remİ – kırılma mikrotremör yöntemi
TRANSCRIPT
Görüntü kalitesi ve kapsamı kaynağa ve kayıtçıya bağlıdır.
Jeofizik Mühendisliği Bölümü İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Ali Osman Öncel [email protected]
Saha Sismolojisi
http://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/sismoloji.html
Grup 5
YOK
Grup 10
YOK
Grup 5
10.350 TL
Referans bitirme tezi.
Remi
Ekipman
Veri Toplama
Remi Yöntemleri
Örnek Çalışmalar
REMI, adı kırılma - mikrotremor
olarak bilinen jeofizik bir yöntemdir.
Remi yöntemiyle S dalgası hızı
bulunur. Kentsel alanlarda kaynak
kullanılmasına gerek yoktur. 12 veya
24 kanallı sismik ölçüm cihazı ile
ölçüm yapılır. 30 saniyelik gürültü
kayıtları alınır. Ölçümler tekrar edilir.
Yüzey dalgası faz geçişleri izlenerek
tabakaların Vs hızlarına ulaşılır. Vs
hızları, tabakaların sağlamlığının bir
göstergesidir (Louie, 2001).
ReMi yöntemiyle, gürültülerden
yararlanarak, düşey jeofonlar
vasıtasıyla tabakaların kalınlıkları ve
bu tabakalara ait S dalgası hızları
bulunur. Başokur (2005), kırılma
yönteminde ve kuyu içi sismik
yöntemlerde S dalgası hızının
bulunmasında bir takım sorunlardan
bahsetmiştir. Düşük hız tabakalarında
veya sinyal/gürültü oranının yeterli
olmadığı durumlarda hesaplamalar
zorlaşır. Ayrıca kuyu içi yöntemlerde
alınan kayıtlar kuyu civarı ile
sınırlıdır.
Kırılma yönteminde sığ derinliklere(0-
30 m) ait hız bilgileri iyi bir
ayrımlılıkta elde edilir. ReMi
yönteminde ise 100 metreye kadar
hız değişimi saptanabilir. Fakat 30
metreden sonra iyi ayrımlılıklar elde
edemeyiz. Bulacağımız hız değerleri
tam doğru olamayabilir. Kırılma ile
ReMi yöntemi birbirini tamamlayıcı
özelliktedir. İkisinde de aynı serim
düzeni kullanılabilir ve bu ikisi de
aynı anda kullanılarak sığ ve derin
hız bilgilerine ulaşılabilir (Louie,
2001).
Jeofizikte Seçmeli
Konular - 2006
İki temel düşünceye dayanıyor Standart sismik kırılma cihazıyla ortamda ki gürültüyü “background” kaydetmeye (mikrotremör). Örnekleme derinliği açılım uzunluğunun, kullanılan jeofonların frekansının ve yeraltı hız değişimin bir fonksiyonudur. Yavaşlık-frekansı (p-f) kayıt edilen frekansın bir dönüşümüdür. Diğer sismik varışlardan Rayleigh dalgalarını AYIR, ve görünen hıza karşılık gelen doğru faz hızının tanınmasına izin ver.
A courtesy of Dr. Satish Pullammanappallil
Heyelanlar,FAIFA, GB
Saudi Arabia
From: Dr. Al-Shabani, Dec 19, 2006
Reno’nun İlk Tehlike Haritası -The First Reno Hazard Map
ReMi 30 metreye kadar ortalama kayma hızını V30 ölçerek Dünya’da sert ve zayıf zeminlerin sınıflanmasında kullanılır.
Shallow Shear Velocity
Remi
Ekipman
Veri Toplama
Remi Yöntemleri
Örnek Çalışmalar
Her bir kanal için tek bir jeofon
kullanılmalıdır. 12 veya daha çok
jeofonlu doğrusal serilim
kullanılmalıdır. Bu şekilde yapılan bir
serilim yüzey dalgalarını ve yatay
yöndeki enerji yayılımını bastırır.
Diğer bir yöntem ise kırılma hattına
dik bir yönde serilimin
gerçekleştirilmesidir. Bu, hat boyunca
yayılan dalgaların seyahat zamanını
artırır, enerjilerini azaltır ve yüzey
dalgalarını belirginleştirir. (Louie,
2001)
Ortamsal veya oluşturulan yüzey dalga enerjisi Gürültülü yerler (şehir trafiği, havaalanı, inşaat, madencilik)
Profil boyunca yürüme veya araç sürme, çekiçle vurma vb.
Veri analizi için - Laptop / PC with SeisOpt® ReMi™ yazılımı Veri toplama ve analizi 2-3 alır
Çok kanallı sismograf
12 veya 24 kanal Her bir kanal için en az 4 saniye kayıt yapabilecek özellikte ve 1-2 ms örnekleme aralığı
Düşey P-dalga jeofonları & inilecek derinliğe uygun uzun kablolar
Rayleigh dalga dispersiyonunu ölç
A courtesy of Dr. Satish Pullammanappallil
Jeofonlar arası mesafe 8-20 metre
olmalıdır. Fakat bu mesafe uzun
olduğundan dolayı kentsel bölgelerde
sorun yaşanılabilir. Ofset mesafesi profil
uzunluğunun %20’sinden fazla
olmamalıdır. Bu, yüksek frekansların
kayıt edilmesini güçleştirir.(Louie, 2001)
Enerji kaynağı olarak 50-100 metrelik
açılımlar için çekiç kullanabiliriz. Çekicin
vurulacağı metal levha olursa yüksek
frekansta kayıtlar alabiliriz. Daha fazla
enerji istiyorsak 3 metreden 130 kiloluk
ağırlık düşürebiliriz veya kuyu içi
patlatma yapabiliriz. Bunlar, çekiçten
daha etkili olur (Yanık, 2006).
Yüzey dalgası dispersiyonu derinlikle hızın değişmesine ve periyoda bağlıdır. Dispersiyon farklı sürelerde varışı farklı periyotlara sahip şeklinde sismogramda görünürler.
From: http://www.kettering.edu/~drussell/Demos/waves/wavemotion.html
.
Dispersiyon nedir?
What is dispersion?
Remi
Ekipman
Veri Toplama
Remi Yöntemleri
Örnek Çalışmalar
Jeofon sayısı 24 veya katları olmalıdır.
Jeofon aralığı 5 metre ve katları olmalıdır.
Jeofonların frekansları ise 4.5 Hz olmalıdır.
Kayıt süresi 30 sn ve üzerinde olmalıdır.
Örnekleme aralığı 2 ms olmalıdır.
Dispersiyon eğrisine bakılarak datalarımızın sayısı 9 ve katları şeklinde olmalıdır. Eğer iyi bir dispersiyon eğrimiz varsa 9 data alınabilir. Kötü bir dispersiyon eğrimiz varsa 18, 27 veya daha fazla data alınabilir.
Eğer ortam kaya ise; ReMi ve MASW yöntemini kullanabiliriz.
(Yanık, 2006)
ReMi @ Phoenix Airport and ReMi inside a house (courtesy Mike Rucker, AMEC)
Ortamsal gürültüyü kayıt eden düşey P-dalga jeofonlarının
doğrusal dizilimi.
A courtesy from Dr. Satish Pullammanappallil
From: 2005 Presentation of Dr.J.Louie
Düşük frekanslı (1-20 Hz) jeofonlar kötü yerleştirilmesine rağmen çalışıyor.
Saha çalışmaları hızlı ve basit; en iyi sonuçları şehirlerde veriyor.
From: 2005 Presentation of Dr. J Louie
Initial funding from SCEC, UNR, VUW,
Optim LLC
From: 2005 Presentation of Dr.J.Louie
Saha çalışmaları hızlı ve basit; en iyi sonuçları şehirlerde veriyor.
Initial funding from SCEC, UNR, VUW, Optim LLC
Saha çalışmaları hızlı ve
basit; en iyi sonuçları
şehirlerde veriyor.
From: 2005 Presentation of Dr.J.Louie
Öğrenciler, REMİ için gerekli olan yer hareketini sağlamak için farklı şekillerde enerji üretmeye çalışıyorlar. Koşuyorlar, yürüyorlar ve zıplıyorlar.
Remi
Ekipman - Equipment
Veri Toplama - Data Acquisition
Remi Yöntemleri - Remi Method
Örnek Çalışmalar - Case Works