prof. dr. ali erbaş prof. dr. kazım uysal

113

Upload: others

Post on 27-Mar-2022

25 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal
Page 2: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal
Page 3: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

3bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

12. Uluslararası Bediüzzaman SempozyumuFert ve Toplum Hayatında İman

Sempozyum Açılışı:3 Ekim Pazar 11.00-13.00

Sunucu: Dr. Ahmet Subaşı

11.00-11:10 Kur’ân Tilaveti: Ferruh Muştuer - Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi İmam Hatibi

11.10-11:20 Açılış Konuşması: Said Yüce - İİKV Mütevelli Heyet Başkanı

11.20-13.00 Davetli Konuşmacılar: Prof. Dr. Ali Erbaş - Diyanet İşleri Başkanı - Türkiye Prof. Dr. Ali Karadaği - İslam Âlimler Birliği Genel Sekreteri - Katar Prof. Dr. Kazım Uysal - Dumlupınar Üniversitesi Rektörü - Türkiye Prof. Dr. Nevzat Tarhan - Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü - Türkiye Prof. Dr. Çatkalbay Rayımbayev - Batıralı Sıdıkov Oş Kırgız Özbek Uluslararası Üniversitesi Rektörü - Kırgızistan Prof. Dr. M. Ahmed Zahir - Maldivler Diyanet İşleri Başkanı - Maldivler Şeyh Nur El Hak Kadiri - Pakistan Diyanet İşleri Başkanı - Pakistan Prof. Dr. Yaraslav Kichuk - İzmail Devlet Üniversitesi Rektörü - Ukrayna Prof. Dr. Mustafa Tuna - Duke Üniversitesi - ABD Prof. Dr. Muhtar Ahmet - Afro-Asya Üniversiteler Birliği Başkanı - Pakistan Prof. Dr. Amina Lubis - Şerif Hidayetullah Üniversitesi Rektörü - Endonezya

Page 4: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

4 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

İNGİLİZCE OTURUMLAR

• Mashadi Said, Pancasila Üniversitesi, Jakarta, ENDONEZYA Risale-i Nur’a Göre İki Dünyada Saadeti Elde Etme

• Mukhtar Umar Dagimun, Usmanu Danfodiyo Üniversitesi, Sokoto, NİJERYA Nursi’nin Perspektifinden Hayatın Gerçek Manasını Elde Etmenin Vasıtası Olarak İman

• Netty Yuwanda, Darussalam Gontor Üniversitesi, Ngawi, ENDONEZYA Said Nursi’ye Göre Narsizme Bir Cevap Olarak Ene Kavramı

• Nisar Ahmad, Dini Çalışmalar Bölümü, FCCU Lahore, PAKISTAN İki Dünyada İman ve Mutluluk: Başarılı Bireyin Yetiştirilmesi

• Nurulwahidah Binti Fauzi, Malezya İslami İlimler Üniversitesi, Nilai Negeri Sembilan, MALEZYA Nursi’nin Perspektifinden İnsanda İmanı Sağlamlaştırmanın Bir Alameti Olarak ‘Sadakat’’

• Mohammad Azharul Islam, Milli Üniversite, Daka, BENGLADEŞNursi’nin Çağdaş Toplumda İnanca Yaklaşımının Dinamizmini Aydınlatmak

• Andi Faisal Bakti, Syarif Hidayatullah Devlet İslam Üniversitesi, ENDONEZYA Risale-i Nur Külliyatında ‘Benlik’ ve ‘Toplumsal Katkı’ Kavramlarına Dayalı Sosyal Ekonomik Dengenin Kurulmasında İnancın Rolü: İletişim Perspektifi

• Adeni Adeni, Walisongo Devlet İslam Üniversitesi Semarang, ENDONEZYA Nursi’nin Medya Görüşü: Medya Kullanımının Ma’na-i Harfi Modeli ve Endonezya Medya Bağlamıyla İlişkisi

• Aishatu Abubakar Kumo, Gombe Devlet Üniversitesi Gombe, NIİJERYAAhlaki ve Manevi Eğitim Yoluyla Mahpusların Rehabilitasyonu: Risale-i Nur Terapisi Perspektifi

• Fatima Ghani, Forman Hıristiyan Kolej Üniversitesi, PAKİSTAN Küreselleşen Dünyada Laikleşme Tezinin Değerlendirilmesi: Nursi’nin Öğretileri Üzerine Bir İnceleme

3 Ekim 2021, PazarOTURUM-1 (İNGİLİZCE) 14:00-15:25

Fert Hayatında İmanOturum Yöneticisi: Prof. Dr. Alparslan Açıkgenç, İbni Haldun Üniversitesi, TÜRKİYE

OTURUM-2 (İNGİLİZCE) 15:40-17:20Toplum Hayatında İman

Oturum Yöneticisi: Prof. Dr. İsmail Latif Hacınebioğlu, İstanbul Üniversitesi, TÜRKİYE

Page 5: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

5bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

• Shahid Bin-Ali Ibn-Ali, Umma Üniversitesi, Kajiado, KENYATevhid İçin İnanç Temelli Mücadele Yoluyla Gerçek Mutluluk

• Mohd. Kutub Uddin, Açık Üniversite, Gazipur, BANGLADEŞMüslüman Toplumlarda Aile ve Akrabalığın Önemi: İslami Perspektif ve Bediüzzaman Said Nursi’nin Müşahedesi

• Muhammad Zulqarnain, Uluslararası İslam Üniversitesi, İslamabad, PAKİSTANBediüzzaman Said Nursi’nin “İman”ın Farklı Boyutlarını Yorumlaması ve Müslüman Toplumların Yeniden Uyandırılmasında Etkisi

• Nabila Huringiin, Gontor Darussalam Üniversitesi, Ponorogo, ENDONEZYASaid Nursî’ye Göre Ahlâk Kavramı ve Modern Hayat Olgusu ile İlgisi

• Ramatu Buba, Gombe Devlet Üniversitesi, Gombe, NİJERYAToplumsal Barış, Adalet ve Düzenin Korunmasında İnancın Rolü: Barış İnşasında İslami Bir Perspektif

• Vaffi Foday Sheriff & Adam Yusuf Adam, Usmanu Danfodiyo Üniversitesi, Sokoto, NİJERYA 21. Yüzyılda Sosyo-Ekonomik Dengenin İnşasında İmanın Rolüne Nursi Bakış Açısı Üzerine Bir Değerlendirme

• Habiburrahman Saerozi Nurihsan, Doğu Çalışmaları Enstitüsü, Leipzig Üniversitesi, ALMANYA Said Nursi’ye Göre Müslüman İç Toplumda Müsbet Barış ve Uyumlu Bir Toplumsal Hayat Oluşturmada İmana Duyulan Acil İhtiyaç

• Md. Abdullah Al Mahmud, Dakka Üniversitesi, BANGLADEŞNursi Perspektifinden Dini Çeşitlilik ve Huzurlu Yaşam: Eleştirel Bir Çalışma

• Fertiana Santi, Diyanet İşleri Bakanlığı, ENDONEZYAEndonezya İslam Tarihinde Bir Arada Yaşama Kültürü ve Risale-i Nur Perspektifine Tekrar Bir Bakış

İmanı Anlatmada Risale-i Nur Yaklaşımı• Ehsanul Haque, Dakka Üniversitesi, BANGLADEŞ

Bediüzzaman Said Nursi’nin Eğitim Görüşleri: Bangladeş Perspektifi• Hafiz Muztaba Riza Ahmed, Dakka Üniversitesi, BANGLADEŞ

Risale-i Nur’un İnsan Hayatına Etkisi: Bangladeş Perspektifi

3 Ekim 2021, PazarOTURUM-3 (İNGİLİZCE) 17:35-19:00

Toplum Hayatında İmanOturum Yöneticisi: Dr. Tubanur Y. Ozkan,

Uluslararası İslam İlahiyatı Vakfı (IFMT) Eş-Başkanı, İngiltere

4 Ekim 2021, PazartesiOTURUM-4 (İNGİLİZCE) 10:00-12:00

Birlikte Yaşama Kültürü Oluşturmada İmanOturum Yöneticisi: Dr. Ahmet Subaşı

Page 6: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

6 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

• Zeki Eker, Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye Bilimsel Bilginin Risale-i Nur ve Kur’ân’a Göre Yorumlanması

• Javaid Ayub, Kashmir Srinagar Üniversitesi, Kulgam HİNDİSTANEsma-ül Hüsna ve Ma’rifetullah: Nursi’nin Yaratıcıyı Tanımak İçin Yaratılanı Tanıma Yaklaşımı

• Md. Abdul Kadir & Mahade Hasan, Dakka Üniversitesi, BANGLADEŞRisale-i Nur Öğretilerinin Yayılmasında Ders Merkezleri, Yayınlar ve Sempozyumların Rolü Bir Gözlem

• Sofian Hadi, Gontor Darussalam (UNIDA) Üniversitesi, Ponorogo, ENDONEZYAMüslüman Gençlere Adab ve Din Eğitiminin Teşviki (Bediüzzaman Said Nursi’nin Gençlik Rehberi Kitabının Tahlili)

OTURUM-5 (İNGİLİZCE) 12:15-13:40İmanı Anlatmada Risale-i Nur Yaklaşımı

Oturum Yöneticisi: Vaffi Foday SheriffUsmanu Danfodiyo Üniversitesi, Sokoto, NİJERYA

Page 7: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

7bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

TÜRKÇE OTURUMLAR

• Ali Bakkal, Akdeniz Üniversitesi, Antalyaİmanı İhtiyarlıkla Takviye Etmek

• Cemil Şahinöz, Bilim-Uyum-Dini Bilimler Derneği Bşk., Bielefeld, ALMANYABediüzzaman´a Göre İman ve Küfür Kavramları

• Metin Şencan, MEB, SamsunRisale-i Nur’da Kadere İmanın Teselli Boyutu

• Reşat Açıkgöz, Selçuk Üniversitesi, KonyaBir Yaşam Tarzı Olarak Fakr-u Kanaat: Said Nursi Örneği

• Seyhan Özsoy, Diyanet İşleri Başkanlığı, Doetinchem/HOLLANDAMusibetler ve İman

• Adem Dölek, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan Güvenli bir Toplumun Oluşmasinda Imanin Rolü: (İman -Güven İlişkisi Bağlamında)

• Cuma Karan, Trabzon Üniversitesi,TrabzonMahkûmların Islahında İmanın Tesiri ve “Medresi-i Yusufiye Ufku”

Birlikte Yaşama Kültürü Oluşturmada İman• Musa Hub, Ankara Üniversitesi, Ankara

Bediüzzaman Said Nursî’nin Perspektifinden: Küreselleşen Dünyada Dinin Evrensel Anlamı

• Veli Sırım, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, TekirdağBediüzzaman Said Nursî’ye Göre İhtiyaç Kavramı

İmanı Anlatmada Risale-i Nur Yaklaşımı• Orhan Küçük, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Sakarya

Kur’ân Çağrısında İletişim Usulü Olarak Teşbih ve Temsili Anlatım: Risale-i Nur Örneği

• Rasim Soylu, Sakarya Üniversitesi, SakaryaBediüzzaman Said Nursi’nin Kuyudaki Adam Öyküsünün Evrensel Tasvirleri ve Göstergebilim Çözümlemesi

4 Ekim 2021, PazartesiOTURUM-1 (TÜRKÇE) 14:00-15:25

Fert Hayatında İmanOturum Yöneticisi: Doç. Dr. Veli Sırım, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ

OTURUM-2 (TÜRKÇE) 15:40-17:25Toplum Hayatında İman

Oturum Yöneticisi: Prof. Dr. Adem Dölek, Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan

Page 8: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

8 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

ARAPÇA OTURUMLAR

المؤتمر الثاني عشر لبديع الزمان سعيد النورسيالمنعقد في رحاب مؤسسة استانبول للثقافة والعلوم بجمهورية تركيا

وذلك في الفترة 3 - 4 اكتوبر 2021 مالجلسة الافتتاحية

من الساعة 11.00 إلى الساعة 13.0011.00 - 11.15 تلاوة القرآن الكريم

السادة المتحدثون بالجلسة الإفتتاحية وفق البرنامج التالي

الدولةالصفةالاسممتركيارئيس مؤسسة اسطنبول للثقافة والعلومسعيد يوجا1

تركيارئيس وزارة الشؤون الدينية – تركياالدكتور / علي آرباش2

قطرالأمين العام لإتحاد العلماء المسلمينالدكتور / علي القره داغي3

باكستانرئيس إتحاد الجامعات الأفروأسيويةالدكتور / مختار أحمد4

أوكرانيارئيس جامعة ازميل الأوكرانيةيراسلاف كيشوك5

أمريكاأستاد في جامعة دوكاالدكتور / مصطفى تونا6

اندونيسيارئيسة جامعة شريف هداية اللهالدكتورة/ اماني لوبيز7

مالديفوزير الشؤون الإسلاميةالدكتور / محمد احمد زاهر8

باكستان وزير الشؤون الإسلاميةشيخ نور الحق قادري9

Page 9: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

9bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

برنامج الجلسات العلمية للناطقين باللغة العربية2021 Sempozyum Arapça Oturumları

الجلسة الأولى : 3 اكتوبر 2021Birinci Oturum: 3 Ekim 2021

رئيس الجلسة : الدكتورة / أماني لوبيز – اندونيسياOturum Başkanı: Prof. Dr. Emani Lobez, ENDONEZYA

المدة المقررة : من الساعة 14.00 ظهرا إلى الساعة 15.30 بتوقيت مكة المكرمةOturum Süresi: 14.00 – 15.30

الدولةالوقت المحددعنوان البحثالاسمم

إلىمنسردار رشيد حمة 1

صالح البينجوينيSerdar Raşit Hema

Salih

دور الإيمان في سعادة الإنسان من خلال رسائل

النورİman’ın İnsan Saadetindeki

Rolü Risale-i Nur Bakışı

جامعة 14.0014.15السليمانية –

العراقIrak

Süleymaniye Üniversitesi

حسن محمد إبراهيم2Hasan Muhammed

İbrahim

دور الإيمان في ترسيخ القيم الإنسانية المشتركة

من خلال رسائل النورManevi Değerlerin Tesisinde

İmanın Rolü

جامعة صلاح 14.1514.30الدين أربيل –

العراقIrak Selahaddin

Üniversitesi رشدي طاهر3

Rüştü Tahir

القيم الإنسانية في فكر النورسي مقاربة لتحقيق

التعايش في مجتمع الأقليات

)دراسة تطبيقية على مجتمع الأقلية في جنوب

تايلاند(Birlikte Yaşama Kültürü

ve Bediüzzaman’ın İnsani Değerler Görüşü

جامعة الأمير 14.3014.45سونكلا

الحكومية تايلاند

Tayland Prens Sunkala

Üniversitesi

Page 10: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

10 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

الدولةالوقت المحددعنوان البحثالاسمم

إلىمنعبد اللطيف ياسين 4

عليAbdullatif Yasin Ali

أثر الايمان على الفرد في ضوء رسائل النور ــ دراسة

تحليلية ـİmanın Fert Üstündeki Etkisi

Risale-i Nur Perspektifi

مدير مكتب 14.4515.00الأمين العام

للإتحاد الإسلامي

الكوردستاني العراق

Irak محمد عبد اللطيف5

Muhammed Abdullatif

دور الإيمان في حياة الطفل وفقا لرسائل النور

Risale-i Nur Perspektifinden İmanın Çocuk Hayatındaki

Rolü

جامعة الأزهر - 15.0015.15مصر

Mısır Ezher Üniversitesi

محمد الهادي وناس6Muhammed Hedi

Onnes

منهج بديع الزمان النورسي في علاج مشكلة القلق

Endişe ve Korku Probleminin Çözümünde Bediüzzaman’ın

Mesleği

جامعة الزيتونة 15.1515.30– تونس

Tunus Zeytune Üniversitesi

Page 11: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

11bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

الجلسة العلمية الثانيةالجلسة العلمية الثانية : 3 اكتوبر 2021 م

İkinci Oturum: 3 Ekim 2021 رئيس الجلسة : الدكتور / عبد العزيز برغوث ، ماليزيا

Oturum Başkanı: Abdülaziz Bergut / MALEZYAالمدة المقررة : من الساعة 15.45 ظهرا إلى الساعة 17.15 بتوقيت مكة المكرمة

Oturum Süresi: 15.45 – 17.15

الدولةالوقت المحددعنوان البحثالاسمم

إلىمنعادل عبد الله حمد1

Adil Abdullah Hamad

أثر الإيمان باليوم الآخرعلى حياة الفرد والمجتمع من

خلال رسائل النور ـ دراسة عقدية ـ

Ahirete İmanın Toplum ve Fert Hayatında Rolü

جامعة صلاح 15.4516.00الدين أربيل -

العراقIrak Selahaddin

Üniversitesi

فلاح العاني2Felah El Ani

أثر الايمان باليوم الاخر على الحياة الاجتماعيةعند الإمام بديع الزمان

سعيد النورسيAhirete İmanın Toplum

Hayatında Rolü

كلية الإمام 16.0016.15الأعظم جامعة

– العراقIrak İmam-ı

Azam Üniversitesi

عبد الرحمن محمد 3ميغا

Abdurrahman Muhammed Mega

علاقة الإيمان بالأخلاق عند العلامة النورسي

Bediüzzaman’ın İman ve Ahlâk İlişkisi

بالجامعة 16.1516.30الإسلامية بالنيجر –

النيجرNijer İslam Üniversitesi

Page 12: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

12 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

الدولةالوقت المحددعنوان البحثالاسمم

إلىمنمحمد عصام الدين4

Muhammed İsamuddin

الإيمان ومواجهة الإلحادعلى ضوء رسائل

النور؛دراسة حول النظرالاسمي

والحرفي وأثرهما على قضية القيمة البيئية

Risale-i Nur ve Risale-i Nur’un dinsizliğe karşı

mücadelesi (Mana-yı İsmi – Mana-yı Harfi)

جامعة دار 16.3016.45السلام كونتور

– إندونيسياEndonezya Darüsselam

Gontor Üniversitesi

حدة ميهوب5Hidde Meyhub

دور الإيمان في تحقيق سعادة الدارين- قــراءة في

رسائــل النــور-Dünya ve Ahiret Saadetine

Erişmekte Imanın Rolü

جامعة 16.4517.00الأمير عبد القادر للعلوم

الإسلاميةالجزائرCezayirPrens

Abdulkadir Üniversitesi

Page 13: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

13bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

الجلسة العلمية الثالثةالجلسة الثالثة : 3 اكتوبر2021 م

رئيس الجلسة : الدكتور / أبكر عبد البنات , السودان المدة المقررة : من الساعة 17.15 ظهرا إلى الساعة 18.45 بتوقيت مكة المكرمة

Üçüncü Oturum :4 Ekim2021

السادة المتحدثون بالجلسة العلمية الثالثة وفق البرنامج التالي

عنوان البحثالاسممالوقت المحدد

الدولة إلىمنلاسانا درامي1

Lasana Drami آراء الإمام النورسي في التربية الروحية وأثرها في

نمو المتعلمBediüzzaman Hazretlerinin Ruhun Terbiyesi Hakkındaki

Görüşleri ve Öğrencinin Gelişimindeki Rolü

بجامعة أفريقيا 17.1517.30الفرنسية العربية

-ماليMali

Afrika Fransız Üniversitesi

محمد أرارو2Muhammed Araro

علاقة الإيمان بالأخلاق في ضوء فكر بديع الزمان النورسي “من خلال رسائل

النورRisale-i Nur Perspektifinden

İman ve Ahlâk İlişkisi

وزارة الأوقاف 17.3017.45والشؤون

الإسلامية – المغرب

Fas Diyanet İşleri Başkanlığı

خيرالله حسن محمد 3عبدالله الكاسكانيHayrullah Hasan

Muhammed Keskani

أثــــــــر الإيمان في إصلاح السلوك من خلال رسائل

النور ــ المساجين أنموذجاــ

Davranışların Düzelmesinde İmanın Rolü

جامعة صلاح 17.4518.00الدين أربيل –

العراقIrak Salahaddin

Üniversitesi

طلحة نعمت الندوي4Talha Nimetullah

Nedevi

مفاهيم الموت وأبدية الإنسان كما يراها

الشيخ الأستاذ النورسيÖlüm ve insanın ebediyeti (Bediüzzaman’ın görüşü)

باحث للعلوم 18.0018.15الشرعية

والتاريخية في مكتبة خدابخش الشرقية الشهيرة

الهندHindistan

Page 14: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

14 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

عنوان البحثالاسممالوقت المحدد

الدولة إلىمناليماني عبد العزيز5

El Yemani Abdülaziz

منهج الامام بديع الزمان النورسي في بناء الايمان

من خلال كتابه رجتة العلماء

İmanın İnşasında Bediüzzaman’ın Mesleği

(Reçetetü’l-Ulema)

مصر18.1518.30Mısır

بشير عبد الرزاق 6سلمان السامرائيBeşir Abdurrezzak Selman Es-Samirai

دور الإيمان في علاج الانحطاط الأخلاق عند

الإمام النورسيAhlakî Çöküntülerin

Tedavisinde İmanın Rolü

كلية الإمام 18.3018.45الأعظم جامعة

العراقIrak Üniversitesi

İmam-ı Azam Fakültesi

Page 15: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

15bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

الجلسة العلمية الرابعة الجلسة الرابعة : 4 اكتوبر2021 مDördüncü Oturum: 4 Ekim2021

رئيس الجلسة : الدكتور / عبد الكريم عكيوي ، المغربOturum Başkanı: Prof. Dr. Abdülkerim Akevi, Fas

المدة المقررة : من الساعة 10.00 صباحا إلى الساعة 11.30 بتوقيت مكة المكرمة Oturum Süresi: 10:00 – 11:30

السادة المتحدثون بالجلسة العلمية الرابعة وفق البرنامج التالي:

الدولةالوقت المحددعنوان البحثالاسمم

إلىمنيوسف ماريكو1

Yusuf Mariko

أصول العروج إلى عرش الكمالات في رسائل النور

للإمام النورسيRisale-i Nur’da Kemale

Ulaşım Usülleri

جامعة أفريقيا 10.0010.15الفرنسية العربية.ماليMali

Afrika Fransa Üniversitesi

رشيد محمود رشيد2Reşit Mahmud Reşit

دور الايمان في تأسيس السلام الاجتماعي في فكر

الإمام النورسيToplumsal Güvenliğin

Sağlanmasında İmanın Rolü

جامعة الموصل 10.1510.30- العراق

Irak Musul Üniversitesi

حميد مسرار3Hamid Misrar

دور الإيمان في تعزيز الأمن الأسري عند الإمام

النورسيAile Güvenliğinin

Sağlanmasında İmanın Rolü

محمد الأول 10.3010.45وجدة المغرب

Birinci Muhammet Üniversitesi

Fasعمر الفاروق أبوبكر4

Ömer el Faruk Ebubekir

أثر الجهاد المعنوى فى تحقيق الأمن الوطنى

Ulusal Güvenliğin Sağlanmasında İmanın Rolü

الجامعة 10.4511.00الإسلامية -إندونيسياEndonezya

İslam Üniversitesi

Page 16: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

16 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

عنوان البحثالاسممالوقت المحدد

الدولة إلىمنمسيح الرحمن5

Mesih er Rahman

العلاقة بين الايمان والاخلاق

İman-Ahlâk ilişkisi

الجامعة العالية 11.0011.15الهند

HindistanYüksek

Üniversitesiأميد المفتي6

Ümid el Müfti

البدائل الإيمانية في رسائل النور – دراسة

تطبيقية لبعض المفاهيم والمصطلحات

Risale-i Nur Işığında Kavram ve Anlayışların Alternatifleri

جامعة صلاح 11.1511.30الدين أربيل –

العراقIrak Salahaddin

Üniversitesi

Page 17: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

17bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

الجلسة العلمية الخامسة الجلسة العلمية الخامسة : 4 اكتوبر 2021 م

Beşinci Oturum: 4 Ekim 2021رئيس الجلسة : الدكتور / عمار جيدل ، الجزائر

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Ammar Cidel, Cezayirالمدة المقررة : من الساعة 11.45 ظهرا إلى الساعة 13.15 بتوقيت مكة المكرمة

Oturum Süresi: 11:45 – 13.15السادة المتحدثون بالجلسة العلمية الخامسة وفق البرنامج التالي:

عنوان البحثالاسممالوقت المحدد

الدولة إلىمنزياد صالح حميد1

Ziyad Salih Hamid

سبل المحافظة على الإيمان في الأزمات

– رؤية من خلال رسائل النور –

Sıkıntılar Karşısında İmanı Muhafaza Etmenin Yolları

(Risale-i Nur Bakışı)

جامعة صلاح 11.4512.00الدين أربيل –

العراقIrak Salahaddin

Üniversitesi

عوض جدوع أحمد2Avad Ceddu Ahmed

الإيمان وفائدته في الوقاية من الجريمة في ضوء

رسائل النورSuçların Azalmasında

İmanın Rolü

جامعة ديالى – 12.0012.15العراق

Irak Diyali Üniversitesi

عزيز محمد عدمان3Aziz Muhammed

Adman

رسائل النور بين الواقع المكتسب والمأمول المرتقبقراءة في نهج الأستاذ النورسي في التبليغ

والإرشادMevcud Durum ve Beklenen

Hedefler(Bediüzzaman‘ın İrşad ve

Tebliğ Yöntemleri)

جامعة بن 12.1512.30يوسف بن خدة

– الجزائرCezayir

Yusuf Bin Hadde Üniversitesi

Page 18: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

18 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

عنوان البحثالاسممالوقت المحدد

الدولة إلىمنالدكتورة/ فيروز 4

عثمانFeyruz Osman

أسس إيمانية لتحقيق أمن الأمة واستقرارها قراءة في

رسائل النور Ümmetin Selametini Tesis

Etmede İman Esasları

السودان12.3012.45Sudan Hartum

Üniversitesi

الدكتورة / حبيبة 5أبو زيد

Habibe Ebu Zeyd

الإيمان حصن الاسرة وقلعتها المنيعة من خلال

رسائل النور Ailenin Sarsılmaz Kalesi

İman

جامعة ابن زهر 12.4513.00المغرب

Fasİbn Zuhr

Üniversitesi

Page 19: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

19bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

الجلسة العلمية السادسة الجلسة العلمية السادسة : 4 اكتوبر 2021 م

Altıncı Oturum: 4 Ekim 2021رئيس الجلسة : الدكتور / عبد اللطيف بوعزيز . تونس

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Abdüllatif Buazizالمدة المقررة : من الساعة 13.30 ظهرا إلى الساعة 15.00 بتوقيت مكة المكرمة

Oturum süresi: 13:30 – 15.00السادة المتحدثون بالجلسة العلمية السادسة وفق البرنامج التالي

الدولةالوقت المحددعنوان البحثالاسمم

إلىمننور الدين بالخير1

Nureddin Bilhayr

مركزية الإيمان في تأسيس العدالة

دراسة في فكر الأستاذ سعيد بديع الزمان النورسي

Adaletin Sağlanmasında İmanın Merkeziyeti

جامعة سيدي 13.3013.45محمد بن عبد

الله بفاس -المغربFas Sidi

Muhammed İbn Abdullah Üniversitesi

باقي كريم شريف2Baki Kerim Şerif

أثر الإيمان على تحقيق التوازن الاقتصادي في

حياة الفرد والمجتمع في ضوء رسالة الاقتصاد لبديع

الزمان النورسيToplum ve Ferd Hayatından

İktisadi Muvazenenin Sağlanmasında İmanın Rolü

جامعة 13.4514.00السليمانية –

العراقIrak

Süleymaniye Üniversitesi

بودقزدام عمران3Budegzem Ümran

دور الإيمان في ترسيخ بناء الحضارات

-رؤية تحليلية في ضوء فكر بديع الزمان النورسيMedeniyetlerin İnşasında

İmanın Rolü

جامعة الجزائر14.0014.15Cezayir

Üniversitesi

Page 20: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

20 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

الدولةالوقت المحددعنوان البحثالاسمم

إلىمنعلي بن العجمي 4

العشيAli el Aşşi

سالم المساهليSalim el Müshili

الإيمان وأثره في تأسيس السلام الاجتماعي

دراسة تطبيقية على رسائل النور

Sosyal Güvenliğin Sağlanmasında İmanın Rolü

جامعة الزيتونة 14.1514.30– تونس

Tunus Zeytune Üniversitesi

فرهاد الشواني5Ferhad Şivani

سياقات التحميدات النورية بين الإيمان والقرآن

والإسلام- دراسة تحليلية-

İslam‘ın İman, Kur’ân ve Nurani Tahmidleri

جامعة صلاح 14.3014.45الدين أربيل –

العراقIrak Selahaddin

Üniversitesi

محمد خليل جيجك6Muhammed Halil

Çiçek

الوعي الإيماني وآثاره في تكوين شخصية المؤمن عند

النورسيİman Bilincinin Müslümanın Kişiliğinin İnşasındaki Rolü

جامعة أنقرة 14.4515.00- تركياAnkara

Üniversitesi

Page 21: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

21bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Konuşmacılar

• الأستاذ الدكتور / مأمون جرار

• الأستاذ الدكتور / فرهاد الشواني

• السيد احسان قاسم الصالحي / مترجم رسائل النور للغة العربية

• الأستاذ الدكتور / عبد العزيز برغوث

• الاستاذ الدكتور / محسن عبدالحميد

• السيد سعيد يوجه / رئيس مؤسسة اسطنبول للثقافة والعلوم

• Prof. Dr. Memun Cerrar

• Prof. Dr. Ferhat Şivani

• İhsan Kasım Salihi

• Prof. Dr. Abdülaziz Bergut

• Prof. Dr. Muhsin Abdülhamid

• Said Yüce, İstanbul İlim Kültür Vakfı Mütevelli Heyet Başkanı

الجلسة الختامية لأعمال المؤتمرKAPANIŞ KONUŞMALARIالجلسة الختامية : 4 اكتوبر2021 م

Kapanış Oturumu: 4 Ekim 2021

المدة المقررة : من الساعة 15.15 ظهرا إلى الساعة 16.15 بتوقيت مكة المكرمة Oturum Süresi: 15.15-16.15

السادة المتحدثون بالجلسة الختامية وفق البرنامج التالي :

Page 22: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

22 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

• Said Yüce, İİKV Mütevelli Heyet BaşkanıAçılış Konuşması Саид Юдже, председатель попечительского совета Стамбульского фонда науки и культуры.Вступительная речь

• Prof. Dr. Ella Bystrytska, Dr. Nadiya Volik, Ternopil Volodimir Hnatyuk Pedagoji Üniversitesi, UkraynaCOVID-19 Pandemi Salgını Döneminde İmanlı İnsanın Rolü (Said Nursi’nin “Hastalar Risalesi” Perspektifinden)Елла Бистрицька, доктор історичних наук, завідувач кафедри всесвітньої історії та релігієзнавства, Тернопільський національний педагогічний університет ім. В. Гнатюка, Україна.Надія Волік, кандидат історичних наук, асистент кафедри всесвітньої історії та релігієзнавства, Тернопільський національний педагогічний університет ім. В. Гнатюка, Україна.“Шлях спасіння через хворобу або про релігійність людини в умовах пандемії COVID-19 (на прикладі ‘The Twenty-Fifth Flash’ Саїда Нурсі, ‘Salvifici doloris’ апостольського листа Папи Івана Павла ІІ та “Про сімейне життя“ Паїсія Святогорця)”

• Doç. Dr. Lesya Kostyuk, Ternopil V. Hnatyuk Pedagoji Üniversitesi, UkraynaHükümet ve Din Diyaloğunda İman Meselesinin Önemi.Костюк Леся Володимирівна – кандидат історичних наук, доцент кафедри всесвітньої історії та релігієзнавства, Тернопільський національний педагогічний університет імені Володимира Гнатюка

RUSÇA-UKRAYNACA OTURUMLARРУССКИЙ - УКРАИНСКИЙ

OTURUM-1 - СЕКЦИЯ -14 Ekim, 4 октября 12:30 - 14:00 Pazartesi / понедельник

Toplum ve Fert Hayatında İman - Вера в общество и личную жизнь

Oturum Başkanları - Председатели:Prof. Dr. İlham Mirac, İstanbul İlim ve Kültür Vakfı, Türkiye

проф. др. Ильхам Мирадж, Стамбульский фонд науки и культуры, Турция,

Prof. Dr. Ella Bystrytska, Ternopil Volodimir Hnatyuk Pedagoji Üniversitesi, Ukraynaпроф. др. Елла Бистрицька, Тернопільський національний педагогічний

університет ім. В. Гнатюка, Україна.

Page 23: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

23bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Молитовні сніданки: міжнародний рух діалогу влади і церковних організацій.Молитвенные завтраки: международное движение диалога власти и церковных организаций.

• Dr. Ruslan Halikov, Ternopil V. Hnatyuk Pedagoji Üniversitesi, UkraynaModern Siyasette Dini MeselelerХаліков Руслан Халікович - кандидат філософських наук, викладач кафедри всесвітньої історії та релігієзнавства Тернопільського національного педагогічного університету імені Володимира Гнатюка (Тернопіль, Україна)Релігія та політика сьогодні: від спроби заміщення до підміни. Религия и политика сегодня: от попытки замещения к подмене.

• Dr. Natalya Morskaya, Ternopil V. Hnatyuk Pedagoji Üniversitesi, Ukraynaİnsana Hayat Veren Bir Enerji Kaynağı Olarak İman: Said Nursi Felsefesi ÖrneğiМорская Наталья, кандидат філософських наук, викладач кафедри всесвітньої історії та релігієзнавства Тернопільського національного педагогічного університету імені Володимира Гнатюка (Тернопіль, Україна)Вера как животворящий источник энергии для человека: на примере философии Саида Нурси.

• Dr. İgor Dmitruk, Uluslararası Ukraynalı Filozoflar ve Din Araştırmaları Derneği BaşkanıAhlaki ve Etik Bir Toplum Gelişiminde İmanın RolüДмитрук Игорь Анатольевич, Президент международного общества украинских философов и религиоведов, вице-президент общественной организации Каритас-Веритас, шеф-редактор портала Философия и Религиоведения, кандидат філософських наук, викладач кафедри всесвітньої історії та релігієзнавства, УкраїнаРелигия как основное средство развития морально-этического общества.

• Bogdan Strikaluk, “Felsefe ve Din Araştırmaları” İnternet Portalının Genel Yayın Yönetmeni, UkraynaGençliğin Manevi Eğitiminde Ahlakın RolüСтрикалюк Богдан, Главный редактор портала Философия и религиоведение. Департамент нравственно-духовного воспитания.Роль нравственности в духовном воспитании молодежи

• Elmaz Asanova, Ostrog Academisi Üniversitesi, Ukraynaİslam Aydınlarının Eserlerinde İman İdeali: İsmail Gaspıralı, Asan Ayvazov ve Said NursiЭльмаз Асанова, аспирантка, НУ «Острожская академия» (Острог, Украина)Идеал веры в трудах исламских просветителей: Исмаил Гаспринский, Асан Айвазов и Саид Нурси

• Dr. Mykhaylo Yakubovych, Freiburg Üniversitesi, AlmanyaBediüzzaman Said Nursi’nin “İşârâtü’l-İ’câz” Tefsirinde Fert ve Toplum Hayatında İman İdealiМихайло Якубович, кандидат наук, Фрайбургский университет, Германия. Идеал веры в жизни индивида и общества: новое прочтение тафсира «Ишарату ль-Иджаз» Бадиуззамана Саида Нурси

Page 24: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

24 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

• Prof. Dr. Lilia Tsyganenko, İzmail Devlet Beşeri Bilimler Üniversitesi, Rektör YardımcısıDin Turizminin Gelişimi Bağlamında Güney Besarabya’nın Tarihi ve Kültürel MirasıЦиганенко Лілія, доктор історичних наук, професор Ізмаїльський державний гуманітарний університет, проректор з наукової роботи.Перспективи використання історико-культурної спадщини Південної Бессарабії в контексті розвитку релігійного туризму

• Prof. Dr. Yaroslav Kichuk, İzmail Devlet Beşeri Bilimler Üniversitesi RektörüModern Gençliğin Manevi Kültürünün Oluşumda İmanın ÖnemiКічук Ярослав, Доктор педагогічних наук, професор. Ізмаїльський державний гуманітарний університет, ректор ІДГУ Релігійна свідомість як важлива складова формування духовної культури сучасної молоді

• Doç. Dr. Tetyana Lesina, İzmail Devlet Beşeri Bilimler ÜniversitesiGeleceğin Öğrencisinin Kültüründe Dini HoşgörüЛєсіна Тетяна, Доктор педагогічних наук, професор. Ізмаїльський державний гуманітарний університет,Релігійна толерантність як домінантна якість майбутнього здобувача освіти.

• Doç. Dr. Ivan Tatarinov, İzmail Devlet Beşeri Bilimler Üniversitesi, UkraynaOdessa’daki “Al Masar” İslam Kültür Merkezi’nin İmanı Geliştirme EtkinlikleriТатаринов Іван, Кандидат історичних наук, доцент. Ізмаїльський державний гуманітарний університет, декан факультету Громадська діяльність Ісламського культурного центру «Аль Масар» в Одесі (за матеріалам інтернет-видань)

• Doç. Dr. Victor Drozdov, İzmail Devlet Beşeri Bilimler Üniversitesi2014-2021 Yıllarında Ukrayna Hükümetinin Din PolitikasıДроздов Віктор, Ізмаїльський державний гуманітарний університет, Кандидат історичних наук, доцент. завідувач кафедри історіїПолітика українського уряду в сфері релігії в 2014-2021 рр.

OTURUM-2 - СЕКЦИЯ -2 4 Ekim, 4 октября 14:30 - 16:00 Pazartesi / понедельник

Toplum ve Fert Hayatında İman - Вера в общество и личную жизнь

Oturum Başkanları - Председатели:Prof. Dr. İlham Mirac, İstanbul İlim ve Kültür Vakfı, Türkiye

проф. др. Ильхам Мирадж, Стамбульский фонд науки и культуры, Турция,

Prof. Dr. Ella Bystrytska, Ternopil Volodimir Hnatyuk Pedagoji Üniversitesi, Ukraynaпроф. др. Елла Бистрицька, Тернопільський національний педагогічний

університет ім. В. Гнатюка, Україна.

Page 25: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

25bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

• Doç. Dr. Natalia Koltsun, İzmail Devlet Beşeri Bilimler ÜniversitesiModern Dünyada Etnik ve Dini KimlikКольцун Наталія, Ізмаїльський державний гуманітарний університет, Кандидат філологічних наук, доцент. Перший проректор ІДГУЕтнорелігійна ідентичність в сучасному світі.

• Doç. Dr. Halyna Oleynikova, İzmail Devlet Beşeri Bilimler ÜniversitesiÖğrencide Din Bilincinin Oluşumunda Dini Çevrenin EtkisiОлейникова Галина, кандидат філологічних наук, доцент. Завідувачка кафедри англійської філології Ізмаїльський державний гуманітарний університетВплив релігійної сфери на становлення релігійної свідомості студентів гуманітарного університету.

• Doç. Dr. Oksana Kostenko, İzmail Devlet Beşeri Bilimler ÜniversitesiSosyal Dönüşümler Bağlamında Ukrayna’nın Dini Hayat AnaliziКостенко Оксана, Університет Григорія Сковороди в Переяславі. Кандидат історичних наук, доцент. доцент кафедри історії Релігійне життя України в контексті суспільних трансформацій

• Prof. Dr. Natalia Ignatenko, Prof. Dr. Stadnyk Mykola Mykolakovych, Pereyaslav Grigoriy Skovoroda Üniversitesi, Ukrayna,Ukrayna’da İman, Din, Kültür Dönüşümünün TarihiІгнатенко Наталія Вікторівна, Університет Григорія Сковороди в Переяславі, кандидат педагогічних наук. Україна.декан факультету педагогічної освіти, менеджменту і мистецтва, професор кафедри педагогіки, теорії і методики початкової освіти, Стадник Микола Миколайович, професор кафедри менеджменту, практичної психології та інклюзивної освіти, доктор філософських наук.Дохристіанська віра, релігія, культура та її трансформація в православному просторі.

• Doç. Dr. Oksana Kovtun, Doç. Dr. Alexander Kovtun , Pereyaslav Grigoriy Skovoroda Üniversitesi, Ukrayna,Evrensel Değerler Bağlamında İmanКовтун Оксана Анатоліїна, проректор з міжнародної і проектної діяльності, доцент кафедри педагогіки, теорії і методики початкової освіти.Ковтун Олександр Вікторович, доцент кафедри менеджменту, практичної психології та інклюзивної освіти, кандидат історичних наук.Дохристіанська віра в контексті загальнолюдських цінностей.

• Vladimir Yozhikov, Kaliningrad Milli Eğitim Bakanlığı, RusyaSaid Nursi ve Rusya: Öğrencilerin Dini, Ahlaki ve Manevi EğitimiВладимир Семёнович Ёжиков, Ветеран труда РФ, ветеран системы образования Калининградской области, депутат Калининградской областной думы 1996 -2006 гг.Роль нравственности в духовном воспитании молодежи.

• Prof. Dr. İlham Mirac, İstanbul İlim ve Kültür VakfıModern Toplumda Bilim, Eğitim ve İman İlişkileri Проф. Др. Ильхам Мирадж, Стамбулский фонд науки и культуры.Взаимоотношение науки, образования и веры в современном мире.

Page 26: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

26 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

KONUŞMACILAR

Nevzat Tarhan

Alparslan Açıkgenç

Faris Kaya

Muhsin Demirel

Safa Mürsel

Ahmet Tanyel

Hamdi Yüce

İshak Özgel

“21. Yüzyılda İmanı Yaşamak, Mehmed Fırıncı Ağabey Örneği”Oturumu

4 Ekim 2021 PazartesiSaat: 20:00 - 22:00

Oturum Başkanı: Said Yüce

Page 27: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

27bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

12th International Bediuzzaman SymposiumThe Role Of Belief In Individual And Social Life

Inauguration of the Symposium:3 October 2021 Sunday, 11.00-13.00

Presenter: Dr. Ahmed Subaşı11.00-11:10 Recitation of the Holy Qur’an: Ferruh Muştuer - Imam and Khatib at Ayasofya Mosque11.10-11:20 Inauguration Speech: Said Yüce - President of IFSC Board of Trustee

11.20-13.00 Invited Speakers: Prof. Dr. Ali Erbaş - The President of Religious Affairs of Turkey - Turkey

Prof. Dr. Ali Karadaği - The Secretary General of the International Union of Muslim Scholars (IUMS) - Qatar

Prof. Dr. Kazım Uysal - The Rector of Kütahya Dumlupınar University - Turkey Prof. Dr. Nevzat Tarhan - The Founding Rector of Uskudar University - Turkey

Prof. Dr. Çatkalbay Rayımbayev - Rector of Batıralı Sıdıkov Osh Kyrgyz Uzbek International University - Kyrgyzstan

Prof. Dr. Muhammed Ahmed Zahir - The President of the Religious Affirs of the Maldives - Maldives

Sheikh Noor-ul-Haq Qadri - Federal Minister for Religious Affairs and Inter-faith Harmony of Pakistan - Pakistan

Prof. Dr. Yaraslav Kichuk - Rector of İzmail State University - Ukrain Prof. Dr. Mustafa Tuna - Associate Professor at Duke University - USA Prof. Dr. Muhtar Ahmet - The President of the Union of Afro-Asian Universities -

Pakistan Prof. Dr. Amina Lubis - Rector of Syarif Hidayatullah State Islamic University -

Indonesia

Page 28: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

28 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

SESSIONS

• Mashadi Said, Universitas Pancasila, Jakarta, INDONESIA Achieving Happiness in Both Worlds according to Risale-i Nur

• Mukhtar Umar Dagimun, Usmanu Danfodiyo University, Sokoto, NIGERIA Belief as a Means of Acquiring the True Meaning of Life According to Nursi’s Perspective

• Netty Yuwanda, University of Darussalam Gontor, Ngawi- INDONESIA The Concept of ‘Ana’ According to Said Nursi as a Response to Narcissism

• Nisar Ahmad, Department of Religious Studies FCCU Lahore PAKISTAN Belief and Happiness in Both Worlds: Building a Prosperous Individual

• Nurulwahidah Binti Fauzi, Islamic Science University of Malaysia, Nilai Negeri Sembilan, MALAYSIA‘Loyalty’ As An Indicator in Enhancing a Solid Religious Belief Within Human-Being: An Approach From Bediuzzaman Said Nursi’s Perspective

3 October 2021, SundaySESSION-1 (ENGLISH) – 14:00-15:25The Role of Belief in Individual Life

Chairman: Prof. Dr. Alparslan Açıkgenç, Ibn Haldun University, TURKEY

• Mohammad Azharul Islam, National Unıversity, Dhaka, BANGLADESHDemystifying the Dynamism of Nursi’s Approach to Belief in Contemporary Society

• Andi Faisal Bakti, Syarif Hidayatullah State Islamic University, INDONESIA The Role of Belief in Building Social Economic Balance Based on the Concept of ‘Self’ and ‘Social Contribution’ in Nur’s Collection: Communication Perspective

• Adeni Adeni, Walisongo State Islamic University Semarang, INDONESIANursi’s View of Media: The Ma’na-i Harfi Model of Media Use and Its Relevance to the Indonesian Media Context

• Aishatu Abubakar Kumo, Gombe State University Gombe, NIGERIARehabilitation of Prisoners through Moral and Spiritual Education: The Perspective of Risale-i Nur Therapy

• Fatima Ghani, Forman Christian College University, PAKISTAN The Assessment of the Secularization Thesis in a Globalized World: A Study of the Teachings of Bediuzzaman Said Nursi

SESSION-2 (ENGLISH) – 15:40-17:20The Role of Belief in Social Life

Chairman: İsmail Latif Hacınebioğlu, İstanbul University, TURKEY

Page 29: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

29bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

• Shahid Bin-Ali Ibn-Ali, Umma University, Kajiado, KENYATrue Happiness Through Faith-Based Struggle for Divine Unity

• Mohd. Kutub Uddin, Open University, Gazipur, BANGLADESHSignificance of Family and Kinship in Muslim Communities: Islamic Perspective and Bediuzzaman Said Nursi’s Observation

• Muhammad Zulqarnain, International Islamic University, Islamabad, PAKISTANInterpretation Of Diverse Dimensions of ‘Faith’ by Bediuzzaman Said Nursi ad its Impact upon Reawakening Muslim Societies

• Nabila Huringiin, University of Darussalam Gontor, Ponorogo, INDONESIAThe Concept of Akhlaq According Said Nursi and it Relevance to the Phenomenon of Modern Life

• Ramatu Buba, Gombe State University, Gombe State, NIGERIAThe Role of Belief in Maintaining Social Peace, Justice and Order: An Islamic Perspective in Peace Building

• Vaffi Foday Sheriff & Adam Yusuf Adam, Usmanu Danfodiyo Üniversitesi, Sokoto, NİJERYA An Assessment of the Nursi’s Perspective on the Role of Faith in Building a Socio-Economic Balance in the 21st Century

• Habiburrahman Saerozi Nurihsan, Institute of Oriental Studies, Leipzig University, GERMANYThe Urgency of Belief in Creating Positive Peace and Harmonic Social Life in the Internal Muslim Community according to Bediuzzaman Said Nursi

• Md. Abdullah Al Mahmud, University of Dhaka, BANGLADESH• Religious Diversity and Peaceful Living From Nursi’s Perspective: A Critical Study• Fertiana Santi, Ministry of Religious Affairs Republic of INDONESIA

Indonesia’s Islamic History of Culture Coexistence and The Risale-i Nur Perspective: RevisitedThe Risale-i Nur’s Approach in Introducing Belief

• Ehsanul Haque, University of Dhaka, BangladeshBediuzzaman Said Nursi’s Views on Education: The Bangladesh Perspective

• Hafiz Muztaba Riza Ahmed, University of Dhaka, BANGLADESHImpact of the Risale-i Nur on Humans’ Lives: The Bangladesh Perspective

SESSION-3 (ENGLISH) – 17:35-19:00The Role of Belief in Social Life

Chairperson: Dr Tubanur Y Ozkan, Co-Director at International Foundation for Muslim Theology (IFMT), UK.

4 October 2021, MONDAYSESSION-4 (ENGLISH) – 10:00-12:00

The Role of Belief in Building the Culture of CoexistenceChairman: Dr. Ahmet Subaşı

Page 30: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

30 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

• Zeki Eker, Akdeniz Üniversitesi, Antalya, TURKEYInterpretation of Scientific Knowledge according to Risale-i Nur and Qur’an

• Javaid Ayub, University of Kashmir Srinagar, Kulgam INDIAThe Asma ul Husna and the Ma’rifatullah: Nursi’s Approach of Knowing the Creation for Knowing the Creator

• Md. Abdul Kadir & Mahade Hasan, University of Dhaka, BANGLADESHRole of Study Centers, Publications and Symposiums in Disseminating the Teachings of Risale-i-Nur an Observation

• Sofian Hadi, University of Darussalam (UNIDA) Gontor, Ponorogo, INDONESIAInculcation of Adab and Religious Education to the Young Muslim People (An Analysis Study of the book Mursyîd asy-Syabâb by Badiuzzaman Said Nursi)

SESSION-5 (ENGLISH) – 12:15-13:40The Risale-i Nur’s Approach in Introducing Belief

Chairman: Vaffi Foday Sheriff, Usmanu Danfodiyo University, Sokoto, NIGERIA

SPEAKERS:

Nevzat Tarhan

Alparslan Açıkgenç

Faris Kaya

Muhsin Demirel

Safa Mürsel

Ahmet Tanyel

Hamdi Yüce

İshak Özgel

Workshop on Mehmet Fırıncı Ağabey4 October 2021 Monday

Time: 20.00-22.00Chairman: Said Yüce

Page 31: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

31bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Bilim Kurulu - Scientific Committee

No ÜnvanıTitle

Adı SoyadıName Surname

Ülkesi ve KurumuCountry and Institution

1 Prof. Dr. Abdulhak Halim Ulaş Atatürk Üniversitesi

2 Prof. Dr. Abdulkerim AkeviAgadir İbn Zuhr Üniversitesi İslami Bilimler Fakültesi

3 Prof. Dr. Adem Dölek Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi4 Prof. Dr. Âdem Ölmez Medeniyet Üniversitesi5 Prof. Dr. Ahmet Akgündüz Rotterdam İslam Üniversitesi6 Prof. Dr. Ahmet Kayacık Erciyes Üniversitesi7 Prof. Dr. Ali Alaş Necmettin Erbakan Üniversitesi8 Prof. Dr. Ali Bakkal Akdeniz Üniversitesi9 Prof. Dr. Alparslan Açıkgenç İbni Haldun Üniversitesi

10 Prof. Dr. Ammar Jidel Cezayir Üniversitesi Usuluddin Fakültesi11 Prof. Dr. Atilla Yargıcı Harran Üniversitesi12 Prof. Dr. Bünyamin Duran Celal Bayar Üniversitesi13 Prof. Dr. Celil Abuzar Harran Üniversitesi14 Prof. Dr. Ensar Nişancı Namık Kemal Üniversitesi15 Prof. Dr. Eşref Abdulrafi Pakistan İslamabad Üniversitesi Felsefe Bölümü16 Prof. Dr. Faris Kaya İstanbul İlim ve Kültür Vakfı17 Prof. Dr. Ferhad Şirvani K. Irak Erbil Kala’a Üniversitesi Rektörü18 Prof. Dr. Hacı Yunus Taş Yalova Üniversitesi19 Prof. Dr. Halil Çiçek Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi20 Prof. Dr. İbrahim Özdemir Üsküdar Üniversitesi21 Prof. Dr. İlham Miraç İstanbul İlim ve Kültür Vakfı22 Prof. Dr. İshak Özgel Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi23 Prof. Dr. İsmail Kocaçalışkan Yıldız Teknik Üniversitesi24 Prof. Dr. İsmail Latif Hacınebioğlu İstanbul üniversitesi25 Prof. Dr. Kasım Yenigün Kastamonu Ünversitesi26 Prof. Dr. Kazım Uysal Dumlupınar Üniversitesi Rektörü27 Prof. Dr. Kenan Ören Süleyman Demirel Üniversitesi28 Prof. Dr. Mahmut Kaplan Beykent Üniversitesi 29 Prof. Dr. Mehmet Arslan Onyedi Eylül Üniversitesi30 Prof. Dr. Mehmet İpçioğlu Necmettin Erbakan Üniversitesi31 Prof. Dr. Mehmet Zelka Üsküdar Üniversitesi32 Prof. Dr. Muhammad Sirozi Raden Fatah State Islamic university, Indonesia33 Prof. Dr. Muhammed Gür Marmara Üniversitesi34 Prof. Dr. Mustafa Ekinci Harran Üniversitesi

Page 32: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

32 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Bilim Kurulu - Scientific Committee

No ÜnvanıTitle

Adı SoyadıName Surname

Ülkesi ve KurumuCountry and Institution

35 Prof. Dr. Mustafa Tiftik Samsun On Dokuz Mayıs Üniversitesi36 Prof. Dr. Nevzat Tarhan Üsküdar Üniversitesi Rektörü37 Prof. Dr. Niyazi Beki Üsküdar Üniversitesi38 Prof. Dr. Orhan Küçük Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi39 Prof. Dr. Osman Çakmak Rumeli Üniversitesi40 Prof. Dr. Sabri Eyigün Emekli Öğretim Üyesi41 Prof. Dr. Sayın Dalkıran Uşak Üniversitesi42 Prof. Dr. Sergey Mezentsev Moskova Devlet Üniversitesi43 Prof. Dr. Suphi Deniz Yüzüncü Yıl Üniversitesi44 Prof. Dr. Şadi Eren Iğdır Üniversitesi45 Prof. Dr. Şahmurat Arık Dumlupınar Üniversitesi

46 Prof. Dr. Ümid MüftiK. Irak Salahaddin Üniversitesi Temel İslami Bilimler Fakültesi

47 Prof. Dr. Ümit Doğay Arınç Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi48 Prof. Dr. Vaffi Foday Sheriff Usmanu Danfodiyo University, Nigeria49 Prof. Dr. Veysel Güllüce Atatürk Üniversitesi50 Prof. Dr. Viktor Kotsur Pereyaslav Devlet Üniversitesi, Ukrayna51 Prof. Dr. Yaroslav Kichuk İzmail Devlet Üniversitesi Rektörü52 Prof. Dr. Zeki Eker Akdeniz Üniversitesi53 Doç. Dr. Adnan Arslan Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi54 Doç. Dr. Ahmet Yıldız Türkiye Büyük Millet Meclisi55 Doç. Dr. Cihat Yaşaroğlu Bingöl Üniversitesi 56 Doç. Dr. Mehmet Salmazzem Muş Alparslan Üniversitesi57 Doç. Dr. Mustafa Said Kurşunoğlu On Dokuz Mayıs Üniversitesi58 Doç. Dr. Mustafa Tuna Duke University, ABD59 Doç. Dr. Mykhaylo Yakubovych Freiburg University, Almanya60 Doç. Dr. Nasrin Rouzati Manhattan College, New York, ABD61 Doç. Dr. Necmeddin Şeker Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi 62 Doç. Dr. Osman Özkul Sakarya Üniversitesi63 Doç. Dr. Veli Sırım Namık Kemal Üniversitesi64 Doç. Dr. Veysel Kasar Harran Üniversitesi65 Doç. Dr. Yunus Emre Gördük Balıkesir Üniversitesi66 Doç. Dr. Zeki Tan Iğdır Üniversitesi67 Dr. Öğr. Üyesi Adem Eryiğit Iğdır Üniversitesi68 Dr. Öğr. Üyesi Cüneyt Gökçe Harran Üniversitesi

Page 33: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

33bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Bilim Kurulu - Scientific Committee

Düzenleme Kurulu - Organization Committee

No ÜnvanıTitle

Adı SoyadıName Surname

Ülkesi ve KurumuCountry and Institution

69 Dr. Öğr. Üyesi Murat Bayat Düzce Üniversitesi70 Dr. Cemil Şahinöz Bilim-Uyum-Dini Bilimler Derneği, Almanya

71 Dr. Gülsüm GünayJohannes Gutenberg Üniversitesi Mainz,Almanya

72 Dr. İhsan Kasım Salihi İstanbul İlim ve Kültür Vakfı, Risale-i Nur Mütercimi

73 Dr. Javaid AyubPolitical Science Government Degree College Kilam Kulgam, India

74 M.A. Suendam Pirim Amerika Birleşik Devletleri75 Dr. Şükran Vahide İstanbul İlim ve Kültür Vakfı, Risale-i Nur Mütercimi76 Dr. Tubanur Yeşilhark Birleşik Krallık77 Dr. Muhbib Abdul Wahab Syarif Hidayatullah State Islamic University78 Dr. Salih Sayılgan Georgetown Üniversitesi, Washington DC, ABD.

79 Dr. ZaprulkhanAbdurrahman Siddik State Institute for Islamic Studies, Indonesia

ÜnvanıTitle

Adı SoyadıName Surname

KurumuInstitution

GöreviDuty

Said Yüce İİKV Mütevelli Heyet Başkanı Düzenleme Kurulu Başkanı

Prof. Dr. İlham Miraç İİKV Rusça Departmanı Düzenleme Kurul Üyesi

Dr. Ahmet Subaşı İİKV Düzenleme Kurul Üyesi

Ali Hanife İİKV Arapça Departmanı Düzenleme Kurul Üyesi

Muhammed Hadi Ouannes İİKV Arapça Departmanı Düzenleme Kurul Üyesi

Arif Ebcim İİKV İspanyolca Departmanı Düzenleme Kurul Üyesi

Mehmet Kaplan Şekercihan Derneği Düzenleme Kurul Üyesi

Şükrü Dalmış İİKV İdari İşler Müdürü Düzenleme Kurul Üyesi

Abdülkadir Özsoy İİKV Medya Prodüksiyon Düzenleme Kurul Üyesi

Meryem Özsoy İİKV Grafik Tasarım Düzenleme Kurul Üyesi

Emir Özsoy İİKV Medya Prodüksiyon Düzenleme Kurul Üyesi

Page 34: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

34 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Page 35: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

Te b l i ğÖ z e t l e r i

Page 36: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

T ü r k ç eTe b l i ğ Ö z e t l e r i

Page 37: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

37bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Güvenli Bir Toplumun Oluşmasında İmânın Rolü(İmân-Güven İlişkisi Bağlamında)

— Âdem Dölek1

Özet

Toplum, bir vücuda benzetilirse fertler, o bedenin hücreleri gibidir. Bu ba-kımdan fertler ne kadar sağlam olursa fertlerden oluşan toplum da o kadar sağ-lam ve sağlıklı olur. Toplumu ve fertleri birbirini bağlayan da güven bağıdır, gü-venin özünü ve aslını da imân oluşturmaktadır.

Bir fertte imân ne kadar kuvvetli ve sağlam olursa o ferdin kendine ve toplu-ma güveni o kadar fazla olur. Böyle güvenli fertlerden meydana gelen toplumlar da küçük olsun büyük olsun huzurlu ve mutlu olurlar.

Bir toplumu ayakta tutan ve varlığını devam ettiren en başta emniyet, hür-met, merhamet ve adâlettir. Bu dört esasın en temelini de emniyet oluşturmak-tadır. Güvenin temeli de imândır. İmân ile emniyet aynı asıldan, aynı gaye ve maksatları taşıyan bir çekirdekten çıkan iki dallı bir çınar gibidir. İşte fert ve top-lum bu iki kök üzerinde terakkî eder. Emniyetin, güvenin ve asayişin olmadığı bir toplumda kargaşa ve huzursuzluk hâkim olur.

Mümin demek; güvenilir kişi demektir. Kişide ve toplumda imân güçlendik-çe emniyet ve asayiş artacak ve huzur ve mutluluk olacak.

Bu çalışmada, Kur’ân ve Sünnet ışığında güvenli fert ve toplumun tesisinde imânın rolü ele alınarak konu ile ilgili Bedîuzzaman’ın görüşleri tesbit edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Fert, Toplum, iman, güven, emniyet

1 Prof. Dr., EBYÜ İlahiyat Fakültesi. Erzincan, Türkiye.

Page 38: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

38 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

İmanı İhtiyarlıkla Takviye Etmek

— Prof. Dr. Ali Bakkal2

Öz

Bediüzzaman Said Nursi’nin ana gayesi iman hizmetidir. Genellikle güçlü olanlar başkasına muhtaç olmadıkları hissiyle Allah’a da muhtaç olmadıklarını düşünerek Allah’a iman ve teslimiyet konusunda zayıf kalabilirler. Hasta, yaşlı, kadın ve fakir gibi zayıf gruplar ise çoğu kez hayatta normal taleplerine dahi ula-şamadıkları için ümitsizliğe kapılıp iman konusunda bir zafiyet yaşayabilirler.

Bediüzzaman Said Nursi insanların iman noktasında zafiyete düşmeme-leri için her grupla ilgili olarak birer risale yazmış, esasen bu durumun imanın takviyesi için bir fırsat olduğunu ortaya belirtmiştir.

Bediüzzaman İhtiyarlar Risalesi’nde yaşlılığın zor ve sıkıntılı olduğunu ifade etmekle birlikte, bu dönemin gerek imanın takviyesinde gerek sosyal ilişki-lerin tekrar tesisinde ve gerekse ahiret hayatı açısından ibret alınacak önemli bir zaman dilimi ve fırsat olduğunu anlatır.

Şairler ihtiyarlığa şikâyet edilecek bir şey nazarıyla bakarken, Bediüzza-man ihtiyarlığın şükredilmesi gereken özelliklerinin bulunduğunu söyler. Hatta geçmiş İslâm âlimlerinin karşılaştırdığımızda dahi Bediüzzaman’ın bu konudaki görüşlerinin çok orijinal olduğunu söyleyebiliriz.

Anahtar Kelimeler: İman zaafı, ihtiyarlık, şükür, imanın takviyesi

2 Prof. Dr., Akdeniz Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Antalya, Türkiye.

Page 39: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

39bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Bediüzzaman’a Göre İman ve Küfür Kavramları

— Dr. Cemil Şahinöz3

Özet

İnanmak veya inanmamak, iman veya inkar, insanın zihinsel ve düşünce dünyasında gelişen, kalbiyle tasdik ettikten sonra davranışlarına, günlük haya-tına, bakış açısına ve dünyayı algılayış şekline yansıyan merkezi bir durumdur. İman etmeyi ise engelleyen bazı yaklaşımlar vardır. Bu yaklaşımlar, hakikati ve yaşanan olayların hikmetlerini görmeyi engelleyebilirler. Kur´an-ı Kerim´de ay-rıca küfüre götüren mühürlenmiş kalplerden bahsedilir. Makalede iman ve küfür ilişkisi işlenir ve insanın neden inkâr ettiği sorusuna da yanıt aranır. İnsana veri-len hür iradenin iman ve inkâr seçimindeki rolü de işlenir ve mühürlenmiş kalp-lerin ne manaya geldiği, Cenab-ı Allah tarafından determine edilip edilmediği ele alınır. İnkâr edenlerle nasıl muhatap olunması gerektiğine ve hangi şekilde tebliğ edilmesi önerildiğine de ayrıca bakılır. Bu bağlamda fetret devri durumlarında, yani İslamiyet’in hükümlerinin duyulmadığı veya yanlış duyulduğu zaman veya bölgelerde, iman etmeyenlerin ve müslüman olmadıkları halde iyilik yapanların ve güzel ahlaklı olanların durumları Bediüzzaman Said Nursi ve İmam Gazali, İmam Rabbani ve İmam Maturidi gibi farklı İslam alimleri açısından incelenir.

Anahtar Kelimeler: iman, küfür, inkâr, inat, mühürlenmiş kalp, fetret devri, ah-lak, Bediüzzaman

3 Sosyolog, Din Psikoloğu, Aile Psikoloğu, “Bilim-Uyum-Dini Bilimler Derneği” Başkanı, Almanya.

Page 40: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

40 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Mahkûmların Islahında İmanın Tesirive “Medrese-i Yusufiye Ufku”

— Cuma Karan4

Özet

Bu dünya imtihanında başarılı bir şekilde imtihanı geçmek, bu kısacık dünya hayatında saadet-i ebediyeyi kazanmak, her insanın en büyük mesele-sidir. Ancak bu konuda şeytan ve nefis insanı rahat bırakmamaktadır. Bazı in-sanlar, bu düşmanların darbeleriyle cezaevlerine düşebilmektedir. Bu mekânlar, bir anlamda, insanın kendi iç dünyasıyla yüzleşmesine, muhasebesine, ıslah ve arınmasına vesile olma potansiyeline sahiptirler. Yaratıcısını hatırlamak, emir ve yasaklarını düşünmek, hapse düşmesinin sebep ve süreçlerini gözden geçir-mek, hak etmiş ise; “Hak ettim; Rabbim de günahıma kefaret olarak bu ortam ve şartları halk etti!” düşüncesi; şayet ki hak etmeden düşmüş ise, “Bundan da benim için nice hikmetler vardır” deyip burayı, Yusuf (as) misali kendisine bir “Medrese-i Yusufiyye”ye dönüştürme fırsatıyla buraya düşen bir mahkûm, ha-yatının belki de en kazançlı dönemine dönüştürecektir. Hapse düşen kişi, büyük alimlerin, bilginlerin “mahkûm” sıfatıyla bu mekânlarda yıllarca hapis yattığını, ancak çalışmalarına engel olunamayacağını düşünür. Bu düşünce ile mahkûm, karamsar bir dünya yerine ulvi değerlerle donanmış bir dünyanın bireyi olabilir.

Bu çalışmada, imanın, mahkûmîn (hükümlüler) dünyasında yaptığı teb-dilat ve ıslahatla, “Cezaevlerin” nasıl birer “Medrese-i Yusifiyyeye” dönüştürü-lebileceği üzerinde durulmuştur. Özellikle de Said Nursi ve talebeleri gibi bir döneme damgasını vurmuş ve iman hakikatlerini içeren Risale-i Nur müfredatı ekseninde bu süreçteki tavsiyelerine yer verilecektir. Said Nursi’nin; “O’nu tanı-yan ve itaat eden zindanda dahi olsa bahtiyardır.” ifadesinin sonuç ve sürecinin arka planına bakılacaktır.

Anahtar Kelimeler: İman, Mahkûm, Medrese-i Yusufiyye, Kader, Ceza.

4 Dr. Öğretim Üyesi, İlahiyat fakültesi, İslam Tarihi ABD. Trabzon Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.

Page 41: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

41bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Risale-i Nur’da “Kadere İmanın Teselli Boyutu”

— Metin Şencan5

Özet

Kader, Allah’ın kâinatta olmuş ve olacak her şeyi ezelden bilip, takdir et-mesi ve levh-i mahfuzunda yazmasıdır. İrade, insanın sorumluluğunun başla-dığı alan olması yönüyle kader meselesinde önemli bir diğer kavramdır. Kader ve irade kavramları, diğer iman esaslarında da olduğu gibi Ehl-i Sünnet çizgi-sinde anlaşılamaması durumunda insanı İslâm’ın hoş karşılamayacağı isyancı ve ümitsiz bir hale düşürebilir. Bu negatif hal içerisinde olmak, bireysel ve top-lumsal olumsuzluklara sebebiyet verebilir. Bazı insanlar günahlarını ve dini yükümlülüklerindeki eksikliklerini kadere atabilir ve kendini yanlış düşünce sonucunda güvende hissedebilir ya da yapmış olduğu güzel davranışları kendi iradesinden zannedip bencilliğine sebep olabilir. İşte tam bu noktada kader ve irade kavramlarını doğru anlamak kişiyi yanlış fikir ve davranış sahibi olmaktan kurtarır. Elemler, musîbet ve hastalıklar, hayatın asıl gayesini kuvvetleştiren ve Allah’ın esmâsının cilvelerini gösteren hikmet parıltılarıdır. Elemler, musîbet ve hastalıklar tarzında olan hikmet parıltıları, içerisinde Allah’ın rahmetinin şirin güzelliklerini taşır.

Anahtar Kelimeler: Bediüzzaman Said Nursî, Kader, İrade, Kesb, Kötülük prob-lemi, Ezel, Teselli, İmtihan

5 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni, MEB, Samsun, Türkiye.

Page 42: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

42 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Bediüzzaman Said Nursî’nin PerspektifindenKüreselleşen Dünyada Din’in Evrensel Anlamı

— Dr. Musa Hub6

Özet

Müslümanlar için dinin esas kitabı olan Kur’an ve şârihi Hadisler, ‘yön-lendirici kudsiyet’in ana membaıdır. Müslüman toplumlar, küreselleşen dünya gerçeğinde dinin “evrensel tanımı”na ihtiyaç duymaktadır.

Din, Din-i Kayyim, Kur’an’a göre insanın üzerine yaratıldığı ‘fıtratullah’, Hadis’e göre de ‘nasihat’tir; insanî değerlerin başı olan ‘doğruluk, dürüstlük ve samimiyet’tir. Kur’an ve Hadis’ten ilhamını alan Said Nursî’nin perspektifinden ise küreselleşen dünyada İslâmiyetin evrensel anlamı, ‘insaniyet-i kübrâ’dır. Bu ‘ayakları yere basan din tanımı, aynı zamanda modern çağlarda ‘dinde tecdid’in de kapısını açmaktadır. İnsaniyet, insan türünün potansiyel mahiyetinin aktif-leşmiş halidir. İslamiyet de en büyük insaniyet medeniyetidir.

Kur’an merkezli ve sünnet daireli muhkem din anlayışı ve insanî değerleri, bilimsel verileri ve akl-ı selîmi esas alan dinî yorumlarıyla ‘İslam Rönesansı’nın bir çeşit şifresini vererek müslümanların önüne “en büyük insanlık medeniyeti” idealini koymakta ve onları o ideal ardında hamiyet-i diniyyeyle gayrete getirip ittihad-ı İslam’a ve cihanın sulh-u umumîsini te’mine sevketmektedir.

Dünya tarihinde insanlığın geçirdiği gelişim devirleri bakımından; vah-şet ve bedevîlik, kölelik, esirlik dönemlerini müteakip istikbaldeki ‘mâlikiyet ve serbestiyet devrine –ki ona kâmil insanlık devri de diyebiliriz– yakınlaştırıcı bir şuur aşılamaktadır. Nursî, Batı medeniyetine insaniyet-i suğra, İslamiyete ise in-saniyet-i kübra diyerek, istikbaldeki o ‘en büyük insanlık devri’nin ancak İslami-yet hakikatiyle gerçekleşebileceğini ve yeryüzünde en büyük insanlık medeniye-tinin kurulacağını söylemektedir. Buna uygun biçimde dindar nesiller yetiştirme hedefini ise Medresetü’z-Zehra projesi ile realize etmiştir.

Anahtar Kelimeler: Dinin Tarifi, İslamiyet, İnsaniyet, Medeniyet, Tecdîd, İslam Rönesansı, Dünya Barışı, İttihad-ı İslam.

6 Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dini İlimler, Tasavvuf Bilim Dalı, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.

Page 43: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

43bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Kur’an Çağrısında İletişim Usulü OlarakTeşbih ve Temsili Anlatım: Risale-i Nur Örneği

— Orhan Küçük7

Özet

Risale-i Nur’da, her asır başında hadis-i şerifte geleceği tebşir edilen dinin yüksek hâdimlerinin emr-i dinde mübtedi’ değil müttebi oldukları, yâni yeni ah-kâm getirmeyip dine vâki tecavüzleri red ve imha için tavr-ı esasîyi bozmadan yeni izah tarzlariyle ve zamanın fehmine uygun yeni iknâ usulleriyle ifa-i vazife edecekleri belirtilmektedir. Yeni izah tarzları ve zamanın fehmine uygun yeni iknâ usulleri hususu değerlendirildiğinde, teşbih ve temsiller yoluyla yapılan izahların, Risale-i Nur’un asrın anlayışına uygun yeni izah metodolojisinin bir yönü ve tecdit işlevinin bir boyutu olduğu ifade edilebilir.

“Teşbih kaidesi, meçhulü maluma kıyas eder” anlayışı mucibince, aslında Kur’anî bir yol olan teşbih ve temsillerle meselenin fehme takrib edilmesi, kendi asrında Risale-i Nur’u farklı kılan esaslardandır.

Bu çalışmanın amacı, tecdit anlamında Risale-i Nur’un iman esaslarını, aslında Kur’anî bir usûl olan teşbih ve temsillerle nasıl izah ve isbat ettiğini orta-ya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde Bediüzzaman’ın müceddidlik konusuna ve teşbihe bakışı ifade edilerek, ilahi beyan Kur’an-ı Kerim’den bu izah tarzına iliş-kin bazı ayetler paylaşılacak, imanın temel rükünlerinin ispatında ve ilgili ayetle-rin tefsirinde Risale-i Nur’daki temsilli izahata ilişkin örnekler sunulacaktır.

Böylece; Risale-i Nur’un yenileyici, kuvvetlendirici ve bu yönüyle İslâm dînini kuvvetlendiren anlamında, her yüz senede bir zâhir olacağı ve ümmetin işlerini yenileyeceği beyan edilen müceddit yönü, teşbih ve temsil babında orta-ya konacaktır.

Anahtar Kelimeler: Risale-i Nur, teşbih, temsili anlatım, iletişim, iman esasları, tecdit

7 Prof. Dr., Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Uygulamalı Bilimler Fakültesi, Sakarya, Tür-kiye.

Page 44: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

44 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Bediüzzaman Said Nursi’ninKuyudaki Adam Öyküsünün

Evrensel Tasvirleri ve Göstergebilim Çözümlemesi

— Rasim Soylu8

Özet

Bediüzzaman Said Nursi’nin Risale-i Nur Külliyatı’nın Sözler adlı kitabı-nın 8. Söz bölümünde imanın ve insanın dünyaya gönderilmesinin hikmetini anlatan “kuyudaki adam” hikayesi hem İslami kaynaklarda hem de Uzakdoğu kaynaklarında yer alan çok eski bir öyküdür. Aslının Hz. İbrahim’e gönderilmiş suhufda yer aldığı rivayet edilir.

Öykünün farklı ülke dinlerinde ve kültürlerinde benzer yorumları çeşitli minyatür ve resimlerle tasvir edilmiştir. Hemen hemen hepsinde ortak imgelerin ve göstergelerin yer aldığı bu tasvirler öykünün anlatımı yanı sıra yan anlamlar ve derin anlamlar da içerir.

Bu çalışmanın amacı Risale-i Nur’da ve doğu mitolojilerinde yer alan ku-yudaki adam kıssasının ve farklı kültürlerde ve zamanlarda yapılmış minyatür ve tasvirlerinin göstergebilim yöntemiyle incelenmesidir. Bu araştırmada; öykü-de ve tasvirlerde yer alan gösterge değeri taşıyan imgeler ve simgeler Barthes’in ortaya koyduğu düz anlam, yan anlam ve derin anlam çözümleme yöntemiyle yorumlanacaktır. Ayrıca Karşıt Anlamlar Şeması, Gremias’ın Eyleyenler Şeması ve Göstergebilimsel Dörtgen şeması ile de çözümlenecektir.

Anahtar Kelimeler: Risale-i Nur, Gösterge, Göstergebilim, Temsil, Kuyudaki Adam.

8 Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Sakarya, Türkiye.

Page 45: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

45bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Bir Yaşam Tarzı Olarak Fakr-u Kanaat:Said Nursi Örneği

— Reşat Açıkgöz9

Özet

Fakr-u kanaat, hem bir yaşam felsefesi hem de bir yaşam tarzı olarak, peygamberlerin, sufilerin ve yoksulların takip ettikleri yolun adıdır. Farsça kö-kenli bu kavram, sade, yalın ve paylaşmaya dayalı bir yaşam tarzını ifade eder. Kavram aynı zamanda insanlardaki ruhsal olgunlaşma ve potansiyel güçlere de vurgu yapar. Bu açıdan fakr-u kanaat, modern tüketim kültüründe neredeyse tüm toplumsal kesimleri etkisi altına alan tüketim ve gösteriş eksenli yaşam tarzına karşı bir alternatif oluşturma potansiyeline sahiptir.

Said Nursi de modern dönemde bu alternatif yaşam tarzını simgeleyen tarihsel bir kişilik olarak karşımıza çıkar. Bu yüzden, fakr-u kanaate dayalı yaşam tarzını modern dönemde yaşamış olan tarihsel bir figür üzerinden be-timlemek/anlatmak oldukça önemli görünmektedir. Zira yaşanmış gerçeklik, her zaman bir örneklik teşkil etme özelliğine sahiptir. Modern tüketim kültü-ründe tüketerek tükenen ve giderek bir yalnızlık ve ruhsal bunalım bataklığına sürüklenen modern insana fakr-u kanaat, gösteriş ve tüketimden uzak yalın ve paylaşıma dayalı bir alternatif sunar. Bu alternatif modern tüketim çağında ne kadar mümkündür? Tarihsel bir kişilik olarak Said Nursi’yi daha da önemli hale getiren nokta da burasıdır. Said Nursi, hem entelektüel düzeyde hem de maddi hayat düzeyinde gösterişten uzak bir hayatı tercih ederek fakr-u kanaate dayalı bir yaşam tarzının modern kültürde de mümkün olduğunu göstermiştir. Bu çalışmada, Said Nursi örneğinde, paylaşıma dayalı yoksulluğu ve azla yetin-meyi bünyesinde barındıran fakr-u kanaatin modern tüketim anlayışına karşı alternatif bir yaşam tarzı oluşturma imkânı üzerinde durulmaktadır. Bu amaçla özellikle Said Nursi’nin Rusya sürgünü sonrası hayatı ve eserleri incelenecektir. Zira kendisi tarafından “yeni Said” olarak adlandırılan bu dönem, Said Nursi’nin geçirdiği ruhsal dönüşüm sonrası- baskı ve göz altılara rağmen- kanaat ve sade-lik temelinde inşa etmek istediği hayat tarzına karşılık gelir.

Anahtar Kelimeler: Fakr-u kanaat, tüketim, yoksulluk, paylaşım, Said Nursi9 Dr. Öğr.Üyesi, Sosyoloji Bölümü, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.

Page 46: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

46 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Musibetler ve İman

— Seyhan Özsoy10

Özet

Said Nursi’nin çalışmaları insanın dünya ve ahiret mutluluğuna yönelik-tir. O, Allah’a imanın, mutluluğu kazandırdığını, inançsızlığın ise huzursuzluğa yol açtığını geniş bir şekilde izah etmiş ve musibetle başa çıkmanın reçeteleri-ni sunmuştur. Musibet, her insanın hayatında karşılaştığı bir olgudur. İnsanın dünya ve ahirette mutlu olabilmesi için olayları doğru değerlendirmesi gerekir. Kötü zannedilen şeyler bazen iyi olabilir. Bunun için öncelikle musibetlere nasıl yaklaşılması gerektiğini iyi bilmek gerekir. Bu çalışmada her varlığa ve eyleme iman penceresinden bakmanın insana neler kazandırdığı maddeler halinde ele alınmıştır.

Müslümanın musibetler karşısında sabretmesi gerekir. Kimseye dayana-mayacağı zorluk verilmez. Buna rağmen birçok insan sıkıntılar karşısında tü-kenmekte, ümitsizliğe düşmektedir. Maneviyat dünyasındaki bu sıkıntılar onun hayatında yıkımlara yol açmaktadır. Özellikle iki seneye yakındır korona salgını nedeniyle ortaya çıkan maddi ve manevi mahrumiyetler, yalnızlık, endişe birçok insanın ruh dünyasında olumsuz etkilemiştir. Bu çalışmada Risale-i Nur Külli-yatı tahlil edilerek musibete yaklaşım tarzı, ve tahammül edebilme yolları ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İman, musibet, salgın, sabır, huzur, tevekkül, mutluluk.

10 Dr, Diyanet İşleri Başkanlığı, Doetinchem, Hollanda.

Page 47: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

47bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Bediüzzaman Said Nursî’ye Göre İhtiyaç Kavramı

— Doç. Dr. Veli Sırım11

Özet

Batılı iktisadî yaklaşıma göre insanların ihtiyaçlarıyla bu ihtiyaçları kar-şılayacak mal ve hizmetler arasında bir uyumsuzluk vardır. Buradan hareketle de iktisat ilmi “kıt kaynakları sınırsız olan ihtiyaçlar arasında bölüştürmenin il-midir” şeklinde tarif edilmiştir. Aslında bu tanım ve yaklaşım kapitalist iktisadî sistemin bir özetidir. Zira bu sistem, insan ihtiyaçlarının sınırsızlığı esasının üze-rine kurulmuştur.

İslamî iktisat yaklaşımında ise ihtiyaçların değil arzu ve isteklerin sınırsız olduğu kabul edilir. Tatmin edilecek yön insanın maddî istek ve arzuları değil, manevî yönüdür. Manevî arzu ve emelleri sonsuz olan insanın bütün yönleriyle sınırlı kabul edilen dünya hayatında tatmin olması, istek ve arzularının karşı-lanması mümkün değildir. Bu durumda bireylerin maddî istek ve arzuları gerek dinî gerek ahlakî prensip ve kurallarla bizzat yine insan tarafından kontrol altına alınması istenmiştir.

Bediüzzaman Said Nursî, insandaki ihtiyaç kavramına “kulluk” perspek-tifinden bakar. Bu kavramı değerlendirirken “medeniyet-i hazıra” olarak ifade ettiği Batı medeniyetinin yaklaşımını ortaya koyarak, onu eleştirir. Bu medeni-yetin insanın heva ve arzularını harekete geçirerek zarurî olmayan pek çok ih-tiyacı zarurî ihtiyaç haline getirdiğini ifade eder. Bunun neticesinde de insanları helal-haram demeden tüketmeye ve harcamaya yönelttiğini belirtir. Tamamen israf temeli üzerine kurulu böyle bir sistemin de insanları, beklendiği ve iddia edildiği gibi refah ve zenginliğe ulaştırmak yerine, pek çok şeye muhtaç, fakir-liğin pençesinde ve ahlaksızlığın girdabında çırpınır vaziyete getirdiğini söyler.

Bu tebliğde Bediüzzaman’ın “ihtiyaç” kavramına olan yaklaşımı, yine onun penceresinden Batı ve İslam medeniyetlerinin bu kavrama yüklediği an-lamlar çerçevesinde ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler: Bediüzzaman, İhtiyaç, Batı Medeniyeti, İslam Medeniyeti.11 Doç. Dr., Namık Kemal Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Tarihi ABD.

Page 48: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

A b s t r a c t s o fP a p e r s i n E n g l i s h

Page 49: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

49bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Religious Diversity and Peaceful Living From Nursi’s Perspective: A Critical Study

— Md. Abdullah Al Mahmud1

Abstract

Because of the scientific discoveries, human being have experienced and received the maximum benefits and pleasures. As a result they want to live in peace and harmony. Besides these, some peoples are crying for peace and security; particularly in Muslim countries like Palestine, Iraq, Afghanistan, Sudan, Egypt, Syria, and Burma etc. Muslims of those countries are not only deprived of their fundamental rights; but also of their human rights by the superpowers and their local allies. But the irony of fate is that though Muslims are being deprived, the Western world and their Medias are portraying Muslims as terrorists and Islam as a terrorist religion, despite the fact that Muslims have been living in peace and harmony for long time in the West. On the other hand, to some extent, Western academics and missionaries are preaching and working on religious pluralism, religious dialogue and inter-faith harmony in the name of establishing peace, security and harmony. However, Bediuzzaman Said Nursi (1876-1960) advocates for the religious diversity, religious unity, religious understanding and religious harmony for peaceful living. After the fail of the “Hatt-i Sharif” (1839) and “Hatt-i Humayun” (1856) declarations where non-Muslims were given more privileges he stands for faith-based cooperation, unity, solidarity and harmonious co-existence with followers of other religions without losing Islamic faith and values. This research will aim at mapping up statements of Nursi that were related to religious diversity, interreligious harmony and peaceful living and identify the relevance of Said Nursi’s underlying messages that would convey peaceful and harmonious environment not only in Turkey but also in global arena. The research will be qualitative empirical research. This paper will also conduct an analytical study of Said Nursi’s writings and other academic works related to the paper title.

Keywords: Diversity, Said Nursi, Peace, Religious Pluralism, İnterfaith Dialogue, İslamophobia, Terrorism

1 Assistant Professor, Department of World Religions and Culture, University of Dhaka, Bangladesh.

Page 50: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

50 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Nursi’s View of Media:The Ma’na-i Harfi Model of Media use and

Its Relevance to the Indonesian Media Context

— Adeni Adenii2

Abstract

This paper aims to study media in the view of Nursi and its relevance to the Indonesian context. Sa’id Nursi was not a media scholar but he showed some important principles of media in his work. These principles can be implemented to today’s social issues of media use. Methodologically, this study is done with three stages, namely: exploring the Nursi experience of media; building a valued media model, and relating it to media issues in Indonesia. Using these ways, I find out that Nursi placed media as a great bounty of Allah and a form of Islamic civilization reflecting the ma’na-i harfi understanding. Besides, Nursi predicted the negative media use in terms of “the Dajjal appearance” and “Satanic broadcasting” causing media badness. The Dajjal seems like a symbol of a despotic colonialization of the world. Based on this view, Nursi suggested a valued media model, namely the ma’na-i harfi model in comparison to other concepts of the media model. The media presence points to Allah as the Creator and the Ruler. Therefore, media technology must be a means of universalizing God’s teachings, and media practitioners play a significant role in fulfilling God’s rules and human needs of information at the same time. In the field study of 2 Faculty of Da’wah and Communication, Walisongo State Islamic University Semarang, Indonesia.

Page 51: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

51bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Indonesia, what Nursi predicted is seen from media activities that reflect the Dajjal and satanic broadcasting. It mostly spreads hoaxes, hate speeches, and amoral content on the Internet where each individual frames the information as he needs. People can upload, download, and share information freely. As Dajjal characteristics stated by Nursi, people can frame the information to rule (colonialize) the world to satisfy their material needs. One of the unavoidable situations of Indonesia is the power of the secularist group through social media in de-Islamizing media space by labeling Muslims as kadrun (violent extremist group) and some vocal Muslim leaders are sued in court. Therefore, the religious trend of media, such as da’wah media, tabligh media, online recitation (ngaji online), and virtual pesantren that focus on spiritualizing media to counter secularism, is a necessity following the Quran’s media civilization mentioned by Nursi.

Keywords: Said Nursi, Risale-i Nur, Ma’na-i Harfi Model, Islamic Media, Media Use, Indonesian Context.

Page 52: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

52 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Rehabilitation of Prisoners Through Moral and Spiritual Education: The Perspectives of Risale-i Nur Therapy

— Aishatu Abubakar Kumo3

As the world claim to have advanced materially, human is faced with numerous problems ranging from domestic violence, suicides, alcohol, drugs, killing, robbery, theft, which led some to be imprisoned. The advances in science and technology did not solve social and psychological problems. Social and psychological development are essentials of life on earth. Human beings are created to serve Allah. When the heart did not find solace in the creator, it finds it in the opposite direction. Absence of spiritually; strong pillar in conducting social and mental life of a man on earth troubled humanity at steadily increasing rates of various crimes. Involvement in criminal offences led people to be imprisoned. As Muslims, subservient to the creator is a continuous process in life. Life in correctional service homes at times lead others into more dangerous crimes towards Allah and humanity. In this context, the paper addressed the need of Muslim prisoners with the objectives of making them a changed person. The research adopted a literary based work to reveal the social life of a Muslim in prison which makes some to be crueller than before and involved in highest criminal acts or offences. The Resalě Nūr that adopted the Qur’anic method of disseminating messages, has therapy to the imprisoned Muslim. The prisoner learns from another’s conducts, patience, gratitude, sincerity, and good qualities of akhlaq. According to the teachings of the Risala, prison reforms a sinner to be closer to Allah. A lesson is shown in the life of Prophet Yusuf in prison how he preached to his co-prisoners. Therefore, this paper aims to contribute to the life of a prisoner on how the adoption of Qur’anic teachings of the Nursi work can be a solution to some of the social problems among humanity. It also recommends that prison; place of reform and adjustments opens up for closeness to Allah. This illuminate the path for tranquillity in this world and reduce the contemporary social problems faced by the Muslim nations.

Keywords: Prisoner, Conducts, Risala, Tranquillity and Worship.3 Dr. Department of Religious Studies, Faculty of Arts & Social Sciences, Gombe State University

Gombe, Nigeria.

Page 53: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

53bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

The Role of Belief In Building Social Economic Balance Based on The Concept of ‘Self ’ and ‘Social Contribution’ In

Nur’s Collection: Communication Perspective

— Andi Faisal Bakti & Others4

The relationship between the concept of ‘self ’ and ‘social contribution’ in Islam is determined, among others, by one’s faith, prayer and zakat (almsgiving) as a sign of piety. One of the elements of taqwa (piety) in the Qur’an is iman (faith) in caring for others, both material and non-material. While the material elements refer to material possessions, wealth and finances, the non-material ones include the help related to emotions, mentality, and spirituality that is given to others. The word “other” refers to relatives, orphans, poor people, travelers/students, people in need, to unite the hearts of new Muslims, beggars, debtors, and slaves to be freed. We must ensure that the social assistance or contribution is of the same quality that we ourselves would appreciate. These social contributions have a dual purpose: to help others, on the one hand, and to purify the donor’s self and wealth, because “others” have rights to their wealth, on the other. This paper discusses Said Nursi’s position in his Risale-i Nur on this issue. In this paper, which adopts qualitative analysis methods, indexical and textual analysis approaches will be applied systematically. The concept of self and gifts are comprehensively examined in Nursi’s works and categorized into new classifications according to the perspective of Islamic communication of information (tabligh), social change (taghyir), technology development (tankir), and community formation (ummah). The concept of self and social contribution is found in The Flashes, Light 19, Surah 22, Signs of Miraculousness, and in Nursi’s Biography, which clearly elaborates on the role of zakat in social and economic development. Research shows that Nursi emphasizes the importance of believing in the unseen and giving alms, zakat, donations, waqf for the development of mankind, both economically and socially, in order to increase the spiritual goals of life in this world and in the Hereafter.

Keywords: Risale-i Nur, Self, Contribution, Development, And Community.4 Andi Faisal Bakti, Syarif Hidayatullah State Islamic University Jakarta; Mashadi Said, Pancasila

University; Umar Halim, Pancasila University, Indonesia.

Page 54: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

54 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Bediuzzaman Said Nursi’s Views on Education:The Bangladesh Perspective

— Ehsanul Haque5

Abstract

The Ottoman Caliphate collapsed in the last century. Today’s Turks follow Islam within a constitutionally secular structure. Bediuzzaman Said Nursi, a leading Islamic scholar and visionary Muslim thinker, played a vital role as the main protagonist behind the scene. He adopted various methods and strategies to bring Turkey out of the-then status quo. Educational reform is one of the methods and strategies. Bangladesh is a Muslim-majority country, which faces various problems including the problem in education system. There are two streams of education. The general education represents secularism, while madrasa education represents Islamic education. The general education fails to build practicing Muslim, while the madrasa education can’t cope up with the modern challenges. However, the madrasa education can’t reduce the gap among religious groups. Nursi’s thoughts on education combine religious education with modern scientific education. The main objective of this article is to find out solutions over educational problems in Bangladesh in light of Said Nursi and his thoughts revealed in Risale-i Nur. The article analyzed the educational model of the great Islamic scholar, his concept of integrated curriculum that promotes teaching of positive science in religious schools while religious subjects in secular schools, and their application in Bangladesh. The analytical and descriptive article highlighted Nursi’s educational concept that combines quality, religion, science and morality. The article discussed the concept in Bangladesh perspective and its necessity in the South Asian country. Alongside adoption of Nursi’s thoughts on education, his ‘Risale-i Nur’ should be widely known in Bangladesh. A number of research works, academic events, initiation of curriculum courses at universities. setting up of Nursi Centers are needed to study Nursi’s educational thoughts and their spread.

Keywords: Risale-i Nur, Madrasa al-Zahra, Bangladesh, General Education, Religious Education, Modern Science.

5 Ph. D. Researcher, Department of Islamic Studies, University of Dhaka, Bangladesh.

Page 55: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

55bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

The Assessment of The Secularization Thesis in A Globalized World

(A Study of the Teachings of Bediuzzaman Said Nursi)

— Fatima Ghani6

Abstract

This paper attempts to understand the secularization thesis from a sociological standpoint while inculcating Bediuzzaman Said Nursi’s view on modernity and the decline of Islamic values in an evolving society. It aims to explore the reasons behind such decline and any potential methods of mitigating the consequences as mentioned in Risale-i-Nur. By first defining the historical context within which Nursi’s works take place, Risale-i-Nur’s approach will also be mentioned. Furthermore, a general relationship between Islam and modernity would be explored to see the compatibility of the two. The paper will further draw a comparison between the social change occurring within the 21st century and during the decline of the Ottoman Empire. Due to the similarities of both eras, the paper will further assess the application of Nursi’s work in the modern Islamic world of today in terms of redefining the Islamic identity.

Keywords: Secularization, Modernization, Rationalization, Globalization, Ottoman Empire, Modernity, Social Change

6 Undergraduate, Forman Christian College University, Pakistan.

Page 56: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

56 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Indonesia’s Islamic History of Culture Coexistence and The Risale-i Nur Perspective: Revisited

— Fertiana Santy7

Abstract

Apart from the debates and discussions that emerged, in Islamic history the spread of Islam in Indonesia was not through defence or warfare but was considered to have gradually spread by means of trade activities as well as assimilation of local culture, local wisdom, and ancestral beliefs.

There are four existing theories related to the entrance of Islam in Indonesia, including the Indian theory (Gujarat), Arabian theory (Mecca), Persian theory (Iran), and Chinese theory – which in fact made Indonesia today is the country with the largest Muslim population in the world.

Bediuzzaman Said Nursi, through his Risale-i Nur had put emphasis on the need for establishing culture of coexistence and peace. He was convinced that this has been practiced and preserved long ago within the Islamic religious tradition for many centuries in the history. Nursi also gave credence that Islam embraces peace and cultural pluralism, accenting that God has created and made human beings into races and tribes so that they should recognize one another. For that reason alone, it is therefore paramount to revisit the truest essence of Indonesia’s Islamic cultural coexistence as it reflects the plurality as well as the diversity of religious practices and discourses in the Islamic history. Based on a qualitative descriptive historical methodological approach and grounded theory method (GTM), the analysis of this article is focused primarily on Islamic history in archipelagic Indonesia and how it relates to the Risale-i Nur perspectives of peaceful cultural coexistence in an exceptionally multi-ethnic-religious society.

Keywords: Culture Coexistence, Indonesia, Risale-i Nur, Cultural Pluralism, Islamic History.

7 Dr., Bureau of Laws and International Cooperation, Ministry of Religious Affairs Republic of Indonesia

Page 57: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

57bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

The Urgency of Belief In Creating Positive Peace and Harmonic Social Life in Internal Islamic Society

According to Nursi

— By Habiburrahman El Shirazy8

Abstract

Peace and a harmonious social life as the fruits of belief have a significant portion in Bediüzzaman Said Nursi’s Risale-i Nur. The internal life conditions of Muslims and all their ailments have been discussed in the writings of Nursi. This study intends to specifically elaborate on the urgency of belief (īmān) in creating positive peace and a harmonious social life within the internal Muslim community according to Nursi. Referring to Galtung’s concept, peace can be mapped as positive peace and negative peace. This study focuses on the role of belief in creating positive peace in the internal social relations of Muslims. The text analysis of Risale-i Nur is used to elaborate on how belief has a very significant role in creating positive peace. This study finds that Risale-i Nur accomodates the concept of positive peace. As described in Risale-i Nur, belief and compassion is the main cornerstone in creating positive peace and harmonious social life among Muslims internally. The fact that Said Nursi thought has preluded Galtung’s thinking about the widening definition of peace by the expansion of the meaning of violence which is related to actual and potential realization is also found in this study.

Keywords: Belief, Peacebuilding, Positive Peace, Potential Realization, Harmony, Social Life, Risalei Nur, Muslim community.

8 Indonesian Writer, PhD Student, Institute of Oriental Studies, Leipzig University Germany.

Page 58: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

58 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Impact of The Risale-i Nur on Humans’ Lives:The Bangladesh Perspective

— Dr. Hafiz Muztaba Riza Ahmed9

Abstract

The Ottoman Caliphate that reigned over five hundred years in Turkey had collapsed about 100 years ago. But influence of that Caliphate is still obvious in many works of intelligentsia, among whom Bediuzzaman Said Nursi is a pioneer of epistemological conscience of that era. He was the man who became fully able to retain Islamic ideas and thoughts after Caliphate. He became one of the most influential spiritual teachers of Turkey, and gradually, surpassing Turkey, he became the spiritual icon of the whole Muslim world. Today’s most change in Turkey is the result of apolitical faith-based movement. By spreading the teachings of Risale-i Nur all over the world, it will be possible to remove unrest and bring about spiritual and moral progress of the people. Risale-i Nur’ is considered as one of the most powerful books of purified thought and spiritual renaissance. It empowers the mind to change from within.

The purpose of this descriptive study is to highlight the impact of Risale-i Nur among the people and to spread this da’wah work in Bangladesh and to point out its strategy. At present, many books on Nursi have been published in different languages, including Bengali, and translations of Risale-i Nur are also available worldwide. Advanced research, seminars and symposiums on Nursi and Risale-i Nur are being held at various universities around the world. Bangladesh is a Muslim majority country. Many religious paths and theories exist here. The Muslims in Bangladesh are divided into different groups, factions and mentality; socially and politically too. In such a situation, Nursi and his teachings are much imperative. Said Nursi and Risale-i Nur are being introduced to Bengali speaking people. In this context, a Nursi Center can be opened in Bangladesh to promote study of Nursi and Risale-i Nur, and courses on Risale-i Nur can be introduced in different universities. This study, however, highlights the above discussions with generalized specification.

Keywords: Said Nursi, Caliphate, The Ottoman, Spiritual, Renaissance, Impact, Risale-i Nur

9 Professor, Department of Islamic Studies, University of Dhaka, Bangladesh.

Page 59: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

59bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

The Asma ul Husna and the Ma’rifatullah: Nursi’s Approach of Reading the Creation to Know the Creator.

— Sheikh Javaid Ayub10

Abstract

The holy Quran mentions that Allah created the Jinn and humans for nothing else but that they may worship Him. But, the Jinn and the Humans, in order to worship Allah’, must, in the first instance, know Allah and know the ways to worship Allah. Therefore, knowing God becomes important for believing in God. But how to know God? The Holy Quran clearly states that Allah as being is beyond human comprehension and understanding. It is here, according to Nursi the Asma ul Husna come to our rescue. Nursi states that God has to be understood and known by His Attributes reflected through the Asma ul Husna, the beautiful names of Allah and verily all the Most Beautiful Names belong to Allah. The Quran also states that ‘And He taught Adam the Names, all of them, and for Nursi, these names are the beautiful names of God Himself, the Asma ul Husna. Therefore, knowledge of Asma ul Husna is not only linked closely with the purpose of our creation but sets the route to reach to the goal of Ma’rifatullah. The paper will try to examine this relationship between the Asma ul Husna and the Ma’rifatullah by using the Nursian Approach that he taught Adam the beautiful names. The Asma ul Husna, is therefore, the epistemological frame to know the Creator through the creation. The paper will fit in the ‘knowledge of belief ’ segment of the Symposium.

Keywords: The Beautiful Names of God, Ma’rifatullah, The Human Self and the Cosmos, Nursi, Human Knowledge, Human Psychology

10 Assistant Professor, Political Science in Government Degree College Kilam, Jammu and Kashmir India.

Page 60: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

60 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Belief and Happiness In Both Worlds:Achieving Happiness in Both Worlds as Perceived

by Bediuzzaman Said Nursi & Shigeo Haruyama

— Mashadi S. Bakti A. F., Banri A. E., Halim, U11

Abstract

Everyone wants to be happy. No human living in this world does not want to be happy. Millions of papers and books have been written explaining how to live happily, especially life in this world. In the Islamic world, however, a true happy life is the life in the hereafter. The desire to lead a happy life is often not accompanied by knowledge and real actions. Therefore, this paper wants to present Nursi’s and Haruyama’s view on how to become a very happy person both in the world and in the hereafter. For Nursi, eternal life in the afterlife is everything. There is no other way to lead the happiest life except that to prepare ourselves, in the form of the provision of faith, piety, and good deeds. Nursi emphasized, “If you want to understand what great happiness and bounty, what great pleasure and ease are to be found in belief in God.” On the other hand, Haruyama saw that in humans there is a very essential hormone that needs to be activated in order for humans to feel happy. This hormone is called beta-endorphins. The hormone can improve humans mood, memory, enthusiasm, endurance, and creativity as well as reduce aggressiveness in human relationships with others, so that it can increase the body’s resistance to various diseases. It is certain that when this hormone is released from the human brain, they will feel happy. These two views find their meeting point in human spiritual life.

Keywords: Happiness, faith, hereafter, mortal world, eternal life, beta-endorphin

11 Universitas Pancasila & Universitas Islam Negeri Syarif Hidayatullah Jakarta, Indonesia.

Page 61: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

61bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Role of Study Centers, Publications and Symposiums in Disseminating The Teachings of Risale-i-Nur:

An Observation

— Dr. Md Abdul Kadir12, Mahade Hasan13

Abstract

The prime objective of this paper is to seek an answer to the question of how Nursi’s followers have spread his ideas, particularly in Turkey and in the world in general. In order to accomplish this, Turkey, Egypt and Bangladesh have been selected as case studies. It explores that Nursi’s ideas have not remained as theory but have still widespread practical implications. In addition, this research attempts to demonstrate that the Nur Community played a substantial role in order to restrain the rise of political Islam in Turkey by preparing to some extent the groundwork which made apolitical Islam receptive among its people. The research analyzes the contributions of study-centers (dershanes), publications, symposiums inside the turkey and International Nursi conferences at the different parts of the world in introducing Nursi’s thought to masses and making it well-grounded in society. The paper follows descriptive-analytical method to accomplish the research objectives. Findings reach to the conclusion that study-centers (Dershanes), publications, symposiums and international Nursi conferences played a crucial role in disseminating the teachings of Rislae-i-Nur among the Muslim societies.

Keywords: Study Centers, Publications, Symposiums, Risale-i-Nur

12 Professor, Department of Arabic, University of Dhaka, Bangladesh.13 Lecturer at the Department of Arabic, University of Dhaka, Bangladesh.

Page 62: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

62 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Demystifying The Dynamism of Nursian Approach toBelief in Contemporary Society

— Mohammad Azharul Islam14

Abstract

Scrupulously comprehending the vibes of his contemporary society through the prism of historical reality Bediuzzaman Said Nursi as a farsighted scholar elucidated and preached the basic tenets of the Qur’an vis-a-vis the ‘cosmic book’ (kitab-i-kainat) in order to decipher the existential dilemma of individual and to fortify his belief through efficacious investigation (tahqiq) as well as conviction and thereby constructing the underpinnings of a modern and successful society. He, unlike many theologians, explicated the unity of Allah, prophet hood and the existence of hereafter in such a magnificent manner that both heart and intellect of individuals are satisfied. Underscoring the ‘external’ and ‘internal’ challenges to the Muslim ummah, he, being equipped with the armaments as well as accoutrements of modern scholarship along with the Islamic fields of theology, exegesis, spirituality and so on, made it his noble target to reestablish the teachings of the Islam not with the material weapon of jihad but with the metaphorical weapon of the Qur’an and its illustrative truth to a generation who was entrapped with the different anti-Islamic doctrines and dogmas. This paper will endeavor to demystify the dynamism of Nursian approach to belief to combat the challenges of materialism, psycho-spiritual crisis and other anti-Islamic new ideologies and belief system through the effective realization of the messages of the Risale-i-Nur. Employing a qualitative method this study has explored the Risale-i-Nur and the various scholarship of different authors on the very concept ‘belief ’ and the matters ancillary thereto to demonstrate that Nursian approach to belief is so splendidly portrayed in the pages of Risale-i-Nur that a deeper understanding coupled with contextual interpretation will work as beacon and elixir to resolve the variegated crises of contemporary society.

Keywords: Nursi, Risale-i-Nur, Belief, Society, Allah, Qur’an.14 Central Law College, National Unıversity, Dhaka, Bangladesh

Page 63: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

63bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Significance of Family and Kinship in Muslim Society: Risale-i Nur Approach

— Mohd. Kutubuddin15

Abstract

Family is the foundation and heart of every Muslim community. A solid family unit provides serenity and stability, which is highly appreciated and considered as important for the religious and spiritual growth of its members. The serenity and stability that a healthy family unit provides are essential for its member’s religious and spiritual growth. In Islam, marriage and the formation of a family are greatly promoted. In most cases, a traditional Muslim family refers to an extended family. Parents, children, grandparents, and other older relatives are frequently included. Most Muslims believe that extended families provide them with more stability, affection, continuity, and support. Kinship is a social connection centered on the bond between parents and offspring and is based on blood ties. Marriageable connections are also considered kinship. The importance of kinship and sustaining familial connections is evident in the Quran’s and Hadith’s teachings. Allah does not like those who are severing the ties of kinship. In the holy Quran, Allah Almighty says: “…And fear Allah through Whom you demand (your mutual rights), and (do not cut the relations of) the wombs (kinship)…” (AI-Quran, 4:1). This verse shows that maintaining the ties of kinship is obligatory. This article has highlighted the definition of family, kinship, types, and significance of family and kinship in the Muslim communities in the context of the Qur’an-Sunnah and the approach of great Islamic scholar Bediuzzaman Said Nursi. Descriptive and analytical methods have been followed in this article. Making the family the center of religious practices, following Islamic culture in the family, cooperating to preserve the family ties, upholding Islamic cultures in every familial and social program, establishing women’s status and rights in the family, etc, have been discussed at the article.

Keywords: Family, Kinship, Marriage, Muslim Community, Quran-Sunnah, Bediuzzaman Said Nursi

15 Dr., Lecturer,Open School (Islamic Studies), Open University,Gazipur, Bangladesh

Page 64: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

64 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Interpretation of Diverse Dimensions of ‘Faith’ by Bediuzzaman Said Nursi and Its Impact upon Reawakening

Muslim Societies

— Dr. Muhammad Zulqarnain16

Abstract

Bediuzzaman Said Nursi (1877-1960) was considered one of the most revered and distinguished scholars of Islam in Turkey. He through his thought-provoking literature changed the course of time, revived teachings of Islam, removed contemporary misconceptions by interpreting Islam in a rational, logical and systematic way. One of the majestic dimensions of his scholarly work was the interpretation of different dimensions of faith and its role in reformation and reconstruction of Islamic societies. This research work was an attempt to uncover his understandings with respect to interpretation of faith in Risale-i-Nur. The study therefore addressed the four main dimensions of the topic; 1) interpretation of different dimensions of faith by Nursi; 2) Nursi’s methodology of Islamic reawakening, 3) Nursi’s endeavour and its role in reawakening Muslim societies, and 4) proposed framework for reawakening Muslim societies in present times. The review of literature disclosed that Nursi interpreted faith as a dynamic motion which wanted to bring wide-ranging change in all aspects of human life. He believed in the process of gradual reforms starting from the development of consciousness of individual, the implementation of faith in daily life, and restoration of shariah in individual’s life. He diagnosed the social diseases and presented holy medicine for every disease from the pharmacy of Holy Quran and Sunnah. His multidimensional interpretation of faith blew the spirit of transforming and reawakening Turkish society in particular and Muslim societies in general. In the light of cited literature, it was recommended that contemporary religious scholars should take guidance from his methodology to address contemporary issues, present their solution from Islamic perspective and convey the peaceful message of Islam around the globe. The research was primarily theoretical, and the research methodology was analytical-historical and descriptive. The data was collected from the primary (Risale-i-Nur) as well as secondary sources.

Keywords: Faith, Bediuzzaman, Nursi, Reawakening, Revivalism, Muslim Societies

16 Dr., Faculty of Usuluddin, International Islamic University, Islamabad, Pakistan.

Page 65: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

65bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Belief as a Means of Acquiring The True Meaning of Life in The Light of Nursi’s Perspective

— Mukhtar Umar Dagimun17

Abstract

Bediuzzaman Sa’id Nursi provided some benefits of belief as contained in the first chapter of the 23rd word. Nursi mentioned that it is the only means of earning paradise and an ultimate weapon against the Hell-Fire. It is in the light of the above fact that this paper intends to examine the benefits of belief in attaining a meaningful life in both worlds in the light of the 23rd word. According to Nursi, belief makes one to acquire the apex position of value worthy of paradise. It illuminates the universe and delivers the past and the future from darkness. It is a light and strength. Belief makes man distinct from animal and makes him to always supplicate to God which makes him powerful and successful in his affairs. Nursi employed the method of comparison between belief and unbelief in order to show the strength of belief towards attaining success in both world and on the other hand, in order to show the weakness of unbelief towards a ridiculous life leading to the Hell Fire.Thus; based on the Nursi’s submission on the benefits of belief, this author examines these benefits and how belief links the believer to His Creator and makes him to act according to God’s will and finally achieve the pleasure of Allah in both world. In writing this paper, both analytical and descriptive methods were employed. In other word, analytical method is adopted in analyzing the content of the first chapter of the 23rd word in which Nursi provided five major benefits of belief. In addition, descriptive method is also employed in discussing these benefits as provided by Nursi.

Keywords: Belief, Means, True Meaning, Nursi, Perspective, 23rd Word

17 Ph. D., Department of Islamic Studies, Usmanu Danfodiyo University, Sokoto, Nigeria.

Page 66: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

66 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Iman as the Foundation of Akhlak in the Phenomenon of Modern Life

(Analysis of Said Nursi’s Thought on Akhlak Studies)

— Nabila Huringiin18

Abstract

This paper attempts to explain the role of Faith as a moral principle or foundation in this modern era, according to Badiuzzaman Said Nursi. Modern human thought and lifestyle problems occur because of the rise of secular views, which reject all metaphysical things, including values and moral studies. This research is library research, so the data collected by the researcher is data in the form of narrative and not numbers. The method used by the researcher is descriptive analysis method and content analysis in explaining the relationship between Said Nursi’s view of morality on modern human life. The approach used by the researcher is a Sufi philosophical approach so that the researcher’s approach is in line with the approach used by Nursi. This study explains that Said Nursi’s Akhlak principles that focus on Tauhid or aqidah are the basis for the formation of Akhlakul Karimah. Akhlakul karimah is one solution for the life of modern society, which is far from metaphysical values. The researcher found that Iman as the basis for the manifestation Akhlak to humans and Nature.

Keywords: Akhlak, Iman, Modern Life, Said Nursi, Risale-i Nur

18 Aqidah and Islamic Philosophy, University of Darussalam Gontor, Ponorogo, Indonesia.

Page 67: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

67bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

The Concept of The Human “I” According to Said Nursi as aResponse to Narcissism

— Netty Yuwanda19

Abstract

The psychological crisis is one of the severe problems that threatening the future of mankind. Atheistic ideology and material culture based on self-love, misunderstanding of self-concept, and the absence of spiritual values could lead to inappropriate attitudes, even kufr. Therefore, a discussion of the concept of The Human “I” is needed. This study found that when the concept of The Human “I” is observed through the harfi paradigm which is tauhidi, it would encourage people to have a complete understanding toward the self-existence and God. Thus humans could act fairly by putting themselves in their proper place as servants (‘Abd), and acknowledging their God (ma’rifatulah) as the Creator of the universe. Apprehending that human ownership is only an assumptive Rububiyyah of the true Rububiyyah of Allah and human nature is only a partial reflection of the attributes of Allah. Here the role of human faith is necessary thereof. On the other hand, if the understanding of the concept of The Human “I” is seen through an ismi paradigm which nullifies faith values, it would lead to a misunderstanding and zero acknowledgement of the existence of self and God, thus engender the narcissism. With the descriptive analysis method, the study of the concept of ‘Ana or ego’ which is understood through the paradigm of this harfi could be a solution for the problem of narcissism or overrated self-love in society. The harfi paradigm used by Said Nursi toward the concept of The Human “I” might be guidance to the proper understanding of tauhid. Consequently, one can control himself and maintain al-Akhlaq al-Karimah. By adopting a new approach to self-understanding by examining the concept of The Human “I” in Badiuzzaman Said Nursi’s psychological thinking this article presents a sustainable solution to the contemporary psychological problem “narcissism”.

Keywords: Ana, Iman, Narcissism, Ismi, Harfi19 PG on Aqeedah and Islamic Phiosophy, University of Darussalam Gontor, Ngawi, Indonesia

Page 68: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

68 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Belief and Happiness in Both Worlds:Building a Prosperous Individual

— Nisar Ahmad20

Abstract

With the rise of the 21st century, the advancement in science and technology has changed the living style of individuals across the globe. Surprisingly, this change has dispersed both human values and spiritual belief system of man rigorously. The substance of faith, in terms of underlying spirit, has become delinked from forms and rituals. Disbelieving, as a prime factor, has raised lots of problems, disappointments, crises, external quietness, and have also snatched the real charm and happiness from humans. Belief is the most effective source that filters the materialism, mental disorders, and external quietness, and various other troubling illnesses of life from such individuals. It is the power of belief that keeps us calm and stable humans even at the time of critical challenges and severe crises. This research empowers the human self and belief with empirical, philosophical, and modern thoughts of Said Nursi to combat materialism, secularism, and other similar approaches by analyzing the data theoretically. With the help of the Risal-i-Nur study, this research describes the importance and significance of belief in individuals’ life that actually brings prosperity and happiness in both worlds. Additionally, a short survey of the impacts of faith and spirituality will also be presented to highlight the importance and development of faith for sustainability and well-being in human life. The study comprising Nursi’s thoughts also aims to empower humans to counter the contemporary challenges. The major objective of this study is to promote the Islamic perspectives of a balanced life that deals with the real happiness of an individual’s body, mind, heart, and soul in both worlds.

Keywords: Belief, Challenges, Materialism, Balanced life, Nursi Studies, Happiness

20 Dr., Assistant Professor, Department of Religious Studies, FCCU Lahore Pakistan.

Page 69: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

69bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

Loyalty as an Indicator of Strong Belief:Risale-i Nur Approach

— Nurulwahidah Fauzi21

Abstract

Personal values were known as a “broad desirable goals that motivate people’s actions and serve as guiding principles in their lives”. It was about 102 examples on personal values and belief in human life system that affected individual’s culture, personal upbringing, life experiences, and a range of other influences. This kind of personal values will normally guide them to a decision making in all aspects in their life such as career, religion, social circles, self-identity and one of the value that would be discussed are loyalty.

This article would attempt to achieve some of important objectives, such as;

i) a loyalty from the Islamic perspectives,

ii) to describe Said Nursi’s understanding of loyalty from Risale an-Nur approach,

iii) to analyze the the interconnection within the analogy described by Said Nursi to further clarify an interpretation of the verses of the Quran. The finding of this article shows that loyalty are exist when we trust, obey to Allah and to the messengers.

Keywords: Loyalty, Strong Belief, Identity, Risale-i Nur

21 Dr., Senior Lecturer, Faculty of Quranic and Sunnah Studies, Universiti Sains Islam Malaysia.

Page 70: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

70 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

An Islamic Perspective in Peace Building:Bediuzzaman Said Nursi’s Risale-i-Nur Non-Violence

Approach

— Rahmatu Buba22

Abstract

Religion has long been influential and central in the daily life of numerous societies. However, scholars and practitioners of International Relations and Peace and Conflict Resolution Studies tend to ignore religion in their analyses due to the considerable influence of the secularist paradigm within these fields. Religion tends to be perceived as a cause of violent conflict, and hence as a phenomenon that must be relegated to the private sphere. Against these more conventional approaches, some scholars and practitioners have begun to approach religion as a factor that can potentially shape peace and security in positive ways. Within this context, the aim of this paper is to examine the Islamic non-violence tradition in ensuring peace-building in conflict-torn societies. The study relies on the use and analysis of the prominent work of Bediuzzaman Said Nursi (1877-1960) and Islamic sources that constitute the source of epistemology for this Islamic perspective of peacebulding. The paper reveals that social justice is the core principle of Islam and that the primary principle in Islam is peace. Therefore, a long lasting peace among individuals in the situation of violent conflict requires a bottom-top approach. This means creating a culture of peace through an Islamic non-violent society by reminding Muslims that their main purpose in life is to live peacefully and to spread peace.

Keywords: Religion, Islam, Peace, Peace-Bulding, Non-violent Peace-Building.22 Political Science, Gombe State University, Gombe State, Nigeria.

Page 71: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

71bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

True Happiness Through Faith-Based Struggle for Divine Unity

— Shahid Bin-Ali Ibn-Ali23

Abstract

Mankind witnessed the societal impact of the struggle of the Prophet, who is extolled for the perfection that raised him to his exalted rank, and made him the paragon of all that exists, a mercy to the world, the purest of mankind, the one who dispelled darkness through his beauty and preserved human dignity, and the completion of the revolving ages, Muhammad the chosen, upon whom be blessings and peace. His struggle transformed the worst and most savage nation of Arabia that mankind had ever seen, into the greatest generation in human history, where mighty empires did not even have the courage to rule the male-dominated nomadic tribes, and where lawlessness was the law. This study expands on discussions about the transformation of the socio-political-religious framework and explores the blessed pattern of the struggle of the Prophet by studying his life and that of his companions, along with the reformatory program of Imam Rabbani, which adheres to the blessed pattern for social and moral restoration. This article also reflects the apolitical faith-based struggle for divine unity of Ustaz Bediuzzaman for social engineering, which follows in the footprints of the same pattern, and includes his views that science and religion are not in conflict but different expressions of the same truth. The legacy of Ustaz and that of Imam Rabbani through their endeavors for intellectual and spiritual reformation proved that true happiness, both in this world and the hereafter, can only be found in belief and knowledge of Allah, and that the truth cannot be deceptive, and one who sees it cannot be deceived; truth with the heavenly light will continuously shine.

Keywords: Divine Unity, Happiness, Intellectual And Spiritual Reformation, Prophethood, Societal Impact

23 Professor and Deputy Vice-Chancellor, Academic, Research, and Student Affairs, Umma University, Kajiado, Kenya.

Page 72: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

72 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Inculcation of Adab and Religious Education to the Muslim Youth: An Analysis of the book Mursyîd asy-Syabâb by

Bediuzzaman Said Nursi

— Sofian Hadi24

Abstract

This paper is written at aims of exploring the way of inculcating adab and religious education to the youth according to Badiuzzaman Said Nursi. The valuable procedure were written specially in Nursi’s book Mursyîd asy-Syabâb. The main message that Nursi’s stress on was about the attitude of recognizing God and self, which namely adab. To the best of Nursi’s opinion by recognizing God and self would make the youth not go astray in gaining knowledge. Knowledge for Nusi refers to the understanding of God as the creator of the universe. However, youth Muslim people should recognize God in order to recognize His creation. There are three steps to be conducted. Firstly, the essence of Bismillâh. Secondly, knowledge (Ilm) to recognize God. Thirdly, being a good youth. These all three theme representative of inculcation of adab and religious education to the youth. This paper is library research by using content analysis which reference to main sources of Risale-i Nûr with the analytical strategy approach toward the Nursi’s book. By using the analysis study, the result was highly significant to inculcation adab to the youth.

Keywords: Adab, Inculcation, Youth Muslim, Said Nursi, Mursyîd asy-Syabâb24 PG, University of Darussalam (UNIDA) Gontor, Indonesia.

Page 73: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

73bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

An Assessment of the Nursi’s Perspective on the Role of Faith in Building a Socio-Economic Balance in the 21st Century

— Vaffi Foday Sheriff25 & Adam Yusuf Adam26

Abstract

The 21st century has no doubt the most complex and challenging epoch in the socio-economic history of human existence on earth due to many reasons. Islam, as a religion and way of life, has promulgated principles on how best social and economic system effectively work to ensure human prosperity. The root of that principles is belief, which serves as an instrument that provides man with absolute social security and balance. To perfectly express this fact, Bediuzzaman Said Nursi, in the Risale-i Nur, has explored the human socio-economic system as it relates to belief in the existence of Allah, life and the universe. This paper, therefore, questions the concept of belief from Nursi’s perspective, examines its essence, and its role(s) in building socio-economic balance in the 21st century and beyond. However, the analytical method used in writing this paper discovers that Nursi is not only a religious teacher but also a modern social analyst that his Risale has explicitly exposed that belief is the foundation of socio-economic balance of the human societies that must be based on firmed knowledge of Allah, certainty in the occurrence of resurrection, divine determining that allows man’s free choice and knowledge to design the socio-economic system would work for every strata of the society. These according to Nursi do not only guarantee the pleasure of this life, but also salvation in the next.

Keywords: Faith (Iman), Socio-economic, Balance, Sa’id Nursi, Risale-i-Nur.

25 Department of Islamic Studies, Usmanu Danfodiyo University, Sokoto, Nigeria.26 Faculty of Arts and Islamic Studies, Usmanu Danfodiyo University, Sokoto, Nigeria.

Page 74: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

74 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

Interpretation of Scientific KnowledgeAccordıng to Qur’an and Risale-iI Nur

— Zeki Eker27

Abstract

Scientists produce objective knowledge about universe as a whole as well as its various parts and aspects. The branches of science are for specializing. Physics follows the structure and motion of material bodies, chemistry involves at molecular and atomic levels, and biology regards living plants and animals. All appear working on a big jigsaw puzzle called the “universe”. Although the big picture is not yet complete, its appearance from micro to macro cosmos is roughly understood, including how the machinery of the universe works and evolves. Such hadith “seek knowledge even if you have to go as far as China”, “wise reason (Hikmet) is a missing property for Muslims” refer to scientific knowledge being a value itself, and valid therefore, for Muslims to interpret science according to Islamic belief and to use it to benefit Muslim societies and others. The same information could be interpreted differently. It is not valid in contrast, to force non-Islamic interpretations on Muslims and vise versa. The method of this study is to discuss problems encountered by Muslims in evaluating scientific knowledge based on two examples, the hydrological cycle and the large scale structure of our universe. Both examples illustrate how the same knowledge appears different in the style of the Qur’an compared to the contemporary style expounded by Risale-i Nur. In conclusion, the importance of plain scientific knowledge is emphasized. Although mistakenly understood as an atheistic or at least agnostic interpretation, plain scientific knowledge should not be discounted. Otherwise meaningful interpretations could be lost.

Keywords: Science, Islamic Science, Scientific Knowledge, Interpretation, Objective Knowledge, Risale-i Nur

27 Prof. Dr., Uzay Bilimleri ve Teknolojileri, Fen Fakültesi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Turkey.

Page 75: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

A r a p ç aÖ z e t l e r

Page 76: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

76 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

دور الايمان في تأسيس السلام الاجتماعي في فكر الإمام النورسي

— د. رشيد محمود رشيد

الملخص:

الحمد لله الذي أنار لعباده سبل الإيمان والصلاة والسلام على الهادي البشير والسراج المنير سيدنا محمد, وعلى آله الطيبين الطاهرين وصحبه الغر المحجلين ومن تبعهم بإحسان إلى يوم الدين

وبعد

فإن الباري عز وجل تعهد هذه الأمة بالحفظ والرعاية بإرسال المجديين لأمرها كما نص على ذلك الحديث الشريف، وقد بلغت الأمة في نهاية قرنها الثاني عشر للهجرة من الضعف والهوان ما جعل الأمم تتكالب عليها فكان أن بعث الله فيها من علمائها من يقوم المعوج ويصلح لها ما فسد من أمرها والإمام النورسي هو من أبرز هؤلاء المجددين والذي كشف بنور بصيرته موطن الخلل في الأمه في عصره فشخص الخلل في الإيمان ثم بدأ التأسيس لقواعد إيمانية انطلاقا من كتابي الله المسطور

والمنظور مخاطبا العقول والقلوب معا.

وفي هذا البحث سأحاول بإذن الله إيجاد العلاقة بين عمل الإمام النورسي في مؤلفاته وحياته الشخصية في التركيز على الإيمان ومحاولة تجديده في نفوس الناس من خلال أساليب القرآن الكريم مع وسائل عصره وأثر ذلك الإيمان في صناعة السلام الاجتماعي في فترة شهدت حروبا عالمية وأهلية

في محيطه مع ما كان يعانيه جسد الأمة من تمزق وتفرق.

وتقتضي خطة البحث تقسيمه إلى مقدمة ومبحثين وخاتمة

المبحث الأول: منزلة الإيمان في فكر وحياة الإمام النورسي

المبحث الثاني: أثر الإيمان في السلام الاجتماعي من خلال أنموذج شخص الإمام النورسي

الكلمات المفتاحية : الإيمان، السلام الاجتماعي، فكر، الإمام النورسي

Page 77: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

77bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

الإيمان وأثره في تأسيس السلام الاجتماعي: دراسة تطبيقية على رسائل النور

— أ. د. علي بن العجمي العشي

— د. سالم المساهلي

الملخص:

رسائل النور مدونة لمعاني الإيمان ولأبعاده الاجتماعية، تستجيب لحاجة العقل المعاصر، وتوسع كيفيات تلقي الإشارات الربانية في الوجود، كما تحيي في قلب المؤمن مشاعر الانتماء للكون وتوسع

مجالاتها.

وهى قراءة واقعية لحقائق الإيمان تمتزج فيها الروح والعقل والقلب، وقد استطاع النورسي بهذا المداد الحي تحريك السواكن وشحذ الهمم وإيقاظ العقول، وبه أبان عما تشربه وتلقاه من فيض الهداية الربانية وأنوار الإيمان، فقذف في العقول شعلة الوعي، وأضاء كهوف النفس بنور الحق، وحرك نبض

القلب بوميض البصيرة.

إن الإيمان يتجاوز منطق العقل النظري لأنه وثيق الصلة بأعماق الإنسان، فليس معادلة ذهنية، وإنما هو دفقة شعورية ونباهة عقلية وأداء اجتماعي، يسعى لتحقيق السلام النفسي للمؤمن ولغيره من

الناس من خلال العلاقات الاجتماعية المستنيرة بهدي الوحي.

وما رسائل النور إلا إشارات إلى أن الإيمان يسرج مشاعل القيم الجامعة للإنسانية على التعارف والتراحم والتعاون، فهي وثيقة الصلة بالعقيدة، فلا كمال للإيمان دون أن يحب المؤمن لأخيه ما يحب لنفسه، وأن المسلم من سلم الناس من لسانه ويده، وأنه ليس لعانا ولا طعانا ولا فاحشا ولا بذيئا، وبذلك تمتزج مشاعر الإيمان وقيمه بالسلوك الاجتماعي، لترسي علاقات متينة تقاوم أمراض النفوس من كراهية وضغائن وأحقاد وصراع، لتبني نفوسا مطمئنة سبيلها المحبة والإيثار والتراحم، بما يدفع بالتي

هي أحسن ويؤلف بين القلوب.

إن أهمية هذا البحث تنطلق من ملاحظة حاجة شعوبنا اليوم إلى التوقف في رحاب رسائل النور مستلهمة نورانيتها متحلية بما تدعو له من قيم، تقاوم بها ما ران على القلوب من صدأ الغفلة، وتوقظ شعورها برسالتها الثقافية والحضارية رحمة للعالمين، فتخلص دينها من التشويه الثقافي الذي جعله رديفا للعنف والإرهاب، وتواجه العالم بما يشرح حقيقة الإيمان بوصفه أرضية مشتركة للحوار والتفاهم

والتعايش السلمي، وكلمة سواء في كونية عادلة لا هيمنة فيها ولا استتباع.

هذا ما يحاول البحث بيانه استمدادا من أنوار الرسائل، بما تمثله من معين لا ينضب لانبجاس المعاني الإنسانية النبيلة، وسنتناول فيها مركزية الإيمان عند النورسي بوصفه مشروعا لإنقاذ الإنسان، مركزين على آثار الإيمان في ترسيخ معاني السلام الاجتماعي والعيش المشترك، إسهاما في استمداد منهج النورسي، وبيانا لصورة الإسلام الحقيقية دينا يأمر بإلقاء السلام على من نعرف ومن لا نعرف.

الكلمات المفتاحية : الإيمان، السلام الاجتماعي، رسائل النور

Page 78: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

78 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

دور الايمان في تحقيق الأمن الأسري عند الامام النورسي

— حميد مسرار

الملخص:

الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على أشرف المرسلين سيدنا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين.

أما بعد ،فالأسرة هي محضن الأخلاق والتربية،وهي منبت الإحساس بالأمن وهي أصل لمفاهيم العمران البشري. لذلك اعتنى الإسلام بها وبأمنها عناية خاصة، واعتبر الأمن مقصدا عظيما يتوخاه

من خلال أحكامه وتشريعاته.

ولما كانت الأسر العربية والإسلامية تعيش إشكالات متعددة- من حيث تزايد نسب الطلاق والعنف والإجهاض- بسبب فقدان الأمن بشتى أنواعه: النفسي والفكري والروحي والاجتماعي والاقتصادي، الشهود لتحقيق تسعى آمنة أسرة بناء معالم رسم قد النور رسائل في النورسي الإمام لأن ونظرا الحضاري، فالسؤال الذي نود الإجابة عنه من خلال هذا البحث :ما معالم تحقيق الأمن الأسري عند

الإمام النورسي ؟

هذا السؤال يتفرع عنه مجموعة من الأسئلة الفرعية مثل :

ما مرتكزات تحصيل الأمن الأسري؟

ما المداخل التي يجب أن يشتغل عليها لتحقيق أمن الأسرة؟

- ما المداخل التي يكرسها الايمان لتحصيل الأمن الأسري عند الإمام النورسي ؟

هذا البحث يسعى لتحقيق مجموعة من الأهداف نذكر منها :

بيان الأثر الفاعل للإمام النورسي في إعداد نظام تربوي يتكفل بمواجهة الإشكالات الأسرية .

النظر في رسائل الإمام النورسي من أجل إيجاد حلول لتحقيق الأمن الأسري .

بيان علاقة مبادئ رسائل النور بأهم أسس تحقيق الأمن الأسري .

لذلك ،ولمعالجة هذا البحث قسمته إلى مباحث ثلاثة :

المبحث الأول :دراسة مفاهيمية

المبحث الثاني :أسس ومرتكزات تحقيق الامن الاسري عند الإمام النورسي

المبحث الثالث :دور الايمان في تحقيق الامن الاسري عند الإمام النورسي

خاتمة :تكون عبارة عن خلاصة جامعة لنتائج البحث.

الكلمات المفتاحية : الأمن ،الأسرة ، الإمام النورسي ، الايمان

Page 79: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

79bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

سبل المحافظة على الإيمان في الأزمات

– رؤية من خلال رسائل النور –

— زياد صالح حميد

الملخص:

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله ، والصلاة والسلام على محمد رسول الله وعلى آله وصحبه ومن والاه.

أما بعد: ففي خضم الأزمات المتسارعة الجسام، النازلة بأمة الإسلام، بعد أفول شمس الخلافة العثمانية فشا الإلحاد بحيث أصبح مظهرا للثقافة، وأصبحت معاداة الإسلام ثقافة، والتمسك به جريمة

لم تغتفر.

هائلة، أعداد منهم فاستشهد عليها، المصائب وتوالت الإسلامية، الأمة على الدنيا فأظلمت وأعدم من العلماء جمع كبير، أو أودعوا غياهب السجون، فأصبحت شعائر الدين الإسلامي ممنوعة

ممارستها. فأصبح الإسلام والمسلمون غرباء العصر.

ولكن بما أن الإسلام هو دين الله، وهو الموعود بالنصر والتمكين فقد هيأ الله تعالى علما من أعلام الأمة )سعيد النورسي( قائما على الثغرات، ونستطيع القول: هو رجل بأمة، مقتديا بأبيه إبراهيم

)عليه السلام( حيث قال تعالى فيه: )إن إبراهيم كان أمة(.

ومن أمعن النظر في رسائل النور يتبين له أن هم العقيدة والإيمان من أولى الأولويات عند بديع الزمان، لأن الزمن الذي كتبت فيه كان زمن الأزمة، وفي مقدمة الأزمات أزمة الإيمان، لذلك فإن رسائل النور تركز على هذا المحور الأساس، وتكثف محاولاتها في خدمة المقصد الأسمى )مقصد

إنقاذ الإيمان(، وذلك عن طريق بيان درر القرآن الكريم، وإثبات حقائقه الإيمانية.

خطة الدراسة: السبل في هذا المجال كثيرة في رسائل النور، ربما لا يحصيها باحث، ولا يقف على جميعها دارس، ولكن: ما لا يدرك كله لا يترك جله، وقد اخترنا من بينها ما نراها قريبة من قواعد أساسية في هذا المجال، فمنها ما تتعلق بالعقيدة، ومنها ما يتعلق بالمسائل الجزئية، وبعضها تتعلق بالحياة الاجتماعية، والعلوم بشكل عام ... وهكذا، وهي أسس شرعية وقواعد أساسية للخروج

من المآزق والأزمات بإيمان سليم.

الكلمات المفتاحية : الإيمان- الأزمة - سبل- النورسي

Page 80: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

80 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

الوعي الإيماني وآثاره في تكوين شخصية المؤمن عند النورسي

— د. محمد خليل جيجك

الملخص:بما المعاصر الإنسان لدى كامل إيماني وعي تكوين نحو منصبة كانت النورسي جهود إن استهدف لغزوات فكرية شرسة وتشكيكات عقدية كثيفة. ويحاول تحقيق ذلك الوعي من خلال الحجاج الإيمانية إثبات جميع دعاواه كافة مؤلفاته ديدنه في أن من الهادئ، كما العقلي والنقاش المنطقي بالأدلة المبثوثة في مختلف جنبات هذا الكتاب المنظور مستعينا في ذلك ومستضيئا بشتى آيات الكتاب

المسطور.فإن النورسي مقتنع تماما أن أكبر أسباب ضعف المسلمين وأخطر المخاطر المحدقة بهم هو

الضعف العقدي والجهل بأحكام هذا الدين الحنيف.ويجهد النورسي رحمه الله نفسه ويتعب قلمه بما جمع من آلاف الأدلة المزبورة في جميع رسائله وسائر مؤلفاته. ومن خلال إلقاء نظرة إجمالية على حصيلة هذا الجهد المبارك يستبين أن النورسي كان يستهدف من تكوين هذا الوعي الإيماني المستنير لدى الإنسان المسلم تحقيق هذه النتائج التالية:

تكوين شخصية إسلامية متماسكة مقاومة لفتن العصر ومتصلبة تجاه أعاصير شكوك الإلحاد - والإنكار ،

التمسك الكامل لمعايير الكتاب والسنة في الأعمال والأحوال الشخصية، والالتزام الكامل - بأحكامهما وأخلاقياتهما ومبادئهما التي لا تأتي إلا بخيور جمة وبركات غزيرة،

تكوين الانضباط النفسي المستقر والتوازن الروحي التام تجاه تقلبات العصر وما يقع بين فينة - وأخرى من الأحداث الجسام،

التخلق الخليق بالأخلاق الإسلامية الرفيعة في جميع الملابسات والمناسبات.- التزود ببصيرة إيمانية من خلال ما يفيض على المرء من بركات الإيمان والإسلام وعمل -

الصالحات،المقاومة الصلبة الشديدة تجاه ما يواكب المؤمن من خلال أحداث الحياة المعاصرة المرعبة -

المفزعة.قرائة أحداث الكون وتصاريفه قرائة إيمانية رشيدة سديدة في ظلال الأسماء الحسنى وفهم مغزى -

تلك الأحداث على ضوء تجليات الأسماء الإلهية والصفات الربانية.عدم الركون إلى زخارف هذه الحياة السائلة الزائلة وعدم الاغترار بزينتها ومغرياتها، والتجنب -

عن أدناسها وأرجاسها.فستحاول هذه الورقة أن تسلط الضوء –بمشيئة الله تعالى- على ما يحققه رسائل النور بكافة لفوز آثار حميدة ونتائج طيبة تكون سببا يترتب عليه المؤمن إيماني كامل لدى أجزائها من وعي

المؤمن في دنياه وأخراه ومن الله التوفيق.المؤمن، الشخصية، التكوين، الأثر، الأدلة، النورسي، الإيمان، الآخرة، الله، : المفتاحية الكلمات

رسائل النور

Page 81: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

81bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

القيم الإنسانية في فكر النورسي مقاربة لتحقيق التعايش في مجتمع الأقليات

) دراسة تطبيقية على مجتمع الأقلية في جنوب تايلاند(

— د. رشدي طاهر

الملخص:

هدفت الدراسة إلى الكشف عن دور منظومة القيم الإنسانية المشتركة في تحقيق التعايش السلمي في مجتمع الأقليات ؛ مستلهما من فكر بديع الزمان سعيد النوري ورسائله ، وإمكانية تطبيق ذلك على أرض الواقع في مجتمع الأقلية المسلمة بجنوب تايلاند الذي يتسلح بالإيمان وينهج شريعة الإسلام في طريقة حياته ومعاشه ، وتناولت : نبذة عن حياة بديع الزمان النورسي وخلفيات عصره الاجتماعية ، ولمحة عن الحياة الدينية والاجتماعية في منطقة جنوب تايلاند ، القيم الانسانية المشتركة في فكر بديع الزمان النورسي ودورها في تحقيق التعايش السلمي في مجتمع الأقليات ، وتطبيقاتها في مجتمع الدراسة الحالية ، واستخدمت المنهج الوصفي التحليلي إضافة إلى دراسة الحالة ، وتوصلت إلى : أن تطبيق منظومة القيم الإنسانية المشتركة من أجل التعايش السلمي حقيقة لايمكن تكذيبها أو مجاراتها ، والإيمان طريق لتحقيق التعايش السلمي وهو قيمة إنسانية عظيمة يخاطب العقل والقلب معا ، وفقه التعامل مع الآخر ، وفقه الواقع ، والحوار كلها أدوات لتحقيق التعايش السلمي وهو طريق لفهم القيم

المشتركة بين الإنسانية وقد أسهب النورسي في الحديث عنها في رسائله .

وأوصت :بالعمل على استخراج مكنونات العلماء الربانين والمصلحين المخلصين حتى تعم الفائدة ويشيع الخير، والعناية بالأقليات ومشكلاتها لأنها جزء من جسد العالم الإسلامي ، و المواصلة في استمرار المؤتمرات التي تناقش أفكار النورسي ؛ لأنها ساحة واسعة لتلاقح الأفكار ، وميدان خصب

لتبادل التجارب .

واقترحت : جراء دراسات وأبحاث عن النورسي وتطييقاتها في مثل بيئة الدراسة الحالية.

الكلمات المفتاحية : القيم الإنسانية المشتركة ، التعايش السلمي ، مجتمع الأقليات ، النورسي ، جنوب تايلاند

Page 82: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

82 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

دور الإيمان في سعادة الإنسان

من خلال رسائل النور

— أ.م.د. سردار رشيد حمةصالح البينجويني

الملخص :

الحمد لله رب العالمين, والصلاة والسلام على سيدنا وحبيبنا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين إلى يوم الدين. وبعد..

له سعاد حياته يرتب ما قوانين وقواعد للإنسان بنظام شامل وكامل, وشرع فقد جاء الإسلام الدنيوية والأخروية -إن تمسك بها-, وهي مبتغى وأمل كل انسان.

والإيمان له دور كبير في هذه السعادة, لأنه يبعث السكينة والاطمئنان والسرور والراحة في نفس الإنسان, كما يجعل الإنسان متوكلا على الله تعالى في أموره كلها. فلا يحزن على ما فاته, ولا يغتم

لما لم يأته بعد.

ونحن في هذا العصر المزدحم بالمشاكل والأمراض والحروب وعدم الاستقرار بأمس الحاجة إلى عبارات وكلمات ونصائح من أصحاب القلوب الربانية تعيد لنا السعادة, ومن هؤلاء العلماء الربانيين الذين لهم تأثير على القلوب بديع الزمان الشيخ النورسي -رحمه الله ورفع درجاته- حيث أن من يقرأ رسائله النورانية يجد لها طعما خاصا ولذة إيمانية متميزة, ويحس بسعادة روحية ونفسية, لأنه يخاطب

القلوب والعقول. ومن ذلك تركيزه الكثير على دور الإيمان في حياة الانسان وسعادته.

وبما أن الشيخ النورسي كان من العلماء الصالحين المخلصين كان لتوجيهاته وكلماته النابعة من القلب أثر بين في نفوس وعقول الناس, وقد قيل: إذا خرج الكلام من القلب أثر في القلب, وإذا خرج

من اللسان لم يتجاوز الأذان.

ولرغبتي في المشاركة في مؤتمركم الموقر ) المؤتمر العالمي الثاني عشر لبديع الزمان سعيد النورسي/ الإيمان في حياة الفرد والمجتمع(. والاستفادة من توجيهات شيخنا النورسي من خلال رسائله النورانية ودراستها بدقة وعمق, لكشف دررها الكامنة. وددت المشاركة ببحث عنوانه )دور الإيمان في

سعادة الإنسان من خلال رسائل النور(. واشتمل البحث على مقدمة ومبحثين وخاتمة.

المبحث الأول: دور الإيمان في سلوك الانسان

المبحث الثاني : دور الايمان في زرع السعادة

أسأل الله تعالى التوفيق. وصلى الله على سيدنا محمد وعلى آله وصحبه وسلم.

كلمات مفتتاحية: الايمان والسعادة, الايمان في رسائل النور, الايمان اساس السعادة

Page 83: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

83bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

دور الإيمان في ترسيخ القيم الإنسانية المشتركة من خلال رسائل النور

— أ.م.د. حسن محمد إبراهيم

الملخص:

هذا البحث يتناول الحلول للإشكاليات الموجودة في عصرنا الحاضر من ناحية الالتزام بالقيم الإنسانية التي يشترك في الإيمان بها والدعوة إلى تبنيها جميع الأديان السماوية والحضارات القديمة والحديثة التي يرجع جذور معظمها إلى الوحي الإلهي، كالعدل، والحرية، والتعاون، والصدق والمساواة، والوفاء بالعهد.. وبات اليوم مع الأسف الالتزام بها ضعيفا بين معظم الشعوب والأمم ، فكان ذلك سببا رئيسا لشقائها من الناحية الخلقية والاجتماعية والاقتصادية. وذلك من خلال الطروح والتوضيحات التي تناولتها رسائل النور التي تعتبر الإيمان أساس جميع الكمالات البشرية التي تجلب السعادة والأمان.

خ فيه تلك القيم والكمالات الراقية، ويلتزم بها في جميع لأن الإيمان يجعل الفرد والمجتمع يترسالصالح. العمل هو أركانه من الذي ركن بالإيمان مرتبطة السماوية الشرائع الحياة، لأن مجالات ل لجميع الشرائع السابقة ومتضمن لجميع الكمالات خصوصا في الشريعة الإسلامية التي هي مكم

الموجودة فيها، والقرآن الكريم حافل بالأمر بها والسنة النبوية الشريفة مملوءة بالحث عليها.

وإن أستاذنا بديع الزمان سعيد النورسي قد اهتم في رسائله النورية بترسيخ تلك القيم، وبين أهميتها، وربط بعضها بالإيمان بالله واليوم الآخر والأركان الأخرى للإيمان، وبالأسماء الحسنى، وجعل الالتزام بها سلما للارتقاء الى السعادة الدنيوية والأخروية، وانتقد المدنية الإنسانية الحاضرة لكونها مزيفة وغير

ملتزمة بتلك القيم، وأنها تنافق البشرية بالدعوة إلى الالتزام ببعضها.

ولأهمية إبراز جهود أستاذنا بديع الزمان، وكون الالتزام بتلك القيم الإنسانية من مترتبات الإيمان الذي طالما يدعو إليه وإلى ترسيخ أركانه ودفع الشبهات عنه أستاذنا، جاءت فكرة كتابة هذا البحث

من خلال هذا المؤتمر المرتقب بإذن الله تعالى.

الكلمات المفتاحية: النورسي/القيم الإنسانية المشتركة/رسائل النور/الإيمان/العدل

Page 84: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

84 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

اثر الايمان على الفرد في ضوء رسائل النور

— لطيف ياسين على

الملخص :)إنقاد الايمان( كلمة أطلقها الشيخ بديع الزمان، قد يكون فهم تلك الكلمة محدودة آنذاك لأسباب منكم وعملوا كثيرة، ولكن اليوم أصبحت لهذه الكلمة وقعتها واثرها ومردودها، }وعد الل الذين آمنوا الحات ليستخلفنهم في الأرض كما استخلف الذين من قبلهم وليمكنن لهم دينهم الذي ارتضى لهم الصلنهم من بعد خوفهم أمنا يعبدونني لا يشركون بي شيئا {، البشرية اليوم تحتاج إلى أمن وأمان وليبدداخلي )نفسي( وخارجي )مجتمعي(، وهو الحلقة المفقودة اليوم وبفقدان الايمان وعدم انقاذه يعم القلق فمهوم الاصعدة جميع على المفرط القلق هي البشرية المجتمعات سمة وتكون الاستقرار، وينعدم

الخلافة هي ربط الامن والامان داخل وخارج الانسان.أهمية الموضوع:

تكمن أهمية هذا البحث فيما يلي:أهمية الايمان في حياة الفرد- بيان مكانة الإنسان وتكريمه عند ربه.- مهام الانسان هو عمارة الارض من منطلق إيماني.-

أهداف الموضوع:نبذ القلق وإضفاء الامن والامان على الاحياء جمعاء.- العمران هو لب العبادة وهي وظيفة الانسان الرئيس.- عمران الارض من بدون الايمان اختلال كبير في مسيرة الحياة.-

أسباب إختيار الموضوع:يعتبر الفرد الركن الرئيس في أدارة نفسه والحياة، فكيفما كان تصور هذا الفرد، يكون سلوكه، والقرآن الكريم خطاب رباني منزل من لدن خالق الانسان الادرى بحقيقة خلقه ونوازعه وبواعثه وزواجره

و دوافعه، وبين القرآن الكريم مفهوم الخلافة والتمكين وربطه بالايمان والعمل الصالح.عناصر الموضوع:

البحث متكون من مقدمة تتضمن: أهداف وأهمية الموضوع، ودواعي إختياره، ثم بيان عناصر الموضوع، ثم قسمنا البحث لمبحثين، المبحث الاول: تعريف المصطلحات. والمبحث الثاني : اثر الايمان على الفرد في بناء الحضارة والتمكين وتحقيق الخلافة الموعودة من خلال رؤية العلامة سعيد

النورسي وفهمه للقرآن الكريم.الكلمات المفتاحية : تعرض عالم الاسمي الى الكثير من المحاولات الهدامة لتحجيم و تأطير مفهوم الايمان واختزاليه في شعائر تعبدية ضيقة، مع ان مفهموم الايمان هو بناء معماري تصوري لكل ما هو موجود حول الفرد، ومن ضمن هذه المحاولات هو شطب مفهوم العمران و الخلافة في أذهان المسلمين

وانشغالهم بأمور جزئية ومن جملة تلك الاصلاحات النورية هي تصويب هذا المفهوم.

Page 85: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

85bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

أثر الإيمان فى حياة الطفل وفقا لرسائل النور

دراسة نفسية واجتماعية مقارنة

— محمدعبد اللطيف عيد عبد العال حامد

لا يمكن أن يكتسب أطفالنا القيم الخلقية الأساسية للحياة السوية دون الحاجة الى القيم الدينية والايمان .إن تربية الأطفال من أشق الواجبات وأخطرها إذ تنطوى على مشكلات شديدة التعقيد والعسر التوفيق بينها يكون الآباء فى مسيس الحاجة إلى وهى بعد ذلك ذات أوجه متعارضة عند محاولة أية معونة مهما بلغت درجة تواضعها.وكلما كبر الطفل ونما كلما أصبح واقعا تحت تأثير سلطات المجتمع المتضاربة المقاصد المختلفة الميول والإتجاهات _ كالمدرسة والأصدقاء والجيران وزملائه البلبلة التى وبيئته وحاليا وسائل التواصل الإجتماعى _ زاد الأمر صعوبة وأصبح أشد تعقيدا .إن تنتشر فى عقول معظم الآباء هذه الأيام خير شاهد على صدق هذه الحقيقة والدين والقيم الإيمانية هو القوة الوحيدة التى يمكنها أن تعين الإنسان على ل تلك المشكلات الخلقية التى لا مفر من مواجهتها .

أمر آخر يبين ضرورة الإيمان للطفل هو أنه يستطيع تكوين شخصية سوية وإنماءها إذا ما اعتاد أن يعمل كل مالم يعتد أداءه بطبيعته

الكلمات المفتاحية : الطفل – رسائل النور – القيم الدينية

Page 86: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

86 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

منهج بديع الزمان النورسي في حل المشكلات النفسية

مشكلة القلق نموذجا

— محمد الهادي وناس

الملخص :

لا غرو أن المشكلات النفسية أشد خطورة من بعض المشكلات الأخرى التي تواجه الفرد باعتبار أنها تتعلق مباشرة بالجانب النفسي والغير محسوس للإنسان ونظرا لما يمكن أن تلحقه من تأثيرات سلبية على حياته الشخصية والاجتماعية فتحول دون بلوغ آماله من النجاح والسعادة. والقلق النفسي يعد من بين أبرز هذه المعضلات التي تنخر كيان البشرية منذ قرون وتستنزف قدراتها وملكاتها وتعيقها عن التقدم مما جعل الحاجة ماسة وملحة لفهم هذه المشكلة وتفكيكها من قبل العديد من المؤلفين والمفكرين

اللذين يسعون إلى مساعدة الإنسان وإسعاده.

إن الحديث عن معالجة المشكلات النفسية للإنسان لم يكن حديث حضارة بعينها فحسب وإنما هو طرح يكتسي طابعا إنسانيا شموليا أدلت كل الحضارات بدلوها فيه على اختلاف مبادئها وتصوراتها للنفس البشرية. وتعتبر الحضارة الإسلامية من أبرز هذه الحضارات التي أسهمت في عملية فهم هذا الضرب من المشكلات وحلها انطلاقا من نصوص الإسلام التأسيسية حيث ينضوي تحت لوائها العديد من الأساتذة والعلماء اللذين عالجوا هذه المسألة الإنسانية وجعلوها ضمن مهم اهتماماتهم مثل الأستاذ بديع الزمان سعيد النورسي )تــ 069ه( مؤلف كليات رسائل النور والتي حققت انتشارا واسعا على

الصعيد العالمي.

من هنا تتبدى أهمية هذا البحث حيث يسعى إلى تسليط الضوء على منهج الأستاذ بديع الزمان النورسي ولعل الناس من الكثير منها يعاني التي القلق مشكلة وتحديدا النفسية الإنسان مشكلات في حل الطريف في هذا البحث أنه يتطرق إلى بحث مسألة نفسية عند عالم ديني جليل لم يعرف عنه أنه ينتمي إلى دائرة المعالجين النفسانيين. وسيعمل الباحث في هذا البحث على تتبع هذه المسألة في ثنايا رسائل النور مستقرئا الأسس المنهجية للأستاذ في معالجته لمشكلة القلق بعد أن يبين حقيقة القلق وأنواعه

عنده فضلا عن عقد مبحث أول يهتم فيه بتوضيح كلا الدلالتين اللغوية والاصطلاحية لكلمة القلق.

الكلمات المفتاحية: منهج – بديع الزمان النورسي – علاج - القلق

Page 87: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

87bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

أثر الإيمان باليوم الآخر

على حياة الفرد والمجتمع من خلال رسائل النور

- دراسة عقدية -

— أ . د. عادل عبدالله حمد

الملخص:

إن مسألة الإيمان بالله تعالى واليوم الآخر من المسائل العقدية التي اهتم بها الأديان السماوية الجانب، وما من نبي ورسول )عليهم الصلاة السابقة، فما من دين إلا وقد عنى عناية كبيرة بهذا والسلام( إلا وقد دعا قومه إلى عبادة الله تعالى وحده، وإلى الإيمان بملائكته، وكتبه، ورسوله، واليوم

الآخر ...

الأحد، الواحد تعالى بالله الإيمان مقدمتها وفي بالغا، اهتماما العقدية بالمسائل الإسلام اهتم المتصف بصفات الكمال المطلق، والمنزه عن المشابهة والمماثلة بمخلوقاته، وتفرده سبحانه بالعبودية خالصا مخلصا لوجهه الكريم، والإيمان بكل ما أمر الله تعالى به ونهى عنه، والإنقياد بكل ما صح

وثبت عن رسول الله )صلى الله عليه وسلم(.

ونظر الإسلام إلى اليوم الآخر بأنه ذلك اليوم الذي يحشر الله تعالى عباده ليحاسبهم على أفعالهم فيما اقترفوها في الحياة الدنيا، وعد الإيمان به ضمن الإيمان بالغيبيات لأنه لم يشهده أحد، وإنما أخبرنا به الله تعالى عن طريق رسله الكرام)عليهم الصلاة والسلام(، لذا يتحتم على كل مسلم ومسلمة أن يعتقد اعتقادا جازما باليوم الآخر، لأن الإيمان به ليس واجبا شرعيا فحسب بل هو ركن من أركان الإيمان،

عليه تبنى عقيدة المؤمن، فلا تتم عقيدته إلا به.

والإمام النورسي في موسوعته العلمية الإيمانية »كليات رسائل النور » قام بإثبات حقيقة اليوم الآخر والبعث والحشر فيه بأدلة يقينية ثابتة علمية وعقلية ، وبأسلوب يأخذ بالقلب ويسكنه في شاطيء الأمان ، وقد خصص من أجل هذا الكلمة العاشرة المسماة برسالة الحشر ، يقول الإمام بديع الزمان النورسي مبينا الموضوع بدليل من الأدلة التي يجمع فيه بين كل من القلب والوجدان والعلم والعرف والمنطق والفطرة ، إذ يقول :« وأما القياس العدلي الذي تشير إليه الآية الكريمة:}وما ربك بظلام للعبيد{

)(. فخلاصته: أننا نرى كثيرا في عالمنا أن الظالمين والفجار يقضون حياتهم في رفاه وراحة تامة،

وأما المظلومون والمتدينون فيقضونها في شظف من العيش بكل مشقة وإرهاق، ومن ثم يأتي الموت

1 سورة فصلت: 64.

Page 88: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

88 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

فيحصد الاثنين معا دون تمييز، فلو لم تكن هناك نهاية مقصودة ومعينة لظهر الظلم إذن في المسألة، لذا فلابد من الاجتماع الأخروي بينهما حتى ينال الأول عقابه وينال الثاني ثوابه، إذ المنزه عن الظلم سبحانه وتعالى وهو العادل الحكيم - بشهادة الكائنات قاطبة - لا يمكن بحال من الأحوال أن تقبل عدالته وحكمته هذا الظلم ولا يمكن أن ترضيا به، فالنهاية المقصودة إذن حتمية، لأن رؤية هذا الإنسان الكادح المنهوك جزاءه وثوابه - حسب استعداده - يجعله رمزا للعدالة المحضة ومدارا لها، ومظهرا

للحكمة الربانية، ومنسجما مع الموجودات الحكيمة في الكون واخا كبيرا لها« )(.

ولعل مما ينبغي الالتفات إليه أن الصحابة الكرام )رضي الله عنهم( وعلى الرغم من أنهم لم يقبلوا على الدنيا وزينتها إلا قليلا وبقدر حاجتهم إليها ولكن مع ذلك فكان الرسول )صلى الله عليه وسلم( يحثهم كثيرا على ضرورة الابتعاد عن شهوات الدنيا وزخرفها، ولهذا كانوا سباقين للطاعات والقربات

والتزود بزاد التقوى استعدادا ليوم الرحيل.

ومن الجدير بالذكر أن بعضا من المسلمين وعلى الرغم من يقينه باليوم الآخر نجده غير منضبط ومستقيم، ولا يشعر بثمراته الطيبة، ولا ينعكس أثره الإيجابي على أفعاله وأقواله وتصرفاته، لذا فأن هذا

اليقين وحده لا يكفي حتى ينضم إليه الصبر، والعلم، ومجاهدة الشهوات والعوائق.

الكلمات الدالة: الثمرات، الإيمان باليوم الآخر، الفرد والمجتمع، رسائل النور.

2 الكلمات: الكلمة (92)116/1.

Page 89: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

89bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

أثر الإيمان باليوم الأخر على الحياة الاجتماعية

— د. فلاح نجم عبدالله العاني

ملخص البحثلقد أدرك الإمام سعيد النورسي ان الفكر كان وسيظل عبر التاريخ الإنساني يحتل الصدارة في مجال التخاطب ونشر الثقافة الوعي في المجتمعات وان الإيمان اذا يقتضى التوحيد والتوحيد يقودة الى التسليم والتسليم يحقق التوكل والتوكل يسهل الطريق إلى سعادة الدارين تقوم المعرفة في فكر بديع الزمان لا على اساس نظرية تحتاج إلى دراسة وتأمل وإنما على اساس التعادل بين الكم والكيف وبين المادة والروح وبين الغاية والسبب وبين الدنيا والآخرة فلا إفراط ولا تفريط طبقا لقوله تعالى)وان هذا صراطي مستقيما فاتبعوه ( وتأتي أهمية هذا البحث ان الإيمان باليوم الآخر وأثر ذلك على الحياة الإجتماعية، وتظهر الحاجة الملحة إلى هذا الموضوع في كل الأزمان وفي عصرنا هذا نحتاجه أكثر ذلك بسبب انتشار الفساد في المجتمعات وشيوع حب الذات والانفرادية وطغيان الأجهزة الألكترونية التي أشغلت أوقات الناس على حساب علاقاتها الاجتماعية، وسادت القيم المادية والركون إلى الدنيا، وانكب الناس على تحصيلها دون اكتراث لمصالح من حولهم من أفراد الأسرة والمجتمع وتلبية حاجاتهم والقيام بحقوقهم. وهذه الآثار تشمل عدة جوانب، كتربية الشعور الحقيقي بالمسؤولية؛ لأنه ينتظر ذك اليوم ويعلم أنه سيحاسب فيه على الصغيرة والكبيرة، فهو إذن مسؤول عن كل أعماله، لذا ينشأ فيه وازع الجد والحزم في الأعمال، ليلقى بها ربه وينال رضاه، ويتجلى ذلك الأثر في كتابات الإمام النورسي رحمه الله عن دور الإيمان باليوم الآخر في منع إيذاء المجتمع حيث ذكر أن الشباب والمراهقين الذين يملكون القوة والطيش؛ لا يمنعهم من توجيه الظلم والتخريب إلى المجتمع إلا الخوف من نار جهنم، ولولا ذلك لقلب أولئك الطائشون الدنيا إلى جحيم يتأجج على الضعفاء والعجائز، حيث الحكم للغالب، ولحلول الحياة الإنسانية السامية إلى حياة حيوانية سافلة. وتأتي أهمية الإيمان باليوم الآخر في ربط أفعال العباد بالله تعالى وتعزيز التقوى، كذلك فهو يلعب دورا كبيرا في دفع المؤمنين للالتزام بأوامر الله رغبة في ثوابه، وخشية من عقابه في عصر المادية والعلمانية، وفتور إيمان الناس. واقتضى هذا البحث المنهج الاستقرائي بتتبع الأدلة التي تستند عليها الدراسة من مصادرها الأساسية القرآن الكريم وكتب السنن وتفاسير العلماء ومؤلفاتهم حول الموضوع ثم تحليلها، وكذلك المنهج الوصفي، لاستنتاج جوانبه. بكل الإيجابي السلوك ذلك ووصف المجتمعية علاقاته في المسلم الفرد على الآثار تلك ومن أهم نتائج هذه الدراسة، أن الإنسان حين يفعل إيمانه باليوم الآخر وفق أوامر المولى، فستظهر إيجابية عظيمة واهتماما كبيرا بالمشاركة الفاعلة في الشأن العام، كما يصحو ضميره أو نفسه اللوامة وإدارة المحاسبة الذاتية فيه، وتزهر أخلاقه الحميدة، ويمتلئ بكل معاني السكينة والاستبشار والتفاؤل النفسي والعقلي، كما يشرق عقله ويصح فكره، وتنشط همته التوازن له القلبية، ويتحقق والطمأنينة وعزيمته للإحسان والرحمة والخير والصلاح والإصلاح، ويدرك أن حقائق إيمانه تفرض عليه التضلع والتخلف الفقر من الإنسان يتخلص وبهذا المنتج، النافع العمل في والانهماك والبحث، العلم من والانحطاط، كما يدرك أن من قيم الإيمان أن يعزز مثل الحرية والشورى والعدالة والمساواة والتسامح، وكل ذلك يعالج ضنك الاستبداد والشقاق، وبذلك يحيا الإنسان إنسانا، ويستمتع بحياة طيبة هانئة؛ تحقيقا لوعد الله تعالى: ))من عمل صالحا من ذكر أو أنثى وهو مؤمن فلنحيينه حياة طيبة ولنجزينهم

أجرهم بأحسن ما كانوا يعملون

الكلمات المفتاحية : الايمان باليوم الاخر – سعيد النورسي الحياة الاجتماعية

Page 90: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

90 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

علاقة الإيمان بالأخلاق من خلال رسائل النورسي

— عبد الرحمن محمد ميغا

الملخص :

الحمد لله الذي أنعم علينا بنعمة الإسلام , القائل في محكم تنزيله , في وصف نبينا محمد صلى الله عليه وسلم, )) وإنك لعلى خلق عظيم (( , ثم الصلاة والسلام على النذير البشير, خاتم الأنبياء والمرسلين, القائل: » أكمل المؤمنين إيمانا أحسنهم خلقا ... » وعلى آله وصحبه ومن تبعهم بإحسان

إلى يوم الدين.

أما بعد:

الأفراد بين وتثبيتها لترسيخها الإسلامية الشريعة جاءت ما أهم من الإسلامية الأخلاق فإن والمجتمع ؛ لأن بها تستقيم الحياة وتنشر المودة والرحمة, والسعادة. وهي ملازمة لقوة الإيمان فكلاهما يؤثر في الآخر ويتأثر به؛ لذا فالدين القيم والأخلاق الفاضلة ضروريان لكل مجتمع ليرتفع بهما إلى أعلى المستويات ويرتقي بهما إلى أعلى الدرجات, وحين يتخلى أي مجتمع عنهما يرتكس إلى أسفل

الدركات.

ولله در العلامة النورسي إذ يقول: »... إن الإيمان يقيم دائما في القلب والعقل حارسا معنويا ذلك لها قال المادية والأحاسيس والنوازع النفس تطلعات فاسدة عن ميول كلما صدرت لذا أمينا,

الحارس الرادع محظور.. ممنوع.. فيطردها ويهزمها.«

ونظرا إلى أهمية العلاقة بين الإيمان و الأخلاق في الإسلام فقد أفردها علماء المسلمين بالتأليف والتصنيف قديما وحديثا, وبينوا أهميتها ومكانتها وأثرها في الفرد والمجتمع.

ويعتبر العلامة النورسي, بديع زمانه وفريد دهره من أهم العلماء المعاصرين الذين اهتموا بموضوع علاقة الإيمان بالأخلاق, فخصص له حيزا كبيرا في رسائله القيمة وبين أهميته, ودوره في تقدم المجتمع وتقهقره, وأعطاه مفهوما واسعا شاملا لا تكاد تجده عند غيره وتناوله بشكل متميز حري أن يدرس؛ ولهذا رأينا أن نشارك في هذا المؤتمر العلمي الدولي الذي ينظمه مركز الثقافة والعلوم بإستنبول حول النورسي بمساهمة متواضعة بعنوان: » علاقة الإيمان بالأخلاق عند النورسي » وذلك في المحور

الأول ) الإيمان في حياة الفرد (. وسنتناول الموضوع في ثلاثة مباحث وخاتمة

ففي المبحث الأول سنتحدث عن تعريف الإيمان والأخلاق , وأهميتهما في الإسلام.وفي المبحث الثاني : سنبين العلاقة القائمة بين الإيمان والأخلاق من خلال رسائل النورسي

وفي المبحث الثالث: سنذكر وسائل اكتساب الأخلاق من خلال رسائل النورسيوفي الخاتمة سنبين أهم النتائج التي نتوصل إليه.

الكلمات المفتاحية : الإيمان- الأخلاق - النورسي3

Page 91: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

91bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

الإيمان ومواجهة الإلحاد على ضوء رسائل النور؛

دراسة حول النظر الاسمي والحرفي وأثرهما على قضية القيمة البيئية

— محمد عصام الدين

ملخص البحث

كانت المشكلة الأكاديمية في هذا البحث أنه رأى بعض الباحثين أن أزمة البيئة ليست الا المشكلة النظري هو الأساس البعد أن البيئة، مع لقيمة الإنسان وتصوره بنظر تتعلق الفنية، ولا الانبريقية للمعاملة مع البيئة. ونظرا لهذه المشكلة امتاز الأستاذ النورسي عن غيره في نظريته حول هذه القضية، ويمكن ان نفرضها أن المشكلة الإنسانية والبيئية نبعت من مشكلة النظر، وعين مشكلة النظر هو مشكلة الإيمان. من هذ المنطلق، حدد الباحث المسألة الأكاديمية على صيغة الاستفهام؛ ما العلاقة بين الإيمان، والنظر، والقيمة البيئية وثلوث البيئة من خلال رسائل النور؟ سيستخدم الباحث المنهج الاستقرائي وتحليل المحتوي لحل تلك المشكلة، وأما نتيجة هذا البحث أن المعضلات البيئية والإنسانية الفلسفة الطبيعية والمادية، حيث انها ترى الموجودات بالنظر الاسمي اليوم مستندة إلى في عالمنا ذات الموجودات حيث غرقوا في قراءة الطبيعيون في فعجز المطلق والإلحاد، الكفر المفاضة من المسمى الإيمانية الثورة الى النورسي لذلك، دعا الأستاذ المعنى والمغزى. النقوش ويعتبرونها عدم بإنقاذ الإيمان، واعترف الأستاذ نظرية الإيمان التحقيقي التي تفيض النظر الحرفي، يرى هذا النظر أن الموجودات ذات المعزى والمزايا تتوجه إلى الذات المقدسة تعالى أكثر من أن تتوجه إلى ذات نفسه، بل أبدع الأستاذ نظرية جديدة التي يمكن تسميتا بـ بقاء القيمة. وأما الفروض الجديد من خلال هذا البحث أن أزمة البيئة هي أزمة النظر، وأزمة النظر هي أزمة الإيمان، والطريق الوحيد لحل أزمة البيئة

هو تجسيد الإيمان التحقيقي، فشتان بين طريق الإيمان اليقيني والإلحاد المحالي.

الكلمة المفتاحية: النظر الحرفي، النظر الاسمي، الإيمان التحيقيقي، الكفر المطلق، القيمة البيئية

Page 92: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

92 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

دور الإيمان في تحصيل سعادة الدارين

— حدة ميهوب

الملخص :

اعتنى الأستاذ النورسي - رحمه الله - بإنقاذ الإيمان؛ و جعل تلك المهمة هي رسالته التي عاش من أجلها. وكانت جل مخاوفه نابعة من سقوط الناس في مصيدة الكفر و الإلحاد التي وجدت من

يروج لها و يدعمها.

لقد أظهر - رحمه الله - المعاني الدقيقة و الأسرار العميقة للإيمان، و بين العلاقات المترتبة عن ذلك في كل الوجود؛ سواء في علاقة الإنسان بخالقه إذ جعل الإيمان › نقطة انتساب و استناد › أو في علاقته مع الكائنات و ما يترتب عنها من أنسية و محبة و أخوة و سعادة. و يعرف الأستاذ النورسي - رحمه الله – الإنسان بأنه › ثمرة شجرة الخلقة ›؛ و الثمرة لابد لها من نواة تشتمل بالقوة على لوازمات شجرة هي مثل أصلها، ألا و هي حبة القلب: ماؤها الإسلام و ضياؤها الإيمان، فكما أن ذلك الجسم ماكينة حياتية تنشر ماء الحياة لأقطار البدن، و إذا انسد و سكن جـمد البـدن، كذلك تلك اللطيفة تنشر نـور الجياة الحقيقية لأقطار الهيئة المجسمة من معنوياته و أحوالـه و آمالـه. و إذا زال نـور الإيمان - و العياذ بالله - صارت ماهيته التي سيصارع بها الكائنات كشبح لا حراك به و أظلم عليه.

فإذا سار الإنسان على الصراط المستقيم و استضاء و جدناه و روحه بنور الإيمان و نظر إلى ما حوله بمنظار الإيمان عرف أن وجوده مرآة لوجود غير محدود بانبساط غير متناه، وأثر من آثار واجب الوجود، فيتخلص من آلام لا حد لها، و يمد روابط أخوة وثيقة إلى جميع الموجودات، و يعلم أن هناك وصالا دائما بهذه الروابط مع أحبته من الموجودات بعد فراق مؤقت. فكل مؤمن يستطيع أن يسمو بنور الإيمان إلى أعلى عليين. أما الكفر فيجعله يتردى إلى أسفل سافلين، إذ ينقطع عنه › الانتساب و الاستناد ›، و تتعذر مطالعة المعاني الحكيمة و يعزى كل شيء إلى الأسباب و المصادفة

و يكتفي بحياة جزئية مليئة بالعجز و الشقاء و مآلها الزوال.

هذا و سيتم تناول الأفكار الأساسية للبحث وفق خطة عامة، هي كالآتي:

مفهوم الإيمان عند النورسي.- حاجة العصر إلى إنقاذ الإيمان.- القلب و العقل معا في رسائل النور.- السعادة الدنوية و الأخروية: مقصد من مقاصد رسائل النور.- خطر الكفر و طريق الضلال على تحصيل السعادة.- الحاجة إلى تجديد الإيمان-

الكلمات المفتاحية : الإيمان، الكفر، القلب، العقل، الإنسان، السعادة، الدنيا، الآخرة

Page 93: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

93bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

آراء الإمام النورسي في التربية وأثرها في نمو المتعلم

— لاسانا درامي

الملخص :

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله والصلاة والسلام على أشرف المرسلين، سيدنا محمد النبي الأمين وعلى آله وصحابته أجمعين.

لقد كرس بعض الكوادر آثارهم العلمية في مناول العلمية والتربوية والروحية، ومنهم الشيخ الإمام سعيد النورسي الذي شمل جهوده الدعوية توجيهات نورانية وروحية وتربوية.

ومن خلال هذا البحث سنحاول أن نجمع ما وجهه الشيخ الإمام سعيد النورسي في التربية الروحية منسجمة مع نمو العقلي والنفسي والجسمي والانفعالي، إذ لا يكون المسلم الذي يبتغيه الإسلام إلا بصيانة هذه الجوانب التربوية، وهذه الجوانب يمكن أن نعتبرها من كليات الخمسة التي ترمي إليها

مقاصد الشريعة لحفظها وصيانتها.

ونموه وصيانته للتمييز أساسا جعله النورسي سعيد الإمام الشيخ أن نرى العقلي جانب في يأتي بعد تربيته تربية روحية، وأما في جانب النفسي فسوف نحلله تحليلا روحية مع علاقته بالتربية التعليمية، وكذلك الجانب الجسمي، وفي جانب الانفعالي الذي هو سند مكر أعداء الإسلام والمسلمين تجاحنا في هذا العصر سندرسه دراسة تجريبية تطبيقية وبخصوص علاقتها بآراء الشيخ الإمام سعيد

النورسي من هذه الخصلة التربية.

سعيد الإمام الشيخ آراء حدود في تربوي تجريبي تحليلي نهج وصفي على الدراسة وستسير النورسي وأثرها في التربية.

الكلمات المفتاحية : العقل، الجسمية، النفسية، الانفعالية، الوجدانية

Page 94: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

94 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

علاقة الإيمان بالأخلاق في ضوء فكر بديع الزمان النورسي: »من خلال رسائل النور«

— د. محمد أرارو

الملخص :

يدور هذا البحث حول إبراز المعالم الأساسية في موضوع علاقة الإيمان بالأخلاق من خلال فكر الإمام النورسي ، وهو أحد رواد الفكر والإصلاح في القرن العشرين ، وقد وقفنا عند محطات حياتية ميزت حياة بديع الزمان النورسي ، ونظرا لشساعة الأفق التي كان يسبح فيها الإمام النورسي على المستوى العلمي أو الإصلاحي العملي، ارتأيت أن ينصب هذا البحث على قضية غاية في الأهمية ونالت حظها الكبير في فكر هذا الرجل العبقري والإمام اللوذعي، ألا وهي علاقة الإيمان بالأخلاق.

فكما لا يخفى أن الإيمان هو ذروة التكريم الرباني للإنسان، فالله تعالى خلق الإنسان في أحسن صورة وأتم تقويم وأجمل شكل، ثم وهبه العقل الذي هو النور الإلهي كي يستضيء به في سلوكه طريق الحق والهداية، لذا وجب على هذا الإنسان أن يبحث في المقصد والغاية التي خلق من أجلها وهي

تحقيق العبودية الخالصة لله تعالى.

لذا الإمام النورسي رحمه الله يعتبر أن مجرد دخول الروح على مادة الإنسان الطينية كاف لإعطاء الإنسان صفة الإنسية، وصفة الإنسانية كافية هي الأخرى لإعطائه كماله اللائق به، غير أن الكمال

لا يتحقق إلا بالترقي في منازل أخلاق الإيمان وكمالاته.

الكلمات المفتاحية : النورسي – الاخلاق – الايمان

Page 95: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

95bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

أثــــــــر الإيمان في إصلاح السلوك من خلال رسائل النور المساجين أنموذجا

— د. خيرالله حسن محمد عبدالله الكاسكاني

الملخص :

الحمد لله والصلاة والسلام على سيدنا محمد و على آله وأصحابه أجمعين.

أما بعد:

فنحب أن نشارك معكم بهذا البحث تحت عنوان : ) أثــــــــر الإيمان في إصلاح السلوك من خلال رسائل النور ، المساجين أنموذجا ( في المؤتمر الثاني عشر الذي سيعقد بإذن الله في : – 5 أكتوبر

0 في اسطنبول .

سبب اختيار الموضوع : إن المنهج الإيماني الفريد للأستاذ بديع الزمان سعيد النورسي رحمه الله للمساجين ضرورة قصوى ، وأمر مهم في غاية الأهمية. ( .

ونــقــــســـم البحث _ بإذن الله _ إلى مبحثين ، وتحت كل مبحث جملة من المطالب وهي كالآتي:

المبحث الأول : مفهوم السجن وأهميته وتاريخه في حياة الأستاذ النورسي .

) مدرسة يوسفية ، السجن مكان عظماء الإسلام ، المدة الزمنية للسجن و النفي للأستاذ النورسي ، الأخوة الإسلامية ، عدم تسليم بديع الزمان للواقع المرير في السجن، السلوان الإيماني للسجناء في

رسائل النور ، دفاعات بديع الزمان في السجون( .

المبحث الثاني : محاور العمل الإيماني في السجون وآثارها عند الأستاذ النورسي.

) الدعوة ، الدرس ، كتابة الرسائل ، نشر الرسائل ، التركيز على الصبر ، الحث على العبادات ، إصلاح المجرمين ، إنماء روح التعاون ، إحياء التفاؤل(.

الكلمات المفتاحية : الإيمان ، السجن ، بديع الزمان ، رسائل النور ، مدرسة يوسفية

Page 96: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

96 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

مفاهيم الموت وأبدية الإنسان كما يراها

الشيخ الأستاذ النورسي رحمه الله

— طلحة نعمت الندوي

الملخص:

فعنوان أبدية الحياة الإنسانية هذا من أهم الموضوعات التي تناولها الشيخ النورسي رحمه الله، وشرحه في مواضع كثيرة من كتاباته وأكثر من ذكره وذكر به من يقرؤه بحيث إنه إذا أمعن فيه سهل له الأمر ودفعه ذلك إلى الاستعداد الكامل للحياة الآخرة التي هي تهذم اللذات وتمنع عن المحرمات والمهلكات وتجلب للإنسان الخيرات والسعادات تلو السعادات، ويؤ كد الشيخ على أن لا يقول أحد بأنه من مات فقد فقد من هذه الدنيا أو ماتت روحه، إنه يعبر عن الموت بما دعا به النبي عليه السلام أن يجعل الله له الموت راحة من كل شر، فالموت لا شك أنه خير للإنسان كائنا من كان، فإذا كان مؤمنا فللقاءه بربه وتقربه إليه، وإذا كان مسلما فاسقا فلأنه يمسكه عن المزيد من الوقوع في الذنوب فلا يطول عقابه، كذا الكافر يدفع عنه الموت ما كان يقدر له من الذنوب في حال حياته فيخفف الله

في عذابه لقلة ما صدر منه.

الكلمات المفتاحية : الموت – الحياة الابدية – سعيد النورسي

Page 97: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

97bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

دور الإيمان في علاج الانحطاط الأخلاقي

»في رسائل النور«

— أ.د. بشير عبد الرزاق سلمان السامرائي

الملخص :

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وآله وصحبه ومن والاه وبعد:فأفضل شيء يحصل عليه الإنسان في هذه الدنيا أن يعرف الله خالقه جل جلاله، فهو أول واجب على المكلف معرفته، فإذا عرف ربه تحقق له أعظم سبب لنيل السعادة، فالبشر يبحثون عن السعادة والأمان والسلامة، وهذا شيء مغروز في فطرتهم، ولا ينالون هذه السعادة وهذا الأمن إلا بالإيمان، فالمؤمن سعيد؛ لأنه يعرف ما يريد، وله هدف ووجهة وغاية يريد أن يصل إليها، والأساس في نيل هذه السعادة هو الاستقامة والعمل الصالح، فلن يستقيم المخلوق ولن يعمل صالحا إلا إذا عرف الله، فالله تعالى يريد أن يبني الفرد المؤمن مجتمعا ساميا وسليما ونبيلا، فأعطاه الإيمان ليغرس فيه أخلاقا

سامية وقدوة صالحة.ولا حياة بدون أخلاق؛ لأن الأخلاق أصل كل شيء، فإذا فسدت القيم والأخلاق انهار الإنسان وانحط إلى رتبة الحيوانات المفترسة، بل هو أسوء منها، والانحلال الأخلاقي هو ظاهرة خطيرة جدا لأنها تلقي بظلالها على كل الأفراد وعلى المجتمع وعلى الدولة، والانحلال الأخلاقي هو فقدان جوهر القيم والمبادئ الإيمانية والاخلاقية، والقيام بكل ما يتنافى مع الآداب العامة، وهذا كله من معاني

رسائل النور.والذي ينظر إلى سبب هلاك الأقوام الماضية مثل قوم نوح، وقوم لوط - عليهم السلام –وغيرهم

هلكوا لتخليهم عن الإيمان فلذلك انحرفوا وطغوا وعصوا وفسدت أخلاقهم.الإيمان بتعليمهم النور، إلى الظلمات من الناس ليخرجوا تعالى أرسلهم الله والرسل والأنبياء

وبهدايتهم إلى سبيل الرشاد ولنبذ الإلحاد والطغيان.فأردت في البحث أن أشير من خلال رسائل النور إلى العلاقة الوطيدة بين الإيمان والأخلاق فهما صنوان لا ينفصلان، وأردت أن اعرف الجيل الجديد بخطورة الابتعاد عن الإيمان؛ لأنه سيؤدي

إلى الانحلال والفساد الأخلاقي ويدمر الحياة.وقسمت خطة البحث على مقدمة ومبحثين وخاتمة:

المبحث الأول عن التعريف بالإيمان والأخلاق وبيان مصادرها وأصولها.و المبحث الثاني عن أسباب الانهيار الأخلاقي ومظاهرة والعلاج في ضوء رسائل النور

ثم الخاتمة وفيها أهم النتائج

وأسأل الله أن يكون خالصا لوجهه الكريم .. وصلى الله وسلم على حبيبنا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين.

الكلمات المفتاحية : الإيمان، رسائل لنور ، الانحطاط الاخلاقي

Page 98: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

98 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

البعد الروحي في ضوء التصوف الفلسفي عند الشيخ سعيد النورسي

قراءة في أصول العروج إلى عرش الكمالات

— د. يوسف مريكو

الملخص:

إ ن هذا البحث الموسوم ب:” البعد الروحي البعد الروحي في ضوء التصوف الفلسفي عند الشيخ سعيد النورسي : قراءة في أصول العروج إلى عرش الكمالات«؛ هو محاولة لإبراز موقع البعد الروحي ونظرية التصوف في منهج الدعوة بصفة عامة ومنهج دعوة النورسي بصفة خاصة، والذي يعد من أهم سمات منهجه وخصائصه المميزة له حتى أصبح يكتسي طابعا روحيا ويصطبغ بتلك الصبغة الروحية في كل جانب من جوانب دعوته وهذا من خلال التطرق إلى جملة من الأسس النظرية والطرق العملية التي رافقت النورسي خلال مسيرته الدعوية من أجل ضمان نجاح وديمومة دعوته،مع بيان لموقع البعد

الروحي من كل ذلك.

والإشراقات الأذواق وحصول الروحي، الرقي تحقيق في ومركزته القلب دور يتضح هنا من الروحية؛ بالتزامه طريق القرآن والسنة النبوية الشريفة، أو دوره في الهلاك الروحي إذا لم يحظ بتربية

إيمانية رشيدة، وهوماح ذر منه النورسي.

ويقوم المذهب الأخلاقي في تصوف سعيد النورسي على الذوق والمحبة، وأساس القيم الأخلاقية باعتبارها عاطفة دينية عميقة وكذلك جوهرا للإيثار، وفي إيثار الصوفي لله تتركز صفاته الأخلاقية كلها. › فإن المحبة هي الغاية القصوى من كل المقامات الصوفية والدرجة المبتغاة من العلي من الدرجات‹. وتنقسم الأخلاق عند سعيد النورسي ضمن نظرته الصوفية الفلسفية إلى: الأخلاق العملية: ويرتبط هذا النوع من الأخلاق بالسلوك، ويطلق عليه عادة بمفهوم ›المجاهدة‹، وذلك بالالتزام بألوان خاصة من العبادة والطاعة، وهذا الطريق العملي للأخلاق يعمل على تهذيب النفس وإعدادها لبلوغ الكمال والشعور بالسعادة وذلك يكون عن طريق سياستين: سياسة النفس ظاهرا وسياسة النفس باطنا. السعادة في وبواعثهما والشر الخير بمعنى النورسي سعيد اهتم فقد للأخلاق النظري الجانب أما

وحقيقتهما الصوفية.

الكلمات المفتاحية : التصوف العرش العروج الكمالات سعيد النورسي

Page 99: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

99bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

أثر الجهاد المعنوى فى تحقيق الأمن الوطنى

— عمر الفاروق أبوبكر

الملخص :

إن وجود بعض الحكام الظلمة وظهور القوانين الفاسدة بسبب أوضاع السياسة المتغيرة قد أثارت الغضب عند بعض الناس فى المجتمع، مما يدعوهم إلى القيام بأنواع المظاهرات والثورات وحتى حمل السلاح تجاه الحكومة باسم الجهاد وإصلاح البلاد. وقد حدث مثل هذه الرودد فى زمان بديع الزمان سعيد النورسى حيث عاش فترة زمان مضطربة وانقلب كل شيء رأسا على عقب ، وقد دعاه الشيخ سعيد بيران فى ثورة عصيان مسلحة فى جنوب شرقى تركيا ضد حكومة مصطفى كمال. ولكن امتنع عن ذلك لأنه يرى أنه لا ينبغى أن تشهر السيوف فى وجوه إخوانهم وأبناءهم وأحفادرهم المسلمين وأن الشعب بحاجة إلى الإرشاد والتنوير وسيتضررون كثيرا بوجود الحروب بينهم، واختار الأستاذ النورسى

أن يجاهد هو وطلابه بجهاد معنوي.

والجهاد المعنوى – وهو إصلاح حال الأمة وإنقاذ إيمان الناس بالحجج القاطعة والبرهين الساطعة يتنور بنور شمس معنوي وهو القرآن – أثر كبير فى تغيير أفكار الناس وإصلاح الحكومة من جذورها. ورأى الأستاذ أن الإيمان هو أكبر مصدر لتحقيق قوة المسلمين والعالم الإسلامى وأن العالم الإسلامى فى حاجة لحملة جديدة حديثة تستمد قوتها من الإيمان والفكر والعلم، ووضع للجهاد المعنوى خمسة مبادئ ثابتة حتى يمكن إنقاذ الحياة الإجتماعية بأبنائها من الفوضى والانقسام، وهي: الاتحرام المتبادل ، والشفقة والرحمة ، والابتعاد عن الحرام ، والحفاظ على الأمن ، ونبذ الفوضى والغوغائية والدخول

فى الطاعة.

بهذه المبادئ الخمسة استطاعت رسائل النور فى مدى عشرين سنة أن تجعل أكثر من مائة ألف رجل أعضاء نافعين للبلاد والعباد دون أن يتأذى بهم أحد من الناس.

الكلمات المفتاحية : سعيد النورسى، الجهاد المعنوى، الأمن الوطنى، أثر الإيمان

Page 100: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

100 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

العلاقة بين الايمان والاخلاق

— Mohammad Maseehur Rahman

الملخص:

إن القيم الأخلاقية في الإسلام لا تنفصم عن غيرها من القيم الروحية والنفسية والاجتماعية، لأن الهدف الأسمى من العقائد والشعائر والعبادات هو بناء الأخلاق، ولم ترد في القرآن الكريم أو في السنة

النبوية الكريمة عبارة إلا وهي مرتبطة غاية الارتباط بالجانب الأخلاقي ومهتمة به.

والإسلام لم يجعل من العقيدة مجرد مشاعر وجدانية لتربية الوجدان، ولا مجرد وسائل تهذيبية تسمو بالروح فقط، وإنما يربط بين هذه القيم جميعها ربطا وثيقا محكما، فلا عقيدة منفردة عن العبادة ولا عبادة منعزلة عن الأخلاق ولا أخلاق منفصلة عن الإيمان, ومما لا شك فيه أن المحنة التي يمر بها العالم أجمع اليوم، ويعاني منها أشد المعانة هي أزمة روحية، منشؤها كفره بالقيم الأخلاقية والمثل العليا التي جاء بها الدين. ولا نجاة لهذا العالم مما يرتكس فيه إلا بالعودة إلى تلك القيم، و تلك المثل التى يهتدي إليها بفطرته، ومتى اهتدى العالم إلى هذه الفطرة اهتدى إلى الإسلام، لأن الإسلام هو

دين الفطرة.

وعناية الإسلام بالقيم الأخلاقية وتنميتها في طبيعة النفس البشرية، إنما تكمن في ثلاثة اتجاهات هي:

- الاهتمام بالتربية الوجدانية في النفس البشرية .

-الاهتمام بتربية النفس البشرية على المحبة والمودة، وتنمية العلاقات الاجتماعية في طبيعتها.

- الاهتمام بتربية النفس البشرية على ممارسة السلوك الذي يحقق هذه القيم الأخلاقية.

لقد خصص النورسي المكتوب الثاني والعشرين من المكتوبات لمعالجة قيمة الأخوة، و )اللمعات( على وجه خاص قد احتشدت لها بطريقة مركزة.

يتضح لنا من خلال دراستنا لمفهومي الإيمان و الأخلاق في فكر النورسي أنه لا أخلاق من دون إيمان, فالإيمان تتقوى الأخلاق و تتوطد أواصر المحبة بين أفراد المجتمع, و تحصل الألفة المودية

إلى الازدهار الفكري و الحضاري, و بالأخلاق الحميدة يتقوى الإيمان و تزيد شعلته اتقادا.

وصلى الله تعالى على خير خلقه محمد وعلى اله وصحبه أجمعين

الكلمات المفتاحية : الاخلاق – الايمان – النورسي

Page 101: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

101bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

البدائل الإيمانية في رسائل النور

دراسة تطبيقية لبعض المفاهيم والمصطلحات

— د. أميد نجم الدين جميل مصطفى المفتي

الملخص :

النبي صلى الله عليه وسلم ، وعمل على تأسيس أسس السعادة وبيان لقد أتى الإسلام ببعثة مسالكها ، فركز أول ما ركزعلى تقرير الإيمان وحقائقه في القلوب ، ومن ثم تحسين سلوك الفرد ومنه إلى مجتمعه ، كنتيجة حتمية مواكبة لهذا العمل ، فالقلب الساكن المرتبط بالسماء لا يتصور منه إلا

العمل الصالح أو التفكير للعمل المثبت والتخطيط له .

وقد انتهج مناهج شتى لتحقيق ما يريد ، منها : العمل على إصلاح اللفظ المعبر عما في القلب ، بغض النظر عن حسن النية أو سوءها ، فمنع ألفاظا توهم مسائل الشرك أو الحرمة ، فمعلوم أن الأسماء قوالب المعاني ودالة عليها ، فلا بد من وجود التناسب والارتباط ، بل للأسماء تأثير على المسميات ، فلذلك ينقل ابن القيم في زاده ) /6 ( القول : ) قلما أبصرت عيناك ذا لقب إلا ومعناه

إن فكرت في لقبه (، ومن هنا كان النبي صلى الله عليه وسلم يغير الأسماء.

الصلة تنبيء عن قطع مفاهيم ومصطلحات الحقيقة عندما غيرت بلب أخذت النور ورسائل بين العبد وربه ، أو توهم وحشة الانسان وانقطاع انتسابه إلى خالقه ، سواء عن غفلة أو عن قصد ، وأبدلتها بما يعزز الإيمان ويعلن عنه . فالبحث هذا يريد الوقوف عند هذه المفاهيم والمصطلحات

وتحليل وعرض بدائلها الايمانية النورية .

المفاهيم وبدائلها إلى مبحثين ، الأول منهما لعرض جملة من البحث تقسيم وقد استدع ذلك النورية الايمانية ، والثاني عن مصطلحات لا يقبل التفوه بها ممن هو من أهل الإيمان . ويسبقهما تمهيد ملخص حول علم المصطلح والمفاهيم في رسائل النور . وننهي البحث بإذن الله تعالى بالخاتمة

ونتائج البحث .

الله أسأل أن يمدنا بإمداداته ، ويسهل علينا طلب العلم ، وينور قلوبنا لمرضاته .

الكلمات المفتاحية : رسائل النور ، البدائل الإيمانية ، النورسي ، مصطلحات

Page 102: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

102 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

رسائل النور بين الواقع المكتسب والمأمول المرتقب

قراءة في نهج الأستاذ النورسي في التبليغ والإرشاد

— د. عزيز محمد عدمان

الملخص:

النور التي خلفتها رسائل الروحية والسلوكية يتجاهل الاستبصارات أن أريب لا يستطيع عالم وملجأ والباحثين، للعلماء منارة كانت ؛فقد ثراه- طيب الله – النورسي سعيد الزمان بديع للأستاذ للعارفين؛ ولم تحز هذه الرسائل النورانية هذه المرتبة السنية ، والحظوة العلية بكثرة أتباعها، ومريديها وأنصارها فحسب ؛ بل من طبيعة الرسائل ذاتها التي عدها الأستاذ من العلوم الإيمانية ؛و هي ملك

القرآن العظيم، ومعجزته المعنوية.

ولم تكن هذه الرسائل النورانية الناصعة لتبلغ ما بلغت من ألق روحي، وجاذبية معرفية خارقة؛ ومكابدة نفسية، ومعاناة ، مخلصة صادقة فردية بجهود واسع عالمي وانتشار ، وتبصر وألمعية، معرفية، وجهاد إيماني متواصل من مؤلفها النورسي ، ومترجمها الأستاذ إحسان قاسم الصالحي – فسح

الله في مدته- فقط ؛بل صاحبتها أسرار ربانية أمدتها بعناصر الخلود، والبقاء ، والاستمرار .

ولكي تبلغ رسائل النور الغاية في الخدمة الإيمانية ،ونشر قيم الفضيلة، والوسطية، والاعتدال ؛لا بد من وقفة تأملية في منجزات هذه الرسائل في الواقع المعيش ،واستشراف آفاق المستقبل .فما مهمة رسائل النور ؟ وهل تؤدي مهمة الإرشاد في هذا الزمان ؟ وهل تستطيع رسائل النور سد حاجات الزمان

؟ وما السبيل إلى نشرها ؟ وما نهج رسائل النور في التبليغ والإرشاد ؟.

الرسائل ؛وسر الإيمان، وحقيقته، وأركانه، ومقتضياته في أسئلة محورية ستكشف عن مفهوم تأثيرها ؛واستجلاء طبيعة العلاقة بين الإيمان، والرسائل .ولعل بقاء الرسائل حية متدفقة في وجدان

الأمة العربية والإسلامية مقرون بإنقاذ الإيمان من أسر المكاسب الدنيوية العاجلة الفانية .

الكلمات المفتاحية : الإيمان – المكتسب – الإحسان – الحقائق الإيمانية – حفظ الإيمان – كرامة الحقائق

Page 103: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

103bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

أسس إيمانية لتحقيق أمن الأمة واستقرارها

قراءة في رسائل النور لبديع الزمان النورسي

— د. فيروز عثمان صالح عثمان

الملخص:

تسعى رسائل النور لحل المشكلات )المادية والمعنوية( التي تواجه إنسان اليوم من خلال نظرة رشيدة للكون والحياة، وتعد مشكلات العنف والإرهاب والعداوة من المشكلات التي تهدد أمن الأمة والبشرية جمعاء . ومن هنا تأتي أهمية هذه الدراسة، إذ تعالج هذه القضية الإنسانية الملحة والشائكة. وقد اجتهد الأستاذ سعيد النورسي في تشخيص الداء ثم شرع في وضع الحلول العملية، فأرجع السبب الحقيقي وراء تلك المشكلة إلى الفكر الإلحادي والثقافة المبنية على المنفعة الشخصية، والمدنية الخالية من القيم المعنوية، لذا فقد أكد الأستاذ النورسي على ضرورة إنقاذ الإيمان وحفظه الذي هو أس الأساس للمحبة والأخوة والتعاون، وكذا دعا إلى التمسك بالقيم المعنوية المستخلصة من الوحي الإلهي، منبها إلى أن المسألة الأساسية في هذا الزمان هو الجهاد المعنوي، والسعي لإقامة السد المنيع أمام التخريبات المعنوية وإعانة الأمن الداخلي بكل قوة وبشكل إيجابي بناء. وكذلك تكررت الدعوة في رسائل النور للإتحاد المحمدي الذي يربط الأمة بسلسلة نورانية تكون حصنا وسدا أمام التفرق والخصومة و العنف

والعداء.الكلمات المفتاحية : العنف، الفكر الإلحادي، الجهاد المعنوي، الوحي الإلهي، التعاون

Page 104: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

104 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

الإيمان وفائدته في الوقاية من الجريمة في ضوء رسائل النور

— د. عوض جدوع أحمد

الملخص:

إن الجريمة قديمة قدم الإنسان ، بل سابقة عليه ، إذا أخذنا بالاعتبار ما ذهبت إليه الملائكة ماء﴾ من أن آدم)ع.س.( سيفسد في الأرض ويسفك الدماء : ﴿قالوا أتجعل فيها من يفسد فيها ويسفك الد]البقرة: 0[، لأن استفهامهم لا يستند إلى علمهم بالغيب ولا يقوم من فراغ بقدر ما هو بيان لواقع حاصل ، وقياس لمماثل صدقته وقائع الأيام ، فقد رافقت الجريمة الأنسان منذ خلقه الله تعالى ولازمته على مر العصور ، بل زادت كما ونوعا بقدر توغل الإنسان في المدنية والحضارة . ولن تنفك عنه ما

بقي على الحياة ولن يخلو منها مجتمع من المجتمعات.

وقد امتازت الشريعة الاسلامية عن سائر التشريعات السماوية منها والوضعية ، بأن نظامها في محاربة الجريمة كان محكما ،وذلك لما تعتمده من سياسة وقائية حكيمة قبل انحراف المجرم وارتكابه الأساس الركيزة فهو ، البشرية النفس في الإيمان وتعزيزه ترسيخ في أساسا تتمثل والتي الجريمة،

والدعامة الثابتة والوسيلة الفاعلة في تهذيب سلوك الأفراد ومنعهم من ارتكاب الجرائم.

ولقد وجد الباحث بعد طول نظر وتأمل في رسائل النور أن هذا الموضوع على قدر كبير من الأهمية في كتابات النورسي الإيمانية والدعوية والتربوية ، وأن هناك أفكارا نظرية ومعالجات عملية تسبك بإحكام ثقافة نشر الإيمان ومكافحة الجريمة بل والحيلولة دون وقوها بما يخدم الحياة الإنسانية

على الصعيدين الفردي والمجتمعي .

وهذا البحث إنما هو اسهام متواضع مني في هذا الجانب يستهدف تسليط الضوء على أثر الإيمان في الحد من الإجرام التي تعاني الإنسانية في العصر الحديث من ويلاته وتبعاته ،من حيث معرفة دور الإيمان في الوقاية من الجريمة ، ومن ثم وصف الأساليب الرقابية العامة سواء في الجانب الوقائي أو العلاجي في القضاء على الجرائم ، وذلك في ضوء كليات رسائل النور للأستاذ القدير بديع الزمان سعيد النورسي، بوصفه -رحمه الله – أحد أبرز العلماء المعاصرين الذي عنوا بثقافة نشر الإيمان

ومكافحة الجريمة في زمننا المعاصر .

واقتضت طبيعة البحث المختصر أن يتكون من : مقدمة ، وتمهيد ، ومبحثين ،وخاتمة .

أما المقدمة : فتشتمل على بيان أهداف البحث ، وخطته، ومنهجه .

Page 105: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

105bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

وأما التمهيد : فيشتمل على مسألتين :

الاولى : تعريف الجريمة.

والثانية : بيان أثر رسائل النور في ترسيخ الإيمان في النفس البشرية .

وأما المبحث الأول: دور الايمان في الحد من الجريمة في ضوء رسائل النور.

وأما المبحث الثاني : الأساليب الرقابية العامة للحد من الجريمة في ضوء رسائل النور.

وأما الخاتمة : فتشتمل على أبرز النتائج العلمية للبحث .

والله أسأل العون والتوفيق والسداد

الكلمات المفتاحية : الإيمان ، الجريمة، رسائل النور ، النورسي

Page 106: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

106 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

مركزية الإيمان في تأسيس العدالة

دراسة في فكر الأستاذ سعيد بديع الزمان النورسي

— د. نور الدين بالخير

الملخص:

الحمد لله وحده والصلاة والسلام على من لا نبي بعده والرضا على آله وصحبه ومن والاه، وبعد:من المسلم أن الإسلام دين الفطرة، والجبلة السوية الكائنة في النفوس، والتي من خلالها يزن الإنسان الأمور، فيتبنى صالحها ويطرح فاسدها، هذا إن كانت صافية نقية وما لم تتكدر وتتدنس يجزم المرء تجعل الإسلامي للتشريع ومحايدة وشمولية متعمقة نظرة وإن الماحقة، المادية بأوحال بصلاحيته للمجتمع البشري وانسجامه مع طبيعة الإنسان والكون، وهذا ما جعل الإسلام يسمى بدين

الفطرة، والعدالة.

ين ولا شك أن هذه الفطرة تعني فيما تعني ما فطر الله عليه الخلق من المعرفة به، }فأقم وجهك للدين القيم ولكن أكثر الناس لا يعلمون ذلك الد التي فطر الناس عليها لا تبديل لخلق الل حنيفا فطرت الللاة ولا تكونوا من المشركين{ ]الروم: 0، [، وتعني فيما تعني حب منيبين إليه واتقوه وأقيموا الصالعدل وبغض الظلم يقول ابن تيمية رحمه الله: “الناس إذا قالوا العدل حسن والظلم قبيح، فهم يعنون بهذا أن العدل محبوب للفطرة يحصل لها بوجوده لذة وفرح نافع لصاحبه ولغير صاحبه، يحصل به اللذة والفرح وما تتنعم به النفوس. وإذا قالوا الظلم قبيح فهم يعنون به أنه ضار لصاحبه ولغير صاحبه، وأنه بغيض يحصل به الألم والغم وما تتعذب به النفوس. ومعلوم أن هذه القضايا هي في علم الناس

لها بالفطرة وبالتجربة أعظم من أكثر قضايا الطب...« ]الرد على المنطقيين، ص 4[.

لذلك اكتشف علماء التشريع والقانون أن قوة القانون وحدها لا تستطيع أن ترى كل جريمة ولا أن تتعقب كل مجرم وسيفلت منها الكثيرين بلا إثبات أو عقاب وأن الوازع الديني )الإيمان( هو المحرك النفسي الذي يدفع الإنسان إلى ترجمة الأحكام الدينية إلى سلوكيات ملموسة، لأنه يكفل للحكم الشرعي أو النص القانوني مهابته في النفوس ويمنع انتهاك حرماته بل يحدث في النفس رهبة من الجريمة أقوى من رهبة الدولة أو القانون الذي يجعل الإنسان يغفل عن رقابة السماء ويركن إلى رقابة القانون وثغراته فضلا عن رجاله الذين باتوا أول من يطأ القانون بقدميه لأنه يربط الثواب والعقاب بالآخرة

حيث صورتها الأبدية في الأذهان.

Page 107: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

107bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

وبناء عليه فإن للإيمان دور كبير في تأسيس العدل والعدالة في المجتمع باعتباره قيمة يقتضيها العقل في جميع التصرفات، لهذا حضت الشريعة الإسلامية على اتباعه واعتبرته من أهدافها، وقد

سمى الله نفسه به.

فكان الأصل إذن في الإسلام أن الوازع هو الدين، أما السلطان )الأمن والقانون والجيش( فمكمل ومعين للشرع على تحقيق المقاصد، وليس بديلا له، لأن الدولة في الإسلام تقوم على ركنين أساسيين حسان{ ]سورة النحل، الآية 09[ وهناك تكامل بينهما. هما: التقوى والقانون، }إن الل يأمر بالعدل والإانطلاقا مما سبق نتساءل عن مركزية الإيمان في تأسيس العدالة في منظور السياسة الشرعية، وهل

الإيمان وحده كاف أم لابد من وسائل أخرى؟

لذلك جاءت هذه الورقة لتبرز دور الإيمان ومركزيته في تأسيس العدالة انطلاقا من فلسفة السياسة الشرعية في الإسلام، وذلك من خلال محورين هما:

المحور الأول: نظرية الوازع الديني )الإيمان( في فلسفة السياسة الشرعية

المحور الثاني: تجليات الإيمان في تأسيس العدالة

الكلمات المفتاحية : الإيمان، الوازع الديني، العدالة، العدل، الإحسان، السياسة الشرعية

Page 108: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

108 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

أثر الإيمان على تحقيق التوازن الاقتصادي في حياة الفرد والمجتمع في ضوء رسالة الاقتصاد لبديع الزمان النورسي

— د. باقي كريم شريف

الملخص:

هذا البحث كما يبدو من العنوان يبحث عن أثر الإيمان على تحقيق التوازن الاقتصادي في ضوء رسائل النور لبديع الزمان النورسي- رحمه الله- وبالأخص رسالته الموسومة بـ » رسالة الاقتصاد ».

الوضعي - المنظورين في الاقتصاديين عند الاقتصادي التوازن معنى الباحث فيه يتناول والإسلامي - ، ثم يلقي الضوء على تعريفات واجتهادات و إرشادات وتوجيهات شيخنا البديع النورسي

– رحمه الله- على معنى التوازن الاقتصادي وأهميته في حياة الأفراد والمجتمعات والدول.التوازن تحقيق وفيوضاته على الإيجابية وتأثيراته الإيمان مفهوم الباحث على فيه وكما ركز الاقتصادي على مستوى الأفراد والجماعات والدول، وكيف يوصل بالأفراد والمجتمعات إلى مستويات رفيعة ومكانة مرموقة يشعر فيها بالسعادة الحقيقية، والنعم الإلهية في الكون وعلى جميع الكائنات

الحية.

وكذلك كيف أن التوازن والاقتصاد في التعامل مع نعم الله- سبحانه وتعالى- في الكون ينقذ الإنسان والمجتمعات من مذلة الفقر و التسول والاعتماد على الآخرين في توفير الحاجات الضرورية، الشيطانية الوقوع في الصفات والأفعال هذا من جانب، ومن جانب آخر يحمي الإنسان من مغبة كالظلم والغرور والتكبر واللهث وراء الشهوات والمآرب الدنيئة، حيث أن تلك الظواهر والأفعال السيئة وغيرها يتم وقوعها في حال عدم التزام الإنسان بالاقتصاد والتوازن مع نعم الله وآلاءه؛ لأن الاقتصاد في استخدام نعم الله- سبحانه وتعالى- والتعامل معها بالتوازن » انسجام مع الحكمة الإلهية » كما

صرح شيخنا بديع الزمان- رحمه الله- في رسالته الموسومة » الاقتصاد ».

و لكن كما يرى – رحمه الله- فيها أن الإسراف ثمنه باهظ وغال، حيث يؤدي في كثير من الأحيان إلى أن يدفع الإنسان كرامته ومكانته ثمنا ورشوة له، بل يكون ثمنه سلب مقدساته الدينية.

الكلمات المفتاحية : الإيمان – الإقتصاد – النورسي – رسائل النور - أثر

Page 109: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

109bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

دور الإيمان في ترسيخ بناء الحضارات

-رؤية تحليلية في ضوء فكر بديع الزمان النورسي

— د. بودقزدام عمران

الملخص:

أسعى في ورقة المؤتمر البحثية لبيان منظور النورسي لدور الإيمان-بوصفه ثمرة التصور الإلهي الكلي المطلق للوجود مبدءا ومنهجا ومقصدا-في تشييد صرح الحضارات عامة والحضارة الإسلامية بخاصة، من حيث أرضيتها الفكرية وعناصرها المنهجية، ومقاصدها الأساسية، مع تجلية ثمرات تمثل

الإيمان وقيمه في مختلف مفاصل البناء الحضاري كالسياسة والاقتصاد، وفي شتى شعاب الحياة.

كما نحاول في هذا الإطار التأسيس لأنموذج حضاري للتعايش الإنساني المشترك-من منظور النورسي-يعكس روح الحضارة الإسلامية بأصولها المرجعية وتجربتها التاريخية والمعاصرة، ويتطلع لامتلاك بديل شامل يعالج مشاكل العصر الأساسية، مقدما لها حلولا تفوق نوعيا الحلول التي يقدمها الغرب، مستهدفا الدفع بالحركة الإنسانية نحو مزيد من التكامل والرقي البشري في عالمي الروح والمادة.

ونكشف في السياق نفسه الأثر السلبي لتغييب الإيمان عن حياة الأمم والحضارات، مستشهدا في عملية التحليل بواقع الحضارات الإنسانية اليوم، وموظفا في ذلك كله رؤية النورسي لمسلك بناء

الحضارات.

وعليه جاءت معالجتنا لموضوع هذه الورقة، وفق الخطوات الآتية:

ننطلق في هذه الورقة البحثية من تساؤل مركزي يمكن تحريره على النحو الآتي:

كيف شكل الإيمان بكلياته-بنظر النورسي-عاملا مفصليا في ترسيخ بناء الحضارات وتصحيح مسارها، وبعث قيم التعايش والتواصل بين الأناسي؟

يتفرع عن هذا التساؤل المركزي جملة من التساؤلات الفرعية هي كالآتي:

ما موقع منظومة القيم الروحية-بوصفها ثمرة تمثل الكليات الإيمانية-في معادلة البناء الحضاري؟

ما آثار تغييب الإيمان والقيم الروحية عن مسلك البناء الحضاري؟

ما مقاربة النورسي لتعزيز التعايش الإنساني المشترك؟

Page 110: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

110 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

يتوقف بلورة مفاهيم الورقة البحثية بشكل كبير على فعالية مناهجه وآلياته، المؤسسة على الوضوح المنهجي، والمرتكز على منهجية جلية.

الرؤى مجموع مسح حيث من استقرائي فهو التحليلي، والمنهج الاستقرائي المنهج وظفنا والأفكار المبثوثة في كتب النورسي الوثيقة الصلة ببلورة موقع الإيمان في ترسيخ البناء الحضاري التعمق في رؤى للتعايش الإنساني المشترك وهو تحليلي من زاوية وتجلية الأنموذج الحضاري

النورسي، قصدا لإبراز نسقها الناظم لتشكل مشروعا متكاملا واضح المعالم .

وللإجابة عن التساؤل الرئيسي السالف وتفرعاته وظفنا الخطوات المنهجية الآتية:

1- دور الإيمان ومنظومة القيم الروحية في ترسيخ البناء الحضاري.

2- الأثر السلبي لتغييب الإيمان والقيم الروحية عن حياة الأمم والمجتمعات.

فكر ضوء في الحضارات-قراءة بين والتواصل التعايش لتعزيز حضاري أنموذج نحو -3النورسي-.

4- خاتمة تتضمن خلاصة ابتكار البحث.

الكلمات المفتاحية : الإيمان – بناء الحضارات - النورسي

Page 111: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

111bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

الإيمان حصن الاسرة وقلعتها المنيعة من خلال رسائل النور

— د. حبيبة أبو زيد

الملخص:

في سياق مشروعه العلمي والتربوي والحضاري الذي جعله الأستاذ بديع الزمان النورسي هدف حياته، وحشر له جهوده، ووقف عليه تفكيره وطاقته، وجمعه في خدمة الإيمان ونشر أنوار القرآن الكريم، اهتم رحمه الله ببيان آثار الإيمان، وتقديم الدليل للعالم على جمال الحياة بالإيمان. ولهذا تتبع رحمه الله أحوال الإنسان في الحياة، فردا، وأسرة، ومجتمعا، فقد الأدلة العقلية والواقعية والوجدانية على أن الإيمان جمال للحياة، وركنها المتين. وكانت الأسرة موضع عنايته ومحل اهتمامه، من جهة بيان مكانتها، ودورها في الاستقرار النفسي لأفرادها، وفي استقرار المجتمع وأمنه. وجعل الإيمان أيضا الركن القوي والقلعة الحصينة التي تثبت بها الأسرة، ويستقر أمرها، ويسودها جمال المودة وبهاء السكينة.

ويأتي هذا البحث لإبراز عناية الأستاذ النورسي بالأسرة، وبيان أثر الإيمان في قوة بنيانها وراحة البهاء الجمال والمودة، وتزينه معاني قيم تملؤه إلى فضاء بالإيمان، تتحول الأسرة أفرادها، وكيف والرقة والرحمة، وكيف يمتد عمر الأسرة ويرتقي يوما بعد يوما، حتى يبلغ غايته في قمة السعادة في

الدار الآخرة.

الكلمات المفتاحية: الإيمان – الزواج – الزوج – الزوجة – الأسرة – المودة – المحبة الزوجية – الجمال

Page 112: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

112 12. Uluslararası Bediüzzaman Sempozyumu • 12th International Bediuzzaman Symposium

سياقات التحميدات النورية بين الإيمان والقرآن والإسلام

- دراسة تحليلية-

— د. فرهاد الشواني

الملخص:

الحمد لله على نعمة الإيمان والقرآن والإسلام، والصلاة والسلام على سيدنا محمد أشرف البرية وخير الأنام، وعلى آله وصحبه ذوي الفضل والإكرام. أما بعد:

فإن الانتساب الله تعالى نابع من الإيمان القائم على الحجج والبراهين التي تجعل لطائف الإنسان راضخة للأوامر الصادرة عن المعبود الحق ومنقادة للتكاليف الشرعية على ضوء تبدلها من الإمكان العادي إلى الإمكان العقلي كما هو مبين عند المناطقة في مصنفاتهم، وبمعنى آخر إن امتزاج اللطائف الإنسانية من روح وقلب وعقل وشعور ووجدان وغيرها ودورانها حول مرتكز واحد وغاية واحدة تجعل التسليم يعني فيه وهذا الذي يعيش المكان به في حدود المناطة المسؤولية لتحمل الإنسان مسخرا المطلق لخالقه الكريم من حيث انصياعه للأوامر التكوينية والأوامر التشريعية، ويعبر عن هذا النوع السبيل النورانية، وأن الكمالات والمشاهد العروج نحو أبواب يفتح للإنسان الذي التحقيقي بالإيمان الموصل إلى هذا النوع من الإيمان وأساسه هو القرآن الكريم والإسلام، واستنادا على هذه الحقيقة فقد وردت في رسائل النور تحميدات مباركة وفي سياقات مختلفة تضمنت إقرارا بفضل الله تعالى، واعترافا بجوده وكرمه على ما أنعم على المؤمنين بنعمة الإيمان والقرآن والإسلام ليحضوا بالسعادة في الدارين.

لذة ما بعدها لذة، لذة كافية وافية ودائمة، المعاني: ))فإيماني هذا لتلك النورسي مؤكدا يقول وسعادة خاصة نقية لا يعكرها ألم، ففهمت من تلك الآية الكريم: )حسبنا الله ونعم الوكيل( كم يكون إذن

عبارة » الحمد لله على نعمة الإيمان« عبارة جديرة ولائقة((. )الشعاعات 97(.

نعمة على )الحمد لله عبارة: أن وجدنا النور رسائل في النظر وإنعامنا سبق ما على وبناء الإيمان( وردت في رسائل النور في سياقات متعددة ومناسبات مختلفة، فقد وردت منفردة في أماكن، وأحيانا اقترن بها لفظ )القرآن( تارة، ولفظ )الإسلام( تارة أخرى، ولكل سياق موضوع يناسبه وله ارتباط

محدد بتلك العبارة، وبيان ذلك كالآتي:

الحمد لله على نعمة الإيمان. 1-

الحمد لله على نعمة الإيمان والقرآن. 2-

الحمد لله على نعمة الإيمان والإسلام. 3-

Page 113: Prof. Dr. Ali Erbaş Prof. Dr. Kazım Uysal

113bediuzzamansymposium.com ▶▶▶ iikv.org

فالبحث يروم بيان أهمية هذه التحميدات النورية ومنزلتها العظيمة في الأوراد والأذكار، كما يهدف إلى إبراز الداعي من تلك التحميدات من حيث كونها جاءت في سياقات مختلفة تناسب الموضوع الذي

وردت فيه.

ولقد اقتضت طبيعة البحث والمادة العلمية تقسيمها على مقدمة ومبحثين وخاتمة وقائمة بالمصادر والمراجع، فخصصت المبحث الأول للتعريف بالحمد ودلالتها في رسائل النور، وأما المبحث الثاني فقد ارتأيت الحديث فيه عن سياقات التحميدات النورية، وختمت بحثي بخاتمة ذكرت فيها أهم النتائج التي

توصلت إليها، ثم أردفته بقائمة للمصادر والمراجع.

وصل اللهم وسلم وبارك على سيدنا محمد وعلى آله وصحبه اجمعين، وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمين.

الكلمات المفتاحية : التحميدات، النور، الإيمان، القرآن، الإسلام