gazeta e majit 2010

7/31/2019 Gazeta e Majit 2010

1/12

1MAJ 2010 NGJALLJA

NGJALLJANr. 5 (208) Viti XVIII i botimit MAJ 2010 mimi 20 lek

Veprimtaria nisi paraditen e da-ts 3 me nj konferenc shtypi,ku organizatort shpjeguan rndsi-n e ksaj ekspozite dhe mnyrn eorganizmit t saj. Kisha jon u prfa-qsua n t nga Hirsia e Tij, Episkopii Krujs Andoni.

Pasditen e ksaj dite, n mjedisete Drejtoris s Arkivave u b eljazyrtare e veprimtaris. T pranishmn kt ekspozit ishin Kryeministri z.Sali Berisha, Kryetarja e Kuvendit, znj.Jozefina Topalli, Hirsia e Tij Andoni,ministra, ambasador, historian, inte-lektual t njohur, klerik etj.

E para i prshndeti t pranish-mit drejtorja e Arkivit t Shtetit, znj.Nevila Nika, q e cilsoi kt ekspo-zit si nj pasaport t bukur t Shqi-

U hap ekspozitaDorshkrime Bizantine dhe Pasbizantine n Shqipri

(vijon n faqen 7)

Prshndetja e Kryepiskopit Anastasn prurimin e ekspozits Dorshkrime Bizantine dhe Pasbizantine n Shqipri

Kodikt kan nj nn q i ka lindurdhe kjo sht Kisha Orthodhokse

Ngjarje historike pr kulturn dhe besimin

N datn 3 maj, u b prurimi i ekspozits unikale Dorshkrime

Bizantine dhe Pasbizantine n Shqipri. Ajo u organizua nga Drejtoria

e Prgjithshme e Arkivave, Fondacioni Grek i Kulturs, Fondacioni

Kulturor i Banks Kombtare t Greqis dhe nga Kisha Orthodhokse

Autoqefale e Shqipris.

Mbikqyrja shkencore e ksaj veprimtarie u b nga filologu e

paleografi z. Agamemnon Celikas, prgjegjs i Arkivit Historik dhe

Paleografik t Fondacionit Kulturor t Banks Kombtare t Greqis,

pr Arkivin Qendror Shtetror nga paleografi Sokol unga, ndrsa

prfaqsuesit shkencor t Kishs Orthodhokse Autoqefale t Shqipris

n komisionin organizativ t ekspozits ishin arkimandriti Justin

Anthimiadhi dhe historiani/paleografi MA Andrea Rembeci.

pris dhe shqiptarve. Sipas saj, nkt ekspozit jan rrnjt tona dheprmes ktyre rrnjve ne shikojmt ardhmen ton.

Pastaj, Hirsia e Tij Andoni lexoiprshndetjen e Kryepiskopit Anastas,i cili nuk pati mundsi t merrte pjesn ceremoni. Ndr t tjera, Fortlumtu-ria e Tij theksonte se Shqipria ishteaktive dhe merrte pjes n krijimtari-n m t gjer kulturore t Perandori-s Bizantine dhe ruajtjes s sendevet shenjta pr qytetrimin mbarbot-ror... Eksponatet q prezantohenkan nj nn q i ka lindur dhe kjosht Kisha Orthodhokse. Ato nuk ukrijuan nga artist indiferent, si ndodhn epokn ton, por u krijuan pr q-

Kjo ekspozit e organizuar n mnyr tprsosur, ka nj rndsi dhe vler t tre-fisht: historike, kulturore, fetare.

a) Dyzet e pes kodik n pergamen

dhe letr, q datojn nga shekulli i gjasht derin shekullin e nntmbdhjet, bashk me

dorshkrimet e tjera, depozitojn nj dshmishum t vyer pr historin e rajonit ton pr13 shekuj me radh; pr lulzimin e qyteteveq deri sot kan nj rol t rndsishm, si

Berati, Durrsi, Vlora, Kora, Gjirokastra.Ofrojn nj material t rndsishm informues

dhe kontribuojn n njohjen m t mir t sshkuars. sht e njohur se historia e paanshmembshtetet n burime. Midis tyre, monumentete shkruara t fjals jan m elokuentet dhe m

t besueshmet. Prandaj edhe t gjitha shtetet(vijon n faqen 6)


2/12

2 NGJALLJA MAJ 2010

Pentikosti 2010 - Mesazh i Presidentve t Kshillit Botrort Kishave (WCC)

Pendohuni dhe gjithkush prej jush le t

pagzohet n emrin e Jisu Krishtit, pr

ndjesn e mkateve; dhe do t merrni

dhuratn e Shpirtit t Shenjt (Veprat 2:38).

M 2010-n, n kt vit, njsoj si n Pentiko-stin e par, t krishtert n mbar globin, nkishat e tyre respektive, do t celebrojn Penti-kostin n qindra gjuh t ndryshme dhe do tkndojn himne n gjuht e tyre pr t lavdruarZotin.

Dishepujt e Jisuit morn dhuratn e Shpirtitt Shenjt n Pentikostin e par sepse ishinduke pritur me besim. Ata ishin mbledhur sbashku duke pritur, t sigurt n premtimin e

Perndis.

N mngjesin e Pentikostis, Jerusalemiishte mbushur me pelegrin, t cilt kishin ardhuraty pr t kremtuar festn e buks s re; midistyre ishte edhe nj grup i vogl i miqve t prulurt Jisu Krishtit t Ngjallur. Dhe premtimi umbajt: Shpirti zbriti mbi ata dhe i bri dshmitar,lajmtar, njerz t bindur n mesazhin e Zotitt tyre mbi dashurin dhe t vrtetn. Erdhi kohaq t ftonin t tjert q t ktheheshin, t prakti-konin dhuratn e marr dhe t prkushtonin

veten e tyre n shrbim t vllezrve e t mo-trave.

Sot, thirrja pr tu kthyer sht m qendrorese m par pr do njeri q krkon t ndjek

Jisu Krishtin dhe q do t zbuloj kuptimin njet, duke u shrbyer atyre q vuajn, pavar-sisht se far emri mund t ket vuajtja e tyre.

Edhe si dgjuan kto, u mallngjyen n

zemr dhe i than Petrit e apostujve t tjer:

t bjm, o burra vllezr? (Veprat 2:37).

Shum vet jan duke pritur pr dhuratn eShpirtit t Shenjt. N botn e sotme ekzistonnj grup i vogl t prulurish q krkon kthimin,duke krkuar pr faljen e fajeve t kryera n tshkuarn, t tilla si sulmet ndaj dhurats s jetsq na ka dhn Perndia me an t prodhimitt armve t shkatrrimit n mas.

Shpresa pr kthim mund t shihet sot nhapat q kan ndrmarr sot disa prej tmdhenjve t ksaj bote pr t riparuar eksesete shkuara t krenaris e t dominimit. Po, dogj sht e mundur pr nj njeri q kthehet teKrishti dhe q, n fuqin e Shpirtit t Shenjt,krkon t ndryshoj planet e atyre q vazhdojnt besojn se paqja mund t blihet vetm nnkrcnimin e armve brthamore.

Shpirtrat e guximshm t ksaj bote, q kanfilluar t paksojn arsenalin e armve brtha-more, le ta vazhdojn m tej me trimri prpje-

kjen, q sa m shum resurse t vihen n dispozi-cion t mirqenies s atyre popullsive q janshkatrruar dhe pr tu ofruar m shum burimeatyre njerzve q jetojn n ankthin e uris dhe

t dhuns s lufts e q kan etje t ndajn njo-hurin e tyre.

Ne duam t themi me Perndin t gjithajan t mundura!

Por, sigurisht, ne t krishtert, q jemi tpagzuar n emrin e Jisu Krishtit, nuk duhet tkufizojm kmbnguljen ton n nevojn prpendim t liderve zyrtar t kombeve ose tpersonave t tjer publik. Thirrja pr pendimmbetet aktuale pr secilin nga ne, pr do shtet,mosh, origjin: pendim pr paqndrueshmrinton q ekziston mes asaj q shpallim dhemnyrs s sjelljes son; pendim pr besiminton t pakt, pr kompromiset tona me frymn

e ksaj bote, pr prirjen ton pr t qenindiferent pr drejtsin, pr solidaritetin, prdashurin e sinqert dhe respektin ndaj dopersoni njerzor. Me kt frym t thellpendimi, duhet t presim ardhjen dhe baniminndr ne t Shpirtit t Perndis, si edhe nbashksit tona. Vetm n kt rast do tzbulojm fytyrn e Zotit ton t ngjallur, Kyrios-it, dhe do t bashkohemi me at, duke u lutur nprulsi dhe dinamizm: Oh. eja o Shpirt iShenjt! Transformoje botn!

Shpirti i Shenjt q zbriti n Pentikosti le tiumbush me drit, shpres dhe gzim e le tu

jap fuqin pr t lavdruar Zotin ton, duke ishrbyer bots s tij me dashuri. Ju urojm tgjithve nj fest t bekuar t Pentikostis.

Presidentt e Kshillit Botror tKishave

Kryepiskopi Dr. Anastasi,

i Tirans dhe i gjith Shqipris, Kisha

Orthodhokse Autoqefale e Shqipris.

Mr. John Taroanui Doom, Maohi

Protestant Church (Polinezia Franceze)Rev. Dr Simon Dossou,

Methodist Church in Benin

Rev. Dr Soritua Nababan,

Protestant Christian Batak Church (Indonezi)

Rev. Dr Ofelia Ortega,

Presbyterian-Reformed Church in Cuba

Patriarch Abune Paulos,

Ethiopian Orthodox Tewahedo Church

Rev. Dr. Bernice Powell Jackson,

United Church of Christ (USA)

Dr Mary Tanner,Church of England

I bekuar je, o Krisht Per-

ndia yn, q i tregove peshka-

tart t gjithurt, duke iu drgu-

ar Shpirtin e Shenjt dhe me

ann e tyre rrjetove tr botn,

o Njeridashs, lavdi m ty!

Prlshorja

Kur i Larti zbriti dhe przjeu

gjuht, i prndau kombet. Por,

kur drgoi gjuht e zjarrta, t

gjith i thirri n bashkim. Pra-

ndaj, me nj z, ne lavdrojm

Shpirtin e Trshenjt.

Shkurtorja


3/12


4/12

4 NGJALLJA MAJ 2010

Knga ime e preferuar: sshpejti do t vdes dhe do t banojn burgun e errt t Ferrit dhe dot vajtoj hidhur; shpirti im krkonZotin dhe e krkon At me lot. Sit mos e krkoj un At? Ai mkrkoi i pari dhe mu zbulua muamkatarit, shkruan shn Siluani.

Vdekja sht lindja n jetn e

prjetshme. T gjitha prpjekjettona n kt jet jan q ne tmsojm t lutemi, t prulemi, tmos kemi besim te vetja, por tePerndia i gjall, pra qllimi i tyresht t na prgatitin pr ditn emadhe t vdekjes son. CilitPerndi i besojm? Zotit q do tngjall t vdekurit (II Kor. 1.9)...E vetmja gj q do t na ndihmoj,do t jet qndrimi shpirtror q dot kemi kultivuar, gj q do t thot,t mos kemi besim te vetja, por te

Krishti q vdiq dhe u ngjall, dhe nt cilin vdekja nuk ka m pushtet(Rom. 6.9), tek Ai q mund tngjall t vdekurit.

Ai q e lut Perndin do ditme zjarrin e zemrs e me lot, dukei krkuar atij t jet pran tij norn e vdekjes, si shprblim t tgjitha lutjeve t tij do t marrbekim dhe gzim n kt or, si dhefjalt e Zotit: Hyr n gzimin e zotittnd (Matth. 15.21), do t pr-mbushen tek ai.

Apostull Pavli thot se Zoti dot vij n Ardhjen e tij t dyt me

lavdi dhe do t rrmbehemi n retpr takimin e tij, dhe ne q e presimat, q do t thot kt dit, do tprfundojm me kto fjal: dhekshtu do t jemi prher bashkme Zotin (I Thes. 4.17), gj qdo t thot pr ne se t jesh meKrishtin sht gzim, jet dheparajs. Pr ne, Ai sht drit dhepaqe.

N Librin e Jovit, shikojm sen momentin ku ky vuajts i madhbraktiset trsisht n vuajtjet e tij,duke ia besuar veten Zotit duke umunduar t kuptonte gjykimet edrejta t Zotit, dhe ather Per-ndia zbulohet tek ai. N kt astJovi kuptoi dhe bekoi Perndin,duke e prbuzur gjykimin vetjak, tcilin e konsideroi t varfr e tgabuar. Dhe ai i tha Perndis: Sakeq q nuk t kam njohur deri tani,

sa keq q nuk vuajta gjra m tmdha pr Ty.

Shn Pavli e dha veten e vet nvdekje. Ai thot se ka hequr memijra vdekje pr Ungjillin e

Krishtit. Ai prshkruan nj ngjarjet till kur banonte n Listr, kupagant e nxitur nga hebrenjt errahn, e hoqn zvarr jashtqytetit duke e ln gjysm tvdekur. Por Perndia e shptoi m von, kur apostulli e prmendkt ngjarje n letrn e tij drejtuarkorinthasve, ai thot se kishtearritur n at pik sa u dshpruan

pr jetn, aq sa u dshpruamedhe pr jetn vet. Pr me teprne kishim n veten ton vendimine vdekjes, q t mos besonim nveten ton, por n Perndin, qngjall t vdekurit. Pas ktij msimi,Pavli i madh nuk dshiron t mbu-rret pr asgj tjetr, madje edhe aspr zbulimet e mdha q iu dhan,sepse e njihte rrezikun e krenaris,- prndryshe vetm pr nj gj,thot ai, t kqijat dhe vdekjet qdurova pr Ungjillin, sepse e di sePerndia i t krishterve sht ma-dhshtuar n dobsin e besnikut.

Jeta n Perndin e t krishte-rve sht triumfuese n t kqijat,

Kujtimi i vdekjes dhe lutja

n dobsit e tundimeve. Fuqiaime prsoset n dobsi (II Kor.12.9), i thot Krishti shn Pavlit kurapostulli nuk ishte vese nj njeri eluti ta lironte nga nj sprov q eonte n vdekje. Ai tha se iu lut triher Zotit ta kursente, q do tthoshte se u dha n agripni, lutje,kreshm deri n fund, derisa dgjoizrin e Zotit, ose t shrohej. DheKrishti nuk i dha shrim, por iuprgjigj duke i thn se hiri i mjaf-tonte dhe fuqia sht prsosurpikrisht n smundje. Sepse kjosmundje t ruan n prulsi nmnyr q fuqia ime t banoj tekti. Apostulli e dinte se do dit jepejn vdekje pr dashurin e Krishtit.Diku ai thot: Si sht shkruar:Pr ty po vritem gjith ditn, u nu-mruam si dele pr therje. Dome-thn se do dit duronte me mijra

vdekje, sepse ishte e vetmja m-nyr pr t ruajtur nj shpirt apo-stolik, nj zemr t mbushur meFrymn e Shenjt q t riprtrijbotn e tr.

Ajo transmeton pr ju 24 or program.

Do t dgjoni gjithka q ju duhet: programe shpirtrore, sociale e kulturore.

Muzik e zgjedhur kishtare, popullore e klasike, nga vendi dhe bota.

Ndiqni shrbesat kishtare n Radio Ngjallja!

Gjat prillit Zyra e Katekizmit e Kishs organizoi veprimtari t larmishme shpirtrore, zbavitse, lojra

n qytete dhe fshatra t Kryepiskopats s Shenjt, n t cilat morn pjes mbi 800 fmij.

Prk. Eleni Pani


5/12

5MAJ 2010 NGJALLJA

T nesrmen e hapjes s ek-spozits Dorshkrime Bizan-tine dhe Pasbizantine n Shqipri,

n datn 4 maj, n mjediset e Ar-kivit Qendror Shtetror u zhvilluanj konferenc ndrkombtareshkencore. Qllimi i konferencskonsistonte n nxjerrjen n pah trndsis dhe vlerave t shuman-shme q kan kto thesare shpir-trore pr fushat e ndryshme t hu-lumtimeve shkencore, kulturoredhe fetare. Kodikt jan burime tmuara pr historin, kulturn dhetraditn ton t krishter dhe kanmundur t vijn deri n ditt tonafal ruajtjes dhe mbrojtjes s tyre

me vetmohim nga besimtartorthodhoks t Shqipris prgjatrrjedhs s shekujve. N konferen-c merrnin pjes studiues shqiptare t huaj, klerik, intelektual t njo-hur, punonjs t arkivit, profesore pedagog si dhe student t fa-kulteteve t ndryshme t Univer-

sitetit t Tirans dhe t shkollavefetare orthodhokse etj.

Simpoziumin e hapi prshnde-

tja e Drejtores s Prgjithshme tArkivave, prof. as. dr. Nevila Nika,e cila pasi u ndal n vlerat dhe unici-tetin e ksaj ekspozite, falnderoiedhe t gjith bashkorgnizatort, qu morn me prgatitjen e saj dhet konferencs.

Kumtesat shkencore u hapnme referatin e prgatitur nga znj. MeriKumbe, Pedagoge n Akademine Arteve, e cila theksoi vlerat muzi-kore bizantine q mbart Kodiku i

Beratit nr. 23. N vijim, e mori fja-lnprof. dr. Ilira aushi, nga Uni-

versiteti i Tirans, Fakulteti i Histo-ris, e cila kumtoi referatin me te-m Miniatura dhe Simbole: Be-ratinus 1 dhe Beratinus 2. Mpas,prof. Agamemnon Celikas, ngaArkivi Historik dhe Paleografik iFondacionit Kulturor t BanksKombtare t Greqis, mbajti kum-

Konferenc ndrkombtare pr kodikttesn me titull Libri i shenjt,simbolika, prodhimi dhe prdori-

mi i tij, ku paraqiti etapat e zhvi-

llimit historik t librit dhe theksoivlerat e dorshkrimeve pr histori-n e vendit. Seancn e par t kon-ferencs e mbylli MA Marela Guga,nga Muzeu Historik i Beratit, e cilambajti referatin me tem Berati,

pasaporta shqiptare n bot, kutheksoi rolin e qytetin t Beratit nzhvillimin dhe promovimin e kultu-rs prgjat shekujve.

Seanca e dyt e konferencs u hapnga prof. dr. Kritonas Hrisohoidhis,i Qendrs s Studimeve Bizantine

t Athins, i cili mbajti referatin metem Bibliotekat e dorshkrime-ve bizantine dhe funksioni i tyre.

Brenda kuadrit t funksionimit tbibliotekave n territorin e Ballka-nit, profesor Hrisohoidhi theksoirolin e manastireve n krijimin e bi-bliotekave t librave t dorshkruar

dhe mnyrn e funksionimit t tyren territoret e athershme t Shqi-pris s sotme. N vazhdim, Andi

(Andrea) Rembeci, kandidat shken-cash i historis dhe paleografis nUniversitetin e Jonit-Greqi dhe pr-gjegjs i Arkivit Historik dhe Pale-ografik t Kishs, referoi kumtesnme tem Kodikt Metropolitansi burime historike, rasti i Kodi-

kut t Kors dhe Selasforit,

shek. 17-19 (AQSh, F 448, D 99),ku theksoi rolin e rndsishm qluanin Mitropolit Orthodhokseprgjat periudhs s PerandorisOsmane dhe rndsin e kodikvemetropolitan si burime t vyera, q

hedhin drit mbi mjaft aspekte his-torike t kohs. Dr. Kostas Jaku-mis, i Universitetit t Nju Jorkut nTiran, kishte prgatitur referatinTipologjia e miniaturave t ko-dikve t AQSh sipas lidhjeve t

tyre me tekstet prkatse.

NdrsaSokol unga, punonjs iarkivit dhe studiues i paleografis,foli pr Fondi 448 i AQSh, nga

Mesjeta deri sot, ku paraqiti ba-zuar n burime historike dhe bi-bliografike rrugtimin historik t

dorshkrimeve t AQSh-s

.N fund, t pranishmit i prsh-

ndeti n emr t KryepiskopitAnastas, Hirsia e Tij, EpiskopAndoni, i cili vlersoi suksesin eksaj veprimtarie dhe prgzoiorganizatort.

Th.Dh.

4 maj, Arkivi Qendror i Shtetit - Tiran

Arkivi Historik e Paleografik

i Fondacionit Kulturor tBanks Kombtare t Greqis megzim t veant merr pjes dhebashkpunon n Ekspozitn eDorshkrimeve Bizantine dhe Pas-bizantine n Shqipri. Gjat 35 vi-teve t veprimtaris s tij, Fonda-cioni yn ka prqendruar interesine vet n sektorin e shkencave hu-mane nprmjet hedhjes n qarku-llim t librave shkencor me vlerabotrore, organizimin e ekspozitavepamore dhe hartografike, przgje-

dhjen dhe promovimin e thesarevekulturore, hartimin dhe prkujdes-

jen e botimeve dhe, n fund, me

hulumtimin dhe arsimin paleo-grafik. Nn kt kndvshtrim, jovetm q pjesmarrja e ArkivitHistorik e Paleografik ishte e vet-kuptueshme, por dhe lindte si dety-r q ti prgjigjeshim pozitivishtftess s Drejtoris s Prgjith-shme t Arkivave dhe t dy ba-shkorganizatorve t tjer, KishsOrthodhokse Autoqefale t Shqip-ris dhe Fondacionit Grek t Kultu-rs, pr t promovuar thesaret li-brore t periudhs bizantine q ru-

hen n AQSh.Ky bashkpunim i nivelit shken-

cor e kulturor sht tejet i rnd-

sishm pr ne, n kuadrin e nj ve-primtarie q ka si objekt promovi-min e pasuris shpirtrore q pr-mbajn librat e dorshkruar, nprpjekje pr t reflektuar vepra qsynojn paqen dhe arsimin n nivelbotror. Marrdhniet e ngushtadhe t ngrohta q lindn s fundmimes dy institucioneve tona shken-core jan fakte q tregojn se ek-zistojn hapsira t gjera bashk-punimi edhe n sektor t tjer, du-ke pasur si qllim dialogun kulturor

n kuadrin e bashksis evropiane,por dhe n at botrore. Pr kt

arsye, prshndesim me fjalt m

t ngrohta organizimin e ksaj ek-spozite dhe urojm q iniciativa ttilla nga ana e Drejtoris s Pr-gjithshme t Arkivave t Shqiprist gjejn reagimin e popullit shqiptardhe t t gjith popujve t tjer qkan tradita t prbashkta kul-turore.

Agamemnon CelikasPrgjegjs i Arkivit Historik

dhe Paleografik

t Fondacionit Kulturor t

Banks Kombtare t Greqis

Ky bashkpunim i nivelit shkencor e kulturor sht tejet i rndsishm


6/12

6 NGJALLJA MAJ 2010

Prshndetja e Kryepiskopit Anastas n prurimin e EkspozitsDorshkrime Bizantine dhe Pasbizantine n Shqipri

nxori n pah, me prkujdesje dhe ndjeshmrit veant, n periudhn e tanishme t demo-kracis.

Do t doja t falnderoja ngrohtsishtDrejtorin e Prgjithshme t Arkivave, Fonda-

cionin Helen t Kulturs dhe FondacioninArsimor t Banks Kombtare t Greqis prbashkpunimin e jashtzakonshm q patmgjat prgatitjes s ekspozits dhe t shprehprgzime t przemrta pr t gjith sapunuan e u munduan pr organizimin dhe pre-zantimin e shklqyer t ksaj ekspozite. Gji-

thashtu, me shum gzim prshndes prurimine ekspozits, duke uruar sukses t plot nrealizimin e qllimeve t saj.

Ekspozita e Dorshkrimeve Bizantine dhePasbizantine prbn nj ngjarje historike n

jetn shpirtrore, kulturore e fetare t Shqip-ris. el nj dritare n aspekte dhe krijimtarit shklqyera t s kaluars; ofron nj frym-marrje jetprurse e t gzuar n t tashmendhe riprtrin shpresn pr promovimin ekrijimtaris kulturore t vendit ton n tardhmen.

Kodikt kan nj nn q i ka lindurdhe kjo sht Kisha Orthodhokse

Eksponatet e mrekullueshme q

prezantohen, kan nj nn q i ka

lindur, dhe kjo sht Kisha Ortho-

dhokse. Ato nuk u krijuan nga ar-

tist indiferent pr shtpi t pasu-

ra apo pr ambiente ekspozitash,

si ndodh n epokn ton. U kri-

juan pr qllime adhuruese, u pr-

dorn pr jetn fetare dhe mb-

shtetjen e popullit. U shenjtruanbrenda kishave, ku luajtn nj rol

parsor duke frymzuar dhe mb-

shtetur popullin e thjesht n spro-

vat e tij.

q respektojn t shkuarn historike tpopujve t tyre, kan, me nj prkujdesje tveant, arkiva pr ruajtjen dhe prdorimin emonumenteve t fjals, si jan kodikt dhedorshkrimet.

b) Njkohsisht zbulojn nj an t r-ndsishme t qytetrimit q u zhvillua n vendn vazhdn e shum shekujve. T tjer, m tspecializuar sesa un, do t prezantojn vlern

e veant kulturore q kan miniaturat, germate para t zbukuruara me ar, n mnyr m tprgjithshme cilsin estetike t kodikve dhet dorshkrimeve. Eksponatet prbjn pro-va se rajoni i Shqipris s sotme merrte pjesvazhdimisht n krijimtarin m t gjerkulturore t Perandoris Bizantine dhe ruajtisende t shenjta t nj vlere unikale pr qy-tetrimin mbarbotror (si p.sh. Kodiku iBeratit).

c) Edhe nj pik t tret. Eksponatet emrekullueshme q prezantohen, kan nj nnq i ka lindur, dhe kjo sht Kisha Ortho-dhokse. Ato nuk u krijuan nga artist indife-rent pr shtpi t pasura apo pr ambienteekspozitash, si ndodh n epokn ton. Ukrijuan pr qllime adhuruese, u prdorn prjetn fetare dhe mbshtetjen e popullit. Ushenjtruan brenda kishave, ku luajtn nj rolparsor duke frymzuar dhe mbshtetur po-pullin e thjesht n sprovat e tij. Pra, nuk janthjesht disa prova t rndsishme historike dhekrijime artistike, por shum nga kto, vea-

nrisht ungjijt, mujort, sinaksart, jett eshenjtorve, homelit pr leximet ungjillore,muzika bizantine dhe dorshkrimet e tjeraliturgjike, mbi t gjitha jan objekte t hirshme.Prfaqsojn ofertn e njeriut pr t Shenjtndhe rikujtojn ngushllimin dhe shpresn qofruan n gjenerata njerzish t do sre eshkollimi. Pr shum shekuj, kto relike ru-heshin n relikuart e manastireve t hirshme,t mitropolive dhe t kishave tona t famullive.

Arkivi Qendror i Shtetit meriton fal-

nderime t ngrohta, q i ruajti gjat koh-zgjatjes s periudhs s egr ateiste dhe q i

(vijon nga faqja 1)

Kodikui Beratit

nr. 3.Ungjilltar,shek. IX.

AQSh.

Kodiku i Kors nr. 96. Katrungjillsh, shek. X. AQSh.


7/12

7MAJ 2010 NGJALLJA

llime adhuruese duke u prdorurpr jetn fetare dhe mbshtetjen epopullit. (Fjala botohet e plot.)

I pranishm n kt aktivitet,

Kryeministri Berisha prshndetit pranishmit, duke theksuar seKto dokumente faktojn gjitha-shtu kontributin e shqiptarve sikomb pr krishterimin dhe qytet-rimin perndimor, dhe se, Kodikui Purpurt, kodikt e tjer jan njpasuri e madhe, madje ndr m tmdhat q nj komb disponon ngakohrat e mparshme. Ato kan

U hap ekspozita Dorshkrime Bizantine dhe Pasbizantine n Shqipri(vijon nga faqja 1)

Ti afrohesh dokumentit, do t thot t shikosh realitetin e gjith atyreq e kan prodhuar, prdorur, ruajtur apo studiuar. T mbash n dor njdshmi t s shkuars, do t thot t kesh n dorn tnde gjith tshkuarn. Kush mban n dor nj dokument, i ka shtrnguar dorn donjeriu n t gjith globin. Kjo sht e prditshmja e arkivit, kjo sht eprditshmja e do arkivisti. Por, nse pr arkivistin apo studiuesin kontaktii drejtprdrejt me dokumentin sht detyr ose mnyr t jetuari, prpublikun e gjer sht nj e drejt q nuk mund t mohohet.

do qenie q vjen n kt bot, do veprimtari njerzore, l gjurmte saj t pashlyeshme n t shkuarn. Ekzistenca e arkivave shtthellsisht e lidhur ngusht me identitetin e gjithkujt, askush nuk mund t

jetoj pa to. Por t dish se diku ekziston dika, nj objekt apo dokumentdhe ta kesh at prpara t gjall e t prekshm, jan dy gjra krejt tndryshme. Ktu e zuri fillin ideja e t katr organizatorve t Ekspozitss Dorshkrimeve Bizantine dhe Pasbizantine n Shqipri. Promovimii kulturs s prbashkt ballkanike, kthimi pas tek urat e dikurshme tkomunikimit, sht nj nga thesaret q na lan t part. Kto thesarekulturore nuk kan vler kur groposen apo mbahen t kyura, kto burimekomunikimi nuk japin fryte kur vulosen dhe harrohen. Sjellja e tyre nqendr t vmendjes bn q vshtrimi yn t bashkohet n nj pik.

Prandaj nxorm n kt ekspozit nj pjes nga thesaret m t mu-ara q ruhen sot n arkivat e Shqipris. Pothuaj gjysma e fondit m tvyer e dokumenteve t Mesjets dhe e periudhs s Rilindjes ndodhetprpara nesh. Ka ekzistuar prej kohsh ktu, mes nesh. Le ti kujtojmgjithkujt se ende ndodhet ktu, mes nesh. Kshtu u shrbejm atyre qi solln n drit kto thesare, atyre q i ruajtn dhe na i lan trashgimi.Theksojm edhe nj her nj fakt t njohur t s shkuars: shqiptart, t

ndodhur n nj qoshe t dy perandorive m t mdha t viteve pas Krishtit,nuk kan qen t mnjanuar, por ishin pjes e gjall e zhvillimeve t kohs.Kultivonin vlerat dhe t bukurn, prqafonin dijen e ruanin kulturn.

Falnderoj ngrohtsisht bashkorganizatort: Kishn OrthodhokseAutoqefale t Shqipris, Fondacionin Grek t Kulturs dhe FondacioninKulturor t Banks Kombtare t Greqis pr bashkpunimin e tyre. Ushpreh prgzimet e mia t merituara t gjith atyre q punuan pr ktveprimtari. Me gzim t veant prshndes prurimin e ksaj ekspozite,duke uruar njkohsisht t kemi bashkpunime t tjera po kaq t frytshme.

Nevila NikaDrejtore e Prgjithshme e Arkivave

Prshndetje e Drejtores s Prgjithshme t Arkivave

dhe nj gjuh tjetr, q dshmojnse si shqiptart, elita e tyre i ruajtidhe i prcolli ato brez pas brezi.

N vijim t fjals s tij, Kryemi-nistri Berisha siguroi punonjsit e

Arkivit se, qeveria shqiptare do tbj t gjitha prpjekjet q ktovlera t cilat pasqyrojn fondinkishtar, kulturor, shpirtror t ko-mbit ton, t ruhen, t zhvillohengjithnj e m shum.

M pas t pranishmit vizituanekspozitn, e cila do t qndroj ehapur pr t gjith ata q duan tavizitojn deri m 4 qershor.

N t u paraqitn 44 kodik, qi prkasin periudhs historike ngashek. VI deri n shek. XVIII, kuspikatnin dhe dy kodikt e njohur,Beratinus Purpureus 1 dhe Beratinus

Purpureus 2, pjes e Regjistrit tKujtess Botrore t UNESKO-s,q prej vitit 2005. Pr t dhn njpamje m t plot t dorshkrimeven kt ekspozit u paraqitn edhe28 panele fotografike me informa-cion m t detajuar dhe m t zgjeru-ar t brendsis s kodikve.

Nj ekspozit e ksaj natyre orga-nizohet pr her t par n vendin

ton dhe ka pr qllim afrimin e pu-blikut te kto thesare q u krijuannga Kisha Orthodhokse n shekujdhe q klerikt, besimtart i ruajtnme prkushtim e vetmohim. Ato,

si t gjitha kishat, ikonat e arkivatq i mbijetuan persekutimit t egrmonist, u morn nga shteti, i cili ika ende n zotrim.

N datn 4 maj, n mjediset eArkivit u zhvillua me kt rast edhenj konferenc ndrkombtare mbivlerat e ktyre thesareve shpirtro-re dhe t kulturs.

Th. Dh.

Pothuaj gjysma e fondit m t vyer e dokumenteve t Mesjetsdhe e periudhs s Rilindjes ndodhet prpara nesh


8/12

8 NGJALLJA MAJ 2010

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109

Shtypurn shtypshkronjn Ngjallja

Organ i Kishs Orthodhokse

Autoqefale t Shqipris

Del nn kujdesin

e Kshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

Dorshkrimet bizantine dhepasbizantine t Fondit 448, q ruhenn AQSH, prbjn nj nga pasu-

rit m t mdha dokumentare tndodhura sot n Shqipri. Jan njkoleksion prej pak m shum se100 kodiksh, m i hershmi i tcilve daton n shekullin VI pasKrishtit (i mirnjohuri Kodiku iPurpurt i Beratit nr. 1), kurse m ivoni n gjysmn e par t shekullitXVIII (Kodiku i Fierit nr. 100, vitet1819 - 1843). N kta kodik, pjesam e madhe e t cilve kan pr-mbajtje ungjillore, teologjike e filo-zofike, pasqyrohet realiteti i viseve

shqiptare gjat periudhave tzhurmshme historike t dy pera-ndorive, asaj Bizantine dhe asajOsmane. Qytetet m n z t ar-brve t Mesjets dhe t shqipta-rve t periudhs s Rilindjes Evro-piane, Berati, Kora, Gjirokastra,Prmeti, Vlora, Durrsi, Voskopoja,etj., ishin jo vetm pjes e territore-ve t kontrolluara nga Perandorit,por edhe qendra aktive t jetspolitike, ekonomike e kulturore.Kt na e dshmojn m s mirimonumentet q kan trashguarkto qytete, mes tyre edhe kodiktbizantin e pasbizantin. Kto visedhe banort e tyre nuk ishin thjeshtstatistika n regjistrat e perando-rive, por ishin pjes e gjall e zhvilli-mit. Prmes studimit dhe paraqitjesshkencore t ktyre burimeve do-kumentare, identiteti kozmopolit izotruesve t tyre duket qart: njpasaport kulturore e padiskutue-shme q e rendit kt vend dhe

kt popull mes kombeve t tjerevropian pa ansi, pa e paragjy-kuar, pa i dhn asnj privilegj qnuk i takon. T marrsh n duarkt material me qllim q tiaparaqessh n nj mnyr sistema-tike gjithkujt q interesohet, shtknaqsi q sjell me vete prgje-gjsi dhe sfida.

N przgjedhjen e eksponatevedhe n hartimin e katalogut t

ekspozits jan ndjekur kto kriteret thjeshta:

a) Shtrirja kohore e dorshkri-meve. Prgjithsisht, shekujt XII-XIII kan prqendrim m t madhkodiksh, si dhe larmi n tematike paraqitje, duke eklipsuar, n njfar mnyre, shekujt paraardhsapo pasardhs. Jemi prpjekur truajm nj ekuilibr mes shekujvet cilve u prkasin kodikt, kjo pr

arsye se do periudh kohore prej50-100 vjetsh paraqet edhe ndry-shime n artin e prodhimit t nj

kodiku.b) Ky katalog nuk ka qllim t

jap nj prshkr im shterues tkodikve t paraqitur por, m teprt informoj n mnyr t thjeshtdhe t dobishme vizitort e ekspozi-ts. Sidoqoft, thjeshtzimi nuk ce-non kriteret shkencore q para-shtron hartimi i nj katalogu t till.

c) do eksponat ka nj numrt vetin rendor, pavarsisht numritt fondit q ka kodiku. P.sh. numrirendor 11 q ndodhet pran zrit

Kodiku i Beratit nr. 15 tregonnumrin q ka marr kodiku si ek-sponat n ekspozit dhe n katalog,

jo treguesin arkivor.Falnderojm bashkorgani-

zatort e ksaj ekspozite, Drejto-rin e Prgjithshme t Arkivave,Fondacionin Grek t Kulturs,Fondacionin Kulturor t BanksKombtare t Greqis dhe KishnOrthodhokse Autoqefale t Shqip-ris pr mirbesimin q treguanduke na besuar nj pjes jo t voglt prgjegjsis s ksaj ekspozite.

E falnderojm dhe i shprehimmirnjohje msuesit ton t paleo-grafis, z. Agamemnon Celikas, icili me thjeshtsi e durim ndan mene dijen dhe dashurin pr librin,me ngrohtsi miqsore dhe kujdesshkencor.

Andi Rmbeci, Sokol unga

Pasuri t jashtzakonshmeshpirtrore dhe kulturore t vendit ton

Kodiku i

Purpurt iBeratit nr. 1.

Dyungjillsh,

shek. VI.

AQSh.

Kodiku i Purpurt i Beratit

nr. 2. Katrungjillsh,

shek. IX. AQSh.


9/12

9MAJ 2010 NGJALLJA

Joan argjendari (14 maj)

Historin e martirit t ri e kashkruar oshnar Niqifori ngaHiosi (1maj), sipas rrfimit t njhieromonaku, dshmitar okular. Jo-ani ishte bullgar. N moshn 18-vje-are ishte aq trheqs truprisht eshpirtrisht, saq ndezi pa dashure pa e kuptuar nj flak t forttek nj turke e re. Ajo banonte n tnjjtin qytet t Bullgaris Lindore,madje prball punishtes s tij. Njdit turkesha e thirri n shtpin esaj q ti merrte gjoja masn pr una-z. Raikoja, q prkthehet Joan,qndroi te dera, por ajo si e mendure rrmbeu dhe e trhoqi zvarr bre-nda q t knaqte epshin e saj. Porai u shkput me vrull, duke hequrduart me aq forc, saq ajo u pr-plas me kok prdhe. N ast ndje-nja pr shenjtin u kthye n urrejtje,pasi dshtoi n prpjekjen e saj dheu plagos n egoizmin e saj. Ndaj br-titi q t shptonte gjoja nga keqb-rsi, i cili do ta prdhunonte. Rendndisa vet, e kapn dhe e solln te gjy-katsi, ku edhe me aprovimin e ba-bait t vajzs i kishte krkuar shenj-

tit t tradhtonte besimin dhe ta merr-te pr grua, ndryshe do t rrihej prvdekje. Preferoi t dytn dhe rrjedhi-misht e rrahn sa i ran thonjt e k-mbve Pasuan burgime e tortu-ra t tjera. Her e lajkatonin e ipremtonin, her e krcnonin, porargjendari si diamant pohonte seishte i krishter dhe nuk i trembejdnimeve. Tri her, nga mngjesideri n dark, e varnin nga sqetullat.Hern e tret e shpuan dhe me thi-kat e rrots t ciln e rrokullisnin po-sht trupit t tij. Nj mjek i tyre e si-guroi se akoma kishte shpres tshrohej. Kshtu q e kshilluanme mirsi, t arrinte t shptonte.Humbn prsri dhe u turpruan.M pas i hoqn nj pjes t lkursnga krthiza deri te qafa, po kshtudhe nga pas. Pjesn e rrjepur t tru-pit ia lyen me krip. Nuk u mjaftuanme kaq, ia lidhn kokn me litar, icili ishte futur n disa kocka t mpreh-ta dhe ia shtrngonin fort. N ktotortura e sipr erdhi urdhri nga myf-tiu dhe i pren kokn (14.5.1802).Nuk dim u b me lipsanin e shenjt.

EDiela e Gjith Shenjtorve sht e Diela epar pas Pentikostis dhe Kisha jonparaqet e nderon gjith shenjtort:

Martirt q u prpoqn n jetn e krishter;q ngritn dhe mbajtn kryqin e Krishtit n kt

bot. Pohuesit q pohuan pohimin e mir parakombeve e mbretrve (Vep. 9.15). Hierarkt,q udhhoqn grigjn e Krishtit dhe mbshtetnbesimin e drejt. Oshnart dhe askett, q kryq-zuan trupin bashk me pasionet e dshirat(Gal. 5.24). Dhe bashk me kta, profett, tdrejtt, Paraetrit e Dhiats s Vjetr, q jetuansipas ligjit dhe dshmuan besimin.

Festa e prbashkt e GjithShenjtorve

a) Pas fests s Pentikostis, Etrit e Shenjt,t udhzuar nga Shpirti i Shenjt, vendosn qgjith shenjtort t kremtohen s bashku, d.m.th.

gjith shenjtort para dhe pas mishrimit tKrishtit, mbasi t gjith kishin komunikim me T.Kjo do t thot q shenjtort ishin dhe jan vazhdi-msi e Pentikostis brenda n Kish. Zbret Shpirtii Shenjt, Perndia dhe lartsohet balta, njeriu.

b) Shum shenjtor jan t njohur dhe ndero-hen me festa e panaire nga Kisha; dhe shumt tjer i shenjtroi Shpirti i Shenjt, por mbetnt panjohur dhe t pashfaqur. Kta pra, shenjto-rt e panjohur t saj Kisha i nderon sot, gjithata q ishin nga tr bota e q bn njjet t plqyer para Zotit.

E Diela e Gjith Shenjtorve (Pohuesit)

c) Gjith shenjtort, gjith sa nderohen vee ve, do t ishte mir t bashkoheshin n nj fe-st t prbashkt q t tregohet me kt mny-r q t gjith bashk u prpoqn pr nj Krisht,n nj palestr t prbashkt, n palestrn e

virtytit t krishter dhe ishin shrbtor t njPerndie q t jet i prbashkt dhe inkurajimii tyre pr besimtart n rrugn e shenjtrimit.

Shenjtort pohuesKisha jon u jep nj nderim t veant

pohuesve; dshmorve sipas qllimit, ashtusi i quan Gojarti i shenjt. Shn Kipriani i quantempuj t Perndis dhe lumron burgjetq i mbajtn.

T gjith shenjtort, mund t themi, pavar-sisht nga ndryshimi kohor e vendor, kan njpik t prbashkt: Krishtin. Profett shihninKrishtin n Shpirtin e Shenjt; apostujt ishinnxns t Krishtit dhe pas tyre shenjtort si gjym-tyr t trupit t Krishtit, ishin t bashkuar me T.

T krishtert pohuesPor a sht i nevojshm pohimi i t Kri-

shterve? Sigurisht q po, sepse vetm n ktmnyr do t na pohoj Krishti para Atit t TijQiellor dhe Atit ton. N kohn e paqes, vde-kja e mkatit dhe prpjekja e prditshme shpir-trore jan ngritja e Kryqit dhe pohimi i Krishtit.N kohn e prndjekjeve, krkohet pohimi dhenprmjet gojs e martirizimit. Q t pohojmKrishtin, duhet t jemi t lidhur bashk me T.

Shn Joan Gojarti vren: pohuesi pohon prhir t ndihms q i vjen nga lart.

Ashtu si nuk ekziston njeri pa zemr e buz,kshtu nuk ekziston i krishter pa besim e po-him. Besimi ka lidhje me zemrn, pohimi megojn. N goj vjen burimi i zemrs. ApostullPavli shkruan: sepse kushdo q beson mezemrn e tij do t drejtsohet, dhe kushdo qpohon me gojn [besimin] e tij do t shp-tohet (Rom. 10.10).

Prktheu: Rozeta Baba

Theraponi i Qipros(14 maj)

Nuk kemi t dhna t sakta prjetn e tij, pasi Sinaksari i tij igjymtuar bazohet n tradita dherryma t ndryshme. N nj koht panjohur ishte episkop n Qipro,ku ruajtn edhe lipsanin e tij tshenjt derisa u transferua n Kon-standinopoj q t shptohej nga

invazioni i agarinve. Kshtu e ki-shte urdhruar shenjtori n ndrrklerikun, i cili ishte i ngarkuar meprkujdesjen e tij. N Konstandi-nopoj e vendosn n nj kish dhebnte shum mrekullira. N disaikona pikturohet me veshje murg-rore, pra i prkiste rendit monakal.Shenjtori kujtohet edhe m 26 ose27 maj. M 27 (ose 28, ose 26) majbashkfeston dhe nj tjetr Thera-pon, martir dhe prift me Sinaksarq ngjan me Theraponin e Qipros.Theraponi n greqisht prkthehet

shrues.At Justini


10/12

10 NGJALLJA MAJ 2010

2. Shkaku dhe mnyrate paragjykimit

Krishti na tha t mos gjykojmvllezrit tan, q t mos gjykohemi

prej Tij. N vazhdim na tregoi edherrnjn prej nga lulzon pasioni iparagjykimit duke thn: Edhe

pse shikon lmishten n syrin e tt

vllai, edhe traun q sht n sy-

rin tnd nuk e ndien? A si do ti

thuash vllait tnd: le t nxjerr

lmishten nga syri yt dhe ja trari

tek sht n syrin tnd? Hipokrit

nxirr m prpara traun nga syri

yt dhe ather do t shohsh mi-

r t nxjerrsh lmishten nga syri

i tt vllai (Matth 7:3-5).

Shn Joan Gojarti, shkruan: Kylloj gjykimi nuk vjen prej intere-

simit, por prej urrejtjes pr nje-

riun q kemi ne. Ai q paragjy-

kon e reklamon veten si prfaq-

suesin m t madh t njeridashjes,

ndrkoh q zbaton veprn e li-

gsis m t madhe: Ai u atribuon

njerzve t tjer akuza dhe shpi-

fje t rnda dhe uzurpon rolin e

msuesit, ndrkoh q nuk sht

i denj as pr t qen nxns. Pra-

ndaj edhe Krishti e quan pr kt

arsye njeri hipokrit. Me t vrte-

t, ti q je kaq i ashpr me vepri-

met e t tjerve, saq sheh edhe

fajet e tyre m t vogla, si sht

e mundur q tregon kaq indiferen-

tizm pr veprimet e tua, saq nuk

shikon as fajet e tua t mdha?.

do njeri vren me lehtsi ga-bimet e vllait t vet dhe i zmadhon

ato, kurse me shum vshtirsi i shi-kon fajet e veta. Edhe nse ndrgje-gjsohet pr ato, mundohet t pa-ksoj rndsin e tyre. Prandaj edheKisha caktoi n mnyr t veant

gjat Kreshms s Madhe t themilutjen e shn Efrem Sirianit: Dhu-rom q t shikoj fajet e mia dhe

t mos e gjykoj tim vlla. Me tvrtet, kur shikojm fajet tona dhekemi ndjesin se sa shum e kemihidhruar Zotin pr shkak t tyre,nuk kemi m asnj dshir pr tumarr me gabimet e t tjerve.

Ai q nuk e njeh gjendjen e tijshpirtrore, i shtyr prej krenaris,i paragjykon t tjert dhe me vepri-min tij ai gjykohet prej Zotit q sht

gjykats i drejt. Kurse ai q shti vetdijshm pr gjendjen e tij pr-ulet dhe pa i gjykuar vllezrit etjer, krkon mshirn e Zotit. Pra-ndaj edhe njeriu q arrin n njohjene vetes, provon at, thot nj shenj-tor: Ai q i kuptoi mkatet e tijsht m i lart se ai q ngjall t

vdekurit me lutjen e tij Ai q u

b i denj pr t par veten e tij

sht m i lart se ai q u b i

denj t shikoj engjj!. (ShnIsaak Siriani)

Mnyrat me t cilat paragjykoj-m vllezrit tan jan t shumta.Mund t shikojm pjesn m t ma-dhe t tyre nse e vzhgojm vetenton me kujdes. Ktu do t tregojmdy mnyra me t cilat mund t m-katojm pa e kuptuar as vet:

1. Disa her nj njeri mund tprziej me shum art gjykimin me

1. Shn Isaaku e konsideronprgojimin si hyrje t pasioneve nshpirtin e njeriut. Ai thot kto fjal:Ai q e pengon gojn q ajo t

prgojoj t tjert, e ruan zem-

rn t pastr nga pasionet. Shi-kon Zotin n do ast dhe d-

bon demont nga vetja e tij. N-

se t plqen pastrtia, brenda t

cils Zoti i t gjithave bhet i duk-

shm, mos prgojo njeri dhe as

mos dgjo njerz q prgojojn

vllezrit e tyre Goja e heshtur

shpjegon misteret e Perndis,

kurse fjalamani largohet prej

Krijuesit t tij.

Shn Joani i Shkalls shkruan:Nse sht e vrtet sikundr

edhe sht se me masn q mat-ni do t mateni edhe ju, ather

t jeni t sigurt se pr sa mkate

e akuzuam t afrmin, qoft tru-

pore apo shpirtrore, edhe ne ke-

mi pr t rn n t njjtat.

2. Dmi i paragjykimit nukkufizohet n nj njeri. Ai q

prgojon dmton veten e tij dhe

at q e dgjon N kt mnyr

mbledh mbi vete nj detyrim t

dyfisht mkati dhe bhet prgje-

gjs si pr veten e tij, ashtu edhe

pr ata q u besuan fjalve t

tij (Shn Antioku). Ai q prgo-jon jeton n mes t ankthit, shtdyshues dhe ka frik dridhet i

gjithi se mos ajo q tha do t b-

het e ditur edhe n persona t

tjer Kurse ai q mban brenda

vetes ato q di pr t tjert sht

shum i siguruar (Shn Joan

Gojarti)

Shkrimi i Shenjt thot: Dgjovenj fjal, varrose brenda vetes Prashuaje, quaje t vdekur, mos lejot dal nga goja jote Prpiqu t

mos pranosh me kmbngulje ataq flasin keq pr t tjert. Por edhense dikur dgjon nj fjal t keqe,varrose, harroje, e n kt mny-r do ta kalosh jetn me shum siguridhe paqe. Ai q gjykon dhe dnonvllain e tij e bn t huaj veten e tijnga mshira e Perndis q shijoj-

n shenjtort (Ava Isaia). E ai qnuk shijon mshirn e Perndisprivohet nga do e mir shpirtrore.

Dhurom t shikoj fajet e mia dhe t mos e gjykoj tim vlla

Priftmurgu Grigor nga Malii Shenjt (Pjes e shkputur

nga libriJeta n Krishtin)Prkth. Dhjak Anastas Bendo

(vijon nga numri i kaluar) lavdrimet. Shn Maksim Konfe-sori thot: At q deri dje e lavd-roje si t virtytshm, mos e prfol

sot si t keq dhe mkatar, meq e

ndryshove dashurin tnde n

urrejtje Kur flet me t tjert, kikujdes, se mos ndoshta pr shkak

t hidhrimit q ruan ende, e pr-

zien lavdrimin e zakonshm t

vllait n mnyr t pandjeshme

me akuzn n fjalt e tua.

2. Nj mnyr tjetr e para-gjykimit sht ajo q bhet gjoja prshkak t dashuris pr vllain qmkatoi apo nga dshira pr takorrigjuar. Por nse dika bhet nmnyr t keqe, nuk mund t sjellasnj rezultat t mir.

Shn Joani i Shkalls shkruan:Dgjova disa vllezr q po

prgojonin dhe i qortova. Kta

puntor t s ligs mu prgji-

gjn pr tu shfajsuar se vepro-

nin kshtu pr shkak t dashuri-

s ndaj atij q merrnin npr goj.

Un ather u thash, ta lini m

mir at lloj dashurie, q t mos

vrtetohet tek ata fjala e profetit

David q thot: I kisha mri ata

q prflisnin. Nse je i mendimit

se e do tjetrin, lutu n mnyr t

fsheht pr at dhe mos e merr n-

pr goj. Sepse kjo lloj dashurie

sht e plqyeshme pr Zotin.

3. Pasojat e gjykimitMkati i gjykimit, edhe nse

besojm se bhet me shkak korri-gjimin e vllait, ka pasoja t dhimb-shme pr jetn ton shpirtrore.

Kisha jon Orthodhokse me faqen e saj zyrtare prpiqet

t prcjell mesazhin dhe informacionin e saj edhe ninternet.

Ajo i njeh vizitort e saj me:- besimin e krishter orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarin e strukturaveinstitucionale,

- lajmet m t fundit,- arsimin, edukimin dhe shrbimin social e kulturor

q ofron n shoqri,- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhemanastireve,

- botimet kishtare etj.Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazh zanor,

muzikor e filmik.Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh: shqip,

anglisht e greqisht.

Me www.orthodoxalbania.org

do t gjeni n internet Kishn Orthodhokse Autoqefale t Shqipris

Shihemi, lexohemi e dgjohemi n moment

dhe kudo n t gjith globin me

www.orthodoxalbania.org


11/12

11MAJ 2010 NGJALLJA

Kalendari i LiturgjiveHyjnore, QERSHOR 2010

1 E Mart Dsh. Justin filozofi,Justi, Evelpisti, etj. Ep. Pirro. (Vaj,ver, peshk.)3 E Enjte Dsh. Lukiliani, Pavla e4 fmijt. Klotilda mbret/sh. 5 E Shtun Dhorotheu i Tirs.Igori, mbret i Kievit. Dsh. Apo-lloni. (Vaj, ver, peshk.)

6 E Diel 2 MATEUT.Osh. Ilarionii ri. Osh. Anuvi, udibrs. (Vaj,ver, peshk.)7 E Hn Hierod. Theodhoti.Dshg. Zinaida, Valeria, Suzana.(Vaj, ver, peshk.)8 E Mart Transf. i lips. t Theo-dhorit. Dshg. Kaliopi, Valeria.(Vaj, ver, peshk.)10 E Enjte Dsh. Aleksandri, An-donina. Dsh. Apolloni, Neanisku.

11 E premte Ap. Vartholomeu,Varnava. Dsh. n Kin e Mitro-fani i Sung. (Vaj, ver.) 12 E Shtun Osh. Onufregjiptiani, Petro athoniti. Trifili iLefkosis. (Vaj, ver, peshk.)

13 E Diel 3 MATEUT. Dshg.Akilina n Liban. Evlogji Alek/ndris. (Vaj, ver, peshk.)14 E Hn Pr. Eliseu. Osh. Nifoninga Lukova. (Vaj, ver, peshk.)15 E Mart Pr. Amos. Ap. Akai-ku, Stefanai. Jeronimi e Augus-tini. (Vaj, ver, peshk.)

17 E Enjte Dsh. Isavri, Feliksi etj.n Apolloni (Fier). Dsh. Ismailietj.(Vaj, ver, peshk.) 19 E Shtun Ap. Juda, fis iKrishtit. Osh. Paisi i Madh. Joa-ni i Shangait. (Vaj, ver, peshk.)

20 E Diel 4 MATEUT. Metodi iPatars. Nikolla Kavasila. (Vaj,ver, peshk.)21 E Hn Hierod. Terenti i Iko-nis. Dsh. Juliani. Dsh. i ri Nikita.(Vaj, ver, peshk.)22 E Mart Eusebi i Samosats.Dsh. Albani n Britani. Dsh. Zinoni.

24 E Enjte Lindja e Joan Pa-gzorit. Mbledhja e prind. Zaha-ris, Elisabets. (Vaj, ver, peshk.) 26 E Shtun Osh. Davidi nSelanik. Joani i Gotis. Osh.Anthioni. (Vaj, ver, peshk.)

27 E Diel 5 MATEUT. Joanamiroprurse. Osh. Samson mik-pritsi. (Vaj, ver, peshk.)28 E hn Transf. i lips. t Anar-gjendve Kir e Joan. Osh. Sergji,Gjermani. (Vaj, ver, peshk.) 29 E Mart Apostujt e ShenjtPetro dhe Pavli. 30 E Mrkur Mbledhja e 12Apostujve.Ap. Figjeli nga t 70-t.(Vaj, ver.)

Me kujdestarin e Hans-GertPottering, nga prfaqsia e KishsOrthodhokse t Qipros n BE dhe

Komisioni i Bashkimit Evropian prbashkpunimin me Kishn dheShoqrin, m 14 prill, n Brukselu zhvillua nj seminar kushtuar tra-shgimis kulturore dhe shpirtroret pjess veriore t Qipros dhe ve-anrisht pr rreziqet q i kanosendhe mbrojtjen e saj. Ky shqetsimbhet edhe m i madh kur shihetq n kt zon vazhdon shkatrri-mi i vendeve t shenjta.

Seminari u hap nga Fortlumturiae Tij Krisostomi II, Kryepiskopi i

Kishs Orthodhokse t Qipros, i ciliu shpreh: Ne i krkojm BE tmbshtes krkesat tona dhe t pu-noj fuqishm e sistematikisht prt rivendosur respektin pr lirinfetare n pjesn e okupuar t ishullitton; q ti jepet fund grabitjes dheplakitjes s vendeve tona t shenj-ta dhe monumenteve, duke i vnato nn mbrojtje.

BE ka realizuar dy projekte res-taurimi n pjesn e okupuar t

Qipros dhe sht n vazhdim njprojekt pr dokumentimin e vlerave

Kishat nxisin Bashkimin Evropian t ndihmoj n mbrojtjen etrashgimis kulturore t Veriut t Qipros

arkitekturore t monumentevefetare.

Pjesmarrsit n seminar i kr-

kuan institucioneve t BE t shtoj-n prpjekjet pr t siguruar mbroj-

tjen nga shkatrrimi i plot t ktyrevlerave t jashtzakonshme shpirt-rore e monumentale, si vlera q nuk

i prkasin vetm Qipros, por trqytetrimit ton, gjith bots.

Patriarku Ekumenik Vartho-lomeu, i quajtur edhe Patriarku igjelbr pr impenjimin e tij nmbrojtjen e mjedisit, pas ngjarjes nGjirin e Meksiks, ku nga shpr-thimi i nj platforme naftnxjerr-

se po ndodh nja katastrof ekolo-gjike e papar, bri thirrje pr lutje

Patriarku Ekumenik e cilson mkat kundr njerzimitkatastrofn e nafts n Gjirin e Meksiks

dhe zgjidhje t shpejt t krizs.Ne kemi prgjegjsin jo ve-

tm t lutemi, - u shpreh Trshenj-tria e Tij n nj artikull,- por edhet deklarojm q keqtrajtimi imjedisit natyror sht nj mkat

kundr njerzimit, kundr gjithqenieve t gjalla dhe kundr Kri-

juesit ton, Perndis.Ai u shpreh se t gjith - indi-

vidt, institucionet dhe industrit -jan prgjegjs n kt shkatrrimt br nga dora e njeriut. T gjithne jemi prgjegjs pr injorimin e

pasojave globale t shfrytzimit tmjedisit.

Kish e kthyer n xhami.

Manastir i kthyer n hotel.


12/12

12 NGJALLJA MAJ 2010

MES NXNSVE T SHKOLLS PROTAGONISTTdo shoqri, pr t pasur nj t

ardhme sa m t ndritur, investon

n rritjen e kulturs s brezit t ri.Ndaj arsimimi ka qen prparsi eFortlumturis s Tij, Anastasit gjatktyre dy dekadave. Me interesin

e tij t drejtprdrejt jan ngriturnj sr institucionesh t tilla, dukenisur nga kopshtet e deri tek Uni-

versiteti Logos.Shkolla Protagonistt, shkoll

9 - vjeare jopublike shqiptaro - ame-rikane, sht njra nga ato. Ajo

sht pjes e fondacionit FrymDashurie. Vitin tjetr shkollor plo-

tsohet cikli nntvjear. Kjo shkoll nga viti n vit fuqizohet dhe

modernizohet pr ta prmbushur m shum misionin e saj edukativ.Motoja e shkolls sht T rritim, edukojm dhe shkollojm nxns

q n t ardhmen me shembullin e tyre t jen protagonist n jetn evendit ton. Ndaj gjithmon synohet q msimdhnia t jet me pro-

grame dhe kurikula bashkkohore, t miratuara nga Ministria e Arsimit.Kjo ka sjell mbarvajtjen n do aspekt t shkolls.

Edhe mjedisi i saj bashkkohor t ofron mundsi t shumllojshme

pr t realizuar do projekt.Nn drejtimin e msuesve, nxnsit msojn dhe argtohen. N nj

vshtrim fare t thjesht v re se ata jan t lirt. Kjo duket n puntdhe projektet q realizojn.

Kshtu ditt e fundit spikati puna e nxnsve t disa klasave n

prgatitjen e projekteve ndrlndore:Klasat e IV-ta na ofruan nj projekt hidrik t shoqruar bashk me

maketin prkats.

Klasa e VI-t shpalosi para gjith nxnsve t shkolls Shqiprin.

Vendin ku mund t gjesh kultur, lashtsi, emancipim, virtyte dhe natyr

t mrekullueshme.Klasa e VII-t paraqiti Evropn, klasat e VIII-ta SHBA-n dhe Afrikn (kli-

mn, kulturn, faunn, florn, lashtsin, letrsin e ktyre kontinenteve).do projekt u shoqrua me pamje t realizuara me vidioprojektor n

salln e madhe t ksaj shkolle.

Pr do fest ktu mund t gjesh argtim dhe koncerte t organizuaranga grupi muzikor i shkolls, gjithmon nn drejtimin e msuesve.

Vet nxnsit realizojn edhe pjes t thjeshta teatrale q bjn pjesn procesin msimor.

Vlen t prmenden konkurset n gjuh t huaj (anglisht, greqisht qzhvillohen n shkoll), t cilat jan vlersuar nga specialist dhe prindr.

Kto veprimtari t shumllojshme jan nj pjes e gjith puns n

shkolln ton. Ka pr t br m shum. I gjith stafi dhe drejtoria janpreokupuar q do gj t bhet me nivel dhe profesionalizm. Besojmse kjo pun e mir do bhet tradit pr vazhdimsin n vitet e ardhshme.

Mimoza Nika

14 maj - Festa e Abetares n shkolln Protagonistt

gazeta e majit 2010

Documents