hipertansiyon epidemiyolojisi (fazlası için )
TRANSCRIPT
HİPERTANSİYON EPİDEMİYOLOJİSİ
O. Günay 2
Dersin Amacı
Hipertansiyonla ilgili temel epidemiyolojik
özellikler, risk faktörleri ve hipertansiyon
kontrolünün ilkeleri hakkında bilgi vermek.
O. Günay 3
Öğrenim Hedefleri
1 saat teorik dersin sonunda öğrenciler, Hipertansiyon tanımını ve sınıflamasını
yapabilecek, Hipertansiyonun epidemiyolojik özelliklerini
açıklayabilecek Hipertansiyonla ilişkili risk faktörlerini
sayabilecek Toplumda hipertansiyon kontrolü için alınması
gereken önlemleri sayabileceklerdir
O. Günay 4
Dersle İlgili Kaynaklar
WHO. Hypertension Control. Techical Report Series.
Öztürk Y, Günay O (Çev Ed). Hipertansiyon Kontrolü.
Seventh Report of the Joint National Committee on
Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of
High Blood Pressure (JNC7).
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği.
Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması, 2003.
O. Günay 5
TANIM
Yetişkinlerde, sistolik kan
basıncının en az 140 mmHg
ve/veya diyastolik kan
basıncının en az 90 mmHg
olması ve bu durumun tekrarlı
ölçümlerle gösterilmesi.
O. Günay 6
Önemi
Dünyada;
Yaklaşık 1 milyar hipertansiyon vakası
Yılda 7.1 milyon ölüm
Toplam Hastalık Yükünün %4.5’i
Serebrovasküler Hastalıkların %62’si
İskemik Kalp Hastalıklarının %49’u
O. Günay 7
Önemi
Hedef Organlar Hasarları
Kalp (Angina Pectoris, MI, Kalp Yetmezliği)
Beyin (İnme, TIA, Ensefalopati, Demans)
Göz (Papilödem, Retinopati)
Böbrek (Böbrek yetmezliği)
Periferik damarlar (Anevrizma)
O. Günay 8
Yetişkinlerde Hipertansiyon
Normal tansiyon ile hipertansiyon arasında gerçek bir sınır yoktur.
Hipertansiyon kriterleri, müdahale araştırmalarının sonuçlarına dayanır.
Tedavinin zarardan çok fayda sağladığı değerler hipertansiyon olarak kabul edilir.
O. Günay 9
Yetişkinlerde Hipertansiyon
Hipertansiyon kriterleri zamanla değişebilir.
Hipertansiyon olarak kabul edilen değerler bütün yaşlar için aynıdır (yetişkinlerde)
Sistolik ve diyastolik kan basınçları birlikte değerlendirilmelidir
Tekrarlı ölçümler gereklidir
O. Günay 10
Sınıflama (JNC – 7)(Yetişkinlerde)
SINIFLAR SKB DKB
Normal < 120 < 80
Prehipertansiyon 120 – 139 80 – 89
Stage 1 Hipertansiyon 140 – 160 90 – 99
Stage 2 Hipertansiyon 160 100
İzole Sistolik HT 140 < 90
O. Günay 11
Çocuklarda Hipertansiyon
0–18 yaş grubu için hipertansiyon tanımları gözlemsel araştırmalara dayanır.
Hipertansiyon kriterleri yaşa göre değişir
Her yaş grubu için 95. persentilin üstündeki değerler Anlamlı Hipertansiyon,
99. Persentilin üstündeki değerler Ciddi Hipertansiyon
O. Günay 12
Çocuklarda Hipertansiyon
Yaş Anlamlı Hipertansiyon Ağır Hipertansiyon
SKB DKB SKB DKB
0 – 2 112–117 74–81 ≥ 118 ≥ 82
3 - 5 116–123 76–83 ≥ 124 ≥ 84
6 - 9 122–129 78–85 ≥ 130 ≥ 86
10-12 126–133 82–89 ≥ 134 ≥ 90
13 - 15 136–143 86–91 ≥ 144 ≥ 92
16 - 18 142–149 92–97 ≥ 150 ≥ 98
O. Günay 13
Etiyolojik Sınıflama
Primer (Esansiyel) hipertansiyon
Sekonder hipertansiyon
O. Günay 14
Sıklık
Gerçek prevalansı belirlemek güç.
(Hipertansiyon kriterlerinin farklılığı, Tedavi
altındaki hipertansif hastalar nedeniyle)
Birçok araştırmada, yetişkinler için prevalans
%20’nin üstünde.
O. Günay 15
Epidemiyolojik Özellikler
Yaş
Cinsiyet
Etnik Köken
Ekonomik Durum
O. Günay 16
Cinsiyete ve Yaşa Göre Ortalama Kan Basıncı Değerleri – Türkiye
O. Günay 17
T ü r k H ip e r ta n s iy o n v e B ö b r e k H a s ta l ık la r ı D e r n e ğ i
Y a ş G ru p la r ın d a S is to l ikK a n B a s ın c ı
9 0
1 0 0
1 1 0
1 2 0
1 3 0
1 4 0
1 5 0
1 6 0
mm
Hg
1 8 -2 9 3 0 -3 9 4 0 -4 9 5 0 -5 9 6 0 -6 9 7 0 -7 9 > = 8 0 T ü rk iy e
E rk e k
K a d ın
O. Günay 18
T ü r k H ip e rta n s iy o n v e B ö b r e k H a s ta l ık la r ı D e r n e ğ i
Y a ş G ru p la r ın d a D ia s to likK a n B a s ın c ı
6 0
7 0
8 0
9 0
1 0 0
1 1 0
mm
Hg
1 8 -2 9 3 0 -3 9 4 0 -4 9 5 0 -5 9 6 0 -6 9 7 0 -7 9 > = 8 0
E rk e k
K a d ın
O. Günay 19
T ü r k H ip e r ta n s iy o n v e B ö b r e k H a s ta l ık la r ı D e r n e ğ i
Y a ş G ru p la r ın d a H ip e r ta n s iy o n P re v a la n s ı
0
1 0
2 0
3 0
4 0
5 0
6 0
7 0
8 0
9 0
1 0 0
Yü
zde
%
1 8 -2 9 3 0 -3 9 4 0 -4 9 5 0 -5 9 6 0 -6 9 7 0 -7 9 > = 8 0 T ü rk iy e
E rk e k
K a d ın
O. Günay 20
Risk Faktörleri
Heredite ve genetik faktörler Özgeçmiş Vücut ağırlığı Santral obesite ve metabolik sendrom Beslenme faktörleri Alkol Fizik aktivite Psikososyal faktörler Çevresel faktörler
O. Günay 21
T ü r k H ip e r ta n s iy o n v e B ö b r e k H a s ta l ık la r ı D e r n e ğ i
B e d e n K it le İn d e k s i v e H ip e r ta n s iy o n S ık lığ ı
1 1 .9
1 9 .8
36 .14 2 .8
6 1 .2
7 9
0
1 0
2 0
3 0
4 0
5 0
6 0
7 0
8 0
9 0
1 0 0
Yü
zde
%
< 2 0 2 0 ,0 -2 4 ,9 2 5 - 2 6 ,9 2 7 - 2 9 ,9 3 0 ,3 9 ,9 > = 4 0
O. Günay 22
Hipertansiyon Kontrolü
Amaç 1.
Hipertansiyonun Önlenmesi 2.
Oluşmuş Hipertansiyonun Kontrolü
Yöntemler 1.
Toplumsal Yaklaşım 2.
Bireysel Yaklaşım
O. Günay 23
Hipertansiyonun Önlenmesi(Primer Koruma)
Etkisi Kanıtlanmış Önlemler
1. Sodyum alımının azaltılması
2. Şişmanlığın önlenmesi
3. Alkol tüketiminin azaltılması
4. Fiziksel aktivitenin artırılması
O. Günay 24
O. Günay 25
Oluşmuş Hipertansiyonun Kontrolü (Sekonder Koruma)
A. Kan Basıncının Düşürülmesi
B. Toplam Kardiyovasküler Risk ile ilişkili risk
faktörlerinin kontrolü
O. Günay 26
A. Kan Basıncının Düşürülmesi
1. Farmakolojik Tedavi
2. Yaşam Biçimi Önlemleri
a) Sodyum alımının azaltılması
b) Şişmanlığın önlenmesi
c) Alkol tüketiminin azaltılması
d) Fiziksel aktivitenin artırılması
O. Günay 27
B. Toplam Kardiyovasküler Risk ile İlişkili Risk Faktörlerinin Kontrolü
a) Diabetin kontrolü
b) Yağ alımının azaltılması
c) Sigaranın önlenmesi