(fiscal policy)fuangfah.econ.cmu.ac.th/teacher/nisit/files/บท... · 2015-04-08 · 13....

13. นโยบายการคลง (Fiscal Policy)

เหตใดรฐจงเขามามบทบาทในทางเศรษฐกจ

1. เนองจากทรพยากรของชาตมจ ากด แตความตองการของคนเรามไมสนสด เพราะฉะนนจ าเปนทร ฐบาลจะตองเขามาชวยมบทบาทในการจดสรรทรพยากรไปใชเพอสนองความตองการของคนในประเทศใหไดรบความพอใจสงสด และม ประสทธภาพมากทสด เพราะฉะนนรฐบาลจ าเปนตองเขามาใชนโยบายการคลงเพอจดสรรทรพยากรระหวางภาครฐบาลและภาคเอกชน ใหไดสดสวนทเหมาะสมและ มประสทธภาพเพอใหเกดประโยชนแกคนในสงคมใหมากทสดเทาทจะมากได

2. รฐบาลจ าเปนตองเขามาแทรกแซงโดยใชนโยบายการคลง เพอท าให ผคนในประเทศมความทดเทยมกน โดยการจดสรรการกระจายรายไดในสงคมใหมความยตธรรมเทาเทยมกน รฐบาลอาจใชนโยบายการคลงใหมผลกระทบตอรายไดของคนมรายไดต าใหมรายไดมากขน เพอไมใหคนในสงคมมความแตกตางกน หรอมความเหลอมล ากนมากเกนไป เชน อาจใชนโยบายภาษโดยการจดเกบภาษจาก คนรวยใหมากขนเพอไมใหมรายไดสงมากเกนไป จนเกดความแตกตางเหลอมล ากนมากจนเกนไป และอาจจะเกดเกบภาษนอยลง หรอยกเวนลดหยอนภาษส าหรบ คนจน เพอใหคนจนลมตาอาปากได

3. รฐบาลจ าเปนตองเขามาใชนโยบายการคลงใหมผลกระทบตอการลงทน ระดบการผลต ระดบการจางงาน และรายไดประชาชาตใหสงขนเรอยๆ เพอใหระบบเศรษฐกจมความเจรญเตบโตโดยรฐอาจใชนโยบายการคลง คอ การวางแผนการเปลยนแปลงการใชจายของรฐบาลและการจดเกบภาษ

บทท 13 นโยบายการคลง

350

4. รฐบาลจ าเปนตองใชนโยบายการคลงเพอใหระบบเศรษฐกจบรรล เปาหมาย มเสถยรภาพของราคา ไมใหระดบราคาเพมสงขนมากเกนไป และอาจใชนโยบายการคลงรกษาเสถยรภาพภายนอก เชน ปญหาดลการคา ดลการช าระเงน อตราแลกเปลยนคาของเงนบาท

5. มกจกรรมทางเศรษฐกจบางประเภททเอกชนท าไมไดหรอไมอยากท า แตมความจ าเปนตองมในระบบเศรษฐกจ เชน การปองกนประเทศ การรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน เพราะฉะนนรฐจงตองเขามาจดหาบรการเหลานใหแกประชาชน

6. มสนคาและบรการบางอยางทผลตขนมาแลว กอใหเกดผลกระทบ ภายนอก (Externality) กลาวคอ อาจกอใหเกดผลดหรอผลเสยตอสงคมโดยรวม เชน บรการการศกษาการสาธารณสข มใชจะเปนผลดตอผไดรบการศกษา หรอการปองกนโรคภยไขเจบเทานน หากแตจะเปนผลดตอบคคลอนๆ ในสงคมอกดวย หรอการผลตเหลาขายยอมจะเปนผลเสยตอสงคมโดยรวมเชนกน ฉะนน รฐบาลจงตองเขามาแทรกแซงหรอควบคมการผลตสนคา และบรการดงกลาว

7. กจกรรมทางเศรษฐกจบางอยางตองใชจ านวนเงนทนมหาศาลในการ ลงทนผลตเอกชนไมสามารถท าได หรอท าไดแตอาจจะตองเปนกจการผกขาด เชน การผลตไฟฟา น าประปา เพราะฉะนนรฐตองเขามาด าเนนการ

8. ในกรณทระบบเศรษฐกจมผผลตรายเดยว หรอมผผลตนอยราย ตลาด สนคาจะเปนตลาดผกขาดของผขาย ผผลตสามารถทจะก าหนดราคาตามใจชอบได อาจจะมการเอาก าไรจนเกนควร เพราะฉะนนรฐบาลควรเขามาด าเนนการสงเสรมใหเกดการแขงขนในระบบเศรษฐกจ

นโยบายการคลง วตถประสงค และเครองมอของนโยบายการคลง นโยบายการคลง หมายถง แผนการเกบภาษอากร (T) การใชจายของ

รฐบาล (G,R) ตลอดจนหนสาธารณะของรฐบาล เพอใหระบบเศรษฐกจ บรรล เปาหมายทตองการ


351

วตถประสงค ทส าคญของนโยบายการคลง คอ

1. จดสรรทรพยากรของชาต (Resources allocation)

2. การกระจายรายไดทเปนธรรม (Equality of income distribution)

3. ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศ (Economic Growth) 4. เสถยรภาพของระบบเศรษฐกจ (External and internal stability)

เครองมอของนโยบายการคลง

1. การใชจายของรฐในรป G และ R (Government purchese of goods and services and government transfer payment)

2. การเกบภาษ (Taxation)

3. การกอหนสาธารณะ (Public debt)

ประเภทภาษ, โครงสรางอตราภาษ

ประเภทของภาษทแบงตามลกษณะการขนตอรายได เราแบงงายๆ เปน 2 อยาง คอ

1. ภาษเหมาจาย (Lumsum tax) ภาษเหมาจายคอภาษทไมขนอยกบอะไรทงนน คอ ในทนไมขนอยกบระดบรายไดคลาย Autonomous investment สมการฟงกชนของภาษประเภทน คอ T = T

2. ภาษเงนได (Income tax) เปนภาษทจดเกบตามระดบรายได กลาวคอ ถารายไดเพมขน จ านวนภาษทจดเกบกเพมขนดวย ตรงขามถาระดบรายไดลดลงจ านวนภาษจดเกบกจะลดลงดวยลกษณะของสมการของฟงกชนภาษประเภทน คอ T = (Y)

(หมายเหต T = จ านวนภาษทรฐบาลจดเกบ, Y = ระดบรายไดของประชาชน และ T คอ คาคงท)


352

ประเภทของภาษแบงตามลกษณะการกระจายภาระแบงเปน 2 ประเภท คอ

1. ภาษตรง (Direct tax)

2. ภาษทางออม (Indirect tax) ภาษทางตรง คอ ภาษทตกแกผเสย ผเสยมอาจผลกภาระไปใหผอนได

ตวอยางเชน ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดนตบคคล ภาษมรดก ภาษทรพยสน

ภาษทางออม คอ ภาษทผเสยสามารถผลกภาระไปใหผอนได เชน ภาษศลกากร ภาษสรรพสามตร (ภาษเหลา บหร ภาษอากร แสตมป ภาษการขาย)

โดยสรป การจ าแนกภาษตามหลกภาระเปนวธหนงในหลายวธในการจ าแนกประเภทภาษ

โครงสรางอตราภาษ (Tax rate structure) เราแบงไดเปน 3 ประเภท

ประเภทท 1 การเกบภาษแบบกาวหนา (Progressive taxation) หมายถงภาษทจะตองเสยในอตราสงขนเมอ ฐานของภาษเพมขน หรอ เปนลกษณะภาษทลดความไมเทาเทยมในการกระจายรายได ไทยเราใช Progressive tax กบภาษเงนไดอตราต าสด 7 % สงสด 55 %

ประเภทท 2 การเกบภาษแบบถอยหลง (Regressive taxation) หมายถง ภาษทเสยในอตราทลดลงเมอฐานของภาษเพมขน ลกษณะภาษแบบนจะเปนภาษทเพมความไมเทาเทยมกนในการกระจายรายได

ประเภทท 3 การเกบภาษแบบตามสดสวน (Propotional taxation) หมายถง ภาษทมอตราคงทไมวารายไดจะเปนเชนไร ภาษทง 3 ประเภทองกบรายได คอ เอารายไดเปนฐานภาษ

ฐานภาษ (Tax base) คอ สงทใชเปนฐานในการค านวณภาษ เราจะใชค ายอวา B เชน ภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะมฐานภาษเปนเงนได ภาษทดนกเอาราคา ทดนเปนฐาน ภาษทเกบจากบหรฐานของภาษกคอจ านวนซองบหร


353

หลกเกณฑทใชในการพจารณาอตราภาษ

กอนทจะอธบายหลกเกณฑทใชในการพจารณาอตราภาษเราจ าเปนตองทราบความหมายของค าตางๆ คอ MTR, ATR MTR = Marginal tax rate (หรอ ภาษาไทยเรยกวาอตราภาษสวนเปลยนแปลง)

จะมคาเทากบ การเปลยนแปลงในภาษ = B

T

การเปลยนแปลงในฐานของภาษ T = การเปลยนแปลงในภาษทจดเกบ

= การเปลยนแปลงในฐานภาษ

MPT = Marginal propensity to tax (แนวโนมสวนเปลยนแปลงในการเสยภาษอากร)

จะมคาเทากบ การเปลยนแปลงจ านวนภาษ = Y

T

การเปลยนแปลงในเงนได ATR = Average tax rate (อตราภาษถวเฉลย)

ซงมคาเทากบ จ านวนภาษทจดเกบ = B

T

ฐานภาษ

APT = Average propensity to tax (แนวโนมถวเฉลยในการเสยภาษอากร)

ซงมคาเทากบ จ านวนภาษทจดเกบ หรอ = Y

T

จ านวนเงนได


354

ในกรณทฐานภาษเปนรายได เชน ภาษเงนได MTR จะเทากบ MPT เพราะ

MTR = B

T

และ MPT = Y

T

แตเนองจากฐานของภาษนคอรายได

MTR = B

T

= Y

T

= MPT

และในกรณทฐานภาษเปนเงนได คาของ ATR จะเทากบ APT เพราะวา

ATR = B

T และ APT = Y

T แตเนองจากฐานของภาษคอเงนได

ATR = B

T = Y

T = APT

หลกเกณฑในการพจารณาอตราภาษม 2 วธ คอ

(1) ดความสมพนธระหวาง ATR (B

T ) กบ B (Tax Base = ฐานของภาษ)

ถาเปนภาษอตรากาวหนา เมอ B เพมขน ATR เพมขน

ถาเปนภาษอตราคงท เมอ B เพมขน ATR คงท

ถาเปนภาษอตราถอยหลง เมอ B เพมขน ATR ลดลง

(2) ดจากความสมพนธระหวาง ATR (B

T ) และ MTR (B

T

)

ถา B เพมขน T เพมขน และ MTR > ATR : ภาษจะมลกษณะเปนแบบอตรากาวหนา

ถา B เพมขน T เพมขน และ MTR = ATR : ภาษจะมลกษณะเปนแบบอตราคงท

ถา B เพมขน T เพมขน และ MTR < ATR : ภาษจะมลกษณะเปนแบบอตราถดถอย


355

หมายเหต B = ฐานภาษคอสงทใชเปนฐานในการค านวณภาษ

T = จ านวนภาษ

ATR = Average tax rate = B

T

MTR = Marginal tax rate = B

T

ตวอยางดโครงสรางอตราภาษจากกราฟ

สมมตภาษตางๆ มลกษณะเปนสมการเสนตรง

รปท 13.1 อตราภาษรปแบบตางๆ

Regessive tax

Progessive tax

Ta

A0 B

E

U

T

Y

C

Proportional tax


356

ในกรณของ Progressive tax rate ทจด E

MTR = Y

T

= AB

EB

ATR = Y

T = OB

EB

แต OB > AB

MTR มากกวา ATR ตวอยางสมการภาษแบบ progressive tax เชน T = - u + tY

= - 20 + 0.3Y

t = MPT = 0.3 ในกรณของ Proportional tax

MTR = OB

EB

ATR = OB

EB

MTR = ATR ตวอยางสมการทมลกษณะเปนแบบ proportional tax

เชน T = tY = 0.2Y เสนจะออกจากจดorigin และไมจ าเปนตอง = 45 คาความชนขนอยกบ คา t

ในกรณ Regressive tax

MTR = UC

EC , ATR = OB

EB

แต UC = OB และ EB > EC

ATR > MTR หรอ MTR < ATR


357

ตวอยางสมการภาษทมลกษณะเปนแบบ Regressive tax กคอ T = Ta + tY

อยาลมสงเกตวาถาเราเขยนวา aT

Y

คานมความหมายตางกน Y

T

t

Y

= Marginal tax rate multiplier (ตวคณแหงอตราภาษสวนเพม)

ตวอยาง อตราภาษแบบตาง ๆ

1. อตราภาษแบบกาวหนา

ฐานภาษ (B) จ านวนภาษ (T) ATR MTR

1000 100 0.10 - 2000 220 0.11 0.12 3000 370 0.12 0.15

(จะเหนวาเมอ B เพมขน , T เพมขน และ MTR > ATR)

2. อตราภาษแบบคงท

1000 100 0.10 - 2000 200 0.10 0.10 3000 370 0.10 0.10

(จะเหนวาเมอ B เพมขน , T เพมขน และ MTR = ATR)

3. อตราภาษแบบถอยหลง

1000 150 0.15 - 2000 270 0.14 0.12 3000 370 0.12 0.10

(จะเหนวาเมอ B เพมขน , T เพมขน และ MTR < ATR)


358

การจ าแนกประเภทของรายจายและรายรบของรฐบาล เราจะแบงวารายจายตาง ๆ และรายรบของรฐบาลเปนอยางไรบาง

ตามปกตเวลาเราพดถงรายจายของรฐบาลทงหมด (Total government expenditure) หรอ เขยนตวยอวา TOR เราหมายถงคาใชจายในการซอสนคาและบรการของรฐบาล (G) และคาใชจายเงนโอนของรฐบาล (R)

การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลเราแบงไดอยางนอย 6 วธ คอ

1. การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลตามหนวยราชการ

2. การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลตามหมวดคาใชจาย

3. การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลตามลกษณะงาน

4. การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลตามลกษณะเศรษฐกจ

5. การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลตามงบพฒนาและงบปกต

6. การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลตามแผนงาน

1. การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลตามหนวยราชการ เปนการแสดงวาหนวยราชการแตละแหงคอ กระทรวงตาง ๆ ไดรบการจดสรรงบประมาณเทาใด กระทรวงการคลงไดเทาไร กระทรวงกลาโหมไดเทาไร ทบวงตาง ๆ ไดเทาไร

2. การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลตามหมวดการใชจาย เปนการแสดงใหเหนวารฐบาลใชจายเงนเพอซอสนคาและบรการตาง ๆ ตลอดจนการจายเงนโอนในรปอะไรบาง เชน หมวดเงนเดอนคาจางประจ า หมวดคาจางชวงคราว หมวดตอบแทน ใชสอยและวสด หมวดสาธารณปโภค หมวดคาใชจายสนคาและสงกอสราง

3. การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลตามลกษณะงาน เปนวธท สหประชาชาต (UN) แนะน าใหประเทศสมาชกใชเพอดวารฐเขาไปยงเกยวในทางเศรษฐกจมากนอยแคไหนเมอเปรยบเทยบกบภาคเอกชน การจ าแนกตามวธน แบงออกเปน 8 ประเภท คอ


359

1. รายจายดานเศรษฐกจ

2. รายจายดานการศกษา

3. รายจายการปองกนประเภท

4. รายจายดานการรกษาความสงบภายใน

5. รายจายการสาธารณสข – สาธารณปโภค

6. การช าระหนเงนก

7. บรหารทวไป

8. ดานอน ๆ

4. การจ าแนกประเภทของรายจายรฐบาลตามลกษณะทางเศรษฐกจ ยงแบงยอยได 2 วธ

4.1 แบงเปนงบลงทนและงบประจ าป (Ig + Cg = G)

(หมายเหต Ig = คาใชจายในการลงทนของรฐบาล, Cg = คาใชจายในการซอ สนคาและบรการของรฐบาล, G = คาใชจายของรฐบาลทงหมด)

4.2 แบงเปนคาใชจายในการซอสนคา และ บรการ (G) เทาไร คาใชจายเงนโอน (R) เทาไร

5. งบพฒนา และงบปกต

งบพฒนา เปนงบประมาณรายจายของงานและโครงการทปรากฎในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

งบปกต หมายถง งบประมาณรายจายของงานและโครงการทมไดอยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

6. การจ าแนกประเภทรายจายของรฐบาลตามแผนงานตามวธนงบประมาณรายจายของหนวยราชการแตละหนวย จะจ าแนกออกตามแผนตางๆ ทจะด าเนนการ ท าใหรวาหนวยราชการตางๆ ด าเนนกจกรรมอะไรบางและกจกรรมนนๆ เสยตนทนเทาไร เชน งบประมาณของมหาวทยาลยธรรมศาสตร ถาแยกตามแผนงานกจะแบงออกเปนวาจะใชงบส าหรบปรญญาตรเทาไร ปรญญาโทเทาใด งานวจยเทาใด


360

งานชมชนสงเสรมศลปกรรมเทาใด หรอเปนระดบประเทศ จ าแนกตามดานเกษตร ดานอตสาหกรรมและเหมองแร การคมนาคมขนสงและสอสาร การพาณชยและการทองเทยว การวทยาศาสตรเทคโนโลย พลงงาน สงแวดลอมเปนเทาใด

การจ าแนกประเภทรายรบของรฐบาล

ตามวธการงบประมาณของไทย รายรบของรฐบาล (Government receipts) จะประกอบดวย 3 สวน คอ

1. รายไดของรฐบาล (Government revenue)

2. เงนกของรฐบาล หรอ หนสาธารณะ (Public Debt)

3. เงนคงคลง (Treasury cash balances)

1. รายไดของรฐบาล (Government revenue) เราสามารถแบงเปน 2 สวนใหญ ๆ

ก . รายไดจากภาษ (Tax income) เชน ภาษเงนได ภาษสรรพสามต ภาษสนคา

ข. รายไดทไมใชจากภาษ (Tax income) แบงได 3 สวน

1. รายไดจากการขาย สนคาและบรการ เชน รายไดจากการขาย สนคาของกรมราชทณฑ นคอรายไดของรฐบาลจากการขายสนคา

2. รายไดจากรฐวสาหกจ หมายถงรายไดจากกจการทรฐมหนอย เชน มหนอยในธนาคารกรงไทย

3. รายไดเบดเตลดอน ๆ เชน คาปรบ คาแสตมป

2. เงนก (Public Debt) รฐอาจกจากในประเทศ และ ตางประเทศกได เชน การกในประเทศกโดยวธ

1. การขายพนธบตรรฐบาล

2. การกจากธนาคารกลาง (ธนาคารแหงประเทศไทย)

3. การกจากธนาคารออมสน โดยถาเปนการกจากตางประเทศ กกไดจากเอกชน หรอ สถาบนการเงนตางประเทศ


361

3. เงนคงคลง (Treasury cash balances) เราตองดทเงนคงคลงตอนตนปและปลายป โดยเอาเงนคงคลงปลายปตง แลวลบดวยเงนคงคลงตนป กจะไดเงนคงคลงทเปลยนแปลงในรอบระยะ 1 ปนน

ลกษณะของงบประมาณ (Government budget) งบประมาณ คอ แผนการใชจายและหาเงนเพอการใชจายของรฐบาลในชวงระยะเวลาหนง เพอใหเศรษฐกจบรรลเปาหมายทก าหนดขน ปกตมกจะก าหนดใหเปน 1 ปงบประมาณของไทย มไดตงขนตามปปฏทนปกตงบประมาณของไทยเราเรม 1 ต.ค. - 30 ก.ย. ถาเราบอกวาปงบประมาณ 2537 กคอเรม 1 ต.ค. 2536 – 30 ก.ย. 2537 ประเทศอนกมของเขาซงไมตรงกบของเรา

ตวเลขงบประมาณเปนตวแปรทเปน flow ดลแหงงบประมาณ (The budget balances) คอ ความสมพนธระหวางรายจายและรายไดของรฐบาล รายจายของรฐบาลทงหมด (Total government expenditure หรอแทนดวย TGE) ประกอบดวยคาใชจายของรฐบาลในการซอ สนคาและบรการ (G) คาใชจายเงนโอนของรฐบาลและ (R)

รายไดของรฐบาล (Government revenue) จะไมเทากบรายรบของรฐบาล (Government receipts)

ลกษณะของงบประมาณ ตามวธทางเศรษฐศาสตรแบงเปน 3 แบบ

1. งบประมาณขาดดล (Deficit budget)

2. งบประมาณเกนดล (Surplus budget)

3. งบประมาณสมดล (Balance budget)

วธการจะดวางบประมาณเปนลกษณะใด ใชวธเปรยบเทยบรายจายของ รฐบาลทงหมด (Total government expenditure) กบรายไดของรฐบาล (Government receipt) ทงหมดตามหลกทางการบญชงบประมาณจะตองสมดลทางบญชเสมอนนคอ


362

รายจายทงหมดของรฐบาล (Total government expenditure หรอ TGE หรอกคอ (G + R) = รายรบของรฐบาลทงหมด (Total government receipt)

รายจายทงหมดของรฐบาล (Total government expenditure) = รายไดของรฐบาล (Government revenue) หนรฐบาล (Public debt) เงนคงคลง (Treasury cash balance)

งบประมาณขาดดล (Deficit budget) เปนงบประมาณทมรายจายทงหมดมากกวารายไดของรฐบาลทงหมด หรอ G + R > T ยกตวอยางเชน สมมตรฐบาลอาจมรายจายทงหมด (G + R) เทากบ 120 ลานบาท แตรายไดของ รฐบาลทงหมด (Government revenue) ซงไดจากการเกบภาษและรายไดอน ๆ ทมใชภาษ (T) เทากบ 100 ลานบาท การทรฐบาลมงบประมาณขาดดลไดเชนนแสดงวารฐบาลอาจกยมมาใชจายหรอเอาเงนคงคลงออกมาใชจาย การกยมของรฐอาจกยมไดจากในประเทศและตางประเทศ คอสถาบนการเงนตาง ๆ ตลอดจนธรกจครวเรอนตางๆ โดยการขายพนธบตรรฐบาลแหลงส าคญคอ ธนาคารกลาง ธนาคารออกสนและภาคเอกชน สมมตรฐบาลหากเงนมาชดเชยการขาดดล โดยวธการ กอหน 10 ลานบาท และเอาเงนคงคลงมาใช 10 ลานบาท

เ นองจากตามหลกการบญช งบประมาณตองสมดลทางบญชเสมอ เพราะฉะนนสมการของเราจะเปนดงน

เพราะวา รายจายทงหมดของรฐบาล = รายรบทงหมดของรฐบาล

รายจายของรฐบาลทงหมด = รายไดของรฐบาล หนรฐบาล เงนคงคลง 120 = 100 + 10 + 10

งบประมาณเกนดล (Surplus budget) เปนงบประมาณทมรายจายทงหมดนอยกวารายไดของรฐบาลทงหมด หรอ G + R < T กรณทรฐบาลม งบประมาณเกนดล รฐบาลจะน าเงนสวนทเหลอจากการใชจายน าไปเกบไวเปน เงนคงคลงหรออาจจะน าไปช าระคนเงนกกได ยกตวอยางเชน สมมตวา รายจายของ รฐบาลทงหมดเทากบ 100 ลานบาท รายไดของรฐบาลทงหมดเทากบ 120 ลานบาท ในกรณนจะเหนวารฐบาลมรายไดมากกวารายจายอย 20 ลานบาท จ านวนเงน 20


363

ลานบาทนถกน าไปเกบไวเปนเงนคงคลง 10 ลานบาทและน าไปไถถอนหนคน 10 ลานบาท เพราะวาตามหลกบญชงบประมาณตองสมดลเสมอ เพราะฉะนนสมการทางบญชของเราจะเปนดงน

รายจายของรฐบาลทงหมด = รายรบทงหมดของรฐบาล

รายจายของรฐบาลทงหมด = รายไดของรฐบาล หนรฐบาล เงนคงคลง 100 = 120 - 10 - 10

งบประมาณสมดล (Balance budget) เปนงบประมาณทมรายจายทงหมดเทากบรายไดของรฐบาลทงหมด หรอ G + R = T


364

ตารางท 13.1 ตวอยางงบประมาณรายจายและประมาณการรายไดประจ าปงบประมาณ 2538, 2539

หนวย: ลานบาท

โครงสราง งบประมาณ

ปงบประมาณ 2538

ปงบประมาณ 2539

จ านวน +เพม -ลด% จ านวน +เพม - ลด%

1. วงเงนงบประมาณรายจาย

(สดสวนตอ GDP) - รายจาย

ประจ า (สดสวนตองบประมาณ)

- รายจายลงทน (สดสวนตองบประมาณ)

- รายจายช าระคนตนเงนก

(สดสวนตองบประมาณ)

2. รายรบ - รายได - เงนก

3. ผลตภณฑรวมของประเทศ GDP

715,000.0 17.4

434,383.3 60.8

253,839.8 35.5

26,776.9 3.7

715,000.0 715,000.0

0.0 4,099,000.

0

14.4

15.4

19.2

-24.9

14.4 19.2

13.8

843,200.0 18.1

483,438.0 57.3

326,173.8 38.7

333,543.2 4.0

843,200.0 843,200.0

0.0 4,665,000

.0

17.9

11.3

28.5

25.3

17.9 17.9

13.8

ทมา: งบประมาณโดยสงเขป ประจ าปงบประมาณ 2539 ส านกงบประมาณ ส านกนายกรฐมนตร


365

ตวอยางงบประมาณของไทยป 2538 (หนวย: ลานบาท)

1. รายจายของรฐบาลทงหมด = 715,000 ลานบาท

2. รายไดของรฐบาล = 715,000 ลานบาท

เพราะฉะนนรฐบาลมงบประมาณสมดล คอ มรายได = รายจาย = 715,000 ลานบาท และมรายจายเทากบรายรบ = 715,000 ลานบาท ตวอยางงบประมาณของไทยป 2539 (หนวย: ลานบาท)

งบประมาณรายจายทงหมด = รายรบรวมทงหมด = 843,200 ลานบาท

รายไดรวม = 843,200 ลานบาท

รายจายรวม = 843,200 ลานบาท

เพราะฉะนนรฐบาลมงบประมาณสมดล คอ รายได = รายจาย = 843,200

ประเภทของนโยบายการคลง นโยบายการคลงเปนนโยบายทรฐบาลใชเมอระบบเศรษฐกจเกดปญหา

การวางงาน เงนเฟอ เงนฝด รฐบาลตองใชนโยบายการคลงปรบการใชจายมวลรวมใหเปนไปในทศทางทตองการ อาจจะปรบความตองการใชจายมวลรวม (AE) ให เพมขนหรอปรบความตองการใชจายมวลรวมใหลดลงกไดแลวแตปญหาทเกดขน

นโยบายการคลงทอธบายในบทน เราเนนถง นโยบายการคลงเพอด ารงเสถยรภาพทางเศรษฐกจ กลาวคอ เปนนโยบายทพยายามรกษาเสถยรภาพของ รายไดประชาชาตใหอยในระดบทตองการ คอ ระดบทมการจางงานเตมท

เครองมอของนโยบายการคลงกคอ การใชจายของรฐบาล (G) การใชจายเงนโอน (R) และการเกบภาษ (T) ตลอดจนการกอนหนสาธารณะ


366

นโยบายการคลงจ าแนกตามลกษณะการท างาน แบงเปน 2 ประเภท

1. นโยบายการคลงแบบตงใจ (Discretionary fiscal policy)

2. นโยบายการคลงแบบไมตงใจ (Nondiscretionary fiscal policy)

1. นโยบายการคลงแบบตงใจ (Discretionary fiscal policy) หมายถง นโยบายการเปลยนแปลงการใชจายและภาษของรฐซงสามารถเปลยนแปลงไดตามแตรฐจะเหนสมควร โดยผานการอนมตจากรฐสภา

เครองมอตาง ๆ ของนโยบายการคลงแบบตงใจ: คอการเปลยนแปลงการใชจายของรฐบาล ทงรายจายเพอซอสนคาและบรการ ตลอดจนรายจายเงนโอนและการเกบภาษอากร (G, R, T)

ผลกระทบของนโยบายการคลงแบบตงใจ: คอ การเปลยนแปลงการ ใชจายของรฐบาลและการเกบภาษจะมผลกระทบตอความตองการใชจายมวลรวมและมผลกระทบตอรายไดประชาชาตดลยภาพในทสด (G, R, T} ==> AE ==> Y)

2. นโยบายการคลงแบบไมตงใจ (Nondiscretionary fiscal policy) หมายถง การเปลยนแปลงการใชจายและภาษของรฐทเปลยนแปลงไปเองโดยอตโนมตตามภาวะเศรษฐกจ โดยไมตองผานการอนมตจากรฐสภา การเปลยนแปลงนนจะเกดขนเองจากลกษณะหรอโครงสรางของระบบภาษและการใชจายซงมอยแลวในระบบเศรษฐกจ (เชน ระบบภาษเงนไดซงแปรผนเปนปฏภาคโดยตรงกบระดบรายได และระบบการใชจายเงนโอนและเงนอดหนนของรฐบาลซงแปรผนเปนปฏภาคผกผนกบระดบรายไดประชาชาต) โดยรฐไมตองด าเนนการใด ๆ เลย ไมตองอาศย พ.ร.บ. หรออ านาจรฐสภาในการออกกฎหมายอยางจงใจ เราเรยกระบบภาษและการใชจายของรฐบาลซงมอยแลวในระบบเศรษฐกจ และซงกอใหเกดการ เปลยนแปลงรายไดจากภาษและคาใชจายโดยอตโนมตตามวฏจกรเศรษฐกจแบบนหรอพดอกอยางหนงกคอกอใหเกด Non-discretionary fiscal policy นนเองวาเปนตวรกษาเสถยรภาพทมอยเองในระบบเศรษฐกจ (Builtin stabilizer) เหตทเรยกระบบภาษและการใชจายทมอยแลวในระบบเศรษฐกจวาเปนตวรกษาเสถยรภาพ (Builtin satbilizer) กเพราะระบบภาษและการใชจายนนจะกอใหเกด Non-discretionary fiscal policy หรอ


367

บางทเรยกวา Automatic fiscal policy ในลกษณะทวาเมอรายไดลดลง จ านวนภาษทจดเกบไดกจะลดลงดวย (T ลดลง) และการใชจายของรฐบาลในรปเงนโอนและเงนอดหนน (R) จะเพมขน การเปลยนแปลงภาษเองโดยอตโนมต ตามภาวะเศรษฐกจทเปลยนแปลงไป ท าใหความตองการใชจายมวลรวมไมลดลงมากนก เพราะฉะนนจะเหนวาถาภาวะเศรษฐกจตกต า รายไดประชาชาตกจะไมลดลงมากเปนการชะลอการตกต าไมใหรายไดตกต ารวดเรวจนเกนไป หรอในกรณตรงกนขามเมอรายไดเพมขน จ านวนภาษทจดเกบไดกเพมขนดวย (T เพมขน) และการใชจายของรฐบาลในรปเงนโอนและเงนอดหนน (R) จะลดลงจ านวนภาษทจดเกบและ การใชจายเงนโอนและเงนอดหนนของรฐจะเปลยนแปลงของมนเองโดยอตโนมตตามระดบภาวะเศรษฐกจ เพราะฉะนนความตองการใชจายมวลรวมจะเพมขน ไมมากเกนไป รายไดประชาชาตกจะไมเพมขนมาก เปนการชะลอไมใหรายไดเปลยนแปลงรวดเรวจนเกนไปจนอาจกอใหเกดเงนเฟอขนได

Non - discretionary fiscal policy ในตางประเทศจะชดเจน แตในประเทศไทย Automatic stabilizer มกจะไมมความหมาย เพราะระบบภาษประกนสงคมเมอกอนยงไมไดน ามาใชอยางจรงจง เพงจะเรมเหนความส าคญและน ามาใชในระยะเรวๆ นเอง

เครองมอตางๆ ของนโยบายการคลงแบบอตโนมต: ตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยอตโนมต (Automatic tools of fiscal policy: Built – in Stabilizer) ตามค าจ ากดความของ Lipsey ใหวา

ตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยอตโนมต (Built – in Stabilizer) คออะไรกไดทเปนการลดแนวโนมสวนเปลยนแปลงของการใชจายจากรายได ประชาชาตและท าใหคาของตวคณ (multiplier) ลดลง (Built-in Stabilizer is anything that reduces the marginal propensity to spend out of national income and hence reduces the value of the multiplier)

โดยค าจ ากดความอนนจะเหนวาตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยอตโนมต (Automatic or Built – in Stabilizer) จะท าใหลกษณะของเสนการบรโภคเปลยนแปลงไป คอ ท าใหคาแนวโนมสวนเปลยนแปลงในการบรโภคจาก รายไดประชาชาต (MPC) ลดลง ซงจะสงผลใหตวคณมคาลดลงดวย ซงจะชวยลดขนาดของความผนผวน (fluctuation) ของรายไดทเกดจากการเปลยนแปลงอยางอสระของ


368

การใชจาย เชน เมอเกดมการเปลยนแปลงของรายไดไมใหเปลยนแปลงมากจน เกนไป ชวยท าใหระบบเศรษฐกจมเสถยรภาพมากขน

ตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ (Built – in Stabilizer) ทส าคญมอย 2 ประเภท

1. ภาษเงนไดสวนบคคลและภาษเงนไดบรษท (Personal or corporate income tax)

2. คาใชจายเงนโอนของรฐบาล (R) และเงนอดหนน (Transfer payment and subsidy)

1. ภาษเงนไดสวนบคคลและภาษเงนไดบรษท (Personal or corporate income tax)

เปนภาษทเปลยนแปลงตามเงนไดจะมลกษณะเปนตวด ารงเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยอตโนมต คอมนจะชวยลดความผนผวนของรายไดไมให เปลยนแปลงเพมขนหรอลดลงมากนก ยกตวอยางเชน ถารายไดประชาชาตสงขน จะท าใหจ านวนภาษทจดเกบสงขนดวย เพราะฉะนนจะท าใหเงนไดทใชจายไดเพมขนไมมากเทาทควรจะเปน เพราะฉะนนการบรโภคจะเพมขนไมมาก เทาทควรจะเปน ท าใหความตองการใชจายมวลรวมเพมขนไมมากจนเกนไป รายไดดลยภาพจะเปลยนแปลงเพมขนนอยกวากรณทไมมภาษเงนไดทขนอยกบรายได เปนการชะลอการเปลยนแปลงเพมขนของรายไดดลยภาพไมใหเกดขนรนแรงเกนไปจนท าใหเกดภาวะเงนเฟอได

ในทางตรงขามถารายไดประชาชาตลดลง จะท าใหจ านวนภาษทจดเกบลดลงดวย เพราะฉะนนรายไดทใชจายไดจะลดลงไมมากนก และความตองการ ใชจายในการบรโภคกจะลดลงไมมาก ท าใหความตองการใชจายมวลรวมลดลงไมมากจนเกนไป รายไดดลยภาพกจะลดลงนอยกวากรณไมมภาษเงนไดทขนอยกบรายได เปนการชะลอการเปลยนแปลงลดลงของรายไดดลยภาพไมใหเกดรนแรงจนเกนไป จนท าใหเกดภาวะเงนฝดได เพราะฉะนนจะเหนวาภาษเงนไดจะเปนตวรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจ กลาวคอ มนชวยลดความรนแรงของการเปลยนแปลงในรายไดไมใหเปลยนแปลงเพมขนหรอลดลงรวดเรวจนเกนไป จนอาจท าใหเกดภาวะเงนเฟอหรอภาวะเงนฝดเกดขนได


369

2. คาใชจายเงนโอนของรฐบาล (R) และเงนอดหนน (Transfer payment and subsidy)

เงนโอนและเงนอดหนนของรฐบาลกรณทมลกษณะเปนตวรกษา เสถยรภาพทางเศรษฐกจ (Builtin Stabilizer) จะตองเปนเงนโอนทมลกษณะ เปลยนแปลงในทศทางตรงกนขามกบรายได กลาวคอเมอเกดภาวะเศรษฐกจตกต า การผลตและการจางงานลดลง รายไดประชาชาตอยในระดบต า คนวางงานมาก คาใชจายเงนโอนของรฐบาลจะสงขนเพราะคนงานทวางงานจะไดรบเงนชวยเหลอคนวางงาน หรอเงนบรรเทาทกขจากรฐบาล ท าใหความตองการใชจายมวลรวม (DAE) ไมลดลงมากเทาทควรจะเปน จงเปนการชวยท าใหรายไดประชาชาตไม ตกต ามากจนเกนไป

ตรงขามในระหวางภาวะเศรษฐกจรงเรองจะมการขยายการผลตการจางงานรายไดประชาชาตสงขน การวางงานมนอย รายไดสวนหนงจะถกเกบไวเพอเปนเบยประกนสวสดการสงคม และการใชจายของรฐบาลในรปเงนชวยเหลอคนวางงานและเงนบรรเทาทกขจะลดลง (R ลดลง) ท าใหความตองการใชจายมวลรวมไมเพมมากเทาทควรจะเปน เมอรายไดประชาชาตสงขน ดงนนรายไดกจะไมเพมสงเกนไปจนท าใหเกดเงนเฟอได ในท านองเดยวกน กรณราคาสนคาเกษตรตกต า รฐบาลตองจายเงนอดหนนเพอค าจนราคาสนคาเกษตรเพมขนเมอราคาสนคาเกษตรสงขนระหวางเศรษฐกจรงเรอง จะท าใหเงนอดหนนลดลงหรอหมดไป เพราะฉะนนลกษณะเชนนจะเปนตวชวยรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจ เพราะวาเปนตวชะลอไมใหรายไดเพมขนหรอลดลงมากจนเกนไป จนท าใหเกดภาวะเงนเฟอหรอภาวะเงนฝด

ตวอยางผลกระทบของภาษทมตอฟงกชนการบรโภค, แนวโนมสวนเปลยนแปลในการบรโภค (MPC) และตวคณ (k) อยางไร

1. เมอยงไมมการเกบภาษและรายไดเงนโอน (T และ R = 0) จากฟงกชนการบรโภคของเคนส คอ C = Ca + bYd C = Ca + b (Y – T + R) แต T และ R = 0 C = Ca + bY (ในกรณนคา MPC out of Y = b) เดมสมการการบรโภคคอ C = a + bYd เมอไมมการเกบภาษ

และรายจายโอนของรฐบาล สมการบรโภคกจะคงเดมไมเปลยนแปลง เพราะฉะนน


370

คาของ MPC ซงเปนความชน (slope) Y ยงคงเทาเดม (ดรปท 13.2) คอ = b เพราะฉะนนระบบเศรษฐกจไมมตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ

รปท 13.2 เสนการบรโภค 2. รฐบาลเกบภาษเหมาจาย T = T หรอ = Ta

dbYaC

)( RTYbaC g

)( RTYbaC a

แต R = 0 )( aTYbaC )

bYbTaC a (โดย MPC = b)

a

0

C

Y

C = a + bY


371

เดมสมการการบรโภค คอ dbYaC เมอรฐบาลเกบภาษเหมาจาย สมการการบรโภคจะเปลยนเปน bYbTa a )( จะเหนวาสมการการบรโภคใหมจะมคา Y - intercept ลดลงเปน abTa และมคาความชน(slope)คอ MPC (หรอ b) จะเทาเดม ดงรปท 13.3

รปท 13.3 ผลกระทบของการบรโภคเมอรฐเกบภาษเหมาจาย กรณนไมมตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ เพราะวา MPC ยงคงเดม คอ เทากบ b เทาเดม เพราะฉะนนคาของตวคณเทาเดม เพราะฉะนนภาษเหมาจายจะไมใชตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ

3. รฐบาลเกบภาษเงนไดแบบอตราถอยหลง : T = Ta + tY

C = a + bYd

= a + b (Y – Tg + R)

= a + bY – (Ta + tY) + 0 ) เพราะ R = 0

C = (a - bTa) + b (1- t) Y (ในกรณนคา MPC = b (1 - t) )

C'

a - bTa

a

0

C

Y

C = a + bY


372

เดมสมการการบรโภค คอ C = a + bYd และเสนการบรโภคคอเสน C ตอเมอรฐบาลเกบภาษาแบบอตราถอยหลง จะท าใหสมการการบรโภคเปลยนเปน (a - bTa) + b (1- t) จะเหนวาสมการการบรโภคใหมจะมคา Y – intercept ลดลงเปน a - bTa และคา slope หรอคา MPC จะลดลงจากเดม คอ b กลายเปน b (1- t) เพราะฉะนนเราจะไดเสนการบรโภคเสนใหม คอ เสน C ซงม Y – intercept ลดลง และมคาความชนลดลงดวย ดง รปท 13.4

รปท 13.4 ผลกระทบตอการบรโภคเมอรฐเกบภาษเงนไดแบบอตราถอยหลง กรณนเปนระบบเศรษฐกจ ทมตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจเพราะคา MPC ลดลงจากเดมเปน b (1 – t) ท าใหคาของตวคณลดลง เพราะฉะนนถามการเปลยนแปลงในการใชจายรายไดจะเปลยนแปลงไมรนแรงมากนก

4. รฐบาลเกบภาษอตราคงท : T = tY

C = a + bYd

= a + b (Y – Tg + R)

= a + b { Y – tY + R }

เพราะวา R = 0 = a + b (1 – t) Y

C'

a - bTa

a

0

C

Y

C


373

เดมสมการการบรโภค คอ C = a + bYd เสนการบรโภค คอเสน C ดในรปท 13.5 ตอมาเมอรฐบาลเกบภาษ แบบอตราคงท จะท าใหสมการการบรโภคเปลยนไปเปน C = a + b(1 – t) Y จะเหนวาสมการการบรโภคใหมจะมคา Y – intercept เทาเดมและคา Slope ลดลง เปน b(1 – t) เพราะฉะนนเสนการบรโภคเสนใหมจะเปนเสน C/ ดงภาพท 13.5

รปท 13.5 ผลกระทบตอการบรโภคเมอรฐเกบภาษเงนไดแบบอตราคงท

กรณนระบบเศรษฐกจมตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ เพราะคา MPC ลดลงจากเดม b เปน b (1 - t) ท าใหคาของตวคณลดลง 5. รฐบาลเกบภาษอตรากาวหนา : T = Ta + tY C = a + bYd

= a + b (Y – Tg + R)

= a + b (Y – [ Y – { -Tg + tY } ] เพราะ R = 0

= a + b (Y – Tg - tY)

= (a + bTa) + b (1-t)Y

C'

a

0

C

Y

C


374

รปท 13.6 ผลกระทบตอการบรโภคเมอรฐเกบภาษเงนไดแบบอตรากาวหนา

เดมเสนการบรโภคเปนเสน C ซงมคาเทากบ a + bYd ตอมาเมอมการเกบภาษแบบอตรากาวหนา จะท าใหเสนการบรโภคเปลยนเปนเสน C/ ซงม Y – intercept สงกวาเดม เพราะในชวงระดบรายไดต ามาก ๆ หรอ ประชาชนไมมรายได รฐบาลอาจใชภาษแบบ negative tax คอแทนทจะเกบภาษจากผมรายไดต า รฐบาลอาจจะใหเงนชวยเหลอผมรายไดต า รฐบาลอาจจะใหเงน ชวยเหลอผมรายไดต าดวยซ า คอเปนภาษทางลบลงนนเอง) และมคา slope ลดลง ดงแสดงในรปท 13.6

กรณนมตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ เพราะคา MPC ลดลงจากเดม b เปน b (1-t) การเกบภาษเงนไดยอมมผลให MPC นอยกวา MPC กอนเกบภาษเงนได ยอมมผลใหคาตวคณลดลง เปนตวชวยลดความผนผวนของรายไดประชาชาต เพราะฉะนนจะเหนวาภาษเงนไดทกประเภทจะท าใหคา MPC ลดลง (ยกเวนภาษเหมาจาย MPC จะมคาคงเดม) เพราะฉะนนจะเหนวา ภาษเงนได จะท าให รายไดประชาชาตเปลยนแปลงไปมากจนเกนไปจนท าใหเกดภาวะเงนเฟอหรอภาวะเงนฝด

C'

a + bTa

a

C

Y

C = a + bY


375

ถาระบบเศรษฐกจ มคาใชจายของรฐบาล (G) เปนฟงกชน กบรายได (Y) คอ G = Ga + gY ระบบเศรษฐกจจะมตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ

หรอไม ค าตอบกคอไมมเพราะ คาของตวคณ จะเพมขนเปน gmib 1

1

ท าใหเศรษฐกจไมมเสถยรภาพ มากขน ถาระบบเศรษฐกจมการจางงานเตมทแลว ถาคาใชจายของรฐบาลเพมขนเนองดวยรายไดประชาชาตลดลง จะท าใหรายไดประชาชาตลดลง มากกวากรณคาใชจายของรฐบาลเปนแบบอสระจากเงนได และจะเกดปญหาเงนฝดเลวรายลงไปอก ตวอยาง ผลกระทบของเงนโอนตอฟงกชนการบรโภคตลอดจนแนวโนมสวน เปลยนแปลงในการบรโภค (MPC) และตวคณ (k) กรณ 1 เมอคาใชจายเงนโอนทมขนอยกบรายได

R1 = R-

C = Ca + bYd

C = Ca + b (Y - 0 + R-) (เพราะไมมภาษ T = 0 )

C = Ca + bY + bR-

C = (Ca + bR-) – bY

เดมสมการการบรโภค คอ C = a + bYd ซงจะม slope ของเสน

การบรโภค คอ b เสนการบรโภคเดม คอเสน C ตอมาเมอมคาใชจายเงนโอนของ รฐบาลทไมขนอยกบรายได สมการบรโภคจะเปลยนจากเดมมาเปน C = (a + bR) + bY เสนการบรโภคจะเปลยนจากเสนเดม มาเปน C/ ซงมคา Y – intercept ของแกนตงมากขนเปน a + bRa แตคาของ slope ของเสน = เทาเดม เหมอนกบกรณกอนซงยงไมมคาใชจายเงนโอนเพราะฉะนนเสนการบรโภคจะอยสงกวาเดมและขนานกบเสนเดมเพราะคาของ slope ไมเปลยน ดงภาพท 13.7 จะเหนวาคา MPC ยงเทาเดมไมเปลยนเพราะฉะนนคาใชจายเงนโอนทไมขนอยกบ รายได จะไมมลกษณะเปนตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ


376

รปท 13.7 ผลกระทบของเงนโอนตอฟงกชนการบรโภค กรณ 2 เงนโอนแบบผกผนกบรายได (R2 = Ra - r2Y)

จากสมการการบรโภค C = a + bYd

C = a + b (Y – Tg + R)

แทนคา R และ T C = a + b(Y -0 +Ra–r2Y) เนองจาก T = 0

C = (a + bRa) + b (1 - r2Y)

เดมสมการการบรโภคคอ C = a + bYd และเสนการบรโภคคอเสน C1 ตอมา รฐบาลจายเงนโอนทมความสมพนธ ผกผน ตรงขามกบรายไดประชาชาตเปน R2 = Ra – r2Y สมการการบรโภคจะเปลยนเปน C = (a + bRa) + b (1 - r2)Y จะเหนวาสมการใหม นเปนสมการเสนตรงมคา Y = intercept เทากบ a + bRa ซงเพมขนจากสมการเดม และคาของ slope หรอคาของ MPC จะลดลง เพราะฉะนนลกษณะของเสนการบรโภคเสนใหม จะเปนเสน C2 ซงมคา Y = intercept มากกวาเสนการบรโภค C1 และ slope ลดลงจากเสนเดมเปน b กลายเปน b (1- r2) ดงรปท 13.8 ดงนนเงนโอนทมลกษณะผกผนกบรายได ประชาชาตจงมลกษณะ เปนตวรกษาเสถยรภาพ (Built – in stabilizer)

C'

a + bRa

a

0

C

Y

C


377

รปท 13.8 ผลกระทบของเงนโอนแบบแปรผกผนกบรายไดประชาชาต ตอฟงกชนการบรโภค

สรป การเกบภาษเงนได และรายจายเงนโอนแบบแปรผกผนกบรายไดประชาชาต จะท าใหคา MPC ลดลงจากเดมจาก b เปน b (1-t) และ (1 – r) ตามล าดบ ซงมผลท าใหคาของตวคณ ลดลง เพราะฉะนนจงเปนตวชวยรกษา เสถยรภาพของระบบเศรษฐกจ คอ จะชวยท าใหรายไดของระบบเศรษฐกจ ไมผนผวนมากจนเกนไป จนท าใหเกดภาวะเงนเฟอและภาวะเงนฝด

ถาเราเปรยบเทยบกรณระบบเศรษฐกจกรณทมตวรกษาเสถยรภาพและไมมตวรกษาเสถยรภาพจะไดวาการเปลยนแปลงในความตองการใชจายมวลรวม (AE) ในจ านวนทเทากน จะท าใหรายไดประชาชาตดลยภาพกรณทระบบเศรษฐกจ มตวรกษาเสถยรภาพเปลยนแปลงไปนอยกวา กรณเมอระบบเศรษฐกจไมมตวรกษา เสถยรภาพคอไมมการเกบภาษเปนแบบภาษเงนได และ / หรอมรายจายเงนโอนแบบแปรผกผนกบรายไดประชาชาต เราจงกลาววาภาษเงนไดและรายจายเงนโอนทแปรผกผนกบรายไดประชาชาตเปนการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยอตโนมต (Automatic / Built – in Stabilizer) เพราะชวยลดความผนผวน ของรายไดและ / หรอระดบราคาสนคาและบรการโดยทวไปนนเอง

C2

a + bRa

a

0

C

Y

C1


378

ตวอยาง เปรยบเทยบกรณตวรกษาเสถยรภาพ กบกรณไมมตวรกษาเสถยรภาพเมอมเสนความตองการใชจายมวลรวมเพมขนผลทไดจะแตกตางกนดงหนาถดไป

รปท 13.9 เปรยบเทยบผลกระทบตอเสนความตองการใชจายมวลรวมเพมขน กรณมตวรกษาเสถยรภาพกบกรณไมมตวรกษาเสถยรภาพ

สมมตวา AEA คอเสนความตองการใชจายมวลรวมในกรณทระบบเศรษฐกจมตวรกษาเสถยรภาพซงจะม slope นอยกวาเสน AEN ซงเปนเสนความตองการใชจายมวลรวมกรณระบบเศรษฐกจไมมตวรกษาเสถยรภาพเสนทงสองตางกตดกบเสน 45 องศาทจดดลยภาพ YE1 เปนรายไดดลยภาพทเกดขน ณ ระดบทมการจางงานเตมทพอด (YF) ตอมาสมมตวามการลงทนเพมขนเทากนคอ 1 ลานบาท เพราะฉะนนเสนความตองการใชจายรวมทง 2 กรณ คอกรณทระบบเศรษฐกจมตวรกษาเสถยรภาพและกรณทระบบเศรษฐกจมตวรกษาเสถยรภาพและกรณทระบบเศรษฐกจไมมตวรกษาเสถยรภาพทจะเคลอนทสงขนจากเดมเทากนแตผลทมตอระดบรายไดดลยภาพจะไมเทากน

AEA

E3

Ye3

Ye=Y

fYe

2

E1

E2

0

AE

Y

AS=Y

45

AEN

AE'A

AE'N

Y

Y


379

กลาวคอ ระดบรายไดดลยภาพของระบบเศรษฐกจทมตวรกษาเสถยรภาพ จะเพมขนเปน YE3 ดงนนจะเหนวารายไดดลยภาพ กรณทมตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยอตโนมตจะเพมขน แตจะอยต ากวาระดบรายไดดลยภาพกรณทไมมตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยอตโนมต โดยเฉพาะอยางยงถาระดบรายได เดมเปนระดบทมการจางงานเตมทแลว (YF) เราจะเหนวากรณทไมมตวรกษา เสถยรภาพทางเศรษฐกจ ภาวะเงนเฟอ จะเกดขนมากกวากรณทมตวรกษา เสถยรภาพทางเศรษฐกจจะเหนวาถาระบบเศรษฐกจมตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยอตโนมตจะชวยลดความผนผวนของการเปลยนแปลงของรายได คอ ชวยบรรเทาการผนผวนของการเปลยนแปลงของรายไดและราคาไมใหเพมขนหรอลดลงรวดเรวจนเกนไปแตไมไดแกปญหา

ถาเราตองการแกไขปญหาเราตองใชนโยบายการคลงแบบตงใจ แตนโยบายการคลงแบบไมตงใจมลกษณะส าคญคอวา ภาษบางอยาง รายจายบางอยาง เชน ภาษรายได รายจายเงนโอนบางอยาง มการแปรเปลยนตามภาวะเศรษฐกจ ซงสามารถชวยลดความผนผวนของรายได และราคาไดเพราะวามนชวยท าให MPC ลดลง และเพราะฉะนนคา b จะลดลงและคา k (Multiplier) จะลดลงดวยจะท าใหชวยรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจได

แตขอส าคญกคอในระบบเศรษฐกจทมตวรกษาเสถยรภาพ ตวรกษา เสถยรภาพจะชวยบรรเทาความรนแรงของปญหา แตตวรกษาเสถยรภาพไมไดชวยแกปญหา

ถาอกกรณหนงซงตรงขามใหมภาวะเงนฝด เราจะไดวาตวรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจจะชวยลดความรนแรงของภาวะเงนฝดได (ใหนกศกษาลองหดวาดภาพดเอง)

ขอดและขอเสยของนโยบายการคลงแบบไมตงใจ

ขอด

1. นโยบายการคลงแบบไมตงใจจะสามารถชวยรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจ คอ ชวยลดความผนผวนของรายไดประชาชาต เปนตวชะลอใหรายไดเปลยนแปลงไมมากนก เพอชวยใหรฐสามารถใชนโยบายการคลงแบบตงใจไดทน


380

ขอเสย

1. นโยบายการคลงแบบไมตงใจไมไดชวยแกปญหา เพยงแตท าใหปญหาบรรเทาลงไปเทานน ถามปญหาเกดขนในระบบเศรษฐกจ ถาเปนปญหารนแรงนโยบายการคลงแบบไมตงใจไมสามารถจะแกไขปญหาใหหมดไปได ตองใชนโยบายการคลงแบบตงใจ

2. การเกบภาษทมอตรากาวหนาอาจจะกอใหเกดตวถวงทางการคลง (fish drag) ได ทงนเนองจากภาษทจดเกบในอตรากาวหนาจะท าใหจ านวนภาษทจดเกบเพมขนในอตราทสงกวาอตราการเพมของรายไดประชาชาตซงยงผลใหรายจาย มวลรวมในการบรโภคเพมขนชา (นอกจากนน การเกบภาษในอตรากาวหนา ดงกลาวอาจท าใหเกดงบประมาณเกนดลเพราะรายไดจากการจดเกบภาษของ รฐบาลเพมขนอยางรวดเรว ฉะนนจะท าใหระบบเศรษฐกจไมสามารถขยายตวไป จนถงระดบทมการจางงานอยางเตมทได เนองจากรายจายมวลรวมเพมขนชามาก (นกศกษาลองวาดภาพดเอง)

3. นโยบายการคลงโดยอตโนมตจะชวยระบบเศรษฐกจไดด ในกรณทระบบเศรษฐกจอยใกลภาวะการจางงานเตมทแลวหรอในกรณทระบบเศรษฐกจอยในภาวะเงนเฟอ เพราะจะเปนการชะลอความตองการใชจายมวลรวมมใหเพมขนรวดเรว เกนก าลงผลตของระบบเศรษฐกจ แตในกรณทระบบเศรษฐกจอยในภาวะเงนฝด และก าลงจะฟนตวนโยบายการคลงแบบอตโนมต อาจจะท าใหระบบเศรษฐกจฟนตวและไปถงการจางงงานเตมทไดชา จนกระทงตองใชนโยบายการคลงแบบตงใจ ทงนเพราะอตราภาษทสงขนเรวกวาอตราการเพมขนของรายไดประชาชาต ตลอดจน รายจายของรฐบาลในรปแบบของการใหการสงเคราะหหรอใหความชวยเหลอคน วางงานเพมขนชาลงในชวงทเศรษฐกจก าลงขยายตว ท าใหความตองการใชจาย มวลรวมเพมขนชา ท าใหระบบเศรษฐกจฟนตวและเขาสระดบการจางงานเตมท ไดชา (นกศกษาลองหดวาดภาพนดเอาเอง)

ขอดและขอเสยของนโยบายการคลงแบบตงใจ

ขอด

ในกรณทระบบเศรษฐกจมความผนผวนมากและเกดขนเปนเวลานาน การแกไขปญหาโดยนโยบายการคลงแบบอตโนมตอาจใชไมไดผล รฐบาลจะตองใชนโยบายการคลงแบบตงใจโดยผานอ านาจรฐสภาเพอใชเปนนโยบายแกปญหาโดยตรง


381

ขอเสย

1. ในทางปฏบต การทเราจะปดชวงหางเงนเฟอ เงนฝด ไมสามารถท าไดงาย ๆ เพราะคาของตวคณมคาตาง ๆ กน ขนอยกบคาของแบบจ าลอง เพราะวายากตอการค านวณวาคาของตวคณมคาเทาไร

2. เกดความลาชาของระบบการท างาน (Time lag) เพราะการเปลยนแปลงรายจายของรฐบาล ตลอดจนการเปลยนแปลงชนดและอตราภาษจะตองมข นตอนการด าเนนงานหลายขน ฉะนน จงท าใหเกดความลาชาตงแต

- ตอนแรกปญหาเกดขนแลว เรายงไมทราบวามปญหา (Recognition lag)

- เมอทราบปญหาไปแลว กตองคดวาจะใชนโยบายแบบไหน (Dicision lag)

- ตองผานความเหนชอบของรฐสภาเสยกอน (Execution lag)

- เมอใชนโยบายไปแลวจะสงผลกระทบเมอไหร (Response lag)

3. ความไมคลองตว ในการยกเลกมาตรการท ใชในการแกปญหา (Reversibility) การใชนโยบายการคลงไมวาจะเปนการเพมหรอลดรายจายหรอภาษเพอแกปญหาเศรษฐกจบางอยางเมอไดน าไปใชปฏบตและแกปญหาเรยบรอยแลว หากมไดยกเลกใหทนทวงท อาจกอใหเกดปญหาอนตามมาดวย (ตวอยางเชน เมอเกดภาวะเศรษฐกจตกต าอนเนองมาจากรายจายในการบรโภคและการลงทนของ เอกชนลดลง รฐบาลจะเพมรายจายของรฐบาลและลดภาษเพอชดเชยการลดลงของรายจายมวลรวมในภาคเอกชนจะมผลใหระบบเศรษฐกจขยายตว รายไดและการจางงานเพมขนจนกระทงถงระดบการจางงานเตมทในระยะเวลาดงกลาว รายจาย มวลรวมในภาคเอกชนอาจจะเพมขนตามการขยายตวของระบบเศรษฐกจ ดงนน หากรฐบาลยงไมยกเลกนโยบายเพมรายจายเพอลดภาษกอาจจะสรางปญหาเงนเฟอในระบบเศรษฐกจได) ในทางตรงกนขามในขณะทระบบเศรษฐกจอยใกลภาวะการจางงานเตมท (full employment) รายจายในการลงทนของเอกชนเพมจนเกดภาวะเงนเฟอ การลดรายจายและเพมภาษของรฐบาลจะชวยแกภาวะเงนเฟอดงกลาวได แตเมอภาวะเงนเฟอหายไป ถารฐบาลยงไมยกเลกนโยบายการลดรายจายและการเพมภาษกอาจจะสรางปญหาเศรษฐกจตกต าได


382

4. การคาดคะเนของครวเรอนเกยวกบชวงเวลาบงคบใชนโยบายการคลงของรฐบาล การคาดคะเนของครวเรอนเกยวกบชวงเวลาบงคบใชนโยบายการคลงของรฐบาลจะมผลตอพฤตกรรมการใชจายของเอกชน ตวอยางเชน ภาวะเงนเฟอซงมตดตอมาเปนเวลานานเนองจากภาวะสงคราม ท าใหเอกชนแนใจวารฐบาลจะมนโยบายลดรายจายและเพมภาษเปนเวลานานสมควร ดงนนนโยบายดงกลาวจะมผลท าใหรายจายในการบรโภคลดลงไดแตถาหากครวเรอนคดวานโยบายการเพมอตราภาษเปนนโยบายทบงคบใชเพยงชวคราวกจะไมมผลตอรายจายมวลรวมในการบรโภค

5. เหตผลทางการเมองอาจท าใหการท างานของนโยบายการคลงแบบตงใจสอดคลองหรอแกไขปญหาไดไมตรงจด เชน รฐบาลอาจจะสนใจการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมากกวาปญหาเรองเสถยรภาพทางเศรษฐกจ ดงนนแมมภาวะเงนเฟอ เกดขนรฐบาลกไมสนใจมงแตจะลงทนเพอสงเสรมการพฒนาประเทศหรอในบาง กรณการด าเนนนโยบายงบประมาณขาดดลอาจจะชวยเรยกคะแนนนยมจาก ประชาชนไดมากกวานโยบายงบประมาณเกนดล ฉะนนรฐบาลใชนโยบายขาดดลมากกวาเกนดล เปนตน

การใชนโยบายการคลงในการแกไขปญหาเศรษฐกจ

ลกษณะของนโยบายการคลง จ าแนกตามลกษณะของปญหาเศรษฐกจทจะตองแกไขถาเราพจารณาลกษณะของนโยบายการคลงจะแบงได 3 อยาง

1. นโยบายการคลงแบบหดตว (Contractionary Fiscal policy) เปนนโยบายการคลงทมผลในการลดความตองการใชจายมวลรวม (AE) ท าใหรายไดประชาชาตลดลงโดยการลดการใชจายของรฐบาลและเกบภาษเพมขน (ลด G ลด R เพม T)

2. นโยบายการคลงแบบเปนกลาง (Neutral Fiscal policy) เปนนโยบายการคลงทไมมผลท าใหความตองการการใชจายมวลรวมเปลยนแปลงไป

3. นโยบายการคลงแบบขยายตว (Expansionary Fiscal policy) เปนนโยบายการคลงทมผลตอการเพมขนของความตองการใชจายมวลรวม (AE)


383

และในทสดยอมมผลตอการเพมขนของรายไดประชาชาตโดยการเพมการใชจายของรฐบาลและลดภาษ (เพม G และ R ลด T)

นโยบายการคลงในกรณทฟงกชนการใชจายของเอกชน (C, I, X, M) ไมเคลอนยาย (shift)

การเปลยนแปลงการใชจายของรฐ (G) หรออตราภาษ (T) ท าใหเสนความตองการใชจายมวลรวมเปลยนแปลงไปเพราะฉะนนรายไดประชาชาตกจะเปลยนดวยทศทางการเปลยนจะเปนดงน

ถารฐลดอตราภาษ หรอ เพมการใชจาย จะท าใหความตองการใชจายมวลรวมเพมขนและถารายไดประชาชาตกจะเพมขนดวย นคอนโยบายการคลงแบบขยายตว (Expansionary fiscal policy)

ในทางตรงขามการเพมอตราภาษหรอลดการใชจาย (G) จะท าใหความตองการใชจายมวลรวมลดลงซงจะท าใหรายไดประชาชาตลดลงดวยเปนนโยบายการคลงแบบหดตว (Contractionary fiscal policy)

ขอเสนอแนะ (Implication) กคอวาการทเราเปลยนแปลงการใชจายของ รฐบาลและอตราภาษแลวมผลท าใหความตองการใชจายมวลรวมเปลยนแปลงยอมแสดงวามนสามารถขจดชวงหางเงนฝด (Deflationary gap) หรอชวงหางเงนเฟอ (Inflationary gap) ได


384

รปท 13.10 การใชนโยบายการคลงของรฐในการแกไขปญหาเงนฝด

ในกรณทรายไดดลยภาพของระบบเศรษฐกจปจจบน คอ YE ซงเปนรายไดทไดจากเสน AEo ตดกบเสน 45 องศา ระดบรายไดดลยภาพนอยต ากวารายไดระดบการจางงานเตมท (YF) เกด GDP gap ท าใหเกดการวางงาน

เพราะฉะนนระบบเศรษฐกจกจะม Deflationary gap = FA และเกดการ วางงาน รฐบาลสามารถใชนโยบายการคลงโดยการเพมการใชจายของรฐบาลเพอยกระดบความตองการใชจายมวลรวมใหสงขนเปนเสน AE1 ตดกบเสน 45 องศาทจด F, Deflationary gap กจะหมดไป และรายไดดลยภาพจะเพมขนสระดบทมการจางงานเตมท (YF) จากรปท 13.10

GDP Gap ทำใหเกดการวางงาน

E

F

0

AE

Y

AS

45

AEe

AEf

Ye

Yf

Deflationary gap


385

รปท 13.11 การใชนโยบายการคลงของรฐในการแกไขปญหาเงนฝด

โดยการลดอตราภาษ

จากรปท 13.11 เดมจดดลยภาพอยทจด E ซงเกดจากเสนความตองการใชจายมวลรวมตดกบเสน 45 องศา และก าหนดเปนรายไดดลยภาพท YE ซงเปนระดบทต ากวาระดบทมการจางงานเตมท (YF) ท าใหเกด Deflationary gap = FA ดงนนรฐบาลจะใชนโยบายการคลงโดยการลดอตราภาษท าใหเงนไดทใชจายไดเพมขน เพราะฉะนนความตองการใชจายในการบรโภคและความตองการใชจายมวลรวมกจะเพมขนท าใหเสนความตองการใชจายมวลรวมเคลอนสงขนเปน DAE' ตดกบเสน 45 องศาทจด F, Deflationary gap กจะหมดไปและรายไดดลยภาพกจะเพมขนเขาสระดบทมการจางงานเตมท (YF) ดงรปท13.11 จะเหนวา ทงรปท 13.10 และ 13.11 แสดงถงการเพมการใชจายของรฐบาลและลดอตราภาษในจ านวนทเหมาะสมชวงหางเงนฝด (deflationary gap) กจะหมดไป

AS = Y

GDP gap ทำใหเกดการวางงาน

Deflationary gapF

E

0

AE

Y

45

AEe

AEf

Ye

Yf


386

นโยบายการคลงทใชขจดชวงหางเงนเฟอ (Inflationary gap)

รปท 13.12 การใชนโยบายการคลงของรฐในการแกไขปญหาเงนเฟอ (รปท 13.12 ลดการใชจายของรฐบาลเพอขจด Inflationary gap = FA)

เดมจดดลยภาพอยทจด E ซงเปนจดตดของเสน 45 องศา กบเสนความ

ตองการใชจายมวลรวม (DAE) ก าหนดเปนรายไดดลยภาพท YE ซงเปนระดบ รายไดทสงกวาระดบทมการจางงานเตมท (YF) ท าใหเกด Inflationary gap ระดบรายไดสนคาโดยทวไปสงขน เนองจากความตองการใชจายมวลรวมขณะนมมากกวาผลผลตสงสดทระบบเศรษฐกจสามารถผลตไดสงสดเมอมการจางงานเตมทจงท าใหผลผลตมใชเพยงพอกบความตองการของระบบเศรษฐกจทมอยขณะนน ท าใหมการประมลราคาสนคาใหสงขนท าใหระดบราคาสนคาโดยทวไปสงขน เพราะฉะนนรฐบาลจ าเปนตองน านโยบายการคลงโดยลดการใชจายของรฐบาล ท าใหเสนความตองการใชจายมวลรวมเปลยนเปน DAEF ตดกบเสน 45 องศาทจด A Inflationary gap กจะหมดไป ระดบรายไดกจะลดลงเขาสระดบทมการจางงานเตมทดงรปท 13.12

Inflationary gap

GDP Gap ทำใหระดบราคาสนคาสงขน

E

A

F

0

AE

Y

AS = Y

45

AEf

AE

Yf Y

e


387

รปท 13.13 การใชนโยบายการคลงของรฐในการแกไขปญหาเงนเฟอ โดยการเพมอตราภาษ

ดรปท 13.13 เดมรายไดดลยภาพอยท YE คอระดบรายไดทเกดจากเสน 45

องศาตดกบเสน DAE1 จะเหนวาระดบรายไดดลยภาพ YE นจะอยสงกวารายไดระดบทมการจางงานเตมท (YF) ดงนนระบบเศรษฐกจก าลงเผชญกบปญหา Inflationary gap = FA มากเกนกวาผลผลตทระบบเศรษฐกจสามารถจะผลตไดสงสด ณ ระดบทมการจางงานเตมท (YF) ท าใหระดบราคาสงขนแตอยางเดยวปรมาณผลผลตไมสามารถเพมขนไดแลว การเพมอตราภาษของรฐบาลจะท าใหจ านวนภาษทจดเกบเพมขน เพราะฉะนนรายไดทใชจายไดจะลดลงท าใหความตองการใชจายในการบรโภคลดลงและความตองการใชจายมวลรวมจะลดลงดวยเปนเสน AE2 ตดกบเสน 45 องศา ทจดดลยภาพใหม คอทจด A รายไดดลยภาพกจะลดลงเขาสระดบทมการจางงานเตมทดงรปท 13.13

Yf

Ye

AS = Y

E

AEf

GDP gap ทำใหเกดเงนเฟอ

Inflationary gapF

A

0

AE

Y

45

AEe


388

การเปลยนแปลงงบประมาณสมดลในเรองการใชจายและอตราภาษ (Balanced budget change in expenditure and tax rate)

รฐบาลเกบภาษ 10 ลานบาทและรฐบาลน ามาใชจายทงหมด 10 ลานบาท จะมผลอยางไรบาง หรอ รฐบาลลดภาษลง 10 ลานบาท และลดการใชจายของ รฐบาลลง 10 ลานบาท จะมผลอยางไรบาง เรามกจะเขาใจวาการเพมการใชจายของรฐบาลเทากบจ านวนภาษทจดเกบ (T = G) ลกษณะเชนน เชน สมมตวารฐบาลเพมการจดเกบภาษ = 10 ลานบาท (รฐบาลท าให T = 10 ลานบาท) รฐบาลน าไปใชจายหมดเลย 10 ลานบาท (G = 10 ลานบาท) จะไมท าใหรายไดและความตองการใชจายมวลรวมเปลยนแปลงไปถาหากวา ภาคเอกชนลดการใชจายลงดวย 10 ลานบาท เนองจากรฐบาลดงเงนมาจากเอกชน แตจรง ๆ ไมเปนอยางนน ถารฐดงเงนเอกชนมา 10 ลานบาท คาใชจายภาคเอกชนจะลดลงไมถง 10 ลานบาท สมมตคา MPC = 0.75 ผลการเพมการใชจายเทากบจ านวนภาษทจดเกบกคอ G ท าให DAE เพมขน 10 ลานบาท และ T ท าใหเอกชนลดการบรโภคลง 7.5 ลานบาท ท าใหความตองการใชจายมวลรวมเพมขน = 2.5 ลานบาท ดงนนผลสทธคอ รายไดประชาชาตจะเพมขนจะเหนวาแมจะเปนงบประมาณสมดล (Balanced budget) กเปนนโยบายการคลงแบบขยายตว (Expansionary fiscal policy) ถารฐลดการใชจายของรฐบาลและลดภาษเทา ๆ กน 10 ลานบาท จะท าใหความตองการใชจายมวลรวม (DAE) เปลยนแปลงลดลงตรงนจะเปนนโยบายการคลงแบบหดตว (Contractionary fiscal policy) ทงนเพราะวาคาใชจายของรฐบาลลดลง = 10 ลานบาทแตการลดภาษ 10 ลานบาท จะท าใหเงนไดทจายไดเพมขน 10 ลานบาท และท าใหความตองการใชจายในการบรโภคเพมขน 7.5 ลานบาท เพราะฉะนนความตองการใชจายมวลรวมจะเพมขน 7.5 ลานบาทดวย ดงนนผลของการลดการใชจายและลดภาษจะท าใหความตองการใชจายมวลรวมลดลงสทธ 2.5 ลานบาทเทานน และรายไดจะลดลง

(fiscal policy)fuangfah.econ.cmu.ac.th/teacher/nisit/files/บท... · 2015-04-08 · 13....

Documents