IZVORI

PRAVA EVROPSKE UNIJE

Pravna priroda prava EU

Osnovna dilema koja se javlja jeste da li se radi o normama meunarodnog ili ustavnopravnog karaktera.

Meunarodno pravo po izvorima nastanka (meunarodni ugovori, obiajno pravo, opti pravni principi priznati od strane civilizovanih drava)Ustavno pravo u smislu stvaranja jednog supra nacionalnog poretka.

PRAVO EU

PRIMARNO

SEKUNDARNO

Primarno pravo EU

Pod primarnim pravom podrazumjeva se pravo koje su kreirale same drave lanice neposredno, prije svega zakljuivanjem odgovarajuih ugovora, a nekada uz pomo samih organa Unije. Osnivaki ugovori kao i izmjene i dopune tih ugovora Konvencije izmeu drava lanica Sporazumi koje EU zakljuuju sa treim dravama i meunarodnim organizacijama. Obiaji i opti pravni principi

Primarno pravo EU se direktno (neposredno) primjenjuje u pravnim sistemima drava lanica, stvarajui obaveze za drave lanice, kao i za druge subjekte (fizika i pravna lica). U sluaju sukoba (kolizije) primarnog prava i nacionalnog, nacionalni sud drave lanice je duan da primjeni primarno pravo bez prekidanja postupka i bez ekanja konanog ishoda ocjene ustavnosti.

Sekundarno pravo ili seundarne izvore prava ine pravne norme koje stvaraju sami organi Unije prije svega Savjet i Komisija, a nakon usvajanja Ugovora o Evropskoj uniji i Evropski parlament zajedno sa Savjetom. Primarno pravo ima primat nad sekundarnim , tako da u sluaju sukoba primarnog sa sekundarnim pravom nee se primjeniti pravilo lex specijalis ( specijalna norma ukida optu) ve se primjeniti opte primarno pravo.

Vrste sekundarnih izvora prava

Uredbe Upustva Odluke Preporuke Miljenja

Uredba

Sadri opte pravne norme i primjenjuje se na itavoj teritoriji Unije. Akt sa najviim stepenom obaveznosti Nije neophodno pretakanje u nacionalno pravo regulativa se direktno primjenjuje i kada nije putem nacionalnih propisa preuzeta u domai pravni sistem i obavezuje kako drave lanice, tako i druge subjekte.

Upustva

Smjernice obavezuju drave na koje se odnose samo u pogledu cilja koji treba postii, ali je drava u principu slobodna da odabere formu i sredstva sprovoenja. Za razliku od uredbe upustvo nije direktno primjenjivo u pravnim sistemima drava lanica.

Odluka

Odluka je pojedinaan akt i obavezuje samo one koje su u njoj izriito navedene. Za razliku od Uredba koje su opti akti u kojima su subjekti odreeni na opti nain, odluke se odnose na tano odreena lica koja mogu biti: drava lanica, fiziko ili pravno lice. Ukoliko je subjekt drava lanica, onda se takva odluka proiruje i na njene graane.

Preporuke i miljenja

Preporuke i miljenja ne obavezuju, to ne znai da su pravno irelevantni. Koriste su u sporovima izmeu drava lanica i Zajednice. Ostali sekundarni izvori prava EU: pravila, mjere, aranmani, specifine odluke i td.

Evropsko obiajno pravo

Kada drave lanice kreiraju svojim ponaanjem odreeni obiaj govorimo o natajanju primarnog evropskog prava iz obiaja.Meutim, Ako organi Unije stvaraju odreenu praksu koja se moe smatrati obiajem smatra se da se tim kreira sekundaro pravo jer je i u nadlenosti organa Unije kreiranje sekundarnog prava.

Opti pravni principi Opte meunarodno pravo Meunarodni ugovori