« mizfis cil¤JbtŸs¡ fhlh¡»dh‹. ghijfis¥ ghHh¡»dh‹.všiy¥òw§fËš czî¥ bghUŸfŸ »il¡fhjgomt‰iw¤ ö®¤jh‹. Mdhš, ngZthÉ‹ bgU«giliaïit Úo¤J¤ jil¥gL¤j KoaÉšiy.

kuh£oa® Ruh khfhz¤ij milªjd®. khfhz¤jiyt‹ Û® mÈ u[hfh‹ iAjÇ‹ ik¤Jd‹. mtdhšÄfî« cjt¥ bg‰wt‹. MÆD« mt‹ JÂªJ flikJwªJ ngZthî¡F¡ nfh£ilia¤ âwªJ Mjuî jªjh‹.ïJ iAj® M‰wY¡F« CW brŒjJ. mt‹cŸs¤ijí« ò©gL¤â‰W. ï¥gif¢ braY¡F¥ gÇrhfkuh£oa® Û® mÈ u[hfhD¡F¡ F®u« F©lh¡nfh£ilia tH§»d®.

iAj® v¥goahtJ ngZthîl‹ ïz§»¥ nghfK‹ÅY« K«kukhd Ka‰á brŒjh‹. ï¤jlitbrhšâwÄ¡f m¥ghÍuh« v‹w öJtid mD¥ãdh‹.m¥ghÍuh« Ka‰á bt‰¿ bg‰wJ. K¥g¤ijªJïy£r« btŸË bg‰W¥ gilbaL¥ig ÃW¤j¥ngZth x¥ò¡bfh©lh‹. iAj® cldoahf¥ ghâ¥gz« âu£o¡ bfhL¤jh‹. kWghâ¡F¡ nfhyh®kht£l« <lhf mË¡f¥g£lJ. ï«kW ghâiaí«ÉiuÉš âu£o¡ bfhL¤J, mt‹ nfhyhiuí«Û£L¡bfh©lh‹. ï›thW kiynghy tªj ïl®gÅnghy Ú§»‰W.

ikN® gilbaL¥ãš kuh£oaUl‹ Ã#hK« g§FbfhŸs v©ÂÆUªjh‹. Mdhš, mt‹ gilfŸ tªJnrU K‹ng ner x¥gªj« KoªJ É£lJ. MÆD« ïªj¥òâa NœÃiyiaí« ga‹gL¤â¡ bfhŸs Ã#h«v©zÄ£lh‹. iAjUl‹ nr®ªJ M®¡fh£L eth¥KfkjÈiaí« mt‹ if¥ghitahf elªJbfh©lM§»nyaiuí« jh¡f mt‹ â£lÄ£lh‹.

iAj® ï¥òâa â£l¤ij cŸqu ÉU«gÉšiy.MÆD« Ã#hÄ‹ t‰òW¤jY¡F mt‹ ïz§»dh‹.


Mdhš, gilfŸ M®¡fh£L¢ rkbtËÆš ïw§F«tiuÃ#h« M§»nyaiu btË¥gilahf¥ gif¤J¡bfhŸsÉšiy. xU òw« iAjUlD« ï‹bdhUòw«M§»nyaUlD« ner cwî bfh©L, ïu©lfkhfntelªj bfh©lh‹. bt‰¿ vªj¥ g¡f« tu¡TLnkh mªj¥g¡f¤âš rha v©Â kâšnkš óidahf ïU¥gijnamt‹ muáaš nfh£ghlhf¡ bfh©oUªjh‹.

Ã#h« gilfŸ U¡DJšyh v‹w gil¤jiyt‹ ÑœmÂtF¡f¥g£oUªjd. iAj® gilÆš m‹ kf‹ â¥ò,k‹Å¥ò¥ bg‰W iAjUl‹ nr®ªJ bfh©l Û® u[hmÈfh‹, k¡ö«rh»ò, fhÌfh‹ KjÈa gil¤jiyt®fS« ikN® gil¤jiytdhd kfkjÈí«jiyik t»¤jd®. ïUt® gilfS« nr®ªJ 42,000 FâiuåuU« 28,000 fhyhŸ åuU« ïUªjd®. 109 Õu§»fŸmt®fS¡F cjÉd. jÉu iAj® trkhf iAg¤ #§v‹gt‹ jiyikÆš 5,000 Fâiu åu®fS« 2,000 gÆ‰ábg‰w fhyhŸ åuU«, 2,000 gÆ‰á K‰W¥ bgwhj åuU«áy Õu§»fSl‹ ã‹ j§» ïUªjd®. ï¥gilfŸM®¡fh£L¢ rkbtË¡FŸ ghŒjtj‰F¢ á¤jkhf¢ br§f«fzthŒ mUnf Tlhuko¤J ïUªjd.

Ã#h« - iAj® gilfŸ ïizªJ gilbaL¡f¤bjhl§»a brŒâ m¿ªjJ«, âU¢áuh¥gŸËÆÈUªjgil¤jiyt‹ nAhth®L 5,000 fhyhŸgil åuiuí«1,000 btŸisaiuí« ÉiuªJ fzthÆ‹ kWòw«bfh©LtªJ ÃW¤â, ner¥ gilfŸ fzthŒ flthkšjL¡f Ka‹wh‹. Mdhš, iAj® gilfŸ ïunthouthf¡fzthŒ flªJ M§»y¥ gilfis¢ NœªJ, mt‰iw¤jh¡»d. Ãiyikia¢ rkhË¡f Koahj nAhth®L,ÉiuªJ ã‹th§», âUt©zhkiyia milªjh‹.m§»UªJ br‹id¤ jiyt®fS¡F ner¥gilfË‹bjhifí« K‹nd‰wK« F¿¤J mtru¤ jftšmD¥ãdh‹. ïj‹ gadhf¤ âU¢áuh¥gŸËÆÈUªJ4,000 fhyhŸ åu®, 800 btŸisa®, M®¡fh£L ethã‹3,000 Fâiu åu® M»at®fSl‹ gil¤ jiyt‹ ÞÄ¤mD¥g¥g£lh‹.


Ã#hÄ‹ gilfis neh¡f, M§»nya® gilfŸ Äf¡Fiwªj bjhifíilait. Mfnt, bt‰¿ j‹ g¡f«v‹gâš mtD¡F cWâ ãwªjJ. ï¥òfiH iAjUl‹g§FbfhŸs mt‹ cŸqu ÉU«gÉšiy. Mfnt,iAj® gilfis¢ nrhHeh£L¡F mD¥ã, czî¥bghUŸ, jsthl§fŸ M»aitfŸ M§»nyaU¡F tuhkšjil brŒí«go mt‹ nt©odh‹. iAjU¡F Ã#h«gilÆ‹ÛJ e«ã¡ifÆšiy. MÆD« Ã#hÄ‹t‰òW¤jyhš, j‹ bkŒ¡fhtš gil nghf Ûªjt‰iwmD¥ãÉ£lh‹. Ã#h« gilfŸ Ó®Fiyªjhš,bkŒ¡fhtš gil bfh©nl rkhË¡fyh« v‹W mt‹v©Âdh‹.

iAj® v©ÂaJ rÇahŒ nghÆ‰W. ikN®¥gilá¿jhdhY« f£L¡nfh¥òilaJ v‹W ÞÄ¤ fUâdh‹.Mfnt, mj‹ g¡f« br‹W jh¡FtJnghš ghtidbrŒJ, Ã#h« g¡fnk br‹W nkhâdh‹. M§»nya®J¥gh¡»fŸ ntbwhUòwÄUªJ gil åuÇilna mÊîbrŒjd. rªij¡ T£l¤âš gh«ò òFªjhš V‰gL« fytu«Ã#h« gilÆš fhz¥g£lJ. Ã#h« bjhiyÉÈUªJ j‹åu®fË‹ X£l¤ âwikia¡ f©L bt£»dh‹. k‹d‹mik¢ridí«, mik¢r‹ gil¤ jiytidí«,gil¤jiyt‹ åuiuí« FiwT¿¢ rkhË¤jd®. Mdhš,M§»nya® mt®fS¡F¥ ng¢R¡F« ïlkË¡fhkšJu¤âd®. iAjÇ‹ á¿a bkŒ¡fht‰ gilï¤njhšÉÆilnaí« Ãiyikia¢ rkhË¤J,ghJfh¥òila nt¿l¤J¡F¥ ã‹ th§»¢ br‹wJ.

nghÇš vL¤j moÆš M§»nya® j‰fhÈfkhfbt‹whY«, eh£bršy¢ bršy mt®fŸ g¡f¤âY«js®¢á V‰g£lJ. M®¡fh£L ethã‹ gilfŸ Ã#h«gilfisÉl nkhrkhÆUªjd. nt©oa neu¤âšnt©oa ïl¤âš gilí« gz cjÉí« brŒtjhf¡ T¿mt‹ br‹id muáaš jiyt®fis¥ ngh® Ka‰áÆšC¡»ÆUªjh‹. Mdhš, tÇ¥ gz¤ij¤ â‹wÊ¤jJ jÉu,gz¤J¡F mtÅl« tÊ VJ« ïšiy. âUt©zh


kiyÆš gilfS¡F nt©oa czî« jsthlK«nrfÇ¤J i¤âU¥gjhf mt‹ T¿ÆUªjh‹. ïij e«ãÞÄ¤ m›Él« br‹W fh¤âUªjh‹. v¤jifajsthlK« »£lÉšiy. Mdhš, ïnj e«ã¡ifíl‹m§nf tªâUªj gil¤ jiyt® ‘c£’o‹ åuUl‹ ÞÄ¤fy¡f KoªjJ. mt®fŸ bkh¤j¥ gilgy« ï¥nghJ 1,030Fâiu åuU«, 5,800 fhyhŸ åuU« Mt®. 16 Õu§»fS«ïUªjd.

âUt©zhkiyÆš M§»nyaiu iAj® jh¡»dh‹.ngh®¡fs¤âš M§»nya® vâ®¥ig¢ rkhË¤J Ã‹wd®.iAj® gilfŸ ã‹dilªjd. Mdhš, M§»nyaU¡Fczî, jsthl cjÉ vJî« tuhkš ikN®¥ gilfŸjL¤jd. j« ifÆš g£l jsthl§fshš ikN®¥gilfË‹ Ãiy nk‹nkY« eykilªjJ.

1767-ïš bjhl§»a nghuh£l« mªj M©LïWâ¡FŸ gytifÆš khWjyilªjJ. á§fhu¥ng£ilaUnf M§»y cjÉ¥gil x‹iw¤ jh¡F«nghJ,iAj® gil¡F¥ bgUŠnrj« ÉisªjJ. iAj® FâiuRl¥g£L ÉGªjjdhš, mt‹ cÆ® kÆÇiHasnt j¥ã¥ãiH¤jJ. jÉu, mt‹ Ñœ âir¥ ngh® <Lghl¿ªjkiyahs¡fiu¡ Fo k‹d® »s®ªbjGªjjhf mt‹nfŸÉ¥g£lh‹. â¥òÉ‹ jiyikÆš mt‹ xU gilmD¥ã, m§nf Ãiyikia¢ rkhË¤jhY«, kJiuÆÈUªJ« g«ghÆÈUªJ« M§»nya® m¤âirÆšfytu§fis¡ »s¿¡ bfh©nlÆUªjd®. g«ghŒ¥ gilk§fqiu¥ ão¤jjhf¤ bjÇatunt, iAj® âLbkdïU fl‰fiufË‹ g¡fK« nghuhl nt©o tªjJ.Mdhš, mt‹ bg‰w ngh®¤âwik mitaid¤ijí«ïilÉlh Ka‰áíl‹ rkhË¤jJ. k§fqiu¢ br‹WÛ£L, vtU« vâ®ghuh tifÆš mt‹ »H¡nf j‹gilfS¡F cjt K‹tªJ, ï›Éa¤jF ÉiuÉ‹ _ynkvâÇfË‹ cŸs¤âš mâ®nt£L¡fis c©Lg©Âdh‹.


X® M§»y¥ gil Ã#h« gFâ Ûnj jh¡f¤bjhl§»‰W. ïJ nf£l Ã#h« jhaf¤J¡F Xodh‹.Mdhš, mt‹ XoaJl‹ mikaÉšiy. v›tsî vËjhfmt‹ K‹ò M§»nya® cwit¡ ifÉ£lhndh, mijÉlvËjhf ï¥nghJ mt‹ iAj® cwit K‹d¿É¥ã‹¿xÊ¤JÉ£L M§»nyaUl‹ x¥gªj« brŒJ bfh©lh‹.

Ã#hÄ‹ Jiz Ú§»ajhš iAjU¡F c©ikÆštY ÄFªjbj‹nw Twnt©L«. Vbd‹whš, flš ngh‹wÃ#h« gilfSl‹ ïizªJ Ã‹w nghJ »£lhjÉa¤jF bt‰¿fŸ mj‹ Jiz mf‹w ã‹dnuiAjU¡F¡ »£od. »£l¤j£l tljÄHf KGtJ«mt‹ thŸnghš RH‹W RH‹W br‹W, KfkjÈÆ‹tÈikÄ¡f nfh£ilfŸ gyt‰iwí« if¥g‰¿dh‹.M§»nya® cjÉ¥ gilfŸ vJî« ïl« É£L ïl«bgau Koahkš mt‰iw mt‹ ájwo¤jh‹.ïu©lh©LfŸ M§»nya® ngh¡F tuî K‰¿Y« flštÊahfnt elªjJ. fiuahâ¡f« KGtJ« iAj®gilfË‹ trkhÆUªjJ.

g©il¤ jÄHuRfis¥nghš iAjÇl« fl‰gilí«ïUªâUªjhš, ikN®¥ nghUl‹ M§»y M£á¡F xUKoî V‰g£oU¡F«!

iAj® nkšâirÆÈUªJ âU«òtj‰FŸ iAj®bt‹w jÄHf¥ gFâ KGtijí« Û£LÉl M§»nya®bgUKa‰áfŸ brŒjd®. mj‰fhfnt iAjÇ‹ vâÇah»aF¤â kuh£oa¤ jiyt‹ bkhuhÇ uhití« mt®fŸgz« ngá tutiH¤jd®. Mdhš, mt‹ gilfŸ tªJnrUtj‰FŸ iAj® Ä‹dbyd¤ jÄHf všiyíŸFâ¤jh‹.

ïªJÞjhÅÆš ‘òÈ’ v‹w bghUSila ‘iAj®’v‹w brhš kiyahËfËilna ‘òÈ’ahš ne®ªj»Èiana jªâUªjJ. 1768-M« M©oš M§»nyaU¡F«mJ mnj »Èia c©Lg©Â‰W. nkiy eh£oš 19-M«ü‰wh©o‹ bjhl¡f¤âš mG»‹w M§»y¡


FHªijfËl« M§»y¤ jhŒkh®fŸ ‘be¥nghÈa‹’bgaiu bkšy c¢rÇ¥gh®fsh«. FHªijfŸ clnd thŒbgh¤â eL§» ÉLkh«! Ñœ âirÆš iAj® bga®c¢rÇ¤J¡ FHªijfS¡F¢ brÉÈa® mnj Ãiyia c©Lg©Âd®!

_yghfš v‹w ïl¤âš M§»y¥ gilfis mf‰¿M®¡fh£L ethã‹ gilfŸ mk®¤j¥g£oUªjd.ï~j¿ªj iAj® nfh£ilia vËâš if¥g‰¿¡bfh©lh‹. gil¤ jiyt‹ ‘c£’ mij Û£f¥òw¥g£lh‹. cŸns ikN®¥ gilfŸ ïUªjd v‹Wk£Lnk mtD¡F¤ bjÇí«. iAj® kiyahs¡fiuÆÈUªJ m›tsî ÉiuÉš tªâU¡f KoahJ v‹Wmt‹ fUâdh‹. Mdhš, vâ®¥ã‹ K«Ku¤jhš mt‹c©ik cz®ªJ ÉiuªJ ã‹ th§»dh‹. ïJî« vËâšKoaÉšiy. iAj® btËna ÃW¤âÆUªj gilfŸïij¤ jL¤jd. mtru mtrukhf¥ òâa gil gy«nt©Lbk‹W gil¤ jiyt‹ ÞÄ¤J¢ brŒâmD¥g¥g£lJ.

gil¤ jiyt‹ ÞÄ¤ tUK‹ iAj® nkY« áynfh£ilfis¡ if¥g‰¿É£lh‹!

iAj® nAhN®¡ nfh£ilÆ‹ K‰WifÆš<Lg£oUªjh‹. ngh® Ka‰áÆ‹ njhšÉfshš kd«FK¿a M§»y muáayh® gil¤ jiyt‹ ÞÄ¤ij¢br‹id¡F¤ âU¥ãaiH¤J¡bfh©L, gil¤ jiyt‹‘c£’il ÃaÄ¤âUªjd®. ‘c£’ j‹ fs¥ Õu§»fisí«jsthl§fisí« ghfÿÇš gil¤ jiytdhdmby¡[h©lÇl« É£LÉ£L nAhNU¡F Éiuªjh‹.Mdhš, iAj® K‰Wif JwªJ ïU jiyt®fË‹ïilna ghŒªJ br‹W Õu§»fis¡ if¥g‰¿¥bg§fqU¡F mD¥ãdh‹. m¤Jl‹ ‘c£’o‹ gilfisÉlhJ bjhl®ªJ mÊ¤J, mt‹ jiyik¤ âw¤ij¢ rªâáÇ¡f it¤jh‹. nt§fl»ÇÆÈUªJ âObu‹W nk#®Õ£ÞbfuhšL v‹w gil¤ jiyt‹ tªJ cjÉÆuhÉ£lhš, ‘c£’, jhnd iAj® ãoÆÈUªJ j¥ã tªâU¡fKoahJ!


nAhN® - ghfšó® njhšÉahš, ‘c£’L«gjÉÆHªjh‹. gil¤ jiyt‹ yh§ gil Kjštdhfmk®î bg‰wh‹.

M§»nya® ï¥nghJ bg§fqiu¡ if¥g‰¿iAjiu Ûsit¡fyh« v‹W kd¥ghš Fo¤jd®! ïijm¿ªj iAj® gÞ[&šyh¡fhid mD¥ã M§»nyaÇl« ÛªâUªj nfh£ilfisí« ão¡f VÉdh‹. ïJ ÄfvËjhf Ãiwnt¿‰W. m¤Jl‹ iAj® j‹ gilíl‹NwhtËnghy¢ RH‹W âÇªJ, nfhaK¤ö®, <nuhL, f%®M»a gFâfis všyh« beho¡FŸ if¥g‰¿dh‹.tÊÆny Ã¡[‹ v‹w jiytDl‹ xU M§»y¥ gilFW¡»£lJ. vâ®¥gJ iAj® jiyt®fSŸ xUtdšy,iAjnu v‹w¿ahJ á¡»a m¥gilÆš, jiytD«Jiz¤jiytD« jÉu xUtU« j¥gÉšiy. Jiz¤jiyt‹ K‹ M©oš ruzilªJ, ngh® KoîtiunghÇäLgLtâšiy v‹w cWâÆ‹ ngÇš ÉLÉ¡f¥g£oUªjh‹. cWâ jt¿a F‰w¤â‰fhf mt‹ Ûâthœehis¢ Óu§f¥g£lz« áiwÆš fÊ¤jh‹.

M®¡fh£L ethã‹ M£á¥ gFâ KGtijí«ï¥nghJ iAj® j‹ if¡FŸ xU M©L¡FŸ bfh©LtªJÉ£lh‹. mJ nghjhkš, âLbkd Ä‹dš cU»¥ghŒªjJnghš br‹idaUnf gw§» kiyÆš tªJghisako¤J¡bfh©L, M§»y muáayhiu mt‹ eLeL§f it¤jh‹!

nghÇ‹ filá M§»y¥ gil¤ jiyt‹ ‘ò%¡’iAj® K‹ k©oÆ£L Ã‹W rkur x¥gªj« nfhÇdh‹.iAjU« M§»nya® tifÆš vijí« bgUªj‹ikíl‹É£L¡ bfhL¡f¢ á¤jkhfnt ïUªjh‹. Mdhš, e«ã¡ifnkhr¡fhudhd KfkjÈ¡F k£L« vJî« É£L¡bfhL¡f Koahbj‹W ão Ku©L brŒjh‹. iAj®gw§»kiy ÆÈUªJ xU gil¥ ãÇîl‹ tªJbr‹idia¢ NiwahLtjhf m¢RW¤âa ãwFjh‹M§»nya® mt‹ T¿ago x¥gªj« brŒa ïz§»d®.

ïªj x¥gªj« 1769-š Ãiwnt¿‰W.


ï›bth¥gªj¥go iAjU« M§»nyaU« všyh¥ngh®fËY« jk¡FŸ xUtU¡bfhUt® cjÉ brŒant©L« v‹W th¡fË¤jd®.

ïªj th¡FWâia M§»nya® v‹W« fh¥gh‰¿aâšiy. m¢r¤âY« »ÈÆY« mË¤j th¡FWâ, xG¡fKiw¥go bršyhJ v‹Wjh‹ mt®fŸ ïj‰F És¡f«T¿d®!


9. òÈÆ‹ gJ§fY« ghŒjY«

ikNÇ‹ muáaš bghW¥ig iAj® V‰gj‰FK‹ÅUªnj, ikNÇ‹ mikâ¡F kuh£oa¥ ngZth kuòxU bgÇa Éšy§fkhŒ mikªjJ. iAjÇ‹ M£áÆšikN® bršt ts« bfhÊ¤j ehlhf ts®ªJ tªjnjïj‰F¡ fhuz«. ï¢bršt« bfhŸis¥ nguurh»angZth fhy kuh£oa¤â‹ gz Miria¤ ö©o‰W.j«Kl‹ x¤j nguuruh»a Ã#hik vâ®¡f ÉU«ghJmt®fŸ mo¡fo bj‰nf gh®it brY¤âaj‹ fhuz«ïJnt.

v¤âirÆY« bt‰¿ eh£oa iAj®, kuh£oaÇl«k£L« mo¡fo gz« bfhL¤nj x¥gªj« brŒa nt©otªjJ. x›bthU rka« fLªnjhšÉ¡F« Mshf nt©otªjJ. Mdhš, ïj‰bfšyh« tuyhW ïu©Lfhuz§fisna Tw Koí«. kuh£oa¥ gil bjhifÆšikN®¥ giliaÉl v¥nghJ« g‹kl§F bgÇajhÆUªjJ. m¤Jl‹, bfhŸisÆL« M®t« m¥gilÆ‹mÊth‰wiy¥ bgU¡»‰W. eh£L k¡fŸ gil vJî« mnjmsî JÂ¢riy¡ fh£l KoahâUªjJ. m¤Jl‹NœÃiya¿î« bjhiy neh¡f¿î« cila iAj®kuh£oaiu vâ®¡FK‹, bj‹df muáaš òaÈšmirah cWâíila X® muir Ãiyeh£ol ÉU«ãdh‹.kuh£oaUl‹ nghuho¤ j‹ M‰wiy¢ ájwo¡fÉU«gÉšiy. mt®fSl‹ mt‹ ïWâahf¤ bjhL¤j_‹W ngh®fŸ ïªj c©ikia e‹F És¡F»‹wd. Kj‰nghÇš mt‹ gLnjhšÉí‰wh‹. Mdhš, mL¤jngh®fshš ï¤njhšÉ òÈÆ‹ M‰wš Ä¡fghŒ¢ršfS¡F Kªâa gJ§fš v‹gJ bjËthÆ‰W.


ïu©lh« nghÇš, kuh£oa®, Ã#h« M»a ïUnguuRfS« x‹Wg£L Ã‹W gLnjhšÉailªjd.ïWâ¥ nghÇš kuh£oa® K‰¿Y« K¿ao¡f¥g£ld®.

M§»nyaUl‹ 1769-š brŒJ bfh©l x¥gªj« xUòw«, Ã#hK¡F« g[hy¤#§F¡F« ïUªj gifikk‰bwhU òw« iAjÇ‹ Ñœâir K‹nd‰w¤J¡F tÊbrŒjJ. mt‹ fl¥ig, f®üš eth¥fisí« Ruhkfhz¤âYŸs k‰w¡ FWÃy k‹diuí« ÑHl¡»¤ âiwtNÈ¤J, ikN®¤ jÅaubršiy jh©o¥ nguuirnkY« ts®¤J¡ bfh©lh‹. ït‰whš M§»y¥ nghÇšïHªj bršt¤J¡F mt‹ g‹kl§F <L brŒJfUñy¤ij ts¥gL¤â¡ bfh©lh‹.

ï¢brašfŸ Û©L« ngZthÉ‹ fLŠád¤ij¡»sW« v‹gij iAj® vâ®gh®¤njÆUªjh‹. Mfnt1769-M« M©L x¥gªj¥go M§»nya®fis cjÉ¡FtU«go mt‹ miH¥ò ÉL¤jã‹, jhnd gilbaL¥ò¡FK‹nd‰ghLfŸ brŒjh‹. Mdhš, mt‹ vâ®gh®¤jgoM§»nya® cjt K‹tuÉšiy. fuoÆ‹ cjÉia e«ãkjahidia¡ »s¿É£l fijahÆ‰W. kuh£oa®jh¡FjÈ‹ KG ntf¤ijí« iAj® xUtndV‰fnt©oajhÆ‰W. ï¥bghW¥ò¤ j‹ jÅ M‰wY¡Fnk‰g£lbj‹W f©l iAj®, ïz¡f¥ ng¢R¥ ngrK‰g£lh‹. Mdhš, ngZth xU nfho btŸË nf£ljhšng¢R K¿î‰wJ. ïj‹ã‹ vâÇia K‹ndw É£L iAj®jiyefiu neh¡»¥ go¥goahf¥ ã‹nd¿¢ br‹wh‹.

ikNÇš bgU«gFâí« kuh£oa® gilfŸtrkhÆd. nfh£ilfŸ gy ãog£ld. bg§fqU¡Ftlnk‰»YŸs Ã#fš nfh£ilÆšjh‹ iAjÇ‹vâ®¥ò elto¡if K«KukhÆ‰W. _‹WkhjK‰WifÆ‹ ã‹D« mj‹ fhtš á¿J« jsuÉšiy.Mdhš, ï¢rka« á¤jy JU¡f¤ jiyt‹ e«ã¡ifnkhr« brŒJ vâÇ¡F cjÉdh‹. M©ik Ä¡fngl®gilÆ‹ jiyikÆš mt‹ JÂfukhf kâny¿c£ghŒªJ nfh£ilia kuh£oa® if¥g‰w tif


brŒjh‹. nfh£il¡FŸ ËUªjt®fËš bgU«ghnyh®kuh£oa® ifÆš á¤âutij¡F Mshdh®fŸ.

ï¢rka« ngZth khjtuh› clš eÈî‰W¥ódhî¡F¤ âU«g nt©oajhÆ‰W. nghÇš ïjdhšiAjU¡F¢ á¿J XŒî »£oajhf¤ njh‹¿‰W. Mdhš,ngZthÉ‹ jhŒkhkdhd âÇa«gfuh› gil¤jiyikV‰W, nghiu K‹ÅY« K«Kukhf el¤âdh‹. khjtuh›if¥g‰whj nfh£ilfŸ mt‹ iftrkhÆd. ït‰WŸF®u«F©lh¡ nfh£il K¡»akhdJ. jiyik¡nfh£ilahd Óu§f¥g£lz¤J¡F« Mg¤J beU§»tªjJ.

iAj® j‹ KG¥ giltÈikiaí« âu£o¢Óu§f¥g£lz¤ij vâÇ mQfhkš jL¡f K‰g£lh‹.m¡nfh£il¡F ïUgJ fš tl âirÆš F‹WfË‹eLÉš nkY¡nfh£il v‹w âU¡nfhÉš ïUªjJ. iAj®mjid mQF« fzthŒ x‹iw tis¤J¥ ãiwtoÉšF‹¿‹nkš j‹ gilfis ÃW¤âit¤jh‹. Mdhšmt‹ nghjhj fhy¤J¡F, m›tisî¡F vâuhf ïUªjF‹iw mt‹ ftÅ¡fÉšiy. mij¥ Õu§»¤ jskhf¥ga‹gL¤â kuh£oa® iAj® gil¡F¥ nguÊî brŒjd®.iAjÇl« m›tsî M‰wš thŒªj bgÇa Õu§»fŸïšiy. Mfnt gy kÂ neu« mÊit¥ gh®¤J¡bfh©oUªJ«, mt‹ bray‰¿U¡f nt©oajhÆ‰W.

K‹gFâia¥ nghuhlÉ£L¡bfh©nl, ã‹òwkhf¤j‹ gilfis ïunthouthf¢ Óu§f¥g£lz«nfh£il¡F¥ ã‹th§»¢ bršY«go iAj®f£lisÆ£lh‹. Mdhš, tÊÆš xU J¥gh¡»j‰brayhf bto¤jjdhš, ïufáa« vâÇfS¡F¤ bjÇªJÉ£lJ. tÊÆš K¤njÇ, v‹w X® VÇ¡fiuÆš vâÇfË‹Õu§»fŸ ïUªjd. ï¥Õu§»fŸ xU òwK«, ã‹ bjhlU«kuh£oa¥ gil xU òwK« K¤njÇia¡ T‰Wt‹fskh¡»‰W. gilfŸ Óu§f¥g£lz¤J¡F IªJfštl¡»YŸs r®¡ TÈ kiyia mQ»aJ« khuh£oa¡Fâiu¥ gilÆd® iAj® gilfis¤ jh¡»d®. mÂfŸ


fiyªJ áj¿d. mÊî« á¤âutijí« bjhl§»‰W.x›bthUtU« cÆU¡F mŠá¤ jÅ¤jÅ ntW ntWâirÆš Xl¤ jiy¥g£ld®.

iAj® xUòw« jÅahf¤ j¥ã¥ ãiH¤J Xo¢Óu§f¥g£lz« br‹wh‹. mnj rka« â¥òit v§F«fhzhj ftiy, Xoat® cŸs§fËš òaÈilna òašåá‰W. kWehŸ M©oíUÉš â¥ò j¥ã tªjã‹ jh‹mt®fS¡F cÆ® tªjJ.

mÊÉY« mUŠ braš brŒJ òfœ bg‰wt® iAj®ju¥ãš ïu©nl ïu©L ng®fŸjh‹. xUt‹gil¤jiyt‹ gÞ[&šyhfh‹. mt‹ xU áW ãÇîl‹vâÇfË‹ mÂfisna ãsªJbfh©L j‹ mÂFiyahkš Óu§f¥g£lz« tªJ nr®ªjh‹. iAj® j‹mtkhd¤ij¡Tl kwªJ mtid Mu¡f£o¤ jGÉ¡bfh©lh‹.

r®¢ TÈ kiy¥nghÇš bgU« òfœ eh£oa k‰bwhUåu‹ ahÌ‹fh‹ v‹gt‹. mt‹ cUÉY« njh‰w¤âY«iAjiu¥ bgÇJ« x¤âUªjh‹. ikN®¥ gilfŸ Xl¤jiy¥g£lnghJ vâÇfŸ F¿¥ghf iAjiu¡ if¥g‰wv§F« âÇªJbfh©oUªjd®. j‹ murid¡ fh¡f ahÌ‹fh‹ xU Nœ¢á brŒjh‹. jhnd iAj® v‹w KiwÆšT¡FuÈ£L mt‹ eo¥ò¡ fh£odh‹. Nœ¢á gÈ¤jJ.kuh£oa® mtnd iAj® v‹W v©Â¥ gy¤jfhtYl‹ mtid¡ bfh©L br‹wd®. âÇa«gfuh›mtidna iAjbu‹W Ãid¤J, mtid kâ¥òlD«m‹òlD« el¤âdh‹. J‹g fhy¤âš mt‹ e£ig¥bg‰W mtid¤ j‹ trkh¡»Él mU«ghLg£lh‹.

iAj® Óu§f¥ g£lz¤âš ïUªJ mL¤jnghuh£l¤J¡F MŸ âu£LtJ nf£lJ«, kuh£oa¥gil¤ jiyt‹ jh‹ Vkh‰wkilªjj‰F bt£»,ahÌ‹fhid ÉLjiy brŒjh‹.

nkY¡nfh£il ng® bg‰w ò©Âa¡ nfhÆš.bj‹fiy itztÇ‹ jiyik¤ âU¥gâfËš mJ x‹W.


Mfnt, mj‹ bršt ts« bgÇjhÆUªjJ. bt¿bfh©lkuh£oa® m¢bršt¤ij eho xUt® ÛbjhUt®ÉGªjo¤J¢ br‹W mij¡ bfhŸisÆ£ld®. »il¤jczî¥ g©l§fis c©L Fo¤J Mod®. nj®fisí«Éjhd§fisí« bfhS¤âd®. ï¢braš iAjU¡F¤jiyefÇ‹ fhtš V‰ghLfS¡FÇa nghâa fhy thŒ¥ò¤jªjJ. jÉu, itzt® nfhÆiy¡ bfhS¤âa ïªJkj¡bfhonah®fis vâ®¡f k¡fŸ âuŸ âushf Krškh‹ntªj‹ bfho¡Ñœ âu©ld®. Mfnt, jiyefiuâÇa«gfuhÉdhš v‹W« K‰WifÆ£L¥ ão¡fKoahkny nghŒÉ£lJ.

eh£o‹ bgU«gFâia¡ iftr¥gL¤â¡ bfh©Lkuh£oa® khj¡ fz¡fhf¢ Óu§f¥g£lz¤ijK‰WifÆ£ld®. ïWâÆš 1772-š 15 ïy£r« btŸËcldoahf¥ bg‰W, ï‹bdhU 15 ïy£r¤J¡F¢ áykht£l§fis <lhf V‰W¡ bfh©L mt®fŸ âU«ã¢br‹wh®fŸ.

áiwÆÈUªj gjÉÆHªj mur¢ áWt‹ eŠáuh#‹kuh£oaUl‹ bjhl®ò bfh©oUªjjhf¤ bjÇªjjhš,mt‹ bfhiy¤ j©lid¡F Mshdh‹. mt‹ j«ãrhkuh{ mtÅl¤âš k‹DÇikahsdhdh‹.

1772-ïš ngZth khjtuh› kh©lh‹. mtD¡fL¤jj«ãah»a ehuhazuh› ngZththdh‹. mtid¡bfh‹bwhÊ¤J mt‹ á‰w¥g‹ unfhgh ngZththfKa‹wh‹. Mdhš, kuh£oaÇš bgU«ghyh® ïwªjehuhazuhÉ‹ áWt‹ khJuhitna ngZththf V‰fÉU«ãd®. muRÇik¥ ngh® x‹W bjhl§»‰W.ï¤jWthia¥ ga‹gL¤â¡bfh©L, kuh£oaU¡F¥ãizahf¡ bfhL¤j gFâfis Û£F«go iAj® â¥òitmD¥ãdh‹. m¤Jl‹ jhnd br‹W kuh£oa¥ ngh®¡fhy¤âš »s®ªbjH Ka‹w kygh®¤ jiyt®fis¡ÑHl¡»dh‹.


1773-ïš ngl}® mL¤âUªj FlF¥ gFâÆ‹ M£ákuãš muáaš órš vGªjJ. mj‹_y« iAj® j‹nguuir nkY« bgU¡» tskh¡f tÊ V‰g£lJ.

FlF ngl}iu¥ nghynt kyghU¡F« ikNU¡F«ïil¥g£l kiyeh£L¥ gFâ. m§FŸs k¡fŸ åuÔuKilat®fŸ. j§Fjila‰w ÉLjiy thœîilat®fŸ.mt®fŸ áW áW á‰ù®fËš thœªjd®. x›bthUá‰ùÇY« eLnt C®¤ jiyt‹ åL« ÃyK« ïUªjd.mij¢ R‰¿ mtD¡F c£g£l mt‹ cwÉd® thœªjd®.ï¢áW eh£o‹ k‹d® È§fhaj® mšyJ åu irtuhfïUªjd®.

17-M« ü‰wh©Ltiu ï¥gFâÆš Fokugh£ánaÃyÉ‰W. Mdhš, mªü‰wh©oš ï¡nfÇ mur kuig¢nr®ªj xUt‹ g¤jdhf tªJ j§», k¡fŸ kâ¥ig¥go¥goahf¥ bg‰W, mt®fŸ ÛJ M£á brŒa¤jiy¥g£lh‹. ehsilÉš Flifí« Flif¢ Nœªjvšyh¥ gFâfisí« mt‹ j‹ Ñœ¡ bfh©L tªjh‹.iAj® ngl}iu bt‹wã‹, Flifí« mij¢nr®ªjjhfnt bfhŸs v©Â, 1765-ïš xU gilmD¥ãdh‹. ï¤jlit mt‹ Ka‰á gÈ¡fÉšiy.Mdhš 1770-ïš vGªj M£áíÇik¥ órÈš, M£ácÇikahsÇš xUtdhd È§fuh{ iAj® cjÉia¡nfhÇdh‹. FlF¥ gilbaL¥ò¡F tÊ nfhÈa Ãfœ¢áïJnt.

kh‰WÇikahsdhd njt¥g‹ Xo xËa Ka‹wh‹.iAj® mtid¡ if¥g‰¿¢ Óu§f¥ g£lz« áiw¡Tl¤J¡F mD¥ãdh‹. bk®¡fhuh efu« iAj® nguuá‹xU gFâÆ‹ jiyefukhÆ‰W.

iAj® j‹ tH¡f«nghš Fl»š ãuhkz®fisca® gjÉfËš mk®¤âdh‹. k¡fis mt®fŸ bfhLik¥gL¤â ÄFâ tÇ ãÇ¤jd®. ïJ jhshkš mt®fŸ v§F«»s®ªbjGªjd®.

iAj® »s®¢áia ml¡f¡ fL elto¡iffis nk‰bfh©lh‹. MÆD«, ïj‹ã‹ gjÉfËš mt‹


FofËl« ne®ikahf el¡f¤j¡f bghW¥òilae‹k¡fisna mk®¤âdh‹.

1776-ïš muásŠ áWt‹ rh«uh{ ïwªjh‹.âwika‰w murnu Û©L« Û©L« tUtJf©L iAj®rÈ¥gilªJ, mL¤j muRÇikahsid¤ nj®tâš xUòJik thŒªj Kiwia¡ ifah©lh‹. xU khËifÆšgytif Éisah£L¥ bghUŸfis tÇir¥gL¤âit¤jh‹. mur® Fo¢ áWt®fis m§nf âu£o,mtutU¡F nt©oa bghUŸfis vL¤J¡ bfhŸS«gonfhÇdh‹. â‹g©l§fisí« MilaÂfisí« ï‹gC®â tiffisínk všnyhU« nj®ªbjL¤jd®. Mdhš,rhkuh#‹ v‹w áWt‹ k£L« m§»Uªj X® mH»a kÂgâ¤j this¤ nj®ªbjL¤jh‹, “M«! ïtnd jh‹c©ikahd mur‹!” v‹W T¿ iAj® mtidk»œîl‹ j‹ m‹ò¤ jÉáš V‰¿dh‹.

iAj® muRÇik ÉU«ã k‹ddhfÉšiy; k‹d®FoÆdÇ‹ âwikÆ‹ikí« eh£o‹ njití« f©Lk‹ddhdh‹’ v‹gij ïªÃfœ¢á vL¤J¡ fh£L»wJ.

áWt‹ rhkuh#‹ fh£oa M®t« iAj® f©fhz¥gÈ¡fÉšiy. Mdhš, mt‹ TÇa kâah®t«jtwhdj‹W. m¢áWtÅ‹ ãŸisahd »UZzuh#cilahnu ã‹dh£fËš 68 M©LfŸ ikNiu M©Lmij ts¥gL¤âat‹ v‹gJ F¿¥ãl¤j¡fJ.

iAjÇ‹ mL¤j bt‰¿ bgšyhÇ t£l¤ij¢rh®ªjJ. mj‹ M£áahs‹, g[hy¤ #§»‹ nkyh£áiacj¿¤ jŸs ÉU«ãdh‹. g[hy¤ #§ mtid ml¡fãuŠR¥ gil¤jiyt‹ thÈia mD¥ãdh‹.M£áahs‹ iAjÇ‹ cjÉia ehodh‹. Mdhš, cjÉehoat‹Tl vâ®ghuhjgo m›tsî ÉiuªJ iAj®bgšyhÇ br‹wh‹. yhÈÆ‹ gil K‰WifÆLK‹iAj® cŸns br‹W nghÇš yhÈia K¿ao¤jh‹.mt‹ gilfis¢ ájwo¤ jÊ¤jh‹. gil¤ jiyt‹ yhÈjiy j¥ãaJ j«ãuh‹ ò©Âa« v‹W ãiH¤njhodh‹!


mo¡fo ikNÇ‹ vâÇfS¡F cjÉat‹ F¤âiaM©l kuh£oa åu‹ bkhuhÇuh›. mtid¤ j©o¡fv©Â iAj® mtÅl« bgUªâiw nfhÇdh‹. mt‹kW¡fnt, F¤â K‰WifÆl¥g£lJ. nfh£ilÆš Ú®ïšyhj ÃiyÆš bkhuhÇuh› nfh£ilia É£LÉLtjhf¡ T¿dh‹. Mdhš, m‹¿unt kiH bgŒjjhš,mt‹ T¿ago el¡fÉšiy. Û©L« Ú® t‰¿,bkhuhÇuh› K‹ nghš gÂa KidªjnghJ iAj®mjid V‰W¡ bfhŸshJ nfh£ilia mÊ¤jh‹.mtid¢ áiw¥gL¤â¡ fghš JU¡f¤âš fhtÈ£lh‹.F¤â ikN®¥ nguuir¢ rh®ªj xU gFâahÆ‰W.

òâa ngZththd unfhghî¡F vâ®¥òÄFâahÆUªjJ. j‹id¥ gy¥gL¤â¡bfhŸs mt‹iAj® e£ig ehodh‹. jh‹ junt©L« âiwiaMWy£rkhf¡ Fiw¡F«go ö©o, iAj® mtid¥gZththf V‰W ïz¡fkË¤jh‹. ïJ c©ikÆšunfhghÉ‹ Ãiyia ca®¤â‰W. VbdÅš, iAj® g¡fnkunfhgh rhŒªJÉl¡ Tlhbj‹W v©Âa g«ghŒ M§»yM£áahsU« mtid V‰W x¥gªj« brŒJ bfh©ld®.unfhghî¡bfâuhd vâ®¥ò tY¡ FiwªjJ.ï«k»œ¢áahš »UZzh MWtiuíŸs kuh£oa¥gFâia vL¤J¡ bfhŸS«go unfhgh iAjU¡FKl§fš tiuªjh‹. iAj® ïªj thŒ bkhÊ¡ bfhiliabrašKiw¡ bfhil M¡Ftâš á¿J« eh£fl¤jÉšiy.xU áy khj§fS¡FŸ kuh£oa¥ nguuá‹ f‹dlbkhÊ¥ gFâ KGtijí« mt‹ bt‹W ikN®¥nguuá‹ gFâah¡»dh‹.

iAjÇ‹ ikN®¥ nguuR ï¥nghJ »£l¤j£l c¢rmsî gu¥bgšiyí« c¢r msî M‰wY« cilajhÆ‰W.mj‹ÛJ nkyh£áíÇik ehoÆUªj kuh£oa¥ nguuR«Ã#h« nguuR« ï¥nghJ ikNiu¥ gh®¡f ïu©lh«ju¥nguuRfshŒ É£ld. ïªÃiyikia¡ f©l Ã#hK«unfhghÉ‹ kuh£oa vâÇfshd ódh mik¢r®


FGÉdU« òG¡fkilªjd®. mt®fŸ ÉiuÉš ikNU¡Fvâuhf x¥gªj« brŒJbfh©L ikN®ÛJ gilbaL¤jd®.

Ã#h«-ódh ner¥gilÆ‹ K‹dÂia iAj®rht}® mU»š rªâ¤jh‹. [h‹È¥ nghÇš iAjÇ‹gil¤jiyt‹ KfkjÈ j‹ gilfSl‹ XLtjhf¥ghrh§F brŒJ, kuh£oa K‹dÂ¥ gilfis ikN®¥Õu§»fË‹ všiy¡F¡ bfh©L tªjh‹. Õu§»fË‹beU¥ò¡F¥ gilÆ‹ bgU«gFâ ïiuahÆ‰W. Ûªjt®ÔŒªJ fU»a FiwílYl‹ Xo v§F« »Èia¥ gu¥ãd®.

K‹dÂia¤ bjhl®ªJ ã‹dhš ï¥uhÏ«fh‹jiyikÆš 40,000 åuU¡F¡ Fiwahj Ã#h«gil tªJbfh©oUªjJ. K‹dÂÆÈUªJ Xotªjt®fŸ »È,mt®fis¡ »UZzh MW jh©o Xlit¤jJ. guRuh«ghyhÉ‹ jiyikÆš tªj ódh mik¢rÇ‹ kuh£oa¥gilnah mnlhÌtiu mirªjirªJ tªjJ.gilÆÈUªJ Éy»¢ bršgt®fS¡bfšyh« gz«tH§Ftjhf iAj® bjÇÉ¤jîlnd, áj¿a fliyia¥bghW¡Ftj‰F XL« Fu§F¥ gilfŸ nghy m¥gilåu® áj¿¡ fiyªjd®.

ikNÇ‹ giHa mur® kuò¡F« iAjU¡F« á¤jyJU¡f« xU gifKŸshŒ ïUªJ tªjJ. kuh£oa¥nghÇš mj‹ jiyt‹ iAj® cjÉ¡F tuÉšiy.m¤Jl‹ Ã#fš nfh£il K‰WifÆš mt‹ vâÇÆ‹MshÆUªJ unfhghî¡F bt‰¿ njo¤ jªjh‹. ïÅkuh£oa® XŒªJ ÉLt® v‹w v©z¤Jl‹, iAj®mt‹ ÛJ jh¡Fjš bjhl§»dh‹. Mdhš, KªâanjhšÉÆ‹ mtkâ¥ò¡F <L brŒí« v©z¤Jl‹kuh£oa® AÇgª¤ ghÇfh v‹w jiyt‹ Ñœ 60,000 Fâiuåuiu mD¥ãd®. kuh£oa® gz Mira¿ªj iAj®,Jiz¤ jiytid vËâš tr¥gL¤â, ghÇfhÉ‹gilia¡ fiyªnjhLÉ¤jh‹. ïj‹ ã‹ mt‹J§fg¤âuh, »UZzh MWfS¡F ïil¥g£l á‰wuR¥


gFâfsid¤ijí« á¤jyJU¡f¤ijí« ão¤jl¡»dh‹.mŠrhbeŠR« ml§fh¥ g©ò« bfh©lá¤jyJU¡f¤â‹ åukw¡Fo k¡fis mt‹ ‘nry®’ v‹wbgaUl‹ ikN®¥ gilÆ‹ jiy¡Twhf¢ nr®¤J¡bfh©lh‹. m¢á‰wuá‹ jiytndh Óu§f¥g£lz¤â‹ÛshbtŠ áiwÆš j‹ Ûªj thœehis¥ ngh¡»dh‹.


10. ÉLjiy¥ nghuh£l«

iAj® thœÉY« M£áÆY« 1779-M« M©L xUâU«ò f£l« MF«. mJtiu mt‹ ikN® muR¡fhfî«ikN®¥ nguuR¡fhfî« nghuhodh‹. nghiu mt‹mJtiu M£áÆ‹ cÆ® Kiwahf¡ ifah©oUªjh‹.Mdhš, mªj M©oš muR, nguuR ts®¢áÆš mt‹M®t« Fiwtijí«, nghÇÈUªJ âU«ã kd« mikâiaehLtijí« eh« fh©»nwh«. m›th©o‹ ã‹D«mt‹ nghÇäLgl nt©o tªjJ. Mdhš, mJ ghJfh¥òehoa muáaš nghnuh, Mâ¡f« ehoa nguuR¥ nghnuhm‹W. mJ mt‹ ïWâ _¢Rtiu el¤âa ngh® -nt©lh btW¥òl‹ ãw nguur® ö©Ljyhš bjhl§f¥bg‰W, m¤ö©Ljš Ú§»a ã‹D« Élh¥ãoíl‹el¤j¥g£l iAjÇ‹ bj‹dh£L¤ njÓa ÉLjiy¥nghnuahF«.

iAjÇ‹ nguuR ts®¢áÆš filá¥ go fl¥igbt‰¿ia¤ bjhl®ªJ tªj rht}® bt‰¿naahF«.Mdhš, ï›bt‰¿ nghÇ‹ bt§FUâahš Ãiwnt‰w¥glÉšiy. kzîwî¡ fy¥ò v‹D« br§FUâahšÃiwnt‰w¥g£lJ. iAjÇ‹ _¤j òjšÉ¡F¢ rht}®eth¥ m¥JšAÑÄ‹ _¤j òjštidí«, ïisaòjštdh»a fßK¡F m¥Jš AÑÄ‹ òjšÉiaí« iAj®kz ehodh‹. ï«kz cwÉ‹ ïÅa á‹dkhf, eth¥ikN®¥ nguuR¡F¢ brY¤jnt©oa âiw ghâah¡f¥g£lJ. mnj rka« ikN®¥ gil¡F eth¥ 2,000 åuiucjî« fl¥gh£il V‰wh‹. ï«kz ÉHh _y« 1779-M«M©L nguuá‹ KG ÃiwÉHh M©lhf kh¿‰W.


iAj® Û®KfkJ rhâ¡ v‹w ïÞyhÄa¥ òytid¥bghUsik¢rdhf ÃaÄ¤jh‹. rhikah v‹w åu ãuhkzkuãdid¤ j‹ cŸeh£L¡ fhtšgil¤ jiytdh¡»dh‹.

bj‹dhbl§F« ï¥nghJ iAj® òfœ guªjJ.bjhiy maš ehLfËÈUªJ tÂf® Fâiufisí«Éiyía®ªj bghUŸfisí« É‰f ikNiu eho tªjd®.mt®fSlnd åu®, òyt®, mw¢áªjidahs® iAjÇl«mYtš ehonah, gÇáš mthÉnah cyf ey¤â£l§fËš cjÉ nfhÇnah ikN® tªJ FGÄd®.NœÃiyí« tuyhW« iAjiu nkY« ïa¡»ÆuhÉošiAjÇ‹ Ûªj M£á¥ gFâ mtid xU mnrhfdhf,m¡guhf, Ah%‹ mšuhÞálhf, Fnyh¤J§f nrhHdhfkh‰¿ÆU¡f¡TL« v‹W âlkhf¡ Twyh«. Mdhš, kh¿aÃiyÆY« 1779-M« M©L ï¤jifa M£áÆ‹ xU áWgâ¥ghfnt fh£áaË¡»‹wJ.

1770-M« M©L¡FŸ ikN®, Ã#h«, kuh£oa® M»a_‹W nguuRfisí« M§»nya® xU§nf ò©gL¤â¥gif¤J¡bfh©ld®. MÆD«, iAj® j«Kl‹ïšyhkš, k‰w ïU muRfS« nghÇš ïw§fÉU«gÉšiy. iAjnuh, k‰w ïUtiuí« e«ã¥ nghÇšïw§f¤ JÂaÉšiy. ïªÃiy 1780-M« M©L¡FŸÚ§»‰W. ãw® nr®ªjhY« nruhÉ£lhY« M§»nya® ÛJngh® bjhL¤nj ÔUtJ v‹W mªj M©oš iAj®JÂªjh‹. Mdhš, mnj M©oš k‰w ïU muRfS«kdKtªJ iAjUl‹ nr®ªJ M§»y muir vâ®¤jK‹tªjd.

kuh£oaÇilna ngZth unfhgh g«ghŒM§»nya muáayhUl‹ 1775-ïš t®fh« x¥gªj« v‹wcl‹go¡if brŒJbfh©lh‹. nguuR xUT£Lwthdjhš, mj‹ K¡»a cW¥ãdU« T£LwÉ‹mik¢rU« k¡fS« ïªj x¥gªj¤ij vâ®¤jnghJ,ÉiuÉš unfhghÉ‹ if åœ¢áailªjJ. kuh£oa®M§»nyaiu vâ®¡f¤ JoJo¤jd®.


Ã#hK¡bfâuhf M§»nyaiu¤ ö©oat‹M®¡fh£L eth¥ KfkjÈnaahth‹. Ã#h«, tlr®¡fh®v‹w Mªâu¡ fiunahu¥ gFâÆ‹ cÇikahs‹. mâšF©^iu Ã#h« kdkhu¤ j‹ jika‹ g[hy¤ #§F¡FÉ£L¡ bfhL¤âUªjh‹. Mdhš, KfkjÈÆ‹ Nœ¢áahš,1778-š M§»nya® Ã#hik¡ fy¡fhkš mij¤ jk¡bfdM©L¡ F¤jifahf¥ bg‰W, KfkjÈÆlnk mijtH§»d®. Ã#hÄ‹ nkYÇik, Ãy cÇik M»at‰Wl‹mt‹ FoíÇikí« ï§nf Äâ¤J¤ Jit¡f¥g£lJ.Ã#h« ïij¡ f©o¤jnghJ, M§»nya® thshïUªjJl‹ ÃšyhJ, M©L¡ F¤jif¤ bjhifí«ïÅ¤ju¥glkh£lhJ v‹W ïWkh¥òl‹ T¿d®.ïJnt, M§»nya® ÛJ Ã#hK¡F V‰g£l cŸs¡FKwY¡F¡ fhuz«.

kuh£oaU« Ã#hK« M®¡fh£L ethig¥ nghyM§»nyaÇ‹ TÈah£fŸ MŒÉlÉšiy. MÆD«,mt®fŸ M§»nya® Mâ¡f¤J¡F neuhfnth kiwKfkhfnth M¡fkË¤j moikfshfnt ïUªJtªjd®. ts®ªJtªj M§»y Mâ¡f« ï›toikfisna e£ãz¡f¤Jl‹kâ¡fÉšiyba‹whš, eh£o‹ jiyáwªj tšyurhfts®ªJtªj ikN® k‹d‹ iAjiu neá¥gh®fbs‹Weh« v¥go vâ®gh®¡f Koí«? Mdhš, iAjÇl«mt®fŸ elªJbfh©l Kiw gifik Kiwk£Lkšy;mtidí« mt‹ _ykhf¤ bj‹dh£L¤ njÓa¤ijí«kâahj mayh® Mâ¡f¥ ngh¡fhfnt mJ mikªjJ.

iAj® muáaš ne®ikia všyhÇlK«vâ®gh®¤jt‹. ãbuŠR¡fhuÇl« mªj ne®ikna mt‹kâ¥igí« g‰iwí« ts®¤jJ. jÅ kÅj® tifÆšM§»nyaÇlK« mt‹ mnj kâ¥ò it¤âUªjh‹.Mdhš, M§»y muáaš Mâ¡f¡ FGÉd® mªjne®ikiaí« f£L¥gh£ilí« fil¥ão¤jt®fshf¤njh‹wÉšiy. 1769-ïš iAjUl‹ brŒJbfh©lcl‹go¡ifia m¢r¤jhš brŒJ bfh©l cl‹go¡ifv‹W mt®fŸ bt£fÄšyhkš T¿d®. mnj rka«


br‹id muáaiy kâahJ ï§»yhªâYŸs thÂf¡FGîl‹ neuoahf¤ bjhl®ò ehoa Kf«kjÈia¡bfŠá thH mnj muáayh® TrÉšiy!

iAj® mÈÆ‹ x¥gªj¤ij xÊ¤J, mtidvâ®¤jÊ¡f nt©Lbk‹W KfkjÈ ï§»yhªâYŸsãÇ£oZ thÂf¡ FGÉÅl« thjhodh‹. Mdhš, mnjehthš iAjÇl« M§»nyaiu¤ bj‹dh£il É£L¤Ju¤j¤ j‹Dl‹ x¤JiH¡F«go nfhÇ¡ifÆ£lh‹!iAj® mt‹ FŸseÇ¥ g©ig m¿ªjtdhjyhš,brŒâia M§»nyaU¡F¤ bjÇÉ¤âUªjh‹. Mdhš,thŒikiaí« ne®ikiaí«, e«ghj kÅj® m‹Wbr‹idÆš M§»y M£áahsuhŒ mk®ªJ ïUªjd®.

ts®»‹w j‹ bj‹df tšyuR¡F iAj® btokUªJ« ngh®¢ rhjd§fS« bgw ÉU«ãdh‹. M§»nyaUl‹ x¥gªj« brŒtj‹ _y« mt®fŸ ner¤jhš ïij¥bgw mt‹ Äfî« Ka‹wh‹. ïJ Koahbj‹Wf©lã‹, mt‹ kh»ÆYŸs ãbuŠR¡fhuÇlÄUªJï›îjÉia¥ bg‰W tªjh‹. Mdhš, 1778-ïš M§»nya®kh»ia¡ if¥g‰¿ÆUªjd®. kygh® c£gl¤ bj‹dh£o‹nkYÇikíila nguur‹ v‹w iAj® Ãiy¡F« mt‹nguuá‹ njit¡F« ïJ FªjfkhÆUªjJ. jÉu, kh»ÆšcŸs j‹ cÇik fhuzkhf, mj‹ ghJfh¥ãš iAj®åuU« g§F bfh©oUªjd®. kh»ia M§»nya®jh¡»dhš, jh‹ M®¡fh£il¤ jh¡f nt©otU«v‹WTl mJ jh¡f¥gLK‹ iAj® v¢rÇ¤âUªjh‹.M§»nya® fhâš ïit x‹W« VwÉšiy.

filáahf, F©^iu M§»nya® if¥g‰¿anghJ,M§»y¥ gilfŸ iAjÇ‹ ïz¡f« bgwhkny iAjÇ‹M£á¥ gFâ tÊahf m›Él¤â‰F mD¥g¥g£ld. ïJiAjÇ‹ M£áíÇik¡F vâuhdJ. F©^® KfkjÈ¡F¡bfhL¡f¥g£lnghJ«, Ã#hik¥nghynt iAj®kd¡FKwš milªjh‹. VbdÅš, KfkjÈia mt‹ j‹vâÇahf k£Lk‹¿, j‹ khÃy¤ jhafkh»a bj‹df¤J¡F«, kÅj rKjha¤J¡Fnk vâÇ vd¡ fUâdh‹.


j‹ Fiwfisbašyh« iAj® br‹idM£áahsÇl« bjÇÉ¤âUªjh‹. mj‰F kWbkhÊïšyhj ÃiyÆY«, M§»y M£áahsÇ‹ ïufáa¤öjuhd ghâÇ Zth®£i[ mt‹ Mjuîl‹ tunt‰wh‹.m¤Jl‹ iAj® trÄUªj M§»y¡ ifâfË‹ ÉLjiynfhu¥g£lnghJ mt‹ mt®fis¥ bgU« ngh¡Fl‹ÉLjiy brŒjh‹. Mdhš, M§»nyaÇl« iAj® fh£oane®ik, bgUªj‹ik, kÅj¥ g©ò M»a ahî« ehŒK‹v¿ªj rªjd¡ f£ilnghyhÆd.

1780-ïš kuh£oa®, Ã#h«, ikN® M»a _‹WtšyuRfS« M§»nyU¡bfâuhf ner x¥gªj«brŒJbfh©ld. mj‹go J§fg¤âiu¡F tl¡nf»UZzh MWtiu iAj® bt‹¿Uªj gFâÛJ mt‹cÇik cWâ brŒa¥g£lJ. kuh£oaU¡F iAj®junt©oa âiw 11 ïy£r« v‹gJ« tiuaW¡f¥g£lJ.jÉu, M§»nyaUl‹ ngh® bjhl§»aã‹ nguhiwí«bj‹dh£L¡F tl¡»YŸs gFâfisí« kuh£oa®bt‹W if¥g‰WtJ v‹W«, tl r®¡fh® mšyJ Mªâu¡fiunahu¥ gFâia Ã#h« if¡bfhŸtJ v‹W«, jÄHf¥gFâia iAj® jh¡» bt‹W ïiz¤J¡bfhŸtbj‹W« x¤J¡ bfhŸs¥g£lJ.

x¥gªj« Koî‰wîlnd iAj® gilbaL¥ò¤bjhl§»É£lh‹. k‰w ïUtU« mt®fŸ tH¡f¥goja§»¤ ja§»ahtJ elto¡if bjhl§Ft® v‹W mt‹vâ®gh®¤jh‹. Mdhš, mt®fŸ nghÇš ïw§fntÆšiy!iAjÇ‹ Ka‰áia nto¡if gh®¤J¡ bfh©oUªjd®!

iAj® jh¡FjY¡F¤ âu£oa gilÆš 83,000åu®fŸ ïUªjd®. bj‹dh£oš mj‰F K‹D« ã‹D«m›tsî áwªj f£L¥ghL« gÆ‰áí« M‰wY« thŒªjgil ïUªjâšiy v‹W M§»nyanu x¥ò¡bfhŸ»‹wd®. ntî gil, kiw x‰w®gil tifÆš vªjmurD« iAjÇ‹ mik¥ã‰F¥ ã‰g£ltndahth‹.VbdÅš, mtnd neÇilahf všyh V‰ghLfisí«ftÅ¤jhY«, x›bthUt® Jiwí« bghW¥ò«


â£lt£lkhf tF¡f¥g£oUªjd. br‹id muáayh®Ãiy m‹W ï›btšyh tifÆY« iAjU¡F¥gytifÆš ã‰g£ljhfnt ïUªjJ. c©ikÆš iAj®gilfŸ br‹id¡F x‹gJ fš mU»š gw§»kiytUtJtiu mt‹ â£l«, Ã#h«, kuh£oa x¥gªj«M»a vijí« M§»nya® m¿ªJbfhŸsÉšiy. ïªjxU tifÆš M®¡fh£L eth¥ KfkjÈ K‹T£ov¢rÇ¡if jªJ« ngh® KiwfŸ m¿ahj M§»ymuáayh® brÉÆš mJ VwÉšiy.

M§»nya®fŸ ÉÊ¤jJ«, MizfŸ v§F«gwªjd. âU¢áuh¥gŸËÆÈUªJ xU gil iAj®gil¡F¥ ã‹Å‹W cjÉ tUtij¤ jL¡F«goMizÆl¥g£lJ. gh©o¢nrÇaU»ÈUªj xU gilbr‹id tU«go f£lisÆl¥g£lJ. F©^ÇYŸs xUgil bj‰F neh¡» tU«go nfhu¥g£lJ. jÉucilah®ghisa«, brŠá, fUehlf¡ fiu, tªjthá M»aKfkjÈÆ‹ nfh£ilfS¡F M§»y¥ gil¥ ãÇîfŸmD¥g¥g£ld. Mdhš, F©^® gil x‹W jÉu vJî«K‹ndw KoaÉšiy. m¥gilí« tªjtháÆš tªJj§»‰W. mj‹ jiyikia ï§nf V‰w f®dš ngŒÈT¤jyh‰iw MfÞL 25-ïš milªJ«, clnd fl¡fhkšfhy« jhœ¤âajhš khj¡fz¡»š jilgl nt©o tªjJ.VbdÅš, m‹¿unt M‰¿š btŸs« bgU»‰W. ïWâÆšMW flªjã‹, ngu«gh¡f« bršY« tÊÆš iAj®gilfŸ m¥gilfis kl¡»d. 700 btŸisa®fŸ, 5,000M§»nyaÇ‹ eh£L¥ gilåu®fŸ m¥nghÇšbfhšy¥g£ld®. 2,000 btŸisa®fŸ áiw¥g£ld®.áiw¥g£lt®fËš òfœÄ¡f åuuhd nga®L xUt®. ït®_‹wh©LfS¡F nkš Óu§f¥g£lz« áiwÆšmtâí‰W¥ ã‹ ÉLjiy bg‰W¤ jhŒeh£L¡nfmD¥g¥g£lh®.

br‹idÆš M§»nya® Ãiy nkhrkhtijm¿ªJ, t§fhs¤âÈUªJ giHa br‹id M£áahs®thu‹ nAÞo§Þ, [®ma®T£ v‹w mDgtÄ¡f


»H¤jiytid mD¥ãdh‹. iAj® M®¡fh£ilí«,M«óiuí« if¥g‰w KoªjJ. Mdhš, tªjthá Úo¤jK‰Wifia¢ rkhË¤j ã‹, ‘T£’ mij ÉLÉ¤jh‹.mj‹ã‹ mt‹ flÿiu neh¡»¢ br‹wh‹. iAj®‘T£’o‹ gil¡F¤ bjhšiy bfhL¤J¡bfh©nl br‹Wngh®£nlh nehnthÉš mtDl‹ iffyªjh‹. ïâšiAjU¡F Äfî« gilaÊî ne®ªjJ. Mdhš,ngu«gh¡f¤âš elªj mL¤j iffy¥ãš ïU rhuhU«rÈ¥gilªjd®. m¤Jl‹ iAjÇ‹ ntÿ® K‰Wifia¤jL¡f Koahjjhš, ‘T£’ br‹id¡F¤ âU¥ãaiH¡f¥g£lh‹.

ï¢rka« M§»nyaU¡F« l¢R¡fhuU¡F« ngh®_©lJ. iAj® clnd ehf¥g£lz¤âYŸs l¢R¡fhuUl‹ x¥gªj« brŒJbfh©lh‹. Mdhš, M§»y¥gil¤jiyt‹ f®dš ãnuÆ¤it£ ehf¥g£lz¤ij¢Nœªj jŠir kht£l¥ gFâfŸ KGtijí«if¥g‰¿dh‹. vÅD«, 1782-ïš â¥òÉ‹ ifÆš mt‹gil bgUªnjhšÉ f©lJ. mtD« áiw¥g£lh‹.

M§»nyaUl‹ ï›thW iAj® jÅ¤J Ã‹Wnghuho¢ rkhË¤J tªjh‹. mtDl‹ nr®ªJgilbaL¥gjhf¡ T¿a Ã#hK« kuh£oaU« X®moTl¥ bgauÉšiy.

muáaš jªâÇahd thu‹nAÞo§Þ F©^iuKfkjÈÆl« É£Lit¡f¥glhJ v‹W br‹idmuáayhU¡F c¤âuÉ£lh‹. ï¢áW brayhš Ã#hÄ‹Ó‰w« jÂªJÉ£lJ. áW Rikaf‰w¥ bg‰w x£lf«fË¥òl‹ vGªJ XoaJnghy, ï¢áW jaî¡F Ã#h«thš FiH¤J k»œªjh‹.

ïJnghynt M§»y¥ gilbah‹W kuh£oaÃy¤âš EiHªjJnk kuh£oa® kdkh¿É£ld®; 1782-ïš M§»nyaUl‹ mt®fŸ rhšng x¥gªj« v‹wcl‹go¡if brŒJbfh©ld®. mj‹go mt®fŸiAjUl‹ K‹ brŒj x¥gªj¤â‹ thrf§fis kWjÈ¤J,ÉLjiy¥ nghÇš vâÇfË‹ ifah£fshf kh¿d®.


iAjU¡F cjÉahf¥ ãuŠR¤ JU¥òfŸ flštÊahf ãuh‹áÈUªJ tªjd. Mdhš, ïw§FK‹M§»y¡ fl‰gilfSl‹ mit nkhâd. ï¥ngh®fËšmiy¡fÊ¡f¥g£l gilÆ‹ xU gFâna ngh®£nlhnehnthÉš ïw§»‰W. ïj‹ã‹ M§»nyaU« ãuŠR¡fhuU« xU§nf js®î‰W¥ nghdjhš, ïUtUnkneU¡Fne® nghuh£l¤âš <Lgl ÉU«ghkš kiwKfvâ®¥ãš eh£fÊ¤jd®.

‘T£’ MuÂia¤ âLbkd K‰Wif brŒa Kidªjh‹.Mdhš, iAj® ÉiuªJ M§»y¥ gilaÂfis¢ájwo¤jh‹. br‹idÆš M§»nya® tY¤js®tJf©L, g«ghŒ muáayh® flš tÊahf kyghiu¤jh¡»d®. iAj® kyghU¡F¤ â¥òit mD¥ãdh‹.ï§nf áy eh£fŸ vâÇíl‹ â¥ò nghuho¡bfh©oUªjh‹.

kiH¡ fhy« tªjã‹ nghÇš všyh¡ f£áÆdU«jhkhf XŒî‰W¥ nghiu¤ jsuÉ£ld®. Mdhš, iAj®js®¢á¡F xU jÅ¡ fhuz« ïUªjJ.

iAj® clš cu« Éa¡f¤j¡fjhdhY«, Xahj ngh®Ka‰áahš cŸqu K¿î‰¿UªjJ. KJ»š V‰g£l xUò‰W ï¥nghJ mtD¡F Xahj bjhšiy jªjJ. kU¤Jt®Ka‰áfŸ vití« gÈ¡fhJ nghd ã‹, iAj® nehiavšyhÇlÄUªJ« kiw¤J¡ flikÆš <Lg£oUªjh‹.

MuÂ¥ nghU¡F¥ ã‹ M§»nyaÇ‹ KJbgU«gil¤jiyt® ‘T£’ cÆ® Ú¤jh‹. mjidaL¤J 1782,or«g® 7-M« ehŸ iAjÇ‹ åu MÉí« á¤ö®mU»YŸs euá§fuha‹ ng£il¡ Tlhu¤âš mf‹wJ.

iAjÇ‹ V‰gh£odhš, òâa muáaš V‰ghLKoí«tiu mt‹ kiwî vtU¡F« bjÇahkš it¡f¥g£lJ. jªij cldoahf miH¥gjhf k£L« â¥òî¡FMizãwªjJ. â¥ò tªJ, jªijÆ‹ Miz¥go kiwthf


clyl¡f« brŒJ M£á xG§fikªj ã‹dnu, iAjÇ‹Koî btËna k¡fS¡F m¿É¡f¥g£lJ.

k¡fŸ FoÆny, ngh® åu® kuãny ãwªj iAj®,k¡fŸ miH¥ghY« khÃy¤â‹ mththY«k‹ddhdh‹. M»í«, k¡f£ g©ngh, ngh®åu¥ g©nghkhwhkš thœªJ, ngh® åudhf¥ ngh®¡ fs¤ânynakoªjh‹. mtid¥nghy neuo¤ jÅah£á brŒj vªjk‹dU« jiyefÇÈšyhkš ghriwfËÈUªJ mt‹M©lJnghy M£á brŒjâšiy. mt‹ kiwªj ã‹D«mt‹ Mizahš mtÅšyhkny â¥ò tªJ M£ána‰F«tiu všyh« mtÅUªJ el¥gJ nghš elªjd. ïJx‹nw mt‹ M£á¤ âwik¡F X® caÇa rh‹W MF«.

‘f‹dl¤â‹ ngh®thŸ’ f‹dl¤ij¤ bj‹dh£o‹jiyehafkh¡»É£L ciwÆš òFªjJ.

bj‹df« m‹W j‹ vâÇia czuÉšiy; vâÇÆ‹M‰wiy czuÉšiy. Mdhš, iAjÇ‹ thœ¡if¥gÂahš bj‹df« j‹id cz®ªjJ.

iAjÇ‹ ikªj‹ â¥ò jÉnr¿ ï›îz®it¥ga‹gL¤â bt‰¿ bgw Ka‹wh‹. iAj® É£lïl¤âÈUªJ mt‹ f‹dl¤â‹ òfiH beLªbjhiyts®¤jh‹. Mdhš, iAj® fhy¤âa bj‹df¤â‹ c£gif nehŒfŸ bj‹df¤â‹ cu¤ij mÇ¤JÉ£ld. bj‹df« j‰fhÈfkhf¢ rÇªjJ.

vÅD«, iAj® e£l ÉLjiy¥ghiw, â¥ò mj‹ÛJmik¤j ÉLjiy¥ Õl«, Úo¤J Ã‹W ga‹ jªjd -ï‹D« ga‹ jU«!

iAj® FuY« â¥òÉ‹ FuY« m¥ga‹ neh¡»ï‹D« e«ik miH¡»‹wd.


11. k‹dt‹ kh©ò«M£áí« kh£áí«

k‹d® bgU«ghY« Mâ¡f«, Ml«gu« ï‹gthœîM»at‰¿nyna òuŸt®. mijna k‹d® thœîv‹WTl¡ fUJt®. k‹dÇ‹ ï›tÊiana brštU«ïašghf ehL»‹wd®. Foah£á Ãyî« ïªeh£fËš,k¡f£ gÂÆ‹ nguhš ca®gjÉ bgWgt®fËl«Tl,ïit ïšyhâU¥gJ mÇJ. Fok¡fŸ Mjuî bg‰Wca®ªj m‹nw, ca®î bg‰wt®fŸ Fok¡fŸ thœÉÈUªJbeLªJbjhiy mf‹WÉL»wh®fŸ. Mdhš, Fok‹ddh»a iAj® thœî« M£á¥ gh§F« ï›tifÆšáwªj vL¤J¡fh£L¡fŸ MF«. bghJ k¡fŸthœÉÈUªJ« gilåu® thœÉÈUªJnk mt‹ ca®îbg‰wh‹. Mdhš, ca®ªj ã‹ò« bghJk¡fŸ thœÉ‹vËikí« ngh®åu® thœÉ‹ fLikí« mtid É£LmfyÉšiy. muáaY¡F ï‹¿aikahj jUz§fËy‹¿,mt‹ Ml«gu¤ij ÉU«ãaJ »ilahJ. bfhYk©lg¤âY« rÇ, ngh®¡fs¤âY« rÇ mt‹ xU gilåu‹Ãiy¡F nk‰g£l vªj cÇikiaí« V‰W¡bfh©lâšiy. ï›tifÆš iAjU¡F ïizahf¡ Tw¡ Toak‹d®, ÉušÉ£L v©z¡Toa Äf¢ áynu. jÄHf¤âšxU e¡Ñu®fhy beLŠbrÊa‹, xU ïuhruhr‹,tlòy¤âš X® xsu§fÓ¥, xU áthÍ, g©il cnuhk¤âšxU kh®¡fÞ mßÈaÞ M»at®fËl¤âš k£Lnkï¥g©ig mUfyhf¡ fh©»nwh«.

iAj® thœî fÊªJ ï‹W gyjiyKiwfŸ, gyü‰wh©LfŸ M»É£ld. iAj® Fokuò Tl M§»yM£áahsuhš jl« bjÇahkš mÊ¤J¤ Jil¡f¥


g£LŸsJ. m¤Jl‹ Kul‹, bfhoat‹, muáaš Njho,ikN® murkuig¡ fÉœ¤J k‹DÇikia¡ if¥g‰¿at‹v‹bwšyh« M§»y tuyh‰wháÇaU« vG¤jhsU«ng¢rhsU« iAjÇ‹ khwh£l XÉaªÔ£o, mt‹bkŒíUit¤ âÇ¤JŸsd®. ï›tsî« flªJ ï‹WTlikN® k¡fËilna iAj® bgaU¡F ïU¡F« kâ¥ò«,mt‹ Ãidthš V‰gL« M®tK« bgÇJ. mtD¡FK‹D« ã‹D« ïUªj mur®, nguur® gyU¡F« »£lhjbgUik ïJ. ïj‰F mo¥gil¡ fhuz« mt‹ åu Ôuthœî k£Lk‹W. k‹ddhd ã‹ò« mt‹ k¡f£ g©òkhwhâUªjh‹ v‹gJ«, k‹dUŸS« k¡fSŸS«fhQj‰FÇa ÓÇa g©òfŸ mtÅl« ïUªjd v‹gJnk.

iAjiu¡ f©L mt‹ vâÇfŸ mŠád®. VbdÅš,mt‹ ml‰òÈnaW ngh‹w åuKilat‹. mtdJc£gift®, eatŠrf® mŠád®. VbdÅš, mt‹ TÇae‹kâ mt®fŸ nghÈ¥ g©òfis xU fz¤âšf©Lbfh©lJ. nrh«ã¤ âÇgt®, brhFR thœ¡ifÆd®, flik jt¿at® eLeL§»d®. VbdÅš, mt‹åu¤ijí« ciH¥igí« ne®ikiaí« k£Lnkkâ¥gt‹; k‰wt®fËl« f©o¥ò« j©o¥ò« ju¤ja§fhjt‹. Mdhš, bghJk¡fS¡F mt‹ e©g‹.vËat®fS¡F ïiwt‹. ngh® åu®fS¡F mt‹ tŸsš.mt®fŸ eyD¡F ciH¡F« cunth‹. mtid¡ f©Lm¤jifat® ahU« mŠáaâšiy. mŠR«goahdnjh‰wnkh ïašngh, g©ghnlh branyh vJî«mtÅl« ïšiy.

iAj® M#hDghF mšy. mHfdšy. mt‹ eL¤jucauK« fUÃw nkÅí« cilat‹. MÆD« mt‹ clšf£Lku« thŒªjJ. fL ciH¥ghš mJ vËâšfis¥gilªjâšiy. njhšÉfshš Jt©lâšiy. cWâÉlhKa‰á M»at‰¿‹ âUîUthf mJ âfœªjJ.ï›btËa njh‰w¤J¡nf‰g mt‹ vtU¡F« vËat‹.vtUlD« vËâš gH», ïašghf ciuaho k»œgt‹.bj‹dh£lt®¡F ïašghd Ûirianah, KÞä«fS¡F


tH¡fkhd jhoianah, mt‹ it¤J¡bfhŸsÉšiy.ï¥gH¡f§fshš mt‹ vËa njh‰w« ï‹D«vËikí‰wJ vdyh«.

iAjÇ‹ TÇa á¿a f©fŸ mt‹ EQ»a ïa‰ifm¿î¤ âw¤J¡F¢ rh‹W gf®ªjd. tisªj áW _¡Fïašghd mt‹ MS« âw¤ijí« f©o¥igí« vL¤J¡fh£od. jo¤j mt‹ ÑGjL, mt‹ beŠrG¤j¤J¡F«cWâ¡F« Élh¥ão¡F« á‹d§fshŒ mikªjJ.

mÂkÂfisnah g£lhilbgh‹dhilfisnah iAj® ÄFâ ÉU«ãaâšiy.MÆD« mt‹ cilaikâÆš ÄFâ fU¤J¢brY¤âÆUªjh‹. btŸis¢ r£iliana mt‹ ÉU«ãmÂªjh‹. bgh‹Åw¥ ó ntiy, bgh‹rÇif mUFM»at‰¿š mtD¡F¥ g‰W ÄFâ. m¢ro¥ òŸË mšyJòŸso ï£l Ó£ofis, áw¥ghf g®Ah«óÇš beŒjneÇašfis mt‹ M®t¤Jl‹ nk‰bfh©lh‹.fhšr£ilfS« ïnj tifahd, kNÈ¥ g£lz«JÂfshš mikªâUªjd. nt©L«nghJ ehlh¡fshšïW¡f¡ f£lî«, k‰w¢ rka§fËš eLnt âwªJÉlî«j¡f KiwÆš mit ij¡f¥g£ld. ko¤J¤ bjh§f ÉL«js® Miliaí« mt‹ tH§»dh‹.

mt‹ ÉU«ãa Ãw« át¥ò mšyJ Úy¢ át¥ò. mt‹jiy¥ghif mªÃw§fËnyh, kŠrshfnth ïUªjJ. üWKH« bfh©l neÇa JÂahš mJ beLÚs cUÉš c¢áj£ilahŒ ïU¡F«go f£l¥g£lJ. ïit jÉu,miuÆš xU bt©g£oiH¡ f¢iriaí«, kŠrŸfhšòijauzK« mt‹ mÂªJtªjh‹. muáU¡ifÆš,mkU« rka« kÂ¡ifÆš itu tisa§fS«, ÉušfËšïu©L _‹W itu¡ fizahÊfS« ïU¥gJ©L. mt‹mUnf ituÄiH¤j ãoíila xU thŸ bjh§»‰W.

ó«ghaš, bk¤ij gL¡iffŸ iAjU¡F tH¡fÄšiy. ghriwfËY« rÇ, mu©kidÆY« rÇ, g£L¡f«gs« x‹W« ïu©L _‹W jiyaizfSnkmtD¡F¥ nghâaitahÆUªjd.


gilaÂíl‹ ïU¡F«nghJ všyh¥ gilåuU«jiytU« mÂí« mnj tif m§»iana, mt‹ jh‹ÉU«ò« bt©g£L¤ JÂÆš, jh‹ ÉU«ò« ó«òŸËfSl‹ ij¤J mÂªjh‹.

cilÆ‹ vËikahtJ iAjU¡F xU eL¤juca®FoÆd‹ njh‰w¤ij¤ jªjJ. Mdhš, mt‹ czî¥gH¡f« Fok¡fËš gyU¡F¡Tl Éa¥gË¥gjhÆUªjJ.ï‹d czîjh‹ nt©L« v‹W mt‹ v§F«f£lisÆ£lâšiy. it¤j czit c©lh‹. gytifczî, gy Rit czî it¤âUªj ïl§fËš, mt‹Toak£L« všyht‰¿Y« á¿J c©ghnda‹¿,nt©oaJ c©L nt©lhjJ Éy¡»aâšiy. MÆD«,ïa‰if ÉU¥ò btW¥ò¥ g‰¿a k£oš, mt‹ ïÅ¥igm›tsthf ÉU«ãaâšiy v‹nw Twnt©L«. òË¥ò,if¥ò¢ Ritfisna ÄFâ ÉU«ãdh‹. Ãiw czîtifÆny mt‹ nrhW« gU¥ònk c©Q« ÉU¥òilatdhÆUªjh‹.

gaz§fËY« ngh® elto¡if neu§fËY« mt‹nrk« brŒJbfh©L tu¥g£l mÇá mšyJ nf¥igmiliana c©lh‹. m¤jifa czit c©gâšbghJ¥gil åu®Tl¢ rÈ¤J¡ bfhŸtJ©L. mt‹rÈ¤J¡bfhŸtâšiy.

muáU¡ifÆš bfhYå‰¿U¡F« bgUÄjMl«gu¤ij k‹dU« k¡fS« ÉU«òtJ©L. k‹d®mt‰¿š bgUik bfhŸtJ« c©L. iAj® k¡fS¡fhdï‹¿aikahj ntisfËy‹¿, k‰w¢ rka§fËš mt‰iwÉU«òtâšiy. Mdhš, ikNÇš iAjU¡F K‹dhËÈUªJ ïªehŸtiu murkuãd® jruh¡ bfh©lh£l¤âš Äfî« <Lg£L tªJŸsh®fŸ. k¡fS¡F« mJ xUnjÓa¥ bgUÉHh Mf ïUªJ tªJŸsJ. iAj®KÞäkhdhY« giHa mur FL«g¤âdiu k»œÉ¥gj‰fhfî«, k¡fS¡FÇa rka¥ g‰W¡F« vG¢á¡F«C¡fkË¥gj‰fhfî« m¤jUz¤âš jÅ¢ áw¥ghdbfhY el¤JtJ tH¡f«.


ehlf§fS« gl¡ fh£áfS« ïªehËš bghJk¡fŸbghGJ ngh¡fhf kÈªJŸsd. iAj® eh£fËšï¤jifa bghJ¥ bghGJngh¡FfŸ Äf¡ Fiwnt.Éy§F¡ fh£áfŸ. bghU£fh£áfŸ Tl ï‹¿uî m‹WbgU«gH¡fkhÆšiy. k‰ngh®, F¤J¢r©il, Éy§Fngh® M»aitna ït‰¿Ålkhf m‹W eilbg‰wd.iAj® ït‰iw C¡»aJ k£Lk‹¿ mt‰¿š mo¡fojhnd KidªJ <LgLtJ©L. kh‹ ngh®, ahid¥ ngh®,thznto¡if, F¤J¢r©il, k‰ngh® M»at‰¿š mt‹neuoahf¢ br‹¿UªJ gÇR« ghuh£L« tH§FtJ©L.gÇR¥ngh£o r©ilfËš xU tif iAj® eh£fËšmtdhš bgÇJ« MjÇ¡f¥g£lJ. mâš, fŸ mUªj¥g£lfGijfSlnd f£L©lòÈ nghU¡F¤ ö©l¥gL«.ï‹D« áyrka« áwªj mãèÅa åunuh mšyJÉU«ò« ntW ãwnuh òÈ á§f§fSl‹ r©ilbrŒí«go V‰ghL brŒa¥gL«. r©il¡fhd jÅÆl¤âšeLnt xU thiHku« el¥g£oU¡F«. á§fK« MS«mij¢ R‰¿ kh¿kh¿¤ jh¡f nt©L«. ku kiwÉÈUªJ,á§f¤ij åu® F¤j nt©L«. á§f« kh©lhš, åuidk‹d‹ gÇRfshY« bgh‹dÂ kÂfshY«_œFÉ¥gh‹. Mdhš, á§f« bt‹whš, åuD¡F¥ gÇR»il¡fhJ. MdhY«, bgU«ghY« iAj® mu§»šïU¡F«nghJ, åu‹ khŸtâšiy. Vbd‹whš, Éy§FbtšY« rka«, iAjÇ‹ F¿ jtwhj J¥gh¡»¡ F©L¡FÉy§F ïy¡fh» ÉGªJÉL«. ï¤jifa jUz§fËšgªja¥nghÇš k‹dnd g§F bfh©L j‹ âwikia¥ga‹gL¤JtJ c©L. ï›tifÆš mªehisa ikN®k¡fŸ všiyÆšyhj k»œî« bgUikí« cilatuhÆUªjd®.

jÅ thœ¡ifÆY« e©g®fËilÆY« iAj®všyhUlD« jhuhskhf¡ fyªJ ngR« ïašòilat‹.mt‹ jhŒbkhÊ f‹dl«. mj‹ bfh¢ir¢ brh‰fismt‹ Äf mo¡fo ifahStJ tH¡f«. mt‹ cŸs¤âštŠrfK« gifikí« »ilahJ. Mdhš, nfhg¤âšfLªâ£L« trî« ieah©oí« mtÅl« Vuhs«.


mnjrka« beU§»a e©g®fŸ, åu¥gil¤ jiyt®fŸvâ®¤J¤ â£odhY«, ieah©o brŒjhY« bghW¤J¡bfhŸS« g©ò mtÅl« c©L. muáaš fhÇa§fËšmt‹ ÄFâ ngRtâšiy. Mdhš, ngR«nghJ f©o¥ò«m¿î¢ br¿î« ÄFâahÆUªjJ. mt‹ fU¤J¡fismt‹ Ñœ¥g£l gÂahs®fS« e©g®fS« k£Lk‹¿,m¿P®fS« jÅ¤ JiwfË‹ tšYe®fS« kâ¤jh®fŸ.

ïsikÆš iAj® gŸËÆš ÃHY¡F¡TlxJ§»aJ »ilahJ. ïJ fhuzkhf mªehisa KÞä«mur® muáaš bkhÊah»a ghuÓf bkhÊÆnyh, jhŒbkhÊah»a f‹dl¤ânyh iAjU¡F vG¤j¿î»ilahJ. g¤âu§fËY« x¥gªj§fËY« f£lis¤jhŸfËY« ifbah¥gÄL«nghJ, mt‹ ghuÓfbkhÊÆš ‘iAj®’ v‹w bgaÇ‹ KjbyG¤jhd ‘iA’v‹gij k£L« vGj¥ gH»ÆUªjh‹. mªj vG¤ij¡Tlmt‹ jiykh‰¿í« xU jlit¡F ïUjlitahfî«vGâdh‹.

vGj thá¡f¤ bjÇahj fhuz¤âdhš iAjU¡FthœÉnyh M£á¥ bghW¥òfËnyh v›tifahdFªjfK« »ilahJ. ïnj ÃiyÆš ïUªj m¡g®,mnrhf‹ KjÈa mur®fŸ, fšÉ tšyh®fË‹cjÉahnyna fhÇa« M‰¿d®. Mdhš, iAj® gŸË¡fšÉÆšyhjtdhÆUªjhY« Ãidth‰wÈY« m¿th‰wÈY« bgU« òyt®fisí« ÉŠáatdhÆUªjh‹.

iAjÇ‹ Ãidth‰wš kÅj všiy flªj x‹whfntïUªjJ. nf£l x›bthU brhšiyí« gy M©L flªJ«mt‹ ÃidÉš it¤âU¥gh‹. xU jlit f©lKf¤ijí« mJnghynt ïUgJ K¥gJ M©LfŸfÊ¤J« mt‹ milahs« f©L bfhŸth‹. cUitkiw¡F« tifÆš nk‰bfhŸs¥gL« cU khwh£l§fŸTl mt‹ tifÆš ga‹gLtâšiy. v¤jid M©LfÊ¤J« vªj¢ NHÈY« vªj ntl¤âY« mt‹Misa¿ªJbfhŸtJ f©L mt‹ e©g® Éa¥gilªjd®. mt‹ vâÇfŸ mŠá eL§»d®.


xU jlit xU Fâiu¢ nrz« gGjhŒÉ£lJ. mJga‹glhbj‹W v¿a¥g£lJ. mJ F¥igíl‹F¥igahŒ¡ »lªjJ. F¥ig T£Lgt®Tl mij¡ftÅ¡fÉšiy. mJg‰¿ vtU« v©zî« ïšiy. gyM©LfS¡F¥ã‹ nrz§fis nk‰gh®itÆL«nghJiAj® “gGJg£L v¿a¥g£l nrz« v§nf? v‹Wnf£lh‹. všyhU« ÉÊ¤jd®. iAj® nrz¤â‹milahs Étu§fis EQ¡fkhf¤ bjÇÉ¤jh‹. mªjmilahs Étu§fis kdâ‰bfh©L njoaã‹, mJF¥ig¡ Ts¤âš òijí©L »lªJ f©blL¡f¥g£lJ.

gy M©LfS¡FK‹ f©l MŸfis k£LÄ‹¿mt®fŸ Fuiyí«, gy brŒâfŸ g‰¿a E£g EQ¡fÉtu§fisí« mt‹ TÇa cŸs« ÉlhJ g‰¿¡ fh¡F«ïašòilajhÆUªjJ.

xnu rka¤âš gy fhÇa§fËY« <Lg£L,všyht‰¿Y« xU§nf fU¤J¢brY¤J« âwK«iAjÇl« ïUªjJ. foj§fis xUt® thá¥gij¡nf£L¡bfh©nl f£lisfis vGJgtU¡F¡ f£listhrf« Twš, ntiy brŒgt®fis nk‰gh®¤jš, fz¡F¥ngh£L¥ gh®¤jš KjÈat‰iwí« brŒJ, vâY«tGÉšyhkš Ãiwnt‰W« mt‹ M‰wš Éa¥ò¡FÇajhÆUªjJ. fhiy ntisÆš m«g£l‹ mtidtÊ¤J¡bfh©oU¡F«nghnj, x‰w® T¿a brŒâfismt‹ nf£gh‹. Ãidî¡ F¿¥ò vJî« ïšyhkny xUt®brŒâíl‹ k‰wt® brŒâia x¥ã£L, mt‹njit¥g£lnghJ mt®fis¡ FW¡F¡ nfŸÉfŸnf£gh‹. F¿¥òfSl‹ tªj x‰w®fŸ mt‹ nfŸÉfS¡FÉilTw¤ âzWth®fŸ.

Ãidth‰wÈY« mÇJ mt‹ m¿th‰wš. mtDl‹gH»at®fS¡F mJ xU kha M‰wyhfnt ïUªjJ.c©ikÆš mJ mt‹ Mœªj mDgt«, TÇa kâE£g«M»at‰¿‹ gandahF«. FâiufŸ, kÂ¡f‰fŸ, njhštiffŸ M»a v¥bghUisí« f©lkh¤âu¤âšmtdhš kâ¥ã£L¤ nj®ªJÉl KoªjJ. gil åu®,


gil¤jiyt®, gÂ¤ Jiwahs® M»at®fŸ Kf§fisxU jlit f©lJnk, mt®fŸ jFâ, âwik, ne®ik,mDgt«, mt®fŸ cŸs¤â‹ áªjidfŸ M»am¤jidiaí« mt‹ F¿¤Jzu tšytdhÆUªjh‹.gil¤ JiwÆš mt‹ mDgt« Éiykâ¥g‰w xU_yjdkhŒ mikªjJ. Vbd‹whš, mt‹ nj®ªbjL¤jgil¡fy§fŸ. FâiufŸ, M£fŸ všyh« v‹W«jiyáwªj nj®îfshfnt ïUªjd.

ï›tuªâwikahš, ikNÇ‹ M£áau§f§fËilnamt‹ xU bgÇa mDgt M£áau§fkhf És§»dh‹.mt‹ fhy k‹d®fŸ k£Lk‹¿¥ gy eh£o‹ m¿î¤Jiw tšYe®fS« mt‹ ïa‰ifa¿th‰wš f©Lâif¤J¥ nghÆd®. M§»nya®fns mj‰F¥ gy rh‹WTW»‹wd®.

iAj® j‹ thœÉš xU kÂ neu¤ij¡Tlåzh¡»aâšiy. ciH¥ò« RWRW¥ò« Élh Ka‰áí«mtÅl« c¢rÃiyÆš ïUªjd. ïj‹ gadhfnt,thœehŸ KGtJ« Xahj nguh£l¤âäLg£oUªJ«,mt‹ mj‹ ïilntisÆnyna eh£lh£áÆ‹x›bthU braiyí«, j‹ FL«g¤â‹ Ã®thf KGtijí«jhnd neÇilahf¡ ftÅ¤J¤ â£l« brŒa KoªjJ.mt‹ f©Tlhf neÇÈUªJ gh®¤J¢ brŒahj brašvJî« »ilahJ. m¤Jl‹, vªj¡ fhÇa¤ijí«ÚsÃidªJ tGtw¤ â£lÄ£lšyhkY« mt‹brŒjâšiy. cz®¢á, ÉU¥òbtW¥ò, nfhg« vJî«m¢brašfËš ïl«bgwÉšiy.

mt‹ jd¡F c©ikahdt®fS¡F, jd¡fhfcÆiu¥ ghuhkš ciH¤jt®fS¡F¤ jhuskhf thÇtH§»dh‹. ngh®¡fs¤J¡F¥ gilfis mD¥ãÉ£Lmt‹ jiytdhf xJ§»ÆU¡fÉšiy. ãŸisia¡fs¤â‰F mD¥ãÉ£L, mtidna ÃidªJ ÃidªJbrayh‰W« jhŒnghy, mt‹ mt®fS¡F ÃidªJÃidªJ MjuîfS« Jizí« brŒjh‹. ehŸ jtwhkš,gil åu®fS¡F kU¤Jt cjÉ, gz«, czî¥bghUŸfŸ


mD¥ã, mt®fŸ ey« crhÉ tªjh‹. ïwªjt®FL«g§fis mt‹ j‹ FL«gkhf¥ ngÂdh‹.fhaK‰wt®fis murh§f¢ bryÉš Fz¥gL¤â,XŒîlnd r«gsK« FL«g khÅaK« mË¤jh‹. gil¤JiwfËY« gÂ¤JiwfËY« mDgtÄ¡ft®fS¡F«c©ikahdt®fS¡F« mo¡fo gÇR« ghuh£L« tH§»C¡»dh‹.

nrh«ng¿fŸ, flik jt¿at®fŸ, bghJk¡fis¢ Ru©oat®fŸ M»nahU¡F iAj® bghšyhjT‰WtdhÆUªjh‹. ï¤jifa F‰wŠ brŒjt®fis mt‹fLikahf¤ j©o¡fnth, gjÉÆÈUªJ Ú¡fnthja§fÉšiy. Ú¡»aã‹ ïu¡f« fh£LtJÄšiy. Mdhš,ï›tifÆš mt‹ bghJ k¡fisnah, ãw® k¡fisnahel¤âaJnghynt j‹ òjšt®fisí«, cwÉd®fisí«el¤âdh‹. ne®ikÆš mt‹ v‹W« tGÉaJ »ilahJ.

åuU¡F« åu¥ gil¤jiyt®fS¡F« iAj®fh£oa kâ¥ig cy»š ntW vªj murD« muáašjiytD« fh£oÆU¡f Koahbj‹dyh«. âwik, jFâ,mDgt«, c©ik¥ g‰W M»ait fhuzkhfnt mt‹M£fs¤ nj®ªbjL¤jh‹. MjÇ¤J ca®¤âdh‹. Mdhš,ca®¤âaã‹ mt®fŸ bg‰w cÇikí« rYifí«, e©g®,FL«g cW¥ãd® Tl¥ bg‰¿U¡f KoahJ. ïj‰F ïUÃfœ¢áfŸ x¥g‰w rh‹Wfsh»‹wd.

r®¡TÈ¥ nghiu¥ g‰¿a ng¢R xUehŸ vGªjJ.iAj® c£gl¥ gil¤jiyt®fS« gil åu®fS«ÉGªjo¤J¡ fs« É£L Xoa Ãfœ¢á mJ. mj‹ ÃidîiAjiu¢ nrhf¤âš Mœ¤â‰W. Mdhš, mt‹ j‹bt¥g¤ij clÅUªj jiyt® Ûnj bfh£odh‹. “M«!m‹W e« gil¤jiyt®fŸ m¤jidngU« nfhiHfshfM£L¡ T£l§fËY« nftykhf elªJbfh©lh®fŸ.mJk£Lk‹W: j§fŸ cÆiu btšykhf¡ fUâ, mij¡fh¥gj‰fhf, MÆu¡fz¡fhd åuiu ånz gÈbfhL¤jd®. mij Ãid¡F«nghJ ï¤jifa e‹¿bf£lJfis it¤J¡ fh¥gh‰Wtj‰fhf eh‹ bt£f¥


gL»nw‹” v‹wh‹. k‹d‹ fLbkhÊfŸ nf£LvšnyhU« jiyFÅªjd®.

gil¤jiyt®fËilna m¥nghJ ahè‹fhD«ïUªjh‹. mt‹ braiy v©ÂÆUªjhš, iAj®m›thW ngáÆU¡f KoahJ. mt‹ m¥nghÇš g£lfha§fS¡F všiy ïšiy. mânyna mt‹ xUf©izí« ïHªâUªjh‹. m¤Jl‹ mt‹ iAjuhfeo¤J, iAjiuna fh¥gh‰¿ÆUªjh‹. mj‹ gadhfmtD¡F üW Fâiu åu®fŸ fht‰ gilÆduhfmË¡f¥g£l nghJ, mt‹ “vd¡F xU Fâiuna nghJ«.üW nt©lh«” v‹W T¿ É£lh‹. ï¡fhuz¤jhšmt‹ ‘x©o FâÇ’ mšyJ “x‰iw¡ Fâiua‹” v‹WnfÈ¥bgaU« bg‰¿Uªjh‹.

ï¤jifa åu‹ iAj® fLbkhÊ nf£L¤ âLbkd¢ád§bfh©lh‹. “rÇjh‹ munr. eh§fŸ á¿Jnjh‰wjdhš ï›thW TW»Ö®fŸ. Mdhš, njhšÉí«bt‰¿í« KGJ« kÅj‹ braY¡F£g£lj‹W.nghf£L«. eh§fŸ ïšyhkš nghdhY« m‹W Ú§fŸnjhšÉjh‹ milªâU¥Õ®fŸ. Mdhš, vd¡F ïªj¡ f©nghÆU¡fhJ. mªj¡ f©iz c§fS¡fhf¡ bfhL¤njnd,c§fS¡F e‹¿ ïU¡»wjh?” v‹wh‹.

iAj® jiy fÉœªJ bfh©lh‹. “eh‹ c§fiskwªJ ngáÉ£nl‹” v‹wh‹.

ïJk£Lkšy; iAjiu¥nghš r®¡TÈÆšeo¥gj‰fhfnt mt‹ njhšÉÆ‹ eLnt jho áiw¤J¡bfh©lh‹. Mdhš, ã‰gl mt‹ Û©L« jhots®¤jh‹. ïJf©l iAj®, “e©gnu! ï¥nghJ V‹jho ts®¡»Ö®? ïÅ v‹id¡ fh¥gh‰w thŒ¥òV‰glhbj‹wh?” v‹W nf£lh‹. v‹d fhuz¤jhnyhahè‹ m¥nghJ R©o¥ ngádh‹. “jhoÛirÆšyhjt®fŸ ngofŸ v‹W nfŸÉ¥gL»nw‹munr. mjdhšjh‹ jho ts®¡»nw‹” v‹wh‹. iAj®nfÈ¥ ng¢ir¡Tl clnd ÃW¤âÉ£lh‹.


xU jlit gil¤ jiyt‹ KfkjÈ gil¤Jiw¢bryî¡F¥ gz« nfhÇdh‹. Ãâ¡ fz¡fU« mU»nynaïUªjd®. Mdhš, ehza¢ bryhtÂ g‰¿ iAj® Vnjhr¢ruÉš <Lg£oUªjh‹. mt‹ vÇ¢rš gil¤ jiyt‹g¡fkhf¤ âU«ã‰W. “gil¢ bryî, gil¢ bryî v‹Wkhj« _‹W jlit gz« th§F»Ö®. ït‰iw všyh«v‹ÅlÄUªJ g¿¤J v‹id X£lh©oah¡»,nfhOÞtudhf¥ gh®¡»Ö®. všyh« gh®¡»nw‹. c«ik¤âUlbd‹W rÇahdgo j©o¤J, Ú® nr®¤J it¡F«j§f¡fhRfŸ m¤jidiaí« g¿Kjš brŒ»nwdhïšiyah, ghU«! ngh«, ngh«. ï¥nghJ ï§nf Ã‰fnt©lh«” v‹wh‹.

KfkjÈ k‹dÅlÄUªJ KfªâU¥ã Ãâ¡ fz¡fiuneh¡»dh‹. “e« jiyt® jh« všyh« m¿ªjt® v‹Weo¤J e«ik Vkh‰w¥ gh®¡»wh®. mt® k©ilÆš_isÆšiy v‹gJ ek¡F¤ bjÇahjh v‹d? mt®»l¡»wh®. murh£áÆ‹ bghW¥ò mtU¡F v‹dbjÇí«? Ú§fŸ gz¤ij¡ bfhL§fŸ” v‹W mikâahf¡nf£lh‹.

Ãâ¡fz¡f® ÉÊ¤jd®.

“ïªj¢ rÅa‹ bghšyhj rÅa‹. nf£lgz¤J¡Fnkš x‹¿u©L üW bfhL¤J xÊ¤J¡f£L§fŸ” v‹W T¿, iAj® Ãâ¡ fz¡f®fS¡F Mizãw¥ã¤jh‹.

ïÞyhÄa k‹d® bgUk‹dÇilna Äf¢ áwªjt®fŸTl¢ rka¤JiwÆš k£L« bt¿íilat®fshfïUªjJ©L. m¡g®, õh#fh‹ ngh‹w tlòy k‹d®fŸïj‰F Éy¡fhdt®fŸ v‹W òfH¥gLtJ©L. ïJbgÇJ« c©ikna. Mdhš, m¡gU« õh#fhD« j§fŸM£áeyid¡ fUâ muáaš jªâu KiwÆnyna rkur¥g©ghsuhÆUªjd®. ï‹D« áy® v«kjK« r«kjnkv‹w Mœªj rka¥g‰w‰w bghJÃiyÆnyna rkur«ngÂíŸsd®. Mdhš, iAjÇ‹ rkur« Mœªj rkacz®É‹ gadhf vGªjnjahF«. m¡g® rkur¤ijí«,


õh#fh‹ rkur¤ijí« ngh‰W« M§»y tuyh‰WMáÇa® bjÇªnjh, bjÇahknyh iAjiu¢ rka¤JiwÆš mr£ilahs‹ vd¡ F¿¥ãL»‹wd®. ïJ jtWv‹gij¡ ÑœtU« brŒâfS«, iAj® thŒ bkhÊfS«fh£L«.

jruh¡ bfh©lhLtJ g‰¿í«, irt itzt¡nfhÆš khÅa§fis¡ Fiw¡fthtJ brŒahkštH§FtJ g‰¿í« ïÞyhÄa¤ jiyt® Fiw¥g£ld®.ïJ rka¥ gifik¢ brayhF« v‹wd®. “rka¥gift®¡F cjîtJ« ey« brŒtJ« rka¥ gifikMfkh£lhJ. eãfŸ ehaf« mJ brŒjhšjh‹ eh«KÞä«fshÆU¡»nwh«” v‹W És¡f« jªjh‹ iAj®.

ïnaRãuhÅl« rka¥ ã‰ngh¡fuh»a ònuh»j®FW¡F¡ nfŸÉ nf£lnghJ, ïnaRãuh‹ T¿aeif¢Rití« g©ò« thŒªj És¡f§fŸ gy. iAjÇl«ïÞyhÄa rka¤ jiyt®, f£á vâ®¡f£áahs® vG¥ãanfŸÉfS¡F. mt‹ jªj Éil És¡f§fŸ ïnaRãuh‹És¡f§fË‹ mUnf it¡f¤ j¡f áw¥òilait MF«.

xU ehŸ thŒ¢ r©ilÆÈUªJ if¢r©il¡FKâ®ªJÉ£l xU rka¥ órš iAjÇ‹ ftd¤J¡F¡bfh©Ltu¥g£lJ. KÞÈ«fËilnaíŸs Îah, [&ÜtF¥ãdÇilna Ãfœªj thj« mJ. KfkJ eã¡F¥ ã‹rka¤ jiyik jh§»a Fut®fËš Îah¡fŸ áyiu¥óá¤jd®. áyiu¡ Fiw T¿d®. Fiw Tw¥g£lt®fns[&Üfshš óá¡f¥g£lt®fshjyhš, r©il ts®ªjJ.iAj® ïU ju¥ghiuí« miH¤J mtut® thj§fis¡nf£lh‹.

“munr! e« rka¡ Futiu¥ g‰¿ ïªj Îah¤jiyt®fŸ ö‰W»‹wd®. mij v§‡d« bghW¥ngh«?”v‹wd® [&Ü¤ jiyt®fŸ.

“munr! rka¡ Fut® v‹W mt®fŸ ngh‰Wgt®fŸï‹Å‹d Ôikia¢ brŒjh®fŸ v‹W fh£o¤jhnd FiwTW»nwh«. Ôik brŒaÉšiy v‹W mt®fŸ


TwKoaÉšiy. Fiw TWtij k£L« vâ®¥ghnd‹?”v‹wd® Îah¡fŸ.

iAj® Ô®¥gË¤jh‹. mJ xU ju¥ghiunaf©o¤jhY«, rka¡ »isÆdÇilna xUjiy¢rh®ghÆšiy. Îah¡fis¥ gh®¤J mt‹, “m‹gß®,Ú§fŸ F¿¥ã£l Fut®fŸ ï¥nghJ thœgt®fsh?”v‹W nf£lh‹.

“ïšiy” v‹wd® mt®fŸ.

k‹d‹ clnd ád¤Jl‹ ngádh‹: “MËšyhjnghJ òw§ TWtJ jtW. kh©ltiu¡ FiwTWtJnfhiH¤jd«. k‹Å¡f Koahj F‰w«. mj‰F Ú§fŸj©lid bgw¤ j¡ft®fŸ. ïÅ ï¢braš brŒahÔ®fŸ.ngh§fŸ” v‹wh‹.

k‰bwhU rka« Îah¡fS« [&Ü¡fS« fyªJmstshî« rka«, mt®fËilna órY©L g©z¤j¡fxU fijia xUt‹ msªjh‹. “Fâiuna¿¢ bršY«xUt‹, nr‰W Ãy§fl¡f nt©o tªjJ. FâiuÆ‹fhšfŸ nr‰¿š MH¥ gâªJÉ£ld. rka¡Fut®bga®fis x›bth‹whf¡ T¿ mt®fŸ mUŸ JizahšFâiuÆ‹ fhšfŸ nkbyGf, v‹W mt‹ nt©odh‹.thŒikÆ‰ áwªj móg¡f®, ne®ik rh‹w A{u¤ ck®,m¿î¤ âw« thŒªj A{u¤ cÞkh‹ M»at®fisnt©oí« gaÅšyhJ nghÆ‰W. ã‹, tšyik thŒªj_®¤J[h mÈia nt©l Fâiu fhš ö¡» elªjJ. ntWrka¡ »isÆd® jiyt® bgaiu kâ¤j Fâiu gif¢rka¡ FâiuahŒ¤jh‹ ïU¡f nt©Lbk‹W fUâ,ãuahÂ Fâiuia cil thshš F¤â¢ rhŒ¤jh‹.”ï¡fijia¡ T¿aã‹, fijasªjt‹ mJg‰¿a ãw®fU¤Jiu nfhÇdh‹. fU¤Jiufshš tuÉU¡F« óriym¿ªj iAj®, j‹ fU¤Jiuia K‰gl¡ T¿dh‹:“m‹gnu, mªj¥ ãuahÂ K‰¿Y« m¿Éšyhjt‹ v‹WbjÇ»wJ. thŒik, ne®ik, m¿î¤âw« M»a g©òfshšFâiuÆ‹ fhiy¤ ö¡f KoaÉšiy. tšyikahš ö¡f


KoªjJ. ïªj ïašig mªj k£oš m¿ahkš nghdh‹”v‹wh‹.

ïªj ïašghd És¡f« rkathâfË‹ És¡f¤J¡FmJ gadhf vGªâU¡f¡TL« órY¡F« xU jilÆ£lJ.

iAjÇ‹ ïašghd eif¤âw‹, ng¢Rt‹ik,eLÃiyik M»at‰iw nkY« ïU Ãfœ¢áfŸfh£L»‹wd.

‘moik¥ bg©’ v‹w bghUSila ‘bys©ofh’v‹w brhšiy iAj® mo¡fo tH§FtJ©L. mJâ£Ltj‰F¥ ga‹gL« brhš: mUikahf miH¥gj‰F«ga‹gLtJ. gil¤jiyt‹, mÈ[&kh‹fh‹ xU ehŸ,‘ïªj¢ brhš bfh¢irahdJ. iAjiu¥ ngh‹wbgUk‹d‹ thŒbkhÊÆš ïl« bgW« jFâíilaj‹W’ v‹W bkšy¡ foªjh‹. iAj® eif¢Ritíl‹ïj‰fË¤j kW¥ò, rkathz® üy¿î¡F Äfî«ïÅjhÆUªjJ. “m‹gnu, v‹d ïUªjhY« v‹ngh‹wtU« c« ngh‹wtU« moik¥ bg©fË‹ k¡fŸjh‹! ÕLil khj® bg‰w âyf§fŸ v‹w bgaU¡F¥gh¤âukhdt®fŸ A&nr‹ Jizt®fŸ k£L«jh‹v‹gJ ck¡F¤ bjÇahjh?” v‹wh‹.

kiwüYiu kuò¡F¥ òJ tH¡F mË¤j ï«kWbkhÊÆ‹ RitÆš rkathziu¥nghynte©g®fS« beoJ <Lg£L k»œªjh®fŸ.

jFâÆš Fiwªj k‹diu¥nghy iAj® Kf¥òfœ¢áia ÉU«òtâšiy. Kf¥ òfœ¢áia eakhf¡foªJ j‹ kâ¥òz®¢áia¤ ö©Ltâš iAj® âw«bgÇjhÆUªjJ. Ñœ tU« Ãfœ¢á ïj‰F¢ rh‹W. Ruhkhfhz¤â‹ jiyefÇš xU òJ kuò ïUªjJ. fšyiwkhl§fŸ m§nf åLfË‹ K‹, bjU eLnt ïUªjd.mªefu¤ij bt‹wã‹, iAj® ï¢brŒâia¢ R£o¡fh£odh‹. ïj‰F v‹d fhuz«? v‹W e©g®fis¡nf£lh‹. “k‹dnu, j§fŸ M£á V‰g£lJ nf£L,fhlhŒ¡ »lªj ïªj ïl¤âš k¡fŸ FGÄíŸsd®.


fhLfËÈUªj fšyiwfŸ m¥gona ïU¡»‹wd”v‹wd®.

ï«Kf¥ òfœ¢á Äfî« âwikí« eaK« cilanj.Mdhš, iAj® mij V‰f ÉU«ghkš, vâ® És¡f«jªjh‹. “m¥goa‹W, m‹gß®! ïªefu¤J k¡fŸ j§fŸj§fŸ ïšy§fS¡fhf¥ nghuho kh©lt®fŸ v‹gijÚ§fŸ fhzÉšiy” v‹wh‹.

És¡f« e©g®fS¡F X® m¿îiuahfî« mikªjJ.

vâÇfŸ f©fËY« ngh® tuyh‰¿Y«iAjU¡»Uªj bgUŠáw¥ò mt‹ åuK«, åu¤ jiyik¤âwK«, ngh®¤ âwKnk.

ngh® åuUl‹ ngh® åu‹ thœ¡ifia V‰w jiyt‹iAj®. ngh® åuU¡F mt‹ xU K‹ khâÇahŒmikªjh‹. njhšÉ f©L Jtshkš, fLªJa®fŸ f©Lfy§fhkš, ïlÇš Fâ¤J Éisahoat‹ mt‹. ï¤jifajiytid åu® ÉU«ã¥ ã‹g‰¿, M®t¤Jl‹mtD¡fhf kh©lJ ïašò. ïJ x‹nw mtid x¥g‰wgil¤jiytdh¡f¥ nghâaJ. Mdhš, ïJt‹¿ ntW gyx¥g‰w âw§fS« mtÅl« ïUªjd. JÂfukhd,m¿th®ªj â£l«, âwik thŒªj ngh® KiwfŸ,ÉlhKa‰á, M»ait ngh®¡ fs§fËš mtidml‰òÈnadh¡»‰W. ïit nghjhkš, mtD¡nf cÇaÉa¤jF âw« ï‹bdh‹W« ïUªjJ. mt‹ j‹gilfis kh‰wh® Éa¡F«go ï«bkDK‹ ïUüW«KªüW« jh©o¡bfh©L br‹W, vâ®ghuhkšÄ‹dbyd¥ ghŒªJ ïobad nkhâ ÉL« âwKilatdhÆUªjh‹. M§»nyaiu¥ nghÇš âzwo¤j g©ò«, 1779-ïš br‹id efiu¡ fy¡»a âwK« ïJnt.

åudhfî« jiytdhfî« ãwªjt‹ iAj®. gH§fhyth£nghÇY« òâa fhy¤ J¥gh¡»¥ nghÇY« xU§nfmt‹ m¡fhy¤â‹ x¥òa®t‰w iffhudhÆUªjh‹.

x‰w®, ntîfhu®, jftš nrfu¤jh®fŸ M»at®fisiAj®, âw«gl ïa¡»dh‹. mt‹ mik¤j jftš


nrfu¡fhu® mik¥ng ã‹dh£fËš g¤âÇif mik¥òV‰gl tÊnfhÈ‰W. x‰w® gil¤jiyt‹ v‹wKiwÆšjh‹ mt‹ k‰w mur®fisÉl ÄFâahf¡ fhy«,ïl«, NHšfis e‹whf czu¤ j¡ft‹ Mdh‹. ïJntmtid¤ bj‹dh£o‹ njáa åudh¡»‰W.

iAjÇ‹ FiwghLfËš x‹W mt‹ K‹ nfhgnk.ïJg‰¿a xU Ritfukhd brŒâ Tw¥gL»wJ.j«g£lrhiy¤ jiyt‹ mšyJ jhnuhjh, br¥òehza¤â‹ÛJ v‹d cUt« bgh¿¥gJ v‹W nf£ftªjh‹. Vnjh r¢ruÉäLg£oUªj iAj®, “ngh, VnjD«xG¡f§bf£l á¤âu« gh®¤J bgh¿¤J it” v‹wh‹.m¥ghÉ jhnuhjh brh‹dgona xU gl« cUth¡»¤j«g£lko¤jh‹. ehiyªjhÆu« ehza« mo¡f¥g£lã‹dnu, áy bgÇnah®fŸ iAjÇl« tªJ mJg‰¿KiwÆ£lh®fŸ. mj‹ÛJ btËÆl¥g£l ehza§fŸâU«ãaiH¡f¥g£L, cU¡f¥g£ldth«!

iAjÇ‹ bgh‹dhza« ‘bAh‹’ mšyJ bgh‹v‹gJ. mj‹ xUòw« ‘iA’ v‹w ghuáf vG¤J«, kWòw«òŸËfS« bgh¿¡f¥g£ld. br¥ò ehza§fËš xUòw«ahid cUt« gâ¡f¥g£lJ. ešyik¥òila iAjÇ‹ahid ïwªj ã‹, mjÅl« cŸs Mœªj g‰W¡ fhuzkhfmj‹ Ãidthf m›îU¥ bgh¿¡f¥g£ljhf m¿»nwh«.

iAjÇ‹ mur K¤âiuÆš bgh¿¡f¥g£l thrf«,“~tj~ iAj® cyif Ms¥ ãwªjh‹. mÈ¡FÃfuhdtD« ïšiy. mt‹ thS¡F <lhdJ« ïšiy”v‹gJ.

mt‹ if¥bgh¿¥ãš ‘~tj~ iAj®’ v‹w bjhl®ïUªjJ.

ghuÓf bkhÊÆš vG¤J¡fŸ v©fis¡ F¿¡F«.

iAj® fhykhd ïÞyhÄa ÏÍÇ M©ilï›thW vG¤âš ml¡», m›bt©fË‹ Étu Ãidî¡F¿ahf,


‘iAj® mÈfh‹ gfö®’

v‹w bjhliu mik¤J¥ ghuáf¡ fÉP®fŸ iAj®òfœÃiw¥ gh ïa‰¿íŸsd®.

bj‹dh£o‹ á§fkhd iAj® thœî ghuáfbkhÊÆš k£Lk‹¿, f‹dl bkhÊ, jÄœ bkhÊfËšbgh¿¡f¥g£L, tU§fhy¤ bj‹dh£L¤ njáa¤ijts®¥gjhf mikíkhf!


g‹bkhÊ¥ òyt® fh. m¥gh¤Jiuah®(24.7.1907-26-5-1989)

`m¿î¢ Ru§f« m¥gh¤Jiuah®’ v‹W g‹bkhÊ¥òyt® fh. m¥gh¤Jiuahiu `Kf« khkÂ F¿¥ãLtJv›tsî bghU¤jkhdJ v‹gJ mtUl‹ gH»at®fS¡F, mtUila ng¢R¡fis¡ nf£lt®fS¡F,mtUila ò¤jf§fis¥ go¤jt®fS¡F e‹whf¤bj¿í«.

m¥gh¤Jiuah® ngR«bghGJ, cyf tuyhWfŸmÂtF¤J eilnghL« mÇa brŒâfŸ, MŒî¢áªjidfŸ, x¥ÕLfŸ Ãu«ãa mtUila ng¢ir¡nf£lt®fŸ _is fd¤JÉL«. xU áW _is¡FŸï›tsî brŒâfis v¥go mil¤J it¤âU¡»wh®v‹W Éa¡f it¡F«. mtiu¤ jÄHf« rÇahf¥ga‹gL¤â¡ bfhŸsÉšiy v‹D« V¡f« m¿P®fËilna ïU¡»wJ.

f‹ÅahFkÇ kht£l« MušthŒbkhÊ v‹D«á‰ùÇš âUths® fháehj¥ãŸis - âUth£o K¤Jïy¡FÄ m«ikahU¡F _¤j kfdhf 1907 M« M©L,MÅkhj« VHh« ehŸ (N‹ 24) ãwªjt® m¥gh¤Jiuah®. FL«gkuigbah£o¥ gh£ldh® bgauhd ešyát‹ v‹D«bganu ïtU¡F¢ N£l¥g£lJ. MÆD« bgÇnah®fshš bršy¥ bgauhf miH¡f¥g£l `m¥gh¤Jiu’v‹D« bganu ïtU¡F ïa‰bga® nghš mikªJÉ£lJ. ïtUl‹ ãwªj ïisat®fŸ bršy«khŸ,R¥ãukÂ, F£oa«khŸ, fzgâ M»nah®. ïU j«ãfŸ.ïU j§iffŸ,


ešyát‹, fháehj‹ vd kh¿ kh¿ tU« FL«gkuãš m¥gh¤JiuahÇ‹ gh£ldhÇ‹ gh£ldh®, mt®gh£ldhÇ‹ gh£ldh® M»a VHh« jiyKiwÆduhdešyát‹ v‹gt®, fšÉ f‰w, ntiya‰w ïisPuhŒ¢rh¤jh‹Fs« v‹D« CÇÈUªJ MušthŒbkhÊv‹D« CU¡F tªJ, m¡fhy (kJiu eha¡f® fhy¤âš)muáaš bgU« gÂÆš ïUªj CÇ‹ bgUŠbrštuhdj«ãuh‹ njhH¥ãŸisÆl« fz¡fhauhf mk®ªjh®.

M© kuò ïšyhj j«ãuhD¡F ešyát‹ kUkf‹Mdh®. rJ¥ò ÃykhÆUªj òw«ngh¡F¥ gFâ x‹iw¤âU¤â¥ òâa cHî KiwÆš bgUŠbršt« <£oa mtnum¥gh¤Jiuah® FL«g kuã‹ Kjšt®. mtU¡F eh‰gJbkhÊfŸ bjÇíkh«.

FL«g kuãd® tÊÆš j‹ ãŸisí« všyhbkhÊfS« gÆy nt©L« v‹D« nt£ifÆšfháehj¥ãŸis m¥gh¤JiuahÇl«, `FiwªjJ VGbkhÊfËš Ú v«.V. g£l« bgw nt©L«. M§»y«KjÈš bjhl§», gâidªjh« taâš v«.V., K‰W¥ bgwnt©L«. ïUg¤J _‹W taâ‰FŸ ïaY« k£L«k‰wit go¡f nt©L«’ v‹W T¿dh®. mtUilav©z¤ij¤ j« thœehËš Ãiwnt‰¿ Ko¤jt®m¥gh¤Jiuah®.

giHa - òâa bkhÊfŸ vd M¥ãÇ¡f bkhÊfŸc£gl eh‰gJ bkhÊfŸ (VHh« jiyKiw gh£ldh®nghš) m¥gh¤JiuahU¡F¤ bjÇí«. vGj, ngr, go¡fvd mŒªJ bkhÊfŸ bjÇí«. mit: jÄœ, M§»y«, ïªâ,rk‰»Uj«, kiyahs« M»ad. ïÅ m¥gh¤Jiu ahÇ‹thŒbkhÊ ahfnt mtuJ tuyh‰W¢ RU¡f¤ij¡nf£ngh«.

`MušthŒbkhÊ CÇš â©iz¥ gŸË¡Tl¤âšgo¤J tªjnghJ, òâjhf muád® gŸË bjhl§f¥g£lJ. m¥nghJ, f‹ÅahFkÇ kht£l« âUth§T® jÅ


muáš nr®ªâUªj ÃiyÆš m¥òâa gŸËÆš jÄG¡Fïl« ïšyhâUªjJ.

jÄœ¡fšÉ eho, Fynrfu¥g£od¤âÈUªj v‹bgÇa‹id å£oš j§»¥ go¤nj‹. ã‹, FL«g¤âd®midtU« vd¡fhf ehf®nfhÉÈš Fona¿, thlifå£oš ïUªJ tªjd®. ïªÃiyÆš v‹ bg‰nwh® v‹ideh‹fh« tF¥ãÈUªJ fšÿÇ KjÈu©L M©L go¥òtiu gÆ‰WÉ¤jd®.

1927ïš vdJ ã.V., Md®Þ (M§»y ïy¡»a«)go¥ò¡fhf¤ âUtdªjòu« br‹nw‹. e©g®fŸ åLfËšj§», 1930ïš m¤nj®î Ko¤J gÂ eho br‹id¡Ftªnj‹.

br‹idÆš ïu©L M©LfŸ j§»ÆUªnj‹.T£Lwî¤ JiwÆš MW khj§fS«, ̀âuhÉl‹’, #ÞoÞ’g¤âÇiffËš x›bth‹¿Y« MW khj§fS«, g¢ira¥g‹fšÿÇÆš ïu©L khj§fS« gÂah‰¿nd‹. mj‹ã‹,`ghuj njÉ’, `áÅkh cyf«’, `nyhnfhgfhÇ’, `jhUšïÞyh«’ M»a g¤âÇiffË‹ É‰gid¡fs«mik¤jnjhL, mt‰¿š ghlš, f£LiufŸ vGâ tªnj‹.

ï¢rka«, òfœthŒªj nru‹khnjÉ ̀fhªâ Máuk«’v‹w FUFy« muáaš òašfshš miy¥ò‰W, filáÆšfhiu¡Fo K¤J¥ g£oz¤âš rh.R. R¥ãukÂa«br£oah® FUFy« v‹w bgauhš eilbg‰W tªjJ.ïâš eh‹ njhH® éthdªj¤â‰F mL¤j jiyikMáÇauhf Xuh©L«, `Fku‹’ g¤âÇiffËš áykhj§fS« gÂah‰¿nd‹.

ehf®nfhÉš âU«ã Û©L« áy khj§fŸ fÊ¤j ã‹,âUbešntÈ, ghisa§nfh£il, ehrnu¤, rh¤jh‹Fs«M»a C®fËš fhªâaofË‹ M¡f¤ â£l§fËšx‹wh»a ïªâ bkhÊ gu¥òjiy e‹F el¤â tªnj‹.mj‹ K¤jhŒ¥ghf uh#hÍ Kjš mik¢ruitÆ‹M£áÆ‹ nghJ, âUbešntÈ, v«.o.o. ïªJ¡ fšÿÇ


gŸËÆš 1937 Kjš 1939 tiu ïªâ MáÇauhf¥gÂah‰¿nd‹.

ï§»U¡F«nghJjh‹ ïªâ Érhu¤ nj®ití«Ko¤J¡ bfh©nl‹. eh¢áahiu eh‹ âUkz« brŒJ,ïu©lh©L thœ¡if¡F¥ ã‹ mtisí«, v‹ jªijí«xU§nf ïHªnj‹.

muáaš NHšfshš ïªâ f£lha¡ fšÉÃW¤j¥g£ljdhY«, v‹ brhªj thœ¡ifÆš neÇšJau§fshY« eh‹ âUbešntÈia É£LbtËna¿nd‹.

ïnj M©oš M§»y v«.V. g£l« bg‰wJl‹, jÄœv«.V.ití« jÅKiwÆš âUtdªjòu¤âš vGâ¤nj¿nd‹. m¤Jl‹ MáÇa¥ gÆ‰á¡fhf Xuh©Lbr‹id irjh¥ng£il MáÇa¥ gÆ‰á¡ fšÿÇÆšgo¤nj‹.

ïnj M©ošjh‹ fhªâaofis, ïªâ¥ ãu¢rhurigÆš f©L gHfî«, kiwkiyaofSl‹ bjhl®òbfhŸsî«, irt á¤jhªj ü‰ gâ¥ò¡ fHf¤âš v‹ jÄœüyháÇa¥ gÂ bjhl§fî« tÊ V‰g£lJ.

1941ïš giHa fhªâ Máuk¤â‹ òJ ÉÇthfbr£oehL mkuhtâ¥ òöÇš mik¡f¥g£oUªj rh.R.R¥ãukÂa« br£oah® FUFy¥ gŸËÆš MWkhj§fS¡F nkš jiyik aháÇauhf¥ gÂah‰¿nd‹.fÉP® f©zjhr‹ ï¥gŸËÆš v‹ khztuhŒ¥gÆY«nghJ jh‹ j‹ ïy¡»a thœit¤ bjhl§»nd‹.

m¥gh¤JiuahÇ‹ Kjš kidÉ eh¢áah®m«ikah® kiwî¡F¥ ã‹, br£oehL mkuhtâ¥òöÇšMáÇauhf¥ gÂah‰¿¡ bfh©oUªj nghJ my®nkYm«ikahÇ‹ bjhl®ò »il¤jJ. fhjyhf kh¿aJ. âU¢áâuhÉl® fHf¤ jiytuhf ïUªj tH¡f¿P® bjh.bgh.ntjhry« jiyikÆš, âU¡Fwsh® å. KDrhÄK‹ÅiyÆš m¥gh¤JiuahÇ‹ âUkz« âU¢áÆšeilbg‰wJ.


ïjidaL¤J, br£oehL nfhdh¥g£oš ruRtâca®Ãiy¥ gŸËÆš ïu©lh©L¡fhy« gÂah‰¿dh®.ïªj CU¡F m¿P® m©zhî«, òu£á¡ fÉP®ghuâjhrD« tªâUªjnghJ mt®fSl‹ ïtU¡F¤bjhl®ò V‰g£lJ. ã‹d®, ghntªj® cjÉnahL 1943 ïšJizÉah® my®nkYîl‹ br‹id¡F¡ Fotªjh®.ghntªjÇ‹ cjÉahš M§»y ehnslhd `Ègnu£lÇš’cjÉaháÇauhf¥ g¤J khj§fŸ gÂah‰¿dh®. ã‹d®,`ÉLjiy’ ehns£oš MW khj§fS«, K¤âahšng£ilca®Ãiy¥ gŸËaš ïu©L M©LfS« gÂah‰¿dh®.ï¡fhy§fËš jh‹ bgÇahÇ‹ bjhl®ò«, âuhÉl® fHf¡bjhl®ò« ïtU¡F« my®nkY m«ikahU¡F«V‰g£lJ.

ã‹d®, 1947 Kjš 1949 Koa eLt© muá‹ brŒâ¤JiwÆš gÂah‰¿dh®. ï¢rka« irjh¥ng£ilÆšXuh©L¡fhy« j§»ÆUªj nghJ, `ïªâahÉš bkhÊ¢á¡fš’ v‹D« M§»y üiy vGâdh®. ïªüY¡Fkiwkiy mofŸ eh‰gJ g¡f¤âš K‹Diu tH§»íŸsh® v‹gJ jÅ¢áw¥ò. ïªj üny, m¥gh¤JiuahÇ‹muR¥ gÂ¡F K‰W¥ òŸË it¤JÉ£lJ.

1949 Kjš 1959 tiu gândhU M©LfŸntiyÆšyhkš ïUªjh®. MÆD«, ïªj XŒnt ü‰W¡F«nk‰g£l üšfŸ vGj thŒ¥ghf ïUªjJ. tUthŒ¡F«cjÉaJ.

M§»y bkhÊ¡F #h‹r‹ jªj M§»y mfuhâia¥nghš jÄG¡F xU mfuhâ vGj nt©L« v‹w Éiuîm¥gh¤JiuahÇ‹ beŠáš Clhoajhš, KjÈš xU áWmfuhâia¤ bjhF¤jh®. ãwF mJ ÉÇî brŒa¥g£lJ.

j‰fhy ts®¢á¡nf‰g bgÇabjhU mfuhâia¤bjhF¡f nt©Lbk‹W v©Â¢ irt á¤jhªj ü‰gâ¥ò¡ fHf¡ fhty® R¥igahãŸis br‹id¥gšfiy¡fHf¤â‹ mDkâiaí«, gz cjÉiaí«ehoanghJ, gšfiy¡fHfnk m«Ka‰áÆš <Lgl¥


nghtjhf¡ T¿aJ. m¥gÂ¡F m¥gh¤Jiuahiubr‹id¥ gšfiy¡ fHf« ga‹gL¤â¡ bfh©lJ.1959ÈUªJ 1965 tiu br‹id¥ gšfiy¡ fHf¤âš M§»y¤jÄœ mfuhâ¤ JiwÆš lh¡l® m. áj«gu«br£oahUl‹ ïizaháÇauhf¥ gÂah‰¿ `M§»y¤jÄœ mfuhâia’ cUth¡»dh®. 1971 M« M©L, jÄœvG¤jhs® r§f¤âš <Lg£L mj‹ jiytuhfî«bjh©lh‰¿ íŸsh®.

ïa¡f¤ bjhl®ò

m¥gh¤JiuahÇ‹ K‹ndh® `ãu«kPhd rig’v‹D« njáa ÉLjiy ïa¡f¤Jl‹ bjhl®òilat®fŸ.m¥gh¤JiuahU¡F« m›Éa¡f¤âš <LghL ïUªjJ.lh¡l® m‹Åbgr‹£, f¥gnyh£oa jÄH‹ t.c.á. yhyhy#gâuhŒ, nyhfkhÅa ghyf§fhju âyf® M»nahÇ‹njáa ïa¡f¤â‹ ÔÉu brašghLfËš g‰W it¤jh®.m¡fhy« fhªâah® ïªâahÉ‰F tuhj fhy«.

njáa ÉLjiy ïa¡f¤ij¥ gu¥ò« gÂÆš j«ikKGikahf <LgL¤â¡ bfh©L brašg£lt®m¥gh¤Jiuah®. bjUÉš njáa g#id¡ FG¡fSl‹gho¢ br‹W ïa¡f« ts®¤jt®. j‹ nrÄ¥ò¥ gz¤âš_o ngh£l fhyzh ò£ofis Ãiwa th§», mj‰FŸJ©L¡ fh»j§fËš njáa KH¡f§fis vGâ¥ ngh£L,m¥ò£ofis Fs«, mUÉfŸ, fl‰fiufŸ v§F«Äj¡fÉ£lt®. mj‹ _y« njáa¢ áªjidfŸ gu¥ãat®.X® M§»y¥ ò¤jf¤âš btËahd á¥ghŒ¡ fyf« g‰¿aM§»y¥ ghliy M§»y¤âY«, jÄÊYkhf ÃiwagofŸ vGâ, MáÇa® r£il¥ igfËY« khzte©g®fË‹ ò¤jf§fËY« it¤J eh£L ÉLjiyvG¢áia¥ gu¥ãat®.

ï¤jifa njáathâ, âuhÉl ïa¡fthâahfkh¿aj‰F v©z‰w fhuz§fŸ c©L. mt‰¿š x‹W,âUtdªjòu« ãu«kPhd rigÆ‹ rkgªâ ngh#d«. MââuhÉl® gÇkhw, gh®¥gdU« ntshsU« c£gl


mid¤J tF¥ãdU« fyªJ c©z nt©Lbk‹Wntshsuh»a ã.o.R¥ãukÂa¥ ãŸisí«, fšahzuhkIaU« V‰ghL brŒâUªjd®. gªâ ntisÆš všyh¥gh®¥gdU«, ntshsU« vGªJ br‹WÉ£ld®. mjdhšï›ÉUtU¡F« bgU¤j mtkhdkhÆ‰W. mJk£Lk‹¿,ï›ÉUtiuí« j¤j« mik¥òfŸ _y« rhâ Ú¡f«brŒJÉ£ld®. ïªÃfœ¢á m¥gh¤Jiuahiu Äfî«ghâ¤jJ.

njáa ïa¡f¤âš m¥gh¤Jiuah® ïUªjnghJ«ïs« taânyna K‰ngh¡F¢ áªjidahsuhf ïUªjt®.njáa¤ jiyt®fshd fhªâaofŸ, âyf®, yhyhy#gâuhŒ ngh‹nwhÇ‹ gl§fis it¤J óir brŒtJm¥gh¤JiuahÇ‹ tH¡f«. ï¢braiy jªijahiu¤jÉu k‰w midtU« f©o¤jd®. mj‰F mt®, ̀bg©fŸnriyia xË¤J it¤j fhKf‹, ahidia VÉ¥bg©iz Vkh‰¿ tr¥gL¤âa fhk ntl‹ M»nahiuÚ§fŸ flîshf tz§F»Ö®fŸ. mt®fisÉl ïªj¤jiyt®fŸ v›tsnth nkyhdt®fŸ’ v‹W vâ®bkhÊbjhL¤JŸsh®. nkY«, v£lh« tF¥ãš nrU«bghGJ,gh®¥gd¤ jiyikaháÇa® elªJ bfh©l KiwM»ait ïtUila cŸs¤âš MH¥ gâªJÉ£lJ.ïitbašyh« ïtiu âuhÉl ïa¡f¤â‹ ghšg‰WbfhŸs it¤JŸsJ.

bgÇah® bjhl§»a âuhÉl® fHf¤â‹ bghJ¢brayhsuhF«go, br‹id¡F¥ ghntªjuhš miH¤Jtu¥g£l m¥gh¤Jiuah®, `ÉLjiy’ ïjÊš F¤öáFUrhÄ mt®fSl‹ JizaháÇauhf¥ gÂah‰¿dh®.bj‹ br‹idÆš âuhÉl ïa¡f¤ij ts®¡F«bghW¥ig V‰W¡ »is¡ fHf§fŸ mik¥gâY«, Jizk‹w§fŸ mik¥gâY« KG _¢rhf <Lg£L âuhÉlïa¡f¤ij ts®¤jh®.

br‹idÆš bgÇah® åL th§f¤ ja§»anghJ,bgÇahÇ‹ ja¡f¤ij¥ ngh¡» Û®rh»¥ ng£ilÆš åLth§f¤ Jiz Ã‹wt® m¥gh¤Jiuah®. ïªâ¤ âÂ¥ò


vâ®¥ò¥ nghuh£l¤â‹nghJ K‹dÂ¥ ng¢rhs®fËšxUtuhf És§»at®. ïªâ MáÇauhf ïUªj ïtiu ïªâvâ®¥ò¡ fs¤âš K‹ ÃW¤j¥g£lj‰F¡ fhuz«.mtiu¡ bfh©nl ïªâÆ‹ j‹ikia¢ brhšyit¥gj‰nf. bgÇah® el¤âa Kjš âU¡FwŸ kheh£ošïtUila g§fË¥ò« c©L.

j« ng¢rhY«, vG¤jhY« âuhÉl ïa¡f¤â‰F¤bjh©lh‰¿a m¥gh¤Jiuahiu ïa¡f nkilfŸÃiwthf¥ ga‹gL¤â¡ bfh©ld. ïy¡»a nkilfS«my§fÇ¤J¡ bfh©ld. jÄœbkhÊ, jÄœ ïdK‹nd‰w¤â‹ nghuhËahf¤ âfœªj m¥gh¤Jiuah®j« ïWâ¡ fhy§fËš `jiyef®¤ jÄœ¢ r§f«’ el¤âabkhÊ¥ nghuh£l§fËY« g§nf‰WŸsh®.

m¥gh¤Jiuah® fÉij vGJtâY« M‰wšbg‰wt®. 1935¡F K‹ mtUila gil¥òfŸ mid¤J«fÉijfshfnt ïUªjd. ïªâ¤ âÂ¥ò vâ®¥ò¥nghuh£l¡ fhy§fËY« ïtUila fÉijfŸ ̀âuhÉlehL’ ïjÊš btËahÆd. ïtUila bgaÇš tªj Kjšò¤jf«, áiw Ó®âU¤j« brŒj âUkâ ~ãiu M»nahÇ‹tuyhWfis¤ jÄHh¡f« brŒjJjh‹.

jÄÊY« M§»y¤âYkhf Rkh® 170¡F« nk‰g£lüšfis vGâíŸsh®. ït‰¿š `bj‹dh£L¥ngh®¡fs§fŸ’, `bfh§F¤ jÄHf tuyhW’, `M§»y¤jÄœK¤J mfuhjâ’, `âU¡FwŸ kÂÉs¡fciu’ `fhuškh®¡á‹ jhÞ fhãlš (_yjd«)’ bkhÊ¥ bga®¥òM»ait m¿P®fŸ kd¤ijÉ£L mfyh üšfŸ.âU¡FwŸ mw¤J¥ghÈ‹ 38 mâfhu§fS¡F 2132g¡f§fËš ciu vGâíŸsh®. fhšLbtšÈ‹x¥ãy¡fz¤ij¤ jÄÊš bkhÊ bga®¤J¤ jªjt®.

m¥gh¤Jiuah® 82 M©LfŸ thœªJ gym¿P®fnshL gH» fz¡f‰w m¿î¢ bršt§fis tH§»,26.9.89 ïš òfGl«ò vŒâdh®. gŸË MáÇauhfthœ¡ifia¤ bjhl§», vG¤J¤ JiwÆš fÉPuhf


MŒt¿Puhf, vG¤jhsuhf, bkhÊ bga®¥ghsuhfx¥ãy¡»athâahf g¤âÇifahsuhf ÉGJfŸ gu¥ãMykukhf¤ âfœ»wh®. ïªj Myku¤â‹ ÉGJfis¥ão¤J Éisahoat®fbsšyh« bgÇa kÅj®fshfca®ªJŸsh®fŸ. xU gšfiy¡fHfkhf¤ âfœªjm¥gh¤Jiuah® jÄH®fŸ beŠáš v‹W« Ãiy¥gh®.

-Kidt® ïskhw‹

ahJ« Cnu khj ïjœ, itfhá 2037,N‹ 2006, g¡. 18-22


CáÆ‹ fhJ¡FŸ jh«ò¡ fÆW...?

Édh: ï¡fhy gil¥ghËfS¡F Ú§fŸ TW«m¿îiu?

Éil: Ãiwa go¡f nt©L«. `ïy¡»a«’ v‹whšv‹d? X® ïy¡if cilaJ. v‹d ïy¡F? kÅjD¡F¥bghGJ nghf VjhtJ go¡f nt©L«. mj‰fhfV‰g£lJjh‹ ïy¡»a«. ãwF jh‹ `ïy¡»a«’ btW«bghGJngh¡fhf ïU¡f¡ TlhJ v‹W MÆ‰W.

g‹Åu©lh« ü‰wh©ošjh‹ cyfbk§F«ïy¡»a cz®î V‰g£L, ïy¡»a§fŸ njh‹¿d.

ïy¡»a¤â‰F K‹ng rÆ‹Þ - m¿Éaš njh‹¿aJ.m¿Éašjh‹ kÅjid¥ go¥goahf ca®¤âaJ.ãwFjh‹ ïy¡»a« njh‹¿aJ. ïªj ïy¡»a§fŸnjh‹¿a ãwFjh‹ m¿Éaš Jiw F‹¿É£lJ.ïy¡»a¤ijÉl m¿Éašjh‹ kÅjD¡F nt©L«.

`Úâ üšfŸ’ ïy¡»a§fŸ mšy v‹Wbrhš»wh®fŸ. eh‹ brhšnt‹, âU¡FwŸ X® x¥g‰wïy¡»a«; mUikahd Úâ üš; ïiza‰w, j¤Jt üš!mj‰F <lhd üš cyf¤âš »ilahJ!

âU¡FwS¡F mL¤J; âU¡F®uhid¡ Twyh«. mJxU Úâ üš! mâš f‰gid Fiwî. Kf«kJ eãÆ‹ neuomDgt§fns - c©ikfns, ït® brhšy¢ brhšyvGj¥g£l Úâ üš! igãis m¥go¢ brhšy KoahJ.mij naRehj® k£L« vGjÉšiy! gy®vGâÆU¡»wh®fŸ. gy f‰gidfŸ cŸsd. Mdhš,naRÉ‹ thrf§fŸ ca®ªj ÚâfŸ!


`CáÆ‹ fhJ¡FŸ x£lf« EiHa KoahJ!’ v‹WxU bgh‹bkhÊ ïU¥gJ jtW! naR m¥go¢brhšÈÆU¡f KoahJ! mt® ngáa bkhÊÆš ̀x£lf«’v‹gijí«, `jh«ò¡fÆW’ v‹gijí« F¿¡f xnu brhšjh‹ c©L. Mfnt, `CáÆ‹ fhJ¡FŸ jh«ò¡fÆWEiHªjhY« EiHayh«; gunyhf uh{a¤â‰FŸgz¡fhu‹ EiHa KoahJ!’ v‹Wjh‹ mt® brhšÈïU¡fnt©L«!

fhjš âUkz«

br£o ehL mkuhtâ¥ òöÇš m¥gh¤Jiuah®MáÇauhf¥ gÂah‰¿¡bfh©oU¡F«nghJjh‹mynkYit¢ rªâ¤jh®. ïUtU« âUkz« brŒJbfhŸs Koî brŒJ âU¢áuh¥gŸË¡F¢ br‹wh®fŸ.âU¢á âuhÉl® fHf¤ jiytuhf ïUªj tH¡f¿P®bjh.bgh. ntjhry« mt®fŸ jiyikÆš âU¡Fwsh® å.KDrhÄ mt®fŸ K‹ÅiyÆš ït®fŸ âUkz«eilbg‰wJ. ït®fŸ âUkz« fy¥ò¤ âUkz«k£Lk‹W, ïUtU¡Fnk kWkzKkhF«!

jÄG¡fhf ka¡f«

M§»y¤ jÄœ mfuhâia¤ bjhF¡F« gÂÆšm¥gh¤Jiuah® KG <Lgh£nlhL gfš neu«k£Lkšyhkš ã‹Åuî tiu ciH¤J ka§» ÉGªjehŸfŸ gyth«. m¥go ka§» ÉGªj nghJ, k©ilÆšïu¤j¡ fha« V‰g£L, jiyÆ‹ K‹ gFâÆš xU fW¥òtL V‰g£LŸsJ.

irt á¤jhªj¤âš <LghL

g¤jh« tF¥ãš go¡F«nghJ ãuK m¤ijahU¡Fv‹id kUkfdhf¡»¡ bfhŸS« M®t« ïUªjJ. jªijÉU¥gÄ‹ikahš, ïJ jilg£lJ. ï¢rka« irtá¤jhªj¤âš tšYduhd xU KjÈah® mt®fŸFL«g¤âY« CÇY« nfhÆÈY« irt nghjfuhf


ïUªjh®. mtÇl« m¤ijah® v‹ M§»y¡ fšÉ, jÄœ¡fšÉ g‰¿¥ òfœªJiu¤jh®.

KjÈah®, “xU jÄœ¥ gh£L¥ ghL” v‹wh®. eh‹m‹W go¤j jÄœ ò¤jf§fËš Äf¥ bgU«ghY«ntjhªj¥ ò¤jf§fns. ̀Phd thá£l«’, ̀iftša etÚj«’,`Ã£lhDóâ’ KjÈa ò¤jf§fË‹ ghlšfisx¥òÉ¤nj‹; És¡fK« T¿nd‹.

KjÈahU¡F v‹ jÄœ m¿Éš k»œ¢á V‰g£lhY«,ntjhªj m¿Éš fr¥ò V‰g£lJ. MÆD« mt®clšeyÄšyhjnghJ, mtU¡F¥ gâyhf¡ nfhÉÈšbrh‰bghÊth‰W« ntiyia vd¡F mË¤jh®.

m¢á£l mt® brh‰bghÊîfisna go¤J eh‹ngánd‹. ã‰fhy¤âš irt á¤jhªj¤âš ngusÉš<Lgl ïJ vd¡F cjÉ‰W.

ïªâ MáÇauhf ïªâ vâ®¥ò

`Kf«’ khkÂ: Ú§fŸ ïªâ MáÇauhf ïUªJbfh©nl ïªâia vâ®¤âU¡»Ö®fns, c§fŸ brašk¡fis¡ FH¥ãÆU¡Fnk!

Éil: ̀áyU¡F¡ FH¥gkhf ïUªâU¡fyh«. Mdhš,ïªâ vâ®¥ã‹ K‹ndhofshd bgÇahU« - m©zhî«v‹ braiy¥ òÇªJ bfh©L, ïªâ vâ®¥ò khehLfËš,T£l§fËš vd¡F Kj‹ik bfhL¤jd®.

`ïªâ bkhÊna bjÇahjt®fŸ, ïªâia vâ®¥gijÉl ïªâ, jÄœ, M§»y« ngh‹w g‹bkhÊfËš òyikbg‰w m¥gh¤JIuah® vâ®¥gJ jh‹ rÇ. Vbd‹whšmtU¡F¤ jh‹ bjÇí«. ïªâÆš x‹W« ïšiy; muáašMâ¡f¤J¡fhf mij¥ òF¤J»wh®fŸ - v‹W e«ikÉlm¥gh¤Jiuah® br‹dhšjh‹ k¡fS¡F c©ik òÇí«”v‹D« bghUŸgl bgÇahU« m©zhî« vd¡F MjuîbfhL¤jd®.

(F¿¥ò: m¥gh¤Jiuah® 250 g¡f§fËš India’sLanguage Problem vD« üiy kiwkiyaofshÇ‹ 40


g¡f§fŸ bfh©l K‹DiunahL 1948ïš btËÆ£lh®.ïª üš btËÆ£ljhš jÄHf muá‹ bkhÊ bga®¥ò¤JiwÆš gÂah‰¿ tªj m¥gh¤Jiuah® ntiyg¿¡f¥g£lJ. m©zh Kjš mik¢ruhdJ«KiwÆl¥g£lJ. Mdhš, m¥gh¤JiuahÇ‹g¤jh©Lfhy¥ gÂ¡F¢ nru nt©oa gz«bfhL¡f¥glÉšiy.)

- ne®¡fhzš ̀Kf«’ khkÂ

ahJ« Cnu khj ïjœ,itfhá 2037, N‹ 2006, g¡. 30-31


fh. m¥gh¤Jiuah® jÄœ¥gÂg‹bkhÊ¥ òyik

jÄœ, M§»y«, rk‰»Uj«, kiyahs«, ïªâ M»aIªJ bkhÊfËš KJfiy¥ òyik¥ bg‰wt®.

bjY§F, f‹dl«, kuh¤â, F#uh¤â ngh‹w ïªâabkhÊfËY« muò, r¥gh‹, ë¥U k‰W« knyah KjÈaMáa bkhÊfËY« ãuŠR, br®k‹, uZah, ï¤jhÈngh‹w Inuh¥ãa bkhÊfËY« RtháÈ v‹w M¥ãÇ¡fbkhÊÆY« _y m¿î bg‰wt®.

ï«bkhÊ¥ òyik gšntW bkhÊfËš üšfisvGjî«, bkhÊ bga®¥ò brŒaî« bgÇJ« JizbrŒjJ.

âU¡FwŸ ciu

m¥gh¤Jiuah® bgÇJ« kâ¤j jiyt®fSŸxUtuhd bgÇah®, rka rh®g‰w KiwÆš X® ciuÆid¤âU¡FwS¡F vGJkhW mtiu¡ nf£L¡ bfh©lh®.

mt® j‹ khztuh»a fÉP® f©zjhr‹ el¤âa`bj‹wš’ v‹D« ïy¡»a thu V£oš ïUüWFw£gh¡fS¡F ciu vGâdh®. 1965M« M©L `K¥ghšxË’ v‹D« bgaÇš â§fŸ ïjœ x‹iw¤ bjhl§»m›ÉjÊš âU¡FwS¡F¤ bjhl®ªJ ciu vGjyhdh®.

1965 Kjš 1971 tiu `K¥ghš xË’ ïjÊš btËtªjâU¡FwŸ ciuÆid ÉÇîgL¤â x›bth‹W« Vw¤jhHMÆu« g¡f§fŸ bfh©l MW bjhFâfshf¤ âU¡FwŸkÂ És¡fîiuba‹D« bgaÇ£L btËÆ£lh®. ïªj


MW bjhFâfËY« ïUgJ mâfhu§fËYŸs ïUüWâU¡Fw£gh¡fS¡F ÉÇthd És¡fîiumikªJŸsJ.vŠáa 1130 Fw£gh¡fS¡F mt® vGâa ciu ï‹D«m¢nrwhkš cŸsJ.

M§»y¤âY« âU¡FwS¡F kÂ És¡fîiu

1980ïš âU¡FwŸ mw¤J¥ghÈ‹ Kjš 19mâfhu§fŸ tiu M§»y¤âš ÉÇthd ciu tiuªJmj‰F mtuJ Mjuîl‹ j£l¢R tot« jªjh®. mw¤J¥ghÈ‹ vŠáa 19 mâfhu§fS¡F kJiu fhkuhr®gšfiy¡fHf¤â‹ ÃâíjÉíl‹ M§»y¤âš ÉÇthdciu tiuªJ mj‰F« j£l¢R tot« jªJŸsh®.ï›thW mw¤J¥ghš KGik¡F« j£l¢áš 2132g¡f§fŸ msÉ‰F mtuJ M§»y ciu vGj¥g£LŸsJ.vÅD« ïªj M§»y ciuí« ï‹D« m¢nrwhkš cŸsJ.

bj‹dhL KGtJ« xnu bkhÊ, jÄœ!

âuhÉl bkhÊfŸ g‰gythÆD« mt‰WŸg©g£lit IªJ. mit jÄœ, f‹dl«, bjY§F,kiyahs« k‰W« JS. ï›itªjDŸ ïy¡»a« f©lbkhÊfŸ eh‹F. mit jÄœ, f‹dl«, bjY§F,kiyahs«.

g©g£l IªJ bkhÊfS« xnu ïy¡»a«cilajhŒ xnu vG¤J tot« cilajhÆUªj fhy«c©L. Mdhš, ïy¡»a« x‹whdjhš IªJ bkhÊfS«xnu bgaUl‹ `jÄœ’ v‹nw miH¡f¥g£lJ. r§fïy¡»a§fŸ, njthu¤ âUthrf§fŸ Mœth®fË‹ehyhÆu¥ ãugªj§fŸ vGj¥g£l fhy¤âš bjh‹dhLKGtJ« xU bkhÊjh‹ ïUªjJ.

tŸSt® “jÄœ bkhÊiana bkhÊahf¡ f©lh®.jÄœ eh£ilna cyfkhf¡ f©lh®. jÄœ¥ g©ignakÅj¥ g©ghf¤ Ô£odh®. mt® jÅ¢ áw¥ò¡F¡ fhuz«ïªj¥ bghJikjh‹” v‹W« tŸSt® ehËš jÄœ¥


g©òl‹ ngh£oÆL« g©ò ïšiy. mJnt c¢rÃiyÆšïUªjJ v‹W« TW»wh®. m¥gh¤Jiuah®.

“jÄœ¥ g©ò Ãiwªj gFâiana m¡fhy¤jt®fŸjÄHf« mšyJ brªjÄœehL v‹wh®fŸ. ̀jÄœ TW« ešcyF’ vd¤ bjhšfh¥ãa« TWtJ ïijna” vdî«rk‰»Uj« m‹W ãw¡fÉšiy. MÇa bkhÊÆšvG¤âšiy. ïy¡fzÄšiy. ïy¡»a« v‹w fU¤â‹ÃHšTl m‹W »ilahJ. rk‰»Uj« ïy¡»a bkhÊ Mdfhy« âUtŸStU¡F¥ gy üW M©LfS¡F¥ ã‹ r§fïy¡»a¤J¡F¥ ã‹dnu” v‹gJ« m¥gh¤JIuahÇ‹fU¤jhF«.

Ô©lhikia xÊ¡F« neh¡»š Ô©lhnjhU¡fhfMya§fŸ âwªj nghJ j‹ k»œit btË¡fh£om¢braiy¥ ghuh£o¡ TW«nghJ-

ãiwbad¤ njŒªJ Ã‹w........ ............ ...........

gÆuJ fh¡F« ntÈgl®ªjij mÊ¤jnj nghš

brÆUW rka thœîÓUw mikªj ngj«

ma®îW kÅj thœitmÊ¤j Ô§»jid Ú¡»

cÆUw¢ brŒj Ñ®¤âX§F á¤âiu¡ nfh kh‰nf! v‹W TW»wh®.

ntÈna gÆiu nkŒªjJ nghš, Ó®gL¤j tªj rka«Ô©lhik vD« ngj¤ij V‰gL¤âaJ. ï¤ Ô§if Ú¡»¡Ñ®¤â bgw¢ brŒj braiy¥ ghuh£L»wh®.

`jÄœ¥ g©ò’ v‹D« ehlf¤âš jÄH® ÉHh g‰¿ïUt® Éthj« _y« ÉtÇ¤JŸsh®. »¿ÞJkÞ, <J¥g©oiffis¢ áw¥gh¡ »U¤JtU«, KRä«fS«bfh©lhodhY« mJ jÄH®fis v›tifÆY«mtkâ¡fnth, ò©gL¤jnth brŒtâšiy. jÄœ


ÉHh¡fSl‹ jÄœ ÉHh¡fshf mt‰iw V‰w »U¤jt,ïÞyhÄa e©g®fSl‹ mt‰iw eh« bfh©lhLtj‹fhuz« všyh¤ jÄHU« nr®ªJ KG Ãiw jÄœ¤ njáa«ngz mJ cjî»wJ.

Mdhš, ÔghtË ngh‹w tlt® g©oiffŸ jÄHiumtkâ¡F« òuhz¡ fijfis¡ bfh©lhLgit. jÄHiu¥ò©gL¤Jgit. m¤Jl‹ mit jÄœg g©ò¡FkhWg£lit v‹w fU¤ij Éij¥gnjhL ̀kiyahËfŸbfh©lhL« Xz« ÉHh jÄœ¥ g©òila ÉHhk£Lkšy, jÄÊd ÉHh. kiyahËfS« ïd¤jhš jÄœ¡FGthd âuhÉl« rh®ªjt®fns.

g©ãš mJ bgh§fiyÉl Fiwªj ÉHhtšy.nkY« g©L jÄHf¤âY« m›ÉHh v§F«bfh©lhl¥g£ljhf¥ g¤J¥g£L¥ giwrh‰W»wJvd¤ jÄœ¥ g©òila jÄH® ÉHh¡fŸ g‰¿ïªehlf¤â‹ _y« xU áW MŒnt brŒJŸsh®,m¥gh¤Jiuah®.

t§f njr¤â‰F ïizahd áw¥òilaJ jÄHf¤njáa«. ï¢ áw¥ã‰F¡ fhuzkhf És§»a jiyt® t.c.á.mt®fË‹ áw¥ig vL¤J cz®¤J»wh®.

“f¥gnyh£oa jÄHuhd t.c.áj«gudh® jÄHf¤â‹KoNlh k‹duhfî«, bjhÊyhsÇa¡f¤â‹ Kjšmid¤âªâa¤ jiytuhí« És§»dh®. m¤Jl‹ïªâa¤ jiyt®fËilna fhy§flªj bjhiyneh¡Fila jiytuhfî« És§F»wh®. mtU¡F¥ ã‹tªj ÔÉuthj¤ jiyt®fSŸ brašgh£oš mtU¡Fx¥ghd bra‰fÇad brŒj bgÇahuhf¥ nghÞ Ú§fyhfvtiuí« Tw KoahJ.

ï›ÉUtU¡FÄilna fhªâaofŸ jiyikït®fis¤ jh©o xË åá‰whÆD«, mJ ehL flªjcyf všiyí«, muáaš flªj M‹Äf všiyiaí«v‹W Tw KoahJ”.


1906 M« M©L Nu¤âš Toa nguitÆšÔÉuthâahd âyfiu ÄjthâfŸ jh¡FjÈÈUªJ t.c.á.jiyikÆš jÄHf¤âÈUªJ br‹wt®fŸ fh¤jh®fŸv‹w NHiy m¥gh¤Jiuah® ÉÇthf És¡F»wh®.

th‹òfœ kÂnkfiy

kÂnkfiyí« áy¥gâfhuKnk gHikÄ¡f áw¥òthŒªj fhÉa§fshf¤ âfœ»‹wd. ïs§nfhtofshšáy¥gâfhu« ïa‰w¥gL K‹ng kJiu¡ TythÂfuhšïa‰w¥g¥ll kÂnkfiyna ò¤j cy»š jiyáwªjfh¥ãakhf¡ fhz¥gL»wJ. ïy¡»a¥ g©ãš ca®ªjï« kÂnkfiy g‰¿ `kÂnkfiy’, `th‹òfœ nkfiy’v‹w f£LiuÆš MŒªJŸsh®, m¥gh¤Jiuah®.

ïy¡»a¤âš fh¥ãa§fis ïa‰if¡ fh¥ãa§fŸ,bra‰if¡ fh¥ãa§fŸ vd ïu©lhf¥ ãÇ¤J ïa‰if¡fh¥ãakhtJ k¡fËilna tH§» k¡f£ ghl§fis¡fh¥ãa cz®îila xU fiyP‹ bjhF¥ghš V‰gLtJ.bra‰if¡ fh¥ãakhtJ xU fiyPidna f£lik¡f¥gLtJ vd És¡F« m¥gh¤Jiuah® nAhkÇ‹ ̀ïÈa£’ïa‰if¡ fh¥ãa« v‹W« ÄšlÅ‹ `Jw¡f Ú¡f«’bra‰if¡ fh¥ãa« v‹W« T¿ kÂnkfiyiaïu©L¡F« ïil¥g£ljhf¡ T¿íŸsh®.

ca®fh¥ãa¥ g©òfŸ K‰¿Y« mikªjkÂnkfiy ò¤j rka ïy¡»akhf¡ fhz¥gLtJ g‰¿`ò¤j rka« rh®ªj VLfŸ cy»š gy bkhÊfËšïU¡»‹wd. Mdhš, ò¤j rka¢ rh®ghd ï¤jifa ešïy¡»a« rk‰»Uj¤ânyh ghÈÆnyh ntW vªj cyfbkhÊfËnyh »£l¤j£l 50 nfho ò¤j rka¤âd® ngR«Ód bkhÊÆnyh 8 nfho ò¤j rka¤âd® ngR« r¥gh‹bkhÊÆnyh Tl¡ »ilahJ” vd ïy¡»a¥ g©ghY«fhy¤jhY«Tl ò¤j rka cy»š kÂnkfiy¡F <L ntWvJî« ïšiy vd¡ T¿íŸsh®.

ahJ« Cnu khj ïjœ,itfhá 2037, N‹ 2006, g¡. 40-42


bjhF¡f¥g£l m¥gh¤Jiuah®üšfŸ fhy tÇirÆš

1. FkÇ¡ f©l« 1940-432. eh¤âf® ah®? M¤âf« vJ? 19433. ïuhtz‹ É¤âahjudh? 19434. fhšLbtš x¥ãy¡fz« 19445. bfŠá 19446. jsthŒ mÇaehj KjÈah® 19447. áWfij ÉUªJ 19458. nkdh£L fij¡ bfh¤J 19459. nr¡Rãa® fijfŸ 1945, 1950, 195410. »U£oz njtuha® 194611. tU§fhy¤ jÄHf« 194612. r§f fhy¥ òyt®fŸ 194613. nlÉ£ ÈÉ§Þl‹ 194614 nghJ« KjyhË¤Jt« 1946-4715. Foah£á 194716. M§»y¥ òyt® tuyhW 194717. rkjUk És¡f« 194718. ïuÉt®kh 194919. RghR rªâunghR 194920. r§f ïy¡»a kh©ò 194921. fhjš ka¡f« 194922. bg®dh£rh 195023. jhaf¤â‹ miH¥ò 195124. I¡»a ehLfË‹ mik¥ò 195225. bghJ cilik 195226. r_f x¥gªj« 195227. M§»y jÄœ mfuhâ 195228. tU§fhy¤ jiyt®f£F 195229. r_f x¥gªj« 1952


30. bghJ cilik 195231. I‹ÞO‹ 195332. v©Âa t©znk 195333. n#‹ ma® 195434. ÃHY« xËí« 195435. bj‹dhL 195436. *bj‹dh£L¥ ngh®¡fs§fŸ 1954

37. India’s Language problem 1954

38. lh« ãbuÂ‹ gŸË thœ¡if 195539. bj‹bkhÊ 195540. âuhÉl¥ g©ò 195541. Úynfá 195542. f£Liu K¤jhu« 195643. thœth§F thœjš 195644. ïJjh‹ âuhÉl ehL 195645. 1800 M©LfS¡F K‰g£l gHªjÄHf« 195646. nAhnuÞ thšnghš foj§fŸ 195647. fij ï‹g« 195648. m¿î¢ Rl® 195649. bgh‹Å‹ nj£l« 195750. bgŠrÄ‹ ãuh§Ë‹ 195751. thœf 195752. cyf« R‰W»wJ 195753. ngÇ‹g¢ nrhiy 195754. f‹ÅÆ‹ nrhjid 195755. ešthœî¡ f£LiufŸ 195756. âUÃiw M‰wš 195757. brÞl® ~Õšo‹ foj§fŸ 195758. Éa¥ó£L« áWfijfŸ 195759. k‹gij¡ fijfŸ 195760. k¡fS« mik¥òfS« 1957-5861. kUö® khÂ¡f« 195862. áy«ò tH§F« bršt« 195863. kÂnkfiy 195864. rÇ¤âu« ngR»wJ 1959


65. tŸSt® ÃHš 195966. fhuš kh®¡R 196067. jÄH‹ cÇik 196068. nkdh£L ïy¡»a¡ fij 196069. ïU fl‰fhšfŸ 196070 thlhkšÈ 196071. ïUJË¡ f©Ù® 196072. fhuš kh®¡Þ 196073. kiyeh£L k§if 1961-6274. òâanjh® cyf« brŒnth« 196275. ahœ e§if 196376 tsU« jÄœ 196477. f‹dleh£o‹ ngh®thŸ IjuÈ 196478. bt‰¿¤ âUef® 196479. bkhÊts« 196580 FHªij cyf« 196781. brªjÄœ¢ bršt« 196882. bfh§F¤ jÄHf tuyhW 198383. ïªJnyfh 1988

Kj‰ gâ¥ã‰fhd M©L ïšyhj üšfŸkW¥gâ¥ò brŒj M©L Étu«:

1. jÄœ KH¡f« 20012. ï‹g¤JŸ ï‹g« 20013. ïªâa k¡fŸ ÉLjiy tuyhW 20024. thG« tif 20025. cyf ïy¡»a§fŸ 20026. <ÈahÉ‹ f£LiufŸ 20027. ãwbkhÊ ïy¡»a ÉUªJ -1 20038. ãwbkhÊ ïy¡»a ÉUªJ 2 20069. áWt® fij¡ fsŠáa« 1 200210. áWt® fij¡ fsŠáa« 2 200211. áWt® fij¡ fsŠáa« 3 200212. áWt® fij¡ fsŠáa« 4 200213. áWt® fij¡ fsŠáa« 5 2002

* bj‹dh£L¥ ngh®¡fs§fŸ vD« üš ïu©L ghf§fshf¥ãÇ¡f¥g£LŸsJ.


bghUŸ mo¥gilÆš bjhF¡f¥g£l

m¥gh¤Jiua«

jÄœ - jÄH® -- jÄœehL Kjš gâ¥ò kWgâ¥ò

1. tU§fhy¤ jÄHf« 1946 2002tsU« jÄœ 1964 2006jÄœ KH¡f« --- 2001

2 bj‹bkhÊ 1955 2001jÄH‹ cÇik 1960 2001

3. rÇ¤âu« ngR»wJ 1959 2002bkhÊts« 1965 2001

4. òâanjh® cyf« brŒnth« 1962 2001(mw¥ngh® bgh§fš ky®)

tuyhW5. r§f fhy¥ òyt®fŸ 1945 2003

jsthŒ mÇaehj KjÈah® 1944 2003»U£oz njtuha® 1946 2003ïuÉt®kh 1949 2003

6. RghR rªâunghR 1949 2003f‹dleh£o‹ ngh®thŸ IjuÈ 1964 2003

7. nlÉ£ ÈÉ§Þl‹ 1946 2003I‹ÞO‹ 1953 2003n#‹ ma® 1954 2003

8. bg®dh£rh 1950 2003lh« ¥buÂ‹ gŸË thœ¡if 1955 2002

9. bgŠrÄ‹ ãuh§Ë‹ 1957 2008

10. Foah£á 1947 2006I¡»a ehLfË‹ mik¥ò 1952 ---ïU fl‰fhšfŸ 1960 2002

11. bj‹dhL 1954 2006ïJjh‹ âuhÉl ehL 1956 ---

12. ïªâa k¡fŸ ÉLjiy tuyhW --- 2002


13. bt‰¿¤ âUef® 1964 2003

14. bfh§F¤ jÄHf tuyhW 1983 2002

MŒîfŸ15. r§f ïy¡»a kh©ò 1949 2002

áy«ò tH§F« bršt« 1958 2001ï‹g¤JŸ ï‹g« --- 2001

16. bj‹dh£L¥ ngh®¡fs§fŸ -1 1954 2003

17. bj‹dh£L¥ ngh®¡fs§fŸ -2 1954 2003

18. thœf 1957 2001cyf« R‰W»wJ 1957 2007

19. kÂnkfiy 1958 2002brªjÄœ¢ bršt« 1968 2001tŸSt® ÃHš 1959 2001

bkhÊ bga®¥ò20. FkÇ¡ f©l« 1940-43 2002

21. fhšLbtš x¥ãy¡fz« 1944 ---âuhÉl¥ g©ò 1955 2014

22. bfŠá 1944 --

23. ãwbkhÊ ïy¡»a ÉUªJ -1 --- 2006v©Âa t©znk 1953 ---

24. ãwbkhÊ ïy¡»a ÉUªJ 2 --- 2003

25. jhaf¤â‹ miH¥ò 1952 ---fhjš ka¡f« 1949 ---

26 . 1800M©LfS¡F K‰g£l jÄHf« 1956 2001

27. nAhnuÞ thšnghš foj§fŸ 1956 2002brÞl® ~Õšo‹ foj§fŸ 1957 2002<ÈahÉ‹ f£LiufŸ --- 2002

28. Úynfá 1955 2003thœth§F thœjš 1956f‹ÅÆ‹ nrhjid 1957 2002ahœ e§if 1963 ---

29. ngÇ‹g¢ nrhiy 1957 2003

30. thlhkšÈ 1960 2004

31. kiyeh£L k§if 1961-62 2007ïªJnyfh 1988 2003


ïisnah® tÇir32. áWt® fij¡ fsŠáa« -1 --- 2002

FHªij cyf« 1967 1982

33. áWt® fij¡ fsŠáa« - 2 --- 200234. áWt® fij¡ fsŠáa« - 3 --- 200235. áWt® fij¡ fsŠáa« - 4, --- 2002

fij ï‹g« 1956 ---36. áWt® fij¡ fsŠáa« -5 --- 200237. nr¡Rãa® fijfŸ - 1 --- 2002

nr¡Rãa® fijfŸ - 2 --- 200238. nr¡Rãa® fijfŸ - 3 --- 2002

nr¡Rãa® fijfŸ - 4 --- 200239. bgh‹Å‹ nj£l«, 1957 2002

k‹gij¡ fijfŸ, 1957 2002kUö® khÂ¡f« 1958 2004

40. nkdh£L ïy¡»a¡ fijfŸ 1960 2002nkdh£L¡ fij¡ bfh¤J, 1945 2002áWfij ÉUªJ, 1945 ---Éa¥ó£L« áWfijfŸ 1965 ---

bghJ

41. m¿î¢ Rl® 1951 2004k¡fS« mik¥òfS« 1957-58 ---ÃHY« xËí« 1949 ---eh¤âf® ah®? 1943 ---ïuhtz‹ É¤âahjudh? 1943 ---

42. f£Liu K¤jhu« 1956thG« tif --- 2002

43. ešthœî¡ f£LiufŸ 1957 2002âUÃiw M‰wš 1957 2004

44. nghJ« KjyhË¤Jt« 1946-47ïUJË¡ f©Ù®, 1960cyf ïy¡»a§fŸ --- 2002

45. fhuš kh®¡R 1960r_f x¥gªj« 1952bghJ cilik 1952M§»y¥ òyt® tuyhW 1947

46. rkjUk És¡f« 1947 2002tU§fhy¤ jiyt®f£F 1952 2002

47. M§»y« jÄœ mfuhâ 1952 ---48. India’s Language problem 1954 ---

rghr rªâu nghr - ulakaththamizh.in · rghr rªâu nghr 3 1 . k‹dÂ åu® “bguªjif¤ jiyt®...

Documents