OCAK 2017 E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

Bir kız ccedilocuğunun oumlnuumlne beyaz bir kağıt koyup sıradan bir guumlnuumlnuuml ccedilizerek anlatmasını istesek sizce nelerle karşılaşırız Herhalde birccediloğumuzun aklına aynı resimler gelir Okula giden bir kız ccedilocuğu ya da oyuncak bebeği ile oynayan bir ccedilocuk ip atlayan ccedilocuklar bahccedilesinde buumltuumln ailenin bir arada olduğu kırmızı kiremitli evler dağların arasından doğan kocaman bir guumlneş

Peki bunların yerine traktoumlr uumlzerinde tarlaya giden topladığı mahsulleri sırtında taşıdığı boyundan buumlyuumlk sepetin iccediline dolduran bir atoumllyede dikim makinelerinin başında ccedilalışan ya da kendisinden yalnızca birkaccedil yaş kuumlccediluumlk kardeşini guumln boyunca kucağında taşıyan bir ccedilocuk goumlrmek Hiccedil de beklediğimiz resimler değil oumlyle değil mi Peki bu resimlerin Tuumlrkiyersquode yaşayan yuumlz binlerce ccedilocuğun hayatlarını yansıttığını soumlylesek

Hayata Destek Derneği olarak Ccedilocuk Koruma Programımız kapsamında işbirliği iccedilinde olduğumuz Terres Des Hommes (TDH) adlı ccedilocuk hakları kuruluşu yanı sıra Kindernothilfe ve Save The Children gibi uluslararası kuruluşlar duumlnyanın farklı boumllgelerinde bir kampanya başlattı Ccedilalışan ccedilocukların oumlykuumllerini derlemek hayatlarına dokunabilmek iccedilin 25 uumllkede suumlrduumlruumllen kampanyanın bir ayağını da Tuumlrkiyersquode Hayata Destek Derneği olarak biz yuumlruumlttuumlk

ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo adlı kampanyanın temeli duumlnyanın her yerinde birccedilok farklı sektoumlrde karşılaşılan ccedilocuk işccedililiği sorununa ccedilocukların goumlzlerinden bakmaya sorunu ccedilocukların kendi ifadeleriyle tanımlamaya dayanıyor Buguumlne kadar yetişkinlerin ldquotanımladıklarırdquo ve ccediloumlzuumlm uumlretme ccedilabasına girdikleri ccedilocuk işccedililiği sorunu bu kez konunun oumlzneleri olan ccedilalışan ccedilocuklar tarafından tarif ediliyor Ediliyor ki ccedilocukların sesleri onların hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını ilgilendiren kuumlresel politikaları şekillendirebilsin Yani ccediloumlzuumlm tepeden inme değil de aşağıdan yukarı ccedilocuklardan buumlyuumlklere doğru gelsin ve ccedilocukların yaşadığı gerccedilekliği kapsayabilsin

Ccedilocuk Koruma ekibimiz işte tam da bu nedenle İstanbul Hatay Urfa merkez ve Viranşehir boumllgelerinde ccedilalışan ccedilocuklarla bir dizi odak grup goumlruumlşmesi yaptı Onların yaşam oumlykuumllerini oumlğrenebilmek ve duumlnyalarına iccedileriden onların goumlzuumlyle bakabilmek amacıyla ccedilocuk işccedililerin ccedilalışma koşullarını onların ağzından dinledi

Bu goumlruumlşmelerin merkezinde iki ana aktivite bulunuyordu İlk olarak ccedilocuklardan kendilerine dağıtılan kacircğıtlara bir iş guumlnlerinin zaman ccedilizelgesini ccedilıkarmalarını istedik Ccedilocuklar saat saat neler yaptıklarını yazdılar ccedilizdiler Tarlalar sepetler ccediladırlar bulaşık leğenleri traktoumlrler ingiliz anahtarları tornavidalar patronlar ve yetişkinlerin duumlnyasına ait daha birccedilok imge ccedilocuk eller tarafından betimlendi

İkinci aktivite ise ldquoVuumlcut Haritasırdquo adını verdiğimiz yine ccedilizim uumlzerine kurulu bir ifade tekniği Bu defa ccedilalışma daha ccedilok ccedilocukların ccedilalışma ortamlarına odaklanıp iş yaşamının ccedilocuklarda hissedilen etkilerini ortaya ccedilıkarmayı amaccedilladı

Bir ccedilocuk bedeninin sığabileceği buumlyuumlkluumlkte bir kacircğıdın uumlzerine katılımcılardan birinin vuumlcut kalıbı ccedilıkarılarak bu bir tuumlr harita olarak kullanıldı Bedenin bir tarafı olumlu diğer tarafı ise olumsuz duygu ve duumlşuumlncelere ayrıldı Vuumlcuttaki belli uzuvlar kullanılarak goumlruumlntuumller sesler kokular soumlylenen soumlzler uumlstlenilen sorumluluklar yenilen yemekler yapılan işler uumlzerinden iş yaşamının fiziki ve duygusal etkileri deşifre edildi Oumlrneğin ldquoİş yerinde neyi duymak hoşunuza giderrdquo diye sorduğumuz ccedilocuklar ldquoPaydos sesinirdquo yanıtını verdiler

Ccedilocukların soumlzluuml anlatımlarında ilk goumlze ccedilarpan şey ses tonlarındaki sıradanlık ve kabullenmişlikti Ccedilocuklar aslında kendilerine oldukccedila yabancı olması gereken işleri tıpkı okula gitmek ya da oyun oynamak gibi kabullenmiş durumdalar Gerek ailelerin gerekse işverenlerin onlara yetişkin gibi davranması ve omuzlarına ancak bir yetişkinin kaldırabileceği sorumluluklar yuumlklemesi onları ccedilocuksu ilgilerinden yoksun bırakmış bir tuumlr zorunlu ldquoerken yetişkinliğerdquo mecbur kılmış durumda Verilen yanıtlar iş yaşamının ccedilocuklar iccedilin ne kadar ağır yıpratıcı ve kabul edilemez olduğunu goumlsteriyor Gelin bu ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo buumlltenimizde ccedilocukların seslerine siz de kulak verin Ccediluumlnkuuml Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı Değil

HİJYENİKOLMAYANKOŞULLAR

CcedilALIŞMASAATLERİ

EĞİTİMDENKOPMA

RİSKİ

GOumlCcedil

ULAŞIMRİSKLERİ

ŞİDDETİSTİSMAR

CcedilOCUK İŞCcedilİ

SAĞLIKSORUNLARI

İŞ YERİNDE AYRIMCILIK

EV İCcedilİEMEK

lsquolsquo rsquoŞşşt Suriyeli getir Suriyeli goumltuumlrrsquo diyor patronrsquorsquo

lsquorsquoPaydos sesiniccedilok seviyorumrsquorsquo

lsquolsquoDikiş makinesibenim hayalim değilrsquorsquo

lsquolsquoAkşamları ccediladıra varıyoruzsonra ben uyuyorumrsquorsquo

lsquolsquoİşte kaza goumlrmektennefret ediyorumrsquorsquo

lsquolsquoSabah sekiz buccediluktabulaşıkları yıkıyorum yalnız başımarsquorsquo

lsquolsquoSaat uumlccedilten sonra kızlarayapılan taciz beni uumlzuumlyorrsquorsquo

lsquolsquoHasta olmaktankorkuyorumrsquorsquo

lsquorsquoİş yerinde elektrik hava yer kokular hepsi koumltuumlrsquorsquo

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

İş yerimin kapısında bir levha var uumlzerinde lsquoCehenneme Hoşgeldinrsquo yazıyor

Merdiven Altı Tekstil Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları

İstanbul Suriyeli nuumlfusunun en yoğun olduğu şehir1 Metropolde yaşayan ccedilocukların kolaylıkla iş bulabildiği sektoumlrlerin başını ise tekstil ccedilekiyor Hayata Destek Derneği olarak 2015 yılında yuumlruumlttuumlğuumlmuumlz araştırmalara goumlre İstanbulrsquoda ccedilalışan Suriyeli ccedilocukların yarısı lsquomerdiven altırsquo tekstil atoumllyelerinde ccedilalışıyor Her doumlrt Suriyeli ailenin birinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk bulunuyor2 Ccedilocuklar uzun saatler boyunca sağlıksız ve tehlikeli koşullarda hem yurt iccedili hem yurt dışı pazarında satılan tekstil uumlruumlnlerinin yapımı iccedilin emek veriyor Bu sektoumlrde ccedilalışma olanağını ise genellikle arkadaşları veya tanıdıkları vasıtasıyla buluyorlar

Tekstilde ccedilalışan ccedilocukların soumlzlerini size taşıyabilmek iccedilin İstanbul Hayata Destek Evimizde sekiz Suriyeli tekstil işccedilisi ccedilocukla buluştuk Bir guumln boyunca sohbet edip aktiviteler yaptığımız ccedilocukların en kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml ise 17 yaşında Hiccedilbirinin eğitime erişimi yok daha doğrusu ailelerinin geccedilimine katkıda bulunmak zorunda oldukları iccedilin okula gidemiyorlar Yine de Tuumlrkccedile oumlğrenmişler ve savaştan kaccedilarak sığındıkları İstanbulrsquoda onlara sunulan hayatı bizim dilimizle anlatabiliyorlar Yetişkinler iccedilin bile oldukccedila ağır koşullarda ccedilalışan ccedilocuklar her şeye rağmen başka bir duumlnyanın muumlmkuumln olduğunu biliyor

İSTANBUL

copyST

L20

17

HİJYENİKOLMAYANKOŞULLAR

CcedilALIŞMASAATLERİ

EĞİTİMDENKOPMA

RİSKİ

GOumlCcedil

ULAŞIMRİSKLERİ

ŞİDDETİSTİSMAR

CcedilOCUK İŞCcedilİ

SAĞLIKSORUNLARI

İŞ YERİNDE AYRIMCILIK

EV İCcedilİEMEK

lsquolsquo rsquoŞşşt Suriyeli getir Suriyeli goumltuumlrrsquo diyor patronrsquorsquo

lsquorsquoPaydos sesiniccedilok seviyorumrsquorsquo

lsquolsquoDikiş makinesibenim hayalim değilrsquorsquo

lsquolsquoAkşamları ccediladıra varıyoruzsonra ben uyuyorumrsquorsquo

lsquolsquoİşte kaza goumlrmektennefret ediyorumrsquorsquo

lsquolsquoSabah sekiz buccediluktabulaşıkları yıkıyorum yalnız başımarsquorsquo

lsquolsquoSaat uumlccedilten sonra kızlarayapılan taciz beni uumlzuumlyorrsquorsquo

lsquolsquoHasta olmaktankorkuyorumrsquorsquo

lsquorsquoİş yerinde elektrik hava yer kokular hepsi koumltuumlrsquorsquo

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

İş yerimin kapısında bir levha var uumlzerinde lsquoCehenneme Hoşgeldinrsquo yazıyor

Merdiven Altı Tekstil Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları

İstanbul Suriyeli nuumlfusunun en yoğun olduğu şehir1 Metropolde yaşayan ccedilocukların kolaylıkla iş bulabildiği sektoumlrlerin başını ise tekstil ccedilekiyor Hayata Destek Derneği olarak 2015 yılında yuumlruumlttuumlğuumlmuumlz araştırmalara goumlre İstanbulrsquoda ccedilalışan Suriyeli ccedilocukların yarısı lsquomerdiven altırsquo tekstil atoumllyelerinde ccedilalışıyor Her doumlrt Suriyeli ailenin birinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk bulunuyor2 Ccedilocuklar uzun saatler boyunca sağlıksız ve tehlikeli koşullarda hem yurt iccedili hem yurt dışı pazarında satılan tekstil uumlruumlnlerinin yapımı iccedilin emek veriyor Bu sektoumlrde ccedilalışma olanağını ise genellikle arkadaşları veya tanıdıkları vasıtasıyla buluyorlar

Tekstilde ccedilalışan ccedilocukların soumlzlerini size taşıyabilmek iccedilin İstanbul Hayata Destek Evimizde sekiz Suriyeli tekstil işccedilisi ccedilocukla buluştuk Bir guumln boyunca sohbet edip aktiviteler yaptığımız ccedilocukların en kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml ise 17 yaşında Hiccedilbirinin eğitime erişimi yok daha doğrusu ailelerinin geccedilimine katkıda bulunmak zorunda oldukları iccedilin okula gidemiyorlar Yine de Tuumlrkccedile oumlğrenmişler ve savaştan kaccedilarak sığındıkları İstanbulrsquoda onlara sunulan hayatı bizim dilimizle anlatabiliyorlar Yetişkinler iccedilin bile oldukccedila ağır koşullarda ccedilalışan ccedilocuklar her şeye rağmen başka bir duumlnyanın muumlmkuumln olduğunu biliyor

İSTANBUL

copyST

L20

17

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

İş yerimin kapısında bir levha var uumlzerinde lsquoCehenneme Hoşgeldinrsquo yazıyor

Merdiven Altı Tekstil Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları

İstanbul Suriyeli nuumlfusunun en yoğun olduğu şehir1 Metropolde yaşayan ccedilocukların kolaylıkla iş bulabildiği sektoumlrlerin başını ise tekstil ccedilekiyor Hayata Destek Derneği olarak 2015 yılında yuumlruumlttuumlğuumlmuumlz araştırmalara goumlre İstanbulrsquoda ccedilalışan Suriyeli ccedilocukların yarısı lsquomerdiven altırsquo tekstil atoumllyelerinde ccedilalışıyor Her doumlrt Suriyeli ailenin birinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk bulunuyor2 Ccedilocuklar uzun saatler boyunca sağlıksız ve tehlikeli koşullarda hem yurt iccedili hem yurt dışı pazarında satılan tekstil uumlruumlnlerinin yapımı iccedilin emek veriyor Bu sektoumlrde ccedilalışma olanağını ise genellikle arkadaşları veya tanıdıkları vasıtasıyla buluyorlar

Tekstilde ccedilalışan ccedilocukların soumlzlerini size taşıyabilmek iccedilin İstanbul Hayata Destek Evimizde sekiz Suriyeli tekstil işccedilisi ccedilocukla buluştuk Bir guumln boyunca sohbet edip aktiviteler yaptığımız ccedilocukların en kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml ise 17 yaşında Hiccedilbirinin eğitime erişimi yok daha doğrusu ailelerinin geccedilimine katkıda bulunmak zorunda oldukları iccedilin okula gidemiyorlar Yine de Tuumlrkccedile oumlğrenmişler ve savaştan kaccedilarak sığındıkları İstanbulrsquoda onlara sunulan hayatı bizim dilimizle anlatabiliyorlar Yetişkinler iccedilin bile oldukccedila ağır koşullarda ccedilalışan ccedilocuklar her şeye rağmen başka bir duumlnyanın muumlmkuumln olduğunu biliyor

İSTANBUL

copyST

L20

17

Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik

) )

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

Mutlu

ldquoOumlğrendiklerimi arkadaşlarıma oumlğretmeyi seviyorumrdquo

ldquoTemiz havayı ve yemek kokusunu seviyorumrdquo

ldquoKendi paramla aldığım yemeğin tadı daha guumlzelrdquo

ldquoHep ayaktayım Kan dolaşımımı artırmak iccedilin ayaklarımı hareket ettirmeyi seviyorumrdquo

Mutsuz

ldquoGeleceğimden hayır yok hep bunu duumlşuumlnuumlyorumrdquo

ldquoSuriyeli şunu getir bunu goumltuumlr diye bağırmalarını sevmiyorumrdquo

ldquoMesaiye kaldığımızda ağır yuumlk taşıdığımızda veya tehlikede hissettiğimde mutsuz oluyorumrdquo

ldquoBazen ağrıdan bacaklarımı hissedemiyorumrdquo

Tekstil atoumllyesinde ccedilalışan 13 Yaşındaki Haydarrsquoın bir iş guumlnuuml

Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor

Saat

Evde

Yolda

Tekstil Atoumllyesinde

Tekstil Atoumllyesinde

Tekstil Atoumllyesinde

0700

1900

0800

1400

1300

Uyanıyor

Eve doumlnuumlyor

Ccedilalışıyor

Ccedilalışıyor

Yemek yiyor

ldquoGuumlneşi goumlremiyorum ccediluumlnkuuml buumltuumln guumln işte oluyorumrdquo

ldquoİşte en iyi guumln maaşlarımızı aldığımız guumlnrdquo

ldquoHayallerimizi gerccedilekleştirecek şeyler yapamıyoruz ccediluumlnkuuml ccedilok ccedilalışıyoruz ekonomik zorluklardan dolayı zamanımız yokrdquo

ldquoBelki daha az ccedilalışsaydık ya da tatillerimiz haftada bir guumlnden fazla olsaydı yeteneklerimizi geliştirmek iccedilin uğraşabilirdikrdquo

ldquoHer guumln aynı şeyi yiyoruz pilav Belki makarna olsaydı farklı soslar koyabilirdik değiştirebilirdikrdquo

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

İş yerinde şiddet goumlrmemek benim hakkım

Tahta Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Kız Ccedilocukları

Hataylı ailelerin birccediloğu savaş başlamadan oumlnce sıklıkla Suriyersquoye gidip geldiklerinden ve iki uumllke arasında bulunan dostluk ilişkilerinden bahseder Suriye sınırına yakın olan bu şehir belki de bu sebeple muumlltecilerin en yoğun olarak sığındığı illerden biri Ancak Suriyelilerin yoğunlukla yaşadığı her ilde goumlruumllduumlğuuml gibi Hatayrsquoda da aileler gelir kaynağı bulmakta zorlanıyor ve ccedilocuklar ccedilalışmak zorunda kalıyor Hayata Destek Derneği olarak 2015rsquote yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki Hatayrsquoda yaşayan Suriyeli ailelerin doumlrtte birinde en az bir ccedilalışan ccedilocuk var3 Ayrıca ailelerin 41rsquoinde okula gidemeyen ccedilocuklar bulunuyor ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo kampanyası kapsamında Narlıca Toplum Merkezimizde okula devam edemeyen ve haftanın altı guumlnuuml ccedilalışan 11 kız ccedilocuğu ile bir araya geldik En kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml 17 olan ccedilocuklarla bir guumln geccedilirdik Kışın marangoz atoumllyelerinde yazın ise pamuk hasadında ccedilalışan kız ccedilocuklarının ccedilalışma şartlarını duygularını beklentilerini onlardan dinledik

HATAY

copyST

L20

17

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

İş yerinde şiddet goumlrmemek benim hakkım

Tahta Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Kız Ccedilocukları

Hataylı ailelerin birccediloğu savaş başlamadan oumlnce sıklıkla Suriyersquoye gidip geldiklerinden ve iki uumllke arasında bulunan dostluk ilişkilerinden bahseder Suriye sınırına yakın olan bu şehir belki de bu sebeple muumlltecilerin en yoğun olarak sığındığı illerden biri Ancak Suriyelilerin yoğunlukla yaşadığı her ilde goumlruumllduumlğuuml gibi Hatayrsquoda da aileler gelir kaynağı bulmakta zorlanıyor ve ccedilocuklar ccedilalışmak zorunda kalıyor Hayata Destek Derneği olarak 2015rsquote yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki Hatayrsquoda yaşayan Suriyeli ailelerin doumlrtte birinde en az bir ccedilalışan ccedilocuk var3 Ayrıca ailelerin 41rsquoinde okula gidemeyen ccedilocuklar bulunuyor ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo kampanyası kapsamında Narlıca Toplum Merkezimizde okula devam edemeyen ve haftanın altı guumlnuuml ccedilalışan 11 kız ccedilocuğu ile bir araya geldik En kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml 17 olan ccedilocuklarla bir guumln geccedilirdik Kışın marangoz atoumllyelerinde yazın ise pamuk hasadında ccedilalışan kız ccedilocuklarının ccedilalışma şartlarını duygularını beklentilerini onlardan dinledik

HATAY

copyST

L20

17

Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik

) )

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

Mutlu

ldquoİş yerinde oturabildiğimde mutlu oluyorumrdquo

ldquoBenim yeteneklerime uygun iş verilince seviniyorumrdquo

ldquoİşte o kadar da hızlı ccedilalışmak zorunda değilimrdquo

ldquoPatronum bana saygı veya anlayışla davrandığında mutlu oluyorumrdquo

Mutsuz

ldquoKızlar taciz edildiğinde mutsuz oluyorum bazen bize yanlışlıkla ccedilarpmış numarası yapıyorlar ama oumlyle olmadığını biliyoruzrdquo

ldquoİş yerinde benim fikirlerimi kimse duymuyor Boumlyle olunca sinirleniyorumrdquo

ldquoİş yerinde su bardağına rakı koyuyorlar kazara su yerine bize vermeye ccedilalışıyorlar Alkol kokusunu sevmiyorumrdquo

ldquoKoumltuuml kelimeler duymayı sevmiyorumrdquo

Hatayrsquoda tahta atoumllyesinde ccedilalışan 15 yaşındaki Zehrarsquonın bir iş guumlnuuml

Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor

Saat

Evde

Marangoz Atoumllyesinde

Marangoz Atoumllyesinde

Otobuumlste

Marangoz Atoumllyesinde

0530

1200

1300

1830

0700

Uyanıyor

Oumlğle yemeği yiyor

Ccedilalışıyor

Eve doumlnuumlyor

Ccedilalışıyor

ldquoSabahları kahvaltı yapacak vaktim olmuyor ama işe gidince oumlğle yemeği yiyorum sonra eve doumlnuumlnce annem bir şeyler hazırlıyor onu yiyorumrdquo

ldquoOumlğlenleri hep aynı yemekleri yiyoruz ve yemekler acı oluyorrdquo

ldquoCcedilalışırken koumltuuml şeyler goumlrmeyi kan goumlrmeyi sevmiyorum goumlzlerimize kıymık kaccedilabiliyorrdquo

ldquoEve doumlnduumlğuumlmde uumlzuumlluumlyorum ccediluumlnkuuml ailemle vakit geccediliremiyorum ccedilok yorgun oluyorumrdquo

ldquoHaftada altı guumln ccedilalışıyorum Ağır kutular taşımayı sevmiyorumrdquo

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

Plastik toplamak benim hayallerimi gerccedilekleştirmeyecek

Sanayide Sokakta ve Hizmet Sektoumlrlerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları

Şanlıurfa İstanbulrsquodan sonra Suriyelilerin en yoğunluklu olarak goumlccedil ettikleri ikinci şehir4 Akşamları şehrin uumlnluuml Balıklı Goumlluumlrsquonuumln etrafında şoumlyle bir tur atarsanız sokakta mendil veya simit satan Suriyeli ccedilocukları farketmeniz uzun suumlrmez Urfarsquoda ccedilocuklar restoran ve fırınlarda ccedilalışarak hizmet sektoumlruumlnuumln de bir parccedilası haline geliyor Ancak diğer illerde olduğu gibi Şanlıurfarsquoda ccedilocuklar madalyonun goumlruumlnmeyen yuumlzuumlnde yani sanayi ve enduumlstri sektoumlruumlnde de yoğun olarak ccedilalışıyor Hayata Destek olarak 2015 yılında yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki sınır illerinde yaşayan Suriyeli ailelerin 47rsquosinde en az bir ccedilocuk okula devam edemiyor eğitim hakkına erişemiyor Ailelerin 15rsquoinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk var5 Plastik toplayıcılığı simit satıcılığı araba tamirciliği veya dikim yapan ccedilocuklardan yedisi ile Haliliyersquode bulunan Toplum Merkezimizde buluştuk En kuumlccediluumlğuuml 11 ve en buumlyuumlğuuml 15 yaşında olan ccedilocuklara hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını sorduk Yaşamlarını onların ağzından dinledik

ŞANLIURFA

copyST

LŞa

nlıu

rfa2

016

Kere

m Y

uumlcel

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

Plastik toplamak benim hayallerimi gerccedilekleştirmeyecek

Sanayide Sokakta ve Hizmet Sektoumlrlerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları

Şanlıurfa İstanbulrsquodan sonra Suriyelilerin en yoğunluklu olarak goumlccedil ettikleri ikinci şehir4 Akşamları şehrin uumlnluuml Balıklı Goumlluumlrsquonuumln etrafında şoumlyle bir tur atarsanız sokakta mendil veya simit satan Suriyeli ccedilocukları farketmeniz uzun suumlrmez Urfarsquoda ccedilocuklar restoran ve fırınlarda ccedilalışarak hizmet sektoumlruumlnuumln de bir parccedilası haline geliyor Ancak diğer illerde olduğu gibi Şanlıurfarsquoda ccedilocuklar madalyonun goumlruumlnmeyen yuumlzuumlnde yani sanayi ve enduumlstri sektoumlruumlnde de yoğun olarak ccedilalışıyor Hayata Destek olarak 2015 yılında yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki sınır illerinde yaşayan Suriyeli ailelerin 47rsquosinde en az bir ccedilocuk okula devam edemiyor eğitim hakkına erişemiyor Ailelerin 15rsquoinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk var5 Plastik toplayıcılığı simit satıcılığı araba tamirciliği veya dikim yapan ccedilocuklardan yedisi ile Haliliyersquode bulunan Toplum Merkezimizde buluştuk En kuumlccediluumlğuuml 11 ve en buumlyuumlğuuml 15 yaşında olan ccedilocuklara hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını sorduk Yaşamlarını onların ağzından dinledik

ŞANLIURFA

copyST

LŞa

nlıu

rfa2

016

Kere

m Y

uumlcel

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

Mutlu

ldquoDikiş makinesini nasıl kullanacağımı bildiğim iccedilin mutluyumrdquo

ldquoMuumlşteriler bana iyi davranınca ve işverenim bana saygılı olunca mutlu oluyorumrdquo

ldquoBabama para getirmek ve aileme yardım etmek beni mutlu ediyorrdquo

ldquoİşe giderken kısa mesafeler yuumlruumlyuumlnce mutlu oluyorumrdquo

Mutsuz

ldquoBana bağıran muumlşterileri veya patronumu sevmiyorumrdquo

ldquoEt yağ plastik ve ayakkabı kokularını sevmiyorumrdquo

ldquoİnsanların ayakkabı tamircilerine nasıl baktıklarını goumlruumlyorum buna uumlzuumlluumlyorumrdquo

ldquoİnsanların plastik toplayıcılarna nasıl baktıklarını goumlruumlyorum bu beni mutsuz ediyorrdquo

Oto sanayide ccedilalışan 14 yaşındaki Baranrsquoın bir iş guumlnuuml

Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor

Saat

Evde

Oto Sanayide

Oto Sanayide

Otobuumlste

Oto Sanayide

0700

1330

1345

1830

0745

Uyanıyor

Yemek yiyor

Ccedilalışıyor

Eve gidiyor

Ccedilalışıyor

ldquoSabahları 0715rsquote evden ccedilıkıyorum 0745rsquote ise işe varıyorumrdquo

ldquoOumlğle yemeği aramız sadece 15 dakikardquo

ldquoOnu (işvereni) hiccedil sevmiyorum bana bağırıyor işimi de hiccedil sevmiyorum Bana bağırması bana kendimi ccedilok koumltuuml hissettiriyorrdquo

ldquoİşim hayallerimle uyuşmuyor Ben aslında fizik bilimci olmak istiyorumrdquo

ldquoBen oto sanayide ccedilalışıyorum duumlkkanı accedilıyorum etrafı temizliyorum sonra arabalara servis yapmaya başlıyorumrdquo

Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik

) )

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz

Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları

Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk

VİRANŞEHİR

copyST

LKA

YSER

İ201

4SE

RVET

DİL

BER

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz

Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları

Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk

VİRANŞEHİR

copyST

LKA

YSER

İ201

4SE

RVET

DİL

BER

Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik

) )

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

Mutlu

ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo

ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo

ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo

ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo

Mutsuz

ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo

ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo

ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo

ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo

Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml

Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor

Saat

Ccediladırda

Bahccedilede

Bahccedilede

Bahccedilede

Traktoumlrde

Traktoumlrde

0500

0630

1200

1300

1700

0530

Uyanıyor

Fındık Topluyor

Oumlğle yemeği yiyor

Fındık topluyor

Ccediladır alanına doumlnuumlyor

Tarlaya gidiyor

ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo

ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo

lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo

ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo

ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo

ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10

Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11

Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12

Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor

Bunları

biliyor muydunuz copyST

L20

15D

İYAR

BAKI

RNA

TALI

A SA

NCHA

copyST

LAD

ANA

2016

KER

EM Y

UumlCEL

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10

Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11

Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12

Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor

Bunları

biliyor muydunuz copyST

L20

15D

İYAR

BAKI

RNA

TALI

A SA

NCHA

copyST

LAD

ANA

2016

KER

EM Y

UumlCEL

BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK

2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi

cocukoyuncagidegil

coyuncagidegil

buiscocukoyuncagidegil

buiscocukoyuncagidegilcom

Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin

ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır

buişccedilocukoyuncağıdeğil