kırılma sismolojisi: verilerin yorumlanması
TRANSCRIPT
Veri Özellikleri, Değerlendirme ve Yorumlama
Jeofizik Mühendisliği Bölümüİstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Ali Osman Ö[email protected]
Saha Sismolojisi Saha Sismolojisi
http://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/sismoloji.htmlhttp://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/sismoloji.html
http://www.slideshare.net/oncel/saha-sismolojisine-giri
E-Posta: Güzel bir tonda GRUP olarak bir yazı hazırlamanız ve her sektöre ayrı bu yazıyı tasarlamanız gerekir. En az 48 saat dönüş için beklemeniz yeterlidir. E-mailler grup üyelerinin tamamına, ve danışman hocaya yollanması gerekir.Telefon: Güzel bir tonda - dönüş olduysa veya olmadıysa - teşekkür ederek yerinde ziyaret için randevu istenir.Ziyaret: Yapılan ziyaret sonrasında ANI fotoğrafı ve 200 kelimeyle sınırlı ziyaretin size kattıklarını ifade edecek bir rapor hazırlanır.
Ziyaret – İletişim – Saha - Motivasyon
LİTOSFER Katı Kabuk ve Üst Manto (~ 50 ve 200 km) Gevrek (brittle) ve kırılgan (breakable) soğuk (buzlukta çıkarılmış tereyağı gibi)
ASTENOSFER Ilık, litosferin altında plastik özellikte
lithosphere Mantodan itibaren ~ 150 ve 700 km aralıkta Gözenekli (squishy) ve plastik Ilık (Yumuşamaya başlayan tereyağı gibi)
ALT MANTO Katı (solid) ~700 ve 2900 km aralıklarında
DIŞ ÇEKİRDEK Sıvı (Liquid)
İÇ ÇEKİRDEK Katı (Solid)
Park and Plates, 2005, Lillie
A. Yerin altında ki ara yüzeyleri belirlemek ve sismik dalga hız değişimini göstermek. B. İlk varış verilerinden sonra kayıt edilen yer hareket verileri kullanılmayabilir. C. Nitekim, veri uzaklığa karşı ilk varan enerjilerin zamanından oluşur.
From Tom Boyd’s WWW Site - http://talus.mines.edu/fs_home/tboyd/GP311/introgp.shtml
Direk Gelen
Kırılan
Yansıyan
From Tom Boyd’s WWW Site - http://talus.mines.edu/fs_home/tboyd/GP311/introgp.shtml
Kaynak: http://www.ualberta.ca/~dschmitt/papers/First-break_timing.pdf
Crustal ThicknessKabuk Kalınlığı Depth to Bedrock
Fig 4.1 of Lillie
Tabaka Kalınlığı
Bu durumda, alıcılar hedef derinlik kesişme uzaklığını geçmesi gerekir. Genel bir kural olarak
Profil Uzunluğu >2 X cr
İlk varış olarak (bak Xc ), ikinci varış olarak, dalga direk, yansıyan veya kırılan dalgalar tarafından maskelenebilir.
Profil Boyu >2 X crProfil Boyu >2 X cr
Kırılma Verisinden Yeraltı Yapısı Nasıl Yorumlanır?
Source: Figure 4.3 of Lillie
Fig. 4.4 of Lillie
t1 Gecikme Zamanı
100-150km <Profil Uzunluğu< 300-600kmOkyan
usKıta
11
2
Vc
Cosht
CCosh
Vt211
Ters Denklemler
12
2112 VV
VVhxcr
Düz denklemler
Tek Ara yüzeyli Tabakanın Derinliği (km) Nasıl Hesaplanır?
11
2
Vc
Cosht
CCosh
Vt211
Ters Denklemler
12
2112 VV
VVhxcr
Düz Denklemler
Tabaka Derinliği (m) Nasıl Hesaplanır?
Source: Figure 4.5 of Lillie
Çok Tabakalı Ortamda Derinlik (m) Hesaplanması?
Çok Tabakalı Ortamda Derinlik (m) Hesaplanması?
111
,2
Vni
Cosht
in
in
Fig. 4.7 of Lillie
Kırılma Modelinin Genelleştirilmiş Halini Göster?
Yukarıda ki model derinlikle hız azalmadığı sürece geçerlidir.
Source: Figure 4.7 of Lillie
Fig. 4.8 of Lillie, modified after Sheriff and Geldart, 1995.
Okyanus Tabanında Kırılm
a Sismolojisi Verisi
Okyanusal Kabuğa Kadar Hızın Değişimi?
Tabaka 1 Derin Deniz Sedimanları
Tabaka 2
Basalt (Volkanik ve Sığ Girişler)
Tabaka 3 Gabro (Derin Girişler)
Tabaka 4 Peridodit ( En Üst Kırılma Moho Sınırını Gösteriyor)
Okyanusal Kabuğa Kadar Hızın Değişimi?
Tabaka 1 Derin Deniz Sedimanları
Tabaka 2
Basalt (Volkanik ve Sığ Girişler)
Tabaka 3 Gabro (Derin Girişler)
Tabaka 4 Peridodit ( En Üst Kırılma Moho Sınırını Gösteriyor)