gazeta e shkurtit 2010

7/31/2019 Gazeta e Shkurtit 2010

1/12

SHKURT 2010 NGJALLJA 1

NGJALLJANr. 2 (205) Viti XVIII i botimit SHKURT 2010 mimi 20 lek

21 shkurt- E Diela e Par e Kreshms -

E ORTHODHOKSIS

E Diela e Par e Kreshms s Madhe sht Festa e Triumfit tOrthodhoksis. Ajo sht nj fest historike, q prkujton kthimine ikonave npr kisha n vitin 843, mbas fitores kundr herezisikonoklaste. Tema shpirtrore e ksaj t Diele sht, para s gji-thash, fitorja e Bess s Vrtet: Kjo sht fitorja q e mundi bo-tn: besimi yn (I Joani 5:4). S dyti, ikonat e shenjtorve dshmoj-n q njeriu i krijuar sipas shmblless dhe ngjashmris sPerndis (Gjeneza 1:26), bhet i shenjt dhe i ngjashm me Per-ndin, nprmjet pastrimit t vetvetes, si imazhi i gjall i Perndis.

Kur praktika e Triumfit t Orthodhoksisu vendos pr hert par t Dieln e Par t Kreshms s Madhe, m 843, q bintem 11 mars at vit, kjo u b pikrisht q t shnonte fundin e ndar-

jeve dhe kthimin e paqes n gjirin e Kishs. 120 vjet para ksajdate, t krishtert e Perandoris Bizantine ishin thellsisht t ndarnga kundrshtimet ikonoklaste. Prfundimisht, perandoreshaTheodhora i dha fund ktij konflikti me mbshtetjen e patriarkut tasaj kohe, Metodit. Qllimi i saj ishte ti jepej fund konflikteve qpo mbillnin prarje, dhe t krishtert t bashkoheshin n unitetin ebess dhe dashuris pr njri-tjetrin.

Ky afirmim i gzuar prbn edhe prmbajtjen e teksteve litur-gjike t ksaj t diele: Ti na mblodhe n kungim zemrash dhekrijove unitetin ton (Kanuni i Mngjesores),

Gjymtyrt e ndara t Krishtit u solln n unitet... Perndia

na dha paqen (Triodi i Kreshms).

N datn 15 shkurt, filloi Kre-shma e Madhe e Pashkve. Ajosht simboli i gjall i tr jets snjeriut, jet q do t prmbushet nngjalljen e tij prej s vdekurish meKrishtin. Esht nj koh pr t rigja-llruar devotshmrin: me lutje, agj-rim e lmosha. Esht nj koh pe-ndese, nj rigjallrim real i mendjes,zemrs dhe veprave tona, sipasKrishtit dhe msimeve t Tij. Esht

nj koh, para s gjithash, e kthimitton drejt porosive t mdha, prt dashur Perndin dhe t afrmit.

Le ta fillojm kreshmn megzim... le t agjrojm prej pa-sioneve ashtu si agjrojm prejt ngrnit, t dfrehemi n fja-lt e mira t Fryms, q t mundt shikojm psimin e shenjtt Krishtit Perndis ton dhePashkn e tij t shenjt, dukeu gzuar shpirtrisht.

(Himn i Mbrmsores)

Si t kreshmojm n mnyr tshenjt?

T kreshmojm jo vetm ngaana ushqimore, por edhe t largo-hemi nga mkatet. Pra, nj kre-shm ushqimore dhe shpirtrore.

Ti falim dhe ti ndjejm ataq na kan lnduar shpirtrisht.

Ta shoqrojm kreshmn melutje dhe ti kushtojm m shumkoh leximin t Ungjillit dhe libravet tjer shpirtror.

Le t agjrojm prej pasioneve Ta shoqrojm kreshmn me

lmosh, pra t ndihmojm at qka nevoj. Ta shoqrojm kreshmn me

prulsi, pendim. Rreziku m imadh n kreshmim sht tkrenohemi pr prpjekjet tona dhet gjykojm t tjert q nukkreshmojn.

T kuptojm q kreshma nuksht fundi, por sht nj mnyr

pr t arritur n fund. Nuk shtqllim, por mjet pr arritjen eqllimit.

T kreshmojm n fshehtsi;dhe Perndia q sheh se bhetn fshehtsi do t na shprblejhapur.

T kreshmojm me gzim dheduke u prpjekur t kemi sa m

shum dashuri pr Perndindhe pr do njeri.

Kreshmo nga ana ushqimoredhe lartsohu nga ana shpirtrore.

Le t kreshmojm nj kreshmt plqyer te Perndia.Le t presim dshirn ton,

le t bjm dshirn e Perndis,sepse vetm kshtu do t fitojmprulsi dhe do t kemi nj komu-nikim t pandrprer me Perndin.Dhe kshtu arrihet qllimi i kresh-ms:

Lartsimi i shpirtit te Perndia.Dhe le t mos harrojm q e gjith

jeta jon sht nj kreshm, njkreshm nga ana shpirtrore, pranj largim nga mkati.

Pr Kreshmn e Pashkve duhet t dim: Si rregull, gjat saj nuk hahet mish, peshk, bulmet, vez.

Peshk hahet vetm m 25 mars, e kremtja e Ungjillzimit

dhe n t Dieln e Dafinave.

Lejohet ngrnia e frutave t detit.

Kur sht e mundur, kreshma mbahet pa ngrn vaj ditt e

javs (ose t paktn t premteve dhe t mrkurave), ndrsa t

shtunave dhe t dielave prdoret gjithmon vaji (me prjashtim

t s Shtuns s Madhe).

Ver pihet vetm t shtunave dhe t dielave.

Kushdo q ka probleme shndetsore apo t tjera, q nuk

e lejojn ta mbaj kreshmn, duhet t bisedoj me atin

shpirtror.


2/12

2 NGJALLJA SHKURT 2010

Shrbesat ditore gjat Kresh-ms s Madhe karakterizohen ngamelodi t veanta kreshmore t njkarakteri pendimtar. Dyert e Buku-ra mbahen t mbyllyra, pr t tre-guar ndarjen e njeriut prej Mbret-ris s Perndis nga shkaku i m-katit. Veshjet e Kishs jan t err-ta, zakonisht n ngjyr vjollc. Gji-thashtu edhe troparet ditore kannj karakter luts, duke i krkuarPerndis, me ndrmjetimet e shenj-torve, t na mshiroj ne mkatart.

N Shrbesn e Mngjesit Ali-luiat e gjata zvendsojn psalminPerndia sht Zoti... Psalmodiasht e zgjeruar. Himnologjia i re-ferohet prpjekjeve kreshmore. NMbrmsoret, kemi si shteslexime t Shkrimit t Shenjt prejGjenezs dhe Fjalve t Urtadhe n Shrbesn e Ors s Gjashtprej Profetit Isaia. Kndimet eApostullit dhe Ungjillit nuk bhen,

meqense nuk bhen MeshaHyjnore.

Shrbesat gjat periudhs s Kreshms s MadheGjat gjith Kreshms, n t

gjitha shrbesat thuhet Lutja eShn Efrem Sirianit. N ktlutje i krkohen Perndis vean-risht ato virtyte, t cilat jan tnevojshme pr jetn e krishter.

Zot dhe Mjeshtr ijets sime, mos m jepfrym prtese, kuresh-tjeje, lavdidashjeje dhekotsie.

Po falm frym urtsie,prulsie, durimi dhedashurie.

Vlersom, o Zot dheMbret, ti shoh fajet e miadhe t mos e gjykoj timvlla. Se i bekuar je n

jet t jetve. Amin.

Shrbesa e Mbrmsores qfillon periudhn e Kreshms, quhetMbrmsorja e Faljes. T kri-shtert n kt shrbes, i kr-

kojn falje njri-tjetrit pr do fajt br me dashje apo pa dashje.

N shrbesat e Pasdarks t javss par t kreshms kndohet Ka-noni i Shn Andreas s Krets.Ky prbhet nga disa seri vargjeshpendimtare, t bazuara n tematbiblike. Secilit varg populli i pr-gjigjet: Mshirom, o Perndi,mshirom. Ky kanon prsritetn Mngjesoren e s Enjtes t Ja-vs s Pest. Gjat pes javve tpara t kreshms, t premten nmbrmje kndohet Himni Akathist,n nderim t Hyjlindses.

E Shtuna e Par e Kreshmss Madhe i kushtohet kujtimit tShn Theodhor Tironit. E dyta, etreta dhe e katrta quhen T Shtu-nat e Shpirtrave, meqense i jankushtuar kujtimit t t vdekurve.Liturgjia Hyjnore e t Shtuns sPest bhet pr nderim t Hyjli-ndses.

Gjat t Shtunave t Shpirtrave

himnet liturgjike luten universalishtpr gjith t fjeturit dhe gjat Mn-

gjesoreve pr t vdekurit, t quaj-tura parastasis ose panikida, tvdekurit prmenden me emra. NLiturgjin Hyjnore jan shtuarlitani dhe lutje dhe kndimet ngaShkrimi i Shenjt iu referohen tvdekurve dhe shptimit t tyreprej Krishtit.

Dita e shtun, edhe gjatperiudhs jokreshmore, sht ditapr kujtimin e t vdekurve. Kjo,sepse e Shtuna, Dita e Sabatit,sht dita kur Perndia bekoi pr

jetn n kt bot. Por, pr shkakt mkatit, kjo dit tani simbolizont gjith jetn toksore, t prmbu-shur natyralisht n vdekjen. Madjeedhe Krishti, Zoti, u shtri i vdekurn Ditn e Sabatit, duke pushuarnga t gjitha veprat e tij dhe dukeshkelur vdekjen me vdekje. K-shtu, n Kishn e Krishtit t Dhia-ts s Re, e Shtuna u b dita prkujtimin e t vdekurve dhe pr tu

lutur pr shptimin e tyre t pr-jetshm.

Dhe kur t agjroni, mos u tregoni t piklluar si hipokritt; sepse atashfytyrohen pr tu treguar njerzve se agjrojn; n t vrtet ju themse ata tashm e kan marr shprblimin e tyre. Kurse ti, kur t agjrosh,vajose kokn dhe laje fytyrn, me qllim q t mos u tregosh njerzve seti agjron, por Atit tnd n fshehtsi; dhe Ati yt, i cili shikon n fshehtsi,

do ta jap shprblimin publikisht (Mattheu 6:16-18).***

Ata thon: Pse kemi agjruar, dhe Ti nuk e ke par? Pse kemihidhruar shpirtrat tan dhe Ti nuk e ke vn re?.

Ja, ditn e agjrimit tuaj ju bni at q ju plqen dhe i detyroni puntorttuaj t kryejn nj pun t rnd. Ja, ju agjroni pr grindje dhemosmarrveshje... Duke agjruar ashtu si bni sot, nuk bni q zri juajt dgjohet lart...

Agjrimi q m plqen a nuk sht vall ky: t thyesh zinxhirt eligsis... ti lsh t lir t shtypurit... A nuk qndron vall n ndarjen ebuks sate me at q ka uri, n sjelljen n shtpin tnde t t varfrit pastreh, n t veshurit e atij q sht lakuriq...

Ather drita jote do t shprthej si agimi dhe shrimi yt do t mbijmenjher, drejtsia jote do t t pararend dhe lavdia e Zotit do t jetpraparoja jote. Ather do t thrrassh dhe Zoti do t t prgjigjet, dot brtassh dhe ai do t thot: Ja ku jam! (Isaia 58:3-9).

***

...n agjrim nuk duhet vetm bindje ndaj rregullit kundr gryksisn lidhje me ushqimin, por frenim nga do mkat, kshtu q, ndrsaagjron, gjuha t agjroj gjithashtu, duke u frenuar nga shpifjet,gnjeshtrat, t folurit keq, poshtrimi i vllait, zemrimi dhe do mkat ikryer nga gjuha. Nj duhet t agjroj, gjithashtu, nga syt, domethn,t mos shoh gjra t kota... mos t shoh asnj pa turp dhe pa ndrojtje.Duart dhe kmbt duhet t ruhen, gjithashtu, nga do veprim i keq.

Kreshmimi n Shkrimet e Shenjta dhe jett e shenjtorveKur nj agjron nprmjet kotsis ose mendimit q ai po kryen

dika veanrisht t virtytshme, ai agjron marrzisht dhe shpejt fillont kritikoj t tjert dhe ta konsideroj veten si t madh.

Nj njeri q agjron urtsisht... fiton pastrti dhe prulet... dhe eprovon veten nj ndrtues t aft (Shn Ava Doritheu, shek 7,Drejtime

n Strvitjen Shpirtrore).

***

Bhuni imituesit e mi, vllezr, dhe vreni ata q ecin kshtu, sipasshembullit q keni n ne. Sepse shum nga ata, pr t cilt ju kam folurshpesh, edhe tani po jua them duke qar, ecin si armiq t kryqit t Krishtit,dhe fundi i tyre sht humbje, perndia i tyre sht barku dhe lavdia etyre sht n turp t tyre; ata mendojn vetm pr gjrat toksore(Filipiant 3:17-19).

do gj m lejohet, por jo gjithka sht e dobishme; do gj mlejohet, por un nuk do ti nnshtrohem asnjrs. Gjellt jan pr barkundhe barku pr gjellt; por Perndia do t shkatrroj edhe kt edheat; por trupi nuk sht pr kurvri, po pr Zotin, dhe Zoti pr trupin (1Korinthiant 6:12-13).

Ai q ha t mos e prbuz at q nuk ha, dhe ai q nuk ha t mosgjykoj at q ha, sepse Perndia e ka pranuar. Kush je ti q gjykonshrbyesin e tjetrit?

Ai q e mon ditn, pr Zotin e mon; ai q nuk e mon ditn, prZotin nuk e ruan; kush ha, pr Zotin ha dhe i falet nderit Perndis; dhekush nuk ha, pr Zotin nuk ha dhe i falet nderit Perndis.

Mos e bj at t humbas me ushqimin tnd, at pr t cilin Krishtivdiq... sepse Mbretria e Perndis nuk sht t ngrnt dhe t pirt,por drejtsia, paqja dhe gzimi n Frymn e Shenjt. Sepse ai q i shrbenKrishtit n kto gjra, sht i plqyer nga Perndia dhe i miratuar nganjerzit (shih Romant 14).


3/12


22 janari pr besimtartorthodhoks t Shqipriska nj kuptim t veant.N ditn kur kujtohet shnAnastas Persiani, kremtoj-m edhe emrin e Fortlum-turis s Tij Anastasit, q si-vjet prkoi me kremtiminpara pak kohe t 80-vjetoritt Kryepiskopit ton.

Me kt rast, n kishnUngjillzimi i Hyjlindses,n Tiran, u krye LiturgjiaHyjnore, ku me Fortlu-mturin e Tij bashkcele-bruan edhe Mitropoliti iBeratit, Hirsia e Tij Ignati,

Mitropoliti i Kors, Hirsiae Tij Joani, episkopt ndih-ms, Hirsia e Tij Nikolladhe Hirsia e Tij Andoni etj.

Kisha ishte mbushur mebesimtar, q kishin ardhurpr ti uruar Fortlumturis sTij jet t gjat dhe q ta ke-mi edhe pr shum vite ttjera n krye t Kishs son,

jo vetm nga zona e Krye-piskopats, por edhe nga ttri Mitropolit, nxns t

shkollave t hapura me kuj-desin e Kryepiskopit, prfa-qsues politik etj.

Hirsia e Tij Nikolla mbaj-ti predikimin e dits. Ai euroi Fortlumturin e Tij,Anastasin, n emr t Sino-dit t Shenjt, t klerikve ebesimtarve orthodhoks.

Urime t shumta n ditn e emritt Kryepiskopit Anastas

Fortlumturia Juaj,

Bashkvlla dhe Bashkmeshtar

i dashur m Zotin,

Przemrsisht Ju uroj me rastin e dits s emrit.E gjith jeta juaj n mnyr t pandrprer ka qen

e lidhur me shrbimin ndaj Kishs s Shenjt. Ashtusi shenjtori Anastas Persiani, ju e desht Krishtin megjith zemr dhe me veprat tuaja sakrifikuese t

prkushtuara jeni shembulli i bariut t mir, q v jetne tij pr dhent (Jn. 10:11).

I lutem Zotit q tju drgoj juve mirsi t begata dheti jap Fortlumturis Suaj paqe, shndet pr shum vjet.

Me dashuri vllazrore m Krishtin,

Patriarku i Mosks dhe i gjith Rusis Kirilli

Pas Liturgjis Hyjnore,n salln e madhe prankishs, n godinn e re tshkolls Protagonistt,Kryepiskopi priti urimet mt ngrohta nga t pranish-

mit, t cilt e falnderuan prkontributin e jashtzakon-shm pr ringritjen e Kishsson dhe punn e palodhurpr ta uar m prpara at.

Nj moment i veant iksaj dite ishte vizita e uri-mit e Kryeministrit, Shkl-qesis s Tij z. Sali Berisha,i cili erdhi n Kryepiskopa-tn e Shenjt, ku u prit ngaKryepiskopi Anastas, an-tar t Sinodit t Shenjt dhe

klerik. Ai shoqrohej ngaMinistri i Puns dhe shtje-ve Sociale, z. Spiro Ksera.

Kryeministri i shprehuKryepiskopit urimet m tprzemrta personale dhe nemr t qeveris pr ktdit t shnuar, duke rithe-ksuar vlersimin e veant

pr kontributin e Fortlum-turis s Tij n krye t Ki-shs son dhe pr gjithshoqrin shqiptare.

Ju shpreh urimet m tprzemrta t miat, t qe-veris dhe mbar shqipta-rve. Ne jemi shum mi-rnjohs pr t gjith ndih-mesn e jashtzakonshmeq keni dhn dhe jepni nringjalljen e fuqishme t k-tij vendi dhe ktij kombi.Kam shum knaqsi tju pr-cjell urimet e mia m t prze-mrta ju dhe Kishs Ortho-dhokse. Pr t gjith shqip-tart kjo sht dit e vean-t, u shpreh Kryeministri.

Edhe Kryepiskopi i shpre-hu atij falnderimet prurimet pr ndihmesn e dh-n pr komunitetet fetare.

Pasdite Kryepiskopi pri-ti prsri urime n selin eKryepiskopats s Shenjtnga personalitete, diploma-t dhe shum besimtar.

Hapi dyert prkujdesja ditore n Shkodr N vazhdim t programit afatgjat t prkujdesjes sociale t Kishsson i shtohet seris s saj t objekteve t ndrtuara pr kt qllim njndrtim i ri, kopshti dhe ambientet pr qendrn rinore, ngritur n Shkodr.

E vrteta sht se plotsimi i programit n Shkodr ka qen i vshtirpr vet arsyen se pronat e Kishs Orthodhokse n kt qytet, me enti-tet t konsiderueshm, akoma nuk i jan kthyer. Kshtu, si edhe pr ki-shn, sht krkuar me mund dhe m n fund sht bler nj truall mesip. 600 m2, mbi t cilin u ngrit ky objekt i ri, me fondet e dhna ngaKryepiskopi Anastas.

sht nj ndrtimi i thjesht, fare pran qendrs s qytetit dhe shti-tores muzeale t tij, t ngritur s fundmi dhe q edhe pr kt arsye kanj pamje t njjt me ndrtimet q prbjn zonn n fjal. Objektisht dykatsh, me siprfaqe t katit prdhes prej 200 m2, n t cilinprfshihen ambientet pr prkujdesjen ditore t fmijve, ndrsa nkatin e par jan pr rinin orthodhokse.

Objekti ka prmirsuar zonn n t ciln sht ngritur, duke grmuar

dhe hequr prej andej nj vendstrehim t kohs s diktaturs, q prejkohsh ishte degraduar dhe kthyer n vend plehrash.

Fortlumturi,

Festimet e hirshme t sotme t dits s emrit tFortlumturis Suaj fort t shtrenjt dhe t dashur prne, na japin rastin e bekuar tJu drejtojm nga thellsiae zemrs prshndetjet tona shum t ngrohta plotprgzim e urim: Qofshin vitet Tuaja, Fortlumturi dheVlla i nderuar, t shumta dhe plot shndet njkoh-sisht, q t vazhdoni t drejtoni me aftsi timonin eKishs Suaj t shenjt pr nj koh t gjat, n harmonidhe n t njjtn frym me antart e Hierarkis snderuar dhe fort t shtrenjt pr Ju, pr t mirn e gri-gjs s thirrur nga Krishti dhe pr emrin e mir t mba-r Kishs Orthodhokse.

Me kto urime, duke e rrethuar Fortlumturin Tuajt vyer me dashuri t shumt vllazrore dhe nderimt thell, Ju puthim me puthje t shenjt dhe kemi prJu gjithmon mall vllazror.

Patriarku EkumenikVartholomeu IFanar 22.01.2010

Urime pr Kryepiskopin Anastasnga Primat orthodhoks


4/12


N Manastirin e Hirshm tShn Vlashit u kremtua panairi ishenjtit q mban emrin e ktij vendit bekuar. Q pasditen e s mr-

kurs, besimtar t shumt mbu-shn kishn, pavarsisht motit meshi. Shrbesa e Mbrmsores dhee Bekimit t Bukve u kryesua ngaEpiskopi i Apollonis njkohsishtedhe nndrejtor i Akademis Theo-logjike, Hirsia e Tij Nikolla. Passhrbess shum besimtar dar-kuan n mensn e Akademis dhepastaj u larguan srish pr te kishae manastirit. Aty u kryen Shrbesae Paraklisit, e Pasdarks si dhe tgjith s bashku bn leximin e

uratave n prgatitjen pr kungim.Nj ndihmes t madhe dhan

Kremtohet Shn Vlashi n manastirin q mban emrin e tij

Ditn tjetr, q n ort e parat mngjesit, me dhjetra be-simtar mbushn srish kishn kuu zhvillua Shrbesa e Mngjesores

dhe Liturgjia Hyjnore. Ato u krye-suan srish nga Episkop Nikolla.Predikimi, si do vit, u mbajt nganj student i vitit t katrt dhe ktvit i takoi studentit Emiliano Lito.Ai foli pr shenjtorin, por bri njndrthurje edhe me Ungjillin q ulexua n shrbes. Deri n ort evona t pasdites s 11 shkurtit be-simtart vazhdojn t vijn nkish, duke lutur shenjtin pr ne-vojat e tyre q ai t ndrmjetojpara Zotit Krisht.

Nestilda Dangajstudentt e Akademis dhe nx-nsit e liceut kishtar Kryqi i Nde-

ruar, Sukth, t cilt i gjeje prkrahstudentve n do shrbes.

Lum ata q jan t mshir-shm, sepse ata do t gjejnmshir (Mattheu 5:7). T jeshi mshirshm, do t thot t jesh ingjashm me Perndin, sepseZoti sht i mshirshm dhezemrbut, i ngadalshm n

zemrim dhe i madh n mirsi(Psalmi 103:8).

Dhe Zoti kaloi pran tij(Moisiut) dhe thirri: Zoti, Per-ndia i prjetshm, i mshir-shm dhe i dhembshur, i nga-dalshm n zemrim, i pasur nmirsi dhe n besnikri, qprdor mshirn pr mijranjerz, q fal padrejtsin,shkeljet dhe mkatin...(Eksodi 34:6-7).

Ky sht, gjithashtu, msimi iKrishtit n Predikimin n Mal:

...doni armiqt tuaj, bni tmir dhe jepni hua pa pasurshpres pr asgj, dhe shpr-blimi juaj do t jet i madh dhe

ju do t jeni bijt e Shum t Lar-tit, sepse ai sht mirdashsme mosmirnjohsit dhe tmbrapshtt. Jini t mshir-shm, pra, sikurse edhe Ati juaj

sht i mshirshm (Lluka6:35-36).

T jesh i mshirshm nuk do tthot t justifikosh falsitetin dhemkatin. Nuk do t thot t jeshtolerant pr marrzin dhe tkeqen. Nuk do t thot t mos vshre padrejtsin dhe paudhsin.Perndia nuk sht n kt mnyr

dhe nuk e bn kt.

T jesh i mshirshm, do tthot t kesh dhembshuri prkeqbrsit dhe t t vij keq prata q jan kapur n prangat emkatit. Do t thot t heqsh dornga do vetdrejtsim dhe dovetjustifikim n krahasim me ttjert. Do t thot t mos pranosht dnosh ata q bjn keq, por tifalsh ata q dmtojn dheshkatrrojn, si vetet tona, ashtuedhe t tjert. Do t thot t thuashme seriozitet t plot: falna fajettona ashtu sikundr ua falim nefajtorve tan (Matheu 6:12)

Sipas Jisuit, personi shpirtrordo t jet i mshirshm, sepse edheai vet ka nevoj pr mshir.Personi shpirtror do t jet imshirshm, sepse ai e di q edheai vet sht nj njeri mkatar, i cilika nevoj pr mshirn dhe

ndihmn e Perndis. Nuk ka asnjpa mkat, asnj q mund t

pretendoj drejtsi para Perndis.Nse nj pretendon se nuk kamkat, thot Shn Joani, ai shtnj gnjeshtar dhe e bn edhePerndin gnjeshtar (1 Joani 1:10,2:4). Personi shpirtror, ngaqsht n bashkim me Perndin, i

njeh fajet e tij dhe nevojn pr faljenga Perndia dhe nga njerzit. Ainuk mund t dnoj t tjert, sepseai e di, me prjashtim t hirit tKrishtit, ai vet sht i padenj dhei dnuar.

Nse Ti, o Zot, do t merrjeparasysh fajet, kush do t mundt qndronte, o Zot? Por te Tika falje, me qllim q t kenfrik prej Teje (Psalmi 130:3-4).

Personi shpirtror sht i m-shirshm si ndaj vetvetes, ashtuedhe ndaj t tjerve. Kjo nuk do tthot se ai i bn t lehta fajet e tijdhe e merr faljen e Perndis si tvetvetishme. Por do t thot se ainuk e plagos veten me faj dhekeqardhje neurotike, q sjelldorzimin te skrupuj mkatar, tcilt jan vdekja e shpirtit. Do tthot se ai beson n dashurin dhemirsin e Perndis dhe e di, si

thot Shn Pavli, se asnj veprnga vetja e tij nuk do ta liroj at

nga nevoja e mshirs dhe edashuris s Perndis.

Ju, n fakt, jeni t shptuarme an t hirit, nprmjetbesimit, dhe kjo nuk vjen nga

ju, po sht dhurata e Perndi-

s, jo nga vepra, q t mos mbu-rret askush. Ne, n fakt, jemivepra e tij, e krijuar n KrishtinJisu pr veprat e mira q Per-ndia prgatiti q m par, q net ecim n to (Efesiant 2:8-10).

Kshtu, sht marrja e vazh-dueshme e mshirs s Perndis,ajo q e fuqizon shpirtin pr veprat mira. Dhe vetm i mshirshmido t ket mshir prej Perndis.Prjetsisht njeriu do t jet n dis-pozicionin e mshirs s Perndi-s. fardo stadi zhvillimi q ai tarrij, lutja e njeriut do t mbetetlutja qendrore e Kishs: Zot, ki m-shir pr mua mkatarin! M ishenjt personi, m e madhe shtndjenja e tij e padenjsis mkata-re, m e fort sht varsia e tij nmshirn e Perndis dhe m teprsht ai i mshirshm ndaj dobsivet t tjerve.

(Nga Besimi Orthodhoks,i at Thomas Hopko)

Mshira


5/12


Prlshorja e Ipapandis Ting. I.Gzohu, o hirplote Hyjlindse Virgjresh, se prej teje ka lindur dielli

i drejtsis, Krishti, Perndia yn, q ndrit n errsir. Gzohu dhe ti, oplak i drejt q prite n prehrin tnd lirimtarin e shpirtrave, i cili nadhuroi Ngjalljen t gjithve.

Dyzet dit pas Lindjes Trupore t Tij, Krishti u ofrua n Tempullsipas ligjit t Moisiut. Kt ngjarje feston Kisha jon e Shenjt m 2shkurt.

M 2 shkurt pra, festojm nj fest zotrore-hyjlindsore. Kjo festsht qendra e festave t shkurtit dhe quhet Ipapandia=Paraqitja e Zotitn Tempull, d.m.th. takimi i Foshnjs Hyjnore me njeriun e moshuar dheshpirtror, Simeonin.

Ipapandia e Zotit: Fest e shprblimit tpritjeve me durim e shpres.

Ipapandia e Zotit: Fest e Vizits Hyjnoren zemrat q din t presin.Ipapandia e Zotit: Fest n t ciln rolin

kryesor e luajn kta persona:- Hyjlindsja me Foshnjn Hyjnore- Plaku Simeon, hyjpritsi- Profetesha Ana.

Hyjlindsja dhe Foshja HyjnoreN librin e Eksodit [n Dhiatn e Vjetr] n

kap.13 lexojm q Perndia i urdhroi Hebrenjtt dedikonin do fmij t parlindur mashkulltek Ai. Gjithashtu ligji i Moisiut nuk lejonte t

hynte n tempull ose t prekte dika t shenjtdo grua pr 40 dit pas lindjes s saj, sepseishte e papastr.

E Trshenjta me Foshnjn Hyjnore shkonnga Bethlehemi n tempullin e Solomonit, n Je-rusalem, q t ofroj flijim pr pastrimin e saj.T pasurit sillnin dhe flijonin nj qengj, ndrsa tvarfrit sillnin dy turtuj ose dy pllumba t vegjl.Nna e Trshenjt e Krishtit, si e varfr q sht, sjell dy pllumba nTempull.

Mbasi Ai Vet, Fjala e Perndis, dha ligjin e Moisiut, kur mori trupnjerzor duhej ta zbatonte, q t mos shfaqej shkels i tij. Shn Kirilli iAleksandris thot q kur dikush sheh Krishtin t ruaj kt ligj,

nuk duhet t skandalzohet, por t kuptoj m shum thellsine ekonomis.

Gjithashtu, sipas shn Grigor Pallamait, Krishti nuk kishte nevojpr pastrim, sepse pastrimi u vendos n Dhiatn e Vjetr, por ebri pr hir t bindjes n Ligjin q Ati vet dha.

Pra, ditn e dyzet pas lindjes, Foshnja Hyjnore ofrohet n Tempullnga e ma e Tij. Ky ofrim ka kuptim t dyfisht:

1. Bekohet e ma pr prfundimin e pastrimit t saj nga gjakrat elehonis. Dhe, ashtu si Kisha lutet pr do smundje, kshtu lutet edhepr gruan q lindi, sepse sht e natyrshme t ndiej mundim dhe dobsitrupore.

2. sht ceremoni falnderimi pr lindjen e fmijs, sepse znia dhe

lindja e nj njeriu nuk sht thjesht pun e natyrs, por e fuqis sPerndis, prandaj ndiejm q i prket Atij. Kshtu e ofrojm te Perndia

dhe Ai, nprmjet priftit, na e jep prsri q ta rrisim. Por, n t vrtet,i prket Perndis.

Ne, sipas shn Grigorit t Niss, duhet ti ofrojm Perndis, nvend t sakrifics s siprme, pra, n vend t iftit t turtujve dhen vend t dy pllumbave pr pastrimin e shpirtit e t trupit,sjelljen e mir jo vetm para Perndis, por edhe para njerzve.

Simeon hyjpritsiSimeoni, q sipas Ungjillit t Llukait ishte i drejt dhe shprestar, u

b i denj t pres Krishtin, ta marr n duart e tij dhe ta njoh mefuqin e Shpirtit t Shenjt. E mban me duart e tij t bukura, me ato duar

q shum her u lartsuan n lutje te Perndiapr shptimin e tij dhe t gjith njerzve. FjalaSimeon, n gjuhn hebraike, do t thot bindje,ose si thot shn Joan Gojarti ai ishte binds

i Zotit. Kishte Frymn e Shenjt dhe iu dhanjoftimi se nuk do t vdiste para se t shihteKrishtin e Zotit. Shn Simeoni erdhi n shenjt-rore me fuqin e Shpirtit t Shenjt. KishteShpirtin e Shenjt dhe nga Ai mori njoftimin sedo t shihte Krishtin para se t vdiste; dhe n-prmjet Tij erdhi n shenjtrore.

Athanasi i Madh, i frymzuar nga Shpirti iShenjt, i thur lavde shn Simeon Hyjpritsit, icili u b i denj pr kt nder t madh. Thot qSimeoni, pr sa i prket natyrs, ishte nje-ri, por pr sa i prket virtytit, ishte engjll.

Profetesha AnaN Tempull, prve shn Simeon Hyjpritsit,ndodhej dhe Ana, profetesha, e cila u b e denjt shihte Perndin dhe t predikonte q Aisht Shptimtari i saj. Ishte vejush 84-vjearedhe jetoi 7 vjet me burrin e saj. Veori karakteri-stike e Ans ishte q ndodhej nat e dit nTempull dhe nuk largohej asnjher nga ai.

Kshtu, ndrsa Simeoni u udhzua nga Shpirti i Shenjt n Tempull, ajoqndronte atje n Shpirtin e Shenjt dhe pa Perndin me syt e saj.

T dashur motra dhe vllezr! Ja mesazhet shpirtrore q na jepfesta e Ipapandis:

a. Bindje absolute n ligjin e Perndis. Vetm me dashurin prPerndin dhe njerzit do t takojm Krishtin. Mirsia e shpirtitvjen nga bindja ndaj Perndis, thot shn Joan Gojarti.

b. Duhet t ket dikush Shpirtin e Shenjt dhe t msohet prej tij. Ai[Shpirti i Shenjt] nuk iu zbulon mistere njerzve q jan t papastr.Askush nuk mund ti afrohet Perndis, nse nuk ka fuqi shpirtrore,d.m.th. nse nuk forcohet nga fuqia e Shpirtit t Shenjt.

c. Profetesha Ana qndronte nat e dit n tempull. Ambienti ynm i dashur, vendi, q do t qetsoj shpirtin ton, duhet t jet Tempulli,dhe m konkretisht, Kisha, sepse sht nj dor q tregon Qiellin. ProfetiDavid na thot:

T lumur jan ata q banojn n shtpin tnde dhe thimnojn pa pushim, o Zot (Ps. 83.5).

Prktheu Rozeta Baba

Paraqitja e Zotit Krisht n Tempull = Ipapandia

T lumur jan ata q banojn n shtpin tnde dhe t himnojn pa pushim, o Zot (Ps. 83.5)


6/12


Vllezr dhe motra besimtar,

At Spiridhon Simandiri ishte njfizionomi e veant, q jetoi thirrjene tij priftrore me nj mnyr tr-sisht t prkushtuar, me dashurikonkrete mahnitse.

T gjith do ta kujtojm memirnjohje. Ende laik, ai ishte njeriuq e ofronte prher veten e tij prt shrbyer. Edhe ne m t vjetrite kujtojm pran njerzve t be-kuar, t cilt e nderuan Kishn ton:pran profesor Ciridianit dhe m

von pran Kryepiskopit t mreku-llueshm t Athins dhe gjith Gre-qis, Jeronimit I. Ai ishte gjithmonnjeriu q ofrohej pr t shrbyer dhepr t dhn zgjidhje n do pro-blem praktik q mund t shfaqej.

Pas studimeve t tij juridike,punoi si gjykats dhe kujdestar mi-norensh. Ai u prkujdes gjat gji-

th kohs me dhembshuri dhe intere-

sim t drejtprdrejt pr t leht-suar dhimbjet, pr ti ngushlluar,pr ti fuqizuar e udhhequr drejtKrishtit. Edhe n dhjetvjeart efundit, kur vendosi ti prkushtohejtrsisht Kishs si prift, ishte ai qvrapoi me t vrtet si shqiponjnga nj cep i Shqipris dhe i Greqi-s n cepin tjetr, pr t ndihmuar,pr t transmetuar mesazhin eUngjillit, pr t mbshtetur dhengushlluar njerzit.

Si kryepiskop, do ta kujtoj pr-her me mallngjim t thell, sepseishte nj nga bashkpuntort e mim t mir, i palodhur, gjithmonfrytdhns n do lloj fronti ku pu-nonte, si n Afrik, ku jetuam bash-k pr nj koh t shkurtr, ashtudhe n vitet e fundit n Shqipri.Ai ishte me t vrtet njeriu q iprgjigjej do nevoje si prgjegjspr furnizimet. Qoft qytet apofshat, qoft shkoll apo enori, at

Spiridhoni gjithnj ishte ai q reali-zonte mendimet dhe vendimet tonadhe jepte prher zgjidhje, pa ndr-prerje si thot Apostull Pavli. Pr-kujtojm veprn e besimit, t mu-ndimit t dashuris dhe t durimitt shpress t vllait. Besimi i tijkthehej vazhdimisht n vepr, dovepr e tij ishte e brumosur me nj

besim t zjarrt dhe me gjith shpirt.

Dashuria e tij ishte prher e lidhurme mundim dhe vetsakrific dhedo mund i tij ishte gjithmon i pa-interes. Ishte njeriu i durimit dhe ishpress, madje edhe n raste tpashpresa. Duroi nj sr sprovash,si t brendshme dhe t jashtme,duke e pasur prher vshtrimin npersonin e Zotit ton, pr t Cilin ila t gjitha.

Me falnderim mburremi pr tgjith antart e familjes s tij, fmi-

jt dhe bashkshorten e tij t zgje-dhur, niprit por njkohsisht, atSpiridhonin bri familje t tij, t gji-th Kishn q kishte nevoj pr t.

Kisha e Shqipris, n mnyrt veant, e ndien si bamirs t sajt madh. Prandaj edhe sot jemi mble-dhur ktu pr ti shprehur mirnjoh-

jen ton. Por mendoj se edhe Kishae Greqis n personin e tij gjeti njnjeri t mrekullueshm, i cili plotsoishum boshllqe. Shum shpesh

mendojm se frontet e vshtira janpr murgjit, pr ata q jan trsishtt prkushtuar dhe harrojm se doprift sht nj sakrific e gjall prKrishtin ton. At Spiridhoni jetoi nkt mnyr. Bn pjes n brezine atyre q e morn Krishtin shumseriozisht, jo thjesht si nj msues dheudhrrfyes, por si Zotin e Kryqzuar

dhe t Ngjallur dhe prpiqej ta pr-

jetonte gjithnj kt mister n gzi-min e shpress dhe t Ngjalljes. Pra-ndaj mbetet edhe nj udhrrfyes imrekullueshm si pr klerikt, ashtuedhe pr laikt. Jetoi misterin edashuris dhe t vetsakrifikimit.Ishte ai i cili jo thjesht jetoi urdhre-sn themeltare t dashuris, por,duhet t shtoj, jetoi edhe porosine fundit t Zotit, q shum shpeshharrohet shkoni msoni t gjitha ko-mbet.... Duke qen i pranishm n

zona dhe fronte q pr t tjert ishinshum t largta dhe nuk njiheshin.

Kujtimi i tij do t jet i paharru-ar dhe i gjall. Do t kujtojn nje-riun e Perndis t hirshm, burr-nor dhe t painteres, i cili me thje-shtsi dhe me natyrshmri t pa-shterur, me nj origjinalitet n m-nyrn si punonte, ka ln gjurmt pashlyeshme si n Kishn eShqipris, ashtu dhe n at t Gre-qis por edhe n mbar Kishn Or-

thodhokse. Shenjtort nuk i takojnnj vendi dhe nj Kishe lokale,shenjtort tejkalojn vendin dhe ko-hn. Dhe bjn pjes n mbar Ki-shn Orthodhokse. At Spiridhoniishte ai q jetoi at q dgjuam nUngjill, ai q beson tek un edhe pot vdes, do t jetoj sepse nuk kr-konte vullnetin e tij, por t Atit q e kadrguar. Sa patm gzimin ta njohim,t jetojm dhe t bashkpunojm met, ndiejm se Perndia na fali nj

bekim unikal n personin e tij.N fund, dshiroj t shpreh me

gjith zemr, ngushllimet e mia prfamiljen e shtrenjt t tij dhe ndaj gji-th atyre q vajtojn n kt dit prlargimin e atit t shtrenjt Spiridhonit.Perndia t denjsoj edhe t tjerq t ndjekin shembullin e tij dhefigura e tij do t jet gjithmon udh-rrfyese si pr Kishn e Shqipris,ashtu edhe pr at t Greqis.

Lum ata q zgjodhe dhe q i

more, o Zot.

Fjala prkujtimore e Kryepiskopit Anastas pr at Spiridhon Simandirin

Lum ata q zgjodhe dhe q i more, o Zot.

T dieln,

m 31 janar, n

kishn Ungjillzimii Hyjlindses

n Tiran u b nj

Prshpirtje n 40 ditt

e fjetjes s at

Spiridhonit.

N t u lexua fjala

prkujtimore e

Kryepiskopit Anastas

q po botojm ktu.

1993 - At Spiridhoni

gjat shenjtrimit t

kishs Ungjillzimi

i Hyjlindses(i pari majtas).


7/12


Midis mendimtarve klerik t kohvemoderne mitropoliti i Kors, Evlogjio Kurilla,fal aktivitetit t tij shkencor, botues dhe msim-dhns z nj vend tepr t veant. Tek Evlo-

gjio Kurilla, ekzistonin s brendshmi t alternu-ara konseguenca fetare dhe ajo shkencore. Ilindur n Ziisht t Kors n vitin 1880, prejnj fisi t dgjuar me origjin nga Kurilla e Sulit,msimet e para i ka marr n shkolln e fshatitt lindjes, pr ti vazhduar m pas n shkolln eAthosit n Malin e Shenjt, n Athoniadh, kukishte shkuar me baban e tij q n moshndymbdhjetvjeare pr t punuar n prgati-tjen e qymyrit t drurit, pran manastirit t Lla-vrs. N prgjithsi kurbeti n Mal t Shenjt,ku punohej kryesisht pr nxjerrjen e qymyrit tdrurit dhe ndrtimit, ka qen nj tradit e her-

shme e vazhdueshme e fshatrave t Devollit tSiprm. Ktu Ilia dorzohet murg n manastirine Llavrs, duke marr emrin Evlogjio (i bekuar).

Kjo zgjedhje q ai bri, premtonte para sgjithash nj jet t mundimshme dhe plotprivacione. sht pr tu shnuar fakti se pava-rsisht ktyre, Evlogjio gjeti kohn jo vetm tishte nj murg shembullor, por edhe t arsimohejm tej n mnyr autodidakte, n kushte dherrethana t pazakonta. Pr kt m mir po ireferohemi prshkrimit q i bn jets s Evlo-gjios dhe pasionit pr dije q e shoqronte, mikui tij jurist Dhimitr Andipas: Tepr i varfr, pori pasur n dhunti shpirtrore, ka qen epiroti ivogl Kurilla n luftn e jets. Pothuajse t gjithjetn e tij e kalon si eremit n Mal t Shenjt,n mes t dhimbjeve dhe mundimeve, privacio-neve dhe vuajtjeve. Por edhe atje, n vendin eshenjt t lutjes dhe t kreshms, nuk qetsohet,nuk ia lejon vetes lodhjen, pr asnj ast. Orte pakta q i mbeten nga puna e mundimshme enj murgu t vrtet rigoroz, nuk i prdor si za-konisht njeriu pr gjum dhe lodhje, por n njmas t madhe kto or i shfrytzon pr studimdhe vetzhvillim. E prishi shndetin q n mosht re 15-vjeare n studime dhe shpjegimeautorsh, duke pasur pr ndihm vetm fjalorin.

N kt situat mjekt ia ndaluan do llojstudimi, mas q iu vu dhe nga eprori i tij nmanastir, ndrkoh q Evlogjio priste sa i zintegjumi t tr, pr tu dhn n knaqsin shpir-trore t studimit. Kshtu n at vend i vetmuar,duke shfrytzuar bibliotekat e pasura t mana-stireve t shenjta, u dha pas studimeve dhe hu-lumtimeve t thella, msoi n mnyr autodi-dakte katr gjuh evropiane dhe u zhvillua nnj meteor t ndritshm, duke i uditur mediturin e gjer dhe pasurin e njohurive vizitorte huaj t ditur. (Dhimitr Andipas, jurist i Gjy-kats s Lart t Greqis, Athin 1944.)

Mbasi kryen ciklin msimor n shkolln eAthoniadhs, ai shkon pr studime n Shkolln

e Madhe t Genit, n Kostandinopoj. Mbasstudimeve atje, fal zellit t madh pr dituri qe karakterizonte, regjistrohet n fakultetin teolo-gjik dhe pas dy vjetsh studime t suksesshme

regjistrohet n seksionin filologjik t fakultetitFilozofik t Universitetit Shtetror t Athins,studime t cilat i mbaron me sukses n vitin1912, ku diplomohet shklqyeshm, pr ti plo-tsuar m pas me studimet e doktoraturs, tcilat i mbaron po shklqyeshm, duke marrtitullin e doktorit n vitin 1935, me punimin e tijpr Voskopojn dhe Akademin e saj. Mbasstudimeve t tij universitare, n vitin 1915 em-rohet profesor n gjimnazin C t Athins, kupunoi me devocion dhe prkushtim deri n vitin1923, kur jep dorheqjen pr t shkuar n Malt Shenjt.

Aty ai ringre shkolln kishtare t Athonia-dhs, ku ushtron prsri profesionin e msim-dhnsit. Kjo shoqrohet me nj aktivitet tgjer hulumtues. Kshtu do t jet E. Kurilla,ai q do t inventarizoj arkivat dhe bibliotekat

e manastireve aty dhe do t impenjohet prmbrojtjen dhe ruajtjen e thesareve t muar dheunikal, q pr shekuj ishin krijuar dhe ruajturn kt fortes shpirtrore t besimit Ortho-dhoks.

Pas marrjes s titullit Doktor n vitin 1935,si u tha m lart, emrohet profesor i historisn Universitetin e Selanikut, ku vazhdon t japmsim deri n emrimin e tij nga PatriarkanaEkumenike e Kostandinopojs si mitropolit iKors, mbas dhnies prej saj t Autoqefaliss Kishs Shqiptare (1937).

Mitropolia e shenjt e Kors, n kohn q

erdhi si mitropolit i saj Evlogjio Kurilla, n prillt vitit 1937, ndodhej n nj situat t vshtir

zbehjeje. N prgjithsi para Sinodit t Shenjtt ri t Kishs Orthodhokse Autoqefale Shqip-tare, si dhe para do mitropoliti t emruar nmitropolit m t rndsishme t Kishs Ortho-

dhokse n Shqipri, shtroheshin sfida t shumtapr tu prballuar dhe zgjidhur. sht nj periu-dh e cila sht paraprir nga nj situat e tra-zuar plot mllefe, amulli dhe aprofesionalizm nsistemin administrativ t Kishs Orthodhoksen Shqipri. Le t kujtojm ktu krkesn prfalje, pr shkeljet e rnda q ishin br n funk-sionimin e sistemit administrativ dhe jo vetmn t, nga kryepiskopi i athershm VisarionXhuvani, para dorzimit t Tomos-it t Autoqe-falis nga Patriarkana Ekumenike. Veanrishtnj situat e vshtir ekzistonte dhe n mitro-polin e Kors, situat t ciln u prpoqn ta

shfrytzojn arbresht unit t Sicilis, t ciltu shfaqn ktu n kt koh si shptimtar tKrishterimit, duke hapur shkolla dhe kish unitedhe duke br nj politik proselitizmi nprmjett mirave materiale, bursave dhe pagesave. Mevendosjen e imzot Kurills si mitropolit n qytetine Kors, sfida e par me t ciln ai u prballme sukses ishte ndrgjegjsimi i popullats ndajktyre politikave t proselitizmit q bheshin dhekthimi i atyre q u lkundn n besimin e tparve. Nga katrqind nxns t kthyer n unitn qytetin e Kors, nuk mbeti m asnj i tillkur ai u largua nga kjo mitropoli, t gjith iurikthyen besimit Orthodhoks.

Nj angazhim serioz i tij kishte t bnte edheme sistemimin e strukturs administrative tksaj mitropolie. Kshtu ai luftoi me mish e meshpirt pr rikthimin e shklqimit t par t ksajqendre t rndsishme religjioze.

Gjithashtu, sa koh qndroi n Kor, aivizitoi edhe fshatrat m t skajshme t zonss tij, pr her t par, ndoshta mbas shumshekujsh, kto fshatra pan interesin e drejtpr-drejt t bariut t tyre shpirtror dhe u vizituannga nj mitropolit. Paralelisht me detyrat shpir-trore t tij n kto mbi 120 fshatra, q i vizitoin mnyr t prsritur, pr sa koh qndroi n

kt detyr, ai mblodhi shum materiale dhe tdhna historike, folklorike dhe arkeologjike, tcilat i pasqyroi n veprat e tij. Por kulmi i suksesitt imzot Kurills si mitropolit ka qen ngritja eseminarit elitar kishtar Jovan Banga n qytetine Kors, pr prgatitjen e klerikve dhe puno-njsve t kualifikuar t Kishs Orthodhokse nzonn e Kors dhe m gjer. E. Kurilla ndrmoriiniciativn pr hapjen e ktij seminari kishtarn qytetin e Kors me fondet e nj prejbamirsve t ktij qyteti, Jovan Banks.

Pr t si klerik, si studiues dhe si historian,q e njihte t kaluarn m mir se kushdo, ishte

nj nder i madh dhe njkohsisht nj obligim

PJES MONOGRAFIE PR IMZOT EVLOGJIO KURILLN

(vijon n faqen 8)


8/12


shum i madh qndrimi n froninmitropolitan t ktij qyteti, i cilimbartte nj tradit dhe trashgimitepr t muar. Pr kt arsye dheimpenjimi i tij ishte trsor. Ai nukbri asnj kompromis n kurriz tbesimit apo vlerave shpirtrore dhemateriale t ksaj mitropolie qdrejtonte, gj q i kushtoi atij dhelargimin nga ky pozicion disa muajmbas pushtimit t Shqipris nga Ita-lia fashiste. Lufta q ai i bri Uniz-mit, si dhe lufta e hapur n rrug gjy-qsore ndaj t gjith uzurpuesve tpasurive materiale t Mitropolis sKors, n periudhn e amullis, pa-ra ardhjes s tij n krye t ksaj ki-

she, i kushtuan atij largimin ngafunksioni fisnik, q ai kryente mekaq prkushtim dhe vetsakrifikim.

Pr korart E. Kurilla mbetigjithmon bari shpirtror i pazve-ndsueshm i tyre dhe titullin simitropolit kanonik i ksaj mitropoliee ruajti gjat gjith jets s tij pa-varsisht rrethanave, duke u shfa-qur si mitropolit i Kors n t gji-tha punimet, botimet e tij shkenco-re, si dhe n pjesmarrjet n konfe-rencat e ndryshme ndrkombtare

t karakterit fetar dhe shkencor, qyshnga viti 1937 deri sa ai kaloi n dimen-sionin tjetr, n at t jets s vr-tet, n prill t vitit 1961 t shekullitt kaluar, duke promovuar dhe nde-ruar qytetin e Kors, bir dhe barishpirtror i denj i t cilit mbeti derin fund.

Mbas njoftimit zyrtar t dats29 shtator 1939, firmosur nga Xha-fer Ypi (ministri i vn nga pushtue-sit italian sh.r.), sipas t cilit duhej

t largohej nga Kora, Kurilla vendo-set n Athin, ku emrohet profesori historis n Fakultetin Filozofik tUniversitetit Shtetror atje. I njohurn rrethet akademike t kryeqytetit

grek nprmjet botimeve dhe i vle-rsuar edhe n rang ndrkombtarpr dijet dhe nivelin e tij shkencor,i propozohet q t drejtoj edhe nkatedrn e sapokrijuar t historiss periudhs romake, n Fakultetine Historis t ktij universiteti, kjopr arsye se historia e vjetr dhekryesisht periudha helenistike studio-hej n kt universitet deri athere paperiodizuar, e marr s bashku.

s Vrtets. Gjithashtu, nprmjetksaj vepre ai donte tiu bnte tditur t gjithve se qllimi i tij ishte,q nprmjet studimeve krahasue-se historike, gjuhsore e filologjike

t kulturave t ktyre dy popujve tlasht t rajonit, atij grek dhe shqip-tar, tiu mshonte t prbashktavet shumta q i lidhnin kta popuj,pasi vetm kshtu do t arrihej njpaqe dhe ekuilibr n zonn e tra-zuar t Ballkanit. Ai iu referohet ana-lizave gjuhsore t ktyre dy gjuh-ve, ku evidenton shkencrisht elemen-tin pellazgjik t ruajtur n formnm t mir t mundshme n gjuhn

PJES MONOGRAFIE PR IMZOT EVLOGJIO KURILLNduhur veprs s tij. T gjitha ktoprfshihen n kt libr, i cili karreth 330 faqe dhe m tepr se njapologji sht nj leksion emancipi-mi pr trut e ngusht dhe manipu-

latort e historis s popujve, prata q nprmjet fodullkut pa bazt supremacis boshe arrijn vetmt bhen qesharak...

Mbas vitit 1945 ai e kalon jetnsa n shtpin e tij, n lagjen Psiqikot Athins po aq dhe n manastirine Llavrs, n Mal t Shenjt, dukeshkruar dhe hulumtuar deri n fundt jets s tij dhe duke ndrruargjithmon kthimin n detyrn e tijpran Mitropolis s Kors.

Fryt i puns s tij si bukinist

selektiv ka qen nj bibliotek e pa-sur me m shum se 20.000 vllime,pun e nj jete t tr t prku-shtuar ndaj librit, ku nj numr tkonsiderueshm zinin botimet erralla q ai pr dhjetvjear t trme durim dhe kmbngulje diti timbledh. Dshira e tij ishte q kjobibliotek kaq e pasur, kryesishtedhe me botime t rralla albanolo-gjike, ti kalonte qytetit t Kors.Duke qen e pamundur kjo gj, pa-si ai ndrroi jet n prill t vitit 1961,pjesa m e madhe e saj pas vdekjesi kaloi Universitetit t Janins, ndr-sa nj pjes e konsiderueshme, sbashku me shum dorshkrime t pa-botuara mbeti n bibliotekn e mana-stirit t Llavrs, n Mal t Shenjt.

Me nj formim t prkryer shken-cor, fryti i puns s tij dhe aktivi-tetit shkencor jan studimet e tijalbanologjike, helenistike dhe ball-kanistike, t cilat jan t karakteritfilologjik, linguistik dhe historik. Tgjitha kto jan t nj niveli akade-mik dhe shquhen pr objektivitet shke-

ncor dhe profesionalizm. Si spe-cialist i rrall n fushn e studimevehistorike, kontributi i tij me studimete dorshkrimeve t bibliotekave tMalit t Shenjt, manastireve t Me-teors, manastirit t Patmosit dhebibliotekave t Athins dhe t gjithGreqis ka qen kolosal dhe me njimpakt t till q kaprcente kufijte Ballkanit, duke e br t njohurat n rrethet akademike t Evro-ps. Punimet e tij t botuara arrijnn dyqind e gjashtdhjet.

Dr. Dion TushiMarr me shkurtime nga revistaTempulli nr. 14, Kor

(vijon nga faqja 7)

T gjitha kto sulme ai i prba-lloi me guxim dhe kuraj, kurr nukrevizionoi mendimin e tij dhe mbroj-ti me kompetenc dhe profesionali-zm punn dhe mendimet e tij. Tgjitha kto ai i ka prjetsuar nmnyrn m t bukur dhe impresi-onuese n veprn e tij Pushteti i

shqipe, i mshon heroizmave dheorigjins s suliotve, pasi edhe aivet ishte nj suliot n origjinn e tijkap t prbashktat n impenjimete prhershme t ktyre dy popujvepr indipedenc dhe arsimim dhearrin n konkluzionin se e ardhmjandoshta do ti jap dimensionin e

Kopshti Frym Dashurie pran kishs Shn Nikollan Kavaj organizoi n fund t janarit festn Takim brezash.Pas m shum se 10 vjet pune e veprimtarie t gjall, gjeneratatvendosn t mblidheshin brenda ambienteve t kopshtit. shtknaqsi t shikojm t takohen me njri-tjetrin prfaqsues tbrezave t mparshm. Ata u rritn dhe morn njohurit e tyre tpara n kt kopsht. Jemi mbledhur t prjetojm edhe njherme mall kt histori t vyer, - tha prgjegjsja e kopshtit, znj.Dhurata Xoxi.

Fmijt treguan para t pranishmve ato far kishin msuarn kopsht dhe kishin prgatitur nj program shum t bukur artistik,ku morn pjes vajza dhe djem, t cilt kan qen n kt kopsht,duke knduar kng q kishin msuar aty. Nj ndrthurje e knd-

shme vullnetesh q ishin br nj n at moment. I. K.


9/12


butin e Kryepiskopit t nderuarAnastas, gj t ciln nuk mund tamendonin nismtart q luftonin meaq shum vshtirsi t hasura.

Dhe pr t shkruar nj libr ttill, duhet t kesh ndjekur persona-lisht ngjarjet, jetn e Kishs, si me-ndrisht edhe fizikisht, t keshpunuar pr ecurin e ringjalljen esaj, t jesh besimtar i devotshmq t pasqyrosh me vrtetsi punne t gjithve.

E pikrisht kjo ka ndodhur me

z. Ilia. Ai e ka ndjekur dhe e ndjekzhvillimin e kishs, duke mbajturdhe shnimet prkatse, jo vetmn Berat, por n tr mitropolin.

Duke qen i sigurt pr sa ai kajetuar, par e dgjuar, pr sa kanngjar ai mori prsipr t realizojkt detyr t vshtir, por t nde-ruar dhe me aq prgjegjsi. Libridoli dhe fjal t mira u dgjuan dhemund t themi se sht nj gurthemeli q u vjen n ndihm atyre

q do t shkruajn historin e Ki-shs son Orthodhokse.

Para pak kohsh, besimtart eBeratit patn n duar librin e z. IliaM. Zaka Kisha e Shn Spiridhonitdhe veprimtarit kishtare n Berat(1990 - 2008), libr q u shprndamenjher dhe krkohet ende sotnga t gjith beratasit e m tej.

Pse? Sepse secili besimtar gjenveten aty, lexon prpjekjet q kabr dhe v re gjurmt q ka lnn ato momente t vshtira por hi-storike, por edhe n luftn e mtej-shme pr t ringritur kisha, pr tibr funksionale dhe pr ti mbu-shur me besimtar.

sht nj libr plot me fakte dhefotografi, q ndjek hap pas hapi jovetm ngjarjet, por dhe veprimtartq i kryen ato, q nga lvizjet epara, nntor 1990, pr rihapjen e

kishs s Shn Spiridhonit e derin ditt tona, n misionin e ringjall-

jes s fes n shpirtrat tan.

Prfshihen aq shum ngjarje epersona n t, saq mund t thuashse nuk sht nj libr i z. Ilia dhepr t, por nj libr i gjith anta-rve t komunitetit orthodhoks nBerat pr veprn e tyre.

N t pasqyrohet e shprehetveprimtaria n zon, por dhezhvillimi i paparashikuar q mori

Kisha jon, sidomos me ardhjen,punn e palodhshme dhe kontri-

Orthodhokst e Beratit pr ringjalljen e fes

Dhimitr Vangjel Prmeti ka lindur m 1878n Lip, Prmet. Shkolln e mesme e kreu me re-zultate t shklqyera n Turqi dhe n gjimnazin

e famshm Zosimea, n Janin, Greqi. Pas mba-rimit t studimeve caktohet msues n ishulline Krets, n Greqi. Kthehet n Shqipri rreth vitit1920 dhe vendoset n lagjen Mangalem t Beratit.

Dhimitri zotronte gjuht: greke, franceze,angleze, turke dhe italiane, t cilat i vuri n pr-dorim pr t shkruar shum libra dhe pr tuatransmetuar dijet nxnsve t tij, kur ushtroi pro-fesionin e msuesit n shkolln qytetse t Manga-lemit. Si msimdhns, ai ka dhn lnd tndryshme, duke prfshir edhe msimin e besi-mit orthodhoks.

N saje t erudicionit t lart q kishte, em-rohet drejtor i par i Seminarit Orthodhoks Ko-mbtar Apostull Pavli, q u themelua n vitin1930.

Duke qen drejtor dhe pedagog n ktSeminar, nuk reshti pr asnj ast t shkruantelibra me karakter fetar, si p.sh. Katekizma eKrishten Orthodhokse, aprovuar dhe botuar

Personalitet me kultur dhe horizont t gjer

prej Sinodit t Shenjt t Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris n vitin 1932, ku pr-fshihen 25 kapituj.

M von boton librin n dy pjes me titull:Fjala e mir, q daton vitin 1943.

Ka ln edhe nj dorshkrim t titulluar:Arsimi n Berat 1778-1944.

Qysh n rinin e hershme e deri n vitet epleqris s thell ka qen vazhdimisht i akti-vizuar n kishat e vendit ton, duke psalur mezrin e tij t mbl dhe melodioz.

Ky njeri me nj kultur dhe horizont t gjerndrroi jet m 11 janar1963. Pr kontributin etij n arsim, n vitin 1993, Presidenti i Republiks.

i akordoi z. Dhimitr Vangjel Prmeti (pas vdek-jes), titullin Msues i merituar, me motivaci-onin: Poliglot e i pajisur me kultur t gjer,

sht angazhuar n shkrimin e msimeveshkollore e t veprave fetare.

Figura madhore e t ndjerit Dhimitr VangjelPrmeti kujtohet e do t kujtohet me respekt tveant, n jet t jetve, nga ish-nxnsit e tij,nga besimtart orthodhoks dhe nga mbarqytetart beratas e m gjer, t cilt kan nzemr e n mendje msimet e tij, kushtuar, meaq devotshmri edukimit qytetar, shoqror, kul-turor dhe fetar t t gjithave shtresave njerzore.

Ilia M. Zaka

Ata q punuan pr Kishn ton

Ajo transmeton pr ju 24 or program.

Do t dgjoni gjithka q ju duhet: programe shpirtrore, sociale dhe kulturore.

Muzik e zgjedhur kishtare, popullore dhe klasike, nga vendi dhe bota.

Ndiqni shrbesat kishtare n Radio Ngjallja!

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109

Shtypur

n shtypshkronjn Ngjallja

Organ i Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris

Del nn kujdesin

e Kshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

Mbasi ke lexuar librin, v re sesht arritur qllimi: faktimi i pr-pjekjeve, i lufts s besimtarve prkaprcimin e pengesave, si dhelulzimi e funksionimi i fes n ktmitropoli.

Dhe kjo sht arritur fal devot-shmris s besimtarve tan, drej-timit t mir dhe puns s vazhdue-shme t hierarkve tan, Krye-piskopit Anastas dhe MitropolitIgnatit.

Kristofor Beduli


10/12


LITURGJIA HYJNORELiturgjia Hyjnore sht, sipas

nj pikpamjeje, prsritja e vazh-dueshme e shprehjes m supremet dashuris, q u shfaq nj here mir pr hirin ton. Raca njer-zore, duke vajtuar n do cep tglobit pr apostazin e saj, i thrristeKrijuesit t saj me prgjrat. Bre-nda errsirs mbytse t idhujtarisdhe n mosnjohjen e Perndis,njeriu ndiente se rregulli dhe har-monia nuk mund t sundonin pr-sri n tok, prvese me an tAtij q urdhroi gjithsin t lvizme harmoni.

Krijesa, duke pshertir, i thrri-ste Krijuesit t saj. E paaft jo ve-tm pr t kuptuar mesazhet plotkuptim t fakteve q prsritengjithmon n botn e Perndis,por edhe t dalloj edhe nj germt vetme edhe sikur t harxhonteshekuj prpjekjesh pr kt gj -krijesa rrinte n pritje me shpresse do t ndriohej me msimin e

vet Krijuesit t saj.Gjithsia vazhdimisht thrristedhe luste Shkaktarin e ekzistencss saj dhe ato thirrje dgjoheshinm t thekshme teksa dilnin ngagojt e t zgjedhurve dhe t profe-tve t tij. Kjo sepse ata e ndienindhe e njihnin se nse Krijuesi do tshfaqej te njeriu, kt do ta bnteme formn e krijess s Tij, t kri-

juar sipas ikons dhe shmbllimitt Tij.

Prania Hyjnore mbi tok u b e

dukshme ndr t gjith, tek secilisipas shkalls s pastrtis q ideja

MEDITIME T SHKRIMTARIT NIKOLLAJ GOGOL

PR LITURGJIN HYJNORE

e Perndis kishte prbrenda tij.Por qart n lidhje me at foln ve-tm profett e popullit t zgjedhur.

Trupzimi i panjoll i Zotit ngaVirgjresha e trdlir, ndrsaishte nj shpres madje edhe eidhujtarve, u shpall m saktvetm nga profett.

Thirrjet prgjruese u dgjuan.N bot u shfaq Ai q krijoi botn.U shfaq n mes ton, i ngjashmme ne, n form njeriu, si e prisninedhe ata q ndodheshin n errsirate paganizmit- por jo si e kishte fan-tazuar mendja e tyre e ndotur: Jo nmes t nj lavdie dhe madhshtiet prmbishklqyer; jo si shpaguesi s keqes, jo si gjykats, q disado ti dnonte dhe disa do ti shpr-blente. Jo. Erdhi ashtu si vetmPerndia do t mund t vinte.

* * *Liturgjia Hyjnore ka dika q

sht e veant dhe q nuk ka tmuar: kryerja e saj bhet n m-nyr publike, para syve t t gjith-

ve dhe megjithat sht nj misterq nuk mund ti afrohet kush.Nse besimtari merr pjes n

do faz t saj me shprestari dhevigjilenc, shpirti i tij do t larto-het; prmbushja e porosive tKrishtit do ti duket e leht, zgjedhae Krishtit do t jet pr at e butdhe barra e tij e durueshme. Kurbesimtari del nga Kisha, ku moripjes n Darkn e Dashuris, aishikon n fytyrat e t gjith njerz-ve vllezrit e tij. Gjat punve t

prditshme q kryen, n pun osen shtpi ose kudo tjetr ku ndo-

dhet, ruan pa u sforcuar brenda tijvendimin e lart t nj marrdh-nieje t till vllazrore me t gjith,sikundr frymzohet nga dashuria,q Perndinjeriu e solli nga qiejt.Nse sheh dik q ka nevoj, zemrae tij do t nxis m shum se herte tjera pr ti ardhur n ndihm.

Nse ka ndonj ofiq, do t trego-het m dashamirs me vartsit etij. Nse ndodhet vet nn pushte-tin e t tjerve, ka pr tu bindurme gatishmri dhe do t punoj mme kujdes. Nse ai vet ndodhetn nevoj, do t pranoj me mir-njohje edhe ndihmn m t vogldhe do t lutet me mirnjohje mshum se hert e tjera pr bamir-sin e tij. Dhe t gjith sa marrinpjes n Liturgjin Hyjnore, ikin ttransformuar, m t paqt, m tzbutur n marrdhniet me ttjert, m zemrmir, m t mbl.

Prandaj, ai q do t prparojdhe t bhet m i mir, duhet tmarr pjes sa m shpesh qmundet n Liturgjin Hyjnore dhemadje t marr pjes me kujdes dhet ket prjetim. Liturgjia e ndr-ton dhe e formon t krishterin pa-dukurisht dhe n mnyr mistike.Dhe nse shoqria jon nuk shtshprbr trsisht dhe nuk shtshkretuar, nse njerzit nuk ndahennga urrejtja vdekatare dhe e pa-shuar, shkaku i fsheht i tr ktyresht Liturgjia Hyjnore, q i kujtonsecilit nga ne dashurin e shenjtdhe qiellore pr vllezrit tan...

Ndikimi i Liturgjis Hyjnore mundt jet shum i madh nse secili q

merr pjes, i v vetes detyr q tzbatoj ato q dgjon aty. T gjithi mson n mnyr t barabart,n t gjitha shtresat shoqrore dhen t gjitha klasat vepron njsoj,nga i pari deri tek m i fundit, dukeu thn t gjithve t njjtn gjdhe me t njjtn gjuh, duke i m-suar pra dashurin, q sht li-dhja e prsosmris (Kol. 3:14),shtysa e fsheht q v n lvizjembar gjithsin.

Por nse Liturgjia Hyjnore ve-pron aq fort ndr ata q marrinpjes tek ajo, shum m tepr ndi-kon ajo tek ai q e kryen, te prifti.Kjo gj, nse e kryen me shpres-tari, me frik Perndie, besim dhedashuri pastrohet si ent e kishsdhe ngelet i panjoll gjat gjithdits. Te prifti n plotsimin e shr-bess s tij baritore - brenda fami-ljes s tij ose brenda ambientit sho-qror ku ndodhet dhe veanrishtme famullitart e tij, t cilt edhekta jan familja e tij - vet ZotiShptimtar ikonizohet n pamjen etij. Kshtu, n t gjitha veprat e Tij,Krishti sht Ai q i kryen ato. Nt gjitha fjalt sht Krishti Ai q iflet. Dhe kur prifti prpiqet t paj-toj armiqt, kur prpiqet t frym-zoj tek ai q sht m i fort dhemb-shurin pr t dobtin; kur vuan qt zbus zemrashprin, kur ngush-llon t hidhruarin, kur i nxit duriminatij q tiranizohet, fjalt e tij kanpr t vepruar si vaj shrues dhedo t jen n do rast fjal paqeje

dhe dashurie.Dhjak Anastas Bendo

N vitin 1902 u botua n gjuhn ruse n Berlin njLiturgjik ku prfshiheshin edheMeditimete Gogolit,t shoqruara dhe me nj prkthim n gjermanisht. N faqen e par t ktij botimi, prkthyesi i tij, protopresviteriAleksi Malzov shnon:

Pr nj shkak, q sht trsisht i pakuptueshm, eseja e bukur e Gogolit me titullMeditime pr LiturgjinHyjnore, nuk ka gjetur vend n asnj nga botimet e veprave t tij q konsiderohen t plota. Kjo ka ndodhurn t gjitha botimet e veprs s tij t plot, prve asaj t Marx, i cili sht edhe botuesi i revists Niva.

U botua pr her par n vitin 1857 (pes vjet pas vdekjes s shkrimtarit n moshn 43 - vjeare), n ShnPetrsburg, nga P. A. Kulis edhe n formn e nj botimi t pavarur. M von u botua edhe nga Sinodi iShenjt i Kishs s Rusis....

Qysh nga ajo koh dhe deri n ditt tona,Meditimetjan prkthyer, shtypur dhe kan qarkulluar shumher dhe n mjaft gjuh t tjera.

M posht po japim dy fragmente, hyrse dhe prmbyllse, t ksaj dshmie t rrall besimi.


11/12


Kalendari

i Liturgjive Hyjnore,MARS 2010

3 E Mrkur Dsh. Eftropi,

Kleoniku, Va silisku. Hierod.Theo-dhoriti.5 E Premte Oshd. Kononi.Konon kopshtari. Dsh. Onisi.(III e Akathistit)

6 E Shtun T 42 dsh. e Amorit(Aeti, Melisini, Krateri, Kalisti etj.).

7 E DIEL III KRESHMS (Faljae Kryqit).Hierod. Efremi, Vasileu.9 E Mart 40 dsh. e Sebastis(Viviani, Valeri etj.). Qesari mjek.(Hahet vaj e ver.)

10 E Mrkur Dsh. Kodrati.Anastasia patricia. Dsh. Markiani.

12 E Premte Omol. Theofani.Grigor Dialogu i Roms. (IV eAkathistit)

13 E Shtun Transf. i lips. tNiqiforit t Kon/pojs. Mario iSebastis.

14 E DIEL IV KRESHMS(Joani i Shkalls). Osh. Benedikti.17 E Mrkur Osh. Aleksi, njeriui Perndis. Patriku, ndri. i Irlands.19 E Premte Dsh. Krisanthi,Daria, Klaudi, Ilaria. (Akathisti iplot)

20 E Shtun Osh. vrar n Mana-stirin e Sh. Savs. Dsh. Rodiani.

21 E DIEL V KRESHMS(Maria e Egjiptit). Jakovi i Katanias.24 E Mrkur Hierod. Arte-moni. Hierod. i ri Partheni i Kon/pojs.25 E ENJTE Ungjillzimi iHyjlindses (Vangjelizmoi).(Hahet vaj, ver e peshk.)

26 E Premte Mbledhja e Kr/engjllit Gavriil. 26 dsh. e Gotis.(Hahet vaj e ver.)

27 E Shtun Ngjallja eLlazarit.

Dshg. Matrona. Dsh. Filiti,Lidia e bijt.

28 E Diel E DAFINAVE,Hyrja e Krishtit n Jerusalem.(Shrbesa e dhndrit)(Hahet vaj, ver

e peshk.)

29 E Hn E MADHE.Josifi iDhiats s Vjetr. (Shrbesa edhndrit)

30 E Mart E MADHE.(Paravolia e 10 virgjreshave.)(Shrbesa e dhndrit)

31 E Mrkur E MADHE.

Lyerja e kmbve t Zotit Krisht.(Bhet Efqeli.)

N mbledhjen e episkopatit rus, q u mbajt m 2shkurt, n kishn katedrale t Krishtit Shptimtar, nMosk, Patriarku Kirill bri publike disa statistika prgjendjen aktuale t Kishs Orthodhokse Ruse.

Sot, Kisha ka 160 dioqeza, me 207 episkop, 28434

priftrinj dhe 2626 dhjakon.Pr besimtart funksionojn 30142 enori dhe 788

manastire, nga t cilat 386 pr burra dhe 402 pr gra.N vitin 2009 u krijuan 2 dioqeza t reja, ajo e Kalinin-

gradit dhe ajo e Buriatit, dhe u dorzuan 7 episkop.N vitin e par si Patriark, Fortlumturia e Tij Kirilli

I vizitoi 24 dioqeza. Vizita e par e tij n nj kish or-thodhokse motr ishte ajo n Patriarkann e Konsta-ndinopojs.

Statistika pr jetn e Kishs Orthodhokse t Rusis

Kshilli suprem i Antikiteteve t Egjiptit plotsoinj restaurim, q zgjati 8 vjet dhe kushtoi rreth 10milion euro, t manastirit m t vjetr n bot, ithemeluar nga dishepujt e Shn Andonit (251-356).

Njkohsisht, ky restaurim risolli prsri n v-mendjen e mediave ndrkombtare gjendjen e v-shtir t t krishterve n at vend, ku edhe pr tbr nj restaurim objekti fetar, duhet marr m paraprovimi i qeveris.

Prfundon restaurimi i manastirit shum t njohur t Shn AndonitN kt vend t izoluar, n malet e shkrettirs

q shtrihet prgjat brigjeve t Detit t Kuq, ShnAndoni u vendos n fund t shek. III, n nj shpellq kishte afr vetm nj burim t vogl dhe disapalma.

Pas fjetjes s tij, n vitin 356, pasuesit krijuan ma-nastirin e par t krishter, n vendin ku ndodhetvendvarrimi i shenjtit.

Punimet rinovuan muret mbrojtse q rrethojnmanastirin, disa godina dhe dy kishat kryesore, at tApostujve, t shek. XV dhe kishn e Shn Andonit,

t shek. IV.Ky manastir i njohur n mbar botn pret rreth 1milion pelegrin do vit.

T krishtert n Egjipt jan rreth 10 pr qind epopullsis (79 milion), por vuajn diskriminime tshumta dhe nuk jan t prfaqsuar si duhet n parla-ment, forcat e siguris, edukim etj. Gjithashtu, herpas here ata jan pre e sulmeve t armatosura t fana-tikve mysliman me lloj-lloj pretekstesh t sajuara.

Egjipt

Kisha jon Orthodhokse me faqen e saj zyrtare prpiqett prcjell mesazhin dhe informacionin e saj edhe ninternet.

Ajo i njeh vizitort e saj me:- besimin e krishter orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarin e strukturaveinstitucionale,

- lajmet m t fundit,- arsimin, edukimin dhe shrbimin social e kulturor

q ofron n shoqri,- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhemanastireve,

- botimet kishtare etj.

Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazh zanor,muzikor e filmik.

Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh: shqip,anglisht e greqisht.

Shihemi, lexohemi e dgjohemi n moment

dhe kudo n t gjith globin mewww.orthodoxalbania.org

Me www.orthodoxalbania.org

do t gjeni n internet Kishn Orthodhokse Autoqefale t Shqipris


12/12


M 4 nntor, Kryepiskopi i Tirans, Durrsit dhe i gjith Shqipris, Fortlumturia e

Tij prof. dr. Anastasi, mbushi 80 vje.

Nj dit kjo e shnuar jo vetm pr besimtart orthodhoks t Shqipris, por dhe

pr t gjith ata, t krishter e jo t krishter, q e kan njohur dhe vlersuar pr

kontributin e jashtzakonshm t nj jete prkushtuar prhapjes s besimit dhe paqes.

Redaksia e revists Krkim, kt numr ia ka kushtu ar kt ij eveniment i, ku

personalitete t spikatura intelektuale kan shprehur refleksionet e tyre pr pjes t

veanta t ktij kontributi sa unik aq dhe Perndindriuar.

T shkruash pr prof. dr. Anastasin sht e vshtir, sepse veprimtaria e tij sht aq

e gjer, sa do duheshin disa numra pr ta mbuluar disi tr spektrin e tij. Ky numr i

revists sht nj shprehje e thjesht mirnjohjeje. Jemi prpjekur q lexuesit ti japim

nj informacion pr kontributin e tij n fusha t ndryshme, kuadr q plotsohet nga

nj biografi e hollsishme, si dhe nga botimet e Fortlumturis s Tij.

Kontribut nga besimtart orthodhoks pr zonat e prmbytura

Kisha OrthodhokseAutoqefale e Shqipris iuprgjigj q n astet e paranevojave t zonave q u go-ditn nga prmbytjet. VetFortlumturia e Tij, Kryepi-skopi Anastas, u bri thirrje

besimtarve t dhuronin sat kishin mundsi, duke dh-n shembullin e tij personal.

Ditn e diel, pas Liturgji-s Hyjnore, n kishat krye-sore orthodhokse iu b thirr-

je besimtarve t moshavedhe shtresave t ndryshmeq t solidarizoheshin mevllezrit e tyre t goditur ngakjo fatkeqsi, duke dhnkontribute personale n para.Kshtu u mblodhn 613 520lek t rinj, ku vetm n qy-tetin e Tirans u mblodhnrreth 170 mij lek.

nesat e tyre dhe situata poshkon drejt normalizimit.

Kjo ishte ndihma e dyt

e dhuruar prej KishsOrthodhokse pr zonn e

N vazhdn e projekteve qsynojn prmirsimin e statusit tgrave n Shqipri, gjat muajit tetor2009 Zyra Diakonia Agapes filloirealizimin e projektit Promovimi iTestimit Vullnetar, Konfidencialdhe me Kshillim pr HIV. Zonae prfshir n kt projekt janfshatrat e Elbasanit, Gramshit dheLibrazhdit.

Me qllimin t rris ndrgje-gjsimin e komunitetit pr HIV/

SIDA-n dhe rndsin e testimitdhe kshillimit vullnetar, ky projektsht i prqendruar m shum tegrat dhe vajzat e ksaj zone.

Nj grup i prbr nga mjek,punonjs social dhe kshilluesudhton n fshatrat e synuar dhetakohet me grat dhe vajzat e intere-suara. Takimet, t organizuara n ba-shkpunim me personelin shnde-

tsor t zonave, shrbejn pr t in-formuar pjesmarrset rreth HIV/

SIDA-s, ecuris s ksaj epidemiedhe rndsis s testimit vullnetarshoqruar me kshillimin. Pr tinteresuarit pr testim, ofrohenseanca kshillimi personale dhekonfidenciale dhe m pas testimi ishpejt i HIV-it, prgjigjja e t cilitsht gjithashtu konfidenciale.

Deri m sot 350 gra kan marrpjes n takime si dhe 200 prej tyre

jan testuar vullnetarisht pr HIV.Pjesmarrseve n takime u

Vazhdojn projektet q synojn prmirsimin e shndetit t vajzavedhe grave n zonat rurale

shprndahen broshurat e prgati-tura me informacion t nevojshmrreth shtjes s HIV/SIDA-s.

Ky aktivitet shoqrohet edheme ndrgjegjsimin e komunitetitq bhet me an t shprndarjevet fletve informuese dhe poste-rave n zon.

Ky projekt financohet ngaFondation PH - Suisse - Partner-

ships in Health dhe do t vazhdojderi n fund t muajit mars 2010.

N datn 3 shkurt u bdorzimi i ksaj ndihme, nllogarin bankare t hapurpr kt qllim. Episkopi iKrujs, Hirsia e Tij Andoni,i shoqruar nga klerikt atAleksandr Petani dhe at

Nikolla Petani, u takuan nBashkin e Shkodrs meKryetarin, z. Lorenc Luka,i cili shprehu admirimin e tijpr kt solidaritet t tre-guar nga besimtart ortho-dhoks, i cili ka nj vler tmadhe.

Kryetari i Bashkis injohu ata me gjendjen nkt zon. Ai u shpreh sekjo situat katastrofike kaloipa dme n njerz dhe set gjith personat e shpr-

ngulur nga prmbytjet tash-m jan kthyer npr ba-

prmbytur t Shkodrsbrenda nj kohe t shkurtr.Ndihmesa e par ishte ajo

e dhn q n astet e paran Shtabin e Emergjencs

s ktij qyteti, me 5 tonndihma, t cilat prmbaninushqime, veshmbathje,

shtresa, etj.Korresp. Ngjallja

Doli n qarkullim numri i ri i revists Krkim

gazeta e shkurtit 2010

Documents