gibi belirtiler ortaya çıkar. Bu durumlara yol aça-cak kadar yükselen tansiyona Hipertansiyon Krizi denir.

Bu durum kalp ve beyin gibi hayati organlarda tehlikeli sonuçlara neden olabilir.

Hipetansiyon krizi belirtileri olan hastanın zaman kaybetmeden en yakın acil servise başvurması gerekmektedir.

Tüm organ ve dokularda damar olduğu için hi-pertansiyon tüm vücudu etkileyen bir hastalıktır. En çok etkilenen organlar; kalp, beyin, böbrekler, büyük atardamarlar başta olmak üzere bütün da-mar sistemi ve gözlerdir.

Hipertansiyonun ilaçsız tedavisinde alınacak önlemler:

Sistemik hastalığı olmayanlarda kan basıncının üst sınırı 140/90 mmHg’dır. Ancak şeker hastalı-ğı, kalp ve böbrek yetmezliği olan hastalarda bu üst sınır 130/80 mmHg olarak kabul edilmektedir. Bu bulgular göz önüne alınarak hastada ilaç te-davisine başlamadan önce yaşam tarzı değişik-likleri önerilir.

Bunlar:Egzersiz, Kilo verme ve diyet,Sigarayı bırakma, Alkolü azaltma yada bırakma, Tuz kısıtlaması, Yağsız yeme, Sebze ve meyve yeme alışkanlığını arttırma, Ruhsal veya sosyal sorunlarlabaşetme yöntemleri geliştirme,

Bu önlemlere rağmen tansiyon yüksekliği devam ediyor ise ilaçla kontrol edilmesi gereklidir. İlaç mutlaka doktor tarafından seçilmeli ve kontroller ihmal edilmemelidir.

Eğer hipertansiyon tedavi edilmezse;

Tedavi edilmeyen hipertansiyonun vücuda verdiği zararlar şunlardır:Kalp yetmezliği, Kalbi besleyen damarlarda tıkanıklık sonucu kalp krizi, Beyinde geçici kanlanma azlığı, Kanama, Felç (inme),Çeşitli damar hastalıkları, Böbrek yetmezliği, Görme azalması ve Körlük,

Hipertansiyon tanısı konulan hasta, bu hastalığın teda-vi edilebilir bir hastalık olduğunu, yaşam tarzı değişik-likliği ve uygun ilaç kullanımı ile kan basıncının kontrol altına alınabileceğini bilmelidir.

HİPERTANSİYONTansiyon Yükselmesi

Halk arasında tansiyon yükselmesi olarak bilinen hi-pertansiyon, kanın damar duvarına yaptığı yanlama-sına basıncın artması sonucu oluşur.

Kan basıncı (tansiyon) ölçülürken büyük ve küçük tansiyon saptanır. Büyük tansiyon kalbin kasılarak kanı ana damar olan aortaya attığı esnadaki basınç-tır. Küçüktansiyon ise kalbin tekrar pompalamak üzere, yeniden dolmaya başlamadan önce damar sistemindeki basıncın en düşük değerini yansıtır.

Heyecan, stres ve egzersiz gibi faktörler sağlıklı kişilerde de tansiyonun makul miktarlarda yüksel-mesine sebep olur. Ancak küçük tansiyon bu gibi durumlarda yükseliyorsa sistemik hastalık olasılığı dikkate alınmalıdır.

Hipertansiyonun oluşmasına sebep olan faktörler;

• İleri yaş; yaşlılarda sadece büyük tansiyonun yükseldi-ği, küçük tansiyonun ise etkilenmediği izole sistemik hipertansiyon olarak adlandırılan bir hipertansiyon türü vardır ve bu durum yaşla uyumlu bir yükseklik ise ge-rekli önlemler alınarak hastanın endişesi giderilmelidir.

• Ailesel yatkınlık soruşturulurken beslenme, yaşam tarzı ve kolesterol başta olmak üzere risk faktörleri göz önü-ne alınmalıdır.

• Bazı hastalıklar; kalp-damar hastalıkları ve başta şeker hastalığı olmak üzere sistemik hastalıklar.

• Kilo fazlalığı ve aşırı tuz tüketiminin yanı sıra yoğun tuz içeren pul biber gibi acılı baharatlar.

• Doğum kontrol hapları, kortizonlu ilaçlar ve burun spre-yi başta olmak üzere bazı ilaçlar.

• Sigara alkol ve aşırı kahve tüketimi.

• Stres ; sağlıklı kişilerde büyük tansiyonu yükseltir.

Bu faktörlerin yanı sıra hipertansiyon vakalarının % 90-95’inde sebep bilinmez (esansiyel hipertansiyon) Geri ka-

lan % 5-10’luk gurupta ise, altta yatan bir hastalık hipertansiyona sebep olur.

Hipertansiyon belirtileri;

Hipertansiyon birçok kişede belirti vermeden sin-sice yıllarca sürebilir. Başlıca belirtileri şundardır:

• Baş ağrısı; en sık sabah saatlerinde enseden başlayan zonklayıcı tarzda bir ağrıdır.

• Baş dönmesi; esas belirti olmayıp bazen baş ağırısına eşlik eder.

Hipertansiyon krizi ve belirtileri:Eğer bir kişide kan basıncı şiddetli derecede yük-selmişse yukarıda saydığımız belirtilere ilaveten hastada;

• Burun kanaması,

• Görme bozukluğu,

• Bulantı - kusma,

• Çarpıntı,

• Nefes darlığı,

• Kulak uğultusu

Hipertansiyonnedir?